You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>HAYAT</strong> <strong>KURTARALIM</strong><br />
DENİZ KAYRA AYDIN<br />
5 / B 269<br />
FEN BİLİMLERİ PROJESİ
Hayat Kurtaralım<br />
T E D I S T A N B U L K O L E J I 5 / B<br />
D E N I Z K A Y R A A Y D I N<br />
Editörün Mesajı<br />
Merhaba arkadaşlar,<br />
Fen Bilimleri dersimde almış olduğum bu proje ile şimdiye kadar farkında olmadığım ama projem<br />
ilerledikçe hayatımızda ne kadar önemli bir yere sahip olduğunu öğrendiğim vücudumuzun en önemli<br />
organlarından böbreklerimizi araştırdım.<br />
Araştırmam ilerledikçe ve derinleştikçe böbreklerimizin önemi ve ülkemizde böbrek hastalarının<br />
yaşadıkları zorlukları ve bu organlarımızı korumak için neler yapmamız gerektiğini ayrıntılarıyla<br />
öğrendim.<br />
Ayrıca sağlıklı böbreklerin organ bağışı yöntemi ile ihtiyaç sahibi insanlara olan etkisini gözlemleyip,<br />
iki ayrı böbrek hastası ile röportaj yaptım. Bu hastalardan biri diyaliz hastası diğeri ise böbrek nakli<br />
olan bir hasta. Bu çalışmamda bu röportajları da ayrıntılarıyla bulacaksınız.<br />
Ve eminimki projemi okuduktan <strong>son</strong>ar pek de farkında olmadığınız böbreklerinizin vücudumuzdaki<br />
önemini fark edecek ve onları korumak için daha dikkatli davranacaksınız.<br />
Keyifle okumanız dileğiyle..<br />
2
İ Çİ NDEKİ LER<br />
BÖBREK NEDİR ? …………………………………………………………………………... 4<br />
Böbreğin Yapısı ……………………………………………………………………… 4<br />
Böbreklerin İşlevleri ………………………………………………………………. 5<br />
Böbrek Nasıl Çalışır ? …………………………………………………………….. 6<br />
BÖBREK SAĞLIĞI HAKKINDA ………………………………………………………….. 7<br />
KRONİK BÖBREK HASTALIĞI …………………………………………………………… 8<br />
KRONİK BÖBREK YETERSİZLİĞİNDE BESLENME ……………………………….. 9<br />
TEDAVİ ( DİYALİZ NEDİR, YAŞAM KALİTESİNE ETKİSİ ) ...................…. 10<br />
TEDAVİ ( BÖBREK NAKLİ VE ÖNEMİ ) ............................................... 12<br />
KRONİK BÖBREK HASTALIĞI AŞAMALARI VE GRAFİKLER ……..……….. 14<br />
DİYALİZE GİREN BİR BÖBREK HASTASI İLE RÖPORTAJ ……………………. 16<br />
BÖBREK NAKLİ OLAN BİR BÖBREK HASTASI İLE RÖPORTAJ ……………. 18<br />
KAMU SPOTU ………………………………………………………………………………. 20<br />
3
Böbrek Nedir ?<br />
“Her böbrekte<br />
yaklaşık 1<br />
milyon nefron<br />
bulunur.Nefron<br />
böbrekte idrarın<br />
yapıldığı üniteyi<br />
oluşturur.”<br />
Böbrekler, omurgalılarda bulunan fasulye biçiminde boşaltım organlarıdır.<br />
13 cm boyuna kadar olabilen böbrekler, boşaltım sisteminin bir bölümünü<br />
oluştururlar. Bu organlar, başta üre olmak üzere atıkları kandan süzer ve<br />
onları su ile birlikte idrar olarak boşaltırlar. Böbrekleri ve böbreklere etki<br />
eden hastalıkları inceleyen tıbbi dal nefrolojidir. Nefroloji, adını Yunanca<br />
"böbrek" anlamına gelen nephros sözcüğünden alır. Böbreklerin içindeki<br />
süzme birimlerine nefron denir. Her böbrekte yaklaşık 1 milyon nefron<br />
bulunur. Nefron böbrekte idrarın yapıldığı üniteyi oluşturur.<br />
Böbreğin Yapısı<br />
İnsanlarda, böbrekler karın bölgesinin arka bölümünde, bir başka deyişle<br />
karınzarı arkası bölgesinde yer alırlar. İki tane bulunan (çoğu insanda tek<br />
böbrek bulunabilmektedir, ve bu insanlar bunun ayrımına varmadan sağlıklı<br />
