Ambasador Edukacji

Magazyn o nowoczesnej edukacji wydany przy wsparciu Kings Polska // styczeń 2017

SŁOWO OD REDAKCJI 

Oddajemy w Państwa ręce „Ambasadora 

Edukacji”, który stanowi nasz wkład w rozwój 

nowoczesnego podejścia do nauczania 

w Polsce. Żyjemy w czasach, w których nowe 

technologie nieustannie sprawiają, że każdego 

dnia coś, co było wcześniej niemożli we lub 

nieopłacalne, staje się dostępne dla każdego. 

Nie powinniśmy o tym zapominać również 

w szkołach i domach, gdzie możemy zwiększać 

atrakcyjność i sku teczność nauczania, 

wykorzystując nie tylko najnowszy dorobek 

techniki, ale też innowacyjne podejścia w psychologii, 

socjologii i pedagogice. „Ambasador 

Edukacji” powstał dzięki wsparciu Kings Polska 

i mamy nadzieję, że będzie służyć ambitnym 

i nowoczesnym nauczycielom i rodzicom 

w ich ciężkiej pracy wychowywania 

nowegopokolenia. 

W tym numerze Paweł Dębek zastanowi 

się nad tym, jak Internet i media społecznościowe 

zmieniły sposób pracy z młodymi 

ludźmi. Poznamy też bliżej Instytut Edukacji 

Społecznej – miejsce szkoleń, tworzenia badań 

i analiz, ale także innowacji i opiniodawstwa 

we wszystkich sprawach dotyczących 

edukacji. Barbara Moś wprowadzi Państwa 

w świat edukacji nieformalnej i przedstawi 

masę nagrodzonych i uznanych propozycji 

na rozwijanie u młodych ludzi kompetencji 

miękkich oraz prowadzenie edukacji obywatelskiej 

innowacyjnymi metodami.Samanta 

Dryja odpowie na pytanie, jak pomóc dziecku 

w nauce języków obcych w dobie YouTube’a. 

W tym numerze czekają na Państwa także 

propozycje podróży – Katarzyna Płachta zaprasza 

nauczycieli na… Erasmusa, a Jan Błoński 

opowie o maturze w Korei Południowej. 

Mamy nadzieję, że odnajdą Państwo w naszym 

nu merze dawkę inspiracji potrzebną 

na produktywny i inspirujący 2017 rok. 

Z życzeniami miłej lektury 

Estera Sendecka 

redaktor naczelna 

SPIS TREŚCI 

KAŻDY UCZEŃ MA W SOBIE TALENT MATEMATYCZNY! // 3 

Paweł Dębek 

JAK TO SIĘ ROBI W INTERNECIE // 4 

Kinga Ekert 

INSTYTUT EDUKACJI SPOŁECZNEJ // 5 

Barbara Moś 

SZCZYPTA EDUKACJI POZAFORMALNEJ W SZKOLE // 6–7 

Katarzyna Płachta 

NAUCZYCIELU! WYJEDŹ NA ERASMUSA! // 8 

Jan Błoński 

KOREAŃSKA MATURA GROZY // 9 

Samanta Dryja 

JAK POMÓC DZIECKU W NAUCE JĘZYKÓW OBCYCH? // 10 

CZY TESTY POMAGAJĄ W NAUCE? // 11 

„AMBASADOR EDUKACJI”. 

Gazeta została wydana dzięki wsparciu KINGS Polska. 

Nakład: 35 000 egzemplarzy. 

Redaktor naczelna: Estera Sendecka 

Zastępca redaktor: Radosław Czekan 

Autorzy: 

Jan Błoński, Radosław Czekan, Paweł Dębek, Kinga Ekert, Barbara Moś, Katarzyna Płachta, 

Aleksandra Wierzchowska 

Korekta językowa: Estera Sendecka 

Projekt graficzny i skład: George Chikvinidze 

Kontakt: 

| 2 | „Ambasador Edukacji” | styczeń 2017

KAŻDY UCZEŃ MA W SOBIE TALENT 

MATEMATYCZNY! WYWIAD Z IRAKLIM VEKUĄ 

Już 5 lutego pierwsi polscy uczniowie 

dołączą do 300 000 rówieśników z zagranicy, 

którzy dotychczas wzięli udział 

Wyzwaniu Matematycznym Kings. Więcej 

o tej nietypowej inicjatywie opowiada 

Irakli Vekua - pomysłodawca i menadżer 

Kings. 

Ambasador Edukacji: Skąd pomysł na 

Wyzwanie Matematyczne Kings? 

Irakli Vekua: Wyzwanie jest naszym sposobem 

na podniesienie mediany edukacji matematycznej 

w Polsce oraz szerzej, jest częścią 

międzynarodowego projektu edukacyjnego, 

w ramach którego odbyło się już ponad 100 

wydarzeń w trzech krajach. Od kilku lat organizujemy 

nowoczesne konkursy przedmiotowe 

przeznaczone dla każdego ucznia bez 

względu na aktualny poziom i w ten sposób 

motywujemy ich do pokonywania własnych 

barier. 

A.E.: Do tej pory konkursy i olimpiady kojarzyły 

się raczej z wyłonieniem najlepszych 

spośród szkolnych prymusów. 

I.V.: W naszych wydarzeniach najważniejszy 

jest każdy uczeń, ponieważ wierzymy, 

że w każdym może drzemać matematyczny 

talent. Właśnie dlatego formuła Wyzwania 

różni się zdecydowanie od przeciętnych 

konkursów. 

ucznia, gdzie setki uczestników rozwiązują 

zestaw dziesięciu zadań w każdej kategorii 

klasowej od II klasy szkoły podstawowej do 

III gimnazjum. Wyzwaniu towarzyszą różnorodne 

atrakcje w ramach Festiwalu Kings, 

które mają sprawić, by uczestnicy wspominali 

naukę jako coś pozytywnego i przyjemnego. 

Organizacją wydarzeń zajmuje się w 100% 

nasz doświadczony zespół, dzięki czemu 

odciążamy nauczycieli i rodziców. 

A.E.: Jak uczniowie mogą się przygotować 

do Wyzwania? 

I.V.: To bardzo proste. Każdy uczeń samodzielnie 

może wejść na stronę www.kings. 

edu.pl, gdzie w zakładce przygotowanie 

znajdzie specjalnie opracowane materiały. 

Pozwalają one poznać format zadań oraz 

nauczyć się podstawowych zagadnień występujących 

podczas Rundy Otwartej. Oczywiście 

zachęcamy też na uczycieli i rodziców 

do pomocy swoim podopiecznym w przygotowaniach. 

A.E.: Pierwsze Wyzwanie Matematyczne 

Kings odbędzie się w sześciu największych 

miastach Polski: Warszawie, Wrocławiu, 

Łodzi, Gdańsku, Krakowie i Poznaniu. Czy 

planujecie kolejne edycje? 

I.V.: Oczywiście. W kwietniu i maju przeprowadzimy 

Kings English Challenge w tych 

I.V.: Jesteśmy pewni naszej jakości (śmiech). 

Kiedy zaczynaliśmy w Gruzji cztery lata 

temu, sytuacja wyglądała podobnie do tej 

w Polsce. 90% uczniów nie brało udziału 

w konkursach matematycznych, ponieważ 

nie widziało korzyści edukacyjnych dla siebie 

w takich przedsięwzięciach. Za sprawą 

Kings, dziś co trzeci uczeń w Gruzji wierzy, 

że warto brać udział w konkursach, a cztery 

na pięciu z nich są „Kingserami”. Bardzo dobre 

osiągnięcia odnotowaliśmy też w Estonii 

i na Litwie. Łącznie zmotywowaliśmy setki 

tysięcy dzieci w różnym wieku do uwierzenia 

w siebie i nauki pozalekcyjnej. Jesteśmy 

z tego dumni. 

A.E.: Liczycie na powtórkę w Polsce? 

