Mapy_funkcjonalne_ver_2

Mapy funkcjonalne 

Warsztat Q.EEG

Spis treści 

Problemy z uwagą.................................................. 3 

Decydowanie i organizowanie ................................ 4 

Impulsywność ....................................................... 5 

Brak motywacji ..................................................... 6 

Nadruchliwość....................................................... 7 

Spowolnienie ......................................................... 8 

Sprawność manualna ............................................ 9 

Sprawność ruchowa ............................................ 10 

Integracja sensoryczna ........................................ 11 

Zachowania kompulsywne ................................... 12 

Zachowanie rutynowe .......................................... 13 

Perfekcjonizm ...................................................... 14 

Zachowania opozycyjno-buntownicze ................... 15 

Uzależnienia ........................................................ 16 

Rozumienie sygnałów niewerbalnych ................... 17 

Interakcje społeczne ............................................ 18 

Zaburzenia snu ................................................... 19 

Nadmierna senność ............................................. 20 

Tendencje depresyjne .......................................... 21 

Podwyższona złość i gniew ................................... 22 

Reaktywność (pobudliwość) emocjonalna ............. 23 

Wstydliwość i obwinianie się ................................ 24 

Brak odczuwania negatywnych emocji ................. 25 

Brak odczuwania pozytywnych emocji ................. 26 

Lęk ..................................................................... 27 

Fobie .................................................................. 28 

Myśli obsesyjne ................................................... 29 

Słuchanie – percepcja ......................................... 30 

Słuchanie ze zrozumieniem ................................. 31 

Słyszenie dźwięków mowy (głosu, nie słów) .......... 32 

Rozumienie dźwięków mowy (intonacji) ............... 33 

Płynność wysławiania się .................................... 34 

Płynność czytania ............................................... 35 

Czytanie ze zrozumieniem ................................... 36 

Czytanie – percepcja wzrokowa............................ 37 

Ortografia ........................................................... 38 

Łatwość pisania .................................................. 39 

Liczenie, matematyka .......................................... 40 

Orientacja ułożenia ciała ..................................... 41 

Orientacja przestrzenna – rozumienie .................. 42 

Orientacja przestrzenna – percepcja .................... 43 

Pamięć wzrokowa ................................................ 44 

Pamięć słuchowa - słowa..................................... 45 

Pamięć słuchowa (intonacja, melodia) ................. 46 

Pamięć wzrokowo-przestrzenna ........................... 47 

www.trening-uwagi.pl 2

Problemy z uwagą 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nie przywiązuje uwagi do szczegółów 

Popełnia bezmyślne błędy w szkole lub przy wykonywaniu innych zajęć 

Ma trudności ze skupieniem i utrzymaniem uwagi w szkole lub podczas zabawy 

Bardzo łatwo rozprasza się, zwłaszcza przez hałasy 

Odwraca się w klasie, rozmawia z kolegami, nie słucha, co się mówi na lekcji 

Wydaje się, że nie słucha tego, co się bezpośrednio do niego mówi 

Nie stosuje się do wskazówek i poleceń nauczycieli, rodziców 

Nie jest w stanie dokończyć rozpoczętej pracy 

Entuzjastycznie zabiera się za zadanie, ale trudno jest mu doprowadzić do końca 

Unika lub niechętnie podejmuje zadania, które wymagają wydłużonego wysiłku 

umysłowego 

Zwleka z zabraniem się za pracę domową, odrabianie lekcji trwa długo i z małymi 

efektami 

Gubi przedmioty, rzeczy niezbędne do wykonania zadań (zabawki, przybory szkolne, 

zeszyty, książki lub narzędzia) 

Roztargniony, zapomina co ma zrobić, ale pamięta co się wydarzyło (nie ma problemu z 

odtwarzaniem) 

Lubi marzyć, ma wzmożoną wyobraźnię, „odpływa w świecie fantazji” 

W pracach pisemnych często są niedokończone akapity, zdania, wyrazy, gubione litery 

Wypracowania nie mają logicznego ciągu, są chaotyczne 


Decydowanie i organizowanie 

 

 

 

 

 

Ma trudności z podejmowaniem decyzji 

Zwleka z decyzją o zakupie czegoś, wyborem ubrania, miejsca wakacji, zastanawia się 

zbyt długo 

Ma trudności z organizowaniem myśli, myśli chaotycznie, w sposób nieuporządkowany 

Ma problemy z planowaniem działań, układaniem list rzeczy do zrobienia 

Nie spełnia się w roli organizatora: wycieczki, zabawy, projektu 


Impulsywność 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wyrywa się do odpowiedzi zanim zostanie postawione pytanie (choć nie zawsze zna 

odpowiedź) 