bir yaşam sürdürebilirler) böbreklerden sağda olanı diyaframın hemen<br />
altında, ve karaciğerin arkasında, solda olanı ise diyaframın altında ve dalağın<br />
arkasında yer almaktadır. Böbreklerin ikisinin de üstünde böbreküstü bezleri<br />
yer almaktadır.<br />
4
Karınzarı arkasında bulunan böbreklerin boyutları 9 ila 13 cm arasında değişmekte, ve sol böbrek<br />
sağdakinden az da olsa biraz daha büyüktür.<br />
Yaklaşık 12. göğüs omuru ile 3. bel omurlarının düzeyleri arasında yer almaktadırlar. Böbreklerin<br />
üst bölgeleri 11. ve 12. kaburgalarca korunmaktadır. Böbreküstü bezleriyle birlikte böbrekler, yağ<br />
dokuyla çevrelenip, bu yapı da böbrek zarı ile bütünüyle sarılmış durumdadır. Yukarıda da<br />
belirtildiği gibi, böbreklerden biri ya da ikisi doğuştan bulunmayabilirler, ve bu duruma böbrek<br />
oluşmaması denilmektedir.<br />
Böbrekler, süzülmemiş kanı karın bölgesi aorttan ayrılan sol ve sağ böbrek atardamarları yoluyla<br />
almaktadırlar. Böbrekten dönen süzülmüş kan ise sağ ve sol böbrek toplardamarları yoluyla alt ana<br />
toplar damara döner. Böbreğe giden kan, kalbin pompaladığı toplam kanın üçte birine ulaşabilir.<br />
Böbreğin Bölümleri<br />
Böbreğin İşlevleri<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Böbreklerin işlevleri beş çatı altında toplanabilir.<br />
Metobolizma atık ürünleri olan üre, kreatinin, ürik asit, ilaç ve<br />
toksinlerin vücuttan atılmasını sağlamak<br />
Vücut sıvı elektrolit dengesini düzenlemek<br />
Vücudun asit baz dengesini düzenlemek<br />
Kan basıncını ayarlamak<br />
Alyuvar yapımını uyarmak<br />
5
Böbreğin İşlevleri<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Böbreklerimizin en önemli işlevi metabolizma <strong>son</strong>ucu oluşan üre, kreatinin gibi zararlı<br />
yıkım ürünleri ve toksinler ile fazla sıvının vücuttan atılmasıdır. Bunun için böbrekler<br />
günde yaklaşık 200 litre kanı süzer ve 1.5 litre idrarla bu zararlı maddeleri ve fazla sıvıyı<br />
uzaklaştırırlar. Bu şekilde, vücudun sıvı dengesini korumuş olurlar ve ayrıca vücut için<br />
gerekli maddelerin kaybını da engellerler.<br />
Metabolizma <strong>son</strong>ucu oluşan zararlı maddeler ve toksinler dışında birçok ilacın etkisini<br />
gösterdikten <strong>son</strong>ra böbrekler aracılığıyla vücuttan atıldığını bilmekteyiz.<br />
Böbreklerimizin önemli işlevlerinden birisi de yaşamsal öneme sahip sodyum,<br />
potasyum, fosfor, kalsiyum gibi tuzların dengesini ve vücudun asit içeriğini ayarlamaktır.<br />
Bu şekilde, başta kalp ve kaslar olmak üzere vücudun hemen tüm organ ve dokularının<br />
normal işlevlerini sürdürmeleri sağlanmış olur.<br />
Böbreklerimiz aynı zamanda diğer organların işlevini etkileyen çeşitli hormonları üretir<br />
ve salgılarlar. Bunların en önemlilerinden birisi kemik iliğinde kan yapımını sağlayan<br />
eritropoetin isimli hormonun yapımıdır. Ayrıca, kemik ve kasların normal yapısı ve işlevi<br />
için gerekli olan D vitamini böbreklerde aktifleşir.<br />
Böbrekler hem bazı hormonlar salgılayarak, hem de su ve tuz dengesini ayarlayarak<br />
normal kan basıncını düzenlerler. Bu nedenle, böbreklerimiz hastalandığı zaman kan<br />
basıncımız sıklıkla yükselir<br />
Böbrek Nasıl Çalışır ?<br />
