Pole elektryczne i magnetyczne generowane ... - E-elektryczna.pl

Napowietrzne linie SN i WN w PoznaniuTECHNIKA I TECHNOLOGIEPole elektryczne i magnetycznegenerowane przez napowietrznelinie SN i WNJednym z negatywnych skutków oddziaływania napowietrznych liniiwysokiego napięcia na środowisko jest generowane przez nie pole elektrycznei magnetyczne. Z tego względu intensywność tego pola powinna byćskutecznie monitorowana.Skutki oddziaływania zmiennegopola elektrycznego i magnetycznegopodzielić można nadwie podstawowe grupy: termiczne inietermiczne. Te ostatnie z kolei – nanatychmiastowe, w postaci wyindukowanegoprądu w ciele człowieka orazdostrzegalne po dłuższym czasie, będącewynikiem uszkodzonych strukturbiologicznychNajlepiej poznanym rezultatem oddziaływaniapola elektrycznego i magnetycznegojest efekt termiczny. Jegoistota to wzrost temperatury ciała dopoziomu mogącego wywołać koagulacjębiałka.Efekt termiczny zachodzi w obecnościpola o wysokiej częstotliwości (od0,3 GHz). Wielkością opisującą intensywnośćtego pola jest gęstość mocy,jednostką której są W/m 2 . Nie zarejestrowanoefektu termicznego wywołanegooddziaływaniem pola o niższejczęstotliwości.Napowietrzne linie WN, przesyłająceenergię elektryczną o częstotliwości50 Hz, nie powinny być uważaneza źródło tego typu zagrożenia. Efekttermiczny zachodzi w polu o gęstościpowyżej 100 W/m 2 . Natomiast poniżej10 W/m 2 jest raczej mało prawdopodobny.Następne kryterium bezpiecznegopoziomu pola elektrycznego i magnetycznegoto gęstość prądu w ciele człowieka,wyindukowanego na skutek pola.Zdaniem wielu naukowców i organizacjiICNIRP (International Commissionon Non-Ionizing Radiation Protection),wartość tej gęstości nie powinna byćwiększa od 10 mA/m 2 . W przeciwnymprzypadku może dojść do zakłóceniadziałania systemu nerwowego.Natężenie pola elektrycznego o wartości10 kV/m ( dopuszczalnej w Polsce)powoduje przepływ prądu o gęstościrównej 0,53 mA/m 2 , a magnetycznegoo natężeniu 60 A/m (dopuszczalnym wPolsce) przepływ prądu o gęstości zaledwie0,48 mA/m 2 . Polskie przepisy sąstosunkowo restrykcyjne.Najwięcej obaw wywołuje zmiennepole elektryczne i magnetyczne jakoelement mogący być źródłem nowotworów.Na podstawie wielu badań przeprowadzonychw znanych ośrodkach możnaz całą stanowczością powiedzieć, żenie zanotowano negatywnego wpływupola na struktury DNA. Trudno wyciągnąćjednoznaczne wnioski, mówiąceo wpływie pola na rytm serca czy ciśnienietętnicze, gdyż różne źródła podająbardzo często sprzeczne wnioski.Podobnie sytuacja wygląda, gdy mowao polu magnetycznym jako czynnikumogącym być przyczyną nowotworów.Z jednej strony można znaleźć przeważającąliczbę publikacji, opisującychbrak relacji między polem magnetycznyma ryzykiem wystąpienia nowotworu.Z drugiej strony, istnieją publikacjeopisujące, że ryzyko takie występuje.Na podstawie doświadczeń prowadzonychna zwierzętach stwierdzono,że pole magnetyczne może być źródłemnowotworów. Badania te prowadzonojednak w polu o natężeniurównym tysiącu A/m. A jak wiadomoczłowiek nie jest wystawiony na oddziaływaniepola o takim natężeniu.Duże kontrowersje wywołują wynikibadań specjalistów szwedzkichi amerykańskich, którzy twierdzą,że białaczka u dzieci może być wywołanapolem o wartości zaledwie0,33 A/m, a według