12.07.2015 Views

весник царина број 1 - Царинска управа на Република Македонија

весник царина број 1 - Царинска управа на Република Македонија

весник царина број 1 - Царинска управа на Република Македонија

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

CARINSKA UPRAVAREPUBLIKA MAKEDONIJA<strong>цари<strong>на</strong></strong>/ Гласило <strong>на</strong> <strong>Царинска</strong>та <strong>управа</strong> <strong>на</strong> <strong>Република</strong> <strong>Македонија</strong> / јуни 2008 / <strong>број</strong> 1 /ОЛЕСНУВАЊА ЗА ЦАРИНСКИТЕ ОБВРЗНИЦИКАКО ДА ОЦАРИНАМ ВОЗИЛОНЕЛЕГАЛНА ТРГОВИЈАИНТЕГРИТЕТ И БОРБА ПРОТИВ КОРУПЦИЈАТА


------


Стоките и услугите кои подлежат <strong>на</strong> повласте<strong>на</strong>стапка <strong>на</strong> данокот <strong>на</strong> додаде<strong>на</strong> вредност,согласно Законот за данок <strong>на</strong> додаде<strong>на</strong> вредностсе определуваат со Одлука за определување <strong>на</strong>добрата и услугите кои подлежат <strong>на</strong> повласте<strong>на</strong>стапка <strong>на</strong> ДДВ. Со оваа одлука повласте<strong>на</strong>тастапка е предвиде<strong>на</strong> за производи за човечкаисхра<strong>на</strong>, книги и публикации, семенски и саденматеријал, ѓубрива, средства за заштита <strong>на</strong>растенија, фолии од пластични маси за употребаво земјоделството, земјоделска механизација,лекови и медицински помагала, машини за автоматскаобработка <strong>на</strong> податоци (компјутери) и термалнисончеви системи, со прецизно <strong>на</strong>веденитарифни оз<strong>на</strong>ки согласно Законот за царинскатарифа, со што недвосмислено е дефинира<strong>на</strong>стоката за која се применува ДДВ стапка од 5%.Едни од производите за кои е пропиша<strong>на</strong>повласте<strong>на</strong> даноч<strong>на</strong> стапка согласно член 30 став1 точка 7 од Законот за данок <strong>на</strong> додаде<strong>на</strong>вредност се и Фолиите од пластич<strong>на</strong> маса заупотреба во земјоделство.Фолииодпластич<strong>на</strong>масаФолиите од пластич<strong>на</strong> маса за употреба воземјоделство кои се распоредени во следенитетарифни броеви од <strong>Царинска</strong> тарифа подлежат <strong>на</strong>повласте<strong>на</strong> стапка <strong>на</strong> данок <strong>на</strong> додаде<strong>на</strong>вредност од 5%:Ред.бр.Глава/тарифен <strong>број</strong>Наименување <strong>на</strong> стоките споредНоменклатурата <strong>на</strong> царинската тарифа(1) (2) (3)13920 10 24 00Други плочи, листови, филмови, фолии и ленти, од пластични маси, што несе со клеточ<strong>на</strong> структура, незајак<strong>на</strong>ти, неламинирани, без подлога или штоне се комбинирани со други материјали: Од полимери <strong>на</strong> етилен: Содебели<strong>на</strong> што не <strong>на</strong>дминува 0,125 мм: Од полиетилен со специфич<strong>на</strong>тежи<strong>на</strong>: Помала од 0,94: Друго: Растегливи филмови23920 10 26 00Други плочи, листови, филмови, фолии и ленти, од пластични маси, што несе со клеточ<strong>на</strong> структура, незајак<strong>на</strong>ти, неламинирани, без подлога или штоне се комбинирани со други материјали: Од полимери <strong>на</strong> етилен: Содебели<strong>на</strong> што не <strong>на</strong>дминува 0,125 мм: Од полиетилен со специфич<strong>на</strong>тежи<strong>на</strong>: Помала од 0,94: Друго:Друго33920 10 28 00Други плочи, листови, филмови, фолии и ленти, од пластични маси, што несе со клеточ<strong>на</strong> структура, незајак<strong>на</strong>ти, неламинирани, без подлога или штоне се комбинирани со други материјали: Од полимери <strong>на</strong> етилен: Содебели<strong>на</strong> што не <strong>на</strong>дминува 0,125 мм: Од полиетилен со специфич<strong>на</strong>тежи<strong>на</strong>: 0,94 или поголема43920 10 40 00Други плочи, листови, филмови, фолии и ленти, од пластични маси, што несе со клеточ<strong>на</strong> структура, незајак<strong>на</strong>ти, неламинирани, без подлога или штоне се комбинирани со други материјали: Од полимери <strong>на</strong> етилен: Содебели<strong>на</strong> што не <strong>на</strong>дминува 0,125 мм: Друго: Непечатени10