Böbrekler büyük bir filtre fonksiyonu görürler. Filtre işlevini yerine getirebilmek için milyonlarca<br />
minik damarcıklar ile donatılmışlardır. Bu ufak damarcıklardan meydana gelen yumaklardan zehirli<br />
maddeleri ve atıkları taşıyan kan süzülür. Böbreğe kirli olarak giren kan, zehirli atıkların bu küçük<br />
damar yumakları ile temizlenmesi sayesinde böbrekten temiz kan olarak vücüda geri verilir. Kandan<br />
süzülen bu zehirli atıklar idrar ile beraber dışarı atılır. Böbreler bu süzme işi esnasında vücut için<br />
gerekli su oranına göre suyu emer. Ya da gereklilik dahilinde suyu atar. Kan tuzları ismi verilen<br />
sodyum ve potasyum oranını da ayarlarlar.<br />
Böbreklerimizin her biri atığı uzaklaştırmak için kanı sürekli olarak süzer ve bu atığı sıvı idrar olarak<br />
işler.Böbreklerde her gün 200 litre civarında kan sıvısı süzüldüğü halde sadece1,5 litresi atık sıvı ya<br />
da idrar olarak vücudu terk eder. Böbrek içindeki atıktan kullanılabilir maddeler geri emilerek idrar<br />
üretilir. Bu işlem, nefron denilen böbreğin iç ve dış bölümlerindeki kabuk ve özde bulunan<br />
milyonlarca ince tüp şeklindeki yapıların içinde gerçekleşir.<br />
6
Böbrek Sağlığı Hakkında<br />
Aslında sağlıklı yaşam tarzı değişikliklerini<br />
benimsemek ve uygulamak kronik böbrek<br />
hastalığından büyük oranda korunmamızı<br />
sağlayacaktır. Buna göre, düzenli egzersiz<br />
yapmalı, sağlıklı beslenmeli ve ideal kilomuzu<br />
korumalı, tuzu azaltmalı, yeterli sıvı almalı,<br />
sigaradan, aşırı alkol tüketiminden ve ağrı<br />
kesici ilaçlardan kaçınmalı, kan basıncımızı ve<br />
40 yaşından <strong>son</strong>ra da kan şekerimizi düzenli<br />
olarak ölçtürmeliyiz. Eğer şeker hastalığımız,<br />
tansiyon yüksekliğimiz, kalp-damar<br />
hastalığımız veya ailemizde böbrek hastası<br />
olan kişiler varsa, kilomuz fazla veya yaşımız<br />
60’dan büyük ise böbreklerimizi yılda en az bir<br />
kere kontrol ettirmeliyiz.<br />
7
KRONİK BÖBREK HASTALIĞI<br />
Kronik Böbrek Hastalığı Nedir?<br />
Kronik böbrek hastalığı, böbrek fonksiyonlarında ya da glomerular filtrasyon hızında önemli bir<br />
azalma olduğunda ortaya çıkar. Bu da yüksek tansiyon, kansızlık, kalp ve kan damarı hastalıklarına<br />
neden olur.<br />
Kronik Böbrek Hastalığı Ne Sıklıkta Görülür?<br />
Küresel olarak 500 milyon kişide, diğer bir deyişle her on kişiden birinde, herhangi bir düzeyde<br />
kronik böbrek hastalığı görülmektedir.<br />
Kronik Böbrek Hastalığının Nedenleri:<br />
Tüm dünyada kronik böbrek hastalığının en çok görülen nedenleri nefrotik ya da böbrekteki iltihabi<br />
hastalıklar, enfeksiyonlar, idrar sistemindeki sorunlar ve polikistik böbrek hastalığı gibi kalıtımsal<br />
bozukluklardır. Bu nedenler, gelişmiş ve gelişmekte olan uluslarda kardiyovasküler hastalıkların da<br />
en çok görülen nedenleri olan şeker hastalığı ve yüksek tansiyona bağlı olarak değişiklik<br />
göstermektedir.<br />
Kronik Böbrek Hastalığı Nasıl Anlaşılır?<br />
Kanda kreatinin değerini ve glomerular filtrasyon hızını ölçen, kan ve idrar örnekleri ile yapılan<br />
basit laboratuvar testleri yapılarak anlaşılır<br />
Teşhis Edilmemiş Kronik Böbrek Hastalığının Sonuçları Neler Olur?<br />
