મોક્ષ યોગા 1 નવેમ્બર 2015

{kuûkÞkuøk 

1 

hMkku ðiMk: > ¥ã}¢ Ï¢ír¢¢çS}¢ > hMkku ðiMk: > 

{kuûkÞkuøk : SðLk ykLktË 

ð»ko : 1 • ytf : 1 • LkðuBçkh : 2015 

• íktºke • 

Ãkh{uþ ¼kðMkkh 

{ku.: 9376103236, 8141676232 

61, yðLkeþ MkkuMkkÞxe, Mke.xe.yu{., 

y{ËkðkË-380026. 

Email: moxyogbhavsar@gmail.com 

• Mkníktºke • 

hksuþ Ãkxu÷ 

{ku.: 9426050980 

• Mkníktºke • 

®[íkLk ¼kðMkkh 

{ku.: +1(647) 9893490 

901, 555 Brimorton_drive, Scarborough 

ontario MIH2E9 (CANADA) 

• «fkþf • 

Mkwþe÷k ¼kðMkkh 

{ku.: 079-25855162 

61, yðLkeþ MkkuMkkÞxe, Mke.xe.yu{., 

y{ËkðkË-380026. 

Email: moxyogbhavsar@gmail.com 

{qÕÞ : y{qÕÞ 

{wÿf : økkuÃkLkkÚk r«LxMko, nkxfuïh, y{ËkðkË-26. 

íktºke ÷u¾ 

>> nrh H >> 

>> Lk{: rþðkÞ >> 

Ãkh{ ÃkqßÞ Mk{Úko Ãkh{ntMk yðÄqík Mðkr{ 

rþðkLktËSyu økwÁyku ÃkkMkuÚke hksÞkuøk-çkúñ¿kkLk «kÃík fÞko 

ÃkAe, íkuLkk ‘økwÁ’ykuyu ykËuþ ykÃku÷ fu yk ¿kkLkLkku «[kh- 

«Mkkh fhþku yLku hk»xÙMkuðk fhþku. yk fkÞo fhðk ‘yktºkku÷e’ 

yLku ‘fkMkkuze’ yk©{kuLku Mkt[kr÷ík fhe, ËuðMðYÃku rçkhks{kLk 

økwÁ©eyu ‘26’ sux÷kt ík¥ð¿kkLk WÃkh ÃkwMíkfku ÷ÏÞkt, 

«fkrþík ÚkÞkt {khku sL{ ‘yktºkku÷e’ økk{u ÚkÞku. {khk ‘{kíkkrÃkíkk’ 

MkËTøkwÁLkkt yLku ¿kkLkkt WÃkkMkfku níkk. MktMfkh yLku 

ÉýkLkwçktÄÚke yk©{Lkk ÃkwLkoÁØkh yLku sL{þíkkÂçË rLkr{¥ku 

ÞÚkk Mkuðk-fkÞo fÞwO økwÁSLke f]ÃkkÚke ¿kkLk Ãk[kÔÞwt. ‘hksÞkuøk’ 

MkkÄLkk ð»kkuoÚke [k÷u Au. 77 ð»ko þheh, {LkçkwrØ ÂMÚkh-íktËwhMík 

Au. ËuþMkuðk yLku ÉøkðuËLke yk hksÞkuøk ¿kkLk-þk¾kLkku, 

MktLÞMÚk yk©{{kt «[kh-Mkuðk {kxu, ¼khík MkhfkhLke, 

{tswheÚke yLku økwshkíkLkk f÷uõxh MkknuçkLke ÃkhðkLkøkeÚke 

‘{kuûkÞkuøk’ {uøkuÍeLk fkZðkLkku Õnkðku (÷k¼) þu»k SðLk{kt 

«kÃík ÚkÞku. íku Ãký Ãkh{ík¥ðLke yLku økwÁSLke f]Ãkk Au. yk 

fkÞo {kxu çkÄe rËþkykuÚke ykæÞkÂí{f ykí{kykuLkku íkÚkk 

yk©{kuLkk rþ»ÞkuLkku Mknfkh «kÃík ÚkÞku yLku Úkþu. ¼khíkLke 

sLkíkkLke Mk{ûk yk ¿kkLk-«MkkË-Mk{ŠÃkík fÁt Awt. ‘hksÞkuøk’ 

r¢Þkí{f ¿kkLk yLku íkuLkk ykLkwMkktrøkf ¿kkLk-{krníke 

‘{kuûkÞkuøk’ {uøkuÍeLk îkhk ykÃk MkðuoLku «kÃík Úkíke hnuþu. 

ykÃk ðk[fkuLkk íkÚkk ¼õíkku-¿kkLke MðsLkkuLkk 

Mkq[Lkku ykðfkÞo Au, íkÚkk y{qÕÞ ¿kkLk y{qÕÞ çkLkkðe ðÄw 

rs¿kkMkwyku ÃkkMku ÃknkU[kzðkLkku «ÞíLk hnuþu. 

ykÃkLkk ÌËÞ- ykí{kÚke-¼kðÚke {¤íkwt ‘ËkLk’ 

Mðefkheþwt. ‘yntfkh’ ËkLkLkku Lk nkuÞ íku árüyu ‘ËkLk’Lke 

«Mktþk sYh Úkþu. Ãkhtíkw MkkÚku ¿kkLkLku çkË÷u ËkLkLkwt {n¥ð 

ðÄe òÞ íku rËþk{ktÚke Ëqh hneþwt Lku? ykÃk Mkðuo WÃkh 

Ãkh{f]Ãkk ‘Ãkh{ík¥ð’ yLku økwÁSLke f]Ãkk ðhMkíke hnu, íkuðe 

þw¼ yÇÞÚkoLkk Mkn. 

>> nrh H >> 

Ãkh{uïh{T 

- r÷. Ãkh{uþ ¼kðMkkh 

RNI No. : 1278598 

‘H’ ‘hksÞkuøk’ - {kuûkÞkuøk - MkÂå[ËkLktË.... ‘H’ 

HHHHHHHHHHHH HHHHHHHHHHHH 

LkðuBçkh-2015

{kuûkÞkuøk 

hksÞkuøkLkk «Úk{ çku yr¼øk{ 

-: Þ{ rLkYÃký :- 

y®nMkk MkíÞ{MíkuÞ{Mktzøkku nÙehMkt[Þ >> > yÂMíkfÞt çkúñ[Þo {kiLk MÚkiÞoûk{k ¼Þ{T >> 

(©e{ËT ¼køkðík MftÄ-11 yæÞkÞ-19 &÷kuf-33) 

(1) y®nMkk : {LkðkýeLku fkÞkyu fhe fkuELku Ëw¼ððwt Lk®n. 

(2) MkíÞ : òýðk íkÚkk {kLkðk «{kýu Mkk[uMkk[wt çkku÷ðwt yLku íku «{kýu ðíkoðwt. 

(3) yMíkuÞ : ÃkkhfkLkk ÄLkkrËf ÃkËkÚkkuo [kuhe fu ¾wt[kðe ÷uðkLke EåAkLkku íÞkøk. 

(4) yMktøk : [kuh, ÷wå[k, ÷çkkz, ËkYrzÞk, ÔÞMkLke, ÔÞr¼[khe {kýMkkuLke MkkuçkíkLkku íÞkøk. 

(5) neh (÷ßò) : ¼Âõík Þk ÃkwÁ»kkÚko fhíkkt þh{kððwt Lkrn. ¼q÷ Úkíkkt ÃkMíkkðku fhðku. 

(6) yMkt[Þ : ðkMkLkk íkÚkk þtfkykuLkku Mkøkún fhþku Lk®n. {Lk{kt WXíke þtfkykuLkwt økwY©eLku 

ÃkqAe Mk{kÄkLk fhðwt. 

(7) yÂMíkfÞ : þk† yLku økwY ð[Lk MkíÞ Au. yuðku ÿZ rðïkMk hk¾ðku. 

(8) çkúñ[Þo : yü «fkhLkk {iÚkwLkLkk íÞkøkÃkqðof þw¢Lkwt Mkthûký fhðwt. 

(9) {kiLk : Mkku þçËLkk Xufkýu ËMk çkku÷e ÃkwÁ fhðwt yrÄf ðkýeLkku íÞkøk 

(10) ÂMÚkhíkk : ¼Âõík fhíkkt fËk[ Ëw:¾ Ãkzu, íkku Ãký ÷eÄu÷ku ÃkwY»kkÚko Akuzðku Lk®n. 

(11) ûk{k : ¼wtzwt fhLkkhLke MkkÚku ðuhLkku çkË÷ku ÷uðkLke EåAkLkku íÞkøk 

(12) y¼Þ : Eü Mk¥kk {kY MkðoËk Mkthûký fhu Au. íku fhþu, yu{ òýe Lkezh hnuðwt. 

-: rLkÞ{ rLkYÃký :- 

>> þki[t sÃkMíkÃkku nku{: ©ØkríkÚÞt {Ë[oLk{T >> >> íkeÚkkoxLkt ÃkhkÚkuonk íkwrühk[kÞo Mkuð{T >> 

(©e{ËT ¼køkðík MftÄ-11 yæÞkÞ-19 &÷kuf-34) 

(1) çkrnhþkiÞo : yknkh, Mktøk Lku MLkkLk ðzu çkrnh þwrØ hk¾ðe. ÷Mký, zwtøk¤e, íkÚkk fuVe íkÚkk 

ðkMíkkLkwt, Mke{ktíkLkwt, fkhs rðøkuhu ¾kðkt Lk®n. 

(2) ytíkh þki[ : «kýe {kºk{kt EüLku òuE hkøk îu»kLkku íÞkøk 

(3) sÃk : rLkrùÞ hk¾ðku fu {khu ykí{kuîkh fhðku Au. 

(4) íkÃk : {Lk íkÚkk ErLÿÞkuLkku MktÞ{ fhðku íku. 

(5) nku{ : rð»kÞkuLkku ¿kkLkkrøkú{kt nku{ fhðku. 

(6) ©Øk : økwYLku MkkûkkíkT Eïh YÃk {kLke íku{Lke yk¿kkLkwt Ãkk÷Lk fhðwt. 

(7) yríkrÚk Mkuðk : ¼wÏÞkLku yÒk, íkhMÞkLku Ãkkýe, yktøkýu ykðu÷k rLkhkÄkhLku ykÃkðwt. 

(8) {{ ÃkqsLk : «kýe {kºk{kt EüLku òuE Lk{Lk fhðwt. 

(9) ríkÚkkoxLk : ykæÞkÂí{f ÃkwMíkfku ðkt[ðk yLku MkíMktøk fhðku. 

(10) ÃkhkuÃkfkh : ¼ðMkkøkhÚke zwtçkíkk ykí{kLkku WØkh fhðku íku. 

(11) Mktíkku»k (ík]rü) : ðíko{kLk ÂMÚkrík{kt rLk¼kðe ÷uðwt. yrÄfLke EåAkLkku íÞkøk. 

(12) yk[kÞo MkuðLk : WÃkhLkk Þ{ rLkÞ{ku y{÷{kt {wfe çkíkkðLkkh økwY©eLku íkLk, {Lk, ÄLkÚke Mkuðk fhðe. 


2 


{kuûkÞkuøk 

ÞkuøkLkku hkò-‘hksÞkuøk’ 

«ríkfq¤ Mktòuøkku{kt Ãký ÄiÞo hk¾Lkkh 

‘Þkuøke’ økýkÞ. ykðk Þkuøke Mkku xfk 

MkV¤íkkLku ðhu Au. -yLkkr{f 

ðíko{kLk Mk{Þ{kt ‘Þkuøk’ þçË MkðoLkk ÌËÞ yLku 

WÃkh AðkÞu÷ku Au. yksu suLku swyku íku ykhkuøÞ«Ë SðLk 

Sððk {kxu Þkuøk íkhV ð¤e hÌkk Au. ÞkuøkLkk rð»kÞ 

WÃkh yksu rðrðÄ xur÷rðÍLk fkÞo¢{ku Ãký çkLkkððk{kt 

ykðe hÌkk Au yLku yuLke MkkÚku MkkÚku rðr¼Òk fkÞoþk¤kyku 

yLkuf fkÞo¢{kuLkwt ykÞkusLk Ãký fhðk{kt ykðe hÌkwt Au. 

Mk{økú rðï{kt rðr¼LLk «fkhLkk ÞkuøkLkku {rn{k Au suLkk 

îkhk rðrðÄ «fkhLke rMkrØyku «kÃík ÚkkÞ Au, Ãkhtíkw yu 

ík{k{ Þkuøkku{ktÚke MkkiÚke ©uc suLku {kLkð{kt ykðu Au íku 

‘hksÞkuøk’ Au su MðÞt ‘Mkðkuoå[ MkðoþÂõík{kLk Ãkh{kí{k’ 

îkhk rþ¾ðkzðk{kt ykðu Au. 

hksÞkuøk ÃkØríkLku çkeS yLkuf ÃkØríkyku fhíkkt 

yux÷k {kxu Mkðo ©uc {kLkð{kt ykðe Au fkhý fu yuLku 

yÃkLkkðkÚke {kLkðLke Ár[ yLku «ð]r¥k Wå[ hnu Au yLku 

íkuLku ÃkkuíkkLke ytËh MkkÂ¥ðfíkk yLku rËÔÞíkkLku rðfMkkððk 

{kxuLke rðÃkw÷ íkf {¤u Au. yuLke MkkÚku-MkkÚku hksÞkuøkLku 

fkhýu fu íkuLkk Úkfe {kýMkLkk {LkLkwt þwrØfhý ÚkkÞ Au yLku 

íkuLkk {LkLku þktrík yLku yufkøkúíkk {¤u Au. Ãkhtíkw søkíkLkk 

{kuxk¼køkLkk ÷kufku íkku yu{ Mk{su Au fu ‘Þkuøk’ yux÷u {kºk 

ykMkLk yÚkðk «kýkÞk{, Ãkhtíkw ðkMíkrðfYÃku òuðk sEyu 

íkku yk Mkk[wt LkÚke fkhý fu Mkh¤ ¼k»kk{kt ÞkuøkLkku yÚko ÚkkÞ 

Au ‘{u¤kÃk’ yÚkðk íkku ‘r{÷Lk’. 

su{ yÂøLk{ktÚke r[Lkøkkhe Lkef¤u Au yLku íkuLku 

yÂøLkÚke y÷øk Ãký fnuðk{kt ykðu Au, Ãkhtíkw yÂøLk rðLkk 

r[LkøkkheLkwt fkuE yÂMík¥ð LkÚke yu Ãký íkku yuf ðkMíkrðfíkk 

s Au. yuðe s heíku Ãkh{kí{k yÂøLk Au yLku ykÃkýu Mkki 

Sðkí{k r[Lkøkkhe Aeyu. Ëu¾kÞ ¼÷u çkÒku y÷øk y÷øk, 

Ãkhtíkw Au yuf suðk s yLku yk ykí{k yLku Ãkh{kí{kLkk 

{Äwh r{÷LkLku yÚkðk íkku ykæÞkÂí{f yufíkkLku Þkurøkf 

þçËkð÷e{kt ‘hksÞkuøk’ fnuðk{kt ykðu Au, suLku fhðkÚke 

Sðkí{kLke ytËh ykæÞkÂí{f þÂõíkyku ðÄu Au yLku íku 

yríkrLÿÞ Mkw¾Lkk ykLktËLke yLkw¼qrík fhu Au. 

ykx÷wt çkÄw ðktåÞk çkkË Mðk¼krðf heíku s yuf 

«§ {LkLke ytËh Q¼ku ÚkkÞ Au fu yk hksÞkuøk yLku yLÞ 

«fkhLkk Þkuøk{kt Vhf þwt ? MkkiÚke {kuxku Vhf íkku yu Au fu 

hksÞkuøk fhíkk Mk{Þu yuf MkkÄfu ÃkkuíkkLkk þheh, þkherhf 

MktçktÄku yLku yLÞ çkÄe s LkkLke-{kuxe ðkíkkuLku ¼q÷eLku yuf 

«fkrþík ®çkËw WÃkh yÚkkoíkT ßÞkurík MðYÃk Ãkh{kí{kLke WÃkh 

ÃkkuíkkLkwt MktÃkqýo æÞkLk furLÿÞ fhðwt Ãkzu Au. 

hksÞkuøkLke çkeS yuf ¾qçke yu Ãký Au fu ykÃkýu 

yuLkku yÇÞkMk ykÃkýe rLkÞr{ík «ð]r¥kykuLku fhíkkt fhíkkt 

ÃkkuíkkLke rËLk[Þko{kt fkuEÃký ¾÷u÷ ÃknkU[kzâkt rðLkk fhe 

þfeyu Aeyu. yLku yuLkk {kxu ykÃkýu fkuE rðþu»k ykMkLk 

yÚkðk {wÿk{kt çkuMkðkLke sYh LkÚke, fkhý fu yk yuf yuðku 

rðrþc «fkhLkku Þkuøk Au suLku ykÃkýu ¾wÕ÷e ykt¾u nhíkk 

Vhíkk Ãký fhe þfeyu Aeyu. 

hksÞkuøk ykÃkýLku MðÞt yLku ‘Mkðkuoå[ MkðoþÂõík{kLk 

Ãkh{kí{k’Lku Mk{sðkLke yLkLÞ íkf Ãkqhe Ãkkzu Au yLku MkkÚku 

MkkÚku Mk{Þ [¢, f{o rV÷MkqVe yLku SðLkLkkt ½ýkt yuðkt 

ÃkkMkkyku íkhV ykÃkýwt æÞkLk Ëkuhu Au suLkk rð»ku ykÃkýu 

õÞkhu Mkkt¼éÞwt fu rð[kÞwO Ãký LkÚke nkuíkwt. íkku [k÷ku ÃkkuíkkLke 

ErLÿÞku WÃkh rðsÞ «kó fhkðLkkhk yk yLkLÞ ÞkuøkLkku 

yÇÞkMk fheyu yLku ÃkkuíkkLkk SðLk{kt yLktík fk¤Lkwt Mkw¾, 

þktrík yLku Mk{]rØLku «kÃík fheyu. 

‘hksÞkuøk’ 

rfÞkoí{f ‘H’ fhðkLke ÃkØrík 

{køkoËþof : ©e Ãkh{uþ ¼kðMkkh 

61, yðLkeþ MkkuMkkÞxe, 

Mke.xe.yu{. y{ËkðkË-26. 

{ku.: 9376103236 

3 



MkkiLku Mkw¾Lke MktrÄ Au. {kuûkLke fkuLku Au ? yLku {kuûk 

yux÷u þwt ? Mkw¾ íkku Mk{LkeÞ Au, yLkw¼ðkÞ Au, ðnU[e Ãký 

þfkÞ Au. þwt {kuûk {kxu yk çkÄwt þõÞ Au ? Mk{s{kt ykðu 

íkku yLkw¼ðkÞ Ãký ðnU[e fuðe heíku þfkÞ ? çkÄkt Ä{kuo 

{kuûkLkku {køko çkíkkðu Au. MkËTøkwYLkwt íkku yus fíkoÔÞ Au. Ãkhtíkw 

sðkLkwt íkku yuf÷k, MkËTøkwY Ãký MkkÚku Lkk ykðu. Mkw¾ Ãký 

ytíku íkku {LkLke yuf ÂMÚkrík s Au. MktÃkr¥k-Mk¥kk ðøkuhu Mkw¾ 

{u¤ððkLkkt MkkÄLkku nkuE þfu. Ãký MkkÄLk íku æÞuÞ LkÚke. {køko 

fËe ÷ûÞ çkLkíkku LkÚke. Mkíkík «økrík fhíkkt hnuðk AíkktÞ 

÷ûÞíkku MkËkÞ Ëqh s hnu Au, rûkríksLke su{ Mkw¾ Ãký nkÚk 

íkk¤e ykÃku Au, ûkrýf çkLku Au. MkkÄLk yLku 

MkkæÞ yux÷u fu Means yLku End. {køko 

fu MkkÄLkku yLku æÞuÞ fu ÷ûÞ. MkkÄLkku{kt s 

yxðkE sðkÞ, íkku ytrík{ æÞuÞ MkwÄe Lkk Ãký 

ÃknkU[kÞ. {kýMk MktMkkh{kt s ¾kuðkE òÞ 

íkku Ä{o ykÄkrhík {kuûk {kºk þçË s hne 

òÞ. 

ytíku Mkw¾ Ãký {kºk fkLkLke Ëþk fu 

¼kð s nkuðkÚke íku Ãký Mkk[k yÚko{kt æÞuÞ 

fu ytrík{ ÷ûÞLkk çkLke þfu. su fkuE Ãký 

Mkw¾Lku {u¤ððk EåAu Au, çknkhÚke fu ¼kiríkf 

«ÞíLkku îkhk, Mkw¾ íkuLkkÚke Ëqh ÚkE òÞ Au. 

Mkw¾ Mkt¼ðe þfu, {u¤ðe Lkk þfkÞ. MktMkkhe 

÷kufku Mkw¾ {kxu sux÷k VktVk {khu, Mkw¾ íku{LkkÚke íkux÷wt s Ëqh 

LkkMke òÞ. ðirËf MktMf]ríkÚk, ¼khíkeÞ ík¥ð¿kkLkLkk sýkÔÞk 

{wsçk r[htSð Mkw¾ íkku {kýMkLku ykí{¿kkLkÚke {¤u Au. 

Mkíf{kuo îkhk, «¼w¼Âõík îkhk íkÚkk ykí{¿kkLk îkhk s {kuûk 

{¤u Au, íku s Mkkûkkífkh íku s {wÂõík, íku s {Lkw»ÞLkwt ytrík{ 

æÞuÞ. ¿kkLkLkku {køko s Mkðo©uc {køko Au. “Lkk rn ¿kkLkuLk 

Mktáþt «rðºkn rðãíku !” 

¿kkLk yux÷u ykí{k yLku Ãkh{kí{k swËkt LkÚke, Ãký 

yuf s ík¥ð YÃku Au, Lkk{-ykfkh swtËkt nkuE þfu, Ãký ík¥ð 

yuf s, Ãkhçkúñ. “r[ËkLktË YÃk: rþðkznT{ rþðkuznT{ !” 

íkuLkwt ¿kkLk Mkðo søkík{kt ÃkhçkúñLkwt yÂMík¥ð Au, søkík íkuLkk 

ykÄkhu s xfe hÌkwt Au, ykí{k yu s Ãkh{kí{k Au, íkuLkwt ¿kkLk 

{kuûkÞkuøk 

‘{kuûk’ 

÷u¾f : «ku. nrhðËLk 

Aªfýeðk¤k 

(rðîkLk ÷u¾f) 

! “y{u íkfku Lkk òýwt... rþð ðøkhLkwt ík¥ð søk{kt.” 

