GAZETA POWIATU RYPIŃSKIEGO - Starostwo Powiatowe

GAZETA POWIATU RYPIŃSKIEGO

Z POWIATU RYPIŃSKIEGOPROGRAMRYPIN - AGRA 2007DOŻYNKI POWIATOWE8 września (sobota)Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji9.00 – 13.00 Zawody strzeleckie o puchar Starosty Rypińskiego (strzelnica w Rojewie)12.00 II Rypiński Bieg po Zdrowie (uroczyste otwarcie „AGRY”) Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji15.00 Otwarcie wystawy „Rekordy Stanisławy Walasiewiczówny i 85 – lecie Klubu Sportowego „Lech” RypinMuzeum Ziemi DobrzyńskiejBlok koncertowy - Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji18.30 – 22.00 Tama, Tama 1, Rolle Coaster, Silent Rave, soliści Miejskiego Ośrodka Kultury22.00 – 24.00 Dee Jay9 września (niedziela)Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji11.00 Msza Święta Dożynkowa• konkurs wieńców dożynkowych,• wręczenie wyróżnień najlepszym gospodarzom powiatu rypińskiego14.00 – 17.00 Przegląd powiatowych grup artystycznych17.00 – 18.00 Wybory Miss Agra 2007Blok koncertowy18.30 – 20.00 CT20.15 - 21.40 Oddział Zamknięty22.00 – 23.30 GOYApodczas AGRY m. in. wystawy:maszyn, urządzeń rolniczych i leśniczych, szkół rolniczych, szkół ogrodniczych, ptactwa, twórców ludowych,wystawa modeli sekcji MODELARNI HOBBY MOK RYPIN, łowiectwa, wędkarstwa, wystawy samochodowei wiele innych.„Gazeta Powiatu Rypińskiego” - informator samorządowy Rady i Zarządu Powiatu Rypińskiego.Wydawca: Starostwo Powiatowe w Rypinie, ul. Nowy Rynek 17, 87-500 Rypin, tel.(054) 280 2432, 280 2942, fax 280 2549,e-mail: starosta.cry@powiatypolskie.pl, www.powiat.rypinski.lo.pl. Redaguje Wydział Edukacji, Promocji i Rozwoju StarostwaPowiatowego w Rypinie. Redaktor Naczelny Piotr Pawłowski. Gazeta zrzeszona w Stowarzyszeniu Polskich Mediów w Warszawie.Druk: PHU „Multikram” Rypin, ul. Mławska 20D, tel./fax (054) 280 2206, e-mail: multikram@hot.plRedakcjia zastrzega sobie prawo skracania i dokonywania korekt nadesłanych materiałów.GAZETA POWIATU RYPIŃSKIEGO

Z POWIATU RYPIŃSKIEGOPlon niesiemy plon w gospodarza dom!Aby dobrze plonowało, po sto korcyz kopy dało!Tak przez wiele lat śpiewali żniwiarze świętującyszczęśliwie zakończone zbiory zbóż. Dożynki– to coroczne święto rolników, jest ukoronowaniemnajważniejszych prac polowych związanychze zbiorem plonów – owoców całorocznej pracyna roli.Zachowane w Polsce do dzisiaj obchody dożynkoweposiadają wielowiekową tradycję.Obchodzono je tradycyjnie w pierwszy dzień jesienidziękując Bogu za plony i prosząc o jeszczelepsze w przyszłym roku. Na ziemiach polskichrozpowszechniły się prawdopodobnie już w XVIwieku. Rozpoczynały się wiciem wieńca w kształciekoła lub korony z pozostałych na polu kłosówzbóż , kwiatów i owoców. Wieniec niosła najlepszażniwiarka najpierw do kościoła w celu poświęcenia, a następnie składano wieniec dziedzicowi.Z tej okazji odbywały się uczty i tańce. Wieniecdożynkowy przechowywano do następnego roku,a wykruszone z niego ziarna mieszano z ziarnemsiewnym.Tradycja dożynek przetrwała do dzisiaj zmieniającnieco swój charakter. W okresie międzywojennymodbywały się dożynki parafialne, powiatowei gminne. Po II wojnie światowej dożynkinabrały charakteru politycznego, a gospodarzamidożynek byli przedstawiciele władz administracyjnych.Obecnie uroczystości dożynkowe mają zarównocharakter religijny jak i ludowy z zachowaniemelementów tradycji i prezentacją osiągnięćlokalnych rolników.W powiecie rypińskim dożynki powiatowe podrinż. Marek Tyburski Starosta Rypińskiłączone zostały z wystawą rolniczą i odbywają sięw podobnej formie już od 17 lat. Prezentujemyi nagradzamy osiągnięcia tych, którzy od wiekównas żywią.Warunki pogodowe w tym roku na ogółsprzyjały rolnikom. Plony zbóż można zaliczyćdo średnich z wielolecia. Słabiej plonowało żyto.Natomiast dobre zbiory odnotowano w pszenicyozimej. W gospodarstwach o wysokiej agrotechnicezbierano ok. 7 ton ziarna z hektara. Dzięki dużejilości opadów ( rekordowe opady odnotowanow sierpniu i wynosiły one 143 mm tj. 143 litrów nam 2 ) użytki zielone wydały duże plony. Pastwiska,nawet na glebach lekkich, dały zadowalającą ilośćpaszy. Można się też spodziewać wysokich plonówkukurydzy. Jedynie sadownicy mają podstawy doniezadowolenia. Wiosenne przymrozki, a wręczmrozy ( -9 0 C), spowodowały w większości sadówspadek zbiorów owoców o ponad 60%.Wzrastające koszty produkcji, ponad 2 krotnywzrost cen nawozów i pasz, maszyn i narzędzioraz 3 krotny wzrost cen materiałów budowlanychrekompensuje częściowo pomoc pochodząca z dotacjiunijnych. Minęły 3 lata od wstąpienia Polskido Unii Europejskiej i przez ten okres z funduszyeuropejskich corocznie ok 40 mln złotych otrzymująrolnicy naszego powiatu.Z tego ponad połowę stanowią płatności obszarowei dopłaty do obszarów o niekorzystnychwarunkach gospodarowania (ONW). Znaczna pomoczostała też skierowana na dostosowanie gospodarstwdo standardów UE.Otrzymane dopłaty przyczyniają sie do tego,że rolnicy mogą unowocześniać gospodarstwa niepowodując wzrostu cen produktów rolnych, a jednocześniemogą konkurować z gospodarstwamiunijnymi. Dzięki temu mieszkańcy miast mogązaopatrywać się w produkty żywnościowe, w tymchleb i wędliny, w przystępnych cenach.Życzę, aby w następnych latach jeszcze więcejfunduszy spłynęło do rolników i firm naszego powiatu.Pozwoli to na szybsze unowocześnianie gospodarstwi zakładów oraz przyczyni się do tego,by powiat rypiński był jeszcze bardziej konkurencyjnyi atrakcyjny zarówno dla inwestorów, jaki osób odwiedzających nasze tereny.Zapraszam wszystkich do wędrówki po powiecierypińskim i wypoczynku nad malowniczo położonymilicznymi jeziorami.Marek TyburskiGAZETA POWIATU RYPIŃSKIEGO

Z POWIATU RYPIŃSKIEGOZ prac RadyPowiatuw Rypinie.W dniu 11 lipca 2007r.,gościnnie w Gminie Brzuze,odbyła się X Sesja RadyPowiatu. Podczas sesji WójtGminy Brzuze Jan Koprowskizaprezentował w formie wizualno-medialnej walorygminy. Kierownik Biura Powiatowego ARiMR WojciechTuchalski wraz z pracownikiem Pawłem Szmytkowskimprzedstawili programy dofinansowania z UE w latach2004 – 2006 oraz plany dofinansowania rolnictwana lata 2007 – 2013. Podjęto również cztery uchwały.kutowano nad potrzebami i problemami jednostki.Na posiedzeniu w dniu 19 czerwca 2007 r. dyskutowanonad możliwościami utworzenia dwóch klasw Gimnazjum Powiatowym.W dniu 25 czerwca 2007 r. podsumowano wizytyw szkołach prowadzonych przez powiat oraz opracowanowniosek końcowy po wizytach w poszczególnychszkołach.Komisja Budżetu i FinansówW dniu 25 czerwca 2007 r. członkowie komisji wizytowaliZarząd Dróg Powiatowych w Rypinie, gdziezapoznali się ze strukturą organizacyjną i budżetemZDP. Dyskutowano nad planami remontów i inwestycjidrogowych w powiecie.Z pracZarządu Powiatu w Rypinie.Jan Koprowski Wójt Gminy Brzuze prezentuje walory gminyRadnym Powiatu podczas wyjazdowej X Sesji Rady PowiatuW dniu 22 sierpnia 2007 r. odbyła się XI SesjaRady Powiatu, na której została jednogłośnie podjętauchwała w sprawie wyrażenia zgody na realizację przezgminę Miasta Rypina inwestycji pod nazwą „RypińskieCentrum Sportowo-Rekreacyjne i Rehabilitacji”.Pełne teksty uchwał oraz protokoły z Sesji RadyPowiatu znajdują się na stronie internetowej pod adresem: www.bip.powiat.rypinski.lo.plPosiedzenia komisji stałychRady Powiatu.Komisja Edukacji, Kultury, Sportu i PromocjiPowiatuNa posiedzeniu w dniu 6 czerwca 2007 r. członkowiekomisji wizytowali Zespół Szkół Nr 5. Zapoznano sięz działalnością i funkcjonowaniem szkoły, analizowanonabór uczniów do szkoły w poszczególnych latach. Dys-4.VI.07 r.− dyskutowano na temat funkcjonowania WarsztatuTerapii Zajęciowej i Zakładu AktywizacjiZawodowej oraz analizowano zasady działaniatych jednostek w innych powiatach,− omawiano i podjęto uchwałę w sprawie ustaleniastawek czynszu za 1 m 2 powierzchni użytkowejlokali mieszkalnych stanowiących własnośćPowiatu Rypińskiego,− dyskutowano na temat wstępnych danych dotyczącychnaboru do szkoły muzycznej.11.VI.97 r.− dyskutowano nad dalszymi ustaleniami odnośnieinwestycji „Rypińskie Centrum Sportowo-Rekreacyjne i Rehabilitacji”,− podjęto uchwały w sprawach: zatwierdzeniatrybu, projektu ogłoszenia o zamówieniui specyfikacji istotnych warunków zamówieniaw postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznegona wykonanie bankowej obsługi budżetuPowiatu Rypińskiego oraz ustanowieniatrwałego zarządu na rzecz Zespołu Szkół Nr4 w Nadrożu dla nieruchomości stanowiącejwłasność Powiatu Rypińskiego.18.VI.07 r.− dyskutowano nad uruchomieniem drugiejklasy w Gimnazjum Powiatowym, inwestycjamidrogowymi oraz inwestycjami w szpitaluw kontekście przenosin starostwa na ul. Warszawską.29.VI.07 r.− analizowano wstępne dane odnośnie naboru doszkół ponadgimnazjalnych,− omawiano i podjęto uchwałę w sprawie powołaniaKomisji Egzaminacyjnej dla nauczycielaGAZETA POWIATU RYPIŃSKIEGO

Z POWIATU RYPIŃSKIEGOubiegającego się o awans na stopień nauczycielamianowanego.9.VII.07 r.− wizyta w Domu Dziecka – omówienie bieżącychproblemów i planów remontowych.,− omawiano i podjęto uchwałę w sprawie wyborubanku do obsługi budżetu powiatu rypińskiego.16.VII. 07 r.− omawiano wyniki przetargów na remontydróg,− omówiono i podjęto uchwały w sprawach powołaniakomisji konkursowych na stanowiskodyrektora Zespołu Szkół Nr 1 i Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej.31.VII. 07 r.− podjęto uchwałę nr 46/07 w sprawie podania dopublicznej wiadomości informacji o wykonaniubudżetu Powiatu Rypińskiego za II kwartał2007 roku.− dyskutowano na temat wniosku Powiatu Golubsko- Dobrzyńskiego w sprawie przejęciadrogi powiatowej Obory – Wojnowo,7.VIII. 07 r.− omawiano temat dzierżawy gruntów w Nadrożu,− podjęto uchwały w sprawach: Nr 47/07 w sprawiesprzedaży służbowego samochodu DaewooNubira i powołania komisji do przeprowadzeniapostępowania przetargowego oraz uchwałaNr 48/07 w sprawie zmian w budżecie powiatu,uwzględniających wnioski jednostek organizacyjnych.− wizyta Zarządu w ZS Nr 4 w Nadrożu - omawianowyniki matur oraz naboru, realizację remontóww szkole.− spotkanie z Dyrektorem SP ZOZ podczas któregodyskutowano o problemie wykwaterowanialokatorów Pałacu w Wąpielsku oraz harmonogramuremontów w budynkach przy szpitaluprowadzących do opuszczenia budynku powiatuprzy ul. Warszawskiej.21.VIII. 07 r.− dyskutowano i uzgodniono wykaz dróg na którychbędzie prowadzona ścinka poboczy,− dyskutowano na tematy oświatowe, międzyinnymi nad zatrudnieniem w poszczególnychszkołach psychologów i pedagogów oraz nadilością nadgodzin dla dyrektorów ,− podjęto uchwałę odnośnie zmian w budżeciepowiatu.SporządziłaMaria BetlejewskaZ żałobnej kartyEdmund (Edward) Walasiewicz( 1939 - 2007)Istnieje ...świat szczęścia...świat który mówiO godności, honorze, który głośno woła; jesteśczłowiekiem. To właśnie m. in. poezja, któradaje radość, broni przed zwątpieniem, nobilitujew człowieku odnajduje Boga.E. Walasiewicz ze wstępu do Albumu poetyckiego,2000.Dnia 4 lipca br. na cmentarzu parafialnym w Rypinie,pożegnaliśmy Edwarda Walasiewicza - człowieka pozytywnegowizerunku ziemi dobrzyńskiej, nauczyciela, wychowawcę,poetę, prezesa Klubu Literackiego działającego przy Miejsko-Powiatowej Bibliotece Publicznej w Rypinie.Urodził się 5 października 1939 r. w Wierzchowni, parafiaŚwiedziebnia, powiat rypiński. Szkołę podstawową ukończyłw Górznie w 1954 r., szkołę średnią: Technikum Rolniczew Grudziądzu w latach 1954 - 1959, później : filologię polskąna Wydziale Humanistycznym UMK w Toruniu. W latach1964 - 95 pracował jako nauczyciel języka polskiego, początkowow Liceum Ogólnokształcącym w Rypinie - 1964-1970,a następnie w Liceum Ekonomicznym - po reorganizacji - ZespółSzkół Ekonomicznych w Rypinie: 1970-1995. Od dwunastulat był na emeryturze.Pasją pana Edwarda była poezja. Potrafił o niej pięknie mówići pisać, ulubione wiersze recytować z pamięci, sam ją tworzyć.Pierwszą książką pt. Powroty, zawierającą utwory poetyckiei opowiadania, wydał w 2005 r., roku jubileuszowym Klubu Literackiego,którego był prezesem. Jego artykuły, recenzje, felietony,wiersze i opowiadania ukazały się w różnych, najczęściej lokalnychi regionalnych czasopismach, m.in. w „ Kronice Rypińskiej”,„Gazecie Kujawskiej”, „Kujawach”, „Ziemi Dobrzyńskiej”, „NowościachPowiatu Rypińskiego”, płockim „Nawiasie”.Aktywnie działał na rzecz rozwoju i promocji twórczościpoetyckiej, współorganizator szeregu inicjatyw kulturalnych;spotkania integrujące środowisko twórców; biesiada literackaw Płocku ; warsztaty literackie i spotkania opłatkowew Karnkowie, współpraca przy redagowaniu dwóch tomikówpoetyckich rypińskich twórców, udział w promocjach, wielokrotnespotkania w Miejsko-Powiatowej Bibliotece w Rypinie,w szkołach w mieście i regionie, okolicznościowe wieczorypoetyckie poświęcone m.in. zwyczajom karnawałowym,25. rocznicy Śmierci Ryszarda Milczewskiego-Bruno, poety,szkolnego kolegi ze szkoły średniej (razem należeli do grupypoetyckiej „Arkadia”).Jeszcze niedawno, rok temu, 25 marca 2006, podczasBiesiady Poezji Regionalnej i Śpiewanej w Grudziądzu,p. Edward z dozą sentymentu i humoru, wspominał o swoichspotkaniach z Ryśkiem.Za swoje zasługi na rzecz rozwoju i promocji regionu,został odznaczony : Medalem Komisji Edukacji Narodowej(2001); Złotym Krzyżem Zasługi (1986); Złotą Odznaką „Zazasługi dla Woj. Włocławskiego”(1989); Srebrną Odznaką„Zasłużony Działacz LOK” (1974).Był wspaniałym człowiekiem, nauczycielem, wychowawcą,kochał życie i ludzi... W jednym ze swych wierszy napisał:A mnie po prostuChce się żyćChcę pić z tego ŹródłaZapamiętamy Go, jako organizatora wielu niezapomnianychspotkań z młodzieżą i dorosłymi, jak choćby cyklicznezaduszki poetyckie „Idę do Ciebie Panie”, integratora środowiskarypińskich poetów, człowieka szlachetnego.Alicja RupińskaGAZETA POWIATU RYPIŃSKIEGO

