14 ÒßÄÃÈÃÀÒ11 - 17 yanvar 2008Бяллидир ки, мцасир инсанын ихтийарында йцз ил яввялйашамыш адамын ихтийарында олдуьундан гат-гатчох мялумат мянбяйи вардыр. Бунун данятижясиндя мялумат дашгыны баш верир.Адалары тутур. Беля ки, бурадащяр 1000 няфяря 1009,71 ядядтелевизор дцшцр. Бу эюстярижицзря лидерляр сырасына щямчининМонако вя АБШ (щярясиндя щяр1000 няфяря дцшян 740,53ядяд телевизор), Малта, Йапонийа,Канада, Виржин Адалары, Алманийа,Финландийа вя Лцксембургдахилдирляр. Постсовет мяканыюлкяляриндян Эцржцстандабу эюстярижи щяр 1000 няфяря549,5 ядяд телевизор, Латвийада- 532,75; Литвада - 472,6; Естонийада- 453,86; Русийада -421,8; Украйнада - 384; Молдовада- 282,8; Ермянистанда- 276,56; Газахыстанда - тягрибян255,5; Беларусда - 244,66;Юзбякистанда - 238,35; Тцркмянистанда- 165,59; Тажикис-АБШ Нязарят Палатасынын(Government AccountabilityOffice) апардыьы тящлил эюстярирки, 1<strong>98</strong>0-жы иллярдян башлайараг,бу базарларын тядрижи инщисарлашмасыпросеси эетмякдядир - ириширкятляр медиа империйалары йаратмагдадырлар.Мясялян, щалщазырдаНйу-Йорк шящяриндя 15няфяр сащиби олан 21 телеканалвя 44 няфяр сащибли 73 радиостансийафяалиййят эюстярир.ЙУНЕСКО-нун (UNESCO)2003-жц иля олан (сон ялдя едилябилян мялумат) эюстярижиляриняэюря, дцнйада жями 58942кинотеатр вардыр. Ян чох кинотеатрАБШ-да фяалиййят эюстярир.Бурада олан кинотеатрларын сайы15559-дур. Бу сащядя лидерлярсырасына щямчинин, Украйна -сал едилмишдир.Франсанын "Livres Hebdo"няшриййаты яняняви олараг дцнйанынян бюйцк китаб няшриййатларынынсийащысыны ачыглайыр.2007-жи илдя ися илк дяфя оларагбу сийащы щям дя Алманийада,АБШ-да, Чиндя вя Исвечдя чапедилмишдир. Бу рейтингдя дювриййяси200 милйон аврону кечяндцнйа чап евляри барядя оланмялуматлар нязяря алынмышдыр.Беляликля, 2006-жы илдя бу рейтингдягейд олунмуш няшриййатлар52,47 милйард авро дяйяриндякитаб сатмышлар. Юзц дя ки,бу щалда сатышын 65%-и 10 ян ириширкятин пайына дцшмцшдцр.Рейтингя ясасян, дцнйа чапбизнесиндя китабларын бюйцк яксяриййятиниинэилис дилиндя няшрÈíôîðìàñèéà öììàíûМялумат дашгынынын дальаларында…I щиссяКалифорнийада йерляшян БерклиУниверситетинин (University ofCalifornia at Berkley) мцтяхяссислярининщесабламаларына эюря,1999-жу илдян 2005-жи илягядяр олан дювр ярзиндя дцнйацзря истещсал олунмуш мялуматынщяжми 38% артмышдыр. Беляки, бяшяриййят бир ил ярзиндя огядяр информасийа истещсал едирки, бу мялуматларла АБШ КонгресининКитабханасы кими 500мин китабхананы долдурмаголар. Нязяря алмаг лазымдыр ки,АБШ Конгресинин Китабханасыдцнйанын ян бюйцк китаб сахланыланйеридир. Беля ки, бурада 29милйон ващид китаб вя диэяр чапмящсулу, 58 милйон манускрипт,12 милйон фотошякил, 4,8милйон хяритя, 2,7 милйон аудиовидеойазынцсхяляри горунубсахланылыр.