Opole – dzieje miasta

Opole – od opola czy Opolan?Najstarsze ślady osadnictwa na tym tereniesięgają setek lat przed naszą erą. Na obszarzeOpolszczyzny do tej pory odkryto przeszło 400stanowisk archeologicznych, datowanych na okresplemienny, to jest od VII do X wieku. W najbliższejokolicy Opola odkryto osady międzyinnymi w Czarnowąsach, Dobrzeniu Wielkimi Domecku oraz cmentarzysko kurhanowe kołoIzbicka. Słowianie pojawili się na tym terenieprawdopodobnie w VII w. Pozostałościąpo ich plemiennej organizacji są z pewnościąopola, czyli wspólnoty terytorialno-sąsiedzkie,posiadające szereg praw i obowiązków. Opolaznane były w wielu częściach Słowiańszczyzny,a ich obecność do dziś jest potwierdzona w nazwachmiejscowości. Do jednych z nich możenależeć właśnie Opole. Wśród badaczy trwa bowiemspór czy nazwa miasta pochodzi od wspomnianegopowyżej plemienia Opolan, czy teżod znajdującej się w jego pobliżu wspólnoty sąsiedzkiej,czyli opola. W pierwszym przypadkumielibyśmy do czynienia z dość dużym plemieniem,funkcjonującym przynajmniej od I połowyIX wieku, którego siedziba znajdowałaby sięw Opolu, w miejscu, które trudno jednoznaczniewskazać, choć niewykluczone, że była toniewielka wysepka, zwana Ostrówkiem.Stanica na OstrówkuW Polsce jest wiele wysp i wysepek, na którychrozgrywały się ważne dla naszych dziejówwydarzenia. Nazywano je ostrowami lub ostrówkami.Znamy Ostrów Lednicki, kilka OstrowówTumskich oraz szereg niewielkich ostrówków,które spełniały ważne role polityczne, gospodarczei obronne. Nic w tym dziwnego. Już bowiemautorzy wczesnośredniowieczni, opisującSłowian, zauważali, że na swe siedziby wybierająmiejsca odludne, wśród lasów, na wyspach,otoczone wodą. Taką też wysepką był opolskiOstrówek, leżący w zakolu Odry. Nie wiemy,jaką rolę spełniał do schyłku IX wieku. Byćmoże był stolicą wspomnianego powyżej plemienia,a może tylko czołem wspólnoty opolnej.Prawdopodobnie w 985 r. (według chronologiiC14) istniejące tam zabudowania zostałyzniszczone, a wysepka opanowana przez wojskaMieszka I. Wkrótce powstała tam stanicawojskowa obsadzona wojami polańskimi, niewykluczone,że także wspierającymi ich najemnikaminormańskimi. Dowodem na to jest odkrytaw trakcie wykopalisk stosunkowo dużaliczba zabawek dziecięcych, w kształcie łódeczeknormańskich. Początkowo Ostrówek zachowywałswój obronny charakter, w miarę jednakstabilizacji sytuacji na tym terenie i ugruntowaniusię władzy piastowskiej nabierał takżecharakteru administracyjnego. Mógł być takżemiejscem wymiany towarów z okoliczną ludnością.Trudno dziś jednoznacznie przesądzićW miejscu, na którym później stanął zamek książąt opolskich,od końca X w. znajdował się ośrodek władzy książąt polańskich.Tak wyglądał zamek piastowski na początku XX w.Budowę zamku rozpoczął książę opolski Kazimierz Iw trzeciej dekadzie XIII w., a dokończyli jego następcy:Władysław I i Bolko I.Charakterystyczna cylindryczna wieża powstała na początku XIV w.Widoczne tu neorenesansowe skrzydło dobudowano na początku XX w.Przez długi czas na zamek wiodła tylko jedna droga– przez most obok kościoła oo. FranciszkanówIII2010RENOWACJEI ZABYTKI3