Z POWIATU RYPIŃSKIEGOMistrzowie Agroligi 2007Gospodarstwo państwa Alicji i Lecha Zalewskichpołożone we wsi Okonin gmina Brzuze jest jednymz tych gospodarstw w powiecie, o których mówi sięi pisze coraz więcej.Stanowiska dla krówNowoczesna oboraAlicja i Lech Zalewscy otrzymują wyróżnienie mistrza Agroligi2007 woj. kujawsko-pomorskiego.Zajmuje ono powierzchnię ok. 60 ha, na którejuprawia się ok. 25 ha kukurydzy, 25 ha traw z koniczynąoraz zboża. Cały zbiór przeznacza się na paszę dlabydła, które stanowi podstawę produkcji towarowej.Obecnie w gospodarstwie utrzymywane jest 60 krówmlecznych oraz ok. 60 szt. pozostałego pogłowia zwierząt.Wydajność od jednej sztuki za ostatni rok wyniosłaok. 8000 l mleka. Jest to powód do dumy dla gospodarzy.Godne naśladowania są nie tylko otrzymywanewyniki produkcyjne , ale także tempo modernizacji gospodarstwa.Państwo Zalewscy przejęli gospodarstwo po rodzicach23 lata temu i przez ten czas powiększyli 4-krotniejego powierzchnię i ponad 10-krotnie stan pogłowiazwierząt. Znacznie zmienił się też wygląd budynkówi jego wyposażenie. Obecnie oprócz zmodernizowanych,unowocześnionych i przystosowanych do wymagań sanitarnychi dobrostanu zwierząt budynków przejętychZbiornik na gnojowicępo rodzicach , wybudowana została nowoczesna, wolnostanowiskowaobora z 70 boksami legowiskowymi,wentylacją kalenicową i kurtynami powietrznymi.Obora ta wyposażona jest również w halę udojową typuAuto Tandem, w której jednocześnie może być dojonych7 krów. Gospodarstwo posiada nowo wybudowaną płytęobornikową i zbiornik na gnojówkę, co pozwala muspełniać standardy dotyczące ochrony środowiska.Dzięki tym inwestycjom i osiągnięciom produkcyjnymgospodarstwo stało się w pełni nowoczesne i konkurencyjnena unijnym rynku.Państwo Zalewscy zostali wyróżnieni w konkursie„Rolnik-Farmer Roku 2006 ” oraz zostali mistrzamiAgroligi 2007 województwa kujawsko-pomorskiego.Jolanta TyburskaK-P ODR Minikowo Rejon Rypin.Zdjęcia Jarosław PucińskiGAZETA POWIATU RYPIŃSKIEGO

Z POWIATU RYPIŃSKIEGO87 rocznica„Cudu nad Wisłą”Odsłonięcie popiersia15 sierpnia na terenie całegokraju uroczyście obchodzono świętoWojska Polskiego (święto państwowe)oraz święto Wniebowzięcia NajświętszejMaryi Panny (święto kościelne).Na terenie powiatu rypińskiego corocznie uroczyścieobchodzone są te święta. Tegoroczne główne obchodydnia 15 Sierpnia skoncentrowane były na terenie gminymiejskiej. Uroczystości świąt państwowego i kościelnegopołączone zostały z odsłonięciem popiersia MarszałkaJózefa Piłsudskiego. Popiersie z brązu stanęło w Parkuim. Józefa Piłsudskiego u zbiegu ulic Mławskiej i 3 Maja.Miejsce to było po raz pierwszy od wielu lat było placemuroczystości obchodów dnia 15 Sierpnia.Janusz Tyburski Przewodniczący Społecznego Komitetu BudowyPomnika otwiera uroczystość odsłonięcia popiersiaGałkowski, Andrzej Ostrowidzki,Waldemar Murawski,Marek Błaszkiewicz, Marek Tyburski, Piotr Pawłowski,Ewa Molińska, Teresa Siatkowska, Grzegorz Malinowski-Pesta,Andrzej Zaczkiewicz, Edward Skiba,Benedykt Kozłowski, Paweł Grzybowski.Wspomnieć należy, iż pierwszy komitet budowypomnika został założony 13 grudnia 2001 roku, w 20rocznicę wprowadzenia stanu wojennego.Przewodniczący komitetu Janusz Tyburski podziękowałwszystkim, którzy zaangażowali się w budowępomnika w szczególności poprzedniej i obecnej RadzieMiasta, Burmistrzowi oraz sponsorom i osobom bezpośredniobiorącym udział w pracach.Pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego, po blisko60 latach wrócił na swoje dawne miejsce. Jak podkreśliłMarek Błaszkiewicz Burmistrz Miasta Rypina poprzednipomnik Marszałka został usunięty w 1947 roku przezmiejscowych przedstawicieli urzędu bezpieczeństwa.Warta Honorowa przed popiersiem Marszałka Józefa PiłsudskiegoUroczystości otworzył Burmistrz Miasta RypinaMarek Błaszkiewicz. Następnie rozpoczęła się MszaŚwięta odprawiona przez ks. Prałata Marka Smogorzewskiego.Po uroczystościach kościelnych rozpoczęłysię uroczystości związane z odsłonięciem popiersiaMarszałka Józefa Piłsudskiego. Uświetniły je przemówieniaprzedstawicieli władz samorządowych, parlamentarzystóworaz zaproszonych gości. Ciekawy referatwygłosił przewodniczący Rady Miasta Piotr Gałkowski.Przedstawił postać Marszałka Piłsudskiego nietylko jako wojskowego, polityka ale przede wszystkimjako zwykłego człowieka. Niezwykle interesujące byłorównież przemówienie ks. Prałata Czesława Chojeckiego.Ksiądz Prałat przedstawił Marszałka na tle problemówówczesnej Polski. W dalszej części odbyło sięodsłonięcie popiersia Marszałka Józefa Piłsudskiego,którego dokonali: Piotr Gałkowski – PrzewodniczącyRady Miasta, Marek Błaszkiewicz – Burmistrz MiastaRypina oraz Janusz Tyburski – Przewodniczący SpołecznegoKomitetu Budowy Pomnika Marszałka JózefaPiłsudskiego.Pomnik ufundowany został przez Społeczny KomitetBudowy Pomnika Marszałka Józefa Piłsudskiego,w którego skład weszli m. in.: Janusz Tyburski, PiotrWładze powiatu składają wiązankę kwiatówPo uroczystościach związanych z odsłonięciempomnika delegacje uczestniczące w obchodach złożyływieńce. W imieniu Starostwa Powiatowego wienieczłożyli: Krzysztof Cegłowski - Przewodniczący RadyPowiatu, Marek Tyburski - Starosta Rypiński orazPiotr Pawłowski - Wicestarosta. W uroczystościachwzięli udział żołnierze IV Pułku Wojsk Chemicznychz Brodnicy, poczty sztandarowe, przedstawiciele władzsamorządowych, parlamentarzyści, przedstawiciele organizacjikombatanckich, duchowieństwa, służb mundurowych,organizacji społecznych, partii politycznych,szkół, jednostek organizacyjnych.Krzysztof WysockiGAZETA POWIATU RYPIŃSKIEGO

Z POWIATU RYPIŃSKIEGOInwestycje drogoweDobiegają końca prace remontowe i inwestycyjnena naszych drogach powiatowych zaplanowaneza ten rok kalendarzowy. Zostaniewyremontowanych około 7 km dróg na łącznąkwotę 1 101 760 zł.Przypomnijmy: Zarząd Dróg Powiatowych w Rypinieadministruje 212 km dróg. Znaczna ich część wymagaw najbliższym czasie nakładów finansowych. ZarządPowiatu przyjął zasady dotyczące remontów dróg powiatowych.Ustalono, że remontowane odcinki dróg w granicachadministracyjnych zwartych miejscowości będą pokrytewarstwą bitumiczną (gładką), natomiast pozostałeodcinki dróg będą pokryte nawierzchniami grysowymi.- Głowińsk- Cetki w miejscowości Borzymin na odcinku1245 m- Skrwilno – Lutocin w miejscowości Mościska naodcinku 400 m- Wąpielsk –Ostrowite w miejscowości Ruszkowo naodcinku 710 m- Cetki –Długie na odcinku 1800 mWyremontowane zostały w tym roku następująceodcinki dróg:- Ugoszcz – Obory na odcinku 521 m- Brzuze – Nadróż w miejscowości Żałe na odcinku1010 m- Trąbin – Dobre w miejscowości Trąbin na odcinku425 mNajwiększa tegoroczna inwestycja drogowa dotyczyposzerzenia drogi Okalewo –Skrwilno na odcinku560 m w miejscowości Okalewo. Na ten cel pozyskano150 tysięcy zł z Ministerstwa Transportu. Przy wszystkichomawianych modernizacjach dróg 25 % kosztówpokryły samorządy gmin.Na ten rok zaplanowano także ścinkę poboczy.Obejmie ona 34 km na odcinkach dróg: Borzymin –Głowińsk; Długie –Rakowo – Cetki; Starorypin – Świedziebnia;Sadłowo – Godziszewy; Skrwilno – Mościska.Zarząd Powiatu III kadencji jako priorytet stawiapoprawę jakości dróg powiatowych. Naszym celem jestmodernizacja około 10 km rocznie.Piotr PawłowskiGAZETA POWIATU RYPIŃSKIEGO

Z POWIATU RYPIŃSKIEGOGminne zawodysportowo-pożarniczeOSP RPPowiatu Rypińskiego2 czerwca br. odbyły się gminne zawody sportowo– pożarnicze Gminy SkrwilnoZawody rozegrano w dwóch konkurencjach:- ćwiczenie bojowe,- sztafeta pożarnicza 7 x 50 m z przeszkodamiW zawodach udział wzięły następujące jednostki :- drużyny młodzieżowe z Okalewa i Skrwilna– chłopcy, oraz drużyny męskie:- OSP Kotowy,- OSP Okalewo,- OSP Skrwilno,- OSP Urszulewo.W wyniku rozegranych konkurencji klasyfikacja generalnazawodów przedstawia się następująco:a) wśród drużyn młodzieżowychI miejsce – OSP SkrwilnoII miejsce – OSP Okalewob) męskie drużynyDariusz Kolczyński Wójt Gminy Skrwilno składa gratulacje JanowiPankowskiemu Powiatowemu Prezesowi OSP RPI miejsce OSP UrszulewoII miejsce OSP SkrwilnoIII miejsce OSP OkalewoIV miejsce OSP KotowyUdział w zawodach powiatowych zapewniła sobiezwycięska drużyna z Urszulewa.10 czerwca zawody sportowo – pożarnicze Gminy Rypinrozegrano w Stępowie.Wozy bojowe ze SkrwilnaRyszard Potwardowski Wójt Gminy Rypin składa gratulacje młodymstrażakomZawody rozegrano w dwóch konkurencjach:- ćwiczenie bojowe,- sztafeta pożarnicza.Prezes Powiatowy OSP RP składa gratulacje Piotrowi TatkowskiemuDowódcy drużyny z OkalewaW zawodach udział wzięły następujące jednostki:- drużyny młodzieżowe z OSP Kowalki i Sadłowo,oraz drużyny męskie:- OSP Sadłowo,- OSP Rypałki,- OSP Kowalki,- OSP Godziszewy,- OSP Zakrocz.GAZETA POWIATU RYPIŃSKIEGO

Z POWIATU RYPIŃSKIEGOW Skrwilnie odznaczenie otrzymał min. najstarszystrażak Jerzy Pawłowski, a Okalewie Stanisław Lewczuk,Jan Murawsk i Józef Brzóska działający do początku.Ponadto strażacy otrzymali statuetki Św. Floriana.Uczestnicy sztafety jednej z konkurencji zawodówDodatkowo w zawodach wzięła udział jednostkaOSP Rypin.W wyniku rozegranych konkurencji klasyfikacja generalnazawodów przedstawia się następująco:a) wśród drużyn młodzieżowychUroczystości 90-lecia w SkrwilnieI miejsce – OSP KawalkiII miejsce – OSP Sadłowob) męskie drużynyI miejsce OSP SadłowoII miejsce OSP KowalkiIII miejsce OSP GodziszewyIV miejsce OSP ZakroczV miejsce OSP RypałkiUdział w zawodach powiatowych zapewniła sobiezwycięska drużyna z OSP Sadłowo, drużyna młodzieżowaz Kowalk oraz startująca dodatkowo w zawodachjednostka OSP Rypin.Tomasz SokołowskiJubileusze OSP RPw Powiecie RypińskimW lipcu dziewięćdziesiątą rocznicę powstania ochotniczejstraży pożarnej obchodziła jednostka w Skrwilnie natomiast,w sierpniu pięćdziesiątą piątą jednostka w Okalewie.Na terenie naszego powiatu są to jedne z najstarszychplacówek strażackich. Jednostki strażaków ochotnikówpowstawały z oddolnych inicjatyw lokalnej społeczności.Ochotnicy pracowali – służyli społecznie. Obie jednostkiznajdują się na terenie gminy Skrwilno. Jest to terenobszarowo najbardziej zalesiony dlatego prężnie działająceoddziały OSP RP niejeden raz ratowały obszary leśneprzed ogniem oraz zniszczeniem zabudowań znajdującychsię w zasięgu żywiołu. Uroczystości jubileuszowe zainaugurowałyMsze Święte w intencji „rycerzy” Św. Florianapatrona strażaków. Następnie odbywały się przemarszepocztów sztandarowych oraz wręczanie odznaczeń, statueteki dyplomów.Uroczystość 55-lecia w OkalewieW uroczystościach brali udział: Krzysztof CegłowskiPrzewodniczący Rady Powiatu, Marek TyburskiStarosta Rypiński, Piotr Pawłowski Wicestarosta , DanutaTyraj, Włodzimierz Zientarski Członekowie ZarząduPowiatu, Zbigniew Sosnowski Członek ZarząduWojewództwa, Paweł Zgórzyński Radny Sejmiku Województwai Jan Pankowski Prezes Zarządu PowiatowegoOSP RP oraz Piotr Tatkowski Prezes OSP RPw Okalewie jednocześnie Członek Zarządu Powiatu.Władze Powiatu Rypińskiego złożyły strażakom gratulacjei podziękowania za zaszczytne pełnienie służby,która wymaga operacyjnej mobilności, gotowości ,sprawności, a przede wszystkim odwagi i bohaterstwa.Ratownictwo to chęć do ofiarnego niesienia pomocyzagrożonym utratą życia, zdrowia i dorobku, oraz bezinteresownegosłużenia bliźnim w potrzebie i natychmiastowegoprzybycia w miejsce, gdzie dzieje się ludzkatragedia. Ochotnicza straż była i jest ośrodkiem życiakulturalnego, artystycznego, sportowego i oświatowego.W historii udowodnili, iż ich działalność przyczyniłasię do krzewienia i pobudzania patriotyzmu oraz ideiniepodległościowych.Andrzej Ostrowidzki10 GAZETA POWIATU RYPIŃSKIEGO