Цмумдцнйа информасийащяжминин 93%-и електрон формададыр.Бейнялхалг ТелекоммуникасийаБирлийинин (InternationalTelecommunication Union)эюстярижиляриня ясасян, 2006-жыилдя телефон васитясиля цч дягигяликйерли данышыьын ян йцксякорта гиймяти Еквадорда мцшащидяолунмушдур. Беля ки, буюлкядя цчдягигялик йерли телефонданышыьынын гиймяти - щяр дягигяйя0,60 доллара бярабяр олмушдур.бу эюстярижи цзря дцнйанынян бащалы юлкяляри сырасынащямчинин Жянуби Африка Республикасы(ЖАР), Фарер Адаларывя Азярбайжан - щярясиндя бирдягигя телефон данышыьынын гиймяти0,29 доллар, Вануату, Жибути,Уругвай вя Бюйцк Британийа- 0,17 доллар. Сабиг ССРИниндиэяр юлкяляриндян бу сийащыйащямчинин Литва, Латвийа вяЕрмянистан - щяр бириндя 0,11доллар, Естонийа - 0,09 доллар,Молдова - 0,02 доллар, Русийа,Украйна, Беларус, Тажикистанвя Юзбякистан - щяр бириндя0,01 доллар - дахил олмушлар.Йерли зянэлярин гиймятляриня эюря,АБШ бир дягигя цчцн 0,09долларла дцнйада 59-жу йердядир.Еля щямин мянбянин вердийимялумата эюря, жиб телефонларынынян чох йайылдыьы йер - Тайвандыр.Бу юлкядя щяр 100 няфяря106,45 телефон апараты дцшмцшдцр.Бу эюстярижи цзря икинжийердя щяр 100 няфяря 101,34телефон апараты иля Италийа йерляшмишдир.Щяр 100 няфяря дцшянжиб телефонларынын сайына эюрятяртиб едилмиш сийащыдакы лидерлярсырасында щямчинин Лцксембург,Щонконг, Исландийа, Исвеч,Чехийа, Финландийа, БюйцкБританийа вя Норвеч дя вардыр.Беля телефон ялагясинин илк дяфяйарандыьы юлкя - АБШ ися щяр100 няфяря 48,8 телефонла дцнйацзря 29-жу йердя гярарлашмышдыр.2007-жи илдя дцнйада 800 милйонядядя йахын жиб телефонуапараты сатылажагдыр ки, бунларында бюйцк яксяриййятинин интернетячыхыш имканлары иардыр."Plunkett Research" консалтингширкяти гейд едир ки, сон иллярдябяшяриййятин информасийанын"цчцнжц екранына" доьру щярякятимцшащидя олунмагдадыр.Беля ки, "биринжи екран" кими телевизор,"икинжи екран" кими компцтерщесаб олунур. "Цчцнжцекран" ися симсиз интернет шябякясинягошула билян дашынан рабитявя коммуникасийа васитялярищесаб олунурлар.АБШ-ын Мяркязи Кяшфиййат Идарясинин(МКИ) (CIA Fact Book)мялуматына эюря, адамбашынадцшян телевизорларын сайына эюрядцнйада биринжи йери Бермудтанда - 114,46; Гырьызыстанда -40,8 вя нящайят Азярбайжандаися щяр 1000 няфяря 21,48 (!)ядяд телевизор живарындадыр.Дцнйада ян аз телевизор оланюлкя Еритрейадыр. Бурада щяр1000 няфяря 0,214 ядяд телевизордцшцр. Мцгайися цчцн гейдедяк ки, Италийада бу эюстярижи -521,49 ядяд, Бюйцк Британийада- 504,62 ядяд, Жянуби Корейада- 326,88 ядяд, Чиндя - -<strong>306</strong>,21 ядяд, Тцркийядя - 300ядяд, сионист реъимли Исраилдя -269,24 ядяд, Йунаныстанда -238 ядяд, Сяудиййя Ярябистанында- 193 ядяд, БирляшмишЯряб Ямирликляриндя (БЯЯ) -120,9 ядяд вя Щиндистанда ися- 58,3 ядяддир.