innych źródeł, naweto wartości 0,16 A/m. Nie istniejąjednak żadne raporty opisujące negatywnywpływ pola elektrycznego narozwój nowotworów.Niepokój budzi wpływ pola na procesrozwoju płodu ludzkiego. Dużeosiągnięcia w tej dziedzinie ma Katedrai Klinika Ginekologii Akademii Medycznejw Lublinie. Badania dotyczyłyłożyska ludzkiego na poziomie in vitro.Na ich podstawie udowodniono istnieniepewnych anomalii w funkcjonowaniułożyska, lecz należy dodać,że eksperyment odbywał się w polu onatężeniu równym 1600 A/m. Reakcjaorganizmów na pole nie jest liniowa, cojeszcze bardziej utrudnia interpretowaniewyników badań.Organizacje międzynarodowe wnioskują,że pole elektryczne nie jest czynnikiembędącym źródłem schorzeń. Wmarzec 2010 ENERGIA elektryczna l 15

NOTA DETTAGLIATA – BNP PARIBAS 4 ITALYII.MODALITÀ DI FUNZIONAMENTO E DI GESTIONEII.1 - CARATTERISTICHE GENERALICARATTERISTICHE DELLE QUOTE:NATURA DEL DIRITTO AFFERENTE LA CATEGORIA DI QUOTE:Ogni detentore di quote dispone di un diritto di comproprietà sugli attivi del FCI proporzionale al numero diquote possedute.PRECISAZIONI SULLE MODALITÀ DI GESTIONE DEL PASSIVO:Nell'ambito della gestione del passivo del FCI, le funzioni di centralizzazione degli ordini di sottoscrizione e diriscatto, nonché di tenuta del registro emittente delle quote, sono svolte dalla banca depositaria in relazionecon la società Euroclear France, presso la quale è ammesso il FCI.FORMA DELLE QUOTE:Nominativo amministrato, nominativo puro, o al portatore. Il FCI è ammesso in Euroclear France.DIRITTO DI VOTO:Essendo un FCI, nessun diritto di voto è legato alle quote e le decisioni sono prese dalla società di gestione.Tuttavia, i detentori vengono informati dei cambiamenti apportati alle modalità di funzionamento del FCI,individualmente, a mezzo stampa oppure con qualsiasi altro mezzo previsto dalla direttiva AMF n° 2005-01del 25 gennaio 2005.FRAZIONAMENTO:Le sottoscrizioni e i riscatti possono riguardare un numero intero di quote o frazioni millesimali di quote.DATA DI CHIUSURA DELL’ESERCIZIO:Ultimo giorno di borsa a Parigi del mese di dicembre.Primo esercizio: ultimo giorno di Borsa a Parigi del mese di dicembre 2008.3

TECHNIKA I TECHNOLOGIETablica 3. Wartości natężenia pola elektrycznego i magnetycznego pod liniami SN i WN w Poznaniu, przeliczonedla przypadku największego obciążenia napięciowego i prądowego linii, oraz ocena tychże wartości w świetleobowiązujących w Polsce przepisów.Lp.Napięcielinii (kV)Kierunek liniiNatężenie polaelektrycznegoE (kV/m)Natężenie polamagnetycznegoH (A/m)Czy zachowanesą wartościdopuszczalnepod linią?Czy teren podlinią może byćprzeznaczonypod zabudowę?1. 15 kV GPZ Antoninek 1,17 10,90 TAK NIE2. 15 kV GPZ Antoninek 0,21 14,12 TAK TAK3. 15 kV GPZ Południe 0,21 10,91 TAK TAK4. 15 kV GPZ Południe 0,21 4,53 TAK TAK5. 15 kV GPZ Kiekrz 0,22 2,73 TAK TAK6. 15 kV GPZ Kiekrz 0,22 5,62 TAK TAK7. 15 kV GPZ Kiekrz 0,22 2,99 TAK TAK8. 15 kV GPZ Czerwonak 0,21 5,46 TAK TAK9. 110 kV Pogodno – Wawrzyńca 0,90 18,85 TAK TAK10. 110 kVEC I – EC II i Nadolnik– EC II2,81 19,95 TAK NIE11. 110 kV Sołacz – Wawrzyńca 0,65 10,04 TAK TAK12. 110 kV Plewiska – Pogodno 0,88 11,00 TAK TAK13. 110 kV Krauthoffera – Junikowo 0,82 6,26 TAK TAK14. 110 kV Piątkowo – Czerwonak 0,50 7,09 TAK TAK15. 