Karma No Siddhant

f{otu rËØtk‚

yw¢{rýft

1. „nt f{oýtu „r‚ : >

2. f{otu yx÷ rËØtk‚

3. f{o yux÷u þwk ?

4. r¢Þ{tý f{o

5. Ëkr[‚ f{o

6. «thçÄ f{o

7. fhu÷tk f{tuo ¼tu„ððtk s …zu;

8. Ä{eou ½uh Ätz, yÄ{eou ½uh rððtn !

9. f{o V¤ yt…eu s þtk‚ ÚttÞ

10. r¢Þ{tý f{o fhðte …Ør‚

11. «thçÄ{tk ntuÞ ‚ux÷wk s {¤u

12. ‚tu …Ae {týËu …wÁ»ttÚto fhðtu ?

13. «thçÄ õÞtk ÷ztððwk, …wÁ»ttÚto õÞtk fhðtu ?

14. «thçÄ yu …wÁ»ttÚto yufƒeòktk rðhtuÄe Úte, …ý …qhf Au

15. f{o fhðt{tk Mð‚kºt- V¤ ¼tu„ððt{tk …h‚kºt

16. V¤ ¼tu„ððt Œun Äthý fhðtu s …zu

17. ‚tu …Ae {tuût õÞthu ?

18. …hk‚w ftuE f{o s t fheyu ‚tu...

19. õÞtk r¢Þ{tý f{tuo Ëkr[‚{tk s{t Út‚tk Úte ?

20. yƒwÄ yu y¼t Œþt{tk fhu÷tk f{o

21. {w»Þu‚h Þtur{tk fhu÷tk f{o

22. f‚to…ýtt yr¼{t rËðtÞ fhu÷tk f{o

23. Ë{Âüt fÕÞtý {txu fhu÷tk f{tuo

24. r»ft{ f{tuo

25. «thçÄ ‚tu ¼tu„ÔÞu s Aqxftu

26. (1) MðuåAtf]‚- V¤¼tu„

…huåAtf]‚- V¤¼tu„

yråAt- V¤¼tu„

ƒwÂØ : f{towËtrhrý

f{o ƒwØÞtwËtrhý{T

26. (2) „úntu- ûtºttu «thçÄ ¼tu„ððt{tk þwk {ŒŒ fhu ?

27. t{M{hý ht{t{tu s… «thçÄ ¼tu„ððt{tk þe {ŒŒ fhu ?

28. ¼„ðt «thçÄ ¼tu„ððt{tk þe {ŒŒ fhu ?

29. ¼„ðt …tËu yt…ýu þwk {t„eyu Aeyu ?

30. Ëkr[‚ f{o{tkÚte fuðe he‚u Aqxðwk ?

31. ¿tttÂø fuðe he‚u «„x ÚttÞ ?

32. (1) ¿tt fu{ ÚtÞwk Úte ?

32. (2) ‚{u ftuE rŒðË ¿tt ÷uðt „Þt Atu ?

33. {tuût{t„o{tk s‚tk ftuý htufu Au ?

34. (1) f{oÞtu„- ¿ttÞtu„- ¼Âõ‚Þtu„

34. (2) ¼õ‚ yu ¿tte

35. ºtýuÞ {t„o W…h [t÷th Sðtu ¼„ðt ËtÚtutu ÔÞðnth y÷„ y÷„ ntuÞ Au.

* …rhrþü

36. (1) r¢Þ{tý f{o fhðt{tk {týË Ëk…qýo he‚u Mð‚kºt Au.

36. (2) sux÷e Mð‚kºt‚t ‚ux÷e s sðtƒŒthe

36. (3) V¤tu nu‚w s ÷ût{tk ht¾eu f{o t fhtu

36. (4) {thu f{o …ý fhðwk Úte yu V¤ …ý (òuE‚wk) ¼tu„ððwk Úte

36. (5) Þtu„ yux÷u þwk ?

36. (6) Þtu„: f{o»tw ftiþ÷{T

36. (7) f{o-¼Âõ‚-¿ttÞtu„tu Ë{LðÞ

36. (8) ‚wk ‚thwk rÞ‚ f{o fh, ƒeS ¼tks„z Atuz

37. (1) …t… Azu[tuf fhtu- …wÛÞ [tuheAq…eÚte fhtu

37. (2) …t… y„h …wÛÞ ònuh GZRQUG Út‚tke ËtÚtu s ‚uwk V¤ r‚hturn‚ GXCRQTCVG ÚtE òÞ Au.

38. …whw»ttÚtoÚte «thçÄ Vuhðe þftÞ ?

39. {týË òýeòuEu …t… þt {txu fhu Au ?

40. Œhuf f{o r¢Þt Au …hk‚w Œhuf r¢Þt f{o Úte

41. (1) f{o- rðf{o- yf{o

(2) f{o yu yf{o{tk ¿tteytu …ý „qk[ðtÞ Au.

f{otu rËØtk‚

(neht¼tE X¬hu 6JGTQ[ QH -CTOC “f{otu rËØtk‚” W…h yt…u÷tk

«ð[tutu xqkfËth)

1. „nt f{oýtu „r‚ :

¼„ðt ©ef]»ýu Mð{w¾u „e‚t{tk fÌtwk Au fu f{oe „r‚ „n Au. ©ef]»ýt r{ºt ËwŒt{tS f{oe „n‚t

„t‚tk fnu Au fu :

„n ŒeËu Au f{oe „r‚, yuf „whwt rðãtÚteo,

‚u ÚtE ƒuXtu …]Úðe…r‚, {tht ½h{tk ¾tðt hs Úte.

h{tz‚tu „tufw¤ {tfztk, „whwu ½uh ÷tð‚tu ÷tfztk,

‚u yts ƒuXtu rËkntË [Ze, {thu ‚wkƒze u ÷tfze.

f{oe „r‚ yx…xe Au. fthý fu Sð yx…xwk Au. yuf {týË Œw:¾e fu{ yu ƒeòu Ëw¾e fu{ ? ðÄthu

ytùÞo ‚tu yu Œu¾tÞ Au fu nht{¾tuhtu, ÷wå[tytu, ft¤tƒòrhÞtytu, ÷tk[ ÷uthtytu Ëw¾e Œu¾tÞ Au !

‚u{e …tË ƒk„÷t, {tuxhtu, hurzÞtu, ÷t¾tu Yr…Þt Au; ßÞthu LÞtÞ, er‚, Ä{oÚte …rðºt Sð Sðth

÷tuftu Œw:¾e Œu¾tÞ Au. ‚uwk fthý þwk ? ytðwk ßÞthu s„‚{tk «íÞût Œu¾tÞ Au íÞthu Eïh{tkÚte yt…ýe

©æÄt z„e òÞ Au. yt Ë]Âüt Ëk[t÷{tk ftuE ftÞŒtu- ftq nþu fu rn ? fu ƒÄwk ykÄuh [t÷u Au ? ytðtu

«§ …ý ÚttÞ Au. ytðwk òuEu yt…ýu fux÷ef ð¾‚u yu{ ÷t„u fu ¾wŒt fu ½h ykÄuh ni !

…hk‚w ¾he nfef‚ yu Au fu ¾wŒt fu ½h Œuh¼e rn ni ytih ykÄuh ¼e rn ni. yt ðt‚u ÞÚttÚto he‚u

Ë{sðt {txu f{ot ftÞŒttu yÇÞtË fhðte sYh Au.

2. f{otu yx÷ rËæÄtk‚ :

ŒwrÞt{tk Œhuf rz…txo{uLxu [÷tððtt yu rÞkºtý{tk ht¾ðtt ftÞŒt ½ztÞu÷t ntuÞ Au. …tu÷eË ¾t‚t {txu

…tu÷eË {uLÞwy÷ ntuÞ Au. …e.zƒÕÞw.ze. ¾t‚t {txu ‚ukw {uLÞwy÷ ntuÞ Au. LÞtÞ {txu EÂLzÞ …e÷ ftuz ntuÞ

Au. huðLÞw ¾t‚t {txu ÷uLz huðLÞw ftuz yu YÕË ntuÞ Au. hu÷ðu ¾t‚tt …ý fzf ftÞŒt ½zu÷t ntuÞ Au. ‚uðe s

he‚u yt¾e Ë]Âüt yu yuf ƒúñtkztutk Ëk[t÷ {txu …ý, er‚rÞ{tu Au s. su{ fu ËqÞo rÞr{‚ Q„u yu

ytÚt{u, …]Úðe, ‚tht, ûtºttu rÞr{‚ „r‚ fhu, ðhËtŒ [tu{tËt{tk rÞr{‚ ðhËu, s„‚e Wí…r¥t, ÂMÚtr‚ yu

÷Þ ÔÞðÂMÚt‚ he‚u ÚttÞ ð„uhu rðït Ëk[t÷ {txu …ý yu ‚u ËwÔÞðÂMÚt‚ [t÷u ‚uu {txutu …ý ftÞŒtu Au yu

‚u “f{o”tu ftÞŒtu Au.

„tuMðt{e ‚w÷ËeŒtËS ht{tÞý{tk ÷¾u Au fu :-

f{o «Ät rðï frh ht¾t !

òu sË fhE Ëtu ‚Ë V÷ [t¾t !

yt yt¾wk rðï, f{ot ftÞŒtt ytÄthu ƒhtƒh ÔÞðÂMÚt‚ he‚u [t÷u Au yu ‚u{tk sht …ý „hƒz Úte.

yt f{ot ftÞŒte yuf ¾tË ¾qƒe Au. ŒwrÞtt ‚{t{ ftÞŒtytu{tk ftuEtu ftuE y…ðtŒ GZEGRVKQP VQ

VJG 4WNG 2TQXKUQ ð„uhu ntuÞ Au. …hk‚w f{ot ftÞŒt{tk ftuE …ý Xuftýu sht …ý y…ðtŒ fu ƒtkÄAtuz Úte.

¾wŒ ¼„ðt ht{t ƒt… Út‚t ntuÞ ‚tu…ý htò ŒþhÚtu f{ot rÞ{ «{týu …wºtt rðhnÚte {]íÞwu ¼uxðwk …zâwk.

‚u{tk ¾wŒ ¼„ðt ht{ …ý yu{ t fne þfu fu htò ŒþhÚt {tht ƒt… Út‚t ntuðtÚte ftÞŒt{tk Úttuze ƒtkÄAtuz fheu

y…ðtŒY…u nwk ‚u{u 14 ðhËwk GZVGPUKQP yt…eþ. r„woý rhtfth þwØ ƒúñ …ý ßÞthu Ë„wý Ëtfth

ƒeu Œun Äthý fheu …]Úðe W…h …Äthu Au, íÞthu ‚u{u …ý yt f{ot ftÞŒtwk [wM‚ he‚u …t÷ fhðwk …zu Au.

f{ot ftÞŒt{tk õÞtk Œuh …ý Úte yu ykÄuh …ý Úte. sht …ý ƒtkÄAtuz fu ÷t„ð„þtne Úte, ftuE y…ðtŒ

Úte, yu ftÞŒte ¾tË ¾qƒe Au. nðu yt ‘f{o’t ftÞŒtu W½tzeu ðtk[eyu.

3. f{o yux÷u þwk ?

ËtŒe Ëh¤ ¼t»tt{tk xqkf{tk f{oe ÔÞtÏÞt fheyu ‚tu f{o yux÷u r¢Þt. yt…ýu su ftuE ft{ (r¢Þt) fheyu Aeyu ‚u

f{o fnuðtÞ. ¾tðwk-…eðwk- tnðwk- Ätuðwk- [t÷ðwk, Q¼t hnuðwk, tufhe fhðe- ÄkÄtu fhðtu, rð[thðwk- t rð[thðwk,

ðu…th fhðtu, Ÿ½ðwk- ò„ðwk, òuðwk- Ëtk¼¤ðwk, Ëqk½ðwk- t Ëqk½ðwk, M…þo- yM…þo ƒtu÷ðwk- ïtËtuåAðtË ÷uðt- {qfðt

sL{ðwk Sððwk- {hðwk RíÞtrŒ ‚{t{ þtherhf yu {trËf r¢Þtu f{o fnuðtÞ Au. yt f{ot {wÏÞíðu ºtý ¼t„

Au :

(1) r¢Þ{tý f{o, (2) Ëkr[‚ f{o (3) «thçÄ f{o

4. r¢Þ{tý f{o :

{týË Ëðthu ò„u yu QXu íÞthÚte htºtu ËqE òÞ íÞtk ËwÄe su su fh{ fhu ‚u r¢Þ{tý f{o fnuðtÞ. ËðthÚte Ëtks

ËwÄe, Ëtu{ðthÚte hrððth ËwÄe, …nu÷e ‚the¾Úte AuÕ÷e ‚the¾ ËwÄe, fth‚f ËwrŒ yuf{Úte ytËtu ðrŒ y{tË

ËwÄe, sL{u íÞthÚte {hu íÞtk ËwÄe, {týË su su f{o fhu, ‚u ‚{t{ r¢Þ{tý f{o fnuðtÞ. ytðtk su su r¢Þ{tý f{o

fhu ‚u yð~Þ V¤ yt…u …Ae s ‚u þtk‚ ÚttÞ. V¤ ytÃÞt rËðtÞ þtk‚ ÚttÞ rn. r¢Þ{tý f{ou V¤ ytÃÞu s

Aqxftu. V¤ ¼tu„ÔÞu s Aqxftu. Œt¾÷t ‚hefu, ‚{u ‚hË ÷t„e, ‚{u …týe …eÄwk. …týe …eðtwk f{o fÞwo- ‚hË {xe

„E. f{o V¤ yt…eu þtL‚ ÚtE „Þwk. ‚{u ¾tÄwk, ¾tðtwk f{o fÞwO. ¼q¾ {xe „E- f{o V¤ yt…eu þtk‚ ÚtE „Þwk.

‚{u tÌtt- tnðtwk f{o fÞwO. þheh þwæÄ ÚtE „Þwk- f{owk V¤ {¤e „Þwk, f{o V¤ yt…eu þtk‚ ÚtE „Þwk- ‚{u

ftuEu „t¤ ŒeÄe- ‚uýu ‚{u ÷tVtu {tÞtuo, f{owk V¤ {¤e „Þwk, f{o V¤ yt…eu þtk‚ ÚtE „Þwk. ytðe he‚u ‚{t{

r¢Þ{tý f{ou V¤ ƒtÍu s yu V¤ ¼tu„ðtðeu s þtk‚ ÚttÞ.