Башга мейар цзря - юлкядяолан топлам телевизорларынын сайынаэюря шякксиз лидер - Чиндир.Бу юлкядя 400 милйон телевизорвардыр. Сонракы апарыжы йерлярися АБШ - жями 219 милйон телевизор,Йапонийа - 86,5 милйон,Щиндистан - 63 милйон, Русийа -60,5 милйон, Алманийа - 51,4милйон, Бразилийа - 36,5 милйон,Франса - 34,8 милйон, БюйцкБританийа - 30,5 милйон вя Италийа(жями 30,3 милйон телевизор)арасында бюлцшдцрцлмцшдцр.АБШ-ын Коммуникасийалар цзряФедерал Комиссийасынын(Federal CommunicationsCommission) мялуматларынаясасян, 2006-жы илдя АБШ-да1754 телеширкят (1970-жи илдябеля ширкятлярин сайы 875, 1990-жы илдя 1465 иди) вя 13793 радиостансийа(мцвафиг олараг,1970-жи илдя 6751 вя 1990-жы илдяися 10770 иди) фяалиййят эюстярирди.Бундан да башга, АБШдайалныз бир нечя ил бундан габагмейдана эялмиш ики ядядпейк радиостансийасы да йайымщяйата кечирир. Вя бу заман7795 кинотеатр, Алманийа -4712, Беларус - 3780, Испанийа- 3354, Мексика - 2320, Йапонийа- 2221, Бразилийа - 1525,Русийа - 1416 вя Исвеч (1167кинотеатр) дахилдир. Постсоветмяканы юлкяляриндян Газахыстаняразисиндя олан 1129 кинотеатрладцнйада 12-жи йердядир.Ермянистанда - 599 (19-жуйер), Гырьызыстанда - 293 (29-жуйер), Азярбайжанда (артыг биналарыюзялляшдириляряк ляьв едилмишлярдя нязяря алынмагла)-222 (33-жц йер), Тажикистанда -172 (37-жи йер), Латвийада - 115(45-жи йер), Литвада - 105 (46-жыйер) вя Молдовада ися 48 (49-жу йер) кинотеатр вардыр.Лакин, ящалиси даща тез-тез кинотеатрлараэедян юлкялярин сийащысыися бир гядяр фярглидир.Беля ки, бурада лидер Щиндистан,АБШ, Индонезийа. Франса, Алманийа,Йапонийа, Чин, БюйцкБританийа, Испанийа вя Мексикадыр.Кино сеансларына сатылмышбилетлярин сайына эюря Русийадцнйада 21-жи йери тутур. Буэюстярижи цзря Эцржцстан дцнйада- 22-жи йердя, Беларус -34-жц йердя, Украйна - 45-жийердя, Литва - 54-жц йердя, Латвийа- 58-жи йердя, Газахыстан -63-жц йердя, Естонийа - 64-жцйердя, Гырьызыстан - 71-жи йердя,Азярбайжан - 74-жц йердя вяМолдова - 77-жи йердядир.Кинофилм истещсалы цзря дцнйалидери - Щиндистандыр. Бу юлкядяилдя 946 филм чякилир. Сонракыйерляр АБШ - илдя 611 филм, Йапонийа(310 филм), Чин (212филм), Франса (203 филм), Италийа(134 филм), Испанийа (133 филм),Бюйцк Британийа (132 филм), Алманийа(121 филм) вя Русийа(120 филм) арасында бюлцшдцрцлмцшдцр.Жями 2003-жц илдядцнйа цзря 4129 кинофилм истещ-едян бейнялхалг ширкятляр цстцнлцктяшкил едир. Дцнйанын янбюйцк чап ширкятляринин биринжибешлийи сыраларына ашаьыдакы няшриййатевляри дахил олмушлар:"Reed Elsevier" (Бюйцк Британийа,Нидерланд вя АБШ-а мяхсусдур),"Pearson" (Бюйцк Британийа),"Thomson" (Канада),"Bertelsmann" (Алманийа),"Wolters Kluwer" (Нидерланд),"Lexis Nexis" (Нидерланд) вя"Elsevier Science" (Бюйцк Британийа,Нидерланд, АБШ).