19pee5S

TAG UG a Safon Uwch Hanes 51.2 Dysgu blaenorol a dilyniantNid oes unrhyw ofynion dysgu blaenorol. Y ganolfan sydd i benderfynu ar unrhywofynion sy'n cael eu pennu o ran cael mynediad i gwrs sy'n dilyn y fanyleb hon. Mae'nrhesymol derbyn y bydd llawer o'r dysgwyr wedi ennill cymwysterau sy'n cyfateb iLefel 2 CA4. Bydd sgiliau yn Rhifedd/Mathemateg, Llythrennedd/Saesneg aThechnoleg Gwybodaeth a Chyfathrebu yn sylfaen dda ar gyfer symud ymlaen i'rcymhwyster Lefel 3 hwn.Bydd rhai dysgwyr eisoes wedi caffael gwybodaeth, dealltwriaeth a sgiliau o astudioHanes ar gyfer TGAU.Mae'r fanyleb hon yn gweithredu fel sylfaen addas ar gyfer astudio hanes neu faesperthynol trwy ddilyn amrywiaeth o gyrsiau addysg uwch, symud ymlaen i'r lefel nesafo gymwysterau galwedigaethol neu gyflogaeth. Yn ogystal, mae'r fanyleb yn darparucwrs astudio sy'n gydlynol, boddhaol ac yn werth chweil i'r dysgwyr hynny nad ydyntyn symud ymlaen i astudio ymhellach yn y pwnc hwn.Nid yw'r fanyleb hon yn benodol i oedran ac, o'r herwydd, mae'n darparu cyfleoedd iddysgwyr barhau i ddysgu gydol oes.1.3 Cydraddoldeb ac asesu tegGellir astudio'r fanyleb hon gan unrhyw ddysgwr, beth bynnag fo'i ryw, cefndir ethnig,crefyddol neu ddiwylliannol Nid yw'r fanyleb hon yn benodol i oedran ac, o'r herwydd,mae'n darparu cyfleoedd i ddysgwyr barhau i ddysgu gydol oes. Lluniwyd y fanyleb iosgoi, lle bo'n bosibl, nodweddion a allasai, heb gyfiawnhad, ei gwneud yn fwy anoddi ddysgwr lwyddo oherwydd bod ganddynt nodwedd benodol wedi ei hamddiffyn.O dan y Ddeddf Cydraddoldeb 2010 y nodweddion penodol wedi'u hamddiffyn ywoedran, anabledd, ailbennu rhywedd, beichiogrwydd a mamolaeth, hil, crefydd neugred, rhyw neu gyfeiriadedd rhywiol.Mae'r fanyleb hon wedi'i thrafod â grwpiau sy'n cynrychioli diddordebau ystodamrywiol o ddysgwyr, ac adolygir y fanyleb yn gyson.Caiff addasiadau rhesymol eu gwneud ar gyfer rhai dysgwyr fel bod yr asesiadau ofewn eu cyrraedd (e.e. gwneud cais am amser ychwanegol mewn pwnc TAG lle maegofyn ysgrifennu'n estynedig). Mae gwybodaeth am addasiadau rhesymol i'w chaelyn nogfen y Cyd-gyngor Cymwysterau (CGC): Trefniadau Mynediad ac AddasiadauRhesymol: Cymwysterau Cyffredinol a Galwedigaethol. Mae'r ddogfen hon ar gael arwefan y CGC (www.jcq.org.uk).Byddwn yn dilyn egwyddorion y ddogfen hon ac felly, o ganlyniad i ddarpariaethaddasiadau rhesymol, prin iawn fydd nifer y dysgwyr sydd wedi'u hatal yn llwyr rhagunrhyw ran o'r asesiad.©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 61.4 Bagloriaeth CymruDylai dysgwyr, wrth ddilyn y fanyleb hon, gael cyfleoedd, lle bo'n briodol, i ddatblygu'rsgiliau sy'n cael eu hasesu trwy Graidd Bagloriaeth Cymru:• Llythrennedd• Rhifedd• Llythrennedd Digidol• Meddwl yn Feirniadol a Datrys Problemau• Cynllunio a Threfnu• Creadigedd ac Arloesi• Effeithiolrwydd Personol.Er enghraifft: Gall dysgwyr drosglwyddo'r sgiliau maent yn eu meithrin yn Uned 2 ac Uned 4i'w defnyddio yn eu projectau unigol Bydd paratoi at Uned 5 (asesiad diarholiad) yn gwella sgiliau cynllunio athrefnu1.5 Persbectif CymreigRhaid i ddysgwyr, wrth ddilyn y fanyleb hon, ystyried persbectif Cymreig os bydd cyflei wneud hynny'n deillio'n naturiol o'r deunydd pwnc ac os byddai gwneud hynny'ncyfoethogi dealltwriaeth dysgwyr o'r byd o'u cwmpas fel dinasyddion o Gymru ynogystal â'r DU, Ewrop a'r byd.Dylai ffynonellau cynradd a dehongliadau hanesyddol sy'n adlewyrchu persbectifCymreig fod ar gael i'r dysgwyr lle bynnag y bo hynny'n briodol.©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 72 CYNNWYSY PWNCMae'r fanyleb hon yn hyrwyddo astudiaeth integredig o hanes. Gall dysgwyrddefnyddio sawl graddfa a dimensiwn ar gyfer astudio hanes, gan gynnwys cyfnod,manylder a lled. Bydd hyn yn annog caffael amrediad eang o wybodaeth hanesyddolac amrediad llawn o sgiliau. Mae pob dimensiwn yn cynnig persbectif gwahanol argyfer eu hastudiaethau ac yn sicrhau lled a dealltwriaeth. Mae'r ffaith fod dysgwyr yngorfod astudio hanes yn eang ac yn fanwl yn yr UG a'r Safon Uwch yn agweddbwysig ar y fanyleb.Unedau UGUned 1: Astudiaeth o GyfnodArholiad ysgrifenedig: 1 awr 30 munud20% o'r cymhwysterMae dysgwyr yn astudio un cyfnod o tua 100 mlynedd. Bydd yr astudiaeth yn yruned hon yn canolbwyntio ar ddatblygiadau a newidiadau dros gyfnod ehangach oamser a bydd dysgwyr yn astudio amrywiaeth o destunau arwyddocaol dros gyfnodsylweddol o amser. Mae'r uned hon yn annog dysgwyr i ddod i werthfawrogiamrediad o bersbectifau hanesyddol gan gynnwys rhai gwleidyddol, cymdeithasol,economaidd, crefyddol neu ddiwylliannol, lle y bo'n briodol gwneud hynny.Bydd y testunau a enwebir i'w hastudio'n caniatáu i ddysgwyr ddatblygu eu diddordeba'u dealltwriaeth o ddatblygiadau pwysig yn ystod y cyfnod cyfan. Bydd y cynnwyspenodol a'r materion a awgrymir i'w trafod yn golygu bod cwestiynau allweddol o fewncyrraedd dysgwyr UG a'u bod yn gallu mynd i'r afael â nhw mewn perthynas â'rcynnwys a astudiwyd. Mae'r materion i'w trafod yn ddigon eang a chytbwys achanddynt ddigon o amrywiaeth gronolegol i sicrhau astudiaeth o achos a chanlyniadyn ogystal â newid a pharhad yn y cynnwys penodol.Defnyddir cwestiynau traethawd i asesu'r uned hon lle mae'r dysgwyr yn gallu dangoseu dealltwriaeth o gysyniadau a sgiliau hanesyddol. Bydd y cwestiynau'n amrywio oganolbwyntio'n eglur ar gynnwys penodol i fod yn seiliedig ar ddatblygiadau dros ranhirach o'r cyfnod a astudiwyd. Dyma'r gwahaniaeth rhwng Uned 1 ac Uned 3 yr U2lle mae'r canolbwynt allweddol ar newid hanesyddol dros gyfnod o 100 mlynedd oleiaf a lle mae astudio newid hanesyddol dros y cyfnod hirach hwn yn cynnwysymchwilio i faterion sy'n fwy heriol a chymhleth. Bydd asesiad yr uned hon yn gofyni'r dysgwyr ddangos eu bod yn gwybod ac yn deall termau a chysyniadau hanesyddolperthnasol. Bydd gofyn i ddysgwyr ddwyn i gof, dethol a defnyddio gwybodaethbriodol a chyfleu'r wybodaeth honno'n eglur ac effeithiol. Bydd disgwyl i ddysgwyregluro, dadansoddi a gwerthuso nodweddion allweddol y cyfnod a astudiwyd ermwyn dod i gasgliadau cadarnhaol.©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 9Uned 4: Astudiaeth Fanwl Rhan 2Arholiad ysgrifenedig: 1 awr 45 munud20% o'r cymhwysterDyma ail hanner yr astudiaeth fanwl a ddewiswyd, yr astudiwyd y rhan gyntafohoni yn Uned 2. Dylid defnyddio'r wybodaeth a'r ddealltwriaeth a ddysgwyd ynflaenorol yn Uned 2 wrth fynd i'r afael ag astudiaeth Uned 4. Mae'r uned hon ynannog dysgwyr i ddefnyddio amrediad eang o fathau gwahanol o dystiolaethhanesyddol. Dylai'r dystiolaeth hon gynnwys ffynonellau priodol, cynradd a/neugyfoes i'r cyfnod, ynghyd â dehongliadau hanesyddol Bydd cwestiwn gorfodol yndisgwyl i ddysgwyr ddadansoddi a gwerthuso tair ffynhonnell fydd yn cynnwyspriodoliad llawn ac yn cael ei olygu ar gyfer hygyrchedd. Mae'r cwestiwn hwn ynddilyniant o'r hyn sydd ar gael yn Uned 2 yr UG gan ofyn am ddadansoddi deunyddffynhonnell sy'n fwy eang, manwl a chymhleth. Wrth ddadansoddi a gwerthuso'rdeunydd ffynhonnell, gall dysgwyr ddefnyddio gwybodaeth a dealltwriaeth o ddysgublaenorol er mwyn rhoi'r deunydd yn ei gyd-destun hanesyddol. Dylai dysgwyrastudio testunau hanesyddol penodol sy'n ymwneud â rhan ddiweddarach yrastudiaeth fanwl. Byddant yn ateb cwestiwn traethawd a fydd yn gofyn i'r dysgwyrddwyn i gof, dethol a defnyddio gwybodaeth briodol ac i gyfleu hyn yn eglur ac yneffeithiol. Bydd disgwyl i ddysgwyr egluro, dadansoddi a gwerthuso nodweddionallweddol sy'n gysylltiedig â rhan ddiweddarach yr astudiaeth fanwl er mwyn gallullunio barn wedi'i chyfiawnhau. Byddant yn gallu dangos a defnyddio gwybodaethhefyd o'r astudiaeth fanwl gyfan (Rhannau 1 a 2) lle bo'n briodol.Uned 5: Dehongliadau HanesyddolAsesiad diarholiad (60 marc)20% o'r cymhwysterMae dysgwyr yn ymchwilio i fater o drafodaeth hanesyddol drwy astudiogwahanol ddehongliadau hanesyddol.Mae'r uned hon yn annog dysgwyr i ddefnyddio amrediad o dystiolaeth, cyfoes adiweddarach er mwyn egluro sut a pham mae dehongliadau hanesyddol gwahanol yncael eu creu. Bydd y mater sy'n cael ei ddewis yn caniatáu i ddysgwyr ymestyn acehangu eu dealltwriaeth o agweddau ar yr hanes a astudiwyd yn rhannau ehangach yfanyleb neu gall ddod o faes o hanes na chafodd ei astudio'n unman arall yn yfanyleb. Fodd bynnag, ni ddylai'r mater sy'n cael ei ddewis ddyblygu cynnwysyr astudiaethau manwl a ddewiswyd yn Unedau 2 a 4.©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 10UNED 1 (UG)ASTUDIAETHAU O GYFNODBydd yn ofynnol i ddysgwyr astudio un o’r astudiaethau o gyfnod canlynol:1. LLYWODRAETH, GWRTHRYFEL A CHYMDEITHAS YNG NGHYMRU A LLOEGR,tua 1485-16032. LLYWODRAETH, CHWYLDRO A CHYMDEITHAS YNG NGHYMRU A LLOEGR, tua1603-17153. GWLEIDYDDIAETH, PROTEST A DIWYGIO YNG NGHYMRU A LLOEGR, TUA1780-18804. GWLEIDYDDIAETH, POBL A CHYNNYDD YNG NGHYMRU A LLOEGR, TUA 1880-19805. NEWID GWLEIDYDDOL A CHREFYDDOL YN EWROP, TUA 1500-15986. EWROP YN YSTOD OES O ABSOLIWTIAETH A CHWYLDRO tua 1682-18157. CHWYLDRO A SYNIADAU NEWYDD YN EWROP tua 1780-18818. EWROP MEWN OES O WRTHDARO A CHYDWEITHREDU tua 1890-1991©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 11UNED 2 (UG) AC UNED 4 U2)HANES YN FANWLBydd yn ofynnol i ymgeiswyr astudio un o’r astudiaethau manwl canlynol. Bydd yrastudiaeth hon yn parhau ar gyfer yr UG a'r U2, gan roi dilyniant ar gyfer yrastudiaeth fanwl.Yn yr astudiaeth fanwl a ddewisir, bydd dysgwyr yn adeiladu ar y wybodaeth a'rsgiliau a gafaelwyd ganddynt yn yr UG yn ystod ail flwyddyn y cwrs (U2).1. ARGYFWNG CANOL CYFNOD Y TUDURIAID YNG NGHYMRU A LLOEGR,tua 1529-1570Uned 2 (UG): Rhan 1: PROBLEMAU, BYGYTHIADAU A SIALENSIAU tua1529-1553Uned 4 (U2): Rhan 2: HERIAU'N WYNEBU MARI AC ELISABETH tua 1553-15702. BRENHINIAETH, GWRTHRYFEL A GWERINIAETH, tua 1625-1660Uned 2 (UG): Rhan 1:Uned 4 (U2): Rhan 2:Y PWYSAU AR Y FRENHINIAETH A'R SYMUDAT RYFEL CARTREF, tua 1625-1642RHYFEL CARTREF, Y GYMANWLAD A'RBROTECTORIAETH, tua 1642-16603. DIWYGIO A PHROTEST YNG NGHYMRU A LLOEGR tua 1783 - 1848Uned 2 (UG): Rhan 1:Uned 4 (U2): Rhan 2:RADICALIAETH A'R FRWYDR DROS DDIWYGIO'RSENEDD, tua 1783-1832PROTESTIADAU AC YMGYRCHU DROS DDIWYGIOCYMDEITHASOL tua 1832-18484. GWLEIDYDDIAETH A CHYMDEITHAS YNG NGHYMRU A LLOEGR, tua1900-1939Uned 2 (UG): Rhan 1:Uned 4 (U2): Rhan 2:GWLEIDYDDIAETH, CYMDEITHAS A'R RHYFEL:CYMRU A LLOEGR tua 1900-1918HERIAU ECONOMAIDD A CHYMDEITHASOL YNGCYMRU A LLOEGR tua 1918-1939©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 125. DIWYGIO CREFYDDOL YN EWROP tua 1500-1567Uned 2 (UG): Rhan 1:Uned 4 (U2): Rhan 2:DECHREUAD A LLEDAENIAD Y TERFYSGOEDDYN YR ALMAEN tua 1500- 1531LLEDAENIAD PROTESTANIAETH A'R GWRTH-DDIWYGIAD tua 1531-15646. Y CHWYLDRO YN FFRAINC tua 1774-1815Uned 2 (UG): Rhan 1:Uned 4 (U2): Rhan 2:FFRAINC: ACHOSION A LLWYBR Y CHWYLDROtua 1774-1792FFRAINC: GWERINIAETH A NAPOLEONtua 1792-18157. ARGYFWNG Y WERINIAETH AMERICANAIDD, tua 1840-1877Uned 2 (UG): Rhan 1:GWAHANIAETHAU ADRANNOL A'R LLWYBR ATRYFEL CARTREF tua 1840-1861Uned 4 (U2): Rhan 2: RHYFEL CARTREF AC AILADEILADU tua 1861-18778. YR ALMAEN: O DDEMOCRATIAETH I UNBENNAETH tua 1918-1945Uned 2 (UG): Rhan 1: WEIMAR A'I HERIAU tua 1918-1933Uned 4 (U2): Rhan 2: YR ALMAEN NATSÏAIDD, tua 1933-1945Dylai canolfannau dalu sylw i'r cyfyngiadau canlynol sy'n cyfeirio at gyfuniadauopsiynau yn Unedau 1, 2 a 4:Rhaid i ddysgwyr sy'n dewis eu Hastudiaeth o Gyfnod o opsiynau 1-4 (HanesCymru a Lloegr) ddewis eu Hastudiaeth Fanwl o opsiynau 5-8 (Hanes nad yw'nHanes Prydain).Rhaid i ddysgwyr sy'n dewis eu Hastudiaeth o Gyfnod o opsiynau 5-8 (Hanes nadyw'n Hanes Prydain) ddewis eu Hastudiaeth Fanwl o opsiynau 1-4 (Hanes Cymru aLloegr)©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 13UNED 3 (U2)ASTUDIAETHAU EANGBydd yn ofynnol i ymgeiswyr astudio un o’r astudiaethau cwmpasog canlynol.1. CYMRU: GWRTHWYNEBU, GORESGYN A GWRTHRYFEL tua 1240-14152. Tlodi a chrwydraeth yng Nghymru a Lloegr, tua 1485-16033. DIWYGIO A DARGANFOD: Ewrop, tua 1492-16104. BRENHINIAETH, CHWYLDRO AC ADFER YNG NGHYMRU A LLOEGR, tua1603-17155. FFRAINC: YR ANCIEN REGIME HYD AT NAPOLEON tua. 1715-18156. DIWYGIO'R SENEDD A PHROTEST YNG NGHYMRU A LLOEGR, tua 1780-18857. NEWID A DIWYGIO CYMDEITHASOL YNG NGHYMRU A LLOEGR tua. 1890-19908. CANRIF YR AMERICANWYR tua 1890-19909. Y NEWID YN ARWEINYDDIAETH A CHYMDEITHAS YR ALMAEN, tua 1871-198910. Y NEWID YN ARWEINYDDIAETH A CHYMDEITHAS RWSIA, tua 1871-1989Rhaid i ganolfannau dalu sylw at y ffaith fod rheolau cyfuniad yn bodoli mewnperthynas â dethol astudiaeth eang briodol. Gweler tudalennau 16-17 am gyngorpellach.©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 14UNED 5 (U2)Dehongliadau HanesyddolAsesiad diarholiad yw Uned 5. Mae dysgwyr yn ymchwilio i fater o drafodaethhanesyddol drwy astudio dehongliadau hanesyddol gwahanol. Mae'r uned honyn annog dysgwyr i ddefnyddio amrediad o ffynonellau, cyfoes a diweddarach i eglurosut a pham mae dehongliadau hanesyddol gwahanol yn cael eu creu. Bydd y mater addewisir yn caniatáu i ddysgwyr estyn ac ehangu ar eu dealltwriaeth ar agweddau ar yrhanes a astudir yn rhannau ehangach y fanyleb neu gall ddod o faes na chafodd eiastudio mewn rhannau eraill o'r fanyleb. Fodd bynnag, ni ddylai'r mater a ddewisirddyblygu cynnwys yr astudiaethau manwl a ddewiswyd yn Unedau 2 a 4.Mae manylion pellach ynghylch Uned 5 i'w cael yn Adran 3.2.RHESYMEG DROS YR YMDRINIAETH O HANES CYMRURhaid i ddysgwyr, wrth ddilyn y fanyleb hon, ystyried persbectif Cymreig os byddcyfle i wneud hynny'n codi'n naturiol o'r deunydd pwnc ac os byddai gwneud hynny'ncyfoethogi dealltwriaeth dysgwyr o'r byd o'u cwmpas fel dinasyddion o Gymru ynogystal â'r DU, Ewrop a'r byd.Mae gan yr holl opsiynau yn Unedau 1-4 sy'n rhoi sylw i hanes Cymru a Lloegrffocws nodedig ar faterion allweddol a chynnwys yr hanes yng Nghymru. Dylaiathrawon fod yn ymwybodol o bwysigrwydd integreiddio materion allweddol achynnwys hanes Cymru o fewn y rhaglen ddysgu gyffredinol, lle bo'n briodol.Dylai ffynonellau cynradd a dehongliadau hanesyddol sy'n adlewyrchu persbectifCymreig fod ar gael i'r dysgwyr lle bynnag y bo hynny'n briodol.©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 15RHESYMEG DROS FANYLEB Y TESTUNAUMae manyleb Safon Uwch Hanes CBAC yn gwrs astudio eang a chydlynol. Fe'i lluniwyd ermwyn rhoi cyfle i'r dysgwyr adeiladu ar y wybodaeth a'r sgiliau a enillwyd ganddynt ymmlwyddyn gyntaf eu hastudiaeth (UG) wrth fynd ymlaen i ail flwyddyn y cwrs (U2).Mae'r fanyleb yn sicrhau bod y canlynol yn cael eu hastudio:hanes mwy nag un wlad neu wladwriaethagweddau ar y gorffennol yn eang ac yn fanwlunigolion, cymdeithasau, digwyddiadau a datblygiadau o bwysamrywiaeth o bersbectifau hanesyddol addas.Y ffactorau uchod sy'n sicrhau ehangder y fanyleb ynghyd â'r gofynion canlynol boddysgwyr yn astudio:sicrhau rhoi sylw i destunau o ystod gronolegol o leiaf 200 mlynedd.elfen sylweddol a chydlynol o hanes Cymru / Lloegrnewid a datblygiad yn y tymor hir a'r tymor byr.O ddilyn y fanyleb yn ei chyfanrwydd sicrheir astudiaeth gydlynol. Nid oes cynnwys craiddpenodol ar gyfer yr UG na'r Safon Uwch Hanes, ac oherwydd hynny mae'r cwrs hwn yn gyfle iathrawon hanes fynd ati i addysgu'r pwnc drwy amrywiaeth o opsiynau gan arwain yn ypendraw at gwrs fydd yn eang, yn gytbwys ac yn gydlynol. Mae pob cyfuniad o opsiynau aganiateir yn golygu bod modd i'r canolfannau lunio manyleb sy'n eang a chydlynol i'r dysgwyr.At hynny, mae strwythur y fanyleb yn annog canolfannau ac yn eu galluogi i ddatblygu cwrsunigol sy’n addas ar gyfer eu hanghenion, sydd â mesur amlwg o gysondeb a hynny heb fodyn rhy ragnodol.Yn Uned 1, bydd cyfle i'r dysgwyr astudio cyfnod sylweddol a chydlynol o hanes Prydain neuEwrop gyda phwyslais ar ddatblygu gwybodaeth a dealltwriaeth a llunio barn wedi'ichyfiawnhau am agweddau ar yr hanes a astudiwyd.Yn Unedau 2 a 4, mae'r dysgwyr yn cael y cyfle i astudio'n fanylach elfen hanesyddol sy'nfyrrach ac yn gydlynol. Yma, mae'r pwyslais ar ddadansoddi a gwerthuso ffynonellau cyfoesynghyd â deall sut a pham y lluniwyd dehongliadau gwahanol ar hanes. Er mwyn sicrhaucysondeb pellach, mae'r dysgwyr yn parhau i astudio'r agwedd hon o'r UG i'r U2.Yn Uned 3, bydd cyfle gan y dysgwyr i brofi hanes yn eang wrth ganolbwyntio ar newid adatblygiad dros gyfnod sylweddol o amser (100 mlynedd o leiaf) drwy astudio dwy themawahanol a chysylltiedig. Mae natur thematig y cynnwys yn yr uned hon yn golygu y bydddysgwyl yn astudio materion mwy cymhleth a heriol dros gyfnod hir o amser.Yn Uned 5, bydd cyfle gan y dysgwyr i gwblhau darn o ysgrifennu estynedig a ymchwiliwyd ynannibynnol sy'n dwyn ynghyd llawer o'r sgiliau a ddatblygwyd yn unedau eraill y fanyleb.Fel yr amlinellwyd uchod mae gan y fanyleb gyffredinol natur eang a chydlynol, ondychwanegir ymhellach at gysondeb y cwrs gan sawl thema a mater canolog sy'n greiddiol i bobopsiwn. Mae hynny’n cynnwys materion megis newid rheolaeth wleidyddol, dylanwad ffactoraueconomaidd ac effaith newidiadau cymdeithasol a diwylliannol. Bydd y sylw a’r drafodaethsy’n cael eu rhoi i’r ffactorau hyn yn sylfaenol i’r dull o ddelio â phob opsiwn yn y fanyleb hon.Y themâu canolog hyn sy'n pwysleisio ymhellach gysondeb y cwrs waeth pa lwybr sy'n cael eiddilyn o ran yr opsiynau. Felly mae pob cyfuniad o opsiynau a ganiateir yn sicrhau cwrsastudio sy'n gydlynol a rhyngberthynol gan alluogi'r dysgwyr i ddeall persbectifau hanesyddolmewn cyd-destun sy'n eang ac yn fanwl.