5. Ëkr[‚ f{o :

…hk‚w fux÷tf r¢Þ{tý f{o yuðtk ntuÞ Au fu ‚u f{o fh‚tke ËtÚtu ‚tíftr÷f V¤ yt…‚tk Úte. ‚uwk V¤ {¤‚tk ðth

÷t„u Au. yu f{ot V¤u …tf‚tk ðth ÷t„u, íÞtk ËwÄe ‚u ft[tk hnu Au yu f{o V¤ yt…u rn íÞtk ËwÄe rË÷f{tk

s{t hnu, Ëkr[‚ ÚttÞ Au, ‚uu Ëkr[‚ f{o fnuðtÞ. Œt¾÷t ‚hefu ‚{u ytsu …heûttwk …u…h ÷ÏÞwk. {rnt …Ae ‚uwk

…rhýt{ ƒnth …zu, ‚{u Ëðthu hu[ ÷eÄtu- [th f÷tf …Ae ƒ…tuhu ‚{u hu[ ÷t„u. ‚{u ytsu ftuEu „t¤ ŒeÄe.

ŒË rŒðË …Ae ÷t„ òuEu ‚u ‚{u ÷tVtu {the òÞ. ‚{u ‚{the swðte{tk ‚{thtk {tƒt…u Œw:¾e fÞto, ‚{u

‚{thtu Œefhtu ‚{the ð]ØtðMÚtt{tk Œw:¾e fhu. ‚{u yt sL{{tk Ëk„e‚ rðãte W…tËt {txu {nu‚ fhe, ytð‚t

sL{{tk t…ýÚte s ‚{u Ëthwk Ëk„e‚ „tE þftu. yu{ fux÷tkf r¢Þ{tý f{tuo ‚tíftr÷f V¤ Úte yt…‚tk, …hk‚w

ft¤u fheu …tfu íÞthu V¤ yt…u, íÞtk ËwÄe ‚u Ëkr[‚ f{o{tk s{t …zâtk hnu.

ƒtshe uðwk rŒðËu …tfu, ½kW 120 rŒðËu …tfu, ytkƒtu …tk[ ð»tuo V¤ yt…u, htÞý ŒË ð»tuo V¤ yt…u. su ò‚tk

r¢Þ{tý f{otk ƒes ‚u «fthu ‚uu V¤‚tk ytuAeð¥te ðth ÷t„u. ytðtk yuf Ëkr[‚ f{tuo Sðe …tA¤ …zâtk Au.

Œt¾÷t ‚hefu, ytsu yt¾t rŒðË{tk Äthtu fu ‚{u 1000 r¢Þ{tý f{o fÞto, ‚u{tkÚte 900 r¢Þ{tý f{tuo yuðtk

ntuÞ fu ‚tíftr÷f V¤ yt…eu ‚h‚ s þtk‚ ÚtE òÞ Au. …hk‚w 100 f{tuo yuðtk ntuÞ Au fu suu V¤‚tk ðth ÷t„u, ‚u

Ëkr[‚ f{o{tk s{t ÚttÞ. yuðe he‚u ytsu 100 f{tuo Ëkr[‚ ÚtÞtk, ytð‚e ft÷u ƒeòk 125 f{o Ëkr[‚{tk s{t

ÚttÞ, …h{ rŒðËu ‚u{tkÚte 75 f{o V¤u- ð…htÞ yu þtk‚ ÚttÞ. [tuÚtu rŒðËu ð¤e ƒeòk 80 f{o Ëkr[‚{tk s{t

ÚttÞ. yu «{týu ¼hZtu¤ fh‚tk fh‚tk yXðtrzÞtt yk‚u Äthtu fu 300 Ëkr[‚ f{o ÚttÞ yu {rnte yt¾hu

1100 f{o Ëkr[‚ ÚttÞ yu ð»toe yt¾hu 14000 f{o Ëkr[‚{tk s{t ÚttÞ yu Sðt yk‚u Äthtu fu ytX

÷t¾ f{o Ëkr[‚ ÚttÞ. ƒeò sL{{tk Ët‚ ÷t¾ f{o Ëkr[‚ ÚttÞ.

‚u «{týu ytrŒft¤Úte yuf sL{tk yËkÏÞ Ëkr[‚ f{ot Z„÷t, yËkÏÞ fhtuztu rn{t÷Þ …ðo‚ ¼htÞ ‚ux÷tk

Ëkr[‚ f{tuot Z„÷t, Sðe …tA¤ s{t ÚtÞu÷t …zu÷t Au. yt ‚{t{ Ëkr[‚ f{tuo yt sL{u, y„h ‚tu nðu

…Aet yk‚ft¤ ËwÄet yuf sL{tu{tk, „{u íÞthu …tfu yu ‚{u ‚u f{tuou ¼tu„ðtu, íÞth …Ae s ‚u þtk‚ ÚttÞ,

¼tu„ðtu íÞtk ËwÄe þtk‚ ÚttÞ rn. Sð òu ËtðÄteÚte „k¼eh‚t…qðof yte fÕ…t fhu ‚tu ÄúqS QXu, …hk‚w

yrðãtÚte ½uhtÞu÷tu Sð yte fŒtr… fÕ…t fh‚tu s Úte.

htò ŒþhÚtu ©ðýtu ðÄ fÞtuo íÞthu ‚ut rðhnÚte {h‚tk {h‚tk ‚utk {tƒt…u htò ŒþhÚtu þt… ŒeÄtu fu ‚thwk {]íÞw

…ý ‚tht …wºtt rðhnÚte Útþu ! fthý fu ‚u ð¾‚u htòu ‚tu yuf …ý …wºt ntu‚tu. yux÷u yt r¢Þ{tý fýo V¤

yt…eu þtk‚ ÚtE þõÞwk rn. …hk‚w ‚u Ëkr[‚ f{o{tk s{t ÚtÞwk. ft¤u fheu htòu yufu ƒŒ÷u [th …wºt ÚtÞt; ‚u

{tuxt ÚtÞt, …hýtÔÞt yu ßÞthu ht{t htßÞtr¼»tuftu rŒðË ytÔÞtu ‚u ð¾‚u, …u÷wk Ëkr[‚ f{o V¤ yt…ðt

‚í…h ÚtÞwk yu ytðt þw¼ rŒðËu …ý ŒþhÚt htòu {]íÞwwk V¤ «tó fhtðeu s þtk‚ ÚtÞwk. ‚u{tk ½ze¼htu …ý

rð÷kƒ [÷tðe ÷uðtÞtu rn.

¾wŒ ¼„ðt ht{ …ý ‚u{t …tu‚tt r…‚tu ytuAt{tk ytuAtk 14 ð»to …qh‚wk …ý Sð‚Œt yt…e þõÞt ®n.

('ZVGPUKQP ytÃÞwk rn.) ‚u{e …ý ÷t„ð„ fu þunþh{ ft¤e yt„¤ ¼e þfe rn. su þwØ [i‚LÞ

…htí…h ƒúñ …tu‚u Ë„wý Ëtfth MðY… Äthý fheu …]Úðe W…h …ÄtÞto ‚u ht{, su{tk [hýe hst M…þo {tºtÚte

su þÕÞtu ynÕÞt ƒtðe þfu, - sue [hýhst M…þo {tºtÚte …ÚÚthu Sð‚Œt {¤e þfu, ‚u …htí…h ƒúñ

¼„ðt ©eht{ òu …tu‚tt r…‚twk ytÞw»Þ {tºt [tiŒ ðhË {txu s ÷kƒtðe yt…u - 'ZVGPUKQP yt…u ‚tu ‚u{tk

ftuý ðtkÄtu ÷uðtwk n‚wk ? yu þtu ðtkÄtu …ze sðttu n‚tu ? …ý t,f{ot ftÞŒtwk …t÷ fhðt{tk ftuE

÷t„ð„þtne [t÷u s rn. yux÷u ¾wŒt fu ½h ykÄuh rn ni. yux÷wk s rn …ý Œuh ¼e rn ni. ‚uðtu f{otu

szƒuË÷tf ftÞŒtu Au.

htò Ä]‚ht»xÙt 100 …wºttu yufËt{xt {he „Þt íÞthu htòyu ¼„ðt ©ef]»ýu …qATÞwk : {tht Sð{tk {U ftuE

yuðwk …t… Úte fÞwO fu sut V¤MðY…u {tht yufËt{xt 100 …wºttu {he òÞ. íÞthu ¼„ðt ©ef]»ýu ‚uu …tA÷t

sL{tu òuE sðt {txu áÂü yt…e íÞthu ‚uýu òuÞwk fu ytþhu 50 sL{ …nu÷tk ‚u yuf …thÄe n‚tu yu ð]ût W…h ƒuXu÷tk

…ûteytuu …fzðt ‚uýu Ë¤„‚e ò¤ yuf ð]ût …h t¾e. ‚u{tkÚte ƒ[ðt fux÷tkf …ûteytu Qze „Þtk. …hk‚w ‚u

Ë¤„‚e ò¤e „h{eÚte ‚uytu ytkÄ¤tk ÚtE „Þtk yu ƒtfetk 100 ttk …ûteytu ƒ¤eu ¾t¾ ÚtE „Þtk. yt

r¢Þ{tý f{o 50 sL{ ËwÄe Ëkr[‚ f{o{tk …tõÞt ð„h …ze hÌtwk yu ßÞthu htòtk ƒeòk Ë½¤tk …wÛÞt …rhýt{u

‚uu yt sL{{tk 100 …wºt «tó ÚtÞt íÞthu ‚u Ëkr[‚ f{o V¤ yt…ðt ‚í…h ÚtÞwk. ‚uÚte ‚uu yt Sð{tk ykÄt…tu

ytÔÞtu yu ‚ut 100 …wºttu …ý {ÞtO. 50 sL{ …Ae …ý ‚ut r¢Þ{tý f{uo ‚utu At÷ Atuzâtu rn. 100 …wºttu

«tó ÚttÞ ‚ux÷wk …wÛÞ …uŒt ÚttÞ íÞtk ËwÄe ‚u f{o htn òuEu ƒuËe hÌtwk. Ëkr[‚ f{o{tk s{t …ze hÌtwk yu ƒhtƒh

÷t„ ytÔÞtu ‚u ð¾‚u ‚íft÷ sht …ý rð÷kƒ ð„h V¤ yt…eu þtk‚ ÚtÞwk. ¾wŒt fu ½h ykÄuh rn ni ytih Œuh ¼e

rn ni.

ftuE yuf {týËe …tËuÚte ‚{u …tk[Ëtu Yr…Þt {tk„‚tu ntu, ‚u ‚{u t yt…u ‚tu ‚{u Œeðte ftuxo{tk Œtðtu fhtu. ftuxo

‚ue Ët{u Yr…Þt 500 ðËq÷ fhðtwk nqf{t{wk fhe yt…u yu ƒu÷eV ðtphkx ƒòððt òÞ, ‚u{ A‚tk fhsŒth

…tËu rƒ÷fw÷ …iËt ntuÞ s rn, ‚tu ƒu÷eV nwf{t{twk ðtphkx ƒòðeu ðËq÷t‚ þt{tkÚte fhe þfu ? Úttuztk ð»to …Ae

…u÷tu fhsŒth ftkEf ƒeò ÄkÄt fheu nòhuf Yr…Þt f{tE ÷u fu ‚wh‚ ƒu÷eV nwf{t{twk ðtphkx ƒòðeu ‚ue

…tËuÚte …tk[Ëtu Yr…Þt ðËq÷ fhe s ÷u, Atuzu rn. ƒË, yu s he‚u r¢Þ{tý ¢{wk V¤ fŒt[ ‚tíftr÷f y…tðe

þftÞ ‚tu ‚uðtk f{o Ëkr[‚ f{o{tk s{t …ze hnu yu ¼rð»Þ{tk ßÞthu ƒhtƒth ÷t„ ytðu ‚u ð¾‚u ‚u …tfu yu V¤

y…tðeu s þtk‚ ÚttÞ.

yt «{týu r¢Þ{tý f{o su V¤ yt…eu þtk‚ ÚtÞtu Úte ‚u Ëkr[‚ f{o fnuðtÞ.

6. «thçÄ f{o :

Ëkr[‚ f{o …tfeu V¤ yt…ðtu ‚iÞth ÚttÞ ‚uu ‘«thçÄ f{o’ fnuðtÞ. ytrŒft¤Úte sL{sL{tk‚htk Ëkr[‚

f{tuot yËkÏÞ fhtuztu rn{t÷Þtu ¼htÞ ‚ux÷t Z„÷t Sðe …tA¤ s{t ÚtÞu÷t …zât Au. ‚u{tkÚte su Ëkr[‚ f{tuo

…tfeu V¤ yt…ðt ‚iÞth ÚttÞ ‚uðtk «thçÄ- f{tuou ¼tu„ððtu ywY… þheh Sðu «tó ÚttÞ yu ‚u þhehft¤

Œhr{Þt ‚u «{týu «thçÄf{o ¼tu„ÔÞt …Ae s Œun …zu. «thçÄf{ou ¼tu„ððtu ywY… Œun- ythtuøÞ, Mºte-

…wºttrŒf, Ëw¾-Œw:¾ ð„uhu ‚u Sðft¤ Œhr{Þt Sðu ytðe {¤u yu ‚u «thçÄf{o …qhu…qhtk ¼tu„ÔÞtk rËðtÞ

Œuntu Awxfthtu ÚttÞ rn.

½z…ý{tk ÷fðtu ÚttÞ yu ŒË ðhË ËwÄe ¾tx÷t{tk …zâtk …zâtk „kÄtÞ yu nu ¼„ðt ! nðu {thtu õÞthu Awxfthtu

Útþu, {thwk …tkrÞwk õÞthu ef¤þu yu{ yufðth ƒfðtx fÞto fhu ‚tu…ý ßÞtk ËwÄe …qhu…qhtk «thçÄ f{o ¼tu„ðe þfu

rn, íÞtk ËwÄe ‚u Œun Aqxu rn yu «thçÄf{o ¼tu„ðeu Ë{tó ÚtÞt …Ae Atufhtu {tuZt{tk …týe huzu ‚tu tfu ÚtEu

ef¤e òÞ, …hk‚w yuf xe…wk …týe …tðt fu yuf …ý ðÄthttu ïtË ÷uðt …ý Sð Q¼tu t hnu. Œun ‚wh‚ s Aqxe

òÞ yu …Ae su ƒeòk Ëkr[‚ f{tuo …tfeu V¤ yt…ðtk ‚iÞth ÚtÞtk ntuÞ ‚u «thçÄ f{otk V¤ ¼tu„ððtu ywfq¤

yuðtu ƒeòu Œun Sð Äthý fhu yu ‚uu ywY… {t‚t- r…‚t, Mºte, …wºttrŒ ‚uu {¤u yu ‚u Sðft¤ Œhr{Þt

‚u Sð{tk ¼tu„ððttk ‚{t{ «thçÄf{tuo ¼tu„ðeu Aqxu. yu{ Sð ðthkðth sL{{hýtk [¬h{tk ¼BÞt fhu Au.

yt{ ytrŒft¤Úte yu sL{sL{tk‚htk s{t ÚtÞu÷tk Ëkr[‚f{tuo …tfeu V¤ yt…ðt «thçÄY… ‚iÞth Út‚tk òÞ,

‚u{ ‚u yk‚ft¤ ËwÄe swŒt swŒt Œun Äthý fh‚tu s hnu yu ßÞtk ËwÄe Œun Äthý fhðt …zu, íÞtk ËwÄe ‚utu {tuût

ÚtÞu÷tu t „ýtÞ. yu rnËtƒu ©e þkfht[tÞo fnu Au ‚u{ -

…whr… sk …whr… {hýk, …whr… se sXhu þÞk

En ËkËthu ¾÷w ŒwM‚thu, f]…Þt…thu …trn {whthu

yuf Þturytu{tk Sð ¼xõÞt s fhu- ¼xõÞt s fhu. ðtk r¢Þ{tý f{tuo fÞtO s fhu. ‚u{tkÚte yuf Ëkr[‚f{tuo

s{t ÚtÞtk s fhu, ‚u ft¤u fheu …tfeu V¤ yt…ðt ‚iÞth ÚtEu «thçÄY…u Sðe Ët{u ytðeu Q¼tk s hnu yu

yk‚ft¤ ËwÄe Sðtu {tuût Útðt Œu rn yux÷u ËkËth- Ët„h ŒwM‚h „ýtÞtu Au.