АБШ-ын Ящалини СийащыйаалмаБцросунун (US CensusBureau) мялуматларына эюря,2007-жи илдя америкалылар 3,17милйард китабын сатын алынмасына55,5 милйард доллар вясаит сярфедяжякляр. Бу хцсусда дцнйацзря чап олунан китабларынцмуми мигдарыны щесабламагщяддян зийадя аьыр бир ишдир.Она эюря дя, експерт тяшкилатларыныняксяриййяти цмуми гиймятляндирмяэюстярижиляри иля юз щесабламаларыныапарырлар. Беля ки,бу жцр шейлярин деталлы статистикасыйалныз онларла сянайе жящятжяинкишаф етмиш юлкялярдя апарылыр.Бу сябябдян дя, мцхтялифмянбялярин вердийи мялуматларвярглянирляр. Мясялян, "OpenBook Publishing" консалтингширкяти сцбут етмяйя чалышыр ки,2006-жы илдя дцнйада 1,2 милйонадда китаб няшр едилмишдир(бу заман ейни бир китаб бир нечядяфя вя мцхтялиф диллярдя дячап олуна билярди). БейнялхалгНяшриййатчылар Ассосиасийасынын(International PublishersAssociation) эюстиярижиляриняэюря ися дцнйада 1,1 милйонайахын, ЙУНЕСКО-нун мялуматларынаэюря ися 900 миняйахын адда китаб чап едилмишдир.Чевиряни: СЯМЯД РЯШИД"Дяйярляр"
11 - 17 yanvar 2008 ÀÐÀØÄÛÐÌÀ15"Дцнйаны ушаглара веряк" -дейирди тцрк шаири Назим Щикмят."Веряк, гой топ кими атыб-тутсунлар,ойнатсынлар"! Бюйцк шаиринбюйцк арзусуну эерчякляшдирмякчятиндир, чох чятин. Бизюзцмцз дцнйамыза йийялянмядийимизщалда ону балаларымызанежя веряк? Одур ки, дейярдим,эялин щеч олмаса дцнйайаушагларын эюзцйля бахаг вя няйиндцз, няйин яйри олдуьунуанлайаг, гябул едяк, ян азынданюзцмцздян кичиклярин ирадынданутанмаьы бажараг.Дцнйа ушагларын эюзцндя габагларАзТВ-дя тез-тез тякрарландыьыкими щеч дя ал-ялван,бяр-бязякли дейил.Оланлар нежя варса еля, олажагларсабоз-буланыг эюрцнцр.Бялкя дя щягигяти ешитмяк, билмякгорхусундан бу эцн телевизийапрограмларында диггятдянкянарда галан йаш групларынданбири ушаглардыр. Телевизийайабахан ушаглар йаш сявиййяляринядейил, мараг даиряляриняуйьун програмлара цстцнлцкверирляр. Бунларса даща чох шоухарактерли верилишляр, идманпрограмлары, горхунж филмляр, телесериаллардыр.Чцнки телевизийалардаушаглары марагландыран,онлары жялб едян верилишляр йохдур.Ня ушагларын верилиши вар,ня дя ушаглар цчцн верилишляр.Бунлар бир-бириндян фяргли анламлардыр.Йяни, ушагларын иштиракетдийи програмлар вя ушагларынбахмалы олдуьу верилишляр.Верилиш гытлыьымяктябдян башлайырАзярбайжанда ушагларын иштиракетдийи верилиши щазырламагбашга бцтцн верилишляри ярсяйяэятирмякдян гат-гат чятиндир,амма мцмкцндцр. Чятиндир,чцнки база йохдур. Бцтцнлцкдяушаглары жямиййятя, онунганунларына алышдырмалы, бирэяйашайышпирнсипляри барядяилкин мялумат вермяли, мцяййянбилик багаъы йаратмалыолан баьчалар вя мяктяблярдятящсил, тярбийя, цмуми сявиййятяляб олунан дяряжядядейил - бяла бурасындадыр. Буэцн биз тящсил сиситеминдякипроблемлярдян, гцсурлардан,бязи щалларда баш алыб эедянюзбашыналыгдан сюз ачырыг, йазырыг,амма ону эюстярмирик.