You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
İ<strong>STANBUL</strong> <strong>GÜMRÜK</strong><br />
MAKALE<br />
Gümrük Muhafaza Hizmetleri<br />
Şube Personeli<br />
YABANCI BAYRAKLI YAT/TEKNELERDE<br />
TÜRK BAYRAĞINA GEÇİŞ İŞLEMLERİ<br />
oranı %1 olarak belirlenmiş, Türk vatandaşları veya Türk<br />
Ticaret Kanununa göre kurulan tüzel kişiler tarafından yurt<br />
dışında kurulan veya yurt dışında kurulu bulunmakla birlikte<br />
hisselerinin bir kısmı Türk vatandaşlarına ait olan bir şirket<br />
tarafından iktisap edilmek suretiyle yabancı bayrak çekilmiş<br />
olan gemi, deniz ve iç su araçlarının bağlama kütüğüne<br />
kaydedilmesi amacıyla ithalini sağlamak üzere 2009/3 sayılı<br />
Tebliğ yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.<br />
Ülkemizde, 1980’li yılların sonunda başlayan ve<br />
2000’li yıllarda büyüyen deniz turizmi sektörünün bel<br />
kemiğini oluşturan yerli ve yabancı bayraklı ticari ve<br />
özel yatların sayısı Deniz Turizm Birliği’nin verilerine göre 22<br />
bin adedi aşmıştır. Bu sayının 18 bini gerçek ve tüzel Türk<br />
vatandaşlarına ait olmasına rağmen bunların yaklaşık 6 bin<br />
adedinin de yabancı bayraklı olduğu değerlendirilmektedir.<br />
Bu açıdan, “yabancı bayraklı yatlar/tekneler sorunu” öteden<br />
beri Ülkemizin gündeminde yer alan bir konu olarak hep süre<br />
gelmiştir.<br />
Öncelikle yat/tekne sahiplerinin vatandaşı olduğu ülke dışında<br />
bir ülkenin bayrağını çekmenin ülkemize has bir durum<br />
olmadığının belirtilmesinde fayda vardır. Bu durum 20.<br />
yüzyılın başından itibaren tüm dünyada, gerek ticari gemilerde<br />
gerekse yatçılıkta var olan genele yaygın bir uygulama olduğu<br />
söylenebilir. İster ticari ister gayri ticari olsun deniz araçlarında<br />
bu yola başvurulmasının sebebi ülkeden ülkeye farklılık gösterse<br />
de yüksek vergiler, bürokrasi vb. faktörlerin bunlardan önde<br />
gelenleri olduğu kuşkusuzdur. Ülkemiz açısından bu yolun<br />
tercih edilmesinin esas sebepleri ise ithalatında tahsili gereken<br />
ÖTV ile mevzuatın maliki gerçekte Türkiye Cumhuriyeti<br />
vatandaşı olmakla birlikte yabancı bayrakları tekne/yatların, tam<br />
muafiyet sistemiyle geçici ithalat rejimi kapsamında ülkemiz<br />
kıyılarını kullanabilmesine imkan vermiş olmasıdır.<br />
Belirtilen sebeplerle, son yıllarda Ülkemizde Türk vatandaşlarına<br />
ait yabancı bayraklı yat/teknelerde yaşanan artış karşısında,<br />
Türk Bayrağına geçişi teşvik eden bir takım düzenlemeler<br />
yapılmıştır. Bu kapsamda, 2009/15315 sayılı Karar kapsamında<br />
30/11/2009 tarihine kadar (bu tarih dahil) geçerli olmak üzere,<br />
8901.10.10.00.11, 8901.10.90.00.11 ve 89.03 G.T.İ.P.’li<br />
eşyalarda uygulanacak ÖTV oranı % 0 (sıfır) olarak , KDV<br />
Getirilen düzenlemelerde, ÖTV muafiyeti ve KDV indiriminden<br />
yararlanmanın 3 ay gibi kısıtlı bir zamanda yapılamasının<br />
öngörülmesi ile başlangıçtaki 1 yıl için satış ve devir yasağı<br />
gibi hükümlerden dolayı uygulamanın yükümlüler tarafından<br />
anlaşılması zaman almış, yurtdışı yazışmalar ve talep edilen<br />
belgelerin sağlanmasının uzun sürmesi gibi nedenlerden birçok<br />
tekne/yat için, bu kısıtlı süre içinde geçiş sağlanamamıştır.<br />
Ayrıca geçişin az olmasının bir diğer nedeni de endişeler ve<br />
düzenlemeler ile ilgili bilgi eksikliğidir. İstanbul Deniz Ticaret<br />
Odası kayıtlarına göre söz konusu dönemde 1.237 tekne/<br />
yat Türk Bayrağına geçiş yapmış olup, bu rakam hedeflenen<br />
sayının yaklaşık %25’i düzeyinde kalmıştır.<br />
Sayılan sebeplerle günümüzde de denizcilik sektöründe yabancı<br />
bayraklı tekneler/yatlar sorunu halen devam etmektedir.<br />
Bu amaçla hazırlanan ve 27.01.2017 tarihli Resmi Gazete<br />
yayımlanarak yürürlüğe giren 6770 sayılı Kanunla; Yurtdışında<br />
bulunan veya yabancı bayrak çekilmiş olan Türk Gümrük<br />
Tarife Cetvelinin 8901.10.10.00.11 ve 8901.10.90.00.11<br />
numaralarında yer alan mallar ile 89.03 tarife pozisyonunda<br />
yer alan mallardan yat, kotra, tekne ve gezinti gemilerinin,<br />
Türkiye’deki gerçek veya tüzel kişilere bedelsiz olarak intikali<br />
veraset ve intikal vergisinden; bunların Türkiye’ye ithali ile<br />
kayıt ve tesciline ilişkin iş ve işlemler, 492 sayılı Harçlar<br />
Kanununa bağlı (8) sayılı tarifede yer alan bağlama kütüğü<br />
ruhsatnamelerinden alınacak harçlar hariç olmak üzere, gümrük<br />
vergisi dahil her türlü vergi, resim, harç, fon ve paylardan<br />
müstesna olduğu hüküm altına alınırken, 2017/9759 sayılı<br />
Kararla da yat, kotra, tekne ve gezinti gemilerinin KDV oranı<br />
%1, ÖTV oranı ise %0 olarak belirlenmiştir.<br />
Uygulamaya ilişkin yurt dışında bulunan veya yabancı bayrak<br />
çekilmiş olan gerçek ve tüzel kişilere ait yat, kotra, tekne, yolcu<br />
ve gezinti gemilerinin kayıt veya tescili için serbest dolaşıma<br />
girişini sağlamak amacıyla Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme<br />
Bakanlığı’nca çıkarılan 2017/3 sayılı Tebliğ’de; yat, kotra, tekne,<br />
yolcu ve gezinti gemilerine ilişkin gümrük işlemleri, liman<br />
başkanlıklarının ilgili gümrük idaresine kayıt veya tescilinin<br />
yapıldığının bildirimini müteakip altmış gün içinde tamamlanması,<br />
söz konusu bildirimi, İthalat Mevzuatı uyarınca aranan belgeler<br />
yerine geçeceği şeklinde düzenlemelere yer verilmiştir.<br />
Bununla birlikte, Bakanlığımız Gümrükler Genel<br />
Müdürlüğü’nün 2017/7 sayılı Genelgesinde; “Anılan Tebliğ<br />
28 Haziran 2017
Change language