mayis2016

Born to find out 

Çözüm Ortağınız 

Yoğunluk ve Konsantrasyon Ölçer 

Reometre | Viskozimetre | Yüksek 

Hassasiyette Termometre | Refraktometre 

Yüzey Karakterizasyonu | Polarimetre 

Nano Yapı Analizi | Mikrodalga ile Numune 

Hazırlama ve Sentez Cihazları 

Çeşitli Petrol Özellikleri Ölçümü | Tribometre 

Sertlik Ölçüm ve Çizik Test Cihazları 

Anton Paar ® Ölçüm Aletleri Ticaret Ltd. Şti. 

Küçükbakkalköy Mah. Elvan Sk. 

Pasific Plaza B Blok, No: 8 Kat: 3 

34750 Ataşehir, İstanbul, Türkiye 

Tel : +90 216 574 6665, Fax: +90 216 574 1230 

info.tr@anton-paar.com | www.anton-paar.com.tr

Laboratuvarınızda yüksek kalite 

- Dünya çapında! 

Titrasyon, pipetleme ve dagıtma 

işlemlerinde Hirschmann, laboratuvar 

çalışmalaranızı daha emniyetli, daha 

hızlı ve daha net sonuçlara ulaştırır. 

Hirschmann – Laboratuvarınızda yüksek kalite. 

Fırıncılık sektöründe yeniliklerin takipçisi değil öncüsü 

olun! Aromsa olarak fırıncılık sektöründe yenilikçi ve yaratıcı çözümler arayanların lezzet ortağı 

olarak hizmet veriyoruz. Makarna, pizza, kraker gibi tuzlu ürünlerde, kek, bisküvi, gofret, kurabiye gibi 

şekerli ve pişmeye hazır karışımlarda, ısıya dayanıklı aromalar, soslar ve baharatlar üretiyoruz. Reçete 

geliştirmekten, proses oluşturmaya kadar her türlü ihtiyacınızda, deneyimli teknik ekibimizle, yenilenen 

üretim hatlarınızla uyumlu, size özel ürün ve çözümlerle hizmetinizdeyiz. 

www.aromsa.com.tr 

Aromsa Besin Aroma ve Katkı Maddeleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. 

Gebze Organize Sanayi Bölgesi İhsan Dede Cad. 700. Sk. No: 704 41480 Gebze / Kocaeli T: (262) 326 11 11 F: (262) 751 03 66 E: aromsa@aromsa.com.tr 

ZAO Aromsa Chaplygina Str.20, Batiment No:7, 8th Floor, Moscow, Russia T/F: +74 95 544 55 48 T: +74 95 544 55 49 E: moscow.office@int.aromsa.com.tr 

Aromsa GmbH Rudolph Diesel Strasse 5, Industriegebiet Ost II D, 46446 Emmerich am Rhein, Germany T: +49 282 268 575 E: aromsa@aromsa.de 

OMNILAB Laboratuvar Malzemeleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi 

1201/1 Sk. No:2 Su Plaza K:3/306 

TR-35170 Mersinli, Izmir / Türkiye 

info@omnilab.com.tr · www.omnilab.com.tr 

Ürünler Türkiye stokları ve avantajlı fiyatları ile satışa sunulmaktadır. 

HACCP kriterlerine göre tasarlanan üretim hatlarında, ISO 22000:2005 standartlarında üretim yapılması kalitenin güvence altında tutulmasının yanısıra, 

ürünüde güvenli kılmaktadır. Gıda güvenilirliğine uygun, dünya standartlarında yüksek kaliteli aromalar üretmek en temel prensibimizdir.

ÖNSÖZ 

Ayşe DİNÇER 

Mayıs ayı baharın tüm güzellikleriyle geldi. Şehirleşme, 

inşaatlar, komunikasyon ağları, fabrikalar, iş-güç, toz 

duman hepsi ve daha fazlası doğayı doya doya yaşamamızı 

engelliyor. Saatlerce trafikte sıkışıp egzoz kokuları içinde 

zehirleniyoruz. Sağlıklı beslenip beslenmediğimiz, ne yiyip ne 

içeceğimiz, nasıl yaşayacağımız, iş durumlarımız, eş, dost, 

çoluk çocuk sorunlarımız, velhasıl gelecekle ilgili düşüncelerimiz 

her vesile ile bizde endişeli haller yaratıyor. Koşturmaktan, 

işlere yetişememekten şikayet ediyoruz. Vakit bulup çayırlara 

yayılamıyoruz, kuşları böcekleri izleyemiyoruz, gülleri çiçekleri koklayamıyoruz. 

Halbuki bahar... Hayat yeniden canlanıyor. Buradan nereye bağlayacağım merak 

ediyorsunuz değil mi? Yeni teknolojilere. Beni çok heyecanlandırıyor. M2M, 

makineden makineye bağlantılar, dronlar, yeni perakende sistemleri, bankacılık 

sistemleri, akıllı sistemlerin tümü. Yakın gelecekte Sanayi 4.0 ve Tarım 3.0 kavramları 

hayatımızın bir parçası olacak; internet ve teknolojik ağlar ile birbirine bağlanan aletler 

vasıtasıyla fiziksel ve mental olarak bugün yaptığımız birçok işi yapmayacağız. Evde 

tuz mu bitti. Hiç dert değil. Stok durumunuzu takip eden akıllı bağlantılar sayesinde 

tuzunuzun bittiği zaten çoktan perakende marketinize bildirilmiş ve belki de bir 

drone vasıtasıyla kapınıza gelmek üzeredir. Sizin işiniz sadece tuzu alıp dolaba 

koymak. Ama bence bunun için de rahatsız olmanıza gerek yok. Evdeki robotunuz 

sizin yerinize işlemi tamamlayacaktır. Ödeme mi? Çoktan hesabınızdan ödemesi 

alındı bile. Diğer yandan çalıştığınız işyerinde işlerin çoğu robotlar vasıtasıyla 

yapılacak. Belki de işleri robotlara ve akıllı sistemlere kaptırınca herkes yarı zamanlı 

çalışacacak. İşyeri kavramı ortadan kalkacak. İşyerine gidilmeyecek. Robotik 

makinelerle dolu ofisler olacak. Böylece insanlar kendine, çevresine, sağlığına 

daha fazla zaman ayıracak. Her mevsimi doya doya yaşayacak. Tatillerini 10-15 

güne sıkıştırmak zorunda kalmayacak. Hızlı yemek alışkanlıkları daha yavaş ve 

keyifli sofralarda son bulacak. Gerçi her güzelin bir kusuru bulunur derler. Bu kadar 

mutlu tabloda bu defa da iş bulma, para kazanma, tüm bu teknolojik gelişmelere 

ulaşabilme imkanlarını elde edebilme, uyum sağlama endişeleri gelişecek. Yine de 

yaşam dilimimde bu gelişmelerin bir kısmını görebilmeyi ümit ediyorum. 

4 Mayıs’ta Taksim Ritz Carlton Otelinde turnayemişi üreticisi Ocean Spray 

ile birlikte ‘İdrar Yolu Enfeksiyonları, Antibiyotik Direnci ve Olası Çözümler’ paneli 

düzenledik. Panelimize konuşmacı olarak katılan Prof. Dr. Barış Nuhoğlu, Prof. Dr. 

Recep Öztürk hocalarımıza, Ocean Spray firmasından Geoffrey Woolford’a, panel 

moderatörümüz Sedef İybar Hanım’a, katılımcılara ve panelin organizasyonunda tüm 

emeği geçenlere teşekkür ederim. 

Bir sonraki sayımızda buluşmak dileğiyle... 

Bilimsel Yayın Kurulu 

Başkan: Prof. Dr. Artemis KARAALİ 

Prof. Dr. Aziz Ekşi 

eksi@eng.ankara.edu.tr 

Prof. Dr. Candan Varlık 

candanvarlik@aydin.edu.tr 

Prof. Dr. Nevzat Artık 

artik@eng.ankara.edu.tr 

Prof. Dr. Beraat Özçelik 

ozcelik@itu.edu.tr 

Prof. Dr. Semih Ötleş 

semih.otles@ege.edu.tr 

Prof. Dr. Dursun Eşiyok 

dursun.esiyok@ege.edu.tr 

Doç. Dr. Gökhan Kavas 

gokhan.kavas@ege.edu.tr 

Prof. Dr. Ufuk Yücel 

ufuk.yucel@ege.edu.tr 

Prof. Dr. Osman Erkmen 

erkmen@gantep.edu.tr 

Prof. Dr. Dilek Heperkan 

heperkan@itu.edu.tr 

TEKNOLOJIK BEKLENTILER 

Prof. Dr. Y. Onur Devres 

onur@devres.net 

Doç. Dr. Okan Gaytancıoğlu 

ogaytancioglu@nku.edu.tr 

Prof. Dr. Ö. Utku ÇOPUR 

ucopur@uludag.edu.tr 

Prof. Dr. Feryal Karadeniz 

karadeni@eng.ankara.edu.tr 

Prof. Dr. Erdoğan Güneş 

egunes@agri.ankara.edu.tr 

Prof. Dr. Fatma Arık Çolakoğlu 

arik@comu.edu.tr 

Prof. Dr. Mustafa Koç 

mkoc@ryerson.ca 

Prof. Dr. K. Nazan Turhan 

nazan.turhan@izmirekonomi.edu.tr 

Doç. Dr. Ünal Rıza Yaman 

unalrizayaman@gmail.com 

Sivil Toplum Kuruluşları 

Necdet Buzbaş (Türkiye Gıda Sanayi İşverenleri Sendikası) gidaisverenleri@gmail.com 

Samim Saner (Gıda Güvenliği Derneği) ggd@ggd.org.tr 

Şemsi Kopuz (Türkiye Gıda ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu) semsi.kopuz@kopuz.com 

Dünya Gıda Dergisi’nde yayımlanan imzalı yazıların sorumluluğu yazı sahibine aittir 

Her hakkı saklıdır, kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz. 

Yıl: 21 Sayı: 2016/5 MAYIS 2016 

Kurucusu 

NEZİH DEMİRKENT 

•• 

İmtiyaz Sahibi 

DİDEM DEMİRKENT 

•• 

Yazıişleri Müdürü 

Kimya Yük. Müh. AYŞE DİNÇER 

ayse.dincer@dunya.com 

•• 

Editör 

ÖZLEM AS 

ozlem.as@dunya.com 

•• 

Haber Merkezi 

ÖZLEM EROL 

ozlem.erol@dunya.com 

•• 

Reklam Müdürü 

SEDA REÇBER 

seda.recber@dunya.com 

•• 

Görsel Yönetmen 

MEHMET EMRE DURMUŞ 

•• 

Abone ve Dağıtım Müdürü 

MECİT YILMAZ 

•• 

Yayın Türü: YAYGIN SÜRELİ 

Her ayın 15’inde yayımlanır 

DÜNYA SÜPER VEB OFSET A.Ş. 

“GLOBUS” DÜNYA BASINEVİ 

100. Yıl Mahallesi 34204 Bağcılar - İSTANBUL 

Tel: 0 212 440 28 62 - 63 - 64 - 65 

Santral Tel: 0 212 440 24 24 Faks: 0 212 355 84 26 

web site: www.dunyagida.com.tr 

e-posta: dunya.gida@dunya.com 

www.twitter.com/DunyaGida 

www.facebook.com/DunyaGidaDergi 

Ücretsiz Danışma Hattı 

0 800 219 20 24 • 0 800 219 20 25 

www.dunyastore.com 

•• 

Baskı Yeri 

İstanbul Basım Promosyon 

Basın Ekspres Yolu Cemal Ulusoy Cad. 

No:38/A 34620, Sefaköy-İstanbul 

info@istanbulprinting.com 

Tel: (0212) 603 26 20 

•• 

Dağıtım 

DÜNYA SÜPER VEB OFSET A.Ş. 

DÜNYA GIDA DERGİSİ 

Mayıs 2016 

9

12 

14 

44 54 83 

İçindekiler 

Yıl: 21 Sayı: 2016 / 5 - Mayıs 2016 - ISSN:1301-238X 

Gıda işlem-ileri teknolojiler 

12 Milli gelirin binde 6’sı ar-ge’ye 

14 Gıda sanayi ve dönüşüm 

17 Tek tıkla restoran seçimi ve rezervasyonu 

20 Nesnelerin interneti: M2M 

24 “Tüketici dijitalleşti perakende sektörü 

değişime ayak uydurdu” 

26 BASF, bitki korumada atak hazırlığında 

29 Gıda sektöründe fikirler yarışıyor 

30 SosyalMarka100 açıklandı 

32 Kromtech, 4 kıtada pazar liderliği hedefliyor 

38 Sous Vide tekniği ile pişirmek 

40 Hijyenik tasarım nasıl olmalı? 

Haber 

44 Turna yemişi idrar yolu enfeksiyonlarını azaltıyor 

Süt dosyası 

54 Su gibi süt içmiyoruz 

56 Damızlık süt sığırı yetiştiricilerine kredi kolaylığı 

58 Süt sektöründe Çin’e ihracat sevinci 

62 “Her yaşta süt tüketimi şart” 

63 Hayvansal üretimde sütün yeri 

Yaşama dair 

68 Kaygı yaşamımızın ayrılmaz parçası mı? 

Aktüel 

70 Sial World Tour 2016 jürisi dünya eğilimlerini belirledi 

Fuar 

79 Sial Paris, gıda sektörüne ilham verecek 

81 Fi Istanbul, 2017 rotasını ‘İnovasyon’ olarak belirledi 

Renklerin mucizesi 

83 Ahududu 

Bilimsel makale 

89 Endüstri 4.0: Gıda sektörü perspektifi 


Mayıs 2016 

10

söyleşi 

gıda işlem - ileri teknolojiler 

Milli gelirin binde 6’sı ar-ge’ye 

Dr. Banu Sezginer: 

Türkiye yılda yaklaşık 1,7 

milyar doları ar-ge için 

harcamaktadır. 

Özlem As 

ozlem.as@dunya.com 

Ar-ge kapsamında yapılan çalışmaların 

yeterli olmadığını belirten İnterfed Yönetim, 

Eğitim ve Finansal Danışmanlık Genel Müdürü 

Dr. Banu Sezginer, ar-ge tanımının 

netleşmesi ve bütün ülkeyi kapsayan bir 

inovasyon ve araştırma geliştirme kültürünün 

geliştirilmesinin gerekli olduğunu söyledi. 

Ülkelerin yıllık milli gelirlerinin yaklaşık 

yüzde 3’ünü, Türkiye’nin ise binde 6’sını arge 

çalışmalarına ayırdığını ifade eden Sezginer, 

“ABD yılda yaklaşık 350 milyar dolar, 

Almanya yılda yaklaşık 80 milyar dolar, 

İtalya yılda yaklaşık 50 milyar dolar, Türkiye 

ise yılda yaklaşık 1,7 milyar dolar ar-ge için 

harcamaktadır” diye konuştu. 

Dr. Banu Sezginer’le işletmelerin ar-ge 

karnesini konuştuk. 

Ar-Ge, teknolojik yenilikler 

firmalara ne gibi üstünlükler 

sağlamaktadır? 

Gıda sanayi firmalarının uluslararası 

alanda sürdürülebilir rekabet gücüne sahip 

olması anlamında ar-ge çalışmaları ön 

plana çıkıyor. Gıda sanayi firmalarının sürekli 

ve üstün bir rekabette faaliyette bulunabilmesi 

için, iç özellikle de dış ticarette 

ürünlerini pazarda tanıtabilmesine yönelik 

çalışmalar önem kazanmaktadır. Bu anlamda 

pazarda yer alacak yeni ürünlerin 

arttırılması ar-ge çalışmaları ile mümkün 

oluyor. Globalleşen dünyada her geçen 

gün ileri teknolojide kaliteli ürün veya hizmetlerin 

uygun fiyatlarla pazara sunulması 

gerekli. Bunlar sürdürülebilir olarak ancak 

ar-ge çalışmaları ile teknoloji üreterek sağlanabilir. 

Yurt içinde dahi ister istemez sadece 

yerli değil yabancı rakiplerle de rekabet 

zorunluluğu var. Geçici olmayan sürekli 

başarı ve yüksek ihracat için sadece dinamik 

ve yoğun çalışma, başarılı pazarlama 

yapabilmek adına yeterli değildir. Kaliteli 

ürünler üreterek marka olmak gerekir, bu 

da ancak ar-ge ile olanaklıdır. 

Türkiye’de ar-ge’ye ilgi ve 

kullanımı nasıl 

değerlendiriyorsunuz? 

Öncelikle ar-ge tanımının netleşmesi 

bu anlamda bütün ülkeyi kapsayan bir inovasyon 

ve araştırma geliştirme kültürünün 

geliştirilmesi gerekli. Özellikle son yıllarda 

ar-ge’ye verilen desteklerden dolayı işletmeler 

bu konuda daha bilinçli yol almaya 

başlamış durumdalar. Ancak yine de 

bu konuda yeterli bilinç yerleşmiş değil. 

Bu nedenle de ar-ge kapsamında yapılan 

çalışmalar henüz yeterli değil. Bu anlamda 

TÜBİTAK gerek üniversite gerekse işletmeler 

düzeyinde yapıcı destekleri kullanıma 

sunuyor. Ancak teknolojinin bugün 

ulaştığı düzey yüzler hatta binlerce kişilik 

projelerle ar-ge çalışmaları yapılmasını zorunlu 

kılmakta. Bir bütçesi, planlı stratejisi 

ve hedefi olan; disiplinli, sürekli kitlesel 

çalışma ve faaliyetlerle teknolojik gelişme 

sağlanabilir. Bu anlamda ar-ge çalışmaları 

çoğu noktada el yordamı ile yapılıyor. Şu anda en çok ar-ge 

çalışması teknoloji firmalarında gerçekleşmekle birlikte ülke 

ekonomisinin gelişmesi ve rekabet gücünün artması için birçok 

alanda ar-ge çalışmasının yapılması gerekmektedir. 

Ar-ge’ye ayrılan bütçe ne kadar? 

Bazı istatistiki veriler, ileri endüstri ülkeleri ile ülkemiz arasındaki 

çarpıcı gerçekleri gözler önüne seriyor. Bu ülkeler 

yıllık milli gelirlerinin yaklaşık yüzde 3’ünü, Türkiye ise binde 

6’sını ar-ge çalışmalarına ayırmaktadır. Buna göre; ABD yılda 

yaklaşık 350 milyar dolar, Almanya yılda yaklaşık 80 milyar 

dolar, İtalya yılda yaklaşık 50 milyar dolar, Türkiye ise yılda 

yaklaşık 1,7 milyar dolar ar-ge için harcamaktadır. Öte yandan 

70 milyon nüfuslu Türkiye’nin yaklaşık 65 milyar dolar, 

14 milyon nüfuslu İsveç’in 200 milyar dolar, 80 milyon nüfuslu 

Almanya’nın 900 milyar dolar ihracat yaptığı, 1950’lerde 

kişi başına GSYİH’sı 876 dolar olan Güney Kore’nin 2001 de 

19 bin 266 dolara; Yunanistan’ın 1950’lerdeki 1951 dolardan 

2001’de 18 bin 890 dolara; Tayland’ın 848 dolardan 6 

bin 575 dolara, Türkiye’nin ise aynı sürede 1300 dolardan 4 

bin dolara ulaştığını dikkate alırsak, alınacak daha çok yolumuz 

olduğu ortaya çıkar. 

Ar-Ge’de devletin girişimcilere ve firmalara 

verdiği destekler, hibeler nelerdir? 

Ar-ge çalışmalarında teşvikler ağırlıklı olarak KOSGEB 

ve TÜBİTAK tarafında yararlandırılıyor. Bu anlamda KOS- 

GEB kapsamında 300 bin lira hibeden, TÜBİTAK 1501 

kapsamında üst sınırı proje kapsamına göre değerlendirilen 

projeler olabiliyor. Ar-ge kapsamında alınan destekler daha 

sonra projenin genişletilmesi ve ar-ge kapsamındaki ürünün 

satışına yönelik olarak başka bir proje ile destek kapsamı genişletilerek 

devam edebiliyor. Bu anlamda alınan desteklerde 

insan kaynakları, hammadde, makine teçhizat programları, 

pazarlama ve tanıtım faaliyetleri gibi yapılan projenin kapsamına 

uygun destekler proje içerisinde yapılandırılabiliyor. 

Sizce destekler yeterli mi? 

Kanımca ar-ge konusundaki destekler rakamsal olarak 

yeterli olmakla birlikte alan olarak bu konu ile ilgili 

çalışmalar artırılabilir. Özellikle üretim alanında desteklenen 

kalemlerde genişlemeler yapılabilir. Proje dahilinde 

makine ekipman üretim projelerinde daha çok desteklenebilinir. 

Bu anlamda sektörel bir çalışma ile desteklenen 

projelerdeki destek kalemleri genişletilebilir. 

Hibe kullanımı konusunda 

ne gibi sıkıntılarla 

karşılaşılıyor? 

Öncelikle firmalar hibe kullanma aşamasında bazı 

prosedürlerle uğraşmak istemiyorlar. Bürokratik işlemler 

güncel hayat akışı içerisindeki süreçlerinde sıkıntı yaratacağını 

düşündükleri için başvuru yapmaktan kaçınıyorlar. 

Başvuru aşaması sonrasında sistematik ve düzenli çalışma 

sistemine uyarak projede yapılandırılan iş-zaman 

çizelgesine uymak konusunda da sıkıntılar yaşanıyor. Bu 

durum hibelerin onaylanmış olmasına rağmen ödeme 

noktasında sıkıntılar yaratıyor. Proje onaylanma süreci 

uzadığı takdirde firmalar bu konudaki desteği almaktan 

ve projeyi sürdürmekten vazgeçebiliyorlar. 

Genç girişimcilere hibe 

kullanımı konusunda 

neler önerirsiniz? 

Özellikle genç girişimcilere bu noktada çok güvendiğimi 

ve geleceği onların belirlemesine inancımı belirtmek 

isterim. Bu noktada fikirlerini geliştirmekten çekinmemeliler. 

Bu noktada üniversitelerin girişimcilik merkezleri ile 

devamlı irtibatta olmaları, projelerini geliştirmeleri açısından 

çok önemli. Teknolojik olarak yapacakları düşündükleri 

proje ile ilgili devamlı teknolojiyi ve yenilikleri takip etmeleri 

ve konularında farkındalık yaratmaları çok önemli. 



Mayıs 2016 Mayıs 2016 

12 

13


Gıda sanayi ve dönüşüm 

Orta ve büyük ölçekli şirketler özellikle dünya pazarlarında rekabet üstünlüğü kazanmak 

ve/veya mevcut üstünlüklerini devam ettirmek adına 4. Sanayi Devrimini benimseyip 

yeni döneme uyum sağlamaya çalışacaklardır. Diğerleri için ise bu olasılığın uzun vadeye 

yayılacağını varsayıyorum. Ancak büyüklüğü ve üretim ölçeği ne olursa olsun gıda sanayimiz 

için ortak fayda Tarım 3.0 olarak adlandırılan dönüşümün başarısı olacaktır. Zira gıda sanayi, 

tedarik kaynağı tarım sektörüyle iç içe gelişmektedir. 

Necdet Buzbaş 

Türkiye Gıda Sanayii İşverenleri Sendikası 

(TÜGİS) Yönetim Kurulu Başkanı 

tugis@tugis.org.tr 

Dünya Ekonomik Forumu (WEF), iş 

dünyasının 2020 yılında nasıl bir görünüme 

sahip olacağını belirlemek üzere 

yaptığı anket çalışmasına dayalı olarak 

hazırladığı raporu Ocak 2016’da 

yayımladı. 

Raporda, daha önce bağımsız biçimde 

ilerleyen yapay zeka, öğrenen 

makinalar, robotlar, nanoteknoloji, üç 

boyutlu yazıcılar, genetik ve biyoteknoloji 

gibi alanlardaki teknolojik ilerlemelerin 

artık birbirleriyle bağlantılı hale 

gelmekte olduğu ve bunlarla birlikte 

dikkate alınan sosyoekonomik, jeopolitik 

ve demografik değişimler etkisiyle 

4. Sanayi Devriminin (Sanayi 4.) eşiğine 

gelindiği vurgulanmaktadır. 

Bu yaklaşıma göre dünya tarihinde 

1’nci Sanayi Devrimi su ve buhar gücü 

ile üretim, 2’nci Sanayi Devrimi elektrik 

dönemi, 3’ncü Sanayi Devrimi de bilgisayarlaşma 

dönemini ifade ediyordu. 

4’ncü Sanayi Devriminden (Sanayi 4.) 

anlaşılan ise, fiziksel-dijital ve biyolojik 

dünyaların entegrasyonu. Bilimsel ve 

teknolojik alandaki gelişmeler ve yenilikler 

ile ana aktörü robotlar olan yeni 

bir döneme başlanacak. 

Yazılarını keyif ile okuduğum yemek 

yazarı Refika Bingül, Şubat ayı içindeki 

bir yazısında “ 4. Endüstri Devrimi ve 

Yemek!” başlığı ile gelecek dönemden 

beklentilerini bizimle paylaşıyor. Böyle 

iddialı bir konuyu gündemine alma cesareti 

nedeniyle kendisini kutluyorum. 

Kendisi yeni umutlarını “bu yeni dönemde 

tohumdan, kıyafete, dolmadan 

yiyeceğimiz tabağa, çatala kadar her 

şeyi 3D yazıcılardan basabilir olacağız… 

buzdolabı ile konuşan tarif (reçete 

düzenleyici) makineler isteklerimize 

göre mönüler yapabilecek” şeklinde 

özetliyor. Yazar öngördüğü sonuçlardan 

çok da emin olamadığından “sürçülisan 

edersek de affola” ifadesini ilave 

etmekten kaçınmıyor. 

Refika Bingül’ün içten beklentileri 

bir yana 4. Sanayi Devrimi geleceğin 

işlerini derinden etkileyecek temel dinamikler 

gündeme getirecektir. Bunları 

iki ana kategoride toplamak mümkün 

(% ağırlık sırasına göre); 

1) Sosyoekonomik açıdan: 

z İş niteliğinde değişme, esnek 

çalışma 

z Yükselen piyasalarda 

artan orta sınıf 

z İklim değişikliği ve doğal 

kaynaklar 




14 

15

söyleşi 


z Jeopolitik Kırılganlık 

z Tüketici Etiği ve mahremiyet 

z Uzun ömür, yaşlanan toplumlar 

z Yükselen piyasalarda genç nüfus 

z Kadınların ekonomik gücü 

z Hızlı Kentleşme 

2) Teknolojik açıdan: 

z Mobil İnternet, bulut teknolojisi 

z Büyük Veri, İşlem gücü 

z Yenilenebilir enerji tür ve 

teknolojileri 

z Nesnelerin interneti 

z İşbirliği ekonomisi 

z Robotlar, Otonom Ulaşım 

z Yapay Zeka 

z Üç boyutlu yazıcılar 

z Malzeme bilimi, biyoteknolojileri 

Sanayi 4.0 için Türkiye’de ne yapılıyor denilirse; 

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının 

yapay zeka, robotik teknolojiler, akıllı üretim sistemleri, 

nesnelerin interneti, büyükveri ve bulut 

bilişim gibi alanlardaki gelişmeleri takip ettiklerini, 

TÜSİAD’ın bu konuda çalışma grubu oluşturduğunu 

ve bir rapor yayımladığını, EBSO Ege Bölgesi 

Sanayi Odasının üyelerine yönelik bilgilendirme, 

Endüstriyel Otomasyon Sanayicileri Derneği 

(ENOSAD)’nın yine bu konuda çalışmalar yaptığını 

biliyoruz. 

360 milyon TL’lik bir büyüklüğe sahip gıda 

sektöründe Gıda Sanayi 64 bin 166 kurulu işletmeyle 

mal ve hizmet üretiyor. Gıda ve içecek 

sanayinde 585 bin 304 kişi istihdam ediliyor. Ancak 

bu kuruluşların yapısına baktığımızda yüzde 

87’si mikrokobi, yüzde 10’u küçük ölçekli kobi 

niteliğinde. Yani yüzde 87’sinde 10 kişiden, yüzde 

10’unda da 25 kişiden az çalışan var. Geriye 

kalan yüzde 3’lük grup ise kurumsallaşmış ve ortalama 

250-500 kişi çalıştıran işletmeler. 

Orta ve büyük ölçekli şirketler özellikle dünya 

pazarlarında rekabet üstünlüğü kazanmak ve/ 

veya mevcut üstünlüklerini devam ettirmek adına 

4. Sanayi Devrimini benimseyip yeni döneme 

uyum sağlamaya çalışacaklardır. Diğerleri için ise 

bu olasılığın uzun vadeye yayılacağını varsayıyorum. 

Ancak büyüklüğü ve üretim ölçeği ne olursa 

olsun gıda sanayimiz için ortak fayda Tarım 3.0 

olarak adlandırılan dönüşümün başarısı olacaktır. 

Zira gıda sanayi, tedarik kaynağı tarım sektörüyle 

iç içe gelişmektedir. 

İnsan gücüyle başlayan tarımsal üretim faaliyetleri 

(Tarım 1.0: geçimlik tarım, ağır el işi ) hayvan 

ve traktör gücüne geçişle büyük bir değişim 

(Tarım 2.0: Melezleme, mekanizasyon, gübre ve 

kimyasallar) geçirdi. Bu değişim son yıllarda bilgi 

teknolojilerinin gelişimiyle insana, hayvana, bitkiye 

ve çevreye duyarlı, kalite ve verimlilik faktörlerini 

ön planda tutan bir üretim dönemine doğru evrilmeye 

başladı. 

Günümüzde sürdürülen tarım, 2010 yılından 

itibaren yeni bir paradigmayla tanıştı. Tarım 3.0 

olarak adlandırılan bu yeni dönemle tarımsal üretimi 

de farklı bir aşama bekliyor. 

Geleceğin tarımı, teknolojinin ve biyolojinin 

sunduğu tüm olanaklardan sonuna kadar faydalanan 

daha sürdürülebilir ve karlı bir üretim modeli. 

Nicelikten çok niteliklerin önemli olduğu toprağın 

ve suyun daha etkili kullanılmasını sağlayan 

bu metot; doğru girdiler, düşük maliyet ve kaliteli 

ürün prensibini benimsiyor. 

Üreticiler açısından ise sadece iyi bir üretici 

olmak yanında iyi bir işletmeci olmak da söz 

konusu. 

Tarım 3.0’ün önceliklerinden biri toprağı koruyan, 

iklim değişiklerinin etkisini azaltan ve besin 

değeri yüksek ürünler üretmek. Temel amaç ise 

kontrol, elektronik, bilgisayar veri tabanıyla hesap 

bilgisini bir araya getiren sistemlerle etkinliğin 

arttırılması sayesinde kaynak israfının önüne geçmek, 

ürünün brüt getirisini arttırmak ve üretimden 

kaynaklanan çevre kirliliğini en aza indirmek. 

Sanayi 4.0 dönüşümü adına Bilim, Sanayi 

ve Teknoloji Bakanlığı’nın kendine görev alanı 

belirlemesi yanında Gıda, Tarım ve Hayvancılık 

Bakanlığı’nın da Tarım 3.0 dönüşümü için bir an 

önce harekete geçmesi, yapılanması ve rol alması 

fevkalade önem taşımaktadır. 

Dünya Pazarlarında Tarım Sektörüyle ilk beşte 

olmak, nicelikten çok nitelikte sağlanacak getirilerle 

çekici duruma getirilecek, uğraşanlarına refah 

sunabilecektir. 

Sürdürülebilir, kaliteli ve rekabetçi fiyatlarla ortaya 

çıkan hammaddeler gıda sanayinin gelişmesini 

besleyecektir. 

Özlem Erol 

ozlem.erol@dunya.com 

Tek tıkla restoran 

seçimi ve 

rezervasyonu 

Günümüzde en büyük rakibimiz zaman. Özellikle büyük 

şehrin koşuşturmasında yapılacak işler yetişilecek yerler hiç 

bitmiyor. Hal böyle olunca kişilerin kendine ayıracağı zaman 

daralıyor. Gideceğimiz yer için araştırma yapmak eşe dosta 

sormak, fiyat araştırması yapmak, rezervasyon yaptırmak 

daha dışarıya çıkmadan insanı yoruyor. Özellikle arkadaş 

gruplarında birinin üzerine yıktığımız bu zahmetli işi artık online 

olarak halledebiliyoruz. Gidilecek mekana daha önce 

gitmiş müşteri deneyimleri, lokasyon ve yer seçiminde bize 

yardımcı oluyor. Restoranların fiyat listelerine kolayca ulaşınca 

keyifli bir akşam yemeği ya da boğaza karşı bir sabah 

kahvaltısının ne kadara mal olabileceği hakkında evimizde 

bilgisayar başında fikir sahibi olmak mümkün. Gideceğimiz 

yere karar verdik. Sıra rezervasyonda; masa konumu, restoranın 

çalışma saatleri, telefonda başka kişilerle muhatap 

olma, oradan oraya aktarılma gibi sıkıntılar olmadan yine 

bilgisayarınızın başında bir çok restoran seçeneği arasında 

istediğiniz lokasyonda belirlediğiniz restorana kolayca rezervasyon 

yaptırabiliyorsunuz. 

Bu sayımızda online restoran rezervasyon sistemleri ve 

keşif rehberleri hakkında bir haber hazırladık. 

“Zomato sayesinde restoranda 

kötü sürprizlere son” 

Zomato; dışarıda yemek yiyen herkese, hem bütçelerine 

hem de damak tadlarına uygun restoranları görmelerini ve 

kolayca ulaşmalarını sağlıyor. İnsanların yemek tercihlerinde 

yol gösterici oluyor ve yeni tatlar keşfetmeleri için rehberlik 

ediyor. 

Zomato; Türkiye, Avustralya, Bahamalar, Brezilya, Kanada, 

Şili, Çek Cumhuriyeti, Hindistan, Endonezya, İrlanda, 

İtalya, Lübnan, Malezya, Yeni Zelanda, Filipinler, Polonya, 

Portekiz, Katar, Güney Afrika, İspanya, Sri Lanka, Birleşik 

Arap Emirlikleri ve Amerika Birleşik Devletleri’nde kullanılan 

restoran keşif rehberi. 

Zomato Türkiye Ülke Müdürü ve Global Büyümelerden 

Sorumlu Başkan Yardımcısı Oytun Çalapöver, Zomato’nun 

insanların hiçbir zaman kötü bir yemek deneyimi yaşamamasını 

kendine görev edinmiş olan ve 23 ülkede aktif olarak 

kullanılan dünyanın en kapsamlı restoran keşif rehberi olduğunu 

söylüyor. 

Türkiye’deki ana hedeflerini, “İşletmeler tarafındaki penetrasyonumuzu 

daha da arttırmak” olarak belirlediklerini 

ifade eden Çalapöver, “Bununla beraber yine 2016 senesinde, 

İstanbul dışındaki şehirlerin bazılarında operasyonel ve 

fiziksel varlığımızı da arttırıyor olacağız “dedi Çalapöver sözlerini 

şöyle sürdürdü: “Global açıdan bakıldığında, geçtiğimiz 

aylarda Malezya pazarına da girerek, bulunduğumuz ülke 

sayısını 23’e çıkarttık. Önümüzdeki yıl bu sayının çok daha 

fazla artmasını hedefliyoruz. Odak noktamız ise, çoğunlukla 

büyümekte olan pazarlar olacak. Ayrıca yine önümüzdeki 

beş ay içerisinde sekiz adet pazarda yerel karlılığa geçmek 

de hedeflerimiz arasında.” 

Sistem, bulunduğu şehirlerdeki tüm restoranları; adres, 

telefon, menü, fiyat bilgisi, iki kişilik ortalama hesap tutarı, 

mutfak türü ve en güncel kullanıcı yorumlarıyla beraber liste- 





16 

17

söyleşi 


Reztoran.com, anlaşmalı olduğu 

restoranlara dair içerisinde detay, görsel, 

menü, yorumlar yer alan ve restoleyerek 

tüm kullanıcılarına bu bilgileri sunuyor ve kullanıcıların 

restoranda beklenmedik kötü bir sürprizle 

karşılaşma ihtimalini ortadan kaldırıyor. 

Zomato, restoranlar ve kullanıcı arasındaki tarafsız 

bir köprü niteliğinde çalışıyor. Kullanıcıların gittikleri 

restoranları; lezzet, hizmet kalitesi ve ambiyans gibi 

konularda değerlendirmesi ve olumlu ya da olumsuz 

yorum yapması sayesinde restoranlar yaptıkları 

işi çok daha net bir şekilde değerlendirebilmeye ve 

geliştirmeye başladı. Zomato kullanıcılarının yüzde 

70’ini 24-35 yaş grubu oluşturuyor. 

“Online rezervasyonlarda 

konfor ve pratiklik ön planda” 

Quandoo, 2012 yılı sonunda kurulmuş bir 

online rezervasyon yönetim sistemi. Kuruluşundan 

bugüne 22 milyondan fazla rezervasyonlu 

müşteri, faaliyet gösterilen 16 ülkedeki 

15 bin’i aşkın anlaşmalı restorana yönlendirilmiş. 

Quandoo rezervasyon yönetim sistemi, 

işletmelerinin kapasite kullanımlarını optimize 

etmelerine ve Quandoo platformu üzerindeki 

kullanıcıların bu işletmeleri keşfedebilmelerine 

olanak sağlıyor. Quandoo, Philipp Magin, 

Ronny Lange, Sebastian Moser, Tim-Hendrik 

Meyer ve Daniel P. Glasner tarafından Berlin’de 

kurulan bu sistem, Mart 2015’te Recruit Holdings 

Co. Ltd. tarafından 219 Milyon dolar 

karşılığı satın alınmış. Şu anda tüm dünyada 

20 adet ofiste 350’yi aşkın çalışanı ile hizmet 

veren Quandoo’nun Türkiye ofisi ise 2013 sonunda 

açılmış. 