Чцнки эюстярмяк вя ашаьыданйухарыйа бир-бириля баьлы олантящсил гурумларына щавадарлыгедянлярин хащиш-миннятляриня,тяпкиляриня дуруш эятирмяк чятиндир.Тящсил системиндяки мяркязляшдирилмишрцшвят технолоэийасыщяля ки, гаршысы алынмаз дурумдадыр.Вя телевизийалар тящсилдякипроблемлярин ишыгландырылыбарашдырылмасында мараглы дейилляр.Ара-сыра "ток-шоу"лардайер алан дилужу мцзакирялярсящеч няйи дяйишмир.Мясялян, ЫТВ-дя "Ачыг дярс"адлы програм вар. Сящв етмирямся,йазыларымда бир кярямцсбят йюнцмдя онун адынычякмишям. "Ачыг дярс"дя ачыьабянзярсющбятляр эедир, няолсун. Сонуж ки, йохдур. Системлииш гурулмур. Цч ай юнжямцзакиряйя чыхарылан проблеминщяллиндя щяр щансы ирялиляйиш вармы,телевизйанын сюзц ешидилирми- буну арашдыран йохдур. Програмыеля гурмаг олар ки, няинкипедагоглар, мяктяб рящбярляри,цмумиликдя тящсил ишчиляри,еляжя дя ушаглар онамарагла бахсынлар. Бир щалдаки, бюйцклярин мцзакирясиушагларын эяляжяйиня хидмятцчцндцр, онлар нийя баш верянлярдянхябярдар олмамалыдырлар?Телевизийаларда мяктяб програмларына,тящсилин дуйумуйлабаьлы мясяляляря эениш йер айрылмалыдыр.Сющбят щеч дя АзТВсайаьыщансыса бир тящсил ишчисинителевизийайа дявят едиб онаюзцнцтярифя мейдан вермякдян,йа да кимляринся марагдаиряси ятрафында тяблиьат характерлитягдимат верилиши щазырламагданэетмир. Эерчяк йанашмаэярякдир. Йенийетмяляри жиддипрограмлара дявят етмякляяслиндя онларын формалашмасынадяйяр вермиш, кюмяк етмиш олуруг.Бу йердя "Ыч хябяр" йададцшцр. Онлар да мяктяблярдяцчцнжц, бешинжи дяряжяли мясяляляриишыгландырмагда дащамараглыдырлар. Бу эцн мяктябляримиздямцстягил дцшцнжя тярзи,юзял йанашма бажарыьы, дяринтящлил етмяк, мараглы тяклифиряли сцрмяк щявяси оланлар чохаздыр. Аздыр, амма щяр щалдатамам йох дейил. Демяли,ушагларын иштиракыйла верилиш щазырламагмцмкцндцр. Нежя ки,буну мцяййян гядяр АНС вяондан бир гядяр дя чох ЫТВедир. АзТВ жящд эюстярир. Спаже,Лидер, АТВ, Хязяр ушагдцнйасындан чох-чох узаглардадыр.Ара-сыра ефирдя бош галандягигяляри долдурмаг заманыэяляндя ютян иллярин жизэи филмлярикюмяйя йетишир.Кичик йашлыларындцнйасы даща мараглыдырМяним фикримжя, ушаг верилишлярининщазырланмасында психологларын,педагогларын кюмяйиндянйарарланмаг эярякдир.Чцнки ушаг психолоэийасыны билмядян,онун гаврама вя ижрабажарыьына бяляд олмадан истянилянсявиййядя верилиш щазырламагмцмкцн дейил. Бу бахымдантелевизийаларын ушаг верилишляриредаксийаларында ъурналистлярдянсавайы психологлар дачалышмалыдыр. Щяр йаш групунунмараьында олан айрыжа верилишлярятялябат вар. Щялялик аз-чохящатя олунан йаш групу - кичикйашлы ушаглар вя мяктяблилярдир.