I.V.: Poświęciliśmy rok pracy na dostosowanie 

Wyz wania Matematycznego do polskich warunków 

edukacyjnych i kulturowych. Między 

innymi nawiązaliś my współpracę z innymi 

ciekawymi projektami i organizacjami oraz 

razem ze specjalistami z dziedziny dydaktyki 

matematyki stworzyliśmy specjalny zestaw 

zadań. Ponadto postanowiliśmy, że rejestracja 

online, udział w Run dzie Otwartej oraz 

materiały przygotowawcze bę dą cał kowicie 

darmowe, a wyłącznie uczestnictwo w Run 

dzie Finałowej będzie wymagało opłaty 37 zł. 

Każdy uczeń i rodzic powinien mieć możliwość 

ud zi ału w Wyzwaniu Kings i oceny na 

własnej skór ze, czy to jest inicjatywa dla nich 

i czy chce ko ntynuować swój rozwój z nami. 

A.E.: Pozostaje nam tylko życzyć powodzenia! 

Nie oznacza to, że nie wyłaniamy najlepszych. 

Dla trzech najlepszych uczniów w danej kategorii, 

czyli w klasie, przyznamy wyjątkowe 

nagrody, a wśród nich tablety, smartfony oraz 

drony. Co jest nowością w Polsce, wszyscy 

uczestnicy Rundy Finałowej otrzymają indywidualną 

i szczegółową informację zwrotną 

o swoich rozwiązaniach. 

A.E.: W takim razie na czym polega Wyzwanie 

Matematyczne? 

I.V.: Wyzwanie składa się z Rundy Otwartej 

i Rundy Finałowej. Są to dwa wydarzenia, 

które odbywają się w niedzielę, poza szkołą 

samych miastach, a w ciągu trzech lat chcemy 

organizować wydarzenia w ponad 85 

miejscowościach. Będziemy też organizować 

projekty społeczne i konkursy z innych 

przedmiotów. 

A.E.: To ambitne plany. Skąd takie dynamiczne 

tempo rozwoju? 

„Ambasador Edukacji” | styczeń 2017 | 3 |

W świecie mediów społecznościowych nastolatkowie 

są tubylcami. Dla wielu nauczycieli i wychowawców 

rodzi to dylemat, czy warto wkraczać 

na teren, na którym czują się niepewnie, 

i czy dla ich pracy z młodymi ludźmi może to 

przynieść jakieś korzyści. Odpowiadamy: warto 

i może. 

Dla młodych ludzi przestrzeń wirtualna stała 

się światem równoległym, a komunikacyjnie 

czasami wręcz ważniejszym niż ten fizyczny. 

Można się na to zżymać, obrażać, ale skoro tak 

już jest, to można też do tego świata zajrzeć 

i dzięki temu włączyć nowe sposoby komunikowania 

się z młodymi ludźmi. Sposoby, które 

mogą uzupełniać tradycyjne formy komunikowania, 

a mają tę zaletę, że często młodym ludziom 

łatwiej się do nich odnosić i traktować jak 

swoje. 

Media społecznościowe to dziś też ważny 

sposób docierania do młodych ludzi z propozycjami 

i ofertami edukacji pozaformalnej. To bardzo 

dobry sposób na promowanie i nagłaśnianie 

naszych dodatkowych działań, informowanie 

o tym, dlaczego warto dołączyć do kółka historycznego, 

drużyny czy pojechać na obóz młodzieżowy. 

Inna korzyść to taka, że dzięki mediom społecznościowym 

możesz lepiej rozumieć młodych 

ludzi, spojrzeć na świat ich oczami. Nie warto 

jednak korzystać z tego do śledzenia, inwigilowania 

czy używania zdobytych tak informacji 

przeciwko młodym ludziom. Zaufanie w pracy 

z młodym człowiekiem to fundament. 

Mediów społecznościowych można się nauczyć. 

Jeśli bardzo się boisz, że zrobisz coś nie 

tak, załóż pierwsze konto zupełnie anonimowe 

i potrenuj na nim. Możesz też poprosić młodych 

ludzi, z którymi pracujesz, żeby Ci pomogli stawiać 

pierwsze kroki. Należy pamiętać, że w tym 

momencie nie wystarcza już konto na Facebooku, 

który powoli robi się passé. W tym teatrze 

raz na jakiś czas zmieniają się dekoracje i trzeba 

uczyć się nowych narzędzi, ich zastosowań, 

specyfiki treści, obsługi. Obecnie media społecznościowe 

to bardziej konglomerat różnych narzędzi 

z różnym zastosowaniem. Na Facebooku 

| 4 | „Ambasador Edukacji” | styczeń 2017 

dobrze jest organizować akcje i aktywizować 

do działania, Twitter to świetne narzędzie do 

komentarzy, komunikowania najważniejszych 

przesłań, Instagram to siła obrazu, a coraz popularniejszy 

Snapchat to doskonały sposób na 

własną telewizję z przekazami na żywo. 

Ważna jest synergia tych mediów, polegająca 

na właściwym dobraniu zastosowania do 

możliwości, spójnego przekazu co do obszaru 

i wytwarzania relacji między nimi, choćby 

przez stworzenie łączącego je hasła w formie #. 

Ważne jest przede wszystkim włączenie do tego 

młodych ludzi, reagowanie na ich komentarze, 

zachęcenie do dyskusji w wirtualu, dzielenie się 

uwagami, komentarzami, obrazami i oczywiście 

ciągłej interakcji: odpowiadania, podawania dalej, 

komentowania. 

Warto też pamiętać o zagrożeniach, przed 

którymi chroni podstawowa zasada: komunikując 

się w mediach społecznościowych, komunikujesz 

się publicznie. Więc nie mów i nie 

pokazuj tego, czego nie pokazujesz i o czym 

nie mówisz w pracy. Zawsze też, i jest to częsta 

praktyka, można mieć dwa konta: otwarte, które 

służy do rozmawiania z młodymi ludźmi i prywatne, 

zastrzeżone dla znajomych i przyjaciół. 

Dzięki mediom 

społecznościowym możesz 

lepiej rozumieć młodych ludzi, 

spojrzeć na świat ich oczami. 

Świat nastolatków bezsprzecznie składa się 

obec nie z dwóch światów: realnego, który ich 

otacza i wir tualnego, do którego przenoszą się, 

przyklejając nosy do telefonów komórkowych 

(gwoli sprawiedliwości trzeba oddać, że funkcjo 

nuje tak w znakomitej mierze pokolenie dwudziestolatków, 

a i wielu spośród trzydziestolatków 

również). Dla osób pracujących z młodzieżą 

to ciekawe wyzwanie, które polega na tym, aby 

spotkać się z młodymi ludźmi w krainie, w której 

przez część socjologów nazywani są e-tubylcami. 

Dzięki temu możliwe jest nie tylko lepsze 

rozumienie młodych ludzi, poprzez zaglądanie 

do przestrzeni, w których swobodnie się komunikują, 

ale przede wszystkim przez wchodzenie 

tam w interakcje z nimi, wkładając treści ważne 

z perspektywy dorosłych. 

Paweł Dębek 

Od 15 lat pracuje jako coach, trener i doradca. 

Psycho log zdrowia, socjolog organizacji i zarządzania, 

ukończył renomowane szkoły coachingu, 

systemowych usta wień organizacyjnych, 

psychoterapii, socjoterapii i psycho logicznego 

treningu grupowego. Trener rekomendowany 

przez Polskie Towarzystwo Psychologiczne, 

certyfikowany coach International Coaching 

Community. Przeprowadził ponad 5000 godzin 

warsztatów, treningów i sesji indywidualnych. 

Pracuje z managerami i zespołami w biznesie, 

administracji publicznej i w sektorze organizacji 

pozarządowych. Uczy też trenerów i coachów 

– był autorem i trenerem wiodącym kilkunastu 

szkół trenerów. Współtworzył i kierował wieloma 

organizacjami o charakterze think-tankowym, 

szkoleniowym i federacyjnym.

Kinga Ekert 

Instytut Edukacji Społecznej – 

think-tank pracy z młodzieżą 

Od 2001 roku w ponad 100 projektach zespół trenerów 

Instytutu przeprowadził 10 tysięcy godzin 

szkoleń i coachingu, nasi eksperci uczestniczyli 

w tworzeniu ważnych raportów i strategii dotyczących 

młodzieży, budowaliśmy regionalne 

i ogólnopolskie rozwiązania systemowe na 

rzecz ludzi młodych. 