Nie potrafi poczekać na swoją kolej np. podczas zabawy, przy wydawaniu posiłków 

Przerywa lub przeszkadza innym (wtrąca się do rozmowy lub zabawy) 

Wybuchowy, skłonny do kłótni, „rzuca talerzami”, trzaska drzwiami 

Ma wyrzuty, że nie może kontrolować swojego zachowania 

W trakcie zabawy, gry jak coś nie idzie po jego myśli przerywa i porzuca zabawę/grę 

Wygłupia się w klasie, w zespole, zachowuje się jak „klasowy błazen” 

Mówi, co myśli, bez względu na to czy dotknie to innych 

Inni czują się nieswojo w jego obecności, bo nie wiedzą, co powie, co zrobi – jest 

nieprzewidywalny 

Przeskakuje z jednego projektu/aktywności/zainteresowania do innego bez dokończenia 

każdego z nich (brak wytrwałości) 

Dąży do tego, aby w centrum uwagi, aby zostać duszą towarzystwa 

„Robi zanim pomyśli” 

„Wściekłość drogowa” - krzyczy na innych, pogania kierowców, przeklina w czasie jazdy 


Brak motywacji 

 

 

 

 

 

Brakuje mu motywacji do robienia czegoś dla innych 

Nie ma motywacji do robienia różnych rzeczy dla siebie 

Nie jest zainteresowany zajęciami rekreacyjnymi, zabawami 

Nie interesuje się innymi: czym się zajmują, co robią, jak się czują, jakie mają plany? 

Nic nie chce zmieniać, poprawiać, zdobywać w swoim życiu (minimalista) 


Nadruchliwość 

 

 

 

 

 

 

 

 

Stale poszukuje zajęć związanych z ruchem 

Biega, jest „jak nakręcony" zarówno w domu jak i w szkole 

Niespokojnie porusza, bębni palcami lub stopami, wierci się na krześle 

Wstaje z miejsca podczas lekcji lub w innych sytuacjach wymagających spokojnego 

siedzenia, chodzi po klasie 

Jest nadmiernie gadatliwy - mówi za dużo i za szybko 

Ma trudności ze spokojnym bawieniem się lub odpoczynkiem, gdy ma coś wykonać na 

miejscu, w skupieniu nie może wtedy zapanować nad własnym pobudzeniem 

ruchowym 

Konieczność ograniczenia ruchu (np. w klasie) powoduje wykonywanie czynności 

„zastępczych”: wymachiwanie nogami, manipulowanie przedmiotami, ogryzanie 

ołówków, bazgranie po zeszycie itp. 

Wykonuje wiele drobnych, niepotrzebnych ruchów, np. bazgrze po zeszycie, obgryza 

ołówek, skrobie po ławce, 


Spowolnienie 

 

 

 

 

 

 

Czuje się słaby, zmęczony 

Ma bardzo mało energii, szybko się męczy 

Jest powolny, porusza się powoli 

Jest mało mówny, mówi powoli 

Sprawia wrażenie zmęczonego 

Ma trudności z gromadzeniem energii do zainicjowania jakiegoś działania 


Sprawność manualna 

 

 

 

 

 

Ma trudności z zadaniami manualnymi, wymagającymi precyzji: 

o 

o 

o 

nawlekanie igły, zapinanie bransoletki lub łańcuszka 

najechaniu kursorem na ekranie komputera 

majsterkowanie, składanie modeli 

Później niż rówieśnicy zaczął posługiwać się przedmiotami codziennego użytku 

Brzydkie pismo, pisze jak „kura pazurem”: 

o 

o 

o 

o 

kształty liter uproszczone, litery nie dokończone w kształcie, 

zmiana wielkości i nachylenia liter 

litery „drukowane”, brak wiązania liter 

za duże lub za małe odstępy liter w wyrazach lub między wyrazami 

Unika zabaw plastycznych wymagających manualnej precyzji (plastelina, glina, piasek, 

farby) 

Wolne tempo wykonywanych czynności manualnych 


Sprawność ruchowa 

 

 

 

 

 

 

 

 

Niezdarny, często potyka się, potrąca meble w domu 

Ma trudności z utrzymaniem rytmu w tańcu lub klaskaniu 

Kłopoty sprawia mu jazda na nartach, rowerze, łyżwach, rolkach 

Przypadkowo wypadają mu przedmioty z rąk, łamie delikatne rzeczy 

Niechętnie uczestniczy w zajęciach ruchowych, np. sport lub taniec 

Dosyć późno (później niż rówieśnicy) zaczął siedzieć, raczkować, chodzić, jeździć na 

rowerze 

Ma trudności z wykonywaniem ćwiczeń równoważnych, np. chodzenie po linii, stanie na 

jednej nodze 

Unika zabaw na zjeżdżalniach, huśtawkach, drabinkach, karuzeli 


Integracja sensoryczna 

 