©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 16Yn ogystal, bydd y dewis o opsiynau yn yr unedau'n caniatáu i ddysgwyr ddod i gasgliad amamrywiol brosesau newid a pharhad hanesyddol ac i lunio cysylltiadau mewn perthynas â'rrhain. Mae'r opsiynau a ddewisir yn rhoi dealltwriaeth gydlynol o sut mae newid yn digwydd,sut mae achosion o newid yn rhyng-gysylltu, o raddfeydd newid a pharhad ac o debygrwydd,gwahaniaeth ac arwyddocâd. Gyda'r opsiynau a ddewisir hefyd ceir dealltwriaeth o sut maeunigolion a grwpiau'n arwain at ac yn ymateb i newidiadau cymdeithasol, economaidd,crefyddol a diwylliannol.Yr un gofynion sydd i bob cyfuniad o opsiynau a ganiateir yn y fanyleb hon. Mae'r fanylebhefyd yn sicrhau bod ymdriniaeth o gyfnod cronolegol o 200 mlynedd o leiaf yn y testunau aastudir. Mae hyn yn golygu bod rhaid gwahanu'r dyddiad cynharaf a astudir mewnunrhyw uned arholiad â 200 mlynedd o leiaf o'r dyddiad diweddaraf a astudir mewnunrhyw uned arholiad. Nid yw'r meysydd testun a ddewisir ar gyfer Uned 5 (asesiaddiarholiad) yn cyfrif o ran sicrhau'r ystod gronolegol hon o destunau hanesyddol.Strwythur y fanyleb a natur ei hunedau sy'n sicrhau bod ehangder a chysondeb ynddi. Foddbynnag, er mwyn sicrhau'r ehangder hwn, mae angen egluro rhai cyfyngiadau ar y dewis oopsiynau.CYFUNIADAU A GANIATEIRMae natur eang Uned 3 yn golygu bod cyfuniadau penodol o opsiynau gydag Unedau 1,2a 4 sy'n cael eu gwahardd oherwydd bod cynnwys yn gorgyffwrdd a'r anallu i roi sylw idestunau o ystod gronolegol o 200 mlynedd. Er mwyn egluro'r sefyllfa i ganolfannau,mae'r tabl isod yn dangos pa gyfuniadau o opsiynau y gellir eu dilyn. Gan ddilyn ycyfuniadau hyn o opsiynau bydd canolfannau'n gwneud y canlynol:sicrhau'r ganran benodol o hanes Prydeinigsicrhau rhoi sylw i destunau o ystod gronolegol o leiaf 200 mlynedd.osgoi sylw'n gorgyffwrddastudio newid a datblygiad dros gyfnod parhaus o o leiaf 100 mlynedd o amsersicrhau cydbwysedd priodol o sylw hanesyddol o wledydd penodol.©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 17Mae rhifau pob opsiwn a nodir isod yn cyfeirio at y teitlau a restrir ar dudalennau 10-13 o'rfanyleb.ASTUDIAETH OGYFNOD UNED112345678AstudiaethauManwl – Unedau 2a 45 1, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 106 1, 3, 4, 6, 7, 8, 9, 107 1, 3, 4, 5, 6, 7, 9, 108 1, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 105 1, 5, 6, 7, 8, 9, 106 1, 2, 3, 6, 7, 8, 9, 107 1, 2, 3, 6, 7, 9, 108 1, 2, 3, 6, 7, 8, 105 1, 4, 5, 7, 8, 9, 106 1, 2, 3, 4, 7, 8, 9, 107 1, 2, 3, 4, 7, 9, 108 1, 2, 3, 4, 5, 7, 8, 105 1, 4, 5, 6, 8, 9, 106 1, 2, 3, 4, 6, 8, 9, 107 1, 2, 3, 4, 5, 68 1, 2, 3, 4, 5, 61 1, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 102 1, 5, 6, 7, 8, 9, 103 1, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 104 1, 4, 5, 6, 8, 9, 101 1, 3, 4, 6, 7, 8, 9, 102 1, 2, 3, 6, 7, 8, 9, 103 1, 2, 3, 4, 7, 8, 9, 104 1, 2, 3, 4, 6, 8, 9, 101 1, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 102 1, 2, 3, 4, 7, 8, 9, 103 1, 2, 3, 4, 7, 8, 9, 104 1, 2, 3, 4, 6, 8, 9, 101 1, 3, 4, 5, 6, 7, 82 1, 2, 3, 5, 6, 7, 83 1, 2, 3, 4, 5, 7, 84 1, 2, 3, 4, 5, 6ASTUDIAETHAU EANGUNED 3©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 182.1 UNEDAU UGUNED 1 - ASTUDIAETHAU O GYFNODUNED 1 - OPSIWN 1LLYWODRAETH, GWRTHRYFEL A CHYMDEITHAS YNG NGHYMRU A LLOEGR,tua 1485-1603Mae'r opsiwn hwn yn cynnig cyfle i astudio llywodraeth, gwrthryfel a chymdeithas yngNghymru a Lloegr tua 1485-1603.Bydd yr opsiwn hwn yn galluogi dysgwyr i ystyried sut effeithiodd datblygiadau amrywiol arlywodraeth, cymdeithas a chrefydd ar yr adeg hon. Bydd yr astudiaeth yn yr uned hon yncanolbwyntio ar ddatblygiadau a newidiadau dros gyfnod ehangach o amser a bydd dysgwyryn astudio amrywiaeth o destunau arwyddocaol dros gyfnod sylweddol o amser. Bydddysgwyr yn dangos eu dealltwriaeth drwy wneud cysylltiadau a chymariaethau rhwngagweddau gwahanol ar y cyfnod a astudiwyd. Bydd dysgwyr yn dadansoddi ac egluroachosion a chanlyniadau digwyddiadau a sefyllfaoedd hanesyddol ac yna'n dod i gasgliadaucadarnaol ynglŷn ag arwyddocâd unigolion, grwpiau, digwyddiadau, datblygiadau a syniadauar draws y cyfnod hwn.Mae'r opsiwn hwn yn caniatáu i ddysgwyr astudio cysyniadau hanesyddol perthnasol trwyymchwilio a gwerthuso amrediad o faterion allweddol a chynnwys. Bydd dysgwyr yn cyfeirioat amrediad o safbwyntiau hanesyddol priodol ac yn arddangos eu dealltwriaeth trwy wneudcysylltiadau a chymariaethau rhwng gwahanol agweddau ar y cyfnod a astudiwyd. Dangosirisod y cysyniadau a'r safbwyntiau sy'n gysylltiedig â'r cynnwys a materion allweddol:Cysyniadau asafbwyntiauArwyddocâd y prifnewidiadau mewngwleidyddiaeth allywodraeth 1485-1603Arwyddocâd y prifddatblygiadau mewncrefydd 1529-1588Arwyddocâd y prifbrotestiadau agwrthryfeloedd ynerbyn y brenhinoeddTuduraidd 1509-1569Maint y newideconomaidd yn yrunfed ganrif arbymthegY newid yn y berthynasrhwng Cymru a Lloegrar ôl 1530Materion allweddol a chynnwysy dulliau a ddefnyddiwyd gan Harri VII i sefydlu llinach y Tuduriaidmaint y chwyldro yn y llywodraeth dan Harri VIIIrôl ac effeithiolrwydd prif weinidiogion Tuduraidd gan gynnwys Wolsey, Cromwell aCecily newid ym mherthynas Elisabeth â’i chyfrin gyngor a’r Seneddprif nodweddion ac effeithiau'r Diwygiad dan Harrieffaith polisïau gwleidyddol Edward VIeffaith y gwrthddiwygiad Catholig ar deyrnasiad Mariardrefniant Eglwysig Elisabeth a'i effeithiauy Bererindod Gras, Gwrthryfel y Gorllewin, gwrthryfeloedd Kett, Wyatt ac Ieirll yGogledd:achosion a nodweddion y gwrthryfeloedd a'r protestiadau hynmaint bygythiad y gwrthryfeloedd a'r protestiadau hyny rhesymau dros fethiant y gwrthryfeloedd a'r protestiadau hyntwf masnach a diwydianttwf bonedddatblygu trefi a'r dosbarthiadau masnacholagwedd tuag at y tlawd a chrwydriaid, a'r ffordd y cânt eu triny rhesymau dros Ddeddfau Uno 1536 a 1543, ac effaith y rhain ar Gymru a Lloegrgwaith ac effaith Cyngor Cymru a'r Gororaueffaith newid cymdeithasol yng Nghymru ar ei pherthynas â Lloegreffaith polisi crefyddol ar Gymru gan gynnwys cyfieithu'r Ysgrythurau i Gymraeg©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 19UNED 1 - OPSIWN 2LLYWODRAETH, CHWYLDRO A CHYMDEITHAS YNG NGHYMRU A LLOEGR,tua 1603-1715Mae'r opsiwn hwn yn cynnig cyfle i astudio llywodraeth, chwyldro a chymdeithas yngNghymru a Lloegr tua 1603-1715.Bydd yr opsiwn hwn yn galluogi dysgwyr i ystyried sut effeithiodd datblygiadau amrywiol ar yllywodraeth a'r gymdeithas yn ystod y cyfnod hwn. Bydd yr astudiaeth yn yr uned hon yncanolbwyntio ar ddatblygiadau a newidiadau dros gyfnod ehangach o amser a bydd dysgwyryn astudio amrywiaeth o destunau arwyddocaol dros gyfnod sylweddol o amser. Bydddysgwyr yn dangos eu dealltwriaeth drwy wneud cysylltiadau a chymariaethau rhwngagweddau gwahanol ar y cyfnod a astudiwyd. Bydd dysgwyr yn dadansoddi ac egluroachosion a chanlyniadau digwyddiadau a sefyllfaoedd hanesyddol ac yna'n dod i gasgliadaucadarnhaol ynglŷn ag arwyddocâd unigolion, grwpiau, digwyddiadau, datblygiadau asyniadau ar draws y cyfnod hwn.Mae'r opsiwn hwn yn caniatáu i ddysgwyr astudio cysyniadau hanesyddol perthnasol trwyymchwilio a gwerthuso amrediad o faterion allweddol a chynnwys. Bydd dysgwyr yn cyfeirioat amrediad o safbwyntiau hanesyddol priodol ac yn arddangos eu dealltwriaeth trwy wneudcysylltiadau a chymariaethau rhwng gwahanol agweddau ar y cyfnod a astudiwyd. Dangosirisod y cysyniadau a'r safbwyntiau sy'n gysylltiedig â'r materion allweddol a'r cynnwys:Cysyniadau asafbwyntiauArwyddocâd y prifsialensiau oedd ynwynebubrenhinoedd yStiwartiaid 1603-1642Effaith y RhyfelCartref ar y genedl1640-1649Effaith arbrofionllywodraethuseneddol 1649-1660Y newid mewnpwysau ar ôl yrAdferiad 1660-1685Arwyddocâd yChwyldroGogoneddus a'rArdrefniantChwyldroadolMaterion allweddol a chynnwysy dulliau a ddefnyddiwyd gan Iago I i'w defnyddio i sefydlu a chynnal llinachy Stiwartiaid yng Nghymru a Lloegr 1603-1625effeithiolrwydd Siarl I wrth ddelio â'r sialensiau a wynebodd hyd at 1642problemau ac anghydfodau rhwng y Goron a'r Senedd hyd at 1642y rhesymau dros ddechrau'r rhyfe cartref erbyn 1642effaith y Rhyfel Cartref ar fywydau pobl yng Nghymru a Lloegry rhesymau dros fuddugoliaeth y Senedd yn y Rhyfel Cartrefy rhesymau dros y Teyrnladdiad, a'i bwysigrwyddymateb Cromwell i'r sialensiau a wynebwyd gan y Llywodraeth seneddol yngNghymru a Lloegryr Uwchfrigadwyr, yr Offeryn Llywodraeth a'r Brotectoriaeth/fel ArglwyddAmddiffynnyddeffaith y Weriniaeth ar fywydau pobl yng Nghymru a Lloegrmethiant eithaf y weriniaeth a'i wrthod yng Nghymruy rhesymau dros adferiad y frenhiniaeth a'i boblogrwydd yng Nghymrupolisïau gwleidyddol a chrefyddol Siarl II yng Nghymru a Lloegrperthynas rhwng y Brenin a'r Seneddmaterion yr olyniaethy rhesymau dros y gwrthdaro rhwng Iago II a’r Seneddesgyniad William a Mari a’r Chwyldro Gogoneddus yng Nghymru a Lloegreffaith y Mesur Iawnderau a’r Ardrefniant Chwyldroadol ar Gymru a Lloegrdatblygu gwleidyddiaeth bleidiol yng Nghymru a Lloegr ar ôl 1689©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 20UNED 1 - OPSIWN 3GWLEIDYDDIAETH, PROTEST A DIWYGIO YNG NGHYMRU A LLOEGR tua 1780-1880Mae'r opsiwn hwn yn cynnig cyfle i astudio agweddau ar wleidyddiaeth, protest a diwygioyng Nghymru a Lloegr tua 1780-1880.Bydd yr opsiwn hwn yn galluogi dysgwyr i ystyried sut effeithiodd datblygiadau amrywiol ary llywodraeth a'r gymdeithas yn ystod y cyfnod hwn. Bydd yr astudiaeth yn yr uned hon yncanolbwyntio ar ddatblygiadau a newidiadau dros gyfnod ehangach o amser a bydddysgwyr yn astudio amrywiaeth o destunau arwyddocaol dros gyfnod sylweddol o amser.Bydd dysgwyr yn dangos eu dealltwriaeth drwy wneud cysylltiadau a chymariaethau rhwngagweddau gwahanol ar y cyfnod a astudiwyd. Bydd dysgwyr yn dadansoddi ac egluroachosion a chanlyniadau digwyddiadau a sefyllfaoedd hanesyddol ac yna'n dod igasgliadau cadarnhaol ynglŷn ag arwyddocâd unigolion, grwpiau, digwyddiadau,datblygiadau a syniadau ar draws y cyfnod hwn.Mae'r opsiwn hwn yn caniatáu i ddysgwyr astudio cysyniadau hanesyddol perthnasol trwyymchwilio a gwerthuso amrediad o faterion allweddol a chynnwys. Bydd dysgwyr yn cyfeirioat amrediad o safbwyntiau hanesyddol priodol ac yn arddangos eu dealltwriaeth trwy wneudcysylltiadau a chymariaethau rhwng gwahanol agweddau ar y cyfnod a astudiwyd. Dangosirisod y cysyniadau a'r safbwyntiau sy'n gysylltiedig â'r materion allweddol a'r cynnwys:Cysyniadau asafbwyntiauY pwysau cynyddolam ddiwygioseneddol 1780-1832Materion allweddol a chynnwysymdrechion cynnar i ddiwygio'r Senedd yn y 1780ausialens y Chwyldro Ffrengig ar ôl 1789y prif resymau dros alw am ddiwygiad seneddolarwyddocâd argyfwng y Dddeddf Ddiwygio 1830-1832Y newid yn ymateby llywodraeth i'rpwysaugwleidyddol achymdeithasol1812-1830datblygiad anfodlonrwydd radical a phrotest yng Nghymru a Lloegr ar ôl1812ymateb llywodraethau'r Arglwydd Liverpool 1812-1822y rhesymau dros ddiwygiadau'r Torïaid Rhyddfrydol a'u pwysigrwydd 1822-1830Arwyddocâd ybygythiad obrotestio gwledig athrefol 1830-1848Maint ac effaithdiwygiadaucymdeithasol aceconomaidd 1833-1848Y newidiadau ynhynt arweinwyr aphleidiaugwleidyddol yngNghymru a Lloegr1830-1880achosion ac effaith Gwrthryfel Merthyrachosion ac effaith y protestiadau gwledig yng Nghymru a Lloegr yn y1830au a'r 1840audechreuadau ac effaith mudiad y Siartwyr yng Nghymru a Lloegrymatebion y Llywodraeth i'r protestiadau hyny cymhellion a'r pwysau am ddiwygiad cymdeithasolpwysigrwydd diwygiadau'r Chwigiaid 1833-1841Y Cynghrair er Diddymu'r Deddfau Ŷd a diddymu'r Deddfau Ŷddiwygio'r ffatrïoedd a mwyngloddiau, iechyd cyhoeddus, addysg a deddf ytlodionSyr Robert Peel, y blaid Geidwadol ac effeithiolrwydd ei ddiwygiadau 1834-1846y rhesymau dros ffurfio'r blaid Ryddfrydolprif nodweddion gweinyddiaeth gyntaf Gladstone, 1868-1874Disraeli, Ail Ddeddf Ddiwygio 1867 a Cheidwadaeth ar waith,1874-1880©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 21UNED 1 - OPSIWN 4GWLEIDYDDIAETH, POBL A CHYNNYDD: CYMRU A LLOEGR tua 1880-1980Mae'r opsiwn hwn yn cynnig cyfle i astudio agweddau ar wleidyddiaeth a chymdeithas yngNghymru a Lloegr tua 1880-1980.Bydd yr opsiwn hwn yn galluogi dysgwyr i ystyried sut effeithiodd datblygiadau amrywiol ar yllywodraeth a'r gymdeithas yn ystod y cyfnod hwn. Bydd yr astudiaeth yn yr uned hon yncanolbwyntio ar ddatblygiadau a newidiadau dros gyfnod ehangach o amser a bydd dysgwyryn astudio amrywiaeth o destunau arwyddocaol dros gyfnod sylweddol o amser. Bydddysgwyr yn dangos eu dealltwriaeth drwy wneud cysylltiadau a chymariaethau rhwngagweddau gwahanol ar y cyfnod a astudiwyd. Bydd dysgwyr yn dadansoddi ac egluroachosion a chanlyniadau digwyddiadau a sefyllfaoedd hanesyddol ac yna'n dod i gasgliadaucadarnhaol ynglŷn ag arwyddocâd unigolion, grwpiau, digwyddiadau, datblygiadau asyniadau ar draws y cyfnod hwn.Mae'r opsiwn hwn yn caniatau i ddysgwyr astudio cysyniadau hanesyddol perthnasol trwyymchwilio a gwerthuso amrediad o faterion allweddol a chynnwys. Bydd dysgwyr yn cyfeirioat amrediad o safbwyntiau hanesyddol priodol ac yn arddangos eu dealltwriaeth trwy wneudcysylltiadau a chymariaethau rhwng gwahanol agweddau ar y cyfnod a astudiwyd. Dangosirisod y cysyniadau a'r safbwyntiau sy'n gysylltiedig â'r materion allweddol a'r cynnwys:Cysyniadau asafbwyntiauMaint y newid mewncymdeithas 1880-1951Y newid yn safle'rpleidiau gwleidyddol1880-1951Effaith y rhyfel argymdeithas yngNghymru a Lloegr1914-1951Arwyddocâd y prifddatblygiadau yngNghymru a Lloegr1918-1980Y newid yn rôl astatws menywod1880-1980Materion allweddol a chynnwysymateb y Llywodraethau Llafur i'r sialensiau oedd yn wynebu Cymru aLloegr 1906-1914achosion a maint y problemau economaidd yng Nghymru a Lloegr yn y1920au a'r 1930au, a'r ymatebion iddynteffeithiolrwydd diwygiadau'r llywodraethau Llafur, 1945-1951y newidiadau yn hynt y Blaid Ryddfrydol yng Nghymru a Lloegr yn y cyfnodhwny newid yn safle'r Blaid Geidwadol yng Nghymru a Lloegr yn ystod y cyfnodhwntwf y Blaid Lafur yng Nghymru a Lloegr yn ystod y cyfnod hwnllwyddiant llywodraethau clymblaid: yn ystod y rhyfel ac yn y 1930aueffaith cymdeithasol ac economaidd Rhyfel y Boereffaith cymdeithasol ac economaidd Y Rhyfel Byd Cyntafeffaith cymdeithasol ac economaidd yr Ail Ryfel Bydy newid yn natur yr economi, gwaith a chyflogaeth yng Nghymru a Lloegragweddau cyfnewidiol tuag at iaith a diwylliant Cymruy galw am newid gwleidyddol yng Nghymru a Lloegrmaint y newid cymdeithasol, crefyddol a diwylliannol yng Nghymru a Lloegryr ymgyrch dros bleidlais i fenywod yng Nghymru a Lloegr cyn 1918y rhesymau dros estyn y rhyddfraint yn 1918 a 1929effaith y rhyfel ar y newid yn rôl a statws menywod 1914 - 1951cyfleoedd cymdeithasol a chyflogaeth a newid mewn deddfau ar ôl 1945©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 22UNED 1 - OPSIWN 5NEWID GWLEIDYDDOL A CHREFYDDOL YN EWROP, tua 1500-1598Mae'r opsiwn hwn yn cynnig cyfle i astudio newid gwleidyddol a chrefyddol yn Ewrop tua1500-1598.Bydd yr opsiwn hwn yn galluogi dysgwyr i ystyried sut effeithiodd datblygiadau amrywiol ar yllywodraeth a'r gymdeithas yn Ewrop. Bydd yr astudiaeth yn yr uned hon yn canolbwyntio arddatblygiadau a newidiadau dros gyfnod ehangach o amser a bydd dysgwyr yn astudioamrywiaeth o destunau arwyddocaol dros gyfnod sylweddol o amser. Bydd dysgwyr yndangos eu dealltwriaeth drwy wneud cysylltiadau a chymariaethau rhwng agweddaugwahanol ar y cyfnod a astudiwyd. Bydd dysgwyr yn dadansoddi ac egluro achosion achanlyniadau digwyddiadau a sefyllfaoedd hanesyddol ac yna'n dod i gasgliadau cadarnhaolynglŷn ag arwyddocâd unigolion, grwpiau, digwyddiadau, datblygiadau a syniadau ar drawsy cyfnod hwn.Mae'r opsiwn hwn yn caniatáu i ddysgwyr astudio cysyniadau hanesyddol perthnasol trwyymchwilio a gwerthuso amrediad o faterion allweddol a chynnwys. Bydd dysgwyr yn cyfeirioat amrediad o safbwyntiau hanesyddol priodol ac yn arddangos eu dealltwriaeth trwy wneudcysylltiadau a chymariaethau rhwng gwahanol agweddau ar y cyfnod a astudiwyd. Dangosirisod y cysyniadau a'r safbwyntiau sy'n gysylltiedig â'r materion allweddol a'r cynnwys:Cysyniadau asafbwyntiauArwyddocâd y prifddylanwadau arEwrop yn arddechrau'r unedganrif ar bymthegMaterion allweddol a chynnwyssafle'r Eglwys Gatholig ar ddechrau'r unfed ganrif ar bymthegtwf archwilio a darganfody twf ym mhwer y gwladwriaethau cenedlaetholdylanwad Diwylliant y DadeniEffaith y newidcrefyddol 1517-1564Arwyddocâd y prifsialensiau oedd ynwynebu Ffrainc arganol yr unfedganrif ar bymthegEffaith y prifsialensiau oedd ynwynebu Sbaen hydat 1598Maint y bygythiad agafodd ei achosigan yr YmerodraethOtomanaidd yn yrunfed ganrif arbymthegeffaith Martin Luther ar ddatblygiad y Diwygiad Protestannaidd yn yr Almaeny rhesymau dros ledaeniad Lutheriaeth: traethodynnau beirniadol, defnyddio'r wasgargraffu, dylanwad y trefi a'r dinasoedd, pwysau cymdeithasolpwysigrwydd Heddwch Augsburg, 1555Dechrau'r Gwrthddiwygiaddatblygu brenhiniaeth absoliwt yn Ffrainc dan Ffransis I;effeithiolrwydd polisïau crefyddol, diwylliannol, ariannol ac economaidd Ffransis Iprif nodweddion y gystadleuaeth rhwng Hapsbwrg/ValoisSiarl V a sialensiau rheoli'r Ymerodraeth Rufeinig Sanctaiddeffaith gymdeithasol ac economaidd fforio i'r Byd Newyddllwyddiant polisïau economaidd ac ariannol Philip IIpolisi tramor Phillip II gan gynnwys yr Iseldiroeddteyrnasiad Swleiman Ysblennydd ac ymlediad yr Otomaniaid i ddwyrain Ewropnatur Ymateb yr Hapsbwrgiaid i’r bygythiad Otomanaiddeffeithiolrwydd Ymateb Ffrainc i’r bygythiad Otomanaiddpwysigrwydd brwydr Lepanto©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 23UNED 1 - OPSIWN 6EWROP YN YSTOD OES O ABSOLIWTIAETH A CHWYLDRO tua 1682-1815Mae'r opsiwn hwn yn cynnig cyfle i astudio Ewrop yn ystod oes o absoliwtiaeth a chwyldrotua 1682-1815.Bydd yr opsiwn hwn yn galluogi dysgwyr i ystyried sut effeithiodd datblygiadau amrywiol ar yllywodraeth a'r gymdeithas yn Ewrop. Bydd yr astudiaeth yn yr uned hon yn canolbwyntio arddatblygiadau a newidiadau dros gyfnod ehangach o amser a bydd dysgwyr yn astudioamrywiaeth o destunau arwyddocaol dros gyfnod sylweddol o amser. Bydd dysgwyr