DZIAŁANIA Z MŁODZIEŻĄ 

Przez ponad 10 lat prowadziliśmy wieloletnie 

prog ramy wspierania aktywności młodych ludzi 

w społecznościach lokalnych Wrocławia i Oławy. 

Wdrożyliśmy we Wrocławiu pierwszy w Polsce 

młodzieżowy budżet obywatelski. Przeprowadziliśmy 

kilkanaście regionalnych programów szkolenia 

animatorów i liderów. Przeprowadziliśmy 

kilkaset warsztatów i treningów dla tysięcy młodych 

ludzi z zakresu umiejętności społecznych. 

Zorganizowaliśmy w Oławie dziewięć międzynarodowych 

konferencji „Młodzi Liderzy w Społecznościach 

Lokalnych”. Wśród gości znaleźli się wybitni 

naukowcy, politycy, pracownicy młodzieżowi 

i młodzi ludzie z wielu krajów europejskich. Organizowaliśmy 

międzynarodowe spotkania młodzieży. 

Naszymi stałymi partnerami są liderzy angielskiego 

sektora pozarządowego z Herefordshire. 

ZARZĄDZANIE KOMUNIKACJĄ 

MŁODZIEŻOWĄ 

Inicjujemy procesy komunikacji w środowiskach 

lo kal nych i regionalnych poprzez wdrażanie narzędzi 

zarządzania komunikacją i moderowanie 

przepływu informacji. Dzięki animacji lokalnego 

środowiska młod zieżowych liderów powstało Się 

dzieje w Oławie, system komunikacji młodzieżowej 

skupiający i angażujący młodych ludzi. Nasz 

zespół stworzył i prowadził portal fajnie.org dla 

młodzieży i organizacji z Dolnego Śląska. 

SZKOLENIE OSÓB PRACUJĄCYCH 

Z MŁODZIEŻĄ 

Wiele lat pracy z grupami pozwoliło nam na wypracowanie 

autorskiej metodyki szkoleniowej. 

W oparciu o te doświadczenia prowadzimy innowacyjne 

i uznane programy szkolenia trenerów 

i coachów. W latach 2007–2011 przeprowadziliśmy 

pięć edycji Szkoły Młodych Trenerów dla 

osób, które stawiają pierwsze kroki w karierze 

trenerskiej. Wprowadzamy do Polski standardy 

zawodu pracownika młodzieżowego. Od 2010 roku 

realizujemy polsko–angielską Szkołę Trenerów 

Młodzieżowych, nowatorski w skali europejskiej 

międzynarodowy program szkolenia osób pracujących 

z młodzieżą w obszarze edukacji pozaformalnej. 

Wiosną 2015 roku rozpocznie się szósta, 

ostatnia edycja Szkoły. Na początku 2016 roku zaprezentujemy 

program Szkoły pracy z młodzieżą, 

skoncentrowanej na treningu kluczowych kompetencji. 

Prowadzimy superwizję grupową i indywidualną 

dla osób pracujących z młodzieżą. 

POLITYKA MŁODZIEŻOWA 

Jesteśmy inicjatorami i współautorami nowoczesnej 

polityki na rzecz młodzieży na szczeblu 

lokalnym, regionalnym i ogólnopolskim. 

Współuczestniczy liśmy w powołaniu i doradzaliśmy 

Komisji ds. Młodzieży Sejmiku Województwa 

Dolnośląskiego. Byliśmy współarchitektami regionalnego 

systemu finansowania działań z młodzieżą. 

Jesteśmy w gronie członków założycieli Dolnośląskiej 

Rady ds. Młodzieży – pierwszej w Polsce federacji 

organizacji pozarządowych działających na 

rzecz młodzieży. Nasz zespół kieruje działaniami 

Rady nieprzerwanie od 2010 roku. Szef Instytutu, 

Paweł Dębek jest członkiem Rady Działalności Pożytku 

Publicznego Ministra Pracy i Polityki Społecznej. 

W ramach prac Rady kieruje zespołem ds. 

polityki na rzecz młodzieży. 

RAPORTY, BADANIA I ANALIZY 

Nasi eksperci byli zaangażowani w tworzenie wielu 

dokumentów strategicznych, analiz, raportów 

i badań dotyczących młodzieży, m.in.: raportów 

Młodzi 2011 i Młodzi Dolnego Śląska 2013, Propozycji 

do uzupełnienia Strategii Rozwoju Województwa 

Dolnośląskiego do 2020 roku o problematykę 

młodzieżową, rządowego Programu 

Aktywna Młodzież. Prowadzimy blog o pracy 

z młodzieżą, ważne informacje z tego obszaru publikujemy 

w mediach społecznościowych, a przegląd 

najważniejszych informacji dla osób pracujących 

z młodzieżą przesyłamy co dwa tygodnie 

w newsletterze. 

PARTNERZY 

Realizowaliśmy projekty na zlecenie Ministerstwa 

Pracy i Polityki Społecznej, Ministerstwa Spraw 

Zagra nicznych, Urzędu Marszałkowskiego Województwa 

Dol nośląskiego, Fundacji Rozwoju 

Systemu Edukacji, Mi ejskiego Ośrodka Pomocy 

Społecznej we Wrocławiu, urzędów miejskich 

Wrocławia i Oławy oraz Urzędu Gminy Kłodzko. 

Kinga Ekert 

Trenrer, coach i manager. Ekspert w zakresie 

szkolenia i tworzenia dobrych warunków do 

rozwoju dla młodych ludzi. Od 10 lat związana 

ze środowiskiem pozarządowym jako członek 

zarządów i kierownik zespołów w ramach instytucji 

i organizacji o charakterze thinktankowym, 

szkoleniowym i federacyjnym – Instytutu 

Edukacji Społecznej, Dolnośląskiej Rady ds. 

Młodzieży i Polish Governance Institute. Współpracuje 

ze środowiskiem studenckim tworząc 

i realizując programy szkoleniowe z zakresu 

umiejętności miękkich, zarządzania zespołem 

i przedsiębiorczości dla studentów, absolwentów 

i kół na ukowych. 


Barbara Moś 

SZCZYPTA 

EDUKACJI 

POZAFORMALNEJ 

W SZKOLE… 

…dodaje smaku i wydobywa z procesu edukacyjnego nie tylko wiedzę, ale także różne 

kompetencje. Przekonali się o tym nauczyciele i uczniowie kilkunastu szkół średnich 

w całej Małopolsce, a doceniły to władze województwa przyznając w grudniu 2016 roku 

nagrodę Grand Prix „Kryształów Soli” Stowarzyszeniu Europe4Youth m.in. za promocję 

edukacji pozaformalnej, rozwijanie u mło dych ludzi kompetencji mięk kich oraz prowadzenie 

edukacji obywatelskiej innowacyjnymi metodami. 

PO CO SZKOLE EDUKACJA 

POZAFORMALNA? 

Wydaje się, że w szkole nie ma miejsca i czasu na 

edukację, w której uczniowie sami decydują, czego 

chcą się nauczyć, sami się oceniają, a rezultaty wymykają 

się podstawie programowej i przewidywalnym 

efektom uczenia się. Wydaje się, że program 

szkolny i czas przeznaczony na jego realizację wyklucza 

możliwość nieskrępowanego uczenia się na 

błędach, doświadczania przyswajanych treści, wypracowywania 

własnych rozwiązań, niekoniecznie 

poprawnych. Wydaje się w końcu, że nauczyciel 

wychodzący z roli weryfikatora postępów uczniów 

i rozstrzygającego niejasności może stać się niewiarygodny. 

Tymczasem badania efektów edukacji pozaformalnej, 

jak i doświadczenie w ponad 17 szkołach 

średnich Małopolski pokazują, że poświęcenie 

czasu na samodzielne odkrywanie wiedzy, popełnianie 

błędów i dochodzenie do rozwiązań w grupie, 

z wykorzystaniem procesów grupowych i relacji 

między uczestnikami może pełnić zarówno 

funkcję uzupełniającą wobec edukacji formalnej, 

jak i być samodzielną formą samorozwoju. Efekty 

edukacyjne, chociaż w pełni nieprzewidywalne, 

zawierają elementy, których notorycznie brakuje 

pracodawcom w absolwentach szkół średnich 

i wyższych: kompetencji społecznych, inicjatywy, 

rozwiazywania problemów, umiejętności planowania 

własnego rozwoju, odpowiedzialności społecznej 

oraz kompetencji praktycznych. 

