BeyzaNurGungorMT2-SosyalMedya

Sosyal Medya Nedir?
Geleneksel Medyadan Farklılıkları
Sosyal medya basılı gazete, televizyon ve sinema gibi geleneksel medyadan farklıklar gösterirler. Genellikle geleneksel medya
enformasyonun yayınlanması için belirli kaynaklara ihtiyaç duyarken, bilgiyi yayınlamak veya erişmek için sosyal medya göreceli
olarak masrafsızdır ve erişim araçları herkese açıktır (bireyler bile kullanabilir). Bir matbaa yatırımı veya TV yayını yapmak için
zorunlu olan lisansa ihtiyaç duyulmaz.
Geleneksel medya genellikle “endüstriyel”, “broadcast” veya “mass” medya olarak tanımlanır.
Sosyal medya’nın ve geleneksel medyanın ortak taşıdığı bir karakteristik özellik, küçük veya büyük kitlelere ulaşabilmeleridir;
örneğin, hem bir blog yazısı hem de bir televizyon programı sıfır kişiye de ulaşabilir milyonlarca kişiye de ulaşabilir. Sosyal medya
ve geleneksel medya arasındaki farkları tanımlamaya yardımcı olacak özellikler kullanılan yönteme göre farklılıklar gösterebilir. Bu
özelliklerden bazılarını şöyle sıralayabiliriz:
Erişim - Hem geleneksel medya hem de sosyal medya teknolojileri herkesin genel bir kitleye erişebilmesine olanak tanır.
Erişilebilirlik - Geleneksel medya için üretim yapmak genellikle özel şirketlerin ve hükümetlerin sahipliğindedir; sosyal medya
araçları genel olarak herkes tarafından az veya hiç maliyetle kullanılabilir.
Kullanılırlık - Geleneksel medya üretimi çoğunlukla uzmanlaşılmış yetenekler ve eğitim gerektirmektedir. Çoğu sosyal medya için
bu geçerli değildir veya bazı durumlarda yetenekler tamamen değişmiş ve yenidir, yani herkes üretimde bulunabilir.
Yenilik – Geleneksel medya iletişimlerinde meydana gelen zaman farkı (günler, haftalar, hatta aylar) anında etki ve tepkisi olan
sosyal medya ile kıyaslandığında uzun olabilmektedir (Tepkilerin zaman aralığına katılımcılar karar verir). Geleneksel medya da
sosyal medya uygulamalarına adapte olmaktadır, dolayısıyla yakın zamanda bu farklılık ortadan kalkacaktır.
Kalıcılık - Geleneksel medya yaratıldıktan sonra değiştirilemez (bir dergi makalesi basıldıktan ve dağıtıldıktan sonra aynı makale
üzerinde değişiklik yapılamaz), oysa sosyal medya yorumlar veya yeniden düzenlemeyle anında değiştirilebilir.
Özgürlük - Geleneksel medya ile sosyal medya arasındaki belki en önemli fark özgürlüktür. Geleneksel medya hükümetlerin ve
reklam verenlerin baskısı altındadır ve özgürce yayın yapamaz. Sosyal medya ise kolay erişilebilir, herkes tarafından eşit düzeyde
müdahale edilebilir, global bir platform olduğundan çok daha özgürdür.
Sosyal medya, Web 2.0'ın kullanıcı hizmetine sunulmasıyla
birlikte, tek yönlü bilgi paylaşımından, çift taraflı ve
eş zamanlı bilgi paylaşımına ulaşılmasını sağlayan
medya sistemidir. Ayrıca sosyal medya; kişilerin internet
üzerinde birbirleriyle yaptığı diyaloglar ve paylaşımların
bütünüdür. Sosyal ağlar, insanların birbiriyle içerik ve
bilgi paylaşmasını sağlayan internet siteleri ve uygulamalar
sayesinde, herkes aradığı, ilgilendiği içeriklere
ulaşabilmektedır. Küçük gruplar arasında gerçekleşen
diyaloglar ve paylaşımlar giderek, kullanıcı bazlı içerik
(İngilizce: UGC-User Generated Content) üretimini
giderek arttırmakta, amatör içerikleri dijital dünyada
birer değere dönüştürmektedir.