yndangos eu dealltwriaeth drwy wneud cysylltiadau a chymariaethau rhwng agweddaugwahanol ar y cyfnod a astudiwyd. Bydd dysgwyr yn dadansoddi ac egluro achosion achanlyniadau digwyddiadau a sefyllfaoedd hanesyddol ac yna'n dod i gasgliadau cadarnhaolynglŷn ag arwyddocâd unigolion, grwpiau, digwyddiadau, datblygiadau a syniadau ar drawsy cyfnod hwn.Mae'r opsiwn hwn yn caniatáu i ddysgwyr astudio cysyniadau hanesyddol perthnasol trwyymchwilio a gwerthuso amrediad o faterion allweddol a chynnwys. Bydd dysgwyr yn cyfeirioat amrediad o safbwyntiau hanesyddol priodol ac yn arddangos eu dealltwriaeth trwy wneudcysylltiadau a chymariaethau rhwng gwahanol agweddau ar y cyfnod a astudiwyd. Dangosirisod y cysyniadau a'r safbwyntiau sy'n gysylltiedig â'r materion allweddol a'r cynnwys:Cysyniadau asafbwyntiauArwyddocâd y prifddatblygiadau ynRwsia dan PedrFawrMaterion allweddol a chynnwyseffaith polisïau cartref Pedr ar gymdeithas, economi a chrefydddiwygio ac ehangu’r lluoedd arfogdylanwad gorllewineiddio ar Rwsiamaint y llwyddiant yn y polisi tramor a rhyfelArwyddocâd y prifnewidiadau ymMhrwsia danFfrederig Fawry prif sialensiau a oedd yn wynebu Ffredrig Fawr ar ei esgyniadeffeithiolrwydd Ffrederig Fawr i ddiwygio strwythur cartref gwladwriaethPrwsiamaint llwyddiant polisi tramor Ffredrig Fawri ba raddau y gellir ystyried Ffrederig Fawr yn 'Unben Oleuedig'Maint y newid ynFfrainc hyd at 1789yr ancien régime yn ystod teyrnasiad Louis XV, 1715-1774strwythur y dalaith - gwleidyddol, ariannol a chrefyddolLouis XVI ac achosion y Chwyldro Ffrengig, 1774-1789Maint yy newid mewn pŵer ar lannau'r Môr Baltig ar ôl y Rhyfel Mawr y Gogleddnewid yngeffaith Rhyfel Olyniaeth Awstria ar gydberthnasoedd rhwng y Pwerau MawrNghydberthnasoedd y effeithiau'r Chwyldro DiplomyddolPwerau Mawrhyd at 1756Arwyddocâddiplomyddiaeth agwrthdaro ynEwrop 1756-1815dechreuadau, datblygiad ac effaith y Rhyfel Saith Mlyneddeffaith Rhyfeloedd y Chwyldro yn Ffrainc a Rhyfeloedd Napoleon argydberthnasoedd y Pwerau Mawr©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 24UNED 1 - OPSIWN 7CHWYLDRO A SYNIADAU NEWYDD YN EWROP tua 1780-1881Mae'r opsiwn hwn yn cynnig cyfle i astudio Ewrop mewn oes o chwyldro a syniadau newyddtua 1780-1881.Bydd yr opsiwn hwn yn galluogi myfyrwyr i ystyried sut gwnaeth datblygiadau amrywiol osodsialensiau i lywodraeth a chymdeithas ar yr amser hwn a pha ymatebion a wnaed. Bydddysgwyr yn dangos eu dealltwriaeth drwy wneud cysylltiadau a chymariaethau rhwngagweddau gwahanol ar y cyfnod a astudiwyd. Bydd dysgwyr yn dadansoddi ac egluroachosion a chanlyniadau digwyddiadau a sefyllfaoedd hanesyddol ac yna'n dod i gasgliadaucadarnhaol ynglŷn ag arwyddocâd unigolion, grwpiau, digwyddiadau, datblygiadau asyniadau ar draws y cyfnod hwn.Mae'r opsiwn hwn yn caniatáu i ddysgwyr astudio cysyniadau hanesyddol perthnasol trwyymchwilio a gwerthuso amrediad o faterion allweddol a chynnwys. Bydd dysgwyr yn cyfeirioat amrediad o safbwyntiau hanesyddol priodol ac yn arddangos eu dealltwriaeth trwy wneudcysylltiadau a chymariaethau rhwng gwahanol agweddau ar y cyfnod a astudiwyd. Dangosirisod y cysyniadau a'r safbwyntiau sy'n gysylltiedig â'r materion allweddol a'r cynnwys:Cysyniadau asafbwyntiauEffaith rhyfel achwyldro 1780-1848Twfcenedlaetholdeb ynyr Eidal 1815-1871Twfcenedlaetholdeb ynyr Almaen 1815-1871Materion allweddol a chynnwyseffaith Rhyfeloedd y Chwyldro yn Ffrainc a Rhyfeloedd Napoleon argydberthnasoedd y Pwerau Mawry rhesymau dros ymdrechion i gyd-weitho'n rhyngwladol, ac effeithiolrwyddhynny 1815-1822achosion chwyldro yn Ewrop yn 1830-1848effaith Cwestiwn y Dwyrain ar gydberthnasoedd rhwng y Pwerau Mawrrhwng 1780-1856y prif ffactorau wnaeth ysgogi a rhwystro cenedlaetholdeb yn yr Eidal ar ôl1815effaith diwygiadau 1848 ar y broses o uno'r Eidaly cyfraniad a wnaeth personoliaethau allweddol i uno’r Eidalrôl y Pwerau Mawr yn uno'r Eidaly prif ffactorau wnaeth ysgogi a / neu rwystro cenedlaetholdeb yn yr Almaenar ôl 1815effaith diwygiadau 1848 ar y broses o uno'r Almaeny cyfraniad a wnaeth personoliaethau allweddol i uno’r Almaensymud tuag at unia yn y 1860au: rolau rhyfel a diplomyddiaethArwyddocâd y prifsialensiau oedd ynwynebu Ffrainc1848-1871chwyldro yn 1848, y coup d'etat a sefydlu'r Ail Ymerodraethcymeriad ac amcanion Napoleon IIIeffaith polisïau cartref a thramor Napoleon IIIy rhesymau dros gwymp yr Ail YmerodraethMaint y newidgwleidyddol achymdeithasol ynRwsia 1825-1881effeithiolrwydd rheolaeth Nicholas IAlexander II a rhyddfreinio'r taeogionmaint llwyddiant diwygiadau eraill dan Alexander IItwf gwrthwynebiad erbyn 1881©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 25UNED 1 - OPSIWN 8EWROP MEWN OES O WRTHDARO A CHYDWEITHREDU tua 1890-1991Mae'r opsiwn hwn yn cynnig cyfle i astudio agweddau ar hanes Ewrop mewn oes o wrthdaroa chydweithredu tua 1890-1991.Bydd yr opsiwn hwn yn galluogi dysgwyr i ystyried sut effeithiodd canrif o wrthdaro achydweithredu ar Ewrop. Bydd yr astudiaeth yn yr uned hon yn canolbwyntio arddatblygiadau a newidiadau dros gyfnod ehangach o amser a bydd dysgwyr yn astudioamrywiaeth o destunau arwyddocaol dros gyfnod sylweddol o amser. Bydd dysgwyr yndangos eu dealltwriaeth drwy wneud cysylltiadau a chymariaethau rhwng agweddaugwahanol ar y cyfnod a astudiwyd. Bydd dysgwyr yn dadansoddi ac egluro achosion achanlyniadau digwyddiadau a sefyllfaoedd hanesyddol ac yna'n dod i gasgliadau cadarnhaolynglŷn ag arwyddocâd unigolion, grwpiau, digwyddiadau, datblygiadau a syniadau ar drawsy cyfnod hwn.Mae'r opsiwn hwn yn caniatáu i ddysgwyr astudio cysyniadau hanesyddol perthnasol trwyymchwilio a gwerthuso amrediad o faterion allweddol a chynnwys. Bydd dysgwyr yn cyfeirioat amrediad o safbwyntiau hanesyddol priodol ac yn arddangos eu dealltwriaeth trwy wneudcysylltiadau a chymariaethau rhwng gwahanol agweddau ar y cyfnod a astudiwyd. Dangosirisod y cysyniadau a'r safbwyntiau sy'n gysylltiedig â'r materion allweddol a'r cynnwys:Cysyniadau asafbwyntiauArwyddocâd y prifnewidiadau i'rcydberthnasoeddrhyngwladol 1890-1939Maint y newidgwleidyddol,cymdeithasol aceconomaidd yn yrEidal 1918-1945Materion allweddol a chynnwyssefydlu Cynghreiriau ac Ententes cyn 1914 ac achosion y Rhyfel Byd Cyntafcymod a chystadleuaeth Y Pwer Mawr ar ôl 1918 gan gynnwyseffeithiolrwydd y cytundebau rhyngwladol a Chynghrair y Cenhedloeddcefndir ac achosion yr Ail Ryfel Bydy prif fygythiadau i sefydlogrwydd y llywodraethau Rhyddfrydol yn yr Eidal arôl 1918y rhesymau dros sefydlu unbennaeth yn yr Eidal yn y 1920aueffaith polisïau cartref Ffasgaidd ar yr Eidal hyd at 1945effeithiolrwydd y gwrthsefyll a'r gwrthwynebu i'r gyfundrefn Ffasgaidd yn yrEidalMaint y newidgwleidyddol,cymdeithasol aceconomaidd yn yrAlmaen 1918-1945Effaith y chwyldroyn Rwsia 1905-1945Arwyddocâd ynewid mewnperthnasoedd ynEwrop 1945-1991y prif fygythiadau i sefydlogrwydd Gweriniaeth Weimar yn yr Almaensefydlu unbennaeth yn yr Almaen yn y 1930aueffaith polisïau cartref Natsïaidd ar yr Almaen hyd at 1945effeithiolrwydd y gwrthsefyll a'r gwrthwynebu yn yr Almaen Natsïaiddprif achosion ac effeithiau diwygiad 1905y rhesymau dros y chwyldro yn 1917Rhyfel Cartref ac atgyfnerthu pŵer Bolshevik 1917-1924Effaith newidiadau gwleidyddol, cymdeithasol ac economaidd Stalin hyd at1945rhannu Ewrop ar ôl y rhyfeldechreuadau ac effeithiau’r Rhyfel Oer yn Ewrop ar ôl 1945-1949symud tuag at gydweithredu economaidd a symudiadau i gyfeiriadintegreiddio yn Ewrop yn y 1960ausymudiadau tuag at gydfodolaeth a détente o'r 1970au©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 26UNED 2 - ASTUDIAETHAU MANWL: Rhan 1UNED 2 - OPSIWN 1ARGYFWNG CANOL CYFNOD Y TUDURIAID YNG NGHYMRU A LLOEGR TUA1529-1570RHAN 1: PROBLEMAU, BYGYTHIADAU A SIALENSIAU tua 1529-1553Bydd yn ofynnol i ddysgwyr astudio'n fanwl amrediad o destunau hanesyddol sy'nymwneud â'r prif broblemau, bygythiadau a sialensiau oedd yn wynebu Cymru a Lloegr ynystod Oes y Tuduriaid tua 1529-1553. Rhan gynharach yr astudiaeth fanwl gyfan ywhon sy'n parhau yn Uned 4.Bydd yn ofynnol i ddysgwyr ddeall y cysylltiadau a'r cymhlethdodau a ddylanwadodd arfywyd yn y cyfnod hwn. Bydd hyn yn cael ei gyflawni'n bennaf drwy ddadansoddi agwerthuso amrediad o wahanol fathau o ffynonellau cynradd a/neu gyfoes a detholiadaugan haneswyr. Lle bo'n briodol, byddant yn cynnwys deunydd o ffynonellau o Gymru. Ynogystal, bydd disgwyl i ddysgwyr drafod dadleuon hanesyddol a sut a pham y ffurfiwyddehongliadau hanesyddol gwahanol mewn perthynas â'r cynnwys a nodir isod.Wrth astudio'r opsiwn hwn, dylai dysgwyr ddadlau a rhoi sylw i'r canlynol:Cysyniadau asafbwyntiauMaint y newid ynrheolaeth CymruY rhesymau drosnewid crefyddol, aceffaith hynnyEffaith newidiadaugwleidyddolArwyddocâd ybygythiad o brotestac anrhefnMaterion allweddol a chynnwyscyflwr gwleidyddol a chymdeithasol Cymru, gan gynnwys maintyr anghyfraith; Englefield a Lee; rôl Cyngor Cymru a'r Gororau;protest Rhys ap Gruffudd; y rhesymau dros yr uno rhwngCymru a Lloegr; y Deddfau Uno, 1536-1543'Mater Mawr' y Brenin; deddfwriaeth grefyddol yn y 1530au a'r1540au; diddymu'r mynachlogydd; polisïau crefyddol aceglwysig 1547-1553, gan gynnwys y Llyfrau Gweddi a'rDeddfau Unffurfiaeth; y gwrthwynebiad i newid crefyddol;esgyniad a chwymp Thomas Cromwell; newid gwleidyddol adeddfwriaeth o dan Harri VIII; materion cysylltiedig ag esgyniada llywodraeth leiafrifol Edward VI; carfan ac effaith hynny ynystod rheolaeth Somerset a Northumberlandachosion gwrthryfel ac anghydfod; y Bererindod Gras;gwrthryfeloedd 1549 (Western a Kett); ymateb awdurdodDehongliadauhanesyddol ofaterion allweddolo'r cyfnod hwndehongliadau hanesyddol gwahanol o faterion allweddol yn ycyfnod hwn yn trafod nifer o ddatblygiadau gan gynnwys:maint y newid yng Nghymru yn y 1530au a'r 1540auachosion ac effaith newidiadau crefyddol ar Gymru a Lloegreffeithiau’r Diwygiad dan Harriachosion y prif wrthryfeloedd yn y cyfnod hwn, a'r bygythiadau aachoswyd ganddynt©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 27UNED 2 - OPSIWN 2BRENHINIAETH, GWRTHRYFEL A GWERINIAETH, tua 1625-1660RHAN 1: Y PWYSAU AR Y FRENHINIAETH A'R SYMUD AT RYFEL CARTREFtua 1625-1642Bydd yn ofynnol i ddysgwyr astudio’n fanwl amrediad o destunau hanesyddol ynymwneud â chyfnod y llywodraeth Frenhinol a dyfodiad y Rhyfel Cartref tua 1625-1642.Rhan gynharach yr astudiaeth fanwl gyfan sy'n parhau yn Uned 4 yw hon.Bydd yn ofynnol i ddysgwyr ddeall y cysylltiadau a'r cymhlethdodau a ddylanwadodd arwleidyddiaeth a chymdeithas yn y cyfnod hwn. Bydd hyn yn cael ei gyflawni'n bennafdrwy ddadansoddi a gwerthuso amrediad o wahanol fathau o ffynonellau cynradd a/neucyfoes a detholiadau gan haneswyr. Lle bo'n briodol, byddant yn cynnwys deunydd offynonellau o Gymru. Yn ogystal, bydd disgwyl i ddysgwyr drafod dadleuon hanesyddol asut a pham y ffurfiwyd dehongliadau hanesyddol gwahanol mewn perthynas â'r cynnwysa nodir isod.Wrth astudio'r opsiwn hwn, dylai dysgwyr ddadlau a rhoi sylw i'r canlynol:Cysyniadau asafbwyntiauArwyddocâdanghydfodaucynnar rhwng yBrenin a'r Seneddhyd at 1629Materion allweddol a chynnwysetifeddiaeth Iago I; y frenhiniaeth a'r Hawl Ddwyfol: cymeriad anodau Siarl I; y sialensiau i lywodraeth Siarl I: twf ygwrthwynebiad seneddol i'r Brenin; y Ddeiseb Iawnderau;diddymu'r Senedd ac ymrwymiad y Brenin i Reolaeth BersonolEffaith y RheolaethBersonol ar ôl 1629Twf tensiwn aphwysau yn arddechrau'r 1640aucynnarEffaith y cynnyddmewn pwysau arGymru, yr Alban acIwerddonDehongliadauhanesyddol ofaterion allweddolo'r cyfnod hwnRheolaeth Bersonol Siarl I: ei brif weinidogion; dulliaullywodraethu; polisïau ariannol a'r adwaith yn eu herbyn;materion crefyddol: Laud ac Arminiaeth; twf gwrthwynebiad gany Piwritaniaidi adalw'r senedd; cryfderau a rhaniadau'r gwrthwynebiadseneddol; Pym a datblygiad radicaliaeth seneddol; yGwrthdystiad Mawr; ymdrechion i arosod awdurdod brenhinol;dienyddiad Strafford; effaith digwyddiadau yn Iwerddon; methuag arestio'r Pum Aelod; paratoiadau'r fyddin at y rhyfel; dechrau'rRhyfel Cartref yn 1642Rhyfel yr Esgobion a'i effaith; ymateb gwleidyddol yng Nghymrua rôl Aelodau Seneddol; effaith digwyddiadau yn Iwerddon ardensiwn gynyddoldehongliadau hanesyddol gwahanol o faterion allweddol yn ycyfnod hwn yn trafod nifer o ddatblygiadau gan gynnwys:agwedd a pholisïau Siarl IRheolaeth Bersonol ay rhesymau a'r cyfrifoldeb dros ddechrau'r rhyfeleffaith datblygiadau yn yr Alban, Iwerddon a Chymru©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 28UNED 2 - OPSIWN 3DIWYGIO A PHROTEST YNG NGHYMRU A LLOEGR tua 1783-1848RHAN 1: RADICALIAETH A'R FRWYDR DROS DDIWYGIO'R SENEDD, tua 1783-1832Bydd yn ofynnol i ymgeiswyr astudio’n fanwl amrediad o destunau a phroblemauhanesyddol yn ymwneud â'r cyfnod o ddiwygio a phrotest yng Nghymru a Lloegr tua1783-1832. Rhan gynharach yr astudiaeth fanwl gyfan sy'n parhau yn Uned 4 ywhon.Bydd yn ofynnol i ddysgwyr ddeall y cysylltiadau a'r cymhlethdodau a ddylanwadodd arfywyd yn y cyfnod hwn. Bydd hyn yn cael ei gyflawni'n bennaf drwy ddadansoddi agwerthuso amrediad o wahanol fathau o ffynonellau cynradd a/neu gyfoes a detholiadaugan haneswyr. Lle bo'n briodol, byddant yn cynnwys deunydd o ffynonellau o Gymru. Ynogystal, bydd disgwyl i ddysgwyr drafod dadleuon hanesyddol a sut a pham y ffurfiwyddehongliadau hanesyddol gwahanol mewn perthynas â'r cynnwys a nodir isod.Wrth astudio'r opsiwn hwn, dylai dysgwyr ddadlau a rhoi sylw i'r canlynol:Cysyniadau asafbwyntiauEffaith y sialensgan fudiadauprotestio adiwygio 1783-1822Ymateb yllywodraeth isialens protestio1812-1822Arwyddocâddiwygiadau'rTorïaidRhyddfrydol 1822-1829Materion allweddol a chynnwysymdrechion cynnar i ddiwygio seneddol dan Pitt yr Ieuaf; yrymateb i ddechrau'r chwyldro yn Ffrainc; cymdeithasau cyfatebol;protestiadau'r bobl 1812-1831: Luddiaeth; protest radicalaidd acyn cynnwysllywodraethau'r Arglwydd Liverpool 1812-1822: y Deddfau Ŷd;deddfwriaeth ormesol gan gynnwys polisïau Sidmouth a'rSwyddfa Gartrefagweddau tuag at ddiwygio; polisi ariannol ac economaidd;diwygiadau'r Torïaid Rhyddfrydol 1822-1890 gan gynnwys polisiariannol ac economaidd, cyfraith a threfn, diddymu'r DeddfauCyfuno, diddymu'r Deddfau Prawf a Chorfforaeth; DeddfRhyddfreinio'r Catholigion/Pabyddion 1829Yr argyfyngaucynyddol mewnprotestio adiwygio 1828-1832Dehongliadauhanesyddol ofaterion allweddolo'r cyfnod hwny system/gyfundrefn heb ei diwygio; effaith Rhyddfreinio'rCatholigion/Pabyddion a chwymp y llywodraeth Dorïaidd yn1830; y rhesymau a'r pwysau dros ddiwygio seneddol a phrotestradicalaidd; ethol y Chwigiaid yn 1830; Gwrthryfel Merthyr 1831;protest wledig a Captain Swing 1830-1831; argyfwng y MesurDiwygio 1830-1832; nodau a thelerau'r Ddeddf Ddiwygio Fawr1832dehongliadau hanesyddol gwahanol o faterion allweddol yn ycyfnod hwn yn trafod nifer o ddatblygiadau gan gynnwys:effeithiolrwydd polisïau Pitt a'r Arglwydd Liverpoolmaint diwygiadau’r Torïaid Rhyddfrydoltwf mudiadau ac ymwybyddiaeth dosbarth gwaithargyfwng y Mesur Diwygio 1828-1832©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 29UNED 2 - OPSIWN 4GWLEIDYDDIAETH A CHYMDEITHAS YNG NGHYMRU A LLOEGR,tua 1900-1939RHAN 1: GWLEIDYDDIAETH, CYMDEITHAS A'R RHYFEL: CYMRU A LLOEGRtua 1900-1918Bydd yn ofynnol i ymgeiswyr astudio’n fanwl amrediad o destunau hanesyddol aphroblemau’n ymwneud â Chymru ar ddechrau'r ugeinfed ganrif tua 1900-1918. Rhangynharach yr astudiaeth fanwl gyfan sy'n parhau yn Uned 4 yw hon.Bydd yn ofynnol i ddysgwyr ddeall y cysylltiadau a'r cymhlethdodau a ddylanwadodd arfywyd yn y cyfnod hwn. Bydd hyn yn cael ei gyflawni'n bennaf drwy ddadansoddi agwerthuso amrediad o wahanol fathau o ffynonellau cynradd a/neu gyfoes a detholiadaugan haneswyr. Lle bo'n briodol, byddant yn cynnwys deunydd o ffynonellau o Gymru. Ynogystal, bydd disgwyl i ddysgwyr drafod dadleuon hanesyddol a sut a pham y ffurfiwyddehongliadau hanesyddol gwahanol mewn perthynas â'r cynnwys a nodir isod.Wrth astudio'r opsiwn hwn, dylai dysgwyr ddadlau a rhoi sylw i'r canlynol:Cysyniadau asafbwyntiauMaint newidcymdeithasolArwyddocâd newideconomaidd agwrthdaroArwyddocâd newidgwleidyddolEffaith y rhyfelDehongliadauhanesyddol ofaterion allweddolo'r cyfnod hwnMaterion allweddol a chynnwysnewid demograffig a'i effeithiau; dylanwad Booth a Rowntree;diwygiadau cymdeithasol a lles y Rhyddfrydwyr 1906-1914; newidyn addysg, crefydd a diwylliant Cymru 1900-1918Gweithdy'r Byd: diwydiant trwm yng Nghymru; amaethyddiaetha'r economi gwledig; twf ac effaith undebau llafur; achosionanghydfod diwydiannol a gwrthdaro yng Nghymru; dechreuadyr anghydfod diwydiannol yng Nghymru: argyfyngau cau allan yPenrhyn, Llanelli a Thonypandydiwygiadau'r Llywodraeth Geidwardol hyd at 1905; etholiad1906; Goruchafiaeth y Rhyddfrydwyr; dylanwad cynyddol yBlaid Lafur; menywod a'r ymgyrch ar gyfer rhyddfreiniogwleidyddol; 'Cyllideb y Bobl'; yr Argyfwng Cyfansoddiadol aDeddf Seneddol 1911canlyniadau Rhyfel y Boer; Cymru a'i rôl yn y Rhyfel Mawr;gwirfoddoliaeth, consgripsiwn a gwrthwynebiad cydwybodol;effaith y rhyfel diarbed; clymblaid Lloyd George 1916-1918;effaith cymdeithasol ac economaidd rhyfel; menywod a gwaithrhyfel; Deddf Cynrychiolaeth y Bobl 1918dehongliadau danesyddol gwahanol o faterion allweddol yn ycyfnod hwn yn trafod nifer o ddatblygiadau gan gynnwys:maint y newid cymdeithasol yng Nghymru a Lloegrachosion a maint y gwrthdaro diwydiannoly newid yn hynt wleidyddol y prif bleidiaueffaith y rhyfel ar gymdeithas©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 30UNED 2 - OPSIWN 5DIWYGIO CREFYDDOL YN EWROP tua 1500-1564RHAN 1:DECHREUAD A LLEDAENIAD Y TERFYSGOEDD YN YR ALMAEN tua 1500-1531Bydd yn ofynnol i ddysgwyr astudio'n fanwl amrediad o destunau hanesyddol sy'nymwneud â dechreuad a lledaeniad y terfysgoedd yn yr Almaen tua 