Jednocześnie prowadzenie zajęć edukacji pozaformalnej 

w szkołach (w programie „eduAK 

TYWACJA”, „Małopolski Dialog Młodzieży” czy 

„Papiery do kariery”) spotkało się z wieloma wyzwaniami. 

Reakcją wielu uczniów na słowa „tutaj 

nie ma dobrych i złych odpowiedzi, powiedz mi, co 

myślisz” było zdumienie, czasem blokada. Wielu, 

którym dano możliwość swobodnego podejmowania 

decyzji, testowało jak daleko mogą się posunąć, 

gdzie są granice tolerancji prowadzących na żarty. 

Wielu odczuwało dyskomfort prezentując własne 

zdanie, nie zgadzając się z nauczycielem czy też 

oceniając własne osiągnięcia na serio. Również 

nauczyciele mieli nierzadką tendencję do prezentowania 

swoich uczniów prowadzącym w dobrym 

świetle, instruowania, strofowania. 

Rozwiązaniem tych wątpliwości może być 

ścisła współpraca organizacji pozarządowych ze 

szkołami, którą od lat wspierają unijne programy 

edukacyjne dla młodzieży. Edukacja pozaformalna 

pozostaje tym samym domeną organizacji pozarządowych, 

sektor edukacji szkolnej pozostaje 

autonomiczny w wyborze metod i kontroli wykonywania 

programu szkolnego, a oba sektory wzajemnie 

czerpią ze swoich zasobów z korzyścią dla 

młodzieży. 

Według badań Stowarzyszenia Europe4Youth 

„eduAKTYWACJA. Rzecz o edukacji pozaformalnej 

w Ma łopolsce” nauczyciele szkół średnich 

rzeczywiście widzą trudności w używaniu metod 

edukacji pozaformalnej w szkole. Największe 

przeszkody dostrzegają w braku zewnętrznej weryfikacji 

efektów edukacyjnych, a zagrożenie dla 

jej jakości w dobrowolności uczestnictwa i zależności 

od motywacji wewnętrznej. Może się wydawać, 

że nie ufają uczniom, aby sami byli w stanie 

pokierować swoim uczeniem się. Tymczasem wydzielenie 

przestrzeni ku temu w szkole przynosi 

niebywałe rezultaty. 

Zajęcia prowadzone przez Stowarzyszenie 

wyz wala ły w uczestnikach pokłady kreatywności, 

sa mo dziel ności, umiejętności przewidywania, 

analizy sytuacji, oceny strategicznej. W trakcie 

symulacji, warsztatów, prezentacji, prac w grupie 

szlifowali umiejętności jasnego wyrażania myśli, 

negocjacji, perswazji, argumentacji, formułowali 

swoje poglądy. Edukacja pozaformalna nie jest 

tylko narzędziem, ciekawym sposobem prowadzenia 

lekcji, ale całościowo przyczynia się do rozwoju 

osobowości i kompetencji młodych ludzi. 

JESZCZE O EDUKACJI POZAFORMAL- 

NEJ 

Uczenie się poza systemem formalnym charakteryzuje 

się skoncentrowaniem na uczącym się – jego 

potrzebach, jego oczekiwaniach i samodzielnie 

stawianych sobie i ewaluowanych celach edukacyjnych 

– w odróżnieniu od systemu formalnego, 

gdzie cele edukacyjne są wyznaczane i oceniane 

zewnętrznie, i od nauki nieformalnej, gdzie są 

one nieznane. Analogicznie – efekty uczenia się 

formalnego są rozpoznawalne, pozaformalnego 

– rzadziej, a nieformalnego – w ogóle. W edukacji 

pozaformalnej uczenie się następuje przez działanie, 

doświadczanie, rozwiązywanie problemów, 

samodzielne dochodzenie do konkluzji. Proces 

jest usystematyzowany, zaplanowany i zorganizowany, 

prowadzony nie przez nauczyciela, a facylitatora. 

Kogoś, kto dba o warunki uczenia się, 

stwarza kontekst edukacyjny i ułatwia autoewaluację 

uczestnika, jednocześnie będąc dla niego 

partnerem. Proces uczenia się następuje również 

w grupie, a procesy grupowe i interakcje między 

uczestnikami (w idealnym modelu – bardzo różnorodnymi 

od względem doświadczenia, kontekstu 

kulturowego, wieku) działają stymulująco na 

proces edukacyjny. Bardzo często polega też on 

na rozwiązywaniu problemów, wypracowywaniu 

rezultatów, modeli, rozstrzyganiu sporów intelektualnych. 

Edukacja pozaformalna to jednak nie tylko 

metody. Wyznacza ona również całościowy model 

rozwoju człowieka, podejścia do samego siebie. 

Świadome uczenie się może być również stylem 

życia, charakteryzującym się otwartością, gotowością 

do zmian, aktywnością, reinterpretacją 

przeszłości oraz własnych doświadczeń. Ten model 

edukacji przez całe życie spaja się ze specyfiką 

rynku pracy XXI wieku, gdzie częste zmiany miej 

| 6 | „Ambasador Edukacji” | styczeń 2017

sca pracy, mobilność, przedsiębiorczość, dokształcanie 

się i przekwalifikowanie to stałe elementy. Ta 

forma uczenia się współgra również z wizją społeczeństwa 

obywatelskiego, o rozwiniętym poczuciu 

solidarności i odpowiedzialności społecznej. 

PROPOZYCJE DLA SZKÓŁ 

ŚREDNICH 

Stowarzyszenie z roku na rok rozwija i udoskonala 

swoje metody, dostosowując je do zmieniających 

się potrzeb młodzieży, szkół i osób pracujących 

z młodzieżą oraz trendów w edukacji pozaformalnej. 

Młodzież może skorzystać m.in. z zajęć warsztatowych 

podnoszących kompetencje obywatelskie 

i społeczne, rozwijających przedsiębiorczość, 

umiejętności tworzenia CV, zajęć symulacyjnych 

pokazujących mechanizmy władzy i społeczeństwa 

obywatelskiego, warsztatów z użyciem gry 

planszowej służących rozwiązywaniu problemów 

społecznych, jak i warsztatów pisania własnych 

projektów. Te ostatnie prowadzone są także dla 

nauczycieli i osób pracjących z młodzieżą chcących 

pozyskiwać fundusze na swoją działalność, 

doskonalić się w swojej pracy, poznawać nowe narzędzia 

pracy z młodzieżą. Konsultanci stowarzyszenia 

tworzą również scenariusze odpowiadające 

na konkretne problemy i indywidualne potrzeby 

szkół, nauczycieli i młodzieży. 

Więcej informacji: www.europe4youth.eu/zajecia-w- 

-szkolach 

AKTYWATORY 

Warsztat „Aktywator” polega na symulacji mechanizmów 

społeczeństwa obywatelskiego na przykładzie 

konkretnego problemu dotyczącego młodzieży 

w fikcyjnym mieście. Uczestnicy wcielają 

się w role interesariuszy z różnych sektorów i negocjują 

rozwiązanie mając do dyspozycji odmienne 

narzędzia. Podczas symulacji młodzież różnymi 

sposobami stara się wpływać na decyzje publiczne, 

używa argumentów wykraczających poza zużyte 

„młodzież jest przyszłością” i samodzielnie dochodzi 

do…postulatów wyrażonych w Konwencji 

o Prawach Dziecka. Poznaje również narzędzia 

wpływania na decyzje publiczne przez młodzież 

oraz ciała, organizacje i instytucje, z których pomocy 

może korzystać. Warsztat oprócz wiedzy 

dostarcza także umiejętności rzeczniczych, komunikacyjnych, 

społecznych oraz budzi poczucie 

współuczestnictwa w społecznościach lokalnych. 