Quandoo Türkiye Ülke Müdürü Hazım Bumin, 

sistemi şöyle anlatıyor: “Uzun zamandır 

hepimiz otel rezervasyonu için online platformları 

kullanıyoruz. Quandoo, aynı hizmeti restoran 

özelinde veriyor ve kullanıcıları veri tabanındaki 

bin 500’ü aşkın restoran ile bir araya 

getiriyor. Restoranların boş masalarını doldurarak 

kapasite kullanımlarını artırmalarına destek 

olurken, kullanıcılar için ise yeni mekanlar keşfetme 

ve istedikleri restorana tek tuşla rezervasyon 

yapma konforunu sağlıyor. Ek olarak 

rezervasyon yaparken puan toplama ya da indirim 

kazanma imkanı da bulunuyor. Konfor ve 

pratiklik hemen öne çıkıyor. Durup düşündü- 

ğünüzde eve yemek siparişi verirken 

telefon etmek yerine online çözümlerden 

faydalanıyoruz; uçak bileti ya da 

otel rezervasyonu için de bir acente 

ile en son ne zaman görüştüğümüzü 

çoğumuz hatırlamıyoruz bile. 

Quandoo, restoranın çalışma saatlerine, 

açılmayan telefonlara takılmadan, 

restoran yetkililerine kendinizi 

anlatmak zorunda kalmadan rezervasyonunuzu 

hızlıca gerçekleştirebileceğiniz 

bir platform olarak ortaya 

çıkıyor. 7 gün 24 saat boyunca tek 

tıkla yapabileceğiniz rezervasyon sonucunda 

herhangi bir ücret ödemeniz 

de gerekmiyor.” 

Türkiye’de online rezervasyon kültürünün 

henüz oturmadığını söyleyen Bumin, 

“Ülkemizin teknolojik yeniliklere ne 

kadar hızlı uyum sağladığı akıllı telefon 

penetrasyonu ya da sosyal medya kullanım 

oranlarında hemen kendini gösteriyor. 

Aynı şekilde online yemek siparişi konusundaki 

düzeyimizin ne kadar yüksek 

olduğunu da biliyoruz. Bu bağlamda 2 

yıl içinde rezervasyonların büyük çoğunluğunun 

online olarak gerçekleşeceğini 

çok net bir şekilde ifade edebiliriz. Bu 

sistemin ilk ortaya çıktığı ABD, İngiltere 

gibi pazarlardaki durum da bunu gösteriyor. 

Artan rezervasyon eğilimi ile şu anda 

rezervasyon yapılmayan noktalara da rezervasyon 

yapılması gündeme gelecek. 

Sistemin yaygınlaşmaya başlaması ile 

birlikte restoranlar rezervasyon takibi için 

şu anda kullandıkları ajandaları bir kenara 

bırakıp bu sistemleri kullanmaya başlayacaklar. 

Bu sayede belki de ilk defa sayılı 

müdavimleri dışında müşteri datasına sahip 

olma ve bununla değer yaratma şansını 

yakalayacaklar” diye konuştu. 

“Online rezervasyon 

alışkanlıkları artıyor” 

Irmak Dönmez 

Hazım Bumin 

Oytun Çalapöver 

ranlara sağladığı yazılım altyapısı sayesinde 

anlık doluluğu göstererek online 

rezervasyon yapılmasına olanak sağlayan 

internet sitesi ve mobil uygulaması. 

Reztoran.com’un restoranlara sağladığı 

yazılım altyapısı sayesinde, rezervasyonların 

gerçek zamanlı olması ve 

anında onay alınabilmesi konularında 

avantajlar sağlıyor. 

Reztoran.com Kurucu Ortağı Irmak 

Dönmez sistemi; ““Bu akşam 

nerede yer var?” sorusuna cevap verebilen 

tek firmayız diyebilirim” diyerek 

özetliyor. Dönmez, “Sistem sayesinde, 

restoranlardaki doluluk konusunda 

alternatif filtreleme yapılıyor, müşterinin 

dilediği masadan özel isteklerine 

kadar hepsi özel bir titizlikle sağlanıyor. 

Rezervasyon yapan müşterilerimiz 

restoranlarımızda ayrıcalıklı olarak 

ağırlanıyor. Anlaşmalı restoran sayımız 

bugün itibari ile 450’nin üzerinde, her 

geçen gün yeni restoranlarla anlaşmaya 

devam ediyoruz. Burada müşterilerimizin 

fikirlerini alarak ilerlemeyi 

tercih ediyoruz. Üyelerimizin sitemizde 

görmek istediği restoranlara öncelik 

veriyoruz” diye konuştu. 

Günden güne Türkiye’de online 

rezervasyon alışkanlıklarının artmaya 

devam ettiğini ifade eden Irmak 

Dönmez, “Reztoran.com’u ilk kurduğumuzda 

ayda 20-30 rezervasyon 

alıyorduk. Şu anda ayda 8 binin üzerinde 

rezervasyon alıyoruz. Kısacası 

insanların hayatını kolaylaştıran, kimseyle 

muhatap olmak zorunda bırakmayan 

bir hizmet olduğu için, kullanan 

kimse vazgeçemiyor. Mayıs ayı itibari 

ile İzmir-Çeşme-Bodrum restoranları 

sistemimize ekleniyor. Bunun dışında 

Bookatable ile iş ortaklığımız sayesinde 

Bookatable’ın dünyadaki anlaşmalı 

olduğu tüm Avrupa’daki restoranlarına 

yine anında onaylı şekilde rezervasyon 

alabiliyoruz. Dolayısıyla yurt dışına 

seyahat etmek isteyen herkesi de adresliyoruz” 

diye konuştu. 




18 

19

gıda iletişimi 


Nesnelerin interneti: M2M 

Derya Nil Budak 

deryanilbudak@gmail.com 

Akıllı sensörler artık yalnızca buzdolabımızdakilerden 

ibaret değil; gıdalarımızın 

kendisi de akıllı. Çünkü akıllı sensörler 

artık yalnızca enerji tasarrufu için 

kullanılmıyor; çevrimiçi sığır yetiştiriciliğinden 

arıların korunmasına kadar tarım 

ve hayvancılık faaliyetlerindeki üretim 

süreçlerinde kullanımı hızla artan bu sistem 

aynı zamanda gıdaların korunması 

için de oldukça etkili bir teknoloji. Ve 

dahası artık dünya hiç olmadığı kadar 

birbirine bağlı. İnanmak güç olmasa da 

teknoloji her geçen gün bizi biraz daha 

şaşırtmaya devam ediyor. Sonunun nereye 

varacağını öngördüğümüzü sandığımız 

hatta bu uğurda projeksiyonlar 

yaptığımız ancak her nasılsa bir türlü 

ayak uyduramadığımız veya kestiremediğimiz 

türlü gelişmelere sahne olan bu 

bilim dalı, rekabetin hem sebebi hem de 

sonucu olarak adeta karşımıza dikildi. 

Günümüzde teknoloji yalnızca insanoğlunu 

birbirine bağlayan, insanlar 

arasındaki iletişimi ve etkileşimi azami 

düzeyde mümkün kılan bir bilim olmasının 

çok daha ötesinde. Makineler 

ve aygıtlar da artık teknoloji ile küresel 

düzeyde birbirlerine bağlı. Malumunuz, 

bugüne kadar hep etkileşim ve iletişimin 

sebebi faaliyeti olan insanoğlundan söz 

ettik. Ancak içinde bulunduğumuz dijital 

çağın son dalgasında artık nesneler 

de birbirine bağlı. Nesneler arasındaki 

bu iletişim ve etkileşim biçimi ise ismiyle 

müsemma; Nesnelerin İnterneti (IoT) ya 

da bir diğer bir deyişle makineler arası 

iletişim (M2M). 

Peki, ama nedir bu nesnelerin 

interneti? Makineler arası iletişim 

neye yarar? Eviniz, arabanız, buzdolabınız, 

saatiniz, kombiniz hatta 

kahve makineniz gibi günlük hayatta 

kullandığınız etrafınızı saran 

yüzlerce fiziki objenin, internete bağlı 

olmasını sağlayan bir teknoloji. Böylece 

objeler, insanoğlundan bağımsız olarak 

internet üzerinden iletişim kurabilir ve 

bilgi paylaşabilir. Kısaca özetlemek gerekirse, 

akıllı varlıklar yaratan bir dizi teknoloji 

olarak da ifade edebiliriz. Bir iletişim 

modeli üzerinden anlatmak gerekir 

ise gönderici yani sensörler ve diğer 

elektronik cihazlar işlevlerine bağlı 

olarak hız veya sıcaklık gibi veri toplarlar. 

Topladıkları veriyi ise diğer bir 

deyişle mesajı alıcıya yani uzaktaki 

bir sunucuya/makineye kablosuz 

iletirler. Buna karşılık alıcı 

durumdaki sunucu/makine 

gönderici makineye bir eylemde 

bulunması için geribildirim 

yani komut gönderirler. İleri 

teknolojinin imkânları ile gelişen 

makinelerin arasındaki 

iletişim yani orijinal adı ile 

machine to machine (M2M) olarak 

ifade edebileceğimiz, Türkçe karşılığı 

“Nesnelerin İnterneti” olarak 

çevrilen “Internet of Things” ilk 

defa 1999 yılında Kevin Ashton’ın 

tüketici ürünleri sektöründeki 

dünyaca ünlü bir şirket için hazırladığı 

bir sunumun başlığında kullanılmış. 

Öne sürdüğü bu kavramın yerli 

yersiz çok sık dile getirildiğini belirten 

Ashton, isim babası olduğu bu tabiri 

RFID Journal’da şu şekilde ifade 

etmekte: “Günümüzde bilgisayarlar 

ve dolayısıyla internet bilgi için neredeyse 

tamamen insanoğluna bağımlı. 

İnsanoğlu tarafından oluşturulan veri 

internetin geleneksel diyagramlarını, 

sunucularını, yönlendiricilerini ve 

benzeri şeyleri içerir. Ancak hepsi en 

çok sayıdaki ve en önemli yönlendirici 

olanı dışarıda bırakır, yani insanoğlunu. 

Sorun, insanların zaman, dikkat ve doğruluğunun 

sınırları olmasında ve bu da 

gerçek dünyadaki şeylerin verilerini toplamak 

için hiç de iyi değil. Bizler, fiziksel 

bir yapıdayız aynı şekilde çevremiz de 

öyle. Hatta ekonomimiz, toplumumuz 

ve yaşamın devamı fikirlerden veya bil- 




20 

21

gıda iletişimi 

haber 


gi üzerinden değil, nesne üzerinden mümkündür. İkilleri (bitleri) yiyemezsiniz 

ya da onları ısınmak için yakamazsınız. Fikirler ve bilgi önemlidir ancak 

nesneler çok daha fazla önemlidir. Ayrıca günümüz bilgi teknolojileri insanoğlu 

tarafından sağlanan veriye oldukça bağımlı, bilgisayarlar da nesneler 

ile değil fikirler ile ilgili bilgi sahibidir. Eğer bizim, herhangi bir yardımımız 

olmadan topladığı veriyi kullanan ve nesneler hakkında her şeyi bilen bir 

bilgisayarımız olsaydı her şeyi takip edebilir, hesaplayabilir ve hatta atıkları, 

maliyetleri ve kayıpları büyük ölçüde azaltabilirdik. Hatta nesnelerin tamir 

edilmesi veya değiştirilmesi gerektiğini bilebilir veya taze, bayat olduğu hatırlatılabilirdi. 

Bilgisayarları kendi imkânları ile bilgi toplar hale gelmelerine izin 

vermeliyiz böylece dünyayı tüm ihtişamı ile kendileri görüp, duyup, koklayabilirler. 

RFID (radyo frekansı tanımlama) ve sensör teknolojisi, bilgisayarlara 

herhangi bir sınırlama ve insan odaklı veri girişi olmadan gözlem, tanımlama 

ve anlamaya olanak veriyor. İnternetin olduğu gibi ‘Nesnelerin İnterneti’ de 

dünyayı değiştirme potansiyeline sahip hatta belki daha da fazla.” 

Gündelik hayatın içerisinde belki de hiç fark etmeden deneyimlediğimiz 

hayatımızı kolaylaştıran bu makineler arası iletişim teknolojisi, şüphesiz 

dünyamız için olduğu kadar sektörler için de daha verimli. Özellikle gıda 

sektöründe hali hazırda kullanılan bu akıllı sistemler sayesinde doğal kaynakların 

efektif kullanımını sağlayan, hayvan refahını artıran, üretim maliyetlerini 

düşüren yazılımlar, donanımlar veya tüketim tercihlerinin bilinmesini 

kolaylaştıran algılayıcılar ve tarayıcılar gibi teknikler oldukça dikkat çekici. 

Ayrıca bir diğer dikkat çekici nokta, Beecham Research araştırma şirketi 

tarafından ortaya konan raporun sonuçlarında 

yer verilmiş. Şirket, konuyla ilgili 

bir raporunda makineler arası iletişimin 

diğer bir deyişle nesnelerin interneti teknolojisinin 

kullanımı ile 2050 yılına kadar 

gıda üretiminde yüzde 70 oranında artış 

sağlanmasının mümkün olduğunu tahmin 

ettiklerini belirtmekte. 

Velhasıl, Kevin Ashton’un da belirttiği 

üzere şüphesiz “Gerçek dünyada, nesneler 

fikirlerden daha önemlidir.” Bu bağlamda 

Nesnelerin İnternet’inin yükselişi 

çalışmaları tüm hızıyla süredursun; teknolojik 

gelişmeler karşısında dijital dönüşüm 

gerçeğini göz ardı edenler için ortada çok 

acı bir gerçek var. Fark yaratmak isteyen 

her ileri görüşlü işletme açısından ise makineler 

arası iletişimi mümkün kılan, akıllı 

varlıkları öne süren, rekabette çağ atlatan, 

bilgi ve veriye dayalı tüm önemli sorunları 

çözebilen bir teknoloji dijital dönüşümün 

esası olacaktır. 

Bir sonraki sayıda görüşmek dileğiyle. 

BENEO yelpazesi Remypure 

ile genişliyor 

Beneo, Fi Istanbul Gıda Bileşenleri Fuarı’nda bu 

yıl, dünya çapında doğal ve temiz etiket statüsüne 

layık görülen, yüksek performanslı ilk pirinç nişastası 

Remypure’u tanıttı. 

Beneo Güney Avrupa, Orta Doğu ve Afrika Bölge 

Satış Müdürü Miren Iturbe, bir fonksiyonel gıda 

bileşeni olan Remypure’nin üreticilerin, artan temiz 

etiketli ve doğal ürün taleplerine cevap verebilecek 

ürünler yaratmalarına yardımcı olacağını söyledi. 

Iturbe, “2013’te BENEO tarafından yapılan 

araştırma gösteriyor ki; Avrupa’da tüketicilerin yüzde 

71’i doğal ürünlerin daha iyi olduğunu düşünüyor. 

Temiz etiket ve doğal beyanlar, gıda ürünlerinin 

üretiminden daha önemli hale geliyor. İşte bu yüksek 

performanslı pirinç nişastası, dünya genelinde, 

özellikle zorlu üretim koşulları gerektiren süreçlerde 

doğal ve temiz etiketli içerikler üretmelerini sağlayacak. 

Fonksiyonel doğal pirinç nişastası BENEO 

Remypure, işlem sırasında yüksek stabilite gösterir 

ve kullanımı, düşük pH, yüksek ısı ve yüksek kayma 

gibi zorlu üretim koşullarında oldukça verimlidir. 

Özellikle, hassas koşullarda üretilen soslar, kavanoz 

bebek mamaları, sütlü tatlılar ve meyvelerde 

kullanıma uygundur. Remypure’un tamamen doğal 

yeni termal üretim süreci sayesinde BENEO’nun 

fonksiyonel doğal pirinç nişastası, hiçbir kimyasal 

madde kullanmadan, kimyasal değişime uğramış 

gıda nişastalarına yakın performans seviyelerine 

ulaşabiliyor. Remypure, saf bir tada sahiptir. Ürünlerin 

raf ömrü stabilitesini arttırıyor ve doku kalitesini 

yükseltiyor. Bu yeni ürün sayesinde, gıda üreticileri, 

kıvam artırımında hassas ve zorlu üretim koşullarına 

uygun, çok yönlü ve temiz etiketli pirinç nişastasına 

ulaşabiliyor” diye konuştu. 

Bileşik Büyüme Oranı, sırasıyla yüzde 20 ve yüzde 

10 olarak belirtildi. (Euromonitor International 

2016) Dünya Sağlık Örgütü (WHO) kadar Türk 

devletinin de, yiyecek ve içecek üreticilerinin, besin 

değerine dikkat ederek, daha az şeker, yağ ve 

kalorili ürünler kullanmasına teşvik ettiğini söyleyebiliriz. 

Bir yandan da tüketiciler ‘iyi karbonhidrat’ 

adı verilen, diyet lifi, tam tahıl ve yavaş salınımlı 

karbonhidratlara yöneliyorlar. Sonuç olarak 

üreticiler de, tadı ve dokuyu koruyarak daha iyi 

besin profilleri sunan akıllı çözümlere yöneliyor. 

Özellikle, sağlıklı çocuk ürünleri pazarında gelecek 

yıllarda ciddi bir artış olacağını düşünüyoruz. 

Günümüz pazar değerleri, daha şimdiden sağlıklı 

gıda ürünleri pazarında olumlu gelişmeler yaşandığını 

gösteriyor: Euromonitor International 

2016’ya göre, 2013-2015 yılları arasında, sağlıklı 

yiyecek ve içecek ürünleri pazarında Yıllık Bileşik 

Büyüme Oranı’nda yüzde 11’lik (TRYmn) bir artış 

oldu. Daha az şeker, yağ ve yüksek lif oranı gibi 

kategoriler daha detaylı olarak incelendiğinde, 

yağı azaltılmış yiyeceklerde yüzde 15, şekeri azaltılmış 

yiyeceklerde yüzde 8 ve şekeri azaltılmış 

içeceklerde yüzde 7.6 gibi oranlar gözlemleniyor. 

2013 - 2015 yılları arasında, doğal sağlıklı lifli gıda 

ürünlerinde, Yıllık Bileşik Büyüme Oranı’nda yüzde 

33 civarında (TRYmn) bir artış gözlemleniyor.” 


Sağlıklı ürün pazarı yüzde 11 büyüdü 

Türkiye’de daha sağlıklı ürünlerin geleceğinin 

oldukça parlak olduğunu belirten Miren Iturbe 

sözlerine şöyle devam etti: “2013-15 yılları arasında, 

daha sağlıklı yiyecek ve içecekler için Yıllık 

Miren Iturbe 




22 

23

söyleşi 


“Tüketici dijitalleşti 

perakende sektörü değişime 

ayak uydurdu” 

Özlem Erol 

Dünya değişiyor, hızımız gitgide artıyor. Hız ön plana çıkınca 

alışveriş alışkanlıklarımız da değişti. Perakende sektörü 

baş döndüren bir hızla dijital dönüşümün içindeki yerini aldı. 

Türkiye’de e-ticaret sektörünün her yıl ortalama yüzde 30 

büyüme kaydettiğini belirten Positive A Digital Approach Kurucu 

Ortağı Caner Istı, bu büyüme hızının dünya ortalamasının 

epey üzerinde olduğunu ancak kat etmemiz gereken 

daha çok yol olduğunun altını çiziyor. 

Perakende sektörü nasıl bir 

dönüşüm içinde? 

Giderek dijitalleşen dünyanın etkilediği temel sektörlerden 

birisi de kuşkusuz perakende. Ancak perakendedeki di- 

Caner Istı 

jital dönüşümünün sebebi, diğer sektörlere nazaran, olağan 

teknolojik gelişim değil aksine müşteriden gelen talep. Geçmişten 

bugüne perakende sektöründeki değişimi tetikleyen, 

tüketicilerin ihtiyaç ve beklentileri oldu. Dijitalleşen tüketicinin 

beklentilerini karşılamaya çalışan sektör, kaçınılmaz olarak 

da dijital dönüşüm sürecine adım attı. 

Perakende sektörünün internet üzerinden satış 

ciroları ne durumda? En fazla hangi perakende 

kanalında dijital kanal üzerinden satış yapılıyor? 

Toplam perakende sektörünün 90 milyar TL civarında 

ciro yaptığı tahmin ediliyor. Toplam perakendenin yüzde 

1,3’ünün internet üzerinden gerçekleştiği ve bunun yıl içerisinde 

yüzde 2 seviyesine geleceğinin öngörüldüğünü hesaplarsak, 

ortaya 1,17 milyar TL ile 1,80 milyar TL arasında 

bir sonuç çıkıyor. Genel perakende sektörüne baktığımızda 

açık ara farkla en çok satışı yapan kanal süpermarketler. Ancak 

e-ticarette durum değişiyor, en yüksek cirolar son kullanıcı 

elektroniği ve moda sektöründe görülüyor. Bu durumun 

en büyük sebepleri arasında teknoloji sektörünün çok daha 

erken bir zamanda e-ticarete başlamasını, moda sektörünün 

de private shopping siteleri aracılığı ile internette kendini 

kabul ettirmesini söyleyebiliriz. Ancak madalyonun diğer bir 

yüzü de, Türkiye’nin perakende hacminin 42,6 milyar TL’lik 

kısmını oluşturan 17 süpermarketin 13’ünün e-ticaret sitesi 

bulunmaması. Yeni bir e-ticaret girişiminin en büyük zorluğu 

olan operasyon & lojistik yatırımını hali hazırda yapmış olan 

süpermarket perakendecilerinin e-ticarette artık yerlerini almaları 

gerekiyor. 

Kredi kartının internet alışverişinde kullanımı 

hala tutucu olunan konular arasında 

mı yer alıyor? 

Son yıllarda bu konuda tüketici nezdinde bir rahatlama 

olduğunu görüyoruz. Çift basamaklı güvenlik önlemleri, sanal 

kart uygulamaları, kapıda ödeme seçenekleri gibi alternatifler, 

tüketicileri daha güvenli bir şekilde internet üzerinden 

alışveriş yapmaya teşvik ediyor. Artık kullanıcıların gözünde 

internet üzerinden alışveriş için kredi kartı güvenliği bir engel 

olmaktan çıktı diyebiliriz. Burada “güvenlik” gibi teknik bir 

engelden öte daha çok “güvenirlikten” yani duygusal engelden 

bahsetmek daha doğru olacaktır. Bunun için de çoğu 

e-ticaret sitesinin, pozitif kullanıcı deneyimi yaratmaya odaklı 

yaklaşım geliştirdiğini, ara yüzlerini ve süreçlerini de buna uygun 

olarak yeninden tasarladığını görüyoruz. 

Türkiye e-ticaret alanında dünya geneliyle 

karşılaştırıldığında hangi konumda? 

Türkiye’de e-ticaret sektörü her yıl ortalama yüzde 

30 büyüme kaydediyor. Bu büyüme hızı dünya ortalamasının 

epey üzerinde. Ancak kat etmemiz gereken 

daha çok yol var. Örneğin e-perakendenin genel perakende 

sektörü içerisindeki oranı ülkemizde yüzde 

1,3 seviyesinde iken, gelişmekte olan ülkelerde bu 

oran yüzde 5’e, dünya ortalaması yüzde 7’ye gelmiş 

durumda. Örneğin İngiltere’de aynı oran yüzde 

11. Türkiye’nin en büyük 100 perakende markasının 

35’inin e-ticaret sitesi bile yok. İlk 10’a baktığımızda 

ise yarısının e-ticaret sitesi olmadığını görüyoruz. Kayıtlı 

kredi kartlarının ise yüzde 60’ının hiç internet üzerinde 

kullanılmadığı da bilinen bir gerçek. Bu bakımdan 

dünya ortalamasını yakalayamadığımızı söyleyebiliriz. 

Türkiye’deki toplam internet kullanıcılarının üçte biri, 

yılda dört kere internetten alışveriş yapıyor ve ortalama 

sepet tutarları 200 TL olarak belirleniyor. Tüm bu 

veriler gösteriyor ki, daha yapılacak çok şey, atılacak 

çok adım var. Türkiye çok genç bir nüfus ve yeni neslin 

yüksek teknoloji adaptasyonu ile arayı çok hızlı kapatıyoruz. 

Özellikle mobil teknolojilerin Türkiye’de revaçta 

olması, tüketicinin daha çok dijitalleşme talebi ve 

omni-channel’a yöneliş, e-ticaretin en büyük itici güçlerinden 

olan perakende sektörünü olumlu anlamda 

etkileyecektir. Bu yüzden Türkiye’nin, e-ticaret alanına 

dünya genelinde en büyük fırsatları barındıran ülkelerden 

biri olduğunu söyleyebiliriz. 

Türkiye perakende sektörünün dijital 

dönüşümünün nasıl seyredeceğini 

öngörüyorsunuz? 

Omni-channel çözümler sayesinde dijital dönüşüm gerçekleşecek. 

Eskiden var olan her dijital kanalı ayrı ayrı yönetme 

yaklaşımı olan çoklu kanal çözümleri artık terk ediliyor. 

Bu dönüşüm de yine tüketici talebi ve beklentileri ile 

oluşuyor. Tüketiciler, her ne kanalda olursa olsun, ister cep 

telefonu, ister bilgisayar, isterse fiziksel mağaza, aynı şekilde 

hizmet almak istiyor ve alışveriş deneyimlerinin farklılık göstermesini 

istemiyor. Omni-channel, iyi kurgulandığı için bunu 

tam anlamı ile eksiksiz bir şekilde sağlayabiliyor. Bu yaklaşımı 

Positive A Digital Approach olarak biz çok önceden beridir 

destekliyoruz ve çözümler geliştiriyoruz. Gerekli yatırım 

ve düzenlemeler yapıldıktan sonra omni-channel çözümler 

hem müşteri memnuniyetini artırıyor, hem de markanın fiziksel 

ve dijital dünyalardaki varlığını daha etkili bir şekilde 

yönetmesini sağlıyor. 

Omni-channel kavramından söz eder misiniz? 

Sektörde yoğun olarak konuşulmaya başlanan omnichannel 

kavramının aslında çoklu kanal satış (multi-channel) 

kavramı ile karıştırıldığını görüyoruz. 

Çoklu kanallarda firmalar her bir platformlarının (fiziksel 

mağaza, web, e-posta, telefon, mobil vb.) performanslarını 

birbirinden bağımsız olarak en üst düzeye çıkartmaya çalışıyorlar. 

Firmalar, iş süreçlerini bir olimpik havuzdaki kulvarlar 

gibi bölüyor, her birinin kendine ait yapılanması ve ciro hedefleri 

oluyor. Çoklu kanal yapılanmanın sonucu ise, kanallar 

arasında rekabet doğması. Bahsedilen rekabet bazen iyi sonuçlar 

verse de, uzun vadede işletmenin toplam başarısının 

önündeki en büyük engel olabiliyor. 

Omni-channel, sadece firmanın ciro hedeflerini ve/veya 

stok durumunu değil, müşterilerini stratejinin ortasına yerleştiriyor. 

Firmalar çoklu kanallarda olduğu gibi müşterilerine 

ulaştıkları platformları birbirinden bağımsız yönetmiyor. Tüm 

kanallar firmanın stratejisi doğrultusunda birbirine bağlanarak 

yönetiliyor. Markanın müşteriye dokunduğu tüm platformlarındaki 

deneyimlerini birleştirmek ve onlara kanallar 

arasında boşluk olmayan bir alışveriş süreci sunuluyor. 

Omni-channel çözümler, perakende firmaları için yeni 

pazarlama fırsatları, tasarruf imkanları, dönüşüm artışı ve 

müşteri memnuniyeti sağlıyor. Firmalar yeni nesil perakende 

çözümü olan Omni-channel’ın sunduğu fırsatları ve getirileri 

değerlendirince, yakın zamanda geliştirme planlarının ilk sıralarına 

çok etkili bir yatırım olarak yerleştirecekler. 




24 

25

söyleşi 


BASF, bitki korumada 

atak hazırlığında 

Özlem As 

BASF Türk Bitki Koruma Ülke Müdürü Bert-Ralf Ottens, Türkiye’de 

çiftçilik bölgelere göre değişkenlik gösterse de, genel olarak Türk çiftçisinin 

yeniliklere açık ve gelişmeleri takip ettiğini belirterek ürün verimini 

artırmak, tarla-bahçe bakımını yapabilmek için bitki koruma ürünleri arasında 

kendisi için en faydalı olanları seçtiğini söyledi. 

İnovasyonun bugünün tarımında önemli bir bileşen olmaya devam 

ettiğini ve verimi artırmak üzere yeni sürdürülebilir ürünlere yatırım yapılması 

gerektiğini belirten Ottens, ihtiyaçların sürekli olarak değiştiği ve 

yeni zorlukların ortaya çıktığı tarım sektörüne yeni çözümler ve teknolojilerle 

bu pazara katkıda bulunduklarını söyledi. 

BASF, 2015 yılında bitki koruma alanında 514 milyon Avro Ar-Ge 

yatırımı yaptı; 2015 ve 2025 yılları arasında pazara sunulacak olan ürünlerinden 

3 milyar Avro satış geliri bekliyor. 

Bert-Ralf Ottens ile yeni ürünleri üzerine konuştuk. 

BASF’nin 2025 yılına kadar piyasa sunmayı 

planladığı ürünleri nelerdir? 

BASF, fungisit alanında 2019 yılından itibaren dünya pazarlarına yeni 

bir aktif madde sunacak. Bu ürünün hastalık kontrolü alanında önemli 

bir araç olması bekleniyor. 

Ayrıca yeni geliştirilen dicamba formülasyonu, 

herbisit alanında sunulacak 

olan bir inovasyon. Bu yeni ürün, 2020 

yılının başında pazara sunulmaya başlayacak. 

Ayrıca, çeltiğe yönelik yeni bir 

herbisit toleranslı sistem olan Provisia 

teknolojisinin ise 2017 yılında pazara 

sunulması hedefleniyor. 

BASF’nin insektisit portföyü de 2019 

sonu itibariyle zararlı kontrolü ve direnç 

yönetimi alanındaki araç sayısını artıran 

yeni aktif madde ile genişliyor. Broflanilide 

etken maddesi, tarla bitkileri, sebze 

ve meyve grubunda yeni etki mekanizmasıyla 

ısırıcı-çiğneyici zararlıların kontrolünde 

önemli bir araç olacaktır. BASF’nin 

daha sağlıklı bitkiler ve daha yüksek verim 

için, Limus ® azot yönetimini 2015 

yılında pazara sundu. Fonksiyonel Bitki 

Bakımı segmentinin diğer çözümleri şu 

an pazara sunum aşamasında. 

ürünler sunan portföyünü tamamlıyor. 

BASF’nin genişleyen insektisit portföyü de 

tarla bitkileri, sebze ve meyve grubunda ısırıcı-çiğneyici 

zararlıların kontrolünde çiftçiler 

için önemli bir araç olacaktır. Limus® ise bitki 

gelişiminin en kritik büyüme aşamalarında bitkilerin 

dengeli oranda azot almasına yardımcı 

olan patentli bir ürün. 

Fungisit alanında sunulacak ürün 

hakkında bilgi verir misiniz? 

BASF, fungisit alanında 2019 yılından itibaren 

dünya pazarlarına yeni bir aktif madde 

sunacak. Halen ileri seviye geliştirme aşamasında 

olan yeni fungisit, yapılan çalışmalarda 

yüksek performans sergiledi ve hastalık kontrolü 

alanında önemli bir araç olması bekleniyor. 

Bu aktif madde ile yapılan kapsamlı araştırmalar, 

mısır, tahıl, soya, sebze ve meyve gibi 

pek çok mahsulde pek çok patojene karşı geniş 

spektrumlu etki gösteriyor. 

Türkiye’de çiftçilerin inovatif 

ürünlere yaklaşımı nasıl? 

Türkiye’de çiftçilik bölgelere göre değişkenlik 

gösterse de, genel olarak Türk çiftçisi 

yeniliklere açık ve gelişmeleri takip ediyor. 

Ürün verimini artırmak, tarla-bahçe bakımını 

yapabilmek için bitki koruma ürünleri arasında 

kendisi için en faydalı olanları seçiyor. Türk 

çiftçisi için inovatif ürünleri takip etmek çeşitli 

nedenlerle zor olsa da, bilgi sahibi olduğu zaman 

inovatif ürünü tercih ettiğini söyleyebiliriz. 

Sürdürülebilir tarım için 

inovasyon nerede duruyor? 

Gezegenimizin gelecekte büyümesinin 

temeli olarak sağlam bir tarım sektörüne sahip 

olmamız gerekiyor. Verimi artırmak üzere 

yeni sürdürülebilir ürünlere yatırım yapmaya 

devam etmemiz halinde çiftçilerin sağlıklı ve 

Çiftçilere ne gibi kolaylıklar 

sunması planlanıyor? 

Bert-Ralf Ottens 

BASF’nin yukarıda bahsettiğim 

geliştirme aşamasındaki yeni nesil 

fungusit ürününün hastalık kontrolü 

alanında çiftçilere büyük kolaylık sunmasını 

bekliyoruz. 

Herbisitler alanında geliştirdiğimiz 

etken maddeler ve yeni formülasyonlar 

yabani ot direnci yönetimi teknolojileri 

alanında yenilikler içeriyor. BASF, çeşitli 

mahsullerde kara çim gibi dirençli yabani 

otlarda üstün bir kontrol sergileyen 

aktif maddeler geliştiriyor. BASF’nin herbisit 

ailesinin bu yeni ürünleri, dünyanın 

dört bir yanındaki çiftçilere Kixor ® ve 

Clearfield® Üretim Sistemi gibi bilinen 




26 

27

söyleşi 

söyleşi 


ekonomik gıda sunmada başarılı olmasını destekleyebiliriz. 

Biz BASF olarak, bunu yapmaya 

devam edeceğiz. İnovasyon, bugünün tarımında 

önemli bir bileşen olmaya devam ediyor. İhtiyaçların 

sürekli olarak değiştiği ve yeni zorlukların ortaya 

çıktığı dinamik bir pazar ve yeni çözümler ve 

teknolojilerle bu pazara katkıda bulunabildiğimiz 

için mutluyuz. 

Günümüzde Türkiye’de ve dünyada 

tarımda teknoloji kullanımı, yeniliklere 

uyum ve tarımdaki teknolojinin 

gelişimini nasıl değerlendiriyorsunuz? 

Tarım artık teknolojinin gelişimi ile birlikte geleneksel 

yöntemlerden farklı bir hal aldı. Ekim aşamasından 

başlamak üzere, hava durumundan, sulamaya, 

ilaçlamaya, hasata kadar her aşamada teknolojinin 

farklı bir özelliği kullanılırken, internete bağlı cihazlar 

ile tarlaya gitmeden sulamanın başlatılması, hava durumuna 

göre sulamaya uzaktan müdahale edilmesi 

gibi pek çok teknolojik yenilik kullanılıyor. Türkiye’de 

genel olarak makineleşmenin üst seviyede olduğunu 

söyleyebiliriz. Ekim ve hasatta makineleşme ile birlikte 

verimin artması Türk çiftçisinin de son 10 yıldır 

ekipman teknolojisini yakından takip etmesine neden 

oldu. Bununla birlikte dünyayı oldukça yakından takip 

eden çiftçilerin de olduğunu söyleyebiliriz. Elbette 

Avrupa ve ABD bu konuda öncülük yapıyor. Ancak 

Türkiye de uygulama konusunda geride kalmıyor diyebiliriz. 

Öte yandan teknolojiye yatırım yapan Türk 

çiftçisi, sadece kendi tarlası, bahçesi ile kendisini sınırlandırmıyor, 

başka ülkelere de hizmet vererek yatırımını 

kısa bir süre içerisinde çıkartabiliyor. 

Gıda sektöründe fikirler yarışıyor 

Özlem Erol 

Ege İhracatçı Birlikleri tarafından Ekonomi Bakanlığı 

ve Türkiye İhracatçılar Meclisi desteğiyle düzenlenen 4. 

Uluslararası Gıda Ar-Ge Proje Pazarı etkinliğinde bu yıl 5 

kategoride 409 proje yarışacak. “Fikirlerin Aşka Gelsin” 

sloganıyla gerçekleştirilen organizasyona 156 öğrenci, 

253 araştırmacı proje sundu. 24 Mayıs 2016 tarihlerinde 

İzmir Swissotel’de düzenlenecek “IV. Uluslararası Gıda 

Ar-Ge Proje Pazarı”nda “Sürdürülebilir ve Rekabetçi 

Gıda Sektörü İçin İnovasyon” temalı etkinlik hakkında 

Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği ve Ege 

İhracatçı Birlikleri Gıda Ar-Ge Yürütme Komitesi Başkanı 

Birol Celep’ten bilgi aldık. 

Gıda AR-GE Proje Pazarı gibi bir etkinliğe 

neden ihtiyaç duyuldu? Etkinliğin amacı 

nedir? Etkinlik kimleri bir araya getiriyor? 

Bildiğiniz üzere 2023 ihracat Stratejisi kapsamında 

konulan 500 milyar dolarlık ihracat hedefine ulaşmak için 

katma değeri ve dolayısıyla birim fiyatı yüksek ürünlerin 

ihracatı büyük önem taşımaktadır. Bu kapsamda inovatif 

ürünlerin ekonomiye kazandırılması tüm Birliklerin öncelikli 

amacı haline gelmiştir. Başta TİM tarafından düzenlenen 

İnovasyon Haftaları olmak üzere hemen hemen 

tüm birlikler tarafından kendi sektörlerinde Arge proje 

pazarları ve tasarım yarışmaları düzenlenerek sektörün 

potansiyelini ortaya çıkarmak ve ihracatçıya ışık tutmak 

amaçlanmaktadır. Gıda sektörü özelinde ise, ihraç birim 

fiyatlarının ortalama 1 dolar seviyelerinde olduğu düşünülürse 

ekonomiye kazandırılacak yenilikçi fikirlerin 

önemi daha da artmaktadır. Gıda üretim tekniklerinden, 

ambalaj sektöründeki yeniliklere; yeni ürün buluşlarından, 

gıda işlemesine yönelik yeni trendlere kadar bir çok 

alanda gelecek projeler ile girişimci ve sanayicilere ilham 

verilerek sektörün bu yöndeki açığını kısmen de olsa doldurulmayı 

amaçlıyoruz. 

liyat, yağlı tohumlar, fındık, kuru ve kabuklu meyve ve 

sebzeler, zeytin, yaş meyve ve sebzeler, baharatlar, tıbbi 

ve aromatik bitkiler) 

z Gıda İşleme ve Teknolojileri (zeytinyağı, işlenmiş 

meyve ve sebzeler, işlenmiş kabuklu ve kuru meyveler 

ve mamulleri) 

z Paketleme ve Ambalajlama, Pazarlama, Değer Zinciri 

Yönetimi konularını kapsayacak. 

z Proje özel kategorisi olarak ise “Gıdalarda şeker ve 

tuz kullanımının azaltılması” belirlendi. 