53920 10 81 00Други плочи, листови, филмови, фолии и ленти, од пластични маси, што несе со клеточ<strong>на</strong> структура, незајак<strong>на</strong>ти, неламинирани, без подлога или штоне се комбинирани со други материјали: Од полимери <strong>на</strong> етилен: Содебели<strong>на</strong> што <strong>на</strong>дминува 0,125 мм: Синтетичка хартие<strong>на</strong> целулоза, воформа <strong>на</strong> влажни листови изработе<strong>на</strong> од неповрзани фино разгранетиполиетиленски влакненца, измешани или неизмешани со целулозни влак<strong>на</strong>во количи<strong>на</strong> која не <strong>на</strong>дминува 15%, со содржи<strong>на</strong> <strong>на</strong> поливинил алкохолрастворен во вода како средство за <strong>на</strong>влажнување6 3920 10 89 00 Други плочи, листови, филмови, фолии и ленти, од пластични маси, што несе со клеточ<strong>на</strong> структура, незајак<strong>на</strong>ти, неламинирани, без подлога или штоне се комбинирани со други материјали: Од полимери <strong>на</strong> етилен: Содебели<strong>на</strong> што <strong>на</strong>дминува 0,125 мм: Друго: НепечатениМногу често поставувано прашање е што софолиите од пластични маси кои се распоредуваатво овие тарифни броеви, а не се за употреба воземјоделство, односно дали за нив исто така сеприменува повласте<strong>на</strong>та ДДВ стапка, или пакопшта ДДВ стапка од 18%.Одговорот <strong>на</strong> ова прашање е даден воНапоме<strong>на</strong>та во Одлуката за определување <strong>на</strong>добрата и услугите кои подлежат <strong>на</strong> повласте<strong>на</strong>стапка <strong>на</strong> додаде<strong>на</strong> вредност која објаснува какосе применуваат табелите во кои е <strong>на</strong>веде<strong>на</strong>стоката за која се применува повласте<strong>на</strong> даноч<strong>на</strong>стапка.Доколку пред тарифниот <strong>број</strong>/глава вовтората коло<strong>на</strong> од табелите не е <strong>на</strong>веде<strong>на</strong>оз<strong>на</strong>ката „ , тогашза сите производи кои согласноЗаконот за <strong>цари<strong>на</strong></strong>ка тарифа и Коментарот<strong>на</strong> Хармонизираниот систем се распоредуваат вотаа глава или тарифен <strong>број</strong> се применуваповласте<strong>на</strong> стапка <strong>на</strong> ДДВ.Доколку пак пред тарифниот <strong>број</strong>/глава вовтората коло<strong>на</strong> од табелите е <strong>на</strong>веде<strong>на</strong> оз<strong>на</strong>ката„ , повласте<strong>на</strong>та стапка <strong>на</strong> ДДВ нема да сеприменува <strong>на</strong> сите производи кои се распоредуваатво тој тарифен <strong>број</strong>/глава, односноповласте<strong>на</strong>та стапка <strong>на</strong> ДДВ се применува само заоние производи од тарифниот <strong>број</strong>/глава кои сево согласност со текстот кој штое е <strong>на</strong>веден вотретата коло<strong>на</strong> од табелата за соодветниоттарифен <strong>број</strong> односно соодвет<strong>на</strong>та глава.Имајќи предвид дека пред тарифнитеоз<strong>на</strong>ки <strong>на</strong> фолиите за кои е предвиде<strong>на</strong>повласте<strong>на</strong> ДДВ стапка од 5% не стои оз<strong>на</strong>ката„ , за сета стока опфате<strong>на</strong> со овие тарифниброеви се применува повласте<strong>на</strong> стапка <strong>на</strong> ДДВод 5%, без оглед <strong>на</strong> <strong>на</strong>ме<strong>на</strong>та <strong>на</strong> производите,односно без оглед дали ќе се употребува воземјоделството или не.11


Во овој <strong>број</strong> <strong>на</strong> <strong>весник</strong>от Цари<strong>на</strong>, Ви презентираменеколку случаи од Одделението за оперативниработи како организационен дел од Секторотза контрола и истраги во спречување <strong>на</strong> нелегалниотувоз, извоз и транзит <strong>на</strong> стока.Одделението за оперативни работи во првитечетири месеци од оваа годи<strong>на</strong> откри 91царински прекршок по кои вредноста <strong>на</strong> одземе<strong>на</strong>тастока е во виси<strong>на</strong> од 21.710.399 де<strong>на</strong>ри и заовие царински прекршоци во 71 случај се поднесенипрекршочни пријави, а во 20 случаи се поднесеникривични пријави до <strong>на</strong>длежните основниобвинителства.1. Од стра<strong>на</strong> <strong>на</strong> службата за мобилни скенери вомесец јануар во автобус при влез во царинскоподрачје <strong>на</strong> <strong>Република</strong> <strong>Македонија</strong> <strong>на</strong> граничниотпремин Табановце во постапка <strong>на</strong> контрола <strong>на</strong>стока со мобилен скенер се откриени 45 паковкисребрен <strong>на</strong>кит во тежи<strong>на</strong> од 32.465 грамаи5паковкизлатен <strong>на</strong>кит во тежи<strong>на</strong> од 920 грама. Овааскрие<strong>на</strong> стока е про<strong>на</strong>јде<strong>на</strong> <strong>на</strong> <strong>на</strong>чин што приупотреба <strong>на</strong> мобилниот скенер во постапка <strong>на</strong>скенирање <strong>на</strong> автобусот е забележано нешто сомнителново задниот дел од автобусот. По изврше<strong>на</strong>тадетал<strong>на</strong> контрола про<strong>на</strong>јден е бункер специјално<strong>на</strong>правен за криумчарење <strong>на</strong> стока во капакод моторот <strong>на</strong> автобусот. Вредноста <strong>на</strong> криумчаре<strong>на</strong>тастока по овој царински прекршок е2.949.302 де<strong>на</strong>ри. За овој царински прекршок еподнесе<strong>на</strong> кривич<strong>на</strong> пријава до Основното ЈавноОбвинителство. Од стра<strong>на</strong> <strong>на</strong> <strong>на</strong>длежниотОсновен суд по поднесе<strong>на</strong>та кривич<strong>на</strong> пријавасторителот <strong>на</strong> овој царински прекршок е осуден,стоката предмет <strong>на</strong> прекршокот е одземе<strong>на</strong> и еизрече<strong>на</strong> мерка <strong>на</strong> безбедност одземање <strong>на</strong>автобусот.2. Со употреба <strong>на</strong> мобилен скенер од стра<strong>на</strong> <strong>на</strong>службата за мобилни скенери во месец март привлез во царинско пордачје <strong>на</strong> <strong>Република</strong> <strong>Македонија</strong><strong>на</strong> граничниот премин Богородица соупотреба <strong>на</strong> мобилен скенер во товарно мотовновозило кое транзитирало низ царинското подрачје<strong>на</strong> <strong>Република</strong> <strong>Македонија</strong> од Грција за Србијапро<strong>на</strong>јдени се 183 парчиња икони кои небиле пријавени за царинска контрола. Иноките сепро<strong>на</strong>јдени во каби<strong>на</strong>та од товарното моторновозило при детал<strong>на</strong> контрола од стра<strong>на</strong> <strong>на</strong> инспекторитево службата. Вредноста <strong>на</strong> непријаве<strong>на</strong>тастока по овој царински прекршок е1.656,43 евра за која стока била издаде<strong>на</strong> фактураод странската фирма од Ати<strong>на</strong>, <strong>Република</strong>Грција. Од стра<strong>на</strong> <strong>на</strong> комисијата за одлучувањепо прекршок во <strong>Царинска</strong>та <strong>управа</strong> <strong>на</strong> <strong>Република</strong><strong>Македонија</strong> <strong>на</strong> сторителот <strong>на</strong> прекршокот му еизрече<strong>на</strong> глоба во виси<strong>на</strong> од 4.500 евра во де<strong>на</strong>рскапротиввредност а непријавените икони сеодземени како стока предмет <strong>на</strong> прекршокот.12


