ADANACİTY TASLAK

ADANACITY 2017 

Kardan adam yapmayı bilmeyenlerin fantastik şehri..

ADANA BEY DİYECEKSİNİZ! 

Metrekare başına 100 delikanlının düştüğü, toprakları içerisindeyken bile özenilebilen, yüz ölçümü 

1.945 km² olan dünyanın en büyük saunası Adana'dan merhabalar sayın okurlar. Önsözün sıkıcı 

rutinliğinden hoşlanmadığınızı bildiğimizden, sözü fazla uzatmayıp " neden mi AdanaCity " niye mi 

Türkçe bir isim bulamadık" gibi soruları cevaplandırdıktan sonra aklınızı kanatacak gülünçlü olaylarla 

beraber sizleri Adana'nın fantastik dünyasında yolculuğa çıkartacağımızı düşünüyorsanız 

yanılmıyorsunuz. 

Geçmişten bu güne Adana'yı birçok televizyon yapımında, haberlerde, gazetelerin 2. sayfa 

kupürlerinde ve özellikle de son dönemlerde sosyal medyaya yansıyan kafa şaşırtıcı yüzüyle dinledik. 

Fakat ne yazık ki bu yayın organlarının birçoğunda Adana kafasının o benzersiz yaşam stili yeterince 

özümsenip yansıtılamadı. Yapımcılar son 20 yıl içerisinde " Adana" kisvesi altında birçok karakter, 

hikâye yaratıp “Adanasız ve güldürüsüz” işler ortaya koyarak bu şehrin kültürünü yapmacık bir üslupla 

ekranlara meze etmekten öteye gidemediler. Diğer yandan şehir dışından gelen ve 'cono' diye tabir 

edilen Arizona kertenkelelerinin suç teşkil edecek yüz kızartıcı olaya karışarak kentin duruşunu 

zedelemeleri, malum kanalların da reyting uğruna şehri adeta bir aksiyon filminin setiymiş gibi 

yansıtmaları ülkece Adana ve Adanalı hakkında büyük bir önyargı oluşmasına neden oldu. Üstüne 

üstük Adana platformu olduğunu iddia eden internet mecraları günaşırı merkez camii ve kan damlayan 

gül fotoğrafları paylaşıp insanların psikolojilerine ciddi zararlar verdiler. Yıllarca yanlış kategorize 

edilmiş olan Adana insanının içinde bastırdığı dellenmişliği şakaklarımızda hissediyorduk. 

Peki, bu şehir, kimliğinde Adana yazmayıp, bu kentte bir hafta olsun zaman geçirmeyengillerce 

anlatıldığı, eleştirildiği gibi bir yer miydi? Adana'da insanlar 24 saat kebap yiyip şalgam içerek, adliye 

önünde zumzuğa tutuşup, 2.kattan mevzuya atlayarak mı hayatlarını sürdürüyorlardı? 

Bilakis Adanalı seviyor, keşfediyor, eğleniyordu. Ve bütün bunları yaparken, gündelik hayatın 

o sıkıcı rutininden sıyrılıp, olağan dışı deneyimlerle hayatlarına renk katarak, ülkenin diğer şehirlerinde 

soluyan insanların alışkanlıklarından öte, yalnızca kendilerinin bildiği bir dille dünyayla dalga 

geçiyorlardı. Kanı hızlı akan delikanlılarıyla, insanın damağında “ kara sevda” yı yaşatan sokak 

lezzetleriyle, erkeğinin kalbine giden yolun midesinden geçtiğini bilen hamarat ve yürekli kadınlarıyla, 

sınırlarına girdiğiniz anda iliklerinize kadar hissedeceğiniz afili havasıyla , bütün bu metaforlar " 

Adanacity" mottosu için bize sarsıcı bir feyz vermişti. Türkçesi kulağa bu kadar etkileyici gelmediği için 

de “ Adanacity “ kavramıyla bir oluşum yarattık. 

Adanalılık olgusunu parmak uçlarına kadar hisseden, yüksek dozda Adanalılıktan diyet 

yapamayan bir Adanalı sevdalısı olarak, bana düşen; Adana’nın o izahı mümkün olmayan serseri 

serbest stilini mizaha dönüştürmekti. İçimizde susturulması hayli güç olan o tarifsiz ilham ne sıcak ne 

soğuk olan bir Adana akşamüstünde, Kasım Gülek yokuşunu aşıp, Seyhan nehrinin altından sızarak “ 

Adanacity ” adıyla soluk buldu. Bu bağlamda tamamen neşesine açtığımız bir divitır platformuyla 2013 

yılında yayın hayatımıza başlayıp, feysbuk ve istikramda Adanalı ve Adana kafasını merak eden geniş 

bir kitlenin ilgisini sündürmeyi başarıp, Adana’nın sosyal medyadaki şah damarı olduk. Anlattıklarımız 

internette kalmasın, raflarınızı da süsleyin diye belki de ilk kez bir metropolün mizahını işleyecek bu 

başucu eserini siz orijinal Adanalıların beğenisine sunmak istedik. Bu süreç zarfında paylaşımları ve 

yaratıcı fikirleriyle Adana mizahımıza katkı veren dezze cülüklerimize teşekkürü bir borç bilir, onların 

da o birbirinden yaratıcılık kokan paylaşımlarını iftiharla bu mizah külliyatında yer verdik. Evet, şimdi 

ayaklarınızı koltuğa uzatıp, yuğtuptan Türkçe sözlü hafif müziğinizi açtıktan sonra bu gökyüzüne bile 

atarlanan, yiğit ve bir o kadar da pambık kalpli insanların şehri Adana sity'i bir de bizim sesimizden 

dinleyin..

Bu kitapta anlatılan şehir, olay ve karakterler parodi değil tamamen gerçektir. 

Ancak Adana dışında dünyanın başka hiçbir yerinde yaşanmamıştır. .

Anadolu yarım adasının güneyinde, 

Toros Dağları ve Akdeniz’in tam da kalbinde 

Her an bir insanın ölebileceği fakat asla adamlığın ölmeyeceği 

Çizgi roman tadında büyülü bir şehir vardı. O büyülü şehrin adı Adana Bey’di. 

Orada olağandışı her şey sıradan ve bir o kadar da gerçekti. 

Gereksiz gösterişe, monotonluğu yer yoktu. 

Kurallar lüzumsuz, yaratıcılık prensip meselesiydi. 

Karşılaşılan problemler karşısındaki soğukkanlılıkla geliştirilen pratik çözümler 

Gayet net ve akla uygundu. 

Adanalı her türlü tehlikeye cesurca göğüs gerip fizik kurallarını büken mucizevi bir 

yaşanmışlıkla, yeri gelince jantı bir delikanlı 

Yeri gelince bomba imha uzmanı 

Hatta ve hatta sevdiği kişiye görebilmek uğruna 1 hafta içerisinde afili bir damar yolu 

açma teknisyeni olabilirdi. 

Dünya kendini tekrar eden sıkıcı, samimiyetsiz, pespaye bir yerdi. 

Ve Tanrı Adana’yı ve Adanalıları yarattı! 

Ondan sonra tüm şehirler Adana’nın değerini anlamak için vardı.

ÖN SAYIKLAMA 

Selam sana Adanalı ve kendini Adanalı hisseden cesur yürekli okur. Selam sana geceleri 

yastığa başını koyunca yüreği Adana’da kalıp başka şehirde uyanan fiyakalı kaybeden! 

Şimdi sana bu olağanüstü ülkede karşına çıkacak bazı fantastik olaylardan kesitler sunacağız. 

Fakat unutmamalısın ki Adanalılık, bu mizah külliyatında gördüğün detayların ötesinde, 

ancak Adana’yı yaşayarak tadacağın bir olgudur. Onu bütünüyle tanıyabilmek, uçlarına dek 

yaşayabilmek, güneşine atarlanıp, yağmurunda halay çekmek, mutfağında kendinden geçip 

birbirinden renkli aksiyonlarında bir hikâyenin kahramanıymış gibi yaşamak için esas iş 

aklına, merakına ve Adana’yı yaşama arzuna düşecektir. Adana sevgili okur, bir gezegendir. 

Bu yüzden oraya rüyalara dokunarak ulaşmak gerekmektedir. İşte aşman gereken o kıyıların, 

yıldızların, nehirlerin adı ise Adana Bey Cumhuriyetidir. 

Sen umarsız insan, belki bugüne kadar hep içten içe Adana’yı televizyonda gördüğün o 

aksiyon dolu haberlerle bildin. Adana birisi görünce, “ Adana merkez “ şarkısından dem 

vurup , ” sizin orada hep kavga dönüş mü oluyor “ gibi sorular sordun. Bu şehri hep bir 

aksiyon dolu bir film setiymiş gibi resimledin beyninde. Biraz kitapları karıştırıp ülkenin ünlü 

üretim fabrikası olduğunu, bereketli topraklarında yetişen beyinleri hiç keşfetmesin belki de. 

Dur sevgili okur! Hoşuna gitmeyen birkaç söz duydun, iki bol reytingli şişirilmiş habere denk 

geldin diye Adana gibi bir efsaneye önyargıyla bakıp bu mizah külliyatının kapağını kapıp 

sofra örtüsü yapma. Önce anlattıklarımızı dinle ve en kısa zamanda bir Adana bileti kestirip, 

Rüzgârlı Tepe’ye gidip bir mangal yakarak bu gizemli şehri kuşbakışı görmenin tadını çıkar. 

Yüreğin o güne dek hiç tanımadığın bambaşka bir duyguyla titreyene kadar, en azından 

Şırdanlar pişene kadar kal orda. 

Kendini maceraya ve atraksiyona hazır hissettiğinde ayağa kalk ve Fantastic City Adana’ya 

doğru bir adım at. İşte kendini bıraktığın o gizemli boşluk Adana harikalar diyarıdır..Hoş 

gelmişsin sevgili olur, otur bir Kebap söyleyeyim gardaşıma, ne parası, ikramımız olsun. 

1. BÖLÜM

ADANA DİLİ VE EDEBİYATI VE ADANA TÜRKÇESİ 

Söz varlığı, bir kültürün boy aynasıdır. O toplumun yaşayışına, hayata bakış açısına, 

maddî manevî değerlerine, inançlarına kısacası kültürüne ilişkin izleri yansıtır. Söz 

varlığı toplumun konuştuğu dilin sözcüklerini, deyimlerini, hazır söz kalıplarını, 

atasözlerini kapsar. Bir dilin söz varlığı, aynı zamanda o dili konuşan toplumun 

kavramlar dünyası, dünya görüşünün bir kesitidir. Bir nevi dünyayı kendi dil 

penceresinden görmek, anlamak, yorumlamak ve anlatmaktır. Günümüzde ölçünlü 

Türkiye Türkçesinde bulunmayan binlerce kavram, Türkiye’nin değişik yörelerinde 

konuşulan ağızlarda çeşitlilik gösterir. Yazın dilinde örneklerine rastlamak mümkün 

olmasa da, Anadolu insanının yaşantısında önemli yer tutan tarım ve hayvancılıkla 

uğraşılan taşralarda, çeşitli gelenek ve göreneklere göre anlam kazanan, bu yörelerin 

alışkanlıklarını, araç ve gereçlerini, ilişkilerini, iklim değişimlerini, yemek kültürünü 

anlatmak adına kullanılan bu söz varlığının bölge ağızlarında dilden dile yaşatıldığına 

tanık edilmiştir. 

Hiç şüphesiz bölge ağızları arasında Türkçeye en çok yakışan ve kendine has 

özellikleriyle konuşmaya sempatiklik kazandıran ağızların en önemlisi Adana 

şivesidir. Ses bilgisi, şekil bilgisi, söz dizimi, anlam derinliği açısından zengin bir 

ağızdır Adana Türkçesi. Her şeyiyle milli olan Adana insanın tabi ki de kendine has 

bir konuşma dili, söz varlığı olması kaçınılmaz elbette. Edebiyatı ve kültürü ile 

Anadolu medeniyetlerinin beşiği olan coğrafyada yaşayan Çukurova insanı 

kelimelerle oyun hamur gibi oynar, ona yeni anlamlar yeni çağrışımlar katar. Beden 

dilini konuşma diline yaklaştırıp sözcüklere kazandırdıkları ahenkle Türkçe bambaşka 

bir sözcük dizilimine dönüşür. Kimi zaman Türkçeyi Adanacaya yaklaştırıp kimi 

zaman da adeta dil inkılâbı gerçekleştirerek Adanaca dışında Latin alfabesinde 

herhangi bir karşılığı olmayan, radyolarda, televizyonlarda duyamayacağınız 

yepişyeni sözcükler icat ederler. Bu da Adana insanının anlatımdaki gücünü ve 

başarısını, benzetmeye, nükteye olan eğilimini ortaya koyuyor. 

Konuşma dillerinde sıkça benzetmeler, alıntılar, deyimler kullanan Adanalıların 

kullandığı alıntı sözcüklerin kaynağı da genellikle Arapça, Farsça ’terimlerden 

gelirken hiç şüphesiz Adana Türkçesinin söz varlığının ana katmanını Türkçe kökenli 

sözcükler oluşturur. Dışarıdan bir kimsenin kolayca anlayamayacağı bu sözcüklerin 

kaynağını Eski Türkçe (VII.-XIII. yüzyıllar), Eski Anadolu Türkçesi (XIII.-XV. yüzyıllar) 

gibi Türk yazı dilinin çeşitli tarihî dönemlerinde bulmaktayız. Örneğin “ Bayahtan 

damda gomşunun gızını gördüm ‘Az önce damda komşunun kızını 

gördüm’ cümlesinde ‘deminki, az önceki’ anlamlarında 

kullanılan bayaktan ~bayahtan ‘az önce, biraz önce’, ‘az önceki’ anlamında 

kullanılan bayākı, Eski Uygur ve Karahanlı Türkçesinde kullanılan sözcüklerden 

biridir. Diğer yandan Adana yöresinde “ zehirli örümcek “ manası taşıyan “ böğü “ 

sözcüğü Kâşgarlı Mahmud’un ünlü eseri Divânu Lugat-it-Türk’te “ böğ “ şeklinde 

karşımıza çıkar. Adana ağızlarında ‘yüzmek’ anlamında kullanılan çimmek sözü eski 

Uygur Türkçesi metinlerinde çömmek şeklinde ve ‘yüzmek, suya dalmak, suda 

batmak’ anlamlarındadır. Divânu Lugat-it-Türk’te çömmek şeklinde ve ‘yüzmek’ 

anlamında geçen şekil muhtemelen çimmek fiilinin eski şeklidir. Tıp ki burada bahsi

edilen “ çimmek “ ve çok ıslak manası taşıyan “ cımcılık “ örneklerindeki gibi Adana 

dili ve edebiyatının söz varlığından Türkçeye çok sayıda söz kazandırılmıştır. Adana 

ağızlarında ünlemler, hazır söz kalıpları, alkışlar da dikkat çekicidir. Dede Korkut 

Kitâbında hayret, şaşma ifade eden boy şeklindeki ünlem bugün Adana ağızlarında 

iki ünlemin birleşmesiyle abov (

kapsamlı kelimedir. Adanalılar gün içerisinde defalarca " Bakale " kelimesini sıkça 

kullanır. Yerine koyabilecek daha geniş anlamlı, işlevsel ve pratik bir kelime yoktur. 

Adanalıların “ağız tembelliği “ nedeniyle bir dolu kelime söylenirken sözcüklerin 

içerisindeki bazı harfler yutulur veya başkalaşır. Böylece Adanalılar hem Türk 

dilindeki kelimeleri sadeleştirmiş hem de sadece kendilerinin anlayabileceği şahsına 

münhasır bir alfabe geliştirerek hayatı ve ilişkileri kolaylaştırmışlardır. Bilmiyorum, 

bilmürüm; ne yapalım, napak; anlıyor musun, ayikünnu, değil mi deel mi gibi 

bambaşka sözcük dizilimleriyle hayat bularak yeni bir lisan oluşmuştur. Aslında bu 

söz varlığı yazı dilinde her ne kadar belirginlik göstermese de olay konuşma diline 

gelince istemsiz bir şekilde gelişir. Sen “ geliyor musun “ dediğini sanırsın ama o 

ağızdan “ geliyür musun” diye çıkar. Ne yapalım sözcüğü kelime sonundaki harfleri 

yitirip napak şeklinde sadeleşir. Kimi zaman da “ i- u-o “ harfleri başkalaşarak “ ü “ 

takısıyla yeni bir boyut kazanır. Aynı şekilde “ alım, elim” söz öbeklerinin “ ak-ek “ 

ekleriyle yer değiştirmesi de buna benzer bir örnektir. Öyle ki rivayete göre Uçak 

kelimesi bir Adanalının buluşudur, öyle olmasa ismi uçalım olmaz mıydı ? ( Buraya 

gülücükler gelecek ) Aslında Adana dilinin bu dönüşüm sürecindeki büyük unsur 

Adanalıların ilişkilerinde aşırı samimiyete önem verip gereksiz kibarlığı reddeden bir 

anlayışta olmaları. Ne var ki Adana’da bir esnaf dükkanına ya da bir toplum taşıma 

aracına girdiğinizde “ verir misin, lütfen alabilir miyim “ gibi nazik tavırlar sergileyince 

tuhaf karşılanabilir hatta tepki bile görebilirsiniz.. Ne ezilip büzüyon gardaş, adam gibi 

iste verek, denir. Adanalılar için samimiyet ve doğallık kibarlıktan önce gelir. Bu 

yüzden “ dayı şurdan bir öğrenci uzat hele “ demek daha sıcak ve benimsenebilecek 

bir tavırdır. 

Adana dili ve edebiyatı, sokak kültürüne göre özellik gösteren " özne+ tümleç+ 

aminiyüm " şeklinde bir cümle kurgusu olan dil ve edebiyat sistemidir. Aminiüm bir 

maden değil Adanalıların zaman içerisindeki o malum kelimeyi dilinde öğüterek bir 

yakarış ifadesi haline getirdiği küfürümsüdür. Küfür Adanalının dilinin süsü, yaşamla 

olan kavgasında bir tür kamçı mahiyetindendir. Bir rivayete göre cümlelerinde sıkca 

kullandığı “ aminiüm “ kelimesini bağlaç yapmak için TDK’ya bile başvurmuşlardır. 

Küfür demişken, Adanalıların sürekli argo ve yüz kızartıcı kelimeler sarf eden kaba 

insanlar olduğunu düşünmeyin. Hoş öyle zengin ve komik benzetmelerle dolu, 

zincirleme isim tamlamalarıyla süslü, sıra dışı, gün yüzü görmeyen küfürleri vardır ki, 

size yöneltildiğini fark edince, bir rencide etmekten öte samimiyetten kaynaklanan 

güzellemeler gibi gelmeye başlayınca hoşunuza gider. Hoş Adanalılar da bazen iltifat 

şekli olarak, sevdiği ve samimi bulduğu insanlara karşı küfürü kullanırlar. Sevgisini 

ifade etmeleri serttir de o yüzden. Diyalogları o kadar net ve amaca uygundur ki, 

birkaç saniye içerisinde olay örgüsüyle ilişkilerini, aktivitelerini şekillendirirler. Nasıl 

mı, mesela şöyle; 

- bakale geliyür müsünüz? 

- heye 

- sen de gelüyün nü ? 

- ben de gelüyrüm. 

- ne düyür? 

gelüür müymüş? 

- geliyürmüş.

Divan ı Lügat-it Adana’da “ Allah” aşkının çok enteresan bir şekilde kullandığına 

şahit olursunuz. Her türlü cümleye, her türlü duygusal yoğunlukta "nokta" olarak 

"Allah" ı ekleyen Adanalılar deyimlerini Allah motifiyle bezeyerek hem samimi hem de 

nevi şahsına münhasır çağrışımlar yaratır. Bunu zengin kullanım çeşitlerinden 

bazılarıyla örneklemek gerekirse: Tükendim, bittim manasına gelen “ Allah'ım kepitti 

“, gerçekten mi söylüyorsun anlamında olan “ Allah’ını seversen! “, Adanalıların 

geleneksel yemini olarak “ Allah çarpsın ki “ sevdiği insanlara karşı övme 

manasındaki “ Allah’ına Gurban “, hiçbir şey yok manası taşıyan “ Cüzdanım Allah’ın 

evi gibi “ verilebilecek en güzel örnekler arasındadır. Sevdasını "Allah’ına gurban" 

diye ifade eden derin insanlardır Adanalılar. Bizim buralarda seni seviyorum 

demezler, “ Allahına Gurban “ derler. Öyle Only Love gibi samimiyetsiz Avrupai 

sözcükler yerine, “ Allah çarpsın “ diyen doğal insanlardır. Bu yüzden sıcaklıkları ve 

samimiyeti ister istemez dillerine yansımıştır. Adanalılar tanımadığı bir kişiye 

seslendiğinde cinsiyete, yaşa göre; gardaş, kirve, ciğerim, yeğenim, emmoğlu, kele 

bacım, gibi sözcükler kullanılır. Bunlar arasında en sık kullanılanları gadasını 

aldığım, dezzemin cülüğü, ocağı yanasıca‘dır. Hayıflanma ve sitem etme amacıyla da 

“ adı batasıca, soyhası çıkasıca, Allah canını alsın, bulutsuz günde başına yıldırımlar 

düşsün “ gibi kalıp sözcükler kullanılır. 

Tabi bu dil özellikleri halkın iç içe ilişkiler kurduğu ve mahalle kültürünün yoğun 

yaşandığı yerlerde hayat bulur. Yukarıdaki tabir metropol insanına yabancı gelebilir. 

Şehrin bütünüyle böyle konuştuğu gibi bir algı yaratmak yanlış olur ki, kaldı ki bir 

Adanalı istediği vakit düzgün bir diksiyon ve son derece derin bir zarafetle konuşabilir 

fakat ne var ki sadece samimiyeti, nükteli üslubu buna izin vermez. Hiç şüphesiz 

Adana ağzının söz varlığı bu yazımızda değindiğimiz örneklerin dışında çok fazla 

sayıda sözcük, deyim, atasözü içermektedir. Biz günümüze değin ulaşan, şimdiki 

neslin de aşikar olduğu sözcük ve deyimlerden bahsettik. Adanacity olarak da Adana 

dili ve edebiyatını 2013 yılından bu yana sosyal medyada canlı tutup yaşatmaya, 

gelecek nesillere aktarmaya, inatla sevdirmeye çalışıyoruz. Geçen zaman içerisinde 

gördük ki, sosyal medyadaki paylaşımlarımızda yansıttığımız Adana dilinin incelikleri 

gerek Adanalılarca gerek şehir dışında yaşayan insanlarca ilgiyle karşılanıp 

benimsendi. Artık Adana ağzıyla tribünde pankartla yapılıyor, şarkılar söyleniyor, 

filmler çekiliyor, billboardlarda reklam sloganları yansıtılıyor. Adana dilinin ve söz 

varlığının yaşatılması adına yarattığımız farkındılığın bu denli meyve vermesi bizim 

için büyük bir gurur. Adanacity var oldukça, sokağın, kültürün sesi olmaya devam 

edeceğimizden kimsenin kuşkusu olmasın.

A 

2. BÖLÜM 

ADANA-SÖZLÜK 

Anarya = Geri vites anlamına gelen bu kelime genellikle Adanalılarca alttan 

almak manasını taşıdığından son derece hayati bir önem taşır. 

Appacık = Tertemiz 

Attırmak = Ayakta tuvalet ihtiyacını gidermek 

Avcar/Avcarlamak = Adanalının kırmızı et ya da tavuğu bir takım baharatlarla 

Ayikün mü = “ Anlıyor musun “ fiilinin Adanalıların yuvarlanmış hali. 

Aperlö = Hoperlör 

Aboov = Şaşırtma, sevinme, tırsma efekti 

Antin Kuntin = Değersiz, işe yaramaz 

Allöş = Adanalılarca beğenme nidası 

Aşortmen = Eşofman 

Ayükunnu = Anlıyor musun 

B 

Bakale = İlk bakışta kulağa olası bir Afrikalı futbolcu devşirmesi gelse de 

Adanalılarca dikkat çekme, seslenme öbeği olarak kullanılır. 

Bilenzik = Bilezik 

Bici bici = Buz ve nişasta ile yapılan bir Adana tatlısı 

Bocit = Sürahi, su kabı 

Bayaktan = Az önce, daha önce 

Biliyün nü = “ Biliyor musun “ soru cümlesinin Adanaca evrilmiş hali 

C-Ç 

Cıncık = Kırık cam yâda porselen parçaları 

Cırlazmak = mızıkçılık yapmak, işin kurnazlığına kaçmak 

Cono = Adana yöresinde mesken tutmuş, göçebe, sporla alakaları olmayıpta 

sürekli spor giyinen, medeniyetten uzak mahlûkatlar. 

Cıbartmak = Tokat vurarak kızartmak 

Cibiliyet = Geçmiş, soy, mizaç, benlik 

Cırmalamak = Çalışmak, uğraşmak 

Cımcılık = 

Cardın Tiksindirici büyüklükte lağam faresi 

Çimmek = Yıkanmak, yüzmek 

Cimciklemek = Adanalının sevgi göstergesi, cimdiklemek, sıkmak 

Çömçe = Kepçe manasında kullanılır 

Çor: 

Cibindirik = Sivrisinekten korunmak için yatağın üstüne kurulan tül 

Çömmek = Eğilmek, dizlerini kıvırıp oturur gibi yapmak. ( Emmi oturuşu) 

Çemirlemek = Gömleğin kollarını kıvırmak.

Çul = Kilim 

D 

Dam = Çatı, evin üstünü kapat bir tür kapak. 

Döş = Göğüs 

Dinelmek = Ayakta durmak, başının dibinde dikilmek 

Dezzemin cülüğü = Adanalıların dost ve ahbaplarına hitap şekli. Buradaki 

cülük “ oğul, kız “ anlamında. Dezze ise bildiğimiz “ teyze “ fakat buradaki 

hitabın akrabalıkla bir ilgisi yok, tamamen neşesine. 

Dellenmek: Adanalılarca çığırından çıkmak, sinirlenmek anlamına gelen bu 

kelime yer yer sevinçten için içine sığmaması, kopmak anlamını da taşır 

terbiye/ marine edip harikalar yaratması işlemi. 

Deyha = Adana’nın yer yön zarfı, işte orada manasına gelir 

Darı = Mısır 

Daraba = Dükkân Kepengi 

Dulda = Sığınak, kuytu yer 

Dümbük = İşe yaramaz, güvenilmez 

Dandik = İşe yaramaz 

Deel mi = Değil mi? 

Deya = İşte 

Dakka = Eldeki en kıymetli bilye 

Davşan = Tavşan 

Dıkılmak = İçeri girmek, tünemek 

Depik = Tekme 

E 

Essah = Sahi, gerçek, harbi 

Engin = Alçak, kısa 

Eftik = Kötü 

Elleham = Sanırım, belki 

Eşgi = Ekşi 

Esmiyür = Rüzgâr bile esmiyor, dal kıpırdamıyor. 

F 

Fallik = Çok gezen, fingirdek 

Fanilya = Atlet ’in kollu olanı 

Fırrık = Deli, aklını kaybeden 

Feriştah = Bir şeyin en üstü olanı. 

Fıcıtmak = Fırlatmak, atmak, savurmak

Fırıldak = Sahtekâr 

Falafoş = Yalama 

G 

Gocuk = Adanalının kış günlerinde tercih ettiği içi kürklü kalın manto. 

Gındırık = Aralamak, örtmek, açmak 

Gulle = Bilye, misket 

Gıllik = Küçük, minyon 

Galan = Bundan sonra, artık. 

Guş= Kuş. 

H 

Hırpo = Enayi 

Heyye = Adanalıların her şeyi kolaylaştıran sözü, evet manasında 

Helke = Su, süt vs. şeyleri koymaya yarayan geniş ve derin bir çeşit kova 

Hipo = Çamaşır suyu 

Hoşşik = Yaranmaya çalışan, yalaka 

I 

Ihmak = Diz çökmek, saklanmak 

K 

Küncü = Susam 

Karsambaç = Bir Adanalı tatlısı Bici’nin nişastasız olanı 

Kölge = Gölge 

Kirve = Adana mitolojisinde tanımadığın, kendinden yaşça büyük ya da arkadaş 

ortamındak kullanılan hitap şekli, sünnet gelmesin aklınıza. 

Kele = Hey, baksana manasına gelen kelime. Daha çok yakarış, serzeniş içerir. 

Kelebicin = Yayın balığının Çukurova yöresindeki adı. 

Kertiş = Kertenkele 

Köşker = Ayakkabı tamircisi 

Kepmek = Çökmek, yamulmak 

Koruk = Ham üzüm 

Kepitmek = Yıkmak, göçürmek. 

L 

Laos = Lacoste 

Laylon = Naylon, plastik malzeme

Lastik = Spor ayakkabısı, terlik 

M 

Malamat = Rezil, kepaze olmak, ne yapacağını bilememek 

Mısmıl = Düzgün, güzel 

Mucuk = Küçük sinek 

Mandalin/Mandali = Mandalina 

Mavra = Muhabbet etmek, geyik 

O-Ö 

Ökenmek = Ağız hareketleriyle dalga geçmek 

Obir = Diğer 

P 

Püskevit = Herkes biliyor 

Pırtmak = Kopmak 

Pambık = Pamuk 

Peşkir = Havlu 

R 

Rollenmek: Koltuğunun kabarması, kendi kendine havalara girmek 

S 

Soyka = Yaramaz çocuk, hayta gibi. 

Susazmak = Susamak 

Sırt = Giysi, elbise 

Sokum = Ekmek arası 

Sündürmek = Uzatmak, esnetmek, şeklini bozmak 

Soyka = Ölen kişinin elbisesi 

Sini = Adana annelerinin sofra niyetine kullandığı tepsi 

Somurmak = Emmek, yalamak 

Şaplak = Tokat 

Şabeleme: Adana yöresine özgü bir düğün geleneği

T 

Tike = Küçük kuşbaşı 

Teker = Bisiklet 

Taka = Pencere, kapı 

Tuluk = Tulum peyniri 

Tırrik = Gereksiz, boş insan 

Taman = Hani 

U 

Uluk = Çürümüş sebze, meyve 

Üfelemek = Ovalamak 

Uçak = Bu kelime Adana icadıdır, yoksa uçalım olurdu ismi. 

V 

Vırıığı yelli = Aklı bir karış havada 

Vıttırıvızzık = Hava civa, önemsiz 

Y 

Yüssük = Yüzük 

Yenidünya = Malta eriği 

Z 

Zaar = Zahir, “ öyledir herhâlde” nin Adanacası 

Zibil = Çöp 

Zabaanan = Sabah vaktinde 

Zumzuk = Adana dövüş sanatlarınca “yumruk” manasına gelen kelime. 

Zorsunmak = Üşenmek, erinmek 

Zambır = Sinirlenmek, daralmak

3. BÖLÜM 

ADANA DEYİMLER VE ATARSÖZLÜĞÜ 

Bu bölümde Adanalının Sokak edebiyatında geçmişten günümüze 

miras kalmış, Adanacanın kendi dil özelliklerini taşıyan, gün yüzü 

görmemiş, Adanalılardan başka kimsenin algılamayacağı, Adana’dan 

başka yerde duymayacağınız birbirinden orijinal deyim ve atar 

sözlerinden dem vuracağız. Atasözleri Adanalının yaşam deneyimi ile 

yüklüdür. Her söz büyük bir anlam içerir ve bu sözlerin birçoğu 

Adanalılarca üretilip zamanla Adana’nın söz varlığına kazandırılmış, 

diğer tüm şivelerle benzerlik göstermeyen, samimiyet ve parlak 

zekâ ürünü deyişlerdir. Yaşanmışlık ve Adanalının o dil gevrekliğinin 

kabiliyetiyle yoğrulmuştur. Kimi zaman nokta atışı, kimi zaman 

atarlanış kimi zaman da konuyu uzatmadan özetleyici bir benzetme 

niteliğindedir. 

BİZDE ANARYA OLMAZ GARDAŞ 

Anarya, Adana’da geri vites manasındadır. Burada, “ Bizde laf 

ağızdan çıkarsa geriye dönüş olmaz, tükürdüğümüzü yalamayız, 

Adanalı ’da geri vites olmaz “ anlamındadır. 

KILIĞINDA MEYMENET YOK 

O üstündekiler ne öyle, cingene gibi, git doğru dürüst şeyler giy. 

ASLINDA KAR YAĞSA BU SOVUK KIRILIR HA KİRVE 

Kış aylarında Adana’da söylenegelen bir şehir efsanesi. Başka 

şehirde kar yağış soğuğunu biz çekiyoruz, kar yağarsa eğer böyle 

soğuk kalmaz, Adana’ya kar yağacağı yok ama insan bekliyor işte. 

SOKUM YAPAYIM YOLDA YERSİN ANNEM 

Adanalının misafirine olan aşırı ilgisini ifade eden söz. 

Aç değilsen ekmek arası yapayım yolda atıştırırsın, manasında

BİZ O PARAYLA KEBAP YERİK 

Bütçesini Kebap’a göre standartlayan Adanalı yakarışı. Ona 

vereceğimiz paraya Kebap söyler döke saça yerdik, manasında. 

EYİ OLUR ZAAR 

Adanalının antidepresan sözü. Güzel şeyler olur umarım, manasında. 

SEN BENİ AYİKÜNNU ? 

Kim olduğumu biliyor musun, benim dayım mafya, ayağını denk al, 

boş beleş insan değiliz, manaları taşıyan bir ultimatom. 

ŞIRDANDA KİMYON HATUNDA MİNYON 

Adana’nın kadında aradığı ölçüt. Yemekte salça kadında kalça gibi 

versiyonu da vardır bunun. Bir Adanalının kalbine giden yol mideden 

geçer elbette. 

HELE BİR GÜNEŞ DİNSİN DE KÖLGE OLUNCA ÇIKARIK 

Adanalının yaz aylarında kullandığı, dışarı çıkma teklifine karşı 

üşenme içeren repliği. Ee Adanalılar olarak zoru başarırız imkânsızı 

gölge bir yere geçince. 

NOLDUKİNE LAN BU BANA 

Adana’da “ ne oldum “ demeyeceksin. “ Ne oldu kine lan bu “ 

diyeceksin. Adanalının abartılı sözleri tiye alan deyişi. 

BU HAYATTA YA KADERİN GÜZEL OLACAK YA DA KAFAN 

Adana’da bir içerleniş. Ya şanslı olacaksın yâda duygularını 

uyuşturacaksın manasında. Bu şehirde mutlu olan herkes ya bir 

kadına bağlı yâda bir maddeye

Ekmeenen ye ekmeenen 

Ekmeğini yemeğe banıp öyle göm. 

Bi şey yok deel mi? 

Bir sıkıntı bir mevzu yok inşallah. Keyifler yerinde mi? 

O BUZDOLABI NİYE ÖYLE ALLAHIN EVİ GİBİ AÇIK 

Buzdolabını kafanıza göre açıp niye geri kapatmıyorsunuz, hayırdır? 

SEN BİZİ HELLO CELLO ADAM MI SANDIN ? 

Biz O senin bildiğin boş beleş adamlardan değiliz. Ayağını denk al 

GİDERKEN GAPIYI GINDIRIK BIRAK 

Giderken kapıyı açık bırak da serinlik gelsin. 

ZUMZUĞU KODUM UM AMELE SÜMÜĞÜ GİBİ YAPIŞTIRIRIM 

Yumruğu vurduğum gibi yere yapışırsın. 

BU ORTALIĞIN HALİ NE MALAMAT ETMİŞSİNİZ HER YERİ 

Bu ortalığın dağınıklığı ney karman çorman etmişsiniz odayı. 

O HANGİSİ LAN KİRVE ? 

O nasıl bir şey, bu neyin tribi, ağzından çıkanı kulakların duyuyor mu 

? 

NAPAK ÖLEK Mİ ?

Ee ne olmuş yani, niye abartıyorsun, çok da tın. 

ÖSSAAL ÖSSAAL YÜSSÜNCÜ YIL ÖSSALL BOŞ ARABA BUYROON 

Adana muavinlerinin otobüs hatlarını haykırış jargonları. 

“ Özal Özal Yüzüncü yıl Özal boş araba buyrun “ 

BAKALE BİRİNE Mİ BENZETTİN NE BAKÜYÜN ? 

Adana’da biriyle 3 sn göz göze geldiğinde sıkça duyulan bir atarlanış 

NE DİNELİYÜN BAŞIMDA DEYHA ORDA GÖRMÜYÜN MU ? 

Ohoo neden başımda duruyorsun işte orda görmüyor musun? 

BAKALE AKŞAMA NAPÜN ÖZAL’A DÜŞEK Mİ ? 

Akşam bir planın var mı, Özal’a gidip piyasa yapalım mı? 

EMMİ BENİMKİ BABUŞUNDAN OLSUN 

Şırdan siparişi esnasında kullanılır bu söz. “ Babuş “ büyüğünden, 

iyisinden, manasındadır. 

SEVİYÜRUK ALLAYIN DAHA NE YAPAK ? 

Seviyorum işte, daha ne yapabilirim, totomdan alev mi çıkartayım? 

HARBİ Mİ DİYÜN LAN GARDAŞ ? 

Adana’da bir şaşırma efekti. Ciddi misin sen, anlamı taşır. 

Bunun bir de “ Essah mı diyün “ versiyonu da var. Essah, gerçek 

manasında. 

YİNE DEZGAH YAPTIRAK KATAKULLEYE GELDİK 

Bizi oyuna getirdiler, olmadık bir pozisyona düştük

ORTALIK 56’YA GİTTİ 

Ortam karıştı, herkes birbirine girdi, mermiler patladı. Dellendik 

fıttırdık. Neşter çıkardılar nasıl çıkardılarsa. 

ÇAĞIR ÇAĞIR FERİŞTAHINI DA ÇAĞIR 

Feriştah; kelime itibariyle melek anlamındadır. Yalnız Adana’da, bir 

şeyin en üst seviyede olanı, önde bayrak taşıyanı, posteri ocak 

başlarına asılanı, anlamındadır. Burada da en kralın çağır bize yine 

sökmez, anlamında kullanılmıştır. Bu deyişin asıl versiyonunu 

biliyorsunuz. Şimdi onu yazarsak kitabı kiremithane kanalına çekip 

benzin döker yakarlar. O yüzden şii ayıktırmayın emmimin gülleri. 

SENDEN DE BİR CACIK OLMAZ 

Sen adam olmazsan, sana güvenen de hata, kişiye hıyarlık müessesesinin 

bile fazla geleceğini belirtir 

KIZIM BİR FALCI BULDUM EF SA NEE ! 

Adana elit hatunlarının ortamlarda kurduğu replik. 

EL ALMA BALKON AL 

Adana sıcağında balkonun yeri ve önemini anlatan bir deyiş. Öyle ki 

Adana’da balkonu ve terası olan ev hayati önem taşır. 

SANKİ MENDERES’TE SÜRÜYÜR YAVUŞAĞA BAK 

Adanalının trafikte kullandığı bir yakarış sözcüğü. Burası Menderes 

değil, bu kadar rahat olma, aklını başına topla, anlamında 

TAŞA NE GÜVENİYÜN OLÜM ALLAHINA GÜVENSENE 

Adana cülüklerinin kavga esnasında orantısız güç kullanan 

akranlarına söylediği sözcük. İman gücünle dövüşeceksen gel, 

anlamında.

KEBAP VAR YERSEN, ŞALGAM VAR İÇERSEN, MENDERES VAR GİDERSEN 

Adanalının en sevdiği üçlü olan Kebap, Şalgam, Menderes 

kavramlarıyla oluşmuş bir aforizma. Biz de böyle, beğeniyorsan gel, 

işine gelmezse kafana göre, manasında. 

SEVERSİN YAĞLI BAZLAMAYI 

Tabi hoşuna gider böyle şeyler, armut piş ağzıma düş, anlamında. 

O NEY LAN ÖYLE CONO GİBİ 

Cono, Adana civarında mesken tutmuş, birçoğu Arizona kertenkelesi 

olan, tuhaf giyinimli göçebe canlılara verilen isim. Bu söz Adana’da 

küfür manasında kullanılır. Tuhaf davranıp, şuursuz giyinenlere, hiç 

Adanalılığa yakışır mu bu görünüşün, “ o ne öyle cono “ gibi denir. 

İSTERSE FERİŞTAHIN OĞLU OLSUN 

Bizim için fark etmez. En delikanlınız gelsin bize sökmez, anlamında 

BİRAZ ESTİ Mİ NE ? 

Dışarda yaprağın bile kımıldamadığı, cehennemsi yaz günlerinde, iç 

ferahlatan, kimi zaman bir halüsinasyon olan Adanalı deyişi. 