110 kV16. 110 kV17. 110 kVBema – Ratajei Główna – RatajeBema – Ratajei Główna – RatajeWawrzyńca – Cytadelai Sołacz – Wawrzyńca0,36 12,78 TAK TAK0,35 12,78 TAK TAK0,32 12,20 TAK TAK18. 110 kV Wawrzyńca – Cytadela 0,28 12,47 TAK TAK19. 110 kV Bema – HCP Linia była wyłączona w czasie wykonywania pomiarów natężenia pola.20. 110 kVStarołęka – Poznań Płd.i Starołęka – Żegrze1,20 14,56 TAK NIE21. 110 kV Kiekrz – Piątkowo 0,39 6,84 TAK TAK22. 110 kV Sołacz – Piątkowo 0,26 17,87 TAK TAK23. 110 kV Junikowo – Plewiska 0,11 3,16 TAK TAK24. 110 kV Sołacz – Naramowice 0,47 4,81 TAK TAK18 l ENERGIA elektryczna marzec 2010

TECHNIKA I TECHNOLOGIELiteratura1. Mościcka–Grzesiak H., Inżynieria wysokichnapięć w elektroenergetyce, tom I, Poznań,Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, 1996.2. Chazan B. i in., Teratological and developmentaleffect of long – term exposition to low – level andthermal microwave fields of pregnant mice, w:konferencja “Biological effect of electromagneticfields”, Bierutowice, 1980, s. 4÷5.3. Grudziński E., Trzaska H., Electromagnetic fieldmeasurements for environment protection purpose,w: konferencja “Biological effectof electromagnetic fields”, Bierutowice, 1980,s. 6÷74. Machczyński W., Wprowadzenie do kompatybilnościelektromagnetycznej, Poznań,Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, 2004.5. Martinez E., Effects of magnetism on livingorganism, w: II Międzynarodowa KonferencjaNaukowa „Oddziaływanie Pól Elektromagnetycznychna Środowisko Rolnicze AGROLASER2003”, referaty i doniesienia, Lublin, 2003,s. 60÷62.6. Trzaska H., Pomiary pól elektromagnetycznychw polu bliskim, Warszawa-Wrocław,Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998.7. Bottauscio R., Conti R., Magnetically and Electricallyinduced currents in human body modelsby ELF electromagnetic fields, in: X InternationalSymposium on High Voltage Engineering,ISH’97, Quebec, 1997, s. 3456.8. Conti R., i in., Live – line maintenance works –characterization of human exposure to50 Hz electric and magnetic fields in viewof a correct formulation of occupationalprotective standards, in: InternationalConference on Live Maintenance ICOLIM-2000,Madryt, 2000.9. Markiewicz H., Bezpieczeństwow elektroenergetyce, rozdział 9: Zagrożeniapowodowane oddziaływaniem pólelektrycznych i magnetycznych o małejczęstotliwości, wydanie drugie, Warszawa,Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, 2002,s. 328÷342.10. Matsumoto T. i in., Effect of concurrent ELFelectric and magnetic field on induced currentdensity in biological model in the vicinityof the ground, in: XI International Symposiumon High Voltage Engineering, ISH’99, Londyn,1999, volume 2, s. 27÷30.11. Mosiński F., Wira A., Ekologiczne problemyprzesyłu i użytkowania energii elektrycznej,monografia, Łódź, Wydawnictwo PolitechnikiŁódzkiej, 1999.12. Reivonen S. i in., Internal currents in a humanbody with spheroidal model in 400 kVswitching substation, in: XI InternationalSymposium on High Voltage Engineering,ISH’99, Londyn, 1999, volume 2, s. 31÷34.13. Tarao H., Hayashi N., Isaka K., Characteristicsof ELF magnetically induced current insidebiological model with statistically distributedconductivities, in: XII International