7. fhu÷tk f{tuo ¼tu„ððtk s …zu :

f{o fÞwO fu ‚uwk V¤ [tUxâwk s Ë{S ÷tu. …Ae ‚{u V¤ ¼tu„ððt{tkÚte Axfe þftu s rn. Axfðt „{u ‚ux÷t

WÄt{t fhtu ‚tu…ý V¤ ¼tu„ÔÞt rËðtÞ f{o þtk‚ ÚttÞ rn. ‚{the …tA¤ …tA¤ V¤ ¼BÞt fhu, ¼tu„ðeu s

Awxfthtu fhu. fŒt[ ‚{u ƒwÂØþt¤e ntu yu yt ŒwrÞte ftuxo{tk Ëtht ðfe÷ htufeu Axftu …ý W…÷e Ëw«e{ftuxofwŒh‚e

ftuxo ‚{u Ít÷e …tzu, Atuzu rn. íÞtk ftuE ðfe÷e Œ÷e÷ fu rËVthþ t [t÷u.

½ýtk ð»to …nu÷tke ðt‚ Au. y{ŒtðtŒ{tk yuf «¾h rðît ËuþLþ ss n‚t. ò‚u t„h ƒútñý yu [wM‚

ðuŒtL‚e. f{ot ftÞŒtt yXk„ yÇÞtËe. Ëtƒh{‚e Œe …tËu hnu‚t n‚t.

yuf Ëðthu …hturZÞu {¤Ëft{tk Úttuzt ykÄtht{tk Œet ðt½t{tk fwŒh‚e nts‚u sðt ƒuXu÷t. íÞtk sŒef{tkÚte yuf

{týË Œtuz‚tu n‚tu. ‚ue …eX{tk …tA¤Úte ytð‚t {týËu ¾kshtu ½t fÞtuo yux÷u yt„¤tu {týË Z¤e …zâtu yu

‚íft¤ {qíÞw …tBÞtu. yt á~Þ ssu shtush òuÞwk. ¾qe ¼t„e „Þtu, ‚uu …ý ËuþLË ssu ƒhtƒh ytu¤¾e

÷eÄtu.

ËuþLþ ss ½uh ytÔÞt. …ý yt ƒtðe ftuEu fþe ðt‚ fhe rn. fthý fu yt ¾qtu fuË Auðxu ‚tu ‚u{e

ftuxo{tk s ytððttu n‚tu. …Ae …tu÷eË ELfðtÞhe þY ÚtE. A {rnt{tk Ëk…qýo RLfðtÞhe …qhe ÚtE. ¾qtu fuË

Œt¾÷ fÞtuo. ËuþLË ssu òuÞwk ‚tu ¾hu¾htu ¾qe ‚u{ýu ‚u rŒðËu «íÞût òuÞtu n‚tu ‚uu ƒŒ÷u ftuE ƒeò s ¼¤‚t

{týËu …tu÷eËu ‚ntu{‚Œth ‚hefu hsq fhu÷tu.

…Ae fuË [tÕÞtu, szƒuË÷tf …whtðt …zât yu ƒtðxe ‚ntu{‚Œth ¾hu¾h ¾qe Ëtrƒ‚ ÚtÞtu. ËuþLË ss

[tu¬Ë òý‚t n‚t fu yt ƒtðxe ‚ntu{‚Œth ¾hu¾h ¾qe Úte …ý …whtðtt ftÞŒt {wsƒ LÞtÞtÄeþu

…whtðtt ytÄthu ss{uLx yt…ðwk …zu, ‚u{tk LÞtÞtÄeþtu …tu‚ttu yw¼ð ft{ ÷t„u rn. yux÷u ƒtðxe

‚ntu{‚Œthu ËsTsz …whtðtt ytÄthu ¾qe Xhtðeu VtkËee Ëò Vh{tððte ËuþLþ ssu Vhs …zu ‚u{ n‚wk.

…hk‚w yt ËuþLË ss «¾h ðuŒtL‚e yu Eïht f{ot ftÞŒtt …tft yÇÞtËe n‚t. ‚u{u ÷tøÞwk fu ¾htu ¾qe

Axfe òÞ Au yu rŒtuo»t ƒtðxe ‚ntu{‚Œth {tÞtuo sþu. yux÷u ftuxo{tk ¾qe Ëòtu nwf{ Vh{tð‚tk …nu÷tk

ËuþLË ssu …u÷t ƒtðxe ‚ntu{‚Œthu …tu‚te [uBƒh{tk ƒtu÷tÔÞtu.

ƒtðxe ‚ntu{‚Œth hze …zâtu yu fÌtwk fu, nwk ‚ŒT rŒtuo»t Awk, {U ¾q fÞwO Úte yu nwk ¾tuxtu {tÞtuo òô Awk.

fthý fu …tu÷eËu Ët[tu ¾qe szâtu rn, ‚uÚte {u …nu÷tkt {tht ¾t„e ynuðt÷tut ytÄthu …tu÷eËu {u

…fzeu {the rðÁØ Ëßsz …whtðtu Q¼tu fhe ŒeÄtu Au yu ftuxoe áÂüyu ftÞŒt {wsƒ nwk ¾qe …whðth ÚtÞtu Awk.

ËuþLË ssu fÌtwk fu yt nfef‚ nwk ƒhtƒh òýwk Awk. Ët[tu ¾qe {U shtush òuÞtu Au. ‚uu nwk ytu¤¾wk Awk, yu ‚w

rŒtuo»t Awk ‚u …ý nwk ƒhtƒh òýwk Awk. …hk‚w {tht ss{uLx{tk nwk yt ðt‚ ftÞŒuËh ÷tðe þf‚tu Úte. ftÞŒtu

…whtðtt ytÄthu [t÷u Au. yu …whtðtu Ëk…qýo he‚u ‚the rðhwæÄ …zu÷tu ntuðtÚte nwk ‚u ftÞŒuËhtu ¾qe Xhtðeu

VtkËee Ëò fheþ. Eïhu ƒtðu÷ f{ot ftÞŒt{tk õÞtkf „V÷‚ ‚tu Úte ÚtEu ‚ue ¾t‚he fhðt nwk ‚u

¾t„e{tk yuf Ëðt÷ …qAwk ‚utu ‚w {u rƒ÷fw÷ Ët[tu sðtƒ yt…su. nðu {h‚e ð¾‚u sht …ý sqXwk ƒtu÷eþ rn.

{thtu Ëðt÷ yu Au fu ¼q‚ft¤{tk ‚U ftuE ð¾‚ ftuEkw …ý ¾q fhu÷wk ¾hwk ?

ƒtðxe ‚ntu{‚Œthu „¤„¤t ËtŒu Eïh {tÚtu ht¾eu Ët[uËt[wk fne ŒeÄwk fu {U ¼q‚ft¤{tk ƒu ¾q fhu÷tk yu ‚ut

fuË [t÷u÷t. …hk‚w ‚u ð¾‚u {U nturþÞth ðfe÷tu htufu÷t yu ¾qƒ …iËt …tu÷eË¾t‚t{tk ðuhu÷t ‚uÚte nwk ƒku fuËtu{tk

‚ŒT rŒtuo»t Aqxe „Þu÷tu, …hk‚w yt fuË{tk nwk ¾hu¾h rŒtuo»t ntuðt A‚tk {tÞtuo òô Awk.

ËuþLË ssu „uz ƒuËe „E fu Eïht f{ot ftÞŒt{tk õÞtkÞ „V÷‚ Úte. …nu÷tk ƒu ¾q ð¾‚u ‚ntu{‚Œthwk

…wÛÞ ‚…‚wk nþu. ‚uÚte ‚utk r¢Þ{tý f{tuou V¤ yt…ð{tk ðth ÷t„e yu ‚u f{o Ëkr[‚{tk s{t hÌtwk yu nðu ßÞthu

‚uwk …wÛÞ …hðthe hÌtwk íÞthu …tA÷tk ƒu ¾qt V¤MðY…u ‚u Ëkr[‚ f{o …tõÞtk yu yt fuË{tk rŒtuo»t ntuðt A‚tk

y¬h- [¬h{tk Íz…tE „Þtu yu Ëkr[‚ f{tuo …tfeu «thçÄY…u ‚ue Ët{u Q¼tk hÌttk fu yuu VtkËeu {tk[zu

÷xftðe ŒeÄtu.

f{ot ftÞŒt{tk ðfe÷ sse nturþÞthe fu rËVthË [t÷u rn, fŒt[ …wÛÞ ‚…‚wk ntuÞ y„h r¢Þ{tý f{o …tf‚tk

ðth ÷t„u ‚u Œhr{Þt s„‚e áÂüyu „wt fhðtk A‚tk Vtðe s‚tu ÷t„u, …ý Ëkr[‚ f{tuo ÷t„ ytðu …tfeu

«thçÄ ÚtEu Ët{tk ytðu s yu V¤ yt…eu s þtk‚ ÚttÞ.

{txu f{o fh‚tk …nu÷tk nòh ð¾‚ rð[th fhðtu òuEyu. f{o ÚtE „Þt …Ae ‚ut V¤{tkÚte Axfðt ¾tuxtk VtkVtk

{thðtk rn. …hk‚w ßÞth u‚u f{o …tfeu «thçÄ ÚtEu Ët{wk ytðu íÞthu ‚uu Ët{e At‚eyu Ën»to Íe÷e ÷uðwk yu

¼tu„ðe ÷uðwk. rn ‚tu nË‚u nË‚u fhu÷tk …t… htu‚u htu‚u …ý ¼tu„ððtk …zþu s.

htò …heÂût‚ {nt¿tte, rðît yu ËkMfthe n‚tu. …kh‚w ‚utÚte yuf {nt …t… ÚtE „Þwk. ¢tuÄt ytðuþ{tk yuf

rh…htÄe Ér»tt „¤t{tk yuýu {hu÷tu Ët… …nuhtðe ŒeÄtu. htò ½hu ytðeu þtk‚ Út‚tk s ‚uu ‚ut Œw»f]íÞtu

ÏÞt÷ ytðe „Þtu yu ‚u …tufthe QXâtu :

yntu {Þt e[{tÞoð‚T f]‚{T

rht„rË ƒúñrý „qZ‚usrË

yhuhu ! {thtÚte ¼Þkfh e[ f{o ÚtE „Þwk. yt r¢Þ{tý f{ot V¤MðY…u ‚ûtf t„t fhzðtÚte {hý …t{ðtwk

‚uwk «thçÄ r{toý ÚtÞwk. …hk‚w yt V¤ ¼tu„ððt{tkÚte Axfðt ‚uýu ÷t„ð„ ÷„tzðttu y„h ‚tu …tu‚te Ë¥tttu

W…Þtu„ fhðttu sht …ý «ÞtË fÞtuo. ‚uýu ¼„ðtu yuðe «tÚtot fhe fu nu ¼„ðt ©ef]»ý ! {thtu ŒtŒtu

yswo yu ‚{tu ƒÒtu {t{t- VtuEt Œefht ¼tE Út‚t n‚t. ð¤e ‚{tu ƒku Ët¤tu ƒuðe Út‚t n‚t, ‚u rnËtƒu

‚uytu {tht ½ýt Sft Ë„t Úttytu Atu. ð¤e {thtu ŒtŒtu yswo ‚{thtu …h{r«Þ ¼õ‚ n‚tu yu ‚u{tu hÚt …ý

‚{u ntkfu÷tu yu ¾wŒ {the …ý ‚{tuyu „¼oðtË{tk hûtt fhu÷e, {txu yt… ËðoþÂõ‚{t ntuðtÚte yt…e

÷t„ð„Úte {u {tht „wte rþûtt {¤u ‚uðwk fhtu. Sð{tk yt {thtu …nu÷tu s „wtu Au yu ¼rð»Þ{tk VheÚte

ytðtu „wtu nwk fŒe rn fhwk ‚uwk Ëtu„kŒt{wk fhwk Awk. {txu ytx÷tu ð¾‚ {u s‚tu fhtu ‚tu nwk yt… fnuþtu ‚ux÷tu

yZ¤f ¾[tuo fheu yt… ¾wþ Úttytu ‚ux÷tu Ä{toŒtu fheþ. ¼„ðt …tËu ÷t„ð„þtne fu ÷tk[hwï‚¾tuhe f{ot

ftÞŒtt y{÷{tk t [t÷u. …heÂût‚ {tuxtu htò n‚tu yu ‚ut htsTÞe Ëw«e{ftuxo …ý ‚uu Ëò Vh{tðe þfu

‚u{ ntu‚e, A‚tk …heÂût‚u …tu‚u …tu‚te Ët{u ‚ntu{‚t{wk …tuftÞwO yu Ë¾‚ rþûtte {tk„ýe fhe. (‚{tu

ËeƒŒth ntu yu ƒt…ŒtŒtyu ½h{tk ©e{ŒT ¼t„ð‚wk …wM‚f ðËtÔÞwk ntuÞ yu Ats÷e{tk …zâwk …zâwk Äq¤ ¾t‚wk

ntuÞ ‚tu ‚u …wM‚f Ats÷eÚte W‚theu Äq¤ ¾k¾uhe t¾e W½tzeu ðtk[òu fu …heÂût‚ ¾wŒ …tu‚te Ët{u ‚ntu{‚twk

Vh{tðeu þe rþûtte {tk„ýe fhu Au.) {nŠ»t ÔÞtË …heÂût‚t ƒtu÷u÷t þçŒtu e[u «{týu ÷¾u Au :

yntu {Þt e[{tÞoð‚T f]‚{T rht„rË ƒúñrý „qZ‚usrË

yhuhu ! {U yuf rh…htÄe ƒútñý ËtÚtu ½ýwk s e[ yÄ{ f]íÞwk fÞwO, yu {thtk fhu÷tk r¢Þ{tý f{tuotk …rhýt{u

{tht …t…t tþ {txu ‚tfeŒu {u Ë¾‚ rþûtt Úttytu. suÚte fheu ¼rð»Þ{tk nwk y„h {thtu Œt¾÷tu ÷Eu ƒeòu

ftuE htò, ytðtu e[ ÄkÄtu fhu rn.

