10.12.2012 Views

4 - GospelGo

4 - GospelGo

4 - GospelGo

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Mateo<br />

NYANYUI LA ABE ALE SI MATEO ÅLÔE ENE<br />

Kpôkplôyiðeme Mateo nye dugadzôla. Le êemaêi me la, dugadzôlawo xea ga na<br />

Roma Dziðuðua eye woxôa mônana be woadzô ga la le<br />

ameawo si le nutoa me. Dugadzôla geðeawo baa amewo eye<br />

wotoa esia me zua hotsuitôwo. Yudatôwo bua dugadzôla siawo<br />

nu vŸ wôlawoe elabena wonôa ga dzôm le Yudatôwo si na<br />

Roma Dziðuðu si wobu be enye TrŸsubôlawo ñe Dziðuðu. Ale<br />

amewo lé fu wo eye wodoa vlo wo. Ke Yesu tia ame siawo<br />

dometô ðeka si nye Mateo eye wozu eñe nusrŸla. Mateo do go<br />

Yesu eye eñe agbenônô trô keåkeå. Egbl… eñe nuwo katã ði eye<br />

wòdze Yesu yome. Mateo te gbe ðe edzi le eñe agbal…a me be<br />

Yesue nye xexeame ñe Ðela, ame si åu Mawu ñe nyagblôðilawo<br />

gblô nya ði le ñe geðewo do ågô.<br />

Emenyawo 1. Yesu ñe dzidzi; kple ðevimenônô, 1:1 – 2:23<br />

2. Yesu dze dô gôme, 3:1 – 4:25<br />

3. Todzinyagbôgblô, 5:1 – 7:29<br />

4. Yesu da gbe le ame vovovowo åu, 8:1 – 9:34<br />

5. Yesu dô nusrŸla wuieveawo, 9:35 – 10:42<br />

6. Yesu gblô ame si wonye la na amewo, 11:1 –12:50<br />

7. Lododowo tso mawufiaðuñe la åu, 13:1-52<br />

8. Wogbe Yesu eye wotso ta le<br />

1


Mateo<br />

Kristo ñe dzidzimegbal…<br />

(Luka 3:23-38)<br />

Yohanes nu, 13:53 – 14:12<br />

9. Yesu dzo le Herodes ñe dziðuñe, 14:13 –17:27<br />

10. Yesu fia nu tso ðokuibôbô kple tsôtsôke åu, 18:1-35<br />

11. Yesu yi Yerusalem, 19:1 – 20:34<br />

12. Yesu ñe kwasiða mamlâtô le Yerusalem, 21:1 – 28:10<br />

13. Le Yesu ñe tsitretsitsi megbe, 28:11-20<br />

1 Yesu Kristo enye Abraham kple Fia David ñe dzidzimevi, eñe dzidzime lae<br />

nye esi.<br />

2 Abraham dzi Isak, Isak dzi Yakôb eye Yakôb dzi Yuda kple nôviawo.<br />

3 Yuda dzi Perez kple Zera ame siawo dadae nye Temar, Hezrôn fofoe nye<br />

Perez, Hezrôn hã dzi Ram<br />

4 Ram dzi Aminadab, Aminadab dzi Nahesôn, Nahesôn dzi Salmo,<br />

5 Salmon hã dzi Boaz ame si dadae nye Rahab. Boaz dzi Obed, eye Obed<br />

dadae nye Rut, Obed dzi Yese.<br />

6 Yese dzi Fia David, David dzi Salomo, Salomo dadae nye Batseba ame si<br />

nye Uria srŸ kpô,<br />

7 Salomo dzi Rehoboam, Rehoboam dzi Abiya, eye Abiya hã dzi Asa,<br />

8 Asa dzi Yehosafat, Yehosafat dzi Yoram, Yoram dzi Uzia,<br />

9 Uzia dzi Yotam, Yotam dzi Ahaz, Ahaz dzi Hezekia, 10 Hezekia dzi<br />

Manase, Manase dzi Amôn, Amôn dzi Yosia,<br />

2


Mateo<br />

11 Yosia dzi Yekonia kple nôviawo. Wodzi ame siawo le esime woðe aboyo<br />

Israel dukôa yi Babilonia.<br />

Zerubabel,<br />

12 Esi aboyomenôlawo trô gbô va añe la, Yekonia dzi Sealtiel, Sealtiel dzi<br />

13 Zerubabel hã dzi Abihud, Abihud dzi Eliakim, eye Eliakim dzi Azô,<br />

14 Azô dzi Zadôk, Zadôk dzi Akim, Akim dzi Elihud,<br />

15 Elihud dzi Eleaza, Eleaza dzi Matan, Matan hã dzi Yakôb,<br />

16 eye Yakôb dzi Yosef. Yosef sia nye Maria Yesu Kristo dadaa srŸ<br />

17 Dzidzimeawo katã, tso Abraham dzi va se ðe Fia David dzi ñe xexl…me le<br />

wuiene, eye tso Fia David åôli va se ðe esi woðe aboyo Israel la le dzidzime wuiene,<br />

nenema ke tso aboyomenôåôli va se ðe Yesu dzidzi hã le dzidzime wuiene.<br />

Yesu dzidzi<br />

(Luka 2:1-7)<br />

18 Yesu ñe dzidzi va yi ale: Wodo åugbe na Yosef be woatsô Yesu dadaa Maria nâ<br />

wòaðe. Ke togbô be menya åutsu o hã la, Maria fô fu xoxo to Gbôgbô Kôkôe la dzi.<br />

19 Azô Yosef ame si wodo eñe åugbe na la nye ame ðôûu aðe, eya ta eðoe be<br />

yeagbe Maria le bebeme, elabena medi be yeado åukpee le dutoño o.<br />

20 Esi wònô nu siawo åu bum la, mawudôla aðe ðe eðokui fiae le drŸeñe, yôe<br />

gblô nâ be, “Yosef, David vi, m…gahe ðe megbe le srŸwo Maria åu o, kplôe wòava<br />

nô gbôwò. Elabena vi si le dôme nâ la, Gbôgbô Kôkôe la mee wòtso. 21 Adzi åutsuvi<br />

eye nàna åkôe be Yesu, esi gômee nye ‘Ðela’, elabena eyae aðe eñe dukômeviwo tso<br />

woñe nu vŸwo me. 22 Esiawo katã ava eme be woawu Añetô ñe nya si wògblô ði<br />

3


Mateo<br />

to nyagblôðila dzi nu bena, 23 ‘Miðo to miase nya sia, ðetugbi dzadzâ la afô fu adzi<br />

åutsuvi. Woana åkôe be, ‘Imanuel’ si gômee nye, ‘Mawu li kpli mí.’” 24 Esi Yosef<br />

nyô la, ewô ðe mawudôla la ñe gbe dzi, eye wòyi ðakplô Maria va eñe añe mee abe<br />

srŸa ene. 25 Ke Yosef mede asi eåu o va se ðe esime wòdzi via åutsuvi la eye wòna<br />

åkôe be “Yesu.”<br />

Nunyalawo tso êedzeñe<br />

2 Wodzi Yesu le Betlehem le Yudea, le Fia Herodes åôli. Le êemaêi la,<br />

êletivimenunyala aðewo tso êedzeñe lôño va Yerusalem, eye wonô amewo biam<br />

bena, 2 “Afi kae Yudatôwo ñe Fia yeye si wodzi la le? Míekpô eñe êletivi le êedzeñe<br />

lôño ke ale mieva be miasubôe.”<br />

3 Esi Fia Herodes se nya sia la dzika tso eya kple Yerusalem dua me nôlawo<br />

katã ño. 4 Le esia ta Fia Herodes yô Yudatôwo ñe Osôfogãwo kple agbal…fialawo katã<br />

ño ñui eye wòbia wo be, “Ðe nyagblôðilawo gblô afi si wole Mesia la dzi ge le la na<br />

mí da ðia?”<br />

5 Woðo eåu nâ be, “„, wogblô be woadzi Mesia la le Betlehem.” Nyagblôðila<br />

Mika ålôe da ði be, 6 “O, wò Betlehem du sue la, menye Yudatôwo ñe du sue<br />

maxôåkô aðe ko nènye o, ke boå èxô åkô åutô, elabena wò mee Fia si le nye dukô<br />

Israel dzi ðu ge la ado tso.”<br />

7 Le esia megbe la, Herodes dô ame ðo ðe êletivimenunyala siawo dzaa bena<br />

woava kpô ye. Esi wova la ebia wo be woagblô êeyiêi si tututu wokpô êletivi la zi<br />

gbãtô la na ye eye wogblôe nâ. Ale wòdô wo kple gbedeasi sia bena, 8 “Miyi<br />

4


Mateo<br />

Betlehem ne miadi ðevi la, eye ne mieke ðe eåu la, mitrô va gblôe nam bena nye hã<br />

mayi aðasubôe!”<br />

9 Esi wowu takpekpea nu la, êletivimenunyalawo gayi woñe môzôzô dzi.<br />

Kasia êletivi la gadze wo ågô heyi ðatô ðe Betlehem dua tame tututu. 10 Nyateñe, dzi<br />

dzô wo åutô, åutô.<br />

11 Woge ðe añe si me Maria kple ðevia nô me eye woyi ðadze klo ðe egbô<br />

enumake hede ta agu nâ. Woûu nu le woñe nunanawo nu, eye wotsô sika, kotoklobo<br />

kple lifi nâ. 12 Emegbe wotrô dze añe mô dzi t…e eye womegato Yerusalem yi ðagblô<br />

nya aðeke na Herodes o, elabena Mawu xlŸ nu wo le drŸeñe bena woato mô bubu ayi<br />

añe.<br />

Sisi kple Kristo yi Egipte<br />

13 Esi êletivimenunyalawo dzo vô la, mawudôla aðe ðe eðokui fia Yosef le drŸeñe.<br />

Egblô nâ bena, “Tso kpla ne nàsi kple ðevia kpakple dadaa ayi Egipte, eye nànô afi<br />

ma va se ðe esime magblô na wò be nàtrô gbô. Elabena Fia Herodes le nu sia nu si<br />

wòate åui la wô ge bena yeawu ðevia.” 14 Le zã ma me ke Yosef si kple ðevia<br />

kpakple dadaa yi Egipte, 15 eye wonô afi ma va se ðe esime Fia Herodes ku. Nu sia<br />

wu nyagblôði sia nu be, “Egiptee meyô vinye la tsoe.”<br />

Herodes wu ðeviwo<br />

16 Herodes kpôe be êletivimenunyalawo flu ye. Dôme vee ale gbegbe be wòdô<br />

asrafowo ðo ðe Betlehem kple eñe nutowo me be woaðawu åutsuvi siwo katã xô ñe<br />

eve kple esiwo mexô nenema haðe o. Herodes wô esia elabena<br />

5


Mateo<br />

êletivimenunyalawo gblô nâ be yewokpô êletivi la anye ñe evee nye ma. 17 Herodes<br />

ñe tamesesenu si wòwô la wu Yeremia ñe nyagblôði siawo nu bena, 18 “Vevesese ñe<br />

êli ði tso Rama nutowo me, avifafa kple nublanuiêli ði bobobo; Rahel nô avi dzi<br />

hehehe le viawo ta eye naneke mate åu afa akô nâ o, elabena viawo katã tsi yi nu.”<br />

Yesu dzilawo trô gbô tso Egipte<br />

19 Esi Herodes ku la, mawudôla aðe va ðe eðokui fia Yosef le drŸeñe le Egipte.<br />

Egblô nâ be, 20 “Tso nàkplô ðevia kple dadaa trô yi Israel, elabena ame siwo le<br />

ðevia ñe agbe yome tim la ku!”<br />

21 Ale Yosef tso enumake eye wòkplô Yesu kple dadaa trô yi Israel. 22 Ke<br />

esi wòse be Arkelao nô dzi ðum le Yudea ðe fofoa Herodes teñe la evŸ na afi ma<br />

yiyi. Woðee fiae hã le drŸeñe eya ta eyi Galilea nutome, 23 ale woyi ðanô Nazaret.<br />

Esia wu nyagblôðilawo ñe nya sia nu be, “Woayôe be Nazaretitô.”<br />

Yohanes gblô dzimetôtrônya<br />

(Marko 1:1-8; Luka 3:1-9, 15-17; Yohanes 1:19-28)<br />

3 Le esime Yesu kple edzilawo nô Nazaret la, Yohanes Mawutsidetanamela dze<br />

mawunya gbôgblô gôme le Yudea gbedzi. Nyati si dzi wòtu eñe mawunyawo ðo lae<br />

nye be, 2 “Midzudzô nu vŸ wôwô, mitrô ðe Mawu åuti elabena dziñofiaðuñe la gogo<br />

vô.” 3 Nyagblôðila Yesaya gblô dô si ñomevi wô ge Yohanes le la da ði ñe alafa<br />

nanewo va yi, egblô be, “Mese êli aðe tso gbedzi wòle ðiðim bena, ‘Midzra mô ðo<br />

ði na Añetô la eye mido mô siwo dzi to ge wòle la woadzô.’”<br />

6


Mateo<br />

4 WolŸ Yohanes ñe awu si wòdo la kple kposôfu eye wòtsô lãgbal…lidziblaka<br />

tsô bla awua dzii, eñe nuðuðue nye ûetsuviwo kple gbemenyitsi. 5 Ame geðewo tso<br />

Yerusalem eye bubuwo hã tso Yôdan tôsisi la ñe gowo dzi kple Yudea nuto me<br />

godoo va afi si Yohanes nô mawunya gblôm le la be yewoaðo toe. 6 Esi ameawo ûu<br />

woñe nu vŸwo me la, ede tsi ta na wo le Yôdan tôsisi la me.<br />

7 Ke esi Yohanes kpôe be Farisitôwo kple Zadukitô geðewo hã va be wòade<br />

mawutsi ta na yewo la, eka mo na wo gblô bena, “Mi dawo ñe dzidzimeviwo! Ame<br />

kae gblô na mi be miate åu asi le Mawu ñe dômedzoe kple tohehe si gbôna la nu? 8<br />

Miðee fia to miañe agbe nyui nônô me be mietrô dzime vavã 9 Migabui eye mianô<br />

gbôgblôm ðokuiwo be ‘mía fofoe nye Abraham’ o. Mele egblôn na mi be Mawu ate<br />

åu ana kpe siawo natrô zu viwo na Abraham. 10 Le gañoño sia me åutô gŸ hã la,<br />

Mawu le klalo bena yeahe to na ame siwo katã tsi tre ðe eñe ðoðowo kple sewo åu.<br />

Mawu alã ame siawo akô ði abe ati siwo metse ku o ene eye woafli wo ade dzo me.<br />

11 Nye la metsô tsi le mawutsi dem ta na mi ame siwo dzudzô nu vŸ wôwô la, gake<br />

ame aðe gbôna, esi de ågô wum sãa ame sia de ågô ale gbegbe be nyemedze bena<br />

manye eñe subôvi gŸ hã o. Eya atsô Gbôgbô Kôkôe la kple dzo ade tsi ta na mi. 12<br />

Ama ame dzôdzôewo ða tso ame vŸðiwo gbô, ke ame vŸðiwo la, atsrŸ wo kple dzo<br />

mavô eye wòadzra ame dzôdzôewo ðo ði na agbe mavô la.”<br />

Yohanes de mawutsi ta na Yesu<br />

(Marko 1:9-11; Luka 3:21-22)<br />

13 Le êemaêi me la, Yesu hã tso le Galilea va yôdan tôsisi la to be Yohanes nade<br />

mawutsi ta na ye. 14 Gake Yohanes medi be yeade tsi la ta nâ o ke boå egblô nâ<br />

7


Mateo<br />

bena, “Medze be nye made tsi ta na wò o. Nye boå wòle be nàde tsi ta na.”<br />

15 Yesu gblô nâ bena, “Meðe kuku de tsia ta nam ko, elabena ele nam be<br />

mawô nu siwo katã woðo da ði.” Ale Yohanes lŸ de tsia ta nâ.<br />

16 Esi wòde mawutsi ta nâ vô eye wònô go dom le tsia me la, dziño nu ûu eye<br />

Yesu kpô Mawu ñe Gbôgbô, le akpakpa ñe nônôme me, wònô ðiðim ðe edzi. 17 Le<br />

êeyiêi sia me tututu la, gbe aðe ði tso dziño bena, “Ame siae nye Vinye, si gbô<br />

nyemelŸa nu le o, ame si ñe nu dzea åunye.”<br />

Abosam te Yesu kpô<br />

(Marko 1:12-13; Luka 4:1-13)<br />

4 Le esia megbe la, Gbôgbô Kôkôe la kplô Yesu yi gbedzii bena Abosam natee<br />

akpô. 2 Yesu tsi nu dô le afi sia åkeke blaene kple zã blaene, eye emegbe dô wui<br />

vevie åutô.<br />

3 Esi Abosam kpô esia la, eva tee kpô gblô nâ be, “Nenye wòe nye Mawu Vi<br />

la vavã la, ðe gbe na kpe siawo be woatrô zu abolo na wò nàðu.”<br />

4 Yesu ðo eåu nâ be, “Woålôe ði be, ‘Menye abolo ðeðe ko åu ame nanô<br />

agbe ðo o, ke boå nya sia nya si Mawu gblô la åutie.’<br />

5 Azô Abosam kplôe yi Yerusalem du kôkôe la me eye wòtsôe ðo gbedoxô ñe<br />

tame ke, 6 hegblô nâ bena, “Be nàfia be Mawu Vi nènye la, ti kpo tso afi sia ne<br />

nàdze anyigba elabena, mawunya gblô bena, ‘Mawu adô eñe dôlawo ða bena woaxe<br />

wò le yame be màtsô wò afô axlã ðe kpe aðeke o.<br />

7 Yesu gagblô nâ bena, “Woålô da ði hã be mègate Añetô wò Mawu kpô o.”<br />

8


Mateo<br />

8 Le esia megbe la, Abosam kplô Yesu yi to kôkô aðe ñe tsŸeñe ke eye wòðe<br />

xexe sia me ñe dukôwo katã kple woñe atsyŸnuwo katã fiae. 9 Egblô nâ be, “Matsô<br />

nu siawo katã na wò nenye be nèdze klo de ta agu nam pâ ko.”<br />

10 Yesu blu ðe Abosam ta bena, “Satana, te ða le gbônye, mèse mawunya<br />

gblô bena, ‘Añetô wò Mawu la ko nàsubô, eya ko wòle be nàðo toe oa?’” 11 Ale<br />

Abosam gbl…e ði hedzo, eye mawudôlawo va egbô va subôe.<br />

Yesu dze eñe dô gôme le Galilea<br />

(Marko 1:14-15; Luka 4:14-15)<br />

12 Esi Yesu se be wolé Yohanes de gaxô me la, edzo le Yudea yi wo de le Nazaret<br />

si le Galilea, 13 ke egadzo le afi sia hã va Kapernaum si te ðe Galilea ñua åu le<br />

Zebulon kple Naftali nutowo me. 14 Yesu ñe afi sia vava wu nya si Yesaya gblô da<br />

ði nu bena, 15 “Mi Zebulon kple Naftali, mi anyigba siwo le ñuta, kpakple anyigba<br />

siwo le Yôdan tôsisi la godo va se ðe TrŸsubôlawo ñe Galilea 16 miawoe nye ame<br />

siwo nô viviti me tsã gake fifia la, Kekeli gã aðe kl… na mi. Mi ame siwo nô ku ñe<br />

anyigba dzi, Kekeli kl… na mi.” 17 Tso esia dzi la, Yesu de asi gbeñãðeðe me be,<br />

“Midzudzô nu vŸ wôwô ne miatrô ðe Mawu åu, elabena dziñofiaðuñe la te tu añe vô!”<br />

Yesu yô eñe nusrŸla gbãtôwo<br />

(Marko 1:16-20; Luka 5:1-11)<br />

18 Gbe ðeka esi Yesu nô tsa ðim le Galilea ñua nu la, ekpô nôvi eve aðewo. Woawoe<br />

nye Simôn, si wogayôna hã be Petro kple nôvia Andrea. Wonô asabu dam elabena<br />

ðôkplôlawoe wonye.<br />

9


Mateo<br />

19 Yesu yô wo gblô na wo be, “Miva dze yonyeme ne mawô mi amewo<br />

ðelawo.” 20 Petro kple nôvia Andrea ðe asi le asabu la åu enumake hekplô Yesu ðo.<br />

21 Esi wogazô yi ågô vie ko la, Yesu kpô nôviåutsu eve siwo åkôwoe nye Yakobo<br />

kple Yohanes kpakple wo fofo Zebedeo le ûu me nô woñe ðô vuvuwo sam. Yesu yô<br />

nôviåutsu eveawo hã be woava dze ye yome.<br />

enumake.<br />

22 Yakobo kple Yohanes gbl… ûu la kple wo fofo ði hedze Yesu yome<br />

Yesu da gbe le ameha gã aðe åu<br />

(Luka 6:17-19)<br />

23 Yesu tsa le Galilea nutoa katã me nô nu fiam le Yudatôwo ñe ñuñoñewo eye afi sia<br />

afi si wòyi ko la eðea gbeñã dziñofiaðuñe ñe nyanyui la. Hekpe ðe esia åu la, eyô dô,<br />

dô ñomevi vovovo lélawo. 24 Nukunu gã geðe siwo wôm wònô la kaka ðe teñewo<br />

katã va se ðe keke Galilea ñe mlôe nu ke. Ale dônôwo tso kekeke Siria ke hã tô<br />

ðôðôðô va egbô be wòada gbe le yewo åu. Eyô dô dô ðe sia ðe lélawo, eða nye<br />

lãmevee, tsukuku, lãmetutu kpeåui, gbôgbô vŸ nô ame me o, eda dô siawo katã. 25<br />

Ameha gã aðe åutô dze eyome, eye afi sia afi si wòto ko la wonô eyome kplikplikpli.<br />

Ame siawo tso Galilea nutoa me, Yerusalem, Dekapoli kple Yudea godoo, ðewo gŸ<br />

hã tso keke Yôdan tôsisia ñe go evelia dzi ke.<br />

10


Mateo<br />

Todzinyagbôgblô<br />

(Luka 6:20-23)<br />

5 Gbe ðeka esi amehawo ganô ñu ñom ðe Yesu åu la, elia togbâ aðe eye wònô<br />

anyi ðe edzi. 2 Eñe nusrŸlawo hã va nô egbô. Azô efia nu wo le afi ma hegblô na wo<br />

bena, 3 Dzi nedzô mi, mi ame siwo da ahe le gbôgbô me la, elabena wotsô<br />

dziñofiaðuñe la na mi. 4 Dzi nedzô mi, ame siwo hã le konyi fam la, elabena woafa<br />

akô na mi! 5 Dzi nedzô mi, ame siwo faa tu, miawoe anyi anyigba la ñe dome.<br />

6 Dzi nedzô mi, ame siwo wum dzôdzôenyenye ñe dô kple tsikô le la, elabena<br />

miawoe aði ño. 7 Dzi nedzô mi, ame siwo le nublanui kpôm na amewo la, elabena<br />

miawo woakpô nublanui na. 8 Dzi nedzô mi, ame siwo dza le miañe dzi me, elabena<br />

miawoe akpô Mawu. 9 Dzi nedzô mi, ame siwo léa avu la elabena miawoe woayô be<br />

Mawu viwo. 10 Dzi nedzô ame siwo yome woti le dzôdzôenyenye ta, elabena woawo<br />

tôe nye dziñofiaðuñe la.<br />

11 “Dzi nedzô mi nenye be amewo dzu mi, ti mia yome, da alakpa ðe mia si<br />

hegblô nya vŸ bubuwo ðe mia åuti le tanye. 12 Mikpô dzidzô eye miatso aseye!<br />

Elabena fetu gã aðe le mia lalam le dziño. Miðo åku edzi be, nenema ke woti<br />

nyagblôðila siwo nô anyi le blema la yomee.<br />

Dze kple kekeli<br />

(Marko 9:50; Luka 14:34-35)<br />

13 “Miawoe nye anyigba ñe dze Ke ne miebu miañe dzenyenye la nu ka woagate åu<br />

awô kpli mi? Åudôwônu aðeke maganô mia åu o, ðe ko watsô mi añu gbe, aðo afô<br />

11


Mateo<br />

mia dzi.<br />

14 Miawoe nye xexeame ñe kekeli. Womate åu aêla du si le todzi la o. 15<br />

Ame aðeke medraa akaði tsô dea afianu te o, ke boå ðe akaðiti dzi be wòakl… na añea<br />

me nôla ðe sia ðe. 16 Nenema ke mina mia ñe akaðiwo nakl… le amewo gbô, be<br />

woakpô miañe dô nyui wôwô eye woakafu mia Fofo si le dzifo.<br />

Nufiafia le sedziwôwô nyuitô åuti<br />

17 “Mise eme nyuie be, menye ðe meva bena mate fli ðe Mose ñe seawo kple<br />

nyagblôðilawo ñe nuxlŸamenyawo me o. Gbeðe, menye nu siawo wô gee meva o, ke<br />

boå ðe meva be mawu seawo nu eye mafia woñe nyateñenyenye. 18 Mele nyateñea<br />

gblôm na mi bena, zi ale si dziño kple anyigba li la, åôålô suetô kekeake alo nu suetô<br />

si wotsô nuålôti ålôe la, mabu le sea me o va se ðe esime woawu nu sia nu nu. 19<br />

Eya ta ne ame aðe da se siawo ñe suetô kekeake dzi, eye wòfia amewo hã be woada<br />

edzi la, eyae anye suetô kekeake le dziñofiaðuñe la me. Ke ame siwo fia Mawu ñe<br />

seawo eye wowôna ðe wo dzi la, woayô wo be gã le dziñofiaðuñe la me. 20 Mele nu<br />

xlŸm mi be ne miañe dzôdzônyenye meño Farisitôwo kple Yudatôwo ñe sefialawo tô<br />

ta sãa o la, miawo hã miate åu age ðe dziñofiaðuñe la me gbeðe o!<br />

Nufiafia le hlŸdodo åuti<br />

21 “Miese be wogblô na blematôwo be, ‘mègawu ame o eye ame si awu ame la adze<br />

na ûônudôdrŸ.’ 22 Ke nye la mele egblôm na mi be, ame si ado dômedzoe ðe nôvia<br />

åu la woakplôe ayi ûônui. Nenema ke ame si agblô na nôvia be, ‘Mènyo na naneke<br />

o’ la, woahee va Sanhedrin la ñe åkume. Ke ne ame aðe agblô be, ‘Èdzô lã!’ la ayi<br />

12


Mateo<br />

dzo mavô ûeme.<br />

23 “Ne èle gbedoxô me le vôsamlekpui ågô le vô sam na Mawu eye nèðo åku<br />

edzi be dzre aðe le mi kple nôviwo aðe dome la, 24 gbl… wò vôsanu la ðe<br />

vôsamlekpui la ågô ne nàyi àðe kuku na nôviwò sia, eye nàdzra mi kplii dome ðo<br />

hafi nàva sa vô na Mawu. 25 Wô ðeka kple wò futô si kplô wò yina ûônui kaba esi<br />

miegale môa dzi ko. Ne menye nenema o la, atsô wò ade asi na ûônudrŸla, ûônudrŸla<br />

hã atsô wò ade asi na asrafomegã eye woade wò gaxô me. 26 Le nyateñe me la,<br />

womaðe asi le åuwò o, va se ðe esime nàxe fe ðe sia ðe si nènyi eye pesewa afã hã<br />

masusô o.<br />

Nufiafia le ahasiwôwô åuti<br />

27 “Miese wogblô be, ‘megawô ahasi o.’ 28 Gake nye ya mele egblôm na mi bena,<br />

ne åutsu aðe kpô nyônu aðe eye wòdzroe la, ewô ahasi kplii xoxo le eñe dzime. 29<br />

Nenye wò åku ðusimetôe nana be nèwôa nu vŸ la, hoe ne nàtsôe añu gbe. Elabena<br />

enyo na wò be nàbu wò åutinuwo dometô ðeka wu be woatsô wò ame bliboa añu gbe<br />

ðe dzo mavô me. 30 Nenema ke ne wò nuðusie nana be nèwôa nu vŸ la, lãe ne nàtsô<br />

añu gbe. Elabena enyo be nàbu wò åutinuwo dometô ðeka wu be woatsô wò ame<br />

bliboa añu gbe ðe dzo mavô me.<br />

Nufiafia le srŸgbegbe åuti<br />

(Mateo 19:9; Marko 10:11-12; Luka 16:18)<br />

31 “Wogblô hã be, ‘Ne åutsu aðe di be yeagbe ye srŸa la, nena srŸgbegbal…e.’ 32 Ke<br />

nye la mele egblôm na mi bena, nenye be nyônu aðe mewô ahasi o, gake srŸa gbee<br />

13


Mateo<br />

wòyi ðaðe åutsu bubu la ekema åutsu lae na wòwô ahasi. Eye åutsu si agaðe nenem<br />

nyônu sia hã wô ahasi.<br />

Nufiafia le atamkaka åuti<br />

33 “Miese wogagblô na blematôwo be, ‘mègada le atam si nèka la dzi o, ke boå, wô<br />

ðe wò atam siwo nèka na Añetô la dzi. 34 Gake nye ya, mele egblôm na mi be:<br />

migata nu kura o! elabena ne ègblô be meta ‘Dziño’ la, èdze agô, elabena dziñoe nye<br />

Mawu ñe nôñe.<br />

35 Eye ne, èta ‘Anyigba’ la, edze agô ake elabena anyigbae nye eñe<br />

afôðodzinu. Nenema ke migagblô be meta ‘Yerusalem’ hã o! Elabena Yerusalem<br />

enye Fia gã la ñe du. 36 Mègagblô be meta ‘Nye ta’ gŸ hã o, elabena màte åu atrô wò<br />

ðakui ðeka pâ hã wòafu alo anyô o. 37 Kpuie ko la mina miañe “„” nanye „”, “O”<br />

nanye “O’ nu sia nu si miagblô wu esia la tso vŸðitô la gbô.<br />

Nufiafia le nu vŸ teñeðoðo åuti<br />

(Luka 6:29-30)<br />

38 “Miese wogblô be, ‘Åku ðe åku teñe eye aðu ðe aðu teñe.’ 39 Ke nye ya mele<br />

egblô na mi be: Migaðo vŸ, vŸ teñe o! Nenye be ame aðe ño tome na wò la trô tome<br />

evelia hã nâ be wòaño. 40 Ne ame aðe akplô wò ayi ûônui be yeaxô wò awutewui la,<br />

na woaxô wò dziwui hã kpe ðe eåu. 41 Ne ame aðe azi dziwò be nàzô mô kple ye<br />

kilomita ðeka la, zi kplii kilomita eve. 42 Na nu ame si le nu biam wò eye mègatrô<br />

megbe de ame si le didim be yeado nu le asiwò la gbô o.<br />

14


Mateo<br />

LôlŸ na ame ñe futôwo<br />

(Luka 6:27-28, 32-36)<br />

43 “Miese wogblô bena, ‘LŸ hawòvi eye nàle fu wò ketô.’ 44 Ke nye la mele egblôm<br />

na mi bena, milŸ miañe futôwo eye mido gbe ða ðe ame siwo tia mia yome la ta! 45<br />

Be mianye mia Fofo si le dziño la ñe viwo, ame si naa eñe êe dzena na ame vŸðiwo<br />

kple ame nyuiwo eye wòdôa tsi be wòadza ðe ame dzôdzôewo kple ame<br />

madzômadzôwo siaa dzi. 46 Ne mielŸa ame siwo lŸa mi ðeðe ko la, wôwui kae<br />

miewô?. Ðe nudzôlawo gŸ hã mewôna nenema oa:? 47 Ne miedoa gbe na mia<br />

nôviwo ðeðe ko la, wôwui ka wôm miele wu ame bubuwo? Ðe TrŸsubôlawo gŸ hã<br />

mewôna nenema oa? 48 Eya ta mizu blibo abe ale si mia Fofo si le dziño la le bliboe<br />

ene.<br />

Nufiafia le dômenyowôwô åuti<br />

6 “Mikpô nyuie be miagawô miañe ‘dzôdzôenyenyedôwo’ le amewo åkume be<br />

woakpô o. Ne miewôe nenema la, miaxô fetu aðeke tso mia Fofo si le dziño la gbô o.<br />

2 “Eya ta ne miena nu ame dahe aðe la, migaðe gbeñãe kple kp… abe ale si<br />

alakpatôwo wônae le woñe ñuñoñewo kple môtatawo dzi be amewo nakafu yewo ene<br />

o. Mele egblôm na mi le nyateñe me be, woxô woñe fetu la, katã xoxo. 3 Ke ne<br />

miena nu ame dahe aðe la, migana miañe miabô nanya nu si wôm miañe ðusibô le la<br />

o, 4 ale be miañe nunana nanye bebemenu. Ekema mia Fofo si kpôa nu si wowôna le<br />

bebeme la natu fe na mi.<br />

15


Mateo<br />

Nufiafia le gbedododa åuti<br />

(Luka 11:2-4)<br />

5 “Ne miele gbe dom ða la, migawô abe alakpatôwo ene o, elabena wolŸa<br />

gbedodoða le tsitrenu le ñuñoñewo kple môtatawo ñe dzogoewo dzi be amewo nakpô<br />

yewo. Mele egblôm na mi le nyateñe me be woxô woñe fetu la katã xoxo. 6 Ne ebe<br />

yeado gbe ða la, yi ðe wò xôme nàtu ûôa eye nàdo gbe ða na Fofowò, ame si<br />

womekpôna o ekema Fofowò, ame si kpôa nu si wowôna le bebeme la, atu fe na wò.<br />

7 Ne miele gbe dom ða la migagblô nyawo taåtaå abe TrŸsubôlawo ene o;<br />

elabena wobuna be yewoaxô yewo ñe åuðoðo le nya geðewo gbôgblô ta. 8 Miganô<br />

abe woawo ene o, elabena mia Fofo nya nu siwo hiãa mi gŸ hafi miebianâ.<br />

9 “Ale miado gbe ðae nye si, ‘Mía Fofo, si le dziño, woade bubu wò åkô åuti,<br />

10 wò fiaðuñe neva, woawô wò lôlŸnu le anyigba dzi abe ale si wowônâ le dziño ene.<br />

11 Na nuðuðu si míaðu egbe la mi. 12 Tsô míañe nu vŸwo ke mí abe ale si míawo hã<br />

míetsônâ ke na ame siwo daa vo ðe mía åuti la ene. 13 Mègakplô mí yi tetekpô me o,<br />

ke boå ðe mí tso vŸðitô la sime.’ 14 Elabena ne mietsô vo siwo amewo da ðe mia<br />

åuti ke wo la, ekema mia Fofo si le dziño hã, atsô ake miawo hã. 15 Ke ne mietsô<br />

amewo ñe nu vŸwo ke wo o la mia Fofo hã matsô miañe nu vŸwo ake mi o.<br />

Nufiafia le nutsitsidô åuti<br />

16 Ne mietsi nu dô la, migayô mo lilili abe ale si alakpanuwôlawo wôna ene o. Ame<br />

siawo yôa mo lilili, be amewo nakpô be yewole nutsitsidô me. Mele egblôm na mi<br />

nyateñetôe be ame siawo xô woñe fetu blibo la xoxo. 17 Ke ne miawo mietsi nu dô<br />

la, midzra mia ðokui ðo nyuie abe ðe miele naneke wôm o ene, 18 ale be ame<br />

16


Mateo<br />

aðeke naganya be mietsi nu dô o, negbe mia Fofo si womekpôna o gake eya kpôa nu<br />

sia nu si wowô le bebeme la eye axe fe na mi.<br />

Miañe kesinônuwo nanô dziño<br />

(Luka 12:33-34)<br />

19 “Migadzra miañe kesinônuwo ðo ðe anyigba dzi afi si agbagblaûui kple êebialéle<br />

gbl…a nu le eye fiafitôwo gbaa ûô hefia nu le la o. 20 Ke boå midzra miañe<br />

kesinônuwo ðo ðe dziño afi si agbagblaûui kple êebialéle megbl…a nu le eye fiafitôwo<br />

megbaa ûô hefia nu le na o.<br />

21 “Elabena afi si miañe kesinônuwo le la, afi ma kee miañe dzi hã anô.<br />

Åutila ñe kekeli<br />

(Luka 11:34-36)<br />

22 Åkue nye akaði na ame blibo la, eya ta ne wò åku dzi kô la, wò ame blibo la àyô<br />

f•u kple kekeli. 23 Ke ne wò åku dzi mekô o la, wò ame blibo la, àyô f•u kple viviti<br />

ekema ne kekeli si le mewò trô zu viviti la, ale ke gbegbe viviti la as… åui!<br />

Mawu kple ga<br />

(Luka 6:13)<br />

24 “Ame aðeke mate åu asubô añetô eve o; alé fu ðeka eye wòalŸ evelia, alo aku ðe<br />

ðeka åu vevie eye wòagbe nu le evelia gbô. Màte åu asubô Mawu kple Ga siaa o.”<br />

17


Mateo<br />

Le dzimaðeðitsitsi åuti<br />

(Luka 12:22-34)<br />

25 “Eya ta mele egblôm na mi bena, migatsi dzimaðeði le miañe agbe åuti, nu si<br />

miaðu alo miano åu o; alo le miañe åutilã åuti, nu si miata åu o. Ðe miañe agbe mexô<br />

asi wu nuðuðu eye miañe åutilã mexô asi wu nutata oa? 26 Mikpô dziñoxeviwo ða,<br />

womeñãa nu alo åea nu alo ñoa nu nu ñu ðe avawo me o. Ke mia Fofo si le dziño la<br />

naa nuðuðu wo. Ðe mi amegbetôwo miexô asi sãa wu dziñoxeviwo oa? 27 Mia<br />

dometô kae ate åu ato dzitsitsi me atsô gañoño ðeka pâ akpe ðe eñe agbe åu?<br />

28 “Ekema nu ka åutie mietsia dzi ðe nutata åu? Mikpô ale si dzogbenyawo<br />

le gbedzi tsinae ða. Womewôa dô alo trea ðeti o. 29 Ke mele egblôm na mi be<br />

Salomo le eñe atsyŸðoðo me gŸ hã mede wo dometô aðeke nu le atsyŸðoðo me o. 30<br />

Ke nenye be Mawu ðoa atsyŸ na gbe le gbedzi, gbe si nôa anyi egbe, eye wotsônâ<br />

ñua gbe ðe dzo me etsô la, ðe mata nu na mi sãa wu gbe siawo oa, O mi xôse ûe<br />

tôwo? 31 Eya ta migatsi dzi anô biabiam be, ‘Nu ka míaðu?’ alo ‘Nu ka miano?’<br />

alo, ‘Nu kae míata o?’ 32 Elabena TrŸsubôlawo tia nenem nu siawo katã yome, ke<br />

mia Fofo si le dziño nyae be nenem nu siawo hiãa mi. 33 Ke midi eñe fiaðuñe la kple<br />

eñe dzôdzôenyenye gbãgbiagbã eye woatsô nu siawo katã hã akpe ðe eåuti na mi. 34<br />

Eya ta migatsi dzi ðe etsô si gbôna la åu o elabena etsô si gbôna la atsi dzi ðe eðokui<br />

åu; elabena kuxi sô gbô le åkeke sia åkeke me xoxo.”<br />

18


Mateo<br />

ÛônudôdrŸ ame bubuwo<br />

(Luka 6:37-38, 41-42)<br />

7 “MègadrŸ ûônu ame bubuwo o, ne menye nenema o la, woadrŸ ûônu wò hã. 2<br />

Elebena ale si nèdrŸa ûônu ame bubuwoe la, nenema tututue woadrŸ ûônu wò hãe<br />

eye dzidzenu si åudô nèwô la, dzidzenu ma ke åudôe woawô atsô adzidze nui na wò<br />

hã.<br />

3 “Nu ka tae nèkpôa ati fefe si ge ðe nôviwò ñe åku dzi gake mèkpôa atikpo<br />

si le wò åutô wò åku dzi la ya o? 4 Ale ke wô nàgblô na nôviwò be, ‘Na maðe ati<br />

fefe le wò åku dzi,’ le esime atikpo le wò åutô wò åku dzi? 5 Wò, alakpanuwôla, ðe<br />

atikpo le wò åutô wò åku dzi gbã ekema àkpô nu nyuie ale be nàte åu aðe ati fefe si<br />

le nôviwò ñe åku dzi.<br />

6 “Migatsô miañe nu kôkôewo na avuwo o eye migatsô miañe dzonu xôasiwo<br />

ñu gbe na hawo o. Ne menye nenema o la, woanya aûuzi le wo dzi, atrô ðe mia åu<br />

eye woavuvu mi.”<br />

Mibia, midi eye miaño ûôa<br />

(Luka 11:9-13)<br />

7 Mibia nu eye woana mi; midi nu eye miakpôe; miño ûôa eye woaûui na mi. 8<br />

Elabena ame sia ame si biaa nu la, wonanâ; ame sia ame si dia nu la, ekpônâ eya ta<br />

ne mieño ûôa ko la, woaûui na mi.<br />

9 “Mia dometô kae li nenye be viaåutsu bia aboloe la, wòatsô kpe anâ? 10<br />

Alo nenye be ebia tômelãe la wòatsô da anâ? 11 Ke nenye be mi ame vŸðiwo mienya<br />

19


Mateo<br />

ale si miana nu nyui mia viwo la, ðe mia Fofo si le dziño la, mana nu nyuiwo ame<br />

siwo bianâ geðe wu oa? 12 Le nu sia nu me la, nu siwo ke miedina be amewo nawô<br />

na mi la, miwô nenema ke na ame bubuwo hã elabena esiae nye Se la kple<br />

nyagblôðilawo ñe nufiafia ñe tañonya.<br />

Agbo xaxâ la<br />

(Luka 13:24)<br />

13 “Mige ðe eme to agbo xaxâ la me. Elabena agbo la keke, mô la hã le gbadza esi<br />

kplôa ame yina ðe tsôtsrŸ me eye ame geðewoe le eme tom le gegem ðe eme. 14 Ke<br />

agbo si le xaxâ, mô la hã le bie la, kplôa amewo yina ðe agbe me eye ame ûe aðewo<br />

koe kpôa mô sia.”<br />

Sidzedze ati kple eñe kutsetse<br />

(Luka 6:43-44)<br />

15 “Mikpô nyuie le aûatsonyagblôðilawo åuti. Wovaa mia gbô abe al…wo ene, ke le<br />

ememe la, wonye amegãxi nyanyrawo. 16 Woñe kutsetse miatsô adze si woe. Ðe<br />

woate åu agbe waintsetse le aåôka dzi alo gbotsetse le åuti dzia? 17 Nenema ke ati<br />

nyui sia ati nyui tsea ku nyui, ke ati manyomanyo tsea ku gbegbl…. 18 Ati nyui mate<br />

åu atse ku gbegbl… o, eye ati manyomanyo mate åu atse ku nyui o. 19 Ati sia ati si<br />

metsea ku nyui o la, wolãnâ dea dzo me. 20 Eya ta woñe kutsetse miatsô adze si<br />

woe.<br />

20


Mateo<br />

“Nye menya wo o”<br />

(Luka 13:25-27)<br />

21 “ Menye ame sia ame si le yôyem be, ‘Añetô, Añetô’ la ayi dziñofiaðuñe la me o<br />

negbe ame siwo le Fofonye si le dziño la ñe lôlŸnu wôm la koe. 22 Ame geðewo<br />

agblô nam le åkeke ma dzi be, ‘Añetô, Añetô, ðe menye wò åkô mee míegblô nya ði<br />

le, míenya gbôgbô ûŸwo do goe le, eye míewô nukunu geðewo le oa?’ 23 Ekema<br />

maðo eåu na wo be, ‘Nyemenya mi o, mite ða le gbônyue, mi nu vŸði wôlawo!’”<br />

Gômeðoðo evewo<br />

(Luka 6:47-49)<br />

24 “Ame siwo katã sea nye nyawo eye wowôna ðe wo dzi la le abe ame si nya nu, tu<br />

eñe xô ðe agakpe ses… dzi ene. 25 Togbô be tsi dza ses‰e, tôwo ðô eye ahom tu hã la,<br />

xôa meûã o, elabena woðo egôme anyi ðe agakpe ses… dzi.<br />

26 Gake ame siwo sea nye nyawo ke wometsôa ðeke le wo me o la sô kple<br />

åutsu movitô si tu eñe xô ðe ke me. 27 Azô esi tsi dza, tôwo ðô, eye ahom tu, lô xô<br />

sia ðe eme ko la, emu dze anyi gbloo.”<br />

28 Esi Yesu wu nya siawo gbôgblô nu la, ameha la ñe nu ku le eñe nufiafia la<br />

ta, 29 elabena efia nu wo abe ame si si tônyenye le ene ke menye abe woñe sefialawo<br />

ene o.<br />

21


Mateo<br />

Yesu yô dô anyidzela aðe<br />

(Marko 1:40-45; Luka 5:12-16)<br />

8 Esi Yesu ði tso togbâa dzi gbôna la, ameha gã aðe kplôe ðo hoo. 2 Kasia<br />

anyidzela aðe zô t… va dze klo ðe ekôme, eye wòde ta agu nâ heðe kuku nâ be,<br />

“Añetô, ne èlŸ la, yô dôm ne åutinye nakô.” 3 Enumake Yesu ka asi åutsua åu gblônâ<br />

bena, “„, melŸ. Åutiwò nekô.” Ale anyidô la bu le eåuti enumake.<br />

4 Yesu yi dzi gblô nâ bena, “Mègatô be yeaño nu na ame aðeke o, ke boå dze<br />

mô enumake nàyi Osôfowo gbô be woado wò akpô, eye ne èyina la tsô nunana si<br />

Mose ñe se bia tso anyidôléla siwo ñe åuti kô si la ðe asi. Esia afia amewo katã be<br />

èkpô dôyôyô vavã.”<br />

Yesu da gbe le Kapernaum ûafia la ñe dôla åuti<br />

(Luka 7:1-10; Yohanes 4:43-54)<br />

5 Esi Yesu va ðo Kapernaum la, Roma srafowo ñe amegã aðe va egbô va ðe kuku ne<br />

vevie be woakpe ðe ye åu. 6 Egblô be, “Añetô, nye dôla le lãmetutudô lém, emlô anyi<br />

ðe añeme eye wòle vevesese gã aðe me.<br />

7 Yesu gblô nâ bena, “Enyo, megbôna be mada gbe le wò dônô la åu na wò.”<br />

8 Ke aûafia la ya gblô nâ bena, “Añetô, nyemedze be nàva nye añeme o, eye<br />

mehiã be nàva hã o. Boå la, gblô nya ðeka ko eye nye dôla la ñe lãme as…. 9 Elabena<br />

nye hã mele kpôkplô te eye asrafowo le nye hã tenye. Mete åu gblôna na ame sia be,<br />

‘Heyi’, eye wòyina, alo mete åu gblôna na ame kemâ be, ‘Va,’ eye wòvana. Nenema<br />

22


Mateo<br />

ke megblôna na nye subôvi be, ‘Wô nu si kple ekemâ’ eye wòwônâ.<br />

10 Yesu ñe nu ku le aûafia la ñe nyawo åuti, azô etrô ðe ameha la åu gblô<br />

bena, “Le nyateñe me la, nyemekpô xôse sia tôgbi le Israel nyigba dzi kpô o. 11 Mele<br />

egblôm na mi bena, ame geðewo atso xexeame ñe dzogoe eneawo katã dzi age ðe<br />

dziñofiaðuñe la me, eye woanô anyi kple Abraham, Isak kpakple Yakôb. 12 Ke<br />

Israelvi geðewo, ame siwo wodzra Fiaðuñea ðo ði na ya la woatsô wo añu gbe ðe<br />

viviti tsiðitsiði la me, afi si avifafa kple aðukliðuðu lanô.” 13 Yesu gatrô ðe Roma<br />

srafowo ñe amegã, åu azô hegblô nâ bena, “Heyi añe me, nu si nèxô se be ate åu ava<br />

eme la, va eme xoxo.” Le êeyiêi si me Yesu nô nya siawo gblôm la, dôla la ñe lãme<br />

s….<br />

Yesu da gbe le Petro lŸxo kple dôléla bubu geðewo åuti<br />

(Marko 1:29-34; Luka 4:38-41)<br />

14 Esi Yesu kple eñe nusrŸlawo va Petro ñeme la, ekpô Petro lŸxo wònô anyimlôñe le<br />

åudza ses… aðe lém. 15 Yesu ka asi eñe asi åu eye eñe lãme s… enumake. Ale wòtso<br />

yi ðaða nu va ðo wo kôme.<br />

16 Gbe ma gbe ñe fi… la, wokplô ame geðe siwo gbôgbô vŸwo nô fu ðem na la<br />

va Yesu gbôe, eye ne wògblô nya ðeka ko la gbôgbô vŸawo doa go le ameawo me<br />

hesina dzona. Ale dônôwo katã ñe lãme s…. 17 Esia wu nyagblôðila Yesaya ñe nyawo<br />

nu be, “Etsô míañe vevesesewo eye wòde ta míañe dôlélewo te.”<br />

23


Mateo<br />

Yesu yomedzelawo ñe fukpekpe<br />

(Luka 9:57-62)<br />

18 Esi Yesu va kpôe bena ame geðewo åutô wu ganô ye gbô vam la, edô eñe<br />

nusrŸlawo be woadi ûu aðe vâ ne yewoatsô atso ñu lae ayi eñe go evelia dzi.<br />

19 Hafi wòaðe nu le nya sia me la, Yudatôwo ñe agbal…fiala aðe va egbô va<br />

gblô nâ bena, “Nufiala, nye la makplô wò ðo ayi afi sia afi si nàyi la.” 20 Yesu ðo<br />

eåu nâ bena, “Abeiwo la do le wo si wonôa eme, xeviwo la atô le wo si wonôa eme,<br />

gake nye Mesia la, teñe aðeke meli maziô ta ðo o.”<br />

21 Ame bubu aðe si nye eyomedzelawo dometô ðeka la hã gblô nâ be,<br />

“Añetô, ðe mô nam mayi aðaði fofonye hafi atrô va nô yowòme.”<br />

22 Yesu ðo eåu na ame sia hã bena, “Dze yonyeme fifia eye nàðe asi le ame<br />

siwo ku le gbôgbô me la åu be woaði woñe ame kukuwo.”<br />

Yesu tsi ahom nu le ñudzi<br />

(Marko 4:35-41; Luka 8:22-25)<br />

23 Azô ege ðe ûu aðe me eye eya kple eñe nusrŸlawo dze mô ðo ta ñua ñe go evelia<br />

dzi. 24 Kasia, ahom dziåô aðe de asi tutu me, eye ñutsotsoewo de asi åeåe me ðe ûua<br />

me. Le êeyiêi sia katã me la, Yesu åutô ya nô alŸ dôm bôkôô. 25 NusrŸlawo te ðe<br />

eåu enumake. Woûuûui ses‰e eye, wogblô nâ kple êli bena, “Añetô, ðe mí! Míele<br />

nyônyrôm!” 26 Yesu gblô na wo be, “O, mi xôseûeetôwo! Nu ka wô miele dzodzom<br />

nyanyanya kple vôvŸ ale?” Azô etsi tre eye wòblu ðe ahom la ta. Ya ses… la tô<br />

enumake eye ðoðoe zi toåtoåtoå le ñua dzi.<br />

27 NusrŸlawo ñe nu ku åutô ale wogblô na wo nôewo be, “Ame ka gŸe<br />

24


Mateo<br />

nye esia, be yañoño kple ñu hã ðoa toe mahã?”<br />

Yesu da gbe le Gadaratô, gbôgbô vŸ tô aðe, åu<br />

(Marko 5:1-20; Luka 8:26-39)<br />

28 Esi wova ði go ðe ñua ñe go kemâ dzi le Gadaratôwo ñe anyigba me la ame eve<br />

siwo me gbôgbô vŸwo xô añe ðo la ñu du va kpee. Ame eve siawo ñe nôñe enye<br />

ameðibô aðe si le afi ma la me. Ne gbôgbô vŸawo ðo mo na wo la wowôa nu baða,<br />

baðawo ale be ame aðeke megatea åu toa afi ma lôño o.<br />

29 Esi wokpô Yesu la wode asi êlidodo me be, “Nu ka dim wò Mawu Vi<br />

nèle le mía gbô. Ðe nèva be yeawô fu mí hafi êeyiêia naðoa?” 30 Le êemaêi me la<br />

añehawo ñe ha gã aðe nô nu ðum le afi ma lôño. 31 Ale gbôgbô vŸawo ðe kuku na<br />

Yesu gblô nâ be, “Ne ènya mí do goe le ame siawo me la na míayi aðage ðe ha<br />

mawo me.”<br />

kaba!”<br />

32 Yesu gblô na wo bena, “Meðe mô na mi, eya ta mido le ameawo me<br />

Ale gbôgbô vŸawo do go le ame eveawo me yi ðage ðe hawo me, enumake<br />

hawo katã woñu du ses‰e yi ðage ðe atsiañu si le afi ma la me doo eye wono tsi ku.<br />

33 Hakplôlawo åutô lé du tsô ses‰e yi du si te ðe afi ma åu la me eye wogblô nu si<br />

dzô la na dua me tôwo. 34 Ale le êeyiêi kpui aðe ko megbe la, dua me tôwo katã do<br />

bibibi va ño zi ðe Yesu åu. Esi wokpôe la, woðe kuku nâ vevie be wòadzo le yewo ñe<br />

anyigba me.<br />

25


Mateo<br />

Yesu da gbe le lãmetututô aðe åu<br />

(Marko 2:1-12; Luka 5:17-26<br />

9 Yesu gatrô ge ðe ûua me eye wòtso ñua va Kapernaum, si nye wo de du me. 2<br />

Eðo afi ma eteñe medidi hafi ame aðewo kô åutsu aðe si le lãmetutudô lém la ðe aba<br />

dzi vâ o. Yesu kpô be ameawo ñe xôse de to åutô eya ta egblô na dônôa be, “Vinye,<br />

wò dzi nedze eme elabena wotsô wò nu vŸwo ke wò.”<br />

3 Yudatôwo ñe agbal…fiala aðewo siwo nô afi ma se nya siwo do le Yesu nu<br />

la gblô na wo nôewo be, “Nu ka! Ame sia gblô busunya.”<br />

4 Yesu nya nu si nô woñe susu me eya ta wòbia wo be, “Nu ka tae miele nu<br />

baða siawo ñomevi susum ðo? 5 Mibu eåuti kpô be kae le bôbôe wu, be woagblô na<br />

ame sia be, “Wotsô wò nu vŸwo ke wò,” alo woagblô nâ be, “Ttsi tre nazô azôli?” 6<br />

Ke azô mafia mi bena åus… le nye Mesia la si le anyigba sia dzi be matsô nu vŸwo<br />

ake eye mada gbe le ame sia åu atsô aðe åus… sia fia mi.” Esi wògblô nya sia vô la<br />

etrô ðe dônô la gbô gblô nâ bena, “Tsi tre nàålô wò aba ne nàzô ayi añeme!”<br />

7 Amea tsi tre enumake eye wofô eñe nuwo heyi añeme.<br />

8 Nyateñe vôvŸ gã aðe dze ameha bliboa dzi elabena Yesu wô nukunu sia le<br />

woawo åutô åkume wokpô eye wokafu Mawu be wòna åus… triakô sia tôgbi<br />

amegbetô!<br />

26


Mateo<br />

Mateo yôyô<br />

(Marko 2:13-17; Luka 5:27-32)<br />

9 Esi Yesu nô tsa ðim le dua me la, eva ke ðe dugadzôla aðe si woyôna be Mateo la<br />

åu wònô afi si wodzôa duga lena. Yesu yôe gblô nâ bena, “Va dze yonyeme ne nàzu<br />

nye nusrŸla.” Mateo tso enumake eye wòdze Yesu yome.<br />

10 Gbe ma gbe fi… la, Mateo kpe Yesu kple eñe nusrŸlawo be woava ðu nu le<br />

ye gbô. Dugadzôlawo kple ame baða bubuwo hã nô amekpekpeawo dome.<br />

11 Faristitôwo kpô esia ale wobia Yesu ñe nusrŸlawo bena, “Nu ka ta miañe<br />

nufiala dea ha kple ame tovowo abe esiawo ene?”<br />

12 Yesu se nya la eye wòðo eåu na wo gblô be, “Ame siwo mele dô lém o la<br />

mehiã atikewôla o, ke boå ame siwo le dô lém lae hiãe.” 13 Ke miyi miasrŸ nu si<br />

gblôm mawunya sia le, ‘Nublanuikpôkpôe medi ke menye vôsa o. Nyemeva be mayô<br />

ame dzôdzôewo o ke boå nu vŸ wôlawo.”<br />

Wobia nya Yesu le nutsitsidô åuti<br />

(Marko 2:18-22; Luka 5:33-39)<br />

14 Gbe ðeka la, Yohanes Mawutsidetanamela ñe nusrŸlawo va Yesu gbô va biae<br />

bena, “Nu ka ta wò nusrŸlawo metsia nu dôna abe ale si mí kple Faristôwo míewôna<br />

ene o?”<br />

15 Yesu hã bia wo bena, “Ðe wòle be åugbetôsrŸ la xôlŸwo nanô konyi fam,<br />

atsi nu adô le esime wòle wo gbôa? Êeyiêi li gbôna esime woakplôe adzoe le wo<br />

gbô. Eye le êemaêi me la woagbe nuðuðu àtsi nu adô.<br />

16 “Womate åu atsô avônuðeði yeye aka avô vuvu o, ne wowôe alea la,<br />

27


Mateo<br />

avô yeye la aho ða le teñea eye teñe si vuvu la akeke ðe edzi wu. 17 Nenema ke<br />

womekôa aha yeye hã ðe lãgbal…golo xoxo me o. Ne wowô esia la, aha yeyea ñe<br />

åus… awôe be lãgbal…golo la awo eye ahaa kple goe la katã dome agbl…. Lãgbal…golo<br />

yeye ko me woate åu akô aha yeye ðo. Ekema aha la kple lãgbal…golo la katã woanô<br />

dedie.”<br />

Yairo vinyônuvi kple nyônu si le ûusisidô lém<br />

(Marko 5:21-43; Luka 8:40-56)<br />

18 Le esime Yesu nô nya siawo gblôm la, Yudatôwo ñe ñuñoñe ñe amegã aðe va egbô<br />

va dze klo ðe eåkume hede ta agu nâ. Egblô na Yesu bena, “Vinye nyônuvi ku fifi<br />

laa gake mexôe se be àte åu ana wòagagbô agbe nenye be èva ka asi eåu ko.”<br />

19 Yesu kple eñe nusrŸlawo dze mô ðo ta amegã la ñeme enumake. 20 Esime<br />

wonô môa dzi la, nyônu aðe si nô ûusisidô lém ñe wuieve sôå la va ka asi eñe awu to,<br />

21 elabena egblô le eðokui me bena, “Nenye be meka asi eñe awu to teti ko la nye<br />

lãme as….”<br />

22 Yesu trô ðe eåu gblô nâ bena, “Vinyônuvi wò dzi nedze eme! Wò xôse la<br />

da gbe le åuwò.” Tso gbe ma gbe ko la nyônua ñe dôa vô nâ keå.<br />

23 Esi Yesu va ðo amegã la ñeme la, ekpô be amewo nô avi fam hoo eye<br />

wonô kuteñehawo hã dzim. 24 Yesu gblô bena, “Mina ame siawo katã nado go le xôa<br />

me, elabena ðevia meku o, alŸ ko dôm wòle.” Ame siwo se nya sia la, ðu fewu le<br />

eåu eye ðewo hã koe.<br />

25 Wonya ameha la do goe mlôeba. Yesu yi afi si wotsô ðevia mlôe eye wòlé<br />

eñe alônu. Nyônuvia nyô enumake, eti kpo ði le aba la dzi eye eñe lãme se. 26<br />

28


Mateo<br />

Nukunu sia kaka ðe nuto bliboa katã me le êeyiêi kpui aðe ko megbe.<br />

Yesu da gbe le åkuagbãtô eve aðewo åu<br />

27 Le esime Yesu do go le añea me yina la, åkuagbãtô eve kplôe ðo henô êli dom<br />

bena, “O, Fia David Vi la, kpô nublanui na mí.”<br />

28 Wokplôe ðo yi añe si me wòge ðo, tete Yesu trô ðe wo åu bia wo bena,<br />

“Miexôe se be mate åu aûu åku na mia?” Woðo eåu nâ be, “„, Añetô”<br />

29 Ale Yesu tô asi woñe åkuwo hegblô bena, “Ava eme na mi abe alesi<br />

miexôe se ene.”<br />

30 Enumake woñe åkuwo ûu eye wode asi nukpôkpô me nyuie. Yesu de se na<br />

wo vevie bena womegagblô nu si yewô na wo la na ame aðeke o. 31 Ke ameawo<br />

mewô ðe Yesu ñe didi dzi o ke boå esi wodo ðe ablô dzi ko la, wokaka nu si wò wô<br />

na wo la eye eñe åkô ði hoo le du bliboa me.<br />

Gbedada le aðetututô aðe åu<br />

32 Esi Yesu nô dzodzom le afi ma la, wokplô åutsu aðe si me gbôgbô vŸ nô eye<br />

metea åu ñoa nu o la, vâ nâ. 33 Yesu nya gbôgbô vŸ la do goe le amea me eye wòde<br />

asi nuñoño me enumake. Nu sia wô nuku na ameha la åutô ale wogblô na wo nôewo<br />

be, womekpô esia tôgbi kpô le Israel o.<br />

34 Ke Farisitôwo ya gblô bena, “Nu si ta wòte åu nyaa gbôgbô vŸwoe nye be,<br />

Satana si nye gbôgbô vŸwo ñe fia la le eya åutô me.”<br />

29


Mateo<br />

Yesu ñe nublanuikpôkpô na ame<br />

35 Yesu tsa le kôñe kple du siwo le åuto ma me la me kpe ðo, enô mawunya gblô le<br />

Yudatôwo ñe ñuñoñewo eye wònô gbeñã ðem Fiaðuñe la ñe nyanyui la hã. Eye afi sia<br />

afi si wòyi la, eda gbe le dô vovovo lelawo åu. 36 Ameawo ñe nu wô nublanui nâ<br />

åutô elabena nu geðewo nô fu ðem na wo ke womenya nu si woawô o. Ðe ko wonô<br />

abe al…ha si kplôla meli na o la ene.<br />

37 Yesu gblô na eñe nusrŸlawo be, “Agblemenukuawo sô gbô åutô gake<br />

dôwôlawo mesô gbô kura o! 38 Eya ta mibia agbletôa be wòadô dôwôla geðewo ða<br />

be woawô dô le eñe agblewo me.”<br />

Yesu yô eñe nusrŸla wuieveawo<br />

(Marko 3:13-19; Luka 6:12-16)<br />

10 Yesu yô eñe nusrŸla wuieveawo ño ñui eye wòna åus… wo bena woanya<br />

gbôgbô vŸwo le amewo me eye woada dô sia dô ñomevi.<br />

2 Eñe nusrŸla wuieveawo ñe åkôwoe nye:<br />

Simôn, ame si woyôna hã be Petro,<br />

Andrea, Petro nôvi,<br />

Yakobo kple nôvia Yohanes,<br />

ame siwo nye Zebedeo viwo,<br />

3 Filipo,<br />

Bartolomeo,<br />

Toma,<br />

30


Mateo<br />

Mateo, nudzôla,<br />

Yakobo, Alfeo vi,<br />

Tadeo,<br />

4 Simôn, ame si nye Zelote dunyaheha ses… aðe me nôla, kple<br />

Yuda Iskariôt, ame si va dee asi.<br />

Yesu dô eñe nusrŸla wuieveawo<br />

(Marko 6:7-13 ; Luka 9:1-6)<br />

5 Yesu dô wo kple gbedeasi sia bena, “Migayi TrŸsubôlawo kple Samariatôwo gbô o,<br />

6 ke boå miyi Israelvi siwo nye Mawu ñe al… bubuwo ko gbô. 7 Miyi miagblô na wo<br />

be, dziñofiaðuñe la va ðo vô. 8 Mida gbe le dônôwo åu, migbô agbe ame kukuwo,<br />

mina anyidzelawo åuti nakô, eye minya gbôgbô vŸwo do goe le amewo me. Mina nu<br />

amewo faa abe ale si wona mi ene!<br />

9 “Migatsô ga aðeke ðe asi le miañe môzôzô me o, 10 migatsô môzôkotoku<br />

kple awu bubuwo hã ðe asi o, eye migatsô afôkpa alo atizôti teti hã o, elabena ame<br />

siwo åu miakpe ðo la woawo hã akpô mia dzi. 11 Nenye be miege ðe du alo kôñe<br />

aðe me la, midi mawuvŸla aðe mianô eñe añeme va se ðe esime miadzo ayi du bubu<br />

me. 12 Nenye be miege ðe añe aðe me la, mido gbe na ameawo eye miabia dzeñe<br />

ðokuibôbôtôe. 13 Nenye be añea me tôwo nye mawuvŸlawo vavã la, miyra wo, ke ne<br />

womele nenema o la migayra wo o. 14 Ne du aðe me tôwo alo añe aðe me tôwo<br />

mexô mi o eye womeðo to mi o la, miûuûu miañe afôke ðe teñea ne miadzo. 15 Le<br />

nyateñe me la, anô bôbôe na Sodom kple Gomoratôwo le ûônudrŸgbe la tsô wu ame<br />

siawo ñomevi.<br />

31


Mateo<br />

Yometitiwo<br />

(Marko 13:9-13; Luka 21:12-17)<br />

16 “Mele mia dôm abe al…wo ene ðo ðe amegaxi nyanyrãwo dome. Midze aye abe<br />

dawo ene eye midza abe akpakpawo ene. 17 Mikpô mia ðokuiwo dzi nyuie le<br />

amewo åuti! Elabena woalé mi adrŸ ûônu mi eye woaño mi le woñe ñuñoñewo. 18 „,<br />

le tanye la, woadrŸ ûônu mi le fiawo kple mômefiawo åkume. Ke esia anye<br />

mônukpôkpô na mi bena miagblô nyanyui la na wo, kple xexeame katã.<br />

19 “Nenye be wolé mi, kplô mi yi ûônui la, migatsi dzi le nu si miagblô åuti<br />

o, elabena woade nya si tututu wòle be miagblô la susu me na mi le êeyiêi ma me.<br />

20 Elabena menye mia åutôwoe año nu o, ke boå mia Fofo si le dziño la ñe Gbôgbôe<br />

le nu ño ge to mia dzi.<br />

21 “Mele egblôm na mi bena, nôvi ahe nôvi ade ku me, eye vi fofo ade ye<br />

åutô via asi. Ðeviwo atsi tre ðe woawo åutô dzilawo åuti eye woahe wo ade ku me.<br />

22 Ame sia ame alé fu mi elabena mienye tônyewo. Ke mia dometô siwo anô tsitre<br />

ses‰e va se ðe nuwuwua la akpô ðeðe.<br />

23 “Nenye be woti mia yome le du aðe me la misi yi du bubu me! Nye Mesia<br />

la, matrô agbô hafi miawu tsatsa le Israel duwo katã me nu. 24 Minyae be sukuvi<br />

menyaa nu wua eñe nufiala o. Nenema ke subôla mewua eñe añetô o. 25 Ne nya aðe<br />

dzô ðe nufiala aðe dzi la eñe sukuvi la hã dzie nye ma wòdzô ðo. Nenema ke ne nya<br />

aðe dzô ðe Añetô aðe dzi la, eñe subôvi hã le eme. Eye esi wònye be woyô Nye, Añea<br />

dzi kpôla be Satana ðe, aleke woayô miawoe?<br />

32


Mateo<br />

Ame si miavŸ<br />

(Luka 12:2-7)<br />

26 MigavŸ ame siwo ado åôdzi na mi la o. Elabena åkeke li gbôna esi dzi woñe<br />

adzame ðoðo vŸwo adze le gaglãgbe eye ame sia ame akpô nyateñe la adze sii.<br />

27 “Nya siwo gblôm mele na mi le bebeme la migblô wo kple êli le<br />

gaglãgbe. Ne mede gbe to me na mi la, miðe gbeñãe.<br />

28 “MigavŸ na ame siwo ate åu awu miañe åutilã ke womate åu awu miañe<br />

gbôgbô o la gbeðe o! MivŸ Mawu ðeka hŸ ame si si åus… le be wòawu åutilã kple<br />

gbôgbô la siaa le dzomavô me. 29 Nenie enye atsutsrôe ðeka ñe home? Menye<br />

pesewa ðeka pâ ye oa? Ke wo dometô ðeka pâ hã meli si ta mia Fofo la mekpôna o.<br />

30 Miañe taða katã gŸ hã ñe xexl…me le nyanya me na Mawu. 31 Eya ta migatsi dzi<br />

ðe naneke åu o, miawo la miexô asi na Mawu tsô wu atsutsrôewo.<br />

Kristo me ûuûu le amewo gbô<br />

(Luka 12:8-9)<br />

32 “Ame sia ame si aûu menye le dutoño la, nye hã maûu eme le Fofo la gbô le<br />

dziño. 33 Ke ne ame aðe gbe nu le gbônye le dutoño la, nye hã magbe nu le egbô le<br />

Fofonye gbô le dziño.<br />

Menye åutifafa o, ke boå yi<br />

(Luka 12 :51-53, 14-26-27)<br />

34 “Migabu xaa bena meva be mahe åutifafa va anyigba dzi o. Nyemeva be mahe<br />

åutifafa vâ o ke boå yie metsô vâ, 35 elabena meva be mana, åutsu natso ðe<br />

33


Mateo<br />

fofoa åu, vinyônu natso ðe dadaa åu eye lŸxoyôvi natso ðe lŸxoa åu. 36 Ame ñe<br />

futôwo anye eya åutô ñe añemetôwo.’ 37 Nenye be mielŸ mia dadawo kple mia<br />

fofowo tsô wum la ekema miedze be mianye tônyewo o, nenema ke ne mielŸ mia<br />

vinyônuwo kple mia viåutsuwo tsô wum la, miedze be mianye tônyewo o. 38 Ne<br />

ame aðe gbe metsô eñe atitsoga dze yonyeme o la eya hã medze anye tônye o.<br />

39 “Nenye be ame aðe ku ðe eñe agbe åuti vevie la, abui ke ne ame aðe tsô<br />

eñe agbe na ðe tanye la, akpôe le nuwuwua.<br />

Fetuwo<br />

(Marko 9:41)<br />

40 “Ne ame aðe xô mi nyuie la nyee wòxô. Eye ne ame aðe xôm la exô Mawu si<br />

dôm ða. 41 Nenye be miexô nyagblôðila aðe be enye Mawu ñe ame la, woana fetu si<br />

ñomevi woana nyagblôðila la ke miawo hã, eye nenye be miexô ame nyui siwo vŸa<br />

Mawu le wòñe dzadzânyenye ta la woana fetu si woana woawo hã mi.<br />

42 Ne ame aðe ana tsi fafâ kplu ðeka ame gblôe siawo dometô ðeka, be enye<br />

nye nusrŸla ta la, mele egblôm na mi le nyateñe me be, eñe fetu matsi eåu o.”<br />

Yohanes dô eñe nusrŸlawo ðe Yesu gbô<br />

(Luka 7:18-35)<br />

11 Esi wòde se na nusrŸla wuieveawo alea vô megbe la, Yesu åutô dze mô nô<br />

mawunya gblôm le duwo me nô yiyim, abe ale si wòðoe da ði ene.<br />

2 Yohanes Mawutsidetanamela, ame si nô gaxô me le êeyiêi siawo me la se<br />

34


Mateo<br />

nukunu gbogbo siwo katã Mesia la nô wôwôm. Le esia ta edô eñe nusrŸlawo ðo ðe<br />

Yesu gbô be woabiae be, 3 “Wò tututue nye ame si ñe vava míele mô kpôm na loo<br />

alo ame bubu aðe gali gbôna?”<br />

4 Wova bia nya sia Yesu eye wòðo eåu na wo bena, “Mitrô yi Yohanes gbô<br />

ne miagblô nukunu siwo katã mewô miekpô la nâ. 5 Migblô nâ be, meûu åku na<br />

åkunôwo, mena be tekunôwo alo bafawo le azôli zôm, anyidzelawo åuti kô eye<br />

tokunôwo le nu sem, nenema ke mena be ame kukuwo le agbe gbôm, migblô ale si<br />

mele nyanyui la gblôm na ame dahewo la hã nâ. 6 Migblô nya sia hã nâ be, ‘Woayra<br />

ame siwo xôa dzinye sena ðikeke manômee.’”<br />

Yesu ði ðase le Yohanes åu<br />

7 Esi Yohanes ñe nusrŸlawo nô dzodzom la, Yesu dze nuñoño na ameha la tso<br />

Yohanes åu gôme be, ‘Nu ka miedo go yi gbedzi be miakpô? Añla si ya le ñoñoma? 8<br />

Ne mele eme nenema o la, nu kae miedo go be miakpô? Ame si do awu nyuiwoa?<br />

Ao, ame siwo do awu nyuiwo la le fiasãwo me. 9 Ekema nu kae miedo go ðakpô?<br />

Nyagblôðila aðea? „, gake mele egblôm na mi be ewu nyagblôðila gŸ hã. 10 Elabena<br />

Yohanes enye ame si åu woålô ði le be, ‘Madô nye dôla ðe ågôwò, ame si adzra wò<br />

mô ðo hafi nàva.’<br />

11 “Enye nyateñe be, le amegbetôñomea katã dome la, ame aðeke mede ågô<br />

wu Yohanes Mawutsidetanamela o. Ke megale egblôm na mi kple kakaðedzi hã be,<br />

ame suetô kekeake si le dziñofiaðuñea me la kô wu eya amea! 12 Tso Yohanes<br />

Mawutsidetanamela ñe åkekewo me va se ðe fifia la, dziñoñiaðuñe la le ågô yim<br />

åus…tôe eye åkumeses…tôwoe le eham. 13 Elabena se la, kple nyagblôðilawo katã<br />

35


Mateo<br />

va se ðe Yohanes dzi gblô… da ði, 14 eye ne miedi be yewoaxô nya siwo gblôm mele<br />

la, ekema minyae be, Yohanes enye Eliya, ame si nyagblôðilawo gblô be ava do ågô.<br />

15 Ne ame aðe le klalo be yease nu la, nesee azô!<br />

16 “Aleke magblô tso dukô sia åuti? Ame siawo le abe ðevi siwo le fefem<br />

hele gbôgblôm na wo nôewo be, 17 ‘Míedzi dzidzôhawo na mi gake miekpô dzidzô<br />

o, eya ta míedzi kuhawo gake miefa konyi hã o!’ 18 Yohanes Mawutsidetanamela<br />

menoa wain teti hã o, eye wòtsia nu dôna zi geðe, gake miegblô be, gbôgbô vŸ le<br />

eme. 19 Ke nye Mesia la, meðua nu, noa nu, eye miawo ke miegblô tso åunye be,<br />

nutsuðula kple ahatsunolae wònye, eye wòdea ha kple nu vŸ wôlawo! “Ke Mawu ñe<br />

nunya tsoa afia na eðokui to eñe nuwônawo me.”<br />

Babadodo na du siwo metrô dzime o<br />

(Luka 10:13-15)<br />

20 Azô Yesu he nya ðe du siwo me wòwô eñe nukunu geðewo le la åu elabena<br />

wogbe be yewomaxô Mawu dzi se o.<br />

21 Egblô le wo åu be, “Baba na mi, Korazin kple Betsaida! Elabena ðe<br />

wònye Tiro kple Sidôn siwo nye du vŸðiwo la mee mewô nukunu siwo mewô le<br />

miañe ablôwo me le la, ne du mawo me tôwo tsô ðokuibôbô kple vevesese dzudzô nu<br />

vŸ wôwô xoxo. 22 Le nyateñe me la anô bôbôe na Sidôn kple tiro le ûônudrŸgbe la tsô<br />

wu mi! 23 Eye wò Kapernaum, togbô be wode bubu gã aðe åuwò hã la, àyi dzomavô<br />

la me, elabena ne Sodom mewô nukunu klitsu siwo mewô le mewò le la, ne<br />

wometsrŸ dua o ke boå anô anyi va se ðe egbe. 24 Le nyateñe me la, anô bôbôe na<br />

Sodom le ûônudrŸgbe la tsô wu wò.”<br />

36


Mateo<br />

Miva gbônye eye miadzudzô<br />

(Luka 10:21-22)<br />

25 Le êeyiêi sia me, Yesu do gbe ða bena, “O Fofonye, dziño kple anyigba ñe Añetô,<br />

meda akpe na wò bena nèêla nyateñe la ðe ame siwo bu wo ðokuiwo nunyala gãwoe,<br />

ke nèðe nu siawo fia ðevi suewo. 26 „, Fofo meda akpe be edze åuwò be nàwôe<br />

nenema!”<br />

27 Egblô yi edzi be, “Fofonye tsô nu siwo katã nye nyateñe la de asi nam.<br />

Fofo la koe nya ame si ñomevi Vi la nye, eye Vi la kple ame siwo Vi la ðee fia la<br />

koe nya Fofo la.”<br />

Agbagbadzelawo kpekpe<br />

28 Mite va gbônye mi ame siwo åu ðeði te eye agba le mia wum la eye nye la mana<br />

miadzudzô. 29 Mitsô nye kôkuti la ðo mia ðokui dzi eye miasrŸ nu le gbônye,<br />

elabena mefa, mebôbô ðokuinye ðe anyi le dzime, eye miañe luûôwo agbô ðe eme. 30<br />

Elabena nye kôkuti la tsôtsô le bôbôe eye nye agba la le wodzoe.”<br />

Sabat åkeke la ñe Añetô<br />

(Marko 2:23-28; Luka 6:1-5)<br />

12 Gbe ðeka la, Yesu kple eñe nusrŸlawo zô to bligble aðewo me yina afi aðe.<br />

Gbe ma gbe nye Sabat åkeke. Dô nô nusrŸlawo wum êemaêi eya ta woåe bli aðewo<br />

eye wokl… wo heðu.<br />

2 Farisitô aðewo kpô wo eye wohe nya ðe Yesu åu gblô bena, “Wò nusrŸlawo<br />

37


Mateo<br />

le sea dzi dam. Elabena wole nu åem le Sabat åkeke dzi.”<br />

3 Ke Yesu bia wo be, “Miexl… nu si Fia David kple eåutimewo wô esi dô wu<br />

wo la oa? 4 Eya kple eåutimewo yi gbedoxô me, eye woðu abolo tôxâ si wòle be<br />

Osôfowo ko naðu la. 5 Miexl…e le Mose ñe segbal…a me kpô be Osôfo siwo le dô<br />

wôm le gbedoxô me la kpô mô awô dô le Sabat åkekea dzi oa? 6 Le nyateñe me la,<br />

ame aðe le afi sia si de ågô boo wu gbedoxô sia! 7 Mawunya aðe gblô be,<br />

‘Nublanuikpôkpô dim mele tso mia gbô ke menye miañe vôsawo o.’ Ne ðe miese<br />

mawunya sia gôme la anye ne miahe nya ðe ame siwo medze agô o la åu o. 8<br />

Elabena Amegbetô Vi la, nye Añetô na Sabat åkekea gŸ hã.”<br />

Ame si titi lé asi na<br />

(Marko 3:1-6; Luka 6:6-11)<br />

9 Le esia megbe la, eyi Yudatôwo ñe ñuñoñe 10 eye wòkpô ame aðe si titi lé asi na le<br />

afi ma. Farisitô siwo nô afi ma la biae enumake bena, “Ele sea nu be woada gbe le<br />

ame åu le Sabat åkekea dzia?” Wonô mô kpôm be aðo eåu be “E”, ale be yewoalée.<br />

11 Ke Yesu ðo eåu na wo bena, “Nenye be al… wò ge ðe vudo me le Sabat åkeke dzi<br />

ðe màðee le eme oa? Àðee le eme godoo! 12 Ke ðe amegbetô ñe agbe mele vevie tsô<br />

wu al… tô oa? Eya ta enyo vavã be woawô dô nyui le Sabat åkekea dzi.” 13 Azô<br />

egblô na ame si titi lé asi na bena, “Dzô wò asi”, eye esi wòdzôe la, eñe asi gaðô ðo<br />

abe evelia ene.<br />

14 Le nu si Yesu wô ta la, Farisitôwo yô takpekpe kpata aðe bena yewoawô<br />

ðoðo ðe ale si yewoawô alée awu åuti.<br />

38


Mateo<br />

Mawu ñe Dôla tiatia la<br />

15 Yesu nya susu vŸ si ðom Farisitôawo nô eya ta edzo le ñuñoñea, ke ame geðewo<br />

kplôe ðo hoo eye wòda gbe le dônô siwo katã le wo dome la åu. 16 Ke exlŸ nu wo<br />

vevie be womegagblô nukunu siwo wôm yele la na amewo o. 17 Esia wu Yesaya ñe<br />

nya si wògblô ði tso eåuti nu bena,<br />

18 “Nye kô nàkpô nye Dôla la ða, kpô ame sia ða, eyae nye nye Ametiatia la.<br />

Eyae nye nye LôlŸtô, si åu nye luûô kpôa dzidzô le. Made nye Gbôgbô eme eye<br />

wòadrŸ ûônu dukôwo. 19 Mewôa dzre alo doa êli o, eye mèle eñe gbe se ge le<br />

ablôwo dzi hã o! 20 Mewôa fu ame gblôewo alo tsia woñe môkpôkpô suetô gŸ hã nu<br />

o. Le eñe dziðuðu mlôetô me la, atsi dzrehehe ðe sia ðe nu. 21 Eye eñe åkô anye<br />

xexeame katã ñe môkpôkpô.”<br />

Yesu kple Belzebub<br />

(Marko 3:20-30; Luka 11:14-23,12:10)<br />

22 Azô wokplô ame aðe, si me gbôgbô vŸ le, eye wònye åkuagbãtô kple aðetututô la<br />

va Yesu gbôe eye wòda gbe le eåu ale be wòte åu nô nu ñom henô nu kpôm nyuie hã.<br />

23 Nukunu sia wô moya na ameha la ale gbegbe be wodo êli gblô be, “Alo ame siae<br />

nye David Vi la?”<br />

24 Esi Farisitôwo se nukunu si Yesu wô la wogblô le wo ðokuiwo me be,<br />

“Ame sia tea åu nyaa gbôgbô vŸ le amewo me to Belzebub si nye gbôgbô vŸwo ñe<br />

fia la ñe åus… me.”<br />

25 Yesu nya nu si gblôm wonô eya ta eðo åu na wo bena, “Fiaðuñe si ma ðe<br />

akpa eve eye wotsi tre ðe wo nôewo åu la azu añedo. Eye du alo añe si ma hetsi<br />

39


Mateo<br />

tre ðe ye åutô ðokui åu la agbã. 26 Nenye be Satana gale Satana nyam le amewo me<br />

la, ekema eya hã tsi tre ðe eya åutô ðokui åu. Ale ke lawô eñe fiaðuñe la anô te<br />

mahã? 27 Ne miele gbôgblôm be mele gbôgbô vŸwo nyam kple Satana ñe åus… ðe,<br />

åus… kae miañe amewo ya zãna ne wole gbôgbô vŸwo nyam? Miañe amewo boå neðo<br />

nya si mietsô ðe åutinye la åu na mi. 28 Nenye be Mawu ñe Gbôgbôe metsô le<br />

gbôgbô vŸwo nyami la, ekema minyae be mawufiaðuñe la va ðo mia dome. 29 Nenye<br />

be ame aðe di be yeagbã Satana ñe fiaðuñe la, ele nâ be woalé Satana abla ðe ka me<br />

gbã. Eye mô sia dzi koe woate åu ato anya eñe gbôgbô vŸwo le amewo me. 30 Misee<br />

be ame si mele dzinye o la etsi tre ðe åunye, eye ame si meñoa ñu nuwo kplim o la<br />

eyae kanâ hl…na.<br />

Nu vŸ wôwô ðe Gbôgbô Kôkôe åu<br />

31 Eya åuti mele egblôm na mi be woatsô nu vŸ sia nu vŸ kple busunya sia busunya<br />

ake amewo, ke busunya ðe Gbôgbô Kôkôe åu ya la womatsôe ake o. 32 Ne ame aðe<br />

agblô nya ðe Amegbetôvi la åuti la woatsôe akee, ke ne ame aðe agblô nya ðe<br />

Gbôgbô Kôkôe åuti la womatsôe akee le agbe sia kple agbe si le vava ge la me o.<br />

Ati kple eñe kutsetsewo<br />

(Luka 6:43-45)<br />

33 “Wotsôa ati ðe sia ðe ñe kutsetse tsôna dzea sii. Ati nyui la, ku nyui wòtsena eye<br />

ati manyomanyo hã tsea ku manyomanyo. 34 Mi, da ñe dzidzimeviwo! Aleke mi<br />

ame vŸði siawo miate åu agblô nya nyui aðe? Elabena nya sia nya si ame gblôna la<br />

tso eñe dzi me. 35 Ame nyui ñe nuño fiana be nu nyui wôwô yô eñe dzi me. Ke<br />

40


Mateo<br />

ame vŸði ya ñe dzi me yôna f• kple nu vŸ, eye eñe nuño ðea vŸðivŸðinyenye sia fiana.<br />

36 Mele egblôm na mi kple kakaðedzi be, mia dometô ðe sia ðe ana akônta le nya<br />

vlo ðe sia ðe si ado tso eñe nu me la åu le ûônudrŸgbe la. 37 Eya ta minyae bena nya<br />

si ado tso miañe nume fifia lae afia afi si mianô le ûônudrŸgbe la eye eyae woatsô<br />

atso afia na mi loo, alo woatsô abu fô mi.’<br />

Amewo bia dzesi<br />

(Marko 8:11-12; Luka 11:29-32)<br />

38 Tete Yudatôwo ñe agbal…fialawo kple Farisitô aðewo bia tso esi be, “Nufiala,<br />

míedi dzesi kple nukunu aðe tso gbôwò.” 39 Yesu ðo eåu gblô na wo bena,<br />

“Dzidzime vŸði wôahasi le dzesi kple nukunu dim. Ke ðeke meli wu nyagblôðila<br />

Yona ñe dzesi la o. 40 Elabena ale si Yona nô tômelã gã la ñe dôme åkeke etŸ kple zã<br />

etŸ ene la, nenema ke nye Amegbetô Vi la hã manô anyigba ñe tume åkeke etŸ kple<br />

zã etŸ. 41 Le ûônudrŸgbe la, Ninivetôwo atsi tre ðe dukô sia åuti eye woabu fô mi.<br />

Elabena esi Yona gblô mawunya na wo la wotrô dzime, ðe asi le woñe nu tovowo<br />

wôwô åu hetrô ðe Mawu gbô. Ke azô la, ame aðe le mia dome si de ågô wu Yona<br />

boo gake miegbe be yewomaxô edzi ase o. 42 Fianyônu si tso Sheba la atsi tre ðe<br />

dukô sia åu le ûônudrŸgbe eye wòabu fôe, elabena exa ðe Salomo ñe nunya ta tso<br />

didiñe ke va egbô bena yease eñe nufiamenyawo, ke azô ame aðe si kô wu Salomo la<br />

le mia dome.<br />

41


Mateo<br />

Gbôgbô makômakô la ñe tôtrôgbô<br />

(Luka 11:24-26)<br />

43 “Ne gbôgbô vŸ aðe do go le ame aðe me la, eyina gbedzi afi si wòtsana le êeyiêi<br />

aðe sinu nôa sitsoñe dim, ke ne mekpô ðeke o la, 44 ekema egblôna be, ‘Matrô agayi<br />

añe si me medo le la boå’ Ne etrô va la ekpôna be añea me ðigbôlo, wokplô eme<br />

nyuie eye nu sia nu le ðoðo nu. 45 Ekema gbôgbô vŸ la yina ðayôa gbôgbô vŸ adre<br />

bubu siwo vlo wu eya åutô, eye wogena ðe añea me nôa afi ma. Esia wônâ be amea<br />

ñe nônôme vŸðina wu tsãtô. Alea tututue wòanô na dzidzime vŸði siae.<br />

Yesu ñe fometô vavãwo<br />

(Marko 3:31-35; Luka 8:19-21)<br />

46 Esi Yesu ganô nu ñom na ameha la, dadaa kple nôviaåutsuwo nô añea godo eye<br />

wonô didim be yewoaño nu kplii. 47 Ame aðe gblôe nâ be, “Dawò kple nôviwò<br />

åutsuwo le egodo le didim be yewoño nu kpli wò.” 48 Yesu bia amea be, “Ame kae<br />

nye danye eye ame kawoe nye nôvinyeåutsuwo?” 49 Azô edo esi ðe nusrŸlawo gbô<br />

gblô bena, “Mikpô ame siawo ða! Woawoe nye danye kple nôvinyeåutsuwo.” 50 Eyi<br />

edzi be, “Ame si le Fofonye si le dziño la ñe lôlŸnu wôm lae nye danye, nôvinyeåutsu<br />

kple nôvinyenyônu.”<br />

Lododo le nukuwula åuti<br />

(Marko 4:1-9; Luka 8:4-8)<br />

13 Gbe ma gbe Yesu do go tso añea me yi ðanô anyi ðe ñua nu. 2 Ameha gã aðe<br />

42


Mateo<br />

gaño ñu ðe eåu ale gbegbe be ege ðe ûu aðe me eye wòyi ðe ñua dzi vie bôbô nô anyi<br />

ke ameha la tô ðe ñua ta. 3 Egblô nya geðewo na wo to lododo me be, “Agbledela<br />

aðe yi nuku wu ge. 4 Esi wònô nukua wum la, ðewo ge ðe mô to eye xeviwo va fô<br />

wo mi. 5 Ðewo hã ge ðe kpenyigba dzi afi si ke sue aðe ko nô, nuku siawo tsi<br />

vlôvlôvlô, 6 gake esi ådô ûu ðe wo dzi la, woyrô eye woku elabena woñe kewo mede<br />

to o. 7 Nuku bubuwo ge ðe åu me, eye åu vu tsyô wo dzi woku. 8 Ke nuku aðewo<br />

hã ge ðe anyigba nyuitô la dzi, eye womie tsi hetse ku geðewo, ðewo tse blaetŸ,<br />

bubuwo tse blaade eye ðewo hã tse alafa. 9 Ne tosenu li na mi la, mise nya siawo.”<br />

Lododo la ñe taðodzinu<br />

(Marko 4:10-12; Luka 8:9-10)<br />

10 Eñe nusrŸlawo va egbô va biae bena, “Nu ka ta êesiaêi ko nènôa nu fiam amewo<br />

to Lododo me ðo?”<br />

11 Eðe eme na wo bena woawo nusrŸlawo koe wona mônukpôkpô be woanya<br />

nu si dziñofiaðuñe la nye, ke womene mônukpôkpô sia ame bubuwo o.<br />

12 Ame si si nu le la, eyae woana nui ale be nu si le esi la nasô gbô ðe dzi, ke<br />

ame si si nu mele o la, sue si le esi hã la woaxôe le esi woatsi asi ñuñlu 13 Nu sia tae<br />

metsôa lododo fia nu amewoe ðo be, tôgbô be woanô nua kpôm hã la womakpôe<br />

adze sii o, eye woanô esem gake womase egôme o.<br />

14 “Nya sia wu nyagblôðila Yesaya ñe nyagblôði sia nu bena, ‘Wosea nya, ke<br />

womesea egôme o, wokpôa nu, ke womedzea si nu si wokpô la o! 15 Elabena woñe<br />

dziwo ku atri hedo kpeði, woñe towo hã tri, eye woåe aðaba ñu nu siwo wokpô la<br />

dzi, 16 elabena womekpôa nu alo sea nu gôme ale be woagatrô ðe Mawu åu eye<br />

43


Mateo<br />

mada gbe le wo åu o,’ ke woyra miawo ya ñe åkuwo kple towo, elabena wokpôa nu<br />

eye wodzea sii, wosea nya eye wosea egôme. 17 MawuvŸla geðewo kple nyagblôðila<br />

geðewo di vevie bena yewoakpô nu siwo kpôm miele eye yewoase nya siwo sem<br />

miele gake womete åui o.<br />

Yesu ðe lododo tso nukuwula åu gôme<br />

(Marko 4:13-20; Luka 8:11-15)<br />

18 “Lo si medo tso nukuwula åuti la ñe gômeðeðee nye si! 19 Anyigba alo môto afi<br />

si nuku aðewo ge ðo la, nye ame aðe ñe dzi. Ame sia sea nyanyui la tso mawufiaðuñe<br />

la åuti gake mesea egôme o, ale Satana vana eye woðea nyanyui la le eñe dzi me. 20<br />

Kpenyigba lae nye ame si sea nyanyui la eye eñe dzi xônâ kple dzidzô, 21 gake dzi<br />

sia meli ke o, ale be mawunya la meñoa ke ðe to o, ale le êeyiêi ûee aðe ko megbe<br />

nenye be fukpekpe kple yometiti va la, eñe xôse nu tsina eye wòdea megbe. 22<br />

Anyigba si dzi yô kple åuve lae nye ame si sea mawunya la gake dzitsitsi ðe<br />

xexemenuwo kple kesinônuwo åu hea eñe susu ða tso mawunya la gbô, eya ta metsea<br />

ku aðeke na Mawu o. 23 Anyigba nyui lae nye ame si ñe dzi sea mawunya la eye<br />

wòsea egôme , eye eya hã yina ðakplôa ame blaetŸ, blaade alo alafa ðeka bubu gŸ hã<br />

vana dziñofiaðuñea mee.”<br />

Lododo le gbe wuwluiwo åuti<br />

24 Lo bubu si Yesu gado hãe nye esi, “Dziñofiaðuñe la le abe ame si ñã bli ðe eñe<br />

agble me ene. 25 ke esi wòmlô anyi le zã me la, eñe futô va ñã gbeku vŸwo ðe bliawo<br />

dome. 26 Esi bliawo de asi tsitsi me la, gbeku vŸawo hã tsi kpli wo.<br />

44


Mateo<br />

27 Agblea dzi kpôlawo va agbletô la gbô va biae be, ‘Añetô, alo menye nuku<br />

nyui nèñã ðe wò abô me oa? Afi ka gbeku vŸ siawo tso?<br />

28 “Agbletô la ðo eåu na wo bena, ‘Futô aðe kokokoe wô nenem nu sia.’<br />

“Agbledzikpôlawo biae bena, ‘Ekema miho gbeku vŸawo ñu gbe mahã?’<br />

29 “Eðo eåu na wo bena, ‘Gbeðe, migawôe o, ne miebe yewoaho gbeku<br />

vŸawo la, miaho blia hã. 30 Eya ta mina wo katã natsi aduadu va se ðe nuåeêi,<br />

ekema mana nuåelawo naho gbekuawo atô dzo wo, eye woatsô bli la akô ðe nye ava<br />

me!’”<br />

Lododo le logoku kple amô ûaûã åuti<br />

(Marko 4:30-32; Luka 13:18-21)<br />

31 Lo bubu si wògado na wo lae nye esi: “Dziñofiaðuñe la le abe ûuti ñe ku si nye<br />

atikutsetse suetô kekeake si wodo ðe anyigba tume ene. 32 Togbô be enye atiku<br />

suetô wu le atikuwo dome hã la, ne etsi la, eva zua ati gã si ñoa atiwo katã ta, eye<br />

xeviwo va wôa atô ðe eme hekpôa gbôdzôe.”<br />

33 Yesu yi edzi kple lododo bubu be: “Dziñofiaðuñe la ði nyônu si le<br />

yevubolo wôm. Ekua yevubolowô la ðe sinu eye wòtsôa nuûãnu dea eme henyemanâ<br />

va se ðe esime yevubolomô la hona.”<br />

Lododowo åudôwôwô<br />

(Marko 4:33-34)<br />

34 Yesu wôa lododo åutidô zi geðe nenye be wòle nu ñom na amewo, ne ele nu ñom<br />

na wo la, edoa lo ðeka teti na wo kokoko. 35 Elabena wogblô nya ði bena,<br />

45


Mateo<br />

“Maño nu to lododowo me eye maðe nu êaêla siwo li tso gômedzedzea me ke la<br />

gôme.”<br />

Lododo le gbe wuwliwo åuti gômeðeðe<br />

36 Azô egbl… ameha la ðe kpôa godo eye wòga ðe añea me. Eñe nusrŸlawo va egbô<br />

gblô bena, “Ðe lo si nèdo tso bligble kple gbeku vŸwo åuti me na mi”<br />

37 Egblô na wo bena, “Enyo, maðe egôme na mi. Nyee nye agbledela si ñã bli<br />

ðe nye agble me. 38 Agble lae nye xexeame, eye bli lae nye ame si le mawufiaðuñe<br />

la me, ke gbeku vŸðia woe nye dzimaxesetôwo. 39 Futô si ñã gbeku vŸwo ðe blia me<br />

lae nye Satana, nuåeêi lae nye xexeame ñe nuwuwu, eye nuåelawoe nye<br />

mawudôlawo.<br />

40 “Le alobalo sia me la, woðe gbeku vŸðiawo ðe aga eye wotô dzo wo,<br />

nenema ke wòanô le xexeame ñe nuwuwu. 41 Madô nye dôlawo ða eye woaño ame<br />

vŸðiwo kple nuðianuwo katã nu ñu, aðe wo ða le mawufiaðuñe la me, 42 woatsô wo<br />

añu gbe ðe kpodzo me eye woafia kolikoli. Afi sia avifafa kple aðukliðuðu ade dzi le<br />

bobobo. 43 Ke ame dzôdzôewo akl… abe êe ene le wo Fofo ñe Fiaðuñe la me. Ame si<br />

tosenu li na la nese nya siawo.<br />

Lododo le kesinônu êaêla kple kpexôasi åuti<br />

44 “Dziñofiaðuñea le abe kesinônu aðe si åu ame aðe va ke ðo le anyigba aðe me<br />

ene. Eye le dzidzô si wòkpô le kesinônu sia åuti ta la, edzra nu sia nu si le esi bena<br />

yeakpô ga atsô ñle anyigba sia kple kesinônua katã.<br />

45 “Megale egblôm na mi be, dziñofiaðuñe la ði dzonusitsala si le dzonu<br />

46


Mateo<br />

nyuiwo dim be yeañle adzra. 46 Eva kpô dzonu aðe si xô asi åutô eya ta eyi ðadzra<br />

nu siwo katã le esi la eye wòñle dzonu sia.<br />

Lododo le ðô åuti<br />

47 Dziñofiaðuñe la ga sô kple tôñodela aðe si da asabu ðe tôme, eye wòðe lã<br />

vovovowo, ðuðuawo kple maðumaðuawo siaa. 48 Esi wòhe asabua va gotae la, enô<br />

anyi tia lã ðuðuawo ðe afi ðeka, ke esiwo womeðuna o la, etsô wo ñu gbe. 49 Alea<br />

tututu wòanô le xexeame ñe nuwuwu hã, mawudôlawo ava ma ame vŸðiwo ða tso<br />

ame dzôdzôewo gbô 50 woatsô ame vŸðiwo añu gbe ðe dzo mavô me, afi si avifafa<br />

kple aðukliðuðu geðe anô.”<br />

Kesinônu yeyeawo kple xoxoawo<br />

51 Azô ebia nusrŸlawo be, “Miese nya siawo gômea?” Woðo eåu be: “„, miese wo<br />

gôme.”<br />

52 Ale wòðo eåu na wo bena, “Eya ta sefiala ðe sia ðe si wofia nui tso<br />

dziñofiaðuñe la åuti la, le abe añetô aðe si ðe eñe kesinônu yeye kple xoxoa siaa do<br />

goe tso eñe nudzraðoñe ene.”<br />

Nugbegbe le Yesu åu le Nazaret<br />

(Marko 6:1-6; Luka 4:16-30)<br />

53 Esi Yesu wu Lo siawo dodo nu la, edzo le afi ma, 54 etrô yi fofoawo de, eye<br />

wòfia nu le woñe ñuñoñe, ke ewô nuku na wo åutô. Wobia be, “Afi ka ame sia xô<br />

nunya kple nukunu gã siwo wôm wòle tsoe mahã?<br />

47


Mateo<br />

55 Ðe menye esiae nye atikpala la ñe viåutsu oa? Ðe menye dadaa åkôe nye<br />

Maria eye nôviaåutsuwoe nye Yakobo, Yosef, Simôn kple Yuda oa? 56 Ðe<br />

nôvianyônuwo katã mele mía dome oa? Ekema afi ka gŸe åutsu sia kpô nu siawo<br />

katã tsoe?” 57 Ale wokpô nuðiaðia le eåu.<br />

Ke Yesu gblô na wo be, “Wodea bubu nyagblôðila åu le afi sia afi negbe le<br />

eya åutô ñe dume kple eya åutô ñe añeme ko.”<br />

58 Ale mewô nukunu geðewo le afi ma o le woñe dzimaxôse ta.<br />

Tatsotso le Yohanes nu<br />

(Marko 6:14-29; Luka 9:7-9)<br />

14 Fia Herodes se Yesu åkô 2 ale wògblô na eñe amewo bena, “Edze ñã be<br />

Yohanes Mawutsidetanamelae gagbô agbe, eya tae wòte åu le nukunu geðe siawo<br />

wôm.” 3 Azô la Herodes na wolé Yohanes eye woblae de gaxôme, le Herodia nôvia<br />

Filipo srŸ ta, 4 elabena Yohanes he nya ðe Herodes åu be menyo be wòaxô nôvia<br />

Filipo srŸ aðe o. 5 Herodes di be yeawu Yohanes gake enô vôvŸm be ûunyaûunya<br />

ava dzô elabena amewo katã xôe se be Yohanes nye nyagblôðila.<br />

6 Gbe ðeka la, Herodes nô dzigbe åkeke ðum, eye Herodia ñe vinyônuvi va<br />

ðu êe le amekpekpeawo åkume. Eñe êeðuðu nyakpô na Herodes åutô, 7 eya ta edo<br />

åugbe be yeana nu sia nu si nyônuvi la abia ye lae. 8 Nyônuvia bia dada nu si<br />

wòabia. Dada gblô nâ be nebia Yohanes Mawutsidetanamela ñe ta. Ale wòva do ðe<br />

fia gbô gblô nâ be, “Mele Yohanes Mawutsidetanamela ñe ta dim le agba me.”<br />

9 Nya sia te ðe Fia la dzi åutô, gake le atam si wòka ta la, medi be yeaðu<br />

48


Mateo<br />

åukpe le eñe amekpekpeawo åkume o, ale wòðe gbe be woatso ta le Yohanes nu atsô<br />

vâ.<br />

10 Ale woyi ðatso ta le Yohanes nu le gaxô me, 11 tsô de agba me tsô vâ na<br />

nyônuvia eye wòtsôe yi na dadaa.<br />

12 Yohanes ñe nusrŸlawo se nya la eye woyi ðaxô eñe kukua heyi ðaði.<br />

Emegbe woyi ðaka nya la ta na Yesu.<br />

Yesu nyi ame akpe atŸ<br />

(Marko 6:30-44; Luka 9:10-17; Yohanes 6:1-14)<br />

13 Esi Yesu se nya sia la eya ðeka ge ðe ûu aðe me dzo le afi ma eye wòyi ðaêla<br />

eðokui ðe teñe tsoabo aðe. Ke ameawo kpô afi si wòðo tae, eya ta wo dometô<br />

geðewo tso kôñe vovovowo me to afô ti eyome.<br />

14 Ale esi wotrô va ñua ta la ekpô be ame gbogbo aðewo nô ye lalam. Woñe<br />

nu wô nublanui nâ åutô eya ta wòda gbe le dônô siwo le wo dome la åu.<br />

15 Esi zã nô dodom la eñe nusrŸlawo va egbô va gblô nâ bena, “Afi sia la<br />

gbedzie, naneke meli ame naðu o, evô la, fi… nuðuêi va yi xoxo, eya ta ðe asi le<br />

ameha la åu ne woayi kôñe siwo te ðe afi sia åu la me aðañle nuðuðu.”<br />

16 Yesu ðo eåu na wo bena, “Mehiã bena woayi aðañle nuðuðu o, miawo<br />

midi nuðuðu na wo woaðu!”<br />

17 NusrŸlawo do êli gblô bena, “Nuka, abolo atŸ kple tômelã eve pâ koe le<br />

mia si le afi sia!”<br />

18 Yesu gblô na wo bena, “Mitsô wo vâ.”<br />

19 Azô ebia tso ameha la si be woabôbô nô anyi ðe gbea dzi. Ale wòtsô<br />

49


Mateo<br />

abolo atŸ kple tômelã evea, eye wòwu mo dzi hedo gbe ða ðe edzi, emegbe eåe wo<br />

me tsô na nusrŸlawo bena woama na ameawo. 20 Ame sia ame ðu nu ði ño nyuie.<br />

Eye esi woño nuðuðu wuwlui mamlâawo nu ñu la woyô kusi wuieve sôå. 21 Ame<br />

siwo ðu nua la ñe xexl…me nô åutsu akpe atŸ, nyônuwo kple ðeviwo mele eme o.<br />

Yesu zô ñudzi<br />

(Marko 6:45-52; Yohanes 6:15-21)<br />

22 Le esia megbe la Yesu gblô na nusrŸlawo bena woage ðe ûua me atso ñua, ke ye<br />

la yeanô anyi ado mô ameha la woayi añeme. 23 Esi wòdo mô ameawo wodzo vô la,<br />

eya ðeka yi togbâawo dzi be yeado gbe ða. Enô afi ma hafi zã do, 24 ke afi si<br />

tôdziûu la ðo la didi tso gota gbô eye ñutsotsoewo nô enyamam elabena ya nô ñoñom<br />

henô ûu la kpem.<br />

25 Anô abe fôåli ga ene me lôño ene la, Yesu zô ñua dzi yina wo gbô. 26 Esi<br />

nusrŸlawo kpôe wònô ñua dzi zôm la, åô dzi wo, tete wodo êli kple vôvŸ be, “Åôlie.”<br />

27 Yesu ño nu na wo enumake eye wòde dzi ño na wo gblô bena, “Nyee,<br />

migavŸ o miañe dzi nedze eme.”<br />

ava gbôwò.”<br />

28 Petro gblô nâ bena, “Añetô, nenye wòe tututu la, na nye hã mazô tsia dzi<br />

29 Yesu gblô nâ be, “Enyo, zô va.” Ale Petro ði ðe tsia me le ûua xa eye<br />

wòzô tsia dzi ðo ta Yesu gbô. 30 Ke esi wònye kô kpô ale si ñutsotsoeawo nô<br />

nyanyrãm la, vôvô ðoe eye wode asi to yiyi me. Ale wòdo êli ses‰e be, “Añetô,<br />

ðem!”<br />

31 Yesu do asi ða enumake eye wòhee ðe go. Azô egblô nâ bena, “O, wò<br />

50


Mateo<br />

xôse ûeetô, nu ka tae nèke ði mahã?”<br />

32 Esi ame eveawo ge ðe ûua me ko la, yaa tô te zi ðeka.<br />

33 NusrŸla mamlâawo ñe nu ku eye woñe mo wô yaa, ale wogblô nâ bena,<br />

“Mawu Vie nènye vavã!”<br />

Yesu da gbe le dôlélawo åu le Genezaret<br />

(Marko 6:53-56)<br />

34 Azô wova ði go ðe Ganezaret nyigba dzi. 35 Woñe vava ði hoo le dua katã me.<br />

Amewo nô tsatsam nô gbeñã ðem be amewo nakplô woñe dônôwo vâ wòada gbe le<br />

wo åu. 36 Dônô aðewo va ðe kuku na Yesu be yewoaka asi eñe awu to ko, eye ame<br />

siwo katã ka asi eñe awu to la kpô dôyôyô.<br />

Le asimaklômaklô ñe kônu la åuti<br />

(Marko 7:1-23)<br />

15 Farisitô aðewo kple agbal…fialawo hã tso Yerusalem va bena yewoalé nya<br />

aðewo kpô kple Yesu.<br />

2 Wobiae bena, “Nu ka tae wò nusrŸlawo mewôna ðe mí Yudatôwo ñe blema<br />

kônuwo dzi o? Womewô kônu si míewôna heklôa asi le ðoðo tôxâ aðe nu hafi ðua nu<br />

o.” 3 Yesu ðo eåu na wo bena, “Miawo hã nu ka tae miañe kônuwo tsi tre ðe Mawu<br />

ñe sewo åuti ðo? 4 Le kpôðeåu me, Mawu ñe se gblô bena, ‘Bu fofowò kple dawò,<br />

ame si tsi tre ðe edzilawo åuti la ku kee wòaku.’ 5 Ke miawo miegblô bena, ne ame<br />

aðe gblô na fofoa alo dadaa be, ‘Nu si ke matsô akpe ðe åutiwòe la, metsôe wô<br />

51


Mateo<br />

adzôgbeðeðe ñe nunanae na Mawu, 6 megahiã be wòatsôe ade bubu fofoa åuti o. Ale<br />

miegbe Mawu ñe nya dzi wôwô be mialé miawo åutô ñe nuðoanyiwo me ðe asi. 7 Mi<br />

alakpanuwôlawo! Yesaya gblôe ði nyuie le mia åuti bena, 8 Ame siawo le buyem<br />

kple woñe nuyiwo, gake woñe dziwo te ða xaa tso gbônye. 9 Viðe aðeke mele woñe<br />

subôsubô åuti o, elabena wofiaa woawo åutô ñe se siwo wowô la eye woðe asi le<br />

Mawu ñe sewo åuti.’”<br />

10 Yesu yô ameha la eye wògblô na wo bena, “Miðo to nya si gblô ge mala<br />

be miase egôme nyuie. 11 Menye nu si nèðuna lae wôa wò ame makômakô o! Ke<br />

boå nu si nèbuna kple nu si nègblôna lae.”<br />

åutôa?<br />

12 NusrŸlawo va biae be, “Ènya be nya si nègblô la ve dôme na Farisitôwo<br />

13 Yesu ðo eåu na wo bena, “Ati sia ati si Fofonye si le dziño la me do o la<br />

woahoe kple ke. 14 Miðe asi le wo åuti! Môfiala åkuagbãtôwo wonye. Ne åkuagbãtô<br />

le åkuagbãtô kplôm la, wo kpakple eve la woayi aða dze agame.”<br />

15 Petro biae be wòaðe nu si wòwônâ be menye nu si ame ðuna lae nana<br />

wòzua ame makômakô o la me na yewo.<br />

16 Yesu biae bena, “Ke miawo hã miese nya sia gôme oa? 17 Mienyae bena<br />

nu si ame ðuna la toa eñe dôkaviwo me eye wodenâ le nugodo oa? 18 Nya vloe doa<br />

go tso egblôla ñe dzi me eye wòñoa ði amea. 19 Elabena ame ñe dzi mee susu<br />

vŸðiwo, hlŸdodo, ahasiwôwô, matrewôwô, fififi, aûatsokaka kple ameåugbegbl…<br />

doago tsona. 20 Nu siawoe ñoa ði ame, ke ne mèwô asikôklô ñe kônua hafi ðu nu o la<br />

maño ði wò o!”<br />

52


Mateo<br />

Kanan nyônu la ñe xôse<br />

(Marko 7:24-30)<br />

21 Yesu dzo le nuto ma me eye wòzô mô kilometa blaenyi sôå yi Tiro kple Sidôn<br />

nutowo me.<br />

22 Kanan nyônu aðe si le afi ma va egbô va ðe kuku nâ vevie bena, “O,<br />

Añetô, Fia David Vi, kpô nye nublanui! Gbôgbô vŸ ge ðe vinye nyônuvi me eye<br />

wòwôa fui êesiaêi.” 23 Ke Yesu meðo nya aðeke åu nâ o, mekpe kpe dee hã o. Eñe<br />

nusrŸlawo va ñoe ðe enu kura be nenyae wòadzo. Wogblô bena, “Gblô nâ be nedzo,<br />

elabena eñe êlidodo le tome vem na mí.”<br />

nunye ko!”<br />

24 Yesu gblô na nyônua be, “Ðe wodôm be mava ðe Yudatôwo ðeðe ko.”<br />

25 Ke nyônua te ðe eåu kpokploe hede ta agu nâ gaðe kuku nâ be, “Añetô, vâ<br />

26 Yesu gblô nâ be, “Menyo be maxô nuðuðu le ðeviwo si atsô na avuwo o.”<br />

27 Nyônua ðo eåu be, “„, Añetô, ele eme nenema, gake avuvi siwo le kplŸ te<br />

la ðua abolo wuwlui siwo gena ðe anyigba tso woñe añetô ñe kplŸ dzi.”<br />

28 Yesu gblô nâ bena, “Nyônu, wò xôse lolo åutô! Nu si dim nèle la neva<br />

eme na wò”, eye enumake eñe vinyônuvi la ñe lãme s….<br />

Yesu yô dô dôléla geðewo<br />

29 Yesu trô yi Galilea ñua nu azô eye wòyi ðanô togbâ aðe si le afi ma lôño la dzi. 30<br />

Ameha gã aðe nye zi va ño ðe edzi le afi sia. Wokplô dônô siwo nye lãmetututôwo,<br />

åkunôwo, aðetututôwo, nuwôametôwo kple dô bubu ñomevi geðe lélawo vâ nâ eye<br />

wòyô dô wo katã. 31 Enye nu wônuku blibo! Aðetututôwo nô nu ñom kple<br />

53


Mateo<br />

dzidzô, ame siwo ñe abô kple atawo menyo o gaðo nônôme nyui me, tekunôwo alo<br />

bafawo nô kpo tim nô yiyim, eye åkuagbãtôwo nô nu kpôm nyuie! Nyateñe ameha gã<br />

la ñe nu ku eye wokafu Israel ñe Mawu la.<br />

Yesu nyi ame akpe ene<br />

(Marko 8:1-10)<br />

32 Azô Yesu yô eñe nusrŸlawo va egbô gblô na wo bena, “Ame gbogbo siawo ñe nu<br />

wô nublanui nam åutô. Åkeke etŸe nye esia wole yonyeme eye nuðuðu hã vô le wo<br />

si. Nyemedi be maðo wo ðe añeme dômeêee o, elabena åuzi atsô wo le mô dzi.”<br />

33 NusrŸlawo biae be, “Afi kae míakpô nuðuðu le, le dzogbe afi sia ana ame<br />

gbogbo siawo?”<br />

34 Yesu gabia wo bena, “Abolo nenie susô ðe mia si?” Woðo eåu be, “Abolo<br />

adr… kple lã vi aðe koe susô.”<br />

35 Yesu gblô na ameha la be woanô anyi ðe anyigba, 36 etsô abolo adr…a kple<br />

tômelãwo eye wòda akpe na Mawu ðe wo ta, emegbe la, eåe wo me kakâkakâ, hetsô<br />

na nusrŸlawo be woama na ameawo. 37 Wo katã woðu nu ði ño, eye nusrŸlawo ño ñu<br />

abolo kakâ siwo susô la ðe kusi adr… me, woyô f•. 38 Ame siwo ðu nua la ñe<br />

xexl…me le åutsu akpe ene, nyônuwo kple ðeviwo mele eme o.<br />

39 Azô edo mô ameha la, eye wòðo ûu la tso ñua heyi Magadan nutowo me.<br />

54


Mateo<br />

Farisitôwo kple Zadukitôwo bia dzesi<br />

(Marko 8:11-13; Luka 12:54-56)<br />

16 Gbe ðeka la, Farisitôwo kple Zadukitôwo va bena yewoado Yesu kpô; wobia<br />

tso esi be wòana dzesi yewo tso dziño. 2 Yesu gblô na wo be, “Miawo la nenye be<br />

fi… ðo la miegblôna be, ‘Yame akô elabena yame biã’, 3 eye le ådi miegblôna be,<br />

‘Egbe ahom atu elabena akpŸ ðo eye yame biã.’ Mienyaa ale si miaðe dziño ñe<br />

nônôme gôme, gake mietea åu dzea si êeyiêiwo ñe dzesiwo o. 4 Dzidzime vŸði<br />

wôahasi sia le nukunu ñe dzesi dim, ke womawô ðeke na wo o negbe Yona ñe dzesi<br />

la ko.” Ale Yesu gbl… wo ði eye wòdzo.<br />

Farisitôwo kple Zadukitôwo ñe amôûãnu<br />

(Marko 8:14-21)<br />

5 Wogatso ñua yi ðe go kemâ dzi, ke nusrŸlawo ðo åku edzi le afi sia be yewomeñle<br />

nuðuðu ðe asi o. 6 Yesu xlŸ nu wo vevi… gblô bena, “Mikpô nyuie le Zadukitôwo<br />

kple Farisitôwo ñe amôûãnu åuti.”<br />

7 NusrŸlawo bu be nuðuðu si yewometsô ðe asi o tae wògblô nya siawo ðo.<br />

8 Ke Yesu ya nya nu si åuti bum wole ale wògblô na wo bena, “O! Mi xôse<br />

ûeetôwo! Nu ka ta miele nu xam be yewometsô nuðuðu ðe asi o? 9 Nu ka wô miate<br />

åu ase nu gôme o? Mieðo åku edzi be menyi ame akpe atŸ kple abolo atŸ eye esi<br />

susô la yô kusiwo oa? 10 Esi menyi ame akpe ene ðe, mieðo åku edzi be abolo<br />

gbogbo aðe gasusô oa? 11 Aleke wô miedze sii kpô bena menye nuðuðu åutie mele<br />

nu ñom le o? Megale egblôm na mi be, “Mikpô nyuie le Farisitôwo kple Zadukitôwo<br />

55


Mateo<br />

ñe amôûanu åuti.”<br />

12 Ke azô la wose nu si wòwônâ be amôûãnu la gôme, eyae nye alakpanu<br />

siwo Farisitôwo kple Zadukitôwo nôa fiafiam la.<br />

Petro ûu Yesu me<br />

(Marko 8:27-30; Luka 9:18-21)<br />

13 Esi Yesu kple eñe nusrŸlawo va ðo Kaisarea Filipi la, ebia eñe nusrŸlawo bena,<br />

“Ame kae amewo le gbôgblôm be menye?”<br />

14 Woðo eåu nâ be, “Ame aðewo gblô be Yohanes Mawutsidetanamela<br />

nenye. Ðewo be Eliyae nènye bubuwo hã be Yeremia alo nyagblôðila xoxoawo<br />

dometô ðekae nènye.”<br />

la ñe Vi.”<br />

15 Azô ebia nusrŸlawo be, “Ke miawo ya ðe, ame kae miebu be menye?”<br />

16 Simôn Petro ðo eåu nâ be, “Wòe nye Kristo, Mesia la, kple Mawu gbagbe<br />

17 Yesu gblô nâ bena, Mawu ne yra wò, Simôn Yona vi. Elabena Fofonye si<br />

le dziño la åutôe ðe nu sia fia wò, ke menye amegbetô aðeke gbôe wòtso o. 18 Nye<br />

hã mele egblôm na wò bena, Wòe nye petro si gômee nye kpe eye nenem kpe<br />

gbadza sia dzie maðo nye hame la anyi ðo, eye tsi…ñe ñe åus…wo gŸ hã mate åu aðu<br />

edzi o. 19 Matsô dziñofiaðuñe la ñe safuiwo na wò, ale be ûô siwo nàtu le anyigba dzi<br />

afii la woanô tutu le dziño, eye ûô siwo nàûu le anyigba dzi la woanô ûuûu le dziño.”<br />

20 Ke Yesu de se na nusrŸlawo vevie bena womegagblôe na ame aðeke be<br />

yee nye Mesia la o.<br />

56


Mateo<br />

Yesu gblô nya tso eñe ku kple tsitretsitsi åu zi gbãtô<br />

(Marko 8:31-9:1; Luka 9:22-27)<br />

21 Tso azô dzi heyi la, Yesu ñoa nu na eñe nusrŸlawo tso eñe Yerusalem yiyi kple<br />

nusiwo adzô ðe edzi le afi ma la åuti. Egblô na wo bena, le Yerusalem la, Yudatôwo<br />

ñe Osôfogãwo, agbal…fialawo kple dumemegãwo awô fu ye eye woawu ye gake le<br />

åkeke etŸa gbe la, yeafô ðe tsitre.<br />

22 Esi Yesu gblô nya sia vô la, Petro ðe kpôe, eye wògblô nâ bena, “Mawu<br />

neðe agba sia ða le dziwò, nu siawo madzô ðe dziwò gbeðe o!”<br />

23 Yesu trô ðe Petro åuti gblô nâ bena, “Te ða le gbônye, Satana! Èle mô vŸði<br />

aðe trem nam. Èle nya sia gblôm tso amegbetô ñe nukpôkpô nu, ke menye le ale si<br />

Mawu ðoe la nu o.”<br />

24 Le esia megbe la Yesu gblô na nusrŸlawo bena, “Ne ame aðe di be yeadze<br />

yonyeme vavã la, ekema negbe nu le eðokui gbô ne wòatsô eñe atitsoga adze yonye<br />

me. 25 Elabena ame si lŸa eñe agbe eye wòtia eñe agbe yome le åutilã me la, abui; ke<br />

ame si ðe asi le eñe agbe åu fãa ðe tanye la, akpô agbe mavô. 26 Viðe kae wòanye na<br />

mi nenye be xexeame katã zu mia tô gake agbe mavô la bu ðe mi? Nu kae le xexe<br />

sia me si agasô kple agbe mavô? 27 Nye Amegbetô Vi la mava kple nye dôlawo le<br />

Fofonye ñe åutikôkôe me eye madrŸ ûônu ame sia ame ðe eñe nuwônawo nu. 28 Eye<br />

mia dometô aðewo siwo le tsitre ðe afi sia la, anô agbe akpôm mava kple nye<br />

Fiaðuñe la.”<br />

57


Mateo<br />

Yesu trô eñe nônôme le to dzi<br />

(Marko 9:2-13; Luka 9:28-36)<br />

17 Le åkeke ade megbe la Yesu kplô Petro, Yakobo kple nôvia Yohanes ðe asi<br />

woyi to kôkô aðe dzi. Teñe sia zi ðoðoe nyuie. 2 Le toa dzi la, Yesu ñe dzedzeme trô<br />

enumake. Eñe mo de asi kekl… me abe êe ene, eñe awu fu tititi abe kekeli ene. 3<br />

Kasia Mose kple Eliya va do ðe egbô eye wonô dze ðom kplii. 4 Petro gblô na Yesu<br />

bena, “Añetô, enyo åutô be míele afi sia! Ne èlŸ la na míawô agbadô etŸ, ðeka nanye<br />

tôwò ðeka nanye Mose tô, ðeka nanye Eliya hã tô.”<br />

5 Esi wònô nya sia gblôm la alilikpo kekl… aðe va tsyô wo dzi eye gbe aðe ði<br />

tso alilikpoa me gblô be, “Ame siae nye Vinye si gbô nyemelŸa nu le o, si dzea<br />

åunye. Miðo to eya amea.”<br />

6 Esi gbea nô ðiðim alea la, dzidzi ño nusrŸla etŸawo eye wotsyô mo anyi nô<br />

dzodzom nyanyanya. 7 Ke Yesu va wo gbô eye wòka asi wo åu gblô na wo bena,<br />

“Mitsi tre eye migavŸ o.”<br />

8 Esi wofô mo dzi la, Yesu ðeka ko wokpô.<br />

9 Le esime wonô ðiðim tso toa dzi la, Yesu de se na wo vevie be<br />

womegagblô nu si teñe wokpô la na ame aðeke o, va se ðe esime yeafô tso ame<br />

kukuwo dome hafi.<br />

10 NusrŸlawo biae be, “Nu ka tae Yudatôwo ñe Osôfowo nôa gbôgblôm<br />

godoo be ale be Eliya nagava hafi Mesia la nava?”<br />

11 Yesu ðo eåu na wo be, “Ele eme nenema. Ele be Eliya nava aðô nu sia nu<br />

ðo hafi Mesia la nava. 12 Eye le nyateñe me la, Eliya gatrô va xoxo, gake amewo<br />

58


Mateo<br />

mekpôe dzesii o, eya ta ame geðewo wô funyafunyae. Nenema ke Amegbetô Vi la hã<br />

akpe fue le woñe asi me.”<br />

ñom le.<br />

13 NusrŸlawo kpôe dze sii be Yohanes Mawutsitanamela åutie Yesu nô nu<br />

Gbedada le åutsuvi gbôgbô vŸ tô aðe åu<br />

(Marko 9:14-29; Luka 9:37-43)<br />

14 Esi wova ðo toa te la wokpô ameha gã aðe wonô afi ma nô wo lalam. Enumake<br />

åutsu aðe do tso ameha la dome va dze klo ðe Yesu kôme gblô bena,<br />

15 “Añetô, kpô nublanui na vinye åutsuvi sia, ele kpeåôedô lém, eye wòle fu<br />

kpem nublanuitôe, ne kpeåôedôa dze edzi êeaðewoêi la, enana be wodzea dzo alo tsi<br />

me. 16 Mekplôe vâ na wò nusrŸlawo gake womete åu da gbe le eåu o.”<br />

17 Yesu ðo eåu gblô bena, “O! mi xôse ûee kple dzime ses… tôwo. Êekaêie<br />

manô anyi kpli mi ase ðo? Mikplô ðevi la vâ nam!” 18 Yesu blu ðe gbôgbô vŸ la ta<br />

eye wòdo go le ðevia me ale be eñe lãme se enumake.<br />

19 Le esia megbe la nusrŸlawo va bia Yesu dzaa bena, “Nu ka tae míawo<br />

míete åu nya gbôgbô vŸa do goe o?”<br />

20 Yesu ðo eåu na wo bena, “Elabena xôse ûee aðe koe le mia si. Ne miañe<br />

xôse ðe wòle abe bliku teti ene la anye ne miate åu agblô na to sia be, ‘Ho tso afi<br />

sia’ eye wòaho ayi teñe bubu. Nanekewôwô mases… na mi o. 21 Ke miate åu anya<br />

gbôgbô vŸ siawo ñomevi o negbe ðe miado gbe ða, atsi nu dô ko hafi.”<br />

59


Mateo<br />

Yesu gblô nya tso eñe ku kple tsitretsitsi åu zi evelia<br />

(Marko 9:30-32 ; Luka 9:43-45)<br />

22 Esi wogaño wo ðokuiwo nu ñu le Galilea la, Yesu gblô na wo bena, “Wole<br />

Amegbetô Vi la de ge asi na amewo, 23 woawui, eye le åkeke etŸa gbe la woafôe ðe<br />

tsitre.” Esia na nusrŸlawo yô f•u kple nuxaxa.<br />

Mawuxô me nudzôdzô nana<br />

24 Esi Yesu kple eñe nusrŸlawo va ðo Kapernaun la, gbedoxômenudzôlawo, ame<br />

siwo xôa dratsima eve le ame sia ame si la va Petro gbô eye wobiae bena, “Miañe<br />

Añetô menaa gbedoxôme adzôga oa?”<br />

25 Eðo eåu na wo bena, “„, enanâ,” Ke esi Petro va ðo añea me la, Yesue<br />

nye ame gbãtô si ño nu. Ebia Petro be, “Simon, ale ke nèsusu? Ame kawo sie<br />

anyigbadzifiawo xôa adzôga kple duga le, le dukômeviwo si loo, alo le ame bubuwo<br />

si?”<br />

26 Petro ðo eåu nâ bena, “Le ame bubuwo si.” Yesu yi edzi gblô nâ bena,<br />

“Ekema mehiã be dukôme viwo naxe adzôga o.”<br />

Ame kae nye gãtô le dziñofiaðuñe la me?<br />

(Marko 9:33-37; Luka 9:46-48)<br />

18 Le êeyiêi sia me la, nusrŸlawo va Yesu gbô va biae be, “Ame kae nye gãtô le<br />

dziñofiaðuñe la me?<br />

2 Yesu yô ðevi sue aðe va eðokui gbô eye wòtsôe ðo nusrŸlawo åkume. 3 Azô<br />

60


Mateo<br />

egblô na wo be, “Ne ame aðe metsri nu vŸ eye wòtrô ðe Mawu åu hexô edzi se abe<br />

ðeviwo ene o la mage ðe dziñofiaðuñe la me o. 4 Eya ta ame si bôbô eðokui abe ðevi<br />

sue sia ene la, eyae age ðe dziñofiaðuñe la me. 5 Eye mia dometô si axô ðevi aðe abe<br />

esia ene le nye åkô me la, nyee nye ma wòxô. 6 Ke nenye be mia dometô aðe ana<br />

ðevi sue siawo dometô aðe nabu xôse si le eme ðe åunye la, anyo na ame ma wu ne<br />

woatsô kpe gã aðe atsi ðe kô nâ atsôe añu gbe ðe atsiañu me eye woano tsi aku boå.<br />

Yesu ño nu le nuðiaðianana åu<br />

(Marko 9:42-48; Luka 17:1-2)<br />

7 Babaa na xexeame le nu siwo naa amewo wôa nu vŸ ta! Nu siawo ava eme tsã,<br />

gake babaa na ame si dzi woato ava! 8 Nenye wò asi alo afôe nana be nèwôa nu vŸ<br />

la, lãe ða ne nàtsôe añu gbe. Anyo na wò be nàyi dziño kple asi alo afô lãlâ wu be asi<br />

eve kple afô eve nanô asiwò eye woatsô wò añu gbe ðe dzo mavô me. 9 Nenye be wò<br />

åkue nana be nèwôa nu vŸ la, hoe le etome ñu gbe. Anyo na wò be nàyi dziño kple<br />

åku ðeka tsô wu be åku eve nanô asiwò, ke nàyi dzo mavô me.<br />

Lododo le al… bubu la åuti<br />

(Luka 15:3-7)<br />

10 “Mikpô nyuie bena miagado vlo ðevi sue siawo dometô aðeke o elabena woñe<br />

mawudôlawo le Fofonye åkume le dziño êesiaêi. 11 Amegbetô Vi la va be yeaðe<br />

ame siwo bu<br />

12 “Nenye be al… alafa ðeka le ame aðe si eye ðeka bu la ale ke wòawô? Ðe<br />

magbl… al… blaasieke-vô-asieke mamlâawo ði ayi aðadi ðeka si bu le<br />

61


Mateo<br />

togbâwo dzi oa? 13 Eye nenye be wòkpô al…a ðe, makpô dzidzô manyagblô aðe ðe<br />

eåu tsô wu blaasieke-vô-asieke siwo le dedie le añe oa? 14 Nenema ke menye<br />

Fofonye ñe didi be ðevi sue siawo dometô ðeka pâ hã nabu o.<br />

Nôvi si dze agô le dziwò<br />

(Luka 17:3)<br />

15 “Nenye be nôviwò aðe dze agô le dziwò la, yi egbô dzaa ne naðe nu si wòwô la<br />

fiae. Nenye be ese eðokui gôme eye wòðo to wò la, ekema èðe nôviwò sia ñe agbe.<br />

16 Ke nenye be wògbe meðo to wò o la, kplô nôviwò bubu ðeka alo eve ðe asi ne<br />

miayi egbô ake be ame sia wo naðu ðasefo na wò. 17 Nenye be wògbe esia hã la, tsô<br />

nya la yi na hamea, eye ne hamea tso afia na wò gake melŸ ðe edzi o la, ekema<br />

woaðee le hame. 18 Mele egblôm na mi bena nu sia nu si miabla le anyigba dzi la,<br />

anô babla le dziño, eye nu sia nu si miatu le anyigba dzi la anô tutu le dziño.<br />

19 “Mele egblôm na mi hã be, ne mi ame eve miewô ðeka la anyigba dzi bia<br />

nane Fofonye si le dziño la awôe na mi. 20 Elabena afi si ame eve alo etŸ ño ñu ðo le<br />

nye åkô me la, manô wo dome.<br />

Lododo le dôla si metsô nu vŸ ke o la åuti<br />

21 Azô Petro te ðe eåu eye wòbiae be, “Añetô, zi nenie nôvinye ada vo ðe åutinye<br />

eye matsôe akee? Zi adrea?”<br />

22 Yesu ðo eåu nâ be, “Gbeðe, menye zi adre o, ke boå zi blaadr… teñe adre.”<br />

23 Azô Yesu do lo sia be, “Dziñofiaðuñe la sô kple fia aðe si di be yeawô<br />

akônta kple eñe dôlawo. 24 Esi wònô akônta la wôm la, wokplô eñe fenyila<br />

62


Mateo<br />

ðeka vâ, ame sia nyi fe sidi akpe akpewo le esi. 25 Fenyila la mate åu axe fea o, eya<br />

ta fia la ðe gbe be woadzra åutsu sia srŸ, viawo kple woñe nu sia nu atsô xe fe lae.<br />

26 “Ke åutsua dze klo ðe fia la kôme ðe kuku nâ be, ‘O, Añetô, meðe kuku,<br />

gbô dzi ði nam vie, ne mava xe fea katã na wò emegbe.’<br />

27 “Åutsua ñe nu wô nublanui na fia la ale gbegbe be wòðe asi le eåu eye<br />

wòtsô fe si wònyi la hã kee.<br />

28 Ke esi dôla sia do go yina la, edo go ehavi dô la bubu, ame si nyi sidi<br />

alafa aðewo ko ñe fe le esi. Eti kpo dze edzi helé awu ðe vâ nâ eye wòbia tso esi be,<br />

‘Xe fe si nènyi le asinye la nam!’<br />

29 “Åutsu sia hã dze klo ðe kuku nâ be, ‘Meðe kuku, gbô dzi ði nam vie<br />

ekema maxe fe la katã na wò.’<br />

30 “Gake åutsu vŸði sia gbe asiðeðe le fenyila la åuti eye wòna wolée de mô<br />

va se ðe esime wòaxe fea katã nâ.<br />

31 “Åutsu nublanuitô sia ñe xôlŸ aðe kpô nu si dzô eye wòyi ðaka nya la ta na<br />

fia la. 32 Fia la yô åutsu vŸði si wòtsô fe kee la va egbô eye wògblô nâ bena, ‘Wò<br />

dôla vŸði tagbôses…tô! Nye ya metsô fe gbogbo si nènyi le asinye la ke wò esi neðe<br />

kuku nam. 33 Nu ka ta wò hã màkpô nublanui na amewo abe ale si nye hã mekpô<br />

nublanui na wò ene o?’<br />

34 “Fia la do dômedzoe ðe åutsu sia åu vevie eye wòna wodee gaxô me afi si<br />

fukpekpe le, be wòanô afi ma va se ðe esime wòxe fe siwo katã wònyi la pesewa afã<br />

hã masusô o. 35 Alea tututu Fofonye si le dziño la hã awô na mi nenye be mietsô nu<br />

vŸwo ke mia nôewo tso miañe dzime o.”<br />

63


Mateo<br />

Nufiafia le srŸgbegbe åuti<br />

(Marko 10:1-12)<br />

19 Esi Yesu wu eñe nuño sia nu la, edzo le Galilea eye wòtso Yôdan tôsisi la va<br />

Yudea. 2 Ameha gã aðe kplôe ðo eye wòda gbe le woñe dônô geðewo åu. 3 Farisitô<br />

aðewo va egbô be yewoadoe kpô. Wobiae be, “Ele se nu be åutsu nagbe srŸa le susu<br />

ðe sia ðe ta?”<br />

4 Eðo eåu na wo be, “Ðe miexl…e kpô be le gômedzedzea me la, Wôla la wô<br />

wo atsu kple asii o mahã? 5 eya ta åutsu nagbl… fofoa kple dadaa ði alé ðe srŸa åu<br />

ðikaa, eye wo kple eve la woazu åutilã ðeka. 6 Le esia ta womeganye ame eve o, ke<br />

boå ame ðeka. Eya ta nu si ke Mawu bla la amegbetô aðeke nagama eme o.”<br />

7 Tete wobia Yesu be, “Ekema nu ka åuti Mose de se be åutsu nana<br />

srŸgbegbal… srŸa eye wòagbee, mahã?”<br />

8 Yesu ðo eåu na wo be, “Mose ðe mô na mi be miagbe mia srŸwo elabena<br />

miañe dzime s…, gake menô alea le gômedzedzea me o. 9 Eye mele egblôm na mi<br />

kple kakaðedzi be, ame si gbe srŸa eye menye ðe ahasiwôwô ta o ke boå le susu<br />

bubu aðe ta eye woyi ðaðe nyônu bubu la, wô ahasi.”<br />

10 Yesu ñe nusrŸlawo gblô nâ be, “Nenye be wòle alea la anyo wu be ame<br />

åutsu maðe srŸ o.”<br />

11 Yesu gblô na wo bena, “Menye ame sia ame ase nya sia gôme o. Negbe<br />

ame siwo åu Mawu kpe ðo la ko. 12 Elabena wodzi ame aðewo wonye ame tatawo<br />

tso dzôdzôme, ame bubuwo la ame aðewoe wô wo wozu nenema be womaðe srŸ o.<br />

Ke ame aðewo gbea srŸðeðe le dziñofiaðuñe la ta. Ame si lŸ la, nexô nye nyawo.”<br />

64


Mateo<br />

Yesu yra ðevi suewo<br />

(Marko 10:13-16; Luka 18:15-17)<br />

13 Dzila aðewo kplô wo vi suewo va Yesu gbôe be wòada asi ðe wo dzi eye wòado<br />

gbe ða ðe wo ta. Ke nusrŸlawo blu ðe dzilawo ta.<br />

14 Gake Yesu gblô bena, “Mina ðevi suewo nava gbônye eye migaxe mô na<br />

wo o, elabena woawo tôe nye dziñofiaðuñe la.” 15 Ale wòtsô eñe asiwo da ðe wo dzi<br />

eye wòyra wo hafi dzo.<br />

Ðekakpui kesinôtô la<br />

(Marko 10:17-31; Luka 18:18-30)<br />

16 Ame aðe hã va Yesu gbô kple biabia sia bena, “Añetô nyui, nu kae mawô bena<br />

makpô agbe mavô?”<br />

17 Yesu gblô nâ be, “Ne èyôm be Añetô nyui la ekema Mawue ma yôm nèle,<br />

elabena ame ðeka koe li esi woayô be ame nyui eye ame siae nye Mawu. Le wò<br />

biabia la åuti la mele egblôm na wò be ate åu ayi dziño nenye be èwô ðe Mawu ñe<br />

seawo dzi.”<br />

18 Åutsu la gabiae be, “Se kawoe?” Yesu ðo eåu nâ be, “Woawoe nye,<br />

mègawu ame o, mègawô ahasi o, megafi fi o, mègada alakpa o, 19 bu fofowò kple<br />

dawò, lŸ hawòvi abe wò åutô ðokuiwò ene!”<br />

20 Ðekakpui la gblô nâ bena, “Mewôa se siawo dzi tso nye ðevime ke, ke nu<br />

kae gasusô mawô?”<br />

21 Yesu gblô nâ bena, “Ne èdi be yeazu ame dzôdzôe blibo la, yi nàdzra nu<br />

sia nu si le asiwò la, eye nàtsô ga la na ame dahewo, ekema kesinônuwo anô<br />

65


Mateo<br />

dziño na wò. Ne èwô esia vô la, va nàdze yonyeme.” 22 Ke esi ðekakpui la se nya<br />

sia la, edzo kple nuxaxa, elabena kesinônu geðe le esi.<br />

23 Yesu trô ðe eñe nusrŸlawo åu gblô na wo be, “Nyateñe ases… na kesinôtôwo<br />

åutô, bena woage ðe dziñofiaðuñe la me. 24 Megale egblôm na mi be, anô bôbôe na<br />

kposô bena wòato abui ñe vo me tsô wu be kesinôtô nage ðe mawufiaðuñe la me.”<br />

25 Ke esi nusrŸlawo se nya sia la, woñe nu ku eye wobia be, “Ke ame ka gŸ<br />

ate åu akpô ðeðe le xexe sia me?”<br />

26 Yesu kpô wo du eye wògblô bena, “Esia mele bôbôe le amegbetôwo gome<br />

o, ke naneke meses…na na Mawu ya o.”<br />

kae miakpô?”<br />

27 Petro gblô nâ bena, “Míawo la míegbl… nu sia nu ði hedze yowòme. Fetu<br />

28 Yesu ðo eåu nâ be, “Nenye be Nye, Amegbetô Vi la, menô anyi ðe nye<br />

fiazikpui dzi le nye fiaðuñe me le åutikôkôe gã me la, ekema miawo hã mianô<br />

fiazikpui wuieve dzi adrŸ ûônu Israel ñe to wuieveawo. 29 Eye ame sia ame si gbl…<br />

eñe añe, nôvia åutsuwo, nôvia nyônuwo, fofoa, dadaa, srŸa, viawo alo eñe<br />

nunôamesiwo ði hedze yonyeme la, akpô wo ðe edzi teñe alafa ðeka eye wòanyi agbe<br />

mavô ñe dome. 30 Ke ame geðe siwo nye gbãtôwo fifia la azu mlôeawo eye amesiwo<br />

nye mlôeawo la azu gbãtôwo.”<br />

Lododo le wainbô me dôwôlawo åu<br />

20 Lo bubu aðe si Yesu do le dziñofiaðuñe åu lae nye esi. “Agbletô aðe do go<br />

gbe ðeka ådi aðe be yeadi apaðilawo woawô dô le yeñe waingble me. 2 Eño asi kple<br />

66


Mateo<br />

apaðilaawo eye wolŸ bena wòaxe sidi wuieve na ame sia ame åkeke ðeka. Ale<br />

dôwôlawo yi ðadze dôa gôme.<br />

3 “Le gañoño ûee aðewo megbe la, ekpô ame aðewo le dôdiñe aðe wonô dô<br />

dim. 4 Ekplô woawo hã yi eñe agblea me, eye wòdo åugbe na wo bena yeaxe ga<br />

home si dze la na wo ne åkekea wu nu. 5 Le ådô ga wuieve me la egaðo ame<br />

bubuwo hã ðe agblea me eye anô abe ga etŸ me ene la egaðo ame bubuwo hã ða<br />

nenema ke.<br />

6 “Ke esi fi… ga atŸ ño la, egayi dua me eye wògakpô ame aðewo woli dô<br />

aðeke mawôe. Ebia wo bena, ‘Nu ka tae mieli alea ko dô aðeke mawôe åkeke<br />

bliboa?’<br />

7 “Woðo eåu nâ be, ‘Ame aðeke meva tsô mí be míawô dô na ye o.’<br />

“Agbletôa gblô na wo be, ‘Ekema miyi nye agble me eye miakpe ðe ame<br />

siwo le dô wôm le afi ma la åu.’<br />

8 “Azô esi dôwôlawo ði bo la, agbletôa yô eñe gadzikpôla be neva xe fe na<br />

dôwôlawo eye wòadze egôme tso ame siwo wòðo ðe agblea me mamlâa la dzi. 9<br />

Gadzikpôla la yô ame siwo yi agblea me le ga atŸ me la vâ eye wòxe åkeke ðeka<br />

blibo ñe fetu na wo dometô ðe sia ðe. 10 Le esia ta esi wòyô ame siwo va gbã la vâ<br />

la, woawo nô bubum be yewoñe fetu akô wu ame siwo va le ga atŸ me la tô. Gake<br />

kpao, ga home ma sinu ke ko wòxe na woawo hã.<br />

11 “Ame gbãtôwo he nya ðe agbletôa åu vevie gblô bena, 12 ‘Ame siawo la<br />

gañoño ðeka pâ koe wowô dô, ke nu ka ta woxô fetu wòsô kple mí ame siwo wô dô<br />

åkeke blibo la katã le ådô ses… nu la tô?’<br />

13 “Agbletôa gblô na wo be, ‘Nôviwo, nyemedze agô le mia dzi o ðe<br />

67


Mateo<br />

menye miawo åutôe lŸ bena ame sia ame axô sidi wuieve si nye åkeke ðeka ñe fetu<br />

oa? 14 Mexee na mi, eya ta mitsôe miadzo. Nye åutôe lŸ xe ga home ma ke na ame<br />

sia ame 15 Ðe wòtsi tre ðe se åu be ame naxe ga home si dze eåu la na nôvia? Ðe<br />

wòle be miado dziku elabena mewô dômenyoa?’ 16 Esia tae gbãtô azu mlôetô eye<br />

mlôetô azu gbãtô.”<br />

Yesu gblô nya tso eñe ku kple tsitretsitsi åu zi etŸlia<br />

(Marko 10:32-34; Luka 18:31-34)<br />

17 Yesu kple eñe nusrŸlawo dze mô ðo ta Yerusalem eye esi wole môa dzi la eðe kpô<br />

nusrŸla wuieveawo, 18 hegblô nu siwo ava dzô ðe edzi nenye be woðo Yerusalem la<br />

na wo.<br />

Egblô na wo be, “Woadem asi na Yudatôwo ñe Osôfogãwo kple sefialawo eye<br />

woatso kufia nam. 19 Woatsôm ade asi na Roma dziðuðua eye amewo aðu fewu le<br />

åunye. Woaklãm ðe atitsoga åu maku, gake le åkeke etŸa gbe la mafô.”<br />

Zebedeo vi eveawo ñe didi<br />

(Marko 10:35-45)<br />

20 Eva eme be Zebedeo vi eveawo dadaa va Yesu gbô, dze klo ðe ekôme eye wòbiae<br />

be woawô dômenyo tôxâ aðe na ye.<br />

21 Yesu biae bena, “Nu ka dim nèle be mawô na wò?” Nyônua ðo eåu be,<br />

“Medi be nàna be vinye åutsuvi eve siawo nanô fiazikpui eve dzi le wò ðusi kple<br />

mia me le wò fiaðuñe la me.” 22 Yesu gblô nâ bena, “Mènya nu si biam nèle o!”<br />

Azô etrô ðe Yakobo kple Yohanes åu eye wòbia wo be, “Miawo hã miate åu anô te<br />

68


Mateo<br />

ðe fu dziåô si kpe ge mala kpuie la nua?”<br />

Woðo eåu be, “„, míate åui.”<br />

23 Yesu gblô na wo be, “Anô eme be miate åu akpe fu dziåô si kpe ge mala<br />

gake le anyinônô ðe nye ðusi kple mia me gome me ya la, åus… mele asinye be matô<br />

asi ame siwo anô afi ma la dzi o. Fofonye åutô tia ame siwo anô teñe siawo la da ði<br />

xoxo.”<br />

24 Dôme ve nusrŸla ewo mamlâawo åutô esi wose nu si Yakobo kple<br />

Yohanes yi ðabia Yesu.<br />

25 Ke Yesu yô wo katã ño ñui ðe eðokui gbô, hegblô na wo be, “Le<br />

dzimaxôsetôwo dome la, fiawo ðua wo teviwo dzi kple asi ses…, eye nenema ke<br />

dônunôlawo hã ðua fia ðe wo teviwo dzii. 26 Nyemedi be nenem nu sia nanô miawo<br />

hã dome o. Ame si le mia dome si di be yeanye mia nunôla la, eyae wòle be wòanye<br />

miañe subôvi. 27 Eye ame si di be yeanye gbãtô le mi katã dome la eyae wòle be<br />

wòanye miañe subôla anô dô tsôm na mi. 28 Ele be miañe nuwôna nanô abe tônye<br />

ene, elabena Nye Amegbetô Vi la nyemeva be woasubôm o, ke boå ðe meva be<br />

masubô amewo, eye matsô nye agbe ana ðe ame geðewo ñe ðeðekpôkpô ta.”<br />

Gbedada åutsu åkuagbãtô eve aðewo åu<br />

(Marko 10:46-52; Luka 18:35-43)<br />

29 Esi Yesu kple eñe nusrŸlawo do go le Yeriko dua me dzo yina la, ameha gã aðe<br />

kplô wo ðo.<br />

30 Åkuagbãtô eve nô anyi ðe mô si dzi wòto va yina la to. Esi wose bena<br />

Yesu gbôna mô ma dzi to ge ava yi la wode asi êlidodo me bobobo nô<br />

69


Mateo<br />

gbôgblôm be, “Añetô, Fia David Vi, kpô nublanui na mí!”<br />

31 Amewo blu ðe wo ta be woazi ðoðoe, gake kpao, fifi kura gŸ woñe gbe<br />

ganô dzi dem ðe edzi wu.<br />

32 Yesu tô eye woyô wo vâ hebia wo be, “Nu kae miedi be mawô na mi?”<br />

33 Woðo eåu nâ be, “Añetô, míedi be míañe åkuwo naûu míakpô nu.”<br />

34 Woñe nu wô nublanui na Yesu åutô, eya ta etô asi woñe åkuwo. Åkuawo<br />

ûu enumake eye ameawo de asi nukpôkpô me. Ale woawo hã kplô Yesu ðo kple<br />

dzidzô gã aðe.<br />

Yesu yi Yerusalem abe dziðula ene<br />

(Marko 11:1-11; Luka 19:28-38; Yohanes 12:12-19)<br />

21 Esi wòsusô vie Yesu kple eñe nusrŸlawo naðo Yerusalem la, wova ðo du aðe<br />

si woyôna be Betfage si le Amitoa åu la me. Le afi sia la, Yesu dô eñe nusrŸla eve ðo<br />

ðe kôñe aðe si le wo ågô la me.<br />

2 Egblô na wo bena, “Ne miege ðe kôñea me ko la, miakpô tedzinô aðe kple<br />

via le ka me. Mitu ka wo eye miakplô wo vâ. 3 Ne ame aðe bia gbe mi la, migblô nâ<br />

ko be, ‘Añetô lae le wo hiãm, eye ne miegblô esia la womagabia nya aðeke mi o.”<br />

4 Wowô esia be woatsô wu nyagblôði si wogblô da ði le blema ke nu bena, 5<br />

“Migblô na Zion vinyônuvi la bena, Wò Fia gbôna gbôwò, edo tedzi kple tedzivi, si<br />

nye dôwôlã!”<br />

6 NusrŸla eveawo wô ðe Yesu ñe gbe dzi, 7 eye woyi ðakplô tedziawo vâ nâ.<br />

Azô wotsô woñe awuwo ðo tedziawo dzi eye Yesu bôbônô wo dzi. 8 Ame geðewo<br />

70


Mateo<br />

åutô le ameha la dome tsô woñe avôwo kple awuwo ðo ðe môtata dzi le eågô,<br />

bubuwo hã åe deûayawo kple atilôwo ðo ðe eågô be wòazô wo dzi. 9 Ameha la ñe<br />

akpa aðe dze eågô eye bubu hã kplôe ðo kplikplikpli nô êli dom bena, Hosana na Fia<br />

David Vi la, woayra ame si gbôna le Añetô la ñe åkô me, Hosana le dziño v‰”<br />

10 Esi Yesu ge ðe Yerusalem dua me la, zi gã aðe åutô tô, ame sia ame kloe<br />

nô biabiam be, “Ame kae nye ame sia mahã?”<br />

11 Ame siwo nô Yesu åu la ðo eåu be, “Eyae nye Yesu, nyagblôðila si tso<br />

Nazaret le Galilea.”<br />

Gbedoxô la åukôkô<br />

(Marko 11:15-19; Luka 19:45-48; Yohanes 2:13-22)<br />

12 Azô Yesu yi gbedoxô la me, eye wònya nudzralawo do goe, le teñea. Etu afô<br />

gaðôlilawo ñe kplŸwo ñu anyi, eye wòkaka akpakpadzralawo ñe kplŸwo hã.<br />

13 Egblô na wo bena, “Mawunya fia mi be nye gbedoxô anye gbedoðañe,<br />

gake miawo la mietsôe wô fiafitôwo ñe nôñee.”<br />

14 Esi wònya ameawo vô la, åkuagbãtôwo kple tekunôwo va egbô eye wòda<br />

gbe le wo åu le gbedoxô la me. 15 Gake esi Yudatôwo ñe Osôfogãwo kple sefialawo<br />

kpô nukunu dzôtsu siwo wòwô eye wose ðevi suetô kekeake hã wònô êli dom bena,<br />

“Hosana na Fia David Ñe Vi la” la, dôme ve wo åutô.<br />

16 Wobiae bena, “Èse nu si gblôm ðevi siawo lea?” Yesu ðo eåu na wo be,<br />

“„, gake miexl…e kpô be, ‘Èdzra kafukafu kple dodoðedzi ðe ðeviwo kple vidz‰wo ñe<br />

nume’ oa?”<br />

17 Le esia megbe la etrô yi Betania eye wòtsi afi ma dô.<br />

71


Mateo<br />

Yesu ño fi de gboti matseku la<br />

(Marko 11:12-14, 22-24)<br />

18 Le åufôke esi Yesu fô gayina Yerusalem le ådi me la, dô wui le môa dzi. 19 Ekpô<br />

gboti alo kutsetseti aðe le môa to ale wòzô ðe edzi be yeakpô kutsetse aðe le edzi<br />

agbe aðu mahã? Ke esi wòva ðo atia te la, aågbawo ko wòkpô le edzi. Yesu gblô na<br />

gboti la bena, “Tso egbe sia yina la, màgatse ku gbeðe o!” Enumake gboti la yrô ðe<br />

tsitre nu.<br />

20 Nu sia wô nuku na nusrŸlawo åutô, ale wobiae be, “Nu kae na be gboti la<br />

yrô enumake?”<br />

21 Yesu ðo eåu na wo be, “Le nyateñe me la ne xôse vavã le mia si eye<br />

ðikeke mele mia me o la, miate åu awô nu siawo, eye nu siwo miawô la akô wu<br />

esiwo mewô kura gŸ. Miate åu agblô na to si kpôm miele le afii kura gŸ be, ho nàyi<br />

aðadze atsiañu me, eye wòava eme enumake. 22 Nu sia nu si miabia to gbedodoða<br />

kple xôse me la woana mi.”<br />

Wobia nya tso Yesu ñe åus…kpôtsoñe åu<br />

(Marko 11:27-33; Luka 10:1-8)<br />

23 Yesu yi gbedoxô la me eye esi wònô nu fiam la, Osôfogãwo kple Yudatôwo ñe<br />

dumemegãwo va egbô hebiae bena, “Åus… kae nèkpô hafi le nu siawo wôm eye ame<br />

kae na Åus… sia wò?”<br />

24 Yesu ðo eåu na wo be, “Nye hã mabia biabia ðeka mi. Ne mieðo eåuti<br />

nam la, ekema nye hã magblô afi si mekpô åus… tsoe hafi le nu siawo wôm la na mi.<br />

25 Yohanes ñe mawutsidede ta na ame ðe, afi kae wòtso? Dziñoe wòtso loo alo<br />

72


Mateo<br />

amewo gbôe wòtsoa?”<br />

Wodzro nya sia me le wo ðokuiwo dome eye wogblô bena, “Ne míegblô be,<br />

‘Tso dziño’ la, abia mí be, ‘Ekema nu ka åutie miexô edzi se o?’ 26 Ke ne míegblô<br />

be, ‘Tso amewo gbô’ la, míele vôvŸm na nu si ameawo lawô elabena wo katã xôe se<br />

be Yohanes nye nyagblôðila.”<br />

27 Ale woðo nya la åu na Yesu be, “Míenya o.” Tete Yesu hã gblô na wo be,<br />

“Nye hã nyemagblô afi si mexô môðeðe tsoe hafi le nu siawo wôm o.”<br />

Lododo le viåutsu eveawo åu<br />

28 Azô Yesu yi edzi gblô bena, “Ale ke miekpô tso nya si gbôna la åuti? Åutsu aðe<br />

si si viåutsu eve nô la gblô na tsitsitô be, ‘Vinye yi nàwô dô le agble me nam egbe.’<br />

29 Ðevia ðo eåu be, ‘Nyemayi o.’ Ke emegbe la etrô eñe susu eye wòyi agblea me<br />

ðawô dôa. 30 Fofoa gblô na ðevitô hã be, ‘Yi nàwô dô nam le agbl… me.’ Ðevi la ðo<br />

eåu nâ be, ‘Papa mayi’ Ke egbe meyi o. 31 Le ðevi eve siawo dome ðe, ame kae wô<br />

fofoa ñe gbe dzi?”<br />

Azô Yesu ðe lododoa gôme na wo bena, “Le nyateñe me la, ame vŸðiwo kple<br />

gbolowo kura age ðe dziñofiaðuñe la me hafi miawo miava yi. 32 Elabena Yohanes<br />

Mawutsidetanamela gblôe na mi be midzudzô nu vŸ wôwô eye miaku ðe Mawu åu,<br />

gake mieðo toe o, gake ame vŸðiwo kple gbolowo ðo toe eye wodzudzô nu vŸ wôwô.<br />

Ke nu si vŸði wu lae nye be esi miekpô be ame siawo dzudzô nu vŸ wôwô hã la,<br />

metso fu le lãme na mi gŸ hã be miawo hã miadzudzô o, ke boå mies… dzime<br />

goågoågoå.<br />

73


Mateo<br />

Lododo le waingble kple edzikpôlawo åuti<br />

(Marko 12:1-12; Luka 20:9-19)<br />

33 “Miðo to miase lododo sia ða, Agbledela aðe de waingble gã aðe eye wòtô kpô ño<br />

xlãe. Etu nôñe tôxâ na agblea åudzôla eye wòtu wainfiañe hã. Azô etsô agblea de asi<br />

na agbledelawo be woawô dô le eme ale be yeama viðe si ado tso eme la kpli wo. Le<br />

esia wôwô vô megbe la, agbletô la åutô dzo yi du bubu aðe me.<br />

34 “Esi nuåeêi ðo la, eðo dôlawo ðe agblea dzi kpôlawo gbô be woaxô yeñe<br />

viðe vâ na ye. 35 Ke agbledzikpôlawo dze ame dôdôawo dzi wu ðeka, ño ðeka vevie<br />

eye woñu kpe atŸlia.<br />

36 “Agbletô la gaðo ameha gã bubu ða gake wowô fu woawo hã abe amedôdô<br />

gbãtôwo ene. 37 Mlôeba la, agbletô la dô via åutsu ða kple susu sia be woade bubu<br />

eya åu elabena enye via.<br />

38 “Gake kpao, esi agbledzikpôla siawo kpô åutsuvia wògbôna la, wogblô na<br />

wo nôewo be, “Eh…, ame siae le fofoa ñe dome nyi ge ale be teñe sia katã gbôna etô<br />

zu ge, mia tôwo mina míawui bena agble sia nazu mía tô!” 39 Ale wohe agbletô la ñe<br />

vi do goe le agblea me eye wowui.<br />

40 Yesu yi edzi bia wo be, “Nenye be agbletô la åutô gbô ðe, nukae miebu be<br />

awô agbledzikpôla vŸði siawo?”<br />

41 Yudatôwo ñe amegãwo ðo eåu nâ be, “Ana woawu ame vŸði siawo eye<br />

wòaxô agblea atsô na ame siwo awô eñe gbe dzi la.”<br />

42 Yesu gabia wo bena, “Miexl… le mawunya me kpô be, ‘Kpe si xôtulawo<br />

gbe be yewomazã o lae va zua dzogoedzikpe na xô la oa? Esia menye nu wônuku<br />

aðe si Añetô la wô oa?’<br />

74


Mateo<br />

43 “Nya si gblôm mele na mi la gôme kpuie koe nye be woaxô mawufiaðuñe<br />

la le mia si atsô na dukô bubu, si atsô viðe si nye Mawu tô la vâ nâ. 44 Nyateñe nya<br />

sia ðe wòle abe kpe ene, ame si akli kpe sia la, aåe kluikluiklui eye ame si dzi kpe<br />

sia age adze la, agba gudugudu.”<br />

45 Yudatôwo ñe Osôfogãwo kple Farisitôwo kpôe dze sii be yewoe nye<br />

agbledzikpôla vŸði siwo åu Yesu ño nu le, le lododo la me eye yewo åutie wòle nya<br />

la gblôm ðo. 46 Le esia ta, wodi vevie be yewoawui, gake wonô vôvŸm be ne<br />

yewolée la, ameha la atô zi elabena wonya be ameha la xôe se be Yesu nye<br />

nyagblôðila.<br />

Lododo le srŸðekplŸðoðo aðe åuti<br />

(Luka 14:15-24)<br />

22 Yesu gado lo bubu na ameha la gblô be, 2 “Dziñofiaðuñe la le abe Fia aðe si<br />

ðo srŸðekplŸ gã aðe na via ene. 3 Wokpe ame geðewo ðe kplŸ sia åu eye esi nu sia<br />

nu sô gbe vô la, fia la ðo dôlawo ðe ame kpekpeawo be woava elabena êeyiêia ðo be<br />

wônawo nadze egôme, gake ame kpekpewo katã gbe womeva o. 4 Fia la gadô dôla<br />

bubuwo ðo ðe ame kpekpeawo gbô kple gbedeasi sia be, ‘Nu sia nu sô gbe vô,<br />

nuðuðua bi eya ta miva. Ame sia ame neðe abla ne wòava.’<br />

5 “Ke esi ame kpekpeawo se nya sia la ðeko woko nu eye wo dometô ðe sia<br />

ðe dzo yi nu si dze eåu la wô ge, ðeka yi eñe agble me, eye bubu yi asigbe. 6 Ke<br />

ðewo do dômedzoe ðe dôlawo åu ño wo vevie eye woði gbŸ ðewo wu ðewo gŸ hã.<br />

7 “Fia la do dômedzoe ale wodô eñe asrafowo woyi ðawu hlŸdola siawo eye<br />

75


Mateo<br />

wotô dzo woñe du la wòbi keå. 8 Le esia megbe la fia la gblô na eñe dôlawo bena,<br />

‘Nu sia nu sô gbe na åkekea ðuðu gake ame siwo mekpe la, medze na bubu si mede<br />

wo åu o. 9 Eya ta miyi môtatawo dzi kple ablôwo ñe dzogoewo me, eye ame sia ame<br />

si miakpô ko la, mikpee va kplŸa åuti.’<br />

10 “Dôlawo wô ðe esia dzi, eye eteñe medidi o wokplô amewo vâ f•, ame<br />

nyuiwo kple ame baðawo siaa, eye ale srŸðekplŸa åu yô f• kple amewo. 11 Esi fia la<br />

åutô va do be yeado gbe na ame kpekpeawo la, ekpô ame ðeka le wo dome si medo<br />

srŸðewu si wotsô nâ be wòado la o.<br />

12 “Fia la biae be, ‘XŸnye, aleke wô medo srŸðewu hafi va afi sia o?’ Ke<br />

åutsua ñe nu tsi te elabena menya nya si tututu wòagblô o. 13 Fia la ðe gbe na<br />

eåutimewo bena ‘Mibla eñe asiwo kple afôwo eye miatsôe añu gbe ðe blukô tsiðitsiði<br />

me le xexe afi si avifafa kple aðukliðuðu lanô.’ 14 Elabena woyô ame geðewo ke<br />

ame ûee aðewo koe nye ame siwo wotia.”<br />

Nudzôdzô na Kaisaro<br />

(Marko 12:13-17; Luka 20:20-26)<br />

15 Le esia megbe la, Farisitôwo kpe ta eye wode åugble le ale si woawô atsô biabia<br />

aðe atre mô na Yesu alée la åu. 16 Wodô woñe nusrŸla aðewo kpe ðe Herodia<br />

dunyahelawo åu eye wobiae be, “Nufiala, míenyae be ame si de blibo lae nènye, eye<br />

nefiaa Mawu ñe mô le nyateñe la nu. Amewo ñe nyagbôgblô meblea nuwò o elabena<br />

mètsôa ðeke le nu si wonye la me o. 17 Azô gblôe na mí, nu kae nye wò susu? Ele<br />

eteñe be woadzô duga na Kaisaro loo alo mele eteñe o?”<br />

18 Ke Yesu nya nu vŸði si woðo ðe tame eya ta ebia wo be, “Mi<br />

76


Mateo<br />

alakpanuwôlawo! Ame kae miedi bena yewoatre mô na kple miañe aye biabia sia? 19<br />

Mitsô kôba aðe si wotsôna xea dugae la vâ nam makpô.” Eye wotsô Roma ga ðeka<br />

va fiae. 20 Azô ebia wo bena, “Ame ka ñe nônômetatae le ga sia dzi eye ame ka ñe<br />

åkôe le ete?”<br />

21 Woðo eåu nâ be, “Kaisaro tôe.” Yesu gblô na wo be, “Enyo, mitsô nu sia<br />

nu si nye Kaisaro tô la na Kaisaro eye miatsô nu sia nu si nye Mawu hã tô la na<br />

Mawu.”<br />

22 Esi wose eñe åuðoðoa la, wotsi yaa elabena ewô nuku na wo åutô be wòðo<br />

nya la åu nyuie alea eya ta wogbl…e ði hedzo.<br />

Ame kukuwo ñe tsitretsitsi<br />

(Marko 12:18-27; Luka 20:27-40)<br />

23 Gake le gbe ma gbe ke la, Zadukitô aðewo ame siwo mexô se bena ame kukuwo<br />

atsi tre le nuwuwua o la va egbô va biae bena, 24 “Añetô, Mose de se na mí bena ne<br />

åutsu aðe ðe srŸ eye medzi vi hafi ku o la, nôvia åutsu naðe ahosia eye wòadzi vi<br />

kplii, ale be ðeviawo nanyi ameyinugbea ñe dome. 25 Azô nôviåutsu adre aðewo nô<br />

mia dome, woñe tsitsitô ðe srŸ gake medzi vi kple nyônua hafi ku o, ale eyometô xô<br />

ahosia ðe. 26 Gake eya hã medzi vi aðeke kple nyônu sia hafi ku o, eye wo nôvi<br />

etŸlia xô ahosia ðe gake kpao eya hã ku vi madzimadzii. Ale nôvi åutsu adreawo<br />

katã ðe nyônu sia kpô gake ðeke medzi vi kplii o. 27 Mlôeba la nyônua åutô hã va<br />

ku. 28 Biabia lae nye be, ame ka tô nyônu sia azu le tsitretsitsi åkekea dzi? Elabena<br />

eðe nôvi adreawo katã kpô!”<br />

29 Yesu ðo eåu na wo be, “Miewô vodada gã aðe åutô, elabena<br />

77


Mateo<br />

mienya mawunya kple Mawu ñe åus… o. 30 Elabena le tsitretsitsi åkekea dzi srŸðeðe<br />

maganô anyi o; amewo katã anô abe mawudôla siwo le dziño ene. 31 ke le ame<br />

kukuwo ñe tsitretsitsi åuti la, mabia mi be, miexl… mawunya kpô oa? Mienyae bena<br />

miawoe Mawu nô nu ñom na esi wògblô be, 32 ‘Nyee nye Abraham, Isak kple<br />

Yakôb ñe Mawu’ oa? Eya ta minyae bena Mawu la, menye ame kukuwo ñe Mawu<br />

wònye o, ke boå ame gbagbewo ñe Mawu wònye.”<br />

Se lolotô la<br />

33 Yesu ñe åuðoðo la wô nuku na ameha la åutô.<br />

(Marko 12:28-34; Luka 10:25-28)<br />

34 Ke esi Farisitôwo se be Yesu de ga nu na Zadukitôwo la woño wo ðokui nu ñu. 35<br />

Eye wodometô ðeka, ame si nye sefiala gã aðe la tee kpô hebia be, 36 Nufiala, Se<br />

kae nye gãtô wu le Mose ñe seawo dome?”<br />

37 Yesu ðo eåu nâ be, “LŸ Añetô wò Mawu la kple wò dzi blibo, wò luûô<br />

blibo kpakple wò susu katã. 38 Esiae nye se gbãtô kple gãtô wu. 39 Esi gakplôe ðo<br />

lae nye be nalŸ hawòvi abe ale si ko nèlŸ wò åutô ðokuiwò ene. 40 Wotu se<br />

bubuawo katã kple nyagblôðilawo ñe nyawo ðe se eve siawo dzi.”<br />

Kristo enye David ñe Vi kple eñe Añetô<br />

(Marko 12:35-37; Luka 20:41-44)<br />

41 Esia megbe la, Farisitôwo va ño xlãe ale wòbia wo bena, 42 “Ale ke miekpô tso<br />

Mesia la åutô åu? Ame ka vie wònye?” Woðo eåu nâ be, “David vie!” 43 Yesu<br />

gabia wo bena, “Ne enye David vi la, nu ka ta esi Gbôgbô Kôkôe la va David dzi<br />

78


Mateo<br />

wònô nu ñom la, eyô Mesia la be ‘Añetô’ ðo? Miakpôe le mawunya me be, David<br />

gblô bena 44 ‘Mawu gblô na nye Añetô bena, nô anyi ðe nye nuðusime va se ðe<br />

esime matsô wò futôwo awô wò afôtenui.’<br />

45 “Esime David yô Mesia la be, ‘Añetô’ ðe, ale ke wô wòganye via?” 46<br />

Nyateñe, biabia la lolo wu wo ale be womete åu ðo eåuti o. Le esia megbe la ame<br />

aðeke medo dzi gabia nya aðekee o.<br />

Babaadodo na Farisitôwo kple Agbal…fialawo<br />

(Marko 12:38-40; Luka 11:37-52, 20:45-47)<br />

23 Tete Yesu gblô na ameha la kple eñe nusrŸlawo bena, 2 “Sefialawo kple<br />

Farisitôwo nô Mose ñe Zi dzi. 3 Eya ta miðo to wo eye miawô nu sia nu si wogblô na<br />

mi gake migawô nu si wowôna la o, elabena woawo åutô mewôna ðe nu siwo fiam<br />

wole la dzi o. 4 Woblaa agba kpekpewo hetsôna ðoa amewo ñe abôta gake woawo<br />

åutô mele klalo be yewoatsô yewoñe asibidâ akpe ðe ameawo åu gŸ hã o.<br />

5 “Nu sia nu si wowôna la, ðe wowônâ ko be yewoadze abe ame nyuiwo ene<br />

le gota. Woñe mawunya kpukpui, åkuðodzinu siwo wosana ðe ågonu kple abô la<br />

kekena wua ame sia ame tô eye wodea dzesi tôxâ woñe awuûlayawo to be amewo<br />

nakpô be yewo nye ame kôkôewo. 6 WolŸa kplŸta nônô le nuðuñewo eye wolŸa<br />

ågôgbe zikpuiwo dzi nônô le woñe ñuñoñewo. 7 Ne wole ablô dzi yina eye amewo le<br />

åkô dam ðe wo dzi be, ‘Nufiala’ kple ‘Añetô’ la, evivia wo nu åutô. 8 Migana be<br />

ame aðeke nada åkô siawo tôgbi ðe mia dzi o. Elabena Mawu ðeka hŸ koe nye miañe<br />

Nufiala, eye le mia dome la, mi katã miesô abe nôviwo ene. 9 Migayô ame aðeke le<br />

79


Mateo<br />

anyigba dzi afi sia be Fofo o, elabena Mawu ðeka si le dziño koe wòle be míayô<br />

nenema. 10 Eye migana hã be woayô mi be Nufiala o, elabena Nufiala ðeka koe li na<br />

mi, eyae nye Mesia la.<br />

11 “Ne miebôbô mia ðokuiwo eye miesubô ame bubuwo la, miañe gãnyenye<br />

adze wu le wo gbô. Ne ame aðe di bena yeanye amegã la, netsô eðokui wô subôlae<br />

boå. 12 Ame siwo doa wo ðokuiwo ðe dzi la, woaðiði wo ðe anyi. Ke ame siwo<br />

bôbôa wo ðokuiwo ðe anyi la woado wo ðe dzi.<br />

13 “Babaa na mi, mi Sefialawo kple Farisitôwo alakpanuwôlawo! Mietu<br />

dziñofiaðuñe la ñe agbo ðe amewo nu. Miawo åutô miele eme yi ge o, eya ta mieðe<br />

mô be ame siwo le agbagba dzem be woage ðe eme la hã nayi eme o.<br />

14 Babaa na mi, mi Sefialawo kple Farisitôwo, alakpanuwôlawo! Miekpô mô<br />

le ahosiwo åu, hexôa woñe añewo le wo si ses…tôe eye emegbe miebua doa gbe<br />

didiwo ða! Le esia ta la mieñe tohehe ases… wu bubuawo tô!<br />

15 Babaa na mi, mi Sefialawo kple Farisitôwo, alakpanuwôlawo! Mietsana le<br />

anyigbadzi kple atsiañuwo dzi, ›, afi sia afi ko be miawô ame ðeka wòazu Yudatô le<br />

xôse me, eye ne ezui la, miewônâ wòzua dzomavôûemevi zigbô zi eve wu miawo<br />

åutô.<br />

16 Babaa na mi, mi kplôla åkugbagbãtôwo.! Miegblôna be, ‘Ne ame aðe yô<br />

gbedoxô ta nui la medze vŸ o, gake ne eyô sika si le gbedoxô me ta nui la, atam la<br />

blae’ 17 Mi bometsila åkugbagbãtôwo! Kae lolo wu, sika la alo gbedoxô si wô sika<br />

la gŸ hã be wòle dzadzâa? 18 Miawo kee gblô be ame si ta vôsamlekpuia la, ate åu<br />

ada le atam si wòka la dzi faa, gake ne ame aðe ta nunana si le vôsamlekpuia dzi la,<br />

edze agô vevie nenye be wòda le åugbe si wòdo la dzi. 19 Mi åkuagbãtôwo! Kae<br />

80


Mateo<br />

le vevie wu, nunana si le vôsamlekpuia dzi loo alo vôsamlekpuia åutô si nana be<br />

nunana åuti kôna? 20 Nenye be mieta vôsamlekpuia ekema mietae kple nu siwo katã<br />

le edzi, 21 eye ne mieta gbedoxô la, ekema mietae kple Mawu ame si nôa eme. 22<br />

Nenye be mieta ‘Dziño’ la minyae be mieta Mawu ñe Fiazikpui kple Mawu ame si<br />

nôa edzi.<br />

23 “Babaa na mi, mi Sefialawo kple Farisitôwo alakpanuwôlawo! Mienaa<br />

adrike, sikôni kple tsyo ñe ewoliawo gŸ hã, gake miegbl… se la ñe nu vevietô siwo nye<br />

afia nyui tsotso, nublanuikpôkpô kple nuteñewôwô la ði. Ele be miawô ðe esiawo hã<br />

dzi eye mele be miagbe ekemâawo hã o. 24 Mi kplôla åkugbagbãtôwo! Mieðea<br />

nudzodzoe suetô kekeake le miañe nunonowo me ñua gbe, gake miehe mia kpôsô ya.<br />

25 Babaa na mi, mi Sefialawo kple Farisitôwo! Mieklôa kplu kple nuðugba<br />

åuti, gake wome yô f•u kple åukekl… kpakple ðokuitôdidi. 26 Farisitô<br />

åkugbagbãtôwo! Miklô kplu la kple nuðugba la me gbã ekema wo godo hã la ði<br />

nyuie.<br />

27 “Babaa na mi, mi Sefialawo kple Farisitôwo, alakpanuwôlawo! Ðeko<br />

miele abe yôdokpe siwo wosi akalo na la ene, esiwo dzena le gota nyuie, ke wo me<br />

yô f•u kple ame kukuwo ñe ñuwo kple numakômakô bubuwo. 28 Miawo hã, nenema<br />

kee miedze le gota le amewo gbô abe ame dzôdzôawo ene, gake miañe ememe yô f•u<br />

kple alakpanuwôwô kpakple vôðivŸði.<br />

29 “Babaa na mi, mi Sefialawo kple Farisitôwo, alakpanuwôlawo! Miewô<br />

åkuðodzikpe na nyagblôðilawo eye mieðo atsyŸ na ame dzôdzôwo ñe yôdowo. 30<br />

Eye miegblô bena, ‘Ne ðe míenô agbe le mía fofowo åôli la, míawô ðeka kpli wo le<br />

nyagblôðilawo ñe ûu kôkôði me o’ 31 Ale mieði ðase le miawo åutô ðokui åu be<br />

81


Mateo<br />

mienye ame siwo wu nyagblôðilawo ñe dzidzimeviwo. 32 Enyo åutô, azô miwu nu<br />

vŸ dô si gôme mia fofowo dze la nu.<br />

fôbubu nu?<br />

33 “Mi dawo! Dawo ñe dzidzimeviwo! Ale ke miawô asi le dzomavôûe ñe<br />

34 “Eya ta mele nyagblôðilawo, nunyalawo kple nufiala siwo me Gbôgbôa yô<br />

f• la hã ðom ðe mi, ke miawo la, miawu wo dometô aðewo alo aklãwo ðe atitsoga<br />

åu, miaño ðewo le miañe ñuñoñewo eye miati geðewo hã ñe agbe yome tso afii yi afi<br />

mâ. 35 Ne miewô esiawo la ekema ame kôkôe siwo wowu tso keke Abel dzi va se ðe<br />

Zakaria, Barakia vi si miewu le Vôsamlekpui kple Kôkôeñea dome le gbedoxôa me la<br />

ñe ûu ava mia dzi. 36 „, mele egblôm na mi bena, tohehe siwo katã wodzra ðo ði tso<br />

êemaêi ke va se ðe fifia la ava dzidzime sia dzi.<br />

Konyifafa ðe Yerusalem åu<br />

(Luka 13:34-35)<br />

37 “O, Yerusalem, Yerusalem, wò du si me tôwo wu nyagblôðilawo eye woñu kpe<br />

ame siwo Mawu ðo ðe wò! Medi zi geðe bena maño viwòwo nu ñu abe ale si koklo<br />

ñoa viawo nu ñui ðe eñe aûalãwo te ene, gake wogbe womena môm o. 38 Azô<br />

woagbl… miañe añe ði na mi añedoe. 39 Mele egblôm na mi kple kakaðedzi be,<br />

miagakpôm azô o, va se ðe esime miagblô be woayra ame si gbôna le Añetôa ñe åkô<br />

me.”<br />

82


Mateo<br />

Wogblô nya ði tso gbedoxô la gbagbã åuti<br />

(Marko 13:1-2; Luka 21:5-6)<br />

24 Yesu do go le gbedoxô la me, hezô dzo yina, ke eñe nusrŸlawo te ðe eåu heðo<br />

åku nu dzi nâ tso xô bubu siwo le gbedoxô me la åuti. 2 Yesu ðo eåu na wo bena,<br />

“Miele nu siawo katã kpôma? Mele egblôm na mi, le nyateñe me be, womagble kpe<br />

ðeka pâ hã ðe nôvia dzi o, woagbã nu sia nu añu anyi.”<br />

Fukpekpewo ñe gômedzedze<br />

(Marko 13:3-13; Luka 21:7-19)<br />

3 Azô edzo yi ðanô Amito la dzi. NusrŸlawo va egbô va biae bena, “Añetô, êekaêie<br />

nu siawo katã ava eme? Dzesi kawoe afia wò vava zi evelia kple xexeame ñe<br />

nuwuwu?”<br />

4 Yesu ðo eåu na wo bena, “Minô åudzô, be ame aðeke nagaflu mi o. 5<br />

Elabena ame geðewo lava le nye åkôme agblô be, ‘Nyee nye Kristo la’ eye woaflu<br />

ame geðewo. 6 Ne miese be aûa dzô le afi aðe eye aûaêliwo le ðiðim la, migaði vo<br />

alo avŸ o, elabena esia mefia be nye vava alo nuwuwu la ðo o, nu siawo adzô gake<br />

nuwuwua meðo haðe o. 7 Le êeyiêi mawo me la dukô atsi tre ðe dukô åu eye fiaðuñe<br />

atsi tre ðe fiaðuñe åu. Dô ato le teñe geðewo f•, hekpe ðe esia åu la anyigba aûuûu le<br />

teñe geðewo. 8 Nu siawo nye kpôkplôyiðeme ko na nu dziåô siwo gbôna.<br />

9 “Le êeyiêi mawo me la, amewo ade mi asi na yometitiwo kple wuwu gŸ<br />

hã. 10 Le êemaêi me la, ame geðewo atra ða le xôse la gbô, woade wo nôviwo asi<br />

eye woalé fu wo nôewo vevie, 11 Aûatsonyagblôðilawo abô f• eye woatra ame<br />

83


Mateo<br />

geðewo. 12 Nu vŸ wôwô axô añe ale gbegbe be, amehavi lôlŸ nu atsi 13 Ke ame si<br />

anô te ase ðe nuwuwu la, woaðee. 14 Azô la, woagblô fiaðuñe la ñe nyanyui sia le<br />

xexeame katã abe ðaseðiði na dukôwo katã ene, ekema nuwuwua ava.<br />

Xaxa gã la<br />

(Marko 13:14-23; Luka 21:20-24)<br />

15 “Eya ta, ne miekpô ‘åunyônu si hea gbegbl… vanae’ le tsitre ðe Kôkôeñe la, esi ñe<br />

nya wogblô to nyagblôðila Daniel dzi la, nu sia xl… la nese egôme, 16 ekema nana<br />

ame siwo le Yudea la nasi ayi towo dzi. 17 Ame si le eñe xô tame la nagaði ayi<br />

naneke tsô ge le añea me o. 18 Eye ame si le agble me la hã nayi añeme be yeatsô<br />

yeñe awuûlaya o.<br />

19 “Baba na funôwo kple ame siwo si vidz‰wo le le åkeke mawo me.<br />

20 Mido gbe ða be, miañe sisigbe nagadze vuvôåôli alo sabat åkeke dzi o. 21<br />

Le êemaêi me la, xaxa si ñomevi medzô kpô tso xexeame ñe gômedzedze va se ðe<br />

fifia o eye magadzô kpô o la anô anyi.<br />

22 “Le nyateñe me, ne womeðe le nenem åkekeawo dzi o la, amegbetô ñomea<br />

katã atsrŸ. Ke meka ðe edzi na mi be, le Mawu ñe ame tiatiawo ta la woato åkeke<br />

siawo ðe eme.<br />

23 “Nyenye be ame aðe agblô na mi be, ‘Mesia la va ðo eye wòle afii alo afi<br />

mâ alo wokpôe le afi aðe la, migaxôe se o. 24 Elabena aûatso kristotôwo kple aûatso<br />

nyagblôðilawo ava do eye woawô nukunu gãwo si dzi Mawu ñe ame tiatiawo gŸ hã<br />

ate åu axô ase. 25 Kpô ða, megblôe na mi do ågô lo! 26 “Eya ta ne ame aðe gblô na<br />

mi be ele gbedzi afi aðe la, megaðe fu na ðokuiwò be yeayi aðakpôe ða o. Alo ne<br />

84


Mateo<br />

ame aðe be ebe ðe teñe aðe la, megaxôe se o! 27 Abe ale si dzi kea dzo le êedzeñe<br />

wokpônâ le êetoðoñe ene la, nenema ke Nye Mesia la ñe vava anô. 28 Minyae bena<br />

afi si nukuku le la afi mae akagawo nôna.<br />

Amegbetô Vi la ñe vava<br />

(Marko 13:24-27; Luka 21:25-28)<br />

29 “Le xaxa åkeke mawo megbe teti ko la, ‘Zãdokeli ado, êleti magaði o, êletiviwo<br />

age tso dziño eye dziñoåunuwo aûuûu kpekpekpe.<br />

30 “Le êemaêi me la, Amegbetôvi la ñe dzesi ado ðe dziågôli me eye anyigba<br />

dzi dukôwo katã afa konyi. Tete woakpô Amegbetô Vi la wòanô alilikpo dzi aðiði<br />

gbôna le åus… kple åutikôkôe gã aðe me. 31 Eye wòadô eñe dôlawo kple kp… ñe ðiði<br />

ses‰e eye woayi aða ño ametitiawo nu ñu tso ya eneawo dzi, tso dziño ñe dzogoe si<br />

dzi, yi ekemâ dzi.<br />

Nufiame tsô gboti la åu<br />

(Marko 13:28-31; Luka 21:29-33)<br />

32 “Azô misrŸ nu tso gboti åu. Nenye be tsi ðo eñe alôwo me eye aågbawo de asi<br />

dodo me la, ekema minyae be dzomeåôli ðo vô. 33 Nenema ke ne miekpô be nu<br />

siawo katã de asi dzôdzô me la, ekema minyae be nye vava tu añe kpokploe.<br />

34 Mele egblôm na mi le nyateñe me be, dzidzime sia nu mava yi o, va se ðe<br />

esime nu siawo katã va eme.<br />

35 “Dziño kple anyigba nu ava yi gake nye nyawo anô anyi ðaa. 36 Ame<br />

aðeke menya åkeke alo gañoño si dzi nuwuwua ava o mawudôlawo gŸ hã<br />

85


Mateo<br />

menyae o Mawu Vi la åutô gŸ hã menyae o, negbe Fofonye ðeka hŸ ko.<br />

Ame aðeke menya åkeke la alo gañoño la o<br />

(Marko 13:32-37; Luka 17:26-30, 34-36)<br />

37 Abe ale si wòdzô le Noa åôli ene la, nenema woanô le Amegbetô Vi la ñe vava<br />

êeyiêi me.<br />

38 Elabena le åkeke siwo do ågô na tsiðôðô me la, ameawo nô nu ðum, nô nu<br />

nom, nô srŸðem eye woasôa ame nana be woaðe, va se ðe åkeke si dzi Noa ge ðe<br />

aðakaûu la me, 39 eye womenya nu si gbôna dzôdzô ge o, va se ðe esime tsiðôðô la<br />

va eye wòkplô wo katã dzoe. Nenemae wòanô le Amegbetô Vi la ñe vavaêi.<br />

40 “Ame eve anô agble me anô dô wôm, woava kplô ðeka dzoe agbl… ðeka ði.<br />

41 Nyônu eve anô bli tum le te dzi, woatsô ðeka agbl… evelia ði.<br />

42 “Eya ta minô åudzô elabena mienya gbe sigbe miañe Añetô la ava o.<br />

43 “Ne ame aðe medi be fiafitô neva fi yeñe nuwo le zã me o la, enôa åudzô<br />

na fiafitô la ñe vava, 44 eya ta miawo hã minô åudzô be nyemava lili mi o.<br />

Dôla åuteñewôla alo åuteñemawôla la<br />

(Luka 12:41-48)<br />

45 “Minye dôla nuteñewôlawo kple aðaåudzela siwo ate åu akpô nye añe dzi ana<br />

nuðuðu vinyewo ðe êeyiêi dzi pâpâpâ gbesiagbe. 46 Nenye be metrô gbô va kpô mi<br />

miele miañe dôdeasi siawo wôm anukwaretôe la, mayra mi åutô. 47 Nuteñewôla<br />

siawo tôgbie matsô ðo nusiwo katã le asinye la nu.<br />

48 “Gake ne miewô abe ame vŸðiwo ene hegblô na mia ðokuiwo be,<br />

86


Mateo<br />

‘Nye Añetô mava fifia o,’ 49 ale be miede asi dôla bubuawo ñoño me hele nutsuðuðu<br />

kple ahamumu dzi la, 50 miañe Añetô la ava do ðe mia dzi kpata le êeyiêi si me<br />

miele mô kpôm nâ o la me, 51 eye woaño mi vevie. Emegbe la ana woadrŸ ûunu mi<br />

kple alakpanuwôlawo eye afi ma miafa avi, aðu aðukli hã le.”<br />

Lododo le ðetugbi ewoawo åuti<br />

25 “Miatsô ðetugbi ewo aðewo ñe åutinya atsô asô kple dziñofiaðuñe lae.<br />

Ðetugbi ewo siawo tsô woñe akaðiwo ðe asi be yewoayi aðakpe åugbetôsrŸ aðe. 2<br />

Wo dome ame atŸ nye abunetôwo, eye ame atŸ hã nye nunyalawo. 3 Abunetôwo tsô<br />

woñe akaðiwo ke wometsô ami kpe ðe akaðiawo åu o. 4 K nunyalawo ya tsô ami kpe<br />

ðe woñe akaðiawo åuti.<br />

Eva dzô be åugbetôsrŸa tsi megbe ale alŸ de asi ðetugbiawo tsôtsô me eye<br />

womlô anyi dô alŸ. 6 Ke le zã titina la êli ði be, ‘ÅugbetôsrŸ la va ðo azô. Mido go<br />

va kpee hee!’<br />

7 Ðetugbiawo katã fô eye wodzra woñe akaðiawo ðo. 8 Tete abunetôawo gblô<br />

na nunyalawo be ‘mina miañe amia ñe ðe mí’ elabena míañe akaðiwo le tsitsim.<br />

9 “Gake woðo eåu na abunetôawo be, ‘Mía tô hã mesô gbô ade mia kple<br />

míawo nu o eya ta miyi ne miadze ðe ne mia ðokuiwo.’<br />

10 “Kaka woaðe afô la, åugbetôsrŸ la va ðo xoxo eye ame siwo nô klalo la yi<br />

srŸðeñea kplii, eye wotu agbo si le añea nu.<br />

11 “Emegbe ðetugbi abunetô atŸawo va do ðe agboa nu nô êli dom be.<br />

‘Añetô, ûu agbo la na mí!’<br />

87


Mateo<br />

megbe!’<br />

12 “Añetô, la ðo eåu na wo bena, ‘Midzo le afi ma miayi, elabena mietsi<br />

13 “Eya ta minô åudzô eye miadzra ðo elabena mienya åkeke alo gañoño si<br />

dzi matrô ava o.<br />

Lododo le talentomama åuti<br />

(Luka 19:11-27)<br />

14 “Dziñofiaðuñe la gasô kple Añetô aðe si ðo be yeawô môzôzô ayi anyigba bubu<br />

aðe dzi. Hafi wòadzo la eyô eñe dôlawo hetsô ga home vovovo de asi na wo dometô<br />

ðe sia ðe be wòatsô nô asi tsamii va se ðe esime yeagbô.<br />

15 “Etsô Sidi akpe atŸ na ame gbãtô, tsô Sidi akpe eve na ame evelia eye<br />

wòtsô Sidi akple ðeka na eme etŸlia. Ema ga la na wo ðe woñe åutete nu, eye le esia<br />

megbe la edzo yi môa dzi. 16 Ame si xô Sidi akpe atŸ la de asi asitsatsa me kplii<br />

enumake eye eteñe medidi hafi wògakpô Sidi akpe atŸ ðe gatia dzi o. 17 Ame si xô<br />

Sidi akpe eve hã tsa asi kple etô eye wogakpô Sidi akpe eve bubu ðe edzi.<br />

18 “Ke ame si xô Sidi akpe ðeka la ya yi ðaðe do eye wòtsô ga la êla ðe eme<br />

be wòanô dedie.<br />

19 “Añetô la trô gbô le åkeke geðewo megbe, eye wòyô dôlawo be woava na<br />

akônta tso ga siwo wòtsô na wo la åuti. 20 Ame si wòtsô Sidi akpe atŸ na la tsô Sidi<br />

akpe ewo vâ nâ.<br />

21 “Eñe Añetô kafui åutô le eñe dô nyui si wòwô la ta. Egblô na dôla la bena,<br />

‘Wò dôla nyui, èwô nuteñe åutô eya ta tso azô dzi la matsô dô geðe ade wò dzikpôkpô<br />

te. Va ne nàkpô dzidzô kplim.<br />

88


Mateo<br />

22 “Ame si xô Sidi akpe eve la hã va gblô na Añetôa bena, ‘Añetô, ètsô Sisi<br />

akpe eve nam, gake megakpô Sidi akpe eve bubu ðe edzi.’<br />

23 “Añetô la gblô nâ kple dzidzô be, ‘Dô nyui aðee ma nèwô. Dôla dzôdzôe<br />

kple nuteñewôlae nènye. Esi nèði anukware le gã home sue sia åudôwôwô me ta la,<br />

tso azô dzi la, matsô ga geðe ade asi na wò.’<br />

24 Ame si xô Sidi akpe ðeka hã va do eye wòdo dzi gblô na Añetô la be,<br />

‘Añetô menyae bena wò nya ðe wòse, eåea nu le afi si mèñã nu ðo o eye neñoa nu ñu<br />

le afi si mewu nu ðo o, 25 ale menô vôvŸm be ne mekpô viðe aðe ðe gã la dzi la<br />

axôe le asinye bôbôe, eya ta metsô wò ga la êla eye esi nèva la mehee ðe go. Eyae<br />

nye esi.’<br />

26 “Añetô la ðo eåu nâ kple dômedzoe be, ‘Dôla vŸði kple kuviatôe nènye; esi<br />

nènya be ame ses…e menye eye meåea nu le afi si nyemeñã nu ðo o eye meñoa nu ñu<br />

le afi si nyemewu nu ðo o eye esi nènyae hã be mele viðe bia ge ðe gaa dzi la, 27<br />

ele na wò be nàtsô ga la da ðe gadzraðoñe nam teti be wòahe viðe vi aðe vâ nam. 28<br />

Mixô ga la le ame vŸði sia si eye miatsôe na ame si si Sidi akpe ewo le la. 29<br />

Elabena ame si wô nu si wotsô nâ åudô nyuie la, woagatsô nu geðe akpee nâ, nu nasô<br />

gbô ðe esi f•. Ke ame si meðia anukware o la, woaxô nu suetô kekeake si le esi la hã<br />

le esi. 30 Woatsô dôla ðigbŸ sia añu gbe ðe viviti si do tsiðitsiði la me, afi ma avifafa<br />

kple aðukliðuðu anô.’<br />

Nuwuwu ûônudôdrŸ<br />

31 ‘Ne nye Mesia la meva le nye åutikôkôe me kple mawudôlawo katã la, ekema<br />

manô anyi ðe nye åutikôkôe fiazikpui la dzi. 32 Ekema dukô siwo katã le<br />

89


Mateo<br />

xexeame alo ame siwo katã le xexeame la año ñu ðe åkunyeme. Eye mamã ameawo<br />

me ðe akpa eve, abe ale si al…kplôla ma al…wo ða tso gbŸwo gbôe ene. 33 Mada<br />

al…awo ðe nye nuðusime, eye gbŸwo anô nye miame.<br />

34 “Ekema Nye, Fia la magblô na ame siwo le nye nuðusime bena, ‘Fofonye<br />

ñe ame yayrawo, miyi ðe Fiaðuñe si wòdzra ðo ði na mi tso xexeame ñe<br />

gômedzedzeame ke la me. 35 Elabena esi dô wum la, miena nuðuðum, tsikô wum<br />

eye miena tsim, medze mi abe amedzro ene eye miexôm atuu ðe miañe añewo me. 36<br />

Awu menô åunye o gake mietsô awu nam medo. Medze dô mieva kpôm ða. Menô<br />

gaxô me eye mieði tsa va gbônye.<br />

37 “Ame dzôdzôewo abia be, ‘Añetô, êekaêie miekpô wò dô nô wuwòm eye<br />

míena nuðuðu wò? Alo tsi kô wuwòm míena tsi wò nèno kpô? 38 Êekaêie nèva dze<br />

mí abe amedzro ene? 39 Eye gbe ka gbee míetsô awu na wò nèdo kpô? Êekaêie<br />

wode wò mô alo nedze dô eye mieva kpô wò ða?’<br />

40 “Eye nye Fia la maðo eåu na wo bena, ‘ Esi miewô nu siawo katã na<br />

nôvinye sue siawo dometô aðe ta la, nyee miewô wo na!’<br />

41 “Azô matrô ðe ame siwo le nye miame la åu agblô na wo be, ‘Mite ða le<br />

gbônye, mi ame siwo woño fi de. Miyi dzomavô si wodzra ðo ði na Abosam kple eñe<br />

dôlawo la me. 42 Elabena esi dô wum la, miena nuðuðum o, tsikô wum miena tsim<br />

be mano o. 43 Meva dze mi abe amedzro ene gake miexôm o, menô amama gake<br />

mietsô awu nam be mado o, medze dô gake mieva kpôm ða o, wodem mô gake<br />

medzro mi be miava do gbe teti nam o.’<br />

44 “Woawo hã aðo eåu nam be, ‘Añetô, gbe ka gbe míekpô wò bena, dô le<br />

wuwom, alo tsikô le wuwòm eye míekpô gbôwò o? Êekaêie nèdze míagbô, nèle<br />

90


Mateo<br />

amama, nèdze dô alo nele gaxô me eye míeva kpô wò ða alo kpe ðe åuwò o?<br />

45 “Ale maðo eåu na wo bena, ‘Esime miegbe be yewomawô nu siawo na<br />

nôvinye sue siawo dometô ðeka teti o la nyee nye ema miewô wo na o.’<br />

mavô la me.”<br />

46 “Ale ame siawo ayi ðe fukpekpe mavô me. Ke ame dzôdzôewo ayi agbe<br />

Nugbeðoðo ðe Yesu wuwu åuti<br />

(Marko 14:1-2; Luka 22:1-2; Yohanes 11:45-53)<br />

26 Esi Yesu ño nu na eñe nusrŸlawo le nya siawo åu vô la, egblô na wo hã be,<br />

2 “Abe ale si ke mienya ene la, Åutitotoåkeke la adze gôme le åkeke eve<br />

megbe, eye woadem asi aklãm ðe ati åuti.”<br />

3 Le êeyiêi ma tutu me la, Yudatôwo ñe Osôfogãwo kple Yudea dumemegã<br />

bubuwo kpe ta ðe Osôfogãtô, Kayafa ñeme, 4 be yewoade åugble tso ale si woawô<br />

alé Yesu le bebe me awui la åuti. 5 Ke wo katã wolŸ ðe edzi bena, “Míawô nu sia<br />

gake menye le Åutitotoåkekea dzi o, ne menye nenema o la zi atô le dukôa me.”<br />

Amisisi na Yesu le Betania<br />

(Marko 14:3-9; Yohanes 12:1-8)<br />

6 Azô Yesu yi Betania eye wòdze Simôn anyidôléla la ñeme. 7 Esi wonô nu ðum la,<br />

nyônu aðe va añea me kple amiûeû… xôasi aðe eye wòûui tsô kô ðe tame na Yesu.<br />

8 Esia ve dôme na nusrŸlawo åutô eye wogblô bena, “Nu ka ta wòle be ame<br />

natsô ga añu gbe ðe yame alea? Enyo be wòawô esia? 9 Ate åu adzra ami sia, akpô<br />

91


Mateo<br />

ga home gã aðe atsô na ame dahewo ðe.”<br />

10 Yesu nya nu si bum nusrŸlawo le ale wògblô na wo be, “Migaðe ðeklemi<br />

kple nyônua o, elabena nu nyui wònye wòwô nam. 11 Ame dahewo li kpli mi gbe sia<br />

gbe, ke nye la nyemanô mia gbô tegbee o. 12 Esi wònye be nye ku gbôna kpuie ta la,<br />

ekô amiûeû… la ðe dzinye bena wòadzra nye åutilã ðo hena ðiði. 13 Nyônu sia ñe åkô<br />

mele bubu ge akpô o elabena woagblô nu si wòwô la afia le xexeame godoo afi sia<br />

afi si woagblô nyanyui la le ko.”<br />

Yuda lŸ be yeade Yesu asi<br />

(Marko 14:10-11; Luka 22:3-6)<br />

14 Le nyadzôdzô sia megbe la, Yuda Iskariôt, nusrŸla wuieveawo dometô ðeka yi ðe<br />

Osôfogãwo gbô 15 eye wòbia bena, “Ho nenie miaxe nam nenye be mede Yesu asi<br />

na mi?” Enumake woxl… klosaloga blaetŸ tsô de asi nâ. 16 Tso gbe ma gbe dzi ko<br />

Yuda de asi mô si dzi wòato ade Yesu asi na Osôfogãwo la didi me.<br />

Yesu ðu åutitotol…vi la kple eñe nusrŸlawo<br />

(Marko 14:12-21; Luka 22:7-14, 21-23; Yohanes 13:21-30)<br />

17 Le åkeke gbãtô si do ågô na abolo maûamaûã ðuðu ñe åkekea dzi la, nusrŸlawo te<br />

ðe Yesu åu eye wobiae be, “Afi kae míele åutitotoåkekenyui la ðu ge le?”<br />

18 Yesu ðo eåu na wo be, “Ne miege ðe dua me teti ko la, miado go åutsu<br />

aðe, mi gblô nâ bena, ‘Míañe Nufiala ðo mí ðe gbôwò be míagblô na wò be, yeñe<br />

êeyiêi la ðo azô eya ta ye kple yeñe nusrŸlawo yewoava dze gbôwò aðu<br />

åutitotoåkekenyui la.’” 19 NusrŸlawo wô ðe Yesu ñe gbe dzi pâpâpâ eye wodzra ðo<br />

92


Mateo<br />

na åkekea ðuðu le afi ma.<br />

20 Le fi… me la, Yesu kple eñe nusrŸlawo nô kplŸ åu eye woðu nu. 21 Ke esi<br />

wonô nua ðum la, Yesu gblô na wo be, “Mia dometô ðeka adem asi be woawu.”<br />

22 Nya sia ði ðe nusrŸlawo åutô ale wolé blanui. Wo dometô ðe sia ðe tsi<br />

dzodzodzoe eye wobiae be, “Añetô nyea? Añetô nyea?”<br />

23 Yesu ðo eåu na wo be, “Ame si de asi nuðugba me kplim lae le dô sia wô<br />

ge. 24 Ele nam be maku abe ale si nyagblôðilawo gblôe da ði xoxo ene. Gake baba<br />

na ame si adem asi. Le nyateñe me la, nenye be womegaxa dzii o la anyo nâ wu sa.”<br />

25 Ke azô la, Yuda hã bia Yesu be, “Nufiala, nyee le nu sia wô gea?” Ke<br />

Yesu ðo eåu nâ be, “Nôvi, wò tututue le dô sia wô ge.”<br />

Añetô ñe Nuðuðu Kôkô ðo ðo anyi<br />

(Marko 14:22-26; Luka 22:15-20)<br />

26 Esi wonô nua ðum la, Yesu tsô abolo ðe asi. Edo gbe ða ðe aboloa ta eye womae<br />

na wo be woaðu. Esi wòtsô aboloa na wo be woaðu la, egblô be, “Mixôe ðu. Esiae<br />

nye nye åutilã.”<br />

27 Emegbe la etsô wain kplu la hã ðe asi, do gbe ða ðe eta eye wotsôe na wo<br />

be woano. Egagblô na nusrŸlawo be, “Mi katã mixôe no, 28 esia nye nye ûu si wotsô<br />

tre nubabla yeyea nui. Wokôe ði be ame geðe nakpô nu vŸ tsôtsôke to eme.” 29 Yesu<br />

yi edzi gblô na eñe nusrŸlawo bena, “Medi be mianya nyuie bena, nyemegale wain<br />

sia no ge akpô o, va se ðe esi me nye kple miawo miaganoe yeyee le fofonye ñe<br />

Fiaðuñe la me.”<br />

30 Esi Yesu ño nu vô la, wo katã wodzi ha ðeka eye wodo go heðo ta<br />

93


Mateo<br />

amitito la dzi.<br />

Yesu gblô nya ði tso Petro ñe nugbegbe le egbô åuti<br />

(Marko 14:27-31; Luka 22:31-34; Yohanes 13:36-38)<br />

31 Azô Yesu gblô na wo be, “Le egbe ñe zã sia me la, mi katã mia kaka le åunye.<br />

Elabena woålôe ðe mawunya me bena, ‘Mele al…kplôla la wu ge eye al…awo katã<br />

akaka gb…e.’ 32 Gake ne megagbô agbe la, mayi ðe Galilea eye mado go mi le afi<br />

ma.”<br />

33 Petro tô asi akô gblô nâ be, “Ne ame sia ame ka hl… le åuwò hã la, nye ya<br />

nyemadzo le gbôwò gbeðegbeðe o.” 34 Ke Yesu gblô nâ be, “Nôvi, le nyateñe me la,<br />

kasia ne koklo naku atô le fôåli me la, agbe nu le gbônye zi etŸ.”<br />

35 Petro gaðo eåu kple kakaðedzi be, “Ke ðeko maku hafi agbe nu le gbôwò”<br />

Azô nusrŸla bubuawo katã hã gblô nenema.<br />

Le Getsemane<br />

(Marko 14:32-42; Luka 22:39-46)<br />

36 Ke Yesu kplô wo yi ðe abô aðe si woyôna be Getsemane la me eye wògblô na wo<br />

be woabôbô nô anyi alala ye vie. Esi wonô elalam la, ezô yi ågô vie be yeado gbe ða.<br />

37 Ekplô Petro kple Zebedeo vi eveawo siwo nye Yohanes kple yakobo la ðe asi. Esi<br />

wova ðo teñea la eñe lãme gbôdzô eye wòlé blanui.<br />

38 Ale wògblô na wo bena, “Nye lãme gbôdzô åutô eye nye dzi le nu xam<br />

heyi ku me ke, eya ta minô afi sia eye mianô åudzô kplim.”<br />

39 Yesu zô yi ågô vie, edze klo eye wòtsyô mo anyi. Azô edo gbe ða be,<br />

94


Mateo<br />

“Fofonye, ne anô bôbôe la, ekema ðe kplu sia ða le dzinye. Ke na be nu si ke nye wò<br />

lôlŸ nu la nava eme ke menye nu si medi la o.”<br />

40 Yesu trô va nusrŸla etŸawo gbô kasia, ekpô be wonô alŸ dôm bôkôô. Eyô<br />

Petro eye wòbiae se bena, “Ke miate åu anô åu kplim gañoño ðeka pâ oa? 41 Minô<br />

åudzô eye mido gbe ða, nemenye nenema o la, tetekpô aðu mia dzi. Elabena gbôgbô<br />

la le lôlŸm gake åutilã ya gbôdzô.”<br />

42 Yesu gagbl… nusrŸla etŸawo ði heyi ðado gbe ða ake be, “Fofo, nenye be<br />

ele be mano kplu sia kokoko la, ekema mawô wò lôlŸ nu.”<br />

43 Esi wògatrô va la ekpô nusrŸlawo woganô alŸ dôm ko elabena alŸ bla woñe<br />

åkuwo. 44 Etrô le wo gbô gayi ðado gbe ða zi etŸlia.<br />

45 Azô etrô va nusrŸlawo gbô eye wògblô na wo be, “Miate åu adô alŸ azô<br />

fãa eye mia dzudzô mia ðokuiwo. Gake nôviwo, êeyiêi la de be woadem asi na nu vŸ<br />

wôlawo. 46 Mitso míadze mô. Mikpô ða, ame si le denye ge asi la enye ma gbôna.”<br />

Yesu dede asi kple eléle<br />

(Marko 14:43-50; Luka 22:47-53; Yohanes 18:3-12)<br />

47 Esi wònô nua ñom la Yuda ame si nye nusrŸla wuieveawo dometô ðeka la enye<br />

ekem le ågô na ameha gã aðe eye wozô gbôna. Ameha siawo nye amedôdôwo tso<br />

Yudatôwo ñe Osôfowo kple dumemegãwo gbô, eye wolé yiwo kple kpowo ðe asi<br />

gbôna. 48 Yuda gblô na wo do ågô be ame si dim wole la enye ame si yeado gbe na<br />

eye yeagbugbô nu na la. 49 Yuda zô t…e yi ðe Yesu gbô gblô nâ be, “Medo gbe na<br />

wò, Nufiala,” eye wògbugbô nu nâ.<br />

50 Ke Yesu gblô nâ be, “Nôvi, yi wò dô si ta nèva ðo la dzi.” Kasia,<br />

95


Mateo<br />

amewo l• ðe Yesu dzi eye wolée.<br />

51 Enumake Yesu ñe nusrŸlawo dometô ðeka ðe eñe yi le aku me eye wòkpa<br />

to na Yudatôwo ñe osôfogã ñe subôvi ðeka.<br />

52 Ke Yesu gblô nâ be, “Megawô wò yi åudô o, tsôe de aku me, elabena ame<br />

siwo wôa yi åudô la, hã kpôa ku le yi nu. 53 Alo menya be mate åu abia Fofonye<br />

eye wòana mawudôla akpeakpewo mí be woadzô mía åu oa? 54 Ke ne mewô<br />

nenema ðe ale ke nya siwo woålô da ði le mawunya me siwo le dzôdzôm fifia hã la<br />

awô hafi ava eme?”<br />

55 Azô Yesu trô ðe amehawo gbô ño nu na wo be, “Nu vŸ wôla kple hlŸdola<br />

menye hafi mietsô yiwo kple kpowo ðe asi va be yewoalém hã? Menô mia dome,<br />

gblô nya le miañe gbedoxô me gbe sia gbe, ke miete åu wô naneke o. 56 Nyateñe nu<br />

siawo katã le dzôdzôm tututu abe ale si nyagblôðilawo ålôe da ði le mawunya la me<br />

ene.”<br />

Le Sanhedrin ñe åkume<br />

(Marko 14:53-65; Luka 22:54-55, 63-71; Yohanes 18:13-14, 19-24)<br />

57 Ameha la kplô Yesu yi ðe Osôfogã Kayafa ñe añeme, afi si Yudatôwo ñe osôfowo<br />

katã va ño ñu ðo la. 58 Petro hã dze ameawo yome ðôðôðô va Osôfogãwo ñe añea me<br />

eye wòyi ðanô asrafoawo dome be yeakpô nu si adzô ðe Yesu dzi ða.<br />

59 Yudatôwo ñe Osôfogãwo kple dumegãwo kpe ta ðe ûônudrŸñegã la henô<br />

vodada si dzi woatsi tre ðo atso kufia nâ la dim. 60 Gake womekpô ðeke o, togbô be<br />

ame geðewo lŸ ði aûatsoðase le eåu hã. 61 Le nuwuwu la ame eve va gblô be, “Ame<br />

sia gblô be, ‘mate åu agba Mawu ñe gbedoxô sia agatui le åkeke etŸ megbe.’”<br />

96


Mateo<br />

62 Enumake Yudatôwo ñe Osôfogã la tsi tre hebia Yesu be, “Alekee, nuðeðe<br />

aðe le asiwo le nya sia åua?” 63 Ke Yesu meke nu o.<br />

Osôfogã la yi edzi gblô nâ be, “Meta Mawu gbagbe la, nenye wòe nye Mesia,<br />

Mawu Vi la la, ekema gblôe mise fifia.”<br />

64 Azô Yesu ðo eåu gblô be, “„, nye tututue, eye madidi o la, miakpô nye<br />

Amegbetô Vi la mabôbô nô Mawu Åus…katãtô la ñe nuðusime, eye matrô agbô va le<br />

dziño lilikpowo me.”<br />

65 Eñe nya sia tô dzi na Yudatôwo ñe Osôfogã la ale woñu asi akôta gblô bena,<br />

“Mise ða, ame sia gblô busunya, megahiã be ame bubu aðeke naði ðase o, mí katã<br />

míese eñe numegbe xoxo. 66 Nu kae nye miañe nyametsotso?” Ameha gã la do êli<br />

be, “Edze na ku, ele be woawui!”<br />

67 Azô amewo ñu du ðe edzi, ðe ta ðe eåu eye ðewo tu kôe to megbe hegblô<br />

nâ be, 68 “Ne wòe nye Mesia la la, ekema tô asi ame si ño wò to megbe la dzi ne<br />

míakpô.”<br />

Petro gbe nu le Yesu gbô<br />

(Marko 14:66-72; Luka 22:56-62; Yohanes 18:15-18, 25-27)<br />

69 Le êeyiêi siawo katã me la, Petro ganô amehawo dome le xexe. Nyônuvi dzaa<br />

aðe te ðe eåu gblô nâ bena, “Wò hã ènô Yesu Galileatô la yome.”<br />

la åu o.”<br />

70 Ke Petro s… nu le wo katã åkume, “Nye menya naneke le nu si gblôm nèle<br />

71 Emegbe la Petro do ðe agboa nu eye nyônuvi bubu aðe hã gakpô Petro le<br />

amehawo dome, eye wògblô na ame siwo le afi ma be, “Ame sia hã nô Yesu<br />

97


Mateo<br />

Nazaretitô ñe nusrŸlawo dome.”<br />

72 Azô Petro ka atam be, “Nye menya åutsu la le afi aðeke kura kpô o!”<br />

73 Ke eteñe medidi o la, ame siwo tsi tre ðe afi ma la te ðe Petro åu gblô nâ<br />

be, “Nôvi, míenya be Yesu ñe nusrŸlawo dometô ðeka nènye, wò nuño hã sô kple<br />

Galileatôwo tô pâpâpâ.”<br />

74 Azô Petro do êli. Eka atam gblô be, “Ne menya ame sia tututu la, ekema<br />

nane nedzô ðe dzinye.”<br />

Kasia Petro naðe nu le nyaa me la, koklo ku atô ‘kôkôliakôe.’ 75 Enumake<br />

Petro ðo åku nya si Yesu gblô nâ be, “Hafi koklo naku atô la agbe nu le gbônye zi<br />

etŸ” la dzi. Ale wòtrô dzo eye wofa avi vevie.<br />

Yesu le Pilato åukume<br />

(Marko 15:1; Luka 23 :1-2; Yohanes 18:28-32)<br />

27 Esi åu ke la, Osôfogãwo kple Yudatôwo ñe dumemegã bubuwo kpe ta be woade<br />

åugbl… le ale si woawô able Romatôwo ñe dziðuðua nu ne wòatso kufia na Yesu la<br />

åuti. 2 Emegbe la, wode gae eye wokplôe yi na Pilato, Romatôwo ñe gôvina.<br />

Yuda ñe ku<br />

3 Le êeyiêi sia me la, Yuda, ame si de Yesu asi la kpô be wotso kufia nâ. Eñe susu<br />

trô eye wòvee vevie be wòwô esia. Eya ta egbugbô ga si wòxô le Osôfogãwo kple<br />

Yudatôwo ñe dumemegãwo si la yii na wo.<br />

4 Egblô na wo be, “Mewô nu vŸ elabena, mede ame maðifô asi.” Ke woðo<br />

98


Mateo<br />

eåu nâ be, “Wònyae nye ema, ðeke meka mí o.”<br />

5 Ale Yuda tsô ga la ñu gbe ðe anyigba le gbedoxô la me eye wòyi ðade ka ve<br />

na eðokui. 6 Osôfogãwo va fô ga la le anyigba eye wogblô bena, “Míate åu atsô ga<br />

sia ade nudzôðaka le me o, elabena etsi tre ðe míañe sewo åu be, míaxô ga si woxe<br />

ðe ame aðe ñe ku ta la.”<br />

7 Mlôeba la, woðoe be yewoatsô ga la añle abô aðe si le afi si Zemelawo kaa<br />

anyi lena la eye yewoatrôe woazu ameðiñe na amedzro siwo ku le Yerusalem. 8 Eya<br />

tae woyôa ameðiñe sia be, “Ûubô” va se ðe egbe. 9 Esia wu nya si nyagblôðila<br />

Yeremia gblô da ði be, “Wotsô klosalo ga blaetŸ, si wòxô le Israelviwo gbô la, 10 ñle<br />

abôe tso Zemelawo si abe ale si Añetô la gblô nam ene,” la nu.<br />

Pilato bia gbe Yesu<br />

(Marko 15:2-5; Luka 23:3-5; Yohanes 18:33-38)<br />

11 Azô la Yesu tsi tre ðe Pilato, Roma dziðuðua ñe gôvina åkume. Gôvina la biae be,<br />

“Wòe nye Yudatôwo ñe Fia la?” Yesu ðo eåu nâ be, “„, abe ale si míegblôe ene. 12<br />

Osôfogãwo kple Yudatôwo ñe dumemegãwo tsô nya geðewo wô nutsotsoe ðe Yesu<br />

åuti, gake eya zi ðoðoe kpoo. Meðo nya ðeka pâ hã åu o.<br />

oa?”<br />

13 Pilato gabiae be, “Mèle nya gbogbo siwo gblôm wole ðe åutiwò la sem<br />

14 Ke Yesu meðo nya la åu nâ o eye esia wô nuku na Pilato åutô.<br />

99


Mateo<br />

Wotso kufia na Yesu<br />

(Marko 15:6-15; Luka 23:13-25; Yohanes 18:39-19:16)<br />

15 Enye gôvina la ñe ðoðo be ne Åutitotoåkeke la ðo edzi ñe sia ñe la, yeaðe asi le<br />

Yudatô gamenôla si wodi la åuti. 16 Le ñe sia me la, gamenôla aðe li, ame sia nye<br />

ame dovo, tagbôses…tô aðe. Eñe åkôe nye Baraba. 17 Esi ameha la ði anyi ðe Pilato<br />

ñe xôxônu le ådi ma la, ebia wo be, “Ame ka åutie maðe asi le na mi? Baraba loo alo<br />

Yesu, miañe Mesia la?” 18 Elabena Pilato nya nyuie be ale si ame geðewo dze Yesu<br />

yome la koe biã åu na Yudatôwo ñe dumemegãwo eya tae wolée ðo.<br />

19 Ke esi wòbôbô nô ûônudrŸzikpui la dzi la, srŸa ðo gbedeasi sia ðee be,<br />

“Megaka asi ame dzôdzôe ma åuti o; elabena etsô si va yi ñe zã la meku drŸe dziåô<br />

aðe tso eåuti.”<br />

20 Azô la Osôfogãwo kple Yudatôwo ñe dumemegãwo ble ameha la nu be<br />

woabia be woaðe asi le Baraba åuti na yewo eye woawu Yesu. 21 Eya ta esi gôvina<br />

la gabia be, “Ame eve siawo dometô ka åutie maðe asi le na mi?” la, ameha la do<br />

êli ses‰e be, “Baraba.”<br />

22 Pilato biawo be, “Ekema nu kae mawô kple Yesu, miañe Mesia la?” Wodo<br />

êli hoo be, “Klãe ðe ati åuti”<br />

23 Pilato gabia be, “Nu ka tae miedi be mawô esia ðo, eye vo kae wòda?” Ke<br />

woawo la êlia dodo dzi ko wonô be, “Klãe ðe ati åuti! Klãe ðe ati åuti!”<br />

24 Esi Pilato kpô be ameawo ðo kplikpaa eye howôwô gã aðe le egôme dzem<br />

la, edô be woaku tsi ðe gagbâ me vâ na ye, ale woklô asi le ameha la åkume gblô be,<br />

“Ame nyui sia ñe ûu kôkô ði la, metso gbônye o; ke boå etso mia gbô!”<br />

25 Ameha la do êli ses‰e be, “Eñe ûô kôkô ði ñe tohehe neva mí kple mía<br />

100


Mateo<br />

viwo dzi fãa!”<br />

26 Ale Pilato ðe asi le Baraba åuti na wo. Ena woño Yesu eye esi woñoe vô<br />

la, eðe asi le eåu na Roma srafowo be woakplôe yi aðaklã ðe ati åu.<br />

Asrafowo ðu fewu le Yesu åu<br />

(Marko 15:16-20; Yohanes 19:2-3)<br />

27 Gbã la, asrafoawo kplôe yi ðe afi si aûawônuwo nôna eye asrafoha la katã va ño<br />

xlãe. 28 Woðe eñe awu siwo wòdo la le eåuti eye wotsô awu dz‰ do nâ 29 eye wotsô<br />

åu didi aðewo wô fiakuku heðô nâ eye wotsô fiatikplô hã de eñe dusisi me. Wova<br />

dzea klo ðe eåkume fewuðutôe eye wogblôna be, “Míedo gbe na wò, Yudatôwo ñe<br />

fia.” 30 Azô la, wotu ta ðe eåuti eye woxô atikplô la le esi hetsô ño dzodome nâ<br />

ses‰e.<br />

31 Esi wowu fewuðuðua nu la, woðe awu dz‰ la le eåuti eye wotsô eya åutô<br />

ñe awuwo do nâ eye wokplôe dzoe yina kaklã ge ðe ati åuti.<br />

Woklã Yesu ðe ati åuti<br />

(Marko 15:21-32; Luka 23:26-43; Yohanes 19:17-27)<br />

32 Esi woyina eklã ge ðe atitsoga åuti la, wodo go åutsu aðe si tso Kirene, le Afrika,<br />

eåkôe nye Simôn, eye wozi edzi be wòatsô atitsoga la akpe Yesu. 33 Ale wova ðo<br />

teñe si woyôna be Golagata, si gôme nye “Ametakoli Togbâ.” 34 Asrafoawo tsô wain<br />

si me wode atikee la nâ be wòano gake esi wòðôe kpô la, egbe enono. 35 Esi woklãe<br />

ðe atitsoga åuti vô la, asrafoawo da akô ðe eñe awuwo dzi be woazu ame si ðu dzi la<br />

tô. 36 Le esia megbe la, wobôbô nô anyi ðe afi ma henô eåu dzôm. 37 Woålô nu<br />

101


Mateo<br />

klã ðe eñe atitsoga la tame be, “Ame sia nye Yesu, Yudatôwo ñe fia la.”<br />

38 Ådi ma ke la, woklã adzodala eve hã ðe ati åu le axawo kple eve dzi. 39<br />

Ame siwo to teñea va yina la dzui hegblô nya vlo geðewo ðe eåuti. Woûuûua ta<br />

fewuðutôe be, 40 “Ke alee wòle! Àte åu agbã gbedoxô la, agbugbô atui le åkeke atŸ<br />

megbe. Mate åui oa? Ne àte åui eye nenye Mawu Vi tututu la, ðe ðokuiwò le atia<br />

åuti!”<br />

41 Osôfogãwo kple Yudatôwo ñe dumemegã bubu siwo le afi ma la ðu fewu<br />

le eåu be, 42 “Eðe ame bubuwo gake mate åu aðe eðokui o! Ke wò boåue nye<br />

Yudatôwo ñe fia laa? Nenye wòe la, ði le atitsoga la åuti, ekema míaxô dziwò ase. 43<br />

Ebe yexô Mawu dzi se; Mawu neðo kpe eñe xôse la dzi ne wòaðee le atia åuti. Alo<br />

menye eyae gblô be, ‘Mawu vi menye,’ oa?”<br />

44 Nenema ke adzodala siwo woklã ðe ati åuti kpe ðe eåuti la hã dzui heðe<br />

alôme le eåuti.<br />

Yesu ñe ku<br />

(Marko 15:33-41; Luka 23:44-49; Yohanes 19:28-30)<br />

45 Le ådô ma la, zadokeli do ðe anyigba la katã dzi gañoño etŸ sôå, tso ådô ga<br />

wuieve va se ðe êetrô ga etŸ me.<br />

46 Le êetrô ga etŸ me la, Yesu do êli ses‰e be, “Eli, Eli lama sabaktani”, esi<br />

gôme enye, “Nyee Mawu, nyee Mawu nu ka åuti nègbl…m ði mahã?”<br />

47 Nukpôla siwo le afi ma la dometô aðewo mese nya si wògblô la gôme<br />

nyuie o, eye wobu be Eliya yôm wòle. 48 Ameawo dometô ðeka si du ðatsô aha tsitsi<br />

eye wokôe ðe akutsa tôxâ aðe me. Etô akutsa la ðe ati nu eye wòtsôe ðo nu na<br />

102


Mateo<br />

Yesu. 49 Ke ame bubuwo gblô nâ be, “Ðe asi le eåuti ne míakpôe ða be Eliya ava<br />

ðee le atia åuti hã.”<br />

50 Yesu gado êli ses‰e ake. Etsô eñe gbôgbô la na eye wòku kpoo. 51 Eye kpô<br />

ða xômetsovô si wotsô xe Kôkôeñewo ñe Kôkôeñe la åkumee le gbedoxô me la ma ðe<br />

eve enumake tso tame va se ðe egôme eye anyigba ûuûu kpekpekpe; agakpe gãwo hã<br />

gbã 52 eye yôdowo nu ûu eye nyônu kple åutsu siwo nye mawuvŸlawo hafi ku la<br />

gagbô agbe. 53 Le Yesu ñe tsitretsitsi megbe la, wodo le woñe yôdoawo me eye woyi<br />

ðe Yerusalem, afi si woðe wo ðokuiwo fia ame geðewo le.<br />

54 Esi asrafo siwo klãe ðe atia åuti kple woñe amegãwo kpô nu siwo va dzô<br />

kple ale si anyigba ûuûui la, åudzi kple vôvŸ lé wo eye wogblô be, “Ame sia nye<br />

Mawu Vi vavã.”<br />

55 Nyônu siwo kplôe ðo tso Galilea be yewoava kpô edzi le Yerusalem la, le<br />

nu siwo katã le dzôdzôm la kpôm tso adzôge. 56 Ame siawo dometô aðewoe nye<br />

Maria Magdalatô, Maria Yakobo kple Yosef dada kple Yohanes kpakple Yakobo<br />

siwo nye Zebedeo ñe viwo la dada.<br />

Yesu ðiði<br />

(Marko 15:42-47; Luka 23:50-56; Yohanes 19:38-42)<br />

57 Esi fi… ðo la, kesinôtô aðe si åkôe nye Yosef, tso Arimatia, ame si nye Yesu<br />

yomedzelawo dometô ðeka la, 58 yi ðe Pilato gbô hebia Yesu ñe åutilã kukua. Pilato<br />

ðe gbe be woatsô Yesu ñe åutilã kukua nâ. 59 Yosef xô ame kuku la eye wòtsô aklala<br />

yeye aðe si fu tititi la xatsa ðe eåuti nyuie 60 eye wòtsôe mlô yôdo si eya åutô ðe ðe<br />

agakpewo dome la me hemli kpe gã aðe tu yôdo la nu. 61 Maria Magdalatô kple<br />

103


Mateo<br />

Maria evelia wonô anyi henô ale si woði Yesu kple afi si woði ðo la kpôm.<br />

Asrafowo dzô yodo la åu<br />

62 Le åufôke, esi åutitoto åkeke la ñe åkeke gbãtô wu enu la, Osôfogãwo kple<br />

Farisitôwo yi ðe Pilato gbô 63 eye wogblô nâ be, “Añetô, alakpatô ma gblô kpô be,<br />

‘Matsi tre le åkeke etŸ megbe’ 64 Eya ta míedi be naðe gbe ne woatre yôdo la nu va<br />

se ðe åkeke etŸa gbe ale be eñe nusrŸlawo mate åu ayi aðafi eñe åutilã kukua ahable<br />

amewo be, etsi tre o. Nenye be nu sia va eme la, ekema nu si adzô fifia la, awu<br />

gbãtô.”<br />

åu nyuie<br />

65 Pilato ðo nya la åu na wo be, “Mikplô asrafo siawo yi nâ woadzô yôdo la<br />

66 Ale wotre yôdo la nu hetsô kpovitôwo ðo afi ma be woadzô eåuti.<br />

Yesu ñe tsitretsitsi<br />

(Marko 16:1-8; Luka 24:1-12; Yohanes 20:1-10)<br />

28 Le Kwasiðagbe ñe fôåli me la, Maria Magdalatô kple Maria evelia woyi ðe<br />

yôdo la to. 2 Kasia anyigba ûuûu ses‰e; elabena mawudôla aðe si tso Añetô la gbô la<br />

ði tso dziño va mli kpe gã la ða eye wòbôbô nô anyi ðe edzi. 3 Mawudôla la ñe mo le<br />

kekl…m abe dzikedzo ene eye eñe awuwo fu tititi abe ðetifu ene. 4 Esi dzôlawo kpôe<br />

la, dzidzi ño wo eye womu dze anyi heku ñenyi. 5 Mawudôla la ño nu na nyônuawo<br />

gblô be, “MigavŸ o, menya be Yesu si woklã ðe ati åu la dim miele 6 gake mele afi<br />

sia o. Elabena etsi tre abe ale si wògblô da ði ene. Miva kpô afi si wotsôe mlôe la ða.<br />

104


Mateo<br />

7 Azô miðe abla miayi aðagblôe na eñe nusrŸlawo be, etsi tre tso ame kukuwo dome<br />

eye woyina ðe Galilea be miava kpe ye le afi ma. Mixô nye gbedeasi sia yi na wo.”<br />