Yarışma sonucunu kim belirliyor? 

Başarılı proje kriteri nedir? 

Yarışma sonucu sanayici ve akademisyenler tarafından 

oluşan bir değerlendirme kurulu tarafından değerlendirilerek 

belirleniyor. Başarılı proje kriteri projelerin 

inovatif ve yenilikçi yanları, sanayide uygulanabilirliği, 

tahmini bütçe ve süresinin gerçekleştirilebilir olması gibi 

kriterlerdir. 

Daha önceki etkinlere katılım ne oranda 

oldu? Bu sene Proje Pazarına ilgi nasıl, 

kaç başvuru var? 

İlki 2012 yılında gerçekleşen Gıda Ar-Ge Proje Pazarı 

etkinlikleri kapsamında ilk üç etkinlikte binin üzerinde 

proje başvurusu olmuştu. Bu yıl 5 kategoride toplam 

409 proje başvurusu aldık. Birincil Üretim konusunda 

144, Gıda İşleme ve Teknolojilerinde 157, Paketleme 

ve Ambalajlamada 41, Pazarlama ve Değer Zinciri 

Yönetimi’nde 14 başvuru yer alıyor. 


Proje başvuruları hangi konularda yapıldı? 

Proje başvuru konuları; 

z Birincil Üretim: Bitkisel Ürünler, Hayvansal Ürünler, 

Su Ürünleri, Doğadan Toplanan Ürünler (hububat, bak- 

Birol Celep 




28 

29

haber 


SosyalMarka100 açıklandı 

Diplomacy.Live tarafından geliştirilen ve Türkiye’de ilk 

kez uygulanan Dijital Varlık Reytingi, bu kez ülkemizin 

en önde gelen şirketlerine ait markaları arasında ilk 

100’ü belirledi. Capital500, ISO500 ve popüler sosyal 

ağlarda öne çıkan markaların arasından web siteleri, 

mobil uygulamalar ve sosyal medya hesapları 

dikkate alınarak gerçekleştirilen SosyalMarka100’de 

Garanti Bankası ilk sırada yer aldı. 

SosyalMarka100 metodolojisi dijital varlık, bu 

varlıkların kişiselleştirmesi, güncelliği, etkileşimi, 

yarattığı etki ve ortaya koyduğu inovatif araç/projeler 

ana başlıklarındaki 158 göstergeden oluşan 

parametreler ışığında oluşturuldu. 

22 dijital varlık kategorisinde 158 gösterge, 

100 markaya ait 146 internet sitesi, 555 sosyal 

ağ sayfası/kanalı/hesabı ve iOS, Android, Blackberry 

ile Windows tabanlı 146 mobil uygulama 

değerlendirildi. 3 ayda bir güncellenecek olan 

SosyalMarka100, Türkiye’de özel sektörün dijital 

dönüşüm yolculuğunda en önemli ölçüm 

araçlarından biri olacak. 

Lider Garanti 

Uluslararası kabul görmüş 

harf sistemiyle sıralanan 

SosyalMarka100’ün ilk 

sırasında Garanti Bankası 66,29 

puan ve BB++ reytingiyle yer 

aldı. Türk Hava Yolları, küçük 

bir fark ile 66,03 puan 

ve BB++ reytingiyle ikinci, 

Akbank 62,16 puan ve BB- reytingiyle 

üçüncü sırada yer aldı. Ford, Hepsiburada, 

TEB, Denizbank, Markafoni, Rixos, Avon ilk 10’u 

oluşturan diğer markalar oldu. 

Twitter’da Mavi, Facebook’ta 

Garanti, Instagram’da Avon, 

YouTube’da Ülker… 

SosyalMarka100 sonuçlarına göre, Mavi, Pegasus, 

Boyner, Ford ve Lenovo markaları Twitter’ı 

dijital varlık olarak en doğru kullanan markalar 

oldu. Garanti Bankası, TeknoSA, BSH Türkiye 

ve BSH Kariyer, LG ve Yapı Kredi en önde gelen 

Facebook kullanan markalar olarak dikkat çekiyor. 

Avon, Beymen, Mavi, Ramsey, Trendyol ise 

Instagram’ı en etkili kullanan marka konumundalar. 

YouTube’u en etkin kullanan markalar ise Ülker, 

LG, Turkcell, THY ve Coca-Cola. 

SosyalMarka100 Dijital Varlık Reytingi, Diplomacy.Live’ın 

önceki diğer çalışmaları gibi şeffaf, 

bağımsız ve hesap verebilirliğe önem veriyor. Bu 

nedenle, en son gerçekleştirdiği 210 ülkeye ait 

Dışişleri Bakanlıkları Dijital Varlık Reytingi çalışma- 

sındaki gibi değerlendirilen 847 dijital varlığın linkerinin 

tümünü “Sosyal Marka Atlası” adı altında 

yayınlıyor. 

Dijital Araştırmalar Derneği’nin projesi olan 

Diplomacy.Live Direktörü Gökhan Yücel, dijital 

varlıkların da artık şirket ve markalar için diğer 

konvansiyonel varlıkları kadar önemli olduğuna 

dikkat çekti. Yücel şöyle devam etti: 

“Günümüz dünyasında dijital varlıklar sadece 

birer tanıtım ve yayın aracı olmanın çok ötesinde 

işleve sahip. Markaların pazarlama, hedef kitle 

tespiti, izlenme reytingi, müşteri 

talepleri, kullanıcı tecrübesi, 

ürün geliştirme süreçlerinde 

dijital varlıklar sağladıkları canlı, 

anlık veriler sayesinde markaların 

gelişimlerine büyük ölçüde katkıda 

bulunmakta. Bir bakıma sosyal birer 

sensör görevi görmekteler. Bu sadece 

dijital girişimler ve projelerde değil, 

hayatımızın her alanındaki sağlık, turizm, 

kozmetik, otomotiv, parakende gibi temel 

alanlarda faaliyet gösteren büyük markalar 

için de böyle. Özellikle vurgulamak isterim ki, çalışmamızın 

amacı Sanayi 4.0 denen yeni döneme 

markalarımızın daha sağlıklı hazırlanmaları için bir 

ateşleyici görevi görmektir. Çünkü siber fiziksel 

sistemler, dijital varlıkların olgunlaşmasıyla ulaşılabilecek 

bir evredir. Sağlam bir dijital zemin olmadan 

siber fiziksel sistemlerin yaygınlaşmasını 

beklememeliyiz.” 

SosyalMarka100 çalışmasında öne çıkan bazı 

noktaların altını çizen Yücel şöyle dedi: ”Dijitalleşme 

ve dijital dönüşüm sadece dijital pazarlama ve 

sosyal medya etkileşimi konusu olmamalı. Markalarımız 

genelde böyle bakıyor. Diğer taraftan kamu 

ve özel sektör arasındaki farkın da gitgide açıldığını 

görmekteyiz. Neredeyse tüm büyük markaların 

önemli personel sayısına ulaşan sosyal/dijital/ 

yeni medya departmanları mevcut. Sadece sosyal 

medya postu göndermeyen, birer inhouse ajans 

gibi çalışan yenilikçi fikirlere kafa yoran ekipler 

bunlar. Özetle, Diplomacy.Live’ın her projesinde 

olduğu gibi SosyalMarka100 de Sanayi 4.0 konseptine 

dönüşümde dijital varlıkların performansını 

ölçerek bu sürecin daha verimli bir şekilde yönetilmesini 

amaçlamaktadır. Markalara karşılaştırmalı 

bir çerçeve çizmektedir.” 




30 

31

haber 


İş dünyası 

Endüstri 4.0’ı 

değerlendirdi 

Kromtech, 4 kıtada pazar 

liderliği hedefliyor 

Anıl Çalışkan 

2014 yılında KROMEL Makina A.Ş. 

(Türkiye) ve Faraiand Sazan Novin 

Co. (İran) ortaklığı neticesinde kurulan 

KROMTECH TSS, 2020 yılına kadar 

Membran Filtrasyon Sistemleri sektöründe 

Afrika, Asya, Amerika ve Avrupa 

kıtalarında pazar lideri olmayı hedefliyor. 

Faaliyetleri ile ilgili olarak bilgiler veren 

Kromtech TSS Satış Müdürü Anıl 

Çalışkan, ürettikleri tüm makine gruplarında 

yeşil çevre profili izleyerek dünya 

kaynaklarının kullanımını minimuma 

indirme çabasında olduklarını söyledi. 

Geliştirdikleri membran filtrasyon 

sistemleri ile çoğunlukla atık olarak kullanılan 

peynir altı suyunu hem güvenli 

hem de enerji tasarrufu sağlayarak 

yeniden değerlendirme imkanı sunduklarını 

da ifade eden Çalışkan, “Aynı 

zamanda konsantre süt üretiminde 

süt bileşenlerini standardize ederek, 

verimliliğini arttırıyor ve üretime her 

zaman standart süt girdisi sağlayabiliyoruz. 

Membran filtrasyon sistemlerini 

Türkiye’de üreten firmamız her geçen 

gün gelişen teknoloji ile Türkiye ve 

Dünya süt sanayisinde artan süzme 

peynir üretimi, Peynir Altı Suyu Demineralizasyon 

Sistemi, Peynir Altı Suyu 

Konsantrasyon Sistemi, Ultrafiltrasyon 

İle Protein Standardizasyonu, Mikropartikülasyon 

Sistemi ile Protein Kazanımı 

ve Evaporatör Alternatifi Yeni Teknoloji 

Ters Osmoz Sistemi’nden oluşan 

Membran Filtrasyon teknikleri ile üretim 

yapılmasına imkan sağlayan sistemler 

üzerine çalışıyor” dedi. 

Ürettikleri Membran filtrasyon sistemlerini 

Sudan, Ermenistan, Kuveyt, 

Cezayir, Hollanda gibi ülkelere ihraç 

ettiklerini söyleyen Çalışkan, “Üretime 

başladığımız ilk günden bugüne gerçekleştirdiğimiz 

projelerle dünya çapında 

kendimizden söz ettirmeyi başardık. 

Hedefimiz Afrika, Asya, Amerika ve 

Avrupa kıtalarında pazar lideri olmak. 

Çalışmalarımızı ve planlamalarımızı bu 

hedef doğrultusunda şekillendiriyoruz. 

Kuzey Afrika pazarına ayrıca önem veriyoruz” 

dedi. 

“Dijital Dönüşüm ve Endüstri 4.0” konulu İTÜ İş Dünyası Zirvesi’ne 

iş dünyasının profesyonellerinden orta ve üst düzey yöneticiler katıldı. 

Türkiye’de Dijital Dönüşüm ve Endüstri 4.0 panelinde konuşmacı 

olarak yer alan Rockwell Automation Türkiye Genel Müdürü Cenk 

Ceylan, Endüstri 4.0’ın bir ürün olmadığını belirterek sözlerine şu şekilde 

devam etti: “Endüstri 4.0 bir ürün değil, konsepttir. Dijital dönüşüm 

sürecinde öncelikli olarak bunun ayrımını yapmak gerekiyor. Bu 

konsept aslında lokasyondan bağımsız tüm üretim süreçlerini üretim 

aşamasında görüp izleyebilmenizi, analizini yapabilmenizi ve bu analizin 

sonucunda yapabileceğiniz iyileştirmeleri iş emri olarak sahaya belli sistemler 

üzerinden otomatik göndermenize yarıyor. Endüstri 4.0, fabrika 

verilerini tek bir noktada ve gerçek zamanlı olarak görmenizi ve bu verilerin 

işlenerek karar mekanizmalarında değerlendirilmelerini sağlıyor.” 

“Sanayi ve tedarikçi tarafında 

bütünlüğü sağlamalıyız” 

Nesnelerin interneti, akıllı makineler, yeni iş modelleri, Türkiye’nin dijital 

dönüşümü ve fırsatlar konularının da konuşulduğu zirvede konuşmacılar 

farklı sektörlere göre Endüstri 4.0’ı ele alarak değerlendirdi. 

Zirvede, Endüstri 4.0’ın saha tarafında olduğunu ifade eden 

Ceylan, “Rockwell Automation olarak üretmiş olduğumuz ürün ve 

sistemler 100 yılın üzerinde. Biz global bir markayız ve Amerika’da 

da şu an Endüstri 4.0 sürecini global müşterilerimizde yaşıyoruz. 

Türkiye’de otomasyon sistemleri dünyaya göre geç bir zamanlamayla 

80’li yıllarda kullanılmaya başlandı buna rağmen çok çabuk uyum 

sağladık. Türkiye olarak teknolojiye çok kolay adapte oluyoruz” dedi. 


Mayıs 2016 


Mayıs 2016 

32 

33

Gıdaların Anton Paar 

reometreleri ile reolojik 

karakterizasyonu 

Gizem Akay 

Yüksek Kimyager 

Uygulama Mühendisi 

Anton Paar Ölçüm Aletleri Ticaret Ltd. Şti. 

Gıda endüstrisinde kaliteden bahsederken; 

gıda içeriğinin yanı sıra son 

ürünün fiziksel özellikleri de gün geçtikçe 

önem kazanmaktadır. Son ürünün 

fiziksel özellikleri, çiğneme ve yutma esnasındaki 

özelliklerini; buna bağlı olarak 

yeme esnasındaki duyularımızı, lezzeti 

önemli ölçüde etkilemektedir. Bu fiziksel 

ve mekanik özellikleri belirlemede malzeme 

karakterizasyonunda önemli bir 

yeri olan reolojiden faydanılmaktadır. Sadece 

besin maddesi olarak değil; fiziksel 

özellikleri nedeniyle görünüm, stabilite 

ve tekstür açısından gıda kalitesini arttırmak 

amacıyla Anton Paar reometreleri 

(Şekil 1) gıdaların reolojik özelliklerinin 

incelenmesine olanak tanır. Anton Paar, 

bu amaçla; Moduler Kompakt Reometre 

(MCR) Serisini sunmaktadır. 

MCR serisi reometreler 

ile gerçekleştirilebilen 

uygulamalar 

Toz reolojisi 

“Powder Cell”, hem kalite kontrol 

hem de araştırma-geliştirme çalışmalarında, 

tozların reolojik araştırmalarına 

olanak tanır. 

Kalite kontrol testleri için, Anton 

Paar “Powder Cell”; toz akışının nasıl 

gerçekelşeceğini ifade eden kohezyon 

gücünün belirlenmesini ve herhangi bir 

neden (partikül boyutu ve şekli, kimyasal 

yapısı, nem, dizilimi, statik yük, yüzey 

morfolojisi, gaz adsorpsiyonu gibi) 

ile meydana gelebilecek akıştaki sapmaların, 

kolay ve güvenilir bir şekilde 

Şekil 2 : Anton Paar nişasta hücresi, “Starch Cell” ve nişasta jelleşme grafiği 

belirlenmesini sağlar. MCR Reometreleri 

ile birlikte kullanılan “Powder Cell” , 

tanecikli yapıların araştırıldığı Ar-Ge çalışmalarında 

da olağanüstü hassasiyet 

sağlar. Örneğin bu sistem kullanılarak; 

farklı türde modifiye edilmiş nişasta örnekleri 

analiz edilebilmektedir. 

Nişasta Reolojisi 

Gıda endüstrisinde sıklıkla kullanılan 

nişastanın jelleşmesinin takibi önem 

arz etmektedir. Jelleşme sürecini takip 

etmek farklı sıcaklıklarda farklı fazlar 

oluşması nedeniyle oldukça zordur. 

Bu nedenle jelleşme sürecini izlemek 

için özel cihazlar gerekmektedir. Mo- 

Şekil 4 : Bilyalı ölçüm sistemi 

dular Kompakt Reometre, MCR Serisi 

reometrelerin modüler yapısı, nişastanın 

jelleşmesinin takibi için özel olarak 

tasarlanmış nişasta hücresinin cihaza 

takılmasına olanak sağlar. Nişasta hücresini 

içeren MCR reometre; Starch Cell 

olarak anılmaktadır. Starch Cell, özel 

ölçüm geometrisi ve elektriksel sıcaklık 

kontrolü sayesinde jelleşme sürecinin 

en doğru ve en kolay şekilde takip 

edilmesini sağlamaktadır. Ayrıca yüksek 

basınç gerektiren uygulamalarda da basınç 

ünitesi sayesinde, farklı basınçlarda 

ölçüm alınabilmektedir. 

Viskozite grafikleri nişasta tipine 

bağlı olarak oldukça farklıdır. Şekil 2’ 

de modifiye nişastanın jelleşme süreci 

Starch Cell yardımı ile izlenmiştir. Nişasta 

süspansiyonu ısıtıldığında granüller 

şişmeye başlar ve bu nedenle viskozite 

artış gösterir. Nişasta tipine bağlı olarak 

belli bir sıcaklıkta maksimum viskozite 

değerine ulaşılır. Nişasta süspansiyonu 

soğutulmaya başladığında ise viskozite 

jelleşme nedeniyle artmaktadır. 

Hamur Reolojisi 

MCR x2 

MCR xx2 

Şekil 1 : Anton Paar Reometreleri : Moduler Kompakt Reometre (MCR) Serisi 

Şekil 3 : Bisküvi ve ekmek hamuruna ait kayma hızı 

(shear rate) ile viskozitenin değişim grafiği 

Hamur kıvamı, üretim prosesini 

ve nihai ürün özelliklerini etkileyen 

en önemli faktörlerden biridir. Nihai 




34 35

Tablo 1 : Bitter, sütlü ve 

beyaz çikolataya ait akma 

noktası değerleri 

Çikolata Türü 

Beyaz 24 

Sütlü 23 

Bitter 17 

Akma Noktası / Pa 

ürünün özelliklerinin öngörülebilmesi, 

kaliteli ürün eldesi için hamur viskozitesinin 

ve özelliklerinin iyi bilinmesi gerekmektedir. 

Bisküvi ve ekmek hamurları ile alınmış 

ölçümler Şekil 3’te yer almaktadır. 

İki hamur türünde de; artan kayma hızı 

(shear rate), başka bir ifade ile rotasyon 

veya karıştırma hızı arttıkça viskozitenin, 

kıvamın azaldığı görülmektedir. Bisküvi 

hamurunun viskozitesi, ekmek hamuruna 

göre daha yüksektir. Hamurların 

karıştırma, pişirme gibi prosesler esnasında 

uygun kıvam değerine sahip olup 

olmadığının kontrolü ya da elde edilen 

kıvam için uygulanan proses koşullarının 

optimizasyonu reolojik ölçümler ile; 

elde edilen bu veriler dahilinde sağlanabilmektedir. 

Bisküvi ve ekmek hamuru 

dışında diğer tüm hamur çeşitleri uygun 

aparatlar kullanılarak Anton Paar MCR 

Serisi reometreler ile ölçülebilmektedir. 

Örneğin; maksimum partikül boyutu 8 

mm olan meyveli kek hamurlarının viskozite 

ölçümleri için bilyalı ölçüm sistemi 

MCR xx2 Serisi reometreler ile kullanılabilmektedir. 

Çikolata Reolojisi 

Üretim hacminin oldukça fazla olmasına 

karşın, tutarlı ve yüksek kaliteye 

ulaşabilmek için çikolata üretimi esnasında 

sürekli kalite kontrol önemli bir 

yere sahiptir. Çikolatanın işleme özelliklerini 

etkilemeleri nedeniyle akma noktası, 

viskozite gibi reolojik özellikler ise üretim 

açısından bilhassa önemlidir. Hatta 

farklı türdeki çikolataların ağızda bıraktıkları 

his de reolojik ölçümler ile tahmin 

edilebilmektedir. Örneğin; keklerin veya 

bisküvilerin çikolata ile kaplanmasında; 

çikolatanın uygun yayılma özelliklerine 

sahip olması reolojik ölçümler ile belirlenebilen 

akma noktası ile ilişkilendirilebilmektedir. 

Şekil 5’te üç farklı çikolata 

türüne ait farklı kayma hızlarında (shear 

rate) viskozite değerleri ve bu verilerden 

elde edilmiş akma noktası değerleri 

Tablo 1’de verilmektedir. Akma noktalarındaki 

bu farklılıklar proses koşullarında 

farklı davranışlar göstermelerine neden 

olmaktadır. 

Çikolatanın kristalizasyon noktası 

da sabit bir kayma hızında (shear rate) 

farklı sıcaklıklarda viskozite değerlerinin 

ölçümesi, yani sıcaklık taraması ile belirlenebilmektedir. 

Bisküvi Analizleri 

Bisküviler, nem içeriğinin son ürün 

özelliklerini oldukça fazla etkilediği unlu 

mamullerdendir. Bisküvilerin, gevreklik 

ve sertliği nem içeriğine bağlı olarak 

değişen en önemli duyusal özelliklerindendir. 

Depolama ve saklama koşullarındaki 

sıcaklık ve bağıl nem etkisinin 

belirlenmesi için reolojik ölçümlerden 

yararlanılabilmektedir. “CTD 180 Humidity 

Ready” aksesuarı ile, MCR xx2 

reometrelerinde %10 ila 95 bağıl nem 

ve 10 ila 120 °C sıcaklık aralığında çalışmalar 

yapılabilmektedir. 20 x 10 x 5 

mm boyutunda kesilen bisküvi örnekleri 

“solid rectangular fixture” ölçüm sistemi 

kullanılarak “CTD 180 Humidity Ready” 

aksesuarı içerisine yerleştirilmiş ve numuneler 

ile ölçüm alınmıştır. 25 °C’de 

gerçekleştirilen ölçümlerde bağıl nem 

başlangıçta % 30 iken % 80’ e çıkarılmış 

ve ardından % 10’a düşürülmüştür. 

Şekil 6’ da bisküviye ait Depolama 

Modülü, G’ (Storage Modulus) ve Kayıp 

Modülünün, G’’(Loss Modulus); bağıl 

nem etkisi ile zamana bağlı davranışı 

yer almaktadır. Artan bağıl nem ile G’ 

değerlerinde düşüş gözlemlenmektedir. 

Bu durum bisküvinin artan nem ile gevrekliğini 

kaybettiğinin göstergesidir. Bağıl 

nemin % 10’a düşmesi ile G’ değerleri 

tekrar artmaktadır. Bu test ile uygun 

depolama koşullarının belirlenebilmekte 

ya da nihai ürünün depolama stabilitesi 

öngörülebilmektedir. 

Kaynaklar: 

1- Mezger, Thomas: The Rheology- 

Handbook 3rd Revised Edition, Hanover: 

Vincentz Network, 2011. 

2- Brandstätter, Margot: Measurment 

of Dough with the Rotational Rheometer 

RheolabQC, Anton Paar Application 

Report, 2014. 

3- Wollny, Klaus: Yield Point and 

Viscosity Measurement of Chocolate 

Samples with RheolabQC, Anton Paar 

Application Report, 2014. 

4- Roohnia, Raha; Arnold, Gunther: 

Humidity Dependence of Food Characterized 

with the MCR, Anton Paar Application 

Report, 2014. 

Daha detaylı bilgi için lütfen 

Anton Paar Türkiye 

ile iletişime geçin : 

Tel : +90 216 574 6665 

info.tr@anton-paar.com 

www.reometre.com.tr 

www.world-of-rheology.com 

Şekil 5 : Bitter, sütlü ve beyaz çikolataya ait kayma geriliminin 

(shear stress) kayma hızı (shear rate) ile değişim grafiği 

Şekil 6 : “CTD 180 Humidity Ready” sistemi. Bağıl nem ve zaman ile bisküviye 

ait modül (G’, G’’) değerlerinin değişim grafiği 




36 37

Dilistan’ın günlüğü 


Sous Vide 

tekniği ile 

pişirmek 

Yrd. Doç. Dr. Dilistan Shipman 

Bilgi Üniversitesi 

Gastronomi ve Mutfak Sanatları 

Bölüm Başkanı 

Günümüzde yiyeceklerin besin 

değerlerini koruyarak pişirmek üzere 

çeşitli yeni teknikler üretilmekte. Bunlarda 

birisi de sous vide tekniği olarak 

bilinen, yiyecekleri belirli bir ısıda 

tutarak suda pişirme tekniği. Aslında 

yiecekleri kapalı olarak muhafaza etmek 

ve kapalı olarak pişirmek çok eskilere 

dayanmaktadır. Mutfak ve yiyecek 

tarihine baktığımızda yiyeceklerin 

yapraklara sarılarak, tuzla kaplanarak 

ya da hayvanların işkembelerine ya 

da çömleklere konarak sakladığını 

görmekteyiz. İnsanlar eskiden beri yiyeceklerin 

çürümesini önlemek ve kurumasını 

önlemek için hava ile teması 

kesmenin gerekliliğini bilmektedirler. 

Fransızca’da sous vide “vakumda” 

demek olsa da, sous vide tekniği aslında 

ısıyı kontrol altına alarak pişirme 

tekniğidir. 

Adı oldukça sofistike olmasına ragmen, 

sous vide pişirme tekniği son derece 

kolaydır. Prensip olarak pişrmek 

istediğiniz malzemeyi plastik bir torbaya 

ya da cam bir şişeye koyup ağzını 

sıkıca kapattıktan sonra bir tencere ya 

da kapta bulunan, istenen ısıdaki suya 

ya da kombi fırına koyup pişirmek. Pişen 

malzemeyi sudan ya da fırından 

çıkarıp, bulunduğu plastik torbadan ya da şişeden 

çıkarıp dilerseniz bir tavada biraz daha pişirip servis 

etmek. Genel olarak işlem bu kadar. 

Sous vide tekniğinin inanılmaz sonuçlarına geleneksel 

pişirme teknikleri ile ulaşmak adeta imkansızdır. 

Örnek vermek gerekirse tavada pişirdiğiniz bir 

sığır filetoda, orta kısmı 52 °C olan etin dış kısımlarının, 

ki aşağı yukarı bu da etin 40%’ı kadardır, iç 

kısmından daha fazla piştiğini göreblirsiniz. Ancak 

Sous vide tekniği ile pişen ette tüm et, dışı ve içi aynı 

şekilde pişer. Diğer bir örnek ise 58 °C’de 72 saat 

kadar pişen dana kaburga ağızda dağılırken hâlâ 

rengini ve içindeki etin suyu muhafaza etmektedir. 

T-Bone, bonfile, antrekot gibi etleri 52 °C’de etin kalınlığına 

göre 1 saatte pişirebilir ve etin yumuşak ve 

sulu yapısının keyfine varabilirsiniz. 

Sous vide özellikle et ve deniz ürünleri pişirmede 

son derece de etkilidir. Örneğin bir balığı tavada 

pişirdiğnizde, tavadaki ısının en az 200 °C olması 

gerektiğinden balığın kenar kısımlarının istenenden 

daha fazla pişmesi normaldir. Ancak sous vide makinası 

/ tekniği kullandığınızda, örneğin bir somon 

dilimini 50 °C’de 25 dakika pişirerek somon balığının 

her yanının eşit şekilde ve suyunu kaybetmeden 

pişirmeniz mümkündür. 

Tavuk ve diğer kümes hayvanlarını pişirme dereceleri 

diğerlerinden farklıdır. Zira bu yiyeceklerin 

güvenliği ve içindeki patojenlerin (çeşitli hastalıklara 

neden olabilen bakteriler) ölmesi açısından son derece 

önemlidir. Hindi, tavuk ve ördek 60 – 65 °C’de 

1.5 – 2 saat kadar pişirilmelidir. 

Sous vide tekniği yemek yapan kişiyi stressden 

kurtaran bir tekniktir. Yemeği yakma ya da fazla ya 

da az pişirme endişesi taşımadan gönül rahatlığı ile 

yemek yapılmasını sağlar bu teknik. Ayrıca eğer pi- 

şirdiğiniz ürünü 1-2 dk fazla bırakırsanız makinada ya 

da kullandığınız tencere ya da fırında pişirdiğiniz ürün 

asla bozulmaz ve tüm güzelliğini korur ama geleneksel 

metotla pişirilen ürünler için bu geçerli değildir. 

Bunların yanısıra et, balık gibi ürünleri pişirirken kenarları 

çok pişmiş içi az pişmiş bir ürünle karşılaşmassınız 

asla. Sou vide tekniğinin en güzel yanı ürünün 

tümünün aynı şekilde pişmesidir. Bir torbada piştiği 

için, ürün tüm nemini içinde barındırır ve yumuşacık 

olarak pişer. Sous vide ürünün rengini değiştirmediği 

için torbadan çıkan ürünü isterseniz tavada şöyle bir 

döndürüp hafif kızarmış ancak hâlâ yumuşacık olan 

eti, tavuğu ya da balığı zevkle yiyebilirsiniz. 

Şimdi gelelim kullanılan plastik torbalara... Çoğu 

kişi bunların güvenli olup olmadığı konusunda endişe 

taşımaktadır haklı olarak. Sous vide için kullanılan torbalar 

polyethylene denilen bir maddeden yapılmıştır. 

Bu ürünler kimya ve biyoloji labaratuvarlarında test 

edilmiş güvenli torbalardır ancak ucuz malzemeden 

yapılmış torbaları kullanmaktan kaçınınız. 

Makine kullanmadan evde sous vide tekniğini nasıl 

uygularsınız? Öncelikle dijital bir termometre sahibi 

olun. Şimdi, evde çok para vermeden nasıl sous vide 

tekniğini uygularsınız ona bakalım. 

Pilav makinası: Eğer bir pilav yapma makinanız 

varsa içini suyla doldurun ve su geçirmeyen dijital termometrinizi 

içine koyun. İstenen dereceyi ayarlayarak 

saati de kurun ve ürününüzü içine koyarak pişirin. 

Altı kalın bir tencere: Ateşin üzerine koyduğunuz 

bir tencereye suyu ve su geçirmeyen dijital termometreyi 

koyun. Tencerenin içne düşmeyecek büyüklükte 

bir ızgaraya tutturduğunuz içinde pişireceğiniz ürün 

olan vakumlu paketi suya daldırın ve gerekli zaman 

kadar pişirin. 




38 

39


Hijyenik tasarım nasıl olmalı? 

Prof. Dr. Onur Devres 

Devres Danismanlik Ltd. Şti 

onur@devres.net 

Gıda üreticilerinin 

ana amacını, gıdanın 

besleyici ve organoleptik 

özeliklerinin mümkün 

olduğunca korunması 

ile patojenik mikroorganizmalar, 

kimyasal ve 

yabancı madde bulaşımı 

olmaksızın gıdanın güvenli 

ve ekonomik bir şekilde 

üretilmesi oluşturur. 

Tüm hammaddeler aynı kalitede olmadığı gibi, son 

ürün fiyatı da hedeflenen pazara göre belirlenir. Ancak 

bu durum fiyatı ucuz olacak diye gıda güvenliğinin sağlanmasının 

gerekliliğinin önüne geçemez. 

Hijyenik tasarım, fabrikanın cihaz ve tesisat alt yapısı 

tasarımını kapsar. Bunun içine bunları kullanacak çalışanlar 

da girer. Hijyenik uygulama, tesis ile İyi Üretim 

Uygulamaları ve İyi Hijyen Uygulamaları arasında entegrasyonu 

sağlar. Proses tasarımı kapsamında güvenli, valide 

edilmiş ürün ve işlemlerin tasarımı yapılır. Bu sırada 

proses kontrolü yapılarak her bir partideki ürünlerin, ürün 

ve proses gereksinimlerinin sürekli bir şekilde sağlanmasını 

garanti altına alır. 

Hijyenik tasarım, aslında bir anlamda gıda üretimi altyapısı 

olup, gıdayı üretmek için gerekli tüm fiziksel gereksinimleri 

içerir: 

z Fabrika alanı 

z Fabrika binası 

z Fabrika işleme alanı zonları 

z Gıda savunma ve biyoterörizm 

z Proses hatları 

z Havalandırma ve hava akışı 

z Cihazlar 

z Aletler 

z Destek hizmetleri 

z Atık yönetimi 

z Personelin tıbbi izlenme 

Hijyenik uygulama kapsamında, güvenli ve sağlıklı 

gıda üretimi ile ilgili yapılması gereken tüm önlemleri, üretim 

alt yapısının hijyenik bir şekilde tutulmasını ve gıdaya 

yabancı madde bulaşmasının önüne geçilir: 

z Bakım 

z Ortalığın düzenli tutulması 

z Temizlik ve dezenfeksiyon 

z CIP 

z Haşere mücadelesi 

z Kişisel hijyen 

HACCP kapsamında yapılan tehlike analizi ile gıdanın 

kalite ve güvenliğini etkileyebilecek tehlikelerin belirlenmesi, 

bunların gıdaya bulaşmasının önüne geçebilmek için 

her prosessin her aşamasında kontrol atına alınarak bulaşmanın 

önlenmesidir: 

z Biyolojik (bakteri, küf, maya vb.) 

z Kimyasal (temizleme kimyasalları, 

yağlama akışkanları vb.) 

z Fiziksel (cam, plastik, 

haşere ya da parçaları, 

metal, toz vb.) 

z Fabrika alanı 

z Fabrika Binası 

z Gruplandırma 

z Biyoterörizm 

Temel hijyenik gereksinimler 

Cihazların yapılması sıasında kullanılan malzemelerin 

tümü gıda, çevre, temizleme kimyasalları ve 

dezenfektanlar, temizlik ve dezenfeksiyon yöntemleri 

ile uyumlu olmalıdır. 

Ürün temas yüzeyleri (ürün temas yüzeylerindeki 

kaynak birleşimleri de dahil) pürüzsüz yüzeye sahip 

olmalı ve kolaylıkla temizlenebilmelidir. 

Gıda üretiminde kullanılan cihazlar, hem gıda ile 

temas eden hem de etmeyen yüzeylerinde bakteriyel 

birikmeyi, yaşamayı, üremeyi engelleyecek şekilde 

tasarlanmalıdır. Cihazın tüm ekonomik ömrü boyunca 

etkili ve verimli bir temizliğin yapılabilmesine olanaklı 

olarak yapılmalıdır. 

Proses hatları 

Proses hatları oluşturulurken etkin ve verimli bir 

gıda üretimini sağlamalı, ürün kalitesi korunmalı ve 

çevreden bulaşmalar önlenmelidir. Bakım ve temizlik 

için erişilebilir olmalıdır. Hammadde ve üretimde 

kullanılacak bileşenler bir uçtan girmeli, diğer uçtan 

çıkmalıdır. Kesişme ve geri dönüş olmamalıdır. Proses 

akışı yönünde uygun fiziksel bariyerler yapılmalıdır. 

Hava akış ve drenaj, temiz alanlardan kirli alanlara 

doğru olmalıdır. Dış ambalaj malzemelerinin yolu ambalajsız 

içerik maddeleri veya bitmiş ürünle kesişmemelidir. 

Personel ya da ziyaretçi girişi kontrol altında 

tutulmalıdır. Personel ve araç trafiği ürünlere bulaşma 

olmadan yapılmalıdır. 

Havalandırma ve hava akışı 

Gıda üretim tesislerinde çalışanlar için yeterli taze 

hava, doğal ya da mekanik havalandırma ile sağlanmalıdır. 

Kişi başı 8 l/h’lik bir debi kabul edilebilir. 

Ancak hava kalitesinin gıdayı etkilememesi gerekir. 

Gerektiği durumda doğal havalandırma dış ortama 

doğrudan açılan yerlerde yapılabilir. Bu amaçla dış 

duvar ya da çatı kullanılmalıdır. Mekanik havalandırma 

ortam sıcaklık ve neminin kontrol altında tutulması 

gerektiğinde kullanılmalıdır. Ortamdan kaynaklanabilecek 

her türlü yabancı partikül, duman, buhar, 

mikroorganizmalar tutulmalıdır. Mikrobiyal bulaşma 

tehlikesi bulunuyorsa üretim ortamı tamamen tecrit 

edilmelidir. İç-dış ortam arasında pozitif basınç sağlanmalıdır. 

Sistemde kullanılacak filtreler ürün ve prosese 

göre seçilir. Hava ürün taşınması amcı ile kullanılacak 

ise uygun şekilde filre edilmelidir. 

Cihaz 

Hijyenik olarak tasarlanmış gıda cihazının üç 

avantajı bulunur: gıda kalitesi, azaltılmış işletme masrafı 

ve gıda güvenliği. İyi yapılmış bir hijyenik tasarım 

ile cihazda gıda kalıntılarının kalması engellenir. Bu 

şekilde farklı ürünlere bulaşmanın önüne geçilir. Ayrıca 

cihzın temizlenmesi için gerekli zaman da azalır. 

Bunun hesabı cihazın tüm ekonomik ömrü boyunca 

yapılmalıdır. Bundan dolayı satıl alınma fiyatı başlangıçta 

yüksek olsa da tüm ömür boyunca ekonomik 

hale gelir. Aynı zamanda temizlik süresinin azaltılması 

üretim kapasitesini de artırır. Böylece mikrobiyal, 

kimyasal ve fiziksel bulaşma riskleri de en aza indirilmiş 

olur. 

Cihaz malzemeleri 

Gıda ile temasta olan cihazların yapımı sırasında 

kullanılan malzemelerin mekanik özeliklerinin yanısıra 

son ürüne bağlı olarak seçilen sıcaklık aralığına uygun, 

kabul edilebilir ömür, toksik olmayan, gıda ile 

alışverişte bulunmayan; korozyon ve kullanım nedeni 

ile çatlama, kabarma, ayrılma yapmayan ve kolay 

temizlenebilir olmalıdır. Tüm bunları sağlaması bakımından 

paslanmaz çelik (304 AISI ve 316 AISI) en 

çok tercih edilen malzemedir. Elastomerler ve diğer 




40 

41


polimerler benzer koşulları sağlamak üzere sızdırmazlık elemanlarında, 

bantlarda ve kalıplarda kullanılırlar. 