Äúwðk ‚‚tu {u f]‚Œuðnu÷t‚T, ŒwhíÞÞk ÔÞËk tr‚Œe½to‚T >

‚ŒM‚w ft{k íðãrr»¢‚t{Þu, ÞÚtt fwÞto{T …qhuð{Øt >>

yãið htßÞk ƒ÷{]Øftuþk, «ftur…‚ƒúñfw÷t÷tu {u >

Œn‚w y¼ÿMÞ …wo{uz¼q‚, …t…eÞËe Äe : ÂîsŒuð„tuÇÞ : >>

yu {u rþûtt ‚hefu ƒútñý Ér»tt ¢tuÄtÂø{tk {thwk yt¾wk htßÞ, ƒ¤, Ë{]ÂØ, ftuþ¼kzthtu ð„uhu ‚tíftr÷f

ƒ¤eu ¾t¾ ÚtE òytu fu suÚte fheu ƒútñýtu, Œuðtu, „tÞtu ð„uhu «íÞu ytðe ƒwÂØ {u t ËqÍu.

…heÂût‚u …tu‚tt r¢Þ{tý f{owk V¤ «thçÄ Ët{e At‚eyu ¼tu„ðe ÷eÄwk yu {tuût …tBÞtu. ‚uýu f{ot V¤{tkÚte

Axfðt ÷t„ð„þtnetu W…Þtu„ t fÞtuo, W…Þtu„ fÞtuo ntu‚ ‚tu…ý f{o V¤ ytÃÞt rËðtÞ Atuz‚ rn.

8. Äh{eu ½uh Ätz, yÄ{eou ½uh rððtn :

f{otu yx÷ rËØtk‚ Au fu suðwk ðtðtu ‚uðwk ÷ýtu, suðwk fhtu ‚uðwk …t{tu, suðe fhýe ‚uðe …th W‚hýe- “òu sË fhE

Ëtu ‚ËV÷ [t¾t” …hk‚w yt…ýtk ƒÄtktu «íÞût yw¼ð yuðtu Au, yu yt…ýu shtush yuðwk òuEyu Aeyu fu su

{týË LÞtÞ, er‚ yu Ä{oÚte [t÷u Au ‚u yt s„‚{tk Œw:¾e Út‚tu s Œu¾tÞ Au. yÄ{o, yer‚ fhu Au,

ft¤tkƒòh- ÷tk[hwï‚ fhu Au ‚uu ½uh ƒk„÷t, {tuxh ð„uhu Ëw¾Ë{]ÂØ ntuÞ Au. ytðwk òuEyu Aeyu íÞthu Eïh

W…hÚte yt…ýe ©æÄt z„e òÞ Au. yu f{ot ftÞŒt{tk ftkEf „hƒz ntuÞ ‚uðwk ÷t„u Au, yu ‚uÚte Ëw¾

{u¤ððte ytþt{tk, yt…ýu …ý yer‚- yÄ{oÚte …iËt «tó fhðt «uhtEyu Aeyu. yt yuf ¼Þkfh „uhË{s Au.

…wÛÞwk V¤ nk{uþt Ëw¾ s ntuÞ yu …t…wk V¤ nk{uþt Œw:¾ s ntuÞ Au. ‚u{ A‚tk su {týË …t… fh‚tu ntuðt A‚tk

Ëw¾ ¼tu„ð‚tu Œu¾tÞ ‚tu ‚u Ëw¾ Ëkr[‚{tk s{t …zâtk n‚tk ‚u …tfeu «thçÄY…u ‚uu Ëw¾ yt…‚tk ntuÞ Au yu

nt÷tk …t…f{tuou íÞtk ËwÄe Vr÷‚ Útðt{tk rð÷kƒ fhðtu …zu Au. …hk‚w ßÞthu ‚utk …qðuotk …wÛÞf{tuowk ƒu÷wk «thçÄ

ð…htE sþu fu ‚wh‚ s ‚utk …t…f{tuowk …tfu÷wk V¤ (Œw:¾) «thçÄY…u Ët{wk ytðeu ‚uw Œw:¾ ¼tu„ðtðþu. ßÞtk

ËwÄe …qðuo fhu÷wk …wÛÞ ‚…u Au, íÞtk ËwÄe fux÷ef ð¾‚ nt÷{tk fht‚tk …t…f{tuo nw{÷tu fh‚tk Úte.

fƒeht ‚uht …wLÞft, sƒ ‚f ni ¼kzth,

‚ƒ ‚f yð„wý {tV ni, fhtu „wtn nòh.

…hk‚w, …wÛÞ …qðuowk ¾t‚tk n{ýtk Ëqsu Au ‚tuVt,

…ý yu ¾[eo ¾qxu fu yt„¤ ðË{wk Au {uŒt.

Sðzt {t {t hu {t, nSyu fu{ t ytðu Ët.

ßÞthu nt÷{tk LÞtÞer‚ [t÷thtu {týË fŒt[ Œw:¾e Út‚tu Œu¾t‚tu nþu. …hk‚w ‚uwk nt÷wk Œw:¾ ‚uýu …qðuo fhu÷tk

…t…f{tuo Ëkr[‚ f{tuo{tk s{t ÚtÞu÷tk ‚u …tfeu «thçÄY…u Ët{u ytðeu Q¼u÷tk Au ‚uÚte ‚u Œw:¾e Au nt÷{tk

LÞtÞer‚Úte fhu÷tk f{tuo ft¤u fheu …tfþu íÞthu ‚u Ëw¾t MðY…{tk «thçÄY…u ytðeu yuu sYh {¤þu s. yux÷u

‚uýu f{ot ftÞŒt{tkÚte ©Øt z„tðeu LÞtÞer‚ Atuzeu yÄ{owk yt[hý s fhðwk.

„t{zt{tk yts ¼hðte {tuxe {tuxe ftuXeytu ntuÞ Au. ‚u{tk W…hÚte yts t¾ðt{tk ytðu Au yu ftuXee e[u

yuf ƒtftuhwk ntuÞ Au ‚u{tkÚte òuE‚wk yts ftZðt{t ytðu Au. ‚{the ftuXe{tk ½ô ¼hu÷t Au yu {the ftuXe{tk ftuŒht

¼hu÷t Au. nðu nt÷{tk ‚{tu ‚{the ftuXe{tk W…hÚte ftuŒht tk¾‚t ntu ‚tu …ý ftuZet e[ut ƒtftuht{tkÚte ½ô s

ef¤u yu nwk nt÷{tk {the ftuXe{tk W…hÚte ½ô t¾‚tu ntuô ‚tu…ý ßÞtk ËwÄe {the ftuXet ftuŒht …qhu…qht ¾÷tË

t ÚttÞ íÞtk ËwÄe ‚u ftuXet e[ut ƒtftuht{tkÚte ftuŒht s ef¤u. …kh‚w {thu yf¤tðte sYh Úte. ßÞthu ‚{the

ftuXe{tk ½ô …qht ÚtE sþu yux÷u …Ae ‚{thu ftuŒht ¾tðttu ð¾‚ ytððttu s Au, ‚u [tu¬Ë Au. yu {the

ftuXet …nu÷t Ëkr[‚ ÚtÞu÷ ftuŒht ¾÷tË ÚtE sþu. yux÷u {U nt÷{tk tk¾u÷t ½ô ytððte þYyt‚ Útþu s.

…AeÚte ‚{u ßÞthu ftuŒht ¾t‚t nþtu íÞthu nwk ½ô ¾t‚tu ntuEþ. …hk‚w ‚u {txu {thu Úttuze Äehs yu Eïh W…h ©Øt

yu f{ot ftÞŒt{tk rðïtË ht¾ðtu òuEyu.

ƒuLftu {uush {thtu rfxtu Ë„tu ÚttÞ Au yu ‚ue ËtÚtu {thu ½ýtu s {eXtu ËkƒkÄ Au A‚tk nwk {tºt …tk[ s

Yr…Þttu [uf ƒuLf{tk {tuf÷wk ‚tu ‚u Mðefth‚tu Úte. ßÞthu ‚{thu ‚u ƒuLft {uush ËtÚtu Ë¾‚ Œw~{tðx ntuðt

A‚tk …ý ‚{thtu nòhtu Yr…Þttu [uf …ý ‚u Mðefthu Au, fthý fu {the …tËu ƒuLft yuftWLx{tk Ëkr[‚ ƒu÷uLË s

Úte ßÞthu ‚{the {tuxe hf{ Ëkr[‚ ƒu÷uLË{tk s{t …zu÷e Au. ‚uÚte {thu ƒuLft {uush …h ¾tuxwk ÷„tztÞ.

…hk‚w {thu fuz ƒtkÄeu {tht …wÛÞf{tuo Ëkr[‚{tk s{t fhtððt Ë‚‚ «Þí fhðtu òuEyu.

9. f{o V¤ yt…eu s þtk‚ ÚttÞ :

Äthtu fu yuf {týËu …t…f{o fÞwO. yut V¤MðY…u ‚uwk yuf rŒðË ¼qÏÞt rx[tðtwk «thçÄ r{toý ÚtÞwk. yt «thçÄ

‚uu ftuE …ý Ëkòu„tu{tk Atuzu rn. «thçÄ ¼tu„ÔÞt rËðtÞ r¢Þ{tý f{o þtk‚ ÚttÞ s rn.

nðu òu ‚u Ë¥ð„wýe ntuÞ ‚tu ‚u yuftŒþewk ðú‚ fhu, yt¾tu rŒðË thtÞýwk M{hý fhu, yu W…ðtË fhu yu ‚u

«{týu ‚u «thçÄ ¼tu„ðe ÷u. òu ‚u {týË hòu„wýe ntuÞ ‚tu yuf rŒðË ‚ue ƒihe Atufhtk ƒÄtk {tkŒt …zu, ‚u{u

Œðt¾tu ÷E òÞ. ƒth ðtøÞt ËwÄe Œtðt¾tt{tk ¼htE …zu. …Ae ¼qÏÞtu ‚hMÞtu {tuztu {tuztu yturVË{tk tufheyu

Œtuze òÞ, htºtu {tuztu ½uh ytðu ‚tu ƒihe Atufhtk ðÄthu ƒe{th Œu¾u. ‚u{e Ëuðt fh‚tk fh‚tk ¼qÏÞtu htºtu ËqE òÞ yu

‚u yuf rŒðË ¼qÏÞu rx[tðtwk «thçÄ ¼tu„ðe ÷u.

òu ‚u {týË ‚{tu„wýe Sð ntuÞ ‚tu ‚u ƒ…tuhu s{ðt ƒuË‚tk s hËtuE ¾htƒ ÚtE Au ‚u{ fneu Útt¤e …Atzeu ƒihe

ËtÚtu Í½ztu fhu, {thÍqz fheu ¼qÏÞtu- ‚hMÞtu yturVËu tufheyu òÞ, íÞtk …ý ƒÄtk ËtÚtu Í½zu. htºtu Vhe …tAtu ½uh

ytðe ƒihe- Atufhtku {thÍqz fheu ¼qÏÞt ËqE hnuðtwk fhu yu ‚u yuf rŒðË ¼qÏÞt rx[tðtwk «thçÄ ¼tu„ðe ÷u.

Ë¥ð„wýe Sð ðú‚ W…ðtË fheu yuf rŒðË ¼qÏÞt hnuðtwk «thçÄ ¼tu„ðe ÷u yu ËtÚtu ËtÚtu …wÛÞ «tó fhe ÷u,

sutÚte ‚uwk ðwk r¢Þ{tý ƒkÄtÞ.

hòu„wýe Sð ƒihe-Atufhtke Ëuðt-®[‚t{tk yuf rŒðË ¼qÏÞtu hne «thçÄ ¼tu„ðe ÷u, ‚u ‚tu ðwk …wÛÞ …uŒt fhu,

‚tu ðwk …t… «tó fhu.

‚{tu„wýe Sð f÷uþ, fkftË, ff¤tx îtht yuf rŒðË ¼qÏÞtu rx[tÞ yu ‚u he‚u «thçÄ ¼tu„ðe ÷u‚tk Úttuzwk ðwk …t…

…ý …uŒt fhu suÚte fheu ‚uw yuf ðwk r¢Þ{tý f{o ƒu, ‚u VheÚte …tfeu «thçÄ ƒeu Ët{u ytðu.

r¢Þ{tý f{o …tfeu V¤MðY…u «thçÄ ÚtEu Ët{wk ytðu ‚u ¼tu„ððwk s …zu. …hk‚w Ë¥ð„wýe Sð, hòu„wýe Sð

yu ‚{tu„wýe Sð, ºtýuÞe «thçÄ ¼tu„ððte he‚ W…h sýtÔÞt «{týu y÷„ y÷„ ntuÞ Au.

Äthtu fu {U yuf …rðºt r¢Þ{tý f{o fÞwO. ‚ut V¤ MðY…u …tfeu …tk[Ëtu Yr…Þt {¤ðtwk {thwk «thçÄ r{toý ÚtÞwk.

yt «thçÄ nwk ßÞtk ËwÄe ¼tu„ðwk ®n íÞtk ËwÄe yt …tk[Ëtu Yr…Þt {the …tA¤ …tA¤ ¼BÞt s fhu. {u …tk[Ëtu

Yr…Þt {¤u íÞthu su ‚u «thçÄ V¤ ¼tu„ðeu þtk‚ ÚttÞ.

yuf rŒðË htºtu ƒth ðtøÞu yuf {týË {thu ½uh ytðeu {tht Y{e Ëtkf¤ ¾¾ztðeu {u WXtzu yu {u fnu fu

yt …tk[Ëtu Yr…Þt (÷tk[t) ÷tu yu {tht ƒt…e s{e{tkÚte {tht ¼tEtu n¬ zwƒtzeu yu ƒÄe s{e {tht

¾t‚u Œt¾÷ fhe Œtu. òu nwk ‚{tu„wýe Sð ntuWk ‚tu yt …tk[Ëtu Yr…Þt ÷E ‚ue „uhftÞŒuËhe {t„ýe «{týu ‚uu

÷t¼ fhe yt…wk. yu «{týu {thwk «thçÄ …tk[Ëtu ƒeu V¤ yt…eu þtk‚ ÚtE „Þwk. …hk‚w ËtÚtu ËtÚtu {uk yuf ðwk

…t…f{o …uŒt fÞwO, su f{o …tfeu «thçÄY…u yuf rŒðË {tht Ët{u yð~Þ ytðþu s yu {thu ‚u ¼tu„ððwk s …zþu.

nðu òu nwk ‚{tu„wýe Sð ntuô ‚tu nwk …tk[Ëtu Yr…Þt ÷tk[t ÷uðte M…ü t …tzwk. ‚tu…ý yt …tk[Ëtu Yr…Þt ftuE

…ý «fthu yu y…tÔÞt rËðtÞ {thwk r¢Þ{tý f{o «thçÄY…u {u V¤ ytÃÞt rËðtÞ þtk‚ ÚttÞ s ®n. yt

…tk[Ëtu Yr…Þt {the …tA¤ …tA¤ ¼BÞt s fhu. yuf rŒðË „hsðt¤tu {týË {the …tËu ytðu yu {thwk {ft {U

3000 Yr…Þt{tk ðu[ðtwk ffe fÞwO Au ‚ut Yr…Þt 3500 {u yt…eu ËtuŒtu fhu Au. yt he‚u nwk hòu„wýe Sð

ntuô ‚tu {u …tk[Ëtu Yr…Þt y…tðeu {thwk r¢Þ{tý f{o «thçÄY…u {u V¤ ¼tu„ðtðeu þtk‚ ÚttÞ.