Więcej informacji: www.eduaktywacja.pl 

Eurolekcje 

Eurolekcje to zajęcia oparte na scenariuszach sieci 

Eurodesk Polska zrzeszającej organizacje i instytucje 

dostarczające informacji młodzieżowej. Ich 

różne typy dostarczają informacji na temat możliwości 

rozwoju młodzieży, wyjazdów, stypendiów, 

studiów czy pracy, jak i angażowania się w działalność 

społeczną, aktywności obywatelskiej i narzędzi 

wpływania przez młodzież na swoje otoczenie, 

sprawy publiczne, polityki młodzieżowe. Eurolekcje 

prowadzone są metodami warsztatowymi 

przez Regionalne i Lokalne Punkty Eurodesk Polska 

rozsiane po całej Polsce, m.in. Stowarzyszenie 

Europe4Youth w Krakowie. 

Więcej informacji: 

www.eurodesk.pl/eurolekcje-i-warsztaty 

RozgryźTO! 

RozgryźTO! to gra edukacyjna (planszo wokarciana), 

będąca jednocześnie narzędziem prowadze nia 

konsultacji społecznych oraz minibadań postaw 

młodzieży wobec różnych problemów społecznych. 

Została ona wydana i jest nieodpłatnie dostępna 

w siedzibie stowarzyszenia lub na jej stronie internetowej. 

Grać w nią może min. 10 osób, skupionych 

w małych grupkach nad rozwiązywaniem następujących 

problemów społecznych. Każda gra polega 

na rozwiązywaniu innego problemu lub opracowywaniu 

zagadnienia, jak na przykład: 

● bezrobocie młodzieży, 

● bieda i wykluczenie, 

● emigracja młodych, 

● nierówności w edukacji, 

● niska rozpoznawalność edukacji pozaformalnej, 

● radykalizacja młodzieży, 

● aktywność społeczna młodzieży, 

● uczestniczenie młodzieży w podejmowaniu 

decyzji, 

● zdrowie fizyczne młodzieży, 

● zdrowie psychiczne młodzieży, 

● wspieranie przedsiębiorczości, 

● wirtualizacja życia i zagrożenia w Internecie, 

● rynek pracy dla młodzieży. 

W trakcie gry uczestnicy rywalizują o wiedzę 

faktograficzną oraz o dotychczasowych rozwiązaniach 

danego problemu, a w drugiej części budują 

propozycje programów, projektów, a nawet 

reform, które w najlepszy sposób rozwiązywałyby 

dany problem. Co ciekawe, każde rozwiązanie ma 

szanse być zaprezentowane władzom lokalnym 

oraz… decydentom w Radzie Unii Europejskiej! Po 

zarejestrowaniu rozwiązania na stronie internetowej 

lub przesłaniu go do koordynatorów projektu 

trafia ono do corocznego raportu krajowego Dialogu 

Usystematyzowanego, który trafia na agendę 

kolejnych Unijnych Konferencji Młodzieżowych, 

na których wypracowywane są rekomendacje na 

spotkania Rady Unii Europejskiej. 

Więcej informacji: www.rozgryzto.pl, www.dialogusystematyzowany.pl 

Edukacja pozaformalna (…) 

wyznacza również całościowy 

model rozwoju człowieka (…). 

Świadome uczenie się może być 

również stylem życia, charakteryzującym 

się otwartością, gotowością 

do zmian, aktywnością, 

reinterpretacją przeszłości oraz 

własnych doświadczeń. 

PAPIERY DO KARIERY 

Warsztaty „Papiery do kariery” uczą, jak odnaleźć 

się na rynku pracy i edukacji, poznać swoje słabe 

i mocne strony oraz skutecznie zaprezentować 

swoje kwalifikacje. 

Uczniowie analizują swoje kompetencje i dyskutują 

nad użytecznością dokumentów, które te 

kompetencje potwierdzają. W czasie zajęć dogłębnie 

poznają i analizują dokumenty składające 

się na portfolio Europassa. Uczą się je wypełniać 

i przekonują się, dlaczego warto korzystać z nich 

przy ocenie i prezentowaniu swoich umiejętności 

i kwalifikacji potencjalnym pracodawcom. 

Lekcje i warsztaty „Papiery do kariery” to efekt 

partnerstwa pomiędzy dwoma unijnymi programami: 

Europassem i Eurodeskiem. Tak jak pozostałe 

zajęcia oferowane przez Eurodesk Polska 

warsztaty mają dwie wersje: lekcyjną – 45minutową, 

i warsztatową – 90minutową. 

Zajęcia prowadzą konsultanci Eurodesk Polska 

z następujących miast: BielskoBiała, Bydgoszcz, 

Toruń, Inowrocław, Katowice, Kraków, Kielce, 

Leszno, Łódź, Siemianowice Śląskie, Szczecin, 

Warszawa, Gdańsk, Olsztyn, Poznań (Instytut 

Zachodni), Zgierz, Zielona Góra. 

JAK SKORZYSTAĆ? 

Wymienione scenariusze są nieustannie udoskonalane, 

rozwijane, a ich baza poszerzana. W 2017 

roku pojawią się nowe scenariusze z obszaru rozwoju 

przedsiębiorczości i kompetencji z nią związanych 

wykorzystujące metody digital storytelling. 

Aby skorzystać z dowolnej oferty zapraszamy do 

kontaktu! 

Stowarzyszenie Europe4Youth 

ul. Urzędnicza 14/1, 30051 Kraków 

konsultacje@europe4youth.eu 

www.europe4youth.eu 

Barbara Moś 

Dyrektor Stowarzyszenia Europe4Youth, trenerka 

(m.in. w obszarach partycypacji młodzieży, edukacji 

pozaformalnej, zarządzania NGO, Europejskiej 

Polityki Młodzieżowej), badaczka społeczna, 

koordynatorka projektów społecznych. Przewodnicząca 

Komisji Dialogu Obywatelskiego ds. Młodzieży 

w Krakowie. Autorka i realizatorka badań 

społecznych, diagnostycznych i ewaluacyjnych 

w obszarze młodzieży. Koordynatorka wolontariatu 

europejskiego, konsultantka Eurodesk, koordynatorka 

procesu Dialogu Usystematyzowanego 

w Małopolsce. Członkini grupy roboczej ds. 

edukacji w European Youth Forum. 



NAUCZYCIELU! WYJEDŹ NA ERASMUSA! 

Program Erasmus zazwyczaj kojarzy się nam ze stu denc kimi wyjazdami za granicę. I chociaż 

studenci tworzą spory odsetek beneficjentów, nie tylko dla nich przeznaczone są dofinansowania. 

W 2014 roku w życie wszedł program europejski Erasmus+, a plus w naz wie 

sprawił, że mogą z niego korzystać teraz przeróżne podmioty: studenci, młodzież, a także 

nauczyciele i uczni owie, także niepełnoletni. 

dużego nakładu pracy i czasu. W ramach działań 

możemy zorganizować szkolenia i to nie tylko 

dla nauczycieli, ale też dla uczniów placówek 

biorących udział w projekcie. 

Co ważne, w ramach akcji drugiej możemy 

wnioskować o projekty współpracy nie tylko 

między państwami, ale także między regionami. 

Jakimi problemami możemy się zająć? Nie 

ma żadnych limitów! Wystarczy zerknąć na listę 

zwycięskich wniosków z ostatniego deadline’u, 

aby zauważyć, że liczy się pomysł, wartość 

edukacyjna i innowacyjność. Dla przykładu 

Fundacja Rozwoju Regionalnego Viribus Unitis 

z Nowego Sącza uzyskała dofinanowanie na 

projekt „Innowacyjne metody nauczania oparte 

na metodzie rozwiązywania problemów”, 

a Stowarzyszenie Dobra Edukacja na projekt 

„Edukacja przyszłości. Technologie w procesach 

indywidualizacji nauczania”. Nie brakuje też beneficjentów 

wśród szkół i uczelni wyższych. 

Jednym z podrozdziałów programu jestbowiem 

„Erasmus+ Edukacja szkolna”. Dział ten obejmuje 

dwie „akcje” odpowiadające rodzajowi działań, 

na które chcielibyśmy uzyskać dofinansowanie: 

mobilność edukacyjną oraz partnerstwa strategiczne. 

BELFER NA ERASMUSIE? 