пресуда а стоката предмет <strong>на</strong> прекршок еодземе<strong>на</strong>.3. Во текот <strong>на</strong> месец април со употреба <strong>на</strong> мобиленскенер откриени се 2.000 илјади парчињацигари од марката ЛМ и 3000 парчиња цигари одмарката Марлборо софт. Овој царински прекршоке откриен <strong>на</strong> <strong>на</strong>чин што царински службениккој работи <strong>на</strong> граничниот премин Табановцеизвршил селекција по случаен избор <strong>на</strong> автобуспри влез во царинско подрачје <strong>на</strong> <strong>Република</strong> <strong>Македонија</strong>.По извршеното скенирање <strong>на</strong> автобусотво пределот <strong>на</strong>д левото <strong>на</strong>д левото тркалово делот <strong>на</strong>менет за резервоар за вода <strong>на</strong> кој билеизвршени преправки односно истиот бил скратени <strong>на</strong>менет за криучарење <strong>на</strong> стока про<strong>на</strong>дјенисе цигарите како криумчаре<strong>на</strong> стока. Вредноста<strong>на</strong> криумчаре<strong>на</strong>та стока е. 41.784 де<strong>на</strong>ри. За овојцарински прекршок е поднесе<strong>на</strong> кривич<strong>на</strong> пријавадо Основното Јавно Обвинителство. Надлежниотсуд постапуваќи по кривич<strong>на</strong>та пријава засторителот <strong>на</strong> овој рекршок донел осудител<strong>на</strong>4. Во почетокот <strong>на</strong> 2008 годи<strong>на</strong> во секојдневнотоработење воведени се 4 мобилни рентгенскискенери за инспекција <strong>на</strong> возила кои имаат големадимензија и контејнери со кои се обележапочетокот <strong>на</strong> проектот за зголемување <strong>на</strong> ефикасностаи подобрување <strong>на</strong> институцио<strong>на</strong>лниоткапацитет <strong>на</strong> <strong>Царинска</strong>та <strong>управа</strong> <strong>на</strong> <strong>Република</strong><strong>Македонија</strong>. Вакон <strong>на</strong>чин <strong>на</strong> испекција постои во80 царински служби ширум светот. Со воведувањето<strong>на</strong> овие мобилни скенери се осваруваатсветските стандарди и осовременување <strong>на</strong>царинската служба, подобрување <strong>на</strong> глобал<strong>на</strong>татрговија, забрзување и олеснување <strong>на</strong> протокот<strong>на</strong> стоки низ царинското подрачје, се врши брза иквалитет<strong>на</strong> котрола. Со овој <strong>на</strong>чин <strong>на</strong> инспекцијасе врши царинска котрола <strong>на</strong> брз и поефикасен<strong>на</strong>чин <strong>на</strong> превозните средства кое нешто доведувапо поуспешно откривање <strong>на</strong> недозволе<strong>на</strong>татрговија и спречување <strong>на</strong> криумчарење <strong>на</strong> стока.За користењето <strong>на</strong> мобилните рендгенипри царинска контрола се изврши вработување<strong>на</strong> 48 царински службеници од кои 24 царинскислужбеници со високо образование и 24 царинскислужбеници со средно образование. За нововработенитеинспектори кои ќе извршуваат царински<strong>на</strong>длежности <strong>на</strong> контрола со употреба <strong>на</strong>мобилен скенер се спроведе воведен основендел од обуката а истите продолжуваат со специјализира<strong>на</strong>обука за вршење <strong>на</strong> царинска контролаза откривање <strong>на</strong> нелегал<strong>на</strong> трговија.13