BAKALE BİZİ BİLEN BİLİYÜR HA KİRVE 

Bizim ne olduğumuz ortada, etikete gerek yok manasındaki Adanalı 

atarlanışı. 

ANAM GİBİ YEMEK YAPMASINI BİLİRİM BABAM GİBİ KAFA ATMASINI DA 

Giderli Adana hatunlarının mevzu esnasındaki aforizması. 

KALABALIKTA ARTİSTİK YAPANIN TENHADA ÖZRÜ KABUL OLMAZ 

Adanalının kavgadan önceki ültimatomu. Şimdi arkanı arkadaşlarına 

dayamışsın gider yapıyorsun ama tek yakalarsam ananı laciverte 

boyarım, anlamı taşır.

KİMSE ÖLMEYİ BAYILMAK SANMASIN 

Siz ölümü hafife alıyorsunuz jelibonlar, vaziyet alın, manasında. 

GARDAŞ AYIKÜYÜNNU YOKSA BİZ Mİ AYIKTIRAK ? 

Söylediğimi anlıyor musun yoksa bizzat ben mi anlatayım, ambulansı 

mı arayayım, döner bıçakları mı çıksın, seçenek senin, anlamında. 

YARIŞMACI ARKADAŞLARA BAŞARILAR DİLİYÜRÜM 

Adana’nın ünlü mevzu merkezi Adli Tıp’ın çıkışında atarlı bir gencin sarf 

ettiği aforizma. Emmi olayı yanlış anlamış, adam öldürmeyi bir müzik 

yarışması sanıyor ve gayet sakin bir şekilde diğer rakiplerine brifing 

veriyor. 

NE DOLMUŞA PARA VERECEĞİM YÜRÜYEREK GİDEK HEM SPOR OLUR 

Çukurova’nın düz yollarında gideceği yere yürüyerek gitmek isteyen 

Adana insanının krizi fırsata çeviren Hüsn-i Talil sanatı. 

BARAJYOLU BALCALI GELİYÜR MUSUN ABLA ? 

Adana’nın meşhur Balcalı muavinlerinin yol üstünde otobüs bekleyen 

bayanlara karşı doğallık ve samimiyetin barındıran sesleniş biçimi. 

NİYE Mİ VERDİ 5 MİLYONU 

Soruya soruyla karşılık veren Adana insanının, Ayetel Kürsi satan 

Hüseyin ile beraber dilimize girmiş aforizması. 

GIRAN GİRESİCE DELİ SOYKA 

Adana annelerinin azarlama sözcüğü. Müthiş derecede öfke içerir. 

BAKALE O BİZE Mİ EL EDİYÜR LAN KİRVE 

Hızlı Adana gencinin “ Baksana onun atarı kime, bize mi şekil şukul 

yapıyor, gözlerim mi miyop” anlamı taşıyan kavgadan önceki son çıkış 

sözcüğü.

4. BÖLÜM 

Bunları biliyor musunuz ? 

3300 yıl önce Çukurova'da yaşamış olan Hitit kralının III. Hattuşili’nin karısı 

olan Puduhepa, kimilerine göre tarihin ilk feministi kimilerince de ilk kadın 

hakları savunucudur. Türk toplumunda erkeğin kadınlara karşı hakkaniyetsiz 

tutumlarına karşı Adana kadını ilk kıvılcımı yakmış, birçok konuda topluma 

sonsuz nimetler sunan Anadolu kadının dimdik ayakta kalması adına feyz 

olmuştur. Yıllardan bu yana yufka yüreğinin yanında cıncık gibi kırılması zor 

bir karektere sahip olan Çukurova kadınının erkek hegemonyasına son 

vermesi eşitlik ve çağdaşlaşmak adına örnek teşkil ediyor. Öyle ki bu bilgiler 

nezdinde tarihin ilk mangal yürekli kadınının Adana'dan çıkması tesadüf 

olamaz.

Türkiye Kadınlar Basketbol liginde harikalar yaratıp birçok şampiyonlukları, 

Cumhurbaşkanlığı ve Türkiye Kupası şampiyonluğu olan Adana BOTAŞ spor 

kulübü, Avrupa Kupası finalisti olarak Avrupa'da final oynayan ilk Türk 

takımıdır. Adana kapalı spor salonu her hafta sonu filenin portakal çiçeklerinin 

ateşli taraftarıyla hıncahınç dolar. Türkiye’de kadın basketbolunun gelişim 

gösterip bu denli uç noktalara ulaşmasında Botaşspor’un yadsınamaz katkıları 

vardır.

Çukurova Üniversitesi, 2015 yılında " Dünyanın en iyi 1000 üniversitesi " 

sıralamasına giren 10 Türk üniversitesinden birisidir. 

Adana’da ilk kez 1969'da gerçekleştirilen Altın Koza Film Festivali ile bu 

nadide topraklar Türkiye'nin en önemli sinema merkezlerinden biri haline 

gelmiştir. 1970lere kadar neredeyse her mahallesinde 200'e yakın yazlık 

sinema bulunurmuş. Adana’da Bir film Adana'da beğenilir ise, tüm Türkiye'de iş 

yapacak demekti bu. Sıcağı ve pamuğuyla tanınan Adana, en çok da sinemaya ilgisiyle 

duyurdu adını. Öyle ki, bir dönem Türk filmleri Adanalı sinema işletmecilerinin talebi, 

önerisi ve yönlendirmesiyle çekilmişti. Hatta yapım aşamasında Adanalı sinema 

işletmecileri filmlere ortak olmaktaydı. Birçok filmin Adana'dan giden avanslarla çekildiği 

bilinmekteydi. Yazlık sinemalara komşu ve arkadaşlarla birlikte gidilirdi. Filmler, topluca 

ve dikkatle izlenirdi. Filmlere tepkiler hep birlikte, derbi maç izleniyormuş gibi verilirdi. 

Yazlık sinemalarda genellikle Türk filmleri ve en çok da aşk filmleri, şarkılı türkülü filmler 

oynardı. Şu anda Türk filmlerini Amerikan şirketlerinin dağıttığı düşünülürse durum 

oldukça ironik.

Anadolu ve Adana'nın ilk eczanesi 1902 yılında ilk defa Mustafa Gülek 

tarafından açılmıştır. O sırada Adana’da üç eczane var... Üçü de 

gayrimüslimlere ait. Adana’nın ileri gelenleri toplanmış ve kendi aralarından bir 

Türk’ün eczacılık tahsili yapması gerektiğini düşünmüşler. Ve Mustafa Gülek 

İstanbul’a eczacılık okumaya gönderilmiş. O yıllarda eczacılık tıp fakültelerinde 

okutuluyor. Böylelikle Mustafa Gülek İstanbul’a üniversiteye giden ilk Adanalı 

oluyor. Türk Eczacılar Birliği’ 2003 yılında binayı restore ettirmiş. Şimdilerde üst 

kat Mustafa Rıfat Gülek Kütüphanesi... Alt katta da eczane var.

Goethe'nin ünlü yapıtlarından Faust'a konu olmuş anonim eser Theophilus of 

Adana ( Adanalı Theophilus) adından da anlaşılacağı üzere Adana'da geçer.

Türk sinemasının en yetenekli Adanalı karakter oyuncularından 

Şener Şen'in babası " Ali Şen " oyunculuktan önce Adana’da sıradan bir 

marangozdu

Adana’nın bağrından çıkmış Zaman Gazozu 1940 lı yıllarda Süleyman Ayman 

tarafından kurulmuştur. İmalatın ilk yıllarından itibaren kendine has tat ve 

aroması ile çok sevilen Zaman Gazozu başta Adana olmak üzere güney 

illerinin en çok içilen ve tercih edilen meşrubatı olarak hafızalarda yerini 

almıştır. O yıllarda kendi markası ve özel şişesi ile satışa sunulan Zaman 

Gazozu özgün şişesi ile piyasaya sunulmasından dolayı Türkiye’de ilkler 

arasına girmiştir. Yazlık sinemaya giden ve mahalle aralarında sohbet bölüşen 

her Adanalı annesinden babasından bir beş kuruş alıp Zaman Gazozunun 

tadına bakmıştır.

2013 Portakal Çiçeği Karnavalında Güney Rotary kulübü üyelerince 

gerçekleştirilen 1111.78 metrekare büyüklüğündeki Barış temalı resim mozaiği 

Guinness Dünya Rekorlar Kitabı'na girmeye hak kazanmıştır.

Dünyaca nam salmış eczacı Anavarzalı Descartes’ten tutun da, Kuran-ı 

Kerim'de adı geçen Lokman Hekim'e kadar pek çok şifacıya ev sahipliği 

yapmış bu topraklarda, dünyanın ilk organ nakli de M.Ö 287 yılında Cosma ve 

Damianus isimli doktorlar tarafından gerçekleşmiştir. Dünyanın ilk tıp 

okullarından bir tanesi de Adana’nın Yumurtalık ilçesinde kurulmuştur. 

Yunan mitolojisinde zekâ, sanat, ilham ve barış tanrıçası olan, Tanrıçaların 

tillahı Athena'nın tapınağı Karataş'ta bulunmaktadır 

.

Milli mücadelenin ilk direnişi bu şehirde başlamıştır ve Mustafa Kemal Atatürk 

bu gurur verici detayı şu sözleriyle özetleyerek Kurtuluş savaşının ilhamını bu 

güzel şehirde aldığını söylemiştir; "Bende bütün bu vekayiin ilk hissi teşebbüs 

bu memlekette, bu güzel Adana'da doğmuştur." 

Mustafa Kemal Atatürk'ün kendi heykeli önünde ilk fotoğrafını Adana Atatürk 

Parkında çektirmiştir.

Manş Denizini geçen ilk Türk yüzücü Erdal Acet ve Nesrin Olgun'dur.

2014 Dünya Kupası'nı Almanya Milli Takımı'na kazandıran Joachim Löw, 2001 

yılında Adanaspor'u 1 yıl çalıştırıp takımı küme düşürdükten sonra sezon sonunda 

kulüpten kovulmuştur. 

Roma döneminde yapılan, dünyanın halen kullanılan en eski köprüsü Adana'da 

bulunan Taş Köprü’ dür. 

“Adania denilen bir şehirle savaştım. Önünden bir nehir akıyordu. Nehrin üzerinde de 

bir köprü vardı.”

Bazı arkeologlara göre, Hitit Kralı I. Arnuwanda, M.Ö. 1550’ye tarihlenen bir kitabede 

Adania ile savaşını anlatırken Taşköprü’den böyle bahsetmiş. Hititlere dayanan bir 

başka rivayete göre ise Kral Hattusili Suriye’ye giderken Adana’dan geçmiş ve 

Seyhan Nehri üzerine bu köprüyü yaptırmış. Taşköprü söylencelere de ilham vermiş. 

Efsane bu ya büyücülerden biri Adania kralına, kızının yılan tarafından öldüreceğini 

söylemiş. Telaşlanan kral, kızını kentin önünden akan nehrin ortasındaki adaya 

göndermiş. Ama yılan, üzüm dolu bir sepetin içinde adaya ulaşmış ve kızı öldürmüş. 

Kral da kızının anısına Taşköprü’yü yaptırmış. Hatta yıkıldığında yeniden 

yaptırılabilsin diye de köprünün ayaklarına altın gömdürmüş. İlk yapıldığında yarı 

yarıya dar olan köprü daha sonra genişletilmiş. Geçmişte her iki girişinde de “Kale 

Kapısı” denilen iki taç kapısı varmış ve 21 gözlüymüş. Şu anda 310 metre 

uzunluğunda, 11,4 metre genişliğindeki köprünün 7 gözü Seyhan Nehri’nin ıslahı 

sırasında toprak altında kalmış. Osmanlı’da III. Ahmet, Abdülmecid ve II. Abdülhamit 

zamanında onarım geçiren Taşköprü, Cumhuriyet tarihinde 1948’de Karayolları 

tarafından onarılmış. Sonra da yıllarca üzerinden geçen trafiği taşımış, yıpranmış. En 

son 2006’da Büyükşehir Kent Konseyi ve Mimarlar Odası köprüye sahip çıkmış. 

Mimar Mehmet Pekcan Işık’ın hazırladığı restorasyon projesi yaşama geçirilmiş, 

köprü yenilenmiş.

M.Ö Adana'nın Seyhan Nehri'nden lav aktığını biliyor muydunuz?

5. BÖLÜM (Şırdan suyuna Adana hikâyeleri ) 

1. O Kar Bir gün Yağacak! 

Sen 

Adana'ya kar yağma ihtimali gibi 

muhteşem bir imkansızlıksın.. 

Adanalılık bir mucizeye inanmaktır aslında. Bu şehrin insanları yıllar 

boyunca tıp kı Adana takımlarının süper lige çıkmasını beklediği gibi bir 

gün uyandıklarında şehrinin sokaklarının o beyaz örtüyle çevrelenmesini; 

hastanın sabahı, şeytanın günahı beklediği gibi umutla, umutsuzlukla, bazen 

sevinç bazen öfkeyle ve çocukça bir arzuyla beklemiştir. Öyle ki coğrafi 

konumu itibariyle kar’ın Adana’ya yağması mevsim normallerinin dışında 

bir durum olmuş, şehre kar’ın yağması ancak 20-30 yılda bir kez 

görülebilecek bir doğa olayı haline gelmiştir. Hayal meyal hatırlıyorum; 

90ların sonunda henüz 7 yaşımdayken mahalle arkadaşlarımdan birisi sokakta 

depar atarak“ kar yağiyüür “ diye naralar atmış, sevinçten dama çıkıp 

birbirimizi zumzuklamıştık. Abim“ bu kar yarım saat yağsın Adana felç olur 

“ dediyse de yarım saat sonra dinmiş, Adana sıcağının dayanılmaz 

hafifliğiyle beraber yerini su birikintilerine bırakmıştı. Öyle ki diğer 

şehirlerdeki gibi afili şekilde de gerçekleşmişti. 1 mikron büyüklüğünde, 

ancak mikroskopla görülebilecek taneler halinde yağan karın umutlarımızla 

beraber yarım saat içerisinde şehirden silinmesi kaçınılmazdı. Yıllardır 

kar nedir bilmemiş Adana gençleri olarak kendimizi kandırılmış 

hissediyorduk. Kış aylarında instikramında kar fotoğrafları paylaşan 

arkadaşlarımızı görünce kıskançlıktan kendimizi taşla ezeceğimiz günler 

hafızalarımızda. Hava muhalefetleri yüzünden okulların asla tatil 

olmayacağı sıcak şehrin, televizyonlarda“ kar tatilini fırsat bilen 

çocuklar “ konu başlıklı haberleri izleyince gözleri dolu dolu olan, 

kardan adam yapmayı bilmeyenlerin koca yürekli çocuklarıyız biz. Asil 

trajik durumu kar’ın bir gün Adana’ya yağmasından öte, böyle bir doğa 

olayıyla karşılaşınca ortaya çıkabilecek enstantaneler. Şöyle bir hayal 

ediyorum da, erimesin diye basmaya kıyamayanlar, sevinç dellenişleriyle 

birbiriyle dövüşürcesine eğlenenler, kar’ın üstüne pekmez döküp yiyenler, 

kartopu oynarken birbirinin kafasını gözünü kıranlar, haber bültenlerinde 

“ Adana’da kar topu cinayetli “ başlıklı haber içerikleri gözümde 

canlanıyor. Çünkü Adanalılar her şeyi bilir de, sevinçten ne tepki 

vereceklerini kontrol edemez. Çünkü mutluluğa bu kadar uzak bir coğrafyada 

yaşıyorsan, hele ki kar gibi daha önce karşılaşmadığın bir mucizevi olay 

söz konusuyla, sonuçları tatmin edilemeyecek boyutta büyük olur. Belki de 

rabbim sırf bunu bildiği için bu şehre kar yağmasına izin vermiyor, kim 

bilir. Fakat ne olursa o kar bir gün yağacak. Biz Adanalılar yıllarca o

gelmeyen şampiyonlukları, yürümeyen aşkları, hiç gerçekleşmeyecek 

kavuşmaları beklediğimiz gibi bir sabah bu şehrin sokaklarında kafamızı 

gözümüzü kırına kadar kartopu oynayacağımız günü bekleyeceğiz. Mevzu kar 

değil, biz beklemeyi seviyoruz. Son olarak; Allahınızı severseniz kış 

gelince sosyal medyada kar manzaralı fotoğraflar paylaşmayın, biz 

Adanalılar onu pamuk sanıp yaralarımıza sürüyoruk.

2. TUTKUYLA SEVILEN YALNIZ VE ATARLI SEHIR 

Kadife sesli hemşerimiz Yaşar Günaçgün ne güzel söylemiş; “ Toprakları 

içerisindeyken bile özlenebilen şehirdir Adana “ Dünyanın hiçbir şehrinde o şehirde 

olmanıza rağmen özlediğiniz başka bir coğrafya yoktur. Adana insanı Adana’yı 

Adana’dayken bile özler, gönülden bağlıdır memleketine. Hele ki uzun yıllar boyunca 

Adana’da yaşayıp gurbete giden biri için Adana, özlemin soyadı olur. Yanıbaşında 

olup doyamadığınız en sevgilinize hasret kalmışçasına durup durup içerlendirir adamı. 

Fakat ne büyük çelişkidir ki Adana insanı memleketi içerisindeyken hayatının kötü 

gittiği anlarda nedensizce bir kaçma isteğine kapılır. Kimi zaman şehirdeki 

yaşanmışlıklarını düşünüp çarenin bu memleketten gitmek olduğunu zanneder. 

Amansız kaçış ve muhtemel dönüşlerin kenti olan Adana, gidenleri asla unutmaz. 

Eğer Adana’nın havası ciğerlerinize işlemişse gittiğiniz yerde kendini hatırlatır. Belki 

mütüş otoyolları, görkemli binaları, moder restoranlarıyla sizi büyülemez ama en 

çaresiz anlarınızda bir yabancının elinden uzatılan o sigarayı, ayaküstü bir tablacıda 

yediğiniz kebabı, sizi hiç tanımayan birine adres sormanızın ardından zorla gittiğiniz 

yere kadar götürmesini, sadece bir çay içip muhabbet bölüştüğünüz insanın hiçbir 

çıkar gözetmeden sizi tüm içtenliğiyle misafir etmesini unutamazsınız. Amansız 

kaçışların ve muhtemel dönüşlerin şehridir bu sarı sıcak memleket. 

Gün gelir daralıp bu hafızası olmayan şehirde boğulduğunuzu hisseder, tek çarenin 

Adana’dan gitmek olduğu sanrısına kapılırsınız. Çünkü Adana eski sevgili gibidir, gün 

gelip ayrılabilirsiniz ama hiçbir zaman sevmekten vazgeçemezsiniz. Kaçarsınız da 

elbette, sonra ne olur peki? Gittiğiniz ilk andan itibaren geride bıraktığınız tablo 

netleşir, Kaçmak istediğiniz, durağanlığıyla girdabında boğulduğunuzu sandığınız bu 

şehir aslında sizi siz yapıp hayata bağlayan eksikliğinizin kendisidir. Deliler gibi pişman 

olup, bir hüzün dağı oturur yüreğinize. Sıcağını, muavinlerini, yemeklerini, o arabesk 

gönüllü insanlarını, geceleri amaçsızca motor bağırtan conolarını bile özlersiniz. Bu 

herhangi bir şehri özlemekten öte bir duygudur, kelimeler işe yaramaz. Küfrederek 

kaçtığın bu kent, pişmanlıklar silsilesiyle bir an önce dönüp taşını toprağını öpme 

isteğine bırakır. Adana’dan öte bir diyar aramanın mantıksız olduğu gerçeği midenize 

sağlı sollu kroşelerle iner. 

Hayatınızın o anından sonraki en büyük amacı bir gün tekrar Adana’ya dönmek ve bu 

topraklar içerisinde ölmek olur. Adana, insanı özlemiyle esir alıp, işinize işleyen 

havasıyla ömrünüzün sonuna dek kendine bağlayan, asla kopamayacağınız hastalıklı 

bir kara sevdanın ta kendisidir. Her nefeste iliklerine işleyip bağımlılık yapan bir 

uyuşturucudur. Adının anılmasıyla bile kalp atışlarını hızlandıran, gurbette gördüğünüz 

her 01 plakalı arabanın önüne atlama isteği duyuran bu aşırılıkların başkentinden öte 

bir şehir arıyorsanız, bulamazsınız, çünkü Adana'nın boşluğunu yeryüzündeki hiçbir 

kent dolduramaz. 

Mutlu günler yastığa başını koyunca yüreği Adana'da kalıp başka şehirde 

uyananlar, mutlu günler şehrin kaybedenleri, mutlu günler Adanalılar, kendini

Adanalı hissedenler ve Adanasızlar. Sana da iyi günler Adana kardeş. Sevmekten, 

gülmekten ve Şırdan yemekten vazgeçmeyin.. 

3. SANA GELMEDİĞİM GÜN 7/C’YE BİNDİĞİM GÜNDÜR 

Adana’nın zaman makinesidir 7/C. Üzerinde güneş batmayan bu otobüs 

hattında 7/C’yi bir halk otobüsü değil de, başlı başına bir tur 

şirketi, yolcularını da seferi saymamız en doğru tespit olacaktır. 

İstatistiklere göre Baraj yolu’ndan Belediye Evleri’ne tam 55 

dakikada gidiliyor. Aynı sürede trenle Adana’dan Mersine varıyorsun. 

Ne var ki Adana gibi düz, engebesiz bir coğracyada şehrin bir ucundan 

diğer ucuna kolaylıkla gidebilirken, bu sürenin 3 katını

geçireceğiniz bir yolculuk katlanılamayacak bir deneyim olsa gerek. 

Sadece 2 liralık bir ücretle şehrin altını üstüne getirmek isteyenler 

için kaçırılmaması gereken bir fırsatken Adanalılar içinse midesini 

altını üstüne getirip sinir krizleri geçirtecek, “ bir kez bindim 

son oldu “ denilebilecek bir deneyim. 

10 SANİYE BAKINCA ZAMAN YOLCULUĞUNA ÇIKIYORSUNUZ! 

Hikâye 7/C güzergâhı içerisindeki herhangi bir durakta muavine “ 

şuradan geçiyor mu? “ gibi zavallıca bir sorunun ardından gelen “ 

neden geçmesin “ cevabıyla başlar. Eğer aceleniz varsa ve daha önce 

bu otobüse hiç binmemişseniz geri dönüşü olmayan bir girdabın 

içerisinde bulursunuz kendinizi. Şehrin en icra köşelerinden geçen bu 

otobüs içerisinde siz artık zamanın kendisi, otobüsün bir dekoru 

olmuşsunuzdur. Eğer bu otobüse ilk defa biniyorsanız arkanıza 

yaslanıp şehrin tadını çıkarmaktan, hayatınızla ilgili kararları 

gözden geçirmenizden ve yarım kalan planlarınızı tamamlamaktan başka 

şansınız yok. Kaldı ki her duraktan sonra “ yaklaştık mı acaba “ 

gibi sorularınız “ az kaldı ablacığım “ cevabıyla yerini derin bir 

hüzne bırakacak, sürekli aynı güzergâhlarda dolandığınız için bir 

gördüğünüz yeri 4-5 defa görmeye maruz kalmanızın ardından içiniz 

dışınıza çıkacaktır. Başınızı cama yaslayıp çaresizce sokakları 

izlediğiniz o yitik anlarınızda hayatınız bir film şeridi gibi 

gözlerinizin önünden geçer. Yolculuk esnasında otobüste dönen 

gıybetler, birbirinden ilginç diyaloglar sizi hayata küstürür. Sanki

ömrünüzün öncesi ve sonrası yok olmuş, bütün bir yaşamı o arabada 

geçiriyormuş gibi şizofreni duygulara kapılırsınız. Eğer o otobüste 

âşık olduysanız yolculuk bittiğinde ciddi bir ilişki hatta saçı 

sakalına karışan bir bilge olabilirsiniz. Bindiğinizde dışarıda 

soluyan hava yazken indiğinizde bambaşka bir iklimle 

karşılaşacaksınızdır, hazırlıklı olun. Hayatında Adana’ya gelip de 

7/C’ye binmemiş birisinin sabretmek adına öğreneceği birçok şey 

olabilir. Hem düşünsenize, bir insanın sevgilisi de tıpkı 7/C gibi 

olmalı, sizi gidebilme ihtimaliniz olan her yere götürebilmeli. 

4. Havan kime Adana ? 

“ Ruh halim 2 dakika içerisinde sinirli, atarlı, neşeli, bezgin olarak renk 

değiştirip duruyor. Adanalılığımın tüm özelliklerini taşıyorum “

Adana’da hava durumu gibi bir kavramdan bahsetmek, Ankara’da martılara 

simit atmayı düşlemek kadar saçma bir durum olsa gerek. Öyle ki bu 

şehirde tahmin edilebilecek en zor şey kafasına göre değişiklik gösterip, 

yarım saat içerisinde 4 mevsimin bütün özelliklerini yaşatan hava 

durumudur. Özellikle bahar ve kış arasındaki o dönemde hava her zevke hitap eder. 30 dakika 

içerisinde yağmurlu, güneşli seçenekleriyle sizleri sürprizlere boğar. Kalın giyersen terler 

ince giyinirsen donarsın. Sabah uyandığınızda pencereden dışarı bakıp 

gökyüzünün o mavi saydamlığıyla karşılaşınca, üzerinize hafif bir şeyler 

giyip dışarı çıkmanızın ardından akşam eve cardonlar gibi ıslanıp 

döndüğünüz günler hatırı sayılacak derecede fazla olmuştur. Üstelik bu 

şizofren hava durumu, insanı beklemediği bir anda şehrin orta yerinde 

cımcılık bırakmasıyla beraber psikolojik açıdan büyük hezeyanları da yol 

açmıyor değil. Daha önce karşılaştığınız bu sürpriz hava muhalefetleri 

yüzünden, güneşli bir Adana gününde ne olur olmaz diye giydiğiniz gocuk ve 

yanınıza aldığınız şemsiyeyle, sıcaktan darlanıp yapış yapış olarak da 

evinize dönebilirsiniz. Adana’nın mevsim adına öğrettiği en temel şey, 

herhangi bir hava durumunun olmadığı, bir durum varsa havanın ona göre 

şekillendiğidir. Bahar gelmeden yaz gelen, tüm ülke kara kışa teslim 

olmuşken tişörtle uyuduğun yerdir Adana. Tüm ülke soğuktan tir tir 

titrekten Adana’da denize girilecek hava vardır. Hatta bazen dışarıda 

yağmur yağarken içerde klima sonda çalışır. Eğer Adana’da yaşıyorsanız 

yâda günün birinde bu fantastik şehre yolunuz düşerse, 5 dakika içerisinde 

ruhunuzda derin çelişkiler yaratacak doğa sürprizleriyle karşılaşırsanız 

telaş yapmadan sakinliğinizi koruyun. Çünkü tepede güneş varken bile 

sırtınızdan akan terin yağmurdan mı yoksa terden mi kaynaklandığını asla 

bilemeyeceksiniz. Aniden bastıran yağmur, akabinde yüzünüzde kızaran güneş, 

damın çinkolarını sökercesine esen rüzgâr, fırıldak büyüklüğünde yağan dolu

unlar normal şeyler. Borsa gibi mütemadiyen değişen Adana havası “ mevsim 

normalleri “ tabirini yerle bir eden, Adana insanının dengesiz ve öfkeli 

bir organizmaya dönüştüren en büyük unsurlarından biri. Öyle ki hava 1 saat 

içerisinde 56 kez bir ısınıp bir soğuyabiliyor, gökyüzünün yarısında bahara 

yarısında kışa şahit olabiliyorsunuz. Bir gün güneşle sevişirik ertesi gün yağmurla, 

bu bizim serseri serbest stilimizdir. Hoş böyle bir şehirde yaşayan Adana insanının 

dengeli ve sakin olmasını beklemek tabi ki de mucize olurdu değil mi? Ne 

diyelim, Allah kimseye Adana havası gibi yanardöner bir sevgili vermemesi 

dileğiyle. 

5. ŞU BİZİM ADANALILAR

Atatürk olmasaydı: Bugün Adana'yı anca menülerde sipariş verirken görürdük. Adana, 

Fransa; Adanalı, Fransız; Şırdan yerine salyangoz yiyorduk, düşünebiliyor musunuz, ihtimali 

bile insanın içini sızlatıyor. Peki ya Adana olmasaydı, ülkenin ne denli büyük bir anlamsızlığa 

sürüklenebileceği gerçeğini hiç düşündünüz mü? 

Eğer Fatih Terim olmasaydı belki Galatasaray UEFA Kupası'nı kazanan ilk ve tek 

Türk takımı olamayacaktı. Orhan Kemal olmasaydı ‘Bereketli Topraklar Üzerinde’ ya 

da ‘Hanımın Çiftliği’ adlı romanlar hayatımızda asla olmayacaktı. Eğer çirkin kral 

‘Yılmaz Güney’ olmasaydı, 1982 yılında Cannes Film Festivali’nin En İyi Film 

kategorisindeki ödülü Türkiye ‘Yol’ filmi ile bir yumruk gibi havaya kaldıramayacaktı. 

Ferdi Tayfur olmasaydı ‘Ben de özledim ben de…’ diye asla içlenemeyecektik 

örneğin. Eğer Ali Özgentürk olmasaydı Selvi Boylum Al Yazmalım’ın senaryosu öyle 

şahane yazılamayacaktı. Muzaffer İzgü olmasaydı örneğin belki ‘bazı’ şeylere başka 

bir gözle bakmayacaktık. Aytaç Arman olmasaydı Türk sineması bir eksik kalacaktı 

hep. 

Haluk Levent olmasaydı gitar çalmak isteyen her gencin o ilk şarkısı olmayacaktı, 

sahillerde ateş başında ‘Akdeniz Akşamları’ söylenmeyecekti hiç. Herkes ad ve 

soyadının baş harflerini kısaltarak ‘gel tanışalım önce, ben kısaca F.D.’ demeyi 

Feridun Düzağaç’a borçludur. Karacaoğlan olmasaydı aşık edebiyatından söz etmek 

mümkün müydü? Savaş Ay olmasaydı Türkiye o zamanlarda konuşmaktan korktuğu 

birçok şeyi masaya yatıramayacaktı televizyonda. Bedri Baykam olmasaydı Türk 

resim tarihi ülkemizde ve Dünya’da belki sayısız başarıya imza atmayacaktı. Atilla 

Taş olmasaydı Twitter’da söyleyip de içimizde kalanları bizim yerimize kimseler 

öylesine açık yüreklilikle yazmayacaktı. ‘Bu akşam ölürüm, beni kimse tutamaz.’ 

demeyecektik eğer Murat Kekilli olmasaydı. Hakkı Bulut’un Son Mektup adlı eseri, 

Altın Long Play ödülünü almış olup çeşitli kurum ve kuruluşlar tarafından defalarca 

ödüle layık görülmüştür örneğin. Bizim Elvis Presley’imiz Erol Büyükburç’tur! Ayşe 

Hatun Önal, Ricky Martin’in düet yapmak için seçtiği ve sesine hayran kaldığı bir 

şarkıcıdır. 

Yaşar olmasaydı Cezayir Menekşesi şarkısı olmazdı be! Kumraım diye iç 

geçirmezdik sevgilimize. Aldanırım diyerek severken kendimizi kandırışlarımızın o iç 

gıdıklayıcılığını tatmazdık. Hasan Şaş olmasaydı 2002 yılında Dünya Kupası’nda 

Brezilya’ya o golü atamazdık. Kimse Bayhan kadar nev-i şahsına münhasırlığın 

kitabını yazamaz mesela! Kendi dalında rüştünü ispatlamış ve meşhur ‘Ay Yüzlüm’ 

şarkısına imzasını atmış gönül adamı Murat Göğebakan mesela, “ kara sevda bu, 

merhem ne çare “ diyerek aşık olunca o gözümüze inen perdeleri nasıl anlatabilirdik 

ki bu kadar güzel ? Sakıp Sabancı bu ülkeye Orta Doğu’nun en büyük camisi olan 

Sabancı Merkez Cami’yi yaptırmıştır. Türkiye’ye sanayi ve iş alnında ailecek katkısı 

çok büyüktür. Bugün Sabancı Üniversitesi Türkiye’nin en büyük üniversitelerinden 

biridir. Şener Şen’in olmadığını bir düşünsenize… ‘Vecihi’ ya da ‘Badi Ekrem’ “Eşkıya 

“ karakterlerini hiç tanımadığımızı ? Türkiye Müslüm Gürses olmasa idi… ‘Hangimiz 

Sevmedik?’ şarkısı ya hiç olmasaydı, dünyanın en seni seviyorum cümlelerini bu 

kadar içten, bu kadar puslu kimden dinleyebilirdik ? Ya milli yakışıklımız Kıvanç 

Tatlıtuğ ? Demir Demirkan. Menderes Samancılar. Ayşe Arman. Cenk Koray. Salih 

Güney. Faruk Tınaz. Ümit Besen olmasa ‘Nikah Masası’ olmazdı, 

Allah muhafaza! ‘Ferman padişahınsa, dağlar bizimdir.’ diyen Dadaloğlu! “ Gözüyle 

kartal avlayan, kalemiyle Çukurova insanının sızlanışların içimizdekileri söyler gibi

yazan, romankarıyla hayatı öğreten, “ Demirin tuncuna, insanın piçine kaldık” diyerek 

ülkenin kaderini tek satırla özetleyen, dünya edebiyatının unutulmaz yazarı Yaşar 

Kemal olmasa ne kadar eksik olabileceğimizi hiç düşündünüz mü ? 

Bize öyle öngörülü, koca koca cümleler bıraktı ki..Yaşar Kemal olmasaydı İnce 

Memed olur muydu hiç? Ve daha adını sayamadığım, yazamadığım bir sürü sporcu, 

yazar, politikacı, bilim insanı, sanatçı… Tüm bu insanlar ‘Allah’ın adamları.’ Çünkü 

hepsi ama hepsi ya Adanalı ya da ömürlerinin büyük kısmını Adana’da yaşamış, 

oranın bereketli topraklarından nasibini almış ve hepimizin kalplerinde birçoğunun 

çok özel yerleri olan kıymetli ve önemli insanlar. 'İzmirli', 'İstanbullu', 'Çorumlu' diye 

dizi var mı? 'Adanalı' diye dizi çekildi bu ülkede! Adanalı diye bir kalıp var dillerde, 

duyulunca insanların gardını yerine getiren. Son birkaç yıldır düzenlenen 'Portakal 

Çiçeği Festivali' Türkiye ekonomisini oldukça canlandıran; binlerce yerli, yüzlerce 

yabancı turiste ev sahipliği yapan bir oluşumdur. Adana Altın Koza Fim Festivali 

Türkiye'nin en önemli Film festivallerinden birisidir. Adanaspor ve Adana Demir Spor 

ülkenin büyük futbol kulüplerindendir. Taraftarı dünyaca sayılan birkaç kulüpten 

biridir. 

Çukurova Kitap Fuarı Türkiye'deki en büyük kitap fuarlarındandır. Devlet Tiyatroları 

Adana Uluslararası Tiyatro Festivali her sene sayısız görsel şovla kapılarını tiyatro 

severlere açar. Çukurova Üniversitesi Türkiye'nin en büyük ve hatırı sayılı 

üniversitelerinden birisidir. Adana Tren Garı 450.000m2'lik alanı ile ülkenin en önemli 

garlarından birisidir. Sayısız Anadolu ve Fen Lisesi ile namı almış yürümüş Düziçi 

Öğretmen Lisesi ile Adana eğitim dalında da sayısız başarıya imza atmıştır. Üstelik 

her bahar gerek liselerde gerek Çukurova Üniversitesi'nde düzenlenen bahar 

festivalleri ile yıllardır süregelen modernizmin öncülerinden olan Adana, sanılanın 

aksine onlarca rock grubu yetiştirmiş ve sayısız rock konserine ev sahipliği yapmıştır. 

Seyhan Nehri Türkiye'nin Akdeniz'e dökülen ırmaklarının en büyüğü ve en 

önemlisidir. Seyhan Barajı, Hidroelektrik santral, 54 MW güç ile, yılda toplam 350 

milyon Kwh elektrik enerjisi üretir.2006 yılından beri Türkiye Offshore 

Şampiyonası'nın ikinci ayağına ev sahipliği yapmaya başlamıştır. 

Kebabı, şalgamı, sıkması, gözlemesi, şırdanı ve sofrasındaki cömertliği ile Adana 

tüm Dünya'da nam salmıştır. 'Acılı Adana' diye bir kebap yoktur, acılısı Adana'dır, 

acısızı Urfa'dır. Kebabın yanında pilav ikram edilmez! Bol yeşillik, ezme ve soğan 

salatası yenir gardaş! O yüzden de kebabın hası, en güzeli ve en ucuzu Adana'da 

yenir. Benim tanıdığım Adanalı arkadaşlarımın hemen hemen hepsi ya yazardır, ya 

çizer, ya tiyatrocu, ya müzisyen, ya fotoğrafçı, ya dansçıdır. İlla ki bir şeydir yani 

Adana'nın suyunu içen! Velev ki Adana'da doğmadın, o bereketli ve cömert şehirde 

yaşadın, sana mutlaka sihrinden bulaştırır! 

Yazı sıcaktır, kışı sıcaktır, insanı sıcaktır! Kar yağmazsa Toroslardan ayağına 

kamyonla gelir! Olmaz dediğin her şey Adana'da mümkündür. Onlar için zor yoktur, 

imkânsız ise zaman alır. Öyle kolay kolay bir şeyi iptal edemezsin, adını değiştirirler 

yine de yaparlar! Annniyün nü? Plaka numarası 01'dir. Nokta! Şimdi pardon da bu 

insanlar kusura bakmazsanız 2017'ye de girerler, 2018'e de! Her zaman bir adım 

öndedirler, haklarıdır. Size mi soracak be Adanalı hem canı ne isterse onu yapar! 

Bana sorulsa Adanalı olmak isterdim. Çok şükür orada büyüdüm, aldım 

bereketinden. Adanalı olmak bir ayrıcalıktır. Yukarıdan biraz torpilliler alınmayın, 

Allah'ın adamları onlar... Bu kadar güzelliğin arasında hayattan da zevk alırlar! 

Sıcaksa güneşe ateş eder örneğin, net adamlardır. Haydi, bakalım şimdi herkes bir

kebap bulsun kendine, bir de mum. Öyle sıradan bir şehrin değil, bugün Adana'nın 

doğum günü... İyi ki doğdun Dünya'nın en güzel şehri! Ya doğmasaydın? 

( FOTOĞRAF TAM SAYFAYA YERLEŞECEK )

6) KİMSEDE YOK SİZDEKİ YÜREK SÜPER LİGE ADANALI GEREK! 

SÜPER LİG’DE EL KEBABİKO DERBİSİ GÖRMEDEN GÖMMEYİN BİZİ! 

“ Aynı evde bir çocuğun odası turuncu diğer çocuğun odası mavi ise orası 

Adana’dır “ 

Bir zamanlar 3 büyüklerin korkulu rüyası olan Adana takımları maalesef uzun yıllardan bu 

yana futbolun üst liglerinden uzaklar. Şanlı mazisini arayan iki takımdan biri olan Adanaspor 

12 yıllık aranın ardından muhteşem bir performansla şampiyon olup Süper Lig’ de Adana’yı 

temsil etme şansı yakaladı. Fakat ligin başlangıcındaki yanlış politikalara bakılacak olunursa 

Adanaspor’un da Süper Lig’de kalıcı olması zor görünüyor. Adana Demirspor ise 22 yıldır 

süren kötü yazgısı her sene birbirinden saç baş yolduran senaryolarla devam ediyor. Kansere 

gerek yok, Adana Demirspor var ya deniliyor. Ülkenin üvey evladı Adana şehrinde genel bir 

yönetim beceriksizliği var. Devlet su işlerinden elektrik idaresine, derneklerden özel iş 

yerlerine kadar uzanan bu vizyonsuzluk Adana’yı geçen yıllar içerisinde kalkındırmayı bırak 

geriye götürmüş vaziyette. İktidar hesaplaşmaları yüzünden Adana’ya karşı oluşan bu 

vurdumduymazlık ve önyargı yüzünden son yıllarda profesyonel yönetimlerin can damarı 

haline geldiği futbol dünyasında, hala amatör kalmakta ısrar eden Adana'nın futbol kulüpleri 

de bu vurdumduymazlıktan nasibini almış. Sırf bu yüzden günümüzde Adana’nın futbol 

takımları geçmişteki sportif başarıları açısından sahip oldukları ihtişamlı görüntüden yoksun.