1500-1531. Rhangynharach yr astudiaeth fanwl gyfan yw hon sy'n parhau yn Uned 4.Bydd yn ofynnol i ddysgwyr ddeall y cysylltiadau a'r cymhlethdodau a arweiniodd atddechreuad a lledaeniad y terfysgoedd yn yr Almaen erbyn 1531. Bydd hyn yn cael eigyflawni'n bennaf drwy ddadansoddi a gwerthuso amrediad o wahanol fathau offynonellau cynradd a/neu cyfoes a detholiadau gan haneswyr. Yn ogystal, bydd disgwyl iddysgwyr drafod dadleuon hanesyddol a sut a pham y ffurfiwyd dehongliadau hanesyddolgwahanol mewn perthynas â'r cynnwys a nodir isod.Wrth astudio'r opsiwn hwn, dylai dysgwyr ddadlau a rhoi sylw i'r canlynol:Cysyniadau asafbwyntiauDylanwad yr Eglwysar ddechrau'r unfedganrif ar bymthegRhesymau drosddechrau'rDiwygiadArwyddocâddechrau'rDiwygiadYr Ymateb iledaeniad yDiwygiadDehongliadauhanesyddol ofaterion allweddolo'r cyfnod hwnMaterion allweddol a chynnwysyr Eglwys: pwêr seciwlar a dylanwad ar fywydd o ddydd i ddydd;pŵer a dylanwad crefyddol; llygredd pabaidd a chlercaidd;beirniadaeth am yr Eglwys; rôl dyneiddwyr fel Erasmus;heresïau a gwrth-glericiaethmaddeuebau a Chenhadaeth Tetzel; rôl gynnar Martin Luther;effaith y 95 Thesis a'i draethodynnau beirniadol; pwysigrwydd yDiet of Worms ac ysgymuniad Luther; datblygiad meddwlLutheraidd; cyhoeddiadau a dylanwadau argraffuagwedd hierarchaeth yr Eglwys Gatholig; Ymerawdwr aThywysogion; y gyhoeddeb ymerodrol a gwarchodcydberthnasoedd Lyther gyda radicalwyr a dyneiddwyr; datblyguathrawiaeth Brotestannaidd: Luther, Melancthon a Zwingli;gwrthryfel y Marchogion Ymerodrol; Rhyfel y Werin: achosion achanlyniadaurhesymau dros ledaeniad Lutheriaeth; defnyddio'r gwasgargraffu a phamffledi Luther; deietau ymerodrol, tywysogion adinasoedd; trafodaethau Lutheraidd-Catholig gan gynnwysCyffes Augsburg 1530; cyflwr yr Eglwys erbyn 1531dehongliadau hanesyddol gwahanol o faterion allweddol yn ycyfnod hwn yn trafod nifer o ddatblygiadau gan gynnwys:y rhesymau dros ddechrau'r Diwygiady rôl a chwaraewyd gan Luthery rhesymau dros ledaeniad y Diwygiadachosion ac effeithiau Rhyfel y Werin©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 31UNED 2 - OPSIWN 6Y CHWYLDRO YN FFRAINC tua 1774-1815RHAN 1: FFRAINC: ACHOSION A LLWYBR Y CHWYLDRO tua 1774-1792Bydd yn ofynnol i ddysgwyr astudio'n fanwl amrediad o destunau hanesyddol sy'n ymwneudâ Ffrainc. Rhan gynharach yr astudiaeth fanwl gyfan yw hon sy'n parhau yn Uned 4.Bydd yn ofynnol i ddysgwyr ddeall y cysylltiadau a'r cymhlethdodau a ddylanwadodd ar Ffraincyn y cyfnod hwn. Bydd hyn yn cael ei gyflawni'n bennaf drwy ddadansoddi a gwerthusoamrediad o wahanol fathau o ffynonellau cynradd a/neu gyfoes a detholiadau gan haneswyr.Yn ogystal, bydd disgwyl i ddysgwyr drafod dadleuon hanesyddol a sut a pham y ffurfiwyddehongliadau hanesyddol gwahanol mewn perthynas â'r cynnwys a nodir isod.Wrth astudio'r opsiwn hwn, dylai dysgwyr ddadlau a rhoi sylw i'r canlynol:Cysyniadau asafbwyntiauCryfderau acgwendidau AncienRegime FfraincArwyddocâdrhaglen ddiwygio'rBrenin yn y 1770aua'r 1780auMaint ac effaith ynewidiadauChwylodradolEffaith y rhyfel agwrthdaro mewnolMaterion allweddol a chynnwysyr Ancien Régime yn Ffrainc: y Tair Stad - breintiau a beichiau;cryfderau a gwendidau mewn llywodraeth, cymdeithas acariannol; syniadau'r athronwyr; effaith gwleidyddol ac ariannol y yRhyfelpolisïau cartref ac ariannol Turgot a Necker; Calonne a'r ymdrechi ddiwygio Ffrainc, 1783-1788: Cymanfa'r Hynodion, 1787;cynigion ariannol a gwleidyddol Necker; galw’r YstadauCyffredinol; cahiers; etholiad a chyfarfod y Stadau CyffredinolSefydlu’r Cynlluniad Cenedlaethol; ymosod ar y Bastille; Y BrawMawr; Sefydlu’r Gwarchodlu Cenedlaethol; Gorymdaith Hydref;prif ddygwyddiadau a diwygiadau hyd Cyfansoddiad 1791;offeiriaid gwrthnysig; dinasyddion gweithredol a goddefol; LouisXVI a'r 'Flight to Varennes'Cynulliad Deddfu; émigrés; sans-culottes; clybiau a charfanaugwleidyddol; cyflafan Champ de Mars; twf gweriniaeth; achosionRhyfel 1792; argyfwng milwrol a gwleidyddol haf 1792; stormingthe Tuileries Palace; dymchweliad y Frenhiniaeth; the SeptemberMassacres; fédérés; ValmyDehongliadauhanesyddol ofaterion allweddolo'r cyfnod hwndehongliadau hanesyddol gwahanol o faterion allweddol yn ycyfnod hwn yn trafod nifer o ddatblygiadau gan gynnwys:effeithiolrwydd yr Ancien Regime a'r ymdrechion i ddiwygioachosion y Chwyldro yn Ffraincmaint a llwyddiant y newidiadau a wnaed gan y CynulliadCenedlaetholachosion a chanlyniadau gwrthadro mewnol ac allanol©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 32UNED 2 - OPSIWN 7ARGYFWNG Y WERINIAETH AMERICANAIDD, tua 1840-1877RHAN 1: GWAHANIAETHAU ADRANNOL A'R LLWYBR AT RYFEL CARTREFtua 1840-1861Bydd yn ofynnol i ddysgwyr astudio'n fanwl amrediad o destunau hanesyddol sy'nymwneud dechreuadau a chefndir y Rhyfel Cartref yn America tua 1840-1861. Rhangynharach yr astudiaeth fanwl gyfan yw hon sy'n parhau yn Uned 4.Bydd yn ofynnol i ddysgwyr ddeall y cysylltiadau a'r cymhlethdodau a ddylanwadodd arfywyd yn y cyfnod hwn. Bydd hyn yn cael ei gyflawni'n bennaf drwy ddadansoddi agwerthuso amrediad o wahanol fathau o ffynonellau cynradd a/neu gyfoes a detholiadaugan haneswyr. Yn ogystal, bydd disgwyl i ddysgwyr drafod dadleuon hanesyddol a sut apham y ffurfiwyd dehongliadau hanesyddol gwahanol mewn perthynas â'r cynnwys anodir isod.Wrth astudio'r opsiwn hwn, dylai dysgwyr ddadlau a rhoi sylw i'r canlynol:Cysyniadau asafbwyntiauArwyddocâdcaethwasiaeth acehangiad yGorllewinArwyddocâd yrymdrechion igyfaddawdu 1850-1854Effaith methiantgwleidyddol 1854-1859Y rhesymau drosddechrau'r rhyfelcartref 1859-1861Dehongliadauhanesyddol ofaterion allweddolo'r cyfnod hwnMaterion allweddol a chynnwysnodweddion cymdeithasol, gwleidyddol ac economaiddtaleithiau'r gogledd a'r de; caethwasiaeth fel sefydliad; problemehangiad y Gorllewin a'r syniad o'r Arfaeth Amlwg; y RhyfelMecsicanaidd 1846-1848; caffael tiriogaeth newydd; amodWilmot;rolau Henry Clay, John Calhoun a Stephen Douglas; Cyfaddawd1850 a'i effeithiau; Deddf Caethweision ar Ffo; y mudiad dileu a'ieffaith; rolau Harriet Beecher Stowe, William Garrison a JohnBrown“Bleeding Kansas” a'r Mesur Kansas-Nebraska; rhesymau drosdwf y blaid Weriniaethol; pwysigrwydd digwyddiad Sumner;achos Dred Scott 1857; rôl Abraham Lincoln a dablygu eisyniadau; y dadleuon Lincoln - Douglas a'u heffaithcyrch John Brown a'r Ferry Harper a'i effaith; etholiadArlywyddol 1860; symud tuag at ymwahanu yn nhaleithiau'r de;ymwahanu De Carolina; creu taleithiau Cyffederal a'r rhesymaudro ddechrau'r rhyfel cartrefdehongliadau danesyddol gwahanol o faterion allweddol yn ycyfnod hwn yn trafod nifer o ddatblygiadau gan gynnwys:caethwasiaeth fel sefydliad ac effaith y mudiad dileuy rhesymau dros fethu â dod i gyfaddawdrôl unigolion allweddol fel Calhoun, Clay, Douglas a Lincolnachosion y Rhyfel Cartref©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 33UNED 2 - OPSIWN 8YR ALMAEN: DEMOCRATIAETH AC UNBENNAETH tua 1918-1945RHAN 1: WEIMAR A'I HERIAU tua 1918-1933Bydd yn ofynnol i ymgeiswyr astudio’n fanwl amrediad o destunau hanesyddol ynymwneud â chyfnod y llywodraeth Frenhinol a'r Rhyfel Cartref tua 1918-1933. Rhangynharach yr astudiaeth fanwl gyfan sy'n parhau yn Uned 4 yw hon.Bydd yn ofynnol i ddysgwyr ddeall y cysylltiadau a'r cymhlethdodau a arweiniodd atdrawsffurfiad yn yr Almaen erbyn 1933. Bydd hyn yn cael ei gyflawni'n bennaf drwyddadansoddi a gwerthuso amrediad o wahanol fathau o ffynonellau cynradd a/neu gyfoesa detholiadau gan haneswyr. Yn ogystal, bydd disgwyl i ddysgwyr drafod dadleuonhanesyddol a sut a pham y ffurfiwyd dehongliadau hanesyddol gwahanol mewnperthynas â'r cynnwys a nodir isod.Wrth astudio'r opsiwn hwn, dylai dysgwyr ddadlau a rhoi sylw i'r canlynol:Cysyniadau asafbwyntiauY sialensiau oeddyn wynebuGweriniaethWeimar 1918-1923Maint y newidmewn polisitramor aceconomaidd1924-1929Y newid yn hynt yBlaid Natsiaidd1924-1933Materion allweddol a chynnwysCytundeb Versailles a sut yr effeithiodd ar Yr Almaen;Cyfansoddiad Weimar; gwrthryfeloedd ar y chwith a'r dde,gan gynnwys y Spartacyddion; y Kapp Putsch; ffurfio'rNSDAP; credoau a thactegau'r Natsïaid yn y cyfnod 1920-1923; y Munich Putsch; ansefydlogrwydd economaidd,atgyweiriadau a goresgyniad y Ruhr; gorchwyddiantrôl Gustav Stresemann yn y cyfnod 1924-1929 mewn polisieconomaidd a thramor; Cynllun Dawes a Chynllun Young;nodau a chyflawniadau polisi tramor Stresemann gangynnwys Locarnonodau a thactegau'r Natsïaid yn y cyfnod 1924-1929; y newidyn hynt y Blaid Natsiaidd erbyn Tachwedd 1932; y rhesymaudros y twf mewn cefnogaeth i Sosialaeth CenedlaetholArgyfwng yweriniaethWeimar 1929-1933Dehongliadauhanesyddol ofaterion allweddolo'r cyfnod hwneffaith economaidd, cymdeithasol a gwleidyddol yDirwasgiad; llywodraeth glymblaid ac etholiadau 1932; rolauac agwedd Hindenburg, Papen, Strasser a Schleicher;perthynas Hindenburg â'r Natsïaid; cynllwyn gwleidyddol ynarwain at benodi Hitler yn Ganghellor yn Ionawr 1933dehongliadau danesyddol gwahanol o faterion allweddol yn ycyfnod hwn yn trafod nifer o ddatblygiadau gan gynnwys:ansefydlogrwydd gwleidyddol ac economaidd y cyfnodWeimar cynnar 1918-1923datblygiadau polisi cartref a thramor 1924-1929effaith y Dirwasgiad ar yr Almaeny Natsiaidd yn dod i rym 1923-1933©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 342.2 UNEDAU U2UNED 3 - ASTUDIAETHAU EANGUNED 3 - OPSIWN 1CYMRU: GWRTHWYNEBU, GORESGYN A GWRTHRYFEL tua 1240-1415Bydd yn ofynnol i ddysgwyr astudio materion yn ymwneud â gwrthwynebu, goresgyna gwrthryfel yng Nghymru tua 1240-1415.Mae'r testunau hanesyddol yn yr uned eang hon yn seiliedig ar themâu sy'n trafod cyfnodestynedig o leiaf 100 mlynedd gyda ffocws ar newid, parhad, tebygrwydd a gwahaniaeth.Disgwylir i ddysgwyr ddangos dealltwriaeth o'r prif ddatblygiadau a'r trobwyntiau sy'nberthnasol i'r themâu eang a astudiwyd. Mae'r pwyslais ar ddatblygu a dadansoddi trosolwgeach o'r cyfnod a astudiwyd.Yn eu hastudiaeth, bydd yn ofynnol i ddysgwyr ystyried y broses o newid hanesyddol ynghydag achosion a chanlyniadau ac arwyddocâd hynny yn y tymor hir a’r tymor byr. Bydd ynofynnol i ddysgwyr ystyried yn ogystal natur gyfnewidiol cymdeithas, ynghyd â tharddiad,natur ac effaith newidiadau gwleidyddol, cymdeithasol, economaidd, diwylliannol achrefyddol, lle bo’n addas. Dylai'r dysgwyr ganolbwyntio ar wneud cysylltiadau achymariaethau rhwng agweddau gwahanol ar y testunau a astudiwyd ac ar brofi'rrhagdybiaeth cyn llunio barn gadarnhaol ar faterion penodol yn ymwneud â haner Cymrudros y cyfnod eang hwn.©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 35Wrth astudio gwrthwynebu, goresgyn a gwrthryfel yng Nghymru, dylai dysgwyrystyried y themâu canlynol ar draws yr holl gyfnod:Newid a pharhadyng Nghymru'rTywysogion 1240-1282Thema 1Cymdeithas, diwylliant a'r economi tua 1240-1415Deddfau yng Nghymru a'r system gyfreithiol o dandywysogion Cymru; cyfraith Marcher; yr economi gwledig; yrEglwys yng Nghymru; trefi yng Nghymru cyn 1282; beirddtywysogion Cymru, cerddorion a llenyddiaeth cyn 1282;beirdd, adrodd straeon a barddoniaeth yng NghymruEffaith y ConcwestEdwardaiddArwyddocâd newidcymdeithasol,diwylliannol aceconomaidd.cestyll a threfi Edwardaidd a'u rolau yng Nghymru; CerflunRhuddlan 1284 a rhaniadau yng Nghymru; y newid i gyfraithCymru a chyfraith Marcher; trin y Cymry ar ôl y concwest;masnach yng Nghymru; Deddfau Penyd 1402; Arglwyddi'rGororauy Pla Du a'i effeithiau yng Nghymru; esgyniad y bonedd; twfa rheoli stadau yng Nghymru maint y newid mewncymdeithas, diwylliant ac economi ar draws y cyfnodNodweddion sy'ndebyg ac ynwahanol tua 1240-1415maint a chyflymder y newid yng nghymdeithas, diwylliant aceconomi Cymru ar draws y cyfnod cyfanThema 2Y GORON A GWRTHRYFEL tua 1240 - 1415Newid a pharhadyng Nghymru'rTywysogion 1240-1282Effaith y ConcwestEdwardaiddMaint ygwrthwynebiad a'rgwrthryfel 1294-1415Nodweddion sy'ndebyg ac ynwahanol tua 1240-1415marwolaeth Llywelyn Fawr; Tywysogion Cymru a Chymru1240-1282; Gwynedd, Powys a'r Deheubarth; Arglwyddi athiry Gororau; Dafydd a Henri III; Heddwch Woodstock 1247;Llywelyn ap Gruffudd a sefydlu tywysogaeth frodorol Cymru1255-1258; cydberthnasoedd rhwng Llywelyn a Harri III;Cytundeb Trefaldwyn 1267 a Chytundeb Aberconwy 1277;gwrthryfel Dafydd 1282Llywelyn a Goresgyniad Edward 1282-1283: CerflunRhuddlan 1284; ardrefniant trefedigaethol Cymru: adeiladucestyll a threfedigaeth trefi; Y Gororau;gwrthwynebiad Madog ap Llywelyn, Llywelyn Bren, OwainLawgoch ac Owain Glyndwrmaint a chyflymder newid yn llywodraethu Cymru ar draws yrholl gyfnod©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 36UNED 3 - OPSIWN 2Tlodi, protest a gwrthryfel yng Nghymru a Lloegr, tua 1485-1603Bydd yn ofynnol i ddysgwyr astudio materion yn ymwneud â thlodi, protest agwrthryfel yng Nghymru a Lloegr tua 1485-1603.Mae'r testunau hanesyddol yn yr uned eang hon yn seiliedig ar themâu sy'n trafod cyfnodestynedig o o leiaf 100 mlynedd gyda ffocws ar newid, parhad, tebygrwydd a gwahaniaeth.Disgwylir i ddysgwyr ddangos dealltwriaeth o'r prif ddatblygiadau a'r trobwyntiau sy'nberthnasol i'r themâu eang a astudiwyd. Mae'r pwyslais ar ddatblygu a dadansoddi trosolwgeach o'r cyfnod a astudiwyd.Yn eu hastudiaeth, bydd yn ofynnol i ddysgwyr ystyried y broses o newid hanesyddol ynghydag achosion a chanlyniadau ac arwyddocâd hynny yn y tymor hir a’r tymor byr. Bydd ynofynnol i ddysgwyr ystyried yn ogystal natur gyfnewidiol cymdeithas, ynghyd â tharddiad,natur ac effaith newidiadau gwleidyddol, cymdeithasol, economaidd, diwylliannol achrefyddol, lle bo’n addas. Dylai'r dysgwyr ganolbwyntio ar wneud cysylltiadau achymariaethau rhwng agweddau gwahanol ar y testunau a astudiwyd ac ar brofi'rrhagdybiaeth cyn llunio barn gadarnhaol ar faterion penodol yn ymwneud â hanner Cymrudros y cyfnod eang hwn.©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 37Wrth astudio tlodi, protest a gwrthryfel yng Nghymru a Lloegr, dylai dysgwyr ystyried ythemâu canlynol ar draws y cyfnod cyfan:Thema 1Tlodi, crwydraeth a’r tlodion yng Nghymru a Lloegr, tua 1485-1603Y rhesymaucyffredinol dros ycynnydd mewn tlodia chrwydraethproblemau economaidd yn arwain at drallod cymdeithasol;effeithiau cau tiroedd a chyfuno stadau; effaith newyn achynaeafau gwaelEfeithiolrwydd trin arhoi cymorth i'rtlodionNewid mewnagweddauswyddogol tuag atdlodi a chrwydraethNodweddion sy'ndebyg ac ynwahanol tua 1485-1603darpariaeth elusennol yn y trefi ac mewn mentrau lleol i roicymorth i’r tlodion; rôl yr Eglwys a’r dosbarthiadau masnachol yndarparu cymorthtlodi a chrwydraeth fel trosedd a'r gosb am hynny; effaith amrywioldeddfwriaeth y llywodraeth o 1495 i Gyfraith y Tlodion 1601maint a chyflymder y newid wrth drin â thlodi a chrwydraeth ardraws y cyfnod cyfan EffeithiolrwyddEffaith ybygythiadau yn y1540au a'r 1550auThema 2Bygythiadau, protest a gwrthryfel, c.1485-1603Harri Tudur a mesurau i sicrhau ei orsedd; natur a maintsialensiau Lambert Simnel a Perkin Warbeck; Rhys ap Gruffyddac Arglwyddi'r Gororau; effaith newidiadau crefyddol Harri, 1529-1540 achosion ac effaith y Pererindod Gras;y sialensiau i Edward VI gan Wrthryfel y Gogledd a gwrthryfelKett; sialensiau i Mari Tudur: y frenhines naw diwrnod a gwrthryfelWyatt 1554Pwysau cynyddol ynddiweddarach yn yganrifNodweddion sy'ndebyg ac ynwahanol tua 1485-1603y problemau a achoswyd gan cydberthnasoedd economaidd achrefyddol gyda'r pwerau Catholig ac ansicrwydd pendefigaeth ygogledd a'u gwrthryfel yn 1569; cynllwynion a bygythiadau iElisabeth; gwrthryfel Essex, 1601y newid ym maint a ffocws y bygythiad a achoswyd gan brotest agwrthryfel ar draws y cyfnod cyfan©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 38UNED 3 - OPSIWN 3DIWYGIO A DARGANFOD: Ewrop, tua 1492-1610Bydd yn ofynnol i ddysgwyr astudio materion yn ymwneud â Diwygio a darganfod ynEwrop tua 1492-1610.Mae'r tesunau hanesyddol yn yr uned eang hon yn seiliedig ar themâu sy'n trafod cyfnodestynedig o o leiaf 100 mlynedd gyda ffocws ar newid, parhâd, tebygrwydd a gwahaniaeth.Disgwylir i ddysgwyr ddangos dealltwriaeth o'r prif ddatblygiadau a'r trobwyntiau sy'nberthnasol i'r themâu eang a astudiwyd. Mae'r pwyslais ar ddatblygu a dadansoddi trosolwgeach o'r cyfnod a astudiwyd.Yn eu hastudiaeth, bydd yn ofynnol i ddysgwyr ystyried y broses o newid hanesyddol ynghydag achosion a chanlyniadau ac arwyddocâd hynny yn y tymor hir a’r tymor byr. Bydd ynofynnol i ddysgwyr ystyried yn ogystal natur gyfnewidiol cymdeithas, ynghyd â tharddiad,natur ac effaith newidiadau gwleidyddol, cymdeithasol, economaidd, diwylliannol achrefyddol, lle bo’n addas. Dylai'r dysgwyr ganolbwyntio ar wneud cysylltiadau achymariaethau rhwng agweddau gwahanol ar y testunau a astudiwyd ac ar brofi'rrhagdybiaeth cyn llunio barn gadarnhaol ar faterion penodol yn ymwneud â newid crefyddol,gwleidyddol ac economaidd yn Ewrop dros y cyfnod eang hwn.