You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Tuğba ÇAĞLAR KURT<br />
Avukat<br />
Güncel Mevzuat ve Yargıtay Kararları Işığında<br />
KAMULAŞTIRMA<br />
VE KAMULAŞTIRMASIZ<br />
EL ATMANIN MATEMATİĞİ<br />
• Kamulaştırmanın Tanımı<br />
• Kamulaştırmanın Başlangıcı (Mutfağı)<br />
- Kamulaştırma Yapacak Kurum Açısından İzlenecek Hukuki Süreç<br />
- Dava Sürecinde İzlenecek Süreç<br />
• Yeni Düzenlemelere Göre Uzlaşma<br />
• Dava Açmada Süre Değerlendirmesi Sürenin Başlangıcı ve Zamanaşımı<br />
• Yasal Mevzuatın Sistematiği<br />
• 6487 Sayılı Yasa<br />
• 2487 Sayılı Torba Yasa Değişikliği<br />
• Anayasa Mahkemesinin İptal Ettiği Değişiklikler<br />
• Kamulaştırmasız El Atmada Vekalet Ücreti Düzenlemesi<br />
• Hukuki El Atmaların Değişen Mevzuat Açısından Değerlendirilmesi;<br />
• Yargıtay Kararları<br />
ADALET YAYINEVİ<br />
Ankara - 2016
ÖNSÖZ<br />
Sayın meslektaşlarım, saygıdeğer okurlar naçizane çalışmalarımla<br />
sizlerle paylaşmak istediğim kamulaştırma ve kamulaştırmasız el<br />
atmaya ilişkin kitabımdan faydalanabileceğinizi umuyorum. Kaldı ki<br />
son yıllarda kamulaştırma ve kamulaştırmasız el atmaya ilişkin yasal<br />
mevzuat birçok kez değişikliğe uğramış birçok kez de Anayasal<br />
denetime maruz kalmıştır. Bu nedenle bu sahada çalışan<br />
meslektaşlarımız birçok çelişkilerle karşılaşmaktadır. Bu kitapla bu<br />
konuya yasal değişiklikler çerçevesinde örnek dilekçelerle Yargıtay<br />
kararlarıyla bir ışık da biz tutmaya çalışacağız.<br />
Bu kitabımı annem AFET ÇAĞLAR’a ve 2012 yılında kaybettiğim<br />
sözleriyle öğrettikleriyle daima hayatıma ışık tutan babacığım<br />
CELAL ÇAĞLAR’a ithaf ediyorum.<br />
Avukat<br />
TUĞBA ÇAĞLAR KURT
KAMULAŞTIRMANIN TANIMI<br />
Kamulaştırmasız el atma işleminden söz edilebilmesi için<br />
kamulaştırma yapılmaksızın taşınmaza fiilen el atılması ya da mülkiyet<br />
hakkının verdiği yetkilerin aşırı derecede sınırlandırılmış olması gerekir.<br />
Kamulaştırmasız el atma kamu yararı amacıyla yapılmıyorsa<br />
kamulaştırmasız el atmadan söz edilemez.<br />
KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMA DAVALARINDA<br />
BİLMEMİZ GEREKENLER<br />
1) KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMA DAVALARINDA UZLAŞMA<br />
2) UZLAŞMANIN SÜRESİ<br />
3) DAVA AÇMA SÜRESİ VE HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE<br />
4) EL ATMA DAVALARINDA YARGILAMA USULÜ<br />
5) KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMA DAVALARINDA HUSUMET<br />
6) YARGILAMA USULÜNE GÖRE YENİDEN BİLİRKİŞİ RAPORU<br />
ALDIRABİLMEK HANGİ DURUMLARDA OLABİLİR.<br />
7) KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMA DAVALARINDA DİLEKÇE<br />
ÖRNEĞİ<br />
8) DAVANIN BELİRSİZ ALACAK OLARAK NİTELENDİRİLİP<br />