Akcja pierwsza obejmuje wsparcie mobilności 

n a uczycieli i kadry edukacji szkolnej. W jej 

ramach moż na ubiegać się o dofinansowanie 

projektu międzynarodowego (takiego jak kursy 

czy szkolenia), który będzie miał na celu podniesienie 

kompetencji pracowników placówki 

lub jej jakości. Dla przykładu, jeżeli zauważymy, 

że w naszej szkole kuleje nauczanie języków 

obcych, ale mamy kontakty z placówkami 

zagranicznymi, które znacznie lepiej radzą 

sobie z tym zagadnieniem, wspólnie możemy 

wnioskować o projekt. Dzięki tego typu kursowi 

nauczycie le powinni poznać nowe, innowacyjne 

sposoby nauczania, a także zawiązać cenne 

kontakty międzynarodowe. 

W ramach tej samej akcji Erasmus+ wspiera 

długoterminowe wyjazdy nauczycieli za granicę. 

Jeżeli posiada odpowiednie kompetencje 

językowe, ma możliwość prowadzenia zajęć 

w placówce zagranicznej (tzw. teaching assignment). 

W ten sposób uczy się pracy w nowym 

środowisku, poznaje specyfikę pracy z uczniami 

pochodzącymi z innych kultur i mierzących się 

z innymi problemami. Kolejną opcją jest tzw. 

job shadowing, w ramach którego nauczyciel 

obserwuje metody pracy zagranicznej szkoły 

partnerskiej po to, aby po powrocie wprowadzić 

w swojej szkole nowe rozwiązania. Wniosek jest 

doceniany jeszcze bardziej, jeżeli projekt zakłada 

współpracę obustronną, to znaczy jeżeli 

pracownik placówki zagranicznej w przyszłości 

odwiedzi naszą szkołę i także on wyniesie z jej 

pracy coś cennego dla swojego miejsca pracy. 

Udział w projekcie zawiązuje też kontakty 

mię dzy pracownikami szkoły i uczy pracy grupowej. 

Już na etapie planowania i składania 

wniosku należy wypracować plan przygotowany 

przez dyrektora, nauczycieli oraz pracowników. 

Ważne, aby planowana działalność przyniosła 

korzyści nie tylko dla nauczycieli, ale była impulsem 

do zmiany w całej placówce i przyczyniła się 

do lepszego jej funkcjonowania. 

ERASMUS, KTÓRY ZMIENIA 

SZKOŁY 

Akcja druga programu Erasmus+ Edukacja 

szkolna fi nansuje międzynarodowe partnerstwa 

strategiczne mi ęd zy szkołami, a także organizacjami. 

W ramach tej akcji program wyznaczył 

konkretne priorytety – projekt powinien więc 

przyczyniać się do: wzmocnienia profesjonalnego 

profilu nauczycieli, rozwijania umiejętności 

(np. matematycznych, językowych), ograniczenia 

przedwczesnego koń czenia nauki szkolnej 

przez uczniów, poprawy ja kości opieki i edukacji. 

Ważnym szczegółem jest to, że są to projekty 

długoterminowe (od roku do trzech lat) i mają 

zakończyć się wprowadzeniem wypracowanych 

narzędzi, innowacji czy sposobów pracy 

z uczniami. 

W praktyce wyróżnia się więc dwa rodzaje 

projektów: te na rzecz wymiany dobrych praktyk 

lub te służące wypracowaniu nowych narzędzi. 

Akcję drugą planujemy więc dla większych 

projektów, które zakładają wiele spotkań z partnerami 

oraz realizację działań, które wymagają 

OGRANICZENIA? 

Dlaczego więc, chociaż przynosi tak wiele korzyści, 

program Erasmus+ Edukacja szkolna 

jest wciąż tak mało popularny w polskich placówkach 

naukowych? Problemem na pewno nie 

jest kwesta finansowa, gdyż program finansuje 

wszystkie wpisane we wniosek działania, także 

wyżywienie i transport. Czynnikiem, który może 

odstraszyć wiele osób myślących o własnym 

projekcie, jest skomplikowany wniosek wymagający 

konsultacji z wieloma podmiotami. 

Warto jednak próbować, ponieważ nawet jeżeli 

wniosek zostanie odrzucony, można poprosić 

Agencję Narodową programu Erasmus+ o feedback, 

po czym ulepszyć nasz projekt i w kolejnym 

deadline’ie wysłać go po raz kolejny. 

Przed przystąpieniem do pisania wniosku 

należy także zarejestrować placówkę w systemie 

EU_LOGIN i otrzymać odpowiednie zezwolenia. 

Po otrzymaniu dofinansowania trzeba dbać 

o dokumentację, po zakończeniu projektu sumiennie 

go zaraportować. Wszystko to brzmi 

skomplikowanie, jednak sprawnie działający 

zespół nauczycieli i pracowników jest w stanie 

poradzić sobie z zarządzaniem projektem. 

Przy konsultacji wniosków czy w kwestiach 

formalnych pomocą służą regionalni konsultanci 

programu, których znajdziemy w każdym 

województwie (http://erasmusplus.org.pl/edukacja-szkolna/konsultanci/).Najbliższy 

termin 

wnioskowania to 29 marca 2017 roku. Do dzieła! 

Więcej informacji, przewodnik po programie 

i wnioski: http://erasmusplus.org.pl/edukacja-szkolna/ 


Konsultant Eurodesku, dziennikarz Europejs kie 

go Portalu Młodzieżowego, wielokrotny uczestnik 

i lider programów Erasmus+ Młodzież 

i Erasmus+ Studia, były lider workcampów międzynarodowych 

w islandzkiej organizacji SE 

EDS, współpracownik krakowskich organizacji 

pozar ządowych. Aktywnie promuje wolontariat 

zagraniczny, programy stypendialne i projekty 

europejskie. Obecnie przebywa na rocznym stypendium 

na uczelni La Sapienza w Rzymie.

Jan Błoński 

Koreańska matura grozy 

Każdego roku w listopadzie Korea zamiera – samochody przestają jeździć, samoloty latać, nie wolno trąbić, hałasować ani nawet 

głośno rozmawiać. Kraj pustoszeje i cichnie. Wbrew pozorom nie chodzi o Koreę Północną i żałobę po śmierci kolejnego dyktatora. 

To południowi sąsiedzi piszą maturę. 

Egzamin dojrzałości w Korei Południowej jest 

uzna wany za najtrudniejszy na świecie. Tak jak 

w Polsce piszą go 18–19letni uczniowie na zakończenie 

dwu nastoletniej edukacji. Tamtejsza 

matura, czyli Colle ge Scholastic Aptitude Test 

(CSAT) co roku straszy uczniów w listopadzie. Na 

czym polega trudność egzaminu? 

Na samym początku warto wspomnieć o formie, 

w jakiej uczniowie zdają test. Wszystkie 

matury odbywają się tego samego dnia od 9:00, 

a kończą po 17:00. Obowiązkowo trzeba zdawać 

język koreański, od którego zaczyna się dzień próby. 

Potem przychodzi czas na niemal trzygodzinny 

test z matematyki, a na końcu z angielskiego. To 

wszystko, jeśli chodzi o przedmioty obowiązkowe. 

Ale oprócz nich trzeba wybrać jeszcze dodatkowe 

przedmioty z czterech do wyboru: humanistycznych 

i ścisłych oraz drugi język obcy. 

Mordercza forma na pewno nie pomaga 

uczni om – już sam egzamin uważany jest za 

najtrudniejszy na świecie. Przykładowe zadania 

możecie rozwiązać tutaj:https://pl.scribd.com/ 

document/72348189/CSAT2010. Nic dziwnego, 

że w tych warunkach jedynie 2% zdających osiąga 

wynik umożliwiający studia wyższe, a 20% nie zdaje 

egzaminu. Przygotowanie się do tego maratonu 

znacznie wykracza poza tradycyjne „wkuwanie” 

– trzeba zadbać o odpowiednią dietę i wytrzymałość, 

by sił starczyło do końca dnia. Powtarzać matury 

nie można. 

Dobrze zdany egzamin jest przepustką do 

wyższego wykształcenia. Dyplom uniwersytecki, 

zwłaszcza zagranicznej uczelni, znaczy w Korei 

więcej niż w Polsce – zapewnia pozycję społeczną 

i materialną. Już z tego tylko powodu od najmłodszych 

lat na uczniach ciąży ogromna presja. A trzeba 

wziąć pod uwagę także wschodnioazjatycką 

mentalność, podejście do nauki i pracy. 