1. Од организационите единици во <strong>Царинска</strong>та<strong>управа</strong> <strong>на</strong> <strong>Република</strong> <strong>Македонија</strong> во однос <strong>на</strong> откривање<strong>на</strong> девизни прекршоци во оваа годи<strong>на</strong><strong>на</strong>јголеми откривања има остварено царинскатаиспостава Аеродром Скопје како организационендел од <strong>цари<strong>на</strong></strong>рница Скопје. <strong>Царинска</strong>та испоставаАеродром Скопје од почетокот <strong>на</strong> оваа годи<strong>на</strong>заклучно со месец април откри 20 девизнипрекршоци по кои се одземени 189.850 евра,32.000 австралиски долари, 17.600 швајцарскифранци и 7.000 американски долари.Од овие откривања <strong>на</strong> девизно прекршо-ци поактуелен е случајот <strong>на</strong> откривање <strong>на</strong> 56.000евра кај странски државјанин како патник вопатнички промет при излез од царинско подрачје<strong>на</strong> <strong>Република</strong> <strong>Македонија</strong>. Девизите се про<strong>на</strong>јденипри личен претрес во в<strong>на</strong>трешен дел од палтото<strong>на</strong> патникот.Во сите случаи <strong>на</strong> поднесени барања заповедување <strong>на</strong> прекршоч<strong>на</strong> постапка за девизенпрекршок девизите не се пријавуваат од стра<strong>на</strong><strong>на</strong> патниците и за стите не поседуваат документза нивно легално поседување <strong>на</strong> банкарскисметки.14


Во однос <strong>на</strong> заштита <strong>на</strong> правата од интелентуал<strong>на</strong>сопственост и приме<strong>на</strong> <strong>на</strong> Законот за царинскимерки за заштита <strong>на</strong> правата од интелектуал<strong>на</strong>сопственост од почетокот <strong>на</strong> оваа годи<strong>на</strong>до месец април откриени се 54 случаи со кои сеповредуваат правата од интелектуал<strong>на</strong> соственост,од кои <strong>на</strong>јголем дел во 33 случаи се работиза запле<strong>на</strong> <strong>на</strong> стока во транзит<strong>на</strong> постапка. Во овојпериод привремено се задржани 151.107 илјадипарчиња стока и 2.217 килограми текстил. Одвкупно задржа<strong>на</strong>та стока се донесени одобренијаза уништување <strong>на</strong> 18.915 илјади парчиња стока закои е потврдено дека се работи за фалсификатиод кои се уништени 8.077 илјади парчиња стока.Од униште<strong>на</strong>та стока која е фалсификат се работиза 3.381 илјада парчиња делови за возила одтрговската марката Мерцедес, 1.195 илјади парчињафутроли за мобилни телефони од трговскатамарка Нокиа, 1.672 илјади парчиња тренерниод трговската марка Адидас, 144 парчињапатики од трговската марка Адидас, 954 парчињатоалет<strong>на</strong> вода од трговскта марка Давидоф, 360парчиња патики трговската марка Пума, 148париња џоистици од трговската марка СониЕриксон, 144 парчиња табакери од трговскатамарка Малборо, 84 парчиња парики од трговскатамарка Каппа и 25 парчиња блузи од трговскатамарка Лакосте.Во овој период поднесени се 23 нови барањаза превземање <strong>на</strong> царински дејствија зазаштита <strong>на</strong> правата од интелектуал<strong>на</strong> сопствености се извршени 25 продолжувања <strong>на</strong> веќе поднесенибарања.<strong>Царинска</strong>та испостава Деве Баир, организационендел од Цари<strong>на</strong>рница Куманово како гранич<strong>на</strong>царинска испостава низ која во <strong>на</strong>јголемдел поминува стока во транзит<strong>на</strong> постапка во периодотод почетокот <strong>на</strong> оваа годи<strong>на</strong> до месецаприл има откриено голем <strong>број</strong> <strong>на</strong> случаи <strong>на</strong> фалсификуватастока со која се повредуваат праватаод интелектуал<strong>на</strong> сопственост. Голем дел од оваафалсификува<strong>на</strong> стока се однесува за поз<strong>на</strong>титесветски марки производители <strong>на</strong> спортска опрема.Во месец февруари откриени се 1578 парапатики со логото <strong>на</strong> Адидас и 312 пара патики со15логото <strong>на</strong> Конверсе.Во месец март откриени се 144 пара патикисо логото <strong>на</strong> Адидас во еден случај а во друг случајотркиени се 180 пара парики со логото <strong>на</strong> БоссБоссини, 264 пара патики со логото <strong>на</strong> Пума, 132пара патики со логото <strong>на</strong> Конверсе, 96 пара патикисо логото <strong>на</strong> Адидас, 1584 пара патики со логото<strong>на</strong> Аир-Нике. Најголем дел од откриените случаи<strong>на</strong> фалсификува<strong>на</strong> стока се во транзит<strong>на</strong> постапкаи истата била <strong>на</strong>менета за примачи одКосово.Свој придонес во запле<strong>на</strong> <strong>на</strong> стока со која сеповредуваат правата од интелектуал<strong>на</strong> сопственостима и Одделението за оперативни работикое своите <strong>на</strong>длежности ги остварува низ целотоцаринско подрачје <strong>на</strong> <strong>Република</strong> <strong>Македонија</strong>.Во месец април од стра<strong>на</strong> <strong>на</strong> Одделениетоза оперативни работи откриен е царински прекршок<strong>на</strong> непријаве<strong>на</strong> стока откриени се 16.990илјади парчиња паста за заби Колгате-Хербал.Оваа непријаве<strong>на</strong> стока е про<strong>на</strong>јде<strong>на</strong> во контејнерза кој имало пријава за транзит<strong>на</strong> постапка.Откако е извршен детален претрес <strong>на</strong> стокатасместе<strong>на</strong> во контејнерот, покрај пријаве<strong>на</strong>та стокаво царинската документација про<strong>на</strong>јдени се ипастите за заби кои не биле пријавени во царинскитедокументи. Во овој случај покрај тоа што сеработи за фалсификат <strong>на</strong> паста за заби станувазбор и за производ кој може да биде штетен поздравјето <strong>на</strong> луѓето.