Adana Demirspor, üç büyük şehir dışındaki en köklü kulüplerden biri, tam teşekküllü bir spor 

yurdu ve gerçekten bir “camia”. 3 büyüklerden sonra Anadolu’yu birinci ligde temsil eden ilk 

kulüp. Adanaspor süper Lig’inde bir dönem şampiyonluğu kıl payı kaçırmış, renklerini 

pamuğun beyazı Portakal’ın turuncusundan alan, Avrupa’da ülkeyi temsil etmiş üç taşralıdan 

biri… Muharrem Gülergin’den, Füze Selami’ye, Kartal Yaşar’dan, Gündüz Tekin Onay’a, 

Miliç’e, Hasan Şaş’a, Fatih Terim’e, Kaynak Kardeşlere, İsa’ya kadar nice efsaneler yetişmiş 

Adana futbolundan. Futbolun giderek endüstrileştiği, arsada değil de borsada oynandığı, 

takımların sarf edilen çabalara değil, harcanılan paralara dayalı olarak kurulduğu gerçeğini de 

en ağır yaşayan coğrafyalardan birisi Adana. Bilhassa Uzan grubunun ‘90’lı yılların sonunda 

Adanaspor’u satın alması ile başlayan şirketleşme süreci, en çok Adana futbolunun temelini 

oluşturan yerellik anlayışına zarar vermiş durumda. Üstelik bu durumun beraberinde 

gelen küçük husumetler de var. Öyle ki Uzanlar Adanaspor’u satın aldığında bir tarafı 

Mavi- Lacivert bir tarafı turuncu-beyaz olan stadı tümüyle Turuncu-Beyaz’a boyamış, 

Adana Demirspor’un o dönemlerdeki maddi durumları yüzünden gençlik stadında

maça çıktığı zamanlarda yaşanan bu ayrımkar tutum yüzünden iki taraftar birbirine 

bilenmişti. Hala o günden arta kalan polemikler başka şekillere bürünerek devam 

ediyor. Omuz omuza verince Türk Futboluna kök söktürecek bu iki kulüp içinde 

bölünerek hem kendine zarar veriyor hem de Adana’yı futbol şehri olmaya 

uzaklaştırıyor. Oysa geçmiş yıllarda Adana derbisi iki ezeli takımın birbirine karşı izlediği 

düşmanca rekabetten çok, iki kardeşin didişmesinden ibaretti. İki takımın taraftarları 

dostça aynı tribünde maçı izler, sonuç ne olursa olsun omuz omuza maçtan ayrılırdı. 

Ne var ki şimdiki günlerde durum maalesef rekabetin uzağında. Yine de her şeye 

rağmen Adana takımlarının ve Adana insanının futboldan vazgeçtiğini, mücadeleyi 

bıraktığını söylemek çok da mümkün değil. Ne de olsa Çukurova’nın bereketi hâlâ 

aynı toprakların üzerinde. 

Adana'da gerçekten müthiş bir spor bilgisi ve sevgisi var. Bu iki şanlı kulüp arasındaki 

rekabet, sahici derbi değeri taşıyor - üç büyük şehir dışındaki tek hatırı sayılır derbi: 

EL KEBABİKO!!! Adana'da futbol taraftarlığı 50 yıldır söylene gelen "yar yar yar aman veya 

bu gece barda gönlüm hovarda" şarkılarından ibaret değil, fanatizmin doruklarında 

benzersiz bir sevda haline gelmiş. Adana Demirspor’un ateşli taraftar grubu “ Mavi 

Şimşekler “ i bilmeyen yok. Şehrin en fiyakalı kaybedenleri onlar. Tıp kı “ Dellen “ adlı 

taraftar şarkılarındaki gibi “ Adana Demirspor, hobi değil hastalık. Takımı senelerdir 

alt liglerde mücadele etmesine rağmen her yenilgide mavi ve laciverte aşkları 

büyüyor. Takımının 1. Ligde, taraftarının Şampiyon liginde olduğu, bulunduğu yeri 

hak etmeyen ülkenin en Loser kulübü belki de. Adanaspor’un meşhur “ Turbeyler “ 

grubun da bahsetmemek olmaz. Takımlarının 3. Lige düşüp kulübün kapanma 

noktasına gelmesine rağmen aşklarından bir şey kaybetmediler ve “ Ne Beşiktaş, Ne 

Cimbom, Ne Trabzonluyuz, biz Adanasporluyuz “ tezahüratlarıyla Yaşar 

Kemal'in memleketinden İnce Memed ruhuyla takımlarını Süper Lig’e taşıdılar.

Adana Demirspor- Adanaspor rekabeti tribün dışında iki takım taraftarının birbirine 

komikli göndermeleriyle dikkat çekiyor. Şehrin duvarlarında bu rekabetin izlerini takip 

etmek mümkün. Bir duvara en başta Adanaspor’u temsilen AS yazılıyor; 

sonra Demirsporlular araya D koyup ADS yapıyor onu, sırayla, ADSL, ADSLİYİZ 

ve son olarak da AİDSLİYİZ oluyor o yazı. İki ezeli kulüp serbest çağrışım 

yeteneklerini gayet eğlenceli bir biçimde yansıtıyor.

Adana futboluna heyecan ve bereket getiren, dünya tarafından takip edilen yılların 

azılı rekabeti her yıl daha geniş yankılar uyandırıyor. Bir tarafta Şehri Turuncu diğer 

tarafta Mavi Şimşekler. Biri " Adana, turuncudur" der, diğeri " Adana Demirsporludur." 

iki takımın maçlarında Adana sokakları Mavi Lacivert ve Turuncu Beyaza boyanır. 

Aynı evden, işyerinden, okuldan arkadaşlar, komşular çıkıp stada kadar dostça 

birbirini kızıştırıp, maç esnasında sıkı bir rakip olduktan sonra maç sonucunun 

ardından günlerce derbinin havasından kurtulamazlar. Bir tarafa gönül verdin mi, 

diğer tarafa kanının hiç kaynamadığı rekabettir. Hem taraf olup, hem de ikisi de 

Şehrimin takımı, ikisini de tutuyorum diyen kişi samimi gelmez. Her ne kadar iki takım 

taraftarları aynı memleketin insanı olsa da, bu derbinin yarattığı gerilimden dolayı 

istenmeyen olaylar gerçekleşir. Maç günü apartmanlarda “ arabalarınızın güvenliği 

açısından ön tarafa park etmeyiniz “ yazıları asılır. Oysa iki köklü kulübün birbirine 

destek olması, taraftarların dış takımlarla olan maçlarda iki Adana takımına destek 

vermesi, Adanaspor ve Demirspor’a yarar sağlayacak, Adana futbolunun önünü 

açarak mazilerinde olduğu gibi Adana takımlarını Türkiye futbolunda önemli yere 

getirecektir. 

7) Bir Mersinlinin ağzından efsane Adana deplasmanı hikâyesi 

İçlerinde benim de bulunduğum mersin idman yurdu taraftarını hem Adana’da hem de 

Mersin’de bi güzel döven taraftar grubuna sahip takımdır. Başta Şimşekler olmak üzere 

bünyesinde en savaşçı genleri barındıran insanlardan oluşur bu taraftar grubu. 

Bir gün farkında olmadan bir intihar yolu tercih edip Adana deplasmanına gittik. Haliyle 

bir senelik dayağımızı yiyip döndük. Sonra kuyruk acısı var tabi. Adana nasıl olsa 

Mersin’e gelecek. İntikam alacak olmanın verdiği büyük bir şevkle maça gittik. Daha 

yediğimiz dayağın izleri geçmemişti bile... Tevfik sırrı gür stadının önünde bir kalabalıkla 

Adanalılardan intikam almaya doğru gidiyorduk ki aman tanrım dedim. Bir insan seli 

geliyor ki üstümüze. Ağaçlardan filan akıyorlar. Ve bu sefer bizi insan döver gibi değil, at 

döver gibi dövdüler. 

Hadi Adana’da yediğimiz dayak neyse de Mersin’e neden 14 otobüs gelirsiniz ki? 

Arkadaşım uğur var evi stada yakın. Bunu evinin önüne kaçana kadar dövmüşler. "abi 

bırakın artık bura benim evimin önü aq !!" diyerek isyan etmiş ama hastaneden 

toplayabildik kendisini. 

7-8 sene geçti, o gün bugündür futbolla ilgilenmiyorum. 

Edit: İnstala.com’dan “ Anektar ” adlı yazarın girişinden alıntılanmıştır. 

8) ADANASPOR- İNTER MAÇINDAN BİR HİKAYE 

Adanaspor camiası için " èskidendi çok eskiden` " diye anılan, Hababam Sınıfının 

`tulum hayri`si olan Feridun Şavlı'nın, Akdeniz bölgesi anılırken, " ayrıca Àkdeniz`'in 

en kuvvetli takımı Adanaspor dur hocam!" diye cevap verip sözlü notu olarak 10 

aldığı efsane günler.. `81-82` sezonu. üç büyüklere kök söktürmüş, `Trabzonspor` ile

eraber şampiyonluk mücadelesi için kıyasıya bir çekişme yaşanıyor. Trabzon 

deplasmanındaki çizgiyi geçmeyen bir topla verilen gol, Adanaspor’un `şampiyonluk 

için aldığı ağır bir yara. Sezon bitiyor ve Àdanaspor`, Trabzon’un arkasında 2. olarak 

ligi tamamlıyor. 30 maçta 13 galibiyet, 8 beraberlik ve 9 mağlubiyet alan turuncubeyazlı 

ekip, 1981 yılında üçüncü kez ÙEFA` kupasına uzanıyor.. 

Sonra torbadan İtalya’nın efsane kulübü `İnter` çıkıyor. Ürkütücü fakat heyecan verici. 

O yıl dünya şampiyonu olan `İtalya milli Takımı’nın iskeletini oluşturan 10 oyuncu var. 

hem Türk futbolu için hem de àdana` için o dönemlerde büyük bir heyecan.. Adana 

karnaval alanı. Nemli bir èylül` akşamı. Günlerden çarşamba. Yer, o gün ki adıyla `5 

Ocak şehir stadı`. Gece maçı da olmasıyla beraber karşılaşmaya büyük bir ilgi var. 

`İtalya`'dan 2 otobüs taraftar gelmiş ve Adanaspor başkanı protokolde İnterli 

yöneticileri ağırlarken yüzünde beliren gurur ve heyecanla karışık bir ifade. 

Àdanaspor`, "malik, timuçin, şevket, k. mustafa, halis, b. mustafa, kayhan, gani, 

selahattin, ahmet, özer" onbiriyle sahada yer alırken, ìnter`'in kadrosunda, ivano 

bordon, nazzareno canuti (78 canuti), giuseppe bergomi, giancarlo pasinato (55 aldo 

serena), klaus bachlechner, graziano bini, gabriele oriali, herbert prohaska, 

alessandro altobelli, giancarlo centi, giampiero marini gibi èfsane` isimler var. 

Tribünler `şişko İbo`’nun önderliğinde klasik Àdanaspor` tezahüratını yaparken 

hakemin ilk düdüğüyle beraber maç başlıyor ve taraftarını da arkasına alan 

Adanaspor, oluşan müthiş àmbiyansla beraber, kaptan `Selahattin` önderliğinde akın 

akın inter kalesinde. o dakikalar Àdana’da hayat durmuş, öylesine büyülü bir hava 

var ki, karşıda `dünya karması` olsa, o coşku, o rehavet rakip takımı bir anda yerle bir 

edebilir. Düşünüldüğü gibi de oluyor ve `Çekoslovak` hakem Christov, `Özer 

Umdu`'nun düşürdüğü pozisyona penaltıyı çalıyor. İtalyan kaleci ivano bordon, 

aldırmıyor fakat meşin yuvarlakla beraber ters köşelerde olduğunu anlayınca, `5 

Ocak’tan` yükselen " gol " sesiyle beraber ağlara gömülüyor. 

dakika 11, Àdanaspor` 1 ìnter` 0.. Gol, özer umdu. Aman Allah’ım `rüya` gibi değil 

mi sayın seyirciler. 

Atmosferi düşünebiliyor musunuz? Adana çığırından çıkmış halde. 

Gelen bu golle beraber takıma ve taraftara gelen müthiş güven ve `rehavet`, 

kaçınılmaz sonu tetikliyor tabi. Àdanaspor`, inter kalesine doldur boşaltlarla gelirken, 

bir ara Adanasporlu futbolcular coşuyor ve ìnter`'in o dönemdeki efsane oyuncusu 

Àlessandro Altobelli`'ye bacak atıyor.. işte bu dakikadan sonra tribünlerden gelen 

serzeniş şu " kızdırmayın lan adamları " o aralar da taraftarlar arasında ìnter` takımı 

için şöyle bir fısıldama söz konusu; " çalıma kaçmayın, Àltobelli`'ye bacak atmayın " 

dedik ya, o bacak arası bir nevi inter takımının kızgın dirilişi oluyor ve ikinci yarıdan 

sonra gelen değişiklerle beraber, dk.60 àldo serena`, dk.77 graziano bini, dk.89 

Àlessandro altobelli` golleriyle maçı 3-1 kaybediyoruz.. `taraftarlar arasında " biz 

demiştik " hayıflanmaları ve ilk dakikalardan gelen müthiş coşku sonrasında, hakemin 

düdüğüyle gelen derin hüzün.. Maç bitiyor ama seyirci tribünleri boşaltmıyor. Çünkü 

inter takımı soyunma odasına gitmiyor ve yarım saat boyunca çalışma yapıyor. 

Birçok kişi, " bizi hafife aldılar, baksanıza adamlar maç sonrasında idman yapıyor " 

diye yakınıyor ama ìnter`'in o gün ki yaptığı idmanın maç sonu `ter idmanı` olduğu 

anlaşılıyor. Adanaspor kişisel davranışlarla etkili olmaya çalışırken, inter, futbolun 

`kolektif` bir oyun olduğunu öğretiyor.

8 maçta 2 galibiyet 1 beraberlik ve 5 mağlubiyet.. Yenilmek fakat ezilmemek. dev bir 

`İtalyan` kulübüne karşı başı dik mücadele etmek ve sonuç olarak yaşayan 

Àdanasporluların unutamayacağı rüya gibi bir karşılaşma.. 

edi+: adana futbolu adlı kitaptan feyz alınarak kaleme alınmıştır.. 

9) BELKİ GÜNEŞ İKİMİZ İÇİN DOĞAR 

Yamulmuyorsam 2009 ilkbaharı, Adana'da mevsim yarım kollu. 

Bir elimde gökyüzü var hala. Ve en önemlisi de; doğum günü, doğum günümün. 

O günü anlamı kılabilme, orijinal bir sevinç yaşatma heyecanıyla telaşlar içerisindeyim. 

Mütevazı bir cafede sahne hazırlıyoruz, tarihler 20 Ocak’ı gösterdiğinde, umulmadık bir 

şekilde kahramanımızı mekâna getirip, türlü sürpriz ve romantiklerle sevinçten havalara 

sıçıracağız. İkimize ithafen yalın terk olarak manidar bir parça yapmışım, severim böyle 

şeyleri, ilgimi sündürür. Prova için gidiyoruz mekâna. Yolda arkadaşı görüyorum, seninki 

daha yeni buradan geçti diyor, kim ulan diyorum benimki demeye kalmadan " Fd " moruk 

diyor. Köhne zamanlarda Adana’ya ailesinin yanına kaçıyor profesyonel mutsuz abimiz, o 

yüzden şaşırmıyorum, inanıyorum. mekanın hemen ilerisine doğru ilerleyip, havaya bıraktığı 

sendrom kokusundan onu aramaya koyuluyorum. Çok geçmiyor, cafeler caddesinin 

sonundaki paçacıda oturmuş, rayban gözlüklü, depresyon fularlı suretini görüyorum. 

Koşuyorum yanına, Fe abi naber diyorum, hoş yaklaşıyor. Aynı liseden mezun olduğumuza 

dair bahis açılıyor( Borsa Lisesi), eski öğretmenlerden x kişisi duruyor mu diye merakla 

soruyor. Onunla ortak heyecanları bölüşmek haz veriyor. Ekşi Sözlükten falan bahsediyoruz. 

Sonra ben kısık ateşte lirik bir konuya giriyorum. Bugün sevdiceğin doğum günüsü, bizim 

şarkımızda nevi şansına münhasır " beni bırakma " diyorum. bir kağıda sevdiceğin doğum 

gününe ithafen, o şarkıdan bir dize iliştirmesini rica ediyorum.. Hay hay diyor, “ kedi canını 

senin “ diyemeden koşup yeşil bir parşömen alıyorum kırtasiyeden. Sevgili, yeşili sever, 

yeşilimiz bitmesin istiyorum. Mutlu mesut kâğıdı veriyorum. birlikte ölecek misiniz tandanslı 

bir bakış atıp emin misin diyor , evet diyorum, bir şeyleri hissedermişçesine " belki güneş bir 

gün ikimiz için doğar " yazıyor, yeşil mopak sütunlarına.. Sevinip ilerliyorum. O güneşin 

doğacağı günlere doğru, gün batımına ilerliyorum. o güneş bir daha hiç doğmuyor. Sonra 

şarkının diğer diğer dizesi geliyor aklıma, " korkularımız hayallerimizi boğuyor " farkına 

varıyorum. Şarkıyı bir daha dinleme cesareti bulamıyorum. Kulağım Feridun Düzağaç’ın " 

beni bırakma " şarkısına sağır oluyor, dünyanın en güzel melodilerine sağır. 

Belki güneş bir gün ikimiz için doğar ama o güneş bize haram usta. Mevzu da güneş değil biz 

beklemeyi seviyoruz be güzel abim.

10) PILIMI PIRTIMI TOPLAYIP ADANA’YA GİDESİM 

VAR

O gece en umulmadık bir anda vakitsizce göğsümün ortasına bir öküz oturuverdi. 

Kendimi hiçbir sıradan olayın yaşanmadığı Adana kadar tuhaf hissediyordum. Oysa her 

şey yerli yerinde, keyfime diyecek yokken bu iç sıkıntısı da neyin nesiydi? Uzun zaman 

önce kendinden ve tüm sevdiklerinden kaçan ben, her şeyden uzakta huzuru bulduğumu 

sandığım bir yerdeydim. Sanki nerde değilsem orası mutluluğun başkentiydi. Biraz sonra 

içimin gürültüsünün sebebinin Adana'yı özlemek olduğunu duyumsayınca beynimden 

vurulmuşa döndüm. Evet, Adana krizim tutmuştu. Bir daha dönmeyeceğim dediğim o 

şehir nasıl da çok geçmeden bana kendini hatırlatmıştı? Özlem'in o yakıcı sıcağı tüm 

bedenimi sardığı anda bir anda kendimi gugılda Adana’nın görsellerine bakarken 

buldum. Durup durup Atatürk Caddesi’nin fotoğraflarına bakıp içlenirken gözümden bir 

damla çiğ düştü. Dışarı çıkıp 01 plakalı bir arabanın önünü kesip, lastiğinin vidasını 

gevşetip havasını derin derin içine çekmek istiyordum. Sanki benim olmadığım her an 

şehrimin tüm sokaklarında kaçırdığımı düşündüğüm mucizeler gerçekleşiyordu. 

Adana'ya gidelim diyordu içimden birileri. Hele bir Adana'ya gidelim, her şey geçer elbet, 

bir çaresi bulunur. Ne kadar boka batsam da Adana gibi çılgın bir şehirde mutlak gün 

gözü görünür. Sonra sırasıyla pişmanlık-kızgınlık-tükenmişlik- hissizlik duygularıyla elimi 

sigara paketine götürdüm, buranın sigarası bile Adana kadar keyfe keder gelmiyordu. 

Adanasızlıktan deliriyordum helalde. 2 sene boyunca, selamın bile çıkar üzerine 

kurulduğu bu samimiyetsiz şehirde ne arıyordum lan ben? Aidiyet duygusunu ilk kez o an 

hissettim. Huzur nerdeyse Adana ordaydı, hüzün nerdeyse Adana çok uzaktı. Şimdi 

Çatalan’da olsam parmaklıklara dayanıp Seyhan nehrinin o muğlak sonsuzluğunda bir 

Ahmet Kaya şarkısı açıp kimsesizliğimin tadını çıkarırdım. Olmadı, telefona sarılıp 

kirvelerimi arar " nerdesiniz baba, içim daraliyür hadi şırdana gidek" derdim. Onlar da " 

yerini söyle gelek alak" diyip içimi serinletirlerdi. Burada bir yakınımı arayıp canımın 

sıkıldığını söylesem " taksiye bin, şurda inince bizi ara yanımıza gel" gibi saçma salak 

laflar ederlerdi. Ölmeden önce son bir Kebap yemek istesem yanında pilav getirip ruh 

sağlığımı bozarlardı. Pılımı pırtımı toplayıp Adana'ya dönme isteği hayattaki en mutlak 

gayem oluvermişti.

Anlamıştım; Adana'dan kaçış var ama kurtuluş yoktu. Hemen internet sitesinden yarınki 

ilk otobüs biletini ayırtmaktan başka çare kalmamıştı. O gece özlemlerin en ağır olanının 

Adanasızlık olduğunu hissettim. Sabahı nasıl ettim bilmürüm. 8 saatlik yolculuğun 

ardından Gülek boğazını geçince gözlerim buğulandı, nedense kutsal topraklara vardığımı 

hissedince oturuşum ve konuşmam değişti. Boğazımla midem arasında bir yerde tıklım 

tıklım heyecanlar eşliğinde o 40 dakikalık kalan yolu keşmekeş duygularla geçirdim. 6:30 

sularında nihayet şehre varmıştık. Otobüsten ilk indiğim anda tanımadığım herkese 

sarılmak, aşındırdığım her kaldırımı öpmek istedim. İstanbulda montla bindiğim 

otobüsten Adana’da şortla inmiştim. Adana'ya ayak basmak ay'a ayak basmaktan da öte 

eşsiz bir duyguydu. Sabahın ilk saatlerinde Adana, yeni doğmuş bir bebek kadar 

savunmasız ve masum olurdu. Sokaklar ıslaktı. Belli ki dün bunalımlı geçen sıcak bir 

günün ardından güneşin bile gözleri gözleri yaşarmış, herkesin düşlere uyandığı bir anda 

çiğ olup yeryüzüne düşmüştü. Portakal çiçeklerinin insanı sarhoş eden kokusu burnumun 

direklerinde hoş geldin türküsü söylüyordu. Tanıdık her yeri ilk kez görüyormuşcasına 

kana kana bakarak yürüyordum. O an yanıma " yanlış anlama ama kirve otogara 

gideceğim 1 liran var mıcıgillerden " biri damlasa çıkartır 5 milyon bile verirdim. Bir insan 

gecenin bir saatinde sokakta 0 çizen conoları bile özler mi? Adana'ya aitse özlermiş 

demek. Adana kara sevdaymış demek. Yok olmanın başkenti, özlemiyle kendine 

hapsettiği kanı deli topraklar. Siz siz olun; eğer bir gün her şeyden vazgeçip Adana'dan 

kaçma isteği kalbinizi kaplar da daralırsanız, Atatürk parkında bir banka oturup o isteğin 

geçmesini bekleyin. Çünkü hiçbir vazgeçiş Adanasız kalmak kadar pişman etmez adamı. 

Sılası Adana olana gurbet, iki kere gurbettir. Sanki diğer şehirler Adana’nın kıymetini 

bilmek için var. 

Belki de bu yüzden şehir dışına giden Adanalının ilk sitemi; " Şimdiye dek Adana için 

söylediğim her şey için çok pişmanım, kıymet bilemedim, dönünce toprağını 

öpeceğim " dir. Gelişmiş bir Adanalının şehir dışında Adana'sız yaşayabilme süresi 

maksimum 7 gündür, 7 günden sonra özlem krizleri başlar ve bedenin bulunduğu 

şehirde, aklın Adana'da kalır. Adana’nın kıymetini bilin emmoğları. Yeminnen 

Adana'da da olmasa çekilecek dünya değil..Umarım o bir dünyada da Adana 

vardır..Biz fiyakalı şehrin çocukları olarak başka şehrin sınırları içerisinde mutlu 

olamayık. 

11) ARABESKİN MÜZİĞİN ÜRETİM FABRİKASI: 

BURHAN BAYAR 

Durduk yere insanı darmadağın eden arabesk şarkıların mucidi 

Burhan Bayar, 1957 yılında Adana’da doğdu. Sırf bu yüzdendir 

ki arabesk müziğin en acılısı oldu. Belki birçoğumuzun 

ilişkilerden yorgun düştüğü o bunalımlı dönemlerine fon müziği 

olmuş, karşılıksız aşka düşmüş garip yurdum delikanlısının 

gözyaşlarına besteleriyle hıçkırığa dönüşmüştür. Hiçbir 

derdimiz yokken onun şarkılarına denk geldiğimizde olmadık 

yere efkârlanıp, içimizi kıyım kıyım doğramış, sol tarafımızı 

komple iptal etmiştir. Kendisinin besteleyip Müslüm Gürses ,

İbrahim Tatlıses ve daha bir çok arabesk sanatçısının 

yorumladığı eşsiz şarkıları dinlerken neştersiz ciğer 

ameliyatı seansları yaşamışızdır. Kimseyle paylaşamadığımız 

mutsuzluklarımızın, kaybedişlerimizin, çok hisli 

sevdalarımızın fotoğrafını çizmiştir melodilerle. Dünyanın en 

seni seviyorum cümlesini de, 'SEN YOKSAN HER ŞEY EKSİK.SEN 

VARSAN HER ŞEY TAMAM' diyerek söylemiştir belki de. En dip 

anlarımızda herkesten gizlice dinlediğimiz Müslüm Gürses, 

İbrahim Tatlıses şarkılarının gizli kahramanıdır. Belki 

onların yüzde 10’u kadar bilinmez ama büyük adamdır vesselam. 

Birçok karamsar geceye sigara söndürmeden sigara yaktırmıştır. 

Müslüm Gürses’in çocukluk yıllarında Adana sokaklarını beraber 

arşınlayıp, bu keşmekeş şehrin sevda yükünü omuzlarında 

bilmişlerdir. Üstelik Masmavi düşlerle aralanan aşklar da 

değil, hayal kırıklığının, aldanışın bittiği yerde doğmuş, 

hüznümüze tutamak olmuştur Burhan Bayar şarkıları. “ Aynada 

baktığım yüze küskünüm “ dizelerini bu denli dilimize kazıyan 

yine kendisinin vakur tınılarıdır. Mutlu ol yeter, çekemez 

oldum, yıkılmışım ben, benim hayatım, bu da geçer gibi 

arabeskin kilometre taşları olan parçaların bestelerinde 

kendisinin imzası vardır. Öyle ki her birinde boğazımızı 

düğümleyen damar diye nitelendirdiğimiz dizeleri bu denli 

acıklı tınılarla bezeyerek ruh hastası şarkılar yaratmak için 

Burhan Bayar olmak gerekir. “ Kaç kadeh kırıldı sarhoş 

gönlümde “ dizelerini başka melodilerle hayat etmek mümkün 

olabilir mi? Yada her çaldığında bize aynı kalp kanserini 

yaşatan, o boynu bükük ve bir o kadar da sevgilinin saadetini 

umut eden “ bir tek dileğim var, mutlu ol yeter “ 

sayıklamaları başka tınılarla anlatabilir miydi? Acıların 

kadını Bergen şarkılarını dinlerken kafamızın içinde 

çizdiğimiz acıklı resimleri müzikli romantizme dönüştüren bu 

fiyakalı ağabeyimizin mucizevî bestelerinin perde arkasında 

gizini koruyan yaşanmışlar da vardı elbet. Burhan Bayar ve 

Müslüm Gürses’i yaratan Allah bir nebze hüzünlerimizi 

uyuştursun diye boğmayı da yaratmış ve düşünmemizi istemişti. 

Ona böylesi ümitsiz besteleri yazdıran yaşanmışlıklar neydi? 

Sözlerini Adanalı efsanevi şair Ahmet Selçuk İlhan’ın yazdığı 

“ kurşuna gerek yok “ parçasını besteleyen bu kara duygulu 

adam “ hançere gerek yok gözlerin var ya “ diyecek kadar kimi 

sevmişti? Hayatını zindan eden vefasız sevgiliye, her şeye 

rağmen “ benim için önce tanrı sonra sensin “ demek ancak koca 

yürekli bir Adanalının taşıyabileceği bir yüktü. Yıllar önce 

çocukluk aşkının ismini soran gazetecilere “ Sevda sıran olur 

“ diyen Neşat Ertaş yanılıyor olamazdı. “ Bir seviyi anlamak, 

“ Bir sevgiyi anlamak, bir yaşam harcamaktır” diyen Özdemir

Asaf’ın bahsettiği sevgi saklamaktan geçiyordu. Derin, sarsıcı 

anlamlar bulmak, özetleme gücü yüksek benzetmeler yapmak 

yetmezdi, bunu bilecek kadar yaşamıştı Burhan Bayar. “ Bunu 

sana yazdığımı bilmezsin, bir yabancı şarkı gibi dinlersin “ 

dizelerine çoktan o sevemem yeminini gömmüştü bile. 

Yıpratmadan eskitilen günümüz aşklarına adeta medyan okuyan, 

şimdilerde izine rastlanmayan ömürlük sevilerle beraber 

80lerde bıraktığımız sevda türkülerini bize armağan eden 

Burhan Bayar, yaşayan en büyük ozanlarımızdan biriyken, onu 

anlamak, keşfetmek bu söz verilmiş şarkılara verilmiş bir 

gönül borcudur. 

Düne kadar İncir reçelini izleyip “ Burhan Bayar “ 

bestelerinden bihaber olanlar, Müslüm Baba dinleyenleri “ kro 

“ olarak nitelendiren, muhabbeti kesenler, şimdilerde millete 

cool gözükmek için Müslüm Baba hayranı olmuş ya, Alacağınız 

olsun. Kafana göre dön ulan dünya. Ne sen umrumdasın ne de senin gibi 

dönenler 

Kalbinden ve soluğundan öpüyorum Burhan baba, kırılan bütün 

kalplerin hesabını soracağız! 

12) " ADANALIYIK ALLAHIN ADAMIYIK " MOTTOSUNUN MÜTÜŞ HİKAYESİ!

Adana kentinin yağız delikanlılarına ait, yıllardan bu yana söylenegelen motto aslında 

mavra değil gerçek bir hikayenin çıkış noktasına tezahür eder. 

Türk askeri Çanakkale’de dünya ecdadına diz çöktürürken tarihler 1915'i 

gösteriyordu. Adanalılar savaş esnasında bir bayırda konuşlanarak siperlerine küçük 

mavi bir plaket takmışlardı. Bu onların düşman askerleri karşısında birbirlerini tanıyıp 

kamufle olabilmeleri adına dahiyane bir sırdı. Adanalılar akıl almaz bir şekilde 

gizlenip, usul usul düşman askerlerini öldürüyor, sonrasın da öldürdükleri askerleri 

onlara nazire yaparmışçasına düşman askerlerine doğru atıyorlardı. Bir süre sonra, 

yüzlerce askerlerini esrarengiz bir şekilde kaybeden Anzak ve İngilizler; Adanalıların 

savaştığı bayır boyunca siperlerinde mavi plaketin bulunduğu bu askerlerin 

olağanüstü şekilde kendi askerlerini öldürerek kendilerine gözdağı verdiğini fark 

ederek şok oldular. Hal böyleyken, Adanalı askerlerin bulunduğu sipere yaklaşmaya 

korkan düşman, " o tarafa sakın gitmeyin, onlar Tanrı’nın adamları " diyerek geri 

çekilmeye başladılar. O gün 900 küsür Adanalı asker kahramanca şehit olmuş, 

bayırın adı " Adana Bayırı " olarak anılmış, bu efsane de yıllar boyunca dilden dile 

anlatılarak, " Tanrı’nın adamları " sözü Türkçemize " Adanalılar Allah'ın Adamları " 

şeklinde uyarlanmıştır. " Adana Bayırı " Çanakkale dolaylarında il ismiyle anılan ilk ve 

tek yer olarak tarihe geçer. Çanakkale savaşının kazanılmasında conk bayırı, arı 

burnu kadar adana bayırı da hayati önem taşır. Şimdilerde o efsanevi hikâyeyi 

yamaçlarında gizleyen bu yer, unutulmaya yüz tutan ve zaman zaman ziyaretçilerinin 

kendisini hatırladığı köhne bir mekân. Siz de ecdadımızın kanlarıyla yeşermiş bu 

efsanevi bölgeyi unutturmayıp hafızalardan silmemek adına bu hikâyeyi dilden dile 

paylaşarak daha çok insanın keşfetmesine vesile olun ki, ne şartlarda bu ülkenin 

kazanıldığı yeni nesillerce yâd edilip, " Çanakkale ve Adana bayırı ruhu " sonsuza 

dek soylu bir dille yaşatılsın. 

EY TÜRK HALKI BİRLİĞİNİ BÜTÜNLÜĞÜNÜ DİRLİĞİNİ ÜÇ BEŞ KANI BOZUĞA SOYSUZA BOZDURMA!

13) ADANA SICAĞIYLA BAŞ ETMENİN BİLİMSEL FORMÜLÜ 

Normal şartlarda vücut ısısı 36 derece olan Adanalı gardaşım üzerindeki harareti 

atmak adına öğle yemeği için bir Kebapçıya kendini atar. Bu sırada Adana’da hava 

sıcaklığı ortalama 48 derecedir ve Kebapçıya ulaşır ulaşmaz garsona acilen sofrayı

donatmasını rica eder. Gelen Kebap ile beraber menünün bünyeye tesiri şu 

şekildedir; 

BOL ACILI ADANA KEBAP: +8 derece ( Bünyeye tesiri ) 

PİŞMİŞ ACI SÜS BİBERİ: +9 derece ( Bağırsaklara tesiri ) 

ACILI EZME: +6 DERECE ( Kan dolaşımına tesiri ) 

BOL ACILI PUL BİBERLİ SOĞAN SALATASI: +7 derece ( Mideye tesiri ) 

ACILI ŞALGAM: +5 DERECE ( Boğaza tesiri ) 

Bu bilgiler ışında vücudun toplam sıcaklık derecesi; 

36+35= 71 derece 

Dışarıdaki hava 48 dereceyken yediği Kebabın etkisiyle vücut ısısı 71 dereceye 

ulaşan Adanalının içi yanıyor ve böylece dışarıdaki hava ona yayla gibi geliyor, 

ferahlıyor ve çivi çiviyi söker teziyle Adana insanı o cehennemsi sıcaklarla yine 

Adana Kebap’ın çok amaçlı özellikleri sayesinde baş ediyor. 

14) ÖLMEDEN ÖNCE ADANA’DA YAPILMASI GEREKENLER! 

Çarşı’da Kerhane ve Karakuş tatlısının tadına bakmadan √ 

Menderes'in o eşsiz manzarasında Bici Bici yemeden √ 

Kazımda ayaküstü tost’un yanına ½ Muzlu Süt söylemeden √ 

Yeşil Kapı, Eyvan, Hadırlı’da 2 kişilik Kebabı gömmeden √

Karşıyaka’dan Boğma çözüp Çatalan’da gardaşlarınla beynini formatlamadan √ 

Gece yarısı Kocavezir, Büyük Saat’e düşüp kafanı Şırdan-Mumbar ile cilalamadan 

√ 

Dünya Rakı Festivalinde kadehini Büyük Saat’e Şerefine vali diye kaldırmadan √ 

Menderes’te kış gelince hafif üşürken Salep’ini yudumlayıp muhabbet etmeden √ 

Misis’te Ayran ve Sıkma’ tadına bakmadan 

Sabahın 5.5 kalkıp Büyük Saat'de sabah kahvaltısı olarak Ciğer gömmeden 

Haftasonu Adana sıcağından kaçıp mangalda Pozantı’da sucuk ekmek yapmadan√ 

Adana Adliyesinde yada sokakta kavga ayırırken arada zumzuk yemeden √ 

Dilberler Sekisin ‘de sevdiceğinle bisiklet kiralayıp 1 milyona balon vurmadan √ 

Merkez Cami'de bir Cuma namazı kılıp ellerini gökyüzüne açmadan √ 

Atatürk Parkı'nda güvercinlere yem atıp kendini huzurun kalbinde hissetmeden √ 

Sallanan köprüde yürürken tribe girip Seyhan manzarasında bir profil resmi 

çekmeden √ 

Biriyle göz teması sonrası " Ne baküyün " mevzusu yaşamadan √ 

Hacının Şalgam’ında bol taneli şalgam ve simit koalisyonunu denemeden√ 

Sarhoşken kafanı cilalamak için Kelle Paça yemeden √ 

2 Lira verip 7/C ile Adana’nın tüm güzelliklerini keşfetmeden 

5 Ocak'ta bir Adana derbisi izleyip gol sonrası tribünde savrulmadan √ 

Kayıkhane ‘de balık ekmek yiyip Balcalı’nın manzarasında kaybolmadan √ 

Adana’yı görmeden, 

Bir Adanalı sevmeden, 

Adana’yı Adana’da yaşamadan sakın ölmeyin! 

15) ADANALI OLMAK YA DA OLMAMAK! 

 

 

 

Şalgam içmeye gittiğinizde “ dayı tanesi bol olsun “ dediyseniz 

Küçükken Çakmak Caddesinde kaybolduysanız 

Kardan adam yapmayı, kartopu oynamayı bilmiyorsanız

1 kere bile kar görmeye tişörtle gittiyseniz 

Başka şehre indiğiniz anda şehriniz hasreti ciğerinize vuruyorsa 

Çukurova Üniversitesi’nde okumanın ayrıcalık olduğunu düşünüyorsanız 

Başka şehirde Mangal yakılan bir ortamda mangal başında siz oluyorsanız 

“ Kirve, Zaar, Kele, Anarya “ kelimeleri size bir anlam ifade ediyorsa 

Kıyma denilince aklınıza Kebap geliyorsa 

*Regülatör Köprü denilince aklınıza elektrikli ev aletlerinden başka bir şey geliyorsa 

Çevrenizde yaşananlar garip olaylar size hiç enteresan gelmiyorsa 

“ Sen hiç Adanalılara benzemiyorsun “ diyenlere zumzuğu vurasın geliyorsa 

Hayatınızın en güzel günleri “ Baraj yolu Balcalı, Sular, Özal, Çarşı, Mahfesığmaz, 

Menderes “ gibi yerlerde geçmiş ve 5.5 Durak’ın ne anlama geldiğini biliyorsanız 

Güneşle bir husumetiniz olmuşsa 

BİCİ BİCİ’nin banyo yapmak değil de lezzetli bir tatlı olduğunu biliyorsanız 

Gittiğiniz her şehri Adana ile kıyaslıyor, oradaki yerlere benzetiyorsanız 

Şehir dışında “01” plaka görünce içinize tarifsiz bir hüzün ve gurur doluyorsa 

“ 86 “ harfini “ SEKSAN ALTI “ diye okuyorsanız. 

İlkokula giderken sululuğunuzda Şalgam götürdüyseniz. 

Yüzmeyi olimpik havuzlarda değil “ Kanal “ da öğrenmişseniz 

Yağmur yağınca halay çekecek kadar sevinçten fıttırıyorsanız 

Plakanız da 1 Allah’ınız da 1 ise 

Adana Demirspor- Adanaspor derbisinden başka hiçbir derbi zevk vermiyorsa 

Korku nedir bilmiyorsanız, bomba görünce tekmeleyesiniz geliyorsa 

YÜZDE YÜZ ADANALISINIZDIR, BU GURURU İFTİHARLA YAŞAYABİLİRSİNİZ! 