Yüzey kalitesi 

Yüzeyin kolayca temizlenebilmesi ve dezenfekte edilebilecek 

pürüzlülük değerinde olmalıdır. Bu değer Ra ile ifade 

edilir ve sanal bir merkezden yüzey boyunca uzaklaşmaların 

matematiksel ortalamasıdır. Genelde CIP uygulamalarının 

yapıldığı, sıvı ile temasta olan kapalı cihazlarda yüzey kalitesinin 

0.8 μmRa olması tavsiye edilmektedir. 

Birleşim yerleri 

Kaynaklı ya da sıvama birleşim yerleri düz, sürekli, boşluk/aralık/girinti/çıkıntı 

olmaksızın yapılmalıdır. Sökülebilir 

bağlantıların ürün tarafında aralık/boşluk olmamalıdır. Flanşlı 

bağlantılarda uygun sızdırmazlık elemanı kullanılmalıdır. 

Bağlantı elemanları 

Ürünle temas yüzeylerinde vida, cıvata, somun kullanımından 

kaçınılmalıdır. Gerekiyorsa gömme ve havşa başlı 

olmalı ve uygun contalar kullanılmalıdır. Metal-metal teması 

olması, girintili/çıkıntılı yapısı birikinti ve sonucunda mikrobiyal 

problem yaratmaktadır. 

Sıvı tahliye 

Tüm boru tesisatı ve ekipmanlarında sıvı birikiminin önüne 

geçilmelidir. Her durumda tahliye edilebilir olmalıdır. 

İç açı ve köşeler 

Keskin köşe kullanılmamalıdır. 90º açılar kullanılmaktan 

kaçınılmalıdır. 

Ölü hacimler 

Tesisatlarda temizlik sıvısının giremediği hacimlerden kaçınılmalıdır. 

Rulman ve mil sızdırmazlığı 

Mümkün olduğunca ürün ile temasın olmadığı bölümlere 

yerleştirilmelidir. Yağlama için gıdaya uygun olanları seçilmelidir. 

Mil sızdırmazlığı tasarımı kolay bir şekilde temizlenebilmeye 

uygun yapılmalıdır. 

Ölçüm cihazları 

Hat üzerindeki ölçüm cihazlarının malzemeleri gıdaya 

uygun olmalı ve montaj sırasında ölü hacim bırakılmamalıdır. 

Kısa T bağlantılar kullanılmalıdır. Tüm bağlantı noktalarına temizleme 

sıvısı girebilmelidir. 

Kapı, kapak ve contaları 

İçeriden ve dışarıdan bulaşmaya izin vermemeli, sızdırmazlığı 

sağlanmalı ve dış yüzeyleri eğimli olmalıdır. 

Kontrol cihazları 

Personel tarafından sürekli olarak ellenen kontrol cihazları 

(vana, düğme, şalter vb.) birikim ve bulaşıma izin vermeyecek 

şekilde yapılmalı. 

Alet teçhizat 

Taşıma kapları, tekerlekli arabalar, tepsiler, küçük aletler 

de yukarıda sıralan hususları yerine getirmelidir. 

Destek hizmetleri 

Gıdanın üretilmesi için gerekli her türlü proses destek 

hizmetleri içine su, buhar, elektrik, basınçlı hava ve 

diğer gazlar girer. İçilebilir kalitede sıcak ve soğuk su 

proseste kullanılmalıdır. Suyun depolanması yapılacak 

ise tesisata dışarıdan herhangi bir şekilde haşare girmemesi 

ve FKB bulaşma olmamasına dikkat edilmelidir. 

İçilebilir kalitede olmayan proses suyunun tesisatı 

ayrı olmalıdır. Buhar içilebilir kalitede sudan üretilmeli ve 

buhar sistemine içten/dıştan bir bulaşma oluşmasının 

önüne geçilmelidir. 

Elektrik kablolaması dikey veya eğimli kablo kanallarına 

tek sıralı olarak yapılmalıdır. Elektrik panoları ve 

kontrol cihazları su, toz, haşere girmesine müsaade 

etmeyecek şekilde yapılmalıdır. Basınçlı hava ve gaz tesisatı 

kuru tutulmalı, mikroorganizmalar, yağlayıcılar ve 

partiküller filtreler ile tutulmalıdır. 

Destek hizmetleri tesisatı mümkün olduğunca üretim 

alanı dışında tutulmalıdır. Bu amaçla tavan üzeri ya da ayrı 

bir tesisat koridoru kullanılabilir. Üretim alanı içindeki tesisat, 

kir birikimini engellemek için duvardan 25 mm açıkta 

monte edilmelidir. Kondens olma durumu söz konusu olacaksa 

bu tesisatın açık ürün üzerinden geçmemesi gerekir. 

Bu amaçla boru hattı üzerine yalıtım da yapılmalıdır. 

Atık yönetimi 

Atıkların depolandığı yerlerin, su ve ürün ile temasta olmamasına; 

haşeratı toplamasına ve koku yayılımına engel 

olacak şekilde inşa edilmesi gerekir. Ana üretim alanından 

ayrı olmalıdır. Çöp kamyonuna doğrudan yükleme yapılabilecek 

şekilde tasarlanmalıdır. Ortam malzemesi geçirgen 

olmayan, zemin eğimli ve drenajı sağlanmış olmalıdır. Kolay 

temizlenebilir olmalıdır. Oda içinde sınıflandırılmış (renk, yazı 

vb.), geçirgen olmayan, kolay temizlenebilir konteynerlerde 

tutulmalıdır. Yükse riskli bölümlerdeki atıklar kısa aralıklarda 

çıkartılmalıdır. 

Bakım 

Gıda işleme cihazlarında ve işleme ortamında etkin hijyenik 

bakım yapılmalıdır. Bu amaçla önleyici bakım tercih 

edilmelidir. Parçalar ve bileşenler değiştirilmeli veya bakımı 

yapılmalıdır. Böylelikle işlevleri bozulmaz, mikrobiyal gelişme 

olmaz, ürüne fiziksel tehlike yaratmaz. Bakım ve onarım sırasında 

kullanılan tüm malzemeler hedeflenen uygulamaya 

uygun değiştirilmelidir. Bunların izlenebilirliği, gıda ürünlerinin 

geri toplanması söz konusu olduğunda veri tabanı oluşturabilecek 

şekilde yapılmalıdır. Bakım ve onarım çalışmaları işleme 

hattından ayrı bir yerde yapılmalıdır. Yapılamıyorsa çalışma 

alanı sıkı bir şekilde kontrol edilmelidir. Tüm bu işlemler sırasında 

kullanılan alet/teçhizat iş başlangıcında ve bitiminde 

sayılmalı aynı zamanda temizlenmelidir. İşleme hattına sonradan 

dahil olacak tüm cihazlar, yedek parçalar üretim alanına 

girmeden evvel temizlenmelidir. Zonların riskine bağlı olarak 

alet çantaları farklı renklerde kullanılmalıdır. Yağlayıcılar gıda 

kalitesinde olmalı, mikrobiyal gelişmeye imkan vermeyecek 

şekilde saklanmalıdır. 

Cam kırılması ya da kuru hacimlere su girişi olduğunda yapılacaklar 

ile ilgili prosedürler önceden belirlenmelidir. Gıda işleme 

alanında yapılan tüm bakım prosedürleri ile ilgili yazılı devir/ 

teslim prosedürleri takip edilmelidir. Bakım sonrasında ortamın 

alet, teçhizat; bakım ve onarım malzemeleri ve artıklarından ari 

olduğu mühendislik personeli tarafından yazılı olarak onaylanmalıdır. 

Sanitasyon (temizlik) personeli alanın uygun seviyede 

hijyenik olarak temizlendiğini, üretim personeli alanı gıda üretimine 

uygun bir şekilde teslim aldığını yazılı bir şekilde teyid 

etmelidir. Tüm bu işlemler şirket personeline ve taşeron firma 

elemanlarına aynı şekilde uygulanmalıdır. 

Fabrika içinde yer alan mekanik atölyeler potansiyel bulaşım 

noktaları olarak dikkate alınmalıdır. Sürekli olarak temiz 

tutulmalı; çıkışlarına yapışkan mat yerleştirilerek ayakkabılar ile 

gıda üretimine ait olmayan parçacıkların çıkışı engellenmelidir. 




42 

43

haber 

Turna yemişi idrar yolu 

enfeksiyonlarını azaltıyor 

Sağlık Bakanlığına göre, Türkiye antibiyotik 

tüketiminde 40 Avrupa ülkesi arasında 

ilk sırada yer alıyor. Bu açıklama, Türkiye’nin 

antibiyotik direnci oranının yüzde 46’ya yükseldiğini 

belirten Dünya Sağlık Örgütü’nün 

2014 yılındaki raporuyla da doğrulanıyor. 

İdrar yolu enfeksiyonu gibi sık görülen enfeksiyonlar 

direnci tetikleyebiliyor. Dünyada 

150 milyon kişiyi etkileyen idrar yolu enfeksiyonları, 

Türkiye genelinde en yaygın görülen 

üçüncü enfeksiyon. Hastalığın tedavisinde 

genelde antibiyotik kullanımı öneriliyor. Ancak 

idrar yolu enfeksiyonu gibi sık görülen 

hastalıklara yol açan bakteriler antibiyotiğe 

karşı yüksek direnç gösteriyor. 

Amerikalı turna yemişi üreticileri kooperatifi 

Ocean Spray ve Dünya Gıda Dergisi 

işbirliğiyle 4 Mayıs tarihinde İstanbul’da düzenlenen 

“İdrar Yolu Enfeksiyonları, Antibiyotik 

Direnci ve Olası Çözümler” panelinde, 

sağlık uzmanları, idrar yolu enfeksiyonu gibi 

sık görülen enfeksiyonların tedavisinde aşırı 

antibiyotik tüketimini ve alternatif yöntemleri 

tartıştı. 

Katılımcılar arasında Cerrahpaşa Üniversitesi 

Mikrobiyoloji Profesörü Dr. Recep Öztürk, 

Yeni Yüzyıl Üniversitesi Üroloji Profesörü 

ve Türk Üroloji Derneği Kuzey Marmara Bölgesi 

Şubesi Başkanı Dr. Barış Nuhoğlu, ve 

ABD merkezli turna yemişi kooperatifi Ocean 

Spray®’in Bilim ve Ruhsatlandırma İşleri Başkan 

Yardımcısı Dr. Geoffrey Woolford yer aldı. 

Türkiye’nin idrar yolu enfeksiyonu gibi 

yaygın enfeksiyonlardan kaynaklanan ve artan 

antibiyotik direnci oranının yanı sıra turna 

yemişi tüketilmesi gibi bu enfeksiyonları 

azaltmaya yardımcı olabilecek alternatif besin 

desteği çözümleri de görüşülen önemli konular 

arasında yer aldı. 

Türkiye, aşırı antibiyotik kullanımı nedeniyle Avrupa ülkeleri arasında en yüksek 

antibiyotik direncine sahip ülke konumunda. İdrar yolu enfeksiyonları, aşırı kullanımın 

yaygın nedenlerinden bir tanesi. Sağlık uzmanları enfeksiyonların azaltılmasında turna 

yemişi gibi besinlerden destek alınabileceğini öneriyor. 




44 

45

haber 

İdrar yolu enfeksiyonu ekonomik ve 

halk sağlığı endişelerini arttırıyor 

Prof. Dr. Recep Öztürk, Türkiye’de antibiyotik 

kullanımının son derece yüksek olduğunu 

ve halk sağlığı açısından da büyük bir risk 

teşkil ettiğini söyledi. Öztürk, “Yüzde 20 ila 50 

arasında değişen direnç oranları tespit ediyoruz. 

Bu oranlar, hastaların vücutlarının verilen 

antibiyotiklere yanıt vermemesi nedeniyle, 

doktorların idrar yolu enfeksiyonu gibi yaygın 

enfeksiyonlar yaşayan hastaları etkin bir şekilde 

tedavi edemediği anlamına geliyor” dedi. 

Yakın zamanda Ocean Spray tarafından 

gerçekleştirilen bir araştırmaya göre, Türkiye’deki 

kadınların yüzde 50’si son bir yıl içinde 

idrar yolu enfeksiyonu yaşadı; yüzde 53’ü de 

enfeksiyonun günlük yaşamları üzerinde büyük 

bir etkiye sahip olduğunu söyledi. 

Tedavi edilmeyen idrar yolu enfeksiyonunun, 

böbreklerin hasar görmesine yol açan 

pyelonefrit gibi kronik böbrek hastalıklarına 

ve hatta sepsis gibi ölümcül kan enfeksiyonlarına 

yol açabileceğini vurgulayan Prof. Dr. 

Barış Nuhoğlu, alternatif tedavi yöntemlerinden 

umutlu olduklarını belirterek “Bu ülkede, 

antibiyotik direnci oranlarını yavaşlatmaya 

yönelik büyük bir fırsat var. Doktorları ve has- 

taları idrar yolu enfeksiyonu gibi yaygın enfeksiyonlara 

yönelik alternatif tedavi yöntemleri 

konusunda eğiterek artan direnç sorunlarını 

çözebiliriz” diye konuştu. 

“Antibiyotik kullanımını azaltmak 

için önemli bir besin desteği” 

Dr. Geoffrey Woolford ise yaptığı konuşmada 

günde 240 ml turna yemişi suyu 

tüketilmesinin idrar yolu enfeksiyonlarını 

önleyebileceğini ve tedavide kullanılan antibiyotik 

miktarını da azaltabileceğini söyledi. 

Turna yemişinin önemli bir besin desteği 

olabileceğini belirten Woolford, “50 yılı aşkın 

süredir devam eden araştırmalar, turna 

yemişini anlamaya adandı. Turna yemişinin 

antibakteriyel özellikleri, belirli bakterilerin 

yapışarak idrar yolu enfeksiyonlarına neden 

olmasını engelliyor; vücudu temizlemeye ve 

arındırmaya yardımcı oluyor. Sonuç olarak 

araştırmacılar, tekrar eden enfeksiyonlara 

sahip kadınlarda turna yemişi tüketimi ve 

idrar yolu enfeksiyonlarının azalması arasında 

bir korelasyon gördü. Enfeksiyon sayısının 

azalması, daha az antibiyotik kullanımı 

ve daha düşük antibiyotik direnci geliştirme 

riski anlamına geliyor” dedi. 

Turna Yemişinin Sağlığa Katkıları Hakkında 

Ocean Spray; 85 yılı aşkın bir süredir turna yemişinin 

sadece lezzetli olmasıyla deği, aynı zamanda sağlığa 

katkıları üzerindeki araştırmalarını aktif bir şekilde 

yürütüyor. Tüketicilerin günlük tavsiye edilen meyve 

alımını karşılamasının yanı sıra, turna yemişinin tüketilmesi 

idrar yolu enfeksiyonlarının azaltılmasına yardımcı olan 

besinsel bir yaklaşımdır. Bu enfeksiyonlara neden olan 

bakteriler bunların tedavi edilmesinde kullanılan en güçlü 

antibiyotiklere karşı giderek daha dirençli bir hal almaya 

başladığından bu meyve son derece önemlidir. Dünya 

Sağlık Örgütü, antibiyotik direncinin bugünün halk sağlığı 

açısından en büyük zorluklardan birisi olduğunu vurguluyor. 

Turna yemişi, Kızılderililerin keşfi 

Turna yemişi, dünyadaki diğer meyvelerden farklıdır. 

Yüzlerce yıl önce Kızılderililer tarafından keşfedilen bu 

olağanüstü meyve; canlı kırmızı rengi, çarpıcı, mayhoş 

lezzeti ve sağlıklı oluşuyla tercih ediliyor. 

Turna yemişi, özellikle ABD, Kanada ve Şili’nin spesifik 

bölgelerinde bataklık olarak adlandırılan sulak arazilerde 

yetişir. Turna yemişi suda yetişmez. Bazıları yüz yıldan 

daha uzun bir süre büyümeye ve meyve vermeye devam 

eden alçak asmalarda yetişir. 

Her sonbaharda (Kuzey Amerika’da Eylül ayının 

ortasından Kasım ayının ortasına kadar) ve Şili’de Mart 

ayından Mayıs ayına kadar turna yemişleri, renk ve lezzet 

açısından en üst seviyeye ulaşır ve hasada hazır hale gelir. 

Yemişler bataklıktan çıktığında; dünyanın dört bir 

yanındaki ailelere lezzetli ve besleyici bir ürüne dönüşmüş 

şekide ulaşırlar. 




46 

47

Symrise ile Madagascar’ın 

vanilya tatlarını keşfedin... 

Özlem Sağlam 

Symrise Türkiye Bölge Satış Müdürü 

Vanilya tüm dünyada en popüler tatlardan 

biridir. Krema yönü ağır basandan 

baharatlısına, tarçınlısından tütsü 

notları içeren vanilya aromalarına kadar 

çok çeşitli tat profilinde vanilya aromaları 

mevcuttur. Symrise siz müşterilerine 

yaklaşık 1.000 aromadan oluşan geniş 

portfolyosu ile hizmet vermektedir. 

Vanilya gıda sektöründe pek çok 

alanda kullanılmaktadır. Neredeyse her 

bisküvi ve kekte bulunmaktadır. Çikolataya 

zengin bir tat katmakta, ketçap ve 

kolanın tadını desteklemektedir. Vanilya, 

dondurma sektörünün ise en gözde 

aromasıdır. 

Böyle geniş bir kullanım alanı olan 

aromanın arkasında Madagascar’ın sık 

Özlem Sağlam 

sunda vanilya alanında deneyimli aroma 

geliştirme grubu özel projeler yürütmektedir. 

Symrise vanilyanın zenginliğinden 

her talebe uygun değer yaratmaktadır... 

Vanilya piyasası distribütörlerin kontrolü 

altında iken 2006 yılında bölgede 

lokal olarak yatırım yapan, kooperatifler 

ve çiftçiler ile birebir iletişim halinde 

olup aracı olmadan çalışmaya başlayan 

Symrise bu alanda bir ilki gerçekleştirmiştir. 

Bugün Symrise birçok vanilya üreticisi 

ile uzun süreli ortaklık anlaşması 

imzalamıştır. Symrise vanilya üreticilerine 

daha kaliteli ürün yetiştirme ve farklı 

tarım metotları ile ilgili eğitimler vermektedir. 

Yaklaşık 100 Symrise çalışanı 

Madagascar’da yaşamakta ve üretimden 

depolamaya, tedarik sürecinden 

sürdürülebilirlik faaliyetlerine kadar her 

aşamada bölge halkı ile uyumlu bir şekilde 

çalışmaktadır. 

Symrise için yüksek kalite 

standartlarında vanilya üretiminin 

devamlılığı çok önemlidir. 

Sürdürülebilirliği sağlamak 

amacı ile Symrise vanilya üreticilerinin 

yaşam standartlarını arttırmayı, 

onların eğitim seviyelerini 

yükseltmeyi ve gelecek kaygılarını 

en aza indirmeyi sorumluluk bilmiş 

ormanlarına kadar uzanan büyük ve bir 

o kadar karışık tedarik süreci yatmaktadır. 

Madagaskar, Afrika kıtasına bağlı bir 

ada ülke konumunda olup, kıtanın doğu 

kesiminde Hint Okyanusu’nun batı kısmında 

yer almaktadır. Dünya vanilya ihtiyacının 

yaklaşık %80’i Madagascar’da 

yetiştirilen vanilyalardan karşılanır. Adada 

binlerce küçük ölçekli çiftçi vanilya 

orkideleri yetiştirmektedir. Bu orkideler 

el ile tozlaştırılır, son aşamada da olgun 

ve yeşil bölümleri hasat edilir. 

Madagascar’ın vanilya tohumları ve 

ekstraktları son aşamada Holzminden 

Almanya’da aroma üretiminde kullanılmaktadır. 

Saf ekstraktlara ek olarak 

lokal taleplere uygun ve global trendler 

izlenerek çok farklı tat yönlerinde vanilya 

aromaları geliştirilmektedir. Pazar araştırmaları 

ve müşteri talepleri doğrultuve 

bu yönde adımlar atmıştır. Bugün 

Symrise 7.000’den fazla çiftçiye destek 

olmaktadır. 

Symrise müşterilerine markalarının 

ya da ürünlerinin gerektirdiği şekilde organik 

vanilya aromaları, Fairtrade (Adil 

Ticaret) onaylı vanilya aromaları, Rainforest 

Alliance (Yağmur Ormanları Birliği ) 

onaylı vanilya aromaları sunmaktadır. 

Size her zaman ilham vermek için 

buradayız... 




48 49

söyleşi 

“Türkiye’de 

öncelik sağlıklı 

yaşam değil 

kilo verme” 

Özlem As 

Jacob Linden; İsveçli yaşam koçu, beslenme uzmanı 

ve spor antrenörü. Oluşturduğu Linden Yaşam Üçgeni 

metoduyla dünya çapında birçok oyuncu, atlet, profesyonel 

sporcu ve iş adamına yaşam koçluğu yapıyor. 

Yaşam koçluğu yaptığı kişileri hem profesyonel, hem 

de kişisel yaşamında en iyi performansa ulaştırmayı ve 

özel teknikleri ile kişilerin daha sağlıklı, zinde ve iyi görünmelerini 

hedefliyor. 

Çağımız modern insanın en büyük sorunlarından olan 

stres, karamsarlık karşısında beslenmenin rolünü Jacob 

Linden ile konuştuk. 

Linden, kaliteli yaşam için beslenme-sporla desteklenen 

yaklaşımını anlattı. 

Günlük hayatın stresi, yoğunluğu karşısında 

kaliteli yaşam için neler yapılmalı? 

Öncelikle güne en sevdiğiniz müzikle başlayın. Açık 

havada bir yürüyüş yapın, yapacağınız 15 dakikalık yürüyüşün 

bile etkisini hissedeceksiniz. İstanbul bu konuda 

size avantaj sağlayan çok güzel bir şehir, imkanınız varsa 

deniz kenarında yürüyüş yapmayı tercih edin. Sabahları 

mutlaka kahvaltı edin. Vaktiniz kısıtlı bile olsa asla kahvaltı 

öğününü atlamayın, bu size gün içerisinde ihtiyaç duyduğunuz 

enerjiyi sağlayacaktır. Ve ne olursa olsun hayata 

pozitif bakın, gülümsemeyi unutmayın. Her negatif düşünce 

stres hormonlarını tetikler ve bu hormonlar öyle bir 

etkiye sahiptir ki bir anda tüm enerjinizi vakumlar, kendinizi 

yorgun hissedersiniz. Bu yüzden hayata her zaman 

olumlu ve pozitif bakmayı öncelik edinin ve stresin sizi 

yenmesine izin vermeyin. Unutmayın hayata ne kadar güzel 

bakarsanız, hayat da size o kadar güzelliklerini sunar. 

bir şekilde, besin değeri düşük şeylerle beslenmek 

çok yanlış ve ancak kısa vadeli kilo kayıplarına sebep 

olabilir. Benim amacım insanların kilo vermek için değil 

sağlıklı bir yaşam için çaba göstermeleri ve bunu 

uzun vadeli, kendilerini tanıyarak gerçekleştirmeleri. 

Yani uzun vadede güçlü bir vücuda sahip olmalarını 

sağlıyorum, sağlıklı yaşamla beraber kilo kaybı zaten 

gerçekleşiyor ve hayallerindeki vücuda kavuşuyorlar 

ama öncelik kesinlikle sağlık olmalı. 

Yaşam üçgeni nedir? 

Bu üçgen; yaşam tarzı, beslenme ve spor üzerine. 

Yani aslında bunların hepsi bir bütün ve birbirini 

etkileyen şeyler. Uyku saatleriniz, açık havada geçirdiğiniz 

zaman, hayata bakışınız, stres yönetiminiz, 

taze ve doğal ürünlerle beslenmeniz, yediklerinizin 

içeriği, düzenli sporunuz ve yapacağınız egzersizler... 

Bunların hepsi ayrı ayrı çok önemli ve hepsine dikkat 

ederek yaşam standardınızı oluşturmalısınız. Ben 

danışanlarıma bu üçü arasındaki dengeyi kurmaları 

adına yardımcı oluyorum. 

Dünyada ve Türkiye’de son dönem siyasi-ekonomik 

gelişmelerden kaynaklı olumsuz 

ve endişeli bir ruh hali hakim. Bu ruh 

halinden, bu olumsuzluktan kaçış için neler 

önerirsiniz? 

Anı yaşayın. Her ne yaşarsanız yaşayın pozitif düşünceden 

vazgeçmeyin. Vücudunuz sizin kalenizdir, 

onun için kuvvetli olmasını sağlamalısınız. Spor yapın, 

kondisyon çalışın. Unutmayın mutlu bir ruh kuvvetli 

bir vücutta yaşar. Spor mutluluk hormonlarının daha 

fazla salgılanmasını sağlar ve böylece daha mutlu ve 

sakin hissederiz. Mümkün olduğunca stresten uzak 

durmaya çalışın, bol bol gülün ve sahip olduğunuz 

her şeyi sevin. 

Sağlıklı yaşam için beslenme yönünde 

sizin için olmazsa olmazlar nelerdir? 

İşlenmemiş gıdalar ile beslenin. Doğal ve işlenmemiş 

gıdalar ile beslenmek vücudunuza mutluluk 

hormonu sağlanmasına yardımcı olur. Aynı zamanda 

yağ yakımını hızlandırır. Kesinlikle şeker tüketmemenizi 

öneriyorum. Et, balık, sebze, yumurta bunları bol 

bol tüketebilirsiniz. Zeytinyağı, avakado, tereyağı, 

omega3 ve fındık da vücudumuzun ihtiyaç duyduğu 

yağlardır, bunları uygun miktarda tüketmelisiniz. 

Yemeğinizi yavaşça pişirin, besin değerlerini kaybetmelerine 

sebep olmayın. Meyve ve sebzeleri taze 

şekilde tüketin. Bol bol su için ve alkol tüketiminde 

aşırıya kaçmayın. Diyetinizi kendi ihtiyaçlarınıza göre 

uygulayın. Şunu asla unutmayın; yediğiniz yemek 

sizin en güçlü yanınız olabilir yada sizi yavaş yavaş 

zehirleyebilir. Bunun seçimini yapacak olan sizsiniz. 

Kaliteli ve sağlıklı yaşam konusunda yurtdışında 

danışmanlık yapıyorsunuz. Sağlıklı yaşamaya 

çalışma ya da bakış konusunda dünya ve 

Türkiye insanları arasında ne gibi farklılıklar var? 

Ben İsveç Stockholm’da doğdum ve büyüdüm. Orada 

sağlıklı yaşam ile ilgili her konu insanların önceliğidir. 

Örneğin sağlığını düşünmeyen, buna göre yaşamayan 

kişiler ikinci sınıf insan kategorisinde görülür. Türkiye bu 

konuda henüz bilinçlenmeye başlamış ama ilgi oldukça 

artmış durumda. Ancak dünya ile Türkiye arasındaki 

fark maalesef Türkiye’de insanlar sağlıklı yaşamdan çok 

diyet ve kilo verme konusuna önem veriyorlar. Sağlıksız 

Jacob Linden 




50 

51

Kevser’in mutfağı 

Sebze 

yemeklerinin 

püf noktaları 

da sığmayan bir dilim kabak düşünün. Et bıçakla parça parça kesilerek yenebilir 

ama karnıyarık gibi özel bir pişirme yöntemi yoksa standart salçalı bir 

sebze yemeği bıçak ve çatalla değil kaşıkla yenir ve yenmesini kolaylaştırmanın 

en iyi yolu sebzeleri bir kaşığa 2-3 parça sığacak şekilde doğramaktır. 

Yapılan 2. büyük yanlış sebzelerin iyi kavrulmuyor oluşu. Türk mutfağında 

en sık kullanılan pişirme yöntemleri kavurma ve haşlamadır. Hangisinin 

nerede kullanılacağını bilmemek mutfakta facialara yol açabilir. 

Haşlanan yiyeceklerin daha iyi piştiği yönünde bir kanaat vardır birçok 

insanda. Tavuğu kavurmadan önce haşlama eğiliminde olan çok fazla 

kişi var örneğin, ki bu daha ayrıntılı incelenmesi gereken başlı başına bir 

yazı konusu. İlerleyen zamanlarda buna da mutlaka değineceğim elbette. 

Sebzelerin kavrulmasına dönecek olursak… Bir sebzeyi, istisna durumlar 

dışında, en lezzetli şekilde pişirme yöntemi kavurmaktır. Kavurmaktan 

kastım yağın içine atıp şöyle bir iki kez sotelemek değil, kısık ateşte ağır 

ağır, sık sık karıştırarak önce suyunu salmasını, ardından saldığı suyun tamamen 

buharlaşmasını ve bu işlemin sonunda iyice yumuşamasını sağlayana 

kadar pişirmek. Bu işlemi yapmadan yemeğin suyunu eklemek 

sebzeyi haşlamak olur. Bu da yemeğin lezzetsiz olmasına neden olur. 

Sebze yemekleri konusunda yapılan 3. yanlış ise yemeklere çok fazla 

su koymaktır. Sebze yemekleri ne kadar az su ile pişerse sebzenin öz tadı 

o kadar yoğun şekilde hissedilir yemekte ve yemek bir o kadar lezzetli olur. 

Lezzetli bir sebze yemeğinin 3 sırrını şöyle sıralayabiliriz öyleyse; sebzelerin 

küçük doğranması, sebzelerin iyi kavrulması, yemeğin olabildiğin- 

ce az su ile pişirilmesi. 

Tarifini vereceğim bu yemekte en 

başta farklı bir pişirme tekniği olan kızartma 

yöntemi kullanılıyor olsa da kızartma 

sonrası soğan, biber, sarımsak 

ve domatesin kavrulma aşaması ve 

yemekte sadece domatesin suyundan 

faydalanılarak ekstra su ilavesi yapılmaması 

noktasında yazımı destekler bir tarif 

olduğunu görebilirsiniz. 

Afiyetle kalın… 

Zeytinyağlı Patlıcan Yemeği 

Malzemeler: 

z 1 kg patlıcan (5-6 adet), 

z 1 adet soğan, 

z 2 adet yeşil biber, 

z 2 adet orta boy domates, 

z 1 silme yemek kaşığı salça, 

z 2 diş sarımsak, 

z 1 tatlı kaşığı toz biber, 

z 3-4 yemek kaşığı sıvı yağ, 

z Patlıcanları kızartmak 

için sıvı yağ, 

z Tuz, 

z Kıyılmış maydanoz. 

Kevser D. Türkdoğan 

kevserinmutfagi.com 

info@kevserinmutfagi.com 

www.instagram.com/kevserinmutfagi/ 

Sebzeyle arası iyi olmayanların bile 

etle eşdeğer tuttuğu bir sebzedir patlıcan. 

Bunun en önemli sebebi Türk mutfağında 

genellikle etli pişirilmesi ve et severlerin 

damağının etle birlikte yenerek kolayca 

alışması sanıyorum. Kabul etmek gerek 

ki hakkı verilerek pişirildiğinde çok lezzetli 

bir sebzedir patlıcan. Ancak diğer yandan 

kabak ve ıspanak için de aynı şey söylenebilecekken 

bu iki sebzenin seveni patlıcan 

kadar fazla değildir. Kim bilir belki de kabak 

ve ıspanak da patlıcan kadar çeşitlendirilse 

etli tariflerle çok daha fazla tüketilebilir. 

Sebze yemekleriyle ilgili yaptığım bir 

gözlem var yıllar içerisinde. Erkekler sebze 

yemeklerini çok sevmiyor evet bu bir gerçek. 

Ancak kadınlar da sebze yemeklerine 

gereken özeni göstermiyor bana göre. 

Burada bir ikilem çıkıyor ortaya. Kadınlar 

eşleri ya da çocukları sebzeyi zaten sevmediği 

için mi özensiz yapıyor sebze yemeklerini 

yoksa erkekler eşleri ya da anneleri 

sebze yemeklerini özensiz yaptığı için 

mi sevmiyor sebze yemeklerini? İkisinin de 

payının olması ve yıllar içerisinde birbirini 

perçinlemesi yüksek ihtimal elbette. 

Kadınları kızdırmadan sebze yemeklerini 

özensiz yapmaları konusunu biraz açmak 

istiyorum. Öncelikle sebze yemekleri 

konusundaki en büyük yanlış sebzelerin 

çok büyük doğranması. Ağıza tek lokma- 

Hazırlanışı: 

z Patlıcanları alaca soyup 

iri iri doğrayın, 

z Geniş bir tavada bolca sıvı yağ 

kızdırıp patlıcanları kızartın, 

z Bu sırada soğanı yemeklik 

doğrayıp sıvı yağ ile kavurun, 

z Yemeklik doğradığınız biberleri 

ve sarımsakları da ekleyip 

yumuşayana kadar kavurmaya 

devam edin, 

z Salçayı ekleyip kokusu çıkana 

kadar kavurun, 

z Toz biberi ekleyip karıştırın, 

z Küp küp doğradığınız 

domatesleri ekleyip suyunu 

salana kadar pişirin (domatesler 

susuzsa bir miktar su 

ekleyebilirsiniz), 

z Tuzunu ekleyip karıştırın, 

z En son patlıcanları da ekleyip 

harmanlayın, 

z Servis sırasında üzerine kıyılmış 

maydanoz serpebilirsiniz. 

Afiyet olsun... 




52 

53

yeni projeler 

süt dosyası 

Su gibi süt içmiyoruz 

Beslenmemizde önemli bir yere sahip olan süt ve süt ürünlerinin kalsiyum, B2, B12 riboflavin 

fosfor ve protein kaynağı olmakla birlikte yüzde 90’ın üzerinde bir sindirim düzeyine sahip süt 

proteinlerinin yaklaşık yüzde 80’i vücut proteinine dönüşebiliyor. 

Nur Coşkun İstanbulluoğlu 

nurcoskun@net-iletisim.com 

Taze süt, mahalle sütçüsünden market 

raflarına taşınalı yıllar oldu. Ancak 

taze sütün açıkta satışı azalmadı. Eskiden 

güğümlerle sokak aralarında dolaşan 

sütçülerin yerini, süt depolu arabalar aldı. 

Ama bu sütler yine litre ile elden ve açıkta 

satılıyor. Bugün büyük şehirler de dahil 

Anadolu’nun pek çok yerinde açıkta süt 

satışı zamana direniyor. İstanbul’un en 

merkezi semtlerinde hala açık süt satın 

alma alışkanlığında olan tüketicilerin sayısı 

da azımsanmayacak kadar fazla. Yani amlam 

18,4 milyon ton süt üretilmiş. Dünya genelinde 

ise 800 milyon ton civarında. 

Süt çocuğu değiliz 

Aslına bakılırsa sütü toplum olarak su gibi tüketme 

alışkanlığımız pek yaygın değil. Bazı araştırmacılar 

süt tüketimine neden az ilgi gösterdiğimizi 

araştırmak için antik çağlara kadar uzanan incelemelerde 

bulunmuşlar.(1) Ve görmüşler ki, az süt süt 

tüketiminin bölgelere göre farklılık gösteren vücut yapısıyla 

bir ilişkisi var. Taze sütü rahatlıkla tüketebilen 

yetişkinlerin dünyadaki dağılımı incelendiğinde bölgesel 

olarak çok büyük farklılıkların olduğu görülüyor. 

Orta ve Kuzey Avrupa, Kuzey Amerika ile Afrika ve 

Ortadoğu’nun bazı bölgelerinde yaşayan yetişkinler 

hayat boyu hiçbir yan etki görmeden taze sütü tüketebiliyor. 

Ancak güneydoğu Asya ve Güney Afrika 

topluluklarında yetişkinlerin hemen hemen hiç laktoz 

toleransları yok. Bugün dünyada yaşayan yetişkin insanların 

yüzde 65’i sütte bulunan laktoz şekerini sindirebilecek 

enzime sahip değil. Bu nedenle taze ve 

özellikle pastörize süt içtiklerinde hazımsızlık, sancılı 

gaz ve ishal gibi rahatsız edici tepkilerle karşılaşıyor. 

Ancak fermente edilmiş süt yolu ile üretilen yoğurt, 

kefir, peynir gibi ikincil ürünleri kolayca tüketebiliyolar. 

Fermentasyon sırasında laktoz şekerleri bakteriler 

tarafından hidrolize edildiğinden yetişkinler ikincil süt 

ürünlerini hiçbir yan etki hissetmeden tüketebiliyor. 

Bu sorunun tespiti süt ürünlerinin üretim, tüketim ve 

depolanması aşamalarında kullanılan çanak çömleklerin 

gözeneklerinde biriken lipitlerin niteliklerinin belirlenmesi 

ile mümkün olmuş. 

İşlenmiş süt ürünleri favorimiz 

Sütçülük ve mandıracılık bugün de 

Marmara Bölgesi kırsalında ekonomik 

açıdan önemli bir iş kolu. Bu 

geleneğin kökenini günümüzden 

8,500 yıl gerilere kadar uzandığı ve 

bu topluluğun önemli bir besin kaynağı 

olduğunu araştırmacılar tespit etmiş. 

İşlenmiş süt ürünlerinin geliştirilmesinde 

teknolojinin katkısı yadsınamayacak kadar 

balajsız süt müşteri bulmakta zorlanmıyor. 

Tersine daha doğal ve sağlıklı olduğunu 

düşünenlerin sayısı da az değil. Durum 

böyle olunca Türkiye’de toplam süt pazarın 

yüzde 53’ünü açık süt pazarı oluşturuyor. 

Üretilen çiğ sütün sadece yüzde 47 

civarı üretim proseslerinde hijyenik olarak 

süt ve süt ürünlerine dönüşüyor. Oysa gelişmiş 

ülkelerde bu oran yüzde 98’leri buluyor. 

Neredeyse işlenmemiş süt yok gibi 

oralarda. Dolayısıyla gelişmiş ülkelerde süt 

üretim teknolojisine yapılan yatırımlar da 

aynı oranda yüksek. Üretim miktarlarına 

baktığımızda; Türkiye’de 2014 yılında topönemli. 

Süt gibi raf ömrü çok kısa olan bir gıdadan 

elde edilen ikincil ürünler, en son teknolojik süreçlerle 

yepyeni lezzetlere göz kırpıyor. 