За подобро функионирање <strong>на</strong> царинскатаслужба во споведување <strong>на</strong> царинските постапкикако и <strong>на</strong>малување <strong>на</strong> времено за царинење а соцел да се олесни и забрза трговијата извршено енова реорганизација <strong>на</strong> <strong>цари<strong>на</strong></strong>рница Гевгелија.Цари<strong>на</strong>рница Гевгелија царинските <strong>на</strong>длежностиги споведува во 2 испостави со стокот и парничкипромет, 4 испостави за стоково царинење и 1испостава за патнички промет. Со цел непреченои побрзо спроведување <strong>на</strong> царинските постапкиза извоз имајќи во предвид дека во овој дел еразвиено земјоделското производство кое во последенпериод интензивно се развива и се произведуваатразни земјоделски производи во овојрегион, кои се <strong>на</strong>менети за странскиот пазар сеизврши реорганизација <strong>на</strong> <strong>Царинска</strong>та испоставаБогородица со нејзино преструктуирање со испоставасо отсек за патнички промет и отсек застоково царинење како и преструктуирање <strong>на</strong>царинската испостава Ново село со отсек за патничкипромет и отсек за стоково царинење.Во идни<strong>на</strong> царинските постапки за извоз ќесе спроведуваат <strong>на</strong> царинските терми<strong>на</strong>линепосредно до гранич<strong>на</strong>та линија а со кое нештоќе се избегне повеќе часовното царинење <strong>на</strong> стоката<strong>на</strong>менета за извоз.18


100%Комесарот за царини и даноци<strong>на</strong> Европската Унија, г-дин ЛаслоКовач отворено ги дели своите ставовиза “ препораките за спроведување<strong>на</strong> законот <strong>на</strong> САД, Акт <strong>на</strong> Комисијата9/11 од 2007” кои <strong>на</strong>ложуваат100% скенирање <strong>на</strong> товар вопоморски транспорт <strong>на</strong>менет заСАД, а кои ќе стапат <strong>на</strong> сила до 2012годи<strong>на</strong>.СЦО Вести:Дали Европската Унија(ЕУ) е во состојба да обезбеди 100%скенирање <strong>на</strong> сите свои <strong>на</strong>дворешнипристаништа и дали постојат различникапацитети помеѓу членките <strong>на</strong> ЕУ?Ласло Ковач: Клучното прашање не е дали <strong>на</strong>шитепристаништа се во можност да спроведуваат100% скенирање <strong>на</strong> пратките <strong>на</strong>менети заСАД. Најпрвин треба да го поставиме прашањетодали ова е вистинското решение за зајакнување<strong>на</strong> безбедноста во контејнерскиот превоз. Ставот<strong>на</strong> Европската Заедница е недвосмислен: остро сеспротивставуваме <strong>на</strong> 100% скенирање и продолжувамеда работиме <strong>на</strong> из<strong>на</strong>оѓање <strong>на</strong> алтер<strong>на</strong>тивнорешение, бидејќи 100% скенирање е еднострано,неефективно, скапо и ја <strong>на</strong>рушува трговијата.100% скенирање нема да ја зголеми безбедноста,туку истото само може да создаде илузијаза безбедност и може да го одврати вниманиетои ресурсите од поефективните мерки.Убедени сме дека взаемното приз<strong>на</strong>вање и повеќеслојниотпристап <strong>на</strong> а<strong>на</strong>лиза <strong>на</strong> ризик, кои севсушност основите <strong>на</strong> Рамката <strong>на</strong> стандарди <strong>на</strong>Светската царинска организација се <strong>на</strong>јефективноторешение за безбедност <strong>на</strong> пратките и тие ќеовозможат з<strong>на</strong>чително поголеми придобивки отколку100% скенирање. Наша цел е да ги <strong>на</strong>терамеСАД да го изберат решението кое се базира <strong>на</strong>а<strong>на</strong>лиза <strong>на</strong> ризик, <strong>на</strong>место 100% скенирање. Со<strong>на</strong>шите американски колеги за“обезбедување <strong>на</strong>трговијата” веќе започ<strong>на</strong>вме да работиме заедно<strong>на</strong> взаемно приз<strong>на</strong>вање <strong>на</strong> програмата заЦаринско-трговското партнерствопротив тероризам <strong>на</strong> САД (C-TPAT) ипрограмата за овластениот економскиоператор <strong>на</strong> ЕУ. Насоките во врскасо ова ги договоривме <strong>на</strong> состанокот<strong>на</strong> Транс-атланскиот економскиСовет <strong>на</strong> ЕУ-САД, одржан <strong>на</strong>09.11.2007 годи<strong>на</strong>, а тие вклучувааткраткорочни и долгорочни политички,административни и правни мерки,со цел постигнување <strong>на</strong> договороколу <strong>на</strong>чините за взаемно приз<strong>на</strong>вањедо 2009 годи<strong>на</strong>.СЦО Вести: Дали ЕУ има извршено проценка <strong>на</strong>влијанието <strong>на</strong> овој закон, и доколку е тоа така,какви би биле последиците?Ласло Ковач:Во случај <strong>на</strong> нејзино спроведување,оваа мерка може да предизвика сериозно <strong>на</strong>рушувањеи дополнително административнооптоварување во повеќе од 600 пристаништа низцелиот свет од коишто тргнуваат пратки за САД.Истите овие пристаништа веќе се борат со зголеменобем <strong>на</strong> трговијата. Оваа мерка ќе повлечеи реорганизација <strong>на</strong> пристаништата, вклучителнои редистрибуција <strong>на</strong> поморскиот транспорт низцелиот свет, ќе <strong>на</strong>метне тешки фи<strong>на</strong>нсиски оптоварувањаза европските бизниси, а со тоа и <strong>на</strong> даночнитеобврзници. Законот не вклучува овластувањеза трошење <strong>на</strong> средства за опремување<strong>на</strong> странски пристаништа, па според тоа може дасе заклучи дека трошоците за инсталација <strong>на</strong> потреб<strong>на</strong>таопрема се очекува да ги покријат самитепристаништа и превозните компании од ЕУ.Дозволете ми исто така да <strong>на</strong>гласам дека практич<strong>на</strong>таефективност <strong>на</strong> 100% скенирање никогашнебила докажа<strong>на</strong> или сериозно тестира<strong>на</strong>.Сеуште не постои технологија за а<strong>на</strong>лиза <strong>на</strong> рентгенслики од милиони контејнери и ниту ед<strong>на</strong> државанема толкав персо<strong>на</strong>л и експертиза да госпроведе тоа.Во тек е пилот програма во врска со иницијативатаза безбедност <strong>на</strong> товарот <strong>на</strong> САД за проценка19