– Każdy mieszkaniec Korei Południowej wie, 

że ma obowiązek włączyć się do tej akcji. Nawet 

jeśli nie ma własnych dzieci, to ma bratanków czy 

siostrzeńców, którzy zdają egzamin. Czyli musi 

zachowywać się cicho. Jeśli nie będzie współpracował, 

zostanie przez wszystkich uznany za wroga – 

powiedział w rozmowie z Onetem (http://podroze. 

onet.pl/maturapokoreansku/25830), nauczyciel 

angielskiego i koordynator egzaminów w szkole 

w Seocho, Kim Eunhee. 

Publiczne przygotowania do niej zakrawają 

na społeczną paranoję, która tylko podsyca chorobliwie 

nerwową atmosferę. Aby nie tworzyć korków 

urzędy, banki i giełda otwierane są dopiero 

o 10:00, a wokół szkół kursują dodatkowe autobusy 

i patrole policyjne dbające o ciszę i przestrzeganie 

porządku. W trakcie zadań słuchowych z języka 

angielskiego trąbienie jest surowo zabronione, 

Nauczyciele nie mogą mieć 

zbyt mocnego makijażu ani 

zbyt ostrych perfum, mają 

także zakaz noszenia butów 

na obcasie, które mogłyby 

stukać o podłogę. (...) 

Wszystko po to, by zapewnić 

jak najbardziej komfortowe 

warunki. 

a samoloty nie startują. Nauczyciele nie mogą 

mieć zbyt mocnego makijażu ani zbyt ostrych 

perfum, mają także zakaz noszenia butów na obcasie, 

które mogłyby stukać o podłogę. W trakcie 

egzaminu muszą stać nieruchomo, nie oddychać 

zbyt głośno, nie nawiązywać kontaktu wzrokowego 

z uczniami. Wszystko po to, by zapewnić jak 

najbardziej komfortowe warunki. A i tak okazuje 

się, że krzesła są zbyt niskie lub zbyt wysokie, sala 

za ciepła lub za zimna, a powietrze zbyt suche lub 

zbyt wilgotne. 

Wynik maturzysty jest dla rodziny powodem 

do dumy lub wstydu. Uczeń, pisząc egzamin, 

wystawia świadectwo nie tylko sobie, ale przede 

wszystkim swoim najbliższym, których obowiązkiem 

było zadbać o jego edukację i pilnować postępów 

w nauce. Rodzinne oczekiwania nakładają na 

młodych adeptów dodatkową presję, z którą nie 

zawsze sobie radzą. Obawa o wynik egzaminu to 

jeden z głównych powodów depresji i samobójstw 

koreańskich nastolatków. Egzamin, do którego 

mogą podejść tylko raz, decyduje całkowicie o ich 

życiu, o tym, jak będą postrzegani przez społeczeństwo. 

Obsesja na punkcie edukacji i system nauczania 

przypominający wyścig szczurów przy 

noszą efekty – Korea zajmuje pierwsze miejsce 

w rankingach (dane za 2015 rok), a niemal 100% 

społeczeństwa jest piśmienne. Wybitne efekty 

okupione są jednak ogromnymi kosztami. Dlatego 

co jakiś czas wraca do publicznej debaty spór 

o sensowność i formę takiej matury. Na sporach 

jednak się kończy. Koreańczycy wciąż królują 

w zestawieniach – ogranicza się to jednak do statystycznych 

wyliczeń, które ograniczają edukację 

do wyników testów. Do koreańskich filmów grozy, 

które uważane są za najstraszniejsze na świecie 

można zatem dołożyć jeszcze jedną rzecz, która 

wszystkich budzi podziw i przerażenie jednocześnie 

– koreańską maturę. O ile jednak w przypadku 

filmów zachwyca scenariusz, gra aktorska i przede 

wszystkim efekty specjalne a straszy film, o tyle 

z egzaminem jest odwrotnie – środki do celu budzą 

grozę, a efekt końcowy zmusza do uznania. 

Jan Błoński 

Student historii i psychologii na Uniwersytecie 

War szawskim. Wiceprezes Klubu Debat 

UW. Dużo czyta, ogląda i dyskutuje. 


Jeśli zastanawiasz się, jak pomóc dziecku 

w nauce języków obcych, to jest to artykuł 

dla Ciebie! Wszyscy wiemy, jak przydatną 

umiejętnością w obecnych czasach jest posługiwanie 

się językami obcymi. Zdajemy 

sobie również sprawę z tego, że nie jest to 

wcale takie proste. Przyswajanie gramatyki 

czy słownictwa języka obcego jest dość 

czasochłonnym procesem i wymaga od nas 

wiele wysiłku, no chyba że zostaliśmy obdarzeni 

talentem językowym. 

W przypadku dzieci nauka języka obcego zachodzi 

znacznie szybciej niż u osób dorosłych, co 

jest uzasadnione kilkoma faktami. Po pierwsze, 

umysł małych dorosłych jest bardziej chłonny. 

Kilkuletnie pociechy dopiero poznają świat. 

Wszystko jest nowe, a to, co nowe najbardziej 

fascynuje. Nie bez kozery wielu artystów 

w swoich poglądach na sztukę odwoływali się 

do postawy dziecka jako istoty, która ogromnie 

interesuje się otaczającym ją światem i patrzy 

na wszystko z ciekawością. Inna sprawa to ilość 

obowiązków małej Marysi, a utrzymującej rodzinę 

Marii. Może to się wydawać niestosowne 

porównanie, jednak kiedy uświadomisz sobie, 

o ilu rzeczach musisz pamiętać, na co powinnaś 

znaleźć czas w danym dniu, to możesz złapać 

się za głowę. Jeśli masz dziecko lub dzieci, to 

zainwestuj w ich dzieciństwo, ponieważ zaowocuje 

to w przyszłości. Cóż się kryje pod tym 

hasłem? – zapytasz. Już tłumaczę. 

Dzieciństwo jest takim okresem w życiu 

każdego, które doceniamy dopiero, gdy przeminie. 

Jest też czasem, który według Freuda ma 

największe znacznie w procesie kształtowania 

naszej psychiki, jednak wielu badaczy stwierdziłoby, 

że również wpływa na poziom naszych 

umiejętności. Pamiętasz przysłowie: „Czym 

skorupka za młodu nasiąknie, tym na starość 

trąci”? Jeśli masz dzieci albo pracujesz z nimi, to 

weź sobie to zdanie do serca. Dziś chciałam Cię 

zachęcić, byś wspierał swoje pociechy w procesie 

uczenia się języków obcych. 

KIEDY DZIECKO POWINNO ZACZĄĆ 

NAUKĘ JĘZYKA OBCEGO? 

Im wcześniej, tym lepiej! Już dwulatki potrafią 

rozróżnić fonemy innych języków. Nic nie stoi 

na przeszkodzie, by taki maluch poznawał na 

raz dwa języki, jak bywa to w przypadku rodzin, 

gdzie rodzice są różnych narodowości 

i posługują się w domu dwoma językami. Jeśli 

opanowałeś jakiś język na wysokim poziomie, 

to śmiało możesz się w nim zwracać do swojej 

pociechy. Jeśli jednak wolałbyś tego nie robić, 

to zachęcam do dalszej lektury. 

JAK POMÓC DZIECKU W NAUCE JĘ- 

ZYKÓW OBCYCH ZA DARMO? 

Nie sztuką jest wysłać pociechę na kurs czy 

korepetycje z języka obcego, zanim jednak to 

uczynimy, możemy oswoić naszą pociechę z obcym 

brzmieniem całkowicie za darmo. 


1. Kreskówki i bajki dostępne na YouTube. 

YouTube to skarbnica wartościowych treści, 

trzeba tylko do nich się dogrzebać! Dzieci 

bardzo szybko wychwycą słówka czy nawet 

zwroty wypowiadane przez ich ulubione 

postaci z bajki. Niewątpliwym plusem takiego 

oswajania dziecka z językiem obcym 

jest to, że sam kontrolujesz co, kiedy i jak 

długo Twoja pociecha ogląda. 