 

 

 

 

 

 

Zakłócenia koordynacji wzrokowo- ruchowej w zabawach i zadaniach, w których ruch 

odbywa się pod kontrolą wzroku: 

o 

o 

o 

rzucanie i chwytanie piłki 

gra w klasy 

kopanie piłki, która jest w ruchu 

Ma trudności ze skakanką 

Ma problemy z układaniem klocków Lego 

Ma problem z układaniem puzzli 

Jeśli ktoś krzyknie „zejdź z drogi’ lub „odejdź na bok”, nie wie w którą stronę ma się 

poruszyć 

Popełnia błędy przy przepisywaniu z tablicy 

Ma trudności przy pisaniu ze słuchu (ktoś dyktuje tekst do zanotowania) 


Zachowania kompulsywne 

 

 

 

 

 

 

Przesadnie często wykonuje pewne czynności, np. mycie rąk, liczenie jakiś przedmiotów 

Często powtarza jakieś słowa, zwroty 

Sprawdza kilka razy czy coś zrobił, np.: wyłączył żelazko, zamknął drzwi, zgasił światło, 

wyłączył telewizor 

Ma tendencje do rozmawiania ciągle na ten sam temat, opowiadania tych samych 

historii, używania tych samych wyrażeń 

Powtarzające się manieryzmy ruchowe, np. trzepotanie lub kręcenie palcem, ręką, lub 

złożone ruchy całego ciała 

Bardzo głębokie zainteresowania bardzo wąską dziedziną, np. jakiś gatunek ptaków, 

model samochodu 


Zachowanie rutynowe 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Lubi wykonywać codzienne czynności stale w ten sam sposób, rutynowo 

Trudno jest mu odejść od rutyny, wyjść poza utarte schematy myślenie, działania 

Przeszkadza mu, gdy ustalony rytm dnia jest w jakiś sposób zakłócony 

Lubi, gdy każda aktywność, w której ma brać udział jest starannie zaplanowana 

Utrzymuje rzeczy w przesadnym (w porównaniu do innych) porządku 

Czuje, że musi kontrolować ludzi i sytuacje w swoim otoczeniu 

Denerwuje się, gdy musi przerwać to co robi i nie może kontynuować swoich działań 

Jeżeli z jakiegoś powodu musi przerwać to co robi, ma problem z natychmiastowym 

powrotem do tego zajęcia 

Nie lubi robić wiele rzeczy równocześnie 

Ma kłopoty z wyobrażeniem sobie, jak by to było, gdyby był kimś innym 

Ma problemy z wymyślaniem historyjek, bajek 

Powtarzające się manieryzmy ruchowe, np. trzepotanie lub kręcenie palcem, ręką, lub 

złożone ruchy całego ciała 

Ma tendencje do rozmawiania ciągle na ten sam temat, opowiadania tych samych 

historii, używania tych samych wyrażeń 


Perfekcjonizm 

 

 

 

 

 

 

 

 

Potrafi być tak zaabsorbowany jednym tematem, że nie zauważa niczego więcej 

Tak bardzo skupia się na perfekcyjnym wykonywaniu zadań, że nie udaje mu się 

wykonać je do końca 

Praca lub szkoła jest o wiele ważniejsze dla niego niż znajomi, przyjaciele, rodzina 

Niechętnie powierza pracę innych, chyba że zgodzą się na jego sposób wykonania tej 

pracy 

Nie potrafi być „nieproduktywny”, nie umie „nic nie robić” 

Musi wykonać pewne czynności bardzo powoli, aby uzyskać pewność, że są zrobione 

poprawnie 

Jeżeli coś mówi, to często nie dopuszcza innych do głosu 

Zauważa szczegóły, które nie są widoczne dla innych 


Zachowania opozycyjno-buntownicze 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Łamie zasady tylko dlatego, że tak chce 

Kłóci się, sprzecza, wszystko kwestionuje 

Celowo dokonuje rzeczy, które denerwują innych ludzi (np. zabiera nakrycia głowy) 

Czynnie buntuje się przeciwko przepisom, zasadom lub odmawia spełnienia próśb 

innych, np. odmawia wykonania obowiązków w domu 

Nie uznaje autorytetów 

Wykazuje zmienność nastrojów 

Oskarża innych za swoje własne błędy lub złe zachowanie 

Jest drażliwy lub łatwo go wyprowadzić z równowagi 

Jest zły i zawzięty 

Celowo łamie powszechnie akceptowalne zasady zachowania 

Przeklina lub używa obscenicznego języka 

Jest mściwy i karzący 


Uzależnienia 

Pojęcie „uzależnienia" należy traktować szeroko, to znaczy nie tylko jako nadużywanie 

narkotyków, leków, alkoholu i papierosów, ale również wielu innych wymykających się spod 

kontroli zachowań, np. gry hazardowe, automaty, oglądanie telewizji, przeglądanie 