<strong>на</strong> спроведливоста <strong>на</strong> 100% скенирање; пилотпроектот во Саутемптон (Обединето Кралство)поч<strong>на</strong> во октомври 2007 годи<strong>на</strong>, а резултатите одистиот ќе бидат поз<strong>на</strong>ти дури <strong>на</strong>ред<strong>на</strong>та годи<strong>на</strong>.Европската Комисија има <strong>на</strong>мера да отпочнекраткороч<strong>на</strong> проценка <strong>на</strong> влијанието <strong>на</strong> 100%скенирање, во споредба со другите безбедноснимерки, како и да придонесе со своите <strong>на</strong>оди воизвештајот кој администрацијата <strong>на</strong> САД треба даму го предаде <strong>на</strong> Конгресот, во 2008 годи<strong>на</strong>.Преку земјите членки ќе бидат побарани иинформации од пристаништата и превозниците,како и од одредени трети земји.СЦО Вести: Како ЕУ ќе се справи со прашањето <strong>на</strong>реципроцитет, како прашање <strong>на</strong> принцип?Ласло Ковач:Европската Унија е клучен промотор<strong>на</strong> меѓу<strong>на</strong>род<strong>на</strong>та трговија. Во овој момент,ова прашање сеуште не е покре<strong>на</strong>то. Не смезаинтересирани, а дури би сакале и да избегнеме<strong>на</strong>метнување <strong>на</strong> дополнителни бариери за трговијата.Одговорноста <strong>на</strong> ЕУ и САД за околу 40% одсветската трговија како и <strong>на</strong>шата блиска соработкасе неопходни за сигурноста <strong>на</strong> светскиоттрговски синџир. Во соработка и коорди<strong>на</strong>ција соевропските и меѓу<strong>на</strong>родните бизнис заедници, ќепревземеме сéшто е во <strong>на</strong>ша можност даиз<strong>на</strong>јдеме политичка,практич<strong>на</strong> и изводливаалтер<strong>на</strong>тива <strong>на</strong>место 100% скенирање.СЦО Вести: Според Вас, каква ќе биде улогата <strong>на</strong>Рамката <strong>на</strong> стандарди во однос <strong>на</strong> овој закон?Ласло Ковач:СЦО ќе го зачува основниотмултилатерален отворен пристап за из<strong>на</strong>оѓање<strong>на</strong> изводливи решенија за обезбедување <strong>на</strong>светскиот трговски синџир. Рамката <strong>на</strong> стандарди,поддржа<strong>на</strong> и од ЕУ и од САД, ќе продолжи дабиде основата <strong>на</strong> оваа важ<strong>на</strong> работа. ЕвропскатаЗаедница продолжува да игра актив<strong>на</strong> улога воСЦО. Ќе го искористиме овој отворен пристап заповторно да ја <strong>на</strong>гласиме <strong>на</strong>шата загриженост за100% скенирање и да ги промовираме принципите<strong>на</strong> Рамката за взаемно приз<strong>на</strong>вање иповеќеслојниот пристап <strong>на</strong> а<strong>на</strong>лиза <strong>на</strong> ризик.20