Beslenmemizde önemli bir yere sahip olan süt ve 

süt ürünlerinin kalsiyum, B2, B12 riboflavin fosfor ve 

protein kaynağı olmakla birlikte yüzde 90’ın üzerinde 

bir sindirim düzeyine sahip süt proteinlerinin yaklaşık 

yüzde 80’i vücut proteinine dönüşebiliyor. Sağlıklı 

nesillerin temelini oluşturan bu önemli besin kaynağının 

kalitesinin muhafaza edilebilmesi için mümkün 

olduğunca doğru şekilde işlenmesi dikkatten kaçırılmaması 

gereken önemli bir gerçek. İşletmecilerinin 

üstün teknoloji ile işlenebilen sütün, işlenme sürecinde 

besin değerinin mümkün olduğunca muhafaza 

edilmesine özen göstermeli ki, doğru ve sağlıklı 

ürünler ortaya çıkarabilsin. Süt işleme teknolojisinde 

dünyadaki gelişmelere paralel olarak ülkemizde de 

en son teknolojiye uyumlu ekipmanlar göz dolduruyor. 

Yeter ki tüketici kaliteli ve besin değerini koruyan 

süt ürünlerini tercih edebilme farkındalığında olsun. 

Bu farkındalığın yaygınlaşmasında ise gelişmiş teknoloji 

ile pazara ürünler sunan kurumların bilinçli sosyal 

sorumluluk projelerinin katkısının büyük olacağını 

da unutmamak gerekiyor. 

Kaynaklar 

(1) MÖ 7.Binyılda Barçın Höyük’te Süt Tüketimi 

Üzerine Yeni Araştırmalar ( Prof Dr Hadi özbal, Dr 

Ayla Türkkekul Bıyık, Dr Laurens Thissen, Dr Turhan 

Doğan, Yar.Doç.Dr. Fokke Gerritsen, Yar Doç Dr RanaÖzbal 

) 




54 

55

süt dosyası 

Damızlık süt sığırı 

yetiştiricilerine kredi kolaylığı 

Damızlık süt sığırı 

yetiştiriciliğinde, 

faiz indirimli işletme 

ve yatırım kredisi 

kullandırılabilmesi 

için kolaylık sağlandı. 

Damızlık süt sığırı yetiştiriciliğinde, 

faiz indirimli işletme ve yatırım kredisi 

kullandırılabilmesi için üreticilerin işletmelerinde 

bulundurmaları gereken manda 

veya damızlık süt sığırı sayısı 10 baş 

ve üzerinden en az 5 başa düşürüldü. 

Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerince 

tarımsal üretime yönelik 

düşük faizli yatırım ve işletme kredisi 

kullandırılmasına ilişkin usul ve esaslar 

yeniden düzenlendi. 

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının, 

Ziraat Bankası AŞ ve Tarım Kredi Kooperatiflerince 

Tarımsal Üretime Dair Düşük 

Faizli Yatırım ve Işletme Kredisi Kullandırılmasına 

Ilişkin Uygulama Esasları Tebliğinde 

Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliği, 1 

Ocak 2016’dan itibaren yürürlüğe girmek 

üzere Resmi Gazete’de yayımlandı. 

Buna göre, damızlık süt sığırı yetiştiriciliğinde, 

faiz indirimli işletme ve yatırım 

kredisi kullandırılabilmesi için üreticilerin 

işletmelerinde bulundurmaları gereken 

manda veya damızlık süt sığırı sayısı 10 

baş ve üzerinden en az 5 başa düşürüldü. 

Damızlık süt sığırı yetiştiricilerinin 

karar kapsamında faiz indirimli işletme 

ve yatırım kredisi kullanabilmesi için, 5 

baş ve üzerinde manda veya damızlık 

süt sığırı işletmesi kurmaları veya işletme 

kapasitesini 5 baş ve üzerine çıkarmaları 

gerekecek. Bu kapsamda uygulamadan 

yararlanmak isteyen damızlık etçi ve 

kombine sığır yetiştiricilerinde, 5 baş ve 

üzerinde damızlık etçi ve kombine sığır 

yetiştiriciliği işletmesi kurmaları veya işletme 

kapasitesini 5 baş ve üzerine çıkarmış 

olma koşulu aranacak. 


Mayıs 2016 

56

haber 

süt dosyası 

Özlem Erol 

Türkiye Cumhuriyeti Gıda Tarım ve Hayvancılık 

Bakanlığı ile Çin Halk Cumhuriyeti Kalite Kontrolü, 

Denetim ve Karantina Genel İdaresi arasında 14 Kasım 

2015 tarihinde Antalya’da imzalanan Türkiye’den 

Çin’e İhraç Edilecek Süt Ürünlerinin Veteriner ve Sağlık 

Şartları Konusunda Protokolün Onaylanması Hakkında 

Bakanlar Kurulu Kararı, 8 Nisan 2016 tarihinde 

Resmi Gazete’de yayımlandı. Konuyla ilgili Dünya 

Gıda Dergisi’ne açıklama yapan Ambalajlı Süt ve Süt 

Ürünleri Sanayicileri Derneği (ASÜD) Başkanı Harun 

Çallı, “Çin’e ihracatın önünün açılabilmesi için Veteriner 

Sağlık Sertifikası konusunda iki ülkenin mutabık 

kalmaları gerekiyor. Sertifika görüşmeleri devam etmekte 

olup, önümüzdeki aylarda imzalanması beklenmektedir” 

dedi. 

Süt sektöründe 

Çin’e ihracat sevinci 

Bakanlar Kurulu, Türkiye’den Çin’e süt 

ürünleri ihracatının yolunu açan protokolü 

onayladı. Bu gelişme süt sektörünü nasıl 

etkileyecek? 

Çin’e süt ürünleri ihracatının yolunu açan protokolün 

onaylanması bir niyet ifadesi. Çin’e ihracatın önünün 

açılabilmesi için Veteriner Sağlık Sertifikası konusunda 

iki ülkenin mutabık kalmaları gerekmektedir. 

Sertifika görüşmeleri devam etmekte olup, önümüzdeki 

aylarda imzalanması beklenmektedir. 

Gerekli uzlaşma sağlanırsa Çin’e hangi 

ürünler gönderilecek? 

Çin’e süttozu, peyniraltı suyu tozu, dondurma gibi 

ürünler gönderilebilecektir. 

Süt fiyatları sektörde her yıl gündeme gelen 

konulardan bir tanesi. Süt fiyatlarında kriz 

yaşanmaması için ne gibi önlemler alınmalı? 

Çiğ süt arzı ve talebi mevsimsel olarak değişmekte olup, 

fiyat da buna göre oluşmaktadır. Kanunla kurulmuş olan ve 

üretici, sanayici, araştırma kuruluşları ve sivil toplum kuruluşları 

ile kamu kesiminin temsil edildiği Ulusal Süt Konseyi’ne 

yönetmelik ile verilmiş görevlerden birisi de, üreticinin çiğ süt 

üretim maliyetlerini de gözeterek tavsiye fiyat belirlemektir. 

Ulusal Süt Konseyi Yönetim Kurulu, bu kapsamda referans 

alım fiyatını, tavsiye niteliğinde belirlemektedir. 

geçilmesi için tedbirler alınmakla birlikte çiğ süt arzının 

tepe noktasına geldiği mayıs ayı ve dip noktasına geldiği 

Kasım ayı arasında yüzde 25 fark bulunmaktadır. Talep 

ise eylül- ekim aylarında artmaktadır. Bu noktada devlet 

politikaları çok önemlidir. Çiğ süt arzı daha dengeli hale 

getirilmeli, son yıllarda uygulamaya konulan çiğ sütün 

fazla olduğu dönemlerde gerek süt tozu teşvikleri ve gerekse 

okul sütü gibi projeler istikrarlı bir şekilde devam 

ettirilmelidir. 

Süt sektörünün sorunlarının çözülmesi için tüm paydaşların 

katılımı ile “Süt eylem planı” hazırlanmalı ve uygulamaya 

konulmalıdır. 

Ülkemizde süt tüketimi son yıllarda eskiye 

oranla artış gösterse de istenilen düzeyde 

değil. Süt tüketimini artırmak için ne gibi 

çalışmalar yapılıyor? 

Süt ve süt ürünleri tüketiminin arttırılmasına yönelik 

programların başında, bu yıl beşinci kez uygulanan Okul 

Sütü Programı gelmektedir. 

İlk olarak Haziran 2011’de ASÜD Bilim Kurulu tarafından 

hazırlanan “Çocuklara Süt Tüketimi Alışkanlığı Kazandırılması: 

Okul Sütü” başlıklı rapor esas alınarak Hükümet 

kararıyla uygulamaya konulan Okul Sütü Programı’nın 

amacı; ana sınıfı dahil olmak üzere ilkokul öğrencilerine süt 

içme alışkanlığı kazandırmak, bu sayede yeterli ve dengeli 

beslenmelerine katkıda bulunarak sağlıklı büyüme ve gelişmelerini 

desteklemektir. 

Ülkemizin 7 farklı coğrafi bölgesinde, sosyo-ekonomik 

ve kültürel farklılıklardan kaynaklanan yaşam tarzları, bireylerin 

beslenme alışkanlıklarını da küçük yaşlardan itibaren 

şekillendirmektedir. Bu kapsamda çocuklara küçük yaşlardan 

itibaren sağlıklı beslenmeleri ve gelişimleri için süt içme 

alışkanlığının kazandırılmasında büyük önem taşıyan Okul 

Sütü Programı, 2015-2016 Eğitim-Öğretim yılının ikinci ya- 

rısında 5’inci kez uygulanmaktadır. Uygulama kapsamında, 

toplamda 250 bin ton süt dağıtılmış olacaktır. Ambalajlı, 

güvenilir, UHT kutu sütlerin üretiminden çocuklarımızın sıralarına 

konuluncaya kadar olan tüm süreci büyük bir özenle 

yürüten süt ve süt ürünleri sanayicisi, 5 yıllık programın başarısında 

da büyük pay sahibidir. 

Süt, insanlar ve birçok canlı için yaşamın ilk gıdası olduğu 

gibi, süt ürünleriyle birlikte, insan yaşamının her evresinde 

tüketilmesi gereken “mucizevî” bir gıda maddesidir. 

Özellikle kemik sağlığı açısından önemi bilinen süt ve 

süt ürünlerinin, çocukluk döneminden itibaren tüketilmeye 

başlanması hem sağlıklı nesillerin yetişmesine hem de ileriki 

yaşlar için tüketim alışkanlığı kazanılmasına yardımcı 

olacaktır. Süt ve süt ürünleri tüketiminin arttırılması ve tüketicilerin 

bilinçlendirilmesi, ASÜD’ün en önemli toplumsal 

sosyal sorumluluk alanıdır. 

Böylesine mucizevi bir gıda konusunda uzman olmayan 

kişiler tarafından çeşitli söylemlerle yaratılan bilgi 

kirliliği ile kafalarda soru işaretleri oluşturulmaktadır. 

ASÜD, süt ve süt ürünleri konusundaki bilgi kirliliğini 

ortadan kaldırmak için çalışmaktadır. Bu kapsamda 

www.suthakkindahersey.com internet sitesinde uzman 

akademisyenlerin süt ve süt ürünleri hakkında 

bilimsel ve doğru bilgileri paylaştıkları bir platform 

oluşturduk. 

Bir diğer önemli konu ise bu bilgi kirliliğinden 

beslenen sokak sütü satışlarının devam 

etmesidir. Uygun koşullar ve prosesler sağlanmadığında 

sütte mikroorganizmalar hızla 

çoğalmakta, çok kısa bir süre içinde bozulabilmekte 

ve sağlığımız için tehlikeli olabilmektedir. 

Bu nedenle ambalajsız olarak 

tüketime sunulan sokak sütlerinin dayanma 

sürelerinin artırılması amacıyla süte karbonat, 

soda gibi kimyasal maddeler katılabilmekte, 

hatta yağı alınıp yerine su konularak 

besin öğelerinde de hile 

yapılabilmektedir. 

Harun Çallı 

Çiğ sütte mevsimsel arz- talep 

fiyatları nasıl etkiliyor? 

Son yıllarda hayvancılığa verilen desteklerle işletme 

büyüklüklerinin artırılması ve mevsimselliğin önüne 

Çiğ Sütte mevsimsel Arz, Talep ve Fiyat Değişiklikleri 




58 

59

haber 

süt dosyası 

İntermak, anahtar teslimi 

süt tesisi kurmada ihracata 

ağırlık veriyor 

Yıldız Doğruer Yemiş 

Konya 

Süt sağım sistemlerinden başlayarak, her 

türlü süt ürünü için anahtar teslim tesisler kuran 

İntermak, son yıllarda ihracata ağırlık vererek 

yurtdışı satışlarını artırdı. 

“İyi gıda için sistem çiftlikten başlamalıdır’’ diyen 

İntermak Genel Müdürü Hüsamettin Sönmez, “1990 

yılında kurulan İntermak 26 yıldır süt sektörüne hizmet 

veriyor. İntermak tecrübe ve Arge birikimiyle, 

süt hayvancılığı ve süt işleme sahasında, geliştirdiği 

BEST FOOD konseptiyle çiftlikten tabağa kadar üretimin 

her aşamasına hayvan sağlığını ve insan ergonomisini 

ön plana çıkartarak sektöre işletme ölçeğine 

en uygun komple çözümler sunmaktadır. Ürünlerimiz 

makine ekipman, hijyen ürünleri ve gıda katkıları şek- 

Hüsamettin Sönmez 

linde gruplanabilir” dedi. 

BEST FOOD konsepti süt sağımdan, çiftlik ekipmanlarına, 

süt taşıma ve proses makinalarından hijyen 

ürünlerine kadar pek çok ürünü sunuyoruz diye 

konuşan Sönmez, “Gıda, kimya ve makina mühendislerimizle 

ücretsiz keşif, danışmanlık ve satış sonrası 

hizmetler vermekteyiz. BEST FOOD konseptimiz 

içerisinde Milkol, İntem, Süper Maya, Provita markalarıyla 

ürettiğimiz ürünler yer almaktadır. Bu geniş 

ürün yelpazesiyle yeni kurulacak küçük ya da büyük 

işletmelerden, halen çalışmakta olan işletmelere pek 

çok ürün grubunu sunmaktayız” dedi. 

‘‘Süt işleme tesisilerini 

anahtar teslimi kuruyoruz’’ 

‘‘20’den fazla ülkeye yaptığımız ihracatla hizmetlerimizi 

yurtdışına da taşıyoruz’’ diyen Sönmez, “Şu 

anda üç ana grupta üretim faaliyeti yapıyoruz. Makina 

üretim grubu, katkı maddeleri üretim grubu ve hijyen 

grubu. Makina üretim grubunda Milkol markasıyla 

yine süt sektörü ağırlıklı olmak üzere süt sağım makineleri, 

çiftlik ekipmanları, süt soğutma tankları, süt 

alım ve işleme tesisleri kuruyoruz. Süt işleme tesislerini 

anahtar teslimi kuruyoruz. Yine bunun yanında da 

gıda sektörü için şekerleme, çikolata, bal, pekmez, 

reçel gibi üretim tesisleri de kuruyoruz. Süt sektöründe 

ülkemizde İntermak üretim yelpazesiyle tekdir. 

Bu özeliği ve güçlü pazarlama destek elemanları ile 

özellikle IPART ve diğer destekler kapsamında yatırım 

yapacak işletmelere danışmanlık ve sorunsuz destek 

vermekteyiz. Katkı maddelerinde Süper Maya ve 

Fermento markalı peynir mayaları başta olmak üzere 

Provita markalı katkıları da üretmekteyiz. Peynir mayamız 

mikrobiyel olup helal belgelidir. Hijyen grubunda 

ise gıda ve çiftlik sektörü için temizleyici kimyasalları 

İntem markasıyla üretirken yine her türlü hijyen 

ekipmanlarını da üretmekteyiz” şeklinde konuştu. 


Mayıs 2016 

60

söyleşi 

ufukta tarım 

“Her yaşta süt tüketimi şart” 

süt dosyası 

Özlem Erol 

Süt tüketiminin sadece çocukluk çağında gerekli olduğu 

algısı yavaş yavaş yıkılıyor. Süt ve süt ürünlerinin tüketimi her 

yaşta gerekli. Süt, kemik güçlendirilmesi ve korunmasında 

en önemli rolü oynayan kalsiyum açısından en değerli besin. 

Beslenme ve Diyet Uzmanı Ayşegül Bahar dergimiz okuyucuları 

için süt hakkında merak edilen soruları yanıtladı. 

Sağlıklı bir bireyin süt ve süt ürünleri 

tüketimi ne kadar olmalıdır? 

Farklı beslenme piramitlerini incelediğimizde, yetişkin bireylerin 

süt ve süt ürünleri grubunda yer alan süt, peynir ve 

yoğurt gibi besinlerden toplamda her gün 2-3 porsiyon tüketmesi 

önerilir. Çocuklar, gençler, gebeler, emziren kadınlar 

ve menopoz sonrası kadınların genel öneriye ek olarak +1 

porsiyon daha süt ve süt ürünleri tüketmeleri tavsiye edilir. 1 

porsiyon süt: 250 ml.,1 porsiyon yoğurt: 200 g.,1 porsiyon 

peynir: 40 g. olarak kabul edilir. 

Süt tüketemeyen birisi bunun 

yerine hangi besinleri koyabilir? 

Laktoz intoleransı sebebiyle sütün sindiriminde sorunlar 

yaşayan kişiler yoğurt ya da sert peynirleri daha kolaylıkla 

sindirebilirler ve bunları günlük önerilen porsiyon miktarına 

uygun olarak beslenmelerine ekleyebilirler. 

Ayşegül Bahar 

Süt ve süt ürünleri günlük kalsiyum ihtiyacının karşılanmasında 

en önemli rolü oynamakla birlikte koyu yeşil yapraklı 

sebzeler, bakliyatlar ve yağlı tohumlar da kalsiyum açsından 

iyi kaynaklardır. Yetersiz süt ve süt ürünleri tüketiyorsanız kalsiyum 

eksikliği ve buna bağlı kemik sorunları yaşamamak 

için beslenmenizi dikkatlice planlamalı ve gerekiyorsa kalsiyum 

takviyelerinden yararlanmalısınız. 

Süt ile birlikte tüketilmesini doğru 

bulduğunuz gıdalar hangileri? 

Sütte bulunan kalsiyumun en iyi şekilde vücutta emilebilmesi 

için D vitaminine gereksinim vardır. Bu sebeple en 

iyi D vitamini kaynağı güneşten yararlanmalı, D vitamininden 

göreceli olarak zengin olan yumurta, tereyağı, peynir, yağlı 

balıklar ve diğer deniz ürünleri beslenmeye eklenmelidir. 

Sütün vücudumuza yararı nedir? 

Süt, kemik güçlendirilmesi ve korunmasında en önemli 

rolü oynayan kalsiyum açısından en değerli besindir. Ancak 

kalsiyumun yanı sıra D ve K vitamini ve magnezyum minerali 

de kemik sağlığında etkilidir. Bu yüzden beslenmenin çeşitlendirilmesi 

gerekmektedir. 

Süt kalsiyum dışında protein, B2, B12, D vitamini ve kolin 

ile fosfor, potasyum, ve selenyum mineralleri açısından da 

iyi bir kaynaktır. Sütün diyette bulundurulması kilo kontrolüne 

yardımcıdır. Vücutta serotonin salgısını arttırarak depresyon 

belirtilerinin hafifletilmesinde etkilidir. Yapılan çalışmalar sütün 

kan basıncını düşürmede etkili olduğunu göstermektedir. 

Günde 2-3 bardak süt içenlerde kolon kanseri riskinin azaldığına 

dair veriler bulunmaktadır. Gece içilen süt daha rahat 

uyumaya yardımcı olur. 

Süt sadece çocukluk çağında 

tüketilmesi gereken bir içecek 

olarak algılanır. Yetişkinler için 

sütün önemi nedir? 

Çocukların büyüme ve gelişiminde süt tüketiminin katkısı 

büyüktür ancak yukarıda belirttiğim süte ilişkin faydalardan 

ötürü süt her yaşta tüketilmesi öneririm. Yaşlandıkça vücutta 

kalsiyum emilimi azaldığı için özellikle yaşlılıkta içilen süt bu 

anlamda daha da değer kazanır. 

Hayvansal üretimde sütün yeri 

Mehmet Ufuk Peker 

Ziraat Teknisyeni Tarım Teknikeri 

İzmir Gıda Tarım ve Hayvancılık 

İl Müdürlüğü, Organik Tarım Birimi 

mehmetufuk.peker@gthb.gov.tr 

Daha önce sıkça yazdıklarımı tekrar 

etmek istemiyorum. Bugün yaygın 

olarak yapılan hayvancılık, birim alana 

daha fazla hayvan ve daha fazla girdi, 

girdilerin maliyetini düşürmek için kullanılan 

katkılar ile en az maliyetle, en yüksek 

verimi amaçlayan bir üretim şeklidir. 

Konvansiyonel üretimde hayvanlar birer 

canlı varlık gibi görülmediğinden dinlenme, 

gezinti, egzersiz, otlama gibi doğal 

ihtiyaçları karşılanmadığı için üretilen 

ürünlerde bir sorun olabileceği ihmal 

edilmiştir. 

Yoğun hayvancılıkta ortaya çıkan işletme 

atıkları hava, su ve toprak kirliliği- 

ne neden olur. Doğal denge, çevre ve 

tarımsal faaliyetler üzerinde olumsuz etkilerinden 

daha önce bahsettik. Son yıllarda 

yapılan araştırmalar konvansiyonel 

yöntemlerle yapılan hayvansal ürünlerin 

insan sağlığına zararlı etkilerini ortaya 

koymaktadır. (Ahmet A., 2007) 

Bugün hayvan refahı, yem, veterinerlik 

hizmetleri ve barınak koşulları üzerine 

yapılan yasal düzenlemeler bu sorunların 

kısmen çözülmesini sağlamıştır. Ancak 

yapılan araştırmalar konvansiyonel 

yetiştiriciliğin hayvanlarda birçok sağlık 

sorunları görülmesine neden olduğunu 

ortaya koymuştur. Yoğun yetiştiricilikte 

hayvanlarda mastitis, tırnak hastalıkları, 

yağlı karaciğer sendromu ve asidosis 

gibi birçok sağlık sorunu görülmektedir. 

Hayvanların sıkışık olarak barındırılması, 

yeterli hareket alanının olmama- 

süt dosyası 




62 

63

ufukta tarım 

süt dosyası 

sı, egzersiz, otlama, dinlenme gibi ihtiyaçlarını karşılayamaması vb. durumlar 

hayvanlarda strese bağlı hormon üretimini arttırmaktadır. Bu hormonlar 

bağışıklık sistemini zayıflattığı için hayvanlardaki sağlık sorunlarının çözümü 

zorlaşmaktadır. Sağlıksız ve kalıntılı hayvansal ürünlerin tüketimi insanlarda 

da çeşitli sağlık sorunlarına ve birikme sonucu zehirlenmelere neden olabilmektedir. 

Yavrunun hakkı olan süt 

Süt; memeli hayvanların dişilerince yeni doğurdukları yavrularını beslemek 

üzere, besin süt bezlerinden salgıladığı, içinde yavrunun gelişmesi ve sağlığı 

açısından ihtiyacı olan maddeleri içeren, kendi başına beslenebilecek duruma 

gelinceye kadar içmek zorunda olduğu, kendine has tat ve kokusu olan 

beyaz renkli sıvı maddedir. (Metin, M., 2003) 

Yani hayvanlar sütü yavrularını beslemek için üretir. Bu sütün besin olarak 

yararını açıklamaktadır. İnsanlarda boy ortalamasının artması, ortalama 

ömrün uzaması gibi olgular kuşkusuz süt, yumurta gibi besinlerin tüketiminin 

yaygınlaşması ile bağlantılıdır. Süt, beslenmenin ötesinde bağışıklık sistemini 

güçlendiren, sindirimi kolay bir besin olmasıyla sağlık açısından önemli bir 

besindir. 

Aslında insan, hayvanın yavrusu için ürettiği süte ortak olmaktadır. Ama 

aç gözlülükte sınır tanımayan insanın bununla yetinmesi maalesef mümkün 

olmaz. Yeni doğan yavru hemen anasından ayırıp öksüz bırakılır. Süt yerine 

gıda maddeleri ile kimyasal katkı 

maddelerinden 

elde edilmiş bir 

sıvı verilerek ortak 

olduğu sütün hepsine 

sahip olunur. 

Organik hayvansal 

üretim ise 

yavrunun hakkını teslim 

etmektedir; 

‘Yavruların beslenmesi 

öncelikle ana sütüyle sağlanır. 

Bunun mümkün olmaması halinde 

yavrular aynı sürüden elde edilen 

sütlerle beslenilir. Türlere bağlı 

olarak yavruların süt ile beslenmeleri 

gereken asgari süre; büyükbaş hayvanlarda 

ve taylarda 90 gün, küçükbaş hayvanlarda 45 

gün ve domuzlarda 40 gündür.’ (Anonim1, 2005; 

Madde 17, d fıkrası) 

Hayvan varlığı ve süt 

Aslında süt üretimi teknik olarak büyükbaş ve 

küçükbaş hayvanın üretim sürecinde ortaya çıkan 

yan üründür. Sütün bütün özellikleri hayvanın yavrusunun 

ihtiyaçlarına uygun olarak gelişmiştir. Ve 

süt ancak doğumdan sonra salgılanmaya başlar. 

Yani süt hayvancılığı yapabilmeniz için, damızlık 

(üremeye uygun) dişi hayvanlar kullanmanız gerekir. 

Süt üretimi yapan işletmeler damızlık işletmeleridir. 

Süt hayvancılığı ile aynı zamanda süt elde 

edilen hayvan ırkı da üretilmektedir. Ya da et, kıl, 

yapağı gibi ürünlerinden yararlanılan hayvanlar 

için ek ürün olarak süt elde edilir. Yeni doğan her 

yavru aslında ülkede hayvansal üretim faaliyetinin 

bir parçası olacaktır. Böyle bakıldığında süt hayvancılığının 

gelişmesi aynı zamanda hayvan varlığı 

ve hayvancılığın gelişmesi açısından önemlidir. 

Canlıya saygı duymak 

Bütün canlılar saygı ve sevgiyi hak ederler. Bir 

arada yaşadığımız, ürünlerinden yararlandığımız 

hayvanlar da bizim gibi canlıdır. Kendini savunma 

olanağından yoksun olmaları, onlara istediğimiz 

gibi davranma hakkını bize vermez. Hayvan refahına 

ilişkin uygulamalar ahlaki ve vicdani yönden 

önemlidir. Tamamen esaret koşullarında yaşamını 

sürdüren, yaşamını sonlandırma hakkını kendimizde 

görebildiğimiz, yaşamını sürdürmek, üremek 

üzere ürettiği ürünlere el koyduğumuz çiftlik 

hayvanlarının birkaç ay süre ile içeceği anne sütünü 

esirgemeyelim. 

Damızlık süt hayvancılığı, ülkenin 

hayvansal üretim faaliyetlerinin temelinde 

yer alır. Eğer süt hayvancılığını 

destekler ve 

geliştirirseniz ülkemizde 

son dönemde 

yaşanan kırmızı et sorunu gibi sorunlar da büyük 

oranda çözülecektir. Ancak bunu sağlamak için 

çiftçiye ödenen süt fiyatlarının sütün maliyetini 

karşılaması ve çiftçinin geçimini sağlayabileceği 

oranda bir kar sağlaması gerekir. 

İnsanlarda çevre koruma bilinci artmaktadır. 

Özellikle gelişmiş ülkelerde hayvan haklarına gösterilen 

ilgi nedeniyle hayvan refahı giderek toplumsal 

düzeyde önem kazanmaktadır. Hayvan refahı, 

hayvanlara doğal davranışlarını yapabileceği, 

ekstrem hava koşullarından, stres, yaralanma ve 

hastalıklardan korunabileceği bir ortamın sağlanması 

ile yeterli beslenme olanaklarının verilmesi 

anlamına gelmektedir. Bu amaçla, konvansiyonel 

hayvansal üretime bağlı çıkabilecek sağlık sorunlarını 

önlemek ve çevre koruma ile hayvan refahını 

da dikkate alarak gerçekleştirilen organik hayvansal 

üretim giderek önem kazanmaktadır. 

14 Mayıs dünya çiftçi günü 

Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin de üyesi olduğu 

Uluslararası Tarım Üreticileri Federasyon’unun 

(IFAB) 14 Mayıs 1946 kuruluş tarihidir. Uluslararası 

Tarım Üreticileri Federasyonu’nun kuruluş 

günü olan 14 Mayıs yalnız bizde değil kuruluşa 

üye bütün ülkelerde Dünya Çiftçiler Günü olarak 

kutlanmaktadır. (Haber, 2016) 

Kentlerde yaşasak da çiftçilerin ürettiği ürünleri 

tüketiyoruz. Tarım ürünleri gıda olarak yeri doldurulamayacak 

ürünlerdir. Bitkisel ve hayvansal 

ürünlerin taklit edilmesi hem zor ve hem de pahalı. 

Tabii giyim, temizlik ve kozmetik ürünlerinde 

de tarım ürünleri kullanılıyor. Dolayısı ile hayatımız 

tarımsal ürünlere bağlı… 

Öte yandan tarımsal üretim dinamik bir gelir 

kaynağıdır. Üretimin başlangıcından sofraya gelene 

kadar, canlı üretim materyali (tohum, tohumluk, 

damızlık, yavru, fide, fidan) tarım alet ve makineleri, 

yakıt ve yağar, gübre, zirai mücadele girdileri, 

yemler, ahır ve ağıl inşaat ve donatım malzemeleri, 

hasat, sağım, kurutma alet ekipmanı, taşıma 

ve depolama kapları üreten, pazarlayan işletmeler 

ekonomiye katılır. İstihdama katkıda bulunur. Bunun 

yanında ürün işleyen, yan ürünleri değerlendiren, 

hammadde olarak kullanan ve depolayan, 

ambalajlayan, taşıyan, pazarlayan, ihraç eden iş- 




64 

65

ufukta tarım 

süt dosyası 

letmeler de tarım sayesinde var olabilir. 

Tüm bu sektörlerdeki gelişimi sağlayan temel 

ekonomik faaliyet aslında tarımdır. Örneğin 

Türkiye’de bugün alet makine sektöründeki gelişmenin 

temelinde tarım alet makineleri yapan 

firmalar vardır. Sanayimizin gelişmesinde gıda, 

tekstil, deri vb. tarıma dayalı sanayilerin etkisi 

büyüktür. Firmaların ihtiyaçları (katkılar, kimyasal 

gazlar, temizlik, alet, makine, nakliye, kap, kacak, 

ambalaj ve etiketleme vb.) sanayiye yön vermiştir. 

Ulaşım yolları büyük oranda tarımsal üretimin 

yüksek olduğu yerlerden geçer. Ülkemizdeki ilk 

demiryolunun 23 Eylül 1856 tarihinde yapımına 

başlanan 130 kilometrelik İzmir-Aydın Demiryolu 

hattı olması tesadüf değildir. Küçük Menderes 

havzası ve Aydın ovası tarım açısından önemli 

alanları barındırmaktadır. İzmir ise tarihsel olarak 

en önemli gıda ticaretinin merkezindedir. (ÇAĞLI- 

YAN, A., & YILDIZ, A. B., 2013 

Köyden kente göç 

Tarım her zaman gelişimin tetikleyicilerinden 

olur. Toplumdaki refahı olumlu etkiler. Ancak bu 

gelişimden yeterli payı almaz. Çok büyük arazileri 

olmayan üreticiler genelde ekonomik olarak tatmin 

edici gelir elde edemez. Ülkemizde kooperatifleşme 

oranı düşüktür. çiftçi alıcılar karşısında 

güçsüz olduğundan ürününü çok düşük fiyata 

satmayı kabul eder. Genelde küçük üreticinin kazancı 

kendi emeğini karşılamaya ancak yeter. 

Ancak köyden kente göçün kökeninde yalnızca 

ekonomik sorunlar değil sosyal sorunlar 

da önemlidir. Gençler genelde sosyal nedenlerle 

köyden göçmektedir. Eğitim talebi, evlilik (eş 

adaylarının şart koşması) ve çiftçiliğin sosyal statü 

sağlamayan bir uğraş olarak görülmesi genelde 

kırsal alanda yaşayan gençlerin göç düşüncesini 

geliştirmelerinde sayılan başlıca etkenlerdir. (GÜ- 

REŞCİ, E., 2011). 

Köyden kente göçün köylerde yürütülen tarımsal 

faaliyetleri doğrudan etkilediği bilinmektedir. 

Ancak daha önemlisi tarımın kültürel ve sosyal 

yönden kesintiye uğramasıdır. Zira tarım kültürü 

yerel coğrafi ve iklimsel koşullarla son derece 

bağlantılıdır. Sonradan öğrenilemeyecek yaşam 

biçimi içerisinde aktarılan bazı değerler, yöntemler, 

bilgiler vardır. Yöresel ürünler, tohumlar, yerel 

yöntemler, ev yapımı ilaçlar, tedaviler, meteorolojik bilgiler… 

vb. bilinmelidir. 

Ayrıca köyden kente göç, kent yaşamı açısından da 

olumsuz sonuçlar doğurmaktadır. İşsizlik sorunu büyümekte, 

kent yaşamına uyum sağlayamayan ailelerin çocukları 

marjinal eğilimler göstermekte ve suç örgütlerinin 

hedefi haline gelebilmektedir. (BAHAR, O., & BİNGÖL, 

F. K., 2010) 

Kendini şehre ait hissedemeyen kırsal kökenli insanlar 

kendi sosyal ağlarını oluşturmaktadır. Ortaya çıkan 

muhafazakar, hemşerici yapılar tutucu ve dışlayıcı eğilimler 

geliştirebilmekte, kent sosyal yapısı parçalanmaktadır. 

Kutuplaşma, gerilim giderek şiddet hareketlerine zemin 

hazırlamaktadır. (GÜREŞCİ, E., 2011). 

Kırsal kalkınma, sosyal gelişme 

Kırsal nüfusun azalması, genç nüfusun tarıma yabancılaşması, 

tarıma ilişkin atadan kalma bilgi ve yöntemlerin 

aktarılması gibi sorunların kadim çiftçilik bilgi 

ve görgü birikiminden oluşan çiftçilik mirasının yok 

olma tehlikesi ile karşı karşıyayız. 

Çiftçilik tarımsal kültürün taşıyıcısı olarak sürekliliğinin 

sağlanması gereken bir meslektir. Bu nedenle 

genç çiftçilerin köylerde kalması önemlidir. Tarımsal 

destekler, projeler önemlidir. Ancak bu yeterli değildir. 

Çiftçilik mutlaka meslek olarak disipline edilmeli, çiftçiliğin 

değerli bir uğraş olduğu kırsal alanda yaşayanlara 

hissettirilmelidir. 

Çiftçi doğrudan vergi vermez. Ancak çiftçi aldıkları 

için KDV öder, dolaylı olarak vergi öder. Ve üretimi 

ile dolaylı olarak vergi akışına hizmet eder. Dolayısı ile 

üretici vergi ödemese de vergilendirme sisteminin temelinde 

yer alır. Dolayısı ile bu, sistemde çiftçinin aldığı 

desteğin ürettiği katma değerin ve ekonomik döngüye 

yaptığı katkının karşılığıdır. Doğru olan ürün bazında bu 

katma değerin değerlendirilerek destekleme sistemine 

yansıtılmasıdır. Ayrıca proje ve desteklemeler üreticiyi 

yönlendirmek içinde politika aracı olarak değerlendirilmelidir. 

Köylerin turizm potansiyelleri değerlendirilmelidir. 

Köy işletme modelleri, kooperatif-birlik türü örgütlenmeler 

teşvik edilmelidir. Köylerin büyümesi ve 

sosyal alt yapılarının geliştirilmesi köy yaşamındaki 

farklı üretimlerde bulunan insanların ortaklaşmasıyla 

sağlanabilir. 

Köylerin yakınında ilçe ve kasabalarda sosyal alt 

yapının ve ekonomik olanakların geliştirilmesi sağlan- 

malıdır. Böylece sosyal destek noktası oluşacaktır. 

Köyden göçen gençler yakın ilçelerde kalabilir. Bu durum 

köydeki akraba için bir sosyal destek noktasının 

oluşmasını sağlar. Büyük kentlere göç yavaşlar. İlçeler 

ekonomik alt yapıları geliştiğinde büyük kentlerde zorlanacak 

memurlar için de bir tutunma noktası haline 

gelebilir. Bu da sağlık, eğitim gibi alt yapı olanaklarının 

gelişmesini sağlar. 

Dünya Çiftçiler Gününü ülkemizin tarım mirasının 

korunması dileği ile kutluyorum. 

Kaynakça 

Anonim1 (2005) Organik Tarımın Esasları ve Uygulanmasına 

İlişkin Yönetmelik. 10/06/2005 Tarih ve 

25841 Sayılı Resmi Gazete, Ankara 

Ahmet A. (2007) Avrupa Birliği ve Türkiye’de Hayvan 

Refahı Uygulamaları, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, 

Ankara, 2007 

BAHAR, O., & BİNGÖL, F. K. (2010). Türkiye’de 

İç göç Hareketlerinin İstihdam ve İşgücü Piyasalarına 

Etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari 

Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2). 

ÇAĞLIYAN, A., & YILDIZ, A. B. (2013). TÜRKİYE’DE 

DEMİRYOLU GÜZERGÂHLARI JEOMORFOLOJİ İLİŞ- 

KİSİ. Marmara Coğrafya Dergisi, (28) 

http://e-dergi.marmara.edu.tr/marucog/article/ 

view/1012000790 

Güreşci, E. (2011). Türkiye’de kentten-köye göç olgusu. 

Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11(1), 77-86. 