Internetu, gry komputerowe, portale społecznościowe, uzależnienie od pracy (pracoholizm), 

środki nasenne, leki przeciwbólowe, suplementy diety, słodycze. 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wielokrotnie podejmował nieudane próby kontrolowania, ograniczania lub zaprzestania 

uzależnienia 

Z powodu uzależnienia stracił pracę lub możliwość awansu, (nie otrzymał promocji do 

następnej klasy lub ma słabe oceny) 

Utracił lub pogorszył relacje z innymi ludźmi z powodu poświęcania zbyt dużej ilości 

czasu dla uzależnienia 

Potrafi okłamywać bliskich w celu ukrycia własnego uzależnienia 

Czuje niepokój, depresję lub wręcz fizycznie choruje, kiedy ogranicza uzależnienie 

Z czasem odczuwa potrzebę zwiększania „jednostek” uzależnienia 

Często myśli o swoim uzależnieniu – nie może doczekać się kolejnego razu 

Ma poczucie winy z powodu uzależnienia 


Rozumienie sygnałów niewerbalnych 

 

 

 

 

 

 

 

Trudno mu odgadnąć co jakaś osoba myśli lub co czuje na podstawie jej wyrazu twarzy 

Ma trudności ze odczytaniem, co ludzie o nim myślą dopóki nie ubiorą tego w słowa 

Nie rozumie z czego i dlaczego inni śmieją się 

Trudno mu odgadnąć czy ktoś mówi żartem czy serio 

Nie chwyta sarkastycznych, ironicznych lub dwuznacznych wypowiedzi - rozumie 

wypowiedź dosłownie 

Jest ostatnią osobą, która rozumie puentę żartu 

Trudno mu "czytać miedzy wierszami" co ktoś do niego mówi 


Interakcje społeczne 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Woli robić rzeczy samemu, niż w zespole lub grupie 

Nie przepada za spotkaniami towarzyskimi, imprezami, woli zostać w domu 

Ma kłopoty z nawiązywaniem przyjaźni, ma młodszych kolegów 

Brak spontaniczności w poszukiwaniu wspólnej zabawy, dzielenia się z innymi swoją 

radością, zainteresowaniami lub osiągnięciami 

Nie potrafi rozmawiać „o niczym”, nie lubi pogaduszek np. w windzie, w pociągu 

Często łapie się na tym, że nie wie, jak podtrzymać rozmowę 

Kiedy rozmawia przez telefon, nie jest pewien, czyja jest kolej na powiedzenie czegoś 

Słaby kontakt wzrokowy, mimika lub gestykulacja w trakcie rozmowy z innymi 

Nie potrafi opowiadać dowcipnych historyjek 

Ludzie zwracają mu uwagę, że to co właśnie powiedział jest niegrzeczne, choć ma 

wrażenie, że to było grzeczne 

Często jest ostatnią osobą, która rozumie puentę żartu sytuacyjnego 

Trudno mu "czytać miedzy wierszami", gdy ktoś coś do niego mówi 


Zaburzenia snu 

 

 

 

 

 

Gdy obudzi się, aby skorzystać z łazienki, ma problem z ponownym zaśnięciem 

Łatwo budzi się pod wpływem koszmaru sennego i długo nie może zasnąć 

Łatwo budzi się pod wpływem jakiegoś hałasu i długo nie może zasnąć 

Porusza się w trakcie snu, „kopie się w nocy” 

Ma problemy z zasypianiem w nocy 


Nadmierna senność 

 

 

 

Śpi za dużo 

Po długim śnie budzi się, ale nie czuje się wypoczęty 

Trudno jest mu wstać wcześnie rano 


Tendencje depresyjne 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Czuje się samotny, nawet gdy jest z innymi ludźmi 

