KAPWA (5)

KAPWA
M A R S O / 2 0 1 7
S E K T O R N G P A G L I L I N G K O D
SA PAGSERBISYO +
DEDIKADO
- TULONG + PARA SA BAYAN
TULONG
NAGLI
LINGKOD

NI
LA
LA
| KAPWA
MAN

Mas maraming nag-
WALANG NATIRA
OFW kaysa nagka-
rito
trabaho
NAKAKAIYAK, nakakagalit ang
napag-alaman ng IBON Foundation
tungkol sa employment situation. Mas
marami palang pinalipad na OFWs
(overseas Filipino workers) ang
gobyerno noong 2014, kaysa
nalikhang bagong trabaho sa bansa.
At karamihan ng mga trabahong lokal
na ito ay mga low quality, mababang
sahod, part-time, at panandalian lang.
Ibig sabihin, kung hanapbuhay ang
panukat imbis na kita ng iilang
bilyonaryong indibidwal, umurong ang
ekonomiya. At marami pa itong ibang
implikasyon sa lipunan at kabuhayan.
Pinagbangga ng IBON ang mga ulat ng Philippine Overseas Employment
Administration (POEA) at ng Philippine Statistics Authority (PSA). Ibinida ng POEA na
1.7 milyon ang na-deploy nilang OFWs nu’ng 2014. Samakatuwid, 4,508 OFWs ang
umalis kada araw. Ulat naman ng PSA, dumami ang mga nagkatrabaho nu’ng 2014
nang 1.02 milyon, o 2,805 kada araw.
Pagtabihin ang mga numero: 4,508 OFWs ang pinaalis kada araw, pero 2,805 lang
ang mga bagong trabaho. Bakit?
Ito’y dahil sa maling patakaran ng gobyerno. Imbis na option o pinipili lang na pag-o-
OFW, ito’y nagiging tanging paraan para magka-trabaho. Resulta: Paghihiwalay at
pangungulila ng OFW sa pamilya, at peligro sa malupit na amo o digmaan.
Dahil sa maling patakaran, lalo naman lumulubog ang lokal na ekonomiya. Ginagamit
ang sipag at talino ng OFWs para paunlarin ang ibang bansa, imbis na ang Pilipinas.
Lalong kumokonti ang trabahong lokal. Anang survey ng Social Weather Stations, 27%
ng mga Pilipinong puwedeng magtrabaho, edad 18-65, ay naghahanap ng trabaho
nu’ng 4th quater 2014. Lalo rin tuloy lumalaganap ang karalitaan. Ayon din sa SWS,
nitong first quarter ng taon ay 51% ang nagsabing naghihirap sila.
JARIUS BONDOC | PILIPINO STAR NGAYON
KAPWA | 1

PROBLEMA
KAWALAN
NG
ANG
PILIPINO STAR NGAYON
HANAPBUHAY
EDITORYAL
Kung nadagdagan man ang nagkatrabaho ngayong
2014, hindi pa rin sapat sapagkat marami na naman ang
nagtapos sa kolehiyo. Ang mga nag-graduate noong
nakaraang Abril ay kasama na ngayon sa mga walang
trabaho. Ang nadagdag na 1.6 milyon na sinasabi ng
DoLE ay katiting lang kung tutuusin.
2 | KAPWA
Kung nadagdagan man ang
nagkatrabaho ngayong 2014, hindi pa rin
sapat sapagkat marami na naman ang
nagtapos sa kolehiyo. Ang mga naggraduate
noong nakaraang Abril ay
kasama na ngayon sa mga walang
trabaho. Ang nadagdag na 1.6 milyon na
sinasabi ng DoLE ay katiting lang kung
tutuusin.
Halimbawa na lamang ay ang mga
nagtapos ng nursing. Libo ang
nagtatapos at nakakapasa sa board
exams pero wala namang mapasukang
ospital. Maski ang ibang bansa ay freeze
ang hi-ring ng nurses. Kaya ang mga
nagtapos ng nursing ay tambay lang sa
kanilang bahay at umaasa sa mga
magulang.
Kulang ang pagkakakitaan sa bansa
kaya naman marami ang nagtutungo sa
Middle East para makipagsapalaran.
Kahit maliit ang suweldo ay tinatanggap
para may pagkakitaan kaysa naman
mamatay sa gutom sa Pilipinas. Noon
pa, walang magawang solusyon ang
pamahalaan para mabigyan ng trabaho
ang mamamayan. Lagi na lamang
walang oportunidad.
Pero kung itutuon lang ng
pamahalaan ang atensiyon sa sector ng
agrikultura, dito makalilikha nang
maraming trabaho. Napakalawak ng
pagkakataon na makalikha nang trabaho
sa agriculture sector sapagkat
napakayaman ng lupain. Kailangan
lamang ay buhusan ng atensiyon,
suporta at mahusay na pamamahala
para mapaunlad ang sector na ito. Kung
mapapaunlad, magkakaroon nang
maraming pagkakakitaan, giginhawa ang
buhay at ang sigurado, wala nang
magugutom na mamamayan. Lahat ay
liligaya sa bansang ito.