16) ADANALILIK TESTİ 

KAHVALTIDA CİĞER YERİM ( 10 PUAN) 

EN AZ 1 KERE OPTİMUM’A GİTMİŞLİĞİM VAR ( 5)

EN AZ 1 KERE MENDERES’TE MANGAL YAKMIŞLIĞIM VAR (10) 

EVİN ÖNÜNDE/ARKASINDA YENİDÜNYA AĞACI VAR (20) 

GÜNEŞE MERMİ SIKMIŞLIĞIM VAR (10) 

MAHALLEMDEKİ BAKKALLAR BEDAVA KAMPANYASINA KATILMAZ(35) 

ŞALGAMI MARKETTEN DEĞİL EV YAPIMI ALIRIZ (45) 

BICI BICI YAPARIM DALİNLE(25) 

ŞIRDAN’IN YAPIŞILI BİLDİĞİM HALDE TİKSİNMEDEN YERİM(55) 

HER GÜN EN AZ 3 SURİYELİ GÖRÜRÜM (15) 

DAMDA YILDIZLARI İZLEYEREK UYUMUŞLUĞUM VAR(35) 

ADANA KEBAP’I ACISIZ YER YANINA DA DİYET COLA SÖYLERİM(-40) 

ARADA BALIK TUTMAK İÇİN BARAJA GİDER GELEBİCİN TUTARIM(20) 

ÇOCUKKEN MAHALLEDE GULLE OYNAMIŞLIĞIM VAR(15) 

ŞIRDAN YERKEN ÇATAL BIÇAK KULLANIRIM (-15) 

ASMADAN KORUK KOPARIP TUZLAYARAK YEMİŞLİĞİM VAR (5) 

TANIMADIĞIM DÜĞÜNLERE GİDİP DAMATIN YAKINI GİBİ OYNARIM(10) 

EN AZ 1 KERE SU SİŞESİNİ BOĞMA DİYE KAFAMA DİKTİM (10) 

UYUZ OLDUĞUM KİŞİYİ TENHADA TEK YAKALARIM (5) 

KAVGALI OLDUĞUM KİŞİYE KIZ ARKADAŞININ YANINDA DAYILANIRIM(-40) 

17) Türkiye’de ” deli ” diye alay edilip Abd’nin ” dahi ” dediği 

Adanalı mucit: İrfan Mavruk 

Havasından suyundan mıdır bilinmez, Adana insanı delilikle dahilik arasındaki bir 

çizgide yaşar. Hayal dünyası ve pratik zekası sıradan bir insanın çok üzerindedir. Ne 

var ki Adanalıların pırıl pırıl zekası sistemin körelttiği binlerce beyin arasında yok 

pahasına harcanır gider, hatta " bunlar deli " yahu denilip irdelenmez. " Biz öyle bir 

milletiz ki akıllı kafaları yurt dışına ihraç eder akılsızları ise alıkoyar başımıza 

taç ederiz.." diye boşa söylememiş Ümit Yaşar Oğuzcan.. 

Bir şeyler yapmak isteyen her insanla dalga geçilip tiye alındığı ülkemizde İrfan 

Mavruk'la da epey dalga geçmişler. Yaratmaya, üretmeye çalışan insanlar bu 

topraklardan daima küstürülmüş, ötelenmiş. Menderes’in keşfedip ABD’ye yolladığı, 

radarsız roketin kaşifi olarak bilinen; fakat ülkesinde hak ettiği değeri göremeyen 

Adanalı İrfan Mavruk da, bu yozlaştırıcı politika yüzünden 2010 yılında, 

anlaşılamadan 69 yaşında vefat eden değerlerimizden kaçıncısı bilmiyoruz. 

1960'larda İrfan Mavruk gibi dahiye deli deyip NASA'ya kaptırdık; roket biliminde çığır 

açtı, şimdi ise her bulduğumuz deliye dahi diyoruz!.

ALİM Mİ OLACAKSIN BAŞIMIZA! 

Ortaokulda resim dersindeyken öğretmeni öğrencilerinden serbest bir resim 

yapmalarını ister. 

İrfan Mavruk da içinde güneş, ay ve gezegenler bulunan bir uzay resmi yapar. Resmi 

gören öğretmeni; " "hayırdır irfan bu resim ne böyle? alim mi olacaksın başımıza." 

der küçümser bir tavırla. Sonra irfan alim olur. hocasından aldığı yetersiz eğitime 

rağmen hocasının ufkunun ötesine geçer ve yurt dışına çıkarak Nuri Demirağ ile 

Vecihi Hürkuş ile aynı kaderi paylaşmaktan kurtulur. 

Adının deliye çıkma hikayesi ise bir rivayete göre mahallesinde paso karpitten bomba 

yapıp patlatması yüzündenmiş. Öyle ya, bizim ülkenin insanı, hayal kurana uzaylı gibi 

bakar. Algılayamadığı, klişenin ötesinde işler yapan, akıl sınırlarını zorlayan insanları 

tehlike arz ettiğini düşünüp hemen " deli " yakıştırması yaparak dizginler. Başımıza 

icat çıkarma derler, böylelikle ondan kurtulduklarını düşünürler. 

"AKLINDAN ZORU VAR" DENİLİP ALAY EDİLDİ AMERİKA'DA FÜZE UZMANI 

OLDU! 

Vatan Gazetesi Ankara muhabirlerinden Sayın Erol Ülgen'in aracılığı ile bu toplantıya 

gelen Bay İrfan Mavruk, aralarında iki de doçent b lunan yirmiden fazla mühendis ve 

fizikçinin önünde ışık hızından daha yüksek bir hız elde etmek iddiası olmadığını 

beyan ile toplanan heyete, fırlattığı füzeleri ve elindeki yeni füze projesini izah 

etmiştir. Verilen izahattan anlaşıldığına göre bu genç, maalesef geniş fantezisi ile 

mevcut olmayan şeyleri vaki olmuş gibi göstermekte, hiç bir hesaba dayanmayan bir 

takım iddialar ileri sürmektedir. Muayyen bir ilmi müktesebata sahip olmaksızın bu 

mevzularda ve bu yaşta bir dahinin ye tişemiyeceği hakikati bir tarafa, İrfan 

Mavruk'un fırlattığını iddia et tiği sekiz bin küsur parçalı füzenin herparçasını çizmek 

ve imal etmek için bir gün çalışılsa sekiz bin parça için 20 seneden faza bir zamana 

ihtiyaç vardır ki, bu da 17 yaşındaki gencin daha doğmadan bu ise başlamış olmasını 

icabettirir. 

1959 yılında yayınlanan bir makalede Mavruk’un projeleri ile ilgili, “İrfan Mavruk’un 

elinde dolaştırdığı füze projesi meraklı bir çocuğun çizdiği karmaşık bir takım 

şekillerden ibaret olup, teknik bir makine resmi ile herhangi bir alakası yoktur.

Verilen izahattan anlaşıldığına göre İrfan Mavruk, maalesef geniş fantezisi ile 

mevcut olmayan şeyleri olmuş gibi göstermekte ve hiç bir hesaba dayanmayan 

bir takım iddialar ileri sürmektedir” denilmiştir.

''Bunda Bir Fevkaledelik Var' 

İrfan Mavruk bir gün okulda atom dersi işlenirken hayal ettiği projeyi öğretmenine 

uzun uzun anlatır ve bu çıkış kendisine ABD’nin yolunu açar. Öğretmeni İrfan'ın 

anlattıklarını ilginç, belki de deli saçması olarak gördüğü için idareye haber verir, 

konu valiye kadar gider. ABD mühendisleri Türkiye'ye gelir ve projeyi bir de İrfan 

Mavruk'tan dinlerler, o da mütevazilikle izah eder ‘Bunda bir fevkaladelik var’ derler. 

Memleketinde " tavan delen irfan" birdenbire Amerikalıların üzerine titrediği bir dahi 

olmuştur. 

Olumsuz eleştirilere ve kimsenin kendine inanmasına aldırmadan, mücadelesini 

sürdüren İrfan Mavruk, aynı mahallede oturduğu dönemin Adana Milletvekili Suphi 

Baykam’ın aracılığı ile dönemin başbakanı Adnan Menderes ile tanıştı. Başbakan’a 

roket projelerini anlatarak ikna eden Mavruk, devlet desteği ile ABD’deki Columbia 

Üniversitesi’ne okuması için gönderildi. Eğitimini tamamladıktan sonra bazı silah 

fabrikalarında çalışan Mavruk, uzaydaki atom yükünü ölçen bir cihaz da geliştirdi. 

AMERİKA HAKKINDA ÖZEL KANUN ÇIKARDI! 

Türkiye’de 16 Şubat 1965 tarihli bazı gazetelerde İrfan Mavruk’la ilgili geniş bir haber 

yer aldı. Dış kaynaklı olan, ‘Amerikalıların üstüne titrediği harika çocuk: İrfan Mavruk’, 

‘Hakkında özel kanun çıktı, gizli polis de onu koruyor’ üst başlıkları altında, ‘25 

yaşındaki bir Türk genci feza ilmine ışık tutuyor’ başlığıyla verilen haberde, ‘İrfan 

Mavruk tarafından yapılan ve radarsız olarak uzaya fırlatılan roket büyük bir başarı 

sağladı’ deniyor. 

Nükleer merkezindeki başarılarının haricinde bazı silah fabrikalarında da çalışan 

Mavruk, uzaydaki atom yükünü ölçen bir cihaz geliştirdi. Özellikle yerden kumanda 

edilmeye gerek kalmayan roketler konusunda çalışan İrfan Mavruk 69 yaşında, 5 

Ağustos 2010'da emeklilik günlerini yaşadığı New York'ta geçirdiği kalp krizi sonucu 

hayatını kaybetti. Vasiyeti üzerine Mavruk, Adana'da Ali Hocalı Köyü'ndeki mezarlıkta 

toprağa verildi. Öyle ya, bir Adanalı dünyanın en nadide şehirlerine de gitse, ruhu ve 

bedeni onu ölümü hissettiği ilk anda dönüp dolaştırıp kendi topraklarına getirir.

Maalesef hakkındaki efsanelerin hiçbiri doğrulanamıyor. Çok normal, zira hepsi 

İrfan'ın kafasının içinde keşfedilemeden toprağa karıştı. Kendi adına yasa çıktığı 

iddia ediliyor, yok ama öyle bir yasa. Nasa'da çalıştı deniliyor, Nasa'nın websitesinde 

tek satır yok. icat ettiğini iddia ettiği şeyin patenti yok. Kendisini Amerika'da nasıl iyi 

gizlemişse, google'da arayınca bir kaç siteden üstün körü bilgiden başka bir şey 

göremiyoruz. Bakın internette bu adam hakkında ölümü hariç tek bir haber yok, hatta 

ismi bile yok! Bunun tek anlamı olabilir o da çalışmalarının fazlasıyla gizli tutulduğu 

ve isminin bilinmemesinin sağlandığı. Kim bilir adamlara ne hizmetlerde bulundu. 

Hakkındaki tek bilgi Bronx'ta kendi adına açılmış bir şirketin 1995-2001 arasında 

çalıştığı ve kapandığı yönünde. 

'Harika Çocuk' Artık Yaşamıyor ve ismi yaşatılmıyor! 

Şimdiye kadar bu adamın adını duymamış olmak gerçekten utanç verici.Ne diye 

böyle değerlerimize sahip çıkıp kitaplarımızda yer vermiyoruz, gelecek nesillere 

taşıyamıyoruz, onlara ilham veremiyoruz ki ? Oysa ki Avrupa bilime hak ettiğince 

para harcıyor, yatırım yapıyor, olmayacak şeylere bile olur umuduyla bakıp ense 

karartmıyor. Biz ise direk lükse gidip, saraylar yaptırıp her şeyin en pahalısını satın 

alıyoruz, bir çok şey gibi bilimi de ithal olarak getirtiyoruz. 

Memurlar ve yasaklar ülkesinde aradığını bulamayıp, özgürlükler ülkesine 

kaptırdığımız deha: Adanalı İrfan Mavruk. Cok bilmişlerin söyledikleri "senden bir b.k 

olmaz" cumlesinin acı bir kanıtı sadece...Belki de ülkemizin eğitim sistemine bir 

format atmak lazım..Ezberci eğitim sisteminden, öğrencilerin yetenek ve becerilerine 

göre onları ilgi alanlarına göre yönlendirip, gelişimlerine katkı sağlamalı, içindeki o 

hep gerçekleştirmek istediği hayali köreltmemeliyiz. Oysa her türlü potansiyel var şu 

cennet vatanda. Kıymet bilip, sahiplenelim yeter ki. Alışılmışın dışında reaksiyon 

gösterenlere öcü gibi bakmayalım. Batıya hayranca bakıp onu kopyalamak yerine, 

doğuyu yaşayalım, batının farkında olalım.

İrfan Mavruk gibi yaşarken fark edip değerlendiremediğimiz kendi öz 

evlatlarımıza sahip çıkacağımız, kendi değerlerimize bir avrupalı kadar önem 

verdiğimiz günlere, ümitle.. 

6.

BÖLÜM (DUVAR YAZILARI) 

ADANALILARIN KAMU SPOTU 

Derin, çok hisli, sert mizaçlarının ötesinde pambık kalpli şahsiyetlerdir Adanalılar. 

Hayatı, ilişkilerin sahteliğini, çzetleme gücü yüksek benzetmelerle öyle güzel 

anlatırlar ki, üzerine sayfalarca yazılacak konuları tek bir beylik lafıyla süsleyip 

imzasını atarlar. Psikopatlarının bile ateşin başında dakikalarca ezbere şiirler 

okuduğu olduğu bir memleketten ne zarar gelebilir ki ?. İşte şair ruhlu güzel 

Adanalıların her biri derin manalar, sosyal mesajlar içeren, samimiyetle bezenmiş, 

hayat ve yaşanmışlık kokan duvar yazıları. Eskiden şiir sokakta diye bir şey mi vardı 

kardeşim, biz gönül işlerini Adana’nın kebap okan sokaklarında öğrendik. Şimdi 

defteri kapatın! Şiir, Adana sokaklarında! 

ADANADAYIZ HEPİMİZİN KAFASI KARIŞIK 

KENDİ DURUMUNU BEĞENMEK

AYAKTA MI DURAMIYOM ? 

ÇÜNKÜ ADANALILIK 

DERİN ADAMLARIN MEMLEKETİDİR ADANA

ADAMI DELLENDİRMEYİN 

Adanalının mafyaya ihtiyacı mı var ?

DEYİN Kİ ONLARA!

YİNE BİR ADANALININ CINCIK GİBİ KALBİ KIRILMIŞ

ADANA’DA AKILIYA HASRET KÖŞESİ

Adanalı öyle Only Love falan özenti sözlere ihtiyaç duymaz içten olur

Ay sen patlıyorsun!

YOK YOK ADANA’DA

MENDERESE GİTMEMİZ GEREKEN MEVZULAR VAR

BIRAK ADANA DÜŞLERİMDE KALSIN 

DELİSİN SEN

GARDAŞ > MANİTA >DÜNYA 

ADANA her mahallesiyle ADANA adamı dellendirmeyin! 

KEBAP GELDİKTEN SONRA GİDEN DÖNMESE DE OLUR

NASIL EDEK

DALGAMIZDAYIK

ADAM SONSUZ AŞKI BULMUŞ

DENİŞİK 

YİNE BİRİLERİNİN GÖNÜL DAĞINA YAĞMURLAR YAĞIYOR

BU GÖZLER NELER GÖRDÜ

KEŞKELER KEŞ ETTİ

GÜZELLİĞİN ON PARA ETMEZ BENDEKİ BU AŞK OLMASA

HERKES HADDİNİ BİLECEK! 

VARSA ŞEKLİNİZ HÜRRİYETE BEKLERİZ

AMA GİTME!

EMPATİ DEDİĞİN 

YAĞMUR YAĞINCA ADANALILAR

AŞKLARIN EN GÜZELİ 

ADANALILARIN ALLAH AŞKINI TARTIŞMAYALIM İSTERSENİZ

7. BÖLÜM 

ADANALI ŞOFÖRLERDEN SÜPER ARABESK LAFLAR 

Hepimizin bildiği gibi sert yapılarının dışında kalbi pambık gibi olan Adanalıların 

geninde gizli şairlik de vardır. Öyle ki bir Adanalının imza attığı kalbe kimse şair 

olamaz! Sokak duvarlarını edebi sözlerle döşeyen güneyin çocukları, araçlarının 

arkasına süper arabesk laflar iliştirmeden durur mu? Şimdi sizi yer yer gülme 

kipinizin yanacağı, hayatı öğreten, bol sosyal mesaj içerikli Adanalıların o beylik 

laflarıyla baş başa bırakıyoruz.. 

KENDİNİ VAZGEÇİLMEZ SANANLARA GELSİN 

ATARLI ŞEHRİN GİDERLİ CÜLÜKLERİYİZ

Biz Adanalıyık, bizde hata olmaz, olduysa da 

yanlışlıklan olmuştur

BU YETENEK ACUNA FAZLA 

ATATÜRK OLMASA KEBAP YERİNE SALYANGOZ YİYORDUK

ÖYLE BİR GEL Kİ

YASADIŞI AŞK! 

FİNAL HAFTASI GELİNCE BEN 

HAYAT BÖYLEDİR İŞTE

ÇEKEMEYENLERE İNAT! 

SON PİŞMANLIK FAYDA ETMEZ

Adanalı kararlıdır. Vazgeçmez. Her yenilgide yeniden 

başlar. 

ÖLÜRÜM GENE DE SANA YAR OLMAM

ADANALIYIM BEN YA UMURUMDA MI DÜNYA 

BİZ HER YERDE ADANALIYIK

KAVRAM KARGAŞASI

SEBEBE GEREK YOK ADANA HER HALİYLE GÜZEL 

YAPRAK GIMILDAMIYOR

KEYFİ HİZMETE MAHSUSTUR

YAV HE HE

KADIN BİCİ BİCİ ADAM DİYALİZ MAKİNESİNDE

GÜVENLİKTE SON NOKTA 

O SENİN GÜZELLİĞİN 

SEN BENİ HELLO CELLO ADAM MI SANDIN ?

BENİ ARAYACAKSIN GÜNÜN BİRİNDE

KELİME ESPRİSİ BİZDEN SORULUR

HAFTAYA SICAKLIKLAR ARTIYORMUŞ

7. BÖLÜM 

ADANA AVRUPA BİRLİĞİNE GİRİYOR 

Düşünsenize; gurbette bir Adanalısınız..Kolcuoğlu yok, Birbiçer yok, Ciğerci Bedo 

yok, Kazım Büfe yok, alın size yeryüzündeki cehennem! 

Medeniyette çağ atlayan, yaşam tarzlarıyla ülke kültürünün sınırlarını aşan, 

festivalleri, mutfağı ve bereketli topraklarında yetişen sanatçılarıyla Adana, adeta 

kendine has bir ülkeyken Avrupa birliği gibi yapmacık bir medeniyete Adana gibi 

dünyada benzeri olmayan bir kültür zenginliği olan medeniyet timsali bir şehir 

gerek. Düşünsenize Amsterdam’ın Red Light girişinde 2/3 tepsi halka tatlının 

satıldığını, balkonda mangal yapan Adanalıyı yabancı bir komşunun “ yaygın var 

diye “ şikayet ettiğini, suçüstü yakalanan bir gaspçının “ İncil satıyom gurban 

olduğum inanmazsan aha Papa’ya sor “ dediğini ? Yılbaşında hindi değil koyun 

kesilip, Papa’nın dexterla gezdiğini. Metro’da “ Eyfel’e boş araba gelüür musun 

abla “ sesleri yükseldiğini. Adana takımlarını La Liga liginde izlediğimizi. Hele ki 

Eyfel’de kendimize güzel bir manzara seçip dev ocaklarla mangal partileri yapıp 

uçakların 20 dk rötarla Paris’e indiğini.. Ne baküyün mevzularıyla haberlere “ Şakir 

Paşa’nın hızlı çocuklarıyla zenciler arasında arbede, 2 ölü “ manşetleri atıldığını. 

Tabi Avrupa birliği’ne girerken yanımızda Ciğerci Bedo’yu, Yeşil Kapı’yı, Eyvan’ı, 

Kazım Büfeyi de götürmeden durabilir miyiz? Venedik kanallarında balıklama atlayıp 

gondolla şöyle bir şehir turu atmadan da olmaz. Çevrede “ Ar şu şalgam “ diye 

turistlere rüzgar yapan Adanalıları da gözümde canlandırıyorum. Hazır 7/C gibi 

seferi bir otobüsümüz varken Avrupa turu da atarız artık. Sonuç itibariyle 

Adanalılar Avrupa’ya göç etse port modern bir kavimler göçü olurdu. Hem onlar 

kafalarının estiği gibi istediği yılda yaşayıp istediği prestije erişemez mi. Günaşırı 

hamburger ve makarna ile damat zevkini körelten Adanalıların şırdanıyla, kebabıyla 

medeniyet dersi vereceğiz aşikar. Hele ki cesaretten yoksun Avrupalılara güneşe 

ateş etmeyi, 2.kattan mevzuya atlamayı, bomba depik vurmayı da öğreteceğiz 

elbette. 

HAMBURG SEMALARINDA TARİHİ MERKEZ CAMİ SLÜETİ

BİR CİĞER SAVAŞCISI WOLVERİNE 

VARDAHA KÖPRÜSÜ MANZARADAN GÜZEL

AVRUPA SOKAKLARINDA BİR DEMİRSPORLU 

EYFEL’E BOŞ ARABA GELİYÜR MUSUN ABLA ?

KAZIM BÜFESİZ AVRUPA MI OLUR ? 

ÜYF TAM DA MANGALLIK MANZARA

DOMATES BİBER BALCAN

8. BÖLÜM 

ÜNLÜ FİLOZOFLARDAN ADANA AFORİZMALARI 

Dünyanın önde gelen şair, filozları Adana için ne dediler ? Biraz 

şehir efsanesi, biraz rivayet olan “ hay diline gurban “ 

diyeceğimiz o birbirinden matah sözlerle duygu dünyanızı 

gıdıklıyoruz. 

VURURSUNUZ ANLARIM DA ÖLMEZSEK SIKINTI BÜYÜK 

Dünyanın en seni seviyorum cümlesidir 

"Gurban Olurum Sana"

ESMİYÜR

BU ZERAFETİN BAŞKA AÇIKLAMASI OLAMAZDI ZATEN 

SEVEN SEVDİĞİNE KEBAP SÖYLESİN

KARPUZUN İYİSİNİ ADANALILAR YER 

NE GÜZEL SÖYLEMİŞ SHAKESPEARE

İNSANI HAYATA KÜSTÜRÜR BUNLAR

HER ŞEYİ AÇIKLAYAN KOLAYLAŞTIRICI SÖZ 

DUŞ ALIRKEN BİLE TERLEYENLERİN MEMLEKETİDİR ADANA

HAYAT SÜRPRİZLER VE CONOLARLA DOLU 

SIRTINDAN AKAN YAŞ TERDEN Mİ YAĞMURDAN MI BİLMİYORSAN ADANALISINDIR

YANİYÜRÜK 

9. BÖLÜM 

SADECE ADANA’DA YAŞANABİLECEK FANTASTİK OLAYLAR 

Maceralarla dolu şehirdir Adana. Her türlü aksiyon, macera bu coğrafyada! Siz 

dünyalılara şaka gelebilecek, akıl sınırlarını zorlayan enteresan olaylar Adanalının 

yaşam standartları. Bu şehirde ne zaman ne yaşanacağı hiçbir zaman kestirilemez. 

Adana insanının da artık bu tür fantastik olaylara karşı bağışıklılığı kazandığından,

doğallıklarıyla olayları bertaraf etmesi an meselesi. Onlar büyülü bir şehrin eşsiz 

kahramanları. Her türlü matah işlere karşı anında şekil alabilirler, üstelik bunu 

istiflerini bozmadan eyleme dönüştürürler. Arkalarında dünya mı yanmış, dönüp 

bakmazlar bile. Çünkü dedik ya, burası Adana, buradan her şey gerçek. Şimdi 

çaktırmadan sağ üste bakın ve ülkemizin güzide şehri Adana'da yaşanması gayet 

normal olan ama diğer şehirlerde garip kaçacak birbirinden fantastik olaylara şahit 

olarak dünyanız 1 dakikalığına güzelleşsin. Bunlar Adana işi stiller, başka yerde şahit 

olmanız mümkün değil, tadını çıkarın. 

(18 YAŞ LOGOSU) 

ŞAKAMIZ BİLE SAYKODELİK 

TAM ŞAŞIRACAKTIM ADANA’YI GÖRÜNCE FERAHLADIM

Adana'da sevdiği kızı görebilmek için çarşaf giyen çılgın aşık terörist sanılıp 

tutuklandı. Olsundu, bir Adanalı severse imkansızı isterdi. 

Böyle tuhaf şeyler yalnızca romanlarda ve Adana'da yaşanırdı

Arkadaşlara hoşlandığım birini gösterince; 

ADAM 2 YIL DAHA DEVAM ETSE DOÇENT OLACAKMIŞ

ADANALI BABA 4 KAT DAHA BABADIR

2.KATTAN MEVZUYA ATLAYAN UÇAMAYAN SÜPER KAHRAMAN

HOBİ OLARAK ADAM DOLANDIRMAK 

Essin diye güneşte delik açmaya çalışmak

SORUYA SORUYLA KARŞILIK VEREN “ MI REYİZ “ 

ZEKİ MÜREN DE BİZİ GÖRECEK Mİ?

İYİ Kİ ALLAH KORUMUŞ

Güneş'e ateş açma 

Bombayı tekmeleyerek kontrol etmek 

Canlı bomba dövmek 

Adana misyonunu tamamladı!

ÇİVİ ÇİVİYİ SÖKER! 

Adana Merkez şarkısının çıkış hikâyesi

Evin altında petrol mu olur demeyin, Adana’da ise olur.

GTA SAN ADANACİTY

Adana'ya güneş doğmuyor. Adana güneşe doğuyor

Bu manzarayı ancak Adana tribünlerinde 

görebilirsiniz 

Salvador Dali'nin Adana sıcağını konu alan tablosu

Adanalılar trafik kurallarına daima riayet ederler 

Usulca sağ üst köşeye bakın

Dünyanın en dürüst dilencisi 

" Dilenmek çok güzel. .. Boya boya, ayakkabı boyayarak pаrа mı kazanılır? " 

ADANALI BİRİ TARAFINDAN SEVİLMEK LÜKSTÜR

ÜLKEYİ ADANALILAR YÖNETSE 1 AYDA SÜPER GÜÇ OLURUZ 

Burası Adana burada her şey gerçek

Asrın icadı

Atmosfere kafa tutmak 

UÇUŞA HAZIR MISINIZ?

GTA’yı yaşayan şehir

MEVZU ADANA İSE O TELEFONUN ORDA NE İŞİ VAR DİYEMİYORSUN 

Ülkenin ihtiyacı olduğu delikanlılık 

ve adamlık ektedir

Çünkü en güzel öz çekimlr mangal maşasıyla çekilir

ADANALI DABBE 

ADANA’LIYI GÜLDÜRMEK İSTİYORSAN ONU ÖLÜMLE TEHDİT ET

Allah herkese Adanalı kafası nasip etsin

ADANA SICAĞINA PRATİK ÇÖZÜMLER 

ŞEHRİN SU ŞEBEKESİNE BİR ŞEY Mİ KOYUYORLAR BİLMÜRÜM

ADALETİN BİTTİĞİ YERDE ADANALILIK BAŞLAR 

GAZETECİ İŞTEN ATILMASIN DİYE DOKTOR KAÇIRAN KOCA 

YÜREKLİ ADAM 

ŞEREFİNE VALİ

ŞEHRİN GASPÇILARI BİLE VİCDANLI

HIRSIZLARIN DA MAL GÜVENLİĞİ YOK 

ZİRVEDEN BAŞLAMAYI SEVERİZ

ŞEHRİN İNEKLERİ BİLE ÇILGIN 

HAVUZUN KAMYONU VAR

BİR BAŞKADIR BENİM KELEŞİM 

LEHVALI PSİKOPAT

MONTAJ TABİ YAA 

HAYALİMDEKİ ÖLÜM ŞEKLİ

LİSELİ DİYİP GEÇME

AKILLI OL RUSYA 

İYİLİKTE YARAMIYOR

ADANALI SAFLIĞI 

ŞOFÖRLERİ BİLE ROMANTİK OLAN ŞEHİR

HERKES ÖLDÜRÜR SEVDİĞİNİ! 

TEXAX ADANA’NIN BİR KÖYÜDÜR 

BAHANE BULMAYA ÇALIŞIRKEN BEN

11.BÖLÜM 

ADANA’YA MAL OLMUŞ ŞEHİR EFSANELERİ 

1. KANALA DÜŞEN ADAM 

90lı yılların sonuna doğru bir yerel kanalın muhabiri tarafından gerçekleştirilen bu 

trajikomik röportaj hafızalardan hala silinmedi. Kahramanımız 50 yaşlarında bir 

dayımızdır ve arkadaşlarıyla kafaları çektiği bir gecenin sonunda kanalın kenarından 

bisikletiyle eve dönüyordur. Adana boğmasının etkilerinden olsa gerek, dayımız 

kanalın kenarındaki korkulukların olmadığını unutarak bir anlık geçici körlük ve 

unutkanlıkla direksiyonun hâkimiyetini kaybederek kanala düşer. Olay da tam da bu 

anda dayımızın kanaldan çıkmasıyla beraber kendisine yöneltilen sorularla başlar ki; 

olayın şoku, Adanalı doğallığı ve kafanın çakır olması gibi detaylar birleşince ortaya 

beyinleri yakan o müthiş replikler çıkar: 

Çekin aminiüm! 

Ben kanalda geçiyodum 

Telefonla gonuşuyodum 

Bu nalet olası ganalı ertafını çerçeve yapmamışlar 

Ben düştüm iyi kötü kurtuldum 

Ama çoluğumuz çolcuğumuz var 

Çocuğumuz var 

Buraya.. Buraya bizim bi sürü insanların çocuğu var 

Buraya düşse noolur? Amma akşam amma gündüz. 

Şurdan geçerkene bi gorkuluk olmaz mı? 

Olmuyo işte bak gördüğünüz gibi.

Buyur. 

Ben düştüm, çocuklarımız düşmesin. 

Bak. Şordan geçiyodum. Kurbağaların üstüne düştüm, gurbağa vak dedi. 

Düştüm, ama çıkaramıyom. 

Piskleti, düldülü çıkaramıyom amınagoyim. 

Beni sen mi iteledin naptın bilmiyorum işte. 

Yeter artık aminiüm 

Çek aminiüm çek. 

Yalnız bak baş sayfada istiyom, anam avradım olsun kan davası çıkar. 

Haydi, iyi akşamlar. 

2. HUGONUN DA AMİNİÜM TOLGA ABİNİN DE 

80lerin sonu 90ların başında kanal 6’da yayınlanan Türk 

televizyonlarının ilk interaktif yarışmasıydı Hugo. Bir 

dönemin modern çağ efsanesi, 0 kuşağının en tatlı hatırasıydı. 

Yarışmanın sunucusu da tıp kı Hugo’ya benzeyen Tolga ağabeydi. 

“ Hugo parmakların ucunda “ mottosu ile bir dönemin 

çocuklarını ekranların başına kilitleyip, canlı yayında 

telefon tuşlarıyla yarışma şansı veriyordu. Telefonla bağlanan 

çocuk yarışmacılar Tren-dağ / Orman-Uçak etaplarından birini 

seçerek türlü maceralar eşliğinde Hugo’nun karısını kurtarmaya 

çalışırken, telefon tuşlarının gazabına uğrayıp oyunda 

yandıkları anda “ ben bastım tuş basmadı “ serzenişleriyle 

sinir kasıyorlardı. Hoş 90ların başında hayatımızda bir anda 

giren teknolojinin o kaygan zeminine ayak uydurmak hayli zordu 

birçoğu için. Yarışmanın maceraları kulvarlarında ilerlerken,

sağa veya sola dönmek için telefon aracılığıyla yönlendirilmiş 

4-6 gibi tuş kombinasyonları vardı. Atari salonlarında 

joystick ’in müthiş kullanış kolaylığına alışmış nesil bir 

türlü çevirmeli telefonun bu yabancı gelen gidiş dönüş 

kombinasyonlarına alışamamıştı. Üstelik bir de yarışma 

esnasında oyuncuyu direktifleriyle yönlendiren tolga abi, “ 

beş beşş sağa, Hugo’nun zıplaması lazım, orada durmaaa, çığ 

yaklaşıyor, 3e basma “ şeklinde haykırışlarla triplere 

sokuyor, o heyecanla eli ayağına dolaşıp oyunu kaybediyor. 

Sinirden kıpkırmızı olan yüzler, telefon tuşlarına abanmaktan 

nasır toplayan eller ne olduklarını anlamadan büyük bir 

pişmanlıkla yarışmaya veda ediyorlardı. Günlerden bir gün 

bütün bu sinir krizlerini, gittikçe büyüyen öfke yumağını 

bertaraf edecek o efsane olay yaşandı ve yarışmaya Adana’dan 

bir çocuk bağlandı. Oysa her şey alelade başlamış, çocuğun 

yarışmaya başlarken kendini tanıtması ve oyuna ilk anda adapte 

olmasıyla beraber biraz sonra yaşanacaklar için her şeyin üstü 

örtülmüştü. Fakat ilerledikçe canlarını bir bir kaybeden kanı 

hızlı ufaklık Adana’ya özgü dellenişlerle adeta telefonla 

kavgaya tutuşmuş, diğer yandan tolga ağabeyin fonda yükselen 

yersiz haykırışlarıyla büsbütün sarsılmıştı. Yarışma esnasında 

fonda yükselen homurdanışlar biraz sonra ayyuka çıkacak canlı 

yayın trollüğünün habercisiydi ve çok geçmeden çocuğun 

yanmasıyla beraber o korkunç son patlak verdi. Yine birkaç 

dakika içerisinde ne olduğunu anlamadan bir yarışmanın daha 

sonuna gelmiş, kaybetmeyi kabullenemeyen o hırslı çocuğun tüm 

hevesi içinde kalmıştı. Tolga ağabeyin de “ aa olmadı Mahmut “ 

nidası da ateşi körükleyince o milyonların yıllarca içinde 

bastırdığı öfke dile geldi ve bir anda televizyonların 

başındaki herkesin beynini kanatacak o sözler duyuldu.

“ Hugo’nun aminiüm! “ 

Birkaç saniye süren derin sessizlik, hallüsülasyon muydu yoksa 

yanlış mı duydum yutkunmaları, tolga ağabeyin bembeyaz yüzü ve 

elindeki tabağı düşürüp ekrana bön bön kilitlenen 

izleyiciler..Öyle ki canlı yayın kafasının alalade gelişen 

salınımı, o dönemki yayın organlarının gelişigüzel işleyişi ve 

herhangi bir kontrol mekanizmasının olmayışı eninde sonunda 

televizyon sunucularının elinde patlayacaktı ve bunu ancak 

kaybetmeyi kabullenmeyen hırslı bir Adanalı çocuk gerçeğe 

dönüştürebilirdi. Katılan diğer birçok çekingen ufaklık tolga 

ağabeyin geçiştirmeleriyle suskunluklarını içine gömüp zamanın 

ötesine ışınlanıyorsa da buna artık birinin dur demesi 

gerekiyordu. Çok geçmeden durumu toparlamaya çalışan Tolga abi 

“ aa çok ayıp tolga abi çok kızar “ dediyse de yangını 

körüklemekten öteye gidememiş, atarlı veledimiz o son kroşeyi 

geçirerek yıllarca boyunca kulaktan kulağa yayılacak o 

efsanevi canlı yayın faciasının kahramanı olmuştu. 

Hugonun da aminiüm Tolga ağabeyin de! 

Bugün bu olay hala efsanesini koruyor. Ne var ki o 

dönemlerdeki kayıt teknolojisinin olmaması, tolga ağabeyinin 

karizmasını çizdirmesiyle beraber apar topar yayın arşivini 

imha etmesi, bütün bu yaşananların herhangi bir kaydının 

olmasını engelledi. Üstelik olay öylesi eşref saati 

denilebilecek anda vuku buldu ki, televizyonda olaya şahit 

olan bir kısım insan bugda kalarak yaşananları animasyon sanıp 

unutup gitti bir kısmı da beyin felci geçirerek ergenliklerini 

tamamlayamadan sırlar dünyasına kanatlandı. Tolga ağabeyinin

de bir canlı yayında sorulan soru üzerine yaşananları inkar 

ederek “ ispat edene son model bir araba alacağım “ demesi o 

dönemin çocuklarının bu güzel hatırasını baltalayıp, onlara 

şizofren muamelesi yaparak sinirleri üst seviyeye çıkardı. o 

mucizevi anlara şahit olan koca yürekli azınlık zamanın 

acımasız akışkanlığına direnip olayı hafızalarının en güzel 

köşesine kitleyerek bir gün su yüzüne çıkmasını sağladılar. 

Efsanenin ardından çeyrek asır geçmesine rağmen yaşananlar 

ekşi sözlük sayfasında “hugoya küfreden çocuk “ başlığıyla 

gündeme gelerek, olayı hatırlayan binlerce yazarın araştırma 

ve bulgularıyla gerçeğe bürünmeye başladı. Kanalla iletişime 

geçilerek o dönemki yayın sorumlarından arşiv incelemesi 

yapılmasını talep ettiler. Hiçbir sonuca ulaşılamaması 

kafalardaki cevabı kuvvetlendiriyordu. Belli ki tolga abi 

yayın kayıtlarına torpil atarak bütün delilleri ortadan 

kaldırmıştı ve ümitlerin gitgide son bulduğu anda kanalın o 

dönemli yayın müdürü divitırdan bir açıklama yaparak 

yaşananların gerçek olduğunu kabul etti. Bunun üzerine İyice 

hırs yapan haşarı sözlük yazarları bu konuda hukuksal süreç 

başlattıklarını söyleyince Tolga ağabeymiz köşeye sıkıştığını 

hissedip tarihin en berbat manevrasını yapıp şuan yurt dışında 

olduğunu ve Türkiye’ye döndüğünde bir canlı yayında 

yaşananları tüm açıklığıyla anlatacağını söyledi. Şuan bu 

tuhaf enstantane hala gizini korurken binlerce koca yürek o en 

sarsıcı hatıraları izleyerek meraklarını doyuracaklarını 

düşünmeseler de, en azından çocukluklarının çözüme kavuşmamış 

bu davasını zaferle sonlandırmanın dayanılmaz coşkusu 

içerisindeler.

3. BARAJYOLU’NUN KRALİÇESİ SOPALI MERYEM DEZZE! 

Baraj Yolu’nda totosuna Meryem dezzenin sopasını yemeyen, gerçek Adanalılık 

şerefine nail olamamıştır elbette. O farklı giyim tarzı, sayko kişiliği, elinde zopasıyla 

birçok Adanalı tarafından sevilen renkli bir karekter ” Meryem teyze ” Ağzından

sönmek bilmeyen sigarası memleketin namusu gibi. Sabah yürek yemiş gibi 

erkenden dışarı çıkar, elinde zopası sokak sokak gezip dünyaya, insanlara sataşır. 

Vurdumduymaz yol üstü gezginlerinin vicdanına dokunur gibi o sopayı sallar, sen de 

suçluluk psikolojisiyle bir tuhaf olursun. Yolda kendi halinde yürüyorken yâda elinde 

telefonla mesajlaşıyorken bir anda sopasını size doğru sallayıp bir şeyler söylediğini 

görünce önce dumur olur sonra sıradan bir Adana günü yaşadığınızı fark edip hızlıca 

uzaklaşırsınız. Anlaşılmayan küfürler silsilesi eşliğinde çevredeki insanların güldürülü 

bakışları eşliğinde kalakalmışsınızdır. Öyle ki tanımadığınız biri tarafından sayko bir 

şekilde gerçekleşen bu eyleme ilk anda akıl sır erdirmek mümkün olmuyor, haliyle 

yüzünüz bembeyaz kesilmiş bir vaziyette hızlı adımlarla uzaklaşıyorsunuz yanından. 

İlk kez karşılaşanlar için korkutucu bir tecrübe tabi. Sonrasında kaçınılmaz bir 

şekilde bir ritüel haline geliyor, dayaktan hoşlandığını fark edip onun bu agresif halleri 

sempatik bir hal alıyor. Hatta şehir dışında yaşadığınızda Meryem dezzeden 

yediğiniz dayağı bile özler oluyorsunuz. 

BİR CİGARA VER HELE KEKO!

Adana’daki birçok kadının ilham kaynağı Meryem dezze. Kendisi sokak 

modasının yaratıcılarından, Adana’nın en ikonik figürü. Bir rivayete göre de; 

Adana’nın ilk resmi gazete dağıtıcısı. Sürekli bir şeylere sitem edişi ve 

anlaşılamayan üslubu kendisinin gizemini arttırıyor. Yolda durdurup sigara 

ister, verirsin, sopalar, vermezsin, sopalar. 1 milyün’un var mı der, çıkartır bir 

şey ikram edersin beğenmez yine sopalar. Bu yüzden istediği şeyi tam olarak 

temin etsen de kendisinin zulmüyle kutsallanıp yoluna devam edeceksin, o 

yıllanmış sopasından nasibini illa ki alacaksın. Özellikle de kızlara karşı daha 

acımasız, takibine düştüğü anda ölümcül darbeyi indiriyor. Adana gibi fantastik 

bir memleketin, sokaklarında günbegün dayak atmak için dolaşan bir 

teyzesinin olması tesadüf değil herhalde. Tabi ki o tatlı acıtmalarının yanında 

son derece kibar, mankenlere taş çıkartacak zarafete sahip, pek nasip olmasa 

da yanakları sıkılası tatlılıkta. Sırf bu yüzden sosyal medyada kendisi tarafından 

binlerce fanı var. Gruptaki yorumlar kimi zaman insanları gülme krizlerine 

sokarken, yaşlı kadının gazeteci olduğunu, Ergenekon davasından yırtmak için 

deli numarası yaptığını bile ileri sürenler var. Gruba üye olanlar Meryem teyze 

için parti yapmayı bile düşünürken, bu fikre çoğu kişi olumlu yaklaşıyor. Ayrıca 

yaşlı kadını Recep İvedik, Avrupa Yakası ve reklam filmlerinde oynatma fikri de 

ortaya atılıyor.