©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 39Wrth astudio Diwygio a darganfod yn Ewrop, dylai dysgwyr ystyried y themâucanlynol ar draws y cyfnod cyfan:Thema 1Newid crefyddol a'i effaith c.1500-1600Arwyddocâdsialensiau cynnar i'rEglwys GatholigMaint lledaeniad yDiwygiadcyflwr yr Eglwys Gatholig ar ddechrau'r unfed ganrif ar bymtheg;sialensiau Luter a'r diwygwyr cynnar; ymateb cynnar yr EglwysGatholiglledaeniad y Diwygiad yn y 1520au a'r 1530au dylanwad Zwingli aCalvinTwf gwrthddiwygiada gwrthdaroNodweddion sy'ndebyg ac ynwahanol tua 1500-1600Cyngor Trannon a'r Gwrthddiwygiad: urddau newydd a'r chwilys;rhyfel grefyddol a sgism: Ffrainc, taleithiau'r Iseldiroedd a chanolEwropmaint a chyflymder y newid crefyddol ar wleidyddiaeth Ewrop a'rgymdeithas ar draws y cyfnod cyfanCymhellion ar gyferarchwilio adarganfodNatur a maint yrymdrechion iddarganfod acarchwilioEffaithdarganfyddiadau acarchwiliadaucynyddolNodweddion sy'ndebyg ac ynwahanol tua 1492-1610Thema 2Archwilio a darganfod, tua 1492-1610cymhellion dros archwilio a darganfod gan gynnwys ysgogiadaueconomaidd, gwleidyddol a chrefyddol; rôl brenhinoedd pwerusfforwyr cynnar, gan gynnwys Columbus, da Gama, Cabot aMagella; rolau penodol a diddordebau Sbaen, Portiwgal, Lloegr a'rIseldiroedd mewn archwilio; archwilio diweddarach ac ardaloedd owrthdaro gan gynnwys y Môr Sbaenaidd a De Americatwf a dylanwad y dosbarthiadau masnachol yng Ngorllewin Ewrop;ysgogiadau ar gyfer dyfeisiau gwyddonol a thechnolegol;enghreifftiau cynnar o drefedigaethu yn yr yr effaith ar bobloeddbrodorolcyflymder ac effaith archwilio a darganfod ar draws y cyfnod cyfan©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 40UNED 3 - OPSIWN 4BRENHINIAETH, CHWYLDRO AC ADFER YNG NGHYMRU A LLOEGR, tua 1603-1715Bydd yn ofynnol i ddysgwyr astudio materion yn ymwneud â brenhiniaeth, chwyldroac adfer yng Nghymru a Lloegr tua 1603-1715.Mae'r testunau hanesyddol yn yr uned eang hon yn seiliedig ar themâu sy'n trafod cyfnodestynedig o o leiaf 100 mlynedd gyda ffocws ar newid, parhad, tebygrwydd a gwahaniaeth.Disgwylir i ddysgwyr ddangos dealltwriaeth o'r prif ddatblygiadau a'r trobwyntiau sy'nberthnasol i'r themâu eang a astudiwyd. Mae'r pwyslais ar ddatblygu a dadansoddi trosolwgeach o'r cyfnod a astudiwyd.Yn eu hastudiaeth, bydd yn ofynnol i ddysgwyr ystyried y broses o newid hanesyddol ynghydag achosion a chanlyniadau ac arwyddocâd hynny yn y tymor hir a’r tymor byr. Bydd ynofynnol i ddysgwyr ystyried yn ogystal natur gyfnewidiol cymdeithas, ynghyd â tharddiad,natur ac effaith newidiadau gwleidyddol, cymdeithasol, economaidd, diwylliannol achrefyddol, lle bo’n addas. Dylai'r dysgwyr ganolbwyntio ar wneud cysylltiadau achymariaethau rhwng agweddau gwahanol ar y testunau a astudiwyd ac ar brofi'rrhagdybiaeth cyn llunio barn gadarnhaol ar faterion penodol yn ymwneud â newidgwleidyddol a datblygiad syniadau newydd yng Nghymru a Lloegr dros y cyfnod eang hwn.©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 41Wrth astudio brenhiniaeth, chwyldro ac adfer yng Nghymru a Lloegr, dylai dysgwyr ystyried ythemâu canlynol ar draws y cyfnod cyfan:Tensiwn cynyddol ary brenhinoeddStiwartaiddThema 1Chwilio am sefydlogrwydd gwleidyddol c.1603-1715statws a phŵer y frenhiniaeth; yr hawl dwyfol; natur llywodraethfrenhiniaethol ar ddechrau'r ganrif; Iago I a'i agwedd tuag at yfrenhiniaeth a rheolaeth; y Ddeiseb Iawnderau a'r RheolaethBersonol; Siarl I a'r dirywiad mewn perthnasoedd gyda'rLlywodraeth, hyd at 1642Effaith y RhyfelCartref ar ylywodraethu'r wladY Rhyfel Cartref a'i effaith, 1640-1649 Rheolaeth Weriniaethola'i fethiant i ddarparu sefydlogrwydd 1649-1660: o Adferiad iChwyldro, 1660-1688Effaith datblygiadaupellach yn yllywodraeth ar ôl 1688y Chwyldro Gogoneddus, y Mesur Iawnderau ac effaith yrArdrefniant Chwyldroadol; twf gwleidyddiaeth plaid ar ôl 1689Nodweddion sy'ndebyg ac yn wahanoltua 1603-1715maint a chyflymder y newid mewn gwleidyddiaeth allywodraethu ar draws y cyfnod cyfanThema 2Newid mewn agweddau a syniadau: radicaliaeth, Anghydffurfiaeth a materiondeallusoltua 1603-1715Pwysau cynyddol argrefydd sefydledigsialensiau i'r awdurdod a dylanwad yr Eglwys; Anglicaniaeth achwymp Laud a Laudïaeth; Yr Adferiad a’r eglwys adferedigTwf ac effaithradicaliaethEffaith datblygiadaumewn gwyddoniaeth agoleuoNodweddion sy'ndebyg ac yn wahanoltua 1603-1715datblygiadsyniadau gwleidyddol radical, Piwritaniaeth aradicaliaeth yn ystod y Rhyfel Cartref a'r Werinlywodraeth; twf ysectau anghydffurfiol a’u pwysigrwydd; Anghydffurfiaeth yngNghymru; grwpiau radical gan gynnwys y Lefelwyr a'r Cloddwyrarwyddocâd syniadau Hobbes a Locke; y chwyldro gwyddonolac arwyddocâd y Gymdeithas Frenhinoleffaith a chyflymder y newid mewn agweddau a syniadau ardraws y cyfnod©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 42UNED 3 - OPSIWN 5FFRAINC: YR ANCIEN REGIME HYD AT NAPOLEON tua. 1715-1815Bydd yn ofynnol i ddysgwyr astudio materion yn ymwneud â'r newid gwleidyddol,cymdeithasol ac economaidd yn Ffrainc tua 1715-1815.Mae'r testunau hanesyddol yn yr uned eang hon yn seiliedig ar themâu sy'n trafod cyfnodestynedig o o leiaf 100 mlynedd gyda ffocws ar newid, parhâd, tebygrwydd a gwahaniaeth.Mae'r tesunau hanesyddol yn yr uned eang hon yn seiliedig ar themâu sy'n trafod cyfnodestynedig o o leiaf 100 mlynedd gyda ffocws ar newid, parhâd, tebygrwydd a gwahaniaeth.Mae'r pwyslais ar ddatblygu a dadansoddi trosolwg each o'r cyfnod a astudiwyd.Yn eu hastudiaeth, bydd yn ofynnol i ddysgwyr ystyried y broses o newid hanesyddol ynghydag achosion a chanlyniadau ac arwyddocâd hynny yn y tymor hir a’r tymor byr. Bydd ynofynnol i ddysgwyr ystyried yn ogystal natur gyfnewidiol cymdeithas, ynghyd â tharddiad,natur ac effaith newidiadau gwleidyddol, cymdeithasol, economaidd, diwylliannol achrefyddol, lle bo’n addas. Dylai'r dysgwyr ganolbwyntio ar wneud cysylltiadau achymariaethau rhwng agweddau gwahanol ar y testunau a astudiwyd ac ar brofi'rrhagdybiaeth cyn llunio barn gadarnhaol ar faterion penodol yn ymwneud â'r newidgwleidyddol, cymdeithasol ac economaidd dros y cyfnod eang hwn.©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 43Wrth astudio newid gwleidyddol, cymdeithasol ac economaidd yn Ffrainc, dylaidysgwyr ystyried y themâu canlynol ar draws y cyfnod cyfan:Thema 1Economi a Chymdeithas Ffrainc mewn cyfnod o newid, tua 1715-1815Newid a pharhâd yn yrAncien Regime ynFfrainc 1715-1789Effaith y Chwyldro1789-1799Arwyddocâd Napoleon1799-1815Nodweddion sy'ndebyg ac yn wahanoltua 1715-1815natur cymdeithas; y Tair Stad; cyllid a threthi; braintbendefigaidd; rhwymedigaethau'r werin wledig; effaith yGoleuo ar gymdeithas yn Ffrainc; newid yn yr economi ofercantiliaeth i gyfalafiaeth; twf y bourgeoisie; pŵer yrEglwys a'r clerigwyr cyn 1789y bobl fel dinasyddion; émigrés; dylanwad a phŵer ysans-culottes; y newid yn y berthynas rhwng yr Eglwysa'r Wladwriaeth 1789 a 1801; effaith economaidd yChwyldro ar Ffrainc erbyn 1815y newidiadau cymdeithasol ac economaidd o danNapoleon, 1799-1815maint a chyflymder y newid yng nghymdeithas aceconomi Ffrainc ar draws y cyfnod cyfanNatur llywodraethabsoliwt yn FfraincThema 2Gwleidyddiaeth a llywodraeth yn Ffrainc tua 1715-1815Louis XV a damcaniaeth/theori absoliwtiaeth; strwythur ywladwriaeth; rôl y llys yn Versailles; diwygiadau Fleury;cysylltiadau â'r Eglwys; y Rhyfel Olyniaeth Awstria a'rRhyfel Saith Mlynedd a'u heffeithiau ar Ffrainc;cystadleuaeth drefedigaetholArwyddocâd rheolaethymerodrol yn FfraincLouis XVI ac achosion y Chwyldro Ffrengig, 1774-1789;effaith gwleidyddol ac economaidd y Chwyldro ar Ffrainc- o'r frenhiniaeth i'r Weriniaeth, a'r Brawf 1792-1795Effaith rheolaethymerodrol ar FfraincNodweddion sy'ndebyg ac yn wahanoltua 1715-1815Napoleon a sefydlu'r Ymerodraeth yn Ffrainc; Napoleona'i brif ddiwygiadau i'r weinyddiaeth a llywodraeth Ffrainc;codau Napoleon; Concordat; diwygiadau ariannol aceconomaidd effaith rhyfel a'r y System Gyfandirol arFfrainc dan Napoleon;maint a chyflymder y newid yng ngwleidyddiaeth allywodraeth Ffrainc ar draws y cyfnod cyfan©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 44UNED 3 - OPSIWN 6DIWYGIO'R SENEDD A PHROTEST YNG NGHYMRU ALLOEGR tua 1780-1885Bydd yn ofynnol i ddysgwyr astudio materion yn ymwneud â diwygio'r senedd aphrotest yng Nghymru a Lloegr tua 1780-1885.Mae'r tesunau hanesyddol yn yr uned eang hon yn seiliedig ar themâu sy'n trafod cyfnodestynedig o o leiaf 100 mlynedd gyda ffocws ar newid, parhâd, tebygrwydd a gwahaniaeth.Disgwylir i ddysgwyr ddangos dealltwriaeth o'r prif ddatblygiadau a'r trobwyntiau sy'nberthnasol i'r themâu eang a astudiwyd. Mae'r pwyslais ar ddatblygu a dadansoddi trosolwgeach o'r cyfnod a astudiwyd.Yn eu hastudiaeth, bydd yn ofynnol i ddysgwyr ystyried y broses o newid hanesyddol ynghydag achosion a chanlyniadau ac arwyddocâd hynny yn y tymor hir a’r tymor byr. Bydd ynofynnol i ddysgwyr ystyried yn ogystal natur gyfnewidiol cymdeithas, ynghyd â tharddiad,natur ac effaith newidiadau gwleidyddol, cymdeithasol, economaidd, diwylliannol achrefyddol, lle bo’n addas. Dylai'r dysgwyr ganolbwyntio ar wneud cysylltiadau achymariaethau rhwng agweddau gwahanol ar y testunau a astudiwyd ac ar brofi'rrhagdybiaeth cyn llunio barn gadarnhaol ar faterion penodol yn ymwneud â hanner Cymrudros y cyfnod eang hwn.©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 45Wrth astudio diwygio'r senedd a phrotest yng Nghymru a Lloegr, dylai dysgwyrystyried y themâu canlynol ar draws y cyfnod cyfan:Thema 1Diwygio’r Senedd 1780-1885Newidiadau ynniwygio'r senedd1780-1830mudiad cynnar dros ddiwygio'r senedd yn yr 1780au; rôl Pitt yrIeuaf; effaith y Chwyldro yn Ffrainc a'r rhesymau droswrthwynebu diwygio; y system seneddol heb ei diwygioAchosion achanlyniadaudiwygio'r senedd1830-1867Arwyddocâddiwygio'r senedd1867-1885Nodweddion sy'ndebyg a gwahanoltua 1780-1885yr ymgyrch am ddiwygio seneddol; rhesymau dros argyfwng yMesur Diwygio 1830-1832; nodau a thelerau'r Ddeddf Ddiwygio1832; effaith Deddf Ddiwygio 1832adfywiad y mudiad er diwygio yn yr 1860au; y frwydr am yr AilDdeddf Ddiwygio a'i nodau, telerau ac effaith; diwygio’r senedd1872-1885maint a chyflymder y newid a gyflawnwyd wrth ddiwygio'rsenedd ar draws y cyfnod cyfanTwf protestiadau'rbobl 1780-1822Achosion achanlyniadauprotestiadau'r bobl1822-1848Arwyddocâdprotestiadau'r boblyng nghanol ycyfnodFictorianaidd 1848-1885Nodweddion sy'ndebyg ac ynwahanol tua 1780-1885Thema 2Protestiadau'r bobl, 1780-1885nodau ac effaith Cymdeithas Ohebu Llundain 1792-1793;deddfwriaethau a pholisïau gormesol Pitt; effeithiaucymdeithasol diwydiannaeth a newid mewn amaethyddiaeth; ymudiad Luddite; protestiadau'r bobl rhwng 1815 a 1822 a'iormesmudiad undeb llafur cynnar; Robert Owen a Tolpuddle;protestiadau trefol: Gwrthryfel Merthyr 1831; nodau mudiad ySiartwyr; gweithgareddau a gweithrediadau'r Siartwyr; rolauLovett ac O'Connor; y rhesymau dros fethiant mudiad ySiartwyr; protestiadau gwledig 1830-1831; TerfysgoeddRebeca 1839-1843 a'u heffaithgorchymyn cyhoeddus yn y 1850au a'r 1860au; adfywiad ycynnwrf radicalaidd yn yr 1860au; twf y model newyddundebaeth erbyn 1885maint y bygythiad a chyflawniadau protestiadau'r bobl ar drawsy cyfnod cyfan©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 46UNED 3 - OPSIWN 7NEWID A DIWYGIO CYMDEITHASOL YNG NGHYMRU A LLOEGR tua 1890-1990Bydd yn ofynnol i ddysgwyr astudio materion yn ymwneud â newid a diwygio yngNghymru a Lloegr tua 1890-1990.Mae'r testunau hanesyddol yn yr uned eang hon yn seiliedig ar themâu sy'n trafod cyfnodestynedig o o leiaf 100 mlynedd gyda ffocws ar newid, parhâd, tebygrwydd a gwahaniaeth..Disgwylir i ddysgwyr ddangos dealltwriaeth o'r prif ddatblygiadau a'r trobwyntiau sy'nberthnasol i'r themâu eang a astudiwyd. Mae'r pwyslais ar ddatblygu a dadansoddi trosolwgeach o'r cyfnod a astudiwyd.Yn eu hastudiaeth, bydd yn ofynnol i ymgeiswyr ystyried y broses o newid hanesyddolynghyd ag achosion a chanlyniadau ac arwyddocâd hynny yn y tymor hir a’r tymor byr. Byddyn ofynnol i ddysgwyr ystyried yn ogystal natur gyfnewidiol cymdeithas, ynghyd â tharddiad,natur ac effaith newidiadau gwleidyddol, cymdeithasol, economaidd, diwylliannol achrefyddol, lle bo’n addas. Dylai'r dysgwyr ganolbwyntio ar wneud cysylltiadau achymariaethau rhwng agweddau gwahanol ar y testunau a astudiwyd ac ar brofi'rrhagdybiaeth cyn llunio barn gadarnhaol ar faterion penodol yn ymwneud â newid a diwygiocymdeithasol yng Nghymru a Lloegr dros y cyfnod eang hwn.©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 47Wrth astudio newid a diwygio cymdeithaso yng Nghymru a Lloegr, dylai dysgwyrystyried y themâu canlynol ar draws y cyfnod cyfan:Newid apharhad cyn yRhyfel BydCyntafThema 1Mynd i'r afael â thlodi a diweithdra, tua 1890-1990cyflwr y dosbarthiadau gweithiol tua 1890; amrywiad rhanbarthol;achosion diweithdra cyn 1914; hunangymorth a'r ddadl dros dlodi(Booth a Rowntree); diwygiadau’r Rhyddfrydwyr, 1906-1914Effaith yrargyfyngaucymdeithasol1918-1939y dirwasgiad wedi'r rhyfel a chyflwyno'r dogn; diweithdra yngNghymru yn ystod y Dirwasgiad - achosion, maint ac amrywiadaurhanbarthol; effaith y Dirwasgiad ar deuluoedd a chymunedau;polisïau'r Llywodraeth Genedlaethol: llwyddiant a chyfyngiadauConsensws asialens 1945-1990diwygiadau’r llywodraeth Lafur, 1945-1951; tlodi a diweithdra 1951-1979; effaith llywodraethau Thatcher 1979-1990 ar dlodi adiweithdraNodweddionsy'n debyg acyn wahanol tua1890-1990-maint a chyflymder y newid yn y ffordd câi'r diwaith eu trin a lliniarutlodi ar draws y cyfnod cyfanNewid apharhad mewnaddysg, iechyda lles hyd at1945Thema 2Cymdeithas mewn cyfnod o newid, tua 1890-1990effaith y Ddeddf Addysg Ganolradd Gymraeg 1889; datblyguaddysg yn y Deddfau 1902. 1906, 1918 a 1944; deddfwriaeth adiwygiadau mewn tai; iechyd a lles 1918-1939Effaith yr AilRyfel Byd argymdeithasPrydaindylanwad Adroddiad Beveridge; twf ac effaith y Wladwriaeth Les1945-1990; y newid yn rôl a statws menywod ar ôl yr Ail Ryfel Byd;twf cymdeithas defnyddwyr ar ôl 1951Arwyddocâdnewidcymdeithasol adiwyllianoldiwylliant poblogaidd, hamdden ac adloniant 1920-1990;newidiadau mewn patrymau gwyliau ac adloniant 1945-1990;effaith polisïau'r llywodraeth ar gysylltiadau hiliol a mewnfudiad,1958-1990Nodweddionsy'n debyg acyn wahanol tua1890-1990maint a chyflymder y newid mewn cymdeithas ar draws y cyfnodcyfan.©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 48UNED 3 - OPSIWN 8CANRIF YR AMERICANWYR tua 1890-1990Bydd yn ofynnol i ddysgwyr astudio materion yn ymwneud â newid cartref a materiontramor yn UDA tua 1890-1990.Mae'r tesunau hanesyddol yn yr uned eang hon yn seiliedig ar themâu sy'n trafod cyfnodestynedig o o leiaf 100 mlynedd gyda ffocws ar newid, parhâd, tebygrwydd a gwahaniaeth.Disgwylir i ddysgwyr ddangos dealltwriaeth o'r prif ddatblygiadau a'r trobwyntiau sy'nberthnasol i'r themâu eang a astudiwyd. Mae'r pwyslais ar ddatblygu a dadansoddi trosolwgeach o'r cyfnod a astudiwyd.Yn eu hastudiaeth, bydd yn ofynnol i ddysgwyr ystyried y broses o newid hanesyddol ynghydag achosion a chanlyniadau ac arwyddocâd hynny yn y tymor hir a’r tymor byr. Bydd ynofynnol i ddysgwyr ystyried yn ogystal natur gyfnewidiol cymdeithas, ynghyd â tharddiad,natur ac effaith newidiadau gwleidyddol, cymdeithasol, economaidd, diwylliannol achrefyddol, lle bo’n addas. Dylai'r dysgwyr ganolbwyntio ar wneud cysylltiadau achymariaethau rhwng agweddau gwahanol ar y testunau a astudiwyd ac ar brofi'rrhagdybiaeth cyn llunio barn gadarnhaol ar faterion penodol yn ymwneud â newid cartref amaterion tramor yn UDA dros y cyfnod eang hwn.©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 49Wrth astudio newid cartref a materion tramor yn UDA, dylai dysgwyr ystyried ythemâu canlynol ar draws y cyfnod cyfan:Thema 1Brwydro dros Hawliau Sifil .1890-1990Datblygiad y newidmewn agweddautuag at hawliau sifil1890-1945Y newid mewndatblygiadau yn ygalw am hawliausifil 1945-1968Canlyniadau'rmudiad hawliau sifil1968-1990effaith deddfau Jim Crow ac erydiad rhyddid y Duon; yNAACP a rolau Booker T Washington a W E B Dubois;mudo o'r De i'r Gogledd; effaith y Fargen Newydd a'r AilRyfel Byd ar hawliau sifilgweithredaeth y Goruchaf Lys yn y 1950au: Bwrdd AddysgTopeka v Brown 1954 protestiadau heddychlon: boicotio'rbysus yn Montgomery a'r teithwyr Rhyddid; Rôl MartinLuther King; polisïau gweinyddiaethau Eisenhower,Kennedy a Johnson; ymddangosiad mudiadau pŵer yDuon yn y Gogledd; terfysgoedd trefol a llofruddiaethMartin Luther King 1968y De newydd a dadwahanu hyd at 1990; y profiad AffricanAmericanaidd yn yr UDA modern; cydberthnasoedd rhwngcymunedau ethnigNodweddion sy'ndebyg ac ynwahanol tua 1890-1990effaith a chyflymder y frwydr dros Hawliau Sifil ar draws ycyfnod cyfanNewid a pharhadym mholisi tramoryr Unol Daleithiau1890-1941Effaith ymwneud yUnol Daleithiau â'rAil Ryfel Byd a'rRhyfel Oer 1941-75Arwyddocâddetente a diwedd yRhyfel Oer 1975-1990Nodweddion sy'ndebyg ac ynwahanol tua 1890-1990Thema 2Ffurfio Pŵer Mawr, tua 1890-1990Imperialaeth Americanaidd ar ddiwedd y bedwaredd ganrifar bymtheg; y rhyfel Sbaenaidd Americanaidd a'r gamlasPanama; problem niwtraliaeth ac ymuno â'r Rhyfel BydCyntaf; cyfraniad Americanaidd ar fuddugoliaeth 1917-1918; UDA a'r cytundebau heddwch; ymynysedd yn y1920au a'r 1930auF D Roosevelt ac ymuno â'r Ail Ryfel Byd; UDA a'r AilRyfel Byd; y Rhyfel Oer a chydberthnasoedd â'r UndebSofietaidd a China 1945-1972; rhyfel Fietnam a'i effaithdetente a diwedd y Rhyfel Oer 1975-1990; trafod diarfogiac arwyddocâd polisi tramor Reagan; effaith cwympcomiwnyddiaeth ar bolisi tramor yr Unol Daleithiaumaint a chyflymder y newid ym mholisi tramor yr UnolDaleithiau ar draws y cyfnod cyfan©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 50UNED 3 - OPSIWN 9Y NEWID YN ARWEINYDDIAETH A CHYMDEITHAS YR ALMAEN, tua 1871-1989Bydd yn ofynnol i ddysgwyr astudio materion yn ymwneud â newid yn arweinyddiaetha chymdeithas yr Almaen tua 1871-1989.Mae'r tesunau hanesyddol yn yr uned eang hon yn seiliedig ar themâu sy'n trafod cyfnodestynedig o o leiaf 100 mlynedd gyda ffocws ar newid, parhâd, tebygrwydd a gwahaniaeth.Disgwylir i ddysgwyr ddangos dealltwriaeth o'r prif ddatblygiadau a'r trobwyntiau sy'nberthnasol i'r themâu eang a astudiwyd. Mae'r pwyslais ar ddatblygu a dadansoddi trosolwgeach o'r cyfnod a astudiwyd.Yn eu hastudiaeth, bydd yn ofynnol i ddysgwyr ystyried y broses o newid hanesyddol ynghydag achosion a chanlyniadau ac arwyddocâd hynny yn y tymor hir a’r tymor byr. Bydd ynofynnol i ddysgwyr ystyried yn ogystal natur gyfnewidiol cymdeithas, ynghyd â tharddiad,natur ac effaith newidiadau gwleidyddol, cymdeithasol, economaidd, diwylliannol achrefyddol, lle bo’n addas. Dylai'r dysgwyr ganolbwyntio ar wneud cysylltiadau achymariaethau rhwng agweddau gwahanol ar y testunau a astudiwyd ac ar brofi'rrhagdybiaeth cyn llunio barn gadarnhaol ar faterion penodol yn ymwneud â'r newid ynarweinyddiaeth a chymdeithas yr Almaen dros y cyfnod eang hwn.