¼ku¤k ÷kufku {trËhku{kt {kuûk þkuÄu Au, ytíkh{kt 

þkuÄðkLkwt ¼q÷e òÞ Au. ßÞktÚke þYykík fhku Aku, íÞkt 

s ík{u ytíku ykðku Aku. Paulo CoelhoLke ðkíkko “The 

Alchemist” yk MkíÞ MkhMk Mk{òðu Au. su Au íkuynª s 

Au, ytËh Au, íku yíÞkhu s Au, ¼rð»Þ{kt fþwt fhðkLkwt hnuíkwt 

LkÚke. ík{u MktÃkqýo Mðíktºk Aku, ykðwt ¿kkLk yufðkh MkËTøkwY 

ykÃke Ëu, ÃkAe íku{Lke Ãký sYh nkuíke LkÚke. ¼økðkLkLku 

¼sLkkhk [kh«fkhLkk ÷kufku økeíkk{kt økýkÔÞk Au. ‘ykíko’ 

yux÷u Ëw:¾e fu ºkMík. ‘yÚkkoÚkeo’ yux÷u ÄLkLke fu yuðe çkeS 

fkuE fk{Lkk ðk¤ku. Mkw¾Lke EåAk ðk¤ku, 

Mkk{kLÞ {kLkðe. ºkeòu Au, ‘rs¿kkMkk’ 

yux÷u ¿kkLkLke EåAk ðk¤ku. íku s Au. {w{wûk, 

{kuûkLke EåAkðk¤ku, Lkr[fuíkkLkk suðku, suLku 

çkeswt fþwt òuEíkwt LkÚke su Þ{hkò ykÃkðk 

EåAu Au. SðLk {]íÞwLkk hnMÞLkwt ¿kkLk 

Lkr[fuíkkLku òuEyu Au, íkuðk rs¿kkMkwt yLku 

AuÕ÷u Au. ¿kkLke ¼õík, su ¼økðkLkLku çknw 

ðnk÷ku Au. rs¿kkMkw ¼õík ¿kkLk-¼õík, su 

¼økðkLkLku ¼su Au. [khuÞ «fkhLkk ¼õíkku 

MkkÚku ÃkqÛÞþk¤e Au. Ëw:¾e, yÚkkoÚkeo, rs¿kkMkw 

{kuûk {¤u Au. íku {kuûk {]íÞw ÃkAeLkku Lknª, Ãký 

SðLk{kt s {]íÞw Ãknu÷kt {¤íkku {kuûk Au. íkku 

¿kkLkeLke ðkík rð[kheþwt. 

‘{kuûk’ þçËLku çkhkçkh Mk{sðku sYhe Au. {kuûk 

yux÷u {wÂõík. Liberation deliverance, Salvation, 

redemption yuðwt ftEf SðLk{ktÚke {]íÞw îkhk {wÂõík 

{¤u íku yuf yÚko ½ýku «[r÷ík Au. çkeòu yÚko ykãkÂí{f 

Au: sL{-{hýLkk Vuhk{ktÚke MkËk {wÂõík. yæÞkí{Lkku 

ykðku yÚko çkwrØðkËeyku fu ði¿kkrLkf rð[kh-Mkhýe ðk¤k 

Mðefkhíkk LkÚke. Mkkrçkíkeyku õÞktÚke ÷kððe ? ÃkwLk:sL{Lke 

ðkík rð¿kkLkeyku nsw Mðefkhe þfíkk LkÚke. fËk[ ¼rð»Þ{kt 

íku{ fhþu. ykÃkýku ‘{wõík’Lkku yÚko íkku SðLk-{wÂõíkLkku Au. 

SðLk ËhBÞkLk {wÂõík. SðLk Au, AíkktÞ LkÚke, yk¼kMk 

Au, ÃkhÞkuøk suðwt fu MðÃLk Mk{kLk Au, íkuðwt ¿kkLk. 


4 


çkúñ MkíÞ, søkík, r{ÚÞk 

r{ÚÞk yux÷u yMkíÞ Lkne. çktÒkuÞ MkíÞ! Eïh{Þ 

SðLk ÔÞíkeík fhíkk MktMkkhe ÷kufku. MktMkkh{kt hnuíkk 

Aíkkt {Lk MkËkÞ EïhLku Mk{ŠÃkík. {LkLke EåAkyku, 

ðkMkLkkykuÚke Mkðo «fkhLkk rðfkhku, rð[khkuÚke Ãký {wÂõík 

! rð[kh-ðkýeLku ðíkoLkLkwt yufuÞ! intergration of body, 

mind and speech, yk (Äúwts : to connect, to join 

integration) Integration yux÷u Þkuøk. Äúws yux÷u òuzðwt. 

íku ÃkhÚke ‘Þkuøk’ {Lk, ðkýe yLku f{oLkwt yufiÞ MktÃkqýo Þkuøk. 

yk Þkuøk{kt fkuE çkúkñ r¢Þkyku fhðkLke LkÚke, ytíkhLke 

yLkw¼qrík s Au. ¿kkLk Au, fuð¤, nðu fkuE MkkÄLkLke sYh 

LkÚke. MkkÄf s MkkæÞ çkLke òÞ Au. ykSðLk {wõík ÷kufku 

½ýk s Au, yøkkW Ãký níkkt, yLku nS ÃkAe Ãký ½ýk nkuE 

þfu. íku{kt ykÃkýku Ãký Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. ¼khík Ëuþ{kt 

yLkuf Ér»kyku-{wrLkyku ÚkÞk, Mkk[k MkkÄw-Mktíkku ÚkÞk, 

frðyku, f÷kfkhku, Mktøkeíkfkhku, MkkrníÞfkhku ÚkÞkt. yk 

çkÄk ¼õíkku s fnuðkÞ. {trËh{kt sðkÚke ¼õík Lkk ÚkðkÞ. 

¼økðkt ð†ku, ÃknuhðkÚke s MkkÄw Lkk ÚkðkÞ. økktÄeS, 

rðLkkuçkk ¼kðu, ÃkqßÞ©e {kuxk©e, htøk yðÄqík, ÃkqrLkík 

{nkhks, ðøkuhuLkkt Lkk{ økýkðe þfkÞ. rsMkMk, Mkku¢urxMk, 

çkwØ, {nkðeh, ðøkuhu íkku çknw {kuxkt Lkk{ økýkÞ. 

SðLk ËhBÞkLk s {wõík hnuðwt, Lkezh, rLkMÃk]ne 

hnuðwt, íku shkÞ Mknu÷wt LkÚke. ykÃkýu Mkki LkkLkk-{kuxk yLkuf 

Mkqû{, sxe÷ çktÄLkkuÚke çktÄkÞu÷k hneyu Aeyu yLku íku{ s 

SðLk ÔÞíkeík fheyu Aeyu. çktÄLkkuLke ðå[u Sððk Aíkkt 

çktÄLk-{wÂõík yLkw¼ððe íku yæÞkí{Lkku rð»kÞ Au. ykÃkýkt 

½ýk¾hkt çktÄLkLkku íkku sL{Úke s ykðu Au Lku ÷ktçkk Mk{Þ 

MkwÄe fu fËk[ ytík MkwÄe Aqxíkkt LkÚke. fwxwtçk, ¿kkrík, Mk{ks, 

Ëuþ-fk¤, ðøkuh{kt ykÃkýe fkuE s ÃkMktËøke nkuíke LkÚke. 

õÞkt sL{ðwt, õÞkhu sL{ ÷uðku íku fkuLkk nkÚkLke ðkík Au ? yk 

çktÄLkku sL{Úke s ÷køkw Ãkzu Au. çkeò fux÷ktf çktÄLkku ykÃkýu 

òíku Q¼k fheyu Aeyu. ÷øLk, Lkkufhe fu ÔÞðMkkÞ, 

r{ºk-Mk{wËkÞ, Ãknuhðuþ fu ¾kuhkf ðøkuhu{kt ykÃkýLku 

ÃkMktËøke nkuÞ Au, Ãký ¼q÷ku ÚkE þfu Au. fux÷ktf ÷kufku íkku 

nsw rðrþü «fkhLkkt çktÄLkku{kt çktÄkðkLkwt þkuÄu Au, Mk¥kk, 

MktÃkr¥k, ònuh MktMÚkkykuLke {kr÷fe ðøkuhu. ËunLkwt çktÄLk íkku 

{]íÞwÚke s Awxe þfu. íku «khçÄLkwt Ãkrhýk{ Au. Ãkqðo sL{kuLkk 

íkÚkk [k÷w sL{kuLkk f{kuoLkwt Ãkrhýk{ íku SðLk. yøkkWLkk 

{kuûkÞkuøk 

Mktr[ík f{kuo (accumulated actions) fux÷ktf «khçÄ{kt 

Vuhðkíkkt ¼kuøkððkt Ãkzu Au, fux÷kf nsw çkkfe hne òÞ Au. 

çkÄk f{kuoLkwt V¤ ¼kuøkððwt Ãkzu s, íku{kt rðfÕÃk LkÚke. nðu 

ÃkAe fhðkLkkt f{kuo suLku ykøkk{e f{o {Lkw»ÞLku Eïhu {wõík 

hkÏÞku Au. Freewill yLku Destiny çkÄkt s «fkhLkkt f{kuoÚke 

{wÂõík ÃkkÃk-ÃkqÛÞLkk ÏÞku÷kuÚke Ãký {wÂõík íku Mkk[e {wÂõík 

çkÄk «fkhLke EåAkyku fu ðkMkLkkykuÚke {wÂõík, f{oV¤Lke 

ykþk{ktÚke Ãký {wÂõík su íku s Mkk[e {wÂõík. 

ykðe {wÂõík SðLk{wÂõík suðe økýe þfkÞ. MktÃkqýo 

Lknª. ykðe SðLk{wõík {]íÞwLkk yøkkW (Ãknu÷kt) Ãký 

{u¤ðe þfkÞ. yk{ {wÂõíkLkku yuf yÚko ‘{kuûk’ íkhefu Mk{S 

þfkÞ, ykðku {kuûk ¿kkLk îkhk, þwØ yk[hý îkhk, rðíkhkøke 

fu ðihkøke SðLk îkhk {u¤ðe þfkÞ. suýu f{oV¤Lke ykþk 

Ãký íS ËeÄe Au íkuLku ÃkkÃk fu ÃkqÛÞ MÃkþoíkkt LkÚke, íkuðwt 

¼økðËTøkeíkk{kt ¼økðkLku fÌkwt Au. yk ©uc ¿kkLk Au. ykðk 

¿kkLk {kxu MktLÞkMke çkLkðkLkwt sYhe LkÚke. yÚkðk Þ¿k fhðk, 

hkus ykhíke-ÃkqòÃkkX fhðk, ¼økðkt ð†ku Ãknuhðkt fþwt s 

sYhe LkÚke. yk çkÄkt çktÄLkku{ktÚke {wÂõík {¤u. MktMkkh{kt 

hnuðkt Aíkkt Þ «kÃík f{kuo, sL{òík Vhòu fu Ä{o çkòðeLku, 

çkÄwt s «¼w-«eíÞÚkuo s ÚkkÞ Au, yLku nwt íkku {kºk rLkr{¥k s 

Awt fu Mkkûke Awt íkuðk ¼kð yLkw¼ðkÞ Mkðoºk EïhLke nkshe 

yLkw¼ðe fkhý fu Eïh Mkðoºk Au. yLÞ Sðku{kt Ãký yu 

s «¼w ðMku Au su ykÃkýk{kt Au. MkËið Ãkhçkúñ MkkÚkuLkwt 

yifuÞ yLkw¼ðwt íku yîiík ¼kð Au. îu»k¼kðÚke MktÃkqýo heíku 

{wõík hnuðwt Ãkzu. ¼e»{ rÃkíkkLke su{ çkwrØLku Ãký EïhLkk 

[hýku{kt Mk{ŠÃkík fhðe Ãkzu, ÃkAe ynt¼kð õÞktÚke hnu ? 

ykðe Au Mkk[k ¿kkLkLke SðL{wÂõík. 

(&÷kuf Lkt. 427-441) ykrË þtfhk[kÞoLkk 

‘rððuf [qzk{rý’{kt SðLk{wõíkLkk ÷ûkýku økýkÔÞkt Au, íku 

Mkk[ku ¿kkLke Au. yu yrðãk íkÚkk {kÞkLke yMkhkuÚke {wõík 

Au. Þkuøk{ktÚke rLkrðfÕÃk Mk{krÄ îkhk Ãký ykðe ÂMÚkrík 

«kÃÃk fhe þfkÞ Au. ykðe Mk{krÄ Mkk{kLÞ MktMkkheyku 

{kxu þõÞ LkÚke. íku{ Mk{sðwt sYhe Au, íku{kt òLkLkwt òu¾{ 

Mk{kÞu÷wt Au, {]íÞwLkku ¼Þ ! 

yk {køko Mk÷kn¼Þkuo LkÚke. MktMkkheLku MktMkkh{kt 

hnuðkLkwt Au s. þk†ku fnu Au íku{ Mkk[k SðL{wõíkLku «khçÄ 

Ãký Lkzíkwt LkÚke. íkuyku «khçÄ Lku Vhuðe Ãký þfu Au. yk ÃkkAwt 

yæÞkí{ ykÔÞwt. su ®[íkfku «khçÄ{kt Ãký Lkk {kLkíkk nkuÞ 


5 


íkuyku fËk[ Mðefkhu. Ëune nkuðk Aíkkt yrðãk fu {kÞkLkk 

MÃkþoÚke {wõík hne þfðkLku fkhýu íkuyku sLkfhkò suðk 

rðËune çkLke þfu Au. yk «fkhLke ÂMÚkríkLku Ãký fux÷kf 

®[íkfku ‘fiðÕÞ {wÂõík’ fnu Au. ykðk ¿kkrLkyu y¿kkLkLku 

MkËk {kxu Ëqh fhe fu Lkü fhe ËeÄwt Au. íkuyku þtfkyku, ¼q÷ku 

ðøkuhuÚke {wõík Au, MkËkÞ çkúñ{kt s ÷eLk hnuíkk nkuðkÚke 

íkuykuLku ‘çkúñrLkc’ fnuðkÞ Au. {wtzf WÃkrLk»kË{kt sýkÔÞk 

«{kýu íku{Lke çkÄe s þtfkyku Ëqh fu rLk{qo¤ ÚkE økE Au. 

økeíkkLkk 20{kt yæÞkÞ{kt yswoLkLkk þçòu “Lküku{kun”, 

M{]Šík÷çæð”.. ðøkuhu suðe ÂMÚkrík. íku{Lkkt ÃkqðosL{Lkk f{kuo 

Ãký çkÄkt þqLÞ çkLke òÞ Au. íku{Lku nðu fkÞo-fhý fu ÃkkÃk- 

ÃkqÛÞLkku ¼uËÃký Lkzíkku LkÚke. íkuyku søkíkLku òËwLkk ¾u÷ 

Mk{kLk Mk{SLku íkuLkk r{ÚÞkÃkýkLkku yLkw¼ð fhu Au, íku s 

Au Mkk[ku Mkkûkkífkh fu {kuûk. søkíkLku òuíkkt Aíkkt, òýu LkÚke 

òuíkkt, íkuðku Mkkûke-¼kð. íkuyku MkkiLku Mk{kLk òýu Au, AíkktÞ 

Ãkkuíku íkku ykí{¿kkLke nkuðkÚke MkËkÞ Ëun¼kðLke yMkhkuÚke 

{wõík hnu Au. yk Au íku{Lkku {kuûk. fuLk-WÃkrLk»kË{kt sýkÔÞk 

«{kýu çkÄe ErLÿÞku, ykt¾-fkLk ðøkuhu MkhMk heíku fk{ 

fhíkkt nkuðkt Aíkkt Þ íkuyku fþwt òuíkk LkÚke fu fþwt Mkkt¼¤íkk 

Ãký LkÚke. íkuyku f{oþe÷ Au, AíkktÞ LkÚke, rLkMÃk]ne, Mkr¢Þ 

nkuðk Aíkkt Ãký rLkr»¢Þ. SðLk{wõík ÷kufku çkÄwt s fkÞo 

fhíkkt nkuðk Aíkkt fkuE Ãký f{oLkk V¤Úke shkÞ çktÄkíkk LkÚke, 

yr÷Ãík s hnu Au. íku{Lku þk†kuLkk rLkÞ{ku fu Ä{ko[kÞkuoyu 

½zu÷k ÃkkÃk-ÃkqÛÞLkk rLkÞ{ku Ãký MÃkþoíkk LkÚke. íkuyku Mkk[k 

yÚko{kt SðLk-{wõík Au Mðk{e hk{f]»ý Ãkh{ntMk suðwt 

SðLk Sðíkk, yLku íku{Lkk s fnuðk «{kýu ykðk ÷kufku 

fËe ¾kuxwt fk{ fu fkuE Ãký ¼q÷ fhíkkt LkÚke fuð÷, ¿kkLk 

ÚkÞk ÃkAe yr¼{kLk fu ynt¼kðLkku LkkÚk ÚkkÞ Au. MkíÞ, 

«u{, fYýk, y®nMkk, «f]ríkLkku ykËh ðøkuhu økwýku ¾e÷u Au. 

þk†ku{kt fÌkk «{kýu y®nMkk íkÚkk Sð {kºk «íÞu «u{ s 

íku{Lkku Mð¼kð çkLke òÞ Au. ykðk Mkk[k yÚk{o ykí{¿kkLke 

çkúñrLkc fnuðkÞ Au. íkuyku yLÞkuLku MkËT{køkuo Ëkuhu Au, ÃkkÃk- 

ÃkqÛÞÚke çk[kðu Au yLku MkíkTf r[íkTf ykLktËLkku yLkw¼ð ykÃku 

Au. yk Au Ãkh{ yniíkLkku {køko. ykðk ¿kkLke SðLkÚke s Lknª 

Ãký sL{-{hýLkk Vuhk (Cycle of birth & Death)Úke Ãký 

{wõík ÚkkÞ Au. ykðku Au ykÃkýk ðuËktíkLkku Mkkh. 

{kuûk-MktLÞkMk-Þkuøk{kt {kuûkÚke Ãký MktLÞkMk ÷uðku 

yuðku yÚko Ãký fhe þfkÞ Au. yk Au ykÄwrLkf rð[khÄkhk. 

{kuûkÞkuøk 

{kuûkLku æÞuÞ {kLkðkÚke yxfesðkÞ Au. MktÃkqýo æÞuÞ{wÂõík íku 

Au Mkk[ku {kuûkLkku yÚko, {kuûkLke Ãký {ktøkýe Lknª fhðkLke. 

Þkuøk rðþu ðÄw rð[kh nðu ÃkAe. 

LkkUÄ : ÞkuøkMkqºk : Ãkíktsr÷Lke ÔÞkÏÞk: ‘Þkuøk: 

r[¥kð]rík rLkhkuÄ: ! ¼økðËTøkeíkk: “Þkuøk: f{oMkw fkiþÕÞ{” 

íkÚkk Equanimity of mind “Mk{íðt Þkuøk WåÚkíku !” yk 

©uc ÔÞkÏÞk Au. 

rððuf [qzk{rý: &÷kuf Lkt. 276 “ík{khku ykí{k 

s ík{khe çkwrØLkku Mkkûke Au. Mkðo ðkMkLkkyku Aqxe síkkt Ãkqðo 

sL{Lke þõÞíkk x¤e sþu. Ér»kyku ykðe ÂMÚkríkLku rLkðkoý 

fu {kuûk økýu Au.” 

- þtfhk[kÞo 

rððuf [qzk{rý: &÷kuf Lkt. 555 “As an actor, 

when he puts on the dress of his role, or when the 

does not, or when the does not, is always a man, 

so the perfect knower of is always brahman and 

nothing else.” MðtÞt çkúñk, MðÞt rð»ýwA MðÞr{LÿA 

MðÞt rþð: > MðÞ{t rðïr{Ët MkðO MðM{kËLÞù ®f[Lk !! 

The self is brahma, the self is vishnu, the self is 

Indra. The Self is Shivah. The Self (itself) is all 

the universe. Nothing exists except the self. (You 

are the world - J. Krishnamurti) “Mkðo{T ¾÷w EË{T 

çkúñA “WÃkrLk»kË. H yku{ 

©e{ËT ¼køkðËT økeíkkLkk «íÞuf yæÞkÞLkku 

fkuEÞkuøkLkwt Lkk{ ykÃkðk{kt ykÔÞwt Au. {kLkðeLkwt Mk{økú 

SrðLk Ãký yuf Þkuøk Au. yswoLk rð»kkæÞkuøkÚke {ktzeLku 

MkktÏÞ, f{o, ¿kkLk, ¼Âõík, ¿kkLk, ¼Âõík, ¿kkLk-rð¿kkLk, 

ykí{MktÞ{, rð¼qríkÞkuøk, rðïYÃkËþoLk, ûkuºkûkuºk¿k 

økwýºkÞ rð¼køk Þkuøk, ÃkwY»kku¥k{ Þýu, ËiðkMkwhMktÃkËT 

rð¼køk Þkuøk, ©ØkºkÞ rð¼køk Þkuøk yLku AuÕ÷u {kuûk 

MktLÞkMk Þkuøk. ynª {kuûkLku MktLÞkMk MkkÚku òuze ËeÄku Au. ©e 

f]»ý yLku yswoLkLkk {kuûkLku yifuÞLkku Þkuøk ! ¼økðkLk yLku 

¼õíkLkk, ykí{k yLku Ãkh{kí{kLkk yufiÞLkku Þkuøk (ßÞkt 

Sð s rþð çkLku Au.) çkÄwt s òuzkE òÞ Au. fþwt y÷øk 

LkÚke. Mk{økú rðï yk heíku Ãkh{kí{k ík¥ðÚke òuzkÞu÷wt 

Au. yux÷u fu ¼kiríkf rð¿kkLk «{kýu Connectivity 

Electrical Energy su ykÃkýe [uíkLkk Au. Fusion(òuzký) 

yLku (rðMVkux) yu {q¤økríkyku Au: “økrík¥ðt (2) rð{fku 

¼ðkrLk! >> - þtfhk[kÞo 

• • • 


6 


{kLkðËun{kt [uíkLkk fuLÿ yuðkt yá~Þ Mkkík Þkuøk[¢ku 

ykðu÷kt Au. su ykÃkýk [krhºkLkwt rLk{koý fhu Au. íku çkøkzu 

íkku ykÃkýku rðnkh çkøkzu yux÷u ðíkoLk, hnuýefhýe, [krhºk, 

{Lk:ÂMÚkrík, þhehLke [uíkLkk. yk Mkqû{ Þkuøk[¢ku MkSð Mk] 

rüLke su{ «fkþ WÃkh LkVu Au. íku{ktÚke su þÂõík {u¤ðu Au 

yLku ÃkkuíkkLkwt fkÞo xfkðe hk¾u Au. ËiËeÃÞ{kLk MkÃíkhtøke «fkþ 

Þkuøk[¢kuLkku yknkh økýkÞ Au. Ëhuf Þkuøk[¢Lkk «fkþLkku htøk 

y÷øk nkuÞ. Au. yktíkrhf htøkku sux÷k íkusðkLk nkuÞ íkux÷k 

«{ký{kt ykÃkýe «kýQòo ykusMðe çkLku Au. su íku «fkþ 

htøkLkwt æÞkLk fhðkÚke su íku [¢ ðÄw þwØ yLku rLkhk{Þ çkLku 

Au. {LkLke {r÷Lkíkk, Ãkqðoøkúnku, ðuh¼kð Lkü ÚkkÞ Au. íkuLkku 

Lkkþ ÚkðkÚke ‘r¼æÞtíku ÌËÞ økútrÚk’ ÌËÞøkútrÚkLkku ¼uË ÚkkÞ Au. 