Zaman ve mekân sınırlaması olmadan (mobil tabanlı),
paylaşımın, tartışmanın esas olduğu bir insanî iletişim
şeklidir. Sosyal medya platformlarında insanlarla buluşur
ve iletişimde bulunursunuz. İnsanlara yardım eder,
yardım alır, sorularına cevap verir ve kendi sorularınızı
sorarsınız. Bu bakımdan sosyal medya resmi olmayan
eğitim yollarından da bir tanesidir.
Teknoloji, telekomünikasyon, sosyal iletişimin kelimeler, görseller,
ses dosyaları yolu ile sağlandığı bir yapıya sahiptir. İnsanlar
hikâyelerini ve tecrübelerini bu bağlamda paylaştığı bir çerçeveye
de sahiptir.
Sosyal medya, geleneksel medyada olduğu gibi tek bir noktadan
çok sayıda kişiye yayın yapmaktan çıkarak, iletişim yönü
açısından çoktan çoğa paradigmasına dayalı “kullanıcı
kaynaklı medya" özelliğine sahiptir. Kullanıcı Kaynaklı Medya,
geleneksel medyadan farklı olarak, içeriğin bizzat kullanıcılarının
kendileri tarafından üretilmesine ve paylaşılmasına olanak yaratmaktadır[1].
Sosyal medya aynı zamanda "Kullanıcıların Ürettiği
İçerik" ve "Müşterilerin Ürettiği Medya" kavramlarını da ortaya
çıkarmış, bu yapısıyla da ticari plandaki anlamını kazanmıştır.
Ama Andreas Kaplan ve Michael Haenlein’in 2010’daki tespitine
göre Sosyal Medya; “Web 2.0 üzerinde ideolojik ve teknolojik
içeriklerin, yapılanmaların kullanıcı merkezli bir şekilde üretilmesine
ve geliştirilmesine izin veren internet tabanlı uygulamaların
bütününe”[2] denilmekte.
Sosyal Medya Okur-yazarlığı
Sosyal medya okuryazarlığı veya yalnızca medya
okuryazarlığı olarak da adlandırılan, insanların
medya mesajlarını daha iyi anlaması, analiz etmesi,
belirli açılardan değerlendirebilmesi ve daha bilinçli
olarak tüketebilmesi sürecine verilen isimdir. Terim,
geleneksel medyaya ancak okur olarak katkısı bulunan
kişinin, günümüz yeni sosyal medyasında kitle
iletişim araçlarını kullanma konusunda herkese eşit
fırsat verilmesi ilkesine dayanılarak türetilmiştir. İnternet
ile birlikte gelen bu fırsat, kişilerde teknik bilgi ve
beceri bulunmasını da gerektirmektedir. İnternet
sosyal mecrasında Facebook, Youtube, Twitter ve
çeşitli blog ortamları, geleneksel medyanın da
(gazeteler, dergiler vb.) bu ortamda yer alması nedeniyle
kişiler bu farklı rolü kullanmaktadırlar. Günümüzde,
bu sosyal medya ortamları; fikir, düşünce, fotoğraf,
video ve yazıların paylaşılabildiği gündelik hayatın
vazgeçilmezleri arasında yerini almıştır. İnsanlar açısından
geçmiş medya ortamına göre, yalnızca tüketici
olma anlayışı neredeyse hükümsüz hale gelmiştir.
Topluma Etkileri
Sosyal medyadan sonra insan hayatında birçok şey
değişmeye başladı. Sosyal medyada varolan içerik
kullanıcı tarafından oluşturulduğundan yaratıcılık
önem kazanmaya başladı ve katılım çağı doğdu.
Medya'nın içeriğini üreten ve medyayı izleyen arasındaki
katı ayrım ortadan kalktı.[9] Bu oluşuma bağlı
olarak değişim hızı arttı. İnsanlar için inovatif olmak ve
yeniliklerde başı çekmek önem kazandı. Gerçekler
değil fikirler önem kazandı, objektif olmak değil içten
olmak önemli hale geldi.
Sosyal medya yeni bir ilişkiler ağı ve iletişim jargonu
ortaya çıkardı. Bir müstear ismin arkasına saklanmış
olmanın verdiği özgüven bireylere muazzam bir ifade
özgürlüğü bahşetmiş, insanlar bilinçaltının derinliklerinde
mahsur kalmış duygu ve düşünceleri rahatlıkla
ifade edebilir hale getirmiştir. Ancak bunun yanında
mahremiyet duygusunu köreltme gibi birtakım olumsuz
özelliklerinden de bahsedilmektedir.
1
2