Z POWIATU RYPIŃSKIEGOĆwiczeniaGASPOL SA23 czerwca około godz. 10.00 dyżurnyStanowiska Kierowania KomendantaPowiatowego PSP w Rypinieotrzymał zgłoszenie od pracownika firmyGASPOL, że na terenie zakładu, w sąsiedztwie stanowiskarozładunku cystern kolejowych, doszło do wyciekugazu z cysterny i zapalenia się go. Uruchomionoręczny ostrzegacz pożarowy włączający syrenę alarmową.Z nieznanych przyczyn nie uruchamia się instalacjazraszaczowa. Zgłoszenie zawierało także informację, żewszyscy pracownicy opuścili teren zakładu.Tak brzmiało zgłoszenie, które było założeniem doćwiczeń sprawdzających Wewnętrzny Plan Operacyjno– Ratowniczy GASPOL SA.szym etapie siły i środki z Komendy Powiatowej PSPw Rypinie oraz jednostki Ochotniczych Straży Pożarnychz Sadłowa, Kowalk i Długiego. Po przybyciu na miejscezdarzenia i rozpoznaniu sytuacji, z uwagi na występującezagrożenie, uruchomiono zgodnie z planem siły II rzutu.W tym momencie paliła się cysterna o pojemności 43m 3 ,bezpośrednio zagrożone były stojące obok dwie cysternywypełnione również gazem propan – butan. W każdejchwili mogło dojść do gwałtownego rozprzestrzenieniasię pożaru i wybuchu. W tej sytuacji do działań skierowanokolejne siły straży pożarnej- III rzut sił i środków.Łącznie w działaniach bierze udział 20 wozów strażackichObrady Powiatowego Sztabu KryzysowegoRatownicy z OSP Wąpielsk schładzają zbiornik kulistyz gazemW dniu 21 czerwca w Urzędzie Gminy Rypin ćwiczeniabyły poprzedzone ,,Ćwiczeniami aplikacyjnymi sprawdzającymizałożenia Zewnętrznego Planu Operacyjno-Ratowniczegodla terenu narażonego na skutki awarii przemysłowejpowstałej w Rozlewni GASPOL SA w Rypinie”.Powstałe w wyniku pożaru duże promieniowaniecieplne stwarza poważne zagrożenie dla płonącej cysterny,dwóch sąsiednich cystern wypełnionych równieżgazem propan-butan, pobliskich obiektów i zbiornika kulistegoV 200 mł gazu. Do zdarzenia skierowano w pierwi120 strażaków. Zadaniem strażaków było zabezpieczeniemiejsca zdarzenia poprzez ustawienie kurtyn wodnych,schładzanie palącej się cysterny z gazem, jednoczesneintensywne schładzanie obu cystern, oraz schładzaniezbiornika kulistego z gazem. Zaopatrzenie wodne stanowiłasieć hydrantowa zakładu oraz rzeka Rypienica,z której woda dowożona jest samochodami gaśniczymi.Całość zdarzenia pod względem medycznym zabezpieczaPogotowie ratunkowe natomiast Policja usprawnia ruchdla pojazdów straży pożarnej.Uczestnicy ćwiczeń na zbiórce podsumowującej działaniaStrażacy w strojach żaroodpornychZmagania strażaków obserwowali: kierownictwoGASPOL-u, Z - ca Kujawsko-Pomorskiego KomendantaWojewódzkiego PSP w Toruniu, przedstawiciele WydziałuOperacyjnego Komendy Wojewódzkiej PSP, StarostaRypiński, Komendant Powiatowy PSP w RypinieTomasz SokołowskiGAZETA POWIATU RYPIŃSKIEGO11

Z POWIATU RYPIŃSKIEGOPortal internetowy14 lipca bieżącego roku został uruchomiony nowyserwis internetowy Starostwa Powiatowego w Rypinie.Serwis ma charakter portalu internetowego. Dzięki takiemurozwiązaniu posiadamy możliwość aktualizacjiinformacji w całej strukturze serwisu, a Państwo możliwośćśledzenia na bieżąco wydarzeń mających miejscew powiecie rypińskim. Nowa strona posiada znacznieposzerzony zakres tematyczny. Oprócz standardowychinformacji dotyczących powiatu rypińskiego (takichjak: historia, zabytki, położenie, władze itp.) znajdująsię również informacje dotyczące edukacji, przedsiębiorczościoraz programów i funduszy europejskich.Nowa strona zapewnia również możliwość komunikowaniasię z internautami. Możliwe jest to dzięki forumoraz sondzie uruchomionej w serwisie. Narzędzia temogą być wykorzystywane do zbierania opinii na tematistotnych spraw i problemów z terenu powiaturypińskiego. Nowością jest zamieszczanie na stroniekolejnych numerów Gazety Powiatu Rypińskiego w formieelektronicznej. Strona posiada foto-galerię, aktualizowanąprzy okazji ważnych wydarzeń. Znajdują sięna niej również banery odsyłające do ciekawych stronz istotnymi informacjami o charakterze rolniczym, społeczno-gospodarczym,edukacyjnym.Aktualnie portal funkcjonuje w dwóch wersjach językowych:polskiej i angielskiej. W przyszłości ma byćwdrożona wersja w języku niemieckim. Serwis zintegrowanyjest z Biuletynem Informacji Publicznej - publikatoremteleinformatycznym, którego posiadanie jestwymogiem ustawowym dla każdej jednostki samorząduterytorialnego. Internauci chcący uzyskać szczegółoweinformacje dotyczące funkcjonowania samorządu powiatowegooraz poszczególnych wydziałów starostwabędą automatycznie przekierowywani na strony BIP.Portal stworzony jest w oparciu o system SAM-LObydgoskiej firmy Logonet. Operator zapewnia bezpieczeństwo,szybkość i niezawodność działania portalu.Strukturę portalu oraz treści merytoryczne stworzylipracownicy Wydziału Edukacji, Promocji i Rozwoju:Jarosław Nowak, Andrzej Ostrowidzki i Krzysztof Wysocki.Korekty wersji angielskiej oraz tłumaczeń tekstówdokonał Anton Baldouski.Nowa strona ma charakter mobilny - poszczególnelinki będą aktualizowane i poszerzane o nowe informacje.Intencją naszą jest aby w nowym serwisie znajdowałysię nie tylko informacje dotyczące funkcjonowaniasamorządu powiatowego, ale również istotne informacjedotyczące wydarzeń w poszczególnych samorządachgminnych oraz samorządu wojewódzkiego. Wyrażamynadzieję, iż nowy serwis internetowy Starostwa Powiatowegow Rypinie ułatwi Państwu dostęp do informacjiz terenu powiatu rypińskiego i regionu oraz poprawiwzajemną komunikację na linii samorząd - obywatel.Wszelkie uwagi dotyczące funkcjonowania portalu internetowegoStarostwa Powiatowego w Rypinie możeciePaństwo kierować pod adres e-mail: epir@powiat.rypinski.lo.pl .Adres internetowy nowego portalu: www.powiat.rypinski.lo.plKrzysztof WysockiKartyinformacyjneNa początku lipca w BiuletynieInformacji PublicznejStarostwa Powiatowego w Rypinie pojawiły się kartyinformacyjne. Celem wprowadzenia kart jest dostarczenieinteresantom (petentom) oraz wszystkim zainteresowanymosobom informacji na temat sposobuzałatwienia określonych spraw. Karty informacyjnesporządzane są w poszczególnych wydziałach starostwai obejmują zakres spraw przyporządkowanych dookreślonego wydziału. Karty zostały zaprojektowanew oparciu o procedury zasady przejrzystości, akcji społecznej„Przejrzysta Polska”. Zawierają szczegółowyopis usług wraz z niezbędnymi dokumentami, opłatami,podstawą prawną, miejscem i terminem załatwieniasprawy. Do kart dołączone są wszystkie niezbędneformularze (druki podań, wniosków, oświadczeń). Aktualniena stronie BIP zamieszczone są karty informacyjnedotyczące załatwiania spraw w trzech wydziałach:Wydziale Spraw Obywatelskich i Zdrowia, WydzialeArchitektury i Budownictwa, Wydziale Edukacji, Promocjii Rozwoju. Trwają prace nad przygotowaniemkart w pozostałych wydziałach. Karty informacyjnezamieszczane są na stronie Biuletynu Informacji PublicznejStarostwa Powiatowego w Rypinie pod adresemwww.bip.powiat.rypinski.lo.pl w katalogu sprawydo załatwienia - podkatalog wykaz spraw. Dostępne sąrównież w punkcie informacyjnym oraz poszczególnychwydziałach starostwa.Krzysztof Wysocki12 GAZETA POWIATU RYPIŃSKIEGO

Doradzają StarościePRZEDSIĘBIORCZOŚĆW dniu 27 czerwca 2007 roku odbyło się pierwszeposiedzenie Społecznego Zespołu Doradczego StarostyRypińskiego ds. rozwoju gospodarczego powiatu. Zaproszeniedo zespołu przyjeli:Stanisław Pacek- Prezes Firmy Emix, BogdanManelski- właściciel Tartaku Urszulewo, MirosławPączkowski- Prezes Izby Przemysłowo HandlowejOddział Rypin, Ryszard Błaszkiewicz- PrzewodniczącyPowiatowej Izby Rolniczej, Tomasz Szczesiak-Dyrektor ds. produkcji SUGARPOL Sp. z o.o, LeszekGumowski właściciel Firmy HADEPOL, WaldemarMurawski- przewodniczący NSZZ „Solidarność”-Podregion Rypin, Piotr Fijałkowski, Andrzej Weber– Dyrektor Zakładu Energetycznego Rejon Rypin, JanRejs właściciel Firmy Rejs, Krzysztof Lewicki- PrzewodniczącyZrzeszenia Rypińskich Przedsiębiorcówi Pracodawców, Krzysztof Cegłowski – Dyrektor BankuSpółdzielczego w Skrwilnie.Zadaniem zespołu społecznego jest konsultowaniekwestii związanych z rozwojem powiatu.Podczas pierwszego spotkania Starosta MarekTyburski omówił możliwości inwestycyjne powiatu,a także przedstawił propozycje projektów kluczowychdla rozwoju powiatu w ramach Regionalnego ProgramyOperacyjnego Województwa Kujawsko- Pomorskiego.Andrzej Ostrowidzki„HIT 2007 Kujaw i Pomorza”3 lipca w Sali Wielkiej toruńskiego Dworu Arturaodbyła się uroczysta gala finałowa, podczasktórej nagrody odebrali najlepsi uczestnicy tegorocznejedycji regionalnego Konkursu Gospodarczo– Samorządowego „HIT 2007 Kujaw i Pomorza”.Konkurs ów stanowił wspólne przedsięwzięcie pilskiejAgencji Promocyjnej PUNKT S, jak również KonwentuPowiatów Województwa Kujawsko – Pomorskiegoi Sejmiku Województwa w Toruniu.Spośród blisko 200 zgłoszonych klasyfikacją objętychzostało 40 uczestników z województwa kujawsko -pomorskiego, startujących w sześciu kategoriach regulaminowych,a mianowicie: produkcja, handel i usługi,rolnictwo i przetwórstwo żywności, ekologia, organizacjai zarządzanie, samorządność.Kapituła zrzeszająca przedstawicieli samorządówlokalnych, Federacji Stowarzyszeń Naukowo – TechnicznychNaczelnej Organizacji Technicznej tudzieżorganizatora, po przeprowadzeniu analizy dokumentacjizgłoszeniowej kandydatów, poszerzonej jednocześnieo informacje uzyskane z wizji terenowych, ogłosiła werdykt.Trzeci od lewej Stanisław PacekFirma „Emix” z Rusinowa w kategorii innowacyjneprzetwórstwo żywności otrzymała „HIT 2007 Kujawi Pomorza” wprowadzając na rynek nowy produkt- kakao rozpuszczalne.Oprawę artystyczną imprezy stanowił niezwykleciepło przyjęty recital znanej krakowskiej aktorki i piosenkarkiz ”Piwnicy pod Baranami” Katarzyny Jamróz,która przedstawiła wiązankę popularnych utworówz repertuaru: Ewy Bem, Czesława Niemena, Lizy Minelliczy Kabaretu Starszych Panów.Co to jest RPO?Andrzej OstrowidzkiRegionalny Program Operacyjny (RPO)Województwa Kujawsko- Pomorskiego na lata 2007-2013 jest jednym 16 programów regionalnych dla realizacjiStrategii Rozwoju Kraju na lata 2007- 2015i Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata2007-2013 w zakresie polityki wzrostu konkurencyjnościi wyrównywania szans rozwojowych planowanychprzez samorządy województw.Projekt RPO Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007-2013 opracowany zostałw Urzędzie Marszałkowskim, w Departamencie RozwojuRegionalnego przy współpracy członków ZespołuRobotniczego do przygotowania RPO. Projekt programuuwzględniający wnioski dotychczasowych konsultacjispołecznych, ustalenia konsultacji z MinisterstwaRozwoju Regionalnego. W chwili obecnej RPO jest popierwszej turze negocjacji z Komisją Europejską i w najnowszejwersji uwzględniono wszystkie te poprawki.Regionalny Program Operacyjny WojewództwaKujawsko- Pomorskiego na lata 2007-2013 będzie podstawowyminstrumentem realizacji celów StrategiiRozwoju Województwa Kujawsko- Pomorskiego na lataGAZETA POWIATU RYPIŃSKIEGO13

PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ2007- 2020. Strategia programu jest w pełni spójnaz założeniami rozwoju przyjętymi w Strategii RozwojuKraju na lata 2007-2015, Wytycznych Wspólnotyi odnowionej Strategii Lizbońskiej, z priorytetamiEuropejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w latach2007-2013.Celem głównym Regionalnego ProgramuOperacyjnego Województwa Kujawsko- Pomorskiegow latach 2007-2013 jest tworzenie warunków dla poprawykonkurencyjności województwa oraz spójnościspołeczno- gospodarczej i przestrzennej jego obszaru,to jest stanowienie w nim warunków dla dynamicznegorozwoju społecznego- gospodarczego, wzrostu potencjałui efektywności gospodarowania, kreowanie zdolnoścido skutecznej gospodarczej rywalizacji z otoczeniemprzy respektowaniu zasad zrównoważonego rozwoju.Program będzie finansowany z EuropejskiegoFunduszu Rozwoju Regionalnego publicznych środkówkrajowych i środków prywatnych. Za wdrażaniemprogramu odpowiedzialny będzie Zarząd WojewództwaKujawsko- Pomorskiego. Regionalny ProgramOperacyjny będzie na obszarze województwa kujawsko-pomorskiego.W RPO są następujące osie priorytetowe:Oś priorytetowa 1 Rozwój infrastrukturytechnicznej.Celami osi priorytetowej są:Poprawa zagospodarowania regionu w infrastrukturętechniczną przede wszystkim związaną z transportem(drogowym, kolejowym, lotniczym) dla zwiększeniadostępności zewnętrznej regionu spójności wewnętrznejoraz zwiększenia bezpieczeństwa transportowego.Oś priorytetowa 2 Zachowanie i racjonalneużytkowanie środowiska.Celem osi priorytetowej jest poprawa jakości środowiskaprzyrodniczego jego racjonalne kształtowaniei zachowanie zasobów naturalnych dla polepszenia warunkówżycia mieszkańców i stanowienie korzystnychwarunków dla rozwoju gospodarki, przy uwzględnieniuzasady zrównoważonego rozwoju.Oś priorytetowa 3 Rozwój infrastrukturyspołecznejCelami osi priorytetowej: Są poprawa jakości i dostępnościusług społecznych poprzez inwestycje w infrastrukturęspołeczną (edukacyjną, zdrowia, pomocyspołecznej, kultury), w tym dla osób niepełnosprawnychi ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego.Oś priorytetowa 4 Rozwój infrastrukturyspołeczeństwa informacyjnegoGłównym celem osi priorytetowej są zwiększeniedostępu do szerokopasmowej sieci informatycznej,a przy jej wykorzystaniu dostępu do światowych zasobówinformacji, usług internetowych, usług multimedialnych.Stosowane w usługach publicznych i gospodarce,technologiach informacyjnych i komunikacyjnych.Oś priorytetowa 5 Wzmocnienie konkurencyjnościprzedsiębiorstwCelem osi priorytetowej jest wzmocnienie konkurencyjnościprzedsiębiorstw województwa kujawskopomorskiego,w tym wzrost ich potencjału ekonomicznego,innowacyjnego, wzrost przedsiębiorczości orazzwiększenie zatrudnieniaOś priorytetowa 6 Wsparcie rozwoju turystykiCelem osi priorytetowej jest wzrost znaczenia turystykijako czynnika rozwoju społeczno- gospodarczegowojewództwa poprzez lepsze wykorzystanie dziedzictwaprzyrodniczego i kulturowego, wzbogacenie ofertyusług turystycznych i poprawę ich jakości, rozwójnowych zrównoważonych rodzajów turystyki.Oś priorytetowa 7 Wspieranie przemian w miastachi w obszarach wymagających ochronyCelem osi priorytetowej jest ożywianie gospodarczei społeczne oraz odnowa infrastrukturalna i architektoniczno-urbanistyczna zdegradowanych części miast,terenów i obiektów przemysłowych i powojskowych.Oś priorytetowa 8 Pomoc technicznaCelem głównym osi jest zapewnienie sprawnegowdrażania i efektywnego przebiegu realizacji regionalnegoprogramu operacyjnego, skuteczna informacja,promocja programu oraz wsparcie procesu przygotowaniado korzystania z funduszy strukturalnych.W tym przygotowania projektów dla optymalnego ichwdrożenia. Ponadto celem osi jest zapewnienie pełnegouczestnictwa w jednym systemie informatycznym monitoringui kontroli.Jarosław NowakFundusze strukturalne,spotkanie konsultacyjnew ToruniuW piątek 8 czerwca odbyło się w Toruniu spotkanieRegionalnej Sieci Informacyjno - Doradczej, którątworzą przedstawiciele samorządów gminnych i powiatowych.Tematem konsultacji były m. in. RegionalnyProgram Operacyjny, Program Rozwoju ObszarówWiejskich i Program Operacyjny Kapitał Ludzki.Spotkanie miało charakter informacyjno - konsultacyjny.Zaprezentowano m.in. stan prac nad RegionalnymProgramem Operacyjnym na lata 2007-2013,Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich i ProgramemOperacyjnym Kapitał Ludzki. Przedstawione zostałytakże koncepcje opracowywania list projektów kluczowychi informacje związane z Funduszem Wsparcia.Uczestnikami konferencji byli starostowie, wójtowie,burmistrzowie oraz pracownicy urzędów gminnychi powiatowych, odpowiedzialni za fundusze strukturalne.W konferencji wzięli udział Starosta MarekTyburski i podinspektor w Wydziale Edukacji, Promocjii Rozwoju Starostwa Powiatowego Krzysztof Wysocki.14 GAZETA POWIATU RYPIŃSKIEGO

PRZEDSIĘBIORCZOŚĆZwyczajne Zgromadzenie Wspólników TFPKSp. z o.o..W dniu 11 czerwca 2007r. w Toruniu odbyłosię Zwyczajne Walne Zgromadzenie WspólnikówToruńskiego Funduszu Poręczeń Kredytowych Spółkaz o.o., któremu przewodniczył Pan Mirosław Leń przedstawicielBanku Gospodarstwa Krajowego - udziałowcaFunduszu. Na Zgromadzeniu reprezentowani byliwszyscy udziałowcy Funduszu Spółki, w tym MichałZaleski – Prezydent Miasta Torunia. Porządek posiedzeniaobejmował m.in. zatwierdzenie sprawozdaniafinansowego Spółki i sprawozdania Zarządu z działalnościSpółki za rok 2006 oraz udzielenie absolutoriumwładzom TFPK Sp. z o.o. z powierzonych obowiązków.Ponadto, w związku z upływem kadencji organów Spółkiwyłoniony został nowy skład Rady Nadzorczej, poszerzonyo Pana Piotra Pawłowskiego – przedstawicielaudziałowców z powiatów Rypińskiego, Brodnickiegoi Golubsko – Dobrzyńskiego. Powiat Rypiński reprezentowałStarosta Marek Tyburski.Analizowano projekty kluczoweW dniu 19 czerwca w Urzędzie Marszałkowskimw Toruniu doszło do spotkania Starosty RypińskiegoMarka Tyburskiego z dyrektorem DepartamentuPlanowania Strategicznego i Gospodarczego MaciejemKrużewskim. Tematem spotkania była analiza zgłoszonychprzez powiat rypiński projektów kluczowych.Istotne inwestycje były omawiane w zakresie ich wpływuna rozwój powiatu możliwości dofinansowaniaz środków UE oraz umieszczenia najistotniejszych znich na liście projektów kluczowych.Samorządowe Forum InwestycyjneStarosta Rypińśki Marek Tyburski w dniu 20czerwca wziął udział w konferencji dotyczącej aktywizacjirozwoju gospodarczego miast, gmin i powiatów”.Celem forum było przedstawienie źródeł zwiększeniabudżetów lokalnych w oparciu o Plan RozwojuLokalnego. Podczas spotkania definiowano kluczoweproblemy oraz produkty, omawiano system zarządzaniarozwojem oraz Plan Rozwoju Lokalnego i noweuwarunkowania rozwoju polskich miast, gmin i powiatów.Seminarium odbyło się w Bydgoszczy.Kolejne poręcznieW dniu 13 lipca b.r zebrała się komisja TFPK dlaPowiatu Rypińskiego i Gminy Radomin w celu rozpatrzeniawniosku o poręczenie na kwotę 17 500, 00zł. Wszyscy członkowie Komisji ocenili wniosek pozytywnie.Jest to 15 poręcznie od momentu przystąpieniaPowiatu Rypińskiego do Toruńskiego FunduszuPoręczeń Kredytowych.Jarosław NowakRegionalny OśrodekEuropejskiego FunduszuSpołecznego we WłocławkuNazwa Regionalne Ośrodki EFS brzmi tajemniczo.Ale warto ją rozszyfrować i poznać, co w sobie kryje.Ośrodki EFS spełniają kilka funkcji, pomagając nietylko podmiotom (projektodawcom), które dopiero chcąskorzystać z wsparcia EFS, ale także tym, którzy otrzymalijuż dotację. Zresztą to właśnie u tych ostatnich(po napotkaniu na problemy związane z wdrażaniemprojektów oraz ich finansowym rozliczaniem) pojawiłsię pomysł utworzenia sieci Regionalnych OśrodkówEFS, które:• promują wiedzę o możliwościach związanychz działalnością EFS wśród instytucji regionalnych;- pogłębiają wiedzę dotyczącą sposobów rozwiązywaniaproblemów rynku pracy• organizują szkolenia dla projektodawców z zakresuinformacji i promocji EFS; - przekazują wiedzęo obowiązujących procedurach, wymogach administracyjnychi finansowych EFS• pomagają w przygotowaniu wniosków o dotację(dbając, by zachowane były wszystkie formalno-prawneuwarunkowania konkretnego projektuw świetle zmieniających się przepisów prawnych i dokumentówprogramowych)• wspierają rozwój lokalny, a także rozwój partnerstwana szczeblu lokalnym i regionalnym• pomagają diagnozować problemy na lokalnym/regionalnymrynku pracy i dostosować działania, takaby skutecznie przeciwdziałać tym problemomWejście Polski w struktury Unii Europejskiej umożliwiłoobywatelom i instytucjom naszego kraju korzystaniez europejskiego wsparcia finansowego m.in. tzw.funduszy strukturalnych. Wśród nich EuropejskiegoFunduszu Społecznego, którego głównym zadaniemjest m.in. przeciwdziałanie bezrobociu, rozwój zasobówludzkich, wspieranie edukacji i wyrównywanie szansna rynku pracy. Z jego środków finansowane są m.in.szkolenia i praktyki zawodowe, stypendia, doradztwoi pośrednictwo pracy, analizy i badania dotyczącerynku pracy. To poważna pomoc, jednak chcąc z niejskorzystać, istotna jest znajomość szeregu procedur,wymogów administracyjnych etc. Dodatkową trudnośćw przygotowaniu wniosków o unijne dotacje nastręczajązmieniające się stale przepisy. By ułatwić dostępdo informacji o możliwościach wykorzystania środkówz EFS oraz wesprzeć potencjalnych projektodawcówszkoleniami i doradztwem utworzono RegionalneOśrodki Europejskiego Funduszu Społecznego. Ośrodkipomagają nie tylko jak w napisaniu i realizacji projektu,ale w opracowaniu go tak, by odpowiadał na potrzebylokalnego/regionalnego rynku pracy.Z usług Regionalnych Ośrodków EFS mogą korzystać:• instytucje rynku pracy (publiczne służby zatrudnienia,Ochotnicze Hufce Pracy, agencje zatrudnienia,GAZETA POWIATU RYPIŃSKIEGO15

PRZEDSIĘBIORCZOŚĆinstytucje szkoleniowe, instytucje dialogu społecznegoi partnerstwa lokalnego, czyli związki zawodowe,pracodawcy, organizacje pozarządowe współpracującez publicznymi służbami zatrudnienia)• Organizacje przedsiębiorców i przedsiębiorcy,• Organizacje pozarządowe działające w obszarachwspieranych przez EFS• szkoły (w tym szkoły wyższe)• jednostki naukowe• jednostki samorządu terytorialnego i ich jednostkiorganizacyjne działające w obszarach wspieranychprzez EFS (Ośrodki Polityki Społecznej, PowiatoweCentra Pomocy Rodzinie, Domy Pomocy Społecznej,Domy Dziecka)• ośrodki doradztwa rolniczego• osoby indywidualne, które są zainteresowane udziałemw projektach dofinansowanych z EFS, wyłączniew zakresie uzyskania informacji na temat projektówrealizowanych w danym regionie.Co najważniejsze - pomoc Regionalnych Ośrodków EFSjest bezpłatna. Wszyscy projektodawcy, którzy chcąskorzystać z wsparcia EFS mogą dzięki ośrodkom:• odbyć szkolenia w zakresie przygotowania projektówEFS; są one prowadzone przez akredytowanychtrenerów (dotyczą one m.in. zarządzania projektem,jego monitoringu i kontroli finansowej)• uczestniczyć w szkoleniach specjalistycznych, dotyczącychbezpośrednio lub pośrednio problematykiobjętej wsparciem EFS (np. problematyka rynku pracy,aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych, szkoleńi poradnictwa zawodowego, edukacji, rozwojulokalnego, przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu,kształcenia ustawicznego, rozwoju przedsiębiorczości)• skorzystać z pomocy doradców świadczących doradztwobezpośrednie dla projektodawców, którzyplanują złożyć wniosek do EFS, albo już otrzymalidotację i potrzebują wsparcia w zakresie wdrażaniaprojektów• skorzystać z pomocy lokalnych animatorów, którzypromują lokalne inicjatywy współpracy, inspirująw zakresie kreowania pomysłów na dobre projektyoraz wspierają w zakresie diagnozowania lokalnychpotrzeb i tworzenia planów działania• dokonać wstępnej oceny wniosków• uczestniczyć w spotkaniach informacyjnych, konferencjachi seminariach promujących EuropejskiFundusz SpołecznyNa terenie powiatu rypińskiego odbyły się dwaspotkania dotyczące partnerstw lokalnych. Podpisanezostało porozumienie o współpracy między ROSzEFSwe Włocławku, a Starostwem Powiatowym w Rypinie.W miesiącu wrześniu planowana jest organizacja szkoleniadotycząca tworzenia partnerstw lokalnych.Wspieranie rypińskiejprzedsiębiorczości.Wszystkim zainteresowanym przedsiębiorcom przypominamo możliwościach skorzystania z zewnętrznychźródeł finansowania, które prezentujemy poniżej.KUJAWSKO-POMORSKI FUNDUSZ POŻYCZKOWYSP. Z O.O. W TORUNIUPOŻYCZKI DLA MAŁYCH FIRMRozpoczynających lub rozwijających działalność gospodarcząna terenie województwa kujawsko-pomorskiego:Okres spłaty: - obrotowe –2 lata,- inwestycyjne - 3 latKarencja w spłacie rat kapitałowychdo 3 miesięcy.Kwota pożyczki do 120.000 złStałe oprocentowanie – aktualnie 6,24%Prowizja od 1 – 2,5%Krótkie terminy oceny wniosków.TORUŃSKI FUNDUSZ PORĘCZEŃ KREDYTO-WYCHSP. Z O.O.Z poręczenia Funduszu mogą skorzystać mikro, malii średni przedsiębiorcy, którzy:- są zarejestrowani we właściwym organie ewidencji- prowadzą działalność gospodarczą na obszarzeGminy Miasta Toruń, Powiatu Rypińskiego,Powiatu Brodnickiego, Gminy Radomin- zatrudniają na podstawie umowy o pracę niewięcej niż 250 osóbZ oferty Funduszu mogą skorzystać także osoby rozpoczynającedziałalność.Jakie są zasady udzielania poręczeń?- poręczenia udzielane są na okres do 63 miesięcy- poręczamy kredyty obrotowe i inwestycyjne- zabezpieczamy do 70% wartości kredytu/pożyczki- poręczamy także kredyty w rachunku bieżącymFUNDACJA WSPOMAGANIA WSIMIKROPOŻYCZKA DLA MAŁYCH FIRMRozpoczynających lub rozwijających działalność gospodarczą.Kwota maksymalna – 10.000 zł.Okres spłaty – 24 miesiąceOkres karencji – 2 miesiąceOprocentowanie – 0%Koszt uzyskania pożyczki(opłaty manipulacyjne) do 3%.ZapraszamyJarosław Nowak16 GAZETA POWIATU RYPIŃSKIEGO