©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 51Wrth astudio'r newid yn arweinyddiaeth a chymdeithas yr Almaen, dylai dysgwyrystyried y themâu canlynol ar draws y cyfnod cyfan:Thema 1Newid arweinyddiaeth a chyfundrefnau yn yr Almaen, tua 1871-1989Newid a pharhad ynarweinyddiaeth yrAlmaen Ymerodrol1871-1918natur y Dalaith Fismarcaidd; y cyfansoddiad a'r Reichstag;y Bundesrat a'r Ymerawdwr; perthynas Bismarck â'rpleidiau gwleidyddol; y Kaiserreich 1890-1914; apêldemocratiaeth cymdeithasolEffaith y newidgwleidyddol yn yrAlmaen 1918-1945Arwyddocâd newidgwleidyddol acarweinyddiaeth ynyr Almaen 1945-1989Nodweddion sy'ndebyg ac ynwahanol tua 1871-1989effaith y Rhyfel Byd Cyntaf ar wleidyddiaeth yr Almaen;ansefydlogrwydd gwleidyddol Gweriniaeth Weimar;trefniant a system wleidyddol y Natsïady cyferbyniad yn natblygiad gwleidyddol Dwyrain aGorllewin yr Almaen hyd at 1989; symudiadau tuag atailuno yn 1989maint a chyflymder y newid mewn arweinyddiaeth ac mewncyfundrefnau ar draws y cyfnod cyfanThema 2Effaith cymdeithasol ac economaidd ar fywydau pobl yr Almaen,tua 1871-1989Newid a pharhadyng nghymdeithasac economi'rAlmaen 1871-1918datblygiad economaidd yn yr Almaen yn y 1870au a'r1880au; y dirwasgiad economaidd a chyflwyno diffynnaeth;y Kulturkampf; twf economaidd yr Almaen erbyn y RhyfelByd Cyntaf; effaith y Rhyfel Byd Cyntaf ar gymdeithas ynyr AlmaenEffaith y newidgwleidyddol aceconomaidd yrAlmaen 1918 - 1945Arwyddocâd ynewid gwleidyddolac economaidd yrAlmaen 1945-1989Nodweddion sy'ndebyg ac ynwahanol tua 1871-1989cymdeithas Weimar; argyfyngau economaidd GweriniaethWeimar; newidiadau cymdeithasol ac economaidd yGyfundrefn Natsïaid a'u heffaith ar wahanol grwpiau mewncymdeithas;y cyferbyniad yn natblygiad cymdeithas a gwleidyddolDwyrain a Gorllewin yr Almaen hyd at 1989; effaithsymudiadau tuag at ailunomaint a chyflymder y newid ym mywydau pobl yr Almaen ardraws y cyfnod cyfan©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 52UNED 3 - OPSIWN 10Y NEWID YN ARWEINYDDIAETH A CHYMDEITHAS RWSIA, tua 1871-1989Bydd yn ofynnol i ddysgwyr astudio materion yn ymwneud â newid ynarweinyddiaeth a chymdeithas Rwsia tua 1881-1989.Mae'r tesunau hanesyddol yn yr uned eang hon yn seiliedig ar themâu sy'n trafod cyfnodestynedig o o leiaf 100 mlynedd gyda ffocws ar newid, parhâd, tebygrwydd a gwahaniaeth.Disgwylir i ddysgwyr ddangos dealltwriaeth o'r prif ddatblygiadau a'r trobwyntiau sy'nberthnasol i'r themâu eang a astudiwyd. Mae'r pwyslais ar ddatblygu a dadansoddi trosolwgeach o'r cyfnod a astudiwyd.Yn eu hastudiaeth, bydd yn ofynnol i ddysgwyr ystyried y broses o newid hanesyddol ynghydag achosion a chanlyniadau ac arwyddocâd hynny yn y tymor hir a’r tymor byr. Bydd ynofynnol i ddysgwyr ystyried yn ogystal natur gyfnewidiol cymdeithas, ynghyd â tharddiad,natur ac effaith newidiadau gwleidyddol, cymdeithasol, economaidd, diwylliannol achrefyddol, lle bo’n addas. Bydd yn ofynnol i ddysgwyr ystyried yn ogystal natur gyfnewidiolcymdeithas, ynghyd â tharddiad, natur ac effaith newidiadau gwleidyddol, cymdeithasol,economaidd, diwylliannol a chrefyddol, lle bo’n addas.©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 53Wrth astudio newid yn arweinyddiaeth a chymdeithas Rwsia, dylai dysgwyr ystyried ythemâu canlynol ar draws y cyfnod cyfan:Thema 1Y NEWID YN ARWEINYDDIAETH A CHYMDEITHAS RWSIA, tua 1871-1989Newid a pharhad ynRwsia 1881-1917Alexander III a dychwelyd i ymateb gwleidyddol 1882-1892; y twf mewn gwrthwynebiad gwleidyddol i Gyfundrefny Tsar cyn 1914; Chwyldro 1905; llywodraeth dros dro aChwyldo Bolshevik 1917Canlyniadau'rChwyldro 1917-1953Y newid mewncyfundrefnau oStalin i GorbachevNodweddion sy'ndebyg ac ynwahanol tua 1881-1989atgyfnerthu Chwyldo Bolshevik erbyn 1924; ymddangosiadStalin fel unig arweinydd Rwsia; natur a maint ynewidiadau yn llywodraeth Rwsia dan Lenin a StalinKhrushchev: democrateiddio a datganoleiddio;cwltpersonoliaeth dan Brezhnev; Andropov a'r ymosodiad arlygredd gwleidyddol a biwrocratiaeth; diwygio gwleidyddolo dan Gorbachevmaint a chyflymder y newid mewn arweinyddiaeth acmewn cyfundrefnau ar draws y cyfnod cyfanThema 2Effaith cymdeithasol ac economaidd ar fywydau pobl Rwsia,tua 1881-1989Newid a pharhâd ynRwsia 1881-1924Effaith polisïaucymdeithasol aceconomaidd StalinArwyddocâdpolisïau o ddat-Salineiddio iGorbachevNodweddion sy'ndebyg ac ynwahanol tua 1881-1989maint twf economaidd Rwsiaidd a newid cymdeithasol cyn1914; Lenin, Comiwnyddiaeth Rhyfel a'r Polisi EconomaiddNewyddStalin a chefnu ar y Polisi Economaidd Newydd; yr economicynlluniedig; cyfunoliad a'r Cynlluniau Pum Mlynedd; natura maint newidiadau cymdeithasol ac economaidd yGyfundrefn Gomiwnyddol a'u heffaith ar wahanol grwpiaumewn cymdeithasdiwygio amaethyddol o dan Khrushchev; marweidd-dra'reconomi o dan Brezhnev; Andropov a'r pwyslais arhyblygrwydd a menter; Glasnost a Perestroika o danGorbachev a diwygio economaidd graddolmaint a chyflymder y newid ym mywydau pobl Rwsia ardraws y cyfnod cyfan©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 54UNED 4 (U2)ASTUDIAETHAU MANWL (PARHÂD I'R RHAI HYNNY A ASTUDIWYD AR GYFERUNED 2)UNED 4 - OPSIWN 1ARGYFWNG CANOL CYFNOD Y TUDURIAID YNG NGHYMRU A LLOEGRTUA 1529-1570Rhan 2: HERIAU'N WYNEBU MARI AC ELISABETH tua 1553-1570Bydd yn ofynnol i ymgeiswyr astudio’n fanwl amrediad o destunau hanesyddol yn ymwneud â'rprif sialensiau oedd yn wynebu Mari ac Elisabeth tua 1553-1570. Mae hon yn barhad o rangynharach yr astudiaeth fanwl a astudiwyd ar gyfer Uned 2. Dylid defnyddio gwybodaetha dealltwriaeth a ddysgwyd eisoes yn Uned 2 wrth gyfeirio at gynnwys Uned 4. Mae Uned 4hefyd yn cynnig cyfle i asesu'r sgiliau a'r wybodaeth a feithrinwyd yn Uned 2, lle bo'nbriodol. Mae hyn yn sicrhau cynnydd o UG ac yn dangos elfen gref o ddysgu synoptig yn yrastudiaeth fanwl yn gyffredinol.Bydd yn ofynnol i ddysgwyr ddeall y cysylltiadau a'r cymhlethdodau a ddylanwadodd ar fywydyn y cyfnod hwn. Bydd hyn yn cael ei gyflawni'n bennaf drwy ddadansoddi a gwerthusoamrediad o wahanol fathau o ffynonellau cynradd a/neu cyfoes. Lle bo'n briodol, byddant yncynnwys deunydd o ffynonellau o Gymru. Yn ogystal â hynny, disgwylir i ddysgwyr drafodamrywiaeth o faterion allweddol a chysyniadau perthnasol sy'n codi o ran olaf yr astudiaethfanwl.I gefnogi ystyriaeth y materion allweddol hyn, dylai dysgwyr gael eu haddysgu am ycanlynol:Cysyniadau asafbwyntiauDatblygiadaupellach yngnghymdeithas aceconomi Cymru aLloegr 1554-1570Arwyddocâd ypwysau ar MariStiwardEffaith yrArdrefniantEglwysig a thwfPiwritaniaethMaint y bygythiadCatholig hyd at1570Materion allweddol a chynnwysDylai hyn adeiladu ar wybodaeth a dealltwriaeth o Uned 2datblygiadau cymdeithasol ac economaidd, gan gynnwys chwyddiant,tlodi, codi prisiau a thir caeedig a'u cysylltiad ag aflonyddwch;cysyniadau newydd yn ymwneud â boneddigeiddrwydd a chyfleoeddi ddod ymlaen yn gymdeithasol; y newid yn rôl y bonedd yngNghymru ar ôl y Deddfau Uno; twf trefi, masnach a diwydiant;datblygiadau mewn daliadaeth tir a sefydlu’r ystadau tirogmaterion yn ymwneud â rhywedd Mari Tudur; priodas Mari Tudur aPhilip; gwrthdaro cymbleidiol rhwng Paget a Gardiner o dan Mari;maint a chanlyniadau newid crefyddol o dan Mari; cefnogaeth i, agwrthwynebu i, y newidiadau crefyddol ar lefel lleol adfer ac erlidPabyddiaeth; achosion a natur gwrthryfel ac aflonyddwch; 1553(Lady Jane Grey) a 1554 (Wyatt)y sefyllfa wleidyddol yn 1558; Ardrefniant Eglwysig Elisabeth; ysymudiadau i gyfieithu'r Ysgrythurau i Gymraeg; sialens a nodauPiwritanaidd, cefnogaeth i Biwritaniaeth, dylanwad arweinwyrPiwritanaidd, agwedd archesgobion Elizabethy bygythiad Catholig a'i natur, y cynnydd yn y bygythiad ar ôl 1568,ymateb y llywodraeth i Wrthryfel Ieirll y Gogledd (1569), esgymuniady Pab (1570)©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 55UNED 4 - OPSIWN 2BRENHINIAETH, GWRTHRYFEL A GWERINIAETH, tua 1625-1660RHAN 2: RHYFEL CARTREF, Y GYMANWLAD A'R BROTECTORIAETH, tua 1642-1660Bydd yn ofynnol i ymgeiswyr astudio’n fanwl amrediad o destunau hanesyddol yn ymwneudâ chyfnod y Rhyfel Cartref a'r Weriniaeth, tua 1642-1660. Mae hon yn barhad o rangynharach yr astudiaeth fanwl a astudiwyd ar gyfer Uned 2. Dylid defnyddiogwybodaeth a dealltwriaeth a ddysgwyd eisoes yn Uned 2 wrth gyfeirio at gynnwys Uned 4.Mae Uned 4 hefyd yn cynnig cyfle i asesu'r sgiliau a'r wybodaeth a feithrinwyd ynUned 2, lle bo'n briodol. Mae hyn yn sicrhau cynnydd o UG ac yn dangos elfen gref oddysgu synoptig yn yr astudiaeth fanwl yn gyffredinol.Bydd yn ofynnol i ddysgwyr ddeall y cysylltiadau a'r cymhlethdodau a ddylanwadodd arfywyd yn y cyfnod hwn. Bydd hyn yn cael ei gyflawni'n bennaf drwy ddadansoddi agwerthuso amrediad o wahanol fathau o ffynonellau cynradd a/neu gyfoes. Lle bo'n briodol,byddant yn cynnwys deunydd o ffynonellau o Gymru. Yn ogystal â hynny, disgwylir iddysgwyr drafod amrywiaeth o faterion allweddol a chysyniadau perthnasol sy'n codi ogynnwys rhan olaf yr astudiaeth fanwl.I gefnogi ystyriaeth y materion allweddol hyn, dylai dysgwyr gael eu haddysgu am ycanlynol:Cysyniadau asafbwyntiauDatblygiadpellach y RhyfelCartrefEffaith twfsyniadau acanghydffurfiaethyn ystod y RhyfelCartrefArwyddocâddiwedd yfrenhiniaeth acarbrofion newyddmewnllywodraethY rhesymau drosadferiad yfrenhiniaethMaterion allweddol a chynnwysDylai hyn adeiladu ar wybodaeth a dealltwriaeth o Uned 2cryfderau a gwendidau arweinyddiaeth achos y Brenhinwyr;cryfderau a gwendidau arweinyddiaeth lluoedd y Brenhinwyr;ymddangosiad y Fyddin Model Newydd; agwedd a gweithredoeddSiarl I; methiant ymdrechion i ddod i gytundeb gwleidyddol; yr AilRhyfel Cartref a'r rhesymau dros fuddugoliaeth y Seneddymddangosiad radicaliaeth wleidyddol a chrefyddol; Lilburne a'rLefelwyr; Pumed Frenhinwyr; Rantars a grwpiau radicalaidd eraillrhaniadau gwleidyddol a chrefyddol; yr ymateb yng Nghymru i newidcrefyddoly rhesymau dros brawf a dienyddiad y Brenin, a'i effaith; Senedd yGweddill fel arbrawf mewn gweriniaeth radical;Oliver Cromwell a'r Brotectoriaeth; personoliaeth ac ymagweddCromwell tuag at y llywodraeth a'i ddewis i wrthod y Goron; terfynaugoddefgarwch crefyddol; rôl ac effaith yr Uwchfrigadwyr; y broblemo olyniaeth i Cromwell; gwactod gwleidyddol ar ôl marwolaethCromwelltrafodaethau i ddychwelyd y frenhiniaeth dan Siarl II; y rhesymaudros adferiad; etifeddiaeth y Chwyldro Seisnig erbyn 1660©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 56UNED 4 - OPSIWN 3DIWYGIO A PHROTEST YNG NGHYMRU A LLOEGR tua 1783-1848RHAN 2: PROTESTIADAU AC YMGYRCHU DROS DDIWYGIO CYMDEITHASOLtua 1832-1848Bydd yn ofynnol i ymgeiswyr astudio’n fanwl amrediad o destunau hanesyddol yn ymwneud â’Diwygio a Phrotest, tua 1832-1848. Mae hon yn barhad o ran gynharach yr astudiaethfanwl a astudiwyd ar gyfer Uned 2. Dylid defnyddio gwybodaeth a dealltwriaeth addysgwyd eisoes yn Uned 2 wrth gyfeirio at gynnwys Uned 4. Mae Uned 4 hefyd yn cynnigcyfle i asesu'r sgiliau a'r wybodaeth a feithrinwyd yn Uned 2, lle bo'n briodol. Mae hynyn sicrhau cynnydd o UG ac yn dangos elfen gref o ddysgu synoptig yn yr astudiaeth fanwl yngyffredinol.Bydd yn ofynnol i ddysgwyr ddeall y cysylltiadau a'r cymhlethdodau a ddylanwadodd arfywyd yn y cyfnod hwn. Bydd hyn yn cael ei gyflawni'n bennaf drwy ddadansoddi agwerthuso amrediad o wahanol fathau o ffynonellau cynradd a/neu cyfoes. Lle bo'n briodol,byddant yn cynnwys deunydd o ffynonellau o Gymru. Yn ogystal â hynny, disgwylir iddysgwyr drafod amrywiaeth o faterion allweddol a chysyniadau perthnasol sy'n codi o ranolaf yr astudiaeth fanwl.I gefnogi ystyriaeth y materion allweddol hyn, dylai dysgwyr gael eu haddysgu am ycanlynol:Cysyniadau asafbwyntiauDatblygiadaupellach mewnprotestiadau trefola gwledig 1832-1848Trawsffurfiad ahyn y blaidGeidwadol 1834-1846ArwyddocâdllywodraethauWhig a'udiwygiadau 1833-1841Achosion achanlyniadaudiwygiocymdeithasol1833-1848Materion allweddol a chynnwysDylai hyn adeiladu ar wybodaeth a dealltwriaeth o Uned 2gwrthwynebiad i Ddeddf Newydd y Tlodion; mudiad y Siartwyr yngNghymru a Lloegr 1836 - 1848; rolau Lovett ac O'Connor, ydeisebau, aflonyddwch yn Llanidloes a Chasnewydd yn 1839, yCynllwyn Plug 1842, gwrthdystiad 1848 a'r rhesymau dros fethiant ymudiad; Terfysgoedd Rebeca 1839-1843 a'u heffaith ar Gymruwledig; y Gynghrair er Diddymu'r Deddfau Yd a'r rhesymau dros eilwyddianttrawsffurfiad y blaid Geidwadol erbyn 1834; Sir Robert Peel felarweinydd plaid, 1834-1841; ymateb gweinyddiaethau 1841-1846 igyllid, gweinyddiaeth a'r economi; Deddf Siarter y Banc a diwygiobusnes; diddymu'r Deddfau Ydy grant i addysg 1833; y Ddeddf Ffatri 1833; Deddf Newydd yTlodion 1834; Deddf Corfforaethau Trefol 1835; CofrestruGenedigaethau, Priodasau a Marwolaethau 1836; lluoedd yr heddlugwledigpwyllgorau Seneddol a chomisiynau brenhinol; rôl Shaftesbury;diwygio ffatrïoedd a mwyngloddiau gan gynnwys Deddf 1833, DeddfMwyngloddiau 1842 a Deddf 1844; grantiau addysg ar ôl 1833;diwygio deddf y tlodion gan gynnwys ei weithredu hyd at 1847;cyflyrau mewn trefi diwydiannol; Edwin Chadwick a diwygio iechydcyhoeddus; Deddf Iechyd Cyhoeddus 1848©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 57UNED 4 - OPSIWN 4GWLEIDYDDIAETH A CHYMDEITHAS YNG NGHYMRU A LLOEGR,tua 1900-1939RHAN 2: SIALENSIAU ECONOMAIDD A CHYMDEITHASOL YNG NGHYMRU ALLOEGR,tua 1918-1939Bydd yn ofynnol i ymgeiswyr astudio’n fanwl amrediad o destunau hanesyddol ynymwneud â'r cyfnod o ddirywiad economaidd a chaledi cymdeithasol yng Nghymru aLloegr tua 1918-1939. Mae hon yn barhad o ran gynharach yr astudiaeth fanwl aastudiwyd ar gyfer Uned 2. Dylid defnyddio gwybodaeth a dealltwriaeth a ddysgwydeisoes yn Uned 2 wrth gyfeirio at gynnwys Uned 4. Mae Uned 4 hefyd yn cynnig cyfle iasesu'r sgiliau a'r wybodaeth a feithrinwyd yn Uned 2, lle bo'n briodol. Mae hyn ynsicrhau cynnydd o UG ac yn dangos elfen gref o ddysgu synoptig yn yr astudiaeth fanwlyn gyffredinol.Bydd yn ofynnol i ddysgwyr ddeall y cysylltiadau a'r cymhlethdodau a ddylanwadodd arfywyd yn y cyfnod hwn. Bydd hyn yn cael ei gyflawni'n bennaf drwy ddadansoddi agwerthuso amrediad o wahanol fathau o ffynonellau cynradd a/neu gyfoes. Lle bo'n briodol,byddant yn cynnwys deunydd o ffynonellau o Gymru. Yn ogystal â hynny, disgwylir iddysgwyr drafod amrywiaeth o faterion allweddol a chysyniadau perthnasol sy'n codi o ranolaf yr astudiaeth fanwl.I gefnogi ystyriaeth y materion allweddol hyn, dylai dysgwyr gael eu haddysgu am ycanlynol:Cysyniadau asafbwyntiauNewidiadaucymdeithasol aceconomaiddpellach yngNghymru a Lloegrar ôl 1918Materion allweddol a chynnwysDylai hyn adeiladu ar wybodaeth a dealltwriaeth o Uned 2y rhesymau dros newid diwydiannol, a chanlyniadau hynny, a'rnewid mewn perthnasoedd diwydiannol ar ôl y Rhyfel Byd Cyntaf;dirywiad y diwydiannau trwm; anghydfod diwydiannol yn ydiwydiant glo a'r Streic Gyffredinol, 1926; gweithrediad yllywodraeth i ddelio â'r dirywiad yn sefyllfa'r economi 1918-1929Achosion achanlyniadau'rDirwasgiadNewid gwleidyddola'i sialensauDatblygiadaucymdeithasol,diwylliannol ahamddenrhesymau dros ddechrau'r Dirwasgiad; diweithdra yng Nghymru ynystod y Dirwasgiad; achosion, maint ac amrywiadau rhanbarthol;effaith y Dirwasgiad ar deuluoedd a chymunedau; mudo o Gymru;polisïau'r llywodraeth i ddelio â'r dirwasgiad: llwyddiant achyfyngiadauyr etholiad, polisïau a rhesymau dros gwymp clymblaid LloydGeorge 1918-1922; y llywodraeth Lafur 1924; ffurfio Plaid Cymru;Baldwin a'r atgyfodiad Ceidwadol; newid i'r etholwyr 1918-1928; yllywodraeth Lafur 1929-1932; y rhesymau dros ffurfio'r LlywodraethGenedlaethol; Argyfwng yr Ymddiorseddiad; yr ymateb iddyhuddiad a pharatoi at ryfelmaint a natur y ddarpariaeth lles cymdeithasol mewn addysg, tai aciechyd; cynnydd mewn amser hamdden: twristiaeth, effaith y car athwf gwylwyr chwaraeon; cyflwyno tâl gwyliau; diwylliantpoblogaidd; effaith y sinema, radio a cherddoriaeth; dirywiad yr iaithGymraeg; y newid yn rôl a statws menywod©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 58UNED 4 - OPSIWN 5DIWYGIO CREFYDDOL YN EWROP tua 1500-1564RHAN 2: LLEDAENIAD PROTESTANIAETH A'R GWRTH-DDIWYGIADtua 1531-1564Bydd yn ofynnol i ymgeiswyr astudio’n fanwl amrediad o destunau hanesyddol yn ymwneud âlledaeniad Protestaniaeth a'r gwrth-ddiwygiad tua 1531-1564.Mae hon yn barhad o rangynharach yr astudiaeth fanwl a astudiwyd ar gyfer Uned 2. Dylid defnyddio gwybodaetha dealltwriaeth a ddysgwyd eisoes yn Uned 2 wrth gyfeirio at gynnwys Uned 4. Mae Uned 4hefyd yn cynnig cyfle i asesu'r sgiliau a'r wybodaeth a feithrinwyd yn Uned 2, lle bo'nbriodol. Mae hyn yn sicrhau cynnydd o UG ac yn dangos elfen gref o ddysgu synoptig yn yrastudiaeth fanwl yn gyffredinol.Bydd yn ofynnol i ddysgwyr ddeall y cysylltiadau a'r cymhlethdodau a ddylanwadodd ar fywydyn y cyfnod hwn. Bydd hyn yn cael ei gyflawni'n bennaf drwy ddadansoddi a gwerthusoamrediad o wahanol fathau o ffynonellau cynradd a/neu gyfoes. Yn ogystal â hynny, disgwyliri ddysgwyr drafod amrywiaeth o faterion allweddol a chysyniadau perthnasol sy'n codi o ranolaf yr astudiaeth fanwl.I gefnogi ystyriaeth y materion allweddol hyn, dylai dysgwyr gael eu haddysgu am ycanlynol:Cysyniadau asafbwyntiauEhangiaddaearyddola chymdeithasolpellach Lutheriaethar ôl 1531Syniadau adylanwad CalvinTwf y gwrthddiwygiadArwyddocâddiwygio'r urddaucrefyddolMaterion allweddol a chynnwysDylai hyn adeiladu ar wybodaeth a dealltwriaeth o Uned 2safle a phroblemau Siarl V; datblygiad y diwygiad radical;Ailfedyddiaeth a gwrthryfel