UE Forum 35
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
WYDARZENIA<br />
czej i ich oceny – w kontekście prężności miejskiej<br />
– w wybranych miastach i regionach poprzemysłowych.<br />
Wygłoszone referaty obejmowały między innymi diagnozy<br />
wybranych aspektów rozwoju lokalnego w Aglomeracji<br />
Ostrawskiej i Aglomeracji Górnośląskiej.<br />
W pierwszej sesji dr Adam Drobniak zaprezentował<br />
podejście odnoszące się do definiowania prężności<br />
miejskiej w kategoriach ekonomicznych. Pojęcie to<br />
może być rozumiane jako zdolność miasta do odzyskania<br />
poziomu rozwoju jaki utraciło w wyniku „szoku”<br />
(takiego, jak kryzys ekonomiczny czy też upadek znaczącej<br />
– z punktu widzenia lokalnego – branży przemysłu)<br />
lub też jako zdolność miasta do wykreowania<br />
nowej ścieżki rozwoju w krótkim okresie (liczonym od<br />
momentu pojawienia się „szoku”). Profesor Rüdiger<br />
Wink (Uniwersytet Nauk Stosowanych w Lipsku oraz<br />
Uniwersytet w Bochum) zaproponował typologię miast<br />
w świetle koncepcji prężności miejskiej. Według niego,<br />
miasta można charakteryzować jako:<br />
–– „nietykalne” (untouchable), „niewrażliwe” (insensitive),<br />
które posiadają względnie zamkniętą strukturę<br />
gospodarki, stąd też są niewrażliwe na skutki<br />
zewnętrznych „szoków” ekonomicznych,<br />
–– „roller-coaster”, których gospodarka cechuje się<br />
otwartością i powiązaniami międzynarodowymi;<br />
miasta tego rodzaju są wrażliwe na zmiany koniunktury<br />
globalnej, ale równocześnie szybko powracają<br />
do poprzedniej ścieżki rozwoju gospodarczego,<br />
–– „awangarda” to miasta, których gospodarka jest<br />
w stanie wyprzedzić „szoki” ekonomiczne poprzez<br />
kreowanie zmian w szybki sposób, tj. wybiegający<br />
w relacji np. do kryzysu ekonomicznego.<br />
W tym kontekście obecne miasta poprzemysłowe<br />
Europy Środkowej (w tym między innymi Katowice,<br />
Bytom, Ostrava, Karvina), ze względu na bezwładność<br />
struktur gospodarczych, zaliczane są do kategorii<br />
ośrodków typu „roller-coaster”.<br />
Według prof. Jana Sucháčka (Uniwersytet Techniczny<br />
w Ostrawie), istotny aspekt analizowania ekonomicznej<br />
prężności miejskiej w aglomeracjach poprzemysłowych<br />
w Europie Środkowej wiąże się z kulturowymi<br />
różnicami pomiędzy gospodarkami miast<br />
Europy Zachodniej a Środkowej, a także istotnymi różnicami<br />
w zakresie lokalnych warunków rozwoju. W rezultacie,<br />
przykładowo, niektóre miasta poprzemysłowe<br />
w Polsce w zasadzie nie odczuły poważnych konsekwencji<br />
kryzysu finansowego z 2008 roku, podczas gdy<br />
miasta Europy Zachodniej odnotowały poważne załamanie<br />
wolumenu produkcji i wielkości zatrudnienia.<br />
Prelegenci występujący w trakcie drugiej sesji reprezentowali<br />
Uniwersytet Śląski w Katowicach. Wyniki<br />
ich badań odnosiły się do mechanizmów transformacji<br />
województwa śląskiego. Jak podkreśliła dr Małgorzata<br />
Suchacka, regionalna i miejska prężność jest<br />
w sposób istotny determinowana przez zdolności oraz<br />
realny transfer wiedzy. Doktor Robert Pyka zauważył,<br />
iż metropolizacja to także istotny czynnik kształtujący<br />
prężność miejską, szczególnie w ramach takiej aglomeracji,<br />
jak Metropolia Silesia (14 miast, ok. 2 mln<br />
mieszkańców). Jednak pomimo niezaprzeczalnych korzyści<br />
dotyczących metropolizacji, wiąże się ona także<br />
z efektami ubocznymi, niepożądanymi. Doktor Łukasz<br />
Trembaczowski zaprezentował badania dotyczące<br />
koncepcji uczących się regionów w kontekście czynnika<br />
wzmacniającego proces transformacji miast poprzemysłowych<br />
w kierunku miast informacyjnych. Według<br />
Roberta Trembaczowskiego, cechy wzmacniające prężność<br />
miejską obszarów poprzemysłowych wiążą się<br />
między innymi ze społeczno-ekonomiczną różnorodnością<br />
oraz zdolnościami adaptacyjnymi.<br />
Ostatnią sesję rozpoczęła prezentacja Martiny<br />
Krpcovej oraz Martiny Stachoňovej (Uniwersytet<br />
Techniczny w Ostrawie). Zespół zaprezentował szczegółową<br />
analizę dynamiki liczby miejsc pracy w latach<br />
1995-2010 dla regionu morawsko-śląskiego, a także<br />
dla miast Ostrawy i Karviny. Badania wskazały na<br />
istotny spadek liczby miejsc pracy w latach 1995-2003<br />
spowodowany likwidacją oraz restrukturyzacją tradycyjnych<br />
przemysłów. Napływ bezpośrednich inwestycji<br />
zagranicznych do regionu w latach 2004-2007 wpłynął<br />
pozytywnie na proces tworzenia nowych miejsc pracy.<br />
Niemniej ich liczba nie zbilansowała potencjału miejsc<br />
pracy jaki istniał w 1995 roku. Ponadto, po 2008 roku,<br />
ze względu na ogólnoświatowy kryzys finansowy, liczba<br />
miejsc pracy w regionie morawsko-śląskim ponownie<br />
uległa zmniejszeniu. Wnioski wynikające z zaprezentowanych<br />
badań wskazują, iż zarówno Ostrawa,<br />
jak i Karwina mogą zostać zaliczone – z punktu widzenia<br />
ekonomicznej prężności miejskiej – do kategorii<br />
ośrodków typu „roller-coaster”.<br />
Ostatnia z prezentacji, przygotowana przez Jiřiego<br />
Adamovský’ego oraz Lucię Holešinską (Uniwersytet<br />
Techniczny w Ostrawie), zawierała interesującą analizę<br />
porównawczą czterech regionów poprzemysłowych,<br />
tj. dwóch z Europy Środkowej (region morawsko-śląski<br />
28 <strong>Forum</strong>, nr <strong>35</strong>, październik 2012