EDUKACJA W POWIECIEWysoki poziom maturw szkołach powiatowych.Już po raz trzeci absolwenci szkół ponadgimnazjalnychzdawali maturę według nowych zasad. Wbrewobawom rodziców a także części nauczycieli nowa formaegzaminu dojrzałości nie sprawia uczniom większychproblemów. Maturzyści są dobrze przygotowywani dotego pierwszego ważnego egzaminu w życiu. Świadcząo tym wysokie lokaty w rankingach szkół i wśród kandydatówna studia wyższe.W roku szkolnym 2006/2007 do matury przystąpiliabsolwenci czterech Zespołów Szkół powiatu rypińskiego.Ogółem egzamin zdawało 508 uczniów, z którychzdało 487, co stanowi 97,7% abiturientów.Wyniki w poszczególnych Zespołach Szkół przedstawiałysię następująco:W Zespole Szkół Nr 1 im. Ks. Czesława Lissowskiegona 205 zdających zdali wszyscy,W Zespole Szkół Nr 2 im. Unii Europejskiej ze 173 maturzystówzdało 161,W Zespole Szkół Nr 3 im. Bogdana Chełmickiego z 58uczniów zdało 51,W Zespole Szkół Nr 4 im. Ziemi Dobrzyńskiej z 72 uczniówzdało 70.Szkoły powiatowe bardzo starannie przygotowująswoich absolwentów do „skoku” w dorosłe życie. Sąprzygotowani merytorycznie do stawienia czoła kolejnymegzaminom i zdobycia jak najlepszego wykształceniana uczelniach zarówno krajowych jak i zagranicznych.Egzamin w Gimnazjum Powiatowym – jeszcze niematuraNie gorzej wypadli młodsi koledzy naszych maturzystów.Egzaminy końcowe w Gimnazjum Powiatowymrównież wypadły doskonale. Trzecioklasiści uzyskaliśrednie wyniki wyższe o 5,6 punktów niż średniawojewództwa Kujawsko – Pomorskiego zarówno w częścihumanistycznej jak i w części matematycznej.Satysfakcjonujące jest także to, że uczniowie GimnazjumPowiatowego osiągnęli wyniki wyższe niż uczniowiew Gimnazjum Miejskim; w części humanistycznejo 7,32 punktów, a w części matematycznej o 7,37punktów. Wyniki te są także wyższe niż średnie w gimnazjachz terenu powiatu.Indywidualnie najlepsze wyniki sprawdzianu uzyskałaAleksandra Gontarek - 44 punkty w części humanistycznejoraz 48 punktów w części matematycznej na50 możliwych. Gratulujemy Oli, wszystkim absolwentomGimnazjum i całej kadrze pedagogicznej za osiągniętewyniki i życzymy dalszych sukcesów!Nasi nowi uczniowie.....Od kilku lat szkoły ponadgimnazjalne naszego powiatunotują wysoki nabór do klas pierwszych. Świadczyto o bardzo dobrym poziomie nauczania, doskonałejbazie dydaktycznej, profesjonalnej kadrze pedagogiczneji atrakcyjnym doborem profili nauczania. Podobniesytuacja przedstawia się także i w tym roku. Ogółemprzyjęto 751 uczniów do 27 klas pierwszych, w tym 188uczniów do klas zawodowych, 204 uczniów do liceumogólnokształcącego, 244 do techników, 121 do liceówprofilowanych.Szkoły powiatowe doskonale orientują się w zapotrzebowaniuna tworzenie nowych profili nauczania,dlatego co roku powstają nowe klasy, by uczniowie moglikształcić się zgodnie ze swoimi zainteresowaniami.W nadchodzącym roku szkolnym 2007/2008 w ZespoleSzkół Nr 4 w Nadrożu zafunkcjonuje nowy kierunekkształcenia – technikum budowlane. Utworzono jednąklasę z liczbą 25 uczniów. Natomiast do Szkoły MuzycznejI stopnia w cyklu kształcenia 4 letniego przyjęto 12uczniów a w cyklu kształcenia 6 letniego - 11 uczniów.Wyrażamy podziękowania Dyrektorom placówekza sprawnie i rzetelnie przeprowadzony nabór do klaspierwszych. Organizowane przed wakacjami dni otwartew szkołach ponadgimnazjalnych okazały się doskonałąpromocją dla tych placówek.Katarzyna SzczęsnyZakończenieroku szkolnego SzkołyMuzycznej I stopnia20 czerwca 2007 r. odbyło się pierwsze uroczystezakończenie roku szkolnego Szkoły Muzycznej I stopniaprzy Zespole Szkół Nr 5 im. Ks. Jana Twardowskiegow Rypinie. Uroczystość tę zaszczycili obecnościązaproszeni goście: Wizytator Centrum EdukacjiArtystycznej - Wacław Kłaput, Wicestarosta PowiatuRypińskiego - Piotr Pawłowski, Przewodniczący RadyMiasta – Piotr Gałkowski, radni oraz rodzice uczniówPiotr Pawłowski Wicestarosta gratuluje absolwentom SzkołyMuzycznejGAZETA POWIATU RYPIŃSKIEGO17

i sympatycy szkoły. Po przemówieniu Dyrektor BarbaryKujawskiej, w którym podsumowała roczną pracęszkoły, dostrzegła wielkie zaangażowanie ucznióworaz rodziców, zebrani goście mieli okazję wysłuchaćkoncertu uczniów Szkoły Muzycznej. Rozbrzmiały m.in. dźwięki „Ody do radości”, „Dla Elizy”, „Ave Maria”i wiele innych pięknych utworów prezentowanychEDUKACJA W POWIECIEKoncert w wykonaniu uczniówprzez młodych wykonawców. Szkoła zaprezentowałapełne spektrum swojej działalności dydaktycznej. Plonemcałorocznego trudu i systematycznej pracy byłyświadectwa z wyróżnieniem, które 20 uczniów odebrałoz rąk pani Dyrektor łącznie z pamiątkową nagrodąoraz listem gratulacyjnym dla rodziców.Czworo uczniów otrzymało świadectwo ukończeniaszkoły.Ilona JakubowskaZJAZD ABOLWENTÓWz okazji35 – lecia Zespołu Szkół Nr 3im. Bogdana Chełmickiegow RypiniePrzemarsz ulicami miastarozpoczęła się mszą w kościele św. Trójcy w Rypiniekoncelebrowaną przez ks. proboszcza Tadeusza Zabornegoi księdza Jacka Darmofalskiego – absolwentaszkoły. W uroczystościach udział wzięli Starosta RypińskiMarek Tyburski, Przewodniczący Rady PowiatuKrzysztof Cegłowski, radni Rady Powiatu, przedstawicieleurzędów i instytucji, emerytowani nauczycieleoraz były dyrektor szkoły Pan Kazimierz Żbikowski. Pomszy goście udali się na uroczystości do kina „Bałtyk”.Przy wejściu wszyscy uczestnicy zjazdu otrzymali identyfikatoryoraz materiały pamiątkowe. Wśród nich byłapublikacja o historii szkoły oraz prezentacja multimedialnastarych i nowych zdjęć z życia szkoły.Podczas swojego wystąpienia Marek Tyburski StarostaRypiński złożył życzenia uczestnikom zjazdu.Poinformował także, iż w najbliższych latach budynekobecnego Starostwa zostanie przekazany naszej szkole.Po części oficjalnej odbyła się akademia przygotowanaprzez uczniów. Były ogromne brawa, śmiechi łzy szczególnie podczas prezentacji starych zdjęć klasowych.Następnie odbyły się spotkania z nauczycielamii wychowawcami w budynku szkoły oraz wspólnegrillowanie na działce szkolnej. Wtedy wyjaśniły się teżniejasności pewnych zajść, które powtarzane są jako historieszkolne, ale których pochodzenia do tej pory nikt„Są miejsca, czasy i ludzie,których się nie zapomina.”W sobotę 26 maja 2007 r. Zespół Szkół Nr 3im. B. Chełmickiego w Rypinie świętował 35 – lecieswojego istnienia. Szkołę odwiedzili absolwenci reprezentującywszystkie roczniki uczniów, którzy opuścilimury naszej szkoły w ciągu tych 35 lat. W sobotę stawiłosię ich ponad 150: właściciele firm, politycy, wykładowcy,nauczyciele, marketingowcy, księża, urzędnicywysokiego szczebla, a nawet komandos. UroczystośćAbsolwenci szkoły18 GAZETA POWIATU RYPIŃSKIEGO

EDUKACJA W POWIECIEnie znał. Wieczorem odbył się składkowy „Bal Absolwenta”.Wśród wspomnień i świetnej muzyki imprezatrwała do samego rana. I „choć w papierach lat przybyło…”nikt tego nie czuł.Zespół Szkół Nr 3 im. B. Chełmickiego w Rypinieto szkoła z tradycją. Wszystko zaczęło się od utworzeniaZasadniczej Szkoły Rolniczej z siedzibą przy LiceumEkonomicznym w Rypinie. Następnie szkoła zostałaprzeniesiona do gmachu Liceum Ogólnokształcącegow Rypinie. Od roku 1992 mieści się przy ulicy NowyRynek 20, w budynku sąsiadującym z siedzibą StarostwaPowiatowego w Rypinie. Przez cały okres istnieniastopniowo poszerzała swoją ofertę edukacyjną,kilkakrotnie zmieniała też nazwę. Od roku 2002 funkcjonujejako Zespół Szkół Nr 3, a trzy lata później otrzymałaimię Bogdana Chełmickiego.Historia naszej szkoły to chwalebna przeszłość,w której udział mają nasi absolwenci, nauczyciele, dyrektorzy:Kazimierz Głowacki, Romuald Wierzchowski,Mieczysław Kownacki, Kazimierz Żbikowski, RyszardOlszewski, Włodzimierz Furman, pracownicy administracjii obsługi. Jubileusz 35 –lecia szkoły jest okazją dowspomnień, które zawsze pozostają w naszej pamięci.Czas je porządkuje, dodaje blaski, zapominamy wszystkoto, co kiedyś chcielibyśmy zapomnieć, pamiętamyWystępy w wykonaniu uczniówo tym co godne naszych wspomnień: koledzy, koleżanki,nauczyciele, wspólne wyjazdy, spędzone chwile. Trudnobyć obojętnym wobec miejsca w którym zostawiło sięczęść swojego życia.Ale historia szkoły to również teraźniejszość. Jesteśmydumni z naszych sukcesów, których współautoramisą wszyscy nasi pracownicy i uczniowie, a przedewszystkim nauczyciele, którzy swoim entuzjazmem i zaangażowaniem,przyczyniają się do rozwoju placówki.Obecnie to nowoczesna szkoła przygotowująca młodychludzi do życia w zjednoczonej Europie, wychowującaludzi przedsiębiorczych, aktywnie poszukujących i tworzącychmiejsca pracy. W szkole naukę pobiera ok. 600uczniów i słuchaczy, pracuje ponad 50 nauczycieli (w tymnauczyciele dochodzący), oraz 6 pracowników administracjii obsługi. Szkoła prowadzi kształcenie w szkołach młodzieżowychoraz szkołach dla dorosłych w systemie zaocz-nym. Specjalizujemy się w takich zawodach jak: techniktechnologii żywności, technik agrobiznesu, technik informatyk,technik rolnik, rolnik. Oprócz w pełni wyposażonegow sprzęt techniczny o najwyższej jakości (4 pracowniekomputerowe, 2 tablice multimedialne, 2 multimedialnesale językowe, telewizory, magnetowidy DVD, rzutnikimultimedialne, Centrum Multimedialne)budynku szkołyprzy ulicy Nowy Rynek 20, szkoła prowadzi gospodarstwoprzyszkolne. Jest to prawdziwa duma nauczycieli przedmiotówzawodowych: w pełni nowoczesny Szkolny OśrodekNauki Jazdy (nasi uczniowie w ramach programównauczania zdobywają prawo jazdy kat. B i T), plantacjawierzby energetycznej, sad, działki agrotechniczne, plantacjaroślin mało znanych, szklarnia. Od dłuższego czasuprowadzimy Szkolne Muzeum Maszyn Rolniczych, orazKlub Miłośników Motoryzacji. Od 3 lat uczniowie wyjeżdżająna praktyki zagraniczne do Niemiec, nauczycielepodnoszą kwalifikacje podczas wymiany międzynarodowej.Współpracujemy z wieloma zakładami pracy i wysokowyspecjalizowanymi gospodarstwami.Młodzież osiąga wysokie wyniki na zewnętrznychegzaminach maturalnych i egzaminach potwierdzającychkwalifikacje zawodowe. Naszym największymosiągnięciem są osiągnięcia naszych uczniów - laureatówi finalistów olimpiad i turniejów na szczebluogólnopolskim oraz absolwentów odnoszących sukcesyw swoim życiu osobistym i zawodowym.Dziękuję wszystkim z Państwa, którzy dołożylistarań, że nasza szkoła cieszy się zaufaniem, dobrą opiniąi szacunkiem społeczności rypińskiej, że jest znanai ceniona w Polsce.Słowa podziękowania kieruję do tych, którzy wspieralinasze jubileuszowe działania – a było tych osób i instytucjiniemało, Rady Rodziców, naszych uczniów tak bardzozaangażowanych w życie szkoły oraz wspaniałej Rady Pedagogiczneji pracowników administracji i obsługi.Mam nadzieję, że I Zjazd Absolwentów ZespołuSzkół Nr 3 im. B. Chełmickiego w Rypinie, stanie sięchlubną tradycją naszej szkoły.Joanna Krukowskadyrektor Zespołu Szkół Nr 3im. B. Chełmickiego w Rypiniefotoreportaż ze Zjazdu Absolwentów znajduje sięna naszej stronie internetowej:www.zsnr3rypin.plocman.plMaszyna, którą miałdziadek...Być może Twój dziadek lub ojciec był kilkadziesiątlat temu postępowym gospodarzem i posiadaczempierwszego we wsi ciągnika lub innej w tych latach nowoczesnejmaszyny. Jednak czas mijał, lata upływały...Po dumie dziadka nie został ślad, jedynie jakieś mglistewspomnienie i ciekawość, jak te maszyny wyglądały,GAZETA POWIATU RYPIŃSKIEGO19

