12.12.2012 Views

Tumia mkakati wa 'Push-Pull' (Sukuma-Vuta)

Tumia mkakati wa 'Push-Pull' (Sukuma-Vuta)

Tumia mkakati wa 'Push-Pull' (Sukuma-Vuta)

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Je, umeona uharibifu <strong>wa</strong> mabuu katika<br />

shamba lako la mahindi?<br />

Kama ulitarajia kuvuna magunia 10 ya mahindi,<br />

mabuu ya mahindi yatasababisha uharibifu <strong>wa</strong><br />

magunia 3!<br />

1<br />

Gunia la<br />

mahindi<br />

1<br />

Gunia la<br />

mahindi<br />

1<br />

Gunia la<br />

mahindi<br />

1<br />

Gunia la<br />

mahindi<br />

1<br />

Gunia la<br />

mahindi<br />

1<br />

Gunia la<br />

mahindi<br />

1<br />

Gunia la<br />

mahindi<br />

x x x<br />

Mabuu huingiaje ndani ya zao lako la<br />

mahindi?<br />

Vipepeo hutaga mayai yao juu ya mmea <strong>wa</strong><br />

mahindi. Mayai huangua na kutoa mabuu, na<br />

mabuu haya hutafuna majani na kujikita ndani ya<br />

shina la mmea unapokua. K<strong>wa</strong> hivyo, mabuu hula<br />

chakula kitakacho kuza mbegu ya mahindi.<br />

Vipepeo vinataga<br />

mayai kwenye<br />

mmea<br />

Kipepeo hudumu<br />

siku 2-3<br />

'Pupa' huangua na<br />

kutoa kipepeo<br />

'Pupa' hudumu<br />

siku 7-14<br />

Larva<br />

Buu hukauka<br />

na ku<strong>wa</strong><br />

'pupa'<br />

Safu ya mayai<br />

Mabuu<br />

hudumu siku<br />

15-22<br />

Mabuu hula mmea na kukua<br />

Maisha ya mabuu <strong>wa</strong> mahindi<br />

mayai huangua<br />

na kutoa<br />

mabuu baada<br />

ya siku 3-5<br />

Mkakati <strong>wa</strong> <strong>'Push</strong>-<strong>Pull'</strong> (<strong>Sukuma</strong>-<strong>Vuta</strong>) ni<br />

nini?<br />

Huu ni <strong>mkakati</strong> <strong>wa</strong> upandaji mahindi unao dhibiti<br />

mabuu ya mahindi pamoja na gugu la striga.<br />

Mkulima anatumia majani ya napia na mkunde<br />

<strong>wa</strong> desmodium ili kudhibiti mabuu na striga.<br />

Desmodium hupand<strong>wa</strong> katikati ya safu za<br />

mahindi. Desmodium hutoa harufu inayochukiza<br />

vipepeo vya mabuu. Harufu hii hu<strong>wa</strong>fukuza<br />

("sukuma") mabuu kutoka k<strong>wa</strong> zao la mahindi.<br />

Majani ya napia hupand<strong>wa</strong> kulizingira shamba la<br />

mahindi kama mtego. Napia hupendeza zaidi<br />

kuliko mahindi k<strong>wa</strong> vipepeo hivi, na hivyo<br />

"huvuta" vipepeo kutaga mayai yao kwenye<br />

napia.<br />

Hata hivyo, napia haita ruhusu mayai ya mabuu<br />

ku kua, mara yanapo angua. mayai yanapo<br />

anguli<strong>wa</strong>, na mabuu kuingia ndani ya napia,<br />

mmea huu hutoa gundi inayotega mabuu hao,<br />

nayo hufa.<br />

MBINU YA "PUSH-PULL" (SUKUMA-VUTA)<br />

Mmea <strong>wa</strong><br />

kuchukiza<br />

(Desmodium)<br />

Gundi <strong>wa</strong> mmea<br />

Buu lililokufa<br />

Mahindi<br />

Hufukuza mabuu<br />

Mmea <strong>wa</strong><br />

mtego<br />

(Napier grass)<br />

Huvuta mabuu<br />

Huvuta<br />

adui <strong>wa</strong><br />

mabuu<br />

Mabuu <strong>wa</strong>nao<br />

ponea ni<br />

<strong>wa</strong>chache na<br />

mahindi<br />

yanaokole<strong>wa</strong><br />

na <strong>mkakati</strong> <strong>wa</strong><br />

'push-pull'<br />

K<strong>wa</strong> hivyo mabuu <strong>wa</strong>nao ponea ni <strong>wa</strong>chache na<br />

mahindi yanaokole<strong>wa</strong> na <strong>mkakati</strong> <strong>wa</strong> 'push-pull'!<br />

Utapandaje shamba la <strong>'Push</strong>-<strong>Pull'</strong> (yaani<br />

<strong>Sukuma</strong>-<strong>Vuta</strong>)?<br />

1. Panda majani ya napia (aina ya 'Bana grass' ni<br />

bora zaidi) kulizingira shamba lako.<br />

2. Panda angalau safu tatu kulizunguka shamba<br />

lote.<br />

3. Katika m<strong>wa</strong>ka <strong>wa</strong> k<strong>wa</strong>nza, panda napia kabla<br />

ya mvua kunyesha ili napia itangulie mahindi.<br />

Vipepeo vitapendelea napia iliyo komaa, hata<br />

kuliko mahindi machanga.<br />

4. Jipatie mbegu ya desmodium kutoka k<strong>wa</strong><br />

kampuni zinazouza mbegu (Western Seed

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!