Ma niskie poczucie własnej wartości 

Spędza mniej (niż kiedyś) czasu z rodziną lub przyjaciółmi, zamyka się w pokoju 

Odczuwa smutek lub przygnębienia przez większą cześć dnia 

Trudniej (niż kiedyś) jest mu skoncentrować i zmotywować się do pracy, nauki lub 

zabawy 

Myśli o śmierci, chciałby już umrzeć 

Czuje się przemęczony, zniechęcony, bez energii do działania 

Ma napady płaczu, jest rozdrażniony 

Przyszłość widzi w czarnych barwach lub nie interesuje go co będzie jutro 

Nie odczuwa przyjemności i zadowolenia z życia 

Rzeczy/aktywności które kiedyś sprawiały mu radość, teraz go nie cieszą 

Bezpodstawnie obwiniania siebie za wiele rzeczy 


Podwyższona złość i gniew 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

W sytuacjach, gdy większość ludzi nie czuje strachu, odczuwa strach 

W sytuacjach, gdy większość ludzi nie czuje złości, odczuwa złość 

W sytuacji, gdy większość ludzi odczuwa złość, czuje wręcz wściekłość 

Bardzo denerwuje go „ludzka głupota” 

Jak prowadzi samochód ogarnia go „wściekłość drogowa” na innych kierowców lub 

pieszych 

Wścieka się gdy stojąc w kolejce, ktoś wpycha się bez kolejki 

Pod wpływem emocji niszczy rzeczy, łamie ołówki, trzaska drzwiami 

Ma trudności, żeby zapanować nad swoją złością w nieistotnych/niewspółmiernych 

sprawach 

Jeżeli nie zgadza się z kimś, złości się i mówi wprost, co o nim myśli (obraża, wychodzi) 

Czuje się jak „beczka prochu” 


Reaktywność (pobudliwość) emocjonalna 

Reaktywność emocjonalna odnosi się głównie do negatywnych emocji - szczególnie lęku. 

Osoby charakteryzujące się w wysokim stopniu tą właściwością wykazują pobudliwość 

emocjonalną, czyli łatwość reagowania intensywnymi emocjami i małą odpornością 

emocjonalną. 

 

 

 

 

 

 

Niewspółmiernie silnie i gwałtownie reaguje na bodźce wywołujące lęk, 

Niewspółmiernie silnie i gwałtownie reaguje na bodźce wywołujące złość 

Bardzo łatwo i bez wyraźnego powodu obraża się, gniewa 

Inni (koledzy, nauczyciele) postrzegają jego zachowania jako niedojrzałe i 

niezrównoważone emocjonalnie 

Jego zachowanie cechuje: drażliwość i agresywność 

Jego zachowanie cechuje: płaczliwość i lękliwość 


Wstydliwość i obwinianie się 

 

 

 

 

 

Czyje wstyd w sytuacjach, w których inni nie odczują wstydu 

Czuje się winny w sytuacjach, w których inni nie odczują winy 

Obwinia się jak cokolwiek pójdzie nie tak jak powinno 

Czuje się nieakceptowany przez innych 

Czuje, że powinien bardzie się starać, robić więcej, dawać z siebie więcej 


Brak odczuwania negatywnych emocji 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nie odczuwa negatywnych emocji takich jak gniew, złość, rozpacz, rozczarowanie, 

wściekłość, lęk, strach w sytuacjach, w których inni je odczuwają 

Wyciszone i „płaskie” przeżywanie negatywnych emocji w porównaniu do innych 

(rówieśników, kolegów, członków rodziny) 

Wydaje się być emocjonalnie nieporuszony pod wpływem bodźców, który poruszają 

innych (nie chodzi tu o tłumienie negatywnych emocji ze względów społecznych lub 

kulturowych – bo nie wypada ich okazywać) 

W sytuacjach które przerażają innych (np. oglądanie strasznych filmów, obrazów, 

wydarzeń) – jego odczuwanie lęku i przerażenia jest mniej intensywne 

Gdy ktoś poważnie krzywdzi i obraża go, czuje mniej gniewu niż inni zdają się 

odczuwać w takich sytuacjach 

Uboga ekspresja stanów emocjonalnych: 

nie używa metafor i emocjonalnych wykrzykników, 

nie zmienia tempa mówienia i intonacji głosu, 

nie zmienia wyrazu twarz, postury, uboga gestykulacja. 


Brak odczuwania pozytywnych emocji 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nie odczuwa pozytywnych emocji takich jak przyjemność, radość, zachwyt, 

zadowolenie w sytuacjach, w których inni je odczuwają. Inni czyli rówieśnicy, koledzy, 

członkowie rodziny. 

„Wyciszone”, „zimne”, „płaskie” przeżywanie pozytywnych emocji w porównaniu do 

innych (rówieśników, kolegów, członków rodziny) 

W sytuacjach, które cieszą innych – nie śmieje się, nie cieszy 

W sytuacjach, w których inni są szczęśliwi, podekscytowani, nie odczuwa radości, jest 

wyciszony. 

Nie wzrusza się do łez, nie skacze z radości, nie wpada w zachwyt. 