EDUKACJA W POWIECIEManeżczym zadziwiały i dlaczego były przyczyną zazdrościsąsiada? Nikomu przecież nie przyszło do głowy, by jeutrwalić na pamiątkowej fotografii i wpiąć do albumurodzinnego.Dziś te kultowe maszyny stanowią niebywałąatrakcję podczas pokazów zabytkowego sprzętu. Po latachzapomnienia, okresu kasowania wszystkiego nazłom, część z nich przetrwała i jest obiektem marzeńwielu kolekcjonerów, nadal wzbudzając ogromne sensacje.nansowym rodziców uczniów szkoły. Obecnie muzeumliczy ponad 20 eksponatów, których ciągle przybywa.Perełkami wśród nich są: młocarnia- warmianka, opylacz–niemy świadek walk ze stonką ziemniaczaną.Ostatnio muzeum wzbogaciło się o kolejne maszyny,zakupione przy wsparciu finansowym rodzicówuczniów szkoły od rolników zamieszkujących okoliceRypina. Są to:- snopowiązałka i maneż, zakupione od pana JerzegoDurszlewicza z Puszczy Rządowej- silnik spalinowy S-320 od pana Jana Malinowskiegoze Skudzaw- wialnię i sortownik do ziemniaków w formie darowiznyprzekazał pan Henryk Pawłowski z RusinowaA wszystko, by ocalić od zapomnienia to, co w takzawrotnym tempie wypierają nowoczesne urządzenia.Podczas tegorocznej Agry przyszkolne muzeumzaprezentuje wybraną kolekcję pt.: „Żniwa”. Zapewneniektórzy pierwszy raz w życiu będą mogli obejrzeć maszynyw akcji. Obejrzeć i usłyszeć, bo te stare maszynyrobią huku, co niemiara, ale kto by tam w takiej chwiliprzejmował się decybelami.Przyszkolne muzeum ciągle się rozwija. Jeśli posiadaszlub wiesz, kto jest posiadaczem starej, zapomnianej,od lat nieużywanej maszyny, daj znać ;pisz lubdzwoń, my się na pewno zainteresujemy.Andrzej JankowskiKierownik Szkolenia PraktycznegoW Zespole Szkół Nr 3im. B. Chełmickiego w Rypinieul. Nowy Rynek 20tel.0 54 280 24 05Silnik spalinowyTak właśnie dzieje się w Zespole Szkół Nr 3 im.Bogdana Chełmickiego w Rypinie, gdzie z inicjatywyuczniów i nauczycieli praktycznej nauki zawodu tworzonejest mini muzeum starych maszyn rolniczych.Eksponaty pochodzą najczęściej z darowizn uczniówi wychowanków, rzadziej są kupowane przy wsparciu fi-Spotkanie wychowankówz zespołem „Ich Troje”Nasi wychowankowie zostali zaproszeni przezfirmę „Awans” oraz zespół „Ich Troje’ na koncert.Przed występem zespołu „Ich Troje’ spotkaliśmy sięz Michałem Wiśniewskim oraz pozostałymi członkamiMaszyny rolniczeMichał Wiśniewski wśród wychowanków Domu Dziecka20 GAZETA POWIATU RYPIŃSKIEGO

EDUKACJA W POWIECIEgrupy. Jednakże największą niespodziankę przygotowaładla nas firma „Awans”, która przekazała naszemudomowi upominki /sprzęt AGD/ o wartości 10 tyś.złotych. Dziękujemy.Jarosław TomkowskiWakacyjne wspomnieniaWychowankowie Domu Dziecka tradycyjnie spędziliwiększą część wakacji na koloniach i obozach.W dniach 25 czerwca - 21 lipca 2007r. wypoczywaliśmyna obozie nad jeziorem w Izbicy Kujawskiej. NaMazurach dzięki firmie „Rejs” w dniach 15 – 27 lipca2007r. wypoczywało pięcioro naszych wychowanków.Następnym obozem, który zorganizowaliśmy był pobytw dniach 23 – 30 lipca 2007r. to wyjazd do KrynicyMorskiej. Dodatkowo pięcioro naszych wychowankówuczestniczyło w koloniach we Włocławku zorganizowanychprzez Włocławskie Towarzystwo SchroniskMłodzieżowych. Największą grupę objął turnus rehabilitacyjnyw Jarosławcu zorganizowany i sfinansowanyprzez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.Dwoje naszych wychowanków uczestniczyłow koloniach zorganizowanych przez Urząd MiastaRypin w Kołobrzegu.Na strzeżonym kąpieliskuDzieci powróciły z obozów zdrowe, uśmiechniętei trochę zawiedzione, że wakacje trwają tak krótko.Szczególne podziękowania w imieniu dzieci składamysponsorom:firmie „Rejs”,„Sugarpol” Sp. z o.o. Ostrowite,Urzędowi Gminy Skrwilno,„Blue Media” Sp. z o.o. Sopot,Ośrodkowi wypoczynkowemu w Izbicy Kujawskiej,Włocławskiemu Oddziałowi Schronisk MłodzieżowychorazPaństwowemu Funduszowi Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.Jarosław TomkowskiZakończenie programówstypendialnych dla uczniówi studentów.W miesiącu lipcu zakończono realizację III edycjiprogramu stypendialnego dla uczniów i studentóww ramach Zintegrowanego Programu OperacyjnegoRozwoju Regionalnego Priorytet 2.2 „Wyrównywanieszans edukacyjnych poprzez programy stypendialne”,finansowanego z środków Europejskiego FunduszuSpołecznego i budżetu państwa.Tego rodzaju forma przyznawana była uczniom szkółponadgimnazjalnych kończących się maturą, zamieszkującychobszary wiejskie w celu wspierania rozwoju edukacyjnegoi wyrównywania szans edukacyjnych pomiędzymiastem i wsią, w przypadku studentów studiującyw państwowych i niepaństwowych szkołach wyższychprowadzonych w systemie dziennym, wieczorowym,zaocznym i eksternistycznym, posiadający stałe zameldowaniena obszarze powiatu rypińskiego. Dodatkowouczniowie i studenci musieli spełnić kryteria: średniaocen, pochodzenie z rodzin znajdujących się w trudnejsytuacji materialnej tzn. o dochodzie rodziny w przeliczeniuna osobę lub dochodzie osoby uczącej się niewyższym niż kwota, 504 zł. lub 583 zł., gdy członkiemrodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawnościlub orzeczeniem o umiarkowanym lubznacznym stopniu niepełnosprawności.Program realizowany był w latach 2004-2007 i cieszyłsię ogromnym zainteresowaniem, a liczba ubiegającychsię przekraczała, co roku ilość otrzymanych środków.Studenci przez cały okres programu otrzymywaligotówkę na konto, a w przypadku uczniów te formy sięzmieniały raz były zwrot kosztów innym wypłata gotówki.Z tej formy wsparcia skorzystało ok. 500 uczniówi ok. 50 studentów. W ramach programu stypendialnegow latach 2004-2007 pozyskano 887 907,09 zł dla uczniów,i 105 648,23 zł studentów.Na zakończenie składamy podziękowanie dlawszystkich osób zaangażowanych w realizację programustypendialnego na terenie powiatu rypińskiego.Dziękujemy!!!!Katarzyna SzczęsnyStypendia dla studentówRozpoczęła się procedura naboru wniosków osóbubiegających się o stypendia na wyrównywanie szansedukacyjnych studentów w ramach projektu „Studiuj!Europejskie Stypendia dla Studentów”. Stypendia będąprzyznawane w ramach działania 2.2 ZintegrowanegoProgramu Rozwoju Regionalnego „Wyrównywanieszans edukacyjnych poprzez programy stypendialne”.Finansowane będą ze środków Europejskiego FunduszuSpołecznego oraz ze środków budżetu państwa.GAZETA POWIATU RYPIŃSKIEGO21

EDUKACJA W POWIECIEStypendia mają na celu pomoc studentom znajdującymsię w trudnej sytuacji materialnej w osiąganiu wyższegowykształcenia. Stypendium przyznawane będzie nawniosek studenta w ramach zorganizowanego przezZarząd województwa kujawsko-pomorskiego naboru.Obsługą projektu stypendialnego będzie zajmował sięDepartament Spraw Społecznych Urzędu Marszałkowskiegowojewództwa kujawsko-pomorskiego. W dniu9 sierpnia 2007 roku w Toruniu odbyło się spotkanieorganizacyjne dla przedstawicieli samorządów orazuczelni wyższych, podczas którego zostały przybliżonezasady naboru potencjalnych beneficjentów oraz sposobypromocji projektu stypendialnego. W spotkaniuwzięli udział przedstawiciele Departamentu SprawSpołecznych Urzędu Marszałkowskiego województwakujawsko-pomorskiego oraz zaproszeni przedstawicielesamorządów powiatowych (wydziałów zajmującychsię edukacją) i biur karier przy wyższych uczelniachz terenu województwa kujawsko-pomorskiego. Naspotkaniu zostały poruszane sprawy związane z procedurąrekrutacji beneficjentów oraz promocji programustypendialnego. O stypendium mogą ubiegać się osobystudiujące na krajowych wyższych uczelniach (państwowych,niepaństwowych) prowadzonych w systemiedziennym, wieczorowym, zaocznym bądź eksternistycznym(należy przedłożyć stosowne zaświadczeniez uczelni). Nie wprowadzono limitu wiekowego beneficjentów.Podstawowym kryterium ubiegania się o stypendiumjest zameldowanie na pobyt stały na tereniewojewództwa kujawsko-pomorskiego, przynajmniej na2 miesiące przed złożeniem wniosku. Wymagane będąrównież dokumenty poświadczające dochody beneficjentai członków wchodzących w skład jego gospodarstwadomowego za rok 2006 (kryterium dochodowości).W przypadku, gdy liczba osób ubiegających się o stypendium(spełniających kryterium dochodowości) będziewiększa niż liczba stypendiów do rozdysponowania,wówczas po za kryterium dochodowości będzie branapod uwagę średnia ocen za ostatni semestr lub rok nauki.Urząd Marszałkowski województwa kujawsko-pomorskiegoma do rozdysponowania 6130 stypendiów.Każdy ze studentów po pozytywnym przejściu postępowaniarekrutacyjnego będzie otrzymywał stypendiumw kwocie 350 zł. miesięcznie. Stypendia będą wypłacaneod października 2007 roku do kwietnia roku 2008(przez okres 7 miesięcy). Z badań przeprowadzonychprzez Departament Spraw Społecznych na wszystkichuczelniach województwa kujawsko-pomorskiego wynika,że szacunkowa liczba osób spełniających kryteriumdochodowości ubiegania się o stypendium wynosiok. 12 000.Wnioski stypendialne można składać w DepartamencieSpraw Społecznych Urzędu Marszałkowskiego województwakujawsko-pomorskiego w Toruniu przy ulicyBroniewskiego 15/17. Wnioski mogą być przesyłane listownie(zalecana forma) oraz składane osobiście. Jakpoinformowali przedstawiciele departamentu odpowiedzialnegoza rekrutację beneficjentów, wszyscy studencispełniający kryterium dochodowości, będą wzywanido uzupełniania wniosków w razie braku określonychdokumentów (załączników). Wnioski można składać dodnia 19 października 2007 roku.Szczegółowe informacje można uzyskać pod adresem:Departament Spraw Społecznychul. Broniewskiego 15/1787-100 Toruńtel. (056) 61-22-813Strona internetowa:www.kujawsko-pomorskie.plPromocją projektu stypendialnego zajmuje się równieżWydział Edukacji, Promocji i Rozwoju Starostwa Powiatowegow Rypinie mieszczący się przy ulicy Dworcowej9, biuro nr 1. Informacje można uzyskać także podadresem internetowym: www.powiat.rypinski.lo.pl .Krzysztof Wysocki„Przeciwdziałaniealkoholizmowi,narkomaniii przemocyw rodzinie”Parafialny Klub Sportowy „STAŚ RYPIN” corocznieorganizuje turniej piłki nożnej dla młodzieży szkółgimnazjalnych i ponadgimnazjalnych pod hasłem:„Przeciwdziałanie alkoholizmowi, narkomanii i przemocyw rodzinie”. Turniej od kilku lat ma charakterzawodów o zasięgu powiatowym. Tegoroczny turniejodbył się 6 czerwca na obiektach sportowych (boiskaotwarte) Gimnazjum im. Józefa Wybickiego w Rypinie.Celem turnieju jest zwrócenie uwagi środowisk uczniowskichna problemy związane z alkoholizmem, narkomaniąi przemocą w rodzinie, propagowanie zdrowegotrybu życia oraz integracja środowisk uczniowskich.Z pośród zaproszonych przez organizatorów reprezentacjiszkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych w turniejuwzięli udział:Gimnazja:Gimnazjum Powiatowe przy Zespole Szkół nr 1 im. ks.Cz. Lissowskiego w RypinieGimnazjum Miejskie im. J. Wybickiego w RypinieGimnazjum w SkrwilnieParafialny Klub Sportowy „STAŚ RYPIN”Szkoły PonadgimnazjalneZespół Szkół nr 1 im. ks. Cz. Lissowskiego w RypinieZespół Szkół nr 2 im. Unii Europejskiej w RypinieZespół Szkół nr 3 im. B. Chełmickiego w RypinieZespół Szkół nr 4 im. Ziemi Dobrzyńskiej w Nadrożu22 GAZETA POWIATU RYPIŃSKIEGO

EDUKACJA W POWIECIEZawody otworzył prezes Parafialnego klubu Sportowego„STAŚ RYPIN” Tomasz Czajkowski. Powitałreprezentacje szkół oraz zaproszonych gości. W swoimprzemówieniu zwrócił uwagę na problemy jakie corazczęściej dotykają współczesną młodzież szkolną.Następnie rozpoczęły się zawody sportowe.Wyniki meczów i klasyfikacje końcowe:W kategorii gimnazjów bezkonkurencyjne okazałosię Gimnazjum ze Skrwilna pokonując wszystkichswoich rywali. Gimnazjaliści ze Skrwilna wystąpiliw składzie: Manelski Michał, Detmer Bartosz, KarpińskiMariusz, Błachewicz Szymon, Budka Michał, BudzińskiMateusz, Czarnecki Łukasz, Budka Przemysław,Kubiński Dawid, Ostrowski Wojciech. Opiekundrużyny Pan Grzegorz Kowalski.GimnazjaGimnazjum Powiatowe - PKS „STAŚ RYPIN” 4 : 0Gimnazjum Skrwilno _ Gimnazjum im. J. Wybickiego3 : 1PKS „STAŚ RYPIN” - Gimnazjum Skrwilno 0 : 4Gimnazjum im. J. Wybickiego - Gimnazjum Powiatowe6 : 0Gimnazjum Powiatowe - Gimnazjum Skrwilno 2 : 4PKS „STAŚ RYPIN” - Gimnazjum im. J. Wybickiego4 : 5I Gimnazjum Skrwilno 9p 11-3II Gimnazjum im. J. Wybiskiego 6p 12-7III Gimnazjum Powiatowe 3p 6-10IV PKS „STAŚ RYPIN“ 0p 4-13Szkoły ponadgimnazjalneZS nr 4 - ZS nr 3 5 : 1ZS nr 2 - ZS nr 1 4 : 1ZS nr 3 - ZS nr 2 1 : 7ZS nr 1 - ZS nr 4 2 : 2ZS nr 4 - ZS nr 2 0 : 4ZS nr 3 - ZS nr 1 1 : 9Zwycięska drużyna z Zespołu Szkół Nr 2 im. Unii EuropejskiejWśród Szkół ponadgimnazjalnych zwyciężyli reprezentanciZespołu Szkół nr 2 im. Unii Europejskiejw Rypinie. Reprezentacja ZS nr 2 wystąpiła w składzie:Dutkowski Kamil, Górecki Piotr, Kaczmarek Rafał, KamińskiOskar, Krzewiński Jacek, Niedbalski Damian,Perłowski Przemysław, Szymański Krzysztof, TyburskiPrzemysław, Kalinowski Mariusz. Opiekunowie drużynyPan Jarosław Nawatkowski i Marcin Nawatkowski.I Zespół Szkół nr 2 9p 15-2II Zespół Szkół nr 1 4p 12-7III Zespół Szkół nr 4 4p 7-7IV Zespół Szkół nr 3 0p 3-21Tomasz Czajkowski Prezes PKS „Staś” wręcza nagrodyZwycięska drużyna w kategorii Szkół Gimnazjalnych ze SkrwilnaNa uwagę zasługuje wysoki poziom sportowy zawodów.W czasie zabawy sportowej można było obserwowaćtrening działającej przy PKS „STAŚ RYPIN” sekcjihokeja na trawie chłopców oraz poznać tajniki tej nowejw naszym powiecie dyscypliny sportowej. Wszyscyuczestnicy mieli zapewniony posiłek oraz napoje chłodzące.Turniej został zorganizowany przez Zarząd PKS„STAŚ RYPIN”, który powołał komitet organizacyjnyodpowiedzialny za przeprowadzenie turnieju. Patronatnad turniejem obieli: Katolickie Stowarzyszenie SportoweRzeczypospolitej Polskiej, Miasto Rypin i PowiatRypiński.Krzysztof WysockiGAZETA POWIATU RYPIŃSKIEGO23