8 Nyônuawo si du dzo le yôdoa to kple vôvŸ kple dzidzô. Esi wole dua dzi<br />

yina ðe nusrŸlawo di ge la, 9 Yesu va kpe wo. Edo gbe na wo be, “Ådi na mi” eye<br />

wodze klo ðe eñe akôme helé eñe afôwo ðe asi eye wosubôe.<br />

10 Yesu gblô na wo be, “MigavŸ o! Miyi miagblô na nôvinyewo be woadze<br />

mô enumake ayi ðe Galilea eye woado gom le afi ma.”<br />

Asrafoawo na nutsotso<br />

11 Esi nyônuawo le gegem ðe dua me la, asrafo siwo nô yôdoa åu dzôm le ñe ðewo<br />

va Osôfogãwo gbô hegblô nu si va dzô la na wo. 12 Esi Osôfogãwo kpe ta kple<br />

dumemegãwo la wode aðaåu eye wotsô ga home gã aðe na asrafoawo bena; 13<br />

“Migblô be, ‘Eñe nusrŸlawo va zã me eye wofi eñe kukua dzoe esi míenô alŸ dôm’”<br />

14 Takpekpe la do åugbe be, “Nenye be gôvina la se nya sia la, miatsi tre aûli<br />

mia ta eye nu sia nu ayi dzi nyuie.”<br />

15 Ale asrafoawo xô ga la eye wogblô nu si woðo na wo be woagblô la. Nya<br />

la kaka ðe Yudatôwo dome gb…e eye woxôe se va se ðe egbegbe gŸ hã.<br />

Dôdeasi gã la<br />

(Marko 16:14-18; Luka 24:36-49; Yohanes 20:19-23)<br />

16 NusrŸla wuiðekâawo hã dze Galilea mô dzi eye woyi ðe to si dzi Yesu ðo be<br />

yeado go wo le la dzi. 17 Afi sia wokpee le hesubôe, ke wo dometô aðewo meka ðe<br />

edzi be Yesu åutô nye ema o.<br />

105


Mateo<br />

18 Egblô na eñe nusrŸlawo be, “Wotsô åus… si le dziño kple anyigba la katã de<br />

asi nam. 19 Eya ta miyi ðawô amewo le dukô ðe sia ðe me woanye nye nusrŸlawo;<br />

miade mawutsi ta na wo le Fofo la, Vi la, kple Gbôgbô Kôkôe la ñe åkô me 20<br />

Miafia nu nusrŸla yeye siawo be woawô ðe se siwo katã mede na mi la dzi; eye<br />

kakaðedzi nenô mia si êesiaêi be, meli kpli mi êesiaêi va se ðe xexeame ñe<br />

nuwuwu.”<br />

106


Marko<br />

NYANYUI LA ABE ALE SI MARKO ÅLÔE ENE<br />

Kpôkplôyiðeme :<br />

Marko nye ðekakpui aðe si nye Petro, ame si nye Yesu ñe nusrŸlawo dometô ðeka la<br />

xôlŸ. Eålô nu siwo dzi Petro ðo åkui tso Yesu åuti nâ la ðe agbal…a me. Meålô nya<br />

aðeke tso Yesu ñe ñome, dzidzi kple ðevimenônô åu o, eye mete gbe ðe Yesu ñe<br />

nyagbôgblôwo dzi tututu o; ke boå ete gbe ðe Yesu ñe nuwôwôwo dzi. Eålô nya<br />

geðewo tso Yudatôwo ñe kônyinyiwo åu. Esia fia be eålô agbal…a na ame siwo<br />

menye Yudatôwo o.<br />

Emenyawo 1. Yesu dze eñe dôwôwô gôme, 1:1-13<br />

2. Yesu ñe dôwôwô le Galilea zi gbãtô, 1:14-3:6<br />

3. Yesu ñe dôwôwô le Galilea zi evelia, 3:7-7:23<br />

4. Yesu ñe dôwôwô le Galilea zi etŸlia, 7 :24-9 :50<br />

5. Yesu tso Galilea yi Yerusalem, 10 :1-52<br />

6. Yesu ñe dôwôwô le Yerusalem. eñe fukpekpe kple ku, 11:1-16:8<br />

7. Yesu ñe tsitretsitsi kple ðokui ðeðefia, 16:9-20<br />

Yohanes ðe gbeñã Kristo<br />

Chapter 1<br />

(Mateo 3:1-12; Luka 3:1-9,15-17; Yohanes 1:19-28)<br />

Yesu Kristo, si nye Ðela kple Mawu Vi la, ñe nyanyui la ñe gômedzedzee nye esi. 2<br />

Abe ale si woålôe ði le Yesaya ñe agbal… me ene be, “Madô nye dôla ðe ågôwò be<br />

1


Marko<br />

wòadzra wò mô la ðo, 3 ame si ñe gbe le ðiðim le gbea dzi be, ‘Midzra Añetô la ñe<br />

mô ðo, miwô eñe môtatawo woanô dzôdzôe nâ.’” 4 Yohanes Mawutsidetanamelae<br />

nye dôla sia. Enô gbedzi eye wòfia amewo be woadzudzô nu vŸ wôwô eye woade<br />

mawutsi ta na wo abe nugbegbe le woñe nu vŸwo gbô ñe dzesi ene. Ena wonya be ne<br />

wodzudzô nu vŸ wôwô eye wode mawutsi ta na wo la, Mawu atsô woñe nu vŸwo ake<br />

wo. 5 Ame geðe åutô tso Yerusalem kple Yudea nutowo me yi gbea dzi, be<br />

yewoakpô Yohanes eye yewoase gbedeasi si wòtsô vâ. Esi ame siawo ûu woñe nu<br />

vŸwo me nâ vô la, ede mawutsi ta na wo le Yôdan tôsisia me. 6 Wotô awu si<br />

Yohanes do la kple kposôfu eye wòtsô lãgbal…lidziblaka bla awua dzii. Eñe nuðuðu<br />

koe nye ûetsuviwo kple gbemenyitsi.<br />

7 Egblô na eñe nyaselawo be, “Ame aðe gbôna kpui esi de ågô wum sãa.<br />

Amea deågô ale gbegbe be nyemedze be mabôbô atu eñe atokota åu ka gŸ hã o. 8<br />

Nye la tsi koe metsô de mawutsi ta na mii gake eya ade mawutsi ta na mi kple<br />

Gbôgbô Kôkôe la!”<br />

Yohanes de Mawutsi ta na Yesu<br />

(Mateo 3:13-17; Luka 3:21-22)<br />

9 Êemaêi la, Yesu tso Nazaret le Galilea va Yohanes gbô eye Yohanes de mawutsi<br />

ta nâ le Yôdan tôsisia me. 10 Esi Yesu nô go dom tso tsia me la, ekpô be dziñowo nu<br />

ûu eye Gbôgbô Kôkôe, si nô akpakpa ñe nônôme me la nô ðiðim ðe edzi. 11 Gbe aðe<br />

hã ði tso dziño be, “Woe nye Vinye lôlŸa si åu mekpôa åudzedze blibo le.”<br />

2


Marko<br />

Abosam te Yesu kpô<br />

(Mateo 4:1-11; Luka 4:1-13)<br />

12 Enumake Gbôgbô Kôkôe la kplôe yi gbedzi; 13 enô gbea dzi åkeke blaene eye<br />

Abosam va tee kpô. Enô lã wôadãwo dome ke mawudôlawo va subôe.<br />

Dô la ñe gômedzedze le Galilea<br />

(Mateo 4:12-17; Luka 4:14-15)<br />

14 Esi Fia Herodes lé Yohanes de gaxô me vô megbe la, Yesu yi Galilea be yeagblô<br />

Mawu ñe nyanyui la.<br />

15 Eðe gbeñã be, “Êeyiêi va ðo mlôeba! Mawufiaðuñe la gogo! Midzudzô nu<br />

vŸ ne mianô agbe ðe nyanyui la ñe ðoðowo nu.”<br />

Yesu yô nusrŸla gbãtô eneawo<br />

(Mateo 4:18-22 ; Luka 5:1-11)<br />

16 Gbe ðeka esi Yesu ði tsa to Galilea ñuta va yina la, ekpô Simôn kple nôvia<br />

Andrea wonô asabu dam ðe ñua me elebena ðôkplôlawoe wonye.<br />

17 Yesu yô wo hegblô na wo be, “Miva dze yonyeme ne mawô mi miazu<br />

amewo ðelawo.” 18 Enumake wogbl… woñe asabuwo ði hedze eyome. 19 Esi wozô<br />

ñua ta yina s… la, Yesu gakpô Zebedeo viåutsuwo, Yakobo kple Yohanes hã wonô ûu<br />

me nô woñe ðôwo sam. 20 Eyô woawo hã be woadze ye yome, ale wogbl… wo fofo<br />

Zebedeo kple ðôkplôviawo ði hekplô Yesu ðo enumake. Yesu gblô nya eye wòyô dô<br />

dôlélawo.<br />

3


Marko<br />

Yesu yô dô åutsu gbôgbô vŸ tô aðe<br />

(Luka 4:31-37)<br />

21 Yesu kple ame siwo nô eåu la va ðo Kapernaum le Memleða si nye Yudatôwo ñe<br />

Sabat åkeke dzi. Woyi Yudatôwo ñe ñuñoñe eye Yesu fia nu amewo le afi ma. 22<br />

Ame siwo nô ñuñoñea la ñe mo wô yaa le Yesu ñe nufiafia åuti elabena efia nu wo<br />

kple tônyenye alo kakadedzi blibo. Le nyateñe me la, ale si wòfia nui la to vovo sãa<br />

tso ale si ame bubuwo fianâ la gbô.<br />

23 Ame aðe si me gbôgbô vŸ nô la hã nô ñuñoñea le êemaêi me. Ame sia de<br />

asi êlidodo me be, 24 Yesu Nazaretitô, nu ka tae nèle fu ðem na mí gbôgbô<br />

vŸwo? Ðe nèva be yeatsrŸ mía? Menya ame si nènye, wòe nye Mawu Vi Kôkôetô<br />

la.”<br />

25 Yesu blu ðe eta gblô be, “Zi ðoðoe eye nàdo go le eme.” 26 Le Yesu ñe<br />

nya nu la, gbôgbô vŸ la do êli ses‰e, tsô amea xlã ðe anyi åôdzitôe eye wòdo go le<br />

eme. 27 Nuwôna sia wô nuku na eteñekpôlawo åutô, eye woño nu le eåu.<br />

28 Nu si Yesu wô la na be eñe åkô ði hoo le Galilea nutoa katã me le êeyiêi<br />

kpui aðe megbe.<br />

Gbedada le dôléla geðewo åu<br />

(Mateo 8:14-17; Luka 4:38-41)<br />

29 Yesu kple eåutimeawo do go le ñuñoñea eye woyi Simôn kple Andrea ñeme, 30<br />

Simôn lŸxo nô aba dzi nô åudza ses… aðe lém hafi wode, ale wogblôe na Yesu. 31<br />

Yesu yi dônôa ñe aba gbô, elé eñe alônu eye wònô alinu. Enumake åudza ses… la do le<br />

edzi eye wòfô yi ða ða nu na wo woðu.<br />

4


Marko<br />

32 Esi êe nô to ðom la, wokplô dô ñomevi vovovo lélawo kple ame siwo me<br />

gbôgbô vŸwo le la va egbô le añe si me wònô la, be wòada gbe le wo åu. 33<br />

Kapernaum du bliboa katã kloe hã va ño ñu ðe teñea be yewoakpô nu. 34 Yesu da gbe<br />

le dôléla ge ðewo åu eye wònya gbôgbô vŸwo do goe le ame aðewo me f‰e ma.<br />

Me ðe mô na gbôgbô vŸawo be woa ño nu ya o, elabena wonya ame si wònye.<br />

Mawunyagbôgblô le duwo me<br />

(Luka 4 : 42-44)<br />

35 Le fôåli la, Yesu ðeka do go eye wòðe eðokui ðe aga be yeado gbe ða. 36 Le<br />

êeyi êi a ðe megbe la, Simôn kple ame bubuawo do go yi ðadii. 37 Esi wokpôe la,<br />

wogblô nâ bena, “Añetô, ame ge ðe le diwòm.” 38 Yesu ðo eåu na wo bena, “Ele be<br />

míayi du bubuwo hã me, be magblô nye gbedeasi la na woawo hã elabena esia tae<br />

meve ðo.”<br />

39 Ale wòzô mô tsa le Galilea nutowo katã me, henô mawunya gblôm le<br />

woñe ñuñoñewo eye wònô ga ðem ame siwo gbôgbô vŸwo de gae la hã.<br />

Yesu da gbe le anyidzela aðe åu<br />

(Mateo 8:1-4 ; Luka 5:12-16)<br />

40 Gbe ðeka, anyidzela aðe va dze klo ðe Yesu ñe akôme eye wòðe kuku nâ vevie be<br />

wòada gbe le ye åu. Egblô na Yesu be, “Ne èlŸ la, na nye åuti nakô.”<br />

41 Anyidzela la ñe nu wô nublanui na Yesu åutô, eya ta wòka asi eåu hegblô<br />

nâ be, “MèlŸ, eya ta wò åuti nakô.” 42 Enumake anyidzela la ñe lãme s…. 43 Yesu<br />

dôe ða enumake kple sedede vevi sia be, 44 “Kpô egbô be mègblô nu sia na ame<br />

5


Marko<br />

aðeke o. Ke boå yi nàtsô ðokuiwò afia Osôfo la eye nàna vôsanu siwo Mose ðo ði na<br />

ameåukôkô abe ðaseðiði na wo ene.”<br />

45 Gake esi åutsua dzo yina la, eðe gbe ñã eñe lãmes…kpôkpô la na amewo le<br />

môa dzi. Le esia ta ameha gã aðe nye zi ðe Yesu dzi ale be megate åu yi du aðeke<br />

me o, ke boå etsi gbea dzi. Ke le afi sia hã la, amewo tso teñe teñewo va egbô.<br />

Gbedada le lãmetututô aðe åu<br />

(Mateo 9:1-8; Luka 5:17-26)<br />

2 Le åkeke aðewo megbe la, Yesu gatrô yi Kapernaum. Esi wò ðo afi ma la,<br />

eñe åkô ði hoo le du bliboa me le êeyiêi kpui aðe ko me. 2 Medidi kura hafi añe si<br />

me wònô la yô f• kple amewo o. Añea me yô ale gbegbe be nôñe aðeke kura meganô<br />

anyi o. Yesu de asi mawunyagbôgblô me na ameha la. 3 S… la, åutsu ene aðewo kô<br />

lãmetututô aðe ðe aba dzi gbôna Yesu gbôe. 4 Ke le amewo ñe agbôsôsô ta la,<br />

womete åu ðo egbô tututu o. Le esia ta woyi ðaðe do ðe xô si me Yesu nô la tame<br />

eye woðiði dônôa ðôðôðô hedro ðe ekôme.<br />

5 Yesu kpô be åutsu eneawo xôe se vevie be yeate åu akpe ðe<br />

wo nôvi la åu, eya ta egblô na dônôa be, “Vinye wotsô wò nu vŸwo ke wò!”<br />

6 Ke Yudatôwo ñe agbal…fiala siwo nô afi ma la gblô be, 7 “Nu ka! Ame sia<br />

gblô busunya! Ðe wòbu be Mawue yenyea? Menya be Mawu ðeka hŸ koe ate åu atsô<br />

nu vŸwo ake oa?”<br />

8 Yesu nya nu si bum ameawo nô eya ta egblô na wo enumake be, “Ale ke<br />

wô nuwôna sia ðe fu na miañe susuwo alea? 9 Kae bôbô wu, be woagblô na<br />

lãmetututô la be, ‘Wotsô wò nu vŸwo ke wò; loo alo woagblô nâ be, ‘Tsi tre, tsô<br />

6


Marko<br />

wò aba ne nàzô azôl‰’? 10 Be miadze sii be wona åus… Amegbetô Vi la be wòatsô nu<br />

vŸ ake le anyigba dzi. “Egblô na lãmetututô la be 11 “Mele egblôm na wo be tsi tre,<br />

tsô wò aba eye nàyi añeme!”<br />

12 Åutsua tsi tre enumake. Efô eñe aba la, eye wòzô to nukpôlawo dome dzo.<br />

Nukpôlawo katã ñe nu ku. Wokafu Mawu, eye wogblô be, “Míekpô naneke teñe alea<br />

kpô o!”<br />

Yesu yô Mateo<br />

(Mateo 9:9-13; Luka 5:7-32)<br />

13 Yesu gado go yi ñuta eye wòfia nu ameha si kplôe ðo la. 14 Esi wòzô yina la eva<br />

ke ðe Levi, Alfeo vi, åu wònô anyi ðe dugadzôñe. Yesu gblô nâ be, “Va dze<br />

yonyeme ne nàzu nye nusrŸla.” Levi tso enumake eye wòdze Yesu yome.<br />

15 Le fi… la, Levi kpe Yesu kple eñe nusrŸlawo be woava ðu nu le ye ñeme.<br />

Dugadzôlawo kple nu vŸ wôla geðewo hã nô ame siwo wòkpe la dome, elabena ame<br />

siawo ñomevi hã nô Yesu yome. 16 Agbal…fiala siwo tso Farisitôwo dome la kpô<br />

Yesu wònô nu ðum kple dugadzôlawo kple nu vŸ wôlawo ale wobia eñe nusrŸlawo<br />

fewuðutôe be, “Nu ka ta miañe Añetô le nu ðum kple nu vŸ wôla siawo?”<br />

17 Yesu se nya siwo gblôm wonô ale wògblô na wo be, “Menye<br />

lãmeses…tôwoe hiã gbedala o ke boå dônôwoe. Menye ame dzôdzôewo tae meva ðo o<br />

ke boå nu vŸ wôlawo tae be maxlŸ nu wo ne woadzudzô nu vŸ wôwô.”<br />

Yesu ño nu le nutsitsidô åu<br />

(Mateo 9:14-17; Luka 5:33-39)<br />

7


Marko<br />

18 Yohanes ñe nusrŸlawo kple Farisitôwo tsia nu dôna êeaðewoêi. Gbe ðeka esi<br />

wogatsi nu dô alea la, ame aðewo va Yesu gbô va bia nu si ta eya ñe nusrŸlawo<br />

metsia nu dôna o.<br />

19 Yesu ðo eåu na wo be, “Ðe wòle be åugbetôsrŸ xôlŸwo natsi nu adô agbe<br />

nuðuðu le eñe srŸðekplŸ åua? Gbeðe, zi ale si åugbetôsrŸ la le wo gbô ko la, womatsi<br />

nu adô o. 20 Gake åkeke aðe li gbôna esi wole åugbetôsrŸ la kplô ge le wo gbô, ale<br />

woatsi nu adô. 21 Menyo be woatsô avônuðeði yeye aka avô vuvu o, elabena ne<br />

wowôe alea la, avô yeye la ahoða le teñea eye teñe si vuvu la alolo ðe edzi wu. 22<br />

Womekôa aha yeye hã ðe lãgbal…golo xoxo me o elabena ne wowô esia la aha<br />

yeyea ñe åus… ana be lãgbal…golo la awo eye ahaa kple lãgbal…golo la katã dome<br />

agbl…. Lãgbal…golo yeye mee wòle be woakô aha yeye ðo.”<br />

NusrŸlawo åe bli le Sabat dzi<br />

(Mateo 12:1-8; Luka 6:1-5)<br />

23 Gbe ðeka le Sabat dzi esi Yesu kple eñe nusrŸlawo zô to bligble aðe me yine la,<br />

nusrŸlawo åe bli aðewo he ðu.<br />

24 Farisitô aðewo kpô wo eye wogblô na Yesu be, “Medze be wò nusrŸlawo<br />

nawô nenem nu sia ñomevi o ðe. Etsi tre ðe míañe sewo åu be woaåe nu le Sabat<br />

åkekea dzi elabena esô kple dôwôwô le Sabat dzi.”<br />

25 Eðo eåu na wo be, “Ðe miexl… nu si David kple eåumewo<br />

wô esi dô wu wo eye woxaxa kpô oa? 26 Esi Abiata nye Osôfogã la, David geðe<br />

Mawu ñeme eye woðu abolo kôkôe si wòle be Osôfowo ðeðe ko naðu la, eye wòna<br />

8


Marko<br />

eåume aðewo hã woðu oa?” 27 Egblô yi edzi be, “Sabat åkekea la, ðe woðoe anyi<br />

be wòaðe vi na ame, menye be ame nazu kluvi na Sabat åkekea o. 28 Gawu la, åus…<br />

le nye Mesia la si ðe Sabat åkekea dzi.”<br />

Yesu da gbe le dôleléla aðe åu le Sabat dzi<br />

(Mateo 12:9 –14; Luka 6:6-11)<br />

3 Yesu gayi Yudatôwo ñe ñuñoñe le Kapernaum eye wòkpô ame aðe si titi lé asi<br />

na le afi ma.<br />

2 Esi wònye Sabat åkeke dzie ta la, Yesu ñe futôwo nô åku lém ðe eåu<br />

tsitotsito be ada gbe le amea åu mahã eye ne wòwôe la yewoatsô nya ðe eåu.<br />

3 Yesu yô amea be neva tsi tre ðe ameha la åkume. 4 Etrô ðe eñe futôwo gbô<br />

hebia wo be, “Enyo be woawô dômenyo le Sabat åkekewo dzia? Alo enye åkeke si<br />

dzi woawô nu vevi ame loo alo atsrŸ amea?” Ameawo katã zi kpi eye womeðo<br />

biabia siawo ñe ðeke åu nâ o. 5 Yesu tsa åku le ameawo dzi dzikutôe elabena eðe fu<br />

na eñe susu åutô be womesea veve ðe wo nôewo ti o. Azô egblô na amea be, “Do wò<br />

asi ðe ågô.” Amea wôe eye enumake eñe asi la ðô ðo.<br />

6 Esi Farisitôwo kpô esia la wotso enumake yi ðawô ðoðo kple Herodia<br />

dunyaheha si de Roma dziðuðu dzi la le ale si woawô awu Yesu la åuti.<br />

Yesu yô dô ame geðewo le futa<br />

7 Yesu kple eñe nusrŸlawo ðe wo ðokui ðe aga heyi ñua ta eye ameha gã aðe dze wo<br />

yome tso Galilea. 8 Esi wose nu siwo katã Yesu nô wôwôm ta la ame geðe siwo tso<br />

9


Marko<br />

Yudea, Yerusalem, Idumea kple nutome siwo le Yôdan tôsisia ñe go kemâ kpakple<br />

Tiro kple Sidôn nutomewo hã va.<br />

9 Yesu vŸ be ameawo ava mimi ye ðo eya ta ebia tso eñe nusrŸlawo si be<br />

woadi ûu aðe ada ði ale be ne ameawo mimi ye ðo f• akpa la yeage ðe eme ado le<br />

wo dome 10 elabena eda gbe le dônô geðewo åu gbe ma gbe ale gbegbe be, bubuwo<br />

ño zi ðe eåu f• henô didim be yewoaka asi eåu ko.<br />

11 Nenye be ame siwo me gbôgbô vŸwo le la kpô Yesu la, wodzea anyi ðe<br />

eñe åkume hedoa êli be, “Wòe nye Mawu Vi la.” 12 Gake Yesu dea se na wo vevie<br />

be woagana amewo nanya ame si yenye o.<br />

Yesu tia eñe nusrŸla wuieveawo<br />

(Mateo 10:1-4; Luka 6:12-16)<br />

13 Le nu siawo megbe la, Yesu yi to aðe dzi eye wòbia tso ame siwo wòtia si be<br />

woava do go ye le afi ma eye ameawo yi. 14 Azô etia ame wuieve be woanye<br />

apostolowo, ame siwo anô eåuti gbea wotsyo gbe eye wòadô wo woayi aðagblô<br />

mawunya ana amewo 15 eye wòna åus… wo be woanya gbôgbô vŸwo do goe le<br />

amewo me. 16 Ame wuieve siwo wòtia la ñe åkôwoe nye:<br />

Simôn, ame si wòna åkôe be Petro<br />

17 Yakobo kple Yohanes, Zebedeo vi siwo Yesu na åkôe be<br />

18 Andrea,<br />

Bartolomeo,<br />

“Dziðegbe ñe viwo,”<br />

Mateo,<br />

10


Marko<br />

Toma,<br />

Yakobo, Alfeo vi,<br />

Tadeo,<br />

Simôn, ame si nye Zelote dunyaheha ses… aðe me nôla,<br />

19 kple Yuda Islariôt, ame si dee asi emegbe.<br />

Yesu kple Belzebul<br />

(Mateo 12:22-32; Luka 11:14-23; 12:10)<br />

20 Esi Yesu trô yi añe si me wòdze la amehawo gade asi ñuñoño me ake, eye<br />

eteñe medidi o, añea me yô kple amewo. Ameawo sô gbô ale gbegbe be mekpô<br />

êeyiêi ne wòaðu nu gŸ hã o. 21 Esi eñe ñometôwo se nya sia la, wova be<br />

yewoakplôe ayi yewo gbôe elabena wobu be eñe tagbôe da.<br />

22 Gake Yudatôwo ñe agbel…fiala siwo tso Yerusalem va afi ma la<br />

gblô be, “Belzebul, gbôgbô vŸwo ñe fia si le eme lae le fu ðem nâ. Esia hã<br />

tae gbôgbô vŸwo ðoa toe ðo.”<br />

23 Yesu yô ðeklemiðela siawo eye wòdo lo nyanyâ sia na wo be, “Ale<br />

ke Satana agate åu atsi tre ðe Satan åui? 24 Fiaðuñe si ma ðe eve la, mate åu<br />

anô te o, agbã godoo. 25 Añe si me mama kple dzrewôwô le la hã mate åu anô<br />

te o. 26 Ne Satana tsi tre ðe eya åutô ðokui åu la, ekema mate åu anô te o ke<br />

boå awu nu. 27 Le nyateñe me la, ame aðeke mate åu age ðe åus…tô ñe añeme<br />

o eye wòalô eñe nunôamesiwo adzoe negbe ðe ko wòabla åus…tô ma gbã,<br />

ekema ate åu aha eñe añemenuwo. 28 Mele nyateñe la gblôm na mi bena<br />

woatsô amewo ñe nu vŸwo kple woñe busunyawo katã ake wo. 29 Ke<br />

11


Marko<br />

ame sia ame si agblô busunya ðe Gbôgbô Kôkôe la åu la, womatsôe akee<br />

gbeðe o. Ame sia wô nu vŸ mavô.”<br />

eya amea me.<br />

30 Yesu gblô nya sia elebena ameawo nô gbôgblôm be gbôgbô vŸ nô<br />

Ame siwo nye Yesu ñe ñometô vavãwo<br />

(Mateo 12:46-50; Luka 8:19-21)<br />

31 Azô Yesu dada kple nôviawo va añe si me wònô la godo, eye wodô ame aðe ða be<br />

wòayôe na wo. 32 Ameha gã aðe bôbô nô egbô ño xlãe eye wogblô nâ be “Dawò kple<br />

nôviwòåutsuwo di be yewoakpô wò le añea godo.”<br />

33 Yesu biae be, “Ame kae nye danye? Ame kawoe nye nôvinyeåutsuwo?”<br />

34 Etsa åku le ame siwo ño xlãe la dome godoo eye wògblô be, “Ame siawoe nye<br />

danye kple nôvinyeåutsuwo! 35 Ame sia ame si wôa Mawu ñe lôlŸnu enye<br />

nôvinyeåutsu, nôvinyenyônu kple danye.”<br />

Lododo tso nukuwula åu<br />

(Mateo:13:1-9; Luka 8:4-8)<br />

4 Eva eme be ame geðewo gava ño ñu ðe Yesu åu le esime wònô nu fiam le<br />

ñuta. Le ameawo ñe agbôsôsô ta la, ege ðe ûu aðe me eye wònô afi ma hafi nô nua<br />

fiam. 2 Efia nu geðe amewo to lododo me. 3 Egblô na wo be, “Miðo to miasee,<br />

“Agbledela aðe yi nuku wu ge ðe eñe agble me. 4 Nuku siwo wòwu la ñe ðewo ge ðe<br />

môto, eye xeviwo va fô wo mi. 5 Bubuwo ge ðe kpenyigba dzi afi si anyi geðe mele<br />

12


Marko<br />

o. Nukua mie enumake, gake esi anyi mesô gbô o ta la 6 esi ådô ûu la, eyrô, eye<br />

wòku elabena eñe ke mede to o. 7 Nuku bubuwo ge ðe åuwo me eye esi wonô<br />

tsitsim la, åuawo vu tsyô wo dzi ale be womete åu tse ku aðeke o. 8 Ke nuku aðewo<br />

ya ge ðe anyigba nyui dzi eye wotse ku blaetŸ, ðewo tse blade eye ðewo hã tse<br />

alafa.” 9 Azô Yesu gblô na wo be, “Ame si tosenu li na la nesee.”<br />

Lododo la ñe taðodzinu<br />

(Mateo 17:10-17; Luka 8:9-10)<br />

10 Le esia megbe la, Yesu kple eñe nusrŸla wuieveawo kpakple nusrŸlawo<br />

bubuwo ðe wo ðokuiwo ðe aga. NusrŸlawo biae le afi sia be, “Lo si nèdo la<br />

gôme ðe?” 11 Yesu ðo eåu na wo be, “Miawo la, wona mô mi be mianya<br />

mawufiaðuñe la ñe nuêaêlawo, ke woêla esiawo ðe ame siwo le fiaðuñe godo. 12<br />

Mi ðo åku edzi be, “Togbô be wokpôa nu eye wosea nu hã la, womele nu gôme se<br />

ge alo atrô ðe Mawu gbô, be wòatsô woñe nu vŸwo ake wo o.’”<br />

Lododo tsô nukuwula åu ñe gômeðeðe<br />

(Mateo 13:8-23; Luka 8:11-15)<br />

13 Ke nenye be miawo hã miete åu se lododo bôbôe sia gôme o ðe, ale ke miawô ase<br />

esiwo mava do emegbe la gôme?<br />

14 “Agbledela si åu meño nu tsoe lae nye ame si gblôa mawunya na amewo,<br />

eye wòdina be yeaña ku nyuiwo ðe amewo ñe agbemô dzi. 15 Môto afi si nuku<br />

aðewo kaka ðo lae nye ame siwo ñe dziwo ku atri. Ne wose mawunya la, eye Satana<br />

va te wo kpô ko la, woålôa nya la be enumake. 16 Kpenyigba si dzi nuku<br />

13


Marko<br />

aðewo ge ðo lae nye ame siwo sea mawunya la eye woxônâ kple dzidzô. 17 Gake<br />

abe nuku siwo miena ðe anyigba ma ñomevi dzi ene la wo ñe kewo medea to o, eye<br />

togbô be wotsina vlôvlô hã la, ne yometiti va ko la woyrôna.<br />

18 “Åunyigba si dzi nuku aðewo ge ðo lae nye ame siwo sea nyanyui la eye<br />

woxônâ ðe woñe dziwo me. 19 Gake xexe sia me ñe dzitsitsi ðe kesinônuwo åu,<br />

hloloetsotso na dzidzedzekpôkpô kple xexeame ñe nudzroame geðewo vana zua åu<br />

vuna tsyôa Mawu ñe nya si wose la dzi eye metsea ku aðeke o.<br />

20 “Azô anyigba nyui lae nye ame siwo xôa Mawu ñe nya la le nyateñe me<br />

eye wòtsea ku geðe na Mawu, zi blaetŸ, zi blaade alo zi gbô zi alafa ðeka kura hã.”<br />

Lododo tso akaði si le afianu te la åu<br />

(Luka 8:16-18)<br />

21 Yesu yi edzi bia nusrŸlawo be, “Nenye be ame aðe si akaði ðe, ðe wòtsôa nu<br />

tsyôa edzi be megakl… oa? Gbeðe, ne wòwô esia la, ekema ame aðeke mate åu akpô<br />

nu kple akaðia alo awô eåuti dô o. Ne wosi akaði la, akaðiti dzie wodanâ ðo be<br />

wòakl… na amewo eye wòanye åudôwônu na wo.<br />

22 “Nu siwo katã le êaêla fifia la, ava dze le gaglãgbe gbe ðeka. 23 Ne<br />

tosenu li na mi la, misee! 24 Mikpô egbô be miewô ðe nu siwo miese la dzi elabena<br />

ne miele esia wôm la, ekema miase nu siwo katã mefia mi la gôme. 25 Ame si si nu<br />

le la eyae woana nui, eye ame si si nu mele o la, woaxô sue si le esi la gŸ hã le esi.<br />

14


Marko<br />

Lododo tso nuku ñe tsitsi le eðokui si åu<br />

26 “Lo bubu si fia ale si mawufiaðuñea le lae nye esi: ‘Agbledela aðe ñã nuku ðe eñe<br />

abô me eye wòdzo, 27 ke le åkeke aðewo megbe la, nukua åutô tsi le eðokui si eye<br />

agbledela mena kpekpeðeåu aðeke o, elabena anyigba åutô nyo xoxo. 28 Gbã la<br />

aågba f›wo do, emegbe la nukua ño se eye mlôeba la etse ku. 29 Azô agbledela la yi<br />

agblea me eye wòxa nukua.’”<br />

Lododo tso logoku åu<br />

(Mateo 13:31-32; Luka 13:18-19)<br />

30 Yesu yi edzi bia wo be, “Ale ke gŸ maðe ale si mawufiaðuñe lii la afia mi. Lo ka<br />

tututue mate åu ado wòasô kplii? 31 Mawufiaðuñea le abe ûuti ñe ku si nye nuku<br />

suetô kekeake ene. 32 Togbô be ele alea hã la, ne woñãe la etsina zua ati dzôtsutôwo<br />

dometô ðeka eye wòðea alô legbe siwo me xeviwo wôa atô ðo hekpôa gbôðeme le<br />

wo me.”<br />

Lododowo åudôwôwô<br />

(Mateo 13:34-35)<br />

33 Yesu wô lododo ñomevi geðe åuti dô hetsô fia nu amewo. Ewô esi sinu gôme<br />

amewo ate åu ase la åuti dô. 34 Le nyateñe me, ne Yesu le nu fiam le dutoño la,<br />

lododo sôå ko åuti dô wòwôna ke emegbe ne eya kple eñe nusrŸlawo ðe vovo la,<br />

eðea wo gôme na wo.<br />

15


Marko<br />

Yesu tsi ahom nu le ñudzi<br />

(Mateo 8:23-27; Luka 8:22-25)<br />

35 Esi êe nô to ðom la, Yesu gblô na eñe nusrŸlawo be, “Mina míatso ñua ayi eñe go<br />

evelia dzi.” 36 Eya kple eñe nusrŸlawo ge ðe ûu aðe me eye wodze mô, hegbl…<br />

ameha la ðe ñua ta, ke ûu bubuwo hã dze wo yome. 37 Esi wozô yina s… la, ahom<br />

ses… aðe de asi tutu me. Esia wô be ñutsotsoewo åe ðe ûua me ale gbegbe be wòsusô<br />

vie ko ûua nanyrŸ. 38 Togbô be esiawo katã nô edzi yim hã la, Yesu ya mlô suðui<br />

bôbôe aðe dzi le ûua ta henô alŸ dôm bôkôô. NusrŸlawo ûuûui ses‰e wònyô. Wobiae<br />

kple vôvŸ be, “Nufiala, mètsô ðeke le eme be míele nyônyrŸm oa?”<br />

39 Yesu blu ðe ya la ta enumake eye wòðe gbe na ñua hã be, “Zi ðoðoe!” Ya<br />

ses… la tô enumake eye ñua zi ðoðoe toåtoåtoå.<br />

40 Azô etrô ðe nusrŸlawo åu bia wo be, “Nu ka ta mievŸ alea gbegbe ðo?<br />

Ekema va se ðe fif‰ laa hã, miexô dzinye se oa?”<br />

41 VôvŸ ðo nusrŸlawo åutô. Woñe mo wô yaa eye wogblô na wo nôewo<br />

be, “Ame ka åutô gŸe nye ame sia, be yawo kple ñutsotsoewo hã ðoa toe?”<br />

Yesu da gbe le Gadaratô, gbôgbô vŸ tô aðe, åu<br />

(Mateo 8:28-34; Luka 8:26-39)<br />

5 Wotso ñu la eye woge ðe Gadaratôwo ñe nuto me. 2 Esi Yesu ði go tso ûua<br />

me la åutsu aðe si me gbôgbô vŸ le do go tso yôdoawo me va kpee. 3 Ame sia ñe<br />

nôñe nye ameðibô me eye ame aðeke magate åu ablae o alo ade gakôsôkôsô gŸ hãe o.<br />

4 Elabena zi geðe wodea gakôsôkôsô eñe asiwo kple afôwo, ke etsona wo keåkeå.<br />

16


Marko<br />

Ame aðeke meses… wui ale woalée wòadze kô anyi o. 5 Le åkeke kple zã me siaa la<br />

enôa tsatsam le yôdowo dome kple togbâwo dzi nôa êli dom henôa eðokui sim kple<br />

kpe ðaðâwo.<br />

6 Ame sia kpô Yesu xoxoxo esi wònô tsia dzi gbôna, eya ta esi wò ði go ko<br />

la, eñu du va tui hedze klo ðe eåkume.<br />

7 Edo êli kple gbe ses‰e be, “Nya ka le nye kple wò dome? Wò Yesu, Mawu<br />

dziñoû‰tô la ñe Vi? Le Mawu ta megawô funyafunya aðekem o. 8 Elabena Yesu nô<br />

gbôgblôm nâ bena, “Do go le åutsu sia me, wò gbôgbô vŸ” 9 Yesu bia gbôgbô vŸa<br />

be, “Åkôwò ðe?” Eye wòðo eåu nâ be, “Åkônye enye Legio alo Aûakô, elabena mí<br />

ame geðewo le ame sia me.”<br />

aðeke me o.<br />

10 Azô gbôgbô vŸawo ðe kuku na Yesu vevie be wòaganya yewo ayi du didi<br />

11 Eva eme be añehawo ñe ha aðe nô nu ðum le togbâ si te ðe taa åu la dzi.<br />

12 Gbôgbô vŸawo gblô na Yesu be, “Míeðe kuku nya mí ðo ðe ha mawo me.”<br />

13 Yesu na mô wo be woayi, eye gbôgbô makômakô siawo do go le aðaûatôa<br />

me enumake yi ðage ðe hawo me. Esia wôe be hawo katã ñu du ses‰e, yi ðanyrŸ wo<br />

ðokuiwo ðe ñua me doo heno tsi ku.<br />

14 Hakplôviawo si dzo eye esi wonô yiyim la, wokaka nyaa ðe duwo kple<br />

kôñewo me. Esia wôa be ame sia ame yi be ye åutô yeakpô nu si dzô la. 15 Le esia ta<br />

eteñe medidi o ko ameha gã aðe va ño zi ðe afi si Yesu le, gake esi wokpô aðaûatôa<br />

wòdo awu nyuie heðo ame me nô anyi kpoo la, vôvŸ ðo wo katã. 16 Ame siwo va<br />

kpô nu si dzô ðe gbôgbô vŸ tôa kple hawo dzi la hã gayi ðagblôe na ame bubuwo, 17<br />

17


Marko<br />

ale amewo gava f• eye woðe kuku na Yesu be wòadzo le yewo ñe nutowo me ne<br />

yewoakpô vovo. 18 Le esia ta Yesu gagbugbô ge ðe ûua me be yeadzo. Tete åutsu si<br />

me wònya gbôgbô vŸwo le la ðe kuku nâ be yeayi kplii. 19 Gake egblô nâ bena, “Yi<br />

añe me le nôviwòwo gbô, eye nàgblô nu gã siwo Mawu wô na wò kple ale si wòkpô<br />

nublanui na wò la na wo.”<br />

20 Amea dze mô eye wòtsa le du ewo siwo le nutoa me la me henô<br />

gbeñã ðem nu gã siwo Yesu wô nâ la na ame sia ame eye eñe nya la wô nuku na<br />

ameawo åutô.<br />

Yairo vinyônu kple nyônu ûusisidôléla la<br />

(Mateo 9:18-26; Luka 8:40-56)<br />

21 Esi Yesu va ði go ðe ñua ñe go evelia dzi la, ameha gã aðe ño zi ðe eåu.<br />

22 Yudatôwo ñe ñuñoñe dzikpôla aðe si åkôe nye Yairo la va dze klo ðe<br />

ekôme, 23 eye wòðe kuku nâ vevie be wòava da gbe le ye vinyônuvi sue si dze dô la<br />

åu na ye. Egblô na Yesu be, “Vinye la ðo kudo nu vô eya ta meðe kuku va da asi ðe<br />

edzi be wòagbô agbe.”<br />

24 Yesu tso kpla dze eyome eye ameha gã aðe kplô wo ðo. 25 Nyônu aðe nô<br />

ameawo dome si nô ûusisidô lém ñe wuieve sôå. 26 Nyônu sia kpe fu tsa le atikewôla<br />

ge ðewo dzi ñe geðewo eye wògbl… ga geðe hã be woada dôa na ye gake mekpô<br />

dzidzedze o, dôa ðeko wòganyra ðe edzi nâ boå. 27 Ese nukunu geðe siwo Yesu wô,<br />

eya ta eûli eðokui to ameha la dome hezô va Yesu megbe eye wòka asi eñe awu åu.<br />

28 Elabena exôe se eye wògblô le eðokui me be, “Nenye be mete åu ka asi<br />

eñe awu åu teti ko la nye lãme as….” 29 Vavã esi wòka asi Yesu ñe awu åu teti<br />

18


Marko<br />

ko la ûu si nô dodom le eåu la tô enumake eye wòse le eðokui me hã be yehaya.<br />

30 Yesu se le eñe lãme enumake be dôyôyô ñe åus… aðe do le ye me, eya ta<br />

etrô kô hebia be, “Ame kae ka asi nye awu åu?”<br />

31 Eñe nusrŸlawo ðo eåu nâ be, “Esi ame gbogbo siawo ño zi ðe åuwò ðe, ale<br />

ke wô nègale biabiam be ame kae ka asi åuwò?”<br />

32 Gake Yesu ganô åku tsam kokoko be yeakpô ame si wô nenem nu sia. 33<br />

Kasia nyônua do le ameawo dome kple vôvŸ kple dzodzonyanyanyã va dze klo ðe<br />

Yesu ñe afônu begblô nu si wòwô la nâ. 34 Yesu gblô nâ be, “Vinyenyônu, wò xôse<br />

da gbe le åuwò, heyi le åutifafa me, wò dôléle la vô keåkeå.”<br />

35 Esi Yesu nô nu ñom na nyônu sia la amedôdôwo tso Yairo ñeme va tui gblô nâ be,<br />

“Viwò la ku xoxoxo eya ta mègaxa ðe fu na Nufiala la be neva añea me o.”<br />

36 Yesu se nya siwo wova gblô na Yairo ale wòde dzi ño nâ gblô be,<br />

“MègavŸ o, xô dzinye se ko.”<br />

37 Azô Yesu tia Petro, Yakobo kple Yohanes ko be woakplô ye ðo ayi ðe<br />

añea me. 38 Esi wòva ðo añea ñe agbonu la, Yesu kpô be zitôtô gã aðe nô teñea<br />

elabena amewo nô avi fam henô êli dom hoo.<br />

39 Ege ðe añea me eye wòño nu na ameawo gblô be, “Nu ka ñe avi fafa kple<br />

howôwôe nye sia? Ðevia meku o, ke boå alŸe wòdô!”<br />

40 Ameawo koe ûuu, le nya si wògblô la ta. Ke Yesu nya wo do goe le añea<br />

me. Azô ekplô ðevia fofo, dada, kple nusrŸla etŸawo ðe asi eye woge ðe xô si me<br />

wotsô ðevi la mlôe la me.<br />

41 Yesu lé ðevia ñe alônu eye wòdo êli gblô nâ be “Talita kumi” si gôme enye<br />

19


Marko<br />

be, nyônuvi sue mele egblôm na wò be, tsi tre. 42 Nyônuvi la ti kpo tso aba la<br />

dzi eye wòzô azôli. Nyônuvi la xô ñe wuieve. Le nyateñe me la, gbôgblô bu ðe<br />

edzilawo. 43 Ke Yesu de se na wo vevie åutô be womegagblô nu si dzô la na ame<br />

aðeke o. Azô ebia tso wo si be woadi nane na ðevia wòaðu.<br />

Nugbegbe le Yesu åu le Nazaret<br />

(Mateo 13:53-58; Luka 4:16-30)<br />

6 Le esia megbe la, Yesu kple eñe nusrŸlawo dzo le nuto ma me heyi Nazaret si<br />

nye wo dedu me. 2 Le Sabat åkeke dzi la eyi ñuñoñe ðafia nu eye ame geðe siwo se<br />

eñe nufiafia la ñe nu ku. Wobia be, “Afi ka ame sia xô nu siawo tsoe? Nunya ka<br />

tôgbi wonâ be wote åu le nukunu siawo wôm! 3 Alo menya ame sia nye atikpala la<br />

oa? Menye Maria viåutsu si nôviawo nye Yokobo, Yosef, Yuda kple Simôn siwo le<br />

mia dome eye nôvianyônuwo hã le mia dome oa?” Esia na eñe nu ku dzi na wo åutô.<br />

4 Yesu gblô na wo be, “Bubu menôa nyagblôðila aðeke åu le ye åutô dedu me kple<br />

eñe amewo dome o.” 5 Le ameawo ñe dzimaxôse ta, mete åu wô nukunu gãwo le wo<br />

dome o, asi ko wòda ðe dôléla ûee aðewo dzi heyô dô na wo.<br />

6 Ewô nuku na Yesu åutô be wo detôwo mexô edzi se o, ke edzo kpoo yi<br />

ðatsa le kôñewo me nô nu fiam amewo.<br />

Yesu dô eñe nusrŸla wuieveawo<br />

(Mateo 10:1; 5-15; Luka 9:1-6)<br />

7 Yesu yô eñe nusrŸlawo eye wòdô wo eve eve hena åus… wo be woanya gbôgbô<br />

20


Marko<br />

vŸwo do goe le amewo me. 8 Egblô na wo be, womegatsô naneke ðe asi o, negbe<br />

atizôti ko, womegatsô nuðuðu, môzôkotoku alo ga hã ðe asi o. 9 Womegatsô afôkpa<br />

eve alo awu eve teti hã o.<br />

10 Egblô kpe ðe eåu be, “Midze añe ðeka ko me le kôñe ðe sia ðe me, miganô<br />

tsatsam tso añe me yi añe me o. 11 Nenye be kôñe aðe me tôwo mexô mi alo ðo to mi<br />

o la, miûuûu ke si lé ðe afôñome na mi la ði eye miadzo. Esia fia be miegbl… teñea ði<br />

be nu sia nu si adzô ðe edzi la nadzô faa.”<br />

12 NusrŸlawo dze mô henô nu xlŸm ame sia ame si wodo goe le mô dzi la be<br />

wòadzudzô nu vŸ wôwô. 13 Wonya gbôgbô vŸwo le amewo me eye wosi ami kôkôe<br />

hã na dônôwo heda gbe le wo åu.<br />

Yohanes Mawutsidetanamela wuwu<br />

(Mateo 14:1-12; Luka 9:7-9)<br />

14 Fia Herodes va se Yesu åkô elabena, nukunu geðe siwo katã wôm wònô la tsi nu<br />

na amewo wonô gbôgblôm le afi sia fi. Fia la bu be Yohanes Mawutsidetanamelae<br />

gagbô agbe esia tae amewo le gbôgblôm be, “Yohanes Mawutsidetanamelae fô. Eya<br />

tae wòte åu le nukunu siawo wôm ðo.” 15 Ame aðewo hã bu be Yesu enye Eliya<br />

nyagblôðila xoxoawo dometô ðeka si gava dzô; eye ðewo hã bu be Yesu enye<br />

nyagblôðila yeye si si åus… le abe esiwo nô anyi va yi ene.<br />

16 Gake Herodes ya gblô kple kakaðedzi be, “Yohanes ame si nu metso ta le<br />

la kokokoe fô tso yôme.” 17 Herodes sia nye ame si dô asrafowo be woalé Yohanes<br />

de gaxô me. Ewô esia le Herodia nôvia Filipo srŸ si wòxô ðe ta. 18 Elabena Yohanes<br />

gblô na Herodes be, “Se me ðe mô be nàxô nôviwò srŸ ðe o.” 19 Le esia ta<br />

21


Marko<br />

Herodia di vevie be woawu Yohanes, gake fia la meda asi ðe ðoðo sia dzi o. 20<br />

Elabena Herodes tsô bubu geðe na Yohanes le eñe ame ðôûu kple ame kôkôe nyenye<br />

ta eya ta etsôe de ye åutô ñe dzikpôkpô te. Nenye be Herodes kple Yohanes wole<br />

dze ðom la, nya siwo Yohanes gblôna la ðea fu na Herodes ñe susu åutô gake zi<br />

ge ðe la, edina kokoko be yeaðo dze kplii.<br />

21 Mlôeba la, Herodia va kpô mônu aðe si dzi wòato awu Yohanes.<br />

Herodes ñe dzigbe ðo eye wòðo kplŸ na eñe kpeðeåutô ame siwo nye asrafo ñe<br />

amegãwo kple ame åkuta siwo tso Galilea la le fiasã la me. 22 Eva dzô be<br />

Herodia ñe vinyônu va ðu êe na amekpekpeawo. Ale si wòðu êeae la do dzidzô na<br />

ame sia ame åutô. Le esia ta fia la gblô na nyônuvia be,<br />

“Bia nu sia nu si nèdi tso asinye la eye mana wò.” 23 Eka atam nâ be, “Nu<br />

sia nu si nàbia la matsôe ana wò, nenye nye fiaðuñe ñe afã nèbia hã mana wò.”<br />

24 Nyônuvia yi dadaa gbô ðagblô nya la nâ. Dadaa gblô nâ be, “Yi nàbia<br />

Yohanes Mawutsidetanamela ñe ta.”<br />

25 Nyônuvia gaðe abla va fia la gbô va gblô nâ be, “Mele Yohanes<br />

Mawutsidetanamela ñe ta dim fifi laa, nenô agba me woatsô vâ nam.”<br />

26 Nya sia ve fia la åutô, gake anye åukpe be wòada le eñe atam si wòka la<br />

dzi le eñe amekpekpeawo åkume. 27 Eya ta eðo asrafo si le eåu dzôm la ða be wòayi<br />

aðatso ta le Yohanes nu atsô vâ nâ. Asrafo la yi ðatso ta le Yohanes nu 28 hetsô de<br />

agbe me vâ na nyônuvia eye wòtsôe yi na dadaa.<br />

29 Esi Yohanes ñe nusrŸlawo se nu si dzô la, woyi ðaxô eñe kukua heyi ðaði.<br />

Yesu nyi ame akpe atŸ<br />

22


Marko<br />

(Mateo 14:13-21; Luka 9:10-17; Yohanes 6:1-14)<br />

30 Yesu ñe nusrŸlawo trô tso woñe môzôzôwo gbô va eye wogblô nu siwo katã wowô,<br />

nya siwo katã wogblô, kple teñe siwo katã wode la nâ.<br />

31 Yesu se nya siawo keå eye wòðo aðaåu na wo be, “Mina míadzo le<br />

amehawo dome vie aðadi teñe aðe anô adzudzô s….” Elabena ame geðewo åutô nô wo<br />

gbô vam henô dzodzom ale wô be, êeyiêi meli ne woaðu nu o. 32 Eya ta wodzo le<br />

teñe sia kple ûu heyi teñe aðe si zi ðoðoe wu. 33 Gake ame geðewo gakpô wo xoxo<br />

wonya afi si yim wonô eya ta woñu du dze ågô na wo zô ñua nu yi ðakpe wo esi<br />

woði go le ûua me teti ko. 34 Ale abe ale si wònôna ðaa ene la, ameha gã aðe gava<br />

kpe Yesu le afi sia. Ameawo ñe nu wô nublanui nâ åutô, elabena wole abe alehã si<br />

kplôla meli na o la ene. Efia nu geðe siwo wòle be woanya la wo. 35 Le êetrô me la,<br />

eñe nusrŸlawo va gblô nâ be, “Teñe sia tsoabo,evô zã hã le dodom. 36 Eya ta gblô na<br />

ameawo be woayi kôñe kple agble siwo te ðe afi sia la me aðadi nuðuðu na wo<br />

ðokuiwo.<br />

37 Gake Yesu gblô na wo be, “Miawo mina nuðuðu wo.” NusrŸlawo biae be,<br />

“Nu kae míana wo? Hafi woate åu ana nuðuðu ameha sia la, ehiã ga home gã aðe.”<br />

38 Yesu bia wo be, “Nuðuðu agbôsôsô ka sinue le mia si? Miyi miakpôe ða.”<br />

Woyi gbô va gblô nâ be, “Abolo atŸ kple tômelã mem‰ eve koe li.”<br />

39 Yesu gblô na wo be woana ameawo nanô anyi ðe ñuñoñowo me le gbe<br />

dama la dzi. 40 Ale ameawo nô anyi ðe hatsotso alafa alafa kple blaatŸwo me.<br />

41 Azô Yesu tsô abolo atŸ la kple tômelã mem‰ evea eye wòwu mo dzi, heda<br />

akpe ðe wo ta. Eåe aboloawo me, eye wòtsô wo kple tômelãwo na nusrŸla ðe sia ðe<br />

23


Marko<br />

be wòaðo ameawo kôme. 42 Ameawo ðu nua ale gbegbe be woði ño wu ale si hiã gŸ,<br />

43 eye esi nusrŸlawo ñoñu abolo kple tômelã kake siwo susô ðe gbea dzi la woyô kusi<br />

wuieve. 44 Ke åutsu siwo ðu nua la ñe xexl…me anô akpe atŸ.<br />

Yesu zô ñudzi<br />

(Mateo 14:22-33; Yohanes 6:15-21)<br />

45 Le nuðuðu nana ameawo vô megbe teti ko la, Yesu ðe gbe na eñe nusrŸlawo be<br />

woage ðe ûua me akui tso ñua ayi Betsaida afi si yeava tu wo le emegbe. Ebe ye åutô<br />

yeado megbe ado hedenyuie na ameha la eye yeado mô wo woayi añe me.<br />

46 Le esia megbe la, Yesu yi togbâ aðe dzi be yeado gbe ða. 47 Le zã me esi<br />

nusrŸlawo ðo ñua titina la, 48 Yesu ðeka nô godzi kpô wo ða. Ekpô be ya ses… si nô<br />

ñoñom la nô fu ðem na wo ale gbegbe be ûua kuku ses… na wo åutô. Anô abe fôåli ga<br />

etŸ me ene la, Yesu zô ñua dzi ðo ta wo gbô. Ewô abe ðe wòbe yeazô to wo åu ene<br />

49 gake wo katã wokpôe wònô zôzôm le ñua dzi eya ta wodo vôvŸêli elabena wobu<br />

be åôlie. 50 Gake eño nu gblô na wo enumake be, “Miañe dzi nedze eme. Nyee,<br />

migavŸ o.”<br />

51 Azô ege ðe ûua me eye ya ñoño la tô te. NusrŸlawo kata ñe nu ku åutô 52<br />

elabena va se ðe fifia la, womese Yesu ñe wônawo gôme o, gawu la, womese nukunu<br />

gã si wòwô le êetrô ma hã gôme o, elabena woñe dzime s….<br />

Yesu yô dô dôlélawo le Genezaret<br />

(Mateo 14:34-36)<br />

53 Wotso ñua va do ðe Genezaret eye wotô ûua 54 hedo go le eme.<br />

24


Marko<br />

Ame siwo nô afi ma la kpô Yesu dze sii enumake 55 eya ta wolé du tsô<br />

yi ðagblôe na ame siwo katã le nutoa me be, Yesu va ðo. Ale ame wo kô dônôwo ðe<br />

abawo dzi va egbô. 56 Afi sia afi si Yesu yi le kôñewo, duwo kple agblewo me la,<br />

wokôa dônôwo vaa asiwo kple môwo toe eye woðea kuku nâ be woaka asi eñe awu<br />

pâ ko åu. Le nyateñe me la, ame ale si sinu ka asi eåu ko la ñe lãme s….<br />

Yesu ño nu le nuðuðu kple asimaklômaklô åuti<br />

(Mateo 15:1-20)<br />

7 Gbe ðeka Farisitôwo kple agbal…fiala aðewo tso Yerusalem va Yesu gbô. 2<br />

Ame siwo kpôe be Yesu ñe nusrŸla aðewo meklô asi ðe Yudatôwo ñe kônu nu<br />

hafi ðua nu o 3 elabena Yudatôwo, vevietô Farisitôwo ðe woklôa asi kple abô va<br />

se ðe abôkuglui nu ke abe ale si wo tôgbuiwo wônâ hafi ðua nu ene. 4 Ne wotso asi<br />

me gbô la, ele be woawô kônu sia godoo hafi ade asi nuðuðu åu. Esia nye se siwo<br />

dzi wowôna pâpâpâ ñe alafa nanewo la ñe kpôðeåu ðeka. Kônu bubu si me wogalé ðe<br />

asi lae nye nu ðuzewo, ganuwo kple gagbawo kôklô.<br />

5 Ale Farisitôwo kple agbal…fiala siawo va bia Yesu be, “Nu ka tae wò<br />

nusrŸlawo megawôa míañe kônu xoxoawo o? Womeklôa asi ðe kônua nu hafi ðua nu<br />

o.”<br />

6 Yesu ðo eåu na wo be, “Nyateñe åutôe Yesaya to esi wogblô nya ði tso mi<br />

alakpatô siawo åuti; abe ale si woålôe ði ene be, ‘Ame siawo le buyem kple woñe<br />

nuyiwo, ke woñe dzi te ða xaa tso gbônye. 7 Woñe subôsubô nye dzodzro elabena<br />

woñe nufiafiawo nye amewo ñe sededewo ko.’” 8 Elabena miegbe nu le<br />

25


Marko<br />

Mawu ñe ðoðo vavãwo gbô hewôa mia åutôwo ñe ðoðowo dzi. 9 Ðe mieðoe koå le<br />

nu gbem le Mawu ñe sewo gbô eye mietu afô wo dzi le miawo åutô ñe ðoðowo ta.<br />

10 “Le kpô ðeåu me, Mose de se si tso Mawu gbô la na mi be, ‘Bu fofofwò<br />

kple dawò.’ Egblô kpe ðe eåu be, ‘Ame si agblô nya vloe ðe fofoa alo dadaa åu la<br />

dze na ku.’ 11 Gake miawo la miegblô be ame ate åu agblô na edzila si hiã nane be,<br />

“Taflatse nyemate åu akpe ðe åuwò o! Elabena nu si wòle be matsô na wò la metsôe<br />

na Mawu xoxo.’ 12 Mieðea mô nâ be wòawô nu si dze be wòawô na fofoa alo dadaa<br />

o. 13 Ale miegbe Mawu ñe nya eye miewôna ðe miañe kô, siwo mieðo anyi la dzi.<br />

Miañe wôna geðewo le alea.”<br />

14 Azô Yesu yô ameha la be woava ðo to ye. Egblô na wo be, “Mi katã mi ðo<br />

to nyuie, ne miase nya siawo gôme”15 Naneke meli si tsoa egodo gena ðe ame me,<br />

si ate åu año ði amea o, ke boå nu siwo doa go tso amea me la woawoe nye nu<br />

siwo ñoa ðii. 16 Ame si to senu li na la nesee.<br />

17 Azô Yesu ge ðe añe aðe me be yeahe ða le amehawo gbô vie. Eñe<br />

nusrŸlawo va biae le afi sia be wòaðe nya siwo wógblô va yi la gôme na yewo.<br />

18 Yesu bia wo be “Ekema miawo hã miese nya siawo gôme oa? Miate åu<br />

akpôe dze sii be nu siwo mieðuna la magbl…a nu le miañe luûô åu oa? 19 Ne ame ðu<br />

nu la meyina eñe dzi me o. Ke boå etoa eñe dôkaviwo me.” Egblô nya sia be yeafia<br />

be nuðuðu ðe sia ðe åuti kô.<br />

20 Egagblô kpe ðe eåu be, “Nu si åu ame buna lae gbl…a nu le eåu heñoa ðii.<br />

21 Elabena ame ñe dzi mee susu baða doa go tsona. Nu baðawo abe, f‰eåufeåui alo<br />

matrewôwô, fififi, amewuwu, ahasiwôwô 22 åubiabiã, åutases…, amebeble,<br />

26


Marko<br />

makômakônyenye, åuûaûã, ame åu gbegbl…, dada kple movinuwôna bubuwo. 23 Nu<br />

vŸði siawo katã doa go tso miañe dziwo me eye woawoe nye nu siwo ñoa ði mi ale<br />

be miedze be miage ðe Mawu åkume o.<br />

Yesu da gbe le Kanaan nyônu aðe ñe vinyônuvi åuti<br />

(Mateo 15:21-28)<br />

24 Yesu dzo le Galilea heyi Tiro kple Sidôn nutowo me. Edze agbagba be yeaêla ye<br />

ðokui gake mete åui o. Mekpô ðo hafi eñe vava ði hoo abe ale si wònôna ðaa ene o.<br />

25 Nyônu aðe si vi gbôgbô vŸ nô fu ðem na la va egbô enumake. Nyônu sia se<br />

Yesu åkô eya ta eva dze klo ðe eñe afô nu 26 heðe kuku be wòaxô ye via le gbôgbô<br />

vŸa si na ye. Nyônua nye Sirofoiniketô ame siwo Yudatôwo buna TrŸsubôlawoe la<br />

dometô ðeka.<br />

27 Yesu gblô nâ be, “Ele be ðeviwo naði ño gbã, gawu la menyo be woatsô<br />

ðeviwo ñe nuðuðu añu gbe ðe avuwo gbô o.”<br />

28 Nyônua ðo eåu nâ be, “Añetô esia nye nyateñe, gake wotsôa ðeviwo ñe<br />

nuðuðu wuwlui si susô la naa avuvi siwo le kplŸ tee.”<br />

29 Yesu gblô nâ be, “Enyo, èðo nyaa åu nyuie åutô. Meda gbe le viwò<br />

nyônuvi sue la åu na wò. Heyi añe me, elabena gbôgbô vŸ la do go le eme.”<br />

30 Esi nyônu sia va ðo añe me la, ekpô via nyônuvia wòmlô anyi ðe aba dzi<br />

kpoo elabena gbôgbô vŸa do go le eme.<br />

Gbedada le tokunô kple aðetututô aðe åu<br />

31 Azô Yesu tso Tiro yi Sidôn to Dekapoli alo Du Ewoawo me gatrô yi<br />

27


Marko<br />

Galilea ñua nu. 32 Wokplô tokunô aðe si menya nuñoño nyuie o la vâ nâ le afi sia eye<br />

ame sia ame ðe kuku nâ be wòada asi ðe edzi ayô dôe.<br />

33 Yesu kplô tokunô la dzoe le ameawo dome yi adzôge eye wòño eñe<br />

asibiðâwo ðe eñe towo me. Azô eðe ta hesi ðe eñe aðe dzi. 34 Ewu mo dzi kpô dziño<br />

eye wògbô f• heðe gbe be, “Hefata” si gôme enye “Ûu.” 35 Enumake amea ñe towo<br />

ûu eye wòde asi nusese kple nuñoño me nyuie hã.<br />

36 Yesu de se na ameha la be womegana amewo nanya nu si yewô la o, gake<br />

zi ale si wòde se sia na wo la, zi nenema kee wokakaa nya la, 37 elabena nuwôna la<br />

wô nuku na wo. Ale nya sia tsi amewo nu wonô gbôgblôm ðaa be, “Nu sia nu si<br />

wòwôna la nye nukunu. Ewônâ be tokunô sea nu eye aðetututô hã ñoa nu eme kôna!”<br />

Yesu nyi ame akpe ene<br />

(Mateo 15:32-39)<br />

8 Ameha gã aðe gaño ñu ðe Yesu åu le afi aðe gbe ðeka eye nuðuðu menô wo si<br />

woaðu o. Yesu yô eñe nusrŸlawo eye wogblô na wo be, 2 “Ame siawo ñe nu wô<br />

nublanui nam åutô, elabena åkeke etŸe nye esi wole afii eye naneke megale wo si<br />

woaðu o. 3 Ne meðo wo ðe añe me dômeêeêii la, åuzi atsô wo le môa dzi, elabena<br />

wo dometô aðewo tso didiñe ke.” 4 NusrŸlawo biae be, “Afi kae míakpô nuðuðu na<br />

ame gbogbo siawo le, le gbedzi afi sia?”<br />

5 Ke Yesu hã bia wo be, “Abolo nenie le mia si?”<br />

Woðo eåu be, “Abolo adre.” 6 Azô Yesu gblô na ameawo be woanô anyi ðe<br />

gbea dzi, etsô abolo adreawo, da akpa na Mawu ðe wo ta, åe wo me kakâ kakâ hetsô<br />

28


Marko<br />

wo na nusrŸlawo eye wotsô wo ðo ameawo ñe akôme.<br />

7 Wokpô lã mem‰ eve aðewo hã eye Yesu da akpe ðe woawo hã ta eye wòna<br />

be nusrŸlawo ma wo na ameawo. 8 Ameawo ðu nu ði ñodo nyuie. Emegbe la<br />

nusrŸlawo ño abolo kakâ siwo susô la ñu eye woyô kusi adre. 9 Ame siwo ðu nua la<br />

ñe xexel…me anô akpe ene. Yesu do mô wo le nua ðuðu vô megbe.<br />

10 Le nu siawo megbe la, Yesu ge ðe ûu aðe me enumake kple eñe nusrŸlawo<br />

eye wova ði go ðe Dalmanuta nutowo me.<br />

Amewo bia dzesi<br />

(Mateo 16:1-4)<br />

11 Farisitô siwo nô afi ma la se be Yesu va ðo teñea ale woyi be yewoahe nuka kplii.<br />

Wova gblô nâ be, “Ðe dzesi aðe tso dziño fia mía míakpô, ekema míaxô dziwò se.”<br />

12 Yesu ðe h•, eye wògblô na wo be, “nyemawô naneke gbeðe o. Nukunu<br />

neni dim mi ame siawo miele be miakpô?”<br />

dzi.<br />

13 Yesu dzo le wo gbô, hetrô ge ðe ûua me eye wòtso ta la yi eñe go evelia<br />

Farisitôwo kple Herôd ñe amô maûamaûã<br />

(Mateo 16:5-12)<br />

14 Hafi woadzo la, nusrŸlawo ålô be wometsô nuðuðu ðe asi o, evô abolo ðeka koe<br />

susô ðe wo si.<br />

15 Esi wonô tsia dzi yina la, Yesu gblô na wo kple gbe blewu be,“Mikpô<br />

nyuie le Herodes kple Farisitôwo ñe nuûãnu la åu.”<br />

29


Marko<br />

16 NusrŸlawo bia wo nôewo be, “Nya sia gôme ðe?” Mlôeba la eva dze na<br />

wo abe nuðuðu si woålô be la åue Yesu nô nu ñom le ene.<br />

17 Yesu nya nya si gblôm wonô ale wògblô na wo be, “Gbeðe, menye nu si<br />

bum miele la gblôm mele o! Nu ka ta mietea åu sea nu gôme o? Ðe miañe dzíwo ku<br />

atri nenema gbegbe be miate åu ase nu gôme oa? 18 Miañe åkuwo la nu wobe<br />

miakpô kpli wo ke nu ka tae miekpôa nu o? Nu ka ta miate åu aûu miañe towo ase<br />

nu o? Mieðo åku naneke dzi kura oa?<br />

19 Mieðo åku edzi be menyi ame akpe atŸ oa ? Nuðuðu wuwlui kusi nenie<br />

miefô emegbe?” Woðo eåu nâ be “Wuieve sôå”<br />

20 Egabia wo be,“Esi menyi ame akpe ene kple abolo adre ðe abolo kusi<br />

nenie susô?” Woðo eåu nâ be, “Kusi adre.”<br />

21 Azô egblô na wo be, “Ke ale ke wô miebu be nuðuðu ñe anyi manômanô<br />

ðe fu na nye susu?”<br />

Yesu yô dô åkuagbãtô aðe le Betsaida<br />

22 Azô esi wova ðo Betsaida la, ame aðewo kplô åkunô aðe vâ nâ eye woðe kuku nâ<br />

be wòada asi ðe edzi ada gbe le eåu. 23 Yesu lé åkunô la ñe alônu eye wòkplôe do<br />

goe le dua me. Eðe ta ðe eñe åkuwo dzi, eye wòda asi ðe wo dzi. Azô ebia åkunô la<br />

be, “Ète åu le nu kpôma?”<br />

24 Amea tsa åku godoo eye wò ðo eåu be, “„, mele amewo kpôm gake<br />

30


Marko<br />

nyemele wo kpôm nyuie o, wodze abe atiwoe le zôzôm ene!”<br />

25 Yesu gaðo asi amea ñe åkuwo dzi ake ke fifia åkuawo ûu nyuie eye wonô<br />

nu kpôm pâpâpâ.<br />

hafi nàyi o.”<br />

26 Yesu ðoe ðe eñe ñometôwo gbô eye wòde se nâ be, “Mègato kôñea me kura<br />

Petro ûu Yesu me<br />

(Mateo 16:13-20; Luka 9:18-21)<br />

27 Yesu kple eñe nusrŸlawo dzo le Galilea heyi Kaisaria Filipi kôñewo me. Esi wonô<br />

zôzôm yina la, Yesu bia nusrŸlawo be, “Ame kae amewo buna be menye? Ale ke<br />

wole gbôgblôm tso åunye?”<br />

28 NusrŸlawo ðo eåu nâ be, “Ame aðewo bu be Yohanes<br />

Mawutsidetanamelae nènye, eye bubuwo gblô be Eliya alo nyagblôðila xoxoawo<br />

dometô ðekae nènye gava dzô.”<br />

29 Ke ebia woawo åutô bena, “Ame kae miawo ya miebu nâ be, menye?”<br />

Petro ðo eåu nâ be, “Wòe nye Mesia la!” 30 Ke Yesu de se na wo be womegana<br />

ame aðeke nanya esia o!<br />

Yesu gblô nya le eñe ku kple tsitretsitsi åu zi gbãtô<br />

(Mateo 16:21-28; Luka 9:22-27)<br />

31 Azô Yesu de asi fukpekpe dziåô siwo katã kpe ge wòala la åu nyawo gbôgblô me<br />

na eñe nusrŸlawo. Egblô na wo be dumegãwo kple Osôfogãwo agbe nu le ye gbô.<br />

Agbal…fialawo hã agbe ye eye woawu ye. Gake yeagafô le åkeke etŸ megbe. 32<br />

31


Marko<br />

Yesu ño nu na wo faa le nya siawo åu, meêla naneke ðe wo o. Eya ta Petro yôe ðe<br />

kpôe heka åkume nâ be, “Mele be nànô nya sia ñomevi gblôm o.”<br />

33 Yesu trô kô kpô eñe nusrŸlawo eye wògblô na Petro kple moveviðoðo be,<br />

“Wò Satana, te ða le gbônye elabena èle nu siawo kpôm le amegbetô ñe susu nu ke<br />

menye le Mawu tô nu o.”<br />

34 Azô eyô nusrŸlawo kple amehawo ño ñui be woaðo to ye. Egblô na wo be,<br />

“Ne mia dometô aðe di be yeadze yonyeme la ele be wòaðe asi le nu siwo doa<br />

dzidzô nâ la katã åu eye wòatsô eñe atitsoga akplôm ðo. 35 Ne miedi kokoko be<br />

miaðe miañe agbe la miabui boå. Ame siwo tsô woñe agbe ðo anyi le nye nyanyui la<br />

ta la, atsi agbe boå.<br />

36 “Viðe ka wòanye na ame be xexeame katã nazu etô gake wòabu eñe agbe<br />

to xexeame nuwo yometiti me? 37 Nane gaxô asi wu eya åutô ñe luûô le xexe sia<br />

mea? 38 Le åkeke siawo me esi dzimaxôse kple nu vŸ bô alea la, ame si nye åutô<br />

kple nya siwo gblôm mele na mi akpe åu na la, Nye Mesia la makpe åu eya hã<br />

nenye be metrô va le Fofonye ñe åutikôkôe la me kple eñe mawudôla kôkôeawo.”<br />

Yesu trô eñe nônôme le to dzi<br />

(Mateo 17:1-13; Luka 9:28-36)<br />

9 Yesu yi edzi gblô na eñe nusrŸlawo be, “Mia dometô aðewo siwo le afi sia la<br />

anô agbe va sa ðe esime mawufiaðuñea nava le åus… gã aðe me.”<br />

2 Le åkeke ade megbe la, Yesu kplô Petro, Yakobo kple Yohanes yi to<br />

32


Marko<br />

kôkô aðe tame. Ame aðeke menô teñe sia o.”<br />

Esi wo ðo afi ma teti ko la Yesu ñe mo de asi kekl… me kple åutikôkôe, 3 eye<br />

eñe awu si wòdo la trô fu pampampam. Awu la fu ale gbegbe be, naneke mele<br />

xexeame ate åu awôe wòafu nenema o. 4 Azô Eliya kple Mose va do ðe Yesu gbô<br />

eye wode asi dzeðoðo me kplii.<br />

5 Petro gblô na Yesu be, “Nufiala, enyo na mí be míanô afi sia. Mína míatu<br />

agbadô etŸ, ðeka na wò, ðeka na Mose, eye ðeka na Eliya.” 6 Egblô esia elabena<br />

menya nu si wòagblô o, wovŸ åutô.<br />

7 Esi Petro nô nya siawo gblôm la, alilikpo aðe va tsyô wo dzi eye wòxe êe<br />

åkume. Gbe aðe ði tso alilikpoa me be, “Esia nye vinye lôlŸa. Miðo to Eyama.”<br />

8 Kasia nusrŸla etŸawo megakpô ame aðeke le wo gbô o negbe Yesu ðeka ko,<br />

elabena Mose kple Eliya wodzo.<br />

9 Esi wonô ðiðim tso toa dzi gbôna la, Yesu de se na nusrŸlawo vevie be<br />

womegagblô nu si teñe wokpô la na ame aðeke o, negbe le yeñe tsitretsitsi tso ame<br />

kukuwo dome megbe ko. 10 Ale nusrŸlawo êla nya siawo ðe woñe dziwo me. Gake<br />

zi geðe la, woñoa nu le eåu eye wobua ta me vevie le nu si tututu Yesu wônâ be,<br />

“Tsitretsitsi tso ame kukuwo dome” la åu.<br />

11 Farisitôwo kple agbal…fialawo nôa gbôgblôm ðaa be, ele be Eliya natrô va<br />

hafi Mesia la nate åu ava. Nya sia me mekô na nusrŸlawo o, eya ta wobia Yesu be<br />

wòaðe eme na yewo. 12 Yesu ðo eåu be, “Le nyateñe me la Eliya va xoxo eye wò ðô<br />

nuwo katã ðo. Azô nu ka ta woålŸe ði le Amegbetôvi la åu be akpe fu geðe eye<br />

woagbe nu le egbô? 13 Ke mele gblôm na mi be Eliya va eye wowô nu sia nu si<br />

33


Marko<br />

wodi be yewoawô lae, abe ale si woålŸe ðii la ene.”<br />

Yesu da gbe le åutsuvi, gbôgbô vŸ tô aðe, åu<br />

(Mateo 17:14-20; Luka 9:37-43)<br />

14 Wova ðo toa te eye wokpôe be ameha gã aðe ño xlã nusrŸla asieke mamleawo.<br />

Yudatôwo ñe agbal…fialawo nô nuka hem kpli wo. 15 Esi ameha la kpô Yesu la vôvŸ<br />

lé wo ke woñu du yi egbô be yewoaðado gbe nâ. 16 Yesu bia wo be, “Nya ka tututu<br />

hem miele?”<br />

17 Ame ðeka le ameawo dome do êli gblô be, “Nufiala meðe kuku vinyee<br />

mekplô vâ na wò be nàda gbe le eåu nam. Gbôgbô vŸ aðe le eme si wôe be mete<br />

åu ñoa nu o. 18 Nyateñe ne gbôgbô baða sia dze edzi la, etsônâ xlãna ðe anyi åôdzitôe<br />

eye futukpô dona le enu bôbôbô; eðua aðukli eye eya ame bliboa ñe lãme liana ses‰e.<br />

Meðe kuku na wò nusrŸlawo be woanya gbôgbô vŸ sia le eme gake womete åui o.”<br />

19 Yesu trô ðe nusrŸlawo åu hegblô na wo be, “Mi xôse ûeetô siawo, åkeke<br />

nenie wòle be manô anyi kpli mi hafi miaxô dzinye ase? Ale ke gbegbe magbô dzi ði<br />

na mi? Mikplô ðevi la vâ nam.”<br />

20 Ale wokplô ðevi la yii na Yesu. Gake kaka wòakpô Yesu ko la gbôgbô vŸ<br />

la xlãe ðe anyigba ses‰e; eño dablibâ le anyigba eye futukpô hã nô dodom le enu.<br />

21 Yesu bia ðevia fofo be, “Tso êekaêi ke wòle dô sia lém?” Fofoa ðo eåu<br />

be, “Tso keke eñe ðevime ke, 22 Gbôgbô vŸ sia nana wodzea dzo me alo tsi me eye<br />

wòdi kokoko be yeawui. Ao! Meðe kuku kpô míañe nublanui, eye ne àte åui la, nàwô<br />

nane tso eåuti na mí.”<br />

34


Marko<br />

èxôe se ko.”<br />

23 Yesu gabiae be, “Ðe nègblô be ne mate åuia? Nu sia nu wôwô le bôbôe ne<br />

24 Fofo la ðo eåu enumake be, “Xôse le asinye. Ao, ve nunye be nye xôse sia<br />

nadzi ðe edzi!” 25 Yesu kpô be ameha la nô dzidzim ðe edzi eya ta eðe gbe na<br />

gbôgbô vŸ la be, “O, gbôgbô mañonu, tokunô gbôgbô, meðe gbe na wò be nàdo go le<br />

ðevi sia me enumake eye mèkpô mô agage ðe eme azô o.”<br />

26 Gbôgbô vŸ la do êli ses‰e, ganyama ðevia nublanuitôe eye wòdo go le eme.<br />

Azô ðevia fa miamiamia ðe anyigba eye wòli kpoo abe ðe wòku ene. Ale ameawo<br />

katã gblô be, eku. 27 Ke Yesu lé eñe alônu eye wòna wòtsi tre eye nukutôe la eñe<br />

lãme s…. 28 Azô esi Yesu kple eñe nusrŸlawo ðeðe wonô añe si me wodze la,<br />

nusrŸlawo biae be, “Nu ka ta míawo míete åu nya gbôgbô vŸ ma dogoe o?”<br />

nutsitsidô.”<br />

29 Yesu ðo eåu na wo be, “Nu siawo ñomevi wôwô hiã gbedodoða kple<br />

Yesu gblô nya le eñe ku kple tsitretsitsi åu zi evelia<br />

(Mateo 17:22-23; Luka 9:43-45)<br />

30 Yesu kple eñe nusrŸlawo dzo le nuto sia me eye woðo ta Galilea nutoa me. Yesu<br />

dze agbagba vevie be amewo nagakpô ye o, 31 elabena edi be yeakpô êeyiêi geðe<br />

afia nu eñe nusrŸlawo. Zi geðe ne ele nu fiam wo la egblôna na wo be, “Nye Mesia<br />

la, woadem asi eye woawum. Gake le åkeke etŸ megbe la magatsi tre tso ame<br />

kukuwo dome.”<br />

32 NusrŸlawo mete åu se nya siawo gôme o gake ale si woawô abia la hã zu<br />

dô elabena wonô vôvŸm.<br />

35


Marko<br />

Ame kae nye gãtô le mawufiaðuñe la me?<br />

(Mateo 18:1-5; Luka 9:46-48)<br />

33 Yesu kple eñe nusrŸlawo va ðo Kapernaum. Esi wova ðo añe si me wodze eye<br />

woñe mo dze anyi vô la, Yesu bia nusrŸlawo be, “Esi míenô môa dzi gbôna ðe, nya<br />

ka me dzrom mienô?”<br />

34 Nyateñe, nya sia åu ðoðo ses… na nusrŸlawo elabena nya si hem wonô la<br />

ku ðe ame si nye wo katã ñe gãtô la åu.<br />

35 Yesu bôbô nô anyi, eyô eñe nusrŸlawo wuieveawo ño ñui eye wògblô na wo<br />

be, “Ame si di be yeanye mi katã ñe gãtô la ele nâ be wòanye suetô kekeake gbã, …<br />

ele be wòanye mi katã ñe subôla!”<br />

36 Azô ekplô ðevi aðe va wo titinae, kôe ðe eñe abôwo dome eye wògblô na<br />

wo be, 37 “Ame si axô ðevi aðe abe esia ene le nye åkô me la, nyee ma wòxô, eye<br />

ame si axôm la, menye nyee wòxô o, ke boå Fofonye si dôm ða lae wòxô!”<br />

Ame si metsi tre ðe mía åu o la, le mía dzi<br />

(Luka 9:49-50)<br />

38 Yesu ñe nusrŸlawo dometô ðeka si woyôna be Yohanes la gblô nâ be, “Nufiala,<br />

míekpô ame aðe si tsô wò åkô nô gbôgbô vŸwo nyamii le amewo me. Ale míegbe nâ<br />

36


Marko<br />

be megawôe o, elabena menye mía dometô ðekae wònye o.”<br />

39 Yesu gblô nâ be, “Migagbe nâ o, elabena ame si le nukunu aðe wôm le<br />

nye åkô dzi la, mate åu anye futô o. 40 Ame si metsi tre ðe mía åu o la, le míañe<br />

akpa dzi.” 41 Yesu yi edzi be, “Ne ame aðe na tsi kplu ðeka mi elabena mienye<br />

tônyewo la, magblôe na mi kple kakaðedzi geðe be, ame sia mabu fetu si wòaxô la o.<br />

Nu vŸ wôwô ñe tetekpôwo<br />

(Mateo 18 :6-9; Luka 17:1-2)<br />

42 Gake na ame aðe awôe be ðevi sue siawo ñomevi ðeka abu xôse si le eme ðe<br />

åunye la, ne wotsi kpe gã aðe ðe kô nâ tsôe ñu gbe ðe ñu me la, anyo nâ wu sã.”<br />

43 “Ne wò asi ðia nu wò la, lãe ðe. Enyo na wò be nage ðe mawufiaðuñe la<br />

me kple asikpo wu be asi eve nanô åuwò nayi dzomavôûe la me, afi si dzo metsina<br />

le o. 44 Afi si woñe ny… mekuna le o, eye wometsia dzo hã le na le o. 45 Ne wò<br />

afô ðia nu wo la, lãe ða. Enyo na wò be nage ðe agbe la me kple afôkpo, wu esi afô<br />

eve nanô asiwò, eye woatsô wò añu gbe ðe dzomavôûe la me. 46 Afi si woñe ny…<br />

mekuna le o, eye dzo la hã metsina le o. 47 Eye ne wò åku ðia nu wò la, hoe le eme.<br />

Enyo na wò be nayi mawufiaðuñe la me kple åku ðeka wu be nayi dzomavôûe la me<br />

kple åku eve. 48 Afi si woñe ny… mekuna le o eye dzo la hã metsina le o, 49 eye<br />

woatsô dzobibi ade dze ame sia me wòatee.<br />

50 Yesu wu eñe nuñoa nu be, “Dze nye nu vevi aðe gake nenye be dze bu eñe<br />

vivi la, womagate åu atsôe ade naneke o, elabena meganyo na naneke o. Eya ta<br />

migabu vivi si le mia me la o ! Minô anyi kple amewo katã le åutifafa me.”<br />

37


Marko<br />

Yesu fia nu le srŸgbegbe åu<br />

(Mateo 19:1-12)<br />

10 Yesu kple eñe nusrŸlawo dzo le Kapernaum eye woyi dziehe lôño le Yudea<br />

nutowo kple nuto si le Yôdan ñe êedzeñe lôño la me. Abe ale si wònôna ðaa ene la, ame<br />

hawo va ño zi ðe Yesu åu eye wòfia nu wo abe ale si wòwônâ ene.<br />

2 Faristitô aðewo va egbô le afi sia be yewoadoe kpô be yewoalée le nya aðe me hã.<br />

Wobiae be, “Woðe mô na åutsu be wòagbe srŸa?”<br />

3 Yesu trô bia wo be, “Ale ke Mose gblô tso srŸgbegbe åuti?” 4 Ameawo ðo eåu nâ<br />

be, “Mose da asi ðe srŸgbegbe dzi eye nu si ko wòle be ame si di be yeagbe srŸa nawô enye<br />

be wòaålŸ agbal… na nyônua be yegbee.”<br />

5 Yesu ðo eåu be, “Le miañe dzimeses… åuti tae Mose de se sia na mi ðo.” 6 Ke tso<br />

nuwôwô ñe gômedzedzea me ke la, Mawu ‘wô åutsu kple nyônu.’ 7 ‘Le esia ta åutsu agbl…<br />

fofoa kple dadaa ði eye wòalé ðe srŸnyônua åuti 8 eye wo kpakple eve woazu åutilã ðeka.<br />

Eya ta womeganye ame eve o ke boå wozu ðeka. 9 Esia ta nu si ke Mawu bla la ame aðeke<br />

nagamã me o.<br />

10 Le esia megbe, esi Yesu kple eñe nusrŸlawo ðeðe wonô añe si me wodze la,<br />

nusrŸlawo gado srŸgbenya la ða ake.<br />

11 Yesu gblô na wo be, “Nenye be åutsu aðe gbe srŸa be yeaðe bubu la, ewô ahasi<br />

ðe nyônu sia åu. 12 Nenema ke ne nyônu aðe hã gbe srŸa eye wòyi ðaðe åutsu bubu la, eya<br />

hã wô ahasi.”<br />

38


Marko<br />

Yesu yra ðeviwo<br />

(Mateo 19:13-15; Luka 18:15-17)<br />

13 Gbe ðeka esi dzila aðewo kplô wo viwo va Yesu gbôe be wòayra wo la, nusrŸlawo nya<br />

wo be womegaðe fu na Añetô la o.<br />

14 Yesu kpô nu si nusrŸlawo wô ðe dzila siawo åu, eye medzô dzi nâ kura o. Egblô<br />

na nusrŸlawo be, “Mina ðeviwo nava gbônye, eye migaxe mô na wo kura o, elabena ame<br />

siwo ñomevi tôe nye mawufiaðuñe la! 15 Megale gbe tem ðe edzi na mi ake abe tsã ene be,<br />

ame si metsô eðokui wô ðevi le Mawu gbô o la, mate åu ayi Eñe fiaðuñea me gbeðegbeðe<br />

o.”<br />

16 Azô exô ðeviawo ðe eñe abôwo dome eye wòda asi ðe wo dzi heyra wo.<br />

Ðekakpui kesinôtô la<br />

(Mateo 19:16-30; Luka 18:18-30)<br />

17 Esi Yesu kple eñe nusrŸlawo dzra ðo vô be yewoadze mô ayi teñe aðe la, ðekakpui aðe nô<br />

du dzi ses‰e va dze klo ðe eåkume, eye wòbiae be, “Nufiala nyui, nu ka tututue wòle be<br />

mawô hafi ate åu anyi agbe mavô dome?<br />

18 Yesu biae be, “Nu ka tae nèyôm be ame nyui ðo? Ame aðeke menyo o, negbe<br />

Mawu ðeka ko. 19 Azô le wò biabia la åuti la, ènya seawo xoxo. Woawoe nye be, mègawu<br />

ame o, mègawô ahasi o, mègafifi o, mègada alakpa o, mègaba ame o, bu fofowò kple<br />

dawò.”<br />

20 Åutsua gblô na Yesu be, “Nufiala tso nye ðevi me ke la nyemeðo åku edzi be<br />

meda le se siawo ñe ðeke dzi kpô o.”<br />

39


Marko<br />

21 Ðekakpuia ñe nu nyo Yesu åu åutô ale wògblô nâ be, “Nu vevi ðeka susô si mèwô<br />

o. Yi nàlô wò nuwo katã yi ðadzra eye nàtsô ga la ana ame dahewo bena kesinônuwo nanô<br />

asiwo le dziño. Le esia megbe la, va nàdze yonyeme.”<br />

22 Ðekakpuia yrô esi wòse nya siawo, eñe mo da tu zi ðeka eye wòdzo nublanuitôe,<br />

elabena enye kesintô gã aðe.<br />

23 Esi wòdzo yina la Yesu kpô eyome s… eye wòtrô ðe eñe nusrôlawo gbô gblô na wo<br />

be, “Asese na kesinutôwo åutô hafi woage ðe mawufiaðuñe la me!”<br />

24 Nya siawo wô nuku na nusrŸlawo åutô. Yesu gagblô ake be, “Vinyewo, ases… na<br />

ame siwo ðoa åu ðe kesinônuwo åu la be woayi ðe mawufiaðuñe la me! 25 Le nyateñe me<br />

la, anô bôbôe na kposô be wòato abi ñe vo me ado go tsô wu be kesinôtô nage ðe<br />

mawufiaðuñea me.” 26 Nya siawo gawô nuku na nusrŸlawo åutô. Ale wobiae be, “Nenye be<br />

kesinôtôwo makpô ðeðe o ðe, ke ame kae le xexe sia me si akpô ðeðe?”<br />

27 Yesu kpô wo d• eye wògblô na wó be, “Esia mele bôbôe le amegbetôwo gome o<br />

gake ele bôbôe le Mawu ya gome elabena naneke wôwô meses… na Mawu o.”<br />

28 Petro gblô na Yesu be, “Míegbl… nu sia nu ði hedze yowòme.”<br />

29 Yesu gblô na wo be, “Mele kpe ðom edzi na mi be, ame siwo katã gbl… woñe<br />

añewo, nôviåutsuwo kple nôvinyônuwo, fofowo kple dadawo, viwo kple anyigbawo katã ði<br />

le lôlŸ nam ta, eye be yewoakaka mawunya ta la, 30 woakpô woñe añewo, nôviåutsuwo,<br />

nôvinyônuwo, fofowo kple dadawo, viwo kple anyigbawo katã ðe eteñe zi geðe kpakple<br />

yometiti le agbe sia me.<br />

“Gake le agbe si gbôna me la woakpô agbe mavô. 31 Ke ame geðe siwo nye<br />

gbãtôwo le afi sia azu mlôetôwo le afi ma eye ame siwo nye mlôetôwo le afii la azu<br />

40


Marko<br />

gbãtôwo le afi ma.”<br />

Yesu gblô nya le eñe ku kple tsitretsitsi åu zi etŸlia<br />

(Mateo 20:17-19; Luka 18:31-34)<br />

32 Esi wonô mô dzi yina Yerusalem la, Yesu do ågô na eñe nusrŸlawo. NusrŸlawo ñe mo wô<br />

yaa eye vôvŸ hã ðo wo. Yesu yô wo ðe kpôe eye wògblô nu siwo katã ava dzô ðe edzi ne<br />

woðo Yerusalem la na wo:<br />

33 Egblô na wo be, “Ne míeðo afi ma la, woalé Nye Mesia la akplô ayii na<br />

osôfogãwo kple agbal…fialawo. Ame siawo atso ku fia nam, akplôm ade asi na TrŸsubôlawo<br />

be woawum. 34 Woaðu fewu le åunye vevie, aðe ta ðe åunye vlodotôe, añom kple atam, eye<br />

woawum. Gake le åkeke etŸa gbe la, matsi tre tso ame kukuwo dome.”<br />

Yakobo kple Yohanes ñe dzimedidi<br />

(Mateo 20:20-28)<br />

35 Azô Yakobo kple Yohanes Zebedeo viwo, va egbô va do dal‰ nâ be, “Añetô, míedi be<br />

nàwô dômenyo aðe na mí.”<br />

36 Yesu bia wo be, “Nu ka dômenyo?”<br />

37 Woðo eåu nâ dzaa be, “Míedi be míanô fiazikpui siwo te ðe tôwò åu tututu la dzi<br />

le wò fiaðuñe la me. Ame ðeka nanô wò ðusime eye ame evelia nanô wò miame.”<br />

38 Yesu ðo eåu na wo be, “Mienya nu si biam miele o. Miate åu ano nu tso<br />

fukpekpe ñe kplu veve si no ge mala la me eye miate åu anô te ðe fukpekpe ñe tsideta si de<br />

ge wole nam la hã nua?”<br />

41


Marko<br />

39 Woðo eåu nâ be, “„, míate åui.” Yesu gblô na wo be, “Anô eme be miate åu ano<br />

nu tso kplu veve si me mele nu no ge la me eye miate åu axô tsideta veve si xô ge mala, 40<br />

gake åus… mele asinye be maðo mi zi siwo te ðe tônye åu la dzi o, elabena wodzra wo ðo ði<br />

na ame siwo wotia da ði la ko.”<br />

41 NusrŸlawo ewo mamleawo se nu si Yakobo kple Yohanes yi ðabia Yesu ale<br />

wodo dômedzoe ðe wo åu vevie. 42 Le esia ta Yesu yô wo va egbôe hegblô na wo bena,<br />

“Abe ale si mienya ene la, anyigbadzi fiawo kple amegãwo ðua añetô ðe wo teviwo dzi kple<br />

åus…. 43 Gake meganô nenema le miawo ya dome o. Ame si di be yeanye gãtô le mia dome<br />

la ele nâ be wòanye mi katã ñe subôla. 44 Eye ame si di be yeanye amewo katã ñe tatô la,<br />

ele nâ be wòanye woñe kluvi. 45 Elabena, Nye, Mesia la, nyemeva afi sia be ame aðeke<br />

nasubôm o, ke boå be masubô amewo eye be matsô nye agbe na ðe ame geðewo ñe<br />

ðeðekpôkpô ta.”<br />

Yesu yô dô Bartimeo, åkuagbãtô la<br />

(Mateo 20:29-34; Luka 18:35-43)<br />

46 Azô wova ðo Yerixo. Emegbe esi woto dua me yina la, amewo nye zi bibibi kplô wo ðo.<br />

Åkunô aðe si åkôe nye Bartimeo, Timeo ñe vi la, nô anyi ðe môto, le esime Yesu nô eme<br />

tsom va yina. 47 Esi Bartimeo se be Yesu si tso Nazaret la, va ðo ye gbô tututu la, edo êli<br />

ses‰e be, “Yesu David Vi, kpô nublanui nam!”<br />

48 Ame siwo kplô Yesu ðo la dometô aðewo blu ðe eta ses‰e be, “Do to kaba.” Gake<br />

êlia dodo dzi ko wònô ses‰e wu tsã be, “Ao, David Vi lee, kpô nublanui nam.”<br />

49 Esi Yesu se eåkô la, etô ðe môñoa me hegblô be, “Migblô nâ be neva afii.” Ale<br />

woyi be yewoakplô åkunôa vâ. Wogblô nâ be, “Wò la, dzôgbenyuie le åuwò åutô,<br />

42


Marko<br />

Yesu le yôwòm, tso mídzo.” 50 Eðe eñe awu xoxo si le eåu la ñu gbe eye wòðe abla<br />

dzidzôtôe va do ðe Yesu gbô.<br />

51 Yesu biae be, “Nuka nèdi be mawô na wò?” Åkunô la ðo eåu nâ be, “O, Nufiala,<br />

medi vevie be makpô nu.”<br />

52 Yeusu gblô nâ be “Enyo, ava me na wò. Wò xôse da gbe le åuwò.” Åkunô la ñe<br />

åkuwo ûu enumake eye wòde asi nukpôkpô me. Ale wòdze Yesu yome kple dzidzô<br />

manyagblô aðe.<br />

Yesu yi Yerusalem abe dziðula ene<br />

(Mateo 21:1-11; Luka 19:28-40; Yohanes 12:12-19)<br />

11 Esi wogogo Betfage kple Betania le Yerusalem gbô eye wova ðo Amito la gbô la,<br />

Yesu dô eñe nusrŸla eve be woado ågô na yewo.<br />

2 Egblô na wo be,“Miyi kôñe si le mia ågô la me. Ne miege ðe eme teti ko la,<br />

miakpô tedzivi si womedo kpô o la le ka me. Mitui ne miakplôe vâ. 3 Ne ame aðe bia mi be<br />

nu ka tae miele ka ðemii hã la, migblô nâ ko be, ‘Añetô lae le ehiãm eye agatrôe vâ kpuie.’”<br />

4 NusrŸlawo eveawo dze mô eye wokpô tedzivi la le ka me le añe aðe godo. Esi<br />

wonô ka tumi la, 5 ame aðewo siwo nô tsi tre ðe afi ma la bia wo be, “Nu ka tae miele ka<br />

tum tedzivia?”<br />

6 Wogblô nya siwo Yesu be woagblô la, eye ameawo ðe mô na wo.<br />

7 Ale wokplô tedzivi la vâ na Yesu eye nusrŸlawo ðe woñe awuwo ðe edzi be<br />

wòadoe. 8 Ame geðe siwo hã nô ameha la dome la ðo woñe awuwo ðe môñoa me le eågô be<br />

wòazô edzi eye ðewo hã åe atilôwo ðo ðe môñoa me nâ f•.<br />

43


Marko<br />

9 Eya åutô nô titina, ame aðewo nô eågô eye ðewo hã nô eyome eye wo katã<br />

wonô êli dom dzidzôtôe be, “Hosana, woayra ame si gbôna le Añetô la åkô me.” 10 Woayra<br />

Mawu be wòtrô Mía Fofo David ñe fiaðuñe la vâ na mí. Hosana le dziño û‰.<br />

Yesu ño fi de gboti aðe<br />

(Mateo 21:18-19)<br />

11 Ale wòge ðe Yerusalem dua me eye woyi gbedoxô la me. Etsa åku godoo le teñea, lé<br />

åku ðe nu sia nu åu tsitotsito eye wòtrô dzo yi Betania kple nusrŸla wuieveawo elabena zã<br />

nô dodom.<br />

12 Le åufôke ådi esi wotrô tso Betania gbôna la, dô wu Yesu le môa dzi. 13 Ekpô<br />

gboti aðe le eågô. Ati sia da ame åutô ale wòzô ðe edzi be yeakpô kutsetse aðe le edzi hã.<br />

Gake aågbawo koe nô atia dzi elabena eñe kutseêi me ðo o.<br />

14 Yesu ño fi de atia be, “Ame aðeke magaðu wò kutsetse aðe kpô o tso fifia yi<br />

mavô me.” NusrŸlawo hã se nya si wògblô.<br />

Gbedoxô la åukôkô<br />

(Mateo 21:12-17; Luka 19:45-48; Yohanes 2:13-22)<br />

15 Esi wova ðo Yerusalem la, eyi gbedoxôa me ake eye wòde asi nudzralawo kple<br />

nuñlelawo nyanya me do goe. Emu gaðôlilawo ñe kplŸwo ñu anyi, ekaka akpakpadzralawo<br />

hã ñe agbadôwo, 16 eye meðe mô be ame aðeke natsô naneke kura ato gbedoxôa me o.<br />

17 Egblô na ameawo bena, “Woålô ðe mawunya me be, “Nye gbedoxô anye<br />

gbedoðañe na dukôwo katã. Gake miawo mietsôe wô adzoblasuwo ñe nôñee.”<br />

44


Marko<br />

18 Esi Osôfogãwo kple Yudatôwo ñe kplôla bubuwo se nu si Yesu wô la, wode<br />

aðaåu le ale si woawô awui la åuti. Ke nane ðe fu na wo ñe susu. Eyae nye be, ame geðewo<br />

kpô dzidzô åutô le Yesu ñe nufiafia åuti, ale be ûunyaûunya ate åu adzô nenye be wote nu<br />

sia wôwô kpô.<br />

lôño.<br />

19 Abe ale si wowôna ðaa ene la, Yesu kple eñe nusrŸlawo do go le dua me la fi… me<br />

NusôsrŸ tso gboti yôyrô la åu<br />

(Mateo 21:20-22)<br />

20 Le åufôke ådi la, wova to ati si Yesu ño fi de la åuti eye wokpô be ati blibo la yrô s•u.<br />

21 Kasia Petro ðo åku nya si Yesu gblô na atia la dzi, eye wòdo êli gblô be, “Kpô ða,<br />

Nufiala! Ati si nèño fi de la yrô!” 22 Yesu ðo eåu be, “Mawudzixôse nanô mia si.” 23<br />

“Nyateñenya wonye be, nenye ame aðe agblô na to sia be ‘Yi, natsô ðokuiwo ñu gbe ðe<br />

atsiañu me’ eye ðikeke aðeke mele eñe dzi me o, ke wòxôe se be nu si yegblô ava me la,<br />

woawôe nâ. 24 Eya ta mele egblô na mi, nu sia nu si miabia to gbedodoða me la mixôe se<br />

be miaxôe, eye woaka mia si hã. 25 Gake ne miebe yewoado gbe ða la, mitsô ame siwo ñe<br />

nyawo le dôme na mi la ke wo gbã bena mia fofo si le dziño hã, natsô miañe nu vŸwo ake<br />

mi.”<br />

Nyahehe tso Yesu ñe åus… åu<br />

(Mateo 21:23-27; Luka 20:1-8)<br />

26 Ke ne mietsô ke amewo o la, mia Fofo hã matsô miañe nu vŸwo ake mi o. 27 Wova ðo<br />

45


Marko<br />

Yerusalem ake eye esi wonô tsa ðim le gbedoxôa me la Osôfogawo kple Yudatôwo ñe<br />

amegã bubuwo va tui hebiae be, 28 “Åus… ka tututue le asiwò nètsô le nu siawo wôm, eye<br />

ame kae na åus… sia wo?”<br />

29 Yesu ðo eåu na wo be, “Hafi maðo nya sia åu na mi la, miawo hã miðo nye<br />

biabia ðeka sia åu nam. 30 Yohanes ñe mawutsidetaname ðe ame ka gbô wòtso, Mawu gbôe<br />

wòtso loo alo amewo gbôe wòtsoa? Miðo eåu nam!”<br />

31 Wodzro nya sia åu le wo ðokuiwo dome eye wogblô be, “Ne míeðo eåu be<br />

Mawu gbôe la, agblô be, Enyo, nu ka tae míexôe o ðo?’ 32 Gake ne míegblô be menye<br />

Mawu gbôe wòtso o la, ke míegblô nya aðe, esi ana be ûunyaûunya adzô. Elabena amewo<br />

katã xôe se vevie be Yohanes nye nyagblôðila.”<br />

33 Eya ta wogblô nâ be, “Míate åu aðo eåu na wò o. Míenya o.” Yesu hã gblô na<br />

wo be, “Ekema nye hã nyemagblô åus… si metsô le nu siawo womii la na mi o.”<br />

Lododo tso waingble kple agblea dzi nôlawo åu<br />

(Mateo 21:33-46, Luka 20:9-19)<br />

12 Lo siwo Yesu do na amehawo le êemaêi la ñe ðewo nye esi, “Ame aðe de waingble<br />

gã aðe eye wòðo gli ño xlãe, Etu wainfiañe hã. Hekpe ðe esia åu la, etu gbetakpôxô aðe afi<br />

si ame anô, adzô agblea åu êesiaêi. Azô etsô agblea de agbledzinôla aðewo sime be woakpô<br />

edzi ale wòdzo yi du didi aðe me. 2 Le nuåeêi la, agbletô la dô eñe subôvi ðeka ða be wòaxô<br />

agblemenukua ñe akpa si nye yetô gome la vâ na ye. 3 Gake agblea dzi nôlawo ño<br />

amedôdôa, eye wotrôe ðo ða asi ñuñlu.<br />

4 “Agbletôa gaðo ame bubu ða, gake woño eya hã vevie de abi gŸ hã ta nâ hedo<br />

46


Marko<br />

åukpee. 5 Ame si wògaðo ða la wowu eya gŸ. Tso esia dzi woño amedôdô siwo katã<br />

wòðo ða la nublanuimakpôtôe eye wowu ðewo gŸ hã. Wonô esia dzi ûuu va se ðe 6 esime<br />

wòsusô ame ðeka pâ ko, eyae nye via ðeka hŸ si wòlŸna vevie. Mlôeba la nu gloe eye wòðo<br />

eya hã ða, kple susu be woana bubui elabena enye ye vi.<br />

7 “Gake esi agblea dzi kpôlawo kpôe wògbôna ko la, wogblô be, Ame siae anyi<br />

agble sia ñe dome le fofoa ñe ku megbe. Mina míawui kaba, be agble gã sia nazu mía tô!” 8<br />

Ale wolée hewui eye wotsô eñe kukua ñu gbe ðe agblea godo.<br />

9 “Nu kae miebu be agblea tô awô ne ese nya sia? Ava kple dômedzoe ava wu ame<br />

vŸði siawo katã eye wòatsô agblea de ame bubuwo ñe dzikpôkpô te. 10 Miðo åku edzi be<br />

miexl… le mawunya me kpô be, ‘Kpe si xôtulawo gbe la, eyae va zua dzogoedzikpe si nye<br />

kpe vevietô wu le xôtukpeawo dome oa?’ 11 Esia nye Añetô la ñe nuwôwô eye wònye<br />

nukunu le mía åkume.” 12 Yudatôwo ñe kplôlawo nô didim vevie be yewoalée le afi ma<br />

kokoko elabena wonya be yewo åue wòto alobaloa tsoe. Ke womete åui enumake o,<br />

elabena wovŸ na ameha la. Ale wogbl…e ði hedzo.<br />

Nudzôdzô na Kaisaro<br />

(Mateo 22:15-22; Luka 20:20-26)<br />

13 Emegbe la, wodô Farisitôwo kple Herodia dunyahehametô aðewo ða be woadzro nya me<br />

kplii ale be woatsô eñe nuño alée.<br />

14 Ameawo va gblô na Yesu amenubletôe be, “Nufiala, míenya be ègblôa nyateñe la<br />

vôvŸmanômetôe! Amewo ñe susuwo kple didiwo meblea nuwò o. Ke boå èfia Mawu ñe<br />

môwo amewo le nyateñe me. Azô gblô nu si nèbu la na mí.” Enyo be woadzô ga na Kaisro<br />

loo alo menyo oa? 15 Ðe míadzô loo alo ðe míadzôe oa? Ke Yesu dze si<br />

47


Marko<br />

alakpanuwôwô eye wòbia wo be, “Nu ka ta miele agbagba dzem be miatre mô nam? Mitsô<br />

Roma ga si woðua la ðeka nam makpô.” 16 Tete wotsô ga le nâ eye wòbia wo be, “Ame ka<br />

ñe nônômetata kple nuåôålôe le edzi?” Woðo eåu nâ be, “Kaisaro tôe.”<br />

17 Yesu yi edzi be, “Enyo, nu si nye Kaisaro tô la mitsôe na Kaisaro. Nu si nye<br />

Mawu tô la mitsôe na Mawu!” Nyaåuðoðo sia tôtô ameawo åutô, eye womeganya nya si<br />

woagblô o.<br />

Yesu ño nu le ame kukuwo ñe tsitretsitsi åuti<br />

(Mateo 22:23-33; Luka 20:27-40)<br />

18 S… la, Zadukitôwo hã va do. Ame siawo nye hatsotso aðe siwo mexô ame kukuwo ñe<br />

tsitretsitsi dzi se o la me tôwo. Wobia Yesu be, 19 “Nufiala, ele Mose ñe sewo me be ne<br />

åutsu aðe ku vimadzimadzii la, eñe tsâ naðe ahosia adzi viwo ðe foa kukua ñe åkô me. 20<br />

Azô nôviåutsu adre aðewo nô anyi. Tsitsitô ðe srŸ eye wòku vimadzii. 21 Ale ame si dzô ðe<br />

ameyinugbea yome la ðe ahosia eya hã ku vimadzii. Nôvia si kplô eya hã ðo la ðe ahosia,<br />

gake kpao, eya hã medzi vi aðeke kplii hafi ku o. 22 Ale nôviåutsu adreawo ku vi aðeke<br />

madzimadzi eye nyônua hã va ku mlôeba. 23 Fifia nu si míedi be míanya enye be, le<br />

tsitretsitsi åkekea dzi ðe, ame kae anye nyônu sia srŸa elabena wo ame adrea katã ðee kpô.”<br />

24 Yesu ðo eåu na wo be, “Nu si le fu ðem na mi enye be mienya mawunya, alo<br />

Mawu ñe åus… o. 25 Elabena ne nôviåutsu adre siawo kple nyônua wofô tso ame kukuwo<br />

dome la, womagaðe srŸ o, srŸðeðe maganô anyi o. Woanô ko abe mawudôlawo ene.<br />

26 “Ne miedi be yewoanya be enye nyateñe be ame kukuwo atsi tre la, ekema miðo<br />

åku nu si miexl… tso ale si Mose kpô åuve bibi la åu kpô dzi. Mawu gblô na Mose le afi ma<br />

be, ‘Nyee nye Abraham ñe Mawu, nyee nye Isak kple Yakôb ñe Mawu.’<br />

48


Marko<br />

27 “Mawu gblô na Mose be, togbô be ame siawo ku ñe alafa nanewoe nye si va yi hã<br />

la, wogale agbe kokoko. Ðe mele eme nenema o la, Mawu magblô be, ‘Menye ame<br />

kukuwo ñe Mawu ye menye o!’ Miewô vodada gã åutô. Miese nya sia gôme o.”<br />

Se lolotô la<br />

(Mateo 22:34-40; Luka 10:25-28)<br />

28 Agbal…fialawo dometô ðeka si nô tsitre ðe afi ma nô to ðom la kpôe be, Yesu ðo nyaa åu<br />

nyuie eya ta ete ðe eåu biae be, “Se kae nye vevitô wu le seawo katã dome?”<br />

29 Yesu ðo eåu nâ be, “Se siae nye esi gblô be, ‘Israel see! Añetô mía Mawu la,<br />

Añetô ðeka hŸ ko wònye. 30 Eya ta lŸ Añetô, wò Mawu la kple wò dzi blibo, wò luûô blibo<br />

kple wò tamesusu blibo kpakple wò åus… katã.”<br />

31 “Se eveliae nye be, ‘LŸ hawòvi abe ale si nèlŸa ðokuiwòe ene.’ Le nyateñe me,<br />

Se bubu aðeke megali si lolo wu esiawo o.”<br />

32 Agbal…fiala la ðo eåu nâ be, “Añetô, èto nyateñe esi nègblô be Mawu ðeka koe li,<br />

bubu aðeke megali o. 33 Eye menyae hã be ele vevie be ame nalŸ eya ðeka kple eñe dzi,<br />

gômesese, kple åus… katã. Ele be wòalô ame wu be woasa vôwo numevôwo kple vôsa<br />

bubuwo.<br />

34 Esi Yesu kpô be eðo nya la åu nunyatôe la, egblô nâ be, “Wò la mèdidi tso<br />

mawufiaðuñe la gbô o.” Le esia megbe la ame aðeke megate åu bia nya aðeke o.<br />

Kristo nye David vi kple eñe Añetô<br />

(Mateo 22:41-46; Luka 20:41;44)<br />

49


Marko<br />

35 Emegbe esi Yesu nô nu fiam amewo le gbedoxôa ñe xôxônu la, ebia ameawo be, “Nu ka<br />

tae miañe agbal…fialawo gblôna be ele be Mesia la natso Fia David ñe ñome me kokoko. 36<br />

Elabena David åutô gblô le esime Gbôgbô Kôkôe la nô nu ñom to edzi be, ‘Mawu gblô na<br />

nye Añetô be nô anyi ðe nye ðusime va se ðe esime mawô wò futôwo wò afôðodzinui.’ 37<br />

esi David åutô yôe be Añetô ðe, ale ke wô wòaganye Via?” Nyameðeðe sia do dzidzô na<br />

eselawo åutô ale wogbugbô ñu to anyi ðe Yesu ñe nufifia åu henô to ðom kple dzidzô.<br />

Yesu xlŸ nu amewo le agbal…fialawo åuti<br />

(Mateo 23:1-36; Luka 20:45-47)<br />

38 Nu bubu siwo Yesu fia ameawo le êeyiêi sia me la woe nye esi: Egblô be, “Mikpô nyuie<br />

le agbal…fiala alakpatô siawo åuti. Elabena wolŸa awuûlayawo dodo abe agbal…nyala gãwo<br />

kple kesinôtôwo ene eye wodina be amewo katã nabôbô ado gbe na yewo ne yewo le zôzôm<br />

le ablôwo dzi. 39 Ame siawo lŸa teñe kôkôwo nônô le ñuñoñewo eye wodia kplŸta nônô vevie<br />

le kplŸdoñewo. 40 Ame siawo xôa ahosiwo ñe añewo le wo si eye wodoa kpôkpô<br />

wo ðokuiwo to gbe didiwo dodoða me. Ame siawo tôgbi axô tohehe sesetŸ.<br />

Ahosi la ñe nudzôdzô<br />

(Luka 21:1-4)<br />

41 Azô Yesu yi nudzô ðaka si le gbedoxô la me gbô eye wònô anyi henô gadzôlawo kpôm<br />

d•. Ame siwo nye kesinôtôwo la va da ga home gãwo ðe nudzôðaka la me dadatôe. 42<br />

Ahosi dahe hã va eye wòda pesewa eve ðe nudzônua me.<br />

43 Yesu yô e ñe nusrŸlawo va egbôe eye wògblô na wo be, “Ne wotsô gatô siawo<br />

katã ñe ga si wona la ño ñui la, le nyate ñe me, ahosi dahe sia ñe pesewa evea xô asi wu<br />

50


Marko<br />

wo katã tô. 44 Elabena ame siawo kpô ga f• åutô gake nu vi a ðe koe wona. Gake ahosi<br />

dahe sia ya va na ga si katã le esi.<br />

Yesu ño nu le gbedoxô la gbagbã åuti<br />

(Mateo 24:1-2; Luka 21:5-6)<br />

13 Esime Yesu kple e ñe nusrŸlawo nô go dom tso gbedoxôa me gbe ma gbe la, eñe<br />

nusrŸlawo dometô ðeka gblô nâ be, “Nufiala, kpô ale si xô siawo nya kpôe la ða. Kpô ale si<br />

wotsô kpe gã vovovowo ðo gliawoe la ða.”<br />

2 Yesu ðo eåu be,“Ekpô xô siawoa? Mele egblôm na mi be, wole wo gbã ge<br />

gudugudu ale gbegbe be, kpe ðeka pâ hã masusô ðe nôvia dzi o.”<br />

Fukpekpewo ñe gômedzedzea<br />

(Marko 24:3-14; Luka 21:7-19)<br />

3 Azô eyi ðanô anyi ðe Amitoa dzi afi si dzeågô bali si le toa kple Yerusalem dome. Petro,<br />

Yakobo, Yohanes kple Andrea koe nô egbô le afi sia. Ame siawo biae be, 4 “Nu siwo nèbe<br />

wole dzôdzô ge ðe gbedoxôa dzi ðe êekaêie woadzô? Míakpô dzesi aðe do ågô si ana<br />

míanya be nu siawo le dzôdzô gea? 5 Yesu gblô na wo be, “Migana ame aðeke nable mi be<br />

miatra mô o. 6 Ame geðewo ava agblô na mi be yewoe nye miañe Mesia la, eye woakplô mi<br />

atra môe. 7 Ne miese aûawôwôwo kple aûaêliwo la, åô megadzi mi o. Ele be nu siawo tôgbi<br />

nava eme gake nuwuwu la meðo haðe o.<br />

8 “Dukôwo aho aûa ðe wo nôewo åu, anyigba aûuûu le teñe geðewo eye gawu la, dô<br />

ato le teñe aðewo, gake esiawo katã anye kpôkplôyiðeme na fukpekpe gã siwo le vava ge la<br />

51


Marko<br />

ko.” Yesu yi edzi be, 9 “Miawo minô åudzô vevie, elabena woahe mi ayi ûônudrŸñewo eye<br />

woaño mi le ûuñoñewo. Woahe mi ayi gôvinawo kple fiawo gbôe le nye åkô la ta ke migblô<br />

nyanyui la na wo. Woahe nya ðe mia åu le gôvinawo kple fiawo åkume, be mienye<br />

yoyemedzelawo ta. Gake mele egblôm na mi bena esiae nye munôkpôkpô nyuitô be miagblô<br />

nyanyui la na wo. 10 Elabena ele be dukô ðe sia ðe nase nyanyui la hafi nuwuwu åkekea<br />

naðo. 11 Nenye be wolé mi yi ûônui la, migatsi dzi kura le nya siwo miatsô aûli mia<br />

ðokuiwo tae la åu o. Migblô nya sia nya si Mawu de nu na mi la ko, elabena menye mia<br />

åutôwoe le nu ño ge o, ke boå Gbôgbô Kôkôe lae.”<br />

12 Yesu yi edzi be, “Le êeyiêi siawo me la, nôvi åutô kura ahe nôvia de ku me.<br />

Fofowo ade woawo åutô viwo asi, eye viwo hã ade woawo åutô fofowo asi be woawu. 13<br />

Ke miawo la, ame sia ame alé fu mi elabena mienye tônyewo. Gake meka ðe edzi na mi be,<br />

ame siwo katã ado dzi va se ðe nuwuwua eye womagbe nu le gbônye o la akpô ðeðe.<br />

Xaxa gã la<br />

(Mateo 24:15-28; Luka 21:20-24)<br />

14 “Nenye be miekpô ‘åunyônu si hea añedo’ vanâ wòle tsitre ðe gbedoxôa me, afi si mele<br />

be wòanô o la, abe ale si nyagblôðila David gblôe ene la, nôvi nuxl…la se egôme. Mele<br />

egblôm na wo be, si enumake ne àte åui. Ame siwo le Yudea la nasi ayi gbâwo dzi. 15 Ame<br />

si le eñe xôta la naga ði va anyi alo age ðe eñe xôme be yeatsô naneke o. 16 Ame si le agble<br />

me la nagatrô va tsô eñe awu o.<br />

17 “Le nyateñe me la, baba na ame siwo fô fu le åkeke mawo me, kple ame siwo si<br />

vi nonowo le. 18 Mido gbe ða vevie be miañe sisiêi nagadze vuvôåli me o. 19 Elabena<br />

52


Marko<br />

åkeke mawo anye åkeke siwo ñomevi medzô kpô tso keke êeyiêi si me Mawu wô xexeame<br />

va se ðe fifia o. Eye åkeke siawo ñomevi magadzô kpô hã le êeaðekeêi le esia megbe o. 20<br />

Le nyateñe me nenye be Mawu meto åkeke vŸði siawo ðe eme o la, ame ðeka pâ teti hã<br />

masusô ðe anyigba dzi o. Gake le eya åutô ñe ame tiatiawo ta la, akpô nublanui ato<br />

åkekeawo ðe eme.<br />

21 “Nenye be ame a ðe gblô na mi be, ‘Mesia lae nye esi alo eyae nye kemâ la,<br />

migakpe kpe gŸ hã dee o. 22 Elabena alakpa Mesiawo kple alakpa nyagblôðila geðewo ava.<br />

Woawô nukunuwo f• ale be ne woate åui la, woable Mawu viwo gŸ. 23 Eya ta mikpô<br />

nyuie! Megblôe na mi do ågô!<br />

Yesu ño nu le eñe vava zi evelia åu<br />

(Mateo 24:29-31; Luka 21:25-28)<br />

24 “Le åkeke mawo me le xaxa gã ma megbe la, ‘êe ado viviti eye êleti hã magaði o.<br />

25 Êletiviwo age tso dziño eye åus… siwo le dziño la aûuûu.’<br />

26 “Le êemaêi me la, amewo lakpô Amegbetôvi la, wòava le alil‰kpowo dzi kple<br />

åus… gã kpakple åutikôkôe. 27 Adô mawudôlawo ða be woaño ame siwo katã nye etôwo le<br />

xexe bliboa me la nu ñu tso keke anyigba ñe dzogoe eneawo dzi va se ðe dziño nuwuwu ke.<br />

NusôsrŸ tso gboti åuti<br />

(Mateo 24:32-35; Luka 21:29-33)<br />

53


Marko<br />

28 “Mitsô gboti abe kpôðeåu ene. Nenye be eñe aågba f›wo ke eye aågbawo åutô de asi<br />

dodo me la ; ekema mienya enumnake be, dzomeåôli ðo. 29 Eya ta ne miekpô be nu siwo<br />

katã megblô la le dzôdzôm la, minyae be nye vava zi evelia te tu añe, eye nye afô le miañe<br />

agbowo nu.” 30 Le nyateñe me la, dzidzime sia nu mele yiyi ge, va se ðe esime nu siawo<br />

katã nava eme o. 31 Dziño kple anyigba nu ava yi, gake nye nyawo nu mele yiyi ge akpô o.<br />

Ame aðeke menya åkeke la alo gañoño la o<br />

(Mateo 24:36-44)<br />

32 “Ke hã la, ame aðeke menya åkeke alo gañoño si tutu dzi nu siawo ava eme o. Mawudôla<br />

siwo le dziño hã menyae o, nye åutô gŸ ha nyemenyae o, negbe Fofonye ko. 33 Esi<br />

mienya êeyiêi sia o ta la minô åudzô aðaba ñoño ðe sia ðe.<br />

34 “Nye vava zi evelia asô kple ame aðe si yi nugbe le anyigba didi aðe dzi. Hafi<br />

wòayi la ede dô asi na eñe dôwôvi ðe sia ðe eye wògblô na eñe agbonudzôla be wòanô åudzô<br />

na yeñe tôtrôgbô.” 35 Eya ta minô åôdzô elabena mienya êeyiêi si añea tô atrô agbô o,<br />

eðanye fi… alo zã titina alo koklo ñe atôkuêi alo ådi kanyaa o. 36 Ale be ne eva kpata la<br />

makpô mi mianô alŸ dôm o. 37 Nu si megblô na mi la, eya ke mele gbôgblôm na ame sia me<br />

be, “Minô åudzô!”<br />

Nugbeðoðo ðe Yesu wuwu åuti<br />

(Mateo 26:1-5; Luka 22:1-2; Yohanes 11:45-53)<br />

14 Azô esusô åkeke eve pâ ko ne Åutitoto kple Abolo maûamaûã ñe åkekenyui la naðo,<br />

eye Osôfogãwo kple agbal…fialawo ganô ayemô si dzi woato alé Yesu eye woawui le<br />

54


Marko<br />

bebeme la dim.<br />

adzô.”<br />

2 Ke wogblô be, Míate åu awui le åkeke nyuia dzi o, ne míewôe la, ûunyaûunya<br />

Amisisi na Yesu le Betania<br />

(Mateo 26:6-13 ; Yohanes 12:1-8)<br />

3 Le êeyiêi sia me la, Yesu ya le Betania, le Simôn kpodôléla la ñeme. Esi wonô fi…nu ðum<br />

la, nyônu aðe tsô amiûeû… xôasi aðe si le goe nyui aðe me la vâ. Eûu nu le amiûeû… la nu<br />

eye nukutôe la, etrô wo katã kô ðe Yesu ñe tame.<br />

4 Ame siwo nô kplôa åu la dometô aðewo bia wo nôewo kple dziku be, “Nu ka<br />

åutie wògbl… ami xôasi sia ðo? 5 Woate åu adzrae wòaxô asi wu agbatedôwôla ñe ñe ðeka ñe<br />

fetu eye woatsô ga la ama na ame dahewo.” Ale woka mo na nyônua vevie.<br />

6 Yesu gblô na wo be, “Miðe asi le eåu. Nu ka åutie miele fu ðem nâ? Nu nyui aðee<br />

wònye wòwô nam. 7 Ame dahewo le mia dome gbeawotsyogbe, eye miate åu ana<br />

kpekpeðeåu wo êesiaêi si mielŸ. Ke nye la, nyemanô mia dome ðaa o.”<br />

8 “Nyônu sia wô nu si wòate åui la nam. Esi ami na nye åutilã si ði ge wole le<br />

åkeke kpui aðewo megbe la do ågô. 9 Mele egblôm na mi kple kaka ðedzi be dô nyui si<br />

nyônu sia wô la mabu akpô o, afi sia afi si woagblô mawunya le, le xexe sia me godoo la,<br />

woagblô nu nyui si wòwô afia eye woakafui.”<br />

Yuda lŸ be yeade Yesu asi<br />

(Mateo 26:14-16 ; Luka 22:3-6)<br />

55


Marko<br />

10 Le êeyiêi sia me la, Yuda Iskariôt ame si nye eñe nusrŸlawo dometô ðeka la do go dzaa<br />

yi Osôfogãwo gbô be yeawô babla kpli wo le ale si wòade Yesu asi na wo be woawu la åu.<br />

11 Esi Osôfogãwo se nu si ta wòva wo gbô ðo la, dzi dzô wo ke menye fefe o, ale<br />

wodo ga home aðe åugbe nâ. Le esia ta Yuda Iskariôt de asi teñe kple gañoño nyuitô si me<br />

wòade Yesu asi la didi me.<br />

Yesu ðu åutitotol…vi la kple eñe nusrŸlawo<br />

(Mateo 26:17-25; Luka 22:7-14, 21-23; Yohanes 13:21-30)<br />

12 Le åutitoto åkeke nyui ñe åkeke gbãtô si dzi woawu al…viwo le la, Yesu ñe nusrŸlawo va<br />

egbô eye wobia afi si wòdi be yewoaðu åutitoto l…vi la le. 13 Edô nusrŸla eve ðo ðe<br />

Yerusalem be woawô dzadzraðo ðe åkekea ðuðu åu. Egblô na wo be, “Ne miege ðe dua me<br />

le yiyim la, miado go åutsu aðe wòlé tsize ðe ta. 14 mikplô ame sia ðo eye miage ðe añe si<br />

me wòge ðo la me. Migblô na añea tô be, ‘Miañe Añetôe dô mi ða be miava kpô xô si me<br />

nèdzra ðo ði na mí be míaðu åutitoto åkeke nyuia le fi… sia!’ 15 Añetô la akplô mi ayi<br />

dziñoxôa dzii eye wòafia xô gã aðe si me wodzra ðo la mi. Mi ðo kplŸ ðe afi ma hena<br />

mía ñe åutitoto åkekea ðuðu fi… sia.”<br />

16 NusrŸla eveawo yi Yerusalem dua me eye wokpô be nu sia nu si Yesu gblô na wo<br />

la va eme tututu ale wowô åkekea ñe nuðuðu ðoðo da ði.<br />

Yesu gblô nya ði la eyomemôfiafia åu<br />

17 Le fi… me la, Yesu va ðo kple nusrŸla wuieveawo. 18 Le esime wonô anyi ðe klpŸa åu nô<br />

nua ðum la, Yesu gblô na nusrŸlawo be, “Mele egblôm na mi kple kaka ðedzi be, mia<br />

56


Marko<br />

dometô ðeka si le nu ðum kplim fifia la adem asi.”<br />

19 Nya sia wô nublanui na wo katã eye wo dometô ðe sia ðe bia Yesu ðeka, ðekae<br />

be, “Nyee nye ame si le dewò ge asia?”<br />

20 Yesu ðo eåu na wo bena, “Mi ame wuieve siwo le nu ðum kplim fifia la dometô<br />

ðekae le nu sia wô ge. 21 Ele be maku abe ale si nyagblôðilawo ðe gbe ñãe xoxoxo va yi<br />

ene. Gake baba na ame si adem asi la. Le nyate ñe me nenye be womegaxa dzii o la anyo nâ<br />

wu.”<br />

Nuðuðu Kôkôe la ðo ðo anyi<br />

(Mateo 26:26-30; Luka 22:15-20)<br />

22 Esi wonô nua ðum la, Yesu tsô abolo ðe asi, da akpe ðe eta eye wòåe eme hetsôe na<br />

nusrŸlawo gblô bena, “Mixôe ðu, esiae nye nye åutilã.”<br />

23 Tete wòtsô kplu la heda akpe ðe eta eye wòtsôe na wo eye wo katã wono le enu.<br />

24 Yesu gblô kpe ðe eåuti be, “Esiae nye nye ûu, nubabla la ñe ûu, esi wokô ðe anyi ðe ame<br />

geðewo ta. 25 Mele egblôm na mi le nyateñe me be, nyemagano naneke tso wain ñe kutsetse<br />

me o va se ðe gbe ma gbe esime manoe yeyee le mawufiaðuñe la me.”<br />

26 Le esia megbe la wodzi ha da akpe na Mawu eye wodo go yi Amito la dzi.<br />

Yesu gblô nya ði le Petro ñe nugbegbe le egbô åuti<br />

(Mateo 26:31-35; Luka 22:31-34; Yohanes 13:36-38)<br />

27 Yesu gblô na wo le afi sia be, “Mi katã, miele nu gbe ge le gbônye, elabena Mawu gblô<br />

to nyagblôðilawo dzi be, ‘Mele al…kplôla la ño ge, eye al…viawo aka gb….’ 28 Gake ne<br />

57


Marko<br />

wofôm ðe tsitre tso ame kukuwo dome la, madze mia ågô ayi Galilea afi si mado go mi le.”<br />

gbeðe o!”<br />

29 Petro gblô nâ be, “Ne ame sia ame gbl… wò ði hã la, nye ya nyemagbl… wò ði<br />

30 Yesu gblô nâ be, “Petro, mele egblôm na wò be, hafi koklo naku atô zi eve etsô<br />

fôåli la, agbe nu le gbônye zi etŸ.”<br />

31 Petro gblô kple êli be, “Gbeðe, nyemagbl… wò ði akpô o. Ne ehiã be maku kpli<br />

wò kura gŸ hã la, malŸ aku faa.” NusrŸla mamleawo hã ðe adzôgbe nenema ke.<br />

Getsemane<br />

(Mateo 26:36-46; Luka 22:39-46)<br />

32 Azô wova ðo teñe si woyôna be Getsemane Bô la me. Egblô na eñe nusrŸlawo be, “Minô<br />

afi sia ne mayi aðado gbe ða.”<br />

33 Ekplô Petro, Yakobo kple Yohanes ya ðe asi. Le gañoño sia me la, vevesese<br />

hel‰hel‰ kple xaxa yô eme. 34 Egblô na nusrŸla etŸawo be, “Nuxaxa te ðe nye luûô dzi ale<br />

gbegbe be ðeko wòwô abe ðe mele kukum ene. Minô afii mianô åudzô kplim.”<br />

35 Azô la, ezô yi ågô vie ðatsyô mo anyi eye wòdo gbe ða bia be, ne ele bôbôe la,<br />

gañoño la nato ye åu ayi. 36 Egblô be, “Aba, Fofo, nu sia nu wôwô le bôbôe na wò eya ta na<br />

kplu sia nato nunye ayi. Ke menye nu si nye, medi o ke boå wò lôlŸnu nava eme.”<br />

37 Le esia megbe la, etrô yi nusrŸla etŸawo gbô eye wòva ke ðe wo åu wonô alŸ<br />

dôm. Yesu yô Petro gblô be, “AlŸ dôm mielea? Ekema miate åu anô åudzô kplim gañoño<br />

ðeka pâ tete hã oa? 38 Minô åudzô eye miado gbe ða be miagage ðe tetekpô me o. Gbôgbô<br />

la le lôlŸm gake åutilã ya gbôdzô.”<br />

58


Marko<br />

39 Yesu gatrô yi teñea eye wògado gbe ða vevie, hegagbugbô nu siwo wòbia tsã la<br />

bia. 40 Emegbe egatrô yi nusrŸlawo gbô ake gake woganô alŸ dôm elabena ðeði te wo åu<br />

åutô. Womenya nya si woagblô nâ esi wòva kpô wo hã o.<br />

41 Etrô gbô va wo gbô zi etŸlia eye wògblô na wo be, “Miegale alŸdôdô dzi le ðiðim<br />

ðe emea? Esô gbô azô! Gañoño la de. Kpô ða, wode Amegbetôvi la asi na nu vŸ wôlawo. 42<br />

Mitsi tre! Mina mídzo! Ahã, ame si dem asi la, eyae nye esi!”<br />

Yesu dede asi kple Yesu léle<br />

(Mateo 26:47-56; Luka 22:47-53; Yohanes 18:3-12)<br />

43 Esi Yesu ganô nu ñom la, eñe nusrŸla wuieveawo dometô ðeka si woyôna be Yuda<br />

Iskariôt kple ameha gã aðe siwo lé yiwo kple kpowo ðe asi henô nyanyram åutô la va do.<br />

Ame siawoe Osôfogãwo kple agbl…fialawo kple Yudatôwo ñe amegã bubuwo dô be woayi<br />

aðalé Yesu vâ.<br />

44 Hafi woava ðo teñea la, Yuda Iskariôt gblô na wo do ågô be, “Ame si åu mate ðo<br />

agbugbô nu na la, eyae, milée ne miakplôe ayii.” 45 Esi ameha la va ðo teñea tete ko la,<br />

Yuda Iskariôt zô ðe Yesu dzi hedo êli yôe be, “Nufiala,” eye wògbugbô nu nâ. 46 Ameha la<br />

dze Yesu dzi helée ses‰e. 47 Gake ame aðe he eñe yi ðe go eye wòkpa Osôfogã la ñe dôla ñe<br />

to ðeka wòge va dze anyigba.<br />

48 Yesu bia elélawo be “Adzodala vŸði aðee menye hafi mietsô yiwo kple kpowo ðe<br />

asi va be yewoaléma?<br />

49 Menô gbedoxô la ñe xôxônu gbe sia gbe nô nu fiam. Ke esia va, eme be woawu<br />

Åôålô Kôkôe la nu.”<br />

50 Le esime nya siawo katã nô dzôdzôm la, eñe nusrŸlawo katã si dzo.<br />

59


Marko<br />

Ðekakpui si si dzo<br />

51 Ðekakpui aðe si ta aklala biðibiði ko la nô Yesu yome. Esi amelélawo te kpô be<br />

yewoalée la, 52 esi amama hegbl… eñe avô la ði.<br />

Le Sanhedrin la åkume<br />

(Mateo 26:57-68; Luka 22:54-55, 63-71; Yohanes 18:13-14,19-24)<br />

53 Wokplô Yesu yi Osôfogã ñeme afi si osôfogãwo kple Yudatôwo ñe amegã bubuwo kple<br />

agbal…fialawo va ði anyi ði le êeyiêi kpui aðe ko me. 54 Petro nô adzôge û‰ le Yesu yome.<br />

Esi wòva ðo Osôfogã la ñeme la, eto nuxa dzaa ge ðe añea me eye wòyi ðanô anyi ðe subôvi<br />

siwo do dzo nô ñuñum la dome kpoo. 55 Osôfogãwo kple Yudatôwo ñe ûônudrŸla gãwo nô<br />

nutsotso aðewo dim le Yesu åu be yewoatsô abu fôe eye yewoatso kufia nâ. Gake womete<br />

åu kpô nutsotso aðeke o. 56 Amegeðewo va ði alakpaðasewo gake nya siwo katã wogblô la<br />

mesô o. Ame sia ame ñe ðaseðiði to vovo tso nôvia tô gbô.<br />

57 Mlôeba la, ame aðewo da alakpa ðe esi be, 58 “Míese wògblô be; ‘Magbã<br />

gbedoxô sia si amegbetôwo tu la eye matu bubu si manye amegbetôwo ñe asinudôwôwô o la<br />

le åkeke etŸ megbe.’” 59 Togbô be wogblô alea hã amewo ñe nutsotsowo to vovo ake.<br />

60 Mlôeba la, Osôfogã tsi tre bia Yesu le ûônua åkume be, “ Ðe nèle gbegbem be<br />

yemaðo nutsotso gbogbo siwo wotsô ðe åuwò la ñe ðeke åu oa? Nya aðeke mele asiwo<br />

natsô aûli ðokuiwò tae oa?”<br />

61 Yesu meke nu o, ke boå ezi kpi kpoo. Osôfogã la gabiae be, “Wòe nye Mesia, si<br />

nye Yayratô la Via?” 62 Yesu ðo eåu nâ be, “Nyee, tso azô dzi miakpô Amegbetôvi la,<br />

wòanô anyi ðe Åusekatãtô la ñe nudusime eye wòanô alil‰kpowo dzi atso dziño ava.”<br />

60


Marko<br />

63 Åuðoðo sia do dziku na Osôfogã la ale gbegbe be wòdze eñe awu si wòdo la<br />

hegblô be; “Ðe wòhia be míagadi ðasefowo ðe eåua? 64 Gbeðe, miekpô afiatsotso xoxo<br />

elabena miawo åutô miese busunya si wògblô. Azô nu kae nye miañe afiatsotso?” Wo katã<br />

wodo êli gblô be “Edze na ku.”<br />

65 Azô ame aðewo tu ta ðe mo nâ ñia, ðewo tsô nu bla mo nâ eye ðewo hã tu kôe<br />

ses‰e hegblô be, “Gblô nya ði. Ame kae ño wò?” Eåudzôlawo hã ñoe.<br />

Petro gbe nu le Yesu gbô<br />

(Mateo 26:69-75; Luka 22:56-62 ; Yohanes 18:15-18, 25-27)<br />

66 Le êeyiêi sia me la, Petro nô añea ñe gbadzañe. Ðetugbivi aðe si nye Osôfogã la ñe<br />

subôvi ðeka la kpô Petro dze sii le esime wònô dzo ñum. 67 Ðetugbivia te ðe Petro åu lé<br />

åku ðe eåu nyuie eye wòdo êli be, “Wò hã Yesu si tso Nazaret la ñe yomedzelawo<br />

dometô ðeka nènye.”<br />

68 Ke Petro s… nu gblô bena, “Nyemenya alo se nu si gblôm nèle la gôme o.” Ale<br />

wòtso heyi ðanô agbo la ñe mônu. Tete koklo ku atô.<br />

69 Subôvi la ñe åku ganô Petro åu kokoko. Ekpô afi si wòyi ðanô la eye wòyô ame<br />

bubuwo hegblô na wo be, “Mebe ame sia la Yesu yomenôlawo dometô ðeka wònye.”<br />

70 Petro ðe ko wògas… nu ake be yemenya Yesu o! Ke ame siwo tsi tre ðe dzoa gbô<br />

la hã de asi gbôgblô me na Petro be, “Vavã, wò hã wo dometô ðekae nènye elabena<br />

Galileae nètso!”<br />

hã o.”<br />

71 Petro ta nu gblô be, “Le nyateñe me la, nyemenya ame si åuti miele nu ñom le gŸ<br />

61


Marko<br />

72 Kasia koklo ku atô zi evelia. Enumake Petro ðo åku Yesu ñe nya siawo dzi bena,<br />

“Hafi koklo naku atô zi eve la àgbe nu le gbônye zi etŸ.” Esia na be eñe dzi gbã eye wòfa<br />

avi hehehe.<br />

Yesu le Pilato åkume<br />

(Mateo 27:1-2, 11-14; Luka 23:1-5; Yohanes 18:28-38)<br />

15 Le åufôke ådi kanyã la, Osôfogãwo, dumegãwo, agbal…fialawo kple ûunudrŸlawo<br />

kpe ta be yewoade åugble le nu si yewoawô la åu. Woðoe be yewoabla Yesu aðoe ðe Pilato<br />

ame si nye Romatôwo ñe gôvina si nô Yudea dzi ðum le êemaêi me la gbô.<br />

2 Esi Yesu va ðo Pilato gbô la, Pilato biae be, “Wòe nye Yudatôwo ñe Fia ?”<br />

Yesu ðo eåu nâ be, “Nyee nye Fia la tututu abe ale si nègblô ene.”<br />

3 Le afi sia la Osôfogãwo tso enu be ewô nu vŸ geðewo. 4 Pilato gabiae be, “Nu ka<br />

ta mèdi be yeaðo nya aðeke åu o? Nya gbogbo siwo katã wotsô ðe åuwò la, nye nyateñea?”<br />

5 Gake Yesu meke nu eve hã o. Esia wô nuku na Pilato åutô.<br />

Wotso kufia na Yesu<br />

(Mateo 27:15-26; Luka 23:13-25; Yohanes 18:39-19:16)<br />

6 Azô nu ðeka aðe si Pilato wôna ðaa le Åutitoto åkekea dzi lae nye be, eðea asi le Yudatô<br />

gamenôla ðeka si amewo lŸ be wòaðe asi le la åuti. 7 Le åkeke mawo me la, gamenôla<br />

siawo dometô ðeka enye Baraba ame si kple ame bubuwo wu amewo le howôwô gã aðe si<br />

wowô va yi la me.<br />

8 Azô amewo ño ñu eye wobia tso Pilato si be wòaðe asi le gamenôlawo ðeka åu na<br />

62


Marko<br />

yewo abe ale si wòwônâ ðaa ene.<br />

9 Pilato bia wo be, “Miedi be maðe asi le Yudatôwo ñe fia la åu na mia?” 10 Le<br />

esime wònya nyuie be åuûaûã ta koe Osôfogãwo tsô Yesu de asi nâ ðo.<br />

11 Ke Osôfogãwo ñoe ðe ameawo nu be woabia be woaðe asi le Baraba boå åu ke<br />

menye Yesu o.<br />

12 Pilato biawo be, “Esi miebe maðe asi le Baraba åu ðe, nu kae miebe mawô kple<br />

ame si mieyôna be miañe Fia?”<br />

13 Ameawo katã do êli be, “Klãe ðe ati åu!”<br />

14 Pilato gabia wo be, “Maklãe ðe ati åu be ale ke? Nu vŸ kae wòwô si dze na ku?”<br />

Ke ameawo gado êli ses‰e wu tsã be, “Klãe ðe ati åu!”<br />

15 Azô Pilato vŸ be ameha la ava wô ûunyaûunya eye be wòadze wo åu ta la, eðe asi<br />

le Baraba åu na wo. Ke eðe gbe be woaaño Yesu kple atam. Le esia megbe la, ekplôe de asi<br />

na ameawo be woayi aðaklãe ðe ati åu le woñe didi nu.<br />

Asrafowo ðu fewu le Yesu åu<br />

(Mateo 27:27-31; Yohanes 19:2-3)<br />

16 Roma srafowo kplôe yi asrafowo nôñee le fiasã la me eye woyô asrafo siwo katã dzôa<br />

Fiasã la åu la ño ñui. 17 Wodo awu dz‰ nâ eye wotsô åu wô kuku heðô nâ. 18 Azô wode asi<br />

fewuðuðu le eåu me. Wovana egbô doa gbe nâ hegblôna be, “Yudatôwo ñe Fia nenô anyi<br />

tegbee!” 19 Amewo tsô ameñoti ño tame nâ. Ðewo ðe ta ðe mo nâ eye ðewo bua dze klo be<br />

yewo le esubôm.<br />

20 Esi wowô funyafunyae ûuu wòti wo la, woðe awu dz‰ la le eåu hetsô eya åutô ñe<br />

63


Marko<br />

awuwo do nâ eye wokplôe dzoe be yewoaklãe ðe ati åu.<br />

Woklã Yesu ðe ati åu<br />

(Mateo 27:32-44; Luka 23:26-43; Yohanes 19:17-27)<br />

21 Le môa dzi la, wodo go Simôn Kirenetô wògbôna dua me, eye wozi edzi be wòakpe ðe<br />

Yesu åu atsô eñ atitsoga la. Simôn siae nye Aleksandro kple Rufo fofo.<br />

22 Ale wokplô Yesu va teñe aðe si woyôna be Golgata, si gômee nye ametakoliñe. 23<br />

Le afi sia wotsô gbe siwo vena la tsaka wain tsitsi hekpe nâ, gake meno o. 24 Eye woklãe<br />

ðe atitsoga åu, ame siwo klãe la da akô ðe eñe awuwo dzi be woakpô esi ame sia ame naxô.<br />

25 Anô abe ådi ga asieke me ene esi woklãe ðe atitsoga åu.<br />

26 Woålô vŸ si wòwô ta woklãe ðe atia åu la ðe ûuño kakâ aðe dzi klã ðe atitsoga la<br />

tame. Nu si woålŸ ðe ûuñoa dzi enye “Yudatôwo ñe Fia.”<br />

27 Le ådi ma ke la woklã adzodala vŸði eve aðewo hã ðe eñe axa evaewo dzi. 28 Ale<br />

wowu ale si mawunya gblô da ði la nu be. “Wobui ðe ame vŸðiwo dome.”<br />

29 Ame siwo va nô eåu tom la ðea alôme le eåu eye woûuûua ta hekonâ. Ðewo hã<br />

doa êli gblôna nâ fewu ðutôe be, “Eh…! Kpô ale si wòva zu na wòe ða! Woe be yeate åu<br />

agbã gbedoxô la, agagbugbô atui le åkeke etŸ megbe. Nenye be åus… le asiwò nàte åu awô<br />

nukunu gã siawo la, 30 ðe ðokuiwo hã le atitsoga la åue!”<br />

31 Osôfogãwo kple agbal…fiala siwo nô tsitre ðe teñea hã nô alôme ðem le Yesu åu.<br />

Wogblô be,“Ame sia te åu ðe ame bubuwo tso tetekpôwo kple fuwo me, gake mate åu aðe<br />

ye åutô ðokui o!”<br />

32 Wodo êli yôe le atitisoga la åu be, “Hei, kpô ða, wò Mesia! Wò Israel ñe Fia! Ði<br />

le atitsoga la åu ekema mí katã míaxô dziwò ase!” Adzodala eve siwo woklã ðe<br />

64


Marko<br />

atitsogawo åu kpli gŸ hã dzui.<br />

Yesu ñe ku<br />

(Mateo 27:45-56; Luka 23:44-49; Yohanes 19:28-30)<br />

33 Le ådô ga wuieve me lôño la, zãdokeli do ðe anyigba blibo la dzi va se ðe keke êetrô ga<br />

etŸ me.<br />

34 Le êeyi êi sia me la, Yesu do êli ses‰e be, “Eloi, Eloi, lama sabaktani?” si gômee<br />

nye, “Nye Mawu, Nye Mawu nu ka tae nègbl…m ði?”<br />

35 Esi ame siwo nô tsitre ðe afi ma se esia la, wogblô be,“Kpô ða, ele Eliya yôm.”<br />

36 Le esia ta wo dometô ðeka ñu du yi ðaku wain tsitsi eye wòkôe ðe ñumekutsa me, tôe ðe<br />

ati nu hetsô ðo nu na Yesu be wòano hegblô kpe ðe eåu be, “Miðe asi le eåu azô ne<br />

míakpôe ða be Eliya ava ðee le atia åuti hã.”<br />

37 S… la, Yesu gado êli ses‰e ake eye wòku.<br />

38 Le gañoño sia me tututu la, xômetsovô si wotsô xe kôkôe ñewo ñe kôkôe ñea åkume<br />

le gbedoxô la me la, mã eme ðe eve tso dzi va se ðe anyime ke.<br />

39 Esi Roma srafo si nô Yesu åu dzôm kpô ale si Yesu kui la, egblô kple seselelãme<br />

geðe be, “Ame sia la Mawu Vi wònye vavã!”<br />

40 Nyônu aðewo hã va teñea eye wonô adzôge nô nu siwo nô dzôdzôm la kpôm. Ame<br />

siawo nye Maria Magdalatô, Maria si nye Yakobo suetô kple Yose dada kpakple Salome. 41<br />

Ame siawo kple Galilea nyônu bubu siwo nye eyomenôla siwo subônâ ne eva Galilea la, hã<br />

dze eyome va Yerusalem.<br />

Yesu ðiði<br />

65


Marko<br />

(Mateo 27:57-61; Luka 23:50-56; Yohanes 19:38-42)<br />

42 Nu siawo katã dzô åkeke ðeka do ågô na Sabat åkekea. Le êetrô me lôño la, 43 Yosef tso<br />

Arimatia ame si nye Yudatôwo ñe ûônudrŸla gãwo dometô ðeka si åu bubu le la, va<br />

Yerusalem. Ame sia hã nô mô kpôm na mawufiaðuñea ñe vava kple dzimaðeði geðe. Eyi<br />

Pilato gbô kple dzideño hebia be wòaðe asi le Yesu ñe kukua åu na ye.<br />

44 Pilato mexôe se be Yesu ku le êeyiêi kpui aðe ko megbe o. Eya ta eyô Roma<br />

srafowo ñe aamegã si ñe dzikpôkpô te nyawo nô la eye wòbiae be Yesu ku vavã hã? 45<br />

Asrafomegã la ðo kpe edzi na Pilato be eku. Ale Pilato ðe mô na Yosef be wòaxô ame<br />

kukua aðaði.<br />

46 Yosef ñle aklala biðibiði gã aðe eye woðe Yesu kukua le atitsoga la åu. Exatsa<br />

aklala ðe eåuti eye wòtsôe ðamlô yôdo, si woðe ðe agakpe me la me, hemli kpe gã aðe ðo<br />

yôdoa nu.<br />

47 Maria Magdalatô kple Maria Yesu dada hã nô afi ma kpô afi si wò ði Yesu ðo.<br />

Yesu ñe tsitretsitsi<br />

(Mateo 28:1-8; Luka 24:1-12; Yohanes 20:1-10)<br />

16 Le fi…, esi Sabat åkekea wu enu la, Maria Magdalatô, Salome kple Maria Yakobo<br />

dada woyi ðañle amiûeû‰ si wosina na ame kuku be woagavo kaba o la da ði.<br />

yôdo to.<br />

2 Le åufôke ådi kanyaa la, ame siawo fô tsô amiawo ðe asi dze mô ðo ta Yesu ñe<br />

3 Esi wole môa dzi yina la, wobia wo nôewo be, “Ame kae amli kpe gã si le yôdo la<br />

66


Marko<br />

nu la ða?”<br />

4 Gake nukutôe esi wova ðo teñea la, wokpô be womli kpe si wotsô tu yôdoa nu la da<br />

ðe adzôge eye yôdoa le ûuûu. 5 Woge ðe yôdoa me eye wokpô ðekapkui aðe wònô awu êi<br />

tititi me nô anyi ðe yôdoa ñe ðusime. Le nyateñe me la, vôvŸ ðo nyônuawo ale gbegbe be<br />

woku ðe tsitre nu.<br />

6 Gake mawudôlawo la gblô na wo be, “MigavŸ o. Menye Yesu Nazaretitô si woklã<br />

ðe ati åu la dim miele oa? Mele afi sia o, egbô agbe eye wòtsi tre. Mikpô afi si wotsô eñe<br />

åutilã mlôe ða. 7 Azô miyi miagblô nya sia na Petro kple nusrŸla bubuawo be, ‘Yesu dze<br />

mia ågô yina ðe Galilea. Miakpôe le afi ma abe ale si wògblôe na mi hafi ku ene.’”<br />

8 Nyônuawo si do go le yôdoa me kple vôvŸ gã aðe. WovŸ ale gbegbe be womagate<br />

åu año nu gŸ hã o.<br />

Yesu ðe eðokui fia Maria Magdalatô<br />

(Mateo 28: 9-10; Yohanes 20:11-18)<br />

9 Kwasiða ñe ådi kanyae Yesu gbô agbe eye ame gbãtô si kpôe lae nye Maria Magdalatô,<br />

ame si me wònya gbôgbô vŸ adre do goe le. 10 Eyi ðake ðe nusrŸlawo åu woño ñu ðe teñe<br />

ðeka henô konyi fam. Woñe åkuwo katã yô kple aðatsi. 11 Egblô na wo kple êli be, yekpô<br />

Yesu wogbô agbe tso ku me! Gake nusrŸlawo mexô nya sia dzi se o.<br />

Yesu ðe eðokui fia nusrŸla eve aðewo<br />

(Luka 24:13-35)<br />

67


Marko<br />

12 Le gbe ma gbe ke ñe êeyiêi bubu me la, Yesu ðe eðokui fia åutsu eve siwo nô mô zôm<br />

tso Yerusalem yina teñe aðe. 13 Esi wova kpôe dze sii mlôeba be Yesue la, woðe abla trô yi<br />

Yerusalem ðagblôe na ame bubuwo, gake ame aðeke mexô woñe nya dzi se o.<br />

Dôdede asi na nusrŸlawo<br />

(Mateo 28:16-20; Luka 24:36-49; Yohanes 20:19-23)<br />

14 Azô le êebubuêi la, Yesu ðe e ðokui fia nusrŸla wuðekâawo le esime wonô teñe ðeka nô<br />

nu ðum. Ehe nya ðe wo åu vevie le woñe dzimaxôse ta. Evee åutô be togbô be amewo kpôe<br />

agbagbe va gblô na wo hã la, wogbe be yewomaxôe ase o.<br />

15 Azô egblô na wo be, “Fifia la, miyi ðe xexe bliboa me eye miagblô nyanyui la na<br />

ame sia ame le afi sia afi. 16 Ame siwo axô nyanyui la eye woade mawutsi ta na wo la,<br />

woakpô ðeðe. Ke ame siwo anye kôlialiatô siwo as… to, agbe nyanyui la xôxô la woabu fô<br />

wo.<br />

17 “Dzesi siawo akplô ame siwo axôe se la ðo: le nye åkô me woanya gbôgbô vŸwo<br />

ado goe. Woaño nu kple aðe yeyewo. 18 Woalé dawo kple woñe asiwo eye ne wono aði<br />

vŸði hã la, masi wo o. Woada woñe asiwo ðe dônôwo dzi eye woñe lãme las….<br />

Yesu ñe dziñoyiyi<br />

(Luka 24:50-53)<br />

19 Esi Yesu wu nya siawo nu la, gbôgbô la tsôe dzoe yi dzi ñoe eye wòyi ðanô anyi ðe<br />

Mawu ñe nuðusime.<br />

20 NusrŸlawo ðo gbe henô mawunya gblôm na amewo tso teñe yi teñe, Añetô la nô<br />

kpli wo eye wòðo kpe eñe nya la dzi to dzesi siwo kplô eñe nyawo ðo la me.<br />

68


Marko<br />

69


Luka<br />

NYANYUI LA ABE ALE SI LUKA ÅLÔE ENE<br />

Kpôkplôyiðeme:<br />

Luka nye atikewôla – ðôkta – xôåkô aðe. Woda åkô ðe eñe agbal… dzi be, “agbl…<br />

nyuitô si woålô kpô.” Åutinya geðewo le Luka ñe agbal… me ke womele Mateo<br />

kple Marko tôwo me o; le kpôðeåu me,<br />

a. Maria ñe kafukafuha, 1:46-55<br />

b. Zakaria ñe kafukafu ha, 1:67-79<br />

d. Mawudôlawo ñe hadzidzi, 2:14<br />

ð. Nya siwo Simeon gblô esi wòxô Yesu ðe eñe abôwo me, 2:25-32<br />

e. Kesinôtô kple Lazaro åutinya, 16:19-31<br />

â. Vibubu la, 15:11-32<br />

f. Yesu ðe eðokui fia Kleopa, 24:13-35<br />

Luka te gbe ðe edzi be Yesu lŸ dônôwo, nuwôametôwo, wônamanôåutôwo, ame<br />

gblôewo, ame ðigbŸwo kple nu vŸ wôlawo gŸ hã.<br />

Emenyawo: 1. Yesu ñe dzidzi kple ðevimenyawo, 1:1-2:52<br />

2. Yohanes Mawutsidetanamela ñe dôwôwô, 3:1-20<br />

3. Yesu dze eñe dôwôwô gôme, 3:21-4:13<br />

4. Yesu le Galilea, 4:14-9:50<br />

5. Môzôzô tso Galilea yi Yerusalem, 9 :51-19 :44<br />

6. Yesu ñe kwasiða mamlâtô le Yerusalem, 19:45-23:56<br />

7. Yesu ñe tsitretsitsi kple eðokuiðeðefia amewo, 24:1-53<br />

1


Luka<br />

Nya na Teofil<br />

Chapter 1<br />

Ame geðewo ålô nu tso nu siwo va eme le mía dome, la åu, 2 ame siwo tu woñe<br />

åutinyawo ðe nyadzôdzô siwo woxô tso ame siwo nye nuteñekpôlawo le gômedzedzea<br />

me la gbô eye wonye dôlawo na nya la. 3 Eya ta enyo nye hã åu, le esi medzro nuwo<br />

me tsitotsito tso gômedzedze me ke, be magbugbô aålôe ðe ðoðo nu na wò, nye bubutô<br />

Teofil 4 bena wòagagbugbô aðo kpe edzi na wò be nu siawo katã wofia wò lae nye<br />

nyateñea.<br />

Wodo Yohanes Mawutsidetaname la ñe dzidzi åugbe<br />

5 Nye åutinya la ñe gômedzedze ku ðe Yudatôwo ñe Osôfo aðe si woyôna be Zakaria,<br />

ame si nô agbe le êeyiêi si me Herodes nye fia le Yudea la åu. Woma Osôfo siwo wôa<br />

dô le gbedoxôa me la ðe ha vovvowo me eye Zakaria nye ha si woyôna be ‘Abiya’ la me<br />

tôwo dometô ðeka. Zakaria srŸ Elizabet hã tso Osôfowo ñe ñome me eye wònye Arôn ñe<br />

dzidzimevi. 6 Wokple evea nye dzôdzôetôwo le Mawu åkume eye wolé Añetô la ñe<br />

sededewo kple ðoðowo me ðe asi kpôtsôtsômanôåutôe. 7 Gake vi ðeka tete hã menô wo<br />

si o, elabena Elizabet nye konô eye wo ame evea katã hã tsi åutô.<br />

8 Eva eme be Zakaria ñe hatsotso le nunôdô wôm le kôa nu le Mawu ñe åkume, 9<br />

eye le nunôdô ñe kôa nu la wodzidze nu eye wotia Zakaria be wòawô subôsubôdô le<br />

Añetô la ñe gbedoxôa me eye wòado dzudzô. 10 Esi dzudzôdoêi ðo la, ameha si va be<br />

woasubô la nô xexe nô gbe dom ða.<br />

2


Luka<br />

11 Zakaria nô kôkôeñea, kasia mawudôla aðe va do ðe edzi zi ðeka; eye wònô tsi<br />

tre ðe vôsamlekpuia ñe nuðusime. 12 Zakaria vŸ åutô ale wòde asi dzodzo me<br />

nyanyanya.<br />

13 Gake mawudôla la gblô nâ be, “MègavŸ o, Zakaria! Elabena meva be magblô<br />

na wò be Mawu se wò gbedodoða. SrŸwo Elizabet le viåutsuvi dzi ge na wò, eye nana<br />

åkôe be Yohanes. 14 Mi ame evea miakpô dzidzô manyagblô aðe le eñe dzidzi ta eye<br />

ame geðewo hã atso aseye kpli mi. 15 Elabena ðevi la anye gã le ñe åkume. Mano wain<br />

alo aha ses… aðeke o. Gbôgbô Kôkôe la ayô eme taåtaåtaå hafi woadzii gŸ hã, eye 16<br />

akplô Israelvi geðewo va Mawu si nye woñe Añetô la gbôe. 17 Eya adze ågô na Añetô la,<br />

anô Eliya ñe gbôgbô kple åus… me be wòatrô fofowo ñe dziwo ðe wo viwo åu eye<br />

tomaðolawo ðe ame dzôdzôewo ñe nunya åu, be wòadzra ame siwo wodzra ðo ði na<br />

Añetô la ðo.”<br />

18 Zakaria gblô na mawudôla la be, “Aleke mawô anya be esia ate åu ava eme,<br />

elabena metsi åutô eye srŸnye hã ku nyagã.”<br />

19 Mawudôla la gblô nâ kple kakaðedzi be, “Nyee nye Gabriel, si nôa Mawu<br />

åkume êesiaêi. Eyae dôm ða be magblô dzidzônya sia na wò. 20 Gake esi mèxô dzinye<br />

se o ta la, wò aðe atu eye magate åu año nu o, va se ðe esime woadzi ðevi sia. Elabena<br />

woålô ði be nye nyawo ava me pâpâpâ nenye be êeyiêi la ðo.”<br />

21 Le êeyiêi siawo katã me la, ameha si nô xexe la nô Zakaria lalam be wòado<br />

go eye wòwô nuku na wo åutô be etsi xôa me f• nenema. 22 Esi wòdo go mlôeba la,<br />

mete åu ño nu na ame aðeke o, ke ewô dzesi na wo esi fia be ekpô åutega alo ðeðefia<br />

aðe le gbedoxô la me. 23 Zakaria tsi gbedoxô la me va se ðe esime eñe dôwôåkeke<br />

3


Luka<br />

mamleawo wu enu eye wòtrô yi añe me. 24 Le êeyiêi kpui aðe megbe la srŸa Elizabet fô<br />

fu, eye wòyi ðaêla eðokui êleti atŸ sôå.<br />

25 Elizabet gblô kple dzidzô be, “Añetô la ñe dôme nyo åutô bena, wòðe kotsitsi<br />

ñe åukpe gã sia ða le dzinye.”<br />

Wodo Yesu dzidzi åugbe<br />

26 Le Elizabet ñe fufôfô ñe êleti adelia me la, Mawu dô mawudôla Gabriel ðo ðe kôñe<br />

aðe si woyôna be Nazaret si le Galilea la me. 27 Ame si gbô wòdôe ðo la enye ðetugbi<br />

dzadzâ aðe si woyôna be Maria. Wodo Maria åugbe na David ñe dzidzimevi aðe si<br />

woyôna be Yosef la be wòaðe.<br />

28 Gabriel va do ðe Maria gbô le vo me eye wògblô nâ be, “Åutifafa na wò! Wò<br />

ðetugbi si kpô amenuveve! Añetrô la li kpli wò.”<br />

29 Maria ði vo eye eñe susu ðe fu nâ åutô; edze agbagba bu tame le nu si tututu<br />

mawudôla la wônâ la åu.<br />

30 Mawudôla la yi edzi gblô nâ be, “Maria mègavŸ kura o, elabena Mawu ðoe be<br />

yeayra wò nukutôe! 31 Èle fu fô ge adzi åutsuvi, eye nàna åkôe be ‘Yesu.’ 32 Anye ame<br />

xôåkô aðe eye woayôe be Mawu dziñoû‰tô la ñe Vi. Añetô Mawu la atsô tôgbuia David ñe<br />

fiazikpui la nâ. 33 Ale wòaðu fia ðe Israel dzi eye eñe Fiaðuñe mawu nu akpô o.”<br />

34 Maria bia mawudôla la be, “Ale ke mawô adzi vi esi nyemenya åutsu kpô o.”<br />

35 Mawudôla la ðo eåu be, “Gbôgbô Kôkôe la ava dzi wò, eye Mawu ñe åus… ayô<br />

mewò; eya ta ðevi si nàdzi la, anô Kôkôe eye woanye Mawu Vi.<br />

4


Luka<br />

36 Gawu la anô abe êleti adee nye si va yi ene la, Wò ñometô Elizabet ame si<br />

woyôna be ‘konô’ la fô fu le eñe nyagãkuku me. 37 Elabena åugbe ðe sia ðe si Mawu do<br />

la, ava me pâpâpâ.”<br />

38 Maria gblô be, “Añetô la ñe dôlae menye eye nu sia nu si wòdi tso asinye lae<br />

mawô. Nu sia nu si nègblô la neva eme.” Le esia megbe la, mawudôla la gabu le<br />

eåkume.<br />

Maria yi ðakpô Elizabet ða<br />

39 Le åkeke siawo me la, Maria tsi tre eye wòðe abla yi Yudea dua ðe me 40 afi si<br />

wòge ðe Zakaria ñeme eye wòdo gbe na Elizabet le.<br />

41 Esi Elizabet se Maria wòdo gbe nâ ko la, vidz‰ si le dôme nâ la ûã kple dzidzô<br />

eye Gbôgbô Kôkôe la yô Elizabet me f•.<br />

42 Elizabet do dzidzô êli eye wògblô na Maria be, “Mawu ve nuwò le nyônuwo<br />

katã dome, eye wòðoe be viwò la naxô eñe yayra gãtô kekeake. 43 Bubu kae nye gã si<br />

nède åunye, be wò si nye Añetô la dada nàva kpôm ða! 44 Esi nèva do gbe nam teti ko<br />

la, vinye la ûã le dôme nam le dzidzô ta. 45 Èxôe se be Mawu awô ðe ale si wògblô la<br />

dzi esia tae wòyra wò alea gbegbe ðo.”<br />

Maria ñe kafukafuha<br />

46 Maria ðo eåu na Elizabet be, “O, nye luûô le Añetô la kafum ale gbegbe. 47 Eye mele<br />

dzidzô kpôm le Mawu nye xôla la åuti. 48 Elabena ekpô nye, eñe subôvi sia ñe ame gblôe<br />

5


Luka<br />

nyenye, eye tso azô dzi yina la woayôm be Mawu ñe ame yayra tso dzidzime yi<br />

dzidzime.”<br />

49 Elabena Åus…tô la wô nu gãwo nam. Kôkôe nye eñe åkô. 50 Eñe<br />

nublanuikpôkpô li na ame siwo vŸnâ tso dzidzime yi dzidzime.<br />

51 “Ewô nu dzôatsuwo kple eñe alô eye wòkaka ame siwo dana le woñe<br />

tamesusuwo me. 52 Eðe fiawo ða le wo ñe zi dzi ke edo ame siwo bôbô wo ðokuiwo ðe<br />

anyi la ðe dzi. 53 Etsô nu nyuiwo ði ño na dôwuitôwo ke edo mô kesinôtôwo asigbôloe.<br />

54 Ekpe ðe eñe dôla Israel åu eye wòðo åku eñe nublanuikpôkpô na wo dzi 55 be<br />

wòakpô nublanui na Abraham kple eñe dzidzimeviwo tegbee, abe ale si wòdo åugbee na<br />

mía fofowo ene.”<br />

56 Maria nô Elizabet gbô abe dzinu etŸ ene hafi trô yi añe.<br />

Wodzi Yohanes Mawutsidetanamela<br />

57 Elizabet ñe vidziêi va ðo eye wòdzi åutsuvi. 58 Nya sia kaka ðe eñe añelikawo<br />

kple ñometôwo dome kaba åutô, ame sia ame se ale si Añetô la nyo dôme na Elizabet eye<br />

wo katã wokpô dzidzô.<br />

59 Esi ðevia xô åkeke enyi la, ñometôwo kple xôlŸwo va kpe be yewoawô<br />

aûatsotsokônu alo åkeke enyi ñe kônu la. Amewo katã bu be woatsô fofoa åkô Zakaria<br />

nâ,<br />

60 gake Elizabet gblô be, “Gbeðe, woana åkôe be Yohanes.”<br />

6


Luka<br />

61 Amewo do êli be, “Nu ka? Ame aðeke mele wò ñome bliboa me si woyôna<br />

nenema o.” 62 Ale womia asi ðevia fofo, eye wobiae to asidzesiwôwô me be wòayô åkô<br />

si woatsô na ðevia.<br />

63 Zakaria na wotsô agbal… kakâ aðe vâ nâ eye nukutôe la, eålŸ ðe edzi be:<br />

“Eåkôe nye YOHANES.” 64 Enumake Zakaria ñe nu ûu eye wogadze nuñoño gôme abe<br />

tsã ene. Ekafu Mawu kple dzidzô geðe.<br />

65 Nyadzôdzô bliboa wô nuku na woñe añelikawo åutô eye wòkaka ðe du siwo le<br />

Yudea togbâ dzi la katã me. 66 Ame sia ame si se nya sia la bua tame le eåu êeêiyi didi<br />

aðe eye wòbiaa eðokui be, “Ame ka ñomevi ðevi sia atsi ava zu? Elabena le nyateñe me<br />

la, Añetô la ñe asi le edzi le mô tôxâ aðe nu.”<br />

Zakaria ñe nyagblôði<br />

67 Gbôgbô Kôkôe la yô fofoa Zakaria me eye wògblô nya siawo ði be,<br />

68 “Woakafu Añetô, Israel ñe Mawu la elabena eva eye wòðe eñe dukô. 69<br />

Eðo ðeðe ñe åus… anyi na mí le eñe dôla, David, ñe añeme 70 abe ale si wògblôe to eñe<br />

nyagblôðila kôkôewo dzi le blema ene, 71 be yeaðe mí tso míañe futôwo kple ame siwo<br />

lé fu mí la ñe asime, 72 ne wòakpô nublanui na mía fofowo eye wòaðo åku eñe nubabla<br />

kôkôe 73 kple atam si wòka na mía fofo Abraham la dzi 74 be yeaðe mí tso míañe<br />

futôwo sime ne míasubôe vôvŸmanômetôe 75 le eåkume le kôkôenyenye kple<br />

dzôdzôenyenye me le míañe åkekewo katã me. 76 Ke wò, vinye, woayô wò be Dziñoû‰tô<br />

la ñe nyagblôðila elabena àdze Añetô la ågô be nàdzra mô ðo ði nâ, 77 ne nàtsô xôxô ñe<br />

sidzedze na eñe dukô to woñe nu vŸwo ñe tsôtsôke me 78 le míañe Mawu la ñe<br />

7


Luka<br />

nublanuikpôkpô sôgbô la ta to esia dzi êedzedze nyui la ava na mí tso dziño, 79 ne<br />

wòakl… na ame siwo le viviti me kple ku ñe vôvôl‰ te, ne wòada míañe afôwo ðe<br />

åutifafa ñe mô dzi.” 80 Ðevi la tsi eye wos… åu le gbôgbô me. Enô gbedzi va se ðe esime<br />

woðee fia Israel blibo la le gaglãgbe.<br />

Yesu dzidzi<br />

(Mateo 1:18-25)<br />

2 Le êeyiêi siawo me la, Kaisaro Augusto, ame si nye fia le Roma dukôa nu la de<br />

se be woaxl… ame siwo katã le fiaðuñea me. 2 Kirenio nye gôvina le Siria le êemaêi.<br />

3 Wodi tso ame sia ame si be wòayi eya åutô ñe dedu me be woaålô eåkô le afi<br />

ma. 4 Esi wònye be Yosef tso fiañome me ta la, ele nâ be wòayi Betlehem le Yudea afi<br />

si nye Fia David ñe dedu me. Le esia ta wòdze mô tso Nazaret si le Galilea la me. 5<br />

Ekplô Maria, ame si åugbe wodo nâ, ke fu nô eño le êemaêi me la ðe asi.<br />

6 Esi woðo Betlehem la, Maria ñe åkeke de be wòadzi vi, 7 ale wòdzi åutsuvi si<br />

nye eñe vi gbãtô. Exatsa ðevia ðe abadzivô me eye wòtsôe mlŸ lãwo ñe nuðunu me,<br />

elebena womekpô dzeñe le amedzrodzeñe si le kôñea me la o.<br />

Al…kplôlawo kple mawudôlawo<br />

8 Gbe ma gbe la, al…kplôla aðewo nô gbedzi le kôñea gbô nô woñe al…wo åu dzôm. 9<br />

Kasia mawudôla aðe va do ðe wo dome kpoyii, eye teñe si wotsi tre ðo la kl… kple Añetô<br />

la ñe åutikôkôe. Nyateñe wovŸ åutô, 10 gake mawudôla la de dziño na wo gblô be,<br />

8


Luka<br />

“MigavŸ o! Dzidzônya gãtô kekeake si miese kpô o lae meva be magblô na mi kple ame<br />

bubuwo siaa!<br />

11 “„, le nyateñe me la, wodzi Mesia, Añetô kple Ðela la na mí fi… sia le<br />

Betlehem. 12 Ale si miawô akpôe dze sii enye be, miakpô ðevi aðe si woxatsa<br />

abadzivô ðe eåu eye wotsôe mlô lãwo ñe nuðunu me.”<br />

13 Kasia mawudôla bubu geðewo va kpe ðe ðeka ma åu eye wonô Mawu kafum<br />

le gbôgblôm be,<br />

14 “Woakafu Mawu si le dziño û‰ eye åutifafa ava anyigba dzi; anô anyi kple<br />

ame siwo katã wôa eñe lôlŸnu.”<br />

15 Esi mawudôlawo ñe aûakô gã sia trô dzo yi dziño la, al…kplôlawo gblô na wo<br />

nôewo be, “Mina míayi Betlehem aðakpô nukunu gã si dzô, si Añetô la na míenya<br />

la ða.”<br />

16 Al…kplôlawo ðe abla yi kôñea me eye woyi afi si Yosef kple Maria nô. Wokpô<br />

vidz‰a hã, wotsôe mlô lãwo ñe nuðunu me vavã. 17 Al…kplôlawo gblô nu siwo katã dzô<br />

la kple nya siwo katã mawudôla la gblô na wo le ðevia åu la na ame sia ame. 18 Woñe<br />

nya la wô nuku na ame siwo katã see la åutô. 19 Ke Maria ya êla nya siawo katã ðe eñe<br />

dzime eye wobua wo åu zi geðe.<br />

20 Ale al…kplôlawo gatrô yi woñe al…wo gbô le gbea dzi, eye wokafu Mawu be<br />

mawudôlawo va kpô yewo ða eye gawu la wokpô vidz‰ la, abe ale si wògblô na wo la<br />

ene.<br />

9


Luka<br />

Wotsô Yesu, ðevi la yi gbedoxô me<br />

21 Esi vidz‰a xô åkeke enyi la wowô aûatsotsokônu alo åkeke enyi ñe kônu nâ eye wona<br />

åkôe be Yesu. Esia nye åkô si mawudôla la gblô da ði be woatsô nâ hafi wofô eñe fu gŸ<br />

hã.<br />

22 Le Mose ñe seawo nu la ele na Maria be wòayi gbedoxô me le Yerusalem<br />

aðana nu abe eðokui åu kôklô le vidzidzi vô megbe ñe kônu ene. Esi åkeke sia ðo edzi la<br />

dzila eveawo kô vidz‰ la yi Yerusalem be woatsôe ðo Mawu ñe åkume. 23 Elabena le<br />

Mose ñe seawo nu la, Mawu gblô be, “Nenye be ame aðe ñe vi gbãtô nye åutsuvi la, ele<br />

be wòatsôe ade asi na Añetô la.”<br />

24 Yesu dzilawo na nunana si wòle be woana le åutiklôêi la. Sea gblô be ele be<br />

woana akpakpa eve alo ahônâ sue eve eye esiae wona. 25 Yerusalem åutsu aðe si åkôe<br />

nye Simeon la hã nô gbedoxô la me gbe ma gbe. Ame sia nye ame ðôûu aðe si vŸa<br />

Mawu åutô. Gbôgbô Kôkôe la yô eme f• eye wònô mô kpôm na Mesia la ñe vava gbe sia<br />

gbe. 26 Gbôgbô Kôkôe la ðee fiae be maku akpô o, va se ðe esime wòkpô Mawu ñe fia si<br />

wòsi ami na la. 27 Gbôgbô Kôkôe la zi edzi be wòayi gbedoxô la me gbe ma gbe. Esi<br />

Maria kple Yosef wova be yewoatsô Yesu ðevi la aðo Mawu åkume la, 28 Simeon nô<br />

afi ma xoxo eye wòxô ðevi la ðe eñe abôwo me henô Mawu kafum gblô be, 29 “Añetô,<br />

azô àte åu ado mô wò dôla faa elabena mekpôe abe ale si nedo åugbee nam la ene. 30<br />

Elabena nye åkuwo kpô wò ðeðe 31 si nèdzra ðo le dukôwo katã ñe åkume. 32 Eyae nye<br />

akaði si akl… na dukôwo eye wòanye åutikôkôe na Israel wò dukô hã!”<br />

33 Maria kple Yosef ñe nu ku eye woñe mo wô yaa le nu siwo katã gblôm<br />

Simeon nô le Yesu åu ta. 34 Simeon yra wo eye wògblô be, “Woðo ðevi sia anyi na<br />

10


Luka<br />

ame geðewo ñe anyidzedze kple dodoðedzi le Israel, eye abe dzesi si åu woagblô nya ðo,<br />

35 ale be ame geðewo aðe woñe susuwo ðe go afia, ke wò la yi año ðe wò luûô le eta.”<br />

36 Nyônunyagblôðila aðe si woyôna be Ana hã nô gbedoxô la me gbe ma gbe. Enye<br />

Fanuel si tso Yuda ñe ñome si woyôna be Aser me la ñe vi. SrŸa ku le egbô esi woðe wo<br />

nôewo le ñe adre ko megbe 37 eye wònô anyi abe ahosi ene ñe blaenyi-vô-ene sôå.<br />

Nyônu sia medzona le gbedoxô la me geðe o. Enôa afi sia zã kple keli nôa Mawu subôm<br />

henôa gbedodoða kple nutsitsidô dzi atraðii.<br />

38 Nyônu sia zô va do ðe Maria kple Yosef gbô esime Simeon nô nu ñom na wo<br />

eye wode asi akpedada me na Mawu. Azô eyi ðaðe gbeñã Mesia la na ame siwo katã nô<br />

mô kpôm na Yerusalem ñe ðeðe la.<br />

Dzilawo trô Yesu yi Nazaret<br />

39 Esi Yesu dzilawo wu nu siwo katã wòle be woawô le Yerusalem abe ale si sea bia<br />

tso wo si ene nu la, wotrô va añe le Nazaret si le Galilea. 40 Ðevi la tsi le afi sia le<br />

nunya, åus… kple sidzedze me. Ame sia ame nya bena, eñe nunya kô sã eye Mawu kô eñe<br />

yayra ðe edzi f•.<br />

Yesu, ðevi la, la gbedoxô me<br />

41 Yesu dzilawo yia Yerusalem ñe sia ñe hena Åutitotoåkekenyui la ðuðu. 42 Esi Yesu<br />

xô ñe wuieve la woyi åkekea ðuñe le kônyinyi la nu. 43 Esi azã la wu enu la, dzilawo<br />

dze mô trô yina Nazaret. Gake Yesu ya tsi Yerusalem. Edzilawo zô mô åkeke ðeka gake<br />

womedii o, 44 elabena wobu be eya kple woñe ñometôwo kple xôlŸ bubuwo do megbe.<br />

11


Luka<br />

Ke esi fi… ðo eye womekpôe o la, wode asi edidi me le woñe ñometôwo kple ame<br />

nyanyâwo dome. 45 Wodii ûuu gake womekpôe o, ale wotrô yi Yerusalem be yewoadii<br />

le afi ma.<br />

46 Wodii le afi ma åkeke etŸ hafi va ke ðe eåu, wonô gbedoxô la me le sefiala<br />

gãwo dome nô biabia goglowo me dzrom kplii wo. 47 Amewo katã ñe nu ku le eñe<br />

nunya kple nugômesese ta.<br />

48 Edzilawo menya nu si woagblô esi wokpôe la o. Mlôeba la, dada gblô nâ be,<br />

“Vinye, nu ka ta nèwô nu sia ñomevi ðe mía åu ðo? Mí kple fofowo míetsi dzodzodzoe<br />

nô diwòm le afi sia afi.”<br />

49 Yesu ðevi la ðo eåu be, “Nu ka ta wòle be miadim ðo? Mienya bena ele be<br />

manô gbedoxô la me afi si nye Fofonye ñeme oa?” 50 Edzilawo mese nya si wògblô la<br />

gôme o.<br />

51 Ale Yesu trô yi Nazaret kpli wo eye wònaa bubu edzilawo nyuie åutô. Ke<br />

dada tsô nya siawo katã êla ðe eñe dzime. 52 Yesu tsi ðe edzi eye nunya hã nô tagbô nâ.<br />

Eye Mawu kple amewo siaa lŸe vevie.<br />

Yohanes Mawutsidetanamela ñe mawunyagbôgblô<br />

(Mateo 3:1-12; Marko1:1-8; Yohanes 1:19-28)<br />

3 Le Kaisaro Tibero ñe fiaðuðu ñe ñe wuiatŸ lia me, esi Pontio Pilato nye gôvina le<br />

Yudea eye Herodes nye dziðula le Galilea, eye nôvia Filipo hã nye dziðula le Uturea<br />

kple Trakonitis, eye Lisania hã nô Abilene dzi ðum 2 le esime Anas kple Kayafa wonye<br />

Osôfogãwo la, Mawu ñe nya va Yohanes, ame si nye Zakaria vi la gbô le gbedzi. 3<br />

12


Luka<br />

Yohanes nô tsatsam tso teñe yi teñe le Yôdan tôsisi la ñe go eveawo dzi nô mawunya<br />

gblôm be amewo nede tsi ta; ne wòafia bena woðe asi le nu vŸ wôwô åu eye woadze<br />

Mawu yome ale be woatsô woñe nu vŸwo ake wo.<br />

4 Le nyagblôðila Yesaya ñe nya nu la Yohanes enye gbe si le êli dom tso gbedzi<br />

be, “Miðe mô na Añetô la be wòazô edzi! Mikeke mô xaxâwo ðe edzi hafi wòava! 5<br />

Migbã towo woazu sôsôeñewo! Mixe ûe siwo le baliwo me! Miwô mô gôglŸwo woadzô!<br />

Miwô mô tsakliwo zôzrŸe! 6 Ekema ame sia ame akpô Ðela si Mawu ðo ða la.”<br />

7 Yohanes gblô mawunya na ame siwo vaa egbô be wòade mawutsi ta na yewo<br />

be, “Ame kae xlŸ nu mi dawo ñe dzidzimeviwo be miasi le Mawu ñe dômedzoe si gbôna<br />

la nu? 8 Gbã la, miyi ne mia ðee fia be yewotrô dzime to agbe nyui nônô me. Migabu be<br />

nya vŸ aðeke madzô ðe mia dzi elabena mienye Abraham ñe dzidzimeviwo ta o.<br />

Esia ðeðe menye naneke o elabena Mawu ate åu ana viwo ado go tso kpe siwo le<br />

dzogbe le afi sia me woanye Abraham viwo. 9 Woðo ûônudôdrŸ ñe fia la miañe kewo dzi<br />

eye wòle klalo be wòalã mi añu anyi. „, le nyateñe me la ati sia ati si metse ku nyui o la,<br />

woalãe ñu anyi eye woatsôe ade dzo me.”<br />

10 Ameha la ðo eåu nâ be, “Nu kae nèdi tso mía si be míawô?”<br />

11 Yohanes ðo eåu na wo be, “Nenye be awu eve le ame aðe si la netsô ðeka na<br />

nôvia ame dahe. Ame si si nuðuðu sô gbô ðo la, netsô ðe na ame siwo wum dô le la.”<br />

12 Dugadzôla siwo nye amebala vŸðiwo la gŸ hã va do ðe egbô be wòade<br />

mawutsi ta ne yewo. Wobia be, “Nufiala nu ka míawô?”<br />

13 Yohanes ðo eåu na wo be, “Mito nyateñe le miañe dugadzôdzô me. Mikpô<br />

nyuie be miagadzô ga le ame aðeke si wu ale si Roma dziðuðua ðo na mi la o.”<br />

13


Luka<br />

14 Asrafo aðewo siwo le afi ma la biae be, “Míawo ya ðe ale kee míawô?”<br />

Yohanes ðo eåu na wo bena, “Migaxô ga le amewo si akpases…tôe o. Ne mienya be ame<br />

aðe mewô nane o la, migahe nya ðe eåu alakpatôe o, Fetu si miexôna la hã nedze mia<br />

åu!”<br />

15 Ame sia ame kloe nô mô kpôm be Mesia la ava kpuie le åkeke mawo me ale<br />

be wotsi dzi vevie be yewoanya nenye be Yohanes enye amea loo alo menye eyae o?<br />

Biabia sia koe nô nu na ame sia ame eye wonô nu ñom le eåu le afi sia afi. 16<br />

Yohanes ðo wo ñe biabia la åu hegblô na wo be, “Nye la tsi metsô le tsi dem ta na<br />

amewoe, gake ame aðe gbôna kpuie, ame si si åus… le wum boo, le nyateñe me la,<br />

nyemedze åutô gŸ hã be manye eñe subôvi o. Eya ade mawutsi ta na mi kple dzo<br />

kpakple Gbôgbô Kôkôe. 17 Ame sia ama atsa la ða tso blia gbô, atô dzo atsa la kple<br />

dzomavô la eye wòadzra blia ðo ðe eñe avawo me.” 18 Yohanes xlŸ nu amewo vevie<br />

kple nya siawo le esime wònô nyanyui la gblôm na wo.<br />

Wode Yohanes Mawutsidetanamela gaxô me<br />

19 Yohanes he nya ðe Herodes si nye dziðula nô Galilea åu le dutoñe elabena exô nôvia<br />

srŸ Heroðia ðe. Hekpe ðe nu vŸ bubu geðe siwo hã wòwô åu. 20 Gawu la Herodes lé<br />

Yohanes hã de gaxô me.<br />

Wode mawutsita na Yesu<br />

(Mateo 3:13-17; Marko 1:9-11)<br />

21 Gbe ðeka la, Yesu åutô hã va ge ðe ame siwo Yohanes nô mawutsi dem ta na la<br />

dome. Yohanes de mawutsi ta nâ, eye esi Yesu nô gbe dom ða la, dziñowo nu ûu, 22 eye<br />

14


Luka<br />

Gbôgbô Kôkôe la ðiði ðe edzi le akpakpa ñe nônôme me eye gbe aðe ði tso dziño bena,<br />

“Wòe nye vinye si melŸna vevie åutô. „, wòe doa dzidzô nam.”<br />

Yesu ñe dzidzimegbal…<br />

(Mateo 1:1-17)<br />

23 Yesu xô abe ñe blaetŸ ene hafi dze mawunyagbôgblô gôme le dutoño. Amewo nya<br />

Yesu abe Yosef ñe vi ene. Yosef fofoe nye Heli, 24 Heli fofoe nye Matat, Matat fofoe<br />

nye Levi, Levi fofoe nye Melki, Melki fofoe nye Yanai, Yanai fofoe nye Yosef, 25<br />

Yosef fofoe nye Matatias, Matatias fofoe nye Amos, Amos fofoe nye Nahum, Nahum<br />

fofoe nye Esli, Esli fofoe nye Nagai, 26 Nagai fofoe nye Mat, Mat fofoe nye Matatias,<br />

Matatias fofoe nye Semein, Semein fofoe nye Yosek, Yosek fofoe nye Yoda, Yoda<br />

fofoe nye Yoana. 27 Yoana fofoe nye Resa, Resa fofoe nye Zerubabel, Zerubabel fofoe<br />

nye Sealtiel, Sealtiel fofoe nye Neri. 28 Neri fofoe nye Melki, Melki fofoe nye Adi, Adi<br />

fofoe nye Kosam, Kosam fofoe nye Elmadam, 29 Elmadam fofoe nye Er, Er fofoe nye<br />

Yosua, Yosua fofoe nye Elieza, Elieza fofoe nye Yorim, Yorim fofoe nye Matat, Matat<br />

fofoe nye Levi, 30 Levi fofoe nye Simeon, Simeon fofoe nye Yuda, Yuda fofoe nye<br />

Yosef, Yosef fofoe nye Yonam, 31 Yonam fofoe neye Eliakim, Eliakim fofoe nye<br />

Melea, Melea fofoe nye Mena, Mena fofoe nye Matata, Matata fofoe nye Natan, Natan<br />

fofoe nye David, 32 David fofoe nye Yese, Yese fofoe nye Obed, Obed fofoe nye Boaz,<br />

Boaz fofoe nye Salmon, 33 Salmon fofoe nye Naxeson, Naxeson fofoe nye Aminadab,<br />

Aminadab fofoe nye Admin, Admin fofoe nye Arni, Arni fofoe nye Hezrôn, Hezrôn<br />

fofoe nye Perez. Perez fofoe nye Yuda, 34 Yuda fofoe nye Yakôb, Yakôb fofoe nye<br />

Isak, Isak fofoe nye Abraham, Abraham fofoe Tera, Tera fofoe nye Nahô, 35 Nahô fofoe<br />

15


Luka<br />

nye Serug, Serug fofoe nye Reu, Reu fofoe nye Peleg, Peleg fofoe nye Eber, Eber fofoe<br />

nye Sela, 36 Sela fofoe nye Kainam, Kainan fofoe nye Arfaxad, Arfaxad fofoe nye Sem,<br />

Sem fofoe nye Noa, Noa fofoe nye Lamek, 37 Lamek fofoe nye Metusela, Metusela<br />

fofoe nye Enôk, Enôk fofoe nye Yared, Yared fofoe nye Mahalalil. 38 Mahalalil fofoe<br />

nye Set, Set fofoe nye Adam, Adam fofoe nye MAWU.<br />

Abosam te Yesu kpô<br />

(Mateo 4:1-11; Marko 1:12-13)<br />

4 Azô Yesu si me Gbôgbô Kôkôe la yô f• la dzo le Yôdan tôsisia to eye Gbôgbô la<br />

kplôe yi ðe Yudea ñe gbedadaño afi aðe. 2 Enô afi ma åkeke blaene eye Satan va tee kpô<br />

le åkeke siawo katã me. Meðu naneke le åkeke siawo katã me o ale dôwui vevie.<br />

3 Satan gblô nâ be, “Nenye be Mawu vie neneye tututu la ekema ðe gbe na kpe<br />

siawo be woatrô zu abolo.”<br />

4 Yesu ðo eåu nâ be, “Woålô ðe Åôålô Kôkôea me be, Menye nuðuðu ðeðe koe<br />

le vevie na amegbetô o.”<br />

5 Satan kplôe yi teñe kôkô aðee eye wòðe xexeame fiaðuñe katã fiae le êeyiêi<br />

kpui aðe ko me 6 eye wògblô na Yesu be, “Dukô nyui siawo katã kple woñe<br />

åutikôkôewo nye tônye eye mate åu atsôe na ame sia ame si melŸ. 7 Eya ta ne èdze klo<br />

subôm ko la matsô wo na wò.”<br />

8 Yesu ðo eåu nâ be, “Abe ale si woålô ðe Åôålô Kôkôea mee ene la, Mawu ðeka<br />

hŸ ko wòle be míasubô.” 9 Azô Satana gakplôe yi Yerusalem eye wòtsôe ðo<br />

gbedoxô la ñe kôkôñe kekeake. Egblô nâ be, “Nenye Mawu vie nènye vavã la, ti kpo tso<br />

16


Luka<br />

afi sia. 10 Elabena Åôålô Kôkôe la gblô bena, ‘Ade se na eñe dôlawo le åutiwò be<br />

woakpô tawò nyuie 11 woatsôwò ðe woñe asiwo me ale be matsô wò afô axlã ðe kpe<br />

aðeke o.’”<br />

12 Yesu ðo eåu nâ be, “Åôålô Kôkôe la gblô be, ‘Megate Mawu wò Añetô la kpô<br />

tamemabutôe o.’”<br />

bubu.<br />

13 Esi Satrana wu tetekpôwo katã nu la, egbl… Yesu ði dzo le egbô hena êeyiêi<br />

Yesu ñe dôgômedzedze le Galilea<br />

(Mateo 4:12-17; Marko 1:14-15)<br />

14 Gbôgbô Kôkôe la ñe åus… yô Yesu me f• azô ale wòtrô yi Galilea. Eteñe medidi o la<br />

amewo nyae le nuto sia me kpe ðo. 15 Le mawunya deto siwo wògblôna le wo ñuñoñewo<br />

ta la ame sia ame kafu nâ åutô.<br />

Nugbegbe le Yesu åu le Nazaret<br />

(Mateo 13:53-58; Marko 6:1-6)<br />

16 Eva Nazaret, afi si wònô le eñe ðevime eye wòyi woñe ñuñoñe le Sabat åkekea dzi. Esi<br />

wòtso be yeaxl… mawunya la, 17 wotsô nyagblôðila Yesaya ñe agbal… nâ be wòaxl…. Eûû<br />

teñe si woålô ðo be,<br />

18 “Añetô la ñe Gbôgbô le dzinye eya ta wosi ami nam ðo edôm ða bena magblô<br />

nyanyui la na ame dahewo, edôm ða bena maðe gbeñ… be woaðe ga aboyomenôlawo eye<br />

åkunôwo ñe åkuwo aûu. Ame siwo wote ðe anyi la, ado le wo teðanyilawo si me, 19 eye<br />

maðe gbeñã Añetô la ñe ñe nyui la.”<br />

17


Luka<br />

20 Esi wòxl… nya siawo vô la, etu agbal…a tsôe na ame si tsôe nâ la eye eya åutô<br />

yi ðanô anyi. Ke ame siwo katã nô ñuñoñea la fô åku ðe edzi gãa. 21 Yesu gagblô na<br />

ameawo be, “Mawunya sia va eme le egbe åkeke sia dzi.”<br />

22 Ame siwo katã nô xôa me la kafui eye woñe mo wô yaa le mawunya deto siwo<br />

wògblô la ta. Wobia wo nôewo be, “Nya kae nye sia? Alo menye Yosef vie oa?”<br />

23 Yesu ðo eåu na wo be, “Ðewoh‰ miaðo åku lododo sia adzi be, ‘Gbedala, da<br />

gbe le wò åutô ðokuiwò åu’ esi gômee nye be, ‘Nu ka ta mewô nukunuwo le wò åutô<br />

wò dedu me abe ale si nèwôe le Kapernaum ene o?’ 24 Magblô na mi kple kakaðedzi<br />

blibo be, bubu menôa nyagblôðila aðeke åu le eya åutô ñe dedu me o.<br />

25 Mele egblôm na mi kple kakaðedzi be ahosi geðewo nô Israel le Eliya åôli, esi<br />

wotu dziño nu ñe etŸ kple afã eye dôwuame ses… aðe va anyigba blibo la dzi. 26 Gake<br />

womeðo Eliya ðe wo dometô aðeke gbô o, ke boå woðoe ðe ahosi aðe si tso Zarefat le<br />

Sidon nuto me la gbô. 27 Mibu nyagblôðila Elisa ame si da gbe le Naaman si nye<br />

Siriatô la åu kpô. Togbô be kpodôléla geðewo hã nô Israel siwo hiã gbedada vevie hã,<br />

Elisa meda gbe le woawo åu o, negbe Naaman Siriatô la ko.”<br />

28 Yesu ñe nya siawo ve dôme na ameawo åutô. 29 Woñe dziwo ho ðe eåu ale<br />

wotso hetutu asi ûume nâ do goe le xôa me. Wokplôe yi togbâ si dzi wotu dua ðo la ñe<br />

kôkôeñe be yewoatutui tso teñe sia wòayi aðadze aga me. 30 Gake ezô to amehawo dome<br />

kŸô hedzo le wo gbô.<br />

18


Luka<br />

Yesu nya gbôgbô makômakô le åutsu, gbôgbô vŸ tô aðe, me<br />

(Marko 1:21-28)<br />

31 Yesu trô yi Kapernaum si nye du aðe si le Galilea nuto me la me eye le afi sia egblô<br />

mawunya na amewo le Sabat åkeke ðe sia ðe dzi le wo ñe ñuñoñewo. 32 Eñe<br />

nyagbôgblôwo wô nuku na ameawo katã le afi sia hã, elabena eño nu abe ame si nya<br />

nyateñe la ene, eye megblôa ame bubuwo ñe susu o.<br />

33 Gbe ðeka esi Yesu nô mawunya gblôm le ñuñoñea la, åutsu aðe si me gbôgbô<br />

vŸ aðe le la de asi êlidodo me ðe eta be, 34 “Ago gbô! Wò Yesu Nazaretitô, nya aðeke<br />

mele mí kpli wò dome o. Ðe nèva be yeatsrŸ mí. Menya ame si nènye, Mawu ñe Vi<br />

kôkôe lae nènye.”<br />

35 Yesu tso nya la le enu be, “Zi ðoðoe!” Azô egblô na gbôgbô vŸ la be, “Do go<br />

le ame sia me!” Gbôgbô vŸ la tsô åutsua xlã ðe anyi åôdzitôe, ameha la ño zi ðe eåu<br />

henô ekpôm. Ke gbôgbô vŸ la do go le amea me eye megawô nuvevi aðekee o.<br />

36 Esia wô nuku na ameawo åutô ale wobia wo nôewo be, “Åus… ka ñomevie le<br />

ame sia ñe nyawo åu ale be gbôgbô vŸ åutôwo gŸ hã ðoa toe?” 37 Nukunu si Yesu wô la<br />

kaka ðe nutoa katã me le êeyiêi kpui aðe ko me.<br />

Yesu yô dô ame geðewo<br />

(Mateo 8:14-17; Marko 1:29-34)<br />

38 Esi Yesu do go le ñuñoñea gbe ma gbe la, eyi Simôn ñeme, eye wòke ðe Simôn lŸxo<br />

åu wònô åudza ses… aðe lém. Ame sia ame kloe va ðe kuku na Yesu gblô be, “Míeðe<br />

kuku na wò da gbe le eåu.”<br />

19


Luka<br />

39 Yesu yi ðatsi tre ðe dônôa ñe abe gbô eye wòðe gbe na dôlélea be wòaðe asi le<br />

eåu. Dzoxôxô ses… si nô nyônua ñe lãme la nu bôbô enumake eye eñe lãme s…. Ale wòtsi<br />

tre heyi ðaða nu na wo.<br />

40 Le êetrô miaa la, kôñea me tôwo katã kplô ame siwo katã nô dô vovovowo lém<br />

le woñe añewo me la vâ na Yesu eye wòda asi ðe wo katã dzi heyô dô wo. 41 Gbôgbô<br />

vŸtô aðewo hã nô ameawo dome ke Yesu ðe gbe na gbôgbô vŸ siawo be woado go le<br />

ameawo me eye wodo go le eñe nya nu henô êli dom be, “Wòe nye Mawu Vi la.” Esi<br />

Yesu kpô be gbôgbô vŸwo nya be yee nye Kristo la, eðe gbe na wo be woazi ðoðoe.<br />

Mawunyagbôgblô le du geðewo me<br />

(Marko 1:35-39)<br />

42 Le åkeke eveagbe ñe ådi kanyaa la, efô yi ðe gbe dzi. Ameha la dii vevie le teñe<br />

geðewo eye esi wova ke ðe eåu mlôeba la, woðe kuku nâ be megadzo o, ke boå wòanô<br />

yewo gbô le Kapernaum. 43 Ke Yesu ðo eåu na wo be, “Ele be magblô mawufiaðuñe la<br />

ñe nyanyui la na ame bubuwo hã elabena esia tae wodôm ða.” 44 Ale wòdzo henô<br />

tsatsam le Yudea nutowo katã me kpe ðo, nô mawunya gblôm na amewo le<br />

wo ñe ñuñoñewo.<br />

Yesu tia eñe nusrŸla gbãtôwo<br />

(Mateo 4:18-22; Marko 1:16-20)<br />

5 Gbe ðeka esi Yesu nô nu fiam le Genesaret ta to la, ameha gã aðe va ño zi ðe eåu<br />

be yewoase Mawu ñe nya la. 2 Yesu kpô ûu eve siwo me ame aðeke menô o la le ta la<br />

20


Luka<br />

to. Ðôkplôlawo nô woñe ðôwo kpalam le tsia me. 3 Yesu yi ðage ðe ûua ðeka me eye<br />

wògblô na Simôn ame si tô nye ûua be woakui ayi tsia dzi vie bena yeanô eme afia nu<br />

ameha la tso afi ma.<br />

4 Esi wòwu nuñoa nu la, egblô na Simôn be, “Azô miyi tsia ñe gogoloa ñe ke ne<br />

miada ðô ðe afi ma ekema mia ðe lã f•.”<br />

5 Simôn ðo eåu nâ be, “Amegã, egbe zã bliboa katã míeda ðô ûuu gake míeðe<br />

naneke o gake esi nègblôe ko la, míagatee akpô.”<br />

6 Wogada ðô la ake ke azô la, woðe lã ale gbegbe be woñe ðôwo koe de asi vuvu<br />

me! 7 Ale Simôn kple nôvia wodo êli yô wo nôvi siwo nô ûu bubu me le tsia dzi la be<br />

wòava kpe ðe yewo åu. Wo ðe lã f• wòyô ûu eveawo ale gbegbe be ûuawo di be<br />

yewoanyrŸ gŸ hã.<br />

8 Simôn Petro kpô nu si va dzô la, eya ta wòdze klo ðe Yesu kôme hegblô be,<br />

“O, Añetô, meðe kuku dzo le mía gbô elabena nye nô vŸwo sô gbô åutô eye nyemedze be<br />

mate ðe åuwò o.” 9 Elabena lã geðe si woðe la wô nuku na Petro kple eñe dôwôhatiwo.<br />

10 Nenema nye Yakobo kple Yohanes ame siwo nye Zebedeo viwo eye woganye Simôn<br />

ñe dôwôhatiwo hã. Yesu gblô na wo be, “MigavŸ o. Tso azô dzi heyina la, miazu amewo<br />

ñe luûôwo ðelawo!”<br />

yome.<br />

11 Esi wova ði go teti ko la, wogbl… woñe nuwo katã ðe afi ma hedze Yesu<br />

21


Luka<br />

Yesu da gbe le anyidzela aðe åu<br />

(Mateo 8:1-4; Marko 1:40-45)<br />

12 Gbe ðeka la Yesu kpô kpotô aðe le kô ñe aðe si me wòði tsa de la. Esi kpotô sia kpô<br />

Yesu ko la, edze klo tsyô mo anyi heðe kuku nâ vevie be wòada gbe le ye åu. Egblô be,<br />

“Añetô, ne èlŸ la, na be åutinye nakô.”<br />

13 Yesu tô asi åutsua hegblô be, “„, melŸ. Eya ta åuwò nekô fifi laa. Åutsua åuti<br />

kô enumake eye dô la vô le eåu. 14 Azô Yesu de se nâ be megagblôe na ame aðeke o, ke<br />

boå neyi Yudatôwo ñe osôfo gbô. Egblô kpe ðe eåu be, “Yi nàna vôsanu si ame siwo<br />

haya tso kpodôléle me la nana le Mose ñe sea nu. Esia afia ame sia ame be èkpô dôyôyô<br />

vavã.” 15 Nya sia kaka ðe teñe geðewo xoxo eye ame geðewo åutô ño zi ðe eåu be<br />

yewoase eñe mawunya eye wòada gbe hã le yewo åu. 16 Gake zi geðe la edia êeyiêi aðe<br />

dona le wo dome dzaa yia gbedzi afi aðe ðadoa gbe ða.<br />

Yesu da gbe le lametututô aðe åu<br />

(Mateo 9:1-8; Marko 2:1-12)<br />

17 Gbe ðeka esi Yesu nô nu fiam la, Farisitôwo kple agbal…fialawo va teñea va nô<br />

to ðomii. Ame siawo tso du siwo katã le Galilea, Yudea kple Yerusalem. Añetô la ñe<br />

dôyôåus… va edzi be wòada gbe le wo åu.<br />

18 Kasia, ame aðewoe nye si kô lãmetututô aðe ðe aba dzi va doe. Wodze<br />

agbagba ðe sia ðe be yewoato ameha la dome akôe yi Yesu gbôe, 19 gake womete åui o<br />

le ameha la ta. Le esia ta wolia xôa eye woðe do ðe etame, heðiði lãmetututôa ðe Yesu<br />

kôme tututu.<br />

22


Luka<br />

wò.”<br />

20 Esi Yesu kpô wo ñe xôse la egblô na dônôa be, “Åutsu, wotsô wò nu vŸwo ke<br />

21 Faristôwo kple agbal…fiala siwo nô ameawo dome la bia wo nôewo be, “Ame<br />

ka ñomevi tututu ame sia buna be yenye? Egblô busunya! Elabena ame kae ate åu atsô<br />

nu vŸ ake tsô wu Mawu?”<br />

22 Yesu nya nu si åu bum wonô eya ta eðo åu na wo be, “Nu kae nye busunya?<br />

Ðe nu vŸ tsôtsôke s… wu gbedada le ame åua? 23 Nye si nye Mesia la åus… le asinye le<br />

anyigba sia dzi be matsô nu vŸwo ake eya ta maðe åus… sia 24 afia mi kôtâe to gbedada<br />

le åutsu sia åu me.” Ale wògblô na lãmetututô la be, “Tsi tre nàålô wò aba nàyi añeme.”<br />

25 Ame sia ame ke åku ði be yeakpô nu kasia åutsua tsi tre ðe eñe afô eveawo<br />

dzi, ålô eñe aba eye wòðo ta añeme henô Mawu kafum bobobo. 26 Ame siwo katã nô afi<br />

ma la ñe mo wô yaa eye vôvŸ ðo wo, wokafu Mawu nô gbôgblôm be, “Míekpô nu<br />

madzôkpô aðe egbe.”<br />

Yesu yô Levi<br />

(Mateo 9:9-13; Marko 2:13-17)<br />

27 Esi Yesu dzo le du sia me yina la, ekpô nudzôla aðe si ame sia ame nya nyuie le eñe<br />

amebaba ta. Nudzôla sia åkôe nye Levi eye wònô anyi ðe agbadô aðe te nô nu dzôm.<br />

Yesu gblô nâ be, “Va dze yonyeme ne nàzu nye nusrŸlawo dometô ðeka.” 28 Ale Levi<br />

gbl… nu sia nu ði eye wòtso enumake hedze eyome.<br />

29 Eteñe medidi o, Levi ðo kplŸ na Yesu eye wòkpe etô nudzôla bubuwo hã ðe<br />

kplŸ sia åu. 30 Farisitôwo kple agbal…fialawo kpô kpôtsotso le Yesu ñe nu wôna sia åu<br />

eye wohe nya kple eñe nusrŸlawo vevie be Yesu ðu nu kple nu vŸ wôlawo.<br />

23


Luka<br />

31 Yesu ðo eåu na wo be, “Dônôwoe h‰a na gbedada menye lameses…tôwo o. 32<br />

Ðe meva be maðe nu vŸ wôlawo tso woñe nu vŸ wôwôwo me ke menye be magbl…<br />

êeyiêi ðe ame siwo be yewonye ame dzôdzôewo la åu o.”<br />

Wobia nya Yesu tso nutsitsi dô åu<br />

(Mateo 9:14-17; Marko 2:18-22)<br />

33 Ameawo gayi edzi bia Yesu be, nu ka tae eñe nusrŸlawo metsia nu dôna hedoa gbe<br />

ða abe ale si Yohanes ñe nusrŸlawo kple Faristôwo wônâ ene o ke boå eñe nusrŸlawo<br />

ya la nuðuðu kple nunono dzi ko wonôna gbe sia gbe hã?<br />

34 Ke Yesu bia wo be, “Ne ame aðe le dzidzô kpôm ðe agbe nuðuðua? Ne<br />

wokpe amewo be woava do dzidzô ðe srŸðelawo åu ðe, ðe amekpekpe siawo agbe<br />

nuðuðu le esime srŸtô la åutô le nuðukplŸa åu kpli wo hã? 35 Gake êeyiêi li gbôna esi<br />

woava kplô srŸtô la adzoe le ameawo gbô eye ne edzô alea la, nuðuðu magadzro wo o.”<br />

36 Azô Yesu do lo sia na wo be, “Ame aðeke metsôa avônuðeði yeye kaa avô<br />

xoxo si vuvu lae o. Ne wotsô avônuðeði yeye ka avô xoxo si vuvu la, menyakpôna o;<br />

gawu la enana be avôa ñe teñe si woka la gavuvuna ðe edzi wu tsã. 37 Nenema ke,<br />

womekôa aha yeye ðe lãgbal…golo xoxo me o; ne wowô esia la, aha yeye la ñe åus… ana<br />

be lãgbal…golo xoxo la awo eye aha la katã akô ðe anyigba. 38 Ke boå lãgbal…golo yeye<br />

mee wòdze be woakô aha yeye ðo. 39 Nenema kee, ame aðeke menoa aha tsitsi vô teti<br />

ko ganoa yeyetô tôtônâ o, elabena wogblôna godoo be, ‘Mô xoxotôwo nyo wu.’”<br />

24


Luka<br />

NusrŸlawo åe bli le Sabat dzi<br />

(Mateo 12:1-8; Marko 2:23-28)<br />

6 Gbe ðeka le Sabat åkekea dzi esi Yesu kple eñe nusrŸlawo zô to bligble aðewò<br />

me va yina la, nusrŸlawo åe bli aðewo kl… tsro le wo åu henô ðuðum.<br />

2 Farisitô aðewo nô afi ma kpô wo eye wogblô na Yesu be, “Nu si wôm wò<br />

nusarŸlawo le, le bli åem le Sabat dzi la tsi tre ðe Yudatôwo ñe se åu.”<br />

3 Yesu ðo eåu na wo be, “Míexl…a mawunya oa? Alo miexl… nu tso nu si Fia<br />

David wô esi dô wu eya kple eåutimewo åu oa? 4 Eyi ðe gbedoxô la me eye wòtsô<br />

abolo tôxâ si wotsô ðo Mawu åkume la eye eya kple etôwo mãe heðu, togbô be ame<br />

aðeke mekpô mô aðu abolo sia o negbe osôfowo ko.” 5 Yesu gblô kpe ðe eåu be, “Nye<br />

Mesia la, mekpô åus… ðe Sabat åkekea dzi.”<br />

Åustu aðe si titi lé asi na<br />

(Mateo 12:9-14; Marko 3:1-6)<br />

6 Le Sabat bubu gbe esi wònô nu fiam le ñuñoñe la, ekpô ame aðe si titi lé asi na la le afi<br />

ma. 7 Esi wònye Sabat åkeke dzie ta la, agbal…fialawo kple Farisitôwo ðe åku ðe edzi<br />

gãa henô ekpôm be ada gbe le amea åu le åkekea dzi hã. Wonô åku lém ðe eåu elabena<br />

wodi be wòawô vodada aðe be yewoatsô nya ðe eåu.<br />

8 Yesu nya nu si bum ame siawo nô xoxoxo, gake egblô na åutsua be, “Va nô<br />

afii bena ame sia ame nakpô wò.” Åutsua wô abe ale si wògblô nâ ene.<br />

25


Luka<br />

9 Azô Yesu trô ðe Farisitôwo kple agbal…fialawo gbô eye wògblô na wo be,<br />

“Biabia aðe le asinye na mi. Enyo be woawô nyui le Sabat åkekea dzi loo alo wôawô<br />

vŸa? Enyo be woaxô ame ðe agbe loo alo woawuia?”<br />

10 Etsa åku le wo katã dzi ðeka, ðeka eye wògblô na åutsua be, “Azô dzô wò<br />

asi.” Edzô asia kasia eñe asi gaðô ðo. 11 Nuwôna sia do dziku na Yesu ñe futôwo åutô.<br />

Wode asi ðoðowôwô me le ale si woawô awui la åuti<br />

Yesu tia eñe nusrŸla wuieveawo eye wòfia nu wo<br />

(Mateo 10:1-4; Marko 3:13-19)<br />

12 Le nu siawo megbe la, Yesu yi to aðe dzi gbe ðeka be yeado gbe ða. Edo gbe ða zã<br />

blibo katã. 13 Esi åu ke la, eyô eyomenôlawo katã ño ñui eye wòtia ame wuieve le wo<br />

dome bena woanye ye ñe nusrŸlawo. Ame siawoe woyô be apostolowo.<br />

14 Ameawo ñe åkôwoe nye, Simôn ame si wòna åkôe be Petro, Andrea Simôn<br />

nôviåutsu, Yakobo, Yohanes, Filipo, Bartolomeo, 15 Mateo, Toma, Yakobo Alfeo vi,<br />

Simôn ame si nye Zelote dunyaheha ses… aðe me nôla; 16 Yuda, Yakobo vi kple Yuda<br />

Iskariôt ame si de Yesu asi emegbe.<br />

Yesu fia nu ameha gã aðe<br />

(Mateo 4:23-25)<br />

17 Esi woðì tso toa dzi la, nusrŸlawo kple eyomenôlawo va ño ñu ðe Yesu åuti le<br />

gbadzañe aðe. Ameha gã aðe hã va ðe to ðe wo, amewo tso Yudea nutowo me katã kple<br />

Yerusalem. Ðewo tso keke Sidôn kple Tiro ñutaduwo me ke 18 va be yewoaðo toe alo<br />

be wòada gbe le yewo åu. Gbe ma gbe la enya gbôgbô vŸ geðewo le amewo me. 19<br />

26


Luka<br />

Ame geðewo åutô nô didim be yewoaka asi eåu, elabena ne dônô aðe wô esia ko la,<br />

ehayana enumake.<br />

Yayrawo kple babadonamewo<br />

(Mateo 5:1-12)<br />

20 Azô etrô ðe eñe nusrŸlawo gbô hegblô na wo be, “Dzidzô gã åutô le mi, ame siwo nye<br />

ame dahewo la lalalm elabena miawo tôe nye mawufiaðuñe la. 21 Dzidzô gã åutô le mi,<br />

ame siwo wum dô le la lalam elabena miawoe aði ño. Dzidzô gã åutô le mi, ame siwo le<br />

avi fam fifia la lalam elabena êeyiêi gbôna esi miava ko nu. 22 Dzidzô gã åutô le mia<br />

lalam, ne amewo lé fu mi, ðe mi le woñe hame, eye wodzu mi, heño ði miañe åkô ðe<br />

tanye! 23 Dzi nedzô mi, eye mitso aseye, elabena fetu nyui le mia lalam le dziño. Alea<br />

tututue wo fofowo wô ðe nyagblôðila siwo do ågô na mi la hã åuti.”<br />

24 “Ao, babaa na kesinôtôwo, elabena wokpô dzidzô le anyigba sia dzi xoxo. 25<br />

Wokpô lãme eye nu le wo si åutô fifia gake dôwuame ses… aðe le ågô na wo gbôna. 26<br />

Woñe nukoko ðe yame fifia ava zu konyifafa na wo. Babaa na ame siwo åu amewo año<br />

nu nyui le, elabena nenema kee wo fofowo wô, na aûatsonyagblôðilawo.<br />

LôlŸ na ketôwo<br />

(Mateo 5:38-48; 7:12)<br />

27 Azô mi katã misee. MilŸ miañe futôwo eye miawô nyui na ame siwo lé fu mi la. 28<br />

Mido gbe ða ðe ame siwo ño fi de mi la ta be woakpô dzidzô, eye midi Mawu ñe yayra<br />

na ame siwo wôa fu mi.<br />

27


Luka<br />

29 “Nenye be ame aðe ño wò to ðeka me la, trô evelia hã nâ wòaño! Neneye be<br />

ame aðe bia be nàtsô wò dziwui na ye la, tsô wò awutewui hã nâ. 30 Ne nu le asiwò eye<br />

ame aðe bia wò la, nae eye mègabia be netrôe vâ na ye o. 31 Ale si tututu nèdina be<br />

amewo newô na ye la, wò hã wô na wo nenema.<br />

32 “Ne mielŸ miañe lŸlawo ðeðe ko ðe, miebui be miewô nanea? Ame siwo<br />

mevŸa Mawu o la hã lŸa wo xôlŸwo. 33 Ne miewôa dômenyo na ame siwo wôa<br />

dômenyo na mi ko ðe, akpedada kae li na mi? Nu vŸ wôlawo gŸ hã wôna nenema! 34 Ne<br />

miedoa ga na ame siwo ko ate åu akpôe axe na mi emegbe ðe, nu nyui kae wònye<br />

miewô? Nu vŸði wôla akuakuawo hã doa nu na wo tô nu vŸði wôlawo bena yewoaxô<br />

nenema ke emegbe.”<br />

35 “MilŸ miañe ketôwo, eye miwô dômenyo na wo. Mido nu na wo, eye migakpô<br />

mô alo atsi dzi ðe exôxô åu o. Ne miewô esia la ekema miañe fetu asô gbô le dziño, eye<br />

mianye Mawu viwo, elabena Eya åutô nyoa dome na akpemadalawo kple tagbô ses…<br />

tôwo.<br />

wônâ ene.<br />

36 “Midze agbagba vevie be miakpô nublanui na amewo abe ale si mia Fofo<br />

MigadrŸ ûônu ame bubuwo o<br />

(Mateo 7:1-5)<br />

37 MigadrŸ ûônu alo aðe ðeklemi ame aðeke o, ne menye nenema o la, anô na miawo hã<br />

nenema. Mitsô ke amewo eye woatsô ake miawo hã eye woawo hã awô na mi nenema.<br />

38 Mina nu eye woana nu miawo hã. Nu siwo katã miena la, woatrôe vâ na mi woasô<br />

gbô agbã go sã wu esi sinu miena eye woatsôe aðo akô na mi. Dzidzenu si mietsô dzidze<br />

28


Luka<br />

nui na amewo la eya kee woatsô dzidze nui na miawo hã.” 39 Yesu yi edzi do lo sia na<br />

wo be, “Ðe åkugbãtô ate åu akplô åkuagbãtôa? Ðe wo kple eve la mage adze do me oa?<br />

40 NusrŸvi mewua eñe nufiala o. Ke ame sia ame si xô hehe nyuitô la anô ko abe eñe<br />

nufiala ene.<br />

41 “Ale ke wô newôa alakpanu dina be yeaðe ati fefee si le nôviwo ñe åku dzi la<br />

ða, evô atikpo gã aðe le wò åutô wò åku dzi? 42 Ale ke wô nàgblô na nôviwò be, ‘Nôvi,<br />

na maðe ati fefee si le wò åku dzi la ða na wò, esi mate åu akpô gã si le wò åutô wò<br />

åkuwo dzi aðe o? Alakpanuwôla! Ðe atikpo si le wò åku dzi la ða gbã ekema ðewoh‰<br />

àte åu akpô nu nyuie ale be nàte åu aðe nôviwò ñe ati fefee la ða nâ.<br />

Sidzedze ati kple eñe kutsetse<br />

(Mateo 7:17-20; 12-34-35)<br />

43 “Ati nyui aðeke mate åu atse ku manyomanyo o, eye ati manyomanyo mate åu atse<br />

ku nyui o. 44 Ku si ati aðe tsena lae wotsôna dzea si ati si ñomevi wònye lae. 45 Ame<br />

ðôûu la, nu nyui wôwô doa go tso eñe dzi dzadzâ me eye ame maðôûu la, nu vŸ koe doa<br />

go tso eñe dzi vŸði la me. Elabena, nu si le ame aðe ñe dzi me lae doa go tsoa eñe nu me.<br />

Gômeðoðo ñomevi eveawo<br />

(Mateo 7:24-27)<br />

46 “Nu ka tae mieyôam be Añetô esi miewôa nye gbe dzi o? 47 Mafia nu si ame sia<br />

ame si vaa gbô nye, sea nye nya eye wowôa edzi la ði la mi. 48 Eði ame aðe si tu xô,<br />

eðe do goglo eye wòðo gômeðokpe nyuie ðe kpe gbadza dzi, ke esi tô ðô eye tsi ðe xôa<br />

la mete åu nui o, elabena wotui nyuie. 49 “Ke ame siwo sea nye nya eye womewôna ðe<br />

29


Luka<br />

edzi o la, le abe ame aðe si tu eñe xô ðe anyigba eye meðo gômeðokpe nâ o la ene. Esi<br />

tsi dza ðô ðe eåu la, xô sia mu gbloo, hegbã gudugudu.”<br />

Yesu da gbe le Roma srafowo ñe amegã ðe ñe subôla åu<br />

(Mateo 8:5-13; Yohanes 4:43-54)<br />

7 Esi Yesu wu eñe mawunyagbôgblô la nu la etrô yi Kapernaum dua me.<br />

2 Romatôwo ñe aûafia gã si nô du ma me la ñe dôla si gbô melŸa nu lena o la dze<br />

dô vevie, eye wòðo kudo nu. 3 Aûafia la se Yesu åkô eya ta edô Yudatô ame åkuta<br />

aðewo ðe egbô be woaðe kuku nâ be wòava da gbe le dôla sia åu na ye. 4 Ameawo yi<br />

Yesu gbô heðe kuku nâ vevie be wòava kpe ðe aûafia la åu. Wona wònya be aûafia sia<br />

nye ame nyui aðe åutô. 5 Wogblô na Yesu be, “Nenye be wòhiã be nàkpe ðe ame aðe<br />

åu la, åutsu sia åue wòle be nàkpe ðo, elabena elŸa mi Yudatôwo ale gbegbe be eya åutô<br />

tsô eñe ga tsô tu ñuñoñe na mí.”<br />

6 Yesu tso kpla kplô woðo. Gake hafi wòaðo añea me la, aûafia la dô exôlŸ<br />

aðewo ða be woagblô na Yesu be, “Añetô, mègaðe fu na ðokuiwò be nàva nye añe me o,<br />

elabena nye medze na bubu sia tôgbi o. 7 Eye nye medze be mava kpe wò åutô gŸ hã o.<br />

Gblô nya si wòle be nàgblô la ðo ða tso afi si nèle ekema nye dôla ñe lãme as…. 8<br />

Elabena nye åutô hã ame aðe tee mele eye amewo hã le tenye, meðea gbe na tenyeviwo<br />

be, ‘miyi afii’ eye woyina, ‘miva afii’ eye wovana, megblôna na nye dôla be ‘wô esi<br />

kple ekemâ’, eye wòwônâ.”<br />

9 Nya siwo wô nuku na Yesu åutô. Etrô ðe ameha la åu gblô be, “Nyateñe, le<br />

Israel katã la nyemekpô ame aðeke si si xôse le abe ame sia tô ene kpô o.”<br />

30


Luka<br />

10 Esi aûafia la xôlŸwo yi añeme la, wokpô dôla si nô lém la wòhaya eye eñe<br />

lãme s… abe tsã ene.<br />

Yesu gbô agbe ahosi aðe ñe viåutsu le Nain<br />

11 Le esia megbe la, Yesu kple eñe nusrŸlawo yi du aðe si woyôna be Nain la me, eye<br />

abe ale si wònôna ðaa ene la, ameha gã aðe gakplôe ðo henô eåu kplikplikpli. 12 Esi<br />

wòsusô vie woaðo dua ñe agbo nu la, wokpô ame aðewo woyina ameðiñe. Ðekakpui si<br />

ku woyina ðiði ge la enye vi ðeka hŸ si nô dadaa si nye ahosi la si. Esia wôe be ame<br />

geðewo åutô kplô ahosia ðo henô konyi fam kplii.<br />

13 Esi Añetô la kpô ahosia la, eñe nu wô nublanui nâ åutô eya ta egblô nâ be,<br />

“Mègafa avi o!” 14 Yesu te ðe amekukuðaka la åu eye wotô asii enumake ame siwo tsô<br />

aðaka la tô ðe tsitre. Azô egblô na amekukua be, “Ðekakpui, Tsi tre.”<br />

15 Enumake ðekakpui la fô henô alinu eye wòde asi nuñoño me na ame siwo nô<br />

egbô la; ale Yesu kplôe de asi na dadaa.<br />

16 VôvŸ gã aðe ðo ameawo eye wodo êli kafu Mawu gblô be, “Nyagblôðila gã<br />

aðe le mia dome vavã. Míekpô Mawu åutô ñe asi wòwô dô le egbe åkeke sia dzi.”<br />

17 Nukunu si Yesu wô gbe ma gbe la kaka ðe Yudea bliboa kata kple nuto<br />

siwo ño xlã Yudea la me.<br />

31


Luka<br />

Yohanes Mawutsidetanamela dô eñe nusrŸlawo ðe Yesu gbô<br />

(Mateo 11:2-19)<br />

18 Yohanes ñe nusrŸlawo se nu siwo katã wôm Yesu nô eye woyi ðagblôe na Yohanes.<br />

19 Ale Yohanes dô eñe nusrŸla eve ðo ðe Yesu gbô be woabiae be, “Wòe nye Mesia la<br />

vavã loo alo míganô mô kpôm na ame bubua?”<br />

20 Esi nusrŸla eveawo va egbô la, wogblô nâ be, “Yohanes, Mawutsidetanamelae<br />

dô mi ðo ðe gbôwò be miabia wo be, ‘Wòe nye ame si gbôna loo, alo ðe míakpô mô na<br />

ame bubu aðea?’”<br />

21 Le gañoño ma tutu dzi la eda gbe le dôléla geðewo kple fukpelawo kpakple<br />

ame siwo me gbôgbô vŸwo le la åu, eye wòûu åku na åkuagbãtô geðewo. 22 Eya ta eðo<br />

åu na amedôdôawo be, “Miheyi ðagblô nu si miekpô kple nu si miese la fia Yohanes<br />

bena, Åkuagbãtôwo le nu kpôm, tekunôwo le azôli zôm, eye anyidzelawo åuti le kôkôm,<br />

tokunôwo le nu sem, ame kukuwo le tsitre tsim, eye wole nyanyui la gblôm na ame<br />

dahewo. 23 Migblô kpe ðe eåu nâ be, ‘Ame siwo xô dzinye se la, woayra wo.’”<br />

24 Le amedôdôwo ñe dzodzo vô megbe la, Yesu ño nu na ameha la le Yohanes<br />

åuti. Ebia wo be, “Ame kae nye ame si mieyi ðakpô le Yuda gbegbe? Ðe miekpôe abe<br />

ame aðe si yañoño vitô kekeake hã ûuûuna ses‰e. 25 Ne menye nenema o la, ekema nu<br />

kae mieyi ðakpô? Ame si do awu nyuiwoe? Ao, ame siwo doa awu xôasiwo eye wonôa<br />

agbe kôkô la, fiasãwo mee wokpô wo lena. 26 Ekema ame ka ñomevi tutue mieyi be<br />

yewoakpô? Nyagblôðilaa? Vavã miekpôe! Le nyateñe me la, ame si miekpô la wu<br />

nyagblôðila gŸ hã. 27 Eyae nye ame si åu woño nu tsoe le mawunya me be, ‘Mikpô ða!<br />

Mele nye dôla dô ge ða wòava do ågô na wò, ata mô le ågôwò.’ 28 Ame aðeke mede<br />

32


Luka<br />

ågô wu Yohanes le amegbetôwo dome o, gake ame si nye sue tô wu le mawufiaðuñea<br />

me la de ågô wui.”<br />

29 Ame siwo katã se Yohanes ñe mawunyagbôgblô kpô dometô aðewo siwo nye<br />

ame baðawo kekeake la kpô åudzedze le Mawu ñe ðoðowo åu eye wona Yohanes de<br />

mawutsi ta na wo. 30 Farisitôwo kple agbal…fialawo koe gbe be yewomaxô ðoðo si<br />

Mawu wô na yewo la o. Ale wogbe be Yohanes made mawutsi ta na yewo o.<br />

31 Azô Yesu bia wo be, “ale ke magblô tso dzidzime sia tôgbi åu? Nu ka åu<br />

matsô wo asô ðo? 32 Wole abe ðevi siwo ño ñu ðe asime nô fefem la ene. Ame siwo gblô<br />

na wo nôewo be, ‘Míeku dzidzôha na mi ke mieðu êe o eye míedzi konyifahawo na mi<br />

ke miefa avi hã o.’ 33 Yohanes Mawutsidetanamela tsia nu dôna, eye menoa wain o, ke<br />

miegblô be, ‘Ame sia dze aðaûa.’ 34 Amegbetôvi la va eðua nu eye wonoa nu, ke<br />

miegblô bena, ‘Ame sia la nutsuðula kple ahatsunolae eye wonye nudzôlawo kple nu vŸ<br />

wôlawo ñe xôlŸ. 35 Miebuna be miañe nuwônawo dze, ke Mawu ñe nuwônawoe nye<br />

nyateñe le ame siwo xôa edzi sena la gbô.”<br />

Nyônu nu vŸ wôla aðe si ami na Yesu<br />

36 Eva me be Farisitô aðe kpe Yesu be wòava ðu nu kple ye. Esi wonô kplŸa åu la 37<br />

nyônu gbolowôla aðe si se be Yesu nô afi ma la yi ðatsô ami ûeû… xôasi aðe ðe asi. 38<br />

Ege ðe añea me eye wòyi ðadze klo ðe Yesu ñe afô nu eye wòfa aðatsi kô ðe eñe afôwo<br />

dzi va se ðe esime afôawo ño tsi nyuie. Eya megbe la, etsô eñe taða tutu Yesu ñe afôwoe.<br />