Özellikle Adanalı kızlar Meryem Teyze’nin giyim tarzını çok beğeniyor. Alışılmışın 

dışında kombinler tercih ediyor. Genç kızlar Meryem Teyze’ye tarzını sormak isteyip, 

onu daha iyi tanımak adına iletişim kurmak istiyorlar ama Meryem dezze iç dünyasını 

kimseyle paylaşmamak için insanlarla çevresine elindeki sopayla çit örüyor. Uzun 

zaman yolda kendisine rastlamayanlar endişelenip, şehirde büyük bir eksikliğin 

olduğunu fark edip ” nerde bu Meryem Dezze ” diye hayıflanıyorlar. 

Peki onu bu denli asabi davranışlara sürükleyen yaşantılar ne? Türk halkı olarak her 

ne kadar davranışlarını algılayamadığımız, bizden olmayan farklı karakterdeki kişilere 

” deli ” kisvesi altında kolaya kaçarak, insanların yaşadığı kişisel hüzniyetleri 

görmezden gelsek de insan düşünmüyor değil; kim bilir hangi yaşanmışlar daha 

ağzındaki sigarasını söndürmeden diğerini yaktırmaya, gecesini gündüzünü

sokaklarda geçirip insanlara kızmaya sürükledi. Bu konuda kendisi tanıyan 

arkadaşlarımız tarafından anlatılan rivayetler var: 

Kadının 3 oğlunun ve kocasının bir yıl içerisinde hayatını kaybettiğini ifade eden 

arkadaşımız, “Meryem teyze bizim evin burada oturuyor. Annem anlattı kadının 

çocuğu darbe zamanı kucağında ölmüş o da bu hale gelmiş. İlk oğlunu trafik 

kazasında kaybetmiş, ikinci oğlu asansörde sıkışıp ölmüş, üçüncü oğlu ise şehit 

düşmüş. Kocası kalp krizinden ölmüş ve bunların hepsi bir sene içinde olmuş. Şuan 

hayatta bir kızı bir oğlu var. Onlarda Allah’a emanet yaşıyor” diyor. 

Geçen zaman içerisinde Osmanlı kadar çökmüş fakat tavrından hiçbir şey 

kaybetmemiş Meryem Dezzemiz. Hala şehrin çeşitli muhitlerinde sürpriz bir şekilde 

karşınıza çıkabilir. Adananın resmi Gazete dağıtıcısıymış, Pazarlar caddesinde 

gazete satarmış bir zamanlar. Oğlu trafik kazasında rahmetli olduğu için bu hale 

gelmiştir. Harika fal bakar. Damadını hiç sevmediği ve Almancı olduğu için onu 

görmeden eve girer ve erkenden evden çıkar. Geçen zaman içerisinde hayatı 

sokaklar olmuştur. Eğer yolda denk gelir de size bulaşırsa hiç bozuntuya vermeden 

sigara uzatıp, elinize bozukluk sıkıştırın. Sert davransa da gülücüklerinizi eksik 

etmeyin, onu bu dünyadan, sizden biri gibi hissettirmeye çalışın.

12. BÖLÜM 

(SİZ DÜNYALI BİZ ADANALI ) 

Adanalı farklıdır, yaratıcılıkta nirvana’ya çıkmıştır, yerlisi adamın tillahıdır. 

Her ortamda ya sevişinden ya sövüşünden kendini belli eder. Bu ülkenin en 

seküler, aydın, çağdaş insanlarıdır onlar. “ Nerelisin “ diye sorulduğunda “ 

Allah’ın adamıyım “ derken aslında bu dünyanın insanı olmadığını ispat 

etmişlerdir. Dışarıdan ağır ve sert adamlar olarak görünür ama gider 

konuşursan sana Freud’dan, Shopenhauer’den bahseder de bahseder. Yerine 

göre istediği role girebilecek kadar çok yönlü insanlardır. Onların olduğu 

ortamda kahkaha eksik olmaz. Eğer hayatınızda bir Adanalı tanımışsanız, ne 

yaparsanız yapın onun boşluğunu dolduramazsınız. Bu bölümde Türkiye haber 

rezervinin %90'nını bünyesinde barındıran gariplikler cumhuriyeti Adana 

gezegeninde kısa bir yolculuğa çıkartacağız. 

Adana’nın havasını solumamış birisini ciddiye almıyoruz biz!

1) ŞEHİR DIŞINDA ADANALIYI TANIMANIN YOLLARI 

** Kar görünce çılgınlar gibi sevinip pekmez döküp yemeye çalışıyorsa 

** “ Bakale “ ile başlayan cümleler kuruyorsa. 

** 3 saniye göz teması kurduğun anda “ ne baküyün “ gibi bir tepkiyle karşılaşıyorsan 

** Ayağında Dexter üzerinde Lacoste tişört varsa 

“ Güzel bir manzara görünce “ Burada ne mangal yapılır “ gibi bir reaksiyon gösteriyorsa 

** Kavga sırasında; 

“ Bırak hele gardaş gelsin hele gel hele gel gelsene “ gibi cümleler kuruyorsa 

“ Bilüün mü gelün mü “ gibi kendine has şivesiyle ortamlarda heyecanlı heyecanlı konuşuyorsa 

** Soruya soruyla karşılık verip cevabı düşünmek için vakit kazanmaya çalışıyorsa 

** “ Girdiği bir ortamda sıcakkanlılığı ve doğallığı ile dikkatleri üzerine çekiyorsa 

** Tanımadığı insanlara “ dezzemin cülüğü, kirvem, dayı “ gibi sıfatlarla sesleniyorsa 

** Diğerleri gibi “ hocam, kanka “ gibi yapmacık cümleler yerine “gardaşım” diyorsa. 

** Kebabın yanına gelen pilavı görünce kendisine küfredilmiş gibi sinirleniyorsa 

** Yolda memleketi kendi besliyormuş gibi heybetli heybetli yürüyorsa 

** Şüpheli paket görünce tekmelemeye çalışıyorsa 

** Mısır’a “ Darı “, Geri vitese “Anarya”, Çamaşır suyuna “ Hipo” , Cam’a “Cıncık” diyorsa 

** Merhaba denilince “ Aleyküm selam sen napüyün “ şeklinde cevap veriyorsa. 

** Sıcaktan şikâyet edenlerle dalga geçip soğukta gökyüzüne atarlanıyorsa 

** Satın alacağı bir şeyin fiyatını yüksek bulup “ biz o parayla kebap yerik “ diyorsa 

** Herhangi bir yerde müzik çaldığını görünce kendini kaybedip Çiftetelli oynuyorsa

BİLİN Kİ ADANALIDIR, SARILIN ONA!!! 

2. Türkiye’nin en yaşanılası şehri ” Adana’da Öğrenci 

Olmak “ 

” Adana’yı görmeden, bir Adanalı sevmeden, Adana’da Kebap yemeden ölmeyin ” 

demiş güzel bir abimiz.. Öyle ki memleketin adrenalin dinamosu Adana gibi şehri 

dünyayı gezsen bulamazsın.. Yolu Adana’dan geçen herhangi biri bu şehrin havasını 

solumuş, suyundan içmiş, mutfağından tatmışsa Adana’yı ve Adana’ya dair 

hatırladıklarını unutması mümkün değildir. Birçoğunun yaşayamam diye ayak bastığı 

Adana ” başka şehirde yaşayamam ” dediği tutku dolu bir memleket haline gelir. Her 

Türk’ün 2. memleketidir Adana. Yiyeceği millidir, içeceği millidir, şahsına münhasır 

kültürü her Türk vatandaşının kendine bir parça bulabileceği cinstendir. 

Adana’da öğrenci olmak; her şeyden önce Çukurova Üniversitesi gibi muazzam 

bir üniversitede kartpostalları andıran bu manzarada öğrenciliğin tadını 

çıkarmaktır. Türkiye’de sayılı üniversite bu kadar güzel bir kampüse 

sahiptir. Hava almaya, arkadaşlarla buluşmaya, kafa dinlemeye veya gezmeye 

kampüse gider Adana öğrencisi. Çünkü görebileceğiniz en muhteşem 

manzaralı, en güzel kampüslerden biridir Çukurova’nın kampüsü.

Adana’da öğrenciysen, Adana’yı bilmeyen insanların sana sanki savaşın 

ortasında yaşıyormuşsun gibi dehşetle yaklaşmasına alışkın bir hayat 

sürdürürsün. Bir çoğunun şaşırdığı sana normal gelir, onların imkânsız dediği 

şeyler senin hayat standartların olmuştur bile. Monoton şehirlerin kalıplaşmış 

yaşantılarının ötesinde renkli ve kimine göre büyülü bir şehirdir Adana.

Kolaydır Adana’da yaşamak, azıcık öğrenim kredisiyle bile paşalar gibi 

öğrencilik hayatı sürersin. Adana’da her şey bütçene göredir, yemeğe, ulaşıma, 

giyime tonlarca para harcamazsın. Esnafı da şoförü de bakkal amcası da 

merhametlidir. Halden anlar. İstanbul’da 50 kuruşun yetişmediği için ne 

diyeceğim diye çekinirken Adana’da cüzdanını evde unuttuğunda şoföre ücret 

uzatamazsan, canın sağ olsun denir, hatta bir ihtiyacın var mı diye sorulur. 

Bakkalda gözünün kaldığı çikolata ” benden olsun ” diye uzatılır. Çorba almaya 

girdiğin büfe sahibi, öğrenci olduğunu öğrenince bir paket makarna uzatır sana 

mahcup etmeden. Sanki çorba makarnanın yanında verilen bir armağanmış gibi 

alırsın. Biri damda mangal yaparken yan taraftaki öğrenciler tencere tava 

yemek yapıyorsa Adanalının içi rahat etmez boğazından kısıp onlarla paylaşır.

Şehir dışında tonlarca paraya yediğiniz salatanın 5 çeşidi ” ikramımızdır ” diye 

masaya gelir. Çay ve suyu da ” müessesemizin ikramı ” diye masana iliştirirler. 

İlk önce sofranın zenginliğini görünce gözlerin parıldar ama bu hesabın 

altından nasıl kalkacağım diye düşünsen de, kasada beklediğinin çok altında 

bir fiyatı görünce cennet gibi bir şehirde yaşadığını anlarsın.

Yıllarca Adliye haberleriyle ün yapmış saykodelik bir şehirdir Adana! Oysa içine 

girip yaşadıktan sonra o televizyonların psikopat gibi yansıttığı insanların 

aslında pambık gibi kalplerinin olduğunu anlayacaksındır. Sokakta kavga eden 

2 adamın bir anda birleşip 3.kişiye dalabildiğini, ardından hiçbir şey olmamış 

gibi bu 3 kişinin muhabbetlerine devam ederek “kardeş bir şeyin varsa 

hastaneye götürelim mi?” diye bile sorduklarını görünce, şaşkın şaşkın etrafı 

izlerken, çevredekilerin yüzündeki ” sıradan bir Adana günü ” ifadesiyle 

kavganın da, yardımın da aşırısına bu şehirde şahit olacaksın. 

Samimi ve içten olduğun sürece kimseyle bir derdin olmaz Adana’da. Adam 

olana kem gözle bakılmaz buralara, hatta kırk kat yabancı olsa da güç durumda 

kaldığını gördüğünde elinden gelen her şeyi yapar, çünkü metropollerin sahte 

kardeşliği değil havası kanına işlemiş insanların harbi gardaşlığını hissedersin 

Adana’da, bir sigaranın bile öyle içten uzatılır ki, içmesen de yakmadan 

edemezsin. Adanalı için bir yemek aperitif olarak ” Sokum yapmak ” gibi bir 

deyim vardır. Sofrasına misafir ettiğin insan ” doydum ” dediğinde ” sokum 

yapayım yolda yersin ” denir. 

ADANA, kardeşliktir , 

“bize gidelim”dir , 

“bizde yiyelim”dir ,

“bizde kalalım”dır… 

“Bende para var oğlum sen gel”dir. 

Beraber dayak yiyip… …kahkahalarla seneler boyu hatırlamaktır. 

Herhangi bir aile kavgasını; ancak özel harekât, çevik kuvvet, Toma‘ların 

bastırabildiği bol aksiyonlu mahallerine şahit olunca bu durumun bir korunma 

şekli olduğunu anlayıp bu bol aksiyonlu şehirde yaşamanın tadını çıkarırsın. Ve 

şahit olduğun vukuatlı olayların 100 de 99’u Adanalı olmayıp Adana’ da 

yaşayan conolar yüzünden meydana geldiğini bilirsin.

Adana’da öğrencilik yaptıysan en az 30 kez bedeninin yarısı otobüsün dışında 

gitmişsindir fakülteye kadar. 10. seferden sonra bedenine vuran rüzgârdan 

hasta olmadan keyif almanın taktiklerini öğrenirsin! Baraj yolu Balcalı’nın 

turuncusunu gördükçe huzur bulur, her zaman oturacak bir yer bulmanın bir 

lüks olduğu gerçeğini zor da olsa anlarsın. Otobüs muavinlerinin yolculara 

karşı samimiyetinden ilk anda dehşete düşülen ama zamanla alışılan 

yolculuklarla geçer günün. Her ne kadar son zamanlarda çıkan yasaların 

ardından ” muavin yok ” yazılarıyla karşılaşıp için burkulsa da, Adana’nın 

otobüs muavinleri, şehri yaşanabilir kılan, tez konusu bir garip insanlardır.

Adana Bey’in çekilmez tek yanı sıcağıdır. Bim’den aldığınız ice tea’nın eve 

gidene kadar demleme çay olduğunu görünce cehennemin Adana’nın en 

yakınında olduğunu anlar, yerli halk gibi sıcağa karşı kendince yaratıcı çözüm 

önlemleri geliştirerek bunu bir zevk haline getirirsiniz. Termometrenin 68 

dereceyi gösterdiği, insanların çaresizlikten güneşe ateş ettikleri 

kavurucu sıcaklarında ise bir komando gibi hayatta kalma becerileri edinirsin. 

Üzerine yapışan tişörte, cımcılık olmuş bedenine karşı dimdik ayakta durmayı 

öğrenirsin. Sıcağa karşı serinleme taktikleri geliştirirken herkes insan zekâsının 

üstünlüğünü bir kez daha fark edip hayran kalır. Yaşınız geçmemişse kanala 

atlar, hafta sonu Seyhan nehrinde mangala akar, günübirlikçiler furyasından 

olarak Karataş ve Yumurtalık’a kısa ziyaretler geliştirerek serinlersiniz. Sonra 

orada çekildiğiniz cillop gibi fotoğrafları arkadaşlarınıza göstererek Adana’nın 

Akdeniz’de olduğunu hatırlatarak bir köşede utanmasını sağlarsınız.

Adana’da yemek demek hayat demektir. Sadece biyolojik bir ihtiyaç değil başlı 

başına bir yaşam kültürüdür. Kebaptan tut İçli köfteye, bazlamadan, kelle 

paçaya, envaı tatlı çeşitlerinden unlu mamullere kadar dünya mutfağının 

başkentidir. Günün her saatinde yiyecek bir şey bulur, Adana’da asla aç 

kalmazsınız. Yemeğin yanında cola değil şalgam içmeyi öğrenirsiniz. Ve en 

güzel Kebabın salaş, en alelade, sokak üstündeki tablacılardan yeneceğini 

görünce sürprizlerle dolu bir şehirde olmanın tadını çıkartırsınız. Adanalıların 

hayatını damak zevklerine göre şekillendirdiğini keşfeder, midesinin peşinden 

koştururken yaşadığı maceralarla anılarına yeni bir yaşanmış daha kazırsın. 

Yaz akşamları; Menderes’te bici yenerek, Çatalan’da boğma içerek unutulmaz 

bir hal alır. Öyle ki Adanalının terapi merkezidir Menderes. Bir dostun canı 

sıkkınsa bütün tayfa toplanır, efkâr dağıtılır, mutlu bir haber alınmışsa yine hep 

beraberce Menderes’te kutlanır. Kış gecesi ise yine aynı yerde, üşüye üşüye 

salep içmeye gidilir! Pazar günleri mangal günü, kutsal cumartesi akşamları ise 

Menderes’te salebi içersin. 

+ Bakale bir Menderes yapmayak mı ? 

– Gardaş param yok. 

+ Boş ver paraya, para puşta yakışır, gel sen bende var gardaş

İlla ki deniz diyecekseniz oynamayalım. Çünkü deniz Adana’nın merkezne 40 dk 

uzaklıktadır. Ama olsundur, Adana’nın sokakları yosun kokan kıyı boyuna çıkar. Sırf 

merkezde deniz yok diye Adana’yı sevmeyen duygu yoksunudur.

Adana’da içiyorsan, gece alkolden sonra Şırdan denen leziz yiyecekle tanışırsın 

ki, ilk anda her ne kadar dehşete düşsen de eğer ki ağzının tadını biliyorsan bir 

daha vazgeçemezsin! Güzelliğin dış değil iç görünüşte olduğunu tekrar tekrar 

anlarsın. Kadınlar gece çikolata krizine girer, Adanalılar Şırdan krizine. 

Bilmeyenlerin “ııyykk, ööyyğğ” seslerini duymazsın, o ilk ısırığı aldıktan sonra 

ve gözlerinin içine baka baka ağzından ipini çekerek zevkin dibine vurmanın 

heyecanını yaşamayı öğrenirsin.

Polisinin megafondan her türlü muhabbeti yaptığı tek şehirdir belki de! 

Birbirlerine laf atar, dalga geçer, sizle resmen megafondan sohbet eder Adana 

polisi! Devriye attığı gecelerde zulada içen gençlerin yanına yanaşıp ” afiyet 

olsun gençler ” der. Mert şehirdir Adana, en entel erkeği bile yeri gelince 

külhanbeye dönüşebilir. Kadınların bile delikanlı olduğu yegâne memlekettir. 

Bir kadın hem güzel, hem delikanlı, hem de şoför olur mu? Adanalıysa olur 

gülüsü.. Belediye otobüslerinde bayan şoförler görünce ilk önce şaşırır, sonra 

ne kadar yakıştığını fark eder keyifle yolculuk yaparsın.

Adana’da yaşıyorsanız “6 buçuk durak” gibi tuhaf terimlerin ne kadar doğal 

olduğunu öğrenirsin. O buçuklu durakları, akşamları yürüyüşe çıktığın Sular’ı, 

Kasım Gülek yokuşunu, hastaneler kavşağını, dönercide yediğin dürümü 

unutamazsın. Adana’da öğrenci olmak; kış aylarında üşümek 

nedir bilmemektir. Kışın memleket soğuğa teslim olmuşken, yarım kollu 

tişörtünle şehrin tadını çıkarmaktır. Yaz ayında tişörtlerin buzluktan çıkarılıp 

giyildiği memlekettir Adana! Ve sıcak yaz günlerinde çoluk çocuk donla 

kanalda yüzenlerin yanından şaşırmadan geçebilmektir! Islak donların yapıştığı 

popolara açıkağızla bakakalmayanların şehridir!

Adana’da öğrenciyseniz, sosyeteye karışmak Ziya Paşa’da Özal’da kahve 

içmektir, alışveriş yapmak ise Amerikan Pazarı’ndan kaçak dexter, 

Lacoste almak. Arkadaşlarına çikolata kokuyor mu? diye sorup karizma 

yapmaktır. Dexter Adana’da yetişen nemi ve sıcağı seven bir ayakkabı 

türüdür. Amerikan pazarı ve Mısır Çarşısı’nda merdiven alti imalatları hala 

devam etmektedir… Perakende fiyatı 75 ten açılır, sıkı pazarlık sonunda 25 

TL’ye bırakılır.

Adana’da her bir köşeden fırlayan paşa isimlerine alışırsınız, ortalık paşadan 

geçilmez! Gazipaşa, Ziya paşa, Şakir paşa. Gelmiş geçmiş siyasilerin isimleri 

verilmiştir hep en bilindik muhitlere. Turgut Özal, Süleyman Demirel, Adnan 

Menderes, Kenan Evren, Alparslan Türkeş’ten oluşur dolaştığınız 

yerler. “Koymak” kelimesi yerine “katmak” kelimesinin kullanılması tuhaf gelse 

de alışırsınız çay katmaya(!) Çamaşır suyu yerine hipo demeye. “Ayakta ne 

dineliyon çöm kenara” sözüyle irkilsen de zamanla derinliğindeki samimiyeti 

kavrayıp Adanalılaşırsın sende şikâyet etmeden. Adanalıların o sempatik 

şivesini alışır, anladın mı yerine ” ayükunnu” , evet yerine ” heyye ” birisine 

sesleneceğin zaman ” bakale ” demeye başlarsın. Adana’ya dair 

atarsözleri hayatını ve ilişkilerini kolaylaştırır. Tipini beğenmedin birine ” o ne 

lan öyle cono gibi ” diyerek durumu özetlersin. Adanalıların sevme şekillerinin 

” Allah’ına gurban ” “Allah’ını severim ” gibi sahici ve net olduğunu bilir Only 

love gibi yapmacık söylemlerin ötesine sen de onlar gibi sıfatlar kullanırsın.

En orijinal küfürlerin icat edildiği memlekettir Adana! Hatta “aminiüm ” kalıbı(!) 

bağlaç olarak kabul edilir ve bunu TCK’nın da kabul etmesi için yürüyüş 

düzenlendiği iddia edilir. Adana insanının alfabesinde “K” harfi yoktur, “G” 

vardır. Mesela godumu oturtur. Ömrü hayatınızda gün yüzü görmemiş küfürleri 

ilk duyduğunuzda dumur olursunuz. Sonra Adana’nın küfürsüz yaşamaya 

müsait olmayan bir şehir olduğunu anlar, bunun bir samimiyetle alakalı 

olduğunu fark eder uyum sağlamaya başlarsınız. Adanalılar sevgisini de 

nefretini de küfürlerle ifade eder. Üstelik bunu öyle zengin kafiyeler, zekâ dolu 

tamlamalarla yaparlar ki, bu küfürlü konuşmalara özne olmaktan delice bir zevk 

alırsınız. Ahmet Arif’in dediği gibi; Türkü söylemek, küfretmek Çukurova 

yiğidine mahsustur.

Adana’da geçen öğrencilik yıllarından sonra dilinize “nabiyün, sen bilün, 

ayükunnu, bakale” gibi kelimeler kazandırır bu şehir. Bir zaman sonra 

istemsizce kullandığınızı fark eder şaşırsınız. Muavinlerinin “Gazipaşa, 

Cemalpaşa, Sular, İstasyon, Atatürk caddesi, Gül bahçesi, Küçük saat, Büyük 

saat, Yağ Camii, Altı kat, Çaaarşıııı..” cümlesini bir kaç saniye içinde 

söyleyebildiği Küçük saat, Büyük saat, Saydam Caddesi.. Hepsi totalde 

çarşı’dır artık ayrı gayrısı yoktur! Seyhan ve Yüreğir ortasından geçen Seyhan 

Nehri ile beraber iki yakaya ayrılır. İçinden nehirler geçen şehirler güzeldir der 

şair.

Sabahın köründe ciğerle kahvaltı yapmanın insani kabul edildiği şehirdir. 

Kuşluk vaktinde ciğere, gecenin kör şafağında Şardan’a çağırılırsın ve hiç 

kimse bu durumu tuhaf karşılamaz. Bu yüzden göbeklidir Adana erkeği, 

kalçası geniştir Adana hatunlarının. Sıfır bedene pabuç bırakmayan harbi 

memlekettir! Ayın 7’sinde kredilerin çekilip bütün Kebapçıların, 

Şırdancıların öğrenci yuvasına dönüştüğü memleket olur Adana. 7’sini 8’e 

bağlayan gece sabırsız öğrenciler ” Sırdan etkisi ” ile sokaklara düşüp, kaldırım 

üstündeki tablacılarda koyu muhabbetlerle beraber kimyon kokuları 

eşliğinde günün ilk saatlerini karşılar.

Her türlü yol tarifini Duygu Kafe’den, İller Bankası’ndan başlayarak anlatmayı 

öğrenir insan. Ya Duygu cafe’ye varmadan, ya Duygu cafe’yi geçincedir adres 

tarifleri. Ve hatta Duygu Kafe’den 1 km sonra diye bile anlatılabilir Özal’daki bir 

yer.. Adana’da okuyan öğrenci karşıdan karşıya geçmek için yaya geçidi 

kullanmaz, ışık beklemez! Kendini arabanın önüne atarak karşıya geçer ve 

demirlerin üzerinden atlar! Trafik kurallarını kendince çizmiştir Adanalılar. 

Zaten trafik ışıklarının da kafası güzeldir. 

Adana’da yaşıyorsan Metronun yerin altından değil de üzerinden gitmesi hiç de 

komik değildir! Adana’da kırmızı ışık beklerken vitesi boşa almamayı öğrenir 

insanoğlu. Çünkü sarı yandığında siz birinci vitese geçene kadar bütün 

kornalar size küfrede küfrede inletir ortalığı! Geri vitese anarya denir buralarda. 

Metrosu bile üstten giden şehre geri vites demek icap etmez. 

Adana öğrencisi için en süper market Groseri’dir ve nasıl bilmez ki bunu

ilmeyen! Şaşırtıcıdır! Sabancı’nın inşa ettikleriyle dolduğu için adının bir gün 

Adana-sa olarak değişmesi durumuna şaşırmaz, onay verirsiniz. Ve Adana’da 

öğrenci olduysan artık Adanalısındır, Allah’ın adamısındır! Kopamazsın bu 

plakası gibi 1 numaralı memleketten!” Bu şehirden kolay kolay gidemezsin. 

Aklın kalır.. Anıların kalır.. Sevdiğin kalır.. Ailen gardaşın kalır. Yarım kalırsın.. 

3. 

ADANA İNSANI 

Her ne kadar atarlı/giderli halleriyle ünlenmiş olsalar da sert mizaçlarının ötesinde 

tıpkı Çukurova’nın beyaz altını olan pambık gibi kalpleri, cıncık gibi sert ama bir o 

kadar da tertemiz yürekleri vardır. Her Adanalı dünyaya farklı amaçlarla gönderilmiş, 

gizli güçleri olan yegâne varlıklardır. Okuduğu ve meziyet edindiği meslekle ilgili bir iş 

yapmalarına gerek yoktur, öyle ki her Adanalı bir işin ucundan tutturdu mu, onun en 

iyisini yapana kadar bırakmaz. Hünerli elleri ve pratik zekâsı dokunduğu her şeye 

bambaşka bir sihir kazandırır. Maharetli olmalarının yanında arkadaşlık kavramını 

samimiyetsiz bulup, o eksik kalan sıfatı “ gardaş “ kelimesiyle perçinler. Eğer bir 

Adanalı dostunuz varsa, sırtınız yere gelmez. 81 ilden arkadaşın olacağına Adana’da 

essahlı bir gardaşın olsun hepsine bedeldir. Merttir Adana insanı, cömerttir, söz verdi 

mi sonuna kadar arkasında durur. Ancak ona ısrarla bir şey yaptırmanız mümkün 

değildir. İçinden iyi niyet sezinlemiyorsa geri durur, istemiyorsa yapmaz. Kaypak ve 

yanar döner insanı sevmez. Dürüsttür, dobradır, lafını dolandırmaz, süslü 

kelimelerden hoşlanmaz. Hele ki ihaneti affetmez. Adana insanına ne vermişsen 

karşılığını bulursun; içini acıtmışsan yakar, hak etmişsen tapar. Sildi mi bir kalemde 

siler. Aşkını söyleyemez, çünkü sevda sırran olur, bunu bilir. Allah’ına kadar aşkı 

ancak bir Adanalı yaşatır size. Eğer sizi bir Adanalı sevmemişse, bu zamana kadar 

aşk adına bildiğiniz tüm detayları unutun, siz sevdayı layıkıyla, en yoğun şekilde 

yaşamamışsınız demektir. Adana tutku kelimesinin şehre bürünmüş halidir, 

Adanalılar da görüp tanıyabileceğiniz en tutku dolu insanlardır. Tutkuyla sevmek 

Adanalının kitabında ilk sayfadan başlar, son söze kadar devam eder. Ara vermeden, 

gitgide dozunu arttırarak sevdalanır Adanalı. Her şeyden önce koşulsuzdur sevgisi. 

Pespayeleşmiş günümüz ilişkilerinde karşılıklı menfaate dayalı ilişkileri Adana 

insanında göremezsiniz. Önce okulunu askerini bitir, işini gücünü kur, evini düz, 

malın mülkün olsun demez, seni en yalın halinle kabul eder, sana aynalar tutmaz. 

Şart koşmaz, araya reklamlar koymaz. Kusurunla ve güzelliklerinle Allah’ına kadar 

sever. Gerekirse aç gezer, ama şık gezer, cebinde beş kuruşu da olsa tiril tiril dolaşır. 

Çünkü içinde fırtınalar kopsa da dosta düşmana güçsüz ve yitik görünmeyi istemez. 

Köyde mayhoş şehirde Can kuştur. Her koşula adapte olmak konusunda üstüne 

yoktur. Gözü pek ve tez canlı olduğu kadar uyanıktır da. Mesela askerde Adanalıyım 

deyince üzerinde gezinen hayran ve korku dolu bakışları fark edip en arazi işleri o 

kapar, kendini ezdirmeyi sevmez. Dünyanın en görkemli yerine de gitse gönül koyup 

bulunduğu yerin güzelliklerine aldanmaz. Oraya yerleşmez, gittiği yeri Adana’ya 

dönüştürür. Gevşek hareketleri sevmez, ağır beyefendi olmayı yeğler. Hayatın 

kendisine sert duruşuna karşı kaba olmayı öğrenmişse de zarif olmayı da bilir. Yine 

Adanalı sever güzeli, güzel ’den kasıt dış görünüşten öte sevdiğini diğer herkesten 

güzel görebilmekte olduğunu bilir. Onun cillop gibi kalbidir karşıdakini güzel yapan. 

Benjamin buton gibi yaşadıkça yıllanır. Yediği kebaptan, tuttuğu takımdan, 

sevdalandığı insandan asla vazgeçmez, yarı yolda bırakmaz. Başkasının sevdiğine

kem gözle bakmayı bırak, karşıdaki hasmı da olsa, sevdiğinin yanındaysa başını 

eğer de geçer. Sanılmasın ki yüreksizdir, vicdanı el vermediğinde yufka yürekli olur 

hepsi bu. Erkeğiyle, kadınıyla gurur duymaz, gurur duydurur. Geleceğim dedi mi 

dünyanın o son günü de olsa gelir, gideceğim dediği vakit önüne Çin seddini de 

koysanız durmaz. Nereye giderse gitsin bulunduğu her ortamda memleketini anlatır, 

orayı kendi topraklarıyla kıyaslar, över. Ve elbet bir gün, o kanının çektiği coğrafyaya 

döner, ya ölüsü ya dirisi.

4) AŞIRILIĞIN BAŞKENTİDİR ADANA 

Şu ana kadar Adana ve Adana insanına ait tüm reaksiyonların temelinde yatan en 

ince ayrımdır aşırılık ilkesi. Adanalılar uçlarda yaşar birçok şeyi. Sıcağından mıdır, 

toprağından mı bilinmez, Çukurova insanının özünde; yemekten tut, sevmelere, 

eğlenceye, kavgaya kadar sınır bilmeksizin doyasıya yaşanan bir yaşam stili dikkat 

çeker. Bereketli toprakların sınırsız nimetleriyle şımaran Adana insanı, doğanın bolluk 

ve bereketi içerisinde her koşula uyum sağlamayı bilmiş ancak kendini dizginlemek 

konusunda başarılı olamamıştır. Aynı şekilde, bu tez canlılık şehir dışından gelen 

herhangi bir insanı da kendi büyüsü içerisine çekmeyi bilmiştir. Adana insanın 

geninde yatan aşırılığı tuhaf karşılayan herhangi biri, ilk anda şahit olduğu olayları 

tuhaf karşılasa da, zaman içerisinde yaşadığı sıra dışı olayların doğal karşılanmasını 

fark edince, kaçınılmaz bir şekilde kendini şehrin akışına bırakarak kendini Adana’nın 

bir parçası olarak görmüştür. 

Örneğin yemeğin aşırısı yenir bu topraklarda. Zengin mutfağıyla damak lezzetinin 

Nirvana’sında dolaşan Adanalılar, İzmir’de 3 kişinin yiyeceği yemeği tek başına bir 

öğünde gömebilirler. Üstelik yemekten önce gelen sınırsız salata, iştahını cilalamak 

adına antrenman niyetindedir. 

Kavganın aşırısı vardır. “ Ne baküyün “ mevzusu “ yâda basit bir kebap siparişinde 

büyük boyutlara ulaşan kavgalar görmek kaçınılmazdır. Kavga sonunda acılar içinde 

kıvranan kişiye “ bir şey yok deel mi gardaş “ diye seslenip kendi elleriyle hastaneye 

götürebilir “ valla kusura bakma kirve kendimi kaybetmişim “ gibi bir hayıflanmayla o 

külhanbeyliklerinin yanında yufka yüreklerini de yansıtabilirler. Üstelik beş dakika 

önce birbirine ölümüne girişen iki insanı ertesi gün bir ocak başında dostça 

görürseniz şaşırmayın. 

Yardımın ve misafirperverliğin aşırısı vardır bu şehirde. Yolda gördüğü yaralıyı zorla 

arabasını bindirip hastaneye götürenden, adres soran vatandaşı elinden tutup 

gideceği yere kadar götüren, selam veren bir dostu ısrarla oturtup “ ekmeksiz götür 

ekmeksiz “ nidalarıyla eline sokum yapıp tutuşturanı yine bu memlekette görürsünüz. 

Küfürün aşırısı vardır bu şehrin insanında. Bazen saatlerce açıklamak zorunda 

kaldığın şeyleri özetlemek yolu olarak küfürü seçer. Yaşar Kemal’in dediği gibi “ küfür 

ancak Adanalının diline yakışır “ sözünden yola çıkarak, o sevimsiz argümanı bile 

üstün betimleme yeteneğiyle perçinleyen Adana insanı, küfüre bambaşka bir boyut 

kazandırmıştır. Bir saat içerisinde, bir hafta boyunca duymadığınız küfürleri, 

zincirleme tamlamalarla ardı sıra sunan Adana insanı, argonun kırıcılığından öte, 

sevgi ve nefret hissiyatlarını anlatmak için küfürü bir araç olarak görür. Öfkesini ve 

aşkını derinliği yüksek kelimelerle özetlemek isterken, “ Allah “ vurgusunu kullanarak 

yine aynı duygularla temellendirir. Allah’ını seveyim der, Allah’ına gurban der, Allah’ın 

ölürüm senin der, niye sen Allah mısın der ama inancının bütünlüğü ve kalbinin 

temizliğiyle kendini arındırmasını bilir. Çünkü sadece ağzı bozuktur, kalbi değil. 

Yine sıcağın da aşırısı Adana topraklarındadır ve belki de şehir insanının karakterini 

şekillendiren en büyük etkenlerin başında gelir sıcak. Yolunuz Adana’ya düşmese 

bile meşhur Adana sıcağını bilirsiniz ki, şehirdeki meteoroloji müdürlüğünün tabelası 

nasıl bir güneş yemişse artık, okunmuyor bile.

Nitekim son olarak aşkın aşırılığı da yine Adana insanının “ Allah’ına kadar “ 

sloganıyla bütünleşmiştir. Yaşar Kemal’in romanlarında, Yılmaz Güney’in filmlerinde 

anlatılan kara sevda yine Adana insanıyla bütünleşen bir kavramdır. Eğer Adanalı 

birinin aşkını yaşamışsanız, ömrünüz boyunca hiçbir ilişki size o heyecanı vermez. 

5) ADANA ERKEĞİ VE ADANA KADINI’NIN CAN ALICI ÖZELLİKLERİ 

Aşkı Adana kadınından öğrendiysen İzmir’e sadece tatile gidersin 

Adana kadınları sürpriz şırdan gibi, ya sizi hayata âşık eder ya da size hayatı 

zindan eder. Bazen bici gibi bazen acılı Adana, ortası yoktur. Acı DNA’sında 

vardır. Hayatın, Kebabın, Şalgamın, Türkünün acılısını sever. Adana kadını şalvarı 

giyer hanım ağa olur etegini giyer sultan olur. Hangi zor koşulda olursa olsun eşinin 

arkasında, yanlış yaptığında karşısında olur. Boğun eğmez, hakkını sonuna kadar 

savunur. Mahallede olup biteni görür, ona göre postasını koyar, gerekeni yapar. 

Kısırın mucididir. Üstüne bir de kahve falına bakar. Kebap, mumbar, analıkızlı, içli

köfte gibi Adana işi yemekleri maharetli elleriyle öyle güzel yapar ki, parmaklarını 

ısırırsın. Hamarattır, erkeği yanında değilse gerekirse mangalı kendi yakar. Adana 

kadının gözü öyle lüks şeyler değildir. Aşkitom, kelebeğim gibi kelimelerden değil, 

samimi, delikanlı erkeklerden hoşlanır. Adana kızları gibi içi dışı bir, açık sözlü, 

dobra hatunlar varken, yapmacık, ağzını yaya yaya konuşan kızlara ilgi gösteren 

erkek annesiyle güne gitsin 

Adana kızı: kavgaya giderken arkasını değil saçını toplar! 

Adana’da çirkin kız yoktur, varsa da gelin olarak gelmiştir.. 

6) ADANA ERKEĞİNİ HER BÜNYE KALDIRAMAZ 

Yangında ilk kurtaracağı şey mangaldır Adana erkeğinin. Dayak yiyeceğini bilse 

de gardaşının peşinden gözünü kırpmadan belaya atlar. Parasını kaybeder, 

neşesini kaybetmez. Adres soran bir yabancıyı başından atmak için ağzının 

üstüyle adres tarif etmez, gerekirse bizzat kendisi götürür. Manitası için dünyayı, 

gardaşı için tüm manitaları yakar.

7) ADANA’NIN MARJİNAL GENÇLERİNDEN CIMCILIK FESTİVALİ 

RİO DA NEYMİŞ ALEM ADANA’NIN FESTİVALİNİ GÖRSÜN! 

Bu festivalin adı ” İce Bucket Challenge ” olsa hepiniz beğenirsiniz ama bu 

festival Adana’nın marjinal gençleri Adanacity ve ülkenin en sempatik 

belediyesi ” Seyhan Belediyesi ” katkılarıyla hayata geçirdikleri ” Adana 

Cımcılık Festivali ” Orijinallikten öleceğiz!

Orijinal yaşam tarzlarıyla ülkenin sempatisini kazanan Adanalılar şimdi de 

ülkeye benzersiz bir festival kazandırdı. Mayıs ayından bu yana sıcaklarla 

boğuşan gençler baştan sona Adana kafası kokan ve şehre özgü olan ” 

Cımcılık ” ( Sırılsıklam ) kelimesiyle nitelendirdiği festivalle adeta kızgın 

kumlardan serin sulara kendilerini atarak unutulmaz anlar yaşadılar. 

Seyhan Yaşar Kemal Kültür Merkezi önünde düzenlenen festival için ilk önce 

belediyenin sulama arasöz aracı getirildi. Ardından ise festivale katılmak 

isteyen vatandaşlar alana alındı. Birbirlerine su tabancalarıyla, su balonlarıyla 

ve su şişeleriyle saldıran vatandaşlar “cımcılık” oldu. Kimileri hızını 

alamayarak arasözlerdeki hortumu alarak alandaki herkesi ıslattı. Festivali 

görüntülemek isteyen basın mensuplarının dahi ıslandığı festivalde 7’den 70’e 

herkes gönüllerince eğlendi.

Adana’daki bazı bisiklet tutkunları da bisikletleriyle birlikte festivale katıldı. 

Bisikletlilerin araçlarının üzerinde birbirlerini ıslatmaları ilginç görüntüler 

oluşturdu. Tek bisiklette bulunan 2 kişinin aynı bisiklet üzerindeki su savaşı ise 

görenleri gülümsetti. Adana’nın yerel Rap söyleyen grupları da festival 

boyunca kurulan platformda sahne aldı. Hem serinleyen hem eğlenen 

vatandaşlar organizeyi yapan Seyhan Belediyesi’ne teşekkür etti. 

Festival esnasında Adana’nın ünlü rapçisi Fate Fat cımcılık halde konser 

verirken ona Adana’nın internet dizisi Sıfır Bir‘in müziklerini yapan Esat Bargun 

da festival için özel hazırladığı gaz parçalarla eşlik etti. Bir süre sonra coşan 

gençler hızını alamayıp sahneyi su yağmuruna tutunca müzik ara vermek 

zorunda kaldı ve gençler eğlenceye devam etti. 