INFORMACJEAKTUALNA SYTUACJANA LOKALNYM RYNKU PRACY.W bieżącym roku systematycznie z miesiąca na miesiąc maleje liczba bezrobotnych zarejestrowanychw Powiatowym Urzędzie Pracy w Rypinie.W poszczególnych miesiącach 2007 roku liczba bezrobotnych kształtowała się następująco:- styczeń – 4689 osób,- luty – 4660 osób,- marzec – 4533 osoby,- kwiecień – 4040 osób,- maj – 3761 osób,- czerwiec - 3411 osób,- lipiec – 3310 osób,- sierpień - 3236 osób,Najmniej bezrobotnych w bieżącym roku pozostawało w ewidencji urzędu na koniec sierpnia tj. 3236 osób.W porównaniu ze styczniem liczba bezrobotnych zmniejszyła się o 1453 osoby.Na przestrzeni bieżącego roku stopa bezrobocia spadła z 24,5 % na początku roku do 18,5 % w lipcu. Wskaźnikstopy bezrobocia w 2007 roku wynosił odpowiednio:- styczeń - 24,5 %,- luty – 24,4 %,- marzec – 23,8 %,- kwiecień - 21,8 %,- maj – 20,6 %,- czerwiec - 19,0 %,- lipiec – 18,5 %,Największą liczbę bezrobotnych i stopę bezrobocia odnotowano w 2003 roku.Wówczas liczba bezrobotnych wyniosła 6050 osób, a stopa bezrobocia - 30,7 %.Jeszcze do niedawna w 2005 roku liczba bezrobotnych wynosiła 5557 osób, a stopa bezrobocia 28,1 %.Stopę bezrobocia oraz liczbę bezrobotnych w kraju, województwie kujawsko-pomorskim oraz powiecierypińskim przedstawia zamieszczona tabela.Bezrobotni(w tys. osób)Stopa bezrobocia(w % aktywnych zawodowo)POLSKA 1856,1 12,2WOJEWÓDZTWOKUJAWSKO-POMORSKIE127,7 15,9POWIAT RYPIŃSKI 3,3 18,5Liczbę bezrobotnych zamieszkałych w gminach naszego powiatu oraz spadek liczby bezrobotnychw porównaniu z rokiem ubiegłym przedstawia zamieszczona tabela.Wyszczególnienie styczeń lipiecspadek / wzrostw liczbach– gminy2007 2007w %bezwzględnychBezrobotni ogółem 4689 3310 1379 29,41Miasto Rypin 1755 1343 412 23,48Gmina Rypin 784 545 239 30,48Gmina Brzuze 513 371 142 27,68Gmina Wąpielsk 479 298 181 37,79Gmina Skrwilno 612 421 191 31,21Gmina Rogowo 546 332 214 39,19Cechy społeczno-demograficzne naszego bezrobocia to dominujący i wzrastający udział kobiet – 70,03 %,wysoki udział osób długotrwale bezrobotnych - 70,03 %, duży udział osób młodych, bezrobotni do 25 roku życia24 GAZETA POWIATU RYPIŃSKIEGO

INFORMACJEstanowią 26,8 % oraz niski poziom wykształcenia, wykształcenie podstawowe i poniżej posiada 42,6% osóbbezrobotnych.Na obszarach wiejskich zamieszkuje 59,42% ogółu bezrobotnych. Prawo do zasiłku posiada 448 osóbtj. 13,53% bezrobotnych.Najwięcej osób w bieżącym roku rejestrowało się w styczniu - 431, lutym -332 i marcu -367 .Łącznie od początku roku do lipca rejestracji w tutejszym urzędzie pracy dokonało 2335 osób bezrobotnych.Najwięcej wyrejestrowano bezrobotnych w kwietniu -779, czerwcu - 619 i maju -606 osób.Łącznie do końca lipca wyrejestrowano - 3570 osób.Z ewidencji urzędu wyrejestrowano z powodu:- podjęcia pracy 1795 osób, nie potwierdzenia gotowości do podjęcia pracy 713 osób, rozpoczęcia szkolenia,stażu, przygotowania zawodowego lub prac społecznie użytecznych – 583 osoby, z innych przyczyn w tym;odmowy podjęcia pracy, stażu, przygotowania zawodowego, szkoleń, prac społecznie użytecznych, zmiany miejscazamieszkania – 313 osób, dobrowolnej rezygnacji ze statutu bezrobotnych 166 osób.Od początku bieżącego roku do sierpnia łącznie z różnych form aktywizacji i pomocy w powrocie bezrobotnychna rynek pracy skorzystało 1500 osób.Formy wsparcia dla bezrobotnych realizowane były zarówno ze środków budżetowych Funduszu Pracy, jaki środków finansowych pochodzących z programów realizowanych przez Urząd Pracy z Europejskiego FunduszuSpołecznego – Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich.W formie robót publicznych pracę podjęło – 190 osób, prac interwencyjnych - 144 osoby. Dotację nadziałalność gospodarczą otrzymało 52 osoby, bezrobotni rozpoczynali działalność gospodarczą np. w zakresieusług remontowo-budowlanych, usług transportowych, stolarskich, fryzjerskich, blacharsko-dekarskich, a takżew zakresie projektowania i renowacji terenów zielonych, strzyżenia i pielęgnacji psów, usług video-foto, finansowoubezpieczeniowychoraz mechaniki, lakiernictwa i blacharstwa samochodowego.Refundacja kosztów wyposażenia nowego stanowiska pracy pracodawcom pozwoliła na powstanie 41 nowychmiejsc pracy. Nowe miejsca pracy powstały min. dla galwanizerów, tartaczników, sprzedawców, stolarzy, betoniarzy,tynkarzy i fryzjerów.Na staż skierowanych zostało 217 osób, przygotowanie zawodowe w miejscu pracy – 122 osoby, pracespołecznie użyteczne – 223 osoby.Urząd Pracy finansuje również 251 osobom koszty przejazdów do miejsca pracy, stażu lub przygotowaniazawodowego.W szkoleniach zarówno indywidualnych jak i grupowych uczestniczyło 260 osób.Od początku roku do PUP zgłoszono 1470 ofert pracy z czego 833 (tj. 56,66%) to oferty tzw. subsydiowane czylifinansowane ze środków Funduszu Pracy i EFS – prace interwencyjne, roboty publiczne, staże, przygotowaniezawodowe, prace społecznie użyteczne, nowostworzone miejsca pracy ze środków na wyposażenie stanowiskapracy.Projekty realizowane w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.W bieżącym roku PUP realizuje 2 projekty realizowane w ramach; Działania 1.2, Perspektywy dla młodzieżyoraz Działania 1.3, Przeciwdziałanie i zwalczanie długotrwałego bezrobocia.Projekt realizowany w ramach Działania 1.2 pt. „Aktywny start zawodowy” jest realizowany od początku2006 roku i zakończy się w 31.10.2007 roku. W ramach tego projektu wsparcie otrzymają 454 osoby. Dominującąaktywną formą wsparcia realizowaną w ramach tego projektu są staże, na które skierowano 397 osób. Projektzakłada także szkolenia, dzięki którym beneficjenci ostateczni zdobędą nowe atrakcyjne na rynku pracy kwalifikacjezawodowe. Łącznie zostanie przeszkolonych 49 osób. Ponadto projekt zakłada przyznanie jednorazowych środkówna podjęcie działalności gospodarczej 11 osobom.Projekt realizowany w ramach Działania 1.3 pt. „Krok ku zatrudnieniu” jest także realizowany od początku2006 roku i zakończy się 30.11.2007 roku. Zakłada on objęcie wparciem 383 osoby. W przypadku tego projektudominującą aktywną formą wsparcia jest przygotowanie zawodowe, na które zostało skierowanych 211 osób. Projektzakłada także szkolenia dla 149 osób oraz przyznanie jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej49 osobom.Jolanta Szablicka-SochackaDyrektor PUP RypinGAZETA POWIATU RYPIŃSKIEGO25

INFORMACJEAgencja Restrukturyzacji i Modernizacji RolnictwaBiuro Powiatowe w RypinieinformujeDrodzy Rolnicy!W związku ze ŚWIĘTEM ROLNIKÓW POWIATU RYPIŃSKIEGO do Najszczerszych Życzeń dołączaminformacje, które pozwolą przeanalizować i ocenić Państwu zakres transferowanych środkówunijnych przez Biuro Powiatowe ARiMR w RypinieNa początek pozwoliłem sobie na krótki rys historyczny gdyż minęło 5 lat od utworzenia struktur powiatowychAgencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.Biuro Powiatowe ARiMR w Rypinie, tak jak pozostałe biura na terenie kraju, utworzono 29 lipca 2002 roku.W roku jego utworzenia zatrudniono 6 pracowników stałych.Nowe zadania realizowane przez ARiMR spowodowały konieczność zwiększenia kadr biura powiatowego.Na dzień dzisiejszy w BP ARiMR w Rypinie zatrudnionych jest 24 pracowników stałych i 8 stażystów.Pierwszym zadaniem realizowanym przez Biuro Powiatowe w 2002 i 2003 roku, było zorganizowaniemasowej akcji kolczykowania bydła i nadzór nad jego przebiegiem oraz systemowa obsługa procesu.Kolejnym – utworzenie Ewidencji Producentów Rolnych.Od 2004 roku Biuro zajmuje się obsługą płatności bezpośrednich i płatności ONW.W roku 2004 uruchomiono również pierwsze działania PROW 2004-2006, tj. ONW, Renty strukturalne, Zalesianiegruntów rolnych, Wspieranie przedsięwzięć rolnośrodowiskowych.Rok 2005 to rozpoczęcie naboru wniosków na wsparcie gospodarstw niskotowarowych i na dostosowanie dostandardów UE oraz kontynuacja programów z 2004 roku.Od 2006 roku rozszerzono zakres płatności bezpośrednich, rolnicy mogą ubiegać się o tzw. płatność cukrową.Kontynuowane są również pozostałe programy z lat ubiegłych.W listopadzie 2006 r. odbył się dodatkowy nabór wniosków na wspieranie gospodarstw niskotowarowychTyle tytułem wstępu, a teraz przestawię dane, które zobrazują Państwu wielkość środków unijnych,które pozyskaliśmy od momentu wstąpienia w struktury unijne.W związku z realizacją dopłat bezpośrednich i płatności ONW, na teren powiatu rypińskiego wypłacono:• w 2004 r. – 17 122 316,11 złONW 2004 r. –3 975 346,27 zł• w 2005 r. – 16 732 726,32 złONW 2005 r. –4 133 796,78 zł• w 2006 r. – 19 330 147,32 złONW 2006 r. –4 096 867,53 złPłatność cukrowa – 1 637 988,37 złRazem płatności obszarowe:Razem ONW:54 823 178,12 zł12 206 010,58 złPoniżej przedstawię działania w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego w latach2004 – 2006 realizowany przez Biuro Obsługi Wniosków w Toruniu na rzecz naszego powiatu.1.1 Inwestycje w gospodarstwach rolnychPOWIAT/GMINAILOŚĆ KWOTA ILOŚĆWNIOSKÓW WNIOSKOWANA UMÓWKWOTA PODPISANYCH UMÓWrypiński 91 6 354 148,10 zł 63 4 251 560,70 złBrzuze 10 709 681,00 zł 9 693 872,00 złRogowo 5 227 067,00 zł 3 66 874,00 złRypin 35 2 670 637,50 zł 27 1 948 280,50 złSkrwilno 28 1 923 479,60 zł 18 1 012 567,20 złWąpielsk 13 823 283,00 zł 6 529 967,00 zł26 GAZETA POWIATU RYPIŃSKIEGO

INFORMACJE1.2 Ułatwianie startu młodym rolnikomPOWIAT/GMINAILOŚĆWNIOSKÓWKWOTA WNIOSKOWANAILOŚĆUMÓWKWOTA PODPISANYCHUMÓWrypiński 61 3 050 000,00 zł 52 2 600 000,00 złBrzuze 8 400 000,00 zł 6 300 000,00 złRogowo 5 250 000,00 zł 4 200 000,00 złRypin 26 1 300 000,00 zł 22 1 100 000,00 złSkrwilno 13 650 000,00 zł 11 550 000,00 złWąpielsk 9 450 000,00 zł 9 450 000,00 zł1.5 Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnychILOŚĆILOŚĆ KWOTA PODPISANYCHPOWIAT/GMINAKWOTA WNIOSKOWANAWNIOSKÓWUMÓWUMÓWrypiński 5 3 456 008,50 zł 5 3 456 008,50 złBrzuze 0 - zł 0 - złRogowo 0 - zł 0 - złRypin 5 3 456 008,50 zł 5 3 456 008,50 złSkrwilno 0 - zł 0 - złWąpielsk 0 - zł 0 - zł2.4 Różnicowanie działalności rolniczej i zbliżonej do rolnictwa w celu zapewnienia różnorodności działańlub alternatywnych źródeł dochodówPOWIAT/GMINAILOŚĆWNIOSKÓWKWOTA WNIOSKOWANAILOŚĆUMÓWKWOTA PODPISANYCHUMÓWrypiński 21 1 614 659,50 zł 12 1 037 117,50 złBrzuze 2 136 866,00 zł 1 100 000,00 złRogowo 3 233 005,00 zł 3 233 005,00 złRypin 11 927 267,50 zł 6 505 091,50 złSkrwilno 3 217 521,00 zł 1 99 021,00 złWąpielsk 2 100 000,00 zł 1 100 000,00 zł2.6 Rozwój i ulepszanie infrastruktury technicznej związanej z rolnictwemPOWIAT/GMINAILOŚĆWNIOSKÓWKWOTA WNIOSKOWANAILOŚĆUMÓWKWOTA PODPISANYCHUMÓWrypiński 2 39 379,00 zł 2 63 107,00 złBrzuze 1 23 728,00 zł 1 23 728,00 złRogowo 0 - zł 0 - złRypin 1 39 379,00 zł 1 39 379,00 złSkrwilno 0 - zł 0 - złWąpielsk 1 - zł 0 - złW dniu 11 czerwca 2007 roku Biuro Powiatowe Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwazakończyło przyjmowanie wniosków o przyznanie płatności bezpośrednich, oddzielnej płatnościz tytułu cukru oraz o przyznanie płatności z tytułu wsparcia działalności rolniczej na obszaracho niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) na 2007 rok.W powiecie rypińskim wnioski o płatności bezpośrednie za 2007 rok złożyło 3.341 producentówrolnych, tj. 99,43 % rolników w porównaniu z rokiem ubiegłym.Wnioski ONW – 1704.Wnioski z PZ – 1649.Wnioski z RE – 7.Wnioski z płatnością cukrową – 261W ramach realizacji PROW 2004 – 2006 w Biurze Powiatowym ARiMR w Rypinie w ramach programu:Renty Strukturalne, przyznano pomoc dla 228 rolników, na łączną kwotę 363 059,07 złW chwili obecnej kwota wypłaconych rent to 7 847 542,56 złZ programu: Zalesianie gruntów rolnych, na terenie powiatu rypińskiego, skorzystało 14 rolników. Kwotaprzyznanych płatności wyniosła 198 601,80 zł.Do tej pory zrealizowano wypłaty premii pielęgnacyjnych i zalesieniowych na kwotę 653 892,00 zł.GAZETA POWIATU RYPIŃSKIEGO27