Azô egbugbô afôawo eye wòûu nu le ame ûeû… la nu hesi na wo.<br />

33


Luka<br />

39 Farisitô si kpe Yesu la kpô nu si nô edzi yim eye esi wòdze si ame si ñomevi<br />

nyônu sia nye ta la, egblô le eðokui me be, “Esia fia be Yesu menye nyagblôðila aðeke<br />

o, elabena nenye be Mawue dôe vavã la, anya ame si ñomevi nyônu sia nye.”<br />

40 Yesu nya nu si bum Farisitô la nô eya ta eyôe be, “Simôn, nya aðe le asinye<br />

medi be magblô na wò.” Simôn gblô nâ be, “Enyo, Nufiala, gblôe mase.”<br />

41 Yesu gblô åutinya sia nâ be, “Åutsu aðe do ga sidi akpe ewo na ame aðe eye<br />

wòdo sidi akpe ðeka na ame bubu. 42 Wo dometô aðeke mete åu xe fea o, ale wòtsô ga<br />

la ke wo ame evea. Ame kae nèbu be alŸ gadola sia ñe nya gbô wu?”<br />

43 Simôn ðo eåu be, “Mebu be ame si wòtsô ga home gãtô kee lae alŸe wu.”<br />

Yesu gblô nâ be, “Pâ èðo nyaa åu nyuie åutô.”<br />

44 Azô Yesu trô ðe nyônua åu eye wògblô na Simôn be, “Ekpô nyônu si dze klo<br />

ðe afi sia? Esi meva añewò me la, mèna tsim be maklô ði le nye afôwo åu o ke nyônu sia<br />

klô wo kple eñe aðatsiwo eye wòtsô eñe taða tutu woe. 45 Le mía de kônu nu la, ne<br />

míebe míado gbe na ame aðe la, míegbugbôa nu nâ. Wò la, mèwôe nam o, gakae nyônu<br />

sia gbugbô nye afôwo zi geðe tso esi meva afi sia. 46 Enye nudzeame be nàna amim<br />

masi ðe ta gake mènam o, ke eya tsô ami xôasi sia si ðe nye afôwo. 47 Le esia ta la, see<br />

be, wotsô eñe nu vŸ geðe siwo wòwô la kee, elabena elŸm åutô ke ame si wòtsô nu vŸ<br />

ûee aðe ko kee la, ðea lôlŸ ûee aðe ko fiana.”<br />

48 Yesu gblô na nyônua azô be, “Wotsô wò nu vŸwo ke wò.”<br />

49 Ame siwo nô klpŸa åu kplii la gblô na wo nôewo be, “Ame ka ñomevie ame<br />

sia buna be yenye ale be wòle yiyim le amewo ñe nu vŸwo tsôm le wo kem?”<br />

50 Yesu gagblô na nyônua be, “Wò xôse ðe wò, heyi le åutifafa me.”<br />

34


Luka<br />

Nyônu aðewo dze Yesu yome le eñe dôwôwô me<br />

8 Le esia megbe la, Yesu kplô eñe nusrŸlawo ðe asi eye wode asi tsatsa me le du<br />

kple kôñe siwo le Galilea nutowo me la me nô gbeñã ðem mawufiaðuñe la ñe vava. 2<br />

Nyônu aðe si me wònya gbôgbô vŸwo le kple esiwo åu wòda gbe le la kplô wo ðo. Wo<br />

dometô aðewoe nye Maria Magdalatô ame si me wònya gbôgbô vŸ adre le, 3 Yohana,<br />

Kuza srŸ, Kuza sia nye Fia Herodes ñe fiasã bliboa dzikpôla, Susana kple ame bubu geðe<br />

siwo tsô woawo åutô ñe ga kple nuðuðu nô Yesu kple eñe nusrŸlawo dzi kpômii.<br />

Lododo tso nukuwula la åu<br />

(Mateo 13:1-9; Marko 4:1-9)<br />

4 Gbe ðeka esi ame geðe gaño ñu ðe Yesu åu be yewoase eñe nyawo, eye bubuwo hã<br />

ganô mô dzi gbôna tso du bubuwo me la, edo lo sia na wo be,<br />

5 “Agbledela aðe yi eñe agble me be yeañã nuku. Esi wònô nukuawo wum la,<br />

ðewo ge ðe môñome eye amewo va zô wo dzi. Xeviwo hã va fô ðewo mi. 6 Nuku aðewo<br />

hã ge ðe kpenyigba dzi. Nuku siawo de asi miemie me gake wova yrô elabena woñe<br />

kewo mete åu yi tome û‰ afi si woakpô tsi le o. 7 Bubuwo ge ðe åugbewo me eye<br />

womie kple åuawo gake åuawo va vu tsyô wo dzi eye wotsrŸ. 8 Nuku bubuwo ya ge ðe<br />

anyigba nyui dzi, ale wotsi, tse ku alafa nanewo wu esi agbledela la wu.” Esi wògblô<br />

åutinya sia vô la egblô be, “Ame si ñe towo sea nu la, newô wo åutidô fifia.”<br />

9 Eñe nusrŸlawo va egbô be wòaðe lododo la gôme na yewo.<br />

35


Luka<br />

10 Ke egblô na wo be, “Miawo la, wona nunya mi be miase mawufiaðuñe la ñe<br />

nu êaêlawo gôme, ke hena ame bubuwo la, meñoa nu na wo le lododowo me ale be, ‘Ne<br />

wokpô nu la, womadze sii o, ne wose nu hã la womase egôme o.’”<br />

Lododo tso nukuwula la åu ñe gômeðeðe<br />

(Mateo 13:18-23; Marko 4:13-20)<br />

11 Yesu gblô na wo be, “Lododo la gômee nye si, nuku lae nye Mawu ñe nya si wòtsô<br />

vâ na amegbetôwo. 12 Môñome afi si nuku aðewo ge ðo lae nye ame siwo ñe dziwo ku<br />

atri. Ame siawo ñomevi sea Mawu ñe nya gake abosam vana eye wòðea nya la le woñe<br />

dzime ale be wometea åu xô edzi sena be woakpô ðeðe o.13 Esiwo ge ðe kpenyigba dzi<br />

lae nye ame siwo nu mawunya sese vivina gake womexônâ ðe woñe dziwo me be wòatsi<br />

o. Wonya be nya la nye nyateñe eye woxôa edzi se hã ðe kple ðee hena êeyiêi aðe. Ke<br />

ne yometiti ñe ya xôdzo la ño ðe wo ko la, woðenâ le dzime. 14 Nuku si ge ðe åu me lae<br />

nye ame siwo sea mawunya eye woxônâ sena, gake agbe sia me ñe fuðenamewo,<br />

kesinônuwo, aglotutu, dzidzôkpôkpôwo kple åutilã ñe dzidzôdonamenuwo vuna tsyôa nya<br />

la dzi le woñe dziwo me ale be wometea åu kpena ðe ame ðeka pâ teti hã åu be wòaxô<br />

nyanyui la dzi se o.”<br />

15 “Ke anyigba nyuie lae nye ame siwo ñe dziwo me kô. Ame siawo sea Mawu<br />

ñe nya la hewôa edzi hã pâpâpâ. Wokakana nya la na ame bubuwo hã eye woawo hã<br />

xônâ sena.”<br />

36


Luka<br />

Lododo tso akaði si le afianu te la åu<br />

(Marko 4:21-25)<br />

16 Êebubuêi la Yesu bia ameawo be, “Ame kae se kpô be ame aðe si akaði eye wòtsô<br />

nu tsyô edzi be megakl… o. Gbeðe, akaði la, akaðiti dzie wodanâ ðo be wòakl… be<br />

amewo nakpô nu. 17 Esia fia be gbe ðeka la, woahe nu sia nu si le amewo ñe dzi me la<br />

ðe gaglãgbe be ame sia ame nakpô . 18 Le esia ta mikpô nyuie le nu siwo miesena la åu,<br />

elabena ame si si nu le la, eyae woagana nui, eye ame si si nu mele o la, woaxô esi<br />

wòbu be ele ye si la hã le esi.”<br />

Yesu dada kple nôviaåutsuwo<br />

(Mateo 12:46-50; Marko 3:31-35)<br />

19 Gbe ðeka Yesu nôviawo kple dadaa wova be yewoakpôe ða. Le êemaêi me la enô nu<br />

fiam amewo le añe aðe me. Ameawo sô gbô ale gbegbe be dadaa kple nôviawo mete åu<br />

ge ðe añea me le egbô o. Ame aðe va gblôe na Yesu be dadaa kple nôviawo le edim be<br />

yewoakpô. 20 Esi Yesu se be ye dada kple ye nôviwo le xexe le ye dim la, 21 egblô<br />

bena, “Danye kple nôvinyewoe nye ame siwo katã sea mawunya la eye wowôna ðe edzi<br />

hã.”<br />

Yesu tsi ahom nu le ñu dzi<br />

(Mateo 8:23-27; Marko 4:35-41)<br />

22 Gbe bubu gbe esi eya kple eñe nusrŸlawo nô ûu aðe me le ñua dzi la, Yesu bia tso<br />

nusrŸlawo si be woaku ûua yi ñua ñe go evelia dzi. 23 Esi wonô ñua dzi yina la Yesu mlô<br />

37


Luka<br />

anyi be yeadô alŸ vie. Le êeyiêi sia me la, ya ses… aðe de asi ñoño me eye wova zu ahom<br />

dziåô aðe, eye woñe agbe ðo xaxa gã aðe me.<br />

24 NusrŸlawo ðe abla va Yesu gbô heûuûui eye wònyô. Wogblô nâ be, “Añetô,<br />

Añetô, míele nyônyrŸm!” Ale Yesu fô eye woblu ðe ahom la ta. Enumake ðoðoe gã aðe<br />

zi eye ahom la dzudzô. Ya la kple ñutsotsoeawo dze kô anyi kpoo.<br />

25 Azô ebia eñe nusrŸlawo be, “Afi ka míañe xôse le?” Wo katã ñe mo wô yaa<br />

eye vôvŸ lé wo. Ðeko wobia wo nôewo be, “Ame kae nye ame sia, bena ya kple<br />

ñutsotsoewo gŸ hã ðoa toe?”<br />

Yesu da gbe le Gadaratô, gbôgbô vŸ tô aðe, åu<br />

(Mateo 8:28-34; Marko 5:1-20)<br />

26 Wova ði go ðe Garasene nyigba si le Galilea ñua godo la dzi. 27 Esi wonô go dom<br />

tso ûua me ko la, åutsu aðe si me gbôgbô vŸwo le ñe geðe la si du tso Gadara dua me va<br />

kpe Yesu. Nôñe aðeke mele ame sia si abe añeme ene o. Agado siwo me woði ame<br />

kukuwo ðo la me wòmlô na henôa amama. 28 Esi wòkpô Yesu teti ko etsô eðokui xlã ðe<br />

anyigba le eågô henô êli dom be, “Nu ka dim nèle le gbônye wò Yesu, Mawu Dziñoû‰tô<br />

la ñe Vi. Meðe kuku na wò, mègawô funyafunyam o!”<br />

29 Egblô nya sia elabena Yesu de asi gbôgbô vŸ la nyanya me le eme xoxo.<br />

Gbôgbô vŸ sia xô amea me ale gbegbe be ne woblae kple gakôsôkôsô hã la, etsoa<br />

kôsôkôsôa bôbôe hesina ðoa gbe. 30 Yesu bia gbôgbô vŸa be, “Åkôwò ðe?” Eðo eåu nâ<br />

be; “Nkônye nye Akpeakpewo elabena miesô gbô.” 31 Gbôgbô vŸawo ðe kuku na Yesu<br />

vevie be meganya yewo de Do Globo si seðeñe meli na o la me o.<br />

38


Luka<br />

32 Añehawo ñe ha gã aðe nô nu ðum le to si te ðe wo åu la kôgo le êeyiêi sia me<br />

eye gbôgbô vŸawo ðe kuku na Yesu be nena yewoayi aðage ðe wo me. Ale Yesu na mô<br />

wo. 33 Gbôgbô vŸawo do go le amea me yi ðage ðe haawo me. Enumake haawo katã ñu<br />

du ses‰e tso toa kôgo yi ðadze ñu me doo heno tsi ku. 34 Hakplôlawo lé du tsô ses‰e tu ta<br />

du siwo te ðe afi ma la me eye esi wonô yiyim la, wonô nu si dzô la gblôm na amewo.<br />

35 Eteñe medidi o, ameha gã aðe va do be yewoakpô nu kple yewo åutô ñe<br />

åkuwo. Wokpô ame si me gbôgbô vŸawo nô kpô la, eñe mo kô eye wòdo awu hebôbô nô<br />

Yesu ñe afônu kpoo, esia wôe be vôvŸ gã aðe ðo ameawo katã. 36 Ame siwo kpô ale si<br />

Yesu da gbe le gbôgbô vŸtô la åui la gblô na wo tô bubuawo. 37 Ameawo vŸ ale gbegbe<br />

be woðe kuku na Yesu be wòadzo le yewo gbô kpoo; ale Yesu kple eñe nusrŸlawo ge ðe<br />

ûua me eye wotso ñu la heyi go evelia dzi.<br />

38 Hafi wòadzo la ame si me wònya gbôgbô vŸawo le le ðe kuku nâ vevie be<br />

yeayi kplii. Ke Yesu gbe gblô nâ be,<br />

39 “Trô nàyi wò ñometôwo gbô eye nàgblô nu gã si Mawu wô na wò la na wo.”<br />

Ale åutsu sia dze mô nô tsatsam le dua me henô nukunu gã si Yesu wô la gblôm na<br />

ameawo.<br />

Yairo vinyônuvi la kple nyônu ûusisidôléla la<br />

(Mateo 9:18-26; Marko 5:21-43)<br />

40 Ame siwo nô ñu la ñe akpa si wova ði go ðo la xôe atuu elabena wonô mô kpôm na<br />

eñe vava xoxoxo.<br />

41 Azô åutsu aðe si åkôe nye Yairo si nye Yudatôwo ñe ñuñoñe dzikpôlawo<br />

dometô ðeka la va Yesu gbô dze klo ðe eñe afônu heðe kuku nâ vevie be nekplô ye ðo yi<br />

39


Luka<br />

añeme 42 elabena vinyônuvi ðeka hŸ si le ye si si xô ñe wuieve la le kudô ñom. Yesu dze<br />

eyome enumake gake ameha la mimii ðo. 43 Nyônu aðe nô afi ma ame si le ûusisidô<br />

lém ñe wuieve sôå, gake ame aðeke mete åu yô dôe o. 44 Nyônu sia va te ðe eåu le<br />

emegbe eye wòka asi eñe awuûlaya to, enumake eñe ûusisidô la tô.<br />

45 Ke Yesu trô bia be, “Ame kae ka asi åunye” Ame aðeke melŸ be yee o. Ke<br />

Petro gblô nâ be, “Añetô ameha la mimi wò ðo, eye wote ðe åuwò kpokploe, ale ke wô<br />

nàbia be ame kae ka asi åunye hã ?”<br />

46 Yesu ðo eåu nâ be, “Gbeðe, ame aðe ðoe koå ka asi åunye, elabena åus… si le<br />

menye la ñe ðe do le menye.” 47 Nyônu si wô nenem nu sia la kpôe be nu si yewô la le<br />

nyanya na Yesu eya ta etsô vôvŸ kple dzodzo nyanyanya va dze klo ðe eåkume hegblô<br />

nu si ta wòka asi eåu kple ale si wòkpô dôyôyô enumake la nâ.<br />

48 Yesu gblô nâ be, “Vinyônu, wò xôse da gbe le åuwò. Heyi le åutifafa me.”<br />

49 Le esime Yesu nô nu ñom na nyônua la, ame aðe tso Yairo ñeme va do kple<br />

nya sia bena via nyônuvi sue la ku. Amedôdôa gblô na Yairo bena, “Viwo la ku xoxo<br />

eya ta viðe aðeke mele eme be nàga ðe fu na Nufiala la o.”<br />

50 Esi Yesu se nya si amea tsô vâ la, egblô na ðevia fofo be, “MègavŸ o! Wò ya<br />

xô dzinye se ko, ekema viwòa agagbô agbe.” 51 Esi woðo añea me la, Yesu de se be<br />

ame aðeke nagage ðe xô si me ðevia le kple ye o ne gbe Petro, Yohanes, Yakobo,<br />

kple ðevia fofo kple dadaa ko. 52 Añea me åutô yô f• kple konyifala siwo nô avi fam.<br />

Yesu gblô na wo be, “Midzudzô avia. Ðevia meku o, alŸ ko dôm wòle!” 53 Nya sia ði<br />

nukokoe na ameawo, elabena wonya nyuie be ðevia ku.<br />

40


Luka<br />

54 Azô Yesu zô ðe ðevia dzi le xôa me eye wòle eñe alônu heyôe gblô be, “Vinye<br />

tsi tre” 55 Agbe gaðo ðevia me enumake eye wòtsi tre kpla. Yesu gblô na ameawo be,<br />

“Mina nanee wòaðu!” 56 Dzi dzô ðevia dzilawo åutô. Ke Yesu de se na wo vevie be<br />

womegagblô nu si dzô la na ame aðeke o.<br />

Yesu dô nusrŸla wuieveawo<br />

(Mateo 10:5-15; Marko 6:7-13)<br />

9 Gbe ðeka Yesu yô eñe nusrŸla wuieveawo ño ñui eye wòna åus… wo be woanya<br />

gbôgbô vŸwo do goe le ameawo me eye woada gbe le dô ñomevi vovovowo lélawo åu. 2<br />

Le esia megbe la edô wo ða be woagblô mawufiaðuñe la ñe vavanya na ame sia ame eye<br />

woayô dô dôléle ðe sia ðe ñomevi.<br />

3 Ede se na wo be, “Migatsô atizôti teti hã ðe asi o. 4 Ne mieðo du aðe me la<br />

midze añe ðeka ko me.” 5 Nenye be amewo mexô mi le du aðe me o la ekema mi ûuûu<br />

ke si le miañe afôwo åuti la ði hena ðaseðiði le dua åuti.”<br />

6 Ale nusrŸlawo dze mô nô tsatsam le du kple kôñewo me, henô nyuanyui la<br />

kakam eye wonô gbe dam le dônôwo hã åu.<br />

Herodes kple eñe dumegãwo dzimaðeðitsitsi<br />

(Mateo 14:1-12; Marko 6:14-29)<br />

7 Esi Herodes, si nye gôvina la se nukunu siwo wôm Yesu nô la, etsi dzimaðeði eye eñe<br />

susu hã ðe fu nâ åutô elabena ese ame aðewo nô gbôgblôm be, “Yohanes<br />

Mawutsidetanamelae gagbô agbe.” 8 Ame bubuwo hã nô gbôgblôm be, “Eliya alo<br />

41


Luka<br />

nyagblôðila xoxoawo dometô ðekae fô tso ame kukuwo dome.” Nya siawo ñomevi nô<br />

ðiðim le anyigba blibo la me.<br />

9 Le esia ta Herodes gblô na eðokui be; “Nye åutôe tso ta le Yohanes nu, ke ame<br />

kae nye sia esi åu mele nya wô nuku siawo sem tsoe?” Ale wòdi vevie be yeakpô Yesu.<br />

Yesu nyi ame akpe atŸ<br />

(Mateo 14:13-21; Marko 6:30-44; Yohanes 6:1-14)<br />

10 Apostoloawo trô gbô va gblô ale si wode dô si gbe wòðo wo ða la na Yesu. Emegbe<br />

la Yesu kplô wo dzoe dzaa yi Betsaida dua me. 11 Gake ame geðewo nya afi si yim<br />

wonô xoxoxo eya ta wokplô wo ðo. Exô wo alô eve eye wògade asi nufiafia wo me tso<br />

mawufiaðuñe la åu eye wòyô dô dônôwo hã le wo dome.<br />

12 Le êetrô miaa la, eñe nusrŸla wuieveawo va ñoe ðe enu be, “Na mô ameawo<br />

be woayi kôñewo kple agble siwo te ðe afi sia la me aðadi nuðuðu kple dôñe na wo<br />

ðokuiwo, elabena naneke mele teñe tsoabo sia woañle aðu o.”<br />

13 Yesu ðo eåu na wò be, “Miawoe wòle be miadi nuðuðu na wo woaðu.”<br />

Woawo hã gagblô nâ be, “Ale ke míawô ana nu wo woaðu esi wònye be abolo atŸ kple<br />

tômelã eve koe le miawo åutô si, alo ðe nèdi be miayi aðañle nuðuðu na ame gbogbo<br />

siawoa?” 14 Wogblô esia elabena ameha la ñe xexl…me ade akpe atŸ. Yesu gblô na<br />

nusrŸlawo be, “Migblô na ameawo be woanô anyi ðe hatsotsowo me; ame abe blaatŸ<br />

lôño ene nenô hatsotso ðeka me” 15 ale ameha la nô anyi nenema.<br />

16 Azô Yesu tsô abolo atŸ kple tômelã evea eye wòwu mo dzi ðe dziño heda akpe<br />

ðe wo ta. Eåe wo me kakâkakâ eye wòtsô wo na nusrŸlawo be woatsô wo aðo ameawo<br />

42


Luka<br />

ñe akôme. 17 Ame sia ame ðu nu ði ño eye le nua ðuðu vô megbe la, wofô kakâ siwo<br />

susô la de kusi wuieve sôå me.<br />

Petro ñe Yesu me ûuûu<br />

(Mateo 16:13-19; Marko 8:27-29)<br />

18 Gbe ðeka la, esi Yesu nô gbe dom ða la, eñe nusrŸlawo nô egbô eye wòbia wo be,<br />

“Ame kae amehawo gblôna be menye?”<br />

19 NusrŸlawo ðo eåu nâ be, “Ame aðewo be wòe nye Yohanes<br />

Mawutsidenatamela la, bubuwo be Eliya, eye ðewo hã gblô be blemanyagblôðilawo<br />

dometô ðeka si gbô agbe lae nènye.”<br />

20 Yesu bia wo be “Miawo ya ðe ame kae miebu be menye?” Petro ðo eåu nâ<br />

be, “Wòe nye Mawu ñe Kristo la!”<br />

21 Ke ede se na wo vevie bena womegagblô nya sia na ame aðeke o.<br />

Yesu gblô nya tso eñe ku kple tsitretsitsi åu zi gbãtô<br />

(Mateo 16:20-28; Marko 8:30-9:1)<br />

22 Eyi dzi gblô na wo be, “Ele be nye Mesia la makpe fu geðe. Yudatôwo ñe<br />

dumegãwo, osôfogãwo kple agbal…fialawo agbe nu le gbônye. Woawum, ke magagbô<br />

agbe le åkeke etŸa gbe.”<br />

23 Egblô na wo be, “Ame si di bena yeanô yonyeme la, ele nâ be wòaðe asi le<br />

xexe sia me nyawo åu atsô eñe atsitsoga gbe sia gbe eye wòanô åunye ðaa. 24 Ame si<br />

tsô eñe agbe ðo anyi ðe tanye la; aðee boå, ke ame si adi vevie be yeaðe yeñe agbe la<br />

43


Luka<br />

abui.” 25 Viðe ka ame akpô ne nu siwo katã le xexe sia me la zu etô ke to esia me la,<br />

wòabu eya åutô ñe agbe?<br />

26 “Ame siwo katã nye åutô kple nye nyawo le åu kpem na fifia la, woaðo åku<br />

edzi be, ne nye amegbetôvi la, metrô va le bubu gã si Fofonye anam la me, eye<br />

mawudôla kôkôewo ño xlam la, ekema nye hã makpe åu le nenema me siawo åu.<br />

27 Enye nyateñe matrômatrô be mia dometô aðewo siwo le tsi tre ðe afi sia la<br />

maku akpô o, va se ðe esime miañe åkuwo akpô mawufiaðuñe la!”<br />

Yesu ñe nônômetôtrô le to dzi<br />

(Mateo 17:1-8; Marko 9:2-8)<br />

28 Le åkeke enyi megbe la, Yesu kplô Petro, Yakobo kple Yohanes ðe asi woyi togbâ<br />

aðe dzi afi si wòðo be yeado gbeða le. 29 Esi wònô gbe dom ða la, eñe mo de asi kekl…<br />

me. Eñe awuwo fu tititi henô dzo dam miamiamia. 30 Åutsu eve, Mose kple Eliya, 31 do<br />

kple åutikôkôe gã aðe henô nu ñom kple Yesu. Woño nu tso eñe dzodzo si ava va eme<br />

kpuie le Yerusalem la åu.<br />

32 Le êeyiêi sia me la, Petro kple nôviawo nô alŸ dôm bôkôô. Esi wonyô la<br />

wokpô be kekl… kple åutikôkôe gã aðe ño xlã Yesu eye åutsu eve le tsitre ðe egbô. 33 Esi<br />

åutsu eveawo nô dzodzom le Yesu gbô la, Petro gblô nâ be, “Añetô, enyo be míeva afi<br />

sia. Na míatu agbadô etŸ, ðeka na wò, ðeka na Mose eye ðeka na Eliya.” Evô Petro<br />

menya nya si gblôm wònô o.<br />

34 Esi wònô nya siawo gblôm la, alil‰kpo kekl… aðe va tsyô wo dzi, eye vôvŸ gã<br />

aðe lé wo. 35 Gbe aðe ði tso alilikpo la me be, “Ame sia nye Vinye, si metia la, míðo<br />

44


Luka<br />

toe!” 36 Esi gbea ði vô ko la, Yesu ðeðe koe susô ðe teñea kple eñe nusrŸlawo. NusrŸla<br />

siawo mekô nu le nu si teñe wokpô la dzi na ame aðeke o, hena êeyiêi didi aðe.<br />

Yesu da gbe le åutsuvi aðe si me gbôgbô makômakô nô la åu<br />

(Mateo 17:14-18; Marko 9:14-27)<br />

37 Le åufôke esi woði tso togbâa dzi gbôna la, ameha gã aðe va kpe Yesu. 38 Åutsu aðe<br />

si nô wo dome la, kô gbe dzi gblô nâ be, “Nufiala, åutsuvi si le afi sia la koe nye vi le<br />

asinye. 39 Ke gbôgbô vŸ aðe dzea edzi enuenu esi wônâ be wòdoa êli ses‰e. Etsônâ<br />

xlãna ðe anyi ses‰e ale be futukpô dona le enu bôbôbô. Gbôgbô vŸ sia ðea fu nâ êesiaêi<br />

kloe eye menana wòkpô vovo kura o. 40 Meðe kuku na wò nusrŸlawo be woanyae le<br />

eme gake womete åui o.” 41 Yesu xô edzi gblô na eñe nusrŸlawo be, “O mi dzidzime<br />

maxôse kple dzidzime totro kpaðikpaði. Êekaêi manô mia gbô eye mado dzi ahe mi<br />

ase ðo? Kplô viwòåutsuvi la va afi.”<br />

42 Esi åutsuvi gbôna ðe Yesu gbô la, gbôgbô vŸ la gaxlãe ðe anyigba ses‰e eye<br />

wònyamae åutô. Ke Yesu ðe gbe na gbôgbô vŸa be wòado go le ðevia me eye wòdo le<br />

eme enumake; ale Yesu da gbe le ðevia åu hetsôe na fofoa.<br />

43 Ame sia ame ñe mo wô yaa le ale si Yesu ðe Mawu ñe åus… fiae la ta.<br />

Yesu gblô nya tso eñe ku åu zi evelia<br />

(Mateo 17:22-23; Marko 9:30-32)<br />

Esi ameha la nô nu ñom le nu wônuku siwo katã wôm wònô åu la, Yesu trô ðe nusrŸlawo<br />

gbô, gblô na wo be,<br />

45


Luka<br />

44 “Miðo to afii eye mialé nya si gblô ge mele na mi la ðe tame. Wole nye<br />

Mesia la de ge asi.” 45 Gake nusrŸlawo mese nya si wògblô la gôme o, elabena wotsyô<br />

nu woñe susuwo dzi, gawu la wovŸ be yewoabia egôme ase.<br />

Ame kae nye gãtô wu<br />

(Mateo 18:1-5; Marko 9:33-37)<br />

46 Azô ûiûli aðe va ðo nusrŸlawo dome le ame si anye gã wu. 47 Ke Yesu nya nya si<br />

ûlim nusrŸlawo nô eya ta ekô ðevi sue aðe da ðe eñe axadzi. 48 Eye wògblô na wo be,<br />

“Ame si akpô ðevi sue abe esia ñomevi ene dzi la, ekema nye dzie ma wòkpô. Ke ame si<br />

le dzinye kpôm la, Mawu si dôm ða lae ma dzi kpôm wòle. Ale si miekpôa ame bubuwo<br />

dzii lae woakpô hafi anya miañe gãnyenye.”<br />

Ame si ke metsi tre ðe åuwò o la, le dziwò<br />

(Marko 9:38-40)<br />

49 Yesu ñe nusrŸla Yohanes va egbô va gblô nâ be, “Añetô, míekpô ame aðe wònô<br />

gbôgbô vŸwo nyãm le wò åkô me ale míegbe nâ be megawôe o elabena menye mía<br />

dometô ðekae wònye o.”<br />

50 Yesu ðo eåu nâ be, “Mele be miawô nenema o, elabena ame si metsi tre ðe<br />

mia åu o la le mia dzi.”<br />

Samariatôwo gbe Yesu xôxô<br />

51 Esi Yesu ñe êeyiêi si wòle be wòatrô ayi dziño nô añe tum la, eðo tame kplikpaa ðo ta<br />

Yerusalem, 52 eye le môa dzi la, edô amewo ðo ðe Samaria kôñe aðe me be woaðadi xô<br />

46


Luka<br />

da ði na yeñe vava. 53 Gake kôñea me tôwo gbe be yewomana xô amedôdôawo o, esi<br />

wònye Yerusalem woðo yina ta.<br />

54 Esi wova gblô nyaa na Yesu la, Yakobo kple Yohanes gblô na Yesu be,<br />

“Añetô, míaðe gbe na dzo be wòatso dziño ava f‰a wo oa?” 55 Gake Yesu trô ðe wo gbô<br />

eye wògbe nya na wo gblô be, “Alo ðe mienya gbôgbô si tôgbi tô mienye oa maha?<br />

Elabena Amegbetôvi la meva be yeatsrŸ amewo o, ke boå bena yeaðe wo.” 56 Ale<br />

wodzo yi kôñe bubu me.<br />

Yesu yomedzedze ñe xaxawo<br />

(Mateo 8:19-22)<br />

57 Esi wonô môa dzi nô yiyim la, ame aðe va tu Yesu gblô nâ bena, “Medi be makplô<br />

wò ðo ayi afi sia afi si nayi.”<br />

58 Yesu ðo eåu nâ be, “Nyae be, afi si maziô nye ta ðo teti hã mele asinye o.<br />

Abeiwo la do le wo si wodôa eme, xeviwo hã atô le wo si wodôa eme, gake nye ame si<br />

nye Mesia la, dôñe aðeke kura mele asinye le xexeame o.” 59 Egblô na ame bubu be,<br />

“Dze yonyeme!” Ke åutsu la ðo eåu be, “Añetô, na mayi aðeði Fofonye gbã hafi.” 60<br />

Yesu ðo eåu gblô nâ bena, “Na ame siwo nye ame kukuwo la naði woñe ame kukuwo,<br />

ke wò ya yi naðe gbeñã mawufiaðuñe la na amewo.”<br />

61 Ame bubu aðe si hã wòyô la gblô nâ be, “Añetô, madze yowòme gake na mayi<br />

aðakla nye ñometôwo gbã hafi mava.” 62 Yesu gblô nâ be, “Ame si ðea eñe susu ða le<br />

dô si meðo nâ åu la, medze na mawufiaðuñe la me yiyi o.”<br />

47


Luka<br />

Yesu dô nusrŸla blaadre-vô-eveawo<br />

10 Azô Añetô Yesu tia nusrŸla bubu blaadre-vô-eve eye wòdô wo eve, eve ðo ðe du<br />

kple kôñe siwo me eya åutô ðo be yeava yi emegbe la me. 2 Egblô na wo be, “Nuåeåe la<br />

sô gbô, gake dôwôlawo mede ha o, eya ta miðe kuku na nuåeåe la ñe Añetô bena, woadô<br />

dôwôlawo aðo ðe eñe nuåeåe la me. 3 Azô miheyi eye miðo åku edzi be miele abe al…<br />

siwo wodô ðo ðe amegãxiwo dome ene. 4 Migatsô ga aðeke ðe asi o, migatsô kotoku loo<br />

alo afôkpa dodo bubu o. Migagbl… êeyiêi le mô dzi anô gbe dom na amewo o!<br />

5 “Ne miege ðe añe aðe me la, miyra emetôwo 6 nenye be wodze na yayra sia<br />

xôxô la ekema anô wo dzi ðaa, ke ne womedze na yayra la o la, agatrô va mia gbô.”<br />

7 “Nenye be mieðo kôñe aðe me la miganô tsatsam tso añe me yi añe me o, midze<br />

añe ðeka ko me, eye miaðu nu alo ano nu sia nu si wotsô ðo mia kôme la numañomañoe.<br />

Nenye be wona nane mi la, migagbe exôxô o elabena dôwôla ðe sia ðe dze na eñe fetu.”<br />

8 “Nenye be miege ðe du aðe me eye dua metôwo xô mi nyuie la, ekema miðu<br />

nu sia nu si wotsô ðo miañe akôme. 9 Mida gbe le dônô siwo le afi ma la åu eye miðe<br />

gbeñã na wo bena, ‘Mawufiaðuñe la va ðo mia dome vô azô.’”<br />

10 “Ne womexô mi le du aðe me o la, mige ðe dua ñe ablôwo dzi ne miagblô be,<br />

11 ‘Míeûuûu miañe du ñe ke si lé ðe afôwo åuti na mí ði abe ðaseðiði ene. Ke<br />

minya nyuie be: Mawufiaðuñe la gogo. 12 Mele gbe tem ðe edzi na mi be nuwo anô<br />

bôbôe na Sodom wu du sia le ÛônudrŸgbe la.<br />

Babadodo na du siwo metrô dzime o<br />

(Mateo 11:20-24)<br />

48


Luka<br />

13 Baa na wò Korazin! Baba na wò Betsaida! Elabena ne Tiro kple Sidôn duwo mee<br />

mewô nukunu siwo mewô le mia dome le la, anye ne ameawo trô dzime xoxoxo, ata<br />

akpanyakotoku abôbô nô afi me. 14 Le nyateñe me, tohehe si woana Tiro kple Sidôn la<br />

anô wodzoe wu esi woana mi le ûônudrŸgbea. 15 Mi Kapernaumtôwo ya ðe, ðe wole<br />

mia kô ge ðe dzi ayi dziñoea? Gbeðe, woaðiði mi ðe dzomavô la me.”<br />

16 Egblô na nusrŸlawo be, “Ame siwo xô mi la nyee woxô. Ame siwo gbe mi la<br />

nyee wogbe eye ame siwo gbem la gbe Mawu ame si dôm ða la.”<br />

NusrŸla blaadre-vô-eveawo ñe tôtrôgbô<br />

17 Esi nusrŸla blaadre-vô-eveawo trô gbô la, wogblô nâ dzidzôtôe be, “Ne míeyô wò åkô<br />

ko la gbôgbô vŸwo gŸ hã ðoa to mí.”<br />

18 Yesu ðo eåu be, “Nyateñee, nye åutô mekpô Abosam wòge tso dziño abe<br />

dzikedzo ene! 19 Mena åus… mi be miaðu Futô la ñe åus…wo katã dzi, eye be miazô le<br />

dawo kple ahŸwo me anya avuzi le wo dzi. Ke nuvevi aðeke mawô mi o. 20 Gake<br />

migakpô dzidzô bena gbôgbô vŸwo ðo to mi o. Ke boå midzô dzi be woålô miañe<br />

åkôwo ðe dziñonôlawo dome.”<br />

Yesu ñe dzidzôkpôkpô<br />

(Mateo 11:25-27, 13:16-17)<br />

21 Gbôgbô Kôkôe yô eñe dzime f• kple dzidzô blibo eye wògblô be, “Mekafu wò, O<br />

Fofo, Dzi kple anyigba ñe Añetô, be nèêla nu siawo ða tso xexe sia me nunyalagãwo gbô<br />

eye neðee fia ame siwo xô dziwò se abe ðeviwo ene. Nyateñe, Fofo akpe na wò elabena<br />

aleae nèdi be wòanô. 22 Nyee nye fofonye ñe Amedôdô le nu sia nu me. Ame aðeke<br />

49


Luka<br />

menya Vi la o, negbe Fofo la ko, eye ame aðeke hã menya Fofo la o, negbe Vi la kple<br />

ame siwo wòlŸ ðe eðokui fia la ko.”<br />

23 Azô etrô ðe nusrŸlawo wuieveawo åu eye wògblô na wo dzaa be, “Wona<br />

mônukpôkpô gã aðe mi be miekpô nu siwo miekpô la. 24 Nyagblôðilawo kple fia siwo<br />

nô anyi tsã la di vevie be yewoanô anyi le åkeke siawo me eye yewoakpô eye yewoase<br />

nu siwo miekpô kple nu siwo miese la hafi!”<br />

Lododo le Samariatô dômenyotô la åu<br />

25 Gbe ðeka agbal…fiala aðe si nya Mose ñe seawo nyuie åutô la va be yeado Yesu ñe<br />

nyateñetônyenye kpô. Ebiae be, “Nu kae wòle be ame nawô be agbe mavô nasu esi?”<br />

26 Yesu ðo eåu nâ be, “Ale kee Mose ñe sea gblô tso nu sia åuti?”<br />

27 Agbal…fiala la ðo eåu be, “Mose ñe se la gblô be, ‘LŸ Añetô wò Mawu la kple<br />

wò dzi kple luûô blibo la, kpakple wò susu kple wò åus… katã hã, eye nàlŸ hawòvi abe<br />

wò åutô ðokuiwò ene.’”<br />

28 Yesu gblô nâ be, “Èðo eåu nyuie åutô, heyi eye nàwô esiawo katã, ekema<br />

agbe mavô la asu asiwò!”<br />

29 Åutsu sia di be yeatso afia na ye ðokui elabena eya åutô melŸa ame sia ame o,<br />

eya ta wòbia Yesu be, “Ame kae nye hanyevi?”<br />

30 Yesu ðo biabia sia åu nâ kple lododo sia be, “Åutsu aðe si nô mô zôm tso<br />

Yerusalem yina ðe Yeriko la va ge ðe adzodalawo sime. Adzodala siawo ñoe nyuie eye<br />

woðe ga kple eñe awuwo le eåu hegbl…e ðe môa to wònô kudô ñom.”<br />

50


Luka<br />

31 “Dzôgbe nyuietôe la, Yudatôwo ñe osôfo aðe va to afi ma yina. Esi wòkpô<br />

amea le môa to la, edze to eåu yi ðato môa ñe akpa evelia eye wòdzo le egbô. 32 Levitô<br />

aðe si nye ame siwo naa kpekpeðenu le gbedoxô me la dometô aðe hã va kpô amea<br />

wòmlô môa to gake eya hã tso eme dzo.”<br />

33 “Gake Samariatô, ame siwo womebuna ðe naneke me o hã va yina eye esi<br />

wòkpô amea la, eñe nu wô nublanui nâ åutô. 34 Etô, dze klo ðe egbô eye wòklô eñe<br />

abiawo hetsô atike ðo wo me. Emegbe ekôe da ðe eñe tedzi dzi eye wòkplôe ðôðôðô va<br />

ðo amedzrodzeñe aðe eye wònô egbô zã bliboa. 35 Esi åu ke la, Samariatô la tsô sidi<br />

akpe blaeve na amedzrodzeñe dzikpôla be wòatsô akpô amea dzii. Egblô kpe ðe eåu be,<br />

‘Nenye be nu si miegbl… ðe eta sô gbô wu ga home si metsô na mi la, mava xe fea<br />

mamlea nenye be megatrô va afii’” Yesu bia agbal…fiala la azô be,<br />

sime?”<br />

36 “Le ame etŸ siawo dome ðe, kae nèbu be enye havi na ame si dze adzodalawo<br />

37 Åutsu la ðo eåu nâ be, “Ame si kpô nublanui nâ lae nye ehavi.” Yesu gblô nâ<br />

be, “Eðo eåu nyuie, heyi eye wò hã nawô nenema.”<br />

Yesu le Marta kple Maria ñe añeme<br />

38 Yesu kple eñe nusrŸlawo nô woñe môzôzôa dzi ðo ta Yerusalem eye wova ðo kôñe aðe<br />

me. Nyônu aðe si woyôna be Marta la xô woðe eñeme. 39 Marta nôvi Maria va nô<br />

Yesu ñe afônu le anyigba nô eñe nyawo sem.<br />

51


Luka<br />

40 Ke Marta ya tsi dzodzodzoe nô nu ðam na Yesu. S… la, Marta te ðe Yesu åu<br />

eye wògblô nâ be, “Añetô mèkpôe be medze be nôvinye nanô anyi ðe afi sia eye<br />

nye ðeka manô dôawo katã wôm oa? Gblô nâ be neva kpe ðe åunye.”<br />

41 Gake Yesu ðo eåu nâ be, “O, Marta, Marta, èle agbagba dzem le fu ðem na<br />

ðokuiwò le nu geðewo åuti. 42 Ke nu ðeka koe le vevie eyae nye nu si Maria tia, eya<br />

womele exô ge le esi o.”<br />

Yesu fia nu le gbedodoða nu<br />

(Mateo 6:9-15; 7:7-11)<br />

11 Gbe ðeka Yesu nô gbe dom ða le teñe aðe. Esi wòwu nu la, eñe nusrŸlawo<br />

dometô ðeka te ðe eåu eye wògblô nâ be. “Añetô, fia gbedodoða aðe mí abe ale si<br />

Yohanes fia eñe nusrŸlawo ene.”<br />

2 Gbedodoða si Yesu fia wo lae nye esi. “Mia Fofo, woade bubu wò åkô kôkôe<br />

la åu ðaa, na wò Fiaðuñea nava kaba. 3 Na nuðuðu mí gbe sia gbe, 4 tsô mia ñe nu vŸwo<br />

ke mí le esi mietsô ame siwo da vo ðe mía åuti la tôwo kewo ta, eye megana be<br />

míage ðe tetekpô me o.”<br />

5 Tete egblô na wo be, “Le kpôðeåu me xŸ aðe le mia dometô ðeka si, eye woyi<br />

xŸa gbô zatitina hegblô nâ be, ‘XŸnye do abolo etŸ nam, 6 elabena xŸnye aðe si le mô<br />

zôm la va dzem eye naneke meli matsô nâ woaðu o.’<br />

7 “Ekema ame si le xôme la aðo åu be, ‘Megaðe fu nam o. Míedo ûôa xoxo eye<br />

nye kple vinyewo míemlô anyi. Nyemate åu afô ava na naneke wò o.’<br />

52


Luka<br />

8 “Mele egblôm na mi be, nenye be xŸwòa mefô ûu ûôa o togbô be xŸwò wònye<br />

hã la, ne eño ûôa atraðii la, afô ava tsô nu sia nu si dim nèle la na wo elabena èku kutri<br />

bia nu si dim nèle la atraðii. 9 Alea tututue wònôna le gbedodoða hã me. Ne miebia nu<br />

la, woana mi, ne miedi nu la miakpôe, eye ne mieño ûôa la woaûui na mi êesiaêi. 10<br />

Ame sia ame si bia nu la, xôa nu si wòbia, ame siwo dia nu la kpônâ eye woaûu ûôa na<br />

ame sia ame si añoe la.”<br />

11 “Mi ame siwo nye vi fofowo ðe, nenye be viwo bia abolo wò ðe, kpee nàtsô<br />

nâa? Ne wòbia tômelã ðe, dalãe nàtsô nâa? 12 Alo ne ebia koklozi ðe, ahŸe nàtsô nâa?<br />

Gbeðe miewôa esia o!<br />

13 “Azô nenye be mi ame siwo nye nu vŸ wôlawo mienaa nu si mia viwo bia mi<br />

wo la, ðee mienya be mia Fofo si le dziño la anyo dôme, ana Gbôgbô Kôkôe la ame siwo<br />

biae la oa?<br />

Yesu kple Belzebul<br />

(Mateo 12:22-30; Marko 3:20-27)<br />

14 Gbe ðeka Yesu nya gbôgbô vŸ do goe le tokunô aðe me eye amea de asi nuñoño me<br />

enumake. Ame siwo nô afi ma la kpô dzidzô hetso aseye le nukunu sia ta. 15 Gake ame<br />

aðewo nô ameawo dome siwo gblô be, “Mewô nuku be ame sia le gbôgbô vŸwo nyam le<br />

amewo me o, elabena exô åus… tso Satana, si nye gbôgbô vŸwo ñe fia la gbô!” 16 Ame<br />

bubuwo di tso esi be wòana dzesi aðewo nadze le yame si afia be eyae nye Mesia la<br />

vavã.<br />

17 Yesu dze si nu si nô ame siawo katã ñe susu me eya ta egblô be, “Ne dukô aðe<br />

me tôwo ma ðe wo nôewo åu hele aûa wôm la dukôa agba, nenema ke nenye be añe aðe<br />

53


Luka<br />

me yô f• kple dzre la mate åu anô te o.” 18 Nenye be enye nyateñe abe ale si míegblôe<br />

be Satanae le dô wôm le menye be manya eñe gbôgbô vŸwo ða la ale ke eñe fiaðuñe anô<br />

tee? 19 Eye nenye be Satana ñe åus…e le menye ðe, nu kae le miawo åutô miañe amewo<br />

me? Woawo hã tea åu nya gbôgbô vŸwo ða? Alo miebu be esia fia kôtee be Satana ñe<br />

gbôgbôe le wo mea? Mibia wo se kpô be miañe nya la nye nyateñe mahã? 20 Azô ne<br />

mele gbôgbô vŸwo nyam kple Mawu ñe åus… la, ekema afia be mawufiaðuñe la va ðo<br />

mia dome.<br />

21 Nenye be åus…tô aðe kpla eñe aûawônuwo eye wole eñe fiasã åu dzôm la eñe<br />

nuwo anô dedie. 22 Gake ne ame si s… åu wui va dze edzi eye woxô åus… le esi la axô<br />

eñe aûawônu siwo åu wòle åu ðom ða le esi eye wòama eñe nunôamesiwo.<br />

23 “Ame si mele dzinye o la tsi tre ðe åunye, eye ne ame aðe mele kpekpem ðe<br />

åunye o la ele nye dô me gbl…m nam.”<br />

Gbôgbô makômakô la ñe tôtrôgbô<br />

(Mateo 12:43-45)<br />

24 “Nenye be wonya gbôgbô vŸ le ame aðe me la, gbôgbô vŸa nôa tsatsam nôa sitsoñe<br />

dim le dzogbe kple teñe teñewo. Nenye be mekpô teñe aðeke o la, etrôna yina ðe ame si<br />

me wòdo go le la me. 25 Ne wòkpô be wowô yeñe nôñe xoxo la wòle dzadzâ la, 26<br />

eyina ðayôa gbôgbô vŸ adre bubu siwo vŸði wui la wogena ðe amea me. Esia wônâ be<br />

ame sia ñe nônôme gbl…na ðe edzi wu tsã.”<br />

54


Luka<br />

Yayra vavãtô<br />

27 Esi Yesu nô nya siawo gblôm la, nyônu aðe si nô ameawo dome la do êli be, “Mawu<br />

neyra dawo ñodo si me nèmlô kple no si nèno.”<br />

28 Yesu ðo eåu nâ be, “Enyo gake woana geðe wu esia ame siwo sea mawunya<br />

la eye wowôa edzi pâpâpâ.”<br />

Amewo bia dzesi<br />

(Mateo 12:38-42; Marko 8:12)<br />

29 Esi amehawo le ñu ñom ðe edzi la Yesu gblô be, “Esia nye dzidzime vŸði si le dzesi<br />

dim, gake womana dzesi aðeke tsô wu Yona ñe dzesi o. 30 Elabena ale si Yona nye<br />

dzesi na Ninivetôwoe la, nenema ke Amegbetôvi la anye dzesi na dzidzime siae.”<br />

31 “Le ûônudrôåkekea dzi la, Nyônufia si tso Seba la atsi tre afia asi dzidzime sia<br />

eye wòabu fô wo, elabena ezô mô tso didiñe aðe ke va be yease Salomon ñe<br />

nufiamenyawo. Evô ame si de ågô wu Salomon sãa la le afii gake ame ûee aðewo koe<br />

ðoa toe.”<br />

32 “Ninivetôwo kura gô hã abu fô dukô sia, elabena woawo la wotrô dzime esime<br />

Yona va gblô mawunya na wo, ke ame si kô wu Yona boo la le afii gake dukô sia gbe<br />

be yewomaðo toe o.”<br />

Åutilã ñe kekeli<br />

(Mateo 5:15; 6:22-23)<br />

55


Luka<br />

33 Ame aðeke mesia akaði tsônâ êlana ðe nu te o, ke boå etsônâ dana ðe akaðiti dzi<br />

bena wòakl… na ame siwo katã le xôa me. 34 Wò åkue nye akaði na wò åutilã. Ne wò<br />

åku dzi kô la, wò åuti hã akô. Ke ne åku vŸði le asiwo la, mate åu akpô kekeli la o,<br />

elabena àtsi viviti me. 35 Eya ta mikpô nyuie bena miagaxe mô na kekeli la o. 36 Nenye<br />

be èkô le ðokuiwò me eye viviti aðeke mele mewo o la, ekema wò gota gome hã akl…<br />

abe akaði kekl… gã aðee wosi ðe mewo ene.”<br />

Babadodo na Farisitôwo kple sefialawo<br />

(Mateo 23:1-36; Marko 12:38-40; Luka 20:45-47)<br />

37 Esi Yesu wu nya siawo gbôgblô nu la Farisitô aðe kpee be wòava ðu nu le ye gbô, ale<br />

wòyi ðe eme hebôbô nô kplŸa åu. 38 Ke esi Farisitô la kpô be Yesu meklô åui gbã hafi<br />

be yeaðu nu o la, eñe mo wô yaa.<br />

39 Yesu gblô nâ be, “Mi Farisitôwo la, miewôa nu le gota abe ðe miedza ene evô<br />

miañe dzime ya ñoði kpekpekpe åubiabiã kpakple tameses… sôå koe le mia me. 40 Mi<br />

movitôwo! Menye Mawue wô nu sia nu godo kple eme oa? 41 Dzadzânyenye nyuitôe<br />

nye esi woðe fia to dômenyowôwô me.<br />

42 “Gake mele egblôm na mi Farisitôwo! Togbô be mieðoa åku edzi tsôna miañe<br />

nukpôkpôwo ñe ewolia nana Mawu hã, miedrŸa ûônu dzôdzôe o eye mieålôna be be<br />

Mawu ñe lôlŸ li gŸ hã. Enyo be miatsô miañe nukpôkpôwo ñe ewolia aðo Mawu åkume,<br />

gake mele be miaålô nu vevi siawo be o.<br />

43 “Baba na mi Farisitôwo! Elabena mielŸa bubuteñenônô le miañe ñuñoñewo eye<br />

miedina be amewo nado gbe na yewo kple bubu tôxâ nenye be miezô to ablô dzi va<br />

56


Luka<br />

yina. 44 Le nyateñe me la ûunudôdrŸ ses… aðe le mia lalam. Ðeko miele abe yôdo siwo<br />

dzi gbe vu tsyô ene. Amewo vatoa mia dzi eye womenya nu dziåô si dzi zôm wole o.”<br />

45 Agbal…fialawo dometô ðeka si hã nô ameawo dome, la yôe eye wògblô nâ be,<br />

“Añetô, le nya si nègblô fifi laa me la, edo vlo miawo hã.”<br />

46 Yesu ðo eåu nâ bena, “Esia le me vavã elabena nu dziåô siawo le miawo hã<br />

lalam, elabena miedina be amewo nanô xôse ñe agbe ðe ðoðo aðewo nu, evô miawo<br />

åutôwo la, mietenâ kpô be yewoawô ðe ðoðo siawo dzi o. 47 Baba na mi! Elabena ðeko<br />

miele abe mia tôgbui siwo wu nyagblôðila siwo nô anyi tsã va yi la ene. 48 HlŸdolawo!<br />

Mieda asi ðe nu si mia fofowo wô la dzi be enyo. Nenema ke ko miawo hã miawô.<br />

49 “Nu si Mawu gblô tso mia åu la enye be, ‘Maðo nyagblôðilawo kple<br />

apostolowo ðe mi. Ke miawu ðewo eye mianya ðewo de gbe.’<br />

50 “Woatsô nya ðe mi dzidzime sia åu be miawoe wu Mawu ñe nyagblôðilawo<br />

tso keke xexe sia me ñe gômedzedze ke. 51 Le nyateñe me, woabu fô mi be miawoe wu<br />

ame siwo katã wowu tso Abel dzi va se ðe Zakaria ame si wowu le vôsamlekpui kple<br />

kôkôeñe la dome la dzi. Le nyateñe me la, woatsô fôbubu sia ada ðe mia dzi.<br />

52 “Baba na mi senyalawo elabena mieêla nyateñe la ðe amewo. Esi miawo åutô<br />

miegbe nu le egbô ta la, miexea mô na ame bubuwo bena womakpô mô axô nyateñe la<br />

dzi ase o.”<br />

53 Esi wòdo go tso afi ma la Farisitôwo kple agbal…fialawo tsi tre ðe eåu vevie,<br />

eye wole biabia vovovowo biam 54 be woalée le eñe nuñoño me.<br />

57


Luka<br />

NuxôxlŸ tso alakpanuwôwôwo åu<br />

12 Le êeyiêi siawo katã me la, ameha la dzi ðe edzi akpeakpewo ale gbegbe be<br />

afôðoñe meganô anyi o. Azô etrô ðe eñe nusrŸlawo åu eye wògblô na wo be, “Mikpô<br />

nyuie le Farisitôwo kple woñe alakpanuwônawo åu. Wowôa nu abe ame nyui ene evô wo<br />

vŸði åutô. Gake woñe alakpanuwônawo ava dze go gbe ðeka. 2 Ava dze go abe ale si<br />

nuûãnu nana be abolowô hona ðe dzi hlodzoo ene. 3 Nu sia nu si miegblô le viviti me la,<br />

woasee le kekeli me, eye nu si mietsô do dal‰ le miañe xôgãwo me la woaðe gbeñãe be<br />

ame sia ame nase.<br />

Ame si wòle be woavŸ<br />

(Mateo 10:28-31)<br />

4 “Nôvi lôlŸwo, migavŸ na ame siwo di be yewoawu mi o. Åutilã la koe woate åu awu,<br />

ke womekpô åus… ðe míañe luûôwo ya dzi o. 5 Gake magblô ame si wòle be miavŸ la na<br />

mi eyae nye Mawu ame si si åus… le be wòate åu awu ame atsôe añu gbe ðe dzomavô<br />

me.<br />

6 “Ho nenie akpakpa atŸ xôna? Menye sidi ûee aðe koe oa? Woñe home mede<br />

naneke kura o ðe? Gake Mawu meålôa wo dometô ðeka pâ hã be o. 7 Mawu nya miañe<br />

taðawo ñe xexl…me gŸ hã. MigavŸ o, elabena miexô asi na Mawu sã wu akpakpawo.<br />

Yesu me ûuûu le amewo åkume<br />

(Mateo 10:32-33, 12:32, 10:19-20)<br />

58


Luka<br />

8 “Medi be mana kakaðedzi mi be, Nye, ame si tso Dziño la, made bubu mia åu le<br />

dutoñe le mawudôlawo åkume nenye be miawo hã mieûu menye le anyigba sia dzi abe<br />

mia xôlŸ ene. 9 Ke ame si ke gbe nu le gbônye le amewo gbô la, nye hã magbe nu la eya<br />

hã gbô le mawudôlawo ñe åkume. 10 Nenye be ame aðe ño nu vŸði le åunye la ðewoh‰<br />

woatsôe akee, ke ame si agblô nya vŸði aðe ðe Gbôgbô Kôkôe la åu la womatsôe akee<br />

gbeðe o.<br />

11 “Nenye be wokplô mi va Yudatôwo ñe amegãwo kple woñe ñuñoñedzikpôlawo<br />

åkume be yewoadrŸ ûônu mi la, migatsi dzi le nu si miagblô la åu o. 12 Gbôgbô Kôkôe<br />

la åutô ade nya si tututu miagblô la nu na mi ne êeyiêia ðo.”<br />

Lododo le kesinôtô bometsila la åu<br />

13 Ame aðe do êli tso ameawo dome gblô nâ be, “Añetô, meðe kuku na wò gblô na<br />

nôvinyeåutsua be wòama fofonye ñe nuwo me atsô tônye nam?”<br />

14 Yesu ðo eåu nâ be, “Åutsu, ame kae ðom miañe ûônudrŸlae be matso nya sia<br />

ñomevi me? 15 Kpô nyuie! Mègatsi dzi be yeakpô nu si menye tôwò o.” 16 Azô edo lo<br />

sia be, “Agble nyui aðe si wôa nuku la nô gatô aðe si. 17 Le nyateñe me, eñe nukuawo<br />

wô ale gbegbe be eñe avawo katã yô f• gba go eye megakpô nôñe na mamleawo gŸ hã o.<br />

Ebu tame le nu si wòawô la åu vevie, 18 eye susu aðe va nâ mlôeba. Edo êli gblô be,<br />

‘Menya nu si tututu mawô, magbã nye ava xoxoawo eye matu esiwo lolo wu la ðe wo<br />

teñe ale be mate åu akpô nôñe na nye nukuawo katã. 19 Eye manô anyi agblô<br />

na ðokuinye be, “Nôvi èdzra nuðuðu geðewo ðo ði hena ñe geðe siwo gbôna, eya ta xô<br />

gbôgbô nàðe dzi ðe anyi, ðu nu, nano nu eye nàðu agbe nyuie.”<br />

59


Luka<br />

20 “Gake Mawu gblô na kesinôtô sia be, ‘O, wò abunâtô, egbe zã sia me ke<br />

woaxô wò agbe le asiwò. Ke ame ka tô nu siwo katã wòdzra ðo ði la azu?”<br />

21 “Enye nyateñe be, ame sia ame si anye kesinôtô le anyigba dzi ke menye le<br />

dziño o la, abunâtôe.”<br />

Migatsi dzimaðeði o<br />

(Mateo 6:25-34, 19-21)<br />

22 Yesu trô ðe eñe nusrŸlawo åu eye wògblô na wo be, “Migatsi dzi le nuðuðu kple<br />

nudodo alo avôtata åu o 23 elabena nu vavãwo le agbeme siwo hiã boo tsô wu nuðuðu<br />

kple nutata. 24 Mikpô akpaviãwo ða, womeñã nu o, womeå…a nu o, eye ava ðeka hã<br />

mele wo si be woadzra nuðuðu ðo ðe eme o, gake wokpôa woñe gbe sia gbe nuðuðu,<br />

elabena Mawu åutô naa nuðuðu wo. Evô miawo la miele vevie na Mawu wu xeviwo<br />

katã!<br />

25 “Hekpe ðe esia åu la, viðe kae le dzimaðeðitsitsi me? Nu nyui kae wòwôna na<br />

ame? Ðe wòate åu adzi wò agbemeåkekewo ðe edzi åkeke ðeka? Gbeðe, esia mava eme<br />

o. 26 Eye nenye be dzimaðeði mate åu awô nu sue siwo megblô va yi o la, viðe kae<br />

wòanye be miatsi dzimaðeði ðe nu gãwo åu?”<br />

27 “Mikpô dzogbenyawo le baliwo me ða. Wometrea ðeti alo lŸa avô o, gake<br />

Solomon ame si nô atsyŸ gã me hã ñe atsyŸðoðo mede señoño siawo tô nu kura o. 28<br />

Nenye be Mawu taa avô na señoño siwo nôa agbe åkeke ûee aðewo ko alea ðe, miebu be<br />

mana avôtata miawo hã oa, mi dzimaxôsetôwo? 29 Gawu la, migaðe fu na mia ðokuiwo<br />

le nuðuðu kple nunono åuti o, migana esia nakplô mi ade nuxaxa me o. Mawu ana wo<br />

mi. 30 Amegbetô siwo katã le xexeame la dagbana be yewoakpô gbe sia gbe nuðuðu, ke<br />

60


Luka<br />

mia Fofo si le dziño nya miañe hiahiãwo. 31 Ne mietsô dziñofiaðuñea me yiyi wô miañe<br />

taðodzinu gbãtôe la, Mawu ana nu siwo miehiã gbe sia gbe la mi.”<br />

32 Eya ta migavŸ o, mi al…ha sue sia, elabena edzô dzi na mia Fofo si le dziño la<br />

åutô bena woatsô dziñofiaðuñe la na mi. 33 Midzra nu siwo le mia si eye miatsô ga la<br />

ana hiãtôwo, esia adzi miañe fetu si le dziño la ðe edzi. Ne miedzra miañe kesinônuwo ðo<br />

ðe dziño, fiafitô aðeke mate åu afi wo o eye gbagbladza aðeke hã mate åu aðu wo o. 34<br />

Afi si nèdzra wò kesinônuwo ðo la, afi mae wò dzi kple wò susu bliboa nôna.<br />

Dôla siwo nôa åudzô<br />

(Mateo 24:45-51)<br />

35 “Midzra ðo eye minô klalo na 36 miañe Añetô la ñe tôtrôgbô tso srŸðekplŸðoñea.<br />

Ekema miate åu aûu ûôa nâ nenye be egbô va ñoe. 37 Ame siawo katã le klalo na eñe<br />

gbôgbô la, akpô dzidzô manyagblô aðe, elabena ana ame siawo anô kplŸ åu eye eya åutô<br />

ado subôvi ñe awu aðo kplŸ ðe woñe akôme be woaðu nu. 38 Mienya êekaêie wòava o,<br />

ate åu ava le zã ga asieke me loo alo zã titina. Gake ne eva ðo ko, dzi adzô eñe dôla<br />

siwo katã le klalo la.”<br />

39 “Ame sia ame anô klalo na eñe vava nenye be wonya ga si me wòle vava ge.<br />

Ðeko wòle abe ale si ame nanô åudzô na fiafiatô ñe vava nenye be enya ga si me tututu<br />

wòle vava ge ene. 40 Eya ta minô åudzô êeawo katã êi, elabena, Nye, Mesia la, mava le<br />

gañoño si me ame aðeke manô môkpôm nam o.”<br />

ame.”<br />

41 Petro biae be, “Añetô, míawo ko nèle nya siawo gblôm na loo alo ame sia<br />

61


Luka<br />

42 Añetô la ðo åu nâ be, “Azô ame kae nye xônuvi nuteñewôla kple nunyala, ame<br />

si eñe añetô atsô ðo eñe añemetôwo nu be wòana woñe nuðuðu wo le enaêi mahã? 43 Eme<br />

anyo na dôla ma ne eñe añetô trô gbô vakpô be ewô eñe dôdasia. 44 Le nyateñe me la,<br />

añetô la atsôe aðo eñe nuwo katã nu.”<br />

45 “Gake nenye be amea gblô le eñe dzi me be, ‘Nye añetô anô anyi êeyiêi didi<br />

aðe hafi agbô.’ Eya ta wòde asi ame siwo wotsô de eñe dzikpôkpô te la ñoño me, eye<br />

wòle aha mum la, 46 eñe añetô agbô le eñe manyamanya me eye wòaðee ða le nôñe kôkô<br />

si wòdae ðo eye woadae ðe ame mawônuteñewo dome. 47 Woahe to nâ vevie hã elabena<br />

enya nu si wòle be wòawô gake egbe mewôe o.”<br />

48 “Ame si menya be nane si wôm yele la nye vŸ la ñe tohehe mases… o. Ame si<br />

si wotsô nu geðe dee la, wodi åutete geðe tso egbô elabena nu si wotsô de eñe dzikpôkpô<br />

te la sô gbô.”<br />

Yesu, ame si he mama vâ<br />

(Mateo 10:34-36)<br />

49 “ Ðe meva be made agbe yeye ñe dzo anyigbadzitôwo me. Ne ðe mewu dô sia nu<br />

xoxo la, ne anyo åutô hafi. 50 Tsideta dziåô aðe le ågônye, eye anye nu si ate ðe dzinye<br />

va se ðe esime enu nava yi.”<br />

51 “Miebu be åutifafae metsô va anyigba dzia? Gbeðe, dzre kple domemama boå<br />

metsô vâ. 52 Tso azô dzi yina la, ñomewo me amã, akpa etŸ adze yonyeme, eye akpe eve<br />

atsi tre ðe åunye. Alo akpa eve adze yonyeme eye akpa etŸ atsi tre ðe åunye. 53 Vi kple<br />

tô ñe gbe madze gbe dzi o le tanye, nenema ke adika aðo vinyônu kple dada dome. Eye<br />

nenye be lŸxo aðe aðo nu nyui aðe be yeawô la lŸxoayôvi atu afô eme.”<br />

62


Luka<br />

Êeyiêiawo gômesese<br />

(Mateo 16:2-3)<br />

54 Yesu trô ðe ameha la åu azô eye wògblô bena, “Ne miekpô alil‰kpowo le ñu ñom ðe<br />

êetoðoñe la, miegblôna be, ‘Agbafie le dzadza ge.’ Eye wòdzana hã vavã.”<br />

55 “Ne dzieheya de asi ñoño me la miegblôna be, ‘Egbe la ådô le ûuûu ge ses‰e.’<br />

Eye esia hã vaa eme. 56 Mi alakpanuwôlawo! Mienya be tsi le dzadza ge alo ådô le<br />

ûuûu ge to åkuléle ðe yame åu me. Gake miegbe be yewomalé åku ðe ûunyaûunya gã si<br />

gbôna la ñe dzesi si ño xlã mi la åu o.<br />

Ðekawôwô kple ame si tsô nya ðe åuwò<br />

(Mateo 5:25-26)<br />

57 Nu ka tae wòle be miagbe be yewomakpô nu si nyo la na mia ðokuiwo o?”<br />

58 “Nenye be ame aðe tsô nya ðe åuwò eye nekpôe le môdzi wòyina ûônu kple<br />

wò nya la, tôe eye nàlé avu le mi kplii dome. Ne menye nenema o la, ûônudrŸla ade wò<br />

mô. 59 Eye ne wode wò mô la, anô afi ma va se ðe esime nàxe fe siwo katã nènyi la<br />

wòavô keåkeå.”<br />

63


Luka<br />

Trô dzime alo na nàtsrŸ<br />

13 Le êemaêi me la, ame aðewo gblô ale si Pilato na be wowu Yudatô aðewo siwo tso<br />

Galilea le esime wonô vô sam na Mawu le gbedoxô me le Yerusalem la nâ.<br />

2 Yesu trô bia ameawo be, “Ðe miebu be ame siwo wowu la ñe nu vŸwo sô gbô<br />

wu Galileatô bubuwo tô tae wowu wo ðoa? 3 Gbeðe, mele eme nenema o! Miawo hã<br />

minya be yewoatsrŸ alea ke nenye be miegbe be yewo mele nu vŸ wôwô dzudzô ge adze<br />

Mawu yome o.”<br />

4 “Ale ke miebu tso ame wuienyi siwo dzi Silôm gbetakpôxô la mu dze woku la<br />

åu? Woawoe nye nu vŸ wôla gãtôwo wu le Yerusalem mahã? 5 Gbeðe, menye woawoe<br />

o. Miawo hã miatsrŸ nenye be miegbe be yewomadzudzô nu vŸ wôwô o.”<br />

Lododo tso gboti matseku la åu<br />

6 Azô Yesu yi dzi do lo sia be, “Åutsu aðe do kutsetseti aðe ðe eñe abô me, eye wòvaa<br />

atia te edziedzi be yeakpô be etse ku aðe mahã, gake mekpôa kutsetse aðeke le edzi o. 7<br />

Mlôeba la egblô na abôdzikpôla be nelã atia ñu anyi. Egblô kpe ðe eåu dzikutôe be,<br />

‘Melala ûuu ñe etŸ sôå gake ati sia metse ku ðeka pâ hã kpô o! Nu ka ta magana wòanô<br />

te? Mate åu ado nuku bubu ðe teñe si wòxô la ðe?”<br />

8 “Abôdzikpôla la ðo eåu nâ be, ‘Añetô, na wòaganô anyi ñe ðeka kpô. Matrô asi<br />

le eåu nyuie agbugbô aðu ado ðe ete. 9 Nenye be etse ku la, enyo, ke ne metse ku o la<br />

malãe ñu anyi.’”<br />

64


Luka<br />

Yesu da gbe le nyônu tekunô aðe åu le Sabat dzi<br />

10 Gbe ðeka esi Yesu nô nu fiam le Yudatôwo ñe ñuñoñe le Sabat åkekea dzi la, 11 ekpô<br />

nyônu aðe si nô dô lém vevie ñe wuienyi sôå. Dôléle la na be wòxa gobaa ale be mate åu<br />

adzô ðe tsitre nu o.<br />

12 Yesu yôe va eðokui gbôe eye wògblô nâ be, “Nyônu èvo tso wò dôléle la si<br />

me!” 13 Azô eka asi eåu eye enumake nyônua ñe dôa vô nâ eye wòdzô ðe tsitre ka.<br />

Nyônua kpô dzidzô ale gbegbe be wòda akpe hekafu Mawu!<br />

14 Yudatôwo ñe kplôla si nô ñuñoñe ma dzi kpôm la do dziku vevie le nu si Yesu<br />

wô la ta elabena eyô dô na nyônua le Sabat åkekea dzi. Edo êli gblô na ameha la be,<br />

“Åkeke ade sôå le kwasiða ðeka me esiwo dzi woawô dô le, esiae nye åkeke siwo dzi<br />

wòle be nàva woayô dô wò ke menye le Sabat åkeke dzi o!”<br />

15 Yesu ðo eåu bena, “Mi alakpanuwôlawo! Ðe mieðea ka miañe nyiwo le woñe<br />

kpowo me le Sabat dzi eye miekplôawo yina ðana tsi wo wonona oa? Esia hã nye<br />

dôwôwô le Sabat åkekea dzie. 16 Ke nu vŸ wònye nye ya mewô, be meðe ga Yuda<br />

nyônu sia si Satana bla ñe wuienyi sôå la?”<br />

17 Eñe nya siawo na be åu kpe eñe futôwo katã eye ame sia ame kpô dzidzô le<br />

nukunu gã siwo katã wòwô la ta.<br />

Lododowo le logoku kple amôûãtike åu<br />

(Mateo 13:31-33; Marko 4:30-32)<br />

18 Azô egade asi nufiafia amewo me le mawufiaðuñe la åuti. Ebia wo be, “Ale ke<br />

mawufiaðuñe la le? Nu ka åue miate åu atsaôe asô ðo? 19 Ele abe atiku sue aðe si<br />

wodo ðe agble me ene. Atiku sia tsi kabakaba heva zu ati kôkô aðe eye woðe alôwo f•<br />

65


Luka<br />

eye xeviwo vawô atô ðe wo me.” 20 Egbabia ke be, ‘Nu ka åu matsô mawufiaðuñe<br />

asô ðo? 21 Eði nuûanu si nyônu aðe tsô de abolomô me eye wòwô dô to abolomô blibo<br />

la me va se ðe esime wòûã nyuie.<br />

Agbo xaxâ la<br />

(Mateo 7:13-14, 21-23)<br />

22 Azô Yesu nô tsatsam le du kple kôñewo me nô nu fiam amewo, ke ekpô egbô be yenô<br />

tetem ðe Yerusalem åu.<br />

23 Ame aðe va egbô va biae be, “Añetô, ame ûee aðewo koe le ðeðe kpô gea?”<br />

Eðo eåu na wo be, 24 “Miûli be miage ðe eme to agbo bii la me, elabena ame geðewo<br />

adi be yewoage ðe eme, ke mele gblôm be womate åui o. 25 Nenye be añetô tsi tre hetu<br />

ûôa la eye mietsi tre ðe egodo, de asi eñoño me hele gbôgblôm be, ‘Añetô, ûu ûôa na mi.’<br />

“Ke aðo eåu na mi be, ‘Nyemenya mi kple afi si mietso o.’”<br />

26 “Miawo miaðo eåu nâ be, ‘Mi kpli wò míede asi agba ðeka me ðu nu kpô eye<br />

nèfia nu le mia ñe ablôwo dzi hã kpô.’”<br />

27 “Ke agaðo eåu na mi be, ‘Megblôe na mi be, nyemenya mi o. Miate åu ava<br />

me o, elabena nu vŸ wôlawo mienye. Midzo le afi ma.’”<br />

28 “Miafa avi aðu aðukli le esime miele tsitre ðe xexe le Abraham, Isak, Yakob<br />

kple nyagblôðila siwo katã le mawufiaðuñea me la kpôm ðo ða. 29 Amewo atso<br />

xexeame ñe dzogoe eneawo katã me ava nô woñe nôñewo le afi sia. 30 Mina nya sia nanô<br />

susu me na mi be, ame siwo womebuna ðe naneke me fifia o la axô bubu gã aðe le<br />

dziño, eye ame siwo nye ame åkutawo le afi sia la, womabu wo ðe naneke me le afi ma<br />

o.”<br />

66


Luka<br />

Yesu xa nu le Yerusalem åu<br />

(Mateo 23:37-39)<br />

31 Le êeyiêi sia me la, Farisitô aðewo va gblô nâ be, “Ne èdi be yeatsi agbe la ekema<br />

dzo le afi sia elabena Fia Herodes le diwòm be yeawu.” 32 Yesu ðo eåu na wo be,<br />

“Miyi ðagblô na ayetô ma bena manô gbôgbô vŸwo nyanya dzi, eye mawô nukunu<br />

geðewo, ayô dô amewo egbea kple etsô. Ke le åkeke etŸa gbe la, màwu nye dô nu eye<br />

maðo afi si yim mele. 33 „, egbea, etsô kple åkeke si akplôe ðo la, màwu nye dô nu!<br />

Elabena menyo be Mawu ñe nyagblôðila aðeke naku ðe afi aðeke tsô wu Yerusalem o.<br />

34 “O, Yerusalem, Yerusalem! Du si me tôwo wua nyagblôðilawo eye woñua kpe<br />

ame siwo woðo ða be woakpe ðe wo åu la. Zi geðe la medina vevie bena maño mia<br />

viwo nu ñu abe ale si koklonô ñoa viawo nu ñui ðe eñe aûala te ene, gake mieðe mô nam<br />

o. 35 Fifia miañe añee ma zu añedo. Miegale kpônye ge o, va se ðe esime miado dzaa<br />

nam agblô be, ‘Woayra ame si gbô na le Añetô la ñe åkô me.’”<br />

Yesu da gbe le åutsu tete aðe åu le Sabat dzi<br />

14 Gbe ðeka le Sabat dzi, Yesu yi nuðuñe le Farisitôwo ñe amegã aðe ñe añeme, eye<br />

wonô åku lém ðe eåu vevie. 2 Afi ma åutsu aðe si nô tete dô lém la dze ågôe.<br />

3 Ke Yesu bia Farisitô kple senyala siwo nô tsitre ðe afi ma be, “Ele se nu be<br />

woada gbe le ame åu le Sabat åkekea dzia?”<br />

4 Womeðo biabia la åu nâ o, ale Yesu lé dônôa ñe alônu eye woda gbe le eåu.<br />

Emegbe la, eðe mô nâ wòdzo.<br />

67


Luka<br />

5 Yesu gatrô ðe ameawo åu bia wo be, “Mia dometô kae mewôa dô le Sabat<br />

åkeke dzi o. Nernye be evia alo eñe nyi ge dze do me le Sabat åkekea dzi ðe meðenâ<br />

enumake oa?”<br />

6 Ameawo mete åu ðo biabia sia hã åu nâ o.<br />

Aðaåuðodo na ame kpekpewo kple amekpelawo<br />

7 Yesu kpô be ame siwo katã wokpe be woava ðu nua nô didim vevie be yewoanô kplŸa<br />

ta. Le esia ta exlŸ nu wo gblô be, 8 “Nenye be wokpe wò ðe srŸðekplŸ åu la, mègaûli<br />

bena yeanô kplŸta o, elabena ne ame åkuta aðe si åu bubu le wu wò la va la, 9 ne edzô<br />

nenema la ame si kpe wò la akplôe va afi si nènô eye wòagblô na wò bena, “Tso nàtsô<br />

wò nôñe na ame sia.’ Esia ana be åu akpe wò, eye nàyi aðanô zikpui sia zikpui si le<br />

kplŸa ñe nuwuwu lôño la dzi.<br />

10 “Nu si boå wòle be nàwô enye esi, yi ðanô teñe aðe le kplŸa ñe nuwuwu, eye<br />

ne ame si kpe wò åutô kpô wò la, ava gblô na wò be, ‘Nôvi, míegbl… nôñe nyui aðe ði na<br />

wò!’ Ale wòade bubu åuwò le ame siwo katã wòkpe la åkume. 11 Ame sia ame si dina<br />

be ye åutô yeade bubu ye ðokui åu la woabôbôe ðe anyi, eye ame si abôbô eðokui la<br />

woade bubu eåu.” 12 Azô etrô ðe ame si kpee ðe kplŸ åu la gbô gblô nâ be, “Ne èðo<br />

kplŸ la megakpe xôwòwo, nôviwòwo kple wò ñometôwo kple kesinôtôwo o. Elabena<br />

woawo hã ava kpe wò ðe kplŸ åu emegbe. 13 Boå la, kpe ame dahewo, tekunôwo,<br />

lãmetututôwo kple åkunôwo. 14 Ekema le ame dzôdzôewo ñe tsitretsitsi åkeakea dzi la,<br />

Mawu åutô axe fe na wò be èwô dômenyo na ame siwo mate åu aðo eteñe na wò o.”<br />

68


Luka<br />

Lododo le kplŸðoðo gã la åuti<br />

(Mateo 22:1-10)<br />

15 Åutsu aðe si nô kplŸa åu kple Yesu la se nya siwo katã wògblô ale wògblô na Yesu<br />

be, “Mônukpôkpô gã blibo ka wòanye be ame nakpô mô age ðe mawufiaðuñe me!”<br />

16 Yesu ðo eñe nya la åu nâ be, “Åutsu aðe ðo kplŸ gã aðe eye wòkpe ame<br />

geðewo. 17 Esi nu sia nu sô gbe vô be wônawo nadze egôme la, edô eñe subôvi ðe ame<br />

siwo wòkpe la gbô be wòaðayô wo vâ. 18 Gake ame sia ame de asi taflatsâdodo me esi<br />

subôvi la yi. Ame ðeka do taflatsâ be yeñle anyigba aðe eye yedi be yeayi aðalé åku ðe<br />

eme eya ta yemate åu ava o. 19 Bubu hã do taflatsâ be, yeñle nyitsu ewo be woawô dô le<br />

yeñe agble me eya ta yeyina wo do ge akpô. 20 Ame bubu hã gado taflatsâ be nyitsô laa<br />

ko yeðe srŸ eya ta yemate åu agbl… nyônua ði ava o.”<br />

21 “Subôvi la trô va gblô nya siwo ameawo gblô la na eñe añetô. Dôme ve añetôa<br />

åutô eya ta edô eñe subôvi la wòyi dua ñe ablôwo dzi kple kpôdomeewo ðayô nubialawo,<br />

tekunôwo, lãmetututôwo kple åkunôwo va kplŸa åui. 22 Togbô be wòwô esia hã la, teñe<br />

ganô kplôa åu ko.”<br />

23 Añetô la gagblô na subôvia be, “Enyo, yi dua ñe mô gãwo dzi, kple kpôwo<br />

godo eye nañoe ðe ame siwo katã nakpô la nu bena woava, be añea me nayô. 24 Elabena<br />

ame siwo katã mekpe gbã la ñe ðeke maðô nu siwo meða na wo la ñe ðeke kpô o.”<br />

Nugbegbe le ame ðokui gbô si hiã le Yesu yomedzedze me<br />

(Mateo 10:37-38)<br />

25 Ame geðe åutô nô Yesu yome nô yiyim. Ale wòtrô ðe wo åu hegblô na wo be. 26<br />

“Ame si di be yeanô yonyeme la, ele nâ be wòalŸm wu fofoa, dadaa, srŸa, viawo, nôvia<br />

69


Luka<br />

åutsu alo nôvia nyônu. „, le nyateñe me ele nâ be wòalŸm wu eya åutô ñe agbe gŸ hã, ne<br />

menye nenema o la, mate åu anye nye nusrŸla o. 27 Ame si matsô eñe atitisoga<br />

akplôm ðo o la, mate åu anye nye nusrŸla o.”<br />

28 “Ne ame aðe be yeanô yonyeme la, ele be wòabu eåuti kpô nyuie hafi. Ame<br />

kae aðo be yeatu xô ke mawô akônta tso ga home si wòagbl… la åu eye wòakpôe ða be<br />

ga si le ye si la ade xôa tutu nu o mahã? 29 Ne mewô nenema o, wòðo xôa ñe<br />

gômeðokpewo la akpôe be ga megale ye si yeayi etutu dzi o. Ale amewo katã akoe!<br />

30 “Woaðu fewu hã le eåu be, ‘Miekpô ame ma ða! Eyae dze xô ma tutu gôme<br />

gake mete åu wu enu hafi ga vô le esi o.’<br />

31 “Alo fia kae atso kpla ko ayi aûa ke mayô eñe aðaåudelawo be woawô akônta<br />

le futôwo ñe agbôsôsô åu akpôe ða be yeñe asrafo akpe ewo ate åu aðu futôwo tô akpe<br />

blaeve dzi o? 32 Nenye be wòakpôe be yeñe asrafowo mate åu aðu dzi o la, adô<br />

ame ðo ðe futôwo gbô be wòawô åutifafa kple wo hafi woava ðo eñe du gbô.<br />

33 Ale ame aðeke mate åu anye nye nusrŸla o negbe ðe wònô anyi gbã, bu eñe<br />

kesinônuwo katã åu eye wògbe nu le wo gbô ðe tanye hafi!<br />

Dze si bu eñe vivi<br />

(Mateo 5:13; Marko 9:50)<br />

34 “Åudôwônu kae dze, si bu eñe vivi la ganye? 35 Dze si bu eñe vivi la meganyo na<br />

naneke o, menyo na aðudodo gŸ hã o. Ðeko wòle be woatsôe añu gbe. Miðo to nyuyie,<br />

nenye be miedi be yewoase nu si mewônâ la gôme.”<br />

70


Luka<br />

Lododo le al… bubu la åuti<br />

(Mateo 18:12-14)<br />

15 Dugadzôla mawônuteñewo kple nu vŸwôla adodoewo va ðoa to Yesu ñe mawunya<br />

zi geðe. 2 Esia na Farisitôwo kple agbal…fialawo gal‰ liûiliû‰ geðe le Yesu åu elabena<br />

wobu be edea ha kple nu vŸ wôla siwo nye ame ðigbŸwo, heðua nu kpli wo gŸ hã. 3<br />

Esia na be Yesu do lo sia na wo be, 4 “Nenye be al… alafa ðeka le asiwò eye ðeka tra<br />

mô yi gbeme hebu ðe magbl… blaasieke vô asieke mamalea ðe gbea dzi aðadi ðeka ma<br />

va se ðe esime nèke ðe eåu oa? 5 Eye nenye be èkpôe la àkôe ðe abôta kple dzidzô<br />

manyagblô aðe ayi añee. 6 Ne èðo añe la, àyô wò añelikawo kple xôlŸwo be woava kpô<br />

dzidzô kple ye elabena èkpô wò al… si bu la.<br />

7 “Nenema kee dziñonôlawo akpô dzidzô le nu vŸ wôla ðeka pâ si dzudzô nu vŸ<br />

wôwô la åu tsô wu ame blaasieke vô asieke siwo meh‰a na dzimetôtrô o.<br />

Lododo le klosaloga si bu la åuti<br />

8 “Mise lododo sia hã ða. Klosaloga ewo nô nyônu aðe si eye wòbu ga vevi siawo<br />

dometô ðeka. Ðe nyônu sia masi akaði adi ga la le eñe añe ñe dzogoewo katã me<br />

kple êaêlañewo katã va se ðe esime wòkpôe oa? 9 Eye ne ekpôe ðe, mayô eñe añelikawo<br />

kple exôlŸwo be woava akpô dzidzô kpli ye oa? 10 Nenema kee mawudôlawo kpôa<br />

dzidzôe nenye be nu vŸ wôla ðeka dzudzô nu vŸ wôwô.”<br />

71


Luka<br />

Lododo le vi bubu la åuti<br />

11 Yesu yi edzi gblô be, “Viåutsu eve nô åutsu aðe si. 12 Gbe ðeka la suetô va gblô na<br />

fofoa be, ‘Medi be nàtsô domenyinu si le tônye zu ge la nam fifia, nyemate åu alala va<br />

se ðe esime nàku hafi o.’ Fofoa lŸ ðe eñe nya la dzi eye wòma eñe nuwo me hetsô etô nâ.<br />

13 Le åkeke ûee aðewo megbe la, ðevi suetô ño eñe nuwo katã nu ñu eye wòdzo<br />

yi du didi aðe me. Egbl… eñe ga katã le afi ma le gbolowo yomenônô kple agbe<br />

kôkô ðuðu me. 14 Esime ga vô le esi teti ko la, dô dziåô aðe to le anyigba ma dzi, ale dô<br />

de asi ewuwu me. 15 Eya ta eðe kuku na agbledela aðe be wòaxô ye yeanô eñe hawo dzi<br />

kpôm nâ. 16 Dô wu ðekakpui sia ale gbegbe be nu siwo hawo ðuna la dzroe be wòaðu<br />

elabena mekpôa naneke ðuna o.<br />

17 “Eyi eðokui me eye wògblô be, ‘A, subôvi siwo le fofonye ñeme gŸ hã kpôa<br />

nu ðuna wòsua wo nyuie eye ðe gakpôtôna gŸ hã, ke nye ya mele afii le kukum le<br />

dôwuame ta!” 18 Mayi añe aðagblô na fofonye be, “Fofo, mewô nu vŸ ðe dziño kple<br />

åutiwò, 19 eye nyemegadze be nàyôm be viwò o, meðe kuku xôm abe wò subôviwo<br />

dometô ðeka ko ene.”<br />

20 “Ale wòtrô ðo ta añe. Hafi wòaðo añea me la, fofoa kpôe le adzôge ðaa<br />

wògbôna.” Eñe dôme trô ðe eåu ale wòñu du heyi ðawô atuu nâ hegbugbô nu nâ.<br />

21 “Ðevia gblô na fofoa be, ‘Fofo, meðe kuku mewô nu vŸ ðe dziño kple åuwò,<br />

eye nyemegadze be manye viwò o.’<br />

22 “Gake fofoa gblô na eñe subôviwo be, ‘Miyi ðatsô awu nyuitô si le añea me la<br />

vâ miado nâ kaba! Ne miatsô asigâ kple afôkpa va do nâ. 23 Miwu nyivi dami si le<br />

72


Luka<br />

nyikpoa me hã. Ele be míaðo kplŸ gã aðe akpô dzidzô. 24 Elabena vinye sia ku eye<br />

wògagbô agbe. Ebu eye megakpôe.’ KplŸðoðoa kple dzidzôkpôkpô dze egôme enumake.<br />

25 “Le êeyiêe siawo katã me la, nôvia tsitsitô ya nô dô wôm le agble me. Esi<br />

wòtrô gbôna va añeme la, ese ûuñoño kple hadzidzi ñe ðiði le añea me, 26 ale woyô<br />

subôvi ðeka hebiae be, nu kae le edzi yim le añea me? 27 Subôvi la ðo eåu nâ be,<br />

‘Nôviwòe gbô, eye fofowò wu nyivi si míele nuðuðu namii be wòada ami la, heðo kplŸ<br />

gã aðe be woatsô do dzidzôe ðe eåu be etrô gbô dedie.’<br />

28 “Dôme ve viåutsuvi tsitsitô la åutô eya ta egbe be yemage ðe añea me o. Fofoa<br />

yi ðaðe kuku nâ be wòage ðe añea me. 29 Gake via gblô nâ be, ‘Mewô dô na wò kple<br />

nye åutetewo katã ñe geðe. Nyemegbe dô na wò zi ðeka pâ hã kpô o, ke mèna<br />

gbŸvi ðeka tetim kpô be matso ne nye kple xŸnyewo miaða nu aðu akpô dzidzô o. 30<br />

Gake esi viwo sia yi ðagbl… wò ga ðe gbolowo åu trô gbô la, èwu nyivi damitô kekeake<br />

si le mía si la tsô ðo kplŸe nâ.’”<br />

31 Fofoa gblô nâ be, “Kpôða, vinye lôlŸa nye kpliwo míeli xoxoxo. Nu sia nu si<br />

le asinye la tôwòe. 32 Gake enyo be míakpô dzidzô, elabena nôviwòe. Azô eku eye<br />

wògagbô agbe, ebu eye míegafôe.”<br />

Lododo le xônuvi dzeaye la åuti<br />

16 Yesu do lo sia na eñe nusrŸlawo be, “Kesinôtô aðe xô gakôntametola aðe be<br />

wòakpô eñe ganyawo dzi nâ. Ke ete ñe medidi oa, eva se be gakôntametolaa nye ame fiti<br />

aðe åutô.<br />

73


Luka<br />

2 “Le esia ta kesinôtô la yôe gblô nâ be, ‘Nya kawoe nye esiawo mese le åuwò<br />

be èle nye nuwo fim? Wô akônta le ga siwo katã nèxô la åu nam, elabena tso egbea dzi<br />

la menya wò le dô me.’<br />

3 “Gakôntametola la yi tame s… eye wòbia eðokui be, ‘Nu ka mawô fifia?<br />

Wonyam le afi sia evô åus… hã mele åunye be mayi aðawô dô ses… aðeke o, eye nyemate<br />

åu abia nu hã o elabena esia aðe dzinye kpôtô akpa. 4 Menya nu si mawô! Ele be madi<br />

xôlŸwo f•, esiwo gbô maðu nu le ne medzudzô dôa.’<br />

5 “Ale wòyô eñe añetô ñe fenyilawo ðeka ðekae. Ebia gbãtô be, ‘Ho nenie ñe fe<br />

nenyi le nye añetô åu?<br />

6 Eðo eåu be, “Amitimi kilolita etŸ “Gakôntametola gblô nâ be, ‘Tsô wò fegbal…<br />

gbãtô, nô anyi kaba eye natrôe wòazu kilolita ðeka kple afã.’<br />

7 “Tete wòbia ame evelia be, ‘Fe nenie wo ya nenyi?’<br />

“Eðo eåu be, wô memi kilolita blaetŸ-vô-atŸ.” Egblô nâ be, ‘Tsô wò fegbal… eye<br />

naålô kilolita blaetŸ.<br />

8 “Añetô la kafu nuteñemawôla sia le eñe aðaåudzedze ta. Eye enye nyateñe be<br />

ame siwo le xexe sia me la dze aye le nu madzômadzô wôwô me tsô wu ame siwo vŸa<br />

Mawu.”<br />

9 Mele egblôm na mi be mitsô anyigbadzinu madzômadzôwo dze xôlŸwoe na mia<br />

ðokui, ne wo nu va yi vô la woaxô mi ðe añe mavô la me.<br />

10 “Ame si te åu wô nuteñe le nu suetô me la ate åu awô nuteñe le nu geðewo hã<br />

me, eye ame si nye nu madzômadzô wôla le nu suetô me la anye nu madzômadzô wôla le<br />

nu geðewo hã me. 11 Ne amewo mekana ðe mia dzi êeaðekeêi le xexemekesinônuwo<br />

74


Luka<br />

åuti o la, ame kae atsô dziño nu xôasi vavãwo ade mia si? 12 Eye nenye be mieðia<br />

anukware le ame bubuwo ñe nu siwo wotsô de mia si me o la, ale ke wô woatsô gã si<br />

nye wò åutô tôwò la ade asi na wò?<br />

13 “Ame aðeke mate åu asubô añetô eve o. Agbe nu le ðeka gbô eye wòatsô<br />

nyateñetoto kple lôlŸ na evelia. Miate åu asubô Mawu kple ga o.”<br />

Se la kple Mawufiaðuñe la<br />

(Mateo 11:12-13)<br />

14 Farisitô siwo lŸa ga vivivo la se nya siawo katã eye woðo hehe ðe Yesu ta.<br />

15 Yesu gblô na wo be, “Miewôa mia ðokuiwo abe ame kôkôe deblibowo ene le<br />

amewo ñe åkume, gake Mawu nya miañe dzimesusu vŸðiwo.” Miañe alakpanuwôwô na<br />

be amewo tsôa bubu na mi, gake enye åunyônu le Mawu ñe åkume. 16 Hafi Yohanes<br />

Mawutsidetanamela nadze mawunya gbôgblô gôme la, Mose ñe sewo kple<br />

nyagblôðilawo ñe gbedeasiwo koe kplôa mi. Gake Yohanes tsô nyanyui sia vâ be<br />

mawufiaðuñe la gbôna kpuie. Eye fifia la ame geðe åutô le ûiûlim vevie be yewoage ðe<br />

eme. 17 Gake esia mefia be sea ñe åus… dzi ðe kpôtô le mô aðeke nu o. Åus… gale eåu<br />

eye wòle te ses‰e abe dziño kple anyigba ene.<br />

18 “Eya ta ne ame aðe gbe srŸa eye wòðe nyônu bubu la ewô ahasi, eye ame si<br />

hã ðe nyônu si åu woðe asi le la hã wô ahasi.”<br />

75


Luka<br />

Lododo le kesinôtô kple Lazaro åuti<br />

19 Yesu do lo sia be, “Åutsu kesinôtô aðe nô anyi, ame sia doa awu xôasiwo eye wònôa<br />

dzidzôkpôkpô dzi gbe sia gbe. 20 Åutsu dahe aðe si åkôe nye Lazaro, ame si ñe åuti yô<br />

f• kple abiwo eye wònye nubiala la va mlôa kesinôtô sia ñe agbo nu. 21 Emlô afisia henô<br />

mô kpôm be nuðuðu kakâ aðe ava ka ye si tso kesinôtô la ñe nuðukplŸ dzi. Avuwo vanô<br />

eñe abiwo me ðuðôm le agboa nu. 22 Mlôeba la Lazaro nubiala la va ku eye<br />

mawudôlawo va kôe yi Abraham gbô afi si ame dzôdzôewo nôna. Kesinôtô la hã ku<br />

mlôeba eye woðii. 23 Eñe l•ûô yi ðe dzomavô me. Esi wònô fu kpem le afi ma la, ekpô<br />

Lazaro ðaa le Abraham gbô.<br />

24 “Edo êli ses‰e be, ‘Fofo Abraham, kpô nye nublanui! Dô Lazaro ða be wòade<br />

eñe asibidâ tsi me atsô age ðe nye aðe dzi be nye dzi nafa vie, elabena nye veme ñu<br />

kplakplakpla le dzo gã sia me.’<br />

25 “Gake Abraham gblô nâ be, ‘Åutsu, ðo åku edzi bena le wò agbeme åkekewo<br />

me la, èkpô nu sia nu si nèdi, ke naneke menô Lazaro ya si o. Ale le afi sia la, ekpô<br />

akôfafa, ke wò ya èle vevesese me. 26 Hekpe ðe esia åu la, ûe gã aðe le mí kpli wò<br />

dome, ale be ne ame aðe be yeatso afii ava mia gbô la, ûe la gbô ko wòava se eye ame<br />

aðeke hã mate åu atso mia gbô ava mía gbô o.’<br />

27 “Ale kesinôtô la gblô be, ‘Fofo Abraham, ekema dô Lazaro ðe fofonye ñeme<br />

28 elabena nôviåutsu atŸ bubuwo gale megbea bena wòagbe nya na wo tso agbe<br />

si ñomevi wole la åu be ne woawo hã va ku la, womava dzomavô sia me o.’<br />

29 “Abraham ðo eåu be, ‘Mose kple Nyagblôðilawo le wo gbô, woaðo to<br />

woawo. 30 “Egblô be, ‘Ao, Fofo Abraham, nenye be ame aðe atso ame kukuwo dome<br />

76


Luka<br />

ayi wo gbô la, woatrô dzime. 31 “Egblô nâ be, ‘Nenye be womaðo to Mose kple<br />

Nyagblôðilawo o la, ne ame aðe fô tso ame kukuwo dome gŸ hã la mate åu añoe ðe wo<br />

nu woaxôe o.’”<br />

Yesu ño nu le nuðiaðianana nu vŸ tsôtsôke kple xôse ñe dô åuti<br />

(Mateo 18:6-7, 21-22; Marko 9:42)<br />

17 Gbe ðeka la, Yesu gblô na eñe nusrŸlawo be, “Tetekpô ava mia dzi ðaa be miawô<br />

nu vŸ gake baba na ame si ate nôvia kpô.”<br />

2 Enyo nâ be woatsô kpe gã aðe atsi ðe kô nâ, eye woatsôe ñu gbe ðe atsiañu me<br />

wu esi wòaðia ðevi sue siawo dometô ðeka nu wòawô nu vŸ. 3 Eya ta minô åudzô.<br />

“Ne nôviwò wô nu vŸ la, ka mo nâ eye ne etrô le eñe dzime la, tsôe kee. 4 Ne eda<br />

vo ðe åuwò zi adre le åkeke ðeka dzi eye wova zi adre va gblô be, ‘Metrô dzime, la<br />

ekema tsôe kee.”<br />

5 Le êebubuêi la, apostoloawo gblô na Añetô la be, “Míedi be míañe xôse nas… åu<br />

ðe edzi. Fia nu si míawô la mí.”<br />

6 Yesu ðo eåu na wo be, “Nenye be xôse le mia si lolo abe kutsetse suetô<br />

kekeake ene la, ate åu ana be miaðe gbe na ati gã sia be neho yi ðadze ñu me eye wòawô<br />

miañe gbe dzi.”<br />

7 Mia dometô ka ñe dôla anô agble ålôm alo le al… kplôm eye wòtrô tso agble va<br />

añeme eye wòagblô na dôla be, ‘Va nô anyi eye naðu nu? 8 Ke magblô nâ boå be, ‘Wô<br />

nye fi…nuðuðu, dzra ðokuiwo ðo eye nava subôm le nye kplŸ åuti maðu nu eye mano nu,<br />

le esia megbe wo hã naðu nu nano nu oa? 9 Ðe wòada akpe na dôla la elabena ewô nu si<br />

77


Luka<br />

wogblô nâ be newôa? 10 Alea kee nenye be mieðo tom la, mele be miabu be, ele be<br />

makafu mi o, elabena miañe dôdeasi ko miewô!”<br />

Dôyôyô anyidzela ewoawo<br />

11 Esi wonô woñe môzôzô dzi ðo ta Yerusalem la, wova ðo Galilea kple Samaria ñe liño<br />

dzi. 12 Woge ðe kôñe aðe me eye le afi ma la, wokpô kpodôléla ewo wonô tsitre ðe<br />

adzôge nô êli dom be, 13 “Añetô Yesu kpô nublanui na mí”<br />

14 Yesu trô kpô wo hegblô na wo be, “Miyi ðe osôfowo gbô miatsô mia ðokuiwo<br />

fia be yewo åuti kô!” Esi wonô môa dzi yina la, wokpôe be kpodô la bu le yewo åu.<br />

15 Wo dometô ðeka trô va Yesu gbô kple dzidzô henô êli dom be, “Woakafu<br />

Mawu, elabena nye lãme s….” 16 Edze klo ðe Yesu ñe akôme le anyigba eye woda akpe<br />

nâ le esi wòyô dôe ta. Ame sia nye Samariatô ame siwo womebuna ðe naneke me o.<br />

17 Yesu biae be, “Menye åutsu ewo åue meda gbe le oa? Asieke mamleawo ya<br />

ðe? 18 Nu ka ta wònye amedzro sia koe trô va be yeakafu Mawu?”<br />

19 Yesu gblô na åutsua be, “Tso nàdzo, wò xôsee da gbe le åuwò.”<br />

Yesu ño nu le mawufiaðuñe la ñe vava åuti<br />

(Mateo 24:23-28, 37-41)<br />

20 Gbe ðeka la, Farisitôwo va bia Yesu be “Êekaêie mawufiaðuñea le egôme dze ge?”<br />

Yesu ðo eåu be, “Mawufiaðuñea mava kple dzesi siwo miakpô kple åku o. 21 Miate åu<br />

agblô be, edze egôme tso afi sia alo dukô la ñe akpa kemâ o. Elabena mawufiaðuñe la le<br />

mía dome xoxo.”<br />

22 Emegbe la Yesu gaño nu le nu sia åu na eñe nusrŸlawo be, “Êeyiêi aðe gbôna<br />

esi miadim be manô mia gbô åkeke ðeka pâ ko. Gake nyemanô anyi o.”<br />

78


Luka<br />

23 “Amewo ava gblô na mi be metro gbô eye mele afii alo afi mâ. Migaxô wo<br />

dzi se o, eye migayi be yewoadim o.”<br />

24 “Elabena ne matrô gbô la mianya kokoko. Nye tôtrô gbô adze nyuie abe ale si<br />

dzi kea dzo le alil‰kpowo mee ene, be ame sia ame nakpôe. 25 Gake gbã la, ele be<br />

makpe fu vevie eye dukô blibo sia nagbe nu le gbônye.”<br />

26 “Hafi matrô agbô la, xexeame anô abe ale si wònô le Noa åôli pâpâpâ ene. 27<br />

Amewo nô nutsu ðum, nô srŸ ðem eye agbe vivi ðuðu nô edzi vevie va se ðe esime Noa<br />

ge ðe eñe aðakaûu la me eye tsiðôðô va tsrŸ ame bubuawo katã.”<br />

28 “Xexeame anô abe ale si wònô le Lôt ñe åkekewo me ene. Ame sia ame nô eñe<br />

gbe sia gbe dô wôm pâpâpâ. Wonô nu ðum, nô nu nom, wonô asi ñlem, wode agble, tu<br />

xô gãwo 29 va se ðe ådi si Lôt dzo le Sodom. Eye dzo kple dzokpexôxôwo dza tso dziño<br />

hetsrŸ ameawo katã.” 30 „, nenema ke amewo anô woñe dôwo dzii va se ðe esime<br />

gañoño si dzi matrô gbô la naðo.<br />

31 “Ame siwo manô añe gbe ma gbe o la, megatrô yi añeme be yewoaño ñu<br />

yewoñe nuwo o.” Ame siwo le agble la megaxa trô yi añeme le dua me o. 32 Miðo åku<br />

nu si dzô ðe Lôt srŸ dzi! 33 Ame sia ame si adi vevie be yeatsi agbe la aku eye ame si<br />

aku la atsi agbe. 34 Le zã ma me la ame eve amlô abati ðeka dzi eye woava kplô ðeka<br />

dzoe agbl… ðeka ði.<br />

35 Nyônu eve woanô wô tum le teño, woaxô ðeka, eye woagbl… evelia ði. 36 Ame<br />

eve lanô agbleme woatsô ðeka agbl… evelia ði.<br />

37 Eñe nusrŸlawo biae be, “Añetô afi kae woakplô wo ayi?”<br />

79


Luka<br />

akagawo hã nôna!”<br />

Yesu ðo eåu na wo bena, “Afi si wotsô nukukuwo ñu gbe ðo la, afi mae<br />

Lododo le ahosi kple ûônudrŸla la åu<br />

18 Gbe ðeka la Yesu do lo sia na eñe nusrŸlawo be wòatsô fia wo be eh‰a be woanô<br />

gbedodoða dzi atraðii va se ðe esime woxô åuðoðo na woñe biabiawo.<br />

2 Egblô na wo be, “ÛônudrŸla aðe nô du gã aðe me. Ame sia mevŸa Mawu o, eye<br />

mebua ame aðeke hã ðe naneke me o. 3 Ahosi aðe si hã nô dua me la vaa ûônudrŸla sia<br />

gbô gbe sia gbe va nô kuku ðem nâ be wòatso afia na ye le ye kple åutsu aðe si dze agô<br />

le ye dzi la ñe nya me. 4 “Hena êeyiêi aðe la, egbe be yemaðo toe o. Ke mlôeba la egblô<br />

na eðokui bena, ‘Togbô be nyemevŸa Mawu alo bua amewo ðe naneke me o hã la, 5 le<br />

ahosi sia ñe fuðeðe nam atraðii ta la, makpô egbô be wotrô nu si nye etô la nâ ale be<br />

magana be nu nati kô nam mlôeba la le eñe fuðeðe nam ta o!’”<br />

6 Yesu yi edzi be, “Nenye be woðe fu na ûônudrŸla vŸði sia va se ðe esime wòlŸ<br />

be yeawô nu si wobia tso esi la ðe 7 miebu be Mawu matso afia na via siwo le<br />

kuku ðem nâ zã kple keli la oa? 8 Le nyateñe me, àðo woñe biabiawo åu na wo<br />

enumake. Gake biabia lae nye be, Nenye be nye Mesia la, metrô gbô ðe, ame nenie<br />

makpô siwo ñe xôse anô te eye woanô gbedodo ða dzi?”<br />

Lododo le Farisitô kple nudzôla la åu<br />

9 Azô Yesu do lo sia na ame aðewo siwo dana eye womekpô ame bubu ðe naneke me o<br />

la be, 10 “Ame eve aðewo yi gbedoxô me be woado gbe ða. Ðeka nye Farisitô eye<br />

80


Luka<br />

evelia nye nudzôla aðe. 11 Farisitô la do gbe ða be, ‘Meda akpe na Mawu be, nyemenye<br />

nu vŸ wôla abe ame bubuwo ene o, vevitô abe nudzôla si le afi mâ ða ene o.” Elabena<br />

nyemebaa ame o, nyemewôa ahasi o, 12 meblaa nu zi eve le kwasiða ðeka me, eye<br />

metsôa nye nukpôkpôwo ñe ewolia naa Mawu.’<br />

13 “Gake nudzôla la nô tsitre ðe adzôge afi aðe ke eye wòde mo to heño eñe akôta<br />

kple vevesese do gbe ða kple êli be, ‘Mawu, kpô nublanui na nye nu vŸ wôla sia.’ 14<br />

Mele egblôm na mi bena, nudzôla sia trô yi añeme kple dzidzô elabena wotsô eñe nu<br />

vŸwo kee! Ke wometsô Farisitô la ñe nu vŸ ke o, elabena woabôbô dadalawo katã ðe<br />

anyi eye woado ame siwo bôbôa wo ðokui la ðe dzi.”<br />

Yesu yra ðevi suewo<br />

(Mateo 19:13-15; Marko 10:13-16)<br />

15 Gbe ðeka la, dzila aðewo kplô wo viwo vâ be Yesu nada asi ðe wo dzi ayra wo.<br />

Gake nusrŸlawo nya wo ða be woadzo.<br />

16 Ke Yesu yô ðeviawo va eðokui gbôe eye wògblô be, “Mina ðevi suewo nava<br />

gbônye eye migaxe mô na wo o, elabena ame sia tôgbiwo tôe nye mawufiaðuñe la. 17 Le<br />

nyateñe me, mele gblôm na mi be, ame si maxô mawufiaðuñe la abe ðevi sue ene o la<br />

mage ðe eme gbeðe o.”<br />

Ðekakpui kesinôtô la<br />

(Mateo 19:16-30; Marko 10:17-31)<br />

18 Gbe ðeka la, Yudatôwo ñe kplôla ðeka biae be, “Nufiala nyui, nu kae mawô be mayi<br />

dziño?”<br />

81


Luka<br />

19 Yesu biae be, “Ebu be ènya nu si gblôm nèle esi nèyôm be ame nyuia? Le<br />

nyateñe me la, ame aðeke menyo o, negbe Mawu ðeka ko. 20 Ke le wò biabia åu la,<br />

magblô be ènya seawo xoxo be, mègawô ahasi o, mègafi fi o, mègawu ame o, mègada<br />

alakpa o, bu fofowò kple dawò, kple bubuawo.” 21 Åutsua ðo eåu nâ be, “Mewô ðe se<br />

siawo katã dzi tso keke nye ðevime ke.”<br />

22 Yesu gblô nâ be, “Esusô nu vevi ðeka nàwô, yi nàdzra nu siwo katã le asiwò<br />

eye nàtsô ga la na ame dahewo; esia anye kesinônu na wò le dziño ekema, va nàdze<br />

yonyeme.”<br />

wònye.<br />

23 Gake esi åutsua se nya sia la, etrô dzo nublanuitôe, elabena kesinôtô gã aðe<br />

24 Yesu nô eyome kpôm esi wòyina eye wògblô be, “Ases… na kesinôtô åutô be<br />

woageðe mawufiaðuñe la me! 25 Anô bôbôe na kposô be wòato abi ñe vo me ado, tsô wu<br />

be kesinôtô nage ðe mawufiaðuñea me.” 26 Ame siwo le afi ma se nya si wògblô la gblô<br />

be, “Nenye be eses… alea ðe, ekema ame ka koå ate åu akpô ðeðe sia?”<br />

27 Eðo eåu be, “Mawu ate åu awô nu si amegbetô mate åu awô o!” 28 Petro gblô<br />

nâ be, “Míawo la míegbl… míañe añewo kple nu sia nu ði dze yowòme.” 29 Yesu ðo eåu<br />

be, “Esia le me vavã eye ame sia ame si gbl… eñe añe, srŸa, nôviawo, dzilawo alo viawo<br />

ði ðe mawufiaðuñea ta la, 30 akpô fetu geðe fifia, eye wòakpô agbe mavô hã le xexeme<br />

si le vava ge la me.”<br />

Yesu gblô eñe ku kple tsitretsitsi ði zi etŸlia<br />

(Mateo 20:17-19; Marko 10:32-34)<br />

82


Luka<br />

31 Eyô nusrŸla wuieveawo va eðokui gbô, gblô na wo be, “Abe ale si mienyae ene la,<br />

míeyina Yerusalem. Ne míeðo afi ma la nyagblôði siwo katã nyagblôðilawo gblô ði tso<br />

åutinye la le eme va ge. 32 Woatsôm ade asi na TrŸsubôlawo be woaðu fewu le åunye,<br />

ado åukpem nyuie, woaðe ta ðe åunye, 33 añom eye woawum. Eye le åkeke etŸa gbe la<br />

mafô tso ku me.” 34 NusrŸlawo mese eñe nya siwo wògblô la ðeka pâ hã gôme o,<br />

elabena edze abe ele nu ñom na wo le lododo me ene.<br />

Yesu da gbe le nubiala åkuagbãtô aðe åu le Yeriko<br />

(Mateo 20:29-34; Marko 10:46-52)<br />

35 Esi wote tu Yeriko la, wokpô nubiala åkuagbãtô aðe wonô mô to nô nu biam le<br />

môzôlawo si. 36 Esi wòse ameha aðe åkô wòva yina la, ebia ame aðe be wòagblô nu si<br />

nô dzôdzôm la na ye. 37 Amea gblô nâ be, “Yesu Nazaretitô lae va yina.” 38 Ale wode<br />

asi êlidodo me be, “Yesu David Vi la, kpô nye nublanui!”<br />

39 Ame siwo nô Yesu ågô la di be yewoaðo asi åkuagbãtôa dzi, gake ðeko<br />

wògado êlia ses‰e wu be, “David Vi, kpô nye nublanui.” 40 Esi Yesu va ðo afi si wònô<br />

la, etô, eye wògblô be, “Mikplô åkuagbãtô ma va afii.” 41 Esi wòva la, Yesu biae be,<br />

“Nu ka dim nèle tso asinye?” Åkuagbãtô la ðe kuku nâ gblô be, “Añetô medi be makpô<br />

nu!”<br />

42 Yesu gblô nâ be, “Enyo wò åkuwo neûu nakpô nu. Wò xôse da gbe le åuwò.”<br />

43 Åutsua de asi nukpôkpô me enumake eye wòdze Yesu yome henô Mawu<br />

kafum. Ame siwo katã kpô nu si dzô la hã kafu Mawu.<br />

83


Luka<br />

Yesu dze nudzôla Zaxeo gbô<br />

19 Yesu ge ðe Yeriko du la me eye wòzô to dua me. 2 Åutsu aðe nô dua me, ame si<br />

åkôe nye Zaxeo. Enye nudzôlawo ñe amegã eye wònye kesinôtô hã. 3 Ame sia di be<br />

yeakpô Yesu, gake mete åui o, esi wònye ame kpui ta, eye amehawo hã ño xlãe. 4 Le<br />

esia ta eñu du dze wo ågô, yi ðalia ati kôkô aðe si le môa to, be yeakpôe tso afi ma.<br />

5 Esi Yesu va ðo atia te la, ewu mo dzi kpô Zaxeo le atia me. Eyô eåkô be,<br />

“Zaxeo, ði kaba! Elabena madze añewò me egbe.”<br />

6 Zaxeo ði le atia dzi kaba eye wòkplô Yesu yi eñemee le dzidzô gã aðe me. 7 Nu<br />

sia medzô dzi na ameha la o. Wol‰ liûiliû‰ gblô be, “Eyi be yeadze nu vŸ wôla gã sia<br />

ñeme.”<br />

8 Le añea me la Zaxeo gblô na Yesu be, “Añetô tso azô la matsô nye kesinônuwo<br />

ñe afã na ame dahewo, eye ne mexô ga le ame aðe si wu ale si wòle be maxô la, maðo<br />

eteñe nâ zigbôzi ene sôå!”<br />

9 Yesu gblô nâ be, “Egbe xôxô va añe sia me, elabena ame sia hã la Abraham vi<br />

wonye. 10 Elabena Amegbetôvi la va be yeadi eye yeaðe ame siwo bu.<br />

Lododo le sikaga ewoawo åuti<br />

(Mateo 25:14-30)<br />

11 Esi Yesu nô tetem ðe Yerusalem åu la, edo lo aðe si awôe be amewo nagabu be<br />

mawufiaðuñe la le egôme dze ge enumake o. Egblô be,<br />

12 “Bubume aðe si nô nuto aðe me le anyigba aðe dzi la xô du be wòava anyigba<br />

la ñe du gãtô me ale be woatsôe aðo fiae ðe eñe nutometôwo nu. 13 Hafi wòadzo la eyô<br />

84


Luka<br />

eñe dôlawo dometô ewo ño ñui eye wòtsô ga sidi akpe eve na wo dometô ðe sia aðe be<br />

wòatsô anô asi tsamii hafi yeagbô. 14 Gake eteviwo lé fui eye wodô amewo ðo ðe<br />

eyome gblô be, “Míele ame sia dim be wòaðu fia ðe mía dzi o.”<br />

15 Togbô be ele alea hã la, woðoe fiae eye wòtrô gbô va añe. Tete wòdô be<br />

woayô eñe subôlawo siwo wòtsô ga na la be yeakpôe ða be wowô ga la åudô kpô viðe<br />

aðe mahã.<br />

16 “Ame gbãtô wô akônta eye wògblô ale si wòkpô viðe teñe ewo ðe edzi la nâ.”<br />

17 “Fia la kafui gblô be, ‘Enyo åutô! Èði anukware le nu sue si metsô na wò me,<br />

eye abe wò fetu ene la matsô du ewo ade wò dzikpôkpô te.’<br />

18 “Ame evelia hã kpô viðe åutô. Ekpô viðe teñe atŸ ðe ga si wotsô nâ la dzi. 19<br />

Eñe añetô gblô nâ be, ‘Esia hã nyo! Matsô du atŸ ade wò dzikpôkpô te.’<br />

20 “Ame etŸlia ya gagbugbô ga la vâ pâpâpâ. Mewô viðe aðeke ðe edzi o. Egblô<br />

be, ‘Metsô ga la dzra ðo na wò be wòanô dedie, 21 elabena mevŸ be àbia viðe tso<br />

asinye, evô wò nya ðe wòses…, èxôa nu si menye tôwò o le amewo si akpases…tôe. Èxôa<br />

amewo ñe agblewo le wo si akpases…tôe gŸ hã.’ 22 Fia la do dômedzoe hegblô na dôla<br />

vôði la be, ‘Wò kuviatô nèbe menye åutas…la. Wò åutô wò nuñoñoe matsô adrŸ ûônu<br />

wòe. Ne ènya nyuie be åutas…la menye ðe, 23 nu ka tae mètsô ga la da ðe gadzraðoñe<br />

bena wòahe viðe vi aðe teti vâ nam o?”<br />

24 “Etrô ðe ame mamle siwo le tsitre la gbô eye wòðe gbe na wo be, ‘Mixô ga la<br />

le esi ne miatsôe na ame si kpô viðe geðe ðe etô dzi la.’<br />

25 “Woðo eåu nâ be, ‘Añetô, ga geðe le ame ma si xoxo ðe!’ 26 Fia la ðo eåu be,<br />

‘Ele eme nenema, gake enye nyateñe matrômatrô be, ame siwo si nu le la, woawoe<br />

85


Luka<br />

agakpô nu ðe edzi eye ame si si nu sue aðe le la abu sue si le esi la gŸ hã le êeyiêi<br />

kpui aðe me. 27 Azô le nye futô siwo tsi tre ðe åunye gome la, mikplô wo va<br />

åkunyemee ne miatso ta le wo nu.’<br />

Yesu yi Yerusalem abe dziðula ene<br />

(Mateo 21:1-11; Marko 11:1-11; Yohanes 12:12-19)<br />

28 Esi Yesu wu lo sia dodo nu la, edze nusrŸlawo ågô ðo ta Yerusalem. 29 Esi wova ðo<br />

Betfage kple Betania, du siwo le Amito dzi me la, edô eñe nusrŸla eve be woadze ågô<br />

ayi kôñe si le wo ågô la me. 30 Ebe ne woge ðe kôñea me la, woatsa åku na tedzi aðe si<br />

wode kae ðe mô to la. Enye tedzivi si ame aðeke medo kpô o. Egblô kpe ðe eåu be, “Ne<br />

miekpôe la, mitu kae ne miakplôe va afii. 31 Eye ne ame aðe bia mi nu si ta miele ka<br />

tumii la, migblô ko be, ‘Añetô la hiãe.’”<br />

32 Wokpô tedzivi la abe ale si Yesu gblôe ene 33 eye esi wonô ka tumii la,<br />

nutôwo va wo gbô va bia wo be, “Nu kae ma wôm miele? Nu ka tae miele ka tum míañe<br />

tedzivia?”<br />

34 NusrŸlawo ðo eåu na wo dzaa be, “Añetô la hiãe.” 35 Ale wokplô tedzivi la<br />

vâ na Yesu eye woðo woñe avôwo ðe edzi be wòanô edzi.<br />

36 Esi wònô yiyim la amewo tsô woñe avôwo keke ðe môño me nâ. 37 Azô esi<br />

wògogo teñe si woðia Amito la ñe aga lena la, nusrŸlawo ñe ha blibo la de asi Mawu<br />

kafukafu me kple gbe ses‰e le nukunu siwo wokpô la ta,<br />

38 gblô bena, “Woayra Fia si gbôna le Añetô la ñe åkôa me!”<br />

“Åutifafa le dziño, eye åutikôkôe le dziño boo !”<br />

86


Luka<br />

39 Gake Farisitô aðewo siwo nô ameawo dome la gblô na Yesu be; “Añetô, na be<br />

ameawo nadzudzô nya siawo gbôgblô!”<br />

40 Eðo åu na wo be, “Nenye be ameawo zi ðoðoe hã la kpe siwo le môto afii la<br />

ade asi aseyetsotso me.”<br />

Yesu fa avi ðe Yerusalem åu<br />

41 “Esi wote ðe Yerusalem åu eye wòkpô dua la efa avi ðe eåu, 42 eye wògblô be, Wò<br />

hã, ne ðe nànya nu si na åutifafa wò le åkeke sia me hafi, ke eêla ðe wò åkuwo fifia.<br />

43 Wò futôwo añu kpo ðe wò gliwo åu, aðe to ðe wò eye woadze dziwò, 44 atugu wò<br />

agbã wò gudugudu elabena ègbe mônukpôkpô si Mawu na wò be nadzudzô nu vŸ la.”<br />

Yesu nya nudzralawo le gbedoxô me<br />

(Mateo 21:12-17; Marko 11:15-19; Yohanes 2:13-22)<br />

45 Azô Yesu ge ðe gbedoxô la me eye wòde asi asiñlelawo nyanya me. 46 Egblô na wo<br />

be; “Mawunya gblô be, ‘Nye gbedoxô la enye gbedoðañe’, gake miawo la mietsôe wô<br />

fiafitôwo ñe nôñee!”<br />

47 Le esia megbe la efia nu le gbedoxô la me gbe sia gbe, gake osôfogãwo,<br />

agbal…fialawo kple ame åkuta siwo le dua me la nô mônu dim bena yewoaðe eñe<br />

agbe ða. 48 Ke wo mekpô mô si dzi woato o, elabena ame sia me kloe lŸe vevie eye eñe<br />

nyawo sô tome na wo åutô.<br />

Wobia nya Yesu le eñe åus…kpôtsoñe åuti<br />

(Mateo 21:23-27; Marko 11:27-33)<br />

87


Luka<br />

20 Esi Yesu nô nu fiam amewo eye wònô nyanyui la gblôm na wo le gbedoxô la me le<br />

åkeke mawo dometô ðeka dzi la, osôfogãwo kple agbal…fialawo kple dumegãwo va ño<br />

xlãe heðe ðeklemi kplii. 2 Wobiae be, “Ame kae na åus… wò be nànya asitsalawo do goe<br />

le gbedoxô me?”<br />

3 Eðo eåu be, “Nye hã mabia biabia ðeka mi hafi maðo miañe biabia åu na mi. 4<br />

Biabia lae nye, ‘Yohanes ñe mawutsideta la ðe, Mawu gbôe wòtso loo alo eya åutôe tsôe<br />

ðo eðokui dzi nô nu si dze eåu la wôma?”<br />

5 Wodzro biabia la åu le wo nôewo dome kpô hegblô be, “Ne míegblô be Mawue<br />

dôe ða la ekema míede mía ðokuiwo nya me, elabena abia mí be, ‘Nu ka tae míexô edzi<br />

se o maha?’ 6 Ne míegblô hã be menye Mawue dôe ða o la, ekema ameha la katã awô<br />

funyafunya mí, elabena woxôe se vevie be Yohanes nye nyagblôðila.” 7 Mlôeba la woðo<br />

eåu nâ be, “Míenya afi si wòtso o.”<br />

8 Ale Yesu gblô na wo be, “Ekema nye hã nyemaðo miañe biabia la åu na mi o.”<br />

Lododo le waingble kple edzikpôla åu<br />

(Mateo 21:33-46; Marko 12:1-12)<br />

9 Yesu gatrô ðe ameha la gbô eye wòdo lo sia na wo be, “Åutsu aðe de waingble eye<br />

wòtsôe de agbledela bubuwo si hedzo yi du didi aðe me afi si wònô ñe geðe. 10 Esi<br />

nuåeêi ðo la edô eñe dôla ðeka ðo ðe agbledelawo gbô be wòava xô waintsetsea ñe akpa<br />

si nye tô gome la vâ. Gake agblea dzikpôlawo ño dôla la vevie eye wogbugbôe ðo ða asi<br />

ñuñlu. 11 Agbletô la gadô dôla bubu ða gake wowô eya hã nenema, woñoe, dzui nyuie<br />

eye wonyae dzoe asi ñuñlu. 12 Agbletô la gadô ame etŸlia ðo ða agblea dzikpôlawo gbô<br />

88


Luka<br />

ake gake eya hã kpô nuteñe abe ame gbãtô eveawo ene. Wode abi eåu eye wonyae ðe du<br />

nu wòdo go le agbelea me heyi añe asi ñuñlu.”<br />

13 “Agbletô la gblô na eðokui azô be, ‘Menya nu si mawô! Madô vinye ðeka hŸ<br />

la ðe wo gbô. Meka ðe edzi be woade bubu eya åu.’”<br />

14 “Gake esi agblea dzikpôlawo kpô via wògbôna la, wogblô be, ‘Nu si dim<br />

míele la va ðo. Ame si avanyi eñe dome nenye be megali o lae nye esi va do! Mina<br />

míawui bena eñe domenyinua nazu míatô.’15 Ale wolée, hee le anyigba do goe le<br />

waingblea me heyi ðawu.” Yesu bia ameha la be, “Nu ka miebu be agbletô la awô? 16<br />

Magblôe na mi. Agbletôa ava eye wòana woawu ame vŸði siawo eye wòatsô waingble la<br />

de ame bubuwo ñe dzikpôkpô te.” Nyaselawo alo ameha la gblô nâ be,<br />

“Agbledzikpôlawo mate åu awô nu vŸði sia ñomevi o ðe.”<br />

17 Yesu kpô wo d• hegblô be, “Ke nu kae mawunya wônâ esi wogblô be, ‘Kpe si<br />

xôtulawo gbe la, eyae va zu kpe si wotsô ðo dzogoe na xôa’?” 18 Egblô kpe ðe eåu be,<br />

“Ame sia ame si akli kpe sia la aåe afô. Ke ame si dzi wòage adze la, agbã gudugudu.”<br />

19 Esi osôfogãwo kple agbal…fialawo se åutinya si Yesu gblô la, wodi be<br />

yewoalée enumake, elabena wonya be yewo åutie wògblôe ðo. Woawoe nye<br />

agbledzikpôla vŸði siwo le åutinya la me. Gake wovŸ bena ne yewo åutô yewolée la, ahe<br />

ûunyaûunya vâ.<br />

Nudzôdzô na Kaisaro<br />

(Mateo 22:15-22; Marko 12:13-17)<br />

20 Esi wonô mônu dim le eåu ta la, wodô ame aðewo ðe egbô bena woawô wo ðokuiwo<br />

abe ame dzôdzôewo ene eye woabia biabiawoe. 21 Wova Yesu gbô va gblô nâ be,<br />

89


Luka<br />

“Añetô, míenyae be nufiala anukwaretôe nènye. Etoa nyateñe êesiaêi eye mèkpôa ame<br />

aðeke hã åkume o, ke boå èfiaa nu si nye Mawu ñe môwo. 22 Azô gblô wò susu na mí<br />

tso nya sia åuti. Enyo be míadzô nu na Kaisaro loo alo menyo o.” 23 Yesu kpô aye si<br />

wôm ameawo nô la dze sii eya ta wògblô be, 24 “Mitsô kôba ðeka nam makpô ða. Ame<br />

ka ñe tatae nye sia le kôba sia dzi ? Eye ame ka ñe åkôe le tata la te?”<br />

Woðo eåu nâ be, “Kaisaro si nye Roma duwo katã dziðula ñe tatae.”<br />

25 Egblô na wo be, “Ekema mitsô nu siwo katã nye Kaisaro tô la nâ eye mitsô nu<br />

siwo katã nye Mawu tô la na Mawu!”<br />

26 Ale mŸ si wotre nâ be wòaðee le ameha la åkume la mete åu ðee o. Eñe<br />

nyaåuðoðo la wô nuku na wo ale gbegbe be ðoðoe zi le wo nu.<br />

Ame kukuwo ñe tsitretsitsi kple srŸðeðe<br />

(Mateo 22:23-33; Marko 12:18-27)<br />

27 Azô Zadukitô aðewo, ame siwo xôe se be ame kukuwo ñe tsitretsitsi aðeke meli o la<br />

28 va Yesu gbô kple nya sia be, “Mose ñe se gblô be nenye be åutsu aðe ðe srŸ gake wo<br />

kple srŸa medzi vi hafi wòku o la, nôvia åutsu naðe ahosia eye vi si woadzi la anye ame<br />

si ku la tô, eye wòavaxô ðe eteñe nenye be eva tsi 29 míenya ñome aðe, si me ðekakpui<br />

adre nô. Tsitsitô ðe srŸ gake medzi vi aðeke hafi ku o. 30 Ame si dzô ðe eyome la ðe<br />

ahosia gake eya hã medzi vi kplii hafi trô megbe o. 31 Nu sia yi dzi ûuu va se ðe<br />

esime ðekpakpui ewoawo katã ðe ahosia kpô gake ðeke medzi vi kplii hafi ku o. 32<br />

Nyônua hã va ku mlôeba. 33 Azô míañe biabia lae nye be, Ame ka srŸe nyônu sia anye<br />

nenye be wofô tso ku me? Elabena åutsuawo katã ðee kpô!”<br />

90


Luka<br />

34 Yesu ðo eåu na wo be, “Ame siwo le agbe le xexe sia mee woðo srŸðeðe anyi<br />

na. 35 Gake ame dzôdzôe siwo woafô ðe tsitre yi dziño la womaðe srŸ o. 36 Womagaku<br />

hã o, ale woanô abe mawudôlawo ene, eye woanye Mawu viwo, elabena wofô wo ðe<br />

tsitre yi agbe yeye mee.<br />

37 Ke le ame kukuwo ñe tsitretsitsi åuti la, Mose gŸ hã gblôe fia le åuve mumu si<br />

nô bibim la gbô, esi woyô Mawu be, ‘Abraham ñe Mawu, Isak ñe Mawu kple Yakob ñe<br />

Mawu.’ 38 Ke menye ame kukuwo ñe Mawu wonye o ke boå ame gbagbewo tôe,<br />

elabena le eya gbô wo katã wole agbe nâ.<br />

39 Sefialawo dometô aðewo gblô be, Nufiala, egblôe nyuie åutô!” 40 Ale<br />

wodzudzô woñe biabiawo elabena dzi megale wo ño be woagabia nya ðekee o.<br />

Ame ka vie nye Kristo<br />

(Mateo 22:41-46; Marko 12:35-37)<br />

41 Azô Yesu tsô biabia sia ðo woñe åkume be, “Nu ka tae wogblô be Kristo Mesia la<br />

nye Fia David ñe vi?<br />

42 Elabena David åutô gblô le Psalomowo ñe agbal… me be, “Añetô la gblô na nye<br />

Añetô be. Bôbônô nye nuðusi me, 43 va se ðe esime matsô wò ketôwo awô wò<br />

afôðodzinu.” 44 David yôe be, “Añetô” Ale ke wô wòaganye via?<br />

Yesu xlŸ nu nusrŸlawo le agbal…fialawo åuti<br />

(Mateo 23:1-36; Marko 12:38-40, Luka 11:37-54)<br />

91


Luka<br />

45 Yesu trô ðe eñe nusrŸlawo åu le esime ameha la nô to ðomii eye wògblô na wo be, 46<br />

“Mikpô nyuie le agbal…fiala siawo åuti, elabena woðoa atsyŸ gãwo nôa yiyim, eye ne<br />

wole ablô dzi la wodina be amewo nabôbô ado gbe na yewo bubutôe. WolŸa teñe<br />

kôkôwo nônô le ñuñoñewo kple azã bubuwo ðuñe. 47 Ke ne wole woñe gbe didi mawo<br />

dom ða hele atsyia dem eme la, woganôa susu wôm le ale si woawô aba ahosi dahewo la<br />

åuti. Eya ta Mawu ñe tohehe gãtô le wo lalam.”<br />

Ahosi aðe ñe nudzôdzô<br />

(Marko 12:41-44)<br />

21 Esi Yesu nô tsitre ðe gbedoxô la me la, enô åku lém ðe ale si kesinôtôwo le woñe<br />

nunanawo dam ðe nudzôðaka la me dadatôe åuti. 2 Ke ekpô ahosi dahe aðe hã va eye<br />

woda pesewa eve ko ðe nua me.<br />

3 Yesu kpôe d• eye wògblô be, “Le nyateñe me ne wotsô nunalawo katã ñe<br />

nunanawo ño ñui la, ahosia ñe nunana sô gbô sã wu wo tô. 4 Elabena nenem gatô siawo<br />

tsô nu si womehiã o la ñe sue aðe ko vana eye togbô be ahosi sia, da ahe alea hã la, etsô<br />

nu sia nu si le esi la na faa.”<br />

Nyagblôði tso gbedoxô la gbagbã<br />

(Mateo 24:1-2; Marko 13:1-2)<br />

5 Yesu ñe nusrŸla aðewo nô nu ñom le atsyŸ gã si woðo na gbedoxô la åuti. Wokpô<br />

åudzedze le nônômetata siwo wota ðe gliawo åu kple akpedanunana vovovo siwo<br />

wotsi ðe gliawo åu la åu åutô.<br />

92


Luka<br />

6 Yesu gblô na wo be, “Êeyiêi aðe li gbôna esime woagbã nu siwo kafum miele<br />

la. Woagbãe ale gbegbe be kpe ðeka pâ hã magasusô ðe nôvia dzi o. Nu sia nu akaka<br />

azu kpo kôkô aðe ðe afi si gbedoxôa le.”<br />

Dzesiwo kple yometitiwo<br />

(Mateo24:3-14; Marko 13:3-13)<br />

7 Wo katã wodo êli biae be, “Añetô! Êekaêie esiawo ava eme? Dzesi kae ado ågô na nu<br />

siawo?”<br />

8 Eðo åu na wo be, “Migana be ame aðeke naflu mi o! Elabena ame geðewo ava<br />

aðe gbeñã be yewoe nye Mesia la, eye woanô gbôgblôm be, ‘Êeyiêi ðo azô.’ Gake<br />

migaxô wo dzi se o! 9 Eye ne miese be aûa dzô eye ûunyaûunyawo hã dze egôme la,<br />

dzidzi megaño mi o. Nyateñe ele be aûawo nadzô, gake nuwuwua mava enumake o. 10<br />

Elabena dukô atsi tre ðe dukô åu, eye fiaðuñe akpe akô kple fiaðuñe. 11 Anyigba aûuûu<br />

ses‰e le teñewo, eye dô ato vevie le teñe bubuwo hã. DôvŸ geðewo akaka ðe xexeame,<br />

eye nu dziåô geðewo ado ðe dziño åu.<br />

12 “Gake hafi nu siawo katã nava dzô la, woati mia yome vevie eye woahe mi<br />

ayi woñe ñuñoñewo kple gaxôwo me, woakplô mi ayi ûônui le fiawo kple gôvina gãwo<br />

gbôe. Woawô esiawo katã ðe mia åu le tanye. 13 Nu siawo anye mônukpôkpô tôxâ na mi<br />

be miaði ðase le åunye na wo be woanya Mesia la nyuie eye woatsô bubu tôxâ nâ. 14<br />

Eya ta migatsi dzi le ale si miawô aûli mia ðokuiwo ta nenye be wotsô nya ðe mia åu la<br />

o, 15 elabena mana nunya mi eye made nya siwo katã miagblô la nu me na mi ale be<br />

ame aðeke mate åu atsi tre ðe nu siwo miagblô la åu o. 16 Azô ame siwo nye miawo<br />

93


Luka<br />

åutô åutimewo, abe mia dzilawo, nôviåutsuwo, nôvinyônuwo kple xôlŸ veviwo ene la<br />

ade mi asi eye woana woava lé mi, eye woawu mia dometô aðewo gŸ hã. 17 Ame sia<br />

ame alé fu mi elabena mienye tônyewo ta. 18 Gake le nyateñe me la, miañe taða ðeka pâ<br />

hã matsrŸ o. 19 Elabena ne miele tsitre ses‰e la, ekama miañe luûôwo akpô ðeðe.<br />

Nyagblôði tso Yerusalem ñe añedozuzu åuti<br />

(Mateo 24:15-21; Makro 13:14-19)<br />

20 “Nenye be miekpô asrafowo woño xlã Yerusalem dua la, ke minyae be dua gbãêi ðo<br />

vô. 21 Ekema mina ame siwo le Yudea la nasi ayi togbâwo dzi eye ame siwo le<br />

Yerusalem la nadze agbagba asi, ke ame siwo le dua godo la megate kpô be yewoatrô<br />

ayi dua me o. 22 Åkeke siawoe nya si nyagblôðila xoxoawo katã gblô da ði la ava eme<br />

pâpâpâ. 23 Ke, baba na nyônu siwo ño fu le kple ame siwo si vidz‰ f›wo le, elabena<br />

nuxaxa geðe ava anyigba sia dzi eye Mawu ñe dômedzoe ava dukô sia dzi. 24 Woawu<br />

wo tameses…tôe alo woaðe aboyo wo ayi xexeme dukô bubuwo mee. TrŸsubôlawo aðu<br />

Yerusalem dua dzi agbãe gudugudu. Esia ayi dzi va se ðe esime wòdze Mawu åu be<br />

wòaðo asi TrŸsubôla siawo dzi.”<br />

Yesu gblô nya le eñe vava zi evelia åuti<br />

(Mateo 24:29-31; Marko 13:24-27)<br />

25 “Azô la nu dziåôwo ado ðe yame esiwo ana nyanya mi. Dzesi dziåôwo<br />

ado ðe êe, êleti kple êletiviwo me. Le anyigba dzi afi sia la, ûunyaûunya ava dukôwo<br />

me eye woatôtô elabena atsiañu aðe gbe ses‰e eye ñutsotsoewo aåe åôdzitôe. 26 Ame<br />

geðewo abu môkpôkpô le nu dziåŸ siwo gbôna dzôdzô ge ðe aûnyigba sia dzi ta, elabena<br />

94


Luka<br />

dziñowo åutô ñe åus… kura aûuûu ses‰e. 27 Ale ame siwo le anyigba dzi la akpô nye<br />

Mesia la manô alilikpowo dzi gbôna le åus… kple åutikôkôe gã aðe me. 28 Eya ta ne nu<br />

siawo katã le dzôdzôm la, minô te ses‰e eye mianô åudzô elabena êeyiêia ðo vô be<br />

woaðe mi.”<br />

Nufiame tso gboti åu<br />

(Mateo 24:32-35; Marko 13:28-31)<br />

29 Azô edo lo sia na wo be, “Mikpô aåutiti kple ati bubuawo katã ða 30 ne woto<br />

aågbawo la, miakpôe adze sii le mia ðokui si be dzomeåôli le ðoðom.” 31 Nenema ke<br />

nenye be miekpô be nu siwo megblô na mi le eme vam la, minyae be mawufiaðuñe la te<br />

tu añe.<br />

32 “Mele egblôm na mi kple kakaðedzi be, dzidzime sia anô agbe akpô nu siawo<br />

teñe pâpâpâ hafi aku. 33 Eye togbô be dziño kple anyigba nu ava yi hã la, nye nyawo<br />

anye nyateñenya anô anyi tegbtegbe.<br />

NuxôxlŸ hena åudzônônô<br />

34 Mikpô nyuie, be nutsuðuðu, ahamumu kple dzimaðitsitsi ðe agbemenyawo åu nagate<br />

miañe dzi ðe to o, eye åkekea naði ðe mi abe ale si mŸ ðea ame ene o. 35 Elabena adze<br />

ame siwo katã le anyigba dzi la dzi kpoyi. 36 Minô åudzô ðaa, eye miado gbe ða be ne<br />

edze Mawu åu la miagakpô nu dziåô siawo dometô aðeke teñe hafi ava gbônye o.”<br />

95


Luka<br />

37 Yesu nô nu fiam le gbedoxôa me gbe sia gbe, eye le fi… si la etrôna yia Amito<br />

la dzi, afi si wòdôna le zã me, 38 eye ameha la katã ñoa ñu ådi sia ådi be yewoaðo to eñe<br />

nufiafia.<br />

Nugbeðoðo ðe Yesu wuwuw åuti<br />

(Mateo 26:1-5, 14-16; Marko 14:1-2, 10-11; Yohanes 11:45-53)<br />

22 Azô Åutitoto åkekea te tu añe. Åkeke siae nye Yudatôwo ñe åkekenyui si dzi<br />

woðua abolo si wotsô amô maûamaûã wôe la ko. 2 Le êeyiêi sia me la, Yudatôwo ñe<br />

Osôfogãwo kple agbal…fialawo nô åugble dem vevie le mô si dzi woato awu Yesu ale be<br />

ûunyaûunya madzô le dukôa me o la åuti elabena wonô vôvŸm na dukôa me viwo.<br />

3 Azô Satana ge ðe Yuda Iskariôt, ame si nye nusrŸla wuieveawo dometô ðeka la<br />

me, 4 ale wòyi Osôfogãwo kple gbedoxômesrafowo ñe amegãwo gbô be yeade aðaåu<br />

kple wo le mô nyuitô si dzi yeato ade Yesu asi na wo la åuti. 5 Edzô dzi na ameawo<br />

åutô be Yuda le klalo be yeakpe ðe yewo åu eya ta wodo ga home aðe åugbe nâ. 6 Tso<br />

esia dzi la, Yuda de asi êeyiêi nyuitô si me woalé Yesu le amehawo ñe manyamanya me<br />

la didi me.<br />

Dzadzraðo na Åutitotoåkekenyui<br />

(Mateo 26:17-25; Marko 14:12-21; Yohanes 13:21-30)<br />

7 Azô Åutitoto åkekenyui si dzi wowua åutitoto levi la le eye woðanâ kple amô<br />

maûamaûã ñe abolo la ðo edzi. 8 Yesu dô Petro kple Yohanes be woado ågô aðawô<br />

dzadzraðo na yewoñe Åutitoto åkekea ðuðu.<br />

96


Luka<br />

9 Wobia be, “Afi kae nèdi be míayi aðadzra ðo?”<br />

10 Eðo eåu na wo be, “Ne miege ðe Yerusalem dua me teti ko la, miakpô åutsu<br />

aðe si lé tsize ðe ta la; wòazô va yina. Mikplôe ðo eye miage ðe añe si me wòage ðo la<br />

me, 11 eye miagblô na añea tô be, ‘Míañe Nufiala be mibia wò nàfia mí amedzrowo ñe<br />

xô afi si eya kple eñe nusrŸlawo aðu Åutitoto åkekenyui la le.’ 12 Añea tô akplô mi ayi<br />

dziñoxôa dzi eye wòafia xô gã aðe si me wodzra ðo la mi. Teñe lae nye ma. Miyi eye<br />

miaðo kplŸ ðe afi ma.”<br />

13 Woyi dua me eye wokpô nu sia nu abe ale si Yesu gblôe ene, eye woðo<br />

kplŸ ðe xôa me hena Åutitoto åkekea ðuðu le fi… ma.<br />

Añetô ñe Nuðuðu Kôkôe la ðoðo anyi<br />

(Mateo 26:26-30; Marko 14:22-26)<br />

14 Yesu kple nusrŸla mamleawo va ðo le êeêiêe si woðo ði la me eye wo katã wonô<br />

kplŸa åu hena nua ðuðu. 15 Yesu gblô na nusrŸlawo be, “Menô mô kpôm vevie be maðu<br />

Åutitoto åkekea ñe nuðuðu sia kpli mi hafi nye fukpekpewo nadze egôme. 16 Elabena<br />

medi be mianya fifi be nyemagaðui akpô o, va se ðe esime woðe nu si tututu wònye<br />

la ðe go le mawufiaðuñea me.”<br />

17 Azô etsô wainkplu ðeka, eye esi wòda akpe ðe eta vô la, egblô na wo be,<br />

“Mixôe eye ame sia ame nanoe. 18 Elabena nyemagano wain akpô o va se ðe esime<br />

mawufiaðuñela va.”<br />

97


Luka<br />

19 Emegbe etsô abolo, eye esi wòda akpe na Mawu le eta vô la, eåe eme eye<br />

wòtsôe na nusrŸlawo hegblô be, “Esia nye nye åutilã, si wotsô na ðe mia ta. Miðui ne<br />

miaðo åku dzinye.”<br />

20 Esi woðu nua vô la, egatsô wainkplu la na wo eye wògblô be, “Esia nye<br />

Mawu ñe nubabla yeye si wòwô be yeatsô axô mi ðe agbee la ñe dzesi. Wotre nubabla<br />

sia nu kple ûu si makô ði abe vôsasa ðe mia ta ene. 21 Gake ame aðe nô anyi ðe kplô åu<br />

afi sia abe mía xôlŸ ene, evô eyae nye ame si adem asi. 22 Ele be Mesia la naku abe ale<br />

si Mawu ðoe ene. Gake baba na ame si adee asi!”<br />

wô ge.<br />

23 NusrŸlawo tsa åku godoo le wo nôewo dome hebia be ame kae le nu sia tôgbi<br />

Nyahehe tso ame si nye gãtô åu<br />

24 Azô ûiûli ðo nusrŸlawo dome le ame si anye gãtô la åu.<br />

25 Yesu gblô na wo be, “Xexe sia me fiawo ðua añetô ðe wo teviwo dzi, eye<br />

amegã bubuwo hã tea wo teviwo ðe to gake teviawo bua ame siawo katã<br />

amenuvelawoe. 26 Gake mele be wòanô nenema le mia dome o, ame si di be yeanye<br />

miañe amegã la, newô eðokui subôlae. 27 Le xexeame la, añetô nôa kplŸ åu eye eñe<br />

subôviwo va subônâ. Gake esia mele mia dome le afii o! Elabena nyee nye miañe subôvi.<br />

28 Miawoe nye ame siwo do dzi nô anyi kplim le nye tetekpôwo me, 29 eye nye la mele<br />

fiaðuñe ðo anyi na mi abe ale si Fofonye ðo fiaðuñe anyi nam ene.” 30 Miaðu nu ano nu<br />

le kplŸ åu kplim le fiaðuñe ma me. Hekpe ðe esia åu la, mianô fiazikpuiwo dzi adrŸ ûônu<br />

Israel ñe tokô wuieveawo.”<br />

98


Luka<br />

Nyagblôði tso Petro ñe nugbegbe le Yesu gbô åuti<br />

(Marko 26:31-35; Marko 14:27-31; Yohanes 13:36-38)<br />

31 Yesu gblô na Petro be, “Simôn, Simôn, Satana le mi katã dim be yeagbô mi abe ale si<br />

wogbôa blii ene. 32 Gake medo gbe ða ðe tawò be wò xôse magabu keå o. Ale nenye be<br />

èdze si wò vodada eye nègatrô va gbônye la, do åus… nôviwò mamleawo hã eye nàtu<br />

woñe xôse ðe edzi.”<br />

wò gŸ hã.”<br />

33 Simôn ðo eåu be, “Añetô, mele klalo be mayi gaxô me kpli wò eye maku kpli<br />

34 Gake Yesu gblô nâ be, “Petro na magblô nya aðe na wò. Va se ðe etsô fôåli<br />

hafi koklo naku atô la, àgbe nu le gbônye zi etŸ be yemenyam gŸ hã o.”<br />

Gakotoku, môzôkotoku kple yi<br />

35 Azô Yesu bia nusrŸlawo be, “Esi medô mi be miyi ðagblô nyanyui la, eye mietsô ga,<br />

môzôkotoku alo awu eve ðe asi o eye miedo afôkpa hã o ðe nane hiã mia?” Woðo åu nâ<br />

be, “Naneke mehiã mi o.”<br />

36 Eyi dzi be, “Azô la mitsô môzôkotoku nenye be ðe le mia si. Mitsô ga hã ðe<br />

asi, eye ne yi mele mia dometô aðe si o la, nedzra eñe awuwo wòatsô ga la añle ðee. 37<br />

Elabena êeyiêi la ðo bena nya si wogblô ði tso åunye la nava eme be, ‘WoadrŸ ûônui<br />

abe nu vŸ wôla ene.’ Le nyateñe me, nya siwo katã nyagblôðilawo gblô tso åunye la ava<br />

eme.” 38 Woðo eåu nâ be, “Añetô, yi eve le mía si le afi sia.” Yesu gblô be, “Esô gbô.”<br />

99


Luka<br />

Yesu do gbe ða le Amito dzi<br />

(Mateo 26:36-46; Marko 14:32-42)<br />

39 Azô Yesu kple eñe nusrŸlawo dzo le añea me heyi Amito la dzi abe ale si<br />

wòwôna ðaa ene. 40 Le afi sia la egblô na wo be, “Mido gbe ða be tetekpô nagaðu mia<br />

dzi o.”<br />

41 Edzo le nusrŸlawo gbô, zô vie ko eye wòdze klo do gbe ða be, 42 “Fofo,<br />

nenye wò lôlŸnu la na kplu sia nato nunye ayi, gake menye nye lôlŸnu o, ke boå tôwò ko<br />

woawô.” 43 Kasia mawudôla aðe tso dziño va do åus…e, 44 elabena eñe gbôgbô nô veve<br />

sem ale gbegbe be, fifia nô dzadzam le eåu abe ûu ene le esime wònô gbe dom ða<br />

atraðii. 45 Mlôeba la, etso eye wòtrô yi eñe nusrŸlawo gbô, gake eva ke ðe wo åu wonô<br />

alŸ dôm elabena konyifafa na be woñe lãme gbôdzô.<br />

46 Yesu do êli gblô be, “AlŸ dôm mielea? Mifô kaba! Mido gbe ða be miaðu<br />

tetekpôwo dzi.”<br />

Yesu dede asi kple Yesu léle<br />

(Mateo 26:47-56; Marko 14:43-50; Yohanes 18:3-11)<br />

47 Ke esi wònô nya siawo gblôm la ameha aðe do ðe wo dzi, Yuda eñe nusrŸlawo<br />

dometô ðeka nô ågô na wo. Yuda zô ðe Yesu dzi eye wògbugbô alôgo nâ abe lôlŸ ñe<br />

dzesi ene.<br />

48 Gake Yesu biae bena, “Yuda, nu ka tae nèwô esia ðo, nugbugbôe natsô ade<br />

Mesia la asia?”<br />

100


Luka<br />

49 Esi nusrŸla mamleawo kpô nu si be yeadzô la, wodo êli be, “añetô, miwô avu<br />

kpli woa? Mietsô míañe yiawo ða asi!” 50 Kasia, nusrŸlawo dometô ðeka tsô eñe yi<br />

kpa ðusimeto na Osôfogãtô ñe subôvi si nô ameawo dome.<br />

51 Ke Yesu gblô nâ be, “Migawô avu kpli wo o, miðe asi le wo åu ko.” Ale<br />

wòka asi afi si subôvia ñe to la nô åu eye toa gaðo eteñe abe tsã ene. 52 Yesu trô ðe<br />

osôfogãwo, hamemegãwo kple gbedoxômesrafowo ñe amegã siwo nô ameha la ågô va la<br />

åu eye wòbia wo be, “Adzodalae menye ta mietsô kpowo kple yiwo va be yewoalém<br />

hã? 53 Nu ka tae mielém le gbedoxô la me o? Menôa afi ma gbe sia gbe ðe!<br />

Gake êeyiêi sia enye êeyiêi nyuitô na mi, êeyiêi si me Satana ñe åus… le dzi ðum.”<br />

Petro gbe nu le Yesu gbô<br />

(Mateo 26:57-58, 69-75; Marko 14:53-54, 66-72; Yohanes 18:12-18, 25-27)<br />

54 Ale wolée eye wokplôe yi Osôfogãtô ñeme eye Petro nô eyome û‰ gbôna. 55<br />

Asrafowo do dzo ðe xôxônu le ñuñum eye Petro va nô wo dome le afi ma.<br />

kpô.”<br />

56 Dôlanyônuvi aðe si kpô Petro dze sii la gblô be, “Ame sia hã nô Yesu yome<br />

57 Ke Petro gbe gblô be, “Nyônu nyemenya amea åutô gŸ hã o!”<br />

58 Le aðabañoño ûee aðewo megbe la ame bubu hã kpôe eye wògblô nâ be, “Wò<br />

hã eñe nusrŸlawo dometô ðeka tututue nènye!” Petro ðo eåu nâ be, “Gbeðe, amegã<br />

menye wo dometô ðekae menye o.”<br />

59 Abe gañoño ðeka megbe ene la, ame bubu hã va gblô kple kakaðedzi be,<br />

“Menya be ame sia hã nye Yesu ñe nusrŸlawo dometô ðeka, elebena eya hã nye<br />

Galileatô abe Yesu ene.”<br />

101


Luka<br />

60 Ke Petro gado dzi gblô be, “Åutsu, nyemenya naneke kura tso nu si gblôm<br />

nèle la åu o.” Eye esi wòðe nu le nya siawo me ko la, koklo ku atô.<br />

61 Le êeyi êi sia me tututu la Yesu trô kpô Petro d•. Kasia Petro ðo åku Yesu ñe<br />

nya siawo dzi be, “Hafi koklo naku atô etsô fôåli la, àgbe nu le gbônye zi etŸ.” 62<br />

Petro dzo le ûônudrŸñea ñe xôxônu heyi ðafa avi vevie.<br />

Asrafowo ðu fewu le Yesu åu<br />

(Mateo 26:67-68; Marko 14:65)<br />

63 Asrafo siwo le Yesu åu dzôm, dze fewuðuðu le eåu eye wonô eñom hã. 64 Wotsyô<br />

nu mo nâ eye wobia tso esi be, Gblô nya ði! Ame kae ño wò.” Hekpe ðe esia åu la,<br />

wodzu dzu ñomevi geðewo nâ.<br />

Yesu le Sanhedrin åkume<br />

(Mateo 26:59-66; Marko 14:55-64; Yohanes 18:19-24)<br />

66 Le åufôke ådi kanya la, Yudatôwo ñe Osôfogãwo, dumegãwo kple agbal…fialawo<br />

va ði anyi, eye wokplô Yesu va wo ñe åkumee. 67 Wogblô be, “Nenye woe nye Kristo<br />

la, gblôe na mi.” Yesu ðo eåu be, “Ne megblôe na mi la, miaxô dzinye ase o, 68 eye ne<br />

mebia biabia ðe mi hã, miele eåu ðo ge nam o. 69 Gake êeyiêi gbôna esi woaðo Nye<br />

Mesia la fiazikpui dzi le Mawu åus…katãtô la ñe ðusime.<br />

70 Ameawo katã do êli ses‰e be, “Ekema ðe nèle gbôgblô be Mawu Vie<br />

yènyea?” Yesu ðo eåu be, “„, Mawu Vie menye abe ale si miegblôe ene.”<br />

71 Ameawo gado êli ses‰e be, “Ðe míegahiã ðasefo bubuwo be woatso ame sia<br />

nua? Gbeðe! Míawo åutô míesee wògblô be Mawu Vie yenye!”<br />

102


Luka<br />

Yesu le Pilato åkume<br />

(Mateo 27:1-2, 11-14; Marko 15:1-5; Yohanes 18:28-38)<br />

23 Azô takpekpe bliboa katã kplô Yesu va Pilato ñemee. 2 Esi woðo afi ma teti ko la<br />

wode asi enu tsotso me na Pilato be, “Åutsu sia le to gbl…m na dukôa me viwo be<br />

womegadzô nu na Kaisaro o. Gawu la, etô asi akôta be yee nye míañe Mesia, si nye Fia<br />

si gbôna la.”<br />

3 Pilato bia Yesu be, “Wòe nye Yudatô ñe fia la?” Eðo eåu be, “„, ele me abe<br />

ale si nègblôe ene.”<br />

4 Pilato trô ðe Osôfogãwo kple ameha la åu gblô be, “Nyemekpô vodada ðeke le<br />

ame sia åu o.”<br />

5 Ke ameawo ganô nutsotso nam le eåu vevie åutô. Wogblô na Pilato be, “Ne<br />

medze agô o hã la, ehe tôtôtô geðe vâ. Ena be amewo le tsitre tsim ðe dziðuðua åu le afi<br />

sia afi si wòde la. Ewô esia ño xlã Yudea godoo kpeðo tso keke Galilea va se ðe<br />

Yerusalem ke!”<br />

Yesu le Herodes åkume<br />

6 Esi Pilato se nya siawo la, ebia be ame la ðe Galileatô wonyea? 7 Ke esi wòse be<br />

Yesu tso Herodes ñe åus… te la, eðoe ða Herodes, ame si hã nô Yerusalem le åkeke<br />

mawo me. 8 Herodes kpô dzidzô åutô esi wòkpô Yesu elabena ese eåkô zi geðe eye<br />

wòse nukunu gã siwo katã wòwô la hã ale wònô mô kpôm be awô ðe yeakpô.<br />

103


Luka<br />

9 Herodes bia biabia geðewo Yesu ke meðo ðeke åu nâ o. 10 Le êeyiêi siawo<br />

katã me la, Osôfogãwo kple agbal…fialawo nô tsitre ðe afi ma nô nutsotso geðewo nam le<br />

Yesu åu kabakaba åutô.<br />

11 Herodes kple eñe asrafowo hã va de asi vlododoe me. Wo ðu fewu geðe hã le<br />

eåu, wodo awu nâ abe fia ene eye wogagbugbôe ðo ðe Pilato gbô. 12 Tso gbe ma gbe la,<br />

Herodes kple Pilato ame siwo lé fu wo nôewo vevie tsã la trô zu xôlŸ veviwo.<br />

Wotso kufia na Yesu<br />

(Mateo 27:15-26; Marko 15:6-15; Yohanes 18:39-19:16)<br />

13 Pilato yô Yudatôwo ñe osôfogãwo, dumegãwo kple ameha la ño ñui, 14 eye wògblô na<br />

wo be, “Togbô be miekplô ame sia vâ be egbl… to na ame geðewo be woatsi tre ðe<br />

Roma dziðuðua åu hã la, meku miañe nutsotsoa gôme tsitotsito ke mekpôe dzesii kôtee<br />

be ame sia medze agô aðeke o. 15 Herodes hã kpôe be medze agô o, eya ta<br />

wògatrôe ðo ðe mí. Vavã ame sia mewô naneke si ta wòle be woatso kufia nâ o. 16 Le<br />

esia ta la, mana woañoe ses‰e le dutoño eye maðe asi le eåu.”<br />

17 Azô ele na Pilato be, wòaðe asi le gamenôla ðeka åu na wo le Åutitoto<br />

åkekenyuia dzi. 18 Ke wo katã do êli kple gbe ðeka be, “Ðe ame sia ða! Ðe asi le<br />

Barabas åu na mí!” 19 Baraba sia nye ame aðe si wolé de gaxô me be ehe tôtô gã aðe va<br />

Yerusalem, be amewo natsi tre ðe dziðuðua åu. Gawu la, ewu ame hã. 20 Eya ta Pilato<br />

gaðe nya me na ameha la, elabena edi vevie be yeaðe asi le Yesu åu. 21 Gake ðeko<br />

ameha la gado êli ses‰e wu be, “Klãe ðe ati åu! Klãe ðe ati åu!”<br />

104


Luka<br />

22 Pilato gabia wo zi etŸlia be, “Nu ka tae wòle be maklãe ðe ati åu ðo? VŸ kae<br />

wòwô? Ðeko maño ame sia eye maðe asi le eåu elabena nyemekpô vŸ aðeke le eåu si<br />

ana be matso kufia nâ o.” 23 Gake ðeko ameawo ganô êli dom ses‰e atraðii be woawu<br />

Yesu.<br />

24 Mlôeba la, Pilato wô ðe woñe didi dzi eye wòtso kufia na Yesu. 25 Ale wòtsô<br />

Yesu de asi na wo be woawô nu si wolŸ la kplii. Ke eðe asi le Baraba ame si wode<br />

mô ðe ûunyaûunyawôwô kple amewuwu ta la åu.<br />

Woklã Yesu ðe ati åu<br />

(Mateo 27:32-44; Marko 15:21-32; Yohanes 19:17-27)<br />

26 Esi ameha la kplô Yesu yina wuwu ge la, wodo go åutsu aðe si åkôe nye Simôn,<br />

amesi nye Kirenetô la wòtso agbleta gbôna Yerusalem. Ale wozi edzi be wòatsô Yesu ñe<br />

atitsoga la kplii. 27 Ameha gã aðe kplôe ðo hoo eye nyônu geðewo nô avi fam ðe eåu le<br />

wo dome.<br />

28 Yesu trô ðe konyifala siawo åu gblô na wo be, “Yerusalem nyônuwo, migafa<br />

avi ðe åunye o, ke boå mifa avi na mia ðokuiwo kple mia viwo. 29 Elabena åkeke<br />

aðewo gbôna esime konôwo gŸ akpô dzidzô be yewomedzi vi o. 30 Amegbetôwo aðe<br />

kuku na towo be woaho va dze yewo dzi eye togbâwo naði yewo ðe tome. 31 Megblô<br />

esia elabena ne wole nu siawo ñomevi wôm ðe ati mumu åu ðe, nu ka woawô ðe ati ñuñu<br />

åu?”<br />

105


Luka<br />

32 Wokplô åutsu bubu eve siwo nye hlŸdolawo kpe ðe eåu be woaklã woawo hã ðe ati<br />

åu kplii. 33 Esi woðo teñe si woyôna be “Ametakoli ñe” la woklãe ðe ati åu le afi ma,<br />

hlŸdola ðeka le eñe nu ðusime eye ðeke le eñe miame.<br />

34 S… la, Yesu do êli ses‰e be, “Fofo tsô ame siawo ñe nu vŸwo ke wo elabena<br />

womenya nu si wôm wole la o.” Asrafowo ðe eñe awuwo le eåu eye woda akô ðe ðe<br />

sia ðe dzi be wòanye ame si aðu dzi la tô. 35 Ameha gã aðe nô afi ma nô Yesu kpôm ke<br />

Yudatôwo ñe amegã siwo nô wo dome la nô fewu ðum le eåu. Wogblô be, “Ame sia ðe<br />

ame geðewo ke mina miakpôe ða be ate åu aðe ye åutô ðokui le atia åu nenye eyae nye<br />

Mesia, si nye Mawu ñe Ametiatia la vavã.” 36 Asrafo siwo nô eåu dzôm hã ðu fewu le<br />

eåu. Wotsô aha tsitsi nâ be wòano 37 eye wogblô be, “Nenye wòe nye Yudatôwo ñe fia<br />

la, ekema ðe wò åutô ðokuiwò.”<br />

38 Woålô klã ðe eñe atitsoga tame be, “AMESIA ENYE YUDATÔWO ÑE FIA”<br />

39 Adzodala siwo woklã ðe ati åu le egbô la dometô ðeka gblô busunya sia ðe<br />

eåu be, “Ke wò boåue nye Mesia la? Nenye wòe la, ekema ðe ðokuiwo eye nàðe miawo<br />

hã le atitsoga la åue.” 40 Ke adzodala evelia blu ðe nôvia ta be, “Ðe mevŸa Mawu oa,<br />

esi mí katã míele fububu ma ke tea? 41 Míawo ya tohehe sia dze mi, elabena nu si dze<br />

míañe nu vŸði wôwôwo la, eya kpôm míele. Ke ame sia ya mewô nu vŸ aðeke o.” 42 Eyi<br />

edzi be, “Yesu ðo åku dzinye le wò fiaðuñe la me.”<br />

43 Yesu ðo eåu nâ be, “Mele åugbe dom na wò kple kakaðedzi be, egbea ke<br />

nànô Paradiso la me kplim.”<br />

106


Luka<br />

Yesu ñe ku<br />

(Mateo 27:45-56, Marko 15:33-41; Yohanes 19:28-30)<br />

44 Le êeyiêi sia me la eño ga wuieve lô ñe, ke viviti do ðe anyigba blibo la katã dzi<br />

enumake va se ðe êetrô ga etŸ me. 45 Êe ñe kekl… bu eye enumake xômetsovô<br />

titri si wotsô tso gbedoxô la mee la ma ðe akpa eve.<br />

46 Yesu do êli ses‰e le gañoño sia me gblô be, “Fofo, metsô nye gbôgbô de asiwò<br />

me.” Esi wògblô nya siawo vô ko la, emia nu kpoo.<br />

47 Esi Roma srafo siwo klã Yesu ðe ati åu la ñe amegã kpô nu si dzô la, vôvŸ ðoe<br />

ale wòkafu Mawu gblô bena, “Le nyateñe me ame sia medze agô aðeke o.” 48 Esi ame<br />

siwo katã va ño ñu be yewoakpô nu siwo ava dzô teñe la, kpô nu siwo va dzô la, wotrô<br />

dzo nô woñe akôta ñom. 49 Ke eñe ame nyanyâwo katã kple nyônu, siwo dze eyome tso<br />

Galilea la, tsi tre ðe adzôge ke le nu siawo kpôm.<br />

Yesu ðiði<br />

(Mateo 27:57-61; Marko 15:42-47; Yohanes 19:38-42)<br />

50 Azô åutsu aðe si åkôe nye Yosef, Yudatôwo ñe Takpekpegã me nôla, ame si nye ame<br />

nyui kple ame dzôdzôe, 51 ame si melŸ ðe woñe aðaåudede kple woñe nuwôwô dzi o.<br />

Etso Yuda du si woyôna be Arimatia la me, eye wonye ame si le mô kpôm na<br />

mawufiaðuñe la ñe vava. 52 Åutsu sia yi Pilato gbô ðabia Yesu ñe kukua. 53 Wona môe<br />

eye wòðe Yesu ñe kukua le atitsoga la åu. Exatsa aklala ðe eåu eye wòtsôe yi ðamlô<br />

yôdo yeye aðe si woðe ðe agakpe aðe si le togbâ aðe xa la me. Womeði ame aðeke ðe<br />

yôdo sia me kpô o. 54 Ewô esia le Fida êetrô le esime amewo nô dzadzra ðo wôm na<br />

Sabat åkekea ðuðu.<br />

107


Luka<br />

55 Esi Yosef kô ame kukua yina ðiði ge la, nyônu siwo tso Galilea va la kplôe ðo<br />

eye woyi ðakpô afi si wòðii ðo. 56 Ale woyi añeme ðawô atikewo kple ami ûeû…wo be<br />

yewoava si na Yesu ñe kukua be wòagavo o. Gake esi wowu ami ûeû…wo kple atikeawo<br />

wôwô nu la, Sabat åkekea ðo edzi, eye le Yudatôwo ñe kôa nu la, wodzudzô le åkeke sia<br />

dzi.<br />

Yesu ñe tsitretsitsi<br />

(Mateo 28:1-10; Marko 16:1-8; Yohanes 20:1-10)<br />

24 Le kwasiða ñe åkeke gbãtô ñe ådikanyaa la, nyônuawo tso ami ûeû…awo ðe asi<br />

heva yôdoa to. 2 gake wokpôe be womli kpe gã si wotsô tu yôdoa nui la ða. 3 Woge ðe<br />

yôdoa me gake womekpô Yesu ñe kukua o.<br />

4 Nu sia wô moya na wo åutô eya ta wonô tsitre ðe yôdoa to henô tame bum le<br />

nu si dzô åu, kasia ame eve siwo do awu êi siwo nô dzo dam miamiamia la va do ðe wo<br />

dome. 5 Nyônuawo vŸ ale gbegbe be wodze klo ðe ameawo åkume. Åustuawo biawo<br />

bena, “Nu ka tae mieva le ame gbagbe dim le yôdo me? 6 Mele afi sia o; etsi tre tso<br />

ame kukuwo dome. Miðo åku ale si wògblôe na mi, esime wònô nyi kpli mi le Galiliea<br />

la dzi be. 7 ‘Ele be woade Amegbetôvi la asi na nu vŸ wôlawo, woaklãe ðe ati åuti eye<br />

le åkeke etŸa gbe la wòatsi tre.’”<br />

8 Nyônuawo ðo åku eñe nyawo dzi. 9 Esime wogbô tso yôdo la gbô la, woka nu<br />

siawo katã ta na ame wuiðekeawo kple ame bubuawo katã. 10 Nyônu siwo de yôdoa to<br />

woe nye Maria Magdalatô, Yohana kple Maria Yakobo dada kpakple nyônu bubu<br />

108


Luka<br />

geðewo. 11 Esi nusrŸlawo se nyônuawo ñe nyawo la, ðeko wòði glitoto le woñe towo<br />

me.<br />

12 Ke Petro ûu du yi yôdoa to be yeakpô nu si dzô la ða. Ebôbô do mo ðe yôdoa<br />

me, gake aklala ñuñlu ko wòkpô le anyigba. Ale wòtrô yi añe me, henô nu si dzô la åuti<br />

bum vevie.<br />

Le Emaus mô dzi<br />

(Marko 16:12-13)<br />

13 Le gbe ma gbe ke la, Yesu yomenôla eve nô mô zôm yina kôñe aðe si woyôna be<br />

Emaus la me. Kôñe sia didi tso Yerusalem gbô abe kilometa wuiðekâ lôño ene. 14 Wonô<br />

dze ðom kple wo nôewo tso nu siwo katã va dzô la åuti. 15 Esi wonô dzea ðom nô nu<br />

siawo me dzrom kple wo nôewo la, Yesu åutô va tu wo eye wòde asi zôzô me kpli wo.<br />

16 Gake womekpôe dze si o elabena wotsyô nu woñe åkuwo dzi.<br />

17 Yesu bia wo be, “Nya ka me dzrom miele vevie alea? Edze nam ñãa be nya<br />

siwo me dzrom miele la nye nya gã aðe åutô si dzô.” Môzôla eveawo nô tsitre eye<br />

wodzudzô nuñoño. Blanui lé wo åutô. 18 Ke wo dometô ðeka si åkôe nye Kleopa, la ðo<br />

Yesu ñe biabia åu be, “ Ðewoh‰ wò ðeka koe nye ame le Yerusalem si mese nya dziåô si<br />

dzô le kwasiða si va yi me la o.”<br />

19 Yesu gabiae be, “Nya kae dzô?” Åutsua ðo eåu nâ be, “Nya siwo dzô ðe<br />

Yesu, åutsu si tso Nazaret dzi lae mewônâ. Åutsu sia nye nyagblôðila xôåkô aðe si wô<br />

nu wônukuwo eye wòganye nufiala deågô aðe si tôgbi mebô o. Le nyateñe me la ede ågô<br />

åutô le Mawu kple amegbetôwo siaa åkume. 20 Ke nu kae va dzô, osôfogãwo kple miañe<br />

agbal…fialawo lée hetsô de asi na Roma dziðuðua be woatso kufia nâ. Ale Roma<br />

109


Luka<br />

dziðuðua tso kufia nâ eye woklãe ðe ati åu.” 21 Míawo ya míenô bubum be eyae nye<br />

Mesia åus…tô si va Israel dukôa ðe ge tso kluvinyenye me hafi. Nu siawo katã dzô åkeke<br />

etŸe nye esi va yi. 22 Hekpe ðe esia åuti la, míañe nyônuawo dometô aðewo do voði na<br />

mí. Woyi yôdoa to fôåli sia 23 gake womekpô eñe åutilã kukua o. Wotrô gbô va gblô na<br />

mí be yewokpô åutega eye yewokpô mawudôlawo le åutega la me ame siwo gblô na<br />

yewo be ele agbe. 24 Miatô aðewo ñu du yi yôdoa to enumake ke woawo hã kpô be<br />

yôdoa le ñuñlu vavã abe ale si ame gbãtôwo gblôe ene.”<br />

25 Yesu gblô na wo bena, “Mi ame manyanuwo! Eses…na na mi be miaxô nya<br />

siwo katã nyagblôðilawo gblô da ði la dzi ase! 26 Ðe nyagblôðilawo megblô da ði be ele<br />

be Mesia la nakpe fu siawo katã hafi age ðe eñe åutikôkôe la me oa?”<br />

27 Ale Yesu gblô mawunya kpukpui geðewo na wo tso Mose dzi va se ðe<br />

nyagblôðila bubuawo katã dzi, eye wòðe akpa siwo ku ðe ye åutô åu la me na wo.<br />

28 Le êeyiêi sia me la, wogogo Emaus, kôñe si me woyina la. Yesu wô abe ðe<br />

wòle eme tsom ene, eya ta 29 woðe kuku nâ be wòatsi yewo gbô adô åu na ke elabena<br />

zã do vô keå. Ale Yesu lŸ eye wòyi woñe añeme. 30 Esi wonô anyi be yewoaðu nu la,<br />

eyra ðe nuðuðua dzi eye wòtsô abolo, åe eme hetsôe na wo. 31 Kasia, woñe åkuwo ûu<br />

eye wokpôe dze sii be eyae nye Yesu eye enumake wòbu le wo gbô.<br />

32 Ame eveawo de asi gbôgblô me be, mèkpôe be míañe dziwo ûu dzo åutô le<br />

esime wònô mawunya la me ðem na mí le môa dzi oa? 33 Enumake wogatso dze mô ðo<br />

ta Yerusalem eye esi woðo afi ma la, wokpô nusrŸlawo wuiðekeawo kple Yesu<br />

yomedzela bubuwo. 34 NusrŸlawo gblô na wo be, “Añetô la tsi tre vavã! Eðe eðokui fia<br />

110


Luka<br />

Petro!” 35 Åutsu eve siwo tso Emaus la hã gblô ale si wodo go Yesu le Emaus mô dzi<br />

eye wòzô kpli wo va ðo Emaus, kple ale si wokpôe dze sii to aboloåeåe me na wo.<br />

Yesu ðe eðokui fia nusrŸlawo<br />

(Mateo 28:16-20; Marko 16:14-18; Yohanes 20:19-23)<br />

36 Esi åutsuawo nô woñe nuteñekpôkpôwo gblôm la, Yesu åutô va do ðe wo dome hedo<br />

gbe na wo! 37 Dzika tso ameawo katã ño eye wovŸ åutô åutô, elabena wobu be åôli<br />

kpôm yewo le.<br />

38 Yesu bia wo be, “Nu ka tae miele vôvŸm ðo? Nu ka tae miele ði kem le miañe<br />

dziwo me, be nyee le mia dome? 39 Milé åku ðe nye asiwo kple afôwo åu nyuie! Miva<br />

lém kpô eye miakpôe kôtâe be menye åôlie menye o! Elabena åôliwo la, åutilã menôa<br />

wo åu abe ale si mele ene o. 40 Esi wònô nua ñom la, etsô eñe asiwo do ðe wo gbô bena<br />

woakpô abi siwo gatagbadzâwo de eåu la, le eñe asiñome kple afôñome.”<br />

41 Ke ame aðeke mete åu te ðe eåu o, elabena dzidzô kple ðikeke yô wo me f•u.<br />

Le esia ta ebia wo be, “Nuðuðu aðe le mia si le afi sia?”<br />

42 Wotsô lã mem… kakâ aðe nâ eye esi wònô 43 eðum la wonô ekpôm!<br />

44 Yesu gblô na wo be, “Esi menô anyi kpli mi le åkeke siwo va yi me ðe,<br />

nyemegblôe na mi be nu siwo Mose kple nyagblôðilawo kpakple Psalmowo gblô tso<br />

åunye la ava eme oa?” 45 Ale wòûu woñe susuwo be woase mawunya siawo katã gôme.<br />

46 Yesu yi edzi be, “Vavã, woålôe ði tso gbaðegbe ke be, ele na Mesia la be wòakpe fu<br />

eye wòaku eye le åkeke etŸa gbe la woagatsi tre tso ame kukuwo dome. 47 Eye ele bena<br />

woatsô dzimetôtrô kple nu vŸ tsôtsôkenya sia ayi na dukôwo katã eye woadze egôme tso<br />

Yerusalem. 48 Miawoe nye ðeasefowo na nu siawo katã.”<br />

111


Luka<br />

49 “Azô makô Gbôgbô Kôkôe la ðe mia dzi abe ale si Fofonye do åugbee ene. Ke<br />

minô Yerusalem afii va se ðe esime Gbôgbô Kôkôe la nava mia dzi tso dziño ana åus…<br />

mi.”<br />

Yesu ñe dziñoyiyi<br />

(Marko 16:19-20)<br />

50 Yesu kplô nusrŸlawo do go va se ðe Betania, eye wòkô eñe asiwo dzi heyra wo. 51<br />

Esi wònô wo yram la, wokôe le nusrŸlawo gbô heyi dziñoe. 52 Le esime wòdzo yina la,<br />

nusrŸlawo dze klo eye wosubôe. Emegbe wotrô yi Yerusalem kple dzidzô manyagblô<br />

aðe. 53 Wonô gbedoxô la me gbe sia gbe henô Mawu kafum.<br />

112


NYANYUI LA ABE ALE SI YOHANES ÅLÔE ENE<br />

Kpôkplôyiðeme: Yohanes, ame si ålô nyanyui enelia la nye Yudatô eye wòganye<br />

Zebedeo vi kple tôñodela. Eya kee ålô Yohanes ñe Agbal…<br />

etŸawo kple Nyaðeðefia hã. Enye Yesu ñe nusrŸlawo dometô<br />

ðeka eye wònô Yesu åu kplikplikpli ñe etŸ sôå. Le esia ta enya<br />

Yesu nyuie eye wòkpô eñe nukunuwôwôwo kple ale si wòhea<br />

nya ðe Yudatôwo ñe amegãwo åui la teñe. Edze sii be Yesu nye<br />

amegbetô eye wòganye Mawu hã; hekpe ðe esia åu la Yesue<br />

nye Mawu ñe Tenuvi la kple xexeame ñe Ðela abe ale si Yesu<br />

åutô gblôe ene.<br />

Emenyawo 1. Kpôkplôyiðeme, 1:1-51<br />

Nya la trô zu åutilã<br />

2. Yesu ñe dôwôwô, dzesi adreawo, 2:1 –12:50<br />

3. Yesu ñe kaklãnyawo, 13:1-17:26<br />

4. Wolé Yesu, drŸ ûônui eye wowui, 18:1-19:37<br />

5. Yesu ñe ðiði kple eñe tsitretsitsi, 19:38-20:31<br />

6. Agbal…a ñe nuwunyawo, 21:1-25<br />

1 Le gômedzedzea me la Nya la li, eye Nya la li kple Mawu, eye Nya la nye<br />

Mawu. 2 Eli kple Mawu le gômedzedzea me.<br />

1


3 To eya amea me wowô nuwo katã eye eya manômee la, womewô naneke si<br />

wowô o. 4 Eya amea mee agbe le eye agbe siae nye amegbetôwo ñe kekeli. 5 Kekeli<br />

la kl… ðe viviti me eye viviti la mete åu ðu edzi o.<br />

6 Ame aðe va tso Mawu gbô, eñe åkôe nye Yohanes. 7 Ame sia va be yeaði<br />

ðase tso Kekeli la åu, ale be to eya amea dzi la amewo katã naxô ase. 8 Menye<br />

Yohanes ye nye Kekeli la o, eya la, ðe ko wòva be yeaði ðase le Kekeli la åu. 9<br />

Kekeli vavã si akl… na amewo katã la le mô dzi gbôna ava xexeame. 10 Eya amea nô<br />

xexeame gake xexeame mekpôe dze sii o, evô eya amea dzie woto wô xexeame. 11<br />

Eva eya åutô tôwo gbô, gake eya åutô ñe amewo mexôe o. 12 Ke ame siwo katã xôe,<br />

eye woxô eñe åkô dzi se la, ena åus… wo be woazu Mawu viwo, 13 ame siwo<br />

womedzi tso ûu alo åutilã ñe lôlŸnu alo åutsu ñe lôlŸnu me o, ke boå tso Mawu ñe<br />

lôlŸnu me.<br />

14 Nya la trô zu ame va nô mía dome le anyigba sia dzi eye eñe agbe yô f•<br />

kple amenuveve kple nyateñea. Mí ame aðewo míekpô eñe Åutikôkôe si nye Mawu,<br />

Fofo la, ñe Vi ðeka hŸ la tô.<br />

Yohanes ði ðase le Yesu åu<br />

(Marko 3:1-12; Marko 1:2-8; Luka 3:15-17)<br />

15 Yohanes ði ðase le eåuti hegblô bena, “Ame siae nye ame si åu menô nu ñom le<br />

na mi esi megblô be, ‘Ame aðe si li xoxoxo hafi meva dzô la gbôna, ame sia de ågô<br />

wum saa.’”<br />

16 Ena yayra geðe mi tso eñe amenuveve sô gbô la me. 17 Esi Mose va la<br />

etsô Se ses… la kple kuxi geðe, siwo le edziwôwô me la, vâ na mi. Ke Kristo ya tsô<br />

2


amenuveve kple nyateñe la vâ na mi. 18 Ame aðeke mekpô Mawu kpô o, ame si ke<br />

nye Vi ðeka hŸ la, ame si sô kple Mawu eye wòle Fofo la ñe axadzi la, eyae ðee fia<br />

mí.<br />

Yohanes Mawutsidetanamela ñe gbedeasi<br />

(Mateo 3:1-12; Marko 1:2-8; Luka 3:15-17)<br />

19 Azô esiae nye Yohanes ñe ðaseðiði esime Yudatô siwo le Yerusalem dô Osôfowo<br />

kple Levitôwo ðo ðe egbô ne woabiae be, “Ame kae nènye?” 20 Mes… nu o ke boå<br />

eûu eme na wo faa be, “Menye nyee nye Kristo la o.<br />

21 Wogabiae be, “Ekema ame kae nènye, Eliya?” Egaðo eåu be, “Kpao,<br />

menye Eliyae menye o.” Wogabiae ake be, “Nyagblôðila lae nenyea?” Eye wòðo<br />

eåu be, “Gbeðe, menye nyagblôðila lae menye o.”<br />

22 Amedôdôawo gayi edzi biae bena, “Ke ame ka tututue nènye? Gblôe na mí<br />

ale be míanya nya si míagblô na ame siwo dô mí. Gblô nya aðe na mí tso ðokuiwò<br />

åu.”<br />

23 Yohanes ðo eåu na wo kple Nyagblôðila Yesaya ñe nya siawo be, “Nyee<br />

nye gbe si le êli dom le gbea dzi be, ‘Midzra Añetô la ñe mô la ðo wòanô dzôdzôe’”<br />

24 Farisitôwo ñe amedôdôwo hã, 25 biae be, “Esi menye wòe nye Kristo la<br />

alo Eliya loo alo Nyagblôðila la o la, nu ka ta nèle mawutsi dem ta na amewo ðo?”<br />

26 Yohanes ðo eåu na wo bena, “Nye la mele mawutsi dem ta na amewo<br />

kple tsi ñuñlu ko, gake ame aðe le mia dome afii, si mienya o. 27 Ame sia le<br />

yonyeme gbôna eye nyemadze be manye amea ñe subôvi gŸ hã o.”<br />

28 Nu siawo katã dzô le Betania, kôñe aðe si le Yôdan tôsisia godo, afi si<br />

3


Yohanes nô mawutsi dem ta na amewo le la me.<br />

Yesu, Mawu ñe Al…vi la<br />

29 Le åufôke la, Yohanes kpô Yesu wògbôna egbô ale wòdo êli gblô bena, “Mikpô<br />

ða! Mawu ñe Al…vi si le xexe sia me ñe nu vŸwo ðem ða lae nye ekem! 30 Eya åutie<br />

menô nu ñom le esi megblô bena, ‘Åutsu aðe gbôna kpuie ame si de ågô wum boo,<br />

eye wòli xoxoxo hafi nye ya meva dzô gŸ.’ 31 Nye åutô nyemenya ame si wònye o,<br />

ke nye dô koe nye be, made mawutsi ta na amewo kple tsi atsô aðee afia Israel<br />

dukôa.”<br />

32 Azô Yohanes ði ðase le ale si wòkpô Gbôgbô Kôkôe la wònô akpakpa ñe<br />

nônôme me nô ðiðim ðe Yesu dzi tso dziño la åu.<br />

33 Yohanes gblô ake be, “Nye la, nyemenya be eyae nye amea o. Gake esi<br />

Mawu ðom ða be made mawutsi ta na amewo la, egblô nam be, ‘Nenye be èkpô<br />

Gbôgbô Kôkôe la wòle ðiðim ðe ame aðe dzi la, nyae bena eyae nye ame si dim nèle.<br />

Eyae ade mawutsi ta na amewo kple Gbôgbô Kôkôe la.’ 34 Mekpôe be nu sia tututue<br />

dzô ðe åutsu sia dzi eya ta meði ðase bena eyae nye Mawu Vi la.”<br />

Yesu yô eñe nusrŸla gbãtôwo<br />

35 Le evea gbe la, Yohanes kple eñe nusrŸla eve aðewo nô tsitre ðe teñe aðe eye<br />

Yesu va to wo gbô yina. 36 Yohanes li åku ðe Yesu dzi gã eye wògblô bena, “Mikpô<br />

ða! Mawu ñe Al…vi lae nye ekem!”<br />

37 NusrŸla eveawo dzo le Yohanes gbô dze Yesu yome.<br />

38 Yesu trô kô kpô wo wonô eyome eye wòbia wo bena, “Nu ka dim miele?”<br />

4


Woawo hã ðo eåu be, “Nufiala ‘Rabi’ afi kae nye wò nôñe?”<br />

39 Yesu gblô na wo bena, “Miva kpôe ða.” Ale wokplôe ðo yi añe si me<br />

wònôna la me eye wonô egbô tso êetrô ga ene me va se ðe fi… hafi trô dzo. 40 Ame<br />

siawo dometô ðekae nye Andrea si nye Simôn Petro nôvi.<br />

41 Nu gbãtô si Andrea wô lae nye be edi nôvia Simôn eye wògblô nâ be,<br />

“Míekpô Mesia la”, si gômee nye Kristo la 42 Enumake ekplô nôvia Simôn va Yesu<br />

gbô.<br />

Yesu kpôe d• eye wògblô be, “Wòe nye Simôn, Yohanes vi. Woayô wò azô<br />

be Kefa” Esia gômee nye Kpe Gbadza.<br />

Yesu yô Filipo kple Nataniel<br />

43 Le åufôke la, Yesu ðoe be yeayi Galilea, esi wònô môa dzi yina la edo go Filipo<br />

eye wògblô nâ be, “Va, nàdze yonyeme.” 44 Filipo sia tso Betsaida si nye Andrea<br />

kple Petro wo de.<br />

45 Filipo hã ðe abla yi ðadi Nataniel eye wògblô nâ bena, “Nôvi, mieke ðe<br />

Mesia, ame si åuti woålô nu tsoe le nyagblôðilawo kple Mose ñe sea me la åu. Eåkôe<br />

nye Yesu, eye fofoa nye Yosef si tso Nazaret.”<br />

mahã?”<br />

46 Nataniel do êli enumake gblô bena, “Nu nyui aðe ate åu ado tso Nazaret<br />

Filipo ðo eåu nâ bena, “Wò åutô va nàva kpôe ða.”<br />

47 Esi Yesu kpô Nataniel wògbôna egbô la egblô be, “Israel vi vavã si me<br />

alakpa aðeke mele o lae nye esi gbôna.”<br />

48 Nataniel bia Yesu be, “Ale ke nèwô nya ame si ñomevi menye?” Yesu ðo<br />

5


eåu nâ be, “Mekpô wò le gboti ma te xoxoxo hafi Filipo va yô wò gŸ.”<br />

ñe Fia la!”<br />

49 Nataniel gblô bena, “Nufiala, wòe nye Mawu Vi la vavã. Woe nye Israel<br />

50 Yesu gabiae bena, “Ðee nèxô dzinye se elabena mete åu kpô wò le gboti<br />

ma tea? Nu gãwo wu esia, aðe ame si menye afia wò. 51 Èle dziño kpô ge wòaûu eye<br />

mawudôlawo anô Nye Mesia alo Amegbetô Vi la gbô vam aganô dziño yim kura gŸ.”<br />

SrŸðeåkekenyui le Kana<br />

2 Le åkeke etŸa gbe la, wokpe Yesu dada be wòava kpô srŸðeðe aðe teñe le<br />

Kana si le Galilea nutoa me. 2 Wokpe Yesu kple eñe nusrŸlawo hã. 3 Esi wônawo nô<br />

edzi yim la, wain si nom ameawo nô la vô. Ale Yesu dada va egbô va gblô nya sia<br />

nâ.<br />

4 Yesu ðo eåu na dadaa be, “Añenô, nu ka dim nèle be mawô na wò fifia?<br />

Nye êeyiêi meðo haðe o.” 5 Gake Yesu dada gblô na subôviawo bena, “Miwô nu sia<br />

nu si wòbe miawô.”<br />

6 Azô tsizô ade nô teñea. Esiawo Yudatôwo zãna hena woñe åutikôklôkônuwo<br />

wôwô. Tsi lita blaadre-vô-atŸ alo alafa ðeka wuiatŸ tea åu nôa wo me.<br />

7 Yesu gblô na subôviawo be, “Miku tsi kô ðe zôwo katã me woayô.” Ale<br />

wowô nenema.<br />

nenema.<br />

8 Egagblô na wo bena, “Azô mikui yi ðana nuðuðudzikpôla la.” Wowô<br />

9 Nuðuðudzikpôla la no tsi si trô zu wain la ñe ðe, ke menya afi si wòtso o,<br />

6


subôviawo koe nya. Azô eyô åugbetôsrŸ la eye wògblô nâ bena,<br />

10 “Wò la èto vovo kura tso ame bubuwo gbô elabena zi geðee la, srŸðelawo<br />

na wain nyuitô woñe amekpekpewo gbã eye ne ame sia ame noe wosui vô la, ekema<br />

wotsôa manyomanyotô vanâ. Ke wò la, èdzra nyuitô ðo eye nètsôe vâ le nuwuwua.”<br />

11 Nukunu si Yesu wô le Kana le Galilea lae nye gbãtô si wòwô hetsô ðe<br />

åus… si wòxô tso dziño la fia. Esia na be eñe nusrŸlawo hã xôe se be eyae nye Mesia,<br />

ame si lava.<br />

12 Esi srŸðeåkekenyui la wu enu la, Yesu kple dadaa, nôviawo kple eñe<br />

nusrŸlawo dzo yi Kapernaum eye wonô afi ma åkeke ûee aðewo.<br />

Yesu nya nudzralawo do goe le gbedoxô me<br />

(Mateo 21:12-13; Marko 11:15-17; Luka 19:45-46)<br />

13 Esi Yudatôwo ñe Åutitotoåkekenyui la ðo edzi la, Yesu yi Yerusalem. 14 Le afi<br />

sia la, ekpô asitsalawo le gbedoxô la ñe xôxônu wonô nyiwo, al…wo kple akpakpawo<br />

dzram hena vôsasa. Gaðôlilawo hã nô teñea nô ga ðô lim na amewo. 15 Enumake<br />

Yesu tsô ka aðewo trô atam eye wònya wo katã do goe le gbedoxô la me, enya<br />

al…awo kple nyiawo hã do goe, ekaka gaðôlilawo ñe gawo ðe anyigba eye wòmu<br />

woñe kplŸwo ñu anyi. 16 Azô ezô yi ame siwo nô akpakpawo dzram la gbô eye wòðe<br />

gbe na wo bena, “Mitsô nu siawo do goe le afi sia! Migatsô Fofonye ñe Añe wô<br />

asimee o!”<br />

17 NusrŸlawo ðo åku edzi be mawunya gblô be, “Didi vevi aðe le menye be<br />

mawô dô akô wò añe alo gbedoxô la åu.”<br />

18 Azô Yudatôwo ñe dumemegãwo va Yesu gbô va biae bena, “Åus… kae<br />

7


nèkpô bena nànya ameawo do goe? Nenye be èka ðe edzi be Mawue na åus… sia ye<br />

la ekema wô nukunu aðe nàtsô ðo kpe edzii na mi.”<br />

19 Yesu ðo eåu na wo be, “Enyo, mawô nukunu aðe na mi, eyae nye be,<br />

migbã mawuxô sia eye nye la magagbugbôe atu le åkeke etŸ pâ ko megbe.”<br />

20 Ameawo katã do êli be, “Nu ka! Ñe blaene-vô-adee wotsô tu gbedoxô siae.<br />

Ke wò ya nèbe yeate åu atui le åkeke etŸ mea?” 21 Ke “gbedoxô” si åu Yesu nô nu<br />

ñom le lae nye eñe åutilã. 22 Esi Yesu tsi tre tso ame kukuwo dome la nusrŸlawo ðo<br />

åku edzi be egblô nya sia ði. Eye wokpôe dze sii be nya siwo katã Yesu gblô tso<br />

mawunya me la ño nu tso eya åutô åu eye wo katã hã va eme vavã.<br />

Yesu dze si amewo katã<br />

23 Nukunu geðe siwo Yesu wô le Åutitotoåkekea dzi le Yerusalem la na bena ame<br />

geðe xôe se be eyae nye Mesia la vavã. 24 Ke Yesu meka ðe ame siawo ñe xôse dzi<br />

o, elabena edze si amegbetôwo ñe nônôme. 25 Mehiã be ame aðeke naði ðase nâ tso<br />

amegbetô åu o, elabena eya åutô nya nu si le ame me.<br />

Nikodemo va Yesu gbô le adzame<br />

3 Azô la ame aðe si tso Farisitôwo dome, eye eñe åkôe nye Nikodemo la li;<br />

enye Yudatôwo ñe takpekpe gã me nôla. 2 Eva Yesu gbô le zã me eye wògblô bena,<br />

“Rabi alo Nufiala, menyae be nufialae nènye tso Mawu gbô va. Elabena ame aðeke<br />

mate åu awô dzesi wônuku siwo nèwôna o, ne menye Mawue li kplii o.<br />

3 Yesu ðo eåu nâ be, “Esia le eme, gake le nyateñe me, mele egblôm na wò<br />

bena, ne womegbugbô wò dzi o la, màte åu ayi mawufiaðuñe la me o.”<br />

8


4 Nikodemo do êli gblô be, “Ðe nèbe woagadzim akea? Nya sia gôme ðe?<br />

Ale ke wô ame tsitsi nagatrô ayi dadaa ñe vidzigolo me be woagadzii ake?”<br />

5 Yesu ðo eåu nâ be, “Nya si dzi mele gbe tem ðo lae nye be, ne<br />

womegbugbô ame aðe dzi to tsi kple gbôgbô me o la, mate åu ayi mawufiaðuñe la<br />

me o. 6 Amegbetô ate åu adzi åutilã ko gake Gbôgbô Kôkôe lae naa agbe yeye tso<br />

dziño. 7 Le esia ta megawô nuku na wò bena megblô na wò be ale be woagagbugbô<br />

wò adzi o. 8 Ya ñona yia teñe ðe sia ðe si wòlŸ, àte åu ase eåkô gake màte åu agblô<br />

afi si wòtso alo afi si wòyina o nenema kee wònôna na ame sia ame si wodzi to<br />

Gbôgbô la me.<br />

gôme o.”<br />

9 Nikodemo gabia Yesu bena, “Nu ka tutu gblôm nèle? Nyemese wò nyaa<br />

10 Yesu ðo eåu nâ bena, “Wò, Israel ñe nufiala, mèse nu siawo gôme oa? 11<br />

Le nyateñe me la, miawo la mieñoa nu tso nu siwo mienya, eye mieðia ðase tso nu<br />

siwo miekpô la åu, ke hã la miexôa miañe ðaseðiði o. 12 Esi megblô nu siwo le edzi<br />

yim le amewo dome le anyigba dzi le afii la na wò gake mèxô wo dzi se o ðe, ale ke<br />

nàwô axôe se ne megblô nu siwo le edzi yim le dziño la na wò? 13 Elabena nye<br />

Mesia alo Amegbetô Vi la koe tso dziño va anyigba dzi eye magatrô ayi dziño.<br />

14 “Abe ale si Mose kô akôblida la ðe dzi le gbea dzi ene la, nenema ke<br />

woakô Amegbetôvi la ðe dzii, 15 be ame sia ame si xôa edzi sena la nakpô agbe<br />

mavô. 16 Elabena Mawu lŸa xexeame ale gbegbe bena wòtsô eya åutô Via ðeka hŸ la<br />

na bena, ame sia ame si axô edzi ase la, matsrŸ o, ke boå akpô agbe mavô. 17 Mawu<br />

meðo Via ða be woava drŸ ûônu xexeame o, ke boå be woaðe xexeame to eya amea<br />

dzi.<br />

9


18 “Ame siwo xô edzi se la womadrŸ ûônu wo o. Ke ame siwo mexô edzi se<br />

o la, wodrŸ ûônu wo xoxo, elabena womexô Mawu ñe Vi ðeka hŸ la dzi se o. 19 Nu<br />

si ta wodrŸ ûônu wo xoxo lae nye be, Kekeli tso dziño va xexeame, gake ame siawo<br />

lŸ viviti wu kekeli la, elabena woñe nuwônawo vŸði åutô. 20 Wolé fu Kekeli si tso<br />

dziño va la elabena wodi vevie bena yewoawô nu vŸ le viviti me. Wote ða xaa tso<br />

Kekeli la gbô, elabena wovŸ be yewoñe nu vŸwo adze le gaglãgbe. 21 Gake ame<br />

siwo le nu nyui wôm la, vaa Kekeli la gbô dzidzôtôe bena ame sia ame nakpôe be<br />

yewole Mawu ñe lôlônu wôm.”<br />

Yesu kple Yohanes Mawutsidetanamela<br />

22 Le esia magbe la, Yesu kple ñe nusrŸlawo dzo le Yerusalem heyi Yudea afi si<br />

wonô åkeke ûee aðewo hede mawutsi ta na amewo.<br />

23 Ke Yohanes hã le mawutsi dem ta na amewo le Aenon, si te ðe Salem<br />

åuti, elabena tsi sô gbô ðe afi ma, eye amewo le vavam enuenu be wòade mawutsi ta<br />

na yewo 24 Esia do ågô na Yohanes léle de gaxô me. 25 Gbe ðeka la, nyaûiûli ðo<br />

Yohanes ñe nusrŸla aðewo kple Yudatôwo dome tso Yudatôwo ñe åutikôklôkônu la<br />

åu. 26 Esia na be nusrŸlawo va Yohanes gbô va gblô nâ be, “Nufiala, åutsu si nedo<br />

goe le Yôdan tôsisia godo, ame si nèbe eyae nye Mesia la hã le mawutsi dem ta na<br />

amewo, eye ame geðe le egbô yim, le esime wòle be woava mia gbô boå hafi.”<br />

27 Yohanes ðo eåu na wo bena, “Mawu si le dziño la de dô tôxâ asi na ame<br />

sia ame. 28 Nye dôe nye be madzra mô ðo ði na åutsu sia bena ame sia ame nate åu<br />

ayi egbô. Miawo åutôwo miaðo åku edzi be megblô na mi va yi kôtee be, menye<br />

nyee nye Mesia la o. Nye ya la, nu si wô ge meva la koe nye be mata mô na Mesia<br />

10


la. 29 Ele eme be amewo ñoa zi ðe nu nyui ðe sia ðe åu. Nenema ke åugbetô ayi afi<br />

si åugbetôsrŸ la le, eye afi mae åugbetôsrŸ la xôlŸwo akpô dzidzô kplii le. Nyee nye<br />

åugbetôsrŸ la xôlŸ, eya ta dzidzô yô menye ðe eñe dzidzedzekpôkpô åuti. 30 Ele be<br />

eya amea natsi ðe edzi gbeawotsyogbe. Ke nye la, mayi to.<br />

Ame si ði tso dziño va<br />

31 “Ame sia la, dziñoe wòtso eye ede ågô wu amewo katã. Nye la, anyigba dzie<br />

metso eye nye nunya kple nugômesese mate åu akô wu anyigbadzitôwo tô o. 32 Eðia<br />

ðase le nu si wokpô kple nu si wose la åuti, gake ame ûee aðewo koe xôa eñe<br />

ðaseðiðiwo dzi sena. 33 Ame si xô edzi se la ði ðase be Mawue nye anukwaretô 34<br />

Elabena ame si Mawu ðo ða gblôa Mawu ñe nyawo, elabena Mawu na Gbôgbô lae le<br />

agbôsôsô me. 35 Fofo la lŸa via sia ale gbegbe be etsô nu sia nu de eñe asime. 36<br />

Ame sia ame si xô Mawu ñe Vi sia dzi se la akpô agbe mavô. Ke ame siwo meðoa<br />

toe o, eye womexôa edzi sena o la, makpô agbe mavô la o, ke boå Mawu ñe dziku<br />

anô wo dzi ðaa.”<br />

Yesu ñe dzeðoðo kple Samaria nyônu la<br />

4 Farisitôwo se be Yesu le nusrŸlawo kpôm f• eye wole mawutsi dem ta na<br />

amewo tsô wu Yohanes, 2 togbô be menye eya åutô le mawutsi dem ta na amewo o<br />

ke boå eñe nusrŸlawoe. 3 Esi Yesu se nya sia la, edzo le Yudea, hetrô yi Galilea<br />

nutowo me.<br />

4 Enô na Yesu be woato Samaria nutowo me hafi ayi Galilea. 5 Le ådô ga<br />

wuieve me lôño la, eva ðo Samariatôwo ñe du aðe si woyôna be Sikar la ñe gbôto.<br />

11


6 Yakôb ñe vudo la le afi sia. Vudo sia le anyigba si Yakôb tsô na via Yosef la dzi.<br />

Le mô legbe si wòzô le ådô ses… nu kple ðeðiteameåu ta la, Yesu bôbô nô vudoa gbô<br />

be yeadzudzô.<br />

7 Eteñe medidi o, Samaria nyônu aðe va be yeaku tsi, ale Yesu biae be nena<br />

tsi vi aðe ye yeano. 8 Yesu ðeka koe nô teñea le êeyiêi sia me elabena eñe nusrŸlawo<br />

dzo yi kôñea me nuðuðu ñle ge. 9 Ewô nuku na Samaria nyônua åutô be Yesu si nye<br />

Yudatô la bia nu ye Samariatô. Le nyateñe me la, Yudatôwo meñoa nu kple<br />

Samariatôwo o. Le esia ta Samaria nyônua gblô na Yesu bena, “Ale ke wò Yudatô,<br />

nèle tsi biam nye Samaria nyônu be yeano?”<br />

10 Yesu ðo eåu nâ be, “Ne ðe nènya ame si ñomevi menye kple nunana xôasi<br />

si Mawu ðo ði na wò la, anye ne àbiam be mana agbetsi la ñe ðe ye.”<br />

11 Nyônua ðo eåu nâ be, “Vudo sia goglo åutô eye tôkpo kple ka mele asiwò<br />

be nàtsô aku tsii le eme o. Afi ka nèle agbetsia kpô ge le? 12 Hekpe ðe esia åu la,<br />

woe de ågô wu mia tôgbuitôgbui Yakôb mahã? Ale ke wô wò nàte åu ana tsi si nyo<br />

wu tsi si eya kple viawo kpakple eñe nyiwo no va yi?”<br />

13 Yesu ðo eåu nâ be, “Ne amewo no tsi sia ñe ðe la, tsikô gawua wo. 14<br />

Gake tsi si mana wò la, azu agbetsi anô dzidzim le mewò, ana be tsikô magawu wo<br />

o, ke boå ahe agbe mavô vâ na wò.”<br />

15 Nyônu la gblô na Yesu bena, “Añetô, meðe kuku, na tsi sia ñe ðem! Ekema<br />

nyemagazô azôli tso keke dua me ke ava nô tsi kum le afi sia gbe sia gbe o.”<br />

16 Ke Yesu gblô nâ be, “Heyi nàyô srŸwo vâ.”<br />

17 Nyônua ðo eåu nâ be, “SrŸ mele asinye o” Yesu gblô nâ be, “Èto nyateñe<br />

esi nègblô be srŸ mele asiwò o.” 18 Elabena nèðe åutsu atŸ kpô, eye ame si gbô nèle<br />

12


fifia hã la menye srŸwò wònye o, èto nyateñe le nya sia me.”<br />

19 Egblô na Yesu be, “Añetô, mexôe se be nyagblôðilae nènye. 20 Nu ka tae<br />

mi Yudatôwo mienôa gbôgblôm godoo be Yerusalem kokokoe wòle be woasubô<br />

Mawu le evô mí Samariatôwo hã miebe, ale be woasubô Mawu le to sia dzi elabena<br />

afi siae mía tôgbuiwo subôe le?”<br />

21 Yesu gblô nâ bena, “Nyônu, xôm se be êeyiêi gbôna eye womagasubô<br />

Fofo la le to sia dzi alo Jerusalem o. 22 Mi Samariatôwo la miesubôa nu si mienya o,<br />

ke míawo la míesubôa nu si míenya, elabena xôxô la tso Yudatôwo gbô. 23 Gake<br />

êeyiêi aðe gbôna, eye wòde azô be nyateñe subôsubôwôlawo woasubô Fofo la le<br />

gbôgbô kple nyateñe me, elabena Fofo la dia subôla siawo tôgbi 24 Mawue nye<br />

Gbôgbô eye ame siwo le esubôm la, ele be woasubôe le gbôgbô kple nyateñe me.”<br />

25 Nyônua ðo eåu nâ be, “Nye la, menyae bena Mesia alo Kristo la le vava<br />

ge eye ne eva la aðe nu sia nu gôme na mí.”<br />

26 Yesu gblô nâ be, “Nyee nye Mesia la.”<br />

NusrŸlawo gbô tso Samaria dua me<br />

27 Esi wògblô nya sia vô tete ko la eñe nusrŸlawo va do. Ewô nuku na nusrŸlawo<br />

åutô bena Yesu nô dze ðom kple nyônu aðe gake wo dometô aðeke mebia nu si ta<br />

wòle nu ñom kple nyônua alo nu si me dzrom wonô la o.<br />

28 Nyônu la gbl… eñe tsize la ðe vudoa to eye wòtrô yi dua me hegblô na ame<br />

siwo wòkpô la be, 29 “Miva kpô åutsu aðe si gblô nu siwo katã mewô kpô la nam<br />

ða. Ðe manye ame siae nye Kristo la oa?” 30 Ale ame geðewo f• tso dua me va<br />

bena yewoakpô amea ða.<br />

13


31 Esi nuðuðua sô gbe la, nusrŸlawo ðe kuku na Yesu be wòaðu nu. 32 Ke<br />

Yesu gblô na wo bena, “Nyemaðu nu o, elabena nuðuðu aðe le asinye esi åu miawo<br />

mienya nu le o.”<br />

33 Ke nusrŸlawo bia le wo nôewo dome be, “Ame kae tsô nuðuðua vâ nâ?”<br />

34 Yesu ðe eme na wo bena, “Nye nuðuðue nye be mawô Mawu, ame si ðom<br />

ða la ñe lôlŸnu eye mawu dô si wodôm la nu. 35 Menye miawoe nôa gbôgblôm be<br />

esusô êleti ene ne nuåeêi naðo oa? Miwu miañe åkuwo dzi, ne miakpô agblewo dzi<br />

ða, nukuawo tsi eye wole klalo na åeåe xoxo. 36 Nuåelawo axô fetu nyuiwo eye<br />

woakplô ame geðewo va agbe mavô mee. Nuñãlawo kple nuåelawo siaa akpô dzidzô<br />

geðe. 37 Enye nyateñe be ame aðee doa nu hafi ame aðe va åena. 38 Nye la medô mi<br />

be miayi aðaåe nu le afi si mieñã nu ðo o, ame bubuwoe ñã nua hafi miawo mieyi<br />

ðaåe wo.”<br />

Samariatô geðewo xô Yesu dzi se<br />

39 Esi Samaria nyônua gblô na wo detôwo be Yesu gblô nu sia nu si yewô kpô la na<br />

ye la, ame geðe åutô le dua me xôe se be Yesue nye Mesia la. 40 Azô esi<br />

Samariatôwo va egbô la woðe kuku nâ be wòanô yewo gbô, eye wònô wo gbô åkeke<br />

eve 41 Le eñe nyawo ta la ame geðe wu xô edzi se. 42 Ale wova gblô na nyônu si do<br />

goe gbã le vudoa to be, “Azô la, miawo hã miexô edzi se elabena míawo åutô hã<br />

miese nya geðewo tso eñe nume, ke menye le wò ðaseðiði ðeðe ko ta o. Le nyateñe<br />

me la, ame siae nye xexeame ñe Ðela vavã.”<br />

14


Yesu yô dô Kapernaum ûafia la ñe viåutsu<br />

(Mateo 8:5-13; Luka 7:1-10)<br />

43 Le åkeke eve megbe la edzo yi Galilea. 44 Elabena Yesu åutô gblôe ði xoxo be,<br />

nyagblôðila aðeke mekpôa bubu le eya åutô de o. 45 Gake esi wòyi Galilea la,<br />

Galileatôwo xôe alô eve, elabena ewô nukunu geðewo wokpô le Yerusalem esi woyi<br />

ðaðu åutitotoåkeke nyui la le afi ma.<br />

46 Yesu gava Kana le Galilea afi si wòtrô tsi wòzu wain le. Afi mae wòdo go<br />

fiaåutime aðe le, åutsu sia vi le dô lém le Kapernaum. 47 Esi wòse be Yesu tso<br />

Yudea va ðo Galilea la, eyi egbô heðe kuku nâ be wòava yô dô ye viåutsuvi si ðo<br />

kudo nu la na ye.<br />

48 Yesu biae bena, “Ke mia dometô aðeke maxô dzinye ase o, negbe ðe ko<br />

mewô nukunu geðewo hafia?”<br />

naku?”<br />

49 Aûafia la ðe kuku nâ be, “Añetô, meðe kuku, va míyi kaba hafi vinyea<br />

50 Ke Yesu gblô nâ be, “Trô nàyi añe elabena viwò la ñe lãme s….” Aûafia la<br />

xô Yesu dzi se eye wòtrô hedze añemô dzi. 51 Esi wònô môa dzi yina la, eñe dôla<br />

aðewo va kpee hegblô nâ be, via ñe lãme s…. 52 Aûafia la bia wo be woagblô gañoño<br />

si me tututu åutsuvi la ñe lãme s… la na ye. Woðo eåu nâ bena, “Etsô, anô abe ådô ga<br />

ðeka me ene la, asrã ses… la dzo ða le edzi kpata.” 53 Aûafia la ðo åku edzi be<br />

gañoño ma me tututue Yesu gblô na ye be, “Viwò la ñe lãme s….” Ale aûafia sia kple<br />

eñe añemetôwo katã xôe se be Yesue nye Mesia la vavã<br />

54 Esia nye Yesu ñe nukunu evelia si wòwô esi wòtso Yudea va Galilea.<br />

15


Yesu ñe dôyôyô amewo le taa la to<br />

5 Le nu siawo megbe la, Yesu yi Yerusalem le Yudatôwo ñe åkekenyui aðe dzi.<br />

2 Taa aðe nô dua ñe agbo si woyôna be Al…gbo la gbô. Woyôa taa sia le Hebrigbe me<br />

be Betesda Taa. Wowô agbadô atŸ ño xlãe. 3 Lametututôwo, bunôwo, åkuagbãtôwo,<br />

titilélawo kple dô vovovo lélawo va nôa agbadôawo te, le taa la to, henôa tsia me<br />

bublu lalam 4 Elabena edziedzi la, mawudôla aðe ðina ðe tsi la me heblunâ, eye dônô<br />

si ge ðe tsia me gbã le ebublu vô megbe la, ñe dô si lém wònô la vôna nâ.<br />

5 Ame aðe hã nô teñea si nô dô lém ñe blaetŸ-vô-enyi sôå. 6 Esi Yesu kpôe eye<br />

wòkpôe dze sii be ele dôa lém eteñe didi la ebiae be, “Èdi be wò lãme nas…a?”<br />

7 Dônôa ðo eåu nâ be, “„, gake ame aðeke mele asinye si akôm ada ðe tsia<br />

me nenye be wova blui o. Ne medze agbagba be mage ðe eme ko la, ame bubu doa<br />

ågô gena ðe eme xoxo.”<br />

8 Yesu gblô nâ bena, “Tsi tre, nàålô wò aba ne nàyi añeme!” 9 Dônôa ñe lãme<br />

s… enumake ale wòålô eñe aba la hede asi zôzô me.<br />

Sabat åkekea dzie Yesu wô nukunu sia le. 10 Le esia ta la Yudatôwo ñe<br />

dumemegãwo kpô dziku ðe eåu. Wogblô na ame si åu woda gbe le be, “Egbee nye<br />

Sabat, eya ta mèkpô mô awô dô aðeke o. Môðeðe hã meli be nalé aba ðe asi anô<br />

yiyim o!”<br />

11 Åutsua ðo eåu na wo be, “Ame si da gbe le åunye lae na môm.”<br />

12 Wobiae be, “Ame kae nye ame ma si ðe mô na wò be nàwô esia?”<br />

13 Amea menya ame si Yesu nye o, evô Yesu hã bu ðe ameha la dome xoxo.<br />

14 Emegbe la Yesu va ke ðe eåu le gbedoxô la me eye wògblô nâ bena, “Azô la, wò<br />

16


lãme s… eya ta mègawô nu vŸ azô o, ne menye nenema o la, nu si adzô ðe dziwò<br />

emegbe la, avŸði wu gbãtô.”<br />

Agbe to Via me<br />

15 Ke åutsua yi ðadi Yudatôwo ñe amegãwo eye wògblô na wo bena Yesue nye ame<br />

si da gbe le ye åu.<br />

16 Le esia ta la, Yudatôwo ti Yesu yome vevie be eda le Sabat ñe sea dzi. 17<br />

Ke Yesu gblô na wo bena, “Fofonye le dô nyui wôwô dzi ðaa va se ðe fifi ale nye hã<br />

mele eñe afôteñe tom.”<br />

Eñe nya siawo gade ada mo na Yudatôwo ñe nunôlawo ale wodi kokoko be<br />

yewoawui. Hekpe ðe esia åu la, wogblô be eyô Mawu be eyae nye ye Fofo, ale be<br />

wòtsô eðokui sô kple Mawu.<br />

Vi la ñe åus…<br />

19 Yesu ðo eåu na wo bena, “Vi la mate åu awô naneke le eya åutô ðokui si o, nu si<br />

wòwôna lae nye nu si wòkpô Fofoa wòle wôwôm. 20 Elabena Fofo la lŸa Via be<br />

wòawô nukunu gawo wu esi miekpô va yi. 21 Via afô ame kuku siwo dze eågô la ðe<br />

tsitre abe ale si Fofo la wônâ ene. 22 Fofo la tsô ûônudôdrŸ katã gbl… ðe Via sime 23<br />

be amewo katã nade bubu eåu abe ale si wodea bubu Fofo la åui ene. Gake ne<br />

miegbe bena yewomade bubu Mawu Vi si wòðo ðe mi la åu o la, efia be miele bubu<br />

dem Fofo la hã åu o.<br />

24 “Mele egblôm na mi kple kakaðedzi be, ame sia ame si sea nye nyawo,<br />

eye wòxô Mawu si ðom ða la dzi se la, akpô agbe mavô, ale be womadrŸ ûônui o,<br />

17


elabena eto ku me yi agbe mavô la me xoxo. 25 Megale gbe tem ðe edzi na mi bena<br />

êeyiêi aðe gbôna, eva ðo gŸ hã xoxo, esime ame kukuwo gŸ hã ase nye gbe, …,<br />

woase nye Mawu Vi la ñe gbe, eye ame siwo awô ðe edzi la akpô agbe mavô. 26 Abe<br />

ale si agbe le Fofo la åutô me ene la, nenema kee wòna be agbe nanô Via hã me, 27<br />

ale be Vi la nadrŸ ûônu amegbetôwo katã le woñe nu vŸwo ta elabena eyae nye<br />

Mesia alo Amegbetôvi la. 28 Megawô nuku na mi o. Le nyateñe me la, êeyiêi aðe li<br />

gbôna; esi ame kuku siwo le yôdowo me hã ase Mawu Vi la ñe gbe, 29 eye woatsi<br />

tre ado go tso yôdoawo me. Ana ame siwo wô nu nyuiwo la nayi agbe mavô la me,<br />

ke adrŸ ûônu ame vlo siwo kpô dzidzô le vŸwôwô åuti.<br />

30 “Nye la medrŸa ûônu abe ale si Fofo la di tso asinye ene. NyemedrŸa ûônu<br />

ame aðeke hã o, negbe ne Fofo la di tso asinye ko. Hekpe ðe esia åu la, medrŸa ûônu<br />

le dzôdzôenyenye nu eye ame åkumekpôkpô mele eme o, elabena medrŸa ûônu ðe<br />

Mawu si dôm ða la ñe didi nu. Nye la nyemewôa nye lôlŸnu le ûônudôdrŸ me o, Fofo<br />

la ñe lôlŸnu ko mewôna.<br />

Yesu ñe ðasefowo<br />

31 “Ne meði ðase le ðokuinye åu la, amewo mexônâ sena o. 32 Ame bubu aðe li si<br />

le ðase ðim tso åutinye eye menya be eñe ðaseðiði tso åutinye le eteñe.<br />

33 “Miawo la miedô amewo ðe Yohanes gbô, eye woði ðase ðo kpe nyateñe<br />

la dzi. 34 Gake mana mianya bena, ðase detotô katã wu si woði tso åunye metso<br />

amegbetô aðeke gbô o. Togbô be meño nu na mi tso Yohanes ñe ðaseðiði åuti hã la,<br />

ðe mewô esia be miaxô dzinye ase ale be miakpô ðeðe. 35 Yohanes zu kekeli kl… na<br />

mi êeyiêi kpui aðe ale be miekpô dzidzô le kekelia åuti elabena, eñe kekl… la ðe vi na<br />

18


mi. 36 Ke nye la, ðasefo si kô wu Yohanes la le asinye. Esiae nye be, mewô nukunu<br />

geðe siwo nye dô siwo Fofo la tsô de asi nam. Woawoe fia be Fofo lae dôm vavã. 37<br />

Fofo la åutô ði ðase le åunye togbô be miekpôe kpô alo meño nu na mi kpô o hã. 38<br />

Ke, togbô be Fofo la le ðase ðim na mi hã la, miegbe be yewoamaðo toe o, elabena,<br />

miegbe be yewomaxô nye, ame si wòdô ða kple eñe agbenya la dzi ase o.<br />

39 “Miedzroa mawunya me tsitotsito elabena miexô se bena miekpôa agbe<br />

mavô le eme. Evô mawunya bliboa katã la, dzinyee wotui ðo. 40 Gake miegbe gbidii<br />

bena yewomava gbônye ale be mana agbe mavô sia mi o.<br />

41 “Nyemexôa kafukafu tsô amewo gbô o. 42 Ke menya mi, eye menyae be<br />

Mawu ñe lôlŸ mele mia me o. 43 Menya esia elabena nye la meva le fofonye ñe åkô<br />

me gake miegbe gbidii be yewomaxôm o, ke esi ðokuitôdilawo va le woawo åutôwo<br />

ñe åkô me la, miexô wo alô eve. 44 Mewô nuku nam bena miegbe bena yewomaxô<br />

dzinye ase o. Elabena miedea bubu mia nôewo åu kple dzidzô gake mietsô ðeke le<br />

eme na bubu si Mawu ðeka hŸ ha de mia åu o!<br />

45 “Menye nyee le mia nu tso ge na Fofo la tso nu siawo åuti o, ke boå Mose<br />

ame si ñe sewo dzi mietsô miañe môkpôkpôwo katã da ðo bena ele mia kplô ge ayi ðe<br />

dziñoe la, eyae le mia nu tso ge. 46 Miawo la miegbe bena yewomaxô Mose dzi ase<br />

o, anye ne miexô nye hã dzinye se. Elabena Mose ålô nu tso åunye gake miexô edzi<br />

se o. Le esia ta miexô nye hã dzinye se o. 47 Esi miexô Mose ñe åôålôwo dzi se o ta<br />

la, miexô nye hã dzinye se o.”<br />

19


Yesu nyi ame akpe atŸ<br />

(Mateo 14:13-21; Marko 6:30-44; Luke 9:10-17)<br />

6 Le esiawo megbe la, Yesu tso Galilea ñu si woyôna hã be Tiberia ñu la yi<br />

egodo. 2 Ameha gã aðe nô eyome elabena wokpô nukunu siwo wòwô heda gbe le<br />

dônôwo åu. 3 Yesu lia togbâ aðe eye eya kple eñe nusrŸlawo nô anyi ðe afi ma. 4<br />

Yudatôwo ñe Åutitotoåkekenyuie la hã te tu añe le êemaêi me.<br />

5 Esi Yesu fô ta dzi la, ekpô ameha gã aðe gbôna ðe egbô, etrô ðe Filipo åu<br />

biae bena, “Filipo, afi kae míakpô nuðuðu le añle na ame gbogbo siawo?” 6 Yesu<br />

gblô esia bena yeatsô ado Filipo ñe xôse akpô elabena eya åutô nya nu si wô ge<br />

wòala.<br />

7 Filipo ðo eåu nâ be, “Míahiã ga home gã aðe åutô ne míete kpô be míañle<br />

nuðuðu na ame siawo katã!”<br />

8 Eñe nusrŸlawo dometô ðeka, Andrea, Simôn Petro nôvi, gblô nâ bena, 9<br />

“Åutsuvi aðe le afii si si abolo atŸ kple tômelã memee eve le, gake nu ka esia ate åu<br />

awô le ameha gã sia åuti?”<br />

10 Yesu gblô na nusrŸlawo be, “Mina ame sia ame nanô anyi.” Ale ame siwo<br />

ñe xexl…me anô akpe atŸ la nô anyi ðe gbe dama le dzi. 11 Yesu tsô aboloawo eye<br />

wòdo gbe ða heda akpe ðe wo ta. Emegbe la etsôe na eñe nusrŸlawo be woama na<br />

ameawo. Edo gbe ða ðe tômelã memee eveawo hã ta eye wòtsôe na ameawo. Ale<br />

ame sia ame ðu nu ði ño nyuie.<br />

12 Yesu gblô na nusrŸlawo bena, “Azô, miño abolo wuwluiawo katã nu ñu<br />

bena womagazu vlo o.” 13 Woño abolo wuwluiawo katã nu ñu wòyô kusi wuieve<br />

sôå.<br />

20


14 Esi ameawo kpô nukunu gã si Yesu wô la, wodo êli gblô bena, “Le<br />

nyateñe me la ame siae nye Nyagblôðila si míele mô kpôm na!”<br />

15 Yesu kpôe dze sii bena ameawo nô didim be yewoalé ye aðo fia ses…tôe<br />

eya ta ewô dzaa galia togbâ la eye wòdzo le wo gbô.<br />

Yesu zô ñu dzi<br />

(Mateo 14:22-27; Marko 6:45-52)<br />

16 Le fi…me la, nusrŸlawo yi ñuta ðanô elalam le afi ma. 17 Zã do vô keå, gake Yesu<br />

medo ta ða o. eya ta nusrŸlawo ge ðe ûu aðe me eye wokui ðo ta Kapernaum 18 Ya<br />

ses… aðe de asi ñoño me eye ñu la dze agbo. 19 Esi woku ûua abe kilometa atŸ alo ade<br />

ko ene la, wokpô Yesu wòle tetem ðe ûua åuti, enô zôzôm le tsia dzi, ke nusrŸlawo<br />

vŸ åutô. 20 Gake edo êli yô wo eye wògblô na wo bena, womegavŸ o. 21 Esi wonya<br />

be Yesue la, wokôe de ûua me eye enumake ûua de tôkô afi si yim wonô.<br />

Yesue nye agbebolo la<br />

22 Le åufôke la ameha la le tsitre ðe ñu la ñe go keme dzi, eye wokpô bena ûu bubu<br />

aðeke megale afi ma o, negbe ðeka ko, wokpô hã be Yesu meðo ûua kple eñe<br />

nusrŸlawo o, ke boå woawo ðeðe koe yi. 23 Tete ûu bubu aðewo hã tso Tiberia va<br />

ðo afi si ameawo ðu abolo si Añetô la yra kple akpedada le. 24 eya ta ameawo nô<br />

åku lém ðe wo me nô Yesu dim. Ke esi womekpô Yesu alo eñe nusrŸlawo le ûuawo<br />

dometô aðeke me o la, woðo ûuawo heyi Kapernaum be yewoaðadii.<br />

25 Esi woðo Kapernaum la, wokpô Yesu eye wobiae be, “Nufiala, ale ke<br />

nèwô hafi va do ðe afi sia?” 26 Yesu ðo eåu na wo bena, “Le nyateñe me la, miele<br />

21


diyem, menye kple susu be miexô dzinye se ta o, ke boå le nuðuðu si mena mi nyitsô<br />

la ta. 27 Nuðuðu tea åu gbl…na, eya ta migatsi dzi ðe nu siwo gbl…na la åu akpa o.<br />

Ke boå mitsô miañe åus… katã ti agbe mavô si Nye, Mesia alo Amegbetô Vi mana mi<br />

la yome. Elabena esia tae Mawu Fofo la ðom ðe xexeame.”<br />

dzi ase.”<br />

28 Ameawo biae be, “Nu ka tututue míawô be wòadze Mawu åu?”<br />

29 Yesu gblô na wo be, “Enye Mawu ñe didi be miaxô ame si wòðo ðe mi la<br />

30 Tete ameawo biae be, “Nukunu ka nàwô míakpô be míaxô dziwò ase? Nu<br />

ka nàwô? 31 Mía fofowo ðu mana le gbea dzi abe ale si woålôe ði ene be, “Ena<br />

abolo wo tso dziño be woaðu.”<br />

32 Yesu ðo eåu na wo be, “Fofonyee na aboloa wo, menye Mosee na wo o.<br />

Eya ta azô la ele Abolo vavãtô nam mi tso dziño. 33 Abolo vavãtô siae nye<br />

Amegbetô, si Mawu ðo ða tso dziño, eye ame sia na agbe xexeame katã.”<br />

34 Ameawo gagblô bena, “Añetô, na abolo vavã sia mí gbe sia gbe.”<br />

35 Yesu ðo eåu na wo bena, “Nyee nye abolo vavã si naa agbe amewo. Ame<br />

sia ame si ava gbônye la, dô magawui akpô o, eye ame si xô dzinye se la, tsikô hã<br />

magawui gbeðegbeðe o. 36 Gake nu si le fu ðem na mi, abe ale si megblô do ågôe<br />

ene lae nye bena, togbô be miekpôm hã la, miexô dzinye se o. 37 Ke ame siwo Fofo<br />

la tsô nam la ava gbônye eye nyemagbe wo xôxô gbeðe o. 38 Elabena ðe metso dziño<br />

va bena mawô Mawu si dôm ða la ñe lôlŸnu ke menye nye åutô nye lôlŸnu o. 39<br />

Mawu ñe didie nye bena, nyemabu ame siwo wotsô nam la ñe ðeke o, ke boå be<br />

makplô wo va agbe mavô la mee le Nuwuwuåkekea dzi. 40 Enye Fofo la ñe didi<br />

vevie hã be, ame sia ame si kpô Via eye woxô edzi se la, nakpô agbe mavô eye<br />

22


mafôe ðe tsitre le Nuwuwu åkekea dzi.”<br />

41 Azô Yudatôwo de asi liûiliû‰lil‰ me le eåu le ale si wògblô be yee nye<br />

abolo si tso dziño va la ta.<br />

42 Wodo êli hoo be, “Nu ka! Menye ame siae nye Yesu, Yosef vi la oa?<br />

Mienya fofoa kple dadaa ðe! Ke nu ka koå gblôm wòle fifia? Ðe wòle gbôgblôm be<br />

dziñoe yetso va?”<br />

43 Yesu ðo eåu na wo bena, “Migal‰ liûiliû‰ be megblô nya sia ta o. 44<br />

Elabena ame aðeke mate åu ava gbônye o, negbe Fofo si dôm ða lae hee ðe åunye,<br />

eye le Nuwuwuåkekea dzi la, mana ame siawo katã ñomevi natsi tre. 45 Abe ale si<br />

woålôe ðe mawunya mee ene la, ‘Woafia nu wo katã tso Mawu åuti.’ Ame siwo katã<br />

Fofo la ño nu na, eye wosrŸ nyateñe la le egbô la, ava gbônye. 46 Menye ðe mele<br />

gbôgblôm be ame aðeke kpô Mawu kpô åkume kple åkume o, elabena Nye, ame si<br />

tso Fofo la gbô la, koe kpôe kpô.<br />

47 “Mele egblô na mi nyateñetôe be, ame sia ame si xô dzinye se la, agbe<br />

mavô le esi xoxo! 48 Nyee nye agbebolo la! 49 Togbô be mia fofowo ðu mana si<br />

wona wo tso dziño hã la wo katã woku. 50 Ke esiae nye abolo si ði tso dziño va, esi<br />

ame aðu eye maku o. 51 Nyee nye agbebolo si ði tso dziño va. Ne ame aðe ðu abolo<br />

sia la, anô agbe tegbee. Abolo siae nye nye åutilã si matsô ana ðe xexeame ñe agbe<br />

ta.<br />

52 Azô ûiûli gaðo Yudatôwo dome tso nya si tututu gblôm Yesu nô la åuti.<br />

Wobia wo nôewo be, “Ale ke åutsu sia awô atsô eñe åutilã ana mi be miaðu?”<br />

53 Yesu gaðo eåu na wo bena, “Mele gbe tem ðe edzi na mi nyateñetôe bena,<br />

ne ame aðe meðu Mesia alo amegbetô Vi la ñe åutilã eye wòno eñe ûu o la, agbe<br />