NİTELENDİRİLEMEYECEĞİ<br />
9) KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMA DAVALARINDA ISLAH<br />
10) KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMA DAVALARINDA HARÇ<br />
11) ISLAH DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ<br />
12) YEREL MAHKEME KARARI ÖRNEĞİ<br />
13) BİLİRKİŞİ RAPORU ÖRNEĞİ<br />
14) TAŞINMAZIN DEĞERİNİN NASIL BELİRLENECEĞİ<br />
15) KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMA DAVALARINDA VEKÂLET<br />
ÜCRETİ
KAMULAŞTIRMA KANUNU SİSTEMATİĞİ<br />
6306 Sayılı kanun 31.05.2012 tarihinde yürürlüğe girdi.<br />
2942 sayılı kanunun 15. maddesinin 1.fıkrasının birinci cümlesi ile<br />
aynı kanunun 8. maddesi değiştirilmiş yine aynı maddeye<br />
11.fıkradan sonra fıkra eklenmiştir.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
6459 (6. madde) 30.04.2013’de yürürlüğe girdi.<br />
2942 sayılı kanuna 10. maddeye 9.fıkra eklendi.<br />
6487 (21. madde) 11.06.2013 tarihinde yürürlüğe girdi.<br />
2942 sayılı kanunun 6. maddesi değiştirildi.<br />
6487 (22. madde) 11.06.2013 tarihinde yürürlüğe girdi.<br />
2942 sayılı kanuna geçici 7. madde eklendi.<br />
6495 (26. madde) 02.08.2013 tarihinde yürürlüğe girdi.<br />
2942 sayılı kanunun 22. maddesinde değişiklik yapıldı.<br />
6495 (27. madde) 02.08.2013 tarihinde yürürlüğe girdi.<br />
2942 sayılı kanunun 25. maddesine son fıkra eklendi.<br />
6495 (28. madde) 02.08.2013 tarihinde yürürlüğe girdi.<br />
2942 sayılı kanuna geçici 8. madde eklendi.<br />
6552 (99. madde) 11.09.2014 tarihinde yürürlüğe girdi.<br />
2942 sayılı kanunun 4. maddesine ekleme yapıldı.<br />
6552 (100. madde)11.09.2014 tarihinde yürürlüğe girdi.<br />
2942 sayılı kanunun 22 ve 23. maddesine ekleme yapıldı.<br />
6552 (101. madde) 11.09.2014 tarihinde yürürlüğe girdi.<br />
2942 sayılı kanuna geçici 9. madde eklendi. Bu gelişmeleri şema<br />
tize edersek aşağıdaki gibi bir tablo bizlere yardımcı olacaktır.
6<br />
KAMULAŞTIRMA VE KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMANIN MATEMATİĞİ
2942 SAYILI KAMULAŞTIRMA KANUNUNA İLİŞKİN ANAYASA<br />
MAHKEMESİ KARARLARI<br />
Anayasa Mahkemesinin 2002/79 esas,2003/29 karar sayı ve<br />
09.04.2003 tarih sayılı kararı ile 2942 sayılı kanunun 11. maddesinin<br />
(h) bendinde geçen “kamulaştırma tarihindeki” ibaresi iptal edildi.<br />
25.12.2003 tarihinde Resmi Gazetede yayımlandı.<br />
2002/23 esas,2003/24 karar sayı ve 11.04.2003 tarih sayılı kararı ile<br />
2942 sayılı kamulaştırma kanunun 38. maddesi iptal edildi.04.11.2003<br />
tarihinde resmi gazetede yayımlandı.<br />
Anayasa Mahkemesinin 2013/95 esas,2014/176 karar sayı ve<br />
13.11.2014 tarih sayılı kararı ile 6487 sayılı kanunun 22. maddesi ile<br />
konulan geçici 7. madde iptal edildi.