Słaba (w porównaniu do innych) ekspresja stanów emocjonalnych: 

nie używa metafor i emocjonalnych wykrzykników, 

nie zmienia tempa mówienia i intonacji głosu, 

nie zmienia wyrazu twarz, postury, uboga gestykulacja 


Lęk 

Odczuwany lęk można scharakteryzować jako utrzymujący się przez długi czas, przewlekły i 

wolno płynący. Nie są to gwałtowne napady lęku utrzymujące się przez kilka, kilkanaście 

minut. 

 

 

 

 

 

 

 

Ciągle przewiduje nieszczęścia i problemy 

Nadmiernie - w odniesieniu do okoliczności – zamartwia się 

Obawia się chorób, wypadków swoich lub bliskich osób, 

Rozmyśla o katastroficznych scenariuszach, przewiduje nieszczęścia i problemy 

Bierze pod uwagę najbardziej pesymistyczny możliwy bieg wydarzeń (nawet jeśli 

bardzo mało prawdopodobny) 

Spodziewa się i oczekuje czegoś strasznego, ale nie wie co to by miało być konkretnie 

Jest niespokojny, nerwowy i drażliwy. 


Fobie 

 

 

 

Odczuwa fobie społeczne czyli irracjonalny lęk przez przebywaniem w sytuacjach, w 

których osoba narażona jest na ocenę i osąd innych ludzi: 

o 

o 

o 

o 

o 

o 

o 

przedstawianie się 

wystąpienia publiczne, 

spotkania z osobami płci przeciwnej, 

publiczne zabieranie głosu 

znalezienie się w centrum uwagi 

bycie obserwowanym przy jakiejś czynności 

wchodzenie do małych grup ludzi 

Odczuwa irracjonalny lęk przed przebywaniem w miejscach i sytuacjach, z których 

ucieczka jest trudna czy kłopotliwa. Lęk ten powoduje, że osoba unika takich miejsc 

bądź też wymaga obecności innych osób. Na przykład: 

o 

o 

o 

o 

o 

bycie w tłumie, 

stanie w kolejce, 

samotne wyjście z domu, 

stanie na moście 

jazda środkami lokomocji. 

Odczuwa irracjonalny lęk przed przedmiotami, siłami przyrody, zwierzętami czy też 

bólem, ciemnościami. Lęk występuje zarówno w czasie rzeczywistego spotkania osoby z 

danym przedmiotem, jak i wtedy, gdy osoba myśli o danym przedmiocie czy też 

spodziewa się, iż go spotka, zobaczy. 


Myśli obsesyjne 

 

 

 

 

 

 

Miewa natrętne, negatywne myśli 

Martwi się o rzeczy, które nie stanowią rzeczywistych problemów 

Kiedy pewna myśl wpadnie mu do głowy, jest odgrywana w kółko, jak zdarta płyta 

Jest uparty 

Ma wrażenie, że coś złego się stanie, jeśli nie zrobi się pewnych rzeczy, chociaż wie, że 

nie ma żadnego związku. 

Jest tak zajęty szczegółami, zasadami, procedurami, że traci z oczu cel działania 


Słuchanie – percepcja 

 

 

 

 

 

Ma problemy w rozróżnieniu różnic między podobnymi wyrazami 

Wiele trudności sprawia mu wierne powtórzenie usłyszanych przed chwilą słów lub 

zdań 

Kiedy dwie osoby mówią jednocześnie, słyszy dźwięki, ale dźwięki zdają się być 

pomieszane 

Słuchając rozmowy, zdaję sobie sprawę, że nie docierają do niego wszystkie 

wypowiadane słowa 

Męczy się przy słuchaniu dłuższych opowiadań 


Słuchanie ze zrozumieniem 

 

 

 

 

 

Ma problemy z wykonywaniem instrukcji lub poleceń głosowych 

Ma trudności w rozumieniu wypowiedzi słownych innych ludzi, szczególnie wtedy gdy 

wymagane są złożona składnia i znaczenia abstrakcyjne 

Ma kłopoty ze zrozumieniem wypowiedzi, gdy równocześnie dyskutuje kilka osób 

Nie do końca rozumie, co ludzie mówią 

Ma trudności ze zrozumieniem i zapamiętaniem treści rozmowy telefonicznej 


Słyszenie dźwięków mowy (głosu, nie słów) 

 

 

 

Słyszy różne dźwięki jednocześnie, ale ma trudności z ich wyodrębnianiem 

Słyszy wiele jednoczesnych głosów (korytarz szkolny, klub) ale dźwięki poszczególnych 

głosów mieszają się (nie słyszy pojedynczych głosów) 

Trudno mu wyodrębnić dźwięk głosu kogoś z kim rozmawia od szumu tła (hałas 

uliczny, głośna muzyka w klubie) 