İlk karşılaşılacak risk, gelecekte böbrek kaybına ve diyalize veya böbrek nakline neden olabilecek<br />
böbrek işlevi kaybıdır. Diğer risk ise kardiyovasküler hastalıklar ile bağlantılı erken ölümlerdir.<br />
Sağlıklı olduğu düşünülen ancak <strong>son</strong>rasında kronik böbrek hastalığı olduğu saptanan bireylerin<br />
kardiyovasküler hastalıklardan [koroner kalp yetmezliği, beyin kanaması ve damar tıkanıklığı,<br />
çevresel (periferik) atardamar hastalıkları)] ölüm oranları böbrek hastalıklarının düzeyine<br />
bakılmaksızın normale göre on kat daha fazladır. Her yıl dünyada 12 milyon kişi bu nedenle<br />
ölmektedir. Bu sayılar küresel anlamda yaygın olarak Tip 2 şeker hastalığı nedeniyle hızla<br />
artmaktadır.<br />
Kronik Böbrek ve Kardiyovasküler Hastalıkları Ortaya Çıkarmak İçin Neler Yapılabilir?<br />
Kronik böbrek hastalığının ortaya çıkarılabilmesi için günümüzde kolaylıkla yapılabilen serum<br />
kreatinin, hesaplanmış glomerular filtrasyon hızı ve idrar albumin testleri mevcuttur.<br />
Erken dönem kronik böbrek hastalığı olan kişilerin büyük çoğunluğu ortaya çıkarılamamıştır.<br />
Böbrek fonksiyonlarının azalmasının erken belirlenmesi esastır, böbrek hasarı veya böbrek<br />
çürümesinin/bozulmasının kendini diğer komplikasyonlar yoluyla göstermesini engelleyecek uygun<br />
tedavinin yapılmasını sağlar.<br />
8
Kronik Böbrek Yetersizliğinde BESLENME<br />
Tüketilen besinler metabolizmada işlem gördükten <strong>son</strong>ra atık maddeler böbreklerimizle atılır.<br />
Böbreklerinde sorun olan bir kişi bu nedenle böbreklerine yük olacak şekilde beslenmemelidir.<br />
Ayrıca beslenmeleri kısıtlıdır yenilen besinlerden maksimum fayda alınmalıdır bu nedenle<br />
besinlerin pişirilme yöntemleri dahi önemlidir kızartma yerine haşlama yöntemi tercih edilirken<br />
pişirme sırasında gıdaların besin değerlerini kaybetmemelerinde dikkat edilmelidir.<br />
Proteinlerin <strong>son</strong> ürünü üre, kreatinin ve ürik asittir. Böbreğinizde de sorun oluştuğu zaman<br />
metabolik ürünleri atmakta zorlanacağı için bu <strong>son</strong> ürünler birikir. Atık maddelerin birikmesi ile<br />
kişide halsizlik, bulantı, kusma, nefes darlığı görülebilir. Bu nedenle böbrek rahatsızlığının türüne<br />
göre protein kısıtlaması uygulanır.<br />
Vücudumuza sıvı girişi su ile su içeren<br />
besinler ile ya da çeşitli içeceklerle<br />
olmaktadır. Su sağlıklı bir kişide dışkı,<br />
terleme ya da idrar ile atılmaktadır.<br />
Böbreklerinde sorun olan kişide ise su<br />
idrara çıkamaz ve vücuttan suyu atamaz<br />
vücutta sürekli birikmeye devam eder.<br />
Böyle durumlarda tüketimde azaltma<br />
uygulanır. İdrara çıkmada azalma<br />
görülmediyse su tüketiminde azaltma<br />
uygulamaya gerek yoktur.<br />
Potasyum kaslarımızın kasılmasını sağlayan ve vücudumuzda bulunan bir tuzdur. Böbrek yoluyla<br />
vücudumuzdan uzaklaştırılır. Böbreklerde sorun olduğu zaman ise uzaklaştırılamaz ve kanda<br />
yükselir. Kişi kendinde halsizlik, kaslarında güçsüzlük hissedebilir ve potasyumun kanda aşırı<br />
artışıyla kişinin kalbi bile durabilir. Ispanak, , patates, havuç, avakado, hurma, muz, kavun, kayısı,<br />
nar, karalahana, kuru meyve bazı potasyum kaynaklarıdır. Eğer bir sebze yemeği yapıyorsa kişi ve<br />