Ãkrhýk{u MktþÞku Lkkþ Ãkk{u Au. ykLku Mk¥ðþwrØ fnu Au. yk 

Mkkík Þkuøk[¢ku Lke[u {wsçkLkkt Au. 

1. sLkLkurLÿÞ yLku økwËkLke {æÞ{kt ykðu÷wt {q÷kÄkh[¢ 

÷k÷ htøk Ähkðu Au. íkuLkwt fkÞo MðÞtMVwhýk, fk{þÂõík, 

ÄkhýkþÂõík, økúný þe÷íkk, M{]ríkþÂõík rðfMkkððkLkwt Au. 2. 

sLkLkurLÿÞLkk {q¤ ¼køku ÂMÚkík Mðkr½ckLk [¢Lkku htøk Lkkhtøke 

Au. íku nku{kuoLMk, MksoLkkí{f, WíMkkn, [iíkrMkf þÂõíkyku WÃkh 

fkçkq Ähkðu Au. 3. Lkkr¼fuLÿ{kt ykðu÷k {rýÃkwh[¢Lkku htøk 

Ãke¤ku Au. çkwrØ, rs¿kkMkkð]r¥k, Ãkk[LkþÂõík yktíkhárü WÃkh 

íkuLkk y{÷ ÚkkÞ Au. 4. ÌËÞ fuLÿ{kt ÂMÚkík yLkkník[¢Lkku 

htøk ÷e÷ku fu økw÷kçke Au. fÁýk, rçkLkþhíke«u{, Mkwhûkk¼kð, 

ÃkhkuÃkfkh, rLk:MðkÚkoíkk, Mkuðk¼kðLke ð]r¥kyku «økx fhu 

Au. 5. ftX-økk¤kLkk ¼køku ykðu÷wt rðþwrØ[¢ ~Þk{ Ãkzíkku 

Lke÷ htøk Ähkðu Au. íku ©wríkþÂõík, ¼Âõík¼kð, «þktrík, 

ÚkkEhkuEz nku{kuoLMk, yM¾r÷ík rð[khÄkhk ykrð¼woík fhu Au. 

6. çku ¼ú{hkuLke {æÞu ¼]fwxe fuLÿ{kt ÂMÚkík yk¿kk[¢Lkku htøk 

MkVuË fu òtçk÷e Au. árüþÂõík, ÄkŠ{fð]r¥k, ykËþo, ûk{k, 

íÞkøk, yæÞkí{ rððuf-çkwrØ «økxkðu Au. 7. çkúñhtÄúLkk ¼køku 

Mkn†kh[f[¢ ykðu÷wt Au. yLktíkíkk, rËÔÞíkk, yufkí{íkkLke 

rð¿kkLk{Þ ûk{íkkyku ynªÚke WËT¼ðu Au. 

yk ík{k{ [¢ku fhkuzhßsw MkkÚku Mktf¤kÞu÷k Au. 

Ëhuf ÔÞÂõík ÃkkuíkkLkk fkÞo{kt hnu÷e QýÃk, {ÞkoËk þkuÄe þfu 

yÚkðk sL{kûkhLkk Mknkhu fE hkrþ fu økún rLkçko¤ Au íku òýe 

{kuûkÞkuøk 

‘Þkuøk-[¢’: «fkþ htøkkuLke MkkÄLkk: ¿kkLk fuLÿku 

íku økún LkûkºkhkrþLkk 

«fkrþík 

htøkkuLke òýfkhe 

{u¤ðe þfkÞ Au. 

íku [¢Lkk, økún- 

Lkûkºk-hkrþLkk 

htøkkuLke ykhkÄLkk 

fhðkÚke íku [¢Lku 

rðfrMkíkçkLkkðe 

þfkÞ Au. su íku 

htøkLke QýÃk 

Ëqh fhðk {kxu 

íku htøkLkkt ð† 

ÃkrhÄkLk fhðk, 

½h fu hkusøkkheLke søÞkyu íku htøk ðkÃkhðku, íku htøkLkku 

yknkh ðÄkhðku, íku htøkLkwt híLk Äkhý fhðwt fu ÃkAe íku htøkLkk 

«fkþ{kt ðÄw Mk{Þ hnuðwt. yk heíku htøkkuÃk[kh îkhk SðLkLku 

ðÄw «¼kðþk¤e çkLkkðe þfkÞ Au. «fkþhtøkkuLke MkkÄLkk yu 

ðuËku{kt sýkðu÷e yÂøLknkuºkLke MkkÄLkk Ãkt[kÂøLk MkkÄLkkLkwt s 

ykÄwrLkf MðYÃk Au. • • • 

{kuûk yux÷u {wõík 

{kuûk yux÷u MkÂå[ËkLktË 

{kuûk yux÷u ÃkwLkosL{Lkku ytík 

‘hksÞkuøk’ r¢Þkí{f: ‘H’ fkh rþ¾eLku Sðíkkt yLku 

Ëunktík Ãkùkík Ãkqýo ykLktË-«kró 

MktMkkhLkk Mkw¾kuLke «krÃík yLku Ëw:¾kuLkku ytík 

>> H >> 

ykhkuøÞ{Þ þík{T Sð þhË 

Lke «krÃík 

hksÞkuøk-{kuûkÞkuøk 

îkhk Úkþu 

hkuøk{wõík - Ãkqýo ykLktË{Þ ËeÄkoÞwo SðLk 

«krÃík {kxu 

>> hksÞkuøk >> 


7 


[qLke÷k÷ ykþkhk{ ¼økík (©e{kuxk)Lkku sL{ 

¼kËhðk ðË [kuÚk Mktðík 1954 E.Mk. 4-9-1898Lkk hkus 

Mkkð÷e {wfk{u ÚkÞku níkku. rÃkíkkLkku ÄtÄku htøkhusLkku. ÄtÄk{kt ¾kux 

sðkÚke fk÷ku÷{kt MÚk¤ktíkh fÞwO. çkk¤Ãký ËkYý økheçkkE{kt 

ðeíÞwt yLku ½hLku {ËËYÃk çkLkðk #xðkzk{kt {swhe fhe. 

rðÃkrhík Mktòuøkku{kt þk¤k rþûký ÃkwÁt fÞko ÃkAe ðzkuËhk 

fku÷us{kt «ðuþ {u¤ÔÞku. Ãkhtíkw ËuþËkÍÚke Ëuþ¼ÂõíkLkk 

htøku htøkkÞk. økktÄeSLkk ykËuþLku {kLk ykÃke fku÷us Akuze. 

nrhsLk Mkt½{kt MkuðkLkku ¼u¾ ÷eÄku. yíÞtík 

økheçkkE, nrhsLk Mkuðf Mkt½Lkwt fk{Lkwt 

¼khý, Mkt½ [÷kððkLke Lkkýkt¼ez, Mkðýkuo 

yLku nrhsLkku ðå[uLke Mkíkík ¾U[íkký 

ðøkuhu fkhýkuLku ÷eÄu VuVÁtLkku yMkkæÞ hkuøk 

÷køkw Ãkzâku. yk¾hu ftxk¤e Lk{oËk {iÞkLkk 

¾ku¤u ykí{níÞkLkk rð[kh MkkÚku ÍtÃk÷kÔÞwt 

Ãký [{ífkrhf çk[kð ÚkÞku. hýAkuzSLkk 

{trËhLkk yuf MkkÄwyu ‘nrh H’ Lkk{ 

hxðkLkwt fÌkwt. økktÄeS yLku ‘ykæÞkÂí{f {k’ 

«¼kçkkLke Mk÷knLku {kLÞ hk¾e Lkk{M{hý 

hxíkkt hxíkkt VuVÁtLkku hkuøk {xe økÞku. suLkkÚke 

WíMkkrník ÚkE MkÃkoËtþ rLkr{¥ku Lkk{M{hýLku ysÃkksÃk MkwÄe 

ÃknkU[kzâwt. 

«¼w/ [uíkLkLku Ãkk{ðkLke ÄøkÄøkíke ßðk¤k{w¾e suðe 

{kuûkÞkuøk 

nrh H : Ãkq. ©e{kuxk 

Ít¾LkkLku Mkkfkh fhðk Ãkq.©e çkk¤ÞkuøkeS, Ãkq. fuþðkLktË 

Äqýeðk¤k ËkËk, Ãkh{ntMk ©e LkÚÚkwhk{ çkkÃkqS, Ãkq. WÃkkMkLke 

{nkhks, Ãkq. MkktEçkkçkk suðk MkËTøkwÁykuLke {ËËÚke «¾h 

MkkÄLkk fhe. su{kt Lkk{M{hý, hkrºk M{þkLkðkMk, ÄwyktÄkhLke 

økwVk{kt ðkMk, [kuMkX «ßsðr÷ík Akýkt ðå[u ðkMk, ÃkkuíkkLkk 

s s¤{qºk Ãkh økwòhku ðøkuhuLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. frXLk 

MkkÄLkk yLku økwÁËuðLkk ykþeðkoËLkk V¤MðYÃku 1934{kt 

íkuòu{Þ f]»ýLkk Mkkfkh ËþoLk ÚkÞkt yLku Ãkq. MkktEçkkçkkLke 

«uhýk ykþeðkoËÚke 1939{kt hk{Lkð{eLkk 

rËLku rLkhkfkhLkku Mkkûkkífkh ÚkÞku. V¤MðYÃku 

“nwt Mkðoºk rðã{kLk Awt”Lkku ¼kð hnuíkkt, 

økwÁSLke «uhýkLkwMkkh Mk{økú søkík{kt 

{kir÷f yuðk ‘{kiLk yk©{ku’Lke fwt¼fkuý{T, 

LkrzÞkË íkÚkk Mkwhík {wfk{u MÚkkÃkLkk fhe. 

1962Úke “{khu Mk{ksLku çkuXku fhðku Au” 

Lkk æÞuÞ MkkÚku Mk{ks{kt økwý-¼kð ðÄu yuðe 

«ð]r¥kyku ykËhe su{kt þk¤kLkk ykuhzk 

çkktÄðk, MktþkuÄLkku fhðk, þkiÞo, MkknMk, 

Ãkhk¢{, MkkrníÞ, ÔÞkfhý, Mkðo¿kkLkMktøkún, 

ð]ûkkhkuÃký ðøkuhu {kxu ËkLk ykÃÞkt. íkk. 23- 

7-1976Lkk hkus {kºk A ÔÞÂõíkykuLke nkshe{kt Vks÷Ãkwh 

Vk{o{kt EåAk{]íÞwLku ðÞko. yuf yLkku¾k Mktík Ãkq. ©e{kuxkyu 

ÃkkuíkkLkk SðLk îkhk MkkÄwíðLku WòéÞwt. • • • 

8 

u 

nrh H 

“nw t ÿZ yLkw¼ðLkk {íkLkku Aw t fu {Lkw»Þ þheh Äkhý fÞko ÃkAe çkeS 

fkuE ÞkurLk{kt sðkÞ s Lkrn. nk, íkuLkk (yLÞ ÞkurLkLkk) økwýÄ{o ykðu.” 

yLðÞ-Mk{LðÞ, «.yk., Ãk].4 - ©e{kuxk 

u 

{kLkðe{kt Ãkktåk ík¥ðku ykuAk ð¥ku ytþu rðfkMk Ãkk{u÷kt nkuÞ Au Lku íku Au - {Lk, çkwrØ, r[¥k, «ký Lku yn{T. {kxu 

{kýMk íkuLkk f{o «{kýu íku su íku ík¥ð íkuLkk{kt ðÄw rðfrMkík ÃkkBÞwt nkuÞ, íku ÷ELku {kLkðÞkurLk{kt s ÃkwLksoL{ Ãkk{u Au. øk{u 

íkuðk ½kíkfe, ¼úü fu Ëwü {kýMk nkuÞ íkku Ãký {kLkðÞkurLk{kt yuðk ¼úüfw¤{kt sL{ ÷uþu, çkeS fkuE ÞkurLk{kt Lkrn. 

{ku.Mkk.Mkk.Ãkk.Lkt. 67 - ©e{kuxk 



{kuûkÞkuøk 

‘«økríkLke Ãkheûkk’Lke ËMk rLkþkLkeyku 

“Ëhuf MkkÄf Ãkkuíku ð»ko «ríkð»ko «økrík{kt ykøk¤ 

ðÄu Au fu níkk íÞktLkk íÞkt s Au íku òýðkLke RåAk Mkki 

rs¿kkMkwLku ÚkkÞ Au. {Lk, ð[Lk yLku f{oÚke Mkk[e yLku 

Mkkhe rËþk{kt «ÞíLk fhLkkhLke «økrík ÚkkÞ Au s. Aíkkt 

òu ykÃkýu «økríkLke Úkkuze rLkþkLkeyku òýíkk nkuEyu íkku 

ykÃkýLku Úkkuzku Mktíkku»k ÚkkÞ Au yLku ykÃkýku WíMkkn [k÷w hnu 

Au. «økríkLke Ãkheûkk Lke[uLke rLkþkLkeyku ÃkhÚke ÚkE þfu.” 

(1) þhehLku þwØ hk¾ðkLke ð]r¥k ðÄíke òÞ, þheh 

ÚkkõÞk rðLkk sux÷wt fk{ ykÃke þfu íkux÷wt ÷uðkLkku MktfÕÃk 

ÚkkÞ. þheh ykÃkýe EåAkLku {kLk ykÃkíkwt ÚkkÞ yLku fwxuðku 

ykuAe Úkíke òÞ íkku Mk{sðwt fu ykÃkýu «økríkLku ÃktÚku Aeyu. 

(2) Mkki «íÞu ¼kík]¼kð yLku MknfkhLke ¼kðLkk, 

rðhkuÄe rð[khkuLkk {Lkw»Þku íkhV MknLk-þe÷íkk, çkeòLkk 

MkËTøkwý íkhV økýLkk yLku {kLkçkwrØ ðÄíkk òÞ, fkuE Ëw:¾e 

{Lkw»Þ, Ãkþw fu ÃkûkeLku òuE ÌËÞ ûký¼h Ãký ÿðíkw ÚkkÞ íkku 

Mk{sðwt fu ykÃkýu ykøk¤ ðÄeyu Aeyu. 

(3) {Lk yufkøkú, MkkðÄ yLku yLíkhkí{kLke EåAkLku 

{kLk ykÃkLkkÁt çkLkíkwt òÞ, Mkkhk rð[khku ðÄíkk òÞ, ¾kuxk 

rð[khku, Lkfk{k rð[khku ½xíkk òÞ íÞkhu òýðwt fu ykÃký 

rðfkMk [k÷w Au. 

(4) fk{, ¢kuÿ yLku ÷ku¼ rËLk «ríkrËLk ykuAk Úkíkkt 

òÞ yLku «u{, ûk{k yLku WËkhíkk ðÄíkk òÞ íÞkhu {kLkðwt 

fu ykÃkýe «økrík ÚkE hne Au. 

(5) fkuE {nkLk MkíÞ, fkuE {nkLk ykæÞkÂí{f Lkuíkk 

fu {kLkð MkuðkLkk ykËþo íkhV ÌËÞ ykf»kkoÞ yLku yk ºký 

Ãkife fkuE yufLku ¾kíkh Ãký MkðoMð ¼kuøk ykÃkðkLke EåAk 

ÚkkÞ, íkiÞkhe ÚkkÞ íÞkhu Mk{sðwt fu ykÃkýu Xef ykøk¤ 

[k÷eyu Aeyu. 

(6) ÷kuf MkuðkLke íkfku ðÄkhu ðÄkhu {¤íke òÞ, 

MkuðkLkk {køkkuo ðÄkhu Lku ðÄkhu ¾q÷íkkt òÞ íkku {kLkðwt fu 

ykÃkýu Mkk[e rËþk{kt «økrík fhe hÌkk Aeyu. 

(7) su su MkíÞku òýíkk nkuEyu íku SðLk{kt 

WíkkhðkLke EåAk ÚkkÞ yLku íku rËþk{kt «ÞkMkku þY ÚkkÞ, 

rð[kh, ðkýe yLku ðíkoLk{kt yufMkqºkíkk ðÄíke òÞ íkku 

òýðwt fu ykÃkýu ykøk¤ ÄÃkeyu Aeyu. 

Non-violance And Peace 

Nataraj Youth Cultural Oraganization 

Chintan Bhavsar (Canada) 

(8) SðLk{kt {w~fu÷eyku ðÄðk {ktzu Aíkkt Ãký 

íku Mk½¤e rðfkMk{kt WÃkÞkuøke Au yu{ Mk{òÞ yLku Ëw:¾ 

Ãkzu íkku íku rð÷kÃk, yLku ®[íkk ðøkh íkkÂ¥ðf árüÚke yLku 

ykLktËÃkqðof MknLk ÚkkÞ íÞkhu Mk{sðwt ykÃkýu WÒkríkLku {køkuo 

Aeyu. 

(9) ÃkkuíkkLke Mkøkðz, yøkðz, MktçktÄeyku, ÃkkuíkkLkk 

r{ºkku, Ëw:¾ku, ÃkkuíkkLkkt Mkøkkt MktçktÄeyku, ÃkkuíkLkk r{ºkku, 

«ríkÃkûkeyku, ÃkkuíkkLkk {kLkkÃk{kLk, xqtf{kt ÃkkuíkLkk MðkÚkoLku 

÷økíkk rð[khku ykuAk Úkíkk òÞ.. «¼wMkuðk, økwÁMkuðk yLku 

sLkMkuðkLkk rð[khku ðÄíkk òÞ íÞkhu {kLkðwt fu ykÃkýe 

«økrík [k÷w Au. 

(10) SðLk{kt WíMkkn yLku «fkþ ðÄíkk òÞ, 

SðLk Sððk suðwt ÷køku fux÷k «Mktøkku{kt fkuE Wå[ fkuxeLke 

þÂõíkLkku «ðkn ykÃkýk îkhk ðnLk fhu Au yuðwt ¼kLk ÚkkÞ 

íÞkhu {kLkðwt fu {nkÃkwY»kkuLkku ykþeðkoË ðkhtðkh «kÃík ÚkkÞ 

íkux÷e «økríkyu ykÃkýu ÃknkUåÞk Aeyu. 

- «¼k rºkðuËe ‘ßÞkurík’ 

9 



t 

>> H >> Lk{: rþðkÞ >> 

¿kkLk yLku æÞkLk 

(¿kkLk-Ãkt[{e : íkk. 16-5-2014 Mkku{ðkh) 

{kuûkÞkuøk 

¼økðkLk yux÷u çkúñktzLkw t [iíkLÞ. [iíkLÞ Mkðoºk yLku yîiík 

Au. nw t ykÃkýu - Mkðu o [iíkLÞ Aeyu, “[iíkLÞ” LkÚke íkku ËunLke fkuE 

®f{ík LkÚke. “[iíkLÞ-¼økðkLk-Ãkh{kí{k MkkÚkuLkw t òuzký yux÷u 

æÞkLk yLku æÞkLk Ãkqýoíð Ãkk{íkkt MkíkT r[íkT ykLktËLke yLkw¼qrík ÚkkÞ. 

æÞkLkÚke Ãkqýo Mk{ÞLkw t ykLktË MðYÃk ËþoLk ÚkkÞ Au. ¼Âõík, f{o yLku 

¿kkLk ºký {køku o “Ãkh{ [iíkLÞ Lku yLkw¼ðe þfkÞ Au. 

MkLkkíkLk Ä{o ¿kkLk {køkoLkw t {køkoËþoLk fhu Au. ykÃkýk 

Ãkh{ntMkku yLku økwÁSyku Mkðu oyu Ãkh{ {køkoLkw t {køkoËþoLk fhu÷ Au. 

WÃkkMkLkk Mkðo Ä{ku o{kt ykðu Au. “Lkk{” yLku “MðYÃk” 

WÃkkMkLkk æÞkLk îkhk ÚkkÞ Au. «fkþLke yLku MðYÃkLke Ãkqò, 

æÞkLk îkhk ÚkkÞ Au. H fkh {q¤ Mk]rü - çkúÌkktzLkku MksoLknkh Au. 

{q¤ “yW{”Lkku hku{u hk{u{kt ÔÞkÃk Úkíkkt ËunLkkt [iíkLÞ-MðYÃkLke 

yLkw¼qrík Úkíkkt, rËÔÞ ykLktË «krÃík ÚkkÞ Au. rðrþü rMkrØyku 

«kÃík ÚkkÞ Au yLku ‘Ãkh{kí{k’ ykÃkýkt Mkðu o f{ku o{kt MknkÞf ÚkE, 

ykÃkýLku MkÂå[ËkLktËLke Ãkh{ ÂMÚkrík{kt hk¾u Au. 

H fkhLke MkkÚkuæÞkLk-MkkÄLkk fhðkLkw t{køkoËþoLk Mkrå[ËkLktË 

yLku yLkLÞ ‘Ãkh{kí{k’Lke yLkw¼qrík fhkðu Au. ykhkæÞ Ëuð yÚkðk 

økwÁLke {qŠíkÚke «kht¼ fhe ‘H’ fkhLku Lkkr¼Úke {Míkf MkwÄe ïkMk- 

«ký îkhk ÷E sELku, æÞkLk fhðkÚke ‘ykí{k’Lke yLku [iíkLÞLke 

yLkw¼qrík Úkðk ÷køku Au, ÃkAe rLkhkfkh çkúñ-ËþoLk Úkíkkt ‘Ëun’ økkiý 

çkLku Au. ‘H’fkhLkku LkkË hku{u-hku{{kt ÔÞkÃík çkLku Au, yLku yLkLÞ 

ykLktËLke yLkw¼qrík ÚkkÞ Au. 

ËunLke ELÿeykuÚke çkúkñ-søkíkLku ykÃkýu òuE þfeyu 

Aeyu, yLkw¼ð fhe þfeyu Aeyu. Ãkhtíkw Ëun{kt hnu÷ [iíkLÞykí{k’Lke 

yLkw¼qrík {kºk æÞkLk îkhk s ÚkE þfu Au. ytËhLke yLku 

ytíkh-ÌËÞ rðãkLke yLkw¼qrík ¿kkLk ‘æÞkLk’Lkk {køku o s ÚkE þfu. 