23


mavô la mate åu anô eme o. 54 Ke ame si ðu nye åutilã eye wòno nye ûu la, agbe<br />

mavô la le esi xoxo, eye eyae nye ame si mafô ðe tsitre le Nuwuwuåkekea dzi. 55<br />

Elabena nye åutilãe nye nuðuðu vavã la eye nye ûue nye nunono vavã la. 56 Ame<br />

sia ame si ðua nye åutilã eye wònoa nye ûu lae, nye ame si le menye eye nye hã<br />

mele eme. 57 Nye la mele agbe, elabena Fofo gbagbe si dôm ða la na åus…m, eye<br />

nenema ke ame siwo ðua nye åutilã la, anô agbe elabena mena agbe wo. 58 Nyee<br />

nye Abolo vavã si tso dziño va, ame sia ame si aðu Abolo sia ñe ðe la anô agbe tso<br />

mavô me yi mavô me, eye maku abe ale si mia fofowo ku togbô be woðu abolo si<br />

tso dziño la hã ene o.” 59 Yesu gblô nya siawo katã le esime wònô nu fiam le<br />

Yudatôwo ñe ñuñoñe le Kapernaum.<br />

Nya la nye gbôgbô kple agbe<br />

60 Eñe nusrŸlawo åutô gŸ hã gblô bena, “Nyateñe, Añetô ñe nya siawo gômesese ses…<br />

åutô. Ame kae ate åu ase wo gôme?”<br />

61 Yesu kpôe dze sii be yeñe nusrŸlawo le luûiliû‰ l‰m, eya ta ebia wo bena,<br />

“Ðe nye nyawo ðia mia nua? 62 Ne ele alea ðe, ale ke miabu nenye be miekpô nye<br />

Mesia, alo Amegbetô Vi la, metrô yina dziño ake? 63 Gbôgbô Kôkôe la koe naa agbe<br />

mavô. Wôna aðeke mele åutilã la ya åu o. Nya siwo megblô na mi la Gbôgbô la kple<br />

agbe la le wo me. 64 Gake va se ðe fifia la mia dometô aðewo mexô dzinye se o.”<br />

Ke Yesu nya ame siwo mexô edzi se o kple ame si le ede ge asi la tso gômedzedzea<br />

me ke.<br />

65 Yesu gblô mlôeba be, “Nya si megblô va yi lae nye nu si mewônâ esi<br />

megblô be ame aðeke mate åu ava gbônye o, negbe Fofo la åutôe hee ðe åunye.”<br />

24


66 Esi wògblô nya siawo vô la, eñe nusrŸla geðewo trô dzo le egbô hegbl…e ði.<br />

67 Yesu trô ðe nusrŸla wuieveawo åu eye wòbia wo bena, “Miawo hã miedi<br />

be yewoadzoa?”<br />

68 Simôn Petro ðo eåu nâ be, “Añetô, ame ka gbôe míadzo ayi? Wò ko sie<br />

agbe mavô nya la le. 69 Míexôe se eye mienyae bena wòe nye Mawu ñe Vi Kôkôe<br />

la.”<br />

70 Yesu trô gblô nâ be, “Mi ame wuievee metia, gake ame ðeke le mia dome<br />

si nye Abosam!” 71 Yesu gblô nya sia tso Yuda, Simôn Iskariôt vi, ame si nye ame<br />

wuieveawo dometô ðeka, eye wònye ame si atsôe ade asi na eñe futôwo la åu.<br />

Yesu nôviåutsuwo ñe dzimaxôse<br />

7 Emegbe la, Yesu trô yi Galilea nutome, henô tsatsam le kôñewo me. Medi<br />

bena yeaðo Yudea ya kura o, elabena Yudatôwo nô nugbe ðom ðe eåu le afi ma be<br />

yewoawui. 2 Azô Yudatôwo ñe åkekenyui vevi aðe ðo edzi. Woyôa åkeke sia be<br />

Agbadômeåkekenyui. 3 Esi åkekea te tu añe ta la, Yesu nôviåutsuwo va ñoe ðe enu<br />

be neyi Yudea ne wòaðu åkekenyuia le afi ma.<br />

Nôviawo gblô nâ be, “Míedi be nayi Yudea elabena amewo le afi ma f• si ate<br />

åu akpô wò nukunuwôwôwo. 4 Ame si dina be yeazu ame åkuta la mewôa nu le<br />

bebeme o. Eya ta esi nèle nu siawo wôm la, ele be nàdo ðe gaglãgbe ne xexeame<br />

nakpô wò. 5 Nôviawo gblô esia elebena woawo åutô gŸ hã mexô edzi se o.<br />

6 Yesu ðo eåu na wo bena, “Miawo la, mievo eye miekpô mô ayi teñe sia eye<br />

nya aðeke madzô o, ke nye la, êeyiêi sia menye êeyiêi nyuitô nam be mayi o. 7<br />

Miawo la, xexeametôwo melé fu mi o, ke nye la wolé fum vevie elabena mehe nya<br />

25


ðe wo åu ðe woñe nu vŸ kple nu madzemadze wôwô ta. 8 Mido ågô mianô yiyim faa.<br />

Ne êeyiêi nyuitô ðo nam ko la nye hã madze mia yome.” 9 Ale Yesu tsi Galilea le<br />

åkeke mawo me.<br />

Yesu yi agbadômeåkekenyui ðuñe<br />

10 Esi Yesu nôviåutsuwo dzo vô megbe la, eya hã yi åkekenyuia ðuñe. Ke eyi le<br />

bebeme be amewo nagakpô ye o. 11 Yudatôwo ñe amegãwo dii vevie le azã la ðuñe<br />

eye wonô eta biam se le amewo gbô. 12 Ame geðewo nô nu ñom le eåu le teñea.<br />

Ame aðewo gblô be, “Enye ame deågô wônuku aðe.” Ke ame bubuwo hã gblô be,<br />

“Alakpatôe wònye le amewo flum le yiyim.” 13 Ke dzideño menô ame siwo nô<br />

ekafum la si be woaño nu tso eåu le dutoño o, elabena wonô vôvŸm be Yudatôwo ñe<br />

amegãwo ava he to na yewo.<br />

14 Esi åkekenyui la ñe afa nu yi la, Yesu yi ðe gbedoxô la me eye wòde asi<br />

nufiafia amewo me. 15 Ewô nuku na Yudatôwo ñe amegãwo åutô esi wose nu siwo<br />

gblô wònô le gbedoxô la me. Wobia wo nôewo be, “Ale ke wô ame sia nya nu siawo<br />

nyuie ale, togbô be mede miañe suku aðeke kpô o?”<br />

16 Yesu gblô na wo bena, “Nye la, nyemele nu siwo tso nye åutô nye susu<br />

me la fiam o, ke boå Mawu si ðom ða le ñe susuwo fiam mele. 17 Nenye be mia<br />

dometô aðe ðoe kplikpaa bena yeawô Mawu ñe lôlŸnu la, akpôe adze sii xoxo nenye<br />

be nye nufiafia tso Mawu gbô loo alo enye nye åutô nye nyawo. 18 Ne ame aðe le<br />

nu ñom tso nu si eya åutô susu åuti la, ekema ele kafukafu dim na eðokui tso amewo<br />

gbô. Ke ame si le didim bena yeade bubu ame si ðoe ða åuti la, ame mae nye<br />

nyateñetô kple nuteñewôla. 19 Mia dometô aðeke mewôa Mose ñe sewo dzi o, ke nu<br />

26


ka tae wòle be miatsô nya ðe åunye bena meda le eñe sewo dzi. Eye nu ka tae wòle<br />

be miawum ðe esia ta?”<br />

yeawu wò?”<br />

20 Ameawo ðo eåu nâ be, “Wò la, gbôgbô vŸ le mewò! Ame kae le didim be<br />

21 Yesu gblô na wo bena, “Nukunu ðeka pâ ko mewô eye mi katã miañe mo<br />

wô yaa. 22 Ke Mose de se na mi be miatso aûa eye mietsoa aûa na mia viwo le<br />

Sabat åkekea gŸ hã dzi. Ke, menye Mosee to aûatsotso vâ o ke boå edzô tso fofoawo<br />

dzi le blema. 23 Azô la nenye be woate åu atso aûa ne ðevi le Sabat dzi ale be<br />

womada le Mose ñe se dzi o la, nu ka åuti miele dziku dom ðe åunye be meda gbe le<br />

ameti blibo la åu le Sabat dzi? 24 MigadrŸ ûônu ðe dzedzeme nu o ke boå midrŸ<br />

ûônu ðe dzôdzenyenye nu.”<br />

Ame siae nye Kristo la?<br />

25 Yerusalemtô aðe siwo nô afi ma la gblô na wo nôewo be, “Alo menye ame si dim<br />

dumemegãwo le be yewoawu lae nye esia oa? 26 Ame la nye esi le afii le mawunya<br />

gblôm le dutoño gake ame aðeke mebia nya aðekee o. Ðe míañe dumemegãwo xôe se<br />

mlôeba be eyae nye Mesia alo Amegbetô Vi la vavã? 27 Ame bubuwo hã nô<br />

gbôgblôm be ame sia mate åu anye Kristo la o, elabena míenya afi si wodzii le, evô<br />

nenye be Kristo åutô ava la, ðe ko wòado ko kpoyi, ame aðeke manya afi si wòtso<br />

o.”<br />

28 Yesu nya nu sia nu si gblôm wonô eya ta esi wònô mawunya gblôm le<br />

gbedoxô la me la, egblô bena, “Miawo la, mienyam eye mienya afi si wodzim le ke<br />

magblô na mi bena, ame si mienya o lae dôm ða, eye ame siae nye Nyateñe la. 29<br />

27


Nye la menyae elabena nye kplie li hafi wòdôm ðe mia gbô.”<br />

30 Le Yesu ñe nya siawo ta la, Yudatôwo ñe amegãwo di be yewoalée, gake<br />

ame aðeke mete åu te ðe eåu hafi ayi elé ge o, elabena Mawu ñe êeyiêi si wòðo la<br />

mede haðe o.<br />

31 Ame geðe siwo nô gbedoxô la me la xô edzi se eye wogblô be, “Nukunu<br />

kawoe miele mô kpôm be ne Mesia la ava va la, awô esi ame sia mewô o?”<br />

Wodô asrafowo ða be woalé Yesu<br />

32 Esi Farisitôwo se nya siawo le amewo nu la, wo kple Osôfogãwo dô<br />

gbedoxômesrafowo ða bena woayi aðalé Yesu. 33 Gake Yesu gblô be, “Ele be<br />

maganô mia gbô vie hafi matrô agayi ame si dôm ða gbô. 34 Miadim, ke miakpôm o,<br />

eye miate åu ava afi si meyi hã o.”<br />

35 Yesu ñe nya siawo na be Yudatôwo ñe amegãwo tôtô. Wobia wo nôewo be,<br />

“Afi kae wòle ðoðo wôm bena yeadzo ayi? Ðewoh‰ edi be yeayi aðagblô mawunya<br />

na Yudatô siwo le anyigba vovovowo dzi alo be yeayi trŸsubôlawo ñe anyigba dzi<br />

aðagblô mawunya na wo le afi ma.” 36 Wogabia hã be, “Nu ka tututue wòwônâ be,<br />

‘Miadim ke miakpôm o, eye miate åu ava afi si mayi hã o.’ ”<br />

Agbetsi la ñe tôsisiwo<br />

37 Le agbadômeåkekenyuia ñe åkeke mamlâtô dzi la, Yesu do êli gblô na ameha la<br />

be, “Nenye be tsikô le mia dometô aðe wum la, neva gbônye wòava no tsi faa. 38<br />

Elabena, mawunya gblô bena, “Ame si xô dzinye se la, tôsisi si me agbetsi le la anô<br />

dzidzim tso eya ma me ke.” 39 Yesu nô nu ñom tso Gbôgbô Kôkôe la åuti elabena<br />

28


woana Gbôgbô Kôkôe la ame sia ame si xô edzi se. Ke womena Gbôgbô Kôkôe haðe<br />

o elabena womekô Yesu åuti haðe o.<br />

Mama ðo ameawo dome<br />

40 Esi amehawo se nya si wògblô la, ðewo gblô be, “Le nyateñe me la, ame siae nye<br />

nyagblôðila si ava do ågô na Mesia la.” 41 Ame bubu aðewo be, “Eyae nye Kristo<br />

la”. Ke ame bubu aðewo le biabiam be, “Ðe Kristo ate åu atso Galilea mahã? 42 Ðe<br />

mawunya megblô be Kristo la atso David ñe ñome kple Betlehem, du si me David nô<br />

la me oa?” 43 Ale mama ðo ameawo dome tso ame si tututu Yesu nye la åuti. 44<br />

Ame aðewo di vevie be yewoalée gake wo dometô aðeke medo dzi ka asi eåu o.<br />

Yudatôwo kplôlawo ñe dzimaxôse<br />

45 Asrafo siwo Osôfogãwo kple Farisitôwo ðo ða be woayi aðalé Yesu la trô gbô va<br />

asi ñuñlu. Ameawo bia wo bena, “Nu ka tae mielé åutsua vâ o.”<br />

46 Ke asrafoawo ðo eåu na wo be, “Nya geðe siwo åutsu sia gblô la sô tome<br />

na mi åutô. Le anukware me la míese nya deto sia tôgbi kpô o.”<br />

47 Faristitôawo ðu fewu le asrafoawo åu gblô be, “Ke ðe åutsu sia flu miawo<br />

hã xoxoa? 48 Miekpô dumemegã aðe alo Farisitô aðe wòxô ame sia dzi sea? 49<br />

Ameha gã sia, si mele naneke nyam o la, koe xô edzi se ke nu kae wonya tso nu sia<br />

åuti. Fiñode ava ame siawo dzi kokoko!”<br />

50 Ke Nikodemo si nye ameawo dometô ðeka, ame si hã va Yesu gbô le zã<br />

me la tsi tre hebia etôwo bena, 51 “Ðe wòle se nu be woatso nya me hafi adrŸ ûônu<br />

ame aðea?”<br />

29


52 Woðo eåu nâ be, “Wò hã Galileatôe nènyea? Wò åutô dzro mawunya la<br />

me eye nàkpô åuðoðo na ðokuiwò. Le nyateñe me la nyagblôðila aðeke matso<br />

Galilea o!” 53 Ale takpekpea kaka eye ame sia ame dzo yi añe me.<br />

Nyônu si wolé le ahasiwôwô me<br />

8 Yesu trô dzo yi Amito la dzi. 2 Gake esi åu ke ko la egatrô va gbedoxô la me.<br />

Ameha gã aðe gaño zi ðe eåu, eye wobôbô nô anyi hefia nu wo. 3 Esi wònô nu ñom<br />

la, Yudatôwo ñe dumemegãwo kple Faristitôwo kplô nyônu aðe si wolé asiasii, wònô<br />

ahasi wôm la vâ eye wokplôe da ðe ameawo titina.<br />

4 Azô wogblô na Yesu be, “Nufiala, míelé nyônu sia, asiasii wònô ahasi wôm.<br />

5 Mose ñe se gblô bena, ne wolé ame aðe alea la, ele be woawui. Ale ke nèkpô tso<br />

nya sia åu?”<br />

6 Ame siawo bia biabia sia Yesu be yewoatsô atre mô nâ ale be ne wògblô<br />

nya aðe ko la, yewoatsô nya ðe eåu. Ke ðe ko Yesu bôbô ta tsô eñe asibidâ ålô nui ðe<br />

anyigba. 7 Ameawo ganô fu ðem nâ kokoko be neðo nya la åu na yewo, eya ta efô<br />

kô dzi gblô na wo be, “Enyo, miñu kpe nyônu sia ne woaku, gake ame si åu nu vŸ<br />

aðeke mele o la netre kpea ñuñui.”<br />

8 Esi Yesu gblô nya siawo vô ko la, ebôbô ta eye wogade asi nua åôålô me ðe<br />

anyigba. 9 Esi wose esia la, wode asi bubu me ðekaðeka, tso tsitsitô dzi va se ðe<br />

esime wo katã wodzo negbe Yesu kple nyônua kple ameha la koe susô.<br />

10 Yesu fô ta dzi bia nyônua be, “Afi ka ame siwo tsô nya ðe åuwò la le? Wo<br />

dometô ðeka hŸ hã meñu kpe wò oa?”<br />

11 Nyônua ðo eåu nâ be, “Meðe kuku, oa.” Yesu gblô nâ be, “Nye hã<br />

30


nyemebu fô wò o; heyi eye tso esia dzi la mègawô nu vŸ azô o.”<br />

Yesue nye xexeame ñe Kekeli<br />

12 Yesu gaño nu na ameawo eye wògblô be, “Nyee nye xexeame ñe Kekeli la. Eya ta<br />

ne ame aðe dze yonyeme la mazô viviti me o, elabena agbe ñe kekeli la akl… ðe eñe<br />

mô dzi.”<br />

13 Farisitô siwo nô afi ma la ðo eåu nâ be, “Wò la, ðokuiwò ko dom nèle ðe<br />

dzi. Wò ðaseðiðiwo nye alakpa sôå ko.”<br />

14 Yesu ðo eåu na wo be, “Togbô be mele ðase ðim le ðokuinye åu hã la,<br />

nye ðaseðiði la nye nyateñe. Elabena nye la menya afi si metso kple afi si meyina, ke<br />

miawo la mienya afi si metso alo afi si meyina o. 15 Miawo la miedrŸa ûônu le<br />

amegbetôwo ñe nugômesese nu. Nye la nyemele ûônu drŸm ame aðeke o 16 gake ne<br />

medrŸ ûônu la, anye ûônudôdrŸ dzôdzôe le go sia go me, elabena nye kple Fofo si<br />

dôm ða lae le edrŸ ge. 17 Miañe see gblô be, ne ame eve ñe ðaseðiði le nya aðe åu sô<br />

ko la, woaxôe be nyateñe. 18 Nenema ke nye kple fofonye hã ñe ðaseðiði le ðeka,<br />

eya ta nye nyawo nye nyateñe.”<br />

19 Ameawo biae be, “Afi kae fofowòa le?” Yesu ðo eåu na wo be, “Miawo<br />

la mienya ame si menye o, eya ta mienya ame si nye Fofonye hã o. Ne ðe mienyam<br />

la, anye ne mienya Fofonye hã.” 20 Togbô be Yesu gblô nya siawo le gbedoxô la ñe<br />

gadzraðoñe hã la, ame aðeke mete kpô be yealée o elabena eñe êeyiêi la meðo haðe<br />

o.<br />

Afi si yim mele la, miate åu ava o<br />

31


21 Yesu gagblô na wo hã be, “Nye la mele dzodzo ge, miadim gake miakpôm o,<br />

miaku ðe miañe nu vŸwo me, eye afi si meyina hã la miate åu ava o.”<br />

22 Yudatôwo bia be, “Ame sia ðe, ðe wòle susu wôm be yeawu ye ðokuia?<br />

Nu ka tututue wòwônâ esi wògblô be, ‘Miawo la miate åu ava afi si nye la meyina<br />

o.’?”<br />

23 Yesu ðo eåu na wo be, “Miawo la, anyigba sia dzie mietso, ke nye la<br />

dziñoe metso. Miawo la, xexe sia me tôwoe mienye ke nye la, nyemetso xexe sia me<br />

o. 24 Esia tae megblô na mi be miaku ðe miañe nu vŸwo me. Le nyateñe me ne<br />

miexô dzinye se be nyee nye ame si le vava ge o la, miaku ðe miañe nu vŸwo me.”<br />

25 Ameawo gabia be, “Gblô ame si tututu nènye la na mi.”<br />

Yesu ðo eåu na wo be, “Megblô ame si menye la tso gômedzedzea me ke. 26<br />

Nye la nu geðewo li mate åu agblô tso mia åuti eye mate åu adrŸ ûônu mi ðe wo ta<br />

gake nyemawô esia o, elabene ame si dôm ða la eyae nye nyateñetô la, eye nu siwo<br />

mese tso egbô lae megblôna na xexeame.” 27 Ke va se ðe fifi hã la, ameawo mese<br />

nu si gblôm wònô na wo le Fofo la åuti gôme kpô o.<br />

28 Ale Yesu gagblô na wo be, “Le nye ku kple tsitretsitsi vô megbe hafi<br />

miakpôe adze sii be nyee nye Mesia la, eye nya siwo katã menô gbôgblôm na mi la<br />

menye nye åutô nye nya kpakpawo o, ke boå wonye nya siwo Fofo la fiam be<br />

magblô. 29 Eya ame si dôm ða la li kplim ðaa, medzo le gbônye o, elabena mewôa<br />

eñe didi ko dzi ðaa.” 30 Esi wònô nu ñom la ame geðewo xô edzi se.<br />

Nyateñe la awô mi ablôðeviwoe<br />

31 Yesu gblô na Yudatô siwo xô edzi se la bena “Ne mielé nye nufiafiawo me ðe asi<br />

32


la, ekema mianye nye nusrŸla vavãwo. 32 Miadze si nyateñe la hã, eye nyateñe la<br />

awô mi ablôðeviwoe.”<br />

33 Ameawo ðo eåu nâ be, “Miawo la Abraham ñe dzidzimeviwoe mienye eye<br />

mienye kluviwo na ame aðeke kpô le anyigba sia dzi o. Eya ta nu kae nèwônâ esi<br />

nègblô bena, ‘Miazu ablôðeviwo’?”<br />

34 Yesu gagblô na wo be, “Mele gbe tem ðe edzi na mi be ame sia ame si<br />

wôa nu vŸ la nye nu vŸ ñe kluvi. 35 Kluviwo la, gomekpôkpô aðeke meli na wo o,<br />

gake gomekpôkpô li na añea tô ñe vi la ya. 36 Eya ta nenye be Vi la na miekpô<br />

ablôðe la, ekema miezu ablôðeviwo vavã. 37 Menyae bena Abraham ñe<br />

dzidzimeviwoe mienye, gake mi ame aðewo miedi be yewoawum elabena nye<br />

nyawo mesô tome na mi o. 38 Nu siwo gblôm mele na mi lae nye esiwo teñe mekpô<br />

esi menô Fofonye gbô. Gake miawo la, miele mia fofo ñe gbedzi wôm.”<br />

Miawoe nye gbôgbô vŸ viwo<br />

39 Ameawo gaðo eåu nâ be, “Mía fofoe nye Abraham.”<br />

Yesu ðo eåu na wo be, “Gbeðe! Abraham menye mia fofo o, ne mia fofoe<br />

wònye la, anye ne miadze kpôðeåu nyui si wògbl… ði na mi la yome. 40 Ke miawo la<br />

miele agbagba dzem be yewoawum elabena mele nyateñe si tso Mawu gbô la gblôm<br />

na mi. Abraham mewô nu siawo ñomevi aðeke o. 41 Le nyateñe me ne miewô alea<br />

la, mia fofo ñe afôtoñe tututu ko tom miele.”<br />

Woðo eåu nâ be, “Míawo la, menye ahasie mía dzilawo wô hafi dzi mí o.<br />

Fofo ðeka koe li na mí le nyateñe la me eye ayae nye Mawu åutô.” 42 Yesu gblô na<br />

wo be, “Ðe miañe nya sia le eme la, anye ne mialŸm, elabena Mawu gbôe metso hafi<br />

33


va mia gbô. Nyemeva le ðokuinye si o ke boå Mawue ðom ða. 43 Nu ka tae miate<br />

åu ase nya si gblôm mele na mi la gôme o? Miesea nu gôme o, elabena wogbe na mi<br />

be miagaðo tom o. 44 Miawo la Satana viwoe mienye eya tae mielŸa nu vŸði siwo<br />

wowôna la wôwô. Amewulae wònye tso gômedzedzea ke eye melŸa nu si nye<br />

nyateñe o. Nyateñe kui ðeka pâ hã mele eme o. Alakpadada hã la, meûaa dzi nâ o,<br />

elabena eyae nye alakpatôwo fofo. 45 Eya ta ne mele nyateñe la gblôm na mi hã la,<br />

ðe ko wòðia alakpa le miañe towo me ale miexôa edzi sena o.<br />

46 “Mia dometô kae le afi sia si ate åu atô asi nu vŸ ðeka pâ si mewô kpô la<br />

dzi? Ame aðeke o. Ke nu ka tae ne mele nyateñea gblôm na mi la miexônâ sena o. 47<br />

Ame si Fofoe nye Mawu la, ðoa to eñe nyawo dzidzôtôe. Gake esi miawo mielŸa<br />

toðoðo Mawu ñe nyawo o ta la, efia be mienye viawo o.”<br />

Menô anyi hafi Abraham va dzô<br />

48 Yudatôwo ñe dumemegãwo gblô na Yesu dzikutôe be, “Ðe menye nyateñe wònye<br />

miegblô be, Samariatô si me gbôgbô vŸ le lae nènye oa?”<br />

49 Yesu ðo eåu na wo be, “Gbeðe! Gbôgbô vŸ aðeke mele menye o. Elabena<br />

nye la medea bubu Fofonye åu, ke miawo la miele vlo domem. 50 Togbô be menye<br />

nye didi be makô ðokuinye ðe dzi o hã la, Mawu åutô dom ðe dzi xoxo eye wòle<br />

ûônu drŸ ge ame siwo katã gbe nu le gbônye. 51 Mele egblôm na mi kple kakaðedzi<br />

be, ame sia ame si ðoa tom la, mele kuku ge akpô o.”<br />

52 Yudatôwo ñe dumemegãwo gagblô nâ be, “Azô mieka ðe edzi be gbôgbô<br />

vŸ aðe le mewò vavã, elabena Abraham kura kple nyagblôðila gã siwo nô anyi kpô la<br />

ku, ke wò la, èle gbôgblôm na mi fifia be ame si xô ye dzi se la maku gbeðe o. 53<br />

34


Ðe nèle gbôgblôm be yede ågô wu mía fofo Abraham si kua? Eye ðe nèle gbôgblôm<br />

hã be yede ågô wu nyagblôðila siwo ku va yia? Ame ka koå nèbuna be yenye?”<br />

54 Yesu ðo eåu na wo be, “Nenye nye åutôe le ðokuinye kafum la, ekema<br />

nye kafukafu la menye naneke o, ke Fofonye, si miawo hã miebe enye yewo ñe<br />

Mawu lae le kafuyem. 55 Nye la menya Fofo la, ke miawo la mienyae o. Ne megblô<br />

be nyemenyae o la, ekema menye alakpatô abe miawo ke ene. Enye nyateñe be<br />

menyae eye meðoa toe le nuwo katã me. 56 Esi mia fofo Abraham nya be megbôna<br />

la dzi dzôe eye eñe dzidzô de blibo esi wòkpô åkekea.”<br />

57 Yudatôwo gabiae be, “Wò ame si mexô ñe blaatŸ åutô gŸ hã haðe o lae le<br />

gbôgblôm be yekpô Abraham mahã?”<br />

58 Yesu ðo eåu na wo be, “Nyateñe matrômatrô lae nye be, nye la meli<br />

xoxoxo hafi Abraham va dzô ðe xexeame nyitsô gŸ hã.”<br />

59 Esi wògblô esia vô ko la, Yudatôwo ñe dumemegãwo fô kpe be yewoañui.<br />

Gake Yesu êla eðokui eye wòdo go le gbedoxô la me.<br />

Yesu yô dô åutsu aðe si nye åkuagbãtô tsô dzidzime<br />

9 Esi Yesu nô tsa ðim la, ekpô åutsu aðe si nye åkuagbãtô tso dzidzime ke. 2<br />

NusrŸlawo bia Yesu be, “Nufiala, nu ka tae wodzi ame sia åkuagbãtôe? Eya åutô ñe<br />

nu vŸe wôe be wòle alea loo alo eñe dzilawo ñe nu vŸwoea?”<br />

3 Yesu ðo eåu na wo be, “Menye wo dometô aðeke ñe nu vŸe na be ame sia<br />

ñe åku gbã o. Wodzii nenema be woatsô aðe Mawu ñe åus… afia. 4 Ele nam be mawô<br />

dô siwo ame si dôm ða la nam kaba, elabena esusô vie ko zã nado eye ame aðeke<br />

35


magate åu awô dô o. 5 Gake zi ale si mele xexeame la nyee nye xexeame ñe Kekeli<br />

la.”<br />

6 Le esia megbe la Yesu ðe ta ðe anyigba eye wòwô ba vi aðe ðe asi hesisi ðe<br />

åkuagbãtô la ñe åkuwo dzi. 7 Azô egblô nâ be, “Yi nàle tsi le Siloam Ta la me.”<br />

Siloam gômee nye, “Wodôe ða.” Åkuagbãtô la tso kpla eye wòdze mô yi ðawô abe<br />

ale si Yesu gblô nâ la ene, eye enumake eñe åkuwo ûu nyuie wònô nu kpôm.<br />

8 Åutsu sia ñe añelikawo kple ame siwo katã nyae tsã be nubialae wònye la,<br />

bia wo nôewo be, “Alo ðe menye åkuagbãtô ma si nô nu biam lae nye esia oa?”<br />

9 Ame aðewo be eyae eye ðewo hã be menye eyae o, ðe ko wòðii. Ke åutsua<br />

åutô gblô be, “Nye tututue.”<br />

10 Ameawo biae be, “Ke ale ke wô hafi wò åkuawo ûu?”<br />

11 Åutsua gblô na wo be, “Åutsu aðe si woyôna be Yesu lae nya anyi vi aðe<br />

tsô sisi ðe nye åkuwo dzi hegblô nam be mayi aðale tsi le Siloam Ta la me. Mewô<br />

esia ale nye åkuwo ûu eye mede asi nukpôkpô me.”<br />

12 Ameawo gabiae be, “Afi ka amea le?” Eðo eåu na wo be, “Nyemenya o.”<br />

Farisitôwo ku nya me tsô dôyôyô la åu<br />

13 Ale ameawo kplô åutsua yi ðe Farisitôwo gbôe. 14 Nya siawo katã dzô le Sabat<br />

åkeke la dzi. 15 Farisitô siwo gbô wokplô åutsua vâ la biae be wòagblô nu si va eme<br />

la na yewo. Ale wògblô ale si Yesu tsô ba sisi ðe eñe åkuwo dzi, eye esi wòyi ðale<br />

tsi ko la eñe åkuwo ûu eye wòde asi nukpôkpô me la na wo. 16 Farisitôawo dometô<br />

aðewo gblô be, “Nenye be Yesu sia do dzi da gbe le ame åu le Sabat åkeke dzi la,<br />

ekema menye Mawue dôe ða o.”<br />

36


17 Faristôawo gatrô ðe ame si woûu åku na la gbô hebiae be, “Wò åutô ðe ale<br />

kee nye wò susu le ame si ûu åku na wò la åu,? Ame ka ñomevi nèbu be enye?”<br />

Åutsua ðo eåu na wo bena, “Le nye nukpôkpô nu la, enye nyagblôðila aðe si<br />

Mawu dô ðo ða.”<br />

18 Yudatôwo ñe dumemegãwo gbe be yewomaxôe ase be åutsua nye<br />

åkuagbatô tsã o, va se ðe esime woyô edzilawo vâ, eye 19 wobia wo be, “Mia vie<br />

nye ame sia? Åkuagbãtôe wònye hafi miedzia? Nenye be ele eme nenema ðe ale ke<br />

wô wòle nu kpôm fifia?”<br />

20 Edzilawo ðo eåu be, “Vavã mia vie nye ðekakpuia, eye ele eme hã be<br />

åkuagbãtôe míedzii, 21 gake míenya nu si va dzô hafi eñe åkuwo ûu o, eye míenya<br />

ame si wôe be eñe åkuwo ûu hã o. Mía via åutô hã tsi año nu aðe eðokui nu eya ta<br />

taflatse, mibia gbee!”<br />

22 Åutsua dzilawo gblô esiawo le vôvŸ na Yudatôwo ta, elabena Yudatôwo<br />

ðoe da ði xoxoxo be ame si agblô be eyae nye Kristo la la woaðe nenem me ma le<br />

yewoñe hame. 23 Le esia ta dzilawo gblô be, “Etsi, mibia eya åutô.”<br />

24 Ale Farisitôawo gayô åutsu si ñe åkuwo gbã kpô la zi evelia eye wogblô nâ<br />

be, “Kpô ða, Mawue wòle be nàkafu, ke menye Yesu o, elabena Yesu la míenya be<br />

ame vŸðie wònye.”<br />

25 Åutsua ðo eåu na wo be, “Yesu ðanye ame vŸði o, eðanye ame nyui o,<br />

nyemenya o. Nu ðeka si ko menyae nye be, tsã la, menye åkuagbãtô, ke azô la, mele<br />

nu kpôm!”<br />

le åuwò?”<br />

26 Ameawo gabiae ake be, “Nu kae wòwô? Ale ke tututue wòwô hafi da gbe<br />

37


27 Åutsua do êli gblô na wo be, “Kpô ða, megblô nya sia na mi zi ðeka xoxo.<br />

Alo miesee oa? Nu ka ta miedi be magagblô nu si dzô la na mi ake? Alo miawo hã<br />

ðe miedi be yewoazu eñe nusrŸlawoa?”<br />

28 Nya siawo na be Farisitôawo dzu åutsua eye wogblô nâ be, “Wò la, eñe<br />

nusrŸlae nènye, ke miawo la, Mose ñe nusrŸlawoe mianye. 29 Mienyae bena Mawu<br />

ño nu na Mose, ke ame sia la mienya naneke tso eåu o.”<br />

30 Åutsua gate kpô ðo nya sia hã åu na wo bena, “Ewô nuku åutô be miegblô<br />

be yewomenya afi si ame sia tso o, evô wòte åu ûu nye åkuwo. 31 Le nyateñe me la,<br />

Mawu meðoa to ame vŸðiwo o, ke boå ame siwo subônâ eye wowôa eñe lôlŸnu. 32<br />

Tso xexeame ñe gômedzedzea ke la womese kpô be ame aðe ûu åku na ame si wodzi<br />

åkuagbãtôe kpô o, 33 ne menye Mawu gbôe ame sia tso o la, mate åu awô nenem nu<br />

sia o.”<br />

34 Ameawo do êli ðe åutsua ta gblô be, “Wò si wodzi ðe nu vŸ mee be<br />

yeafia nu mía?” Ale wonyae do goe.<br />

Åkuagbãtônyenye le gbôgbô me<br />

35 Yesu se be wonya åutsu sia eya ta edii va ke ðe eåu eye wobiae be, “Èxô Mesia<br />

alo Mawu Vi la dzi sea?”<br />

madze sii.”<br />

lae.”<br />

36 Åutsua ðo eåu nâ be, “Añetô, ame kae? Gblôe nam elabena medi be<br />

37 Yesu ðo eåu nâ be, “Ame si nèkpô va yi eye wògale nu ñom na wò fifia<br />

38 Åutsua do êli be, “Nye Añetô, mexôe se!” Ale wòdze klo hesubô Yesu.<br />

38


39 Yesu gblô nâ be, “Nye la ðe meva xexeame bena maûu åku na ame siwo<br />

ñe gbôgbômeåkuwo gbã eye mafia ame siwo bu be yewole nu kpôm la be woñe<br />

åkuwo gbã.”<br />

gbã?”<br />

40 Farisitô siwo nô afi ma la biae be, “Ðe nèle gbôgblôm be míañe åkuwo<br />

41 Yesu ðo eåu na wo be, “Ne ðe mielŸ be yewonye åkuagbãtôwo la, anye ne<br />

fôðiði aðeke manô mia åu o. Gake esi miebe yewole nu kpôm ko la, miañe nu vŸwo<br />

azu agba ðe mia dzi.”<br />

Lododo tso al…kpo la åu<br />

10 “Nyateñe wònye mele gbôgblôm na mi be ame si megena ðe al…kpoa me to<br />

agboa nu o, ke boå wòyina ðaliana to afi bubu hafi gena ðe eme la, eyae nye fiafitô<br />

kple adzodala. 2 Ke ame si to agboa nu gena ðe eme la eyae nye al…awo ñe kplôla. 3<br />

Agbonudzôla ûua agbo la na eya amea eye al…awo ðoa to eñe gbe. Eyôa eñe al…wo<br />

kple åkô eye wòkplôa wo doa goe. 4 Edzea ågô na al…awo eye wokplônâ ðo elabena<br />

wodea dzesi eñe gbe. 5 Womadze ame tutô yome o ke boå woasi le egbô elebena<br />

womede dzesi eñe gbe o.” 6 Yesu do lo sia na wo gake womese nu si gblôm wòle na<br />

wo la gôme o.<br />

Yesue nye al…kplôla nyui la<br />

7 Eya ta Yesu gagblô na wo be, “Mele egblôm na mi le nyateñe me be, nyee nye<br />

agbo na al…awo. 8 Eye ame siwo katã va do ågô nam la, al…awo meðo to wo o,<br />

elabena fiafitôwo kple adzodalawoe wonye. 9 Esi wònye be nyee nye Agboa<br />

39


ta la, ame siwo katã to Agboa nu la akpô ðeðe. Woado go ayi aðaðu gbe damawo<br />

eye woagagbô va to Agbo la nu age ðe al…kpoa me. 10 Fiafitô la ñe taðodzinue nye<br />

be yeafi fi, awu ame, agbl… nu. Ke nye ya ðe meva be mana agbe si de blibo amewo.<br />

11 “Nyee nye Al…kplôla Nyui la, elabena, metsô nye agbe na ðe al…awo ta. 12<br />

Ke apavi si woxô be wòakpô al…awo dzi la meléa be na wo o. Ne ekpô amegaxi<br />

wògbôna la, esina elabena al…awo menye etô o. Ale amegãxi la dzea al…awo dzi<br />

hevuvua ðewo, eye mamlâawo kakana gbe. 13 Apavi la sina elabena ðe ko wodôe be<br />

wòakpô al…awo dzi ke eñe dzi meku ðe wo åu o.<br />

14 “Nyee nye Al…kplôla Nyui la. Menya nye al…wo eye nye al…wo hã nyam,<br />

15 abe ale si Fofonye nyam ene la, nenema kee nye hã menya Fofonyee, eye metsô<br />

nye agbe na ðe al…awo ta. 16 Al…ha bubuwo hã le asinye siwo wòle be makplô va<br />

gbônyee bena woase nye gbe, eye wo katã woanye al…ha ðeka anô Kplôla ðeka te.<br />

17 “Fofo la lŸm åutô elabena metsô nye agbe na ðe amewo ta bena magaxôe<br />

emegbe. Ame aðeke mate åu aðem ða ne nyemena mô o. 18 Nye åutôe lŸ tsô nye<br />

agbe na elabena åus… le asinye be matsô nye agbe ana eye åus… le asinye be<br />

magaxôe. Mônukpôkpô siae Fofo la tsô nam.”<br />

19 Yesu ñe nya siawo gahe mama de Yudatôwo ñe dumemegãwo dome<br />

elabena ame aðewo xô eñe nyawo dzi se eye ðewo hã mexôe se o. 20 Ame siwo<br />

mexôe se o la gblô be, “Ame sia la gbôgbô vŸe le fu ðem nâ, ne menye nenema o la,<br />

ekema ele tsu kum eya ta migaðo toe o.”<br />

21 Ame bubuwo hã gblô be, “Ame sia ñe nuño kple nuwônawo medze abe<br />

ame si gbôgbô vŸ le fu ðem na la ene o. Ðe gbôgbô vŸ ate åu aûu åku na ame siwo ñe<br />

åku gbã?”<br />

40


Yudatôwo ñe dzimaxôse<br />

22 Tete gbedoxô Åutikôkôåkekenyui ðo le Yerusalem. Enye vuvôåôl‰, 23 eye Yesu<br />

nô gbedoxô la me nô zôzôm le teñe si woyôna be Salomo ñe Akpata. 24 Yudatôwo ño<br />

xlãe eye wogblô nâ be, “Êekayie nàna miatsi dzimaði se ðo? Nenye wòe nye Kristo<br />

la, gblôe na mi”<br />

25 Yesu ðo eåu na wo be, “Megblô ame si menye la na mi xoxo, gake<br />

miexôe se o. Nukunu siwo wôm mele le fofonye ñe åkô me la hã le ðase ðim le<br />

åunye. 26 Gake miele exôm se o elabena miele nye al…hawo dome o. 27 Nye la,<br />

menya nye al…wo eye woawo hã dze si nye gbe, eye wodzea yonyeme. 28 Mena<br />

agbe mavô nye al…awo ale be womatsrŸ akpô o. Ame aðeke hã mate åu axô wo le<br />

asinye akpases…tôe o 29 elabena Fofonyee tsô wo nam eye Fofonyea s… wu ame sia<br />

ame. Ale ame aðeke mate åu axô wo le esi ses…tôe o. 30 Mí kple Fofonye la ame<br />

ðekae míenye.”<br />

31 Esi Yesu gblô alea la, Yudatôwo ñe dumemegãwo tsô kpe be yewoañui.<br />

32 Gake Yesu gblô na wo be, “Mawu åutô ðo nukunu siawo katã ði be mawô<br />

ne amewo nakpô ðeðe. Ke dô nyui siawo dometô ka tae miedi be yewoawum ðo?”<br />

33 Woðo eåu nâ be, “Menye dô nyui siwo nèwô tae miedi be miawu wò o, ke<br />

boå busunya siwo gblôm nèle la tae. Ale ke wò amegbetô nàtsô ðokuiwò awô<br />

Mawui?”<br />

34 Yesu ðo eåu na wo be, “Ðe womeålôe ðe miañe se la me be, ‘Megblôe be<br />

mawuwo mienye’ oa? 35 Ne woyô mi be ‘mawuwo’ la, ame kawoe Mawu ñe nya va<br />

na, eye womate åu da mawunya dzi o, 36 eye ale ke woabu tso ame si åu Fofo la kô<br />

41


heðoe ðe xexeame? Ekema nu ka ta mietsô nya ðe åunye be megblô busunya elabena<br />

megblô be ‘Nyee nye Mawu Vi’? 37 Ne menye Mawu gbôe nukunu siwo wôm mele<br />

la tso o la, ekema migaxô dzinye se o. 38 Ne mele nukunuwo wôm eye miexô dzinye<br />

se o hã la, mixô nukunuawo ya dzi se ale be to esia me la miadze sii be Fofo la le<br />

menye eye nye hã mele eme.”<br />

39 Ameawo di be yewoagalée gake edo go eye wòdzo le wo gbô. 40 Etso<br />

Yôdan tôsisi la yi egodo eye wòyi ðanô afi si Yohanes nô tsi dem ta na amewo le tsã<br />

la. 41 Ame geðewo dze eyome va afi sia hã. Ameawo gblô na wo nôewo be,<br />

“Yohanes mewô nukunuwo o gake nya siwo katã wògblô ði tso åutsu sia åu la va<br />

eme pâpâpâ.” 42 Yesu ñe nuwônawo ðo kpe edzi na ameawo be, eyae nye Mesia la<br />

vavã eye woxô edzi se.<br />

Lazaro ñe ku<br />

11 Azô eva me be åutsu aðe si woyôna be Lazaro la dze dô, ame sia tso Betania,<br />

Maria kple Marta ñe du me. 2 Maria si nôvi, Lazaro, le dô lém lae nye Maria si kô<br />

amiveve ðe Yesu ñe afôwo ta eye wotutui kple eñe taða. 3 Eya ta nôvinyônu siawo dô<br />

ame ðo ða Yesu gblô be, “Añetô, ame si nèlŸ vevie la le dô lém.”<br />

4 Esi Yesu se gbedeasi sia la, egblô be, “Dôléle sia menye kudôe o ke boå to<br />

eme la woakafu Mawu eye woakô Mawu Vi alo Mesia la åuti.”<br />

5 Yesu lŸ Marta kple nôvianyônu Maria kpakple Lazaro. 6 Gake esi wòse be<br />

Lazaro le dô lém la, eganô afi si wòle la åkeke eve hafi wòdze mô. 7 Azô eyô eñe<br />

nusrŸlawo gblô na wo be, “Mina mígayi Yudea.”<br />

8 NusrŸlawo melŸ ðe nya sia dzi kura o. Wogblô nâ bena, “Nufiala, nyitsô<br />

42


laa koe Yudatôwo di be yewoawu wò le Yudea, nu ka ta nèdi be yeagayi afi ma?”<br />

9 Yesu ðo eåu na wo be, “Kekeli nôa anyi gañoño wuieve le åkeke ðeka me<br />

eye le êeyiêi siawo me la ame ate åu azô numaklimaklii elabena kekeli li be wòakpô<br />

nu. 10 Ke ne ame aðe zô le zã me la, akli nu elabena viviti do.” 11 Yesu yi edzi be,<br />

“Mia xôlŸ Lazaro le alŸ dôm eya ta meyina be maðanyôe.”<br />

12 NusrŸlawo ðo eåu be, Añetô, ne ele alŸ dôm la ekema eñe lãme le ses… ge.<br />

13 Yesu nô nu ñom tso eñe ku åuti, ke nusrŸlawo ya bu be alŸdôdô åutô gblôm wòle.<br />

14 Yesu ûu eme na nusrŸlawo be, “Lazaro ku. 15 Eye le miawo ta la, edzô<br />

dzi nam åutô be nyemenô afi ma o. Elabena to esia me la mana mônukpôkpô mi ake<br />

be miaxô dzinye ase. Mitso kpla ne míayi egbô.”<br />

16 Toma, si wogayôna hã be, “Venôvi” la gblô na nôvia nusrŸla mamlâawo<br />

be, “Mina míayi ale be míawo hã míaku kplii.”<br />

Yesu nye tsitretsitsi la kple agbe la<br />

17 Esi wova ðo Betania la wogblô na wo bena Lazaro ku eye woðii åkeke ene sôå va<br />

yi xoxo. 18 Betania anô abe kilometa eve kple afã ene tso Yerusalem gbô, 19 eya ta<br />

Yudatôwo ñe dumemegã geðewo va kua teñe be yewoado baba na Marta kple Maria.<br />

20 Esi Marta see bena Yesu gbôna la, etso kpla do go yi ðakpee le môa dzi. Ke<br />

Maria ya meyi o.<br />

21 Marta gblô na Yesu be, “Añetô, nenye ðe nènô afi sia la, anye ne nôvinyea<br />

meku o. 22 Ke menyae be nu sia nu si nèbia Mawu la ana wò.”<br />

23 Yesu gblô nâ be, “Nôviwò la atsi tre.” 24 Marta lŸ ðe edzi eye wògblô be,<br />

“„, menya be nôvinyea atsi tre le nuwuwuåkekea dzi.”<br />

43


25 Yesu gagblô nâ be, “Nyee nye tsitretsitsi la kple agbe la. Ame sia ame si<br />

xôa dzinye sena la, togbô be aku abe ame bubuwo ene hã la, aganô agbe. 26 Mana<br />

agbe mavô si nu meyina o la, ame siawo ale be womatsrŸ akpô gbeðe o. Èxô nya<br />

siawo dzi sea, Marta?”<br />

27 Marta ðo eåu be, “„, Añetô, mexôe se be wòe nye Mesia, Mawu vi la, ame<br />

si míekpô mô na ûuu.”<br />

Yesu fa avi<br />

28 Azô Marta trô dzo va añeme le nôvia Maria gbô eye wòyôe dzaa le konyifalawo<br />

dome gblô nâ be, “Nufiala la va ðo eye wòdi be yeakpô wò.” 29 Maria tso enumake<br />

yi Yesu gbô.<br />

30 Yesu nô lalam le kôñea godo afi si Marta va kpee le. 31 Esi Yudatôwo ñe<br />

dumemegã siwo va be yewoafa akô na Maria la kpôe wòtso kpla do go yina la, wobu<br />

be Lazaro ñe yôdo toe woyina be yeaðafa avi eya ta wokplôe ðo.<br />

32 Ke Maria zô va tu Yesu eye wòdze klo ðe eñe afônu gblô nâ be, “Añetô, ðe<br />

nèva kaba la, anye ne nôvinyea meku o.”<br />

33 Esi Yesu kpô ale si Maria nô avi fam nublanuitôe eye Yudatôwo hã nô<br />

efam kplii la eñe dzi ûuûu eye eñe tame ðe fu. 34 Ebia be, “Afi kae woðii ðo?”<br />

Woðo eåu nâ be, “Va kpô yôdoa ða!” 35 Enumake Yesu hã fa avi.<br />

36 Le esia ta la, Yudatôwo ñe dumemegãwo gblô na wo nôewo be, “Mikpô<br />

ale si gbegbe wòlŸe ða? XôlŸ veviwoe wonye vavã.”<br />

37 Ke wo dometô aðewo gblô bena, “Ame sia si te åu ûu åku na åkuagbãtô,<br />

nu ka åuti mewôe be ame sia megaku o ma?”<br />

44


Yesu fô Lazaro ðe tsitre<br />

38 Yesu gaûuûu le eðokui me eye wòðo yô do la gbô. Yôdoa nye agado aðe si nu<br />

wotsô kpe xee.<br />

39 Eðe gbe na ameawo be, “Mimli kpea ða.”<br />

Ke Marta, ame si nôvi ku la gblô na Yesu be, “Oo Añetô, amea ku åkeke ene<br />

sôåue nye esi eya ta aû… akpa.”<br />

40 Yesu trô biae be, “Nyemegblô na wò bena, ne èxô dzinye se la, Mawu awô<br />

nukunu gã aðe nàkpô oa?”<br />

41 Womli kpe la da ðe adzôge. Azô Yesu wu mo dzi eye wògblô bena, “Fofo,<br />

meda akpe na wò be èðoa tom. 42 Èðoa tom êesiaêi gake mele esia gblôm le ame<br />

siwo katã le afi sia ta, bena woaxôe ase be wòe dôm ða.” 43 Le esia megbe la edo<br />

êli be, “Lazaro lee, do go va!”<br />

44 Enumake Lazaro fô tso ku me la do kple ameðivô si me woblae ðo. Yesu<br />

gblô na ameawo be, “Mitu avôawo le eåu ne wòadzo.”<br />

Woðo nugbe be woawu Yesu<br />

(Mateo 26:1-5; Marko 14:1-2; Luka 22:1-2)<br />

45 Yudatôwo ñe dumemegã siwo va be yewoakpô Maria ða eye wokpô nukunu sia<br />

teñe la xô Yesu dzi se mlôeba. 46 Ke wo dometô bubu aðewo hã tso yi Farisitôwo<br />

gbô eye wogblô nya siwo katã va dzô la na wo.<br />

47 Esi Osôfogãwo kple Farisitôwo se nya sia la, woyô takpekpe enumake be<br />

yewoadzro nya la me. Wobia wo nôewo be, “Nôviwo, nu ka wô ge míala? 48 Enye<br />

45


nyateñe be åutsu sia wôa nukunuwo. Ne míena môe alea la, dukô la katã ava dze<br />

eyome. Ne esia va eme la, Roma ûakô la ava dze mia dzi, awu mi eye woaxô<br />

dziðuðua le mi Yudatôwo si.”<br />

49 Wo dometô ðeka si nye Kayafa, ame si nye Osôfo gãtô le ñe ma me la tsi<br />

tre gblô be. 50 “Miekpôe dze sii be enyo be ame ðeka naku ðe dukôa ta wu be dukôa<br />

katã natsrŸ oa?”<br />

51 Abe Osôfo gãtô le ñe ma me ene la egblô nya ði be Yesu aku ðe dukô la ta,<br />

ke megblô esia le eya åutô ðokui si o. 52 Menye ðe Israel dukôa ðeðe ko ta o ke boå<br />

ðe Mawu vi siwo kaka ðe xexeame katã la be woaño wo katã nu ñu ðekae. 53 Le esia<br />

ta tso ema dzi la Yudatôwo ñe dumemegãwo de asi ðoðowôwô me ðe Yesu wuwu åu.<br />

54 Azô Yesu dzudzô nufiafia la dutoño eye eya kple eñe nusrŸlawo dzo yi<br />

Yerusalem yi dzogbekôñe aðe si woyôna be Efrayim la me.<br />

55 Yudatôwo ñe Åutitotoåkekenyui la te tu añe eya ta dutatôwo katã va<br />

Yerusalem åkeke geðewo do ågô be yewoawô åutikôklôkônu la hafi azã la naðo. 56<br />

Wo dometô geðe åutô di be yewoakpô Yesu eya ta wobia wo nôewo edziedzi be,<br />

“Ale kee, miebu be ele azã la ðuñe va gea?” 57 Le êeyiêi sia me la, Osôfogãwo kple<br />

Farisitôwo ðe gbeñã le dutoño be ame sia ame si kpô Yesu la nena yewoanya ne<br />

yewoalée enumake.<br />

Amisisi na Yesu le Betania<br />

(Mateo 26:6-13; Marko 14:3-9)<br />

12 Esusô åkeke ade woaðu Åutitotoåkekenyui la. Yesu va ðo Betania si nye<br />

Lazaro, ame si wòfô ðe tsitre tso ame kukuwo dome la ñe du me. 2 Woðo kplŸ<br />

46


gŸ aðe na Yesu le afi sia eye Marta subô Yesu le kplŸa åu. Lazaro hã nô kplŸa åu<br />

kple Yesu. 3 Esi wonô nu ðum la, Maria tsô amiûeû… xôasi aðe vâ eye wosii na Yesu<br />

ñe afôwo eye wòtsô eñe taða tutu afôawoe. Amia ñe ûeû… lilili la xô añe blibo la me.<br />

4 Esi Yuda Iskariôt, Yesu ñe nusrŸlawo dometô ðeka, ame si va fia Yesu<br />

yomemô emegbe la, kpô nu sia la, egblô bena, 5 “Nu ka ta wòle be woagbl… amiûeû…<br />

xôasi sia? Ðe wòle be woadzrae atsô ga la ana ame dahewo.” 6 Menye ðe Yuda<br />

Iskariôt le ame dahewo nu vem tae wògblô esia o, ke boå be enye fiafitô eye eya kee<br />

kpôa nusrŸlawo ñe ga dzi tae. 7 Tete Yesu gblô be “Miðe asi le eåu, elabena ewô esia<br />

dzra ðo ði na nye ðigbe. 8 Ame dahewo le mia dome ðaa, gake nyemanô mia dome<br />

ðaa o.”<br />

Woðo nugbe ðe Lazaro wuwu åuti<br />

9 Esi Yerusalemtôwo se be Yesu va ðo wo dome la woûli vevie bena yewoakpôe,<br />

eye yewoakpô Lazaro, ame si gagbô agbe tso ku me hã. 10 Eya ta Osôfogãwo wô<br />

ðoðo be yewoawu Lazaro hã, 11 elabena eya amea tae Yudatô geðewo dzo le woñe<br />

kplôlawo gbô yi Yesu gbô eye woxô edzi se.<br />

Yesu yi Yerusalem abe dziðula ene<br />

(Mateo 21:1-11; Marko 11:1-11; Luka 19:28-40)<br />

12 Le åufôke la, eði le Yerusalem dua katã me be Yesu le mô dzi gbôna. Ame<br />

geðewo siwo va Åutitotoåkekenyui la ðuñe la hã see ale woyi be yewoaðakpee. 13<br />

Woåe deûayawo kple atilôwo ðe asi eye wonô êli dom nô aseye tsom be, “Hosana!<br />

Woayra Israel ñe fia la! Woayra ame si gbôna le Añetô la ñe åkô me!”<br />

47


14 Yesu nô tedzivi aðe dzi eye esia fia be nyagblôði si woålô ði be, 15<br />

“MègavŸ o, Zion nyônu. Wò fia do tedzivi gbôna le ðokuibôbô me!” la va eme<br />

tututu.<br />

16 Yesu ñe nusrŸlawo menya bena Yesu wu nyagblôði sia nu le êemaêi o,<br />

gake esi wòtrô dzo yi dziño le åutikôkôe me la, eñe nusrŸlawo kpô dze sii bena,<br />

nyagblôði geðe siwo woålô ðe mawunya me la va eme wokpô.<br />

17 Ame siwo nô eteñe hafi Yesu fô Lazaro ðe tsitre tso ame kukuwo dome la<br />

gblô ale si nua katã va emee la na ame bubuwo. 18 Le nukunu si wòwô wose ta la,<br />

amewo ño zi be yewoaðakpôe.<br />

19 Ale Farisitôwo gblô na wo nôewo be, “Mikpô ða, míedŸ, xexeame katãe<br />

nye ma kplôe ðo hoo!”<br />

Helatô aðewo di Yesu<br />

20 Griktô alo Helatô aðewo hã nô ame siwo va Yerusalem dua me be yewoaðu<br />

åutitotoåkekea la dome. 21 Ame siawo va Filipo si tso Betsaida gbô eye wogblô nâ<br />

bena, “Añetô, mieðe kuku miedi be miakpô Yesu.” 22 Filipo hã yi ðagblôe na<br />

Andrea ale eya kple Andrea woyi Yesu gbô yi ðagblô ameawo ñe didi nâ.<br />

23 Yesu ðo eåu na wo be, “Gañoño la de woakô Amegbetôvi la åu. 24 Le<br />

nyateñe me, mele egblôm na mi be ne bliku la mege ðe anyigba eye wòku o la ekema<br />

eya ðeka tsi anyi, gake ne eku la etsea ku geðe. 25 Nenye be ame aðe tsi dzi ðe eñe<br />

agbe åu le xexe sia me la, abui, ke ame si tsô eñe agbe na le tanye la, adzrae ðo ði na<br />

agbe mavô la.<br />

26 “Nenye be ame aðe di be yeazu nye nusrŸla la, nedze yonyeme, elabena<br />

48


ele na nye subôvi ðe sia ðe be wòanô afi si mele. Eye ne edze yonyeme la, Fofo la<br />

åutô ade bubu eåu.<br />

Ele be woakô Amegbetôvi la ðe dzi<br />

27 Nye gbôgbô le nu xam vevie åutô. Ðe mado gbe ða be, Fofo, ðem tso fukpekpe<br />

siwo le ågônye la mea? Gbeðe, mele be magblô nenema o, elabena esia tae meva<br />

xexeame ðo. 28 Fofo, de åutikôkôe kple bubu wò åkô la åu.”<br />

Esi Yesu wu nya siawo nu ko la, gbe aðe ði tso dziño be, “Mewô esia xoxo<br />

eye magawôe ake.” 29 Esi ameha la se gbe sia la, wo dometô aðewo bu be dzie ðe<br />

gbe, eye bubuwo hã gblô be mawudôla aðee ño nu nâ.<br />

30 Yesu gblô na wo bena, “Miawo tae gbe sia ði ðo, menye nye tae o. 31<br />

Xexeame ñe ÛônudrŸåkeke la ðo edzi vô eye gañoñoa hã su be woanya Satana, si nye<br />

xexeame dziðula la ða. 32 Eye ne woklãm ðe atitsoga åu vô megbe la, mahe amewo<br />

katã ðe ðokuinye åu.” 33 Yesu gblô nya sia bena yeatsô afia ku si ñomevi ku ge yele.<br />

34 Ameha la biae be; “Ðe nèbe yele kuku gea? Míesee be ne Mesia la va la<br />

anô agbe tegbee. Nu ka tae nèbe woaklã Mesia la ðe atitsoga åu? Mesia ka gblôm<br />

nèle?”<br />

35 Yesu ðo eåu na wo be, “Nye Kekeli agakl… na mi hena êeyiêi sue aðe ko.<br />

Mizô le Kekeli la me esi mônukpôkpô gale mia si be viviti nagado ðe mi o elabena<br />

ame si le zôzôm le viviti me la menya afi si yim wòle o. 36 Mixô Kekeli la dzi se zi<br />

ale si wole mia gbô be miazu kekeliviwo.” Esi Yesu gblô nya siawo vô la, edo go le<br />

ameawo dome yi ðaêla eðokui.<br />

49


Yudatôwo ñe dzimaxôse<br />

37 Togbô be Yesu wô nukunu geðe hã la, ame geðewo mexô edzi se be eyae nye<br />

Mesia la o. 38 Nu sia tututu åutie nyagblôðila Yesaya ño nu tsoe be, “Añetô, ame kae<br />

axô mia dzi ase? Ame kae axô Mawu ñe nukunu gã siwo wowô la dzi ase?” 39<br />

Yesaya gagblô bena, 40 “Mawu na bena ame siawo ñe gbôgbômeåkuwo gbã eye<br />

wòna bena woñe dziwo ku atri, bena womagase nu, akpô nu alo atrô ðe Mawu gbô be<br />

woada gbe le wo åu o.” 41 Yesaya ñe nya siawo katã ku ðe Yesu åu elabena Yesaya<br />

kpô åutega aðe si me woðe Mesia la ñe åutikôkôe fiae le.<br />

42 Togbô be Yudatôwo ñe dumemegã geðewo xôe se be Yesue nye Mesia la<br />

hã la, wonô vôvŸm na Farisitôwo elabena ne wogblô le dutoño be Yesue nye Mesia la<br />

la, woaðe wo le hame. Esia tae wogbe be yewomaûu Yesu me o, 43 elabena wolŸ<br />

amegbetô ñe bubu wu Mawu ñe bubu.<br />

Yesu ñe nyawoe woatsô adrŸ ûunu amewo<br />

44 Yesu do êli gblô na ameha la be, “Ne miexô dzinye se la, ekema Mawu dzie ma<br />

miexô se. 45 Elabena ne miekpôm la, ekema ame si dôm ða lae ma miekpô. 46 Nye<br />

la Kekelie menye va xexeame, ame siwo katã xô dzinye se la, magazô viviti me o.<br />

47 Ne ame aðe se nye nyawo ke mewô ðe wo dzi o la; nyemadrŸ ûônui o, elabena<br />

menye ûônu drŸ gee meva o ke boå ðe meva be maðe xexeame tso tsôtsrŸ me. 48<br />

Gake ame siwo mexôm o, eye womewô ðe nye nyawo dzi o la, woadrŸ ûônu wo le<br />

nuwuwuåkekea dzi eye nya siwo gblôm mele fifia lae woatsô adrŸ ûônu woe. 49<br />

Elabena nya siwo katã megblôna la menye nye åutô nye nyawo o, ke boå wonye<br />

50


gbedeasi si mexô tso Fofo la gbô na mi. 50 Menyae kôtee be eñe nyawo katã akplô<br />

ame ayi agbe mavô mee, eya ta megblôa nya sia nya si wògblô nam be magblô na mi<br />

la na mi.”<br />

Yesu klô eñe nusrŸlawo ñe afôwo åuti<br />

13 Azô esusô åkeke ðeka ko ne Åutitotoåkekenyui la naðo eye Yesu nya be<br />

êeyiêia de be yeadzo le xexeame atrô ayi fofoa gbô. ElŸ etô siwo le xexeame åutô,<br />

eye wògaðe lôlŸ sia fia. 2 Yesu kple eñe nusrŸlawo nô fi…nuðuñe. Do ågô la, Satana<br />

dee tame na Yuda Iskariôt, Simôn vi la, be wòayi aðade Yesu asi. 3 Yesu nya be<br />

fofo la tsô åus…wo katã na ye. Enya hã be, Mawu gbôe yetso va eye yeagatrô ayi<br />

Mawu gbô. 4 Le sia ta Yesu tsi tre le fi…nuðukplŸa åu eye wòðe eñe awu da ði hetsô<br />

tsiletsâ sa ðe ali. 5 Etsô gagba ku tsi ðe ame eye wòde asi nusrŸlawo ñe afôwo kôklô<br />

me. Ne eklô ame aðe tô vô la, etsôa tsiletsâ si wòsa ðe ali la ñe akpa aðe tutua wo<br />

åui. 6 Esi wòðo Petro dzi be wòaklô eñe afôwo nâ la, Petro gblô nâ be, “Añetô, mele<br />

be wò nàklô míañe afôwo åuti na mí o.”<br />

7 Yesu ðo eåu nâ be, “Mase nu si ta mele ewôm la gôme fifia o, gake ava se<br />

egôme emegbe.”<br />

8 Ke hã Petro gbe be Yesu maklô yeñe afôwo o. Egblô na Yesu be, “Gbeðe,<br />

màklô nye afôwo åuti o.”<br />

Yesu ðo eåu nâ be, “Ne nyameklô wò afôwo o la, ekema màkpô gome aðeke<br />

tso gbônye o.”<br />

9 Petro do êli gblô be, “Ne ele nenema la, ekema menye nye afôwo ko o, ke<br />

boå klô nye asiwo kple nye ta hã.”<br />

51


10 Yesu ðo eåu nâ be, “Ame si le tsi xoxo la, afôkôklô koe hiã nâ bena eåuti<br />

nakô nyuie. Wò la, åutiwò kô, gake menye ame sia ame si le afi sia la åutie kô o.”<br />

11 Yesu gblô nya sia elabena enya ame si gbôna ye de ge asi.<br />

12 Esi wòklô nusrŸlawo ñe afôwo vô la, etsô eñe awu do, nô anyi eye wòbia<br />

wo be, “Miese nu si mewô la gômea? 13 Miawo la mieyôam be, ‘Añetô’ kple<br />

‘Nufiala’, eye esia le eme vavã. 14 Minya be esi nye, miañe Añetô kple Nufiala,<br />

meklô miañe afôwo åu la, ele na miawo hã be miaklô mia nôewo ñe afôwo. 15<br />

Kpôðeåu wònye mena mi eya ta miwô ðe kpôðeåu sia dzi. 16 Enye nyateñe be subôvi<br />

mekôna wua eñe añetô o, eye dôtsôla hã mewua ame si dôe o. 17 Mienya esiawo eya<br />

ta miwô nenema be woahe yayra geðe vâ na mi.<br />

Yesu gblô Petro ñe nugbegbe le egbô ði<br />

18 “Ele eme be menye mi katãe mele nya sia gblôm na o, elabena menya mia<br />

dometô ðe sia ðe. Mawunya gblô be, “Ame si le nu ðum kplim lae adem asi.” Nya<br />

sia ava eme kpuie. 19 Mele nya siawo katã gblôm na mi bena ne wova eme la, miaxô<br />

dzinye ase.<br />

20 “Mele egblôm na mi la nyateñe me be, ame si laxô ame si medô la, nyee<br />

wòxô, eye ame si laxôm la, xô ame si dôm ða.”<br />

Yesu gblô nya ði tso eyomemôfiala åu<br />

(Mateo 26:20-25; Marko 14:17-21; Luka 22:21-23)<br />

21 Azô Yesu gblô kple vevesese gã aðe be, “Le nyateñe me la, mia dometô ðekae<br />

adem asi.” 22 Nya siawo na be nusrŸla ðe sia ðe trô kpô nôvia ñe åkume. Wonô ame<br />

52


si wòwônâ la dim be yewoanya.<br />

23 NusrŸlawo dometô ðeka, esi Yesu lŸna vevie la, nô anyi ziô ðe Yesu åu.<br />

24 Simôn Petro wô dzesi nâ gblô nâ be, “Biae, mía dometô si åuti wòle nu ñom<br />

tsoe.”<br />

25 NusrŸla la gaziô ðe Yesu åu eye wòbiae be, “Añetô, ame kae?”<br />

26 Yesu ðo eåu nâ bena, “Eyae nye ame si matsô abolo kakâ sia asisi detsi<br />

atsô ana.” Tete wòtsô abolo kakâ la sisi detsi hetsôe na Simon vi, Yuda Iskariot.<br />

27 Esi Yuda ðu aboloa vô ko la, Satana ge ðe eme. Yesu gblô nâ be, “Ðe abla<br />

nàyi aðawô nu si nèðo la.”<br />

28 Ke nusrŸla mamlâawo mese nya si gblôm Yesu nô la gôme o. 29 Woawo<br />

ya bu be esi wònye Yudae nye yewo ñe gadzikpôla tae Yesu le edôm be wòayi aðaxe<br />

fe ðe nu si ðum yewole la ta loo alo wòayi aðana ga ame dahewo. 30 Yuda hã dzo le<br />

xôa me enumake hege ðe viviti la me.<br />

Se yeye la<br />

31 Esi Yuda do go le xôa me la, Yesu gblô be, “Êeyiêi de be woaðe Amegbetô Vi<br />

alo Mesia la ñe åutikôkôe ðe go eye woaðe Mawu ñe åutikôkôe ðe go to eya amea<br />

me. 32 Le êeyiêi kpui aðe megbe la, Mawu aðe åutikôkôe sia ðe go to menye. 33<br />

Vinye lôlŸwo, êeyiêi vi aðe ko maganô mia gbô! Abe ale si megblô na Yudatôwo ñe<br />

amegãwo ene la, miadim gake miakpôm o, eye afi si meyina hã miate åu ava o.<br />

34 “Le esia ta la mele se yeye nam mi, si nye be, milŸ mia nôewo abe ale si<br />

nye hã melŸ mii ene. 35 LôlŸ vavã si miatsô na mia nôewo lae afia xexeame kôtee be<br />

mienye nye nusrŸlawo vavã.”<br />

53


Wogblô nya ði tso Petro ñe nugbegbe le Yesu åu åuti<br />

(Mateo 26:31-36; Marko 14:27-31; Luka 32:31-34)<br />

36 Simôn Petro biae be, “Añetô, afi kae nèyina?” Yesu ðo eåu nâ be, “Afi si meyina<br />

fifia la miate åu akplôm ðo ayi o, ke emegbe la, miava.”<br />

37 Petro gabiae be, “Nu ka tae nyemate åu akplô wò ðo fifia o? Nye la mele<br />

klalo be maku ðe tawò.”<br />

38 Yesu ðo eåu nâ be, “Èka ðe edzi be àte åu aku ðe tanyea? Nyateñe wònye<br />

gblôm mele na wò be hafi koklo naku atô zi gbãtô etsô fôåli la, àgbe nu le gbônye<br />

zigbôzi etŸ be yemenyam o.”<br />

Yesue nye mô si yi Fofo la gbô<br />

14 Yesu yi edzi gblô na nusrŸlawo be, “Migana vôvŸ naðo mi eye miañe dzi<br />

naûuûu nyanyanya o. Mixô Mawu dzi se, eye mixô nye hã dzinye se. 2 Fofonye ñeme<br />

la xô nyui geðewo li, ne ðe mele nenema o la, ne megblôe na mi. Meyina afi ma be<br />

madzra teñe ðo ði na mi. 3 Ne meyi ðadzra teñe ðo ði na mi la, matrô ava akplô mi<br />

be mianô gbônye ale be afi si mele la miawo hã mianô afi ma. 4 Mienya afi si<br />

meyina la xoxo eye mienya mô la hã.” 5 Toma gblô nâ be, “Gbeðe, Añetô, mienya<br />

afi si nèyina o, ale ke wô miate åu anya mô la?”<br />

6 Yesu ðo eåu nâ be, “Nyee nye Mô la, Nyateñe la kple Agbe la. Ame aðeke<br />

mate åu ayi Fofo la gbô o, negbe to dzinye ko. 7 Ne ðe mienya ame si ñomevi menye<br />

54


la, anye ne mienya ame si ñomevi Fofonye hã nye. Tso azô dzi la, mienya ame si<br />

Fofonye nye eye miekpôe hã!”<br />

8 Filipo gblô be, “Añetô, fia Fofo la mi ekema miañe dzi adze eme.”<br />

9 Yesu ðo eåu nâ be, “Filipo, ke va se ðe fifi hã la, mènya ame si ñomevi<br />

menye o. Ke esi meli kpli mi åkeke siawo katã hã mienyam kpô oa? Ame sia ame si<br />

kpôm la, Fofo lae ma wòkpô. Ke nu ka wô miegale didim be yewoakpô Fofo la? 10<br />

Ðe miexôe se be, mele Fofo la me eye Fofo la hã le menye oa? Nya siwo katã<br />

megblôna la menye nye åutô nye nyawoe o, ke boå wonye Fofonye si le menye la ñe<br />

nyawo. Fofo la wôa eñe dôwo to dzinye. 11 Miawo ya mixôe se ko be mele Fofo la<br />

me eye Fofo la hã le menye. Ne miate åu axô ase le mô sia nu o la, ekema mixô<br />

dzinye se le nukunu gã geðe siwo mewô miekpô la ta.<br />

12 Le nyateñe me, mele egblôm na mi be ame sia ame si xôa dzinye sena la<br />

awô dô siwo katã mele wôwôm, eye awô dô gãwo wu esiwo mewô, elabena meyina<br />

ðe fofo la gbô. 13 Mawô nu sia nu si miabia le nye åkô dzi la na mi ale be Vi la nakô<br />

Fofo la åuti. 14 „, ne miebia nane to nye åkô dzi ko la, mawôe na mi.<br />

Yesu do Gbôgbô Kôkôe la åugbe<br />

15 “Ne mielŸam la, miawô nye sewo dzi.<br />

16 “Mabia Fofo la, wòaðo Nyaxôðeakôla bubu ðe mi, 17 ame si nye nyateñe<br />

ñe Gbôgbô, be wòanô anyi kpli mi yi ðe mavô me. Xexeame mate åu axô<br />

Nyaxôðeakôla sia o elabena mekpônâ alo dzea sii o. Ke miawo la, mienyae elabena<br />

ele mia me eye wòanô anyi kpli mi. 18 Nye la, nyemegbl… mi ði abe tsyŸeviwo ene<br />

o, matrô ava mia gbô. 19 Le êeyiêi kpui aðe megbe la xexeametôwo magakpôm o ke<br />

55


miawo ya miakpôm elabena mele agbe eye miawo hã mianô agbe. 20 Gbe ma gbe la,<br />

mianya be mele Fofo la me, eye miawo miele menye eye nye hã mele mia me. 21<br />

Ame si wôna ðe nye nyawo dzi la, eyae lŸam, eye ame si lŸam la, Fofonye hã alŸe,<br />

nye hã malŸe eye maðe ðokuinye afiae.”<br />

22 Yuda, ke menye Yuda Iskariôt o, ke boå nusrŸla bubu si tsô åkô sia la biae<br />

be, “Añetô, nu ka ta wònye be mí nusrŸlawo koe nèle ðokuiwo ðe ge afia ke menye<br />

xexeame katã o?”<br />

23 Yesu ðo eåu nâ be, “Elabena ele be maðe ðokuinye afia ame siwo lŸm eye<br />

wowôa nye gbe dzi. Fofo la hã alŸ wo eye nye kple Fofo la miava nô wo gbô. 24<br />

Ame sia ame si mewôa nye gbe dzi o la, melŸam o. Nya siwo gblôm mele la menye<br />

nye åutô tônye o ke boå etso Fofo si dôm ða la gbô. 25 Mele nya siawo gblôm na mi<br />

fifia esi megale mia gbô. 26 Ke ne Fofo la dô Gbôgbô Kôkôe, Akôfala la, ðo ðe nye<br />

teñe la, afia nu geðewo mi eye wòagagbugbô kpe aðo nu siwo katã megblô na mi la<br />

dzi na mi.<br />

27 “Mele åutifafa gbl…m ði na mi. Nye åutô nye åutifafa tsôm mele na mi.<br />

Menye xexeame tô ñomevi o. Eya ta migana miañe dzi naûuûu nyanyanya kple vôvŸ<br />

o, eye dzika hã megatso mia ño o. 28 “Miese megblô be, ‘Madzo eye magatrô agbô<br />

va mia gbô.’ Ne mielŸm la dzi adzô mi be mele dzodzom yina ðe Fofo la gbô<br />

elabena Fofo la lolo wum. 29 Megblô nya siawo na mi hafi woava dzô ale be ne<br />

wova dzô la ne miaxô dzinye ase.<br />

30 “Nyemagayi nuñoño na mi dzi f•u o elabena xexe sia me dziðula le mô dzi<br />

gbôna. Mekpô åus… ðe dzinye o, 31 gake ele be xexeame nanyae be melŸ Fofo la eye<br />

be mewôa nu si tututu Fofo la ðo nam be mawô. Azô la, mina míadzo.”<br />

56


Yesue nye wainti vavã la<br />

15 “Nyee nye Wainti vavã la eye Fofonyee nye Agbletô la. 2 Elãa alôdze siwo le<br />

åunye eye wometsea ku o la ða, ke esiwo tsea ku la, eðea wo åu be woagatse ku<br />

geðe f• wu. 3 Miawo la Fofo la kô mia åu xoxo le nya siwo megblô na mi la ta. 4<br />

Minô menye eye nye hã manô mia me. Wain ñe alôdze aðeke mate åu atse ku nenye<br />

be wolãe ða tso wainti la åu o. Eya ta miawo hã, nyemanômee la, miate åu atse ku<br />

aðeke o.<br />

5 “Nyee nye Wainti la eye miawoe nye alôdzeawo. Ame si le menye eye nye<br />

hã mele eme la, atse ku nyui geðe elabena nyemanômee la miate åu awô naneke o. 6<br />

Ame si aðe ðe aga tso gbônye la, woatsôe añu gbe abe alôdze matseku ene, eye woatô<br />

dzoe. 7 Ke ne mienô menye eye miewô nye gbe dzi la, nu sia nu si miabia la<br />

woawôe na mi. 8 Nye nusrŸla vavãwo tsea ku geðe eye esia hea åutikôkôe geðe vanâ<br />

na Fofonye.<br />

9 “MelŸ mi abe ale si Fofo la lŸm ene. Eya ta minô nye lôlŸ sia me ðaa. 10<br />

Ne miewôa nye se siwo mede na mi dzi la, mianô nye lôlŸ me abe ale si meðo to<br />

Fofonye ñe sededewo eye menô eñe lôlŸ la me ene. 11 Mele nya siawo gblôm na mi<br />

bena dzidzô si le menye la nanô miawo hã mia me eye wòanô mia me agbã go. 12<br />

Mele se dem na mi be, mialŸ mia nôewo abe ale si nye hã melŸ mii ene. 13 LôlŸ gãtô<br />

kekeake si ame ate åu aðe afia nôviae nye be wòatsô eñe agbe ana ðe eta. 14 Ne<br />

miewô ðe nye gbe dzi la, ekema mienye xŸnyewo. 15 Azô la, nyemagayô mi be<br />

subôviwo o, elabena añetô mate åu agblô eñe nya êaêlawo na subôvi o. Ke mayô mi<br />

azô be xŸnyewo. Esia le eme vavã elabena megblô nya sia nya si Fofo la gbô nam la<br />

na mi.<br />

57


16 “Menye miawoe tiam o. Nyee tia mi. Eye ðe metia mi be miayi aðatse ku<br />

nyui siwo anô anyi ðaa. Le esia ta nu sia nu si miabia Fofo la le nye åkô dzi la awôe<br />

na mi. 17 Mele se dem na mi be mialŸ mia nôewo.<br />

Xexeame lé fu nusrŸlawo<br />

18 Ne xexe sia me tôwo lé fu mi la minyae be wolé fum gbã. 19 Nenye xexe sia me<br />

tôwo mienye la, anye ne woalŸ mi, ke esi metia mi tso xexeame ta la wolé fu mi. 20<br />

Miðo åku nya si megblô na mi la dzi be, “Subôvi mewua eñe Añetô o. ne woti<br />

yonyeme la, woati miawo hã yome. Nenye ðe woðo tom la woaðo to miawo hã. 21<br />

Xexe sia me tôwo ati mia yome elabena mienye tônyewo. Woawô esia elabena<br />

womenya Mawu si dôm ða la o.<br />

22 “Nenye ðe nyemeva gblô mawunya la na wo o la, womabu fô wo ðe woñe<br />

nu vŸwo ta o, gake esi wose mawunya la ta la, taflatsedodo aðeke meli na wo o. 23<br />

Ame sia ame si lé fum la, lé fu Fofonye hã. 24 Ðe nyemewô nunuku gã geðe si ame<br />

aðeke mewô kpô le wo dome o la, anye ne womabu fô wo o. Gake wokpô nukunu<br />

geðe siwo mewô, eye wometsô ðeke le eme o, ke boå wogbe nu le nye kple Fofonye<br />

gbô. 25 Esia wu nya si nyagblôðilawo gblô tso Mesia la åu be, ‘Wogbe nu le gbônye<br />

dzodzro.’<br />

26 “Ne Nyaxôðeakôla la, ame si madô ðo ðe mi tso Fofo la gbô, nyateñe ñe<br />

Gbôgbô si tso Fofo la gbô, va la, aði ðase tso åutinye. 27 Gake ele be miawo hã<br />

miaði ðase le åutinye, elabena mienô anyi kplim tso gômedzedzea me ke.<br />

58


Yesu ñe kaklãnyawo ñe nuwuwu<br />

16 “Megblô nya siawo katã na mi bena ne miedo go nu dziåô siwo le mia ågô la,<br />

ke megaðe le mia te o. 2 Åkekewo li gbôna esi woaðe mi le woñe hame eye ne wowu<br />

mi hã la, woabu be Mawu ñe dô wôm yewole. 3 Woawô esiawo elabena womedze<br />

sim alo Fofo la o. 4 Le nyateñe me la, ðe mele nya siawo gblôm na mi be mianô<br />

klalo eye ne êeyiêia ðo la, miaðo åku edzi be mena mienya do ågô. Nyemegblô nya<br />

siawo na mi tsã o, elabena menya be manô mia gbô vie.<br />

Gbôgbô Kôkôe la ñe dôwôwô<br />

5 “Azô medzo yina ame si dôm ða la gbô, gake mia dometô aðeke mebia afi si<br />

meyina ta se o. 6 Ke esi megblôe na mi la, miañe dziwo yô f• kple nuxaxa. 7 Enye<br />

nyateñe be ne medzo le mia gbô la enyo wu, elabena ne nyemedzo o la, Akôfala hã<br />

mava o. Ke ne medzo la, Ame sia ava, elabena maðoe ðe mi.<br />

8 “Ne Gbôgbô Kôkôe la va la, atô asi xexe sia me tôwo ñe nu vŸwo dzi na wo.<br />

Hekpe ðe esia åu la, aðe Mawu ñe dzôdzôenyenye kple ûônudôdrŸ afia. 9 Xexe sia<br />

me tôwo ñe nu vŸenye be womexô dzinye se o. 10 Le dzôdzôenyenye åuti la, meyina<br />

Fofo la gbô eye miagakpôm o. 11 Eye le ûônudôdrŸ åuti la, wodrŸ ûônu xexe sia me<br />

fia la xoxo.<br />

12 “Nya geðe åutô le asinye be magblô na mi gake miate åu ase wo gôme<br />

fifia o. 13 Ne Gbôgbô Kôkôe si nye nyateñe Gbôgbô va la, ana miaåô ðe nyateñe la<br />

me, elabena, magblô nya si dze eya åutô åu o, ke boå año nu na mi tso nya siwo<br />

wòse la ko åu, eye agblô nu siwo gbôna dzôdzô ge la na mi. 14 Gbôgbô Kôkôe la<br />

59


aðe nye åutikôkôe afia elabena nu siwo katã wòagblô na mi la atso gbônye. 15 Nu<br />

siwo katã le Fofonye si la tônyee esia tae megblô na mi be nu si Gbôgbô Kôkôe la<br />

agblô na mi la atso gbônye.<br />

NusrŸlawo ñe nuxaxa atrô azu dzidzô<br />

16 Esusô vie miagakpôm o eye esusô vie miagakpôm.” 17 Eñe nusrŸlawo dometô<br />

aðewo bia wo nôewo bena, “Nu ka tututu gblôm wòle? Egblô be, ‘Esusô vie<br />

miagakpôm o’ eye ‘esusô vie miagakpôm’. Egagblô hã be, ‘Meyina Fofo la gbô.’ 18<br />

‘Esusô vie sia gôme ðe?’ Míese nu siwo katã gblôm wòle la gôme o.”<br />

19 Yesu nya be nusrŸlawo di be yewoabia nya siwo yegblô la gôme, eya ta<br />

egblô be, “Nya siwo megblô la gôme biam miele mia nôewoa? 20 Mele egblôm na<br />

mi le nyateñe me be, miaxa nu eye miafa avi ke xexeame ya akpô dzidzô, mialé<br />

blanui ke esia atrô azu dzidzô na mi. 21 Ne nyônu le ku lém la, esea veve ale<br />

gbegbe, gake ne edzi vi ko la, eålôa vevesesea be enumake eye wòkpôa dzidzô be<br />

yedzi ame ðe xexeame. 22 Nenema ke wòle na miawo hã fifia, miele konyi fam,<br />

gake ne megatrô va mia gbô la miakpô dzidzô gã aðe, eye ame aðeke mate åu axe mô<br />

na miañe dzidzôkpôkpô o. 23 Le åkeke mawo me la, miagabia nanekem o, elabena<br />

miate åu abia nu sia nu Fofo la faa, eye ne miebiae le nye åkô dzi ko la, ana mi. 24<br />

Va se ðe fifi la miebia naneke le nye åkô dzi kpô o. Ke azô la miadze egôme. Mibia<br />

nu Fofo la le nye åkô dzi, ekema ana mi eye miañe dzidzôkpôkpô hã agbã go.<br />

Meðu xexeame dzi<br />

25 “Meño nu tso nu siawo åu na mi to alobalowo me, ke êeyiêi li gbôna esi<br />

60


nyemagawô esia o, ke boå maño nu na mi faa tso Fofo la åu. 26 Le åkeke mawo me<br />

la, magahiã be maðe kuku ðe mia nu o, ke boå ne miebia nane Fofo la le nye åkô dzi<br />

la, 27 ana mi, elabena mielŸm eye miexôe se bena Fofo lae dôm ða. Le esia ta Fofo<br />

la hã lŸ mi vevie. 28 Fofo la gbôe metso va xexe sia me eye Fofo la gbô magatrô<br />

ayi.”<br />

29 NusrŸlawo gblô nâ be, “Azô ko nèle nu ñom na mi faa, ke menye to<br />

alobalowo me o. 30 Azô la mienyae bena ènya nu sia nu eye megahiã be ame aðeke<br />

naðe naneke gôme na wò o. Miexôe se tso azô dzi yina be Mawue dô wò ða.”<br />

31 Yesu bia wo be, “Miexôe se azôa? 32 Mikpô ða, gañoño aðe li gbôna eye<br />

eva ðo gŸ hã xoxo, bena woade zi mia dome eye miaka ahl…, ame sia ame aðo ta eya<br />

åutô ñe añeme, eye miagbl…m ði. Gake nyematsi akogo o, elabena Fofo la li kplim.<br />

33 Megblô nu siawo katã na mi be miañe dzi nadze eme. Tetekpô kple konyifafa<br />

geðewo ava mia dzi, gake mele egblôm na mi be, milé dzi ðe ño, elabena meðu xexe<br />

sia me ñe fuwo katã dzi.”<br />

Yesu do gbe ða ðe eðokui ta<br />

17 Esi Yesu gblô nya siawo vô la, ewu mo dzi hegblô be, “Fofo, êeyiêia de azô.<br />

Ðe viwò la ñe åutikôkôe fia ne Viwò hã natsô åutikôkôe na wò. 2 Elabena èna åus…e<br />

ðe amegbetôwo katã dzi le xexeame eye be wòana agbe mavô ame sia ame si nètsô<br />

nâ. 3 Ale si ame awô akpô agbe mavô lae nye be, wòanya wò Mawu vavã la, eye<br />

wòaxô Yesu Kristo, ame si nèðo ðe xexeame hã dzi ase. 4 Mewô dô ðe sia ðe si<br />

nède asi nam la eye to esia me la, mena wò åutikôkôe dze na anyigbadzitôwo katã. 5<br />

61


Eye azô la, Fofo esi mele åkuwòme fifia la, ðe åutikôkôe si le nye kpli wò si tso<br />

gômedzedzea me la fia le menye.<br />

Yesu do gbe ða ðe eñe nusrŸlawo ta<br />

6 “Megblô ame si ñomevi nènye la na ame siawo. Tsã la wonô agbe abe xexe sia me<br />

tôwo ene, ke azô la, ètsô wo nam. Le nyateñe me la, tôwòwoe wonye, eye esi nètsô<br />

wo nam va se ðe fifia la wolé wò nya la me ðe asi.<br />

7 Azô ko wonya be nu sia nu si nètsô nam la tso gbôwò, 8 elabena nya si<br />

nède asinye la metsôe na wo eye woxôe. Wonyae kôtee bena metso gbôwò, eye<br />

woxôe se hã be wòe dôm ðo ða.<br />

9 “Nyemele kuku ðem ðe xexeame katã nu o, ke boå ðe ame siwo nètsô nam<br />

la ko nu, elabena towòwoe wonye. 10 Nu siwo katã nye tônye la tôwòe eye nu siwo<br />

nye tôwò hã tônyee eye woawo mee woðe nye åutikôkôe fia le. 11 Azô la, mele xexe<br />

sia me gbl… ge ði, ava gbôwò. Fofo kôkôe, ame siwo katã nètsô nam la, wò åutô kpô<br />

wo dzi nyuie bena woawô ðeka abe ale si nye kpli wò miele ðeka ene, mègana ðeke<br />

nabu le wo dome o. 12 Esi menô xexeame le afii la, mekpô ame siwo katã nètsô nam<br />

la dzi nyuie. Medzô wo åu bena ðeka pâ hã megatsrŸ o, negbe vi s…to la koe ayi dzo<br />

mavô me abe ale si mawunya gblôe da ði ene.<br />

13 “Ke azô la megbôna gbôwò eye mele nya siawo gblôm esi mele wo gbô be<br />

nye dzidzô nanô wo me. 14 Hekpe ðe esia åu la, megblô wò sededewo na wo, eye<br />

woxô wo, ke xexeametôwo lé fu wo elabena womewôa nu abe xexeametôwo ene o.<br />

Nenema ke nye hã nye agbenônô mesô kple xexeametôwo ñe agbenônô o. 15 Fofo,<br />

menye ðe mele biabiam be nàðe wo le xexeame o, ke boå nàde wo wò aûala te bena<br />

62


Satana nagakpô åus… ðe wo dzi o. 16 Menye xexe sia me tôwo wonye o, abe ale si<br />

nye hã nyemenye xexe sia me tô o ene. 17 Eya ta na woazu kôkôe eye woanye ame<br />

dzadzâwo, to wò nya la me, elabena wò nya lae nye nyateñe. 18 Abe ale si nèdôm ðe<br />

xexeame ene la, nye hã mele wo dôm ðe xexeame. 19 Mewô ðokuinye kôkôe ðe wo<br />

ta, bena woawo hã woazu ame kôkôewo le nyateñe la me.”<br />

Yesu do gbe ða ðe xôsetôwo katã ta<br />

20 “Nyemele gbe dom ða ðe woawo ðeðe ko ta o. Ke mele gbe dom ða ðe ame siwo<br />

hã ava xô dzinye ase to woñe gbedeasi me, 21 be wo katã woanô ðeka abe ale si wò,<br />

Fofo la, nèle menye eye nye hã mele mewò ene. Woawo hã nenô mía me be<br />

xexeame naxôe ase be wòe dôm ða. 22 Metsô åutikôkôe si nètsô nam la na wo; wo<br />

ameawo nenô ðeka le nu sia nu me be xexeame nanyae be wòe dôm ða eye nèlŸ<br />

woawo hã abe ale si nèlŸm ene. 23 Ne mele wo me eye wò hã nèle menye la, mi<br />

katã miade blibo le ðekanyenye me, ale be xexeame anyae bena wòe dôm ða, eye<br />

nèlŸ woawo hã abe ale si nèlŸm ene. 24 Fofo, medi be ame siwo nètsô nam la nanô<br />

gbônye bena woakpô nye åutikôkôe. Wòe na åutikôkôe siam elabena èlŸm vevie hafi<br />

xexeame va dzô gô hã.<br />

25 “O, Fofo dzôdzôetô, xexe sia me tôwo menya wò o, gake nye la menya<br />

wò, eye nusrŸla siawo hã nya be wòe ðom ða. 26 Meðe ame si wò Fofo la nènye la<br />

fia wo, eye manô esia dzi bena lôlŸ gã si nètsô nam la nanô woawo hã me, eye nye<br />

hã maxô nôñe ðe woñe dziwo me.”<br />

Yesu dedeasi kple eléle<br />

63


(Mateo 26:46-56; Marko 14:43-50; Luka 22:47-53)<br />

18 Esi Yesu wu nya siawo nu la, eya kple eñe nusrŸlawo do go yi ðatso tôsisi si<br />

woyôna be Kidron la heyi egodo eye woyi abô aðe si le afi ma la me. 2 Yuda, ame si<br />

de Yesu asi la hã nya teñe sia elabena Yesu kplôa eñe nusrŸlawo yina afi ma<br />

edziedzi. 3 Osôfogãwo kple Farisitôwo ðe asrafowo kple kpovitôwo kpe ðe Yuda åu<br />

bena woava lé Yesu. Ale wodze mô kple akakatiwo kple akaðiwo kpakple<br />

aûawônuwo va do ðe abôa me afi si Yesu le.<br />

4 Yesu nya nu siwo katã le dzôdzô ge ðe dzi. Ezô ðe ameawo dzi eye wòbia<br />

wo be, “Ame ka dim miele?” 5 Woðo eåu nâ be, “Yesu Nazaretitô la dim míele.”<br />

Yesu ðo eåu na wo be, “Nyee nye esi.” Yuda, ame si fia eyomemô la hã le tsitre ðe<br />

wo gbô le afi ma. 6 Esi Yesu gblô nya sia ko la, ameawo katã dze anyi.<br />

7 Yesu gabia wo ake be, “Ame ka tututu dim miele?”<br />

Eye wogaðo eåu nâ be, “Yesu Nazaretitô la dim míele.”<br />

8 Yesu te gbe ðe edzi na wo ake be, “Megblôe na mi be, nyee nye esi, azô le<br />

esime wònye nye dim miele ta la, mina ame siawo ya nadzo le åutifafa me.” 9 Yesu<br />

gblô nya sia bena wòwu nya si wògblô ði do ågô nu be, “Nyemebu ame siwo nètsô<br />

nam la ñe ðeke o.”<br />

10 Ke Simôn Petro ðe eñe yi le aku me eye wòkpa ðusimeto na Malkus,<br />

Osôfo gãtô la ñe dôla.<br />

11 Yesu trô gblô na Petro bena, “Tsô wò yi la de aku me. Ðe mele be mano<br />

kplu si Fofo la tsô nam la oa?”<br />

Wokplô Yesu yi Anas gbôe<br />

64


12 Ale Yudatôwo ñe kpovitôwo kple asrafowo kpakple asrafomegãwo lé Yesu eye<br />

woblae. 13 Gbã la, wokplôe yi na Anas, si nye Kayafa to. Kayafaenye Osôfo gãtô le<br />

ñe ma me eye 14 eyae nye ame si ðo aðaåu na Yudatôwo bena, “Enyo be ame ðeka<br />

naku ðe dukôa ta tsô wu be dukô bliboa natsrŸ.”<br />

Petro ñe nugbegbe le Yesu gbô zi gbãtô<br />

(Mateo 26:69-70; Marko 14:66-68; Luka 22:55-57)<br />

15 Simôn Petro kple nusrŸla ðeka dze amehawo yome. Le esi nusrŸla bubu sia dze<br />

si Osôfo gãtô ta la, woðe mô na eya faa wòge ðe añea me.<br />

16 Ke enô na Petro be wòalala le agboa nu. NusrŸla keme, ame si Nunôlagã<br />

la nya nyuie la, trô gbô va ño nu na ðetugbi si nô agboa nu dzôm eye wòna mô Petro<br />

wòge ðe eme. 17 Enumake nyônuvi la bia Petro bena, “Menye Yesu ñe nusrŸlawo<br />

dometô ðekae nènye oa?”<br />

Petro ðo eåu nâ be, “Gbeðe, menye eñe nusrŸla menye o.”<br />

18 Kpovitôwo kple subôviwo do dzo nô ñuñum êemaêi elabena vuvô nô<br />

wôwôm ses‰e. Ale Petro hã va tsi tre ðe wo dome nô dzoa ñum.<br />

Nunôlagã la bia gbe Yesu<br />

(Mateo 26:59-66; Marko 14:55-64; Luka 22:66-71)<br />

19 Le ûônua la, Osôfo gãtô la bia Yesu ame siwo nye eñe nusrŸlawo kple nu si tututu<br />

wòle wo fiam.<br />

20 Yesu ðo eåu na wo be, “Ame geðewo nya nu si fiam mele, elabena mefia<br />

nu zi geðe le ñuñoñewo kple gbedoxô la me, Yudatôwo ñe amegãwo katã ðoa to nya<br />

65


siwo megblôna, eye nya aðeke meli si megblôna le êaêlâñe si nyemegblôna le dutoño<br />

o. 21 Eya ta menye nyee wòle be miabia nya siae o, ke boå mibia ame siwo va ðoa<br />

to nye nyawo. Wo dometô aðewo hã le afi sia eya ta mibia wo.”<br />

22 Asrafo siwo le Yesu åu dzôm la dometô ðeka ño tome nâ zi ðeka hebiae<br />

bena, “Nenema wòle be nàðo nya åui na Osôfo gãtô la?”<br />

23 Yesu gblô nâ bena, “Nenye be alakpa dam mele la, ekema tô asi nu si nye<br />

alakpa le nye nuñoa me la dzi nam. Ke ne nyateñe tom mele la, ðe wòle be nàño tome<br />

na ame si le nyateñe tom la mahã?”<br />

24 Ale Anas na wobla Yesu eye wokplôe yi Kayafa, Osôfo gãtô la gbôe.<br />

Petro gbe nu le Yesu gbô zi evelia<br />

(Mateo 26:71-75; Marko 14:69-72; Luka 22:58-62)<br />

25 Le êeyiêi siawo katã me la, Simôn Petro ganô dzoa ñum eye ame bubu gabiae<br />

bena, “Menye eñe nusrŸlawo dometô ðekae nènye oa?”<br />

Petro ðo eåu be, “Gbeðe, menye eñe nusrŸlae menye o.”<br />

26 Osôfo gãtô la ñe dôlawo dometô ðeka si nye ame si ñe to Petro kpa la ñe<br />

ñometô aðe la bia Petro bena, “Menye wòe mekpô le abôa me, nèle Yesu åu oa?”<br />

27 Ke Petro gas… nu bena, yemenya Yesu o. Eye enumake la koklo ku atô.<br />

Yesu le Pilato åkume<br />

(Mateo 27:1-2 , 11-14; Marko 15:1-5; Luka 23:1-5)<br />

66


28 Kayafa hã drŸ ûônu Yesu, eye wòwu eñe ûônudôdrŸ nu le fôåli. Tso afi sia le<br />

wokplôe yi ðe Roma gôvina la ñe añemee. Ame siwo ke tsô nya ðe Yesu åu la gbe<br />

bena yewomage ðe añea me o, elabena ne woyi afi ma la, ekema wogbl… kô na wo<br />

ðokui, eye ne woño ði wo ðokui alea la, womana mô wo woaðu Åutitotol…vi la o. 29<br />

Ale Pilato, Roma gôvina la åutô do go va kpe wo eye wòbia wo bena, “Nya kae<br />

mietsô ðe ame sia åu eye nu kae miebe ewô?”<br />

30 Ameawo hã da gbe ðe Pilato bena, “Ðe ame sia mewô nu vŸði aðeke o la,<br />

míele ekplô ge ava afi siae o.”<br />

31 Pilato ðo eåu na wo bena, “Ne ele alea la, mikplôe yii eye miatsô miawo<br />

åutô ñe sewo adrŸ ûônui.”<br />

Ameawo gaðo eåu nâ be, “Ðe miedi bena miaklãe ðe ati åu eya tae mieva<br />

bena nàda asi ðe ðoðo sia dzi.” 32 Esia wu nyagblôði si Yesu gblô ði tso ale si wole<br />

ewu gee la nu.<br />

33 Pilato trô yi ðe eñe fiasã la me, ene wokplô Yesu va egbôe eye wòbia be,<br />

“Woe nye Yudatôwo ñe fia la?”<br />

34 Yesu biae bena, “Susu ka nue nèbia nya sia ðo? Le Yudatôwo ñe susu nu<br />

loo alo le wò susu nua?”<br />

35 Pilato ðo eåu kple dziku be, “Yudatôe menye hafi nèle nya ma biamem<br />

hã? Menye wò åutô mia de tôwo kple woñe Osôfogãwo… kplô wò va afi sia oa? Nu<br />

ka tae wokplô wò vâ ðo? Agô kae nèdze?”<br />

36 Yesu ðo eåu nâ be, “Nye la, menye anyigbadzifiae menye o. Nenye<br />

anyigbadzifiae menye la, anye ne nye amewo awô aûa ðe nunye esi Yudatôwo ñe<br />

amegãwo va lém. Nye fiaðuñea metso xexe sia me o.” 37 Pilato gabiae bena,<br />

67


“Ekema fiae nenye nyateñea?”<br />

Yesu ðo eåu be, “Ele me nenema, eye fiaðuðu tae wodzim ðo. Eye esi meva<br />

xexe sia me la, ðe meva bena magblô nyateñe la afia ame sia ame. Ame siwo katã xô<br />

nyateñe la dzi se lae nye nye nusrŸlawo.”<br />

Wotso kufia na Yesu<br />

(Mateo 27:15-31; Marko 15: 6-20; Luka 23:13-25)<br />

38 Pilato to êli enumake bena, “Nu kae nye nyateñe la?” Edo go ðagblô na<br />

Yudatôwo be, “Nyemekpô fôðiði aðeke le ame sia åu o. 39 Azô kônu aðe le mia si si<br />

mewôna na mi ñe sia ñe le Åutitotoåkeke la dzi, eyae nye be maðe asi le ame siwo le<br />

gaxô me la dometô si mielŸ la åu na mi. Eya ta ne enye miañe didi la, maðe asi le<br />

‘Yudatôwo ñe fia’ la åu na mi.”<br />

40 Ke ameawo ñe mo nyra eye wodo êli ses‰e be, “Gbeðe! Mègaðe asi le ame<br />

sia åu o, ke boå ðe asi le Baraba åu na mi!” Baraba siae nye adzodala aðe si wode<br />

gaxô me.<br />

19 Azô Pilato na woño Yesu kple atam vevie. 2 Asrafowo wô åukuku ðô nâ eye<br />

wodo awu dz‰ nâ. 3 Woðu fewu le eåu, eye wodo gbe nâ fewuðutôe be, “Miedo gbe<br />

na wò Yudatôwo ñe Fia.” Eye ne wole esia wôm la, woñoa tome nâ.<br />

4 Pilato gado go va xexe eye wògblô na Yudatôwo be, “Mele ekplô ge ado<br />

goe na mi, gake minyae bena nyemekpô fôðiði aðeke le eåu o.”<br />

5 Ale wokplô Yesu do goe. Wodo awu dz‰ nâ, tsô åukuku ðô nâ. Pilato gblô<br />

na wo bena “Miañe ame lae nye esi.”<br />

68


6 Esi Yudatôwo kple woñe Osôfogãwo kpô Yesu ko la, woñe dzi fla eye wodo<br />

êli ses‰e bena, “Klãe ðe ati åuti! Klãe ðe ati åuti!”<br />

Pilato ðo eåu na wo bena, “Miawo åutô miyi miaklãe ðe atia åu, nye la,<br />

nyemekpô fôðiði aðeke le eåuti o.”<br />

7 Woðo eåu nâ bena, “Le miañe se nu la ele nâ be wòaku elabena etsô eðokui<br />

wô Mawu ñe Vii.”<br />

8 Esi Pilato se nya siawo la vôvŸ ðoe wu tsã 9 eya ta egakplô Yesu yi fiasã le<br />

mee eye wobiae be, “Kpô ða afi kae nètso?” Gake Yesu meðo nya la åu nâ o.<br />

10 Pilato gabiae bena, “Mèle nya åu ðo ge nam oa? Mènyae be åus… le asinye<br />

be maðe asi le åuwò alo be mana woaklã wò ðe ati åu oa?”<br />

11 Yesu gblô nâ bena, “Wò la, màte åu akpô åus… aðeke ðe dzinye nenye be<br />

womena wò tso dziño o. Eya ta ame siwo kplôm vâ na wò la, woñe nu vŸ sô gbô wu<br />

tôwò.”<br />

12 Esi wògblô nya siawo vô la, Pilato di vevie åutô be yeaðe asi le eåu, gake<br />

Yudatôwo ñe Osôfowo gblô nâ bena, “Ne èkatse ðe asi le ame sia åu la, ekema<br />

mènye Kaisaro xôlŸ o. Ame sia ame si tsô eðokui wô fiae la, tsi tre ðe Kaisaro åu.”<br />

13 Esi Pilato se nya siawo la ekplô Yesu gado goe tsô va wo gbôe eye wòyi<br />

ðanô anyi ðe eñe ûônudrŸzikpui la dzi. Woda ûônudrŸzikpui sia ðe kpe gbadza aðe<br />

dzi, woyôa teñe si woda kpe gbadza sia ðo le Hebrigbe me be, “Gabata”. 14 Åkeke si<br />

dzi wole nu siawo wôm la nye dzadzraðoåkeke na Åutitotoåkekenyui la. Eye esi ådô<br />

me ðo la, Pilato gblô na Yudatôwo bena, “Mikpô ða, miañe Fia lae nye esi!”<br />

åuti!”<br />

15 Wo katã wodo êli ses‰e be, “Mikplôe dzoe, mikplôe dzoe ne miaklãe ðe ati<br />

69


16 Ale Pilato tsô Yesu de asi na wo be woayi aðaklãe ðe ati åuti.<br />

Woklã Yesu ðe ati åu<br />

(Mateo 27:32-44; Marko 15:21-32; Luka 23:26-43)<br />

17 Woñe asi su Yesu dzi mlôeba. Wotsô eñe atitsoga da ðe abôta nâ be wòatsô eye<br />

wokplôe do go le dua me tu ta “Ametakoloeñe”, si woyôna be “Golgata” le Hebrigbe<br />

me. 18 Afi siae woklã Yesu ðe ati åu le eye woklã adzodala eve hã ðe eñe axawo<br />

kple eve dzi. 19 Pilato ålô klã ðe Yesu ñe atitsoga la tame be, ‘YESU<br />

NAZARETITÔ, YUDATÔWO ÑE FIA.” 20 Afi si woklã Yesu ðo la medidi tso<br />

Yerusalem dua gbô o eye woålô nya siawo ðe Hebrigbe, Latingbe kple Helagbe me<br />

bena ame sia ame nate åu axl…e.<br />

21 Osôfogãwo va gblô na Pilato be, mele be woaålô ðe atitsoga la ñe tame be<br />

“Yudatôwo ñe Fia” o, ke boå neålôe be, “Ame sia be yee nye Yudatôwo ñe Fia.”<br />

22 Pilato ðo eåu na wo be, “Nu si meålô la, meålôe xoxo. Nenô nenema.”<br />

23 Esi asrafoawo klã Yesu ðe atia åu la woma eñe awuwo ðe akpa ene me,<br />

eye woxôe ðekaðekae, ke awutewui la ya la womemae o. Awu sia nye awuûlaya si<br />

wometô o, ke boå ðe wolŸe bliboe tso dzi va anyi. 24 Eya ta wogblô na wo nôewo<br />

be “Menyo be miavuvui o, ke boå mina miada akô eye ame si ðu dzi la naxôe”. Esia<br />

va eme be wòawu åôålô la nu be, “Woma nye awuwo na wo nôewo, eye woda akô<br />

ðe nye awuûlaya dzi.” Aleae asrafoawo wô.<br />

25 Nyônu aðewo va tsi tre ðe atitsoga la gbô êemaêi. Woawoe nye Yesu<br />

dada, dada nôvi si woyôna be Maria, ame si nye Kleopa srŸ kple Maria si tso<br />

Magdala. 26 Esi Yesu kpô dadaa wònô tsitre ðe eñe nusrŸla si wòlŸna vevie xa la,<br />

70


egblô nâ be, “Nyônu, kpô ða, viwòe nye esi.”<br />

27 Eye wògblô na nusrŸla la hã be, “Kpô ða, dawòe nye esia!” Eye tso<br />

êemaêi dzi la nusrŸla la kplô Maria yi eñemee.<br />

Yesu ñe ku<br />

(Mateo 27:45-56; Marko 15:33–41; Luka 23:44-49)<br />

28 Esi Yesu nyae bena nu sia nu wu nu azô eye woawu nya siwo woålô ðe mawunya<br />

me nu la egblô bena, “Tsikô le wuyem!” 29 Wain tsitsi kplu ðeka aðe nô afi ma.<br />

Wotsôe kô ðe akutsa tôxâ aðe me eye wotsôe tô ðe ati nu hetsô ðo nu nâ be wòano.<br />

30 Esi Yesu ðôe kpô vô ko la, egblô bena, “Ewu nu vô azô,” eye wòde ta to<br />

heðe asi le eñe gbôgbô åu.<br />

Wotô akplô Yesu ñe axada me<br />

31 Yudatôwo ñe amegãwo medi bena ameawo nanô atia åu va se ðe Sabat åkeke la<br />

dzi o, eye hekpe ðe esia åu la, Sabat åkeke sia nye Sabat tôxâ elabena edze<br />

Åutitotoåkeke la dzi, eya ta wodi tso Pilato si bena wòana woaåe wo katã ñe afôwo<br />

bena woaku kaba. Eye ne woku la, woate åu aðe woñe kukuawo le atiawo åu. 32 Ale<br />

asrafowo va åe ame eve siwo woklã kpe ðe Yesu åu la ñe afôwo. 33 Ke esi wòðo<br />

Yesu dzi la, wokpô bena eku xoxo, eya ta womegaxa åe eñe afôwo o. 34 Ke hã la,<br />

asrafoawo dometô ðeka tsô akplô tô axadame nâ eye ûu kple tsi do go. 35 Ame si kpô<br />

nu siawo katã teñe la ålô nu tso eåu na mí tsitotsito bena miawo hã miaxôe ase.<br />

36 Nuwôna siawo va eme be woawu mawunya nu be, “Womele eñe ñu aðeke<br />

åe ge o!” 37 Eye åôålô bubu hã gagblô be, “Woafô åku ðe ame si wotsô akplô tôe la<br />

71


dzi.”<br />

Yesu ðiði<br />

(Mateo 27:57-61; Marko 15:42-47; Luka 23:50-56)<br />

38 Le nu siawo megbe la, Yosef si tso Arimatia, ame si nye Yesu ñe nusrŸla le<br />

adzame le vôvŸ na Yudatôwo ñe amegãwo ta la, va bia Pilato be wòana mô ye yeaðe<br />

Yesu ñu kukua le atia åu, eye Pilato na môe. 39 Nikodemo, ame si va Yesu gbô le<br />

zatiñe la hã va eye wotsô ami si nana amekuku nôa anyi êeyiêi didi aðe la vâ. Ami<br />

sia ñe kpekpe me anô abe kilogram blaetŸ sôå ene eye wotsô atike tôxâ aðewo wôe.<br />

40 Wosi ami la nâ eye wo kple eve la tsô aklala si me ami ûeû… yô f• la bla Yesu ñe<br />

kukua ðe eme. Wowôe abe ale si Yudatôwo wôna na amekuku hafi ðina ene. 41 Abô<br />

aðe te ðe afi si woklãe ðo la åu eye le abôa me la yôdo yeye aðe si me womeði ame<br />

ðo ame kpô o la li. 42 Eye le esime Sabat la ñe gômedzedze te tu añe ta la, wotsôe yi<br />

ðaði ðe yôdo sia me. Elabena etsô ðe kpuiñe na wo.<br />

Yôdo ðigbôlo la<br />

(Mateo 28:1-10; Marko 16:1-8; Luka 24:1-12)<br />

20 Le Kwasiðagbe ådi kanya, esi xexeame mekô vô tututu o la, Maria si tso<br />

Magdala la yi Yesu ñe yôdo gbô eye wòkpô bena womli kpe gã si nô yôdoa nu la ða.<br />

2 Eñu du yi Petro kple nusrŸla ma si Yesu lŸ vevie la gbô eye wògblô na wo<br />

be, “Wova ðe Añetô la ñe kukua le yôdoa me eye nyemenya afi si wotsôe yi ðada ðo<br />

o!” 3 Azô Petro kple nusrŸla ma si Yesu lŸ la tso kpla yi ðe yôdoa gbô. 4 Wo ame<br />

eve la ñu du, ke nusrŸla keme la ñu du gbô Petro åu hetre yôdo la gbô ðoðo.<br />

72


5 Ebôbô eye wòkpô ameðivô la le yôdoa me. 6 Simôn Petro hã va ðo, eye<br />

wòge ðe yôdoa me. Eya hã kpô avô êi ñuñlu la le anyigba eye 7 taku si wotsô bla<br />

Yesu ñe moe lã, woxatsae nyuie tsô da ðe yôdoa ñe axa dzi. 8 NusrŸla ma si ðo yôdoa<br />

gbô gbã la hã ge ðe eme mlôeba, ekpô eye wòxôe se be etsi tre vavã. 9 Elabena va se<br />

ðe êemaêi hã la, womenya be mawunya gblô bena agatsi tre o.<br />

Yesu ðe eðokui fia Maria Magdalatô<br />

(Marko 16:9-11)<br />

10 NusrŸla la kple Petro trô yi añeme. 11 Ke le êeyiêi sia me Maria ya gatrô yi yôdoa<br />

to eye wònô avi fam. Esi wònô avi fam la ebôbô be yeagakpô yôdoa me ða, 12 kasia<br />

ekpô mawudôla eve siwo nô awu êiwo me la le yôdoa me, ðeka le tade eye evelia le<br />

afôde.<br />

13 Mawudôlawo biae bena, “Nu ka tae nèle avi fam ðo?”<br />

Eðo eåu na wo bena, “Elabena wotsô nye Añetô la dzoe, eye nyemenya afi si<br />

wotsôe da ðo o.”<br />

14 Efô kô dzi eye wònye kô kpô megbe, kasia ekpô ame aðe wònô tsitre ðe<br />

emegbe. Yesue nye amea gake mekpôe dze si o.<br />

15 Ame la biae be, “Nu ka ta nèle avi fam? Ame ka dim nèle?”<br />

Maria bu be eyae nye abôdzikpôla, eya ta wòðo eåu nâ be, “Añetô, nenye wòe<br />

va tsôe le afi sia la, gblô afi si nètsôe da ðo la nam bena mayi aðakôe.”<br />

16 Azô Yesu yôe be, “Maria!” Enumake Maria hã trô ðe Yesu åu.<br />

17 Yesu gblô nâ bena, “Mègaka asi åunye o, elabena nyemetrô yi Fofo la gbô<br />

haðe o. Gake yi nàdi nôvinyewo ne nàgblô na wo bena meyina ðe Fofonye, ame si<br />

73


nye miawo hã Fofo la kple nye Mawu ame si nye miawo hã ñe Mawu la gbô.”<br />

18 Maria Magdalatô la yi ðadi nusrŸlawo eye wògblô na wo bena, “Mekpô<br />

Añetô la!” eye wògblô nya siwo Yesu de asi nâ la na wo.<br />

Yesu ðe eðokui fia eñe nusrŸlawo<br />

(Mateo 28:16-20; Marko 16:14-18; Luka 24:36-49)<br />

19 Le Kwasiða ma ñe fi… la, nusrŸlawo êla wo ðokuiwo ðe xôme nô takpekpe wôm.<br />

Wotu ûôtru kple fesrewo katã ses‰e elabena wonô vôvŸm na Yudatôwo ñe amegãwo.<br />

Wole afi sia kasia Yesu va do ðe wo dome kpoyi eye wòdo gbe na wo be, “Åutifafa<br />

na mi”. 20 Etsô eñe asiwo kple axadame fia wo. NusrŸlawo kpô dzidzô manyagblô<br />

aðe bena wogakpô Añetô la.<br />

21 Yesu gagblô na wo be, “Åutifafa na mi. Abe ale si Fofo la dôm ene la,<br />

nenema nye hã mele mia dôm ðe xexeame.” 22 Le esia megbe la, egbô ðe wo dzi<br />

eye wògblô bena, “Mixô Gbôgbô Kôkôe la. 23 Ne mietsô ame aðe ñe nu vŸwo kee la,<br />

ekema ekpô tsôtsôke vavã eye ne miegbe mietsôe ke ame aðe o la, ekema eñe nu<br />

vŸwo atsi eåu.”<br />

Yesu ðe eðokui fia Toma<br />

24 Eñe nusrŸlawo dometô ðeka, si nye evenôvi, eye woyônâ be Toma ya menô<br />

nusrŸlawo dome êemaêi o. 25 Esi wòva la nusrŸlawo gblô nâ bena, “Miekpô Añetô<br />

la.” Ke Toma ðo eåu na wo bena, “Nyemaxôe ase o, va se ðe esime nye åutô matsô<br />

nye asibidâ año ðe eñe gatagbadzâbiawo me eye matsô nye asi año ðe abi si le<br />

74


axadame nâ la me hafi.”<br />

26 Anô abe åkeke enyi megbe ene la, nusrŸlawo gaño ñu ðe xôme tu ûô ðe wo<br />

ðokuiwo nu eye fifia ya la Toma hã nô wo dome. Kasia Yesu gava do ðe wo dome<br />

eye wògado gbe na wo be, “Åutifafa na mi”.<br />

27 Azô egblô na Toma bena, “Zô va nàtsô wò asibidâ año ðe nye asiñome, eye<br />

nàtsô wò asi año ðe nye axadame kpô. Tso azô la, mèganye dzimaxôsetô o, xôse vavã<br />

nenô asiwò!”<br />

28 Toma ðo eåu nâ be, “Nye Añetô kple nye Mawu.”<br />

29 Yesu gagblô nâ be, “Esi nèkpôm la èxôe se be nyee, ke woayra ame siwo<br />

mekpôm o, gake woxô dzinye se.”<br />

Agbal…a ñe taðodzinu<br />

30 NusrŸlawo kpô Yesu wòwô nukunu bubu geðewo siwo ya womeålô ðe agbal… sia<br />

me o, 31 ke woålô esiawo da ði bena miaxôe ase bena eyae nye Mesia la kple Mawu<br />

ñe Vi, eye ne miexôe se la miakpô agbe.<br />

Yesu ðe eðokui fia eñe nusrŸla adre<br />

21 Emegbe la, Yesu gaðe eðokui fia eñe nusrŸlawo le Tiberias ñua nu. 2 Eva dzô<br />

bena, Simôn Petro, Toma Venôvi la, Nataniel si tso Kana le Galilea, kple Zebedeo<br />

viwo hekpe ðe nusrŸla eve bubu åu, nô ñuta. 3 Simon Petro gblô bena, “Meyina<br />

tôño.” Tete wo katã gblô be, “Míayi kpli wò.” Ale wodze mô yi ðage ðe tôdziûua me<br />

gake womeðe lã aðeke le zã ma me o. 4 Le ådi la, Yesu nô tsitre ðe ñua ta gake<br />

nusrŸlawo menyae be Yesue ma o.<br />

75


5 Yesu do êli bia be, “XŸnyewo, mieðe lã aðea?”<br />

Woðo eåu be, “Ao, mieðe naneke o.”<br />

6 Egagblô bena, “Mida miañe ðô la ðe ûua ñe nuðusime lôño eye miaðe lã”<br />

Wowô ðe eñe gbe dzi eye nyateñe woðe lã f• ale gbegbe be womete åu hee de ûua<br />

me gŸ hã o.<br />

7 Azô nusrŸla si Yesu lŸna vevie la gblô na Petro bena, “Kpô ða, Añetô lae!”<br />

Esi Petro se nya sia ko la, etsô eñe awu do kaba elabena avô kakâ aðe koe wòsa ðe<br />

ali, eye wòdzo dze tôa me doo, heñu tsi va gota. 8 Ke mí ame mamlâawo la, míetsi<br />

ûua me he ðôa va gota elabena gota anô abe meta alafa ðeka ko ene. 9 Esi míeðo<br />

gata la, míekpô be wodo dzo ðe afi ma, lã meme nô edzi, eye abolo hã kpe ðe eåu.<br />

10 Yesu gblô na wo bena, “Mitsô lã si mieðe fifia la ñe ðe vâ.” 11 Ale Simôn<br />

Petro yi ðakpe ðe wo åu wohe lã la ðe gota. Esi woxl… la gã siwo woðe la, enô alafa<br />

ðeka kple blaatŸ-vô-atŸ, gake ðô la mevuvu o.<br />

12 Yesu gblô na wo be, “Azô, miva ðu nu.” Ke wo dometô aðeke mete åu bia<br />

ame si wònye o elabena woka ðe edzi be Añetô lae. 13 Yesu ma aboloa kple lã la na<br />

wo.<br />

dome.<br />

14 Esia nye zi etŸlia Yesu ðe eðokui fia nusrŸlawo esi wòfô tso ame kukuwo<br />

Yesu gbugbô Petro ðo te<br />

15 Esi woðu ådinu vô la, Yesu bia Simôn Petro bena, “Simôn, Yohanes vi, èlŸm wu<br />

ame siawoa?”<br />

Petro ðo eåu nâ be, “„, wò åutô ènyae bena nyemelŸa nu gbôwò o.”<br />

76


Yesu gblô nâ be, “Ekema kpô nye al…awo dzi.”<br />

16 Yesu gabiae be, “Simôn, Yohanes vi, elŸm vavã?”<br />

Petro ðo eåu be, “„, Añetô, wò åutô ènyae be nyemelŸa nu gbôwò o.”<br />

Yesu gblô nâ be, “Ekema kpô nye al…awo dzi.”<br />

17 Yesu biae zi etŸlia be, “Simôn, Yohanes vi, èle lŸyema?” Biabia etŸlia sia<br />

ve Petro elabena Yesu biae zi etŸlia be, “Èle lŸyema?” Ke Petro ðo eåu be, “Añetô,<br />

wò åutô ènya nu sia nu eye ènyae be melŸ wò.” Yesu gblô nâ be, “Nyi nye al…awo.<br />

18 Mele egblôm na wò le nyateñe me be esi nènye ðekakpui la, wò åutô èdoa awu<br />

hedoa go yia afi si nèlŸ, gake ne èku amegã la, àkô wò abôwo dzi, ame bubu ado<br />

awu na wò eye woakplô wò ayi afi si mèdi be yeayi o.” 19 Yesu gblô nya sia nâ<br />

bena wòatsô afia ku si ku ge wòala atsô kafu Mawu. Esi Yesu wu nya la nu la, egblô<br />

nâ bena, “Dze yonyeme.”<br />

Yesu kple eñe nusrŸla lôlŸ la<br />

20 Esi Petro trô la, ekpô nusrŸlawo dometô ðeka le eñe megbe gbôna. NusrŸla siae<br />

nye ame si nô Yesu ñe axadzi tututu le nuðuñea hebiae be, “Añetô, mía dometô kae<br />

ade wò asi mahã?” 21 Ale Petro bia Yesu be, “Ku ka tôgbie li na ame sia ya?”<br />

22 Yesu ðo eåu nâ bena, “Nenye be medi be woanô agbe va se ðe esi magava<br />

la, wò nyae wònyea? Wò ya mebe dze yonyeme.”<br />

23 Ke nya sia kaka ðe nôvia nusrŸla bubuwo dome bena, nusrŸla sia mele<br />

kuku ge o. Ke menye nya siae Yesu gblô kura o ðe ko wògblô bena, “Ne medi be<br />

wòanô agbe va se ðe esi magava la, wò nyea?”<br />

Agbal… la ñe nuwunyawo<br />

77


24 NusrŸla siae nye esi Yesu lŸna. Ekpô nu siawo katã teñe tsitotsito eye wòålô wo<br />

da ði. Eye mí katã míenya be eñe ðaseðiði tso nu siawo åu nye nyateñe. 25 Yesu wô<br />

nu bubu geðewo hã kpe ðe esiawo åu. Ne woaålô wo dometô ðe sia ðe ði la, mesusu<br />

be xexeame katã gŸ hã malolo na agbal… siawo tsôtsô o.<br />

78


Kpôkplôyiðeme<br />

APOSTOLOWO ÑE DÔWÔWÔWO ÑE AGBAL„<br />

Atikewôla Luka, ame si ålô Luka ñe nyanyui la kee ålô Dôwôwôwo ñe<br />

Agbal…a hã. Agbal… sia xl… nyadzôdzô siwo dze Yesu ñe ku kple tsitretsitsi<br />

yome la fia. Agbal…a dze egôme tso Yesu ñe dziñoyiyi dzi eye wòxl… ale si<br />

Yesu gblô na eñe nusrŸlawo be woakaka nyanyui la ðe xexeame ñe akpa sia<br />

akpa le åus…xôxô vô megbe la fia. Le Pentekoste alo Gbôgbô Kôkôe kôkôði si<br />

nye hamea ñe gômedzegbe la, nusrŸlawo xô åus… si åugbe Añetô la do na wo<br />

ale wote åu ðe gbeñã Nya la eye wowô nukunuwo tsô ðo kpe gbeñã si ðem<br />

wole la dzi. Agbal…a ño nu tso Paulo ñe mawunyadôgbedemôzôzôwo hã åu.<br />

Emenyawo:<br />

1. Penetekoste kple Hamea gômeðoðo anyi le Yerusalem, 1:1-8:3<br />

2. Hamea gômeðoðo anyi le Yudea kple Samaria, 8:4-11:18<br />

3. Hamea gômeðoðo anyi le TrŸsubôlawo dome le Antioxia kple Roma<br />

dziðuñea, 11:19-21:4<br />

4. Paulo ñe gaxômenônô le Yerusalem, Kaisarea kple Roma, 21:15-28:31<br />

Yesu ñe dziñoyiyi<br />

1 O Teofil, le nye agbal… gbãtô na wò me la meño nu tso nu siwo katã Yesu de<br />

asi wôwô kple fiafia me, 2 va se ðe åkeke si dzi wotsôe yi dziñoe le esime wòde se<br />

na apostolo siwo wòtia to Gbôgbô Kôkôe la me vô megbe åu. 3 Le eñe fukpekpe, ku<br />

1


kple tsitretsitsi vô megbe la, eðe eðokui fia ame siawo, eye wòna kpôðeåu geðewo<br />

tsô ka ðe edzii na wo be yele agbe. Eðe eðokui fia wo le åkeke blaene sôå me eye<br />

wòño nu na wo tso mawufiaðuñe la åuti. 4 Gbe ðeka esi Yesu nô nu ðum kple eñe<br />

apostolowo la, ede se na wo be, “Migadzo le Yerusalem o ke boå milala va se ðe<br />

esime miaxô Fofonye ñe nunana si åugbe wòdo, nu si åu meño nu tsoe na mi xoxo. 5<br />

Elabena tsi ñuñlue Yohanes tsô de mawutsi ta na mi, gake le åkeke ûe aðewo megbe<br />

la woade tsi ta na mi kple Gbôgbô Kôkôe la.<br />

6 Êebubuêi esi Yesu gaðe eðokui fia apostoloawo la, wobiae se be, “Ale kee,<br />

Añetô, ðe nèle Israel dukô la ðe ge tso Romatôwo te aðoe te abe dukô nôðokuisi ene<br />

azôa?”<br />

7 Yesu ðo eåu na wo be, “Fofo la åutôe ðo åkeke na nu siawo tôgbi eye<br />

mehiã be miawo mianya êeyiêi la kple åkeke la o. 8 Gake ne Gbôgbô Kôkôe la va<br />

mia dzi eye wòyô mia me la, åus… tôxâ kple dzideño blibo aðo mia me eye miate åu<br />

anye nye ðaseðilawo le Yerusalem, Yudea kple Samaria nutowo katã me kple<br />

xexeame ñe señe ke.”<br />

9 Le nya siawo gbôgblô vô megbe tete ko la, apostoloawo kpô Yesu wònô<br />

dziño yim abe ame aðee nô ekôm nô dzi yimii ene, kasia wòbu ðe alilikpo me eye<br />

wòdzo le wo gbô. Ke apostoloawo ke nu ðe te nô ekpôm va se ðe esime wòbu ðe wo.<br />

10 Woganô kô didim be yewoakpô Yesu, kasia ame eve aðewo, siwo do awu êiwo la<br />

va do ðe wo dome. Ame eve siawo gblô na apostoloawo be, 11 “Mi Galilea<br />

åutsuwo, nu ka ta miegale tsitre ðe afii gale yame kpôm gãa ale? Yesu dzo yi dziño,<br />

gake gbe ðeka la, agatrô agbô abe ale si tututu wòdzo yi dziño lae ene!”<br />

2


Matias tiatia<br />

12 Le nyadzôdzô siawo megbe la, apostoloawo ði tso Amito la dzi, afi si nu siawo<br />

dzô le la hetrô va Yerusalem si didi abe kilometa ðeka ko ene. 13 Esi wova ðo<br />

Yerusalem la, woño wo ðokuiwo nu ñu ðe xô aðe me le dziñoxô si dzi wonô la dzi<br />

eye wodo gbe ða le afi ma.<br />

14 Apostolo siwo nô afi ma la woe nye: Petro, Yohanes, Yakobo, Adreas,<br />

Filipo, Toma, Bartolomeo, Mateo, Yakobo si nye Alfeo vi, Simôn si wogayôna be<br />

Zelote, Yuda si nye Yakobo vi kpakple Yesu nôviåutsuwo. Yesu dada Maria kple<br />

nyônu bubu geðewo hã nô ameawo dome.<br />

15 Wonô gbedodoða dzi alea åkeke geðewo. Gbe ðeka esi ame abe alafa ðeka<br />

blaeve lôño ene gaño ñu nô gbe dom ða la, Petro tsi tre ño nu na wo gblô be, 16<br />

“Nôvinyewo, ale si Yuda de míañe Añetô Yesu asi eye wowui la va eme tututu abe<br />

ale si woålôe da ði le mawunya me ene. Gbôgbô Kôkôe la ño nu le nu siawo åu xoxo<br />

to Fia David dzi. 17 Yuda la, mía dometô ðeka wònye tsã. Yesu tiae koå be wòanye<br />

yeñe apostolo abe míawo ke ene. 18 Yuda tsô ga si wòxô ðe Yesu dede asi ta la yi<br />

ðañle anyigba aðe si dzi wòwu eðokui le. Elia ati dzi hetsô eðokui xlã ðe anyigba<br />

ses‰e ale be eñe ñodo wo too eye eñe dôkaviwo kaka ðe anyigba. 19 Eñe kunya sia<br />

kaka ðe Yerusalem dua me kaba åutô ale wona åkô teñea be, ‘Ûunyigba.’” 20 Petro<br />

gblô be, “Elabena woålôe ði ðe Psalmowo me be, ‘Eñe nôñe naði gbôlo, ame aðeke<br />

neganô afi ma o, eye ame bubu naxô eñe amekplôdô awô.”<br />

3


21 Petro yi eñe nuñoa dzi be, “Azô la ele be míatia ame bubu aðe wòanô Yuda<br />

teñe le mía dome. Ame si míatia la nanye ame si nô mía dome kplikplikpli tso<br />

gômedzedzea, 22 tso esime míenya Añetôa, tso êeyiêi si me Yohanes de mawutsi ta<br />

nâ va se ðe esime wòdzo le mia gbô yi dziño.”<br />

23 Ñuñoñea tô asi ame eve dzi, ame siawoe nye Yosef Yusto si woyayôna be<br />

Basaba kple Matias, be woatia wo dometô ðeka. 24 Eya megbe la wodo gbe ða gblô<br />

be, “Añetô, wòe nya ame sia ame ñe dzime, eya ta fia mí ame si nètia le ame eve<br />

siawo dome 25 be wòaxô apostolonyenye ñe dô sia ðe Yuda teñe, ame si gbl… dôa ði<br />

le esime wòyi teñe si dzee.”<br />

26 Le esia megbe la, woda akô eye wòdze Matias dzi ale wotiae abe apostolo<br />

ene kpe ðe ame wuiðekâ mamlâawo åu.<br />

Gbôgbô Kôkôe kôkô ðe anyi le Penetekoste åkeke dzi<br />

2 Le Yesu ñe ku kple tsitretsitsi ñe kwasiðe adre megbe la, Pentekoste<br />

åkekenyui la gaðo. Yesu dzixôsela siawo gaño wo ðokuiwo nu ñu ðe teñe ðeka henô<br />

gbe dom ða le ðekawôwô blibo me. 2 Kasia wose gbeðiði aðe abe ya ses… aðe ñe ñoño<br />

ene le xôa tame tututu, eye añea me katã yô kple gbeðiðia. 3 Enumake nane si ði<br />

dzobibi ñe aðewo la dze ðe wo dometô ðe sia ðe ñe tame, 4 kasia, Gbôgbô Kôkôe la<br />

yô ame sia ame si le afi ma la me f• eye wode asi gbegbôgblô bubu si womenya tsã<br />

o la gbôgblô me elabena Gbôgbô Kôkôe la na åutete sia wo.<br />

5 Le êemaêi hã la, Yudatô mawuvŸla geðewo tso dukô vovowo me va<br />

Yerusalem be yeawoðu åkeke tôxâ sia. 6 Esi wose êli ses… si nô ðiðim le afi si<br />

4


apostoloawo nô la, ame geðewo f• åutô ðe abla va teñea be yewoakpô nu si nô edzi<br />

yim ða. Ame siawo ñe nu ku åutô esi wose nusrŸlawo wonô gbe vovovowo gblô eye<br />

ame sia ame se wonô eñe degbe gblôm.<br />

7 Nu sia wô nuku na amedzroawo ale gbegbe be wogblô be, “Ame siawo katã<br />

ðe, menye Galileatôwoe wonye oa? 8 Ke ale ke wô míese wole anyigba siwo dzi<br />

wodzi mía dometô ðe sia ðe ðo la ñe gbe gblôm mahã? 9 Mía dometô aðewo nye<br />

Patiatôwo, ðewo nye Midiatôwo kple Elamtôwo, bubuwo hã tso Mesopotamia,<br />

Yudea, Kapadokia, Ponto kple Asia nutowo me. 10 Ame aðewo gŸ hã tso keke<br />

Frigia, Pamfilia, Egipte kple Libia si le Kirene gbô. 11 „, ame aðewo tso Roma gŸ.<br />

Ame siawo nye Yudatô vavãwo kple trŸsubôla siwo åutô trô zu Yudatôwo, eye<br />

bubuwo hã nye Kretatôwo kple Arabiatôwo. Mía dometô ðe sia aðe se ame siawo le<br />

Mawu ñe nukunu gãwo ñe nya gblôm le eya åutô degbe me!”<br />

12 Ameha blibo la ñe nu ku eye woñe mo wô yaa le nyadzôdzô sia ta eye<br />

wobia wo nôewo be, “Nu sia gôme ðe?”<br />

13 Gake ame aðewo ya nô ameha la me nô fewu ðum le apostoloawo åu be,<br />

“Ame siawo la, aha yeye womu, menye nu tôxâ aðekee le dzôdzôm o.”<br />

Petro ñe mawunyagbôgblô na ameha la<br />

14 Azô la Petro kple apostolo wuiðekâawo tsi tre eye Petro ño nu na wo kple gbe<br />

ses… be, “Agoo na mi, Yudaeatôwo, mi amedzrowo kple Yerusalem nôlawo siaa,<br />

miðo to miasee! 15 Mia dometô aðewo le gbôgblôm be ahae le mía mum, ke medi be<br />

mianya nyui be mía dometô aðeke mede nu aha me ådi sia o. Miawo åutôwo<br />

5


mienyae be åu meke haðe na ahanono o elabe ådi ga asieke me ko míele fifia. 16 Ke<br />

boå nu si teñe kpôm miele ådi sia la nye nu si Nyagblôðila Yeol gblô ði xoxoxo ñe<br />

alafa nanewoe nye esi va yi be, 17 ‘Le åkeke mamlâawo me la, Mawu gblô be makô<br />

nye Gbôgbô ðe amegbetôñomewo katã dzi. Esia ana be mia viåutsuwo kple mia<br />

vinyônuwo agblô nya ði. Hekpe ðe esia åu la, mia viåutsuwo akpô åutegawo eye<br />

ame tsitsiwo hã aku drŸe le nu siwo ava dzô la åuti. 18 „, Gbôgbô la ayô nye<br />

subôlawo katã me, åutsuwo kple nyônuwo siaa, ale be woagblô nya ði. 19 Mana<br />

nukunuwo nadzô le dziågôl‰ me kple anyigba dzi siaa, eye wòadze abe ûu, dzobibi<br />

kple dzudzôtutu 20 kôlikôli ene. Hafi åkeke dziåô si Añetô la ðo da ði nava la, êe atrô<br />

zu viviti eye êleti abia h… abe ûu ene. 21 Ke ame si abia nublanuikpôkpô tso Añetô<br />

la gbô la akpô ðeðe.’”<br />

22 Petro yi eñe nuñoa dzi gblô be, “Mi Israeltôwo, miðo to miasee! Mawu wô<br />

nukunu klitsu geðewo le mia dome to Yesu Nazaretitô la dzi, be yeatsô aðo kpe<br />

edzii be, Yesu nye ye vi vavã. Nu siawo katã le nyanya me na mi pâpâpâ. 23 Azô,<br />

abe ale si Mawu åutô wô ðoðo da ði xoxo ene la, eðe mô na mi, mieto Roma<br />

dziðuðua dzi klã Yesu ðe atitsoga åu eye miewui. 24 Gake Mawu åutô gaðe Yesu<br />

tso ku ñe åôdzi me, fôe ðe tsitre tso ame kukuwo dome, elabena ku ñe åus… mete<br />

åu ðu Yesu dzi o.<br />

25 “Fia David ño nu tso Yesu åu be, ‘Menya be nye Añetô la le gbônye ðaa.<br />

Ekpena ðe åunye, …, Mawu ñe åus… gã la xôna nam.<br />

26 “ ‘Esia ta dzidzô blibo yô nye dzime eye mele Mawu kafum ðaa gbe sia<br />

gbe. Kakaðedzi le asinye hã be nu sia nu anyo nam le ku me gŸ hã.<br />

6


27 “‘Mawu, magbl… nye luûô ðe tsi…ñe o, eye mana be e ñe Kôkôetô la ñe<br />

åutilã nanyunyô o.<br />

28 “‘Àna magbô agbe eye makpô dzidzô le blibo gbôwò.’”<br />

29 Petro yi edzi be, “Nôviwo, mibu tame nyuie ! Mía Togbui David menô nu<br />

ñom le eðokui åuti esi wògblô nya siwo megblô na mi la o. Elabena David ku<br />

xoxoxo eye eñe yôdo gŸ hã le mía dome afii. 30 David nye nyagblôðila eye enya be<br />

Mawu do åugbe matrômatrô da ði be, David ñe dzidzimevi ðeka ava zu Mesia la eye<br />

wòanô David ñe fiazikpui dzi aðu fia. 31 Gawu la David kpô nu siwo ava dzô le<br />

ågôgbea eye wògblôe ði le Mesia la ñe tsitretsitsi tso ame kukuwo dome åu be, eñe<br />

luûô matsi tsi…ñe o, eye eñe åutilã manyunyô o. 32 Yesu åue David gblô nya siawo<br />

tsoe eye le nyateñe me la, mí katã míate åu aði ðase be Mawu fô Yesu tso ame<br />

kukuwo dome vavã.<br />

33 “Ke fifia la, Yesu bôbô nô bubu ñe fiazikpui kôkôtô dzi le Mawu åutô gbô<br />

tututu. Eye abe ale si Fofo la åutô do åugbee ene la, ena åus…e be wòaðo Gbôgbô<br />

Kôkôe la ðe mía me eye eya ñe dôwônae nye nu siwo kpôm miele kple nu siwo sem<br />

mièle fifia. 34 Elabena David melia yi dziño o, gake egblô be, ‘Añetô la gblô na nye<br />

Añetô be: nô anyi ðe nye nuðusime 35 va se ðe esime mawô wò futôwo wò<br />

afôðodzinuwoe.’<br />

36 “Eya ta mika ðe edzi na Israel bliboa be Mawu wô Yesu sia, ame si<br />

miawo mieklã ðe ati åu la Añetô la kple Kristo la siaa.”<br />

37 Petro ñe nyawo wô dô ðe ameha la dzi ale gbegbe be wo dometô aðewo<br />

bia Petro kple apostolo bubuawo be, “Nôviwo, nu ka wô ge míala?”<br />

7


38 Petro ðo eåu na wo be, “Ele be mia dometô ðe sia ðe nadzudzô nu vŸ<br />

wôwô, atrô ðe Mawu åu eye woade mawutsi ta na mi le Yesu Kristo ñe åkô me bena<br />

woatsô miañe nu vŸwo ake mi. Ne miewô esia la ekema miawo hã miaxô nunana sia,<br />

si nye Gbôgbô Kôkôe la. 39 Elabe Kristo do Gbôgbô Kôkôe la åugbe na mia dome<br />

ame sia ame si Añetô Mawu åutô yô va eðokui gbôe eye menye miawo ðeðe ko o, ke<br />

boå na mia viwo kple ame siwo tso dukô bubuwo me gŸ hã.”<br />

40 Petro yi dzi hegblô mawunya didi aðe na ameha la. Eño nu le Yesu åu na<br />

wo eye wòbia tso wo si be woadze agbagba adzudzô nu vŸ wôwô eye woaðe wo<br />

ðokuiwo ða tso nu vŸði siwo le edzi yim le dukôa me la gbô. 41 Ame abe akpe etŸ<br />

sôå xô Petro ñe nyawo dzi se ale be wona wòde mawutsi ta na wo gbe ma gbe ke.<br />

Yerusalem hame la<br />

42 Ame siawo ge ðe xôsetôwo ñe habôbô me eye wo katã wodoa go edziedzi hesrŸa<br />

mawunya tso apostoloawo gbô; wodoa gbe ðe eye woðua Añetô ñe Nuðuðu Kôkôe la<br />

hã. 43 Wo katã nô anyi le vôvŸ tôxâ me eye apostoloawo hã wô nukunu geðewo<br />

wokpô.<br />

44 Xôsetôwo katã nô teñe ðeka, wowô woñe nuwo katã hamenui 45 wotsô<br />

woñe kesinônuwo kple nunôamesiwo dzra eye woma ga la na amae sia ame ðe eñe<br />

hiahiã nu. 46 Wokpea ta ðe gbedoxô la me gbe sia gbe hesubôa Mawu. Wogamaa<br />

wo ðokuiwo ðe ha suesuewo me hã eye wodoa go le wo nôewo ñe añewo me heðua<br />

Añetô ñe Nuðuðu Kôkôe la. Woðua nu ðekae hã dzidzôtôe, 47 wonôa akpedada na<br />

8


Mawu, dzi ðaa, amewo katã kpôa åudzedze nyuie le xôsetô siawo åuti eye Añetô la<br />

tsôa ame siwo kpô xôxô la kpena ðe wo åuti gbe sia gbe.<br />

Petro da gbe le tekunô aðe åu<br />

3 Gbe ðeka le êetrô ga etŸ me la, Petro kple Yohanes yi gbedoxô la me be<br />

yewoaðado gbe ða abe ale si wowônâ ðaa ene. 2 Esi woðo gbedoxôa gbô la, wokpô<br />

tekunô aðe si wokô va da ðe agbo si woyôna be “Agbo Nyui” la nu. Amea nye<br />

tekunô tso eñe dzôdzôme ke eye gbe sia gbe la eñe ñometôwo kônâ va dana ðe agbo<br />

sia nu be wòabia nu le afi ma. 3 Esi Petro kple Yohanes to tekunô sia åu va yina ko<br />

la, edo êli bia wo be woana ga ye.<br />

4 Petro kple Yohanes trô kpôe d• eye Petro gblô nâ be, “Nôvi, fô ta nàkpô<br />

míañe åkume.”<br />

5 Tekunô la fô åku ðe wo dzi gãa henô mô kpôm be woana ga ye. 6 Petro<br />

gblô nâ be, “Nôvi, klosalo kple sika mele asinye o, ke nu si le asinye lae mana wò.<br />

Le Yesu Kristo, Nazaretitô la ñe åkô me, tsi tre nàzô azôli.”<br />

7 Ale Petro do asi ða lé tekunô la ñe alônu be wòatsi tre. Kasia dôna la kpô be<br />

åus… ðo yeñe afô kple drikame åu. 8 Ale wòti kpo, tsi tre hede asi azôlizôzô me. Enô<br />

kpo tim nô zôzôm alea henô Mawu kafum eye wòdze Petro kple Yohanes yome<br />

ge ðe gbedoxôa me.<br />

9 Ame siwo katã kpô ame sia wònô zôzôm nô Mawu kafum la 10 de dzesii be<br />

eyae nye åutsu ma si nôa nu biam le gbedoxô la ñe agbo si woyôna be ‘Nyui’ la nu;<br />

woñe nu ku eye woñe mo wô yaa le nu si dzô ðe edzi la åu.<br />

9


Petro gblô mawunya na ame siwo le gbedoxô la me<br />

11 Nuwôametô sia nô Petro kple Yohanes åu kplikplikpli va ðo gbedoxôa ñe akpa si<br />

woyôna be Salomo ñe Akpata la me eye ameha la ño zi va wo gbô le afi ma. Le afi<br />

sia la, ame sia ame tô te ði nô nu wônuku sia teñe kpôm kple vôvŸ.<br />

12 Enumake Petro wô mônukpôkpô sia åutidô heño nu na ameha la. Egblô na<br />

wo be, “Israeltôwo, nu ka ta nuwôna sia wô nuku na mi alea gbegbe eye miebu be<br />

åus… tôxâ aðee le míawo åutôwo si alo míañe kôkôenyenye tae míete åu da gbe le<br />

ame sia åu ale be wòte åu le zôzôm hã?” 13 Medi be eme nakô na mi nyuie be<br />

Mawu si nye Abraham, Isak, Yakôb kple mía tôgbuitôgbuiwo ñe Mawu lae da gbe le<br />

ame sia åu be yeatsô ade bubu eñe subôla Yesu Kristo åu. Yesu Kristo siae nye ame<br />

si gbô miawo miegbe nu le le Pilato åkume, togbô be Pilato dze agbagba ale gbegbe<br />

be yeaðe asi le eåu, aðe eñe agbe tso ku me hafi hã. 14 Medze mia åu be wòaðe asi<br />

le Ame Kôkôe vŸmawôla sia åu o, ke boå miebia be wòaðe asi le hlŸdola åu boå. 15<br />

„, miewu ame si me agbe doa go tsona la, gake Mawu fôe ðe tsitre tso ame kukuwo<br />

dome. Nye kple Yohanes míate åu aði ðase kôtee le esia åu be esi miewui vô la,<br />

míedo goe, agbagbe, åkume kple åkume.<br />

16 “Yesu ñe åkôe da gbe le dônô sia åu. Miawo åutô mienye nuwôametô<br />

si ñomevi wònye va yi. Le nyateñe me la, Yesu dzixôse si Mawu åutô na mí la ñe<br />

åus… mee dônô sia kpô hayahaya blibo sia tsoe.”<br />

17 “Nôviwo, menya be nu si miewô ðe Yesu åu la, mienya hafi wôe o.<br />

Nenema kee nye mia nunôlawo hã. 18 Ke to wôna siawo me la, Mawu na be nu siwo<br />

10


nyagblôðilawo gblô da ði be ele be Mesia la nakpe fu nenema la va eme pâpâpâ. 19<br />

Ke azô la nôviwo, mitrô miañe susu kple nônôme ðe Mawu åu, eye mitsô<br />

mia ðokuiwo nâ ale be Mawu hã natsô miañe nu vŸwo ake mi eye wòana be miakpô<br />

dzidzeme. 20 Gawu la, Mawu agaðo Yesu miañe Mesia la ðe mi 21 „, abe ale si<br />

nyagblôðilawo gblôe da ði xoxoxo ene la, ele be Yesu nanô dziño va se ðe esime<br />

woaðe nu vŸ ða le nu sia nu åu keåkekeå. 22 Mose hã gblôe xoxo be, ‘Êeyiêi gbôna<br />

esi Mawu åutô aðo nyagblôðila tôxâ aðe ðe mia dome abe nye Mose pâpâpâ ene.<br />

Anyo na mi be miaðo to ame sia ñe gbe 23 elabena woatsrŸ ame sia ame si mase eñe<br />

gbe awô ðe edzi o.’<br />

24 “Samuel kple nyagblôðila bubuawo tso Samuel åôli va ðo fifia hã ño nu<br />

tso nu siwo le dzôdzôm egbegbe la åu. 25 Miawoe nye nyagblôðila siawo ñe<br />

dzidzimeviwo eye åugbe si Mawu do na mia tôgbuiwo la, miawo hã miele eme.<br />

Mawu do åugbe na Abraham be, ‘Woayra xexeame blibo la to wò dzidzimeviwo<br />

dzi.’ 26 Le åugbedodo sia ta, esi Mawu ðo via ðe xexeame la, eðoe ðe Israel dukô<br />

la gbô gbã be wòakplô mi, miadzudzô nu vŸ wôwô, atrô va Mawu gbô.”<br />

Petro kple Yohanes le Sanhedrin åkume<br />

4 Esi Petro kple Yohane nô nu ñom na ameawo alea la, Osôfogãwo kple<br />

gbedoxôåudzôlawo ñe amegã kpakple Zadukitôwo dometô aðewo va do ðe wo dzi. 2<br />

Ale si Petro kple Yohanes nô gbeñã ðem be Yesu gagbô agbe tso ame kukuwo dome<br />

la nye nu si mevivi wo nu kura o. 3 Eya ta wolé Petro kple Yohanes, gake esi fi… ðo<br />

xoxo ta la, wotsô wo ame evea de gaxô me be woadô afi ma åu nake. 4 Togbô be<br />

11


wòva me alea hã la, ame geðe siwo se Petro kple Yohanes ñe nyagbôgblô gbe ma<br />

gbe la xôe se hetrô dzime eye wozu xôsetôwo ale xôsetôwo katã ñe xexl…me va ðo<br />

abe akpe atŸ ene. 5 Le åufôke la, Yudatôwo ñe Osôfogãwo, agbal…fialawo kple<br />

dumemegãwo kpe ta le Yerusalem. 6 Takpekpea me nôla aðewo nye Anas si nye<br />

Osôfogã, Kayafa, Yohanes, Aleksandro kple Anas ñe ñometô aðewo. 7 Wokplô Petro<br />

kple Yohanes va woñe åkumee. Takpekpea me nôlawo bia Petro kple Yohanes be,<br />

“Ame kae na åus… mi be miawô nu sia?”<br />

8 Enumake Gbôgbô Kôkôe la do åus… Petro eye wòðo eåu na wo be, 9<br />

“Osôfogã, bubutôwo, kple dumemegãwo, nenye tekunô sia ñe hayahaya tae miele gbe<br />

biam mí la, 10 ekema medi be mi kple Israeltôwo katã mianya kôtee be, to åus… tôxâ<br />

si le Yesu Kristo Nazaretitô la ñe åkô mee ame sia kpô lames… le. Yesu siae nye<br />

Mesia ame si miawo miewu, ke Mawu fôe ðe agbe tso ame kukuwo dome. Eya ñe<br />

åus…e na be dônô sia tsi tre ðe mía dome fifi laa, eye eñe lãme s…. 11 Mawunya gblôe<br />

be, ‘Kpe si xôtulawo gbe la eya kee trôna zua dzogoedzikpe.’ 12 Yesu ðeka pâ ko<br />

dzie ame sia ame ato hafi akpô ðeðe. Ame aðeke megali le xexeame godoo si ate åu<br />

axô na amegbetô aðeke wu Yesu o.”<br />

13 Åus… tôxâ si ðo Petro kple Yohanes me be wote åu ðo nyawo åu alea la,<br />

wô nuku na Takpekpea åutô, elabena wonya be Petro kple Yohanes menya agbal… o.<br />

Takpekpea kpôe dze sii be, Yesu yomenônô tae wote åu kpô åus… sia. 14 Gawu la,<br />

esi wònye be dônô si åu woda gbe le hã nô tsitre ðe wo dome ta la, ðe ko wònô na<br />

Takpekpea me nôlawo be woalŸ be åus… aðe le Petro kple Yohanes si vavã. 15 Le<br />

12


esia ta wona wokplô Petro kple Yohanes do goe le xôa me ale be woate åu akpô<br />

mônu abu tame le nya la åu.<br />

16 Azô Takpekpea me nôlawo bia wo nôewo be, “Nu ka tututue míawô ame<br />

eve siawo? Enye nyateñe matrômatrô be woda gbe le nuwôametô sia åu vavã eye<br />

nukunu sia ði hoo le Yerusalem du bliboa me. 17 Gake hã ðewoh‰ míate åu axe mô<br />

na wo be woagakaka woñe nya si gblôm wole le Yesu kple ame kukuwo ñe tsitretsitsi<br />

åu ayi dzii o. Míayô wo ado vôvŸ na wo be ne wogakatse gblô nya tso Yesu åu la,<br />

manyo na wo kura o!” 18 Ale wogayô Petro kple Yohanes va wo dome eye wode se<br />

na wo vevie be yewomedi be yewoagasee alo akpô wo woanô nu fiam tso Yesu åu le<br />

teñe aðeke kura o.<br />

19 Ke Petro kple Yohanes ðo eåu gblô na wo be, “Miawo åutôwo mibu eåu<br />

kpô be enyo be míase amegbetô ñe gbe agbe Mawu ñe gbedziwôwô hã? 20 Ases… na<br />

mí åutô be míadzudzô nuñoño le nu wônuku siwo míekpô kôtee be Yesu wô kple nya<br />

siwo wògblô la åu.”<br />

21 Ke Takpekpea me nôlawo gakl… åku do wo hede se na wo be woadzudzô<br />

nyawo gbôgblô. Emegbe la woðe asi le wo åu wodzo elabena womenya ale si tututu<br />

woawô ahe to na wo ale be zi matô le dua me o, elabena ame sia ame kloe le dua<br />

me nô Mawu kafum le nukunu gã si wòwô to Petro kple Yohanes dzi la ta. 22 Esia<br />

nye be woda gbe le ame si nye tekunô ñe blaene sôå la åu.<br />

Hametôwo ñe gbedodoða<br />

13


23 Esi woðe asi le Petro kple Yohanes åu tete ko la, woti wo tô nusrŸlawo bubuawo<br />

yii ðagblô nu siwo katã dzô ðe wo dzi la na wo.<br />

24 Enumake wo katã woño ñu do gbe ða gblô be,<br />

“O Añetô Mawu gã, wò ame si wô dziño, anyigba, atsiañu kple emenuwo katã,<br />

25 wò Gbôgbô Kôkôe la ño nu to mía tôgbui David dzi be, ‘Nu ka ta TrŸsubôlawo do<br />

dziku ðe Mawu åu eye dukôwo hã le bablawo wôm dzedzro ðo? 26 „,<br />

anyigbadzifiawo wô ðeka be yewoaho aûa ðe Mawu kple Mesia la åu!”<br />

27 “Nu sia tututue le dzôdzôm le mía dome egbe le Yerusalem du sia me!<br />

Elabena fia Herodes kple Pontio Pilato kple TrŸsubôlawo katã kpakple Israelviwo gŸ<br />

hã wô ðeka hetsi tre ðe viwò Yesu, wò dôla kôkôe si dzi 28 nèda asi ðo la åu. Ke nu<br />

si wò åutô nèðo da ði le wò nunya kple åus… me xoxo la eya ko woate åu awô. 29<br />

Azô mía Mawu, wò åutô se ale si wole kakam ðe mía åui la ða! Na dzideño blibo mí<br />

wò subôlawo be míate åu agblô wò nya kple 30 agbe eye na åus… mí be míate åu ada<br />

gbe le dônôwo åu, awô nukunu gãwo le wò dôla Kôkôe, Yesu, ñe åkô me.”<br />

31 Esi wodo gbe ða vô alea ko la xô si me wonô la ûuûu ses‰e eye Gbôgbô<br />

Kôkôe la ge ðe wo dometô ðe sia ðe me ale be wogakpô åus… hegblô Mawu ñe nya la<br />

kple dzideño gã blibo.<br />

Hametôwo wô nu sia nu hamenui<br />

32 Xôsetô siawo katã ñe dziwo kple susuwo nô ðeka. Wo dometô aðeke mebuna be<br />

nu si le ye si la nye ye ðeka ko tô o, ke boå womaa nuwo ðe wo nôewo dome. 33<br />

Apostolowo kpô åus… gblô mawunya detowo heðe gbeñã Añetô Yesu ñe tsitretsitsi tso<br />

14


ame kukuwo dome eye amenuveve gã le wo katã dzi. 34 Koðoðo aðeke menô anyi o,<br />

elabena ame siwo si nuwo nô abe anyigba, xô kple bubuwo ene la dzra wo 35 hetsô<br />

ga la vâ na apostoloawo wona wo dometô ðe sia ðe ðe eñe hiahiã nu.<br />

36 Yosef, Levitô, ame si wodzi le Kipro eye apostoloawo yôna hã be<br />

Barnaba, si gôme woðe be “Dzideñovi” 37 dzra eñe agble hetsô ga la katã vâ na<br />

apostolawo.<br />

Anania kple Safira<br />

5 Åutsu aðe si woyôna be Anania kple srŸa Safira hã dzra anyigba, 2 ke Anania<br />

tsô ga la ñe ðe dzra ðo hafi tsô mamlâa vâ na apostoloawo be eyae nye ga si yekpô.<br />

Nuwôna sia nô nyanya me na srŸa, Saf‰ra, hã.<br />

3 Ke Petro biae be, “Anania, nu ka ta nèðe mô na Satan be wòva xô añe ðe<br />

mèwo alea? Menye amegbetô blem nèle o, ke boå Gbôgbô Kôkôe la blem nèle. 4<br />

Anyigba la, wò åutô tôwòe eye ne edze åuwò la, àte åu adzrae, ke ne mèlŸ o hã la,<br />

màdzrae o. Nenema ke esi nèdzrae vô la, åus… le asiwò be nàtsô ga la ñe akpa si dze<br />

åuwò la vâ na mí. Ke nu ka tae nètsô ga la ñe ðe dzra ðo heva le gbôgblôm be ga la<br />

katãe nye esia? Menye amegbetô blem nèle o ke boå Mawu åutô blem nèle.”<br />

5 Esi Anania se nya sia tete ko la emu dze anyi enumake heku. 6 VôvŸ ðo<br />

ame sia ame åutô. Ke ðekakpui siwo kpô eteñe la bla avô ðe ame kukua åu hekôe yi<br />

ðaði.<br />

7 Abe gañoño etŸ megbe ene la, Anania srŸ, Saf‰ra, hã va ðo. Eya menye nu si<br />

dzô ðe srŸa dzi o. 8 Petro biae be, “Saf‰ra, ga home ale kple alee miekpô tso anyigba<br />

si miedzra mea?”<br />

15


Saf‰ra ðo eåu enumake bobobo be, “„, nenema tututue míekpô.”<br />

9 Petro gblô na Saf‰ra be, “Nu ka ta mi kple srŸwo, Anania, miewô ðeka be<br />

yewoate Añetô la ñe Gbôgbô kpô mahã? Ðekakpui siwo ði wò añetô ñe kukua woe nye<br />

ema le xôa godo le wò hã lalam.”<br />

10 Enumake Saf‰ra hã mu dze anyi heku, eye esi ðekakpuiawo va kpô eñe<br />

kukua le anyigba la, wokô eya hã yi ðaði ðe srŸa xa. 11 Nyadzôdzô sia de vôvŸ gã<br />

aðe hame blibo la kple ame siwo katã see la me.<br />

Apostoloawo yô dô ame geðewo<br />

12 Le êeyiêi siawo me la, apostoloawo ñoa ñu edziedzi ðe gbedoxô ñe akpa si<br />

woyôna be Salomo ñe Akpata la me, eye wonôa dzesi kple nukunu geðewo wôm le<br />

afi ma. 13 Ame geðewo metea åu doa dzi tena ðe apostoloawo åu tututu o, ke hã<br />

ame sia ame tsô bubu tôxâ blibo na wo. 14 Ame geðewo åutô, åutsu kple nyônu siwo<br />

xô se la ge ðe Añetô ñe ha la me. 15 Ðe apostoloawo ñe nukunuwôwôwo ta la, amewo<br />

kôa dônôwo dana ðe abawo dzi le môwo to be ne Petro va yina la, eñe vôvôl‰ nadze<br />

wo dzi. 16 Zi gã aðe tô le kôñe siwo ño xlã Yerusalem la me eye amewo tsô woñe<br />

dônôwo kple ame siwo me gbôgbô vŸwo le la vâ eye wòda gbe le wo dometô ðe sia<br />

ðe åu.<br />

Woti Apostoloawo yome<br />

17 Ke Osôfogã la kple eåume siwo tso Zadukitôwo ñe kômama la me la yô f• kple<br />

åuûaûã. 18 Ale wolé apostoloawo de gaxô me.<br />

16


19 Ke le zã me la, mawudôla aðe va apostoloawo gbô le gaxôa me. Eûu<br />

gaxôa ñe agbowo eye wòkplô wo do goe. Egblô na wo be, 20 “Miyi gbedoxô la me<br />

eye miagblô Agbe Yeye sia ñe nya na ame sia ame.”<br />

21 Apostoloawo va ðo gbedoxôa me le ådi kanya eye wodze<br />

mawunyagbôgblô gôme. S… ko la, Osôfogã la kple eåumewo hã va ðo gbedoxô la me.<br />

Woyô Yudatôwo ñe takpekpe gã me nôlawo ño ñu ðe woñe takpeñe, eye wodô<br />

asrafoawo ða be woayi aðakplô apostoloawo tso gaxô la me vâ ne yewoadrŸ ûônu<br />

wo. 22 Ke esi asrafoawo yi la, womekpô apostoloawo le gaxôa me o, ale wotrô<br />

yi ðagblô na takpekpea me nôlawo be, 23 “Esi míede la, asrafowo nô agboa nu dzôm<br />

pâpâpâ eye ûôtrua hã nô tutu goågoågoå gake esi míeûu ûôa hege ðe eme la, míekpô<br />

ame aðeke le teñea o.”<br />

24 Nya sia ûuûu asrafo siwo kpôa gbedoxôa dzi ñe amegã kple Osôfogãwo<br />

åutô eye woñe dzi gbã. Womenya nu si tututu ava dzô ðe esia yome o eye<br />

womenya êekaêi tututu hã nu siawo nu ava yi o. 25 Ke ame aðe va gblô na wo be,<br />

ame siwo wolé de gaxô me la woe nye ma le nya gblôm na ameawo åus…tôe le<br />

gbedoxô la me.<br />

26 Enumake, asrafowo ñe amegã kplô etevi aðewo ðe asi eye woyi ðalé<br />

apostoloawo. Asrafoawo kpô egbô be yewomelé wo ses…tôe o, elabe wonô vôvŸm be<br />

ne yewowô esia la, ðewoh‰ ameha gã si le afi ma la añu kpe yewo awu. 27 Wokplô<br />

apostoloawo va Sanhedrin la ñe åkume be Osôfogã nabia gbe wo.<br />

28 Esi apostoloawo va ðo Takpekpea me nôlawo åkume la, Osôfogã bia be,<br />

“Menye ðe míede se na mi be miadzudzô Yesu sia ñe åutinya gbôgblô oa? Ke azô<br />

17


kura boå miekaka nya sia ðe Yerusalem du bliboa me kple susu be amewo nabu fô<br />

mí be míeda vo be míewu Yesu sia!”<br />

29 Petro ðe etôwo nu gblô be, “Ele na mí be míawô ðe Mawu ñe gbe dzi ke<br />

menye ðe amegbetô tô dzi o. 30 Esi miewu Yesu si mieklã ðe ati åu la, mía<br />

tôgbuitôgbuiwo ñe Mawu la åutô gafôe ðe tsitre tso ame kukuwo dome. 31 Eye<br />

Mawu tsô åus… blibo doe ðe dzi be wòanye Fiavi kple Ðela ale be to eya dzi la,<br />

Israelviwo nakpô mônu atrô wo ñe agbenônô ale be woatsô wo ñe nu vŸwo ake wo. 32<br />

Míawo åutôwo míekpô nu sia teñe tsitotsito eye Gbôgbô Kôkôe si Mawu naa ame<br />

siwo wôa eñe gbe dzi la ði ðase le nu siawo åu hã.”<br />

33 Petro ñe nya sia wô abe ðe wòtsô ami kô ðe dzo me ene, takpekpea me<br />

nôlawo katã nyra; wodo dziku blibo eye woðoe be yewoawu apostoloawo.<br />

Gameliel ñe aðaåu<br />

34 Ke ametsitsiawo dometô ðeka si åkôe nye Gamaliel ame si hã nye Farisitô xôåkô<br />

aðe si nya xôsenyawo ñe sea nyuie la, tsi tre heño nu na takpekpea me nôlawo. Ke<br />

hafi wòadze nua ñoño gôme la, ebia be woakplô apostoloawo aðe kpôe vie.<br />

35 Azô Gamaliel trô ðe etôwo gbô gblô na wo be, “Mía tô, Israeltôwo, mikpô<br />

nyuie le ðoðo si wôm miele ðe ame siawo åu la åuti. 36 Miawo åutôwo miaðo åku<br />

edzi kôtee be, êeyiêi aðe va yi la, ðekakpui aðe va do ðe mía dome eye wòwô eðokui<br />

hlodzoo be yenye ame gã aðe. „, le nyateñe me la, ame abe alafa ene sôå dze eyome.<br />

Ke nu kae va dzô? Wowu eya åutô eye eyomedzelawo katã kaka gb…, ke nya vŸ<br />

aðeke medzô o. 37 Le eya megbe la ame bubu hã gava do. Ame sia nye Yuda si tso<br />

18


Galilea. Eya ha dze agbagba he amewo ðe eðokui åu abe eñe nusrŸlawo ene, le<br />

åkôåôålô åkekeawo me. Gake, eya hã va ku eye eyomedzelawo kaka.”<br />

38 Gamaliel yi dzi be, “Tônyetôwo, aðaåu si medi be maðo na mie nye be,<br />

miðe asi le ame siawo åu kpoo. Ne wònye woawo åutô ñe nufiafia kakam wole la,<br />

ekema eteñe madidi o, nu sia nu awu enu. 39 Gake nenye Mawu ñe dô wôm wole<br />

vavã la, ekema miate åu atsi enu gbeðe o. Gawu la, ne miekpô nyuie o la, miakpô be<br />

yewole kame tem kple Mawu.”<br />

40 Takpekpea me nôlawo xô Gamaliel ñe aðaåu sia ale woyô apotoloawo vâ<br />

eye woño wo. Emegbe wode se na wo be woagagblô nya aðeke le Yesu ñe åkô me<br />

gbeðe o, eye woðe asi le wo åu.<br />

41 Apostoloawo ðe abla do go le takpexôa me kple dzidzô blibo be wodo<br />

åukpe yewo le Yesu ñe åkô ta. 42 Azô woyi edzi nô nya gblôm gbe sia gbe le<br />

gbedoxôa me kple woñe añewo me siaa be Yesue nye Mesia la.<br />

Kpekpeðeåunala adreawo tiatia<br />

6 Esime xôsetôawo ñe xexl…me va nô dzidzim ðe edzi atraðii ta la, liûiliû‰lil‰<br />

aðewo va nô ta dom ða le wo dome. Wo dometô siwo nye Helatôwo la gblô bena<br />

ameåkumekpôkpô le ta dom ða le nuðuðumama me, elabena womenaa nuðuðu<br />

Helatô siwo nye ahosiwo la wòdea Hebritô siwo hã nye ahosiwo la tô nu o. 2 Le esia<br />

ta la, Apostolo wuieveawo ño xôsetôwo katã nu ñu hewô takpekpe aðe. Apostoloawo<br />

doe ðe hamea gbô be,<br />

19


3 “Nôviwo, mele be míawo míatsô nuðuðudzikpôkpô awô míañe dô o. Míañe<br />

dôe nye be míagblô mawunya. Eya ta mitsa åku le mia ðokuiwo dome, miatia mia<br />

dometô adre siwo sea nu gôme, Gbôgbô Kôkôe la yô wo me f• eye ame sia ame kpô<br />

åudzedze le wo åu. Ne mietia ame siawo la ekema míatsô nuðuðudzikpôdô sia ade<br />

wo si koå, 4 ale be míawo la míakpô êeyiêi awô míañe dô si nye gbedodoða,<br />

mawunyagbôgblô kple nufiafia amewo.”<br />

5 Nya sia me kô na hamea katã eya ta wotia ame adreawo. Ame siwo wotia<br />

woe nye Stefano, ame si ñe xôse de to eye wòyô f• kple Gbôgbô Kôkôe la. Filipo,<br />

Prokoro kple Nikano, bubuwoe nye Timon, Parmena kple Nikolas tso Antioxia ame<br />

si nye trŸsubôla si va zu Yudatô. 6 Esi wotia ame adre siawo vô la wokplô wo va<br />

apostoloawo gbôe eye wodo gbe ða ðe wo ta heda asi ðe wo dzi, yra wo.<br />

7 Le esia megbe la apostoloawo kple xôsetô bubuawo gblô mawunya le<br />

teñeteñewo eye Yesu yomedzelawo ñe xexl…me dzi ðe edzi f• le Yerusalem, nenema<br />

ke Yudatôwo ñe Osôfo geðewo gŸ hã trô zu kristotôwo.<br />

Stefano léle<br />

8 Stefano ame si Gbôgbô Kôkôe la yô f• eye eñe xôse de to blibo la wô nukunu<br />

geðewo le amewo dome.<br />

9 Ke gbe ðeka la, Stefano do go Yudatôwo ñe xôsehabôbô tôxâ aðe si woyôna<br />

be, “Ablôðeviwo” la, me tôwo eye ame siawo de asi nyahehe me kplii vevie. S… ko<br />

la, Yudatô bubu siwo tso Kirene, Aleksandria le Egipte kple Kilikia kpakple Asia la<br />

20


va kpe ðe “Ablôðeviawo” åu le nyaa hehe me. 10 Gake wo dometô aðeke mete åu<br />

ðu Stefano dzi o, le eñe nunya kple gbôgbô si le eme la ta.<br />

11 Le esia ta woyi ðakpô gbevu aðewo be woava ði aûatsoðase le Stefano åu<br />

be eño fi de Mose kple Mawu åutô gŸ hã.<br />

12 Nya sia sese na be dua me tô geðewo dze agbo vevie. Wotso ðe Stefano<br />

åu eye Yudatôwo ñe amegãwo kple agbal…fialawo lée hekplôe yi ðe dumemegãwo<br />

gbôe. 13 Aûatsoðaseðila siawo gaði ðase ðe eåu le takpekpea me be, yewo åutô<br />

yewose Stefano wònô fewu ðum le Yerusalem gbedoxô la kple Mose ñe sewo åu.<br />

14 Woyi dzi gblô be, “Míese Stefano gblô be, Yesu Nazaretitô sia, ava gbã<br />

gbedoxô la eye wòaðe Mose ñe sewo katã ða.” 15 Esi nu siawo nô edzi yim la, ame<br />

siwo katã nô takpekpea me la kpô be Stefano ñe mo trô nô kekl…m abe mawudôla tô<br />

ene.<br />

Stefano ñe nuñoño na Sanhedrin la<br />

7 Osôfogã la bia Stefano be, “Nôvi, ðe nya siwo katã wogblô le åuwò le eme<br />

vavãa ?”<br />

2 Stefano ño nu legbe aðe heðe nya me na wo be, “Mawu bubutô la åutô ðe<br />

eðokui fia mía tôgbui Abraham le esime wònô Mesopotamia hafi wòva yi Haran. 3<br />

Mawu gblô nâ be neklã eñe ñometôwo katã eye wòabla agba, adzo adze mô ayi<br />

anyigba bubu aðe sãa si yeafiae la dzi. 4 Ale Abraham dzo le Kaldea nyigba dzi<br />

heyi ðanô Haran, va se ðe esime fofoa ku gbl…e ði. Esia megbe la, Mawu kplôe va<br />

21


Israel nyigba sia dzi. 5 Ke Mawu metsô anyigba sia ñe akpa aðeke tete na Abraham<br />

be wòanye etô o.<br />

“Boå la Mawu do åugbe nâ be le êeyiêi aðewo megbe la, anyigba blibo la<br />

azu eya kple eñe dzidzimeviwo tô, togbô be vi aðeke menô Abrahan si haðe o hã. 6<br />

Mawu gagblô na Abraham be, eñe dzidzimeviwo adzo le anyigba la dzi ayi aðanô<br />

dzonyigba aðe dzi ñe alafa ene sôå abe kluviwo ene. 7 Ke hã Mawu do åugbe na<br />

Abraham be yeahe to na dukô si aðe aboyo Israelviwo, eye emegbe la Israelviwo<br />

agatrô va woñe anyigba la dzi ava subô ye le afii.”<br />

8 Stefano yi eñe nuñoa dzi be, “Mawu de se na Abraham be wòatso aûa na via<br />

åutsuviwo abe nubabla si le Mawu kple Abraham ñe dzidzimeviwo dome la ñe<br />

kpeðodzinu ene. Le esia ta esi Isak si nye Abraham viåutsu xô åkeke enyi ko la,<br />

fofoa tso aûa nâ. Isak ñe viåutsue nye Yakôb ame si hã ñe viåutsu wuieveawo me<br />

Israel dukôa ñe tôgbui wuieveawo dzô tso. 9 Yosef si nye Yakôb vi mamlâtô la ñe nu<br />

menyo nôvia bubuawo åu kura o ale wodzrae na kluvisitsalawo, ame siwo kplôe yi<br />

Egipte abe kluvi ene. Ke hã la, Mawu nô kplii 10 ale gbegbe be wòðee tso eñe<br />

fukpekpewo katã me eye gawu la, Mawu na be Egipte fia Farao kpô åudzedze le<br />

eåu. Le nunya manyagblô si Mawu na Yosef ta la Farao tsôe ðo dudzikpôla gãe le<br />

Egipte dukôa me eye wògaðoe tatô le eñe fiasã blibo la me hã.”<br />

11 “Eva eme be dô ses… aðe va to le Egipte kple Kanan nyigba dzi ale be,<br />

mía tôgbuitôgbuiwo kpe fu åutô. Nuðuðu vô le wo si keåkeå. 12 Yakôb se be nuðuðu<br />

le Egipte nyigba dzi ale wòdô viawo ða be woaðañle ðe vâ. 13 Esi wogayi Egipte zi<br />

evelia la, Yosef ðe eðokui fia nôviawo elabena womekpôe dze sii zi gbãtô si wode<br />

22


afi ma la o. Eðe wo fia fia Farao hã. 14 Yosef dô nôviawo ða be ne woyi la, woakplô<br />

ye fofo Yakôb, ye nôviwo kple woñe ñometôwo katã, ame siwo ñe xexl…me nô ame<br />

blaadre-vô-atŸ la vâ na ye le Egipte. 15 Esiae na be Yakôb kple viawo katã ûu va tsi<br />

Egipte afi si wo katã ku ðo. 16 Eye wotsô Yakôb kple viawo va Sikem eye woði wo<br />

ðe yôdo si Abraham ñle le Homor viwo gbô la me.”<br />

17 Esime êeyiêi si Mawu ðo na Abraham be yeaðe eñe dzidzimeviwo tso<br />

kluvinyenye me le Egipte ðo vô la Israelviwo gadzi ðe edzi f• åutô le Egipte. 18 Ke<br />

dzôgbevŸetôe la woðo fia bubu zikpuia dzi le Egipte. Fia sia menya naneke tso Yosef<br />

åu o. 19 Le esia ta ewô tameses… le mía tôgbuitôgbuiwo åu ale gbegbe be wòna<br />

wowu woñe vidz‰wo.<br />

20 “Le êeyiêi sia me lôño la, wodzi Mose si nye ðevi dzeðekâ aðe. Le se si nô<br />

anyi êemaêi me ta la, esi wodzi Mose la, edzilawo êlae ðe xôme êleti etŸ sôå. 21 Ke<br />

esi wòva dzô be womagate åu aêlae o ta la, wotsôe yi ðada ðe teñe aðe. Fia Farao<br />

vinyônuvi va fôe le afi ma ale wòtsôe abe via ene hekpô edzi. 22 Wohe Mose ðe<br />

Egiptetôwo ñe nunya nu ale wòtsi va zu fiavi xôåkô aðe le nunya kple dôwôwô me.<br />

23 “Esi Mose xô abe ñe blaene ene la, ewô susu gbe ðeka be yeaði tsa aðakpô<br />

ye nôvi Israelviwo ða. 24 Le tsaðiði sia me la eva ke ðe Israel ðakakpui aðe kple<br />

Egiptetô aðe åu wonô dzre wôm. Mose kpôe be Egiptetô la nô Israel ðekakpuia ñom<br />

nô funyafunya wômii eya ta edze Egiptetô la dzi hewui. 25 Mose bui be wôna sia ana<br />

be Israelviwo axôe se be Mawue ðo ye ða be yeava ðe wo le aboyo me hafi gake<br />

womexôe nenema o.”<br />

23


26 “Le åufôke la Mose gaði tsa yi etô Israelviwo gbô. Kasiaa, ekpô Israelvi<br />

dzidzi eve hã wonô dzre wôm vevie. Mose te ðe wo åu enumake be yealé avu le wo<br />

dome. Egblô na wo be, ‘Nôviwo, menyo kura be miawo ðeðe mianô dzre wôm alea o<br />

eya ta midzudzô ne miawô ðeka.’”<br />

27 “Ke ame siawo dometô si ñe nya medzô o la gblô na Mose be wòakpô eya<br />

åutô ñe nya gbô eye megade nu yewo tô me o. Ebia Mose be, ‘Ame kae ðo wò fia<br />

kple ûônudrôla ðe mía dzi?’ Eyi dzi bia Mose be, 28 ‘Alo de nèdi be yeaño nye hã<br />

awu abe ale si nèwu Egiptetô ma etsô enea?”<br />

29 “Nya sia sese te ðe Mose dzi ale gbegbe be wòsi dzo le nutoa me yi ðanô<br />

Midian nyigba dzi afi si wòdzi eñe viåutsu eveawo le.<br />

30 “Le ñe blaene megbe la, mawudôla aðe ðe eðokui fia Mose le gbedzi le<br />

teñe aðe si te ðe Sinai to la åu. Mawudôla la ðe eðokui fiae le gbe aðe si le dzo bim<br />

la me. 31 Esi Mose kpô dzobibia la, ewô nuku nâ åutô eya ta eñu du yi teñea be<br />

yeakpô nu si wònye. Ke esi wòñu dua yina la, ese Mawu ñe gbe bena. 32 ‘Nyee nye<br />

tôgbuiwòwo Abraham, Isak kple Yakôb ñe Mawu la.’ Dzidzi ño Mose ale gbegbe be<br />

mete åu fô ta be yeakpô afi si gbea le ðiðim tso la o.<br />

33 “Mawu ñe gbe yi edzi gblô nâ be, ‘ Ðe wò afôkpawo le afô elabena teñe si<br />

nèle la nye teñe kôkôe. 34 Mekpô fu gã si kpem vinyewo le le Egipte nyigba dzi, eye<br />

mese woñe nublanuiêli si dom wole la hã. Eya ta meva be maðe wo tso fukpekpe sia<br />

me. Va ne madô wò ðe Egipte ne nàwô dô sia nam’ 35 Ale Mose si gbô etôwo gbe<br />

nu le eye wobiae be, ‘Ame kae ðo wò fia kple ûônudrŸla ðe mia dzi hã?’ la, eya kee<br />

Mawu gaðo ða be wòanye woñe ðela kple kplôla. 36 Ale to nukunu geðewo wôwô<br />

24


me la, Mose kplô Israelviwo tso Egipte. Woto Ñu Dzi… la me eye wozô mô to gbedzi<br />

ñe blaene sôå.<br />

37 “Mose åutô gblô na Israelviwo be, ‘Mawu ana nyagblôðila aðe adzô tso<br />

mia me abe nye ke ene.’ 38 Mose ñe nya sia va eme pâpâpâ elabe esi wonô gbedzi nô<br />

yiyim la, Mose nye avuléla si nô Israelviwo kple mawudôla si na Mawu ñe sewo le<br />

Sinai to dzi la dome. Se si nye Agbenya lae wòna wo.”<br />

39 “Ke nublanuitôe la, mía tôgbuiwo gbe nu le Mose gbô eye wodi be<br />

yewoatrô ayi Egipte. 40 Le nyateñe me la, woyô Arôn hegblô nâ be, ‘Nôvi, me legba<br />

siwo anye míañe mawu siwo akplô mí agbugbô yi Egipte na mí elabena míenya nu si<br />

dzô ðe Mose si kplô mí dzoe le Egipte nyigba dzi la dzi o.’ 41 Eya ta wowô legba ðe<br />

nyivi ñe nônôme me eye wosubô nu si wotsô woñe asi wôe la kple dzidzô blibo hesaa<br />

vô nâ.<br />

42 “Wôna sia na be Mawu hã ðe asi le wo åu eye wosubô êe, êleti<br />

kple êletiviwo abe woñe mawuwo ene. Mawu bia wo to nyagblôðila Amos dzi be,<br />

Israelviwo, esi mienô gbedzi ñe blaene sôå ðe, nyee mienô vô sam naa? 43 Kpao,<br />

menye nyee miesa vô na o ke boå miañe susuwo katã nô miañe trŸ siwo ñe ðewo nye,<br />

êletiviwo la kple miañe legba bubuwo åu. Le esia ta mana woaðe aboyo mi, akplô yi<br />

abe kluviwo ene ayi keke Babilonia godo ke.”<br />

44 Stefano gblô yi dzi be, “Mía tôgbuitôgbuiwo tsô ðaseðiði ñe agbadô la ðe<br />

ta nô gbea dzi, nô yiyim tso teñe yi teñe. Wowô ðaseðiði ñe agbadô sia abe ale si<br />

tututu Mawu ðee fia Mose be woawôe ene. 45 Le ñe aðewo megbe esi Yosua va zu<br />

25


kplôla eye wòho aûa ðe TrŸsubôdukôwo åu la wotsô agbadô sia yi woñe nôñe yeye si<br />

wonô la, eye wowô eåutidô va se ðe Fia David åôli.”<br />

46 “Mawu yra fia David åutô, eye David hã bia be Mawu naðe mô na ye<br />

yeatu gbedoxô gã aðe si anô anyi tegbee la na eya, Yakôb ñe Mawu la. 47 Ke David<br />

vi Solomo boåue nye ame si va tu gbedoxô la nâ. 48 Ke hã la, Mawu menôa<br />

gbedoxô si amegbetô åutô tsô eñe asi tui la me o. Elabena Mawu åutô gblô to eñe<br />

nyagblôðila Yesaya dzi be, 49 ‘Nye fiazikpuie nye dziño eye anyigbae nye nye<br />

afôðodzinu. Añe ka ñomevi koå ame ate åu atu nam be manô eme? 50 Alo menye<br />

nyee wô dziño kple anyigba siaa oa?’”<br />

51 Stefano yi dzi gblô na ñuñoñea be, “Mi trŸsubôla toses…tô siawo, ðe wòle be<br />

mias… dzime atsi tre ðe Gbôgbô Kôkôe la åu êesiaêia? „, alea tututu mia tôgbuiwo<br />

wôe nye si, eye eya ñomevi ko wôm miawo hã miele. 52 Mitô asi nyagblôðila si<br />

yome mia tôgbuiwo meti hewô fui o la dzi nam. Wowu nyagblôðila siwo gblô<br />

Mesia ñe vava ði eye miawo hã miede Mesia la asi eye miewui. 53 „, togbô be<br />

mawudôlawoe tsô Mawu ñe seawo vâ na mi hã la, mieðo koå gbl… seawo to wo dzi<br />

dada me.”<br />

Woñu kpe Stefano wòku<br />

54 Stefano ñe nya sia tô dzi na Yudatôwo ñe kplôlawo åutô. Wodo dziku vevie henô<br />

nyanyram le wo ðokuiwo me. 55 Ke Stefano ame si me Gbôgbô Kôkôe la yô f• la li<br />

eñe åkuwo ðe dzi gãa, ekpô Mawu ñe åutikôkôe gã la eye Yesu nô tsitre ðe Mawu ñe<br />

26


nuðusime. 56 Stefano gblô na ameha la be, “Mikpô ða mekpô dziño nu ûu eye<br />

Amegbetôvi tsi tre ðe Mawu ñe nuðusime.”<br />

57 Nya sia gado dziku na wo åutô ale wo katã wotsô woñe asiwo xe tome be<br />

yewomagase nya aðeke o. Wodze Stefano dzi henô êli dom be ame aðeke megase<br />

eñe nya o. 58 Emegbe wohee do goe le dua me be yewoañu kpee wòaku. Ðasefowo<br />

kple amewulawo ðe woñe awuwo na ðekakpui aðe si woyôna be Saul la be wòakpô<br />

wo dzi na yewo.<br />

59 Esi kpeawo nô Stefano ñe afi sia fi dzem kpamkpamkpam la, edo gbe ða<br />

gblô be, “Añetô Yesu, xô nye gbôgbô la.” 60 Emegbe la, edze klo eye wòdo êli gblô<br />

be, “Añetô, mègado nu vŸ sia teñe na wo.” Ale wòdze anyi heku.<br />

Saul ti hame la yome<br />

8 Saul da asi ðe Stefano wuwu sia dzi kpem. Tso gbe ma gbe dzi ko amewo<br />

dze xôsetô siwo le Yerusalem la yometiti gôme vevie eye esia na be wo katã si yi<br />

Yudea kple Samaria nutowo me negbe apostoloawo ðeðe koe susô ðe Yerusalem. 2<br />

Ke Yudatô aðewo siwo vŸa Mawu la va kô Stefano ñe kukua yi ðaði eye wofae åutô.<br />

3 Ke Saul ðoe kplikpaa be yeagbl… hame la. Etsoa añeme yia añeme, léa åutsuwo<br />

kple nyônuwo siaa ðadea gaxô me.<br />

Filipo gblô nyanyui la le Samaria<br />

4 Ke xôsetô siwo si dzo le Yerusalem la kaka Yesu ñe nyanyui la le afi sia afi si<br />

woyi. 5 Filipo hã yi Samaria eye wòðe gbeñã le Yesu åuti na wo. 6 Filipo wô nukunu<br />

geðewo le Samaria eya ta amewo va ðoa toe êesiaêi. 7 Enya gbôgbô vŸwo do goe le<br />

27


amewo me, eye ne wodo go le ameawo me alea la wonôa êli dom ses‰e. Eyô dô<br />

tekunôwo kple lãmetututôwo. 8 Esia wôe be dzidzô blibo yô dua me f•.<br />

Simon akunyawôla la<br />

9 Ke åutsu aðe si åkôe nye Simôn va nô Samaria dua me; enye afakala xôåkô aðe le<br />

eñe nukunuwo ta, eya åutô da åkô ðe eðokui dzi be yenye gã. 10 Amewo katã ku ðe<br />

eåu, ame åkutawo kple ame gblôewo siaa eye woda åkô ðe edzi be, “Ame siae nye<br />

Mawu ñe åus… si woyôna be Åus… Gã” la. 11 Amewo dze eyome hoo elabena enaa<br />

be wo nu kuna to eñe afakaka la me êeyiêi didi aðe. 12 Ke esi dua me tôwo se Filipo<br />

ñe nya la, woxôe se be Yesu boåue nye Mesia la. Woxô nya siwo Filipo gblô tso<br />

Mawufiaðuñe la åu hã dzi se eya ta wode mawutsi ta na åutsuwo kple nyônuwo siaa.<br />

13 Nukutôe la, Simôn, afakala la, åutô hã xô mawunya dzi se ale wode mawutsi ta<br />

nâ. Le esia megbe la enô Filipo åu kplikplikpli yia afi sia afi si wòyina la, eye<br />

nukunu siwo katã Filipo wô la na be eñe nu ku åutô.<br />

14 Esi apostolo siwo le Yerusalem se be mawunya ðo Samaria la, woðo Petro<br />

kple Yohanes ða be woaðakpô ale si nuwo nô edzi yimii le afi ma ða. 15 Esime ame<br />

dôdôawo va ðo Samaria tete ko la, wodo gbe ða ðe xôsetô yeyeawo ta be woaxô<br />

Gbôgbô Kôkôe la, 16 elabena tsi ko wode ta na wo le Añetô Yesu ñe åkô me ke<br />

womexô Gbôgbô Kôkôe la haðe o. 17 Esi Petro kple Yohanes nô gbea dom ða la,<br />

woda woñe asiwo ðe xôsetôawo dzi, eye enumake woxô Gbôgbô Kôkôe la. 18 Esi<br />

Simôn kpô be wona Gbôgbô Kôkôe amewo to Apostoloawo ñe asidada ðe wo dzi me<br />

28


la, ena ga Apostoloawo eye wògblô na wo be, 19 “Mina åus… sia nye hã ale be ame<br />

sia ame si dzi mada asi ðo la naxô Gbôgbô Kôkôe la.”<br />

20 Petro ðo eåu nâ be, “Wò ga natsrŸ kpli wò elabena èbu be yeate åu añle<br />

Mawu ñe nunana kple ga! 21 Wôñe kple gomekpôkpô aðeke mele asiwò le<br />

subôsubôdô sia me o elabena wò dzi menyo le Mawu ñe åkume o. 22 Dzudzô tame<br />

vŸði ðoðo ne nàdo gbe ða na Añetô la. Ðewoh‰ atsô wò susu vŸði sia ake wò. 23<br />

Elabena edze nam ñãa be èyô f•u kple vevesese eye nènye kluvi na nu vŸ.” 24<br />

Simôn ðo eåu be, “Do gbe ða na Añetô la ðe tanye be nu siwo miegblô la dometô<br />

aðeke madzô ðe dzinye o.”<br />

25 Petro kple Yohanes nô Samaria hegblô mawunya s… hafi gatrô yi<br />

Yerusalem. Wotô ðe Samaria kôñe geðewo hã me le môa dzi, hegblô nyanyui la na<br />

amewo le afi siawo hã.<br />

Filipo kple Etiopia fianyônu ñe añedzikpôla la<br />

26 Ke le Filipo gome la, mawudôla aðe va gblô nâ be, “Tso nàyi mô si tso<br />

Yerusalem heto Gaza gbegbe la dzi.” 27 Filipo wô abe ale si wogblô nâ la ene eye<br />

kasia ekpô ame aðe si tso Yerusalem gbôna le môa dzi. Ame siae nye Etiopia åutsu<br />

aðe, si nye fianyônu Kandake ñe gadzikpôla gã la. Etso Yerusalem afi si wòyi ðawô<br />

subôsubô le Mawu ñe gbedoxô la me, 28 eye wòtrô va yina añe. Esi wònô môa dzi la<br />

enô Nyagblôðila Yesaya ñe agbal… xl…m ses‰e le eñe tasiaðam me.<br />

29 Gbôgbô Kôkôe la gagblô na Filipo be, “Te ðe tasiaðam la åu.”<br />

29


30 Esi wòðe abla te ðe tasiaðam la åu eye wòse nu si xl…m åutsua le la,<br />

Filipo biae be, “Èse nu si xl…m nèle la gômea?”<br />

31 Etiopia åutsua ðo eåu nâ be, “Ao, nôvi, ale ke wô mate åu ase egôme le<br />

esime ame aðeke meli aðe eme nam o?” Azô eðe kuku na Filipo be wòage ðe<br />

tasiaðam la me anô ye xa. Filipo wô nenema. 32 Biblia ñe akpa si xl…m wònô la gblô<br />

be, “Wokplôe abe al…vi ene yina wuwu ge. Eye abe ale si al…vi nôa anyi kpoo ne<br />

wole eñe f•wo s…m ene la, nenema ke eya hã wô, meke nu kura o. 33 Le eñe<br />

ðokuibôbô ta womedrŸ ûônui ðe mô dzôdzôe nu o. Ame kae ate åu agblô ale si<br />

dzidzime si me wòdzô ðo la ñe tagbô s…e la afia? Elabena woðe eñe agbe ða le<br />

anyigba dzi.”<br />

34 Etiopia åutsu la bia Filipo be, “Nyagblôðila Yesaya åu eya åutô nô nu ñom<br />

le loo alo ame bubu aðe åuea?”<br />

35 Biabia sia na be Filipo wô mawunya si wòxl… la kple bubuwo åutidô heño<br />

nu le Yesu åu na Etiopia åutsua.<br />

36 Esi wonô môa dzi yina s… ko la, wova ke ðe tôsisi sue aðe åu. Etiopia<br />

åutsua bia Filipo be, “Kpô ða! Tsie nye esi; nu ka ta nyemade mawutsi ta zi ðeka<br />

o?”<br />

37 Filipo ðo eåu nâ be, “Nenye be èxôe se tso wò dzi blibo me ko la, ekema<br />

naneke mexe mô o.”<br />

Etiopia åutsua ðo eåu be, “Mexôe se bena Yesu Kristoe nye Mawu Vi la.”<br />

38 Enumake etô tasiaðam la eye wòði ge ðe tsia me eye Filipo de mawutsi ta<br />

nâ. 39 Esi wòdo tso tsia me tete ko la, Añetô la ñe Gbôgbô kô Filipo dzoe ale be<br />

30


Etiopia åutsua megakpôe o, ke eya hã dze añemô dzi kple dzidzô. 40 Egblô nyanyui<br />

lã le afi ma eye wògagblôe le du siwo katã le Kaesarea mô dzi la hã me.<br />

Saul ñe dzimetôtrô<br />

9 Saul gado adã ðe xôsetôwo åu vevie wu tsa eye wòlé gbôgbôtsixe ðe ño<br />

heganô wo yome tim kple åkubiã. Eñe susu kple didi katã koe nye be yeatsrŸ xôsetô<br />

ðe sia ðe. Le esia ta eyi Osôfogã la gbô 2 be wòana agbal… si ana åus… ye ale be ne<br />

yeayi Yudatôwo ñe ñuñoñe siwo le Damasko ne woakpe ðe ye åu be yeate åu alé<br />

xôsetô siawo katã le teñe siawo, åutsuwo kple nyônuwo siaa, ade ga wo eye yeakplô<br />

wo va Yerusalem. 3 Esi wòsusô vie ko wòaðo Damasko dua me la, kekl… gã aðe<br />

kl… ðe edzi tso dziño. 4 Edze anyi kpla enumake. Ke ese gbe aðe be, “Saul, Saul, nu<br />

ka ta nèle yonyeme tim alea?”<br />

5 Saul bia kple vôvŸ be, “Wò ame kae le nu ñom?”<br />

Gbea ðo eåu nâ be, “Nye, Yesu, ame si yome tim nèle lae. 6 Azô tsi tre eye<br />

nàyi Damasko dua me; ne èðo afi ma la, magblô nu siwo nàwô la na wò.”<br />

7 Nyadzôdzô sia wô nuku na Saul åumewo åutô. Woñe nu ku ale gbegbe be<br />

gbôgblô bu ðe wo elabena wonô gbeðiði aðe sem pâpâpâ gake womekpô ame si nô<br />

nu ñom la o. 8 Saul wô ðôðôðô tso le anyigba gake nukutôe la megate åu nô nu kpôm<br />

o; eñe åku dzi tsyô eya ta wolé eñe alônu kplôe ðôðôðô yi Damasko. 9 Enô dua me<br />

åkeke etŸ numaðumaðu kple tsimanomanoe.<br />

10 Mawudzixôsela aðe si åkôe nye Anania la nô Damasko dua me êemaêi.<br />

Mawu yôe le åutega me gbe ðeka be, “Anania.”<br />

31


Etô eye wògblô be, “Nyee nye esi, Añetô.”<br />

11 Mawu gblô nâ be, “Tso nàyi ablô si woyôna be ‘Mô Dzôdzôe’ la dzi, eye<br />

nàdi åutsu aðe si woyôna be Yuda la ñe añeme. Ne èkpôe la, bia åustua aðe si<br />

woyôna be Saul tso Tarso la ta se le afi ma. Le gañoño sia me la, ele klo dzi le gbe<br />

dom ða nam vevie 12 elabena meðee fiae le åutega me be wò, Anania, àva egbô, àda<br />

asi ðe edzi be eñe åkuwo naûu ale be wòagate åu akpô nu.”<br />

13 Anania gblô kple vôvŸêli be, “Añetô, mese be funyafunya si gbegbe Saul<br />

sia wô xôsetôwo le Yerusalem la mele gbôgblô me o ðe! 14 Gawu la, míese be ðe<br />

wòxô agbal… koå tso Osôfogãwo gbô le Yerusalem be yeava lé xôsetô siwo katã le<br />

Damasko le afii eye yeakplô wo ayi Yerusalem.”<br />

15 Ke Añetô la ðo eåu na Ananaia be, “Yi nàwô ðe nye gbe dzi. Elabena nye<br />

åutôe tia ame sia be wòanye dôwôla nam eye wòagblô nye nya na trŸsubôladukôwo,<br />

fiawo kple Israelviwo åutô hã. 16 Eye nye åutô magblô fu siwo wòakpe ðe tanye la<br />

afiae.”<br />

17 Anania tso heyi Saul gbô eye wòda asi ðe edzi gblô nâ be, “Nôvinye Saul,<br />

Añetô Yesu, ame si ðe eðokui fia wò le Damasko mô dzi la ðom ða be mada gbe le<br />

åuwò eye tso esia dzi la Gbôgbô Kôkôe la nayô mewò be nàgakpô nu.”<br />

18 Enumake ewô abe tsrowoe ge le eñe åkuwo dzi ene. Åkuawo ûu eye<br />

wògade asi nukpôkpô me. Anania de mawutsita nâ enumake.<br />

32


Saul gblô mawunya le Damasko<br />

19 Åus… gaðo eya amea åu esi wona nanee wòðu vô. Saul nô nusrŸlawo gbô le<br />

Damasko hena åkeke geðewo. 20 Tete wòdze mawunyagbôgblô gôme le<br />

woñe ñuñoñewo me le gbôgblôm be Yesue nye Mawu Vi la.<br />

21 Ame siwo katã se Saul ñe mawunya la ñe nu ku ale gbegbe be wobia wo<br />

nôewo be, “Alo menye ame siae wô funyafunya geðe Yesu yomedzelawo le<br />

Yerusalem le woñe xôse ta oa ? Míese gŸ be ðe wòva Damasko afii be yealé<br />

xôsetôwo ade ga wo akplô yii na Osôfowo le Yerusalem!”<br />

22 Saul yi eñe mawunyagbôgblô dzi kple åus… ale gbegbe be, Yudatô siwo nô<br />

Damasko la mete åu tsi tre ðe eñe nya siwo ðee fia kôtee be Yesue nye Kristo la åu<br />

o.<br />

23 Le åkeke aðewo megbe la Yudatôwo ñe kplôlawo wô ðoðo be yewoawu<br />

Saul. 24 Ke ame aðe va fi tof‰ na Saul be dzôlawo le Damasko ñe agbowo nu dzôm<br />

zã kple keli bena ne eva yina la yewoawui. 25 Eya ta gbe ðeka zã la, Saul<br />

yomedzela aðewo tsôe de kusi gã aðe me heðiðii to gli si ño xlã dua tame va se ðe<br />

esime wòðo anyigba eye wòsi dzo.<br />

Saul si yi Yerusalem<br />

26 Esi Saul va ðo Yerusalem la, edze agbagba be yeawô ðeka kple xôsetô siwo le afi<br />

ma la gake wonô vôvŸm nâ eye womelŸ te ðe eåu o; elabena wobu be alakpa dam<br />

wònô be yezu wo dometô ðeka. 27 Ke gbe ðeka la, Barnaba kplô Saul va<br />

apostoloawo gbôe. Eño nu na wo le ale si Saul kpô Añetôa le Damasko mô dzi, nya<br />

33


siwo wògblô nâ kple ale si Saul gblô mawunya kple åus… tôxâ le Yesu ñe åkô me la<br />

åu na wo. 28 Esia na be apostoloawo xô Saul ðe wo dome ale tso êemaêi dzi la enô<br />

xôsetôwo åu kplikplikpli henô mawunya gblôm dzideñotôe le Añetôa ñe åkô me. 29<br />

Ke eva va eme be Helatô trô zu Yudatô aðewo, ame siwo Saul he nya kplii la<br />

wô ðoðo be yewoawui. 30 Esi xôsetô bubuawo se be Saul ñe agbe ðo xaxa me alea<br />

la, wokplôe yi Kaisarea eye tso afi ma la woðoe ðe wo de, Tarso.<br />

31 Le êeyiêi siawo katã me la, tomefafa blibo nô hame siwo le Yudea,<br />

Galilea kple Samaria nutowo me la me. Esia wô be hamea ñe xexl…me dzi ðe edzi<br />

eye wògas… åu ðe edzi wu le gbôgbô me hã. Xôsetôwo srŸ ale si woanô agbee le<br />

mawuvôvŸ me eye Gbôgbô Kôkôe la hã na dzidzeme blibo wo.<br />

Petro da gbe le Aenea åuti<br />

32 Petro nô tsatsam le xôsetôwo dzi tso teñe yi teñe eye wòva ðo Lida. 33 Teñe sia<br />

wokpô åutsu aðe le ame si woyôna be Aenea, ame si nô lãmetutudô lém eye<br />

wòtsi aba dzi ñe enyi sôå.<br />

34 Petro yôe gblô nâ be, “Aenea, Yesu Kristo da gbe le åuwò, eya ta tsi tre<br />

eye nàålô wò aba.” Åutsua ñe lãme s… enumake. 35 Nukunu sia wôe be ame siwo<br />

katã le Lida kple Saron dze Añetô la yome elabena wokpô Aenea wònô zôzôm.<br />

Petro fô Tabita tso ku me<br />

36 Nyônu dômenyotô aðe nô Yopa dua me si woyôna be Tabita si gômee nye Dôkas.<br />

Nyônu sia nye xôsetô si wôa dômenyo na amewo åutô, vevietô ame dahewo. 37<br />

34


Le êeyiêi sia me tututu la nyônu sia dze dô eye wòku. Wodzra eñe kukua ðo eye<br />

woðoe aba dzi le dziñoxô aðe dzi. 38 Ke esi nyônua xôlŸwo se Petro åkô le Lida la<br />

woðe ame eve ðo ðee kple kukuðeðe be wòaðe abla ava yewo gbô le Yopa, elabena<br />

Lida tsô ðe Yopa gbô. 39 Petro lŸ va Yopa. Esi wòva ðo tete ko la, wokplôe yi xô si<br />

me wotsô Dôkas ñe kukua mlôe. Xôa me yô f• kple konyifalawo, ame siwo dometô<br />

geðewo nye ahosi siwo Dôkas lŸ avô alo awu na le eñe agbeme. Ðe sia ðe nô nu siwo<br />

Dôkas wô nâ la tsôm fia nôvia. 40 Esi Petro ge ðe xôa me la, ebia tso wo katã si be<br />

woado go ana mô ye. Esi wodo go la, Petro dze klo do gbe ða, eye wòtrô ðe ame<br />

kukua gbô gblô nâ bena, “Nôvi Dôkas, tsi tre!” Enumake ame kukua ûu åku eye esi<br />

wòkpô Petro la, efô bôbô nô abatia dzi. 41 Petro lé eñe alônu eye wòtsi tre. Azô Petro<br />

yô xôsetôawo kple ahosiawo va xôa mee eye wòtsô Dôkas de asi na wo.<br />

42 Nukunya sia kaka ðe du bliboa me abe gbe ñuñu si wotô dzoe la ñe bibi<br />

ene, eye ame geðewo åutô trô hexô Añetôa dzi se. 43 Petro nô Yopa dua me åkeke<br />

geðe eye wònô Simôn si nye Lãgbal…åutidôwôla la gbô le eñe añeme.<br />

Kornelio dô ame ðe Petro<br />

10 Roma åutsu aðe si nye asrafomegã la nô Kaisarea le êemaêi. Eåkôe nye<br />

Kornelio eye wònye asrafomegã nô Italiatôwo ñe aûakô ðeke nu. 2 Ame sia nye<br />

mawuvŸla adodoe aðe eye eñe añemetôwo katã hã nye mawuvŸlawo. Ewôa dômenyo<br />

åutô eye mefena kple gbedodoða hã o. 3 Gbe ðeka abe êetrô ga etŸ me ene la, ekpô<br />

åutega esime wònô gbe dom ða. Ekpô mawudôla aðe wògbôna egbô. Mawudôla la<br />

yôe be, “Kornelio!”<br />

35


4 Kornelio vŸ åutô. Ðe ko woke åku ðe te gãa nô mawudôla la kpôm. Mlôeba<br />

la ebiae be, “Amegã, nya kae dzô? Nu ka dim nèle tso gbônye?”<br />

Mawudôla la ðo eåu nâ be, “Mawu se wò gbedodoðawo eye wòde dzesi wò<br />

dômenyowôwôwo katã hã. 5 Dô amewo ðe Yopa ne woaðayô åutsu aðe si åkôe nye<br />

Simôn Petro la vâ be wòava kpô wò ða. 6 Simôn Petro sia le åutsu bubu aðe si<br />

woyôna be Simôn si nye lagbal…åutidôwôla aðe la, ñe añeme le ñuta lôño.” 7 Esi<br />

mawudôla la dzo tete ko la, Kornelio yô eñe subôla eve kple eya åutô ñe asrafowo<br />

dometô ðeka, ame si hã vŸa Mawu la, 8 eye wògblô nu si dzô la na wo. Azô eðo wo<br />

ðe Yopa be woaðakplô Petro vâ.<br />

Petro kpô åutega<br />

9 Le åufôke ñe ådôme la, wonô tetem ðe du la åu ; êemayi la, Petro yi xôta be yeado<br />

gbe ða. 10 Ke dô de asi ewuwu me eye wòdi be yeaðu nu, ke esi wònô nua ðam la,<br />

ekpô åutega. 11 Ekpô aklala gã aðe si wotsi ka eñe dzoge eneawo la wònô ðiðim tso<br />

dziño gbôna anyigba. 12 Ekpô lã afôenewo, nutatawo kple dziñoxevi vovovowo le<br />

avô la dzi.<br />

13 Petro se gebðiði aðe wògblô nâ be, “Heyi nàwu lã siawo dometô ðe sia ðe<br />

si nèlŸ la, nàðu.”<br />

14 Ke Petro ðo eåu be, “Gbeðe, Añetô, nyemate åu awô esia o. Mí Yudatôwo<br />

la, se meðe mô be míaðu lã siawo ñomevi o eye nyemeðu wo dometô aðeke kpô le<br />

nye agbe me o.”<br />

36


15 Gbeðiðia gayi edzi gblô na Petro be, “Mègagbe Mawu ñe gbe dzi wôwô o.<br />

Ne Mawu da asi ða nane dzi be ekô la, mèkpô mô agblô be mekô o.”<br />

16 Woðe åutega sia fia Petro zigbôzi etŸ sôå, eye le eya megbe la, wohe<br />

aklala la dzoe yi dziño. 17 Åutega sia wô moya na Petro åutô. Mese egôme o eye<br />

menya nu si tututu Mawu di be yeaðe fiae hã o. 18 Le êemaêi me tututu la, Kornelio<br />

ñe amedôdôwo va ðo añea me henô tsitre ðe añea ñe agbonu nô Simôn Petro ta biam<br />

se be afi kae wòle mahã?<br />

19 Ke esi Petro ganô tame bum le åutega la åu la, Gbôgbô Kôkôe la gblô nâ<br />

be, “Ame etŸ aðewo le diwòm le añea me. 20 Eya ta ði nàyi ðakpe wo, eye nàdze wo<br />

yome ayi kpli wo elabena nyee dô wo ðo ðe gbôwò. MègavŸ o, nu sia nu ayi edzi<br />

nyuie.”<br />

21 Ale Petro ði ðe anyigba. Ekpô amedzroawo, eye wògblô na wo be, “Nyee<br />

nye ame si dim miele. Nu kae miele diyem be mawô na mi?” 22 Åutsuawo ðo eåu<br />

nâ be, “Ame dôdôwo mienye tso Kornelio si nye Roma srafowo ñe amegã ðeka la<br />

gbô. Enye ame dzôdzôe kple mawuvŸla, eye Yudatôwo katã hã bunâ åutô. Mawudôla<br />

aðe ðe eðokui fiae eye wòbia tso esi be wòadô ame ne woayô wò ðee be nàgblô nu si<br />

wòawô la nâ.”<br />

Petro le Kornelio ñe añeme<br />

23 Petro se nya siawo katã eye wòxô ameawo atuu. Ena dzeñe wo be woatsi adô. Le<br />

åufôke la, Petro kplô xôsetô eve aðewo tso Yopa kpe ðe eðokui åu eye wodze mô<br />

kple Kornelio ñe ame dôdôwo ðo ta Kaisarea.<br />

37


24 Wova ðo Kaisarea le åkeke evea gbe. Kornelio nô mô kpôm na wo vevie<br />

eye wòyô eñe ñometôwo kple xôlŸwo hã be woava do gbe na Petro. 25 Esi Petro ge<br />

ðe añea me tete ko la, Kornelio ðe abla yi ðadze klo ðe ekôme be yeasubôe.<br />

26 Ke Petro gblô nâ be, “Tso kaba, elabena menye Mawue menye nàsubô o.<br />

Amegbetô ko nye hã menye.”<br />

27 Kornelio tsi tre eye eya kple Petro woðo dze vie emegbe la woyi afi si<br />

ame mamlâawo ño ñu ðo.<br />

28 Le gbelôlŸ vô megbe la, Petro tsi tre hegblô na ñuñoñea be, “Miawo åutô<br />

mienya be mele be nye abe Yudatô ene mava mi TrŸsubôlawo ñe añeme alea o. Gake<br />

Mawu ðee fiam le åutega me be, mele be mabu ame aðeke be enye nu maðinu o. 29<br />

Eya ta esi miañe ame dôdôwo va ðo gbônye ko la, nyemehe ðe megbe kura o, ke boå<br />

metso dze mô dzi enumake. Azô nya kae le mia si? Migblôe mase.”<br />

30 Kornelio ðo eåu gblô nâ be, “Egbee nye åkeke enelia, esi menô gbe<br />

dom ða le gañoño sia tututu me abe ale si mewônâ ðaa ene. Ame aðe si do awu êi si<br />

nô dzo dam miamiamia la va do ðe åkunyeme. 31 Egblô nam be, ‘Kornelio, Mawu<br />

se wò gbedodoðawo eye wòkpô dzidzô le wò dômenyowôwôwo åu. Azô la, dô ame<br />

aðewo ðe Yopa, 32 be ne woayi aðayô Simôn Petro vâ na wò. Simôn Petro sia le<br />

Simôn si nye lãgbal…åutidôwôla aðe ñe añeme le ñuta. 33 Esia tae medô ame ðo ðe<br />

gbôwò ðo eye enyo åutô be nèva zi ðeka hã. Azô mí katã míeño ñu ði, le Añetô la<br />

åkume le klalo be míase nya si Mawu de asiwò be nàgblô na mí.”<br />

38


Petro ñe mawunyagbôgblô na Kornelio ñe añe<br />

34 Petro ðo eåu gblô be, “Eme kô nam ñãa azô be nyateñee Mawu mekpôa ame<br />

åkume o, 35 ke boå exôa ame sia ame si vŸnâ eye wòwôa nu si le eteñe, du ka ke<br />

mee wòtso hã. 36 Meka ðe edzi be miawo hã miese nyanyui si wohe vâ na<br />

Israelviwo la, be Yesu he tomefafa va amegbetôwo kple Mawu domee eye Yesue<br />

nye Mesia kple xexeame katã ñe Añetô. 37 Yohanes Mawutsidetanamela dze nyanyui<br />

sia kaka gôme tso Galilea eye wòkaka ðe Yudea nuto bliboa katã me. 38 Meka ðe<br />

edzi be mienya hã be Mawu da asi ðe Yesu, Nazaretitô la, dzi to Gbôgbô Kôkôe la<br />

me eye wòna åus… si na be wòte åu nô tsatsam henô dômenyo wôm na amewo lae.<br />

Eda gbe le dôlélawo åu henya gbôgbô vŸwo do goe le amewo me elabena Mawu nô<br />

kplii ðaa.”<br />

39 Petro yi dzi be, “Ke mí apostoloawoe nye ðaseðilawo na nu siwo katã<br />

wòwô le Israel kple Yerusalem afi si woklãe ðe ati åu hewui le. 40 Ke Mawu gafô<br />

Yesu ðe tsitre tso ame kukuwo dome le åkeke etŸa gbe tututu eye wòðee fia ame<br />

tôxâ aðewo si eya åutô tia. 41 Meðee fia le dutoño o ke boå eðee fia mí apostoloawo<br />

eye míeðu nu heno nu kplii le eñe fôfô tso ame kukuwo dome megbe. 42 Eye Yesu<br />

dô mí be míagblô nyanyui la na amewo katã eye míaðe gbeñãe be Mawu tia Yesu be<br />

wòanye ûônudrŸla na amewo katã, agbagbeawo kple kukuawo siaa. 43<br />

Nyagblôðilawo katã hã ålô nu tso Yesu åu gblô be, ame sia ame si axô edzi ase la,<br />

woatsô eñe nu vŸwo akee to eñe åkô la me.”<br />

39


Helatôwo hã xô Gbôgbô Kôkôe la<br />

44 Le esime Petro nô nya siawo gblô la, Gbôgbô Kôkôe la dze ame siwo katã nô<br />

to ðom la dzi.<br />

45 Nôvi xôsetô siwo tso aûatsotso la me, ame siwo va kple Petro la ñe mo wô<br />

yaa be wokô Gbôgbô Kôkôe la ðe TrŸsubôlawo gŸ hã dzi. 46 Elabena wose wonô aðe<br />

yeye gblôm nô Mawu kafum.<br />

Tete Petro gblô bena, 47 “Ðe ame aðe ate åu axe mô be womade mawutsi ta<br />

na ame siawo oa? Woawo hã xô Gbôgbô Kôkôe la abe miawo ke ene.” 48 Ale wô<br />

Petro de mawutsi ta na wo le Yesu si nye Mesia la åkô me. Le esia megbe la,<br />

Kornelio ðe kuku na Petro be wòanô yewo gbô åkeke aðewo hafi adzo.<br />

Petro ðe eðokui nu<br />

11 Eteñe medidi kura hafi apostoloawo kple nôvi bubu siwo le Yudea la se be<br />

TrŸsubôlawo hã xô nyanyui la o. 2 Ke esi Petro trô va ðo Yerusalem la, Yudatô siwo<br />

xô Yesu dzi se la he nya ðe eåu vevie hegblô nâ be,<br />

3 “Wò la, èyi ðade ha kple TrŸsubôlawo eye mi kple wo mieda asi agba ðeka<br />

me ðu nu gŸ!”<br />

4 Esia na be Petro gblô ale si nyawo katã va dzôe la na wo. 5 Egblô na wo be,<br />

“Gbe ðeka esime menô gbe dom ða le Yopa la, mekpô åutega aðe. Nu si tututu<br />

mekpôe nye be, aklala gã aðe si wotsi ka ðe eñe dzogoe eneawo dzi la ðiði ðe gbônye<br />

tso dziño. 6 Esi melé åku ðe aklalaa dzi la mekpô anyigbadzilã afôeneawo, lã<br />

40


wôadãwo kple nutatawo kpakple dziñoxeviwo le afi ma. 7 Mese gbe aðe wòle<br />

gbôgblôm nam be, ‘Petro, tsi tre. Wu wo nàðu.’”<br />

8 “Ke meðo eåu be, ‘Kpao, Añetô, nyemate åu awô esia o. Nyemeðu lã<br />

makômakô siawo dometô aðeke kpô o elabena wonye kô na mí Yudatôwo.’”<br />

9 “Ke megase gbeðiðia tso dziño wògblô nam be, ‘Ne Mawu da asi ðe nane<br />

dzi be ekô la, wò la, mègagblô be mekô o!’”<br />

10 “Nuwôna sia yi edzi zigbôzi etŸ sôå eye emegbe la wohe aklala la kple nu<br />

siwo katã nô edzi la yi dziñoe. 11 Le êemaêi me tututu la, ame dôdô etŸ aðewo tso<br />

Kaisarea va ðo añe si me menô la me be yewoakplôm ayi Kaisarea. 12 Gbôgbô<br />

Kôkôe la de dzi ño nam be magaxa nu be wonye TrŸsubôlawo o ke boå mayi kpli<br />

wo. Eya ta nye kple nôvinye ade siwo le afii la míedze mô heyi. Eteñe medidi o<br />

míeva ðo ame si dô ame ðo ðem la ñe añeme la Kaisarea.” 13 Åutsu sia gblô ale si<br />

mawudôla aðe ðe eðokui fiae eye wògblô na ye be, ‘Dô ame ðo ða Yopa ne woayô<br />

Simôn si wogayôna hã be Petro la vâ na wò. 14 Atsô gbedeasi aðe vâ na wò si ana be<br />

wò kple wò añe siaa miakpô ðeðe.’<br />

15 “Esi mese nya sia la, mede asi nyanyui la gbôgblô me na wo. Ke esi mele<br />

nyaa gbôgblô dzi la, Gbôgbô Kôkôe la åutô dze wo dzi abe ale si tututu wòdze míawo<br />

hã dzii le gômedzedzea ene. 16 Esi nu sia dzô alea ko la, Añetô ñe nya si wògblô be,<br />

‘„, Yohane, de mawutsi ta na amewo kple tsi ke miawo la woade mawutsi ta na mi<br />

kple Gbôgbô Kôkôe la,’ va tame nam enumake. 17 Azô esi wònye Mawu åutôe na<br />

nunana sia trŸsubôla siawo abe ale si wòna míawo hã be míaxô Añetô Yesu Kristo<br />

dzi se ene ta la, ame kae menye be mahe nya kple Mawu?”<br />

41


18 Nya sia wô dô ðe apostoloawo kple Yudatô siwo xô Yesu dzi se la dzi ale<br />

gbegbe be womegahe nya aðeke kura o ke boå wogblô be, “Nyateñee, Mawu åutô na<br />

mônukpôkpô tôxâ sia TrŸsubôlawo hã be woate åu atrô va ye gbô eye woakpô agbe<br />

mavô.”<br />

Antioxia Hame la<br />

19 Le êeyiêi siawo me la, xôsetô siwo si le Yerusalem, le yometiti si va le Stefano<br />

wuwu megba la, dometô aðewo zô mô yi kekeke Foenike, Kipro kple Antioxia<br />

nutowo me henô nyanyui la gblôm na ame siwo nye Yudatôwo ko. 20 Gake xôsetô<br />

siwo tso Kipro kple Kirene heyi Antioxia la dometô aðewo ño nu na Helatô aðewo<br />

hã le Añetô Yesu åu. 21 Eye Añetô la de bubu nu si wowô la åu ale be TrŸsubôla<br />

siawo dometô geðewo trô zu Yesu yomedzelawo.<br />

22 Esi hame si le Yerusalem se nu si le edzi yim la, woðo Barnaba ðe<br />

Antioxia be woaðakpe ðe xôsetô yeyeawo åu. 23 Esi Barnaba kpô nu gã siwo Mawu<br />

wô le Antioxia la, dzi dzôe åutô. Egado åus… xôsetôawo be woayi dzi alé ðe Mawu<br />

åu goågoågoå nenye be nya sia nya le dzôdzôm hã. 24 Barnaba nye åutsu dômenyotô<br />

aðe si me Gbôgbô Kôkôe la yô f• eye eñe xôse hã li ke ses‰e. To ame sia ñe dôwôwô<br />

me la, ame geðewo trô zu xôsetôwo.<br />

25 Tso Antioxia la, Barnaba ti Saul ñe mô yi Tarso. 26 Esi wòke ðe eåu la<br />

ekplôe eye wo ame evea trô va Antioxia henô afi ma ñe ðeka sôå, nô nu fiam<br />

xôsetôwo. Antioxiae wona åkô xôsetôwo le zi gbãtô be, “Kristotôwo.”<br />

42


Nunana Kristo Hame si le Yerusalem<br />

27 Le êeyiêi sia me tututu la, nyagblôðila aðewo tso Yerusalem va Antioxia. 28<br />

Gbe ðeka wo dometô ðeka si woyôna be Agabo la gblô nya ði tso Gbôgbô Kôkôe<br />

la ñe åus… me be dô gã aðe gbôna toto ge le xexeame katã. Nya sia va eme le fia<br />

Klaudio ñe dziðuêi. 29 Le esia ta xôsetôwo ðo be yewoadzô nu, aðo ðe yewo nôvi<br />

Kristotô siwo le Yudea eye ame sia ame nadzô nu abe ale si wòate åu ene. 30 Wowô<br />

esia eye wotsô woñe nunanawo de Barnaba kple Saul si be woatsô ayi na hanunôlawo<br />

le Yerusalem.<br />

Woðe Petro le gaxôme nukutôe<br />

12 Le êemaêi me la fia Herodes lé hamevi aðewo heðoe be yeawô fu wo le xôse<br />

la ta. 2 Ale wòwu Yakobo, Yohanes nôvi la, kple yi.<br />

3 Herodes kpô be nuwôna sia do dzidzô na Yudatôwo ñe dumemegãwo åutô<br />

eya ta ena wolé Petro hã le esime wonô Åutitotoåkeke la ðum, eye wòdee gaxô me. 4<br />

Ena asrafo wuiade nô eåu dzôm. Herodes ðoe be ne woðu Åutitotoåkekea vô la,<br />

yeaðe asi le Petro åu na Yudatôwo woadrŸ ûônui eye woawui. 5 Ke hamea katã nô<br />

gbe dom ða vevie atraðii na Mawu be Petro nanô dedie le gaxôa me.<br />

6 Le zã si do ågô na gbe si gbe woðo be woawu Petro me la, Petro nô alŸ<br />

dôm le asrafo eve dome. Wode ga asi nâ ses‰e. Asrafo bubuwo hã ganô gaxôa ñe<br />

agbonu dzôm. 7 Kasia Añetô ñe dôla aðe va do eye Kekeli kl… ðe gaxô la me. Dôla<br />

la ño Petro ñe axame henyôe tso alŸ me. Egblô nâ be, “Netsô, tsi tre!” Enumake<br />

gakôsôkôsô la ge le Petro ñe alônu.<br />

43


8 Tete mawudôla la gblô nâ be, “Do wò awuwo kple wò afôkpa.” Petro wô<br />

nenema eye mawudôla la yi edzi gblô nâ be, “Bla wò alidzi ses‰e ne nàdze<br />

yonyeme.”<br />

9 Petro wô abe ale si mawudôla la gblô nâ la ene eye wòdze eyome do go le<br />

gaxôa me. Nu siwo nô dzôdzôm la wô na Petro abe drŸe kum wònô alo åutega kpôm<br />

wònô ene. Mexôe se be kodzogbe yenô o. 10 Wozô to agbo gbãtô eveawo me bôbôe<br />

eye esi wova ðo agbo ga mamlâa si wotsô gakpo wôe gbô la, agboa åutô ûu le eðokui<br />

si ale be wodo go hege ðe dua ñe ablô åutô dzi. Esi wogazô yi ågôgbe vie ko la,<br />

mawudôla la bu le Petro gbô.<br />

11 Azô ko hafi Petro nya nu si tututu dzô eye wògblô na eðokui be, “Nyateñe,<br />

Mawu dô eñe dôla ða wòva ðem le Herodes kple Yudatôwo ñe tame vŸ si woðo ðe<br />

åunye la me.” 12 Petro nô tsitre, bu tame s…, eye wòðoe be yeayi Maria si nye<br />

Marko Yohanes dada ñeme, afi si hametô geðewo ño ñu ðo, henô gbe dom ða le.<br />

13 Esi Petro va ðo añea ñe agbo nu la eño ûôa eye nyônuvi aðe si åkôe nye<br />

Roda la va be yeaûui. Ke gbã la, ebia ame si nô ûôa ñom la ñe åkô ta se. 14 Esi Roda<br />

se Petro ñe gbe le agboa godo la dzi dzôe ale gbegbe be wòñu du yi ðe añea<br />

me ðagblôe na ñuñoñea be Petro va le agboa nu le eñom. 15 Ameawo mexô<br />

nyônuvia ñe nya sia dzi se o eye ame aðewo gblô nâ gŸ be, “Ewô abe ðe wò susu da<br />

ene.” Ke eganô gbe tem ðe edzi na ameawo be Petro ñe gbee yese. Ale wogblô be,<br />

“Ðewoh‰ eñe dzikpôdôlae le agboa nu.” Elabena woxôe se be wowui xoxo.<br />

16 Ke Petro ganô ûôa ñoño dzi åus…tôe. Mlôeba la, woyi ðaûu agboa eye esi<br />

wokpô Petro la gbôgblô bu ðe wo åutô. 17 Petro bia tso wo si be woazi ðoðoe kpoo<br />

44


ale wògblô ale si Mawu ðee le gaxôa me la na wo. Ebia tso wo si be woana Yakobo<br />

kple ame mamlâawo nanya nu le nu si dzô la åu eye eya åutô dzo yi teñe bubu afi si<br />

wòanô dedie le.<br />

18 Le fôåli me la zi gã aðe tô le gaxôa me. Ame aðeke menya afi si Petro to<br />

o. 19 Esi Herodes dô ame ðo ða be woakplô Petro vâ eye womekpôe o la, ena wolé<br />

asrafo wuiadeawo katã drŸ ûônu wo eye wotso kufia na wo hewu wo enumake. Le<br />

esia megbe la Herodes dzo yi ðanô Kaisarea vie.<br />

Herodes ñe ku<br />

20 Le esime Herodes nô Kaisarea la, ame dôdô aðewo tso Tiro kple Sidon va egbô.<br />

Herodes melŸa Tiro kple Sidontôwo ñe nya kura o. Le esia ta ame dôdôawo va dze<br />

xôlŸ Blasto si nye agbal…ålôla gã le fia la ñeme gbô eye wobia tso esi be wòaðe kuku<br />

na Herodes ðe yewo nu ale be åutifafa nava yewo kple fia la dome. Esia hiã vevie<br />

elabena Tiro kple Sidontôwo kpôa woñe nunyiame tso dukô siwo dzi ðum Herodes le<br />

la gbô. 21 Woðo åkeke na ame dôdôawo be woava kpô Herodes, esi åkekea ðo la,<br />

wova ño ñu, eye Herodes do eñe fiawu nô eñe fiazikpui dzi, heño nu na amehawo. 22<br />

Esi wòño nu vô la, amehawo do êli kple dzidzô heda åkô ðe Herodes dzi be, “Eño nu<br />

abe mawu aðe ene eye menye abe amegbetô ene o.” Esia na be dzi dzô Herodes åutô<br />

eye wòkô eðokui ðe dzi hlodzoo.<br />

23 Enumake, mawudôla aðe ño Herodes eye wòna dôléle aðe dze edzi. Åô<br />

viwo ge ðe eñe lãme eye woðui wòku, elabena elŸ be amewo nasubô ye le esi wòatsô<br />

bubu na Mawu teñe.<br />

45


24 Le êeyiêi siawo me la nyanyui la nô ta kekem alôtsôtsôe eye ame geðewo<br />

trô zu xôsetôwo.<br />

25 Barnaba kple Saul gaði tsa va Yerusalem eye esi wowu dô si wô ge woyi<br />

nu tete ko la wogatrô dzo yi Antrioxia eye wokplô Marko Yohanes hã yii.<br />

Barnaba kple Paulo tiatia kple wo dôdô<br />

13 Nyagblôðila kple nufiala aðewo nô Antioxia hamea me êemaêi eye wo<br />

dometô aðewoe nye Barnaba kple Simôn si wogayôna hã be, “Ameyibô,” Lukio, tso<br />

Kirene, Manaim si nye Fia Herodes nôvi kpakple Saul. 2 Gbe ðeka, esi ame siawo ño<br />

ñu henô gbe dom ða nô nu tsim nô dôdôm la, Gbôgbô Kôkôe la gblô na wo be, “Mitia<br />