Rozumienie dźwięków mowy (intonacji) 

 

 

 

 

Ma trudności z określeniem nastroju mówiącego na podstawie intonacji, akcentu, 

brzmienia jego głosu 

Kiedy rozmawia z kimś przez telefon, nie jest w stanie określić czy rozmówca jest: 

smutny, przygnębiony, radosny, zadowolony 

Nie chwyta wypowiedzi sarkastycznych, ironicznych, rozumie je dosłownie 

Nie jest w stanie rozpoznać po głosie czy ktoś żartuje, czy mówi poważnie 


Płynność wysławiania się 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ma trudności z wysławianiem się w sposób płynny i jasny, sposób wysławiania się nie 

odzwierciedla jego inteligencji 

Ma dość ograniczone słownictwo, pomaga sobie gestykulacją, nadużywa zaimków 

Brakuje mu odpowiednich słów, aby w pełni wyrazić swoje myśli 

Ma problemy z doborem specyficznego i właściwego słownictwa do wypowiedzi 

Mówiąc, stosuje zdania niepełne, z licznymi błędami gramatycznymi 

Ma trudności z organizacją dłuższych wypowiedzi (np. wprowadzenie, podsumowanie) 

Ma problemy z zachowaniem logicznego porządku w trakcie opowiadania (przeskakuje 

„akapity”) 

Łamie zasady tworzenia słów: stosuje błędne końcówki wyrazów, myli przypadki 


Płynność czytania 

 

 

 

 

 

Podczas czytania na głos opuszcza sylaby, pomija całe wyrazy, przekręca końcówki 

Przeskakuje linijki czytanego tekstu 

Podczas czytania na głos, niechcący zastępuje słowa, czyta „na pamięć”, zgaduje słowa 

Wolne tempo czytania, czyta wolniej niż rówieśnicy 

Szybko męczy się podczas czytania 


Czytanie ze zrozumieniem 

 

 

 

 

 

 

Ma trudności z opowiedzeniem tego, co przed chwilą przeczytał 

W trakcie czytania powtarza (wraca) przeczytane zdania lub akapity, aby zrozumieć ich 

sens 

Ma problemy ze zrozumieniem przeczytanych słów lub zdań 

Trudności z rozumieniem czytania są znacznie większe niż u rówieśników 

Ma trudności z rozumieniem pisanych wskazówek lub instrukcji obsługi 

Ograniczenia w rozumieniu tekstów napisanych w przenośni lub w języku 

pochodzącym z przeszłości (staropolszczyzna) 


Czytanie – percepcja wzrokowa 

 

Podczas czytania myli litery o podobnych kształtach: L-Ł, C-G, b-p, d-g, m-n, o-a, l-ł-t. 

Podczas czytania myli wyrazy, które mają podobną postać, np.: tama – tania, dom – 

dam itp. 

 

Podczas czytanie odwraca liczby lub wyrazy 12 – 21; 2-5, kot – tok, 


Ortografia 

 

 

 

 

Popełnia liczne błędy ortograficzne 

Otrzymuje bardzo słabe oceny z dyktand (problemy z ortografią sprawiają mu kłopoty 

w pracy i w życiu codziennym) 

Należy do klasowych „liderów” pod względem liczby popełnianych błędów pisowni 

Kiedy pisze, ma problemy z zastosowaniem odpowiedniej zasady ortograficznej, choć je 

zna i umie stosować (pisze na boku warianty tego samego wyrazy i wzrokowo 

rozpoznaje poprawny) 


Łatwość pisania 

 

 

 

 

 

Ma trudności z przelewaniem swoich myśli na papier 

Ma problemy z organizowaniem myśli w zdania i akapity 

Ma trudności w planowaniu i tworzeniu pisanych tekstów z myślą o określonym 

czytelniku i w określonym celu 

Wiele trudności sprawia mu pisanie wypracowań szkolnych, oficjalnych pism 

Popełnia liczne błędy gramatyczne i interpunkcyjne 


Liczenie, matematyka 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ma trudności z liczeniem, szacowaniem wyniku w pamięci 

Myli się w codziennych obliczeniach (ile ma zapłacić za zakupy kilku artykułów, ile 

otrzymać reszty) 

W trakcie liczenia dużej liczby przedmiotów, ma problemy z ich grupowaniem, aby 

przyspieszyć liczenie 

Popełnia błędy, przy przepisywaniu liczb, przenoszeniu wyrazów algebraicznych w 

równaniu 

Myli znaki arytmetyczne, dodaje wtedy gdy chce odejmować, mnoży zamiast dzielić 

Kiedy patrzy na równanie matematyczne, nie wie jak się za nie zabrać (mimo, że 

rozwiązywał już podobne zadania) 