sektor ng
paglilingkod
Kapit Bisig Pagtutulungang Wagas
Sa ekonomiya ng isang bansa, hindi lamang mga
produkto tulad ng mga damit, kasangkapan,
gamot, at pagkain ang pinagkakagastusan at
kinokonsumo ng mga mamamayan. May mga
pangangangailangan din sila bukod sa mga
produktong agrikultural at industriyal.
Kaalinsabay ng kaunlarang pang-ekonomiya ay
ang karagdagang pangangailangan para sa mga
taong bumubuo sa sektor ng paglilingkod.

sa paglilingkod. Ang pagkakaroon ng
para
sa paggawa sa iba’t ibang larangan ang
espesyalisasyon
ng landas para sa efficient na paraan ng
nagturo
ng paglilingkod sa mga tao. Maraming
pagbibigay
ang mga tao ang hindi nila matugunan sa sarili
gawain
kaya’t malaking tulong ang paghahatid ng iba’t
lamang
PAANO
BA ITO
NABUO?
S E K T O R N G P A G L I L I N G K O D
mga nakalipas na kasaysayan ng tao sa mundo,
Sa
rito ang malaking pagbabago sa paraan ng
ipinapakita
ng mga lipunan. Dahil sa pagbabagong ito,
pamumuhay
ang pangangailangan at kagustuhan ng tao
lumawak
ibang paglilingkod mula sa iba.
4 | KAPWA

