Yasar_Coruhlu_-Turk_Mitolojisinin_Ana_Ha

ŞAMı\NlST MiTOLOJi
kullanıldı ğı da gôrülmüştür. Şaman davulunun derisinin seçiminde, şamanın komyucu
ruhu olan hayvanlar da rol oynamış olmalıdır.
Yeni davul yapıldıktan sonra, dualar okunarak tütsülenir. Bu şekılde kötü ruhlann
etkisinden arındırılmış olur. Üstüne kımız veya rakı gibi, içki saçısı yapılır.
Potatov ve Menges'in Şorlarla ilgili tespitlerinde , şaman adayı mesleğe davet edildiğinde,
içinde yaşadığı toplu lukla birl i k t e ormana gider. Burada şaman ayin düzenler.
Üç gün içinde davul yapıldıktan sonra üzerine, simgesel anlamı olan resimler
yapılır. Şaman adayı bu şekilde hazırlanan davulu, toplumun koruyucu ruhu sayılan
Mu z Tağ'a (Buz Dağ) sunar. Muz Tağ, davulu küçük birer dağ olan oğullanna gösterir
ve sonra kendisi de inceleyerek davulun ömrünü tespit eder. Ondan sonra sırasıyla
Ülgen'in annesi ya da kansı kabul edilen Tazı Kan'a davulu sunar. Üç gün sonra
da aynı davul törenle Erlik'e gösterilir. Erlik de davulu inceleyerek adayın bununla
kaç yıl şamanlık yapacağını (aynı zamanda şamanın ne kadar yaşayacağın ı) ve
kaç kez kurban sunacağını bildir ir.
A. lnan'ın aktardığına göre de, şamana ömür biçen Muz Tağ'dır ve onun ömrü
boyunca kaç Lane davul kullanabileceğini belirler. Aynı araştırmacının Potatov'dan
naklettiği bir bilgi bu durumu güzel bir şekilde açıklıyor. Sandra isimli bir şaman,
L. P. Potatov'a tayin edilen davulların sayısının tamam oldugunu ve yakında öleceğini
söylemiş ve bilgiyi veren araştırmacı birkaç gün sonra şamanın öldüğüne şahit
olmuş. 126
Anohin de bazı Altaylı şamanların davullaruu, temiz nıhlardan ya da dağ ruhlanndan
aldıklarım belirtir.
Eliade'nin tespitlerine göre, bazı topluluklarda, örneğin Altaylı Tuvalarda şaman
davulu törenle canlandırılır. Davulun canlanacağı düşüncesi, davulun yardımcı ruhlarla
ilgisinden kaynaklanır. Bu nedenle söz konusu tören sırasında şaman hay­ vanatasının
hayaum anlatır.
Şaman adayının davulunun hazırlanması, mitolojiyle ilişkili simgesel davranışlara
neden olur. Burada eski Türk dinini ifade eden gök ve yer unsurlan ya da ilkeleri
ön plana çıkıyor. Nitekim yukarıda sbzü edilen Şorlarda davu l göğe mensup
ilahlara bir dünya ekseni olarak algılanan kutsal dağ vasıtasıy la sunulur. Daha sonraysa
yeraltı aleminin korku lan ilııhı Erlik'e takdim ediliyor.
Davulun derisi yıprandığında, davul gelişigüzel aCTlmaz, bir ormanda (orman ve
126
A inan, Şamanizm. s. 94. Davulun ıuısulcnınesı, temiz ve sağlam ağaçc:m yapılması konu
sunda bkz. a.g.e., s. 94.
77