РАМКАТА НАСТАНДАРДИ НАСПРОТИ 100% СКЕНИРАЊЕ:ИНТЕРВЈУ СО МАЈКЛ ШМИЦЕден од основните стандарди <strong>на</strong> Рамката <strong>на</strong> стандардиза обезбедување и олеснување <strong>на</strong> трговијатае воспоставувањето <strong>на</strong> систем за управувањесо ризик за откривање <strong>на</strong> потенцијално високоризичнипратки. Особено се препорачува користење<strong>на</strong> опрема за разоткривање која не вршиоштетување <strong>на</strong> стоката со истовреме<strong>на</strong> приме<strong>на</strong><strong>на</strong> техниките <strong>на</strong> проценка <strong>на</strong> ризик. Во време когаСветската царинска организација (СЦО) силно гиохрабрува сите свои членки да употребуваат системиза управување со ризик, потенцијалнотоспроведување <strong>на</strong> барањата за 100% скенирањеод стра<strong>на</strong> <strong>на</strong> ед<strong>на</strong> од <strong>на</strong>јголемите светски трговскисили, се заканува да ги поткопа одредбите <strong>на</strong>Рамката <strong>на</strong> стандарди. На прашања <strong>на</strong> оваа темаодговара директорот за сообразност и олеснувањево СЦО, г-дин Мајкл Шмиц.СЦО Вести: Рамката <strong>на</strong> стандарди поставува минималниуслови и некои држави тврдат дека какорезултат <strong>на</strong> тоа, тие можат да одат подалеку, дабидат креативни, а сепак да дејствуваат во согласностсо Рамката. Каков е вашиот став?Мајкл Шмиц: Сушти<strong>на</strong>та <strong>на</strong> стандардите е всушносттие да бидат стандардизирани. Имаше еденкраток период кога постоеше ед<strong>на</strong> клаузула воРамката <strong>на</strong> стандарди, која им даваше овластување<strong>на</strong> посебните членки да вметнуваат дополнителни<strong>на</strong>цио<strong>на</strong>лни критериуми” според сопственипроценки. Оправданоста <strong>на</strong> таквото овластувањебеше тема <strong>на</strong> исцрп<strong>на</strong> дебата, за да <strong>на</strong> крајбиде одлучено дека задржувањето <strong>на</strong> такватаможност во Рамката <strong>на</strong> стандарди би било спротивно<strong>на</strong> целите за стандардизирани услови, <strong>на</strong>дополнување<strong>на</strong> програмата со потребните елементиза еднообразност и предвидливост, како ипостигнување <strong>на</strong> взаемно приз<strong>на</strong>вање. Порадитоа, оваа клаузула беше изземе<strong>на</strong> од Рамката <strong>на</strong>стандарди.Од членките, секако се очекува индивидуално даја имплементираат Рамката <strong>на</strong> стандарди, којасега ги вклучува и условите за Овластен економскиоператор (ОЕО). Ова е моментот кога проценките<strong>на</strong> самата членка влегуваат во игра, бидејќиадминистрациите работат според сопстве<strong>на</strong> одржливади<strong>на</strong>мика и разум кога ги применуваатстандардите во нивните програми за овластување<strong>на</strong> ОЕО. Пример за оваа подоцнеж<strong>на</strong> фазаможе да се забележи во јас<strong>на</strong>та <strong>на</strong>сока даде<strong>на</strong> одвисоката стратешка група, а потпиша<strong>на</strong> од Комисијатаи Советот за политика, којашто посочува <strong>на</strong>тоа дека иако самите стандарди не можат да семенуваат со цел да ги задоволат барањата <strong>на</strong>малите и средни претпријатија, сепак големи<strong>на</strong>таи видот <strong>на</strong> апликантот треба да бидат земени вопредвид од стра<strong>на</strong> <strong>на</strong> членките кога одлучуваатдали условите за ОЕО се исполнети.СЦО Вести: Законот <strong>на</strong> САД препораки за спроведување<strong>на</strong> САД, акт <strong>на</strong> Комисијата 9/11 од 2007 ,<strong>на</strong>ложува 100% скенирање <strong>на</strong> товар во поморскитранспорт <strong>на</strong>менет за САД, кој ќе стапи <strong>на</strong> сила<strong>на</strong>јдоц<strong>на</strong> до 2012 годи<strong>на</strong>. Според американскитезаконодавци, тоа е единствениот сигурен <strong>на</strong>чинсо кој ќе се осигура дека во државата нема да влезеоружје за масовно уништување преку контејнерскитовар во поморски транспорт. Кои се Вашитевидувања по ова прашање?Мајкл Шмиц: Не сум единствениот кој го застапуваставот дека скенирањето <strong>на</strong> товарот е техникакоја, ако правилно се користи, им носи придобивки<strong>на</strong> програмите изготвени за проценка <strong>на</strong> задоволителнотониво <strong>на</strong> безбедност. СЦО одам<strong>на</strong> јаима согледано вредноста <strong>на</strong> опремата за разоткривањекоја не врши оштетување <strong>на</strong> стоката ( )од типот <strong>на</strong> рентген технологија и нејзи<strong>на</strong>та употребакако инструмент <strong>на</strong> програмата за управувањесо ризици. Ваквите согледувања се препоз<strong>на</strong>ваати во одредбите <strong>на</strong> Ревидира<strong>на</strong>та Кјото конвенција,како и Рамката <strong>на</strong> стандарди.Разликата помеѓу препораките <strong>на</strong> СЦО и користењето<strong>на</strong> опрема за разоткривање која не вршиоштетување <strong>на</strong> стоката, од ед<strong>на</strong> стра<strong>на</strong> и новатазаконска програма <strong>на</strong> САД, од друга, е огром<strong>на</strong>. Идодека СЦО ја смета оваа опрема за важен дел <strong>на</strong>правилното управување и проценка <strong>на</strong> ризик,законот <strong>на</strong> САД застапува користење <strong>на</strong> вакваопрема како примарно средство за проценка <strong>на</strong>ризици <strong>на</strong> товар.СЦО Вести: Дали Обединетите Нации се во позицијада понудат реципроцитет <strong>на</strong> нивните тргов-21