potasyumdan kısıtlı bir diyet uygulanacaksa yemek suyunun tüketilmemesine dikkat edilmelidir.<br />
Vücudumuzun su dengesini sağlamada sodyum görevlidir. Böbrek rahatsızlığı olan kişilerde<br />
sodyum atımında da sıkıntı oluşur ve sodyum biriktikçe vücutta su birikir. Sonuç olarak kalp<br />
yetmezliği bile görülebilir bu nedenle tuz tüketimi oldukça az olmalıdır hatta hiç olmamalıdır.<br />
Fosforunda fazlası böbreklerle atılmaktadır. Yani böbreklerinde sorun olan kişinin vücudunda<br />
fosforda birikir bunun <strong>son</strong>ucunda kemik zayıflığı, eklem ağrıları gibi şikâyetler görülebilir. Kırmızı<br />
et, tavuk eti, süt, yoğurt, peynir, yumurta, kuru fasulye, bakla, nohut, mercimek bazı fosfor<br />
kaynaklarıdır.<br />
Böbrek yetmezliğinde A vitamini tüketimine dikkat edilmesi gerekmektedir. A vitaminini içeren<br />
ilaçları içmeniz sakıncalı olabilir.<br />
9
Kronik Böbrek Yetersizliğinde Tedavi<br />
Son dönem böbrek yetmezliği ortaya çıktığında yalnızca ilaçları kullanarak hastayı tedavi<br />
etmek mümkün olamaz. Bu durumda böbreğin görevlerini üslenecek başka tedavi<br />
yöntemleri de gereklidir.<br />
Bu yöntemler iki başlıkta incelenir:<br />
1— Diyaliz<br />
2— Böbrek Nakli<br />
Dİ YALİ Z<br />
Diyaliz özel zarlar vasıtasıyla hastanın kanındaki zararlı maddeleri süzmek ve böylece kanı<br />
temizlemektedir. Diyaliz iki şekilde uygulanır.<br />
Hernodiyaliz (Makina Diyalizi)<br />
Periton diyalizi (Karın Diyalizi)<br />
10
Dİ YALİ Zİ N YAŞAM KALİ TESİ NE ETKİ Sİ<br />
Diyaliz böbrek hastalarının kullanmak zorunda oldukları, böbrek yetmezliği <strong>son</strong>ucunda vücuttaki<br />
zararlı maddelerin ve sıvıların uzaklaştırılması için geliştirilen yapay bir kan temizleme makinesidir.<br />
İnsanlar kullanıldıklarında, ömürlerinde ve yaşam kalitelerinde artış sağlamaktadır. Bu yolla diyaliz<br />
makinesine bağlanılarak kişinin kanının temizlenmesi işlemine hemodiyaliz denmektedir.<br />
Diyaliz makinesi aslında basit bir sisteme sahiptir. Görevi hasta kişilerin kanın temizlemek ve istenen<br />
düzeye getirmek için böbreklerin yapmakla görevli olduğu kan filtreleme işlemini vücut dışında<br />
yapmaktadır.<br />
Sürekli diyaliz tedavisiyle hastaların yaşam kalitesi ile ilişkili ;<br />
Fiziksel fonksiyonlarda azalma,<br />
Sosyal etkileşimlerde azalma,<br />
Depresyon riski meydana gelmektedir.<br />
Kas güçsüzlüğü,<br />
Diyaliz <strong>son</strong>rası bitkinlik,<br />
Uyku düzensizliği,<br />
Seksüel disfonksiyon<br />
Eşlik eden hastalıkların klinik belirtileri,<br />
Anemi,<br />
Beslenme bozuklukları,<br />
Diyet gereksinimi,<br />
Enfeksiyon,<br />
Diyaliz per<strong>son</strong>eli ile ilişkiler gibi çesitli semptomlar ve sorunlar görülmektedir<br />
11
BÖ BREK NAKLİ<br />
Vücuttaki zararlı atıkları temizlemek için hastaya yeni böbrek yerleştirme işlemidir. Böbrek<br />
nakli iki ayrı tür vericiden yapılabilir.<br />
1 — Canlı vericiden<br />
2 — Kadavradan (Yeni ölmüş bir kimseden)<br />
*Kadavradan alınmış bir böbreğin hastane içinde nakli<br />
*Cerrahi operasyon ile organ nakil işlemi<br />
12
BÖ BREK NAKLİ Nİ N Ö NEMİ<br />
Daha Yüksek Yaşam Kalitesi:<br />
Hemodiyaliz ve periton diyalizi hastanın yaşamını oldukça kısıtlayan ve zaman isteyen<br />