8<br />
KAMULAŞTIRMA VE KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMANIN MATEMATİĞİ<br />
KAMULAŞTIRMA KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI<br />
HAKKINDA KANUN<br />
Kanun No. Kabul Tarihi: 24.4.2001<br />
MADDE 1. – 4.11.1983 tarihli ve 2942 sayılı Kamulaştırma<br />
Kanununun 3 üncü maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.<br />
İdarelerce yeterli ödenek temin edilmeden kamulaştırma<br />
işlemlerine başlanılamaz.<br />
MADDE 2. – 2942 sayılı Kanunun 7 inci maddesinin üçüncü<br />
fıkrasının son cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.<br />
İdare tarafından, şerh tarihinden itibaren altı ay içinde 10 uncu<br />
maddeye göre kamulaştırma bedelinin tespitiyle idare adına tescili<br />
isteğinde bulunulduğuna dair mahkemeden alınacak belge tapu<br />
idaresine ibraz edilmediği takdirde, bu şerh tapu idaresince resen<br />
sicilden silinir.<br />
MADDE 3. – 2942 sayılı Kanunun 8 inci maddesi aşağıdaki<br />
şekilde değiştirilmiştir.<br />
Madde 8. – İdarelerin, bu Kanuna göre, tapuda kayıtlı olan<br />
taşınmaz mallar hakkında yapacağı kamulaştırmalarda satın alma<br />
usulünü öncelikle uygulamaları esastır.<br />
Kamulaştırma kararının alınmasından sonra kamulaştırmayı<br />
yapacak idare, bu Kanunun 11 inci maddesindeki esaslara göre ve<br />
konuyla ilgili uzman kişi, kurum veya kuruluşlardan da rapor alarak,<br />
gerektiğinde Sanayi ve Ticaret Odalarından ve mahallî emlak alım<br />
satım bürolarından alacağı bilgilerden de faydalanarak taşınmaz<br />
malın tahmini bedelini tespit etmek üzere kendi bünyesi içinden en<br />
az üç kişiden teşekkül eden bir veya birden fazla kıymet takdir<br />
komisyonunu görevlendirir.<br />
Ayrıca idare, tahmin edilen bedel üzerinden pazarlıkla satın<br />
alma ve trampa işlemlerini yürütmek ve sonuçlandırmak üzere kendi<br />
bünyesi içinden en az üç kişiden teşekkül eden bir veya birden fazla<br />
uzlaşma komisyonunu görevlendirir.<br />
İdare, kıymet takdir komisyonunca tespit edilen tahmini bedeli<br />
belirtmeksizin, kamulaştırılması kararlaştırılan taşınmaz mal, kaynak
KAMULAŞTIRMA VE KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMANIN MATEMATİĞİ 249<br />
uygulanması mülkiyet hakkına aykırı olsa da); ikinci ise kamulaştırma<br />
kanununun geçici 6. maddesinde yalnızca fiili el atmalardan söz<br />
edilmesine istinaden, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun hukuki el<br />
atmalara ilişkin kararı göz önüne alındığında geçici 6. maddenin<br />
hukuki el atmalarda uygulanıp uygulanmayacağı?<br />
BİZCE 6487 SAYILI TORBA YASA ANAYASAYA VE AVUKATLIK<br />
KANUNU VE KAZANILMIŞ HAKLARA AYKIRILIK TEŞKİL<br />
ETMEKTEDİR. Şöyle ki;<br />
6487 Sayılı Torba kanunu yürürlüğe girmeden önce Yerel<br />
Mahkemelerde kazanılmış davalarımız nispi harç ve nispi vekalet<br />
ücreti kararları ile bitmiş ve Yargıtay incelemesine geçmişti. Halen<br />
tüm dosyalar ki bazıları 8.ayını doldurmak üzere ARŞİVDE<br />
görünmektedir. Kimi dosyalar ise Yargıtay’dan ONANMASINA<br />
rağmen Karar düzeltmede uzunca bir süredir beklemektedir.<br />
Kamulaştırma davaları Basit Yargılama Usulü ile görülen davalar<br />
olmasına rağmen süreç çok büyük ölçüde aksamıştır. Vatandaşın<br />