Haber (2016) Uluslararası Tarım Üreticileri 

Federasyonu’nun (IFAP) 37. Dünya Çiftçiler Kongresi 

yapıldı, TZOB Haber Odası, Türkiye Ziraat Odaları Birliği 

(TZOB), Ankara; 

Duru M., Şahin A. (2004)Türkiye’de Sağlıklı ve Güvenli 

Hayvansal Üretimin Gerekliliği, Hayvansal Üretim 

Dergisi 45(1), Sayfa 36-41, İzmir 

Metin, M. (2003) Süt teknolojisi: sütün bileşimi ve 

işlenmesi. Ege Üniversitesi Yayınları, Bornova/İzmir 

Haber (2016) Uluslararası Tarım Üreticileri 

Federasyonu’nun (IFAP) 37. Dünya Çiftçiler Kongresi 

yapıldı, TZOB Haber Odası, Türkiye Ziraat Odaları Birliği 

(TZOB), Ankara; 

http://www.tzob.org.tr/Bas%C4%B1n- 

Odas%C4%B1/Haberler/ArtMID/470/ArticleID/681/ 

Uluslararas%C4%B1-Tar%C4%B1m-220reticileri- 

Federasyonunun-IFAP-37-D252nya-199ift231iler- 

Kongresi-yap%C4%B1ld%C4%B1 




66 67

yaşama dair 

nasıl olamayacağına dair bir beklenti var. Olayların nasıl 

aksayacağı veya nasıl ters tepeceği üzerine düşünmek 

yatar. 

Kaygı durumunda sadece geçmişten getirdiğimiz 

bir takım yaşanmışlıkların olumsuz etkisi ile geleceğin 

gerçekleşmeyecek senaryoları vardır. 

Kaygı durumundaki bir zihin şu anın içerisinde 

değildir. 

“Ya bana ters konuşursa. İstediğim terfiyi alamayacağımı 

biliyorum. Sunumumu beğenmezlerse” 

gibi gerçekleşmemiş durumlar üzerine yoğunlaşılır. 

Tedbirli davranmak ise gelen tehlikeyi görüp ona 

uygun stratejik olarak düşünebilmek ve önlem alabilmektir. 

Tedbirli davranmak soruna gerçekçi bir yaklaşım 

getirerek nasıl olabileceğine odaklanabilmektir. Tedbirli 

davranmakta çözüm vardır. 

Kaygı yıpratır. Tedbirli davranmak ise yaşamda kalmamızı 

ve devam etmemizi sağlar. 

Kaygılanmak ne doğaldır ne de içgüdüseldir. Kaygı 

öğrenilmiş bir alışkanlıktır. 

“Kaygılanırsam neler olabileceğini tahmin edebilir, 

böylece olacaklara önlem alırım ve daha az yıpranırım”. 

Evet bu da bir düşünce tarzı. Ancak kaygı daha çok kaygıyı 

getirir. Ve kaygı hiç bir çözüm getirmez. 

Kaygı hiç de sanıldığı gibi iyi bir durum değil aksine 

sizi yetişkin birey olma halinden çıkaran yaşam içinde 

etkisiz hale getiren zararlı bir alışkanlıktır. 

İlk adım olarak kaygı ile düşünmek arasındaki farkı 

iyice anlamak gerekiyor. 

Senaryolardan, gerçeklere doğru ilerlemek ve aradaki 

farkı iyi görebilmek gerekiyor. 

Kendinize şu soruyu sorarak başlayabilirsiniz. 

Şu anda düşündüğüm bu düşünceler bana hizmet 

mi ediyor yoksa zarar mı veriyor? Kendinize bu soruyu 

sormayı alışkanlık haline getirdiğinizde göreceksiniz 

daha az kaygı duymaya başlayacaksınız. 

Daha etkin daha çözümcü daha keyifli bir yaşam için 

kaygılanmaktan uzak yaşamak gerekiyor. 

Yaşayacaklarımız konusunda kaygılanmadan ancak 

tedbirli davranarak daha kaliteli yaşayacağımız 

günler diliyorum. 

Kaygı yaşamımızın 

ayrılmaz parçası mı? 

Esra Teoman Bener 

KOÇ/ Eğitmen 

www.adimkocluk.com 

Kaygı ne işe yarıyor? 

Ne yazık ki hiçbir işe yaramıyor. 

Kaygı yaşamın içinde belki de en zor 

baş edebildiğimiz duygu durumudur. 

O zaman kaygılanmamayı öğrenmemiz 

gerekecek. 

Kaygılı yaşamak bizi yaşamda aciz, 

güvensiz ve başarısız yapar. Zira yaşamın 

içinde ilerlememizin önündeki en 

büyük engel kaygıdır. 

Kaygı o kadar yaygın ki. Bazen artık 

kronik hale gelen kaygı yaşarız. Bir şeyleri 

sürekli kafamıza takar adeta zihnimiz 

çatlayacak kadar aynı felaket senaryolarını 

defalarca düşünür ve yorgun düşeriz. 

En sonunda karar verir ve en iyisi eyleme 

geçmemek deriz. Bir başka deyişle vaz 

geçeriz. 

Oysa ki çoğunlukla kaygılandığınız 

durumlara baktığımızda yüzlerce durumun 

içinden sadece bir veya ikisinin 

gerçekleştiğini görürüz. 

Mark Twain’in “Binlerce şey için kaygılandım. 

Ama hiçbiri gerçekleşmedi” 

cümlesi ne kadar doğru değil mi? 

Yaşamın bir parçası, ayrılmazı hale 

gelmiş kaygılanmak ile nasıl baş edebileceğimizin 

yollarını bulmalıyız. 

Kaygı duymak bazıları için tedbir anlamını 

taşıyabilir. Ancak kaygı ile tedbir arasındaki 

farkı iyi görmek gerekir. 

Kaygı durumunda sürekli olarak nelerin 




68 

69

haber 

aktüel 

Sial World Tour 2016 jürisi 

dünya eğilimlerini belirledi 

Ayşe Dinçer: 

Sial World Tour 

Yarışması için dünyanın 

28 ülkesinden katılan 

jüri üyeleri ülkelerindeki 

yeni eğilimleri ve 

yarışma için seçtikleri 

ürünleri tanıttı. Sial 

World Tour ödülleri için 

aday ürünleri bu yıl da 

Dünya Gıda Dergisi 

belirledi. 

Ayşe Dinçer 

ayse.dincer@dunya.com 

Sial World Tour-Dünya Turu Yarışması 

için jüri, bu yıl Paris’in tarihi Mirador Otelinde 

toplandı. Arjantin, Avustralya, Avusturya, 

Belçika, Brezilya, Kanada, Çin, İspanya, 

Amerika Birleşik Devletleri, Fransa, 

İngiltere, Macaristan, İrlanda, İsrail, İtalya, 

Japonya, Norveç, Yeni Zelanda, Hollanda, 

Polonya, Portekiz, Rusya, Çek Cumhuriyeti, 

Güney Afrika, Güney Kore, Almanya, 

Hindistan ve Türkiye’den katılan jüri üyeleri 

31 Mart-2 Nisan tarihleri arasında Mirador 

Otel’de bir araya geldi. 

Sial World Tour için adayları 

yine Dünya Gıda belirledi 

Sial World Tour ödülleri için aday ürünleri 

bu yıl da Dünya Gıda Dergisi belirledi. 

2002 yılından bu yana yarışmaya katılacak 

ürünler Türkiye’den Dünya Gıda Dergisi tarafından 

belirlenerek jüri toplantısında tüm 

jüri üyelerine tanıtılıyor. Uzun yıllar Sial d’Or 

adı altında düzenlenen yarışma 2014 yılından 

bu yana Sial World Tour adı ile organize 

ediliyor. Bu yıl, 28 ülkenin en prestijli 

dergilerinin editörleri fuar öncesi ülkelerindeki 

en önemli 3 trendi belirleyip eğilimleri 

en iyi örnekleyen gıda ürünlerini seçerek 

yarışmaya taşıdılar. Türkiye’den de 2016 

World Tour Awards ödülleri için ürünlerinin 

aday olmasını isteyen firmaların müracaatı 

sonucunda yarışacak 4 ürün belirlendi. 

Seçim yapılırken adayların yarışmaya katılma 

isteği ve ürünün yarışma kriterlerini 

sağlamış olması göz önüne alındı. Aynı zamanda 

ürünlerin Türk geleneklerini ve Türk 

damak tadını yansıtması, Türk ve dünya 

pazarlarına bir yenilik getirmesi ve yeni bir 

tasarım olması gibi kriterler de son kararlar 

verilirken yardımcı oldu. 

Türk ürünleri 

Türkiye’den yarışmaya 4 ürün katıldı: 

Elvan Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş: Today 

Croissant Spring; Toller Gıda San. ve Dış 

Tic. A.Ş: SoundyCandy ® ; Üzüm Çekirdekli 

Makarna: Durum Gıda Sanayii ve Tic. A.Ş. 

; Alfarm Midye Dolma: Lerøy Turkey - Su 

Ürünleri Grubu. Tüm ürünler jüri heyetinin 

dikkatini çekti aralarında seçim yapmakta 

zorlandılar. Zira yarışmaya götürülen tüm 

ürünlerin dünyada benzeri yoktu. 

Jüri’nin Seçimi: Arbella 

Üzüm Çekirdekli Makarna 

Sial World Tour 2016 yarışmasında 

Türkiye’den “Arbella Üzüm Çekirdekli Makarna” 

jüri tarafından Türkiye birincisi seçildi. 

Yarışmanın büyük ödülü için aday oldu. 

Ödül kazanan ülke ve ürün, Sial Gıda Fuarında 

18 Ekim tarihinde açıklanacak. 

Arbella Üzüm 

Çekirdekli Makarna 

Arbella Üzüm Çekirdekli Makarna, 

%100 durum buğdayı irmiği ve üzüm çekirdeği 

tozunun karışımı ile üretiliyor. Ürün 

üzüm çekirdeğinden gelen doğal antioksidan, 

doğal E vitamini, potasyum, kalsiyum, 

fosfor, magnezyum ve demir minerallerini 

içeriyor ve günlük ihtiyacımız olan 

antioksidanı karşılamaya yardımcı olmak 

amacı ile tasarlanmış. Üzüm çekirdeğinde 

bulunan antioksidanlar, vücudumuzda 

anti-aging etki gösterir. Günlük beslenmemizde 

antioksidanlara yer açmamız 

günümüz koşullarında son derece önemli. 

Arbella üzüm çekirdekli makarna en gelişmiş 

üretim tesislerinde teknik uzmanlık, 

kalite kontrol sistemleri ve üretim öncesi 

laboratuvar analizleri, ön paketleme ve 

son paketleme aşamalarından geçiyor ve 

makarnanın her türlü bireysel tüketim ve 

endüstriyel ihtiyacı karşılayabilecek altyapıya, 

kapasiteye ve teknik donanımına sahip. 

Üretici Durum Gıda, yurtiçi ve yurtdışı 

pazarları için önde gelen makarna, irmik 

ve gıda ürünleri üretici ve ihracatçısı. Yaklaşık 

400 ton günlük üretim kapasitesiyle 

Mersin Türkiye’de kurulu dünya standartlarındaki 

modern üretim tesislerinden 80 

ülkeye ihracat gerçekleştiriliyor. 

Finalist ürünler 

Yarışma jürisi her ülkeden ülke birincisini 

seçmenin yanı sıra ülke finalistlerini de 

belirledi. Türkiye’den finalist olan ürünler 

şöyle: Today Croissant Spring, SoundyCandy 

® ve Alfarm Midye Dolma. 

Elvan Today Kruvasan 

Today Croissant Spring, sevilen 

kruvasan markası Today’in en 

yeni üyesi. Kekik ve fesleğen ile 

zenginleştirilip, içeriğinde gerçek 

zeytinyağı kullanılan bu kruvasan, 

alışılagelmiş tatlı ürünlerin aksine 

tuzlu ve baharatlı yapısı ile dünyada 

benzeri olmayan bir ürün. Bu 

inovatif yapısı sayesinde Today 

Croissant Spring, yemek yanında 

ve kahvaltılarda da tüketilerek, 

farklı bir kruvasan deneyimi sunuyor. Üretici 

Elvan Gıda’nın temelleri 1952 yılında 

İstanbul’da küçük bir şekerci dükkanında 

atılmış. Günümüzde çikolatadan gofrete, 

şekerden jöleye, kekten kruvasana ve 

waffle’dan bisküviye kadar geniş bir yelpazede 

üretim yapan ve tüm dünyaya pazarlayan 

Elvan, dünyanın önde gelen şekerleme 

firmalarını sıralayan Candy Global 

100’de 250 milyon dolar ciro büyüklüğü ile 

66. sırada bulunuyor. Türkiye ve Mısır’da 

kurulu 10 tesiste yaklaşık 2 bin 500 kişi 

istihdam eden Elvan, 1 milyar dolar ciro 

hedefiyle faaliyetlerine devam ediyor. 

SoundyCandy ® 

SoundyCandy ödüllü bir ürün. Dünya 

üzerinde eşi benzeri bulunmayan, konvansiyonel 

akide şekerinin şekline, patlayan 

şekerin efektine sahip, tüm duyuları 

uyandırıp aktive eden bir füzyon. Soundy 

Candy, ağza tek parça olarak konuluyor ve 

kişisel yeme hızına bağlı olarak 6-10 dakika 

boyunca ağızda aktif bir şekilde kalabiliyor. 

Ağza alındığı andan itibaren meydana 

gelen ufak patlamalar sayesinde ses çıkartmaya 

başlarken aynı zamanda bitene 

kadar çoğunlukla şeklini muhafaza ediyor. 

Normalde, bir ürün yenilirken ağırlıklı olarak 

görme, koklama ve tat alma duyuları kullanılır. 

Bu ürün, belirtilen üç duyuya ilaveten 

dokunma ve işitme duyularını da stimüle 

ediyor ve dünyayı algılamak için sahip 

olduğumuz beş duyuyu aynı anda aktive 

ederek tüketicilere benzersiz bir deneyim 

sunuyor. Her ne kadar yeme konforu 

düşük olan granül patlayan şeker bu anlamda 

benzer bir ürün gibi görünse de 

ağızda kaldığı süre içerisinde duyuların 

uyarılmasını yeterince başlatamıyor 

ya da başlatmak için ağızda yeterince 

uzun kalamıyor (20-25 saniye). Ürünün 

başarısı 2014 Uluslararası Cenevre Buluşlar 

Fuarında altın madalya ile, 2015 

ISM Köln şekerleme fuarında da top 

inovasyon ödülü ile tasdiklendi. 

Alfarm Midye Dolma - 

MAP Ambalajlı 

Midye dolma Türkiye’ye has bir lezzet. 

Lokantaların yanı sıra sahillerde, meydanlarda 

sağlık açısından güvenliği tartışılır 

derme çatma tezgahlarda satılıyor. Alfarm 

buradan yola çıkarak tüketiciye sağlıklı ve 

güvenli midye dolma yedirmek için çalışmalar 

yapmış. Midyelerin tedariğinde midyeler 

taze ve donmuş olarak 2 ayrı gruba 

ayrılıyor. Taze olarak gelen midyeler strofor 

veya karton koliler içerisinde temizlenmiş 

ve kapalı bir şekilde paketlenmiş olarak 




70 

71

haber 

aktüel 

geliyor. Ürünlerin iç sıcaklıkları 0, +4 °C olmak zorunda. 

Donmuş olarak gelen midyeler ise karton koliler içerisinde 

temizlenmiş ve kapalı bir şekilde paketlenmiş olarak gelir. 

Ürünlerin iç sıcaklıkları –18 °C olmak zorundadır. Öncelikle 

ağzı kapalı olan midyeler yıkanır ve içerisindeki kılcallar tamamen 

uzaklaştırılır. Ardından haşlanarak midyelerin ağızlarının 

açılması sağlanır. Midyeler ısıl işlem görmüş pirinç, 

soğan, sarımsak, kimyon, yenibahar, karabiber, pul biber ve 

tuz karışımı ile doldurulur. Son olarak ürünler MAP ambalaj 

içerisine koyulup dondurularak pazara dağıtılmaya hazır 

hale getirilir. 1899 yılında Norveç’te kurulan ve 2005 yılından 

beri Türkiye’deki tüketicilere de lezzetli çözümler sunan Leröy, 

dünyanın en büyük ikinci Atlantik somonu üreticisi ve 

Norveç’in en büyük su ürünleri ihracatçısı. Her gün dünyanın 

70 farklı ülkesinde Leröy tarafından üretilen 3,5 milyon porsiyon 

deniz ürünleri tüketiliyor. Leröy’ün Türkiye’de 2005 yılında 

kurduğu uluslararası standartlardaki fabrikası, yaklaşık 3 

bin m² kapalı alanda yılda 5 bin ton balık işleme kapasitesine 

sahip. Bu fabrikada, Leröy’ün Avrupa geneline yayılmış üretim 

tesislerinin en doğudaki noktası olarak, Türkiye’nin yanı 

sıra Ortadoğu, Körfez ve Afrika ülkeleri ile Türki Cumhuriyetlerini 

de içine alan pazar için katma değerli deniz ürünleri 

üretiliyor. Leröy Turkey’in Türk pazarında 100’ü aşkın çeşitte 

deniz ürünü bulunuyor. 

Gıda sanayiinde öne çıkan eğilimler 

Türkiye’den yarışmaya sunulan, tüketicinin tercih ettiği 

üç ana eğilim şöyle: Sağlıklı ve inovatif ürünlere olan ilgi, 

interaktif ve eğlenceli ürünler ve üçüncü olarak da gurme 

ürünlere eğilim. 

Dünyadaki eğilimler 

nata, Belçika’dan paketli gurme hamburger, Brezilya’dan 

laktozsuz peynir, İsrail’den hazır şnitzel, Hollanda’dan fırında 

pişirilmiş atıştırmalıklar, Yeni Zelanda’dan çikolatalı süt, 

Rusya’dan pişirime hazır karışık bakliyat ve kurutulmuş sebze, 

Güney Kore’den ballı chips, Amerika’dan yemeye hazır 

yıkanmış elma paketleri jürinin dikkatini çeken ürünler oldu. 

Benim beğendiğim ürünler ise İspanya’dan çeşitli hastalıkları 

bulunanlara özel hazırlanmış ürün serileri, şeker hastaları 

için geliştirilmiş içecek, ekmek, bisküvi vs. gibi özel üretimler 

oldu. Ayrıca, Fransa’dan kalitesi uygun fakat kalibresi 

tutmamış, ambalajı bozuk gibi sebeplerle satış dışı kalmış 

fakat gıda güvenliği açısından sorunu bulunmayan ancak 

atık olarak kenara ayrılan ürünler bir firma tarafından alınarak 

ve tekrar işlenerek atıştırmalıklara dönüştürülüyormuş. Atık 

değerlendirmesi açısından önemli bir adım olarak gördüm. 

Böylece bir milyon ton atık kurtarılıp değerlendirilebiliyormuş. 

Japonya her zamanki gibi teknolojik ürün sergiledi. Göz yaşartmayan 

soğan. Bu soğanı geliştirmek için epey çaba 

sarfedildiği görülüyor. Gençler artık yemek hazırlarken hiçbir 

olumsuzluğa yer vermek istemiyorlar anlaşılan. Jüri toplantısı 

sonucunda her ülkeden ödül alan ürünler belirlenirken birincilik 

ödülünü kazanan ülke ve ürün 16-20 Ekim 2016 tarihleri 

arasında Paris’in Parc des Expositions, Paris Nord Villepinte 

fuar alanında yer alacak Sial 2016 Uluslararası Gıda Maddeleri 

Fuarı çerçevesinde yapılacak ödül töreninde açıklanacak. 

Toplantıda 28 ülkeden gelen jüri üyeleri ülkelerinde öne 

çıkan tüketici eğilimlerini jüri üyelerine tanıttı. Bu ülkelerdeki 

eğilimlere bakıldığında 3 eğilimin dünya çapında trend oluşturduğu 

fark edildi. Bunlar, sağlıklı ürünler; akıllı alışveriş, kolaylık; 

değişen tüketim alışkanlıkları ve değişen market alışkanlıkları 

olarak belirlendi. Ayrıca, genel olarak dünya eğilimi 

sağlıklı, taze ve doğal ürünler yönünde. Başı çeken eğilimler 

arasında tüketiciye kolaylık sunan ürünler, fonksiyonel ürünler, 

yüksek proteinli ürünler, süper gıdalara olan ilgi yer alıyor. 

Diğer eğilimler ise hızla artan gıda atıklarına karşı atıkların değerlendirildiği 

yeni ürünler, geleneksele dönüş ve akıllı alışveriş 

olarak belirtildi. Jürinin sunduğu ürünler göz önünde bulundurulursa, 

gıda sanayii açısından, Türkiye birçok ülkeden 

daha ileri. Mesela Arjantin’den jürinin seçimi şişelenmiş limosi 

olarak görüyor. 250 bin metrekareye yakın fuar alanı 

ile Sial, dünyanın en büyük gıda fuarlarından biri olarak 

ilham perinizi bulmanız için 7 bin uluslararası katılımcı, 

gösteri ve konferans alanları ile katkılardan ürünlere, sağlıklı 

eğilimlere, organik ve egzotik üretimlere ve dijital yiyeceklere 

kadar geniş bir yelpazede hizmet verecek” dedi. 

Fuarın Etkinlikleri 

Sial Fuarında 20 ürün sektörü temsil edilecek ve 

5 gıda sektörü ön plana çıkacak: Et, süt, tatlı ve tuzlu 

ürünler ve donmuş ürünler. Bu yıl fuarda 5 önemli etkinlik 

var. Sial Innovation, World Tour, Sial TV, Wine and Food 

Lab ve In Food Centre. Sial Gıda Fuarına katılan firmaların 

en inovatif ürünlerinin sergilendiği Sial Innovation’da 

yeni ürünler tanıtılacak ve profesyonel jüri tarafından seçilen 

ürünler ziyaretçilerin beğenisine sunulacak. Sial 

2014’de müracaat eden bin 757 ürünün arasından 800 

yeni ürün kabul görmüş ve profesyonel jüri tarafından 

seçilen 41 ülkeden 350 inovasyon ürünü sergilenmişti. 

Bu bölümde ayrıca yeni tüketici eğilimlerini ve dünya 

pazarlarındaki yeni ürünleri görme ve inceleme fırsatı bulunabilir. 

World Tour Yarışması, aralarında Türkiye’nin de 

bulunduğu 28 ülkenin gıda gıda pazarlarındaki eğilimlerin 

ve bu trendlerin en iyi örneklerinin görülebileceği bir alan. 

La Cuisine, bu yıl 10. kez düzenleniyor. Sıradışı mutfak 

aktiviteleri, kurslar, VIP restoranlar ve ünlü şeflerin gös- 

Nicolas Trentesaux: Yeni ürünleri için ilham 

arayanlara inanılmaz fırsatlar 

Gıda sanayiinin Paris’te buluşma noktası olan Sial Gıda 

Fuarı bu yıl 16-20 Ekim tarihleri arasında Paris Nord Villepinte 

Fuar Alanında yer alacak. İki yılda bir düzenlenen fuara 

bu yıl 105 ülkeden 6 bin 500’ün üstünde firmanın katılması 

bekleniyor. 250 bin metrekare üzerinde kurulacak fuarı 

tahminen 194 ülkeden 160 bin profesyonel ziyaret edecek. 

Katılımcıların yüzde 85’i, ziyaretçilerin ise yüzde 71’i Fransa 

dışından gelecek. Fuara katılan firmaların yüzde 78’i yeni 

ürün sergileyecek. Ekim 2016’da tüm gözlerin Paris’te olacağını 

söyleyen Sial Network Direktörü Nicolas Trentesaux, 

fuarla ilgili yaptığı açıklamada “ Yerel kaynaklardan ve dünya 

üzerinden 400 binin üzerinde hammadde ve işlenmiş ürünün 

sergileneceği Sial Gıda Fuarı, yeni ürünleri için ilham arayanlara 

inanılmaz fırsatlar sunacak. Şanghay’dan Jakarta’ya; 

Abu Dabi’den Paris’e şefler; yeni aromalar, lezzetler, tekstürler 

ve renklerle yaratıcılıklarını geliştirecekler. Günün en 

büyük mutluluk saati olan yemeğe oturduklarında tüketiciyi 

memnun eden yeni ürünler bu ilamlarla yaratılacak. Bugün 

artık tüketiciler restoranları geleceğin tüketici ve gıda sanayii 

eğilimlerinin, yarının raflarında yer alacak ürünlerin göstergeterileri 

ile göze ve damaklara hitap edecek. Sial TV ise 

yuvarlak masa toplantıları, paneller ve yeni gelişmelerin 

paylaşıldığı bir TV kanalı. Wine and Food Lab, şarküteri 

ve şarap tutkunlarının ve yeni lezzetler arayanların mutlaka 

ziyaret etmesi gereken bir bölüm. In Food Centre 

da yarı işlenmiş ürünler, hammaddeler, gıda işleme ve 

ekipmanları konusunda kongrelerin ve toplantıların yeraldığı 

bir bölüm. 

Sial Paris 2016: 

Dünya Gıda Başkenti 

Bu yıl Sial’in açılışı Birleşmiş Milletler’in Dünya Gıda 

Günü ile aynı zamana denk geliyor. Bu nedenle Dünya 

Gıda Günü olan 16 Ekim tarihinde dünyanın dört yanından 

gıda sanayii profesyonelleri Paris’te olacak ve önümüzdeki 

30 yılda dünya insanının nasıl doyurulacağı konusunu 

tartışarak çözüm arayacak. 

Comexposium Group tarafından organize edilen 

SIAL Paris, 7 ayrı etkinliğin yer aldığı SIAL Network’ün 

bir parçası. Bu etkinlikler şöyle: SIAL Paris, SIAL Canada 

in Montreal and Toronto, SIAL China, SIAL Middle East, 

SIAL ASEAN, SIAL Manila ve SIAL Interfood Jakarta) Bu 

fuarlara toplan 14 bin firma katılırken 194 ülkeden 330 

bin profesyonel fuarları geziyor. Sial ile ilgili bilgilere Twitter, 

LinkedIn, Youtube ve www.sialparis.com - www.sialgroup.com 

adresinden ulaşabilirsiniz. 




72 

73

haber 

“Arbella, üzüm çekirdeğinin 

antioksidan ve anti-aging 

özelliğini makarna ile 

buluşturdu” 

Arbella Üzüm Çekirdekli Makarna, Sial World Tour 

2016 yarışmasında ülke birincisi olarak Sial World Tour 

ödülü için Türkiye’yi temsil etmeye hak kazandı. Arbella 

Makarna’nın tüm dünyada makarna severlerin markası 

olmak gibi bir hedefi olduğunu belirten Arbella Makarna 

Genel Müdürü Abdülkadir Külahçıoğlu, firma hedeflerini ve 

yeni dönem stratejilerini Dünya Gıda’ya anlattı. 

Sial World Tour 2016 Yarışmasında Jürinin 

seçimi Arbella Üzüm Çekirdekli Makarna’dan 

yana oldu. Bu konuda neler söylersiniz? Ekim 

ayında açıklanacak olan büyük ödülü kazanma 

şansınız var. Nasıl değerlendirirsiniz? 

Sial Gıda Fuarı çerçevesinde düzenlenen World Tour 

2016 yarışmasına ülkemizi temsilen katılma hakkı kazanan 

dört şirketten biri olduk. 31 Mart-2 Nisan tarihlerinde 

Paris’te toplanan 28 ülkenin jürisi tarafından yapılan değer- 

Abdulkadir Külahçıoğlu 

lendirmede Arbella üzüm çekirdekli makarnamız 

ile ülkemizi temsil etme hakkı kazandık. 18 Ekim 

tarihinde düzenlenecek olan Sial Gıda Fuarı’nda 

kazanan ülke ve ürün açıklanacak. Ülkemizi temsilen 

yarışmaya katılacak olmaktan büyük bir 

gurur duymaktayız. Yıllardır yapılan çalışmaların 

boşa gitmediğini görmek ve ülkemizi temsil hakkı 

kazanmak bizleri motive etti. 

Arbella Üzüm Çekirdekli Makarna çok 

özel inovatif bir ürün. Makarnaya üzüm 

çekirdeği katmak nereden aklınıza geldi? 

Ürünlerinizi tasarlarken hangi kriterlere 

önem veriyorsunuz? Ar-ge çalışmalarınız 

nasıl ilerliyor? 

Tüm inovasyonların asıl hedefi müşteri için değer 

yaratmaktır. Müşteri odaklılık, yani müşterilerle 

sürekli etkileşim halinde olmak ve onların gereksinimlerini 

anlamak, inovasyon fikirlerinin doğması 

ve gerçekleştirilmesi için en etkili yoldur. Arbella 

gerek ürün çeşitliliği gerekse ambalaj teknolojileri 

ile Türk ve dünya tüketicisinin talep ve ihtiyaçlarına 

yönelik çalışmalar yapmaktadır. Arbella, 

Türkiye’nin ilk aç- kapa spagettileri ve porsiyonlara 

ayrılmış spagettilerini üretmiştir. İki yıllık bir 

ar-ge çalışması sonunda da dünyada bir ilk olan 

üzüm çekirdekli makarnayı üretmiştir. Bilindiği gibi 

makarna tüm dünya ülkeleri tarafından bilinen ve 

tüketilen bir üründür. Üzüm çekirdeğinin antioksidan 

ve anti-aging özelliğini makarna gibi tüketicilerin 

rahatlıkla bulabildiği ve severek tükettiği 

bir ürünle buluşturmanın orijinal bir fikir olduğuna 

kanaat getirilmiştir. 

İki yıl boyunca ürününüzde Sial World Tour 

2016 Ülke Kazananı logosu kullanabileceksiniz. 

Bunun sizin için önemi nedir? 

Türkiye dünyanın ikinci büyük makarna ihracatçısı ve 

üçüncü büyük üreticisidir. Makarnalık Durum Buğdayının 

da anavatanıdır. Bu yarışmada ülkemizi bir makarna ürünü 

ile temsil etmek bizler için bir gurur vesilesi olmuştur. 

Üzerinde çalışmaların devam ettiği yeni ürün çeşitlerimiz 

için de motive edici bir sonuç olmuştur. 

Sağlıklı ve inovatif ürünler pazarı hakkında 

neler söylemek istersiniz? 

Tüm dünyada yaygınlaşan sağlıklı ve doğal ürünlerin 

kullanımına yönelik hükumetler ve uzmanlar nezdindeki 

çağrı ve çalışmalar olumlu sonuçlar vermeye başlamıştır. 

Ek faydalar sunduğu ve sağlığı korumaya yardımcı olduğu 

bilimsel olarak kanıtlanmış ürünlerin tüketimi her yıl 

artarak büyümektedir. Tüketiciler, gıda sanayicilerinden 

sadece gıda ürünü istememekte; mutlu, sağlıklı ve uzun 

ömürlü bir hayat da talep etmektedir. İnsanlar artık yediklerinde 

sadece lezzeti değil, yeterli ve dengeli beslenmenin 

yanı sıra sağlık konusunda da ek fayda aramaktadır. 

Tüketiciler sağlık ve gıda arasındaki bağlantının daha 

çok farkında olup artık bir hastalığı iyileştirmektense onu 

engellemeyi istemektedirler. İnsanlar hastalıkları önlemek 

adına beslenme düzenleri ve alışkanlıklarını değiştirmekteler. 

Makarna glisemik endeksi düşük bir ürün olup içeriğinde 

A, B1, B2 vitaminleri ile demir, kalsiyum, fosfor, 

potasyum vardır ve protein yönünden çok zengin 

bir gıdadır. Yağ ve sodyum oranı düşük olan makarna 

kompleks karbonhidratlar grubunda yer almakta, metabolizmada 

çabucak parçalanarak, enerjiye 

dönüşmektedir. Tüm bu özelikleri ile makarna 

Akdeniz, Asya, Latin Amerika ve 

vejetaryen diyetleri gibi geleneksel beslenme 

düzenlerinin en önemli yiyeceklerinden 

biridir. Makarnanın bu faydalarına 

ek olarak üzüm çekirdeğinin antioksidan 

ve anti–aging özelliğini, yüksek E vitamini, 

potasyum, kalsiyum, fosfor, magnezyum 

ve demir içeriğini ürünümüze kattık, sağlığı, 

faydayı ve yeniliği bir araya getirdik. 

Yapılan araştırmalar küresel sağlıklı ve 

fonksiyonel ürünler pazarının her geçen 

yıl büyüdüğünü göstermektedir. 2010 yı- 

lında yaklaşık 200 milyar dolar seviyesinde olan pazarın 

2017 yılına kadar yüzde 25 büyüyeceği tahmin edilmektedir. 

Ürününüzün hedef kitleleri kimlerdir? Yurtdışına 

ihracat düşünüldüğünde hangi ülkeleri 

hedefliyorsunuz? 

Arbella Makarna olarak ürünler geliştirilirken dünyadaki 

trendler takip edilmektedir. Health Focus’un yaptığı 

araştırmaya göre, her 10 tüketiciden 9’unun satın alma 

kararını, birinci derecede “sağlık” kriteri etkilemektedir. 

Arbella da bu trende uygun olarak ürün geliştirmek üzere 

Ar-Ge çalışmalarına büyük bütçeler ayırmaktadır. Özellikle 

Avrupa, Amerika ve Uzakdoğu ülkeleri bu özel ürünler 

için ciddi bir pazar oluşturmaktadır. Makarna yediden 

yetmişe herkesin severek tükettiği ve tüm dünyada bilinen 

bir üründür. Arbella üzüm çekirdekli makarna da gerek 

sağlığa ek katkısı gerekse damak tadına uygunluğu 

ile büyük bir talep görmektedir. Geliştirilen özel ürünlerin 

dünyadaki Türkiye makarnası algısına ve tüketiminin artmasına 

da katkı sunacağını düşünmekteyiz. 

2016-2017 hedefleriniz nelerdir? Yeni projeleriniz 

var mı? Üzüm çekirdekli makarnaya 

yeni ve inovatif ürünler eklenecek mi? 

İnovasyon; ekonomik ve toplumsal fayda sağlayacak 

yeni fikirler, ürünler geliştirmek ve bunları uygulamaktır. 

Daha önce karşılanmayan ihtiyaçlara cevap vermek 

amacıyla geliştirilen, insanlara daha faydalı hale getirilen 

ürünler inovatif ürünler olarak adlandırılmakta. İnovasyon, 

ekonomik büyümenin, artan istihdamın ve yaşam 

kalitesinin de anahtarıdır. Arbella bunlara cevap verecek 

ve katkı sunacak çalışmalar yapmaktadır. 

Arbella Makarna’nın tüm dünyada makarna 

severlerin markası olmak gibi bir 

hedefi bulunmakta. Bunun için de tüketicisine 

dünyadaki yeni ürün çeşitlemelerini 

takip edip bulabilecekleri alternatifi 

bol, sağlıklı ve doğal ürünler sunmak 

için çalışmalar yapmakta, hedefe uygun 

olarak ürün ve ambalaj çeşitlerini 

geliştirmeye devam etmektedir. Bu 

yıl içinde makarna ile özel ürünleri bir 

araya getirerek sağlığa katkı sunacak 

ve damaklara hitap edecek iki farklı 

ürünü tüketici ile buluşturacağız. 




74 

75

haber 

“Yenilikçi ve inovatif 

yatırımlara öncelik veriyoruz” 

Elvan Grubu’nun Sial Fuarı’ında aday olan “Today Croissant 

Spring’ ürünü Türkiye finalisti oldu. Ürün ve firmanın 

Elvan Grubu Pazarlama Müdürü Tarık Muhaffel, firmalarının 

yeni dönem hedeflerini Dünya Gıda Dergisiyle paylaştı. 

Ürününüz Türkiye finalisti oldu. Öncelikle tebrik 

ederiz. Tuzlu ve baharatlı bir kruvasan olan 

“Today Croissant Spring’’ dünyada bir ilk. Zeytinyağlı 

ve katkısız olması da sağlıklı ürünler trendine 

uyuyor. Ürünlerinizin yenilikçi ve tüketici dostu 

olması için nasıl bir çalışma yürütüyorsunuz? 

2012 yılında sektörümüzdeki belgeli ilk Ar-Ge Merkezi’ni 

kurduk. Buradan da hareketle yenilikçi 

ve inovatif yatırımlara öncelik veriyoruz. 

Son yıllarda sektörümüze yeni 

pencereler açan yenilikçi ürünlerimiz 

bu sürecin çıktıları… Bilim, Sanayi ve 

Teknoloji Bakanlığı tarafından düzenlenen 

4. Özel Sektör Ar-Ge Merkezleri 

Zirvesi’nde Elvan Ar-Ge Merkezi’nin 

tüm kriterlerdeki performansıyla gıda 

sektörü birincisi seçilerek ödüllendirilmesi doğru yolda olduğumuzu 

teyit etti. Ürünlerimizi tasarlarken dikkat ettiğimiz 

bazı kriterler şöyle; gerek lezzet, gerekse tasarım açısından 

yenilikçi olması, yeni beklentilere uygun olması, insan sağlığı 

ve sürdürlebilirlik… 

Ürününüzün hedef kitleleri kimlerdir? Türkiye 

pazarında bu yeniliklerden ne kadarı uygulanabiliyor? 

Today Markasının ana hedef kitlesi 15–34 yaş arası 

gençler ve genç yetişkinlerdir. Sade kruvasan ise özellikle 

şeker ve kalori hassasiyeti olanlara yönelik bir ürün… Bununla 

birlikte ister çocuk olsun isterse yetişkin, içine peynir 

gibi ilave bir gıda konularak hemen herkesin özel tercihine 

göre tüketebileceği bir seçenek. Global insanın yeni gerçekliğine 

ve hassasiyetlerine göre dünyada yeni pazar trendleri 

oluşuyor. Mesela günümüz insanın az hareket etmesi ve 

az kalori harcaması düşük kalorili ürünlere yönelik bir talep 

trendi oluşturuyor. Yine bunun gibi daha küçük porsiyonlara 

yöneliş artıyor. Dünyada yaşanan bu gerçekler Türkiye için 

de söz konusu olduğu için benzer trendler ülkemizde de geçerli. 

Bununla birlikte Türkiye dünyaya da üretim yapıyor ve 

dünyadaki trendlere bu açıdan mecburen uyuyor. 


2016 Finalisti logosu kullanabileceksiniz. Bunun 

sizin için önemi nedir? 

Perakende uzmanlarına göre ortalama bir süpermarket 

rafındaki ürün sayısı 45 bini geçmiş durumda... Giremeyenleri 

de dikkate aldığımız zaman 100 binlerce ürün söz konusu. 