Barnaba kple Saul be woayi aðawô dô tôxâ si ta meyô wo la nam. 3 Wogayi edzi wô<br />

nutsitsidô hedo gbe ða hena êeyiêi aðe eye le esia megbe la, woda asi ðe Barnaba<br />

kple Saul dzi, do gbe ða ðe wo ta eye wodo mô wo be woayi.<br />

4 Le Kipro la Paulo kple Barnaba dze mô le Gbôgbô Kôkôe la ñe kpôkpô te<br />

heyi ðe Seleukia. Le afi sia la, woðo tôdziûu heyi ðe Kipro. Wokplô Marko Yohanes<br />

hã ðe asi abe woñe kpeðeåutô ene. 5 Esi wova ðo du si woyôna be Salami me la,<br />

woyi ðe Yudatôwo ñe ñuñoñe eye wogblô mawunya le afi ma.<br />

6 Le esia megbe la, wogblô mawunya le du geðewo me tso teñe yi teñe le<br />

Kipro ñukpo bliboa dzi. Esi wova ðo du si woyôna be Pafo me la, wokpô Yudatô aðe<br />

si woyôna be, Bar Yesu. Ame sia nye ameflula, aûatsonyagblôðila, kple afakala aðe.<br />

Bar Yesu dze xôlŸ Sergio Paulo si nye gôvina le afi ma, eye wònye ame si si 7 tagbô<br />

le eye wòsea nu gôme hã. Gbe ðeka, gôvina Paulo be woava gblô Mawu ñe nya la na<br />

46


ye. 8 Esi wonô nya la gblôm nâ la, afakala sia si ñe åkô le Helagbe mee nye Elima la,<br />

te kpô be yeagbl… to na gôvina la be megase Paulo kple Barnaba ñe nyawo o, eye be<br />

megaxô Mawu dzi se hã o. 9 Ke Saul ame si wogayôna be Paulo si me Gbôgbô<br />

Kôkôe yô f• la li åku ðe Elima dzi gãa kple dziku eye wòblu ðe eta be, 10 “Wò<br />

Abosam vi, ame vŸði, wò ameflula si léa fu nu nyui ðe sia ðe, êekaêie nàdzudzô<br />

tsitretsitsi ðe Añetô la åu ? 11 Azô Mawu ahe to na wò eya ta wò åkuwo agbã ale be<br />

màgate åu akpô nu o hena êeyiêi aðe.”<br />

Enumake Elima ñe åku dzi tsyô eye wòde asi asitsatsa le yame me, henô kuku<br />

ðem be ame aðe nalé yeñe alônu afia mô ye. 12 Nu sia wô nuku na gôvina la åutô.<br />

Ekpôe dze sii be åus… aðe le mawunya me eya ta wòzu xôsetô.<br />

Paulo kple Barnaba ðo Antioxia si le Pisidia<br />

13 Le nu siawo megbe la, Paulo kple eåumewo ðo tôdziûu hedzo le Pafo ðo ta<br />

Pamfilia si wogayôna hã be Terki. Du gbãtô si me wova ði go ðo lae nye Perga.<br />

Yohanes gbl… wo ði le teñe sia hetrô dzo yi Yerusalem. 14 Ke Barnaba kple Paulo ya<br />

tso me yi Antioxia si le Pisidia nutome.<br />

Le Sabat åkeke dzi la woyi sôleme le Yudatôwo ñe ñuñoñe. 15 Esi woxl… nya<br />

tso Mose ñe Agbal… kple Nyagblôðilawo ñe Agbal…awo me vô abe ale si wowônâ ðaa<br />

ene la, ñuñoñemegãwo dô ame ðo ðe Barnaba kple Paulo gbô gblô bena,<br />

“Nôviåutsuwo, ne nuxlŸamenya aðe le mia si na ameawo la migblôe, mieðe kuku.”<br />

16 Paulo tsi tre hedo gbe na wo eye wòda akpe na wo le mônukpôkpô si wona wo la<br />

47


ta. Eño nu gblô na wo be, “Israel åutsuwo kple ame sia ame si le afii, si vŸa Mawu.<br />

Gbã la, medi be maðo åku blemanya ðekaðeka aðewo dzi na mi.”<br />

17 “Israel dukô sia ñe Mawu, tia míañe dukô sia eye wòde bubu eåu. Eðee tso<br />

kluvinyenye me le Egipte nyigba dzi bubutôe. 18 Ekpô wo dzi kplô wo ðôðôðô le<br />

gbedzi ñe blaene sôå. 19 Le esia megbe la, Mawu tsrŸ dukô adre sôå le Kanan nyigba<br />

dzi eye wòtsô anyigba sia na Israelviwo abe woñe domenyinu ene. 20 Nu siawo yi<br />

edzi anô abe ñe alafa ene blaetŸ ene. Le esiawo megbe la Mawu na ûônudrŸlawo ðu<br />

dukôa dzi va se ðe nyagblôðila Samuel dzi.<br />

21 “Ke nu kae va dzô? Israelviwo ðe kuku na Mawu be wòana fia yewo abe<br />

ale si wòle dukô bubuwo sii la ene, eya ta Mawu na Saul si nye Kish ñe vi la va ðu<br />

wo dzi abe fia ene. Saul tso Benyamin ñomea me eye wòðu fia ñe blaene. 22 Ke<br />

emegbe la Mawu ðe Saul ðe le zikpuia dzi eye wòtsô David si nye Yese vi la ðo<br />

eteñe. Mawu kpô åudzedze le David åu eye wòði ðase le eåu be, ‘David enye ame si<br />

dze nye dzi åu elabena ewô nye lôlŸnu.’ 23 Fia David sia ñe dzidzimevie nye Yesu<br />

ame si nye Ðela si åugbe Mawu do na Israel dukô la.”<br />

24 Paulo yi eñe nuñoa dzi be, “Hafi Yesu sia nava la ame aðe va do ågô nâ si<br />

nye Yohanes Mawutsidetanamela. Ame sia gblô mawunya be ehiã be Israelviwo katã<br />

nadzudzô nu vŸ wôwô eye woatrô ðe Mawu åu. 25 Esi Yohanes nô eñe dô nu wum la,<br />

ebia amewo be, ‘Ðe miebu be nyee nye Mesia la mahã? Kpao menye nyee o. Ame si<br />

gbôna la tri akô wum. Ne wotsôm sô kplii la, nyemeði naneke kura o.”<br />

26 “Nôvinyewo, mi Abraham ñe dzidzimeviwo kple mi TrŸsubôla siwo vŸa<br />

Mawu siaa, medi be mianya be, míawoe woðo ðeðe ñe gbedeasi sia ða.” 27 Yudatô<br />

48


siwo le Yerusalem kple woñe dumemegãwo wô ðe nu si woålô da ði la dzi pâpâpâ<br />

hewu Yesu. Wowui elabena, togbô be wonôa nyagblôðilawo ñe nyawo xl…m hã la,<br />

womekpôe dze sii eye womenya be eyae nye Ðela si åu nyagblôðilawo nô nu ñom le<br />

la o. 28 Le nyateñe me la, womekpô vodada aðeke le eåu be wòadze na ku o gake<br />

wobia tso Pilato si be wòatso kufia nâ kokoko. 29 Esi nu sia nu va eme pâpâpâ abe<br />

ale si woålôe da ði le eñe ku åu ene la, woðe eñe kukua le atitsoga åu heðii ðe yôdo<br />

me.<br />

30 “Ke nôvinyewo, Mawu gagbô agbee tso ku me, 31 eye wòðe eðokui fia<br />

ame siwo nô eåu tso Yerusalem yi Galilea la zi geðe. Ame siawo ði ðase le eñe<br />

tsitretsitsi åu ðaa le dutoño le teñe geðewo. 32 Nyanyui sia gblôm míele na mi ;<br />

åugbe si Mawu do na mía fofowo, 33 åugbedodo sia va eme na mí, wo viwo esi<br />

wòfô Yesu ðe tsitre tso ame kukuwo dome abe ale si woålôe ðe Psalmo evelia mee<br />

ene be, ‘Wòe nye vinyeåutsu, egbe mezu fofowò.’ 34 Kpeðodzi be Mawu fôe ðe<br />

tsitre tso ame kukuwo dome eye makpô gbegbl… o le nya siawo me be, ‘Matsô yayra<br />

kôkôe kple vavãtô si åugbe wodo na David la na wò.’ 35 Nenema ke wogblô le teñe<br />

bubu hã be, ‘Mana wò Kôkôetô la nàto gbegbl… me o.’ 36 Menye David åutie wonô<br />

nya siawo gblôm tsoe o, elabena ele nyanya me na mí katã be esi David wô eñe<br />

agbemedô vô abe ale si Mawu dii ene la, eku, woðii eye eñe åutilã vo ðe tome. 37<br />

Nya siawo ku ðe ame bubu aðe si Mawu gbô agbee tso ku me eye ku mekpô åus…<br />

aðeke ðe edzi o la boå åu.”<br />

38 Paulo yi eñe nuñoñoa dzi gblô na wo be, “Nôvinyewo, miðo to miase nya<br />

sia ða. Yesu sia tae woatsô miañe nu vŸwo ake mi. 39 Ame sia ame si xô edzi se la,<br />

49


woaðee tso nu vŸ sime eye wòazu ame dzôdzôe. Nu sia nye nu gã aðe si<br />

Yudatôwo ñe sewo mete åu wô na ame aðeke o. 40 Mikpô nyuie, be nya siwo<br />

nyagblôðilawo gblô la nagaði mia åu o. 41 Wogblôe be, ‘Mi ame siwo doa vlo<br />

nyateñe la la, mike åku ði miakpô nu ûuu va se ðe esime miatsrŸ. Mele dô gã aðe<br />

wôm le mia dome, gake ne wogblôe miese la, miele exô ge ase akpô o.’”<br />

42 Gbe ma gbe esime amewo kaka le ñuñoñea la, ðewo gblô na Paulo be eñe<br />

nya vivi yewo nu åutô eya ta wòagatrô va ño nu na yewo le Sabat si agava la dzi. 43<br />

Ke ame geðe siwo nye Yudatôwo kple TrŸsubôla siwo vŸa Mawu la dze wo yome le<br />

ablô dzi eye Paulo kple Barnaba gblô na wo kple kukuðeðe be woaxô Mawu ñe<br />

dômenyo si wòwô na wo la. 44 Le åkeke enyia gbe la du bliboa katã kloe va ño ñu be<br />

yewoase Mawu ñe nya la.<br />

45 Amehawo ñe agbôsôsô alea do åôdzi na Yudatôwo ale woûã åu Paulo kple<br />

Barnaba ale gbegbe bena wogblô busunyawo eye wotsi tre ðe nya sia nya si Paulo<br />

gblô la åu vevie.<br />

46 Nu sia meðe dzi le Paulo kple Barnaba ño o ke boå wogblô kple dzideño<br />

be, “Edze be woagblô Mawu ñe nyanyui sia na mi Yudatôwo gbã, gake esi mieði gbŸ<br />

nyanyui la eye miebu mia ðokui abe yewomedze na agbe mavô la o la, fifia míatsôe<br />

ayii na TrŸsubôlawo boå. 47 Esia nye se si Mawu de nam be, ‘Mewô wò be nànye<br />

akaði na TrŸsubôlawo eye nàkplô wo tso xexeame ñe dzogoewo katã dzi ava be<br />

woakpô ðeðe le gbônye.’”<br />

50


48 Paulo ñe nya sia do dzidzô na TrŸsubôlawo eye wo dometô siwo Mawu<br />

åutô tia da ði na agbe mavô la xôe se. 49 Ale wô mawunya la keke ta le nuto ma katã<br />

me.<br />

50 Dôme ve Yudatôwo ñe dumemegãwo ale gbegbe be wode ûunyaûunya dua<br />

me nyônu åkutatô siwo vŸa Mawu kple dumemegãwo me, ale be tôtô gã aðe va eye<br />

to esia me la wonya Paulo kple Barnaba do goe le dua me. 51 Ke woawo hã ûuûu<br />

woñe afôkewo ðe enyi abe dzôgbevŸe ñe dzesi ene eye woyi woñe môzôzôa dzi ðo ta<br />

Ikonio. 52 Ke dzidzô blibo yô ame siwo trô zu xôsetôwo la me eye Gbôgbô Kôkôe la<br />

hã yô wo me f•.<br />

Paulo va ðo Ikonio<br />

14 Abe ale si wowônâ le afi sia afi si wode ene la, Paulo kple Barnaba gayi<br />

Yudatôwo ñe ñuñoñe le Ikonio hã eye wogblô nya kple åus… tôxâ aðe ale be ame geðe<br />

siwo nye Yudatôwo kple Helatôwo siaa, trô zu xôsetôwo.<br />

2 Ke Yudatô siwo medina be yewoase Mawu ñe ðeðenya sia o la, gblô nya<br />

baða ñomevi geðewo ðe Paulo kple Barnaba åu. Wowô esia be TrŸsubôlawo nagaxô<br />

woñe nyawo dzi ase o. 3 Esia hã meðe dzi le Paulo kple Barnaba ño kura o, ke boå<br />

wonô dua me hegblô mawunya kple dzideño êeyiêi didi aðe. Añetô la na åus… wo<br />

wowô nukunu geðewo be woafia kôtee be eñe nya la kakam wole vavã. 4 Dua me<br />

tôwo ma ðe akpa eve, ðewo nô Yudatôwo ñe dumemegãwo yome eye ðewo hã nô<br />

Paulo kple Barnaba yome.<br />

51


5 Ke ame aðewo va nô ðoðo wôm be yewoade zitôtô TrŸsubôlawo ñe ha,<br />

Yudatôwo kple Yudatôwo ñe dumemegãwo me ðe Paulo kple Barnaba åu ale be ame<br />

siawo nadze Paulo kple Barnaba dzi añu kpe wo, awô nuvevi wo. 6 Esi apostoloawo<br />

se nya sia la, wosi dzo le dua me heyi Likaonia ñe duwo, Listra kple Derbe nutowo<br />

me. 7 Eye wogblô nyanyui la fia le afi mawo hã.<br />

Paulo va ðo Listra kple Derbe<br />

8 Le Listra la åutsua aðe le anyinôñe, ame si metea åu tsia tre ðe eñe afôwo dzi o, eye<br />

wònye tekunô tso dadaa ñe dôme ke; mezô azôl‰ kpô o. 9 Ame sia ðo to Paulo esi<br />

wònô nu ñom na ameawo. Paulo l‰ åku ðe edzi gãa eye wòkpô be xôse le esi na<br />

dôyôyô, 10 eya ta Paulo yôe gblô be, “Tsi tre ðe wò afôwo dzi!” Le gbeðeðe sia nu<br />

la, åutsua ti kpo eye wòde asi azôl‰zôzô me.<br />

11 Nukunu sia wu gbôgblô na amehawo eye wogblô le wo nôewo dome le<br />

woawo åutôwo degbe me be, ame siawo la, mawuwoe wonye le amegbetô ñe nônôme<br />

me. 12 Le woñe nuwônawo ta la, wona åkô Barnaba be Yupiter si nye Helatôwo ñe<br />

mawu eye woyô Paulo be Merkurio elabena eyae nye ame si nô nu ñom geðe wu. 13<br />

Enumake Yupiter ñe trŸnua si ñe nôñe le dua godo la tsô señoñowo kple nunanawo f•<br />

vâ eye wòwô dzadzraðo be yeawu nyitsu gã aðe atsô asa vôe na wo le dua ñe agbowo<br />

nu le ameha la åkume.<br />

14 Nuwôna sia gbã dzi na Barnaba kple Paulo vevie åutô ale wosi du ge ðe<br />

ameawo dome eye wodo êli gblô na wo be, 15 “Mía tôwo, nu kae nye busunu sia<br />

wôm miele? Míawo hã amegbetôwo ko míenye abe miawo ke ene. Ðe míeva be<br />

52


míagblô nyanyui sia na mi be miadzudzô nu maðinu siawo tôgbi subôsubô eye miado<br />

gbe ða na Mawu gbagbe si wô dzi kple anyigba kple atsiañu kpakple nu siwo katã le<br />

eme la boå. 16 Tsã la Mawu ðe asi le dukô ðe sia ðe åu wòwô nu si dze eåu. 17 Ke<br />

hã la medzudzô ðaseðiði tso eðokui åuti o, elabena ewôa nu nyuiwo na mí, enaa<br />

tsidzadza mí tso dziño kple nuñãêiwo kple nuåeêiwo eye wòna nuðuðu geðe mí hetsô<br />

dzidzô yô míañe dziwo me f•.”<br />

18 Togbô be woðe nya me na ameawo alea hã la, es…se hafi wozi wo dzi be<br />

womete åu sa vô la na wo o.<br />

19 Ke le åkeke ûe aðewo ko megbe la, Yudatô aðewo gatso Antioxia kple<br />

Ikonio va do ðe Listra eye wogade ûunyaûunya dua me tôwo me ðe Paulo åu.<br />

Amehawo ho ðe Paulo åu, ñu kpee nyui va se ðe esime wòku ñenyi eye wohee do<br />

goe le dua me elabena wobu be eku. 20 Xôsetôwo kple nôvinôviwo va ño ñu ðe eåu<br />

kasia, Paulo fô, wo katã trô yi Listra dua me, eye le åkeke evea gbe la, wo kple<br />

Barnaba dzo yi Derbe.<br />

Paulo trô va Antioxia le Siria<br />

21 Wonô Derbe hegblô nyanyui la le afi ma åkeke ûe aðewo eye ame geðewo trô zu<br />

woñe nusrŸlawo. Emegbe la wogatrô yi Listra, Ikonio kple Antioxia eye wodo åus…<br />

xôsetôwo hefia ale si woalŸ Mawu kple wo nôewoe ðe edzi wu la wo. 22 Wode<br />

dzi ño na xôsetôawo be woalé woñe xôse la me ðe asi ses‰e togbô be wole funyafunya<br />

wôm wo hã elabena fukpekpe mee woato age ðe dziñofiaðuñe la me. 23 Paulo kple<br />

53


Barnaba ðo hamemegãwo ðe ha sia ha nu eye wowô nutsitsidô kple gbedodoða hetsô<br />

ameawo de asi na Mawu be wòakpô wo dzi le woñe dôwôwôwo me.<br />

24 Azô woyi woñe môzôzôa dzi to Pisidia nutome va ðo Pamfilia alo Terki.<br />

25 Wogagblô nya le Perga hã hafi tso eme yi Atalia.<br />

26 Mlôeba la, woðo tôdziûu hetrô va ðo Antioxia afi si wodze woñe môzôzôa<br />

gôme le. Afi siae Mawu de dô si nu wowu fifia la asi na wo le.<br />

27 Esi wogbô va ðo Antioxia la woyô xôsetôawo katã ño ñui heka nu gã siwo<br />

Mawu wô kpli wo la ta na wo. Wogblô ale si Mawu ûu xôse ñe mô na TrŸsubôlawo<br />

hã la na ameawo. 28 Paulo kple Barnaba tsi Antioxia henô xôsetôawo gbô êeyiêi didi<br />

aðe.<br />

Hametakpekpe le Yerusalem<br />

15 Le êeyiêi si me Paulo kple Barnaba nô Antioxia la, ame aðewo tso Yudea va<br />

Antioxia dua me. Ame siawo va nô nu fiam TrŸsubôla siwo trô zu kristotôwo la be,<br />

ehiã vevie be woatso aûa na wo abe ale si Yudatôwo wônâ ene, hafi woakpô ðeðe. 2<br />

Paulo kple Barnaba melŸ ðe nya sia dzi kura o ale wohe nya kple nenem me siawo<br />

vevie. Mlôeba la, Antioxia ha la ðe hametô aðewo kpe ðe Paulo kple Barnaba åu<br />

heðo wo ðe Yerusalem be woayi aðadzro nya sia me kple apostoloawo kple<br />

hamemegãwo anya woñe susu le eåu ava gblô na yewo. 3 Ha blibo la katã yi ðaðo<br />

ame dôdôawo ða va se ðe Antioxia dua godo, eye woyi woñe môzôzô dzi. Le môa dzi<br />

la, ame dôdôawo tô ðe Foenike kple Samaria du siwo le môa dzi la me eye wogblô<br />

54


ale si Mawu le dô wôm le TrŸsubôlawo dome la na xôsetô siwo le afi ma. Nya sia do<br />

dzidzô blibo na ame sia ame si see.<br />

4 Ame dôdôawo va ðo Yerusalem eye wowô takpekpe kple apostoloawo kple<br />

hamemegãwo katã. Paulo kple Barnaba ño nu tso dô si wôm Mawu le to wo dzi le<br />

teñe vovovowo la åu na wo. 5 Ke enumake, ame siwo nye Farisitôwo tsã hafi trô zu<br />

kristotôwo la, tsi tre eye wogblô be ele be woatso aûa na TrŸsubôla siwo trô zu<br />

xôsetôwo katã eye woawô ðe Yudatôwo ñe sewo kple kônuwo katã hã dzi pâpâpâ. 6<br />

Nya sia na be apostoloawo kple hamemegãwo gaðo åkeke be yewoabu tame le nya<br />

la åu nyuie.<br />

7 Esi åkekea ðo la wo katã wogava ño ñu eye wodzro nya sia me êeyiêi didi<br />

aðe. Mlôeba la, Petro tsi tre heño nu na wo gblô be, “Nôvinyewo, miawo åutô<br />

mienya be anô abe ñe aðewo nye esi va yi ene la, Mawu tiam le mia dome eye<br />

wòðom ða be magblô nyanyui la na TrŸsubôlawo ale be woawo hã woaxô se azu<br />

kristotôwo. 8 Mawu si nya amegbetô ðe sia ðe ñe dzime la, xô wo hena Gbôgbô<br />

Kôkôe la wo abe ale si wòna míawo hã ene. 9 Mede vovototo aðeke mí kple woawo<br />

dome o elabena eðe woñe nu vŸwo ða tso xôse me abe míawo ke ene. 10 Ke<br />

nôvinyewo, nu ka ta miedi be miate Mawu kpô adi be yewoatsô agba kpekpe si<br />

míawo åutô kple mía tôgbuitôgbuiwo mete åu tsô o la da ðe woawo dzi be woatsô<br />

mahã? 11 Ao, ðe miexôe se kpô be Añetô Yesu, si nye Mawu ñe nunana la dzi koe<br />

ame sia ame ato akpô ðeðe oa?”<br />

12 Le nuño sia megbe la ñuñoñea zi ðoðoe eye nyahahe aðeke megayi edzi o.<br />

Esia na mônu Paulo kple Barnaba be wogblô nukunu gã siwo Mawu wô to wo dzi le<br />

55


TrŸsubôlawo dome la na wo. 13 Esi woawo hã ñe gbe dze anyi la, Yakobo hã tsi tre<br />

heño nu gblô be, “Tônyetôwo, miðo tom. 14 Petro gblô ale si Mawu åutô tia amewo<br />

tso TrŸsubôlawo dome bena woasubô ye ade bubu yeñe åkô åuti la na mi. 15<br />

Trôsubôla siwo trô zu Kristotô siawo ñe nya sô kple nyagblôðila Amos ñe nyagblôði<br />

sia be 16 ‘Le nu siawo megbe la magatrô ava eye magatu David ñe añe si mu dze<br />

anyi la, magagbugbô aðo eñe gli gbagbãwo eye mafô wo ðe tsitre, 17 ale be ame<br />

susôewo adi Añetô la kple TrŸsubôla siwo åu woyô nye åkô ðo la, Añetô la, ame si<br />

wôa nu siawo katã lae gblôe.’ 18 Esiae nye nu si Añetô, ame si ðe eñe ðoðo si wòwô<br />

tso gômedzedzea me fia mí la, gblô.<br />

19 “Esia ta nye nyametsotsoe nye be, mehiã be míaðe fu na ame siwo trô va<br />

Mawu gbô la o. 20 Ke ðe ko míabia tso wo si be woadzudzô lã siwo wotsô sa vôe na<br />

trŸwo kple lã siwo tsi ûu me la ðuðu eye hekpe ðe esiawo åu la, woadzudzô<br />

ahasiwôwô. 21 Elabena tso blema ke la, nu siawo nye kô na Yudatôwo eye woñoa nu<br />

le wo åu le Sabat sia Sabat dzi le Yudatôwo ñe ñuñoñewo.”<br />

Hametakpekpe la ñe agbal… na Hela kristotôwo<br />

22 Azô la apostoloawo kple hamemegãwo katã va lŸ ðe edzi be yewoaðe ame aðewo<br />

woakplô Paulo kple Barnaba ðo ayi Antioxia be woaðagblô nu si dzi woðo kpee la<br />

na hame si le afi ma. Wotia hamemegã eve be woayi. Woawoe nye Yuda si<br />

wogayôna be Barsaba kple Sila.<br />

56


23 Woålô agbal… de ame dôdôawo si eye emenyawo yi ale, “Mía nôvi<br />

TrŸsubôla siwo trŸ zu xôsetôwo le Antioxa, Siria kple Kilikia, mixô gbedoname tso<br />

apostoloawo, hamemegãwo kple mia nôvi siwo le Yerusalem la gbô.<br />

24 “Míese be xôsetô aðe siwo tso mía gbô le afii la va mia dome eye wova<br />

gblô nya aðewo, siwo ðe fu na miañe susu eye woûuûu miañe xôse kple ðeðekpôkpô<br />

la na mi. Míedi be mianya be, menye míawoe dô ame siawo ðo ðe mi o. 25 Ke esi<br />

míawo hã miebu nya la åu eye mí katã míeðo kpe nu si nye nyateñea dzi vô la,<br />

míeðoe be anye susu nyui aðe åutô be míaðe ame dôdô eve siwo woakplô mía nôvi<br />

lôlŸawo, Paulo kple Barnaba, ðo ava mia gbô. 26 Ame dôdô eve siawo nye Yuda<br />

kple Sila, ame siwo tsô woñe agbe ke faa na míañe Añetô Yesu Kristo. 27 Míeka ðe<br />

dzi be ame siawo año nu aðo kpe nu si nye míañe susu le nya siwo le fu ðem na<br />

míañe susuwo la dzi na mi. 28 Míekpôe dze sii be enyo Gbôgbô Kôkôe la kple míawo<br />

hã åu be menyo be míatsô agba gã aðeke ada ðe mia dzi wu nu vevi siawo ko o, 29<br />

be miatsri trŸwo ñe vôsawo kple ûu kpakple lã tsiûumewo ðuðu eye miatsri<br />

ahasiwôwô hã. Ne miekpô mia ðokui dzi nyuie le nu siawo me la, ekema miewôe<br />

nyuie. Minô anyi nyuie.”<br />

30 Ame dôdô eneawo dze mô ðo ta Antioxia enumake. Esi wova ðo la woño<br />

kristotôwo katã nu ñu eye wotsô gbedeasia ðo woñe åkume. 31 Esi woxl… agbal…a eye<br />

wose emenyawo la, hame bliboa kpô dzidzô manyagblô aðe. 32 Hekpe ðe agbal…a åu<br />

la, Yuda kple Sila ame siwo nya Mawu ñe nya nyuie la gaño nu geðe na hamea hedo<br />

åus… woñe xôse. 33 Wonô Antioxia åkeke geðe hafi wodo mô wo kple<br />

dzidzôgbedoname tso Antioxia hamea gbô vâ na Yerusalem hame si dô wo ða. 34 Ke<br />

57


enyo Sila åu be yeatsi afi ma. 35 Paulo kple Barnaba hã gatsi Antioxia hena<br />

kpekpeðeåu ame siwo nô mawunya gblôm henô nu fiam amewo le afi ma.<br />

Paulo kple Barnaba ñe mama<br />

36 Le åkeke aðewo megbe la, Paulo doe ðe Barnaba gbô be, “Na míagbugbô ayi<br />

aðakpô nôvi siwo le du siwo me míegblô Añetô la ñe nya la le la, akpô ale si wole<br />

zôzômii la ða.” 37 Barnaba lŸ, ke edi be yewoatsô Yohanes, si woyôna be Marko la,<br />

akpe ðe yewo ðokui åu. 38 Ke le ale si Marko gbl… wo ði le Pamfilia eye meyi dôa<br />

dzi kple wo o ta la Paulo mebui be enyo be wòagayi kpli yewo o. 39 Nu sia he<br />

masômasô de Paul kple Barnaba dome ale gbegbe be wo dome ma. Barnaba kplô<br />

Marko ðe asi eye woðo tôdziûu yi Kipro. 40 Ke Paulo hã tsô Sila kpe ðe eðokui åu,<br />

eye nôviawo tsô wo de asi na Añetô la ñe amenuveve. 41 Woto Siria kple Kilikia<br />

nutowo me henô åus… dom hame siwo nô afi ma.<br />

Timoteo kpe ðe Paulo kple Silas åu<br />

16 Teñe gbãtô si Paulo kple Sila de lae nye Derbe. Emegbe woyi Listra. Le afi<br />

sia la wodo go nusrŸla aðe si åkôe nye Timoteo ame si dada nye Yudatô kple<br />

Kristotô ke fofoa nye Helatô. 2 Timoteo nye ðekakpui aðe si ñe dôwôwô dze Kristotô<br />

siwo le Listra kple Ikonio åu nyuie åutô. 3 Le esia ta Paulo bia tso esi be wòadze<br />

yewo yome le yewoñe môzôzô la me. Hafi woadze mô la, Paulo tso aûa na Timoteo<br />

be wòaganye nuðianu na Yudatô siwo le nutoa me la o, elabena ele nyanya me na<br />

ame sia ame be Helatôe nye Timoteo fofo. 4 Azô woyi woñe môzôzô dzi henô<br />

58


tsatsam le duwo me. Afi sia afi si woðo la, wogblôa nya siwo dzi apostolowo kple<br />

hamemegãwo ðo kpee le Yerusalem le TrŸsubôlawo siwo zu kristotôwo åu la na<br />

hameawo. 5 Esia na be hameviawo tsi ðe edzi le gbôgbô me eye woñe xexl…me hã<br />

dzi ðe edzi.<br />

Paulo kpô åutega tso Makedonia<br />

6 Tso afi ma la, woyi Frigia kple Galatia nutome elabena Gbôgbô Kôkôe la meðe mô<br />

na wo be woayi Asia nyigba dzi le êeyiêi sia me o. 7 Woto Misia liño dzi heyina<br />

Bitinia le anyiehe godzi. Ke Yesu ñe gbôgbô gaxe mô na wo eya ta womete åu yi<br />

Bitinia o 8 ke boå woto Misia nutome heyi Troa.<br />

9 Le gbe ma gbe ñe zã me la, Paulo kpô åutega aðe. Ekpô ame aðe si tsi tre ðe<br />

Makedonia le Hela nyigba dzi nô kuku ðem nâ be, “Tso ñu la nàva mía gbô le<br />

Makedonia le afii ne nàva kpe ðe mía åu.” 10 Enumake míeðoe be míayi Makedonia<br />

elabena edze na mí kôtee be Mawu le mía ðom ðe afi ma be míayi aðagblô nyanyui<br />

la.<br />

Lidia trô dzime le Filipi<br />

11 “Míeðo tôdziûu le Troa va Samotrake eye le åkeke evea gbe la, míeva ðo<br />

Neapoli. 12 Mlôeba la míeva ðo Filipo si nye Romatôwo ñe dutsotso aðe si le<br />

Makedonia nyigba ñe liño dzi tututu. Míenô afi ma åkeke geðewo. 13 Le Sabat dzi la<br />

míeyi tôsisi aðe si didi tso dua gbô vie la to afi si míese be ame aðewo ñoa ñu ðo doa<br />

gbe ða le, eye gbe ma gbe la míegblô mawunya na nyônu siwo va teñea. 14 Nyônu<br />

59


siawo dometô ðekae nye Lidia si nye avôdzrala aðe tso Tiatira. Enye mawuvŸla xoxo<br />

eye esi Paulo nô nu ñom la Mawu ûu eñe dzi eye wòxô nya siwo katã Paulo gblô la<br />

dzi se. 15 Esia ta míede mawutsita na eya kple eñe añemetôwo katã eye emegbe la<br />

ekpe mí be, míava dze ye ñeme. Lidia gblô na mí be, ‘Ne miexôe se tututu be nye hã<br />

menye Añetô la tô vavã la ekema miva dze gbônye.’ Eñoe ðe mía nu ûuu va se ðe<br />

esime míelŸ yi ðadze egbô.”<br />

Wode Paulo kple Sila gaxôme<br />

16 “Gbe ðeka esi míenô mô dzi yina gbedoðañe le tôa to la, míedo go ðetugbi aðe si<br />

me gbôgbô vŸ nô eye wòtea åu kaa afa na amewo eye to esia me wòwôa ga geðe<br />

åutô na eñe añetô elabena kluvi wònye. 17 Ðetugbi sia nô mía yome nô êli dom be,<br />

‘Ame siawo la, Mawu Dziñoû‰tô ñe dôlawo wonye eye ðe wova be yewoafia mi ale<br />

si miawô be woatsô miañe nu vŸwo ake mi.’”<br />

18 Ðetugbi la wô nenem nu sia åkeke geðe ke gbe ðeka la, eva glo Paulo ale<br />

wòtrô ðe ðetugbi la åu heblu ðe gbôgbô vŸ si le eme la ta be, “Mele gbe ðem na wò<br />

le Yesu Kristo ñe åkô me be do go le ðetugbi sia me fifi laa!” Gbôgbô vŸ la do go le<br />

eme enumake.<br />

19 Nuwôna sia do dziku na ðetugbi sia ñe añetôwo elabena wobu woñe<br />

gakpômônu. Le esia ta wona wolé Paulo kple Sila hekplô wo yi ûônudrŸla gãwo ñe<br />

åkume le dutoño.<br />

60


20 Nutsotso si wowô ðe wo åu na dumemegãwo lae nye be, “Yudatô siawo<br />

va le to gbl…m na amewo le dua me 21 be woawô nu siwo tsi tre ðe Romatôwo ñe<br />

sewo åu.”<br />

22 Kasia, amehe gã aðe va ño ñu henô êli dom. Edze ñã be woðo be yewoawô<br />

ûunyaûunya. Le esia ta dumemegãwo bu fô Paulo kple Sila eye woðe gbe be woaño<br />

wo kple ati. 23 Esi woño wo wòte wo åu nyuie la, wotsô wo de gaxô me, eye wogblô<br />

na gaxôdzikpôla vevie be ne menya o ameawo si la ekema eya åutô aku. 24 Le esia<br />

ta gaxôdzikpôla hã mefe kpli wo kura o. Etsô wo de gaxôa ñe gogloeañe ke eye wòde<br />

ga afô na wo ses‰e.<br />

25 Le zã bliboa me la Paulo kple Sila nô gbe dom ða nô ha dzim nô Mawu<br />

kafum. Gaxômenôla bubuawo hã nô woñe hawo sem. 26 Le zã ga wuieve me tututu<br />

la, anyigba ûuûu ses‰e eye gaxô bliboa ûuûu kpekpekp…, ûôtruawo katã ûu le<br />

wo ðokuiwo si eye ga si wode gaxômenôla ðe sia ðe la ðe ða. 27 Esi gaxôdzikpôla<br />

nyô tso alŸ me eye wòkpô be ûôtruawo katã nô ûuûu ði la, vôvŸ ðoe elabena ebu be<br />

gamenôlawo katã si dzo. Le esia ta, eðe eñe yi le aku me be yeawu ye ðokui.<br />

míele afii.”<br />

28 Ke Paulo do êli gblô nâ be, “Nôvi, mègawô nuvevi ðokuiwo o; mí katã<br />

29 Enumake gaxôdzikpôla la bia akaði; ñu du yi ðe eme eye wòdze klo ðe<br />

Paulo kple Sila ñe afô nu le dzodzo nyanyanya me. 30 Ekplô wo do goe hebia be,<br />

“Añetô, nu kae le nam be mawô bena makpô ðeðe?”<br />

31 Woðo eåu nâ be, “Ne èxô Añetô Yesu dzi se la, ekema wò kple wò añe<br />

blibo la miakpô xôxô. 32 Wogblô Añetô la ñe nya nâ kple eñe añemetôwo katã. 33 Le<br />

61


zã ma ke me gaxôdzikpôla klô woñe abiwo na wo; eye enumake wode mawutsi tsi ta<br />

na eya kple eñe añe bliboa. 34 Ena nu wo, woðu eye añea me tôwo katã yô f• kple<br />

dzidzô elabena wotrô zu Mawu dzi xôselawo.”<br />

35 Le ådi me la ûônudrŸlawo ðo kpovitôwo ðe gaxôdzikpôla la kple gbeðeðe<br />

sia be, “Ðe asi le åutsu mawo åu ne woadzo.” 36 Gaxôdzikpôla la gblô nya la na<br />

Paulo be, “ÛônudrŸlawo ðo gbe ða be woaðe asi le wò kple Sila åuti. Eya ta miate<br />

åu adzo azô. Miheyi le åutifafa me.”<br />

37 Ke Paulo gblô na kpovitôwo be, “Woño mí le dutoño ûônumadrŸmadrŸe,<br />

togbô be míenye Romatôwo hã; wode mi gaxô me, ke azô la woaðe mí ado goe le<br />

adzamea? Gbeðe! Ðe ko woawo åutô nava hafi woakplô mi adoe.”<br />

38 Kpovitô siwo wodô ðo ðe gaxôdzikpôla gbô la trô va gblô Paulo ñe nya la<br />

na ûônudrŸlawo eye vôvŸ ðo wo åutô esi wose be Paulo kple Sila nye Romatôwo ta.<br />

39 Dumemegãwo ðe able va wo gbô le gaxôe me eye woðe kuku na wo be woado go<br />

adzo le dua me. 40 Paulo kple Sila trô yi Lidia ñe añeme, eye xôsetôwo va ño ñu ðe<br />

wo åu eye wogagblô nyanyui la na wo hafi dzo le dua me.<br />

Paulo gblô nya le Tesalonika<br />

17 Azô ame eveawo zô mô to Amfipolis kple Apolonia nutowo me va ðo<br />

Tesalonika afi si Yudatôwo ñe ñuñoñe aðe le. 2 Paulo yi ñuñoñe sia abe ale si<br />

wòwône ðaa ene eye wògblô mawunya na ameawo. 3 Ewô esia Sabat etŸ siwo kplô<br />

wo nôewo ðo. Eðe mawunya ñe akpa si ku ðe Mesia la ñe fukpekpe, ku kple<br />

tsitretsitsi åu la me na wo, eye wòdze agbagba hã ðee fia wo tso mawunya me be<br />

62


Yesue nye Mesia alo Ðela la vavã. 4 Ame geðe siwo se Paulo ñe nya la trô zu<br />

kristotôwo eye wo dometô aðewo nye Helatô siwo me mawuvôvŸ le, kple dua me<br />

nyônu åkutatô aðewo.<br />

5 Yudatôwo ñe amegã siwo nô dua me la ûã åu Paulo kple Sila eya ta woño<br />

gbevu aðewo nu ñu eye wowô ûunyaûunya le dua me le Paulo kple Sila ta. Wova dze<br />

Yason ñe añe afi si wonô la dzi kple susu be yewoalé Paulo kple Sila ahe wo va<br />

dumemegãwo åkumee ne woahe to na wo.<br />

6 Ke womekpô Paulo kple Sila le añea me o eya ta wolé Yason kple Kristotô<br />

aðewo, kplô wo yi dumemegãwo gbôe. Wotsô nya ðe Yason kple etôwo åu eye<br />

wotso wo nu kple êli be, “Paulo kple Sila, ame siwo he tôtô va xexeame ñe akpa<br />

geðewo la va míañe du me afi sia hã hele ûunyaûunya hem vâ.” 7 Ke Yason ya na<br />

sitsoñe wo ðe eñe añeme. Le esia ta wo katã wodze na ku elabena wole gbôgblôm be<br />

fia bubu aðe gali si åkôe nye Yesu, ame sia lolo wu Kaisaro.”<br />

8 Nya siawo medzô dzi na dumemegãwo kple dua me tôwo kura o. 9 Eya ta<br />

woka åkume na Yason kple etôwo vevie eye wona ame aðe de megbe na wo be<br />

yewomagawô nu sia ñomevi azô o hafi woðe asi le wo åu.<br />

Paulo gblô nya le Beroea<br />

10 Le zã ma me la Kristotô siwo le dua me la kplô Paulo kple Sila do goe le dua me<br />

alôtsôtsôe eye woyi Beroea. Paulo kple Sila gayi woñe dô dzi le afi sia hã heyi ðagblô<br />

mawunya le Yudatôwo ñe ñuñoñe si le dua me la me. 11 Beroeatôwo ya lé fô ðe nya<br />

la åu wu Tesalonikatôwo, eye woðo to Paulo ñe nyagbôgblô kple dzidzô. Woawo<br />

63


åutôwo hã nôa mawunya la me dzrom êesiaêi be yewoakpôe ða be nyateñenya gblôm<br />

Paulo kple Sila nô mahã. 12 To esia me la, wo dometô geðewo zu xôsetôwo eye<br />

Helatô åkutatô siwo nye nyônuwo kple åutsuwo siaa xô nya la dzi se.<br />

13 Esi Yudatô siwo tso Tesalonika la gase be Paulo nô mawunya gblôm le<br />

Beroea la, wogati wo yome yi afi ma hã eye wògade zi ameawo me ðe wo åu. 14 Ke<br />

Kritsotôwo wô kaba ðo Paulo ðe dziehe gome lôño gake Sila kple Timoteo ya tsi<br />

anyi. 15 Ame siwo kplô Paulo yii la ðoe ða va se ðe Atene hafi trô yi Beroea. Paulo<br />

de gbe asi ma wo be woagblô na Sila kple Timoteo be woawô kaba ava tu ye le<br />

Atene.<br />

Paulo le Atene<br />

16 Esi Paulo nô Sila kple Timoteo lalam le Atene la, eði tsa le dua me. Nu siwo<br />

wòkpô la ðu dzi nâ åutô. Ekpô be legbawo bô ðe dua me f•. 17 Eyi Yudatôwo ñe<br />

ñuñoñe be yeadzro nya me kple Yudatôwo kple Helatô vŸmawuwo. Eño nu na ameha<br />

si le dua ñe takpeñe la hã gbe sia gbe.<br />

18 Paulo dzro nya me kple xexemenunyala gã aðewo siwo woyôna be<br />

Epikurea kple Stoiktôwo la hã. Esi wòño nu na wo tso Yesu ñe ku kple tsitretsitsi åu<br />

la, wo dometô aðewo gblô be Paulo ñe tagbô gbl… alo dzixôse yeye aðe boå åue wònô<br />

nu ñom le.<br />

19 Ale wolée hekplôe yi takpeñe si woyôna be Areopago la, afi ma wobia tso<br />

esi be, “Na míase nya tso nufiafia yeye si nèhe vâ la åu. 20 Èle nya masekpô aðewo<br />

gblôm ðe miañe towo me, miedi be míase nya siawo gôme kple nu si wonye.” 21<br />

64


Atenetôwo katã kple amedzroawo hã lŸa anyinônô ðe takpeñe wôa woñe êeyiêi åutidô<br />

to nyamedzodzro kple susu yeyewo xôxô me.<br />

22 Esi åkekea ðo la, Paulo tsi tre ðe ameha la titina le Mastogbâ la dzi heño<br />

nu gblô na wo bena,<br />

“Nôvinye Atenetôwo, edze nam ñã be mienye ame siwo kpôa dzidzô le<br />

mawuvôvŸ åu åutô, 23 elabena esi menô tsa ðim le miañe dua me la, mekpô legba<br />

geðewo kple vôsamlekpuiwo hã. Nukutôe la mekpô ðe si mieme na åkôe be, ‘Mawu<br />

si mienya o la tôe.’ Mawu si miesubôna le manyamanya me la ñe nyae metsô vâ na<br />

mi.”<br />

24 “Mawu siae wô dziño kple anyigba kple nu siwo katã le eme eye wònye gã<br />

kple añetô na nu sia nu. Le esia ta menôa gbedoxô si amewo tsô asi tui la me o, 25<br />

eye le esime naneke mehiãnâ o ta la, amegbetô mate åu awô naneke nâ o. Ke eya<br />

boå na agbegbôgbô nu sia nu eye wònaa nu ame sia ame ðe eñe hiahiã nu. 26 Mawu<br />

siae wô amegbetô siwo katã tso dzôtsoñe ðeka eye wòkaka wo ðe xexeame ñe<br />

akpa ðe sia ðe. Eðo liño na dukôwo eye wòðo dukô siwo ayi ågô kple esiwo adze<br />

anyi la da ði xoxo.”<br />

27 “Mawu ñe didie nye be amegbetôwo nadii, ake ðe eåu togbô be egbô<br />

medidi tso ame aðeke gbô o hafi hã. 28 Eya mee míele agbe le abe ale si miañe hânô<br />

aðe gblôe ene bena, ‘Míawoe nye Mawu viwo.’ 29 Eya ta ne míenye Mawu viwo la<br />

ekema menyo be míabu be Mawu nye legba si amegbetô awô kple klosalo kple sika<br />

alo akpae kple kpe o. 30 Tsã la Mawu mia åku ðe amegbetô ñe numanyamanya dzi.<br />

Ke azô la ede se be ame sia ame naðe asi le legbawo åu eye wòasubô ye ðeka ko. 31<br />

65


Elabena eðo åkeke tôxâ aðe da ði be yeava drŸ ûônu xexeame, eya åutô tia ame si le<br />

ûônua drŸ ge la da ði eye eyae nye ame si wòfô ðe tsitre tso ame kukuwo dome.” 32<br />

Esi wosee wògblô, nya tso fôfô tso ame kukuwo dome åu la, nyasela aðewo koe åutô<br />

ke ame bubuwo hã be, “Míedi be míagase nya sia êebubuêi” 33 Ale Paulo dzo le<br />

takpeñea. 34 Ame ûe aðewo ya dze eyome trô zu xôsetôwo. Ame siawo dometô<br />

aðewo nye Dionisio si nye dumemegã ðeka kple nyônu aðe si åkôe nye Damari.<br />

Paulo ñe dôwôwô le Korinto<br />

18 Le nu siawo megbe la, Paulo dzo le Atene heyi Korinto afi si wòdo go<br />

Yudatô aðe si woyôna be Akuila la le. 2 Wodzi Akuila le Ponto eye eya kple srŸa<br />

Priskila nô Roma tsã gake Kaisaro Klaudio va de se be woanya Yudatôwo katã dzoe<br />

le Roma dua me, eye le esia ta Akuila kple srŸa ûu va tsi Korinto. 3 Paulo dze<br />

Akuila kple srŸa gbô le Korinto eye wòwô dô kpli wo elabena wo katã nye<br />

avôgbadôwôlawo.<br />

4 Paulo yia Yudatôwo ñe ñuñoñe si le dua me le Sabat ðe sia aðe dzi hedzroa<br />

mawunya me kple Yudatôwo kpakple Helatôwo siaa. 5 Esi Sila kple Timoteo tso<br />

Makedonia va ðo Korinto ko la, Paulo ðe asi le eñe avôgbadôwôwôa åu eye wònô<br />

nya gblôm na Yudatôwo gbe sia gbe henô ðase ðim be Yesue nye Mesia la. 6 Ke le<br />

ale si Yudatôwo tsi tre ðe eåu ses‰e eye gawu la, wonô fewu ðum henô busunyawo<br />

gblôm ðe Yesu åu ta la, Paulo ðe ta le woñe nya me eye wògblô na wo be, “Miañe ûu<br />

neva miawo åutô ñe ta dzi. Nye asi megale miañe nya me o. Tso azô dzi yina la<br />

magblô nyanyui la na TrŸsubôlawo.”<br />

66


7 Le esia megbe la edzo yi ðanô TrŸsubôla aðe si åkôe nye Tito Yusto la gbô.<br />

Ame sia ñe añe te ðe Yudatôwo ñe ñuñoñe la åu eye wònye mawuvŸla adodoe aðe. 8<br />

To Paulo ñe afi ma nônô me la, Krispo si nye Yudatôwo ñe ñuñoñea ñe amegã la kple<br />

eñe añe blibo la me tôwo katã trô zu kristotôwo eye wode mawutsi ta na wo. Nenema<br />

kee nye Korintotô bubu geðewo hã.<br />

9 Gbe ðeka ñe zã me la, Mawu ño nu na Paulo le drŸeñe be, “MègavŸ o; nô<br />

nya la gbôgblô dzi eye mègazi ðoðoe o. 10 Elabena meli kpli wò eye ame aðeke<br />

mate atsi tre ðe åuwò o, ame geðewo le du sia me siwo nye tônyewo.” 11 Nu sia do<br />

åus… Paulo ale wònô Korinto ñe ðeka kple afã sôå henô Mawu ñe nyateñenya la<br />

gblôm.<br />

12 Ke esi wova ðo Galio gôvinae le Akaya nutoa me la, Yudatôwo gatso ðe<br />

Paulo åu eye wohee va mômefia la gbôe be wòadrŸ ûônui. 13 Wotsô nya ðe eåu be,<br />

“Åutsu sia le amewo hem be woasubô Mawu le mô si mesô kple Romatôwo tô o la<br />

dzi.”<br />

14 Esi Paulo ke nu ko la, Galio xô nya la hegblô na Yudatôwo be, “Ne mi<br />

Yudatôwo ðe miele nutsotso nam tso nu vlo wôwô aðe alo amewuwu åuti la, anye ne<br />

maðo to mi. 15 Gake esi wònye nu si ku ðe miawo kple ame aðe ñe xôse åuti la,<br />

miawo åutôwo mikpô egbô. Nyemedi be manye ûônudrŸla le nya sia me o.” 16 Ale<br />

Galio nya wo do goe le ûônudrŸñea.<br />

17 Amehawo do dziku vevie ale be wodze Sostene si nye Yudatôwo ñe<br />

ñuñoñea ñe amegã yeyea dzi eye wolée heñoe nyui le ûônudrŸxôa godo, gake Galio<br />

mede nu eme kura o.<br />

67


Priskila, Akuila kple Apolo<br />

18 Paulo ganô dua me åkeke aðewo eye emegbe la, eklã kristotôwo eye wòðo<br />

tôdziûu hedzo yi Siria nutome. Ekplô Priskilia kple Akuila hã ðe asi. Esi wova ðo<br />

Kentarea la, Paulo l• ta kolikoli le adzôgbeðeðe si wòwô do ågôe le Yudatôwo ñe<br />

kônu nu la ta. 19 Esi wova ðo Efeso la Paulo gbl… Akuila kple Priskila ðe tôdziûua<br />

me eye wòyi ðe dua me be yeadzro nya me kple Yudatô siwo le afi ma la le woñe<br />

ñuñoñe. 20 Wobia tso esi be wòanô anyi vie gake egbe. 21 Ke esi wòle dzodzom le<br />

wo gbô la edo åugbe na wo be, “Ne Mawu lŸ la matrô ava.” Eya megbe la eðo<br />

tôdziûu tso Efeso. 22 Esi wòðo Kaisarea la, èyi ðado gbe na hamea eye wòyi<br />

Antioxia. 23 Enô afi ma vie eye wòdze mô ðo ta Terki ke etô ðe Galatia kple Frigia<br />

nutomewo eye wòdo åus… hame siwo le nutoawo me hekpe ðe wo åu be woagatsi ðe<br />

edzi le gbôgbô me.<br />

Apolo va Efeso kple Kôrinto<br />

24 Eva va eme be Yudatô aðe si åkôe nye Apolo la tso Aleksandria si le Egipte la va<br />

Efeso. Ame sia nye mawunyanyala adodoe aðe. 25 Wofia nui tso Añetô la ñe mô åuti,<br />

egblôa nya dzideñotôe eye wòfiaa nu tso Yesu åuti pâpâpâ, togbô be Yohanes ñe<br />

mawutsideta ko wònya hã. 26 Edze nufiafia gôme le ñuñoñea dzideñotôe. Esi Akuila<br />

kple Priskila se eñe nyawo la wokpee yi wo ñe añeme heðe Mawu ñe mô me nâ<br />

tsitotsito wu esi wònya tsã.<br />

27 Apolo di vevie be yeayi Hela nutome, ale xôsetô siwo le Antioxia la do<br />

åus…e be wòayi. Woålô agbal… ðo ðe xôsetô siwo le afi ma la be ne Apolo va la, 28<br />

68


woaxôe akpô edzi nyuie. Esi wòva ðo Hela nutome la, egblô mawunya kple åus… eye<br />

wòdo åus… hame siwo nô afi ma. Edzro nya me kple Yudatôwo le dutoño eye<br />

wòði ðase be mawunya ðee fia kôtee be Yesue nye Mesia la vavã.<br />

Paulo ñe môzôzô etŸlia<br />

19 Esime Apolo ganô Korinto la, Paulo hã zô mô to Terki nutowo me va ðo<br />

Efeso. Ekpôe be xôsetô aðewo le afi ma eye le woñe nyamedzodzro me la, 2 Paulo<br />

bia wo se be, “Esi miezu kristotôwo ðe, miexô Gbôgbô Kôkôe ðe mia mea?”<br />

Ke woðo eåu be, “Ao, míexô Gbôgbô Kôkôe la o eye le nyateñe me la, míese<br />

eåkô hã kpô o. Nu kae wònye?”<br />

na mi?”<br />

nufiafia nu.”<br />

3 Paulo yi dzi bia wo be, “Ekema nu ka dzie miexô se hafi wode mawutsi ta<br />

Woðo eåu be, “Wode mawutsi ta na mí ðe Yohanes Mawutsidetanamela ñe<br />

4 Nya sia mevivi na Paulo o ale wòfia wo be Yohanes Mawutsidetanamela ðe<br />

ko wòwôe be yeafia ale si ame nadzudzô nu vŸ wôwô atrô va Mawu gbô eye emegbe<br />

la wòaxô Yesu Kristo ame si ñe nya Yohanes gblô be ele vava ge la dzi ase ale be<br />

woade mawutsi ta nâ ðe eñe åkô me.<br />

5 Esi wose nya sia la wo katã wolŸ eye Paulo gbugbô de mawutsi ta na wo ðe<br />

Yesu Kristo ñe åkô me. 6 Emegbe la, Paulo do gbe ða ðe wo ta eye wòda asi ðe wo<br />

dzi ale be Gbôgbô Kôkôe la ge ðe wo me, eye woño nu kple gbegbôgblô bubuwo<br />

hegblô nya ði hã. 7 Ameawo ñe xexl…me nô ame wuieve.<br />

69


8 Paulo nô Efeso êleti etŸ nô mawunya gblôm le Sabat dzi. Edzea<br />

agbagba êesiaêi be yeagblô nu si dzi wòxô se le mawufiaðuñea åu kple nu si ta wòxô<br />

edzi se la afia eye wòtena kpôna be yeaðe nya me na amewo be woaxô Yesu dzi ase.<br />

9 Ame aðewo mexô eñe nya o ale wotsi tre ðe eåu vevie hegblô busunya geðe ðe<br />

Kristo åu le dutoño, nu sia na be Paulo dzo le wo gbô. Ke ekplô ame siwo xô eñe nya<br />

la ðe asi yi Tirano Takpexôa me afi si wòño nu na wo le gbe sia gbe. 10 Ewô nu<br />

sia ñe eve sôå ale be Yudatôwo kple Helatô siwo katã le Ausia si le Terki nutoa me<br />

la katã se nyanyui la. 11 Mawu wô nukunu tôxâwo to Paulo ñe asi dzi, 12 ale gbegbe<br />

be wòtsôa takuviwo kple akôtawuiwo kaa dônôwo åu wohayana eye gbôgbô vŸwo hã<br />

doa go le wo me.<br />

13 Yudatô aðewo hã nô tsatsam tso du me yi du me henô gbôgbô vŸwo nyam<br />

le amewo me. Ame siawo va ðo be yewoayô Añetô Yesu Kristo ñe åkô anya gbôgbô<br />

vŸe kpô be adze edzi na yewo mahã? Woðoe be ne yewotu ame si me gbôgbô vŸ le<br />

la, yewoado êli ðe eta be, “Meðe gbe na wò le Yesu Kristo, ame si ñe nya gblôm<br />

Paulo le la ñe åkô me be nàdo go!” 14 Ame siwo nô nu sia wôm la woe nye<br />

Yudatôwo ñe Osôfo aðe si woyôna be Skeva la ñe viåutsuvi adreawo. 15 Wova ke ðe<br />

ame aðe si me gbôgbô vŸ le la åu vavã eye wote kpô be yewoanya gbôgbô vŸa le<br />

Yesu ñe åkô me. Ke gbôgbô vŸ la bia wo be, “Menya nu tso Yesu kple Paulo åu<br />

nyuie, ke miawo ðe, ame kawoe mienye?” 16 Enumake edzo dze wo dometô eve<br />

dzi, ño wo de abi wo åu eye wòvuvu awu le wo åu ale be wosi do go le añea me<br />

amamae.<br />

70


17 Nya sia kaka ðe Yudatôwo kple Helatôwo siaa dome le Efeso dua me. Ale<br />

vôvŸ tôxâ aðe dze wo dometô ðe sia ðe dzi eye wode bubu Añetô Yesu ñe åkô åu. 18<br />

Ame geðewo va eye woûu woñe nu vŸði wôwôwo me. 19 Ame aðe siwo nye<br />

afakalawo la lô woñe dzogbãlewo kple nu kpotokpotoewo vâ eye wotô dzo wo le<br />

dutoño. Nu siwo wotô dzoe la ñe home anô abe sidi akpe enyi ene. 20 Esia nye dzesi<br />

be mawunya xô añe le nutoa me vavã. 21 Emegbe la, Gbôgbô Kôkôe la dee Paulo me<br />

be, wòayi Hela nutome hafi atrô ayi Yerusalem. Eya åutô hã ðoe be tso afi ma la ele<br />

be yeayi Roma hã. 22 Eðo eñe kpeðeåutô eve siwo nye Timotoe kple Erasto la ða be<br />

woadze ågô ayi Makedonia, Hela nutome, ke eya åutô gatsi Terki vie.<br />

Demetrio ñe zitôtô<br />

23 Ke le êemaêi la, masômasô gã aðe va Efeso dua me le kristotôwo ta. 24 Ame si<br />

he masômasô sia vâ lae nye Demetrio. Ame sia nye klosalonutula eye dôwôviwo nô<br />

esi f•. Wonôa Helatôwo ñe mawu, Diana, ñe legbawo wôm kple klosalo. 25 Gbe ðeka<br />

la, Demetrio ño eñe dôwôlawo kple ame siwo katã nye klosalonutulawo le dua me la<br />

nu ñu eye wòño nu na wo ale “Mía tôwo, miawo åutôwo mienya be klosalonutudô<br />

siae míewôna ðuna. 26 Ke ele nyanya me na mi katã bena, Paulo va le tagbô gbl…m<br />

na amewo be mawu siwo wotsô asi wôe la menye Mawu gbagbe o eye esia na be<br />

míañe dô megale edzi yim tututu le Efeso afii kple nutoa katã me o. 27 Azô medi be<br />

mianya be menye míañe dôwôna ðeðe tae mele nya siwo gblôm o ke boå ele bôbôe<br />

be míañe mawu bubutô, Diana, subôsubô dzi aðe kpôtô eye madidi o la, Diana, si nye<br />

mawugã si wosubôna le mía ñe nutome afii kple xexeame godoo la ñe åkô abu keå.”<br />

71


28 Nya sia de adã tame na ameha la ale wode asi êlidodo me ses‰e be,<br />

“Diana, Efesotôwo ñe mawu la, lolo loo!”<br />

29 Êlidodo sia na be amewo va ño zi be yewoakpô nu si le edzi yim la ða eye<br />

le êeyiêi kpui aðe megbe la, du blibo la katã tô zi. Ame sia ame ñu du yi ñuñoñea eye<br />

wolé Gayo kple Aristako ame siwo nye Paulo ñe môzôhatiwo, be woadrŸ ûunu wo.<br />

30 Paulo di vevie be yeadze wo yome ayi ñuñoñea gake nusrŸla bubuawo meðe mô nâ<br />

o. 31 Roma srafo siwo le nutoa me la dometô siwo nye Paulo xôlŸwo hã ðo ame ðe<br />

egbô gblô nâ be megado ta ðe afi ma o ne menye nenema o la eñe agbe aðo xaxa me.<br />

32 Takpekpea åutô tô zi kôtôô. Ame sia ame nô êli dom nô nya sia nya ñomevi<br />

si dze eåu la gblôm. Vavã, wo dometô geðe hã menya nu si tututu ta wova ño ñu ðe<br />

afi ma gŸ hã o.<br />

33 Yudatô aðewo kpô Aleksandria ða le amewo dome eye enumake wohee do<br />

goe wòva tsi tre ðe ameha la åkume. Ekô asi dzi eye ðoðoe zi, ale wòde asi nuñoño<br />

me na wo. 34 Ke esi ameha la kpôe dze sii be Yudatô wònye la, wogade asi êlidodo<br />

me be, “Diana, Efesotôwo ñe mawu la, lolo loo! Diana, Efesotôwo ñe Mawu la, lolo<br />

loo!”<br />

35 Mlôeba la, dudzikpôla ble wo nu wozi ðoðoe ale wòño nu na wo gblô be,<br />

“Efesotôwo, ame sia ame nya be Efeso du siae nye trŸ gã Diana si ge tso dziño la ñe<br />

du gã. 36 Le esia ta mehia be ne ame aðe gblô nya bubu aðe ko la, mianô ûunyûunya<br />

wôm alea gbegbe o. 37 Ame siwo mielé va afii la mefi naneke le Diana ñe gbedoxô<br />

me o eye womegblô nya gbegbl… aðeke ðe Diana åu hã o. 38 Gake ne Demetrio kple<br />

eñe hadôwôlawo kpô be nya aðe le yewo kple ame siawo dome la ekema ðe wòle na<br />

72


wo be woatsô nya ðe wo åu le ûônudrŸñe. ÛônudrŸlawo hã le klalo be yewoadrŸ nyaa<br />

na wo. 39 Ne nya bubu aðe gali la, ekema woate åu ayi Dutakpekpea me aðalé wo<br />

kpô. 40 Ke ne miekpô nyuie o la, Roma dziðuðua abia tso mía si be míana akônta le<br />

egbe ñe ûunyaûunya si nu ta mele o la åu, eye nyemenya nya ka magblô ne wòva<br />

eme alea o.”<br />

41 Ale dudzikpôla la kaka ñuñoñoa eye ame sia ame trô dzo yi añeme.<br />

Paulo gatrô yi Makedonia<br />

20 Le nu siawo katã megbe la, Paulo yô nusrŸlawo eye wògagblô nya na wo<br />

hede dzi ño na wo. Emegbe la eklã wo 2 hedzo ðo ta Hela nutome. Le du sia du si<br />

me wòðo le môa dzi me la, eñoa nu hexlŸa nu xôsetô siwo le afi ma. 3 Paulo nô Hela<br />

nyigba dzi êleti etŸ eye esi wònô dzadzram ðo be yeayi ðe Siria la, ese be Yudatôwo<br />

nô ðoðo wôm be yewoawui. Le esia ta eðoe be yeagatrô aðo ta Makedonia si le<br />

anyiehe gome la boå.<br />

4 Ame geðewo kplô Paulo ðo ða va se ðe keke Terki. Wo dometô aðewoe nye<br />

Sopata si nye Piro ñe vi tso Beroea, Aristaxo kple Sekundo siwo tso Tesalonika,<br />

Gayo tso Derbe, Timotio, Tihiko kple Trofima ame siwo trô yina añe le Terki.<br />

5 Ame siwo katã do ågô na mí eye wonô mía lalam le Troa. 6 Esime míeðu<br />

åutitotoåkekenyui la vô ko la, míeðo tôdziûu le Filipi si le Hela nyigba la ñe anyiehe<br />

gome eye le åkeke atŸ megbe la míeva ðo Troa si hã le Terki. Míenô afi ma<br />

kwasiða ðeka.<br />

73


Paulo fô Eutiko tso ku me le Troa<br />

7 Le Kwasiða ñe åkeke gbãtô la míeño ñu be míaxô Añetô ñe Nuðuðu Kôkôe la.<br />

Pauloe gblô nya gbe ma gbe. Esi wònye gbe ma gbee nye Paulo ñe åkeke mamlâtô le<br />

afi ma ta la, enô nu ñom ûuu va se ðe zãtitina ke. 8 Wosi akaðiwo ðe afi si míenô le<br />

dziñoxôa dzi. 9 Esi Paulo nô nu ñom alea la, ðekakpui aðe si woyôna be Eutiko la nô<br />

akôlŸe dôm le fesre ðeka nu. Kasia, Eutiko ge tso fesrea nu le dziñoxô etŸlia dzi ke<br />

va dze anyigba kpla eye wòku enumake. 10 Nu si dzô la metso dzika ño na Paulo<br />

kura o ke boå eði ðe anyigba, kô ðekakpuia ðe eñe abôwo me eye wògblô na ameha<br />

la be, “Migawô ûunyaûunya o, naneke medzô ðe edzi o. Egale agbe.” 11 Le nyateñe<br />

me la, ðekekpuia gagbô agbe, esia na be ameha la kpô dzidzô åutô. 12 Wo katã gatrô<br />

yi dziñoxôa dzi eye woðu Añetô ñe Nuðuðu Kôkôe la. Le eya megbe la, Paulo gayi<br />

eñe nuñoa dzi ûuu va se ðe fôåli hafi wòdzo le wo gbô.<br />

Paulo kla Efeso hame la<br />

13 Paulo to afô yi Aso, ke míawo míeðo tôdziûu hedze ågô nâ. 14 Eva tu mí le afi<br />

ma eye mí katã míeðo ûu yi Mitilene. 15 Tso afi ma mieve to Kio åu, va to Samo<br />

eye mlôeba la míeva ðo Mileto le åufôke.<br />

16 Paulo megadi be yeatô ðe Efeso azô o elabena edi be ne yeate åui la,<br />

yeaðo Yerusalem kaba aðu Pentekoste åkeke la le afi ma. 17 Esi míeði go ðe Mileto<br />

la, Paulo ðo ame ðe Efeso hamemegãwo be woava do go ye le tôdziûua me. 18 Esi<br />

wova ðo la, egblô na wo be, “Mienya ale si menô mia dome tso åkeke gbãtô si<br />

meva Asia nutowo me va se ðe fifia. 19 Mesubô Añetô la le ðokuibôbôðeanyi kple<br />

74


aðatsiwo me togbô be Yudatôwo tem kpô to woñe nugbeðoðowo ðe åunye me hã.”<br />

20 Gake hã la, nyemadzudzô nyateñe la gbôgblô na mi le dutoño loo alo le miañe<br />

añewo me kpô o. 21 Nya ðeka ma ke koe megblô na Yudatôwo kple TrŸsubôlawo<br />

siaa be, ehiã be woadzudzô nu vŸ wôwô eye woatrô ðe Mawu åu to Yesu Kristo<br />

dzixôse me.<br />

22 “Fifia la, Gbôgbô Kôkôe la hem yina Yerusalem, togbô be nyemenya nu si<br />

le lalayem le afi ma o hã. 23 Nu si ko Gbôgbô la gblô nam le du sia du mee nye<br />

bena, fukpekpe kple gamenônô nye nu siwo wòle be makpô mô na. 24 Ke viðe aðeke<br />

mele nye agbe åu o, negbe ðe ko mewô eåutidô tsô wô dô si Añetô Yesu de asi nam.<br />

Dôae nye be magblô nyanyui la na amewo le Mawu ñe lôlŸ kple nublanuikpôkpô gã<br />

åuti.”<br />

25 “Azô menyae nyuie be, mi ame siwo katã dome menô wô dô eye mefia<br />

nyanyui la mi la dometô aðeke megale kpô nye ge akpô le agbe sia me o. 26 Medi be<br />

magblô na mi kôtee be, womele ame aðeke ñe ûu bia ge tso asinye o, 27 elabena<br />

nyemeêla mawunya la ñe akpa aðeke ðe mi o. 28 Azô la, mikpô mia ðokui dzi nyuie<br />

eye mikpô egbô be mienyi Mawu ñe al…ha si nye hame si wòtsô eya åutô ñe ûu ñle,<br />

elabena Gbôgbô Kôkôe la ðo mi hadzikpôlawoe. 29 Menya nyuie be ne metrô megbe<br />

ko la, aûatsonufiala aðewo ava ðo mia me abe amegaxi wôadãwo ene, eye woadze<br />

agbagba be yewoagbl… nu le al…ha si nye hamea åu. 30 Mia dometô aðewo hã ate<br />

kpô atrô nyateñe la bubui be amewo nadze yewo yome. 31 Eya ta minô åudzô! Miðo<br />

åku ñe etŸ siwo menô mia dome la dzi. Miðo åku ale si mekpôa mia dzi zã kple keli<br />

kple ale si mexlŸa nu mi kple aðatsi zi geðe la dzi.”<br />

75


32 “Azô metsô mi de asi na Mawu, eya ame si ñe nya ana be miañe xôse nali<br />

ke be wòakpô mia ta eye wòakpô gome le ame tiatiawo katã ñe domenyinu la me. 33<br />

Nyemebiã åu ðe ame aðeke ñe klosalo alo sika alo awu åu o. 34 Miawo åutô mienya<br />

ale si metsô nye asi wô dô hedi nye åutô kple nye kpeðeåutôwo ñe nuhiahiãwoe. 35<br />

Zi geðe la, mefia ale si miakpe ðe ahetôwo åui la mi elabena meðo åku nya si míañe<br />

Añetô Yesu gblô dzi be, ‘Nunana hea yayra vanâ wu nuxôxô.’”<br />

36 Esi Paulo wu eñe nuñoa nu la, edze klo hedo gbe ða kpli wo. 37 Le esia<br />

megbe la, wokpla asi kô nâ hedo hedenyui nâ kple avi, 38 vevietô le esime wògblô<br />

na wo be womegale ye kpô ge akpô o la ta. Ale wokplôe ðo ða va se ðe tôdziûua me<br />

ke.<br />

Paulo yi Yerusalem<br />

21 Esi míeklã Efeso hanunôlawo vô la míedze mô t… va ðo Kos. Le åkeke evea gbe<br />

la, míeva ðo Rode eye tso afi ma míeyi Patara. 2 Le Patara la, míeðo tôdziûu aðe si<br />

nô Foenike si le Siria nutoa me yim. 3 Míeto Kipro ñukpo la åu le miame lôño eye<br />

míeva ði go ðe Tiro ûudzeñea le Siria. Ûua ðe agba le afi sia. 4 Míawo hã míeði tsa<br />

yi dua me eye míedi xôsetô siwo le afi ma la henô wo gbô kwasiða ðeka. Gbôgbô<br />

Kôkôe la ño nu to hame sia dzi ale wogbe na Paulo be megayi Yerusalem o. 5 Ke esi<br />

míañe êeyiêi de la míedzo eye míeyi miañe môzôzô dzi. Hame blibo la, nusrŸlawo<br />

kple wo srŸwo kpakple wo viwo siaa va ðo mi ða va se ðe keke futa, afi si míedo<br />

gbe ða le. 6 Míedo hedenyui na wo, ge ðe tôdziûua me eye woawo hã trô yi añeme.<br />

76


7 Tso Tiro míeva tô ðe Pitolemia eye míenô afi ma hã åkeke ðeka hesrã hame<br />

si le afi ma kpô. 8 Tso afi ma míeyi Kaisarea eye míedze nyanyuigblôla Filipo si nye<br />

hadzikpôla gbãtô adreawo dometô ðeka la gbô. 9 Vinyônuvi ene siwo dometô aðeke<br />

meðe srŸ haðe o la nô esi. Mawu na nyagblôði ñe åus… wo dometô ðe sia ðe.<br />

10 Míenô afi sia åkeke geðewo eye le êeyiêi sia me la, nyagblôðila aðe si<br />

woyôna be Agabu la tso Yudea nutome va kpô mí ða le Filipo gbô. 11 Agabu tsô<br />

Paulo ñe alidziblaka eye wòbla eya åutô ñe asiwo kple afôwo hegblô be, “Gbôgbô<br />

Kôkôe la be, ‘Alea tututue Yudatôwo awô ame si tôe nye alidziblanu sia la le<br />

Yerusalem, eye woatsôe ade asi na Romatôwo.’” 12 Esi míese nya sia la, mí Paulo<br />

åumewo kple dua me kristotôwo katã, míeðe kuku na Paulo be megayi Yerusalem la<br />

o.<br />

13 Ke Paulo ðo eåu na mí be, “Midzudzô avifafa elabena miele dzi gbãm<br />

nam. Mele klalo be manô gaxô me le Yerusalem eye gawu la maku le nye Añetô<br />

Yesu ta.” 14 Esi míekpôe be Paulo ðoe kplikpaa be yeayi Yerusalem la, míeðe asi le<br />

nya la åu eye míetsôe de asi na Mawu be wòawô eñe lôlŸnu.<br />

15 Le esia megbe la, míeño ñu míañe agbawo eye míedze Yerusalem mô dzi.<br />

16 NusrŸla aðewo tso Kaisarea kplô mí ðo, eye míeva ðo Yerusalem la, míedze<br />

xôsetôwo dometô ðeka si åkôe nye Mnason ame si nye xôsetô xoxoawo dometô ðeka<br />

si tso Kipro la ñe añeme.<br />

Paulo va ðo Yerusalem<br />

17 Esi míeðo Yerusalem la Kristotô siwo le dua me la xô mí nyuie åutô.<br />

77


18 Ke åkeke evea gbe la Paulo kplô mí ðe asi eye míeyi ðado gbe na Yakobo<br />

kple hamemegã bubuawo le Yerusalem ha la me. 19 Esi míelŸ gbe vô la, Paulo gblô<br />

ale si Mawu wô dô le TrŸsubôlawo domee to eya Paulo ñe dôwôwô me la na wo.<br />

20 Hamemegãwo katã kpô dzidzô, kafu Mawu ke wogblô na Paulo be,<br />

“Yudatô geðewo hã zu kristotôwo gake woñe ðoðoe nye be ele be Yudatô xôsetô ðe<br />

sia ðe nagawô ðe Yudatôwo ñe kônuwo dzi pâpâpâ. 21 Yudatô Kristotô siwo le<br />

Yerusalem afii la see be wò la, ètsi tre ðe Mose ñe sededewo kple mí Yudatôwo ñe<br />

kônuwo åu eye gawu la ègblô be, mele be woatso aûa na wo viwo o. 22 Ke fifia ðe,<br />

ale ke míele nya sia lé gee? Godoo la woasee be èva ðo dua me.<br />

23 “Nu si míedi be nàwôe nye si ame ene aðewo le mía dome siwo le<br />

dzadzram ðo be yewoal• ta aðe adzôgbe le sea nu, 24 eya ta míadi be wò hã nàkplô<br />

wo ðo ayi gbedoxôa me eye nàl• ta. Hekpe ðe esia åu la, nàxe fe ðe ame ene siawo<br />

ñe kônuwôwô hã ta. Ne èwô esia la ekema ame sia ame adze sii be nya siwo yewose<br />

le åuwò la mele eme nenema o.<br />

25 “Ke le TrŸsubôla siwo trô zu kristotôwo gome la, ame aðeke mele<br />

gbôgblôm be woawo hã nawô ðe Yudatôwo ñe kônuwo dzi o, negbe nu siwo míeålô<br />

ðo ðe wo xoxo be, woadzudzô nu siwo wotsô sa vôe na trŸwo la kple lã tsiûumewo<br />

ðuðu eye womegawô matre o.”<br />

26 Paulo lŸ ðe woñe nya sia dzi eye wòdze ameawo yome woyi ðawô<br />

kônuawo pâpâpâ le gbedoxô la me, ale wòðee fia ame sia ame be yele vôsa wô ge le<br />

åkeke adrea gbe.<br />

78


Wolé Paulo le gbedoxô me<br />

27 Ke esi wòsusô vie åkeke adrea nade la, Yudatô aðewo tso Terki va Yerusalem<br />

eye wokpô Petro le gbedoxôa me. Enumake wode ûunyanya amewo me ðe eåu eye<br />

wolé Paulo henô êli dom ðe eåu be, 28 “Israelviwo, mixô na mí loo! Ame siae tsi<br />

tre ðe Yudatôwo åu eye wònô gbôgblôm na amewo be womegawô ðe Yudatôwo ñe<br />

sewo dzi o. Gawu la, edo vlo míañe gbedoxô la hã eye wòkplô TrŸsubôlawo yi míañe<br />

gbedoxô mee be yeaði gbŸ gbedoxô la. 29 Wogblô esia elabena wokpô Paulo wònô<br />

zôzôm kple Trofimo si nye TrŸsubôla aðe tso Efeso le Terki la, le ablô dzi eya ta<br />

wosusu be Paulo kplôe yi gbedoxôa mee.”<br />

30 Zitôtô gã aðe dzô le dua me le nya sia ta eye wolé Paulo, hee do goe le<br />

gbedoxôa me hedo ûôa. 31 Esi wobe yewoawui ko la, ame aðe yi ðagblô na Roma<br />

srafowo ñe amegã be ûunyaûunya gã aðe le edzi yim le Yerusalem dua me. 32<br />

Asrafomegã la ðe eñe asrafo aðewo ðo ða be woayi aðatsi ûunyaûunya la nu. Esi<br />

amehawo kpô asrafoawo gbôna ko la wodzudzô Paulo ñoño. 33 Asrafoawo ñe amegã<br />

la na wolé Paulo eye woblae ses‰e kple gakôsôkôsô. Azô etrô ðe ameha la gbô eye<br />

wòbia wo ame si Paulo nye kple nu vŸ si wòwô. 34 Ame aðeke mete åu na åuðoðo<br />

gobi aðeke o elabena ame sia ame nô êli dom nô nya si dze eåu la gblôm. Le esia ta<br />

asrafowo ñe amegã la ðe gbe be woakplô Paulo yi ðe asrafowo ñe nôñee. 35 Esi wova<br />

afi ma henô atrakpuiawo liam la ameha la gal• ðe wo dzi kple adã. Esia na be<br />

asrafoawo kô Paulo ðe abôta be woñe asi nagakae o. 36 Ke hã ameawo nô êli dom le<br />

wo yome ses‰e be, “Miwui! Miwui!”<br />

79


Paulo ño nu na ameha la heûli eðokui ta<br />

37 Esi wova ðo gaxôa ñe mônu la, Paulo gblô na asrafoawo ñe amegã le Helagbe me<br />

be, “Amegã, magblô nya aðe na wò.”<br />

Ewô nuku na asrafoa åutô be Paulo gblô Helagbe ale wòbiae be, “Ðe nèse<br />

Helagbea? 38 Alo menye wòe nye Egiptetô ma si de zitôtô amewo me abe ñe ðeka<br />

alo eve aðewoe nye esi va yi ene eye nèkplô gbevuviwo abe akpe ene sôå ene<br />

woyi ðabe ðe gbegbe aðe oa?”<br />

39 Paulo ðo eåu be, “Ao, nye la Yudatô menye tso Tarso le Kilikia nutome.<br />

Du sia nye du xôåkô aðe. Meðe kuku na wò ðe mô nam maño nu na ameha la.”<br />

40 Asrafowo ñe amegã la lŸ ðe Paulo ñe biabia la dzi ale Paulo tsi tre ðe<br />

atrakpuia dzi hekô asi dzi na ameha la eye ðoðoe gã aðe zi enumake. Azô eño nu na<br />

wo le Hebrigbe me be:<br />

Paulo gblô eñe dzimetôtrôåutinya<br />

22 “Fofonyewo kple nôvinyewo, to kukuðeðe me miðo tom ne maðe ðokuinye<br />

nu ne miase.” 2 Esi ameawo se be enô Hebrigbe gblôm la, wogazi ðoðoe ðe edzi wu<br />

tsã. 3 Paulo yi edzi be, “Yuda vidzidzi åutôåutôe menye tso Tarso le Kililkia<br />

nutome. Ke Yerusalem afi siae mede suku le, eye nye nufialae nye Gamaliel, ame si<br />

hem be mawô ðe Yudatôwo ñe sewo kple kônuwo dzi pâpâpâ abe ale si dze ene.<br />

Enye nye didi vevi êemaêi be made bubu Mawu åu le nu sia nu si mawô la me abe<br />

ale si miawo hã miele ewôm fifia ene. 4 Meti kristotôwo yome. Mewô funyafunya<br />

wo, wu wo, lé åutsuwo kple nyônuwo siaa de gaxô me. 5 Yudatôwo ñe Osôfogã alo<br />

80


Dumemegã ðe sia ðe ate åu aði ðase na mi le nya siawo åu, elabe mexô agbal… tôxâ<br />

tso wo gbô le Yerusalem si na åus…m be mayi Yudatôwo ñe amegãwo gbô le<br />

Damasko eye woakpe ðe åunye be malé Kristotô siwo katã le dua me la, akplô wo<br />

va Yerusalem be woahe to na wo.”<br />

6 “Ke esime wòsusô vie maðo Damasko dua me, le ådô ga wuieve me lôño la,<br />

kekl… gã aðe tso dziño kl… ño xlãm. 7 Ale medze anyi. Enumake mese ame aðe ñe gbe<br />

be, ‘Saul, Saul, nu ka tae nèle yonyeme tim ale mahã?’<br />

8 “Mebia be, ‘Meðe kuku, wò ame kae le nu ñom nam?’ Gbea ðo eåu be,<br />

‘Nyee nye Yesu, Nazaretitô, ame si yome tim nèle.’ 9 Ame siwo nô åunye la se<br />

nuñoa pâpâpâ gake womese nu si wògblô la gômee o.<br />

10 “Meyi edzi gabiae be, ‘Añetô nu ka mawô?’<br />

“Añetô la gblô nam be, ‘Tso nàyi Damasko dua me eye ame aðe agblô nu<br />

siwo wô ge nèle le ñe siwo gbôna me la na wo.’<br />

11 “Ke esi metso le anyigba la mede dzesii be nyemegate åu nô nu kpôm o.<br />

le kekeli gã ma ta; eya ta ame siwo le åunye la, lém ðôðôðô hekplôm yi Damasko. 12<br />

Le afi ma la, åutsu aðe si ñe åkôe nye Anania la va gbônye. Anania nye Yudatô, ame<br />

si mefena kple Yudatôwo ñe sewo o, ale Yudatô siwo katã le Damasko la tsô bubu<br />

tôxâ nâ. 13 Ame sia va tsi tre ðe gbônye eye wògblô nam be, ‘Nôvinye Saul, ûu åku<br />

nàkpô nu!’ Enumake nye åkuwo ûu eye megakpô nu.<br />

14 “Anania yi edzi gblô nam be, ‘Mía tôgbuiwo ñe Mawu la tia wò be nànya<br />

nu si nye eñe lôlŸnu, ase eñe gbe eye nàkpô Dzôdzôetô la, ase eñe nuño hã. 15<br />

Hekpe ðe esia åu la ele be nàtsô eñe nyanyui la ayi xexeame ñe afi sia afi eye nàgblô<br />

81


nu siwo nèkpô kple nu siwo nèse la hã fia amewo. 16 Azô êeyiêigbegbl… aðeke<br />

megali o. Ðe ko woade mawutsi ta na wò, aklô wò nu vŸwo ða le Añetô la ñe åkô<br />

me.’<br />

17 “Metrô va Yerusalem eye gbe ðeka esi menô gbe dom ða le gbedoxô la me<br />

la, mekpô åutega aðe 18 eye Mawu gblô nam be, ‘Wô kaba nàdzo le Yerusalem<br />

elabena ne ègblô nye nya na amewo la womaxôe se o.’<br />

19 “Ke meðo eåu be, ‘O, Añetô, ame siawo nya nyuie be ame siwo katã xô<br />

wò åkô dzi se la, meléa wo tso ñuñoñe yi ñuñoñe, ñoa wo eye medea wo gaxô me. 20<br />

Gawu la esime wonô wò dôla Stefano wum la, nye åutô meda asi ðe edzi. Menô afi<br />

ma eye mexô ame siwo nô ewum la ñe awuwo lé ðe asi na wo esime wonô<br />

kpe ñumii.’<br />

21 “Gake Mawu gblô nam be madzo le dua me godoo elabena yeaðom ðe<br />

kekeke TrŸsubôlawo gbô be magblô nya na wo.”<br />

Paulo, Romatô la<br />

22 “Esi wògblô nya sia ko la, ameha la ganyra kple êli bobobo be, ‘Mikplô ame<br />

ma ñomevi dzoe! Miyi ðawui ! Medze be wòanô agbe o!’ 23 Ale woda woñe awuwo<br />

ðe ya me eye wolô ke hl… ðe yame dzikutôe.<br />

24 Ale asrafowo ñe amegã ðe gbe be woakplô Paulo yi xôa mee, añoe kple<br />

atam va se ðe esime wòato nyateñe be, yenya nu si tututu ta ameha la do dziku ðe ye<br />

åu nenema ðo.<br />

82


25 Esime wonô Paulo blam be yewoañoe la, ebia asrafoawo ñe nunôla aðe si<br />

nô tsitre ðe egbô be, “Ele se nu be miaño Romatô le esime womedrŸ ûônui oa?”<br />

26 Asrafo sia yi eñe amegã gbô enumake ðagblô nâ be, “Amegã, nu kae nye<br />

esia nèbe yeawô? Mènya be ame sia la Romatô wònye hafi nèbe woañoe oa?”<br />

nènye vavã?”<br />

27 Asrafowo ñe amegã la ðe abla va Paulo gbô hebiae be, “Åutsu, Romatôe<br />

Paulo ðo eåu be, “„, Romatôe menye.”<br />

28 Asrafowo ñe amegã la hã gagblô nâ be, “Nye hã Romatôe menye gake ga<br />

home gbogbo aðee mena hafi te åu zui.”<br />

Ke Paulo gblô nâ be, “Nye ya Roma vidzidzie menye.”<br />

29 Nya sia na be vôvŸ ðo asrafowo ñe amegã la le esi wòðe gbe be woaño<br />

Paulo ta. Asrafo siwo nô dzadzram ðo ðe eñoño åu la katã bu le afi ma enumake esi<br />

wose be Romatôe wònye.<br />

Paulo le Sanhedrin la åkume<br />

30 Le åkeke evea gbe la, asrafowo ñe amegã la ðe Paulo le gaxô me eye wòyô<br />

Osôfogãwo kple Yudatôwo ñe amegãwo ño fui. Azô ekplô Paulo va wo åkume be<br />

yease nu si tututue le tôtô sia hem vâ la gôme.<br />

Paulo le ûônudrŸlawo åkume<br />

23 Paulo l‰ åku ðe takpekpea dzi gãa eye wòño nu gblô be, “Nôviwo, nye<br />

dzitsinya ka ðe edzi nam, be nye agbenônô dzea Mawu åu êesiaêi.”<br />

83


2 Esi wòðe nu le nya sia me tete ko la, Osôfogã Anania ðe gbe be ame siwo<br />

le Paulo gbô lôño la naño nugbô nâ. Ale woñoe nâ.<br />

3 Paulo gblô nâ be, “Mawu año wò hã, wò ame si le abe gli si wosi akalo na<br />

ene. Ènô zi dzi be nadrŸ ûônum ðe se la nu, ke wò åutô nèda sea dzi, ðe gbe be<br />

woaño alôgbô nam!” 4 Ame siwo nô tsitre ðe Paulo gbô la do êli ðe eta be, “Mô<br />

kae nèkpô ne nànô Mawu ñe Osôfogã la dzum alea?”<br />

5 Paulo ðo eåu be, “Tônye medzô o, nôviwo, nyemenya be eyae nye Osôfogã<br />

la o, elabena mawunya gblôe be, ‘Mègagblô nya vŸ aðeke ðe wò kplôlawo åu o.’”<br />

Ûiûli ðo Zadukitôwo kple Farisitôwo dome<br />

6 Enumake susu aðe va tame na Paulo. Ekpôe dze sii be takpekpea me valawo ñe<br />

akpa aðe nye Zadukitôwo eye ðe hã nye Farisitôwo. Eya ta edo êli gblô bena,<br />

“Nôvinyewo, Farisitô menye abe tôgbuinyewo ke ene, eye nu si ta wohem va ûônui<br />

egbe lae nye be nye hã mexôe se abe miawo ke ene be ame siwo ku la agafô tso ku<br />

me.” 7 Esi wògblô esia ko la ûiûli ge ðe Farisitôwo kple Zadukitôwo dome eye<br />

takpekpea ma ðe akpa eve, 8 elabena Zadikitôwo gblôna be tsitretsitsi tso ame<br />

kukuwo dome meli o, eye mawudôlawo kple gbôgbôwo meli o, ke Faristôwo xô nu<br />

siawo dzi se be woli.<br />

9 Nu sia he tôtô gã aðe vâ eye Yudatôwo ñe agbal…fiala aðewo tsi tre hedo êli<br />

be yewomekpô be naneke gbl… le Paulo åu o, ke boå ðewoh‰ mawudôla alo gbôgbô<br />

aðee ño nu nâ le Damasko mô dzi.<br />

84


10 Howôwôa va de dzi blibo eye ameawo nô Paulo hem tso afii yi afi. Mlôeba<br />

la, asrafoawo ñe amegã ðe gbe na eñe asrafowo be woakplô Paulo adzoe ses…tôe le<br />

wo gbô ne menye nenema o la woava vuvui, ale wokplôe gayi ðe gaxôa mee le<br />

asrafowo ñe nôñe.<br />

11 Le zã me la, Añetô la va Paulo gbô va gblô nâ be, “Paulo, dzi megaðe<br />

le ñowò o, elabena abe ale si nèði ðase le åunye le Yerusalem ene la, nenema kee<br />

nèle ðase ði ge le åunye le Roma hã.”<br />

Wo ðo nugbe ðe Paulo åu be woawui<br />

12 Esi åu ke la Yudatô aðewo ño ñu eye woka atam na wo ðokuiwo be ne<br />

yewomewu Paulo o kpaa, yewomaðu nu alo ano tsi o. 13 Åutsu siwo ðo vŸ sia la sô<br />

gbô wu ame blaene. 14 Woyi Osôfogãwo kple dumemegãwo gbô hegblô woñe ðoðoa<br />

na wo. 15 Wogblô na wo be, “Migawô abe ðe miedi be yewoagabia gbe Paulo ene<br />

ale be miabia asrafowo ñe amegã ne wòakplôe va takpekpe gã la mee abe nyitsô ene.<br />

Míawo la míabe ðe môa dzi eye ne wokplô Paulo gbônea la, míadzo adze edzi<br />

awui.”<br />

Paulo.<br />

16 Ke Paulo ñe nyruiyôvi aðe se woñe ðoðo sia ale wòðe abla yi ðagblôe na<br />

17 Paulo yô asrafowo dometô ðeka eye wòbia tso esi be wòakplô ðekakpuia<br />

yi asrafoawo ñe amegã gbôe elabe nya aðe le esi wòdi be yeagblô nâ. 18 Asrafoa<br />

kplô ðekakpuia yii abe ale si Paulo gblô nâ ene.<br />

85


19 Asrafomegã la kplô ðekakpui la ðe kpôe hebia gbee be, “Nye kae nèdi be<br />

yeagblô nam?”<br />

20 Paulo ñe nyruiyôvi la gblô nâ be, “Etsô la, Yudatôwo aðo ame ðe gbôwò be<br />

nàkplô Paulo va yewoñe takpekpe gã la åkumee kple susu be yewoagabia gbee. 21<br />

Gake mègawôe o, elabena Yudatô blaene aêla wo ðokuiwo ðe môa dzi be ne Paulo<br />

va yina la, yewoalée awu. Woka atam na wo ðokuiwo be ne Paulo meku o la,<br />

yewomaðu nu alo ano tsi hã o, eya ta wobe ðe môa dzi fifi laa hã xoxo.”<br />

22 Asrafowo ñe amegã la gblô na ðekakpuia be, “Mègana ame aðeke nanya<br />

be èva gblô nya sia nam o.” Emegbe la edzo.<br />

Woðo Paulo ðe Kaisarea<br />

23 Enumake asrafomegã la yô etevi eve eye wògblô na wo be, “Midzra ðo miadze<br />

Kaesarea mô dzi egbe zã ga asieke me. 24 Miño asrafo tutsôla alafa eve, akplôtsôla<br />

alafa eve kple sôdola blaadre nu ñu, eye midi sô na Paulo wòado ale be miakpôe ayi<br />

ðade asi na Gôvinagã Felike dedie.”<br />

25 Eålô agbal… kpe ðe eåu ale. 26 Klaudio Lisia Na Bubutô, Gôvinagã Felike<br />

Xô gbedoname nyui sia.<br />

27 Gbe ðeka la Yudatôwo lé åutsu sia eye wonô eñom be yewoawui, ke esi<br />

mesee be Romatô wònye la, meðo asrafowo ða woyi ðaxôe le wo si. 28 Emegbe la<br />

mekplôe yi Yudatôwo ñe takpekpe gã la me be mase nu si tututu wòwô tae wolée ðo.<br />

29 Le woñe nyamedzodzrowo me la, mekpôe be menye nya gobi aðekee wotsô ðe<br />

eåu o, ke boå nya siwo ku ðe Yudatôwo ñe xôse kple kônuwo åu la koe, eye medze<br />

86


e woawui alo adee gaxô me kura gŸ hã ðe nya siawo ñomevi ta o. 30 Ke, le esime<br />

mesee be Yudatôwo ganô ðoðo wôm le bebeme be yewoawui ta la, meðoe be<br />

makplôe ðo ðe wò eye magblô na eñe futôwo hã be woava gbôwò ne nàdrŸ nya la na<br />

wo.”<br />

31 Ale, le zã ma me la asrafoawo kplô Paulo yi va ðo Antipatre. 32 Esi åu ke<br />

la wotsôe de asi na sôdzisrafoawo be woakplôe ayi Kaisarea, ke afôzôlawo ya gatrô<br />

va woñe nôñe. 33 Esi wova ðo Kaisarea la, wotsô Paulo de asi na Gôvinagã la eye<br />

wotsô agbal… si Lisia ålô de wo si la hã nâ. 34 Esi Mômefiagã la xl… agbal…a vô la,<br />

ebia Paulo du si me tô wònye, eye Paulo ðo eåu be, “Metso Kilikia.”<br />

35 Azô Gôvinagã la gblô nâ be, “Maðo to wò nyawo katã nenye be<br />

nuwòtsolawo va ðo.” Ale wòðe gbe be woaðatui ðe gaxô me le fia Herodes ñe fiasã<br />

me.<br />

Wodrô ûônu Paulo le Gôvina Felike åkume<br />

24 Le åkeke etŸa gbe la, Osôfogã Anania kple eåumewo yi Kaisarea be yewoatsô<br />

nya ðe Paulo åu. Ame siwo nô Anania åu woe nye Yudatôwo ñe kplôla aðewo kple<br />

senyala Tertulo. 2 Esi mômefia la bia gbe wo la, Tertulo ño nu ðe wo nu gblô be,<br />

“Amegã bubutô Felike, le wò kpôkplô nyui la te la, mí Yudatôwo míekpô<br />

tomefafa kple bubu eye amewo megakpôa mí abe nu tsâ aðewo ko ene o. 3 Míele<br />

akpe manyagblô aðe dam na wò tso míañe dzime ke le esia ta. 4 Nyemedi be<br />

magbl… êeyiêi na wò boo o eya ta mayi nye nya dzi agblôe kpuie ko. 5 Ame si<br />

wokplô va gbôwòe la, ame vŸði aðe åutôe wònye. Eñe dô koe nye be wòanô<br />

87


ûunyaûunya dem Yudatôwo dome le xexeame katã godoo be woatsi tre ðe Roma<br />

dziðuðua åu anô woñe sewo kple kônuwo dzi dam. Eya koe nye habôbô si woyôna be<br />

Nazaretitôwo la ñe kplôla ðeka.<br />

6 “Nu si gavlo wu lae nye be, edi be yeado vlo míañe gbedoxô la hafi míeva<br />

do ðe edzi helée. 7 Ðe míebe míawô fui abe ale si dze ene hafi asrafowo ñe amegã,<br />

Lisia, va xôe le mía si ses…tôe ale be woadrŸ ûônui le Roma se la nu. 8 Ne wò åutô<br />

èse eñe numegbe ko la, ekema míañe nya me akô na wò.”<br />

wògblôe ene.<br />

9 Yudatô mamlâawo xô ðe Tertulo ñe nyawo dzi be wole eme tututu abe ale si<br />

10 Azô eðo Paulo hã dzi be wòaðe eðokui nu. Mômefiagã la wô asi nâ be<br />

wòatso año nu.<br />

Paulo ðe eðokui nu gblô be, “Amegã bubutô, menya be menye egbee nèle<br />

Yudatôwo ñe nyawo drŸm o. Le esia ta dzideño le asinye be maðe ðokuinye nu le<br />

gbôwò. 11 Anô abe åkeke wuieve koe nye esi ene, meva ðo Yerusalem be mawô<br />

subôsubôdô le gbedoxô me. 12 Ame siwo le nunye tsom le mekpôm menô nya hem<br />

kple ame aðeke le gbedoxôme alo de zitôtô ameha aðewo dome le ñuñoñe aðeke alo le<br />

dua ñe akpa aðeke o. 13 Le nya si wotsô ðe nufiafia la hã me la, womate åu aðee afia<br />

be enye nyateñe o.<br />

14 “Ke hã la, melŸ ðe edzi be mesubôa mía fofowo ñe Mawu la abe ame si le<br />

mô la dzi ene, esi amewo yôna be kômama. Mexô nu sia nu si sô kple se la kple nu<br />

siwo woålô de nyagblôdigbal…awo me la dzi se. 15 Mexôe se hã abe ame siawo ke<br />

ene be nu vŸ wôlawo kple ame dzôdzôewo siaa afô tso ku me. 16 Eye le esia ta la,<br />

88


medze agbagba wôa nye åus… katã åutidô be nye agbenônô nadze Mawu kple<br />

amegbetôwo åu.”<br />

17 Paulo yi eñe nuñoa dzi be, “Menô gbedzi ñe geðe eye metro va Yerusalem,<br />

hetsô ga ðe asi be mava kpe ðe Yudatôwo åu eye masa vô na Mawu hã. 18 Nye futô<br />

siawo va ke ðe åunye le gbedoxôa me, mel• ta pâpâpâ abe ale si wòle seawo nu ene,<br />

eye menô nye nunana ñe vôsa wôm. Ûunyaûunya aðeke menô afi ma kura o. 19 Ke<br />

dzôgbevŸetôe la, Yudatô aðewo, ame siwo tso Terki, ame siwo wòle be woanô afi sia<br />

hafi hã nô afi ma êemaêi. 20 Bia ame siawo le afi sia fifia åutô se be esi wokplôm yi<br />

Yudatôwo ñe takpekpe gã la me ðe vodada kae wokpô le åunye mahã. Nu si megblô<br />

si ðewoh‰ 21 medze be magblô hafi o koe enye be ‘Nu si ta wokplôm va mia dome<br />

le takpekpe gã sia mee nye be mexôe se be ame siwo katã ku la agafô ðe tsitre tso ku<br />

me!”<br />

22 Felike nyae nyuie be kristotôwo mewôa ûunyaûunya o. Le esia ta egblô na<br />

Yudatôwo be woalala va se ðe esime asrafowo ñe amegã, Lisia, nava hafi yeatso nya<br />

la me. 23 Ede se be woakplô Paulo ayi gaxôa me gake woakpô edzi nyuie. Woaðe<br />

mô faa be exôlŸwo nava kpôe ða eye woate åu atsô nunanawo vâ nâ faa, be eñe dzi<br />

nadze eme.<br />

24 Le åkeke ûee aðewo megbe la, Felike kple srŸa, Drusila, ame si nye<br />

Yudatô la va eye woðo ame ðe Paulo be wòava. Esi Paulo va la eño nu na wo le<br />

Yesu Kristo dzixôse ñe nyawo åu. Nyawo de tome na Felike srŸa nyuie. 25 Ke esi<br />

wòðe nya me na wo le dzôdzôenyenye, ðokuidziðuðu kple ûônudôdrŸ si li gbôna åu<br />

89


la vôvŸ ðo Felike eye wògblô na Paulo be neyi gbô, ne yegakpô êeyiêi nyui aðe la<br />

yeagaðo ame ðee.<br />

26 Felike nô mô kpôm be Paulo ana zãnu ye eya ta eyôe zi geðe henô nya me<br />

dzrom kplii. 27 Wonô esia dzi alea ûuu ñe eve sôå. Ke mlôeba la woðe Felike le afi<br />

ma hetsô Porkio Festo ðo eteñe. Le esi Felike di be Yudatôwo nakpô åudzedze le ye<br />

åu ta la, egbl… Paulo ðe gaxô me hafi dzo.<br />

Paulo tsô eñe nya de asi na Kaisaro<br />

25 Esi Festo dze eñe dô gôme le Kaesarea ñe åkeke etŸa gbe tututu la, eði tsa yi<br />

Yerusalem. 2 Osôfogãwo kple Yudatôwo ñe dumemegãwo wô mônukpôkpô sia åutidô<br />

heka Paulo ñe nya la ta nâ. 3 Wodze agbagba ble enu be wòaðo Paulo ðe Yerusalem<br />

enumake kple susu be yewoabe ðe môa dzi awui. 4 Festo ðo eåu be, “Esi Paulo le<br />

gaxôme le Kaesarea eye nye hã mele afi ma yi ge kpuie la, 5 mina miañe kplôla<br />

aðewo nadze yonyeme aðatsô nya ðe åutsua åu le afi ma nenye eda vo aðe.”<br />

6 Le åkeke enyi alo ewo megbe la, Festo trô yi Kaesarea eye le åkeke evea<br />

gbe tututu la, eyô Paulo ñe nya la le ûônu.<br />

7 Esi Paulo va ðo ûônua ko la, Yudatô siwo tso Yerusalem va la, do êli gblô<br />

aûatsonya geðewo ðe eåu togbô be ðasefo aðeke menô wo si o hã. 8 Ke Paulo ðo eåu<br />

na wo be, “Nyemedze agô le ame aðeke dzi o. Nyemeda Yudatôwo ñe se aðeke dzi o<br />

eye nyemedo vlo gbedoxô la hã o. Gawu la nyemetsi tsitre ðe Roma dziðuðua<br />

åu êeaðekeêi o.”<br />

90


9 Ke Festo di vevie be yeadze Yudatôwo åu eya ta ebia Paulo be, “ÈlŸ be<br />

yeayi Yerusalem be madrŸ ûônu ye le afi maa?”<br />

10 Paulo ðo eåu nâ be, “Gbeðe! Nyemele Yerusalem yi ge o. Ke boå medi be<br />

mayi Roma Fiagã la boå gbô be wòadrŸ ûônum le sea nu. Wò åutô ènya nyuie be<br />

nyemedze agô o. 11 Ne mewô nane si dze na ku la nyemele ku vŸm o. Ke ne vodada<br />

aðeke mele åunye o la, medze be wò alo ame bubu aðeke natsôm de asi na ame<br />

siawo be woawum o. Metsô nye nya de asi na fia Kaisaro åutô!”<br />

12 Nya sia na be Festo trô ðe eåumewo åu eye wodo dãli vie. Emegbe la, etrô<br />

ðe Paulo gbô, gblô nâ bena, “Enyo; Paulo, esi nètsô wò nya de asi na Kaisaro ta la,<br />

míaðo wo ðe Kaisaro gbô.”<br />

Paulo do ðe fia Agripa åkume<br />

13 Le åkeke ûe aðewo megbe la fia Agripa kple nôvianyônu, Benis, ði tsa va Festo<br />

gbô be yewoava kpôe ða. 14 Le woñe afi ma nônô me la, Festo gblô Paulo ñe nya na<br />

Agripa be, “Felike gbl… ame aðe ðe gaxô me le afii hafi meva xô eteñe. 15 Eye esi<br />

meði tsa de Yerusalem la, Osôfogãwo kple Yudatôwo ñe tatôwo va gbônye hewô<br />

nutsotso geðe ðe ame sia åu eye wobia tso asinye be matso kufia nâ. 16 Ke, abe ale<br />

si wò åutô nènyae ene la, megblô na wo be, míañe Roma se la meðe mô be woabu fô<br />

ame ûônumadrômadrŸe o. Ke boå ele be woana môe be wòaðe eðokui nu le ame<br />

siwo tsô nya ðe eåu la åkume.”<br />

17 “Esi Yudatôwo tso Yerusalem va afii la, meyô ûônua eye mena wokplô<br />

Paulo va ûônuae. 18 Esi enutsolawo tsi tre be woañe nu la wometsô nya ses… aðeke<br />

91


ðe eåu, abe ale si mebui ene o. 19 Ke boå nyaûiûli aðewo tso woñe subôsubô kple<br />

ame aðe si woyôna be Yesu, ame si ku gake Paulo ya gale gbôgblôm be ele agbe<br />

kokoko la åu. 20 Esi mese woñe nyawo la, metôtô åutô, elabena nyemenya ale si<br />

madrŸ nya sia ñomevi o. Mebia Paulo be alŸ be woadrŸ nya sia le Yerusalem hã? 21<br />

Gake Paulo gbe gblô be yedi be Kaisaro gã la åutô nadrŸ ûônu ye. Le esia ta megana<br />

be woagbugbôe ayi gaxô me va se ðe esime mate åu aðoe ðe Kaisaro gbô.”<br />

22 Agripa gblô na Festo be, “Nye åutô medi be mabia gbe Paulo ase eñe<br />

numegbe.” Festo do åugbe nâ be, “Etsô àse eñe numegbe.”<br />

23 Le åkeke evea gbe tututu la, Agripa kple Beris va do ðe ûônudrŸñea le<br />

bubu kple atsyôðoðo gã me. Asrafowo kple dumemegãwo hã nô wo åu. Esi woði<br />

anyi vô la, Festo na wokplô Paulo va wo åkumee.<br />

24 Festo ño nu na ñuñoñea be, “Fiagã Agripa kple ame siwo katã ño ñu ðe afii,<br />

ame si le mia dome lae nye ame si Yudatô siwo le du sia me kple Yerusalem siaa, di<br />

be woatso kufia na. 25 Ke le nye nukpôkpô nu la, mewô naneke si dze na ku o. Ke<br />

esi eya åutô bia be Kaisaro åutô nadrŸ ûônu ye ta la, wôna aðeke megale åunye wu<br />

be maðoe ðe Kaisaro gbô le Roma o. 26 Gake hã la, nyemenya nya ka tututu maålô<br />

ðo ðe Fiagã la abe nutsotso le eåu ene o, elabena wometsô nya gobi aðeke ðe eåu o.<br />

Eya ta mekplôe vâ na mi katã, vevitô wò fia Agripa be nàbia gbee eye to esia me<br />

makpô nane aålô tso eåu. 27 Elabena susu mele eme be woaðo gamenôla aðe ðe<br />

Kaisaro be wòadrŸ ûônui le esime wometô asi nutsotso aðeke dzi tso eåu o.”<br />

92


Paulo ðe eðokui nu le Agripa åkume<br />

26 Fia Agripa gblô na Paulo be, “Meðe mô na wò be nàðe ðokuiwò nu mase.”<br />

Ale Paulo gaðe eðokui nu gblô be,<br />

2 “Fiagã Agripa, enye dzidzô kple bubu gã aðe nam be mekpô mônu sia be<br />

maño nu le nye agbenônô åu na wò, 3 elabena ènya nu tso Yudatôwo ñe sewo kple<br />

kônuwo åu tsitotsito. Azô meðe kuku na wò be, nàgbô dzi ði aðo tom.<br />

4 “Ele nyanya me na Yudatôwo katã be, wohem tso ðevime abe Yudatô<br />

akuakua ene, le nye dedu Tarso kple Yerusalem, eye menô agbe ðe sewo kple<br />

kônuwo nu pâpâpâ ñe geðewo. 5 Ne woato nyateñe la, Yudatôwo alŸ ðe edzi be menô<br />

agbe abe Farisitô adodoe ene eye mewô ðe Yudatôwo ñe sewo kple kônuwo dzi<br />

pâpâpâ êesiaêi. 6 Ke nu bubu sã tae wotsô nya ðe åunye fifia, eyae nye be mele mô<br />

kpôm be Mawu awô eñe åugbe si wòdo na mía tôgbuitôgbuiwo la dzi. 7 Nu sia ke ko<br />

Israelviwo ñe to wuieveawo katã hã le mô kpôm na, hele kutri kum le subôsubô wôm<br />

zã kple keli gbe sia gbe ðe eta. Gake fiagã, le nye ya gome la, wobe enye nu vŸ<br />

mewô. 8 Ke medi be mabia be, nu vŸ wònye be ame naxôe se be ame siwo ku la<br />

agatsi tre hã? Ewô nuku na wò be Mawu agafô ame kukuwo ðe agbea?<br />

9 “Tsã la, mexôe se be enye nye dôdeasi be mawô funyafunya tsyowo ñomevi<br />

ame siwo nye Yesu Nazaretitô la yomenôlawo. 10 Le esi ta la mexô åus… tso<br />

Osôfogã gbô eye melé xôsetô geðewo de gaxô me le Yerusalem. Gawu la, ne wotso<br />

kufia na wo dometô aðe la, medaa asi ðe nuwôna sia dzi blibo. 11 Mewô<br />

funyafunya ñomevi geðewo Kristotô siawo kple susu be woaño fi ade Yesu ñe åkô.<br />

93


Melé fu ame siawo ale gbegbe be, metia wo yome yia du siwo le anyigba bubuwo<br />

dzi gŸ hã me.<br />

12 “Be malé wo ta la, megaxô åus…nagbal… le tatôwo gbô eye medze mô yina<br />

Damasko. 13 Esi míenô môa dzi yina anô abe ådô ga wuieve me lôñe ene la, kekl… gã<br />

aðe kl… ðe mí kple åunyemewo dzi 14 Mí katã míedze anyi. Enumake mese ame aðe<br />

wònô nu ñom nam le Hebrigbe me be, ‘Saul, Saul, nu ka ta nèle yonyeme tim? Wò<br />

åutô ðokuiwò, ko nèle nuveve wômii.’<br />

15 “Mebia be, ‘Meðe kuku, wò ame kae le nu ñom?’ Añetô la ðo eåu be,<br />

‘Nyee nye Yesu, ame si yome tim nèle. 16 Tsi tre, elabena metia wò be nànye nye<br />

subôla kple nye ðaseðila. Yi nàðe gbeñã wò nuteñekpôkpô sia kple bubu siwo gbôna<br />

la fia xexeame katã. 17 Makpô tawò eye maðe wò tso wò åutô wò amewo kple<br />

TrŸsubôlawo hã sime. Le nyateñe me la, maðo wò ðe TrŸsubôlawo dome be nàgblô<br />

nyanyui la na wo, be woñe åkuwo naûu eye woatrô le Abosam ñe viviti la gblô ava.<br />

18 Mawu ñe Kekeli la me, bena woatsô woñe nu vŸwo ake wo eye woaxô Mawu ñe<br />

domenyinu si li na ame siwo katã åuti kô eye wodza le xôse me.’<br />

19 “Eya ta, Fia Agripa, nye hã mewô ðe åutega si tso dziño la ñe ðoðo dzi. 20<br />

Gbã la, megblô nyanyui la na ame siwo le Damasko eye tso afi ma la meva<br />

Yerusalem kple Yuda nutowo me. Emegbe la, meyi TrŸsubôlawo dome eye megblô<br />

na wo be woadzudzô nu vŸ wôwô, atrô ðe Mawu åu eye woana woñe nu nyui wôwô<br />

nafia be wotrô zu ame yeyewo vavã. 21 Esia tae Yudatôwo va lém le gbedoxô la me<br />

be yewoawum gŸ hã hafi. 22 Ke Mawu kpô dzinye ale megale agbe egbe be magblô<br />

nya sia na ame sia ame ñomevi, ame gblôewo kple bubumewo siaa. 23 Nya si<br />

94


megblôna la koe nye esi nyagblôðilawo kple Mose gblô be, ‘Woawô funyafunya<br />

Mesia la, eyae anye ame gbãtô si afô tso ame kukuwo dome eye wòahe Kekeli vâ na<br />

Yudatôwo kple TrŸsubôlawo siaa.’”<br />

24 Esi Festo se nya sia ko la, edo êli ðe Paulo ta ses‰e be, “Paulo, wò tagbô le<br />

gbegbl…m; wò agbal…sôsrŸ f• na wò tagbô flu.”<br />

25 Paulo ðo eåu be, “Bubume Festo, nye tagbô meflu o, ke boå nya siwo<br />

megblô la nye nyateñe matrômatrô sôå ko. 26 Fia Agripa åutô hã nya nu le nu siawo<br />

åu. Meka ðe edzi be Fia Agripa se nye siawo katã kpô elabena wonye nu siwo dzô le<br />

gaglãgbe eye womele êaêla ðe ame aðeke o. 27 Fia Agripa, mènya be èxô<br />

nyagblôðilawo ñe nyawo dzi se; alo mele eme nenema oa?”<br />

28 Agripa xô nya la le Paulo nu gblô be, “ Ðe nèbu be nya sue si nègblô le<br />

afii lae ana be mazu Kristotô zi ðekaa?”<br />

29 Paulo ðo eåu be, “Anye nye didi vevie be, togbô be nye nyawo meði<br />

naneke o hã la, wò kple ame sia ame si le afii la miatrô zu kristotôwo abe ale si<br />

menyee ene ke menye to fukpekpe me abe ale si mele ekpem la ene o.”<br />

30 Le nya siawo megbe la, Fia Agripa kple mômefia gã Festo kpakple Benis<br />

kple wo åumewo katã tso hedzo. 31 Emegbe esi wonô nya la me dzrom kpô le wo<br />

ðokuiwo me la, wokpôe dze sii be, le nyateñe me la, Paulo mewô naneke si dze na ku<br />

alo gamenônô gŸ hã o.<br />

32 Ale Agripa gblô na Festo be, “Ne menye ðe Paulo tsô eñe nya la de<br />

Kaisaro si o la anye ne ele be woaðe asi le eåu hafi.”<br />

95


Wokplô Paulo yi Roma<br />

27 Mlôeba la wowô dzadzraðo vô be míadze mô ayi Roma kple meli. Wotsô<br />

Paulo kple gamenôla bubu aðewo de asi na Yulio, si nye Kaisaro ñe asrafowo ñe<br />

amegã ðeka be wòakplô wo ayii dedie. 2 Míeðo meli aðe si tso Adramitio eye<br />

wòyina tôtô ge ðe Terki du geðewo me la hedze mô. Helatô aðe tso Tesalonika si<br />

woyôna be Aristark la hã nô ûua me kpli mí.<br />

3 Le åkeke evea gbe la, míeve ðo Sidôn. Asrafoawo ñe amegã, Yulio, nyo<br />

dôme na Paulo ale be wòðe mô nâ wòði tsa de dua me ðakpô xôlŸawo ða eye wodi<br />

eñe nu hiahiã aðewo nâ. 4 Esi míegadze mô tso afi ma tete ko la, ya ses… aðe ño va<br />

kpe mí eye esia wôe be míete åu zô mô to afi si wòle be míato o ke boå míeto<br />

Kipro ñukpo la ñe anyiehe gome. Esia gômee nye be míeto ñukpo la kple anyigba la<br />

åutô dome ale be yaa megaðe fu na mí o. 5 Míeto Kilikia kple Pamfilia åu eye<br />

míeva ði go ðe Mira le Likia nutome. 6 Le afi sia la míañe kplôla la kpô Egipte<br />

tôdziûu aðe si tso Aleksandria yina Italia eye míeðoe.<br />

7 Míenô tsia dzi eye míekpe fu åkeke geðewo hafi va ðo Knido gbô lôño. Ya<br />

nô ñoñom ses‰e ale gbegbe be ðe ko míegbô eme tso Salmon ûudzeñea åu heyi Kreta.<br />

8 Míenô ahom gã sia me wònô fu ðem na mí alea heto dziheñuta ðôðôðô va ðo teñe<br />

aðe si woyôna be Ûudzeñe Nyui la. Teñe sia te ðe Lasea dua åu. 9 Míenô afi sia<br />

åkeke geðewo. Le êeyiêi siawo me la, ñudzimôzôzô yi didiñewo menô bôbôe o<br />

elabena ñea wu enu vô eye êeyiêi sia mee ahom ses…wo tuna le ñu dzi. Paulo kpôe<br />

dze sii alea ale wòyô tôdziûua kulawo hegblô na wo be,<br />

96


10 “Amegãwo, edze nam abe ne míeyi míañe môzôzô sia dzi fifia la, nya aðe<br />

ava dzô ðe mía dzi ene. Ðewoh‰ ûua anyrô eye míañe agbawo abu, amewo axô abi<br />

eye ame aðewo aku gŸ hã.” 11 Ke asrafowo ame siwo ñe kpôkplô te gamenôlawo nô<br />

la, meðo to Paulo o ke boå wose tôdziûua kulawo ñe amegã ñe aðaåu boå. 12 Eye esi<br />

wonye be Ûudzeñe Nyui sia hã menyo tututu be woanô le vuvôåôli me o ta la,<br />

tôdziûua me nôla geðewo lŸ ðe edzi be yewoadze agbagba ayi ågô aðo Foenike be<br />

yewoatsi afi ma le vuvôåôli la me. Foenike ûudzeñe sia ka ðe eme wu. Ûudzeñe Nyui<br />

la sã elabena etrô mo de anyieheêetodoñe kple dzieheêetoðoñe.<br />

Ahom tu le ñu dzi<br />

13 Le êemaêi me tututu la, ya aðe nô ñoñom tso dziehe gome, eye wòdze abe enyo<br />

be míadze mô ene eya ta wodo abalawo eye míedze mô henô goåu tom to Kreta<br />

åkume kekeake. 14 S… ko la yame trô zi ðeka eye ahom ses… aðe si woyôna be<br />

anyieheêetoðoñeya ño kpe mí tso ñukpo la dzi. 15 Ahom la lô ûua ðe nu ale be ûua<br />

kulawo ðe asi le eåu nâ eye wòkplô mí dzoe.<br />

16 Mlôeba la, mieto ñukpo sue aðe si woyôna be Kauda la godo eye to<br />

agbagbadzedze geðe me la wohe tôdziûu sue si wotsi kae ðe ûu si míeðo åu la 17<br />

eye wobla tsôdziûu la ses‰e be wòagaûanya alo anô ûuûum o. Tôdziûua kulawo nô<br />

vôvŸm be míañe ûua ava ðo ba alo asi ke le Afrika ñe ñuta eya ta woðiði abalawo ale<br />

ya kô mí ðe nu heyii.<br />

18 Le åiufôke esi ahom la nu ganô ses…m ðe edzi la ûua kulawo fô agbawo ñu<br />

gbe ðe ñua me. 19 Le åkeke etŸa gbe la wofô dôwônu siwo katã le ûua me la hã ñu<br />

97


gbe ðe ñua me. 20 Ahom la nu gas… ðe edzi hena åkeke geðewo eye míete åu kpô êe<br />

alo êletiviwo le dziågôl‰ me gŸ hã o. Esia na be míebu môkpôkpô keåkeå.<br />

21 Anô abe åkeke nanewo nye esi ene ame aðeke meðu naneke o, ke mlôeba<br />

la, Paulo yô ûua me nôlawo ño ñu eye wògblô na wo be, “Ne wònye ðe miese nye<br />

gbe eye míetsi Ûudzeñe Nyui la, anye ne dzôgbevŸe sia mava mía dzi o. 22 Ke milé<br />

dzi ðe ño elabena togbô be tôdziûua anyrô hã la, mía dometô aðeke mele tsôtsrŸ ge<br />

o.”<br />

23 “Elabena le zã si va yi me la, nye Mawu si mesubôna la ðo eñe dôla ðe<br />

gbônye wòva gblô nam be, 24 ‘Paulo, mègavŸ o, elabena àva ðo Kaisaro gbô dedie<br />

be wòadrŸ ûônu wò. Gawu la, Mawu se wò gbedodoða eya ta ame siwo katã le ûua<br />

me kpli wo la atsi agbe.’ 25 Eya ta, nôvinyewo, milé dzi ðe ño, elabena mexô Mawu<br />

dzi se nyuie eye menyae be nu si wògblô la ava eme tututu.” 26 Ke ele na mí be<br />

míadze go ðe ñukpo aðe dzi.<br />

27 Tôdziûu la ñe gbagbã le míañe ñudzinônô ñe åkeke wuienelia ñe zãtitina lôño<br />

esi ahom la ganô mía nyamam le Adria ñu me la, ûua kulawo bu xaa be yewote ðe<br />

anyigba aðe åu. 28 Ale woda dzidzeka ðe ñua me, eye wokpô be tso ñua dzi yi egôme<br />

anô abe mita blaetŸ-vô-etŸ ko ene. S… la, wogadae eye azô la wokpô be anô afô<br />

blaasieke pâ ko. 29 Ûua kulawo nyae be madidi hafi míava ði go o, ke esi wonô<br />

vôvŸm be ðewoh‰ míava ði go ðe agakpewo dome ta la woda seke ene ðe ûua me<br />

henô agu ñe dzedze lalam.<br />

30 Ûua kula aðewo wô ðoðo be yewoasi le tôdziûua me ale woðiði tôdziûu<br />

sue la ðe tsia dzi abe seke da ge woyina ene. 31 Ke Paulo gblô na asrafoawo kple<br />

98


woñe amegã bena, “Mía tôwo, ne mia dometô aðe dzo le tôdziûua me la, matsi agbe<br />

o.” 32 Ale asrafoawo lã ka si wosa ðe tôdziûu sue la åu be wòge dze tsia dzi.<br />

33 Le fôåli me la, Paulo gblô na ameawo be, “Mía tôwo, kwasiða eve sôå<br />

enye esi ame aðeke meðu naneke o. 34 Eya ta meðe kuku na mi, miðe dzi ði ne<br />

miaðu nu elabena naneke mele dzôdzô ge ðe mía dometô aðeke dzi o.”<br />

35 Azô Paulo åutô tsô abolo aðe eye esi wòdo gbe ða da akpe ðe eta vô la,<br />

eka ðe heðu. 36 Nu sia åus… ûua me nôlawo katã ale be ame sia ame di nane de<br />

nume azô. 37 Ûua me nôlawo katã ñe xexl…me anô ame alafa eve blaadre-vô-ade. 38<br />

Esi woðu nu ði ño vô la, wolô bli kotoku mamleawo katã ñu gbe ðe ñua me be ûua<br />

nanô wodzoe ale be wòaganyrô o.<br />

39 Esi åu ke la, womekpô anyigba dze si o elabena afu do gake wokpô ñuta ñe<br />

afi aðe ðaa. Esia na be wonô tame bum be ðe yewoate åu ato agakpeawo dome ava<br />

do ðe go åu dedie hã. 40 Mlôeba la, woðoe be yewoatee akpô, ale wolã sekeawo<br />

hegbl… wo ðe ñua me, wotu kuðôkawo hã eye wodo abala heðo ta gota. 41 Ke<br />

dzôgbevŸetôe la, tôdziûua si ke. Eñe ågôgbe lôño tsi teñe ðeka ale be ahom la hã<br />

nô eñe megbe lôño kakam.<br />

42 Esi wòdzô alea ko la, asrafoawo gblô na woñe amegã be wòaðe mô na<br />

yewo yewoawu gamemôlawo katã ale be wo dometô aðeke nagadzo dze ñua me añu<br />

tsi asi dzo le yewo gbô o. 43 Ke le esi woñe amegã Yulio di be yeaðe Paulo ñe agbe<br />

ta la, melŸ ðe woñe susu si wodo ða la dzi o. Ke boå eðe gbe be ame siwo nya<br />

tsiñuñu la nadze agbagba añu tsi ayi gota. 44 Ke ame mamlâawo dometô aðewo nanô<br />

99


ûuñowo dzi eye bubuwo hã nanô ûua ñe kakâwo dzi ayi gota. Ale ame sia ame dze<br />

agbagba alea ðo gota dedie.<br />

Woxô wo nyuie le Môlta<br />

28 Emegbe la, míeva nya be ñukpo si woyôna be Môlta la dzie míeva ke ðo.<br />

2 Ñukpoa dzi tôwo xô mí nyuie åutô. Esi tsi nô dzadzam eye vuvô nô wôwôm ta la,<br />

wodo dzo gã aðe na mí be míañu.<br />

3 Esi Paulo fô nake wuwului aðewo be yeade dzoe me ko la, da vŸði aðe do<br />

tso nake la me, le dzo xôxôa ta, eye wòbla ðe Paulo ñe alônu. 4 Nu sia wô nuku eye<br />

wòdo vôvŸ na ame siwo nô afi ma åutô ale wogblô na wo nôewo be, “Ame sia la,<br />

hlŸdola vŸði aðee wònye. Togbô be metsi ñu me ku o hã la, Mawu ñe hlŸbiabia melŸ<br />

be wòatsi agbe o.”<br />

5 Ke Paulo ûuûu da la le alônu ðe dzobiabia me eye naneke mewôe o. 6<br />

Ameawo nô mô kpôm be Paulo ñe abô ate eye wòadze anyi aku, ke esi wolala ûuu<br />

nya aðeke medzô ðe edzi o la, wotrô woñe susuwo hegblô be Paulo la Mawu aðe<br />

koko wòanye.<br />

Paulo ñe nukunuwôwôwo<br />

7 Ñukpo sia ñe mômefia åkôe nye Publio, ame sia ñe anyigba kple añe te ðe ñuta, afi<br />

si míeva ði go ðo. Publio xô mí ðe eya åutô ñe añeme, hekpô mía dzi nyuie åkeke etŸ<br />

sôå. 8 Publio fofo ñe lãme menô kôkôm tututu o, elabena asrã kple kpeta nô fu ðem<br />

nâ. Paulo yi egbô hedo gbe ða heda asi ðe edzi ale be eñe lãme s…. 9 Enumake dôléla<br />

100


siwo katã nô teñea la, va Paulo gbô eye wòda gbe le wo katã åu. 10 Dzi dzô ñukpoa<br />

dzi tôwo åutô ale wotsô nunana ñomevi geðewo vâ na mí, eye esi êeyiêi de na mí be<br />

míadzo la, wodo agba na míañe tôdziûu la nyuie åutô kple nu siwo katã ava hiã mí le<br />

míañe môzôzôa me.<br />

Paulo ðo Roma<br />

11 Míenô Môlte ñukpo dzi êleti etŸ hafi gadze mô. Míeðo tôdziûu aðe si woyôna be<br />

“Venôviwo” si tso Aleksandria eye wòva tsi ñukpoa dzi le vuvôåôli la. 12 Teñe gbãtô<br />

si míetô ðo lae nye Sirakusa eye míenô afi ma åkeke etŸ. 13 Tso Sirakusa la, mieño<br />

xlã heyi Regio, eye tso afi ma la ya aðe ño mí tso dziehe gome ale be le åkeke evea<br />

gbe la míeva ðo Puteoli, afi si míedo go xôsetô aðewo le. 14 Xôsetô siawo di tso mía<br />

si vevie be míanô yewo gbô vie ale míelŸ, nô wo gbô åkeke adre. Tso Puteoli la,<br />

míeðo ta Roma.<br />

15 Esi xôsetô siwo le Roma la se be míegbôna la wo dometô aðewo va kpe mí<br />

le keke teñe si woyôna be Apioforo eye wòdidi tso Roma gbô abe kilometa blaenyi<br />

sôå ene. Ame bubuwo hã va kpe mí le afi si woyôna be “Amedzrodzeñe etŸawo.”<br />

Teñe sia hã didi tso Roma gbô abe kilometa bladre ene. Esi Paulo kpô xôsetô siawo<br />

la, dzi dzôe åutô; dzi ðo eño eye wòda akpe na Mawu.<br />

16 Esi míeva ðo Roma la, asrafowo ñe amegã si ñe kpôkplô te Paulo nô la ðe<br />

mô na Paulo be ate åu adze afi sia afi si eya åutô lŸ. Ke woðe asrafo aðe ðe eåu be<br />

wòadzô eåu êesiaêi.<br />

101


Paulo gblô mawunya le Roma abe gamenôla ene<br />

17 Le åkeke etŸa gbe la, Paulo yô Yudatô siwo le Roma dua me la ño ñu eye wòño nu<br />

na wo gblô be, “Nôvinyewo, edzô dzi nam be meva ðo mia gbô le afii. Medi be<br />

mianya be togbô be nyemewô naneke o eye nyemeda le kônyinyi aðeke dzi o hã la,<br />

Yudatô siwo le Yerusalem la lém eye wotsôm de asi na Roma dziðuðua ñe ame dôdô<br />

siwo le Yerusalem, be woadrŸ ûônum. 18 Esi míeyi ûônua la, Roma dziðuðu ñe ame<br />

dôdôwo mekpô vodada aðeke le åunye o, eya ta wodi be yewoaðe asi le åunye<br />

elabena wokpô be nyemedze na ku abe ale si Yudatôwo ñe amegãwo dii ene o. 19 Ke<br />

esi mekpô be Yudatôwo mekpô dzidzô le ale si wodrŸ ûônua åu o, eye wotsi tre ðe<br />

nyametsotsoa åu vevie ta la, nye hã megblô na ûônua be metsô nye nya de asi na<br />

Kaisaro le Roma be wòadrŸ ûônum. 20 Nu si ta meyô mi va afii egbeae nye be<br />

míadze si mía nôewo eye be mana mianya nu si tututu ta wolém de game ðo. Esiae<br />

nye be mexô se tso nye dzi me ke be, Mesia si mía tôgbiwo nô mô kpôm na la va<br />

mía dome.”<br />

21 Ameawo ðo eåu na Paulo be, “Míawo la ame aðeke megagblô wò nya<br />

aðeke na mí kpô loo alo ålô agbal… ðo ðe mí tso Yudea le åuwò kpô o. Nôvi Kristotô<br />

siwo tso Yerusalem va hã dometô aðeke megblô nya aðeke na mí tso åuwò kpô o. 22<br />

Ke míadi be nàðe wò xôse la me na mí nyuie elabena nu sia míenya koe nye be, ame<br />

aðeke media kristotôwo ñe nya le teñe aðeke o.”<br />

23 Ale woðo åkeke bubu na takpekpe eye esi åkekea ðo la, ame geðewo<br />

va ño ñu ðe Paulo ñeme. Paulo ðe mawunya me na wo tsitotsito, le mawufiaðuñe la<br />

kple Yesu Kristo åu. Wonô takpekpea me tso ådi va se ðe fi… ke. 24 Paulo ñe nyawo<br />

102


sô tome na ame aðewo eye wotrô zu kristotôwo; ke mewô naneke kura le ame aðewo<br />

hã åu o. 25 Wodzro nyawo me le wo ðokuiwo me ûu hafi kaka dzo. Ke nya si tsi<br />

tome na wo eye wòðe fu na wo dometô geðewo lae nye esi Paulo gblô na wo be,<br />

“Gbôgbô Kôkôe la ñe nya si wogblô to nyagblôðila Yesaya dzi la le eme tututu be,<br />

26 ‘Migblô na Yudatôwo be, miañe towo ase nyawo gake miase wo gôme o.’<br />

27 Elabena miañe dziwo ku atri, miañe towo ku, eye miañe susuwo me meûu be<br />

miase nu gôme o. Le nyateñe me la, menye miañe didi wònye be miakpô nu, ase nu<br />

gôme eye miatrô ðe åunye be mada gbe le mia åu o. 28 Eya ta medi be mianya be<br />

Mawu ñe ðeðedô sia ðo TrŸsubôlawo gbô eye woaðo toe. 29 Esi wògblô esia la<br />

Yudatôwo dzo eye nyahehe geðe ðo wo dome.<br />

Tañonya<br />

30 Ke Paulo nô afi ma ñe eve sôå le xô si ta wòxe fe ðo la me, eye ame geðewo va<br />

nô ekpôm ða le eñe añeme. 31 Enô gbeñã ðem mawufiaðuñe la nô nu fiam le Añetô<br />

Yesu Kristo åuti dzideñotôe eye ame aðeke mexea mô nâ le esiawo katã wôwô me o.<br />

103


ROMATÔWO<br />

PAULO ÑE AGBAL„ SI WÒÅLÔ NA ROMATÔWO<br />

Kpôkplôyiðeme: Paulo, ame si ålô agbal… sia na kristotô siwo nô Roma la, nô Israel<br />

nyigba dzi. Enye mawuvŸla aðe. Ebu be mô nyuitô si dzi woasubô<br />

Mawu toe lae nye be woawô Yudatôwo ñe kônyinyiwò dzi<br />

nyaðenyanui. Etsi dzi ðe Yudatôwo ñe kônyinyiwo me léle ðe asi<br />

åu ale gbegbe be wòti kristotôwo yome. Ke esi wòtrô dze Yesu<br />

yome la, ezu ame bubu azô. Eva dze sii be ðeðekpôkpô mele<br />

Yudatôwo ñe seawo me léle ða asi me o ke boå ðeðekpôkpô le<br />

Yesu Kristo dzixôse me. Elabena ame aðeke mate åu awô seawo<br />

dzi o eye ame aðeke hã mete åu wô wo dzi kpô o. Paulo ñe agbal…<br />

na Romatôwo ño nu tso ale si kristotôwo nanô agbe le xôse me la<br />

åuti.<br />

Emenyawo 1. Kpôkplôyiðeme, 1:1-17<br />

2. Ale si xexeame hiã ðeðee, 1 :18-3 :20<br />

3. Ðeðe to xôse me, 3:21-8:39<br />

4. Israel ñe Mawu ñe ðoðowo, 9:1-11:36<br />

5. Ale si kristotôwo nanô agbee , 12 :1-15 :13<br />

6. Tañonyawo kple gbedonamewo, 15 :14-16 :27<br />

1


ROMATÔWO<br />

1 XŸnye lôlŸawo le Roma: Agbal… sia tso Paulo, Yesu Kristo ñe kluvi, ame si wotia<br />

be wòanye mawunyadôgbedela eye wodôe ða be wòaðe gbeñã Mawu ñe nyanyui la, gbô.<br />

2 Mawu ñe nyagblôðilawo do nyanyui sia åugbe xoxoxo le Nubabla Xoxoa me. 3 Enye<br />

nyanyui tso Via, Yesu Kristo, míañe Añetô, ame si va xexeame abe amegbetô ene eye<br />

wodzii ðe Fia David ñe fiañomea me la åu. 4 Esi wofôe ðe tsitre tso ame kukuwo dome<br />

la, wofia be eyae nye Mawu Vi åus…tô la eye Mawu åutô ñe nônôme kôkôe la nô eme.<br />

5 Azô la, to Kristo me la, wokô Mawu ñe dômenyo ðe mí nu vŸ wôla<br />

madzemadzewo dzi, eye azô la ele mía dôm ðe xexeame godoo be míagblô nu gã siwo<br />

Mawu wô na xexeame la na amewo katã le afi sia afi, ale be woawo hã naxô edzi ase<br />

eye woaðo toe. 6 Eye miawo hã miele ame siwo woyô be woanye Yesu Kristo tôwo la<br />

dome. 7 Åutifafa kple amenuveve tso Mawu, mía Fofo kple Añetô Yesu Kristo gbô na<br />

mi katã le Roma, ame siwo Mawu lŸ eye wòyô mi be miazu ame kôkôewo.<br />

Paulo ñe didi vevi be yeayi Roma<br />

8 Mina magblôe na mi gbã be teñe ðe sia ðe si meyi la, mesea amewo nôa nu ñom tso<br />

mia åu, elabena amewo le nu nyam le xexeame godo tso miañe xôse åu. Medaa akpe na<br />

Mawu to Yesu Kristo dzi le ðaseðiði nyui sia sese ta eye megadaa akpe ðe mia dometô<br />

ðe sia ðe ta. 9 Mawu nya ale si medoa gbe ða enuenu ðe mia tae. Metsôa miawo kple<br />

2


ROMATÔWO<br />

miañe hiahiãwo yia gbedodoða me zã kple keli na ame si mesubôna kple nye åus… katã,<br />

eye megblôa nyanyui la tsoa Via åu na ame bubuwo.<br />

10 Nu siwo mebiana to gbedodoða me la dometô ðekae nye be makpô mônu, ne<br />

Mawu lŸ la, mava kpô mi ða mlôeba la, eye ne adze edzi la, mazô mô la dedie.<br />

11 Mele didim vevie be mava kpô mi ða ale be matsô gbôgbômenunana aðe si<br />

ado åus… mi la ana mi, 12 hekpe ðe esia åu be nye kple miawo siaa míado åus… mía<br />

nôewo ñe xôse.<br />

13 Nôvinye lôlŸawo, medi be mianya be meðoe zi geðe be mava kpô mi ða ale be<br />

mate åu awô dô le mia dome eye makpô kutsetse nyui siwo ado tso eme abe ale si mewô<br />

le TrŸsubôlawo ñe ha bubuwo me ene. Gake esia mete åu dze edzi o, 14 elabena menyi<br />

fe le ame sia ame si, åkuûuûutôwo kple åkumaûumaûutôwo, ame siwo wohe kple ame<br />

siwo womehe o siaa si. 15 Eya ta ne mate åui ko la, mele klalo be mava miawo hã gbô<br />

le Roma be magblô Mawu ñe nyanyui la na mi.<br />

16 Elabena nyanyui si tso Kristo åuti mekpea åu nam o. Eyae nye Mawu ñe mô si<br />

åu åus… le si dzi Mawu ato akplô ame siwo xô edzi se la ayi dziño. Gbã la, wogblô nya<br />

siawo na Yudatôwo ðeðe ko, ke azô la wole ame sia ame yôm be wòava Mawu gbô to<br />

mô ma ke dzi. 17 Nyanyui sia le gbôgblôm na mí be Mawu dzraa mí ðo hena dziñoyiyi<br />

eye wònaa míawo kple Mawu dome kôna, ne míexô Kristo dzi se be aðe mí. Xôsee wôa<br />

nu sia tso gômedzedzea va se ðe nuwuwu. Abe ale si Åôålô Kôkôe la gblôe ene la, “Ame<br />

si akpô agbe la, akpôe ato mawudzixôse me.”<br />

3


ROMATÔWO<br />

Mawu ñe dziku ðe amegbetô åu<br />

18 Woðe Mawu ñe dziku ðe go tso dziño ðe amegbetô ñe mawumavômavŸ kple<br />

vŸðinyenye katã åu, ame siwo tea nyateñe la ðe to, to woñe vŸðinyenye me. 19 Elabena<br />

nu si wòle be woanya tso Mawu åu me kô na wo keå, elabena Mawu kô eme na wo. 20<br />

Elabena tso xexeame ñe gômedzedzea me Mawu ñe nônôme siwo womekpôa kple åku o,<br />

esiwo nye eñe åus… mavô kple eñe mawunyenye me kô na wo ñãa. Wose esia gôme to eñe<br />

nuwôwôwo me, be taflatsedodo naganô ame aðeke si o.<br />

21 Togbô be wonya Mawu hã la, womesubônâ alo daa akpa nâ abe Mawu ene o<br />

ke boå woñe tamesusuwo zu nu dzodzro eye woñe dzi manyanu la me do viviti. 22<br />

Togbô be wobu be yewonye nunyalawo hã la, wonye bometsilawo boå, 23 elabena<br />

wotsô Mawu makumaku la ñe åutikôkôe ðô li aklamakpakpâwo be wòanô abe amegbetô,<br />

dziñoxeviwo kple lã afôenewo kpakple nutatawo tô ene.<br />

24 Eya ta, le woñe dzi vŸðiwo ñe didi nu la, Mawu tsô wo de asi na ahasiwôwô ñe<br />

makômakônyenye be woado åunyô woñe åutilãwo kple wo nôewo. 25 Wotsô Mawu ñe<br />

nyateñe la ðô li aûatsoe; wosubôa eye wodea ta agu na nuwôwôwo wu wo Wôla, ame si<br />

wòle be woakafu tegbetegbe. Amen.<br />

26 Le esia ta Mawu tsô wo de asi na dzodzro vŸwo; woñe nyônuwo gŸ hã tsô nu<br />

siwo menye dzôdzômenuwo o la, ðô li dzôdzômenuwoe le gbôdôdônyawo gome. 27<br />

Nenema ke woñe åutsuwo hã ðe asi le dzôdzôme ñe kadodo si le åutsu kple nyônu dome<br />

4


ROMATÔWO<br />

åu eye woñe lãme fiena ðe wo nôewo åu. Ale åutsu wôa åunyônu kple åutsu bubuwo.<br />

Ale woxô woñe åukpenanuwo ñe fetu ðe woñe åutilã me.<br />

28 Gawu la, esi wosusui be mehiã be woalé sidzedze Mawu me ðe asi o ta la,<br />

Mawu ðe asi le woñe susu åu na bometsitsi be woawô nu si mele be woawô o. 29 Ale<br />

wo ameawo me yô f•u kple vŸðinyenye ðe sia ðe ñomevi, nu tovo wôwô, åukekl… kple<br />

gbŸdidi ame ðokui. Nenema ke åuûaûã, hlŸdodo, dzrewôwô, beble kple vŸediname hã yô<br />

wo me f•u. Wonye ameåunyagblôlawo, 30 ameåugbl…lawo, ame siwo léa Mawu ðe ke<br />

me, amemabulawo, dadalawo, adegbe ñuñlu ñolawo, ame siwo toa nu gbegbl… yeyewo<br />

wôwô vanâ, ame siwo meðoa to wo dzilawo o. 31 Wonye numanyalawo,<br />

dzimaxôsetôwo, nublanuimakpôlawo kple tameses…tôwo.<br />

32 Togbô be wonya nu le Mawu ñe sedede dzôdzôe la åu be ame siwo wôa<br />

nenema nu siawo tôgbi dze na ku hã la, womeyi nu sia nu wôwô dzi ðeðe ko o ke boå<br />

woda asi ðe ame siwo wônâ hã tô dzi.<br />

Mawu adrŸ ûônu dzôdzôe<br />

2 Mianô biabia be, “Ame vŸði kawo åue mele nu ñom le?” Milala vie. Miawo hã<br />

miele abe woawo ke ene. Ne miele gbôgblôm be wonye ame vŸðiwo eye ele be woahe<br />

to na wo la, miele nya siawo ke gblôm tso miawo åutô hã åu, elabena miewôe nu vŸði<br />

siawo ke. 2 Mienya be Mawu ahe to na ame sia ame si wôa nu siawo tôgbi le eñe<br />

5


ROMATÔWO<br />

dzôdzôenyenye ta. 3 Ðe miele bubum bena Mawu adrŸ ûônu abu fô ame aðewo le nu<br />

siawo wôwô ta ke wòagbe ûônudôdrŸ miawo ne miewô nu mawo kea? 4 Ðe mienya ale<br />

si gbegbe wògbôa dzi ði na mi oa? Alo ðe mietsô ðeke le eme oa? Ðe miekpôe be egbô<br />

dzi ði êeyiêi siawo katã eye mehe to na mi o ale be yeana êeyiêi mi miatrô dzime oa?<br />

Eñe dômenyo ñe taðodzinue nye wòana miatrô dzime.<br />

5 Gake, gbeðe, miegbe toðoðo. Ale miele tohehe ses… dzram ðo na mia ðokuiwo<br />

le miañe gbegbe be yewomaðe asi le yewoñe nu vŸwo åu o ta; elabena åkeke aðe gbôna,<br />

gbe si gbe Mawu anye ÛônudrŸla dzôdzôe na xexeame katã. 6 Atsô nu sia nu si dze na<br />

ame sia ame le eñe dôwôwô ta la anâ. 7 Ana agbe mavô ame sia ame si wôa eñe lôlŸnu,<br />

eye wòdia åutikôkôe kple bubu kpakple agbe mavô si Mawu nana. 8 Ke ahe to na ame<br />

siwo tsia tsitre ðe eñe nyateñe la åu eye wowôa nu vŸ. Mawu atrô eñe dômedzoe akô ðe<br />

wo dzi. 9 Konyifafa kple fukpekpe anô anyi na Yudatô kple TrŸsubôla siwo nôa nu vŸ<br />

wôwô dzi la siaa sôsôe. 10 Ke åutikôkôe kple bubu kpakple åutifafa atso Mawu gbô na<br />

ame sia ame si ðoa toe, ne wonye Yudatôwo loo alo TrŸsubôlawo, 11 elabena Mawu<br />

meðea ame aðeke le eme o.<br />

12 Eya ta woahe to na ame siwo katã si se mele o la abe se manôsitôwo ene ne<br />

wowô nu vŸ, eye woadrŸ ûônu ame siwo le se la te abe setenôlawo ene. 13 Elabena<br />

menye ame siwo sea se la, woe nye ame dzôdzôewo le Mawu ñe åkume o, ke boå ame<br />

siwo wôa sea dzi lae woatso afia na abe ame dzôdzôewo ene. 14 Le nyateñe me, ne<br />

TrŸsubôla siwo si se mele o, gake wowô nu ðe dzôdzôme ñe ðoðo nu eye wòsô kple se la<br />

la, ekema wozu se na wo ðokuiwo, 15 elabena wofia be woålô se la ñe nyawo ðe woñe<br />

6


ROMATÔWO<br />

dziwo me, woñe dzitsinya hã ðia ðase eye woñe tamesusu hã tsoa wo nu êeaðewoêi eye<br />

wòðea wo nu êebubuêi. 16 Gbe ðeka aðe gbôna kokoko, gbe si gbe le Mawu ñe gbeðeðe<br />

nu la, Yesu Kristo adrŸ ûônu ame sia ame le nu siwo wòwô le adza me la ta eye wòadrŸ<br />

ûônu wo le woñe susu êaêlawo kple taðodzinuwo ta. Nu siawo katã nye Mawu ñe ðoðo<br />

triakô si mele gbeñã ðem la ñe akpa aðe.<br />

Yudatôwo kple se la<br />

17 Mi Yudatôwo miebu be yewo kple Mawu dome li nyuie elabena Mawu tsô eñe sewo<br />

na mi. Mieñoa adegbe be yewoe nye Mawu ñe lôlŸtô veviwo. 18 „, mienya nu si dim<br />

wòle. Mienya nyui tso vŸ gbô eye mieda asi ðe nyui dzi, elabena wofia eñe sewo mi tso<br />

keke miañe ðevime ke. 19 Mienya Mawu gbô mô nyuie ale gbegbe be miate åu afia asii<br />

na åkuagbãtô gŸ hã. Miebua mia ðokuiwo abe môfiakaðiwo ene hena môfiafia ame siwo<br />

bu ðe viviti me la be woaðo ta Mawu gbô. 20 Miebuna be yewoate åu afia mô<br />

numanyalawo eye yewoafia mawunya ðeviwo gŸ hã elabena mienya eñe seawo nyuie<br />

eye nunya kple nyateñe yô seawo me f•.<br />

21 „, miefiaa nu ame bubuwo, ekema nu ka ta miafia nu miawo åutô<br />

mia ðokuiwo o? Miegblôna na amewo be womegafi f‰ o; ðe miawo miefia fia? 22<br />

Miegblôna be ahasiwôwô nye nu vŸ; ðe miawo åutô miewônâa? Miegblôna be<br />

“Migasubô legbawo o,” ke mietsô ga wòzu miañe mawu.<br />

7


ROMATÔWO<br />

23 Miedana ðe Mawu ñe seawo nyanya dzi åutô ke miedoa vlo Mawu to seawo<br />

dzi dada me. 24 Nu sia tae Åôålô Kôkôe la gblô be xexeame ðua fewu le Mawu åu le<br />

mia ta.<br />

25 Asixôxô aðe le Yudatônyenye åu ne miewô Mawu ñe seawo dzi. Ke ne miewô<br />

seawo dzi o la, ekema mienyo wu trŸsubôlawo le go aðeke me o. 26 Eye ne<br />

TrŸsubôlawo wôa Mawu ñe sewo dzi la, ðe Mawu matsô nu nyui kple bubu siwo<br />

wòðo ði na Yudatôwo la ana TrŸsubôlawo o mahã? 27 TrŸsubôla mawo tô me anyo sãa<br />

wu mi Yudatôwo tô, evô mi Yudatôwo mienya nu geðewo tso Mawu åu eye eñe<br />

åugbedodowo hã le mia si ke miewôa eñe sewo dzi o.<br />

28 Elabena mienye Yudatô akuakuawo le mia dzilawo ñe Yudatôwo nyenye ðeðe<br />

ko ta loo alo le aûatsotso si nye Yudatôwo ñe kônyinyi ðeðe ko ta o. 29 Yudatô akuakuae<br />

nye ame sia ame si ñe dzi le nyuie ðe Mawu åu. Elabena Mawu mele ame siwo lãa woñe<br />

åutilã le aûatsotso le åutilã me la dim o, ke ame siwo trô woñe dziwo kple susuwo la<br />

dim wòle. Ame sia ame si ñe agbenônô me tôtrô ma tôgbi le la, axô eñe kafukafu tso<br />

Mawu gbô, ne mexôe tso miawo gbô o gŸ hã.<br />

Mawu ñe nuteñewôwô<br />

3 Ekema viðe kae le Yudatônyenye me? Mônukpôkpô tôxâ aðe li na wo tso Mawu<br />

gbôa? Viðe aðe le Yudatôwo ñe aûatsotso ñe kônuwôwô la mea? 2 „, nu nyui geðewo le<br />

Yudatônyenye me.<br />

8


ROMATÔWO<br />

Gbã la, Mawu tsô eñe sewo de asi na wo ale be woate åu anya eñe lôlŸnu eye<br />

woawôe. 3 Nyateñee, wo dometô aðewo mewô Mawu ñe gbe dzi o. Ke ðe woñe<br />

åugbedodowo na Mawu dzi mawômawô fia be Mawu hã agbe eñe åugbedodowo dzi<br />

wôwô na woa? 4 Gbeðe o! Togbô be ame sia ame nye aûatsokala le xexeame hã la,<br />

Mawu ya mele nenema o. Èðo åku nu si Psalomowo ñe Agbal… gblô tso susu sia åu<br />

dzia? Egblô be, togbô be amewo atsi tsitre ðe Mawu ñe nyawo åu hã la, Mawu ñe nyawo<br />

anye nyateñe kple nya dzôdzôe êesiaêi.<br />

5 Ame aðewo gblôna be, “Míañe vodadawo ðe Mawu åu nye nu nyui elabena<br />

míañe nu vŸwo ana amewo nadze si Mawu ñe nyonyo ne wokpô míañe gbegbl….<br />

Ekema ðe wònyo be wòahe to na mí le esime míañe nu vŸwo nye kpekpeðeåu nâa ?”<br />

Nenemae ame aðewo gblôna. 6 Mawu naxe mô na nya sia tôgbiwo. Ekema Mawu ka<br />

tôgbi wòanye ne wòaåe aðaba añu nu vŸwo dzi? Ale ke wòate åu abu fô ame aðee? 7<br />

Mate åu adrŸ ûônum, abu fôm abe nu vŸwôla ene o, elabena nye nu vŸ wôwô he<br />

åutikôkôe vâ nâ to asifiafia vovototo si le eya ñe nuteñewôwô kple nye nuteñemawômawô<br />

dome la me. 8 Ne èkplô susu ma ðo la, àva ke ðe susu sia åu. Ale si míañe nu vŸwo sô<br />

gbô ðe edzi wu la, nenemae Mawu lŸa mí ðe edzi wui! Ele be woabu fô ame siwo gblôa<br />

nya siawo tôgbi. Ke ame aðewo gblôna be nu siawo tôgbie mefiana!<br />

Ame aðeke mele dzôdzôe o<br />

9 Ekema ðe mí Yudatôwo míenyo wu ame bubuawoa? Ao, mele eme nenema kura o,<br />

elabena míeðee fia xoxo be amewo katã nye nu vŸ wôlawo sôsôe, míeðanye Yudatôwo<br />

9


ROMATÔWO<br />

loo alo míeðanye TrŸsubôlawo o. 10 Abe ale si Åôålô Kôkôe la gblôe ene la, “Ame<br />

aðeke meli si nyo o, eye ame ðeka aðeke meli si åu nu vŸ mele o.”<br />

11 Ame aðeke mewô Mawu ñe sewo dzi pâpâpâ kpô loo alo ðo kplikpaa kpô be<br />

yeawô wo dzi gŸ hã o.<br />

12 Ame sia ame tra mô; ame sia ame wô nu vŸ. Ame aðeke mele afi aðeke si lé<br />

nyuiwôwô me ðe asi o. Ame ðeka pâ gŸ hã meli o.<br />

13 Woñe nuñoño nye nu vŸði kple åunyônu abe ûeû… si doa go tsoa yôdo nuvowo<br />

me ene. Aûatsokaka yô aðe dzi na wo. Da si ñomevi me aði vŸtô le la ñe aði nôa nu sia<br />

nu si wogblôna la me.<br />

14 Ðiåudodo kple dzrewôwô yôa nume na wo.<br />

15 Woðea abla ðe amewuwu åu eye woléa fu ame sia ame si tsia tsitre ðe wo åu.<br />

16 Afi sia afi si woyi la, wogbl…a konyifafa kple masômasô ðe megbe, 17 eye<br />

womenya ale si woaðe dzi ði eye woadzô dzi le Mawu ñe yayrawo åu kpô ha ðe o.<br />

18 Wometsô ðeke le eme na Mawu o eye wometsô ðeke le nu si Mawu bu tso wo<br />

åu la hã me o.<br />

19 Ale Mawu ñe ûônudôdrŸ as… na Yudatôwo elabena woawo ñe dôdeasie wònye<br />

be woakpô Mawu ñe seawo dzi le nu vŸ siawo katã wôwô teñe. Ðokuinuðenya aðeke<br />

mele wo dometô aðeke si o. Le nyateñe me la, xexeame katã ði fô le Mawu Åus…katãtô<br />

la åkume.<br />

20 Miekpôe azôa? Womate åu atso afia na ame aðeke le Mawu ñe åkume le amea<br />

ñe sedziwôwô ta akpô o. Elabena ale si míenya Mawu ñe seawo ðe edzi wu la, nenema<br />

10


ROMATÔWO<br />

tututue eme kôna na mí ðe edzi wu be míele seawo dzi wôm o. Ðe ko eñe seawo nana<br />

míenyana be nu vŸ wôlawo míenye.<br />

Dzôdzôenyenye to xôse me<br />

21 Ke azô la woðe dzôdzôenyenye aðe tso Mawu gbô ðe go si to vovo tso se la gbô. Se<br />

la kple Nyagblôðilawo ði ðase le eåuti. 22 Nenem dzôdzôenyenye sia si tso Mawu gblô<br />

la vana to Yesu Kristo dzixôse me, na ame siwo katã xô se. Vovototo aðeke meli o, 23<br />

elabena wo katã wô nu vŸ, Mawu ñe åutikôkôe bu ðe wo, 24 eye wotso afia na wo faa to<br />

eñe amenuveve si va to Kristo Yesu ñe ðeðedô dzi la me.<br />

25 Elabena Mawu ðo Kristo Yesu ða be wòaxô míañe nu vŸwo åu tohehe eye<br />

wòatsi Mawu ñe dômedzoe ðe mía åu nu. Ewô míañe xôse kple Kristo ñe ûu åudô hena<br />

eñe dômedzoe ðe mía åu nu tsitsi. Ewô nuteñe le mô sia nu togbô be mehe to na ame<br />

siwo wô nu vŸ tsã o hã. Elabena enô mô kpôm na êesiêi Kristo ava eye wòaðe nu vŸ<br />

mawo ða. 26 Le åkeke siawo hã me la, agate åu axô nu vŸ wôlawo le mô sia ke nu<br />

elabena Yesu ðe woñe nu vŸ ða.<br />

27 Ekema nu ka åuti míate åu año adegbe le be míawô hena míañe ðeðekpôkpô?<br />

Naneke kura meli o. Nu ka ta? Elabena míañe afiatsotso meku ðe míañe dô nyuiwo wôwô<br />

åu o, ke boå eku ðe nu si Kristo wô kple ale si míexô Kristo dzi se la åu. 28 Aleae wòle<br />

be wotsoa afia na mí to Kristo dzixôse me eye menye to nu nyui siwo míewôna la me o.<br />

29 Eye ðe Mawu ðea Yudatôwo ko to mô sia nua? Ao, TrŸsubôlawo hã ate åu<br />

ava egbô to mô sia ke dzi. 30 Mí katã míesô le Mawu åkume. Ame sia ame, Yudatôwo<br />

11


ROMATÔWO<br />

kple TrŸsubôlawo siaa ate åu akpô ðeðe ne woxô se ko. 31 Enyo; ne woaðe mí to xôse<br />

me la, ekema ðe esia fia be megahiã be míawô Mawu ñe sewo dzi oa? Mele nenema<br />

kura o! Ne míexô Yesu dzi se la, eya ko hafi miate åu awô seawo dzi.<br />

Wotso afia na Abraham to xôse me<br />

4 Azô nu ka gblô ge míala tso mía fofo Abraham, ame si ñe nuteñekpôkpô åu míeke<br />

ðo le nya sia me la åuti? 2 Ne ele eme vavã be wotso afia na Abraham to dôwônawo me<br />

la, ekema nane li si åuti wòaño adegbe le gake menye le Mawu gbô o. 3 Nu ka mawunya<br />

gblô tso nu sia åuti? “Abraham xô Mawu dzi se eye wobui dzôdzôenyenyee nâ.”<br />

4 Azô ne ame aðe wô dô la ekema eñe fetu menye amenuvevenu o, ke boå wobui<br />

abe nu si dze nâ ene. 5 Ke ne amea mewô dô aðeke o, ke boå wòxô Mawu, ame si bua<br />

ame vŸði dzôdzôe la dzi se la, ekema eñe xôse le Mawu me wôe ame dzôdzôe.<br />

6 Fia David ño nu tso nu sia åu esi wòði ðase le nu vŸ wôla aðe si ñe nu vŸwo<br />

Mawu ðe ða la ñe dzidzôkpôkpô åu be, 7 “Woayra ame siwo ñe nu vŸ wotsô ke wo kple<br />

ame siwo ñe dzidada dzi wotsyô nui. 8 Woayra åutsu si ñe nu vŸ Añetô la magabu nâ o.”<br />

9 Azô la, biabia lae nye, ðe wotsôa yayra sia naa ame siwo xôa Kristo dzi sena<br />

gake woléa Yudatôwo ñe sewo me ðe asi loo alo ðe wotsôa yayra sia naa ame siwo<br />

meléa Yudatôwo ñe seawo me ðe asi o, ke woxôa Kristo dzi sena ya mahã? Enyo,<br />

12


ROMATÔWO<br />

Abrahma ðe? Míegblôna be Abraham xô yayra siawo to eñe xôse me. Ðe wòxôe to xôse<br />

ðeðe ko mea? Alo, ðe wòxôe to eñe Yudatôwo ñe seawo dzi wôwô me hã?<br />

10 Hafi nàðo biabia ma åu la, ele be nàðo biabia sia åu gbã. Êekaêie Mawu tsô<br />

yayra sia na Abraham? Etsôe nâ hafi wòzu Yudatô. Esia gômee nye do ågô na eñe<br />

Yudatôwo ñe aûatsotso ñe kônu la wôwô.<br />

11 Menye emegbe sãa hafi o; wotso aûa nâ esi Mawu do åugbe nâ be yeayrae le<br />

eñe xôse ta. Aûatsotso la nye dzesi be Abraham xô se xoxo, be Mawu hã xôe xoxo eye<br />

wòði ðase le eåu be enye ame dzôdzôe le yeñe åkume hafi wotso aûa nâ. Ale Abraham<br />

zu gbôgbômefofo na ame siwo kpô ðeðe to xôse me ke menye to Yudatôwo ñe sewo dzi<br />

wôwô me o. Edze ñãa be ame siwo mewôa se siawo dzi o la kpôa ðeðe to Mawu dzixôse<br />

me. 12 Hekpe ðe esia åu la, Abraham nye gbôgbômefofo na Yudatô siwo wotso aûa na.<br />

Woakpôe kôtee le Abraham ñe kpôðeåu me be menye aûatsotsoe nana wokpôa xôxô o,<br />

elabena Mawu kpô åudzedze le Abraham åu to eñe xôse me hafi wova tso aûa nâ.<br />

13 Ekema eme kô be Mawu medo åugbe be yeatsô anyigba la katã ana Abraham<br />

kple eñe dzidzimeviwo le eñe Mawu ñe sewo dzi wôwô ta o, ke boå le ale si wòxôe se be<br />

Mawu awô eñe åugbedodo dzi la ta. 14 Eya ta ne miegale gbôgblôm kokoko be Mawu ñe<br />

yayra vana na ame siwo nye ame dzôdzôewo la, ekema ðe miele gbôgblôm bena<br />

gômesese aðeke mele Mawu ñe åugbedodo na ame siwo xô se la me o, eye xôse nye<br />

abunânu. 15 Nya la ñe nyateñe lae nye esi : Ne míedi be míaxô Mawu ñe yayra kple ðeðe<br />

to eñe sewo dzi wôwô me la, nu si dzôna koe nye míedoa dômedzoe nâ elabena míetea<br />

13


ROMATÔWO<br />

åu wôa seawo dzi o. Mô ðeka si ko dzi míate åu ato avo tso sedzidada me koe nye se<br />

aðeke manô anyi si dzi míada o!<br />

16 Eya ta wonaa Mawu ñe yayrawo mí to xôse me abe nunana fexexemanôåu<br />

ene. Kakaðedzi li be míaxô nunana siawo ne míelé Yudatôwo ñe kônyinyiwo me ðe asi<br />

loo alo míelé wo me ðe asi o, ne xôse le mía si abe Abraham ene ko. Elabena Abraham<br />

nye mí katã fofo le xôse ñe nya gome. 17 Nu siae Åôålô Kôkôe la le fiafiam esi wògblô<br />

be Mawu wô Abraham dukô geðewo fofo. Mawu axô ame sia ame tso dukô ðe sia ðe<br />

me, ne amewo axô Mawu dzi ase abe Abraham ene. Åugbedodo sia tso Mawu åutô gbô,<br />

ame si naa ame kukuwo tsia tsitre eye wòñoa nu tso nya siwo gbôna dzôdzô ge la åu<br />

kple kakaðedzi abe ðe nuawo va eme xoxo ene.<br />

18 Eya ta esi Mawu gblô na Abraham be yeana viåutsuvii, ame si ñe<br />

dzidzimeviwo asô gbô eye woazu dukô gã aðe la, Abraham xô Mawu dzi se togbô be<br />

åugbdodo ma tôgbi mate åu ava eme hafi o hã. 19 Esi eñe xôse tri akô ta la, metsi dzi be<br />

yetsi akpa na viåutsuvidzidzi o, le esime wòxô ñe alafa ðeka, srŸa Sara hã xô ñe<br />

blaasieke eye wòtsi akpa na vidzidzi.<br />

20 Ke Abraham meke ði kura o. Exô Mawu dzi se elabena eñe xôse gali ke ðe<br />

edzi eye wòkafu Mawu ðe eñe yayra ta hafi nu si åugbe wodo nâ la va eme gŸ hã. 21<br />

Eka ðe edzi vevie be Mawu ate åu awô nu sia nu si åugbe wòdo. 22 Le Abraham ñe<br />

xôse ta la, Mawu tsô eñe nu vŸwo katã kee.<br />

23 Nya wônuku sia be woðe Abraham le eñe xôse ta la, menye viðe na<br />

Abraham ðeðe ko o. 24 Enye viðe na míawo hã eye wònye kakaðedzi na mí be Mawu<br />

14


ROMATÔWO<br />

axô míawo hã to mô ma ke si dzi wòto xô Abraham ne míawo hã míaxô Mawu, ame si<br />

na Yesu tsi tsitre tso ame kukuwo dome la, ñe åugbedodowo dzi se. 25 Eku ðe míañe nu<br />

vŸ wo ta eye wògatsi tsitre be yealé avu le míawo kple Mawu dome eye wòna Mawu ñe<br />

amenuveve la yô mía me.<br />

Åutifafa kple dzidzô<br />

5 Eya ta azô la, esi wodzra mí kple Mawu dome ðo to ale si míexô eñe<br />

åugbedodowo dzi se ta la, åutifafa vavãtô ate åu anô mí kple Mawu dome le nu si Yesu<br />

Kristo, míañe Añetô la, wô na mí ta. 2 Elabena le míañe xôse ta la, ekplô mí va afi sia, afi<br />

si mônukpôkpô tôxâ le, afi si míetsi tsitre ðo eye míele mô kpôm dzidzôtôe le xôse me<br />

be míava zu nu si tututu Mawu ðo ðe mía åu be míava zu.<br />

3 Míate åu akpô dzidzô ne nukpekeamewo kple tetekpôwo va mía dzi elabena<br />

míenya be wonye nu nyuiwo na mí, wokpena ðe mía åu be míasrŸ dzidodo. 4 Dzidodo<br />

doa åus… míañe nônôme eye wòkpena ðe mia åu be míaxô Mawu dzi ase wu, êesiaêi si<br />

míawô eåudô va se ðe esime le nuwuwu la, míañe môkpôkpô kple xôse va s…a åu eye<br />

wonôa te. 5 Ekema ne eva eme alea la, kakaðedzi nôa mía me le nyadzôdzô ðe sia ðe me<br />

be nu sia nu anyo, elabena míenya ale si Mawu lŸa mí. Míesea Mawu ñe lôlŸ sia le mía<br />

me elabena Mawu tsô Gbôgbô Kôkôe la na mí be wòatsô Mawu ñe lôlŸ ayô míañe dzime.<br />

6 Kpô ða, le êeyiêi nyuitô dzi, esi míeganye gbôdzôgbôdzôtôwo ko la Kristo va<br />

ku ðe ame mavŸmawuwo ta. 7 Mebô be ame aðe naku ðe ame dzôdzôe ta o ke ame nyui<br />

15


ROMATÔWO<br />

ya la, ðewoh‰ ame aðe ado dzi be yeaku ðe eya ta. 8 Gake Mawu ðe eñe lôlŸ fia mí le<br />

esia me be esi míeganye nu vŸ wôlawo la, Kristo ku ðe mía ta. 9 Eye esi wòtsô eñe ûu<br />

wô esiawo katã na mí, ame siwo nye nu vŸ wôlawo, eye azô esi eya åutô tso afia na mí<br />

la, ale ke gbegbe wòagawô na mí wu? Azô la, aðe mí tso Mawu ñe dômedzoe siwo katã<br />

gbôna la me. 10 Eye, esi míenye eñe futôwo tsã, gake Via ñe ku gbugbô mí va Mawu<br />

gbôe la, ele be yayra geðewo nanô esi na mí le esi míenye xôlŸawo azô eye wòle agbe le<br />

mía me la ta.<br />

11 Fifia miekpô dzidzô le míañe ñomedodo wônuku kple Mawu åuti. Ñomedodo<br />

yeye sia tso nu si míañe Añetô Yesu Kristo wô na mí to eñe ku ðe míañe nu vŸwo ta la<br />

me. Ku sia wô mí Mawu ñe lôlŸtôwoe.<br />

Ku va to Adam me, agbe va to Kristo me<br />

12 To Adam ñe nu vŸ wôwô me la, nu vŸ ge ðe amegbetôñome blibo la me. Eñe nu vŸ he<br />

ku va xexe blibo la me, ale nu sia nu de asi tsitsi kple kuku me, elabena ame sia ame wô<br />

nu vŸ. 13 Míenya be Adam ñe nu vŸe he esia vâ, elabena, togbô be amewo nôa nu vŸ<br />

wôm tso Adam dzi va ðo Mose ñe êeyiêiwo me hã la, Mawu medrŸ ûônu wo, tso kufia<br />

na wo le eñe sewo dzi dada ta o, elabena mena eñe sewo wo haðe o, eye megblô nu si<br />

wòdi be woawô la hã na wo o. 14 Eya ta woñe åutilã ñe kuku metso woawo åutô ñe nu<br />

vŸwo gbô o, elabena woawo åutô meda Mawu ñe se tôxâ ma dzi eye woðu atikutsetse si<br />

åu wode se ðo la abe Adam ene o.<br />

16


ROMATÔWO<br />

Vovototo gã åutôe le Adam kple Kristo si meva haðe o la dome! 15 Nenema ke<br />

vovototo gã åutôe le amegbetô ñe nu vŸ kple Mawu ñe tsôtsôke dome!<br />

Elabena ame ðeka sia, Adam, he ku vâ na ame geðewo to eñe nu vŸ me. Ke ame<br />

bubu ðeka sia, Yesu Kristo, he tsôtsôke vâ na ame geðewo to Mawu ñe amenuveve me.<br />

16 Adam ñe nu vŸ ðeka he tohehe si nye ku la vâ na ame geðewo le esime Kristo ðe<br />

míañe nu vŸ gbogboawo ða faa eye wòna agbe si me åutikôkôe le la mí ðe nu vŸ teñe.<br />

17 Adam ðeka ñe nu vŸ na ku zu fia ðe ame sia ame dzi, ke ame siwo axô Mawu ñe<br />

tsôtsôke ñe nunana la, woazu fiawo le agbe sia me le Yesu Kristo ðeka la ta. 18 Nyateñe,<br />

Adam ñe nu vŸ he tohehe vâ na ame sia ame, ke Kristo ñe dzôdzôenyenye dzra Mawu<br />

kple amewo dome ðo ale be woate åu anô agbe. 19 Adam na ame geðewo zu nu vŸ<br />

wôlawo elabena meðo to Mawu o; Kristo na be ame geðewo nakpô xôxô le Mawu gbô<br />

elabena eðo to Mawu.<br />

20 Wotsô Se Ewoawo na amegbetôwo ale be ame sia ame nanya ale si gbegbe<br />

wògbe mewô Mawu ñe sewo dzi o. Ke zi ale si nu míedzea si míañe nu vŸ wôlawo<br />

nyenye la, zi nenema kee míedzea si Mawu ñe amenuveve gbãgo la kple ale si wònaa<br />

tsôtsôke míi. 21 Tsã la, nu vŸ ðu ame sia ame dzi eye wòkplô amewo katã de ku me; ke<br />

azô la, Mawu ñe amenuveve ðu dzi ðe eteñe eye wòna mí kple Mawu dome le nyuie ale<br />

míekpôa agbe mavô la to Yesu Kristo míañe Añetô la dzi.<br />

Míeku na nu vŸ, míele agbe le Kristo me<br />

17


ROMATÔWO<br />

6 Enyo, ekema ðe wòle be míanô nu vŸ wôwô dzi ale be Mawu nate åu anô<br />

nublanuikpôkpô kple nu vŸ tsôtsôke dzia?<br />

2 Gbeðe! Esi míeku na nu vŸ la ale ke wô míaganô agbe le nu vŸ me mahã? 3<br />

Alo ðe mienyae be mí ame siwo katã wode mawutsi ta na le Kristo Yesu me la, wodee<br />

na mí ðe eñe ku me oa? 4 Esi wòku la, woði miañe nu vŸ lôlŸ ñe nônôme xoxo la kplii to<br />

mawutsideta me. Esi Mawu, Fofo la, fôe ðe tsitre to eñe åus… me la, wotsô agbe yeye<br />

wônuku sia na mi.<br />

5 Elabena miezu eyama ñe akpa aðe eya ta mieku kplii esi wòku. Azô la, miekpô<br />

gome le eñe agbe yeyea me eye miatsi tsitre abe eya ke ene. 6 Woklã miañe dzodzro<br />

vŸði xoxoawo ðe atisoga la åu kplii. Wode kubi miañe nônôme si lŸa nu vŸ wôwô la åu<br />

ale be miañe åutilã si lŸa nu vŸ wôwô la, megale nu vŸ ñe åus… te loo alo ganye kluvi na<br />

nu vŸ o. 7 Elabena esi mietsri nu vŸ ko la, mievo tso åus… si nu vŸ ñe amebeble kpô ðe<br />

mia dzi tsã la me. 8 Eye esi miañe nônôme si me nu vŸ lôlŸ yô la “ku” kple Kristo la,<br />

míenya be míakpô gome le eñe agbe yeyea me. 9 Kristo fô tso ame kukuwo dome eye<br />

magaku akpô o. Ku megakpô åus… aðeke ðe edzi o. 10 Eku zi ðeka ko be yeaðe nu vŸ ñe<br />

åus… ða, ke azô la, ele agbe le hadede mavô me kple Mawu tegbetegbe. 11 Eya ta mibu<br />

miañe nônôme xoxo si lŸ nu vŸ wôwô la abe ðe wòku eye nu vŸ megakpô åus… aðeke ðe<br />

edzi o ene, ke boå minô agbe na Mawu eye mianô åudzô nâ to Yesu Kristo, míañe Añetô<br />

la, me.<br />

18


ROMATÔWO<br />

12 Migana nu vŸ nakpô åus… ðe miañe åutilã dzi azô o, eye migana nu vŸ ñe<br />

dzodzrowo naðu mia dzi o. 13 Migana miañe åutilã ñe akpa aðeke nazu dôwônu na<br />

vôðivŸðinyenye o, ke boå mitsô miañe åutilã ñe akpa ðe sia ðe na Mawu le goawo katã<br />

me, elabena miefô tso ku me eye miedi be yewoazu åudôwônu le Mawu ñe asime, be<br />

wòawô mia åudô hena eñe dô nyuiwo wôwô. 14 Mele be nu vŸ naganye miañe dziðula o,<br />

elabena azô la, miegale se siwo kplô mi le esime mienya nu vŸ ñe kluviwo la te o, ke<br />

mievo azô esi miele Mawu ñe amenuveve kple nublanuikpôkpô te.<br />

Kluviwo na dzôdzôenyenye<br />

15 Ðe esia le fiafiam be azô la, míate åu ayi nu vŸ wôwô dzi eye míagatsi dzi le eåu oa?<br />

Gbeðe! Elabena míañe ðeðekpôkpô meku ðe sedziwôwô åu o, ke boå eku ðe Mawu ñe<br />

amenuveve åu.<br />

16 Ðe miedze sii be yewoate åu atia Añetô na yewo ðokui oa? Miate åu atia nu<br />

vŸ eye ku akpe ðe eåu alo miate åu atia toðoðo eye tsôtsôke akpe ðe eåu. Wo dometô si<br />

mietsô mia ðokuiwo na la, eyae axô mi eye wòanye miañe añetô eye miawo mianye eñe<br />

kluviwo. 17 Mida akpe na Mawu be togbô be mietia tsã be yewoanye kluviwo na nu vŸ<br />

hã, azô la, mietsô miañe dzi blibo xô nufiafia si Mawu tsô na mi. 18 Azô la, mievo tso<br />

miañe añetô xoxoa si nye nu vŸ, sime eye miezu kluviwo na miañe añetô yeyea si nye<br />

dzôdzôenyenye.<br />

19


ROMATÔWO<br />

19 Mele nu ñom alea eye metsô kluviwo kple añetôwo le kpôðeåu ðom elabena<br />

wo gômesese le bôdôe. Abe ale si mienye kluviwo tsã na nu vŸ vovovowo ene la,<br />

nenema kee wòle be miatsô mia ðokuiwo awô kluviwo azô na nu siwo katã nyo eye<br />

wole kôkôe.<br />

20 Le êemaêi esi mienye kluviwo na nu vŸ la, mietsi dzi ðe nyuiwôwô åu tututu<br />

o. 21 Nu kae do tso eme? Eme kô ñãa be nyui aðeke medo tso eme o, elabena åu le mia<br />

kpem fifia le nu siwo miewôna tsã la åububu gŸ hã åu, elabena nu mawo katã kplô mi yi<br />

tsôtsrŸ mavô me. 22 Ke azô la, mievo tso nu vŸ ñe åus…tenônô me. Miezu kluviwo na<br />

Mawu eye kôkôenyenye kple agbe mavô le viðe siwo miakpô tso Mawu gbô la dome. 23<br />

Elabena nu vŸ ñe fetue nye ku, ke Mawu ñe amenuveve ñe nunanae nye agbe mavô to<br />

Yesu Kristo, míañe Añetô la me.<br />

SrŸðeðe abe kpôðeåu ene<br />

7 Nôvi Yudatô lôlŸawo le Kristo me, ðe mienyae haðe be ne ame aðe ku la, se la<br />

megablae o mahã?<br />

2 Mina maðo kpôðeåu aðe na mi. Ne woðe nyônu aðe la, se la blae ðe srŸa åuti<br />

zi ale si srŸåutsu la le agbe. Ke ne srŸåutsu la ku la, srŸðeðe ñe se la megabla nyônu la o.<br />

3 Ekema ate åu aðe åutsu bubu ne elŸ. Nyônu la ada vo ne åutsu la le agbe, ke nu sia sô<br />

le go sia go me le åutsu la ñe ku megbe.<br />

4 Tsã la, mia “srŸåutsu,” si nye míañe añetô lae nye Yudatôwo ñe se; ke magblô<br />

be “mieku” kple Kristo le atitsoga la åu, eye esi “mieku” ta la, “miegaðe se la o,” eye<br />

20


ROMATÔWO<br />

se la megabla mi o. Miegagbô agbe esi kristotô fô tso ame kukuwo dome eye miezu ame<br />

yeyewo. Azô la, mieðe ame si fô tso ame kukuwo dome ale be miate åu atse ku nyui<br />

siwo nye dô nyuiwo wôwô na Mawu. 5 Esi miañe nônôme xoxoa nô mia me la, dzodzro<br />

vŸðiwo nô dô wôm le mia me, eye wonaa miedina be yewoawô nu siwo Mawu di be<br />

miagawô o. Ale mietsea nu vŸ ñe kutsetse siwo nye ku ñe kutsetse gbegbl…wo. 6 Ke azô<br />

la, mehiã be miagatsi dzi ðe Yudatôwo ñe seawo kple kônyinyiwo åuti o, elabena<br />

“mieku” le esime woðe aboyo mi, ke azô la, miate åu asubô Mawu nyateñetôe, menye le<br />

mô xoxoa nu to seawo dzi wôwô me tamemabumabutôe o, ke boå le mô yeyea nu,<br />

miasubô Mawu kple miañe dzi blibo kpakple miañe susu katã.<br />

Ûiûli kple nu vŸ<br />

7 Ekema ðe mele gbôgblôm be Mawu ñe se siawo nye se dzodzrowoa? Gbeðe! Ao, nu<br />

vŸ mele se la åu o, ke boå se lae ðe nye nu vŸ fiam. Ne se la megblô be, “Mele be<br />

dzodzro vŸðiwo nanô wò dzime o” la, anye ne nyemate åu anya nu vŸ si le nye dzime<br />

kple dzodzro vŸði siwo êla ðe afi ma o. 8 Ke nu vŸ wô se siawo åudô hetso tsi tre ðe<br />

dzodzro vŸðiwo åu to åkuðoðo wo dzi nam me be, dzodzro ma tôgbiwo nye nu vŸ eye<br />

wonyôa dzodzro siwo nu wode se ðo la le menye! Ne se aðeke meli si dzi woada o la,<br />

eya ko hafi nu vŸ wôwô aðeke hã manô anyi o.<br />

9 Eya tae nye dzi dze eme, zi ale si nyemese nu si se la bia tututu la gôme o. Ke<br />

esi meke ðe nyateñea åu la, medze sii be meda sea dzi eye mezu nu vŸ wôla si wotso<br />

kufia na. 10 Eya ta le nye ðeka gome la, le ale si se nyui la afia agbemô lam teñe la, ena<br />

21


ROMATÔWO<br />

wotso kufia nam boå. 11 Nu vŸ wôm mezu abunâtô esi wòto Mawu ñe se nyuiwo<br />

åudôwôwô me na medze be woatso kufia nam. 12 Ke, abe ale si miakpôe ene la, se la<br />

åutô le eteñe pâpâpâ eye wònyo hã!<br />

13 Ke ale ke nu sia ate åu ava emee? Menye se lae hem de tsôtsrŸ mee nye ema<br />

oa? Ekema ale ke wòate åu anye nu nyui? Ao, enye nu gbegbl… kple nu vŸ, nu si wô nu<br />

nyui åudô eye wòna wobu fôm. Ale miate åu akpô ale si wònye nu vŸði si ate åu ahe ku<br />

vâ eye wòle be woatsri eåudôwôwô, elabena ewôa Mawu ñe se nyuiwo åudô hena eya<br />

åutô ñe tameðoðo vŸðiwo.<br />

Ame ñe ûiûli le ememe ke<br />

14 Ekema se la nyo, ke nu si gbl… la tso gbônye elabena wodzram mezu kluvi na nu vŸ.<br />

15 Nyemese ðokuinye gôme kura o elabena medina vevie be mawô nu si nyo, gake<br />

nyemetea åui o. Mewôa nu si nyemedina be mawô o. Melé fu nu sia. 16 Menya nyuie be<br />

nu si wôm mele la menyo o; nye dzitsinya vŸði la ðenâ fiaam be melŸ ðe se siwo dzi<br />

dam mele la dzi. 17 Gake wôna aðeke mele åunye o, elabena menye nyee gale ewôm o;<br />

nu vŸ si le menye la kpô åus… ðe dzinye eye eyae naa mewôa nu vŸ siawo.<br />

18 Menya be menye ame gbegbl… le goawo katã me le ale si nye dzôdzôme si<br />

nye nu vŸ xoxoa sôå le la ta. Nye agbagbadzedze ðe sia ðe metea åu naa mewôa nu nyui<br />

o. Medina be mawô nu nyui gake nyemetea åu wônâ o. 19 Ne medi be mawô nu nyui la,<br />

nyemetea åu wônâ o. Ne medze agbagab ne nyemawô nu vŸ o la, mewôa nu vŸ kokoko.<br />

22


ROMATÔWO<br />

20 Azô ne mele nu si nyemedina be mawô o wôm la, ekema eme kô be menye nye åutôe<br />

le ewôm o, ke boå nu vŸ si gakpô åus… ðe dzinye kokoko lae.<br />

21 Edze abe enye nyateñe aðe le nye agbe me ene be, ne medi be mawô nu si nyo<br />

la, mewôa nu si menyo o la kokoko. 22 Medina be mawô Mawu ñe lôlŸnu le nye<br />

dzôdzôme yeyea nu. 23 Ke mekpô se bubu si le dô wôm le nye åutilã me, ewôa aûa kple<br />

nye susu eye wòwôam kluvi na nu vŸ ñe se la le nye åutinuwo me. 24 O, menye<br />

nublanuitô gã aðe! Ame ka aðem tso åutilã si kplôm yina ku mee la sime? 25 Ke woada<br />

akpe na Mawu be eðem to Yesu Kristo míañe Añetô la, dzi. Eya ta azô la menye kluvi na<br />

Mawu ñe se la le nye susu me, ke menye kluvi na nu vŸ ñe se la le åutilã nu.<br />

Agbe le Gbôgbô la me<br />

8 Eya ta azô la, fôbubu aðeke megale ame siwo nye Yesu Kristo tô la lalam o. 2<br />

Elabena Gbôgbô si naa agbe ñe åus… si le menye to Yesu Kristo me la, ðem tso nu vŸ<br />

kple ku sime. 3 Womeðea mí tso nu vŸ ñe asime to Mawu ñe seawo nyanya me o,<br />

elabena míewôa seawo dzi o, eye míate åu awô wo dzi hã o. Ke Mawu wô ðoðo bubu<br />

aðe åudô be yeaðe mí. Eðo eya åutô via ða wònô åutilã me abe míawo ke ene, ke nu vŸ<br />

le míawo ya ñe åutilã åu. Eðe nu vŸ ñe åus… si wòkpô ðe mía dzi la ða to eðokuitsôtsô sa<br />

vôe ðe míañe nu vŸwo ta me. 4 Eya ta azô la, míate åu awô Mawu ñe sewo dzi ne míedze<br />

Gbôgbô Kôkôe la yome eye míegaðoa to nu vŸ ñe gbôgbô si le mía me la o.<br />

23


ROMATÔWO<br />

5 Ame siwo ðea mô woñe nu vŸwo ñe dzodzrowo ðua wo dzi la, nôa agbe ko be<br />

yewoadze yewo ðokuiwo åu, ke ame siwo dzea Gbôgbô Kôkôe la yome la, dzea sii be<br />

yewole nu siwo dzea Mawu åu la wôm. 6 Gbôgbô Kôkôe la yomedzedze kplôa mí yia<br />

agbe kple åutifafa me, ke nu vŸ ñe dzôdzôme xoxoa yomedzedze kplôa ame yia ku me, 7<br />

elabena míañe nu vŸ ñe dzôdzôme xoxoa tsia tsitre ðe Mawu åu. Dzôdzôme sia mewô<br />

Mawu ñe sewo dzi kpô o, eye mawôe hã o. 8 Eya ta ame siwo gale woñe nu vŸ ñe<br />

dzôdzôme xoxoa te kokoko eye wodina be yewoadze dzodzro vŸðiwo yome la, mate åu<br />

adze Mawu åu akpô o. 9 Ke miawo miele nenema o. Ne Mawu ñe Gbôgbô le mia me la,<br />

ekema miele miañe dzôdzôme yeye la te. Miðo åku edzi be ame sia ame si me Kristo ñe<br />

Gbôgbô mele o la, ame ma menye kristotô o. 10 Ke, togbô be Yesu Kristo le agbe le mia<br />

me hã la, miañe åutilã aku le nu vŸ ta ke miañe gbôgbô ya anô agbe elabena Kristo ve<br />

enu. 11 Eye ne Mawu ñe Gbôgbô si fô Yesu ðe tsitre tso ame kukuwo dome le agbe le<br />

mia me la, ana miañe åutilã kukuawo naganô agbe le miañe ku megbe to Gbôgbô Kôkôe<br />

ma ke si le agbe le mia me la dzi.<br />

12 Eya ta, nôvi lôlŸawo, se aðeke mebla mi be miawô nu si miañe nu vŸ ñe<br />

dzôdzôme xoxoa di tso mia si be miawô o. 13 Elabena ne miaganô eyome kokoko la,<br />

miabu eye miatsrŸ, ke ne to Gbôgbô Kôkôe la ñe åus… me, mieðu miañe dzôdzôme xoxo<br />

vŸði la dzi la, mianô agbe. 14 Elabena ame siwo katã Mawu ñe Gbôgbô kplôna la, ame<br />

mawoe nye Mawu viwo.<br />

15 Eya ta mele be míanô abe kluvi vôvŸnôtôwo ene o, ke boå míawô nu abe<br />

Mawu åutô vi siwo wòxô ðe eñe ñome la me eye míeyônâ be, “Fofo, Fofo” ene. 16<br />

24


ROMATÔWO<br />

Elabena eñe Gbôgbô Kôkôe la ñoa nu na mí le míañe dzi ñe gogloñe ke eye wògblôna na<br />

mí be Mawu viwo míenye vavã. 17 Eye esi míenye viawo ta la míakpô gome le eñe<br />

kesinônuwo me elabena nu siwo katã Mawu naa Via Yesu la, zu míawo hã tô azô. Ke ne<br />

míakpô gome le eñe åutikôkôe me la, ele be míakpô gome le eñe fukpekpe hã me.<br />

Åutikôkôe si míava xô<br />

18 Ke fu si míakpe fifia la, menye naneke si woatsô asô kple åutikôkôe si woana mí<br />

emegbe la kura o. 19 Elabena Mawu ñe nuwôwôwo katã tsô dzigbôði kple môkpôkpô le<br />

lalam na åkeke si gbôna si dzi Mawu afô viawo ðe tsitre. 20 Elabena nuwôwô blibo la le<br />

teteðeanyi gã aðe me, nu si menye eñe didi o ke boå ame si he gbegbl… sia vâ la ñe<br />

lôlŸnu wònye kple môkpôkpô 21 be nuwôwô blibo la axô ablôðe tso gbegbl… ñe<br />

kluvinyenye me age ðe Mawu viwo ñe åutikôkôe ñe ablôðe la me.<br />

22 Elabena míenyae be dzôdzômenu siwo nye atiwo kple lãwo gŸ hã kpea fu le<br />

dôléle kple ku sime esime wole mô kpôm na nya gã sia ñe dzôdzô. 23 Mí kristotôwo gŸ<br />

hã, togbô be Gbôgbô Kôkôe la le mía me eye wònye åutikôkôe si le mía ågô ñe ðeðefia<br />

na mí hã la, míawo hã míedina vevie be woaðe mí tso vevesese kple fukpekpe me.<br />

Míawo hã míele mô kpôm vevie na åkeke ma gbe sia gbe. Mawu ana nu siwo nye mía<br />

tô abe viawo ene la mí. Nu siawo dometô ðekae nye åutilã yeye siwo åugbe wòdo na<br />

mí. Åutilã siawo magalé dô o eye womaku gbeðe o.<br />

24 Woðe mí to xôse me; xôse gômee nye môkpôkpô na nane si mele mía si o la<br />

kpôkpô. Mahiã be ame si si nane le xoxo la, nakpô mô eye wòaxôe se be yeakpô nu ma<br />

25


ROMATÔWO<br />

o. 25 Ke ne wòle be míaxô Mawu dzi ase le nu si medzô haðe o gome la, dzixôse sia<br />

fiaa mí be míalala kple dzigbôði kpakple kakaðedzi.<br />

Míewu dziðulawo<br />

26 Nenema ke to míañe xôse me la, Gbôgbô Kôkôe la kpena ðe mía åu le míañe gbe sia<br />

gbe ñe xaxawo kple gbedodoðawo me. Elabena míenyaa nu si míabia to gbedodoða me<br />

gŸ hã loo alo ale si miado gbe ðae o. Ke Gbôgbô Kôkôe la doa gbe ða ðe mía ta kple<br />

seselelãme si tôgbi åu womate åu año nu le o. 27 Eye Fofo la, ame si nyaa dziwo katã<br />

me la, nyaa nu si Gbôgbô Kôkôe la le gbôgblôm esime wòðea kuku ðe mía ta le nu siwo<br />

sô ðe Mawu åutô ñe lôlŸnu dzi la ta. 28 Ke míenyae bena le nuwo katã me la, Mawu wôa<br />

nu hena ame siwo lŸnâ la ñe nyui, ame siwo woyô le eñe tameðoðo ði nu. 29 Elabena<br />

ame siwo Mawu nya ði la, woawo kee wòðo ði be woanô Via ñe nônôme me be wòanye<br />

ågôgbevi le nôviawo dome. 30 Ame siwo wòtia da ði la, woawo ke hãe wòyô, ame siwo<br />

wòyô la, woawoe wòtso afia na eye ame siwo wòtso afia na la, woawo åutie wòkô. 31<br />

Nu ka gŸ míate åu agblô tso nu wônuku siawo tôgbi åu? Ne Mawu le mía dzi la, ame<br />

kae ate åu atsi tsitre ðe mía åu? 32 Esi Mawu meve nu le Via gŸ hã åu o, ke boå wòtsôe<br />

na ðe mí katã ta la, ðe matsô nu bubu ðe sia ðe hã ana mí oa?<br />

33 Ame kae ate åu atsô nya ðe mí ame siwo Mawu tia na eðokui la åu?<br />

26


ROMATÔWO<br />

Mawue nye afiatsola<br />

34 Ekema ame kae abu fô mí? Ðe Kristo awô esia? Ao! Elabena eyae nye ame si ku ðe<br />

mía ta eye wògatsi tsitre na mí; ebôbô nô Mawu ñe ðusime eye wòle kuku ðem ðe mía ta<br />

le dziño.<br />

35 Ame kae ama mí ða tso Kristo ñe lôlŸ gbô? Fuwôame loo alo xaxa? Yometiti<br />

loo alo dôwuamea? Amamanônô, loo dzôgbevŸe loo alo yia? 36 Abe ale si woålôe ði ene<br />

be, “Le tawò míeðoa ku ñe xaxawo me le åkeke blibo la me, wobua mía abe al… siwo<br />

wokplô yina wuwu ge la ene.” 37 Ao, le nu siawo katã me míeðu dzi ûuu, wòglo to ame<br />

si lŸ mí la me. 38 Elabena medze sii be naneke mate åu ama mí ða tso Kristo ñe lôlŸ la<br />

gbô o. Ku mate åui o, agbe hã mate åui o. Mawudôlawo mawôe o, eye ts‰eñe åutô ñe<br />

åus… katã gŸ hã mate åu aðe mí ða tso Mawu ñe lôlŸ la gbô o. Míañe egbe ñe vôvŸwo<br />

kple míañe etsô ñe dzimaðeðiwo 39 alo kôkôñe, alo gogloñe alo nuwôwô bubu aðeke gŸ<br />

hã mate åu ama mí ða tso Mawu ñe lôlŸ si le Kristo Yesu, míañe Añetô, me la gbô o.<br />

Israel ñe domenyinyi<br />

9 Nyateñe gblôm mele le Kristo me, nyemada alakpa aðeke o eye nye dzitsinya le<br />

ðase ðim le Gbôgbô Kôkôe la me 2 be mele nu xam åutô eye mele vevesese gã aðe me<br />

le nye dzime. 3 Elabena anyo nam wu be woabu fôm eye woaðem ða tso Kristo gbô ne<br />

esia ana be nye amewo, Yudatôwo, nakpô ðeðe.<br />

27


ROMATÔWO<br />

4 Woawo tôe nye vinyenye la, woawo tôe nye Mawu me åutikôkôe la,<br />

nubablawo, se la xôxô, gbedoxô me subôsubô la kple åugbedodoawo. 5 Wonye fofoawo<br />

ñe dzidzimeviwo, dzidzime siwo me Kristo dzô tso le åutilã nu, ame si nye Mawu ðe<br />

nuwo katã dzi, ame si wokafuna tegbee! Amen.<br />

6 Ekema ðe Mawu gbe åugbe siwo wòdo na Yudatôwo la dzi wôwôa? Ao!<br />

Elabena edo åugbe siawo na ame siwo nye Yudatô akuakuawo. Ke menye ame sia ame<br />

si wodzi ðe Yudatôwo ñe ñome me lae nye Yudatôwo akuakuawo o. 7 Be wodo tso<br />

Abraham me ðeðe ko mewô wo Abraham vi vavãwo o. Elabena Åôålô Kôkôe la gblô be<br />

åugbedodo siawo li na Abraham vi Isak kple Isak ñe dzidzimeviwo ko, togbô be vi<br />

bubuwo nô Abraham si hã. 8 Esia le fiafiam be menye Abraham viwo katãe nye Mawu<br />

viwo o, ke boå ame siwo xô ðeðekpôkpô ñe åugbe si wodo na Abraham dzi se la koe.<br />

9 Elabena Mawu do åugbe be, “Mana viåutsuvi wò kple Sara le ñe si gbôna me.”<br />

10 Menye esia ðeðe ko o, ke Rebeka ñe venôviawo fofoe nye mía tôgbui Isak. 11<br />

Hafi ne woadzi venôvi siawo alo venôvi siawo nawô nane, nyui alo vŸ la, bena Mawu ñe<br />

tameðoðoði nanô eteñe le tatia la nu, 12 ke menye le dôwôwô aðeke nu o, ke boå tso<br />

ame si yôa ame gbô la wogblô na Rebeka be, “Tsitsitô la azu subôla na ðevitô la.” 13<br />

Abe ale si woålôe ði ene be, “Mayra Yakôb, ke menye Esau o.”<br />

14 Ðe Mawu wô nu madzômadzôa? Gbeðe! 15 Elabena Mawu gblô na Mose be,<br />

“Ne medi be mave ame aðe nu la, mawôe eye makpô nublanui na ame sia ame si medi<br />

be makpô nublanui na.” 16 Ale womenaa Mawu ñe yayra ame elabena amea di be<br />

28


ROMATÔWO<br />

woayra ye alo ku kutri be yeaxô yayra la o. Wonaa yayra siawo elabena Mawu kpôa<br />

nublanui na ame siwo wòdi be yeakpô nublanui na.<br />

17 Farao, Egipte fia, nye kpôðeåu le go sia me. Elabena Mawu gblô nâ be yetsô<br />

Egipt fiaðuñea nâ ale be yeate åu aðe yeñe åus… si tsi tsitre ðe eåu la afia, ale be<br />

xexeame katã nase nu tso ye Mawu ñe åkô kôkôe la åu. 18 Ale miekpô be Mawu nyo<br />

dome na ame aðewo elabena edi be yeanyo dome na wo eye wònaa ame aðewo s…a<br />

dzime. 19 Ekema nu ka ta Mawu bua fô wo le woñe tomaðomaðo ta? Ðe womewô nu si<br />

wòðo na wo be woawô oa?<br />

20 Ao, mègagblô nenema o! Ame kae nènye be nàdrŸ ûônu Mawu? Ðe ame aðe<br />

ñe nuwôwô abia nuwôla be, “Nu ka ta nèwôm alea mahã?” 21 Ne ame aðe tsô tsu me ze<br />

aðe la, ðe môðeðe meli be zemela la natsô tsu ma ke ame kplu nyui aðe si me woatso<br />

señoño ade eye wòame kplu bubu si me wòatsô gbeðuðôwo akô ðo oa? 22 Nu ka adzô<br />

nenye be Mawu ame si lŸ, ðe eñe dômedzoe kple åus… fia la, gbô dzi ði na ame siwo dze<br />

na eñe dômedzoe ñe tohehe? 23 Alo ewô esia be yeaðe eñe åutikôkôe ñe kesinônuwo afia<br />

ame siwo le mô kpôm na eñe nublanuikpôkpô, ame siwo wòdzra ðo do ågô na eñe<br />

åutikôkôe la, 24 mí ame siwo hã wòyô, menye tso Yudatôwo dome ðeðe ko o, ke boå<br />

tso TrŸsubôlawo hã domea? 25 Mieðo åku nu si Hosea ñe nyagblôði gblô la dzia? Afi<br />

mae Mawu gblô le bena yeadi vi bubu siwo metso Yuda ñomea me o la na ye ðokui eye<br />

yealŸ wo togbô be ame aðeke melŸ wo kpô o hã. 26 Wogblô le TrŸsubôlawo åu tsã be,<br />

“Menye nye amewo mienye o.” Azô la, woayô wo be, “Mawu Gbagbe la ñe viwo.”<br />

29


ROMATÔWO<br />

27 Nyagblôðila Yesaya gblô tso Yudatôwo åu be, togbô be woade ame akpe<br />

akpewo hã la, wo dometô ame ûe aðewo koe akpô ðeðe. 28 “Elabena Añetô la atso nya<br />

me tso anyigba dzi åuti, awu eñe wônawo nu kaba kple dzôdzôenyenye.”<br />

29 Yesaya gagblô le teñe aðe be na menye Mawu ñe amenuveve tae o la, woatsrŸ<br />

Yudatôwo katã, ame sia ame, abe ale si wotsrŸ ame sia ame le Sodom kple Gomora ene.<br />

Israel ñe dzimaxôse<br />

30 Nya kawo míagblô tso nu siawo åu? Nu si míagblô koe nye be Mawu na<br />

mônukpôkpô TrŸsubôlawo be woakpô ðeðe to xôse me, togbô be womenô Mawu dim<br />

vevie o hã. 31 Ke Yudatôwo, ame siwo dze agbagba vevie be yewoadze Mawu åu to<br />

Mawu ñe sewo dzi wôwô me la, mete åu dze Mawu åu o. 32 Nu ka tae? Elabena wonô<br />

agbagba dzem be yewoakpô ðeðe to seawo dzi wôwô me eye yewoanô agbe nyui le<br />

esime wòle be woanya be xôse me ko yewoato akpô ðeðe teñe. Wokli kpe gã la dze anyi.<br />

33 Mawu gbe nya na wo tso nu sia åu le Åôålô Kôkôe la me esi wògblô be, “Metsô<br />

Agakpe aðe da ðe mô me na Yudatôwo. Ame geðewo akli Agakpe sia, si nye Yesu, eye<br />

woadze anyi. Ame siwo axô edzi se la, åu makpe wo gbeðe o.”<br />

10 Nôvinye lôlŸtôwo, nye dzi ñe didi kple nye gbedodoðae nye be Yudatôwo<br />

nakpô ðeðe. 2 Menya ale si wotsôa dzo ðe Mawu ñe bubu åuti gake womewôa nu sia to<br />

mô nyuitô dzi o. 3 Elabena womese egôme be Kristo ku be yeadzra yewo kple Mawu<br />

30


ROMATÔWO<br />

dome ðo o. Le esia gômesese teñe la, wole agbagba dzem be yewoadze na Mawu ñe<br />

amenuveve la to Yudatôwo ñe seawo kple kônyinyiwo dzi wôwô me; ke esia<br />

menye ðeðekpôkpô ñe mô o. 4 Womese eme be ame siwo xô Kristo dzi se la, Kristo naa<br />

nu sia nu si wodina to eñe sewo dzi wôwô me la wo o. Ewu nu siawo katã nu.<br />

5 Elabena Mose ålô be ne ame aðe anye ame nyui le go ðe sia ðe me, aðu<br />

tetekpôwo dzi le eñe agbemeåkekewo katã me eye mawô nu vŸ akpô o la, eya ko hafi<br />

woave enu wòakpô ðeðe. 6 Ke ðeðekpôkpô si vana to xôse me la, gblô be, “Mele be nàdi<br />

dziño be yeakpô Yesu le afi ma eye yeahee va anyigba dzi be wòakpe ðe ye åu o,” eye,<br />

7 “Mehiã be nàyi ame kukuwo dome be yeana Kristo nagatsi tsitre o.”<br />

8 Elabena ðeðekpôkpô si tso Kristo dzixôse me, si nye nu si ñe gbeñã míeðena la,<br />

le bôbôe be wòasu mía dometô ðe sia ðe si. Le nyateñe me la etsô ðe mía gbô kpuie abe<br />

míañe dziwo kple nuwo ene. 9 Elabena ne ètsô wò åutô wò nu ûu eme na ame bubuwo<br />

be Yesu Kristoe nye yeñe Añetô eye nèxôe se tso wò åutô wò dzime be Mawu fôe ðe<br />

tsitre tso ame kukuwo dome la, àkpô ðeðe. 10 Elabena ame ñe xôse tso eñe dzime kee<br />

naa ame kple Mawu dome nyona, eye ne èûu eme kple wò nu na amewo la, ekema èðo<br />

kpe wò ðeðekpôkpô dzi. 11 Elabena Åôålô Kôkôe la gblô na mí be, åu makpe ame sia<br />

ame si xô Kristo dzi se la akpô o. 12 Yudatôwo kple TrŸsubôlawo siaa sô le go sia me;<br />

Añetô ðeka ma koe le wo katã si eye Añetô sia naa eñe kesinônuwo ame sia ame si bianâ<br />

la faa. 13 Ame sia ame si yôa Añetô la ñe åkô dzi la akpô ðeðe.<br />

14 Ke ne womexô edzi se o la, ale ke woate åu abiae be wòaðe yewo? Eye ale ke<br />

woate åu axô edzi ase ne womese nu tso eåu kpô o? Eye ale ke woawô ase nu tso eåu ne<br />

31


ROMATÔWO<br />

ame aðeke megblôe na wo o? 15 Eye ale ke ame aðe ayi aðagblô Kristo åunya na wo ne<br />

ame aðeke medôe o? Nya siae Åôålô Kôkôe la le gbôgblôm to nya siawo me be, “Ame<br />

siwo ðea gbeñã åutifafa si nôa Mawu kple amewo dome ñe nyanyui eye wògblôa<br />

dzidzônyawo tso nu nyuiwo åuti la ñe afôwo nya kpôna loo!” Esia gômee nye woado<br />

dzaa na ame siwo vana gblôa Mawu ñe nyanyui la!<br />

16 Ke menye ame sia ame si sea nyanyui lae xônâ kple dzidzô o, elabena<br />

nyagblôðila Yesaya gblô be, “Añetô, ame kae xô dzinye se esi megblôe na wo?” 17 Ke<br />

xôse vana na ame to nyanyui sia, si nye nyanyui tso Kristo åuti la, sese me.<br />

18 Ke Yudatôwo ya ðe? Ðe wose Mawu ñe Nya? „, ede afi sia afi si wole;<br />

wogblô nyanyui la na xexeame ñe akpa ðe sia ðe. 19 Eye ðe wose egôme be Mawu atsô<br />

eñe ðeðekpôkpô ana ame bubuwo ne woawo, Yudatôwo, gbe be yewomaxôe oa? „,<br />

elabena le keke Mose åôli gŸ hã la, Mawu gblô be yeanyô åuûaûã kple sidzedze ñe<br />

gbôgbô le wo me to yeñe ðeðetsôtsô na TrŸsubôlawo, abunâtôwo ñe dukôwo, me. 20<br />

Emegbe la Yesaya ðe gbeñã bena ame siwo manô Mawu dim gŸ hã o la, akpôe. 21 Fifia<br />

la, ele asimiamia Yudatôwo dzi, ke woawo le ðeklemiðeðe dzi eye wogbea vava.<br />

Israel ñe ame kpôtôeawo<br />

11 Ekema mabia be, ðe Mawu gbe eñe amewo, Yudatôwo, eye wògbl… wo ðia? Ao,<br />

mele nenema kura o. Miðo åku edzi be nye åutô hã Yudatôe menye; Abraham ñe<br />

dzidzimevie menye eye metso Benyamin ñe ñomea me.<br />

32


ROMATÔWO<br />

2 Mawu meðe asi le eya åutô ñe amewo, ame siwo wòtia tso gômedzedzea me ke<br />

la åu o. Mieðo åku nu si Åôålô Kôkôe la gblô na Eliya esi wònô Israelviwo nu tsom na<br />

Mawu dzia? 3 Eliya gblô be, “Añetô, wowu wò Nyagblôðilawo eye wogbã wò<br />

vôsamlekpuiwo ñu anyi; nye ðeka hŸ koe susô, eye wodi be yewoawu nye hã.”<br />

4 Mieðo åku ale si Mawu ðo nya sia åu dzia? Mawu gblô be, “Ao, menye wò<br />

ðeka koe susô o. Ame akpe adre sôå le asinye kpe ðe åuwò, ame siwo galŸam kokoko<br />

eye womedea ta agu na legbawo o!”<br />

5 Alea ke wògale egbe sia hã. Menye Yudatôwo katãe de megbe tso Mawu gbô<br />

o. Ame ûe aðewo le xôxô kpôm le Mawu ñe amenuveve si wòtsô tia woe la ta. 6 Nenye<br />

Mawu ñe amenuveve tae la, ekema menye woñe nyonyo tae o. Elabena ne ele nenema la,<br />

ekema nu si wona faa la meganye nunana o, ke boå enye nu si ame åutô wô dô hekpô.<br />

7 Eya ta alea nya la lee nye esi: Yudatô geðewo mekpô Mawu ñe amenuveve si<br />

dim wole la o. Wo dometô ûe siwo Mawu tia la kpôe, ke ame bubuwo ñe åkuwo gbã. 8<br />

Nu siae Åôålô Kôkôe la le gbôgblôm esi wòxl… fia be Mawu na wodô alŸ, womia woñe<br />

åkuwo eye woñe towo me xe ale be womete åu se nu si gblôm míele tso Kristo åu la<br />

gôme o. Aleae wòle va se ðe egbe.<br />

9 Fia David ño nu tso nu ma ke åu esi wògblô be, “Mina woñe nuðuðu nyuiwo<br />

kple yayra bubuwo nana woabu be nu sia nu sô le yewo kple Mawu dome. Mina nu nyui<br />

siawo nayi atrô agbô va dze ta dzi na wo eye woagbã wo gudugudu. 10 Mina woñe<br />

åkuwo dzi natsyô ale be womagate åu akpô nu o. Mina agba kpekpe nabi dzime na wo<br />

gobaa hafi woanô yiyim ðaa.”<br />

33


ROMATÔWO<br />

Woagaðo Yudatôwo te abe tsã ene<br />

11 Ðe esia le fiafiam be Mawu gbe Yudatôwo tegbetegbea? Kura o! Eñe taðodzinue nye<br />

yeana yeñe ðeðe nanô anyi na TrŸsubôlawo hã ekema Yudatôwo aûã åu eye woadi<br />

Mawu ñe ðeðe na woawo åutôwo. 12 Azô ne xexeame katã kpô yayra to Mawu ñe<br />

ðeðenana me la, ekema ne Yudatôwo agbe Mawu ñe ðeðe la xôxô la, mibu yayra gã si<br />

wu esia, si ava xexeame dzi ne Yudatôwo hã va xô Yesu la åu.<br />

13 Abe ale si mienya ene la, Mawu tiam be manye dôtsôla tôxâ na mi<br />

TrŸsubôlawo. Metea gbe ðe nu sia dzi eye meðoa åku edzi na Yudatôwo êesiaêi si mate<br />

åui, 14 ale be, ne mate åui la, mana woadi nu si le mi TrŸsubôlawo si eye mato esia me<br />

aðe wo dometô aðewo. 15 Anye nu wônuku gã aðe åutô ne wozu kristotôwo. Mawu ñe<br />

tôtrô le wo yome fia be Mawu trô ðe xexeame ñe akpa bubuawo åu be yeatsô yeñe ðeðe<br />

ana wo. Aganye nu si awô nuku wu ne Yudatôwo azu kristotôwo. Anô abe ame kukuwo<br />

ñe agbegbôgbô ene. 16 Eye zi ale si Abraham kple nyagblôðilawo nye Mawu ñe amewo<br />

la, wo viwo hã anye Mawu ñe amewo. Elabena ne ati aðe ñe kewo le kôkôe la, eñe alôwo<br />

hã anô kôkôe.<br />

17 Ke wolã alô siawo dometô aðewo, siwo le Abraham ñe ati la åu la ða; ame<br />

siawoe nye Yudatôwo. Eye mi TrŸsubôlawo, mienye alôwo tso amiti aðe si nô gbeme la<br />

dzi, ke azô la, mieva zu alô na Abraham ñe ati la. Eya ta azô la, miawo hã mixô yayra si<br />

åugbe Mawu do na Abraham kple viawo eye miakpô gome le Mawu ñe nunyiame me<br />

tso eya åutô ñe amiti tôxâ la gbô.<br />

34


ROMATÔWO<br />

18 Gake mikpô nyuie be miagaño adegbe be wotsô yewo ðo atilô siwo wolã ða la<br />

teñe o. Miðo åku edzi be miele vevie le ale si mienye Mawu ñe ati la ñe akpa aðe la ðeðe<br />

ko ta; alô ko mienye, menye ati la ñe kee mienye o.<br />

dzadzâ.”<br />

19 Miagblô be, “Wolã alô siawo ða be woakpô teñe nam. Esia fia be menye ame<br />

20 Kpô nyuie. Ðo åku edzi be wolã alô ma siwo nye Yudatôwo ða, elabena<br />

womexô Mawu dzi se o, eye miawo miezu alôwo le miañe dzixôse ðeðe ko ta. Migado<br />

mia ðokuiwo ðe dzi o; mibôbô mia ðokuiwo, mida akpe eye miakpô nyuie. 21 Elabena<br />

ne Mawu mekpô nublanui na atilô gbãtôwo o la, makpô nublanui na miawo hã o. 22<br />

Mide dzesi ale si Mawu nyoa dôme eye wògahea to hãe. Es…a asi ðe ame siwo gbea<br />

toðoðoe la dzi, ke enyoa dome ne míeyi elôlŸ kple edzixôxôse dzi. Ke ne míelŸe o eye<br />

míexô edzi se hã o la, alã míawo hã ða. 23 Ke ne Yudatôwo aðe asi le woñe dzimaxôse<br />

åu eye woatrô ava Mawu gbô la, Mawu agaxô wo ado ðe ati la dzi. Åus… le esi be<br />

wòawôe.<br />

24 Elabena ne Mawu lŸ be yeaxô mi ame siwo nô adzôge ke, mienye amiti<br />

dzodzro aðe ñe akpa aðe tsã eye fifia yeaxô mi ado ðe ye åutô yeñe ati nyui dzi, nu si<br />

medzôna edziedzi o la, ðe miekpôe be anô klalo sãa wu be yeagbugbô Yudatôwo, ame<br />

siwo nô afi ma tsã la axô oa?<br />

35


ROMATÔWO<br />

Israel katã akpô ðeðe<br />

25 Nôvi lôlŸawo, medi be mianya nyateñe sia tso Mawu gbô, ale be miagado mia<br />

ðokuiwo ðe dzi eye miade asi dada me o. „, eme kô be Yudatô aðewo tsi tsitre ðe<br />

nyanyui la åu azô, ke anô alea va se ðe esime mi TrŸsubôla siwo katã lŸ la, miava Kristo<br />

gbô. 26 Ekema Israel blibo la akpô ðeðe.<br />

Mieðo åku nu si nyagblôðilawo gblô tso nu sia åuti dzia? “Xôla aðe ado tso Zion<br />

eye wòatrô Yudatôwo katã ða tso mawumavômavŸ ðe sia ðe ñomevi gbô. 27 Êemaêi me<br />

la, maðe woñe nu vŸwo katã ða abe ale si medo åugbee ene.” 28 Azô la Yudatô geðeawo<br />

nye nyanyui la ñe futôwo. Wolé fui. Ke nu sia nye viðe na miawo, elabena ena Mawu<br />

tsô eñe nunana na mi TrŸsubôlawo. Ke Mawu galŸa Yudatôwo kokoko le eñe åugbe si<br />

wòdo na Abraham, Isak kple Yakôb la ta. 29 Elabena Mawu magagbugbô eñe nunanawo<br />

kple eñe ameyôyô axô o; Mawu magbe eñe åugbedodowo dzi wôwô gbeðe o. 30 Tsã la,<br />

mienye aglãdzelawo ðe Mawu åu, ke esi Yudatôwo gbe eñe nunanawo xôxô la, Mawu ve<br />

miawo nu ðe wo teñe. 31 Azô la, Yudatôwoe nye aglãdzelawo. Gake gbe ðeka la,<br />

woawo hã akpô gome le Mawu ñe amenuveve si wòkô ðe mia dzi la me. 32 Elabena<br />

Mawu ðe åku ða le wo åu le woñe nu vŸ ta ale be yeate åu akpô nublanui na amewo<br />

katã sôsôe.<br />

Åutikôkôe woana Mawu<br />

33 O, Mawu wônukô aðe åutôe le mía si. Eñe nunya kple kesinônuwo lolo loo! Míate åu<br />

ase eñe nyametsotsowo kple ðoðowo me akpô o! 34 Elabena mía dometô kae ate åu anya<br />

36


ROMATÔWO<br />

Añetô la ñe tame? Ame kae nya nu ale gbegbe be wòate åu azu eñe aðaåudela alo<br />

môfiala? 35 Ame kae ate åu adô Añetô la ða be wòaðe mô amea nawô nane? 36 Elabena<br />

Mawu ko gbôe nu sia nu tsona. Nu sia nu le agbe le eya ko ñe åus… ta, eye nu sia nu li<br />

na eñe åutikôkôe. Åutikôkôe nanye etô tegbee!<br />

Vôsa gbagbewo<br />

12 Eya ta, nôvinyewo, le Mawu ñe nublanuikpôkpô sôgbô la ta, mele åus… dom mi be<br />

miatsô miañe åutilãwo awô vôsa gbagbe si le kôkôe eye wòdzea Mawu åu esi anye miañe<br />

subôsubô gbôgbômetô. 2 Migazô azô ðe xexe sia me ñe nuðoanyiwo nu o ke boå mitrô to<br />

miañe tamesusuwo ñe yeyewôwô me ekema miate åu anya, akpô kakaðedzi le nu si<br />

Mawu ñe lôlŸnu nye la åu, eñe lôlŸnu si nyo eye wòdze hede blibo.<br />

3 Le Mawu ñe amenuveve ñe nunana si wònam nu la, mele egblôm na mia<br />

dometô ðe sia ðe be: migabu mia ðokuiwo ame gãwoe wu ale si dze o, ke boå mibu<br />

mia ðokuiwo ðokuibôbôlawoe le xôse ñe dzidzenu si Mawu na mi la nu. 4 Abe ale si<br />

åutinu geðewo le miañe åutilãwo åu eye åutinu siawo katã mewôa dô ðeka o ene la 5<br />

nenema kee wole Kristo hã ñe åutilã åui, eye åutinu siawo nye wo nôewo tô, ame sia<br />

ame hiã nôvia.<br />

6 Mawu na amenuvevenunana mía dometô ðe sia ðe be wòawô nu tôxâ aðe<br />

nyuie. Eya ta ne Mawu na nunana wò be nàgblô nya ði la, ekema ele na wò be nàgblô<br />

nya ði êesiaêi si nàte åui kple zi geðe ale si wò xôse as… åu ale be nàte åu axô nya tso<br />

37


ROMATÔWO<br />

Mawu gbô. 7 Ne wò nunanae nye be nàsubô ame bubuwo la, ekema nàsubô wo nyuie.<br />

Ne ènye nufiala la, nàfia nu nyuie. 8 Ne ènye mawunyagblôla la, ekema ele be nàkpô<br />

egbô be åus… le yeñe mawunya åu eye wòkpena ðe amewo åu. Ne Mawu na hotsui wò la<br />

tsôe nyo dôme eye nàkpe ðe ame bubuwo åu. Ne Mawu na dzikpôkpô ñe nunana wò eye<br />

wòna be nàkpô ame bubuwo ñe dôwo dzi la, ele na wò be nàlé fô ðe wò dôdeasi sia åu<br />

vevie. Ele na ame siwo faa akô na konyifalawo be woatsô kristotôwo ñe dzidzô awôe.<br />

Ðoðo hena kristotôwo ñe agbenônô<br />

9 MigalŸ mia nôewo le åkume ko o, ke boå milŸ wo tso dzi vavã me ke. Milé fu nu vŸ.<br />

Mide nu nyui dzi. 10 Mitsô dadaviwo ñe lôlŸ lŸ mia nôewo eye mide bubu mia nôewo åu<br />

wu miawo åutô ðokuiwo. 11 Migagbôdzô le vevidodo me o, ke boå mixô dzo le gbôgbô<br />

me eye misubô Añetô la kple dzi blibo.<br />

12 Mikpô dzidzô le ðoðo siwo katã Mawu le wôwôm ðe mia åu la åuti. Mido dzi<br />

le xaxawo me eye mianô gbedodoða dzi êesiaêi. 13 Ne Mawu viwo ge ðe hiã me la,<br />

miðe wo tso eme. Mikpe amewo va miañe añewo me enuenu ne woaðu nu kpli mi; ne<br />

dzeñe hiã wo la, mina wo.<br />

14 Ne ame aðe wô nu masômasô aðe ðe åuwò le wò kristotônyenye ta la, mègaño<br />

fi dee o; do gbe ða ðe eta eye nàyrae. 15 Mikpô dzidzô kple ame siwo le dzidzô kpôm.<br />

Mifa konyi kple ame siwo le konyi fam. 16 Miwô dô kple mia nôewo dzidzôtôe. Migado<br />

mia ðokuiwo ðe dzi glodzoo o. Migadze agbagba be yewoadze amegãwo åu o, ke boå<br />

mide ha kple ame gblôewo. Migabu be yewonya nu sia nu o.<br />

38


ROMATÔWO<br />

17 Migaðo vŸ vŸ teñe o. Miwô nuwo ale be ame sia ame nate åu akpôe be mienye<br />

nyateñetôwo le goawo katã me. 18 Migawô dzre kple ame aðeke o, ke boå minô anyi<br />

kple ame sia ame le åutifafa me abe ale si miate åui ene.<br />

19 XŸnye lôlŸawo, migabia hlŸ na mia ðokuiwo o. Migbl… hlŸbiabia ðe Mawu ñe<br />

asime elabena eya åutôe gblô be yeabia hlŸ ame siwo dze na hlŸbiabia. 20 Le hlŸbiabia<br />

teñe la, ne dô le wò futô wum la, na nuðuðui. Ne tsikô le ewum la, na tsii wòano. Ekema<br />

àna åu nakpee le nu si wòwô ðe åuwò la ta. 21 Mègana nu vŸ na u dziwò o, ke boå tsô<br />

nu nyui wôwô ðu nu vŸ dzii.<br />

Toðoðo dziðuðu<br />

13 Miðo to dziðuðu la, elabena Mawue nye ame si ðo dziðuðu la anyi. Dziðuðu<br />

aðeke mele afi aðeke si Mawu åutô metsô åus… na o. 2 Eya ta ame sia ame si gbe dukôa<br />

ñe sewo dzi wôwô la, gbe Mawu ñe sewo dzi wôwô eye tohehe adze nu sia yome. 3<br />

Elabena kpovitô medoa åôdzi na ame siwo le nu nyui wôm o, ke ame siwo le nu vŸ wôm<br />

la, avŸ kpovitô êesiaêi. Eya ta ne mèdi be yeanô vôvŸm o la, wô seawo dzi kpoo ekema<br />

eme anyo na wò. 4 Mawue ðo kpovitô la ða be wòakpe ðe åuwò. Ke ne èle nu vŸ aðe<br />

wôm la, eme kô ñãa be ànô vôvŸm elabena kpovitô la ana woahe to na wò. Nu sia tututu<br />

tae Mawu ðoe ða. 5 Eya ta miwô seawo dzi le nu eve siawo ta : gbã, be miagaxô tohehe<br />

o; evelia, elabena mienyae xoxo be ele be yewoawô seawo dzi.<br />

39


ROMATÔWO<br />

6 Midzô miañe dugawo hã le nu eve siawo ke ta, elabena ele be woaxe fe na<br />

dziðuðudôwôlawo ale be woate åu anô Mawu ñe dô la wôm, anô kpekpem ðe mia åu. 7<br />

Mixe fe na ame sia ame abe ale si wòdzee ene. Mixe miañe dugawo kple adzôwo<br />

dzidzôtôe. Miðo to miañe tatôwo eye mitsô bubu na ame sia ame si dze bubu.<br />

AmehavilôlŸ<br />

8 Migana naneke ñe fe natsi mia åu o negbe ame bubuwo lôlŸ ñe fe ko. Migaxe ame<br />

bubuwo lôlŸ ñe fe sia vô gbeðe o! Elabena ne mielŸ wo la, miawô Mawu ñe sewo katã<br />

dzi eye miawô nu sia nu si Mawu bia tso mia si. 9 Ne èlŸ hawòvi abe ale si nèlŸ wò åutô<br />

ðokuiwò ene la, màdi be yeawô nu vevii, abae, awui, alo afi eñe naneke o. Gawu la,<br />

màwô nu vŸ kple hawòvi srŸ alo adi nu si nye etô alo awô nu bubu aðeke si Se Ewoawo<br />

gblô be menyo o la ðe eåu o. Seawo katã ñe ñuñoñoe nye esia be nàlŸ hawòvi abe ale si<br />

nèlŸ ðokuiwo ene. 10 LôlŸ naa womedaa vo ðe ame aðeke åu o. Eya tae wòsô ðe nu<br />

siwo katã wòle be míawô la dzi. Se ðeka sia koe mieh‰a.<br />

11 Nu bubu si ta wòle be mianô agbe nyui nye be: mienya be êeyiêi boo megali<br />

o. Minyô elabena Añetô la ñe vava tu añe fifia wu ale si míexôe se tsã. 12 Zã la va yi vô,<br />

åu le kekem azô! Eya ta mina míaðe asi le vivitimenuwôwôwo åu eye míado kekeli ñe<br />

akpoxônuwo. 13 Mina míawô nu dzeame, abe ale si nyo le åkeke me ene, menye le<br />

aglotuwo kple ahamumuwo, menye le ahasiwôwôwo kple hadzedzewo eye menye le<br />

dzrewôwô kple åuûaûã me o. 14 Ke boå mibia Añetô Yesu Kristo be wòakpe ðe mia åu<br />

be mianô agbe abe ale si dze ene. Migakpô dzidzô le nu vŸ wôwô åu o.<br />

40


ROMATÔWO<br />

MigadrŸ ûônu mia nôewo o<br />

14 Mixô nôvi ðe sia ðe si adi be yeage ðe hamea me la nyuie, ne eñe xôse mes… åu o<br />

hã. Migahe nya ðe eåu le eñe susu siwo to vovo tso mia tôwo gbô la åu le nu si nyo alo<br />

nu si menyo o la ta o. 2 Le kpôðeåu me, migahe nya kplii be enyo be wòaðu lã si wotsô<br />

sa vôe na legbawo loo alo menyo o. Mixôe se be nu vŸ aðeke mele nu sia me o, ke ame<br />

bubuwo ñe xôse gbôdzô wu mia tô. Woawo bu be menyo o eye woagbe lãðuðu kura aðu<br />

amagbewo ko ðe lã ma tôgbi ðuðu teñe. 3 Mele be ame siwo bu be enyo be woaðu lã ma<br />

tôgbi la nado vlo ame siwo mebui nenema o. Ne mienye ame siwo meðui o la, migaðe<br />

vodada na ame siwo aðui o. Elabena Mawu xô wo be woanye ye viwo. 4 Mawu ñe<br />

subôlawo wonye, menye miawo ñe subôlawo wonye o. Mawue wole agbe na, menye<br />

miawoe wole agbe na o. Mina Mawu nana woanya ne wo tô dzô loo alo wo tô medzô o.<br />

Mawu ate åu ana woawô nu si wòle be woawô.<br />

5 Ame aðewo bu be ele be woawô kristotôwo ñe åkekenyuiwo kple åkeke tôxâwo<br />

åudô atsô asubô Mawu, ke ame aðewo gblô be, menyo o eye wònye abunânu be woaðe<br />

fu na ame ðokui nenema, elabena åkeke sia åkeke nye Mawu tô. Ele be ame sia ame<br />

natso nya siawo tôgbi me na eðokui. 6 Ne åkeke tôxâwo le mia si hena Añetô la<br />

subôsubô la, miele agbagba dzem be yewoade bubu eåu eye wònye nu nyui aðe miele<br />

wôwôm. Nenema kee nye ame si ðu lã si wotsô sa vôe na legbawo; eda akpe na Añetô la<br />

ðe eta. Eya hã wôe nyuie. Ame si madi be yeaðu lã ma tôgbi o la hã di be yeadze Añetô<br />

la åu eye wòle akpe dam. 7 Menye añetôwo míenye na mía ðokuiwo be míanô agbe alo<br />

41


ROMATÔWO<br />

aku abe ale si míawo åutôwo míatia la ene o. 8 Ne míele agbe o, míeku o, míedzea<br />

Añetô la yome eye míenye etôwo le go eveawo dometô ðe sia ðe me. 9 Nu sia tututu tae<br />

Kristo ku eye wògatsi tsitre ale be yeate åu anye míañe Añetô ne míele agbe o, míeku o.<br />

10 Mèkpô mô nàðe vodada na nôviwò alo nàdo vloe o. Ðo åku edzi bena mía<br />

dometô ðe sia ðe atsi tsitre ðe Mawu ñe ÛônudrŸzikpui la ågô. 11 Elabena woålôe ði<br />

bena Añetô la gblô be, “Esi mele agbe la, ame sia ame adze klo nam eye aðe sia aðe aûu<br />

nya me na Mawu.” 12 Nyateñe ame sia ame ana akônta tso eðokui åu na Mawu. 13 Eya<br />

ta mègaðe vodada na nôviwò azô o. Le esia teñe la, dze agbagba eye nànô agbe ale be<br />

mànye nuðiaðia na nôviwò ne wòakpô wò nànô nu si eya bu be menyo o la wôm o.<br />

14 Le nye åutô gome la, meka ðe Añetô Yesu ñe åus… dzi be naneke megbl… le lã<br />

si wotsô sa vôe na legbawo la ðuðu åu o. Ke ne ame aðe ya xôe se be menyo o la,<br />

ekema mele be wòaðui o elabena menyo le eya gbô o. 15 Eye ne nu si nàðu anye<br />

nuðiaðia na nôviwò la, mèle nu wôm le lôlŸ me, ne èðui o. Mègana wò nuðuðu nagbl…<br />

nu le ame si ta Yesu ku ðo la åu o. 16 Mègawô nu si ana amewo naðe vodada na wò o,<br />

togbô be ènya be nu si yewô la nyo hafi hã. 17 Elabena le nuwo katã megbe la, nu si le<br />

vevie na mí kristotôwo la, menye nu si míeðu alo nu si míeno o, ke boå be míana<br />

Gbôgbô Kôkôe la nana amenuveve, åutifafa kple dzidzô mí. 18 Ne miena Kristo nye<br />