DÜNYAYI GÖRMEN İÇİN ADANA’DA YAŞAMAN LAZIM! 

İlklerin şehri Adana’da gençler bu festivalle basit bir su savaşı aktivitesiyle bile mutlu 

olabildiklerini, şehrin medyaya yansıyan yüzünden öte huzur içinde bir arada 

olabileceklerini kanıtladılar. Herhangi sevimsiz bir olayda Adana’yı manşete taşıyan 

Show TV’ye de gönderme yapan Adanalılar ” Bunu da çeksene Show tv ” 

sloganlarıyla tepkilerini gösterip şehirlerinin yalnızca aksiyon seti gibi değil böyle 

güzelliklerinin de yansıtılmasını istediler. 

Bu renkli festivalin hayata geçirilmesinde öncü rol oynayan, belediye olarak gençlere 

yönelik bir çok aktivite yaparak halkın sevgilisi olan Seyhan Belediye Başkanı Zeydan 

Karalar da çocuklar gibi eğlenerek, samimi ve esprili tavırlarıyla festivaldeki gençlere 

cesaret verdi.

KİMDE VAR BÖYLE FESTİVALLER 

Su savaşı boyunca trollükte sınır tanımayan Adanalılar yine muzipliklerini konuşturdu. 

Kimisi itfaiye hortumuyla arkadaşını kovaladı, kimisi su şişesinin içine Şalgam koyup 

arkadaşını ıslattı kimisi de güvenlik görevlileri ve itfaiyeyi hedef aldı. Çocuğundan 

yaşlısına, güvenlik görevlisinden itfaiye çalışanlarına kadar insanlar gönlünce 

eğlenip, istediğinde sınırlı şartlarla neler yapabileceğini gösterdi. Sayko Adanalıların 

su savaşında sık sık trajikomik anlar yaşandı. Bazı gençler hoşlandığı kızın 

arkasında belirip ” sana cımcılık aşık oldum ” diyerek kafasından bir varil su boşalttı, 

bazıları da su tabancasına rakı koyup dumur etti.

Bir kaç gün içerisinde organize olan Adanacity ve Seyhan Belediyesi tarafından 

henüz ilki düzenlenen festivalin bu yıl henüz ilki düzenlendi. Festivalin gelecek 

yıllarda daha kapsamlı bir şekilde, geniş bir alanda, birbirinden renkli aktivitelerle 

hayata geçirilmesi planlanıyor. Tıp ki Portakal Çiçeği gibi her yıl bütün kitlelerin 

katılacağı, belki de Rio Karnavalı gibi nesilden nesile aktarılıp Adana’nın ve 

Türkiye’nin simge festivallerinden biri olacağı kaçınılmaz. Şimdi sizi Festivalden arta 

kalan muazzam fotoğraflarla baş başa bırakıyoruz. Diğer tüm görsellere Adana 

City’nin facebook sayfasından ulaşabilirsiniz. 

Yeni Başlayanlar İçin ” Çukurova Üniversitesi “ 

Tercih sonuçlarınız açıklandı ve Adana Çukurova Üniversitesini mi 

kazandınız? Şu bir gerçek ki; Türkiye’de 3 çeşit üniversite vardır: 

1-Devlet Üniversitesi 

2-Özel Üniversite

3- ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ 

Siz Adana’ya ilk geldiğinizde acemi asker gibi etrafta dolaşmayın, Seyhan 

gölünü görünce deniz sanmayın, sokaktaki turunçgiller ağaçlarına uzanıp 

portakal sanıp koparmayın ve daha bunun gibi birçok enteresanlığa karşı 

hazırlıklı olun size oturduk sizin için muazzam bir rehber oluşturduk. Bu 

sayede hem Adana gibi büyülü bir şehre adapte olmayı öğrenecek, kent 

hakkındaki şehir efsanelerinden kurtulacak, dünyanın ilk 500 üniversitesi 

arasındaki Çukurova Üniversitesine farklı bir bakış açısı yakalamış 

olacaksınız. Her şeyden önce burada fotoğraf çekilmeden Çukurovalı 

olamazsınız!

Madde 1: Cam değil cıncık, geri vites değil anarya, Çamaşır Suyu değil 

Hipo, Bıcı bıcı değil Bici Bici öğrenin bunları.

Madde 2: Şehre ayak bastığınızda yüzünüze bir lav vuracak, nem hızlı bir 

şekilde vücudunuzu ele geçirecektir. Maalesef Adana’nın bu öğrenilmiş 

çaresizliğine teslim olmaktan başka çareniz yok. Zamanla bu hava 

durumuna uyum sağlayıp, 40 dereceyken bile ” oh be serinlik çöktü ” diye 

sevineceksiniz. 

Madde 3: Otogarda indiğinizde gördüğünüz manzaraya aldanıp üzülmeyin, 

oralar biraz denişiktir, Adana’da kuzeye doğru gidince seviye yükselir 

ferah olun. Çaycı ve parfümcülerden uzak durun. Aniden yanınıza 

babanızın oğlu gibi gelip ayaküstü çay ısmarlama havasıyla sizi borçlu 

çıkarabilir. Ölü taklidi yaparak uzaklaşın.

Madde 4: Şehre indiğinizde kimseyle 3 sn.den fazla göz göze gelmeyin, “ne 

baküyün” diye sorarsa birisi, “sevdiğimiz bir abimize benzettim ” diyip 

oradan hızlıca uzaklaşın. 

Madde 5: ” Baraj yolu Balcalı” diye bağıran bir muavine rastlarsanız binin, 

çünkü son durak cennettir, manzaraları kartpostalları andırır. Yalnız cafe 

olan ” Son Durak ” ile karıştırıp hemen inmeyin, malum Adana’dayız 

hepimizin kafası karışık. Balcalı’nın muavinleri de komedyenlere taş 

çıkarır. Türlü replikler ve sıra dışı reaksiyonlarıyla sizi bir yolcu 

otobüsünde değil tiyatroda olduğunuzu hissettirir.

Madde 6: Üniversitenin neşesi, okulu çekilir kılan dünyalar tatlısı adam 

Mahmut Abi’den kutu kutu sakız alın. 

Madde 7: Çukurova Üniversitesinde okuyorsanız bu manzarada aşk 

yaşayabilir, şiir yazabilir ama ders çalışamazsınız. Kampüsü nasıl geniş mi 

diye sormanıza gerek yok, Türkiye’nin en büyük, kartpostallar gibi 

manzarası olan kampüsündesiniz, son sınıfa geldiğinizde bile hala 

keşfetmediğiniz yerler olacak, paniğe gerek yok.

Madde 8: Mühendislik fakültesine arada bir flormar oje bırakın, bu onları 

bir süreliğine oyalayıp size zaman kazandıracaktır. Öyle ki mesleki 

becerilerinden dolayı yıllardır ağır bir yalnızlık sendromuna itilmiş, gizli 

işsizlikleriyle topluma korku salmışlardır.

Madde 9: Şırdan diye bir lezzetle karışılacaksınız. İlk anda görüntüsüne 

aldanıp ” ıyy bu ney falan ” deyip ayağınıza kadar gelen kısmeti geri 

tepmeden tatmayı deneyin, unutmayın ki önemli olan iç güzelliktir. Yerken 

sakın çatal bıçak kullanmayın, Adanalılar Şırdan yerken çatal bıçak 

kullananları annesiyle güne giden erkeklerle eş değer olarak görüyor. Sanat 

için şırdan yiyin!

Madde 10: Bir hevesle 280 kulübe aynı anda kayıt olup aklınızı yemeyin, 

gelişimize yardımcı olacak alanlarda bir kaç tane kulübe üye olarak sağlıklı 

adamlar atmanız daha faydalı.

Madde 11: Çevreden sürekli ” Bakale ” diye sesler duyacaksınız. 

Bu Afrikalı bir santrafor değil hitaptır. Adana’da bir yaşam biçimi olup, 

birden fazla işlevi olan, hayatı kolaylaştıran çok amaçlı bir sözcüktür. 

Madde 12: Muavinlerin ” Baraj yolu Balcalı gerçekten boş araba ” diye 

seslenmelerine aldırmayın, muhakkak o an otobüste bir tek ayakta duracak 

kadar yer vardır ve götüm götüm bir sonraki otobüsün gelmesini beklemek 

yapacağınız en mantıklı iş olur.

Madde 13: Aminiüm diye bir kelime duyduğunuzda alüminyum sanıp bu 

ne diyor demeyin, aminiüm Adanalıların kullandığı bir bağlaçtır, sitem 

içerir, çok kurcalamayın zamanla sizin de dilinize pelesenk olacak, 

kelimenin hazzına ulaştıkça bırakamayacaksınız. 

Madde 14: Çukurova Üniversitesinde kızlar teklif ediyor.

Madde 15: Üniversite hayatınızın birçoğunu Turaç Cafe’de harcamayın. 

Menderes, Çoban Dede, Rüzgarlı Tepe gibi doğal güzellikleri olan 

coğrafyaları keşfedin. 

Madde 16: Birine yer tarif etmesini rica ettiğinizde ” ne bilim lan Allah 

mıyım ben ” de diyebilir, sizin elinizden tutup zorla gittiğiniz yere kadar 

götürebilecek kadar da sıcak davranabilir, bu sorduğunuz kişinin o an ki 

psikolojik durumuna ve havanın sıcaklığına göre değişebilir.

Madde 17: Sakın Fenerbahçe, Galatasaray gibi İstanbul takımlarından 

bahsetmeyin, Adana’da Demirspor ve Adanaspor’dan başka takım 

tutulmaz ayağınızı denk alın. Madde 18: Dünya Rakı FESTİvali, Portakal 

Çiçeği Karnavalı, Altın Koza Film Festivali gibi muazzam festivalleri 

kaçırmayın. Adana’ya gelmeden önce çorak ve dünyanın en büyük köyü 

gibi laflar zırvalayanların aksine Adana gibi kent kültürünün üst seviyede 

yaşandığı bir şehirde bu festivallere katılarak hayatınızda 

unutamayacağınız manzaralarla karşılaşacaksınız.

Madde 18: Ortamlarda ” boğma ” diye bir Adana rakısı muhabbeti döner 

de ikram edilirse ucuz delikanlılık yapmaya çalışmadan gardını iyi al; 

Boğma rakı senin o lolipop şehrindeki sulu biraya benzemez. Lan diye gelip 

ayol diye gitme, uyandıralım. Sen istediğin kadar kuğul, marjinal, yakışıklı, 

popüler ol canısı, eğer Adana’ya gelmişsen, memleketine dönerken elinde 

Şalgam bidonu ve boğma şişeleriyle dönersin üniversitene..

Madde 20: “Adanacity” isimli sosyal paylaşım sayfasını takip edin. Sosyal 

medyada Adana kafasını en iyi yansıtan platform. Adana dili ve 

edebiyatına dair güzellemelerle, şehirde dönen afili olayları orijinal bir 

mizah anlayışıyla yansıtıyorlar. Adana’yı sadece arka sayfa haberleri ve 

adliye olaylarından ibaret sananlar için ön yargılarını parçalayacak bir 

oluşum, bağımlısı olacaksınız. Son olarak adam olun, mert olun, samimi 

davranın, damağınızın tadını bilin gerisi hikâye. Adana insanı ayrımcılık 

yapıp sizi bu şehirde gurbetçi değil kendi memleketinizde gibi hissettirir ve 

ilk geldiğiniz anda ben bu şehirde ne yapacağım derken mezun 

olduğunuzda ağlayarak gidersiniz ve Adana’nın havasını bir kez soluyan 

bu şehre dönmeden ölmez. Şimdiden üniversite hayatınızda başarılar güç 

sizinle olsun emmimin cülükleri, kardan adam yapmayı bilmeyenlerin 

şehrine hoş geldiniz aminiüm.

13. BÖLÜM 

DÜNYA’YI ADANALILAR GÜZELLEŞTİRECEK! 

Şiir ararken şehir bulduysan orası Adana’dır. Adana’da yaşamak aşka ve sevdaya sebep 

aramaktır. Adana’yı bu denli güzel yapan yalnızca o ilham veren manzarası, bereketli 

toprakları ya da Akdeniz’in her tonunu doğasında hissettiren o nadide iklimi değildir 

elbette. Adana’yı yaşanabilir yapan hiç kuşkusuz renkli, sıcakkanlı, “ başkası ne 

düşünür “ diye dert etmeden hayatını sürdüren fiyakalı insanlarıdır. Adanalılar, neresi 

olursa olsun, hayatın her alanında renkli ve matah karakterleriyle dünyayı daha 

yaşabilir bir coğrafaya dönüştürürler. Alçak gönüllü ve sıcak kanlı kişilikleri “ hala bir 

yerde iyi insanlar “ var dedirtirken monotonluğu alt üst eden aykırı yaşam tarzlarıyla o 

sıkıcı gündelik yaşam standartlarını tepki olarak doğmuşlardır adeta. 

Bu sıcakkanlı insanlar diyarında her yeni gün yaşanan birbirinden ilginç olaylarla 

sürekli kendini besliyor ve bir yerden sonra artık bir başkasının “ yok artık” dediği 

olaya kafanı dahi çevirip bakmıyorsun. Çünkü şehrin dinamikleri kafası zehir gibi 

çalışan insanlarla mütemadiyen besleniyor. Ülkede “ Adana kafası “ diye bir gerçek 

var artık. Bu şehirde hemen hemen herkes bir komedi unsuru, bazen bir jön, bazense 

bir polisiye kahramanı olabiliyor. Hava durumu bile mevzuya göre şekil değiştirirken 

insanları da koşula göre kostüm değiştirip bambaşka bir hikâyenin kahramanı haline 

geliyorlar. Üstelik Karadenizdeki gibi fıkra ürünü değil, gerçekler. 

Adana Bey’in kendine özgü kuralları ve yaşam standartları var. Adana’da sıradan 

davranmak adeta alışılmışın dışında diyebiliriz. Dünyada canlı bombayı linç eden, 

yağmur yağarken halay çeken, bombaya tekme atan, güneşe atarlanan tek yer 

Adana. Hal böyleyken bu çekilmez dünyayı güzelleştiren, ülke koca bir ruh ve sinir 

hastalıkları hastanesine dönmüşken türlü matrahlıklarıyla memleketin gülen yüzü şu 

Adanalılar. Şehrin su şebekesine bir şey mi karıştırılıyor, ağaçlarından sokaklara tiner 

mi salgılanıyor henüz kesin bir tanı yok. Yine de Adana ilginçliklerine hız kesmeden 

devam edip ülkenin en renkli şehri olma konusunda yerini kimseye bırakmayacak gibi 

görünüyor. Gibisi fazla, Adana’da sonsuza dek konuşulacak malzeme var. İnsan 

Adana’da yaşayınca sormadan edemiyor, “ siz o monoton şehirlerde nasıl 

yaşıyorsunuz? “ diye. Yeryüzünde son Adanalı nefes alıncaya dek bu dünya 

güzelliğinden bir şey kaybetmeyecek. Biz de Adana’da yaşananlar Adana’da 

kalmasın diyerek sizleri memleketin buhran dolu günlerinde yüzümüzde istemsiz 

tebessümler açtıran, o birbirinden muazzam klasik Adana günleriyle baş başa 

bırakıyoruz. 

ADANA’DA ÇEKİCİ BİR ERKEK

ADANA’NIN VENEDİK İLÇESİNDE BİR KAHVE

İNGİLİZCE PERFECT

YAĞMUR YAĞINCA ADANALILAR

BU VAHŞETE SEYİRCİ KALMA !

BİZ DE İLANI AŞK BÖYLE OLUR

Adamlığın başkentidir Adana

HANGİ ŞEHRİN BELEDİYESİ BÖYLE SEMPATİK 

MANGALIN YERİ VE ÖNEMİ

ÖNCE GARİPSEDİM SONRA PLAKALARI GÖRÜNCE NORMAL KARŞILADIM 

HAYAT ADANALILARA GÜZEL

KARNAVALDA BELİRİP SONRA KAYBOLAN GİZEMLİ ADANA KIZLARI

ADANA EBEDİYETE GİDİYOR

DAMAT KAHVEMİZ BİLE ŞEKİL

ADANA CÜLÜKLERİ İÇİN MANGAL YAKMAK PARKA GİTMEKTEN 

EĞLENCELİDİR 

ADANA'LIDAN RAHATI GEVŞEKTİR

Adana'da okul öncesi eğitim

Odtü mezuniyetinde 

Adana Demirspor-Adanaspor atkıları açılıyor 

ve dünya 1 dakikalığına güzelleşiyür..

ŞU ADANALILAR HARBİ ORİJİNAL ADAMLAR

PAZARA GELİP DERT BABASI OLUP GİTMEK

DAYI ÖZEL BİR YEM KULLANIYOR

SÖZ KONUSU VATANSA DÜNYANIN ŞAH DAMARINI KESERİK!

Adanalıysanız çare sizsiniz

KİM DEMİŞ ADANA’DA AKROBAT YOK DİYE ?

Yüreğir garajında şekerleme yapan bir emmimiz

YAYILA YAYILA OTURUYORSA ADANALIDIR! 

BİR İŞTE TERSLİK VARSA ORASI ADANADIR

ÜLKENİN EN MİZAHŞÖR BELEDİYESİ 

Son nefesinde bile Adanaspor

YİNE Mİ GÜZELİZ YİNE Mİ ÇİÇEK ? 

ADANA’DA KLİMA DESENLİ DIŞ CEPHE MANTOLAMA

Kurbanlıkla arasında duygusal bağ kurup kesmeye kıyamayınca papyon 

takarak bayramlaşmaya giden koca yürekli dayımız.

SÜLALEMİZ RAAD

GÖLGELERİN GÜCÜ ADINA

Temsili değil yüzde yüz gerçek

ŞEMSİYE ADANA’DA GÜNEŞLİK OLARAK KULLANILIR 

ADANA ESNAFINDAN MÜTHİŞ PAZARLAMA DEHASI

Adana'da düğün sonrası geleneği

ADANALILARI BİLİM ADAMLARI ARAŞTIRMALI

ÇAL KEKE ÇAL

İNCE DÜŞÜNÜP SIK YOĞURMAK

ADANA ESNAFINDAN İNCİLER 

BİTİŞİ YILAN HİKAYESİNE DÖNEN RAMAZANOĞLU CAMİİ

İnsanlık tarihinin en muazzam icadı Boğa’nın Akkapılı 

mucitleri onlar

Fotoğrafa 10 saniye bakınca biriyle buluşuyorsun 

Adana’da sıradan bir gelin arabası

ADANA’DA EN GÜZEL YOL AYRIMI

DEĞİLİZ HERKES GİBİ SIRADAN HAMDOLSUN ADANALI YARATMIŞ 

YARADAN 

HAYAT KISA ADANALILAR UÇUYÜR

ONUN ARABASI VAR GÜZEL Mİ GÜZEL

Adanalıların Sırat Köprüsü burası. sevgililer el ele dolaşıp biz yalnızları dellendirmesin 

diye kaldırımları dar yaptıran Adana Belediyesi, adamsın. 

KEYİF TİLLAHI OLDUĞUMUZ DOĞRUDUR

CANI TATLI ÇEKEN MAKİNİST TRENİ DURDURUP 

TATLISINI YEDİKTEN SONRA 

HİÇBİR ŞEY OLMAMIŞ GİBİ YOLUNA DEVAM EDER. 

AKSİYON DOLU ŞEHİR ADANA! 

BUNU DA ÇEKSENE SHOW TV!

TEMSİLİ DEEL

Allah'a direk bağlıyık 

Yer: Adana 

Tarih: 10 Kasım 2014 

Saat:09:05 

Her ne kadar kaba insanlar olsak da 

Atamıza saygının Allah’ını duyarık !

BU SUYUN ESANSI EKSİK AĞAM BEN DE İŞERİM BÖYLE ALTYAPIYA 

GÖLGE OYUNLARI

BİZDEN HIZLISI MEZARDA 

RAHATLIKTA ZİRVEDEYİZ

KARNAVALDA ÇÖPTE BULDUĞU ATATÜRK POSTERİYLE ONURLUCA BİR 

POZ VEREREK HERKESİN KALBİNDE TAHT KURAN EMEKÇİ CÜLÜĞÜMÜZ

Ülkenin ihtiyacı olduğu delikanlılık ve adamlık ektedir

ADANALININ O PAYLAŞIMCI RUHU GÖZ YAŞARTIYOR 

ADANA SOKAKLARINDAKİ SEYYAR ÇİÇEKÇİ

MİLLİ GURURUMUZ ADANALI RONALDO 

Adana'da bu gardaşımız Protez ayağıyla her gün 20 kilometre gezerek kâğıt toplayıp 

ekmek parasını kazanıyor 

ADANALININ DÜĞÜNDEN SONRAKİ ALTIN VURUŞU

HEYECAN ARIYÜRUK KİRVE 

+ABOO SEVGİLİN GELİYÜR KİRVE

ADANALININ MÜTHİŞ SOL AYAK İÇİ 

ADANA ÖZGECANIMIZI BAĞRINA BASTI 

ADANALILARIN ATALARINA SON SAYGI DURUŞU

BU ATARLI DURUŞU BAŞKA HANGİ ŞEHRİN BELEDİYE BAŞKANI YAPABİLİR

KLİMA DİĞER ODADA 

EVE SENLE GİDİYORSAM EVDEN SENLE DÖNÜYORSAM AŞKSIN

ORALARDAN İYİ LEVREK ÇIKAR

ADANALININ DOĞUM GÜNÜ PASTASI BÖYLE OLUR

RAADIMIZA DÜŞKÜNÜK NASIL EDEK

ADANALILARIN VATAN SEVGİSİNİ TARTIŞMAYALIM İSTERSENİZ

MEMLEKET GİBİ MEMLEKET

ADANAMIZIN DOĞAL OLİMPİK HAVUZU

DÖNERİNİ ARABANIN ARKASINA GEÇİP GİZLİCE KEDİYLE PAYLAŞAN 

EMEKÇİ DAYIMIZ İÇİN 1 DAKİKALIK SAYGI DURUŞU 

YİĞİT GİBİ YAŞAYIP ONURLUCA ÖLMEK ADANALIYA MAHSUSTUR

YOLCUSUNU HASTANEYE YETİŞTİREN BALCALI ŞÖFÖRÜ

14.BÖLÜM 

ADANA KEBABININ CAN ALICI ÖZELLİKLERİ 

Şampiyonların yemeğidir Adana Kebap. Zevkler ve renkler tartışılır Adana 

Kebap tartışılmaz! Adanalılara göre hayattaki en hakiki mürşit Kebaptır. 

Adanalının yaşam enerjisi olan kebap bir yaşam stili olmakla beraber keskin 

çizgileri olan bir damat zevkidir ayrıca. Et girmeyen eve dert girer Adana’da. 

Kebaba mucizevî tadını veren şehrin doğası ve Adanalı ustaların maharetli 

elleriyle dokunuşlarıdır. Sırf bu yüzden Adana’di herhangi bir tablacıda yediğin 

kebabın tadını diğer şehirlerdeki lüks lokantalarda alamazsın. Bu kutsal yiyeceği 

raconuna göre özenle hazırlamak, orijinalliğinden ödün vermeyerek sofralara 

taşımak gerekir. Mesela yanında aperatif olarak pilav koymak işi adliye 

koridorlarına götürecek derecede tehlikeli ve bir o kadar da ahmakçadır. 

ESTETİKLİĞİ 

Konu Adana kebap olunca, bu muazzam lezzete yakışacak derecede derin bir estetiklik 

gerekir. Tabak önüne geldiğinde hemen yemek yerine bir doğa harikasına şahit 

oluyormuşçasına dünya gözüyle bir seyretmek lazımdır.

HİPNOZİK ETKİSİ OLAN KOKUSU 

Adanalıların en sevdiği ambiyanstır Ocak başında tüten duman. Kokusu, peşinden amansızca 

sürükleyen ve olmadık anda duyumsadığınızda midenizin götürdüğü yere kayıtsız şartsız 

ulaştıran yiyeceklerin şahı kebabın dumanı, kısa süreli hipnoz etkisiyle insanı alaşağı etmekle 

beraber henüz damakla buluşmadan ruhu doyurabilir. 

PORSİYON VE ÖTESİ 

Yemekten kim usanır, tadına doyum olmaz. Evet, şarkı sözlerinden de anlayacağınız üzere 

kebabın doyumuna ulaşmak onu porsiyonlarla sınırlandırmak söz konusu değil, istersen 

metrelerce söyle, otur günlere yay, sen yeter ki bir altın vuruşunu derinliğine kadar yaşa, biz 

iştahla izleriz hatta biz de bu sanatsal aktiviteye büyük bir iştahla ortak da olabiliriz.

HEY ŞEY SAHTE TEK ORİJİNAL ADANA KEBAP! 

Taklidi edilemez, rakibi söz konusu olamaz. Nice damak zevkleri tattık, ama 

içlerinde hiçbiri yüzyıllar boyunca bir Adana kebap olamadı.

SALATALAR İKRAMIMIZDIR. 

Adana kebabını samimi ve zengin yapan işte bu sihirli sözcüktür. Diğer 

şehirlerde tonlarca paraya yediğin salata, Adana kebabın yanında çeşit çeşit 

gelir, üstelik ücretsizdir. Olayın şokuyla salatalara abanıp tüm zevki berbat 

edeceğini düşünme, hemen tazelenir ve yerine yenisi gelir, sıkıntı yok. 

SALATALARIN ŞAHI EZME SALATA 

Kebabın yanında gelen salata silsilesinin en büyüleyici olanı, kebabın süsü.

EN GÜZEL KOALİSYON 

Böyle orijinal bir lezzete ancak Adana usulü bir içecekle, kebabın tadına tat 

katacak şekilde varılmalı. Yanında Cola söyleyenler de var, eminim bu insanlar 

havuza atlarken burnunu tutanlarla ölümüne kapışır. 

BİR SAKİNLEŞTİRİCİ OLARAK ADANA KEBAP 

Adanalının meditasyon şekli ve bir nevi damak cikleti olarak düşünülen kebabın Adanalıların 

atarlı hissiyatları üzerinde sakinleştirici ve yatıştırıcı bir etkisi vardır. İstatistikler ortalama bir 

insanın kebap yedikten 5 saat sonrasına kadar Nirvana’ya ulaştığı ve gizli bir güçle olası 

vahametlerden korunduğunu söyler.

15. BÖLÜM 

BAŞKA ŞEHİRDE YAŞAYAMAM! 

Akdeniz’in kalbinde 4 mevsimi içerisinde barındıran Adana, ülkenin en 

yaşanabilir şehirlerden bir tanesi. Her ne kadar basiretsiz yöneticileriyle 

yıllardır hor görülüp kıymeti bilinmesi de bu şehirde yapacak çok şey 

var. Ulaşımın ucuz olduğu, hafta sonları ailenizle keyifli zamanlar 

geçirebileceğiniz doğal alanları, günün her saatinde karnınızı 

doyurabileceğiniz sokak üstü lezzetler, adından söz ettiren festivalleriyle 

Adana adeta çizgi roman tadında bir harikalar diyarı. Üstelik Adanalının 

aktivite yapmak için hiçbir prosedürü de ihtiyacı yok. Bir anda insanlar 

tek vücut olup hayatlarına renk katmak adına yaratıcı çözüm yolları 

geliştirerek krizi fırsata çevirebilir, küçük hayatlarına büyük anlamlar 

yükleyebilirler. İlhamın başkenti Adana’da hayattan zevk almasını bilene 

çok seçenek var. Şehir dışında Adanalılar deyince insanların kafasında “ 

günaşırı Kebap-Şalgam tüketen insanlar “ gibi bir resim mi beliriyor 

bilinmez ama ülkenin Adanalıların dinamiklerini bilmedikleri kesin. Bu 

yüzden Adana’ya yolunuz düşerse klasik Merkez Park gezisi ve Taş 

köprü manzarası, Ocak başında Kebap ziyafetinin dışında neler 

yapılabileceğinin reçetesini hazırladık. Afiyetle. 

1) OLGENS GATE DEEL ADANA ÇATALAN

Adana’nın içme suyu ihtiyacını karşılamak için yapılan 1575 m uzunluğundaki Çatalan 

Köprüsü, Boğaz Köprüsü’nü de geçerek Türkiye’nin en uzun köprüsü unvanını almayı 

başararak, yıllar boyunca türkülerde konu olan “ Adana’nın yolları taştan “ mottosuna yeniden 

soluk vermiş oldu. Görüntüye aldanıp şehrin yoğun trafik ağını hafiflettiğini, ilçeler arası 

ulaşım etkileşiminde komplike bir yapı olduğunu sanmayın. Bilakis bir köprü ancak bu kadar 

amacının dışında; sosyalleşmek, araba yıkamak, balık tutmak, görüntü fotoğrafı çektirmek 

gibi birçok amaca hizmet vermek adına kullanılabilir. Şehrin depresif gençleri efkâr dağıtmak, 

uzun zamandır görüşmediği dostlarla boğma eşliğinde muhabbet bölüşmek adına yine bu 

köprüyü kullanılır. Şehrin kalabalığından uzak, kafaları boşaltmak adına köhne bir mekân 

arayan Adana insanı cafelerin ruh daraltan ambiyansından sıkıldığı için Çatalan’a akın eder, 

köprünün herhangi bir yerine arabayı çekip serçedeslerinden açtığı hafif müzik eşliğinde 

kafaları çeker ve her muhabbetin sonunda kurtlarını dökmek için toplu bir çiftetelli 

merasiminin eşliğinde evlerine dağılırlar. Köprü üzerinde belirli aralıklarla konuşlanmış 

arkadaş grupları karşılıklı saygı ve paylaşım içerisinde, birbirlerinin eğlencesine engel 

olmadan kafasına göre takılırlar. Hatta birbirini tanımayan iki grup arasında küçük güzellikler 

bile olur. Ateş istemeye gittiğinde uzatılan çakmak “ al gardaş sende kalsın “ denir, sigara 

isteyene birkaç dal fazla verilir “ al al kirve lazım olur “ denilerek dostça hesaplanır. Çünkü 

Adanalıların âdetinde “ yabancı” gibi samimiyetsiz bir kavram yoktur, misafirlik ve 

sıcakkanlılık ön plandadır. Karşılıklı diyaloglarda kim olduğu, nereli olduğu detayından öte 

gardaş gözüyle bakmak Adanalının gönlü bolluğunu, insancıllığını gözler önüne serer. 

Adanalının mutluluğu böyle küçük aktivelerde gizlidir. Onlar için lüks arabaların şımarttığı 

mekânlara gidip, cilalı taşlarda tepinmekten çok, Çatalan’ın herhangi bir yerine arabasını 

çekerek, gözünü Seyhan Gölü’nün maviliğine bırakmak en pahalı mutluluklardan ötedir.

2) ÇOBAN DEDE EFSANESİ 

Efsaneye göre çok eski zamanlarda Kebap efendisi olarak bilinen Çoban Dede, 

Horasan illerinden yaya olarak Çukurova’ya gelen bir âşıkmış. Elinde sazı yol 

üstü âşıkları gibi dolaşırmış. Sabah güneş doğarken sazı eline alarak Seyhan 

kıyısındaki ağaçların altında yanık nağmelerle ezgiler okumaya başlamış. 

Etraftaki bütün bülbüller seslerin kesmiş bu güzel sesli yaban delikanlısını 

dinlemeye başlamışlar. Biraz sonra yıldızsız geceler gibi kara gözlü Selviler gibi 

uzun boylu Seyhan’ın akışı gibi tatlı bakışlı bir genç kız belirmiş yol üstünde. 

Delikanlı kızı görünce kendinden geçmiş sazının telleri kırılıncaya kadar çalmış. 

Güneş, iki mızrak boyu yükselmiş, kız hala elindeki bakraçlarla ayakta 

duruyormuş. Ve böylece birbirlerine gönülden bağlanmışlar. Gel zaman git zaman 

derken Çoban Dede öldükten sonra Seyhan taraflarında köhne bir yere 

gömülmüş. O tarihlerde şimdiki Seyhan barajının bulunduğu araziye hâkim bir 

tepede mezarı bulunan Çoban Dede’nin veli bir zat olduğu barajın yapıldığı 

yıllarda anlaşılmıştır. Çoban Dede’nin kabrinin bulunduğu alan çalılıklarla 

geçilmeyen bir arazi olduğundan dolayı belediye temizlik çalışmaları için hafriyat 

başlatılmış, dozerin kepçesinin defalarca aynı bölgede kırılması üzerine tırsan 

yetkililer bu fantastik olayların bir emare olabileceğini düşünerek Çoban Dede’nin 

kabrinin bulunduğu yere türbe yapmaya karar vermiştir. Adana Büyükşehir 

Belediyesi’nin dokunuşlarıyla Hoşseda bir yer haline gelen bu uhrevi yapı, Adana 

halkınca hem ibadethane hem de mescit olarak kullanılmış, gerçekleşmesi hayal 

edilen saklı dileklerin kabul olması için Adanalılar yine bu yerde adak adayıp, 

mistik duygularını perçinlemiştir. Adana’da eski barajın hemen giriş kapısından 

Menderes’i gösteren tabelasında Ç.Dede yazar ve hemen onun altında Çukurova 

Üniversitesi ibaresi olan bir tabela bulunur ki, yolu Adana’dan geçen biri bu 

manzaradan Çukurova Dede yanılgısına düşebilir. Asıl trajik durum olaylar

karşısında kendisine özgü tutumlarıyla kafa şaşırtan Adanalıların, bu türbe 

üzerindeki sıra dışı eğilimleri ki; yukarıda ibadet edilirken hemen aşağısında 

mangal eşliğinde kafaların çekilip âlem yapıldığı uhrevi ve çok amaçlı bir yerdir 

Çoban Dede. Öyle ki türbenin çevre manzarası dikkate alındığında, gölün ardı 

sıra uzanmış yeşillikleri görünce kim der ki burası kurak Adana diye? Tabi 

doğanın kendisine sunduğu armağanları boşa çevirmeyen Allah’ın adamları aykırı 

mizaçlarıyla hem Çoban Dede ziyaretlerinde gönül kapılarını havalandırmış hem 

de birkaç metre ötede de o çiftetelli yürekleriyle kendi inanç dünyasında eğlenip 

kafa dağıtmayı da ihmal etmemişlerdir. 

3) İSTANBUL BOĞAZINDA DEĞİL MENDERES ADASINDA SEVDİK! 

“ Ada var ama sevgi yok be gardaş..”

Adana baraj golünün çevresine konuşlanmış, Adana insanının atarlı bünyesine antidepresan 

etkisi yaratan, yazları Bici Bici, kış aylarında salep içme diyarıdır. Yolu Adana’ya düşen 

herkesin en az bir kez uğrayıp, sevdikleriyle manzaraya karşı kadeh tokuşturması gereken 

saklı güzellikleri içerisinde barındıran Menderes Bulvarı, Adanalının sosyalleşmesi adına 

gedik nokta olma özelliğiyle dikkat çeker. Çözüme kavuşmayı bekleyen derin mevzular , 

mutluluk patlamaları, manitayla geçirilen en romantik dakikalar gibi bir çok tatlı acı hatırayı 

içerisinde barındıran Menderes, Adanalı için kutsal topraklar olarak addedilen tutku dolu bir 

coğrafyadır.. 

Kış gelince Seyhan Nehri’nde sular çekilir ve Sevgi Adasına ince uzun bir yol açılır. Yılda 

sadece 1 ay Sevgi Adası'na yürüyerek gidilebilir. Bunu sadece Adana’ya aşık olanlar bilir. 

Rivayete göre: Sevgi Adası'na ilk kez gittiğin kişiyle, ömrünün sonuna dek kalpleriniz hep 

birbiriniz için atar, son nefesine kadar sonsuz aşkı ruhunuzda hissedip yıllanırmışsınız. 

Özellikle Adana’dan ayrılmak zorunda kalan her bünyenin, gurbet ellerde memleketini özleyip 

“ şimdi orada olmak vardı “ diye en çok iç geçirdiği mekânların başında gelir Menderes. 

Seyhan golünü deniz bellemiş Adana halkına sahil etkisi yaratan ve kıvrım kıvrım yollarıyla 

her durağında ayrı bir güzelliği saklı tutan bu cennetsi yerde kafa dinleyen, ailesi ve 

arkadaşıyla ziyafet çeken, bisiklet süren birçok insan huzuru ciğerlerine çekerek hafta 

sonunu ve iş dönüşlerini renklendirerek günü başbaşka bir iştahla karşılar. “ Ada var sevgi 

yok be gardaş “ diye hüzün yapılır. Arkadaşlarla Menderesteyik, içiyoruk, istiyürsan gelek 

seni de alak “ gibi biir daveti geri çevirebilecek Adanalının kolay kolay bulunmadığı, ve 

hafızalara kazınan kebap gibi anılarla Adanalı için önemi tartışılmaz bu mekanda; kutsal 

cumartesileri geceleri salep, dingin Pazar günleri de mangal festivalleri düzenlenir. Arkadaş 

ortamında biri hüzünlü olunca “ kalk menderes’e gidek “ sözüyle bütün negatif hava dağılır. . 

Yapay bir ada olan Sevgi Adası’da Menderes’in tam ortasında konuşlanarak bu muazzam

manzaraya kartpostallık bir görüntü kazandırmıştır. Morali her ne olursa olsun, Menderes 

adasına gelip de içinde biriktirdiği acıları bir nebze unutup huzur bulmayan yoktur. Adananın 

genellikle ekonomik gücü yüksek, burjuva eşrafından kimseler Ziya paşa, Süleyman Demirel 

gibi lüks yerleri tercih ederken, “ Menderes’e gitmemiz gereken mevzular var “ diyen can 

Adanalılar, gün batımını Menderes’te uğurlayarak gönül zenginliklerini cilalar. Bu yüzdendir ki 

Adana insanının Bungee Jumping yapanı değil, Menderes’te mangal yakanı, elleri avcar 

kokanı makbuldür. Eğer Adanalı değilseniz ve bu güzide topraklara gelirseniz Menderes’in 

büyülü kokusunu içinize çekmeden gitmeyin derim, yoksa Adana gerçeğinden her bir adım 

uzak olacaksanız demektir. 

4) Adana'nın 100 Yıllık Geleneği: Ciğer 

Kebabıyla Kahvaltı 

“ Şuan şehir dışındaki yüz binlerce koca yürek 

bir pazar günü Adana Kazancılar ‘da ciğer yeme ümidiyle hayata tutunuyor “ 

Kebap ve ciğer yemek Adana'da bir kültürdür. İnsanlar yatmayı tercih ediyor ama biz 

Adanalılar gece kalkıp ciğer yemeyi tercih ediyoruz. Çünkü bunun özelliği, sabah kuzu 

kesildiğinde taze olmasıdır." 

Adanalılar artık bunu hobi haline getirmiş. Pazar sabahı ciğer yemek için Cumartesi 

hiçbir şey yemeyip kendini bu altın vuruşa saklayan onlarca insan tanıyorum. Hafta 

sonu uçakla ciğer yiyip dönenler bile var. 

Gün Adana’da birçok sabah ciğer ile başlar. Ciğercilerin bakkallardan önce açıldığı 

Kebap kenti Adana'nın tarihi Kazancılar Çarşısı'nda gün ağarırken ciğer kebabıyla kahvaltı 

yapma geleneği, 100 yılı aşkındır sürüyor. Sabahın ilk ışıklarıyla gittikleri Kazancılardaki 

Ciğerciler Sokağı'nda geleneksel kahvaltı masasındaki zeytin, peynir ve reçel gibi 

ürünler yerine bol acılı ciğer kebabı yiyor, çay yerine şalgam suyu içiyor. Cumartesi 

gece yarısından sonra tezgahlar kurulur ve Saat 02.00-03.00 gibi müşteriler yavaş 

yavaş gelmeye başlar. Zengin mutfağı ve kebap geleneğiyle ünlü kentin tarihi dokusu 

içinde yer alan çarşıdaki Ciğerciler Sokağı'nda günün ilk ışıklarıyla tatlı bir telaş 

başlıyor. 

Mangallarını kuran esnaf, bir yandan ciğerleri şişe saplarken, diğer yandan da 

etrafına tabure dizilmiş küçük masaların üzerini bol soğan, domates ezmesi ve 

yeşilliklerle donatıyor. Herkes sabahın 4'ünde buraya gelir ve saat 9-10 oldu mu 

burada iş biter. Ülkemizin her yeri güzel ama Adana ayrı. Adanalı her zaman 4'te 

kalkar ve bu ciğeri yer, bu ciğeri yemeden işbaşı yapmaz. Adana’ya geldiğinizde 

yolunuz illa ki Kazancılar Çarşısı’na düşmeli, bu samimiyet ve lezzetin tadına 

varınca, Adanalıların neden uykusunu bölüp bir yaşam tarzına haline getirdiği Ciğer 

Kebabı’na düşkün olduğunu anlayacak, ömrünüz boyunca Kazancılar’da yediğiniz 

Ciğer’in lezzetini unutamayacaksınız.