Dolayısıyla 100 binlerce ürün arasından seçilmek, finale 

çıkmak gurur verici. Bu durumun dünyanın 

en önemli fuarlarından Sial panosunda sergilenmesi 

ve kendi mecralarımızda kullanılabilmesi 

de marka değerini artıran önemli bir 

ayrıcalık diye düşünüyorum. 

2016-2017 hedefleriniz nelerdir? 

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından 

Elvan Ar-Ge Merkezi’nin tüm kriterlerdeki performansıyla 

gıda sektörü birincisi olarak ödüllendirilmesi Ar-Ge 

ekibimizi daha da motive etti. Bunun üzerine yönetimimiz 

ilave yatırım kararı aldı ve kadroya yeni ekip üyeleri dahil 

oldu. Mutfakta devam eden diğer yenilikleri olgunlaştıkça 

sunacağız. Sektörde ilkleri yapmaya, tüketicimize yeni lezzet 

sürprizleri yaşatmaya devam edeceğiz. 

Tarık Muhaffel 

‘‘Finalist olmak ürünün 

prestijine katkı sağlayacak’’ 

“Alfarm Midye Dolma” Sial World Tour 2016 yarışmasında 

Türkiye finalistlerinden birisi oldu. Leröy Türkiye Ege 

Bölgesi Pazarlama ve Satış Müdürü Didem Ateşer ve Leröy 

Turkey Fabrika Müdürü Mutlu Bilen, Alfarm Midye Dolma ve 

Leröy’ün diğer yenilikçi ürünleri ile ilgili dergimize bilgi verdi. 

“Alfarm Midye Dolma” keyifli sofralar için hem 

sağlıklı hem de güvenilir bir ürün. Taze ve dondurulmuş 

çeşitleriyle, midyelerin temiz denizlerden 

alınarak Türk damak tadına hitap eden reçeteyle 

tüketiciye ulaşması, sağlıklı gurme ürünler trendine 

uyuyor. Ürünlerinizin yenilikçi ve tüketici dostu 

olması için nasıl bir çalışma yürütüyorsunuz? 

Biz Leröy olarak deniz ürünlerini halkımızın damak zevkine 

uygun versiyonlarda, geleneksel tatlarla sentezleyerek, 

yeni ürünlere dönüştürmeyi seviyoruz. Örneğin somon pastırma, 

somon döner ürünleriniz bu konseptte tasarlandı. Midye 

dolma da aynı düşünceden hareketle geliştirdiğimiz yeni 

bir ürün. Tüketici dostu ürünler hijyenik koşullarda, gıda güvenliği 

kriterlerine uygun üretilmiş sağlıklı ve lezzetli olmalıdır. 

İşte midye dolmada bu düşünceyle geliştirdiğimiz yenilikçi bir 

ürün. Midye halk arasında lezzetli bulunmasına rağmen genellikle 

ambalajsız ve sokaklarda açık tezgahlarda satılır. Oysa 

sağlıklı koşullarda üretilmiş midye kaliteli bir protein, demir ve 

B12 kaynağıdır. Midyenin demir ve B12 içeriği kırmızı etten 

daha fazladır. İşte bu yararlı üründen 

tüketicileri mahrum etmemek için 

ambalajlı ve sağlıklı koşullarda üretilmiş 

midye dolmayı geliştirdik. Şirket 

olarak su ürünleri alanında çevreye 

ve topluma duyarlı balık yetiştiriciliği 

uygulamalarının uluslararası standardına 

özen gösteriyoruz. 

Sektörünüzde global 

pazardaki trend nedir? 

Tüm ürünlerimizde çocuklar ve gençler başta olmak 

üzere, sağlıklı beslenmeye özen gösteren her yaş grubundan 

tüketici bizim hedef kitlemizi oluşturuyor. Dünyada deniz 

ürünleri sektöründe aç-pişir konseptli, ambalajlı ürünlerin po- 

Mutlu Bilen 

pülerliğini arttırıyor. Bu sektörde gelişmiş ülkelerde neredeyse 

ambalajsız satılan ürün yok. Midye dolmada olduğu gibi 

işlenmiş deniz ürünlerine ilgi çok fazla. Ülkemizde de artık 

tüketici, paketli ve etiketli deniz ürünlerini daha güvenle tüketiyor. 

Dünyada ürünlerin paketli satışı yönündeki eğilim giderek 

artıyor. Ülkemizde de zincir marketler, balıkta ve diğer 

deniz ürünlerinde tümüyle paketli ürüne geçme hazırlıklarını 

hızla sürdürüyor. Satışlar gösteriyor ki, balık ve deniz ürünleri 

ambalaja girdiği oranda tüketimi artıyor. Balık tüketimi yüksek 

olan ülkelerde dahi ambalajlı ürün, tüketimi tetikliyor. Ambalajsız 

deniz ürünü satmak işin kolay yolu ancak tüketiciye 

paketli, üretim ve son kullanma tarihleri kayıtlı balık ve deniz 

ürünlerini sunmak ayrı bir yatırım ve bilgi birikimi gerektiriyor. 


2016 Finalisti logosu kullanabileceksiniz. Sizin için 

önemi nedir? 

Sial gibi ciddi ve uluslararası bir organizasyondan 

bu imkanı kazanmak, global ve lokal pazarda 

ürünümüzün prestijine katkı sağlayacaktır. Leröy 

dünya arenasında söz sahibi saygın bir şirket olarak, 

yine Sial gibi saygın organizasyonlar işbirliği içinde 

olmaktan her zaman memnuniyet duyar. 

2016-2017 hedefleriniz nelerdir? 

Didem Ataşer 

Leröy’ün şirket misyonu, “Bütün mutfaklarda Leröy”. 

Küresel düşünüp yerel hareket ediyoruz. Dolayısıyla biz 

deniz ürünlerini Türk halkının damak tadına uygun formlarda 

sunmaya devam edeceğiz. Başta Somon balığı olmak üzere 

tüm deniz ürünlerinin her geçen gün daha fazla mutfakta 

kullanılmasını sağlamak başlıca hedeflerimizdendir. 

haber 




76 77

Özel bir şeker: “SoundyCandy®” 

haber 

Toller Gıda Kurucusu Tolga Erden, Sial World Tour 

2016’da Türkiye finalistlerinden birisi olan SoundyCandy ® 

hakkında dergimize bilgi verdi. 

fuar 

Sial World Tour 2016 yarışmasına aday olan 

ürününüz Türkiye finalisti oldu. Özel bir teknoloji 

ile üretilen “SoundyCandy®” interaktif ve insanlara 

mutlu anlar yaşatan bir ürün. Ürünlerinizin 

yenilikçi ve tüketici dostu olması için nasıl bir çalışma 

yürütüyorsunuz? 

Belirttiğiniz gibi özel bir teknolojiyle üretilip, türünün tek 

örneği olması dolayısıyla ürünümüze daha çok tasarım objesi 

gözüyle bakmaktayız. 

Her ne kadar “SoundyCandy ® ” dünya sahnesine nihai 

ürün olarak çıkmış olsa da, bir çok insanın gözden kaçırdığı 

şey, “SoundyCandy ® ”’nin ‘arayüz, olarak anlamlandırılabilecek 

bir teknolojiyi temsil etmesidir. Öyle ki şirketimizin ana 

hedefi, ürünü konvansiyonel boyutlarda üretmekten çok, bu 

yeni teknolojiyi, bulundukları marketlerde etable olmuş, konvansiyonel 

üretim altyapısına sahip firmalara üretim haklarını 

lisanslayarak, onlara diğer firmalarla yüksek rekabet sağlayabilecekleri 

bir ürünü yaratma şansı vermektir. Böylece bu 

şirketlerin ürün portfolyolarına gerçek anlamda yenilikçi bir 

ürün katılarak, konvansiyonel üretim adaptasyonları sayesinde 

tüketici dostu bir ürün de meydana getirilecektir. 

Kriterimiz ‘3, 5’ten büyüktür’ olarak tanımlanabilir: Her 

ne kadar, her yıl birbirinden farklı tüketici refleksi ve bunlara 

adapte olmaya çalışan firma ortaya çıksa da, gıda sektöründe 

olan her firmanın başlıca hitap etmesi gereken en 

büyük ana başlık duyulardır. Kötü kokulu, lezzetsiz ve çirkin 

görünüşlü bir ürünü diğer bütün trend kategorilerine yüzde 

100 uyarlasanız bile, sürdürülebilir bir ticaret oluşturamayacağınız 

aşikardır. Bu bağlamda ürünün yaratıldığı ilk yıllardan 

itibaren görme, koku ve tat alma duyuları sektörün 

tam kalbine oturmuş ve yan başlıklarla 

çeşitlendirilmektedir. Ürünümüz sayesinde 

aslında dokunma ve işitme duyularının 

da tüketicilerin aradığı “lezzetler’’ olduğu 

fark edilmiştir. Tüketicilerin sahip olduğu 

5 duyuyu aynı anda aktive 

ettiğinizde ise onlara gerçek 

bir deneyim yaşatmış 

oluyorsunuz. 

Tolga Erden 

Ürününüzün hedef kitleleri kimlerdir? Sektörünüzde 

global pazardaki trendler nelerdir? Türkiye 

pazarında bu yeniliklerden ne kadarı uygulanabiliyor? 

7’den 77’ye herkes potansiyel hedef kitlemiz olarak 

görülmektedir. Bunun başlıca sebebi de ürünün bir arayüz 

olarak kullanılma özelliğidir. Şekerlemeden, ilaç, vitamin ve 

tamamlayıcı ürünlere, kozmetikten enerji içeceği sektörüne 

kadar birçok farklı segmentte birçok farklı ürün gerçekleştirme 

potansiyeli mevcut. Ben şahsen global pazardaki trendleri 

takip etmemeye çalışıyorum. Set edilmiş trendleri takip 

etmekten ve onlara adapte olmayı hedeflemektense, adapte 

olunacak trendler yaratmak beni daha çok heyecanlandırıyor. 

Toplantılarımızda bu trendleri bir şekilde yeni mezun arkadaşlarımız 

yeterince dillendiriyorlar, zaten isteyen herkesin 

de internetten rahatlıkla bulup okuyabileceği başlıklar bunlar. 

Türkiye bu anlamda enteresan bir pazar, ama yeni trendler 

doğuracak ve bunları yeşertecek bir satış ve tüketici altyapısı 

olduğunu düşünmüyorum. Bazı trendlerin hali hazırda 

dünyanın bir yerinde uygulanıyor olması şartı arayan bir altyapıya 

sahibiz. Bu nedenle şirketlerin cesur ve idealist yenilikler 

yapmaları çoğunlukla örseleniyor ve bir zaman sonra 

da yenilikçi karakterlerinden uzaklaşıp, takipçi firma karakterine 

bürünüyorlar. 


2016 Finalisti logosu kullanabileceksiniz. Bunun 

sizin için önemi nedir? 

Aldığımız diğer yüksek prestijli ödüllerimize bir de finalistlik 

eklenmiş oldu. 

Sial Paris, gıda sektörüne 

ilham verecek 

Özlem Erol 

Ekim 2016’da gıda sektörünü bir araya getirecek Sial 

Paris’in 92’den fazla ülkeden 160 binin üzerinde katılımcıya 

ev sahipliği yapması bekleniyor. Gıda sektörlerine ve coğrafi 

bölgelere göre düzenlenen Sial’in planı, ziyaretçilerin, deneyimlerini 

kişiselleştirmelerine ve sergiyi, kendi kişisel gereksinimlerine 

göre keşfetmelerine izin veriyor. Fuarda Sial innovation, 

La Cuisine Sial, World Tour gibi bir çok etkinlikte gıda 

sektörüne yön veren trendler katılımcılar ile paylaşılacak. 

Glutensiz alan 

İki seneden bir düzenlenen fuar, belirli teşhir alanları sunarak, 

gelişmekte olan gıda sektörlerini tanıtmaya devam 

ediyor. Bu yıl ilk kez, bir “Glutensiz Alan” kurulacak. Böyle 

bir alanın kurulmasına neden olarak fuar yetkilileri daha talepkar 

ve bilinçli tüketicilerin alışkanlıklarını ve beklentilerini 

değiştirdikçe, gıda piyasalarının yeni gereksinimlere ihtiyaç 

duymasını gösteriyor. 

Fuarda ayrıca, organik ve taze ürün sektörleri, bira ve 

sıcak içecekler olmak üzere, içecek marketinin ön planda 

olması bekleniyor. Bununla birlikte etkinlikte, Kobi’ler ve çok 

küçük işletmelerin en son teknolojilerini ve ekipman ürünlerini 

sunmalarına imkan tanıyan bir “tech” alanı da olacak. Sial 

Paris, Fransız gıda endüstrisi için ideal bir vitrin olduğu için 

“Made in France” tabelaları oluşturulacak. 

Bu yıl, Sial Paris, Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Günüyle 

aynı zamanda gerçekleşecek. Bu nedenle, küresel 

gıda endüstrisinin temsilcileri 16 Ekim tarihinde, gelecek 

30 yıl için dünyayı beslemeye yönelik gerekli çözümleri 

bulmak ve paylaşmak üzere Paris’te olacaklar. 

“Katılımcılar, yeni trend ve 

iş fırsatlarını keşfedecek” 

Nicolas Trentesaux (SIAL Ağı Direktörü) şunları söyledi: 

“Tüm gözler, Ekim 2016’da, Paris’e odaklanacak. Gıda endüstrisi, 

G20 ülkelerinin çoğunda, en dinamik endüstrilerden 

birisidir. Katılımcılar, yeni trend ve iş fırsatlarını keşfederek, 

hedeflerine ulaşmak için ihtiyaç duydukları araçları bulabilecekler. 

Sial Paris, paydaşlar için, yeni pazarları test etmek, 

yeni ürünlerini lanse etmek ve gelecekteki zorluklar üzerinde 

tartışmak üzere günümüzün ana aktörleri ile bir araya geldikleri, 

benzersiz bir platformdur. Ayrıca, bir tür laboratuvardır 

da: Dünyanın her yerinden ar-ge Departmanları, süreç içerisinde, 

Sial Paris koridorlarında test etmek üzere ürünlerini 

nihai hale getirmektedirler. Bu sene, Sial İnovasyon bölümünde 

2 bin 500’den fazla yeni ürün sunulacak ve yiyecek 

ve içecek endüstrisine, her zamankinden daha fazla ilham 

verecek.” 

Sial innovation: Yeni ürün lansmanı 

Sial Paris’in İnnovation alanında 2 binden fazla yeni 

ürün sergileniyor. Her kategoride gazeteciler ve uzmanlardan 

oluşan bir jüri, bin 500 gazeteciye dağıtılan yeni 

ürün kılavuzu, ziyaretçilerin 3’te 2’since ziyaret edilen 

gözlem evi olma özelliği taşıyor. 

Fuarın bir diğer bölümü Sial TV, Canlı yayın için TV sah- 




78 79

fuar 

fuar 

nesi ve konferans salonun bulunduğu alanda 16 Ekim Dünya 

gıda gününe özel bir etkinlik olacak. 5 gün boyunca gıda 

endüstrisine yönelik konular, 2030 yılına kadar dünya gıda 

endüstrisini neler bekliyor? Bu alanda yanıt bulacak. 

La Cuisine Sial, lezzet dostlarına ilham olacak 

La Cuisine Sial, gıda hizmeti profesyonelleri için merkez 

olma özelliği taşıyor. Her gün dünya mutfak demoları, Fransa 

baş açşısı tarafından organize edilen “Gastronomi umutları” 

yarışması ve Etkinlik editörü Joël Robuchon tarafından hazırlanan 

Şefler pazarı gastronomi meraklılarını bu alanda bir 

araya getirecek. 

Ayrıca In Food Centre’da gıda katkı maddeleri, World 

Tour’da perakende trendleri hakkında en son bilgiler verilecek. 

Gurme gıdalar için tadım alanı Wine Food bölümünde 

olacak. 

Gıda Pazarı: Yenilikçi sektör 

Fuarın tanıtım toplantısında gıda sektörüne yönelik yapılan 

global araştırmalardan bilgilere de yer verildi. 

z Buna göre 2015 yılında, 2014 yılındaki rakamlarını koruyan 

Memnuniyet ekseni değişmeden kaldı. Yenilikçi arzın 

yüzde 54.6’sını oluşturan memnuniyet, dünya çapında ortaya 

atılan yeniliklerin ikide birine denk gelmektedir. Kötü ekonomik 

göstergeler dikkate alındığında, gıda günlük bazda 

memnuniyeti sağlamada kolay ve ucuz bir araç olduğundan, 

memnuniyet müşteri beklentileri listesinin zirvesinde yer alıyor. 

Gıdanın sağladığı bu “küçük memnuniyetlerin” toplamı 

memnuniyet odaklı yenilikleri sürekli olarak teşvik ediyor. 

2015 yılında önde gelen trenlerd arasında sağlık başı çekiyor. 

2014 yılında kayda değer 2.4 puanına ulaşan sağlık 

ekseni dikkat çekici büyümesini sürdürüyor bu nedenle gıda 

üreticileri bu alanda ürünler geliştirmeye devam ediyor. 

z Dünya çapında olduğu gibi, Orta Doğu ve Kuzey 

Afrika’da, yenilik esas olarak, memuniyet, sağlık ve kolaylık 

üzerinde yoğunlaşıyor. 

z Daha geniş bir aralıkta beslenme etkilerini araştırarak 

müşteri ihtiyaçlarını karşılamayı hedefleyen Birleşik Arap 

Emirlikleri ürün yeniliği konusunda en faal ülke. 

z Sağlık odaklı ürünler yükselişte. Sağlık ekseni Orta 

Doğu ve Kuzey Afrika’daki yeniliklerin yüzde 22.2’sine tekabül 

ediyor (2014 yılına göre yüzde 3.9 artış), yeniliklerin 

glütensiz, laktozsuz, vitamin bakımından zengin veya temiz 

etiketli ürünler sunduğu Tıbbi trendler burada başı çekiyor. 

z İthalat piyasada halen önemli bir paya sahipken, yerel 

işletmeler giderek artan sayıda yenilik üretiyor. 

Fi Istanbul, 2017 rotasını 

‘İnovasyon’ olarak belirledi 

Gıda ve gıda 

bileşenleri 

endüstrisinin kalbi, 

4-6 Mayıs tarihleri 

arasında dördüncü 

kez İstanbul 

evsahipliğinde 

düzenlenen Fi Istanbul 

2016 Gıda Bileşenleri 

Fuarı’nda attı. 

Avrupa, Asya, Orta Doğu ve Kuzey 

Afrika’yı bir araya getiren bölgenin ilk gıda 

ve gıda bileşenleri fuarı olan Fi Istanbul 

2016, gıda hammaddeleri, bileşenleri, yardımcı 

maddeleri, doğal içerikler ile Ar-Ge, 

pazarlama, kalite kontrol ve danışmanlık 

gibi sektörü yakından ilgilendiren tüm gereksinimleri 

ve yenilikleri 3 gün süreyle tek 

bir çatı altında buluşturdu. 

Fi Istanbul 2016’nın bu yıl özellikle 

İran, Tunus, İngiltere, Almanya, Fransa gibi 

Ortadoğu, Kuzey Afrika ve Avrupa ülkelerinden 

yoğun ziyaretçi çektiğine dikkat 

çeken UBM EMEA (Istanbul) Türkiye Ope- 

rasyonlarından Sorumlu Başkanı Haluk 

Balcı, “Başarılı bir fuarın ardından hiç vakit 

kaybetmeden Fi Istanbul 2017’nin hazırlıklarına 

başladık. Önümüzdeki yıl 2-4 Mayıs 

tarihleri arasında düzenlenecek Fi Istanbul 

2017’de ilk kez Eşleştirme Programı başlatacağız. 

Program sayesinde, katılımcı ve 

ziyaretçilerimizin spesifik iş gereksinimlerini 

karşılamaları için birebir tanışma ortamı 

sağlayacağız. Yiyeceklerin bozulmasını 

önleyerek raf ömrünü uzatan, lezzet katan 

gıda bileşenleri endüstrisinin ekonomik büyüklüğünün, 

2018 yılında global düzeyde 

40 milyar dolara ulaşması bekleniyor. UBM 




80 

81

fuar 

EMEA (Istanbul) olarak amacımız; katılımcı ve ziyaretçilerimizin 

bu pastadan daha büyük pay almalarına destek 

vermek” dedi. 

UBM EMEA (Istanbul)’un hem katılımcı hem de ziyaretçi 

açısından geniş yelpazede uluslarası katılım sağlanan etkinlikler 

düzenlediğine dikkat çeken Haluk Balcı, “Önümüzdeki 

yıl Fi Istanbul‘un rotasını ‘inovasyon’ olarak belirledik. Sektörümüz, 

gıda ve gıda bileşenlerine dair en son yenilikleri 

ve teknolojik gelişmeleri yine Fi Istanbul’da öğrenecek. Bu 

kapsamda fuarımızın kapsamını daha da genişletmek ve geliştirmek 

adına 2017 yılından sonra Fi Istanbul’u iki yılda bir 

düzenleme kararı aldık” dedi. 

Fi Istanbul 2016’yı değerlendiren AAK Türkiye, Orta 

Doğu ve Afrika’dan Sorumlu Genel Müdürü Tolga Tanrıöver, 

”Yılda ortalama 3 milyar dolarlık ciroya sahip global bir marka 

olarak Fi Istanbul 2016’ya katıldık. Türkiye’nin en prestijli 

gıda bileşenleri fuarı olan Fi İstanbul, Türkiye ve gelişmekte 

olan pazarlardan seçkin katılımcı profili ve ulaşmak istediğimiz 

hedef kitle ile AAK Türkiye’yi en verimli şekilde bir araya 

getirdi” dedi. Sektörün duayen isimlerinden Aromsa’nın kurucusu 

ve Genel Müdürü Murat Yasa ise, Aromsa’nın Ar- 

Ge faaliyetlerine büyük önem verdiğini belirtti ve Türkiye’de 

sektörün gelişmesi için katma değeri yüksek olan ürünlere 

yatırım yapılmasının önemine dikkat çekti. Türkiye’nin trendleri 

ABD ve Avrupa üzerinden gecikmeli olarak takip ettiğini 

belirten Yasa, Fi Istanbul gibi uluslararası nitelikteki fuarların 

Türkiye’de düzenlenmesinin sektör için çok önemli olduğunu 

söyledi. 

Fi Istanbul 2016, Seljel’in Altın 

sponsorluğunda düzenlendi 

Türkiye’nin ilk jelatin markası Seljel’in Altın sponsorluğunda 

düzenlenen Fi Istanbul 2016’nın resmi açılış törenine; 

İstanbul İl Gıda, Tarım Hayvancılık Müdürlüğü İl Müdür 

Yardımcısı Nazif Koca, GIDA- 

KAT Yönetim Kurulu Başkanı 

Dr. Mehmet Çetin Duruk, UBM 

EMEA (İstanbul) Operasyonlarından 

Sorumlu Başkanı Haluk 

Balcı, Yönetim Kurulu Başkanı 

Serkan Tığlıoğlu, Fuarlar Grup 

Direktörü Orhan Çağlayan’ın 

yanı sıra çok sayıda katılımcı ve 

davetli katıldı. 

Törende konuşan İstanbul İl 

Gıda Tarım Hayvancılık Müdürlüğü 

İl Müdür Yardımcısı Nazif 

Koca, dünya nüfusunun arttığı bir dünyada güvenilir gıdaya 

ulaşmada gıda bileşenlerinin önemine değinirken, GIDAKAT 

Başkanı Dr. Mehmet Çetin Duruk da, GIDAKAT’ın Gıda Bileşenleri 

Fuarı Food ingredients (Fi)’in bölgesel bir kolu olan 

Fi Istanbul’u çok önemsediğini ve en başından beri desteklediğinin 

altını çizdi. 

Fi Istanbul’da etkinlikler 

Gıda bileşenlerine ilişkin trendlerin ve pazardaki gelişmelerin 

konuşulduğu Fi Istanbul 2016’da yer alan konferanslar 

ilgiyle karşılandı. Fi Istanbul 2016’nın ilk gününde Innova 

Market Insights Pazar Analizi Sorumlusu ve Müdürü Özden 

Kılıç, “Innova Market Insights ile 2016’nın İlk 10 Trendi” başlıklı 

seminer konuşmasında, küresel gıda pazarını ve özellikle 

Türkiye’yi etkileyen trendlere vurgu yaptı. Aynı gün Türk Böbrek 

Vakfı Başkanı Timur Erk’in moderatörlüğünde Unilever 

Türkiye Beslenme ve Sağlık Müdürü Dr. Berat Nursal Tosun, 

TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi Gıda Enstitüsü Gıda 

Mühendisi ve Kıdemli Araştırmacı Bilim Uzmanı Dr. İncinur 

Hasbay ve Chr. Hansen Kilit Müşteri Yöneticisi (Kültür ve 

Enzim Birimi) Müge Kuyrukluyıldız’ın yeraldığı “Tuzu Azaltma 

Yaklaşımları” konulu panel gerçekleşti. Panelde, en fazla tuz 

kullanımı yapan ülkeler arasında olduğumuz ifade edildi ve 

son 5 yılda Sağlık Bakanlığı’nın çalışmaları sonucunda; ülkemizde 

günde 18 gr olan tuz tüketimin 3 gram azaltılarak 15 

grama düşürüldüğü belirtildi. 

Chr Hansen İşletme Müdürü (Doğal Renkler Birimi) Turgay 

Yiğit ve Kilit Müşteri Yöneticisi (Kültür ve Enzim Birimi) 

Müge Kuyrukluyıldız’ın “Temiz Etiket” konulu sunumları, 

Fi Istanbul’un ikinci gün programının dikkat çekici etkinliği 

oldu. Etkinlikte bu yılın en büyük tüketici trendinin temiz etikete 

olan talep artışı olduğu belirtildi. FutureBright Research 

Kurucusu Akan Abdula’nın, “Dört Nesile Yayılan Tüketim ve 

Nörobilim” başlıklı interaktif sunumu da Fi Istanbul’un son 

gününde katılımcı ve ziyaretçilerin 

yoğun ilgi gösterdiği etkinlikler 

arasında yer aldı. 

Gıda ve gıda bileşeni firmalarının 

yenilikçi ve inovatif 

ürünleri Fi Istanbul 2016’da 

“Innovation Zone” alanında 

sergilendi. Fi Europe 2015 (Paris) 

Fuarı’nda inovasyon ödülü 

almış ürünlerden bazılarının da 

yer aldığı Fi Istanbul 2016 Innovation 

Zone sergisi, ziyaretçilerin 

ve katılımcıların ilgisini çekti. 

Ahududu 

Ahududu, DNA hasarını önleyici antioksidan kapasiteye sahip ve düşük kalorili 

bir besin olmasından dolayı işlenmiş gıdalara alternatif olarak günlük beslenme 

alışkanlığı içerisinde fonksiyonel bir gıda maddesi olarak tüketilmesi gereken 

oldukça faydalı bir meyve. 

Dr. Cem Toker 

T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı 

Zeytincilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü 

c.toker@zae.gov.tr 

Üzümsü meyveler grubunda yer alan ahududu 

(Rubus ideaus) meyvesi geçmişten 

günümüze fonksiyonel gıda maddesi olarak 

tüketilmektedir. 16. yüzyılın sonlarından itibaren 

Avrupa’da kültüre alınan ahududu, saçak 

kök yapısında, soğuk ılıman iklimlerde (- 25 

ºC’ye kadar dayanıklı), organik maddece 

zengin, su tutma kapasitesi yüksek, geçirgen, 

pH 6-7 olan topraklarda yetişmekte ve 

haziran-ağustos ayları arasında meyve vermektedir. 

Meyve rengi çeşide bağlı olarak 

sarıdan kırmızıya, mordan siyaha kadar değişmektedir. 

Ülkemizin kuzey bölgelerinde 

yabani olarak yetişmekte olup 1930 yılından 

itibaren Bursa’da kültüre alınarak üretime 

başlanmıştır. Devlet İstatistik Enstitüsü 2015 

yılı verilerine göre, Türkiye’de toplam 4 bin 

320 ton ahududu üretilmiş, üretimin 4 bin 

112 tonu Bursa’da yetiştirilmiştir. Ahududu, 

taze veya dondurulmuş olarak tüketilmekte, 

reçel, marmelat, meyve suyu, dondurma, 

meyveli yoğurt ve aroma maddesi üretiminde 

kullanılmaktadır (ANONYMOUS, 2016; 

BUSHWAY ve PRITTS, 2008). 

Ahududu; A, B1, B2, B3, B6, B9, E, C ve K 

vitaminlerini, kalsiyum, demir, magnezyum, 

fosfor, potasyum, sodyum, çinko, bakır, 

mangan ve selenyum minerallerini, lifleri ve 

organik asitleri içermektedir (USDA, 2016). 

Meyvenin karakteristik aroması, ahududu 

ketonu olarak adlandırılan 4-(4-hidroksifenil) 

butan-2-one bileşeninden kaynaklanmaktadır 

(FERON ve ark., 2007). 

renklerin mucizesi 




82 83

enklerin mucizesi 

Meyve, siyanidin (% 50), delfinidin (% 12), pelargonidin (% 12), malvidin 

(% 12), petunidin (% 7) ve peonidin (% 7)’den oluşan 6 temel formda antosiyanin 

içeriğine sahiptir. Meyvenin antosiyanin içeriği çeşide bağlı olarak 

değişiklik göstermekte olup 37.04-687 mg/100 g arasında değişmektedir 

(Koponen ve ark., 2007). Meyvenin temel antioksidanları antosiyanin ve ellagitanen 

fitokimyasallarıdır (BRADISH ve ark., 2011). Antioksidan kapasite, 

insan sağlığı açısından gıdaların içerdiği faydalı bioaktif bileşenlerin varlığının 

bir göstergesidir. Ahududu meyvesinin antioksidan kapasitesi (oksijen radikal 

absorbans kapasitesi (ORAC) 7.8-33.7 µmol/g arasında değişmektedir 

(WANG ve LIN, 2000). Olgunlaşma boyunca meyve içeriğindeki fitokimyasal 

bileşenlerin konsantrasyonu değişiklik göstermektedir. Meyve oluşumunun 

gözlendiği yeşil renkte tanin miktarı oldukça yüksek olup olgunlaşma 

ile azalmaktadır. Olgunlaşma sonrası konsantrasyonu değişmeyen tek 

ellagitanin, sanguiin H-6’dır. Antosiyaninlerin konsantrasyonu olgunlaşma 

ilerledikçe artmakta, meyvede ilk olarak siyanidin-3-glikozid antosiyanini 

görülmekte ve olgunlaşmanın son döneminde pelargonidin glikozid antosiyanini 

oluşmaktadır (BEEKWILDER ve ark., 2005). 

Şekil 1. Ahududu meyvesinin besin değeri (USDA, 2016) 

Besin içeriği 

Su 

Enerji 

Protein 

Toplam lipit 

Karbonhidrat 

Lif 

Şeker 

Miktar/100 gr 

85.75 g 

52 kcal 

1.20 g 

0.65 g 

11.94 g 

6.5 g 

4.42 g 

Mineraller 

Ca (Kalsiyum) 

25 mg 

Fe (Demir) 

0.69 mg 

Mg (Magnezyum) 

22 mg 

P (Fosfor) 

29 mg 

K (Potasyum) 

151 mg 

Na (Sodyum) 

1 mg 

Zn (Çinko) 

0.42 mg 

Cu (Bakır) 0.090 µg 

Mn (Mangan) 

0.670 mg 

Se (Selenyum) 0.20 µg 

Vitaminler 

Vitamin A 

33 IU 

Vitamin A (Retinol) 2 µg 

Vitamin B1 (Tiamin) 

0.032 mg 

Vitamin B2 (Riboflavin) 

0.038 mg 

Vitamin B3 (Niasin) 

0.598 Mg 

Vitamin B6 (Piridoksin) 

0.055 mg 

Vitamin B9 (Folik asit) 21 µg 

Vitamin C 

26.2 mg 

Vitamin E 

0.87 mg 

Vitamin K 7.8 µg 

Meyve, flavonol, antosiyanin, tanin, 

organik asit ve fenolik bileşiklerden oluşan 

kompleks ve zengin fitokimyasal 

içeriği ile kanser, tip II diyabet, obezite, 

yaşlanmaya bağlı maküler dejenerasyon 

(santral görmede ciddi görme kaybı 

durumu), kardiyovasküler ve nörodejeneratif 

hastalıklara karşı koruyucu etki 

göstermektedir (GU ve ark., 2014; RAO 

ve SNYDER, 2010). 

Meyve, antosiyanin içeriğine bağlı 

olarak siklooksigenaz-2 (COX-II) ekspresyonu 

ve enzim aktivitesi üzerinde 

aşağı regülasyon etkisi sağlayarak göğüs, 

yemek borusu, serviks, kolon ve 

prostat kanserlerine karşı antiproliferatif 

(hücre çoğalmasını önleyici) etki göstermektedir. 

Yapılan klinik çalışmalar ahududu 

ekstraktının tümör metastazında 

kritik bir basamak olan anjiyogenez 

(mevcut damarlardan filizlenme yolu ile 

yeni damarların oluşması) oluşumuna 

sebep olan vasküler endotelyal büyüme 

faktörünü azaltarak metastazı önleyici 

etki gösterdiğini belirtmektedir (ZHANG 

ve ark., 2005). Barrett özofagusu (kronik 

reflüye bağlı olarak yemek borusu alt 

ucunda mide iç yüzeyine benzer epitel 

doku gelişimi) hastası erkek ve kadınlar 

üzerinde yapılan çalışmada yüzde 5-7 

antosiyanin içeren ahududu ekstraktı 

6 ay boyunca günlük suda çözülerek 

oral yoldan hastalara verilmiş, sonunda 

hastaların idrarlarında serbest radikal 

kaynaklı oksidatif strese bağlı DNA 

hasarının göstergesi olan 8-hidroksi- 

2-deoksiguanozin (8-OHdG) ve 8-epiprostaglandin 

F2α (8-epi-PGF2α) seviyesinin 

azaldığı görülmüştür (KRESTY 

ve ark., 2006). Kolon kanseri hastaları 

üzerinde yapılan araştırmada, hastalara 

9 ay boyunca günlük 3x20g/gün doz 

suda çözünür ahududu ekstraktı verilmiş, 

bu süreç içerisinde kanserli poliplerin 

sayı ve boyutu endoskopik olarak incelenmiş 

ve yaklaşık yüzde 50 oranında 

azalma görülmüştür (BROWN ve ark., 

2014; WANG ve ark., 2007). 

Ahududu aromasından sorumlu 

4-(4-hidroksifenil)butan-2-one keton 

bileşeni kırmızı biberdeki kapsaisin ve 

turunçgillerdeki sinefrin benzeri aktivite 

göstermektedir. Günlük diyette düzenli 

kullanımı metabolizma hızını artırarak, 

serum trigliserit seviyesini düşürerek ve 

adipoz doku (yağ doku) miktarını azaltarak 

karaciğer yağlanmasını önlemekte 

ve obeziteyi engellemektedir (MorImoto 

ve ark., 2005). Diyetle alınan indirgen 

şekerlerin karbonil grupları ile 

proteinler ve nükleik asitlerde bulunan azotlu gruplar arasındaki enzimatik 

olmayan reaksiyonlar glikasyon olarak tanımlanmaktadır. Kandaki şeker 

miktarının yükselmesi sonucu oluşan ileri glikasyon son ürünlerinin birikimi 

yaşlanma, diyabet ve diyabetin kronik komplikasyonları dışında Romatoid 

Artrit (romatizma), böbrek yetmezliği ve Alzheimer gibi nörolojik hastalıklara 

yol açmaktadır. İleri glikasyon son ürünlerinin oluşumu hiperglisemik sevi- 

Şekil 2. Ahududu meyvesinin fitokimyasal bileşenleri 

(Koponen ve ark., 2007; Maatta-Rııhınen ve ark., 2004; 

Mattıla ve ark., 2006; USDA, 2011) 

Ahududu Bioaktifleri Toplam içerik (mg/100 g) 

Flavan-3-ol monomerler 

(+)-kateşin 2.40 

(-)-epikateşin 3.52 

Proantosiyanidinler 30.2-78.8 

(Prosiyanidin, propelargonidin) 

Antosiyaninler 

Siyanidin-3-glikozid 3.9 

Siyanidin-3-rutinozid 2.3 

Siyanidin-3-soforozid 25.4 

Siyanidin-3-glikozilrutinozid 7.2 

Pelargonidin-3-glikozid 0.12 

Pelargonidin-3-soforozid 0.06 

Pelargonidin-3-glikozilrutinozid 0.10 

Pelargonidin-3-rutinozid 0.005 

Fenolik asitler 

Hidroksibenzoik asitler 

p-hidroksibenzoik asit 1.82 

Gallik asit 21.5 

Hidroksisinnamik asitler 

Kafeik asit 0.89 

p-kumarik asit 0.80 

Ferulik asit 0.85 

Sinapik asit 0.27 

Vanilik asit 1.04 

Sinnamik asit 0.27 

Flavonoller 

Kamferol 0.66 

Kuersetin 1.10 

Ellagitaninler 

Ellagik asit 0.11 

Lambertianin C 31 

Sanguiin H-6 76 

Lignanlar (sekoizolarisiresinol) 0.02 




84 

85


yeye göre doğru orantılı olarak değişiklik göstermektedir. 

Yapılan klinik çalışmalar ahududu meyvesinin ellagitanin 

içeriğinden dolayı antiglikasyon aktivite gösterdiğini ve 

ileri glikasyon son ürünlerinin oluşumunu inhibe ettiğini 

belirtmektedir. (HARRIS, ve ark., 2014). 

Ahududu yapısındaki ellagitanen, antosiyanin ve organik 

asitlere bağlı olarak antimikrobiyal aktivite göstermektedir. 

Bu fitokimyasallar mikroorganizmaların hücre 

duvarı sentezini inhibe ederek mikroorganizmanın gelişimini 

engellemektedir. Meyve, Escherichia coli, Bacillus 

subtilis ve Staphylococcus aureus bakterilerine karşı 

güçlü antimikrobiyal etki göstermektedir (SUN ve ark., 

2012). Helicobacter pylori gastroduodonal ülser için 

hastalık nedeni bir faktör olup oldukça yaygın bir patojendir. 