Symposiumon High Voltage Engineering, Bangalore, Indie,2001, s. 10÷4.14. Abd-Allah M.A., Magnetic field-induced currentsin human body in the proximity of power lines,in: XIII International Symposium on High VoltageEngineering, Delft, Holandia, 2003, s.21.15. Bochnio W., Redukcja pól elektromagnetycznychw stacjach i otoczeniu linii napowietrznychw.n., w: III Ogólnopolskie Sympozjum„Inżynieria Wysokich Napięć IW-96”,Poznań-Kiekrz, 1996, s. 247÷252.16. Bochnio W., Mosiński W., Pola magnetycznepod liniami i w stacjach elektroenergetycznychmakroregionu Łódzkiego, w: II OgólnopolskieSympozjum „Inżynieria Wysokich NapięćIW-94”, Poznań-Kiekrz, 1994, s. 205÷210.17. Connor T., Koch H.J., General aspects of electromagneticfields for high voltage systems, in:XIII International Symposium on High VoltageEngineering, Delft, Holandia, 2003, s.7.18. Dreszczyk E., Bilski P., Badanie promieniowaniaelektromagnetycznego na stanowiskachoperatorów leśnych, w: II MiędzynarodowaKonferencja Naukowa „Oddziaływanie PólElektromagnetycznych na Środowisko RolniczeAGROLASER 2003”, referaty i doniesienia,Lublin, 2003, s. 99÷100.19. Farag A.S. i in., Impact of electromagnetic fieldsmanagement on the design of 500 kVtransmission lines, in: IX InternationalSymposium on High Voltage Engineering, ISH’95,Graz, Austria, 1995, s. 8930 (1÷4).20. Hamza A.H., Mahmoud Shaher A., Ghania SamyM., Evaluation of human exposure to magneticfields under live line maintenance conditions, in:XIII International Symposium on HighVoltage Engineering, Delft, Holandia, 2003, s. 20.21. Kiełtyka L., Oddziaływanie zmiennych pólmagnetycznych o niskiej częstotliwościna materię żywą, w: V ogólnopolskakonferencja naukowo-techniczna „Polaelektromagnetyczne 50 Hz a energetykai środowisko”, Szczyrk, 2000, s. 57÷61.22. Linie i stacje elektroenergetyczne w środowiskuczłowieka, pod redakcją Marka Szuby,wydanie 2, Warszawa, Grupa KapitałowaPolskie Sieci Elektroenergetyczne S.A., 2002.23. London S. J., Tynes T, Ranung A., Electricand magnetic field cancer: an update, CIGRE,Working Group 36.06, Electra, No. 161, August1995, s. 131÷141.24. Łopucki M. i in., Morfologia jąder komórkowychsyncytiotrofoblastu w perfundowanym in vitrozraziku łożyska ludzkiego w warunkachoddziaływania zmiennego pola magnetycznego,w: II Międzynarodowa Konferencja Naukowa„Oddziaływanie Pól Elektromagnetycznychna Środowisko Rolnicze AGROLASER 2003”,referaty i doniesienia, Lublin, 2003, s. 43÷50.25. Łopucki M. i in., Ciśnienie perfuzji i stężeniebiałka całkowitego w płynie perfuzyjnymw badaniach zrazika łożyska ludzkiegoin vitro w warunkach oddziaływania zmiennegopola magnetycznego, w: II MiędzynarodowaKonferencja Naukowa „Oddziaływanie PólElektromagnetycznych na Środowisko RolniczeAGROLASER 2003”, referaty i doniesienia,Lublin, 2003, s. 51÷59.26. Martinez E., Effects of magnetism on livingorganism, in: II Międzynarodowa KonferencjaNaukowa „Oddziaływanie Pól Elektromagnetycznychna Środowisko Rolnicze AGROLASER 2003”,referaty i doniesienia, Lublin, 2003, s. 60÷62.27. Maruti R. i in., Electric and magnetic fields aroundAC transmission lines, in: IX InternationalSymposium on High Voltage Engineering, ISH’95,1995, Graz, Austria, s. 8350 (1÷4).28. Ochrona od zakłóceń elektromagnetycznychi przepięć