Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
İ<strong>STANBUL</strong> <strong>GÜMRÜK</strong><br />
mediği, kulanım amacının görüntü elde etmek, askeri/savunma,<br />
arazi ölçüm veya taşıma ya da hobi/eğlence vb. ne olduğu<br />
“gibi hususlar dikkatlice incelenerek “ tarife saptırması” yapılıp<br />
yapılmadığına dikkat edilmesi, bilhassa önem arz etmektedir.<br />
Drone’ların yukarıda bahsettiğimiz sivil ve ticari alanlardaki<br />
kullanımları bir yana, bu insansız hava araçlarının giderek artan<br />
popülaritesi bir dizi güvenlik sorunlarını da gündeme getirmiştir.<br />
Bu sorunlar öylesine önemli hale geldi ki artık güvenlik konferanslarında<br />
düzenli olarak tartışılmaktadır ve birçok güvenlik<br />
araştırmalarına da konu olmaktadır.<br />
Drone’ların mükemmel çekim yapabilme kabiliyeti nedeniyle<br />
özel hayatın gizliliğini tehdit edebilmesi, kolayca silaha dönüşebilme<br />
özelliği nedeniyle terör saldırılarında kullanılabilmesi,<br />
uzun mesafeler kat etmesi nedeniyle yasak maddelerin taşınabilmesi<br />
ve radarda görülmeme ihtimali ve kolayca her yerden<br />
uçurabilmesi nedeniyle hava trafiğini tehlikeye düşürebilmeleri,<br />
casusluk vb. bütün ülkelerde gündemde olan güvenlik<br />
sorunları arasında yer almakta olup, bu güvenlik sorunları ile<br />
beraber çok önemli bir bölümü ithal edilen drone’ların kayıt<br />
altına alınması için gümrük kontrolleri etkinliği daha da önem<br />
kazanmaktadır.<br />
Bu güvenlik sorunları bütün ülkelerde bir takım yasal düzenlemeleri<br />
de beraberinde getirmiştir. Ülkemizde de ilk sorun 2015 yılı Mart<br />
ayında drone’ların havalimanları çevresinde uçurulması sebebiyle<br />
çıkmıştır. Bir şahıs Atatürk Havalimanı çevresinde uçuş sahasını<br />
tehlikeye düşürecek nitelikte drone uçuşu yaptığı için hakkında trafik<br />
güvenliğini tehlikeye sokma suçundan dava açılmıştır.<br />
Hali hazırda drone’lar ile ilgili yasal mevzuatı incelediğimizde,<br />
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünün (SHGM) İnsansız Hava<br />
Aracı Sistemleri Talimatı (SHT-İHA) 22 Şubat 2016 tarihinde<br />
yayımlanmıştır.<br />
Anılan Talimatın 2 nci maddesinde Talimat kapsamı dışında<br />
Dronlar kullanım alanları ve teknik özellikleri itibariyle gümrüklü<br />
sahalarda hem kaçakçılıkla mücadelede hem de gümrük kontrolleri ve<br />
araç takip sistemlerinde kullanılabilir.<br />
olan İHA’lar belirtilmiş; 5 inci maddesi ile, Talimatın konusunu<br />
oluşturan İHA’lar azami kalkış ağırlıklarına göre 4 sınıfa ayrılmış,<br />
azami kalkış ağırlığı 500 gr ile 4 kg ağırlığında (İHA0) olan<br />
ve 4 kg ile 25 kg ağırlığında (İHA1) olan İHA’ların ve bunları<br />
kullanacak pilotların SHGM tarafından oluşturulan internet<br />
tabanlı “Kayıt Sistemi”ne kayıt edilmesi; ayrıca, azami kalkış<br />
ağırlığı 25 kg ile 150 kg aralığında olan (İHA2) ikinci gruptaki<br />
İHA’lar ile azami kalkış ağırlığı 150 kg ve daha fazla olan (İHA3)<br />
İHA’ların Türk hava araçları tesciline kayıt yaptırmaları zorunlu<br />
hale getirilmiştir.<br />
Söz konusu Talimat ve gümrük mevzuatı çerçevesinde, İHA<br />