Bakteri gastrointestinal sistem içerisine biyolojik 

olarak kolay uyum sağlamakta ve devamında kronik enfeksiyona 

sebep olmaktadır. Bu durum mide kanseri için 

risk faktörü oluşturmaktadır. Meyvenin ellagitanin (1.3 g/ 

kg) içeriği Helicobacter pylori bakterisinin gastrointestinal 

sistem mukozasına yapışmasını engelleyerek ülseri 

önlemektedir (GASPEROTTI veark., 2010; Sangıovannı 

ve ark., 2013). 

Ahududu meyvesindeki lutein ve zeaksantin karotenoidleri 

yaşa bağlı makula dejenerasyonu riskini önlemekte 

ve görme kalitesini artırmaktadır. Yaşa bağlı 

makula dejenerasyonu kalıcı santral görme kaybına yol 

açan bir hastalıktır. 50 yaş ve üzerindeki insanlar yaş ve 

çevresel faktörlere bağlı olarak daha fazla risk altındadır. 

Makulaya rengini veren lutein ve zeaksantin pigmentleridir. 

Bu karotenoid pigmentler ultraviyole ve kısa dalga 

boylu mavi ışığı (430-490 nm) absorbe ederek oksidatif 

hasarı engellemekte ve serbest radikallerin oluşumunu 

önlemektedir. Hastalık riskini en düşük seviyeye indirmek 

için günlük diyetle 5.8 mg/gün lutein+zeaksantin alınması 

gerekmektedir (CARVALHO ve ark., 2013; SEDDON 

ve CHEN, 2006). 

Ahududu, yüksek lif, potasyum ve fruktoz (> % 

50 toplam şeker) içeriği ile sindirim sisteminin çalışma 

hızını yavaşlatarak daha uzun süre tokluk hissi 

sağlamakta ve kan şekeri seviyesini düzenlemektedir. 

Kompleks vitamin ve mineral içeriğine, yüksek konsantrasyonda 

siyanidin-3-soforozid, gallik asit ve ellagitanen 

fitokimyasallarına bağlı DNA hasarını önleyici 

antioksidan kapasiteye sahip ve düşük kalorili bir besin 

olmasından dolayı işlenmiş gıdalara alternatif olarak 

günlük beslenme alışkanlığı içerisinde fonksiyonel 

bir gıda maddesi olarak tüketilmesi gereken oldukça 

faydalı bir meyvedir. 




86 87


Kaynaklar 

ANONYMOUS. 2016.Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık 

Türkiye İstatistik Kurumu. http://www.tuik.gov.tr. (Erişim 

tarihi : 01 Mayıs 2016) 

BEEKWILDER, J., JONKER, H., MEESTERS, P., 

HALL, R.D., VAN DER MEER, I.M. and DE VOS, C.H.R., 

2005. Antioxidants in raspberry: on-line analysis links antioxidant 

activity to a diversity of individual metabolites. J. 

Agric. Food Chem. 2005, 53, 3313–3320. 

BRADISH, C.M., PERKINS-VEAZIE, P., FERNANDEZ, 

G.E., XIE G. and JIA, W., 2011. Comparison of flavonoid 

composition of red raspberries (Rubus idaeus L.) grown 

in the Southern United States. Journal of Agricultural and 

Food Chemistry, 60: 5779-5786. 

BROWN, E.M., LATIMER, C., ALLSOPP, P., TER- 

NAN, N.G., MCMULLAN, G., MCDOUGALL, G.J., STE- 

WART, D., CROZIER, A., ROWLAND, I. and GILL, C.I.R., 

2014. In Vitro and in Vivo Models of Colorectal Cancer: 

Antigenotoxic Activity of Berries. J. Agric. Food Chem., 

62: 3852-3866. 

BUSHWAY, L. and PRITTS, M., 2008. Raspberry and 

Blackberry Production Guide: For the Northeast, Midwest, 

and Eastern Canada, NRAES-35. Chapter one, 

pp. 1-9. 

CARVALHO, E., FRASER, P.D. and MARTENS, S., 

2013. Carotenoids and tocopherols in yellow and red 

raspberries. Food Chemistry., 139: 744-752. 

Feron, G., MauvaIs, G., MartIn, F., Sémon, E. and and- 

BlIn-Perrın, C., 2007. Microbial Production of 4-Hydroxy 

benzylidene acetone, The direct precursor of raspberry 

Ketone. Lett. Appl. Microbiol., 45: 29-35. 

GASPEROTTI, M., MASUERO, D., VRHOVSEK, U., 

GUELLA, G. and MATTIVI, F., 2010. Profiling and accurate 

quantification of Rubus ellagitannins and ellagic acid 

conjugates using direct UPLC-Q-TOF HDMS and HPLC- 

DAD analysis. J Agric. Food Chem., 58: 4602-4616. 

GU, J., AHN-JARVIS, J.H., RIEDL, K.M., SCHWARTZ, 

S.J., CLINTON, S.K. and VODOVOTZ, Y., 2014. Characterization 

of Black Raspberry Functional Food Products 

for Cancer Prevention Human Clinical Trials. J Agric Food 

Chem., 62(18): 3997-4006. 

HARRIS, C.S., CUERRIER, A., LAMONT, E., HAD- 

DAD, P.S., ARNASON, J.T., BENNETT, S.A. and JOHNS, 

T., 2014. Investigating wild berries as a dietary approach 

to reducing the formation of advanced glycation endproducts: 

chemical correlates of in vitro antiglycation activity. 

Plant Foods Hum Nutr., 69(1): 71-77. 

Koponen, J.M., Happonen, A.M., MattIla, P.H. and 

Torronen, A.R., 2007. Contents of anthocyanins and 

ellagitannins in selected foods consumed in Finland. J. 

Agric. Food Chem., 55: 1612-1619. 

KRESTY, L.A., FRANKEL, W.L., HAMMOND, C.D., 

BAIRD, M.E., MELE, J.M., STONER, G.D. and FROM- 

KES, J.J., 2006. Transitioning from preclinical to clinical 

chemopreventive assessments of lyophilized black raspberries: 

interim results show berries modulate markers 

of oxidative stress in Barrett’s esophagus patients. Nutr. 

Cancer, 54: 148-156. 

Maatta-Rııhınen, K.R., Kamal-Eldın, A. and Tarranen, 

A.R., 2004. Identification and quantification of phenolic 

compounds in berries of fragaria an drubus species (familyrosaceae) 

.J.Agric.Food Chem., 52: 6178-6187. 

Mattıla, P., Hellstram, J. and Tarranen, R., 2006. Phenolic 

acids in berries, fruits and beverages. J. Agric. Food 

Chem., 54: 7193-7199. 

MorImoto, C., Satoh, Y., Hara, M., Inoue, S., TsujIta, 

T. and OKUDA, H., 2005. Anti-obese action of raspberry 

ketone. Life Sciences, 194-204. 

RAO, A.V. and SNYDER, D.M., 2010. Raspberries 

and human health: A review. J. Agric. Food Chem., 58: 

3871-3883. 

Affiliation: Department of Food Quality and Nutrition, 

Research and Innovation Centre, Fondazione Edmund 

Mach (FEM), S. Michele all’Adige (TN), Italy 

Affiliation: Department of Pharmacological and Biomolecular 

Sciences, Università degli Studi di Milano, Via 

Balzaretti, Milano, Italy 

Sangıovannı, E., VRHOVSEK, U., ROSSONI, G., 

COLOMBO, E., BRUNELLI, C., BREMBATI, L., TRI- 

VULZIO, S., GASPEROTTI, M., MATTIVI, F., BOSISIO, 

E. and DELLAGLI, M., 2013. Ellagitannins from Rubus 

Berries for the Control of Gastric Inflammation: In Vitro 

and In Vivo Studies. http://dx.doi.org/10.1371/journal. 

pone.0071762. 

SEDDON, J.M. and CHEN, C.A., 2006. Epidemiology 

of age-related macular degeneration. Ed. Ryan SJ, In 

Retina, 4th Ed., Vol 2, Macular Disease, 58: 1017-1027. 

Sun, J., Zhu, H.X., Guo, J. and XIao, D.G., 2012. 

Antimicrobial Action Of Purified Raspberry Flavonoid. African 

Journal Of Biotechnology, 11(11): 2704-2710. 

USDA, 2011. USDA Database for the Flavonoid Content 

of Selected Foods, Release 3, 

http://www.ars.usda.gov/SP2UserFiles/Place/80400525/Data/Flav/Flav_R03.pdf 

USDA, 2016. United States Department of Agriculture 

Agricultural Research Service. https://ndb.nal.usda. 

gov/ndb/foods/show/2374?manu=&fgcd= 

WANG, S.Y. and LIN, H.S., 2000. Antioxidant activity 

in fruits and leaves of blackberry, raspberry and strawberry 

varies with cultivar and developmental stage. J. 

Agric. Food Chem., 48:140. 

WANG, L.S., SARDO, C., ROCHA, C.M., MCINT- 

YRE, C.M., FRANKEL, W., ARNOLD, M., MARTIN, E., 

LECHNER, J.F. and STONER, G.D., 2007. Effect of freeze-dried 

black raspberries on human colorectal cancer 

lesions. AACR Special Conference in Cancer Research. 

Advances in Colon Cancer Research., B31 

ZHANG, Y., VAREED, S.K. and NAIR, M.G., 2005. 

Human tumor cell growth inhibition by nontoxic anthocyanidins, 

the pigments in fruits and vegetables. Life Sci., 

76: 1465-1472. 

Endüstri 4.0: 

Gıda sektörü perspektifi 





88 89


Semih Ötleş 

semih.otles@ege.edu.tr 

Vasfiye Hazal Özyurt 

hazal.ozyurt@gmail.com 

Ege Üniversitesi, Gıda Mühendisliği Bölümü 

Özet 

Son yıllarda hızla gelişen bilişim teknolojisi, endüstriyel 

gelişimi de etkilemektedir. Özellikle Avrupa 

imalat sanayinde, endüstriyel üretimin bilişimle 

entegrasyonunun sağlanmasına önem verilmektedir. 

Böylece, Almanya’nın öncülük ettiği “Endüstri 

4.0” akımı doğmuştur. Yakın bir zamanda endüstriyel 

üretimlerin bilişimle kontrol edilen robotik sistemlerle 

yürütüleceği hatta ürünlerin stoklanarak 

değil ihtiyaç halinde üretileceği öngörülmektedir. 

Hükümetler bunun gelişmesini sağlamak için stratejik 

girişimlere başlamışlardır. Şirketlerin finansal 

ve endüstriyel desteği ile Almanya harika bir konumdadır, 

ama yalnız değildir. Amerika ve Asya 

milyar dolarlık yatırımlar yapmaktadır ve Endüstri 

4.0 pazarı için savaşlar çoktan başlamıştır. 

Anahtar Kelimeler: Endüstri 4.0, gıda, sensör, 

simülasyon, bulut 

1. Giriş 

Teknolojik ilerlemeler, sanayi devrimi 

başladığından beri, endüstriyel verimlilikte 

büyük artışa neden olan üç 

ana aşamanın kat edilmesini mümkün 

kılmıştır (Şekil 1). Aşamaları kısaca inceleyecek 

olursak, birinci aşama 18. 

Yüzyılın sonlarında fabrikalarda buhar 

gücüyle çalışan makinaların kullanılmasıyla, 

bunu takip eden ikinci aşama ise 

20. yüzyılın başlarında elektrik enerjisi 

kullanılarak seri üretimin yaygınlaşmasıyla 

ve üçüncü aşama 1970’lerden 

itibaren elektronik ve bilgi teknolojileri 

(BT) ile sanayide otomasyon yaygınlaşmasıyla 

başlamıştır. Endüstri 4.0 olarak 

da tanımlanan dördüncü aşama ise 

Siber-Fiziksel Sistemlerdir (Şekil 1). 

Endüstri 4.0’da, kişiselleştirme, görselleştirme, 

hibritleştirme ve mükemmellik ön plana 

çıkmaktadır. Bu aşama ile, sanayinin bilgisayarla 

desteklenmesi ve yüksek teknoloji ile donatılması 

ifade edilmektedir. Bu sayede, makineler çevrelerinde 

olup biteni anlayacak ve internet aracılığıyla 

bağlantı sağlayacaklardır. Bu aşamanın teknolojik 

temelleri siber-fiziksel sistemlere ve internet 

ağına dayanmaktadır. Standart internet tabanlı 

protokoller kullanarak üretim boyunca hataları 

öngörmek, parametreler tanımlamak ve değişen 

şartlara uyum sağlamak amaçlarıyla verilerin analiz 

edilmesi planlanmaktadır. Mevcut sistemlerin 

yaygınlaşmasıyla, daha hızlı, esnek ve verimli süreçlerin 

oluşması sağlanarak, daha yüksek kalitedeki 

malların, daha düşük maliyetle üretilmesi 

sağlanacaktır. Yapısal değişikliklerle, üretimde 

verimliliğin artması ve sanayinin büyümesinin hızlanması 

ve beraberinde nitelikli işgücünün oluşması 

beklenmektedir (Şekil 2). 

Endüstri 4.0’ üretim zincirindeki bütün makinelerden 

verilerin toplanması ve daha iyi iletişim için 

veri yönetiminin gelişmesi, veri tarihi fonksiyonları 

ve sürekli arşivleme, gerçek-zaman analitikleri, çok 

fonksiyonlu alarm yönetimi, internet yayınları ve bütün 

değerli zincir boyunca veri geçişi olarak özetlenebilmektedir. 

Bu yazının amacı, özellikle gıda ve 

içecek üreticilerinin endüstri 4.0’ın uygulamalarından 

nasıl faydalanabileceklerini açıklamaktır. 

Şekil 1: Sanayi devriminin 4 aşaması 

2. Teknolojik ilerlemeler 

Endüstri 4.0 için temel oluşturan teknolojideki 

9 ilerlemenin çoğu üretimde kullanılmaktadır, 

ancak Endüstri 4.0 ile üretime dönüşeceklerdir. 

İzole, optimal olan hücreler, tedarikçiler, üreticiler, 

müşteriler ve dahası insanlar ve makine arasındaki 

geleneksel ilişkiyi değiştirerek etkinliğin artmasına 

yol açan tamamen birleşmiş, otomatik 

ve optimize edilmiş üretim akışı olarak bir araya 

getirilecektir. 

Geleceğin sanayi üretimini şekillendirecek teknolojik 

ilerlemeler dokuz grup altında toplanmaktadır: 

büyük veri analizi, akıllı robotlar, simülasyon, 

dikey ve yatay sistem organizasyonu, nesnelerin 

interneti, siber güvenlik, bulut, eklemeli üretim ve 

zenginleştirilmiş gerçeklik. 

Büyük Veri ve Analiz 

Üretim sistemleri dışında, kurumsal ve müşteri 

bazlı yönetim sistemleri gibi birçok farklı kaynaktan 

elde edilen verilerin toplanması ve kapsamlı 

biçimde değerlendirilmesi sağlanmaktadır ve gerçek 

zamanlı karar verme süreçlerinde standart 

hale geleceği planlanmaktadır. Böylece üretimin 

kalitesi yükselmekte, enerji tasarrufu sağlanmakta 

ve ekipman bakımı kolaylaşmaktadır. 

Akıllı Robotlar 

Robotlar, çeşitli sektörlerde uzun zamandır 

kullanılmaktadır. Gelişen teknolojiyle birlikte, ro- 




90 

91

ilimsel makale 

değildir. Şirketlerin yanı sıra, mühendislik tasarım, 

üretim ve hizmet fonksiyonları için de aynı durum 

geçerlidir. Ancak şirket çapındaki evrensel veri entegrasyon 

ağlarının gelişmesiyle, şirketlerin, birimlerin 

ve yetkinliklerin birbirleriyle çok daha uyumlu 

hale gelmeleri planlanmaktadır. 

Nesnelerin İnterneti 

Günümüzde sensörlerin ve makinelerin bir 

kısmı ağa bağlı şekilde entegre veri işlemede 

kullanılmaktadır. Sınırlı yapay zekaya ve otomasyon 

kontrol mekanizmalarına sahip sensör ve 

saha cihazları, genel üretimin kontrol sistemine 

bağlı olarak dikey otomasyon piramitleri şeklinde 

kurgulanmış durumdadır. Ancak gelecekte 

nesnelerin (daha fazla sayıda cihazın, hatta yarı 

mamüllerin) internet sayesinde standart teknolojilerle 

nesneler birbirlerine bağlanarak tümleşik 

veri oluşturulacaktır. Böylece, kullanılan donanımların 

hem birbirleriyle hem de merkezi kontrol 

sistemleriyle iletişim kurabilmesi beklenmektedir. 

Dahası, analiz ve karar verme süreçlerinin 

tek elden yapılma şartı ortadan kalkarak, gerçek 

zamanlı karar verme süreçleri mümkün olacaktır. 

Eklemeli Üretimi 

Şirketler, parçaların prototipini oluşturmak 

ve üretimini yapmak için, üç boyutlu baskı gibi 

eklemeli üretim tekniklerini benimsemeye başlamışlardır. 

Bu yöntem, ilerleyen dönemde, özellikle 

karmaşık ve hafif tasarımlar gibi alanlarda, 

özel ürünleri az sayıda üretmek amacıyla daha 

da yaygın kullanılmaya başlanacaktır. Sonuç 

olarak yüksek performanslı ve merkezi olmayan 

eklemeli üretim sistemleri, lojistik maliyetlerini ve 

stok seviyelerini azaltacağı düşünülmektedir. 

Zenginleştirilmiş Gerçeklik 

Zenginleştirilmiş gerçeklik, depodan parça 

seçimi veya mobil cihazlara tamirat talimatları 

göndermek gibi çeşitli hizmetlerdir. Bu sistemler 

henüz başlangıç aşamasındadır, ancak gelecekte 

şirketlerin karar verme ve operasyon süreçlerini 

iyileştirmek ve çalışanlarına gerçek zamanlı 

bilgi ulaştırmak amacıyla daha fazla kullanılacağı 

düşünülmektedir. 

3. Gıda sektörü için endüstri 

4.0 Neden önemli? 

botlar, hem daha otonom, esnek ve işbirliğine 

yatkın hale geliyorlar hem de sahip olma maliyetleri 

düşüyor. İlerleyen dönemlerde robotların 

birbiriyle etkileşimleri arttırılarak insanlar ile yan 

yana daha güvenli bir şekilde çalışmaları ve bir 

yandan da öğrenme kabiliyetlerinin geliştirileceği 

planlanmaktadır. 

Şekil 2: Endüstrinin bugünü ve geleceği 

Simülasyon 

Tasarım aşamasında ürünlerin, malzemelerin 

ve üretim süreçlerinin 3 boyutlu simülasyonundan 

günümüzde yararlanılmaktadır, ancak ileride simülasyonların 

fabrika operasyonlarında kullanımının 

yaygınlaşacağı beklenmektedir. Gerçek zamanlı 

veriler kullanılarak hazırlanan bu sanal modellerde, 

makineler, ürünler ve insanlarla beraber fiziksel 

dünyanın sanal gerçekliği oluşturulmaktadır. 

Bu sayede operatörlerin, üretim 

hattındaki ürün için makine parametrelerini 

gerçekten ayarlamadan önce sanal 

olarak test etme fırsatlarının doğması, 

makine kurulum süresinin kısalması ve 

ürün kalitesinin artması beklenmektedir. 

Dikey ve Yatay Sistem 

Entegrasyonu 

Günümüzde şirketler, tedarikçiler 

ve müşteriler nadiren birbirlerine uçtan 

uca bağlıdır yani çoğu sistem entegre 

Siber güvenlik 

Günümüzde, birçok şirket birbirine bağlı 

olmayan yönetim ve üretim sistemleri kullanmaktadır. 

Bağlanırlığın artmasıyla kritik endüstriyel 

sistemleri ve üretim hatlarını siber güvenlik 

tehditlerine karşı koruma amacıyla, makinelerin 

kimliklerinin belirlenmesi ve makinelere erişimin 

yönetilmesi temelli güvenli iletişimin önem kazanması 

beklenmektedir. 

Bulut 

Bazı şirketler kurumsal ve analitik uygulamalar 

için bulut tabanlı yazılımlar kullanmaktadır. 

Ancak gelecekte, tesisler ve şirketler arasında 

ürünlerle ilgili daha fazla verinin paylaşılması 

beklenmektedir. Dahası, bulut teknolojilerinin 

performansının artmasıyla tepki süresi birkaç 

milisaniyeye düşebilecektir. Böylece, bulutta yer 

alan makinelere ait veriler ve işlevlerin artmasıyla 

üretim sistemlerine veri kullanımına bağlı olarak 

daha fazla hizmet sunulacaktır. Hatta süreçleri 

takip ve kontrol eden sistemlerin bile buluta taşınması 

uzmanların çalışmaları arasındadır. 

“Endüstri 4.0” ın yetkinlik alanları, teknoloji 

perspektifi, istihdam boyutu, iktisadi büyüklük, 

tedarik zinciri içindeki rol gibi unsurlar da dahil 

olmak üzere çeşitli sosyo-ekonomik değerlendirmeler 

neticesinde altı pilot sektör seçilmiştir. 

Bu sektörlerin başında, otomotiv, beyaz eşya, 

kimyasallar vb. gelmektedir. Gıda sanayii de bu 

sektörlerden biridir. 

Gıda ve içecek üreticileri diğer bir çok endüstriden 

daha fazla Endüstri 4.0’dan faydalanabilmektedirler. 

Bunun başında, gıda endüstrisindeki 

fiyatlardaki sabit baskı inovasyonun 

uzun süren tarihine sahip olduğu anlamına gelmektedir. 

Bu nedenle, gıda endüstrisi Endüstri 

4.0’a çok çabuk ve coşkuyla başlayabilecektir. 

Bunun dışında, üretim zinciri boyunca izlenebilirlik 

ihtiyacı makinelerin birbirine bağlanması ve 

arşivlendirilen verilere dayanmaktadır. Endüstri 

4.0 ile bu kolaylaştırılacaktır. Bir diğer neden 

ise, ürünün özelliklerini değiştirmeye daha hızlı 

uyum sağlayan ve her müşteri için ısmarlama 

üretim sağlayacak daha esnek üretim gerçekleştirilecektir. 

Son olarak da enerji kullanımı 




92 93

ilimsel makale 

gözlemlenebilecek ve optimize edilebilecektir. 

Elde edilen sonuçlar, azalan fiyatlar 

ve optimize edilen bakımın makine 

performansını geliştirebilecektir. 

Bu yeni müşterilerin kazanılmasına ve 

mevcut olanın devam etmesine yardım 

edecektir. Bu durum aynı zamanda 

katma değeri olan gelir sistemlerinin 

yaratılmasını sağlayacak ve tedarik 

zinciri boyunca kusursuz bağlantının 

sağlanmasına izin verecektir. Yani, 

Endüstri 4.0 sadece büyük ölçekli 

üreticilere yönelik değil, tam aksine 

küçük ve orta büyüklükteki gıda üreticileri 

için birçok fayda sağlamaktadır. 

Gıda sektöründe, üretim sektörü 

diğer sektörlerden (otomotiv, beyaz 

eşya vb.) daha farklı önceliklere 

ve güvenlik gereksinimlerine sahiptir. 

Robotlar ve otomasyon birleştikçe 

bu durum ortaya çıkmaktadır ve daha 

yüksek standartları sağlamak, mekanizmaları 

ve prosedürleri gözlemlemek 

için önemlidir. Gıda endüstrisi 

çoğu açıdan modern otomasyon sistemlerinden 

kar sağlayabilmektedir. 

Modifiye atmosferde gerçekleştirme, 

ürüne yakın sıcaklık ve hijyendeki görevler 

ve esnek ve bağımsız ambalajlama 

görevlerini içermektedir. 

Şekil 3: Sanayi üretimini şekillendirecek teknolojik ilerlemeler 

4. Sunduğu fırsatlar 

Endüstri 4.0’ın amacı, üretim sırasında 

fabrikalarda makinelerin, bilgisayarların 

ve diğer tümleşik bilgisayar 

sistemlerin internet aracılığıyla bilgi 

alışverişinde bulunması, insanlardan 

neredeyse tamamen bağımsız olarak 

kendi kendilerini koordine etmek ve 

üretimi optimize etmektir. Bu dönemin 

başlayabilmesi için ilk hedef bilgisayarların 

çevreyi algılayabilir hale 

gelmesini sağlamak, ikinci hedef ise 

akıllı ürünlerin geliştirilmesini sağlamaktır. 

Bu hedeflerin gerçekleşmesi 

için öncelikle yeterli bilgi ve beceriye 

ihtiyaç vardır. Ancak, iş gücü talebinin 

azalması anlamına gelen bu dönem, 

çalışanları tehdit etmesinin yanında, 

harekete ayak uyduramayanların da 

ortadan kalkma riskini beraberinde 

getirmektedir. Bunun tam aksine, Endistri 

4.0 ile özellikle üretim, kalite ve 

bakım fonksiyonlarında çalışan düşük 

nitelikli çalışanların yerini otomasyona 

sahip sistemlerin alması düşünülmektedir. 

Böylece, bu dönemin iş gücü talebini 

azaltması yerine, üretim hattında 

fiziksel olarak zorlanan bir işçiye çeşitli 

teknolojik destekler sağlayarak ergonomik 

kolaylık sağlayacağı düşünülmektedir. 

Endüstri 4.0’ın uygulanmaya başlamasıyla, 

küresel rekabet gücünün 

artması, küresel değer zincirinden 

alınan yüksek katma değerli ürünler 

payının artması ve işgücü profilinin 

gelişmesi beklenmektedir. Türkiye’deki 

üretim sektörü olarak baktığımızda, 

verimlilikteki artışın % 4-7 arasında 

olması beklenmektedir. Sadece dönüşüm 

maliyeti (malzeme maliyetleri 

hariç üretim maliyeti) olarak bakılırsa 

ise verimlilik artışının % 5-15 arasında 

olacağı tahmin edilmektedir. Böylece, 

müşteriye özel ürünlere talep artar, 

ürünlerin zamanında bulunabilmesi 

kolaylaşır, artan küresel entegrasyon 

ile global değer zincirinden daha çok 

pay alınması bu büyümeyi sağlar. Gelir 

artışını ise yaklaşık % 3 kadar artışı 


5. Sonuç 

Endüstri 4.0, “Bilişim teknolojilerindeki 

atılımları, geleneksel endüstriyel 

süreçleri tamamen değiştirme amacıyla 

kullanma yaklaşımı” olarak tanımlanmaktadır. 

Teknolojinin yoğun bir şekilde 

kullanıldığı ve/veya kullanılacağı bu 

süreçte firmaların mevcut ve/veya yeni 

teknolojilere olan ihtiyaçlarının daha da 

ön plana çıkacağı düşünülmektedir. 

Ancak, onun temelinde yatan teknolojiler 

bugün bazı sektörler tarafından 

endüstriyel boyutta yaygın olarak kullanılmaktadır. 

Endüstri 4.0’ın yaygın 

olarak kullanılmasıyla evrensel uygulamalarda 

belirli standartlara uyum 

sağlanacaktır. Bilgi, ürünün şekillendirilmesini 

kolaylaştıracaktır. Endüstri 4.0 

ile, daha önce olmadığından çok daha 

fazla başarıyı sağlayacaktır. Uzmanların 

açıklamalarına göre, Endüstri 4.0, 

10 ile 20 yıl içinde entegrasyonunu 

tamamlayarak firmalar tarafından uygulanabilir 

hale gelecektir. Gıda üreticilerinin 

de entegrasyonu tamamlayan 

firmalar arasında ilk sıralarda olması 


Kaynaklar 

1. Beckström, R. (2008): “ Economics 

Of Networks And Cybersecurity,” 

nscs, https://www.unibw.de/ 

infosecur/documents/published_documents/beckstroe 

economics 

2. Bosch (2013): “Industry 4.0 – 

Technology for the Fourth Industrial 

Revolution,” http://www.acatech.de/ 

leadmin/user_upload/ Baumstruktur_nach_Website/Acatech/root/de/ 

Material_fuer_ Sonderseiten/First_ 

German-Indian_Workshop/Ferber_ 


Mayıs 2016 


Mayıs 2016 

94 

95

Indo- German_Workshop_2013-03. 

pdf 

3. Credit Suisse (2012): “Global 

Industrial Automation,” https:// 

doc. research-and analytics.csfb. 

com/docView?language=eng&sou 

rce=emfromsendlink&format=pdf& 

document_ id=994715241&extdoc 

id=994715241_1_eng_pdf&serialid= 

hDabUewpvOqQcRiLxK7rxiqjzz8tpldr 

yhs47S97ooi%3d 

4. Cyber-Physical Systems (2014): 

http://cyberphysicalsystems.org 

5. de Vries, J. (2008): “ Industrious 

Revolution: Consumer Behavior 

and the Household Economy, 1650 to 

the Present,” http://books. google.nl/ 

books?id=cmhg4Fcru_oC 

6. General Electric (2013): “14 New 

GE Industrial Internet Technologies 

Move Machines Closer to Zero Unplanned 

Downtime,” http:// www.gereports. 

com/post/74545272057/14-new-geindustrial- 

internet-technologies-move 

7. General Electric (2014): “Introducing 

the Industrial Internet,” https:// 

www.ge.com/stories/industrial-internet 

8. General Electric (2014): “Predictivity: 

Powerful Outcomes with Big 

Data Analytics,” http://www.gesoftware.com/predictivity 

9. German Federal Ministry of Education 

and Research (2013): “Project 

of the Future: Industry 4.0,” http:// 

www.bmbf.de/en/19955.php 

10. GreenMonk (2014): “Internet 

of ings connected Philips Hue 

bulbs review,” http://greenmonk. 

net/2014/02/20/ internet-thingsconnected-philips-hue-bulbs-review/ 

11. Harvard Business School 

(2014): “Technology and Operations 

Management (tom),” http://www.hbs. 

edu/faculty/units/tom/ Pages/default. 

aspx 

12. IndustryWeek (2013): “Dawn 

of the Smart Factory,” http://www. 

industryweek.com/technology/dawnbilimsel 

makale 

smart-factory 

13. IndustryWeek (2014): “Industrial 

ip: Connect the Internet of Things,” 

http://www.industryweek.com/rockwell-automation-connected- 

industrial-enterprise/industrial-ip-connectinternet-things 

14. McKinsey Quarterley (2013) 

Internet of things and the future of 

manufacturing http://www.mckinsey. 

com/insights/ business_technology/ 

the_internet_of_things_and_the_ future_of_manufacturing 

15. McKinsey Quarterly (2010): “ 

Internet of things,” http:// www.mckinsey.com/insights/high_tech_telecoms_internet/ 

the_internet_of_things 

16. Murphy, R.R. (2000): “Introduction 

to AI Robotics,” http:// newplans.net/rdb/Introduction%20to%20 

ai%20Robotics%20 %20Murphy%20 

R.R.pdf 

17. Murphy, R.R. (2000): “Slideset 

Introduction to AI Robotics,” http:// 

www2.hawaii.edu/~nreed/ics606/ 

lectures/08Broboticsintro.pdf 

18. Nanyang Business School 

(2014): “Information Technology 

& Operations Management,” http:// 

www.nbs.ntu.edu.sg/Faculty_ Research/Academic_Divisions/it_%20Operations_Management/ 

Pages/Home. 

aspx 

19. Sacco, A. (2013): “Cybersecurity 

Expert and CIO: Internet of ings is 

‘Scary as Hell’ ,” cio Magazine, http:// 

www.cio.in/feature/ cybersecurityexpert-and-cio-internet-things-scaryhell 

20. Siemens (2013): “Industrie 

4.0 – e Fourth Industrial Revolution’, 

https://www.youtube.com/ 

watch?v=hprurtornis 

21. Sjostrom, A. (2014): “Philips 

proves Internet of Things isn’t just 

for startups,” http://andreassjostrom.com/philips-proves- 

internet-ofthings-isnt-just-for-startups 

Kötü beslenerek, hem kendimizi hem dünyayı tüketiyoruz 

BCFN Vakfı “Eating Planet”in 

ikinci baskısını yayımladı 

Dünyada yiyecek ve beslenmeye ilişkin 

konuları analiz etmek amacıyla kurulan Barilla 

Gıda ve Beslenme Vakfı’nın (BCFN) dünya kaynaklarının 

hızla tükenmekte olduğu günümüzde, 

gıda ve beslenme ile ilgili önemli konulara 

somut çözüm önerilerinin sunulduğu “Eating 

Planet” kitabının güncellenen ikinci baskısı 

yayımlandı. Dört yıllık çalışmanın ardından tamamlanan 

“Eating Planet, Gıda ve Sürdürülebilirlik: 

Geleceğimizi İnşa Ederken” dengeli bir 

diyet ve bilinçli yiyecek tercihleriyle çevresel etkilerin 

azaltılabileceği, pek çok hastalığın önlenebileceği, 

sürdürülebilir bir yaşam tarzının ufak 

çabalarla mümkün olduğunu ortaya koyuyor. 

Gezegen ve insan sağlığın korunması 

için atılacak ilk adımın “Akdeniz Diyeti”ne 

geri dönmek olduğunu vurgulayan yayın, 

1960 yılından bu yana iklim değişikliğinde 

büyük etkiye sahip olan sera gazının ikiye 

katlandığını, besin gazlarının 1990’dan 

günümüze yüzde 20 arttığını vurguluyor. 

Beslenme alışkanlıklarının hayvansal protein 

ve yağların ağır bastığı bir tercihe kaydığını 

belirten Eating Planet uzmanları; diyabet 

(her 5 saniyede yeni bir vaka teşhis ediliyor), 

kalp (2015 yılında dünyada 20 milyon gibi bir 

rakamla ölümlerin ilk sebebi), kronik rahatsızlıklar 

(dünyada ölümlerin yüzde 60’ı) gibi 

kötü beslenme ile ilgili hastalıkların gelecekte 

artacağını tahmin ediyor. 

Yiyecek üretiminin 

üçte biri israf ediliyor 

Yiyecekten ekonomiye, sağlıktan sürdürülebilirlik 

ve geleneklere kadar hayatın tüm 

yönlerini etkileyen unsurların kaleme alındığı 

Eating Planet’in ikinci baskısında öne çıkan 

bulgular ise şöyle; 

kitap / yayın 




96 97

kitap / yayın 

İklim değişikliğine en fazla etki eden faktör 

yüzde 31 ile gıdalar. Bu rakamı yüzde 23.6 ile 

ısınma, yüzde 18.5 ile ulaştırma, yüzde 12 ile 

et ve yüzde 5 ile süt tüketimi emisyonu izliyor. 

Toplam yiyecek üretiminin üçte biri, yani 

dünya üzerindeki 795 milyon yetersiz beslenen 

insanı beslemek için gerekli miktarın 4 

katı israf ediliyor. 

FAO (Gıda ve Tarım Örgütü) verilerine göre, 

dünyada toprağın yüzde 25’i ciddi şekilde zarar 

gördü. Sadece yüzde 10’u iyileşmeye dair 

işaretler veriyor. Son 40 yılda tarım arazilerinin 

yüzde 30’u çorak hale geldi. 

10 yıldan kısa bir süre içinde, 2025 yılına 

gelindiğinde, 3 milyar kişinin içme suyuna erişimi 

olmayacak. Bugün kaynak sularının yüzde 

70’i ise tarıma ve besin üretimine ayrılıyor. 

Bunlar toplam sera gazı emisyonunun yüzde 

23’ünden de sorumlu. 

2050 yılına kadar dünya nüfusu yaklaşık 

9.5 milyara ulaşacak. Bu doğrultuda tarımsal 

üretimin yüzde 70 artması gerekecek. 

Her gün yemek yerine, hayvansal protein 

tüketimini haftada 2 kez ile sınırlandırarak 

günlük 2 bin 300 gr CO 2 azaltılabilir. Bu, CO 2 

emisyonunda kişi başı yıllık 750 kg. azalma 

demek olup; bu miktar ortalama bir otomobil 

ile 5 bin 600 km. seyahatin (Ankara – Londra 

arası gidiş dönüş) oluşturduğu emisyona eşit. 

ABD nüfusunun üçte birinin kronik veya tedavi 

edilemeyecek hastalıklara yakalanacağı 

tahmin ediliyor. Kronik hastalıklar dünyadaki 

ölümlerin en büyük sebebi ve her yıl 35 milyon 

ölüme yol açıyorlar (Küresel ölçekte ölümlerin 

yüzde 60’ı; bu oranın yüzde 80’i ise düşük ve 

orta gelir düzeyindeki ülkelerde görülüyor). 

Obezite ve metabolik sendrom, bugün 

dünyada 392 milyonu aşkın kişinin çektiği, her 

yıl 7 milyondan fazla, her 5 saniyede ise 1 yeni 

vakanın teşhis edildiği diyabet hastalığının 

belirgin artışının nedeni. 

2015 yılında, yaklaşık 20 milyon ölüm, 

kalp ve damar hastalıkları ile ilgili olarak 

meydana geldi. Sadece Avrupa kıtasında, 

kardiyovasküler hastalıklar her yıl 4 milyondan 

fazla ölüme ve ekonomik kayıplara (hastane 

hizmetleri, ilaçlar, evde bakım, kayıp iş 

günleri) yol açmakta. (2009 yılında 196 milyar 

Euro; yılık kişi başı 200 Euro’dan fazla). 

İtalya’da her gün yüzde 24’ü ev dışında 

olmak üzere, yaklaşık 105 milyon öğün yiyecek 

tüketiliyor. Dışarıda tüketilen yemeklerin 

yüzde 53’ü öğle, yüzde 47’si akşam yemeği. 

Hayatın hızı, yemeklere de yansıdı. Ankete 

katılanlardan yüzde 9’u öğle yemeklerini 

“çok hızlı”, 10 dakikadan az bir sürede yediklerini; 

yüzde 14’ü de ayakta yediklerini 

belirtti. 

Avrupa vatandaşları her ne kadar sağlıklı 

bir diyet takip ettiklerini söyleseler de sağlıklı 

yemek yemenin zor olduğunu ifade eden 

insanların oranı Macaristan’da yüzde 54, 

Slovakya’da yüzde 52 ve Polonya’da yüzde 

49 olarak belirlendi. 


Mayıs 2016 

98

mayis2016

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?