ски партнери кои ќе побараат слични дејства?Мајкл Шмиц: Сепак ова е прашање кое самитеСоединети Американски Држави ќе мора да го<strong>на</strong>мет<strong>на</strong>т, доколку јасно се прикаже таква можност.Доколку такво нешто не се случи, ќе треба дасе задоволиме само со струч<strong>на</strong> претпоставка, амојата проценка е дека кога големите трговскипартнери би побарале таков реципроцитет, САДби биле преоптоварени и би биле во можност даги испол<strong>на</strong>т барањата. Речиси и не може да сезамисли количи<strong>на</strong>та <strong>на</strong> трговска стока која тргнуваод Соединетите Американски Држави, а која закрајни дести<strong>на</strong>ции ги има Европската Унија, Ки<strong>на</strong>,Јапонија и Австралија, кои се само мал <strong>број</strong> одклучните играчи. Тешко е да се предвиди какоСАД би се справиле со барањата за скенирање <strong>на</strong>секој товар <strong>на</strong>менет за териториите <strong>на</strong> овиетрговски партнери.СЦО Вести: Каква е идни<strong>на</strong>та <strong>на</strong> Рамката <strong>на</strong> стандарди,ако се земат в предвид новите <strong>на</strong>стани воСАД?Мајкл Шмиц: Успехот <strong>на</strong> Рамката <strong>на</strong> стандарди воголема мерка зависи од приватниот сектор исопствениците <strong>на</strong> трговскиот синџир <strong>на</strong> разме<strong>на</strong>”.Досега, овие партнери имаат вложено многувреме и средства во стандардите <strong>на</strong> СЦО, а имаатдадено и ветување кон кое се придржуваат. Новиотзакон за скенирање <strong>на</strong> САД создаде огром<strong>на</strong>несигурност во идните активности кои тие требада ги превземат. Зошто, би прашале тие, би продолжилесо <strong>на</strong>порите за исполнување <strong>на</strong> условитеза добивање <strong>на</strong> одобрение за ОЕО? Пристапот<strong>на</strong> Рамката <strong>на</strong> стандарди и ОЕО се темели врз приме<strong>на</strong><strong>на</strong> управување со ризици и превземање <strong>на</strong>скапи мерки со цел постигнување усогласеностсо <strong>на</strong>шите стандарди. Зошто би се презеле тиескапи мерки ако управувањето со ризици бидезаменето со услови за глобално скенирање? Тешкое да се замисли дека <strong>на</strong>шите глобални стандардине се применливи во водечката економијаво светот. Целос<strong>на</strong>та имплементација <strong>на</strong> американскитебарања за скенирање може да предизвикакатастрофални последици по Рамката <strong>на</strong>стандардиПредвремени елек- Управувањетронски информации со ризикУсогласување <strong>на</strong>барањата за предвремениелектронскиинформации за праткикои влегуваат, излегуваатили транзитираатПревземање <strong>на</strong>обврската за приме<strong>на</strong><strong>на</strong> доследен пристап заутврдување <strong>на</strong> заканитепо безбедностаКонтрола <strong>на</strong> праткиза извозКонтрола <strong>на</strong> високоризични пратки <strong>на</strong>менетиза извоз, со пожелнокористење <strong>на</strong> методиза разоткривање коине вршат оштетување<strong>на</strong> стокатаБизниспартнерствоЦари<strong>на</strong>та ќе обезбедипогодности за делов<strong>на</strong>тазаедницакоја гиисполнува минималнитебезбедноснистандарди и <strong>на</strong>јдобрипракси во синџирот <strong>на</strong>с<strong>на</strong>бдувањеСтолб Цари<strong>на</strong>-Цари<strong>на</strong>Содржи 11 стандарди:1. Интегрирано управување со синџирот <strong>на</strong>с<strong>на</strong>бдување2. Овластување за контрола <strong>на</strong> товар3. Совреме<strong>на</strong> технологија кај инспекциската опрема4. Системи за управување со ризик5. Високоризичен товар или контејнер6. Предвреме<strong>на</strong> електронска информација7. Селектирање и комуникација8. Мерки <strong>на</strong> извршување9. Проценки <strong>на</strong> безбедноста10. Интегритет <strong>на</strong> вработените11. Безбедносни контроли <strong>на</strong> стока која го <strong>на</strong>пуштацаринското подрачјеСодржи 6 стандарди:1. Партнерство2. Безбедност3. Овластување4. Технологија5. Комуникација6. ОлеснувањеСтолб Цари<strong>на</strong>-Бизнис2


Podgotvuva i izdava:Glaven i odgovoren urednikZamenik na glaven i odgovoren urednikRedakciski odborTehni~ki sorabotnikPrevodPe~atiTira`Carinska uprava na Republika MakedonijaLazar Li~enoski 131000 Skopjetel: 02 3116188 faks: 02 3237832www.customs.gov.mkVan~o KargovZlatko Veterovski@aklina TrajkovskaMetodi Micevski\or|i NaumovskiDejan Raj~anovskiKaterina HaxiskaAkademski pe~at500 primerociПри користењето <strong>на</strong> податоците од оваа публикација ги молиме корисниците задолжително да го <strong>на</strong>ведат изворот

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!