INFORMACJEW programie: Wspieranie przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt,uczestniczy 67 rolników.Wnioski dotyczą pakietu:v Rolnictwo ekologiczne – 6 wnioskodawców.v Rolnictwo zrównoważone – 1 wnioskodawca.v Zachowanie lokalnych ras zwierząt – 1 wnioskodawca.v Ochrona gleb i wód – 61 wnioskodawców.Łącznie w latach 2004-2006, beneficjentom przyznano pomoc finansową w kwocie 277 010,58 zł.Najwięcej wniosków złożono na realizację działania: Dostosowanie gospodarstw rolnych do standardówUnii Europejskiej.Płatności przyznano dla 898 gospodarstw, w kwocie łącznej 33 269 356,99 zł.Do dnia 06-07-2007 zrealizowano 559 inwestycji (62,25%) na kwotę 20 709 842,03 zł.Do zakończenia pozostało 339 inwestycji. Termin zakończenia upływa 31 grudnia 2007 roku.Z działania: Wspieranie gospodarstw niskotowarowych, na terenie powiatu rypińskiego, skorzystało 468gospodarstw rolnych. W pierwszym roku realizacji programu wypłacono 2 298 266,21 zł.Łącznie wsparcia gospodarstwom niskotowarowym udzielono w kwocie 4 034 874,44 zł.W roku bieżącym kwota wsparcia gospodarstwa niskotowarowego wynosi 4 788,75 zł.Działania Biura Powiatowego w zakresie obsługi Systemu Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt(IRZ):Na terenie powiatu rypińskiego zarejestrowano 2896 siedzib stad utrzymujących bydło.‣ od 1 do 5 sztuk – 1094 siedziby;‣ od 6 do 10 sztuk – 568 siedzib;‣ od 11 do 20 sztuk – 692 siedzib;‣ od 21 do 30 sztuk – 294 siedzib;‣ powyżej 30 sztuk – 248 siedzib.Oprócz obsługi rolników Biuro Powiatowe obsługuje również:• 28 podmiotów pośredniczących w obrocie bydła i świń;• 3 zakłady ubojowe;ARiMR ściśle współpracuje również z Powiatowym Inspektoratem Weterynarii w zakresie obsługi SystemuIdentyfikacji i Rejestracji Zwierząt w celu wykrywania i eliminowania nieprawidłowości.Pracownik Inspekcji Weterynaryjnej ma stałą możliwość korzystania z Bazy Danych Systemu IRZ.Środki finansowe przekazane przez ARiMR dla powiatu rypińskiego w latach 2004-2006DziałanieKwota w złDopłaty bezpośrednie 54 823 178,12ONW 12 206 010,58SPO-Rolnictwo 7 951 785,20SPO-Przetwórstwo 3 456 008,50Renty Strukturalne 7 847 542,56Zalesianie 653 892,00Rolnośrodowiskowe 277 010,58Dostosowanie do standardów UE 33 269 356,99Gospodarstwa niskotowarowe 4 034 874,44RAZEM 124 519 658,97Z analizy powyższego zestawienia wynika, że do Rolników naszego powiatu przekazaliśmy w ramachnaszej instytucji 121 063 650,50 zł co wynika z odliczenia od kwoty z pozycji „razem”, kwoty z pozycji„SPO-Przetwórstwo”.Brnąc dalej w statystyki podzieliłem kwotę 121 063 650,50 zł przez ilość gospodarstw w naszympowiecie – 3340 i otrzymałem wielkość 36 246,60 zł.Kwota 36 246,6 zł oznacza średnią statystyczną pomoc przypadającą na jedno gospodarstwo naszegopowiatu na lata 2004 – 2006.Do życzeń złożonych Państwu na wstępie dołączam i te żeby w przyszłości kwoty środków finansowychprzesyłane przez ARIMR na Państwa konta bankowe znacząco wzrosły.Z wyrazami szacunkuWojciech TuchalskiKierownik BP ARiMR w Rypinie28 GAZETA POWIATU RYPIŃSKIEGO

Z DIECEZJI PŁOCKIEJ25 lecie ParafiiŚw. Stanisława Kostkiw Rypinie.W upalną niedzielę 17 czerwca odbyła się uroczystamsza odprawiona przez księdza prałata Marka Smogorzewskiegodziekana dekanatu rypińskiego, którazgromadziła liczne rzesze mieszkańców Rypina, przedstawicielisejmu RP, władz samorządowych i instytucji.Msze uświetniły poczty sztandarowe instytucji, organizacjii szkół, a oprawę mszy uświetnił chór Belcanto.Ingres biskupa Piotra Libery31 maja 2007 roku odbył się ingres biskupa PiotraLibery do katedry płockiej. Bp Piotr Libera objął tegodnia urząd biskupa płockiego, zastępując na tym stanowiskuabp Stanisława Wielgusa. Dotychczas bp PiotrLibera był biskupem pomocniczym diecezji katowickiejoraz piastował stanowisko Sekretarza GeneralnegoEpiskopatu Polski. Benedykt XVI mianował go biskupempłockim 2 maja 2007 r.Wierni podczas jubileuszowej Mszy Św.Biskup Piotr Libera składa kwiaty przed pomnikiemOjca Świętego Jana Pawła IIUroczystość rozpoczęła się procesją z pałacu biskupiegodo bazyliki katedralnej. W drodze do bazyliki bpLibera zatrzymał się przed pomnikiem Jana Pawła II,by złożyć tam wiązankę kwiatów. Przed świątynią nowegobiskupa płockiego powitał administrator diecezji,biskup pomocniczy Roman Marcinkowski. Następnierozpoczęła się uroczysta Eucharystia w bazylice katedralnej,podczas której używano zabytkowego kielichai patery, podarowanych Kościołowi przez księcia KonradaMazowieckiego. Na początku uroczystości nuncjuszOd lewej: Zbigniew Girzyński Poseł na Sejm RP, Marek TyburskiStarosta Rypiński i Ksiądz Prałat Marek SmogorzewskiKsiądz prałat odczytał okolicznościowy list biskupapłockiego Piotra Libery skierowany do duchowieństwai parafian. Powiat Rypiński reprezentowany byłprzez Przewodniczącego Rady Krzysztofa Cegłowskiegoi Starostę Marka Tyburskiego.Po mszy ksiądz prałat spotkał się z zaproszonymigośćmi. Wystąpienia okolicznościowe w imieniu zaproszonychwygłosili poseł na Sejm RP Zbigniew Girzyńskioraz Starosta Marek Tyburski.Andrzej OstrowidzkiUroczystości przed Katedrą w PłockuGAZETA POWIATU RYPIŃSKIEGO29

Z DIECEZJI PŁOCKIEJWierni Diecezji Płockiej przed Mszą Świętą inaugurującąobjęcie Diecezji Płockiej przez Biskupa Piotra Liberę.apostolski abp Józef Kowalczyk przekazał bp PiotrowiLiberze pastorał, który jest znakiem kościelnej władzybiskupa diecezjalnego. Nuncjusz apostolski życzył nowemuordynariuszowi, aby „swoim zapałem, wiedzą,kulturą, przyjaznym usposobieniem i ewangelicznądobrocią budował wspólnotę Kościoła”, którą Papieżpowierzył jego duszpasterskiej trosce. Abp Kowalczykzwrócił uwagę na zbieżność dewizy bp Libery „Deus caritasest” z tytułem pierwszej encykliki Benedykta XVI.Wskazał, że słowa te znajdują się również na frontoniekatedry płockiej. Nuncjusz zadedykował nowemu biskupowipłockiemu fragment przemówienia BenedyktaXVI wygłoszonego przed rokiem podczas spotkania zduchowieństwem w archikatedrze warszawskiej. Przyznał,że szczególnie wymownie brzmi on w katedrzepłockiej: „Wierzymy, że Kościół jest święty, ale są w nimludzie grzeszni. Trzeba odrzucić chęć utożsamiania sięjedynie z bezgrzesznymi. Jak mógłby Kościół wykluczyćze swojej wspólnoty ludzi grzesznych? To dla ich zbawieniaChrystus wcielił się, umarł i zmartwychwstał.Trzeba więc uczyć się szczerze przeżywać chrześcijańskąpokutę. Praktykując ją, wyznajemy własne indywidualnegrzechy w łączności z innymi, wobec nichi wobec Boga. Trzeba unikać aroganckiej pozy sędziówminionych pokoleń, które żyły w innych czasachi w innych okolicznościach. Potrzeba pokornej szczerości,by nie negować grzechów przeszłości, ale też nierzucać lekkomyślnie oskarżeń bez rzeczywistych dowodów,nie biorąc pod uwagę różnych ówczesnych uwarunkowań”.Abp Kowalczyk przypomniał też papieskiesłowa, że „wierni oczekują od kapłanów tylko jednego,aby byli specjalistami od spotkania człowieka z Bogiem.Nie wymaga się od księdza, by był ekspertem w sprawachekonomii, budownictwa czy polityki. Oczekuje się od niego,by był ekspertem w dziedzinie życia duchowego”.W dalszej części uroczystości homilię wygłosił BpPiotr Libera. Na początku nowy biskup płocki przeprosiłBoga za „winy ludzi naszego Kościoła partyku-larnego”. Wskazał, że Bóg bardziej chce przebaczaći podnosić człowieka, niż go rozliczać i jest gotów naposzukiwanie owiec zagubionych. Hierarcha przestrzegałKościół przed egocentryzmem, pychą, triumfalizmemi chęcią rządzenia, zwracając uwagę, że stylsprawowania posługi w Kościele jest sprawą zasadniczejwagi. „Chrześcijanin, osoba konsekrowana, prezbiter,biskup, będzie o tyle autentycznym świadkiemnadprzyrodzonej rzeczywistości, o ile się nauczy - jakMaryja -pozostawać w tle, w cieniu, po to, by Bóg mógłdziałać i przemieniać rzeczywistość w jakiej żyjemy”.Jednocześnie wskazywał, że wszyscy potrzebujemymiłosierdzia, akceptacji ze strony drugiego, zaufania,przezwyciężenia uprzedzeń i niechęci. „Nie wolnonam być zakładnikami przeszłości, a to co było złe, nieewangeliczne, grzeszne, oddajmy za przykładem SiostryFaustyny miłosierdziu Bożemu”. Biskup zaznaczył,że Kościół trzeciego tysiąclecia winien odważniewychodzić ze swego Nazaretu i podążać drogą, którąidzie współczesny człowiek. „Człowiek często poraniony,odarty ze swej godności, pełen lęku, żyjący w nędzyduchowej i materialnej”. Kończąc homilię nowy biskuppłocki posłużył się cytatem ze św. Pawła: „Bracia! Miłośćniech będzie bez obłudy. Miejcie wstręt do złego,podążajcie za dobrem. W miłości braterskiej nawzajembądźcie życzliwi. W okazywaniu czci jedni drugich wyprzedzajcie.Nie opuszczajcie się w gorliwości. Bądźciepłomiennego ducha. Pełnijcie służbę Panu. Weselciesię nadzieją”. „Oto przesłanie aktualne na dziś i na jutro,jasne, proste i konkretne - powiedział bp Libera.- Niech każdy odnajdzie się w tych słowach, niech każdystrzeże swojego daru, swojego charyzmatu i wedługniego działa w Kościele i dla Kościoła. Według swegocharyzmatu niech działa też dla dobra wspólnego jakimjest Mazowsze, nasza mała ojczyzna i cała Polska”.W uroczystości wzięło udział trzech kardynałów:Józef Glemp - Prymas Polski, Stanisław Dziwisz - metropolitakrakowski oraz Miloslav Vlk - Prymas Czech.Na uroczystości przybyli również: nuncjusz apostolskiw Polsce abp Józef Kowalczyk, przewodniczący EpiskopatuPolski abp Józef Michalik, abp Damian Zimoń- metropolita katowicki oraz metropolita szczecińskokamieńskiabp Zygmunt Kamiński (niegdyś biskuppłocki). Wśród zaproszonych gości znalazło się równieżkilkudziesięciu biskupów, licznie przybyli duchowniz diecezji płockiej oraz przedstawiciele Polskiej RadyEkumenicznej z jej prezesem, prawosławnym arcybiskupemJeremiaszem na czele oraz bp Januszem Jaguckimz Kościoła ewangielicko-augsburskiego. Przybylirównież przedstawiciele Kancelarii Prezydenta RP,Sejmu i Senatu RP oraz władz samorządowych. PowiatRypiński reprezentowali: Krzysztof Cegłowski - PrzewodniczącyRady Powiatu oraz Marek Tyburski - StarostaRypiński. W ingresie wzięła udział także licznarzesza wiernych z Płocka i diecezji płockiej zgromadzonaw katedrze i wokół katedry płockiej.Krzysztof Wysocki30 GAZETA POWIATU RYPIŃSKIEGO

Z DIECEZJI PŁOCKIEJBISKUP DIECEZJALNYJEGO EKSCELENCJAPIOTR LIBERABp Piotr Libera urodził się 20 marca 1951 r. w Katowicach - Szopienicach. Od1969 r. był alumnem Wyższego Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie.W latach 1970-1972 odbywał służbę wojskową w jednostce kleryckiej w BatalionieRatownictwa Terenowego w Bartoszycach. 15 kwietnia 1976 r. otrzymał święceniakapłańskie z rąk ówczesnego biskupa katowickiego Herberta Bednorza.Po święceniach kapłańskich pełnił obowiązki wikariusza w parafii pw. Ścięcia św. JanaChrzciciela w Rudzie Śląskiej. W latach 1979-1980 był prefektem w Wyższym ŚląskimSeminarium Duchownym w Krakowie. W latach 1980-1986 odbył studia na Papieskim Uniwersytecie Salezjańskimw Rzymie, które uwieńczył doktoratem z literatury klasycznej i starochrześcijańskiej. Po powrocie do kraju przez3 lata prowadził lektorat języka łacińskiego i wykładał patrologię w Wyższym Śląskim Seminarium Duchownymw Katowicach. Od 1989 r. pełnił funkcję sekretarza Nuncjusza Apostolskiego w Polsce abp. Józefa Kowalczyka.23 listopada 1996 Ojciec Święty Jan Paweł II mianował go biskupem tytularnym Centurii oraz biskupem pomocniczymarchidiecezji katowickiej. Sakrę biskupią przyjął 6 stycznia 1997 r. w Rzymie z rąk Jana Pawła II.Podczas 294. Zebrania Plenarnego, obradującego w Warszawie w dniach od 30 kwietnia do 1 maja 1998 r. został wybranyna stanowisku sekretarza generalnego Konferencji Episkopatu Polski. Funkcję tę sprawuje już drugą kadencję. W 2006r. był głównym odpowiedzialnym ze strony kościelnej za przygotowanie pielgrzymki Papieża Benedykta XVI do Polski.Dnia 2 maja 2007 r. Ojciec Święty Benedykt XVI mianował go Biskupem Płockim.fot. Arkadiusz DworeckiGAZETA POWIATU RYPIŃSKIEGO31

32 GAZETA POWIATU RYPIŃSKIEGO