uygulamalardır. Böbrek nakli ise hastanın normal yaşam standartlarına yaklaşan yaşam<br />
tarzıyla seçkin bir tedavi yöntemidir.<br />
Diyaliz hastaları ileri derece sıkı diyet uygulamaları ve sınırlı sıvı tüketme durumuyla karşı<br />
karşıyadır. Oysa böbrek nakli uygulanan hastalarda diyet kısıtlamaları çok sınırlıdır.<br />
Diyaliz hastaları seyahat ihtiyaçları durumunda önceden diyaliz için randevu almak<br />
zorundadır. Böbrek nakli ile seyahat özgürlüğü sağlayarak hastaların ulaşım ve tatil<br />
ihtiyaçlarını özgürce karşılamalarını sağlar.<br />
Diyalizden Kurtulmak:<br />
Hemodiyaliz tedavisi haftada 3 gün 4 saatlik seanslar şeklinde uygulanır.<br />
Bu tedavinin uygulanması için diyaliz merkezlerine hastaların gitmesi gerekir.<br />
Ayrıca diyaliz için kolda yapılan bir işlem (Fistül operasyonu) ile koldaki akımın artırılması<br />
gerekir.<br />
Bu oluşan sisteme her diyalizde 2 iğne takılması ile diyaliz makinesine bağlanılır.<br />
Diyaliz seansı boyunca hasta yatağında yatar ve sınırlı hareketlere izin verilir.<br />
Diyaliz esnasında kramp,tansiyon düşmeleri, baş ağrısı gibi şikayetler izlenir.<br />
Böbrek nakli ise diyalizden kurtulmayı sağlayarak hastaların tedavisinin çok daha kolay<br />
gerçekleştirilmesine imkan tanır.<br />
Hastaların birçok iğne ve ilaç uygulaması gerekir. Böbrek nakli ile bu zorluklardan<br />
kurtulmak ümidi, hastalarda önemli bir motivasyon kaynağıdır.<br />
Üretken olmak:<br />
Diyaliz hastaları böbrek nakli <strong>son</strong>rası eski işlerine yeniden dönerler, evlenebilir ve çocuk<br />
sahibi olabilirler. Oysa diyaliz tedavisi esnasında bunları yapabilmeleri çok zordur.<br />
Diyaliz tedavisi gören çocukların çok büyük kısmı okullarını bırakmak zorunda kalırlar.<br />
Böbrek nakli uygulanan çocukların neredeyse hepsi okullarına ve eğitim hayatlarına devam<br />
ederler. Böylece sosyal ve psikolojik gelişimlerini devam ettirirler.<br />
13
Kronik Böbrek Hastalığı (KBH) Aşamaları ve Grafikler<br />
Aşama 1 KBH normal veya yüksek böbrek fonksiyonu ile karakterizedir ve GFH seviyesinin üstünde<br />
90 ya da mesafesindedir. Aşamada, böbrekler normal çalışabilir ve böbrek hasarı göstermek için<br />
herhangi bir işaret veya rahatsızlıkları hiç yoktur.<br />
Aşama 2 CKD 60-89ml / dk onların glomerüler filtrasyon hızı (GFH) hafif azalma ile böbrek hasarı<br />
vardır. Genellikle böbrekler hasar olduğunu gösteren hiçbir belirti yoktur. Ama bazı test kan testi,<br />
böbrek hastalığının erken belirtilerini gösteren idrar testi gibi kullanılabilir.<br />
Aşama 3 KBH 30-59ml / dk GFR ılımlı düşüş ile özellikli. Dahası, sahne daha iki bölüme kadar<br />
bozuldu: Sahne 3A ve 3B Sahne (GFH / dk 45-59ml olan) (GFH / 30-44ml dk). Durum evre 3 böbrek<br />
hastalığı içine ilerledikçe kadar hastaların çoğu bariz belirtiler olmaz.<br />
Aşama 4 CKD / dak 15-30ml için GFR ciddi azalma ile böbrek hasarı ilerlemiştir. Bu diyaliz veya<br />
yakın başka bir böbrek nakli gerekir evre 4 KBH ile muhtemel kişidir.<br />
Aşama 5 böbrek hastalığı olan bir kişi 15ml / dk veya daha az bir GFR ile <strong>son</strong> dönem böbrek<br />
hastalığı (SDBY) sahiptir. Böbrek hastalığının ileri aşamasında, böbrekler etkili bir şekilde iş<br />
