BİNYILDA BİR- e dergi
Michelangelo ve Mimar Sinan SANAT TARİH SOSYOLOJİ
Michelangelo ve Mimar Sinan SANAT TARİH SOSYOLOJİ
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>BİNYILDA</strong> <strong>BİR</strong><br />
Michelangelo’ nun yaşamı on<br />
beşinci yüzyılın son çeyreği<br />
ile on altıncı yüzyılın<br />
yarısından çoğuna şahitlik<br />
eder.Dünya tarihinin sayılı<br />
yeteneklerinden biri<br />
olmasıyla beraber yaşadığı<br />
yüzyıl da kendisi ve dünya<br />
tarihi için çok özel bir<br />
dönemdir.<br />
Çok özel bir dönemdir çünkü<br />
sosyolojik dönüşümler<br />
yüzyıllık döngüler halinde,
azen de bin yıllık döngüler<br />
halinde ilerlemektedir.<br />
Michelangelo bu yüzyıllık ve<br />
bin yıllık döngünün tam<br />
kesişme noktasında gelmiş,<br />
hem Avrupa Kıtası toplumu<br />
ve tarihi, hem de müntesibi<br />
oldukları Hristiyanlık akidesi<br />
tarihi için çok önemli<br />
çalışmalara imza atmıştır.
Michelangelo bir yetenek<br />
olarak da yüzyılda ya da bin<br />
yılda bir gelecek bir<br />
sanatçıdır.Ya da bir yeteneğin<br />
bu kadar uygun koşullar<br />
içinde bulunup da böylesi<br />
üretken olması yüzyılda ya da<br />
binyılda bir olabilecek<br />
birşeydir.
Aslına yeryüzü sahnesi çok<br />
talihli bir dönemindedir.<br />
Binyılda bir gelecek başka bir<br />
yetenek Mimar Sinan da<br />
çağın zirvesi başka bir<br />
toplumda Osmanlı<br />
İmparatorluğu’nda eserler<br />
üretmekte dünya<br />
tarihi,mimari, kültür, estetik<br />
ve sanata eserlerini miras<br />
bırakmakta,O da kendi<br />
toplumunun ve İslam dini<br />
akidesinin yansıması eserler<br />
icra etmektedir.
Süleymaniye’yi yapmak için<br />
bir Sinan bir Süleyman<br />
lazımsa da, dünya insanlık<br />
tarihinin bu zirve eserleri için<br />
de adeta bir Sinan bir de<br />
Michelangelo lazımdır.Ne<br />
şans ki ikisi de gelmiştir.O<br />
halde bu eserleri iyi okumak<br />
lazımdır.
İkisi de başka başka<br />
toplumlardan neşet<br />
etmiştir.Yaşadıkları<br />
toplumlar, bu toplumların<br />
geçirdiği sosyolojik evreler<br />
farklı farklıdır.Genetik<br />
aktarımlar farklıdır.Eserlerin<br />
kıyaslı okumaları buna göre<br />
yapılmalıdır.<br />
Enteresan bir ortak payda<br />
vardır:O da teolojide<br />
kesişmektedir. Sinan,<br />
inandığı kutsal metinlerin iz
düşümlerini, siluetler halinde<br />
surete girmeden<br />
betimlerken,Michelangelo da<br />
Hz.Adem,Havva,Musa,Davut<br />
gibi peygamberleri,Nuh<br />
Tufanı,Kıyamet Günü vb<br />
teolojik esasları, kendi inancı<br />
çerçevesinden<br />
betimlemiştir.Konular<br />
ikisinde de ortaktır.<br />
Bir hakikati betimleme<br />
çabası,aktarımı<br />
görülmektedir.Mimar Sinan<br />
da Michelangelo da kendi
etimleme teknikleriyle,<br />
farklı şekillerde bu konuları<br />
ele almışlardır.<br />
Michelangelo bu konuları tek<br />
tek resim ve heykel sanatıyla<br />
betimlerken, Mimar Sinan<br />
direk bir tüme varımla tevhid<br />
eksenli eserler vermiştir.<br />
Başa dönersek:<br />
Michelangelo bu yüzyıllık ve<br />
bin yıllık döngünün tam<br />
kesişme noktasında gelmiş
hem Avrupa kıtası toplumu<br />
ve tarihi hem de müntesibi<br />
oldukları Hristiyanlık akidesi<br />
tarihi için çok önemli<br />
çalışmalara imza atmıştır.<br />
Bin yıllık bir döngüdür çünkü<br />
Avrupa Kıtası toplumunun<br />
ortaçağ kabuğundan<br />
kurtulması bin yılını<br />
almıştır…Bin yıllık bir<br />
sessizlik…<br />
Yüzyıllık bir döngüdür çünkü<br />
Ortaçağın bitip de gelen yeni<br />
çağın etkilerinin sosyolojik<br />
dönüşümü yüzyılı
almaktadır...Bu eserler<br />
İstanbul’un Fethi’nden<br />
sonraki yüzyıllık bir<br />
sosyolojik dönüşümün<br />
yansımaları sayılmalıdır.<br />
Vatikan ın Sistine şapeli nin<br />
tavan ressimleri bu kadar<br />
uzun bir dönemin sonunda<br />
Michelangelo tarafından<br />
işlenmiştir.
H.Gökçe Birgin<br />
birginharika@gmail.com
Change language