SUB -
Sektor
ng paglilingkod

PAMPRIBADO
PAMPUBLIKO

Dear Ms. Bea Lopez,
Pagbati po, binibini!
Avid reader at
tagasubaybay po ako ng
magasin niyo na kadalasan
ay tumatalakay sa sektor ng
paglilingkod, kaya naman
napukay na nito ang aking
pansin lalo na’t isa akong
manggagawang Pilipino.
Sumulat ako sa inyo dahil
nais kong ilahad ang aking
problema ngayon na kaukol
sa sektor ng paglilingkod na
kung saan nais kong
humingi ng suhestyon sa
problema ko. Isa po akong
sales lady sa isang maliit
bazaar sa Pasig, at ayon sa
aking kontrata, mayroon
lamang akong limang
buwan upang magtrabaho
dito. Ang pinoproblema ko,
napakaraming gastusin sa
aming bahay, at isa akong
breadinner, kaya naman
kinakatakot ko ang araw na
kung saan matatapos na
ang aking kontrata at
maghahanap nanaman ng
isang trabaho. Isa lamang
akong high school graduate
kaya naman mas mahirap
sa akin ang maghanap ng
trabaho. Sana po ay
matulungan niyo ako sa
aking problema. Maraming
Salamat po.
Dear Kristine,
Isang makulay na araw sa iyo! Una, nais kong
magpasalamat dahil tuloy ang iyong pagtutok sa bawat
edisyon ng aming magasin. Tunay ngang huwaran ang
bawat manggagawang Pilipino na tapat at walang inisip
kundi ang kapakanan ng kaniyang pamilya, at isa ka na
doon, kaya naman sigurado akong ipinagmamalaki ka
ng iyong magulang. Kaukol sa iyong problema, ito ay
tinatawag na kontraktuwalisasyon na kung saan ang
isang manggagawa ay nakatali sa trabaho at mayroon
lamang siyang 5 buwan upang magbigay serbisyo.
Naniniwala ako na seryosong suliranin ito sapagkat
nagdudulot ito ng kawalan ng seguridad sa trabaho at
pagkait ng benipisyo sa manggagawa tulad ng SSS
benefits, PAGIBIG, at maging ng Thirteenth Month Pay.
Upang bigyang solusyon ang iyong problema,
imumungkahi ko na mag-enroll ka sa scholarship
program ng TESDA na kung saan mahahasa ang iyong
kakayahan na siyang magagamit mo sa trabahong
iyong nais. Tiyak naman ako na libre ito, sapagkat ang
pamahalaan ang mamamahala dito. Marahil iisipin mo
kung sino ang magtutustos sa iyong pamilya habang
ikaw ay nag-aaral, kung maaari, magkaroon ka ng parttime
job na kung saan kahit papaano, ay may
pangtustos ka sa iyong pamilya. Isa pang mungkahi ko,
ipaglaban mo ang iyong karapatan, dapat sa bawat
trabaho na papasukan mo, tiyak mo ang iyong
benepisyo sa panahon ng aksidente at maging pagreretiro.
Sana ay nakatulong ang aking suhestyon sa iyong
problema, naniniwala ako na kaya mo iyan, walang
manggagawang Pilipino ang sumusuko. Pagpalain ka
ng Diyos.
Nagmamahal,
Bea Lopez
Gumagalang,
Kristine Manabat

Dear Ms. Katrina Carpio,
Pagbati po! Ako po si Peter De Vera,
isang business man na nangangasiwa sa
isang maliit na grocery. Mayroon po akong
problema ukol sa aking mga empleyado,
sapagkat nitong nakaraang taon, patuloy
na bumababa ang bilang ng aking mga
empleyado na siyang nagreresulta sa
aming pagbaba ng produsyon. Kumakaunti
ang aming empleyado sapagkat sa tuwing
pumipirma ng resignation letter, laging
nakasaad dito na sila ay papasok sa isang
trabaho na mas maganda ang oportunidad
sa ibang bansa. Ang patuloy na paglagas
ng bilang ng aming empleyado ay
nagdudulot din ng paghihirap sa mga
natitirang manggagawa sapagkat
nadadagdagan ang kanilang dapat gawin.
Humihingi po ako ng tulong sa inyo
sapagkat hindi ko na po alam kung paano
makakapanghikayat ng mga manggagawa
na mag-applay sa aming grocery.
Sumasainyo,
Peter De Vera
Dear Mr. De Vera,
Makulay na araw! Nagpapasalamat ako na ibinahagi ninyo ang iyong problema sa amin, na kayo ay
nagtitiwala sa aming kakayahan. Ginoo, ang tawag sa inyong problema ay brain wash na isang
suliraning sa sektor ng paglilingkod na kung saan nauubos ang mga manggagawa patungo sa ibang
bansa. Nagdudulot ito ng pagbaba ng produksyon, tulad ng iyong sinabi na siyang nakaka-apekto din sa
kabuuang ekonomiya ng bansa.
Una, siguro, para makapukay kayo ng pansin ng mga manggagawa na mag-aplay sa inyong
grocery, magtalaga kayo ng mga benepisyo na matatanggap ng inyong mga manggagawa, sapagkat
iyon naman ang unang hinahanap ng bawat manggagawa, kung ano ang maitutulong sa kaniya ng
kaniyang pinagtrabahuhan. Kasama na dito ang SSS Benefits, Employee’s Compensation Program,
Thirteenth Month Pay, at iba pa. Pangalawa, humingi kayo ng tulong sa pamahalaan na magbigay ng
mas magandang oportunidad dito sa Pilipinas upang hindi na mangibang bansa ang mga Pilipino. Huli,
huwag kang maging mahigpit sa iyong mga manggagawa, isagawa ang tamang pagtrato sa kanila
upang mas maramdaman nila ang pagmamahal niyo bilang kanilang boss. Siguraduhin din na ang
kanilang sweldo ay nararapat sa kanilang serbisyo na ibinibigay.
Sa iyo,
Katrina Carpio