…hk‚w òu nwk hòu„wýe Sð t ntuô ‚tu nwk ð[Úte ƒkÄtÞt «{týu 3000 Yr…ÞtÚte ðÄw hf{ ÷uðttu ELfth fhwk yu ‚u

«{týu …tk[Ëtu Yr…Þt ðÄthtt ÷uðte t …tzwk. ‚u ð¾‚u {thwk «thçÄ …tAwk Xu÷tÞ ‚tu…ý yt …tk[Ëtu Yr…Þt {u

«tó ÚttÞ íÞtk ËwÄe {thwk r¢Þ{tý f{o {thtu At÷ Atuzu rn.

nwk yuË.xe. ƒËtu fkzõxh Awk. yuf …uËuLsh ‚ue yuf ÷t¾ Yr…Þte Útu÷e {the ƒË{tk ¼q÷e „Þtu. ‚u Útu÷e ÷Eu

nwk ‚uu ½uh yt…ðt „Þtu. ‚ut ƒŒ÷t{tk ½ýt «u{ yu yt„ún…qðof ‚uýu {u …tk[Ëtu Yr…Þt Et{ ‚hefu ytÃÞt

yu Ë¥ð„wýe Sð ntuðtÚte yt…u÷t …iËttu {U Mðefth fÞtuo, yu ‚u he‚u {thwk …tk[Ëtu Yr…Þt {u¤ððtkw «thçÄ

¼tu„ðe ÷eÄwk, ËtÚtu ËtÚtu {U Úttuzwk …wÛÞ …ý …uŒt fhe ÷eÄwk. yt «{týu „{u ‚u he‚u …tk[Ëtu Yr…Þt y…tÔÞt …Ae s

{thwk …nu÷twk r¢Þ{tý f{o «thçÄY…u V¤ yt…eu þtk‚ ÚtÞwk. òu nwk ‚{tu„wýe Sð ntuô ‚tu ÷tk[ ÷Eu {thwk «thçÄ

¼tu„ðwk. òu nwk hòu„wýe Sð ntuô ‚tu ËtuŒtƒtS fheu «thçÄ ¼tu„ðwk yu òu nwk Ë¥ð„wýe ntuô ‚tu ftuEe

ytk‚hze Xtheu «thçÄ ¼tu„ðwk. W…h «{týu Ëíð„wýe, hòu„wýe, ‚{tu„wýe, Sðe «thçÄ ¼tu„ððte he‚

swŒe swŒe ntuÞ Au, …hk‚w ‚u ºtýuÞ «ftht Sðtuu «thçÄ ‚tu ¼tu„ððwk s …zu, yu ‚tu s f{o þtk‚ ÚttÞ

10. r¢Þ{tý f{o fhðte …Ør‚ :

Ë¥ð„wýe, hòu„wýe yu ‚{tu„wýe ºtýu «ftht Sðtue r¢Þ{tý f{o fhðte …Ør‚ …ý y÷„ y÷„ ntuÞ Au.

f{owk V¤ ‚tu ºtýuÞ «ftht Sðtuu [tu¬Ë {¤ðtwk …hk‚w -

• Ë¥ð„wýe Sð fnu Au- nwk f{o fheþ, V¤ {¤u Þt {¤u,

• hòu„wýe Sð fnu Au- nwk fh{ fheþ …hk‚w V¤ rn Atuzwk,

• ‚{tu„wýe Sð fnu Au- V¤ rn {¤u íÞtk ËwÄe f{o rn fhwk.

yuf {týËtu Œefhtu ytu®[‚tu htºtu ƒth ðtøÞu ƒe{th …ze „Þtu. ‚u {týË {Ähtºtu ztuõxhu rðrÍxu ƒtu÷tððt

„Þtu. ztuõxh Ë¥ð„wýe n‚tu. ‚uýu ¼hŸ½{tkÚte QXeu òÛÞwk fu ‚u {týËtu Atufhtu Ë¾‚ ƒe{th Au. ‚wh‚ s Œðt,

ELsuõþtue ƒu„ ÷Eu rðrÍxu sðt ‚iÞth ÚtE „Þtu. …u÷t {týËu ztuõxhu rðrÍx Ve ËkƒkÄe …qAÞwk. …hk‚w

Ë¥ð„wýe ztpõxhu fÌtwk fu rðrÍx Vee ðt‚ …Ae. …nu÷tk ‚{tht Œefhtwk ŒŒo {u {xtzðt Œtu. rðrÍx Ve ‚tu ‚uu

{¤ðte s Au …hk‚w

Ë¥ð„wýe Sð fnu Au- nwk ŒŒo {xtzeþ, rðrÍx Ve {¤u Þt t {¤u.

yt ztpõxh hòu„wýe ntuÞ ‚tu yu{ fnu fu nwk ŒŒo {xtzeþ …hk‚w {the rðrÍx Ve Œþ Yr…Þt yt…ðe …zþu.

yt ztuõxh ‚{tu„wýe ntuÞ ‚tu yu{ fnu fu …nu÷tk Œþ Yr…Þt rðrÍx Vet Ähe Œtu, …Ae nwk rðrÍxu ytðwk.

ºtýuÞu rðrÍx Ve ‚tu {¤þu s. …hk‚w ºtýuÞe r¢Þ{tý f{o fhðte …Ør‚{tk Vhf …zu. yux÷u …u÷tu {týË htS

ÚtE Ëíð„wýe ztuõxhu Œþ Yr…Þt yt…u. hòu„wýe ztpõxh ËtÚtu ËtuŒtƒtS fheu Œþ Yr…Þt yt…u yu ‚{tu„wýe

ztpõxhu Sð f[ðtðeu Œþ Yr…Þt yt…u.

Ë¥ð„wýe, hòu„wýe yu ‚{tu„wýe {t÷ ¾heŒðt òytu, ‚u{tk …ý ytðwk s ƒu. ‚{u ½e ¾heŒðt òytu ‚tu ½etu

(Ë¥ð„wýe …ŒtÚtotu) ðu…the fnu fu ¼tE, ½e ƒhtƒh [t¾e swytu, Ëqk½e swytu, …ËkŒ …zu ‚tu ÷tu yu ½e ÷Eu ½uh

„Þt …Ae Úttuzwk ðt…Þto …Ae …ý …ËkŒ t …zu ‚tu ðÄu÷wk ½e …tAwk yt…e sòu yu …iËt ÷E sòu.

hòu„wýe [es ¾heŒðt òð- hurzÞtu, ¢tufhe, xâqƒ÷tEx, E÷uÂõxÙftu Ët{t ð„uhu hòu„wýe ¼tir‚f Ëw¾tk

ËtÄtu ¾heŒtu ‚tu ðu…the ‚ut rƒ÷{tk At…eu s yt…u fu {t÷ yuf ð¾‚ ÷Eu Œwfttk …„rÚtÞtk Q‚heu ½uh

„Þt …Ae {t÷{tk ftkE ¼tk„Vtuz y„h ¾htƒ ef¤þu ‚tu {t÷ …tAtu ÷uðt{tk ytðþu rn yu …iËt …ý …tAt

{¤þu rn.

‚{tu„wýe [es ÷uðt òytu ‚tu ‚ut ðu…the …nu÷tk …iËt ÷eÄt rËðtÞ {t÷ ƒ‚tðu s rn. rËu{tðt¤tu yu{ fnu fu

rxrfxƒtheyuÚte htufzt …iËt yt…eu rxrfxtu ÷tu. …Ae Ëeu{t{tk ƒuXt …Ae ‚{tuu …ËkŒ …zu ‚tu swytu rn ‚tu

[t÷‚e …fztu. …iËt ‚tu …nu÷tk s …ztðe ÷u. ðiã, ðu~Þt yu ðfe÷ …un÷t …iËt ntÚt{tk t ytðu íÞtk ËwÄe ‚{the

ËtÚtu ðt‚ s t fhu. …nu÷tk …iËt Ähe Œtu …Ae s ‚{tht Ët{wk swyu.

11. «thçÄ{tk ntuÞ ‚ux÷wk s {¤u :

su r¢Þ{tý f{o sux÷tk fhtu yu suðe he‚u fhtu ‚ux÷wk s yu ‚uðe he‚wk «thçÄ r{toý ÚttÞ yu ‚ux÷wk s «thçÄ

V¤ {¤u, ‚uÚte sht …ý ytuAwk fu ðÄw {¤u rn. sL{ ÷u‚e ð¾‚u sux÷wk Ëkr[‚ f{o …tfeu V¤ yt…ðt «thçÄ ƒLÞwk

ntuÞ ‚ux÷wk s «thçÄ f{o ¼tu„ððtu ywY… Œun {¤u yu {t‚t-r…‚t, Mºte- …wºttrŒf …ý ‚ux÷wk s «thçÄ

¼tu„ððtu ywY… «tó ÚttÞ. ‚{tht «thçÄ «{týutu s {t‚t-r…‚te fq¾u ‚{thtu sL{ ÚttÞ yu ‚{tht

«thçÄu ywY… s Ë„ðztu ‚{u ‚u {t‚t-r…‚t ½h{tk «tó ÚttÞ. fÞtk {t‚t-r…‚tu íÞtk sL{ ÷uðtu Au ‚ue

…ËkŒ„e yt…ýu …tu‚u fhðte ntu‚e Úte. yt…ýu ‚tu rƒh÷t þuXu íÞtk s sL{ ÷uðtwk …ËkŒ fheyu fu ßÞtk sL{

÷u‚tke ËtÚtu s …å[eË ƒk„÷t yu …tk[-…å[eË {tuxhtut {tr÷f ÚtE sEyu. …hk‚w yuðtk {t‚t-r…‚t fu Mºte-

…wºttrŒfe …ËkŒ„e yt…ýu fhðte ntu‚e Úte. yt ƒÄtk ÉýtwƒkÄtu ‚u {tht «thçÄðþt‚T s yt Sðft¤

Œhr{Þt ‚{u ytðe {¤u.

“hý hu ËkƒkÄu ytðe {¤u, Ëw‚ rð¥t Œtht u Œun.”

yu ‚{tht ÉýtwƒkÄ …qht ÚttÞ fu ‚wh‚ s Aqxt ÚtE òÞ. ‚{thwk fhu÷wk r¢Þ{tý f{o …tfeu ‚{tht «thçÄY…u

Ët{wk ytðu yu ‚u …qhu…qhwk Sðft¤ Œhr{Þt ¼tu„ðe ÷tu, …Ae s Œun Aqxu,

ÞM{t‚T [ Þu [ ÞÚtt [ ÞŒt [ Þ‚T [ >

Þtð‚T [ Þºt [ þw¼tþw¼{tí{f{o >>

‚M{t‚T [ ‚u [ ‚Útt [ ‚Œt [ ‚å[ >

‚tð‚T [ ‚ºt [ rðãt‚]ðþt‚T W…ir‚ >>

su{tkÚte, sutÚte, suðe he‚u, ßÞthu sux÷t ð¾‚ {txu ßÞtk þw¼, yþw¼ r¢Þ{tý f{o fhu÷tk ntuÞ, ‚u{tkÚte s yu

‚utÚte s, yu ‚uðe s he‚u yu íÞthu s ‚ux÷t ð¾‚ {txu s yu íÞtk s «thçÄ ƒeu ‚{u ytðe {¤u.

{wÏÞ «Ät ‚u{t …xtðt¤t W…h yíÞk‚ ¾wþ ÚtE òÞ, ‚tu…ý ‚ue f÷uõxhe ¾whþe{tk r{ýqfsfheþfu

‚wütuzr… htò ÞrŒ ËuðfÇÞtu ¼tøÞt‚T …h{T ið ŒŒtr‚ rfkr[‚T >

ynŠþk ð»tor‚ ðtrhðtn : ‚Úttr… …rºtºtÞ: …÷tþ : >>

htò ‚ut tufh W…h „{u ‚ux÷tu Ëk‚wü ÚtE òÞ ‚tu…ý ‚uu ¼tøÞÚte òh …ý ðÄthu ftkE s yt…e þfu rn yu

…htýu fheu yt…ðt òÞ ‚tu ‚u …u÷tt ntÚt{tk Axfe òÞ. [tuðeËu f÷tf yu ºtýËtuu …tkËXuÞ rŒðË ðhËtŒ

ðhËu ‚tu…ý …÷tþt Atuzu {tºt ºtý s …tkŒztk Vqxu, [tuÚtwk t Vqxu !

ðËk‚É‚w ytðu íÞthu s„‚{tk ‚{t{ ð]ûttuu ðtk …t ytðu …hk‚w fuhztt Ítzu ðtk …t t ytðu, ‚u{tk

ðËk‚É‚wtu Œtu»t Úte. ËqÞothtÞý Q„u íÞthu yt¾e ŒwrÞt{tk ƒÄtu Œu¾tÞ, …hk‚w ½wðzu t Œu¾tÞ, ‚u{tk

ËqÞothtÞýtu Œtu»t Úte. [tu{tËt{tk ðhËtŒ „heƒ yu ‚ðk„h ‚{t{t ½h W…h Ëh¾e he‚u s ðhËu Au. …hk‚w

[tf …ûte {tuZwk Vtzeu ƒuËe hnu ‚tu…ý ‚ut {tU{tk xe…wk …ý …týe t …zu ‚u{tk ðhËtŒtu Œtu»t Úte.