æÞkLk îkhk ytËhLke MktÃkr¥k, rð¼qríkyku, ËuðíÞ yLku {nkMk¥kk 

Ëu¾kÞ Au. yLkw¼ðkÞ Au. ykí{k íkÚkk Ãkh{kí{kLkk ËþoLk æÞkLkÚke 

s ÚkE þfu Au. 

ykÃkýw t yMk÷ MðYÃk-rþðkuznt, MkÂå[ËkLktË íkíð{rMk, 

yn{T ykí{k çkúñ, «¿kkLkt çkúñ Au. ykí{k yLku Ãkh{kí{k yuf 

s Au. ykÞoMk{ks ‘«fkþ’Lkw t æÞkLk fhu Au. EMkkE {k¤kÚke sÃk fhu 

Au. {wM÷e{ku rLkhkfkh çkúñLke WÃkkMkLkk ‘Lk{ks’ îkhk fhu Au. ÃkkhMkeyku 

‘yÂøLk’Lke WÃkkMkLkk fhu Au. MkLkkíkLke Mkðu o H fkh îkhk æÞkLk 


10 

fhu Au. yîiík yLku yuf s MðYÃkLke WÃkkMkLkkLkku ykLktË {u¤ðeyu 

Aeyu. ‘rzðkELk ÷kEx’Lkw t ËþoLk WÃkkMkLkk-æÞkLkÚke ÚkkÞ Au {kxu s 

ykÃkýu fneyu Aeyu ‘ík{Mkku {k ßÞkuŠík øk{Þ ytÄfkh-y¿kkLkÚke 

«fkþ-¿kkLk íkhV Ëkuhe òÞ íkus æÞkLk yLku ÂMÚkrík Au. 

‘Lkkr¼’ ÌËÞ’ yLku {Míkf’{kt æÞkLkÚke ‘rËÔÞ’ «fkþ- 

ËþoLk ÚkkÞ Au. rËÔÞ ykLktËLke yLkw¼wrík ÚkðkÚke ‘Ëw:¾-þkuf’Lkku 

rð÷kuÃk ÚkkÞ Au. ‘æÞkLk’Úke ¿kkLk, ¿kkLkLke, fíkoÔÞ ©Øk-ÔÞÂõík{kt 

yrîíkeÞ rðïkMk Q¼ku Úkþu ! 

íkusMðe StËøke SððkLkku «kht¼ ÚkE òÞ Au ¼Âõík, f{o 

yLku ¿kkLk Þkuøk - MkwáZ çkLkíkkt ÔÞÂõíkíð ©uc çkLke, ©uc fkÞku o ÚkkÞ 

Au. Ëun-ELÿeÞ «fkþ{kt ÚkE òÞ Au. SðLk-{tøk÷{Þ ÚkkÞ Au. 

SððkLkku ykLktË A÷fkÞ Au yLku fkÞku o MkV¤ çkLku Au. 

ykÃkýe Mkðu o þÂõíkyku æÞkLkÚke íkusMðe çkLku Au yLku Ëun 

Lkehkuøke çkLke Mkíf{o{kt ÷køku Au. Mk{ks MkL{kLk ykÃku Au yLku 24 

f÷kf{ktÚke 1-2 f÷kf æÞkLk fhíkkt-fhíkkt SðLk þwrØ ÚkE Ëun 

Akuzíke ð¾íku Ãký Ãkh{kí{k{kt ykÃkýw t [iíkLÞ-ykí{k rð÷eLk ÚkE 

òÞ Au. suLku ‘{kuûk’ fnku fu ‘Mðøko’. 

Sðíkkt Mðøko yLku Ëun Akuzâk ÃkAe Ãký Mðøko, yk 

s ¿kkLk-{køkoLkku æÞkLk fkÞoLkku ©uc ÷k¼ Au ykÃkýu Mkðu o yksu 

MkLkkíkLk Ä{o îkhk Úkíke ‘Ãkh{ntMkku’Lke Ãkqò fheyu Aeyu. su{Lkk 

yýw-Ãkh{kýw t ykÃkýu ‘nfkhkí{f’ SðLk SððkLke «uhýk ykÃku Au 

yLkuH fkhLkk MknkhuæÞkLk fhðkLke rðrÄ, ¿kkLke ÃkkMkuòýe-Mk{S 

ykÃkýu æÞkLk îkhk ykÃkýk ‘ykí{k’Lku økwÁ çkLkkðe‘Ãkh{kí{k’Lkw 

ËþoLk fhíkk hneyu - yu s ©uc {køko Au. yu s ©uc SðLk Au. 

LkqíkLk ð»ku o yLku nðu ÃkAeLkkt çkÄkt s Mk{Þ-ð»kku o ykÃkýkt 

Mkíf{o yLku ykLktË-Ãkh{kLktË yLku Ãkh{kí{kLkk MkkrLkæÞ{kt ðeíku 

íkuðe þw¼fk{Lkk yLku ‘Ãkh{ntMkku’ ykÃkýLku æÞkLk-¿kkLk {køku o ð¤ðk 

«uhf çkLku, íkuðe MkíÞ«kÚkoLkk. ¼køÞþk¤e ykí{kykuLkku ykÃkýku yk 

Mk{qn yºku ‘¿kkLkÃkt[{e’Lkk {tøk÷rËLku yufºk ÚkÞku Au. ‘¿kkLk’ yLku 

‘÷k¼’ çktLku Mkðu oLku «kó ÚkkÞ, íkuðe þw¼ fk{Lkk Mkðu o yk©{ku íkhVÚke 

fYt Aw t. rËÔÞ Ãkh{ntMkkuLkk ykí{k-Ãkh{kí{k ykÃkýk Mkðu o Ãkrhðkhku 

WÃkh ykþeðkoË ðhMkkðu íkuðe «kÚkoLkk. 

ÃkwLk: Ëh ð»ko u ÷k¼Ãkt[{e-¿kkLkÃkt[{e yu yk þw¼ MÚk¤u {¤íkkt 

hneþw t. 

sÞ MkÂå[ËkLktË 

æÞkLk yLku ‘¿kkLk’Lkku rLkùÞ fhe ykí{kLkw t fÕÞký fhku. 

¿kkLk Ãkt[{e 

Mkwþe÷k Ãkh{uþ ¼kðMkkh, s÷khk{ yk©{, {w. zkfkuh 

• • • 


yuf ð¾ík yuf þk¤k{kt rþûkfu çkk¤fkuLku ÃkkuíkkLku 

øk{íkw fkuE Ãký «kýe fu Ãkûke ËkuhðkLkwt nku{ðfo ykÃÞwt. çkeò 

rËðMku çkk¤fku ÃkkuíkÃkkuíkkLke zÙku#økçkwf{kt r[ºkku çkLkkðeLku 

WíMkkn¼uh ÷E ykÔÞk. Mknwyu ÃkkuíkÃkkuíkkLke søÞk ÷eÄe. 

Úkkuzeðkh{kt yu{Lke Mkk{u {wfkÞu÷e ¾whþe{kt yu s rþûkf 

ykðeLku çkuXk. nðu çkk¤fkuLkk {Lk{kt WíMkwfíkk níke rþûkfLku 

ÃkkuíkkLkk r[ºkku s÷Ëe çkíkkðkLke. çkÄk ðkhkVhíke r[ºkku 

çkíkkððk {ktzâk. rþûkfu y[kLkf {kuxk yðksu yuf çkk¤fLku 

zÙku#økçkwf{kt ½k fhíkkt Úkkuzku Ä{fkÔÞku - yk þwt 

ËkuÞwO Au íku? yk MkkÚku s çkk¤fLkk r[ºkLkku 

htøk íkku yu{Lkku yu{ hÌkku Ãký yuLkk 

[nuhkLkku htøk Úkkuzku Wíkhe økÞku, 

Ãký íkkuÞ çkk¤fu su{íku{ fheLku 

sðkçk ykÃÞku ‘yk økkÞ 

Au.’ rþûkfu yènMÞ fheLku 

fÌkwt, ‘økkÞ? ykðe nkuÞ 

økkÞ? ÷e÷k f÷hLke 

økkÞ? ðøkoLkkt çkeò ½ýkt 

çkk¤fku Ãký nMÞkt. 

çkMk íÞkhÚke yu 

çkk¤fu r[ºkku çkLkkððkLkwt çktÄ 

fhe ËeÄwt. ½uh ÃkkAk síke ð¾íku 

yk¾u hMíku çkk¤fLkk {Lk{kt yuf 

s rð[kh [kÕÞku fÞkuo fu {khe {k 

{Lku s{kzíke ð¾íku fnuíke nkuÞ Au fu suðwt 

íkwt ¾kEþ yuðku çkLkeþ íkku ÃkAe økkÞ ÷e÷wt ½ktMk 

¾kíke nkuÞ Au íkku íku ÷e÷e fu{ Lk nkuE þfu ! 

WÃkhLkku «Mktøk çkk¤fLkk {LkLke rLkËkuo»k h[Lkkí{fíkk 

Aíke fhu Au. çkk¤Ãký{kt fkuELkuÞ ¾kuxk ÃkzðkLkku fu ¾kuxwt 

fÞkoLkku ¼Þ nkuíkku LkÚke fu{ fu yu{kt EhkËkLkku y¼kð nkuÞ 

Au. Ãkhtíkw ykðe fkuE ½xLkkÚke ykÃkýu çkk¤fLkk {Lk{kt yk{ 

¾kuxk ÃkzðkLkku ¼Þ hkuÃke ËEyu Aeyu. {kýMk ßÞkt MkwÄe 

yk{ ¾kuxk ÃkzðkLkku ¼Þ hk¾eLku fk{ fhíku íÞkt MkwÄe fþwt 

s yuðwt WÃkksoLk LkÚke fhe þfíkku suLku ykÃkýu {kir÷f fne 

þfeyu. ftEf ykurhrsLk÷ ykÃkðk {kxu {kýMku fku[÷k{ktÚke 

çknkh Lkef¤ðwt hÌkwt yLku íkku s yu htøkeLk, ftEf Lkðwt MkSo 

þfu. Ëhuf çkk¤f y¾qx þÂõíkLkku ¼tzkh ÷ELku sL{u Au. 

{kuûkÞkuøk 

çkå[u {Lk fu Mkå[u 


11 

rðM{Þ yuLke ykt¾{kt {uLÞwVuõ[zo ÚkELku s ykðu Au. yk s 

rðM{Þ yuLku hku®sËe ðMíkwykuLke Ãkhu ÷E òÞ Au. 

yuf çkk¤f ÷e÷k f÷hLke økkÞ çkuÄzf heíku ÃkkuíkkLke 

ykuheSLk÷ ÷kursf{kt fÕÃke þfu Au, su {kuxkykuLke 

Mk{sýLke çknkhLke ðkík Au. yuðhe [kEÕz EÍ y çkkuLko 

ykŠxMx, çkx xw rh{uELk ykŠxMx EÍ ðuhe rzrVfÕx. 

{kuxkykuLke ðå[u WAheLku çkk¤f Äe{u Äe{u Ãkkuíku õÞktf ¾kuxku 

Ãkzþu íkku.... Lke çkªfu r¢yurxrðxeÚke fx ykuV Úkíkwt hnu Au. 

yÄqhk{kt ÃkwÁt òu nS ftE Úkkuzwt çkkfe çkå[wt 

nkuÞ yuLku ÃkwÁt fhðkLkwt fk{ rþûký fhe 

Lkk¾u Au. 

ykÃkýu {kuxk¼køku 

çkk¤fkuLku yu{Lke r¢yurxð 

A÷ktøk {khðkLke fuÃkurMkxeLke 

çknkh çkkWLzÙeLkku s 

rMk÷uçkMk ¼ýkðe ËEyu 

Aeyu. Ãkrhýk{u nkÚkeLku 

xnwfk Ãkkfk fhðk Ãkzu 

Au, [f÷eLku íkhíkk fhíkkt 

zqçke Lk sEyu yuLkwt xuLþLk 

hÌkk fhu Au yLku ®Mkn suðk 

®MknLku ykÃkýu MkfoMkLke ®høkLke 

rºkßÞk{kt s fwËkÔÞk fheyu 

Aeyu. çkk¤f {kºk{kt yuf yýeþwØ 

Mkå[kELkku hýfku nkuÞ Au. çkå[u {Lk fu 

Mkå[u-Ãký íkuLke yk Mkå[kE søkíkLkk swX{kt 

ÃkeMkkíke hnu Au. {kuxk ÚkðkLke «r¢Þk{kt ¼÷u fux÷wtÞ íkqxu 

Ãký Au. 

Mkkhk Ëu¾kðkLke nkuz{kt ykÃkýu çkk¤fLku òuíkhe 

ËEyu Aeyu Mkhðk¤u Mkk[k hnuðkLkwt þe¾ðkLkwt ykÃkýu [qfe 

sEyu Aeyu. ¾kuxwt ÃkzðkLke çkef çk¤sçkheÚke çkk¤fLku 

yuLke h[Lkkí{fíkkÚke Ëqh ÷E òÞ Au. íkku rð[kh þkLkku 

fhku Aku? ykÃke Ëku ík{khk çkk¤fLku yksu s yuf zÙku#økçkwf 

yLku Úkkuzk f÷h. yuõMk-hu: çkk¤f yuLke fÕÃkLkkþÂõík{kt 

MksoLkkí{fíkkLke Mkkð yzkuyz nkuÞ Au. çknw ðnu÷k yuLku 

søkík{kt íkfo þe¾ððkLke Wíkkð¤ Lk fhðe. 

zkp. rLkr¾÷ òu»ke 


{kuûkÞkuøk 

“{kuûk” 

ÂMÚkrík«¿kíkk, ykí{k yLku Ãkh{kí{k 

Balance of Mind, Soul and God 

‘sL{’ yLku ‘{]íÞw’ þwt Au ! 

rð¿kkLk fnu Au, þÂõík YÃkktíkrhík ÚkkÞ Au, Ãkhtíkw íkuLkku 

sÚÚkku Mk{ hnu Au. 

MkLkkíkLk Ä{o fnu Au. ykí{k yrðLkkþe Au. Ãkh{kí{kLkku 

ytþ Au. rðrðÄ ÞkurLkyku{kt þhehku{kt ({Lkw»Þ, Ãkþw, Ãkt¾e) 

økrík fheLku rðnkh fhu Au. f{o-V¤Lku ykÄkhu rðrðÄ «fkhLke 

ÞkurLkyku{kt sL{ ÷ELku Ãkqýo íkhV, Ãkh{kí{k íkhV íkuLke økrík 

[k÷u Au. {Lkw»Þ - ÞkurLk{kt, çkwrØík¥ðÚke íku 

f{kuoLke økrík çkË÷e þfu Au. f{kuoLke økrík 

çkË÷ðk {kxu rðrðÄ þk†ku{kt ‘Þkuøk’Lkk 

{køkkuo çkíkkÔÞk Au. ÉøkðuËÚke þY fhe. 

©e{ËT ¼økðËTøkeíkk MkwÄe WÃkrLk»kË Ãkwhkýku 

ðøkuhu{kt MÚkq¤ þheh rMkðkÞ yLku øknLk 

yÚkkuo Mk{òðe, «kýþÂõíkLku Þkuøk {køkuo 

ðk¤e {Lkw»Þ ‘hksÞkuøkÚke ÃkkuíkkLke [uíkLkkLku 

Mkíf{kuo îkhk Mkqû{ þheh íkÚkk fkhý þhehÚke 

Ãkh ÚkELku ykí{k - [uíkLkkLku Ãkqýo Ãkh{kí{k 

íkhV ÷E sE þfu Au. 

rð¿kkLk - MÚkq¤ þheh yLku fËk[ 

Mkqû{ þhehLku Mk{SLku ðÄw ykhkuøÞ«Ë-ËeÄkoÞw SðLkLke 

yÃkuûkk Mktíkku»ke þfu Au. Ãkhtíkw «§ yu Au fu sL{ yLku {]íÞw þwt 

Au ? íkuLke Mk{s rð¿kkLk ÃkqýoYÃku Lk ykÃke þfu ! 

‘{]íÞw’ {tøk÷ Au yLku ‘sL{’ ¾qçk s ¾hkçk ½xLkk 

Au, su [uíkLkk - ykí{k fkuEÃký ÞkurLk{kt Vhe ykðu Au - íku Lkfo 

yðMÚkk{kt Mkçk¤eLku ‘sL{’ ÷u Au. 

Mkk[e rËþk{kt rð[kh fheyu íkku ‘sL{’ Lkfkoøkkh 

ÂMÚkrík Au, ‘{]íÞw’ {tøk÷ çkLku íku {kxu þwt fhðwt ? 

‘{]íÞw’ yux÷u þhehLkwt {]íÞw. Mkqû{ þheh yLku fkhý 

þhehLkwt {]íÞw Sðíkkt s fhe þfkÞ. suÚke Ãkqýo yLku {tøk÷ 

{]íÞw Úkíkkt þheh, {Lk yLku fkhý çkÄw s rðh{e òÞ Au. 

þhehLkwt {]íÞw íkku rLkrùík s Au. Ãkhtíkwt {Lk yLku fkhý þheh 

Lk {hu íkku ‘ÃkwLk:sL{’Lke ÔÞÚkk fÚkk ÃkkAe þY ÚkkÞ, su Ëw:¾Ë 


12 

½xLkk Au. 

þheh rð¿kkLkLke «r¢Þk fhu Au, çkk¤Ãký, ÞkiðLk, 

ð]ØkðMÚkk yLku {]íÞw ½xLkk íkuLke ðå[u hkuøk - ¼kuøk ðøkuhu, 

Ëw:¾,Mkw¾Lke ½xLkkyku ÔÞÚkkyku ðøkuhu Mkqû{ þheh - {Lk 

rðrðÄ «fkhLkk Mkw¾-Ëw:¾Lkku yLkw¼ð fhkðu Au. 

ykLktËLkku fkuE ÃkÞkoÞ LkÚke. ykLktË ErLÿÞkuÚke {¤u Au, 

íku Mkw¾ Au. ykLktËLke Ãkh{ yLkw¼qrík ‘Þkuøk’Úke ÚkkÞ Au. yLku 

yk ‘Þkuøk’ {Lkw»Þ çkwrØ çk¤u {LkLku ÂMÚkh fhe 

‘ÂMÚkík«¿k’ yðMÚkk{kt sELku æÞkLk-Mk{krÄ 

íkhV ð¤u Au. íÞkhu ‘Ãkh{kLktË’Lke yLkw¼qrík 

ÚkkÞ Au. yk yLkw¼qrík Mkqû{ þheh yLku 

fkhý þhehLku ykuøkk¤e Lkkt¾eLku [uíkLkkLku 

- r[h Mk{Þ {kxu þwØ fhu Au. yLku MktÃkqýo 

ykLktËLke yðMÚkk ¼kuøkðíkkt ¼kuøk - hkuøk {] 

íÞw ðøkuhuÚke {wÂõík {¤u Au. 

‘{]íÞw’Úke {wÂõík yux÷u Vhe sL{ 

Lknª yLku Vhe sL{ Lknª yux÷u? ‘{]íÞw’ Vhe 

hnuíkwt s LkÚke, yu s {kuûk yðMÚkk. ykí{k 

[iíkLÞLkwt {q¤ þÂõík rþð þÂõík- MðYÃk{kt 

rð÷eLk Úkðwt. ©e f]»ý ¼økðkLku hksÞkuøk îkhk {kuûk «kÂÃíkLkku 

{køko çkíkkÔÞku Au. 

ykrË ©e þtfhk[kÞuo Ãký yks MkLkkíkLk Ä{o Mk{òðe, 

y{÷ fhkðLke rðrÄ çkíkkðe Au. su Mk{Úko økwÁ {køkoËþoLk fhe 

þfu ! ©e rððufkLktËS LkSfLkk ¼qíkfk¤Lkk «ýuíkk Au, su{ýu 

‘hksÞkuøk’ MkLkkík{ Ä{oLkk {køkoËþoLk çkLke hk»xÙ yLku Mk{Mík 

ËwrLkÞkLku Ãkh{kLktËLke yLkw¼qrík fhkðe r[hþktrík yLku {tøk÷{] 

íÞwLkku {køko çkíkkÔÞku Au. 

ÃkqßÞ Ãkktzwhtøk yðÄqík ËkËk©eyu ‘økeíkk’Lku Ãkqýo 

Ãk[kðe, {Lkw»ÞÃkkºkLku yLkwMkhý fhkðe ‘rËÔÞ SðLk’ Sððk 

yLku rLk¼oÞ çkLke rLkòLktËLkwt MðYÃk çkíkkÔÞwt Au. 

yk {kxu ‘hksÞkuøk’ îkhk Þkuøk fhe, Mkk[k yÚko{kt 

‘Þkuøke’ çkLke þfkÞ ! {Lkw»Þ SðLk {kxu ‘{]íÞw’ Ãknu÷kt ÃkwsL{ 


t 

t 

t 

Lk ÚkkÞ íkuðku ykæÞkí{ {køko yÃkLkkððku òuEyu, su Sðíkkt 

SðLkLku rLk¼oÞíkk, Ãkh{kLktË yLku Mkk[w Mkw¾ ykÃke þfu ! 

‘Þkuøk’ yLku ‘Þkuøke’ ytøku fux÷ef rðøkíkkuLkku yÇÞkMk 

fheyu. 

‘Þkuøk’Lkk yLkuf yÚkkuo Au. 

(1) {u¤kÃk, Mktøk{ (2) WÃkkÞ: E÷ks (3) 

Ãkh{kí{k MkkÚku MktçktÄ fhðkLkku WÃkkÞ (4) r[¥kð]r¥kLkku rLkhkuÄ 

(5) Þkuøk-ËþoLk (6) yðMkh, «Mktøk, ÷køk (7) MkqÞo [tÿLkk 

y{wf MÚk¤{kt ykððkÚke Úkíkk 27 rðrþü yðMkh{ktLkku 

Ëhuf, (ßÞku.) (8) ÔÞwíÃkr¥k (ÔÞk.) (9) {Lk, ðkýe yLku 

fkÞkLke «ð]r¥k (sið). 

Ãkíkstr÷Lkk {køkoËþoLkLku Mk{krÄ, MkkÄLk, rð¼qrík 

yLku fiðÕÞ yu [kh ÃkkË fu ¼køk{kt rð¼õík fhðk{kt 

ykðu Au. MktûkuÃk{kt ÞkuøkËþoLkLkku {ík yuðku Au fu : {Lkw»ÞLku 

yrðãk, yÂM{íkk, hkøk, îu»k yLku yr¼rLkðuþ yu Ãkkt[ 

«fkhLkk õ÷uþ ÚkkÞ Au yLku íkuLku f{oLkkt V¤ku yLkwMkkh sL{ 

÷ELku ykÞw»Þ rðíkkððwt Ãkzu Au yLku ¼kuøk ¼kuøkððk Ãkzu Au. 