Añetô le nu siawo me la, dzi adzô Mawu eye ame bubuwo hã akpô dzidzô. 19 Eya ta<br />

mina miañe taðodzinu nanye be nusôsôe nanô hamea me eye miadze agbagaba ado åus…<br />

mia nôewo.<br />

42


ROMATÔWO<br />

20 Migana lãkô ðeka nagbl… Mawu ñe dôwôwô me o. Miðo åku edzi be naneke<br />

megbl… le lã åu o, ke enye nu vŸ be nàðui eye wòazu nuðiaðia na ame bubu. 21 Nu<br />

nyuitô si nàwôe nye nàðe asi le lãðuðu alo ahanono alo nu sia nu si wôwô aðia nôviwò<br />

nu alo ana wòawô nu vŸ la åu. 22 Ànya be nu gbegbl… aðeke mele nu si yewô la åu le<br />

Mawu gŸ hã gbô o, ke wôe na ðokuiwò ko. Mègaðe wò nu si nèxô se be enyo la fia le<br />

ame bubu siwo nu wòaðia la åkume o. Le go sia me la, woayra ame si mewô nu vŸ to<br />

nu si wònya be enyo la wôwô me o. 23 Ke ame sia ame si xô se be nu si yedi be yeawô<br />

menyo o la, mele be wòawôe o. Ne ewôe la, ewô nu vŸ elabena ebu be menyo o, eya ta<br />

nua menyo na eya o. Nu sia nu si wòawô to nu si wònya be enyo gbô la, nye nu vŸ.<br />

15 Ehiã be, mí ame siwo åu åus… le la míatsô ame siwo åu åus… mele o la ñe<br />

gbôdzôgbôdzôwo eye míagadze mía ðokui åu o. 2 Mía dome ame sia ame nadze ehavi<br />

åu hena ehavi ñe nyonyo kple tutuðedzi. 3 Kristo mewô nu be yeadze ye ðokui åu o.<br />

Abe ale si Psalmokpala gblôe ene la, “Eva be yeakpe fu eye yeaxô dzudzu tso ame siwo<br />

tututu tsi tsitre ðe Añetô la åu la gbô.” 4 Ele be nu siwo woålô ðe Åôålô Kôkôe la me<br />

gbe aðe gbe ke la nafia dzigbôði mí eye wòade dzi ño na mí ale be míanô mô kpôm na<br />

êeyiêi si Mawu aðu nu vŸ kple ku dzi.<br />

5 Mawu, ame si naa dzigbôði kple tenônô kpakple dzideño ame la, nakpe ðe mia<br />

åu be mianô anyi kple mia nôewo le nôvilôlŸ blibo me eye ame sia ame natsô Kristo ñe<br />

43


ROMATÔWO<br />

nônôme anô agbe ðe nôvia åu. 6 Ekema mí katã míate åu atsô gbe ðeka akafu Añetô la,<br />

atsô åutikôkôe ana Mawu, míañe Añetô Yesu Kristo Fofo.<br />

Nyanyui la na TrŸsubôlawo<br />

7 Eya ta mixô mia nôewo nyuie ðe hame la me abe ale si Kristo åutô hã xô mi ene,<br />

ekema miatsô åutikôkôe ana Mawu. 8 Miðo åku edzi be Yesu Kristo va be yeafia be<br />

Mawu wôa eñe åugbedodowo dzi eye be yeakpe ðe Yudatôwo åu. 9 Migaðo åku edzi hã<br />

be eva be TrŸsubôlawo hã nakpô ðeðe eye woatsô åutikôkôe ana Mawu le ale si wòvea<br />

wo nu la ta. Nu siae Psalmokpala la fia esi wòålô bena, “Makafu wò le TrŸsubôlawo<br />

dome eye madzi ha na wò åkô.”<br />

10 Le teñe bubu aðe la, egagblô be, “O, TrŸsubôlawo, mikpô dzidzô kple<br />

Mawu ñe amewo, Yudatôwo.”<br />

ame nakafui.”<br />

11 Egagblô le teñe bubu hã be, “O, TrŸsubôlawo, mikafu Añetô la, mina ame sia<br />

12 Nyagblôðila Yeseya gblô be, “Domenyila aðe atso Isai ñe añeme eye wòaðu<br />

fia ðe TrŸsubôlawo dzi.”<br />

13 Eya ta mele gbe dom ða ðe mi TrŸsubôlawo ta be Mawu, ame si naa<br />

môkpôkpô mi la, nana dzidzô kple åutifafa nayô mia me le esi miexô edzi se ta. Mele<br />

44


ROMATÔWO<br />

gbe dom ða be Mawu nakpe ðe mia åu be môkpôkpô le Mawu me nagbã go le mia me<br />

to Gbôgbô Kôkôe ñe åus… si le mia me la me.<br />

Paulo ñe dô le TrŸsubôlawo dome<br />

14 Nôvinyewo, menya be mienye ame nyanuwo kple ame nyuiwo eye mienya nu siawo<br />

nyuie ale be miate åu afia nu ame bubuwo tso wo katã åu. 15 Metsô dzideño ålô nya<br />

aðewo na mi abe åkuðoðo nu dzi na mi ene to amenuveve si Mawu nam la me 16 be<br />

manye Yesu Kristo ñe dôtsôla na TrŸsubôlawo, eye be matsô Mawu ñe nyanyui la vâ na<br />

mi TrŸsubôlawo be miazu vôsa si dze Mawu åu si åu Gbôgbô Kôkôe la kô. 17 Eya ta<br />

mekpô mô maño adegbe vie le nu siwo katã Kristo Yesu wô to dzinye la åu. 18 Mele be<br />

mabu akônta le ale si wòwô ame bubuwo åudô la åu o, ke menya esia be: eto dzinye eye<br />

wòhe TrŸsubôlawo va Mawu gbôe. 19 Meðe wo kple nye gbeñãðeðe kpakple nye agbe<br />

nyui si menô le woñe åkume hekpe ðe nukunu siwo wowô to dzinye abe dzesiwo tso<br />

Mawu gbô ene la åu. Esiawo katã tso Gbôgbô Kôkôe la ñe åus… me. Meðe gbeñã Kristo<br />

ñe nyanyui blibo la to mô siaa dzi tso keke Yerusalem yi ðado ðe Iliriko ke.<br />

20 Ke enye nye didi vevi be magayi ågô wu nenema gŸ hã eye maðe gbeñã<br />

nyanyui la le teñe siwo womese Kristo åkô le kpô haðe o. Esia dzrom wu be maðe gbeñã<br />

le afi si ame bubu aðe ðo hame aðe anyi ðo xoxo. 21 Menô zôzôm ðe ðoðo si åu woño<br />

nu le le Åôålô Kôkôea me la nu. Afi siae Yesaya gblô le be, “Ame siwo mese Kristo åkô<br />

kpô haðe o la, woakpô nu eye woase egôme.” 22 Nu sia tututu tae nyemete åu va kpô<br />

mi ða kaba o.<br />

45


ROMATÔWO<br />

23 Ke mewu nye dô la nu le afi sia mlôeba azô eye mele klalo be mava le ñe geðe<br />

siwo melala la megbe. 24 Mele tame ðom be mayi Spania. Ne meyina la, matô ðe Roma<br />

eye ne menô anyi kpli mi le dzidzô me êeyiêi kpui aðe la, miagate åu ado môm.<br />

Paulo wô ðoðo ðe Roma yiyi åu<br />

25 Ke hafi mava la, ele be mayi Yerusalem gbã eye matsô nunana aðe ayi na Yudatô<br />

siwo nye kristotôwo le afi ma. 26 Elabena kristotô siwo le Makedonia kple Akaya la di<br />

nanewo be yewoaðo ðe nôvi siwo le Yerusalem, ame siwo le êeyiêi ses… aðe åutô me<br />

tom. 27 Edzô dzi na wo åutô be woawô esia elabena wodze sii be yewoanyi akpedafe gã<br />

aðe le kristotô siwo le Yerusalem la si. Nu ka ta? Elabena nya tso Kristo åu va na<br />

TrŸsubôla siawo tso hame si le Yerusalem la gbô. Tso esime woxô nyanyui la ñe<br />

gbôgbômenunana sia tso afi ma la, wodze sii be nu suetô si yewo hã yewoate åu awô lae<br />

nye yewoakpe ðe wo åu kple anyigbadzinu aðewo. 28 Ne metsô ga sia na wo eye mewu<br />

dô nyui si wowô na wo nôviwo nu na wo la, mava kpô mi ða ne mele Spania yim. 29<br />

Meka ðe edzi be ne meva la, Añetô la ana yayra geðem matsô vâ na mi.<br />

30 Miado gbe ða kplim mahã? Le Añetô Yesu Kristo ta kple miañe lôlŸ nam si<br />

Gbôgbô Kôkôe la tsô na mi ta la, mido gbe ða vevie ðe tanye. 31 Mido gbe ða be Mawu<br />

nakpô tanye le Yerusalem tso ame siwo menye kristotôwo o la sime. Mido gbe ða hã be<br />

kristotô siwo le afi ma la nalŸ axô ga si metsô yina na wo. 32 Ekema ne Mawu lŸ la,<br />

mate åu ava mia gbô kple dzidzô eye míade agbe yeye mía nôewo me.<br />

33 Ke azô la, mía Mawu, ame si naa åutifafa la nanô anyi kpli mi katã Amen.<br />

46


ROMATÔWO<br />

Gbedoname vovovowo<br />

16 Mele Foibe, mía nôvinyônu, ame si nye subôla le Kenkrea hame me la kafum na<br />

mi. 2 Mele biabiam tso mia si be miaxôe abe ale si dze le Añetô la me ene, eye le mô sia<br />

mô si dze ame kôkôewo la nu miakpe ðe eåu le nu sia nu si ahiãe la me. Elabena<br />

ekpe ðe ame geðewo åu le woñe hiahiãwo me. Ekpe ðe nye åutô hã åu. 3 Mido gbe na<br />

Priskila kple Akwila nam. Wonye nye hadôwôlawo le Kristo Yesu ñe dô la me. 4 Wotsô<br />

woñe agbe de xaxa me ðe tanye. Menye nye ðeka koe le akpe dam na wo o. Ame siwo<br />

katã le TrŸsubôla siwo zu kristotôwo ñe hamewo me la hã le akpe dam na wo.<br />

5 Mido gbe na ame siwo katã kpea ta hesubôa Mawu le woñe añewo me la nam.<br />

Mido gbe na xŸnye vevi, Epeneto, hã nam. Eyae nye ame gbãtô si zu kristotô le Asia. 6<br />

Mido gbe na Maria hã, ame si wô dô ses‰e hekpe ðe mía åu la, nam. 7 Andronika kple<br />

Yunia hã li; woawoe nye nye ñometô siwo nô gaxô me kplim. Apostoloawo bua wo eye<br />

wozu kristotô hafi meva zui. Mido gbe na wo nam. 8 Mido gbe na Ampliato, ame si<br />

melŸna abe Mawu åutô viwo dometô ðeka ene 9 kple Urbano, míañe hadôwôla kpakple<br />

Stakis nam.<br />

10 Apeles, ame nyui si åu Mawu kpô åudzedze le la hã li. Mido gbe nâ nam.<br />

Mitsô nye gbedoname nyuitô na ame siwo le dô wôm le Aristobulo ñe añeme. 11 Medo<br />

gbe na nye ñometô Herodion kple kluvi siwo nye kristotôwo le Narkiso ñe añeme, 12<br />

kple Trifena kpakple Trifosa, ame siwo nye Añetô la ñe dôwôlawo kple Persis lôlŸa, ame<br />

si wô dô ses‰e åutô na Añetô la. 13 Medo gbe na Rufo, ame si Añetô la tia be wòanye ye<br />

47


ROMATÔWO<br />

åutô tô kple dadaa lôlŸa, ame si kpô dzinye abe danye ene. 14 Mido gbe na Asinkrito,<br />

Flego, Herme, Patroba, Herma kple nôvi bubu siwo katã le gbô. 15 Migblô na Filologo,<br />

Yunia, Nereo kple nôvianyônu kple Olimpa kpakple kristotô bubu siwo katã le wo gbô la<br />

be medo gbe na wo. 16 Mitsô nugbugbô kôkôe do gbe na mia nôewo nam. Hame siwo<br />

katã le afi sia la do gbe na mi katã.<br />

17 Nya ðeka gale asinye magblô hafi awu agbal… sia nu. Migade ha kple ame<br />

siwo dea mama amewo dome, naa amewo ñe xôse trana eye wofiaa nu siwo tsi tre ðe nu<br />

siwo wofia mi tso Kristo åuti la o. 18 Nufiala siawo mele dô wôm na míañe Añetô Yesu<br />

Kristo o, ke boå woawo åutô ñe viðe ko dim wole. Woñoa nu nyuie eye woblea susu<br />

wodzoe tôwo enuenu. 19 Ke ame sia ame nya be miawo ya la mienye nuteñewôlawo. Nu<br />

sia doa dzidzô gã nam. Medi be mianya nu tso nu si nyo la åu êesiaêi eye miavo tso nu<br />

vŸ ðe sia ðe me. 20 Esusô vie Åutifafa ñe Mawu la nagbã Satana ðe miañe afô te<br />

gudugudu. Míañe Añetô Yesu ñe yayra nava mia dzi.<br />

21 Timoteo, nye hadôwôla, kple Lukio, Yasom kple Sosipatro, nye ñometôwo do<br />

gbe na mi. 22 Nye Tertio, ame si le agbal… sia ålôm na Paulo la, nye hã medo gbe na mi<br />

abe mia nôvi kristotô ðeka ene. 23 Gayo be mado gbe na mi. Eya ñe amedzroe menye<br />

eye hamea kpea ta le afii le eñe añeme. Erasto, ame si nye dugadzikpôla kple Kuarto,<br />

nôvi kristotô aðe, do gbe na mi. 24 Míañe Añetô Yesu Kristo ñe amenuveve nanô anyi<br />

kpli mi katã.<br />

25 Azô ame si te åu ðo mia gôme anyi to nye nyanyui kple gbeñãðeðe Yesu<br />

Kristo me esiae nye ðoðo si woêla ðe mi tso xexeame ñe gômedzedzea me ke. 26 Ke azô<br />

la abe ale si nyagblôðilawo gblôe do ågô eye abe ale si Mawu mavôtô la de se ene la,<br />

wole gbeñã ðem na dukôwo katã be woaxôe ase eye woaðo to eya amea. 27 Mawu ame<br />

48


ROMATÔWO<br />

si ðeka koe nye nunyatô to Yesu Kristo dzi la, tô nanye åutikôkôe la yi ðe mavômavô<br />

me! Amen.<br />

49


PAULO ÑE AGBAL„ GBÃTÔ SI WÒÅLÔ NA KORINTOTÔWO<br />

Kpôkplôyiðeme: Paulo ðo kristohame gôme anyi ðe Korinto le eñe môzôzô evelia<br />

me. Korinto nye ñutadu kple asitasadu gã aðe si me nu vŸ wôwô<br />

kple mawusubôsubô ñomevi vovowo bô ðo. Paulo ålô agbal… sia na<br />

kristotô siwo nô Korinto heðo aðaåu na wo tso kristotôwo ñe<br />

agbenônô åu eye wòdo åus… wo be woalŸ wo nôewo eye woakpô<br />

egbô be ðekawôwô kple nôvisiléle le yewo dome. Agbal… sia nye<br />

agbal… vevi aðe na kristotôwo le nu tôxâ siwo gbôna la ta.<br />

a. Nuðuðu Kôkôe la åunyawo<br />

b. LôlŸkafukafu, kple<br />

Emenyawo 1. Ågôdonya, 1:1-9<br />

d. Kristo ñe tsitretsiåunyawo<br />

2. NuxôxlŸ tso memamawo åu, 1:10-4:21<br />

3. Ðoðo na Hame la, 5:1-6:20<br />

4. Paulo ñe åuðoðowo na Korintotôwo ñe biabia vovovo siwo<br />

woålô ðo ðee, 7:1-15:58<br />

5. Tañonyawo, 16:1-24<br />

1 Agbal… sia tso nye, Paulo, Yesu Kristo ñe apostolo, si woyô to Mawu ñe<br />

lôlŸnu me la kple nôvi Sostenes gbô 2 na Mawu ñe hame si le Korinto, ame siwo åu<br />

ene. wokô le Kristo Yesu me eye woyô wo be woanô Kôkôe la kpakple ame siwo<br />

1


katã le xexeame godoo xô mía Añetô Yesu Kristo ñe åkôa dzi se abe wo ñe Añetô kple<br />

mía Añetô ene.<br />

3 Mawu mía Fofo kple Añetô Yesu Kristo nayra mi eye wòana be miakpô<br />

åutifafa le miañe dziwo kple tamesusuwo me.<br />

Akpedada<br />

4 Mele akpedada dzi ðaa na Mawu le nunana tôxâ siwo wòna mi le esime miezu<br />

kristotô azô la ta. 5 Ena be miañe agbanônô de blibo eye nu sia nu su mia si azô. Ena<br />

åus… mi be miate åu año nu kple dzideño le Yesu Kristo åuti eye wòna be miake ðe<br />

nu si nye nyateñe la åu azô. 6 Nu si megblô be Yesu Kristo awô na mi la va eme<br />

pâpâpâ abe ale si megblôe ene. 7 Azô la, Mawu ñe amenuveve manyagblô kple eñe<br />

yayra su mia si. Le êeyiêi sia me, esime miele mía Añetô Yesu Kristo ñe vava zi<br />

evelia lalam la, Mawu na gbôgbômenunana vovovowo kple åus… tôxâ, si ana be<br />

miate åu anô eñe lôlŸnu wôm la mi. 8 Hekpe ðe esia åu la, Mawu do åugbe be, tso<br />

fifia va se ðe nuwuwu la, ame aðeke makpô nu vŸ aðeke le mia åu o eye womabu fô<br />

mi le åkeke si dzi Añetô Yesu Kristo agatrô ava la dzi o. 9 Kakaðedzi blibo le asinye<br />

be Mawu awô esia na mi elabena medana le eñe åugbedodo dzi gbeðe o. Gawu la<br />

Mawu åutôe yô mi be miava zu Yesu Kristo xôlŸwo.<br />

Mana le Hamea me<br />

10 Nôviwo, metsô Añetô Yesu Kristo le Kuku ðem na mi be miadzôdzô nyahehe<br />

vivivo le mia nôewo dome. Mina nusôsô blibo nanô mia me ale be mama kukluiwo<br />

nagava mia dome o. Meðe kuku na mi be miawô ðeka le susu kple ðoðowo wôwô<br />

2


me. 11 Nôvinye lôlŸtôwo, mia nôvi siwo le Añetô Kloe ñe añeme la dometô aðewo fi<br />

tofi nam be, nyahehe kple dzre sôå ko dzi miele. 12 Mia dometô aðewo le gbôgblôm<br />

be, yewo la Paulo yomedzelawo yewonye; bubuwo be Apoloe nye yewoñe amegã.<br />

Ame aðewo hã be Petro ñe amewo yowonye, gawu la ame aðewo hã be yewo koe<br />

nye Yesu Kristo yomedzela vavãwo.<br />

13 Miañe nuwôna sia na wòle dzedzem abe ðe Kristo ma ðe akpa vovovowo<br />

me ene. Ke medi be mabia mi se be, nye Pauloe ku ðe miañe nu vŸwo ta hã? Alo<br />

wode mawutsi ta na mia dometô aðe le nye åkô dzia? 14 Edzô dzi nam åutô eye<br />

meda akpe na Mawu vevie be Krispo kple Gayo ðeðe koe nye ame siwo nye åutô<br />

mede mawutsi ta na le mia dome. 15 Eya ta fifia la, ame aðeke mate åu agblô be<br />

mehe nu yeye aðeke vâ alo be mele nye åutô nye ha yeye tôxâ aðe ðom o.<br />

16 „, meðo åku edzi be mede mawutsi ta na Stefano kple eñe añemetôwo hã.<br />

Le woawo megbe la, nyemegade mawutsi ta na ame bubu aðeke kura o. 17 Elabena<br />

Yesu Kristo meðom ða be mava de mawutsi ta na amewo o ke boå be magblô<br />

nyanyui la. Ke hã la nye nyagblôgblô la meðea kpe tututu o elabena ne mele<br />

mawunya gblôm la, nyemeðea ami ðe nye nyawo o, elabena nyemedi be matôtô åus…<br />

blibo si le Yesu ñe atitsogaåunya la me kple amegbetôwo ñe nunya o.<br />

Kristo Mawu ñe nunya kple åus…<br />

18 Menya nyuie be ne ame siwo le mô tram eye wole bubum la se be Yesu ku be<br />

yeaðe wo la, aði bometsinya na wo. Ke nya sia nye Mawu ñe åus… na mí ame siwo<br />

kpô ðeðe. 19 Elabena Mawu åutô gblô be, “Magbl… amegbetôwo ñe ðoðo siwo katã<br />

3


wòwô hena ðeðekpôkpô la me, ale ke ke nyasa anô emaa hã eye maåe aðaba añu<br />

woñe susuwo keå dzi.”<br />

20 Ekema ale ke wòanô na xexemegbal…nyala gãwo kple nunyala gãwo katã?<br />

Mawu na wo katã wodze abe bometsilawo kple numanyalawo ene. 21 Elabena, to<br />

nunya me la Mawu wôe be xexeametôwo mate åu ake ðe Mawu åu gbeðe to woawo<br />

åutô ñe nunya alo åus… me o. Ke boå esi êeyiêia de tututu ko la Mawu åutô na bena<br />

ame siwo katã xô eñe nyanyui, si xexeametôwo ya buna be enye bometsinya la dzi se<br />

la, kpô ðeðe. 22 Yudatôwo dia nukunu kple dzesiwo, eye Griktôwo dia<br />

xexemenunya, 23 ke míawo ya míeðea gbeñã Kristo ame si woklã ðe ati åuti, nu si<br />

nye nukikli na Yudatôwo kple bometsinya na Helatôwo, 24 ke hena ame siwo Mawu<br />

yô la, Yudatôwo kple Griktôwo siaa la, Kristoe nye Mawu ñe åus… kple nunya. 25<br />

Elabena Mawu ñe bometsinya xô asi wu amewo ñe nunya eye Mawu ñe<br />

gbôdzôgbôdzô ses… wu amewo ñe åus….<br />

26 Nôviwo, ne mielé åku ðe mia nôewo dome la, miakpôe be mí ame siwo le<br />

Kristo yome la, dometô ûee aðewo koe nye amegãwo alo ame åkutatôwo. 27 Ke boå<br />

Mawu ðe wòðoe hetia ame siwo åu bubu mele o la be to wo dzi la, yeado åukpe<br />

xexemenunyala gãwo kple amegã siwo åu bubu le. 28 Ðoðo si xexemetôwo mebu ðe<br />

naneke me o ke boå wodo vloe la, eya dzie Mawu to heði gbŸ xexemetôwo ñe ðoðo<br />

gãwo 29 eye le esia ta ame aðeke mate åu atô asi akô le Mawu ñe åkume be yenye<br />

nane o.<br />

30 Elabena miañe agbe tso Mawu ðeka hŸ gbô to Yesu Kristo dzi. Yesue fia<br />

Mawu ñe ðoðo si wòwô na mía ðeðe la mí. Eya kee wô mí míedze Mawu åu. Ewô mí<br />

míezu ame dzadzâwo kple ame kôkôewo, eye wòtsô eðokui na be yeaðe mí tso nu vŸ<br />

4


ñe kluvinyenye me. 31 Mawunya åutô gblôe be, “Ne ame aðe di be yeaño adegbe la<br />

ekema neño adegbe le nu si Mawu wô la ðeðe ko åu.”<br />

Mawu ñe ðoðowo ðia bometsinu na dzimaxôsetôwo<br />

2 Nôviwo, esi meva mia gbô zi gbãtô la nyemegblô mawunya na mi kple susu<br />

deågô boo aðeke o. 2 Elabena meðoe kplikpaa be nyemagblô nya boo aðeke wu esi<br />

ku ðe Añetô Yesu Kristo kple eñe ku le atitsoga åuti la åu o. 3 Meva mia gbô le<br />

ðokuibôbô gã aðe me eye menô vôvŸm henô dzodzom nyanyanya. 4 Nyemeðe ami ðe<br />

nye mawunyagbôgblô kura o, ke boå Gbôgbô Kôkôe la åutô nô menye hedo åus… nye<br />

nyawo ale be ame siwo se nyawo la, dze sii be Mawu gbôe wotso, ke menye<br />

xexemenunyala aðeke ñe nyawo wonye o. 5 Mewô esia be miañe xôse nali ke le<br />

Mawu ñe åus… me ke menye le amewo ñe nunya nu o.<br />

6 Ke ne mele kristotô siwo de ågô le gbôgbô me la dome la, meñoa nu na wo<br />

kple nunya tôxâ. Ke hã la, nyemewôa xexe sia me nunya åutidô o eye nyemegblôa<br />

nya siwo ñomevi asô tome na ameåuta siwo le xexeame, ame siwo le tsôtsrŸ ge abe<br />

ale si Mawu ðoe anyi ene o. 7 Nya siwo míegblôna la tso Mawu åutô gbô, eya ta<br />

wonye nya siwo gômesese blibo li na eye woðe Mawu ñe ðoðo tôxâ si wowô be<br />

yeana míakpô dzidzô la fia. Togbô be wowô ðoðo sia da ði hena míañe viðekpôkpô<br />

hafi xexeame va dzô hã la, enô êaêla ðe mía tôgbuiwo. 8 Ke nublanuitôe la, xexe sia<br />

me ñe amegãwo mese ðoðoa gôme o. Nenye ðe wose egôme la anye ne womeklã<br />

Åutikôkôe ñe Añetô la ðe atitsoga åu o.<br />

5


9 Esia tututue le Mawu ñe nya la me be, nu si amegbetô aðeke mekpô kple<br />

åku o, nu si ame aðeke mese kpô alo nu si ame aðeke mesusu ðe tame kpô gbeðe o<br />

la, eya tututue Mawu dzra ðo ði na ame siwo lŸa Añetô la. 10 Gake míawo ya<br />

míenya nu le nu siawo åu elabena Mawu ðo eñe Gbôgbô ðe mí be wòaðe nu êaêla<br />

siawo afia mí eye eñe Gbôgbô Kôkôe la dzroa nu sia nu me tsitotsito heðea Mawu ñe<br />

nu êaêlawo katã fiaa mí. 11 Amegbetô aðeke mate åu anya nu si le nôvia ñe tame alo<br />

ame si ñomevi tututu ame bubu aðe nye o, ke amea åutô koe anya nu si le tame nâ.<br />

Nenema ke ame aðeke mate åu anya Mawu ñe susuwo o negbe Mawu ñe Gbôgbô la<br />

åutô ko. 12 Le nyateñe me la, Mawu tsô eya åutô ñe Gbôgbô na mí be wòaðe<br />

Mawu ñe dômenyo ñe nunana gã si nye eñe yayra kple amenuveve manyagblô la afia<br />

mí. 13 Nya siwo tututu Gbôgbô Kôkôe la gblô na mí la woawoe míetsô ðe nya me na<br />

mi le nunana siawo åu, ke menye nya siwo dze mía åutôwo åue megblô na mi o. Ale<br />

míeñoa nu kple Gbôgbô Kôkôe la ñe åus… be míatsô aðe eñe nyawo me na mi. 14 Eya<br />

ta ne ame aðe mexô Kristo ñe Gbôgbô o la mate åu ase Mawu ñe nya siawo gôme o<br />

eye maxô wo dzi ase hã o, elabena Gbôgbô Kôkôe la åutôe le nya siawo gblôm. Nya<br />

siawo katã aði bometsinya le tome na ame sia tôgbi elabena ame siwo me Gbôgbô<br />

Kôkôe la le la koe ate åu ase nya si gblôm Gbôgbô Kôkôe la le la gôme, ame bubu<br />

aðeke mate åu ase egôme o. 15 Ke ame si me Gbôgbô la le la, sea, nu sia nu me<br />

tsitotsito, eye esia ðea fu na xexeametôwo, ame siwo me Gbôgbô la mele o, elabena<br />

eya mate åu ase nu siawo gôme o. 16 Wôna aðeke mele ame sia tôgbi åu o, elabena<br />

menya Añetô la ñe susu o eye medzroa nya me kple Mawu kaka wòava yi Mawu yô<br />

ge to gbedodoða me wòatô nâ o. Gake la enye nukunya be Kristo ñe ðoðowo kple eñe<br />

susuwo ña akpa aðe le mí kristotôwo me.<br />

6


Matsimasti le xôse me ñe nuwônawo<br />

3 Nôvi lôlŸtôwo, nyemete åu ño nu na mi abe ame siwo tsi le Gbôgbô me ene o,<br />

ke boå abe vidz‰wo, ame siwo mede ågô le kristotôwo ñe agbenônô me o eye wogale<br />

agbe le åutilã me abe ame siwo menye kristotôwo o ene. 2 Le esia ta nyemate åu ana<br />

nuðuðu ses… mi be miaðu o, ke boå notsi ko mana mi, elabena miañe dôgbowo metsi<br />

atu nuðuðu ses… o. Va se ðe fifia hã la, notsi koe wòle be mianô nonom. 3 Elabena<br />

va se ðe fifi hã la, miegale ko abe ðeviwo ene le kristotôwo ñe agbenônô me. Nu sia<br />

nu si dze mia åu le miewôna ke menye ðe Mawu ñe didi dzi o. Nu si tututu fia be<br />

mieganye ðeviwo ko lae nye ale si miema ðe hatsotso vovovowo me eye dzre,<br />

åuûaûã kple liûiliû‰lil‰ sôå xô añe ðe mia me. Le nyateñe me la, miañe nuwônawo dze<br />

ko abe ame siwo menya Añetô la kura o la tô ene. 4 Mikpô ða, mia dometô aðewo le<br />

gbôgblôm be yewoe nye Paulo ñe amewo, bubuwo hã be yewoe nye Apolo<br />

yomedzelawo, ale miema Kristo ñe ha la ðe akpa eve me. Ðe miañe nuwôna sia mesô<br />

kple TrŸsubôlawo tô oa?<br />

5 Ke ame ka tututue nye Apolo alo nye Paulo åutô, be mianô dzre wôm ðe<br />

mía ta? Mawu ñe dôla maðinu siwo wòna åutete tôxâ aðewo ko míenye eye to míañe<br />

dôwôwôwo me la, miexô Mawu dzi se. 6 Dô si Mawu de asi nam koe nye be mado<br />

nuku la ðe miañe dziwo me, eye Apolo hã ñe dôe nye be wòade tsi nukuawo. Ke<br />

Mawu åutôe na be nukuawo tsi eye wotse ku le miañe dziwo me. 7 Nukudola kple<br />

ame si de tsi nukuawo la ñe dô mele vevie abe Mawu, ame si na be nukuawo tsi la tô<br />

ene o.<br />

7


8 Nye kple Apolo la, dô ðeka ma ke ko wôm míele. Taðodzinu ðeka koe le<br />

mía si, ke Mawu axe fe na mía dometô ðe sia ðe le ale si wòdo vevi ðe eñe dô åu la<br />

nu. 9 Mawu ñe hadôwôlawo ko míenye, ke miawoe nye Mawu ñe agble kple eñe xô si<br />

wòtu, menye nye kple Apolo tôwoe mienye o.<br />

10 Le eñe dômenyo manyagblô ta la, Mawu na xôtutu ñe aðaåum eye nye hã<br />

medze agbagba ðo gôme ðokpe anyi, ke Apoloe va tu xôa yi edzi. Ele be ame si le<br />

xôa tum ðe gômeðokpea dzi la nakpô egbô be yetui nyuie. 11 Elabena ame aðeke<br />

mate åu aðo gômeðokpe bubu aðeke anyi si to vovo tso esi li xoxo, si nye Yesu<br />

Kristo la gbô o. 12 Gake xôtunu vovovowo li si woate åu atsô atu xôe ðe<br />

gômeðokpea dzi. Ame aðewo tua xô kple sika, klosalo alo kpe xôasi bubuwo, ame<br />

bubuwo hã tsôa ati, aða alo be gŸ hã tua xôe. 13 Ke ele be ame sia ame naðo åku<br />

edzi be, ne Kristo ñe ûônudrŸåkeke la ðo edzi la, woado xôtunu vovovoawo kpô.<br />

Woatsô dzo ado ame sia ame ñe dôwôna kpô, akpôe ða be eñe dô la anô te mahã? 14<br />

Ame siwo ñe dô mefia le dzo me o la, axô wo ñe fetu. 15 Ke ne ame aðe ñe xô fia le<br />

dzoa me la ekema ebu nu gã aðe, gake woaðe eya åutô abe ame si woðe le dzobibi<br />

me ene.<br />

16 Ðe mienyae bena, Mawu ñe xôe mienye eye Mawu ñe Gbôgbô le mia me<br />

oa? 17 Ne ame aðe katse, do åunyô eye wògbl… Mawu ñe añe sia la, Mawu hã atsrŸ<br />

ame ma enumake. Elabena, Mawu ñe añe la nye teñe kôkôe si me ðiñoño aðeke mele o<br />

eye miawo tututue nye añe sia.<br />

18 Mikpô nyuie be miaganô mia ðokuiwo flum o. Ne mia dometô aðe bu be<br />

yenyaa nu åutô le amewo ñe nukpôkpô nu la, ekema ele be wòawô eðokui bometsilae<br />

hafi ate åu anye nunyala vavãtô tso dziño. 19 Elabena xexe sia me ñe nunyawo katã<br />

8


nye bometsitsi le Mawu ñe åkume. Nu sia tututue woålô ðe Hiob ñe agbal… me be,<br />

“Mawu tre mô na amegbetô kple eya amegbetô åutô ñe nunya” 20 Wogagblôe na mí<br />

le Psalmowo ñe agbal… hã me be, “Añetô la nyae be amegbetôwo ñe susuwo katã le<br />

wodzoe abe ðetifu ko ene.”<br />

21 Eya ta nôviwo, miganô dadam ðe mia nôewo dzi o, elabena Mawu tsô nu<br />

sia nu si hiã mi la na mi xoxo. 22 Etsô Paulo, Apolo kple Kefa na mi be woakpe ðe<br />

mia åu. Mawu gatsô xexeame blibo, agbe, ku, egbe åkeke kple etsô si gbôna la hã na<br />

mi. 23 Nu siawo katã nye mia tô, eye miawo hã mienye Kristo tô eye Kristo hã nye<br />

Mawu tô.<br />

Kristo ñe Apostolowo<br />

4 Eya ta ele be miakpô Apolo kple nye Paulo åutô abe Kristo ñe subôlawo ko<br />

ene. Míañe dôe nye be míaðe Mawu ñe nu êaêlawo ðe go eye to esia me la míahe<br />

yayra geðe vâ na amewo. 2 Nu si le vevie na dôla enye be, wòakpô egbô be yewô<br />

ye ñe añetô ñe gbe dzi pâpâpâ. 3 Ke ame aðe abia be, ðe nye Paulo hã mewô dô abe<br />

dôla nyui enea? Esia menye nya si ðea fu na nye susu o. Nyemetsô ðeke le nu si<br />

miawo alo ame bubu aðewo buna le nye dôwôwô åu la me o. Azô hã nyemeka ðe<br />

nye åutô nye nyametsotso hã dzi le nya sia me o. 4 Togbô be nye dzitsinya meðea fu<br />

nam o hã la, esia mefia kokoko be mele nye dô wôm abe ale si dze ene o. Mawu<br />

åutô koe ate åu ana nyametsotso le nye dôwôna åu, be mewôe nyuie alo nyemewôe<br />

nyuie o. 5 Eya ta nôvinyewo, mikpô nyuie be miaganô nya me tsom le ame aðe ñe<br />

dôwôwô åuti, hafi Añetô la nava, be ewôe nyuie alo mewôe nyuie o. Ne Añetôa åutô<br />

9


va la, eñe kekeli gã la akl… ðe ame sia ame dzi gãa ale be nu si mía dometô ðe sia ðe<br />

nye tututu le eñe dzime la adze nyuie. Ale ame sia ame anya taðodzinu si tututu nô<br />

mía si hafi míenôa kutri kum ðe Añetô ñe dôa åu. Eye Mawu åutô ana kafukafu si dze<br />

la ame sia ame le êemaêi me.<br />

Migade vovototo amewo me o<br />

6 Ðe ko metsô Apolo kple nye åutô le kpôðeåu ðom na mi be maðe nu si gblôm<br />

mele la me na mi nyuie, ale bena miagade vovototo amewo me o. Migado vivi ðe<br />

mawudôwôla ðeka hã åu wu bubuawo o. 7 Nôvinyewo, nu ka ta kura, miele mia<br />

ðokuiwo dom ðe dzi hlodzoo ale? Nu ka kurae le mia si si menye Mawue na mi o?<br />

Ke ne mielŸ ðe edzi be nu siwo katã le mia si la nye nunana tso Mawu gbô la, ekema<br />

nu ka tae miele wôwôm abe ðe miede ågô f• åutô eye mia åutôwo ñe agbagbadzedze<br />

tae miezu ame alea ene?<br />

8 Edze nam abe miebuna be yewoñe asi su gbôgbômenuðuðu siwo hiã mi la<br />

katã dzi xoxo ene. Miewô mia ðokuiwo abe ame siwo naneke megahiã o, ame siwo<br />

ði ño le gbôgbô me la ene. „, miezu abe fia gã hotsuitô siwo bôbô nô woñe<br />

fiazikpuiwo dzi hele mí ame mamlâawo kpôm ðo ða ene! Nenye ðe miezu fiawo<br />

vavã eye miebôbô nô miañe fiazikpuiwo dzi la, anye ne enyo åutô hafi. Elabena<br />

ne êeyiêi sia ðo la, miakpôe be míawo hã míabôbô nô míañe fiazikpuiwo dzi aðu fia<br />

kpli mi. 9 Êeaðewoêi la edzena nam abe ðe Mawu wô mí apostolowo abe ame<br />

mamlâatôwo ene. Míedzena abe ame siwo wotso kufia na hekplô yina wuwu ge la<br />

ene eye míezu nukpôkpô na mawudôlawo kple amegbetôwo siaa.<br />

10


10 Le Kristo ta la, míezu abe bometsilawo ene, ke miawo mienye kristotô<br />

nunyalawo. Míegbôdzôna le åutilã me, gake åus… le miawo ya åu. Wobua mi nyuie,<br />

ke míawo la míezu ame ðigbŸwo ðeðe ko. 11 Va sa ðe fifi laa hã la, dô le mía wum,<br />

tsikô hã le mía wum eye míekpô awu vuvu tete hã ado be vuvô nagawô mí o. Eye esi<br />

añe aðeke mele mía si o ta la, wotua asi mí tso afii yi afi mâ. 12 Míawo åutôwo<br />

míetsô asi wô dô kple kutrikuku be míakpô mía ðikuiwo dzii. Míeyraa ame siwo ñoa<br />

fi de mí la eye míegbôa dzi ði blewu na míañe futôwo. 13 Ne ame aðe gblô nya vŸði<br />

tso mía åu hã la, míewôa dzre kplii o. Ke esiawo katã meðe vi aðeke o elabena va<br />

se ðe fifia hã la amewo mebua mí o. Míele ko abe aðukpodzinu si åu åudôwônu<br />

aðeke kura mele o la ene.<br />

14 Menye ðe mele nu siawo ålôm ðo ðe mi be åu nakpe mi o, ke boå be<br />

maka mo na mi eye maðo aðaåu na mi abe vinye lôlŸawo ene. 15 Elabena, togbô be<br />

ame akpe ewo gŸ hã afia nu mi tso Kristo åu hã la, nye koe nye mia fofo. Nyee nye<br />

ame si to nyanyui la gbôgblô na mi eye to esia me la mehe mi va Kristo gbôe. 16<br />

Eya ta mele kuku gã aðe ðem na mi bena, miato nye afôtoñe, eye miawô nu si<br />

mewôna la.<br />

17 Esia tututu tae mele Timoteo ðom ðe mi be wòava kpe ðe mia åu. Eya hã<br />

nye ame siwo mehe va Kristo gbô la dometô ðeka eye enye vinye lôlŸtô kple<br />

nuteñewôla vavã le Añetô la me. Timoteo sia agaðo åku nu siwo katã mefiana le<br />

hawo katã me la dzi na mi.<br />

18 Menyae nyuie be, dadagbôgbô yô mia dometô aðewo me eye miele<br />

gbôgblôm gŸ hã be nyemate åu ava he nya ðe yewo åu o. 19 Ne Añetô la lŸ la, mava<br />

11


mia gbô kpuie eye nyemegbôna be mava nya nu siwo gblôm dadala siawo le la<br />

ðeðeko o, ke boå be manya afi si wokpô åus… hã tsoe hafi le nyawo gblôm.<br />

20 Mawufiaðuñe la me nônô menye nu kpoloe ñoño wònye o, ke boå enye<br />

agbenônô le Mawu ñe åus… me. 21 Kae adze mia åu wu, be mava mia gbô kple<br />

ameñoti loo alo be mava le lôlŸ kple tufafa me?<br />

Paulo de se be woanya ahasitô la le hamea me<br />

5 Busunya si dzô le mia dome lae nye be, miañe hametô aðe xô fofoa srŸ. Nya<br />

sia ði hoo eye ame sia ame le nu ñom le eåu. Nu sia nye busunu ale gbegbe be<br />

medzôna le TrŸsubôlawo gŸ hã dome o.<br />

2 Ke esi nu sia ñomevi le edzi yim le mia dome la, ðe miegale mia ðokuiwo<br />

bum be yewode ågô le gbôgbô mea? Ðe wòle be mialé blanui afa konyi åukpetôe eye<br />

miaðe ame sia le ha la me enumake!<br />

3 Togbô be nyemele mia gbô le afi ma o hã la, mebua tame vevie le nu sia<br />

åu, eye le Yesu Kristo ñe åkô me la meðo kpe nu si wòle be miawô la dzi, abe ðe<br />

mele mia dome ene. 4 Miyô hame takpekpe gã, eye miaðe ame sia ða le hamea me.<br />

Yesu Kristo ñe åus… kple nye gbôgbô anô mia dome le takpekpea me. 5 Minya ame<br />

sia tsô de asi na Abosam be wòahe to nâ vie le åutilã me, ale be to esia me la ðewoh‰<br />

eñe luûô akpô ðeðe ne Añetô Yesu Kristo gatrô va.<br />

6 Enye nublanui åutô be, togbô be nu dziåô sia le edzi yim le mia dome hã la,<br />

miegale mia ðokuiwo bum ame kôkôewoe. Mienyae be, “Deku ðekae gbl…a bubuawo<br />

katã oa?” Eye ne mieðe mô be ame ðeka nawô nu vŸ sia ðe, magbl… nu le ame<br />

12


ubuwo hã åu oa? 7 Miðe ame vŸði sia ða le mia dome, bena miañe åkô nagagbl… o<br />

eye mianô dzadzâ. Miðo åku edzi be, wowu Kristo, ame si nye Mawu ñe Al…vi la,<br />

abe åutitotoåkekenyui ñe vôsal…vi ene na mí. 8 Eya ta mina míaðu nu, ano nu le<br />

Kristo me bena míatsi nyuie le kristotôgbenônô me, eye míaðe asi le agbe vlo siwo<br />

míenôna tsã la åu, adzudzô fuléle kple tameses…wôwô. Boå la, mina be, bubu,<br />

nyateñetoto kple nu si le eteñe la nanye míañe gbe sia gbe nuðuðu kple nunono.<br />

9 Le nye agbal… si meålô na mi do ågô me la, megblô na mi be, migade ha<br />

kple ahasiwôlawo o. 10 Ke menye TrŸsubôla siwo nye ahasiwôlawo, åubiãlawo,<br />

fiafitôwo kple legbasubôlawo la mewônâ o. Zi ale si miele xexeame ko la, miate åu<br />

aðe mia ðokuiwo ðe aga le ame siawo gbô o. 11 Nu si mewônâ enye be, migade ha<br />

kple ame siwo le wo ðokuiwo yôm be kristotôwo, gake woganye ahasiwôlawo,<br />

åubiãlawo, amebalawo, legbasubôlawo, ahanomunôwo kple dzrewôlawo o. Migaðu<br />

nu kple ame siawo ñomevi gŸ hã o. 12 Menye míañe dô wònye be míadrŸ ûônu ame<br />

siwo menye hametôwo alo kristotôwo o, gake enye míañe dôdeasi vevi aðe be míadrŸ<br />

ûônu hametôwo, aka mo eye míahe to na ame siwo le nu vŸði wôm. 13 Mawu åutô<br />

koe adrŸ ûônu ame siwo mele kristoha la me o. Ke ele be miawo åutô miakpô nya sia<br />

gbô eye miaðe ame sia ða le hamea me kokoko.<br />

Womakplô nôvi xôsetô ayi dzimaxôsetôwo ñe ûônui o<br />

6 Nôvinyewo, nu ka ta, ne masômasô aðe dzô le mi kristotôwo dome la, mietsôa<br />

nya la yia fia alo dukôa ñe ûônudrŸñe be TrŸsubôlawo nadrŸ na mi esi wòle be miayi<br />

kristotôwo boå gbô? 2 Ðe mienyae bena, gbe ðeka la, mí kristotôwoe aðu fia ðe<br />

13


xexeame blibo dzi eye míadrŸ ûônu xexeametôwo o mahã? Nu ka ta miate åu adzra<br />

nya viviwo ðo le mia nôewo dome o? 3 Alo mienya be gbe aðe gbe la, mí<br />

kristotôwoe adrŸ ûônu mawudôla siwo le dziño gŸ hã, eye miaxe fe na wo dome ðe<br />

sia ðe abe ale si dze ene oa? Eya ta nôviwo, ele be miawo åutô miate åu adzra mia<br />

nôewo dome ðo bôbôe le anyigba sia dzi. 4 Nu ka ta wòhiã be miatsô miañe nyawo<br />

ayi na TrŸsubôlawo be woadrŸ na mi? 5 Mele nya siawo gblôm kple susu be åu<br />

nakpe mi. Ðe miele gbôgblôm be le miañe ha bliboa me la, ame aðeke kura meli si si<br />

susu le ale be wòate åu awô nya siawo åutidô na mi oa? 6 Ke nu ka ta wòle dzôdzôm<br />

le mia dome be Kristo natsô nya ðe nôvia kristotô bubu åu le TrŸsubôlawo, ame siwo<br />

menya Mawu o la gbô? 7 Esi mietsô nya ðe mia nôewo åu le ûônu ðeðe dza fia be<br />

woðu mia dzi xoxo. Nu ka wô miaðe mô be woada vo ðe mia åu boå o? Nu ka ta<br />

miaðe mô be woaba mi boå o? 8 Ewô nublanui åutô be miawo boåue le nu vlowo<br />

wôm. Miele amebaba dzi êesiaêi eye esi gavlo wue nye be miewôa nu siawo ðe mia<br />

nôvi kristotôwo kekeake hã åu.<br />

Agbe vlo nôlawo manyi mawufiaðuñe ñe dome o<br />

9 Ðe mienyae be ame vŸðiwo manyi mawufiaðuñe la ñe dome oa? Migana woable mi<br />

o. Ahasiwôlawo kple TrŸsubôlawo, matrewôlawo kpakple åutsu siwo dôna kple åutsu<br />

bubuwo, 10 fiafitôwo kple åubiãlawo kple ahamulawo, ameåunyagblôlawo kple<br />

amebalawo la, womanyi mawufiaðuñe la ñe dome o. 11 Tsã la, mia dometô aðewo ñe<br />

agbenônô sô pâpâpâ kple ame baða siawo tô. Ke fifia la, woklô miañe nu vŸwo katã<br />

ða le mia åu, eye le nu si Añetô Yesu Kristo kple Mawu ñe Gbôgbô la wô na mi ta la,<br />

Mawu xô mi miezu eñe ame tôxâwo. 12 Mia dometô aðewo le gbôgblôm be, môðeðe<br />

14


li be yewoate åu awô nu sia nu faa, ne Añetô Yesu mede se tôxâ aðeke ðe wo nu o.<br />

Esia anya nô eme alea, gake menye nu sia nu wôwôe nyona na ame o. Ame ate åu<br />

awô nu sia nu faa ne môðeðe li, gake menyo be ame nazu kluvi na naneke kura o.<br />

13 Ele eme be Mawu wô ñodo na mí be míaðu nu, gake menye esia tae wòle<br />

be ame naðu nutsu o. Le nyateñe me la, miganô bubum be nuðuðu le vevie akpa o,<br />

elabena gbe ðeka la, Mawu le nuðuðu kple míañe ñodowo siaa ðe ge ða. Medi be<br />

mianya nyuie hã be, ahasiwôwô menyo le mô aðeke nu o. Menye esia tae wowô<br />

míañe åutilã sia ðo o, ke boå ðe wowôe na Añetô la, eye enye Añetô la ñe didi vevie<br />

be ye åutô yeava nô miañe åutilãwo me. 14 Gbe ðeka la Mawu afô miañe åutilã ðe<br />

tsitre tso ame kukuwo dome, abe ale si tututu wòfô Añetô Yesu Kristo ðe tsitre tso<br />

ame kukuwo dome ene. 15 Alo mienye be miañe åutilãwo nye Añetô Yesu Kristo ñe<br />

åutilã ñe akpa vovovowo oa? Ne ele alea la, ekema ðe wònyo be miatsô Kristo ñe<br />

åutilã ade ha kple gbolowoa? Gbeðe, mele be wòanô alea o!<br />

16 Ðe mienyae be ame si de ha kple gbolo aðe la zu åutilã ðeka kplii oa?<br />

Elabena wogblôe be, “Wo ame evea woazu åutilã ðeka.” 17 Ke ame si tsô eðokui lé<br />

ðe Añetô la åu la, eya kplii wozu ðeka le gbôgbô me.<br />

18 Le esia ta mele gbe tem ðe edzi na mi be miadzudzô ahasiwôwô. Elabena<br />

ahasiwôwô nye nu vŸ si ñoa ði ame ñe åutilã. Eya ta ne miewô nu vŸ sia la, miawo<br />

åutôwo koe akpe fu. 19 Nu ka tae va se ðe fifia hã la mienya kpô be miañe åutilã nye<br />

Gbôgbô Kôkôe si Mawu na mi la ñe nôñe eye wòle mia me êesiaêi o mahã? Miawo<br />

åutô ñe åutilãwo menye mia tô o. 20 Elabena Mawu ñle mi ho gã aðe. Eya ta, miwô<br />

miañe åutilã ñe akpa sia akpa åutidô hena Mawu ñe dodoðedzi kple kafukafu elabena<br />

etôwoe mienye.<br />

15


Nya tso srŸðeðe åu<br />

7 Nya siwo miebiam le agbal… si mieålô ðo ðem me la ñe åuðoðo enye be, ne<br />

åutsu aðe meðe srŸ o la, megbl… naneke o. 2 Gake, zi geðe, le ahasiwôwô ta la, enyo<br />

be ame naðe srŸ, åutsu ðe sia ðe kple etô; nenema kee nye nyônu ðe sia ðe hã, ale be<br />

ame aðeke nagawô nu vŸ o.<br />

3 Ele na srŸåutsu be wòakpô egbô be yemegbl… ye srŸ ði le go aðeke me o<br />

eye srŸnyônu hã nawô nenema pâpâpâ. 4 Ne nyônu ðe srŸ ko la, ekema megakpô<br />

åus… ðe eñe åutilã dzi o, ke boå srŸa hã kpô åus… ðe edzi eye nenema ke srŸnyônu hã<br />

kpô åus… ðe åutsua ñe åutilã dzi, ale åutsua mate åu awô nu si dze eya åutô ðeðe ko<br />

åu o.<br />

5 Eya ta srŸtôwo nakpô egbô be yewomegbl… yewo nôewo ði o, negbe wo<br />

ame eve la wowô ðoðo tôxâ be yewoakpô êeyiêi ado gbe ða. Emegbe la mite kpe be<br />

Satana nagate mi akpô le ðokuidzimaðumaðu ta o. 6 Mele esia gblôm abe mônana<br />

ene ke menye abe sedede ene o. 7 Anye nye didi be åutsuwo katã nanô abe nye ene.<br />

Gake åutsu ðe sia ðe kple nunana si wòxô tso Mawu gbô, ame ðeka xô nunana sia<br />

eye ame bubu xô nunana kemee. 8 Eya ta magblô na trewo kple ahosiwo be woanô<br />

anyi srŸmaðemaðee abe nye åutô ene. 9 Gake, ne ame aðe mate åu aðu eðokui dzi o<br />

la, ekema neðe srŸ elabena enyo be woaðe srŸ wu be woayô f•u kple fieåufieåu. 10<br />

Ke mele se sia dem na srŸtôwo, menye nyee le sea dem o, ke boå Añetô lae be,<br />

srŸnyônu mekpô mô agbe srŸåutsua o. 11 Ke ne egbee la, ele nâ be wòanô tre alo<br />

wòatrô ayi aðawô ðeka kple srŸåutsua. Nenema ke srŸåutsu hã mekpô mô agbe<br />

srŸnyônua o.<br />

16


12 Azô nye åutô medi be maðo aðaåu aðe na mi; esia menye Añetô la ñe<br />

sedede o, gake edze nam abe enyo ene. Eyae nye be, ne kristotô aðe srŸnyônu menye<br />

kristotô o, gake nyônua lŸ be yeanô egbô la, åutsua megaðe asi le eåu o. 13 Nenema<br />

ke, ne nyônu kristotô aðe srŸåutsu menye kristotô o gake wòlŸ be nyônua nanô ye<br />

gbô la nyônua hã megagbee o. 14 Elabena srŸåutsu si mexô se o la åuti kô le<br />

srŸnyônua ta eye nenema ke srŸnyônu si mexô se o la hã åuti kô le srŸåutsua ta.<br />

Nemenye nenema o la mia viwo anye nu makômakôwo, gake esi wòle alea ta la, wo<br />

åuti kô. 15 Ke ne srŸtô si mexô se o la dzo la, neyi fãa. Elabena sea aðeke mebla<br />

srŸåutsu alo srŸnyônu si xôse la le nya sia me o; Mawu yô mí be míanô anyi le<br />

åutifafa me. 16 SrŸnyônu, ale ke nèwô nya be àte åu aðe srŸwò åutsu? Alo wò<br />

srŸåutsu, ale ke nèwô nya be àte åu aðe srŸwò nyônu?<br />

17 Le esiawo katã wôwô me la, ame sia ame nakpô egbô be yewô ðe Mawu ñe<br />

ðoðo dzi le srŸðeðe me loo alo le trenônô me eye nu sia nu si Mawu na ame aðe la,<br />

wòaxôe kple dzi faa. Hamewo katã nawô ðe sedede vevi siawo dzi.<br />

18 Le kpôðeåu me, ne wotso aûa na åutsu aðe le Yudatôwo ñe kônu nu hafi<br />

wòtrô zu kristotô la, amea megatsi dzi le eåu kura o. Nenema ke ne wometso aûa na<br />

ame aðe hã o la, eya hã megatsi dzi be ele be yeatso aûa kokoko o.<br />

19 Elabena kônu sia wôwô mele vevie kura le kristotôgbenônô me o. Nu si le<br />

vevie enye be kristotô nakpô egbô be yele Mawu ñe sewo dzi wôm eye be Mawu<br />

nakpô åudzedze le ye åu êesiaêi. 20 Ame sia ame nanô nônôme si me wònô hafi<br />

Mawu yôe, ne enye aûatsotso alo aûamatsomatsotô. 21 Ne ènye kluvi hafi zu kristotô<br />

la, mègana wòaðe fu na wò o. Gake ne èkpô mônu be nazu ablôðevi la, mègana<br />

wòato åuwò o. 22 Kluvi si trô zu kristotô la zu Kristo ñe agblôðevi eye wòvo tso nu<br />

17


vŸ ñe asi ses… la te. Ke ne ènye ablôðevi hafi zu kristotô la, nyae be yezu Kristo ñe<br />

kluvi azô. 23 Yesu Kristo ñle mi eye wòxe fe ðe mia ta keåkeå eya ta miezu etô eye<br />

le esia ta migawô mia ðokuiwo abe kluviwo ene na amegbetôwo kple xexe sia me<br />

nuwo o. 24 Eya ta nôvi lôlŸtôwo, ale si ame sia ame nô hafi zu kristotô ko la, nenô<br />

nenema elabena azô la Añetô la li kplii eye wòakpe ðe eåu le nu sia nu me.<br />

25 Azô maðo miañe biabia evelia åu na mi. Miele biabiam be, nu ka yewoawô<br />

kple ðetugbi siwo meðe srŸ haðe o la hã? Ðe woaðe mô na wo be woaðe srŸ faa hã?<br />

Le nyateñe me la, nyemexô sedede tôxâ aðeke tso Añetô la gbô le nya sia åu o. Ke<br />

Mawu åutô na susum be mawô eåutidô eya ta magblô nu si nye åutô mebu le nya sia<br />

åu la na mi.<br />

26 Eyae nye be, le fukpekpe geðe si le mí kristotôwo dzi vam le egbe<br />

åkekewo me ta la, anyo be ame sia ame nanô anyi be ale si wole fifia ene. 27 Ne èðe<br />

srŸ la mègagbee o. Ne meðe srŸ haðe o la megaðe o. 28 Ke ne èðe srŸ la mèwô nu<br />

vŸ o, eye ne ðetugbivi dza ðe srŸ la, mewô nu vŸ o. Gake ame siwo ðe srŸ, woaðo go<br />

fuðename geðewo le agbe sia me, nukpekpeame siawo mee medi be maðe mi tsoe.<br />

29 Nôviwo nu si gblôm mele lae nye be; Êeyiêi la le kpuie. Eya ta tso azô dzi<br />

la, ame siwo si srŸ le la, nanô agbe abe srŸ ðe mele wosi o ene.<br />

30 Ame siwo le nu xam la nanô abe ðee womele nu xam o ene,<br />

dzidzôkpôlawo abe ðe womele dzidzô kpôm o ene eye ame siwo ñle nuwo kô ði la<br />

abe nuawo menye wotô o ene. 31 Nenema ke ame siwo wô xexe sia me nuwo åuti dô<br />

abe ðe wometsô ðeka le xexemenuwo me o ene. Elabena xexe sia me abe ale si wòle<br />

fifia ene la nu ava yi kpuie.<br />

18


32 Migatsi dzi ðe naneke åu o. Ne srŸ mele åutsu aðe si o la, ekema ekpôa<br />

vovo ðe Añetô ñe dô åu nyuie, eye wòdina êesiaêi be yeñe agbe nadze Añetô åu. 33<br />

Ke srŸtô ya mate åu awô alea o, elabena agbe sia me ñe hloloetsotso xôa eñe êeyiêi,<br />

eye eñe didi koe nye be yeadze ye srŸ åu êesiaêi. 24 Ale eñe dzi ñe didiwo ma ðe<br />

akpa gã eve me. Alea ke wònôna na ðetugbi si le atsuñe hã. Eñe susu katã nôa srŸa,<br />

viawo kple añemedôwo åu êesiaêi ale vovo menôa eåu kura na Mawu ñe dô o. Ke<br />

nyônu si mele atsuñe o la ñe didi katã koe nye be yeawô dô na Añetô êesiaêi.<br />

35 Menye ðe mele nya siawo gblôm be maðe dzi le mia ño le srŸðeðe åu o, ke<br />

boå be makpe ðe mia åu. Medi be miadze agbagba awô nu sia nu si ana be miate åu<br />

asubô Mawu nyuie la eye miagaðe mô na nu kukluiwo be woaxe mô na mi o.<br />

36 Ne mia dometô aðe kpôe be trenônô menyo na ye o, elabena yemetea åu<br />

ðua ye ðokui dzi nyuie o la, ekema enyo be wòaðe srŸ. Esia menye nu vŸ o. 37 Gake<br />

ne ame aðe ya, tea åu ðua eðokui dzi nyuie eye le esia ta wòðoe be yemaðe srŸ o la,<br />

ewôe nyuie. 38 Eya ta nôviwo, minyae be, ne ame aðe ðe srŸ la, mewô nu gbegbl… o<br />

eye ne ame bubu hã meðe srŸ o la, etô kura ganyo wu.<br />

39 SrŸnyônu kple srŸåutsu le ðeka zi ale si wole agbe. Ke ne åutsua ku la<br />

ekema nyônua kpô mô aðe åutsu bubu le Añetô la ñe ðoðo nu. 40 Ke le nye nukpôkpô<br />

nu la, meka ðe edzi be ne nyônu ahosia megaðe srŸ bubu kura o la, anyo nâ wu.<br />

Meka ðe edzi be Mawu ñe Gbôgbôe le aðaåu sia ðom na mi to dzinye.<br />

Nu siwo wotsô sa vôe na trŸwo ðuðu<br />

19


8 Miañe biabia bubu hã ku ðe nuðuðu siwo woða hena trŸwo kple legbawo<br />

la ðuðu åu. Mia dometô ðe sia ðe le gbôgblôm be yeñe susu le nya sia åue nye<br />

nyuitô. Miðo åku edzi be nu si le vevie na hamea tutuðo lae nye lôlŸ ke<br />

menye ðokuidodoðedzi be menye esia kple ekemâ o. 2 Ne ame aðe susu be yenya nu<br />

sia nu la, eñe numanyamanya boå ðem fia wòle nublanuitôe. 3 Ame si lŸa Mawu le<br />

anukware me la, eyae Mawu naa nunya vavãe.<br />

4 Mina míatrô ðe nya la gbô azô. Eyae nye enyo be kristotô naðu nuðuðu si<br />

woða hena trŸwo kple legbawo loo alo menyo be wòaðui oa? Mí katã míenyae kôtee<br />

be Mawu gbagbe ðeka pâ koe li. Legbawo la, menye mawu wonye o. 5 Gake ame<br />

aðewo ya xôe se be mawu bubuwo hã gale dziño kple anyigba dzi f•. 6 Ke míawo ya<br />

míenyae be Mawu Fofo ðeka koe li, ame si wô xexeame eye wòwô mí míenye<br />

viawo. Míenyae hã be Añetô ðeka koe li si nye Yesu Kristo ame si wô nu sia nu le<br />

xexeame eye wòna agbe mí. 7 Ke nublanuitôe la, kristotô aðewo menya esia o.<br />

Wobuna be legbawo hã nye nu gbagbewo eye woxôe se be mawu gbagbewoe wotsôa<br />

nuðuðu sia nana abe vôse ene. Eya ta ne kristotô siawo ðu legbawo ñe vôsanuðuðu la,<br />

eðea fu na woñe dzitsinya vevie. 8 Nôviwo, minyae nyuie be Mawu ya metsô ðeke le<br />

eme ne mieðu nuðuðu sia tôgbi loo alo mieðui o. Ame si ðui kple ame si meðui o la<br />

katã sô le Mawu ñe åkume: ðeke menyo wu nôvia o. 9 Ke ne ame aðe kpô be ne<br />

yeðu nuðuðu sia tôgbi la, anye nuðiaðia na kristotô bubu si ñe dzixôse meli ke nyuie<br />

o eye wòana ame sia nawô nu vŸ la, ekema anyo be megaðui o.<br />

10 Nu si adzô enye be ne, kristotô aðe si ñe dzitsinya gblô nâ be menyo be<br />

wòaðu trŸwo ñe vôsanuðuðu o, ke ame sia va kpô wò kristotô bubu nèbôbô nô trŸxô<br />

20


me le nu ðum la, ana be eya hã nate kpô be yeaðui. Ke ne eðui la eñe dzitsinya aðe<br />

fu nâ vevie eye wòagbôdzô le eñe dzixôse me. 11 Ale wò ame si tsi le gbôgbô me<br />

la, ñe nuwôna azu nuðiaðia gã aðe na ame bubu si hã ta Yesu ku ðo ke wònye vidz‰<br />

le gbôgbô me. 12 Enye nu vŸ wôwô ðe Kristo åu be wò nuwôna naðe dziño na ame<br />

bubu be wòawô nu si tsi treðe eñe dzitsinya åu. 13 Eya ta, ne to trŸwo ñe<br />

vôsadanuðuðu me, mana nôvinye kristotô aðe nazu nu vŸ wôla la, ekema nyemagaðu<br />

nuðuðu sia tôgbi gbeðe o, elabena nyemedi be mana nôvinye nawô nu vŸ o.<br />

Paulo ûli eñe apostolonyenye ta<br />

9 Ðee nyemevo oa? Menye apostoloe menye oa? Ðe nyemekpô Yesu míañe<br />

Añetô la oa? Ðe menye miawoe nye nye dô si mewô na Añetô la ñe metsonu oa? 2 Ne<br />

ame bubuwo mebum ðe apostolowo me o hã la, miawo ya mienyae be apostoloe<br />

menye elabena dzinyee mieto hafi zu kristotôwo fifia. 3 Esia koe nye nya si le asinye<br />

na ame siwo nôa ði kem kplim la.<br />

4 Ale ke bum miele le åutinye? Ðe môðeðe meli be mava dze mia gbô abe<br />

apostolo bubuawo ene le nye môzôzôwo me oa? 5 Ne ðe srŸ le asinye eye eya hã nye<br />

kristotô la, ðenyemate åu akplôe ðe asi le nye môzôzôwo me abe ale si apostolo<br />

bubuawo, Yesu nôviawo kple Kefa hã wôna ene oa? 6 Alo miesusu be nye kple<br />

Banabas koe anô fu kpem anô dô wôm be míakpô mía ðokuiwo dzi, le esime miawo<br />

miele ame bubuawo dzi kpôm nyuie êesiaêi? 7 Miese kpô be asrafo si le aûagbedzi<br />

la kpô eya åutô ðokui dzi le aûagbedzi kpôa? Alo miese kpô be agbledela mekpô mô<br />

aðu eya åutô ñe agblemenukuwo oa? Alo lãnyila kae mekpô mô ano nyinotsi si wòfia<br />

21


tso eñe lã ñe nowo me la ñe ðe o? 8 Menye amegbetôwo ñe susu ko gblôm mele o;<br />

Mawu ñe se gŸ hã ðo kpe nu siawo dzi pâpâpâ. 9 Elabena woålôe ðe Mose ñe<br />

segbal…a me be, “Megabla nu na nyitsu ne ele môlu tugum o.” Nyitsuwo åue Mawu<br />

tsi dzi ðoa? 10 Ðe menye míawo tae wògblô nya sia ðo oa? „, míawo tae, elabena<br />

Mawu di be yeafia be ele be woaxe fe na ame siwo le eñe dô vovovowo wôm, eye<br />

ame siwo dome wole dô aðe wôm le la, woe adzô ga axe fe na dôwôla la. Ele be<br />

apavi siwo ålô agble me eye wodo nukuawo la nakpô gome nenye be<br />

agblemenukuawo va tsi. 11 Míedo gbôgbômenuku nyuiwo ðe mia ñe dziwo me. Eya<br />

ta ne míebia nuðuðu kple avôtata tso mia gbô la, megbl… kura o. 12 Miewônâ abe ale<br />

si wòdze ene na nyagblôla bubuawo. Ke míawo la, togbô be ele be miakpô mía dzi<br />

hã la, míebia naneke mi kpô gbeðe o. Ke boå míawo åutô míekpôa mía ðokuiwo<br />

dzi êesiaêi. Míel‰ fe ame aðeke kpô o, elabena míele vôvŸm be ne míewô alea la, dzi<br />

aðe le mia ño eye miagbôdzô le Yesu Kristo ñe nya si míetsô vâ na mi la åuti.<br />

13 Nôviwo, ðe mienyae be Mawu åutô ðe mô na ame siwo nô dô wôm le<br />

gbedoxô la me be woatsô nunana siwo amewo tsô vâ na Mawu la ñe ðe awô wo<br />

åutidô faa oa? Ame siwo hã wôa dô le Mawu ñe vôsamlekpui la åu la ðua nuðuðu<br />

siwo amewo tsô vâ be yewoatsô sa vôe na Mawu la ñe ðe faa. 14 Nenema ke Mawu<br />

de se be ame siwo dome wole mawudôwôm le la nakpô mawunyagblôla la dzi. 15<br />

Gake nyemebia pesewa ðeka hã tso mia gbô kpô o. Menye ðe mele esia gblô be<br />

miabu be ðe medi be miaðo ga ðem azô o. Le nyateñe me, ne dô wum meku la enyo<br />

wu be maxô ga le mia si eye mabu dzidzedze gã si mekpôna ne megblô mawunya na<br />

mi faa. 16 Elabena nyemedze na kafukafu tôxâ aðeke le nye mawunyagbôgblô ta o.<br />

22


Ele nam kokoko be manô egbôgblô dzi êesiaêi madzudzômadzudzôe. Ne mekatsa<br />

dzudzô la baba nam!<br />

17 Nenye nye åutô nye lôlŸnue metsô le dôa wôm la, ekema maxô nunana tôxâ<br />

tso Añetô la gbô. Gake mele eme alea o, ke boå Mawu åutôe tiam tsô dô xôasi sia de<br />

asi nam, eya ta nyemate åu agbe o. 18 Le esia ta la, nye fetu ko enye dzidzô tôxâ si<br />

yôa menye ne megblô mawunya na amewo faa, naneke maxômaxôe.<br />

19 Viðe tôxâ aðe le esia me eye eyae nye bena, ame aðeke mate åu azi dzinye<br />

le mô aðeke nu o, elabena ame aðeke kura mele fe xem nam o. Gake melŸ faa be<br />

mabôbô ðokuinye na ame sia ame ñomevi ale be to esia me la mate åu akplôe va<br />

Yesu Kristo gbô. 20 Ne mele Yudatôwo dome la, mewôa nu sia nu abe Yudatô ene<br />

ale be woalŸ aðo to nyanyui si gblôm mele na wo la. Ne mele Helatô siwo lé<br />

Yudatôwo ñe kônuwo kple sewo me ðe asi hã gbô la, nyemehea nya ðe wo åu kura o<br />

togbô be nyemelŸ ðe nu sia nu si wowôna la dzi hafi o; elabena medi be makpe ðe<br />

wo åu boå. 21 Ne mele trôsubôla tsiðitsiðiwo dome la, medzea agbagba sea woñe<br />

nuwônawo gôme negbe ðe ko nyemedana le kristotôwo ñe sewo dzi o. To esia me la<br />

woxôa dzinye sena ale be mekpôa mô kpena ðe woawo hã åu.<br />

22 Ne mele ame siwo ñe xôse meli ke tututu haðe o la dome la, megbôa dzi ði<br />

na wo ale be woalŸ be makpe ðe yewo åu. „, medzea agbagba be masô kple ame sia<br />

ame le mô ðe sia ðe dzi, ale be makpô mônu aðe kokoko año nu nâ tso Kristo åu<br />

bena wòakpô ðeðe to egbô. 23 Mewô esia be makaka nyanyui la na amewo katã eye<br />

to esia me la, nye hã maxô yayra tôxâ aðe.<br />

Ûiûli ses‰e na dziðuðufetuxôxô<br />

23


24 Miðo åku edzi nyuie be, ne wole duñuñu ñe hoûiûli wôm la, ame ðeka pâ koe xôa<br />

dziðuðukplu la le hoûlilawo katã dome. 25 Ne ame aðe di be yeaxô dziðuðukplua la,<br />

ele nâ be wòazi eðokui dzi eye wòadzudzô nu geðewo wôwô ale be wòate åu adzra<br />

eðokui ðo nyuie. Amewo wôa esia bena woaxô dziðuðukplu si gbl…na le êeyiêi kpui<br />

aðe ko megbe. Ke míawo ya miele esia wôm bena míaxô dziðuðukplu si le dziño si<br />

megbl…na gbeðe o. 26 Eya ta nyemele dudime kem taðodzinu manôsitôe o, eye<br />

nyemele kô dam abe åutsu si le kô dam ðe yame la ene o. 27 Ke boå meñoa nye<br />

åutilã hewônâ nye kluvii ale be nyemabu dziðuðufiakuku la o le esime wonye nyee<br />

gblô agbenya la na amewo hafi.<br />

NuxôxlŸ tso Israel ñe dzôdzômeåutinya me<br />

10 Nôvi lôlŸtôwo, migaålô nu siwo dzô ðe mía tôgbuitôgbuiwo dzi le gbedadaño<br />

le gbe aðe gbe ûi‰ ke la be o. Mawu na alil‰kpo nô ågô na wo eye wòkplô wo va<br />

to Ñu Dz‰ la me dedie. 2 Nuwôna sia zu abe ðe wode mawutsi ta na wo ðe woñe<br />

kplôla Mose åkô me ene. 3 Wo katã woðu gbôgbô menuðuðu ma ke, 4 eye wono<br />

gbôgbômenunono ma ke; elabena wonoe tso gbôgbô me kpe gbadza si zô kpliwo le<br />

gbea dzi, eye kpe gbadza siae nye Kristo. 5 Gake le esiawo katã megbe la, wo<br />

dometô geðewo s… to eye womewô Mawu ñe gbe dzi o. Ale Mawu tsrŸ wo eye woñe<br />

åutilã kukuawo kaka ðe gbea dzi.<br />

6 Ele be míasrŸ nu tso esia me be míawo hã míagatsi nu vŸðiwo yome abe<br />

mía tôgbuiwo ene eye míagasubô legbawo abe ale si wowô ene o. 7 Woålôe ðe Åôålô<br />

24


Kôkôe la me be, “Wobôbô nô anyi ðu nu eye wono nu nyuie, eye emegbe la<br />

woðu êe” hesubô sikanyivi la.<br />

8 Nu bubu si wòle be míagasrŸ tso nu siwo dzô ðe wo dzi me lae nye be, esi<br />

wo dometô aðewo wô ahasi ta la, ame akpe blaeve-vô-etŸ sôå ku le wo dome le<br />

åkeke ðeka ko dzi. 9 Nôviwo, miawo hã migaðia Añetô la nu abe ale si wowô eye<br />

da ðu wo dometô geðewo woku ene o. 10 Le esi wol‰ liûiliû‰ ðe Mawu åu ta la,<br />

Mawu ðo mawudôla aðe ða wòva tsrŸ wo dometô geðewo hã.<br />

11 Nu siawo katã dzô ðe wo dzi be wòanye kpôðeåu kple nusôsrŸ na mí ale<br />

be míawo míagawô nu siawo ñomevi o. Woålô wo da ði na mí be míaxl… ale be<br />

míasrŸ nu tso eme le êeyiêi siawo me esi xexeame ñe nuwuwu tu añe.<br />

12 Eya ta ame siwo buna be nu siawo mate åu adzô ðe yewo dzi o la nakpô<br />

nyuie be womagadze tetekpô me o. 13 Miðo åku edzi be susu vŸði siwo vaa miañe<br />

tame edziedzi la, vaa ame sia ame ñe tame nenema ke, menye miawoe nye ame gbãtô<br />

siwo le nu siawo me tom o. Minya be ame geðewo to eme va yi. Minyae hã be<br />

tetekpô aðeke meses… wu amegbetô ñe tsôtsô o. Miate åu aðo åu ðe Mawu åu be ana<br />

åus… mi be miaðu tetekpô dzi elabena eya åutô do åugbe na mi eye Mawu ya megbea<br />

eñe åugbedodowo dzi wôwô gbeðe o. Afia afôðoñe mi be miate åu ato ðe sia ðe me le<br />

dzigbôði blibo me. 14 Eya ta nôvi lôlŸtôwo, mite ða le TrŸsubôlawo gbô.<br />

Miate åu ano nu le kplu eve nu o<br />

15 Menya be nunyalawo mienye, eya ta mibu nya si gblô ge mala la åu be enye<br />

nyateñe mahã? 16 Ne míele Añetô la ñe Nuðuðu Kôkôe ðum la, mí katã míedoa<br />

gbe ða eye míenoa nu le kplu ðeka nu. Ðe esia mefia be mí katã míele yayra ðeka<br />

25


xôm tso Kristo ñe ûu me oa? Azô ne míeka abolo ðeka me heðu la, esia hã fia be mí<br />

katã míekpô viðe tôxâ tso Kristo ñe åutilã me oa? 17 Ne míesô gbô ale gbegbe hã la<br />

abolo ðeka ma ko míemana ðuna. Esia ðo kpe edzi na mí be mí katã míenye Kristo<br />

ñe åutilã ðeka ma ñe akpe aðe. 18 Nenema ke le Israelviwo dome hã la, ame siwo<br />

katã ðua vôsal…via ñe ðe la katã zua ame ðeka.<br />

19 Ame aðe abia be ðe mele gbôgblôm be legba siwo TrŸsubôlawo saa vô na<br />

la nye Mawu gbagbewo eye woñe vôsawo hã nye nu xôasitôwo mahã? Gbeðe! Mele<br />

nenema kura o. 20 Nu si gblôm mele boåue nye be, ame siwo ða nu na legbawo la<br />

wô ðeka le gbôgbô vŸwo subôm menye Mawu subôm wole kura o. Azô nyemedi be<br />

miade ha kple gbôgbô vŸwo to TrŸsubôlawo ñe vôsanu siawo ðuðu me o. 21 Miate åu<br />

ano nu le Añetô ñe kplŸ åu vô agatrô yi aðanoe le Abosam hã ñe kplŸ åu o, eye<br />

nenema ke miate åu aðu abolo le Añetô ñe kplŸ åu vô agaðui le Abosam hã gbô o.<br />

wuia?<br />

22 Nu ka? Ðe miedi be yewoado dômedzoe na Añetôa? Ðe miebu be mieses…<br />

Xôsetô ñe ablôðe<br />

23 Ne ame aðe di be yeaðu trŸwo ñe vôsanuðuðu la ate åu aðui faa, meda Mawu ñe<br />

se aðeke dzi o. Gake menye eya ta ame naðu nu sia o. Togbô be se aðeke mexe mô<br />

nâ o hã la, ðewoh‰ nuwôna sia medze tututu be wòawô o. 24 Miganye ðokuitôdilawo<br />

o, ke boå mibu mia nôewo åu le miañe wônawo me.<br />

25 Azô, ne mieyi asime la, miñle lã ðe sia ðe si dzram wole eye migabia be<br />

afi kae lãa tso hã o. Ne menye nenema o la ðewoh‰ åuðoðoa aðe fu na miañe<br />

26


dzitsinya. 26 Minyae be, xexeame bliboa kple emenu nyuiwo katã nye Añetô la tô,<br />

eye wòtsô wo na mi be miawô wo åuti dô le dzidzô me.<br />

27 Ne TrŸsubôla aðe kpe mi kristotôwo be miva ðu nu kple ye eye wò dzro<br />

mi be miayi la, miate åu ayi faa. Nuðuðu ðe sia ðe si wòtsô ðo mia kôme la, miðui<br />

eye migabia be nu kae woða hã o. Mizi kpi eye miaðu nua ekema trŸwo ñe<br />

vôsanuðuðunya mava eme si aðe fu na miañe dzitsinya o. 28 Gake ne miebe<br />

yewoaðu nua ko ame aðe gblô be wotsô nuðuðua sa vôa na trŸwo gbã hafi tsô na mi<br />

la, ekema migaðui o, ðe nu si ame si gblô nya sia na mi la abu tso nu si mieðua åuti<br />

la ta. 29 Le nya sia me la, edze be miabu nu si ame sia gblô tso nuðuðu åuti la åu<br />

vevie.<br />

Eye miabia be, nu ka ta wòle be ame bubu ñe susu nawô mi kluviwoe le nu si<br />

mienya be enyo la åuti? 30 Ne màte åu ada akpe na Mawu ðe nuðuðu la ta ko aðui<br />

la, nu ka ta wòle be nana ame bubu nagbl… nu siawo katã me elabena eya bu be<br />

mèda vo? 31 Nu si ta megblô esia ðoe nye be ele be miawô nu sia nu na Mawu ñe<br />

kafukafu, le miañe nuðuðu kple nunono gŸ hã me. 32 Eya ta miganye môxenu na<br />

ame aðeke o, eðenye Yudatôwo, TrŸsubôlawo alo kristotôwo o. 33 Nu si nye ya<br />

mewôna la enye be medze agbagba be madze ame sia ame åu le nu sia nu me.<br />

Menye be male nu si doa dzidzô na nye åutô ðeðe ko me ðe asi o. Ke boå la mewôa<br />

nu si nyo na ame bubuwo hã be mate åu aðe wo.<br />

Ðoðo na nyônuwo le Kristo hamea me<br />

27


11 Mito nye afôtoñe abe ale si nye hã mezôa Kristo ñe afôtoñe ene. 2 Nôvi<br />

lôlŸtôwo, enye dzidzô nam be mielé nu siwo katã mefia mi la me ðe asi ses‰e, eye<br />

miele wôwôm ðe wo dzi pâpâpâ. Miedze na kafukafu! 3 Ke medi be maðo åku nu<br />

ðeka aðe dzi na mi; eyae nye be srŸnyônu ðe sia ðe ñe tatô enye srŸåutsu eye<br />

srŸåutsu hã ñe tatô enye Kristo eye Mawu hã nye tatô na Kristo. 4 Esia tae menyo be<br />

åutsu natsyô avô ta alo aðô kuku ne wòle gbe dom ða alo le mawunya gblôm o<br />

elabena nuwôna sia medea bubu eñe tatô Kristo åu o. 5 Nenema ke ne nyônu aðe<br />

metsyô avô ta hafi le gbe dom ða alo le nya gblôm ði le amewo dome o la, ekema<br />

edo åukpe gã aðe srŸa, elabena efia be mebôbô eðokui na srŸa o. 6 Ne nyônu gbe be<br />

yematsyô avô ta o la ekema neko ta boå. Ke esi wònye åukpe be nyônu nako ta la,<br />

ele be wòatsyô avô eñe ta boå. 7 Mehiã be åutsu ya natsyô nu ta alo aðô kuku o<br />

elabena esia nye eðokui dada ðe anyi.<br />

Åutsue nye Mawu ñe åutikôkôe elabena Mawu åutô ñe nônôme wòwôe ðo, eye<br />

nyônu hã nye åutsu ñe åutikôkôe. 8 Åutsu gbãtô si Mawu wô ðe xexeame la medo go<br />

tso nyônu me o ke boå nyônue do go tso åutsua me. 9 Hekpe ðe esia åuti la Mawu<br />

mewô Adam na Eva o ke boå Evae Mawu wô be wòado dzidzô na Adam. 20 Eya ta<br />

ele be nyônu natsyô nu eñe ta dzi abe åutsutenônô ñe dzesi ene eye abe ðaseðiði na<br />

mawudôlawo ene.<br />

11 Gake minyae nyuie be, Mawu ñe ðoðoe nye be åutsu kple nyônu siaa nahiã<br />

wo nôewo le woñe agbenônô me. 12 Elabena togbô be nyônu gbãtô do go tso åutsu<br />

me hã la, tso êemaêi dzi va se ðe fifia la nyônu siaa tso Mawu, woñe Wôla, gbô.<br />

28


13 Nu kae nye miawo åutôwo ñe susu le nya sia åu? Enyo be nyônu naðe eñe<br />

ta ði ñuñlu ko anô gbe dom ða le amewo domea? 14 Ðe dzôdzôme åutô mefia mi be<br />

enye åukpe be ða legbe nanô åutsu ta oa? 15 Ke enye bubu na nyônu be ða legbe<br />

nanô eta, elabena ða legbe li nâ ðe tatsyônu teñe. 16 Nyemedi be ame aðeke nanô nya<br />

hem le nu sia åu f• o, elabena nu si ko fiam míele lae nye be, ele be nyônu natsyô<br />

avô ta ne wòle gbe dom ða alo le nya gblôm ði le amewo dome. Hame bubuawo katã<br />

lŸ ðe ðoðo sia dzi.<br />

Ðoðo le Añetô ñe Nuðuðu Kôkôe åu<br />

17 Nu ðeka hã gali si åu medi be maño nu le, elabena nyemelŸ ðe ale si nuwo le edzi<br />

yim la dzi kura o. Edze abe ne mieño ñu be yewoaðu Añetô ñe Nuðuðu Kôkôe la,<br />

masômasô gã aðe nôa mia dome ene. 18 Mese be nyahehe vivivo, dzrewôwô kple<br />

mama ðe ha kukluiwo me sôå koe nye nu si dzôna. Mexôe se hã be nu siawo le eme<br />

vavã. 19 „, esia doa dzidzô na mi ame siwo buna be yewonya nu wu ame bubuwo<br />

elabena to esia me miegakôa mia ðokuiwo ðe dzi eye amewo fôa åku ðe mia dzi. 20<br />

Azô ne mieva ño ñu ðe afi ðeka hele nu ðum la, menye Añetô ñe Nuðuðu Kôkôe la<br />

ðuðue nye ema o. 21 Mese be nu si dzôna enye be, ne miesô be yewoaðu nu la, ame<br />

aðewo mekpôa naneke tsôna vanae o. Ame aðewo ya tsôa nu geðewo vanae. Ame<br />

siawo ðua nu siwo woawo åutô tsô vâ la katã eye wonoa aha muna. Evô la, ame<br />

aðewo ya nôa dômeêi. 22 Nu ka! Enye nyateñe be nu siawo le edzi yim le mia<br />

domea? Miate åu aðu nu alo ano aha le añeme oa? Ðe wòle be miado åukpe hamea<br />

eye miaði gbŸ ame siwo si naneke mele oa? Esi miele esia wôm la, ðe miedi be<br />

makafu yewoa? Gbeðe, nyemakafu mi akpô o.<br />

29


23 Elabena megblô nu si tututu Añetô la åutô gblô le Nuðuðu Kôkôe åu la na<br />

mi xoxo, eye eyae nye be: Le zã si me Yuda dee asi la, Añetô Yesu tsô abolo ðe asi<br />

24 eye esi wòdo gbe ða heda akpe na Mawu ðe eta vô la, eåe eme eye wòtsôe na eñe<br />

nusrŸlawo hegblô na wo bena, “Mixôe ðu, esiae nye nye åutilã si wotsô na ðe mia ta.<br />

Miwô esia ne miatsô aðo åku dzinye.” 25 Nenema ke esime woðu nua vô hã la etsô<br />

wainkplu la eye wògblô be, “Kplu siae nye Mawu kple amegbetôwo ñe nubabla yeye<br />

le nye ûu me, êesiaêi si mianoe la, miatsôe aðo åku dzinye.” 26 Elabena êesiaêi si<br />

miaðu abolo sia, eye miano wain sia la, ekema miele gbeñã ðem Añetô la ñe ku. Minô<br />

esia dzi va se ðe esime wòagatrô ava.<br />

27 Eya ta ne ame aðe aðu abolo sia eye wòano nu le Añetô la ñe kplu sia nu<br />

madzemadze la, ekema awô nu vŸ ðe Añetô ñe åutilã kple ûu la åu. 28 Eya ta ele<br />

vevie be ame nadzro eðokui me akpô nyuie hafi aðu abolo sia eye wòano nu le<br />

Añetô ñe kplua nu. 29 Elabena ne ame aðe katse ðu abolo sia eye wòno nu le kplu sia<br />

nu, le esime mese wôna sia ñe vevinyenye gôme tututu o la, ekema ele Mawu ñe<br />

dziku kple ûônudôdrŸ hem va eðokui dzi, elabena mebu Kristo ñe ku la ðe naneke me<br />

kura o. 30. Esiae na be mia dometô geðewo gbôdzô le åutilã me, ðewo le dô lém eye<br />

ðewo ku gŸ hã.<br />

31 Ne miedzro mia ðokuiwo me kpô nyuie hafi ðu Añetô ñe Nuðuðu Kôkôea<br />

la, ekema ûônudôdrŸ alo tohehe aðeke meli na mi o. 32 Ke ne Mawu drŸ ûônu mi<br />

eye wòhe to na mi la, ðe wòwôe be womagabu fô mi abe xexeametô mamlâawo ene<br />

o. 33 Eya ta nôvi lôlŸtôwo, ne mieva be yewoa ðu Añetô ñe Nuðuðu Kôkôea la, milala<br />

va se ðe esime ame sia ame va ño ñu hafi miadze egôme. 34 Ne dô le ame aðe wum<br />

vevie la ekema neðu nu le añeme kpoo, ale be eñe nuwôna magahe tohehe va edzii o.<br />

30


Nôviwo, ne meva ðo mia gbô hã míalé nya mamlâawo akpô.<br />

Gbôgbô la ñe nunana tôxâwo<br />

12 Azô la, nôviwo, medi be maålô nu na mi tso nunana tôxâ siwo Gbôgbô Kôkôe<br />

la naa mía dometô ðe sia ðe la åu, elabena nyemedi be nugômemasemase aðeke nanô<br />

wo åu o. 2 Miaðo åku edzi be hafi miazu kristotôwo la, mietso legba ðeka gbô yi<br />

bubu gbô, legba siwo mate åu agblô nya ðeka pâ gŸ hã o. 3 Ke azô la, miele go dom<br />

ame aðewo eye wole gbôgblôm na mi bena yewoate åu agblô nya siwo Mawu ñe<br />

Gbôgbô la gblô la na mi. Ale ke miawô anya be Mawue de nya siawo wo me loo alo<br />

alakpa dam wole? Mido wo kpô ale: Ame sia ame si tsô Mawu ñe Gbôgbô le nu ñom<br />

la, mate åu agblô nya vŸ aðeke ðe Yesu åu o, eye ame aðeke mate åu agblô<br />

nyateñetôe be “Yesu nye Añetô” o, negbe to Gbôgbô Kôkôe la ñe kpekpeðeåu me ko.<br />

4 Azô la, Mawu naa nunana tôxâ ñomevi geðewo mí, gake Gbôgbô Kôkôe<br />

ðeka ma koe nye wo katã ñe dzôtsoñe. 5 Dô vovovowo li míawô na Mawu, ke Añetô<br />

ðeka ma ko subôm míele. 6 Mawu toa mô vovovowo dzi wôa eñe dô le míañe<br />

agbenônô me, ke Mawu ðeka ma ke koe wôa eñe dô to mí ame siwo katã nye etôwo<br />

la dzi. 7 Gbôgbô Kôkôe la ðea Mawu ñe åus… fiana toa mía dometô ðe sia ðe me eye<br />

wòtoa esia dzi kpena ðe hame blibo la åu.<br />

8 Gbôgbô la naa åutete ame aðe be wòaðo aðaåu nyuie; ame bubu anyo åutô<br />

le nusôsrŸ kple nufiafia me eye esiae nye eya hã ñe nunana tso Gbôgbô ma ke gbô. 9<br />

Enaa xôse tôxâ ame aðe eye wònaa dôyôyô ñe åus… ame bubu. 10 Enaa åus… ame<br />

aðewo be woawô nukunuwo eye wònaa nyagblôði kple mawunyagbôgblô ñe åus…<br />

31


ame bubuwo! Enaa åus… ame aðewo be woanya nenye gbôgbô vŸwoe le nu ñom to<br />

ame siwo gblô be Mawu ñe nya gblôm yewole la dzi loo alo nenye Mawu ñe Gbôgbô<br />

le nu ñom nyateñe. Hekpe ðe esia åu la, enaa åus… ame aðe be wòate åu agblô gbe si<br />

mesrŸ kpô o eye wònaa åus… ame bubuwo, ame siwo hã menya gbe ma o la, be<br />

woase nu si gblôm nuñola la le gôme. 11 Gbôgbô Kôkôe ðeka ma ke koe naa åus…<br />

kple nunana siawo katã eye wòtiaa esi dze na mía dometô ðe sia ðe la naa mí.<br />

Åutilã ðeka gake åutinu geðewo<br />

12 Åutinu geðewo le míañe åutilã åu, ke åutinu geðe siawo la, åutilã ðeka ko wozuna<br />

ne wotsô wo katã ño ñui. Nenema tututue wòle le Kristo ñe “åutilã” gome hã. 13<br />

Elabena wotsô Gbôgbô ðeka ma de mawutsita na mí katã ðe åutilã ðeka me, eye mí<br />

katã mieno Gbôgbô ðeka ma, eðanye Yudatô o, alo Griktô o, loo alo ablôðevi o.<br />

14 „, åutinu geðewo le åutilã la åu, menye åutinu ðeka koe wô åutilã o. 15<br />

Ne afô agblô be, “Nyemenye åutilã ñe akpa aðe o, elabena nyemenye asi o” la, mefia<br />

be eya ta afô menye åutinu abe bubuawo ene o. 16 Nu ka nàbu ne èse to wògblô be,<br />

“Nyemenye åutilã la ñe akpa aðeke o, elabena to ko menye, nyemenye åku o”? Ðe<br />

esia awôe be megade blibo abe åutinu ðeka ene oa? 17 Ne åutilã blibo la nye åku ko<br />

la, ekema ale ke wòawô hafi ase nu? Alo, ne wò åutilã blibo la nye to gã ðeka la, ale<br />

ke nàwô hafi ase nane ñe ûeû…?<br />

18 Ke, menye nenemae Mawu wô mí o. Ewô míañe åutilã ñe åutinu geðewo<br />

eye wòtsô åutinu ðe sia ðe ðo afi si tututu wòdi be wòanô. 19 Míañe åutilã anye nu<br />

wônuku aðe ne wònye åutinu ðeka koe wôe! 20 Eya ta Mawu wô åutinu geðewo ke<br />

åutilã ðeka koe li.<br />

32


21 Åku mate åu agblô na si be, “Nyemehiãa wò o.” Ta mate åu agblô na afô<br />

be, “Nyemehiã wò o.<br />

22 Åutinu siwo míabu be wonye nu gblôewo eye womele vevie o la woe nye<br />

esiwo hiã wu. 23 „, dzi dzô mí åutô be åutinu aðewo le mía åu eye wodzena abe<br />

bubu mele wo åu o ene. Míeêlaa åutinu siwo ame bubuwo makpô o, 24 ke míeêlaa<br />

åutinu siwo ame bubuwo ate åu akpô la nenema o. Ale Mawu wô åutilã le mô sia nu<br />

be míatsô bubu kple beléle ana åutinu tôxâ aðewo ne menye nenema o la, adze abe<br />

ðe womele vevie tutu o ene. 25 Nu sia naa dzidzôkpôkpô nôa åutinuwo dome ale<br />

åutinuawo tsôa beléle naa wo nôewo abe woawo åutô ke ene. 26 Ne fukpekpe va<br />

åutinu ðeka dzi la, åutinu bubuawo katã kpea fu kplii, ke ne wode bubu åutinu ðeka<br />

åu la, bubuawo katã tsoa aseye.<br />

27 Nu si mele agbagba dzem be magblô lae nye esi. Mí katã mieño ñu zu<br />

Kristo ñe åutilã ðeka eye mía dometô ðe sia ðe nye eñe åutinu ðeka si le vevie. 28 Nu<br />

siawoe nye ðoñe siwo wòðo ðe eñe hame si nye eñe åutilã me la dometô aðewo.<br />

Gbãtô, Aposotolowo,<br />

Evelia, Nyagblôðilawo,<br />

EtŸlia, Nufialawo,<br />

Emegbe, Nukunuwôlawo,<br />

Dôyôlawo,<br />

Kpekpeðeåunalawo;<br />

Dôdzikpôlawo,<br />

Ame siwo ñoa nu kple gbegbôgblô siwo womesrŸ kpô o.<br />

33


29 Ame sia amee nye apostoloa? Ao! Ame sia amee nye mawunyagblôlaa?<br />

Ao! Ame sia amee nye nufialaa? Ðe åus… le ame sia ame si be wòawô nukunuwoa?<br />

30 Ðe ame sia amee ate åu ayô dô dônôwoa? Kura o! Ðe Mawu na åus… mía dometô<br />

ðe sia ðe be míaño nu le gbe siwo míesrŸ kpô o la mea? Ðe ame sia amee ate åu ase<br />

nu si gbe bubu gblôlawo le gbôgblôm eye wòaðe egômea? 31 Ao, ke midze agbagba<br />

be miañe asi nasu nunana siwo le vevie wu esiawo la, dzi.<br />

Gbã la, mina maño nu na mi tso nu bubu aðe si nyo wu esiawo katã la åu.<br />

LôlŸ ño nuwo katã ta le xexeame<br />

13 Ne metsô amewo kple mawudôlawo ñe gbegbôgblô ño mi, evô lôlŸ mele asinye<br />

o la, ðeko mele abe gakogoe alo ayawagba ñe ðiði ene. 2 Ne nyagblôði ñe nunana le<br />

asinye, eye nunya katã hã le asinye be mate åu ase nuêaêlawo gôme, eye ne xôse le<br />

asinye be maðe gbe na towo be woaho, evô lôlŸ mele asinye o la, nyemenyo na<br />

naneke o. 3 Nenye ðe matsô nu sia nu si le asinye la ana ame dahewo eye mana<br />

woatô dzom gake nyemelŸa amewo o la, viðe aðeke kura manô nu sia åu o.<br />

4 LôlŸ gbôa dzi ði blewuu eye wònyoa dôme. LôlŸ mebiã åu hã o; meñoa<br />

adegbe o eye medana o. 5 LôlŸ medoa eðokui ðe dzi o, media eðokui tô o eye mefiaa<br />

amemabumabu hã o. LôlŸ mebiaa dzi o, meléa ehavi ðe dôme o eye medea dze si nu<br />

vŸ siwo amewo wô ðe eåu ði o. 6 LôlŸ medzôa dzi le nu madzômadzô åu o, ke ekpôa<br />

dzidzô le nyateñe la me. 7 LôlŸ mena ta o, ekana ðe nu dzi êesiaêi, ekpôa mô êesiaêi<br />

eye wòdoa vevi nu êesiaêi.<br />

34


8 LôlŸ la nu metsina gbeðe o. Nyagblô ðiwo katã nu ava yi, afi si aðeyeye<br />

gbôgblô le la atô; eye afi si sidzedzi le la, enu ava yi. 9 Elabena míenya nu afã kple<br />

afã eye míegblôa nya ði afã kple afã, 10 gake ne blibodede va la ekema nu si mede<br />

blibo o la, abu ða. 11 Ele ale: Esi menye ðevi la, meño nu eye mebu tame abe ðevi<br />

ene. Ke esi metsi la, nye susuwo tsi sãa wu nye ðevimesusuwo eye azô la meðe asi<br />

le ðevimenuwo åu. 12 Ke azô la nu siwo li la ñe vôvôli ko kpôm míele, emegbe<br />

míakpô nuawo åkume kple åkume. Azô la menye nu afã kple afã emegbe la, manyae<br />

blibo, abe ale si wonyam keåkeåkeå egbea ene.<br />

13 Nu etŸe nôa anyi ðaa. Esiawoe nye xôse, môkpôkpô kple lôlŸ, eye nu si ño<br />

wo katã tae nye lôlŸ.<br />

Nyagblôði kple aðeyeye nunanawo<br />

14 Mina lôlŸ nanye miañe taðodzinu gãtô, ke mibia nunana tôxâ siwo Gbôgbô<br />

Kôkôe la nana hã, vevietô nyagbôgblôði ñe nunana hena Mawu ñe nyawo gbôgblô. 2<br />

Ke ne wò nunanae nye be nàte åu agblô “gbe bubuwo” si gômee nye nàño nu le gbe<br />

siwo mèsrŸ kpô o me la, ànô nu ñom na Mawu ko, ke menye na amewo o, esi amewo<br />

mate åu ase wò nyawo gôme o ta. Àño nu kple Gbôgbô la ñe åus… ke wò nuñoño la<br />

katã anye nya êaêla. 3 Ke ame si gblôa nya ði eye wògblôa Mawu ñe nya la, le<br />

kpekpeðeåu nam ame bubuwo be woatsi le Añetô la me eye wòle åus… dom wo hele<br />

akô fam na wo. 4 Ale ame si “gblôa gbe bubuwo” la, kpena ðe eðokui åu eye<br />

wòtsina le gbôgbô me, ke ame si gblôa nya ði eye wògblôa nya siwo tsoa Mawu gbô<br />

la, kpena ðe hame blibo la åu be wòatsi le kôkôenyenye kple dzidzôkpôkpô me.<br />

35


5 Madi be “gbe bubuwo gbôgblô” ñe nunana nanô mia dometô ðe sia ðe si, ke<br />

nu si wu esiae nye maði be mi katã miate åu agblô nya ði, agblô Mawu ñe nya<br />

elabena esia nye åus… gã kple åus… si åu viðe le wu woagblô gbe manyamanyawo,<br />

negbe ne miate åu aðe nya siwo miegblô la gôme na amewo emegbe ale be woawo<br />

hã nakpô viðe aðe tso wo me.<br />

6 XŸnye lôlŸawo, ne nye åutô mava año nu na mi le gbe si mienya o me la,<br />

viðe ka wòanye na mi? Ke ne magblô nu si Mawu ðe fiam, kple nu siwo menya,<br />

kple nu siwo le eme va ge kpakple Mawu ñe nya si nye nyateñea la, nu siawoe<br />

miehiã eye woawoe akpe ðe mia åu. 7 Mate åu atsô kp…wo alo kasaåkuwo aðo<br />

kpôðeåu afia be nyagbôgblô le gbe siwo míenya me la, le vevie wu le gbe siwo<br />

míenya o la me. Ame aðeke manya ha si kum wole o, negbe ðe ko woku gbeðiði ðe<br />

sia ðe pâpâpâ eme kô. 8 Ne aûakp…kula meku gbeðiðiawo pâpâpâ o la, ale ke<br />

asrafoawo awô hafi anya be wole yewo yôm na aûakpkpe? 9 Nenema ke ne ègblô<br />

nya na ame aðe le gbe si menya o me la, ale ke wòawô hafi anya nya si gblôm nèle?<br />

Asô kple nànô nu ñom le xô si me ame aðeke mele o la me.<br />

10 Mebu be gbe vovovo alafa nanewo le xexeame eye wo katã nye gbe<br />

xôasiwo na wo gblôlawo, 11 ke womenye naneke na nye ya o. Ame si año nu nam le<br />

gbe siawo dometô ðeka me la, anye amedzro nam eye nye hã manye amedzro nâ. 12<br />

Esi miele didim vevie alea be yewoaxô nunana tôxâwo tso Gbôgbô Kôkôe la gbô la,<br />

mibia nu nyuitô kekeakee; mibia nu siwo anye viðe vavãwo na hame blibo la.<br />

13 Ne wona nunana ame aðe be wòate åu agblô nya le gbe manyamanyawo<br />

me la, ele be wòado gbe ða be woana nunana ye be yeanya nu si yegblô ale be yeate<br />

åu aðe egôme na amewo emegbe. 14 Elabena ne mado gbe ða le gbe si nyemenya o<br />

36


me la, nye gbôgbô ado gbe ða gake nyemanya nya si megblô o. 15 Ekema nu ka<br />

mawô? Mawô nu eve siawo. Mado gbe ða le gbe manyamanyawo me eye magado<br />

gbe ða le gbe nyanyâ la me ale be ame sia ame nase egôme. Madzi ha le gbe<br />

manyamanyawo me eye magadzii le gbe nyanyâ la hã me ale be mase kafukafuha si<br />

dzim mele la gôme. 16 Elabena ne èkafu Mawu eye nèda akpe nâ le gbôgbô me ko<br />

kple nuñoño le gbe bubu me la, ale ke ame siwo mese nu si wôm nèle gôme o la, ate<br />

åu akafu Mawu kple wò? Ale ke woate åu akpe ðe åuwò miada akpe na Mawu ne<br />

womese nu si gblôm nèle la gôme o? 17 Àte åu anô akpe dam vevie gake manye<br />

kpekpeðeåu aðeke na ame bubuawo o.<br />

18 Meda akpe na Mawu be “megblôa gbe manyamanyawo” le ðokuinye si<br />

wu mia dometô ðe sia ðe. 19 Ke ne míele Mawu subôm le hame la, anyo be magblô<br />

nya atŸ siwo gôme amewo ase eye woanye kpekpeðeåu na wo wu magblô nya akpe<br />

ewo “ ðe gbe manyamanyawo me.”<br />

20 Nôvi lôlŸawo; migazu abe ðeviwo ene le nu siawo gômesese me o. Mizu<br />

abe ðevi maðifôwo ene le ðoðowôwô ðe nu vŸ wôwô åu me, ke mizu åutsu<br />

nugômeselawo le nya siawo tôgbi gômesese me. 21 Wogblôe na mí le Nubabla<br />

Xoxoa me be, Mawu aðo amewo ða tso anyigba bubuwo dzi be woaño nu na eñe<br />

amewo le dzrogbewo me, ke le êemaêiwo me gŸ hã la, womaðo to wo o. 22 Ale<br />

miakpôe be “nuñoño le gbe bubuwo me” menye Mawu ñe åus… ðeðefia Mawu ñe<br />

amewo o, ke boå enye ðeðefia na ame siwo mekpô ðeðe o. Nu si kristotôwo hiã lae<br />

nye nyagbôgblôði si nye gbeñãðeðe Mawu ñe nyateñenya detoawo; ke dzimaxôsetôwo<br />

mele klalo nâ o. 23 Hekpe ðe esia åu la, ne ame si mekpô ðeðe o, alo ame si si<br />

nunana siawo mele o, ava miañe sôleme eye wòase mi katã mianô gbe bubuwo gblôm<br />

37


la, abu mi tsukunôwoe. 24 Ke ne mi katã miegblô nya ði eye miegblô Mawu ñe nya<br />

la, togbô be xôsetôwoe miegblôna nya siawo na hã la, ame aðe si mekpô ðeðe o, alo<br />

kristotô yeye aðe si va eye mese nu siawo gôme o la, nyagbôgblô siawo katã ana<br />

wòadze sii be nu vŸwôla yenye. Ekema nya sia nya si wòase la, awô dô ðe eñe<br />

dzitsinya dzi. 25 Esime wòle to ðom la, ahe eñe susu êaêlawo ðe go, adze klo asubô<br />

Mawu eye wòaðe gbeñã be vavã Mawu le mia dome le afi ma.<br />

Sôleme wôwô ñe ðoðowo<br />

26 Enyo nôvinye, mina míalé nya siwo katã gblôm mele la nu año ñui azô. Ne miekpe<br />

ta la, ame aðewo adzi ha, ame bubu aðe afia nu alo agblô gbedeasi tôxâ aðe si Mawu<br />

nâ alo agblô nya le gbe manyamanya aðe me, alo aðe nya si ame bubu aðe le<br />

gbôgblôm le gbe manyamanya aðe me la gôme. Ke ele be nu sia nu si woawô la<br />

nanye viðe na ame sia ame eye wòatu wo ðo ðe Añetô la me. 27 Ame siwo año nu le<br />

gbe manyamanyawo me la mawu eve alo etŸ o. Woaño nu ðekaðekae eye ele be ame<br />

aðe nanô klalo aðe nu si gblôm wole la gôme. 28 Ke ne ame aðeke meli aðe nyaawo<br />

gôme o la, ekema mele be woaño nu ses‰e o, ke boå woaño nu na wo ðokuiwo kple<br />

Mawu ko le gbe manyamanya la me ke menye ses‰e na ameha la o.<br />

29 Ale nyagblôðilawo la, ame eve alo ame etŸ nagblô nya ði eye ame<br />

mamlâawo nadzro nu siwo gblôm wole la me kpô nyuie. 30 Ke menye be ðeðefia<br />

aðe vana ame siwo bôbô nô anyi dometô aðe la, ekema ame gbãtô nazi ðoðoe ana mô<br />

nôvia. 31 Ale ame siwo katã si nyagbôgblô ði ñe nunana le la ate åu año nu ðekaðeka<br />

eye ame sia ame nasrŸ nu eye nu si wòsrŸ la nade dzi ño nâ eye wòakpe ðe eåu. 32<br />

Miðo åku edzi be ame si xô gbedeasi aðe tso Mawu gbô la, ate åu azi eðokui dzi alo<br />

38


alala va se ðe esime wòaðo edzi be wòaño nu. 33 Mawu menya ame si lŸna be<br />

woawô nuwo basabasa o; elŸa nuwo wôwô ðe ðoðo nyui nu abe ale si wòle le hame<br />

bubuwo katã me ene.<br />

34 Ele be nyônuwo nazi ðoðoe le hamea ñe takpekpewo me. Womade nu<br />

nyameðeðewo me o, elabena wole åutsuwo te abe ale si se la hã fia ene. 35 Ne nya<br />

aðe le wo si woabia la, woabia wo srŸwo le añeme elabena mesô be nyônuwo naðe<br />

woñe susuwo afia le hamea ñe takpekpewo me o.<br />

36 Mietsi tre ðe ðoðo sia åua? Ðe miebu be nunyanya tso Mawu åu dze<br />

egôme eye wòwu enu kple mi Korintotôwoa? Mieda vo! 37 Ele be mi ame siwo<br />

gblôna be wona nyagbôgblôði ñe nunana alo åus… tôxâ bubu aðe yewo tso Gbôgbô<br />

Kôkôe la gbô la nanye ame gbãtô siwo anya be nu si gblôm mele la nye se tso Añetô<br />

la åutô gbô. 38 Gake ne ame aðe gbe nya siawo xôxô kokoko la, migbl…e ðe eñe<br />

numanyamanya me.<br />

39 Eya ta, nôvi xôsetôwo, midi vevie be miazu nyagblôðilawo ale be miate åu<br />

agblô Mawu ñe nya eme nakô eye migagblô kpô be, “nuñoño le gbe bubuwo me” nye<br />

nu gbegbl… o; 40 ke boå mikpô egbô be yewowô nu sia nu nyuie to mô nyuitô dzi le<br />

ðoðo nyuitô me.<br />

Kristo ñe tsitretsitsi<br />

15 Azô la, nôviwo, mina maðo åku nu si tututu nyanyui la nye la dzi na mi,<br />

elabena nyanyui la metrô o; nyanyui ma kee megblô na mi kpô. Miexôe nyuie tsã<br />

kple fifia siaa elabena mieðo miañe xôsâ la anyi ses‰e ðe nya wônuku sia dzi. 2<br />

39


Nyanyui sia kee aðe mi ne miegalé edzixôse me ðe asi ses‰e ko. Ke ne meðe mi o la,<br />

ekema ðe miexô edzi se tututu zi gbãtô o.<br />

3 Mena mienya nu si wogblô nam tso gômedzedzea ke be Kristo ku ðe míañe<br />

nu vŸwo ta abe ale si Åôålô Kôkôe la gblô be wòaku ene; 4 woðii eye le åkeke etŸ<br />

megbe la, efô tso yôdo la me abe ale si nyagblôðilawo gblôe do ågôe ene. 5 Petro<br />

kpôe gbã eye emegbe “ame wuieveawo” dometô bubuawo hã kpôe. 6 Le esia megbe<br />

la, kristotôwo wu alafa atŸ kpôe zi ðeka. Ame siawo dometô aðewo gale agbe ke<br />

ðewo hã ku. 7 Yakobo kpôe eye emegbe la apostoloawo katã kpôe. 8 Nyee nye ame<br />

mamalâa kpôe le ame bubuawo katã megbe abe ðe wotsi megbe akpa hafi dzim na<br />

ekpôkpô ene. 9 Elabena nyee nye apostoloawo katã dome suetô eye le ale si mewô fu<br />

Mawu ñe hamea ta la, mele be woayôm gŸ hã be apostolo hafi o.<br />

10 Ke nu sia nu si menye fifia la tso Mawu ñe dômenyo kple amenuveve si<br />

tôgbi wòkô ðe dzinye la gbô, eye menye dzodzroe o. Elabena mewô dô ses‰e wu<br />

apostolo bubuawo katã, evô le nyateñe me la, menye nyee le ewôm o, ke Mawue le<br />

ewôm le menye, be yeayram. 11 Nenye nyee alo woawoe wô dô ses‰e wu hã la,<br />

vovototo aðeke mele eme o. Nu vevitôe nye be míegblô nyanyui la na mi eye miexôe<br />

se.<br />

Amekukuwo ñe tsitretsitsi<br />

12 Ke miðo nya sia åu nam. Esi miexô nya si míegblô na mi se be Kristo fô tso ame<br />

kukuwo dome ðe, nu ka ta mia dometô aðewo le gbôgblôm be ame kukuwo magatsi<br />

tsitre o mahã? 13 Elabena ne ame kukuwo ñe tsitretsitsi meli o la, ekema womefô<br />

Kristo hã ðe tsitre o. 14 Eye ne womefô Kristo ðe tsitre o la, ekema viðe aðeke mele<br />

40


míañe mawunyagbôgblô me o, eye míañe Mawu dzixôse nye nu gbôlo kple nu<br />

dzodzro kpakple nu si åu môkpôkpô aðeke mele o, 15 eye mí apostolowo katã<br />

míenye alakpatôwo elabena míegblô be Mawu fô Kristo tso yôdo me. Ke ne womefô<br />

Kristo ðe tsitre hafi o la ekema mienye alakpatôwo. 16 Nenye be ame kukuwo<br />

metsia tsitre o la, ekema Kristo ganye ame kuku kokoko. 17 Ekema mienye<br />

bometsilawo be miaganô Mawu dzi xôm se kokoko be eðe mi eye be fôbubu li na mi<br />

ðe miañe nu vŸwo ta. 18 Ne ele nenema la, ekema kristotô siwo katã ku la bu. 19<br />

Eye ne kristotônyenye nye viðe na mí fifia le agbe sia me ðeðeko la, ekema míenye<br />

nublanuitô gãtôwo wu amewo katã.<br />

20 Ke nyateñe lae nye be Kristo tsi tsitre tso ame kukuwo dome vavã eye<br />

wòzu gbãtô na ame akpe akpe siwo ava tsi tsitre gbe ðeka.<br />

21 Ku va xexeame le nu si ame ðeka, Adam, wô la ta eye le nu si ame bubu<br />

sia, Kristo, wô la ta la, tsitretsitsi tso ame kukuwo dome li azô. 22 Ame sia ame kuna<br />

elabena mí katã míedo ñome kple Adam eye míedzô tso eñe ñome si wô nu vŸ la me<br />

eye afi sia afi si nu vŸ nôna la, ku nôa anyi. Ke ame siwo katã do ñome kple Kristo la<br />

agatsi tsitre. 23 Ame sia ame atsi tsitre le eya åutô ñe êeyiêi dzi: Kristo tsi tsitre gbã<br />

eye ne Kristo gatrô va la, eñe amewo katã agagbô agbe.<br />

24 Le ema megbe la, Kristo aðu futô ðe sia aðe ñomevi dzi, nuwuwua ava eye<br />

wòatsô fiaðuñe la ade asi na Mawu, Fofo la. 25 Eya ta Kristo aðu fia va se ðe esime<br />

wòaðu eñe futôwo katã dzi 26 eye wòaðu futô mamlâtô, ku, gŸ hã dzi. Woaðu eya hã<br />

dzi eye woaðee ða. 27 Elabena Fofo la tsô dziðuðu kple åus…kpôkpô ðe nu sia nu dzi<br />

na Kristo, ke Kristo meðu Fofo la åutô, ame si tsô åus… sia nâ be wòaðu dzi la, ya<br />

dzi o. 28 Ne Kristo ðu dzi le aûa si wôm wòle kple eñe futôwo katã me mlôeba la,<br />

41


ekema eya, Mawu Vi la, atsô eya åutô hã ade Fofoa ñe ðoðowo te, ale be Mawu, ame<br />

si na dziðuðui ðe nu bubu ðe sia ðe dzi la, azu tatô, dziðula gãtô.<br />

29 Ne ame kukuwo magatsi tsitre o la, ekema viðe kae le mawutsidedeta na<br />

amewo ðe ame kukuwo nu me? Nu ka tae wòle be miawôe ne miexôe se be ame<br />

kukuwo magatsi tsitre o?<br />

30 Eye nu ka ta wòle be míatsô míañe agbe ade xaxa me anô ku ñe asime<br />

êesiaêi? 31 Enye nyateñe be menôa ku ñe asime gbe sia gbe. Esia nye nyateñe abe ale<br />

si medana le miañe tsitsi le Añetô la me ta ene. 32 Eye viðe kae le avuwôwô kple lã<br />

wôadã mawo, Efesotôwo, me ne wòanye ðe viðe si makpô le agbe sia me le anyigba<br />

sia dzi ta ko? Ne míaganô agbe le ku megbe o la, ekema anyo be míaðu nu, ano nu<br />

eye míakpô dzidzô, elabena etsô míaku eye nu sia nu ase afi ma.<br />

33 Migana ame siwo gblôa nya siawo la nado lã mi o. Ne mieðo to wo la,<br />

miade asi nuwôwô me abe woawo ke ene. 34 Miwô susu åudô eye miadzudzô nu<br />

vŸwôwô. Åu nakpe mi elabena mia dometô aðewo menye kristotôwo o eye womedze<br />

si Mawu gŸ hã o.<br />

Ale si míañe tsitretsitsiåutilã anô<br />

35 Ke ame aðe abia be, “Ale ke ame kukuwo awô hafi agagbô agbe? Åutilã ka tôgbie<br />

anô wo si?” 36 Biabia sia nye abunâtôwo ñe biabia! Miakpô åuðoðoa le miawo åutô<br />

miañe agble wo me! Ne mietsô nuku aðe de tome la, metsina zua ati o, negbe ðe ko<br />

“wòaku” gbã hafi. 37 Eye ne nuku la mie la, nu miemie la toa vovo sãa tsoa nuku si<br />

mieñã gbã la gbô. Nu si miede tome la nye bliku ñuñu sue aðe ko alo nuku bubu aðe<br />

si mieñã. 38 Emegbe la, Mawu naa dzedzeme dzeani yeye aðee; nônôme si eya åutô<br />

42


di be wòanô esi. Ati bubu ñomevi doa go tsoa nuku ðe sia ðe ñomevi me. 39 Abe ale<br />

si nuku kple ati ñomevi vovowo li ene la, nenema kee åutilã ñomevi vovovowo hã li.<br />

Amegbetôwo, lãwo, tômelãwo kple xeviwo ñe åutilãwo to vovo.<br />

40 Nuwôwô siwo le dziño la ñe nônôme to vovo sãa tso esiwo le anyigba dzi<br />

tô gbô. Nenema kee, woñe nyonyo kple åutikôkôe hã to vovo tso mia tô gbôe. 41<br />

Åutikôkôe aðe ñomevi le êe si eye åutikôkôe ñomevi bubu le êleti kple êletiviwo hã si<br />

eye êletiviwo to vovo tso wo nôewo gbô le nyonyo kple kekl… me.<br />

42 Nenema ke míañe anyigbadziåutilã siwo kuna eye wonyunyôna la to vovo<br />

tso åutilã siwo anô mía si ne míetsi tsitre la gbô, elabena woawo ya magaku gbeðe o.<br />

43 Åutilã siwo nye mía tô fifia la ðea fu na mí elabena woléa dô eye wokuna, ke<br />

åutikôkôe ayô wo me ne míeva tsi tsitre. „, wonye åutilã siwo gbôdzôna eye wokuna<br />

fifia, ke ne míeva tsi tsitre la, åus… ayô wo me f•. 44 Wonye dzôdzômeåutilãwo ko le<br />

ku me, ke ne míeva tsi tsitre la, woanye gbôgbômeåutilãwo, elabena abe ale si<br />

amegbetôwo ñe åutilã dzôdzômetôwo li ene la, nenema kee åutilã siwo nye<br />

gbôgbômetôwo hã li.<br />

45 Åôålô Kôkôe la gblôe na mí be, “Ame gbãtô, Adam, zu luûô gbagbe.” Ke<br />

Adam mamletô la zu gbôgbô si na agbe. 46 Ale menye gbôgbômetô enye gbãtô o, ke<br />

boå dzôdzômetô lae, eya megbe hafi gbôgbômetô va. 47 Wowô Adam tso anyi me;<br />

ke Kristo ði tso dziño va. 48 Åutilã le amegbetô ðe sia ðe si abe Adam tô ene.<br />

Wowôe tso anyi me ke ame siwo katã zu Kristo tô la, Kristo ñe åutilã tôgbi, si anye<br />

åutilã si tso dziño la, anô wo si. 49 Abe ale si Adam ñe åutilã tôgbi le mía dometô ðe<br />

sia ðe si fifia ene la, nenema kee Kristo ñe åutilã tôgbi anô mía si gbe ðeka.<br />

43


50 Nôvinyewo, megblô esi na mi: Anyigbadziåutilã si nye lã kple ûu la, mate<br />

åu ayi Mawu ñe fiaðuñe la me o. Míañe åutilã siwo gbl…na la menye åutilã nyuitô<br />

siwo anô agbe tegbee o. 51 Ke mele nya êaêla wônuku sia gblôm na mi: Mí katã<br />

míaku o, ke woana åutilã yeyewo mí katã. 52 Nu siawo katã ava eme le aðabañoño<br />

ðeka me ne woaku kp… mamlâtô. Elabena woaku kp… aðe tso dziågôli me eye kristotô<br />

siwo katã ku la atsi tsitre enumake kple åutilã yeye siwo maku akpô o, eye mí ame<br />

siwo gale agbe la, woana åutilã yeyewo míawo hã enumake. 53 Elabena ele be<br />

woatrô míañe anyigbadziåutilã siwo le mía si fifia eye woate åu aku la woazu<br />

dziñoåutilã siwo mate åu agbl… o, ke boå woanô agbe tegbee.<br />

54 Ne eva dzô alea la, ekema Åôålô Kôkôe la me nyawo ava eme be, “Womi<br />

ku le dziðuðu me.” 55 O, ku afi ka wò dziðuðu la le? O, ku afi ka wò ti la le? 56<br />

Elabena ku ñe ti enye nu vŸ, eye nu vŸ ñe åus… enye se la. 57 Míeda akpe na Mawu<br />

le esiawo katã ta! Eyae wô mí dziðulawoe to Yesu Kristo mía Añetô la dzi!<br />

58 Eya ta nôvi lôlŸawo, esi kakaðedzi li be míava ðu dzi ta la, mis… åu eye<br />

minô te. Mina miañe dôwôwô le Añetô la me nagbã go ðaa si; elabena mienya bena<br />

nu sia nu si miawô na Añetô la la, mazu dzodzro akpô abe ale si wòanô ne tsitretsitsi<br />

aðeke meli ene o.<br />

Nudzôdzô na Haxôsâtôwo<br />

16 Azô la, se siwo le ga si dzôm miele be yewoaðo ða kristotô siwo le<br />

Yerusalem åu la woe nye esiawo. Se siawo kee mede na hame siwo le Galatia. 2 Le<br />

Kwasiða ðe sia ðe gbe la ele be mia dometô ðe sia ðe natsô ga si wòkpô le kwasiða<br />

44


me la ñe akpa aðe adzra ðo eye wòawô eåutidô na nunana sia. Ga home la ku ðe<br />

home si Añetô la kpe ðe amea åu wòkpô la åu. Migalala va se ðe esime mava afi ma<br />

hafi miadze agbagba be yewoadzô ga home la katã zi ðeka o. 3 Ne meva la, maålô<br />

agbal… akpe ðe miañe lôlŸ ñe nunana la åu aðo ðe Yerusalem to dôla nuteñewôla aðe<br />

si miawo åutô miatia la dzi. 4 Eye ne anyo be nye hã mayi kplii la, ekema míate åu<br />

azô afô ðeka.<br />

Ðoðo siwo le Paulo si<br />

5 Made Makedonia gbã hafi ava kpô mi ða, ke manô afi ma êeyiêi kpui aðe ko. 6<br />

Ate åu ava eme be manô miawo gbô wòadidi wu, ðewoh‰ le vuvôåôli blibo la katã<br />

me, eye miado môm mayi teñe bubu. 7 Nyemegadi azô be makpô mi ða êeyiêi kpui<br />

aðe ko eye matso eme o. Medi be mava nô anyi s…e ne Añetô la aðe mô nam. 8 Manô<br />

Efeso le afi sia va se ðe Pentekoste ñe åkekenyui la dzi, 9 elabena mônukpôkpô tôxâ<br />

aðe li nam be magblô mawunya eye mafia nu le afi sia. Mônukpôkpô geðewo li ke<br />

futôwo hã sô gbô.<br />

10 Ne Timoteo va la, mina eñe mo nadze anyi elabena ele Añetô la ñe dô wôm<br />

abe nye ke ene. 11 Migana ame aðeke nado vloe alo agbe toðoðoe, be enye ðekakpui<br />

ta o, ke mina wòakpô dzidzô le êeyiêi si wòanô mia dome la me, eye miaðoe ðem.<br />

Mele mô kpôm be makpôe kaba kple ame bubu siwo trô gbôna. 12 Meðe kuku na<br />

Apolo be eya kple ame bubuwo nava kpô mi ða, ke ebu be menye Mawu ñe ðoðo<br />

wònye na ye be yeayi fifia o. Ava mia gbô emegbe ne mônu aðe ûu nâ:<br />

45


13 Minô åudzô be miadze si gbôgbôme ñe dzôgbevŸewo. Miwô nuteñe na<br />

Añetô la. Minô agbe abe åutsuwo ene eye mis… åu. 14 Nu sia nu si miawô la, miwôe<br />

kple amenuveve kpakple lôlŸ.<br />

15 Mieðoa åku Stefana kple eñe ñomea dzia? Woawoe nye ame gbãtô siwo zu<br />

kristotôwo le Akaya eye wole kpekpeðeåu geðe nam kristotôwo le afi sia afi. 16<br />

Miwô nu siwo woaðo na mi eye miwô nu sia nu si miate åui la be miakpe ðe wo<br />

kple ame bubu siwo katã tsô wo ðokuiwo sa vôe abe woawo ene eye wowôa dô ses‰e<br />

le mia dome la åu. 17 Mekpô dzidzô åutô be Stefana, Fortunato kple Akaiko va ðo<br />

mía gbô be yewoakpô mí ða. Wole kpekpeðenudô siwo miele af‰ sia awô nam o la<br />

wôm nam ðe mia teñe. 18 Wodo dzidô geðe nam eye wode dzi ño nam åutô. Meka ðe<br />

edzi be nenema kee wowô na miawo hã. Mexôe se be miekpô åudzedze le ame siawo<br />

kple ame bubu siwo le abe woawo ene la ñe dôwôwô åu.<br />

Nuwuwu gbedonamewo<br />

19 Hame siwo le Asia le afii la do gbe na mi. Akwila kple Priskila kpakple ame<br />

bubu siwo katã kpea ta le woñe añeme hena sôlemedede la hã do gbe na mi. 20 Nôvi<br />

siwo katã le afi sia la bia tso asinye be mado gbe na mi na yewo. Mido gbe na mia<br />

nôewo kple lôlŸ si dze la ne miedo go.<br />

21 Meålô agbal… sia ñe nya mamlâtôwo kple nye åutô nye asi. 22 Ame sia<br />

ame si melŸa Añetô la o la, woaño fi adee. Añetô Yesu va! 23 Añetô Yesu Kristo ñe<br />

lôlŸ kple amenuveve nanô anyi kpli mi katã. 24 Metsô nye lôlŸ na mi katã elabena mí<br />

katã míenye Kristo Yesu tôwo.<br />

46


PAULO ÑE AGBAL„ EVELIA SI WOÅLÔ NA KORINTOTÔWO<br />

Kpôkplôyiðeme:<br />

Emenyawo:<br />

Pauloe nye ame si ålô Korintotôwo ñe agbal… evelia hã. Gbeñãðeðe<br />

Kristo hea fukpekpewo vaa ame dzii. Nenema ke wònô na Paulo hã.<br />

Wodo vloe, ñoe, dee gaxô me eye ku gŸ hã do åôdzi nâ êeaðewoêi. Ke<br />

dzi meðe le eño o. Korinto kristotô aðewo tsô nya aðewo ðe Paulo ñe<br />

åus… kple nufiafia åuti. Paulo ålô eñe nuðenyawo ðe agbal… sia me eye<br />

wòðe eñe dzidzôkpôkpô fia esime ame siwo tsi tsitre ðe eåu la va se<br />

wo ðokuiwo gôme eye wowô ðekpa kplii. Agbal… sia he akôfafa geðe<br />

vâ na kristotô siwo nô Korinto.<br />

1. Kpôkplôyiðeme, 1:1-11<br />

2. Paulo ñe ðokuitaûiûli, 1:12-7:4<br />

3. Tomefafa va Korintotôwo kple Paulo dome, 7:5-16<br />

4. Mawu ñe amenuveve na wo, 8:1-9:15<br />

5. Paulo ño nu tso eñe apostolonyenye kple eñe åus… åu, 10:1-13:10<br />

6. Yayra kple åus…doamenyawo, 13:11-14<br />

1 Nôvinye lôlŸtô siwo le Korinto, agbal… sia tso nye Paulo, ame si Mawu åutô<br />

tia be manye Añetô Yesu Kristo ñe dôla kple nôvinye Timoteo gbô na mi. Míele<br />

1


agbal… sia ålôm na miawo ðeðe ko o, ke boå míele eålôm na nôvi siwo hã le Akaya<br />

blibo la katã. 2 Mawu, mía Fofo kple Añetô Yesu Kristo ñe amenuveve kple åutifafa<br />

nagbã go ðe mia dzi duu. 3 Woakafu Mawu ame si nye mía Añetô Yesu Kristo Fofo,<br />

nublanuikpôkpô Fofo kple akôfafa katã ñe Mawu la, 4 ame si fa akô na mí le míañe<br />

xaxawo katã me, ale be míawo hã míate åu afa akô na ame siwo le xaxa me kple<br />

akôfafa si míawo åutô míexô tso Mawu gbô. 5 Abe ale si Kristo ñe fukpekpewo gena<br />

ðe míañe agbemee ene la, nenema kee to Kristo me míañe akôfafa hã gba goe. 6 Ne<br />

míexaxa la, miawo ñe akôfafa kple ðeðe tae; ke ne wofa akô na mí la, miawo ñe<br />

akôfafa tae, esia dea dzigbôgbôblewuu miame be miawo hã mietea åu kpea fu siwo<br />

miekpena. 7 Míañe môkpôkpô na mi like goågoågoå, elabena míenyae bena, abe ale<br />

si miekpô gome le míañe fukpekpewo me ene la, nenema ke miakpô gome le míañe<br />

akôfafa hã me.<br />

8 Nôvi lôlŸtôwo mebu be ele be magblô fu siwo míekpe le Asia la na mi.<br />

Woño mí eye wowô fu mí ale gbegbe be míawo åutô gŸ hã míebumôkpôkpô ðe sia ðe<br />

be míatsi agbe. 9 Míebu be míele kuku ge elabena míekpô be wôna aðeke meganô<br />

mía åu o gake míetsô nu sia nu gbl… ðe Añetô si tea åu wôa nu sia nu eye wòfôa ame<br />

kukuwo gŸ hã tso yôdo me la sime. 10 Vavã, Mawu ðe mí tso ku dziåô aðe sime, ale<br />

míetsô míañe môkpôkpô da ðe edzi be aðe mí tso fukpekpe ðe sia ðe me ðaa. 11 Eya<br />

ta mi katã miwô ðeka ne miado gbe ða ðe mía ta vevie. Zi ale si miedo gbe ða eye<br />

mieðe kuku ðe mía ta la, zi nenema ke miagada akpe na Añetô la ðe eñe åuðoðo si na<br />

be míenô dedie la ta.<br />

Tôtrô va Paulo ñe ðoðowo me<br />

2


12 Ke míawo hã, adegbe si míeñona lae nye be, míeléa mía ðokuiwo nyuie le xexe<br />

sia me, eye le mia dome hã la, míezôna le dzitsinya kôkôe nu, míewô mía ðokuiwo<br />

dzadzâ eye míetoa nyateñe le nu sia nu me. Ke menye míawo åutô ñe åus… mee<br />

míewô esiawo le o, ke boå wo katã tso Añetô la gbô. 13 Elabena míeålô nya bubu<br />

aðeke na mi, si miate åu axl… alo ase egôme o. Mele mô kpôm be 14 abe ale si miese<br />

míañe nya gôme afã kple afãe ene la, miava se egôme blibo ale be miate åu año<br />

adegbe le mía åu abe ale si míañoe le mia åu le Añetô Yesu ñe åkeke la dzi ene. 15<br />

Esi meka ðe miañe nugômesese dzi tae medi be mava mia gbô gbã le nye môzôzô me,<br />

ale be miagaxô yayra ðe yayra dzi. 16 Tso mia gbô la, mayi Makedonia eye ne metrô<br />

tso Makedonia la magava to mia gbô ale miado môm ne medzo yina Yudea.<br />

Nu si he apostoloa ñe vava ðe megbe<br />

17 Ðewoh‰ mianô biabia be, ðe metrô ðoðo si mewô gbã la alo ðe mele nu wôm abe<br />

xexeametô siwo menya Kristo o la ene, ame siwo ne, nya lae nye “…” la, wogblôna<br />

be “ao” hã? 18 Gbeðe, mele eme nenema o. Abe ale si Mawu nye nyateñetô ene la,<br />

nyemenye ame ma ñomevi o. Nye “…” nye “…”.<br />

19 Elabena Mawu ñe Vi, Yesu Kristo, ame si åu nye Paulo, Silvano kple<br />

Timoteo míeðe gbeñã le na mi la, menye ame si ne nya lae nye “…” la, wògblô be<br />

“ao” o. Añetô Yesu Kristo wôna ðe nu sia nu si wògblô la ko dzi. 20 Añetô Yesu<br />

Kristo kpôna hã be Mawu ñe åugbedodo ðe sia ðe va eme pâpâpâ. Ne åugbedodoawo<br />

wu akpe nanewo hã la, wovaa eme na mí to Kristo dzi hena Mawu ñe kafukafu. 21<br />

Medi be wòanô susu me na mi bena, Mawue wô mí kple miawo hã bena míezu<br />

kristotô vavãwo eye wòtia mí abe eñe apostolowo ene be míaðe gbeñã nyanyui<br />

3


la. 22 Eya ame si de dzesi mí abe viawo ene, eye wòtsô Gbôgbô Kôkôe la de míañe<br />

dziwo me abe kpeðodzi ene be míenye etôwo eye abe nu siwo wòle míana ge la ñe<br />

akpa gbãtô ene.<br />

23 Azô la, meyô Mawu tso nye dzime ke abe ðase ene bena nu si gblôm mele<br />

na mi la enye nyateñe tututu; susu si ta nyemeva mia gbô haðe o lae nye be nyemedi<br />

be mava ka mo na mi eye mawôe be miaxa nu o. 24 Menye ðe míegale<br />

amegã ðum ðe mia dzi hele se dem na mi tso nu si ke miaxô ase la åuti o, elabena<br />

mienya nu si dze be miaxô ase, eyae nye Kristo ame si dzi miexô se hã. Togbô be ne<br />

meva la nyemate åu akpe ðe mia åuti, adzi míañe xôse ðe edzi o, elabena miañe xôse<br />

sô gbô xoxo hã la, medi be mawô nane si ado dzidzô na mi ne meva, menye be mana<br />

mialé blanui o.<br />

2 Ke azô la, nye åutô meðoe be nyemagava mia gbô kple nu si agahe nuxaxa vâ<br />

na mi o. 2 Elabena ne megade nuxaxa miañe dzi me la, miete åu le dzidzô do ge nam<br />

le mia gbônônô me o; evô ame bubu aðeke hã meli si ado dzidzô nam tsô wu miawo<br />

o. 3 Esia tae meålô agbal… ma na mi ale be miaðô nuwo ðo hafi mava, elabena<br />

nyemedi be makpô naneke le mi ame siwo åu meðoa åu ðo be miado dzidzô geðe<br />

nam la åu si ade nuxaxa nye dzime o. Menyae nyuie bena ne meva mia gbô le<br />

dzidzô me la ekema miawo hã miakpô dzidzô geðe. 4 Nuxaxa kple veve geðe nô nye<br />

dzime, eye aðatsiwo ge le mo nam gŸ hã le agbal… ma åôålô me, eye menye ðe<br />

meålô agbal… la be mana miaxa nu o, ke boå meålôe be mana miadze si nu<br />

masômasô siwo le edzi yim le mia gbô kple ale si melŸ mii vevie.<br />

4


Tsôtsô ke na vŸwôla<br />

5 Ne ame aðe he nuxaxa vâ la, menye nyee wòdo nuxaxa na o ke boå mi katãe, mele<br />

egblôm alea be nyemagate gbe ðe dzi f•u o. 6 Eya ta tohehe si ame akpa gãtô da ðe<br />

nenem me sia dzi la sô gbô nâ. 7 Azô ele be miatsô eñe nu vŸwo kee eye miafa akô<br />

nâ. Ne menye nenema o la, ase veve eye dzi aðe le eño ale gbegbe be wòatrô ða tso<br />

nyateñe la gbô. 8 Meðe kuku na mi, miðee fiae azô be miegalŸe pâpâpâ abe tsã ene. 9<br />

Meålô agbal… ma na mi be makpôe ða be, miele klalo awô ðe nye ðoðowo dzi eye be<br />

makpôe ða be toðoðo gbôgbô le mia me mahã? 10 Nu si mietsô ke ame aðe la, nye<br />

hã metsôe kee, eye edze be nye hã matsôe ke le Añetô Yesu Kristo ñe åus… me hena<br />

miañe nyonyo ko. 11 Susu bubu si ta wòdze be miatsô nu vŸ ake amewo lae nye be<br />

miaxe mô na Satana be wòagaðu mia dzi ahe tôtô va mia dome o, elabena mí katã<br />

míedze si ale si wòdi be yeade zitôtô hamewo dome.<br />

Nubabla Yeyea ñe apostolowo<br />

12 Esi meva Troa be magblô Kristo ñe nyanyui la le afi ma la, mekpô be Añetô la<br />

åutô ûu mô nam be dô la nayi edzi nyuie. 13 Gake metsi dzi le ðokuinye me, elabena<br />

nyemekpô nôvinye lôlŸtô Tito le afi ma o, gawu la nyemenya afi si wònô kple nu<br />

siwo nô dzôdzôm ðe edzi o. Medo taflatse na Troatôwo eye medzo le afi ma heyi<br />

Makedonia.<br />

14 Ke akpe na Mawu be to nu si Kristo wô me la míekpô dziðuðu eye<br />

míekaka nyanyui la abe ami ûeû… si û…na lilil‰ ene ðe amewo dome le afi sia afi si<br />

5


míeyi. 15 Elabena Mawu wô mí míezu ami si û…na lilil‰ la eye Kristo ñe ûeû… lilil‰ si<br />

wòtsô de mía me la kaka ðe ame siwo katã kpô xôxô kple ame siwo mekpôe o siaa<br />

dome. 16 Nunana nyui si Kristo tsô na mí la ði ku ñe ûeû… na ame siwo le tsôtsrŸm.<br />

Ke le ame siwo xô Kristo dzi se ya gbô la, míenye ûeû… lilil‰ si naa agbe. Azô biabia<br />

lae nye be, ame ka åu åutete le be wòawô Añetô la ñe dô siawo? 17 Míawo la míele<br />

abe ame siwo tsô mawunya la ðo ågonu hele amewo blem, le ga xôm le wo si la ene<br />

o. Esi wònye Mawue dô mí ta la, míeñoa nu kple Kristo ñe åus… la eye Mawu ñe åku<br />

le mía åu ðaa.<br />

3 Ke nya siwo meålô na mi la, ðe wodze abe míele mía ðokui kafum ena?<br />

Míawo la míele abe aûatsonufiala mawo siwo xôa kafukafugbal…wo tsoa amewo gbô<br />

va nôa mia fiam la ene o; míawo ya kafukafugbal… aðeke mehiã mí o. 2 Fifia la ame<br />

sia ame le afi sia afi kpôe dze sii azô be Kristo to mia dzi wô dô nukutôe le mia<br />

dome, eye miezu ame yeyewo. Elabena miedzudzô agbe vlo nônô eye mieva nyateñe<br />

ñe kekeli la gbô, esia ðeðe si amewo kpô le mia åuti la nye agbal… blibo si woaxl…. 3<br />

Amewo akpôe be miezu agbal… si tso Kristo gbô to mía dzi. Menye agbal… si woålô<br />

kple nuålôti kple nuålôtsi o ke boå esi wotsô Mawu gbagbe la ñe Gbôgbô ålôe ðe<br />

miañe dziwo me, ke menye ðe nuålôkpewo dzi o.<br />

4 Míele nya siawo gblôm kple kakaðedzi, elabena míeðo åu ðe Mawu ðeka<br />

hŸ la ko åu to Añetô Yesu Kristo me be akpe ðe mía åu be míawô ðe nu sia nu si<br />

míagblô la dzi. 5 Míawo la åus… aðeke mele mía si si míate åu atsô awô nu siawo<br />

katã o, ke míañe åus… kple dzidzedzekpôkpô la tso Mawu gbô. 6 Mawu nye ame si de<br />

6


dô sia asi na mí bena míaðe gbeñã nubabla yeye si wòwô be ame sia ame nakpô agbe<br />

mavô la. Nubabla yeye sia to vovo sãa tso xoxoa si nye be ame nadze agbagba awô<br />

ðe Se Ewoawo dzi la gbô, ke yeyetôe nye be míasubô Mawu le Gbôgbô me. Elabena<br />

Gbôgbô lae gbôa agbe ame, ke seawo ðeðe ko dzi wôwô kplôa ame yia ku me.<br />

Nubabla Yeye la ñe åutikôkôe<br />

7 Enye nyateñe be Mose xô se siwo ðeðe dzi wôwô hea ku vâ la, le åutikôkôe gã aðe<br />

me. Eye esi wòtrô gbô va Israelviwo gbô kple seawo la, kekel… gã aðe ño xlãe ale<br />

gbegbe be eñe amewo mete åu kpô eñe åkume gŸ o gake åutikôkôe ma nu va yi xoxo.<br />

8 Ke azô la ðe míakpô mô na dzidzô kple åutikôkôe geðe wu le esime Gbôgbô Kôkôe<br />

la le amewo xôm ðe agbe le åkeke siawo me oa? 9 Ne åutikôkôe geðe ño xlã se siwo<br />

hea ku vâ la, ekema åutikôkôe geðe f•u åutôe año xlã nubabla yeye si Mawu wô si<br />

kplôa ame yia agbe mavô la me. 10 Le nyateñe me la åutikôkôe ma si kl… tso Mose ñe<br />

åkume la menye naneke ne woatsô asô kple esi ño xlã Mawu ñe nubabla yeye la o. 11<br />

Eya ta ne nu xoxo si nu va yi la kpô åutikôkôe nenema la, ekema Mawu ñe nubabla<br />

yeye si hea agbe mavô vâ la ñe åutikôkôe la mele gbôgblô me o, elabena eya anô anyi<br />

tegbetegbe.<br />

12 Esi míenya be nubabla yeye sia kple eñe åutikôkôe la li tegbee ta la, dzika<br />

metsoa mía ño o, eye míegblôa nya la kple dzideño. 13 Míawo ya la, míawô abe ale<br />

si Mose wô esi wòtsô nu tsyô mo be Israelviwo nagakpô kekel… la kple ale si wonô<br />

bubum le mo nâ la ene o.<br />

14 Va se ðe egbe åkeke dzi la, menye Mose ño mo ko wotsyô nui o, ke boå<br />

Israelviwo hã ñe susuwo kple nugômesese dzie, elabena wogaðoa dzi ðe seawo åu<br />

7


eye woxl…nâ ðaa abe nu si ko me woñe môkpôkpô le ene, evô wònye to Kristo<br />

dzixôxôse me ko hafi woate åu adzo le vivitia me eye agbe ñe kekeli la nadze na wo.<br />

15 Eye va se ðe fifia ne woxl… Mose ñe Se Ewoawo la, woñe åkuwo meûu o elabena<br />

wobuna be seawo dzi wôwô koe ana agbe yewo.<br />

16 Ke gbe si gbe wo dometô aðe trô tso eñe mô vŸwo dzi eye wòxô Kristo abe<br />

Añetô ene la, ekema nu si tsyô mo nâ ta wòle viviti me la ðena ða enumake. 17 Añetô<br />

la åutôe nye Gbôgbô si naa agbe wo eye afi si Añetôa ñe Gbôgbô le ko la ablôðe vavã<br />

hã nôa afi ma. 18 Ke mí ame siwo katã xô Yesu Kristo abe Añetô ene eye míeðo dzi<br />

ðe eya ðeðe ko åu la, nutsyônu aðeke mele míañe mowo o eya ta míele abe ahuhŸe si<br />

ðea Añetô la ñe kekl… kple åutikôkôe f‰ana la ene. Eye zi ale si Kristo ñe Gbôgbô la le<br />

dô wôm le mía me la, etrôa mí be míaði Kristo le eñe åutikôkôe me.<br />

Kesinônuwo le anyigoewo me<br />

4 Mawu åutô ñe nublanuikpôkpô mee wòtso be wòtsô dô sia de asi na mí be<br />

míaðe gbeñã dzimetôtrô kple agbe yeye nônô na ame sia ame. Eya tae ðeði metea mía<br />

åu le ewôwô me o. 2 Míeblua afô na Mawu ñe nya la o, ke boå ale si ame geðewo<br />

nyae ene la, míetsia tsitre ðe Mawu ñe åus… me eye míegblôa nyateñenya vavãtô la na<br />

ame sia ame. Le Kristo me la, míeðe vivitimenuwônawo kple åukpenanuwôwôwo<br />

katã ða eye míegbe nu le alakpadada gbô helé nyateñe la ko me ðe asi.<br />

3 Eya ta ne Kristo ñe nyanyui si míele gbeñã ðem la gômesese ses… na ame<br />

aðewo la, ekema ame siwo dze tsôtsrŸmô dzi la koe wòanô na nenema. 4 Satana ame<br />

si le dzi ðum le xexe vŸði sia me fifia lae gbã dzimaxôsetôwo ñe åkuwo eye wòtsyô<br />

8


nu woñe susuwo dzi. Ewô esia be womagakpô kekeli si tso nyanyui la me le<br />

kekl…m ðe wo dzi la eye woase nu si gblôm míele tso Kristo si nye Mawu ñe<br />

åutikôkôe åu la gôme o. 5 Menye mía åutô ðokuiwo åutie míele gbeñã ðem le na mi<br />

o, ke boå Añetô Yesu Kristo åutie, eye eya koe dze be míasubô. Nya siwo ko<br />

míegblôna tsoa mía ðokuiwo åuti na mi koe nye be Kristo ñe amedôdôwoe míenye ðe<br />

nu gã siwo wòwô na mí la ta. 6 Mawu ame si gblô be: “Kekeli nekl… ðe viviti me<br />

la,” kee nye ame si kl… ðe míawo hã ñe dzi me. To esia wôwô me la, ena be míexô<br />

kekeli la ñe sidzedze, si nye eñe åutikôkôe si kl…na tso Kristo me. 7 Ke kesinônu sia<br />

le míasi le anyigoewo me, be wòaðee fia be åus… triakô sia metso míagbô o, ke boå<br />

Mawu gbôe wòtso.<br />

8 Womimi mí ðo le go sia go me, gake womegbã mí o, míetôtô gake dzi<br />

meðe le míaño o, 9 woti mía yome gake womegbl… mí ði o, woño mí ñu anyi, gake<br />

wometsrŸ mí o. 10 Yesu ñe ku le míañe åutilã me míele yiyimee gbe sia gbe, be<br />

woaðe Yesu ñe agbe hã ðe go le míañe åutilã me.<br />

11 Elabena wotsô mí ame siwo le agbe la de asi na ku gbe sia gbe le Yesu ta,<br />

be woaðe eñe agbe ðe go le míañe åutilã si le kuku ge la me. 12 Eya ta, ku le dô wôm<br />

le mía me, gake agbe le dô wôm le miawo me.<br />

13 Esi míenya be Mawu tsôa beléle tôxâ na mí ta la, míawo hã míeðea gbeñã<br />

Kristo ame si dzi míexô se la kple dzideño, abe ale si Psalmowoålôla gblôe ene be:<br />

“Mexôe se, eya ta meño nu ðo” la, nenema ke míawo hã míexôe se eya ta míadzudzô<br />

nuñoño o. 14 Míenya be Mawu ame si fô Kristo ðe tsitre tso ame kukuwo dome la,<br />

afô míawo hã kple Kristo ðe tsitre eye wòatsô mí kple miawo siaa nâ. 15 Míañe<br />

fukpekpe siawo katã nye viðe geðe na mi, eye zi ale si míeðe gbeñã Mawu ñe<br />

9


amenuveve sia na ame geðewo eye wokpô gome le eme la zi nenema ke woatsô<br />

kafukafu kple akpedada na Añetô la.<br />

16 Esia tae ðeði metea mía åu o eye míana ta o. Togbô be míañe åutilãwo le<br />

gbôdzôgbôdzôm hã la, åus… si tso Añetô la gbô eye wòle mía me la, le tsitsim ðe edzi<br />

gbe sia gbe. 17 Xaxa kple fuwôame siwo katã le mía dzi vam fifia la nu gbôna yiyi<br />

ge kpuie. Eye le esia teñe la, Mawu ana eñe yayrawo kple åutikôkôe geðe mí ðaa tso<br />

mavô me yi mavô me. 18 Susu sia tae míetsôa nu siwo kpôm míele fifia la dea tame<br />

o. Ke boå míetsôa míañe susuwo gbl…na ðe nu siwo le Añetô la gbô, siwo ke míekpô<br />

haðe o la dzi. Elabena fukpekpewo katã nu ava yi kpuie, ke dzidzô si gbôna tso<br />

Añetô gbô la anô anyi tegbee.<br />

Míañe nôñe le dziño<br />

5 Míenyae bena ne wokaka míañe anyigbadzixô siwo nye míañe åutilãwo la,<br />

Mawu ana åutilã yeye, makumaku mí le dziño. Eye xô yeye siwo Mawu ana mí la<br />

menye amegbetôwo ñe asinudô o, ke Mawu åutôe tui. 2 Míele fu kpem åutô le míañe<br />

anyigba dzi åutilã siawo me, eya tae wòle mía dzrom vevie eye míele mô kpôm na<br />

gbe sia gbe Añetô la atsô dziñoåutilã yeyewo ava do na mí abe awu ene. 3 Elabena<br />

menye gbôgbôme ko míanô o, ke boå Mawu ado awu na mí esi nye dziñoåutilã la. 4<br />

Zi ale si míegale anyigbadziåutilã me ko la zi nenema ke míekpea fu siwo hea<br />

h•ðeðe kple vevesese vaa mía dzi. Menye ðe míebe míadzo kaba le<br />

anyighbadziåutilã sia me o, ke boå míañe môkpôkpôe nye be Añetô la natsô dziñotô si<br />

nye agbe la atsyô na mí, bena wòaðu esi me míele fifia si gbl…na la dzi. 5 Mawu<br />

10


åutôe ðoe be tôtrô sia nava míañe agbenônô me eya tae wòtsô Gbôgbô Kôkôe la de<br />

mía me abe kpeðodzinu ene.<br />

6 Azô la míele mô kpôm kple dzideño na dziñoåutilã yeye sia xôxô. Míenyae<br />

bena zi ale si míegale anyigbadziåutilã me le afi sia la, míeðo Añetô la gbô le dziño<br />

haðe o. 7 Míenyae bena esiawo katã le eme vavã to xôse me ke menye to nukpôkpô<br />

kple åku me o. 8 Ke dzideño blibo le mía si eye wòdzroa mí gŸ hã be míadzo le<br />

anyigbadziåutilã sia me aðanô Añetô la gbô le eñe åutikôkôe ñe mavô la me. 9 Ke<br />

míañe didi vevi enye be ne míele agbe le anyigbadziåutilã sia me alo míele egbô le<br />

dziño la míawô eñe lôlŸnu le nu sia nu me. 10 Elabena mí katã míava tsi tre ðe Kristo<br />

åkume gbe ðeka, bena wòadrŸ ûônu mí eye wòadzro míañe agbenôêinuwônawo me<br />

tsitotsito. Eye wòaxe fe na ame sia ame pâpâpâ ðe ale si wònô agbe le anyigba dzii<br />

la nu. Ne èwô nu nyui la, àxô fetu nyui eye ne èwô vŸ la, àxô fetu vŸ.<br />

Krisoto ñe amedôdôwo<br />

11 MawuvôvŸ si le mía me tae míeðea gbeñã eye míeñoa dzimetôtrô ñe nya la ðe<br />

amewo katã nu be woava Añetô la gbô. Mawu åutô nya bena míele dô sia wôm kple<br />

dzimekôkô; eye mexôe se be miawo hã mienyae nenema tututu.<br />

12 Menye mía ðokui kafum míele alo menye mía ðokui dom míele ðe dzi o,<br />

ðe ko míedi be miada ðe mía dzi abe ame siwo nye Añetô la ñe amedôdô vavãwo ene.<br />

Eye miate åu atsô mí año adegbee alo aðo nya åu na nufiala alakpatô siwo le mia<br />

dome, ame siwo ñe susu koe nye be yewoñe dzedzeme nanya kpô nyuie le amewo<br />

gbô ko, ke woñe dziwo me do viviti tsiðitsiði. 13 Ne nya siawo sese ði le miañe towo<br />

me abe ðe míañe susuwo da ene la, ekema le Mawu ñe åutikôkôe la tae. Ke ne<br />

11


miedze sii be míañe nyawo meði ame siwo ñe tagbô tôtô tô o la, ekema aðe vi geðe<br />

na mi. 14 Menye mía åutôwo ñe viðekpôkpô tae míele nu sia nu si wôm míele la<br />

wôm o; míele ewôm elabena Kristo ñe lôlŸ le mía kplôm. Esi míexôe se bena Añetô<br />

Yesu Kristo ku ðe mí katã ta la, ele be míawo hã míaxôe se be míeku na agbe xoxo<br />

siwo míenôna tsã la. 15 Nu vevitô si ta Kristo ku ðo lae nye be mí ame siwo le agbe<br />

fifia eye míekpô gome le Mawu ñe amenuvevenunana si nye agbe mavô la me la,<br />

míaganô agbe na mía ðokuiwo alo awô nu si dze mía åu o. Ele be míanô agbe na<br />

Kristo ðeka ko, ame si ku, ke Fofo la fôe ðe tsitre la, eye míawô nu si nye eñe lôlŸnu<br />

ko. 16 Eya ta tso fifia dzi heyina la migadrŸ ûônu ame aðeke le åutilã nu be, ame sia<br />

nye amegã alo bubume alo be nôvi kristotô aðe nye nu vŸ wôla o. Åku ma ñomevie<br />

míetsô kpô Kristoe tsã be enye vŸwôla. Gake fifia la meganye nenemae míegale<br />

ekpômii o. 17 Ne ame aðe xô Kristo abe eñe Añetô ene la, Kristo tsôa agbenônô yeye<br />

dea amea me. Agbenônô vŸði xoxotô si wònôna tsã la nu va yina, eye wòdzea agbe<br />

yeye nônô gôme.<br />

18 Nu siawo katã tso Mawu dômenyotô la gbô, ame si gbô agbe míawo hã<br />

eye wògawôa mí etôwoe to Kristo dzi. Mawu åutô tsô dô nyui sia de asi na mí be<br />

míakplô ame bubuwo hã va egbôe be wòakpô nublanui na wo eye woawô ðeka kplii.<br />

19 Gbeñã si ko ðem míele fifia lae nye be Mawu, to Kristo dzi le xexeame katã<br />

kpem va eðokui gbôe. Màgaðo åku amewo ñe nu vŸwo dzi azô o, ke boå àtsô wo ake<br />

wo eye wòatutu wo ða keå. Nukunya siae wòde asi na mí be míagblô na amewo<br />

katã. 20 Eya ta míawo la, Kristo ñe amedôdôwoe míenye, eye Mawu le nu ñom na mi<br />

to mía dzi. Míeto Kristo dzi hele kuku ðem na mi be ame sia ame nadzudzô nu vŸ<br />

wôwô eye wòaxô Mawu ñe lôlŸ si wòna be ne wòawô ðeka kplii. 21 Elabena Kristo<br />

12


mewô nu vŸ aðeke o, gake be míawo míakpô agbe ta la, Mawu tsô míañe nu vŸwo ñe<br />

agba dro ðe eyama dzi. Eye wòtsô eñe dômenyo kple amenuveve ðo eteñe na mí katã.<br />

6 Esi mí kata míenye Mawu ñe hadôwôlawo ta la, míele kuku ðem na mi bena<br />

migado vlo Mawu ñe amenuveve la o. 2 Elabena Mawu gblô be, “Meðo to wò le nye<br />

amenuveêi la, eye mekpe ðe åuwò le xôxôgbe la.” Mele egblôm na wò be fifi enye<br />

amenuveêi, kpô ða fifi enye xôxôgbe!<br />

Paulo ñe fukpekpe<br />

3 Míedi be ame aðeke nakpô vodada le dô si wôm míele na Añetô la åu o.<br />

4 Eya ta le xaxawo, hiãkamewo kple yometiti geðewo me hã la míedoa dzi<br />

eye míeðea mía ðokui fiana abe Mawu ñe subôla vavãwo ene. 5 Woño mí eye wode<br />

mí gaxô me, ame siwo lô veve helihel‰ ðe dzime la tso ðe mía åu kpô, míewô dô<br />

ses‰e ale be ðeði te mía åu kpô; míetsia zãdomadôlŸe eye dô wua mí. 6 Le nu sia nu<br />

me la, míeðea mía ðokuiwo fiana abe mawuviwo ene eye míenôa anyi le<br />

dzadzânyenye me. Míegbôa dzi ði eye míenyoa dôme na ame sia ame. Ale si míedze<br />

si Añetô lae åu míezôna ðo. Mawu ñe Gbôgbô Kôkôe la yô mí f•u eye míezôna le eme<br />

kple lôlŸ si me alakpa mele o. 7 Míezôna le Mawu ñe nyateñe kple eñe åus… me, esi<br />

nana be míekpôa dziðuðu êesiaêi. Eye ame dzôdzôewo ñe aûawônu siwo le nuðusime<br />

kple miame la le mía si.<br />

8 Nenye be amewo de bubu mía åu alo do åukpe mí, nenye be wodzu mí alo<br />

kafu mí eye wose nyateñe si gblôm míele gake wogbe be yewomaxôe o, eye wobu mí<br />

13


abe alakpatôwo ene hã la, Añetô la ko míanô agbe na.<br />

9 Xexeametôwo mebua mí ðe naneke me o, gake Mawu ya nya mí nyuie.<br />

Míele kudo nu êesiaêi, gake kpôða, míele agbe wu nu sia nu. Wode abi mía åu gake<br />

mieku o. 10 Míañe dziwo sea veve åutô eye míeléa blanui, gake Añetô la tsôa eñe<br />

dzidzô dea mía me. Míenye kesinôtô le xexeamenuwo me o, gake míenaa<br />

gbôgbômenunana xôasiwo. Míedzena abe ame siwo si naneke mele o la ene gake nu<br />

sia nu nye mía tô to Kristo me.<br />

11 Nôvi Korinto hametô lôlŸawo, meûu nye dzime faa gblô nu siwo le eme la<br />

na mi. MíelŸa mi åutô eya ta 12 míeêla naneke ðe mi o, ke boå míelŸ mi tso dzi<br />

blibo me gake ewô nuku åutô be mieûu miañe dziwo me ðe mía åu abe ale si míawo<br />

míewôe na mi ene o. 13 Azô la medi be maño nu na mi abe vinye åutô åutôwo ene.<br />

Mina be miañe dôme nakô ðe mía åu, eye mialŸ mí tso dzi blibo me abe ale si míelŸ<br />

mii ene.<br />

Migade ha kple dzimaxôsetôwo o<br />

14 Migawô ðeka kple ame siwo melŸa Añetô la o. Ñomedodo kae le xôsetôwo kple<br />

dzimaxôsetôwo dome? Eye ale ke kekeli kple viviti ate åu anô teñe ðekae le êeyiêi<br />

ðeka me? 15 Ale ke Kristo si nye dzôdzôetôwo ñe fia kple Abosam si nye nu vŸ<br />

wôlawo ñe fia la ate åu awô ðekae? Eye ale ke kristotô hã ate åu awô ðeka kple<br />

Abosamtô? 16 Nenema ke mele be ðekawôwô aðeke nanô gbedoxô kple trŸxô dome<br />

o. Míawoe nye Mawu gbagbe la ñe gbedoxô, afi si wònôna. Mawu åutô gblô bena,<br />

“Manô ame siwo nye tônyewo la dome, mazô le wo dome. Manye woñe Mawu eye<br />

woawo hã woanye nye dukô.” 17 Esia tae Añetô la gblô be, “Vinyewo mido go ða<br />

14


le wo dome, eye miaðe vovo ða tso wo gbô le nu sia nu me. Migade asi woñe nu si<br />

wo åuti mekô o, alo nu ñoði siwo wowôna la åuti o, ekema maxô mi abe tônyewo<br />

ene; 18 manye mia Fofo eye miawo hã mianye vinye åutsuwo kple vinye nyônuwo.”<br />

Paulo ñe dzidzô<br />

7 Ke azô nôvinye lôlŸtôwo esi Mawu do åugbe gã siawo na mí ta la, mina mía<br />

dzudzô nu gbegbl… wôwô. Eye míate ða xaa tso nu siwo ñoa ði míañe åutilã kple<br />

gbôgbô la gbô, eye míanô agbe kôkôewo to Añetô la vôvŸ me, alé eñe nyawo me ðe<br />

asi ses‰e.<br />

2 Le míañe dôwôwô me kpli mi la míekplô ame aðeke to mô tatra aðeke dzi o,<br />

míeba ame aðeke alo gbl… ame aðeke ñe naneke o eya ta miûu miañe dziwo ñe<br />

ûôtruwo ne miaxô mí ðe eme. 3 Nyemele esiawo gblôm be matsô fôbubu aðeke ada<br />

ðe mia dzi o, elabena megblô va yi xoxo be mena teñe mi le nye dzi me tegbee be<br />

manô agbe kpli mi eye maku hã kpli mi. 4 Meðoa dzi ðe mia åu åutô eye medana ðe<br />

mia dzi hã åutô eye togbô be nuxaxa kple vevesese geðe le dzinye hã la, ne meðo<br />

åku mia dzi ko la, dzideño ðoa asinye eye dzidzô yôa menye taåtaåtaå.<br />

Nuxaxa si hea dzimetôtrô vâ<br />

5 Míekpô åutifafa aðeke esi míeva ðo Makedonia o, fukpekpewo sôå koe ñoxlã mí.<br />

Amewo do dzre na mí to mô ðe sia aðe dzi, eye vôvŸ kple åôdzi yô mía me f•u åutô.<br />

6 Ke Mawu, ame si åutô dea dzi ño na ame siwo ño dzi ðe le la, de dzi ño na míawo<br />

hã esi Tito va ðo mía gbô. 7 Menye esi wòva ðo mía gbô dedie la ðeðe koe na be<br />

15


míekpô dzidzô o, ke boå nya siwo keå wògagblô nam tso mia åuti tae; ale si miexôe<br />

nyuie, ale si wònye miañe didi be yewoakpôm, eye ale si wove mi åutô be mele fu<br />

geðe kpem kple ale si miele klalo be yewoalé nu siwo mefia mi la ko me ðe asi la,<br />

na megli kple dzidzô. 8 Fifia la megavem be meålô agbal… ses… ma ðo ðe mi o, togbô<br />

be mexa nu geðe le eåu le gômedzedzea me hã la, menya be miawo hã miexa nu<br />

êeyiêi kpui aðe ko.<br />

9 Azô la mekpô dzidzô manyagblô aðe bena meðo agbal… ma ðe mi. Nyemele<br />

dzidzô kpôm bena miexa nu o, ke boå be agbal… la na miedzudzô agbe vlowo nônô<br />

eye mieva Añetô la gbô. Mawu åutôe to dzinye ålô agbal… ma na mi be miadzudzô nu<br />

vŸ wôwô eya ta menye míawoe na miexa nu o.<br />

10 Elabena êeaðewoêi la, Mawu nana míexaa nu be míadze si míañe nu vŸwo<br />

eye míadzudzô nu vŸði wôwô eye míadi agbe mavô la. Ke ne ame aðe menye kristotô<br />

o gake wòxa nu vevie le eya åutô ñe agbe vlo nônô ta gake metrô zu kristotô o la, ayi<br />

dzo mavô me godoo le eñe kugbe. 11 Miawo åutô mikpô nu si Mawu wô na mi to<br />

agbal… si meålô na mi dzi la ða. Ena mieku kutri eye mietsi dzimaði be yewoatsri nu<br />

vŸ si åu meño nu le na mi la wôwô. VôvŸ ðo mi le nuwôna ma ta eye miedi gŸ hã be<br />

mava kpe ðe yewo åuti le nya sia me. Miehe to na ame siwo wô nu gbegbl… sia hã<br />

vevie, eye mieðe mia ðokui fia be miede nu si wòwô la dzi o. 12 Eya ta ðe meålô<br />

agbal…a koå be Añetô la naðe ale si melŸna na mí la afia ke menye ðe åutsu ma si xô<br />

fofoa srŸ alo fofoa si åu wòda vo ðo la koå ta o.<br />

13 Hekpe ðe dzideño si miena mí to lôlŸ si mieðe fia mí la åu la, míegakpô<br />

dzidzô geðe hã le ale si miexô Tito kple nu nyui siwo katã miewô nâ be eñe dzi dze<br />

eme la ta. 14 Hafi Tito nadzo le gbônye la, metsô mi ño adegbe nâ eye<br />

16


meði ðase nyui le mia åuti nâ, eye vavã miewô nu siwo megblô nâ tso mia åuti la hã<br />

nâ. Abe ale si metoa nyateñe na mi le nu sia nu me ene la, nenema ke me gblô<br />

nyateñe tso mia åuti na Tito hã. 15 Azô ne Tito hã ðo åku ale si mieðo toe le nu si<br />

wòfia mi me, ale si mieðe lôlŸ fiae kple ale si miexôe kple dzi blibo dzi la, enana be<br />

eya hã ñe lôlŸ na mi gadzina ðe edzi. 16 Ke esi menya be ðekawôwô kple lôlŸ gaðo<br />

mía dome azô la, ena be nye hã mekpô dzidzô blibo eye megaðo åu ðe mia åu le nu<br />

sia nu me.<br />

Makedoniatôwo ñe dômenyowôwô<br />

8 Azô la nôviwo, medi be magblô nu siwo wôm Mawu le, le Makedonia<br />

hamewo me to eñe amenuveve me la fia mi.<br />

2 Togbô be wole fu geðe kpem eye wonye ame dahewo hã la, wokô dôme faa<br />

eye wodzôa nu kple dzidzô. 3 Mele ðase ðim le hame siawo åuti bena wodzea<br />

agbagba dzôa nu åutô eye wowônâ wòwua ale si woate åui gŸ hã kple dzi faa ke<br />

menye ðe metee ðe wo dzi be woawôe o. 4 Woðe kuku na mí be míaxô yewo hã ñe<br />

nunana ale be yewo hã yewoakpô dzidzô be yewona kpekpeðeåu ame kôkôe siwo le<br />

Yerusalem. 5 Esi ño wo katã ta eye wòwô nuku na mí lae nye be wotsô wo ðokuiwo<br />

na Kristo kple míawo hã eye wolŸ be yewoaðo to nya sia nya si míegblô na wo la.<br />

Wowô esia kple dzidzô geðe åutô. 6 Esia ta míebia tso Tito, ame si de dzi ño na mi le<br />

yayra si le nunanadô si gôme miedze me la, si be wòayi edzi ade dzi ño na mi be<br />

miawu amenuvedô sia nu le mia dome. 7 Ale si miede ågô le xôse, nufiafia, nunya,<br />

vevidodo kple lôlŸ si mietsô na mí me la, nenema ke medi be mianye ame gbãtôwo<br />

17


le lôlŸnunanadô sia hã me. 8 Menye ðe mele se dem na mi alo le mia dzi zim be<br />

miawô nunana kokoko o, ke boå ale si wònye hame bubuwo ñe didi vevie be<br />

yewoawô nunana alea tae medi be miawo hã miaðe miañe lôlŸ afia abe hame bubuwo<br />

hã ene.<br />

9 Miawo åutô mienya mía Añetô Yesu Kristo ñe lôlŸ kple dômenyo gã si wòðe<br />

fia la bena, togbô be kesinôtô åutô wònye gake be wòawôe bena mi ame siwo nye<br />

nublanuitôwo kple hiãtôwo la miava zu kesinôtôwo la, egbl… eñe kesinônuwo kple<br />

åutikôkô katã da ði eye wòva wô miawo boå miezu kesinôtôwo.<br />

10 Medi be maðo aðaåu na mi be miado vevi nu le nunana sia me, awu nu si<br />

gôme miedze le ñe si va yi me la nu elabena miawoe nye ame gbãtô siwo do susu<br />

sia ða eye mieðee fia be miele klalo ðe ewôwô åuti hã. 11 Azô esi miedze ûua ñoño<br />

gôme dzidzôtôe alea la miañoe nenema va se ðe nuwuwu. Mina nu si miate åui la tso<br />

nu si le mia si la me. 12 Ne enye miañe didi be yewoana nu mí la, migatsi dzi le ga<br />

home si sinu le mia si la åu o. Mawu ñe didie nye be nana nu si nate åui ke menye<br />

wu esi le asiwo o.<br />

13 Menye míañe didie wònye be miamia åku ana ga f•u be ame siwo miele<br />

nua dzôm na la, nazu kesinôtôwo atsô miañe ga anô agbe vivi ðum o. 14 Ke boå ðe<br />

míedi be miama nu siwo le mia si la kple wo. Fifia la nu geðe le mia si, eya ta<br />

mikpe ðe wo åu, ale be ne emegbe nu megava le mia si o, ke wòle woawo si la,<br />

woawo hã nakpe ðe mia åu. To esia me la, ame sia ame akpô etô sinua. 15 Abe ale si<br />

wòle åôålô Kôkôe la mee ene be, “Ame si ñoa ñu nuwo f•u hã mekpô ðeka ðe edzi o,<br />

ke ame si ño ñu sue aðe la hã la naneke mehiãe o.”<br />

18


Wodô Tito ðe Korinto<br />

16 Míeda akpe na Mawu bena wòdee Tito ñe dzime be wòakpe ðe mia åu axlŸ nu mi<br />

le dô sia ñe vevinyenye åuti abe nye ke ene. 17 Tito kpô dzidzô åutô esi míegblô nâ<br />

be wòagava kpô mi ða. Eya åutô hã di vevie be yeava hafi míegblôe gŸ hã. 18 Mele<br />

nôvi nyanyâ bubu aðe hã ðom ða kpe ðe Tito åuti le môzôzô sia me. Hame geðewo<br />

ði ðase le ale si nôvi sia hã kpô gome le Mawu ñe amenuvevenunana la me be<br />

wòagblô Añetô la ñe nyanyui la kple dzideño la åuti. 19 Le nyateñe me la, hameawo<br />

tia nôvi sia hã be eya hã nanô mí ame siwo le miañe nunanawo tsô ge ayi Yerusalem<br />

la dome. Míele dô sia wôm be míatsô ade bubu Añetô la åuti eye míaðe ale si wònye<br />

míañe didi vevie be míakpe ðe mía nôewo åuti la hã afia. 20 Nu si ta wòhiã be<br />

woatia amewo tso hameawo me woayi Yerusalem kple nunana lae nye be, míedi be<br />

ne ameawo trô gbô la woagblô ale si míema nunana gã sia la fia. 21 Mawu åutô nya<br />

be nuteñewôlawo míenye gake míedi be amewo hã nanya esia.<br />

22 Míegale nôvi bubu hã ðom ðe mi kpe ðe wo åuti ame sia hã nye hadôwôla<br />

vevi ðeka. Eya hã di vevie be yeakpe ðe mia åu, esi megblô míañe vevidodo nâ.<br />

23 Ðewoh‰ ne ame aðe bia mi bena ame kae nye Tito hã la, migblô be eya<br />

kple nye Pauloe le dô wôm na Añetô la eye wònye tenyeñenôla le mia gbô. Eye ne<br />

wobia nu tso nôvi eve bubuawo hã åu la, migblô ko be ame dôdôwoe wonye tso<br />

hame bubuawo me eye wonye kristotô vavã siwo nye Añetô la tô.<br />

24 Meðe kuku mitsô lôlŸ si le mia me ðe åunye la na ame siawo hã, ale be<br />

woakpôe be ale si meñoa adegbe tso mia åuti la le eme vavã.<br />

19


Kpekpeðeåunana haxôsetôwo<br />

9 Mikpôe be megahiã kokoko bena magaålô agbal… na mi le ale si wòhiã be<br />

miadzô nu na nôvi siwo le Yerusalem la åu o. 2 Elabena menya ale si wònye miañe<br />

didi vevie be yewoawô lôlŸnununana sia, eye metsô esia ño adegbe na Makedonia<br />

hamewo be miele klalo kple miañe nunanawo abe ñe ðekae nye esia ene. Le nyateñe<br />

me la, esia de dzo tôxâ aðe woawo hã me be wodzea nudzôdzô gôme. 3 Ke mele nôvi<br />

siawo dôm kple miañe nudzôdzôawo vavã, elabena míetsô mi ño adegbe na amewo<br />

åutô eye nyemedi be míañe adegbe sia natrô zu alakpa o. 4 Eye anye åukpe nam åutô<br />

eye wòanye åukpe na miawo hã ne nôvi siwo tso Makedonia va kplim ko wòava dzô<br />

be miele klalo abe ale si megblô na wo ene o.<br />

Nunana tso dzi vavã me<br />

5 Esia tae mele nôvi siawo dôm ðo ðe mia gbô be woakpô egbô be nu siwo åugbe<br />

miedo la nasô gbe hafi nye åutô mava. Ale be wòanye nu si miena faa tso dzime eye<br />

menye tso dzizizi me o. 6 Ke medi be esia nanô nyanya me na mi be, ame si ana nu<br />

sue aðe la, nu si wòakpô ðe eteñe anô sue. Agbledela si ñã nuku sue aðe ko la, xaa<br />

nuku sue aðe ko le nuxaêi, gake nenye be wòñã nuku wòsô gbô la axa nuku f•u le<br />

nuxaêi. 7 Ale si sinu ame aðe di be yeana ko la nenae; migazi ame aðeke dzi be<br />

nena wu ale si wòate åui o. Elabena Mawu kpôa dzidzô geðe le ame siwo naa nu<br />

kple dzi faa la åu. 8 Seðoñe aðeke meli na Mawu ñe nunana si wònaa mi gbe sia gbe<br />

o. Eya åutô naa nu siwo hiãa mi la mi, eye wònanâ le agbôsôsô blibo me be, ne<br />

miewô wo åutidô ûuu hã la, agatsi anyi zã be miana ame bubuwo hã. 9 Ele Åôålô<br />

20


Kôkôe la me bena, “Ema eñe nuwo na ame dahewo yi keke didiñewo ke, eya ta eñe<br />

dzôdzôenyenye anô anyi tegbetegbe.”<br />

10 Ke Mawu ame si naa nuku agbledela wòñãna eye emegbe la wòyrana ðe<br />

edzi be wòakpô nuðuðu gbe sia gbe la, ana nuku geðewo mi be miañã eye wòana<br />

woatsi aûã nyuie ale gbegbe be miakpô nuku geðe le nuxaêi be miatsô ðewo ana ame<br />

bubuwo hã.<br />

11 Mawu åutô ana be miazu kesinôtôwo ale be miate åu ana nu ame dahewo<br />

êesiaêi, ale be ne míetsô wo yii na wo la, woada akpe geðe na Mawu le ale si<br />

miekpe ðe wo åu ta. 12 Ale miakpôe be nu evee do go tso miañe lôlŸnunana si nam<br />

miele la me; woawoe nye be ame siwo hiãm nu le la kpô nu siwo le wo hiãm la eye<br />

woatsô akpedada blibo na Fofo la. 13 Nôvi siwo katã åu miele kpekpem ðo la makpô<br />

dzidzô le miañe nunana nyuiwo ðeðe ko åuti o, ke boå woakafu Mawu hã le ale si<br />

wòto Kristo dzi wô mi miezu ame yeyewo eye Kristo ðeðe ko le miañe dzime la ta.<br />

Eye miañe nunana hã nye kpeðodzi be Kristo le mia me vavã. 14 Nôvi siawo ado gbe<br />

ða ðe mia ta vevie ada akpe gã aðe na Fofo la le amenuvedô gã siwo wòwô na wo to<br />

mia dzi la ta.<br />

ta.<br />

15 Akpedada kple kafukafu woatsô ana Mawu le Via si nye nunana vavãtô la<br />

Paulo ûli eñe apostolonyenye ta<br />

10 Azô la, nye Paulo åutô mele nu xlŸm mi kple dzigbôði abe ale si Kristo åutô<br />

awô ene. Ke mia dometô aðewo le gbôgblôm be, “Ne mele adzôge la meålôa agbal…<br />

21


ses…wo na mi, gake ne meva mia gbô ko la menôa anyi abe vôvŸnôtô ene.”<br />

2 Mele kuku ðem na mi bena migana be makplô mi kple asi ses… ne meva<br />

mia gbô o. Menya be åus… le asinye mazã ðe ame siwo buna le mia dome be<br />

amegbetô ñe nunya kple åus… ko metsô le dô wômii la åu hafi gake nyemedi be mawô<br />

alea o. 3 Enye nyateñe bena amegbetôe menye, eye åus… aðeke mele åunye o. Gake<br />

menye amegbetôwo ñe môwo kple åus… metsôna wôa aûawo o. 4 Menye<br />

amegbetôwo ñe åus… míezãna o, ke boå Mawu ñe åus… si tri akô wu nu sia nu lae<br />

míetsôna ðua Abosam ñe åus…wo katã dzi. 5 Míetsôa Mawu ñe åus… sia ðua nya vlo<br />

siwo katã amegbetôwo gblôna ðe Mawu åuti la dzi eye eyae míetsôna gbãa gli si<br />

wòtu ño xlã aamewo be woagadze si Mawu o. Eye to åus… sia me la, míeléa ame si<br />

dze aglã ðe Mawu åuti la kluvii be wòatrô gbô va Mawu gbô eye míetrôa eñe susuwo<br />

be wòaðo to Kristo. 6 Åus… ma kee míetsô he miawo hã va Kristo gbôe, eye eya kee<br />

míatsô ahe to na mi, ame siwo me aglãdzegbôgbô gale le hamea me la vevie.<br />

7 Nu si le fu ðem na mi lae nye be, mietsô ameåkumekpôkpô ðo dôe, eye<br />

miele nye hã kpôm be åus… aðeke mele åunye o. Ke medi be miase egôme bena ne<br />

ame aðe ate åu agblô be Krsito ñe åus… le ye si tututu la, nye Pauloe ate åu agblô<br />

esia. 8 Ðewoh‰ la awô na mi abe ðe mele adegbe ñom akpa le Kristo ñe åus… si<br />

wònam la ta ene. Gake nye la menye åukpe nam bena maño adegbe le Kristo ñe åus…<br />

si wonam la ta o, elabena ðe wòna åus… siam be matsô tu mii ðe edzi, menye be<br />

matsô agbl… nu le mia åu o. 9 Nyemedi be miabui bena ðe ko mele vôvŸ dom na mi<br />

kple nye agbal…wo o.<br />

10 Mia dometô aðewo gblô be, “Miðe asi le Paulo ya åu, elabena ne ele<br />

adzôge la eya wòålôa agbal… nôa åôdzi kple vôvŸ dom na ame. Gake ne eya<br />

22


åutô va la megatea åu gblôa nya mawo dometô aðeke o, ke boå eñoa nu abe ðevi ene.<br />

11 Menya mawunya aðeke hã gbôgblô o.” Ke medi be ame siwo le nya mawo gblôm<br />

la, nadzra ðo ði, elabena ne míeva la, åus… si míetsô ålô agbal…awo la, míele eðe ge<br />

afia wo.<br />

12 Míedi be míawô abe ale si mia dometô aðewo wôna nôa wo ðokuiwo<br />

kafum, eye wonôa nya ûlim le wo ðokuiwo dome be ame kae nye gãtô hã o. Nu<br />

siawo katã nye movidzôdzô be miadi be yewoakpô be ame kae nye gãtô wu le yewo<br />

dome hã? 13 Ke míawo la, míaño adegbe le nu si le míasi la ko åu; nu si Añetô la de<br />

mía si be míawô siwo dometô ðekae nye be miatsô nyanyui la ava mia gbôe la koe<br />

nye míañe taðodzinu. 14 Míedze agô ne míegblô bena åus… le mía si ðe mia dzi o,<br />

elabena míawoe nye ame gbãtô siwo tsô Kristo ñe nyanyui la vâ na mi. 15 Eye<br />

menye ðe míele didim be míaño adegbe le ame bubu ñe dô si wòwô le mia dome la ta<br />

o, ke míañe didi vevie nye miañe xôse natsi ðe edzi be míate åu awô dô gãwo le mia<br />

dome le ðoðo si wona mí la nu.<br />

16 Le esia megbe la, míate åu akpô mô atsô Kristo ñe nyanyui la ayii na dukô<br />

siwo le adzôge le mia gbô afi si ame aðeke mede haðe o be woawo hã nadze si<br />

Kristo. Ale be ame aðeke nagagblô be yee nye ame gbãtô si tsô nyanyui la yi du ma<br />

me hafi míeva o. 17 Mawunya gblôe be, “Ame sia ame si di be yeaño adegbe la<br />

nañoe le nu si Añetô Yesu Kristo wô la ko åu eye menye le amea åutô åu o.” 18<br />

Elabena ame si ñoa adegbe le eya åutô ñe dôdôwo åuti la, medzea Añetô la åu o, ke<br />

ame si ñe dôwôwô åu Añetô la kpô åudzedze nyui le lae nye dôwôla nyuitô.<br />

23


Paulo kple aûatsopostolowo<br />

11 Mexô se be miagbô dzi ði ase nye movinya siwo gblôm mele na mi. Miðo to<br />

ne magblô nye dzimenyawo na mi. 2 Metsi dzi vevie ðe mia åu be mianye Kristo<br />

ðeka ko tô, eye mialŸ Kristo ðeka hŸ ko tso dzi vavã me abe ale si ðetugbi tsôa eñe<br />

lôlŸ naa åutsu si wotsôe na be wòaðe la ene. 3 Gake mele vôvŸm ðe mia nu bena<br />

ðewoh‰ la, ame aðe ava ble mi eye wòatrô miañe susu ða tso Kristo gbô, abe ale si da<br />

dzeaye ma ble Eva le Eden bô mee ene. 4 Nu si ta mele esiawo gblôm lae nye be<br />

edze nam be mia beble le bôbôe eye ne ame aðe va mia gbô va ðe gbeñã Yesu bubu<br />

si to vovo tso esi åuti míefia nu mi le la gbô alo wòfia nu bubu sãa mi, alo ño nu tso<br />

gbôgbô bubu aðe si mesô kple Gbôgbô Kôkôe si miexô o åuti la, miexôa ame ma dzi<br />

sena bôbôe. 5 Ke nye Paulo mexôe se be, ame siwo nôa wo ðokuiwo yôm be Mawu<br />

ñe ame dôdôwo yewonye la, menyo wum le mô aðeke nu o. 6 Ne nyemeðea ami ðe<br />

nye nuño abe ale si woawo wônâ ene o hã la, menya nu si tututu gblôm mele, elabena<br />

Añetô la ñe åus… me meñoa nu le abe ale si miawo åutô mienya ene.<br />

7 Azô esi meva mia gbô eye meðe gbeñã Mawu ñe nyanyui la na mi le<br />

ðokuibôbôðeanyi blibo me eye nyemexô naneke le mia si o la, eyae nye nu vŸ si<br />

mewô ðe mia åu eya ta miebum ðe naneke me oa? 8 Le êeyiêi si mele gbeñã ðem le<br />

mia gbô la, hame bubuwoe nô dzinye kpôm. Ale be wòva zu be mexô nu siwo hame<br />

bubuwo nam la hetsô wô dôe le mia gbô. 9 Esi menô mia gbô eye nanewo va hiãm la<br />

nyemebia mi o, ke boå kristotô siwo tso Makedonia va gbônye lae tsô nu sia nu vâ<br />

nam. Meðoe be nyemanye agba na mi o, eya tae nyemebia pesewa ðeka hã va se ðe<br />

fifia o, eye nyemabia mi hã gbeðegbeðe o. 10 Abe ale si Kristo ñe nyateñe la le<br />

24


menye ene la, ame aðeke mate åu atrô nye susu sia o eye mana nôvi siwo katã le<br />

Akaya nutowo me la hã nanya nu le esia åuti. 11 Ame aðe agblô be ðe nyemelŸ mi<br />

kristotôwo o eya ta megblô esia ðo gake mele eme nenema o elabena Mawu åutô gŸ<br />

hã nya be melŸ mi vevie. 12 Ke mawô nu si meðo la dzi be matsô ðe ke le miañe<br />

apostolo siwo le adegbe ñom bena yewo hã Mawu ñe dô ko wôm yewole abe míawo<br />

ke ene la te.<br />

13 Nenô nyanya me na mi bena menye Mawue dô alakpa aûatsopostolo mawo<br />

o. Alakpatôwo wonye, eye wodze agbagba ble mi be Kristo ñe apostolowo yewonye.<br />

14 Esia mewô nuku nam o, elabena Satana åutô hã tea åu trôa eðokui êeaðewoêi abe<br />

Mawu ñe dôla ene. 15 Eya ta menye nu wônuku aðeke wònye kura be Satana ñe<br />

dôlawo trô wo ðokuiwo abe Kristo ñe dôlawo ene o. Gake le nuwuwu la woahe to na<br />

wo ðe woñe nuwônawo ta.<br />

Paulo ño adegbe le eñe fukpekpewo åuti<br />

16 Megale kuku ðem na mi be migabu be ðe nyemenya ale si maño nui abe ame<br />

mawo ene o eye nenye be nyemenya ale si maño nui abe woawo ene o hã la, miðe<br />

mô nam be maño nu abe abunâtô ene eye nye hã maño adegbe vie abe woawo ene. 17<br />

Adegbe sia ñoño menye nu si Añetô la di tso asinye be mawô o gake mele eño ge abe<br />

ale si ame tagbômanôsitô ñoa nui ene. 18 Abe ale si ame geðewo ñoa adegbe be<br />

yewonye ame tôxâwo le xexeame ene la, nenema ke nye hã mele wôwô ge f‰f‰ laa.<br />

19 Miebe nunyalawoe yewonyea, gake mieðoa to lãnyawo dzidzôtôe. 20 MielŸ wotsô<br />

mi wô kluviwoe woðoa nu siwo menyo o la na mi miewôna, wona miekpô wo dzi,<br />

wowôa wo ðokuiwo glodzoo eye wokaa mo na mi ðe madzômadzô dzi geka<br />

25


miekea nu o. 21 Enye åukpe nam be magblô be dzideño kple åus… mele asinye be<br />

maño nu nenema o, ke nu sia nu si åu woaño adegbe le la nye hã mate åu año adegbe<br />

le nenema nu ma åu. Eye enye dada nam be megale nu ñom abe lã ene.<br />

22 Woñoa adegbe be Hebritôwo yewonye, nye hã Hebritô menye. Wobe<br />

Israelviwo yewonye, nye hã Israelvi menye, eye wobe Abraham ñe dzidzimeviwoe<br />

yewonye, nye hã Abraham ñe dzidzimevie menye.<br />

23 Megala nu ñom dadatôe abe ame si ñe tagbô da enea? Wobe Kristo ñe<br />

subôlawo yewonyea? Gake mesubôa Kristo wu wo katã. Eye mewô dô wu wo<br />

elabena le Kristo ta wodem gaxô me zi geðe, woñom kutôkutôe eye êeaðewoêi gŸ hã<br />

la, medea tsi…ñe gagbôna. 24 Yudatôwo ñom zi atŸ sôå, eye le ñoño ðe sia ðe me la,<br />

woñom zi blaetŸ-vô-aseike. 25 Romatôwo hã ñom zi etŸ kple gakawo, eye woñu kpem<br />

zi ðeka. Menô tôdziûu me wògbã zi etŸ sôå; êeaðeêi gŸ hã mege dze atsiañu me eye<br />

menô atsiañu gbanaa la me zã ðeka kple åkeke ðeka. 26 Mezô mô didi teðeðiameåu<br />

geðewo eye nye agbe ðo xaxame le tôðôðô, fiafitôwo, Yudatôwo kple TrŸsubôlawo<br />

ta. Le nyateñe me la, meto dzôgbevŸewo me le afi sia afi si mede la, le du gãwo me,<br />

gbedzi kple ñudzi siaa. Nenema ke ame aðewo siwo be yewonye nôviwo le Kristo<br />

me evô mele eme nenema o hã do åôdzi na nye agbe. 27 Le dôwôwô f•u ta la ðeði<br />

tea åunye eye metsi zãdomadôlŸe zi geðe. Dô kple tsikô wuam zi geðe. Dôñe hã<br />

menôa asinye o, eye le zã me la vuvô wôam elabena avô titri menôa asinye o.<br />

28 Hekpe ðe nu siawo åuti la, metsina dzodzodzoe enuenu tso hamewo ñe<br />

tsitsi ðe edzi åuti. 29 Ne ame aðe le hame aðe me si gbôdzô la etena ðe dzinye eye<br />

nye hã megbôdzôna enumake, eye ne hamevi aðe wô nu vŸ eye wòdze anyi la, enana<br />

be nuxaxa yôa nye dzi me.<br />

26


30 Azô ne medi be maño adegbe la, ðe ko mañoe le nu siwo nana be åus…<br />

mele åunye o la åu. 31 Mawu, ame si nye Añetô Yesu Kristo Fofo, eye wòdze<br />

kafukafu tso mavô me yi mavô me la hã nya bena nyateñe gblôm mele. 32 Esi menô<br />

Damasko la, fia Areta ðo asrafowo dua ñe agbowo nu be woalém. 33 Gake nôvi siwo<br />

le afi ma la de ka kusi åu eye wotsôm da ðe kusia me hetsô to do si le glia me la me<br />

eye mesi dzo le egbô. Ðe esia mefia be ame geðewo lŸa nye nya oa?<br />

Paulo ñe åutega kple åui si le eñe åutilã me<br />

12 Adegbe siwo katã ñom mele la mehiã o, movinyawo sôå ko wonye gake mele<br />

edzi yi ge. Mina magblô åutega siwo mekpô kple nu siwo katã Añetô la ðe fiam la na<br />

mi.<br />

2 Anô abe ñe wuiene enye esia ene la, wokôm yi dziño be makpô afi ma ða. 3<br />

Migabiam be åutilã mee menô alo gbôgbô mee menô hafi yi afi ma hã o, elabena<br />

nyemenya o. Mawu ðeka koe nya. Gake menya be mede Paradiso la me vavã. 4 Le<br />

afi ma la mese nya siwo wô nuku ale gbegbe be wogbô amegbetôwo ñe susu kple<br />

gômesese åu yi, eye womeðe mô nam be magblô wo na ame aðeke o. 5 Nu si teñe<br />

mekpô la nye nu xôasi aðe, si åu mate åu año adegbe le gake nyemedi be mawô<br />

nenema o. Ke boå la maño adegbe le ale si megbôdzôe gake Mawu wô åutinyedô<br />

hena eya åutô ñe åutikôkôe la åuti. 6 Nu geðewo åutô li siwo åu maño adegbe le, eye<br />

ne mewô esia la mawôm movitô o gake nyemedi be amewo nabum amegãe wu ame<br />

si åutô menye o, ke boå be woakpô nu si wòdze be woakpô le nye agbenônô kple<br />

gbeñã si ðem mele la me. 7 Mawu ñe gãnyenye kple nukunu siwo teñe mekpô la<br />

27


menye nu bôbôe o, eye be nyemagado ðokuinye ðe dzi o la tae Mawu na be dôléle<br />

aðe ge ðe nye åutilã me si zu åu nôa fu ðem nam. Esia nye Satana ñe dôla ñe nuwôna.<br />

Mawu ðe mô na dôléle sia be wòanô fu ðem nam be nyemagaño adegbe o. 8 Medo<br />

gbe ða na Añetô la zi etŸ sôå kple kukuðeðe be wòaðe dôlélé sia ða le menye.<br />

9 Ke êesiaêi la Añetô la gblôna nam be, “Ao, meli kpli wò. Nye amenuveve<br />

sô gbô na wò. Elabena meðea nye åus… fiana to ame siwo gbôdzô le åutilã me la<br />

dzi.” Eya ta enye dzidzô nam be maño adegbe le nye gbôdzôgbôdzô åuti boå, ale be<br />

Kristo ñe åus… blibo la katã nadze le menye tsô wu be maðe nye åutô nye åus… kple<br />

åutetewo afia. 10 Esi menya be Kristo åutô ñe lôlŸnu wònye be nu sia nadzô ðe<br />

dzinye ta la, mekpôa dzidzô be “åu” sia le nye åutilã me. Mekpôa dzidzô hã be<br />

amewo dzuam, tia nye agbe yome eye meðoa xaxa kple hiã geðe me. Elabena<br />

mekpôa åus… to gbôdzôgbôdzô me eye zi ale si megbôdzô la zi nenema ke meðoa åu<br />

ðe eåu.<br />

Paulo tsô ðe le me na Korinto hamea<br />

11 Miañe nuwônae na be meño nu, do ðokuinye ðe dzi abe lãtô ene. Evô la miawoe<br />

wòle be miakafum ke menye nye åutôe wòle be makafu ðokuinye hafi o eye togbô<br />

be nyemele naneke me o hã la, naneke mele miañe apostolo mawo si, si mele asinye<br />

o. 12 Esi mele mia gbô la, nye dôwôwô ðe sia ðe ðo kpe edzi be Añetô lae tiam abe<br />

apostolo ene eye wòdôm be mava gblô nyanyui la na mi, eye metsô dzigbôði wô<br />

dzesiwo, nukunuwo kple åus…dô geðewo hã le mia dome. 13 Nu si ko nyemewô le<br />

mia gbô o, evô mewôe le hame bubuwo me lae nye be nyemetsô nye nuðuðu, nye<br />

nuhiahiãwo kple xô si me manô la ðo mia åkume o. Mitsôe kem be nyemetsô agba<br />

28


siawo da ðe mia dzi o. 14 Azô la, zi etŸliae nye esia megbôna mia gbô eye le nye<br />

vava me hã la, nyematsô dzinyekpôkpô ñe agba aðo mia dzi o, elabena nyemele<br />

miañe ga dim o, ke boå miawo åutô dim mele. Vinyewoe mienye, eye menye viwoe<br />

wòle be woadi nuðuðu na wo dzilawo o. Vi fofoe wòle be wòakpô via dzi. 15 Enye<br />

dzidzô nam be matsô ðokuinye kple nu siwo le asinye la na mi, be miatsi ðe dzi le<br />

gbôgbô me. Gake zi ale si mele mia lŸm ðe edzi la, zi nenema ke miañe lôlŸ nam hã<br />

dzi le ðeðem kpôtô.<br />

16 Ame aðewo le mia dome le gbôgblôm be “Enye nyateñe be ne eði tsa va<br />

kpô mí la, míegbl…a ga aðeke ðe eåuti o. Gake Paulo sia ayetôe wònye le mía blem.<br />

Le nyateñe me la, anya to mô aðe dzi kokoko wô ga le mía åuti.” 17 Enye<br />

nyateñea? Ðe ame siwo medô ðo ðe mi la ñe ðe va xô nane le mia sia? 18 Alo ðe Tito<br />

kple nôvi si medô ðo ðe mia gbô la va ba mia? Gbeðe, elabena menya nyuie bena mí<br />

katã la Gbôgbô Kôkôe ma ðeka koe le mía me, eye nu ðeka tôgbi mí katã míewôna.<br />

19 Ðewoh‰ la, mianô bubum be ðe mele esiawo katã gblôm be maûli mía<br />

ðokuiwo ta le mia gbô ale be miagalŸm. Esia mele eme nenema o. Nôvi lôlŸwo mele<br />

nya sia gblôm na mi le Mawu ñe åkô me be matu mi ðo le gbôgbô me ke menye be<br />

matu ðokuinye ðo o. 20 Nu si vŸm mele lae nye be ne meva mia gbô la, miañe<br />

agbenônô ava tô åku nam, eye esia ana be nye nuwôna manô abe ale si miadi be<br />

wòanô ene o. Mele vôvŸm be ne meva la, mava kpô dzrewôwô, åuûaûã,<br />

dômedzoedodo, ameåuzôzô, sakplisasa, ðokuidodoðedzi, kple mama le mia dome. 21<br />

Mele vôvŸm hã be nenye be meva la, Mawu abôbôm ðe anyi le miañe åkume ale be<br />

manô dzi gbagbã kple nuxaxa me. Elabena mia dometô geðe siwo wô nu vŸ la trô zu<br />

nu vŸ wôlawo gbidii elabena wometsô ðeke le eme be yewoatrô dzime o. Ke<br />

29


oå wogale nu vŸðiwo kple åunyônuwo wôm eye wole ahasi wôm, le hadzenu wôm,<br />

le amesrŸ xôm.<br />

NuxôxlŸ mamlâawo<br />

13 Esia anye zi etŸlia mava mia gbô. Azô abe ale si woålŸe ðe mawunya mee<br />

ene la, “Woaxô nya si ame aðe tsô ðe nôvia åu la to ðasefo eve alo etŸ ñe kpeðodzi<br />

me.” 2 MexlŸ nu mi xoxo esi meva mia gbô zi evelia va yi. Azô la megale egblôm,<br />

esi nyemele mia gbô o. Ke ne metrô va la, nyematsôe ake ame siwo wô nu vŸ do ågô<br />

alo ame bubu siwo wôe kplô ðo o, 3 elabena miele nane dim be wòaðo kpe edzi na<br />

mi be Kristoe le nu ñom to dzinye. Kristoa megbôdzô le tohehe na mi me o, ke es…<br />

åu le mia dome. 4 Be woaka ðe edzi na mi la, woklãe ðe ati åu le gbôdzôgbôdzô me,<br />

ke hã la, ele agbe to Mawu ñe åus… me. Nenema ke, míegbôdzô le eya amea me,<br />

gake to Mawu ñe åus… me míele agbe be míasubô mi. 5 Mido mia ðokuiwo kpô be<br />

miele xôse me vavã mahã? Nenema le midzro mia ðokuiwo me. Ðe miekpô dzesi be<br />

Kristo le mia me oa? Negbe ðee mieto xôse ñe dodokpô la me o. 6 Mexôe se be mi<br />

katã mialŸ ðe edzi kplim be mieto dodokpô la me. 7 Míañe gbedodoðae nye be,<br />

mianô agbe dzadzâ. Menye be miatso afia be míefia nu nyui mi alo miede ågô o.<br />

Gbeðe, nenye be woðe vodada na mí hã la ele be miawo ya miawô nu nyui. 8 Míañe<br />

dôdeasi enye be míado åus… mi be miawô nu dzôdzôetô le êeawokatãêi, ke menye nu<br />

vŸ o. 9 Enye dzidzô na mí ne wobu mí ame gblôewo eye woðe alôme le mía åu ke<br />

miawo mies… le xôse me. Míañe gbedodoða kple didi vevi enye be miatsi ðe edzi le<br />

Kristo me.<br />

30


10 Mele nu sia ålôm na mi kple môkpôkpô be ne meva ðo la, magahiã be<br />

mahe nya ðe mia åu alo ahe to na ame aðeke o. Elabena nye didie nye be mawô åus…<br />

si Añetô la nam la åutidô atsô atu mi ðo le xôse me. Ke menye be matsôe aðiði mi ðe<br />

anyi o.<br />

Gbedoname Mamleawo<br />

11 Mawu nye agbal…a nu kple nya mamletô siawo bena, Minô dzidzôkpôkpô dzi ðaa.<br />

Mitsi ðe edzi le Kristo me. Miðo to nya siwo katã megblô na mi. Minô anyi le<br />

ðekawôwô kple åutifafa me. Eye åutifafa kple lôlŸ ñe Mawu la nanô anyi kpli mi. 12<br />

Mitsô nugbugbô kôkôe do gbe na mia nôewo. 13 Nôvi kristotô siwo katã le gbônye<br />

afii la do gbe na mi nyuie. 14 Añetô Yesu Kristo ñe amenuveve kple Mawu ñe lôlŸ<br />

kpakple Gbôgbô Kôkôe ñe habôbô nanô anyi kple mi katã.<br />

31


APOSTOLO PAULO ÑE AGBAL„ SI WÒÅLÔ NA GALATIATÔWO<br />

Kpôkplôyiðeme Pauloe nye ame si ålô Galatiatôwo ñe agbal… hã. Ame aðewo<br />

gblô be hafi ame aðe nanye kristotô akuakua la, ele nâ be wòalé<br />

Yudatôwo ñe kônyinyiwo katã me ðe asi pâpâpâ. Paulo ålô<br />

agbal… sia na Galatiatôwo hefia be kristotônyenye vavãtô mele<br />

Yudatôwo alo Mose ñe sewo dziwôwô me o ke boå ele Kristo<br />

dzixôse me eye to Kristo me koe míate åu awô ðeka kple<br />

Mawu. Efia hã be ele be kristotôwo ñe agbenônô naðe eðokui<br />

afia to lôlŸ si doa go tsoa Kristo dzixôse me la me. Ete gbe ðe<br />

kristotôwo ñe zôzô le gbôgbô me dzi na wo.<br />

Emenyawo 1. Kpôkplôyiðeme, 1:1-9<br />

2. Mawu ñe ðeðefia tôxâ aðe na Paulo, 1:10-2:21<br />

3. Nufiafia tso xôse vavãtô åu, 3:1-4:31<br />

4. Nu siwo dzea kristotôwo ñe ablôðe yome, 5:1-6:10<br />

5. Tañonyawo, 6:11-18<br />

1 Paulo, apostolo, si metso amewo gbô o, eye menye ame aðeke hã dzi wòto o,<br />

ke boå to Yesu Kristo kple Mawu Fofo, si fô Kristo ðe tsitre tso ame kukuwo dome<br />

la dzi, 2 kple nôvi siwo li kpli la, ålô ðo ðe hame siwo le Galatia. 3 Åutifafa kple<br />

1


yayra woana mi tso Mawu, Fofo la, kple míañe Añetô Yesu Kristo gbô. 4 Yesu Kristo<br />

ku ðe míañe nu vŸwo ta abe ale si Mawu mía Fofo la ðoe ene eye wòðe mí tso nu vŸ<br />

ñe xexe vŸði sia si me míele la me. 5 Bubu woana Mawu tso mavô me yi mavô me.<br />

Amen.<br />

Nyanyui bubu aðeke megali o<br />

6 Ewô nuku nam åutô be miele mia ðokuiwo hem ða kaba alea tso Mawu, ame si yô<br />

mi be miakpô gome le agbe mavô si wòna to Kristo dzi la me gbô. Miekplô<br />

“Nyanyui” bubu si makplô mi ayi dziño o la ðo. 7 Elabena nyanyui bubu aðeke<br />

megali wu esi míefia mi o. Ame siwo dzeaåe Kristo ñe nyateñe la eye wotrônâ la, le<br />

mia flum.<br />

8 Mawu ñe fiñode nava ame sia ame si fiaa nyanyui bubu aðe si dzi woato<br />

akpô xôxô, eye wòto vovo tso esi míefia mi gbô la dzi. Neva nye åutô gŸ hã dzi. „,<br />

ne mawudôla aðe tso dziño va gblô nya bubu aðe la, fiñode mavô neva edzi. 9<br />

Magagblôe ake; ne ame aðe gblô nyanyui bubu aðe wu esi miexô la, Mawu ñe fiñode<br />

neva ame ma dzi.<br />

10 Miate åu akpôe be nyemele agbagba dzem be madze mia åu kple nya<br />

viviwo kpakple amebeble o. Gbeðe, mele agbagba dzem be madze Mawu åu. Nenye<br />

ðe medzea agbagba be madze amegbetôwo åu la, anye ne nyemenye Kristo ñe dôla o.<br />

2


Mawu yô Paulo<br />

11 XŸnye lôlôãwo, mele atam kam na mi bena wometu dziñomô si mefiana la ðe<br />

amegbetô aðeke ñe susu alo drŸekuku dzi o. 12 Elabena nye nya metso ame aðeke<br />

gbô wu Kristo åutô gbô o; Kristo åutôe gblô nya si megblô la nam. Ame bubu aðeke<br />

megblôe nam o.<br />

13 Mienya ale si menô esi medze Yudatôwo ñe subôsubô yome; ale si meti<br />

kristotôwo yome nublanuimakpômakpôtôe. Mehea wo yia ûônui eye mewô nu sia nu<br />

si mate åui la be maðe wo katã ða. 14 Menye Yudatô siwo vŸa Mawu wu ame<br />

bubuwo la dometô ðeka le nye hatiwo dome le anyigba blibo la dzi eye medze<br />

agbagba ðe sia ðe si mate åui la be mawô se xoxo siwo katã ku ðe nye subôsubô åu<br />

la dzi.<br />

15 Ke nya aðe va dzô! Elabena hafi woadzim gŸ hã la, Mawu tiam be manye<br />

ye tô, eye wòyôm. O, amenuveve kple nublanuikpôkpô kae nye esia! 16 Eyôm be<br />

maðe Via si le menye la afia ale be mate åu ayi TrŸsubôlawo gbô eye magblô<br />

nyanyui la tso Yesu åu na wo.<br />

Esi nu siawo katã dzô ðe dzinye la, nyemetso enumake be maño nu tso eåu<br />

kple ame aðeke o. 17 Nyemeyi Yerusalem be matsô nya la ðo ame siwo nye<br />

apostolowo do ågô nam la åkume o. Ao! Meyi Arabia ñe gbegbewo eye metrô va<br />

Damasko. 18 Ñe etŸ va yi hafi mede Yerusalem be makpô Petro ða eye menô egbô<br />

åkeke wuiatŸ.<br />

19 Apostolo bubu ðeka si ko mekpô lae, nye Yakobo, míañe Añetô la nôvi. 20<br />

Milé to ðe nya si mele gbôgblôm na mi la åu elabena mele egblôm na mi le Mawu<br />

3


åutô ñe åkume. Nusiae nye nu si tututue dzô. Nyemele alakpa dam na mi o. 21 Le<br />

esia megbe la meyi Siria kple Kilikia. 22 Va se ðe êemaêi me gŸ hã la, kristotô siwo<br />

nô Yudea la mekpôm kpô o. 23 Nu si wonya koe nye nu si amewo nô gbôgblôm be,<br />

“Míañe futô xoxo la le gbeñã ðem xôse si me eya åutô dze agbagba tsã be yeagbl… la<br />

azô.” 24 Eye wotsô bubu na Mawu le tanye.<br />

Apostoloawo xô Paulo<br />

2 Le ñe wuieve megbe la, megayi Yerusalem. Azô la, mekplô Barnaba ðe asi<br />

eye Tito hã va. 2 Meyi le Mawu ñe gbeðeðe nam nu be mayi aðawô takpekpe kple<br />

nôvi siwo le afi ma tso gbeñã si ðem menô na TrŸsubôlawo la, åu. Meño nu kple<br />

hamedzikpôlawo ðeðe ko ale be woase nu si tututu fiam menô la gôme eye menô mô<br />

kpôm be woalŸ ðe edzi be nye nufiafia nye nyateñe. 3 WolŸ ðe edzi hã. Womezi<br />

Tito, nye kpeðeåutô dzi be woatso aûa nâ gŸ hã o, togbô be Tito menye Yudatô o hã.<br />

4 Ame aðewo nô afi ma siwo yôa wo ðokuiwo be “Kristotôwo,” ke wonye<br />

alakpatôwo. Ame siawo va be yewoafi åku akpô mí eye yewoase nu tso ablôðe si<br />

míena mía ðokuiwo tso Yudatôwo ñe sewo dzi wôwô me åuti. Ne menye ame siawo<br />

tae o la, ne aûatsotso ñe nya gŸ hã medo ta ða o. Wodi be yewoatsô yewoñe sewo<br />

abla mí abe ale si kluviwo nôa kôsôkôsôwo me ene. 5 Ke míeðo to wo kura o,<br />

elabena míedi be míaflu mi, ana miabu be ame ate åu akpô ðeðe to aûatsotso kple<br />

Yudatôwo ñe sewo dzi wôwô me o.<br />

6 Naneke menô hamea dzikpôla gã siwo nô afi ma la si woatsô akpe gbeñã si<br />

menô ðeðem o. Nyemetsô ðeke le woñe hamedzikpôla gãwo nyenye me o, elabena<br />

4


amewo katã sô le Mawu åkume. 7 Ke boå wokpôe be wotsô nyanyui la gbôgblô na<br />

TrŸsubôlawo ñe dô de asi nam, abe ale si wotsô Yudatôwo tô de asi na Petro hã ene.<br />

8 Elabena Mawu, ame si li kple Petro le eñe dôwôwô me abe apostolo na Yudatôwo<br />

ene la, eya kee li kpli nye hã le nye dôwôwô me abe apostolo na TrŸsubôlawo ene. 9<br />

Yakobo, Petro kple Yohanes, ame siwo amewo buna be wonye sôtiwo na hamea la,<br />

wona habôbô ñe asi nye kple Barnaba esi wokpô amenuveve si wona mí la dzesii.<br />

WolŸ hã be míawo míayi TrŸsubôlawo gbô, ke woawo woayi Yudatôwo gbô. 10 Nya<br />

ðeka si ko wogblôe nye be ele be míaðo åku edzi êesiaêi be míakpe ðe ame dahewo<br />

åu. Nye åutô hã metsi dzi ðe nu sia åu.<br />

Paulo tsi tre ðe Petro åu<br />

11 Ke esi Petro va Antioxia la, eva hiã be matsi tsitre ðe eåu ses‰e le amewo åkume<br />

eye mahe nya ðe eåu vevie le nu masômasô si wôm wònô la ta. 12 Esi wò ðo tetee<br />

la, eðu nu kple kristotô siwo menye Yudatôwo o, ame siwo mebui be mele be woatso<br />

aûa kokoko eye woalé Yudatôwo ñe se bubu geðewo me ðe asi o. Ke emegbe la, esi<br />

Yudatô aðewo, ame siwo nye Yakobo xôlŸwo va la, megalŸ be yeaðu nu kple wo o,<br />

elabena enô vôvŸm na nu si ame siawo, siwo lé Yudatôwo ñe sewo me ðe asi ses‰e<br />

eye wogblôna be aûatsotso le vevie na ðeðekpôkpô la agblô. 13 Ale kristotô bubuawo<br />

katã, ame siwo nye Yudatôwo la zu alakpanuwôlawo. Barnaba gŸ hã nô ame siawo<br />

dome. Wodze Petro ñe kpôðeåu yome le esime wonya nu wu ema hafi. 14 Esi mekpô<br />

nu si nô edzi yim eye mede dzesii be womenô nyateñe tom tututu le nu si woxô se<br />

åuti o, eye womenô zôôzôm ðe nyateñe si le nyanyui la me nu o la, megblô na Petro<br />

5


le ame bubuawo katã åkume be, “Togbô be ènye Yudatô dzidzia hã la, èðe asi le<br />

Yudatôwo ñe sewo åu xoxoxo; eya ta nu ka tae nètrô kpata hele didim be yeana ame<br />

siawo, ame siwo menye Yudatôwo o la, nawô seawo dzi mahã? 15 Nye kple wò siaa<br />

míenye Yudatô dzidziawo; menye TrŸsubôlawo kple nu vŸ wôla dzodzrowo míenyee<br />

o. 16 Ke mí kristotô siwo nye Yudatôwo la, míenyae nyuie be míate åu adze Mawu<br />

åu to Yudatôwo ñe sewo dzi wôwô me o, ke boå to Yesu Kristo ame si ðe míañe nu<br />

vŸwo ða la dzixôse ðeðe ko me. Ale míawo hã míeðo åu ðe Yesu Kristo åu be<br />

Mawu axô mí le xôse ta, eye menye be míewô Yudatôwo ñe sewo dzi ta o. Elabena<br />

ame aðeke makpô xôxô le seawo dzi wôwô ta akpô o.”<br />

17 Ke ne míexô Kristo dzi se be aðe mí eye míedze sii be míeda vo eya ta<br />

míate åu akpô ðeðe o, negbe ðe ko wotso aûa na mí eye míewô Yudatôwo ñe se<br />

bubuawo dzi hafi la, ðe mele be míagblô be Kristo dzixôsee na míedza vo oa?<br />

Gbeðe, Mawu nana be ame aðeke nabu nu sia tôgbi ðe míañe Añetô la åu o. 18<br />

Míanye nu vŸ wôlawo ne míagadze dzixôse xoxo siwo mele agbagba dzem be maðe<br />

ða la me léle ðe asi gôme, anô bubum be Yudatôwo ñe sewo dzi wôwô ana míakpô<br />

ðeðe. 19 Elabena to Åôålô Kôkôe la xexel… mee meto va nya be nyemate åu adze<br />

Mawu åu gbeðe to agbagbadzedze be mawô seawo dzi me o, elabena medana ñu.<br />

Meva dzesii bena, míate åu adze Mawu åu to Kristo dzixôse me ko.<br />

20 Woklãm ðe ati åu kple Kristo eye nye åutô nyemegale agbe o ke boå<br />

Kristo le agbe le menye. Agbe si tututu le menye fifia la tso ale si mexô Mawu Vi la<br />

dzi se la gbô, ame si lŸm eye wòtsô eðokui na ðe tanye. 21 Nyemenye ame siwo bua<br />

6


Kristo ñe ku abe nu si åu gômesese aðeke mele o ene la dometô ðeka o. Elabena ne<br />

Yudatôwo ñe sewo dzi wôwô ate åu aðe mí la, ekema mehiã be Kristo naku o.<br />

Xôse loo, alo se la?<br />

3 O, mi Galatiatô tsibomewo! Ame kae flu mo na mi eye wòhe gbôgbô vŸ va<br />

mia dzii? Elabena tsã la, miesea Yesu Kristo ñe ku gôme nyuie abe ðe metsô nutata<br />

aðe si me Yesu nô kukum le atitsoga åu fia mi ene. 2 Mina mabia nya ðeka sia mi:<br />

Ðe miexô Gbôgbô Kôkôe la to Yudatôwo ñe sewo dzi wôwô mea? Kura o! Elabena<br />

Gbôgbô Kôkôe la va mia dzi esime miese nu tso Kristo åu eye miexô edzi se be aðe<br />

yewo la megbe. 3 Ekema ðe miele tsu kum azôa? Elabena ne agbagbadzedze be<br />

woawô ðe Yudatôwo ñe sewo dzi mena agbe mi le gbôgbô me o la, nu ka ta miebu<br />

be agbagbadzedze be yewoawô wo dzi awô mi azô kristotô nyuiwo wu? 4 Miekpe fu<br />

geðe ðe nyanyui la ta. Miele didim azô be yewoaðe asi le nyanyui la åu. Es… nam be<br />

maxô nu sia dzi ase!<br />

5 Megale mia biam be ðe Mawu na Gbôgbô Kôkôe la ñe åus… mi eye wòwô<br />

nukunuwo le mia dome le miañe agbagbadzedze be yewoawô Yudatôwo ñe sewo dzi<br />

taa? Mele nenema kura o. Esime miexô Kristo dzi se eye mieðo åu ðe eåu tso dzi<br />

blibo me tae.<br />

6 Nenema kee wònô na Abraham hã. Nu si na Mawu kpôe be edze na dziño<br />

koe nye be, exô Mawu ñe åugbedodowo dzi se. 7 Miate åu akpôe tso esia me be ame<br />

siwo nye Abraham ñe vi vavãwo lae nye ame siwo katã xô Mawu dzi se nyateñetôe. 8<br />

Åôålô Kôkôe la kpôe do ågô be Mawu atso afia na TrŸsubôlawo le xôse me, eya ta<br />

7


wòðe gbeñã na Abraham do ågôe be, “Woyra dukôwo le mewò.” 9 Eya ta woyra<br />

ame siwo katã xôse la kple xôsetô Abraham. 10 Ame siwo katã tsô woñe môkpôkpô<br />

da ðe sea dzi wôwô dzi la le fiñode te, elabena woålô ði be, “Woño fi de ame sia ame<br />

si melé nu sia nu si woålô ðe Segbal…ame la me ðe asi o.” 11 Eme kô ñãa be<br />

womatso afia na ame aðeke le Mawu gbô to se la me o, elabena woålô ði be, “Ame<br />

dzôdzôe la anô gbe le xôse me.” 12 Wometu Sea ðe xôse dzi o, ke boå mawunya<br />

gblô bena, “Ame si awô nu siawo la anô agbe ðe wo nu.” 13 Kristo ðe mí tso Se la<br />

ñe fiñode me, esi wòzu fiñode ðe mía teñe, elabena woålô ðe mawunya me be, “Woño<br />

fi de ame sia ame si woklã ðe ati åuti.” 14 Ale woðe mí be yayra si wotsô na<br />

Abraham la nava TrŸsubôlawo hã dzi to Kristo Yesu me, ale be to xôse me míaxô<br />

Gbôgbô Kôkôe si Mawu tsô do åugbee. 15 Nôvi lôlŸawo, le míañe agbenônô gbe sia<br />

gbe me gŸ hã la, ne ame aðe do åugbe na nôvia eye wòålôe da ði, de asi ete la,<br />

womagate åu atrôe o. Åugbedola magate åu atrô tame be yeawô nu bubu o.<br />

16 Azô la, Mawu do åugbe aðewo na Abraham kple Via. Ðo åku edzi be nya<br />

sia megblô be wodo åugbe na viawo o; anye ne esia afia be via siwo katã nye<br />

Yudatôwo. Ke wodo åugbe na Via eye esia gômee nye na Kristo. 17 Nu si mele<br />

didim be magblô lae nye esi: Mawu ñe åugbe si wòdo be woaðe ame to xôse me la<br />

eålô åugbedodo sia da ði eye wòde asi ete; womate åu aêlae alo atrôe ñe alafa ene<br />

blaetŸ megbe, esi Mawu na Se Ewoawo o. 18 Ne se mawo dzi wôwô ate åu aðe mí<br />

la, ekema eme kô ñãa bena esia ato vovo sã tso Abraham ñe mô gbô elabena ðe ko<br />

Abraham ya xô Mawu ñe åugbedodo dzi se.<br />

8


19 Enyo: Nu ka tae wode se mawo? Wotsô se siawo kpe ðe tsãtôwo åu le<br />

åugbe sia dodo vô megbe be woafia amewo ñe fôðiði ne woda Mawu ñe sewo dzi. Ke<br />

se siawo anô anyi va se ðe Kristo, Vi, si Mawu do åugbe na la ñe vava dzi ko.<br />

Vovototo bubu sia hã gali. Mawu tsô eñe seawo na mawudôlawo be woatsô ana<br />

Mose, eye eya hã tsô wo na eñe amewo. 20 Ke esi Mawu do åugbe na Abraham la,<br />

eya åutôe doe na Abraham; metsô åugbedodo la to mawudôlawo alo Mose dzi o.<br />

21 Ekema ðe se la tsi tre ðe Mawu ñe åugbedodowo åu mahã? Gbeðe!<br />

Elabena nenye ðe se si wona la ana agbe la, anye ne dzôdzôenyenye ava to se la me<br />

vavã. 22 Gake Åôålô Kôkôe la gblô be xexeame katã le nu vŸ ñe game, ale be åugbe<br />

si wodo be to Yesu Kristo dzixôse me ame siwo xôse la akpôðeðe la nasu wo si.<br />

23 Do ågô na Kristo ñe vava la, se la dzô mía åu abe gamenôlawo ene va<br />

se ðe esime míaxô Ðela si gbôna la dzi ase.<br />

24 Mina magagblôe ale: Yudatôwo ñe sewo nye míañe nufiala kple môfiala va<br />

se ðe esime Kristo va be yeana míanô nyuie kple Mawu to míañe xôse me. 25 Ke azô<br />

esi Kristo va la, míegahiã se mawo be woadzô mía åu eye woakplô mí ayi egbôe o.<br />

Mawu ñe viwo<br />

26 Elabena azô la, mí katã míenye Mawu viwo to Yesu Kristo dzixôse me, 27 eye mí<br />

ame siwo wode mawutsi ta na ðe ðekawôwô kple Kristo me la, míedo Yesu abe awu<br />

ene. 28 Míeganye Yudatôwo alo Helatôwo, kluviwo alo ablôðeviwo, åutsuwo alo<br />

nyônuwo gŸ hã o, ke mí katã míele ðeka; míenye kristotôwo; míele ðeka le Kristo<br />

9


Yesu me. 29 Ke azô la, esi míenye kristotôwo la, míenye Abraham åutô ñe<br />

dzidzimeviwo eye Mawu ñe åugbe siwo katã wòdo na Abraham la nye mía tô.<br />

4 Miðo åku edzi be ne fofo aðe ku eye wògbl… domenyinu gã aðe ði na via sue<br />

aðe la, ðevi sue ma tô me menyo sãa wu kluvi aðeke tô o va se ðe esime wòatsi<br />

togbô be nu sia nu si fofoa gbl… ði nâ nye etô hã. 2 Ele na ðevi la be wòawô nu si<br />

edzikpôlawo ðo nâ va se ðe esime wòaxô ñe si fofoa ðo na ði.<br />

Mawu xe fe ðe míañe ablôðe ta<br />

3 Alea tututue wònô na mí va se ðe esime Kristo va. Míenye kluviwo na<br />

Yudatôwo ñe sewo kple kônyinyiwo elabena míebu be woate åu aðe mí. 4 Ke<br />

esi êeyiêi nyuitô si Mawu ðo da ði va ðo la, Mawu ðo Via si nyônu aðe dzi eye<br />

wònye Yudatô la ða 5 be wòana ablôðe mí ame siwo nye kluviwo na seawo ale be<br />

wòate åu axô mí abe eya åutô viwo ene. 6 Eye be míenye viawo ta la, Mawu ðo<br />

Via ñe Gbôgbô ðe míañe dziwo me eya ta azô la míate åu ayô Mawu dzideñotôe be<br />

enye mía Fofo lôlŸa. 7 Míeganye kluviwo azô o ke boå míenye Mawu åutô viwo azô.<br />

Azô esi míenye viawo ta la, nu sia nu si nye etô la nye mía tô elabena nenemae<br />

Mawu ðoe.<br />

Paulo tsô ðe le me na Galatia hamea<br />

8 Hafi mi TrŸsubôlawo mianya Mawu la, mienye kluviwo na nu siwo miebuna abe<br />

mawuwo ene, evô mawu mawo menô anyi gŸ hã o. 9 Ke azô esi mieke ðe Mawu åu<br />

10


alo magblô be Mawu boå ke ðe mia åu la, nu ka tae miagadi be yewoagagbugbô ayi<br />

subôsubô gbôdzô, dahe, dzodzro gbô hele agbagba dzem be miayi dziño to Mawu ñe<br />

sewo dzi wôwô me hã? 10 Miele agbagba dzem be yewoadze Mawu åu to nu si<br />

miawô alo nu si mele be miawô o le åkeke tôxâ aðewo dzi alo le êleti aðewo me alo<br />

le azãgbe aðewo alo le ñe aðewo me la dzi. 11 MevŸ ðe mia nu. Mele vôvŸm be nye<br />

agbagbadzedzewo katã ðe mia ta la zu nu dzodzro. 12 Nôvi lôlŸawo mina nu siawo<br />

nawô dô ðe mia dzi abe ale si wòwô dô ðe dzinyee ene, elabena nye la mevo tso<br />

kôkuti siawo te abe ale si miawo hã mievo tso wo te tsã ene. Esi megblô mawunya<br />

na mi zi gbãtô la miedo vlom o, 13 togbô be menô dô lém esi metsô nyanyui la vâ na<br />

mi zi gbãtô hã. 14 Togbô be nye dôléle la nye nuðiaðia hã la, miegbe nu le gbônye<br />

henyam o, ke boå miexôm eye miekpô dzinye abe mawudôla aðe menye alo abe<br />

Yesu Kristo åutô ene.<br />

15 Afi ka dzidzôkpôkpô ñe gbôgbô si nô mía dome tsã la le? Elabena menyae<br />

be le åkeke mawo me la, mialŸ dzidzôtôe aho miañe åkuwo atsô aðo tônyewo teñe ne<br />

ema ate åu anye kpekpeðeåu nam.<br />

16 Ke azô la, ðe mezu miañe futô elabena megblô nyateñe la na mia?<br />

17 Aûatsonufiala mawo, ame siwo le didim vevie be yewoadze mia åu la,<br />

mele agbagba dzem nenema ðe miañe nyonyo ta o. Nu si wole didim be yewoawô<br />

lae nye yewoatrô miañe mo ða tso gbônye ale be miaðo to woawo wu. 18 Enyo ne<br />

amewo ve mia nu kple tameðoðo nyui, to dzi vavãtô me vevietô ne womele mia nu<br />

vem le êeyiêi si me mele mia gbô ko me o. 19 O, vinyewo miena nye dzi le veve<br />

sem! Megale veve sem abe funô si le mô kpôm na vidzidzi ene eye mele mô kpôm<br />

11


na êeyiêi si Kristo ñe gbôgbô ayô mia me mlôeba la. 20 Medi vevie be manô mia gbô<br />

fifia ale be nyemanô nu siawo ålôm na mi o hafi; ke esi mía dome didi ta la, maûu<br />

eme be nyemenya nu si tututu mawô o.<br />

Hagar kple Sara ñe kpôðenu<br />

21 Miðo tom, xŸnyewo, mi ame siwo bu be ele be miawô Yudatôwo ñe sewo dzi<br />

kokoko hafi akpô ðeðe. Nu ka ta miadi nu siwo tututu se siawo fia o. 22 Elabena<br />

woålô ði be viåutsu eve nô Abraham si; ðeka dada nye kosi ke evelia dada ya nye<br />

ablôðenyônu. 23 Nya tôxâ aðeke meku ðe kosi la ñe vi ðe dzidzi åu o. Ke<br />

ablôðenyônua ya la Mawu ðe wòdo åugbe nâ hafi wòte åu dzi vi.<br />

24 Nu siawo nye alobalo ko, elabena nyônu eveawo sô kple nubabla eve.<br />

Nubabla ðeka la woxôe le Sinai to dzi eye eyae dzi ðevi siwo nye kluviwo. Esia nye<br />

Hagar. 25 Eya ta Hagar enye Sinaito si le Arabia, eye wòsô kple egbegbe Yerusalem<br />

du, elabena eya kple viawo le kluvinyenye me. 26 Ke Yerusalem si le dzi ño la vo,<br />

menye kluvi o, eye eyae nye mía dada. 27 Elabena woålô ði bena, “Dzi nedzô wò, O<br />

konô, wò nyônu si medzi vi kpô o; do êli ses‰e nàtso aseye, wò ame si melé ku kpô<br />

o; viwo le nyônu si tsi akogo la si wu nyônu si si srŸ le gŸ hã.”<br />

28 Nôvi lôlŸawo, nye kple miawo míenye vi siwo åugbe Mawu do abe ale si<br />

wòdo Isak åugbe ene. 29 Eya ta ame siwo di be míawô Yudatôwo ñe sewo dzi la, le<br />

mí ame siwo wodzi tso Gbôgbô Kôkôe la me yome tim azô, abe ale si Ismael, kosi<br />

la ñe vi, ti Isak, vi si åugbe wodo la yome ene.<br />

12


30 Ke Åôålô Kôkôe la gblô be Mawu gblô na Abraham be wòanya kosi la<br />

kple via elabena kosi la ñe vi mate åu anyi Abraham ñe dome kple ablôðenyônu la ñe<br />

vi o. 31 Nôvi lôlŸawo, menye kosiwo ñe viwo míenye o; eye míenye kluviwo na<br />

Yudatôwo ñe sewo hã o, ke míenye ablôðenyônu la ñe viwo, eye míedzea Mawu åu le<br />

míañe xôse ta.<br />

Kristo wô mí ablôðeviwoe<br />

5 Ale Kristo wô mí ablôðeviwoe. Azô la, mikpô egbô be mielé ablôðe sia me<br />

ðe asi eye miagatrô azu kluviwo na Yudatôwo ñe sewo kple kônyinyiwo o. 2 Miðo<br />

tom, elabena nya sia le vevie. Ne miele åu ðom ðe aûatsotso kple Yudatôwo ñe sewo<br />

dzi wôwô åu be woana miadze Mawu åu la, ekema Kristo mate åu aðe mi o. 3<br />

Magagblôe zi evelia. Ele na ame sia ame si le didim be yeadze Mawu åu to aûatsotso<br />

me la be wòawô Yudatôwo ñe se ðe sia ðe dzi loo alo wòatsrŸ. 4 Ne miele didim be<br />

yewoaxe fe si mienyi le Mawu si kple se mawo dzi wôwô la, ekema viðe aðeke mele<br />