yapmak için neredeyse tüm yeteneğini kaybetti. Diyaliz veya böbrek nakli yaşamak için gereklidir.<br />
*** Türkiye’de erişkin popülasyonda kronik böbrek hastalığı prevalansı ve evrelere göre dağılımı<br />
14
***Türkiye’de bölgelere göre kronik böbrek hastalığı prevalansı<br />
***Çeşitli ülkelerde <strong>son</strong> dönem böbrek yetmezliğinin insidansı<br />
15
DİYALİZE GİREN BİR BÖBREK HASTASI İLE RÖPORTAJ<br />
DKA : Adınız?<br />
Diyaliz Hastası : Fadime Oldaç<br />
DKA : Yaşınız ?<br />
Diyaliz Hastası : 69<br />
DKA : Hastalığınız fark edilmeden önce<br />
doktora ne şikayetle gittiniz?<br />
Diyaliz Hastası : Şeker hastalığı ve hiper<br />
tansiyon şikayeti ile<br />
DKA : Bu belirtiler kaç yaşında başladı?<br />
Diyaliz Hastası : 52 yaşında, 57 yaşında ağır<br />
şikayetler oldu<br />
DKA : Ailenizde buna benzer şikayetkeri<br />
olan var mıydı?<br />
Diyaliz Hastası : Yoktu<br />
DKA : Doktor teşhis koyabilmek için önce<br />
hangi tahlilleri yaptı?<br />
Diyaliz Hastası : Kanda Kreatin, Kanda<br />
Potasyum, Kanda üre<br />
DKA : Teşhis koyulduktan <strong>son</strong>ra hangi tedavi uygulandı?<br />
Diyaliz Hastası : Haftada 3 gün diyalize girilmesi önerildi anti potasyum ve anti fosfat<br />
ilaçlarına başlandı fakat kandaki kreatin potasyum ve üre düşmediği için diyalize başlandı<br />
DKA : Tedavi faydalı olmadığı için mi diyaliz veya böbrek nakli önerildi?<br />
Diyaliz Hastası : Evet diyaliz önerildi. Diyaliz <strong>son</strong>rasında kadavrandan nakil için böbrek nakli<br />
başvurusu yapıldı böbrek nakli öncesinde önerilmedi<br />
DKA : Böbrek yetmezliğini önleyebilmek için ek önerilerde bulunuldu mu?<br />
Diyaliz Hastası : Evet beslenme diyeti verildi potasyum ağırlıklı meyve ve sebzeler ayrıca<br />
sakatat balık kelle paça gibi gıdalar<br />
16
DKA : Böbrek yetmezliğinden <strong>son</strong>ra beslenme önerilerinde bulunuldu mu?<br />
Diyaliz Hastası : Evet potasyum ve fosfat ağırlıklı gıdalar yasaklandı<br />
DKA : Kaç yıldır diyalize giriyorsunuz?<br />
Diyaliz Hastası : Şubat 2009 dan beri<br />
DKA : Diyalizde ne kadar süre kalıyorsunuz?<br />
Diyaliz Hastası : Haftada 3 gün giriyoruz 4 saat kalıyoruz<br />
DKA : Diyalize girmeden iyileşme şansınız yokmu?<br />
Diyaliz Hastası : Yok<br />
DKA : Diyalize girmek günlük yaşantınızı nasıl etkiliyor?<br />
Diyaliz Hastası : Çok kötü etkiliyor çünkü diyalize girdiğimiz gün sosyal hayatla ilgili birşey<br />
yapamıyoruz<br />
DKA : Hastalığınızla ilgili ne tür gıdalar size zarar veriyor?<br />
Diyaliz Hastası : Sarı ve turuncu meyveler<br />
DKA : Diyet önerildi mi?<br />
Diyaliz Hastası : Evet yasaklı gıdalara devam edildi<br />
DKA : Son olarak söylemek istedikleriniz nelerdir?<br />
Diyaliz Hastası : Sağlığımıza dikkat edelim, vücudumuza zarar veren yiyecek ve içeceklerden<br />
uzak duralım ve dışarıdan tedavisi olmasına rağmen diyalize girmeyelim çünkü diyaliz<br />
sürecinde sağlık sorunlar artıyor<br />
DKA : Röportajıma katıldığınız için çok teşekkür ederim.<br />
Diyaliz Hastası : Ben de çok teşekkür ediyorum.<br />
17
BÖBREK NAKLİ OLAN BİR BÖBREK HASTASI İLE RÖPORTAJ<br />
DKA : Adınız ?<br />
Nakil Hastası : Soykan Soykurt<br />
DKA : Yaşınız ?<br />
Nakil Hastası : 37<br />