Ãkíkts÷eyu çkÄktÚke çk[ðkLkku yLku {kuûk «kÃík fhðkLkku WÃkkÞ 

Þkuøk çkíkkÔÞku Au yLku fÌkwt Au fu, ¢{kLkwMkkh ÞkuøkLkkt ytøkkuLkwt 

MkkÄLk fhíkkt {Lkw»Þ rMkØ ÚkE òÞ Au yLku Auðxu {kuûk {u¤ðe 

÷u Au. Þkuøk yk[hLkkh MktMkkhLku Ëw:¾{Þ yLku nuÞ {kLku Au. 

ykÞo {nkhÚkeykuyu yrÄfkh¼uËÚke ¿kkLkÞkuøk, f{oÞkuøk, 

¼ÂõíkÞkuøk, {tºkÞkuøk, hksÞkuøk, nXÞkuøk, ÷ÞÞkuøk ðøkuhu 

yLku {køko «ðŠíkík fÞko Au. ÞkuøkðrMkc{kt Þkuøk þçËLkku yÚko 

MktMkkhMkkøkh{ktÚke íkhðkLke ÞwÂõík yu{ fhu÷ku Au. Þ{, rLkÞ{, 

ykMkLk, «kýkÞk{, «íÞknkh, Äkhýk, æÞkLk yLku Mk{krÄ 

yLku ykXuÞ ÞkuøkLkkt ytøk fnuðkÞ Au yLku ÞkuøkðrMkc{kt Þkuøk 

þçËLkku yÚko MktMkkhMkkøkh{ktÚke íkhðkLke ÞwÂõík yu{ fhu÷ku 

Au. Þ{, rLkÞ{, ykMkLk, «kýkÞk{, «íÞknkh, Äkhýk, 

æÞkLk yLku Mk{krÄ yu ykXuÞ ÞkuøkLkkt ytøk fnuðkÞ Au yLku 

ÞkuøkrMkrØLku {kxu yk ykXuÞ ytøkkuLkwt MkkÄLk ykð~Þf yLku 

yrLkðkÞo fnu÷wt Au. ÞkuøkLkk çku «fkh Au. yuf MkçkesÞkuøk yLku 

çkeò rLkçkeosÞkuøk. 

Þkuøk : f{oMkw fkiþ÷{T (f{ku o{kt fwþ¤íkk yu Þkuøk Au) 

yuðw t ‘©e{ËT ¼økðËTøkeíkk’Lkk yæÞkÞ-2 Lkk 50{kt &÷kuf{kt 

fnuðk{kt ykÔÞw t Au. íkku ðuËÔÞkMku Ãký ‘Mk{íðLku’ Þkuøk fÌkku 

Au. nðu ykÃkýu Þkuøk rðþu fkuý þw t fÌkw t Au íku òuEyu ‘n÷fw 

þheh, ykhkuøÞ, rð»kÞ ykMkÂõíkLkku y¼kð, þkherhf ðýoLke 

{kuûkÞkuøk 


13 

Wßsð¤íkk, MðhLke {Äwhíkk, þheh{kt MkwøktÄ yLku ykuAw t 

{¤-{qºk-yk çkÄktLku ÞkuøkLke «Úk{ rMkrØ økýkððk{kt ykðu Au. 

- ïuíkkïíkh WÃkrLk»kË. • ykMkkLkÚke hkuøkkuLkku yLku «kýkÞk{Úke 

ÃkkÃkkuLkku Lkkþ ÚkkÞ Au. «íÞknkh (yüktøkÞkuøkLkw t yuf ytøk - 

rð»kÞ{kºk{ktÚke ErLÿÞkuLku ÃkkAe nXkðe yuf søkkyu ÂMÚkh 

fhðe íku)Úke ÞkuøkLkk {LkLkk rðfkhku Ëqh ÚkE òÞ Au, ÄkhýkÚke 

{Lk{kt ÄiÞo ykðu Au íkÚkk yËT¼qík [iíkLÞLke «krÃík ÚkkÞ Au. 

Mk{krÄ{kt þw¼-yþw¼ fkÞku oLkku íÞkøk fheLku MkkÄf {kuûkLku «kÃík 

fhu Au.’ - Þkuøk[qzk{rý WÃkrLk»kË. • ÞkuøkÚke ÞkuøkLku òýðku 

òuEyu, ÞkuøkÚke Þkuøk ðÄu Au. su Þkuøke MkËkÞ Þkuøk{kt MkkðÄkLk 

hnu Au íku Þkuøke ÷ktçkk Mk{Þ MkwÄe ykLktË fhu Au. • Mkki¼køÞ÷û{e 

WÃkrLk»kË. • {LkLke þktríkLkk WÃkkÞLku Þkuøk fnu Au - {nkuÃkrLk»kË. 

• ÞkuøÞ yknkh-rðnkh fhLkkhk, ÞkuøÞ f{ku ofhLkkhk, ÞkuøÞ heíku 

Ÿ½Lkkhk íkÚkk òøkLkkhkLku ÞkuøkLke Ëw:¾ Ëqh ÚkkÞ Au. - ðuËÔÞkMk 

({nk¼khík, ¼e»{Ãkðo) • ÞkuøkLkku rs¿kkMkw Ãký þkÂçËf 

¿kkLkðk¤k fhíkkt ðÄkhu ©uc nkuÞ Au • ©e{ËT ¼køkðËTøkeíkk. 

• {U (f]»ýyu) {Lkw»ÞLkk fÕÞký {kxu ºký «fkhLkk ÞkuøkLkku 

WÕ÷u¾ fÞku o Au - ¿kkLkÞkuøk, f{oÞkuøk, yLku ¼ÂõíkÞkuøk. 

{Lkw»ÞLkk fÕÞkýLkku çkeòu fkuE WÃkkÞ LkÚke - ¼køkðík. • 

Mkk{u ykðu÷ku {ký yLkhõík çkLke òÞ, Ãkhkuûk{kt økwýkuLke 

«þtMkk fhðk {ktzu yLku fkuE «kýe Ãký yuLkkÚke ¼Þ¼eík Lk 

nkuÞ, íku ÞkuøkeLke rMkrØLkw t Mkq[f ÷ûký Au - MfLÄÃkwhký. • ßÞkt 

ðMkeLku íÞkt ½h Au, SðLkLke hûkk fhu íku ¼kusLk Au, suLkkÚke 

«ÞkusLk rMkØ ÚkkÞ yLku Ãkkuíku s ÞkuøkrMkrØ{kt MknkÞf nkuÞ, 

yuðk ¿kkLkLke {kýMk WÃkkMkLkk fhu, yu yuLkk {kxu fkÞo-MkkÄf 

çkLke þfu Au. LkkLkk «fkhLkk ¿kkLkLkku òu ðÄkhu Mktøkún Au, íkku íku 

ÞkuøkLke MkkÄLkk{kt rðæLkfkhf çkLku Au - Ãkíktsr÷. Þkuøk fhLkkh 

Mkr¢Þ ÔÞÂõíkLku rMkrØ «kÃík ÚkkÞ Au. su ftE fhíkku LkÚke íkuLku 

þw t ÚkkÞ ? þk† {kºk ÃkkX fhðkLke ÞkuøkrMkrØ LkÚke {¤íke - 

Mðkí{khk{ ÞkuøkeLÿ • ÞkuøkeykuLkku ðuþ Äkhý fhðku yu rMkrØLkw 

fkhý LkÚke, LkÚke Þkuøk - fÚkLk. rMkrØLkw t fkhý íkku r¢Þk s Au, 

íku rLk:MktþÞ MkíÞ Au. - Mðkí{khk{ ÞkuøkeLÿ. • [t[¤ Lk çkLkðw 

Þkuøk{kt «ð]r¥kLke rLkþkLke Au. ykhkuøÞ, rLkcwhíkkLkku y¼kð, 

þw¼, øktÄ, {¤-{wºk{kt ykuAe ¢ktrík, «MkkË íkÚkk MðhLke 

MkkiBÞíkk. - þkzøkoÄh ÃkØrík. • SðLkLkk rMkØktíkkuLku ÔÞðnkh{kt 

÷kððkLke su f¤k fu ÞwÂõík Au yuLku ‘Þkuøk’ fnu Au. MkktÏÞLkku yÚko 

Au - “®MkØktík” yÚkðk ‘þk†’ yLku ‘Þkuøk’ Lkku yÚko Au ‘f÷k’ - 

rðLkkuçkk • ßÞkt ÞkuøkLkw t MÚkkLk Au íÞkt ¼kuøk {kxu fkuE MÚkkLk LkÚke. 


t 

{kuûkÞkuøk 

14 

ßÞkt ¼kuøk Au íÞkt Þkuøk nkuE þfu s Lk®n. - ðuÒk÷øktrh MkqhLLkk 

(íku÷økw) • Sðkí{kLkku Ãkh{kí{k{kt MktÞkuøk yu s Þkuøk fnuðkÞ 

Au - ®Ãkøk÷e MkqhÒkk (íku÷wøkw) • çkÄk s hkuøkLkw t æÞuÞ ykí{kLke 

{wÂõík Au yLku Ëhuf Þkuøk Mk{kLkYÃku yu æÞuÞ íkhV ÷E òÞ Au 

- rððufkLktË • su ¿kkLkLkw t {q¤ Au. íkÃkLkku Mkkh Au. MkíkkuøkwýÚke 

Þwõík Au, îLî¼kðkuLkku Lkkþf Au íkÚkk hkøk yLku îu»kÚke þqLÞ Au 

yuLku s Þkuøk fnu Au - ¼økðßswfeÞ{T • su {kýMk ÞkuøkÚke 

òuzkÞu÷ku hnu Au íku MkËkÞ ykí{k-ykLktËLku {u¤ðu Au íkÚkk su 

{kýMk y¿kkLke nkuÞ Au yuLkk {Lk{kt fk{Lkkyku ¼hu÷e hnu Au. - 

rþð-Ãkwhký. • sL{YÃke çkes {kxu Þkuøk yÂøLk Au. íku ð]Ø¥ðLkw 

Ãký ð]Ø¥ð Au. Þkuøk Ëw:¾ku {kxu ûkÞhkuøk Au yux÷u fu {]íÞwLkw t Ãký 

{]íÞw Au - Þkuøk®çkLËw • ÞkuøkYÃke õð[Úke ßÞkhu r[¥k Zktfu÷w t nkuÞ 

Au íkku fk{Lkkt íkeûý y† su íkÃkLku Ãký rAÒk r¼Òk fhe Lkk¾u Au, 

fw trXík ÚkE òÞ Au, ÞkuøkYÃk õð[Úke xfhkELku þÂõíkþqLÞ íkÚkk 

rLk»«¼kð ÚkE òÞ Au - Þkuøk®çkËw • su Mkðku oå[ ík¥ð Au yuLke 

MkkÚku ÃkkuíkkLke Mk¥kkLku çkÄk s ¼kðku{kt yuf ÚkðkLkw t Au - ‘Þkuøk’... 

Mk{Mík «f]rík yLku çkÄk s SðkuLke MkkÚku yuf ÚkE sðw t yu s Þkuøk 

Au - {nŠ»k yh®ðË. • ÞkuøkLkku yÚko Au yMke{ ykí{kLkw t yMke{ 

ykí{k{kt r{÷Lk. SðLkLke yufËuþeÞ [uíkLkkLkw t Ãkh{kí{k{kt 

rð÷Þ s Þkuøk Au. - r[ËkLktË MkhMðíke. • ÞkuøkkÇÞkMk {kxu 

¼khík suðku fkuE Ëuþ LkÚke - rþðkLktË • Äkhý fhu÷ku yrLkÂLËÞ 

hkuøk Ä{oLkku rðMíkkh fhu Au, ÃkkÃk-srLkík Ëw:¾kuLkku Lkkþ fhu Au, 

Mkw¾ ykÃku Au yLku çkÄe s çkkÄkykuLku Ëqh fheLku {wÂõíkÄk{{kt 

ÃknkU[kzLkkh Au íkÚkk ¼ð-¼Þ-¼tsLk Au- ykËþo [rhík{T • 

yþwØ MkkuLkw t þwØ ÚkE òÞ Au yuðe heíku yrðãk (y¿kkLkíkk) 

Ëqr»kík yÚkðk f÷wr»kík ykí{k ÞkuøkYÃke yÂøLkÚke þwØ ÚkE 

òÞ Au - ÞkuøkrçkLËw • ÞkuøkLkw t {knkíBÞ ykùÞosLkf Au, suLke 

rMkrØÚke ykí{k ÃkkÃk-f{oLkk ykððkÚke {køkoLku çkÄe heíku çktÄ 

fheLku yLku ÃkqðoçkØ ÃkkÃk-f{ku oÚke {wõík çkLke ÃkkuíkkLkk MðYÃku «kÃík 

fheLku MkËk Ãkh{ ykLktËLkku yLkw¼ð fhu Au - Ä{ko{]ík • nu ysw oLk 

! íkw t Þkuøk{kt ÂMÚkh çkLke, çkÄe s ykMkÂõíkLku íÞkøkeLku, MkV¤íkk 

yLku rLk»V¤íkk{kt {LkLku Mk{kLk hk¾eLku ÃkkuíkkLkw t fk{ fhíkku hnu, 

fkhý fu {LkLke Mk{íkkLku s Þkuøk fnuðk{kt ykðu Au - ©e{ËT 

¼køkðík økeíkk. 

Ä{o, yÚko, fk{ yLku {kuûk - yu [kh ÃkwÁ»kkÚko Au. yu 

[kh{kt {kuûk ÃkwÁ»kkÚko {wÏÞ Au. {kuûkLkw t fkhý yu Au fu Þkuøk 

fnuðkÞ Au. íku ÔÞkÏÞk «{kýu MkBÞfT¿kkLk, MkBÞõËþoLk yLku 

MkBÞf [krhºÞ ‘híLkºkÞe’ s Þkuøk Au. - Þkuøkþk† • Þkuøk W¥k{ 

fÕÃkð]ûk Au, Wífx ®[íkk{ýe híLk Au - fÕÃkð]ûk íkÚkk ®[íkk{ýe 

- híLkLke su{ MkkÄfLke EåAkykuLku Ãkqýo fhu Au. íku Þkuøk çkÄk s 

Ä{ku o{kt {wÏÞ Au yLku ®MkØkíkku yLkwLÞ nuík Au - Þkuøk rçkLËw. 

Þkuøke 

su Mkk[k yÚko{kt Þkuøke Au íkuLke ÃkkA¤ fkuE rMk¬ku fu 

ykøk¤ fkuE yku¤¾Ãkºk ÷økkzu÷wt nkuíkwt LkÚke. Ãký su søkík{kt 

nkuðk Aíkkt, Mk{ks ðå[u Sðíkku nkuÞ AíkktÞ yu çkÄktLke Ãkh 

Au, WÃkh Au, íku Þkuøke Au. {nŠ»k yh®ðËLku [ku{uh f]»ýLkk 

ËþoLk Úkíkkt níkkt. íkku VrhÞkË fkuLkk Mkk{u ? suLku yk søkíkLke 

fkuE ¼kiríkfíkk MÃkþoíke LkÚke, fkuE ¼kð çkktÄe þfíkku LkÚke, 

su ÃkkuíkkLke {Míke - ykLktË{kt Sðu Au, íku Þkuøke Au. ‘©e{ËT 

¼økðËTøkeíkk’{kt yæÞkÞ A {kt fÌkwt Au : ‘su ¿kkLk yLku 

rð¿kkLkÚke ík]Ãík ÚkE økÞku Au, su Mkðkuoå[ MÚkkLk{kt ÂMÚkh ÚkÞku 

Au, su rsíkurLÿÞ Au, íkÚkk suLke árü{kt {kxeLkwt ZuVwt, ÃkÚÚkh 

yLku MkkuLkwt Mk{kLk Au, Þu Þkºke Þkuøk rMkØ ÚkÞku fnuðkÞ Au’ 

suLku fkuE ðMíkw ykf»keo þfíke LkÚke, su fþkÚke «¼krðík Úkíkku 

LkÚke. suLkk {kxu çkÄwt s Mk{kLk Au yu s Mkk[ku Þkuøke Au. 

ÞkuøkeLkk çku «fkh Au (1) ÞwòLk yux÷u ÞkuøkLku {kxu 

ÞíLk fhíkku yLku (2) Þwõík yux÷u Eïh MkkÚku yiõÞ Ãkk{u÷. 

Þkuøke MkkiLke WÃkh Au, çkÄkt{kt ©uc Au - òu íku Þkuøke nkuÞ 

íkku. ‘©e{ËT ¼økðíkøkeíkk’Lkk yæÞkÞ 6Lkk 46{kt &÷kuf{kt 

fÌkwt Au : “yk Þkuøke íkÃkMðeyku fhíkkt yrÄf, ¿kkLkeykuÚke Ãký 

yrÄf yLku (yÂøLknkuºkkrË) f{o fhLkkhkykuÚke Ãký yrÄf 

{LkkÞku Au, {kxu nu yswoLk ! íkw Þkuøke Úkk.” “Mkðo Þkuøkeyku{kt 

Ãký su ©Økðk¤ku, {khk{kt òuzkÞu÷k ytík:fhý ðzu {Lku ¼su 

Au, íkuLku {U ©uc Þkuøke {kLÞku Au.” {kºk ykí{®[íkLk fu æÞkLk 

rMkðkÞ yuLku fþwt s fhðkLkwt nkuíkwt LkÚke íku Þkuøke Au. 

«kýkÞk{ îkhk yíÞtík íkeûý çkLkkðu÷e, HfkhYÃk 

Äkhðk¤e yLku ðihkøÞ-ÃkÚÚkh Ãkh ½Mku÷e AheÚke MktMkkhYÃke 

MkqºkLku fkÃkeLku Þkuøk-ÃkwÁ»k ÃkwLk: çktÄkíkku LkÚke - ©wrhfkuÃkrLk»kË. 

• Þkuøke ÃkkuíkkLkk ykí{íkeÚko{kt rðïkMk fhíkku nkuðkÚke s¤Úke 

¼hu÷kt (LkËeLkk rfLkkhk ÃkhLkkt) íkeÚkkuo íkÚkk ÷kfze (ÃkÚÚkh) 

ðøkuhuÚke {qŠíkykuLkwt ÃkqsLk fhíkku LkÚke - òçkk÷ËþoLkkurLk»kË 

• Þkuøke rþðLku ykí{k{kt swyu Au - {qŠíkyku{kt Lkrn - 

òçkk÷áþoLkkuÃkrLk»kË. • Þkuøke rþðLku ykí{k{kt swyu Au 

- {qŠíkyku{kt Lkrn - òçkk÷áþoLkkuÃkrLk»kËT. MktÃkqýo ðþ{kt 

fhu÷wt r[¥k su ð¾íku Ãkh{kí{k{kt s MkBÞfT heíku ÂMÚkh ÚkE 

òÞ Au. yu ð¾íku Mk{Mík ¼kuøkkuÚke rLk:MÃk]n ÚkÞu÷ku {kýMk 



t 

ÞkuøkÞwõík fnuðkÞ Au - ©e{ËT ¼økðËTøkeíkk • sL{, {]íÞw, 

ð]ØkðMÚkk, ÔÞkrÄyku, þkuf ðøkuhu yLkuf WÃkÿðkuÚke Ãkezkíkk 

søkíkLku òuíkku nkuðk Aíkkt ÞkuøkeSð {kunðþ çkLkeLku shk 

Ãký Ëw:¾e Úkíkku LkÚke - Þkuøkárü-Mk{wå[Þ. • Þkuøke ÃkwÁ»k - 

ÃkkuíkkLkk ykí{k{kt s Ãkh{kí{kLkk Ëþo fhu Au - ¿kkLkMkkh. • 

suLku MðkæÞkÞ yLku «ð[Lk r«Þ Au íku Þkuøke - {Lkðk¤ku nkuÞ 

Au - þíkÃkÚk - çkúkñý. • su MkkÁt - ¾kuxwt çkku÷ðk Aíkkt Ëw:¾e 

Úkíkku LkÚke, ð¾ký fhðkÚke ykLktrËík Úkíkku LkÚke, MkwøktrÄík 

yLku ykLktËËkÞf ðMíkwyku yuLku ÷÷[kðe þfíke LkÚke. MkwtËh 

†e íkhV ykf»kkoíkku LkÚke. ytíÞurüLke r¢Þk ÃkAe MLkkLk {kxu 

LkVhík fhíkku LkÚke íkÚkk WËkMkeLk ¼kðÚke hnu Au, íku fkuE 

Þkuøkeïh Mkðo-Wíf]üYÃkÚke rçkhks{kLk Au. • suLku Þkuøke 

fneyu Aeyu íku ËuðkuLkku Ãký Ëuð Au - ¿kkLkuïh • ðnuíkwt Ãkkýe 

yLku h{íkku Þkuøke s þwØ hnu Au - rððufkLktË. 

‘Þkuøk’ yLku ‘Þkuøke’Lke ¼qr{fk Mk{ßÞk ÃkAe, Mk{Úko 

økwÁ {køkoËþof {¤u íkku, Balance of Mind ÚkkÞ yLku 

Soul ykí{k [iíkLÞ þÂõík íkuLkk {q¤ MðYÃk rþð-þÂõík{kt, 

{kuûkÞkuøk 


15 

rþðÄkhk{kt Mk{kÃík ÚkkÞ, íkku þhehLkk ‘{]íÞw’ ÃkAe ‘ÃkwLksoL{’ 

Lk ÚkkÞ. yks {kuûk Au. yks ykLktË Au yks Ãkh{kLktË Au 

yLku MkLkkíkLk Ä{oLkwt yks {q¤ MðYÃk Au. ík¥ð Au. 

“Mkðuo Mkw¾eLkku ¼ðLíkw” 

H Ãkqýo{Ë: Ãkqýor{Ët ÃkqýkoíÃkqýo{wËGÞíku > 

ÃkqýoMÞ Ãkqýo{kËkÞ Ãkqýo{uðkðrþ»Þíku >> 

H þkÂLík: þkÂLík: þkÂLík: 

H yu yLktíkYÃk Au, yk søkík yLktËYÃk Au, Ãkqýo 

yLktík{ktÚke Ãkqýo (søkík) WíÃkÒk ÚkkÞ Au. ÃkqýoLke ÃkqýoíkkLku 

÷E ÷uðkÚke, Auðxu Ãkqýo s çkkfe hnu Au. H þktrík þktrík 

þktrík yux÷u fu H fkhÚke s þktrík «kÃík Úkþu. 

Mkðuo ÃkqýoíðLku Ãkk{ðk Þkuøk fhku, yLku {]íÞwLke ®[íkk Lk fhku. 

sL{Lkwt {]íÞw ÚkkÞ, íkuðku {kuûk {køko «kÃík Úkkyku.... yus 

yÇÞÚkoLkk.... 

-r÷. Ãkh{uþ ¼kðMkkhLkk sÞøkwÁ ðtËLk 

>> nrh H >> 

uuuuuuuuuuuuuuu 

y{h Mktík ¿kkLkuïh 

{nkhk»xÙLkk y{h Mktík ¿kkLkuïhLkku sL{ E.Mk. 