Kristo åu na mi o. Ekema Mawu ñe amenuveve la bu ðe mi.<br />

5 Ke to Gbôgbô Kôkôe la ñe kpekpeðeåu me la míele åu ðom ðe Kristo ñe ku<br />

åu be wòaðe míañe nu vŸwo ða ale be míate åu adze Mawu åu. 6 Eye mehiã be mí<br />

ame siwo Kristo na agbe mavôe la míatsi dzi o, ne wotso aûa na mí loo alo míelé<br />

Yudatôwo ñe sewo me ðe asi la, o. Elabena nu si ko míehiã lae nye xôse si wôa dô to<br />

lôlŸ me.<br />

7 Miedze egôme henô yiyim nyuie hafi. Ame kae va flu mi eye wòxe mô na<br />

nyateñe la yomenônô? 8 Eme kô ñãa be menye Mawue wô nu sia o, elabena eyae nye<br />

13


ame si yô mi hena ablôðe le Kristo me. 9 Ke mia dometô ðeka koe agbl… ame<br />

bubuawo katã.<br />

10 Mele mô kpôm be Mawu agagbugbô mi va xôse la gbô abe ale si mele mô<br />

kpôm le nu siawo me ene. Ame ka kee le fu ðem na mi hele mia flum la, Mawu åutô<br />

ahe to nâ.<br />

11 Ame aðewo gblô gŸ hã be nye åutô mele gbeñã ðem be aûatsotso kple<br />

Yudatôwo ñe sewo le vevie hena ðeðe. Enyo, ne meðe gbeñã nenema la, womagati<br />

yonyeme o, elabena gbeñãðeðe sia meðia ame aðeke nu o. Esi wogale yonyeme tim<br />

kokoko la, fia be megale gbeñã ðem tso ðeðe to xôse le Kristo ñe atitsoga ðeðe ko me<br />

åu.<br />

12 Ðe ko medi vevie be nufiala siwo di be miana woatso aûa na mi la, woaðe<br />

wo ðokuiwo ða le mia dome eye woaðe le mia åu kpoo.<br />

Agbenônô le Gbôgbô la me<br />

13 Elabena nôvi lôlŸawo, wona ablôðe mi ke menye ablôðe be miawô nu vŸ o, ke<br />

boå ablôðe be mialŸ mia nôewo eye miave wo nu. 14 Elabena woate åu año seawo<br />

katã nu ñu wòazu se ðeka sia be, “LŸ hawòvi abe ðokuiwò ene.” 15 Ke ne le lôlŸ na<br />

mia nôewo teñe ðeklemiðeðe kple dzrewôwô le miawo ðeðe dome la, ekema minô<br />

åudzô eye miakpô nyuie be miagagbl… nu le mía nôewo åu o.<br />

16 Eya ta megblô be minô agbe le Gbôgbô la me ale be miagawô miañe<br />

dzôdzôme vŸwo ñe didiwo dzi o.<br />

14


17 Elabena dzôdzôme vŸ dia nu si tsi tre ðe Gbôgbô la åu, eye nu si dim<br />

Gbôgbô la le la hã nye futô na mía ñe dzôdzôme vŸwo. Wole avu wôm kple wo<br />

nôewo, ale be miate åu awô nu si miedi be miawô la o. 18 Ke ne Gbôgbô la le<br />

miakplôm la, miegale se la te o.<br />

19 Ke åutilãmenudzodzro vŸ wo dze ñãa; esi woe nye, ah‰awôwô,<br />

môkômakônyenye, hadzedze, 20 trŸsubôsubô, adzewôwô, fuléle, dzrewôwô åuûaûã,<br />

dômedzoedodo, ðokuitôdidi, kômamawo, mamawo, 21 åubiabiã, ahamumu, aglotutu<br />

vŸwo kple esia tôgbiwo. Mele nu xlŸm mi, abe ale si mexlŸ nu mi va yi ene la be,<br />

ame siwo nô agbe alea la manyi mawufiaðuñe la ñe dome o.<br />

22 Ke Gbôgbô la ñe kutsetse enye, lôlô, dzidzô, åutifafa, dzigbôði,<br />

dômenyowôwô, nyuiwôwô, nuteñewôwô, 23 tufafa kple ðokuidziðuðu. Se la metsi<br />

tre ðe nu siawo åuti o. 24 Ame siwo nye Kristo Yesu tô la klã woñe dzôdzôme vŸwo<br />

kple woñe fieåufieåuwo kpakple woñe dzodzrowo ðe ati åuti. 25 Esi míele agbe le<br />

Gbôgbô la me la, mina míazô hã le eñe kpôkplô te. 26 Migana dada nayô míame o,<br />

ado dziku ha mía haviwo alo aûa åu mía nôewo o.<br />

Miwô nyui na amewo katã<br />

6 Nôvi lôlŸawo, ne kristotô aðe dze nu vŸ me la, ele na mi ame siwo vŸa Mawu<br />

la be miatsô gbe blewu kple ðokuibôbô akpe ðe eåu be wòagbugbô ava mô dzôdzôe<br />

la dzi; miaðo åku edzi be mia dometô aðe hã ate åu azu vŸwôla êebubuêi. 2 Mitsô<br />

mia nôewo ñe agbawo eye miakpe ðe wo åu le woñe xaxawo me, ale miawô Añetô<br />

15


la ñe se la dzi. 3 Ne ame aðe bu be yenye amegã le esime menye amegã o la eble<br />

eðokui.<br />

4 Mina ame sia ame naka ðe edzi be yele yeñe dô wôm abe ale si yeate åui<br />

ene, ekema akpô dô nyui wôwô åuti dzidzô eye mahiã be wòatsô eðokui asô kple ame<br />

bubu aðeke o. 5 Ele be mía dometô ðe sia ðe natsô eya åutô ñe vodadawo kple eya<br />

åutô ñe agbawo elabena mía dometô aðeke mede blibo o!<br />

6 Ame siwo wofia Mawu ñe nyae la na ma woñe nu nyuiwo kple woñe<br />

nufialawo. 7 Migable mia ðokuiwo o. Miðo åku edzi be ame aðeke mate åu aflu<br />

Mawu o. Nu si ame ñãna la eya kee wòåene êesiaêi. 8 Ne eñã eya åutô ñe dzodzro<br />

vŸwo ñe ku la, ekema ele nu vŸwo ñe ku ñãm eye le nyateñe me la, aåe gbegbl… ñe ku.<br />

Ke ne eñã gbôgbômekuwo la, aåe agbe mavô si Gbôgbô Kôkôe la anâ. 9 Migana<br />

míagbôdzô le nu nyui wôwô me o, elabena ne míegbôdzô o la, míaåe nu le êeyiêi<br />

nyuitô dzi. 10 Eya åuti esi asinukpôkpô le míasi la, mina míawô nyui na amewo katã,<br />

vevietô na nôvi dzixôsetôwo.<br />

Menye aûatsotso o, ke boå nuwôwô yeye yae<br />

11 Matsô nye åutô nye asi aålô nuwunya mamlâ siawo na mi. Mikpô ale si wòle be<br />

mana nye åôålôdzesiwo naloloe ða! 12 Miañe nufiala siwo le agbagba dzem be<br />

yewoana miatso aûa la, le agbagba dzem le nu ðeka ko ta: eyae nye be yewoadze<br />

amewo åu eye womagati yewo yome, abe ale si wòanô ne woaûu eme be Kristo ñe<br />

atitsoga koe ate åu aðe mí ene o. 13 Menye ame siwo wotso aûa na gŸ hãe wôa sea<br />

dzi o, ke wodi be woatso aûa na mi ale be woaño adegbe le miañe åutilã åu.<br />

16


14 Mawu neði be nyemaño adegbe le naneke åu o, negbe le míañe Añetô Yesu<br />

Kristo ñe atitsoga la åu ko, nu si me woto klã xexeame ðe ati åuti nam eye woklã<br />

nye hã ðe ati åuti na xexeame. 15 Gômesese aðeke megale aûatsotso kple<br />

aûamatsômatso åu o: nu si le vevie lae nye nuwôwô yeye zuzu.<br />

16 Mawu ñe åutifafa kple nublanuikpôkpô nanô anyi kple ame siwo katã wôa<br />

se sia dzi, eye woanô anyi kple Mawu ñe Israel hã.<br />

17 Mlôeba la migana ame aðeke naðe fu nam le nu siawo åuti o elabena<br />

Yesu ñe dzesiwo le nye åutilã åu.<br />

18 Nôvi lôlŸawo, míañe Añetô Yesu Kristo ñe amenuveve nanô anyi kple miañe<br />

gbôgbô, Amen.<br />

17


APOSTOLO PAULO ÑE AGBAL„ SI WÒÅLÔ NA EFESOTÔWO<br />

Kpôkplôyiðeme: Paulo ålô Efesotôwo ñe agbal… esime wònô gaxôme. Kristotô<br />

siwo nô Efeso la dometô aðewo bu be yewonyo wu kristotô<br />

bubuawo eya ta ûiûli ses… aðe nô kristotô siwo nye Yudatôwo<br />

kple esiwo menye Yudatôwo o la dome. Paulo fia to agbal… sia<br />

me be, ele be kristotôwo katã nanye ame ðeke, ame siwo lôlŸ<br />

kple tsôtsôke ñe gbôgbô nabla ðekae ðe Kristo, ame si nye<br />

Hamea ñe tatô la, te.<br />

Emenyawo : 1. Kpôkplôyiðeme, 1:1-2<br />

2. Nufiamenyawo, 1:3-3:21<br />

3. Åus…dodo Hamea, 4:1-6:20<br />

4. Tañonyawo, 6:21-23<br />

1 Nôvi kristotô lôlŸa siwo le Efeso, mi ame siwo lé Añetô la ñe nya la me ðe asi<br />

ses‰e; nye Paulo, ame si Mawu tia be manye Kristo Yesu ñe dôtsôla lae le agbal… sia<br />

ålôm na mi. 2 Mawu, mía Fofo kple Yesu Kristo, míañe Añetô ñe yayra kple åutifafa<br />

nanô anyi kpli mi.<br />

Gbôgbômeyayrawo le Kristo Yesu me<br />

1


3 Míetsô kafukafu geðe na Mawu, míañe Añetô Yesu Kristo Fofo, ame si tsô yayra ðe<br />

sia ðe si le dziño la kô ðe mía dzi duu le esime míenye kristototôwo la ta. 4 Le<br />

blema, hafi wòva wô xexeame gŸ hã la, Mawu tia mí be míanye eya åutô tôwo, to dô<br />

gã si Kristo ava wô na mí la dzi. Eðoe êemaêi ke be yeawô mí ame kôkôe,<br />

maðifôwoe le eñe åkume. Míawoe nye ame siwo le eñe åkume eye eñe lôlŸ ño xlã mí.<br />

5 Ðoðo matrômatrô si wòwô ðe mía åuti tso êeaðeêi ke nye be wòaxô mí ðe eya åutô<br />

ñe ñome la me. Mawu wô esia esi wòðo Yesu Kristo ða be wòaku ðe mía ta. Ewô<br />

esia to eya åutô ñe lôlŸnu me!<br />

6 Azô la mitsô kafukafuwo katã na Mawu ðe eñe dômenyo gã na mí ta.<br />

Mikafui ðe eñe amenuveve sôgbô si wòkô ðe mía dzi la ta, elabena míenye Via lôlŸ la<br />

tô. 7 Eñe dômenyonyo la gbã go ðe mía dzi ale gbegbe be wòðe míañe nu vŸwo katã<br />

ða to Via ñe ûu la me, ame si dzi wòto ðe mí; 8 eye etsô eñe amenuveve xôasi la kô<br />

ðe mía dzi duu, elabena ese mía gôme nyuie eye wònya nu si nyo na mí êesiaêi.<br />

9 Mawu gblô eñe susu êaêla si ta wòðo Kristo ða la na mí. Ewô ðoðo sia le<br />

blema ke ðe nublanuikpôkpô na mí ta. 10 Eñe taðodzinue nye be, ne êeyiêi si<br />

wòðo ði la de la, año mí katã nu ñu tso afi sia afi si míele, eðanye dziño alo<br />

anyigbadzi, bena míanô egbô le Kristo me, tso mavô me yi mavô me. 11 Gawu la, le<br />

nu si Kristo wô ðe mía nu ta la, míezu nunana xôasi siwo åuti Mawu kpôa dzidzô le,<br />

elabena abe ðoðo gã si Mawu wô la ñe akpa aðe ene la, etia mí tso gômedzedzea me<br />

ke be míanye ye tôwo eye nu siawo katã le eme vam pâpâpâ abe ale si wòðoe tso<br />

blema ke ene. 12 Mawu ñe ðoðo le nu sia mee nye be, mí ame siwo nye ame gbãtô<br />

2


siwo dze si Kristo la, míakafui atsô åutikôkôe nâ, ðe dô gã siwo katã wòwô na mí la<br />

ta.<br />

13 Eye ðe dô gã si Kristo wô ta la, mi ame bubu siwo ke hã se nyanyui la tso<br />

ale si ame akpô ðeðe åu, eye miexô Kristo dzi se la, Gbôgbô Kôkôe si åugbe wodo<br />

na mí kristotôwo tso blema ke la, åutô de dzesi mi be mienye kristotôwo. 14 Eñe mía<br />

me nônô nye kpeðodzi tso Mawu gbô be awô nu sia nu si åugbe wòdo na mí la<br />

godoo. Gbôgbô la ñe mía me nônô fia bena Mawu ñle mí xoxo eye wòðo kpe edzi be<br />

yeakplô mí ava eðokui gbôe. Esiae ganye susu ðeka si tae wòle be míakafu míañe<br />

Mawu, Åutikôkôetô la.<br />

Akpedada kple gbedodoða<br />

15 Esia tae tso êeyiêi si dzi mese xôse si le mia si le Añetô Yesu me kple lôlŸ si le<br />

mia me na amekôkôewo katã la, 16 nyemedzudzô akpedada na Mawu ðe mia ta o<br />

eye meðoa åku mia dzi ðaa le nye gbedodoðawo me. 17 Mebiaa Mawu, si nye míañe<br />

Añetô Yesu Fofo la, be wòana mawumenunya kple ðeðefia mi be miaganyae ðe edzi<br />

wu. 18 Medoa gbe ða be kekeli nayô miañe dziwo me f• bena miakpô nu siwo gome<br />

kpô ge miegbôna la ñe ðe do ågô. Medi be mianya be esi wotsô mí ame siwo xô<br />

Kristo dzi se la na Mawu ta la esia wôe be kesinônu gã aðe ðo Mawu si! 19 Medoa<br />

gbe ða be, miade asi ale si eñe åus… tri akôe le kpekpeðeåunana ame siwo xôa edzi se<br />

me la gômesese me. 20 Åus… triakô sia kee fô Kristo ðe tsitre tso ame kukuwo dome<br />

eye wòtsôe ðo bubuteñe le Mawu ñe nuðusime le dziño. 21 Teñe si kô sasasã wu fia<br />

dziðula kple kplôla ðe sia ðe tô. „, åutikôkôe le eñe bubu åu wu ame sia ame tô le<br />

3


xexe sia me loo alo xexe si gbôna la me. 22 Mawu tsô nuwo katã de eñe afô te eye<br />

wòwôe kristohamea katã ñe tatô gãtô.<br />

23 Hame sia nye eya åutô ñe åutilã. Eyô hame la f•, eye wòganye nu sia nu si<br />

le afi sia afi la ñe gômedzela kple enala.<br />

Tso ku me yi agbe me<br />

2 Tsã la mienô Mawu ñe f‰ñode te, eye miañe nu vŸwo na be mieyina ðe tsôtsrŸ<br />

mavô me. 2 Miedze ameha la yome eye miele ko abe ame bubuwo ene; mieyô f•<br />

kple nu vŸ, eye miedze Satan, åus… si le yame la ñe fiavi la yome; ame si gale dô<br />

wôm fifi laa le ame siwo tsi tre ðe Añetô la åuti ñe dziwo me. 3 Mí katã míenô ko<br />

abe ame mawo ene tsã, míañe agbe ðea nu vŸði siwo le mía me la fiana, eye míewôa<br />

nu vŸ siwo me míañe dzodzro vŸwo kple susu vŸwo kplôa mí denae. Míedze agbe<br />

baða nônô gôme elabena wodzi mí kple dzôdzôme vŸði ale míenô Mawu ñe dômedzoe<br />

la te abe ame bubu ðe sia ðe ene.<br />

4 Gake Mawu ñe nublanuikpôkpô gbã go åutô eye wòlŸ mí hã ale gbegbe be 5<br />

togbô be míeku le gbôgbô me, eye woño fi de mí be míatsrŸ le míañe nu vŸwo ta hã<br />

la, egbugbô míañe agbe la tsô na mí esi wòfô Kristo tso ame kukuwo dome, ale be<br />

eñe amenuveve gã la koe ðe mi, 6 eye wokô mí do goe le yôdo la me yi ðe åutikôkôe<br />

me kple Kristo, le dziñonutowo me, afi si míebôbô nô anyi kplii le, ðe dô gã si Kristo<br />

Yesu wô na mí la ta. 7 Azô Mawu ate åu afia asi mí eye wòatsô mí aðo kpôðeåui<br />

êesiaêi na eñe amenuveve sôgbô la, ðe dô gã si wòwô na mí to Yesu Kristo me la ta.<br />

4


8 Le eñe amenuveve sôgbô la ta la, miekpô ðeðe to Kristo dzixôse me.<br />

Dzixôse si le mia si le eya amea me gŸ hã la menye nu si tso miawo åutôwo gbô o;<br />

ke boå eya hã nunanae wònye tso Mawu gbô. 9 Ðeðekpôkpô menye fetu na mí le<br />

míañe dô nyui siwo míewô la ta o, eya ta mía dometô aðeke mate åu año adegbe le<br />

eta o. 10 Mawu åutôe wô mí nu si míenye eye wòtsô agbe yeye si tso Yesu Kristo<br />

gbô la na mí. Eðoe da ði na mí tso gbe aðe gbe ke be míatsô máiñe agbe sia akpe ðe<br />

ame bubuwo åui.<br />

Míele ðeka le Kristo me<br />

11 Migaålô be akpô be tsã la, mienye TrŸsubôlawo, eye Yudatôwo yô mi be<br />

mawumavŸlawo kple ame makômakôwo o. Ke togbô be wowôa<br />

mawuvŸlawo ñe ðoðowo kple kônuwo dzi pâpâpâ hã la, woñe dziwo me mekô o, evô<br />

wona wotso aûa hã na wo abe mawuvôvŸ ñe dzesi ene hafi. 12 Miðo åku edzi be<br />

le êemaêiwo me la, mienô agbe Kristo manômee. Mienye futô na Mawu viwo eye<br />

Mawu medo åugbe aðeke be yeakpe ðe mia åuti o. Ale miebu keåkeå. Mawu menô<br />

mia si o, eye môkpôkpô aðeke hã menô mia si o. 13 Ke azô la, mienye Kristo Yesu<br />

tô, eye togbô be mienô adzôge ke tsã tso Mawu gbô hã la, azô wokplô mi va<br />

egbôe, ðe nu si Yesu Kristo wô ðe mia ta kple eñe ûu la ta.<br />

14 Elabena Kristo åutôe nye mô si dzi míato akpô åutifafa. Ewô åutifafa le mí<br />

Yudatôwo kple mi TrŸsubôlawo dome to ale si wòwô mí katã ñome ðeka me tôwoe la<br />

me eye wòðe vlodoame si nô mía dome tsã la ða. 15 To eñe ku me la, eðe ale si mí<br />

kple miawo míenyina tsã o la ða. Yudatôwo ñe se siawoe he fuléle siawo vâ elabena<br />

seawo de Yudatôwo dzi eye wotsi tre ðe TrŸsubôlawo åuti. Ale wòku bena wòate fli<br />

5


ðe Yudatôwo ñe seawo kple woñe ðoðowo katã me. Emegbe ewô mí kple ame siwo<br />

menyina tsã o la ðekae le eñe åutilã me; eye esi wòtsô mí wô ame yeye ðekae mlôeba<br />

la, åutifafa va. 16 Abe ame siwo nye åutilã ðeka ñe akpa vovovowo ene la, míañe<br />

dômedzoe ðe mia nôewo åuti nu tsi keåkeå, elabena wodzra mí ame eve la katã<br />

dome ðo eye ðekawôwô nô mí kple Mawu dome. Mlôeba la, dzrehehe la wu nu le<br />

atitsoga la åuti. 17 Azô la etsô åutifafa ñe nyanyui la vâ na mi TrŸsubôla siwo nô<br />

adzôge ke tso egbô kple mí Yudatô, siwo te ðe eåu. 18 Azô la mí katã míeðanye<br />

Yudatôwo alo TrŸsubôlawo, míate åu ato Gbôgbô Kôkôe la ñe kpekpeðeåu kple nu si<br />

Kristo wô ðe mía ta la me, ate ðe Mawu, Fofo la, åuti. 19 Azô la mieganye<br />

amedzrowo na Mawu kple dziñofiaðuñe la o, ke boå mienye Mawu åutô ñe ñometôwo<br />

kple Mawu ñe dumetôwo eye mi kple kristotô bubuwo katã mienye Mawu ñe<br />

añemetôwo azô.<br />

20 Mikpô gômeðokpe ses… si dzi wotu mi ðo la ða! Wotu mi ðe apostoloawo<br />

kple nyagblôðilawo dzi eye xôa ñe dzogoedzikpee nye Yesu Kristo åutô! 21 Mí ame<br />

siwo katã xôe se la, wowô mí ðekae kple Kristo le ðoðo tôxâ me abe gbedoxô nyui si<br />

tum wole na Mawu eye wòle dzi dem nyuie gbe sia gbe la ñe akpa aðewo ene. 22<br />

Eye wotsô miawo hã wô ðekae kple ame siawo ale to Gbôgbô la dzi mienye<br />

Mawu ñe nôñe sia ñe akpa aðe.<br />

Paulo ñe dô le TrŸsubôlawo dome<br />

3 Le esia ta, nye Paulo, Kristo Yesu ñe dôla, mele ga me le afii le mi<br />

TrŸsubôlawo ta. 2 Mexôe se be miese Mawu ñe amenuveve, si wònam le mia ta 3 le<br />

6


esia me be Mawu na menya eñe ðoðo êaêla be TrŸsubôlawo hã nakpô amenuveve.<br />

Meka nya sia ta na mi do ågô kpuie to nye agbal…åôålô na mi me. 4 Megblô esia be<br />

matsô aðe nya me na mi tso ale si mewô hafi nya nu siawo la åuti. 5 Le blema la,<br />

Mawu meðe eñe ðoðo sia fia eñe amewo o, gake azô la eðee fia eñe apostolowo kple<br />

nyagblôðilawo to Gbôgbô Kôkôe la dzi.<br />

6 Azô nya êaêla lae nye esi: Ebe TrŸsubôla siwo trô dzime la akpô gome le<br />

domenyinyi magblemagbl… si wòðo ði na viawo la me sôsôe kple Yudatôwo; eyô wo<br />

kple eve la katã be woanye yeñe hametôwo. Mawu ñe åugbedodowo be yeakô yayra<br />

geðe ðe amewo dzi to Kristo dzi la, yi na wo kple eve la katã, nenye be woxô<br />

Kristo ñe nyanyui la kple dô gã si wòwô ðe wo nu la dzi se. 7 Mawu na mônukpôkpô<br />

tôxâm be magblô eñe ðoðo sia na ame sia ame eye wòtsô eñe åus… kple åutete tôxâ<br />

nam bena mate åu awô dô sia nyuie.<br />

8 Mibu nu sia åuti kpô! Togbô be nyemewô naneke si dze na bubu sia o, eye<br />

nyee ganye kristotô gblôetô wu ame sia ame hã la, nye koe nye ame si wòtia, tsô<br />

dzidzô tôxâ sia na be magblô Dzidzônya sia na TrŸsubôlawo tso kesinônu mavô si li<br />

na wo to Kristo me; 9 eye wògadi be maðe nya me na ame sia ame be Mawue nye<br />

TrŸsubôlawo hã ñe Ðela, abe ale si eya ame si wô nuwo katã la ðoe da ði le adzame<br />

tso gômedzedzea me ene.<br />

10 Susu ka tae wòwô ðoðo sia ðo? Ewô ðoðo sia be wòatsô afia dziðula kple<br />

åus… vovovo, siwo le dziñonutowo me, ale si Mawu ñe nunya de bliboe: ne wokpô<br />

eñe ñome blibo, ame si wo nye Yudatôwo kple TrŸsubôlawo siaa, la woño ñu le eñe<br />

7


hame la me, 11 abe ale si wòðo da ði be yeawô to Yesu Kristo míañe Añetô la dzi<br />

ene.<br />

12 Azô la míate åu ado ðe Mawu åkume dzideñotôe, eye kakaðedzi hã le mía<br />

si be axô mí dzidzôtôe nenye be míedo ðe eåkume kple Kristo eye míexô edzi se.<br />

13 Eya ta to kukuðeðe me, dzi megaðe le mia ño ðe nu si tum wole kplim le<br />

afi sia la ta o. Miawo tae mele fua kpem ðo eya ta mitsôe be enye bubudede mia åu<br />

eye dzideño nanô mia si.<br />

Paulo do gbe ða ðe Efeso hamea ta<br />

14 Eya ta medzea klo doa gbe ða na Fofo la 15 ame si gbô xôsetôwo ñe ñomeawo<br />

katã, si le dziño kple anyigba dzi la, kpôa woñe åkô tsonâ. 16 Medoa gbe ða be tso<br />

eñe åutikôkôe ñe kesinônu gbogboawo me la, wòana åus… tôxâ mi to eñe Gbôgbô<br />

Kôkôe la dzi. 17 Megadoa gbe ða hã be, gbe sia gbe la Kristo naxô añe ðe miañe<br />

dziwo me to xôse me eye wòanô mia me, zi ale si miexô edzi se. Neva eme be<br />

miatsi, ato ke ðe Mawu ñe lôlŸ wônuku la me; 18 eye bena mi kpakple ame kôkôewo<br />

katã miakpô kelili be miate åu adze si ale si Kristo ñe lôlŸ keke, didi, kôkô eye<br />

wògogloe, 19 eye be mianya Kristo ñe lôlŸ sia, si kô wu miañe nugômesesewo katã.<br />

Ale mlôeba la, Mawu ñe agbôsôsô la katã nayô mi f•u. 20 Ke, hena eya ame si tea åu<br />

wô nuwo geðee wu nu siwo katã míebiana alo susuna, le eñe åus… si le dô wôm le<br />

mía me la, 21 eya tôe lanye åutikôkôe le hamea me kple Kristo Yesu me le<br />

dzidzimewo katã me, tso mavô me yi mavô me! Amen.<br />

8


Kristo ñe åutilã ñe ðekawôwô<br />

4 Nye, ame si le game le afi sia ðe Añetô la subôsubô ta lae le kuku ðem na mi<br />

be mianô agbe eye miazô nyuie abe ame siwo wotia be woaxô yayra wônuku siawo<br />

tôgbi la ene. 2 Mibôbô mia ðokuiwo eye mifa tu. Migbô dzi ði na mia nôewo, eye ðe<br />

lôlŸ si le mia si na amewo ta la, migbô dzi ði na wo nenye be wodze agô le mia dzi.<br />

3 Midze agbagba êesiaêi be mianô ðeka le Gbôgbô Kôkôe la ñe amekpôkplô te ale be<br />

mianô anyi le åutifafa me kple mia nôewo. 4 Mí katã la åutilã ðeka ñe akpa aðewoe<br />

míenye; Gbôgbô ðeke ma kee le mía me, eye woyô mí katã hã be míanô mô kpôm na<br />

åutikôkôe ðeka ma si gbôna. 5 Le míawo gome la, Añetô ðeka, xôse ðeka, kple<br />

mawutsi ðetaðeka koe li, 6 eye Mawu Fofo ðekae le mía si, ame si le mi katã ta<br />

kpôm eye wòle mía me eye wòdzena le míañe agbe ñe akpa sia akpa. 7 Ke wotsô<br />

amenuveve na mía dometô ðe sia ðe abe ale si Kristo na míi ene. 8 Esia tae woålô ði<br />

be, “Esi wòlia yi dzi la eðe aboyo ame geðewo dzoe eye wòna nunana amewo.” 9<br />

Azô la “eði va anyi” gô me ðe? Egômee nye be eði va anyi gbã, yi ðe keke anyigba<br />

tume ke. 10 Eya ta eya ame si ði va anyi la eya kee lia yi dzi û‰ gbô dziñowo katã ta,<br />

be wòayô xexe blibo la me f•u.<br />

11 Eyae na ame aðewo nye apostolowo, eye ame aðewo nyagblôðilawo, ame<br />

aðewo hã nyanyuigblôlawo, ame aðewo kplôlawo kple nufialawo 12 bena Mawu ñe<br />

amewo nate åu asu te na dôwôwô, ale woatu Kristo ñe ha si nye eñe åutilã la ðe edzi<br />

wòatsi 13 va se ðe esime mlôeba la dzixôse ðeka nanô mía si tso mía ñe ðeðekpôkpô<br />

kple mía Ðela si nye Mawu Vi la åuti, eye va se ðe esime ame sia ame tsi, eye<br />

wòkpô åus… le Añetô la me, …, va se ðe esime Kristo xô añe ðe ame sia ame me.<br />

9


14 Ekema míaganô abe ðeviwo ene o. Míaganô míañe susuwo trôm êesiaêi tso<br />

nu si míexô se la åuti elabena ame aðe va gblô nya bubu na mí alo wòda alakpa be<br />

ne míaxôe se be nu si yegblô lae nye nyateñe o. 15 Ke boå miato nyateñe na mía<br />

nôewo le lôlŸ me ale be le nuwo katã me la míatsi ali ke le Kristo ame si nye Ta na<br />

hame la me. 16 Tso eya amea me wotsô åutilã la ñe akpa ðe sia ðe ño fui nyuie, eye<br />

akpa ðe sia ðe le eñe mô tôxâ dzi le kpekpem ðe akpa mamlâawo åuti, ale be åutilã<br />

blibo la katã le ses‰e eye wole tsitsim ðe edzi le lôlŸ me. 17 Azô la mele esia gblôm<br />

na mi, eye mele gbe tem ðe edzi le Añetô la me be miagazô abe ale si TrŸsubôlawo<br />

zôna le woñe tamesusu dzodzrowo me la ene o. 18 Ame siawo la woñe susuwo me<br />

do viviti eye woma ða tso Mawu gbô elabena wole agbe le numanyamanya me le<br />

woñe dzimeses… ta. 19 Esi åukpe aðeke megale mo na wo o ta la, wotsô wo ðokuiwo<br />

dzra na nu tovo wôwô, ale be woakpô gome le åunyônu ðe sia ðe ñomevi wôwô me<br />

eye nu siawo do du wo wogale wo dim.<br />

20 Ke miawo la, menye aleae mienya Kristoe o. 21 Vavã miese eåkô eye<br />

wofia nu mi le eya amea me, le nyateñe si le Yesu me la nu. 22 Wofia nu mi ku ðe<br />

miañe agbe xoxo si mienô la åuti, be miaðe asi le agbe xoxo la åuti, agbe si le<br />

tsôtsrŸmô dzi to eñe beblenudzodzrowo me.<br />

23 Azô la ele be miañe nônôme kple miañe susuwo nanô tôtrôm yeyee hena<br />

nyuia êesiaêi. 24 „, ele be mianye ame yeye siwo to vovo tso ame xoxo la gbô, ale<br />

be mianô dzadzâ, anô kôkôe. Mitsô amenyenye yeye sia do abe awu ene. 25<br />

Midzudzô aûatsokaka na mia nôewo; minô nyateñetoto ko dzi, elabena åutilã ðeka ñe<br />

åutinuwo míenye. Eya ta nenye be míeka aûatso na mía nôewo la, mía ðokuiwo ko<br />

10


míele nu vevi wômii. 26 Nenye be dzi ku wò la mègalé dziku la ðe dôme wòazu nu<br />

vŸ na wò o. Mègana êe naðo to ðe wo dômedzoe o. Ðu wò dziku la dzi kaba 27<br />

elabena zi ale si nèdo dziku ko la, ena mônukpôkpô Abosam be wòaðu dziwò.<br />

28 Ne ame aðe nye fiafitô le mia dome la, nedzudzô kaba eye wòatsô eya åutô<br />

ñe asiwo awô dô ðôûu aðee be wòakpô emetsonu eye wòana ðe hiãtôwo hã. 29 Nya<br />

vlo aðeke megado go le mia nu o. Ke boå migblô nya siwo nyo eye woate åu ado<br />

ame siwo le esem la ðe ågô, eye migblô nu siwo ko ahe yayra vâ na wo. 30 Migana<br />

Gbôgbô Kôkôe la naxa nu le miañe agbenônô ta o. Miðo åku edzi be eyae nye ame si<br />

dea dzesi mi be miate åu ado gbe ma gbe esi woawu ðeðe tso nu vŸ me ñe dô la nu.<br />

31 Midzudzô fuléle mia nôewo kple dômedzoedodo. Migana nôñe aðeke<br />

dzrewôwô, nya vlo gbôgblô kple fuléle amewo le miañe agbenônô me o. 32 Ke boå<br />

la, minyo dome na mia nôewo, eye mikô dome ðe amewo åuti, mitsô nu vŸ ke mia<br />

nôewo, abe ale si Mawu hã tsôa nu vŸ kea mi ene elabena kristotôwoe mienye.<br />

Minye mawusrŸlawo<br />

5 Eya ta mizu mawusrŸlawo abe vi lôlŸwo ene 2 eye minô agbe le lôlŸ me abe<br />

ale si Kristo lŸ mí hetsô eðokui na ðe mia ta abe nunana kple vôsa si le ûeûem lilil‰<br />

na Mawu la ene.<br />

3 Migaðe mô na ahasiwôwô, makômakônyenye kple åukekl… be woanô mia<br />

me o. Migana be ame aðeke nakpô kpôtsotso le mia åuti le nu vŸ siawo ta o. 4 Mele<br />

be woase glitoto vlowo, nya ñoðiwo kple dzeðoðo madzetowo le mia nu o. Ke boå<br />

la, miðo åku Mawu ñe amenuveve dzi na mia nôewo eye miada akpe ðe eta.<br />

11


5 Miate åu aka ðe edzi bena: Mawu kple Kristo ñe fiaðuñe la manye ame<br />

makômakô kple åukl…la tô o, elabena åukl…la sô kple legbasubôla, elabena elŸna eye<br />

wòsubôa nu nyui siwo le xexeame ðe Mawu teñe. 6 Ame siwo doa taflatsâ eye<br />

wowôa nu siawo la megaflu mi o, elabena Mawu ñe dziku helihel‰ le ame siwo wôa<br />

nu siawo dometô ðe sia ðe dzi. 7 Hekpe ðe esia åu la, migade ha gŸ hã kple ame<br />

siawo ñomeviwo o. 8 Elabena tsã la, viviti yô miañe dziwo me f•, ke azô la, kekeli si<br />

tso Añetô la gbô la xô eteñe eya ta mina miañe agbe naðe kekeli la afia! 9 Le kekeli<br />

sia si le mia me ta la, miwô nu siwo ko nyo, nu siwo le dzôdzôe kple nu siwo le<br />

eteñe.<br />

10 Le miañe agbe me la, misrŸ eye mianya nu siwo ko dzea Añetô la åu. 11<br />

Migakpô gome le vivisese vlowo kple vivitimenu aðeke me o; ke boå mika mo na nu<br />

vlo wôlawo, eye miaðe woñe vivimenuwôwô ðe go. 12 Anye åukpenanu alo åunyônu<br />

gŸ hã be maño nu le vivitimenuwôna siwo mawumavŸlawo wôna la åuti. 13 Ke nu<br />

sia nu si dzi kekeli kl… la dzena wokpôna, 14 elabena kekelie nana wokpôa nu sia nu.<br />

Esia tae woålô ði be, “O, alŸdôla nyô, nyô tso ku me, eye Kristo akl… ðe dziwò.” 15<br />

Eya ta mikpô nyuie be miaganô agbe abe numanyalawo ene o, ke boå abe nunyalawo<br />

ene 16 ame siwo wôa woñe mônukpôkpô ðe sia ðe åudô nyuie elabena míele åkeke<br />

ses…wo me fifia. 17 Migawô naneke tamemabumabutôe o, ke boå miadi nu si Añetô<br />

la di be miawô eye miawôe. 18 Migano aha f• o, elabena nu vŸ geðe dea xa ðe<br />

ahatsunola ñe mô dzi. Mina Gbôgbô Kôkôe la boå nayô mi taåtaå eye mina eya naðu<br />

mia dzi.<br />

12


19 Mitsô Psalmowo kple kafukafuhawo ño nu na mia nôewo tso Añetô la åuti,<br />

midzi ha kôkôewo eye miaño wo na Añetô la le miañe dziwo me. 20 Mida akpe na<br />

Mawu Fofo la ðaa le nu sia nu ta le míañe Añetô Yesu Kristo ñe åkô me.<br />

Ðoðowo hena srŸtôwo<br />

21 Mibôbô mia ðokuiwo na mia nôewo ekema miade bubu Kristo åuti. 22 Mi<br />

nyônuwo la, mibôbô mia ðokui ðe mia srŸwo ñe kpôkplô te abe ale si miebôbô mia<br />

ðokuiwo ðe Añetô la te ene. 23 Abe ale si Kristo nye ta na eñe åutilã si nye<br />

kristohamea ene la, nenema kee åutsu hã nye ta na srŸa. Elabena Kristo tsô eya åutô<br />

ñe agbe ðo anyi ðe ha la ta be yeanye eñe Ðela! 24 Eya ta mi nyônuwo la ele na mi<br />

be miaðo to mia srŸwo le nu sia nu me, abe ale si hamea hã ðoa to Kristo ñe gbe ene.<br />

25 Azô mi åutsuwo hã, lôlŸ deto ma si Kristo ðe fia hamea eye wòku ðe eta<br />

la, miawo hã miðe eya ke fia mia srŸwo. 26 Esi Kristo ku ðe hame la ta la, ewôe<br />

kôkôe, dzadzâ eye wòklô eåuti to mawutsideta kple Mawu ñe nya la me; 27 ale bena<br />

yeate åu axôe na ye ðokui abe hame kôkôe, si dza eye ðiñoño kple kpôtsotso aðeke<br />

mele eåu o la ene. 28 Nenemae wòle be åutsuwo nalé be na wo srŸwoe, eye woalŸ<br />

wo abe woawo åutô ðokuiwo ene. Elabena zi ale si åutsu kple srŸa wole ðeka azô la,<br />

zi nenema ke åutsu anô eðokui nu vem anô eðokui lŸm, nenye be elŸ srŸa. 29 Le<br />

nuwo katã me la, ame aðeke melé fu eya åutô ñe åutilã kpô o, ke boå enyinâ eye<br />

wòléa be nâ abe ale si Kristo wôna na eñe hamea ene 30 elabena eñe åutilã ñe<br />

åutinuwo míenye.<br />

13


31 Nya sia be, åutsu kple nyônu wonye åutilã ðeka la, tso mawunya sia ñe<br />

kpeðodzi me be: “Ele be åutsu nagbl… fofoa kple dada ði nenye be eðe srŸ, ale be wo<br />

kple srŸa nawô ðeka, eye womaganye eve o, ke boå woanye nu ðeka.” 32 Menyae be<br />

nya sia gômesese ses…, gake enye ale si míenye akpa vovovowo na Kristo ñe åutilã<br />

la ñe kpôðeåu.<br />

33 Eya ta megale egblôm na mi be, ele be åutsu nalŸ srŸa abe eya åutô ðokui<br />

ene eye nyônua hã nakpô egbô be eya hã tsô bubu deto tôxâ na srŸa, aðo toe, akafui,<br />

eye wòado kôkôe êesiaêi.<br />

Viwo kple dzilawo<br />

6 Mi ðeviwo la, miðo to mia dzilawo le Añetô la me, elabena esia le teñe. 2 “Bu<br />

fofowò kple dawò” esiae nye sedede gbãtô si åuti åugbedodo kpe ðo. 3 “be woadze<br />

edzi na wò nyuie eye nànô agbe didi le anyigba dzi.”<br />

4 Mi fofowo la migado dziku na mia viwo o, ke boå mihe wo eye miafia nu<br />

wo le Añetô la me.<br />

Kluviwo kple Añetôwo<br />

5 Mi kluviwo la, miðo to miañe añetôwo; miwô nu nyuitô ko êesiaêi be woakpô<br />

åudzedze le mia åuti. Misubô wo abe ale si miasubô Kristoe ene. 6 Migawô<br />

ameåkumenu, awô dô kple åus… nenye be miañe añetô li o, ke boå abe Kristo ñe<br />

kluviwo ene to Mawu ñe lôlŸnuwôwô me tso miañe dzi me ke. 7 Misubô tso dzi blibo<br />

me ke abe Añetô la subôm miele ene ke menye amegbetô o. 8 Miðo åku edzi be,<br />

14


Añetô la axe fe na mi ðe dô nyui sia dô nyui si miawô la ta, èðanye ablôðevi alo kluvi<br />

o.<br />

9 Mi añetôwo la, miwô nu dzôdzôeto ko ðe miañe kluviwo åuti abe ale si<br />

megblô na woawo hã be woawô na mi ene. Miganô åôdzi dom na wo o. Miðo åku<br />

edzi be miawo åutôwo hã mienye Kristo ñe kluviwo. Añetô ðeka ma kee le mi kple<br />

kluviawo siaa nu, eye Añetô sia mekpôa ame aðeke ñe åkume o.<br />

Mawu ñe aûawônu blibo la<br />

10 Mlôeba la, medi be maðo åku edzi na mi be, ele be miañe åus… natso Añetô la ñe<br />

åus… triakô si le mia me la me. 11 Mitsô Mawu ñe akpoxônuwo katã kpla ale be<br />

miate åu anô te ðe Satana ñe ðoðowo kple ayemenu siwo wòðo ðe mia åuti la nu. 12<br />

Elabena menye amegbetô siwo nye åutilã kple ûu lae míele aûa wôm kpli o, ke boå<br />

kple ame siwo åu åutilã mele o. Ame siawoe nye gbôgbô siwo womekpôna kple åku<br />

o la ñe dziðula vŸði siwo nye Satana ñe dôla åus…tô gãwo, vivimefiavi vŸði siwo le<br />

xexe sia me dzi ðum. Hekpe ðe esia åu la, míegale aûa wôm kple gbôgbô vŸði<br />

nyanyra ha gã aðe siwo le gbôgbô ñe xexeame.<br />

13 Eya ta miwô Mawu ñe akpoxônu ðe sia ðe åutidô be miate åu anô te ðe<br />

futô la nu êesiaêi si wòl• ðe mia dzi, eye ne miewô aûa la vô la, miaganô te ses‰e<br />

kokoko.<br />

14 Be miate åu awô nu si megblô la, ele be miatsô nyateñe la abla alidzii, abe<br />

alidziblaka ene eye miatsô Mawu ñe gbedziwôwô atsyô akôta abe akôtakpoxônu ene.<br />

15 Mido afôkpa siwo ana be miaðe abla ne miele Mawu ñe åutifafa ñe nyanyui la<br />

15


kakam. 16 Le aûa ðe sia aðe me la, mitsô xôse wô miañe akpoxônui be wòaxô<br />

Satana ñe aåutrô ðaðâ siwo dam wòle ðo ðe mi. 17 Mitsô ðeðekpôkpô ðô abe gakuku<br />

ene eye milé Gbôgbô la ñe yi si nye Mawu ñe nya la ðe asi.<br />

18 Minô gbedodoða dzi madzudzômadzudzôe. Mibia nu sia nu si miedi la<br />

Mawu, gake miañe didiwo nasô ðe Gbôgbô Kôkôe la ñe lôlŸnu dzi. Minô kukuðeðe<br />

dzi nâ ðaa, eye miðo åku miañe hiahiãwo dzi nâ êesiaêi. Mido gbe ða atraðii ðe<br />

kristotô siwo katã le afi sia afi la ta. 19 Mido gbe ða ðe nye åutô hã ta, eye miabia<br />

Mawu be wòana nya nyuitôwom ne mele nu ñom dzideñotôe na amewo tso Añetô la<br />

åuti kple ne mele nya me ðem na TrŸsubôlawo be, Añetô la ñe ðeðe do na woawo hã.<br />

20 Fifi laa la, mele gaxô me ðe Mawu ñe gbedeasi sia gbôgblô ta. Gake mido gbe ða<br />

be, manô gbeñãðeðe nya la dzi kple dzideño êesiaêi abe ale si wòdzem ene le gaxô<br />

me afii gŸ hã.<br />

Gbedonamewo<br />

21 Tikiko, ame si nye nôvi lôlŸa kple kpeðeåutô nuteñewôla le Añetô la ñe dô la me la<br />

agblô nu siwo katã le edzi yim kplim la na mi. 22 Susu sia dzaa ta koe mele<br />

edôm ðo ðe mia gbô be, wòagblô na mi be míeli nyuie ale be eñe ðaseðiði la nade<br />

dzi ño na mi.<br />

23 Nôvi lôlŸawo, åutifafa kple lôlŸ kpakple xôse si tso Mawu Fofo la kple<br />

Añetô Yesu Kristo gbô la woana mi. 24 Mawu ñe amenuveve kpla yayra nanô ame<br />

siwo lŸa Añetô Yesu Kristo ðika ðika la dzi.<br />

16


PAULO ÑE AGBAL„ SI WÒÅLÔ NA FILIPITÔWO<br />

Kpôkplôyiðeme Paulo ålô agbal… sia na kristotô siwo nô Filipi si nye hame<br />

gbãtô si Paulo ðo ðe Europa. Filipi nye asitsadu xôåkô aðe le<br />

Romatôwo ñe dziðuðu te. Afi siae wolée le hede gaxô me. Eålô<br />

agbal… sia esi wònô gaxô me. Le êemaêi me la, aûatsonufiala<br />

aðewo va ge ðe hamea me eye ame aðewo tsi tsitre ðe Paulo ñe<br />

nufiafia åu. Ke ame akpa gãtô xô Paulo ñe nufiafia eye wokpe<br />

ðe eåu hedi eñe nuhiahiãwo nâ le eñe gaxômenôêi. Paulo te gbe<br />

ðe dzidzô vavãtô si le Kristo yomedzedze me la dzi vevie.<br />

Emenyawo 1. Kpôkplôyiðeme, 1:1-11<br />

2. Paulo na nyanya Filipitôwo tso eðokui åu, 1:12-26<br />

3. Agbenônô abe kristotô ene, 1:27-2 :18<br />

4. Paulo ðo Timoteo kple Epafrodito ðe Filipitôwo, 2:19-30<br />

5. Nufiafia kple åus…doamenyawo, 3:1-4:9<br />

6. Akpedada le Filipitôwo ñe nunanawo ta, 4 :10-20<br />

7. Nuwunyawo kple yayranyawo, 4 :21-23<br />

1 Agbal… sia tso Paulo kple Timoteo, Yesu Kristo ñe dôlawo gbô le yiyim na<br />

Osôfowo ñe kpeðeåutôwo kple kristotô siwo katã le Filipi.<br />

2 Mawu nayra mi katã. „, medoa gbe ða be Mawu mía Fofo kple míañe Añetô<br />

Yesu Kristo nana eñe yayra detotô mia dometô ðe sia ðe eye eñe åutifafa la nanô<br />

miañe dziwo kple miañe agbenônô blibo me.<br />

1


Akpedada kple gbedodoða<br />

3 Nye gbedodoðawo katã ðe mia ta nye akpedada sôå ko na Mawu. 4 Eye ne mele<br />

gbe dom ða ðe mia ta la, dzidzô sôå yôa nye dzime. 5 Le kpekpeðeåu gã siwo katã<br />

miena le Kristo ñe nyanyui la kaka me tso êeyiêi si miesee gbã va se ðe fifia dzi la<br />

ta. 6 Eye meka ðe edzi be Mawu ame si dze dô nyui sia wôwô gôme le mia me la,<br />

ayi edzi akpe ðe mia åu bena miatsi ðe edzi le eñe amenuveve la me va se ðe esime<br />

dô si wôwô gôme wòdze le mia me la nawu nu keåkeå le åkeke si Yesu Kristo aga<br />

trô va la dzi. 7 Ele ðoðo nu be nye dzi nanô ðe mia åu abe ale si wòle ene, elabena<br />

miekpô gome le Mawu ñe yayra me esi menô gaxô me kple esi medo eye menô<br />

nyateñe la ta ûlim henô gbeñã ðem Kristo na amewo. 8 Mawu ðeka koe nya lôlŸ vavã<br />

si le menye ðe mia åu abe ale si Yesu Kristo hã lŸ mi ene. 9 Nye gbedodoða ðe mia<br />

tae nye bena, miayô f• eye miagbã go kple lôlŸ na mia nôewo eye nenema ke mianô<br />

tsitsim ðe edzi le gbôgbômenunya kple sidzedze me.<br />

10 Elabena medina vevie êesiaêi be miakpô vovototo le nyui kple vŸ dome<br />

eye kpe ðe esia åuti la mianô dzadzâ le miañe dziwo me ale bena ame aðeke mate åu<br />

akpô kpôtsotso le mia åuti o, va se ðe esime míañe Añetô la nagatrô ava. 11 Minô nu<br />

nyui kple dômenyowôwô dzi ðaa. Esiawoe afia be mienye Mawu viwo vavã eye<br />

woahe kafukafu kple åutikôkôe geðe vâ na Añetô la.<br />

Paulo ñe bablawo do nyanyui la ðe ågô<br />

12 Nôvi lôlŸwo, medi be mianya esia be: Nu sia nu si dzô ðe dzinye le afi sia la, do<br />

gbeñãðeðe Kristo ñe nyanyui la ðe ågô boå. 13 Elabena ame sia ame si le gbônye le<br />

2


afi sia hekpe ðe asrafo siwo katã le asaðame åuti la nya kôtee be susu si ta mele<br />

game ðo koe nye be menye kristotô. 14 Eye nye gamenônô na be kristotô siwo katã<br />

le afi sia la megavŸna na gamenônô o. Ke le go aðewo me la, nye dzidodo si metsô<br />

le gaxô mee la de dzi ño na wo ale gbegbe be womegavŸa gbeñãðeðe Kristo o.<br />

15 Nyateñe wònye be ame aðewo ðea gbeñã Kristo le åu ûaûã kple dzrewôwô<br />

ta, ke ame bubu aðewo ðea gbeñã nya la kple dzitsinya nyui. 16 Ame evelia siawo<br />

wônâ le lôlŸ me, elabena wonyae be mele game le afii le nyanyui la ta ûiûli åuti. 17<br />

Ame kemâawo gblôa Kristo ñe nya la le ðokuitôdidi ta, ke menye tso dzi vavã me o,<br />

kple susu sia be yewoatsô xaxa akpe ðe nye bablamenônô åu. 18 Susu ka ke nu wole<br />

mawunya la gblôm ðo hã la, enye nyateñe matrômatrô be wole gbe ñã ðem Kristo ñe<br />

nyanyui la eye esiae nye nye dzidzô.<br />

Nu si ta maganô agbe vie ðo<br />

19 Manô dzidzôkpôkpô dzi ðaa, elabena menya be zi ale si miele gbe dom ða ðe<br />

tanye eye Gbôgbô Kôkôe la hã le kpekpem ðe åunye ta la, esiawo katã ahe nyui ko<br />

vâ nam eye woawôe be woaðe asi le åutinye le gaxô me. 20 Mele lalam eye mele mô<br />

kpôm be nyemawô naneke atsô do åukpe ðokuinye o; ke boå manô klalo êesiaêi aðe<br />

gbeñã Kristo abe ale si mewônâ tsã ene, togbô be nuwo le ses…m nam le afi sia åutô<br />

le êeyiêi siawo me hã la, menya be ne mele agbe o, meku o, made bubu Kristo åu.<br />

21 Le gonyeme la, agbenônô nye mônukpôkpô nam be mawô dô na Kristo. Ke ku<br />

ga ðe vi wu. 22 Ke nenye be agbenônô ana mônukpôkpô geðem be maðe luûôwo na<br />

Kristo la, ekema nyemeganya ne agbe alo kue nyo wu o. 23 Ewôna nam êeaðewoêi<br />

be manô agbe gake le êebubuêiwo la, edzroam be maku, elabena medi vevie be mayi<br />

3


aðanô Kristo gbô. O, adzô dzi na nye ya sasasã wu be manô kodzogbe afii! 24 Ke<br />

nyateñe lae nye be, mate åu ana kpekpeðeåu geðe miawo wu ne mele agbe.<br />

25 „, ele eme be nye dôwôwô ga hiã le agbe sia me eya ta meka ðe edzi be<br />

maganô agbe vie wu be makpe ðe mia åuti be miatsi ðe edzi le xôse me eye miakpô<br />

dzidzô. 26 Nye agbenônô ado dzidzô na mi eye wòana mônukpôkpô mi be miakafu<br />

Yesu Kristo le ale si wòna megale agbe la ta ne megava mia gbô.<br />

27 Ke nu ka kee adzô ðe dzinye hã la, miðo åku edzi êesiaêi be mianô agbe<br />

abe kristotôwo ene, ale be, ne magakpô mi alo nyemakpô mi o hã la, manô ðaseðiði<br />

nyuiwo sôå ko xôm tso mia åuti be mi katã miele ðeka kple susu ðeka sia be miagblô<br />

nyanyui la 28 dzideñotôe, nu ka kee miañe futôwo awô mi hã. Woakpô esia abe woñe<br />

anyidzedze ñe dzesi ene, ke miawo la, esia anye dzesi tso Mawu gbô be, eli kpli mi<br />

eye bena ena agbe mavô mi. 29 Ke miawo la menye edzixôxôse ñe mônukpôkpô ko<br />

wona mi o, ke boå be miakpe fu ðe eta hã. 30 Mí katãe le avu sia wôm ðekae.<br />

Miekpô ale si mekpe fu ðe eta va yi eye fifia hã megale avu ses… aðe wôm, abe ale si<br />

mienya nyuie la ene.<br />

Midze Yesu ñe ðokuibôbô ñe kpôðeåu yome<br />

2 Nane li abe kristotôwo ñe dzidedeño na wo nôewo enae? Ðe mielŸm ale<br />

gbegbe be miadi be yewoakpe ðe åutinyea? Ðe mí kpli miawo ñe nôvinyenye le<br />

Añetô la me kple míañe gomekpôkpô le Gbôgbô ðeka la me nye viðe na mia? Ðe<br />

nublanuikpôkpô le dzime na mi le go aðe mea? 2 Ekema mina makpô dzidzô vavãtô<br />

to mia nôewo lôlŸ kple ðekawôwô me, eye mitsô dzi ðeka, susu ðeka kple taðodzinu<br />

ðeka wô dôe aduadu.<br />

4


3 Miganye ðokuitôdilawo o; migawô nu be miadze ame bubuwo åu o. Mibôbô<br />

mia ðokuiwo eye mibu ame bubuwo be wonyo wu mi. 4 Tônye ko nenyo meganô<br />

mia me o; ke boå mibu ame bubuwo hã åuti eye miatsô ðe le nu si wôm wole la me.<br />

5 Miañe nônôme nenô abe Kristo Yesu tô ene, 6 ame si, esi wònye be Mawu<br />

ñe nônôme mee wònô hã la, mebui be ye kple Mawu ñe sôsô nye nane si wòle be<br />

yeaûli kplii o, 7 ke boå eði gbôlo eðokui hetsô dôla ñe nônôme do eye wòva le ame ñe<br />

nônôme me. 8 Esi wònô ame ñe nônôme me la, ebôbô eðokui, ðo to yi ðase ku me, yi<br />

ðase atitsogaåutiku me ke! 9 Eya ta Mawu do eya amea ðe dzi yi ðase teñe kôkôtô<br />

kekeake eye wòtsô åkô si ño åkôwo katã ta la nâ. 10 Be le Yesu ñe åkô me, klo sia<br />

klo, adze nâ le dziño kple anyigba kpakple anyigba te, 11 eye aðe sia aðe aûu eme be<br />

Yesu Kristo nye Añetô, hena Mawu fofo la ñe åutikôkôe.<br />

12 XŸnye lôlŸwo, esi menô mia gbô la, mielé se siwo mede na mi la me ðe asi<br />

ses‰e. Ke azô esi nyemegale mia gbô o la, boå wòle be mialé be na mia ðokuiwo wu<br />

eye miawô nu nyui siwo afia be miekpô ðeðe. Mitsô bubu kple toðoðo na Mawu eye<br />

miagbe nu le nu siwo medzôa dzi nâ o la wôwô gbô. 13 Elabena Mawu le dô wôm le<br />

mia me. Eyae kpena ðe mia åu be miaðo toe eye wògakpena ðe mia åu be miawô eñe<br />

lôlŸnu.<br />

14 Miwô nu sia nu liûiliûilil‰ kple nyahehe manômee, 15 ale bena ame aðeke<br />

mate åu akpô mô atsô fôðiði na mi o. Minô agbe dzadzâ si åu fôðiði mele o, abe<br />

Mawu vi siwo le xexe si me do viviti tsiðitsiði heyô f• kple ame mawônuteñewo kple<br />

kôlialiatôwo la ene. Mikl… le wo dome abe akaði ene 16 eye migblô Agbenya la na<br />

wo.<br />

5


Ekema nenye be Kristo gava la, makpô dzidzô gã aðe be dô si mewô le mia<br />

dome la ðe vi geðe. 17 Eye nenye be wokô nye ûu ði le nyateñe me, be wòanye vôsa<br />

na Mawu ðe miañe xôse ta alo nenye be edze be maku ðe mia ta gŸ hã la, malŸ aku<br />

faa eye mana mia dometô ðe sia ðe nakpô gome le nye dzidzô sia me. 18 Elabena ele<br />

be miakpô dzidzô ðe esia hã ta eye miadzô dzi kplim be wona mônukpôkpôm be<br />

maku ðe mia ta.<br />

Timoteo kple Epafrodito<br />

19 Ne Añetô la lŸ la, maðo Timoteo ða be wòava kpô mi ða kpuie. Ekema ne etrô<br />

gbô la, nu siwo wòava gblô nam tso nu siwo katã wôm miele kple ale si miele dôa<br />

dzii åu la ana dzi nagaðo ñonye. 20 Ame aðeke megali si tsô ðe le miañe nya me wu<br />

Timoteo o. 21 Edze abe ðe bubuawo katã tsi dzi ðe woawo åutô ñe ðoðowo åuti eye<br />

menye ðe Yesu Kristo tôwo åu o ene. 22 Ke mienya Timoteo nyuie. Ðe wòle nam<br />

abe vi ene eye wòkpena ðe åutinye le nyanyui la gbôgblô me. 23 Mele mô kpôm be<br />

maðoe ðe mi kpuie; ne mese nu si adzô ðe dzinye le afi sia ko. 24 Eye mele mô<br />

kpôm be, Añetô la ana be nye åutô hã mava kpô mi ða kpuie.<br />

25 Le êeyiêi sia me la, mebui be enyo be magbugbô Epafrodito aðo ðe mi.<br />

Mieðoe ða be wòava kpe ðe åutinye le nye hiahiãwo me; enyo åutô. Mí kplii míezu<br />

nôvi vavãwo eye míewôa dô aduadu. 26 Azô la, megbugbôe le ðoðom ðe mi, elabena<br />

añe le edzrom eye esi miese be, edze dô la, mietôtô le mia ðokuiwo me. 27 Le<br />

nyateñe me la, edze dô eye esusô vie ko wòaku. Gake Mawu kpô nublanui na nye<br />

kplii siaa, bena metsô eñe ku ñe nuxaxa tsô kpe esiwo le dzinye xoxo la o.<br />

6


28 Eya ta metsi dzi vevie be maðoe ðe mi, eye menya ale si gbegbe miada<br />

akpee be miegakpôe, eye esia ana nye hã makpô dzidzô eye wòaðe nye xaxawo dzi<br />

akpôtô. 29 Mido dzaa nâ le Añetô la me kple dzidzô gã aðe, eye miðe miañe<br />

åudzedzekpôkpô fiae, 30 elabena eñe agbe ðo xaxa gã aðe me ðe Kristo ñe dô la ta<br />

eye esusô vie ne wòaku le esime wòle agbagba dzem be yeawô nu siwo miate åu wô<br />

nam o, ðe ale si miele adzôge le gbônye la ta.<br />

Migaðo dzi ðe åutilã åu o<br />

3 Mlôeba la, nôvi lôlŸawo, midzô dzi le Añetô la me. Meðe fu nam be maålô nu<br />

mawo ke aðo ðe mi o, elabena wonyo na miañe dedienônô. 2 Minô åudzô na avu<br />

mawo, åutsu mawo, ame siwo wôa funyafunya åutilã, 3 elabena mí ame siwo subôna<br />

le Mawu ñe gbôgbô me lae nye aûatsotso nyuitô, ame siwo dzôa dzi le Kristo Yesu<br />

me eye womeðoa dzi ðe åutilã åu o, 4 evô nye ya susu si ta wòle be maðo dzi ðe<br />

åutilã åu la le asinye hafi. Ne ame aðe bu be yeate åu aðo dzi ðe åutilã åu la, nye la<br />

mewui, 5 elabena wotso aûa nam le åkeke enyia gbe, metso Israel dukô me, tso<br />

Benyamin ñe to la me, Hebritô tso Hebritôwo me, le sea nu la, Farisitô menye. 6 Ke<br />

le hamea yometiti me la, ame aðeke mewum o, eye le dzôdzôenyenye si tso sea me<br />

nu la, mokakamanôåutôe menye.<br />

7 Gake meðe asi le nu siwo katã mebuna tsã be wonye viðenuwo la åu eye<br />

metsô wo katã ñu gbe be mate åu atsô nye xôse kple môkpôkpô ana Yesu ðeka ko. 8<br />

„, azô la, ne metsô nu siawo katã sô kple viðe gã si mekpô le Kristo Yesu, nye Añetô<br />

nyanya me la, womega ði naneke le nye åkume o. Esia ta metsô nu mawo katã ñu<br />

gbe, eye mebu wo aðukpodzinuwoe, bena nye asi nasu Kristo dzi, 9 eye mawô ðeka<br />

7


kplii. Azô la, nyemegaðoa åu ðe nye dô nyui wôwô åuti alo Mawu ñe seawo dzi<br />

wôwô åuti be woaðem o, ke boå meðoa dzi ðe Kristo åuti be aðem; elabena mô<br />

nyuitô si dzi míato awô ðeka kple Mawu lae nye xôse kple åuðoðo vevie ðe<br />

Kristo ðeka hŸ ko åuti. 10 Azô la, meðe asi le nu bubu ðe sia ðe åuti. Meva kpôe be<br />

esia koe nye mô si dzi míato anya Kristo eye míanye nu hã tso åus… si fôe ðe agbe<br />

tso ku me la åu; to esia me míate åu ase nu si wònye be míakpe fu, aku kplii la hã<br />

gôme. 11 Eya ta nu ka kee adzô hã la, nye hã manye ame siwo akpô gome le ame<br />

kukuwo ñe tsitretsitsi kple woñe agbe yeye la me, la dometô ðeka.<br />

Dzesiðoñe yometiti<br />

12 Menye ðe mele gbôgblôm be nye asi su nu siawo katã dzi xoxo alo wowôm mede<br />

blibo xoxo o, ke boå mele åus… dom nu be nye asi nasu nu si ta Kristo Yesu hã ñe<br />

asi su dzinye ðo la dzi. 13 Nôvi lôlŸwo, nyemebu ðokuinye be nye asi su edzi o. Ke<br />

nu ðeka si mewôna lae nye be; meålôa nu siwo le megbenye la be eye mewôa nye<br />

åutete åuti dô be maðo nu si le ågô nye la gbô. 14 Mele dzisiðoñe la mi nyam vevie<br />

be maxô dziðuðudzesi si ta Mawu yôm le Kristo Yesu me ðo be manyi agbe mavô<br />

dome.<br />

15 Aleae wòle be mí ame siwo tsi le xôsea me la nakpô nu siawoe. Ke ne wò<br />

susu to vovo le nu siawo dometô aðe åu la, Mawu aðe eya hã afia wò. 16 Ke ðeko<br />

miana míanô agbe ðe nu si dzi míañe asi su la nu.<br />

17 Nôvi lôlŸwo, mikpe ðe ame bubuwo åu ne miasrŸ nye agbe ñe kpôðeåu eye<br />

mialé åku ðe ame siwo zôna ðe ðoðo siwo míewô na mi nu la åuti. 18 Elabena<br />

egblôe na mi zi geðe kpô, eye megale egblôm na mi fifia kple aðatsi be, ame geðewo<br />

8


le kristotôwo ñe mô dzi zôm, esiwo, le nyateñe me la, wonye Kristo ñe atitsoga la ñe<br />

futôwo. 19 WoatsrŸ gbidigbidi, elabena nu sia nu si dzro wo lae zua woñe mawu; nu<br />

si wòle be wòakpe åu na wo la boå zua dada blibo na wo eye nu si ko åuti wobua<br />

tame lena lae nye agbenônô le anyigba dzi afii. 20 Ke míawo la dziñoe nye mía de<br />

afi si mía Ðela, Añetô Yesu Kristo le eye míele mô kpôm be agatso afi ma ava. 21<br />

Ne egatrô va la, atrô míañe åutilã siwo åu anyigbadzi gbôdzôgbôdzô le la eye woazu<br />

åutikôkôe åutilã siwo åu åus… le abe eya åutô tô ene, to åus… triakô ma si wòatsô aðu<br />

nu sia nu dzii le afi sia afi la åutidôwôwô me.<br />

Åus…doame nyawo<br />

4 Nôvi kristotô lôlŸawo, melŸ mi eye medi vevie be mava kpô mi ða elabena<br />

miawoe nye nye dzidzô kple nye fetu si maxô ðe nye dôwôwôwo ta. Eya ta xŸnye<br />

lôlŸwo, minô te ses‰e nyateñetôe le Añetô la me.<br />

2 Meðe kuku na Ewodia eye mele kuku ðem na Sintike hã be gbe nadze gbe<br />

dzi na wo le Añetô la me. 3 Megale biabiam tso mi, nye hadôwôlawo si be miakpe ðe<br />

nyônu siawo åuti elabena wowô dô kplim aduadu le nyanyui la kaka me na ame<br />

bubuwo; eye wowô dô kple Klemens kpakple nye dôwôla bubu siwo åkô woålô ðe<br />

agbegbal…a me la hã.<br />

4 Dzi nadzô mi le Añetô la me êesiaêi. Megale egblôm ake be dzi nadzô mi! 5<br />

Mina ame sia ame nakpôe adze sii be, miedia mia ðokuitô o, ke boå miebua ame<br />

bubuwo åuti le nu sia nu si miewôna la me. Miðo åku edzi be Añetô la ñe vava gogo.<br />

6 Migatsi dzimaði le naneke åuti o; ke boå mido gbe ða le nu sia nu me. Migblô<br />

miañe hiahiãwo na Mawu, eye migaålô akpedada nâ be le eñe åuðoðo ta o. 7 Ne<br />

9


miewô esia la ekema Mawu ñe åutifafa si ño amegbetôwo ñe nugômesesewo katã ta la<br />

anô mia me. Eñe åutifafa ana gbôdzôe miañe susuwo kple miañe dziwo le ale si miexô<br />

Kristo Yesu dzi se la nu. 8 Mlôeba la, nôvi lôlŸwo, nu siwo nye nyateñe, nu siwo dze<br />

na bubu, nu siwo le dzôdzôe, nu siwo le dzadzâ, nu siwo dze na lôlŸ, nu siwo nya<br />

kpôna ne nu nyui aðe li alo nane li si wole be woakafu la mibu nu sia tôgbewo åu. 9<br />

Minô nu siwo katã miesrŸ tso gbônye eye miekpôm menôa wôwôm la wôwô dzi eye<br />

Åutifafa ñe Mawu la anô anyi kple mi. 10 Medzô dzi le Añetô la me vevie be mlôeba<br />

la, miegadze åkuðoðo dzinye gôme. Le nyateñe me la, mietsô ðe le eme nam, gake<br />

ðekoe miekpô asinu be miaðee afi o. 11 Menye be ðe mexaxa êeaðekeêi tae mele<br />

egblôm ðo o, elabena mesrŸ ale si manô agbee le dzidzô me nenye be nu geðe loo<br />

alo nu sue aðe koe le asinye. 12 Menya ale si manô agbee, ne naneke mele asinye o<br />

loo alo ne nu sia nu le asinye. MesrŸ dzidzemekpôkpô ñe nu êaêla le go ðe sia ðe me,<br />

le ñoðiði me loo alo le dôwuame me, le nukpôkpô me loo alo le hiã me. 13 Mate åu<br />

awô nu sia nu to eya ame si doa åus…m la me. 14 Ke hã la, miewôe nyuie be<br />

miekpena ðe åutinye le nye êeyiêi ses… siawo me.<br />

15 Abe ale si mienya nyuie ene la, esi meva gblô nyanyui la na mi zi gbãtô<br />

eye meyi nye môzôzô dzi tso Makedonia la, mi Filipitôwo koe zu nye hadôwôlawo le<br />

nunana kple nuxôxô me. Hame bubu aðeke mewô esia o. 16 Esi menô Tesalonika gŸ<br />

hã la, mieðo nu ðem zi eve sôå. 17 Togbô be mekpô åudzedze le miañe nunana åuti<br />

hã la, nu si gadzô dzi nam wu lae nye fetu gã si miava xô le mia ñe dômenyowôwô<br />

ta.<br />

18 Fifi laa la, nu sia nu si mehiã la le asinye, le nyateñe me la nuawo sô gbô<br />

gŸ hã wu ale si mehiã! Esi Epafrodito va la, etsô nunana gbogbo siwo mieðo ðem la<br />

10


vâ nam. Nunana siawo nye vôsanu ûeû… lil‰li si dzea Mawu åu åutô. 19 Eye eyae ana<br />

miañe nuhiahiãwo katã mi tso eñe åutikôkôe kesinônuwo me, le nu si Kristo Yesu wô<br />

na mí la ta. 20 Azô åutikôkôe woana Mawu mía Fofo la tso mavô me yi ðe mavô me.<br />

Amen.<br />

Nuwuwugbedonamewo<br />

21 Medo gbe na kristotô siwo katã le afi ma; nôvi siwo le gbônye la hã do gbe na mi.<br />

22 Kristotô ðe sia ðe si le afi sia la di be mado gbe na mi na yewo, vevitô esiwo le<br />

dô wôm le Kaisaro ñe Fiasã me. 23 Míañe Añetô Yesu Kristo ñe amenuveve nanô anyi<br />

kple miañe gbôgbôwo.<br />

11


PAULO ÑE AGBAL„ SI WÒÅLÔ NA KOLOSETÔWO<br />

Kpôkplôyiðeme: Ðikeke va ðo kristotô siwo nô Kolose la dome le Kristo ñe<br />

mawunyenye åu. Aûatsonufiala aðewo hã nô nu dada aðewo<br />

fiam. Eya ta Kolose kristotôwo ðo Epafrodito ða be wòasrã<br />

Paulo kpô le gaxô me eye wòase eñe susu tso Kristo ñe<br />

mawunyenye kple åufiafia bubuawo åuti. Ale Paulo ålô agbal…<br />

sia na Kolosetôwo, ðe nya me na wo, le aûtsonufialawo ñe<br />

nufiafia åuti eye wòðo kpe edzi na wo bena Kristo nye Mawu<br />

le go ðe sia ðe me. Efia nu tso ale si wòle be srŸåutsuwo kple<br />

srŸnyônuwo, viwo kple dzilawo nanô ðe wo nôewo åu la hã<br />

åuti.<br />

Emenyawo 1. Kpôkplôyiðeme, 1:1-14<br />

2. Nufifia tôxâwo, 1:15-2:23<br />

3. Agbenônô yeyea kple xoxoa tsôtsô sô kple wo nôewo, 3:1-4:6<br />

4. Tañonyawo, 4:7-18<br />

1 Agbal… sia tso Paulo, ame si Mawu tia be wòanye Yesu Kristo ñe dôtsôla kple<br />

nôvi Timoteo gbô le yiyim na 2 kristotô wônuteñewo kple Mawu ñe ame siwo le<br />

Kolose dua me.<br />

mi taåtaå.<br />

Mawu mía Fofo la åutô nakô eñe yayra ðe mia dzi eye wòatsô eñe åutifafa ayô<br />

1


Gbedodoða kple akpedada<br />

3 Êesiaêi ne míele gbe dom ða ðe mia ta la, míedzea egôme kple akpadada na Mawu<br />

míañe Añetô Yesu Kristo Fofo, 4 elabena míese nu geðe tso ale si miexô Añetô la dzi<br />

se kple lôlŸ manyagblô si mietsô na eñe amewo la åu. 5 Eye tso åkeke gbãtô si dzi<br />

wogblô nyanyui la na mi va se ðe fifia la, mietsô xôse kpô mô na dzidzô tso dziño. 6<br />

Nyanyui si wogblô na mi la eya ke gblôm wole le xexeame godoo eye wòle amewo<br />

ñe agbenônô trôm le afi sia afi, abe ale si wòtrô miañe agbenônô tso åkeke gbãtô si dzi<br />

miese nu tso Mawu ñe nublanuikpôkpô gã na vŸwôlawo åu eye miese eme ene.<br />

7 Epafra míañe hadôwôla lôlŸ lae tsô nyanyui la vâ na mi. Eyae nye Yesu<br />

Kristo ñe subôla si le kpekpem ðe mía åuti le afi sia ðe mia teñe. 8 Eye eyae nye ame<br />

si gblô ale si mietsô lôlŸ gã si Gbôgbô Kôkôe la de mia me la le amewo lŸm la na mí.<br />

9 Eya ta tso gbe si gbe míese mia åkô zi gbãtô ko la, míedoa gbe ða ðe mia ta<br />

êesiaêi eye míebiaa Mawu be wòakpe ðe mia åuti miase nu si wòdi be miawô la<br />

gôme, eye wòawô mi mianye nunyalawo tso gbôgbômenuwo åuti. 10 Míegabiana hã<br />

be miañe agbenônô nadze Añetô la åu êesiaêi eye woade bubu eåuti, ale be mianô<br />

nyuiwôwô dzi na ame bubu wo êesiaêi, le esime miele esrŸm êesiaêi be mianya<br />

Mawu ðe edzi wu.<br />

11Míele gbe dom ða hã be Mawu ñe åus… gã nayô mia me f• ale be nu ka kee<br />

adzô hã la, miate åu anô te ses‰e eye Añetô la ñe dzidzô nayô mia me taåtaå êesiaêi.<br />

12 Eye be miada akpe na Fofo la, ame si wô mí be míedze na gomekpôkpô le nu<br />

siwo kekeli la ñe fiaðuñemetôwo akpô gome le la me. 13 Elabena eyae ðe mí tso<br />

viviti ñe åus… kple Satana ñe fiaðuñe la me eye wòkplô mí va Via lôlŸ la ñe fiaðuñe<br />

2


mee; 14 eyae ñle ablôðe na mí kple eñe ûu xôasi la eye wòtsô míañe nu vŸwo katã ke<br />

mí.<br />

Kristo nye ta na nuwo katã<br />

15 Kristoe nye Mawu si míekpôna o la ñe nônôme tututu. Eli hafi Mawu wô nu sia<br />

nu eye le nyateñe me la, 16 Kristo åutôe nye nu sia nu si le dziño kple anyigba dzi,<br />

nu siwo míekpôna kple nu siwo míekpôna o la siaa Wôla. Eya kee wô gbôgbôwo ñe<br />

xexeme si míekpôna o la, eñe fiawo, fiaðuñewo, amegãwo kple woñe åus…wo. Kristo<br />

wô esiawo katã na eya åutô ñe åudôwôwô kple åutikôkôe. 17 Eli xoxoxo hafi nu sia<br />

nu va dzô eye eñe åus… lé xexeamenuwo katã ño ñui. 18 Eye eyae nye ta na hame,<br />

sinye eñe åutilã, eyae nye gômedzedzea kple ame siwo fô tso yôme ñe ågôgbetô, ale<br />

be le nu sia nu me la, wòanye gbãtô. 19 Elabena Mawu di be nu sia nu si le ye me la<br />

nanô ye Vi hã me.<br />

20 Mawu to nu si Via wô me, ûu mô be nu siwo katã le dziño kple anyigba<br />

dzi la, nava Via gbô. Elabena Kristo to eñe ku le atitsoga åuti me wô åutifafa le<br />

Mawu kple amewo katã dome to eñe ûu me. 21 Ehe åutifafa sia vâ na mi ame siwo<br />

nô adzôge tsã tso Mawu gbô la hã. Tsã la mienye Mawu ñe futôwo, mielé fui eye<br />

miañe susu vŸwo kple nu vŸwôwôwo na be mi kplii dome klã gake azô la, egakplô mi<br />

va eðokui gbôe abe xôlŸawo ene. 22 Kristo wô esia to eñe ku le atitsoga åuti me dzi<br />

eye fifia to eñe ku me la, ekplô mi va Mawu ñe åkumee; miele tsitre ðe Mawu åkume<br />

ame maðifôwoe eye naneke kura megale mia åuti si ana woaka mo na mi o. 23<br />

Nu ðeka si ku ðe nu sia åuti koe nye be miaxô nyateñe la dzi ase blibo, alé eme ðe<br />

asi ses‰e, aku ðe Añetô la åuti goågoågoå eye miaxô nyanyui la dzi ase be Yesu<br />

3


ku ðe mia ta. Hekpe ðe esia åuti la, mixôe se be aðe mi, ðikeke aðeke manômee.<br />

Esiae nye nukunya kple nya si va na mi katã eye wòle kakam ðe xexeme blibo la<br />

katã fifia. Eye enye dzidzô na nye, Paulo, be magblô nya sia na ame bubuwo.<br />

24 Ke nye dô ñe akpa aðee nye be makpe fu ðe mia ta, eye enye dzidzô nam<br />

be wòle nenema, elabena mele kpekpeðeåu nam be Kristo ñe fu siwo wòkpe ðe eñe<br />

åutilã si nye eñe hamea ta la nawu enu.<br />

Woðe nya êaêla la ðe go<br />

25 Mezu hamea ñe subôla abe ale si Mawu dôm abe xônuvi ene be mawu eñe nya<br />

blibo la nu, 26 nya êaêla si woêla ði tso ñe alafawo kple dzidzimewo me ke, gake<br />

azô la eðee fia ame kôkôewo. 27 Ame siawo Mawu lŸ be yeana woanya yeñe<br />

åutikôkôe ñe kesinônu êaêlawo le TrŸsubôlawo dome, nu êaêla sia nye be Kristo le<br />

mia me, si nye åutikôkôe ñe môkpôkpô.<br />

28 Eya ta afi sia afi si míeyina la, míeñoa nu tso Kristo åuti na ame siwo katã<br />

le klalo be woaðo to. Míef‰aa nu wo eye míexlŸa nu wo vevie abe ale si míate åui<br />

ene. Míedina be míakplô ame sia ame ayi Mawu ñe åkume fôðiðimanôåui ðe dô si<br />

Kristo wô na wo dometô ðe sia ðe la ta. 29 Esiae nye nye dô, eye mate åu awôe to<br />

Kristo ñe åus… triakô si le dô wôm le menye la ðeðe ko me.<br />

2 Adzô dzi nam åutô nenye be ðe mianya ale si medoa gbe ða<br />

madzudzômadzudzôe ðe miawo kple hame si le Laodikea la kpakple nôvi vevi bubu<br />

siwo menyam kura o la hã ta. 2 Nu si mebia Mawu na mi lae nye be: dzideño nanô<br />

mia si eye lôlŸ ñe åus… nabla mi ðekae ale be miate åu akpô mônu anya Kristo le<br />

4


kakaðedzi me kple gômesese deto vavãtô. Elabena Mawu ñe ðoðo êaêla si wòva ðe<br />

fia mlôeba lae nye Kristo åutô. 3 Eya mee woêla nunya triakô ñe kesinônuwo<br />

katã ðo.<br />

Dedienônô si vana to agbenônô le Kristo Yesu me, me<br />

4 Mele nya siawo gblôm na mi elabena mele vôvŸm be ame aðe ate åu ava ble mi,<br />

alo ado lã mi to eñe aðe åanâ nyawo gbôgblô na mi me. 5 Togbô be gbônye didi tso<br />

mia gbô hã la, nye dzi le mia åu. Mekpô dzidzô elabena miele agbe nôm nyuie eye<br />

miañe xôse hã le åus… kpôm ðe edzi le Kristo me. 6 Azô abe ale si miexô Kristo dzi<br />

se be aðe mi ene la, mixô se nenema ke le miañe gbe sia gbe ñe nuwônawo me; eye<br />

miwô ðeka kplii blibo le xôse me. 7 Mili ke ðe eya amea me blibo eye miaxô<br />

nunyiame tso egbô. Mikpô egbô be mietsi ðe edzi le Añetô la me. Mina dzidzô kple<br />

akpedada nayô miañe agbe me f• ðe nu gã siwo katã wòwô na mi la ta.<br />

8 Migana ame aðeke natsô eñe xexemenunya kple nyaåuðoðo siwo wotu ðe<br />

amegbetô ñe nunya dzi, ke menye ðe nu siwo Kristo gblô dzi o la awô mi kluviwoe,<br />

kple dzidzô o. 9 Elabena Mawu ñe blibonyenye la katã nô Kristo me le åutilã ñe<br />

dzedzeme nu 10 eye blibonyenye sia yô mi f• le Kristo me, ame si nye ta na åus…wo<br />

kple dziðulanyenyewo katã. 11 Eya amea me hã wotso aûa na mi, le esime mieðe<br />

miañe dzôdzôme nu vŸ åutilã ða, menye kple aûatsotso si wotsô asi tsoe o, ke esi<br />

wowô to Kristo me la boå. 12 To mawutsideta me mieku kplii eye mietsi tre kplii to<br />

miañe xôse si le Mawu ñe åus… si fôe tso ame kukuwo dome la me.<br />

13 Mieku ðe nu vŸwo me, eye womeðe miañe dzodzro vŸwo ða le mia åu<br />

haðe o. Gake ena be miekpô gome le Kristo ñe agbenônô me, elabena etsô miañe nu<br />

5


vŸwo ke mi, 14 eye wòtutu nya si wotsô ðe mia åuti la ða, vodada siawo nye eñe se<br />

siwo dzi mieda le la. Etsô nu vŸ siawo katã klã ðe Kristo ñe atitsoga åuti eye wòðe<br />

wo ða. 15 To esia me la, Mawu ðe Satana ñe åus… si wòatsô atô asi miañe nu vŸwo<br />

dzii la ða, eye Mawu ðe Kristo ñe dziðuðu le atitsoga åuti afi si woðe miañe nu vŸwo<br />

katã ða le la fia xexeame katã.<br />

16 Eya ta migana ame aðeke naðe ðeklemi kpli mi le nu si mieðuna alo nona<br />

åu loo alo ale si miawo mieðua Yudatôwo ñe azãwo, åkekenyuiwo, dzinu yeye ñe<br />

wônawo kple Sabat åkekewo o la ta o. 17 Elabena esiawo katã nye ðoðo siwo wu<br />

enu esi Kristo va do. Ðoðo siawo nye nu la åutô ñe vôvôli ko. Egômee nye wonye<br />

Kristo åutô ñe vôvôli ko. 18 Migana ame aðeke nable mi be esi miegbe be<br />

yewomasubô mawudôlawo abe ale si wogblô na mi ene o ta la, miele tsôtsrŸ ge o.<br />

Wogblôna be yewokpô åutega eye yewonya be ele be miasubô mawudôlawo. Ame<br />

siawo nye dadalawo togbô be wogblôna be yewonye ðokuibôbôðeanyilawo hã. Susu<br />

wônuku le wo si. 19 Ke womeku ðe Kristo åu, ame si nye ta si åu mi ame siwo katã<br />

nye eñe åutilã la ku ðo o; elabena eñe lãmeka ses…wo wotsô bla mí ðekae eye míete<br />

åu tsina elabena míexôa nunyiame kple åus… tso eya ðeka ko gbô.<br />

20 Le nyateñe me, esi mieku kple Kristo ta la, mievo tso nu si xexemetôwo<br />

buna tso ðeðekpôkpô åuti la si me. Woñe susue nye be, ame akpô ðeðe to dô nyui<br />

wôwô kple sewo dzi wôwô me. Ne ele alea la, nu ka tae miegale wo wôwô dzi eye<br />

woñe se mawo gabla mi ðo? 21 Wobe migaðu esi o, migaðô ekemâ kpô o, eye wobe<br />

migaka asi nuðuðu aðewo ya åuti kura o; nu ka tae? 22 Kpô ða, se mawo ya la<br />

amegbetô, numaðinu ñe ðoðowo ko wonye, elabena nuðuðu la, ðe ko wowôe be ame<br />

naðu. 23 Se siawo anya dze se nyuiwoe elabena wonye se siwo hiã<br />

6


ame ðokuitsôtsôke kple ðokuibôbô blibo eye wo dzi wôwô ses…, gake åus… aðeke<br />

mele wo si be ame natsô aðu eñe susuwo kple dzodzro vŸwo dzi o. Ðeko wonaa ame<br />

dana.<br />

Ðoðo na agbe dzadzâ nônô<br />

3 Azô esi mietsi tre kple Kristo tso ku me ta la, mitsô miañe dziwo ðo dziño ñe<br />

kesinônuwo kple eñe dzidzôwo åuti, afi si Kristo le Mawu ñe axadzi le, le bubu kple<br />

åus… me. 2 Mina dziñonuwo åutibubu naxô miañe susuwo me; migagbl… miañe<br />

êeyiêiwo anô anyigba dzi nuwo åuti bum o.<br />

3 Elabena mieku eye wotsô mia kple Kristo ñe agbe êla ðe Mawu me. 4 Ne<br />

Kristo si nye miañe agbe va do la ekema miawo hã miado kpakplii le åutikôkôe me.<br />

5 Eya ta migbe nu le anyigbadzinu siwo yô f• kple nu vŸ la gbô; miwu didi<br />

vŸ siwo le fiefiem le mia me. Migawô naneke si ku ðe ahasiwôwô,<br />

makômakônyenye, fieåufieåu kple åukpenanudzroamewo åuti o. Migasubô xexe sia<br />

me ñe nu nyuiwo ðe Mawu teñe o, elabena esia nye TrŸsubôsubô. 6 Mawu ñe dziku<br />

helihel‰ ava ame siwo wôa nu siawo la dzi. 7 Miewôa nu siawo tsã esi miele abe<br />

xexemetô bubuwo ko ene 8 gake azô la êeyiêi la de na mi be miaðe asi le<br />

dzikudodo, fuléle, fiñode kple nya vlowo gbôgblô åuti.<br />

9 Migaka aûatso na mia nôewo o; elabena mieðe agbe xoxo la kple eñe<br />

nuwônawo ða. 10 Azô la miele agbe yeye nôm eye agbe yeye nônô sia na miele nu<br />

nyui wôwô srŸm gbe sia gbe le si dzedze me, be mianô ame si nye Wôla la ñe<br />

nônôme me. 11 Le agbe yeye sia nônô me la, Griktô, Yudatô, aûatsotso alo<br />

aûamatsomastso, åkumaûamaûutô alo Skitiatô, kluvi alo ablôðevi megali o, ke boå<br />

7


wo katã nye kristotô eye Kristo le wo katã me.12 Esi wònye be Mawu ame si na<br />

agbe yeye mi la åutôe tia mi, wô mi kôkôe eye wolŸ mi vevie ta la, mido dômetrôtrô,<br />

nublanuikpôkpô, ðokuibôbô, tufafa kple dzigbôði ñe awuwo na mia ðokuiwo, 13 mihe<br />

adodo kple mia nôewo, eye mitsô mia nôewo ñe vodadawo ke wo. Miðo åku ale si<br />

Añetô la tsô miañe nu vŸwo ke mii la dzi eye miawo hã miatsô ake mia nôewo<br />

nenema ke.<br />

14 Ño esiawo katã ta la, mina lôlŸ nafia ale si mianô agbee la mi, elabena esia<br />

ana be hame la katã nanô anyi le ðekawôwô blibo me. 15 Mina åutifafa si tso Kristo<br />

gbô la naðu dzi le miañe dziwo kple agbenônô blibo la katã me êesiaêi, elabena esia<br />

nye miañe dôdeasi kple mônukpôkpô abe ame siwo nye åutilã ðeka ñe åutinuwo ene.<br />

Eye mida akpe êesiaêi. 16 Mina be Kristo ñe nya la natso añe ðe mia me le agbôsôsô<br />

me, esi miele nu fiam, le nu xlŸm mia nôewo kple Mawu menunya, eye midzi<br />

Psalmowo, hadzidziwo kple gbôgbômehawo kpakple akpedada le miañe dziwo me na<br />

Mawu. 17 Eye nu sia nu si miawô la, eðeanye le nya me alo nuwôwô me o, miwô wo<br />

katã le Añetô Yesu ñe åkô me eye miada akpe na Mawu Fofo la, to eya amea me.<br />

Ðoðo hena kristotôwo ñe añemegbenônô<br />

18 Mi srŸnyônuwo la, mibôbô mia ðokuiwo na mia srŸwo, elabena esia nye Añetô la<br />

ñe ðoðo na mi. 19 Eye mi srŸåutsuwo hã la, milŸ mia srŸwo eye mialé be na wo eye<br />

migado dziku ðe wo åuti alo ablu ðe wo ta o.<br />

20 Mi ðeviwo la, ele be miabu mia fofowo kple mia dadawo êesiaêi, elabena<br />

esiae dze Añetô la åu. 21 Mi fofowo la, miganô nya hem ðe mia viwo åuti ale<br />

gbegbe be dzi naðe le wo ño be woadzudzô agbagbadzedze o.<br />

8


22 Mi kluviwo la, miðo to miañe anyigbadziñetôwo êesiaêi; menye to<br />

ameåkumenuwôwô me o, ke boå miawôe êesiaêi ne miañe añetôwo meli o hã. Miðo<br />

to wo faa ðe miañe lôlŸ na Añetô la kple ale si miedi be yewoadze eåui la ta. 23<br />

Mitsô kutrikuku kple dzidzô wô nu sia nu si wòle be miawô la, abe Añetô lae miele<br />

ewôm na ene, eye menye abe miañe anyigbadziñetôwo miele ewôm na ene o, 24 esi<br />

mienyae be miaxô domenyinyi tso Añetô la gbô abe fetu ene. Elebena Añetô Kristo<br />

åutôe miele dô wôm na. 25 Ame sia me si wô nu vŸ la axô eñe nu vŸ ñe fetu eye<br />

ameåkumekpôkpô aðeke manô eme o.<br />

4 Mi añetôwo la, ele be miawô nu si nyo eye wòdze la ðe miañe kluviwo åu.<br />

Miðo åku edzi êesiaêi be, miawo hã la Añetô le mia si le dziño eye wòle åku lém ðe<br />

mia åuti vevie.<br />

Sedede bubuwo<br />

2 Mido vevi gbedodoða, minô åudzô eye mida akpe na Mawu. 3 Mido gbe ða ðe<br />

míawo hã ta be Mawu naûu agbo na míañe mawunyagbôgblô be míaðe gbeñã<br />

Kristo ñe nu êaêlawo esi ta mele game le afi sia ðo. 4 Mido gbe ða be magblôe eme<br />

nakô abe ale si mate åui ene.<br />

5 Miwô mônukpôkpô suetô kekeake åutidô ne miatsô aðe gbeñã nyanyui lae na<br />

ame bubuwo. Mizô le nunya me le miañe nuñoño kple wo me. 6 Mina amenuveve<br />

kple dze nanô miañe nuñoño me, elabena to esia me ko miate åu akpô åuðoðo nyuitô<br />

na ame sia ame.<br />

9


Gbedoname vovovowo<br />

7 Tikiko, mía nôvi lôlŸ la agblô ale si mele edzii la na mi. Enye kutrikula si subôa<br />

Añetô la kplim. 8 Medô dô tôxâ siae be wòava kpô ale si miele ða eye be wòafa akô<br />

na mi ade dzi ño hã na mi. 9 Mele Onesimo, nôvi lôlŸ kple nuteñewôla si nye mia<br />

detô la hã ðom, ðe mi. Eya kple Tikiko woagblô nu siwo le dzôdzôm le afi sia fifia la<br />

na mi.<br />

10 Aristarko, ame si le game kplim la do gbe na mi kple lôlŸ; nenema kee<br />

nye Marko, Barnaba nôvi. Abe ale si megblô na mi kpô ene la, ne Marko va mia gbô<br />

la, mixôe dzidzôtôe.<br />

11 Yesu, si wogayôna hã be Yusto la hã do gbe na mi nyuie. Ame siawo nye<br />

Yudatôwo le nye dôwôhatiwo dome hele dô wôm na mawufiaðuñe la eye wonye<br />

akôfafa gã aðe nam. 12 Epafra, mia dometô ðeka, ame si nye Yesu Kristo ñe dôla hã<br />

do gbe na mi nyuie. Ele ûiûlim ðe mia ta le gbedodoða me êesiaêi be mianô te ses‰e<br />

le Mawu ñe lôlŸnu blibo la me, atsi eye miakpô kakaðedzi blibo. 13 Mate åu aka ðe<br />

edzi na mi be, ewô dô ses‰e ðe mi kple kristotô bubu siwo le Laodikea kple Hierapoli<br />

la nu, 14 Luka, Atikewôla lôlŸ la kple Dema hã do gbe na mi nyuie.<br />

15 Mido gbe na nôvi kristotô siwo le Laodikea nam. Mido gbe na Nimfa kple<br />

hame si kpea ta le eñe añeme la nam. 16 Nenye be miexl… agbal… sia vô la, mitsôe ðo<br />

ðe Laodikea hame la hã woaxl… eye miawo hã mixô agbal… si meålô ðo ðe wo hã<br />

axl…. 17 Migblô na Arkipo be, “Kpô egbô be nèwô nu siwo katã Añetô la be nàwô.”<br />

18 Esia nye nye åutô nye gbedoname si meålô kple nye åutô nye asi. Miðo<br />

åku dzinye le nye gaxômenônô me le af‰ sia. Mawu ñe amenuveve nanô anyi kpli mi.<br />

10


PAULO ÑE AGBAL„ GBÃTÔ SI WOÅLÔ NA TESALONIKATÔWO<br />

Kpôkplôyiðeme Pauloe nye ame si ðo kristohamea anyi ðe Tesalonika.<br />

Tesalonika nye asitsadu xôåkô aðe. Yudatôwo ñe amegãwo na<br />

amewo tsi tsitre ðe eåu ale gbegbe be wònô na Paulo be<br />

wòadzo le dua me. Yudatôwo va nô kristotôwo yome tim vevie<br />

eya ta Paulo ñe hadôwôla Timoteo tso Tesakonika yi Paulo gbô<br />

eye wògblô ale si nuwo nô ses…m na kristotôwo le Tesalonika la<br />

nâ. Nu siae na Paulo ålô agbal… sia na Tesalonikatôwo hedo<br />

åus… wo. Eda akpa na wo le woñe xôse kple lôlŸ ta. Edo åus…<br />

wo be woalé xôse la me ðe asi ses‰e, anô agbe abe kristotô<br />

vavãwo ene eye woanô môkpôkpô dzi na Kristo ñe vava zi<br />

evelia.<br />

Emenyawo 1. Gbedoname, 1:1<br />

2. Hamea ñe nônôme kple åkôxôxô, 1:1-10<br />

3. Apostolowo ñe dôwôwô le wo dome, 2:1-3 :13<br />

4. Hamea menyawo åudôwôwô, 4:1-5:11<br />

5. Åus…doamenyawo kple tañonyawo, 5:12-28<br />

1 Agbal… sia tso Paulo, Silvano kple Timoteo gbô le yiyim na kristohame si le<br />

Tesalonika, mi ame siwo nye Mawu Fofo la kple Añetô Yesu Kristo tô. Yayra kple<br />

åutifafa si tso Mawu mía Fofo kple míañe Añetô Yesu Kristo gbô la woana mi.<br />

1


Akpedada ðe Tesalonikatôwo ñe xôse ta<br />

2 Míedaa akpe na Mawu êesiaêi ðe mia ta, eye míedoa gbe ða ðe mia ta<br />

madzudzômadzudzôe. 3 Le míañe gbedodoðawo me na Mawu mía Fofo la ðe mia ta<br />

la, míeålôa miañe lôlŸdôwo, miañe xôse triakô kple môkpôkpô na míañe Añetô Yesu<br />

Kristo ñe tôtrôgbô la be o. 4 Nôvi lôlŸawo kple Mawu ñe lôlŸtô veviwo, ménya bena<br />

Mawu åutôe tia mi. 5 Elabena esi míetsô nyanyui la vâ na mi la, miexôe abe nya<br />

dzodzro aðe ko ene o; ke boå mieðo to eye miese nya la kple dzidzô gã. Nu si<br />

míegblô na mi la wô dô ðe mia dzi åutô, elabena Gbôgbô Kôkôe la åutô ðo kpe edzi<br />

na mi be nu si míegblô na mi la nye nyateñe. Eye mienya ale si mía åutôwo ñe<br />

agbenônô ganye kpeðodzi na mi be míañe gbedeasi si míetsô vâ na mi la nye nyateñe.<br />

6 Ale mieva zu míawo kple Añetô la yomedzelawo; elabena miexô míañe nya la kple<br />

dzidzô si tso Gbôgbô Kôkôe la gbô, togbô be ehe tetekpô kple nuxaxa geðewo va mia<br />

dzii hã.<br />

7 Emegbe la miawo åutôwo mieva zu kpôðeåu na kristotô siwo katã le<br />

Makedonia kple Akaya. 8 Azô la, miekaka Añetô la ñe nya la na amewo le afi sia afi,<br />

tso Akaya yi keke Makedonia ñe liñowo godo ke hã elabena afi sia afi si míeyi la,<br />

amewo ðia ðase tso miañe xôse deto si le mia si le Mawu me la åuti. Esia ta megahiã<br />

be míawo míagagblô nya aðeke na wo o, 9 elabena woawo boå gblôa ale si miexô mí<br />

kple dzidzô manyagblô kple ale si mietrô tso TrŸsubôsubô gbô va Mawu gbô eye<br />

Mawu gbagbe nyateñetô la koe zu miañe Añetô la na mí. 10 Eye wogblô hã na mí be,<br />

miele mô kpôm na Mawu Vi, Yesu ñe tôtrô ava tso dziño; ame si Mawu fô tso ku me<br />

eye wònye Ðela si koe aðe mí tso Mawu ñe dziku helihel‰ ðe nu vŸ åuti la me.<br />

2


Paulo ñe dôwôwô le Tesalonika<br />

2 Nôvi lôlŸawo, miawo åutô mienya ale si míañe mia gbô vava ðe vi na mii. 2<br />

Mienya ale si wowô funyafunya mí kple ale si míekpe fu le Filipi hafi míeva ðo mia<br />

gbô la hã. Ke Mawu na dzideño tôxâ mí be míagblô nyanyui ma ke na mi togbô be<br />

futôwo ño xlã mí gŸ hã. 3 Eya ta miakpôe adze sii be, míele mawunya gblôm ðe didi<br />

vŸwo alo tameðoðo vŸwo ta o. Ke boå míele egblôm le anukwareðiði kple dzitsinya<br />

nyui me. 4 Elabena míawo la míele nya la gblôm abe dôla siwo tso Mawu gbô, ame<br />

siwo dzi ko wòka ðo be woagblô nyateñe la ko ene; eya ta míetrô eñe nya la ñe akpa<br />

aðeke be wòasô ðe nyaselawo ñe didi nu o, elabena míawo la, míesubôa Mawu ðeka<br />

hŸ si dzroa amewo ñe dzimesusuwo ñe gogloñe ke me. 5 Abe ale si mienya nyuie ene<br />

la, míedze agbagba zi ðeka pâ hã kpô be míahe mi va mía gbôe to mia nu beble me<br />

o, eye Mawu åutô hã nya be menye ðe míebua be míenye mia xôlŸwo ale be miana<br />

ga mí o. 6 Míebia kafukafu tso miawo alo ame bubu aðeke gbô kpô o; evô abe Kristo<br />

ñe apostolowo ene la, míedze na bubu tôxâ tso mia gbô hafi. 7 Le esia teñe la, míegbô<br />

dzi ði na mi abe ale si vi dada gbôa dzi ði doa nuðuðu na viawo eye wòléa be na wo<br />

ene. 8 MíelŸ mi vevie eye míañe lôlŸ la de to ale gbegbe be míetsô Mawu ñe nyanyui<br />

la ðeðe ko vâ na mi o ke boå míetsô miawo åutô ñe agbe gŸ hã kpe ðe eåuti na mi.<br />

9 Nôvi lôlŸawo, mieðo åku ale si míewô dô kple kutrikuku geðe le mia dome<br />

la dzi oa? Zã kple keli míewôa dô kple kutrikuku eye míetea fifia be míate åu akpô<br />

nu anô agbe ðe edzi ale be míaganye agba na ame aðeke le afi ma esi míele Mawu ñe<br />

nyanyui la gblôm le mia dome o. 10 Miawo åutô kple Mawu siaa mienye ðasefowo<br />

na mí be míenô agbe dzadzâ, kôkôe si åuti kpôtsotso mele o la le mia dome. 11 Ðe<br />

mieðo åku edzi be, míeñoa nu na mi abe ale si fofo ñoa nu na viawoe la ene oa?<br />

3


Míeðea kuku na mi, dea dzi ño na mi eye kura gŸ hã la, míedina 12 tso mia si be<br />

miañe agbenônô naganye nuðiaðia na Mawu o, ke boå wòahe dzidzô vâ na eya ame<br />

si yô mí va eñe fiaðuñe la me be míakpô gome le eñe åutikôkôe la me.<br />

13 Eye míadzudzô akpedada na Mawu ðe esia ta o, elabena esi míegblô<br />

nyanyui la na mi la, miebu nya la abe nya siwo míawo åutô míesusu la ene o, ke boå<br />

miexôe abe Nya si tso Mawu åutô gbô la ene, eye le nyateñe me eya åutô gbôe wòtso,<br />

eyata esi miexôe se la etrô miañe agbenônô.<br />

14 Nôvi lôlŸawo, esia yomedzenue nye be miawo hã miekpe fu abe ale si<br />

hame siwo le Yudea la kpee ene. Miawo åutô miañe dukômetôwo ti mia yome abe<br />

ale si woawo hã kpe fu tso woawo åutô ñe amewo Yudatôwo, sime ene. 15 Esi wowu<br />

woawo åutô ñe nyagblôðilawo vô la, woklã Añetô Yesu gŸ hã ðe atitsoga åuti, eye<br />

azô la, woti míawo hã yome kutôkutôe henya mí do goe le dua me. Wotsi tre ðe<br />

Mawu kple amegbetô siaa åuti 16 eye wole agbagba dzem be woaxe mô na mí ne<br />

míagagblô nya la na TrŸsubôlawo o, ðe vôvŸ ta, be wo dometô aðewo akpô ðeðe. Ale<br />

ame siawo ñe nu vŸwo gale tsitsim ðe edzi. Mlôeba la Mawu ñe dziku va wo dzi azô.<br />

Paulo ñe didi vevi be yeayi aðakpô Tesalonikatôwo ða<br />

17 Nôvi lôlŸwo, esi míedzo le mia gbô le êeyiêi kpui si va yi me la, míañe dziwo ya<br />

medzo le mia gbô o, ke míedze agbagba ðe sia ðe be míagava kpô mi ða gake mete<br />

åu dze edzi o. 18 Edzro mí vevie åutô be míava mia gbô eye nye, Paulo, medze<br />

agbagba zi geðe be mava gake Satana meðe mô na mí o. 19 Nu ka gŸe míele agbe<br />

na? Nu kae na môkpôkpô kple dzidzô mí eye wònye míañe fetu vavã kple fiakuku la?<br />

4


Miawoe! „, miahe dzidzô geðe vâ na mí, ne mí katã míetsi tre ðe míañe Añetô Yesu<br />

Kristo åkume ne etrô va. 20 Elabena miawoe nye míañe åutikôkôe kple dzidzô.<br />

Wodô Timoteo ðo ðe Tesalonika<br />

3 Mlôeba, esi míate åu agado dzi o la, míeðoe be míawo ðeðe míatsi Atene 2<br />

eye míeðo Timoteo, mía nôvi kple hadôwôla; Mawu ñe dôla si ðea gbeñã Kristo ñe<br />

nyanyui la ðe mi be wòava do åus… miañe xôse eye wòade dzi ño na mi, 3 ale be<br />

miate åu alé dzi ðe ño le miañe fukpekpe siawo katã me. Gake mienya bena fukpekpe<br />

mawo nye Mawu ñe ðoðo ñe akpa aðe na mi kristotôwo. 4 Esi míenô mia gbô gŸ hã<br />

la, míegblôe na mi do ågô bena fukpekpe kple yometiti ava kpuie abe ale si wòva<br />

dzôe ene.<br />

5 Abe ale si megblô va yi ene la, esi míekpô be míañe mia gbô vava le megbe<br />

tsim akpa la, míeðo Timoteo ða be wòakpôe ða be miañe xôse gale te ses‰e mahã.<br />

MevŸ be ðewoh‰ Satana va kplô mia dometô vevitô aðewo dzoe eye míañe<br />

agbagbadzedzewo katã zu dzodzro.<br />

Timoteo he dzidzônya vâ<br />

6 Azô la Timoteo trô gbô eye wòtsô dzidzônya sia vâ na mí be miañe xôse kpe lôlŸ<br />

le Añetô la me gale te ses‰e ko abe tsã ene, eye be mieðoa åku míañe mia gbô vava<br />

dzi kple dzidzô, eye miedi vevie be yewoakpô mí abe ale si míawo hã míedi vevie be<br />

míakpô mi ene. 7 Eya ta nôvi lôlŸawo, míañe dziwo kpô akôfafa, le míañe hiãwo kple<br />

fukpekpewo me le afii, elabena míenya azô be miele te ses‰e nyateñetôe le Añetô la<br />

5


me. 8 Míawo la, míate åu atsô fu ðe sia ðe zi ale si míenyae be miele te ses‰e le<br />

Añetô la me.<br />

9 Ale ke míawô ada akpe na Mawu wòade eteñe ðe mia ta ðe dzidzô si<br />

míekpô le míañe Mawu la åkume le mia ta? 10 Elabena zã kple keli la, míedoa gbe<br />

ða ðe mia ta atradii; míebiaa Mawu be wòaðe mô be míagakpô mi, ale bena mate åu<br />

aðe kuxi aðewo siwo aganô fu ðem na miañe xôse la ða. 11 Mawu mía Fofo la åutô<br />

kple míañe Añetô Yesu nagagbugbô mí ðo ðe mia gbô. 12 Eye Añetô la nawôe be<br />

miañe lôlŸ na mia nôewo nayô f• agbã go abe ale si míañe lôlŸ na mi le la ene. 13<br />

Esia ana be Mawu mía Fofo la nana be miañe dziwo nakpô åus…, anô dzadzâ, kôkôe<br />

ale be miate åu ado ðe eåkume fôðiðimanôåui nenye be míañe Añetô Yesu Kristo trô<br />

gbô kple ame siwo katã nye etô.<br />

Agbenônô hena Mawu åudzedze<br />

4 Mlôeba la, nôviwo, míefia mi ale si wòle be mianô agbe be miadze Mawu åu,<br />

eye le nyateñe me la, miele agbe nôm nenema. Ke azô la míele mia biam hele åus…<br />

dom mi le Añetô Yesu me be miagawôe wu gŸ hã. 2 Mienya nu siwo míeðo na mi be<br />

miawô la to Añetô Yesu ñe åus… me. 3 Elabena enye Mawu ñe lôlŸnu be mianô kôkôe;<br />

ate ða xaa tso ahasiwôwô gbô; 4 eye mia dometô ðe sia ðe nasrŸ ale si wòaðu eñe<br />

åutilã dzi eye wòanô anyi kple srŸa le kôkôenyenye kple bubu me, 5 ke menye kple<br />

f‰eåuf‰enu ñe dzodzro vŸwo, abe ale si TrŸsubôla siwo menya Mawu kple eñe môwo<br />

o la, wônâ ene o.<br />

6


6 Esia hã nye Mawu ñe lôlŸnu be, ame aðeke magaba nôvia, axô srŸa le esi<br />

gbeðegbeðe o, elabena Añetô la ahe to na mi nublanuimakpmakpôtôe ðe nu vŸ sia ta,<br />

abe ale si míegblôe na mi kple ðokuibôbô va yi la ene. 7 Elabena Mawu meyô mí be<br />

míava nye ame ñoði siwo yô f• kple dzodzro vŸwo o, ke boå be míanye ame<br />

dzadzâwo kple ame kôkôewo. 8 Nenye be ame aðe gbe be yemanô agbe ðe ðoðo<br />

siawo nu o la, menye amegbetôwo ñe sewo dzi dam wòle o ke boå Mawu si na eñe<br />

Gbôgbô Kôkôe la mi la, ñe sewo dzi dam wòle.<br />

9 Meka ðe edzi be magahiã be magblô nya tso dadavilôlŸ si dze be wòanô<br />

Mawu ñe amewo dome la åuti o; mienyae xoxo! Elabena Mawu åutô le nu fiam mi<br />

be mialŸ mia nôewo. 10 Le nyateñe me, miañe lôlŸ na nôvi kristotô siwo le<br />

Makedonia la katã kpô åus… åutô. Nôvi lôlŸwo, togbô be wòle alea hã la, míele kuku<br />

ðem na mi be miagalŸ mia nôewo ðe dzi wu. 11 Esia nanye miañe didi ðaa be, mianô<br />

agbe le tufafa me; miakpô mia åutôwo ñe dôwo gbô abe ale si míegblô na mi va yi la<br />

ene. 12 Ne mienô agbe alea la, ame siwo menye kristotôwo o la axô mia dzi ase eye<br />

woabu mi. Kpe ðe esia åuti la, miganô amewo ñe asinu kpôm be woana ga mi be<br />

miatsô akpô mia ðokuiwo dzii o.<br />

Le Añetô la ñe vava åuti<br />

13 Nôviwo, nye medi be mianô numanyamanya me le ame siwo ku la åu alo miaxa<br />

nu abe ame bubu siwo si môkpôkpô mele la ene o. 14 Míexôe se bena Yesu ku eye<br />

wògatsi tre eya ta míexôe se bena Mawu afô ame siwo dô alŸ le Yesu me la kpakple<br />

Yesu. 15 Le Añetô la åutô ñe nya nu la, míele egblôm na mi bena mí ame siwo gale<br />

agbe, ame siwo asusô va se ðe Añetô la ñe vava la, mado ågô na ame siwo ku o. 16<br />

7


Elabena Añetô la åutô aði tso dziño ava kple gbeðeðe gã aðe, kple mawudôlagãtô ñe<br />

gbe kpakple Mawu ñe kp…ðiði eye ame siwo ku le Kristo me la afô gbã. 17 Le esia<br />

megbe woakô mí ame siwo gale agbe le êemaêi la ayi dzi kpliwo le alil‰kpowo dzi<br />

be míayi aðado go Añetô la le yame. Ale míanô Añetô la gbô tegbetegbe. 18 Eya ta<br />

mitsô nya siawo fa akôe na mia nôewo.<br />

Åudzônônô na Añetô la ñe vava<br />

5 Êekaêie nu siawo katã ava eme? Nôvi lôlŸawo, mehiã be magblô nya aðeke tso<br />

ema ya åuti o, 2 elabena mienya nyuie be ame aðeke menya êeyiêi la o. Añetô la ñe<br />

azãgbe la aði ðe mí abe ale si fiafitô vana le zã me ene. 3 Esime amewo le gbôgblôm<br />

be, “Åutifafa kple dedienônô” li la, gbegbl… ava ño ðe wo dzi kpoyi abe ale si fu ðua<br />

funôe ene eye mate åu asi le enu o ene.<br />

4 Ke nôvi lôlŸawo, miawo la nu siawo mele êaêla ðe mi o, eye wo<br />

mava ði ðe mi abe fiafitô ene, le Añetô la ñe azãgbe la o. 5 Elabena mi katã la, kekeli<br />

kple åkeke la ñe viwoe mienye eye mienye viviti kple zã tôwo o. 6 Eya ta minô<br />

åudzô ðaa eye migadô alŸ abe ame bubuwo ene o. Minô åudzô na eñe vava eye mianô<br />

mo xexi. 7 Zãmee amewo dôa alŸ eye êemaêi me kee amewo mua aha. 8 Ke mina<br />

mí ame siwo nye kekeliviwo la míanô mo xexi, eye míatsô xôse kple lôlŸ ñe<br />

akôtakpoxônu ado eye míaðô ðeðekpôkpô si míele mô kpôm na la abe gakuku ene.<br />

9 Mawu meðo be yeatrô eñe dômedzoe akô ðe mía dzi o, ke boå be yeaðe mí<br />

to míañe Añetô Yesu Kristo dzi. 10 Kristo ku ðe mía ta, ale be míele agbe alo míeku<br />

o, ne etrô va la míate åu anô agbe kplii tegbetegbe. 11 Eya ta mide dzi ño na mia<br />

nôewo be miatu mia nôewo ðo abe ale si miele wôwôm xoxo la ene.<br />

8


Åku ðodzinyawo kple gbedonamewo<br />

12 Nôvi lôlŸawo, azô la míele biabiam tso mia si be miade bubu ame siwo wôa dô<br />

kple vevidodo le mia dome la åu, ame siwo wotsô ðo mia nu le Añetô la me eye<br />

woxlŸa nu mi. 13 Mido kôkô ame siawo le lôlŸ me le woñe dôwôwô ta. Minô anyi le<br />

åutifafa me kple mia nôewo. 14 Míele åus… dom mi, nôvi lôlŸawo be miaxlŸ nu ame<br />

siwo le kuvia wôm, mide dzi ño na ame siwo le vôvŸm, mikpe ðe ame siwo gbôdzô<br />

la åu migbô dzi ði na ame sia ame. 15 Mikpô egbô be ame aðeke metsô vŸ ðo vŸ teñe<br />

o, ke boå midze agbagba be êesiaêi la mianyo dôme na mia nôewo kple ame bubu ðe<br />

sia ðe.<br />

16 Dzi nedzô mi êesiaêi. 17 Minô gbedodoða dzi madzudzômadzudzôe. 18<br />

Mida akpe le nuwo katã me elabena esiae nye Mawu ñe lôlŸnu na mi le Kristo Yesu<br />

me. 19 Migatsi Gbôgbô Kôkôe la nu o. 20 Migado vlo nyagblôðiwo o. 21 Mido nu<br />

sia nu kpô eye milé ðe nu si nyo la åu. 22 Mitsri vŸ ðe sia ðe tôgbi.<br />

23 Azô la, Mawu åutô, ame si nye åutifafa ñe Mawu nakô mia åuti keåkeå<br />

eye wòadzra miañe gbôgbô, luûô kple åutilã blibo la ðo mokakamanôåui le míañe<br />

Añetô Yesu Kristo ñe vavagbe la. 24 Nuteñewôlae nye ame si yô mi eya ta awôe ade<br />

goe.<br />

25 Nôvi lôlŸawo, mido gbe ða ðe míawo hã ta. 26 Mido gbe na nôviawo katã<br />

kple nugbugbô kôkôe. 27 Mele eñom ðe mia nu le Añetô la åkume be woaxl… agbal…<br />

sia na nôviawo katã.<br />

28 Míañe Añetô Yesu Kristo ñe amenuveve nanô anyi kpli mi.<br />

9


PAULO ÑE AGBAL„ EVELIA SI WÒÅLÔ NA TESALONIKATÔWO<br />

Kpôkplôyiðeme Paulo ålô agbal… gbãtô na Tesalonikatôwo eteñe medidi kura<br />

Emenyawo 1. Gbedoname, 1:1-2<br />

hafi wògaålô evelia o. Aûatsonufiala aðewo gblô na<br />

Tesalonikatôwo be, Kristo va zi evelia xoxo. Nu sia he tôtô<br />

geðe va hamea me. Ame geðewo dzudzô dôwôwô eye wode asi<br />

kuviawôwô me. Paulo ålô agbal… sia heka mo na wo le woñe<br />

kuviawôwô kple dômawômawô ta. Efia nu wo tso ame kukuwo<br />

ñe tsitretsitsi åuti. Edo åus… wo be woalé xôse la me ðe asi ses‰e<br />

eye woanô mô kpôm na Kristo ñe vava zi evelia.<br />

2. Paulo ñe akpedada kple gbedodoða ðe hamea ta, 1:3-12<br />

3. Añetô la ñe vava zi evelia, 2:1-17<br />

4. Nufiamewo, 3:1-15<br />

5. Yayranyawo kple gbedonamewo, 3:16-18<br />

1 Agbal… sia tso Paulo, Silvano kple Timoteo gbô le yiyim na kristohame si le<br />

Tesalonika, ame siwo le dedie le Mawu mía Fofo kple míañe Añetô Yesu Kristo me.<br />

2 Mawu mía Fofo kple Añetô Yesu Kristo nana eñe yayra sôgbô la mi eye<br />

wòana åutifafa nanô miañe dziwo kple tamesusuwo me.<br />

Akpedada kple gbedodoða<br />

1


3 Nôvi lôlŸawo, akpedada na Mawu ðe mia ta menye nu dzeame ko wònye na mí o,<br />

ke boå míañe dô wònye be míawô na Mawu ðe ale si miañe xôse tsi ðe edzi nukutôe<br />

eye miañe lôlŸ na mia nôewo hã de to åutô la ta. 4 Enye dzidzô na mí be míaño<br />

adegbe tso miañe dzigbôði kple ale si miañe xôse de to le Mawu me la åu na hame<br />

bubuwo, togbô be miele fukpekpe kple êeyiêi ses…wo me tom hã. 5 Esia nye ale si<br />

Mawu wôa nu to mô dzôdzôetô dzii la ñe kpôðeåu ðeka ko, elabena to miañe<br />

fukpekpe me la ele mia dzram ðo hena eñe fiaðuñe la 6 eye le êemaêi me ke la ele<br />

ûônudôdrŸ kple tohehe dzram ðo ði na ame siwo le fu wôm mi.<br />

7 Eya ta magblô na mi ame siwo le fu kpem la be, Mawu ana dzudzô mi kple<br />

míawo nenye be Añetô Yesu va do kpoyi tso dziño le dzo ñe aðewo me kple eñe<br />

mawudôla ses…wo. 8 AdrŸ ûônu ame siwo katã medi be yewoanya Mawu o, kple ame<br />

siwo katã gbe ðoðo si wòwô ðe wo åu be yeaðe wo to míañe Añetô Yesu Kristo dzi<br />

la wôwô me gbidii. 9 Woahe to na wo le dzo mavô la me, eye womagakpô Añetô la<br />

ñe åkume akpô gbeðe o, gawu la womakpô eñe åutikôkôe ñe åus… hã o, 10 ne eva be<br />

wòaxô kafukafu kple bubu ðe dô gã si wòwô na ame kôkôewo la ta. Miawo la, mianô<br />

ame siwo anô ekafum la dome elabena miexô Mawu ñe nya si míegblô na mi la dzi<br />

se.<br />

11 Eya ta míedoa gbe ða ðe mia ta ðaa be míañe Mawu la nawô mi vi<br />

siwo ñomevi wòdi be woanô ye si lae, eye agawô mi mianyo ade ale si miedi la nu!<br />

Mlôeba la atsô eñe åus… axe fe na mi ðe miañe xôse ta. 12 Ekema ame sia ame anô<br />

Añetô Yesu Kristo ñe åkô kafum ðe nu nyui siwo do go tso mia me wokpô la ta; eye<br />

miañe åutikôkôe gãtô kekeake enye be miava nye etô. Míañe Mawu kple Añetô Yesu<br />

Kristo ñe nublanuikpôkpô sôgbô la ana esiawo katã ava eme na mi.<br />

2


Kristo ñe vava zi evelia kple eñe ågôdodzesiwo<br />

2 Le míañe Añetô Yesu Kristo ñe vava kple ale si míaño ñu ðe egbô åuti la,<br />

míele biabiam tso mia si, nôviwo, be 2 miagana woatôtô miañe susuwo bôbôe alo ado<br />

dzikatsoameño na mi kple nyagblôðiwo, nutsotsowo alo kple agbal… aðe si wogblô be<br />

etso mía gbô si le gbôgblôm be Añetô la ñe vavagbe la va yi xoxo o. 3 Migana<br />

woatôtô miañe susuwo eye woable mi o; migaxô nu sia nu si wogblô la dzi se o.<br />

Elabena åkeke ma mava o, va se ðe esime aglãdzedze ava, eye woaðe ame<br />

sedzimawôla la ðe go, ame si woðo ði na tsôtsrŸ. 4 Atsi tsitre ðe mawu bubuwo åu<br />

eye ayi aðagbã nu siwo katã amewo subôna la kple afi si wosubôa wo le la<br />

gudugudu. Ayi aðanô Mawu ñe gbedoxô me abe Mawu ene eye wòable amewo be<br />

yee nye Mawu. 5 Mieðo åku edzi be megblô nya siawo na mi esi menô mia gbô oa?<br />

6 Eye mienya xoxo nu si le mô xem na eñe afi sia vava; elabena ne eñe êeyiêi mede<br />

o la, mava o.<br />

7 Ke nu si åutsu aglãdzela kple dzomavô me vi sia awô ne eva la, le edzi yim<br />

xoxo gake eya åutô mava o va se ðe esime ame si le mô xem nâ la do ða le mô me<br />

nâ hafi. 8 Ekema åutsu vŸði sia ava do eye Añetô Yesu atsô eñe ya si wògbôna to eñe<br />

nume la afiãe; eye ne etrô va la, atsrŸ åutsu sia ða le anyigba dzi. 9 Åutsu nu vŸ<br />

wôla sia ava kple Satana ñe åus… eye Satana awô eåutidô atsô wô dzesi kple nukunu<br />

gã geðewo, atsô aflu amewoe. 10 Ado lã amesiwo katã yina ðe dzomavô la me<br />

elabena wogbe nyateñe la xôxô; wogbe be yewomaxô nyateñe la ase, alŸe be wòaðe<br />

wo o, 11 eya ta Mawu ðe mô na wo be woaxô alakpa siawo katã dzi ase kple woñe<br />

3


dzi blibo 12 eye woadrŸ ûônu wo katã pâpâpâ be woxô alakpa dzi se, gbe nu le<br />

nyateñe la gbô eye wokpô dzidzô le woñe nu vŸwo me.<br />

Minô te ses‰e<br />

13 Ke ele be míada akpe na Mawu ðaa ðe mia ta, mi mía nôvi siwo Añetô la lŸ,<br />

elabena Mawu ðoe tso blema ke be yeana miakpô ðeðe, aklô mia åuti to Gbôgbô<br />

Kôkôe la ñe dôwôwô kple miañe nyateñe la dzixôxôse me. 14 Mawu gblô nyanyui la<br />

na mi to mía dzi. Eye to mía dzi wòyô mi be miakpô gome le míañe Añetô Yesu<br />

Kristo ñe åutikôkôe la me.<br />

15 Nôvi lôlŸwo, nu siwo katã le susu me na mi eya ta minô te ses‰e eye mialé<br />

nyatañe la me ðe asi ses‰e, nyateñe siwo míefia mi esi míenô mia gbô kple esiwo<br />

míeålô ðo ðe mi le míañe agbal…wo me na mi.<br />

16 Míañe Añetô Yesu Kristo åutô kple Mawu mía Fofo, ame si lŸ mí eye to<br />

eñe amenuveve me la, wòna dzideño mavô kple môkpôkpô nyui mí la, 17 nade dzi ño<br />

na mi eye wòado åus… mi le dô nyui ðe sia ðe wôwô kple nya nyui ðe sia ðe gbôgblô<br />

me.<br />

Mido gbe ða ðe mía ta<br />

3 Mlôeba la, nôvi lôlŸtôwo, esi mele agbal… sia nu wum la, mabia tso mia si be<br />

miaðo gbe ða ðe mía ta. Mido gbe ða gbã be Añetô la ñe nya la nakaka ðe afi sia afi<br />

kaba eye wòakpô dziðuðu le afi sia afi si wòkaka ðo, ale be wòaðe ame geðewo abe<br />

ale si wòdzôe esi míeva mia gbô la ene. 2 Mido gbe ða hã be míado go le ame<br />

4


vŸðiwo ñe asi me, elabena menye ame sia amee lŸ Añetô la o. 3 Añetô la, nuteñewôla<br />

wònye; eya ta ado åus… mi eye wòakpô mia ta tso Satana ñe fuwôame ðe sia ðe me. 4<br />

Míeka ðe edzi le Añetô la me bena miele nu siwo míefia mi la dzi wôm eye menye<br />

zi ðeka ko o ke boå êesiaêi. 5 Añetô la nawôe be miañe nugômesese tso Mawu ñe lôlŸ<br />

åuti la nanô to dem ðe edzi wu êesiaêi.<br />

NuxôxlŸ tso kuviawôwô åu<br />

6 Nôvi lôlŸawo, míele se sia dem na mi le míañe Añetô Yesu Kristo ñe åkô me be:<br />

Migade ha kple nôvi si nôa anyi kuviatôe gbe sia gbe eye mewôa dô aðeke abe ale si<br />

míefia mi be miawô la ene o. 7 Elabena miawo åutô mienya ale si wòle be miadze<br />

míañe kpôðeåu yomee. Esi míenô mia dome la, míenô anyi kuviatôe 8 alo ðu ame<br />

aðe ñe nu femaxee o, ke boå míewô dô zã kple keli. Míedze agbagba, ku kutri be<br />

míaganye agba na mia dometô aðeke o. 9 Míewô esia menye esi míate åu abia<br />

kpekpeðeåu ma tôgbi mi ta o ke boå be míatsô mía ðokuiwo aðo kpôðeåui na mi be<br />

miadze eyome. 10 Elabena esi míenô mia gbô gŸ hã la, míede se sia na mi be, “Ame<br />

si medi be yeawô dô o la, megadu nu hã o.”<br />

11 Gake míesena be mia dometô aðewo le kuvia wôm, wogbe be yewomawô<br />

dô aðeke o, eye wogbl…a woñe êeyiêi le ameåunyagbôgblô me. 12 Míele kuku ðem<br />

na nenem me mawo katã eye míele gbe ðem na wo hã le Añetô Yesu Kristo ñe åkô<br />

me be, woadze kô anyi awô dô atsô kpô wo ðokuiwo dzii. 13 Hena nôvi lôlŸ<br />

mamlâawo la, mele nu xlŸm mi be ðeði megate mia åuti le nu nyui wôwô me o.<br />

14 Nenye be ame aðe gbe be yemawô ðe nu siwo míegblô ðe agbal… sia me<br />

dzi o la, milé åku ðe eåuti eye migade ha kplii o, ale be åu nakpee. 15 Ke migabui<br />

5


e enye miañe futô o; ke boå miño nu nâ abe nôvi si hiã nuxôxlŸ ene.<br />

Gbedonamewo<br />

16 Åutifafa ñe Añetô la åutô nana eñe åutifafa mi êesiaêi le nu sia nu me. Añetô la<br />

nanô anyi kpli mi katã.<br />

17 Azô esia nye, nye åutô nye gbedoname si mele åôålôm kple nye åutô nye<br />

asi, abe ale si mewônâ le nye agbal…wo katã ñe nuwuwu la ene; be wòanye kpeðodzi<br />

na mi be agbal… la tso nye åutô gbônye. Esia nye nye åutô nye asinuåôålô. 18 Míañe<br />

Añetô Yesu Kristo ñe yayra nanô mi katã mia dzi.<br />

6


PAULO ÑE AGBAL„ GBÃTÔ SI WÒÅLÔ NA TIMOTEO<br />

Kpôkplôyiðeme Timoteo nye ðekakpui aðe si ke ðe Kristo dzixôse åu to Paulo<br />

dzi eye wòzu kpeðeåutô vevi aðe na Paulo le eñe<br />

mawunyakakadô la me. Paulo lŸe abe eya åutô via ene. Paulo<br />

bia tso Timoteo si be wòakpô hame si le Efeso la dzi. Agbal…<br />

sia nye Paulo ñe åus…dodo kple nufiafia tso hamedzikpôkpô åuti<br />

na Timoteo.<br />

Emenyawo 1. Gbedoname, 1:1-2<br />

2. Hameðoðowo kple hamedzikpôlawo, 1:3-3:16<br />

3. NuxôxlŸ kple åus…dodo Timoteo, 4:1-6:19<br />

4. Gbedoname kple agbal…a nuwuwu, 6:20-21<br />

1 Nye Paulo, ame si nye Kristo Yesu ñe apostolo to Mawu, mia Ðela, ñe<br />

gbeðeðe kple Kristo Yesu, miañe môkpôkpô dzi la, 2 na Timoteo, vinye vavã le xôse<br />

la me. Amenuveve, nublanuikpôkpô kple åutifafa si tso Mawu, Fofo la kple Kristo<br />

Yesu, miañe Añetô, gbô la, nanô anyi kpli wò.<br />

NuxôxlŸ tso aûatsonufiafiawo åu<br />

3 Abe ale si meñoe ðe nuwò hafi dzo yi Makedonia ene la, tsi Efeso eye nàðo asi<br />

åutsu aðewo, ame siwo le nudada fiam la dzi be womagafia nenem nuwo o 4 tô te<br />

wo be womagagbl… woñe êeyiêiwo ðe gliwo kple dzôdzômenyatotowo åu o. Elabena


nu siawo hea nyahehe dzodzrowo vanâ ðe Mawu ñe dôwôwô si xôse hena vanâ la<br />

teñe. 5 Nu si metsi dzi na vevie nye be kristotô siwo katã le afi ma la nayô f•u kple<br />

lôlŸ si tso dzi vavãwo me, eye be woñe susuwo me nadza eye woas… åu le xôse me.<br />

Nufiala siawo da ñu le nu siawo nyanya me eye wogbl…a woñe êeyiêi nôa nya<br />

hem eye wonôa nya maðinyawo gblôm. 7 Wodi be yewoaxô åkô abe Mose ñe sefiala<br />

gãwo ene, evô woawo åutô menya naneke gobii tso Mose ñe seawo kple nu si wofia<br />

mí la åu hafi o. 8 Se mawo nyo, zi ale si wowô wo åutidô abe ale si Mawu ðoe la<br />

ene. 9 Míenyae hã be menye ame nyuiwoe wowô se la na o, ke boå sedzidalawo<br />

kple aglãdzelawo, mawumavŸlawo kple nu vŸ wôlawo, ame makômakôwo kple<br />

mawumasubôlawoe wowô se la na, ame siwo wua wo fofowo kple dadawo, na<br />

hlŸdolawo 10 na ahasiwôlawo kple nu tovo wôlawo, amesitsalawo kple aûatsokalawo<br />

kple atam dzodzro kalawo kpakple nu sia nu si tsi tre ðe nufiafia vavãtô 11 si xô ðe<br />

Mawu yayratô la ñe åutikôkôenyanyui si wòtsô nam la dzi åuti.<br />

Paulo ñe akpedada ðe Mawu ñe amenuveve ta<br />

12 Medaa akpe geðe na Kristo Yesu míañe Añetô la be wòtia nye hã abe eñe dôlawo<br />

dometô ðeka ene, eye wòna åus…m be manye nuteñewôla nâ, 13 togbô be meðu fewu<br />

le Kristo ñe åkô åuti kpô gŸ hã. Meti eñe amewo ñe agbe yome, eye mewô nu vevi wo<br />

le mô ðe sia ðe si dzi mate åui la nu. Ke Mawu kpô nublanui nam elabena nyemenya<br />

nu si wôm menô la o, elabena êemaêi la, nyemenya Kristo o. 14 O, míañe Añetô la<br />

ñe dôme nyo loo, elabena efiam ale si wòle be maxô edzi asee eye be Kristo Yesu ñe<br />

lôlŸ nayô menye f•u.


15 Esia nye nyateñenya si wòle be woaðo toe axôe ase keå be, Kristo Yesu va<br />

xexeame nu vŸ wôlawo ðe ge, ame siwo dome menye gãtô le. 16 Ke Mawu kpô<br />

nublanui nam ale be Kristo Yesu ate åu awô åutinyedô abe kpôðeåu ene be woatsô<br />

afia ame sia ame ale si wòte åu gbôa dzi ði na nu vŸ wôla gãtô kekeake gŸ hã ale be<br />

woawo hã nanyae be, woate åu akpô agbe mavô. 17 Åutikôkôe kple bubu woana<br />

Mawu tso mavô me yi ðe mavô me. Eyae nye Fia tso blema ke, Mawu makumakua<br />

si womekpôna o, eye wòyô f•u kple nunya. Eya ðeka koe nye Mawu. Amen.<br />

18 Azô vinye, Timoteo, esia nye nye sedede na wò. Wô Añetô la ñe aûawo<br />

nyuie, abe ale si wògblô na mi be nàwô to eñe nyagblôðilawo dzi la ene. 19 Lé wò<br />

xôse si le Kristo me la ðe asi ses‰e eye êesiaêi la wò dzitsinya nanô dzadzâ eye nàwô<br />

nu si nènya be enyo la ko. Elabena ame aðewo gbe toðoðo woñe dzitsinya eye wowô<br />

nu si wonya nyuie be mele be woawô o. Ale mewô nuku be esi wogbe Mawu<br />

nenema la wobu woñe xôse si le Yesu Kristo me la o. 20 Himenaio kple Aleksandro<br />

wonye nu sia wôlawo ñe kpôðeåuwo. Eva nô nam be matsô wo de asi na Satana be<br />

woahe to na wo va se ðe esime woanyae be menyo be woaño ði Kristo ñe åkô o.<br />

Ðoðowo le subôsubô åu<br />

2 Eya ta mele nu xlŸm be do ågô na nu sia nu la, woawô kukuðeðewo,<br />

gbedoðoðawo, nyaxôðeakôwo kple akpedada ðe amewo katã ta 2 ðe fiawo kple<br />

dziðulawo katã ta be míanô anyi le åutifafa kple agbe ñe dziðeði me le mawuvôvŸ<br />

kple kôkôenyenye katã me. 3 Esia nyo eye wòdze Añetô la åu. 4 Edi vevie bena ame<br />

sia ame nakpô ðeðe eye woase nyateñe sia gôme be: 5 Yesu Kristo ame si va


xexeame abe amegbetô ene la, koe va dzra Mawu kple amegbetôwo dome ðo. 6 Ewô<br />

esia esi wotsô eñe agbe na ðe amewo katã ta.<br />

Esia nye gbedeasi si Mawu tsô na xexeame le êeyiêi nyuitô dzi. 7 Enye<br />

nyateñe matrômatrô be wotiam be manye Mawu ñe apostolo kple nyanyuidôgbedela si<br />

agblô nyateñe sia na dzimaxôsetôwo; afia wo Mawu ñe ðoðo na amewo be woakpô<br />

ðeðe to xôse me. 8 Eya ta medi be åutsuwo le afi sia afi nado woñe asi kôkôewo ðe<br />

dzi na Mawu ado gbe ða, elabena wovo tso nu vŸ, dziku kple fuléle si me. 9<br />

Nenema ke medi be nyônuwo nado awu ðe nônôme nyui me, le dzadzenyenye kple<br />

nu dzeame wôwô me, menye le atsyŸðoðo vivivo kple ða åôåôe ñoño, sikanuwo kple<br />

dzonu xôasiwo dodo kpakple avô xôasiwo tata me o, 10 ke boå kple nu nyui wôwô si<br />

dze nyônu siwo ûu eme be yewonye mawusubôlawo. 11 Ele na nyônu be wòasrŸ<br />

toðoðo le ðoðoezizi kple ðokuibôbô katã me. 12 Nyemeðe mô na nyônu be wòafia nu<br />

alo aðu amegã ðe åutsu dzi o, ke boå nezi ðoðoe. 13 Nu ka ta? Elabena Mawu wô<br />

Adam gbã hafi va wô Eva. 14 Eye menye Adam Satana ble o, ke boå Evae eye to<br />

esia me nu vŸ va. 15 Eya ta Mawu na be nyônuwo nekpe fu ase veve le woñe<br />

vidzidzi me, ke aðe woñe luûôwo ne woxô edzi se, eye wonô agbe nyui le lôlŸ vavã<br />

me.<br />

Le hamedzikpôlawo kple subôlawo ñe nônôme åuti<br />

3 Enye nyateñenya be ne ame aðe di be yeawô hamedzikpôla ñe dô la, etia dô<br />

nyuitô. 2 Azô la, ele na hamedzikpôla be, wòanye mokakamanôåutô, nyônu ðeka ko<br />

srŸ, ame si fa tu, ðokuidziðula, ame si åu bubu le, amedzrowôla, ame si nya nufiafia<br />

3 menye aha tsu nola o, menye ame si wôa nu gbodogbodo o ke boå ewôa nu le


ôbôenyenye me, menye dzrewôla alo galŸla o. 4 Ele vevie be woanye ame si kpôa<br />

eñe añe dzi nyuie eye vi ðotowo le esi. 5 Elabena ne åutsu aðe mate åu akpô eñe añe<br />

sue la dzi be woanô agbe nyui o la, ale ke wòawô akpô Mawu ñe hame dzi?<br />

NuxôxlŸ na Timoteo tso aûatsonufialawo åu<br />

6 Mele be wòanye ame si ñe dzimetrôêi medidi o, elabena ne menye nenema o la,<br />

dada ayô eya amea me eye wòadze anyi le ûônudôdrŸ si va Satana dzi la te. 7 Ele na<br />

hamedzikpôla be wòakpô ðaseðiði nyui tso hamea godotôwo hã gbô ale be mage<br />

adze vlododo kple Satana ñe mŸ me o.<br />

8 Nenema kee wòle na subôlawo hã be woanye ame siwo åu bubu le kple<br />

nyateñetôwo, menye aha tsu nolawo kple ame siwo tia viðe ñoðiwo yome o.<br />

9 Ele na wo be woalé xôse la ñe nyateñe detowo me ðe asi kple dzitsinya nyui<br />

10 Ele be woado wo akpô gbã eye ne naneke meku ðe wo åu o la, woaðe mô woawo<br />

subôla ñe dô.<br />

11 Ele na wo srŸnyônuwo be woanye ame ðôåuðowo, ke menye aha tsu<br />

nolawo kple ameåunyagblôlawo o, ke boå woawô nuteñe la nu sia nu me. 12<br />

Subôlawo nanye srŸ ðeka tôwo eye dzidzô kple toðoðo nanô woñe añewo me. 13<br />

Kpeðeåutô siwo wô dô nyuie la, woñe fetu anye be amewo aðo bubu na wo eye<br />

woawo åutô ñe dzideño kple xôse le Añetô la me hã atsi ðe edzi.<br />

14 Togbô be mele mô kpôm be mava mia gbô kpuie hã la, mele nu siawo<br />

ålôm na mi, 15 ale be ne nye vava he ðe megbe hã la miate åu anya ame siwo tôgbi<br />

miatia be woanye Mawu gbagbe la ñe hanunôlawo, hame si lé Mawu ñe nyateñe la<br />

me ðe asi ses‰e.


16 Enye nyateñe be mawumegbenônô mele bôbôe o. Gake ele bôbôe le Kristo<br />

ta, ame si va anyigba dzi abe ame ene. Ðiñoño aðeke menô eåuti o eye wòdza le eñe<br />

gbôgbô me. Mawudôlawo subôe eye wogblô mawunya tso eåuti le dukôwo dome.<br />

Amewo xôe le afi sia afi si wòyi eye wogaxôe ðe eñe åutikôkôe me le dziño.<br />

4 Gbôgbô Kôkôe la gblôe na mi kôtee bena le åkeke mamlâawo me la, ame<br />

aðewo le hamea me atrô le Kristo yome adze nufiala siwo ñe susuwo me gbôgbô<br />

vŸwo yô la yome kple dzo. 2 Nufiala siawo aðo mo ta, ada alakpa eye woadae<br />

enuenu ale gbegbe be woñe dzitsinya magaðe fu na wo gŸ hã o. 3 Woagblô be<br />

menyo be woaðe srŸ o, eye menyo hã be woaðu nanewo o, evô wònye Mawue tsô nu<br />

siawo na kristotô siwo li ke la be woakpô dzidzô le wo åuti eye woada akpe ðe wo ta<br />

hafi. 4 Elabena nu sia nu si Mawu wô la nyo, eye miate åu aðui kple dzidzô nenye<br />

be mieda akpe ðe eta, 5 eye miebia tso Mawu si be woayrae, elabena Mawu ñe nya<br />

kple gbedodoða awôe kôkôe.<br />

Kristo Yesu ñe subôla nyuitô la<br />

6 Ne eðe nu siawo me na ame bubuwo la anô wò dôdeasi wôm abe Osôfo<br />

nuteñewôla, si le xôse kple nufiafia dzôdzôetô si nesrŸ la åuti dô wôm la ene.<br />

7 Megagbl… wò êeyiêi anô nya hem tso susu manyatenuwo kple movinyawo<br />

kpakple gli dzodzrowo åuti o. Ke boå zã wò êeyiêiwo kple wò åus… natsô atu<br />

ðokuiwò ðoe le gbôgbô me. 8 Ame ðokui tutuðo le åutilã me nyo gake tutuðo le<br />

gbôgbô me le vevie wu, elabena enye atike na nu sia nu si nàwô. Eya ta tu ðokuiwò


ðo le gbôgbô me eye nadze agbagba be yeanye kristotô nyui wu, elabena eyae ava<br />

kpe ðe åuwò. Menye fifia le agbe sia me ko o, ke boå le agbe si ava va la me hã.<br />

9 Esia nye nyateñe eye wòdze be woaxôe ase blibo 10 eye le esia tae miewô<br />

dô heûli vevie be míatsô míañe môkpôkpô ade Mawu gbagbe la me, ame si nye<br />

amewo katã ñe Ðela, vevietô ame siwo xô se.<br />

Fia nu siawo eye naka ðe edzi be ame sia ame srŸ wo nyuie. 12 Mègana ame<br />

aðeke nabu wò ame gblôe le wò ðekakpuinyenye ta o. Ke boå nye kpeðeåu nyuitô na<br />

wo. Na woadze nu si nèfiana kple agbe si nènôna la yome. Na wò lôlŸ, wò xôse, kple<br />

wò susu dzadzâwo nanye kpôðeåu na wo. 13 Va se ðe esime mava mia gbô la, xl…<br />

Åôålô Kôkôe la na hame la eye naðe eme na wo; gblô Mawu ñe nya la êesiaêi.<br />

14 Kpô egbô be nèwô amenuvenunana siwo Mawu na wò to eñe nyagblôðilawo dzi<br />

esi hamemegãwo da asi ðe dziwò la åutidô nyuie. 15 Wô nunana siawo åutidô nyuie.<br />

Tsô ðokuiwò ño ðe wò dôwôwôwo me ale be ame sia ame nate åu akpô wò tsitsiðedzi<br />

kple ågôgbeyiyi adze sii. 16 Lé åku ðe nu siwo katã nesusuna kple nu siwo katã<br />

newôna la åuti nyuie. Le nu si nyo eye wòle eteñe la me ko ðe asi eye Mawu ayra<br />

wò eye woawô åuwodô le kpekpeðeåunana ame bubuwo me.<br />

Timoteo ñe dôdeasi ku ðe ahosiwo, ame tsitsiwo, kple kluviwo åuti<br />

5 Mègaño nu na me tsitsi aðeke kple ada o, ke boå ño nu nâ bubutôe, abe wò<br />

åutô fofowòe nèle nu ñom na ene. Ño nu na ðekakpuiawo abe ale si nàño nu na<br />

nôviwò åutsu lôlŸawo ene. 2 Tsô nyônu tsitsiwo abe dawòwo ene eye ðetugbiwo abe<br />

nôviwò nyônuwo ene, eye susu dzadzâwo ko nanô wò tame ðe wo åu.


3 Nenye be ahosiwo mekpô ame aðeke woakpô wo dzi o la, ekema hamea<br />

natsôe ðo eðokui dzi atsô lôlŸ akpô wo dzii. 4 Ke ne viwo alo mamayôviwo le wo si<br />

la, ekema ele be woawo nakpô wo dzi elabena ele be dômenyowôwô nadze egôme<br />

tso añeme, eya ta ele be woakpe ðe wo dzila siwo le hiã me la åuti. Esia nye nane si<br />

dzea Mawu åu åutôåutô.<br />

5 Hame la nèkpô ahosi dahe siwo tsi akogo le xexeame la dzi nenye be wole<br />

Mawu sinu kpôm be wòakpe ðe yewo åuti, eye wole gbe dom ða atraðii, 6 ke menye<br />

ne wogbl…a woñe êeyiêi nôa tsatsam nôa ameåunya gblôm, nôa åutilãmedzidzô ko<br />

dim eye wogbl…a nu le woñe luûô åuti o. 7 Esia nanye miañe hame la ñe ðoðo ale be<br />

kristotôwo nanya eye woawô nu si dze.<br />

8 Ke ame si makpe ðe eya åutô ñe ñometô siwo le hiã me, vevietô esiwo le<br />

eya åutô ñe añeme åuti o la, mekpô mô be woayô eðokui be kristotô o. TrŸsubôla gŸ<br />

hã nyo wu ame sia tôgbi.<br />

9 Womatsô ahosi aðeke ñe åkô ade ahosiwo dome o negbe exô ñe blaade kple<br />

edzivô eye wònye ame si nô srŸa gbô le nyateñetoto me. 10 Ele be wòakpô ðaseðiði<br />

nyui le amewo katã gbô le eñe dô nyui wôwô me le kpôðeåu me ame si hea viawo<br />

nyuie, lŸa amedzrowôwô, klôa ame kôkôewo ñe afôwo, kpena ðe ame siwo ðo xaxa<br />

me la åu eye wòñoa eðokui ðe dô nyui sia dô nyui wôwô me.<br />

11 Mele be woaxô ahosi siwo metsi o la ðe dô dôxâ wôla siawo dome o<br />

elabena le êeyiêi kpui aðe megbe la woada le adzôgbe si woðe na Kristo la dzi eye<br />

woagaðe srŸ. 12 Ale woadze na tohehe elabena woda le woñe åugbedodo<br />

adzôgbeðeðe la dzi. 13 Hekpe ðe esia åuti la, ele eme be woava zu ame ðôewo eye<br />

woagbl… woñe êeyiêi anô ameåunya gblôm tso añe si me yi ekemâ me, anô nu dem


ame bubuwo ñe nya me. 14 Eya ta mesusu be enyo na ahosi siwo metsi o la be<br />

woagaðe srŸ, adzi viwo, eye woakpô woawo åutô ñe añe dzi. Ekema ame aðeke mate<br />

åu agblô nya aðeke ðe wo åuti o. 15 Elabena mevŸ be wo dometô aðewo do le eye<br />

Satana hamea me, kplô wo tra môe xoxo.<br />

16 Na magaðo åku edzi na wò ake be ele na ahosiwo ñe ñometôwo be woakpô<br />

wo dzi, eye mele be woaðe asi le dô sia wôwô åuti na hamea o. Ekema hamea ate åu<br />

atsô ga si le esi la akpô ahosi amemanôsitôwo dzii.<br />

Beléle na hamedzikpôlawo<br />

17 Hamedzikpôla siwo wôa hadô nyuie la, dze na bubuteñe eve, vevietô esiwo kua<br />

kutri le mawunyagbôgblô kple efiafia me, 18 elabena woålô ðe mawunya me be,<br />

“Mègabla nu na nyitsu ne ele môlu tugum o.” Wogagblô le teñe bubu hã be,<br />

“Dôwôla dze na eñe fetu.” 19 Ne wotsô nya ðe hamedzikpôla aðe åu la, mègawô nya<br />

la åudô o, negbe le ðasefo eve alo etŸ ñe nya nu ko. 20 Woaka mo na nu vŸ wôlawo<br />

le hame bliboa åkume be wòanye kpôðeåu na ame bubuwo.<br />

21 Mele se dem na wò moveviðotôe le Mawu kple Añetô Yesu Kristo kpakple<br />

mawudôla kôkôeawo katã ñe åkume, be nàwô nu sia ne hamemegã la nye xŸwò vevi<br />

loo alo menye xŸwò o. Ele be woatsô dzidzenu ðeka ma ko na ame sia ame. 22<br />

Mègatsi dzi klokloklo le hamemegãtiatia me o. Wò åku abu le eñe nu vŸwo dzi eye<br />

wòawô abe ðe nède eñe nu vŸwo dzi ene. Kpô nyuie be wò åutô nate ða xaa tso nu vŸ<br />

ðe sia ðe ñomevi gbô. 23 Ke hã la, esia mefia be nàtsri wain keåkeå o. Ele be nano<br />

sue aðe êeaðewoêi abe atike ene ðe wò dômeðu la ta elabena edzea dô kaba kaba.


24 Ðo åku edzi be åutsu aðewo hamemegã aðewo gŸ hã, le nu vŸ gbe nôm<br />

eye esia le nyanya na ame sia ame. Le nu siawo me la, ate åu awô nane tso eåuti. Ke<br />

le go bubuwo me la, ûônudrŸgbe la koe ate åu aðe nyateñe dziåô la ðe go. 25<br />

Nenema ke, ame sia ame nya ale si hamemegã aðewo wô dô nyuie, gake êeaðewoêi<br />

la womenya woñe dô nyui wôwôwo o, va se ðe êeyiêi didi aðewo megbe hafi.<br />

Ðoðo na kluviwo<br />

6 Kluvi siwo nye kristotôwo la nawô dô na woñe añetôwo kple åus… eye woabu<br />

wo; mègana woagblô tso Kristo ñe hadôwôlawo åuti be wonye kuviatôwo o. Mègana<br />

Mawu ñe åkô alo eñe nufiafia nazu alômeðenu le nu sia ta o. 2 Ne woñe añetô nye<br />

kristotô la, esia menye mônukpôkpô be woawô alôgblôdô le woñe dôwônawo åuti o;<br />

ke boå ele be woagawô dô ðe edzi wu elabena wole kpekpeðeåu nam wo nôvi<br />

kristotô kple woñe åus….<br />

dzi.<br />

GalôlŸ<br />

Timoteo, fia nyateñenya siawo eye nàdo åus… ame sia ame be woawô ðe wo<br />

3 Ame aðewo as… nu agblô be nya siawo mele eme o, gake wonye nufiafia dzôdzôe<br />

si de blibo, wonye esiwo Kristo åutô fia eye wonye mawumegbenônô ñe gômeðokpe.<br />

4 Ame si agblô nya aðe si ato vovo tso esia gbô la, ame ma nye dadala kple movitô.<br />

Elabena ele gômeðeðe bubu tsôm na Kristo ñe nyawo eye wòle nyahehe siwo awu nu<br />

le åuûaûã kple dziku me la hem vâ. Esia ñe metsonuwo koe anye megbeåkôyôyô na<br />

amewo, nyatsôtsô ðe ame åu, kple nu vŸði susu ðe ame nôewo åuti. 5 Nyahela siawo,


esiwo ñe susuwo nu vŸ bla goågoå la, menya ale si woagblô nyateñe lae o. Le woawo<br />

gbô la, Agbenya la gbôgblô nye gakpômônu ko. Eya ta mite ða xaa tso wo gbô.<br />

6 Ke mawuvôvŸ kple åudzedzekpôkpô nye viðe gã, 7 elabena míetsô naneke<br />

va xexe sia me o eye edze ñãa be míatsô naneke hã adzoe o. 8 Ke ne nuðuðu kple<br />

nudodowo le mía si la, mina woadze mia åu. 9 Ame siwo dina be yewoazu<br />

hotsuitôwo la, gena ðe tetekpô kple môtetre kpakple movidzôdzô kple didi vŸwo me,<br />

esiwo kplôa amewo yina ðe gbegbl… kple tsôtsrŸ me. 10 Nu tovo wôwôwo katã ñe<br />

dzôtsoñee nye galôlŸ, ame siwo tsi dzi ðe gakpôkpô åu la, trana tso xôse la gbô eye<br />

wotsôa veve geðe åôa wo ðokuiwoe flofloflo.<br />

Paulo ñe ðoðo tôxâwo na Timoteo<br />

11 Ke wò, Mawu ñe ame, si le nu siawo katã nu eye nati dzôdzôenyenye, mawuvôvŸ,<br />

xôse, lôlŸ, tenônô kple bôbôenyenye yome. 12 Ûli xôse ñe ûiûli nyui la, lé agbe mavô<br />

si woyô wò na esi nèûu emeûuûu nyui le ðasefo geðewo ñe åkume la me ðe asi ses‰e.<br />

13 Mele didim tso asiwò le Mawu si na agbe amewo katã kple Kristo Yesu si<br />

ði ðase dzideñotôe le Pontio Pilato gbô la ñe åku me be, 14 nàwô nu siwo katã<br />

wògblô na wò be nàwô la, ale be tso fifia dzi va se ðe esime míañe Añetô Yesu Kristo<br />

natrô ava la, ame aðeke makpô kpôtsotso le åutiwò o. 15 Elabena ne êeyiêia ðo la,<br />

Mawu yayratô, fiawo dzi Fia, añetôwo dzi Añetô, si koe nye Mawu Åus…katãtô la, aðe<br />

Kristo afia tso dziño. 16 Mawu sia ðeka hŸ koe mate åu aku o; kekl… gã dziåô aðe ño<br />

xlãe ale gbegbe be amegbetô aðeke mate åu ate ðe eåuti o. Amegbetô aðeke mekpôe<br />

kpô o eye makpôe akpô hã o. Eya tô nanye bubu kple åus… kpakple dziðuðu tso mavô<br />

me yi ðe mavô me. Amen.


17 Gblô na kesinôtôwo katã be womegada wo ðokuiwo eye woaðo åu ðe<br />

woñe ga si nu ava yi kpuie la åuti o; ke boå woñe dada kple åuðoðo nanô Mawu<br />

gbagbe si naa nu siwo katã míehiã na míañe dzidzôkpôkpô la mí f•u ðeðe ko åu. 18<br />

Gblô na wo be woawô woñe ga åutidô le dô nyui wôwô me. Ele be woazu kesinôtôwo<br />

le dô nyui wôwô me eye woana nu hiãtôwo faa kple dzidzô eye woanô klalo êesiaêi<br />

be woama nu sia nu si Mawu tsô na wo la kple ame bubuwo. 19 To esia wôwô me<br />

la, woanô kesinônu vavãwo ñom ñu ðe dziño na wo ðokuiwo. Eya koe nye agbe mavô<br />

ñe nu si wodzrana ðo eye megbl…na o! Ekema woanô kristotô ñe agbe si ðea vi la, le<br />

anyigba dzi afi sia hã.<br />

20 O, Timoteo, mègado kpo nu siwo Mawu tsô de asiwò la wôwô o. Mègahe<br />

nya manyatanu kple ame siwo dana be yewonya nu evô womenyae o la o. 21 Ame<br />

siawo bu nu vevitô kekeake le agbe me: Womenya Mawu o.<br />

Amenuveve nanô anyi kpli wò.


PAULO ÑE AGBAL„ EVELIA SI WÒÅLÔ NA TIMOTEO<br />

Kpôkplôyiðeme Paulo ñe agbal… evelia na Timoteo le abe eñe nya mamlâtôwo na<br />

eñe nusrŸla kple hadôwôla lôlŸa, Timoteo ene. Wolé Paulo de<br />

gaxô me ame geðewo, kristotô aðewo gŸ hã, va tsi tsitre ðe eñe<br />

nufiafia åu. Ale Paulo ålô agbal… sia hedo åus… Timoteo be<br />

wòaðe gbeñã nyateñenyanyui la dzideñotôe, ne nya ses…wo<br />

kpekee eye yometitiwo va edzi gŸ hã. Paulo ði ðase le ale si<br />

eya åutô ûli, lé xôse la me ðe asi ses‰e, wô aûa la va se ðe<br />

nuwuwu eye wòle mô kpôm na agbefiakuku la åuti.<br />

Emenyawo 1. Gbedoname, 1:1-2<br />

2. Åus…dodo hena tenônô, 1:3 – 2:26<br />

3. Nu si wòle be Timoteo nawô le êeyiêi ses…wo me, 3:1-17<br />

4. Gbedeasi mamlâtô na Timoteo, 4:1-8<br />

5. Nya mamlâwo, gbedonamewo kple yayranyawo, 4:9-12<br />

1 Agbal… sia tso nye Paulo, Yesu Kristo ñe apostolo ame si Mawu ðo ða be<br />

wòaðe gbeñã agbe mavô si åugbe wòdo to Yesu Kristo dzixôse me na amewo katã la<br />

gbô 2 na Timoteo, vinye lôlŸa. Mawu, Fofo la, kple Yesu Kristo, míañe Añetô nana<br />

eñe amenuveve, nublanuikpôkpô kple åutifafa wò.<br />

1


Paulo de dzi ño na Timoteo be wòanye nuteñewôla<br />

3 Timoteo, medaa akpa na Mawu ðe tawò. Medoa gbe ða ðe tawò gbe sia gbe.<br />

Meðea kuku na Mawu zi geðe le zãwo me be wòakô yayra geðewo ðe dziwò. Eyae<br />

nye fofonyewo ñe Mawu kple nye Mawu eye nye taðodzinu le agbe sia me koe nye<br />

madze eåu.<br />

4 Mele didim vevie be magakpô wò. Dzi adzôm åutô elabena meðoa åku ale<br />

si nèfa avi vevie esime míenô kaklãm ða tso mía nôewo gbô la dzi.<br />

5 Menya ale si nèðoa åu ðe Añetô la åu abe dawò Enuike kple mamawò<br />

Loide ke ene. Meka ðe edzi be ègale åu ðom ðe Añetô la åu kokoko abe tsã ene.<br />

6 Le esia ta mele åku ðom edzi na wò be nade dzo Mawu ñe nunana si ge ðe<br />

me wò to nye asidada ðe dziwò me la me, 7 elabena Mawu mena vôvŸ gbôgbô mi o,<br />

ke boå åus… kple lôlŸ kpakple ðokuidziðuðu ñe gbôgbôe wòna mi. 8 Ne àde dzo åus…<br />

si le mewò me la, màvŸ êeaðekeêi na gbeñãðeðe Añetô la na ame bubuwo, alo ana<br />

woanya be xŸwò menye, togbô be mele gaxô me le afii le Kristo ta hã o. Anô klalo<br />

be yeakpe fu kplim le Añetô la ta, elabena Añetô la ana åus… wò le fukpekpe me.<br />

9 Eyae ðe mi eye wotia mi na eñe dô kôkôe la wôwô, menye be míedze nâ ta<br />

o, ke boå elabena eyae nye eñe ðoðo xoxoxo hafi wòwô xexeame be yeaðe yeñe lôlŸ<br />

kple amenuveve afia mí to Kristo dzi. 10 Ke azô la, ena nu siawo katã me kô na mi<br />

to mía Ðela Yesu Kristo ñe vava me. Yesu Kristo ðu ku ñe åus… dzi eye wòfia agbe<br />

mavô la ñe mô mí to edzi xôxôse me. 11 Eye wòtiam be manye nyanyui sia ñe<br />

gbeñãðela, apostolo kple nufiala.<br />

2


12 Eya tae mele fu kpem le afi sia le gaxô me ðo. Nu sia menye åukpe nam<br />

kura o, elabena menya ame si åu meðo åu ðo eye meka ðe edzi be ate åu adzô nu<br />

siwo katã metsô de asi nâ la åu dedie va se ðe gbe si gbe wòagava.<br />

13 Lé nyateñe si mefia wò la me ðe asi ses‰e vevitô esi ku ðe xôse kple lôlŸ si<br />

Yesu tsô na wò la åu. 14 Lé be na åutete si Mawu na nexô to Gbôgbô Kôkôe si le<br />

agbe le mewò dzi la nyuie.<br />

15 Abe ale si nènya ene la, kristotô siwo katã tso Asia va afi sia la, gbl…m ði.<br />

Figelo kple Hermogene gŸ ha gbl…m ði. 16 Añetô la nayra Onisifero kple eñe añe<br />

blibo la elabena ekpôam ða eye wòdea dzi ño nam enuenu. Eñe kpôkpôða gbôa agbem<br />

abe ya fafâ nyui ene eye nye gaxômenônô menye åukpe nâ o. 17 Le nyateñe me la,<br />

esi wòva Roma la, edim vevie le afi sia afi eye wòke ðe nunye mlôeba. 18 Añetô la<br />

nana yayra tôxâe le Kristo ñe vavagbe la dzi. Wò åutô ènya ale si wòkpe ðe åunye le<br />

Efeso le nyuie wu ale si mate åu agblôe ne wò.<br />

S… åu abe Kristo Yesu ñe asrafo ene<br />

2 Ke wò, vinye Timoteo, s… åu le amenuveve si le Kristo Yesu me la me, 2<br />

elabena ele na wò be nàfia nu siwo mi kple ame bubuwo miese tso gbônye la ame<br />

bubuwo. Mifia nyateñe xôasi siawo ame nuteñewôlawo eye woawo hã woafia ame<br />

bubuawo. 3 Tsô wò fukpekpewo kpoo abe Yesu Kristo ñe asrafo vavã ene, abe ale si<br />

mewôna ene, 4 eye abe Kristo ñe asrafo ene la, megatsô ðokuiwò nyrô ðe<br />

xexemenuwo me o; ne menye nenema o la, màte åu adze ame si xô wò ðe eñe aûakô<br />

me la åu o. 5 Lé Añetô la ñe sewo me ðe asi le eñe dôwôwô me abe ale si duðimekala<br />

3


léa seawo me ðe asi eye wòðua dzi loo alo wòðea asi le seawo åu eye meðua dzi o<br />

ene. 6 Ku kutri vevie abe agbledela si xôa fetu nyui ne exa nuku geðewo ene. 7 Bu<br />

kpôðeåu etŸ siawo åu kpô. Añetô la nakpe ðe åuwò be nàse ale si kpôðeåu siawo ku<br />

ðe åuwòe la gôme.<br />

8 Ðo åku Yesu Kristo, ame si wofô tso ku me eye wòdzô tso David ñe ñome<br />

me la dzi. Esiae nye nye nyanyui la, 9 si ta mele fu kpem ðo eye wodem game gŸ hã<br />

abe hlŸdola ene. Gake womede ga Mawu ñe nya ya o. 10 Eya ta mekpe fu sia fu ðe<br />

ame tiatiawo ta be woawo hã woakpô ðeðe si le Kristo Yesu me kpe ðe åutikôkôe<br />

mavô åu.<br />

11 Esia nye nyateñenya be,<br />

“Ne míeku kpakplii la,<br />

Míanô agbe hã kpakplii;<br />

12 Ne miekpe fu kplii la,<br />

Miaðu dzi hã kpakplii<br />

Ne miegbe nu le egbô la,<br />

Eya hã agbe nu le mia gbô.<br />

13 Ne mienye nuteñemawôlawo hã la,<br />

Eya anô anyi nuteñewôla<br />

Elabena mate åu agbe nu le eðokui gbô o.”<br />

Dôwôla si åu Mawu kpô åudzedze nyui le<br />

14 Ðo åku nya xôasi siawo dzi na wò amewo eye nagbe na wo le Añetô la ñe åkô me<br />

be, womagahe nya tso nu siwo mele vevie o la åu o. Nyahehe siawo tôgbi tôtôa<br />

4


ame,. Viðe aðeke menôa wo åu o eye wowôa nu vevi ame gŸ hã. 15 Wô dô ses‰e ale<br />

be Mawu nate åu agblô na wò be, “Dô nyui wôla, woe le dô nyui wôwô dzi.” Nye<br />

dôwôla nyui, ame si åu makpe ne Mawu do wò dôwôwô kpô o. Nya nu si eñe nya la<br />

gblô kple nu si wofia. 16 Megade nu nyahehe dzodzro siwo naa amewo wôa nu vŸ to<br />

dômedzoedodo ðe wo nôewo åu la me o. 17 Elabena to esia wôwô me la, ame aðewo<br />

gblôa nya aðewo siwo gbl…a nu êeyiêi didi aðe. Himenaio kple Fileto nye ame siawo<br />

tôgbi le ale si wolŸa nyahehe dzodzrowo la ta. 18 Woðe asi le nyateñe la åu eye<br />

wokaa aûatso ðea gbeñã be ame kukuwo ñe tsitretsitsi la va eme xoxo, eye wona ame<br />

siwo xô wo dzi se la ñe xôse gbôdzô.<br />

19 Ke hã la, Mawu ñe gômeðokpe ses… la, le te eye wotre enu kple nya siawo<br />

be “Añetô la nyaa ame siwo nye etô vavãwo”, eye, “Ame sia ame si ûua Añetô la ñe<br />

åkô me la nate ða tso åutases… gbô.”<br />

20 Menye sikanuwo kple klosalonuwo ðeðe koe nôa añe gã me o, ke boå<br />

atinuwo kple anyinuwo hã nôa anyi, ðewo na bubumewo xôxô eye ðewo hã na gbe<br />

sia gbe ñe åudôwôwô. 21 Ne ame aðe kô eðokui åuti tso nu vŸ mawo me la, eya<br />

åudôe woawô abe nu si åu bubu le nu si le kôkôe, si nye åudôwônu na Añetô la eye<br />

wòle klalo hena dô nyui sia dô nyui wôwô ene.<br />

22 Si le nu sia nu si naa nu vŸ ñe susu si ðea fu na ðekakpuiwo enuenu eye<br />

wògena ðe mewo la nu, ke nalé fô ðe nu sia nu si nyôa didi le mewò be nàwô nu<br />

nyui la åu. Xôse kple lôlŸ nanô mewò eye nana hadede kple ame siwo lŸa Añetô la<br />

eye woñe dzime kô la, nado dzidzô na wò.<br />

23 Megale egblô na wò be megade nu nyahehe dzodzro siwo tôtôa ame eye<br />

wodoa dômedzoe na ame la me o. 24 Mele be Mawu ñe amewo nanye dzrewôlawo o,<br />

5


ke boå ele be woanye nufiala siwo faa tu eye wogbôa dzi ði na vodalawo. 25 Bôbô<br />

ðokuiwò ne èle nu fiam ame siwo tôtô le nyateñe la åu. Elabena ne etsô ðokuibôbô<br />

kple gbe blewu ño nu na wo la, môkpôkpô geðe li bena, to Mawu ñe amenuveve me<br />

la, woaðe asi le woñe susu tatrawo åu eye woaxô nyateñe la dzi ase. 26 Ekema<br />

woadze si nyateñe la eye woasi le Satana ñe mŸ siwo wotrena be yeana woazu<br />

kluviwo na nu vŸ êesiaêi si yelŸ la nu; ale woate åu adze Mawu ñe lôlŸnu dzi wôwô<br />

gôme.<br />

Mawu mavômavŸ le åkeke mamlâawo me<br />

3 Wò åku nenô esia dzi be, êeyiêi vŸwo lava le åkeke mamlâawo me. 2<br />

Amewo anye ðokuilŸlawo, galŸlawo, adegbe ñuñlu ñolawo, dadalawo, amedzulawo,<br />

ame siwo meðoa to wo dzilawo o, akpemadalawo, ame makômakôwo, 3<br />

amemalŸlawo, ame siwo metsôa nu vŸ kena o, ameåugbl…lawo, ðokuidzimaðulawo,<br />

åutas…lawo, ame siwo léa fu nu nyui 4 amegômezôlawo, dzimagbôðitôwo,<br />

ðokuiåudzelawo, ame siwo lŸa xexemedzidzô wu Mawu, 5 ame siwo si gotagome ñe<br />

mawuvôvŸ le evô wogbe nu le Mawu ñe åus… gbô. Te ðokuiwò ða xaa tso ame siawo<br />

gbô. Woawoe nye ame siwo yia ame bubuwo ñe añewo me le adza me eye wowôa<br />

xôlŸ kple nyônu abunâtô siwo me nu vŸ xô añe ðo la eye wofiaa woñe xôse yeye la<br />

wo. 7 Nyônu siawo tôgbi dzea nufiala yeyewo yome êesiaêi, ke womesea nyateñe la<br />

gôme êeaðekeêi o. 8 Nufiala siawo tsia tsitre ðe nyateñe la åu abe ale si Yane kple<br />

Yambre tsi tsitre ðe Mose åu ene. Susu ñoði totro kpaðikpaðiwo le wo me eye wotsi<br />

tre ðe Kristo dzixôse la åu.<br />

6


9 Ke womanô edzi alea tegbee o. Gbe ðeka la, amewo katã ava nya woñe<br />

amebeble abe ale si amewo va nya Yane kple Yambre ñe nu vŸ ene.<br />

Paulo ka atam na Timoteo<br />

10 Ke, ènya tso åkuléle ðe åunye me be nyemenye ame siawo tôgbi o. Ènya nu si<br />

dzi mexô se, ale si menôa agbee kple nu si dim mele. Ènya nye Kristo dzixôse kple<br />

nye fukpekpewo. Ènya nu tso ale si melŸ wò kple nye dzidodo åu. 11 Ènya fukpekpe<br />

geðe siwo va dzinye le gbeñãðeðe nyanyui la ta. Ènya nu siwo katã wowôm esi meyi<br />

Antioxia, Ikonio kple Listra hã, ke Añetô la ðem tso wo me. 12 „, ame siwo ðo be<br />

yewoadze Kristo Yesu åu to agbenônô le mawuvôvŸ me la, akpe fu le ame siwo lé<br />

fui la ñe asi me. 13 Le nyateñe me la, ame vŸðiwo kple aûatsonufialawo ñe vôðivŸði<br />

anô ses…m ðe edzi wu, eye woanô ame geðewo blem abe ale si Satana ble woawo<br />

åutô hã ene. 14 Ke ele na wò be nalé nu siwo wofia wò la dzixôse me ðe asi. Ènya<br />

be nu siawo nye nyateñe elabena ènya be yeate åu axô mi ame siwo fia nu siawo wò<br />

la dzi ase. 15 Ènya ale si, esi nenye ðevi sue la, wofia Åôålô Kôkôe la wò, nu siawo<br />

na nedze nunya be naxô Mawu ñe amenuveve to Kristo Yesu dzixôse me. 16 Mawu<br />

tsô eñe nya la na mí to eñe Gbôgbô si wô dô le amewo me la dzi. Eya ta Biblia nyo<br />

hena nufiafia tso nu siwo nye nyateñe la åu kple ale si wòana míadze si nu siwo nye<br />

nu vŸ le míañe agbenônô me. Edaa mí ðe mô dzôdzôe dzi eye wokpena ðe mía åu be<br />

míawô nu si nyo eye wòdze. 17 Eyae nye Mawu ñe mô si dzraa mí ðo nyuie le go sia<br />

go me hena nyuiwôwô na ame sia ame.<br />

7


4 Eya ta mele gbe tem ðe edzi na wò le Mawu kple Kristo Yesu, ame si adrŸ<br />

ûônu ame gbagbewo kple ame kukuwo gbe ðeka ne eva do be yeaðo yeñe fiaðuñe la<br />

gôme anyi la, åkume be, 2 nàðe gbeñã Mawu ñe nya la kple vevidodo êeawokatãêi,<br />

êesiaêi si nàkpô mônu ko, vovo li o, vovo meli o. Fia mô nyuitôwo eye naka mo na<br />

wò amewo ne ehiã. Do åus… wo be woawô nu si dze eye natsô Mawu ñe nya anyi wo<br />

kple dzigbôði êesiaêi.<br />

3 Elabena êeyiêi aðe gbôna esime amewo magaðo to nyateñe la o, ke boå<br />

woanô tsatsam anô nufiala siwo agblô nya siwo woawo åutô adi be yewoase la dim.<br />

4 Womaðo to nu si Biblia le fifiam o, ke boå woadze woawo åutô ñe susu tatrawo<br />

yome dzidzôtôe.<br />

5 Nô te ses‰e eye mègavŸ fukpekpe le Añetô la ta o. Kplô ame bubuwo vâ na<br />

Kristo. Mègagbe nu sia nu si wòle na wò be nawô la wôwô o.<br />

6 Elabena nye la, wole trôyem ño ði xoxo abe nunovôsa ene eye nye êeyiêi de<br />

na dzodzo. 7 Meûl‰ ûiûl‰ nyui la, mewu duðimekeke la nu eye melé xôse la me ðe<br />

asi. 8 Ke azô la, wodzra dzôdzôenyenye ñe fiakuku ðo ði nam esi Añetô, ÛônudrŸla<br />

dzôdzôe la, anam le åkeke ma dzi, eye menye nye ðeka koe wòanâ o, ke boå ame<br />

siwo katã le mô kpôm vevie na eñe vava.<br />

Paulo ñe dôdeasi mamlâtôwo na Timoteo<br />

9 Do vevi be nàva gbônye kaba, 10 elabena Ðema gbl…m ði hedzo yi Tesalonika<br />

elabena elŸ xexe sia me. Kresken hã dzo yi Galatia. Nenema ke Tito hã dzo yi<br />

Dalmatia. 11 Luka koe li kplim. Di Marko eye nàkplôe ðe asi vâ elabena ekpena ðe<br />

8


åunye le nye dôwôwô me. 12 Medô Tikiko hã ðe Efeso 13 Ne ègbôna la, tsô<br />

awuûlaya si megbl… ðe Karpo gbô le Troa vâ nam. Nenema kee nye agbal…awo hã,<br />

vevietô lãgbal…tôwo.<br />

14 Aleksandro, akôblinutula la wô nu vevi geðem. Añetô la ahe to nâ 15 ke<br />

kpô nyuie le eåu elabena etsi tsitre ðe nu sia nu si míegblô la åu.<br />

16 Zi gbãtô si wohem yi ûônudrŸla åkume la, ame aðeke menô afi sia akpe ðe<br />

åunye o, ame sia ame si dzo. Mele mô kpôm be womabu fô wo ðe nu sia ta o. 17 Ke<br />

Añetô la nô åunye eye wòna môkpôkpôm be magblô mawunya dzideñotôe na xexeame<br />

katã nase. Ekpe ðe åunye hã be wometsôm na dzatawo o. 18 „, Añetô la aðem<br />

êesiaêi tso vŸwo katã me eye woakplôm ayi eñe dziñofiaðuñe la me. Åutikôkôe woana<br />

Mawu tso mavô me yi mavô me. Amen.<br />

Gbedonamewo kple kaklãnyawo<br />

19 Do gbe na Priskila kple Akwila kpakple ame siwo le Onisiforo ñe añeme la nam.<br />

20 Erasto le Kôrinto eye megbl… Trofimo, ame si dze dô la, ðe Mileto.<br />

21 Dze agbagba nava ðo afi sia hafi vuvôåôli naðo. Eubulo, Pude, Lino,<br />

Klaudia kple ame bubuawo katã do gbe na wò. 22 Añetô la nanô anyi kple wò<br />

gbôgbô. Mawu ñe amenuveve nanô anyi kpli mi katã.<br />

9


PAULO ÑE AGBAL„ SI WÒÅLÔ NA TITO<br />

Kpôkplôyiðeme: Tito nye ðekakpui aðe si va zu kpeðeåutô na Paulo. Le Tito ñe<br />

Emenyawo: 1. Gbedoname, 1:1 4<br />

åutete, kutrikuku kple mawuvôvŸ ta la, Paulo tsôe ðo hame si<br />

nô Kreta la nu. Agbe vlo nônô xô añe ðe Kretatôwo me ale<br />

gbegbe be kristotô nyui nyenye va zu nu ses… na kristotô<br />

geðewo eya ta Paulo ålô agbal… sia na hamea dzikpôla, Tito,<br />

eye wòfia asi ame siwo tôgbi Tito atia be woakpe ðe eåu le<br />

hamea dzikpôkpô me la nâ. Egaño nu le ale si kristotôwo nanô<br />

agbe le tomefafa, nôvilôlŸ kple ðekawôwô me la hã åu.<br />

2. Hamedzikpôlawo tiatia, 1:5-9<br />

3. Sidzedze aûatsonufialawo, 1:10-16<br />

4. Nu vavãtôwo fiafia, 2:1-15<br />

5. Ale si wòle be Tito kple xôsetô bubuawo nazôe, 3:1-11<br />

6. Tañonyawo kple yayranyawo, 3:12-15<br />

1 Paulo, Mawu ñe dôla kple Yesu Kristo ñe apostolo na Mawu ñe ame tiatiawo<br />

ñe xôse kple sidzedze nyateñe si kplôa ame yia mawusosroða gbôe, 2 xôse kple<br />

sidzedze si ku ðe môkpôkpô na agbe mavô la åu, nu si Mawu ame si medea alakpa o<br />

la do eñe åugbe, hafi êeyiêi mavôwo dze egôme, 3 eye woðe eñe nya la ðe go fia le<br />

1


eya åutô ñe azãgbe la dzi to nyanyui la gbôgblô si wòtso de asi nam le Mawu, mía<br />

Ðela la, ñe gbeðeðe nu.<br />

4 Mele agbal… sia ålôm na Tito, vinye vavãtô le xôse ðeka si le mia si la nu.<br />

Amenuveve kple åutifafa si tso Mawu Fofo la kple Kristo Yesu mía Ðela gbô la<br />

nanô kpli wò.<br />

Tito ñe dôdeasi le Krete<br />

5 Nu si ta megbl… wò ðe Kreta lae nye nàðô nu siwo susô la ðo eye nàðo<br />

hamemegãwo le du ðe sia ðe me abe ale si meðoe na wòe ene. 6 Ele na hamemegã<br />

be wòanye mokakamanôåutô, nyônu ðeka ko srŸ, åutsu si ñe viwo lé xôse la me ðe<br />

asi eye nya mele wo åu be wonye aglãdzelawo kple tomaðolawo o. 7 Esi wònye be<br />

wotsô Mawu ñe dô de asi na hamemegã ta la, ele nâ be wòanye mokakamanôåutô,<br />

Manye dadala alo ame si doa dziku kabakaba o, manye aha tsu nola o, manye ame si<br />

wôa nu gbodogbodo alo tia viðe ñoði yome o. 8 Ke boå wòanye amedzrowôla, ame<br />

si lŸa nu nyui, ðokuidziðula, nu dzôdzôe wôla, ame si le kôkôe eye wòwôa nu ðe<br />

ðoðo nu. 9 Ele nâ be wòalé nyateñenya la me ðe asi ses‰e abe ale si wofiae ene ale be<br />

eya hã natsô nu dzôdzôe fiafia ade dzi ño na ame bubuwo eye wòatsi ðeklemiðelawo<br />

ñe nya nu.<br />

10 Elabena aglãdzela geðewo le afi ma, nya dzodzro gblôlawo kple<br />

ameblelawo, vevietô ame siwo tso aûatsotso ñe kômama me. 11 Ele be woatsi woñe<br />

nuwônawo nu elabena wole añekô blibowo dome gbl…m to nu siwo mele be woafia o<br />

la fiafia me eye wowôa esia ðe viðe ñoði ta. 12 Woawo åutô ñe nyagblôðilawo<br />

2


dometô ðeka gblô gŸ hã be, “Kretatôwo nye alakpadalawo ðaa wonye lã vŸðiwo kple<br />

nu tsu ðula kuviatôwo” 13 Ðaseðiði sia le eteñe eya ta ka mo na wo vevie ale be<br />

woade blibo le xôse la me, 14 eye womaðo to Yudatôwo ñe gliwo alo aðo to ame<br />

siwo gbe nu le nyateñe la gbô ñe sededewo o. 15 Ame siwo dza la, nu sia nu le<br />

dzadzâ na wo, ke ame siwo me gbegbl… le eye womexô se o la, naneke mele dzadzâ<br />

le wo gbô o. Le nyateñe me la, woñe susu kple dzitsinya katã me do viviti. 16<br />

Wogblôna be yewonya Mawu gake wogbea nu le egbô to woñe nuwônawo me.<br />

Wonye åunyônuwo kple tomaðolawo eye womedze na nu nyui aðeke wôwô o.<br />

Nu siwo wòle be woafia hatsotso vovovoawo<br />

2 Ele na wò be nàfia nu si nye nufiafia si de blibo. 2 Fia ame tsitsiwo be woafa<br />

tu woanye ame siwo dze na bubu, ðokuidziðulawo, ame siwo ñe xôse de blibo le lôlŸ<br />

kple tenônô me. 3 Nenema ke fia nyônu tsitsiawo be woafa tu eye woabu ame le<br />

woñe nuwôna ðe sia ðe me. Womanye ame siwo nôa tsatsam nôa nya vlowo gblôm<br />

tso amewo åu o, eye womanye aha tsu nolawo hã o. 4 Ele be nyônu tsitsi siawo nafia<br />

ðetugbiwo ale si woafa tui eye woalŸ wo srŸwo kple wo viwo. 5 Fia wo be woanye<br />

ðokuidziðulawo, ame dzadzâwo, añemedôwôlawo, dômenyotôwo kple ame siwo<br />

bôbôa wo ðokui na woawo åutô srŸwo be ame aðeke magagblô nya tovo ðe Mawu ñe<br />

nya la åu o.<br />

6 Nenema ke, do åus… ðekakpuiwo be woanye ðokuidziðulawo. 7 Tsô<br />

ðokuiwò ðo kpôðeåui na wo le nu sia nu me to nu si nyo la wôwô me. Ðe<br />

nuteñewôwô kple moveviðoðo fia le wò nufiafia me. 8 hekpe ðe esiawo åu la, wò<br />

3


nuñoño neto mô ðeka be womakpô kpôtsôtsô le eåu o ale be åu nakpe ame siwo tsia<br />

tre ðe åuwò, elabena nya vŸ aðeke mele wo si woagblô tso mía åu o.<br />

9 Fia kluviwo be woaðo to woñe añetôwo le nu sia nu me, woadze agbagba<br />

awô nu adze wo åu eye womegaðe nya nu na woñe añetôwo o. 10 Fia wo hã be<br />

womagafi woñe añetôwo o ke boå woaðee afia be woate åu aka ðe wo dzi blibo<br />

êesiaêi ale be le mô ðe sia ðe nu la, woawô nufiafia tso Mawu, míañe Ðela, åu<br />

wòadze ame åu.<br />

11 Elabena Mawu ñe amenuveve si hea ðeðe vanâ la, do na amewo katã. 12<br />

Efia mí be míagblô “Ao” na mawumavômavŸ kple xexemenudzodzrowo eye míanô<br />

agbe le ðokuidziðuðu, dzôdzôenyenye kple mawuvôvŸ me, le fifi xexeame, 13 esi<br />

míele lalam na yayraåkeke si míele mô kpôm na, yayraåkeke si dzi woaðe míañe<br />

Mawu gã kple Ðela Yesu Kristo ñe åutikôkôe afia le. 14 Ame si tsô eðokui na ðe mía<br />

ta be yeaðe mí tso vŸðinyenye katã me be wòakô mía åuti na eðokui, ame siwo nye<br />

eya åutô tô, eye wole klalo be woawô nu si nyo.<br />

Ale si wòle be kristotô nanô agbee<br />

3 Ðo åku edzi na wò amewo be ele be woabu dziðuðua kple eñe dônunôlawo;<br />

ele be woaðo to wo eye woanô klalo na dô nyui sia dô nyui wôwô êesiaêi. 2 Mele<br />

be woagblô nya vŸ ðe ame aðeke åu loo alo awô dzre o, ke boå ele be woanye ame<br />

fafawo eye woabu ame sia ame.<br />

4


3 Míawo hã míenye abunâtôwo kpô eye míegbe toðoðo. Ame bubuwo ble mí<br />

eye míezu kluviwo na dzodzro vŸwo kple fieåufieåu vŸðiwo. HavimalômalŸ kple<br />

åuûaûã xô mía me keå. Míelé fu amewo eye woawo hã lé fu mí.<br />

4 Ke esi êeyiêia de be Mawu, mía Ðela ñe amenuveve kple lôlŸ nado la, 5 eðe<br />

mí, menye esi míedze be woaðe mí ta o, ke boå le eñe amenuveve kple<br />

nublanuikpôkpô sôgbô la ta. Ewô esia to ale si wòklô míañe nu vŸwo ða kple ale si<br />

wòde Gbôgbô Kôkôe la ñe dzidzô yeye mía me la me. 6 Ekô eñe Gbôgbô Kôkôe la ðe<br />

mía dzi eye wona wosô gbô le mía me. Ewô esiawo katã le nu si Yesu Kristo, mía<br />

Ðela wô la ta, 7 ale be woate åu atso afia na mí le Mawu ñe åkume, le eñe dômenyo<br />

gbago la ta. Azô la, míate åu akpô gome le agbe mavô si wonaa mí la ñe kesinônu la<br />

me. Míele mô kpôm vevie na exôxô. 8 Esia nye nyateñenya si wogblô eye medi be<br />

nàte gbe ðe nu siawo dzi ale be ame siwo tsô woñe xôse de Mawu me la nakpô nyuie<br />

be wotsô wo ðokuiwo de nu nyui wôwô me blibo; nu siawo nyo åutô eye wohea viðe<br />

geðe vanâ na ame sia ame.<br />

9 Mègade nu nyahehe siwo ku ðe biabia siwo åu åuðoðo tututu aðeke mele o<br />

kple mawunya ñe akpa siwo åu ðeklemiðeðe geðe le la me o. Ðe ðokuiwò ða le<br />

nyahehe tso Yudatôwo ñe sewo dzi wôwô åu me, elabena viðe aðeke mele nu sia<br />

tôgbi åu o; nu gbegbl… koe wòhena vanâ. 10 Ne ame aðe le mama hem va mia dome<br />

la, ele be miagbe nya nâ zi gbãtô kple zi evelia. Le esia megbe la, migatsô ðeke le<br />

eñe nya me o, 11 elabena ame ma tôgbi medaa asixôxô vavãtô ðe nu nyui dzi o. Ele<br />

nu vŸ wôm eye eya åutô nya nenema.<br />

5


Dzesidenya mamlâawo<br />

12 Mele eðom be maðo Artema alo Tikiko ðe wò. Dze agbagba, ne wo dometô ðeka<br />

va ðo la, nàdo gom le Nikopoli kaba abe ale si nate åui ene, elabena meðo be manô<br />

afi ma le vuvôåôlia me. 13 Wô nu sia nu si nàte åui la be nàkpe ðe Zena, senyala la,<br />

kple Apolo åu le woñe môzôzô me. Kpô egbô be woana nu sia nu si woahiã la wo. 14<br />

Fia míañe ameawo be woasrŸ ale si woatsô wo ðokuiwo ade nyuiwôwô me ale be<br />

woate åu akpô woñe gbe sia gbe ñe nuhiahiãwo eye womanô agbe maðevi o.<br />

15 Ame siwo katã le gbônye la do gbe na mi nyuie. Do gbe na ame siwo lŸa<br />

mí le xôse la me. Amenuveve nanô kpli mi katã.<br />

6


PAULO ÑE AGBAL„ SI WÒÅLÔ NA FILEMON<br />

Kpôkplôyiðeme: Filemon nye bubume kple hotsuitô aðe si to Paulo dzi va zu<br />

kristotô. Filemon ñe kluvi aðe si åkôe nye Onesimo la si le<br />

Filemon gbô yi Roma. Edo go Paulo le gaxô me le Roma eye<br />

wòzu kristotô. Paulo ålô agbal… sia de Onesimo si be woatsôe<br />

ayi na Filemon ale be Filemon nagbugbô Onesimo axô abe eñe<br />

kluvi ene, atsô eñe nu vŸ akee eye woadze sii be ye nôvie<br />

wònye le Kristo me.<br />

Emenyawo 1. Gbedoname kple akpedada, 1-7<br />

2. Kukuðeðe ðe Onesimo ta, 8-20<br />

3. Gbedoname kple yayranyawo, 21-25<br />

1 Agbal… sia tso Paulo, Kristo Yesu ñe gatô, kple mía nôviåutsu Timoteo gbô,<br />

na Filemon, mía xôlŸ lôlŸtô kple hadôwôla 2 kple Apfia, mía nôvinyônu, na Arkipo,<br />

mía nôvi, Kristo ñe asrafo kpakple hame si kpea ta le añewòme.<br />

woana mi.<br />

3 Amenuveve kple åutifafa tso Mawu mía Fofo kple Añetô Yesu Kristo gbô la<br />

Akpedada kple gbedodoða<br />

1


4 Filemon lôlŸa, medaa akpe na Mawu êesiaêi si mele gbe dom ða ðe tawò 5<br />

elabena mese nu tso wò lôlŸ kple xôse si le Añetô Yesu me kpakple amekôkôeawo<br />

katã åu.<br />

6 Nye gbedodoðae nye be nàtsô dzo ðe wò xôse la, mama åu, ale be nàse nu<br />

nyui ðe sia ðe si le mía si le Kristo me la gôme blibo. 7 Wò lôlŸ na dzidzô kple<br />

dziðeño gã aðem elabena wò, nôviåutsu, tsô dzidzô de amekôkôeawo ñe dziwo me.<br />

Paulo ðe kuku ðe Onisimo ta<br />

8 Eya ta, togbô be dzideño le asinye le Kristo me be mate åu azi dziwò be nàwô nu si<br />

dze be nàwô hã la, 9 medi boå be maðe kuku na wò le lôlŸ ta. Eya åuti nye Paulo,<br />

amegã xoxo aðe kple ame si va zu Kristo Yesu ñe gatô 10 mele kuku ðem na wò ðe<br />

vinye Onesimo ta, ame si trô zu vinye esi menô kôsôkôsô me le afii. 11 Tsã la<br />

åudôwônu aðeke menô eåu na wò o, ke azô la etrô zu åudôwônu na nye kpli wò siaa.<br />

12 Mele etrôm ðo ðe wò eye mele nye åutô nye dzi hã ðom ða wò kplii.<br />

13 Medi vevie be mana woanô gbônye le afii, le esime mele gaxô me le<br />

nyanyui la gbôgblô ta. Wò hã ato esia me ana kpekpeðeåum to edzi. 14 Ke nyemedi<br />

be mawô nenema ne melŸ ðe edzi o. Nyemedi be nanyo dôme nam to dzizizi me o,<br />

ke boå be wò åutô nàdi be yeave nunye. 15 Ðewoh‰, anyo be nabu nya sia åu ale:<br />

Onesimo si dzo le gbôwò êeyiêi kpui aðe, ale be azô la, woazu tôwo tegbee. 16<br />

Onesimo maganye kluvi ðeðe ko azô o, ke boå azu nu si kô saa wu eye woanye nôvi<br />

lôlŸa, vevietô nam. Agazu ame vevi na wò åutô hã azô, elabena maganye subôla ko<br />

o, ke boå anye nôviwò le Kristo me hã.<br />

2


17 Ne menye xŸwò le nyateñe me la, ekema xô Onesimo kple dzaadoname si<br />

tututu natsô axôm nenye nyee gbôna gbôwò. 18 Ne ewô nu vevi aðe wò alo wòfi wò<br />

nane la, ekema kpô mô na teñeðoðo tso gbônye. 19 Maðo eteñe na wò. Nye, Paulo,<br />

meðo kpe nya sia dzi na wò to nu sia åôålô kple nye asi na wò me. Ke nyemakô nu<br />

le fe si nenyi le asinye la dzi o! Nya lae nye be, wò luûô la åutôe nye fe si nenyi le<br />

asinye! 20 „, nôvi lôlŸa, na wò nu sia wôwô nam kple lôlŸ nado dzidzô nam ekema<br />

nye dzi gbôdzô la akafu Añetô la.<br />

gŸ hã!<br />

21 Meålô agbal… sia na wò elabena meka ðe edzi be awô nam wu ale si mebia<br />

22 Meðe kuku be nadi amedzroxô aðe da ði nam, elabena mele mô kpôm be<br />

Mawu ase miañe gbedodoða eye woana mava mia gbô kpuie.<br />

Gbedonamewo kple nyuidinamewo<br />

23 Epafra, ame si le gaxô me kplim le gbeñaðeðe Kristo Yesu ta la, do gbe na mi. 24<br />

Marko, Aristarko, Ðema kple Luka, nye hadôwôlawo hã do gbe na mi. 25 Míañe<br />

Añetô Yesu Kristo ñe yayra nanô anyi kple miañe gbôgbô la.<br />

3


HEBRITÔWO ÑE AGBAL„<br />

Kpôkplôyiðeme: Womenya ame si tututue ålô agbal… sia na Hebritôwo o, gake le<br />

nu geðewo ta la, amewo bu be Pauloe ålôe. Nufiala aðewo fia<br />

kristotô siwo menye Yudatôwo o la be, ele be woalé Yudatôwo<br />

ñe kônyinyiwo kple vôsa wowôna le gbedoxô me le Yerusalem<br />

la me ðe asi ses‰e eye woade dzesi gbedoxô si le Yerusalem la<br />

ñe vevinyenye le Yudatôwo ñe subôsubô me. Ke agbal… sia ålôla<br />

to agbal… sia me ño nu tso nu si tututu xôse nye la åuti eye<br />

wofia bena menye Yudatôwo ñe vôsa kple kônyinyi mawoe nye<br />

nu vevitô o, ke boå vôsa vavãtô lae nye esi Yesu Kristo va wô<br />

le atitsoga åu. Eya ta woalé xôse vavãtô la me ðe asi eye woaxô<br />

Yesu Kristo, ame si ku ðe wo ta la, dzi ase êesiaêi.<br />

Emenyawo 1. Yesu Kristo, Dôla si ño dôla bubuwo katã ta, 1:1-2:18.<br />

2. Yesu Kristo, Apostolo si ño apostolo bubuwo katã ta,<br />

3:1-4:13.<br />

3. Yesu Kristo, Nunôlagã si ño nunôlagã bubuwo katã ta 4:14-<br />

7:28.<br />

4. Kristoe nye nubabla nyuitô la, 8:1-9:28.<br />

5. Kristoe nye vôsa nyuitô la, 10”1-39.<br />

6. Xôsee nye mô vavãtô, 11:1-12:29.<br />

7. Tañonyawo, 13:1-25.<br />

1


Vi la kô wu mawudôlawo<br />

1 Le blema la Mawu ño nu na mia fofowo zi geðe to mô vovovowo dzi to<br />

nyagblôðilawo dzi. 2 Ke le åkeke mlôetô siawo me la eño nu na mí to Via si wòtia be<br />

wòanye domenyila la dzi, ame si dzi hã woto wô xexeame. 3 Vi la kl…na kple Mawu<br />

ñe åutikôkôe enye ame si ðe Mawu ñe nônôme tututu fia eye wòna agbe nuwo katã to<br />

eñe åus…nya la me. Esi wòklô nu vŸwo ða vô la, enô anyi ðe Mawu ñe nuðusi me le<br />

dziño. 4 Ale wòkô sãa wu mawudôlawo abe ale si åkô si wòtsô nyi domee la kô wu<br />

wo tô sãe ene.<br />

5 Elabena mawudôlawo dometô kae Mawu gblô na kpô be, “Wòe nye vinye;<br />

egbe mezu fofowò?” Alo wògagblô na ðe be, “Manye fofoa eye eya hã anye vinye?”<br />

6 Eye esi Mawu dô via ågôgbea ðe xexeame la, egblô be, “Ele be mawudôlawo katã<br />

nasubôe.” 7 Mawu ño nu tso eñe dôlawo åuti be, “Ewô eñe dôlawo abe yañoñowo ene<br />

eye eñe subôlawo abe dzoñeaðewo ene.”<br />

8 Ke egblô le via ya åuti be, “O, Mawu, wò fiazikpui anô anyi tegbetegbe eye<br />

dzôdzônyenye anye wò fiaðuñe ñe tsiamiti.<br />

9 ÈlŸ dzôdzôenyenye eye nèlé fu åutases… eya ta Mawu, wò Mawu la, tsô wò<br />

ðo teñe kôkô wu nôviwòwo katã to esia me be etsô dzidzô ñe ami vev…e la si na wò.”<br />

10 Egagblô be, “O Añetô, le gômedzedzea me la eðo xexeame ñe gômeðokpe<br />

anyi, eye dzifowo hã nye wò asinudôwôwô.<br />

11 WoatsrŸ gake wòla anô anyi, wo katã woanyunyô abe awu ene.<br />

12 “Àålô wo abe awuûlaya ene eye àðe wo ði abe awu si wodo la ene, ke wò<br />

ya la, ànô nanema, màtrô o, eye wò ñewo hã mawu enu akpô gbeðe o.”<br />

2


13 Mawudôla kae Mawu gblô na kpô be, “Bôbô nô anyi ðe nye nuðusime va<br />

se ðe esime mawô wò futôwo woazu afôðodzinu na wò?”<br />

14 Ekema nu kawoe mawudôlawo nye? Wo katã nye gbôgbô siwo subôa<br />

Mawu eye Mawu dôa wo be woakpe ðe ame siwo anyi ðeðekpôkpô ñe dome la åuti.<br />

NuxôxlŸ hena toðoðo<br />

2 Esia ta ele na mi be miaðo to nyateñenya siwo katã miese la nyuie ne menye<br />

nenema o la miate ða xaa tso nyateñe la gbô. 2 Ne gbedeasi si mawudôlawo gblô la<br />

nye nyateñe eye edzidalawo kple ame siwo meðo toe o la xô tohehe si wodze na la, 3<br />

ale ke míawo ya míawô asi le enu ne míegbe toðoðo ðeðenya gã sia? Ðeðe sia si<br />

Añetô la åutô ðe gbeñãe zi gbãtô la woðo kpe edzi na mi to ame siwo ðo toe la dzi. 4<br />

Mawu åutô hã ðo kpe woñe ðaseðiði dzi to dzesiwo, nukunuwo kple nukudô<br />

vovovowo dzi eye wòna Gbôgbô Kôkôe la ñe nunana amewo le ale si wòlŸ nu.<br />

Yesu nô ame ñe nônôme me<br />

5 Mawu metsô mawudôlawo ðo dziðulawoe na xexeme si ava va esi åuti míele nu<br />

ñom le o.<br />

nâ?<br />

6 Ke ame aðe gblô le Psalmowo ñe agbal… me be,<br />

“Nu kae nye amegbetô be nébua eåuti eye nu kae nye amegbetôvi be neléa be<br />

7 Èwô wo wobôbô ðe anyi vie wu mawudôlawo, ètsô åutikôkôe kple bubu ðô<br />

fiakuku nâ 8 eye nètsô nu sia nu de eñe afô te.”<br />

3


Esi Mawu tsô nu sia nu de eñe dzikpôkpô te la, meðe neneke le eme o. Gake<br />

fifi laa la medze abe nu sia nu le eñe dzikpôkpô te ene o. 9 Míekpô Yesu, ame si<br />

wowô wòðiði vie wu mawudôlawo, ke fifia la woðô bubu kple åutikôkôe ñe fiakuku<br />

nâ elabena ekpe fu yi ðe ku me ale be to Mawu ñe amenuveve me wòaxô ku ðe ame<br />

sia ame nu. 10 Ðe ko wòle eteñe be, Mawu, ame si wô nuwo katã eye wòlé nuwo<br />

katã ðe te la nawô Yesu blibo to fukpekpe me be wòakplô viåutsu geðewo vâ<br />

woakpô gome le eñe åutikôkôe me, elabena Yesue kplô wo yi ðeðe le gbôe. 11 Ame<br />

si wôa amewo kôkôe kple ame siwo wowô kôkôe la katã nye ñome ðeka me wôlawo.<br />

Eya ta mekpe åu na Yesu be wòayô wo be ye nôviwo o. 12 Egblô be,<br />

åkume.”<br />

“Maðe gbeña wò åkô na nôvinyewo, madzi wò kafukafuhawo le ameha la<br />

13 Egagblô be,<br />

“Maðo dzi ðe Mawu åu.”<br />

Eye wogagblô be,<br />

“Nye kple vi siwo Mawu nam la miele afii”.<br />

14 Esi ðeviawo nye åutilã kple ûu ta la, eya hã kpô gome le woñe amenyenye<br />

me ale be to eñe ku me wòatsrŸ ame si si ku ñe åus… le, ame si nye Satana, 15 eye<br />

wòðe ga ame siwo zu kluviwo to vôvŸ na ku me le woñe agbemeåkekewo katã me.<br />

16 Le nyateñe me la, menye mawudôlawo åue wòkpe ðo o, ke boå ekpe ðe Abraham<br />

ñe dzidzimewiwo åu. 17 Le susu sia ta wòle be woawôe wòanô abe nôviawo ene le<br />

go sia go me ale be wòava zu Osôfogã, nublanuikpôla kple nuteñewôla le Mawu ñe<br />

dô me, eye be woaxe fe ðe amewo ñe nu vŸwo ta. 18 Esi wònye be eya åutô kpe fu<br />

to tetekpô me ta la, ete åu kpe ðe ame siwo tem kpô wole la åu.<br />

4


Kristo nye gã wu Mose<br />

3 Eya ta, nôvinye kôkôewo, ame siwo kpô gome le dziño ñe yôyô la me, mida<br />

miañe susuwo ðe Yesu, Apostolo kple Osôfogã, ame si me mieûu la dzi. 2 Ewô<br />

nuteñe na Mawu, ame si tiae abe ale si Mose hã wô nuteñe le nuwo katã me le Mawu<br />

ñe añeme la ene. 3 Abe ale si ame si tso añe nyui aðe xôa kafukafu wu añe si wòtso<br />

ene la, nenema kee Yesu hã dze na bubu wu Mose. 4 Elabena añe ðe sia ðe la, ame<br />

aðee tsoe gake Mawue nye nu sia nu wôla. 5 Mose nye dôla nuteñewôla le nuwo katã<br />

me le Mawu ñe añeme, nu sia ði ðase le nu si Mawu ava gblô emegbe la åuti. 6 Ke<br />

Kristo nye viåutsu nuteñewôla ðe Mawu ñe añe dzi eye miawoe nye Mawu añe la, ne<br />

mielé dzideño kple môkpôkpô si me míeñoa adegbe le la me ðe asi.<br />

NuxôxlŸ ðe dzimaxôse åuti<br />

7 Eya ta abe ale si Gbôgbô Kôkôe la gblôe ene be,<br />

“Egbe ne mie se eñe gbe la,<br />

8 migas… miañe dziwo me abe ale si miewô le miañe aglãdzedze me, le êeyiêi<br />

si me mieto dodokpô me le gbedadaño la ene o.<br />

9 Afi ma mia fofowo dom kpô eye wotem kpô le, eye wokpô nu si mewô ñe<br />

blaene. 10 Eya tae meðo dziku ðe dzidzime ma åu eye megblô be, ‘Woñe dziwo tra<br />

mô êesiaêi eye womenya nye môwo o!’<br />

11 Eya ta le nye dziku me la meka atam gblô be, womage ðe nye dzudzô ñe la<br />

me gbeðe o.’”<br />

5


Nôvinyewo, mikpô egbô be dzi si me nu vŸ le kple dzi maxôse si trôna le<br />

Mawu gbagbe la yome la, naganô mia dometô aðeke si o. 13 Ke mide dzi ño na mia<br />

nôewo gbe sia gbe, zi ale si êeyiêi li, ale be mía dometô aðeke ñe dzi maku atri to<br />

nu vŸ ñe beble me o. 14 Ðe míeva be míakpô gome le Kristo me, nenye be míelé<br />

dzideño si le mía si le gômedzedzea me la me ðe asi ses‰e ko. 15 Abe ale si<br />

mawunya gblôe do ågô fifia ene be, “Egbe ne miese eñe gbe la migas… miañe dziwo<br />

me abe ale si miewô le miañe aglãdzedze me ene la o.”<br />

16 Ame kawoe nye ame siwo se nya la eye wodze aglã? Ðe menye woawoe<br />

nye ame siwo katã Mose kplô do goe tso Egipte lae oa? 17 Eye ame kawo åue wòdo<br />

dziku ðo hena ñe blaene sôå? Ðe menye ame siwo wô nu vŸ eye woñe åutilãkukuwo<br />

tsi gbea dzi lae oa? 18 Eye ame kawoe Mawu ka atam na be womage ðe yeñe dzudzô<br />

la me gbeðe o ne menye ame siwo s… to lae oa? 19 Ale míekpôe kôtâe be womete åu<br />

age ðe dzudzô la me o le woñe dzimaxôse ta.<br />

Dzudzô si åugbe wodo na Mawu ñe amewo<br />

4 Eya ta esi eñe dzudzômeyiyi ñe åugbedodo gali na mi ta la, mina míakpô<br />

nyuie be metsi mia dometô aðeke åuti o. 2 Elabena wogblô nyanyui la na mi abe<br />

alesi ke wogblôe na woawo hã ene. Gake nya si wose la, meðe vi na wo o elabena<br />

ame siwo see la mexôe se o. 3 Azô, mí ame siwo xôe se la ge ðe dzudzô ma me abe<br />

ale si Mawu åutô gblôe ene be,<br />

“Eya ta meka atam le nye dziku me be, womage ðe nye dzudzôñe la me akpô<br />

o.” Ke hã la ewu eñe dô la nu tso xexeame ñe gômedzedzea me ke. 4 Elabena eño nu<br />

tso åkeke adrea gbe åu le teñe aðe gblô be, “Eye le åkeke adrelia dzi la Mawu<br />

6


dzudzô eðokui tso eñe dôwônawo katã me.” 5 Le nya sia ke me la egagblô be<br />

“Womage ðe nye dzudzôñe la me gbeðe o.” 6 Edze ñã be ame aðewo age ðe dzudzô<br />

ma me godoo, gake ame siwo wo gblô nyanyui la na do ågô la mete åu geðe eme o<br />

le woñe toses… ta. 7 Eya ta Mawu gaðo åkeke bubu anyi si wòyô be “Egbe.” Ewô<br />

esia êeyiêi geðee megbe esi woño nu na David abe ale si míegblôe va yi ene be,<br />

“Egbe ne miese eñe gbe la, migas… miañe dziwo me o.”<br />

8 Elabena nenye ðe Yosua kplô wo yi dzudzô la mee la, anye ne Mawu<br />

magaño nu tso åkeke bubu aðeke åu emegbe o. 9 Ekema dzudzô si woyôna be Sabat<br />

dzudzô la li godoo na Mawu ñe amewo. 10 Ame sia ame si ge ðe Mawu ñe dzudzô la,<br />

me la dzudzôna tso eya åutô ñe dôwôwôwo me, abe ale si Mawu hã dzudzôe ene. 11<br />

Eya ta mina be míadze agbagba ðe sia ðe be míage ðe dzudzô ma, me eye be ame<br />

aðeke magatsi môta to tomaðomaðo me abe ågôdoawo ene.<br />

12 Elabena Mawu ñe nya la le agbe le dô wôm. Eðana wu hâ nuevee ðe sia<br />

ðe, eñona ðe ame yina ðe eme ke, hemaa luvô kple gbôgbô me, maa ñunukpeñewo<br />

kple ñutomemiwo dome, eye wòdrŸa ûônu tamesusuwo kple dzimedidiwo. 13<br />

Neneke mele nuwôwô blibo la me si le êaêla ðe Mawu o. Woklo nu le nu sia nu dzi<br />

eye wòle ñeñle le Mawu, ame si míava na akôntae la ñe åkume.<br />

Yesu, míañe Osôñogã si ño anyigbadzitôwo katã ta<br />

14 Eya ta esi Osôfogã, Mawu Vi Yesu, le mía, si, ame si yi dziño ta la, mina míalé<br />

xôse si me míeûu la me ðe asi ses‰e. 15 Elabena menye Osôfogã si mate åu ase veve<br />

kpli mí le míañe gbôdzôgbôdzôwo me lae le mía si o, ke boå Osôfogã si le mía si la,<br />

wotee kpô le mô sia mô nu abe míawo ke ene, ðe koe nu vŸ mele eya åu o. 16 Eya ta<br />

7


mi na míate va Mawu ñe amenuveve fiazikpui la gbô kple dzideño, be wòakpô<br />

nublanui na mí eye wòave mía nu akpe ðe mía åu le le míañe xaxaêiwo.<br />

5 Wotiaa Osôfogã ðe sia ðe tso amegbetôwo dome eye wodea dô asi nâ be<br />

wòanô ågô na yewo le mawusubôsubô ñe nyawo me eye wòatsô nunanawo kple nu vŸ<br />

åuti vôsawo aðo Mawu åkume. 2 Osôfogã sia tea åu gbôa dzi ði na numanyala siwo<br />

le mô tram la esi eya åutô hã nye gbôdzôgbôdzôtô le mô geðewo nu. 3 Esia tae wò le<br />

be wòasa vô ðe eya åutô ñe nu vŸ kple ame bubuwo ñe nu vô wo ta.<br />

Ame aðeke metsôa bubu sia dea eðokui åuti o; ele be Mawu nayôe abe ale si<br />

wòyô Arôn ene. 5 Eya ta Kristo hã metsô Osôfogã ñe åutikôkôe da ðe eðokui dzi o ke<br />

boå Mawu gblô nâ be, “Wòe nye vinyeåutsu, egbe mezu Fofowò.”<br />

6 Egagblô le teñe bubu be,<br />

“Enye Osôfo tegbetegbe eye wò ðoñe sô kple Melkizedek tô”.<br />

7 Esi Yesu nô agbe le anyigba dzi la, ewô gbedodoðawo kple kukuðeðewo<br />

kple êli kpakple aðatsi na eya ame si si åus… le be wòaðee tso ku me eye wòðo toe le<br />

eñe bubu kple ðokuibôbô ta. 8 Togbô be eyae nye Mawu vi hã la, esrŸ ðokuibôbô le<br />

fukpekpe siwo me wòto la, 9 eye esi wowôe blibo la, eva zu ðeðe mavô kpôtsoñe na<br />

ame siwo katã ðoa toe. 10 Eye Mawu ðoe be wòanye Osôfogã abe Melkizedek ene.<br />

NuxôxlŸ ðe megbedede åuti<br />

11 Nya geðewo li si wò le be míagblô le nu sia åu, gake esi mietea åu sea nu gôme<br />

kabakaba o ta la eses… na be míaðe nya siawo me na mi. 12 Le nyateñe me la, togbô<br />

be fifia ele be mianye nufialawo hã la, miegahiã ame aðe kokoko be wòagagbugbô<br />

8


afia mi gômedzenuwo tso Mawu ñe nya ñe nyateñewo åu. Miehiã notsi, ke menye<br />

nuðuðu ses… o! 13 Ame sia ame si ganoa notsi esi wònye ðevi ko ta la, mate åu ase<br />

nufiafia tso dzôdzôenyenye åuti gôme o. 14 Ke nuðuðu ses… nye ame tsitsiwo tô, ame<br />

siwo to eåudôwôwô atradi me he wo ðokuiwo be woate åu ade vovo nyui kple vŸ<br />

dome.<br />

6 Eya ta mina míaðe asi le gômedzenuwo fiafia tso Kristo åuti åu eye míaðe zô<br />

ayi ðe tsitsi ðe edzi me. Migana míagbugbô gômeðokpe aðo na dzimetôtrô tso nu<br />

siwo kplôa ame yia kume la o, kple agbugbô gômeðokpe agaðo na xôse le Mawu me,<br />

2 nufiafia tso mawutsideta åu, asidada ðe ame dzi, ame kukuwo ñe tsitretsitsi kple<br />

ûônudôdrŸ mavô åuti o. 3 Esia míawô ne Mawu lŸ.<br />

4 Ke ame siwo dze anyi la, ale ke woawô agbugbô wo va dzimetôtrô me?<br />

Wonye ame siwo nô Mawu ñe kekeli me kpô. Woðô dziño ñe nunana kpô eye wokpô<br />

gome hã le Gbôgbô Kôkôe la me, 5 ame siawo ðô Mawu ñe nya la ñe nyonyo kple<br />

åus… siwo le dzidzime si gbôna la me hã kpô. 6 Ke wode megbe! Be woagbugbô wo<br />

ava dzimetôtrô mee la nye nu ses… elabena to woñe megbedede me, wogbugbô Mawu<br />

ñe Vi la gale kaklãm ðe ati åuti, eye wole åukpe domii le gaglãgbe.<br />

7 Anyigba si noa tsi si dzana ðe edzi zi geðe eye wòwôa nuku nyuie na<br />

agbledela siwo ålôa anyigba la, xôa yayra tso Mawu gbô. 8 Ke ne anyigba la mie<br />

åuwo kple aåôkawo la, meganyo na naneke o eye åôdzi li be ele fiñode te. Mlôeba la,<br />

woatô dzoe.<br />

9 Nôvi lôlŸawo togbô be míele nu ñom alea hã la, kaka ðedzi le mía si be nya<br />

siawo meku ðe mia åu o. Ke boå miañe ðeðekpôkpô le ku nyuiwo tsem le miañe agbe<br />

9


me. 10 Mawu menye nuteñemawôla o, eya ta maålô dô nyui si míewô nâ kple lôlŸ si<br />

míeðe fiae be míekpe ðe eñe amewo åu eye míegale nu siawo wôm fifia la, be gbeðe<br />

o. 11 Enye míañe didi be mia dometô ðe sia ðe na lé nu siawo wôwô me ðe asi va se<br />

ðe nuwuwu kple åkubia ale be miañe môkpôkpô na de blibo. 12 Míedi be ame aðeke<br />

nazu kuviatô o ke boå ame sia ame nasrŸ ame siwo to xôse kple dzigbôði me nyi nu<br />

si åugbe wodo na wo la ñe dome ñe kpôðeåu.<br />

13 Esi Mawu do åugbe na Abraham eye ame aðeke meli lolo wui wòayô aka<br />

atam o ta la, eta eya åutô ðokui, 14 hegblô bena, “mayra wò godoo eye mana<br />

dzidzimevi geðewo wò.” 15 Ale, esime Abraham gbô dzi ði blewuu la, åugbedodo<br />

sia va eme nâ pepepe.<br />

16 Ne ame aðe be yea ka atam la, eyôa ame bubu si ñe åkô kple åus… kô wu<br />

eya åutô tô la ka atam lae heðoa kpe nya si wògblô la dzi eye wòtsia nyaûiûli ðe sia<br />

ðe nu. 17 Esi wònye be Mawu di be yeana eme nakô nyuie na åugbedodo ñe<br />

domenyilawo be nu si ñe åugbe yedo matrô o ta la, eka atam tsô ðo kpe eñe<br />

åugbedodo la dzi. 18 Mawu wô esia ale be, to nu eve siwo metrôna o, esiwo me<br />

Mawu mate åu aka aûatso le gbeðe o la dzi, mí ame siwo si yi ðaku ðe môkpôkpô si<br />

wona mí la åu la nakpô dziðeño gã aðe. 19 Môkpôkpô sia le mia si abe luûô ñe seke<br />

ses… si maûa akpô o la ene. Ete åu gena ðe Kôkôe ñe le xômetsovô la godo 20 afi si<br />

Yesu ame si do ågô na mí la ge ðo ðe mía nu. Eya va zu Osôfogã abe Melkizedek<br />

ene tegbee.<br />

10


Osôñogã Melkizedek<br />

7 Melkizedek sia enye Salem fia kple Osôfogã na Mawu, dziñoû‰tô la. Esi<br />

Abraham trô tso aûagbedzi, afi si wòðu fia geðewo dzi le, gbôna la, Melkizedek va<br />

kpee eye wòyrae. 2 Le esia megbe la, Abraham ma nu siwo katã wotsô tso aûagbedzi<br />

gbôe la ðe akpa ewo me eye wòtsô akpa ðeka na Melkizedek.<br />

Melkizedek ñe åkôa gômee nye “Dzôdzôenyenye, ñe fia. Eye eya kee nye<br />

Åutifafa Fia, elabena du si me wònye fia lee nye Salem si gômee nye “Åutifafa.” 3<br />

Fofo kple dada mele Melkizedek si o, eye nuålôði aðeke meli tso tôgbuiawo åuti o.<br />

Dzigbe alo kugbe meli nâ o ale eñe agbe ðe ko wòle abe Mawu Vi la tô ene, ame si<br />

nye Osôfo tso mavô me yi ðe mavô me.<br />

4 Mibu ale si wònye gãe la åuti kpô. Abraham, xôsetôwo fofo, gŸ hã tsô eñe<br />

afunyinuwo ñe ewolia nâ! 5 Azô la, se la bia tso Levi viwo ame siwo nye Osôfowo la<br />

si be woaxô nu ewolia le woñe dukômeviwo si, ame siwo nye wo nôviwo, togbô be<br />

wo nôviawo nye Abraham ñe dzidzimeviwo hã. 6 Ke åutsu sia, Melkizedek, menye<br />

Levi ñe dzidzimevi o, ke hã la, exô nu ewolia le Abraham si eye wòyra eya ame si xô<br />

Mawu ñe åugbedodoawo 7 abe ale si ame sia ame nya ene la, zi geðe la ame si naa<br />

yayra la kôna wua ame si yram wòle. 8 Ame siwo nye Osôfowo esi woxô nu ewolia<br />

la nye amegbetôwo, åutilã kple ûu, si kuna. Ke hena Melkizedek ya la, wogblô le<br />

eåuti be egale agbe. 9 Míate åu agblô le Levi, ame si xô nu ewolia åuti gŸ hã be exe<br />

nu ewolia to Abraham dzi, 10 elabena esi Melkizedek do go Abraham la, Levi nô<br />

tôgbuia, Abraham, ñe alime.<br />

11


Yesu le abe Melkizedek ene<br />

17 Elabena to Levi viwo ñe Osôfodôwôwô dzi, wona Se la Israelviwo. Azô la, nenye<br />

be Leviviwo ñe Osôfodôwôwô ðe wòde blibo la, magahiã be woatsô Osôfo bubu vâ o,<br />

ame si nye Osôfo le Melkizedek ñe ðoðo nu, ke menye le Arôn ñe ðoðo nu o. 12<br />

Elabena ne tôtrô va Osôfoðuðu åuti la, ele be tôtrô nava Se la hã me. 13 Eya ame si<br />

åu wogblô nu siawo katã le la tso to bubu me eye ame aðeke metso to ma me kpô<br />

subô abe Osôfo ene le vôsamlekpui la ågô o, 14 elabena eme kô ñãa be míañe Añetô la<br />

dzô tso Yuda ñe to la me, eye ku ðe to ma åuti la, Mose megblô nya aðeke ku ðe<br />

woñe Osôfoðuðu åuti o. 15 Eye nu si míegblô la, me agakô ðe edzi wu ne Osôfo<br />

bubu abe Melkizedek ene va ðo, 16 ame si va zu Osôfo, menye to ðoðo si wowô ða<br />

ði, ku ðe eñe dzôtsoñe åuti o, ke boå ku ðe åus… si le agbe si mekuna o la dzi. 17<br />

Psalmoålôla ðe nu sia fia mi kôtâ esi wògblô tso Kristo åuti bena, “Wòe nye Osôfo<br />

le Melkizedek ñe ðoñe nu tso mavô me yi mavô me.”<br />

18 Wotsô ðoðo gbãtô si wowô la da ðe aga elabena egbôdzô eye menyo na<br />

naneke o, 19 elabena Mose ñe Se la mate åu awô naneke wòade blibo o, eye azô la,<br />

wohe môkpôkpô yeye vâ to esi dzi míate åu ate ðe Mawu åu kpokploe.<br />

20 Mawu ñe atamkaka kpe ðe esiawo katã åu, ke ame bubuwo ya ðua Osôfo<br />

atamkakamanômee, 21 ke Yesu ya ðu Osôfo to Mawu ñe atamkaka me, elabena<br />

Mawu gblô nâ bena, “Añetô la ka atam eye matrô eñe susu o, ‘Wò la, Osôfoe nènye<br />

tegbetegbe.’” 22 Le atamkaka sia ta la, Yesu va zu nubabla si nyo wu sãa la ñe<br />

kpeðodzinu.<br />

23 Vovototo bubu si le Osôfo mawo kple Yesu domee nye be Osôfo mawo sô<br />

gbô elabena woku eye womagate åu ayi woñe dô dzi o 24 gake Yesu ya le agbe<br />

12


tegbetegbe. Seðoñe meli na eya ñe Osôfodô o. 25 Eya ta åus… le esi be wòaðe ame<br />

siwo va Mawu gbô to eya amea dzi la blibo, elabena ele agbe tegbee le nya xôm ðe<br />

akô na wo.<br />

26 Ekema Yesue nye Osôfogã ma si kpôa míañe hiahiãwo gbô, ame si le<br />

kôkôe, kpôtsôtsô mele eåu o, ame si le dzadzâ, ame si woðe ðe aga tso nu vŸ wôlawo<br />

gbô eye wokôe ðe dzi gbô dziñowo åui. 27 Mele abe Osôfogã bubuwo ene o elabena<br />

mehiã be wòasa vô gbe sia gbe, gbã ðe eya åutô ñe nu vŸwo ta, eye evelia, ðe ame<br />

bubuwo tô ta o. Esa vô ðe woñe nu vŸwo ta zi ðeka hena êeyiêiawo katã, esi wòtsô<br />

eðokui hena. 28 Elabena Mose ñe Se la tô asi ame siwo nye gbôdzôgbôdzôtôwo la dzi<br />

be woanye Osôfogãwo, ke Mawu ñe atamkaka si va ðe Sea yome la tô asi Via dzi,<br />

ame si wòwô wòde blibo tegbetegbe.<br />

Nubabla yeye la ñe Osôfogã<br />

8 Nya siwo katã míegblô na mi la ñe tañonyae nye esi: bena Osôfogã vavã le<br />

mía si. Azô la ele dziño eye wònô anyi ðe bubuteñe gãtô kekeake, 2 eyae subôna le<br />

gbedoxô vavãtô si le dziño la me. Gbedoxô sia menye esi amegbetô tsô eñe asi tui o,<br />

ke boå Añetô la åutôe tui.<br />

3 Esi wònye Osôfogã ðe sia ðe ñe dô be woasa vô eye wòana nuwo la, ele na<br />

Kristo hã be woana nane. 4 Nenye ðe wòle anyigba dzi la, maðu Osôfo o elabena<br />

Osôfowo li xoxo, ame siwo tsôa nunanawo nana le Yudatôwo ñe se la nu. 5 Osôfo<br />

siawo subôna le Kôkôeñe la, si nye esi le dziño la ñe vôvôl‰. Esia tae, esi Mose be<br />

yeatu Agbadô le gbea dzi la, Mawu xlŸ nui be, “Kpô egbô be nàwô nu sia nu ðe<br />

ðoðo si woðe fia wò le toa dzi la nu.” 6 Ke Osôfodô si wode asi na Yesu la, kô sãa<br />

13


wu wo tô eye abe ale si nubabla si ñe avuléla wònye la kô wu xoxotô sãa ene la,<br />

nenema kee woðoe anyi ðe åugbedodo siwo nyo wu tsãtôwo la dzi.<br />

7 Elabena nenye ðe naneke megbl… le nubabla gbŸtô åu o la, anye ne<br />

wometsô nubabla bubu ðô lii o. 8 Ke Mawu åutô kpô vodada le eñe dukô la åu eye<br />

wògblô bena, “Añetô la be, åkekewo li gbôna esi dzi mabla nu yeye kple Israel<br />

kpakple Yuda ñe añewo. 9 Manô abe nu si mebla kple wo fofowo esi melé woñe<br />

alônu, kplô wo do goe le Egipte la ene o, elabena womewô nuteñe le nu si mebla kpli<br />

wo la me o, eya ta nye hã metrô megbe de wo. Añetô lae gblôe. 10 Azô la esiae nye<br />

nu si mabla kple Israel ñe añe la, le åkeke siwo gbôna la me. Añetô lae gblôe. Matsô<br />

nye sewo ade woñe susuwo me eye maålô wo ðe woñe dziwo åu. Manye woñe Mawu<br />

eye woawo hã woanye nye dukô. 11 Ame aðeke magafia nu ehavia alo afia nu<br />

nôviaåutsu agblô be, ‘Dze si Añetô la’ o, elabena wo katã woanyam tso ðeviwo dzi<br />

va se ðe tsitsiawo dzi. 12 Matsô woñe nu vŸði wôwôwo ake wo eye nyemagaðo åku<br />

woñe nu vŸwo dzi o.”<br />

13 Ke esi Mawu yô nubabla sia be “Yeye” la, ewô gbãtô wòdo xoxo eye nu<br />

si tsi, do xoxo la, nu ava yi kpuie.<br />

Subôsubô le anyigbadzigbadô la me<br />

9 Azô la, nubabla gbãtô ðo ðoðowo anyi na subôsubô eye wotu anyigbadzi<br />

Kôkôeñe hã. 2 Wotu Agbadô; le Agbadô la ñe xô gbãtô me la, akaðiti, kplŸ kple<br />

åkumeðobolo nô anyi eye woyô teñe sia be Kôkôeñe. 3 Wotsô xômetsovô tso xô sia<br />

mee eye woyôa teñe si le xômetsovôa megbe la be, Kôkôeñewo ñe Kôkôeñe. 4 Nu<br />

siwo le xô sia mee nye Sikavôsamlekpui kple aðaka si woyôna be Nubablaðaka,<br />

14


wofa sika ðe aðaka sia åuti kpe ðo. Le aðaka sia me la, míakpô kpe eve siwo dzi<br />

woålô se ewoawo ðo, eye sikakplu si me mana le la hã le aðaka la me hekpe ðe Arôn<br />

ñe atikplô si ño se la åuti. 5 Åutikôkôkôe ñe Kerubiwo nô Nubablaðaka la tame eye<br />

wokeke woñe aûalawo ðe teñe si wotsôa nu vŸ kena le. Ke míate åu adzro nya siawo<br />

me ayi edzi fifia o. 6 Ne nu sia nu sô gbe vô la, Osôfowo gena ðe xô ågôgbetô me<br />

ðaa edzedzi eye wowôa mawusubôsubôdô. 7 Ke Osôfogã ðeka koe gena ðe xô emetô<br />

me eye wòwôa esia zi ðeka ko le ñe ðeka me. Ne eyina la, megbea ûutsôtsô ðe asi o,<br />

ûu si wòtsôna saa vôe, ðe eya åutô kple dukô la ñe nu vŸ siwo wowô le manyamanya<br />

me la ta. 8 Gbôgbô Kôkôe ðee fia to esia dzi be womeklo nu le mô si yi Kôkôeñe ñe<br />

Kôkôeñe la dzi haðe o, zi ale si Agbadô gbãtô la gale te nu ko. 9 Esiae nye nufiafia<br />

tso fifia ñe êeyiêiwo åuti esi le asi tôm edzi be nunana kple vôsa siwo wowôna na<br />

Mawu la, mate åu aðe vŸ ða le ame si le subôsubô wôm la ñe susu me o. 10 Wonye<br />

nuðuðu, nunono kple åutikôklô ñe kônu vovovowo ko ñe nya, esiwo nyegotadzesiwo<br />

ñe ðoðowo, esiwo nô anyi va se ðe esime ðoðo yeyea va.<br />

Kristo ñe Ûu<br />

11 Esi kristo va abe nu nyui siwo li xoxo ñe Osôfogã ene la, eto gbedoxô si lolo hede<br />

blibo wu la me, gbedoxô si wometsô asi tui o alo miagblô be menye nuwôwô la ñe<br />

akpa aðe o. 12 Mege ðe Kôkôeñewo ñe Kôkôeñe la me to gbŸwo kple nyiviwo ñe ûu<br />

me o, ke boå ege ðe Kôkôeñewo ñe Kôkôeñe la me zi ðeka hŸ hena êeyiêiwo katã to<br />

eya åutô ñe ûu me, esia me wòto xô ðeðe mavô na mí. 13 Nenye be gbŸwo kple<br />

nyitsuwo ñe ûu kpakple nyiviwo ñe afi si wohl… ðe ame siwo åuti mekô o la åu wônâ<br />

be woñe åuti kôna le gotagome la, 14 ekema geðe wu Kristo, ame si to Gbôgbô mavô<br />