Онлар цчцн щазырланан верилишлярдянмяним хатиримдя галанАзТВ-дя рящмятлик ЯлякбярЩцсейновун апардыьы "Щяр биримизбир чичяк" верилиши иди. Доьрудур,сонралар бу верилиш яндазядянчыхды, мяна дяйярини, тярбийявитясирини итирди, йеня олсун.Щазырда телемяканда онунйерини ЫТВ-нин "Ушагларын шящяри"верилиши тутур. Мянжя, "Ушагларыншящяри"ни баьча йашлыушаглар, кичик йашлы мяктяблилярцчцн щазырланан (сющбят айрытелевизийаларла мцгайисядянэедир) ян йахшы верилиш кими дяйярляндирмяколар. Бу верилишдяушаглар яйлянир вя юйрянир. Апарыжы- актйор ишинин ющдясиндянусталыгла эялир. Кцтлявилик тяминолунур. Ян ясасы, сярбястлик вябахымлы студийа дизайны вар. Бяйянилянвя телевизийанын, еляжядя аудиторийанын тялябляриня жавабверян верилиш олдуьунданпрограмдакы мцяййян гцсурларатохунмаг истямирям."Ушагларын шящяри"ндян сонраАНС-ин ефир юмрц даща узунолан "Бала дили"си эялир. Щазырламаг,тамашачыйа чатдырмагбахымындан нисбятян асан башаэялся дя, бязи щалларда мянадяйяриня эюря "Ушагларыншящяри"ни цстяляйир. Бурада юйрятмяк,маарифляндирмя истиращятвя яйлянжяни цстяляйир. Юрнякэятирдийимз верилишляр арасындадил фярги дя юзцнц эюстярир."Ушагларын шящяри" данышыгдилиня, "Бала дили" ядяби диля сюйкянир.Щяр икиси гябул едиляндир.Лакин, "Бала дили"ин ефир вахты барядядцшцнмяйя дяйяр.АзТВ ися кичик йашлы ушагларцчцн наьыл-верилиш щазырламаглакифайятлянир вя бу щалда телевизийанынимканларындан, цстцнлцкляриндянтам сямяряли истифадяолунмур. Бир заманлар Лидердятам демократик вя ачыг бир верилишварды. Тяяссцф ки, програмынефир юмрц гыса олду. Онунбаьланмасында ъурналистлярин дяаз "ямяйи" олмады. Ким нежябажардыса тянгид етди. Анжагинанын о верилишин ян бюйцк юзяллийиазад фикря вя азад дцшцнжяйявердийи дяйяр иди. Ушаглардабу азадлыьы мящз кичик йашларынданформалашдырмаг эярякдир.Еля билирям кичик редактялярлящямин програмы тязялямяколар.Орта йашлы ушагларорталыгда галыбЯслиндя, йаш груплары цзрятядгигат апарылса, ян чох дяркетмяк, йаддаша йазмаг бажарыьымящз орта йаш групу ушаглардадыр- йяни 10-15 йашлыларарасында. Мящз бу йашдаушагларын там формалашмайандцшцнжясиня тясир етмяк, онларыдцзэцн истигамятляндирмяк,доьру олан тяряфя йюнялтмякдаща асандыр. Орта йашлы ушагларыништиракыйла верилиш щазырламагда йцнэцл баша эялир. Чцнкионлар кичиклярдян анлаглы, бюйцклярдяндаща садядирляр. Бусырада йеня цстцнлцк ЫТВ-дядир.Цмумиликдя щяля дя Ижтимаи телевизийаадыны доьрултмадыьынданбизим ижмалда тез-тез тянгидсырасында ады щалланан, дяйишмякйюнцндя бир еля чабаларэюстярмяйян ЫТВ-нин "Ымтащан"верилишинин Азярбайжандааналогу йохдур. Уьурлу, бяйянилянлайищядир. Апарыжы Орханбала бир гядяр юзцндянразы эюрцнсядя, севилир.