DKA : Hastalığınız fark edilmeden önce doktora ne şikayetle gittiniz?<br />
Nakil Hastası : Tamamen şans eseriydi, 2000 yılında yılbaşı yemeğinden <strong>son</strong>ra zehirlendim,<br />
doktara gittim ve kreatin denilen bir madde var o yüksek çıktığı için doktor kontrol edilmesi<br />
gerektiğini söyledi<br />
DKA : Bu belirtiler kaç yaşında başladı?<br />
Nakil Hastası : 21 yaşında.<br />
DKA : Ailenizde buna benzer şikayetkeri<br />
olan var mıydı?<br />
Nakil Hastası : Neyseki yoktu<br />
DKA : Doktor teşhis koyabilmek için<br />
önce hangi tahlilleri yaptı?<br />
Nakil Hastası : Kreatin maddesini<br />
kontrol etmek için Kan tahlili ardından<br />
idrar tahlil<br />
DKA : Teşhis koyulduktan <strong>son</strong>ra hangi<br />
tedavi uygulandı?<br />
Nakil Hastası : İlaç tedavisi uygulandı,ilaç tedavisi bu hastalığı ilerletmemek için yapıldı<br />
DKA : Tedavi faydalı olmadığı için mi böbrek nakli önerildi?<br />
Nakil Hastası : Dialize girebilirdim ancak daha sağlıklı olduğu için ve şanslı olup uyumlu böbrek<br />
bulduğum için böbrek nakli oldum<br />
18
DKA : Böbrek yetmezliğini önleyebilmek için ek önerilerde bulunuldu mu?<br />
Nakil Hastası : İlaç tedavisi dışında olmadı<br />
DKA : Böbrek yetmezliğinden <strong>son</strong>ra beslenme önerilerinde bulunuldu mu?<br />
Nakil Hastası : Evet, boyuma,kiloma,fiziksel özelliklerime göre özel bir diyet programı uygulandı.<br />
DKA : Neden böbrek nakli olmanız gerekti,diyaliz ile devam edemez miydiniz?<br />
Nakil Hastası : Edebilirdim ancak diyaliz böbrek fonksiyonlarına ve iç organlarına daha fazla zarar<br />
veriyor, doku uyumluluğunu yakaladığım için nakil yaptırmayı tercih ettim.<br />
DKA : Kaç yıl önce böbrek nakli oldunuz?<br />
Nakil Hastası : 4 yıl bitmek üzere<br />
DKA : Böbreğinizi kimden aldınız ?<br />
Nakil Hastası : Şanslıydım doku uyumlu<br />
olduğu için Annemden böbrek nakli<br />
yapıldı.<br />
DKA : Hastalığınızla ilgili ne tür gıdalar size<br />
zarar veriyor?<br />
Nakil Hastası : Protein içerikli maddeler,<br />
standart bir insanın kilo endeksine göre<br />
protein alımını 3 te 1 azaltmam gerekti. 40<br />
gram proteinle 2500 kalorilik bir diyet<br />
uyguladım 2000 yılından 2012 yılına kadar.<br />
DKA : Diyet önerildi mi ?<br />
Nakil Hastası : Ameliyat <strong>son</strong>rası herhangi<br />
bir diyet uygulamadım.<br />
DKA : Son olarak söylemek istedikleriniz nelerdir?<br />
Nakil Hastası : Tuz kullanmayalım ve 6 ayda bir düzenli tahliller yaptırıp <strong>son</strong>uçları takip edelim. Her<br />
insan tek böbrek ile yaşayabiliyor. Tüm çevremizde organ nakli duyarlılığına önem verelim.<br />
Ülkemizde böbrek nakli bekleyen yaklaşık 30.000 insan var, bu konuda bilgilenelim ve çevremizi de<br />
bilgilendirelim.<br />
DKA : Röportajıma katıldığınız için çok teşekkür ederim.<br />
Nakil Hastası : Ben de çok teşekkür ediyorum ve herkese sağlıklı günler diliyorum.<br />
19
Hayatı Seviyorsan<br />
Böbreğini de Sev ve Onu Koru<br />
UNUTMA !!!<br />
DÜNYA BÖBREK GÜNÜ TÜM DÜNYADA<br />
HER YIL MART AYININ İKİNCİ PERŞEMBE<br />
GÜNÜ KUTLANMAKTADIR.<br />
Kaynakça :<br />
Vikipedi<br />
Türk Böbrek Vakfı<br />
Türk Nefroloji Derneği<br />
Acıbadem Hastaneleri<br />
Medikal Akademi<br />
Ege Üniversitesi<br />
20
Change language