Munster; rhaniad crefyddol yn yrAlmaen a ffurfio'r gynghrair Schmlkadic; Diet Regensburg achyflwr yr Eglwys erbyn 1541; marwolaeth Luther; HeddwchAugsburg ac ymddiorseddiad Siarl VJohn Calvin: dylanwadau ar fywyd cynnar ac esblygiadathrawiaeth; cyhoeddiadau; gwaith diwygio cynnar a'rweinidogaeth yn Strasbourg; arfer Calfiniaeth yn Geneva;cefnogaeth a gwrthwynebiad; Calvin a Luther: agweddau,nodweddion sy'n debyg ac yn wahanol; awdurdod Calvin aconcordat gydag eglwysi Zurich a Geneva; lledaeniad Calfiniaeth iFfrainc, yr Iseldiroedd, yr Almaen, Gwlad Pwyl a Dwyrain Ewropegwyddorion a phroblemau Heddwch Augsburg; diwygiad y Pab:Paul III; adroddiad i gyflwr yr Eglwys; Chwilys Rhufain; Paul IV aPius IV; atffurfiant ysbrydol; Cyngor Trannon;amrywiadaudaearyddol; rôl ysbrydol a gwleidyddol yr Eglwysymateb y frenhiniaeth, clerigwyr a'r lleygwyr; urddau crefyddolnewydd; Loyola a'r Jesiwtiaid; credoau, disgyblaethau adylanwadau; effaith y Chwyldro erbyn 1564©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 59UNED 4 - OPSIWN 6Y CHWYLDRO YN FFRAINC tua 1774-1815RHAN 2: FFRAINC: GWERINIAETH A NAPOLEON tua 1792-1815Bydd yn ofynnol i ymgeiswyr astudio’n fanwl amrediad o destunau hanesyddol ynymwneud â'r cyfnod o chwyldro yn Ffrainc tua 1792-1815. Mae hon yn barhad o rangynharach yr astudiaeth fanwl a astudiwyd ar gyfer Uned 2. Dylid defnyddiogwybodaeth a dealltwriaeth a ddysgwyd eisoes yn Uned 2 wrth gyfeirio at gynnwys Uned4. Mae Uned 4 hefyd yn cynnig cyfle i asesu'r sgiliau a'r wybodaeth a feithrinwydyn Uned 2, lle bo'n briodol. Mae hyn yn sicrhau cynnydd o UG ac yn dangos elfen gref oddysgu synoptig yn yr astudiaeth fanwl yn gyffredinol.Bydd yn ofynnol i ddysgwyr ddeall y cysylltiadau a'r cymhlethdodau a ddylanwadodd arfywyd yn y cyfnod hwn. Bydd hyn yn cael ei gyflawni'n bennaf drwy ddadansoddi agwerthuso amrediad o wahanol fathau o ffynonellau cynradd a/neu gyfoes. Yn ogystal âhynny, disgwylir i ddysgwyr drafod amrywiaeth o faterion allweddol a chysyniadauperthnasol sy'n codi o ran olaf yr astudiaeth fanwl.I gefnogi ystyriaeth y materion allweddol hyn, dylai dysgwyr gael eu haddysgu am ycanlynol:Cysyniadau asafbwyntiauDatblygiadaupellach yn dilyndymchweliad yFrenhiniaethY rhesymau dros yBraw, a'i effaith1793-1794Arwyddocâd newidgwleidyddol o'rBraw i'rConswliaethEffaith Napoleon felYmerawdwrMaterion allweddol a chynnwysDylai hyn adeiladu ar wybodaeth a dealltwriaeth o Uned 2y Confensiwn Cenedlaethol; Sefydlu Gweriniaeth Weimar;dienyddiad Louis; effaith rhyfel a goresgyniad; gwrthryfeloeddmewnol - y Vendee; levée ên massetrefniadaeth ac arfau'r Braw; Deddfau Drwgdybedigion a Frimaire;rôl Robespierre; cwymp gwrthryfel y Gironding a'r Ffederaleiddwyr;pŵer y sans-culottes; carthu'r Hébertists a'r Indulgents; y BrawMawr 1794, cwymp Robespierre a chwymp y Brawyr adwaith Thermidoraidd a'r Braw Gwyn; sefydlu'r Directoire:problemau ariannol a gwleidyddol a pholisïau'r Directoire;arweinyddiaeth filwrol Napoleon yn yr ymgyrch Eidalaidd ac yn yrAifft; coup Brumaire a'r Conswliaeth; diwygiadau Napoleoen felConswl, gan gynnwys y newidiadau cyfansoddiadol, cyfreithiol,ariannol ac addysgolNapoleon a sefydlu'r Ymerodraeth yn Ffrainc; gwahaniaethaudosbarth a theitlau; safle'r Eglwys; y Concordat; Codau Napoleon;trethiad a'r economi ganolog; effaith y rhyfel a'r System Gyfandirol;y rhesymau dros lwyddiannau milwrol Napoloen ar ôl 1799; y rhyfelyn Sbaen a Rhyfel Iberia; Ymgyrch Rwsia; ymgyrchoedd 1813-1815ac ymddiorseddiad©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 60UNED 4 - OPSIWN 7ARGYFWNG Y WERINIAETH AMERICANAIDD, tua 1840-1877RHAN 2: RHYFEL CARTREF AC AILADEILADU tua 1861-1877Bydd yn ofynnol i ymgeiswyr astudio’n fanwl amrediad o destunau hanesyddol yn ymwneud âchyfnod y Rhyfel Cartref yn America a'r cyfnod o Ail-lunio, tua 1861-1877. Mae hon ynbarhad o ran gynharach yr astudiaeth fanwl a astudiwyd ar gyfer Uned 2. Dyliddefnyddio gwybodaeth a dealltwriaeth a ddysgwyd eisoes yn Uned 2 wrth gyfeirio at gynnwysUned 4. Mae Uned 4 hefyd yn cynnig cyfle i asesu'r sgiliau a'r wybodaeth afeithrinwyd yn Uned 2, lle bo'n briodol. Mae hyn yn sicrhau cynnydd o UG ac yn dangoselfen gref o ddysgu synoptig yn yr astudiaeth fanwl yn gyffredinol.Bydd yn ofynnol i ddysgwyr ddeall y cysylltiadau a'r cymhlethdodau a ddylanwadodd ar fywydyn y cyfnod hwn. Bydd hyn yn cael ei gyflawni'n bennaf drwy ddadansoddi a gwerthusoamrediad o wahanol fathau o ffynonellau cynradd a/neu cyfoes. Yn ogystal â hynny, disgwyliri ddysgwyr drafod amrywiaeth o faterion allweddol a chysyniadau perthnasol sy'n codi o ranolaf yr astudiaeth fanwl.I gefnogi ystyriaeth y materion allweddol hyn, dylai dysgwyr gael eu haddysgu am ycanlynol:Cysyniadau asafbwyntiauDatblygiad pellachy Rhyfel Cartref ynAmerica1861-1865ArwyddocâdArlywyddiaethAbraham Lincoln1861-1865Y newid mewnagweddau iryddfreiniad ac ailluniad1863-1867Effaith yr Ail-luniad1868-1877Materion allweddol a chynnwysDylai hyn adeiladu ar wybodaeth a dealltwriaeth o Uned 2cryfderau a gwendidau perthynol y gogledd a'r de; effeithiolrwydd yprif gadlywyddion fel McClellan, Gran, Sherman, Lee a Jackson;dulliau rhyfela a strategaethau; prif ymgyrchoedd a brwydrau megisAntietam, Vicksburg, Gettysburg, gwarchae o'r môr; morâl a'rFfryntiau Cartref; ffactorau economaidd ac ariannol yng nghanlyniady Rhyfel Cartref; y rhesymau dros fuddugoliaeth y Gogleddy newid yn nodau rhyfel Abraham Lincoln; ei afael ar strategaeth;sgiliau gwleidyddol wrth reoli ei Gabinet a'i Gyngres; perthnasoedd âphwerau tramor; y penderfyniad am rhyddfreiniad; polisi tuag atdaleithiau Cydffederal wedi'u trechu; effaith llofruddiaeth Lincoln;effaith cyhoeddi'r rhyddfreiniad; y 13eg Gwelliant a'i effeithiau; y14eg Gwelliant a rôl Thaddeus Stevens; gweriniaethwyr radical a'rDeddfau Ail-lunio; Andrew Johnson a'i wrthdaro â'r Gyngresetholiad 1868; polisïau Ulysses Grant; ail-lunio radical yn y de;effaith y Deddfau Ail-lunio; gwrthwynebiad i ail-lunio radical; y KuKlux Klan; safle cymdeithasol ac economaidd Affrican-Americanwyrerbyn 1877; diwedd ail-lunio radical©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 61UNED 4 - OPSIWN 8YR ALMAEN: DEMOCRATIAETH AC UNBENNAETH tua 1918-1945RHAN 2: YR ALMAEN NATSÏAIDD, tua 1933-1945Bydd yn ofynnol i ymgeiswyr astudio’n fanwl amrediad o destunau hanesyddol yn ymwneud âpholisïau ac effaith yr Almaen Natsïaidd tua 1933-1945. Mae hon yn barhad o rangynharach yr astudiaeth fanwl a astudiwyd ar gyfer Uned 2. Dylid defnyddio gwybodaetha dealltwriaeth a ddysgwyd eisoes yn Uned 2 wrth gyfeirio at gynnwys Uned 4. Mae Uned 4hefyd yn cynnig cyfle i asesu'r sgiliau a'r wybodaeth a feithrinwyd yn Uned 2, lle bo'nbriodol. Mae hyn yn sicrhau cynnydd o UG ac yn dangos elfen gref o ddysgu synoptig yn yrastudiaeth fanwl yn gyffredinol.Bydd yn ofynnol i ddysgwyr ddeall y cysylltiadau a'r cymhlethdodau a ddylanwadodd ar fywydyn y cyfnod hwn. Bydd hyn yn cael ei gyflawni'n bennaf drwy ddadansoddi a gwerthusoamrediad o wahanol fathau o ffynonellau cynradd a/neu gyfoes. Yn ogystal â hynny, disgwyliri ddysgwyr drafod amrywiaeth o faterion allweddol a chysyniadau perthnasol sy'n codi o ranolaf yr astudiaeth fanwl.I gefnogi ystyriaeth y materion allweddol hyn, dylai dysgwyr gael eu haddysgu am ycanlynol:Cysyniadau asafbwyntiauDatblygiadaupellach ynrheolaeth y Natsïado'r Almaen ar ôl1933Materion allweddol a chynnwysDylai hyn adeiladu ar wybodaeth a dealltwriaeth o Uned 2Atgyfnerthu pŵer Hitler, 1933-1934; Tân Reichstag; DeddfGaniatáu; 'the Night of the Long Knives' ac effaith marwolaethArlywydd Hindenburg; propaganda, cyflyru a braw; systemwleidyddol y Natsïaid a graddau rheolaeth totalitaraidd; maint ygefnogaeth, gwrthwynebiad a'r gwrthsefyll i reolaeth NatsïaidEffaith polisïauhiliol, cymdeithasola chrefyddol 1933-1945Effeithiolrwyddpolisi economaiddy Natsïaid 1933-1945ideoleg hiliol y Natsïaid; Gwrth-semitiaeth; polisïau a gweithredoeddtuag at yr Iddewon, Deddfau Nuremberg; Kristallnacht; allfudiad;polisïau tuag at bobl anghymdeithasol; polisïau cymdeithasol; poblifanc; merched; gweithwyr; yr eglwysi; graddau Volksgemeinschaftperfformiad yr economi o dan y Natsïaid: ailarfogiad ac economicyfnod y rhyfel; rôlau Schacht, Goering a Speer; gwaharddUndebau Llafur a chyflwyno'r Deutsche Arbeitsfron (Undeb Llafur yrAlmaen); Nerth Drwy Lawenydd (KdF); Y Cynllun Newydd a myndi'r aael â diweithdra; y Cynlluniau Pedair BlyneddY newid ym mholisitramor y Natsïaida'r Ail Ryfel Byd1933-1945nodau ac amcanion polisi tramor y Natsïaid hyd at 1939; dechreuady rhyfel; aildrefniant yr economi i fodloni anghenion y rhyfel cyfan;llwyddiant Almaenaidd yng Ngorllewin Ewrop; yr ymosodiad ar yrUndeb Sofietaidd; y Gynhadledd Wannsee a'r 'Datrysiad Terfynol; yffactorau'n arwain at drechu'r Almaen erbyn 1945; effaith y rhyfel arrannau gwahanol o gymdeithas©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 622.4 Uned 5Asesiad diarholiad yw Uned 5.Mae dysgwyr yn ymchwilio i fater o drafodaeth hanesyddol drwy astudiogwahanol ddehongliadau hanesyddol. Mae'r gydran hon yn annogdysgwyr i egluro sut apham y ffurfiwyd dehongliadau hanesyddol gwahanol. Bydd y mater a ddewisir yngalluogi iddysgwyr estyn ac ehangu ar eu dealltwriaeth o agweddau ar yr hanes a astudiwydyn rhannau ehangach y fanyleb neu gall ddod o faes hanes nad yw'n cael eiastudio'n unman arall yn y fanyleb. Fodd bynnag, ni ddylai'r mater sy'ncael ei ddewis ddyblygu cynnwys yr astudiaethau manwl a ddewiswydyn Unedau 2 a 4.Gall y dewis o destunau priodol ychwanegu cydlyniad a gwybodaeth ehangach i'rcwrs cyffredinol drwy ganiatáu’r canlynol: bydd y dysgwyr yn ehangu ac yn gwella eu gwybodaeth o agweddau arhanes a astudiwyd yn unedau ehangach y cwrs; bydd y dysgwyr yn astudio testun sy'n ymestyn neu'n newid amrediad neuraddfa eu gwybodaeth hanesyddol; bydd y dysgwyr yn astudio math gwahanol o hanes; bydd y dysgwyr yn ategu eu haddysgu mewn meysydd eraillMae manylion pellach ynghylch Uned 5 i'w cael yn Adran 3.2.©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 633 ASESU3.1 Amcanion asesu a phwysoliMae amcanion asesu'r fanyleb hon wedi'u rhoi isod. Rhaid i ddysgwyr:AA1: Dangoswch, trefnwch a chyfathrebwch wybodaeth a dealltwriaeth er mwyndadansoddi a gwerthuso'r nodweddion allweddol sy'n perthyn i'r cyfnodau aastudiwyd, gan wneud safbwyntiau cadarnhaol ac archwilio cysyniadau, fel ybo'n briodol, o achos, canlyniad, newid, parhad, tebygrwydd, gwahaniaeth acarwyddocâdAA2: Dadansoddi a gwerthuso deunydd ffynhonnell briodol, sy'n gynradd a / neu'ngyfoes i'r cyfnod, o fewn ei gyd-destun hanesyddolAA3: Dadansoddi a gwerthuso, mewn perthynas â'r cyd-destun hanesyddol, ffyrddgwahanol y cafodd agweddau ar y gorffennol eu dehongli.Dangosir pwysoli'r amcanion asesu isod fel canran o'r Safon Uwch lawn, maepwysoli'r UG mewn cromfachau.UnedUnedPwysoliAA1 AA2 AA3UG Uned 1 20% (50%) 20% (50%)UG Uned 2 20% (50%) 10% (25%) 10% (25%)U2 Uned 3 20% 20%U2 Uned 4 20% 10% 10%U2 Uned 5 20% 5% 5% 10%Cyfanswm 100% 55% 25% 20%©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 643.2 Trefniadau asesu diarholiadMae'n rhaid i fanylebau Safon Uwch mewn hanes gael asesiad mewnol sy'n cynnwys20% o gyfanswm y marciau. Yn Safon Uwch Hanes CBAC, rhoddir sylw i'r asesiadmewnol yn Uned 5.Bydd dysgwyr yn ymchwilio i fater trwy astudio dehongliadau hanesyddol gwahanol.Mae'r uned hon yn annog dysgwyr i ymchwilio, dadansoddi, gwerthuso a defnyddioamrediad o ffynonellau, rhai cyfoes a rhai diweddarach, i egluro sut a pham maedehongliadau hanesyddol gwahanol yn cael eu ffurfio. Bydd yn caniatáu i ddysgwyrarddangos y sgiliau a'r ddealltwriaeth a ddatblygwyd yn y cwrs i ddangosdealltwriaeth o ddull a gwaith haneswyr a'u dadleuon. Mae'n ofynnol i ddysgwyrarddangos sut y gellir defnyddio ffynonellau i ategu ffurfio dehongliadau gwahanolneu gyferbyniol.Bydd y mater a ddewisir yn galluogi iddysgwyr estyn ac ehangu ar eu dealltwriaeth o agweddau ar yr hanes aastudiwyd yn rhannau ehangach y fanyleb neu gall ddod o faes hanes nad yw'n caelei astudio'n unman arall yn y fanyleb.Fodd bynnag, ni ddylai'r mater sy'n cael ei ddewis ddyblygu cynnwys yrastudiaethau manwl a ddewiswyd yn Unedau 2 a 4.Gall y dysgwyr ddewis eu teitlau traethawd eu hunain, neu mae'n bosibl i'r ganolfanroi un neu ddau o deitlau wedi'u cymeradwyo i'r dysgwyr. Gall y dewis o destunaupriodol ychwanegu cydlyniad a gwybodaeth ehangach i'r cwrs cyffredinol drwyganiatáu’r canlynol:bydd y dysgwyr yn ehangu ac yn gwella eu gwybodaeth o agweddau ar hanes aastudiwyd yn unedau ehangach y cwrs. Er enghraifft, gallai dysgwyr sy'n astudiollinach y Tuduriaid yn Uned 1 edrych ar y newid yn natur y frenhiniaeth neu gallaidysgwyr sy'n astudio datblygiadau yn y bedwaredd ganrif ar bymtheg yn Ewropedrych ar ddehongliadau o'r berthynas rhwng Cavour a Garibaldibydd y dysgwyr yn astudio testun sy'n ymestyn neu'n newid amrediad eugwybodaeth hanesyddol. Er enghraifft, gallai dysgwyr sy'n astudio hanes ybedwaredd ganrif ar bymtheg a'r ugeinfed ganrif yn eu hunedau arholiadymchwilio i fater o'r cyfnod canoloesol, o hanes lleol neu ranbarthol, neu o ardalddaearyddol wahanolbydd y dysgwyr yn astudio math neu raddfa wahanol o hanes. Er enghraifft,gallant ymchwilio i thema benodol megis hanes rhywedd, technolegol,diwylliannol neu filwrolbydd y dysgwyr yn ategu eu haddysgu mewn meysydd eraill. Er enghraifft gallaidysgwyr llenyddiaeth, cerddoriaeth neu ieithoedd ddewis astudio datblygiadpriodol, fel y newid mewn diwylliant yn y bedwaredd ganrif ar bymtheg yn yrAlmaen neu Ffrainc cyn 1815; gallai dysgwyr sy'n astudio gwyddoniaeth edrychar effaith datblygiad gwyddonol neu ddatblygiad gwyddoniaeth feddygol drosgyfnod, er enghraifft, y Dadeni.©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 65Cymeradwyo cynigion yr asesiad mewnolBydd angen i'r holl ymholiadau am asesiad nad yw'n arholiad gael ei gymeradwyogan CBAC. Bydd angen i ganolfannau gyflwyno Ffurflen Gynnig (ar gael ar wefanCBAC) yn cynnwys manylion pob un o'r teitlau ymholiad arfaethedig ynghyd âmanylion eu cwrs, i CBAC. Darperir manylion gweinyddol pellach yng Nghanllawiau'rAthrawon ar wefan CBAC. Mae'n rhaid i ganolfannau gyflwyno Ffurflen Gynnignewydd ar gyfer pob cyfres os nad yw teitlau'r ymholiad wedi'u cymeradwyo eisoes;bydd angen newid teitlau ymholiad sydd wedi'u cymeradwyo ar ôl tair blynedd. Nidoes cyfyngiad ar y nifer o ymgeiswyr sy'n dewis yr un teitl ymholiad, fodd bynnagmae'n rhaid i'r ganolfan sicrhau bod gwaith pob dysgwr yn waith annibynnol.Mae'n rhaid i ganolfannau sicrhau eu bod yn cyflwyno'r Ffurflen Gynnig a'u bod wediderbyn cadarnhad gan CBAC bod teitl(au) dewisol yr ymholiad yn addas o leiaf ddegwythnos cyn dechrau ar yr ymarfer.Ni ddylai dysgwyr ddechrau ar unrhyw waith nes i'r ganolfan dderbyncymeradwyaeth ysgrifenedig ffurfiol gan CBAC.CANLLAWIAU AR GYFER CYNNAL AC ASESU UNED 51. Diffinio'r dasgMae'n rhaid i'r holl deitlau a ddewiswyd gael eu cynnig gan y ganolfan a'ucymeradwyo gan CBAC. Bydd yr holl ymholiadau hanesyddol yn cael eu marcio gany ganolfan a'u safoni gan safonwr allanol. Dylai'r ymholiadau hanesyddol fod ar ffurfdarn ysgrifenedig estynedig sy'n cyfeirio at y mater hanesyddol a osodwyd.2. Hyd yr ymateb i'r ymholiad hanesyddolDylai'r ymateb i'r holl ymholiadau hanesyddol fod rhwng 3000 a 4000 o eiriau, hebgynnwys detholiadau o ffynonellau hanesyddol a'r rhai hynny sy'n ddehongliadau.3. Sgiliau penodol i'w asesu a'u pwysoliMae Uned 5 yn canolbwyntio ar y tri amcan asesu. Asesir y defnydd o wybodaeth adealltwriaeth, yn ogystal â gwerthuso a dadansoddi ffynonellau er mwyn egluro sut apham y ffurfiwyd dehongliadau gwahanol yn enwedig mewn perthynas â chyd-destunhanesyddol.AA1AA2AA3Amcanion asesu Pwysoli %25% o'rgydranDangoswch, trefnwch a chyfathrebwch wybodaeth adealltwriaeth er mwyn dadansoddi a gwerthuso'rnodweddion allweddol sy'n perthyn i'r cyfnodau a astudiwyd,gan wneud safbwyntiau cadarnhaol ac archwiliocysyniadau, fel y bo'n briodol, o achos, canlyniad, newid,parhad, tebygrwydd, gwahaniaeth ac arwyddocâd.Dadansoddi a gwerthuso deunydd ffynhonnell briodol, sy'ngynradd a / neu'n gyfoes i'r cyfnod, o fewn ei gyd-destunhanesyddolDadansoddi a gwerthuso, mewn perthynas â'r cyd-destunhanesyddol, ffyrdd gwahanol y cafodd agweddau ar ygorffennol eu dehongli.25% o'rgydran50% o'rgydran©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 664. Gosod yr ymholiad hanesyddolMae'n rhaid i ganolfannau a dysgwyr unigol ddatblygu eu hymholiadau eu hunain.Dylid nodi'r pwyntiau canlynol wrth osod ymholiad hanesyddol priodol.Mae'n rhaid i'r holl ymholiadau hanesyddol gael eu gosod ar fater cynhennus ygellir gwerthuso ei ddilysrwydd.Gall canolfannau osod hyd at bedwar ymholiad hanesyddol gwahanol ar gyferpob carfan o ddysgwyr.Gallai dysgwyr osod eu hymholiadau hanesyddol eu hunain.Mae'n rhaid i'r holl ymholiadau hanesyddol a osodir gan ganolfan neu ddysgwrganolbwyntio ar fater o ddadlau hanesyddol arwyddocaol.Mae'n rhaid i'r holl ymholiadau hanesyddol ganiatáu dysgwyr i drafod y datblygiadyn nadleuon yr haneswyr yn ymwneud â'r mater hwn.Mae'n rhaid i'r holl ymholiadau hanesyddol ganiatáu i ddysgwyr drafod ac eglurodatblygiadau o leiaf dau ddehongliad hanesyddol gwahanol neu wrthgyferbyniol.Dylai'r ymholiad hanesyddol fod ar ffurf mater a chwestiwn perthnasol sy'n olrhaindatblygiad y mater hwnnw. gallai enghreifftiau o ymholiadau hanesyddol o'r mathhynny fod yn seiliedig ar y mathau canlynol o gwestiynau:• Mae Chamberlain yn haeddu cael ei feirniadu fel dyn euog am ei bolisidyhuddiad tuag at yr Almaen 1937-1939. Pa mor ddilys yw'r asesiadhwn o bolisi tramor Chamberlain tan ddatganiad o ryfel ym mis Medi1939?• Mae haneswyr yn anghytuno am effaith y Pla Du yn y cyfnod 1348 -1400 yng Nghymru a Lloegr. Pa mor bell ydych chi'n cytuno mai prifeffaith y Pla Du oedd ar yr economi yng Nghymru a Lloegr yn y cyfnod1348 - 1400?