Zacina się w trakcie rozwiązywania zadania matematycznego, zaczyna dobrze i nie wie 

jak je skończyć 

Nie potrafi zaplanować i zastosować uporządkowane podejścia w rozwiązywaniu 

zadania matematycznego 

Ma trudności z dokonywaniem pomiarów, przeliczaniem jednostek miar 

Ma problemy ze sprawdzaniem wyników zadania oraz oszacowywania, czy wyniki są 

sensowne w kontekście danego zadania 


Orientacja ułożenia ciała 

 

 

 

 

Ma trudności z dotknięciem palcem do nosa przy zamkniętych oczach 

Jeśli ktoś krzyknie "Zejdź z drogi” nie wie w którą stronę odskoczyć 

Ma problemy z utrzymanie równowagi przez kilka sekund stojąc na jednej, lekko zgiętej 

nodze z zamkniętymi oczami 

Zaburzone odczuwanie dotyku przy zamkniętych oczach – gdy ktoś go dotyka nie 

odczuwa lub nie lokalizuje miejsca dotyku 


Orientacja przestrzenna – rozumienie 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ma trudności z czytaniem map, planów 

Myli strony prawo-lewo, nie umie bez zastanowienia określić kierunku na prawo i na 

lewo od siebie (np. droga na prawo, drzwi na lewo) 

Trudności z jednoczesnym wskazywaniem części ciała i określaniem ich terminami: 

prawe – lewe 

Ma trudności przy określaniu stron świata, myli wschód - zachód i północ - południe 

Ma problemy z rozwiązywaniem zadań-labiryntów 

Ma trudności z nauką geometrii, rozwiązywaniu zadań geometrycznych 

Ma problemy z odczytaniem z twarzy nastroju (emocji) osoby: smutek, radość, 

zadowolenie, złość, strach 

Ma trudności z odczytaniem z twarzy rozmówcy czy żartuje czy jest poważna 


Orientacja przestrzenna – percepcja 

 

 

 

 

 

Ma trudności w rozróżnianiu różnych kształtów, zwłaszcza gdy kształty są do siebie 

zbliżone 

Ma trudności z dostrzeżeniem subtelnych różnic pomiędzy podobnymi obiektami 

Ma trudności z odnajdywaniem szczegółów różniących dwa obrazki 

Nie dostrzega zmian w wyglądzie znajomych osób: fryzura, ubranie, biżuteria 

Myli ludzi o podobnym wyglądzie 


Pamięć wzrokowa 

 

 

 

Ma trudności z zapamiętaniem danych (które widział): 

o 

o 

o 

o 

numerów telefonów, 

numeru PESEL, dowodu osobistego 

numerów kont, PIN 

adresów 

Nie pamięta ubioru osób, z którymi się przed chwilą spotkał lub widział 

Nie pamięta szczegółów obrazów lub fotografii bezpośrednio po zakończeniu ich 

przeglądania 


Pamięć słuchowa - słowa 

 

 

 

 

Jeśli ktoś podaje mu (dyktuje) swój adres, numer telefonu lub e-mail, musi go 

natychmiast zapisać 

Ma trudności z zapamiętaniem imienia kogoś kogo właśnie poznał 

Poproszony o kupno kilku przedmiotów musi zrobić listę, aby nie zapomnieć 

Trudno mu przypomnieć sobie nazwiska osób, które zna od dawna 


Pamięć słuchowa (intonacja, melodia) 

 

 

 

Ma trudności z zapamiętaniem głosu kogoś z kim rozmawiał po raz pierwszy, wcześniej 

tego samego dnia. 

Mam trudności z zapamiętaniem brzmienia osób, które zna długo 

Kiedy słyszy głos piosenkarza, ma trudności z przypomnieniem sobie innych utworów, 

które śpiewa 


Pamięć wzrokowo-przestrzenna 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ma problemy z zapamiętaniem twarzy 

Ma trudności w zapamiętywaniu, co i gdzie znajduje się w domu 

Kiedy ktoś wskazuje drogę, nie pamięta kolejności skrętów lub mijanych budynków 

Ma trudności w zapamiętywaniu, gdzie: położył klucze, telefon, pióro, itp. lub gdzie 

zaparkował samochód 

Nie pamięta map, planów, fotografii bezpośrednio po zakończeniu ich przeglądania 

Nie pamięta jak wyglądały zabudowania/teren w sąsiedztwie domu rodzinnego 

Gubi się miastach/miejscach, w których wiele razy bywał i powinien je znać 

Ma trudności z chodzeniem w swoim domu po ciemku lub z zamkniętymi oczami

Mapy_funkcjonalne_ver_2

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?