5) ADANA’NIN VİTAMİN DEPOSU: KAZIM BÜFE

“ Sana sevdanın yolları bana 1/2 muzlu süt “ 

Muzlu süt deyince bildiğimiz muzlu sütü aklınızda getirmeyin lütfen. Adana’daki 

büfelerin yaptığı muzlu süt, İstanbul ve diğer şehirlerde yapılanlardan daha fazla 

buzlu ve ekstra soğuktur. Adana’nın her köşesinde lezzetli yapılsa da Gazipaşa Kazım 

Büfe’de yapılanı bir başkadır. Gazipaşa Bulvarı’nda bulunan, salaş görüntüsünün 

arkasında hiç boş olmayan, Adana'nın simge mekânlarından biridir Kazım Büfe. 

Dünyanın en meşhur büfelerindendir ayrıca. Peki, ne yapar bu Kazım? Avokado 

yapraklarını mango ile tatlandırarak Hindistan cevizinde servis mi yapar? Elbette 

hayır. Bildiğimiz meyve suyu, tost, şalgam, atom... Ama elbette ki Kazım denilince 

akla muzlu süt gelir. Bir de bu muzlu sütlerin ölçüsü vardır tabii. 1/2, 3/4 gibi. Birçok 

Adanalının matematiği Kazım’da muzlu süt söylerken pekişmiştir. Öyle ki paylaşımcı 

Adana insanı muzlu süt siparişini yanındaki arkadaş sayısına göre böler. Büfeci: '1/2 

olsun mu abla?' dediğinde tebessüm eder anlarsın. 1/2 demek devasa büyüklükteki 

bardaklarının yanı sıra küçük boy bir bardak daha muzlu süt vermek demek. Tabii 

bunları içtikten sonra başka hiç bir şey yemeye ve içmeye yerin kalmıyor. Bir gerçek 

de vardır ki Kazım, işini gerçekten iyi yapıyor.. 

6) ADANALI’NIN " Karpuz Ekmek Peynir Balkon " sezonu 

Adanalının Waffle'ı böyle olur 

Adana’da karpuz çekirdekleri topuklarına yapışınca yaz geldi demektir. Çekilmez 

sıcaklarda iştahın dip yaptığı o günlerde tarlalardan sofralara gelen meşhur Adana 

karpuzu hem leziz tadıyla hem de serinletici etkisiyle vazgeçilmezler arasındadır. 

Adana’da kahvaltılar karpuzla yapılır. Üstelik şehir dışında tonlarca paraya kiloyla 

satılan karpuz Adana’da yok yoktur!

Adana'da kahvaltı sofrası, henüz yazılmamış bir kitap kadar güzeldir.. Gönlü bol 

Adana insanının paylaşımcı ruhunda yatan “ ikram “ geleneği bütün sıcaklığıyla 

hissedilir. Komşunun biri bazlama neyin yapınca kokusu gider ayıp olmasın diye 

komşuya ikram eder, yoldan geçenlere, işçilere zorla ellerine tutuşturulur.

7) Nutella senin olsun cici kız

Adana tatlı çeşitlerinin en lezzetlilerini içinde barındırır. En meşhuru da Karakuş ve Kerhane 

tatlısıdır. Şöyle çıtır mı çıtır, altın gibi kızarmış, lezzeti insanın gönlüne dolan nefis Adana tatlısıdır 

halka ( Kerhane) tatlı. İsminden dolayı söylenirken utançlık yaratıp yüz kızartan yiyeceklerin 

başında gelir. Adana diyoruz; elbette mutfağında turunçgilin de yeri olacak değil mi? Başka 

yörelerde de bulabileceğiniz turunç reçeli, Adana’da başlı başına bir tatlı olarak tüketilir. En 

lezzetlileri de Çarşı’daki tatlıcı dükkanlarında ayaküstü yenilenleridir. Adana’da esnaf ve müşteri 

ilişkisi güven ve sadakat temellidir. Yolda ilerlerken canını çeker, yol üstü tatlıcılarından birine 

uğrar, kafana göre tatlını seçip löp löp gömersin. Sonra paranı uzatırsın, esnaf “ kaç tane “ diye 

sorar. Sen kaç tane dersen fiyat o kadardır, ötesi sorulmaz. Çünkü Adana’da para değil vicdan 

konuşur. 

9) GÜNEYİN ESMER ÇOCUKLARININ KOKTEYLİ: BİCİ BİCİ 

-Dedim bu ne? 

+Adanalı değilsen bilmezsin dedi 

-Yüzüme vurma dedim 

+"BİCİ BİCİ "dedi.. 

-Para dedim 

+ Misafirsin misafir dedi 

Enteresan bir lezzet olan Bici Bici, Adana’da sıcağa katlanmanın en değerli yollarından biridir. 

Hele biz de aylardan temmuz ise.. Nişastadan yapılan su muhallebisine benzer bir tatlı, Bici Bici 

denilen kimyasal ile renklendirilir; elde kıyılan buzla soğutulur ve gül suyu, pudra şekeri ile de 

tatlandırılır. Hijyenden şüphe etmeden bu yüzde yüz yerel tatlıyı mutlaka denemelisiniz. Baraj 

yolu veya Adnan Menderes civarı herhangi bir Bicibicicide yemeniz şiddetle önerilir. 

“ Mendereste Mis gibi Bici Bici dururken Mc Donald’da milkshake yemek niye balısı ? 

Anlatsana biraz lan, dinlemiyorum “

10) SOFRALARININ SULTANI ADANA’NIN HAMARAT ANNELERİ 

“ Biz de 50 kilo olup 34 beden sığmayı lakin Adana idik yedik Kebabı Şırdanı 

Dünyanın en sempatik insanlarını doğuran annelerin yaşadığı, şişmanlamak için en ideal 

memleket olan, ağzının tadını bilen insanların şehri Adana’da yaşıyorsanız aşk acısı çekmek 

ne haddinize. Çünkü ellerinde, aşkın en büyük sihrini taşıyan Adanalı annelerin her gün 

mutfağımızdan sofralara taşıdığı o sanat eseri yemeklerden tatmak dünyanın en büyük 

lükslerinden biridir. Bu diyet bozan şehir Adana’da balık etli olmak kaçınılmazdır haliyle.. 

Adana mutfağı genellikle oldukça acı ve yağlı yemeklerden oluşuyor, ne var ki bu lezzetlere kayıtsız 

kalmak imkânsız. Şehir dışına çıktığınızda hiç olmadık anda aklınıza o yemeklerin tadı 

düşünce, gugılda içli köfte yazar bön bön bakarsınız ekrana. Adanalı yaşamını yemek 

kültürüne göre şekillendirir. Her yemeğin, tadın kendine has ayrı bir coğrafyası, yerinde 

yeme kültürü vardır. Mesela Mangal Menderes’te yanmalıdır. Ciğer sabahın köründe Büyük 

Saat’te yenmelidir. Adanalı annelerin milli görevleri arasında; kışa doğru Biber Salçası ve Aşure 

yapmak, hafta sonu köylerde yufka, bazlama, börek açmak, altın günlerinde de dedikodu itemi

olarak kısır ve öfelemeç’e düşmektir vardır mesela. Sizi 1 saniye bile düşünmeden hayatına 

devam edemeyen, bir başına saatlerce mutfakta zaman harcayan cefakar, fedakar ve kanaatkar 

Adana Annelerin ellerinden öpüyoruz. Cennet, Adanalı annelerin ayaklarının altında bir diyardır 

aslında. 

Sen yoksan Şırdan var, Ciğer var, mutfağın şahı Kebap var 

Ne bileyim İçli Köfte var, bazlama var, bol ekşili Analı kızlı var 

Sen yoksan limonlu, acılı, vitamin deposu Kelle Paça var 

Senin vereceğin acıyı Bici’nin içine gül suyu diye sıkarız tatlı kız.. 

11) 14 ŞUBAT HAYAL ÜRÜNÜDÜR TEK GERÇEK ADANA DÜRÜMÜDÜR!

Adanalıysan eğer illa ki dışarda Döner yedin diye annenden azar işitmişsindir. Adana'da döner diye bir 

şey icat edilmeseymiş öğrenciler açlıktan somali'den beter olurmuş. İstanbul’un martı döneri yüzünden 

şehrin insanının hasret kaldığı tavuk dönerin de en lezzetli olduğu yer, hiç şüphesiz Adana’dır. Pahalı 

yerlere inat Adana’da köşe başında bir dönerci bulunur ve hepsi de aynı derecede lezzetlidir. 

Dünya'nın başka neresinde 5 Liraya karnını hunharca doyurabilirsin ki? Üstelik bu kadar sağlıklı 

ve lezzetli olarak? Adana’nın tavuk dönerini ekstra lezzetli kılan şey, baharatı ve sosudur. Bu yüzden 

denerseniz, bol soslu istemenizi önemle belirtmek isteriz. Pandora Sokağındaki Fırat Cafe, Köşem 

Cafe, İstanbul Döneri tavsiye ederiz. Şüphesiz ki döneri yerken zevkten geberelim diye işini iyi yapan 

dönerciler arasında en iyilerinden birileriler. Sevgilisine tavuk döner ısmarlayan adamdan zarar 

gelmez. 

12) TESELLİYİ BIRAK ŞALGAM VER! 

“ Bir kızın en güzel makyajı; Şalgam içtikten sonra leke olan dudağıdır.” 

Adana’da kana kırmızı rengi veren Şalgam'dır. Adanalılar genelde marketlerden değil de ev yapımı 

doğal Şalgamı tüketirler. Çünkü ev yapımı Şalgam’ın lezzeti markettekilere benzemez. Bu yüzden 

Adana’da bir içeceğiniz Şalgamdan sonra, İstanbul’da içtiğiniz Şalgamı sorgulamanız beklenen bir 

davranıştır. O yüzden ne zaman şehir dışında Adanalıyım deseniz, memleketten Şalgam getir derler. 

Üniversiteyi kazanan öğrenciler öğrenim hayatları boyunca bidon bidon Şalgam taşır yurda. Lezzetinin 

yanında antibiyotik görevi gören Şalgam'ın faydalarını görünce eczanelerde ücretsiz satılmasını istiyor 

insan.

Şalgam antioksidan maddelerce zengin bir besindir. Bu nedenle sözü edilen maddeler kanserli 

hücreleri yok etmekte, kanser oluşumunu engellemekte ve tümörlerin parçalanmasına neden 

olmaktadır. Şalgam suyu üretiminde kullanılan mor havuç, şalgam turpu, az tuz, bulgur mayası ve acı 

süs biberiyle iştahı açıyor, vücuttaki toksinleri atıyor, sindirimi kolaylaştırıyor. Mide ve karaciğere 

faydalı, B grubu vitaminleri de içeren şalgam suyu kalsiyum ve potasyum yönünden çok zengindir ve 

afrodizyak özelliği de vardır. Bağırsakları çok iyi çalıştırarak günde mutlaka en az bir kez büyük 

tuvalete çıkmanızı sağlıyor. Fazla kiloların atılmasına yardımcı olan şalgam suyu insanları rahatlatıyor 

ve stresi gideriyor. Hücre yenileyici özelliği de bulunan Şalgam suyunun içerisinde sıfır şeker 

bulunuyor. Diğer yandan bol miktarda içerdiği kalsiyum elementi, metabolizmayı hızlandırıcı fayda 

sağladığı için “şalgam suyu zayıflatır mı?” sorusunun cevabı ‘kesinlikle evet’tir.” Hayatta 1 bardak 

Şalgamın çözemeyeceği sorun sayısı çok azdır geri kalan sorunlar için tavsiyemiz 2 bardak Şalgam.. 

Adana’ya yolunuz düşerse, Doktor’un yeri ve Kıbrıs caddesindeki Şalgamcı Zeki tavsiyemizdir. 

13) ADANA’NIN BAYAN OTOBÜS ŞOFÖRLERİ 

Adanalının 'kırmızı otobüs' diye tabir ettiği belediye otobüslerinin birbirinden güzel bayan 

otobüs şoförleri, görenleri şaşırtıyor. Adanalının da alışması zaman almadı değil. Ama gördük ki 

bu bayanlar, erkeklere taş çıkartan bir çeviklikle araba kullanıyorlar; içimiz rahat bindik 

otobüslerine. Allah var bizi de yanıltmadılar. Kadınlarının da delikanlı olduğu şehir Adana’da yol 

üstünde bu şoförleri görürseniz şaşırmayın binin, keyifli ve renkli bir yolculuk yapacaksınız.

14) ADANA’NIN HIDIRELLEZİ: PORTAKAL ÇİÇEĞİ FESTİVALİ 

“ BENİM ADANAM NİSANDA PORTAKAL ÇİÇEĞİ KOKAR “ 

Adana'nın doğal parfümüdür Portakal Çiçeği. Bir şehrin kendine has mevsimi, 

parfümü olur mu? Adanaysa olur! Nisandasınız ve kendinizi depresyonda mı 

hissediyorsunuz? Yaşama dair hiçbir heyecanınız kalmadı mı? O halde sokağa çıkıp 

havayı ciğerlerinize kadar çekin! Çiçeği ve meyvesi aynı anda dalında tüm şehir mis 

kokar Nisan’da Adana’da. Kaldırımlar ve yol kenarları portakal çiçekleriyle süslenir. 

Baharda Adana'daysan eğer tarif edilemez bir heyecan dolar içine. Her nisan ayında 

geleneksel olarak düzenlenen Portakal Çiçeği Festivalinde birbirinden renkli 

aktivitelerle her metre karesine 3 halay başının olduğu, mangal dumanıyla 

karışık portakal çiçeği kokularıyla sokakta dans eden insanlar, o sarhoş eden büyülü 

portakal çiçeği kokusunu soluyarak hipnoz olurlar. Adana’nın yerini haritada 

gösteremeyen insanların köy ve çorak dediği bu rengarenk şehir Türkiye'nin ilk ve tek 

sokak karnavalının sahibidir. Festivalin zamanı benzersiz etkinliklerin yanında 

Merkez Park’ta binlerce dilek balonu gökyüzüne bırakılır. İstanbul kızını bir demet 

karanfille sevindiremezsin ama Adanalı hatununu bir tane portakal çiçeği mutlu 

etmeye yeter. Adanalılar sevdiğine papatyam, aşkitom, menekşem demez; Portakal 

Çiçeğim der.. Portakal Çiçeği tacıyla selfie çekilip görüntü fotoğrafı yapmayan Adana 

kızı hep biraz eksiktir. 

Eğer birini sevişin, iki sevdalının birbirine sarılışının, 

Anne koynunda uyanışın bir kokusu olsaydı 

kesin Portakal Çiçeği kokusu olurdu..

15) ADANA’DA CENNETTEN BİR KÖŞE: DİLBERLER SEKİSİ 

Her Adanalının bir kenarında anısının bulunduğu 

Nice aşklara, terk edilişlere, vedalara ev sahipliği yapmış 

Adana'nın hak ettiği değeri görmeyen köhne güzelliği 

Meşhur Dilberler Sekisi.. 

Dilberler Sekisi; kulağa hoş gelen afili ismi, kartpostallık görüntüsü ve muazzam 

ambiyansı ile söylenmemiş şarkılar, yazılmamış şiirler gibi Adana'nın cennet 

köşelerinden biri. Seyhan nehrini tüm güzelliğiyle izleyebileceğiniz, kentin göbeğinde 

kentten apayrı, yeşil ve doğayla baş başa zaman geçirilebilecek bir nevi 

Adanalıları boğazı.. Adana'da gezilecek ve görülecek yerler arasında ilk sıralarda 

gelen Dilberler Sekisi, Seyhan nehri ‘nin zamanla yüzeyi aşındırarak şekil verdiği ve 

teraslar oluşturduğu doğal manzarası. Adanalılar ne zaman şehrin kalabalığından 

darlansa kendini Dilberler'e atarak huzurun kalbinde ferahlayarak iç geçirir. 

Menderes'ten sonra Adanalının meditasyon merkezlerinden biridir Dilberler. 

Adana'nın kendine has kokusunu burada akşamüstü veya ılık yaz gecelerinde 

alabilirsiniz. 

Bahar ve yaz günlerinde güneş gökyüzünü uğurluyorken, akşam üstleri Dilberlerin 

kıyısında yosun kokuları eşliğinde yürüyüş yapmak ayrı bir keyif olur. 

Yürürken hafiften sallanarak heyecan yaratan gençlik köprüsünü kullanarak nehrin 

öbür yakasına geçmek, okaliptüs ve gelin duvağı ağaçlarının akşamüstü parıltısını 

izleyerek gölgede dinlenmek, regülatör köprüye gelince bir bira çakmak Adanalının 

ritüelleri arasındadır. Kimisi bisiklet kiralayıp manzara eşliğinde spor yapar, kimisi 

dostlarıyla pikniğe koyulur. Adana'da bir çok aşkın ilk heyecanları yine Dilberler'de 

hayata geçer. Dilberler diyince “ öptüğü kızlar “ gelir Adanalının aklına. Yol üstü

sevenleri el ele tutuşup sevdalarını Dilberler'in manzarasıyla cilalar. Adana'da zaman 

akıp giderken Dilberler Sekisinde akrep ve yelkovan havada asılı kalmıştır. 

Adanalıların unutamayacağı en güzel anılarının hatırasıdır Dilberler coğrafyası. 

Adana'da düğün fotoğrafı dış çekimi için en ideal yerlerden biridir. Adana'daki gelin 

ve damatlar mutlu birliktelerinin ilk pozlarını burada verir. 

İşin garip tarafı, " Dilberler Sekisi " isminin Adanalılar tarafından kayıtsızca 

kabullenmesidir. Çünkü bir isim, ne manaya geldiği anlaşılmasa da ancak bu kadar 

mekanına yakışabilir. Adanalılar Dilberler Sekisi'nin ismini telaffuz ederken " Dilberler 

Sekizi " veya " Dilberler Seksi " olarak sürekli olarak yanılgıya düşer ve esprili 

monologlardan sonra konu bir şekilde kapanır. Adını henüz duymamış bir yabancıya 

ilk defa ismini zikrettiğinizde karşınızdakini bir iki saniye düşündürüp mavi ekran 

vermesine sebep olur. Seki, bilindiği üzere akarsuların iki yakasındaki yamaçlarda, 

bazı deniz ve göl kıyılarında görülen basamak biçiminde yeryüzü şekilleri manasına 

gelen coğrafi bir terim. Tahmin edileceği üzere ismin buradan geldiği düşünülse de 

işin gerçek tarafı hiç de öyle değil. Peki Dilberler Sekisi'nin bu egzantirik ismi nereden 

gelmiştir, hikayesi nedir ? Adanalılarca dilden dile dolaşan efsane ve rivayetlerde 

şöyle anlatılır; 

Dilberler Sekisi, uzun yıllar önce Adana'nın soylu ve zengin ailelerinin konakladığı, 

yaz mevsiminin bir kaç ayında bunaltan Adana sıcaklarında biraz olsun ferahlatan bir 

dizi bağ evleriyle çevriliymiş. Kaldı ki şimdilerde bile o günlerden izler taşıyan, ahşap 

yapılı, geniş bahçeli konak tarzı bir kaç ev durur Dilberler'de. Adananın sosyetesi 

orada gezer, genç kız ve erkekler burada yürüyüş ve sohbetler yaparmış. Dilber'de 

bilindiği hoş ve alımlı kadın manasına gelir. İşte hikaye'nin çıkış noktası da burada 

başlar. Haliyle o dönemde instagram, twitter gibi sosyal medya ve arkadaşlık siteleri 

olmayınca tıp ki eski zamanların flört ilişkileri gibi gençler birbirlerine manalı bakışlar 

atıp, sevdiği insana mektup ve haber yollayarak ilk adımı atarmış. Ancak işin çok ince 

bir noktası şu ki; eğer bir delikanlı gözüne kestirdiği hatuna manalı bakışlar 

atarken bir adap varmış. Kızın hareketleri işveliyse tanışmalarına izin varmış. 

Adana'nın dilberleri sevdiklerine gönüllü olduğunu bu hareketlerle belli eder ve 

gizliden mesaj verirmiş. Delikanlının baktığını fark eden dilberin eğer gönlünde biri 

varsa yürürken bir kaç adım "seker"miş ki başının bağlı olduğu belli olsun. 

Bunun anlamı da gönlümde biri var, uzak dur manasında. Bunu fark eden delikanlı 

da gözüne "sek"meyene bakarmış. O zamanlarda aşk böyle yaşanırmış Adana'da. 

Olabildiğince gizli bir o kadar da heyecanlandıran cinsten. E herkesin dillerinde 

ıslanan o meşhur söz boşuna değil elbette: " En güzel aşklar Adana'da başlar "

16 ) BİR ADANA POLİSİYESİ, FİYAKAMIZ “ SIFIR BİR “ 

“ Arkamızdan koşan manita yok ama peşimizden koşan birileri var 

Teşekkürler Adana emniyeti. 

Boş verin Game Of Tronsu, Adana’nın Hürriyet Mahallesi’ndeki hızlı gençlerin gerçek hikayelerini 

anlatan bu yetenekli gençlerin internet dizisi SIFIR BİR’e kulak kabartın. 2016’ının ilk yazında 1. 

bölümlerinin yayınlanmaya başlamasından ardından önce Adana’da sonra tüm ülkede kısa sürede 

büyük ses getirdiler. 15 dakikalık ilk bölümün ardından üstüne koya koya 35 dakikalık sezon finali olan 

5. bölümle çizgiyi çekip, “ Bir Zamanlarda Adana’da “ mottosuyla Adana’daki ilk çete dizisini hakkını 

vererek hayata geçirdiler. Dizideki sahne ve oyuncuların dışında müzikler de fazlasıyla sevildi. Esat 

Bargun birbirinden farklı tattaki müzikleriyle adeta Adana gençlerini rollendirdi. Dizi müziklerini 

arabasına atan atarlı delikanlılar, “ Yemin “ e son sesi verip, şehrin sokaklarında banbır bangır 

gezmeye başladı. Üstelik dizideki üslup Adanalının o yıllardır duymak istediği, Adanacity olarak bizim 

de sosyal medyadan yansıttığımız öz Adana şivesiydi. Yıllardır doğu şivesi ile karıştırılan Adana 

şivesi tam da SIFIR BİR’deki karakterlerin yansıttığı gibiydi.

Ekibin filanlı abisi Savaş “ Bakale Cio Ölme “ ha diyerek gardaşını sürekli ayık tutuyor, “ biz adi 

olmayacağız “ diyip dişlerini sıkarak “ Birimizden birine bir şey olursa, diğerleri onun kanını yerde 

bırakmayacak “ yeminleriyle yeri gelince silahı kalleşlerin ağzına dayıyarak basıyordu tetiğe “ 

Değişirse kahrolayım. Onlar da bizim gibi etten kemikten deel mi “ gibi repliklerle Adana’nın atar 

sözlerinden örnekler verip o delikanlı ve fevri tavırlarıyla ilgimizi sündürüyordu Cio... Kimi zaman 

mahallenin işgüzar gençi kimi zaman deli fişekti Cio ” Ateşin yoksa saatin de mi yok “ sahnesinde 

hepimiz gülmekten birbirimizi yumzuklamışızdır. Ya Özgür, Yılmaz Güney’den memleket kokan şiirler 

okuyordu, hapishane damında bile aklı o gözü kara tayfadaydı. Garip, voltaydı. Abisi onu “ sen 

ölmeden onlara bir şey olmayacak “ diye tembihlemişlerdi onu. Yeri gelince mermiye vole atıp 

gardaşlarını nankör kurşunlardan koruyacaktı. Berto, bir zaman Adana’nın en hızlılarından olan, 

şimdilerin yaratığıydı. Orijin raybana dayanamayan Cabbar tam bir Adana gurmesiydi. Şırdan bulunca 

gömüyor, Sıcaktan darlanıp meybuza düşüyor, Kebap görünce dellenip mide fesatı olana yiyordu. Sıfır 

Bir düpedüz senin, benim, her gün karşılaştığımız sokak insanlarının gösterişsiz hayatını anlatıyordu. 

Çünkü Adana’da “ gardaşlık “ kavramı diğer şehirlerdeki gibi yanlışını görünce arkandan vuran 

kankacılık değil tam da burada bahsedildiği gibiydi. Nitekim dizinin yönetmeni Kadri Beran Taşkın ve 

görüntü yönetmeni Ali Yücel, kamerayı sırtlarına bağlamış da Hürriyet’in sokaklarında volta 

atıyormuşcasına Adana’nın o unutulmuş köklü mahallelerinde geçen hikayeleri birbirinden başarıları 

açılarla ekrana taşıyordu. Her şeyden öte, Hürriyet gibi ülkenin en ghetto mahallerine kamera sokup 

bu sahneleri çekebilmek bile cesaret işiydi. Kamera önündeki bu genç yetenekler dışında bir de 

kamera arkasındaki gizli kahramanlar da vardı tabii. Hepsi, gönüllüce, yüz ekşitmeden, ense 

karatmadan, alakasız işlerde bile sırt sırta verip bu projeyi filizlendiriyorlardı. Dizinin hayata

geçmesinde büyük emekleri olan “ Abdurrahman Akarsu “dan da söz etmemek olmaz. O bütün Sıfır 

Bir’in abisiydi, tam bir babayiğitti. Yıllardır bir hayali hayata geçirmek için İstanbul sokaklarını 

arşınlayıp, kızıp geri dönen bu Adana gençlerine cesaret verip, kol kanat gerdi. O olmasa Sıfır Bir, 

proje olarak kalıp gidecekti belki de. Allahına gurbandı, eyi adamdı Abrurrahman Akarsu 

Aksiyonsa aksiyon. Oyunculuksa oyunculuk. Gerçekçilikse Allah’ına kadar! "Delikanlı adama eroin 

içmek yaküşür mü olom?" diyerek mahallenin gençlerini sahiplenen, uyuşturucu bataklığında yitip 

gençlerin umudu olmak için savaşan, takım elbiseli değil mahalle kültürünü dibine kadar yaşayan, yeri 

gelince aşörtmeni çekip mevzuya giden, “Onların gözünü toprak korkutmuyor bizim gözümüzü 

demir parmaklıklar mı korkutacak? “ diyip ölüme yakışıklı bir selam çakan, bir grup deli fişek genç. 

Kaç dizide Cami’nin tuvaletinde altın vuruştan ölen çocukların dramı yansıtılabildi, dürüm ile işkence 

yapıldı, motorlarıyla köprü üzerinde akrobasi yapıp ölümle dans eden janti gençlerin oryantallikleri 

yansıtıldı? Adana’nın yıllardır öğrenilmiş çaresizliği olan Aleviye kız vermeme gibi mezhep 

farklılıklarını “ Sevdikten sonra dili dini ne fark eder ana “ diye samimiyetle ekrana taşındı ? Yıllarca 

plazalarda geçen takım elbiseli adamların yapmacık hikâyelerini izlemeden bıkmadık mı? Sokağı, 

samimiyeti, şehrin köhne ghetto mahallerinde süren güç dengelerini, bu hesaplaşmaların arasında 

yitip giden, adımlarını satan yitik gençleri hep merak edip, televizyon realitelere boğun eğik bu 

gerçeklikleri yok saymadık mı?. Doğduğumuz coğrafya kaderimiz değil miydi? Bu dizideki sahneleri 

reyting budalası televizyon kanallarında veya Hollywood filmlerde göremezsiniz. Çünkü burası yiğidin 

harman olduğu yer Adana. Onlar da doğduğu topraklarda, doğduğu mahallede büyüyen, yaşantılar 

biriktiren, hatalarıyla ve pişmanlıklarıyla yaşamla kavgasını sürdüren Adana’nın afili filintaları. Yılmaz 

Güney yıllarca filmlerinde işlediği toplumsal kaygıları korkmadan, cesurca, çıkarcı film sektörüne bel 

bağlamadan, üstelik o cinnet geçirten Adana sıcaklarında yansıtmaya çalışıyorlar. “ Bizim için isimlerin 

önemi yok, biz sokağı anlatıyoruz “ diyorlar Bavul dergisine verdiği röportajlarında.

Bu dizide “ kanka “ yok gardaş var! 

Biz yok “ bizik “ var! 

Geliyor musun yok “ geliyür musun “ var! 

Bu övgülerden sonra bizim de birkaç eleştirimiz olacak elbette. Böyle komplike, amatör ruhlu bir 

işin illa ki “ şöyle de olsa “ denilen, gözden kaçan eksikliklerinin olması. Onlar da her bölümde, bir 

önceki eksikliklerini görüp üstüne katarak, öz eleştiri yaparak ilerliyorlar zaten. Mesela ilerleyen 

bölümlerde Hürriyet’in dışına çıkılıp, o ilk bölümlerde kısaca değinilen Adana’nın oryantalistik 

geleneklerinden, mekanlarından dem vurulsa, o sürekli birileriyle savaşma aksiyonlarından çıkıp 

kahramanların sokakta geçen ritüellerine değinilmesi, karekterlerin derinlerine inilip, iç dünyaları 

ve sosyal ilişkileri anlatılsa, hafif senaryo dokunuşlarıyla arada geriye giden flashback verilse, 

daha da cillop gibi bölümler izleyebiliriz.

O halde şimdiden vaziyet alın. Kasım ayında 2. sezonla yine kaldığı yerden devam edecek Sıfır Bir. 

Şimdiden Youtube ve Facebook kanallarında nöbet tutan fanları 6. bölümü elleri şakağında dellenerek 

bekliyorlar. Delikanlı geçinen kolpaların boş raconlarından sıkıldınız deel mi ? ! Öyleyse kafanı o 

dört köşeli ekrandan kaldırıp pencereden sokağa bak. İşte orası SIFIR BİR. Kurtlar vadisi de neymiş 

gurban olduklarım Siz bir de bu şehri Adana'nın sayko gençlerinden izleyin. Plakamız da 1 

Dizimiz de! 

17) 1 KEZBAN 1 MAHMUT ADANA YOLLARINDA! 

Yıllardır televizyon yapımlarında " Adanalılık " olgusunu saçma sapan yansıtan dizi ve filmleri izledikçe 

kendimi taşla ezesim gelir. Hoş zaten haber bültenleri medyatik değer taşımayan safsata konulardan 

kaçıp " nasıl olsa Adana var " mantığıyla bu şehri bir film seti gibi yansıttığı için Adana’yı medyadan 

takip edenlerce oluşan bir önyargı var. Bir de şehir hakkında kulaktan dolma şeylerle mizahtan yoksun 

işler çekip Adana’nın sempatikliğinden ekmek yemeye çalışanları görünce iyice delleniyorum. 

Zaten bu şehrin başına ne geldiyse; bir, göç yoluyla şehre gelen arizona kertenkelelerinden bir de 

Adanayı film seti gibi gösterip, adliye önünde kamp kurarak haber repertuarını Adana ile 

süsleyenlerden gelmiştir. Gıran girsin hepinize deli soykalar, sizin yüzünüzden Adanalıyık diyince " 

adana merkez " diye cevap verenlere laf anlatacağız diye malamat olduk. Şehirde o kadar kültürel 

etkinlik, festival, kent kültürünün alabildiğince yaşandığı " kebap şalgam festivali, portakal çiçeği 

karnavalı " aktiviteleri olur haber değeri taşımaz, kafasını kuma gömerler, ne vakit Adanalılıkla alakası 

olmayan bir cononun cinayet, gasp haberi olur, pat " Adana'da ne baküyün davasından 3 kişi öldü " 

diye koyarlar manşete. İşte medya olarak bu kadar sığ ve amaçsız bir ülkede yaşıyoruz. 

Adana kafasıyla çekilen yapımlara gelince. Yılmaz güney'in Adanalıların o asi ve korku tanımaz hallerini 

yansıttığı filmleriyle bezeli yeşil çam yapımlarından sonra son yıllarda Adana’yı, Çukurova’nın renkli 

kültürünü işleyen film ve karakterler yok denecek kadar az. Hele ki büyük bir mizah deposu olan 

Adana’da güldürü işlerine pek rastlanmıyordu. Avrupa yakasındaki “ Dilber Hala “ karakteri mesela. 

Sert ve esprili mizacının yanında kavgacı ve şirret bir kadını yansıtıyordu. Adana kadını pamuk gibidir

oysa. Bir anda karşıdaki kişinin davranışına göre kabuk değiştirir, canını yakan bir hoşşiğe kısa süreli 

gerimler yaşatır. Yeri gelirse boyanır süslenir, en benim diyen metropol hatunlarına taş çıkartır. “ 

Dilber Hala “ karekterinde de eksik olan bu özellikler yüzünden tam tatmin olmuyorduk. Diğer yandan 

Atv'de yayınlanan " Adanalı " dizinden ve Adanalı karakterini doğu şivesiyle yansıtan Oktay 

Kaynarca’dan bahsetmek istemiyorum bile. Zaten Adanalıyım, üstümde gereksiz agresiflik bulutu var, 

zırh falan çekmiyim şimdi şu sütunlardan. Neyse, bahsini ettiğim durumun en son halkası Adana 

İşi filmiydi. Oyuncu kadrosunu ve fragmanını izleyince gişede çakılacaklarını tahmin etmiştim zaten. 

İstediğin kadar bütçen olsun, popüler oyuncularla göz boya. İstersen şehrin tüm sokaklarını film 

afişlerine donat, eğer bir şehir konseptli film çekiyorsan, o memleketin ruhunu yansıtamadığını fark 

ederse izleyici, elenirsin. Hele ki Adana gibi mikro milliyetçiliğin had safhada olduğu bir şehirde böyle 

bir şeye kalkışmak felaketin olur, ağlarsın. nitekim o da gişe hezeyanı yaşayıp " tutmayanlar " 

familyasının son halkası olan Adanasız ve güldürüsüz işlerden biri olarak yuhalanıp gitti. 

Toparlıyorum. Ben bu filmi diziyken keşfedip izleyenlerden biriyim. Henüz popüler değilken kimse 

bilmiyor diye gerine gerine izliyorduk. Mizahları ve dünya görüşlerini o kadar beğeniyordu ki, 

televizyonlarda dönen mesnetsiz dizilere denk gelince " şu dizi dilivizyonda yayınlansa birçok yapımcı 

işsiz kalır " diyorduk. Kaldı ki, filmin o kadar kemikleşmiş bir izleyici fanı var ki, film keşfedilip gerekli 

ilgiyi görsün diye alnına kezban-mahmut yazıp sokaklarda dolaşacak insanlar tanıyorum. Çünkü 

samimiyetlerine, mizahlarına, türlü koşulsuzluklara rağmen azimle sevdikleri işin peşinden gitmelerine 

yakından şahit olup, kendilerininmiş gibi sahipleniyorlar filmi. 

Biz de bu yapım diziyken keşfedip beğenmiştik. Sonra ileri ki bölümlerde Adanalıyı işleyen Çılgın 

Serkan adlı karakter girdi diziye, önce şaşırıp korktuk tabi. Ulan dedik şehre bir darbe de buradan mı 

gelecek diye. Öyle ters köşe etti ki bu karakter bizi, yıllardır o içimizde ukte kalan " Adanalı " mizacının 

ete kemiğe bürünmüş haliydi. İlaç gibi geldi. Şivesiyle, iz güzar tavırlarıyla, tez canlılığı ve sempatik 

havasıyla ortalama bir Adanalının birçok özelliklerini yansıtıyordu. Adanalıların o sert modellerinin yanı 

sıra bir de, saf-kurnaz, tez canlı, yaylak yaylak konuşup gereksiz özgüveniyle komik düşecek hareketler 

yapan, iyi niyetli ama tek kurnaz benmişim edasıyla bir çuval inciri bok eden versiyonları da var Çılgın 

Serkan gibi. Neyse 20 bölümden sonra film olacağını duyduk. Araştırıp yazan ve yönetenin Adanalı 

olduğunu öğrenince daha da bir sahiplendim, tüylerim şaha kalktı. Ben de zaten 3 senedir Adana 

mizahı yapan bir sayfanın hiperstar adminiyim, şehri ve insanları olduğundan başka gösteren yapım ve 

haberlere uyuzum, sırf bunun için kendisine mesaj atıp teşekkür ettim. Öyle ki finalde 01 alınca 

sevinçten dellenen bir adamım, ne kadar Adanalıyı sevdiğimi tartışmayalım isterseniz. Eğer bir gram 

Adanasız ve güldürüsüz bir iş olduğunu hissetseydim marangozdan bir koma yaptırıp, bu kadar 

dolmuşken ağızlarına yüzlerine girişirdim. Ama dizinin imkansızı isteyen yönetmeni “ Cenk Çelik “ ile 

de konuşunca içim serinledi. Adana kültürünü öylesine iyi tanıyordu ki “ Arkadaşlarla Menderesteyik, 

içiyoruk, istiyürsan gelek seni de alak “ gibi bir replik yazacak kadar damarlarında Adana’yı yaşayan, “ 

aminiüm “ adlı Adana’nın meşhur küfürümsünün yaratıcısı, çok yönlü bir kişilikti. Dizi zamanında 

sabaha kadar senaryo yazar, sabah kamera arkasına geçer, diğer zamanlarda dizinin müziklerini yazar, 

seslendirmelerini yapar, bütün bunları gayri ihtiyari bir şekilde, kendisini ön planda tutmayan bir 

mütevazılilikle hayata geçirirdi. Zaten dizinin de Adana’yı anlatma gibi bir kaygısı yoktu. Adana’da

geçen bir hikâye’nin, Serkan’ın iş güzergahlarıyla “ Adana kafası “ na buladığı bir güldürü hikayesiydi. 

Nihayetinde 1 Kezban 1 Mahmut Adana yollarında onca sönüp yeniden alevlenen yazgısına ve film 

şirketlerinin duyarsız tavırlarına rağmen vizyona girdi. Cenk Çelik gardaş, bana söz verdiği gibi, filmin 

çıkış gününün ertesinde Adana’ya gelip, benimle beraber sinemanın o en uç köşesinde soluk verdiği 

projeyi memleketinin insanlarıyla beraber seyre daldı. Böyle bir özgüven, böyle bir samimiyet 

görülmemişti. Gardaşım deel, elin oğlu da olsa, rollü ve Adana’yı bilinenin dışında yansıtan insanları 

sevmemdi. Ama işin samimiyetine onun kadar inanmıştım. O dezgah başındaki Şırdan Sahneleri, 

Serkan’ın Çatalan ve Merkez Park’taki motorlu sahneleri, Menderes güzellemeleri, Mahmut’un “ 

Karayiplerdeyiz, duş alınca bile terler mi insan “ replikleri, Adana muavinin yaylak yaylak nağra atarken 

kafasını tabelaya vuruşu, Çal keke sahnesinde damata isabet eden döner bıçağı, bunun gibi bir çok 

sahneyle hem Adana’nın alışkanlıklarını yansıtıp, hem de geleneksel erkek-kadın ilişkilerini yansıtan 

cıncık gibi bir film geçti bu topraklardan. Girdiği salon sayısına göre boyundan büyük bir iş yaptı. 

Adanalılar da fazlasıyla sevdi üstelik filmi. Serkan’ın “ Gıyamiyürüm Sana “ şarkısı cafelerde, 

düğünlerde, belediye otobüslerinde Adana’nın milli marşı gibi söylendi. Cenk Çelik’in usta 

dokunuşlarıyla, filmdeki Serkan rolünü yansıtan “ Yunus Emre Tekin “ ve beraberindeki oyuncuların 

yuğtupta toplam 50 milyon civarında izlenmiş Türkiye’nin ilk interaktif dizisiyken filme uyarladıkları 

cıncık gibi bir film olmuş. Diyeceğim o ki, yüzde yüz bir Adanalı olarak benim puanım dohuz 

kürveleytalar. Nefes kesen bir romantik gerilim. Son zamanların en son filmi. 2 adet 3d gözlüğü üst 

üste takıp izledim, film yine de güzeldi aminiüm. 

Bir Şırdan eksik yiyin, filmin Dvd’sini alın, Çünkü film size bir tencere Şırdandan fazlasını vaat ediyor. 

Hem gerine gerine gülüyor hem de çıkışında babuşundan 3 Şırdan gömüp ruhunu resetliyorsun.

16. BÖLÜM 

NE KADAR ADANALISINIZ TESTİ 

Türkiye’nin en eğlenceli şehri, Akdeniz’in bir tanesi, Adana! Peki herkesin 

bildiklerinin ötesinde sen ne kadar Adana’ya aşinasın ? Bakalım bu testi gerçek 

bir Adanalı gibi cevaplayabilecek, essahlı bir Adanalı olduğunu cümle aleme 

ispat edebilecek misin? 