…ºtk ið ÞŒt fhehrðx…u Œtu»ttu ðËk‚MÞ rf{T >

tu÷qftuÃÞð÷tuf‚u ÞrŒ Œeðt ËqÞoMÞ ®f Œq»tý{T >>

Ätht ið …‚ÂL‚ [t‚f{w¾u {u½MÞ ®f Œq»tý{T >

Þ‚T …qðo rðrÄt ÷÷tx r÷r¾‚{T ‚‚T {tŠs‚wk f: ût{t : >>

«thçÄ{tk su r{toý ÚtÞwk ntuÞ ‚uu ftuE ¼qkËe þfu rn. {týËt sL{ …Ae Aêet rŒðËu rðÄt‚t ‚ut Aêet

÷u¾ ÷¾ðt ytðu Au ‚uðe yt…ýt{tk {tLÞ‚t Au. yt ðt‚ fŒt[ Ët[e ntuÞ ‚tu…ý {týËu su r¢Þ{tý f{o fÞto

ntuÞ ‚uu ‚u …tfeu suðwk yu sux÷wk «thçÄ ‚uwk r{toý Út‚wk ntuÞ ‚utÚte sht …ý ytuAwk y„h ðÄ‚wk rðÄt‚t ‚ut

÷u¾{tk ÷¾e þfu s rn. ‚{tht «thçÄ{tk sux÷t …iËt …uŒt fhðtt r{toý ÚtÞt ntuÞ ‚utÚte yuf …ý …tE ‚{u

ðÄthu fu ytuAe t {¤u. ytztyð¤t „tuxt¤t fheu ðÄthu …iËt «tó fhðt «Þí fhtu ‚tu W…hÚte ðt ¾tuxt Q¼t

fhu÷ r¢Þ{tý f{o{tk VËtE …ztu. yuf ËkMf]‚ frð ÔÞk„ ¼t»tt{tk ÷¾u Au fu

{t Ätð {t Ätð rðið Ätð{T ËtÄ{ÂM‚ ÷ûBÞt: >>

[u‚T Ätðk fthý{ÂM‚ ÷ûBÞt : ït Ätð{ttuzr… ÷¼u‚ ÷û{e{T >>

…iËt {txu ¾tuxe tËktË fhtu. fthý fu ¾tuxe tËktË fhðtÚte …iËt ytð‚t Úte. òu ¾tuxe tËktË fhðtÚte

…iËt ytð‚t ntuÞ ‚tu fq‚hwk yt¾tu rŒðË „t{{tk yuf Vr¤Þt{tkÚte ƒeò Vr¤Þt{tk tËktË fhu Au, yu sht …ý

sk…eu ƒuË‚kw Úte. A‚tk nsw ËwÄe yufuÞ fq‚hwk …iËtŒth ÚtÞwk Úte. fnuðttu ¼tðtÚto yu fu ‚{tht …tu‚tt s fhu÷t

r¢Þ{tý f{o «{týu s ‚{thwk «thçÄ sL{‚tke ËtÚtu s r{toý ÚtE [qõÞwk Au yu {txu s ‚uÚte rðþu»t ‚{u ftuxe

W…tÞ fhtu ‚tu …ý ‚{u {¤ðtwk Úte s.

12. ‚tu …Ae {týËu …whw»ttÚto fhðtu ?

f{ot ftÞŒt{tk …whw»ttÚtotu yÚto ƒhtƒh Ë{ßÞt ð„h fux÷tf [wM‚ «thçÄðtŒeytu yu{ s {tu Au fu {týËu ftkE

…ý …whw»ttÚto fhðte sYh Úte. «thçÄ{tk su nþu ‚u {¤þu. …heûtt{tk …tË Útðtwk «thçÄ nþu ‚tu …tË ÚtEþwk.

rn ‚tu „{u ‚ux÷e {nu‚ fheþwk ‚tu…ý t…tË Útðtwk «thçÄ{tk nþu ‚tu t…tË s Útðtþu, {txu ðtk[ðte ‚f÷eV

tnf ÷uðe rn, yuðe „uhË{s ËtÚtu fux÷tf «thçÄðtŒe rðãtÚteoytu ¼„ðt W…h Atuze Œu Au. yuf rðãtÚteo

…tftu «thçÄðtŒe ËkMf]‚tu yÇÞtË fhu …ý ËkMf]‚ ƒtu÷‚tk ytðzu rn yux÷u ¼tk„e‚qxe ËkMf]‚ ¼t»tt{tk fnuðt

÷tøÞtu fu -

¼ý‚ÔÞk Ëtu ƒe {h‚ÔÞk yu rn ¼ý‚ÔÞk Ëtu ƒe {h‚ÔÞk >

‚tu …Ae ftÞfw {tÚttfqx fh‚ÔÞ{T >>

ytðt „tkzt «thçÄðtŒeytu …whw»ttÚtotu yÚto Ë{ßÞt s Úte. «thçÄ{tk ntuÞ ‚tu s {¤u ‚u ðt‚ rƒ÷fw÷ Ët[e Au.

…hk‚w «thçÄ õÞtk ÷ztððwk yu …whw»ttÚto õÞtk fhðtu ‚utu rððuf {týËu ƒhtƒh Ë{S ÷uðtu òuEyu. tufhe {¤ðe yu

«thçÄ Au,…ý tufhe ufeÚte xftðe ht¾ðe ‚u{tk …whw»ttÚto Au. ƒk„÷tu {¤ðtu ‚u «thçÄ Au, …ý Ët[ðe òýðtu ‚u

…whw»ttÚto Au. …iËt {¤ðt ‚u «thçÄ Au, …ý ‚utu fuðe he‚u ËŒTW…Þtu„ fhðtu ‚u …whw»ttÚto Au. Œefht {¤ðt ‚u «thçÄ

Au …hk‚w Œefhtytuu Ëthe fu¤ðýe yt…ðe yu …whw»ttÚto Au. «thçÄ{tk ntuÞ ‚uðe s tufhe {¤u, ‚ux÷t …iËt {¤u yu

‚uðtk s Mºte- …wºttrŒf {¤u, …hk‚w su ftkE {¤u ‚utu ËtÄ ‚hefu rððufƒwÂØÚte W…Þtu„ fhðtu ‚u{tk ¾htu …whw»ttÚto

Ë{tÞu÷tu Au. …tË Útðwk yu «thçÄ Au, …ý …tu‚tt ytí{tu Ëk‚tu»t ÚttÞ ‚uðtu …whw»ttÚto ‚tu {týËu fhðtu s …zu. …iËt

ytuAt ð¥tt {¤u ‚u «thçÄ Au. …hk‚w ‚u ufeÚte f{tðt ‚u …wÁ»ttÚto Au. ðÄw …iËt {¤u ‚tu s Ëw¾e ÚtðtÞ ‚uðwk Úte.

yÄ{oÚte «tó fhu÷ yÚto yÚto ƒe òÞ Au. …t…Úte …uŒt fhu÷t …iËtÚte ÄtZâ ÚtÞu÷t þurXÞtytu ½ýt s Œw:¾e Au.

Atufhtk WÄ¾turŒÞtk …tfu Au yu Mºte VTVx {¤u Au.

…iËt ntuÞ ‚tu …iËt ntuðte …rhÂMÚtr‚tu ÷t¼ ÷Eu {týËu {tuût{t„o W…h sðwk. …iËt ntuÞ ‚tu …iËt ntuðte

…rhÂMÚtr‚tu ÷t¼ ÷Eu {tuût{t„o W…h sðwk. …íe ntuÞ ‚tu …íe ntuðte …rhÂMÚtr‚tu ÷t¼ ÷Eu {tuût{t„o

W…h sðwk yu rðÄwh ÚtEyu ‚tu rðÄwh ntuðte …rhÂMÚtr‚tu ÷t¼ ÷Eu {tuût{t„o W…h sðwk, «thçÄðþt‚T su Œun,

Mºte, …wºt, Ä ytrŒ su ftkE «tó ÚttÞ y„h t ÚttÞ, ‚u …rhÂMÚtr‚tu ÷t¼ ÷Eu {tuût{t„o W…h sðttu …whw»ttÚto

fhðttu Au.

yf]íðt …hËk‚t…{T, y„íðt ¾÷{ú‚t{T >

yf÷uþrÞíðt [ ytí{t{T, Þ‚T MðÕ…{r… ‚ŒTƒnw >

ftuEe …ý ytk‚hze ff¤tÔÞt ð„h, e[ {týËtue ŒtZe{tk ntÚt ½tÕÞt ð„h yu …tu‚tt ytí{tu f÷uþ

fhtÔÞt rËðtÞ, su fkE Úttuzwk½ýwk «thçÄðþt‚T {¤u ‚u ƒnw ÚtE „Þwk, yuðt Ëk‚tu»t ËtÚtu Ë‚‚ …whw»ttÚto fh‚t s hnuðwk

…zu.

13. «thçÄ õÞtk ÷ztððwk, …whw»ttÚto õÞtk fhðtu ?

{týËu Sðft¤ Œhr{Þt yuf ðM‚w «tó fhðte RåAt ÚttÞ Au. Ä, Mºte, …wºt, ƒk„÷tu, {tuxh, feŠ‚,

Œt, æÞt, {tuût, Ä{o ð„uhu ½ýe ðM‚wytu {u¤ððte ‚ue ½ýe EåAtytu yu ft{tytu ntuÞ Au. þtMºttuyu yt

‚{t{ RåAtytut {wÏÞ [th rð¼t„ …tzu÷t Au :

(1) Ä{o (2) yÚto (3) ft{ yu (4) {tuût

W…Þwoõ‚ [thuÞ …ŒtÚto {týËu «tó fhðt òuEyu. Ä{oÚte yÚto «tó fhðtu. yÄ{oÚte «tó fhu÷tu yÚto yÚto ƒe

òÞ Au. Ä{o yu yÚtoÚte «tó ÚtÞu÷ ft{tÚte ‚]ó ÚtEu Sðwk yt¾he æÞuÞ {tuût «tó fhðtwk ntuðwk òuEyu. yt

[th …ŒtÚto …ife (1) yu (4) Ä{o yu {tuût {txu Ë‚‚ …whw»ttÚto fhðtu òuEyu. ‚uu fŒtr… «thçÄ W…h AtuztÞ s

rn. ßÞthu (2) yu (3) yÚto yu ft{ «tó fhðtwk {týËu «thçÄ W…h Atuze Œuðwk òuEyu. ‚uu {txu …whw»ttÚto

fhðte sYh Úte. …hk‚w yt…ýu ‚uÚte ŸÄe s rŒþt{tk Vheyu Aeyu. yÚto yu ft{ «thçÄ W…h Atuze Œuðtu

ƒŒ÷u {týË ‚uu {txu Ë‚‚ ht‚- rŒðË …whw»ttÚto fhu Au. yu yt¾hu «thçÄ yt„¤ Ze÷tu …ze òÞ Au. ßÞthu Ä{o

yu {tuût suu {txu {týËu nk{uþtk Ë‚‚ ò„ú‚ hneu …wY»ttÚto fhðtu òuEyu, ‚uu ‚v «thçÄ W…h Atuze Œu Au,

yu ‚uÚte fheu ‚u ƒku ƒtswyu „tuÚttk ¾tÞ Au. {nt¼th‚{tk {nŠ»t ÔÞtËu fÌtwk Au fu -

Qæðoƒtnw : «ðûÞtr{ [ fÂù‚T ©]ýtur‚ {u

“ƒu ntÚt Ÿ[t fheu nwk yt¾t s„‚u [u‚ðe hÌttu Awk. …hk‚w ftuE {thwk Ëtk¼¤‚wk Úte. yÚto yu ft{tu nwk þºtwk

Úte. yÚto yu ft{e W…tËt ¼÷u fhtu. …ý ‚u Ä{oe ytý{tk hneu yu {tuûte «tÂó {txu” ytx÷wk yuf

Ët‚ ËíÞ {tðeu fnuðt {txu Rr‚ntËtu áütk‚ ‚hefu W…Þtu„ fheu {nŠ»t ÔÞtËu yt¾wk {nt¼th‚ håÞwk Au.

ËeƒŒth ntu ‚tu ðtk[e sòu.

14. «thçÄ yu …whw»ttÚto yufƒeòtk rðhtuÄe Úte, …ý …qhf Au :

ytsu su r¢Þ{tý f{o (…whw»ttÚto) fheyu Aeyu ‚u Ëkr[‚{tk s{t Útþu yu ‚u s ft¤u fheu …tfeu «thçÄ ƒu Au.

yu ‚u «thçÄ ¼tu„ððtu ywY… þheh «tó ÚttÞ Au. yux÷u ¾he he‚u ‚tu …whw»ttÚto s ft¤u fheu «thçÄ ƒu Au.

yu ‚uÚte «thçÄ yu …whw»ttÚto rðhtuÄe ntuE þfu s rn. ƒ÷fu «thçÄ yu …whw»ttÚto ƒÒtu yuf s Au. ‚u ƒkutk

ftÞoûtuºttu swŒtk swŒtk ntuðtÚte ‚u yufƒeòke yÚtzt{ý{tk …ý ytð‚tk Úte «thçÄ [t÷w þhehu ¼tu„ «Œt fhu Au,

ßÞthu …whw»ttÚto ¼rð»Þe Ë]Âüu ‚iÞth fhu Au suÚte fheu ft¤tL‚hu ‚u s …whw»ttÚto «thçÄ ƒeu ¼rð»Þ{tk þhehu

«Œt fhu Au. yux÷u s yk„úuS{tk fnuð‚ Au fu /CP KU VJG #TEJKVGEV QH JKU QYP HQTVWPG

{týË …tu‚twk «thçÄ …tu‚te ò‚u s …tu‚tt nt÷t …whw»ttÚtoÚte ½ze þfu Au. «thçÄ rËðtÞtu …whw»ttÚto …tk„¤tu

Au, yu …whw»ttÚto ð„hwk «thçÄ ytkÄ¤wk Au. yuf ytkÄ¤t yu yuf ÷k„zt r{ºte ðt‚ suðwk Au. ytkÄ¤tu hM‚tu

Œu¾t‚tu Úte yu ÷k„ztu hM‚t W…h [t÷e þf‚tu Úte. ‚uÚte ƒku hM‚t W…h «ðtË fhe þf‚t Úte. …hk‚w ƒku

r{ºttuyu rððufƒwÂØ ðt…he. ÷k„ztu ytkÄ¤tt ¾¼t W…h ƒuËe „Þtu yu ytkÄ¤tu [t÷ðt ÷tøÞtu yu ÷k„ztu hM‚tu

ƒ‚tððt ÷tøÞtu. yu ƒku hM‚te Þtºtt ËV¤‚t…qðof …qhe fhe. SðÞtºtt …ý ËV¤‚t…qðof …qhe fhðt {txu

…whw»ttÚto yu «thçÄ yuf{uft …qhf ƒu Au. ‚{tht …tu‚tt «thçÄÚte ‚{tu Ëw¾ yu Œw:¾ ¼tu„ðtu Atu. ƒeòu ftuE

…ý {týË ‚{u Ëw¾e y„h Œw:¾e fhe þf‚tu Úte. ‚u ‚tu Võ‚ rr{¥t {tºt s ntuÞAu.