Мянжя йашындан асылы олмайарагщяр бир тамашачы "Ымтащан"абахыр вя зювг алыр. Мяндя еляжя. Бу верилиш мяня бирзаманларын "Бюйцкляр цчцн жизэифилми"ни хатырладыр. Йери эялмишкян,нядянся даща бюйцкляриушагларын дилийля тярбийя етмякяняняси унудулуб. Бу йердя"Ымтащан"ы тянгид етмяк йох,ирадымы билдирмяк истярдим; суалларынтяртибатына даща жидди йанашмагэярякдир. Онсуз дасуалларын яксяриййятинин мящзтелевизийада щазырландыьы щяркяся бяллидир. Бялкя дя айры ялажйохдур. О щалда ян азындансуаллары синифляр арасында асанчятинлийиняэюря еля бюлмяк оларки, кимися галиб олараг фяргляндиряндяинандырыжы эюрцнсцн.Йяни, суал мцяллифиня бахандаонун бу дцшцнжя йийяси олмасынаинанасан вя цряйиндян,цзр исяйирям, "аьлындан йекяданышыр" сюзляри кечмяйя. Бусырф професионаллыгла баьлы бирмясялядир, щяр заман диггятдянйайыныр.Ефирдя йер алан мараглы лайищялярдянбири АзТВ-нин "Мян дяушаг олмушам" адлы програмыдыр.Фяргли, йени идейа олса да,телеверсийа кими тякмилляшдирилмяйяещтийаж вар. Йери эялмишкян,ушаглар цчцн верилиш щазырламагбахымындан цстцн тяжрцбяАзТВ-дядир, анжаг сон заманларюзцнц эюстярмир. Билдийимяэюря, бунун ясас сябябирящбярлийин Ушаг редаксийасынагейри-жидди мцнасибятидир. Дейясян,бир нечя редаксийаны бирляшдирмякляясл щяфтябежяр йарадансядр ушаглар вя эянжлярцчцн йцксяк сявиййяли верилишлярщазырлатмагда мараглы дейил.Эюрцнцр, щямкарларымын йаздыьыкими "Якинчи" продакшндан"Бизим синиф"и баща-баща алмагдаща сярфялидир. Бир даща йериэялмишкян, А.Аышановун "Бизимсиниф"и Н.Худийевин "Дяжялляр"иняйаман бянзяйир.Óøàãëàðñûç òåëåâèçèéàëàð âÿ éàòåëåâèçèéàëàðñûç óøàãëàðЙенийетмяляри телевизийаверилишляриня нежяжялб етмяк олар?Мцасир эянжлийи, йенийетмяляриняксяриййятини яйлянжя, шоу,мусиги, телефон, бяр-бязяк, екранда"гачан" мянасыз месаъларламяктублашма, интернет вяялбяття, мянасыз севэи мажяраларымарагландырыр. Бу дцшцнжядяоланларын шцурунда "редактяляр"апармаг, онлары дцзэцнистигамятляндирмякля екранажялб етмяйин йолу мящз марагдаиряляриня уйьун - бир гядярмодерн вя тярбийяви ящямиййятиолан кцтляви, жанлы програмларщазырламагдан кечир. Инжясянятинмцхтялиф сащяляринин говушуьунданйаранан програмлар.Мусигили, яйлянжяли вя тярбийявиверилишляр сарыдан ефирдя бошлугдур.Бу эцн эениш йайылмыш токшоуларланяйяся наил олмагинандырыжы дейил.Даща бир мягам интеллектуалйарышларын тяшкилидир. Беля програмларщям охумаг щявясиоланлар, щям дя онларын кюлэясиндяэцнцнц кечирянляр цчцнюнямлидир. Анжаг бу йарышларында эцнцмцзля, ясримизля сясляшмясиважиб шяртлярдяндир.Якс щалда АзТВ-нин "Глобус-"у, "Туси"си кими щеч няйя йарамаз.Чох гярибядир ки, дяфялярляжящдляр олса да, щяля Азярбайжантелевизийаларында нормалюзял интеллектуал верилишляр щазырланмыр.Оланлар да башгаларынданэютцрцлмядир. Бу эедишлядейясян, "Ушаглар бизим эяляжяйимиздир"дейими бизи эяляжяйимизяшцбщяйля йанашмаьавадар едяжяк.Сянубяр Ысмайылгызы"Азадлыг" гязети