1275{kt 2S LkðuBçkhu ÚkÞku. íku{Lkk rÃkíkk rðê÷ Ãktík yufðkh 

MktLÞkMke ÚkELku økwYLkk ykËuþÚke Vhe MktMkkhe Úkyu÷k. MktLÞkMkeLku 

Úkyu÷k Ãkwºk íkhefu íkuyku Mk{ksLkku ríkhMfkh ÃkkBÞk, {k-çkkÃk 

økheçke{kt s {]íÞw ÃkkBÞk yLku MktíkkLkku ¿kkríkLke çknkh nzÄqík 

økÞk, yk MktíkkLkku ¿kkríkLke çknkh nzÄqík ÚkÞk, yk MktíkkLkku 

¿kkríkLke çknkh ÚkÞk, þwrØ {kxu - «kÞrùík {kxu XuhXuh h¾zâk, 

Ãký Mk{ksLke fXkuh YrZ[wMíkíkkLkku íkuLku fzðku yLkw¼ð ÚkÞku yLku 

Mkk[k Ä{oLkku {{o-hnMÞ Mk{ßÞk. ¿kkLkuïhu ÃkkuíkkLkk {kuxk ¼kE 

rLkð]r¥kLkkÚkLku s økwÁ {kLÞk, íku{Lke «uhýkÚke s íku{ýu ‘¼kðkÚko 

ËerÃkfk’ yLku ‘yLkw¼ðk{]¥k’ Lkk{Lkk çku ÷kufr«Þ økú tÚkku ykÃÞkt. 

íku{kt ‘¼kðkÚko ËerÃkfk’ ¿kkLkuïhe íkhefu {þnqh Au. yk çku 

økú tÚkh[Lkk ÃkAe ¿kkLkuïhLku ÷køÞw t fu {kÁt fk{ ÃkwÁt ÚkÞw t Au yux÷u 

çkkðeMk ð»koLke LkkLke ðÞu íku{ýu Mk{krÄ ÷eÄe. 

¿kkLkuïhe {hkXe frðíkkLkw t W¥k{ MksoLk Au. íku økeíkk 

ÃkhLke xefk Au. Mk{økú {nkhk»xÙ Mkkík Mkkík MkifkÚke ¼Âõík¼kðu 

íkuLkw t ÃkkhkÞý fhu Au. íku{kt {hkXe ¼k»kkLke W¥k{ MkkrníÞ yLku 

íkíð¿kkLkLke þÂõík «økx ÚkE Au. ¿kkLkuïhu ¼køkðík Ä{oLkku 

Mk{kLkíkkLkku çkkuÄ ykÃÞku. «u{¼Âõík ðzu Eïh «kó fhðkLkku 

{køko [ªæÞku. yu {køku o ík{k{ Ÿ[Lke[ fk{ku{ktÚke Mktíkfrðyku 

«økx ÚkÞk. 

{nkhk»xÙ{kt Lkk{Ëuð ËhS, økkuhkfw t¼kh, [ku¾k{u¤k 

{nkh òríkLkk yMÃk]~Þ, Lkhnrh MkkuLke, Mkkðtík {k¤e yu MkkÚku 

ík{k{ Lke[÷e fku{ku{ktÚke {nkhk»xÙ{kt [iíkLÞLkku, Ÿ[LkeÞ 

Mk{kLkíkkLkku, çktÄw¥ð-¼kE[khk-yufíkkLkku-«¼w¼ÂõíkLkku Mk{wÿ 

½q½hðk ÷køÞku. 

{nkhk»xÙ{kt ðkhfhe Lkk{Lkku su ¼køkðík ði»ýð 

Mkt«ËkÞ h[kÞku íkuLkk ykæÞMÚkkÃkf Mktík ¿kkLkuïh økýkÞ Au. 

Mktíkð[Lk : 

søkíkLkw t fÕÞký fhíkkt - ÃkkuíkkLkw t MkífkÞo fhíkkt nrhLkw 

M{hý fhðw t. çkÄk íkhV Mk{ÿrü hk¾íkkt - ÷kufMktøkún {kxu fkÞo 

fhðw t. -ðtËLk, y{h Mktík ¿kkLkuïh 


t 

t 

t 

t 

t 

su søk{kt ykÃkýu hneyu Aeyu yLku su þheh{kt ykÃkýu 

Sðeyu Aeyu yuLkk rðþu ykÃkýu çknw s ykuAw t òýeyu Aeyu 

! ykÕçkxo ykELMxkELk fnu Au fu ykfkþ yLku Mk{Þ yuf s 

rMk¬kLke çku çkkswyku Mk{kLk Au. su{ ykfkþ yLku Mk{Þ yuf{uf 

MkkÚku yLkwMÞqík Au íku{ ÷kuf-Ãkh÷kuf yufçkeò MkkÚku òuzkÞu÷k s 

Au. ÃkËkÚkoLkk Ëhuf yýw{kt fu þheh fku»k{kt yk¾w t çkúñktz Mk{kÞu÷w 

Au yu ðuËð[LkLkw t yðko[eLk õðkoLx{ rVrÍõMk îkhk Mk{ÚkoLk ÚkE 

[qõÞw t Au. ïuíkkïíkh WÃkrLk»kË fnu Au. 

“yýkuhýeÞkLk {níkku {neÞkLk, ykí{kMÞ 

sLíkkuŠLkrníkku økwnkÞk{T ! 

ík{¢{wÃk~Þrík ðeíkþkufku, Äkíkw«MkkËkL{rn{kLk{kí{Lk: 

>>” 

LkkLkk{kt LkkLkk Ãkh{kýwÚke Ãký su LkkLkku Au yLku 

{kuxk{kt {kuxk çkúñktzÚke Ãký su {kuxku Au, íku ykí{k «kýeykuLkk 

ytík:fhý{kt hnu÷ku Au. su yfíkko çkLke, ykLktË{Þ çkLku Au íku 

Ãkh{kí{YÃke Ãkh{ ík¥ðLke f]ÃkkÚke yuLkk {rn{kLku òuE þfu Au 

yLku Ãkk{e þfu Au.” 

rMkØ ÃkwÁ»kku ÃkkuíkkLkk Mkqû{ þhehÚke fuð¤ Ãk]ÚðeLke 

s Lkne, çkúñktz¼hLkkt yLÞ MÚk¤kuLke Þkºkk fhe ykðu Au. 

økqZrð¿kkLkLkk søkík{kt suLku ‘ykWx ykuV çkkuze yuõMkrÃkrhÞLMk’ 

yLku ‘yuMxÙ÷ «kusuõþLk’Lke «ÞwÂõík fnuðk{kt ykðu Au, íku 

Ãký yk çkkçkíkLku {¤íke ykðu Au. fuËkh {÷kfkh Lkk{Lkk yuf 

rfþkuh{kt òuðk {¤u÷e ykðe yËT¼qík rMkrØyu yLkuf ÷kufku uLku 

ykùÞo{kt økhfkð fhe ËeÄk níkk. íku fkuE rMkØ fu {nk¥{k 

Lknkuíkku. Mkk{kLÞ «fkhLkw t SðLk Sðíkku yuf rfþkuh níkku. íkuýu 

{kºk yufðeMk ð»koLkw t s ykÞw»Þ ¼kuøkÔÞw t níkw t. íkuLkkt {kíkk-rÃkíkk 

fkþe{kt hnuíkkt níkk. íku Ãký íku{Lke MkkÚku s hnuíkku níkku. íkuLkk 

rÃkíkkLkw t {hý ÚkE síkkt íku {kíkk, {kuxeçknuLk yLku íkuLkk ¼kýus 

MkkÚku hnuíkku níkku. 

økkuh¾Ãkwh ÞwrLkðŠMkxeLkk ¼qíkÃkqðo «kæÞkÃkf yLku yæÞûk 

zkp. ¼økðíke«MkkË ®Mkn 10 ykuõxkuçkh 1937Lkk hkus fkþe 

{kuûkÞkuøk 

Mkwû{ þhehÚke yLÞ ÷kuf{kt Þkºkk fhðkLke rMkrØ 

rMkØÃkwÁ»kku ÃkkuíkkLkk Mkqû{ þhehÚke fuð¤ 

Ãk]ÚðeLke s Lkrn, çkúñktz¼hLkkt yLÞ 

MÚk¤kuLke Þkºkk fhe ykðu Au. 

16 

ykÔÞk íÞkhu fux÷kf ÷kufkuyu íku{Lku fuËkhLke rMkrØ rðþu ðkík 

fhe níke. íku{Lku fuËkhLku {¤ðkLke EåAk ÚkE yLku íku su rËðMku 

íku íku{Lku {¤ðk økÞk níkk. íku{ýu íkuLke {w÷kfkík Ëhr{ÞkLk íkuLku 

ÃkqAâw t níkw t - ‘yk çkÄk ÷kufku fnu Au fu íkw t MÚkq¤ þheh AkuzeLku þqLÞ 

{køkoÚke çknkh søkík{kt òÞ Au. þw t yk Mkk[w t Au ? õÞkhu ykðw 

çkLku Au ? íkw t íkkhe EåAk «{kýu ykðw t fhe þfu Au ? õÞkhÚke 

íkkhk{kt ykðe ûk{íkk ykðe ? {Lku íkw t rðøkíkÚke fnu.’ 

fuËkhu zkp. ¼økðíke«MkkË ®MknLku «íÞw¥kh ykÃkíkkt fÌkw 

‘nk, yk ðkík Mkk[e Au. nw t ½ýeðkh {khk þheh{ktÚke çknkh 

Lkef¤e yLÞ ÷kuf{kt rðnkh fhe ykðw t Aw t. òu fu {khe EåAkÚke 

ßÞkhu ÄkÁt íÞkhu yuðw LkÚke fhe þfíkku. Ãký fkuE rËÔÞ íkusðíkw o¤ 

{khe ykøk¤ «økx ÚkE òÞ íku{ktÚke ËuðËqík suðe ÔÞÂõík çknkh 

ykðe {khku nkÚk Ãkfzu Au yLku yu s íkusðíkw o¤{kt {Lku MkkÚku 

hk¾eLku ynªÚke Qæðo÷kuf{kt ÷E òÞ Au. Úkkuzk Mk{Þ Ãkqðu o nw 

yufðkh Ëþkï{u½ ÔÞkÃkkh ûkuºk{kt ftEf ¾heËe fhðk økÞku níkku 

íÞkhu yuf ð]ûk Ãkh rËÔÞ íkusÚke Íøkkhk {khíkw t yk¼k{tz¤ òuÞw 

níkw t. íku{kt hnu÷k fkuE rËÔÞ ÃkwÁ»kLke Ãký {Lku ykAe Íkt¾e ÚkE. 

{Lku ÷køÞw t fu yu{ktÚke Lkef¤u÷k íkusrfhýku {khk þheh{kt «ðuþe 

hÌkk níkk. yu Ëiðe Mk¥kk {khe MkkÚku MktÃkfo MkkÄðk {ktøkíke níke 

yuðe {Lku yLkw¼qrík ÚkE. Úkkuze Ãk¤ku çkkË yu íkusMðe yk¼k 

yÿ~Þ ÚkE økE. {Lku yuðw t «íkeík ÚkÞw t fu {kÁt þheh yufË{ 

økh{ Úkðk ÷køÞw t Au yux÷u nw t ½uh ÃkkAku ykðe økÞku. çku-ºký 

rËðMk {Lku ¼khu íkkð Ãký hÌkku. ÃkAe çkÄw Mkk{kLÞ ÚkE økÞw t. 

íÞkhçkkË yðkhLkðkh yu yk¼k{tz¤ {khe ykøk¤ «fx ÚkE 

òÞ Au. íku ð¾íku íku{kt ykðu÷k rËÔÞ ÃkwY»k {Lku yLÞ ÷kuf{kt 

÷E òÞ Au.’ 

zkp. ¼økðíke«MkkË ®MknLku fuËkhLke ðkík {kLkðe fu Lk 

{kLkðe yu Lk Mk{òÞw t Ãký íku Úkkuzk rËðMk fkþe{kt hkufkðkLkk 

s níkk. yux÷u ßÞkhu fuËkh ykðe ÂMÚkrík{kt ÃknkU[u íÞkhu íku{Lku 

çkku÷ðkLkw t Lk¬e fhkÞw t. çku-[kh rËðMk çkkË yu ÂMÚkrík ykðe ÚkE 

økE. íku{ýu ykðeLku òuÞt íkku fuËkhLkw t þheh rLkr»¢Þ nkuÞ íku{ 

s{eLk Ãkh Ãkzu÷w t nkuÞ Au Ãký yuLkk {w¾{ktÚke swËe s ¼k»kk 

Lkef¤íke níke. ðå[u ðuËÃkkX fhíkku nkuÞ íkuðw t ÷køkíkw t níkw t. íku 

ð¾íku WËk¥k, yLkwËk¥k yLku Mðrhík Mðh ÷nheyku «fx fhíkku 

níkku Ãký þçËku yrÃkr[ík ÷køkíkk níkk. íku{ýu fuËkh Ãkqðoðík 



ÂMÚkrík{kt ykÔÞku íÞkhu ÃkqAâw t níkw t. ‘þw t íku Ëuð¼k»kk þe¾e ÷eÄe 

Au ? fkuEðkh íkw t yuLkkÚke Ãký swËe yLÞ ÷kufLke ¼k»kk çkku÷u 

Au. ykx÷e çkÄe ¼k»kkyku fuðe heíku þeÏÞku ? íkuýu sðkçk 

ykÃkíkk hÌkwt níkwt. ‘Ëuð¼k»kk nkuÞ, rÃkík]÷kufLke ¼k»kk 

nkuÞ yLku ykÃkýk Ãk]Úðe÷kufLke su{ ÃkwMíkf{ktÚke þe¾eLku 

fu çkeòLke ÃkkMkuÚke Mkkt¼¤eLku þe¾ðe Ãkzíke LkÚke. nwt su 

÷kuf{kt sô Awt yLku {khu íÞkt su{Lku {¤ðkLkwt ÚkkÞ Au yu 

rËÔÞ ÃkwÁ»kLke çkÒku ¼ú{hLke ðå[u ßÞkt yk¿kk[¢ ykðu÷wt Awt. 

íÞktÚke yuf Ãkkík¤e íkushu¾k Lkef¤e {khk fÃkk¤Lkk yuf s 

¼køk{kt «ðuþ fhu Au. yu ÃkAe {khu su fnuðk - Mkkt¼¤ðkLkwt 

nkuÞ íkuLkk ¼kð «fx fÁt Awt. yu ¼kð ykÃk{u¤u æðrLk yLku 

þçËYÃk Äkhý fhe yu Ëuð ÃkwÁ»kLke ¼k»kk{kt ðkíkr[ík Úkðk 

÷køku Au. {Lkku¼kðLke Mðk¼krðf MVqŠík YÃku Ëuð¼k»kk «økx 

Úkðk ÷køkuu Au. 

Úkkuzk Mk{Þ ÃkAe fuËkh{kt ykÃk{u¤u s ÃkkuíkkLke EåAk 

nkuÞ íÞkhu MÚkq¤ þheh AkuzeLku Mkqû{ þheh îkhk yLÞ ÷kuf{kt 

sðkLke rMkrØ ykðe økE. yuf rËðMk zkp. ¼økðíke«MkkË 

®Mkn fuËkhLku ÃkqAâwt - ‘íkq ykÃkýk ÷kufLke çknkh sELku yu 

òu fu íÞktÚke ykÃkýku ÷kuf fuðku ÷køku Au ? ‘fuËkhu íku{Lke ðkík 

Mðefkhe ÷eÄe. íkuýu Ëunkíkeík ÂMÚkrík «kÃík fhe. Úkkuzeðkh 

ÃkAe þheh{kt ÃkkAk ykðe íkuýu fÌkwt - ‘ÃkkuíkkLkk çkÒku nkÚk 

Ãknku¤k fhe fkuE {kLkðe Q¼ku nkuÞ yuðku ykfkh ykÃkýk 

÷kufLkku Ëu¾kÞ Au.’ zkp. ¼økðíke«MkkËu ykùÞo MkkÚku 

fÌkwt - yhu ! yk íkku WÃkrLk»kËku{kt ËþkoðkÞu÷ ðiïkLkfh 

rðãkLku rçk÷fw÷ {¤íkwt ykðu Au. siLk yk[kÞkuo Ãký yksu 

{ík Ähkðu Au. íÞkhçkkË Vhe yufðkh zkp. ¼økðíke«MkkË 

®Mknu fuËkhLku fÌkwt - ‘yk ÷kufLke çknkh sE {nkþqLÞÚke yu 

òuE ykð fu ðifwtX ÷kufLkku ykfkh fuðku Ëu¾kÞ Au ?’ fuËkh 

ÃkqðoðíkT Ëun AkuzeLku {nkþqLÞ{kt sËLku yu rLkheûký fÞwO yLku 

ËunLke ÂMÚkrík{kt ÃkkAk ykðeLku fÌkwt - ‘ðifwtX ÷kufLkku ykfkh 

Ërûkýkðíko yux÷u fu s{ýe íkhV ð¤u÷k þt¾ suðku Ëu¾kÞ 

Au.’ zkp. ¼økðíke«MkkËu yk ytøku þk†kuLkku MktË¼o íkÃkkMÞku 

íkku íku{Lku íku{kt ÃkwÁ»kku¥k{ ûkuºkLkk rððhý{kt íku Ãký {¤e 

økÞwt ! íku{kt ðifwtX ÷kufLkku ykfkh Ërûkýkðíko þt¾ suðku s 

ËþkoðkÞku Au. 

E.Mk. 1938Lke ykMkÃkkMk {kíkk ykLktË{Þe 

fkþe ÃkÄkÞko níkk. zkp. ¼økðíke«MkkË ®Mkn fuËkhLku ÷ELku 

íku{Lku {¤ðk økÞk yLku íkuLkk rðþu çkÄe ðkík fhe. íku{ýu 

{kuûkÞkuøk 


17 

Ãký íkuLku ½ýk «§ku ÃkqAâk. fuËkhu fÌkwt - ‘{k nwt íkku Ëun 

AkuzeLku sE þfwt Awt. yufðkh ík{u Ãký {khe MkkÚku ykðku.’ 

{kyu fÌkwt - ‘fuËkh, {khu íkku þheh AkuzeLku sðkLke sYh 

s LkÚke. íkwt ßÞkt EåAu íÞkt ssu yLku {kÁt M{hý fhsu. 

íÞkt íkw {Lku nksh hnu÷e òuEþ. nwt Mðík: Mkðoºk Awt. {khu 

ykððwt s Ãkzíkwt LkÚke. yu ð¾íku íkkhu su EåAk{kt ykðu íku 

ðkík Ãký fhsu.’ yu s hkºku fuËkhu rËÔÞ ÷kufkuLke Þkºkk fhe. 

ykÃkýk ÷kuf{kt ÃkkAk ykÔÞk çkkË íkuýu íÞkt WÃkÂMÚkík çkÄkLku 

fÌkwt- ‘nwt su ÷kuf{kt økÞku íÞkt {Lku M{hý fhíkkLke MkkÚku 

{k ykLktË{ÞeSLkkt ËþoLk ÚkÞkt yLku yu{ýu {khk «§kuLkk 

W¥kh Ãký ykÃÞk.’ yk Mkkt¼¤eLku {k ykLktË{Þe nMkðk 

÷køÞk níkk. íku{ýu fuËkhLku ykæÞkÂí{f {køkuo ykøk¤ ðÄðk 

ykrþ»k Ãký ykÃÞk níkk. íku ÃkAe fuËkhu Qæðo÷kuf{ktÚke swËk 

swËk «fkhLkk y÷kirff rð¿kkLk «kÃík fÞko níkk. íku õÞkhuf 

õÞkhuf yu rËÔÞ rð¿kkLkLkku «Þkuøk Ãký fhíkku níkku. 

H 

¥HS¢S² ÜéU¼¢ï ç±l¢, ¥ç±lS² ÜéU¼¢ï {Ý}¢ì J 

¥{ÝS² ÜéU¼¢ï ç}¢~¢}¢ç}¢~¢S² ÜéU¼: S¢é}¢ì JJ 

yk¤Mkw {kýMkLku rðãk õÞktÚke nkuÞ? 

rðãk ðøkhLkk {kýMkLku ÄLk õÞktÚke nkuÞ ? 

ÄLk ðøkhLkk {kýMkLku ËkuMík õÞktÚke nkuÞ ? 

yLku ËkuMík ðøkhLkk {kýMkLku Mkw¾ õÞktÚke nkuÞ ? 

H 

¥l}¢: S¢¢ãS¢æ {ñ²ü Ï¢éçh: à¢çQU: ÐÚ¢RU}¢: J 

¯Çï¼ï ²~¢ ±¼ü‹¼ï ¼~¢ Îñ±æ S¢ã¢²ÜëU¼ì JJ 

ßÞkt Wãkuøk, MkknMk, Äehs, çkwrØ, þÂõík yLku Ãkhk¢{ 

yk A nkuÞ Au, íÞkt LkMkeçk {ËË fhu Au. 

H 

ÐéS¼ÜUS²¢ ¼é ²¢ ç±l¢ ÐÚãS¼x¢¼æ {Ý}¢ì J 

ÜU¢²üÜU¢Hï S¢}¢éyÐó¢ï Ý S¢¢ ç±l¢ Ý ¼mÝ}¢ì JJ 

su rðãk [kuÃkze{kt hnu Au yLku su îÔÞ çkeòLkk nkÚk{kt 

hnu Au, íkuLkku WÃkÞkuøk fhðkLkku ð¾ík ykðu, íÞkhu íku rðãk 

rðãk Lknª yLku ÄLk ÄLk Lknª. 

(yux÷u íku ð¾Mkh fk{ Lkk ÷køku.) 


‘{khe ðkýe {kÁt MðYÃk Au.’ - yu{ fneLku 

rþûkkÃkºkeYÃke yk ykËuþÃkºkLke ykÃkLkkh ¼økðkLk 

Mðkr{LkkhkÞýu {kºk ÃkkuíkkLkk ykr©íkku Ãkh s 

Lknª, Ãkhtíkw Mk{Mík {kLkðòík Ãkh yLktík 

WÃkfkh fÞkuo Au. 

¼økðkLk Mðkr{LkkhkÞýLke 

økwýkíkeík MktíkÃkhtÃkhkLkk Ãkkt[{kt 

yLkwøkk{e íku{s rþûkkÃkºkeLkk 

ykËuþkuLku MkktøkkuÃkktøkLkk SðLk{kt 

ÄkhLkkh «{w¾Mðk{e {nkhks fnu 

Au : ‘yk rþûkkÃkºke yux÷u ¼økðkLku 

¼õíkkuLke hûkk {kxu {wfu÷kt MkwËþoLk 

[¢ku.’ rþûkkÃkºke Ãkk¤Lkkh Mkðo «fkhu 

rþûkkÃkºkeLke Ëhuf yk¿kk{kt ¼økðkLk 

Mðkr{LkkhkÞýu MkwËþoLk [¢ ykVýe 

hûkk{kt {qõÞwt Au. 

yk yk¿kkLkwt Ãkk÷Lk fhu íku yk ÷kuf 

yLku Ãkh÷kuf çktLku{kt Mkw¾e ÚkkÞ 

Au. íku «{kýu [k÷eyu íkku fkuEÃký 

ÃkrhÂMÚkrík{kt ykÃkýLku þktrík hnu. 

