SPIS TREŚCI 1. Informacje ogólne o Grecji - Centrum Informacji ...

Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru GospodarczegoMinisterstwo Gospodarki i PracyDepartament Rynku PracySPIS TREŚCI1. Informacje ogólne o Grecji ......................................................................................... 31.1. Informacje geograficzne ................................................................................................ 31.2. Cechy charakterystyczne Grecji .................................................................................... 31.3. Powszechne święta narodowe i dni wolne od pracy ...................................................... 41.4. Telefony alarmowe i informacyjne ................................................................................ 41.5. Adresy polskich placówek dyplomatycznych ............................................................... 51.6. Adres informacyjnej strony internetowej o Grecji w języku angielskim ...................... 61.7. Adresy stron internetowych zawierających więcej informacji z powyższego zakresu 62. Praca w Grecji ............................................................................................................. 62.1. Podejmowanie pracy przez obywateli Polski w Grecji ................................................. 62.1.1. Zasady dostępu obywateli Polski do greckiego rynku pracy ........................................ 62.1.2. Prowadzenie własnej działalności gospodarczej w Grecji ............................................ 72.1.3. Adresy stron internetowych zawierających więcej informacji z powyższego zakresu 92.2. Sposoby poszukiwania pracy w Grecji .......................................................................... 102.2.1. Publiczne służby zatrudnienia ....................................................................................... 102.2.2. Europejskie Służby Zatrudnienia EURES ..................................................................... 102.2.3. Niepubliczne agencje pośrednictwa pracy .................................................................... 102.2.4. Prasa .............................................................................................................................. 102.2.5. Inne sposoby poszukiwania pracy ................................................................................. 102.2.6. Ubieganie się o pracę (wymagane dokumenty – CV, list motywacyjny i inne) .............. 102.3. Warunki pracy ............................................................................................................... 112.3.1. Rodzaje umów o pracę .................................................................................................. 112.3.2. Czas pracy ..................................................................................................................... 122.3.3. Urlop wypoczynkowy ................................................................................................... 122.3.4. Wynagrodzenie za pracę ................................................................................................ 122.4. Podatki ........................................................................................................................... 132.4.1. Podatek dochodowy od osób fizycznych ....................................................................... 132.4.2. Podatek VAT ................................................................................................................. 132.4.3. Inne podatki i opłaty lokalne ......................................................................................... 132.4.4. Adresy stron internetowych zawierających więcej informacji z powyższego zakresu 142.5. Zabezpieczenie społeczne .............................................................................................. 142.5.1. Świadczenia z ubezpieczeń społecznych – beneficjenci i warunki uzyskania .............. 141

Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru GospodarczegoMinisterstwo Gospodarki i PracyDepartament Rynku Pracy2.5.1.1. Emerytura ...................................................................................................................... 152.5.1.2. Świadczenia z tytułu choroby ........................................................................................ 152.5.1.3. Świadczenia na wypadek macierzyństwa ...................................................................... 162.5.1.4. Renta z tytułu niezdolności do pracy ............................................................................. 162.5.1.5. Świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych ............................. 172.5.2. Inne świadczenia socjalne – beneficjenci i warunki uzyskania ..................................... 172.5.2.1. Świadczenia rodzinne .................................................................................................... 172.5.2.2. Świadczenia z tytułu bezrobocia ................................................................................... 173. Warunki życia .............................................................................................................. 183.1. Zakwaterowanie ............................................................................................................. 183.2. Prawo jazdy ................................................................................................................... 183.3. System edukacji ............................................................................................................. 193.4. Uznawalność dyplomów i kwalifikacji dla celów zawodowych ................................... 203.5. Kursy języka narodowego ............................................................................................. 203.6. System opieki zdrowotnej ............................................................................................. 213.6.1. Ogólne zasady dostępu do usług medycznych .............................................................. 213.6.2. Ubezpieczenie zdrowotne .............................................................................................. 223.6.3. Dokumenty niezbędne do uzyskania świadczeń medycznych w Grecji ....................... 222

Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru GospodarczegoMinisterstwo Gospodarki i PracyDepartament Rynku Pracy1. Informacje ogólne o Grecji1.1. Informacje geograficzneGrecja to kraj śródziemnomorski, zajmuje południową część Półwyspu Bałkańskiego. Jejpowierzchnia wynosi prawie 132 tys. km 2 , z czego na część lądową przypada 105.834 km 2 , nawyspy zaś 25.084 km 2 , przy czym wyspy (jest ich 437, z tego 134 zamieszkane) stanowią1 / 5 całkowitej powierzchni. Długość granic z sąsiadującymi państwami: Albania 282 km, Bułgaria494 km, Turcja 206 km, Macedonia 228 km. Granice morskie wyznaczają od wschodu MorzeEgejskie, od południa Morze Śródziemne, od zachodu Morze Jońskie. Grecja graniczy napółnocnym zachodzie z Albanią, na północy z byłą Jugosłowiańską Republiką Macedonii(FYROM) i Bułgarią, na północnym wschodzie z Turcją.Przeważająca część Grecji pozostaje pod wpływem oddziaływania klimatu śródziemnomorskiego,różniącego się nieznacznie w poszczególnych regionach. Na północy zimy są ostrzejsze,temperatury spadają tu w lutym nawet do minus 19°C. Na wschodzie klimat jest bardziej suchy.Okres bezdeszczowy w lecie trwa tutaj 5 miesięcy. Zachodnie wybrzeża nad Morzem Jońskimznajdują się w strefie oddziaływania klimatu o cechach atlantyckich.1.2. Cechy charakterystyczne GrecjiNa mocy Konstytucji z 1975 roku istnieje podział władzy na prawodawczą, wykonawcząi sądowniczą. Władzę prawodawczą sprawuje Parlament i Prezydent Republiki, władzę wykonawczą– rząd, władzę sądowniczą – niezawisłe sądy. Głową państwa jest prezydent wybierany przezparlament w głosowaniu tajnym na okres pięciu lat. Ten sam prezydent może być wybrany powtórnietylko jeden raz. Szefem rządu jest premier – lider partii mającej większość w parlamencie. Władzeustawodawczą stanowi jednoizbowy parlament – Izba Posłów (Vouli ton Ellinon) – wybieranyw powszechnych wyborach raz na cztery lata.Stolicą Grecji są Ateny mające 3 mln mieszkańców. Drugim co do wielkości miastem są Saloniki(Thessaloniki) – 1 mln mieszkańców. Największym portem morskim jest sąsiadujący z AtenamiPireus.Grecja liczy około 10,3 mln mieszkańców. Grecy stanowią ok. 96% ludności, pozostali są to:Macedończycy, Albańczycy, Bułgarzy i Turcy.Językiem państwowym jest język nowogrecki powstały na bazie tzw. języka średniogreckiego. Bezproblemów można porozumiewać po niemiecku i angielsku.98% obywateli greckich jest wyznania grecko-ortodoksyjnego. Katolicy i protestanci są grupamibardzo nielicznymi – łącznie ok. 0,5%. Spotyka się, chociaż sporadycznie muzułmanów, którzystanowią 1,5%.Grecja dzieli się na 13 Okręgów: Macedonia Wschodnia i Tracja ze stolicą w Komotini, MacedoniaCentralna ze stolicą w Salonikach, Macedonia Zachodnia ze stolicą w Kozani, Epir ze stolicąw Joaninie, Tesalia ze stolicą w Larisie, Wyspy Jońskie ze stolicą w Kerkirze, Grecja Zachodniaze stolicą w Patras, Grecja Centralna ze stolicą w Lamii, Attyka ze stolicą w Atenach, Peloponezze stolicą w Tripolisie, Wyspy północnego Morza Egejskiego ze stolicą w Mitilini, Wyspypołudniowego Morza Egejskiego ze stolicą w Ermupolis, Kreta ze stolicą w Iraklionie.Góra Athos, tak zwana „republika mnichów”, jest okręgiem autonomicznym.Okręgi dzielą się na 52 jednostki administracyjne zwane nomosami, te zaś na 147 eparchije i 272dimosy.3

Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru GospodarczegoMinisterstwo Gospodarki i PracyDepartament Rynku PracyOd 1 stycznia 2002 r. waluta Unii Europejskiej – euro = 100 eurocentów. Banknoty euro sąwspólne dla całej „eurowalutowej” Europy. Jedynym greckim elementem jest napis „EURO”pisany greką.1.3. Powszechne święta narodowe i dni wolne od pracy1 stycznia – Nowy Rok6 stycznia – Epifania (Błogosławieństwo Morza i Krzyża)luty/marzec – Poniedziałek Wielkopostny (pierwszy poniedziałek Wielkiego Postu)25 marca – Święto Niepodległościmarzec/kwiecień – Wielkanoc1 maja – Święto Pracymaj/czerwiec – Poniedziałek po Zielonych Świątkach (50 dni po Wielkanocy)15 sierpnia – Święto Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny25 października – Święto „Ochi” („Nie” – odrzucenia włoskiego ultimatum w 1940 roku)25 i 26 grudnia – Boże NarodzenieOprócz powyżej wymienionych świąt istnieją także święta lokalne, w poszczególnych miastach lubregionach kraju.1.4. Telefony alarmowe i informacyjneTelefony alarmowePogotowie – tel. 166Bank krwi – tel. 8219391Lekarze (nocni) – tel. 105 (od 14:00 po południu do 07:00 rano)Policja – tel. 100Straż pożarna – tel. 199Zatrucia – tel. 7793777Apteki – tel. 102/107Grecki Czerwony Krzyż – tel. 6481371, 6910512, fax. 6910263Telefon ratunkowy: 112 (z telefonów stacjonarnych i komórkowych, w telefonach publicznychbezpłatny).Policja turystycznaPolicja turystyczna – tel. 171Policja turystyczna – kwatera główna – tel. 9242700Lotnisko – zachód – tel. 9814093Lotnisko – wschód – tel. 9699523Policja portowa – tel. 4226000 – 54

Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru GospodarczegoMinisterstwo Gospodarki i PracyDepartament Rynku PracyInne pożyteczne telefonyPomoc drogowa – ELPA – tel. 104Pomoc drogowa – Express Service – tel. 154Telegramy krajowe – tel. 155Telegramy zagraniczne – tel. 165Informacje o telefonach kierunkowych – tel. 131Numer kierunkowy do Grecji z Polski 00-30Numer kierunkowy do Polski z Grecji 00-48Numery kierunkowe do niektórych miast: Ateny – 010, Korfu – 06610, Kos – 02420, Patras – 0610,Saloniki – 0310, Santorini – 02860, Iraklion – 08101.5. Adresy polskich placówek dyplomatycznychAmbasada RPChryssanthemon 22, 154-52 Paleo Psychico, Ateny, Grecjatel. centr.: (0 030 210) 679 7700fax: (0 030 210) 679 7711e-mail: atenyamb@internet.gr, info@poland-embassy.grhttp://www.poland-embassy.grWydział KonsularnyKamelion 21, 154-52 Paleo Psychico, Ateny, Grecjatel.: (0 030 210) 679 7700fax: (0 030 210) 679 7711e-mail: konsulat@otenet.grKonsulat Honorowy RP w SalonikachKonsul Honorowy: Minos X. Kiriakou (grecki, polski, angielski)546-22 Thessaloniki, 78, Tsimiski str.tel.: (0 030 2310) 288 205fax: (0 030 2310) 234 153Konsulat RP w PireusieKonsul Honorowy: Michail D. Kokkinis (grecki, angielski)59 Akti Miaouli str., 185 36 Pireustel.: (0 030 210) 429 50 00fax: (0 030 210) 429 23 45Konsulat RP w HeraklionieKonsul Honorowy: Stelios Golemis (grecki)ul. Ethnikis Antistaseos 87, 713-06 Heraklion, Cretetel.: (0 030 2810) 221 786fax: (0 030 2810) 221 786e-mail: her_goldair@her.forthnet.gr5

Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru GospodarczegoMinisterstwo Gospodarki i PracyDepartament Rynku Pracy1.6. Adres informacyjnej strony internetowej o Grecji w języku angielskimhtpp://www.greece.gr1.7. Adresy stron internetowych zawierających więcej informacji z powyższego zakresuhttp://www.greece.plhttp://www.grecja.travel.plhttp://www.europa.korba.pl/kraje_członkowskie_unhttp://www.poland-embassy.gr/pl/index.htmlhttp://www.labor-ministry.gr2. Praca w Grecji2.1. Podejmowanie pracy przez obywateli Polski w Grecji2.1.1. Zasady dostępu obywateli Polski do greckiego rynku pracyGrecja wprowadziła dwuletni okres przejściowy w dostępie obywateli Polski do swojego rynkupracy. W tym czasie zatem obowiązywać będą dotychczasowe przepisy, zgodnie z którymi osobastarającą się o wjazd do Grecji w celu podjęcia pracy zarobkowej musi rozpocząć staraniao pozwolenie na pobyt w celu podjęcia pracy w konsulacie greckim w Warszawie.Przepisy greckie rozróżniają:• pozwolenia na pracę zależną,• pozwolenia na podjęcie niezależnej działalności (głównie kategoria samozatrudnienie) lubpracy na umowę o dzieło,• pozwolenia na podjęcie pracy sezonowej (na okres od sześciu miesięcy w rokukalendarzowym),• pozwolenia na prowadzenie niezależnej działalności gospodarczej.Liczba pozwoleń na pracę dla cudzoziemców jest w Grecji ustalana przez rząd. Limit tendopasowany jest do aktualnego zapotrzebowania w danym regionie. W firmach zatrudniającychpowyżej pięciu pracowników, cudzoziemcy nie mogą stanowić więcej niż 10%.Zgodnie z prawem greckim, aby obywatel polski mógł podjąć stałą pracę w Grecji, jego pracodawcawinien zwrócić się do właściwego urzędu wojewódzkiego, albo do Biura Rejestracji Cudzoziemcóww Urzędzie Zatrudnienia (OAED) z podaniem o zarejestrowanie polskiego obywatela jako swegopracownika. Przydzielona zgoda na pracę zostanie przesłana za pośrednictwem greckiegoMinisterstwa Spraw Zagranicznych do Biura Konsularnego w Warszawie. Koszt wizy wjazdowej dlaobywateli polskich zamierzających podjąć pracę na terenie Grecji wynosi ponad 120 zł. Wobec Polskistosowane są ułatwienia dla tzw. kluczowego personelu w danej firmie.Dokumenty, które należy złożyć, ubiegając się o wizę:• wniosek wizowy na formularzu dostępnym w Konsulacie (należy go złożyć osobiście),• paszport ważny co najmniej 6 miesięcy,• 1 fotografia,• zaświadczenie o niekaralności,• zaświadczenie lekarskie, że składający wniosek nie jest chory na choroby zakaźne.6

Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru GospodarczegoMinisterstwo Gospodarki i PracyDepartament Rynku PracyOsoby, które uzyskały pozwolenie na pracę, korzystają w Grecji z wszystkich, bardzorozbudowanych uprawnień, przysługujących greckim pracownikom (ubezpieczenie społeczne,urlopy, dodatki, bonusy itd.). Pracodawcy greccy obowiązani są bowiem przestrzegać prawpracowniczych zarówno pracowników krajowych, jak i legalnie zatrudnionych obcokrajowców.2.1.2. Prowadzenie własnej działalności gospodarczej w GrecjiCudzoziemcy mogą prowadzić działalność gospodarczą na terenie Grecji po otrzymaniu odwłaściwych władz stosownego zezwolenia na jej prowadzenie. Zakres działalności gospodarczejjest dowolny, za wyjątkiem niektórych obszarów, uznanych za ważne pod względem publicznym,w których wymagane jest posiadanie koncesji bądź licencji (m.in. eksploatacja złóż publicznych,telekomunikacja i poczta, zarządzanie portami, obrót bronią, prowadzenie punktów gier losowych)lub zezwoleń na prowadzenie działalności w określonych zawodach.Prowadzenie działalności gospodarczej możliwe jest na zasadach niezależnej działalności(samozatrudnienia), jak również poprzez założenie i prowadzenie przedsiębiorstwa zatrudniającegopracowników. Otwierając na terenie Grecji przedsiębiorstwo, należy pamiętać jednako ograniczeniach swobody przepływu pracowników. Bez ograniczeń polscy pracownicy mogą byćzatrudniani głównie jako tzw. personel kluczowy, rozumiany jako kadra zarządzająca firmą:• personel kierowniczy – dyrektorzy, kierownicy działów lub sekcji;• personel pełniący funkcje nadzorcze i kontrolne;• osoby uprawnione do podejmowania decyzji kadrowych, czyli zatrudniania i zwalnianiapracowników;• osoby z rzadko spotykanymi, wysokimi, specjalistycznymi kwalifikacjami.SamozatrudnienieKategoria samozatrudnienia dotyczy każdego, kto zachowuje swobodę działania w wykonywaniuzawodowej działalności i ponosi ryzyko ekonomiczne z nią związane. W Grecji rozróżnia sięnastępujące kategorie zawodów związanych z samozatrudnieniem:• rolnicy i samodzielni pracownicy z innych sektorów gospodarki (w szczególności w sektorzeusług),• niezależne zawody związane z szeroko pojętym doradztwem (np. prawnicy, lekarze,architekci, rzeczoznawcy, nauczyciele prywatnych szkół, ekonomiści, eksperci podatkowi,komputerowi i inne zawody, dla których wykonywania potrzebny jest dyplom szkoływyższej),• inne zawody (handlowcy, rzemieślnicy),• pracujący samodzielnie w przemyśle rozrywkowym.Przy zakładaniu spółki osobowej, czyli prowadzenia niezależnej działalności w drodzesamozatrudnienia wymagana jest poniższa procedura:• zarejestrowanie firmy we właściwym miejscowo Urzędzie Podatkowym (D.O.Y. – WydziałRejestrów),• zarejestrowanie w odpowiedniej izbie samorządu gospodarczego – jest to ustawowyobowiązek,• zatwierdzenie ksiąg i danych w Urzędzie Podatkowym.7

Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru GospodarczegoMinisterstwo Gospodarki i PracyDepartament Rynku PracyWymagana jest następująca dokumentacja:• dotycząca nieruchomości, w której planowana działalność będzie prowadzona (np. umowanajmu),• zaświadczenie o zarejestrowaniu się przedsiębiorcy w kasie ubezpieczeniowej (T.E.V.E.;T.A.E. lub innych, do których przynależność zależy od przedmiotu działalności) i o staniezobowiązań ubezpieczeniowych,• zaświadczenie o przynależności do odpowiedniej Izby i prawie używania danej nazwy,• podanie złożone w Rejestrze Izby,• fotokopia poświadczenia właściwego miejscowo Urzędu Podatkowego o rozpoczęciudziałalności,• fotokopia dowodu osobistego lub paszportu,• znaczek skarbowy, którego wartość uzależniona jest od wielkości rejonu/miasta, w którejplanowana działalność będzie prowadzona.Specyficzną formą niezależnej działalności gospodarczej jest handel obnośny. Dla jej prowadzeniakonieczne jest:• posiadanie zezwolenia na handel obnośny od władz wojewódzkich miejsca zamieszkaniaprzez ostatnie 2 lata. Wolno prowadzić handel obnośny tylko na obszarze danegowojewództwa (za wyjątkiem towarów pozyskiwanych z morza, np. ryby lub produktówrolniczych, których sprzedaż może odbywać się na terenie całej Grecji),• w przypadku gdy handel jest ograniczony do stałego miejsca sprzedaży (stragan, itp.) należyposiadać zezwolenie od władz samorządowych miasta lub gminy, w których takadziałalność ma być prowadzona. Zezwolenia, do otrzymania których mają uprawnieniawyłącznie osoby fizyczne, wydawane są po ocenie następujących elementów:- niekaralność danej osoby,- brak powiązań ze zorganizowanymi przedsiębiorstwami handlowymi (nawet przezpokrewieństwo),- niski dochód roczny w ciągu ostatnich 3 lat,- ewentualny negatywny wpływ działalności handlowej danej osoby na interesyokolicznych placówek handlowych,- w przypadku gdy działalność handlowa prowadzona ma być na terenach podlegającychEOT (Grecka Organizacja Turystyki) lub władzom portowym konieczne jest specjalnezezwolenie od tych instytucji,- osoba starająca się o zezwolenie musi zgłosić zamiar rozpoczęcia działalnościgospodarczej w Urzędzie Podatkowym. Podatki są symboliczne, płacone raz w roku bezwzględu na obroty.Także rodzaj sprzedawanego towaru wymaga zgromadzenia dodatkowej dokumentacji, którąwydają np. służby sanitarne – w przypadku żywności. Handel obnośny alkoholem nie jestdozwolony.Zakładanie spółki akcyjnejDo założenia spółki akcyjnej niezbędny jest udział co najmniej dwóch założycieli, którymi mogąbyć osoby fizyczne lub prawne. Minimalny kapitał zakładowy wymagany przy zakładaniu takiej8

Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru GospodarczegoMinisterstwo Gospodarki i PracyDepartament Rynku Pracyspółki wynosi od 1 stycznia 2002 roku 60.000 euro. Kapitał dzielony jest na udziały imienne lubanonimowe. Kapitał w gotówce składany jest na rachunek bankowy, wkład rzeczowy podlegaobowiązkowej wycenie przez komisję działającą przy Ministerstwie Rozwoju (w skład któregowchodzi Generalny Sekretariat Handlu). W celu założenia spółki akcyjnej należy:• sporządzić statut spółki w formie aktu notarialnego,• złożyć statut we właściwym miejscowo Urzędzie Wojewódzkim,• zarejestrować statut w Rejestrze Sądowym Spółek Akcyjnych,• opublikować statut wraz z ogłoszeniem o założeniu firmy w Gazecie Rządowej.Akcje niektórych spółek akcyjnych muszą być imienne, np. akcje instytucji oświatowych, firmzajmujących się handlem nieruchomościami, firm telewizyjnych i radiowych, lotnisk, banków, firmubezpieczeniowych, wyższej użyteczności itp.Założenie spółki akcyjnej wymaga następujących opłat: opłata notarialna, znaczki skarbowe –735 euro, zamieszczenie informacji w dzienniku urzędowym – 440 euro, rejestracja w UrzędziePodatkowym – 440 euro, rejestracja w Izbie Przemysłowej – 175 euro.Zakładanie spółki z ograniczoną odpowiedzialnościąW celu założenia spółki z o.o. należy sporządzić statut w formie aktu notarialnego, zarejestrowaćstatut we właściwym miejscowo Rejestrze Sądowym spółek oraz opublikować w Gazecie Rządowejogłoszenie o zarejestrowaniu firmy.Minimalny kapitał zakładowy wnosi od 1 stycznia 2002 roku 18.000 euro. Kapitał dzielony jest nawkłady imienne, które muszą być złożone w całości w trakcie zakładania firmy. Przynajmniej 50%kapitału musi być złożone w gotówce.Władze greckie wymagają od wszystkich cudzoziemców, którzy chcą prowadzić działalnośćna terenie Grecji, przestawienia dokumentu, który potwierdzi albo fakt zakupienia nieruchomości,w której planowana działalność będzie prowadzona albo wynajęcie lokalu lub nieruchomości(umowy najmu lub kupna nieruchomości).Założenie spółki z o.o. wymaga następujących opłat: opłata notarialna i skarbowa – 440 euro,zamieszczenie informacji w dzienniku urzędowym – 240 euro, rejestracja w Urzędzie Podatkowym– 150 euro, rejestr sądowy – 60 euro.Oprócz tego każda firma w Grecji ma obowiązek bycia zrzeszonym w Izbie Przemysłowej– koszt 90 euro.Oddział firmy zagranicznejSpółka zagraniczna może utworzyć w Grecji swój oddział. W tym celu należy złożyć odpowiedniwniosek do Sekretariatu Generalnego ds. Handlu i Ochrony Konsumenta oraz szczegółowy wniosekdo lokalnych władz. Po zarejestrowaniu oddział firmy zagranicznej traktowany jest pod każdymwzględem – prawa podatkowego, cywilnego, handlowego, rachunkowości, obowiązku przynależnościod izby gospodarczej itp. – jak każda spółka grecka.2.1.3. Adresy stron internetowych zawierających więcej informacji z powyższego zakresuhttp://www.poland-embassy.gr/pl/index.htmlhttp://www.acci.grhttp://www.wehateny.grhttp://www.kep.gov.gr/multilang/default.asp9

Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru GospodarczegoMinisterstwo Gospodarki i PracyDepartament Rynku Pracy2.2. Sposoby poszukiwania pracy w Grecji2.2.1. Publiczne służby zatrudnieniaObywatele Europejskiego Obszaru Gospodarczego mają swobodny dostęp do usług greckich służbzatrudnienia. Greckim odpowiednikiem polskiego lokalnego urzędu pracy jest biuro OrganizacjiZatrudniania Siły Roboczej ‘Organismos Apasholisseos Ergatikou Dynamikou’ (OAED).Adres najbliższego biura można znaleźć w książce telefonicznej (‘tilephonikos odigos’).2.2.2. Europejskie Służby Zatrudnienia EURESBaza ofert pracy na stronie internetowej EURES: http://www.europa.eu.int/eures. Doradcę EURESw odpowiednim regionie Grecji można wyszukać za pomocą strony pod tym samym adresemw menu: doradcy EURES.2.2.3. Niepubliczne agencje pośrednictwa pracyZ kilkoma wyjątkami, prywatne agencje zatrudnienia są prawnie zabronione w Grecji. Pewneprywatne agencje mogą jednak działać pod różnymi tytułami, na przykład jako dostawca usługw poszczególnych kategoriach zawodowych, takich jak personel sprzątający lub bezpieczeństwa,personel pielęgniarski czy hotelowy itp. W Grecji występują także konsultanci w dziedziniezarządzania. Zajmują oni z reguły stanowiska kierownicze lub pracują dla nowo utworzonych firm.Firmy greckie zazwyczaj korzystają z konsultantów jedynie w ostateczności.Agencje, które mogą funkcjonować noszą nazwę “Grafia Evrésseos Ergassías” i są wymienione podtakim nagłówkiem w greckim odpowiedniku Żółtych Stron (“Chryssos Odigos”).http://www.adecco.gr/http://dir.forthnet.gr/61-0-en.htmlhttp://www.xo.gr/index.jsp2.2.4. PrasaINCLUDEPICTURE"../Segregator/Image11.jpg" \*MERGEFORMAT \dINCLUDEPICTURE"../Segregator/Image12.jpg" \*MERGEFORMAT \dINCLUDEPICTURE"../Segregator/Image13.jpg" \*MERGEFORMAT \d10

Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru GospodarczegoMinisterstwo Gospodarki i PracyDepartament Rynku PracyWśród głównych gazet są: “Ta Nea”, “Eleftheros Tipos”, “Eleftherotipia”, “Apogevmatini”, orazw północnej Grecji, “Makedonia”. Wszystkie one zawierają strony z ofertami pracy. Należy jednakpamiętać, że słowo mówione jest w dalszym ciągu bardzo ważnym medium poszukiwania pracyw Grecji.Gazeta anglojęzyczna, “Athens News”, również zawiera oferty pracy.2.2.5. Inne sposoby poszukiwania pracyStrony internetowe, na których znajdziesz oferty pracy w Grecji:http://www.gogreece.com)http://www.jobs-in-europe.net/greece.htmlhttp://dir.forthnet.gr/61-0-en.htmlhttp://www.transitionsabroad.com/listings/work/shortterm/Mediterranean.shtml2.2.6. Ubieganie się o pracę (wymagane dokumenty – CV, list motywacyjny i inne)Pisanie CV w GrecjiGłównym celem twojego CV powinno być przekonanie pracodawcy, aby zaprosił Cię na rozmowękwalifikacyjną. Zatem twoje CV jest narzędziem marketingowym, które powinno być dostosowanedo rynku, na którym chcesz go użyć. Nie ma w Grecji ścisłych reguł, jeżeli chodzi o CV.Zazwyczaj liczy ono od trzech do pięciu stron. Greckie CV są wyczerpujące i szczegółowei zazwyczaj sporządzone w porządku chronologicznym. Doświadczenie praktyczne jest uważane zabardzo ważne. Wiele greckich firm używa formularzy aplikacyjnych zamiast CV.List aplikacyjny w GrecjiGreckie zasady rekrutacji nie są zbyt ścisłe. List powinien być krótki, formalny i uprzejmy. Aplikacjitowarzyszą w Grecji kopie dyplomów, trzy referencje, świadectwo zdrowia i zaświadczenieo niekaralności.Rzeczy, które należy i których nie należy robić, składając aplikację w GrecjiNależyZawrzeć w swoim CV wszystko, co czyni Cię interesującym kandydatem. Na greckimrekrutującym większa ilość papieru robi większe wrażenie.• Przedstaw przykłady ilustrujące twoje osiągnięcia w Grecji.• Bądź przygotowany na trzy do sześciu rozmów kwalifikacyjnych w procesie rekrutacji.• Sprawiaj wrażenie osoby zainteresowanej – zadawaj pytania.• Poproś o wyjaśnienie, jeżeli nie rozumiesz pytania, jakie ci zadano.Nie należy• Siadać, zanim Cię o to poproszono na rozmowie kwalifikacyjnej.• Czuć się urażonym pytaniami o swoją sytuację osobistą – są to pytania dość powszechnew Grecji.• Nie doceniać wagi greckiego języka i dziedzictwa kulturowego Greków.• Krytykować poprzednich pracodawców.11

Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru GospodarczegoMinisterstwo Gospodarki i PracyDepartament Rynku PracyWznieś się na wyżyny swoich możliwości – bądź spokojny i trzymaj się faktów.2.3. Warunki pracy2.3.1. Rodzaje umów o pracęUmowa o pracę jest ustalana dowolnie przez jej strony, z uwzględnieniem jednak greckich ustaworaz rozporządzeń, dekretów, układów zbiorowych pracy, orzeczeń arbitrażowych orazregulaminów pracy.Greckie prawo pracy, w celu ochrony podstawowych praw pracownika, jako słabszej strony umowyo pracę, określa najniższe stawki wynagrodzeń. Strony umowy mogą zatem dowolnie ustalić pensjępracownika ponad te podstawowe stawki. Ich zaniżenie jednak będzie uznane za rażące naruszenieprzez pracodawcę przepisów prawa.Jeśli między pracownikiem a pracodawcą nie została zawarta pisemna umowa o pracę, wówczaspracodawca – zgodnie z postanowieniami Dekretu Prezydenckiego 156/1994 r. – zobowiązany jestpowiadomić pracownika o warunkach, na których opiera się ich umowa, najpóźniej w ciągu2 miesięcy od momentu zatrudnienia tej osoby.Kiedy umowa jest ważna?O ważności umowy o pracę nie przesądza fakt, że nie została zawarta na piśmie. Istnieją jednakpewne wyjątki od tej zasady. Jeden z nich stanowi umowa o pracę, która ma być wykonywanaw tzw. niepełnym wymiarze czasu. Inny to przekształcenie zwykłej umowy o pracę w umowęo pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy. W obu tych przypadkach wymagana jest formapisemna. Dokument przy tym musi być sporządzony w ciągu 15 dni od dnia zawarcia umowyprzedstawionej greckiej Rejonowej Inspekcji Pracy. W przeciwnym razie istnieje domniemanieprawne, że dana umowa jest umową o pracę, która ma być wykonywana w pełnym wymiarze czasupracy wraz ze wszystkimi prawnymi konsekwencjami wynikającymi z tego faktu.W umowie o pracę strony powinny dokładnie określić warunki, zgodnie z którymi została onazawarta. Prawo greckie wymaga, aby zawierała ona:• dane osobowe stron,• miejsce, w którym będzie świadczona praca,• siedzibę przedsiębiorstwa i adres pracodawcy,• termin rozpoczęcia pracy oraz czas, na jaki jest zawierana umowa (na czas określonylub nie),• określenie, czy pracownik będzie wykonywał swoje obowiązki w pełnym wymiarze czasupracy, czy też nie,• jasne, szczegółowe sprecyzowanie rodzaju, przedmiotu pracy, którą ma świadczyćpracownik na rzecz pracodawcy, jego stanowiska,• dokładne określenie wynagrodzenia, które ma odpowiadać danemu rodzajowi pracy,• określenie ewentualnych warunków zmiany umowy.2.3.2. Czas pracyCzas pracy w Grecji wynosi od 37,5 do 40 godzin w ciągu tygodnia.2.3.3. Urlop wypoczynkowy12

Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru GospodarczegoMinisterstwo Gospodarki i PracyDepartament Rynku PracyPłatny urlop wypoczynkowy przysługuje po przepracowaniu 12 miesięcy nieprzerwanie u tegosamego pracodawcy. Wynosi on po pierwszym roku pracy 20 dni i wzrasta corocznie o 1 dzieńprzez następne 2 lata. Po przepracowaniu 10 lat u tego samego pracodawcy lub 12 lat ogółem– przysługuje urlop w wysokości 25 dni. Dodatkowe 12 dni przysługuje z okazji świąt.Urlopy okolicznościowe przysługują pracownikom w związku z zawarciem związku małżeńskiego(5 dni roboczych), narodzin dziecka (wyłącznie ojcu – 2 dni robocze), urlop w celu śledzeniapostępów dzieci w nauce (4 dni robocze w każdym roku szkolnym na dziecko uczęszczające doszkoły podstawowej lub średniej) i wiele innych urlopów okolicznościowych, także niepłatnych.2.3.4. Wynagrodzenie za pracęŚrednie wynagrodzenie w Grecji należy do najniższych w Unii Europejskiej, chociaż dlaporównania jest trzykrotnie wyższe niż w Polsce. Paradoksalnie Grecy wydają znacznie więcejpieniędzy niż wynoszą ich oficjalne dochody. Niskie wynagrodzenia skłaniają ich do poszukiwaniadodatkowego miejsca pracy, a co za tym idzie do zdobywania dodatkowych środków.Minimalne wynagrodzenie brutto wynosi 605 euro miesięcznie.Takie minimalne wynagrodzenie obowiązuje wszystkich pracodawców. Pracodawcy mogą zlecićwykonanie pracy w godzinach nadliczbowych, jednakże wcześniej powinni uzyskać akceptacjęlokalnego urzędu pracy. Jeśli takiej zgody nie posiadają, każda godzina nadliczbowa płacona jestw wysokości 100%.Regulacje w zakresie płacenia za godziny nadliczbowe przedstawiają się następująco:• pierwsze dodatkowe 60 godzin – plus 25%;• następne dodatkowe 60 godzin – plus 50%;• następne dodatkowe godziny – plus 75%.2.4. Podatki2.4.1. Podatek dochodowy od osób fizycznychDochody pracowników zatrudnionych na podstawie umów o pracę oraz dochody emerytóww wysokości do 10.000 euro są zwolnione z podatku. Dochody innych osób fizycznych zwolnionesą z podatku do kwoty 8400 euro.Dochody pracowników najemnych i emerytów przekraczające 10.000 euro są opodatkowanew sposób następujący:• powyżej 10.000 euro do 13.400 euro – stawka podatkowa 15% (podatek 510 euro),• powyżej 13.400 euro do 23.400 euro – stawka podatkowa 30%,• powyżej 23.400 euro – stawka podatkowa 40%.Osoby fizyczne, których dochody zwolnione są z podatku do wysokości 8400 euro, płacą 5%podatek od dochodów przekraczających tę kwotę do wysokości 10.000 euro, a następnie stawkipodatkowe od dochodów przekraczających 10.000 euro, według podanych powyżej.Wszyscy płatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych otrzymują też znaczne ulgi z tytułuposiadanych dzieci, a także mogą sobie odpisać od podstawy opodatkowania niektóre zakupy,których jednostkowa wartość przekracza 500 euro (np. do wyposażenia mieszkań) oraz wydatkiz tytułu ubezpieczenia na życie.13

Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru GospodarczegoMinisterstwo Gospodarki i PracyDepartament Rynku Pracy2.4.2. Podatek VATPodatek VAT na towary i usługi został wprowadzony w Grecji w 1987 roku i jest nazywany ”ForosProstithemenis Alias” (FPA).Podstawowa stopa VAT wynosi 18%. Niższy podatek VAT stosowany jest wobec następującychtowarów i usług:• gazet, czasopism, książek, biletów do teatru – 4%,• towarów i usług uważanych za niezbędne, takich jak świeże produkty żywnościowe,lekarstwa, prąd elektryczny, usługi transportowe i niektóre usługi profesjonalne – 8%.Wyżej wymienione stawki VAT podlegają redukcji o 30%, jeśli towary lub usługi są dostarczanepodatnikom na wyspach Dodekanezu i innych Wyspach Egejskich.2.4.3. Inne podatki i opłaty lokalnePodatkiem akcyzowym obciążone są alkohole, wyroby tytoniowe, paliwa, samochody. A stawkapodatku na piwo wynosi 3%.W Grecji płacony jest również podatek od dochodów uzyskiwanych przez posiadaczy statków,podatek na organizacje ubezpieczenia rolniczego czy za pojazdy silnikowe. W tym ostatnimprzypadku stawka podatku uzależniona jest od kategorii pojazdu i pojemności jego silnika. Istniejerównież specjalny podatek za reklamy telewizyjne, którego stawka wynosi 30%. oraz podatekpłacony za rachunki na telefony komórkowe. Podatek od rachunków płacony jest od kwoty każdegorachunku minus VAT. I tak za miesięczny rachunek do 30 euro trzeba zapłacić 1,5 euro podatku,za rachunki od 30 euro do 60 euro podatek wyniesie 3 euro, od 60 do 90 euro podatek wyniesie4,5 euro, a za rachunek na kwotę wyższą niż 90 euro – 6 euro.Podatek od nieruchomości od osób fizycznych waha się od 0,3 %. do 0,8%, a od osób prawnychod 0,35%. do 0,7%.W Grecji wszystkie osoby prawne objęte są 35-procentową stawką CIT i dodatkowo płacą podatekod posiadanych nieruchomości związanych z prowadzeniem działalności. Natomiast stawkapodatkowa w przypadku osób fizycznych zależna jest od osiąganych przychodów i liczona jestwedług skali progresywnej.Wysokość CIT wynosi w Grecji 35% (spółki z ograniczoną odpowiedzialnością). Dodatkowopłacony jest 3% podatek od nieruchomości posiadanych w związku z prowadzoną działalnością.Stawki CIT mogą być obniżane w każdym roku ze względu na zwiększanie zatrudnienia w firmachw roku poprzednim.2.4.4. Adresy stron internetowych zawierających więcej informacji z powyższego zakresuhttp://www.wehateny.gr2.5. Zabezpieczenie społeczneGłównymi instytucjami polityki społecznej w Grecji są:• IKA (Instytut Ubezpieczenia Społecznego) – odpowiada za całość składek i świadczeń dlapracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę;• Organizacja Zatrudnienia Siły Roboczej OAED – jednostka właściwa dla osóbbezrobotnych (zasiłki dla bezrobotnych i zasiłki rodzinne).14

Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru GospodarczegoMinisterstwo Gospodarki i PracyDepartament Rynku PracyIstnieją także inne specjalne fundusze ubezpieczeniowe dla specyficznych grup zatrudnionych(informacji o właściwej przynależności udziela IKA).2.5.1. Świadczenia z ubezpieczeń społecznych – beneficjenci i warunki uzyskaniaGłówną instytucją ubezpieczenia społecznego w Grecji jest IKA (Instytut UbezpieczeniaSpołecznego). Obowiązkiem każdego pracodawcy jest dopełnienie formalności związanychz rejestracją w IKA zaraz po rozpoczęciu pracy przez zatrudnionego u niego pracownika.Zatrudniony otrzymuje książeczkę ubezpieczonego i zbiera tzw. znaczki ubezpieczeniowe zaprzepracowane okresy. Składka na IKA wynosi 44,06% wysokości wynagrodzenia, z czego 16%płaci pracownik, a 28,06% pracodawca. Pracodawca zobowiązany jest wpłacać systematycznie doIKA składki ubezpieczeniowe na specjalne konto bankowe. W przypadku gdy pracodawca niedokona potrącenia (bez względu na przyczynę) z płacy pracownika stosownej składkiubezpieczeniowej w maksymalnym terminie dwóch miesięcy od dnia wypłaty wynagrodzenia,wówczas zobowiązany jest wpłacić do IKA należne świadczenie ze swoich środków (także częśćskładki, która obciąża pracownika).Zgodnie z obowiązującymi przepisami składki na ubezpieczenie społeczne muszą być wpłacane doIKA w terminie od dnia 1-go następnego miesiąca (po miesiącu, w którym świadczona była praca)do ostatniego dnia roboczego tego miesiąca. Trzeba zaznaczyć, że w sytuacji wstecznej wypłatypodwyżek wynagrodzeń pracowniczych (co następuje zazwyczaj w oparciu o układy zbiorowepracy, rozporządzenia ministerialne itp.), powyższy termin uiszczenia składek zaczyna się liczyćod dnia rzeczywistej wypłaty zaległych świadczeń. Nieterminowa wpłata składek do IKA powodujeobowiązek uiszczenia dodatkowych opłat, których wysokość zależy od okresu zwłoki.W przypadku samozatrudnienia należy zarejestrować się samemu w odpowiedniej instytucjiubezpieczenia społecznego (głównie TAE lub TEVE).2.5.1.1. EmeryturaW Grecji istnieją dwa rodzaje obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnych, które gwarantujązarówno świadczenie podstawowe, jak i dodatkowe. Pracownicy najemni należą przeważnie dosystemu podstawowego, chociaż pracownicy bankowości, prasy czy urzędnicy państwowi mająwłasne systemy oszczędzania na emeryturę. Podobnie jak rolnicy, osoby zatrudnione na morzu orazpracujące na własny rachunek, które także mają odrębne systemy ubezpieczeniowe.W Grecji osoby, które przystąpiły do ubezpieczenia przed 31 grudnia 1992 r. płacą składkęw wysokości 20% rocznego wynagrodzenia, z czego pracodawca opłaca 13,33%, zaś pracownik6,67%. W przypadku osób ubezpieczonych po 1 stycznia 1993 r. – państwo ze swojej kieszenidodatkowo opłaca 10%.W systemach dodatkowych, które obejmują pracowników najemnych, składka wynosi 6% i jestopłacana w równych częściach przez pracodawcę i pracownika.W przypadku przejścia na emeryturę, wysokość świadczenia bazowego dla osób ubezpieczonychprzed grudniem 1992 r. waha się od 30 do 70% zarobków. Przy ustalaniu świadczenia emerytalnegobrane są pod uwagę zarobki uzyskane z ostatnich 5 lat zatrudnienia. Świadczenie emerytalne dlaosób, które po 1 stycznia 1993 r. przystąpiły do ubezpieczenia, uzależnione jest wyłącznie od stażuubezpieczeniowego.2.5.1.2. Świadczenia z tytułu choroby15

Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru GospodarczegoMinisterstwo Gospodarki i PracyDepartament Rynku PracyOsoby pracujące bezpośrednio ubezpieczone są uprawnione do dodatku chorobowegow okresie, gdy zapadną na chorobę zwykłą oraz gdy Organy Zdrowotne IKA uznają je za czasowoniezdolne do pracy.Leakrz IKA może wydać Zaświadczenie o Niezdolności do Pracy na 15 dni w ciągu każdego roku.Za każdy okres powyżej 15 dni, zaświadczenie takie musi wydać komisja lekarska IKA.Ubezpieczony pacjent jest uprawniony do dodatku chorobowego przez okres do:• 182 dni dla tej samej lub różnych dolegliwości, jeżeli przepracował 100 objętychubezpieczeniem dni roboczych w roku poprzedzającym chorobę lub w ciągu ostatnich15 miesięcy minus ostatnie trzy miesiące. W szczególności, w przypadku robotnikówbudowlanych, jeżeli przepracowali 80 dni roboczych w ciągu ostatniego roku, lub15 miesięcy, pod warunkiem, że posiadają oni ogólną liczbę 200 dni roboczych.Całość zatrudnienia w ciągu ostatnich dwóch lat lub trzydziestu miesięcy musi w takimwypadku dotyczyć sektora budownictwa, z wyjątkiem trzech ostatnich miesięcy.• 360 dni dla tej samej choroby, pod warunkiem, że dana osoba przepracowała 3000 dniroboczych w ciągu ostatnich dwóch lat lub ostatnich 30 miesięcy, minus ostatnie trzy lata.• 720 dni dla tej samej choroby, pod warunkiem spełnienia następujących warunków:a) 1500 dni, z czego 600 w ciągu pięciu lat bezpośrednio poprzedzających zgłoszeniechoroby lubb) 4050 dni powiększone o 150 dni średnio na rok na dzień 1.01.1992 r. oraz maksymalniedo 4500c) 300 dni do 21 roku życia, powiększone o 120 dni za każdy rok po 21 roku życia i do54. roku życia, w którym wymagane jest 4200 dni. Wymagane jest, aby 300 dni zostałoprzepracowanych w ciagu pięciu lat bezpośrednio poprzedzających rok zgłoszeniachoroby.2.5.1.3. Świadczenia na wypadek macierzyństwaNie ma ogólnych warunków uzyskania uprawnień do świadczeń macierzyńskich w naturzei w pieniądzu. Uprawnienia do dodatków macierzyńskich podlegają ściślejszym regulacjom:osoba ubezpieczona musi przepracować co najmniej 200 dni w ciągu dwóch lat bezpośredniopoprzedzających datę porodu (Artykuł 39 Ustawy o pomocy w wypadkach nagłych 1846/1951).Punkt wyjścia do obliczenia tego okresu dwuletniego jest zdefiniowany jako dzień przedspodziewaną datą porodu ustaloną przez urzędnika medycznego IKA lub przed rzeczywistą datąporodu. Ponadto, aby mieć prawo do uzyskania dodatków macierzyńskich, ubezpieczonapracowniczka musi powstrzymać się od pracy. Dodatek jest wypłacany przez łącznie 105 dni.2.5.1.4. Renta z tytułu niezdolności do pracyWarunki wstępne:• dana osoba nie otrzymuje emerytury lub renty inwalidzkiej od państwa lub osobyprawa publicznego lub innego funduszu ubezpieczeniowego, poza funduszem głównym(z wyjątkiem OGA, funduszu ubezpieczeń rolniczych);• komisja lekarska IKA uzna tę osobę za niepełnosprawną z inwalidztwem dającym prawodo renty (50% lub więcej);• posiada ubezpieczenie IKA.16

Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru GospodarczegoMinisterstwo Gospodarki i PracyDepartament Rynku PracyDla celów renty inwalidzkiej z tytułu choroby zwykłej:• 4500 dni roboczych lub 10.000 dni roboczych lub• 300 dni roboczych oraz nieukończenie 21 roku życia; powyższa liczba dni stopniowowzrasta do 4200 o dodatkowe 120 dni rocznie do osiągnięcia 21 lat; z tej ogólnej liczby dni,300 musi być przepracowanych w ciągu 5 lat poprzedzających niezdolność do pracy lub• 1500 dni, z czego co najmniej 600 zostało przepracowanych w ciągu 5 lat poprzedzającychniezdolność do pracy.Renta inwalidzka z powodu wypadku poza godzinami pracy; 1/2 limitu dni roboczych wymaganychdo renty inwalidzkiej z tytułu choroby zwykłej.Inwalidztwo % inwalidztwa Suma renty Uwagiciężkie 80% i więcej pełnazwykłe 67–79,9% 3/4 pełnejczęściowe 50%–66,9% 1/2 pełnejjeżeli osoba ubezpieczona przepracowała6000 dni roboczych, a inwalidztwojest skutkiem zasadniczo problemówpsychiatrycznych, osoba ta jest uprawnionado pełnej kwotyjeżeli inwalidztwo jest skutkiem zasadniczoproblemów psychiatrycznych, osoba ta jestuprawniona do 3/4 pełnej kwoty2.5.1.5. Świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowychRenta inwalidzka z powodu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej: wystarczy nawet jedendzień pracy objęty ubezpieczeniem IKA.Jeżeli niezdolność do pracy jest skutkiem dolegliwości lub obrażeń wynikających z wypadku, którywystąpił w czasie pracy lub z jej powodu, wystarczy, by osoba ta była ubezpieczona w tymkonkretnym dniu, aby uzyskać uprawnienia do zasiłku wypadkowego. Jeżeli choroba lub obrażeniasą spowodowane wypadkiem poza godzinami pracy, aby dana osoba kwalifikowała się do dodatku,wystarcza spełnienie połowy wymaganych warunków w porównaniu do wymaganych w przypadkuzasiłku chorobowego. Powiadomienie o wypadku musi nastąpić w ciągu pięciu dni roboczych oddnia wypadku.2.5.2. Inne świadczenia socjalne – beneficjenci i warunki uzyskania2.5.2.1. Świadczenia rodzinneTyp systemu: system pracowniczego ubezpieczenia społecznego.Źródła finansowania: ubezpieczeni: 1% zarobków, pracodawcy: 1% łącznej wypłaty zarobków.Składki pobierane są od wynagrodzenia poniżej 6.069.000 drachm rocznie.Zakres podmiotowy: osoby zatrudnione w przemyśle, handlu i pokrewnych zawodach z jednym lubwięcej dziećmi. System nie obejmuje osób zatrudnionych, które otrzymują świadczenia rodzinne odpracodawcy.Świadczenia przysługują na: dzieci do lat 18, dzieci studiujące do lat 22, dzieci niepełnosprawnebez limitu wieku. Prawo do pełnych zasiłków mają rodzice pozostający w zatrudnieniu co najmniej50 dni w roku poprzednim.17

Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru GospodarczegoMinisterstwo Gospodarki i PracyDepartament Rynku PracyWysokość zasiłku uzależniona jest od liczby dzieci i dochodu rodziny.2.5.2.2. Świadczenia z tytułu bezrobociaWarunki uzyskania greckiego zasiłku dla bezrobotnychAby otrzymać zasiłek dla bezrobotnych w Grecji, osoba bezrobotna musi pozostawać bez pracyz przyczyn nie zawinionych, być zarejestrowaną w urzędzie pracy i gotową do podjęcia pracy.Okres, przez który osoba bezrobotna ma prawo do zasiłku dla bezrobotnych jest generalnieproporcjonalny do okresu zatrudnienia:Zatrudnienie(dni)Okres(miesiące)125 5150 6180 8220 10250 12Jeśli wiek powyżej 49 lat:210 12We wszystkich wypadkach trzy dodatkowe miesiące po obniżonej stawce, jeżeli 4050 dni pracy,12 dodatkowych miesięcy. Dla osób wchodzących dopiero na rynek pracy (młodzi w wieku 20–29lat – 5 miesięcy prawa do zasiłku. We wszystkich wypadkach świadczenie wypłacane jest za 25 dnikażdego miesiąca.Okresy kwalifikowane do ustalenia prawa do zasiłku dla bezrobotnych: co najmniej 125 dni pracyw ciągu 14 miesięcy w poprzedniej utraconej pracy albo przynajmniej 200 dni pracy w ciągu dwóchdni poprzedniej utraconej pracy. W przypadku osób po raz pierwszy wychodzących z roszczeniem:przynajmniej 80 dni pracy w roku w ciągu ostatnich dwóch lat.3. Warunki życia3.1. ZakwaterowanieW ciągu ostatnich lat, koszty utrzymania w Grecji gwałtownie wzrosły, szczególnie od czasuwprowadzenia euro. Nadal jednak pobyt w tym kraju jest stosunkowo tani.WynajemDostępne są zarówno mieszkania umeblowane jak i nieumeblowane. Greckie oznaczenie „dowynajęcia” brzmi ”Enikiazete”. Nieruchomości do wynajęcia są ogłaszane w gazetach w rubrykachoznaczonych jako ”Enikiassis Atkiniton”.Zwyczajowa kaucja potrzebna do wynajęcia mieszkania jest równa dwumiesięcznemu czynszowi.Umowy najmu są zazwyczaj zawierane na okres dwuletni. W niektórych przypadkach, umowanajmu wymaga znalezienia najemcy zastępczego, jeżeli opuszcza się mieszkanie przed końcemokresu umowy; biorąc pod uwagę fakt, iż znalezienie zakwaterowania może być trudne, niepowinno to stanowić problemu.18

Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru GospodarczegoMinisterstwo Gospodarki i PracyDepartament Rynku PracyOkoło 78% nieruchomości stanowi własność prywatną, a pozostała część jest wynajmowana. Domystanowią około 55% nieruchomości mieszkalnych, podczas gdy pozostałą część stanowią główniemieszkania. W aglomeracji ateńskiej trudno jest znaleźć zakwaterowanie, a ceny są wyższe niżw pozostałej części Grecji.Zakup nieruchomościCudzoziemcy mogą nabywać nieruchomości w dowolnym miejscu w Grecji, z wyjątkiem kilkuwyznaczonych obszarów w pobliżu granic. Nie ma agentów nieruchomości. Większość osóbkorzysta z usług prawnika w celu zorganizowania transakcji zakupu.UsługiW celu ustalenia szczegółów świadczenia poszczególnych usług, będziesz musiał skontaktować sięz lokalnym biurem właściwej firmy ogólnokrajowej.Narodowa firma energetyczna nazywa się ”Dimossia Epichicisi Ilektrismou” (DEH).Narodowy operator telekomunikacyjny nazywa się ”Organismos Telepikinonion Ellados” (OTE).Dla Aten utworzono miejską firmę gazowniczą; jednak pierwsze podłączenia dopiero będątworzone, ponieważ sieć jest w dalszym ciągu w budowie.Jeśli chodzi o szczegóły zaopatrzenia w wodę, należy skontaktować się z lokalnym ratuszemmiejskim (”Dimarchio”).3.2. Prawo jazdyAby poruszać się samochodem po Grecji trzeba mieć międzynarodowe prawo jazdy i ukończone21 lat.3.3. System edukacjiWychowanie przedszkolne w Grecji jest nieobowiązkowe, rozpoczyna się w 3,5 roku życia i trwadwa lata.Obowiązek szkolny rozpoczyna się w wieku 5,5 lat, trwa 9 lat i w całości obejmuje szkołępoczątkową.Jednolita, bezpłatna, obowiązkowa, powszechna szkoła początkowa trwa 6 lat. Rozróżnia się dwatypy szkół – tzw. 6-thesia, gdy uczy sześciu nauczycieli i tzw. 12-thesia, gdy program realizowanyjest przez zespół dwunastoosobowy.Kolejnym szczeblem jest szkoła średnia pierwszego i drugiego stopnia. Szkoła średnia I stopnia –gimnazjum – jest obowiązkowa, bezpłatna, jednolita i powszechna. Trwa 3 lata i przeznaczonajest dla uczniów w wieku od 11,5 do 14,5 lat. Obok gimnazjów ogólnokształcących istniejątakże gimnazja duchowne, muzyczne i sportowe. Gimnazjum kończy się egzaminem, w wynikuktórego uczniowie otrzymują dyplom. Dokument ten uprawnia do ubiegania się o przyjęcie donieobowiązkowych szkół średnich II stopnia. Są to: licea ogólnokształcące, klasyczne, techniczne,zawodowe, duchowne i typu comprehensive (globalne).Młodzież kończąca wybrany cykl kształcenia II stopnia otrzymuje świadectwo ukończenia liceum,które uprawnia do podjęcia pracy bądź kontynuacji nauki w rocznych centrach kształceniaprzygotowawczego. Zadaniem tych placówek jest przygotowanie kandydatów do egzaminówwstępnych na wyższe uczelnie.Studia dzielą się na undergraduate i postgraduate. Czas trwania studiów na poziomieuniwersyteckim jest zależny od kierunku studiów i wynosi 8, 10 lub 12 semestrów, przy czym na19

Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru GospodarczegoMinisterstwo Gospodarki i PracyDepartament Rynku Pracypoziomie undergraduate co najmniej 8 semestrów. Programy obejmują przedmioty obowiązkowe,obowiązkowe wybieralne i wybieralne. Mogą zawierać także obowiązkową praktykę w zakładziepracy przez okres co najmniej 6 miesięcy.Każdy semestr zawiera pewną liczbę punktów kredytowych. Jeden punkt oznacza 1 godz. zajęćtygodniowo w czasie semestru dla niezależnego przedmiotu i od 1 do 3 godz. zajęć tygodniowo dlapozostałych zadań edukacyjnych.Po uzyskaniu stopnia akademickiego można rozpocząć studia na poziomie postgraduate, trwająceco najmniej rok, po ukończeniu których uzyskuje się stopień specjalizacyjny MDE, w przybliżeniuodpowiadający stopniowi magistra. Kandydaci na studia postgraduate są przyjmowani w procesieselekcji bądź na podstawie egzaminu pisemnego, bądź ustnego. Niezbędnym warunkiem przyjęciajest znajomość przynajmniej jednego języka obcego. W procesie selekcji bierze się pod uwagęocenę uzyskaną przy nadawaniu stopnia undergraduate, oceny z przedmiotów odnoszących się dostudiów postgraduate, pracę dyplomową oraz wszelką działalność badawczą.Przy rejestracji na studia doktorskie niezbędne jest posiadanie podyplomowego stopnia specjalizacjiMDE. Tam, gdzie istnieją studia doktorskie, praca doktorska może być podjęta wyłącznie poprzez testudia. W uniwersytetach istnieją również departamenty, w których możliwe jest uzyskanie stopniadoktorskiego bez posiadania stopnia MDE, np. departamenty w dziedzinach politechnicznych.http://www.ypepth.grGreek Ministry of Education and Religion (‘Ypourgio Pedias & Thriskermaton’)Ypourgio Pedias & PolitismouMetropoleos Street 1510 185 AthensTel: (00 30) 01 323 04613.4. Uznawalność dyplomów i kwalifikacji dla celów zawodowychW Grecji jednostką odpowiedzialną za potwierdzanie i uznawalność dyplomów i kwalifikacjizawodowych jest (D.I.K.A.T.S.A.) w celu uzyskania koniecznego potwierdzenia ww. dokumentówniezbędne jest złożenie odpowiednich aplikacji, które można uzyskać na stronie internetowej:http://www.dikatsa.gr.Biuro DI.K.A.T.S.A. otwarte jest od poniedziałku do czwartku w godz. 7.30–12.30.3.5. Kursy języka narodowegoInstytucje w Grecji oferujące kursy języka greckiego:1. Centre for the Greek LanguagePlatia Skra and Karamaouna, Κalamaria, 55132 Thessaloniki,tel.: +30 31 459103-5, fax: +30 31 4591072. Athens University Modern Greek Language SchoolPanepistimioupolis, 15782 Athens,tel.: +30 31 7245000 (ext. 672), fax: +30 I 72489793. University of Thessaloniki School of Modern GreekAristotle University, 54006 Thessaloniki,tel.: +30 31 997571-2, fax: +30 31 9975734. University of Macedonia Committee for the Diffusion of the Greek Language and Culture156 Egnatias St., 54066 Thessaloniki,20

Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru GospodarczegoMinisterstwo Gospodarki i PracyDepartament Rynku Pracytel.: +30 31 891380, 851506, fax: +30 31 8445365. University of PatrasPedagogical Department of Greek Education, Ιntercultural Communication Unit26110 Patras, tel./fax: +3061 9975686. University of IoanninaPanepistimioupolis, 45110 Ioanninatel.: +30 651 441727. University of Thrace17 Demokritou St., 69100 Κomotini,tel.: +30 531 39000. fax: +30 531 266608. University of Crete77 Dimitrakaki St., 74100 Rethymnotel.: +30 831 25313 fax: +30 831 279569. Ionian UniversityMegaro Kapodistria, 44100 Corfu,tel.: +30 661 456Ι4-5, fax: +30 661 2254910. Foundation of Hellenic Culture50 Stratigou Kallari St, 15452 Athens,tel.: +30 1 687654011. Institute of Balkan Studies31A M. Alexandrou St. 54641 Thessaloniki,P.O. Box 10611, 54111 Thessalonikitel.: +30 31 83214312. International Organization for Migration6 Dodekanissou St. 17456 Alimos, Ρ.O. Box 3363, 10210 Athens,tel.: +30 1 9919040-4, fax: +30 1 991091413. Ionian Centre11 Lyssiou St, Plaka, 10556 Αthens,tel.: +30 1 3246614-5, fax: +30 1 3214412 & 45Μ. Livanou. St, Chios, tel.: +30 271 27779, 2010014. Athens YMCA (Young Man Christian Association)36 Akadimias Sτ., 10672 Athens, tel: +30 1 362597015. Hellenic American Union22 Massalias St. 10680 Athens tel.: +30 1 3607305, 3629886, fax: +30 1 363317416. Greek Language School “Alexander the Great”4 Zalogou, Sι. 10678 Athens tel.: +30 1 3840514, fax: +30 1 383995117. Anatolia CollageΡ.Ο. 21021 Pylea, 55510 Tlιessaloniki, tel.: +30 31 31674018. Athens Centre13 Dompoli St. & 48 Archimidous St.. Mets, 11636 Athens,tel.: +30 1 7012268, fax: +301 7018603http://www.greeklanguage.gr/eng/people.html21

Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru GospodarczegoMinisterstwo Gospodarki i PracyDepartament Rynku Pracyhttp://www.hcc.gr/http://www.lexis.edu.gr/http://www.greecetravel.com/schools/athenscentre/http://www.hfc.gr/parartimata/odiss_ellglossa_en.asp3.6. System opieki zdrowotnej3.6.1. Ogólne zasady dostępu do usług medycznychOpieka medyczna w Grecji jest łatwo dostępna. Można korzystać z usług medycznych zarównow szpitalach państwowych, jak i prywatnych.Koszt standardowej wizyty w szpitalu państwowym wynosi 60–90 euro, w prywatnym – od 90Koszt jednej doby w szpitalu państwowym wynosi ok. 60 euro, a w prywatnym – 150–300 euro(bez specjalistycznych zabiegów).Udając się do lekarza poza granicami kraju, należy posiadać dokument potwierdzający faktubezpieczenia (rolę tę pełnią formularze serii E-100). Więcej na ten temat w punkcie 3.6.3. oraz nastronie internetowej Narodowego Funduszu Zdrowia: http://www.nfz.gov.pl/ue.W przypadku naliczenia opłat za jakiekolwiek świadczenia realizowane za pośrednictwem IKAnależy dopilnować, by wystawiono pokwitowanie z biegnącym w poprzek perforowanym paskiem.Trzeba się liczyć z koniecznością opłacenia części kosztów dodatkowych badań, takich jakprześwietlenia. Należy również opłacić koszty dodatkowych świadczeń, takich jak fizykoterapiaczy protezy zębowe.Za zakupione lekarstwa naliczana jest pewna niewielka, zryczałtowana opłata powiększona o 25%faktycznego kosztu lekarstwa. Opłata ta jest bezzwrotna. W przypadku naliczenia opłaty w pełnejwysokości należy odebrać pokwitowanie i zażądać zwrotu recepty. Z opakowań lekarstw należyodkleić nalepki i umieścić je na recepcie wystawionej przez lekarza – jest to warunek uzyskaniazwrotu poniesionych kosztów.Po uzyskaniu prywatnie lekarstw lub jakichkolwiek innych świadczeń zdrowotnych należy wnieśćopłatę w pełnej wysokości. Następnie należy udać się w terminie jednego miesiąca do IKAz pokwitowaniami, „książeczką zdrowia” i z formularzem E111 w celu otrzymania zwrotu kosztówdo ustalonego przez IKA limitu dla danego rodzaju leczenia.Lekarze, stomatolodzy i receptyW celu uzyskania świadczeń zdrowotnych należy zgłosić się do lekarza, stomatologa lub ośrodkazdrowia, który podpisał umowę z IKA (Instytutem Ubezpieczenia Społecznego). Ich lista znajdujesię w lokalnym oddziale IKA. Ośrodki zdrowia często znajdują się przy oddziałach IKA. Na wizytęw ośrodku należy umawiać się pod nr telefonu 184, dostępnym z każdego miejsca Grecji.W nagłych przypadkach można zgłaszać się bez wcześniejszego umówienia się. Ośrodki na ogółprzyjmują w godzinach 7:00–19:00. Po godzinach przyjęć należy zgłaszać się do szpitali IKA lubposiadających umowę z IKA. Wizyta u lekarza specjalisty w ośrodku zdrowia nie wymagaskierowania.Recepty można realizować w każdej aptece objętej systemem IKA, w ciągu 48 godzin odwystawienia. Wykaz takich aptek można otrzymać w biurze IKA. W przypadku naliczenia opłaty wpełnej wysokości należy odebrać pokwitowanie i zażądać zwrotu recepty. Z opakowań lekarstw22

Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru GospodarczegoMinisterstwo Gospodarki i PracyDepartament Rynku Pracynależy odkleić nalepki i umieścić je na recepcie wystawionej przez lekarza – jest to warunekuzyskania zwrotu poniesionych kosztów.Leczenie szpitalnePo postawieniu diagnozy przez lekarza (IKA) należy poprosić go o wystawienie „kuponu”, któryuprawnia do hospitalizacji w szpitalu objętym systemem IKA. W przypadku udania się do szpitalaprzed uzyskaniem „kuponu” należy okazać pracownikom administracji szpitala formularz E111i zwrócić się do nich o skontaktowanie się z IKA. Po uzyskaniu prywatnie lekarstw lub jakichkolwiekinnych świadczeń zdrowotnych należy wnieść opłatę w pełnej wysokości. Następnie należy udać sięw terminie jednego miesiąca do IKA z pokwitowaniami, „książeczką zdrowia” i z formularzem E111w celu otrzymania zwrotu kosztów do ustalonego przez IKA limitu dla danego rodzaju leczenia.Podczas pobytu w części kraju oddalonej od większych ośrodków lub na niewielkiej wyspie dostępdo biura lub oddziału IKA może być utrudniony. W takim przypadku należy wnieść pełną opłatę zaświadczenia zdrowotne i zwrócić się o ich refundację po powrocie.http://www.ika.gr3.6.2. Ubezpieczenie zdrowotneZakres ubezpieczenia Ubezpieczony Pracodawca Ogółemopieka medycznaw formie usług i płatności2,5 5,0 7,53.6.3. Dokumenty niezbędne do uzyskania świadczeń medycznych w GrecjiPrzed opuszczeniem kraju osoba, która zamierza skorzystać z opieki medycznej za granicą lubprzewiduje taką możliwość, powinna zaopatrzyć się w formularz. Przed wykorzystaniem formularzmusi zostać jednak potwierdzony przez Narodowy Fundusz Zdrowia.Formularz wraz z potwierdzeniem jest dowodem, że dana osoba jest upoważniona do świadczeńzdrowotnych w ramach systemu zabezpieczenia społecznego w swoim kraju, a w przypadkuformularza E111, potwierdzony formularz stanowi dowód zgody ubezpieczyciela na pokryciekosztów niezbędnego z przyczyn medycznych leczenia, w trakcie pobytu za granicą.Jeśli wyjeżdżający nie dopełni tej procedury przed wyjazdem, nie pozbawia go to możliwościskorzystania z omawianych unormowań prawnych. Konieczne w takiej sytuacji będzie jednaknawiązanie odpowiedniej korespondencji między instytucją leczniczą w kraju wyjazdu a instytucjąrozliczającą w kraju macierzystym.Brak odpowiedniego formularza może skutkować koniecznością pokrycia kosztów leczeniabezpośrednio z kieszeni pacjenta. Z wnioskiem o zwrot poniesionych wydatków można wystąpićbezpośrednio do instytucji ubezpieczenia zdrowotnego w państwie, w którym świadczenia byłyudzielone, o ile jest to możliwe ze względu na zaplanowany czas pobytu zainteresowanego w tympaństwie. Powinien on jednak pamiętać o tym, że podstawą dokonania zwrotu przez instytucjęzagraniczną będą nie tylko okazane przez niego dowody zapłaty za udzielone mu w tym państwieświadczenia zdrowotne, ale również ważny w okresie udzielania świadczeń odpowiedni formularzserii E, wydany przez oddział wojewódzki NFZ właściwy ze względu na jego miejsce zamieszkaniaw Polsce.Jeżeli uzyskanie zwrotu poniesionych kosztów nie było możliwe w trakcie pobytu zainteresowanegow państwie, w którym świadczenia zostały udzielone, powinien on zwrócić się o ich refundację23

Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru GospodarczegoMinisterstwo Gospodarki i PracyDepartament Rynku Pracydo swojej instytucji właściwej, którą w stosunku do polskich ubezpieczonych jest właściwy oddziałwojewódzki NFZ.Więcej informacji: http://www.nfz.gov.pl/ue – Narodowy Fundusz ZdrowiaData przygotowania informacji:Marzec 2005 r.24