cinsi eşyanın ticari miktar ve mahiyet arz etmemesi ve kişisel<br />
kullanıma mahsus olması şartıyla yolcu beraberi veya<br />
posta ve hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelmesi halinde,<br />
herhangi bir GTİP ayrımı yapılmaksızın eşyanın gümrük işlemlerinde;”<br />
SHT-İHA Talimatının 6 ncı maddesi gereği tüm<br />
İHA sınıfları için SHGM tarafından düzenlenecek olan ‘İthal<br />
Teknik Uygunluk Yazısı’nın aranması, Anılan Talimatın 12<br />
nci maddesinin 2 nci fıkrası çerçevesinde, Türk Uçak Siciline<br />
ilk defa kayıt edilecek İHA2 ve İHA3 sınıfındaki İHA’ların<br />
tescil işlemlerinin yapılabilmesini teminen, Gümrük Müdürlüğünce<br />
‘Hava Aracı Kati İthal Yazısı’ aslı ile serbest dolaşıma<br />
girişe ilişkin beyanın Sivil Havacılık Genel Müdürlüğüne<br />
gönderilmesi” gerekmektedir.<br />
Ayrıca Bakanlığımız Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün “Yolcu<br />
Beraberi veya Posta ve Hızlı Kargo Taşımacılığı Yoluyla Gelen<br />
ve Ticari Miktar ve Mahiyet Arz Etmeyen İHA’ların Gümrük<br />
İşlemleri” konulu 18.0<strong>3.</strong>2016 tarihli, 14657644 sayılı yazıları<br />
gereğince ;” Kıymetinin 1500 AVRO’yu geçmemesi halinde<br />
2009/15481 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 62 nci maddesi<br />
uyarınca tek ve maktu vergi tahsil edilmesi, kıymetinin 1500<br />
AVRO’yu geçmesi halinde ise Kararın 63 üncü maddesi çerçevesinde<br />
eşyaya yürürlükte olan ithalat vergilerine ilişkin oranın<br />
uygulanması gerekmektedir.<br />
Yazımızda buraya kadar, drone’ların kullanım alanları ve teknik<br />
özeliklerine göre tarife sınıflandırması ile güvenlik sorunlarını<br />
beraberinde getirdiği yasal düzenlemeler çerçevesinde gümrük<br />
kontrollerinde dikkat edilmesi gerek hususlara yer verdik. Bunlara<br />
ilaveten drone’ların kullanım alanları ve teknik özellikleri<br />
itibariyle gümrüklü sahalarda hem kaçakçılıkla mücadelede<br />
hem de gümrük kontrolleri ve araç takip sistemlerinde kullanılarak<br />
gümrük denetimi etkinliği arttırmak üzere Bakanlığımız<br />
envanterine alınmasının faydalı olacağını belirtmekte fayda bulunmaktadır.<br />
Son olarak; yakın gelecekte drone pazarının 12 milyar dolara<br />
ulaşması beklenmektedir. Ülkemiz en çok drone ithal eden 10<br />
ülke arasında yer almakta olup, bu açıdan drone pazarı Ülkemiz<br />
için ekonomik bir tehdit olarak algılansa da bunu fırsat<br />
haline getirip İsrail ve ABD gibi bu pazardan en büyük payı<br />
alabiliriz. Çünkü Türk mühendisler tarafından üretilen yerli<br />
İHA Bayraktar, “silahlı olması ve havada en uzun süre kalma”<br />
rekoruna sahip olması dolayısıyla Heron’dan çok daha üstün<br />
özelliklere sahip olarak oldukça uygun bir maliyetle imal edilerek<br />
İsrail yapımı İHA’nın pabucunu dama atmıştır. Bu itibarla,<br />
Ülkemizin var olan bu potansiyeli ile pazardan pay almak<br />
için drone’lar ile ilgili teknik gelişmeleri yakından takip ederek,<br />
üretime yönelmek suretiyle artık ithalatçı konumdan ihracatçı<br />
konuma geçmeliyiz.<br />
40 Haziran 2017
Change language