Ëw¾MÞ Œw:¾MÞ ftuzr… Œt‚t …htu ŒŒt‚er‚ fwƒwÂØhu»tt >

ynk fhtu{er‚ ð]Úttr¼{t : Mðf{oËqºtt‚T „úrÚt‚turn ÷tuf : >>

15. f{o fhðt{tk Mð‚kºt- V¤ ¼tu„ððt{tk …h‚kºt :

„e‚twk yuf {ntðtõÞ Au fu

f{oÛÞu ðtrÄfthM‚u {t V÷u»tw fŒt[ >

f{o fhðt{tk ‚thtu yrÄfth Au, …hk‚w V¤ ¼tu„ððt{tk ‚thtu yrÄfth Úte. ‚wk f{o fh …ý V¤e ytþt ht¾eþ

rn. yt {ntðtõÞtu yÚto fhðt{tk Úttuze „uhË{sq‚e Útðttu Ëk¼ð Au. ¼„ðt yuðwk t fnu fu ‚wk f{o fh, …hk‚w

V¤e ytþt ht¾eþ rn. ‚wk yt¾tu {rntu tufhe fh, …hk‚w …nu÷e ‚the¾u …„th {tk„eþ rn yu ÷Eþ rn.

huÕðu MxuþÚte {sqh …tËu …tux÷wk Ÿ[ftðeu nwk ‚uu „e‚ttu W…Œuþ fhwk fu ¼tE, ‚wk „e‚t ðtk[. f{o fhðt{tk ‚thtu

yrÄfth Au. …hk‚w {sqhee …tð÷e {tk„ðttu ‚thtu yrÄfth Úte. ‚tu ‚tu …u÷tu {sqh {u yuðtu sðtƒ yt…u fu {thu

„e‚twk ¿tt òuE‚wk Úte, …ý {sqhee …tð÷e s òuEyu, „e‚t ‚{u yuf÷t ðtk[òu. {u {the {sqhet [th

ytt yt…e Œtu. f{o fhu yux÷u V¤ ‚tu {¤u s, V¤ ytÃÞt rËðtÞ f{o þtk‚ ÚttÞ rn.

‚tu W…Þwoõ‚ {ntðtõÞtu yÚto M…ü Au. f{o fhðt{tk ‚thtu yrÄfth Au. V¤{tk rn. yux÷u fu f{o fhðt{tk ‚wk

Mð‚kºt Au, …hk‚w V¤ ¼tu„ððt{tk ‚wk …h‚kºt Au. f{o fhðwk, t fhðwk, fuðwk fhðwk, fu t fhðwk, þwØ ƒwÂØtu W…Þtu„

fheu ‚u{tk «ð]¥t Útðt{tk ‚wk Mð‚kºt Awk, …hk‚w ‚uwk V¤ ¼tu„ððt{tk …h‚kºt Awk. yux÷u fu ‚thu V¤ t ¼tu„ððwk ntuÞ

‚tu…ý …htýu ¼tu„ððwk s …zþu. ‚u{tk yttfte Axfƒthe [t÷þu rn.

nwk ‚{thu íÞtk {nu{t ‚hefu s{ðt ytÔÞtu, ‚{u {thu {txu ŒqÄ…tf, …qhe, ƒu þtf, ¼rsÞtk, ðt÷, fXtu¤, VhËtý,

yÚttýtk, …t…z ð„uhu yuf ðt„eytu ƒtðeu {u …ehËe. ‚u{tk þwk ¾tðwk, þwk t ¾tðwk, þwk ðÄthu ¾tðwk, ‚u{tk nwk

Mð‚kºt Awk. nwk su ðt„e ðÄthu ¾tô ‚u ðt„e ‚{u {u ðÄthu u ðÄthu «u{Úte …ehMÞt fhtu. {the ‚rƒÞ‚u fE

ðt„e ywfq¤ Au ‚uwk ¼t {thu ht¾ðtwk Au, ‚{thu rn. nwk Þto ðt÷ ¾tEþ ‚tu {u Ítzt ÚtE sþu, yuwk ¼t

{thu ht¾ðtwk Au, ‚{thu rn. ‚{u ‚tu htS ÚtEu {u ðt÷ s …ehMÞt fhtu. ¾qƒ ðt÷ ¾tðt{tk nwk Mð‚kºt Awk- …hk‚w

…AeÚte f¤~Þt ¼hðt{tk yu òsY ‚hV yt¾tu rŒðË ŒtuztŒtuz fhðt{tk nwk …h‚kºt Awk. ‚u{ fhðtÚte nwk Axfe þfwk

®n. yu ‚u{tk ‚{the y„h ‚tu ftuE Ëtht ztuõxhe …ý ÷t„ð„ [t÷u rn.

16. V¤ ¼tu„ððt Œun Äthý fhðtu s …zu :

þw¼ f{owk V¤ Ëw¾ ¼tu„ððt Œun Äthý fhðtu …zu yu …t…f{owk V¤ Œw:¾ ¼tu„ððt …ý Œun Äthý fhðtu s …zu.

V¤ ¼tu„ððt {txuwk ËtÄ Œun Au. Œun Äthý fhu ‚tu s V¤ ¼tu„ðe þftÞ. yux÷u þw¼ y„h yþw¼ f{otk V¤

¼tu„ððt Œun Äthý fhðtu s …zu yu yux÷u s sL{ {hýt [¬h{tk ytððwk s …zu.

ßÞtk ËwÄe sL{ {hýt [¬h hnu íÞtk ËwÄe {tuût {éÞtu „ýtÞ rn. Œun s Äthý t fhðtu …zu ‚uðe …rhÂMÚtr‚wk

t{ {tuût yu ßÞtk ËwÄe þw¼ y„h yþw¼ f{tuot Z„÷t Ëkr[‚ f{o{tk s{t ÚtÞu÷t Au, yu ‚u …qhu…qht ¼tu„ðe

t ÷uðtÞ íÞtk ËwÄe yt Ëk[th[¢ [tÕÞt s fhu. Œun Äthý fhðtu …zu yu s ¾hw ƒkÄ Au. þw¼ f{ot V¤Mð…u Ëw¾

¼tu„ððt Œun Äthý fhðtu …zu ‚u Ëtute ƒuze yu yþw¼ f{ot V¤MðY…u Œw:¾ ¼tu„ððt Œun Äthý fhðtu …zu ‚u

÷tu¾kze ƒuze Au. …hk‚w ƒku he‚u þw¼ yu yþw¼ ƒku «fthtk f{tuotk V¤ ¼tu„ððtk {txu Sðu Œun Äthý

fhðte Vhs …zu Au. yu ‚u he‚u ƒku þw¼ y„h yþw¼ f{o, yux÷u fu f{o {tºt Sðu ƒkÄf‚to Au. ‚u s Sðu

ƒkÄ sL{-{hýe ƒuze …nuhtðe Œu Au. …Ae ‚u ƒuze Ëtute ntuÞ fu ÷tu¾kze ntuÞ, …hk‚w yt¾hu ƒkÄ ‚tu hnu s.

Ëw…tºtu Œt fhtu ‚tu ‚utÞ V¤MðY…u Ëw¾ ¼tu„ððt Œun Äthý fhðtu …zu.

Ëw…tºtŒtt‚T [ ¼ðu‚T ÄtZâtu, Ä«¼tðu fhtur‚ …wÛÞ{T >

…wÛÞ «¼tðt‚T Ëwh÷tuf ðtËe, …wÄotZâ : …whuð ¼tu„e >>

yu fw…tºtu Œt fhtu ‚tu ‚utk V¤MðY…u Œw:¾ ¼tu„ððt Œun Äthý fhðtu …zu.

fw…tºt Œtt‚T [ ¼ðu‚T Œrhÿtu, ŒtrhÿŒtu»tuý fhtur‚ …t…{T

…t… «t¼tðt‚Thfk «Þtr‚, …wŒorhÿtu …whuð …t…e

yu ƒku «fthu yð¤e y„÷ Ëð¤e ½kxe Ëk[th[¢e VÞto s fhu Au, yu ‚u{tk Sð{tºt r…÷tÞt s fhu Au. {tuût

{¤‚tu Úte, fthý fu ðtk ðtk r¢Þ{tý f{o ‚u Ë‚‚ fh‚tu s hnu Au. ‚u{tkÚte su ‚tíftr÷f V¤ yt…‚tk Úte,

‚uðtk f{tuo Ëkr[‚ f{tuo{tk s{t Út‚tk òÞ Au, sut yuf rn{t÷Þ ¼htÞ ‚ux÷t sƒhŒM‚ Z„÷t ÚtÞu÷t Au yu

«thçÄ ƒ‚tk òÞ, ‚ux÷tk s V¤ «thçÄ ¼tu„ððtu ywY… þheh Sð Äthý fh‚tu hnu yu ‚u Sðft¤

Œhr{Þt …tAt ƒeò yuf sL{tu ÷uðt …zu ‚ux÷tk ðtk r¢Þ{tý f{tuo Q¼tk fh‚tu òÞ. yt he‚u Ëk[th[¢wk

rð»t[¢ ytrŒft¤Úte [t÷‚wk ytðu Au yu ‚u yk‚ft¤ ËwÄe [t÷‚wk hnuðtwk. {nŠ»t …‚ksr÷ fnu Au fu -

Ër‚ {q÷u ‚Âî…tf: òr‚: ytÞw: ¼tu„t :

ßÞtk ËwÄe f{oY…e {q¤ Au, íÞtk ËwÄe þhehY…e ð]ût Q„ðtwk yu ‚u{tk òr‚, ytÞw»Þ yu ¼tu„Y…e V¤

÷t„ðttk.

½ýtk {týËtu yu{ Ë{su Au fu fŒt[ ºtý {ý …t…f{o heþwk, ‚tu íÞth …Ae ‚ue Ët{u …tk[ {ý …wÛÞf{o fhe

t¾eþwk yu÷u …tk[ {ý …wÛÞ{tkÚte ºtý {ý …t… ƒtŒ fh‚tk {tºt ƒu {ý …wÛÞ s ¼tu„ððtwk hnuþu yu ºtý {ý

…t… ¼tu„ððwk rn …zu. yt „rý‚ ¾tuxwk Au. f{ot ftÞŒt{tk ƒtŒƒtfe Úte. ‚u{tk Ëhðt¤tu fhðttu ntuÞ Au. ‚u{

ºtý {ý …t…f{o fhtu u …tk[ {ý …wÛÞf{tuo fhtu ‚tu ‚{thu ytX {ý f{otk V¤ ¼tu„ððtk s …zu. …tk[ {ý

…t…f{ot V¤MðY…u ºtý {ý Œw:¾ ¼tu„ððtk …ý Œun Äthý fhðtu …zu. yu{ Ëhðt¤tu fheu ytX {ý …t…-

…wÛÞtk V¤MðY…u ytX {ý Ëw¾-Œw:¾ ¼tu„ððtk Œun Äthý fhðtu …zu.

17. ‚tu …Ae {tuût õÞthu ?

{tð {tºt {tuûttu yrÄfthe Au, yu {tðþheh {tuût «tó fhðt {txu s {éÞwk Au. {tðþheh Äthý fheu {tuût

«tó t fhe ÷u ‚tu …Ae [tuÞtoËe ÷t¾ Þtur{tk VheÚte ¼xfðte Œþt ytðu. {w»Þ {tºt Œunt ƒkÄ{tkÚte Aqxeu

…hƒúñtu s ykþ ntuE ‚u{tk s ÷e Útðtu- {tuût «tó fhðtu {txu ‚u yt¾hu ËòoÞtu Au. …hk‚w ßÞtk ËwÄe ‚u

…qhu…qhtk «thçÄ ¼tu„ðe t ÷u yu …tA¤tk ytrŒft¤tk yuf sL{-sL{tk‚htk Ëkr[‚ f{ot s{t ÚtÞu÷t

yËkÏÞ rn{t÷Þtu ¼htÞ ‚ux÷t f{ot Z„÷tu yt Sðft¤ Œhr{Þt ËtV t fhu, ¼M{ t fhu, íÞtk ËwÄe ‚uu

ðthkðth yk‚ft¤ ËwÄe yuf sL{tu- yuf Œun Äthý fhðt s …zu, íÞtk ËwÄe ‚uu {tuût {¤u s rn. ‚uu {tuût

{u¤ððte ‚eðú EåAt ÚttÞ yu ‚uu {tuût {u¤ððtu s ntuÞ ‚tu ‚uu ‚{t{ Ëkr[‚ f{otu æðkË fhðtu …zu. ‚{t{

Ëkr[‚ f{tuou ¿tttÂøÚte ¼M{ fhðtk …zu yu [t÷w Sðtk «thçÄf{tuou …qhu…qhtk ¼tu„ðe ÷uðtk …zþu. yt

Sðft¤ Œhr{Þt íÞthÚte s ‚uýu ðtk r¢Þ{tý f{o yuðe he‚u fhðtk òuEyu fu su fh‚tke ËtÚtu ‚h‚ s V¤

yt…eu þtk‚ ÚtE òÞ yu ‚uÚte fheu ‚u{twk yuf …ý r¢Þ{tý f{o (Ëkr[‚ f{o{tk s{t ÚttÞ rn, suÚte

¼rð»Þ{tk ‚u Ëkr[‚ f{o) …tfeu V¤ yt…ðt «thçÄY…u Ët{u ytðeu ¾zwk ÚttÞ rn yu ‚u ¼tu„ÔÞt …Ae ftuE Œun

Äthý fhðtu …zu rn. …hk‚w {w~fu÷e yu Au fu Sð [t÷w Sðft¤ Œhr{Þt ¼tu„ððt …tºt Út‚tk «thçÄf{tuo

¼tu„ð‚tk ¼tu„ð‚tk yux÷tk ðtk yËkÏÞ r¢Þ{tý f{tuo fhu Au. ‚u ¼tu„ððtk ƒeò yËkÏÞ sL{tu Äthý fhðt …zu,

yux÷u yt rð»t[¢tu yk‚ s ytð‚tu Úte, yux÷u …nu÷tk ‚tu yt Sðft¤ Œhr{Þt nðu …Ae ‚u su su r¢Þ{tý

f{tuo fhu ‚u yuðe fwþ¤‚t…qðof fhu fu f{tuo fŒtr… Ëkr[‚{tk s{t ÚttÞ s rn, yu ‚uÚte ‚u ¼rð»Þ{tk ðt Œunt

ƒkÄ{tk t¾u rn. ƒË, ytðe fwþ¤‚t…qðof f{o fhðwk. ‚uwk s t{ Þtu„. yux÷u „e‚t{tk ¼„ðtu Þtu„e

ÔÞtÏÞt fhe fu “Þtu„: f{oËw ftiþ÷{T”

r¢Þ{tý f{o W…h sýtÔÞt «{týu fwþ¤‚t…qðof fhu ‚uwk s t{ Þtu„,

18. …hk‚w ftuE f{o s t fheyu ‚tu... :

ftuE Œ÷e÷ fhu fu nwk Sðft¤ Œhr{Þt ftuE f{o s t fhwk ‚tu …Ae f{o Ëkr[‚ f{o{tk s{t Útðttu Ëðt÷ s hnu

rn yu ‚uu …tfeu «thçÄY…u ¼tu„ððttu …ý «§ hnu rn. ‚uÚte ‚u ¼tu„ððt Œun Äthý fhðtu …zu rn.

yux÷u yt…tuyt… {tuût ÚttÞ yu ŒunÚte {wõ‚ ÚtðtÞ. yt Œ÷e÷ ƒhtƒh Úte. {týË f{o fÞto rËðtÞ ‚tu hne þfu

s rn.