instalacji elektrycznych, urządzeńelektronicznych i systemów informatycznych,kurs organizowany przez Zakład TechnikiWysokich Napięć Politechniki Warszawskiejprzy współpracy Polskiego Komitetu OchronyOdgromowej SEP oraz firmy OBO BETTERMANPolska, s. 111÷129.29. Piłatowicz A., Oddziaływanie pól elektromagnetycznych50 Hz na środowisko, w:V Ogólnopolska konferencja naukowotechniczna„Pola elektromagnetyczne 50 Hza energetyka i środowisko”, Szczyrk, 2000,s. 71÷74.30. Piłatowicz A., Zagadnienia pól elektromagnetycznychw pracach CIGRE, w: materiałykonferencyjne „Pola elektromagnetyczne50 Hz w środowisku człowieka”, Poznań, 2003,s. 47÷55.31. Pluta W., Gallagher T. J., Niektóre aspektyoddziaływania linii prądu stałego na środowisko,w: II Ogólnopolskie Sympozjum „InżynieriaWysokich Napięć IW-94”, Poznań-Kiekrz, 1994,s. 79÷88.32. Różycki S., Wira A., Problemy ochrony środowiskazwiązane z przesyłem energii elektrycznej –przepisy polskie i międzynarodowe, w:III Ogólnopolskie Sympozjum „InżynieriaWysokich Napięć IW-96”, Poznań-Kiekrz, 1996,s. 231÷239.33. Solano J. B., Lecumberri C. L., Measurements ofelectromagnetic fields in various high voltage works,E. Engelmann, J. Kindersberger, Magnetic field stressduring live working in high voltage transmissionlines, in: International Conference on Live MaintenanceICOLIM-2000, Madryt, 2000, ss. 181÷189.34. Souques M., Lambrozo J., Plante M., Electromagneticfields and health, Workshop, CIGREsession, 2000, No. 192 – October 2000, Electra,CIGRE – Work Group 36.06.35. Szmigielski S., Sobiszewska E., Współczesnepoglądy na ryzyko nowotworowe pól magnetycznych50 Hz w świetle wyników międzynarodowychprogramów naukowych, w:materiały konferencyjne „Pola elektromagnetyczne50 Hz w środowisku człowieka”, Poznań,2003, s. 31÷46.36. Szuba M., Inwestycje elektroenergetycznew środowisku, zeszyty komunalne 2 (13) 2004,Przegląd Komunalny 2 (149)/2004, ss. 35÷50.37. Tarao H., Hayashi N., Isaka K., Improvedimpedance method for the calculation of electricfields induced in simple biological structureby ELF magnetic fields, in: X InternationalSymposium on High Voltage Engineering,ISH’97, Quebec, 1997, s. 3308.38. Tatsumoto T., Hayashi M., Isaka K., Quantificationof interaction between 2-dimensional lowfrequency magnetic field and spherical modelof biological object, in: X InternationalSymposium on High Voltage Engineering,ISH’97, Quebec, 1997, s. 3203.39. Wira A., Wartości normatywne największychdopuszczalnych natężeń pola elektromagnetycznegow środowisku, Ekologia, Energetyka,pracę wykonano w ramach grantu Nr ED-IX-071/G-46/97 z budżetu gminy Łódź, s. 10÷14.40. Zmyślony M., Aniołczyk H., Oddziaływanie pólelektromagnetycznych na człowieka – metodykaprowadzenia badań i ocena wiarygodnościich wyników, w: materiały konferencyjne „Polaelektromagnetyczne 50 Hz w środowiskuczłowieka”, Poznań, 2003, s. 21÷30.41. Hauf R., Influence of alternating electric field50 Hz on human beings, in: konferencjaBiological effect of electromagnetic fields, Bierutowice,1980, s. 8÷10.42. Zeńczak M., Linie elektroenergetycznew środowisku przyrodniczym, w: ogólnopolskakonferencja naukowo-techniczna „Pomiarywysokonapięciowe w elektroenergetyce”,Poznań, s. 118÷129, 1998.marzec 2010 ENERGIA elektryczna l 19