Dear Ms. Aubrey Paliza at Ms. Sophia Caramat
Magandang araw po! Isa po akong high school graduate
lamang at isa sa mga suliraning aking kinakaharap ay ang
aking hindi sapat na kasanayan at talino para sa aking
papasukang trabaho. Aaminin kong sa edad kong 18 taong
gulang, hindi na dapat nagta-trabaho ang tulad ko, pero
kailangan sapagkat mayroon akong isang anak na dapat
tustusan. Napilitan akong tumigil sa pag-aaral sapagkat
gusto kong bigyang tugon ang aking anak at ang ina ng
aking anak. Mayroon akong suliranin sa paghanap ng
trabaho, ilang fastfood chains na ang aking sinubukan ngunit
hindi parin ako tinatanggap. Nasubukan ko na din
mamasukan bilang janitor, sales man, at bagger ngunit
bilang isang trainee lamang sapagkat kulang daw ang aking
kasanayan. Nais ko po sanang humingi ng tulong tungkol
dito. Maraming Salamat po.
Gumagalang,
Carlito Buena
Dear Carlito,
Makulay na araw sa iyo! Tila yata napakabigat ng iyong
problema, ngunit ako naman ay nagagalak sapagkat isa kang
responsableng ama dahil nagawa mong isuko ang iyong pansariling
interes para sa iyong pamilya. Upang bigyang solusyon ang iyong
problema, nais kong malaman mo na nariyan ang TESDA upang
tulungan kang mapa-unlad ang iyong kakayahan, hindi mo na dapat
isipin ang magiging matrikula sapagkat mayroon namang
scholarship program ang nasabing ahensiya. Pangalawa, siguro ay
dapat magkaroon ka ng kaunting kasanayan sa maliit na trabaho
bago ka sumabak sa mag komplikadong hanap-buhay. Pagkatapos
mong magsanay sa ganitong programa ng TESDA, maaari kang
pumunta sa mga job fair na inaalok ng pamahalaan upang mas
mapadali at mapagaan ang iyong paghahanap ng trabaho. Ngunit
iyong tatandaan, piliin mo ang iyong papasukan na kung saan
masisiguro mo ang iyong insurance sapagkat para din naman ito sa
iyo at iyong pamilya.
Sana ay nakatulong ang aming mungkahi sa iyo at sana ay sa
hinaharap makahanap ka na din ng trabaho na siyang
makakatulong sa iyo.
Sumasaiyo,
Aubrey Paliza at Sophia Caramat

Commission on Higher Education (CHED)
Nangangasiwa sa gawin ng mga pamantasan at kolehiyo sa
bansa upang maitaas ang kalidad ng edukasyon sa mataas
na antas
Department of Labor and Employment (DOLE)
nagsusulong ng malaking pagkakataon para sa pagtatrabaho,
humuhubog sa kakayahan ng mga manggagawa,
nangangalaga sa kapakanan ng mga manggagawa, at
nagpapanatili sa kaayusan at kapayapaan sa indutriya.
Technical Education and Skills
Development Authority (TESDA)
Hinihikayat ang buong partisipasyon ng insdutriya,
paggawa, mga local na pamahalaan, at mga
institusyong teknikal at bokasyonal upang sanayin
at paunlarin ang kasayanan ng mga manggagawa
sa bansa
A H E N
S Y A
Philippine Overseas Employment Administration
(POEA)
sumusulong at pinauunlad ang mga programa ukol
sa paghahanapbuhay sa ibayong-dagat at
pangalagaan ang kapakanan ng mga OFW
Professional Regulation Commission
Nangangasiwa at sumusubaybay sa gawain ng mga
manggagawang propesyonal upang matiyak ang kahusayan
sa paghahatid ng mga serbisyong propesyonal sa bansa