- «økx çkúñMðYÃk 

«{w¾Mðk{e {nkhks 

{kuûkÞkuøk 

-: rþûkkÃkºke :- 

>> sÞ ©e Mðk{eLkkhkÞý >> 


18 

yk ÷kuf yLku Ãkh÷kuf{kt Mkw¾e Úkþu - yuðk ykþeðkoË 

¼økðkLk Mðkr{LkkhkÞýu ykÃku÷k Au. íkuLke MkíÞíkkLkku 

yLkw¼ð yMktÏÞ ÷kufuLku ÚkÞku Au. 

{q¤ MktMf]ík &÷kufkuLkk ykÄkhu, 

rþûkkÃkºkeLkk ykËuþkuLku - MkqÂõíkhíLkkuLku 

rð»kÞðkh økqtÚkeLku Mkðuo sLkMk{ksLku 

Mkwøk{íkk hnu íkuðk MðYÃku ynª «Míkw 

fhe Au. rLkíÞÃkqò{kt ykLku ÃkkX 

fheLku yk[kh{kt {Tqfe þfeyu yuðe 

ykí{þÂõík «kÃík ÚkkÞ yu s 

¼økðkLk Mðkr{LkkhkÞý yLku «økx 

økwÁnrh «{w¾Mðk{e {nkhksLkkt 

[hýf{¤{kt yÇÞÚkoLkk. 

>> íkíð{uð MkðO {{ økwÁËuð >> (hkøk ¼wstøke) 

íð{uð {kíkk [ rÃkíkk íð{uð, íð{uð çktÄwù Mk¾k ík{uð, (1) 

íð{uð rðãk ÿrðýt íð{uð, íð{uðMkðo {{ økwÁËuð, 

íð{uð MkÂå[ËkLktËYÃk, íð{uð yîiík y÷ûk ¼qÃkík: (2) 

íð{uð rLkhtsLk rLkhkfkhËuð, íð{uð Mkðo{ {{ økwÁËuð 

íð{uð Mkðkoí{þwØçkwØkfkh, íð{uð yåÞwík rLk:Mktøk rþðkfkh: (3) 

íð{uð ûkuºk¿k rLkíÞt íð{uð, íð{uð Mkðo{ {{ økwÁËuð 

íð{uðk¼uË Äi¿ku íkwÞkoíkeík, íð{uð rLkr»¢Þ fwxMÚkkfrÚkík, (4) 

íð{uð y{÷t [ rð{÷t íð{uð, íð{uð Mkkûke [ ykLktË{qŠík, 

íð{uð þtfh MkLkkíkLk Ëuð, íÞ{uð Mkðo {{ økwÁËuð (5) 

íð{uð MðÞ{T «fkrþík ¼q{k, íð{uð ÔÞkÃkf [hk[h «¿kk, 

íÞ{uð {wõíkt yþÂçËík Ëuð, íð{uð Mkðo {{ økwÁËuð (6) 

íð{uð Ãkqýo çkúñ ¼kðkðeík, íð{uð y¾tzkÔÞÞ økwýkíkeík, 

íð{uð yÔÞõíkt Ãkh{ntMkËuð, íð{uð Mkðo {{ økwÁËuð (7) 

(þkËwo÷) 

Mkó ÃkË ¼ýe Lk{wt Lk{wt økwÁ yso Whu Äkhòu, ¿kkíkk Äkíkk ¿ku Äu fheLku yûkÞ 

Mkw¾ku ykÃkòu, 

Lk {køkwt ÄLk Äk{ ÞkiðLk Ähk ð]r¥k Mkki Mktnkhòu, {Míke {køkwt rþðíkT «u{ Ähe 

y{]ík Ãkeðzkðòu..... H 


{kuûkÞkuøk 

The Technique of Kundalini Awakening 

Among various methods 

awaking the doremant 

kundalini “shaktipat” 

or transmission of energy 

, says swami Muktananda 

Paramhansa, is easiest, safest and 

most potent methods that, over 

period of time , bestows upon the 

seekers priceless gift of self realisation. 

Shaktipit is a spiritual technique 

through which the master 

“injects” in the astral body of the 

seeker a current of psychic power 

or dose of astral fluid . this can 

be effected by the master either 

trough look, touch, word or simply 

thought. 

At the time of shaktipit , 

some bad karmas of seekers “attack” 

the master and as result the 

letters body begins to ache severely 

and the top his head becomes 

hot . The reason why the master 

takes upon himself the seekers 

karma is that he wants to ensure 

that the seeker is able to withstand 

the powerful currents genretedby 

awakened kudalini. such masters, 

who are blessed with the power to 

bestowgrace to shaktipat, are hard 

to come by. 

In his magnum opus 

entitled,”The Play of Conciousness”, 

swami muktananad describes 

his exprienceof reciving 

shaktipat-iniciation from his master, 

Bhagwan Nityananda, in the 

following words: “As he looked 

into my eyes, I saw a brillient 

rays of light emanating from his 

pupils, and going right inside me. 

Its brillience dazzled my eyes like 

a high powerd bulb. Istood there 

stunned, and my body was completely 

motionless.” 

The conspicuous feature of 

shaktipat is is that it not only helps 

the seekers in meditating deeply 

but also enable him to excel in his 

profession and other areas wordly 

life. The seekers health improves 

substantialy , his memory gets 

sharpened , and he is blessed with 

capacity to work at high efficiency 

and output levels. 

After having received 

shaktipat the seeker should constantly 

endeavour to nurture and 

develop the shakti given by the 

master. The seeker can sit in meditation 

on aregular basis, preferably 

in early morning hours, for 

at list 30 minutes and steadfastly 

follow the principles of ‘ Yama’- 

morality and ‘ Niyama’-dicipline. 

Adhering to the principles 

of non-violence and truth, avoiding 

covetousnessat all costs, doing 

good to others performing 

one’s duty with utmost sincerity , 

all constitute of ‘Yama’. Leading 

highly diciplined life, avoiding 

negative company, total abstinence 

from alcohole and tobacco, 

and non vegetarian food, and devotion 

to almighty, are some elements 

of ‘niyama’. 

When the dormant kundalini 

is ignited through shaktipat , 

prana, the life-force move through 

hte sushumna, the central nadi 

, in the base chakra, at lightning 

speed; in the process the seekers 

experiences electric-like currents 

in the body. The fire of yoga then 


19 

FOLLOWER OF RAJYOG 

CHINTAN BHAVSAR (CANADA) 

begine sto blaze spontaneously 

within the seeker, purifying him at 

all levels and paving the way for 

his evolution to the highest level 

of consciousness. As the seeker 

awareness gets stabilised in the 

upper spaces of sahasrara , the 

ceown chakra, in deep meditation, 

he begins to listen to the celestial 

music that fills him with rapture. 

Finally, the seeker is blessed 

by the beatific vision when, 

to his utter amazement, he sees a 

tiny blue pearl within the sahasrara 

that begins to expand infinitely, 

encompassing the entire universe. 

His ego then gets completely dissolved 

in the Divine Effulgaence 

and all his past karmas are burnt 

in the fire of Atma-jnana, Selfknowledge. 

Realisation then 

dawns upon the seeker that the 

entire universe is nothing but a 

blissful sport of consciousness. 


t 

Ãkh{ntMkkÞ Lk{ 

Mðk{e ©e rþðkLktË ÃkqýoçkúñkLktË yðÄqík 

ÄLÞ Au yk ¼khík¼qr{, ßÞkt Mk{Þ Ãkh SðLk{wõík 

hMkrMkØ {nkí{kykuLkw t «kfxâ Úkíkw t s hÌkw t Au. yu{Lke f]ÃkkÚke 

{w{wûkyku, ¼õíkku íku{s Mk{økú sLkíkk Mkk[w t {køkoËþoLk {u¤ðu 

Au yLku f]íkkÚko ÚkkÞ Au. òu fu søkíkLkw t fÕÞký MkkÄLkkh ykðk 

{nkÃkwÁ»k ÷k¾ku{kt yuf nkuE þkuÄðk Ëw÷o¼ nkuÞ Au, fux÷kf 

sL{kuLkkt ÃkwÛÞ V¤u íÞkhu yuðe rËÔÞ rð¼qríkLkw t ËþoLk ÚkkÞ Au. 

MkkûkkíkT rþð MðYÃk Ãkh{ntMk Mðk{e 

rþðkLktËS yk ÞwøkLkk {nkí{kyku{kt yøkúýe 

níkk. yksÚke ÷øk¼øk MkkEX ð»ko WÃkh økwsoh 

¼qr{ Ãkh, Mktík 1996{kt MktfÕÃk Ãkqýo Úkíkkt 

çkúñ÷eLk ÚkE rðï¼h{kt ÔÞkÃke hÌkk. 

ykÂí{f ÃkwÁ»kkÚko fhe fkuEÃký ¼krðf ¼õík 

íku{Lkku Mkkûkkífkh Ãkk{e þfu Au. y{ËkðkË 

rsÕ÷kLkk ¼køÞþk¤e WðkhMkË økk{u rð. 

Mktðík 1948Lkk VkÕøkwLk þwõ÷Ãkûk «ríkÃkËkyu, 

MktMfkhe ykirËåÞ Mkn† çkúkñý Ãkrhðkh{kt 

«¼w©eLkw t «kfxâ çkkÕÞfk¤Úke s íkeðú ðihkøÞ 

yLku ykí{¿kkLk {kxu Wøkú Ít¾Lkk nkuE, yÇÞkMk 

Ãkqýo fÞko ÃkAe Úkkuzku Mk{Þ Mkhfkhe Lkkufhe fhe íkuLke MkkÚku 

{nkí{kykuLke Ãký ¾qçk Mkuðk fhe ½ýk çkÄk Ä{ku oLkku yLkw¼ð ÷eÄku 

Ãkhtíkw Ä{oLku Lkk{u ¾kuxk yktzçkhku «íÞu íkuyku©eLku Mk¾ík y¼kð 

ÃkuËk Úkíkkt, ykÞoMk{kS rð[khku Ähkðíkk ÚkÞk. 

ÃkkuíkkLkk ðúík{kt yufðkh ÃkqsLk {kxu çke÷eÃkºk ÷uðk sðkLkw 

ÚkÞw t íÞkhu rºkfk¤¿k {Mík yðÄqík©eLke {w÷kfkík ÚkE, íku «MktøkÚke 

SðLk«ðknu swËk s ð¤ktf ÷eÄku. ÷ûÞ «kró {kxu ŸÄk {Míkfu 

rþðÃkqsLkkrË íkÃkMÞk fMkkuxeyku, rðhkuÄk¼k»kkMkku{ktÚke ÃkMkkh Úkíkkt 

yðhkuÄkuLkku «ríkfkh áZ MktfÕÃk ðzu fhíkk ÍzÃkÚke ykøk¤ ðæÞk. 

ÔÞðnkh «íÞu WËkMkeLkíkk ðÄíke økE. ytíku ‘ykí{¿kkLk rMkðkÞ 

ykí{þkÂLík LkÚke’ yuðeÿZ Mk{sý MkkÚku Þ{rLkÞ{ku Mkrník æÞkLk, 

Äkhýk, Mk{krÄ, yîiíkðMÚkk ðøkuhu íkçk¬kyku Ãkkh fhe økÞk. 

þtfhk[kÞoS ÃkkMku çkúñ[Þo Ëeûkk ÷eÄe. «Úk{ {¤u÷k 

{nkí{k Ãkq. nrhËkMkSyu ÞkuøkLke «kÚkr{f ¼qr{fk íkiÞkh fhe 

ykÃke níke íku{Lkk Ëunktík ÃkAe, MkðoMð íÞkøkeLku rþðkLktËS 

støk÷Lkk {køku o [k÷e LkeféÞk {Mík {nkí{kLke þkuÄ{kt. 

ðeMkrËðMkLkk Ãkrh¼ú{ýLku ytíku, hksMÚkkLkLkk zw tøkhÃkwh Mxux{kt 

Ãkqýo çkúñkLktË yðÄqík©eLkku {u¤kÃk ÚkÞku. íku{Lke Mkk{u 14 rËðMk 

MkwÄe ¼qÏÞk íkÃkùÞko fÞko ÃkAe ykí{¿kkLkLkkt ykøk¤ ðÄðkLkku 

MktfÕÃk rMkØ ÚkÞku. ykí{MðYÃk yku¤¾kÞw t Ãkqýo {Míke yLkw¼ðe. 

{kuûkÞkuøk 


20 

zw tøkhÃkwhLkk hks ÃkrhðkhLku ÃkhntMkS «íÞu ¾qçk s ykËh¼kð 

níkku. rþðkLktËSLku Ëeûkk yÃkkE íÞkhu {kíkkrÃkíkkLku MÚkkLku íÞktLkk 

hkò-hkýe rçkhks{kLk níkkt. Ãkh{ntMkS ÃkkMku Ãkkt[ ð»ko hneLku 

íkuLke yk¿kkÚke ËuþMkuðk, Mk{ksMkuðkLku MktfÕÃk ÷ELku ¾qçk ËuþkxLk 

fhe, {w{wûkwykuLkk {køkoËþof çkLkkð XuhXuh rþ»ÞkuLke ykí{þkÂLík 

fhkððk, økwshkíkLke ¼qr{ Ãkh ÃkkAk VÞko. òu fu ÞkuøkLke 

Mkðo¼qr{fkyku ðxkðe Ãkqýo {Mík yðÄqík Ëþk «kó fÞko ÃkAe 

fkuELkk økwÁ ÚkðkLke ÍtÍx ÃkMktË Lknkuíke Aíkkt økwÁ yk¿kk Úkkuzktf 

MktMfkh çkes ðkððkLke níke suõÞktf íkkuQøke Lkef¤u. ¼khík¼ú{ý 

ËhBÞkLk ykX {Mík {nkí{kykuLkku {u¤kÃk yu{Lku ÚkÞku. 

zkfkuh {wfk{u økku{íke íkehu, MkkûkkíkT rþð MðYÃk, 

çkúñrðãkLkk Ãkh{ ¿kkíkk {Mík yðÄqík hMkrMkØ 

{nkí{k ©e LkkÚkwhk{S çkkÃkw ÃkkMku rþðkLktËSLku 

yøkkW {¤u÷k ¿kkLkLkw t ÃkwhkðíkoLk ÚkÞw t. ‘rþð økwÁ 

LkkÚkw {Mík Mkkunkðu’ fneLku yu{Lkkt ÃkËku{kt yu 

y÷kirff rËÔÞ ÂMÚkrík{kt økwýøkkLk økkÞkt Au. 

økwshkík{kt ¾uzk rsÕ÷kLkk yktºkku÷e, fX÷k÷, 

fkMkkuze, WíftXuïh íku{s fkðe ðøkuhu MÚk¤kuyu 

[íkw{koMk rLkðkMk fhe yLkuf ¼õíkkuLku WØkÞko. 

Mktðík 1996{kt fÃkzðts íkk÷wfkLkk 

yktºkku÷e økk{u rþðk©{ çkktæÞku yLku çkúñ÷eLk Úkíkkt 

yu s MÚk¤u Mk{krÄ ÚkE, ßÞkt ÃkqsLk-ËþoLkLkku ÷k¼ 

÷E yLkuf ¼krðf ¼õíkku ÃkkuíkkLkkt SðLk MkwÄkhðkLke 

«uhýk Ãkk{u Au. MktMkkh-Mkkøkh{kt zwçkfkt {khíkkt, ykí{¿kkLk 

rðnkuýk æÞuÞneLk Mk{ksLku òuE “nkÞ {khku Ëuþ”. suðk 

yLkkÞkMk WËTøkkhku Lkef¤e síkk. ÃkqßÞ Mðk{eSLkk ¿kkLkkuÃkËuþLkku 

{q¤ ÃkkÞku MktÞ{ yLku çkúñ[ÞoLkku. Ér»k{wrLkykuLkk rËÔÞ ¿kkLkLke 

y{]íkð»kko fhe nòhku Ãkk{h SðkuLkw t SðLk ÄLÞ fÞw O Au. íku{Lkkt 

«íÞûk ËþoLk-Mk{køk{Úke ðtr[ík hnu÷k Mkðo rs¿kkMkwyku, økwÁSyu 

÷¾u÷k çkúñrðãkLkk yrîíkeÞ økú tÚkku{ktÚke «uhýk rÃkÞq»k Ãkk{e f] 

íkkÚko ÚkE þfu Au, Mktrûkó{kt fneyu íkku ¼khíkeÞ Ér»kyku îkhk 

«ýeík íkíð¿kkLkLkkt økqZ hnMÞku Mkh¤ økwshkíke ¼k»Þku îkhk 

Mk{òðe {nkLk ËuþMkuðk fhLkkh yk {Mík {nkí{k©eLku {kxu, 

ÃkqßÞ EüËuð rþðkLktËSLku {kxu, øk{u íkux÷kt rðþu»kýku ðkÃkheyu 

íkkuÞ ykuAkt ÃkzðkLkkt, «¼wSLke «rík{kLkw t ßÞkurík{oÞ {w¾kh®ðËLku 

{Äwh nkMÞLkw t ËþoLk{kºk Ãký ykÃkýkt SðLkLku Wæðoøkk{e çkLkkððk 

«uhýk ykÃku Au. økwÁLkw t æÞkLk fhíkkt økwÁYÃk ÚkÞk yux÷u økwÁLkk 

ÌËÞLke su ÂMÚkrík, íku ykÃkýLku «kÃík ÚkkÞ Au. Wæðo sðkLke þÂõík 

«kó ÚkkÞ Au. Ãkq. rþðkLktËSLke f]Ãkk {u¤ðLkkh «Úk{ nhku¤{kt 

rþ»Þku{kt Ãkq. øktøkkMðYÃk [t[¤çkk, Ãkq. øktøkk MðYÃk Wr{Þkçkk, 

íku{s ðehÃkwhLkk Ãkq. ¼e¾k÷k÷ Ëkýe níkk. Ãkq. økwÁ©e çkk¤Mkns 

{Míke{kt, ynŠLkþ ykLktË{kt {øLk hnuíkk yLku çkk¤fku WÃkh ¾qçk 


t 

t 

o 

t 

t 

t 

t 

t 

t 

t 

O t 

t t 

{kuûkÞkuøk 

21 

s nuík ðhMkkðíkk. íkuLke MkkÚku ykÃku÷k rLkÞ{kuLkku ¼tøk fhLkkh rþ»Þ çkúñkLktËSLkk f]ÃkkÃkkºk íkÚkk Ãkèrþ»Þ çkLÞk níkkt. Mðk{e©e Ãkqýo 

MkkÚku ¾qçk fzf ðíkkoð hk¾íkk. zw tøkhÃkwhðk¤k ÃkqýoçkúñkLktË Ãkh{ntMk çkúñkLktËSyu rþðkLktËçkkÃkqLku ðuËku, WÃkLke»kËku, Ãkwhkýku, ©]rík, M{] 

{nkhks, zkfkuhðk¤k Ãkq. LkkÚkwhk{S {nkhks íku{ Mk{Úko Mðk{e rík{kt Ëþkoðu÷ MkLkkíkLk Ä{oLkw MktÃkqýo ¿kkLk Mkns{kt ykÃke ËELku 

ÃkqýoçkúñkLktË Ãkh{ntMk {nkhks, zkfkuhðk¤k Ãkq. LkkÚkwhk{S rþðkLktËçkkÃkqLku ÞkuøkLke Mkðku oå[ ¼qr{fk{kt {qfe {Mík çkLkkÔÞk 

{nkhks íku{ Mk{ÚkoMðk{e rþðkLktËSLke rËÔÞ þÂõíkykuLkku«¼kð níkk. íÞkh çkkË Mðk{e©e Ãkqýo çkúñkLktËSLke s ÂMÚkríkLkk yLÞ 

Ëþkoðíkk «Mktøkku-Ãkh[kykuLkku íkku rðþk¤ ¼tzkh Au. MktMkkhÚke {nkí{kykuyu rþðkLktË çkkÃkqLku yk s ¿kkLkLkw Mk{ÚkoLk fhkðeLku ¿kkLk 

fkuEÃký «fkhu ºkMík {kLkðe yk MkËTøkwÁLku þhýu síkkt s þkïík ÿZ çkLkkÔÞw níkw t. 

þkÂLík yLkw¼ðu Au. yktºkku÷eLkk rþðk©{{kt rþðhkºke, økwÁ ÞkuøkLke Mkðku oå[ ¼qr{fk{kt {¤íke {MíkeLkw ðýoLk fhðk 

ÃkqŠý{k íku{s sL{kuíMkðLke ÃkqsLkrðÄe{kt rþ»Þ{tz¤ W{¤fk¼uh {kxu íkku MkhMðíke {kíkkLke ðkýe Ãký ykuAe Ãkzu íkuðe {MíkeLke {kuòu 

÷k¼ ÷u Au. íkuðw s økk{ Mkk÷iÞk, fkMkkuze yLku fkuÞz{Lkk yk©{u {kýðe Akuze ËELku økwÁ©e Mðk{e Ãkqýo çkúñkLktËSLke økwÁ yk¿kk 

ytÄfkh ûký{kt s Ëqh ÚkkÞ Au. ÃkqßÞ økwYËuð Mk{òðu÷ ¼khíkeÞ rþhkuÄkh fheLku MkLkkíkLk Ä{oLkw ¿kkLk y÷øk y÷øk ÃkwMíkfkuYÃku ònuh 

MktMf]ríkLkkt Ä{o yLku yæÞkí{rðãkLkkt økwZ ík¥ðkuLku ÌËÞtøk{ fheLku fÞw Au. yk ÃkwMíkfku{kt hksÞkuøk (MkLkkíkLk Ä{o)Lkw ¿kkLk yufË{ s 

f]íÞf]íÞ ÚkEyu. 

Mkh¤ ¼k»kk{kt íkÚkk yk {køkoLkkt LkkLkk{kt LkkLkk hnMÞkuÚke {ktze 

Ëw÷o¼ku rð»kÞíÞkøkku, Ëw÷o¼ íkíð ËþoLk{T > 

{kuxk{kt {kuxk hnMÞku Mk[kux heíku hsq fÞko Au. WÃkhktík yktºkku÷e 

Ëw÷o¼ku MknòðMÚkk MkËTøkwÁ fÁýkt rðLkk >> 

(fÃkzðts) íkÚkk fkMkkuze (ðehÃkwh-çkk÷krMkLkkuh) {wfk{u yk©{ku 

H þktrík: þktrík: þktrík: 

MÚkkÃke LÞkík òíkLkk ¼uË¼kð Lkøkh rþ»ÞkuLku ¿kkLk ykÃkíkk níkkt. 