• Ydych chi'n cytuno â'r safbwynt mai'r prif reswm dros oroesiad yr iaithGymraeg yn yr ugeinfed ganrif oedd dylanwad addysg drwy gyfrwng yGymraeg?• Ydych chi'n cytuno bod Mao Zedong wedi gwella gwaith i bobl Chinayn y cyfnod rhwng 1949 a 1976?Mae'n rhaid i ddysgwyr ymchwilio a darparu eu hystod eu hunain o ffynonellau cyfoesa detholiadau o ddehongliadau hanesyddol. Ystyrir 'ystod' yn gyfanswm o 8 i 10.Gellir defnyddio'r holl ymholiadau hanesyddol a osodwyd gan ganolfan ac agymeradwywyd gan CBAC am uchafswm o dair blynedd.Rhoddir canllawiau pellach ar osod ymholiadau hanesyddol yn y CanllawiauAthrawon sydd ar gael ar wefan CBAC.©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 675. Rôl yr athro wrth gyflwyno'r asesiad diarholiadDylai athrawon ddilyn y gweithdrefnau a nodir isod.Dylai'r holl ymholiadau hanesyddol ganolbwyntio ar gwestiwn neu fater hanesyddolsydd wedi'i ddehongli'n wahanol gan haneswyr.Caniateir i athrawon ddarparu cwrs astudio byr yn seiliedig ar sgiliau sy'n rhoi sylw iwaith haneswyr wrth greu dehongliadau ac ymageweddau i ddadansoddi agwerthuso dehongliadau hanesyddol gwahanol. Dylai'r cwrs hwn helpu ymgeiswyr iddatblygi sgiliau ymholi, er enghraifft, cadw cofnod a gwneud cyfeiriadau'n effeithiol,sgiliau cynllunio a gwneud defnydd effeithiol o lyfrgell a'r rhyngrwyd.Disgwylir i athrawon oruchwylio gwaith y dysgwyr i'w galluogi i ddilysu'n hyderus maigwaith yr unigolyn ei hun yw'r gwaith sy'n cael ei gyflwyno. Felly, mae'n rhaid iathrawon allu goruchwylio'r gwaith wrth iddo symud ymlaen o'r cynllunio cychwynnol,i'r ymchwil, gwneud drafft a'r cyflwyniad terfynol.Rhoddir canllawiau pellach ar rôl yr athrawon wrth gyflwyno a chynnal yr ymholiadhanesyddol yn y Canllawiau Athrawon sydd ar wefan CBAC.6. Ymchwilio i'r ymholiad hanesyddolMae'n rhaid i ddysgwyr symud ymlaen i ymchwilio i'r mater hanesyddol a ddewiswydtrwy ddadansoddi a gwerthuso ystod o ffynonellau a dehongliadau a ymchwiliwyd ynunigol. Mae'n rhaid i'r dysgwyr nodi'r rhain yn annibynnol.Gallai'r ymchwil i ddeunydd sy'n ymwneud â'r mater neu'r broblem gynnwys ycanlynol:disgrifiadau a dadansoddiadau hanesyddol o'r materdisgrifiadau neu adroddiadau uniongyrchol cyfoesdadansoddiad neu farn gyfoesadroddiadau eraill, gan gynnwys mwy nag un safbwynt neu ddehongliad o'r materhanesyddoly defnydd o gynrychiolaeth fideo, ffilm neu amgueddfa.Mae'n hanfodol bod dysgwyr yn ystyried y cyd-destun hanesyddiaethol o o leiaf dauddehongliad gwahanol neu gyferbyniol yn eu hymateb. Bydd angen i'r dysgwrymchwilio i'r hyn yn annibynnol.Mae'n rhaid i ddysgwyr ddefnyddio TGCh yn eu hymchwil ac wrth gyflwyno euhymateb i'r dasg.7. Ysgrifennu'r ymateb i'r ymholiad hanesyddol7.1Mae'n rhaid i'r holl ymholiadau hanesyddol gael eu hysgrifennu gan y dysgwyr drosgyfnod o amser a bennir gan y ganolfan sy'n ddigonol. Dyali canolfannau sicrhaubod gwaith y dysgwyr yn cael ei fonitro gan atrhawon a bod gan yr athrawondrosolwg o'r ymatebion sy'n datblygu. Mae'r pwyslais ar ddysgwyr yn ymgymryd agymchwil annibynnol a defnyddio TGCh yn golygu y bydd rhaid i ddysgwyr ymchwilio,datblygu ac ysgrifennu eu hymateb y tu allan i sefyllfa arferol yr ystafell ddosbarth.Fodd bynnag, mae'n hanfodol bod yr athro'n parhau i fonitro a chadw golwg ar ygwaith ar gyfer yr ymarfer hwn er mwyn sicrhau dilysrwydd yr ymateb.©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 68Mae'n rhaid i ddysgwyr gadw unrhyw nodiadau bras a deunyddiau fel tystiolaeth owneud y gwaith yn annibynnol. Bydd disgwyl i athrawon a dysgwyr lofnodi datganiadmai eiddo'r dysgwr yw'r holl waith a gynhyrchwyd.Rhoddir canllawiau pellach ar rôl yr athro yn y Canllawiau Athrawon sydd ar wefanCBAC.7.2 Strwythuro'r ymateb i'r ymholiad hanesyddolAnogir canolfannau i gynghori dysgwyr i ystyried agweddau penodol wrth greu euhymatebion:mae'n rhaid i ymatebion gyfeirio at yr union ymholiad hanesyddol a osodwydrhaid i'r ddadl ar y mater gael ei osod yn ei gyd-destun hanesyddoldylai'r dadansoddiad a'r gwerthusiad o'r deunydd fod wedi'i integreiddio i eglurosut a pham bod gwahaniaethau mewn dehongliadau hanesyddoleglurhad o faterion hanesyddiaethol perthnasolmae'n rhaid i ymatebion adeiladu at farn wedi'i cyfiawnhau yn ei gyd-destunhanesyddoldylai ymatebion fod yn gydlynol, clir, wedi'u hintegreiddio ac yn gryno.Dylai canolfannau hefyd sicrhau bod dysgwyr yn cael eu cynghori:y dylid defnyddio amrywiaeth o fathau gwahanol o ddeunydd ffynhonnell yn yrymatebioni rifo pob tudalen o'r ymatebi osod y ffynonellau a ddarparwyd gan y dysgwyr yn y safle briodol yng nghorff yrymatebi nodi cyfeirnod clir i darddiad pob ffynhonell a detholiadau/dehongliadau addarparwydbod angen llyfryddiaethbod rhaid darparu cyfrif geiriau.8. Marcio'r ymatebBydd yr ymateb yn cael ei farcio yn y ganolfan. Bydd yr athro/athrawes sy'n marcio'rgwaith yn cymhwyso'r meini prawf a'r disgrifyddion band fel y nodir yn y cynllunmarcio a ddarparwyd gan CBAC (gweler Atodiad A yn y fanyleb.) Os oes mwy nagun grŵp addysgu mewn canolfan, mae'n rhaid cynnal safoni mewnol yn unol âchanllawiau CBAC. Bydd CBAC yn rhoi cyfarwyddiadau i ganolfannau ar y broses ydylid ei defnyddio i ddewis gwaith ymgeiswyr i'w anfon at safonwr dynodedig.Mae'n ofynnol i athrawon ddangos sut mae marciau wedi cael eu dyfarnu yn erbyn ymeini prawf yn Atodiad A yn y fanyleb gan ddefnyddio anodi clir ar y testun neu arymyl y dudalen a thrwy sylwadau adolygol. Dylai'r anodi a'r sylwadau gael eu llunioer mwyn galluogi'r Safonwr i weld yn glir pa mor bell mae'r dysgwr wedi bodlonigofynion y meini prawf. Rhoddir canllawiau pellach ar gymhwyso'r meini prawfmarcio, marcio ac anodi'r traethodau yn y Canllawiau Athrawon sydd ar gael arwefan CBAC.9. Y broses safoniMae'n rhaid i'r holl waith a gyflwynir ar gyfer yr uned hon gael ei asesu'n briodol gany ganolfan a lle mae mwy nag un athro/athrawes mae'n rhaid cynnal safoni mewnolpriodol. Bydd safoni allanol yn digwydd ar ffurf samplu o ystod o waith dysgwyr gansafonwr CBAC. Bydd y safonwr yn pennu p'un ai a yw'r cynllun marciocymeradwyedig wedi'i gymhwyso'n gywir ac yn gyson, ac yn gwneud argymelliadaupriodol i CBAC.©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 69Rhoddir canllawiau pellach ar y broses safoni a samplu yn y Canllawiau Athrawonsydd ar gael ar wefan CBAC.10. DilysuMae'n bwysig i'r asesu diarholiad gael ei fonitro'n drylwyr gan y canolfannau i sicrhaumai'r ymgeiswyr eu hunain sydd wedi gwneud yr holl waith. Mae gofyn i bobymgeisydd lofnodi dogfen ddilysu sy'n cadarnhau gwreiddioldeb ei aseiniad(au) a rhaidi'r canolfannau lofnodi i gadarnhau eu bod wedi cymryd pob cam rhesymol i ddilysuhyn. Dylid cwblhau taflen glawr yr asesiad diarholiad ar gyfer yr holl ymgeiswyr, nid ynunig ar gyfer yr ymgeiswyr sydd wedi cael eu dewis ar gyfer y sampl i'w anfon at ysafonwr. Gellir llwytho i lawr y ffurflenni o'r wefan. Gellir gwella dilysrwydd gangymryd sylw gofalus o'r manylion canlynol:CydnabyddiaethMae'n rhaid i gyfeiriadau at ddehongliadau haneswyr nodedig gael eu cydnabod yn glirbob amserac mae'n ofynnol cael llyfryddiaeth. Mae'n rhaid i ddysgwyr gydnabod yr hollffynonellau a ddefnyddiwyda nodi tarddiad y ffynhonnell mewn ffordd y gallai'r Safonwr ei ddefnyddio i wiriotarddiad y ffynhonnell e.e. mae'r ffynhonnell yn dod gan General Heinz Guderian,arbenigwr tanciaublaenllaw, oedd yn gwneud sylwadau ar y pryd, a ddyfynnwyd yn Years of Weimarand the Third Reich, ganDavid Evans & Jane Jenkins, Hodder Murray, 2005, tud.318DrafftioGellir rhoi arweiniad gan athrawon o ran ail-ddrafftio aseiniadau ond dylai hyngynnwysarsylwadau cyffredinol yn unig. Unwaith mae'r aseiniad wedi'i gyflwyno a'i farcio'nderfynol, ni ellir adolygu'r gwaith ymhellach. Mae arweiniad pellach ar rôl yrathro uchod yn Adran 6, yn ogystal ag yn y Canllawiau Athrawon sydd ar wefanCBACMae hefyd ar gael yn nogfen y CGC Cyfarwyddiadau ar gyfer cynnal gwaith cwrs.Llên-ladradMae'n ofynnol i ganolfannau fod yn wyliadwrus ac i wrthod dyfarnu marciau neugyflwyno unrhyw waithi'w safoni pan mae amheuaeth nad gwaith yr ymgeisydd ei hun ydyw. Bydd ymgeiswyryn cael eu cosbi am unrhyw ymdrech o lên-ladrad. Mae cyngor ac arweiniad cyffredinolar beth i'w wneudos oes amheuaeth o lên-ladrad i'w weld ar y wefan.©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 704 GWYBODAETHDECHNEGOL4.1 CofrestruManyleb unedol yw hon sy'n caniatáu am elfen o asesu mewn camau.Bydd cyfleoedd asesu ar gael yn ystod cyfnod asesu'r haf bob blwyddyn, tanddiwedd oes y fanyleb hon.Bydd Uned 1 ac Uned 2 ar gael yn 2016 (a phob blwyddyn wedi hynny) a dyfernir ycymhwyster UG am y tro cyntaf yn yr haf 2016.Bydd Uned 3, Uned 4 ac Uned 5 ar gael yn 2017 (a phob blwyddyn wedi hynny) adyfernir y cymhwyster Safon Uwch am y tro cyntaf yn yr haf 2017.DIM OND UN WAITH y mae hawl gan ymgeiswyr i ailsefyll unedau cyn ardystio'rcymhwyster, a'r canlyniad gwell yn cyfrannu at y cymhwyster. Bydd oes ycanlyniadau uned unigol, cyn ardystio'r cymhwyster, ond yn cael ei chyfyngu gan oesy fanyleb ei hun.Gall ymgeisydd ailsefyll y cymhwyster cyfan fwy nag unwaith.Mae rhifyn cyfredol ein dogfen Dulliau Cofrestru a Gwybodaeth am y Codau yn rhoi'rdulliau cofrestru diweddaraf.Nid oes unrhyw gyfyngiad ar gofrestru am y fanyleb hon ynghyd ag unrhyw fanylebUG neu Safon Uwch arall CBAC.©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 714.2 Graddio, dyfarnu ac adrodd yn ôlBydd y graddau cyffredinol ar gyfer y cymhwyster TAG UG yn cael eu cofnodi felgradd ar y raddfa A i E. Bydd y graddau cyffredinol ar gyfer y cymhwyster TAG SafonUwch yn cael eu cofnodi fel gradd ar y raddfa A* i E. Bydd y canlyniadau sy'n methuâ chyrraedd y safon isaf ar gyfer y dyfarniad yn cael eu dangos fel U(annosbarthedig). Defnyddir llythyren fach a i e i ddangos graddau unedau ar slipiaucanlyniadau ond nid ar y tystysgrifau.Defnyddir y Raddfa Marciau Unffurf (GMU) mewn manylebau unedol fel ffordd oadrodd, cofnodi a chyfansymio canlyniadau asesiadau uned ymgeiswyr. Mae'r GMUyn cael ei defnyddio fel y bydd ymgeiswyr sy'n cyrraedd yr un safon yn cael yr unmarc unffurf, pryd bynnag y cymerwyd yr uned. Bydd canlyniadau unedau unigol a'rdyfarniad pwnc cyffredinol yn cael eu mynegi fel marc unffurf ar raddfa sy'n gyffredin ibob cymhwyster TAG. Mae cyfanswm o 200 marc unffurf i'r TAG UG a chyfanswm o500 marc unffurf i'r TAG Safon Uwch. Mae cyfanswm marciau unffurf unrhyw unedyn dibynnu ar y pwysoli am yr uned honno yn y fanyleb.Mae marciau unffurf yn cyfateb i raddau uned fel a ganlyn:Gradd unedPwysoli'r Unedau Uchafswm marciau unffurf uned a b c d eUned 1 (20%) 100 80 70 60 50 40Uned 2 (20%) 100 80 70 60 50 40Uned 3 (20%) 100 80 70 60 50 40Uned 4 (20%) 100 80 70 60 50 40Uned 5 (20%) 100 80 70 60 50 40Mae'r marciau unffurf a enillwyd am bob uned yn cael eu hadio at ei gilydd a'r raddam y pwnc yn cael ei seilio ar y cyfanswm hwn.Gradd y cymhwysterUchafswm marciau unffurf A B C D ETAG UG 200 160 140 120 100 80TAG SafonUwch500 400 350 300 250 200Ar Safon Uwch, dyfernir Gradd A* i ymgeiswyr sydd wedi ennill Gradd A (400 marcunffurf) yn y cymhwyster Safon Uwch cyffredinol ac o leiaf 90% o gyfanswm ymarciau unffurf ar gyfer yr unedau U2 (270 marc unffurf).©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 72ATODIAD ATAG SAFON UWCH HANES CBACCYNLLUN MARCIO GENERIG UNED 5 70AA1: Dangoswch, trefnwch a chyfathrebwch wybodaeth a dealltwriaeth er mwyndadansoddi a gwerthuso'r nodweddion allweddol sy'n perthyn i'r cyfnodau aastudiwyd, gan wneud safbwyntiau cadarnhaol ac archwilio cysyniadau, fel ybo'n briodol, o achos, canlyniad, newid, parhad, tebygrwydd, gwahaniaeth acarwyddocâd.Band 6Band 5Band 4Band 3Band 2Band 113-15marciau10-12marciau7-9marciau5-6marciau3-4marciau1-2marciauMae'r dysgwr yn gallu dadansoddi a gwerthuso'r materionallweddol yn effeithiol mewn perthynas â'r cwestiwn a osodwyd.Mae barn ddwys, â ganddi ffocws, ac wedi'i chyfiawnhau yn caelei llunio. Mae'r dysgwr yn gallu arddangos, trefnu a chyfathrebugwybodaeth fanwl gywir sy'n dangos dealltwriaeth glir o'r cyfnod aastudiwyd. Mae'r dysgwr yn gallu cyfathrebu'n glir ac yn rhugl,gan ddefnyddio iaith a strwythur gyda lefel uchel o gywirdeb, acymateb sy'n gydlynol, clir, cryno ac wedi'i lunio'n dda.Mae'r dysgwr yn gallu dadansoddi a gwerthuso'r materionallweddol yn effeithiol mewn perthynas â'r cwestiwn a osodwyd.Mae ymdrech glir i lunio barn wedi'i chyfiawnhau a'i hategu.Mae'r dysgwr yn gallu arddangos a threfnu gwybodaethhanesyddol berthnasol a manwl gywir o'r cyfnod a astudiwyd.Mae'r dysgwr yn gallu cyfathrebu'n fanwl gywir ac yn rhugl ganddefnyddio iaith a strwythur briodol gyda lefel uchel o fanwlgywirdeb.Mae'r dysgwr yn gallu dangos dealltwriaeth o'r materion allweddolgan arddangos dadansoddiad a gwerthusiad cadarn. Mae barni'w gweld ond mae diffyg cefnogaeth neu gadarnhad. Maetystiolaeth o ddefnyddio gwybodaeth yn fanwl gywir a chyfathrebuysgrifenedig o ansawdd dda gyda lefel resymol o fanwl gywirdebMae'r dysgwr yn gallu dangos dealltwriaeth trwy rhywfaitn oddadansoddi a gwerthusiad o'r materion allweddol. Mae ymdrechi lunio barn ond nid yw wedi'i gefnogi'n gadarn nac yn gytbwys.Mae rhywfaint o wybodaeth berthnasol yn cael ei arddangos acmae ansawdd cyfathrebu ysgrifenedig yn rhesymol ac yn cyfleu'rystyr yn glir er efallai bod gwallau sillafu, atalnodi a gramadeg.Mae'r dysgwr yn darparu rhywfaint o wybodaeth berthnasol am ycwestiwn gosod sy'n cael ei ddethol a'i ddefnyddio'n briodol. Maeymdrech i ddarparu barn yn y cwestiwn a osodwyd. Maeansawdd cyfathrebu ysgrifenedig yn rhesymol ac yn cyfleu'r ystyrer efallai bod gwallau.Mae'r dysgwr yn darparu gwybodaeth gyfyngedig am y mater.Ceir ymdrech fach i ddarparu barn am y cwestiwn a osodwyd.Mae ymdrech i gyfleu ystyr ond mae gwallau i'w gweld.Dylid dyfarnu 0 marc am ymateb amherthnasol neu anghywir.©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 73AA2: Dadansoddi a gwerthuso deunydd ffynhonnell briodol, sy'n gynradd a / neu'ngyfoes i'r cyfnod, o fewn ei gyd-destun hanesyddolBand 6Band 5Band 4Band 3Band 2Band 113-15marciau10-12marciau7-9marciau5-6marciau3-4marciau1-2marciauMae'r dysgwr yn dangos dealltwriaeth glir o gryfderau agwendidau'r ffynonellau a ddewiswyd. Bydd y ffynonellau wedi'udadansoddi a'u gwerthuso'n glir yn nghyd-destun hanesyddol yrymholiad gosod. Bydd y dysgwr yn gwneud ymdrech wedi’igynnal a'i ddatblygu i ddefnyddio'r ffynonellau'n uniongyrchol iateb y cwestiwn penodol a osodwyd.Mae'r dysgwr yn gallu dangos dealltwriaeth glir drwy ddadansoddia gwerthuso'r ffynonellau a ddewiswyd yn eu cyd-destunhanesyddol, gan gynnwys ystyried eu cryfderau a'u gwendidau oran yr ymholiad penodol. Mae'r dysgwr yn defnyddio'rffynonellau'n briodol i gefnogi'r barn a luniwyd am yr ymholiadpenodol.Mae'r dysgwr yn gallu dadansoddi a gwerthuso'r ffynonellau addewiswyd i ddatblygu ymateb sy'n dechrau trafod cryfderau agwendidau'r ffynonellau yng nghyd-destun yr ymholiad penodol.Mae'r dysgwr hefyd yn dangos ymwybyddiaeth o'r cyd-destunhanesyddol ehangach gan ddefnyddio'r ffynonellau i gefnogi'r farna luniwyd am yr ymholiad penodol.Mae'r dysgwr yn gallu dadansoddi a gwerthuso'r ffynonellau addewiswyd i ddatblygu ymateb sy'n dechrau trafod cryfderau agwendidau'r ffynonellau yng nghyd-destun yr ymholiad penodol.Mae'r dysgwr yn dechrau dadansoddi a gwerthuso'r ffynonellau iddatblygu ymateb sy'n gwneud ymdrech i wneud sylwadau ar eudefnydd yn yr ymholiad penodol. Mae gwerthusiad y ffynonellauhyn yn fecanyddol ac mae diffyg cyd-destun.Mae'r dysgwr yn defnyddio'r ffynonellau ar gyfer eu cynnwys ynunig. Mae tystiolaeth gyfyngedig o'r defnydd o ystod offynonellau.Dylid dyfarnu 0 marc am ymateb amherthnasol neu anghywir.©WJEC CBAC Cyf.

TAG UG a Safon Uwch Hanes 74AA3: Dadansoddi a gwerthuso, mewn perthynas â'r cyd-destun hanesyddol, ffyrddgwahanol y cafodd agweddau ar y gorffennol eu dehongli.Band 6Band 5Band 4Band 3Band 2Band 126-30marciau21-25marciau16-20marciau11-15marciau5-10marciau1-5marciauMae'r dysgwr yn gallu trafod y cwestiwn a osodwyd yng nghyddestundehongliadau eraill. Mae'r dysgwr yn gallu ystyrieddilysrwydd y dehongliadau yn nhermau datblygiad y cyd-destunhanesyddiaethol, ac yn gallu arddangos dealltwriaeth o sut apham mae'r mater wedi'i ddehongli mewn ffyrdd gwahanol.Mae'r dysgwr yn gallu trafod pam mae hanesydd penodol neuymagwedd ar hanes yn llunio dehongliad yn seiliedig ar ydystiolaeth yn y ffynhonnell a ddefnyddiwyd.Mae'r dysgwr yn gallu trafod y cwestiwn a osodwyd yng nghyddestundehongliadau eraill, ac yn benodol trafod gwaith haneswyrgwahanol a/neu ymagweddau ar hanes i ddangos dealltwriaeth oddatblygiad y ddadl hanesyddol. Mae'r dysgwr yn galludadansoddi a gwerthuso'r materion allweddol yn y cwestiwn aosodwyd wrth ystyried y dehongliad yn y cwestiwn.Mae'r dysgwr yn gallu ystyried y cwestiwn a osodwyd yn nhermausut datblygodd y ddadl hanesyddol dan sylw. Mae ymdrech iegluro pam mae dehongliadau gwahanol wedi'u ffurfio a rhoddirystyriaeth i wrthddadl yr un a gyflwynwyd yn y cwestiwn.Mae'r dysgwr yn gallu trafod y cwestiwn a osodwyd yn nhermausut datblygodd y ddadl hanesyddol dan sylw. Mae peth ymgais iegluro pam y lluniwyd y gwahanol ddehongliadau hyn.Mae'r dysgwr yn gallu dangos dealltwriaeth o'r cwestiwn aosodwyd. Mae ymgais i lunio barn am y cwestiwn a osodwyd ondnid yw wedi'i gefnogi'n gadarn nac yn gytbwys. Mae trafodaethyr ymgeisydd o'r dehongliad yn ddilys, gyda chyfeiriad atddehongliadau eraill.Mae'r dysgwr yn gwneud ymgais i drafod y dehongliad trwydueddu i gytuno neu anghytuno â'r dehongliad. Mae unrhyw farna luniwyd yn gyfyngedig ac nid yw wedi'i gefnogi.Dylid dyfarnu 0 marc am ymateb amherthnasol neu anghywir.TAG Safon Uwch ac UG Hanes i'w haddysgu o 2015GH/09.03.15©WJEC CBAC Cyf.