15


la me tsô eðokui na Mawu fôðiðimanômee la, ñe ûu aklô míañe dzitsinyawo åuti tso<br />

nu siwo hea ku vâ la me, ale be míate åu asubô Mawu gbagbe la.<br />

15 Le susu sia tae Kristo nye nubabla yeye la ñe avuléla be ame siwo woyô la<br />

naxô domenyinyi mavô la ñe åugbedodo. Azô la eku be wòazu fe xexeðeta aðe ame<br />

siwo wô nu vŸ le nubabla xoxoa te.<br />

16 Afi si woålô domenyigbal… da ði le la, eh‰a be ame si ålô agbal… sia naku<br />

hafi, 17 elabena wowôa domenyigbal…a me nyawo åuti dô ne ame si ålôe da ði la<br />

megava li o. Womewôa domenyigbal… me nyawo åuti dô ne ame si ålô agbal…a la le<br />

agbe o. 18 Esia tae womewô nubabla gbãtô me nyawo dzi ûu manômee o. 19 Esi<br />

Mose ðe gbeñã se ðe sia ðe si le segbal…a me na dukô la la, etsô nyiviwo ñe ûu, tsi,<br />

ðetifufu dz… kple ñumekutsa eye wòtsôe hl… ûu ðe se gbal… kple dukô haho la åuti. 20<br />

Tete wògblô bena, “Esia nye nubabla la ñe ûu, nubabla si Mawu de se na mi be<br />

mialé ðe asi.” 21 Nenema ke wòhl… ûu ðe agbadô la kple nu siwo katã åuti dô<br />

wowôna le subôsubô me la åuti. 22 Le nyateñe me se la bia be woakô nu sia nu kloe<br />

åuti kple ûu, eye newomekô ûu ði o la nu vŸ tsôtsôke manô anyi o.<br />

23 Eya ta eh‰a kokoko be woakô nu siwo nye dziñonuwo ñe vôvôli åuti kple<br />

vôsa siawo, gake woakô dziñonuawo åutô åu kple vôsa siwo de ågô wu esiawo. 24<br />

Elabena Kristo meyi ðe Kôkôeñe si wowô kple asi la me esi nye dziñotô ñe vôvôli la<br />

me o, ke boå eyi ðe dziñotô la åutô me afi si wodo ðe Mawu åku me le azô ðe mía<br />

teñe 25 Nenema ke meyi ðe dziño be wòatsô eðokui ana zi geðe abe ale si Osôfogã la<br />

gena ðe Kôkôeñe ñe Kôkôeñe la ñe sia ñe kple ûu si menye eya åutô tô o la ene o. 26<br />

Ne ele alea la ele na Kristo be wòatsô eðokui ana fukpekpe zi geðe tso esi me ke<br />

woðo xexea me gôme anyi, gake azô la eva zi ðeka hena êeyiêiwo katã le êeyiêi<br />

16


siawo ñe nuwuwu be wòaðe nu vŸ ða to eðokui tsôtsô savôe me. 27 Abe ale si woðoe<br />

na ame be wòaku zi ðeka eye le esia megbe wòadze ågô ûônudôdrŸ ene la, 28<br />

nenema ke wotsô Kristo hã savôe zi ðeka be wòaðe ame geðewo ñe nu vŸ ða eye<br />

agava zi evelia menye be wòagava ðe nu vŸ ða o ke boå be wòahe ðeðe vâ na ame<br />

siwo katã le elalam.<br />

Kristo ñe vôsa ðeka la hena êeyiêiwo katã<br />

10 Se la nye nu nyui siwo gbôna la ñe vôvôli ko eye menye nua åutôwo o. Le<br />

susu sia ta la, vôsa siwo wowôna agbadre ñe sia ñe la, mate åu awô ame siwo va<br />

subônâ la blibo gbeðe o. 2 Ne ðe vôsa mawo te åu wô wo blibo la, ne womedzudzô<br />

vôsasa oa? Elabena, anye ne vôsa la kô ame siwo sanâ la åuti zi ðeka hena êeyiêiawo<br />

katã eye woñe dzitsinyawo magabu fô wo le woñe nu vŸwo ta o. 3 Ke vôsa mawo<br />

ðoa åku nu vŸ dzi na ameawo ñe sia ñe, 4 elabena mele bôbôe be nyitsuwo kple<br />

gbŸwo ñe ûu naðe nu vŸ ða o.<br />

5 Eya ta esi Kristo va xexeame la egblô bena.<br />

“Mèdi vôsa kple numemewo o, ke boå åutilã si nèdzra ðo ði nam;<br />

6 eye numevôsa kple nu vŸ vôsawo hã medzea åuwò o.<br />

7 Tete megblô be, ‘Nyee nye esi, woålô nu tso åutinye le lagbal…gbal… me be,<br />

O Mawu, meva be mawô wò lôlŸnu.’”<br />

8 Gbã la egblô be, “Vôsawo, numemewo kple numevôsawo kpakple nu vŸ<br />

vôsawo la medi wo o eye womedzea åuwò hã o.” Togbô be se la bia be woawô wo<br />

hã. 9 Tete wògblô bena, “Nyee nye esi, meva be mawô wò lôlŸnu.” Ale wòðe se<br />

17


gbãtô la ða be wòaðo evelia anyi. 10 Eye to Mawu ñe lôlŸnu wôwô me wowô mí<br />

kôkôe to Yesu Kristo ñe åutilã si wòtsô sa vôe hena êeyiêiwo katã la me.<br />

11 Osôfo la wôa eñe vôsasadôwo gbe sia gbe eye nenema ke wòwô vôsa<br />

mawo ke edzi edzi, vôsa siwo mate åu aðe nu vŸ ða akpô gbeðe o. 12 Ke esi Osôfo<br />

sia ya sa vô ðe nu vŸwo ta zi ðeka hena êeyiêiawo katã la eyi ðanô Mawu ñe nuðusi<br />

me. 13 Tso êemaêi la ele lalam be woatsô eñe futôwo awô eñe afôðodzinui. 14<br />

Elabena to vôsa ðeka si wòwô me la ewô ame siwo åuti kôm wòle la blibo tegbegbe<br />

le Mawu ñe åkume.<br />

15 Gbôgbô Kôkôe hã ði ðase tso esia åuti; gbã la egblô bena, 16 “Esia nye nu<br />

si mabla kpli wo le êeyiêi ma megbe, Yehowae gblôe. Matsô nye sewo ade woñe<br />

dziwo me eye maålô wo ðe woñe susuwo me.” 17 Egagblô kpe ðe eåu be,<br />

“Nyemagaðo åku woñe nu vŸwo kple nu vŸði wôwôwo dzi azô o.” 18 Eye afi si<br />

wotsô nu siawo ke le la vôsasa ðe nu vŸ ta megah‰a o.<br />

Yôyô hena vevidodo<br />

19 Eya ta nôvi lôlŸwo, esi me kakaðedzi le mia si be miage ðe Kôkôeñe ñe Kôkôeñe la<br />

to Yesu ñe ûu me åuti la, 20 eûu mô yeye kple mô gbagbe na mí to xômetsovô si nye<br />

eñe åutilã la me. 21 Eye esi Osôfogã le mía si le Mawu ñe añe nu ta la, 22 mina míate<br />

ðe Mawu åu le dzi vavã me kple xôse ñe kakaðedzi blibo la me kple dzi siwo åu<br />

wohl… ûu ðo be wòaklô mía åuti tso dzitsinya vŸðiwo me, eye wòale tsi na míañe<br />

åutilãwo kple tsi zôzrŸe. 23 Mina míalé môkpôkpô si me míeûu la me ðe asi<br />

maûãmaûãe elabena ame si do åugbea la nye nuteñewôla. 24 Eye mina míabu ale si<br />

míado åus… mía nôewo la åuti be woayi dzi le lôlŸ kple dô nyui wôwô me. 25<br />

18


Migana míagbô dzô le míañe takpeñewo dede me o, abe ale si ame aðewo tsôe ðo dôe<br />

nô kuvia wôm ene o, ke boå mina míade dzi ño na mía nôewo vevietô esi mienyae be<br />

eñe åkeke la te tu añe kpokploe.<br />

26 Ne míebua le nu vŸ wôwô dzi, esi míenya nyateñe la vô megbe la, vôsasa<br />

ðe nu vŸwo ta aðeke megali o, 27 ke nu si ko míanô mô kpôm na le åôdzi gã aðe me<br />

lae nye ûônudôdrŸ kple dzobibi si ava fiã Mawu ñe futôwo. 28 Ame sia ame si ada le<br />

Mose ñe se dzi la, woñua kpee nublanuimakpômakpôtôe le ðaseðila eve alo etŸ ñe<br />

nya nu. 29 Tohehe gã kae miesusu be mehedze na ame si titi afô ðe Mawu ñe Vi la<br />

dzi oa? Ame si do åunyô nubabla la ñe ûu si klô eåuti la abe nu makômakô wònye<br />

ene eye wodzu amenuveve ñe Gbôgbô la? 30 Elabena míenya ame si gblô be,<br />

“HlŸbiabia la tônyee, maðo eteñe nâ,” egagblô hã be, “Añetô la adrŸ ûônu eñe dukô<br />

la.” 31 Enye åôdzinu be ame aðe nage ðe Mawu gbagbe la ñe asi me.<br />

32 Miðo åku åkeke siwo do ågô la dzi esi miexô kekeli la vô la mienô te ses‰e<br />

to ûiûli geðewo me mieto fukpekpe hã me kal…tôe. 33 Êeaðewoêi la wodzua mi le<br />

gaglã gbe eye wotia mia yome, êebubuêiwo la mienô te kpe ðe ame siwo nô xaxa<br />

mawo ke me la åuti. 34 Miefa konyi kple ame siwo wode gaxô me eye esi woxô<br />

miañe nunôamesiwo le mia si akpases…tôe la miexôe kple dzidzô, elabena miawo åutô<br />

mienyae be nunôamesi siwo nyo saã wu eye womenyunyôna o la le mia si.<br />

35 Eya ta dzi megaðe le mia ño o elabena miañe dzideño ahe fetu geðe vâ na<br />

mi. 36 Ele be miado vevie ale be ne miewô Mawu ñe lôlŸnu la miaxô nu si ñe åugbe<br />

wòdo. 37 Elabena le êeyiêi kpui aðe megbe la, “Ame si gbôna la ava ðo matsi<br />

megbe o. 38 Ke nye dzôdzôetô la anô agbe to xôse me. Ke ne ede megbe la<br />

19


nyemakpô dzidzô le eåuti o.” 39 Ke míawo ya míele abe ame siwo de megbe eye<br />

wotsrŸ la ene o, ke boå míenye ame siwo xôe se eye míekpô ðeðe.<br />

To xôse me<br />

11 Azô la xôse nye kaka ðe nu siwo míekpô mô na la dzi kple dziðoðo ðe nu<br />

siwo míekpô o la åu. 2 To xôse mee ame siwo do ågô la kpô ðaseðiði nyui le Mawu<br />

gbô le.<br />

3 To xôse me míese egôme be Mawu ðe gbe eye xexeame va dzô ale be<br />

wòwô nu si wokpôna la tso nu si wowekpôna o la me.<br />

4 To xôse me Abel tsô vôsasa si nyo wu Kain tô la na Mawu. To xôse me<br />

wokafui be enye ame dzôdzôe esi Mawu ño nu nyui tso eñe vôsa la åu. To xôse me<br />

wògale nu ñom ko togbô be eku hã.<br />

5 To xôse me wokô Enôk dzoe tso agbe sia me ale be meðô ku kpô o, ale<br />

womegakpôe o elabena Mawu kôe dzoe. Elabena hafi wokôe dzoe la wogblô tso eåu<br />

be Mawu kpô åudzedze le eya amea åuti. 6 Xôse manômee la ame aðeke mate åu<br />

adze Mawu åu o, elabena ame si va Mawu gbô la ele be wòaxôe se be Mawu li eye<br />

wòðoa eteñe na ame siwo dinâ vevie.<br />

7 To xôse me esi woxlŸ nu Noa tso nu siwo mekpô dzô haðe o åuti la etsô<br />

vôvŸ kôkôe kpa aðakaûu be wòaðe eya kple eñe ñomea. To eñe xôse me wòbu fô<br />

xexeame eye wòzu dzôdzôenyenye si vana to xôse me la ñe domenyila.<br />

8 To xôse me esi woyô Abraham be wòayi teñe si wòava xô wòazu eñe<br />

domenyinu la, eðo to eye wòyi, togbô be menya afi si yim wònô o hã. 9 To xôse me<br />

ewô nôñe ðe åugbedodonyigba la dzi eye wònô afi ma abe amedzro si le dzronyigba<br />

20


dzi la ene, elabena enô avôgbadôwo me. Nenema kee nye Isak kple Yakôb ame siwo<br />

hã nye åugbedodo ma ke ñe domenyilawo kplii. 10 Elabena Abraham nô mô kpôm na<br />

du si Mawu åutô nye egômeðola, aðaåuwôla kple etula.<br />

11 To xôse me esi Abraham tsi xô ñe geðe hã la, ete åu dzi Vi. Nenema Kee<br />

nye srŸa, Sara, hã, ame si tsi ko tsã. To xôse me Abraham zu fofo elabena Mawu<br />

ame si do åugbe nâ la, bui nuteñewôlae. 12 Ale to ame ðeka sia dzi, ame si åu míate<br />

åu agblô le be megale åutsu me o la, dzidzime geðe siwo sô gbô abe êletiviwo le<br />

dziågôl‰ åu kple ñutake ene la va dzô.<br />

13 Ame siawo katã va ku esime wogalé xôse me ðe asi ko. Womexô nu siwo<br />

ñe åugbe wodo na wo la o, ðe ko wokpô wo, do dzaa na wo le adzôge eye woûu eme<br />

be amedzrowo kple môzôlawo yewonye le anyigba dzi le afi. 14 Ame siwo gblô nya<br />

siawo tôgbi la, ðee fia be wole woawo åutô ñe dedu dim. 15 Nenye be du si me<br />

wotso la åuti bum wonô la, anye ne mônukpôkpô anô wo si be woatrô ayi. 16 Le<br />

esia teñe la wole du si nyo wu esi nye dziñotô la dim. Eya ta menye åukpe na Mawu<br />

be woayôe be woñe Mawu o, elabena edzra du nyui aðe ðo ði na wo.<br />

17 To xôse me esi Mawu do Abraham kpô la, etsô via Isak be yeasa vôe, eya<br />

ame si xô åugbedodoawo la, nô klalo be yeatsô viaåutsuvi ðeka hŸ la asa vôe, 18<br />

togbô be Mawu gblô nâ be, “To Isak dzi la dzidzimevi siwo katã ñe åugbe wodo na<br />

wò la ava dzô” hã. 19 Abraham dze sii be Mawu ate åu afô ame kukuwo ðe tsitre<br />

eye woate åu agblôe ko be exô Isak tso ku me.<br />

åuti.<br />

20 To xôse me Isak yra Yakôb kple Esau, ku ðe nu si woava nye le etsô me<br />

21


21 To xôse me Yakôb yra Yosef viåutsuwo le esime eñe kuêi ðo eye wòziô ðe<br />

eñe atitôðeåu åuti hesubô Mawu.<br />

22 To xôse me esime Yosef ñe kuêi ðo la, eño nu tso Israelviwo ñe gododo le<br />

Egipte åuti eye wògblô ðoðo tso eñe ñuwo åuti na wo.<br />

23 To xôse me Mose dzilawo êlae êleti etŸ sôå le edzidzi vô megbe elabena<br />

wokpôe dze sii be menye vidz‰ dzodzro aðe koe wònye o eya ta womevŸ na fia la ñe<br />

se dzi dada o.<br />

24 To xôse me esi Mose va tsi la, egbe be womayô ye be Farao vinyônu ñe<br />

viåutsu o 25 ke boå elŸ be yeakpe fu kple Mawu ñe amewo wu be yease nu vŸ ñe<br />

vivi hena êeyiêi kpui aðe ko. 26 Ebu vlododo le “Mesia” la ta nu xôasi wu kesinônu<br />

siwo katã nô Egipte elabena enô mô kpôm na eñe fetu gã si nô ågôgbe. 27 To xôse<br />

me Mose dzo le Egipte eye mevŸ na fia la ñe dziku o, ke boå edo vevi nu elabena<br />

ekpô eya, ame si womekpôna kple åku o. 28 To xôse me Mose ðo Åutitotoåkekenyui<br />

kple ûehehl… la anyi ale be nugbl…la si wu ågôgbeviwo la maka asi Israelviwo ñe<br />

ågôgbeviwo åu o.<br />

29 To xôse me Israelviwo tso Ñu Dz‰ la abe anyigba ñuñui dzie wozô ene,<br />

gake esi Egiptetôwo hã dze agbagba be yewoawô nenema la, wo katã tsi Ñu Dz‰ la<br />

me.<br />

30 To xôse me Yeriko ñe gliwo mu esi Israelviwo ño xlãe åkeke adre.<br />

31 To xôse me gbolo Rahab, esi wòxô åkutsalawo ta la, womewui kpe ðe<br />

tos…lawo åuti o.<br />

32 Ðe wògahiã be mayi edzia? Êeyiêi mele asinye be maño nu le Gideon,<br />

Barak, Samson, Yefta, David, Samuel kple nyagblôðila bubuwo åuti o, 33 ame siwo<br />

22


to xôse me xô fiaðuñewo, ðu dzi le dzôdzôenyenye me eye woñe asi su nu si ñe åugbe<br />

wodo la dzi. Ame siawo de ga nu na dzatawo, 34 tsi dzoñeaðewo nu eye wosi le yi<br />

nu, ame siwo ñe gbôdzôgbôdzô trô zu åus…, wozu kal…tôwo le aûa me eye woðu<br />

dzronyigbadziûakôwo dzi. 35 Wogbô agbe nyônu siwo ñe lôlŸtôwo ku eye wotsô wo<br />

na wo agbagbe. Wowô funyafunya ame bubuwo eye wogbe be womegana ablôðe<br />

yewo o ale be tsitretsitsi si nyo wu la nasu yewo si. 36 Woðu fewu le ame aðewo åu,<br />

woño ðewo kple atam ke wode ga bubuwo eye wode wo gaxô me. 37 Woñu kpe wo,<br />

wodze wo kple laxalaxa ðe eve eye wowu wo kple yi. Wonô yiyim le al…gbal…wuwo<br />

kple gbŸgbal…wuwo me le ahedada gã aðe me. Woti wo yome eye wos… åuta le wo<br />

åu, 38 womeði naneke le xexe sia me o. Wonô tsaglãla tsam le gbedzi, towo dzi,<br />

agadowo me kple agakpetowo me le anyigba dzi.<br />

39 Woði ðase nyui le ame siawo katã åuti le woñe xôse ta, ke hã la wo<br />

dometô aðeke mexô nu si ñe åugbe wodo la o. 40 Mawu wô ðoðo si nyo wu la ðe<br />

mía åuti, ale be ne wowô ðeka kpli mí la hafi ko woade blibo.<br />

Mawu hea viawo<br />

12 Eya ta esi ðaseðilawo ñe ha gã aðe ño xlã mí ta la, mina míaðe môxenu ðe sia<br />

ðe kple nu vŸ si bla mí ses‰e la ða eye mina míake duðime si woðo ði na mí la kple<br />

vevidodo. 2 Mina míakpô Yesu dzi, ame si nye míañe xôse ñe gômeðola kple nuwula,<br />

ame si le dzidzô si le ågô nâ ta la, to atitsoga ñe fu la me eye mebui åukpee o. Ale<br />

wòyi ðanô Mawu ñe fiazikpui la ñe nuðusime. 3 Mibu fukpekpe gã si me wòto le nu<br />

vŸ wôlawo sime åu ale be miagagbôdzô eye dzi naðe le mia ño o.<br />

23


4 Le miañe ûiûli le nu vŸ sime la, mieûli va se ðe esime miañe ûu kô ði haðe<br />

o. 5 Ke mieålô dzideñonya si yô mi be viåutsuwo la be. Nya lae nye be,<br />

“Vinyeåutsu, mègado vlo Añetô la ñe amehehe eye dzi megaðe le ñowò ne eka mo na<br />

wò o, 6 elabena Añetô la ðôa ame siwo wòlŸ la ðo eye wòhea to na ame sia ame si<br />

wòxô abe viaåutsu ene.”<br />

7 Mito fukpekpe me abe miañe hehe ñe akpa aðe ene elabena Mawu le mia<br />

hem abe viaåutsuwo ene elabena viåutsu kae li ame si fofoa mehea to na o? 8 Ame<br />

sia ame toa hehe me eya ta ne miawo mieto hehe me o la, ekema mienye viåutsuvi<br />

vavãwo o, ke boå mienye ahasiviwo. 9 Gawu la, anyigbadzifofowo le mía si, ame<br />

siwo naa hehe mí eye míetsô bubu naa wo ðe eta. Geðe wu la, ele be míabôbô mía<br />

ðokui ðe mía Fofo, gbôgbômetô, te be míanô agbe! 10 Míañe anyigbadzifofowo hea<br />

to na mí hena êeyiêi kpui aðe abe ale si wònyo na woe ene gake Mawu ya hea to na<br />

mí hena míañe nyonyo be míakpô gome le eñe kôkôenyenye me. 11 Tohehe aðeke<br />

meli si vivia ame nu o, ke boå evena, ke hã la, emegbe la, etsea dzôdzôenyenye kple<br />

åutifafa ñe kuwo na ame siwo to tohehe la te.<br />

12 Eya ta mido åus… miañe abô siwo gbôdzô kple miañe klo beliwo. 13 Mita<br />

mô dzôdzôewo na miañe afôwo ale be atatututô matsi mô ta o, ke boå wòakpô dôyôyô.<br />

NuxôxlŸ ðe nugbegbe le Mawu gbô åuti<br />

14 Midze agbagba ðe sia ðe be mianô anyi kple amewo katã le åutifafa me eye<br />

mianô kôkôe, elabena kôkôenyenyemanômee la ame aðeke mate åu akpô Añetô la o.<br />

15 Mikpô egbô be, Mawu ñe amenuveve metsi ame aðeke åu o eye mi kpô nyuie be<br />

gbe vŸ aðeke meto ke ðe mia dome esi ava zu aði vŸði anô fu ðem na ame geðewo<br />

24


ahaño ði wo o. 16 Mikpô nyuie be ame aðeke mezu ah‰awôla alo anye mawumavŸla<br />

abe Esau ene ame si tsô eñe ågôgbevinyenye kple eåu domenyinuwo dzra ðe nuðuðu<br />

zi ðeka ko ta la ene o. 17 Abe ale si mienya nyuie ene la, esi wòva be yeanyi yayra<br />

sia ñe dome emegbe la, wogbe enana. Mô aðeke meli si dzi wòato be woatrô nu sia<br />

o, togbô be edi yayra sia kple aðatsi hã.<br />

18 Menye to si åuti woate åu aka asii, to si le bibim kple dzo la gbôe mieva<br />

o; mieva viviti, afudodo kple ahom gbô o. 19 Menye kp…ðiði, gbe si le nu ñom ale be<br />

ame siwo see la ðe kuku nâ be megaño nu na yewo azô o la gbôe mieva o; 20<br />

elabena womate åu awô ðe gbe si woðe na wo be, “Ne lã aðe gŸ hã ka asi to la åu<br />

la, ele be woañu kpee woaku” la dzi o. 21 Nukpôkpô la dzi åô ale gbegbe be Mose<br />

gblô be, “Mele dzodzom nyanyanya kple vôvô.”<br />

22 Ke mieva Zion to la gbô, dziño Yerusalem, si nye Mawu gbagbe la ñe du la<br />

gbôe mieva. Mieva mawudôla akpe akpe siwo ño ñu le dzidzô kpôm la ñe asaða me.<br />

23 Mieva ågôgbevi la ñe hame, ame si ñe åkôwo woålô ðe dziño. Mieva Mawu, ame<br />

si nye amegbetôwo katã ñe ûônudrŸla la gbô. Mieva ame dzôdzôe siwo wowô blibo la<br />

ñe gbôgbôwo gbô, 24 mieva Yesu, nubabla yeye la ñe avulé la la gbô kple ûuhehl… si<br />

ño nu nyie wu Abel ñe ûu la gbô.<br />

25 Mikpô nyuie be miagagbe toðoðo ame si le nu ñom la o. Nenye be womete<br />

åu si, esi wogbe toðoðo eya ame si xlŸ nu wo le anyigba dzi la nu o la, ale ke míawo<br />

ya miate åu asii ne míegbe toðoðo ame si le nu xlŸm mí tso dziño? 26 Le êemaêi me<br />

la, eñe gbe ûuûu anyigba gake azô la edo åugbe be, “Magaûuûu menye anyigba ðeðe<br />

ko o, ke boå dziñowo hã” 27 Nyagbe, “ake” ðee fia be woaðe nu si woate åu aûuûu<br />

25


la ða, nu siwo nye nuwôwôwo ale be nu siwo womate åu aûuûu o la ðeðe ko natsi<br />

anyi.<br />

28 Eya ta esi míele mô kpôm na fiaðuñe si womate åu aûuûu o la xôxô la,<br />

mina míada akpe ðe eta eye míasubô Mawu le mô si adze la dzi le vôvŸ kple dzodzo<br />

nyanyanya me, 29 elabena dzo si fiaa nu lae nye míañe Mawu la.<br />

Tañonyawo kple åus…doamenyawo<br />

13 Minô mia nôewo lôlŸ dzi ðaa abe dadaviwo ene 2 Migaålô amedzrowôwô be<br />

o; to esia wôwô me ame aðewo xô mawudôlawo le manyamanya me 3 miðo åku ame<br />

siwo wode gaxôme la dzi abe miawo hãe le gaxôme kpli wo ene. Nenema ke miðo<br />

åku ame siwo wole fu wômii la dzi abe miawo hãe le fua kpem ene.<br />

4 Ame sia ame nade bubu srŸðeðe åu eye womaño ði srŸðeba o elabena<br />

Mawu abu fô ahasiwôlawo kple matrewôlawo katã. 5 Mite mia ðokuiwo ða xaa tso<br />

galôlŸ gbô eye nu si le mia si la nedze mia åu elabena Mawu gblô be, “Nyemaðe asi<br />

le mia åu akpô o eye nyemagbl… mi ði akpô gbeðe o.” 6 Esia ta míegblô kple dzideño<br />

be, “Yehowae nye nye xônametô, nyemavŸ o. Nu ka amegbetô ate åu awôm?”<br />

7 Miðo åku miañe kplôlawo dzi, ame siwo gblôa Mawu ñe nya na mi. Mibu<br />

nu siwo do go tso woñe agbenônô me la åuti ne miasrŸ woñe xôse. 8 Yesu Kristo<br />

metrôna gbeðe o, ale si wònô etsô si va yi, nenema kee wòle egbe eye nenema kee<br />

wòanô ðaa. 9 Migana nufiafia trama aðeke nakplô miañe susuwo adzoe o. Enyo be<br />

woatsô amenuveve ado åus… miañe dziwo ke menye to nuðuðu tôxâ aðewo ñe sewo<br />

dzi wôwô me o, esiwo mehea viðe aðeke vanâ na ame siwo ðunâ la o. 10<br />

26


Vôsamlekpui aðe le mia si; Osôfo siwo subôna le Agbadô me gŸ hã mekpô mô aðu<br />

nu si tso vôsamlekpui sia dzi o.<br />

11 Osôfogã la tsôa lãwo ñe ûu yina ðe Kôkôeñe ñe Kôkôeñe la abe nu vŸ åuti<br />

vôsa ene, gake wotôa dzo lãawo åutô le asaða la godo. 12 Esia tae Yesu hã kpe fu le<br />

du la ñe agbo godo be wòakô eñe amewo åu, awô wo kôkôe to eya åutô ñe ûu la me.<br />

13 Eya ta mina míayi egbô azô le asaða la godo be míawo hã míaðu åukpe si wòtsô,<br />

14 elabena du si nôa anyi ðaa la, mele mía si le afii o, ke míele mô kpôm na du si<br />

lava va.<br />

15 Eya ta mina míatsô kafukafuvôsa na Mawu êesiaêi to Yesu dzi, kafukafu<br />

siwo nye kutsetse tso nuyi siwo ûua Yesu ñe åkô me la me. 16 Migaålô nyuiwôwô be<br />

o eye miama nu kple mia nôewo elabena vôsa siawo tôgbie dzea Mawu åu.<br />

17 Miðo to miañe kplôlawo eye miwô ðe nu siwo wogblô na mi la dzi elabena<br />

wole mia ta kpôm abe ame siwo wòle be woana akônta Mawu tso woñe dôwôna åu<br />

ene. Miðo to wo ale be woñe dôwôwô nanye dzidzô na wo eye mazu agba na wo o;<br />

elabena ne ele alea la, manye kpekpeðeåu aðeke na miawo hã o. 18 Mido gbe ða ðe<br />

mía ta êesiaêi. Míeka ðe edzi be dzitsinya nyui le mía si eye míedina be míanô agbe<br />

bubutôe êesiaêi le nu sia nu me. 19 Medi vevie be mañoe ðe mia nu tôxâ be miado<br />

gbe ða be woaðe asi le åutinye na mi kpuie.<br />

20 Åutifafa ñe Mawu la, ame si to nubabla mavô ñe ûu la me kplô míañe Añetô<br />

Yesu Kristo Al…kplôla gã la do goe tso ame kukuwo dome la, 21 natsô nu nyui sia<br />

nu nyui akpe ðe mia åuti le eñe lôlŸnuwôwô ta eye wòawô nu si dze eåu la le mía me<br />

to Yesu Kristo dzi, ame si ko tô anye åutikôkôe tso mavô me yi mavô me. Amen.<br />

27


22 Nôvi lôlŸawo, mele eñom ðe mia nu be mialé to ðe nye dzideñonamenyawo<br />

åu elabena agbal… kpui aðe koe wònye meålô na mi.<br />

23 Medi be mana mianya be woðe asi le mía nôvi Timoteo åu. Ne eva ðo afi<br />

sia kaba la, nye kplii míava kpô mi ða.<br />

24 Mido gbe na miañe kplôlawo katã kple Mawu ñe ameawo katã. Nôvi siwo<br />

tso Italia hã do gbe na mi.<br />

25 Amenuveve nanô anyi kple mi katã.<br />

28


YAKOBO ÑE AGBAL„<br />

Kpôkplôyiðeme: Ame si ålô Yakobo ñe Agbal…e nye Yakobo si amewo gblô be<br />

enye Yesu nôvi eye wòganye tatô gbãtô na Yerusalem Hamea.<br />

Eålô agbal… sia na Yudatô siwo nye kristotô siwo kaka ðe teñe<br />

vovovowo. Eño nu tso nu siwo wòle be kristotôwo nawô la åuti.<br />

Ke nu si dzi wòte gbe ðo vevie wue nye, ele be dôwôwô nakpe<br />

ðe xôse åu hafi kristotô ñe xôse nade blibo.<br />

Emenyawo 1. Agbenônô abe kristotô ene, 1:1-27<br />

2. Nufiamewo kple nyaheðeameåuwo, 2:1-4:17<br />

3. Nufiamewo dziyiyi, 5:1-20<br />

1 Agbal… sia tso Yakobo, Mawu kple Añetô Yesu Kristo ñe dôla, gbô na Yudatô<br />

kristotô siwo kaka ðe xexeame godoo. Mele gbe dom na mi katã.<br />

2 Nôvi lôlŸawo, ne dodokpô ñomevi geðewo tu mi la mibui dzidzô sôå, 3<br />

elabena mienyae bena miañe xôse ñe dodokpô hea dzidodo vanâ. 4 Ele be dzidodo<br />

nawu eñe dô nu ale be miatsi azu blibo eye naneke mahiã mi o.<br />

5 Ne ame aðe hiã nunya la nebia Mawu ame si naa ame sia ame faa kple<br />

dômekôkô eye Mawu anae fôbubumanômee. 6 Gake ne ebia la ele nâ be wòaxôe<br />

ase ðikekemanômee elabena ame si kea ði la le abe ñutsotsoe si ya ñona yina gbôna la<br />

ene. 7 Ame ma megasusu be yeaxô naneke tso Añetô la gbô o. 8 Elabena enye dzime<br />

1


eve susula eye meli ke le nu siwo katã wowôna la me o. 9 Nôvi si mele nôñe kôkô<br />

aðeke o la neño adegbe be wodo ye ðe dzi. 10 Ke ame si si kesinônuwo le la neño<br />

adegbe be yemenye naneke o elabena enu ava yi abe señoño le gbedzi ene. 11<br />

Elabena êe dzena eye êe la ñe åus… naa gbe yrôna eye eñe señoño duduna, ale wòbua<br />

eñe anidzedze. Nenema ke kesinôtô hã nu ava yi esime wòðo eñe agbe ñe viviñe.<br />

12 Woayra ame si doa dzi le tetekpô me elabena ne enô te va se ðe nuwuwu<br />

la axô agbefiakuku esi ñe åugbe Mawu do na ame siwo lŸnâ.<br />

13 Ne wote ame aðe kpô la megagblô be, “Mawu le teyem kpô o.” Elabena<br />

womate åu atsô nu vŸði ate Mawu kpô alo eya åutô hã nate ame aðeke akpô o. 14 Ke<br />

boå ame sia ame ñe didi vŸwoe tenâ kpôna eye woblea enu hehenâ dzonae. 15<br />

Emegbe la didi vŸ la fôa fu hedzia nu vŸ eye ne nu vŸ tsi nyuie la edzia ku.<br />

Nu nyuiwo katã tsoa Mawu gbô<br />

16 Nôvi lôlŸawo, migana woable mi o. 17 Nunana nyui kple nunana deblibo ðe<br />

sia ðe dziñoe wòtsona, tso dziñokekeli ñe Fofo la gbô, ame si metrôna abe ale si<br />

vôvôl‰ trônae ene o. 18 Enye eñe lôlŸnu be wòadzi mí to nyateñe ñe nya la me ale be<br />

míanye eñe nuwôwôwo katã ñe kutsetse gbãtô.<br />

Nya la sese kple edziwôwô<br />

19 Nôvinye lôlŸawo, milé åku ðe nu sia åu be: ame sia ame naðe abla le nusese me,<br />

nanô blewu le nuñoño kple dzikudodo me, 20 elabena ame ñe dziku mehea<br />

dzôdzôenyenye ñe agbenônô si Mawu di la vanâ o. 21 Eya ta miðe åutilãmeðiñoñowo<br />

2


katã ði kple nu vŸði wôwô si bô ðe mia dome la ði, eye miatsô ðokuibôbô axô nya si<br />

wodo ðe mia me esi si åus… le be wòaðe miañe luûôwo.<br />

22 Miganye nya la selawo ko ahanô mia ðokuiwo blem o, ke boå miwô ðe nu<br />

si nya la gblô dzi. 23 Elabena ame aðe si se nya la eye mewô ðe edzi o ði ame aðe si<br />

kpô eñe mo le ahuhŸe me. 24 Ke esi wodzo le ahuhŸea gbô la megaðo åku ale si eñe<br />

dzedzeme le la dzi o. 25 Ke ame si dzroa Mawu ñe se si de blibo, si naa ablôðe ame<br />

la me tsitotsito êesiaêi eye meålôa nu si wòsrŸ la be o ke boå wòwôa edzi la<br />

woayrae le nu si wòwôna la me.<br />

Xôse kple dôwôwô<br />

26 Ne ame aðe gblô be yenye xôsetô ke mede ga eñe aðe o la le eðokui blem eye eñe<br />

xôse la hã nye dzodzro. 27 Xôse si mía Mawu Fofo la xôna abe esi le dzadzâ eye<br />

kpôtsôtsô mele eåu o lae nye esi be: woakpô tsyŸeviwo kple ahosiwo dzi le woñe<br />

xaxa me, eye be amea maño ði eðokui kple xexemenuwo o.<br />

2 Nôvinye lôlŸawo, abe ame si xô míañe åutikôkôe ñe Añetô, Yesu Kristo, dzi se<br />

ene la, migakpô ame åkume o. 2 Mítsôe be ame aðe va míañe sôleme eye wòdo<br />

sikasigâ nyuitô heta avô xôasi eye ame dahe si do awu vuvu hã ge ðe sôlemexôa me.<br />

3 Ne mietsô bubu tôxâ na ame si do awu xôasi la hegblô nâ be, “Va nô teñe nyui<br />

sia,” gake miegblô na ame dahe la be “Wò ya nô tsitre ðe afi ma” alo “Bôbô nô<br />

anyigba le nye afônu,” la 4 ðe miede vovo ameawo me le mia dome eye mieva zu<br />

ûônudrŸla siwo me susu vŸðiwo le o mahã?<br />

3


5 Nôvinye lôlŸtôwo, miðo tom: Ðe Mawu metia ame siwo xexemetôwo buna<br />

be wonye ame dahewo la be woanye kesinôtôwo le xôse me eye be woanyi fiaðuñe si<br />

åugbe wòdo na ame siwo lŸnâ la ñe dome o mahã? 6 Ke miawo la miedzu ame<br />

dahewo. Ðe menye kesinôtôwoe le miabam oa? 7 Ðe menye woawoe le ði ñom ame<br />

si åu bubuåkô le, ame si tô mienye la oa?<br />

8 Ne mielé fiasedede si le mawunya me esi gblô be, “LŸ hawòvi abe wò<br />

åutô ðokuiwò ene,” ðe asi la miele nu dzôdzôetô wôm. 9 Ke ne miele ame åkume<br />

kpôm la miewô nu vŸ eye se la bu fô mi be mienye sedzidalawo.<br />

Ameåkumekpôkpô meganô mia dome o<br />

10 Ame si wôa Mawu ñe sewo katã dzi, gake wòda le ðeka pâ dzi la, eda le wo katã<br />

dzi. 11 Elabena ame si de se be, “Mègawô ahasi o” la eya kee de se be, “Mègawu<br />

ame o.” Eya ta ne mèwô ahasi o, gake nèwu ame la, ènye sedzidala. 12 Miañe nuño<br />

kple agbenônô naðee fia be wole ûônu drŸ ge mi kple se si naa ablôðe. 13 Elabena<br />

ûônudôdrŸ si me nublanuikpôkpô mele o la woatsô na ame si mekpôa nublanui o.<br />

Nublanuikpôkpô ðua ûônudôdrŸ dzi.<br />

14 Nôvinye lôlŸawo, viðe ka wòanye ne ame aðe gblô bena xôse le ye si evô<br />

la dôwôwô mekpe ðe eåu o? Ðe xôse sia tôgbi ate åu aðeea? 15 Mítsôe be nôviåutsu<br />

alo nôvinyônu aðe li esi si avô kple gbe sia gbe ñe nuðuðu mele o. 16 Ne mia dometô<br />

aðe agblô nâ be, “Heyi, medi dzôgbenyui na wò, de dzo lãme eye naði ño nyuie,”<br />

evô mehewô naneke le eñe åutilãmehiahiãwo åuti o la, viðe kae wonye? 17 Nenema<br />

kee, nye xôse åutô hã. Ne dôwôwô mekpe ðe eåu o la enye nu kuku. 18 Ke ame aðe<br />

4


agblô dzideñotôe be, “Wò la xôse le asiwò ke nye la dôwôwôwo le asinye.” Fia wò<br />

xôse si åu dôwôwôwo mekpe ðo o lam eye nye hã maðe nye xôse afia wò to dô siwo<br />

mewôna la me. 19 Èxôe se be Mawu ðeka koe li, enyo gake gbôgbô vŸwo hã xôe se<br />

nenema eye wodzona nyanyanya kple vôvŸ. 20 Wò bometsila, ðe nèle kakaðedzi dim<br />

hafi anya be xôse, dôwôwômanômee nye xôse kuku oa? 21 Ðe womebu mía tôgbui,<br />

Abraham, be enye dzôdzôetô le nu si wòwô esi wòtsô via Isak be yeasa vôe na Mawu<br />

oa? 22 Edze faã be eñe xôse kple dôwôwôwo sô ðekae ale be eñe xôse de blibo to nu<br />

si wòwô la me. 23 Esia wô ðe mawunya si gblô be, “Abraham xô Mawu dzi se eye<br />

wòto esia me zu ame dzôdzôe” la dzi eya ta woyôe be Mawu xôlŸ. 24 Edze ñãa be<br />

menye ame ñe xôse ðeðe koe wotsôna tsoa afia o ke boå dô siwo wòwô hã kpena ðe<br />

eåu.<br />

25 Nenema ke ðe womebu Rahab gbolo la gŸ hã be enye dzôdzôetô le nu si<br />

wòwô esi wòêla åkutsala siwo dze egbô eye wòna woto mô bubu dzo oa? 26 Ale si<br />

åutilã, gbôgbômanômee nye nu kuku la nenema ke xôse, dôwôwômanômee hã nye nu<br />

kuku.<br />

3 Nôvinye lôlŸawo, mia dometô geðewo megabu wo ðokuiwo nufialawoe o,<br />

elabena mienyae be mí ame siwo nye nufialawo la woadrŸ ûônu mí vevie wu ame<br />

bubuwo. 2 Elabena mía dometô ðe sia ðe daa vo le mô geðewo nu. Ne ame aðe<br />

medaa vo le nuñoño me o la eyae nye ame si de blibo ale wòtea åu dea ga eñe åutilã<br />

blibo la. 3 Numega sue si míedea sôwo ñe nume la, eyae nana be woðoa to mí eye<br />

míetea åu trôa lã bliboa ðe afi sia afi. 4 Mítsô tôdziûu gãwo abe kpôðeåu ene. Togbô<br />

5


e wololo gã eye ya ses…woe hea wo hã la, kuðô sue aðe si le ûua gôme lae kuðôðola<br />

la zãna tsôna trôa tôdziûu gã la ñe mo ðe afi sia afi si wòdi be tôdziûu gã la nayi. 5<br />

Nenema ke ame ñe aðe nye åutinu sue aðe ko gake etea åu ñoa adegbe gã. Mikpô ale<br />

si dzoxi sue aðe tea åu tôa dzo ave gãwoe la ða. 6 Aðe åutô hã nye dzo; enye<br />

xexeme vŸði le åutinuwo dome. Egbl…a ameti blibo la dome. Etôa dzo amea ñe<br />

agbemôzôzô blibo la eye mlôeba la wotôa dzo eya åutô hã le dzo mavô ûe me. 7<br />

Amegbetô ate åu amla lã ðe sia ðe ñomevi, xeviwo, nutatawo kple tômelãwo siaa, 8<br />

gake ame aðeke mate nu amla ame ñe aðe o. Enye aði vŸði si dzi womate åu aðu o. 9<br />

Mietsôa míañe aðe kafua míañe Añetô kple Mawu eye míegatsôa aðe ma ke ñoa fi dea<br />

amegbetô si wowô ðe Mawu ñe nônôme me. 10 Kafukafu kple fiñode dona tsoa<br />

ame ñe nu ðeka ma ke me. Ke, nôvinyewo, le nyateñe me la, mele be wòanô alea o.<br />

11 Ðe vudo ðeka ma ate åu adzi tsi vivi kple dzetsia? 12 Nôvinyewo, ðe gboti ate åu<br />

atse amikutsetsewo, alo wainka ate åu atse gbowoa? Gbeðe, dzetsivudo hã mate åu<br />

adzi tsi vivi o.<br />

Nunya ñomevi eve<br />

13 Ame kae nye nunyala kple nugômesela le mia dome? Neðee fia to agbe nyui nônô<br />

kple dôwôwô siwo wowô le ðokuibôbô si tsoa nunya gbô la me. 14 Ke ne míañe dzi<br />

yô f•u kple åuûaûã vŸði kple dokuitôdidi la, esia meganye adegbe míanô ñoñom alo<br />

agbe nyateñe la o. 15 “Nunya” sia tôgbi metso dziño o, ke boå etso anyigba dzi afi<br />

eye wònye nu si tso Abosam gbô eye eåuti mekô o. 16 Elabena afi si åuûaûã<br />

kple ðokuitôdidi vivivo le lae, masômasô kple nu vloe ðe sia ðe wôwô nôna.<br />

6


17 Ke nunya si tso dziño la, gbã la, ele dzadzâ eye wòlŸa tomefafa, efana na<br />

ame bubuwo, ebôbôa eðokui, eye wòyô f•u kple nublanukpôkpô. Kpe ðe esiawo åuti<br />

la, etsea ku nyuiwo, medea ame dzi o eye wòwôa nu si le eteñe. 18 Åutifafame<br />

siwo ñãa åutifafa la, xaa dzôdzôenyenye ñe kutsetse.<br />

Nu siwo hea avuwôwô vanâ<br />

4 Nu kae hea avuwôwô kple dzrewôwô vaa mia dome? Ðe menye miañe<br />

dzimedidi siwo le aûa wôm le mia me lae oa? 2 Miedia nu gake miekpônâ o, miewua<br />

ame, xôa eñe nuwo, gake nu si dim miele la masu mia si o. Miewôa dzre eye<br />

miewôa avu hã gake nuawo mesua mia si o, elabena miebiaa Mawu o. 3 Ne miebia<br />

la, miañe asi mesua edzi o, elabe miebia kple susu vŸði, miebia nu siwo miawô<br />

yakayaka na mìa ðokuiwo.<br />

4 Mi ahasiwôlawo! Ðe mienya be ne miedze xôlŸ kple xexeame la ekema<br />

mielé fu Mawu oa? Ame sia ame si dze xôlô xexeame la nye Mawu ñe futô. 5 Alo ðe<br />

miesusu be dzodzroe mawunya gblô be gbôgbô si wòde mía me la ûãa åu veviea? 6<br />

Ke ena amenuveve geðe mí. Esia ta mawunya gblô be, “Mawu tsia tre ðe dadalawo<br />

åu ke evea ame siwo bôbôa wo ðokui ðe anyi la nu.” 7 Eya ta mibôbô mia ðokuiwo<br />

ðe Mawu te. Mitsi tre ses‰e ðe Abosam åuti ekema asi le mia nu. 8 Mite ðe Mawu<br />

åu kpokploe eye eya hã atsô ðe mia gbô. Mi nu vŸ wôlawo miklô miañe asiwo, eye<br />

mi ame siwo nye dzime eve susulawo la miklô miañe dziwo me. 9 Milé blanui, mifa<br />

konyi eye mifa avi. Mina miañe nukoko nazu konyifafa, eye miañe dzidzôkpôkpô<br />

nazu blanuiléle. 10 Mibôbô mia ðokui na Añetô la ekema ado mi ðe dzi.<br />

7


11 Nôviwo, migagbl… mia nôewo åu o, ame si gbl… nôvia åu alo drŸ ûônui la,<br />

tsi tsitre ðe se la åu hedrŸ ûônui. Ne èdrŸ ûônu se la la, mèle edzi wôm o ke boå ènô<br />

ûônudrŸzikpui dzi hele ûônu drŸmii. 12 Senala kple ûônudrŸla ðeka koe li, ame si tea<br />

åu ðea ame eye wotsrŸa ame hã. Ke wò la, ame kae nènye be nàdrŸ ûônu hawòvi?<br />

Adegbeñoño le tsô si gbôna åuti<br />

13 Azô la miðo to afii, mi ame siwo le gbôgblôm be, “Egbe alo etsô míayi du sia alo<br />

ekemâ me, anô anyi ñe ðeka, atsa asi eye míakpô ga.” 14 Nu ka ta? Elabena mienya<br />

nu si ava dzô etsô si gbôna gŸ hã o. Nu kae miañe agbe nye? Miele abe afu si<br />

dona êeyiêi kpui aðe eye wògabuna la ene. 15 Ke boå migblô bena, “Nenye Añetô<br />

la ñe lôlŸnu la, míanô agbe eye míawô nu sia kple ekemâ.” 16 Ke nu si miewôna la<br />

nye dada kple ðokuidodo ðe dzi ñoñlu. Adegbeñoño siawo tôgbi katã nye nu vŸ. 17<br />

Eya ta ne ame aðe nya nu nyuie si wòle be wòawô gake mewôe o la, ewô nu vŸ.<br />

NuxôxlŸ kesinôtô åutas…lawo<br />

5 Azô la mi kesinôtôwo, miðo to afii, mido êli eye mifa avi, le fukpekpe si<br />

gbôna mia dzi va ge la ta. 2 Miañe kesinônuwo nyunyô eye agbagblaûui ðu miañe avô<br />

nyuiwo keåkeå. 3 Miañe sika kple klosalowo lé êebia eye woñe êebialéle sia<br />

nye ðaseðiði si tsi tre ðe mia åu hele miañe åutilã ðum abe dzo ene. Mieha<br />

kesinônuwo dzra ðo f•u le åkeke mamlâawo me. 4 Mikpô ða, dôwôla siwo ålô miañe<br />

agblewo me eye miegbe fexexe na wo la, le avi fam ðe mia åuti. Nenema ke ame<br />

siwo xa nu na mi le agble me la ñe êlidodo va ðo tome na Añetô Åus…katãtô la. 5<br />

8


Mienô xexeamae le agbeðuðu blibo me eye mietsô mia ðokuiwo de vivisese geðe<br />

me. Mienyi mia ðokuiwo heda ami le wuwuåkeke la lalam. 6 Miebu fô amewo eye<br />

miewu ame maðifô siwo metsi tre ðe mia åu o.<br />

Dzidodo le fukpekpe me<br />

7 Eya ta, nôvinyewo, migbô dzi ði blewu va se ðe Añetô la ña vava. Mienya ale si<br />

agbledela lalana na eñe agblemenukuwo be woatse ku, eye wògbôa dzi ði na<br />

adametsi kple kelemetsi. 8 Alea ke wòle be miawo hã miagbô dzi ðii eye mianô<br />

tsitre ses‰e elabe Añetô la ñe vava ðo vô. 9 Nôviwo, migal‰ liûiliû‰ le mia nôewo åu o,<br />

ne menye nenema o la woadrŸ ûônu mi. ÛônudrŸla la ñe afô le ûôtru la nu.<br />

10 Nôviwo, mina Nyagblôðila siwo gblô Mawu ñe nya na amewo le Añetô la<br />

ñe åkô me la nanye kpôðeåu na mi le fukpekpewo me. 11 Abe ale si wòle nyanya me<br />

na mi ene la, míebua ame siwo do dzi le xaxawo me la be wonye yayramewo. Miese<br />

Hiob ñe dzidodo le fukpekpe me ñe nyawo, eye mienya ale si Añetô la wô nâ le<br />

nuwuwu. Añetô la nye dômenyotô kple nublanuikpôla gã aðe. 12 Gawu la,<br />

nôvinyewo, migata nu o, eðanye kple anyigba loo dziño alo nu bubu aðeke o. Miañe<br />

… nanye … eye miañe o nanye o, nemenye nenema o la miadze na ûônudôdrŸ.<br />

Xôse ñe gbedododa<br />

13 Mia dometô aðe le fu kpena? Nedo gbe ða. Mia dometô aðe le dzidzô kpôma?<br />

Nedzi kafukafuhawo. 14 Ame aðe le dô lém le mia domea? Neyô hanunôlawo ne<br />

woado gbe ða ðe eta eye woasi ami nâ le Añetô la ñe åkô me. 15 Eye gbe si wodo ða<br />

9


le xôse me la ana be amea ñe lãme nas…, eye Añetô la afôe ðe tsitre. Ne ewô nu vŸ hã<br />

la, woatsôe akee. 16 Eya ta miûu miañe nu vŸwo me na mia nôewo eye miado<br />

gbe ða ðe mia nôewo ta be miañe lãme nas…. Ame dzôdzôe ñe gbedodoða nu s…na eye<br />

wòwôa dô. 17 Eliya nye amegbetô abe míawo ke ene. Edo gbe ða vevie be tsi<br />

nagadza o, eye tsi medza o ñe etŸ kple afã sôå. 18 Emegbe la egado gbe ða, dziño nu<br />

ûu eye tsi dza ale be anyigba gatse eñe kutsetsewo. 19 Nôvinye lôlŸawo, ne mia<br />

dometô aðe tra tso nyateñe la gbô eye ame aðe kplôe gbôe la, 20 nenya esia be: ame<br />

si na nu vŸ wôla trô tso eñe mô vŸ dzi la, aðee tso ku me eye woatsô nu atsyô nu vŸ<br />

gbogbô aðewo dzi.<br />

10


PETRO ÑE AGBAL„ GBÃTÔ<br />

Kpôkplôyiðeme: Apostolo Petro, ame si nye Yesu Kristo ñe nusrŸla wuieveawo<br />

Emenyawo: 1. Gbedoname, 1:1-2<br />

dometô ðeka lae ålô agbal… sia na kristotô siwo kaka ðe teñe<br />

vovovowo. Efia le agbl…a me be, ele be kristotô nanô agbe<br />

nyuie eye wòanô te ses‰e le yometitiwo gŸ hã me. Edo åus… wo<br />

be woakafu Mawu, ne wohe to na wo ðe nyuiwôwô ta gŸ hã.<br />

2. Xôsetôwo ñe yayra, 1:3-2:10<br />

3. Xôsetôwo ñe zôzô, 2:11-4:11<br />

4. Tenônô le fukpekpewo me, 4:12-5:11<br />

5. Tañonyawo kple yayranyawo, 5:12-14<br />

1 Petro, Yesu Kristo ñe Apostolo, ålô ðo ðe: Mawu ñe ametiatia siwo nye<br />

amedzrowo le xexeame, ame siwo kaka ðe Ponto, Galatia, Kapadokia, Asia kple<br />

Bitinia nutowo me, 2 ame siwo wotia le Mawu, Fofo la, ñe nunyanyaði nu, to<br />

Gbôgbô la ñe åutikôklô ñe dôwôwô me, hena toðoðo Yesu Kristo kple eñe ûuhehl… la<br />

me.<br />

Amenuveve kple åutifafa nanye mia tô le agbôsôsô me.<br />

1


Woakafu Mawu le môkpôkpô gbagbe ta<br />

3 Woakafu Mawu, ame si nye míañe Añetô Yesu Kristo Fofo! Le eñe nublanuikpôkpô<br />

sô gbô la ta wòna gbugbôgadzi mí ðe môkpôkpô gbagbe me to Yesu Kristo ñe<br />

tsitretsitsi tso ame kukuwo dome me. 4 Eye wòtsô domenyinu si magbl… o, si mal•<br />

xe alo aklo o la na mí, domenyinu si wodzra ðo ðe dziño na mi, 5 ame siwo åu wotô<br />

kpô ðo kple Mawu ñe akpoxônu to xôse me, va se ðe esime woaðe ðeðe si wodzra ðo<br />

na nuwuwuêeyiêiwo la afia. 6 Togbô be fifia ele na mi be miaxa nu le<br />

dodokpô ñomevi geðewo me hena êeyiêi ûee aðewo hã la, miele dzidzô manyagblô<br />

kpôm le môkpôkpô sia ta. 7 Esiawo va mia dzi ale be miañe xôse, si xô asi wu sika, si<br />

gbl…na evô wololoe le dzome hafi, be woakpô miañe xôse be enye nyateñetô, ale<br />

wòahe kafukafu, åutikôkôe kple bubu vâ, ne woðe Yesu Kristo fia. 8 Togbô be<br />

miekpôe kpô o hã la, mielŸe, eye togbô be miele ekpôm fifia o hã la, miexô edzi se<br />

eye dzidzô manyagblô, si åuti åutikôkôe le la yô mia me f•u, 9 elabena miele miañe<br />

xôse ñe taðodzinu si nye miañe luûôwo ñe ðeðekpôkpô la xôm.<br />

10 Ðeðe sia tae nyagblôðila siwo ño nu tso amenuveve si le mia dzi va ge åuti<br />

la ku nugôme vevie kple beléle tôxâ, 11 hedze agbagba be woanya êeyiêi kple<br />

nudzôdzô si Kristo ñe Gbôgbô si le wo me la le asi fiamii, esi wògblô nya ði tso<br />

Kristo ñe fukpekpewo kple åutikôkôe si akplôe ðo la åuti. 12 Woðee fia wo be<br />

menye woawo åutô ðokuiwo subôm wole o, ke boå miawoe, esi woño nu le nu siwo<br />

wogblô na mi azô la åuti to ame siwo gblô nyanyui la na mi to Gbôgbô Kôkôe si<br />

wodô ða tso dziño la dzi. Mawudôlawo gŸ hã di vevie be woakpô nu siawo me.<br />

2


Minô Kôkôe<br />

13 Eya ta, midzra miañe tamesusuwo ðo hena afôðeðe, miðu mia ðokuiwo dzi, mitsô<br />

miañe môkpôkpô katã da ðe amenuveve si woana mi ne woðe Yesu Kristo fia la dzi.<br />

14 Abe vi ðotowo ene la, migadze dzodzro vŸ siwo nô mia me esi mienô agbe le<br />

numanyamanya me la yome o. 15 Ke boå, abe ale si ame si yô mi la le Kôkôe ene la,<br />

miawo hã minô kôkôe le nu sia nu si miewôna la me, 16 elabena woålô ði be, “Minô<br />

kôkôe, elabena nye la mele kôkôe.”<br />

17 Esi mieyôa Fofo si drŸa ûônu ame sia ame ñe dô<br />

ameåkumemakpômakpôtôe la, minô agbe abe amedzrowo ene le afii le vôvŸ kôkôe<br />

me. 18 Elabena mienyae bena menye sika kple klosalo si gbl…na lae wotsô xe fe ðe<br />

mia ta heðe mi tso yakagbe si mia fofowo gbl… ði na mi la me o, 19 ke boå kple<br />

Kristo ñe ûu xôasi, ame si nye al…vi si åuti mokaka kple kpôtsôtsô mele o. 20 Wotiae<br />

hafi wova wô xexeame gake woðee fia le êeyiêi mamlâatô siawo me le mia ta. 21 To<br />

eya amea dzi miexô Mawu dzi se, ame si fôe tso ame kukuwo dome, hetsô åutikôkôe<br />

ðônâ, ale miañe xôse kple môkpôkpô le Mawu me.<br />

22 Azô esi miekô mia ðokuiwo åu to toðoðo nyateñea me be lôlŸ sime alakpa<br />

mele o la nanô mia si na mia nôviwo åuti la, milŸ mia nôewo vevie tso dzime ke. 23<br />

Elabena wogbugbô mi gadzi, menye tso ku gbegbl… me o, ke boå tso ku<br />

magbl…magbl… me, to Mawu ñe nya si le agbe eye wònôa anyi tegbetegbe la me. 24<br />

Elabena, “Amegbetôwo katã le abe gbe ene, eye woñe atsyô le abe señoño le gbeme<br />

3


ene, gbe ñuna eye señoño yrôna, gena, 25 ke Añetô la ñe nya nôa anyi yi ðe mavô me.”<br />

Ke esiae nye nya si wogblô na mi.<br />

2 Eya ta miðe vŸðoðo ðe ame åu kple beble katã ða le mia ðokuiwo åu, nenema<br />

ke nye, alakpanuwôwô, åubiabiã kple ameåugbegbl… ñomevi ðe sia ðe ða. 2 Eye abe<br />

vidz‰ewo ene la, midi gbôgbômenotsi vevie ale be to esia dzi miatsi le miañe ðeðe la<br />

me, 3 esi azô mieðôe kpô, henya be Añetô la nyo.<br />

Kpe gbagbe kple dukô tiatia<br />

4 Esi mieva eya amea sinye Kpe gbagbe kpe si amewo gbe, evô Mawu tiae eye<br />

wòxô asi nâ åutô la, 5 miawo hã, abe kpe gbagbewo ene la, wotsô mi le gbôgbômexô<br />

tumii be mianye Osôfo Kôkôewo, ame siwo asa gbôgbômevô siwo dze Mawu åu la to<br />

Yesu Kristo dzi. 6 Elabena wogblô le mawunya me be, “Kpô ða mele kpe aðe ðom<br />

ðe Zion, dzogoedzikpe si wotia eye asixôxô le eåu, ame si atsô eñe môkpôkpô ada ðe<br />

edzi la, åu mele ekpe ge akpô gbeðe o.” 7 Azô la hena mi ame siwo xôse la, kpe sia<br />

nye kpe xôasi na mi. Ke na ame siwo mexôe se o la, “Kpe si xôtulawo gbe la, eyae<br />

va zu dzogoeðokpe, 8 kpe si naa amewo klia nu eye wònye agakpe si naa wodzea<br />

anyi,” Woklia nu elabena wogbe toðoðo nyanyui la, esi hã nye nu si woðo wo ði na.<br />

9 Ke miawo la mienye ame tiatiawo, Fia la ñe Osôfowo, dukô kôkôe, ame<br />

siwo nye Mawu åutô tô, be miaðe gbeñã ame si yô mi tso viviti me va eñe nuku<br />

4


kekeli me la ñe kafukafu. 10 Tsã la mienye dukô o, ke azô la, miezu Mawu ñe dukô,<br />

tsã la womekpô nublanui na mi o, ke azô la wokpô nublanui na mi.<br />

11 Nôvi veviwo, mele eñom ðe mia nu be, abe amedzrowo kple môzôlawo le<br />

xexeame ene la, be miaðe ða xaa tso dzodzro vŸ siwo wôa aûa kple miañe luûô la<br />

gbô. 12 Minô agbe dzadzâ le TrŸsubôlawo dome ale gbegbe be, togbô be wotsoa mia<br />

nu be miewô vŸ hã la, woakpô miañe dô nyuiwo eye woakafu Mawu le åkeke si dzi<br />

wòava asra mí akpô.<br />

Toðoðo dziðulawo kple añetôwo<br />

13 Le Añetô la ta la, mibôbô mia ðokuiwo na dziðuðu si woðo anyi ðe amegbetôwo<br />

dome, eðanye fia la, abe åus…tô kôkôtô kekeake ene, 14 alo gôvina siwo woðo ða be<br />

woahe to na nu gbegbl… wôlawo eye woakafu nu nyui wôlawo o. 15 Elabena Mawu<br />

ñe lôlŸnue wònye be, to nu nyui wôwô me la miatsi bometsilawo ñe numanyamanya<br />

ñe nuñoawo nu. 16 Minô agbe abe ablôðeviwo ene, gake migawô miañe ablôðe la<br />

åutidô abe môðeðe na nu vŸ wôwô ene o; minô agbe abe Mawu ñe dôlawo ene. 17<br />

Mitsô bubu deto na ame sia ame, milŸ habôbô kple xôsetôwo, mivŸ Mawu eye mitsô<br />

bubu na fia la.<br />

18 Mi kluviwo la, mibôbô mia ðokuiwo na miañe añetôwo le bubudede ame<br />

åu katã me, menye na esiwo nyo eye wobua mia åuti ðeðeko o, ke boå na esiwo nye<br />

tameses…tôwo hã. 19 Elabena enye nudzeame ne ame aðe tsô vevesese tsô fukpekpe<br />

si medze na hafi o la, le esi wònya Mawu ta. 20 Gake viðe ka wòanye ne mi ne<br />

5


woño mi ðe vŸ si miewô la ta eye miedo dzi tsôe? Ke ne miekpe fu le nyiwôwô ta,<br />

eye miedo dzi tsôe la enye nudzeame le Mawu gbô. 21 Esia tae woyô mi vâ ðo,<br />

elabena Kristo kpe fu ðe mia ta, eye wògbl… kpôðeåu ði na mi, be miadze eyome ato<br />

eñe afôtoñe. 22 “Elabena mewô vŸ aðeke o eye womekpô alakpa aðeke le eñe nume<br />

o.” 23 Esi woflô dzu ðe edzi la, meðo eåu o, esi wokpe fu la meño fi de ame o. Ke<br />

boå etsô eðokui de asi na ame si drŸa ûônu dzôdzôe. 24 Ke eya åutô tsô míañe nu<br />

vŸwo ðe eñe åutilã me le ati åuti, ale be míaku na nu vŸ eye míanô agbe na<br />

dzôdzôenyenye, to eñe abi si woxô me, miekpô dôyôyô. 25 Elabena mienô abe al…<br />

siwo tra mô la ene, ke azô la mietrô gbô va Al…kplôla la kple miañe luûôwo Dzikpôla<br />

la gbô.<br />

SrŸnyônuwo kple srŸåutsuwo<br />

3 Nenema ke mi srŸnyônuwo mibôbô mia ðokuiwo na mia srŸwo ale be ne wo<br />

dometô aðewo mexô nya la dzi se o la, to wo srŸnyônuwo ñe agbe ðôûu nônô me la,<br />

woakpô ðeðe nya aðeke magblômagblô na woe, 2 ne wokpô dzadzânyenye kple bubu<br />

si le woñe agbe me 3 Miañe tugbedzedze megatso gota lekewôwô me, abe ða åôåôe<br />

ñoño, sikanuwo dodo kple avô xôasiwo tata me ene o. 4 Ke boå miañe tugbedzedze<br />

nanye ememetô tugbedzedze mal•xe sinye tufafa kple bôbôenyenye ñe gbôgbô, si<br />

xôasi le Mawu åkume åutô. 5 Elabena aleae nyônu kôkôe, siwo nô anyi le blema,<br />

esiwo tsô woñe môkpôkpô da ðe Mawu dzi la wôa leke na wo ðokuiwoe. Wobôbô wo<br />

ðokuiwo na woawo åutô srŸwo. 6 abe ale si Sara bôbô eðokui na Abraham eye<br />

6


wòyôe be añetô la ene. Mienye vianyônuwo ne miewô nu dzôdzôe eye mieðe mô na<br />

vôvŸ o.<br />

7 Nenema ke, mi srŸåutsuwo minô anyi kple mia srŸwo le nunya me, mide<br />

bubu wo åu, elabena wonye gbôdzôgbôdzôtôwo eye wonye domenyilawo kpli mi le<br />

amenuveve nunana sinye agbe si wona mi, ale be naneke maxe mô na miañe<br />

gbedodoðawo o.<br />

Fukpekpe ðe nyuiwôwô ta<br />

8 Mlôeba la, mi katã minô anyi kple mia nôewo le ðekawôwô me, ame nu newô<br />

nublanui na mi, milŸ mia nôewo abe dadaviwo ene, minyo dôme na amewo eye<br />

mibôbô mia ðokui. 9 Migatsô vŸ ðo vŸ teñe alo dzudzu ðo dzudzu teñe o, ke boå<br />

miðo teñe na wo kple yayra, elabena esia tae woyô mi vâ ðo be mianyi yayra ñe<br />

dome. 10 Elabena, “Ame si lŸ agbe eye wòdi be yeakpô åkeke nyuiwo la, nelé eñe<br />

aðe be magblô nya vŸ aðeke o, kple eñe nu, be magblô beble nya aðeke o. 11 Ele nâ<br />

be wòaðe asi le vŸ åu awô nyui eye wòadi åutifafa ati eyome. 12 Elabena Añetô la ñe<br />

åkuwo le ame dzôdzôewo åu eye eñe towo le te ðe woñe gbedodoða åu, ke Añetô la<br />

tsia tsitre ðe ame siwo wôa nu vŸ la åuti.<br />

13 Ame kae awô nu vevi mi ne mietsi dzi ðe nu nyui wôwô åu? 14 Ke ne<br />

miekpe fu le nu nyui wôwô gŸ hã me la, woayra mi. “MigavŸ nu si vŸm wole o;<br />

dzidzi hã megaño mi o.” 15 Ke le miañe dziwo me la, mina nôñe tôxâ Kristo abe<br />

Añetô kôkôe ene. Minô klalo êesiaêi be miaðo nya åu na ame sia ame si abia mi be<br />

7


miagblô nu si ta môkpôkpô sia le mia si ðo. 16 Ke miwô esia le ðokuibôbô kple bubu<br />

me, eye miañe dzitsinya me nakô keåkeåkeå, ale be ame siwo ñoa nu vlo le mia åuti<br />

le agbe nyui si nôm miele le Kristo me ta la, naðu åukpe le woñe ameåugbl…nyawo<br />

ta. 17 Ne enye Mawu ñe lôlŸnu la, enyo be woakpe fu le nu nyui wôwô ta wu ðe vŸ<br />

wôwô ta. 18 Elabena Kristo ku ðe miañe nu vŸwo ta zi ðeka ame dzôdzôe, ðe ame<br />

tovowo ta, be woakplô mi ava Mawu gbôe. Wowui le åutilã me, ke wogbô agbee le<br />

Gbôgbô me, 19 to ame si dzi wòyi ðagblô mawunya na gbôgbô siwo le gaxô me, 20<br />

ame siwo s… to le blema, le esime Mawu lala le dzigbôði blibo me, le Noa ñe<br />

êeyiêiwo me, esi wònô aðakaûua kpam. Ame ûee aðewo koe woðe le tsiðôðô la me,<br />

wo katã nô luûô enyi. 21 Ke tsiðôðô la nye mawutsideta si miexô hena ðeðekpôkpô la<br />

ñe dzesi eye menye ði kôklô le åutigbal… åue wònye o, ke boå adzôgbeðeðe be<br />

woatsô dzitsinya nyui atrô ðe Mawu åui. Mawu sia ðe mi to Yesu Kristo ñe<br />

tsitretsitsi me, 22 ame si yi ðe dziño, ðanô Mawu ñe nuðusi me, eye mawudôlawo,<br />

dziðulawo kple åus…wo bôbô wo ðokui nâ.<br />

Agbenônô na Mawu<br />

4 Eya ta, esi Kristo kpe fu le eñe åutilã me ta la, miawo hã mitsô nônôme ma ke<br />

bla miañe aliwo dzii, elabena ame si kpe fu le eñe åutilã me la, klã ða tso nu vŸ gbô,<br />

2 elabena hena eñe agbemeåkeke mamlâawo le anyigba dzi la, menôa agbe le<br />

åutilãmenudzodzrowo nu o, ke boå ðe Mawu ñe lôlŸnu nu. 3 Tsã la, miegbl… êeyiêi<br />

geðe le nu siwo TrŸsubôlawo wôna la me, esiwo nye, ah‰awôwô, nudzodzro vŸwo,<br />

8


ahatsunonowo, nuðuðu vivivo, aglotutu vŸwo kple TrŸsubôsubô åunyôtô. 4 Ewô<br />

moya na wo be miedo ði ðe åunyônu ñe tôðôðô sia me kpli wo o, eya ta woli kô<br />

dzudzu ðe mia dzi gleglegle. 5 Ke hã la, ele na wo be woana akônta ame si le klalo<br />

be wòadrŸ ûônu agbagbeawo kple kukuawo. 6 Susu sia tae wogblô nyanyui la na<br />

ame siwo ku va yi xoxo la hã, ale be, togbô be, le woñe agbenônô le anyigbadzi me<br />

woto ûônudôdrŸ si me amegbetô ðe sia ðe tona hã la, woate åu ava Mawu ñe agbe la<br />

gbô le gbôgbô me.<br />

7 Nuwo katã ñe nuwuwu ðo vô. Eya ta minô mo xexi eye miðu mia ðokui dzi,<br />

ale be miate åu ado gbe ða. 8 Ño nuwo katã ta la, milŸ mia nôewo vevie, elabena lôlŸ<br />

tsyôa nu vŸ ñe agbôsôsô dzi. 9 Mixô mia nôewo ðe miañe añewo me<br />

liûiliû‰lil‰manômee. 10 Mia dome ame sia ame natsô eñe gbôgbômenunana asubô ame<br />

bubuwoe, eye miama Mawu ñe amenuveve la anukwaretôe le mô vovovowo nu. 11<br />

Ne ame aðe le nu ñom la, neñoe abe Mawu gbôe nyawo tso ene. Ne ame aðe le<br />

subôsubôm la, newôe kple åus… si Mawu nâ la katã ale be le nuwo katã me la<br />

woakafu Mawu to Yesu Kristo dzi. Eya tôe nye åutikôkôe kple åus… tso mavô me yi<br />

mavô me. Amen.<br />

Fukpekpe ðe kristotônyenye ta<br />

12 Nôvi veviwo, migana fuwôme ñe dodokpô si me tom miele la nawô nuku na mi<br />

abe nane si medzô kpô o lae le mia dzi vam ene o. 13 Ke mikpô dzidzô be mienye<br />

fukpekpe siwo me Kristo to la ñe gomekpôlawo, ale be miañe dzidzô nagba go ne<br />

9


woðe eñe åutikôkôe fia. 14 Ne wodzu mi le Kristo ñe åkô ta la, woayra mi, elabena<br />

åutikôkôe ñe Gbôgbô sinye Mawu ñe Gbôgbô la le mia dzi. 15 Ne miekpe fu la,<br />

migakpee abe hlŸdola, fiafitô alo nu tovo wôla aðe loo, alo ame si dea nu ame<br />

bubuwo ñe nya me la ene o. 16 Gake ne mia dometô aðe akpe fu elabena enye<br />

kristotô la, åu megakpee o, ke boå neda akpe na Mawu be woyô åkô sia ðe eåu. 17<br />

Elabena êeyiêi de be ûônudôdrŸ nadze egôme tso Mawu ñe ñomea me; ke ne edze<br />

gôme tso mía dzi la, ekema ale ke woahanô na ame siwo meðo to Mawu ñe nyanyui<br />

la o? 18 Eye “Nenye be bebli hafi dzôdzôetô akpô ðeðe la, ekema ale ke nôge wòle<br />

na mawumavŸlawo kple nu vŸ wôlawo?”<br />

19 Eya ta, ame siwo kpea fu le Mawu ñe lôlŸnu nu la, netsô wo ðokui de asi<br />

na wo Wôla nuteñetô la eye woayi nyuiwôwô dzi.<br />

Na ametsitsiwo kple ðekakpuiwo<br />

5 Nye, ame si nye hamemegã, Kristo ñe fukpekpewo ðaseðila kple ame si hã<br />

akpô gome le åutikôkôe si woaðe fia la me la, le edom ðe hamemegã siwo le mia<br />

dome la gbô be, 2 mianye Mawu ñe al…ha si wotsô de miañe dzikpôkpô te la ñe<br />

kplôlawo, mikpô wo ta, eye menye abe dôdeasi ko ene o, ke boå kple dzidzô kpakple<br />

lôlŸnu nyui, abe ale si Mawu di tso mia si be miawôe ene, menye kple åukekl… ðe ga<br />

åuti o, ke boå kple subôsubô ñe didi nyuie; 3 be miagaðu tô ðe hame si dzikpôlawo<br />

woðo mi la dzi o, ke boå mianye kpôðeåu na al…ha la. 4 Ekema ne Al…kplôlagã la<br />

ado la, miaxô åutikôkôefiakuku si ñe kekl… maklo akpô gbeðe o.<br />

10


5 Nenema ke mi ðekakpuiwo, mibôbô mia ðokui na ame tsitsiwo. Mido<br />

ðokuibôbô abe awu ene na mia ðokuiwo ale be miate åu asubô mia nôewo, elabena,<br />

“Mawu tsia tre ðe dadalawo åu gake ekôa eñe amenuveve ðe ðokuibôbôlawo dzi.”<br />

6 Eya ta, azô la mibôbô mia ðokuiwo ðe Mawu ñe asi ses… la te, be ne êeyiêi<br />

si woðo la de la, wòakô mi ðe dzi. 7 Mitsô miañe dzimaðitsitsiwo katã da ðe eya<br />

amea dzi, elabena eya amea léa be na mi.<br />

8 Miðu mia ðokuiwo dzi eye mianô åudzô. Miañe futô, Satana, le tsatsam abe<br />

dzata si le gbe tem, le nu dim ne wòavuvu la ene. 9 Minô te ðe enu, minô tsitre ses‰e<br />

le xôse la me, elabena mienyae be mia nôvi siwo le xexeame godoo la le fu mawo ke<br />

me tom.<br />

10 Amenuveve katã ñe Mawu la, ame si yô mi va eñe åutikôkôe mavô la gbô<br />

le Kristo me, le fukpekpe sue aðe ko megbe la, åutô aðo mi te, ado åus… mi, ali ke<br />

mi eye wòaðo mia gôme anyi zã. 11 Eya tô lanye åus… tso mavô me, yi mavô me.<br />

Amen.<br />

Nuwunyawo kple gbedonamewo<br />

12 Meålô nu kpui sia ðo ðe mi to nôvi Sila, ame si mebu nôvi nuteñewôla la ñe<br />

kpekpeðeåu me, le åus… dom mi eye kple ðaseðiði be esiae nye Mawu ñe amenuveve<br />

nyateñe tô la. Minô te ses‰e ðe eme.<br />

11


13 Mia nôvi, sinye hame si le Babilonia, si wotia kpe ðe mia åu la ðuðô mi<br />

vevie, nenema ke vinye Marko hã do gbe na mi nyuie. 14 Mitsô lôlŸnugbugbô do<br />

gbe na mia nôewo.<br />

Åutifafa na mi ame siwo katã le Kristo me.<br />

12


PETRO ÑE AGBAL„ EVELIA<br />

Kpôkplôyiðeme: Apostolo Petro, ame si nye Yesu Kristo ñe nusrŸla wuieveawo<br />

Emenyawo: 1. Gbedoname, 1:1-2<br />

Gbedonamewo<br />

dometô ðeka lae ålô agbal… sia na kristotô siwo kaka ðe teñe<br />

vovovowo. Eñe taðodzinue nye be yeana kristotôwo nakpô<br />

nyuie le aûatsonufialawo kple nu vŸ siwo woñe nufiafiawo he<br />

va amewo dzi la åuti. Ete gbe ðe edzi bena tohehe gbôna na<br />

vŸwôlawo kple dzimaxôsetôwo abe ale si Mawu nya mawudôla<br />

aðewo, tsrŸ amewo le Noa åôli kple ale si wòtsrŸ amewo le<br />

Sodom kple Gomora eye wohe to na Balaam le eñe nu vŸ ta<br />

ene. Ena eme kô nyuie bena Mawu medi be ame aðeke natsrŸ<br />

o, ke boå edi be ame sia ame natsri nu vŸwôwô.<br />

2. Nunya vavãtô, 1:3-21<br />

3. Aûatsonufialawo kple woñe nufiafiawo, 2:1-22<br />

4. Añetô la ñe vava, 3:1-18<br />

1 Simon Petro, Yesu Kristo ñe dôla kple apostolo, ålô na ame siwo to míañe<br />

Mawu kple Yesu Kristo ñe dzôdzôenyenye me la hã xô xôse si xô asi abe mía tô ene.<br />

2 Amenuveve kple åutifafa nanye mia tô le agbôsôsô blibo me to sidzedze<br />

Mawu kple Yesu míañe Añetô la me.<br />

1


Kpeðoðo ame ñe yôyô kple tiatia dzi<br />

3 Mawu ñe åus… tsô nu sia nu si míeh‰ana na agbe kple mawusosroða to míañe<br />

sidzedze eya amea me, ame si yô mí to eya åutô ñe åutikôkôe kple nyuiwôwô me. 4<br />

To esiawo me wòtsô eñe nunana gã kple åugbedodo xôasi na mí, ale be to wo dzi<br />

míakpô gome le eñe mawunyenye me eye míasi le gbegbl… si dzodzro vŸwo he va<br />

xexeame la nu.<br />

5 Le susu sia ta miðe afô ðe sia ðe be miatsô nyuiwôwô akpe ðe miañe xôse<br />

åu, sidzedze nakpe ðe nyuiwôwô åu, 6 ðokuidziðuðu nakpe ðe sidzedzea åu,<br />

veviedodo nakpe ðe ðokuidziðuðu åu, mawumegbenônô nakpe ðe veviedodo åu; 7<br />

dômenyonyo na havi nakpe ðe mawumegbenônô åu eye lôlŸ hã nakpe ðe<br />

dômenyonyoa åu. 8 Elabena ne nônôme siawo dzi ðe edzi le mia me le agbôsôsô me<br />

la, woakpe ðe mia åu be miaganye åutetemanôåutôwo kple ame matsekuwo le miañe<br />

sidzedze míañe Añetô Yesu Kristo me o. 9 Ke ne nônôme mawo mele ame aðe me o<br />

la, enye ame si mekpôa nu dea adzôge o eye eñe åkuwo gbã eye wòålô be, be woklô<br />

ye åu tso yeñe tsã nu vŸwo me.<br />

10 Eya ta, nôvinyewo, midze agbagba ðe edzi wu tsã be miakpô kpeðodzi na<br />

miañe yôyô kple tiatia. Elabena ne miewô esiawo la, miada ñu akpô o, 11 eye miaxô<br />

dzadoname tôxâ le míañe Añetô kple Ðela, Yesu Kristo ñe fiaðuñe mavô la me.<br />

Mawunya ñe nyagblôði<br />

12 Togbô be mienya nu siawo eye mieli ke le xôse si su mia si fifia la me hã la,<br />

manô åku ðom wo dzi na mi êesiaêi. 13 Mesusu be zi ale si mele åutilã ñe agbadô<br />

sia me la enyo be manô åku ðom nu dzi na mi, 14 elabena menyae be, esusô vie<br />

2


maðe agbadô sia ði, abe ale si míañe Añetô Yesu Kristo gblôe nam kôtâ la ene. 15<br />

Makpô egbô be, meðe afô ðe sia ðe si mate åui be, ne meva dzo la, miaðo åku nu<br />

siawo dzi êesiaêi.<br />

16 Menye gli siwo wokpa kple nunya la yome míedze esi míeño nu na mi tso<br />

míañe Añetô Yesu Kristo ñe åus… kple eñe vava åuti o, ke boå míenye eñe gãnyenye<br />

ñe atsyô si míekpô kple åku la ñe ðasefowo. 17 Elabena exô bubu kple åutikôkôe tso<br />

Mawu, Fofo la gbô esi gbe aðe ði tso eñe Gãnyenye ñe Åutikôkôe me, gblô bena,<br />

“Ame siae nye Vinye si gbô nyemelŸa nu le o, esi åu mekpôa åudzedze le.” 18<br />

Míawo åutô míese gbe sia esi wòði tso dziño, esi míeli kpli le to kôkôe la dzi.<br />

19 Ale míegakpô kpeðodzi na nyagblôðilawo ñe nyawo eya ta anye nudzeame<br />

ne mieðo to wo, elabena ele abe ale si kekeli kl…na ðe viviti mee ene, va se ðe esime<br />

åkekea nava eye åukeêletivi la nakl… ðe miañe dziwo me. 20 Gawu la, ele be miase<br />

egôme be nyagblôði aðeke mele mawunya me, si va eme to nyagblôðila la åutô ñe<br />

nyameðeðe me o. 21 Elabena nyagblôði ñe dzôtsoñe metso amegbetô ñe lôlŸnu me kpô<br />

o, ke boå ame xôa gbe tso Mawu gbô abe ale si Gbôgbô Kôkôe la kplô eya amea ene.<br />

Aûatsonufialawo kple woñe tsôtsrŸ<br />

2 Gake aûatsonyagblôðilawo nô ameawo dome abe ale si aûatsonufialawo anô<br />

miawo hã domee ene. Woahe nudadafiafiawo vâ le adzame, woagbe nu gŸ hã le<br />

añetôwo dzi Añetô si xô wo ñle la gbô eye woahe gbegbl… ava woawo åutô ðokui dzii<br />

kaba åutô. 2 Ame geðewo adze woñe åukpenanuwôwôwo yome eye woahe nyateñe ñe<br />

mô la ade nyahehe dzodzrowo me. 3 Nufiala siawo, le woñe åukekl… me atsô nya<br />

3


kpakpawo aðe vi le mia åuti. Woñe fôbubu le ta dzi na wo tso blema ke eye woñe<br />

gbegbl… medô alŸ o.<br />

4 Elabena ne Mawu mekpô nublanui na mawudôlawo esi wowô nu vŸ o, ke<br />

boå eðo wo ðe dzomavô me, hede gawo ðe ûe globo do viviti me, be woanô afi ma<br />

va se ðe ûônudrŸgbe; 5 ne metsôe ke blema xexemetôwo o, ke boå wòna tsi ðô hetsrŸ<br />

mawumavŸla mawo, negbe dzôdzôenyenye ñe gbeñãðela, Noa, kple ame adreawo koe<br />

wòðe; 6 ne ebu fô Sodom kple Gomora duawo hena dzo fia wo wozu afi, eye wòtsô<br />

wo wô kpôdzidzee na nu si adzô ðe mawumavŸlawo dzi; 7 ne eðe dzôdzôetô Lot,<br />

ame si semanôsitô mawo ñe agbe ñañã nônô ti kô na, 8 elabena esi ame dzôdzôe ma nô<br />

wo dome la, eñe luûô dzôdzôe la kpea fu gbe sia gbe ne ekpô eye wòse semanôsigbe<br />

si nôm ameawo le. 9 Ne ele alea la, ekema Añetô la nya ale si wòaðe mawuvŸlawo<br />

tso dodokpôwo mee eye wònya ale si wòalé mawumavŸlawoe, anô to hem na wo va<br />

se ðe ûônudrŸåkeke la dzi. 10 Esia nye nyateñe, vevietô na ame siwo dze nu vŸ åutilã<br />

ñe dzodzro vŸwo yome eye wodoa vlo kplôlawo.<br />

Dzideño kple ðokuiåudzedze le ame siawo me ale gbegbe be, womevŸna nya<br />

vlowo gbôgblô ðe dziño nuwo åu o. 11 Togbô be mawudôlawo de ågô, he ses… wu<br />

wo gŸ hã la, wometsôa ameåugbl…nya tsoa nugbagbe siawo nui le Añetô la ñe åkume<br />

o. 12 Gake ame siawo gblôa busunya le nya siwo gôme womese o la me. Wole abe<br />

lã siwo si nunya mele o, nuwôwô siwo wô nu ðekematsôlemetôe kple lã siwo wodzi<br />

ko be woalé wo eye woatsrŸ wo la ene. Eye abe lãwo ene la, woawo hã atsrŸ.<br />

13 Woaxe fe na wo kple nuveviwôme, ðe nu vevi si wowô amewo la ta. Woñe<br />

susu le dzidzôdoname åutie nye be woamu aha ådôkutsu dzatsâ, wonye ðiñoño kple<br />

kpôtsôtsô gã aðe le miañe habôbô la åu, elabena wotua aglo manyatalenuwo, evô la<br />

4


wonôa anyi ðe kplŸ ðeka åu ðua nu kpli mi. 14 Ahasiwôwô xô åku dzi na wo eye<br />

womedzudzô nu vŸ wôwô gbeðe o, wodôna kple ame malikewo. Wobi ðe åukekl…<br />

me eye wonye dzidzime si dzi fiñode le! 15 Wogbl… mô dzôdzôe la ði, helé Beor vi,<br />

Balaam ñe mô tsô, ame si lŸ vŸðinyenye ñe fetu. 16 Ke tedzi, lãmañonu, tsô ame ñe<br />

gbe ño nui nâ, heka mo nâ ðe eñe vŸ wôwô ta, heðo asi nyagblôðila la ñe tsukunuwo<br />

wôwô dzi.<br />

17 Åutsu siawo le abe vudo siwo me tsi mele o kple afudodo si ahom lôna ðe<br />

nu la ene. Wodzra viviti tsiðiðsiði ðo ði na wo. 18 Elabena wotsôa woñe nu gblôa<br />

nya dzodzro, siwo me dada le, wotsôa nu vŸ åutilã ñe nudzodzro vŸwo heblea ame<br />

siwo si le ame vŸðiwo nu fifi laa la nu. 19 Wodoa ablôðe ñe åugbe na wo, esi woawo<br />

åutô nye kluviwo na anyidzedze, elabena ame nyea kluvi na nu sia nu si ðu añetô ðe<br />

eya amea dzi. 20 Nenye be wosi le gbegbl… si le xexeame nu, to sidzedze míañe<br />

Añetô kple Ðela Yesu Kristo me, evô wogbugbô gabla wo ðe numawo ke me, heðu<br />

wo dzi la, woñe nuwuwu avŸði wu ale si wonô le gômedzedzea me. 21 Anyo na wo<br />

be womanya dzôdzôenyenye ñe mô o, wu be woanyae eye woatrô megbe ade sedede<br />

kôkôe si wotsô de asi na wo. 22 Ame siawo la lododo siawo nye nyateñe le wo åuti<br />

be, “Avu trôna gayia nu si wòdzô la gbô” kple, “Ha si wole tsi na la gayia eñe ba<br />

bublu dzi”<br />

Añetô la ñe åkeke la<br />

3 Nôvi lôlŸwo, esia nye nye agbal… evelia na mi. Meålô wo ame evea katã na<br />

mi be woanye åkuðonudzi si ade dzo mia me be miañe tamesusuwo nanô blibo. 2<br />

5


Medi be miaðo åku nya siwo nyagblôðila kôkôewo gblô na mi va yi la dzi kple se si<br />

mia Añetô kple Ðela de na mi to miañe apotolowo dzi.<br />

3 Gbã la, ele be miase egôme be, le åkeke mamlâawo me la, fewuðulawo ava,<br />

anô fewu ðum eye woadze woawo åutô ñe nudzodzro vŸwo yome. 4 Woagblô bena,<br />

“Afi kae eñe ‘vava’ ñe åugbedodo la le? Elabena tso êeawoêi ke mía fofowo ku la,<br />

nu sia nu le edzi yim abe ale si wònô le gômedzedzea me ene.” 5 Ke woðoe koå<br />

heålô be be, gbe aðe gbe û‰ ke wotsô Mawu ñe nya wô dziño eye wowô anyigba tso<br />

tsi me kple tsi. 6 To tsi sia ke dzi wotsrŸ xexeme si nô anyi êemaêi le esi woxô beble<br />

dzi se ta. 7 To Mawu ñe nya sia ke dzi wodzra fifi dziño kple anyigba ðo na dzo, eye<br />

woðoe da ði na ûônudrŸgbe la kple mawumavŸlawo ñe tsôtsrŸ.<br />

8 Ke nôvi lôlŸwo, migaålô nu ðeka sia be o, åkeke ðeka le Añetô la gbô le abe<br />

ñe akpe ene eye nenema ke ñe akpe le abe åkeke ðeka ene. 9 Añetô la mele wôwôm<br />

blewublewu le eñe åugbedodo la me abe ale si ame aðewo se blewu gômee ene o.<br />

Egbô dzi ði na mi, elabena medi be ame aðeke netsrŸ o, ke boå be amewo katã natrô<br />

dzime.<br />

10 Ke Añetô ñe åkeke la ava abe fiafitô ene. Dziñowo nu ava yi kple gbeðeðe<br />

gã aðe, woatsrŸ gômeðonuwo kple dzo eye anyigba kple edzinuwo katã labi<br />

keåkeåkeå.<br />

11 Esi woatsrŸ nu sia nu alea la, ame ka ñomeviwoe wòle be mianye? Ele be<br />

mianô mawumegbe kple agbe kôkôe, 12 esi miele mô kpôm na Mawu ñe åkeke la,<br />

hele du dom eñe vava. Åkeke sia ñe vava ana woatsrŸ dziñowo kple dzo eye<br />

emenuwo alolo le dzoxôxô la me. 13 Ke le eñe åugbedodo la nu, míele mô kpôm na<br />

dziño yeye kple anyigba yeye, afi si anye dzôdzôenyenye nôñe.<br />

6


14 Eya ta, nôvi lôlŸwo, esi miele mô kpôm na esia la, miðe afô ðe sia ðe si<br />

miate åui la, be woakpô mi ði mañomañoe, mokakamanôåutôe eye mianô åutifafa me<br />

kplii. 15 Nenô susume na mi be, míañe Añetô la ñe dzigbôði nye miañe ðeðe, abe ale<br />

si mía nôvi lôlŸ Paulo ålô na mi kple nunya si Mawu nâ la ene. 16 Eålô nu alea le eñe<br />

agbal…wo katã me eye wòñoa nu tso nu siawo katã åu. Nanewo le eñe agbal…awo me<br />

ñe gômesese ses…, esi ame manyanuwo kple amemalikewo blua afô na, abe ale si<br />

wowôna na mawunya bubuwo hã ene, hena woawo åutô ñe tsôtsrŸ.<br />

17 Eya ta nôvi lôlŸwo, esi mienya esia xoxo la, minô åudzô be amegbl…kuwo<br />

ñe nu tovo wôwô magakplô mi adzoe, be miage le teñe si mieli ke ðo la o. 18 Ke<br />

mitsi le amenuveve kple sidzedze míañe Añetô kple Ðela Yesu Kristo me. Eya ko tô<br />

lanye åutikôkôe tso fifia yi ðe mavômavô me! Amen.<br />

7


YOHANES ÑE AGBAL„ GBÃTÔ<br />

Kpôkplôyiðeme: Yohanes, ame si nye Yesu Kristo ñe nusrŸlawo dometô ðeka lae<br />

ålô Yohanes ñe nyanyui la kple Yohanes ñe agbal… etŸawo<br />

kpakple nyaðeðefia hã. Le êemaêi me la, aûatsonufiala geðewo<br />

nô nu siwo mesô ðe kristotônyenye nu o la fiam. Esia tae<br />

Yohnaes ålô eñe agbal… gbãtô sia be yeado åus… kristotôwo be<br />

womagaðo to aûatsonufialawo o, ke boå woadze sii be Mawue<br />

nye Kekeli, Agbe kple LôlŸ eya ta ele be woanô agbe si me<br />

kekeli le. Eyi edzi be ele be woanô agbe si ana agbe mavô wo<br />

to Kristo me la kple lôlŸ na wo havi nayô woñe agbenônô me.<br />

Ete gbe ðe havilôlŸ dzi ale gbegbe be woda åkô ðe edzi be<br />

“LôlŸ ñe Apostolo.”<br />

Emenyawo: 1. Kpôkplôyiðeme, 1:1-4<br />

Agbenya la<br />

2. Agbenônô le kekeli me, 1:5-2:29<br />

3. Agbenônô le lôlŸ me, 3:1-4 :21<br />

4. Agbenônô le xôse vavãtô me, 5:1-12<br />

5. Tañonyawo, 5:13-21<br />

1 Nu si li tso xexeame ñe gômedzedze ke, nu si åkô míese eye míekpô. Nu si<br />

míekpô kôtee kple míañe åkuwo, eye míawo åutô míeka asi eåu la, eya ñe nya míele<br />

1


gbeñã ðem na mi be, eyae nye Agbenya la. 2 Agbe sia do, míekpôe, míeðia ðase le<br />

eåuti eye míeðea gbeñã agbe mavô si le Fofoa gbô eye wòdze na mí la na mi. 4<br />

Míele esia ålôm ðo ðe mi be miañe dzidzôkpôkpô nade blibo.<br />

Mizô le kekeli la me<br />

5 Azô la, esia nye gbedeasi si míese tso egbô eye míele gbeñã ðemi na mi be,<br />

“Mawue nye kekeli eye viviti aðeke mele eme kura o.” 6 Ne míegblô be míebôa ha<br />

kplii gake míegale viviti me zôm la, ekema míenye alakpatôwo eye míele nyateñe la<br />

dzi wôm o. 7 Ke ne míezô le kekeli me abe ale si eya hã le, kekeli me ene la ekema<br />

míebô ha kple mia nôewo eye Yesu Kristo si nye Via, ñe ûu aklô míañe nu vŸ ðe<br />

sia ðe ða le mía åuti. 8 Ne míegblô be nu vŸ mele mía åuti o la, ekema míele<br />

mía ðokuiwo blem eye nyateñea mele mía me o. 9 Gake ne míeûu míañe nu vŸwo me<br />

la ekema Mawu si nye nuteñewôla kple dzôdzôetô la atsô míañe nu vŸwo ake mí eye<br />

wòaklô madzômadzônyenye katã ða le mía åuti. 10 Ne míele gbôgblôm kokoko be<br />

míewô nu vŸ o la ekema míedo eya amea alakpatôe eye eñe nya mexô añe ðe mía me<br />

o.<br />

2 Vinye lôlŸawo mele esia ålôm ðo ðe mi be miagawô nu vŸ o. Gake me ame<br />

aðe wô nu vŸ la, Yesu Kristo si nye Kôkôetô la, li na mí eye año nu aûli mía ta le<br />

Fofo la gbô. 2 Eyae nye avulévôsa ðe míañe nu vŸwo ta, eye menye míawo ðeðe ko<br />

tô tae o, ke boå ðe xexeame blibo la ñe nu vŸwo hã tae.<br />

2


Xôse ñe dodokpôwo<br />

3 Ne míewô ðe eñe sewo dzi la ekema kakaðedzi le mía si be míenyae vavã. 4 Ame<br />

si agblô be “Menyae,” gake mewô ðe añe sededewo dzi o la, ame ma nye alakpatô<br />

eye nyateñe mele eme o. 5 Gake ne ame aðe wôa eñe nya dzi la, Mawu ñe lôlŸ de<br />

blibo le eya amea me vavã. Eye aleae míawô anya be míele eya amea me: 6 ame si<br />

gblô be yele eya amea me la, nanô agbe abe ale si Yesu hã nô agbee ene.<br />

7 XŸnye lôlŸawo, nyemele se yeye aðeke ålôm na mi le agbal… sia me o, ke<br />

boå, se xoxo ma si nô anyi tso gômedzedzea me la koe. Sedede xoxo siae nye<br />

gbedeasi si miese xoxo. 8 Ke hã la, mele se yeye aðe ålôm ðo ðe mi, si ñe nyateñe le<br />

dzedzem le miawo kple eya amea me xoxo, elabena viviti la le bubum eye kekeli<br />

vavã la le kekl…m xoxo. 9 Ne ame aðe agblô be yele kekeli la me gake wòléa fu<br />

nôvia la, ekema ame sia gale viviti me kokoko. 10 Ame si lŸa nôvia la, ñe agbenônô<br />

nye kekeli eye naneke mele eñe agbe me si ana be woakli nu o. 11 Gake ne ame aðe<br />

lé fu nôvia la, ekema ame sia le viviti me eye wòzôna le viviti me menya afi si wòðo<br />

tae o elabena viviti la tsyô mo nâ.<br />

12 Meålôe na mi, vinye lôlŸawo,<br />

Elabena wotsô miañe nu vŸwo ke mi<br />

Le eñe åkô la ta.<br />

13 Meålôe na mi, fofowo,<br />

Elabena mienya eya ame si<br />

Nô anyi tso gômedzedzea me ke.<br />

Meålôe na mi, ðekakpuiwo,<br />

Elabena mieðu vŸðitô la dzi<br />

3


Meålôe na mi, vinye lôlŸawo,<br />

Elabena mienya Fofo la.<br />

14 Meålôe na mi, fofowo,<br />

MigalŸ xexeame o<br />

Elabena mienya eya ame si<br />

Nô anyi tso gômedzedzea me ke<br />

Meålôe na mi, ðekakpuiwo,<br />

Elabena mies… åu,<br />

Mawu ñe nya la le mia me<br />

Eye mieðu vŸðitô la dzi.<br />

15 MigalŸ xexeame kple nu siwo le eme la o. Ne ame aðe lŸ xexeame la ekema<br />

melŸa Fofo la o. 16 Elabena nu sia nu si le xexeame la metso Fofo la gbô o ke boå<br />

etso xexeame. Nu siawoe nye, amegbetô nu vŸ wôla ñe didi vivivowo, eñe åkubiabiã,<br />

kple amegbetô ñe dada ðe nu siwo le esi la dzi. 17 Xexeame kple eñe didiwo nu ava<br />

yi gake ame si wôa Mawu ñe lôlŸnu la nôa agbe tegbee.<br />

NuxôxlŸ le Kristo ñe futô la åuti<br />

18 Vi lôlŸawo, míege ðe gañoño mamlâatô me: eye abe ale si miese xoxo be Kristo ñe<br />

futô la gbôna vava ge ene la, fifi laa la, Kristo ñe futô geðewo va ðo xoxo. Esiae na<br />

be míenya be gañoño alo êeyiêi mamlâatô ðo. 19 Wodo go dzo le mía dome, gake le<br />

nyateñe me la womenô mía dome le woñe dziwo me o. Nenye mía dometô wonye<br />

4


vavã la anye ne wotsi anyi, eye womedzo le mía gbô o. Woñe dzodzo fia kôtee be wo<br />

dometô aðeke menô mía dzi o.<br />

20 Ke miawo la, Kôkôetô la ñe amisisi le mia dzi eye mia dometô ðe sia ðe<br />

nya nyateñe la. 21 Nyemeålô ðo ðe mi esi mienya nyateñe la ta o, ke boå be mienya<br />

nyateñe la, elabena alakpa mate åu ado tso nyateñe me o. 22 Ame kae nye aûatsokala<br />

la? Ame si gblô be menye Yesue nye Mesia alo ðela la o lae. Ame sia enye Yesu ñe<br />

futô la si gbea nu le Fofo la kple Vi la gbô. 23 Ame si gbe nu le Vi la gbô la, menya<br />

Fofo la hã o; ke ame si xô Vi la la, eya amea xô Fofo la hã.<br />

24 Ke miawo la, mikpô egbô be mielé nu si miese tso gômedzedzea me la ðe<br />

asi. Ne miewô esia la ekema miayi dzi anô Vi la kple Fofo la me. 25 Eye nu si ñe<br />

åugbe wòdo na mí la enye agbe mavô la.<br />

26 Mele nu siawo ålôm ðo ðe mi tso ame siwo le agbagba dzem be yewoahe<br />

mi ayi môtatra dzii la åu. 27 Ke miawo la, amisisi si miexô tso egbô la, nôa mia me<br />

eye megah‰a be ame aðeke nafia nu mi o, elabena eñe amisisi la fiaa nu mi tso nuwo<br />

katã åuti eye esi amisisi sia nye nyateñetô eye menye aûatsotô o ta la, minô eya amea<br />

me, abe ale si wòfia mi ene.<br />

28 Azô la vinye lôlŸawo minô agbe le eya amea me elabena kakaðedzi anô<br />

mía si eye åu makpe mí le eåkume le eñe vava åkekea dzi o. 29 Ne mienyae be enye<br />

dzôdzôetô la akema ame sia ame si wôa nu dzôdzôe la nye via.<br />

Agbenônô abe Mawu viwo ene<br />

3 Mikpô ale si gbegbe Fofo la lŸa mí ða be woayô mí be Mawu viwo. Nyateñe,<br />

Mawu viwoe míenye. Nu si ta xexemetôwo menya mí o lae nye be womenya eya<br />

5


amea o. 2 XŸnye lôlŸwo, fifia míenye Mawu viwo, ke míenya nu si míava nye<br />

etsômegbe la haðe o. Gake míenya be ne Kristo va la míanô abe eya amea ene<br />

elabena míakpôe abe ale si wòle tututu ene. 3 Ame siwo katã le môkpôkpô me alea la<br />

wôa wo ðokuiwo dzadze abe ale si eya hã le dzadze ene. 4 Ame sia ame si wôa nu<br />

vŸ la da sea dzi, le nyateñe me la, nu vŸ enye sedzimawômawô. 5 Ke ele nyanya me<br />

na mi be ðe wòva be yeatsô míañe nu vŸwo ayii. Nu vŸ aðeke mele eya åutô ñe agbe<br />

me o. 6 Ne ame aðe le agbe le eya amea me la, amea meganôa nu vŸ wôwô dzi<br />

atraðii o. Ne ame aðe ganôa nu vŸ wôwô dzi edziedzi la, ekema ame sia mekpôe o<br />

loo alo nyae o.<br />

Vinye lôlŸawo, migana ame aðeke nable mi ne miatra mô o. Ame si wôa nu<br />

nyui la enye ame dzôdzôe abe ale si eya hã le dzôdzôe ene. 8 Ame si wôa nu vŸ la<br />

nye Abosam ñe ame elabena Abosam le nu vŸ wôm tso gômedzedzea me ke. Nu si ta<br />

Mawu ñe Vi la va enye be wòagbl… abosam ñe nuwôwôwo. 9 Ame si wodzi le Mawu<br />

me la meganôa nu vŸ wôwô dzi o, elabena Mawu ñe kutsetse le eme. Mate åu awô nu<br />

vŸ o elabena wodzii tso Mawu me. 10 To esia me míedea vovototo Mawu viwo kple<br />

abosam viwo dome. Ame si mewôa nu si le eteñe o la menye Mawu vi o. Nenema ke<br />

ame si melŸa nôvia o la menye Mawu vi o.<br />

11 Esia enye gbedeasi si miese tso gômedzedzea, bena ele be míalŸ mía<br />

nôewo. Miganô abe Kain ene o. Le esi wònye abosam ñe ame ta la, ewu nôvia. Nu ka<br />

ta wòwu nôvia? Elabena, eñe wônawo vŸði, ke nôvia ñe wônawo le dzôdzôe. 13<br />

Nôvinyewo ne xexeame lé fu mi la megawô nuku na mi kura o. 14 Míenya be míeto<br />

ku me yi agbe me elabena míelŸa mía nôewo. Ame si melŸa ame o la, gale ku ñe<br />

asime. 15 Ame si ke léa fu nôvia la nye amewula eye ele nyanya me na mi be agbe<br />

6


mavô meli na amewula aðeke o. 16 Ale si Yesu Kristo va ku ðe mía ta la, ðe nu si<br />

lôlŸ nye la fia mí. Eya ta ele be míawo hã míatsô míañe agbe aðo anyi na mía<br />

nôviwo. 17 Ne xexemenuwo le ame aðe si f•u eye wòkpô nôvia aðe si nye hiãtô eye<br />

mekpô nublanui nâ o la ale ke woate åu akpô Mawu ñe lôlŸ le eme? 18 Vinye<br />

lôlŸawo migana míalŸ mía nôewo kple nya alo kple aðe ðeðe ko o, ke boå kple<br />

nuwôna eye le nyateñe me. 19 Ekema esia nye ale si míenyana be míenye nyateñe la<br />

tô, kple ale si míeðea dzi ði le eåkume. 20 Êesiaêi si míañe dzitsinya bu fô mí<br />

elabena Mawu lolo wu míañe dziwo eye wònya nu sia nu. 21 Nôvi lôlŸawo, ne míañe<br />

dziwo mebu fô mí o la, dzideño le mía si le Mawu åkume 22 eye nu sia nu si<br />

míabiae la míakpôe elabena míewô eñe sewo dzi eye míewô nu si adzea eåu. 23 Eñe<br />

sedede nye esia bena míaxô via Yesu Kristo dzi ase, eye míalŸ mía nôewo abe ale si<br />

wòde se na mí ene. 24 Ame siwo wôa ðe eñe sewo dzi la nôa agbe le eme eye eya hã<br />

nôa wo me. Eye aleae míenyana be ele agbe le mía me: Míenyae to Gbôgbô si wòna<br />

mí la dzi.<br />

Mido gbôgbôwo kpô<br />

4 Nôvi lôlŸtôwo, migaxô gbôgbô ðe sia ðe ko dzi se o, ke boå mido gbôgbôwo<br />

kpô be wotso Mawu gbô hã. Elabena aûatsonyagblôðila geðewo kaka ðe xexeame. 2<br />

Ale míatsô dze si Mawu ñe Gbôgbôe nye si: Gbôgbô ðe sia ðe si ðe gbeñã be Yesu<br />

Kristo va le åutilã me la, tso Mawu gbô. 3 Ke Gbôgbô ðe sia ðe si meðea gbeñã Yesu<br />

Kristo o la metso Mawu gbô o. Esiae nye Kristo ñe futô ñe gbôgbô si mísese be<br />

egbôna eye fifia gŸ hã la ele xexeame xoxo. 4 Vinye lôlŸawo, miawo ya la mienye<br />

Mawu viwo eye mieðu aûatsonyagblôðila siawo dzi; elabena Gbôgbô si le mia me la<br />

7


tri akô wu esi le xexeame. 5 Wotso xexeame, eya ta woñoa nu le xexeame ñe<br />

nugômesese nu, eye xexeame ðoa to wo. 6 Míawo ya míetso Mawu gbô eye ame sia<br />

ame si nya Mawu la, ðoa to mí; ke ame si metso Mawu gbô o la meðoa to mí o.<br />

Esiae na míedzea si Nyateñe Gbôgbô kple aûatso gbôgbô.<br />

7 XŸnye lôlŸwo, mina míalŸ mía nôewo elabena Mawu gbôe lôlŸ tsona. Ame<br />

sia ame si lŸa ame la wodzi tso Mawu me eye wònya Mawu. 8 Ame si melŸa ame o<br />

la, menya Mawu o elabena Mawu nye lôlŸ. 9 Ale si Mawu ðe eñe lôlŸ fia le mía<br />

dome lae nye; eðo via ðeka hôŸ ðe xexeame be míanô agbe to eya amea me. 10 Esia<br />

enye lôlŸ vavã, menye míawoe lŸ Mawu o, ke boå le eñe lôlŸ na mí ta wòðo Via ða<br />

abe avulévôsa le míañe nu vŸwo ta ene. 11 XŸnye lôlŸtôwo, le ale si Mawu lŸ mí ta<br />

la ele be míawo hã míalŸ mía nôewo. 12 Ame aðeke mekpô Mawu kpô o, ke ne<br />

míelŸ mía nôewo la, Mawu ñe Gbôgbô le mía me eye eñe lôlŸ ade blibo le mía me.<br />

13 Míenyae bena míele agbe le eya amea me eye eya hã le mía me, elabena<br />

etsô eñe Gbôgbô de mía me. 14 Míekpôe eye míeði ðase be Fofo la ðo Via ða be<br />

wòanye xexeame ñe Ðela. 15 Ame sia ame si aðe gbeñã be Yesue nye Mawu Vi la<br />

la, Mawu le eya amea me eye eya hã le Mawu me.<br />

17 Esi wòwô míañe lôlŸ wòde blibo le mía dome ale be dzideño nanô mía si le<br />

ûônudrôåkekea dzi, elabena míañe agbenônô le xexe sia me sô kple etô. 18 VŸvô<br />

aðeke menôa lôlŸ me o ke boå lôlŸ vavãtô nyaa vôvŸ katã ða. Elabena vôvŸ ku ðe<br />

tohehe åu. Ame si vŸna la ñe lôlŸ mede blibo o.<br />

19 Míelôa mía nôewo elabena Mawu tre mí lôlŸ. 20 Ne ame aðe ño adegbe be,<br />

“MelŸ Mawu,” ke wòléa fu nôvia la, enye alakpatô elabena ame sia ame si me lŸa<br />

8


nôvia, ame si kpôm wòle o la, mate åu alŸ Mawu ame si mekpô o. 21 Mawu åutô de<br />

se na mí be, Ame si lŸa Mawu la nelŸ nôvia hã.<br />

Mawu vi la dzixôse<br />

5 Ame sia ame si xôe se be Yesue nye Kristo la la, wodzii tso Mawu me, eye<br />

ame sia ame si lŸa Fofo la la, lŸa Via hã. 2 Esiae nye ale si míenyana be míelŸa<br />

Mawu Viwo; to Mawu lŸlô kple eñe seawo dziwôwô me. 3 Esiae nye lôlŸ na Mawu;<br />

be woawô eñe seawo dzi eye eñe sewo meses… o. 4 Elabena ame si wodzi le Mawu<br />

me la, ðu xexeame dzi. Míañe xôsee nye nu si ðu xexeame dzi. 5 Ame kae nye ame<br />

si ðu xexeame dzi? Ame si xôe se be Yesue nye Mawu Vi, la koe.<br />

6 Yesu Kristo enye ame si va to tsi kple ûu me. Meva to tsi me ðeðe ko o, ke<br />

boå to tsi kple ûu me. Eye Gbôgbô lae le ðase ðim le nu sia åu elabena Gbôgbô lae<br />

nye nyateñe la.<br />

7 Ame etŸa le ðase ðim, 8 woawoe nye Gbôgbô la, Tsi la kple Ûu la, eye wo<br />

katã ñe ðaseðiði le ðeka. 9 Míexôa amegbetôwo ñe ðaseðiðiwo, ke Mawu ñe ðase si<br />

wòði le Via åu la de ågô saã wu esiawo. 10 Eya ta ame sia ame si xôa Mawu Vi la<br />

dzi sena la, ðia ðase le eñe dzime. Eye ame si mexôa Mawu dzi se o la ewô Mawu<br />

aûatsokalae elabena mexô ðase si Mawu ði le Via åu la dzi se o. 11 Nya lae nye si<br />

be Mawu na agbemavô mí eye agbemavô sia le Via me. 12 Ame si si Vi la le la agbe<br />

le esi; eye ame si si Mawu Vi la mele o la agbe mele esi o.<br />

9


Toñonyawo<br />

13 Mele nu siawo ålôm ðo ðe mi ame siwo xô Mawu Vi la ñe åkô dzi se la ale be<br />

mianya be agbemavô le mia si. 14 Kakaðedzi sia le mía si le tete ðe Mawu åu me be,<br />

ne míebia nu si sô ðe eñe lôlŸnu dzi la eðoa to mí. 15 Eye ne míenyae be eðoa to mi<br />

le, nu sia nu si míebia me la, míenyae be míañe asi su nu si míebiae la dzi.<br />

16 Ne ame aðe kpô be ye nôvi wô nu vŸ si ñe fetu menye ku o la, nedo gbe ða<br />

ale be Mawu naxôe ðe agbe. Esia ku ðe ame siwo ñe nu vŸ mehea ku vanâ o la åuti.<br />

Nu vŸ aðe li si hea ame yina ku me, menye nu vŸ sia tôgbe ñe nya gblôm mele o. 17<br />

Nu gbegbl… wôwô ðe sia ðe ñomevi nye nu vŸ, gake nu vŸ aðewo li siwo mehea ame<br />

yina ku mee o.<br />

18 Minyae kôtee bena, ne wodzi ame aðe tso Mawu me la, meganôa nu vŸ<br />

wôwô dzi atraðii o, Mawu Vi la åutô kpôa eta be wònôna dedie eye VŸðitô la metea<br />

åu kaa asi eåu o. 19 Míenyae be Mawuviwoe míenye eye be xexeame blibo la le<br />

vŸðitô la ñe åus… te. 20 Míenyae hã bena Mawu Vi la va eye wòna nugômesese mí<br />

ale be míanye eya ame si nye nyateñea. Míele nyateñea si nye Via Yesu Kristo la me.<br />

Eyae nye nyateñe Mawu kple agbemavô la.<br />

21 Vinye lôlŸawo, miðe mia ðokuiwo ða le legbawo gbô.<br />

10


YOHANES ÑE AGBAL„ EVELIA<br />

Kpôkplôyiðeme: Yohanes, ame si nye Yesu Kristo ñe nusrŸlawo dometô ðeka lae<br />

ålô Yohanes ñe Nyanyui la kple Yohanes ñe Agbal… etŸawo<br />

kpakple Nyaðeðefia hã. Nyati vevitô si le Yohanes ñe Agbal…<br />

Evelia sia mee nye ele be kristotô ðe sia aðe nanô agbe le<br />

nyateñe kple lôlŸ me.<br />

Emenyawo: 1. Gbedoname, 1-3<br />

Gbedonamewo<br />

2. NuxlŸamenyawo, 4-11<br />

3. Tañonyawo, 12-13<br />

1 Agbal… sia tso Hamemegã tsitsitô gbô, na hamenyônu lôlŸa si nye ame tiatia tôxâ,<br />

ame si melŸna vevie la kple viawo katã. Menye nye ðekae o ke boå ame siwo katã<br />

dze si nyateñe la, 2 le nyateñe si le mía me eye wòanô mía me tegbee la ta.<br />

3 Amenuveve, nublanuikpôkpô kple åutifafa si tso Mawu Fofo la kple Yesu<br />

Kristo Fofo la ñe Vi la gbô la nanô anyi kpli mi le nyateñe kple lôlŸ me.<br />

4 Enye dzidzô gã aðe nam be makpô be viwò aðewo le agbe nôm le nyateñea<br />

me abe ale si Fofo la de se na míi ene. 5 Eye azô la, nyônulôlŸa, menye se bubu<br />

aðekee mele dedem na mi o ke boå esi ko miese tso gômedzedzea me ke, mele<br />

biabiam be mialŸ mia nôewo. 6 LôlŸ lae nye be míawô ðe eñe sededewo dzi. Abe ale<br />

si miese tso gômedzedzea me ene la, eñe see nye be míanô agbe le lôlŸ me.<br />

1


7 Ameblela geðewo, ame siwo mexôe se be Yesu Kristo va abe amegbetô ene<br />

le åutilã me o la kaka ðe xexeame. Ame siawo dometô ðe sia ðe nye ameblela kple<br />

Kristo ñe futô la. 8 Mikpô nyuie be nu si åu miedze agbagba le la nagage le mia si o<br />

ke boå, miaxô fetu si de blibo. 9 Ame sia ame si afia nu si to vovo tso Kristo ñe<br />

nufiafia gbô la, mele Mawu me o. Ke ame si lé Kristo ñe nufiafia me ðe asi la le<br />

agbe le Fofo la kple Vi la me. 10 Ne ame aðe va kple nufiafia si mesô ðe Kristo tô<br />

dzi o la, migado woezô tete hã nâ o eye migaxôe ðe miañe añeme kura o. 11 Ame si<br />

xô ame sia la, sô kple eya amea le eñe åutas…nuwôwôwo me.<br />

Tañonyawo<br />

12 Nya geðe li si madi be maålô na mi gake nyemaålôe kple nuålôti kple agbal… o.<br />

Ke boå mele mô kpôm be mava kpô mi ða eye míaðo dze åkume kple åkume, ale be<br />

míañe dzidzôkpôkpô nade blibo.<br />

13 Nôviwò nyônu tiatia la ñe viwo hã do gbe na wò nyuie.<br />

2


YOHANES ÑE AGBAL„ ETžLIA<br />

Kpôkplôyiðeme: Yohanes, ame si nye Yesu Kristo ñe nusrŸlawo dometô ðeka lae<br />

ålô Yohanes ñe Agbal… EtŸawo, Yohanes ñe Nyanyui la kple<br />

Nyaðeðefia siaa. Le Yohanes ñe Agbal… EtŸlia sia me la,<br />

Yohanes kafu Gayo le eñe dô nyui wôwô ta eye wòdi be Mawu<br />

naka mo na Dietrefo le eñe nu masômasô wôwô ta.<br />

Emenyawo: 1. Kpôkplôyiðeme, 1-4<br />

Gbedonamewo<br />

2. Åus…dodo dôwôla vavãwo, 5-8<br />

3. Mokaka na ame siwo tsi tsitre ðe nyateñe la åu, 9-10<br />

4. Nyateñeyomenôla aðe kafukafu, 11-12<br />

5. Tañonyawo, 13-15<br />

1 Agbal… sia tso Hamemegã tsitsi la gbô na xŸnye Gayo ame si melŸna le<br />

nyateñe me. 2 XŸnye lôlŸa, medo gbe ða be nànô lãmeses… me eye nu sia nu nadze<br />

edzi na wò nyuie abe ale si wò luûô gŸ hã le dedie ene. 3 Mekpô dzidzô åutô esi nôvi<br />

aðewo va ño nu tso ale si nèlé nyateñea me ðe asi goågoå eye nèle agbe nôm le<br />

nyateñe la nu la åu. 4 Naneke medoa dzidzô nam wu be, mase be vinyewo le agbe<br />

nôm ðe nyateñe la nu o.<br />

1


Beléle na Añetô la ñe dôwôlawo<br />

5 XŸnye lôlŸa, èle nuteñe wôm le nu siwo nèle wôwôm na nôviawo la me, togbô be<br />

wonye amedzrowo na wò hã. 6 Woðe gbeñã na hamea katã le wò lôlŸ si nèðe fia wo<br />

la åu. Anyo be nàdo mô wo le mô nyuitô si dze Mawu åu la nu. 7 Elabena åkô la tae<br />

wodze mô hele tsatsam eye womexô kpekpeðeåu aðeke tso TrŸsubôlawo gbô o. 8 Le<br />

esia ta ehiã be miawô dômenyo na ame sia tôgbewo ale be mí katã míawô dô ado<br />

nyateñea ðe ågô.<br />

9 Meålô agbal… ðo ðe hamea, gake Diotrefo ame si tsô eðokui wô<br />

ågôgbenôlae la, meðo to nye nyawo o. 10 Eya ta ne meva la maðe nu siwo katã wôm<br />

wòle la ðe go, vevietô ale si wòle mía åu gbl…m la ta. Hekpe ðe esia åu la eðea ame<br />

siwo dina be yewoaxô nôviawo la le hame.<br />

11 XŸnye lôlŸtô, megakpô nuvloe wôwô ñe kpôðeåu nàwô o, ke boå srŸ nu<br />

nyui wôwô. Ame sia ame si wô nu nyui la tso Mawu gbô. Ame si wôa nu vŸ la<br />

mekpôa Mawu o. 12 Ame sia ame ñoa nu nyuie le Demetrio åu. Nyateñea åutô hã<br />

gblôa eñe nya nyuie. Míawo hã míeði ðase nyui le eåu, eye wò åutô enyae be míañe<br />

ðaseðiði nye nyateñe.<br />

Tañonyawo<br />

13 Nya geðe le asinye be maålô na wò gake nyemedi be maålôe kple nuålôti kple<br />

nuålôtsi ðeðe ko o. Mele môkpôm be míado go kpuie eye míaño nu åkume kple<br />

åkume.<br />

Åutifafa nanô anyi kpli wò. Nôvi siwo katã le afi sia la do gbe na wò nyuie.<br />

Do gbe na nôvi siwo le gbôwò la na mí ðekaðeka.<br />

2


YUDA ÑE AGBAL„<br />

Kpôkplôyiðeme : Yuda, ame si nye Yakobo nôvi lae ålô Yuda ñe Agbal…. Le<br />

êemaêi me la, ame geðewo va zu Kristotôwo eye wokaka ðe afi<br />

sia afi. Ke wo dometô aðewo trô zu aûatsonufialawo, he amewo<br />

ða tso nyateñe la gbô eye wode tôtô hamea me. Nu sia na Yuda<br />

ålô agbal… sia hedo åus… xôsetôwo be woanô te ses‰e eye woalé<br />

xôse vavãtô la me ko ðe asi êesiaêi.<br />

Emenyawo: 1. Kpôkplôyiðeme, 1-4<br />

2. NuxôxlŸ hena åudzônônô ðe aûatsonufialawo åu, 5-6<br />

3. Åus…dodo hena xôse vavãtô me léle ðe asi, 17-23<br />

4. Yayranyawo, 24-25<br />

1 Yuda, Yesu Kristo ñe dôla kple Yakobo nôviåutsu, ålô na ame siwo woyô, ame<br />

siwo Mawu Fofo la lŸ eye Kristo Yesu lé wo ðe te. 2 Amenuveve, åutifafa kple lôlŸ<br />

nanye mia tô le agbôsôsô me.<br />

MawumavŸlawo ñe nu vŸ kple tsôtsrŸ<br />

3 Nôvi lôlŸawo, togbô be metsi dzi vevie be maålô nu na mi le ðeðe si ñe<br />

gomekpôlawo míenye la åuti hã la, edze åunye be maålô na mi, ado åus… mi be<br />

miaûl‰ xôse si wotsô de asi na ame kôkôeawo zi ðeka hena êeyiêiawo katã la ta. 4<br />

Mele esia gblôm elabena ame aðewo, ame siwo ñe ûônudôdrŸ woålô da ði tso blema<br />

1


ke la va tra wo ðokuiwo ðe mia dome dzaa. Wonye mawumavŸla, siwo trô míañe<br />

Mawu la ñe amenuveve wòzu môðeðe na åunyônuwo wôwô eye wogbe nu le Yesu<br />

Kristo, míañe dziðula ðeka hŸ kple Añetô la gbô.<br />

5 Togbô be mienya esiawo katã xoxo hã la, medi be maðo åku edzi na mi be<br />

Añetô la ðe eñe dukô tso Egipte nyigba dzi gake emegbe la, etsrŸ ame siwo mexô edzi<br />

se o. 6 Ke mawudôla siwo melé woñe bubuteñe me ðe asi o, ke boå wogbl… woawo<br />

åutô ñe añe ði la, esiawoe wòde gae ðe viviti me eye wotsô gakôsôkôsô mavô de wo<br />

hena ûônudôdrŸ le Åkekegã la dzi. 7 Nenema ke, Sodom kple Gomora kpakple du<br />

siwo ñoxlã wo la tsô wo ðokuiwo dzra na åutilãmeåunyônuwo wôwô kple agbe vlo<br />

nônô. Wonye ame siwo le fu kpem le dzo mavô ñe tohehe me la ñe kpôðeåu.<br />

8 Nenema ke drŸekula siawo ño ði woawo åutô ñe åutilãwo, wotsi tre ðe<br />

dziðulawo åu eye woñoa nu vŸ le dziñodôlawo åu. 9 Mawudôlagã Maikel gŸ hã esi<br />

wònô nya hem kple vŸðitô la tso Mose ñe åutilã kukua åuti la, mete åu do dzi gblô<br />

nya vŸ aðeke ðe eåuti o, ke ðeko wògblô be, “Añetô la aka mo na wò!” 10 Gake ame<br />

siawo ya ñoa nu kple dzugbe ðe nu sia nu si gôme womese o la åuti eye nu sia nu si<br />

gôme wose to seselelãme me abe lã siwo mebua tame o ene la, nu siawo kee nye nu<br />

siwo gbl…a wo dome.<br />

11 Babaa na wo! Woto Kain ñe mô; woti viðe yome hege ðe Balam ñe vodada<br />

me eye wotsrŸ wo le Kora ñe aglãdzedze la me.<br />

12 Ame siawo nye ðiñonuwo le hamea ñe lôlŸnuðuñewo. Woðua nu kpli mi<br />

åumakpetôe, wonye al…kplôla siwo nyia woawo åutô ðokuiwo ko. Wole abe alil‰kpo<br />

siwo medzaa tsi o, eye ya lôa wo ðe enu ene. Wole abe kelemeti siwo metse ku o<br />

eye woho wo ño ði eye woku zi gbô zi eve la ene. 13 Wole abe ñutsotsoe siwo dze<br />

2


agbo hele woawo åutô ñe åukpefutôkpôwo ðem ðe go la ene, wole abe êletivi siwo le<br />

tsatsam, esiwo woðo viviti tsiðitsiði da ði na tegbetegbe la ene.<br />

14 Enôk, ame si nye dzidzime adrelia tso Adam dzi la gblô nya ði ðe ame<br />

siawo åu be, “Kpô ða, Añetô la gbôna kple eñe dôla kôkôe akpe akpewo, 15 ne<br />

wòadrŸ ûônu ame sia ame ne wòabu fô mawumavŸlawo ðe nu vŸði siwo katã wowô<br />

le woñe mô vŸwo dzi hekpe ðe nya vlo siwo katã nu vŸ wôla siawo gblô ðe eya amea<br />

åuti åu la ta.” 16 Ame siawo nye liûiliû‰l‰lawo kple ame siwo kpôa vodada le nu sia<br />

nu åu. Wodzea woawo åutô ñe nudzodzro vŸwo yome woñoa adegbe le woawo åutô<br />

ðokuiwo åu eye wokafua amewo alakpatôe hena woawo åutô ñe nyui.<br />

NuxôxlŸ na tenônô ses‰e<br />

17 Ke nôvi lôlŸawo, miðo åku nya siwo míañe Añetô Yesu Kristo ñe apostolowo gblô<br />

da ði la dzi. 18 Wogblô na mi be, “Le êeyiêi mamlâawo me la, fewuðulawo lava,<br />

ame siwo adze woawo åutô ñe dzodzro vŸwo yome.” 19 Ame siawoe nye ame siwo<br />

dea mama mia dome, ame siwo dzea åutilã ñe nukpôkpôwo yome eye Gbôgbô la<br />

mele wo me o.<br />

20 Ke miawo ya la, nôvi lôlŸawo, mitu mia ðokuiwo ðo le miañe xôse kôkôetô<br />

kekeake me eye mido gbe ða le Gbôgbô Kôkôe la me. 21 Mitsô mia ðokuiwo de<br />

Mawu ñe lôlŸ la me esi miele míañe Añetô Yesu Kristo ñe nublanuikpôkpô lalam be<br />

wòakplô mi ayi agbe mavô la me.<br />

22 Mikpô nublanui na ame siwo le ði kem le wo ðokuiwo me. 23 Miðe ame<br />

bubuwo tso dzo me eye mixô na wo. Mikpô nublanui na wo kple vôvŸ. Milé fu awu<br />

si ño ði to åutilã ñe ðiñoño me gŸ hã.<br />

3


Yayranyawo<br />

24 Azô, eya ame si tea åu léa mi ðe asi be miagadze anyi o, be wòatsô mi aðo eñe<br />

åutikôkôefiazikpui la ågô kpôtsôtsômanôåui le dzidzô gã me, lae mede mi asi na 25<br />

míañe Mawu ðeka hŸ la, ame si nye míañe Ðela la, eya ko tôe nye åutikôkôe,<br />

fianyenye, åus… kple dziðuðu to Yesu Kristo, míañe Añetô, me le dzidzimewo katã<br />

me, tso fifia yi ðase ðe mavô me! Amen.<br />

4


NYAÐEÐEFIA ÑE AGBAL„<br />

Kpôkplôyiðeme Yohanes nye Yesu Kristo ñe nusrŸlawo dometô ðeka. Eyae ålô<br />

Yohanes ñe nyanyui la kple Yohanes ñe agbal… etŸawo. Eya kee<br />

ålô nyaðeðefia hã. Le êemaêi me la, wonô kristotôwo yome tim<br />

vevie åutô. Wolé Yohanes eye wotsôe yi ðada ðe Patmo Ñukpo<br />

dzi. Mawu ðe nu geðewo fiae to åutega me le afi sia eye woålô<br />

wo ðe agbal… sia me! Mawu ðee fiae kôtee bena kristotôwo laxô<br />

woñe fetu nyui kokoko eye xexeme yeye aðe ava, si me nuxaxa<br />

kple vevesese aðeke maga nô o. Agbal… sia nye åus…dodo na<br />

kristotôwo le êeyiêi ses… mawo me.<br />

Emenyawo 1. Ågôdonya, 1.1-8<br />

Ågôdonya kple gbedoname<br />

2. Ðeðefia gbãtô, 1:9-3:22<br />

3. Ðeðefia evelia, 4:1-16:21<br />

4. Ðeðefia etŸlia, 17:1-21:8<br />

5. Ðeðefia enelia, 21:9-22:5<br />

6. Tañonyawo, 22:6-21<br />

1 Esia enye Yesu Kristo ñe ðeðefia si Mawu nae be woaðe fia eñe dôlawo tso nu<br />

si ava dzô kpuie la åuti. Edô eñe mawudôla ða be wòaðe nu siawo afia Yohanes ame<br />

1


si nye eñe dôla. 2 Yohanes ði ðase le nu si wo katã wòkpô la åu, nu siwo nye Mawu<br />

ñe nya kple Yesu Kristo åu ñe ðaseðiði. 3 Woayra ame si xl… nyagblôði sia me<br />

nyawo, woayra ame siwo see eye wòtsô emenyawo ðe woñe dzime elabena êeyiêi la<br />

te tu añe.<br />

4 Agbal… sia tso Yohanes gbô na hame adre siwo le Asia nutome: amenuveve<br />

kple åutifafa si tso Mawu ame si nô anyi, eye wòli eye wògale vava ge la gbô kple<br />

gbôgbô adre siwo le eñe fiazikpui la ågô, 5 kple Yesu Kristo, ame si nye ðaseðila<br />

anukwaretô, ame gbãtô si fô tso ku me eye wònye anyigbadzifiawo dziðula la gbô na<br />

mi. Eya ame si lŸ mí eye wòðe mí tso míañe nu vŸwo me to eñe ûu me, 6 eya ame si<br />

wô mí be míanye fiaðuñe kple Osôfo siwo asubô eñe Mawu kple Fofoa eya tô nanye<br />

åutikôkôe kple åus… tso mavô me yi ðe mavô me! Amen.<br />

7 Kpô ða! Egbôna; alil‰kpowo año xlãe eye åku ðe sia ðe akpôe. „, ame siwo<br />

tô akplôe gŸ hã akpôe. Ne eva do la, dukôwo afa avi kple êli le eya amea ta. „!<br />

Amen! Neva ame nenema!<br />

8 “Nyee nye A kple Z, gômedzedze kple nuwuwu ame si nô anyi, eli eye<br />

wògale vava ge, ame si nye Åus…katãtô.” Añetô Mawue gblôe.<br />

Yohanes kpô åutega<br />

9 Nye, mia nôvi Yohanes, ame si kpe fu kpli mi le Añetô la ta lae le agbal… sia ålôm<br />

na mi. Nye hã mekpô gome le dzidodo si Mawu nana la me eye miakpô gome le eñe<br />

fiaðuñe la hã me!<br />

Menô Patmo Ñukpo dzi. Woðe aboyom yi afi ma le ale si megblô Mawu ñe<br />

nya kple nu si menya tso Yesu Kristo åuti la ta. 10 Esime menô gbôgbô me le Añetô<br />

2


la ñe åkekea dzi la, mese gbe ses… aðe le megbenye abe kpe ñe ðiði ene. 11 Enô<br />

gbôgblôm bena, “Nyee nye A kple Z, Gbãtô kple Mlôetô” Emegbe mesee wògagblô<br />

be, “Ålô nu sia nu si nakpô la da ði eye naðo agbal…a ðe hame adre siwo le Asia.<br />

Efeso, Smirna Pergamo, Tiatira, Sardes, Filadelfia kple Laodikea.”<br />

12 Esi metrô be makpô ame si nô nu ñom la, kasia mekpô sikakaðiti adre. 13<br />

Ame aðe tsi tre ðe wo dome, si ði Amegbetôvi la. Edo awu ûlaya aðe eye wotsô<br />

sikalidziblanu aðe bla akôta. 14 Eñe taða fu tititi abe al…fu alo ðetifu ene. Eñe åkuwo<br />

le ðaðam abe dzoñeaðewo ene. 15 Eñe afôwo biã h… abe akôbli si wode kpodzo me<br />

ene eye eñe gbe le abe tôsisi geðewo ñe howôwô ene. 16 Elé êletivi adre ðe nuðusi<br />

eye yi ðaðe nuevee do go tso eñe nu me. Eñe mo le kekl…m abe êekekl… ene.<br />

17 Esi mekpôe la, medze anyi ðe eñe afônu abe ame kuku ene. Tete wòtsô eñe<br />

nuðusi da ðe dzinye eye wògblô bena, “MègavŸ o. Nyee nye Gbãtô kple Mlôetô. 18<br />

Nyee nye Ame si le agbe, meku kpô gake, kpô ða, mele agbe tso mavô me yi mavô<br />

me! Eye ku kple tsi…ñe ñe safuiwo le asinye.<br />

19 “Eya ta ålô nu siwo nèkpô fifia kple nu siwo le vava ge emegbe. 20 Nu<br />

êaêla si le êletivi adre siwo nèkpô melé ðe ðusi kple sikakaðiti adreawo lae nye si.<br />

Êletivi adreawo nye hame adreawo ñe mawudôlawo eye sikakaðiti adreawo nye<br />

hame adreawo.<br />

Gbedeasi na Efeso Hame la<br />

2 Ålô na Efeso Hamea ñe mawudôla be, ‘Esiawoe nye nya siwo tso ame si lé<br />

êletivi adre ðe ðusi eye wòle zôzôm le sikakaðiti adreawo dome la gbô. 2 Menya wò<br />

3


dôwôwôwo, wò kutrikuku kple wò åus…dodonu. Menyae be màte åu alŸ ame vŸðiwo<br />

ñe nya o, gawu la èdo ame siwo be yewonye apostolowo evô womenyee o la kpô eye<br />

nèkpô be wonye aûatsotôwo. 3 Èdze agbagba, eye nèto fukpekpe geðe me le nye åkô<br />

la ta gake nu meti tô na wò o.<br />

4 ‘“Gake mekpô nu sia le åutiwò be nègbl… wò gbãlôlŸ ði. 5 Ðo åku afi si<br />

nège tso la dzi! Trô dzime eye nàwô nu siwo nèwôna tsã. Ne mètrô dzime o la, mava<br />

gbôwò eye maðe wò akaðiti la le enôñe. 6 Ke esia nye nu dzeame nèwô be nèlé fu<br />

Nikolaitôwo ñe nuwônawo, nu siwo nye hã melé fui.<br />

7 ‘“Ame si to senu li na la, nese nu si gblôm Gbôgbô la le na hameawo. Ame<br />

si ðu dzi la, mana åus…e be wòaðu agbeti si le Mawu ñe Paraðiso me la ñe tsetsea.<br />

Gbedeasi na Smirna Hame la<br />

8 “Ålô na Smirna Hamea ñe mawudôla be, ‘Esiawo nye nya siwo tso eya, ame si nye<br />

Gbãtô kple Mlôâtô, ame si ku eye wògale agbe la gbô. 9 Menya wò fukpekpe kple<br />

ahedada evô kesinôtô nènye hafi! Menya ame siwo gblôna be yewonye Yudatôwo<br />

evô womenyee o, ke boå wonye satana ñe ñuñoñemenôlawo.<br />

10 MegavŸ na fukpekpe siwo ava dze dziwo la o. Satana ade mia dometô<br />

aðewo gaxô me le åkeke siawo me be woate mi akpô. Woati mia yome ‘åkeke ewo,’<br />

si gômee nye êeyiêi kpui aðe.<br />

“ ‘Nô nuteñewôwô dzi yi ðase ðe ku me gŸ hã eye mana agbefiakuku wò. 11<br />

Ame si to se nu li na la nese nu si gblôm Gbôgbô la le na hameawo. Ku Evelia mawô<br />

nu vevi aðeke ame si aðu dzi la o.’<br />

4


Gbedeasi na Pergamo Hame la<br />

12 “Ålô na Pergamo Hamea ñe mawudôla be, ‘Esiawo nye ame si lé yi ðaðâ nuevee<br />

ðe asi la ñe nyawo. 13 Menya afi si èle, eyae nye afi si Satana li eñe fiazi anyi ðo. Ke<br />

hã la, ègalé nye åkô me ðe asi ko; mègbe nu le wò xôse si nètsô ðe menye la gbô o;<br />

èlé eme ðe asi le Antipas, nye ðasefo nuteñewôla, ñe êeyiêiwo me gŸ hã, ame siwo<br />

wowu le miañe du si nye Satana nôñe la me.<br />

14 “Ke hã la nya ûe aðewo le asinye ðe åutiwò. Ame aðewo le mia dome afi<br />

ma, ame siwo galé Balam ñe nufiafiawo me ðe asi ko, ame si fia Balak be wòable<br />

Israelviwo nu woawô nu vŸ to nuðuðu siwo wotsô sa vôe na legbawo la ðuðu me<br />

kple ahasiwôwô me. 15 Nenema ke ame siwo lé Nikolai ñe nufiafia me ðe asi la hã le<br />

mia dome. 16 Eya ta trô dzime! Ne menye nenema o la, mava gbôwò kpuie eye<br />

mawô avu kpli wò kple yi si le nye nume.<br />

17 “‘Ame si to senu li na la, nese nu si gblôm Gbôgbô la le na hameawo.<br />

Gbedeasi na Tiatira Hame la<br />

18 Ålô na Tiatira Hamea ñe mawudôla be, “Esiawo nye Mawu Vi la ñe nyawo, ame<br />

si ñe åkuwo le abe dzoñeaðe ene eye eñe afôwo le abe gadz‰ si le kekl…m la ene. 19<br />

Menya wò dôwôwôwo, wò lôlŸ, wò xôse, wò dômenyowôwô kple wò vevidodo eye<br />

azô gô hã la, èle wo wôm wu tsã.<br />

20 Ke hã la, mekpô nu sia le åutiwò; èðe mô na nyônu ma, ame si woyô na be<br />

Yezebel, ame si yôa eðokui be nyagblôðila. Ekplô nye dôlawo trae to eñe nufiafia me<br />

be woage ðe ahasiwôwô me eye be woaðu nu siwo wotsô sa vôe na legbawo. 21<br />

5


Mena êeyiêii be wòatrô tso eñe åunyônuwo wôwô me gake egbe. 22 Eya ta matsôe<br />

añu fukpekpe ñe aba dzi eye mana be ame siwo wô ahasi kplii la nakpe fu vevie, dzaa<br />

ðe wòtrô le eñe mô vŸwo dzi. 23 Mañu nu viawo woaku ekema hameawo katã anyae<br />

be nyee nye dziwo kple susuwò me dzrola eye maxe fe na ame sia ame le eñe<br />

nuwôwôwo nu. 24 Azô mele egblôm na mi ame mamlâ siwo le Tiatira, mi ame siwo<br />

melé nufiafia me ðe asi o eye miesrŸ nu si woawo åutô le yôyôm be Satana ñe nu<br />

goglowo o la, nyemada agba kpekpe bubu aðeke ðe mia dzi o. 25 Miawo ya milé nu<br />

si le mia si la me ðe asi ses‰e va se ðe esime mava.<br />

26 Ame si ðu dzi eye wòwô nye lôlŸnu va se ðe nuwuwu la, eyae mana åus…e<br />

ðe dukôwo dzi, 27 ‘aðu wo dzi kple gatikplô, atsô wo axlã ðe nu woakaka abe ze<br />

ene’ eye anô abe ale si ko mexô åus… tso fofonye gbô ene. 28 Matsô åukeêletivi la hã<br />

nâ. 29 Ame si to senu li na la nese nu si gblôm Gbôgbô la le na hameawo.<br />

Gbedeasi na Sardis Hame la<br />

3 Ålô na Sardis Hame la ñe mawudôla be, “Esiawo nye nya siwo ame si lé<br />

Mawu ñe Gbôgbô adreawo kple êletivi adreawo ðe asi la gblô. Menya wò<br />

dôwôwôwo, wò åkô ði le teñewo be èle agbe, gake la eku 2 Nyô, do åus… nu siwo<br />

susô eye wole kumôdzi la elabena nyemekpô be wò dôwôwô de blibo le nye Mawu<br />

åkume o. 3 Eya ta ðo åku nu si nèxô eye nèse la dzi, wô edzi eye nàtrô dzime. Ke ne<br />

mènyô o la, mava gbôwò abe fiafitô ene eye mànya ga si me mava gbôwò o.<br />

4 Ke hã la, ame ûe aðewo le asiwo le Sardis, ame siwo meño ði woñe awuwo<br />

o. Woazô kplim eye woanô awu êiwo me elabena wodze nâ. 5 Ame si ðu dzi la hã<br />

6


anô abe wo ameawo ene, anô awu êi me. Nyematutu eñe åkô ða le agbegbal…a me<br />

gbeðe o ke boå maûu eñe åkô me le fofonye kple eñe mawudôlawo åkume. 6 Ame si<br />

to senu li na la, nese nu si gblôm Gbôgbô la le na hameawo.<br />

Gbedeasi na Filadelfia Hamea<br />

7 Ålô na Filadelfia hame la ñe mawudôla be, “Esiawo nye ame si le kôkôe, nye<br />

nyateñetô eye David ñe safui le esi la ñe nyawo. Nu si wòûu la, ame aðeke mate åu<br />

atui o eye nu si wòtu la, ame aðeke mate åu aûui o. 8 Menya wò dôwôwôwo. Kpô<br />

ða, metsô ûô si le ûuûu si ame aðeke mate åu atu o la, ðo åkuwòme. Menya be wò<br />

åus… le sue ke hã la èlé nye nya me ðe asi eye mègbe nu le nye åkô gbô o. 9 Mana<br />

ame siwo nye Satana ñe ñuñoñemenôlawo, ame siwo gblô be yewonye Yudatôwo evô<br />

womenyee o, ke boå wonye alakpatôwo la nava dze anyi ðe wò afô nu, eye woaûu<br />

eme be melŸ wò. 10 Esi nèlé nye sedede me ðe asi be nànô te le dzigbôði me ta la,<br />

nye hã maðe wò le dodokpô ñe gañoño si gbôna xexeame katã dzi be woado<br />

anyigbadzinôlawo akpô la me. 11 Kpô ða, megbôna kaba! Lé åus… sue si le asiwò la<br />

me ðe asi ses‰e ale be ame aðeke maxô wo fiakuku la le asiwò o.<br />

12 “‘Amesi aðu dzi la, mawôe woazu sôti le Mawu ñe gbedoxô me. Anô dedie<br />

eye magado go o. Maålô nye Mawu ñe åkô ðe eåu eye woazu dumevi atso nye<br />

Mawu ñe du, Yerusalem Yeyea me. Du sia aðiði tso nye Mawu gbô le dziño. Mawu<br />

ana woaålô nye Åkô yeyea ðe ame sia åu.<br />

hameawo.’<br />

13 “‘Ame sia ame si to senu li na la, ese nu si gblôm Gbôgbô la le na<br />

7


Gbedeasi na Laodikea Hame la<br />

14 “Ålô agbal… sia na hame si le Laodikea ñe mawudôla:<br />

“Nya siawo tso ame si le tsitre ses‰e, ame si nye Ðasefo nuteñewôla kple<br />

anukwaretô le nu siwo le fifia, kple nusiwo nô anyi kpô kpakple nusiwo le vavage åu<br />

la, ame si li kple Mawu tso eñe nuwôwôwo katã ñe gômedzedzea me la gbô.<br />

15 “‘Menya wò nyuie be mefa o eye mexô dzo hã o. Madi be nafa alo naxô<br />

dzo hafi! 16 Ke esi nèle evedomesi alea ta la, matu wò añu gbe tso nye nu me!<br />

17 “‘Ègblô be, ‘Menye kesinôtô. Nu sia nu si mehiã la le asinye. Naneke<br />

mehiãm o!’ Ke menyae be yenye nublanuitô, ame dahe kple åkuagbãtô eye yele<br />

amama o.<br />

18 “‘Nye aðaåuðoðo na wòe nye be nàñle sika nyuitô, si åu wokô kple dzo la,<br />

le gbônye. Eya koe ana nànye kesinôtô vavãtô. Emegbe la, nàñle awu êi kôkôewo le<br />

gbônye ale be maganô amama eye åu nakpe wò o. Hekpe ðe esia åu la, nàñle atike le<br />

gbônye, ada gbe le wò åkuwo åu eye nàgakpô nu. 19 Mehea to na ame sia ame si<br />

melŸna la enuenu. Eya ta ele be mahe to na wò negbe ðe ko nàðe asi le wò<br />

ðekematsôleme åu eye natsô dzo ðe nu siwo ku ðe Mawu åu la åuti hafi.<br />

20 “‘Kpô ða! Mele tsitre ðe ûôtrua nu eye mele eñom madzudzômadzudzôe.<br />

Ne ame aðe see mele eyôm eye woûu ûôa nam la, mage ðe eme eye mi kplii miade<br />

asi agba me aðu nu ðekae.<br />

21 “‘Mana ame sia ame si aðu dzi la nanô nye axadzi le nye fiazikpui dzi abe<br />

ale si nye hã meðu dzi eye mele Fofonye gbô le eñe fiazikpui dzi ene. 22 Ame siwo<br />

to senu li na la nese nu si gblôm Gbôgbô la le na hameawo.’”<br />

8


Dziñofiazikpui la<br />

4 Le esia megbe la, mekpô ûôtru aðe le ûuûu le dziño le nye åkume eye gbe si<br />

mese gbã wònô nu ñom nam abe kp… ñe ðiði ene la, gblô be, “Va dzime afii eye<br />

mafia nu si ava dzô le etsô me la wò.” 2 Tete menô Gbôgbô la me eye fiazikpui aðe<br />

si le dziño la nô nye åkume eye ame aðe nô edzi. 3 Ame si nô fiazikpuia dzi la, ñe<br />

dzedzeme le abe kpexôasiwo, yaspa kple kanelia ene. Anyieûô si le abe kpexôasi<br />

emerald ene la ño xlã fiazikpui la. 4 Fiazikpui sue blaeve-vô-ene ño xlã fiazikpui gãtô<br />

la eye amegãxoxo blaeve-vô-ene nô wo dzi. Wo katã do awu êiwo eye woðô<br />

sikafiakukuwo. 5 Dzikedzo, dziðegbe kple sokpewo le dodom tso fiazikpui la me.<br />

Akaði adre nô bibim le fiazikpui la ågô. Esiawoe nye Mawu ñe gbôgbô adreawo. 6<br />

Nane si le abe ahuhŸetsiañu ene esi me kô abe kristalokpo ene la, hã nô fiazikpui la<br />

ågô le afi ma. Nugbagbe ene nô titina ño xlã fiazikpui la eye woñe åkuwo ño xlã wo,<br />

le ågô kple megbe siaa. 7 Nu Gbagbe siawo dometô gbãtô ði dzata. Evelia ði nyitsu.<br />

EtŸlia ñe mo ði amegbetô tô eye enelia le abe hŸ si keke eñe awalawo abe dzodzom<br />

wòle ene. 8 Aûala ade nô nugbagbe eneawo dometô ðe sia ðe si, woto åku ðe<br />

aûalawo åu kpe ðo eye woto åku ðe woñe aûalawo te gŸ hã. Wonôa ha dzim<br />

madzudzômadzudzôe zã kple keli be,<br />

“Kôkôe, kôkôe, kôkôe,<br />

Nye Añetô Mawu, Åus…katãtô,<br />

Ame si nô anyi va yi,<br />

Eli fifia eye wògale vava ge.”<br />

9 Ne nugbagbeawo le åutikôkôe, bubu kple akpedada tsôm na ame si nô<br />

9


fiazikpui la dzi, eye wòle agbe tegbetegbe la, 10 ekema amegaxoxo blaeve-vô-<br />

eneawo yia klo dzi hetsyôa mo anyi ðe eya ame si nô anyi ðe fiazikpuia dzi la ågô,<br />

wosubôa eya ame si nôa agbe tegbetegbe. Woðea woñe fiakukuwo dana ðe fiazikpui<br />

la ågô henôa ha dzim be,<br />

Al…vi la kple agbalè la<br />

11 “Míañe Añetô kple Mawu,<br />

Wòe dze be nàxô åutikôkôe,<br />

Bubu kple åus…, elabena<br />

Wòe wô nuwo katã,<br />

Wò lôlŸnue nètsô wô woe<br />

Eye wò lôlŸnue na be wole agbe.”<br />

5 Tete la mekpô agbal… aðe le nuðusi na ame si bôbô nô fiazikpui la dzi. Woålô<br />

nu ðe agbal…a me kple egodo siaa eye wotree kple nutrenu adre. 2 Eye mekpô<br />

mawudôla dzôatsu aðe le gbeñã ðem kple gbe ses… aðe le gbôgblôm be, “Ame kae<br />

dze ate åu aðe nutrenuawo ða alo aûu agbal… la?” 3 Gake ame aðeke mele dziño,<br />

anyigba dzi loo alo anyigba te si ate åu aûu agbal… la alo akpô eme o. 4 Mefa avi<br />

kakaka elabena ame aðeke meli si åu wokpô åudzedze le si dze be woaûu agbal… la<br />

alo akpô eme o. 5 Tete amegãxoxoawo dometô ðeka gblô nam be, “Kpô ða, mègafa<br />

avi o he! Elabena Yuda to la ñe Dzata si tso David ñe ke me ðu dzi. Eyae ate åu aûu<br />

agbal… la eye wòaðe nutrenu adreawo ða.”<br />

10


6 Eye mekpô Al…vi aðe, wòdze abe ðe wowui ene eye wònô tsitre ðe fiazikpui<br />

la titina. Nugbagbe eneawo kple amegãxoxoawo ño xlãe. Dzo adre kple åku adre nô<br />

esi, esiwo nye Mawu ñe gbôgbô adreawo, esiwo wodô ðo ðe anyigba blibo la dzi. 7<br />

Eyae va xô agbal… la le ame si nô fiazikpui la dzi la ñe nuðusi me. 8 Esi wòxôe ûô la,<br />

nugbagbe eneawo kple amegãxoxo blaeve-vô-eneawo dze klo tsyô mo anyi ðe Al…vi<br />

la ågô. Kasaåku nô wo dometô ðe sia ðe si eye sikagba si yô f•u kple<br />

dzudzôûeû…donu, esiwo nye amekôkôeawo ñe gbedodoða la hã nô woñe asime. 9<br />

Wodzi ha yeye be,<br />

“Wòe dze be nàûu agbal… la<br />

Eye nàðe nutrenu adreawo ða,<br />

Elabena wowu wò kpô<br />

Eye nètsô wò ûu ñle amewoe na Mawu.<br />

Tso to sia to, gbegbôgblô sia gbegbôgblô,<br />

Nutome ðe sia ðe kple dukô ðe sia ðe me.<br />

10 Èwô wo be woanye fiaðuñewo<br />

Kple Osôfowo ne woasubô míañe Mawu la<br />

Eye woaðu fia le anyigba dzi.”<br />

11 Tete mekpô eye mese mawudôla gbogbo aðewo ñe gbe, esiwo ñe xexl…me<br />

anye akpe akpewo kple akpe ewo teñe akpe ewo. Woðe to ño xlã fiazikpui la,<br />

nugbagbe eneawo kple amegãxoxoawo.<br />

12 Wole ha dzim kple gbe ses… be,<br />

“Al…vi si wowu la eyae dze<br />

11


Be wòaxô åus…, kesinônu, nunya kple åutete<br />

Bubu, åutikôkôe kpakple kafukafu.”<br />

13 Esia megbe mese nugbagbe siwo katã le dziño, anyigba dzi, anyigba te<br />

atsiañu me kpe ðe nu siwo katã nô wo me la åuti nô ha dzim be,<br />

“Al…vi si nô anyi ðe fiazikpui la dzi la tôe nye<br />

Kafukafu, bubu, åutikôkôe kple åus…<br />

Tso mavô me yi mavô me!.”<br />

14 Nugbagbe eneawo gblô be, “Amen.” Tete amegãxoxo blaeve-vô-eneawo tsyô mo<br />

anyi eye wosubôe.<br />

Nutrenuawo<br />

6 Mekpô Al…vi la wòûu nutrenu adreawo ñe gbãtô. Emegbe mese nugbagbe<br />

eneawo dometô ðeka gblô kple gbe si le abe dziðegbe ene la be, “Va!” 2 Mekpô sô<br />

êi aðe le ågônye! Sôdola la lé dati ðe asi, wotsô fiakuku nâ eye wòdo sô la do go dzo<br />

abe kal…tô si ðoe kplikpa be yeaðu dzi la ene.<br />

3 Al…vi la ðe nutrenu evelia ða eye wòûu agbal… evelia hã. Mese nugbagbe<br />

evelia wògblô be, “Va!” 4 Tete sô bubu do go va, ebiã eye adã le mo nâ. Wona åus…<br />

edola be woaðe åutifafa ða le anyigba dzi eye wòana amewo nawu wo nôewo. Ale<br />

wotsô yi gã aðe de asi nâ.<br />

5 Esi Al…vi la ðe nutrenu etŸlia ða la, mese nugbagbe etŸlia wògblô be, “Va!”<br />

Eye mekpô sô yibô aðe, edola lé nudanu ðe asi. 6 Mese nane si ði ame ñe gbe le<br />

nugbagbe eneawo dome le gbôgblôm be, “Bli agba ðeka axô agbatedôwôlawo ñe<br />

12


åkeke ðeka ñe fetu eye lu agba etŸ anye agbatedôwôlawo ñe åkeke ðeka ñe fetu.<br />

Mikpô egbô be miegbl… ami kple wain dome o!”<br />

7 Esi Al…vi la ðe nutrenu enelia ða la, mese nugbagbe enelia wògblô be,<br />

“Va!” 8 Mekpô sô si ði ku åutô la le åkunyeme! Edola åkôe nye Ku eye tsi…ñe le<br />

eyome kplikplikpli. Wona åus… wo ðe anyigba ñe mama enelia ñe ðeka dzi, be<br />

woawu amewo kple yi, dôwuame kple dôvŸ kpakple lã wôadã siwo le anyigba dzi.<br />

9 Esi Al…vi la ðe nutrenu atŸlia ða la, mekpô vôsamlekpui aðe. Le<br />

vôsamlekpuia te la, mekpô ame siwo katã wowu ðe Mawu ñe nya la gbôgblô kple<br />

ðaseðiði anukwretôe ta la ñe luûôwo. 10 Wodo êli kple gbe ses… be, “Va se ðe<br />

êekaêie Añetô Åus…katãtô, kôkôetô kple dzôdzôetô, nàdrŸ ûônu anyigbadzitôwo eye<br />

nàbia hlŸ ðe míañe ûu ta?” 11 Tete wotsô awuûlaya êi na wo dometô ðe sia ðe eye<br />

wogblô na wo be woalala vie va se ðe esime wo nôvi kple dôla bubuawo, ame siwo<br />

hã woawu la ñe xexl…me nade eye abe ale si wònô na wo ene la nawu enu.<br />

12 Mekpô Al…vi la wòðe nutrenu adelia ða. Enumake anyigba ûuûu ses‰e. Êe<br />

ñe kekl… trô zu yibô abe avô si wolŸ kple gbŸfu yibô la ene. Nenema ke êleti hã biã<br />

dz… abe ûu ene, 13 eye êletiviwo le dziño ge va dze anyigba abe ale si gbotsetse siwo<br />

tsi megbe la dudunae ne ya ses… aðe ûuûu ati la ene. 14 Dziågôl‰ gbugbô yi megbe<br />

abe lãgbal… si woålô ene, eye to ðe sia ðe kple ñukpo ðe sia ðe te ða le wo nôñe.<br />

15 Tete anyigbadzifiawo, bubumewo, aûafiawo, hotsuitôwo, kal…tôwo kple<br />

kluvi ðe sia ðe kpakple ablôðevi ðe sia ðe yi ðaêla wo ðokuiwo ðe agadowo me kple<br />

agakpewo dome. 16 Wogblô na towo kple agakpewo bena, “Mimu dze mía dzi ne<br />

miaêla mí ða tso ame si nô fiazikpui la dzi la ñe åkume kple Al…vi la ñe dômedzoe<br />

13


helihel‰ la gbô, 17 elabena woñe dômedzoeåkeke gã la ðo vô. Ame kae ate åu anô te<br />

ðe enu?”<br />

Wotre ame akpe alafa ðeka blaene-vô-ene nu<br />

7 Le esia megbe la, mekpô mawudôla ene wole tsitre ðe anyigba ñe dzogoe<br />

eneawo dzi eye wona be ya eneawo magaño ato anyigba, atsiañu alo ati aðeke dzi o.<br />

2 Tete mekpô mawudôla bubu tso êedzeñe gbôna eye wòlé Mawu gbagbe la ñe<br />

nutrenu ðe asi. Eyô mawudôla ene, ame siwo wo na åus…e be woawô nuvevi anyigba<br />

kple atsiañu la kple gbe ses… be, 3 “ Mègawô nuvevi aðeke anyigba alo atsiañu loo<br />

alo atiwo o, va se ðe esime míatsô nutrenu aðo ågônu na míañe Mawu la ñe dôlawo.”<br />

4 Emegbe mese ame siwo wotsô nutrenu ðo ågonu na la ñe xexl…me. Wole ame akpe<br />

alafa ðeka blaene-vô-ene, eye wo katã tso Israel ñe toawo me.<br />

5 Wotre ame akpe wuieve nu tso Yuda ñe to la me:<br />

ame akpe wuieve nu tso Ruben ñe to la me,<br />

ame akpe wuieve nu tso Gad ñe to la me,<br />

6 ame akpe wuieve nu tso Aser ñe to la me, ame akpe wuieve nu tso Naflali ñe to la<br />

me, ame akpe wuieve nu tso Manase ñe to la me, 7 ame akpe wuieve nu tso Simeon<br />

ñe to la me, ame akpe wuieve nu tso Levi ñe to la me, ame akpe wuieve nu tso Isaka<br />

ñe to la me, 8 ame akpe wuieve nu tso Zebulon ñe to la me, ame akpe wuieve nu tso<br />

Yosef ñe to la me, ame akpe wuieve nu tso Benyamin ñe to la me.<br />

Ameha gã si le awuûlaya êi me<br />

14


9 Le esia megbe la, mekpô ameha gã aðe si womate åu axl… o la, le nye åkume.<br />

Wotso dukô sia dukô, to sia to, ñome ðe sia ðe kple gbegbôgblô ðe sia ðe me. Wole<br />

tsitre ðe fiazikpui la ågô le Al…vi la åkume. Wodo awuûlaya êiwo eye wolé<br />

deûayawo ðe asi. 10 Wole êli dom kple gbe ses… be,<br />

“Xôname nye míañe Mawu la tô,<br />

Ame si nô anyi ðe fiazikpui la dzi,<br />

kple Al…vi la tô.”<br />

11 Mawudôlawo katã nô tsitre ño xlã fiazikpui la, amegaxoxoawo kple nugbagbe<br />

eneawo. Wotsô mo tsyô anyi ðe fiazikpui la ågô eye wosubô Mawu,<br />

12 le gbôgblôm be,<br />

“Amen.<br />

Kafukafu kple åutikôkôe<br />

Nunya, akpedada kple bubu<br />

Kple åus… kpekple åutete<br />

Nanye míañe Mawu la tô<br />

Tso mavô me yi ma mavô me.<br />

Amen!”<br />

13 Tete amegaxoxoawo dometô ðeka biam be, “Ame kawoe nye ame siawo<br />

le awuûlaya êi me eye afi ka wotso?”<br />

14 Meðo eåu nâ be, “Añetô, wòe nyae.”<br />

Eye wògblô nam bena,<br />

“Woawoe nye ame siwo do go tso xaxa gã la me. Wonya woñe awuûlayawo<br />

eye wowô wo êie to Al…vi la ñe ûu me. 15 Eya ta,<br />

15


“Wole Mawu ñe fiazikpui la ågô<br />

Eye wosubônâ le eñe gbedoxô me zã kple keli<br />

Eye ame si nô fiazikpuia dzi la<br />

Akeke eñe agbadô ðe wo dzi.<br />

16 Dô magawu wo akpô gbeðe o<br />

Tsikô hã magawu wo akpô gbeðe o.<br />

Êe magaðu wo o<br />

Alo ådôkutsu nagaðu wo o.<br />

17 Elabena Al…vi si le fiazikpui la titina<br />

Anye woñe kplôla<br />

Akplô wo ayi agbetsi dzidziwo gbôe<br />

Eye Mawu åutô atutu aðatsi ðe sia ðe le wo åkume.”<br />

Nutrenu adrelia ûuûu kple sikadzudzôdosonu la<br />

8 Esi wòûu nutrenu adrelia la ðoðoe gã aðe zi le dziño abe gañoño afã ene. 2<br />

Eye mekpô mawudôla adre siwo nô tsitre ðe Mawu åkume eye wotsô kp… adre na<br />

wo. 3 Mawudôla bubu si lé sikadzoðesonu ðe asi la, hã va tsi tre ðe vôsamlekpui la<br />

gbô. Wotsô dzudzôûeû…donu geðe nâ be wòatsô akpe ðe amekôkôeawo katã ñe<br />

gbedodoðawo åu, atsô aðo sikavôsamlekpui si le fiazikpui la ågô dzi. 4<br />

Dzudzôûeû…donu la ñe dzudzô kpe ðe amekôkôeawo ñe gbedodoða åu ðo Mawu gbô<br />

tso mawudôla la ñe asime. 5 Emegbe mawudôla la tsô dzoðesonu la ðe asi, ðe dzo tso<br />

16


vôsamlekpui la dzi kô ðe eme, eye wotsôe xlã ðe anyigba. Tete sokpewo ge tso dziño,<br />

dzi ðe gbe, dzi ke dzo eye anyigba ûuûu.<br />

Kp… adreawo kuku<br />

6 Mawudôla adre siwo wotsô kp… adreawo na la, nô klalo na wo kuku.<br />

7 Mawudôla gbãtô ku eñe kp… la, tete tsikpe dza eye wotsô dzo, si wotôtô kple<br />

ûu la kô ðe anyigba. Tete anyigba ñe mama etŸlia ñe akpa ðeka fia. Atiwo hã ñe<br />

mama etŸlia ñe ðeka fia. Nenema ke gbe damawo katã hã fia.<br />

8 Mawudôla evelia ku eñe kp… eye wotsô nane si lolo abe to ene eye wole<br />

bibim la ñu gbe ðe atsiañu me. Atsiañu la ñe mama etŸlia ñe ðeka trô zu ûu 9<br />

Nugbagbe siwo katã le atsiañua me la, ñe mama etŸliawo ñe ðeka ku eye tôdziûu siwo<br />

katã nô atsiañua dzi la ñe mama etŸlia ñe ðeka hã tsrŸ.<br />

10 Mawudôla etŸlia ku eñe kp… la, eye êletivi gã aðe si le bibim abe akakati<br />

gã aðe ene la, ge tso dziño va dze tôsisiwo kple tsivudowo memama etŸlia ñe ðeka<br />

dzi, 11 ke êletivi sia åkôe nye “Veve”. Ale tsiwo katã ñe memama etŸlia ñe ðeka trô<br />

zu tsi veve. Ale ame geðewo ku to tsi veve sia nono me.<br />

12 Mawudôla enelia ku eñe kp… la. Tete wotsô nu xe êe, êleti kple êletiviwo<br />

ñe mama etŸlia ñe ðeka åkume eye viviti do. Ale åkeke ñe mama etŸlia ñe ðeka<br />

mekpô kekeli o, eye nenema ke zã ñe mama etŸlia ñe ðeka hã mekpô kekeli o.<br />

13 Esi mele nu siawo kpôm la, mese hŸ aðe si nô dzodzom le yame la gblô<br />

kple gbe gã aðe be, “Babaa! Babaa! Babaa na anyigbadzinôlawo le kp… siwo<br />

mawudôla etŸ mamlâawo ava ku la ta!”<br />

17


9 Mawudôla atŸlia ku eñe kp… la eye mekpô êletivi si ge tso dziño va dze<br />

anyigba dzi la, wotsô ûe globo la ñe safui na êletivi sia. 2 Esi wòûu nu le ûe globoa<br />

nu la, dzudzô do tso eme abe abolokpo gã aðe mee dzudzô le dodom le ene. Dzudzô<br />

gã la na be êe kple dziågôl‰ do viviti. 3 Ûetsuviwo ñe ha gã aðe do go tso dzudzô la<br />

me va anyigba dzi eye wona åus… wo be woawô nu abe ahŸ siwo le anyigba dzi la<br />

ene. 4 Wode se na wo be womagagbl… gbe siwo le anyigba dzi loo alo numiemie alo<br />

atiwo o, ke boå woagbl… ame siwo Mawu ñe nutrenu mele ågonu na o. 5 Womena<br />

åus… wo be woawu wo o ke boå be woawô funyafunya wo dzinu atŸ. Ale fukpekpe<br />

si me woto la nô abe ale si ame si ahŸ te la sea vevee ene. 6 Le åkeke mawo me la,<br />

amewo adi ku gake womakpôe o. Ku adzro wo vevie gake ku asi abu ðe wo.<br />

7 Ûetsuviawo ñe dzedzeme le abe sô siwo bla akpa hena aûayiyi ene. Woðô<br />

nane ðe ta si le abe sikafiakuku ene eye woñe mowo ði amegbetôwo tô. 8 Woñe ða le<br />

abe nyônuwo ñe ða ene, eye woñe aðuwo le abe dzatawo tô ene. 9 Wodo<br />

akôtakpoxônu siwo le abe gayibôkôtakpoxônuwo ene eye woñe aûalawo ñe hoowôwô<br />

le abe sôwo kple tasiaðamwo ñe hoowôwô ne wol• ðe aûa me la ene. 10 Asiketiwo<br />

kple tiwo le wo si abe ahŸwo tô ene eye åus… le woñe asiketiwo me be woawô<br />

funyafunya amewo hena êleti atŸ. 11 Woñe fiae nye mawudôla si le ûe globo la dzi<br />

kpôm, ame si ñe åkôe nye Abadon le Hebrigbe me kple Apolion le Grikgbe me.<br />

12 Babaadodo gbãtô nu va yi eye babaadodo eve bubuawo le mô dzi gbôna.<br />

13 Mawudôla adelia ku eñe kp… la. Tete mese gbe aðe tso sikavôsamlekpui si<br />

nô Mawu åkume la ñe lãdzowo gbô. 14 Gbe la gblô na mawudôla adelia si lé kp… la<br />

ðe asi la bena, “Ðe ga mawudôla ene, siwo wobla da ðe Frat tôsisi gã la to.” 15 Ale<br />

18


woðe ga mawudôla ene siwo wodzra ðo ði na gañoño vevi, åkeke vevi, dzinu vevi<br />

kple ñe vevi sia be woayi aðawu amegbetôñomea ñe mama etŸlia ñe ðeka. 16 Asrafo<br />

siwo do sô la, ñe xexl…me anô miliôn eve. Nye åutô mese woñe xexl…me.<br />

17 Sô kple sôdola siwo mekpô le nye åutega me la ñe dzedzeme nô ale: Woñe<br />

akôtakpoxônu biã h… abe dzo ene; ðewo nô blô eye ðewo hã ði aåutiðiði abe sulfakpe<br />

ene. Sôawo ñe tawo ði dzatawo ñe ta eye dzo, dzudzô kple sulfakpe do tso woñe<br />

nuwo me. 18 Dzo ñe dôvŸ, dzudzô kple sulfakpe si do go tso sôwo ñe nume la, wu<br />

amegbetôñomea ñe mama etŸlia ñe ðeka 19 Sôawo ñe åus… le woñe nuwo kple<br />

asiketiawo me elabena woñe asiketiwo le abe dawo ene eye ta li na asiketiawo, esiwo<br />

wotsôna dea abi amewo åui.<br />

20 Amegbetôñomea si susô, ame siwo dôvŸ siawo mewu o la, gbe tôtrô le<br />

woñe asiwo ñe nu tovowo wôwô me. Wogbe be yewomaðe asi le gbôgbô vŸwo<br />

subôsubô, sika, klosalo, akôbli, kpe kple atilegba siwo metea åu kpôa nu, sea nu loo<br />

alo zôna la subôsubô åuti o. 21 Nenema ke wometrô le woñe amewuwu, afakaka,<br />

ahasiwôwô alo fififi yome o.<br />

Mawudôla kple agbal… sue la<br />

10 Tete mekpô mawudôla triakô bubu wòtso dziño gbôna. Alil‰kpo nye awuêlaya<br />

wòdo eye anyieûô le eñe ta dzi, eñe mo le abe êe ene eye eñe afôwo le abe dzosôtiwo<br />

ene. 2 Elé agbal… sue aðe ðe asi, esi le ûuûu le eñe asiñome. Etsô eñe ðusifô da ðe<br />

atsiañu me tsô eñe miafô da ðe anyigba dzi, 3 eye wòdo êli ses… aðe abe dzata ñe<br />

gbeðeðe ene. Esi wòdo êlia la, dziðegbe adreawo ñe gbe ði. 4 Esi dziðegbe adreawo<br />

19


ño nu la, menô klalo be maålô nu gake mese gbe aðe tso dziño gblô nam be, “Tre nu<br />

si dziðegbe adreawo gblô la nu eye mègaålôe da ði o.”<br />

5 Ke mawudôla si mekpô wònô tsitre ðe atsiañu me kple anyigba dzi la, do eñe<br />

ðusibô ðe dziño, 6 eye wòyô eya ame si nô agbe tegbetegbe, ame si wô dziñowo kple<br />

nu siwo katã le wo me, anyigba kple nu siwo le edzi kple atsiañu kpakple nu siwo<br />

katã le eme la ñe åkô heka atam bena, “Heheðemegbe aðeke maganô anyi o! 7 Gake<br />

le åkeke siwo me mawudôla adrelia aku eñe kp…a la, Mawu ñe nu êaêla la ava eme<br />

abe ale si ko wòðe gbeñãe na eñe dôla nyagblôðilawoe ene.”<br />

8 Esi gbe si mese tso dziño gaño nu nam la, egblô nam be, “Heyi nàxô agbal…<br />

si le ûuûu le mawudôla si le tsitre ðe atsiañu me kple anyigba dzi la ñe asime.”<br />

9 Ale meyi ðe mawudôla la gbô eye mebiae be wòatsô agbal… sue la nam.<br />

Egblô nam be, “Xôe eye nàðui. Atrô azu nu veve le wò dôme, gake le wò nume ya<br />

avivi abe anyitsi ene.” 10 Mexô agbal… sue la le mawudôla la si eye meðui. Evivi le<br />

nye nume abe anyitsi ene ke esi meðui vô la, etrô zu nu veve le nye dôme. 11 Eyi<br />

edzi gblô nam be, “Ele na wò be nàgagblô nya ði tso ame geðewo, dukôwo,<br />

gbegbôgblôwo kple fiawo åuti.”<br />

Dasefo eveawo<br />

11 Wotsô añla si le abe nudzidzenu ene la nam eye wogblô nam be, “Yi,<br />

nàdzidze Mawu ñe gbedoxô la kple vôsamlekpui la eye nàxl… mawusubô la siwo le<br />

afi ma. 2 Ke ðe xôxônu gotatô le eme mègadzidzee o, elabena wotsôe na Helatôwo.<br />

Woanya avuzi le du kôkôe la dzi êleti blaene-vô-ene sôå, 3 mana åus… nye ðasefo<br />

20


eveawo eye woata akpanya agblô nya ði hena åkeke akpe ðeka alafa eve blaade.” 4<br />

Esiawoe nye amiti eve kple akaðiti eve siwo le tsitre ðe anyigba la ñe Añetô la<br />

åkume. 5 Ne ame aðe dze agbagba be yeawô nuvevi wo la, dzo dona le woñe nume<br />

hefiaa woñe futôwo. Aleae ame si di be yeawô nuvevi wo la akui. 6 Åutsu siawo la,<br />

åus… le wo si be woatu dziågôl‰ ale be tsi magadza le êeyiêi si me wole nya gblôm<br />

ði o, åus… le wo si be woatrô tsiwo woazu ûu eye woada dôvŸ ñomevi vovovowo ðe<br />

anyigba dzi zigbôzi ale si wolŸ.<br />

7 Azô ne wowu woñe ðaseðiði nu la, lã si ado tso ûe globo la me la, ava wô<br />

avu kpli wo, aðu wo dzi eye wòawu wo. 8 Woñe åutilã kukuawo amlô du gã la ñe<br />

môtatawo dzi, du gã si wona åkôe le nyamenya nu be Sodom kple Egipte, afi si<br />

woklã woñe Añetô ðe ati åu le. 9 Hena åkeke etŸ kple afã la, amewo tso ñome ðe sia<br />

ðe, to ðe sia ðe, gbegbôgblô ðe sia ðe kple dukô ðe sia ðe me akpô woñe åutilã<br />

kukuawo, eye woagbe be yewomaði wo o. 10 Anyigbadzinôlawo akpô<br />

dziðuðudzidzô ðe wo dzi eye woaðu azã, aðo nunanawo ðe wo nôewo elabena<br />

nyagblôðila eve siawo wô funyafunya anyigbadzinôlawo.<br />

11 Ke le åkeke etŸ kple afã la megbe la, agbegbôgbô tso Mawu gbô ge ðe<br />

ame kukuawo me, wotsi tsitre eye åôdzi gã aðe lé ame siwo kpô wo. 12 Tete wose<br />

gbe gã aðe tso dziño le gbôgblôm be, “Va dzime le afii.” Ale woyi dziño le<br />

alil‰kpowo me esi woñe futôwo flô åku ðe wo dzi.<br />

13 Le gañoño ma ke me la, anyigba Ûuûu åôdzitôe eye du la ñe mama ewolia<br />

dometô ðeka mu dze anyi; ame akpe adre tsrŸ le anyigbaûuûu la me. Ke åôdzi lé<br />

agbetsilawo eye wotsô åutikôkôe na dziño Mawu la. 14 Babaadodo evelia nu va yi ke<br />

etŸlia gbôna kpuie.<br />

21


Kp… adrelia kuku<br />

15 Mawudôla adrelia ku eñe kp… eye gbe ses… aðewo ði le dziñonutowo me bena,<br />

“Xexeame ñe fiaðuñe la zu míañe Añetô kple eñe Kristo la ñe fiaðuñe, eye wòaðu fia<br />

tso mavô me yi mavô me.”<br />

16 Eye amegaxoxo blaeve-vô-eneawo, ame siwo nô woñe fiazikpuiwo dzi le<br />

Mawu åkume la tsyô mo anyi eye wosubô Mawu, 17 le gbôgblôm bena, “O Añetô<br />

Mawu, Åus…katãtô, míeda akpe na wò, wò ame si li fifia eye nènô anyi kpô elabena<br />

exô wò åus… triakô la eye nèdze dziðuðu gôme. 18 Dukôwo le nyanyram eye wò<br />

dziku ðiði va. Êeyiêi de be woadrŸ ûônu kukuawo eye woatu fe na wò dôla,<br />

nyagblôðilawo, wò amekôkôeawo kple ame siwo dea bubu wò åku åuti, ame<br />

gblôewo kple ame gãwo siaa. Nenema ke míeda akpe na wò be nètsrŸ ame siwo tsrŸ<br />

anyigba la.”<br />

19 Emegbe woûu Mawu ñe gbedoxô le dziño eye wokpô Mawu ñe<br />

nubablaðaka le eñe gbedoxô me. Tete dzi ke dzo, dzi ðe gbe, sokpewo ge, anyigba<br />

ûuûu eye kpetsi gã aðe dza.<br />

Nyônu la kple ûô driba la<br />

12 Dzesi gã wônuku aðe dze le dziño. Nyônu aðe si ta êe abe avô ene, êleti le eñe<br />

afô te eye wòðô fiakuku si åu êletivi wuieve le la va do. 2 Fu nô eño eye wònô êli<br />

dom esi wònô ku lém be yeadzi vi. 3 Emegbe dzesi bubu gadze le dziño, ûô driba,<br />

gã, dz… aðe si to ta adre, dzo ewo eye fiakuku adre le tawo nâ la, va do. 4 Eñe asiketi<br />

kplô êletivi siwo le dziågôl‰ åu la ñe mama etŸlia ñe ðeka eye wòhe wo ñu gbe ðe<br />

22


anyigba. Ûô driba la nô tsitre ðe nyônu si nô ku lém la åkume eye wòle klalo be<br />

yeavuvu vidz‰ si nyônua adzi 5 Nyônu la dzi åutsuvi, ame si ava ðu dukôwo katã dzi<br />

kple gatikplô. Tete woxô ðevi la le esi kaba tsô yi ðe Mawu kple eñe fiazikpui la<br />

gbôe. 6 Emegbe nyônu la si yi gbedzi ðe teñe si Mawu dzra ðo ði nâ afi si woakpô<br />

eta le hena åkeke akpe ðeka alafa eve blaade. 7 Eye aûa dzô le dziño. Mikael kple<br />

eñe mawudôlawo wô aûa kple ûô driba la eye ûô driba la kple eñe dôlawo hã wô aûa<br />

kpli wo. 8 Ke ûô driba la ñe åus… metri akô o ale wobu woñe nôñe le dziño. 9 Wotsô<br />

ûô driba gã la, da xoxo si woyôna be gbôgbô vŸ alo Satana, ame si kplô xexeame<br />

katã trae la ñu gbe. Wotsô eya åutô kple eñe dôlawo ñu gbe ðe anyigba.<br />

10 Tete mese gbe ses… aðe tso dziño le gbôgblôm be, “Azô ko míañe Mawu la<br />

ñe ðeðe, åus… kple fiaðuñe la kpakple eñe Kristo ñe dziðuðu ñe åus… la va ðo; elabena<br />

wotsô mía nôviawo nutsola, ame si nôa wo nu tsom zã kple keli le Mawu åkume la<br />

ñu gbe ðe anyigba. 11 Woðu edzi to Al…vi la ñe ûu kple woñe ðaseðiði me. WomelŸ<br />

woñe agbe nenema gbegbe be woayi sisi ge le ku nu o. 12 Eya ta dzi nedzô mi, mi<br />

dziñowo kple mi ame siwo nô wo me! Ke babaa na anyigba kple atsiañu elabena<br />

Satana ði va mia gbô! Dzi le ekum vevie elabena enyae be yeñe êeyiêi la le kpuie.”<br />

13 Esi ûô driba la kpô be wotsô ye ñu gbe ðe anyigba la, eti nyônu si dzi<br />

åutsuvi la yome. 14 Wotsô hŸ gã aðe ñe aûala eveawo na nyônu la ale be wòate åu<br />

adzo ayi ðe teñe si wodzra ðo ði nâ le gbedzi, afi si woakpô eta le hena êeyiêi aðe,<br />

êeyiêiwo kple êeyiêi afã le afi si ûô driba la mate åu ade o. 15 Tete ûô driba la tu tsi<br />

to eñe nume esi ðuðu abe tôsisi ene ne wòaðô alé nyônu la eye tôsisi la nakplôe<br />

adzoe. 16 Ke anyigba la kpe ðe nyônu la åu esi wòke eñe nu hemi tôsisi si ûô driba la<br />

tu to eñe nume. 17 Dzi ku ûô driba la vevie ðe nyônu la åu eye wòyi be yeaðawô aûa<br />

23


kple eñe dzidzimevi mamlâawo, ame siwo ðoa to Mawu kple eñe sededewo eye wolé<br />

Yesu me ûuûu me ðe asi ses‰e.<br />

Lã wôadã si do go tso atsiañu me<br />

13 Ale ûô driba la nô tsitre ðe atsiañua to. Tete mekpô lã wôadã aðe wodo go tso<br />

atsiañu me gbôna. Eto dzo ewo kple ta adre; fiakuku ewo nô dzoawo dzi eye woålô<br />

busuåkôwo ðe ta adreawo dometô ðe sia ðe åu. 2 Lã wôadã si mekpô la ði lãkle gake<br />

eñe afôwo nô abe sisiblisi tôwo ene eye eñe nu le abe dzata tôwo ene. Ûô driba la tsô<br />

eñe åus…, fiazikpui kple dziðuðuåus… na lã wôadã la. 3 Edze abe lã wôadã la ñe tawo<br />

dometô ðeka ðe wòxô abi vevie ene gake abi gã si wòxô la ku. Xexeame katã ñe nu<br />

ku eye wodze lã wôadã la yome. 4 Amewo subô ûô dr‰ba la elabena etsô dziðuðu ñe<br />

åus… na lã wôadã la, eye wosubô lã wôadã la hã hebia be, “Ame kae le abe lã wôadã<br />

la ene? Ame kae ate åu awô aûa kplii?”<br />

5 Wona nu lã wôadã la be wòagblô adegbeñonyawo kple busunyawo eye be<br />

wòaðu dzi hena êleti blaene-vô-ene. 6 Eke eñe nu be yeagblô busunya ðe Mawu åu<br />

eye yeaño ði eñe åkô, eñe nôñe kple ame siwò katã li kplii le dziño. 7 Wona åus…e be<br />

wòawô aûa kple amekôkôeawo eye woaðu wo dzi. Nenema kee wona dziðuðuåus…e<br />

ðe to sia to, ñome sia ñome, gbegbôgblô sia gbegbôgblô kple dukô sia dukô dzi. 8<br />

Anyigbadzitôwo katã asubô lã wôada la, ame siwo ñe åkôwo womeålô ðe Al…vi si<br />

wowu tso xexeame ñe gômedzedze ke la ñe agbegbal… la me o.<br />

9 Ame si to senu li na la, nesee.<br />

24


10 Ne ame aðe ayi aboyome la, aboyomee wòayi. Ne woawu ame aðe kple yi<br />

la, yie woatsô awui. Esia hiã na dzigbôði le dzidodo me kple nuteñewôwô le<br />

amekôkôeawo ñe akpa dzi.<br />

Lã wôadã si do go tso anyigba ñe tume<br />

11 Eye mekpô lã wôadã bubu wònô dodom tso anyigba ñe tume. Eto dzo eve abe<br />

agbovi ene gake enô nu ñom abe ûô driba ene. 12 Ewô lã wôadã gbãtô ñe<br />

dziðuðuåus…wo katã åutidô ðe lã wôadã gbãtô teñe eye wòna be anyigba kple<br />

edzinôlawo katã nasubô lã wôadã gbãtô, ame si ñe kubi wowô wòku. 13 Ewô dzesi<br />

kple nukunu gãwo eye wòna be dzo gŸ hã ge tso dziño va dze anyi le amewo ñe<br />

åkume. 14 Le åus… si wonâ be wòawô nukunuwo ðe lã wôadã gbãtô teñe ta la, eble<br />

anyigbadzitôwo katã. Ede se na wo be woali legba abe bubudede lã wôadã si åu<br />

wode abi kple yi eye wògale agbe la åu ene. 15 Wona åus…e be woade gbôgbô lã<br />

wôadã gbãtô ñe legba me ale be legba la nate åu año nu eye be woawu ame siwo katã<br />

gbe be yewomasubô lã wôadã la ñe legba o. 16 Nenema kee wòzi ame sia ame,<br />

suewo kple gãwo, kesinôtôwo kple ame dahewo, ablôðeviwo kple kluviwo dzi be<br />

woade dzesi woñe nuðusibô alo woñe ågonu, 17 ale be ame aðeke mate åu añle nu alo<br />

adzra nu o negbe ðe ko wòxô dzesi si nye lã wôadã la ñe åkô, alo xexl…me si nye eñe<br />

åkô.<br />

18 Esia hiã nunya. Ne sidzedze le ame aðe si la, nebu akônta le xexl…me dzesi<br />

si nye lã wôadã la ñe åkô åuti, elabena enye ame ñe xexl…me ñe dzesi. Eñe xexl…me ñe<br />

dzesie nye alafa ade blaade-vô-ade.<br />

25


Al…vi la kple ame akpe alafa ðeka blaene-vô-ene<br />

14 Kasia mekpô Al…vi la le åkunyeme. Enô tsitre ðe Zion to dzi eye ame akpe<br />

alafa ðeka blaene-vô-ene, ame siwo ñe ågowo nu woålô eåkô kple Fofoa tô ðo la nô<br />

tsitre ðe egbô. 2 Mese gbe aðe tso dziño abe tsi geðewo ñe howôwô alo dzi ñe<br />

gbeðeðe ene. Gbe si mese la, nô abe kasaåkuñolawoe nô woñe kasaåkuwo ñom ene. 3<br />

Tete wodzi ha yeye le fiazikpui la ågô kple nugbagbe eneawo kpakple<br />

amegãxoxoawo ñe åkume. Ame aðeke mete åu srŸ ha la o negbe ame akpe alafa<br />

ðeka blaene-vô-ene, ame siwo woðe tso anyigbadzi la ko. 4 Ame siawoe nye ame<br />

siwo meño ði wo ðokuiwo kple nyônunya o elabena wowô wo ðokuiwo kôkôe.<br />

Wokplôa Al…vi la ðo afi sia afi si wòyina. Woñle wo tso amegbetôwo dome eye<br />

wotsô wo na Mawu kple Al…vi la abe nukuwo ñe gbãtôwo ene. 5 Womekpô alakpa<br />

aðeke le woñe nume o elabena wonye mokakamanôåutôwo.<br />

Mawudôla etŸawo kple woñe gbedeasiwo<br />

6 Tete mekpô mawudôla bubu wònô dzodzom le yame eye nyanyui mavô la le esi ne<br />

wòaðe gbeñãe na ame siwo le anyigba dzi, na dukô ðe sia ðe, to ðe sia ðe gbe gbô<br />

gblô ðe sia ðe kple ñome ðe sia ðe. 7 Egblô kple gbe gã aðe be, “MivŸ Mawu eye<br />

mitsô åutikôkôe nâ elabena eñe ûônudôdrŸ ñe gañoño la va ðo. Misubô eya ame si wô<br />

dziñowo, anyigba, atsiañu kple tsidzidziwo.”<br />

8 Mawudôla evelia kplôe ðo le êli dom be, “Womui! Womu Babilonia Gã la,<br />

Babilonia si na dukôwo no eñe ahasiwôwô ñe dômedzoewain la.”<br />

26


9 Mawudôla etŸlia kplô wo ðo le gbôgblôm kple gbe gã aðe be, “Ne ame aðe<br />

asubô lã wôadã la kple eñe legba eye wòaxô eñe dzesi ðe ågonu alo eñe asi åuti la, 10<br />

eya hã ano Mawu ñe dômedzoe ñe wain si wokô ðe Mawu ñe dziku helihel‰ ñe kplu la<br />

me wòyô banaa. Woawô funyafunyae kple aåôdzo le mawudôla kôkôeawo kple Al…vi<br />

la åkume. 11 Eye woñe fuwôame ñe dzudzô atu ayi dzime tso mavô me yi mavô me.<br />

Dzudzô aðeke meli na ame siwo subô lã wôadã la kple eñe legba la zã kple keli o alo<br />

na ame si xô eñe åkô ñe dzesi ðe eñe ågonu o.” 12 Esia hiã dzigbôði le dzidodo me le<br />

ame kôkôeawo ñe akpa dzi, ame siwo wôa Mawu ñe sededewo dzi eye wonôa<br />

nuteñewôwô, dzi na Yesu.<br />

13 Ke mese gbe aðe tso dziño le gbôgblôm be, “Ålô be, ‘Woayra ame siwo ku<br />

le Añetô la me tso azô dzi heyina’.” „, gbôgbô la le gbôgblôm be, “woadzudzô tso<br />

woñe dôwôwôwo me elabena woñe nuwônawo adze wo yome.”<br />

Xexeame ñe nuåeêi la do<br />

14 Tete mekpô alil‰kpo êi aðe le nye åkume eye ame aðe si le abe, “amegbetôvi la<br />

ene” la bôbô nô anyi ðe alil‰kpo la dzi. Sikafiakuku le ta nâ eye wòlé hâ gobe ðaðe<br />

ðe asi. 15 Kasia mawudôla bubu do go tso gbedoxô la me eye wòdo êli kple gbe ses…<br />

gblô na ame si nô anyi ðe alil‰kpo la dzi gblô bena, “Tsô wò hâ gobe la eye nàxa nu<br />

elabena nuåeêi ðo eye anyigba ñe nukuwo ði hena xaxa.” 16 Ale ame si nô alil‰kpoa<br />

dzi la, nye eñe hâ gobe la ðe anyigba blibo la tame, ale wòxa nukuwo le anyigba la<br />

dzi.<br />

17 Mawudôla bubu do go tso gbedoxô si le dziño la me. Hâ gobe ðaðe nô eya<br />

hã sime. 18 Mawudôla bubu kplô eya hã ðo; eyae nye ame si kpôa dzo la dzi. Edo go<br />

27


tso vôsamlekpui la me eye wògblô na ame si lé hâ gobe ðaðe la ðe esi la kple gbe<br />

ses… aðe be, “Tsô wò hâ gobe ðaðe la eye nàxa wainkpowo le anyigba ñe wainkawo<br />

åu elabena eñe waintsetseawo ði.” 19 Mawudôla la nye eñe hâ gobe la ðe anyigba dzi<br />

eye wòxa eñe waintsetsewo hetsô wo trô ðe Mawu ñe dômedzoe ñe wainfiañe gã la. 20<br />

Wonya avuzi le wo dzi le wainfiañe la le du la godo, ûu si tso wainfiañe la eye eñe<br />

kôkôme anô abe sô si wobla akpa na la ene; afi si ke wòsi ðo la anô abe kilomita<br />

alafa etŸ ene.<br />

Mawudôla adreawo kple dôvŸ adreawo<br />

15 Eye mekpô dzesi gã, wônuku bubu le dziño: mawudôla siwo lé dôvŸ adre<br />

mamlâawo ðe asi, mamlâawo elabena woawoe wu Mawu ñe dômedzoe la nu. 2 Azô<br />

la mekpô nane si le abe ahuhŸetsiañu si wotôtô kple dzo la ene eye ame siwo ðu lã<br />

wôadã la, eñe legba kple eñe åkô ñe xexl…medzesi dzi la le tsitre ðe atsiañua to. Wolé<br />

kasaåku siwo Mawu tsô na wo la ðe asi, 3 eye wodzi, Mose, Mawu ñe dôla ñe ha<br />

kple Al…vi la ñe ha be,<br />

“Añetô Mawu, Åus…katãtô,<br />

Wò nuwônawo lolo eye wowô nuku.<br />

Blemafia,<br />

Wò môwo le dzôdzôe eye wonye nyateñe.<br />

4 O Añetô, ame kae mavŸ wò,<br />

Eye wòatsô åutikôkôe ana wò åkô o?<br />

Elabena wò koe le kôkôe<br />

28


Dukôwo katã ava<br />

Eye woasubô wò<br />

Elabena woðe wò nudzôdzôewôwôwo fia.”<br />

5 Le esia megbe la, mekpô gbedoxô si le dziño, si nye ðaseðiði ñe agbadô<br />

wònô ûuûu. 6 Mawudôla adre siwo lé dôvŸ adreawo ðe asi la, do go tso gbedoxô la<br />

me. Wodo aklala biðibiði ñe awu dzadzâwo eye wotsô sikalidziblanu tso gae ðe<br />

akôta. 7 Tete nugbagbe eneawo dometô ðeka tsô sikagba adre siwo yô f•u kple<br />

Mawu ñe dômedzoe helihel‰, Mawu si le agbe tegbetegbe la, na mawudôla adreawo,<br />

8 eye gbedoxô la me yô f•u kple dzudzô si tso Mawu ñe åutikôkôe kple eñe åus… gbô.<br />

Ame aðeke mete åu age ðe gbedoxôa me o va se ðe esime mawudôla adreawo ñe<br />

dôvŸ adreawo nu va yi.<br />

Mawu ñe dômedzoekplu adreawo<br />

16 Eye mese gbe gã aðe tso gbedoxô la me le gbôgblôm na mawudôla adreawo<br />

bena, “Miheyi ne miatrô Mawu ñe dômedzoekplu adreawo akô ðe anyigba dzi.” 2<br />

Mawudôla gbãtô yi ðatrô eñe kplu kô ðe anyigba dzi eye dôvŸ la na be abi makumaku<br />

kple abi si naa wosea veve la, kaka ðe ame siwo xô lã wôadã la ñe dzesi eye wosubô<br />

eñe legba la dome.<br />

3 Mawudôla evelia trô eñe kplu la kô ðe atsiañu dzi eye wòtrô zu ûu, ûu si le<br />

abe ame kuku tô ene eye nugbagbe ðe sia ðe ku le atsiañu la me. 4 Mawudôla etŸlia<br />

trô eñe kplu la kô ðe tôsisiwo kple tsidzidziwo dzi eye woawo hã trô zu ûu. 5 Tete<br />

mese mawudôla si kpôa tsinyawo dzi la gblô bena,<br />

29


“Wò la, wò ûônudôdrŸ siawo le eteñe,<br />

Wò, kôkôetô si li fifia eye nènô anyi kpô<br />

Wò afiatsotsowo le eteñe.<br />

6 Elabena, wokô wò amekôkôewo kple wo nyagblôðilawo ñe ûu ðe anyi<br />

Eye nèkpe ûu na wo be woano<br />

Abe ale si dze wo ene.”<br />

7 Mese vôsamlekpui la ðo eåu be,<br />

“„, Añetô Mawu, Åus…katãtô, wò ûônudôdrŸwo nye nyateñe eye wole dzôdzôe.”<br />

8 Mawudôla enelia trô eñe kplu la ðe êe dzi eye wona åus… êe la be wòatsô<br />

dzo ñe åus… aðu amewoe. 9 Êe la ðu wo vevie ale gbegbe be woño fi de Mawu ñe<br />

åkô, ame si kpô åus… ðe dôvŸ siawo dzi. Ke wogbe be yewomatrô dzime atsô<br />

åutikôkôe anâ o.<br />

10 Mawudôla atŸlia trô eñe kplu la kô ðe lã wôadã la ñe fiazikpui dzi eye viviti<br />

nye tsyô eñe fiaðuñe la. Amewo ðu aðe le vevesese ta, 11 eye woño fi de Dziñomawu<br />

la le woñe vevesesewo kple abi siwo woxô la ta. Gake wogbe be yewomatrô le<br />

yewoñe nuwônawo yome o.<br />

12 Mawudôla adelia trô eñe kplu la kô ðe Frat tôsisi gã la dzi eye emetsi la<br />

katã mie, ne wòadzra mô ðo na êedzeñefiawo. 13 Tete mekpô gbôgbô makômakô etŸ<br />

siwo ði akpôkplôwo. Wodo go tso ûô driba la ñe nume kple lã wôadã la ñe nume,<br />

kpakple aûatsonyagblôðila la ñe nume. 14 Wonye gbôgbô vŸ, siwo le nukunuwo wôm<br />

eye wodona yina ðe xexemefiawo gbô ne woaño wo nu ñu hena aûawôwô le Mawu<br />

Åus…katãtô la ñe åkeke gã la dzi.<br />

30


15 “Kpô ða, megbôna abe fiafitô ene! Woayra ame si le åudzô eye eñe awuwo<br />

gale esi ale be masi adzo amamae eye wòaðe eñe åukpeñe ðe go o.”<br />

Armagedon.<br />

16 Tete woño fiawo katã nu ñu ðe teñe aðe si woyôna le Hebrigbe me be<br />

17 Mawudôla adrelia tsô eñe kplu la trô ðe yame eye gbe gã aðe ði tso<br />

gbedoxô la me kple fiazikpui la gbô nô gbôgblôm be, “Wowu enu vô!” 18 Tete dzi<br />

ke dzo, dzi ðe gbe, sokpewo ge eye anyigba ûuûu åôdzitôe. Anyigba meûuûu kpô<br />

nenema tso êesiêi wowô amegbetô ðe anyigbadzi o, elabena anyigbaûuûu la nu s…<br />

åutô. 19 Du gã la ma ðe akpa etŸ me eye dukôwo ñe duwo mu dze anyi. Mawu ðo<br />

åku Babilonia Gã la dzi eye wòtsô kplu si yô f•u kple eñe dômedzoe helihel‰ ñe wain<br />

la nâ. 20 Ñukpo ðe sia ðe si dzo, womegakpô towo gŸ hã o 21 tsikpe gã aðe dza tso<br />

dziño, eye tsikpe ðeka ñe kpekpeme anô kilogram blaade-vô-atŸ. Woge va dze amewo<br />

dzi le anyigba. Ameawo ño fi de Mawu le tsikpe ñe dôvŸ la ta elabena dôvŸ la dzi åô<br />

åutô.<br />

Gbolo Gã la kple lã wôadã la<br />

17 Mawudôla adreawo dometô ðeka, si lé kplu adreawo ðe asi la, va gblô nam<br />

bena, “Va, mafia tohehe si woatsô ana Gbolo Gã si nô anyi ðe tsi geðewo dzi la wò.<br />

2 Anyigbadzifiawo wô ahasi kplii eye anyigbadzitôwo no eñe ahasiwôwô ñe wain<br />

mu.”<br />

3 Tete mawudôla la kôm le gbôgbô me yi gbedzi, afi ma mekpô nyônu aðe si<br />

nô anyi ðe lã h… aðe dzi esi åu busuåkôwo le. Lã la to ta adre kple dzo ewo. 4 Nyônu<br />

31


la do awu legbe si wotô kple avô blô kple avô dz…, eye wòde sikakôga kekl…wo,<br />

kpexôasidzonuwo kple dzonu bubuwo kô. Sikakplu si yô f•u kple åunyônuwo kple<br />

eñe ahasiwôwô ñe åunyônu la le esi. 5 Woålô åkô si nye nya êaêla la ðe eñe ågonu,<br />

“Babilonia Gã la, gbolowo kple anyigbadziåunyônuwo dada.”<br />

6 Mekpô be nyônu la mu amekôkôewo kple ame siwo ði ðase le Yesu åuti la<br />

ñe ûu. Esi mekpôe la, nye mo wô yaa. 7 Tete mawudôla la biam be, “Nu ka åuti wò<br />

mo wô yaa ðo? Maðe nyônua kple lã si dom wòle, lã si to ta adre kple dzo ewo ñe nu<br />

êaêla me na wò. 8 Lã si nèkpô la, nô anyi tsã, gake megali fifia o, eye ado go tso ûe<br />

globo la me ayi eñe tsôtsrŸ la me. Anyigbadzitô siwo ñe åkôwo womeålô ðe<br />

agbegbal…a me tso xexeame ñe gômedzedzea me o la ñe mo awô yaa ne wokpô lã la<br />

elabena enô anyi tsã ke megali fifia o, gake agatrô ava.<br />

9 “Nya sia hiã na susu si me nunya le. Ta adreawo nye togbâ adre siwo dzi<br />

nyônu la nô anyi ðo. Woganye fia adrewo hã. Wo ame atŸ dze anyi, ðeka li fifia eye<br />

ðeka mekpô va haðe o. Ke ne eva va la, anô anyi hena êeyiêi kpui aðe ko. 11 Lã si<br />

nô anyi kpô eye megali fifia o lae nye fia enyilia: Enye fia adreawo dometô ðeka eye<br />

wòyina ðe eñe tsôtsrŸ la me.<br />

12 “Dzo ewo siwo nèkpô la, nye fia ewo siwo si fiaðuñe mesu haðe o, gake<br />

la, woana dziðuðuåus…wo abe fiawo ene kpe ðe lã la åu hena gañoño ðeka. 13<br />

Taðodzinu ðeka le wo si eye woatsô woñe åus… kple dziðuðuåus… ana lã la. 14<br />

Woawô aûa kple Al…vi la gake Al…vi la aðu wo dzi elabena eyae nye añetôwo dzi<br />

Añetô kple fiawo dzi Fia la eye eñe ame tiatiawo, ame siwo wòyô kple ame siwo dze<br />

eyome le anukware me la, anô egbô.”<br />

32


15 Mawudôla la yi edzi gblô nam be, “Tsi siwo nèkpô esiwo dzi gbolo la nô<br />

anyi ðo la nye amewo, amehawo, dukôwo kple gbegbôgblôwo. 16 Lã la kple eñe dzo<br />

ewo siwo nèkpô la, alé fu gbolo la, woahee va gbegbl… me eye woagbl…e ði amamae.<br />

Woaðu eñe lã eye woatô dzoe, 17 elabena Mawu tsôe de woñe dzime be woana eñe<br />

tameðoðo nava eme ne woalŸ atsô woñe åus… ana lã la ne wòatsô aðu dzii va se ðe<br />

esime Mawu ñe nyawo ava eme. 18 Nyônu si nèkpô la eyae nye du gã si le<br />

anyigbadzifiawo dzi ðum.”<br />

Babilonia ñe anyidzedze<br />

18 Le esia megbe la, mekpô mawudôla bubu wòði tso dziño gbôna. Åus… gã aðe<br />

nô esi eye eñe åutikôkôe na anyigbadzi kl…. 2 Edo êli kple gbe gã aðe be, “Womui!<br />

Womu Babilonia Gã la! Eva zu añe na gbôgbô vŸwo kple mô ses… na gbôgbô<br />

makômakôwo kpakple xadza na xevi makômakôwo kple xevi siwo womeðuna o, 3<br />

elabena dukôwo katã no eñe dômedzoe ñe wain si nye eñe gbolowôwô.<br />

Anyigbadzifiawo wô ahasi kplii eye anyigbadzisitsala gãwo zu hotsuitô gãwo to eñe<br />

kesinônu gbogboawo me.”<br />

4 Tete mese gbe bubu tso dziño le gbôgblôm be, “Mido go le wo dome, nye<br />

amewo be miagakpô gome le woñe nu vŸwo me o, be woñe dôvŸwo dometô aðeke<br />

nagava mia dzi o. 5 Elabena woñe nu vŸwo li kô yi ðe dziño ke eye Mawu ðo åku<br />

woñe nu tovowo wôwô dzi. 6 Wôe nâ abe ale si wòwô ene. Ðo eteñe nâ zigbôzi eve<br />

ðe nu si wòwô la ta. Tôtô eya åutô ñe kplu eve ne nàtsô anâ. 7 Egblô le eñe dzime<br />

dadatôe be, ‘menô anyi abe nyônufia ene, nyemenye ahosi o eye nyemafa konyi akpô<br />

33


o.’ Eya ta tsô fuwôame kple vevesese nâ wòasô gbô abe ale si wòtsô åutikôkôe kple<br />

kesinônuwo na eðokui ene. 8 Ale be le åkeke ðeka me la, eñe dôvŸwo ava ño ðe edzi,<br />

esiwo nye ku, konyifafa kple dôwuame. Dzo ava fiae keåkeå elabena åus…tôe nye<br />

Añetô Mawu, ame si drŸ ûônui.<br />

9 “Ne anyigbadzifia siwo wô ahasi kplii eye wokpô gome le eñe kesinônuwo<br />

me kpô dzo si wotôe ñe dzudzô la, woafa avi eye woafa nâ. 10 Eñe fuwôame ado<br />

åôdzi na wo ale gbegbe be woanô adzôge ke anô avi fam kple êli be, ‘Babaa! O du<br />

gã, babaa na wò. O Babilonia, du si åu åus… le! Le gañoño ðeka me, wò tsôtsrŸ va ðo!<br />

11 “Anyigbadzisitsalawo afa avi eye woafa nâ elabena ame aðeke megale<br />

woñe adzônuwo ñlem o. 12 Adzônu siawoe nye sika, klosalo, kpexôasiwo, dzonuwo,<br />

aklala biðibiðiwo, ago, sedavô, avô dz‰wo, sitronûuño vovovowo, kple nu vovovo<br />

siwo wowô kple nyiðu, ati xôasiwo, akôbli, gayibô kple kpexôasiwo. 13 Bubuawoe<br />

nye atikeûeû…, sinamôn, detsiñonuûeû…wo, dzudzôûeû…donuwo, kotoklobo, lifi, wain,<br />

amitimi, wô meme, môlu, nyiwo, al…wo, sôwo kple woñe tasiaðamwo, kluviwo kple<br />

amewo ñe luûôwo.<br />

14 “Wo katã woagblô be, ‘kutsetse si nèdi vevie la do le asiwòme. Wò<br />

kesinônuwo kple wò atsyŸ hã tsrŸ; womagatrô agbô gbeðe o.’ 15 Asitsala siwo dzra<br />

nu siawo eye wokpô woñe kesinônuwo tso egbô la, atsi tre ðe adzôge ke le åôdzi si lé<br />

wo le eñe fuwôame ta la ta. Woafa avi, afa konyi, 16 eye woado êli be, ‘Babaa! O du<br />

gã si do aklala biðibiði kple avô dz‰ kpakple avô blôtô ñe awulegbe eye nède<br />

sikakôwla si le dzo dam, kpexôasidzonuwo kple dzonu ñuñuiwo, babaa na wò! 17 Le<br />

gañoño ðeka pâ ko me la, wò kesinônu gbogbo siawo tsrŸ!<br />

34


“Azô la, kuðôðola ðe sia ðe, ame siwo katã ðoa tôdziûu, tôdziûukulawo, kple<br />

ame siwo katã kpôa woñe abolo tsoa ñudzidôwôwô me la katã anô adzôge. 18 Ne<br />

wokpô dzo si wotôe ñe dzudzô le tutum la, woado êli be, ‘Du aðe nô anyi kpô abe du<br />

gã sia enea?’ 19 Woalô ke akô ðe tame, woafa avi eye woado konyifaêli be, ‘Babaa!<br />

O du gã, afi si ame siwo katã si tôdziûu si nôa ñu dzi le la, kpô woñe kesinônuwo le.<br />

Babaa na wò! Le gañoño ðeka pâ ko me, wotsrŸe keåkeå. 20 O dziño, dzô dzi le eya<br />

amea ta! Mi amekôkôewo, apostolowo kple nyagblôðilawo, mitso aseye! Elabena<br />

Mawu drŸ ûônui ðe ale si wòwô fu mi la ta.’ ”<br />

21 Tete mawudôla triakô aðe tsô kpe aðe si ñe lolome anô abe wôtute ene la,<br />

ñu gbe ðe atsiañu me eye wògblô be, “Aleae woatsô dziku kple åus… añu Babilonia,<br />

du gã la, anyii eye magafô gbeðe o. 22 Kasaåkuñolawo, hadzilawo, dzekulawo kple<br />

kp…kulawo la, womagase woñe åkô le mewò akpô gbeðe o. Nenema kee womagakpô<br />

asinudôwôla aðeke tôgbi le mewò akpô gbeðe o. Womagase wôtutewo ñe wôtutu le<br />

mewò akpô gbeðe o. 23 Womagakpô akaði ñe bibi le mewò akpô gbeðe o. Nenema<br />

kee åugbetô kple åugbetôsrŸ ñe gbe magaði le mewò akpô gbeðe o. Wò asitsalawoe<br />

nye ame xôåkôwo le xexeame ètsô wò akunyawôwô kplô dukôwo katã trae. 24<br />

Wokpô nyagblôðilawo kple amekôkôewo kpakple ame siwo katã wowu le anyigba<br />

dzi la ñe ûu le mewò”<br />

Dziñonôlawo dzi Haleluya<br />

19 Le esia megbe la, mese nane si ði abe ameha gã aðee le êli dom le dziño ene<br />

be “Haleluya! Ðeðe kple åutikôkôe kpakple åus… nye míañe Mawu la tô, 2 elabena<br />

35


eñe ûônudôdrŸwo nye nyateñe eye wole dzôdzôe. Ebu fô gbolo gã la, ame si do gu<br />

anyigba to eñe ahasiwôwôwo me. Ebia hlŸ ðe eñe dôlawo ñe ûu ta.”<br />

3 Wogado êli ake be, “Haleluya! Eñe dzotôtô ñe dzudzô le tutum le dzime yim<br />

tso mavô me yi mavô me.”<br />

4 Amegãxoxo blaeve-vô-eneawo kple nugbagbe eneawo tsyô mo anyi eye<br />

wosubô Mawu, ame si nô anyi ðe fiazikpui la dzi. Wodo êli be, “Amen, Haleluya!”<br />

5 Tete gbe aðe ði tso fiazikpui la gbô le gbôgblôm bena, “Mikafu míañe<br />

Mawu la, mi eñe dôlawo katã, mi ame siwo vŸnâ, ame gblôewo kple ame deågôwo<br />

siaa!”<br />

6 Tete mese nu si ði abe ameha gã aðe ñe gbe, abe tsi geðewo ñe sisi ñe<br />

howôwô alo dzi ñe gbeðeðe ses… aðe ene be, “Haleluya! Elabena míañe Añetô, Mawu,<br />

Åus…katãtô lae le dzi ðum. 7 Mina míadzô dzi, atso aseye eye míatsô åutikôkôe nâ!<br />

Elabena Al…vi la ñe srŸðeåkekenyui la ðo eye eñe åugbetô la dzra eðokui ðo le klalo.<br />

8 Wotsô aklala biðibiði ñe awu si le dzo dam eye eåuti kô la nâ be wòado.” Aklala<br />

biðibiði nye dzôdzôenyenye ñe dô siwo amekôkôeawo wô la ñe dzesi.<br />

9 Tete mawudôla la gblô nam be, “Ålô be, ‘Woayra ame siwo wokpe va<br />

Al…vi la ñe srŸðeðe ñe fi…nuðuñe!’ ” Egblô kpe ðe eåu be, “Esiawoe nye Mawu ñe<br />

nya vavãwo.” 10 Esi wògblô esiawo vô la medze anyi ðe eñe afônu be masubôe.<br />

Gake egblô nam be, “Mègawôe o! Nye hã menye dôla abe wò ke ene. Kpe ðe<br />

nôviwò siwo lé Yesu ñe ðaseðiðime ðe asi la åuti. Eya ta subô Mawu! Elabena Yesu<br />

ñe ðaseðiði nye nyagblôði ñe gbôgbô.”<br />

36


Sô êi dola la<br />

11 Mekpô dziño nu la ûuûu ði eye ame aðe si le sô êi aðe dzi la le nye åkume.<br />

Sôdola la ñe åkôe nye Nuteñewôla kple Nyateñetô. EdrŸa ûônu eye wòwôa aûa le<br />

dzôdzôenyenye me. 12 Eñe åkuwo le abe dzokaxôxôwo ene eye fiakuku geðewo nô<br />

eñe ta. Woålô åkô aðe ðe eåuti esi ame aðeke menya o, negbe eya åutô ko. 13 Edo<br />

awuûlaya si wonyrô ðe ûu me eye eñe åkôe nye Mawu ñe nya. 14 Dziñoûakôwo nô<br />

eyome. Wonô sô êiwo dom eye wodo awu siwo wotô kple aklala biðibiði, wofu tititi<br />

eye wo åuti kô. 15 Yi ðaðâ aðe do tso eñe nume esi wòatsô adza dukôwo año ðii, aðu<br />

wo dzi kple gatikplô. Efia wain le wainfiañe kple Mawu åus…katãtô la ñe dziku<br />

helihel‰. 16 Woålô åkô sia ðe eñe awuûlaya kple eñe ata åu be, ‘FIAWO DZI FIA<br />

KPLE AÑETÔWO DZI AÑETÔ.”<br />

17 Mekpô mawudôla aðe le tsitre ðe ådôgbe, ame si do êli kple gbe ses… na<br />

xevi siwo katã le dzodzom le yame be, “Miva, miño ñu hena Mawu ñe fi…nuðuðu ñe<br />

kplŸðoðo gã la, 18 ale be miaðu fiawo, aûafiawo, kal…tôwo, sôwo kple wo dolawo<br />

kpakple amewo katã ñe lã, ablôðeviwo kple kluviwo, ame gblôewo kple ame<br />

deågôwo siaa.”<br />

19 Tete mekpô lã wôadã la kple anyigbadzifiawo kpakple woñe aûakôwo,<br />

woño ñu hena awawôwô kple ame si le sô êi la dzi kpakple eñe aûakô. 20 Ke wolé lã<br />

wôadã la kple aûatsonyagblôðila la ame si wô nukunu geðewo le eñe åkô me. Etsô<br />

dzesi siawo ble ame siwo xô lã wôadã la ñe dzesi, ame siwo hã subô eñe legba la.<br />

Wotsô wo kple eve la katã ñu gbe ðe aåôdzota si le bibim la me agbagbee. 21 Wowu<br />

wo dometô mamlâawo kple yi si do go tso sôdola la ñe nume eye dziñoxeviwo va ðu<br />

woñe lã eye woði ño.<br />

37


Ñe akpe ðeka la<br />

20 Eye mekpô mawudôla aðe wòði tso dziño gbôna. Ûeglobo la ñe safui kple<br />

gakôsôkôsô gã aðe nô esi. 2 Elé ûô driba la, da xoxo ma, ame si nye gbôgbô vŸ alo<br />

Satana eye wòblae hena ñe akpe ðeka. 3 Etsôe ñu gbe ðe Ûegbobo la me eye wòtui<br />

kple safui hetre enu be magable dukôwo azô o va se ðe esime ñe akpe ðeka la nawu<br />

enu. Le ema megbe la, woaðe gae hena êeyiêi kpui aðe.<br />

4 Mekpô fiazikpui aðewo, siwo dzi ame siwo wona åus…e be woadrŸ ûônu la<br />

nô, eye mekpô ame siwo nu wotso ta le, le woñe ðaseðiði na Yesu kple Mawu ñe nya<br />

la ta la ñe luûôwo. Wogbô agbe eye woðu fia kple Kristo hena ñe akpe ðeka. 5 Ame<br />

kuku mamlâawo megbô agbe o va se ðe esime ñe akpe ðeka la wu enu. Esiae nye<br />

tsitretsitsi gbãtô. 6 Yayratôwo kple amekôkôewoe nye ame siwo kpô gome le<br />

tsitretsitsi gbãtô me. Ku evelia mekpô åus… ðe wo dzi o, ke woanye Osôfowo na<br />

Mawu kple Kristo eye woaðu dzi kplii hena ñe akpe ðeka.<br />

Satana ñe anyidzedze<br />

7 Ne ñe akpe ðeka la de la, woaðe Satana tso eñe gaxôa me 8 eye wòado go ayi<br />

aðable dukôwo le xexeame ñe dzogoe eneawo dzi, kple Gôg kpakple Magôg ne<br />

woaño amewo nu ñu hena aûawôwô eye le xexl…me la, wosô gbô abe ñutake ane. 9<br />

Wozô to anyigba blibo la dzi heyi ðade to ðe Mawu ñe amewo ñe asaða, du si wòlŸna<br />

vevie. Ke dzo ge tso dziño va fia wo katã. 10 Wotsô Satana, ame si ble wo la ñu gbe<br />

ðe aåôdzota si le bibim la me, afi si wotsô lã wôada la kple aûatsonyagblôðila la hã<br />

ñu gbe ðo. Woawô funyafunya wo zã kple keli tso mavô me yi mavô me.<br />

38


NuwuwuûônudôdrŸ<br />

11 Tete mekpô fiazikpui êi gã aðe kple ame si bôbô nô edzi. Anyigba kple dziågôl‰ si<br />

le eåkume eye teñe aðeke meli na wo o. 12 Eye mekpô ame kukuwo, ame deågôwo<br />

kple ame gblôewo nô tsitre ðe fiazikpui la ågô eye woûu agbal…wo. Woûu agbal…<br />

bubu si nye agbegbal… la. WodrŸ ûônu ame kukuawo ðe nu si wowô woålô ðe<br />

agbal…awo me la nu. 13 Atsiañu tsô ame kuku siwo le eme la hena. Ku kple ts‰eñe hã<br />

ðe woñe ame kukuwo ðe go eye wodrŸ ûônu ame sia ame ðe nu si wowô la nu. 14<br />

Wotsô ku kple ts‰eñe ñu gbe ðe dzota la me. Dzota siae nye ku evelia. 15 Ne<br />

womekpô ame aðe ñe åkô le agbegbal…a me o la, wotsônâ ñua gbe ðe dzota la me.<br />

Yerusalem Yeye La<br />

21 Eye mekpô dziño yeye kple anyigba yeye, elabena dziño gbãtô kple anyigba<br />

gbãtô nu va yi eye atsiañu aðeke hã megali o. 2 Mekpô Du Kôkôe la, si nye<br />

Yerusalem yeye la, le ðiðim tso dziño tso Mawu gbô, eye woðo atsyŸ nâ abe åugbetô<br />

si wowô leke na hena srŸa ene. 3 Tete mese gbe gã aðe tso fiazikpui la gbô le<br />

gbôgblôm bena, “Azô la, Mawu ñe nôñe le amegbetôwo dome, eye wòanô wo gbô.<br />

Woanye eñe dukô, Mawu åutô anô wo gbô eye wòanye woñe Mawu. 4 Atutu aðatsi<br />

sia aðatsi ða le woñe åkuwo dzi; ku loo, alo konyifafa alo avifafa alo vevesese<br />

maganô anyi o, elabena nuðoanyi xoxoawo nu va yi”<br />

5 Ame si nô anyi ðe fiazikpui la dzi la gblô bena, “Mele nuwo katã wôm<br />

yeyee! Tete wògblô be, “Ålô nu sia da ði, elabena nya siawo nye nya siwo dzi woaka<br />

ðo eye wonye nyateñenyawo hã.”<br />

39


6 Eyi edzi gblô nam be, “Wowôe vô. Nyee nye A kple Z, Gômedzedze kple<br />

Nuwuwu. Ame si tsikô le wuwum la, mana tsii wòano tso agbetsivudo la me,<br />

femaxee. 7 Ame si ðu dzi la anyi nu siawo katã ñe dome, eye manye eñe Mawu eye<br />

eya hã anye vinye. 8 Gake vôvŸnôtôwo, dzimaxôsetôwo, ame vŸðiwo, hlŸdolawo,<br />

ahasiwôlawo, akunyawôlawo, TrŸsubôlawo kple alakpatôwo katã la, woñe nôñe anye<br />

aåôdzota si le bibim åôdzitôe la me. Esiae nye ku evelia.”<br />

9 Mawudôla adre siwo lé kplu adre siwo me dôvŸ adre mamlâawo le la<br />

dometô ðeka va gblô nam be, “Va, ne mafia wò åugbetô la, esi nye Al…vi la srŸ.” 10<br />

Tete wòkôm dzoe le Gbôgbô la me, heyi ðe to gã kôkô aðe dzi eye wòðe Du Kôkôe,<br />

Yerusalem, si le ðiðim tso dziño Mawu gbô la fiam. 11 Ele kekl…m kple Mawu ñe<br />

åutikôkôe eye eñe kekl… le abe kpexôasi aðe, abe yapiskpe ene eye eme kô keåkeåkeå<br />

abe kristalokpe ene. 12 Wotô kpô titri kôkô aðe ðe eåu, woðe mônu wuieve siwo nu<br />

agbo le la ðe glia me eye mawudôla wuieve le agboawo nu. Woålô Israel ñe to<br />

wuieveawo ñe åkôwo ðe agboawo dzi. 13 Agbo etŸ le êedzeñe, etŸ le anyiehe, etŸ le<br />

dziehe eye etŸ le êetoðoñe. 14 Woðo gômeðokpe wuiene na dua ñe gliwo eye woålô<br />

Al…vi la ñe apostolo wuieveawo ñe åkôwo ðe wo dzi.<br />

15 Mawudôla si ño nu kplim la lé sikanu dzidzenu ðe asi be yeadzidzi du la,<br />

eñe agbowo kple eñe gliwo. 16 Wotso du la ale be eñe kekeme kple didime siaa sô.<br />

Edzidze du la eye wòkpô be eñe didime, kekeme kple kôkôme katã nye dzidzeme<br />

ðeka si nye kilometa akpe eve kple alafa eve. 17 Edzidze gli la ñe titrime, eye le<br />

amegbetô ñe dzidzeka si mawudôla la lé la nu la, titrime la le meta blaade-vô-atŸ. 18<br />

Wotsô yapiskpexôasi ðo gli lae eye wotsô sika si me kô abe ahuh e ene la tso du lae.<br />

19 Wotsô kpexôasi vovovowo ðo atsyŸ na du la ñe gômeðokpee. Yapiskpe nye fli<br />

40


gbãtô, wotsô safirekpe ðo fli eveliae, fli etŸlia nye kalkedonikpe, fli enelia nye<br />

emeraldkpe, 20 woðo fli atŸlia kple sardonixkpe, fli adelia nye karneliakpe, adrelia<br />

nye krisolitekpe, enyilia nye berilkpe, asiekelia nye topazkpe, ewoliae nye<br />

krisoprasekpe, wuiðekâliae nye yakintkpe eye wuieveliae nye ametistkpe. 21 Agbo<br />

wuieveawo nye kpexôasi wuieve eye wowô agbo ðe sia ðe kple kpexôasi ðeka.<br />

Wowô du mô gã la kple sika akuakua eye eme dza abe ahuhŸe ene.<br />

22 Nyemekpô gbedoxô aðeke le du la me o, elabena Añetô Mawu Åus…katãtô<br />

kple Al…vi lae nye eñe gbedoxô. 23 Du la mehiã êe alo êleti be woanae kekeli o,<br />

elabena Mawu ñe Åutikôkôe naa kekelii eye Al…vi lae nye eñe akaði. 24 Dukôwo azô<br />

le eñe kekeli nu eye anyigbadzifiawo atsô woñe atsyŸ age ðe emee. 25 Eñe agbowo<br />

anô ûuûu ði ðaa elabena zã mado le afi ma o. 26 Woatsô dukôwo ñe åutikôkôe kple<br />

bubu ava emee. 27 Nu makômakô aðeke mage ðe eme gbeðe o, nenema kee nye<br />

åukpenanuwôlawo kple ameblelawo hã, ke ame siwo ñe åkôwo woålô ðe Al…vi la ñe<br />

agbagbal… la me koe age ðe eme.<br />

Agbetôsisi la<br />

22 Tete mawudôla la fia agbetsitôsisi lam eye eme kô keåkeåkeå abe kristalokpe<br />

ene, ele sisim tso Mawu ñe fiazikpui la kple Al…vi la gbô, 2 heva to dumô gã la titina.<br />

Agbeti la le tôsisi la ñe gowo kple eve dzi, etsea ku wuieve êleti ðe sia ðe eye eñe<br />

aågbawo nye nu si ahe dôyôyô vâ na dukôwo. 3 Fiñode aðeke maganô anyi azô o.<br />

Mawu kple Al…vi la ñe fiazikpui anô du la me eye eñe dôlawo asubôe. 4 Woakpô eñe<br />

åkume eye eñe åkô anô woñe ågo wo nu. 5 Zã maganô anyi o. Womahiã akaði ñe<br />

41


kekl… alo êe ñe kekl… o, elabena Añetô Mawu ana akaði wo. Eye woaðu fia tso mavô<br />

me yi mavô me.<br />

6 Mawudôla la gblô nam be, “Nya siawo nye nya siwo åu woaðo dzi ðo eye<br />

wonye nyateñe. Añetô la, nyagblôðilawo ñe gbôgbô ñe Mawu la, dô eñe mawudôla be<br />

wòafia eñe dôlawo nu siwo ava dzô kpuie.”<br />

Yesu gbôna<br />

7 “Kpôða, megbôna kpuie! Woayra ame si lé nyagblôði siwo le agbal… sia me la me<br />

ðe asi.”<br />

8 Nye, Yohanes, nyee nye ame si se, hekpô nu siawo katã. Eye esi mese,<br />

hekpô nu siawo la, medze klo ðe mawudôla si ðe nu siawo katã fiam la ñe afônu be<br />

masubôe. 9 Ke egblô nam be, “Mègawôe O! Nye hã dôla ko menye abe wò ke ene<br />

kpe ðe nôviwò nyagblôðilawo åu kpakple ame siwo katã lé agbãle sia me nyawo ðe<br />

asi la åu. Eya ta subô Mawu!”<br />

10 Tete wògblô nam be, “Mègatre nyagblôði siwo le agbal… sia me nu o,<br />

elabena êeyiêi la te tu añe. 11 VŸwôla nenô vŸwôwô dzi, ame vŸði nenô nu vŸði<br />

wôwô dzi, nyuiwôla hã nenô nyuiwôwô dzi eye ame si le kôkôe la, nenô kôkôenyenye<br />

dzi.”<br />

12 “Kpôða, megbôna kpuie! Nye fetu kpe ðe åutinye, eye maxe fe na ame sia<br />

ame le nu si wòwô nu. 13 Nyee nye A kple Z, Gbãtô kple Mlôâtô, Gômedzedze kple<br />

Nuwuwu.<br />

14 “Woayra ame siwo nya woñe awuûlayawo be woakpô mô ayi ðe agbeti la<br />

gbô, eye be woato agboawo nu age ðe du la me. 15 Ke avuwo, akunyawôlawo,<br />

42


ahasiwôlawo, hlŸdolawo TrŸsubôlawo kple ame siwo lŸ avatso eye wokanâ hã la atsi<br />

agboa godo.<br />

16 Nye, Yesue dô nye mawudôla be wòatsô ðaseðiði siawo na wò hena<br />

hameawo. Nyee nye Ke tso David me kple eñe dzidzimevi. Nyee nye åukeêletivi<br />

kekl… la.”<br />

17 Gbôgbô la kple åugbetô la gblô be, “Va!” Eye ame siwo le esem la hã<br />

negblô be, “Va!” Ne tsikô le ame aðe wum la, neva noe faa eye ame sia ame si lŸ ko<br />

la nexô agbetsi wòano.<br />

18 Mele nu xlŸm ame sia ame si le agbal… sia me nyagblôðiwo sem la be: Ne<br />

ame aðe atsô nane akpe wo la, Mawu ana dôvŸ siwo katã ñe nya woålô ðe agbal…a<br />

me la nava edzi. 19 Eye ne ame aðe aðe nya aðewo le nyagblôðigbal… sia me la,<br />

Mawu mana wòakpô gome le agbeti la kple du kôkôe si åuti woño nu le le agbal… sia<br />

me la me o.<br />

20 Ame si le ðase ðim le nu siawo åuti la gblô bena, “„, megbôna kpuie”<br />

Amen. Va, Añetô Yesu.<br />

21 Añetô Yesu ñe amenuveve nenô kple Mawu ñe amewo. Amen.<br />

43

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!