Ãkq. Mðk{eS fkuEÃký Ä{oLkk ðkzk{kt {kLkíkk Lk níkk Þ{-rLkÞ{kuLkw yLku ¾kMk fheLku çkúñ[ÞoLkw fzfÃkýu Ãkk÷Lk fhkðíkkt 

fu fkuEÃký ÃktÚkLkk ÃkûkÃkkíke Lk níkk. yLkw¼ðu su su MkíÞ ÷køku níkkt. çkúñ[Þo{kt ¼q÷ fhLkkhLku yk©{{ktÚke çknkh Ãký fkZe 

íku MkËT¼kðLkkÚke «fx fhe, MkðoLkku WËÞ ÚkkÞ íkuðku MkL{køko {qfíkk níkkt. ¿kkLk Mkh¤ ¼k»kk{kt ykÃkíkk Ãkhtíkw ykÃku÷ ¿kkLkLke 

Ëu¾kzLkkhk níkk. {Lkw»Þ ÃkkuíkkLkk SðLk{kt rËÔÞíkk ¼hu, ykí{kLkw fMkkuxe fhu. íku{kt rLk»V¤ sLkkhLku rþûkk MknLk fhðe Ãkzíke. økwÁLke 

O 

ÞÚkkÚko ËþoLk fhðk «uhkÞ, íkuðk þw¼ ykþÞÚke íkíð¿kkLkLkk økú tÚkkuLkw 

¼k»Þ ½ýe {nuLkík ÷ELku fÞw Au. 

Ãkh{ntMk Mðk{e©e rþðkLktËS «ýeík økú tÚkku Lke[u «{kýu Au. 

1. yüktøkÞkuøk 12. WÃkrLk»kË Mk{wå[ 

2. Ãkt[kÃkt[ef]ík (Mkku WÃkrLk»kËku MkkhYÃku) 

3. ©e{ËT ¼økðíkTøkeíkk 13. fuVe ËeðkLkku 

4. yufkËþkuÃkrLk»kË 14. Ãkt[Ëþe 

5. Ãkkíkts÷ ÞkuøkËþoLk 15. hkMk Ãkt[kæÞkÞe 

6. {kÄwÞo ¼sLk÷nhe 16. Mkóþíke 

7. »kzTËþoLk rMkØktíkð÷e 17. MkktÏÞËþoLk 

8. rþð{rnBLk†kuík 18. yükæÞkÞe Áÿe 

9. W¥kh{e{ktMkk (çkúñMkqºk) 19. ykrËíÞÌËÞ 

10. ©e{ËT økwÁzÃkwhký 20. Mk¤økíkku MktMkkh yLku 

Ãkrù{Lkku ÃkðLk (¼køk-1-2) 

11. «u{ fu Þkuøk 21. MkíkeykuLkw t MðhßÞ yLku 

rðÄðkykuLke rðrü 

WÃkhktík Ãkq. økwÁSyu rþ»Þ{tz¤{kt ÷¾u÷k ÔÞÂõíkøkík Ãkºkku Ãký 

Mkw¼kr»kíkku yLku ð[Lkk{]íkkuÚke ¼hÃkqh Au. su Ãkife 95 sux÷k 

Ãkºkku, fkuÞz{ yk©{ îkhk «fkrþík “rðýu÷kt ð[Lkku” ÃkwMíkf{kt 

«fkrþík Au. Mðk{e©e íkkuøkík sL{{ktÞkuøke s níkk. økík sL{Lkk 

yÄqhkt hnu÷kt fkÞku o Ãkqhkt fhðk s yk sL{ Mðk{e©eyu ÷eÄku níkku. 

ykþe ßÞkt Mk¥kh rþ»Þ íkhefu ykfhe fMkkuxe{k MktÃkqýo Ãkýu W¥keýo 

ÚkÞu÷k Mðk{e©e íku{Lkk økwÁ©e Ãkh{ÃkqßÞ Ãkh{ntMk Mðk{e©e Ãkqýo 

rþûkkyu {kh LkÚke nkuíkku. Ãkhtíkw MkkÄfLke rþ»ÞLke {w{wûkwíkkLkw t «{ký 

òýðkLke Ãkkhkþeþe {kºk s nkuÞ Au. rþ»ÞLku Úkíke ðuËLkk søkíkLke 

ÿrüyu rþ»Þ yLkw¼ðu Au. Ãkhtíkw nfefík{kt íkku íku ykx÷k ËÞk{Þ 

yLku fYýk{Þ økwÁyku nkuÞ Au. ykðe fMkkuxeyku{kt yk¾hu ºký s 

rþ»Þ rþðkLktË çkkÃkw ÃkkMku hÌkk. (1) [t[¤çkk (2) Wr{Þkçkk íkÚkk 

(3) r¼¾kLktË çkkÃkw. yk ºký rþ»ÞkuLku rþðkLktË çkkÃkwLke {nuLkíkLku 

MkV¤ fheLku yk {køko ò¤ðe hkÏÞku yLku yk {køkku oLkku «[kh fÞku 

níkku. su Þkuøke çkúñrLkc yLku çkúñ©kurºkÞ nkuÞ íku s Mkk[ku økwÁ çkLke 

þfu Au. ykðk økwÁyku Mk{ks{kt hnuðk Aíkkt Ãký ÃkkuíkkLke yku¤¾ký 

AwÃkkðe hk¾íkk nkuÞ Au. Ãký su Þ{-rLkÞ{ku (©e{ËT ¼køkðíkT MftÄ 

1, yæÞkÞ 11 Úke 19) Ãkk¤íkk nkuÞ íku{Lkk {kxu s ònuh ÚkkÞ 

Au. çkkfe su ònuh{kt yu{ fnu Au fu, “nw t çkúñrLkc Aw t, çkúñ©kurºkÞ 

Aw t.” íkuLku íkËTLk Ãkk¾tze yLku ZkUøke s òýðku. rþðkLktË çkkÃkwyu íku{Lkw 

fkÞo ÃkwY ÚkÞu÷w t òýe {kºk yzíkk÷eMk ð»koLk ðÞu rþðkLktË yk©{ 

(yktºkku÷e) {wfk{u MÚkq¤Ëunu Mk{krÄ ÷eÄe níke. Ãkhtíkw ÔÞkÃkf MðYÃku 

ßÞkhu nk÷{ktMkðoºk nkhs Au. {kºk íkuykuLku þwØ yLku «u{¼Þko 

ÌËÞu ÃkkufkhðkLke sYh Au. nk÷{kt rþðk©{ku - yktºkku÷e, fkMkkuze, 

Mkk÷uÞk, fkuÞz{, MkkuLkkMký íkÚkk SðhksLkk {wðkzk (Ënuøkk{) íkÚkk 

Ãkh{ntMk ©e LkkeÚkwhk{SLke Mk{krÄ - zkfkuh (s÷khk{ yk©{) 

¿kkLk «[khLkkt fuLÿku Au. økwÁÃkqŠý{k Ãkh{ntMkkuLke sL{ríkÚkeyku, 

rþðhkºke yLku ¿kkLkÃkt[{e (÷k¼ Ãkkt[{) rðrðÄ MÚk¤kuyu WsðkÞ 

Au. ¿kkLkkÚkeo MktÃkfo fhe ¿kkLk «kró fhe þfu Au. 

Ãkh{ntMkkuLke f]Ãkk, ¼õíkku WÃkh hûký õð[ çkLke hnuþu. 



{kuûkÞkuøk 

{krníke-¿kkLk: MkkuLkkMký - hk{S{trËh 

‘MkkuLkkMký’ {wfk{u nrhËkMk çkkÃkqLke M{]rík yLku 

MktðuËLkkLkku ÷k¼ ÷uðk, yktºkku÷eÚke 40 sux÷k ¼õíkkuyu 

MkíMktøk ykÞkursík fÞko. 

©e Eïh¼kE Ãkxu÷, ©e zkÌkk¼kE Ãkxu÷ yLku Mkðo 

hk{S{trËhLkk ¼õíkkuyu ¼kðkí{f ykÞkusLk fÞwO níkwt. 

Ãkqò-y[oLkk-¼sLk yLku ¼kusLkLkku MkwtËh ÷k¼ {éÞku. 

©e Ãkh{uïh¼kE ¼kðMkkhu ©e Eïh¼kELkwt Mkk÷ 

yLku Ãkw»ÃkÚke MkL{kLk fÞwO. ©e zkÌkk¼kELkwt Mkk÷ yLku 

Ãkh{ntMk©e nrhËkMk çkkÃkqLke-Ãkqò 

22 

Ãkw»ÃkÚke MkL{kLk fÞwO. rþðkLktË yk©{ yktºkku÷e íkhVÚke 

©e {nuLÿ¼kE Ãkxu÷ yLku y.Mkki. ÷÷eíkkçkuLk Ãký Ÿ[w 

ÞkuøkËkLk fÞwO. 

¼kðrð¼kuh ÚkE MÚkkrLkf yLku yk{tºkeík ¼kEçknuLkkuyu 

MkwtËh Mk{Þ ‘MkÂå[ËkLktË’ MðYÃku rðíkkÔÞku. ©e 

Ãkh{uïh¼kE yu ‘hksÞkuøk’ ¿kkLkLke «MíkkðLkkÚke MkðuoLku 

‘¿kkLk’ {køkuo ykøk¤ ðÄðk «¼krðík fÞko. ÃkwLk: ‘hksÞkuøk’ 

r¢Þkí{f fkÞo¢{ hk¾ðkLkwt Lk¬e fÞwO. 

¼khíkLkk W¥k{ fkurxLkk Mktík h{ý {nŠ»kLkku sL{ 

íkk. 30-12-1876Lkk hkus Ërûký ¼khíkLkk {Ëwhk{kt ÚkÞku 

níkku. íkuLkwt {w¤ Lkk{ ÔÞtfxhk{Lk níkwt. yÇÞkMk{kt yu{Lkwt 

{Lk [kUxíkw Lkne yLku æÞkLk{kt çkuMke hnuíkk. økwVkyku{kt 20 

ð»ko æÞkLk{kt økkéÞk. þtfhk[kÞoLkk ‘rððuf [wzk{rý’ íkÚkk 

‘ËuðÆ~Þ rððuf’Lkk íku{ýu ¼k»kktíkh fÞko. WÃkËuþ Mkkh{Lkku 

yLkwðkË íkÚkk íku{Lke ‘h{ýøkeíkk’ rs¿kkMkwyku {kxu yý{kuý 

Ãkqò-y[oLkk-¼sLk 

h{ý {nŠ»k 

økútÚkku Au. ði¿kkrLkfkuLku Ãký {qtÍðe Lkk¾u yuðe ¼kð MkÃkkxeLku 

íkuyku MÃkþeo [qõÞk níkk. ykí{MkkûkkífkhLkk rðþwØ ykLktË{kt 

MkËk {øLk hnuíkk h{ýLku ËunLkwt fkuE ¼kLk hnuíkwt Lknª. E.Mk. 

1950{kt íku{Lkk ïkMk ÌËÞ{kt ÷eLk ÚkE økÞk. {nŠ»kyu 

fÌkwt Au fu, ‘Mkw¾ yu çkeswt fþwt s LkÚke. Ãký ykí{k s Au,’ 

‘çknwhíLkk ðMkwtËhk’ ¼khík ¼qr{{kt çku Ãkh{ntMkLkku «kËw¼koð 

ÚkÞku Au : yuf Mðk{e hk{f]»ý yLku çkeò {nŠ»k h{ý. 



“nwt þheh LkÚke, yrðLkkþe ykí{k Awt.” Ãkqýo 

¿kkLkÚke - {kuûk - MkíkT r[íkT ykLktË 

“yðÄqíkLkk þhýu” 

ykhíke 

H sÞ sÞ sÞ økwÁËuð..... 

yku{ sÞ MkËTøkwÁ Mðk{e, «¼w sÞ MkËTøkwÁ Mðk{e 

ykhíke WíkkÁt «u{u (2) Ãkt[kÞík Lkk{e H sÞ 

MkËkrþð økwÁ økwýkríkík Aku, øktøkk rþhÄkhe 

rþðøktøkk rþhÄkhe 

Ãkt[¼qíke {Lk ¼M{ (2) ytøku h{kðe H sÞ 

økýuþYÃku økwÁ rçkhkßÞk, ykã ÃkwÁ»k Ëuðk 

nuht¼ ykãÃkwÁ»k Ëuðk 

rhrØ rMkrØ Lkk Ëkíkk (2) þu»k fhu Mkuðk 

ykãþÂõík økwÁ {{ {kíkk Aku, Äkhý íkwt fhíke 

Ëuðe Äkhý íkwt fhíke 

r[ÆþÂõík YÃk Äkhe (2) «ýðu Lkk{ Ähíke 

Mkíðøkwýe økwÁrð»ýw Mkkunkðe, Ãkk÷Lk íkku fhíkk 

nrh Ãkk÷Lk íkku fhíkk 

nwt íkw fÕÃkLkk {kLke (2) ¿kkLk y{kuLku ¼híkk 

¿kkLk MkqÞo økwÁ nuíku «fkþe, y¿kkLkLku fkÃkku, 

hrð y¿kkLkLku fkÃkku 

y¼Þ yrð[¤ ÃkËðe (2) nuíku yÃkkðku 

{kuûkÞkuøk 

H sÞ 

H sÞ 

H sÞ 

H sÞ 

ykãÃkwÁ»kLke ykhíke su fkuE økkþu, 

rþ»Þ su fkuE økkþu 

rþ»Þ su fkuE økkþu 

rþð hMk{kt yu Lknkíkk (2) MðYÃku ÂMÚkík Úkkþu H sÞ 

fÃkwohøkkiht fÁýkðíkkht MktMkkhMkkht ¼qsøkuLÿnkht 

MkËk ðMktík nËÞkhrðËu ¼ðt ¼ðkLke Mkrníkt Lk{kr{ >> 

{tøk÷t ¼økðkLk rð»ýw {tøk÷t økÁzæðs 

{tøk÷t Ãkwtzhefkûkku {tøk÷kÞíkLkku nrh: >> 

Mkðo {ktøkÕÞ {ktøkÕÞu rþðu MkðkoÚko MkkrÄfu 

þhÛÞu ºktçkfu økkihe LkkhkÞýe Lk{kuMíkwíku >> 

nrh H 

}¢¢¼¢ • çÐ¼¢ • x¢éL 


23 

çkúñ MkíÞ: MkËTøkwÁLkk þhýu 

ykÔÞk Aeyu MkËTøkwÁLkk þhýu 

þhýu þhýu þhýu hu MkËTøkwÁLkk þhýu..... 

ykÔÞk Aeyu 

y¼Þ yûkÞ ÃkË hÌkwt ßÞkt, 

MkíkT r[ËT Mkw¾ ÔÞkÃke hÌkwt íÞkt, 

ðuËku íkku suLku økkðu økkðu økkðuhu, 

MkíkT økwÁLkk [hýu..... ykÔÞk Aeyu 

íkLk {Lk ÄLk ðkýeLku yÃkkuo, hkøk îu»kkuLkk {køkkuoLku íÞkøkku, 

ykÃku yu íkuíkku þkÂLík þkÂLík þkÂLík hu, 

Lkeh¾ku {qŠíkLku LkÞýu... ykÔÞk Aeyu 

hMkMk{ suLkwt þheh þku¼íkwt, «fkrþík ¼k÷u ykusMk ykuÃkíkwt, 

MkwtËh økku{íke íkehu íkehu hu, 

yü rMkrØyku [hýu.... ykÔÞk Aeyu 

{tË {tË nkMÞ {Míke{kt fhíkk, fh f{tz÷u y{]ík Ähíkk, 

SðLk{wÂõík ykÃku ykÃku ykÃku hu, 

Úkkíkkt {w{wûkw þhýu.... ykÔÞk Aeyu 

rþðøkwÁ LkkÚkw {Mík Mkkunkðu, yrÄfkheLku {wÂõík yÃkkðu, 

«MkÒk ÚkELku yhòu yhòu yhòu hu 

Ähu rLkr{»k fýuo..... ykÔÞk Aeyu.... 

¼èÝ Ó¢èÁ¢ï´ çÜUS¢è ÜUè Ðíç¼ÿ¢¢ Ýãè´ ÜUÚ¼è J 

S¢}¢² • }¢ëy²é • x¢í¢ãÜU 

¼èÝ Ó¢è´Á¢ï |¢¢§ü-|¢¢§ü ÜU¢ï Îéà}¢Ý Ï¢Ý¢¼è ãñ J 

Á¢GÚ • Á¢G¢ïLæ • Á¢}¢èÝ 

¼èÝ Ó¢è´Á¢ï´ ²¢Î ÚÝ¢ Á¢LÚè ãñ J 

S¢ÓÓ¢¢§ü • ÜU¼üÃ² • }¢¢ñ¼ 

¼èÝ Ó¢èÁ¢ï´ ÜU¢ï§ ÎêS¢Ú¢ Ó¢êÚ¢ Ýãè´ à¢ÜU¼¢ 

Ï¢éçh • Ó¢çÚ~¢ • ãéÝÚ 

¼èÝ Ó¢èÁ¢ï´ çÝÜUHÜUÚ ±¢ÐS¢ Ýãè´ ¥¢¼è J 

¼èÚ ÜU}¢¢Ý S¢ï • Ï¢¢¼ Á¢Ï¢¢Ý S¢ï • Ðí¢‡¢ à¢ÚèÚ S¢ï 

¼èÝ Ó¢è´Á¢ï Á¢è±Ý}¢ï´ »ÜU Ï¢¢Ú ãè ç}¢H¼è ãñ J 

}¢¢æ • Ï¢¢Ð • Á¢±¢Ýè 

¼èÝ Ó¢èÁ¢ï´ ÐÎïü ²¢ïx² ãñ J 

{Ý • ›è • |¢¢ïÁ¢Ý 

¼èÝ Ó¢èÁ¢¢ï´ ÜU¢ S¢‹}¢¢Ý ÜUÚ¢ï J 


{kuûkÞkuøk 

• ‘{kuûkÞkuøk’Lkk ytfku Mkk[ðòu yLku ðÄw ÔÞÂõíkyku ¼kEyku-çknuLkku-ðk[f çkLku íku{ fhþku íku Ãký yuf Ÿ[e 

‘Mkuðk’ Au. 

• ‘økúknf’ «krÃík {kxu su-íkuLkkt Lkk{ MkhLkk{kt {kuf÷ðkt 

• ykÃk ‘ËkLk’ fhku, íkku íkuLke ònuhkík Lknª ÚkkÞ, Ãkhtíkw ykÃkLku yk ¿kkLke Mk{qËkÞ{kt, MkíMktøk-r{÷Lk ðøkuhu{kt 

MÚkkLk «kÃík Úkþu. 

• yk ‘{kuûkÞkuøk’ {uøkuÍeLkLkk «[kh {kxu ¼rð»Þ{kt ’rnLËe’ yLku ytøkúuS{kt Ãký ÷u¾ku «fkrþík fhðkLkku 

«ÞíLk Úkþu. 

• ykÃkLkk økwÁS-rðþu íkÚkk ykÃkLke yLkw¼qrík ytøku ykÃk ‘÷u¾’ {kuf÷e þfku Aku. 

• fkuE Ÿ[k «fkhLke MktMÚkk yk©{ku nþu íkku íkuLke rðøkíkku Ãký «fkrþík fheþwt. 

• ykÃkLkk îkhk yk {uøkuÍeLkLkkt økúknfkuLkkt Lkk{ MkhLkk{kt Lke[uLkk MkhLkk{u {kuf÷þku. 

• ykÃkLkk Mkq[Lkku - Mknfkh ytøku y{Lku ¿kkík fhþku. 

• MkLkkíkLk Ä{o ykæÞkí{ ytøku MkðuoLke Mkuðk{kt ykÃkýu Mkki...... 

• Ëh {rnLkkLke 17 íkkhe¾u «fkrþík Úkþu. 

• ykðíkkt ytf{kt ‘SðLk hnMÞ’ sL{ ? {]íÞw ?.... ðøkuhu 

• ykÃkLkk ‘yæÞkÂí{f yLkw¼ðku, yLkw¼qrík - «fkþLk {kxu {kuf÷þku ? 

«[kh-«Mkkh nuíkw: ËkLk: ykðfkÞo 

y.Mkki. Mkwþe÷k Ãkh{uþ ¼kðMkkh 

61, yðLkeþ MkkuMkkÞxe, Mke. 

xe.yu{., y{ËkðkË-380026. 

VkuLk : 079-25855162, 

©e çke.ykh. ¼è 

©e Ë¥k yk©{, {w. zkfkuh, rs. ¾uzk. 

©e ¼e¾w¼kE òu»ke 

{w. Mkk÷iÞk-çkk÷krMkLkkuh 

©e neY¼kE hk{e 

11, MkhËkhøkts MkkuMkkÞxe, Wíf»ko 

ÃkuxÙku÷ÃktÃk ÃkkA¤, fkhu÷eçkkøk, 

ðzkuËhk-18. 

©e fhý®Mkn Mkku÷tfe 

{w. ðÕ÷¼Ãkwh 

økt.Mð. sþw{ríkçkuLk ¼kLkwþtfh Ãktzâk 

({w. WðkhMkË) 

nk÷ ytrçkfkLkøkh, Ãkw. f÷kuf 

S¿kkMkw ðk[fkuLku Mkq[Lkk 

MktÃkfo 

©e{íke hu¾kçkuLk çkeÃkeLk¼kE Ãktzâk 

©e {eíku»k¼kE Ãktzâk, {w. zkfkuh 

©e çkkçkw¼kE þtf¼kE Ãkxu÷ 

{w. çkkËhÃkwhk, (ðk. økkçkx), íkk. 

çkkÞz. 

©e hksuþ¼kE Ãkxu÷, ‘hksÞkuøk’ 

{w. h½ðkýs, rs. ¾uzk. 

‘rþðk©{’ : ©e {nuLÿ¼kE, 

©e ðMktík¼kE Ãkxu÷, 

©e ßÞtrík¼kE Ãkxu÷ 

{w. yktºkku÷e, íkk. fÃkzðts, S. ¾uzk. 

©e ¼hík¼kE {ýe¼kE Ãkxu÷ 

rþðk©{, Ãkw. fkMkkuze, íkk. ðehÃkwh, 

rs. {neMkkøkh. 

©e h{ý¼kE Ãkxu÷ 

©e ¼kLkw¼kE Ãkxu÷ ‘rþðk©{’ 

Ãkw. Mkk÷iÞk, íkk. ðehÃkwh rs. {neMkkøkh. 


24 

©e Vfeh¼kE Ãkxu÷ 

©e ¼e¾w¼kE òu»ke 

rþðk©{, {w. fkuÞz{ ½rzÞkLkk xªçkk, 

rs. {neMkkøkh. 

©e Eïh¼kE Ãkxu÷ 

©e zkÌkk¼kE Ãkxu÷ 

hk{S {trËh, {w. MkkuLkkMký, «ktíkes, 

rs. MkkçkhfktXk 

©e rË÷eÃk¼kE Ík÷k 

©e yðÄqík LkÚÚkwhk{ {trËh, {w. 

SðhksLkk {wðkzk, ðk. hr¾Þk÷, íkk. 

Ënuøkk{. 

Mð. þk†e©e «ýð yÂøLknkuºke 

çkúñkLktË Mk{krÄ 

MkqhÃkwh, {w. zwtøkhÃkwh - (hksMÚkkLk) 

• • •

મોક્ષ યોગા 1 નવેમ્બર 2015

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?