1) Adana'nın " zaman makinesi " olarak nitelendirilen 

efsanevi halk otobüsü 7/C nereden geçmez? 

Adana Koop 

Çarşı 

Belediye Evleri 

100.Yıl 

Sırat Köprüsü 

2) Hangisi " Bilye" nin Adanalılarca bilinen 

isimlerinden biridir?

Gulle 

Dakkalık 

Löppö 

Hepisi 

3)1999 Körfez Savaşı'nda Adanalıların camlarını 

kimyasal silahlara karşı korumak için kapladığı 

nesnenin adı nedir ? 

Koli Bandı 

Koşu Bandı

Saddam Bandı 

Adana the Band 

Putin Bandı 

4) I) Yılmaz Güney II) Murat Göğebakan III) Feridun 

Düzağaç IV Muzaffer İzgü...Listedeki sanatçılardan 

hangileri Adana Erkek Lisesi mezunlarındandır ? 

I ve II 

II ve III 

I ve IV 

I, II, III 

5) Aşağıdaki maddelerden hangisi ünü ülke 

sınırlarını aşan Adana Kebap'ın olmazsa 

olmazlarından biri değildir?

Eti erkek kuzu eti olmalıdır. 

En az 1 yaşındaki erkek koyun etinden yapılır 

Bolca baharat ve sarımsak atılmalıdır 

Bir kişilik Adana kebabı 180 gramdır 

6) Adana'nın ikonlarından biri olan Meryem dezze'nin 

asıl mesleği nedir?

Gazeteci 

kekosavar 

Stilist 

Ajan

7) Adanalının kutsal yiyeceği Şırdan, Koyun ‘un 

hangi bölgesinden yapılır? 

Yav galk get hele ne bilek 

Şırdan neyden mi yapılır?

Koyunun bağırsaklarındandır zaar 

Koyun midesinden deel mi ? 

8) Adana'da bitişi yılan hikâyesine dönen meşhur 

caminin ismi nedir? 

Adana Ulu Camii 

Merkez Camii 

Ramazanoğlu camii 

Yağ Camii 

9) 3 puanlık Genel Kültür Sorusu: Doğru yazılışı 

hangisidir?

Aşörtmen 

Eşortman 

Aşortman 

Aşofman 

Alikopter 

10) Adanalılarca " boş laf, lakırdı, palavra " 

anlamıyla dillere pelesenk olan " mavra " kelimesinin 

asıl anlamı nedir

? 

Kakara kikiri 

Su Dolabı 

Mırc'ta bir Server ismi 

İletişim 

11) Adana'nın mevsimleri hangi şıkta doğru 

sıralanmıştır? 

İlkbahar/ Yaz/ Sonbahar/nKış 

İlkbahar/ Yaz/ Sonbahar/ Garakış 

İlkbahar / Yaz / Daha yaz/ En yaz 

İlkbahar/ Yaz/ Ortayaz/ Sonyaz

12) Eğer bir Adanalı hemşirenin birine abayı yakarsa 

onu elde etmek için ne yapar? 

Onun için kendimi üçüncü kattan aşşağı bıçaklar 

Damar yolu açar 

Ambulansla hastaneye dalar 

Doktor kılığına girip ameliyat yapar 

Adanalı bu her şeyi yapabilir 

13) Adanalıların dünyanın o son gününde bile 

buluşmaktan vazgeçmeyeceği mekanlar 

aşağıdakilerden hangisi değildir?

Merkez Park' taki dünyanın önü 

Hastaneler Kavşağı 

İnönü'nün karşısındaki Teknosa 

Kardeşler 

Gazipaşa Bulvarı 

14) Dünya kahve tüketiminin 4'te 3'ü Adana'nın hangi 

semtinde gerçekleşir?

Kenan Evren Bulvarı 

Atatürk Caddesi 

Turgut Özal Bulvarı 

Ziya paşa 

15) Türkiye'nin ünlü üretim fabrikası Adana'dan 

birçok sanatçı, müzisyen, sporcu yetişmiş. Peki, siz 

bu ünlüleri ne kadar tanıyorsunuz? Mesela fotoğrafta 

4. şeritte soldan 2. sıradaki Adanalı ünlü kim? 

Suna Kan 

Şıngırdak Melahat 

Guru Fatma 

Meral Zeren 

16) "Bakale, gardaş, Allahına gurban " şehir 

dışındaki birçok insanın bildiği terimler. Peki, 

aşağıdakilerden hangisi Adana'nın atarsözlerinden 

biri değildir?

Bakale o bize mi el ediyür kirve? 

O ne lan öyle cono gibi 

50 kuruş ver hele tırrek 

Sen bizi hello cello adam mı sandın? 

AQünnu? 

17) 310 metre uzunluğunda, 11,4 metre 

genişliğindeki dünya üzerinde aktif olarak kullanılan 

en eski köprü olma özelliğini taşıyan Taş Köprü'nün 

kaç gözü vardır?

7 

9 

14 

21 

18) Hangisi Adana ile bütünleşmiş tatlılardan biri 

değildir? 

Kerhane Tatlısı

Şambali 

Turunç Tatlısı

Burma 

Cevizli Sucuk 

19) Adanalıların navigasyon hizmeti görevindeki 

adres tarif merkezi hangisidir?

Hastaneler Kavşağı 

Üniversale hastanesi

İller Bankası 

Kazım Büfe 

20) Biliyürum sıkıldınız, şimdi altın vuruş 

değerindeki soru geliyür! Adanalılarla ilgisi olmayıp 

Adana'ya göç yoluyla gelen Cono aşiretinin asıl ırkı 

hangisidir?

Hollanda Kürdü 

Arizona Kertenkelesi 

Göçebe Çingene 

Dikenli Zalimingo kuşu 

CEVAPLAR: 

1) D 2) D 3) C 4) C 5) C 6) A 7) D 8) C 9) A 10) B 11) C 12) B 13) B 14) C 15) C 16) C 17) C 18) 

B 19) C 20) C 

14 Puan: 

Haritada Adana'nın yerini gösteremeyen dingiller gelmiş burda Adanalılık taslıyür 

aminiüm. Biz senin gibilere Adana'da " Allah’ın conosu " diyoruz. Show TV’den 

Adana'yı takip etmeyi bırak da çık gel Adana'ya bir Kebabımızı ye, merak etme sofraya 

gelen salatalar da ikramımızdır, gözünüz biraz insanlık görsün. 

19 Puan 

Bakale sen daha toy bir Adanalısın, ama içinde Adanalılık ruhu var. Tam Adanalı 

olman için bir kere " Ne baküyün " mevzusu yaşaman, sıcaklardan darlanıp güneşi 

taraman, sabahın beşinde Kazancılar ‘da 2 kişilik ciğer gömmen, Çatalanda ufka karşı 

boğma içmen, Çakmak caddesinde kaybolman gerenk. Şimdi git feysini aç, aramaya 

Adanacity yaz ve bu büyülü şehri keşfe çık. Unutma; Bir insanın başına gelebilecek en 

gurur dolu şeydir Adanalı olmak. 

21 Puan

Allah’ına ölürüm dezzemin cülüğü! Sen tam bir Adana aşığısın. Adana senin içine 

işlemiş.! Şehir dışında " 01 " plakalı bir aracı görünce sevinçten fıttırıp önüne 

atlayacak, "Sen hiç Adanalılara benzemiyorsun " diyen birine zumzuğu geçirecek kadar 

essahlı bir Adanalısın. O sıcacık havasına, samimi ve orijinal insanına vurulmuşsun. Bu 

şehire aşık olmuş, bu şehirde aşık olmuşsun. Huzurun kalbinde doğmak gibi, 

yadırganmadan kendin olabildiğin nadir yerlerden biridir Adana. Bunları 

özümsemişsen, o vakit en güzel şeydir ' Adanalıyık Allah’ın Adamıyık ' diyebilmek.. 

Bakale hangi mahalle? 

17. BÖLÜM: ADANA BULMACA

Soldan Sağa 

4. Üşenmek, canının istememesi 

8. Adana'nın çok amaçlı 3. büyük köprüsü 

9. Küçük veya kısa boylu 

10. Baraj yolunda elinde sopasıyla gezen meşhur teyzemizin adı 

12. Adanalıların şaşırtma ünlemi 

14. Adana’nın essahlı mizah sayfası 

15. Cam veya porselen anlamına gelen kelime 

16. Renkleri " Mavi - Lacivert " olan şehrimizin takımı 

18. Kebabın yanında getirilince tahammül edilemeyen yiyecek 

19. Resimdeki ünlü kimdir 

20. Adanalının seslenme efekti 

Yukarıdan Aşağı 

1. Umarım, zannedersem, belki 

2. Ekmek arası yapmak 

3. Gözleme türündeki hamur işi 

5. Adanaca ayakta durmak 

6. Adana'nın ünlü rap sanatçısı 

7. Çamaşır suyu 

9. Kanatları vardır, yalnız Adana'da yaşar 

11. Amca, Babanın erkek kardeşi 

12. Renkleri " Turuncu - Beyaz " olan şehrimizin takımı 

13. Kapıyı açık aralamak 

17. Adanaca evet manasına gelen kelime 

Cevaplar: 1: Zaar 2: Sokum 3: Bazlama 4)Üşenme, canının istememesi 

5: Dinelmek 6: FateFat 7: Hipo 8: Çatalan 9: Gıllik 10: Meryem 11: Emmi 

12: Adanaspor 13: Gındırık 14: Adanacity 15: Cıncık 16: Adana Demirspor 17: Heye

18/ BÖLÜM 

İÇİNDE ADANA GEÇEN KARİKATÜRLER 

Adanalı acı yer: Adanalının el kitabındaki 3 maddedir.

UZMANLAR UYARIYOR!

ADANALININ ATASINA OLAN SEVGİSİ

HİNDİSTAN’IN ADANASI

YANIYORSUN FUAT ABİ

Şırdanı keşfeden bilimci ağabeylerimiz

ADANANIN NERESİNDENSİN KİRVE ? 

ADANALIDAN ARŞİMET’E DİSS

ADANALILARIN GÜNEŞE ATEŞ ETMEDEN HEMEN ÖNCEKİ YAKARIŞI

KEBAP GİBİ HATUN

ADANALIYA CEHENNEM SICAĞI İŞLEMEZ

O ZAMAN ŞIRDANS! 

Adanalıların evlilikten beklentileri

YANİYÜRUK

18. BÖLÜM 

YASAKLAR VE ADANALILAR 

Adanalıların o kural tanımaz yapısı, yasak olan herhangi bir şeye olan cazibesi 

aşikâr. Hal böyleyken yasaklar karşısındaki Adanalı reaksiyonları da şehirde 

komikli manzaraların oluşmasına neden oluyor. Özellikle halkın rutin haline 

getirdiği alışkanlıklarına karşı yaptırımda bulunmasıyla tadı kaçan halk, işin 

ciddiyetini unutarak yasakların dikine gitmeyi seviyor. Kuralları kendisi 

koyduğu zaman da şahsına özgü dilleriyle caydırıcı uyarılarda bulunuyor ama 

nafile. Sonuç itibariyle ortaya aşağıdaki beyin yakan manzaralar çıkıyor. 

KAŞ YAPAYIM DERKEN GÖZ ÇIKARMAK

ADANALI RİCASI

"Ateş yakmak yasaktır levhasıyla mangal yelleyen vatandaş" isimli tablo

BİZE DE Mİ YASAK GARDAŞ ?

İŞŞİZLİK BİR BOŞ BULUNMUŞLUKTUR!

YASAKMIŞ LAN GOŞUN!

VE YASAĞI DUYAN ADANALILAR SOLUĞU KÖPRÜDE ALIR!

ASIL TEHLİKE MANGAL YAPMAMAK

YAV GALK GET HELE!

YASAKTI! 

ŞU ADANALILAR MELEK GİBİ İNSANLAR

KİMBİLİR NE YAŞADILAR?

DONLA DENİZE GİRERSENİZ OLACAĞI BU!

Yumurtalık / Adana 

19. BÖLÜM 

ADANALILARA İMKANSIZ DE SONRA OTUR SEYRET 

Ülkemizde birçok alanda illerimizin iddialı olduğu, hatta bazı konularda 

birbirleriyle rekabet ettiği konular elbette vardır. Ancak hiçbiri Adana'yla 

ilginçlikte ve orijinallikte yarışamaz, en fazla taklit ederler. Çünkü Adanalılar her 

daim benzersizdir. Makyajsız kadından daha doğaldır Adana insanı. Onlar 

mantıklarıyla değil, duyguları ve yürekleriyle hareket ederler. Sonra o 

mantıklarıyla vicdanlarını doğrar, kalbine kıyarlar. Havasından mıdır 

suyundan mıdır bilinmez ama burada gereksiz söze, gereksiz gösterişe yer yok. 

Her şey olduğu gibi öylesine samimi öylesine içten gelişir. Demokraside çare 

tükenir Adana’da asla! Bir Adanalıya sakın " olur mu öyle şey " deme, çünkü 

Adanalı ne yapar eder oldurur! 

Kısıtlı imkânlarla günlük problemlere "dahiyane" çözümler bulan Adanalılar zamanla 

sosyal medyanın da en çok konuşulan listesinde zirveye oynuyor. Tüm sosyoloji 

uzmanları bir araya gelip Adana’yı araştırsa adamların devreleri yanardı herhalde.

Şimdi sizleri Adanalıların pırıl pırıl zekâlarıyla mümkünsüz şeyleri olağan kılan 

yaratıcılık timsali, sosyal medyada paylaşım rekorları kırıp değme mühendise taş 

çıkaran o manzaralarıyla baş başa bırakıyoruz. 

DAYANIŞMA DEDİĞİN 

TEKNOLOJİDE DÜNYA MARKASIYIZ

BU YIL Kİ FİZK NOBEL ÖDÜLÜ BU YARATICI ARKADAŞA GİDİYOR 

KUZENLERLE TOPLAŞIP MENDERESE GİDERKEN BEN

ADANALI CÜLÜĞÜN OKULDAN ÖNCEKİ İLK EĞİTİMİ TROLLÜKTÜR

SANA GİT DİYEMEM AMA KALK DEMEK DE GELMİYÜR İÇİMDEN

SÖRF MÜ İSTİYORSUNUZ KAMOOON!

DÜNYADA TAKLİT EDİLEMEYEN TEK ŞEY ADANALI CESARETİDİR 

ADANA KALDIRIMLARINDA 3D SOKAK SANATI

THİS İS ADANA

KIRMIZI IŞIKTA MANGAL KEYFİSİ

ADANALILARIN YAZ UYKUSU

ADANA İŞİ YAĞMURLUK

FİŞİ NEREYE TAKIYORDUK?

MEVZU MANGALSA GERİSİ TEFERRUATTIR!

GÜVENLİK SEVİYESİ ÜST DÜZEY 

NE ANLADIK BİZ BU İŞTEN?

YAKARIZ BU GEZEGENİ!

GÜNEŞİN HER BİR IŞININA İHTİYACIMIZ VAR

SİZİN FOTOŞOK DEDİĞİNİZ HER ŞEY BU ŞEHİRDE GERÇEK! 

ANLAYAMAZSINIZ!

ÜSTÜ AÇIK FIRINDIR ADANA

DOĞAL SERİNLİK 

ADANALI YAĞMUR ADAM

ESİYÜR

ASRIN İCADI

21.BÖLÜM 

FOTOĞRAFLARIN DİLİYLE KARPOSTALLIK ADANA 

MANZARALARI 

“ SEN NE GÜZEL ŞEHİRSİN ADANA “ ( Başlık yukardaki değil 

bu olacak )

21. BÖLÜM 

ADANA KAFASI ÜZERİNE ATILMIŞ BİRBİRİNDEN EŞSİZ TWEET’LER 

Adanalılar Allah’ın vip kulları Adana ise seçilmiş şehirdir. Şu bir gerçek ki; “ bir 

gün herkes Adanalı olmak isteyecek”. Ülkemizde hemen herkes Adana 

kafasını yaşamayı hayal etmiş, bu çizgi roman tadındaki şehirde bir gün de 

olsa yaşamak istemiştir. Buradan yola çıkarak Twitter’ da Adana kafasını 

anlatan en iyi tweetleri sizin için derledik. Okurken hem Adanalılığınızla gurur 

duyacak, Adanalı değilseniz -kütüğümüzü Adana'ya aldırmak isteyeceksiniz.

22. BÖLÜM 

12 Şırdanlı Kebap Takvimine göre ” Adana Burçları “ 

ABD Uzay ve Havacılık Dairesi (NASA) 12 burcun tarihlerini güncelleyerek 

gökbilimciler yani astronomlar ve astrologlar arasında yeni bir tartışmaya 

neden oldu. Bunun nedeni ise Adana’dan yayılan ışınların Kuzey Kutbu’nu 

aşırı ısıtıp, Adanalıların güneşe ateş etmelerinden sonra tabakada oluşan 

deliklerin yörüngeler arasında 3 bin yıl fark oluşturması 

olarak açıklanıyor..Tabi ki mutfağından müziğine kadar her şeyi milli olan 

Adana’nın 81 ilden 1 sene ileride olduğunu herkes biliyor. ” 12 Şırdanlı 

Kebap takvimi ” ne göre 2017 yılındaki fantastik dünyalarında yaşayan 

Adanalıların diğer illerle aynı yılda yaşaması ve aynı burçların özelliklerini 

göstermesi kabul edilemez. Adanalı dediğin her açıdan orijinal ve sıradışı 

özellikleri olan aykırı bir yapıda olmalı. İşte o meşhur Adana burçlarından 

birbirinden gizemli ve fantastik özellikleri! 

Taş Köprü Burcu’nun ruh hali

Kafası çakmak caddesi gibi karışık 

Duruşu Menderes gibi huzurlu 

Yüreği Adana gibi yangın yeri. 

Turuncuya sevdalı, gözü kara, dosta güven, düşmana korku salan burç.. 

,

Yeryüzünün en fiyakalı kaybedenleridir onlar. Loserliğin kitabını yazmışlardır.

Dünyanıza tat katalar!

Dürüsttür. -Farklı gelir. -Gerçeği söyler. -Seni senden daha çok düşünür.

Küncü burcunun şu sıralar ki ruh hali: Verdiğim kararlar bile kararsız.

Bakın bir Kebap burcu silerse ‘gurur‘ diye bir duvar örer, aş bakalım o duvarı 

aşabilirsen.

Şırdan insanının eli açıktır, hiç bir zaman iyilik yapmaktan kaçınamaz. 

O yüzden bağımlılık yapar.

Bici Bici burçları tatlı yemeden bir gün geçirmez. En kötü illa çikelat püskevit yiyecek.

Bir Kimyon burcunun size hassas tarafını gösterebilmesi için çok özel biri olmalısınız.

Güven > tutkulu aşk > sımsıkı sarılmak > mutluluk > sadık > şefkatli = Boğma Burcu

Şayet hayatınıza bir Şalgam burcu girmişse, mutlaka derin bir iz bırakmıştır. 

Özlenen ve çok zor unutulandır onlar.

Konu çok basit. Yalan söylemek, oyun yapmak sizin tercihinizse, 

vazgeçmek de Fırıldak burcunun tercihidir. Karar sizin.

, 

BÖLÜM / ADANA ÜLKE OLSUN! 

Geçtiğimiz günlerde AdanaCity’nin twitter hesabı üzerinden hayata 

geçirilen bu motto sosyal medya üzerinde baya yankı uyandırıp Adana ve 

Adana dışında yaşayan binlerce insan tarafından destek gördü. Öyle ki bu 

fantastik şehirde yaşanan olağan dışı olaylar Adana’nın sanki uzak doğuda 

bir ülke olacakken son anda yanlış bir sapmayla Türkiye’de bir il olduğunu 

kanıtlar nitelikte. Birçok medeniyetin kavşak ve yaşam noktası 

olan Adana, kendine has kültürü ve konumu ile bağımsızlık ilan etse

sırıtmaz. Aslında hiç göç almasa, Adana'da yalnızca Adanalılar yaşasa, şehrin sosyolojik 

yapısı mental olarak hiç değişmese, dünyanın en yaşanabilir memleketi. 

İçinden nehir geçen nadir şehirlerden biri, bereketli topraklarında ülke ve 

ülke dışına her mevsim birbirinden faydalı sebze ve meyveler yetiştiriliyor, 

Nisan aylarında portakal çiçeği geri kalan aylarında Kebap kokusuyla 

kendine has parfümü olan nadide bir kent, Delikanlılık doğuştan gelen bir 

yetenek, dünya karması kurulabilecek köklü iki futbol kulübü ve ateşli 

taraftarı mevcut, iklimi turistleri kıskandıracak nitelikte, Yumurtalık ve 

Karataş gibi iki güzide denize açılan ilçesi mevcut ilham veren 

manzarasıyla dünyanın en önde gelen üniversitelerinden birine sahip, 

kendine has dili ve üslubu var, 12 Şırdanlı Kebap takvimiyle tüm evrenden 

bağımsız bir zaman aralığında yaşıyorlar, ünü ülke sınırlarını aşan Kebabı, 

Şalgamı, Şırdanıyla beraber leziz mutfağının yanında, müzik ve edebiyat 

dünyasına kazandırdıkları, mizahı ve cesaret timsali halkıyla da beraber 

Adana’da bir ülkede olması gerekenden daha fazlası var. 

Hal böyleyken memleketin çok üstünde kafa yapılarıyla, sıradanlığın 

kökünü kazıyan, imkânsıza yorduğumuz bütün bu olaylar Adana’nın yeni 

bir dünya, güneş sistemindeki büyülü bir gezegen olduğunu açıklamak 

adına birbirinden ötesi yaratıcı paylaşımlarla sizleri baş başa bırakıyoruz. 

Siz dünyalı onlar Adanalı! 

ÜLKENİN İHTİYACI OLDUĞU TEK ŞEY 

FİLM ÇEVİRİLERİNE BİLE KONU OLAN ŞEHİR

Ne bankee jumping ne de rafting en büyük adrenalin Adana Adliyesi 

CEHENNEMİN FRAGMANIDIR ADANA

Tarihin en samimi Cumhuriyet kutlama mesajı tabi ki Adana'dan.

DÜNYA BİR MUTFAK OLSAYDI BAŞKENTİ ADANA OLURDU

TEKNOLOJİMİZE ULAŞABİLEN ÜLKE YOK!

Çünkü Adana sihirli bir gezegen

“ YILANIYLA TEKERLEK DEĞİŞTİRMEYE GİDEN ADANALI ” 

BU BAŞLIĞI ADANA DIŞINDA HİÇBİR YERDE OKUYAMAZSINIZ

PARİS DE NEYMİŞ MEMLEKETLERİN TİLLAHI ADANA’NIN YANINDA 

ADANALIYA CANLI BOMBAYIM DEMEK EN BÜYÜK İNTİHAR 

ŞEKLİDİR

HER YOL ADANA’YA ÇIKAR 

ŞU ADANALILAR KRAL ADAMLAR

Adriana Lima da aslında Adana Limanıdır

ADANA NEREYE GİDİYOR

HANGİ ÜLKEDE VAR BU SAMİMİYET?

Sıcağı büken Adanalılar olarak bence çok tatlıyız

İstanbul bir hevesse Adana tutkudur! 

Adanalıya imkansız de bir sandalye çek seyret

DÜNYANIN EN SAYKO MİLLETİ

BELEDİYEMİZ BİLE MİZAHŞÖR

ESMİYÜR

ADANA GİBİ BİR ŞEHİR ARAMAYIN BULAMAZSINIZ!

ADANA BİRLEŞİK DEVLETLERİ

KRİZİ FIRSATA ÇEVİRMEK

SİZİN HAYAL ETTİKLERİNİZ BİZİM YAŞAM STANDARTLARIMIZ

DÜRÜM ÇOK CİDDİ 

Bakale gardaş o pikaçuyu ilk ben gördüm hayırdır

ADANALIYA BOMBA İMHA DE KENARA ÇEKİL SEYRET 

Hangi şehir daha Crazy tartışmayalım isterseniz

ADANALI HER ŞEYİ BİLİR DE NASIL SEVİNECEĞİNİ ÇIKARAMAZ

AŞK ADANA’DA YAŞANIYOR GÜZELİM

YA ADANA SEN NİYE BÖYLESİN

BUNLAR ADANA İÇİN NORMAL ŞEYLER

ALLAHINI SEVEN DEFANSA GELSİN!

BÖLÜM 

ADANA’NIN KARPOSTALLARI ANDIRAN DOĞAL GÜZELLİKLERİ 

Adana çok güzel gelsene! 

Yıl boyu güneşle yıkananların şehri Adana tarihi ve coğrafi özellikleri bakımdan çok zengin 

bir mirasa sahiptir. Adana’da geçmişten günümüze birçok kaleler, camiler, kiliseler, ören 

yerleri, antik kentleri ve daha birçok tarihi yapılar mevcut. Bereketli topraklardaki bütün bu 

tarihi güzellikler bir bir görülmesi gereken yerler olsa da şehir halkı tarafından pek de 

keşfedilmemiş saklı güzellikleri olarak nefes alıyor. Bütün bunların dışında bir de Adana’nın 

kendine özgü, fiziki şartlarından, bitki örtüsünden ve ikliminden kaynaklanan birçok doğal 

güzellikleri de bulunmakta. Toroslardaki yüksek alanlar doğa yürüyüşü, akarsulardaki patinaj, av 

turizmi, yayla turizmi, mağara ve kanyon turizmi için dünyada az rastlanan güzelliklerle doludur. Bunlar 

genellikle yaylalar, şelaleler, göller, nehirler, dağlar ve daha neler neler. İklimlerin en nadidesi 

olan Akdeniz’de henüz keşfedilmemiş o kadar doğa harikası var ki, kentin boğucu 

yaşamından sıyrılıp kendinizi doğanın kalbine bırakmak için öyle saatlerce yol almanıza da 

gerek yok. Birçoğuna ulaşım kolay ve Adana’ya çok kısa mesafelerde. Fakat bu

güzelliklerimizin ne kadar kıymeti biliniyor, yöneticiler tarafından doğal dokusu bozulmadan 

geliştiriliyor, halk değerlerimize ne kadar duyarlı tutum taınıyor orası tartışılır. 

Dünyanın hiçbir yerinde olmayan zenginliklere sahip bir coğrafya olarak Adana’nın bir 

turizm şehri olmaması için hiçbir neden yok. Bölgenin sahip olduğu tarihi ve kültürel değerler 

de cabası; Anavarza bugün dünya mirasının en önemli değerlerinden biri, İskender ile 

Darius’un savaş meydanı sadece 1 saat uzağımızda. Akdeniz’den dünyanın en uzun kayak 

pistine sahip Toroslara bir saatte ulaşabilirsiniz. Ancak sahip olduğumuz tüm değerlere 

rağmen, Adana’nın turizm potansiyelini yakalayacak organizasyonlardan yoksunuz. 

Adana’nın bu değerlerini ortaya çıkarıp, tüm dünyaya keşfettirmede, bütün karar mercilerine, 

Adanalı iş adamları ve politikacılara ve tüm Adanalılara büyük sorumluluk düşüyor 

Başka ülkelerde bulamayacağınız şu güzelim yerler Adana olarak yanı başımızdayken 

değerlendirememek, bunca bereketli toprakları ve tarihi içerisinde barındıran koca bir 

medeniyet şehrini bir dünya markası haline getirememek üzerinde düşünülecek bir konu, 

Adanalılar olarak öz eleştiri yapmamız gereken en önemli meselelerden biri. Bu doğal 

zenginlikleri keşfedip tadını çıkaranlar olarak, Adana’nın cennet duraklarında şöyle bir gezi 

yapmak isterseniz, “ Gezmeyi pek seven dergi “ mottosuyla Adana’yı keşfe sunan “ Go 

Adana Kent Rehberi” ile tanışmanızı öneririz. Onlar Adana’yı tüm renkleriyle yansıtan 

yaratıcı bir oluşum, ısrarla tavsiye ederiz. Şimdi sizi bahsini ettiğimiz bazı cennet 

köşelerimizle yolculuğa çıkarıyoruz, kemerlerinizi iyi bağlayın, Adana’nın o kartpostallık 

manzaralarına akıyoruz! 

Adana bu kadar güzelse kim bilir Adana’yı yaratan ne kadar güzeldir? 

Karaisalı ilçesinden Kızıldağ yoluna girdikten sonra 3-5 km kadar sonrasında 

sağa doğru yol ayrımından dönüldükten sonra doğu istikametinde 10 km kadar 

sonra... 

Adana denince akla gelen ilk kompozisyon. Türkiye'de en uzun minarelere 

sahip Ortadoğu ve Balkanların en büyük Sabancı Merkez Camii

ÜZERİNDE GÜNEŞ BATMAYAN COĞRAFYA, MEMLEKETLERİN FERİŞTAHI!

Burası Niagara Şelalesi deel 

Adana'nın doğa harikası Karaisalı Dokuz oluk!

Türkiye’nin Venedik’idir ADANA 

Belki İtalya'ya gidip Venedik sokaklarında gezemedik ama Adana'da doğduk büyüdük çok şükür. 

Adana ortasından geçen Seyhan Nehri’nin güzelleştirdiği bir şehir. Gondol sefası yapmak 

için Venedik'e gitmeye gerek yok. Adana Belediyesi tarafından nehre indirilen gondollarla, cüzzi 

bir fiyata sevdiğinizle romantik bir Seyhan Nehri turu atabilir, şehrin tadını çıkarabilirsiniz.

Belki İtalya'ya gidip Venedik sokaklarinda gezemedik ama Adana'da doğduk büyüdük çok şükür 

Burası Papua Yeni Gine olsa beğenirsin deel mi ? 

Ama burası Adana/Aladağ - Küp Şelalesi 

Dünyanın en yüksek ikinci şelalesi durumunda olan Kapuzbaşı şelalesi, görenleri adeta 

büyülemektedir. Kapuzbaşı Şelaleleri, Aladağ Milli Parkı sınırları içerisindedir. Kapuzbaşı’nda, 70 

metre yükseklikten ve 7 ayrı noktadan dökülen Aladağ ve Aksu çayları, muhteşem bir görüntü 

oluşturuyor. Debinin çok yüksek olması nedeniyle, su zerrecikleri çok geniş bir alana yayılıyor ve 

yaz aylarında keyifli bir serinlik duygusu yaratıyor.

Şu gördüğünüz şiir gibi manzara İsviçre Alpleri falan değil 

Burası huzurun kalbi Adana/ Belemedik

Belemedik Yaylası, Çakıt çayı kenarında bulunan bir yayladır. Doğaya uyum sağlayan ahşap ve taş 

evlerde Belemedik Yaylasının ayrı güzelliklerinden. Belemedik Yaylasında yaban domuzu, yırtıcı 

kuşlar, yaban keçisi gibi yabani hayvanlarda bulunmaktadır. Belemedik Yaylasına gelmek isterseniz 

ihtiyaçlarınızı getirmeniz gerekmektedir. 

Van Gogh'un Cennet'in saklı köşeleri adlı tablosu deel Adana harikalar diyarı 

Himalayalar falan sanmayın Feke/ Tapan Ugurlubağ köyü 

Uğurlu bağ, Adana ilinin Feke ilçesine bağlı bir köydür. Adana iline 147 km, Feke ilçesine 25 km 

uzaklıktadır. Köyde bir adet de kale bulunmaktadır...

Burası Cennet'in Adana şubesi Akçatekir yaylası, çok bakma kafa yapar 

Pozantı ilçesine 17 km uzaklıktaki yayla, Adana-Ankara E-90 oto yolunun 90 km 

sinde yolun her iki yakasında çok geniş bir alana yayılmıştır. Bürücek Yaylası; Akça 

Köy ve Tekir Yaylası'nın birleşmesiyle oluşan Akça tekir beldesinin bir mahallesi 

konumundadır. Çam, ardıç ve meyve bahçeleri arasında kurulmuş olan yaylada yayla 

mimarisine uygun yapıların yanında farklı mimari tarzların örneklerini de görmek 

mümkündür. Bu yaylamızda 1 Eylül tarihinde Akça tekir Yaylası Geleneksel Yayla 

Şenlikleri yapılmaktadır. 

YÜCE ADANA BEY’E BAĞLI BOZANTI ŞEKER PINARI 

Ankara-Adana karayolu seferlerinde Ulukışla-Pozantı arasında Ankara’dan giderken 

dağlık bölge bitiminde, Adana’dan giderken dağlık bölge başlamadan yer alan 

yıllardır hizmet veren bir dinlenme tesisi. Pozantı suyunun (dağdan çıkan ve içilebilir 

olan bölgesinde ) ilk çıkış noktasında yer alan bir tesis. Hayat Su Tesisleri Şeker 

pınarının hemen arkasında yer almakta. Bahçesinde suyun dağdan çıkan bölgesini 

görmeniz mümkün. Bu yüzden isterseniz dağdan gelen doğal suyu el değmeden 

içme sansınız var. Bu suyu ufak bir havuz yapmışlar ve özellikle yazın paket suları 

içine koyup soğuması için kullanıyorlar. Ayrıca bu suyla kendi yetiştirdikleri 

Alabalıkları yetiştiriyorlar.

KARPOSTALLARI ANDIRAN ADANA KOZAN GÖLLER YAYLASI 

Kozan ilçesine 40 kilometre mesafede olan, dört yanı dağlarla kaplı düz ovanın içerisine kurulmuş olan 

kozan göller yaylası Adana da gezilmesi gereken yerler arasındadır. Kayalık dağların arasında 

yemyeşil orman havasıyla göller yaylası bulunmaz bir yer. Şehir hayatı sizi boğuyorsa senede bir kaç 

günde olsa hayatınızda bir değişiklik yapıp yaylanın temiz havasını solumanızı tavsiye ederiz.

Türkiye'nin en büyük lagünü olan Akyatan Kuş Cenneti 

Adana’nın Akdeniz sahilleriyle buluştuğu ve Adana’ya 40 km uzaklıkta,9520 hektar alana 

sahip olan lagün, orman, kumluk, sazlık ve bataklıklardan oluşan, endemik bitkiler ve 

nesli tükenmekte olan kuşlarla birlikte deniz ve kara canlılarının yaşadığı bir doğa harikası 

olan Akyatan gölü çevresinde; Milli Park ve çeşitli ağaçların yer aldığı Orman ve Yaban 

Hayatı Koruma Alanı ile Akyatan Gölü içinde yer alan Kuş Cenneti bir tabiat harikası 

olarak elimizdeki büyük hazinelerden bir tanesi olarak durmakta. 

Burası Brooklyn Köprüsü olsa beğenirdiniz Ama burası Adana Vardaha Köprüsü 

Adana ili Karaisalı ilçesi Hacıkırı (Kıralan) mahallesi'nde bulunan, yöre halkı 

tarafından "Koca Köprü" diye anılan köprü. Hacıkırı Demiryolu Köprüsü olarak ya da 

1912 yılında Almanlar tarafından inşa edildiği için Alman köprüsü olarak 

bilinmektedir. Adana'ya uzaklığı karayolu ile Karaisalı üzerinden 64 km'dir. Demir 

yolu ile Adana İstasyonu'na mesafesi 63 km'dir.

Bu köprü Almanlar tarafından, çelik kafes taş örme tekniği ile yapılmıştır. 6. Bölge 

sınırları içinde bulunmaktadır. 1912 yılında hizmete açılmıştır. Köprünün yapılış 

amacı İstanbul-Bağdat-Hicaz Demiryolu hattını tamamlamaktır.

Van gogh’un tablolarını andıran bu manzara Tufanbeyli / Kürebeli Yaylası’ından 

Tufanbeyli halkı eskiden beri hayvancılıkla da uğraşmaktadır. yaz geldiğinde özellikle 

hayvanlarının daha rahat beslenmesi için yaylaya göç ederler. Tufanbeyli halkının 

yaylası kürebelidir. Yazları aileler (hala hayvancılıkla uğraşanların bir bölümü) Kürebeli yaylasına 

çıkar ve burada tüm yazı geçirirler. doğasının güzelliği ile bir cennet harikasıdır kürebeli. 1500- 

1800 rakım arasında yazın sıcaklığından uzak, göl kenarında tatlı bir yaşamdır kürebeli hayatı. 

En güzel deniz henüz gidilmemiş olandır / YUMURTALIK 

Mustafa Kemal’in Kurtuluş Savaşı’nda “ Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz’dir ileri! “ dediği 

o masalsı kıyılardan bir tanesi de Akdeniz şehri olan Adana’nın Yumurtalık ilçesinde. Tabi 

Adana’nın coğrafi konumunu bilmeyen tatlı su entelektüellerinin “ Adana’da deniz mi 

varmış “ sorularıyla sıkça karşılaşıyoruz. Onlar Adana’nın çorak bir İç Anadolu şehri 

olduğunu düşünse de henüz kıymeti anlaşılmamış Yumurtalık Sahilleri Adana’mızın göz 

bebeği. Adana’ya 70 km mesafede yer alan, sevimli ilçesi Yumurtalık, Doğu’nun önemli

limanlarından bir tanesi. Öyle ki ünlü seyyah Marco Polo Çin seyahatine, 1268 yılında 

Yumurtalık’tan karaya çıkarak başlamış, Ayas ve Atlas kaleleri, Kanuni Sultan 

Süleyman döneminde yaptırılan üç katlı gözetleme kulesi, Osmanlı ve Roma 

hamamlarıyla kent bu ufak ölçeğine çok şey sığdırıyor. 20,000 metre kareyi kaplayan 

Yumurtalık Lagünü Doğa Koruma Sahası, Türkiye’nin, Dünya’nın sulak alanlarından 

biri ve birçok kuş türüne ev sahipliği yapıyor. 

Bu manzaralar Miami deel Adana'nın incisi Yumurtalık'tan 

" Adana'da deniz mi var ya " diyenleri şöyle alalım bir köşede utansınlar 

SARI SICAK ADANA’NIN MASMAVİ AŞKI KARATAŞ 

Kente 47 km. uzaklıktaki Karataş, Akdeniz’in maviliğiyle kucaklaşmak için Adana’dan 

ulaşabileceğiniz en kestirme nokta. Eski adı Magarsus olan ilçede aynı isimle er alan 

antik kentin kalıntıları ( Magarsus Kalesi, amfi tiyatro, Athena Tapınağı ) görülmeye 

değer. İnce kumu, geniş doğal plajları, bol iyotlu havası ve iklimiyle bir doğa harikası 

olan bölge kıyılarının önemli bir kısmı da Tuzla ve Akyatan lagünlerine de ev sahipliği 

yapıyor. Bu doğal güzellikle geçtiğimiz zamanlarda koruma altına da alındı. Karataş’a 

günübirlik denize girmeye yâda denize nazır taze balık yemeye, Harbiş sahilinden gün 

batımını izlemeye gidebilirsiniz. Gelmişken az sayıdaki motel ve pansiyonda 

konaklayarak tatilinizi geçirmeniz mümkün. Ayrıca kampingler de konaklamak için 

alternatifiniz.

9. BÖLÜM 

GEÇEN ZAMAN İÇERİSİNDE ADANA 

Adana'da 20 yıllık esnaf, bir röportajda "Adana'da beyzbol oynayan 

yok ama beyzbol sopası çok satılıyor." diyeli 2 yıl oldu.

Adana'da bir binanın inşaat işçileri, çalıştıkları binada intihara kalkışan 

adamın kafasına taş atarak vazgeçirmeye çalışalı 2 yıl oldu. 

Adana’da sevgilisini döven 19 yaşındaki bir genç mahkemeye verildikten sonra 

hâkim karşısına çıkarılınca "Neden dövdün?" sorusuna, 280 kelimelik mesajıma 

sadece "Ok" yazdığı için pişman değilim şeklinde ifade vereli 1 yıl oldu...

Adana'da trafik sorunu ile ilgili röportaj yapılırken arka tarafta trafik 

yüzünden kavga çıkalı 1 yıl oldu. 

Adana'da bir bakkaldan para ve sigara çalan iki hırsızdan biri olan E.K. 

unuttuğu montu sabah almaya gelince yakalanalı birkaç hafta oldu...

Adana'da lise binasının giriş kapısına pompalı tüfekle ateş eden genç "Aşkıma 

kızdım okulun kapısına kalp yaptım, kafam güzeldi, hava olsun diye sıktım" 

diyeli 1 yıl oldu.. 

Adanalı bir genç, ağaca zincirle bağladığı bisikletin anahtarını kaybedince zinciri 

kesmek yerine ağacı keseli 8 yıl oldu

ABD Adana konsolosu Eric Gren, şiveyi de ihmal etmeden “ Biz Adanalıyık, Bici yerik 

Şalgam içerik “ diyeli 6 yıl oldu.

ADANACİTY TASLAK

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?