2. Piosenki na portalu YouTube. 

Piosenek dla dzieci jest tu znaczniej więcej 

niż bajek, a nie ma chyba lepszej formy na 

zapamiętanie słownictwa niż ta rymowana 

i melodyjna z ruchomymi obrazami w tle. 

Dziecko uruchamia niemal wszystkie zmysły, 

a im większe zaangażowanie ciała i umysłu, 

tym szybsze i lepsze efekty. 

3. Darmowe aplikacje. 

Wiele firm wypuszcza na rynek darmowe 

aplikacje do nauki języków obcych, a te są 

świetną formą powtórki lub nauki dla nieco 

starszych dzieciaków, uczęszczających już 

do szkoły. Aplikacje najczęściej są dedykowane 

konkretnemu językowi, dlatego nie 

pozostaje nic innego, jak wpisanie w wyszukiwarkę 

hasła, np.: „język francuski darmowa 

aplikacja do nauki”. 

4. Blogi nauczycieli języków obcych. 

W sieci działa naprawdę dużo znakomitych 

lektorów. Prowadzą blogi, na których dzielą 

się swoimi pomysłami na ciekawe lekcje. Nic 

nie stoi na przeszkodzie, jeśli znasz dany 

język, by inspirować się ich pomysłami, modyfikować 

je i w przyjemny sposób spędzać 

czas ze swoją pociechą, ucząc ją jednocześnie, 

np. słówek angielskich. 

5. Własne zaangażowanie. 

Jeśli chcesz, by Twoje dziecko sprawnie się 

uczyło języka obcego – sam zaangażuj się 

w ten proces. Nie chodzi mi tu o to, by razem 

się uczyć (choć to całkiem dobre rozwiązanie), 

ale o zwykłe okazanie zainteresowania 

postępami swojej pociechy, jej wątpliwościami 

czy bycie pomocnym w poszukiwaniu 

odpowiedzi. 

Mam nadzieję, że powyższe porady będą przydatne. 

Powodzenia! 

Samanta Dryja 

Autorka bloga www.edukacjazpasja.pl i nauczycielka 

języka polskiego. Urodziła się po to, by 

uczyć. A dokładniej rzecz ujmując: inspirować, 

odkrywać, zabierać w fascynującą podróż po 

świecie literatury i języka polskiego. Została 

nauczycielem, bo kocha ludzi. Uwielbia pracę 

z dziećmi i młodzieżą i wciąż nie może się 

nadziwić się, ile możemy się nauczyć od siebie 

nawzajem.

Rodzice uczniów szkoły podstawowej odetchnęli z ulgą. Od 2017 roku Sprawdzian 

Szóstoklasisty ominie ich podopiecznych. Testy jako forma eg za minu dla uczniów 

są często krytykowane przez rodziców, nauczycieli i samych uczniów. Czy słu sznie? 

Na to pytanie starają się odpowiedzieć naukowcy. 

W jednym z badań uczniowie wykonujący testy powtórkowe pamiętali 

po tygodniu o 50% więcej materiału niż uczniowie używający do 

powtórki diagramów, tabel, rysunków czy tradycyjnego czytania. 

TESTY NIEJEDNO MAJĄ OBLICZE 

Okazuje się, że haczyk nie leży w testach samych 

w sobie, ale w ich umiejętnym użyciu. W pierwszej 

kolejności należy rozróżnić dwa rodzaje testów: 

podsumowujące i kształtujące. 

Testy podsumowujące (np.: semestralne, 

z danego działu), które doskonale pamiętamy ze 

szkolnych ławek czy studiów, promują uczenie 

dużej ilości materiału na ostatnią chwilę, co jest 

w długiej perspektywie nieskuteczne, jak dowodzi 

prof. Henry L. Roediger z Uniwersytetu Waszyngtońskiego 

w Saint Louis. 

Profesor H. Roediger proponuje używanie tzw. 

testów kształtujących, które pomagają wykryć 

braki wiedzy i umiejętności, oraz dostosować do 

nich tok nauczania. Takie „quizy” nie służą ocenie 

ucznia. Dzięki nim nauczyciele otrzymują wartościową 

informację zwrotną i mogą dobrać najlepszy 

sposób nauczania dla konkretnej klasy. 

Jest to niezwykle ważne, ponieważ większość 

nauczycieli i wykładowców przecenia wiedzę, 

którą posiadają uczniowie i studenci. Powoduje 

to ryzyko przejścia do materiału, który znacząco 

przekracza możliwości poznawcze słuchaczy. Rozwiązaniem 

mogą być testy śródlekcyjne (dwa–trzy 

pytania kontrolujące poziom opanowania danego 

zagadnienia) przed przejściem do kolejnej części. 

Nauczyciele mogą wykorzystać do tego tradycyjne 

metody, jak i aplikacje dostępne na smartfony 

i tablety. 

Oprócz wsparcia nauczyciela testy są świetną pomocą 

naukową. W jednym z badań uczniowie wykonujący 

testy powtórkowe pamiętali po tygodniu 

o 50% więcej materiału niż uczniowie używający 

do powtórki dia gramów, tabel, rysunków czy tradycyjnego 

czytania. Po z ytywne efekty testów są 

znacznie większe, jeżeli są połączone z pełną informacją 

zwrotną, ponieważ za pobiega to występowaniu 

efektów ubocznych niek tó rych testów jak 

wybiórcze uczenie oraz popularne „strze lanie” bez 

zastanowienia. 

W czym tkwi tajemnica testów? Przede wszystkim 

proces uczenia się przychodzi zdecydowanie 

skuteczniej, jeżeli materiał jest powtarzany aktywnie, 

a nie pasywnie. 

W przypadku testów konieczne jest odtworzenie 

informacji samodzielnie, inaczej niż w przy 

padku ponownego czytania materiału, gdzie raz 

jeszcze otrzymuje się podaną informację. 

Ponadto uczniowie wykorzystują swój czas 

bardziej efektywnie, ponieważ łatwiej identyfikują 

swoje braki wiedzy. Zamiast uczyć się ponownie 

całego materiału, skupiają się przede wszystkim 

na elementach sprawiających im trudności. Co 

więcej, jak wykazały badania naukowe, tylko 16% 

uczniów jest świadomych pozytywnego wpływu 

testów na ich wyniki w nauce. 

Oprócz informacji o swoich brakach uczniowie 

lepiej organizują swoją wiedzę i łatwiej łączą materiał 

różnych działów czy dziedzin. Popularnym 

mitem jest twierdzenie, że testy uczą tylko wycinków 

informacji, a nie pomagają w użyciu wiedzy 

w praktyce. Profesorowie H. Roediger, A. Putnam 

i M. Smith zdecydowanie by się nie zgodzili. Szereg 

badań naukowych (w tym dotyczącym nauki 

mapy u dzieci czy rozpoznawania gatunków ptaków) 

wykazały, że łączenie informacji poddanej 

testowaniu jest o wiele płynniejsze niż przy powtórnej 

nauce. W jednym eksperymencie prof. A. 

Butler udowodnił, że uczestnicy, którzy stosowali 

testy, lepiej użyli wiedzy zdobytej z nauki echolokacji 

nietoperzy w trakcie egzaminu z sonaru wykorzystującego 

podobne zjawisko przyrodnicze. 

Z perspektywy nauczyciela regularne testowanie 

kształtujące ma jeszcze jedną zaletę: podniesienie 

motywacji do nauki. Uczniowie poddawani 

regularnym testom (nawet w przypadkach, gdy ich 

wynik nie ma wpływu na ocenę) bardziej skupiają 

się na lekcji, łatwiej identyfikują najważniejsze zagadnienia 

i odnoszą większą satysfakcję z uczestnictwa 

w lekcjach. 

Badania naukowe nie pozostawiają wątpliwości. 

Testy nie tylko mogą, ale i powinny być regularnie 

używane przez nauczycieli. Kluczem do 

sukcesu jest nastawienie na diagnozowanie, a nie 

ocenianie ucznia, oraz spersonalizowana informacja 

zwrotna po przeprowadzonym teście, ukierunkowana 

na dalszy rozwój ucznia. 

TESTY DAJĄ LEPSZE WYNIKI W NA- 

UCE

Ambasador Edukacji

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?