gözünde hukuka güvenilirlik son derece zedelenmiştir. Kaldı ki halen<br />
kamulaştırma paralarına kavuşamamıştırlar. Tüm hukukçuların da<br />
bildiği üzere Dosyalardaki vekalet ücreti davanın açıldığı tarihteki<br />
hükümlere göre belirlenir.<br />
Bu bir kazanılmış haktır. Hukuk mahkemelerinde kararlar hiçbir<br />
şekilde geriye yürümez ve yürümemelidir. Ceza Mahkemelerinde<br />
bile geçmişe yürüme yalnızca Sanık lehine ise olabilmektedir.<br />
Çıkarılan Torba yasa ile kazanılmış haklar tamamen hiçe sayılmış, tek<br />
taraflı idarenin istekleri doğrultusunda hukukun temel ilkeleri açıkça<br />
çiğnenmiştir.<br />
BEDEL TESPİTİ olarak değerlendirilen Kamulaştırmasız El<br />
Atma Nedeniyle Tazminat davası en başta nitelendirme açısından<br />
açıkça yasalara aykırılık teşkil etmektedir. Şöyle ki; Bu davalar<br />
özünde alacak davası mahiyetindedir. Hukukun temel Mantığına<br />
göre vekalet ücreti kusurlu tarafa yüklenir. 6487 sayılı yasa ile<br />
davaların BEDEL TESPİTİ davası gibi nitelendirilmesi hükmü işin<br />
mantığına aykırıdır. Yasa çıktıktan sonra tarafımdan Açılan
250<br />
KAMULAŞTIRMA VE KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMANIN MATEMATİĞİ<br />
Kamulaştırmasız El Atma davalarının hiçbirini kalemlerde Bedel<br />
Tespiti mantığında açamadım, sistem buna uygun değil cevabı ile<br />
karşılaştım ve davalarımda harçları da nispi yatırmak durumunda<br />
kaldım ancak iş vekalet ücretine gelince yasa var avukat hanım<br />
maktu vermemiz lazım yanıtı ile aldığım kararları Yargıtay’a taşıdım.<br />
Kamulaştırmasız ele atma nedeniyle tazminat davası Haksız<br />
fiilden kaynaklanmaktadır. Vatandaşın yeri hukuka aykırı bir şekilde<br />
dava görülmeden kamulaştırılmıştır. Ve Yasanın getirdiği 6 aylık<br />
uzlaşma süresi içinde de Bedel Tespiti davası açılmamıştır.<br />
Dolayısı ile vatandaş davanın açılmasına sebebiyet vermemiştir.<br />
Burada idare tamamen hukuka aykırı bir şekilde taşınmazı kamu<br />
yararına kullanmıştır. Yeri kamulaştırma davası görülmeden<br />
kullanılan vatandaş kusurlu değildir. Dolayısı ile davanın<br />
açılmasında kusuru yoktur. Bu açıdan da ilgili Torba yasa hukuk<br />
mantığını tamamen yıkmaktadır.<br />
Eğer bu davalar BEDEL TESPİTİ olarak nitelendirilecekse o<br />
Zaman tam anlamı ile BEDEL TESPİTİ usullerine tabi olmalıdır.<br />
İdarenin açtığı Bedel Tespiti davalarında maktu vekalet ücreti her iki<br />
tarafa da hükmedilir. Çünkü burada hukuka uygun görülen bir<br />
kamulaştırma davası vardır. Tespit edilen Kamulaştırma bedeli de 15<br />
gün içinde yatırılmaktadır. Burada belirlenen kamulaştırma bedeli<br />
sürüncemede kalmaksızın dava devam ederken yatırılmaktadır.<br />
Bunlar yapılmayıp da sadece vekalet ücretine düzenleme getirilmesi<br />
tam anlamı ile bir kaostur. ve Pratikte birçok sorunu da beraberinde<br />
getirecektir.<br />
6487 sayılı Torba Yasa Anayasa Mahkemesine ve İnsan haklarına<br />
gidecek birçok davanın açılmasına sebebiyet vermektedir. Kamu<br />
yararı adı altında Devlet Vatandaşının hakkını tamamen yok<br />
saymaktadır. Şimdi davaları nasıl yorumlayacağımızı bilmeksizin<br />
Anayasa Mahkemesinin ve Hukuk Genel Kurulunun bu yasayı<br />
Hukukun genel ilkelerine uydurmasını bekliyoruz…<br />
Saygılarımla<br />
Av. Tuğba ÇAĞLAR KURT
Change language