¼„ðt „e‚t{tk M…ü fnu Au fu -

rn fÂù‚T ûtý{r… ò‚w r‚cíÞf{of]‚T > („e. 3/5)

þhehÞtºttzr… [ ‚u «rËØÞu‚T yf{oý : >> („e. 3/8)

ftuE …ý {týË yuf ûtý …ý f{o fÞto rËðtÞ hne þf‚tu Úte, ‚u f{o t fhu ‚tu ‚ue þhehÞtºtt yxfe …zu.

tnðwk, Ätuðwk, ¾tðwk, …eðwk, QXðwk, ƒuËðwk, ƒtu÷ðwk, ËqE sðwk, Ÿ½ðwk, òuðwk, ïtËtuåATðtË ÷uðt, Sðrðton {txu

tufhe ÄkÄtu fhðtu, þhehMðtMÚÞ {txu fËh‚ ð„uhu yuf ftÞtuo fhðtk s …zu Au, yux÷u f{o ‚tu sL{Úte {hý ËwÄe

fhðtk s …zu Au. …hk‚w r¢Þ{tý f{o fhðt{tk yuýu yuðe he‚u fwþ¤‚t…qðof f{tuo fhðtk òuEyu fu suÚte ‚u f{tuo

‚tíftr÷f V¤ yt…eu þtk‚ ÚtE òÞ yu ‚u Ëkr[‚ f{tuo{tk s{t Útðt …t{u rn. ‚tu s ‚u f{tuou ÷tkƒu „t¤u

¼rð»Þ{tk «thçÄY…u ¼tu„ððt ƒeswk þheh Äthý t fhðwk …zu. {txu s {týËu yuðtk r¢Þ{tý f{tuo fhðtk òuEyu fu

suÚte ‚u Ëkr[‚{tk s{t ÚttÞ rn.

19. fÞtk r¢Þ{tý f{tuo Ëkr[‚{tk s{t Út‚tk Úte ?

e[u sýtðu÷ f{tuo Ëkr[‚{tk s{t Út‚tk Úte :

(1) yƒwÄ Œþt{tk fhu÷tk f{tuo.

(2) y¼t yðMÚtt{tk fhu÷tk f{tuo.

(3) {w»Þu‚h Þtur{tk fhu÷tk f{tuo.

(4) f‚to…ýtt yr¼{t rËðtÞ fhu÷tk f{tuo.

(5) Ë{Âüt fÕÞtý {txu fhu÷tk f{tuo.

(6) r»ft{ f{tuo.

20. yƒwÄ yu y¼t Œþt{tk fhu÷tk f{o :

ƒtÕÞtðMÚtt{tk fhu÷tk f{tuo yu y¼t yðMÚtt{tk, „tkz…ý{tk, ŒtY …eÄu÷e y„h fuVe yðMÚtt{tk fhu÷tk f{o{tk

ht„îu»te «uhýt ntu‚e Úte ‚uÚte ht„îu»tÚte «uhtÞt rËðtÞtk f{tuo Ëkr[‚ f{o{tk s{t Út‚tk Úte. ftuE twk ƒt¤f

yrø{tk ntÚt tk¾u ‚tu ‚u ŒtÍu yu f{o ‚tíftr÷f V¤ yt…u. …hk‚w ‚u s f{o …tAwk VheÚte Ëkr[‚{tk s{t ÚtEu

ƒeS ð¾‚ V¤ yt…ðt Q¼wk hnu rn.

ºtý ðhËtu ttu ƒt¤f h{‚ fhðt ¾tx÷t{tk fqŒ‚tu ntuÞ yu ‚u s ¾tx÷{tk Ëq‚u÷t yuf ºtý {tËt ƒt¤ft

„¤t W…h …„ ytðe s‚tk ‚u ºtý {tËwk ƒt¤f {he òÞ, ‚tu ‚ut {txu …u÷t ºtý ðhËt ƒt¤f W…h RÂLzÞ

r…÷ ftuze f÷{ 302 {wsƒ ¾qtu fuË [t÷u rn, fthý fu ‚u f{o{tk ht„îu»t ntu‚tu Úte. ‚u «fthu ‚u f{o

Ëkr[‚{tk …ý s{t Út‚wk Úte. Ë„eh ô{ht ƒt¤fu ðu[tý ŒM‚tðus suðwk ftkE fÞwO ntuÞ ‚tu ‚u ftuxo {tLÞ ht¾‚e

Úte.

Ë„eh ô{ht ƒt¤fu {‚Œttu …ý yrÄfth Úte. ‚uðe s he‚u fuVe yðMÚtt{tk, y¼t yðMÚtt{tk,

„tkz…ý{tk …ý Xthe „t¤tu ƒtu÷u y„h ƒ¾uztu fhu, ‚tu ‚ue rðhwØ E. …e. ftuze f÷{ 323, 504 {wsƒ

ftuxo{tk fuË [t÷u rn. ƒnw ƒnw ‚tu ÷tuftu ¼u„tk ÚtEu ‚uu ƒhtƒh xe…u, Íqze ftZu yu ‚u he‚u ‚uu ‚utk f{owk

‚tíftr÷f V¤ {¤u y„h ‚tu ‚ue ŒÞt ¾tEu s‚tu fhu. …hk‚w ytðt {týËtk f{o{tk ht„îu»t ntuðtÚte Ëkr[‚

f{o{tk s{t Út‚tk Úte.

21. {w»Þu‚h Þtur{tk fhu÷tk f{o :

{w»ÞÞtur rËðtÞe ƒeS Þturytu{tk fhu÷tk f{o Ëkr[‚ f{o{tk s{t Út‚tk Úte, fthý fu {w»ÞÞtur rËðtÞe

ƒeS ‚{t{ Þturytu ¼tu„ Þturytu „ýtÞ Au. ytðe {w»Þu‚h Þtur{tk {tºt …qðoËkr[‚ f{tuo «thçÄY…u ytðeu

‚u ¼tu„ðeu Œuntu Awxfthtu ÚttÞ Au. ‚u{tk ftuE ðtk r¢Þ{tý f{tuo Ëkr[‚ Út‚tk Úte.

½tuztk, „Äuztk, fq‚htk, rƒ÷tztk, …þw…ûte Þturytu{tk Sð{tºt fwŒh‚e ytðu„ «{týu ð‚uo Au. ‚uÚte ‚u Þturytu{tk

Võ‚ «thçÄf{o ¼tu„ðeus hne òÞ Au. ‚u{tk fhu÷t r¢Þ{tý f{o ‚tíftr÷f V¤ yt…u Au. …Ae ‚u Ëkr[‚{tk s{t

Út‚wk Úte. „Äuzwk ftuEu ÷t‚ {thu ‚tu ‚u ‚tíftr÷f ƒu zVýtk ¾tÞ …Ae, ‚u f{o Ëkr[‚{tk s{t Útðtwk hnu rn. fq‚hwk

ftuE {týËu fhzu ‚uÚte ‚u {týËu nzfðt ÷t„u yu {he òÞ yÚtðt Ët… ftuEu fhzu yu ‚uÚte ‚uwk {]íÞw ÚttÞ,

‚tu fq‚ht y„h Ët… W…h RÂLzÞ r…÷ ftuze f÷{ 302 {wsƒ ¾qtu fuË ftuE ftuxo{tk [t÷u rn. RÂLzÞ

r…÷ ftuz Võ‚ {w»ÞÞturt Sðtuu {txu s ÷¾tÞu÷tu Au. {w»Þu‚h Þtur{tk Sðtuu RÂLzÞ …e ftuz ÷t„w

Út‚tu Úte. (…qAe òuòu ftuE Ëtht ðfe÷u). ¼UË, „tÞ ftuE ¾u‚h{tk ¼u÷tý fhu yu …tfu wfËt fhu ‚tu ÷tuftu

‚uu ‚tíftr÷f Úttuztk zVýtk {thu, Íqze ftZu y„h zçƒt{tk …qhu yu ‚u he‚u ‚utk f{owk ‚tíftr÷f V¤ ¼tu„ðu, …Ae

‚u Ëkr[‚ f{o{tk s{t Útðtwk hnu s rn. ¼UË, „tÞ ¼u÷tý fhu ‚tu ‚utu Œkz %CVVNG 6TGURCUU #EV «{týu

‚ut {tr÷fu s ÚttÞ. ¼UË-„tÞ W…h yt ftÞŒt {wsƒ ftuE fuË [t÷u s rn. yt «{týu ‚{t{ {w»Þu‚h

Þturt Sðtu …þw, …ûte, fezt, {kftuzt, {tA÷tk, s÷[h, ¼[h tt «ftht Sðtu ¼tu„Þturt „ýtÞ Au.

‚u{tk ðtk r¢Þ{tý f{o Ëkr[‚{tk s{t Út‚tk Úte. yhu ŒuðÞtur …ý ¼tu„Þtur „ýtÞ Au. Œuðtu ‚u{t …wÛÞt

«¼tðu {tºt Ëw¾-¼tu„tu ¼tu„ðu Au. ‚u{tk r¢Þ{tý …ý Ëkr[‚{tk s{t Út‚tk Úte. su Sðtu “…q‚…t…t:” “rÄqo‚

fÕ{»tt :” -sutk ‚{t{ …t…tu ü ÚtÞtk Au, yu rË÷f{tk {tºt …wÛÞ f{tuo s hÌttk Au, ‚u Sðtu ŒuðÞtur-

¼tu„Þtur{tk Mð„o{tk sEu rŒÔÞ ¼tu„tu ¼tu„ðu Au yu …wÛÞtu ûtÞ Út‚tk {]íÞw÷tuf{tk …tAt Vhu Au. íÞtk ‚uytut

ðtk r¢Þ{tý f{tuo Ëkr[‚{tk s{t Út‚tk Úte, suÚte „e‚t fnu Au :

‚u …wÛÞ{tËtã ËwhuLÿ÷tuf{T y§rL‚ rŒÔÞtT rŒrð Œuð¼tu„tT >

‚u ‚k ¼wfíðt Mð„o÷tufk rðþt÷{T ûteýu …wÛÞu {]íÞo÷tufk rðþÂL‚ >> („e. 9/ 21)

yt «fthu {w»Þu‚h Þtur{tk fhu÷tk f{tuo Ëkr[‚ f{tuo{tk s{t Út‚tk Úte.

22. f‚to…ýtt yr¼{t rËðtÞ fhu÷tk f{tuo :

ytðtk f{o yf{o ƒe òÞ Au. yu ‚u f{tuo Ëkr[‚{tk s{t Út‚tk Úte. ‚uÚte ‚uwk V¤ ¼tu„ððt VheÚte Œun Äthý

fhðtu …z‚tu Úte yu ‚uÚte Œunt ƒkÄ{tk sL{-{hýt [¬h{tk …zðwk …z‚wk Úte. ftuE ËuþLË ss ¾qt „wt

ƒŒ÷ ‚ntu{‚Œthu VtkËee Ëò fhu ‚tu ‚u ËuþLË ss yuf Sðe níÞt ƒŒ÷ „wu„th Xh‚t Úte. fthýfu

ËuþLË ss VtkËee Ëò fh‚tu ntuðt A‚tk ‚ut{tk f‚to…ýtwk yr¼{t ntu‚wk Úte. ‚u {tºt ftÞŒte {ÞtoŒt{tk

hneu s LÞtÞwk …t÷ fhu Au. yuðe s he‚u su {týË {tºt …tu‚te þw¼ Vhòuwk …t÷ fh‚tu ntuÞ ‚u s„‚t

ftuE…ý {týË y„h yuf {týËu „{u ‚ux÷wk wfËt fh‚tu sýtÞ A‚tk ‚u f‚to…ýtt yr¼{t rËðtÞ fh‚tu

ntuðtÚte ‚uu ‚u f{o ƒkÄY… Út‚wk Úte. yux÷u ¼„ðtu „e‚t{tk yswou ®n{‚…qðof fÌtwk Au fu Ä{oÞwØ{tk ‚w yuf

Ëknth fheþ ‚tu…ý ‚thwk f{o ‚u ƒkÄ rn fhu. fthý fu ‚wk ‚thwk f{o f‚to…ýtt yr¼{t rËðtÞ {tºt Vhs

‚hefu s fhu Au. ¼„ðt fnu Au :

níðtzr… E{tT ÷tuftT nÂL‚ rƒæÞ‚u

yt ‚¥ðtu òýfth yu “nwk s fhwk Awk” yu «ftht yr¼{thrn‚ Sð Ä{oe {ÞtoŒt{tk hneu LÞtÞ-er‚Úte su

fkE f{o …tu‚te VhsY…u fhu Au ‚u ‚{t{ f{tuo fh‚tu ntuðt A‚tk ‚utÚte ÷u…t‚tu Úte. „e‚t{tk ¼„ðt fnu Au fu :

ið ®fr[‚T fhtu{er‚, Þwõ‚tu {LÞu‚ ‚¥ðrð‚T >

…~Þ ©]ÛðT M…]þT S½ú, y§T „åA Mð¡ ïËT >>

«÷…T rðË]s „]nýT, WÂL{þ, rr{»tT yr… >

RÂLÿÞtrý RrLÿÞtÚtuo»tw, ð‚oL‚ Rr‚ ÄthÞT >> („e‚t 5/ 8-9)

su Sðtu yr¼{tðþ ÚtEu, “þfxtu ¼th ßÞ{ ït ‚týu”- nwk s ƒÄwk fhwk Awk. yuðtu r{ÚÞt «÷t… fhu Au, yu

f‚to…ýtt yr¼{tÚte f{o fhu Au, ‚u f{otk V¤ ‚uu ft¤u fheu yuf Œun Äthý fhtðu Au, yu ¼tu„ðtðu Au.

ytðt yr¼{te Sðtu r{ÚÞt ƒfðtË fhu Au, ‚u ¼„ðt „e‚t{tk fne ƒ‚tðu Au :

EŒ{ã {Þt ÷çÄk E{k «tÃMÞu {tuhÚt{T >

RŒ{ÂM‚ RŒ{r… {u ¼rð»Þr‚ …wÄo {T >>

yËti {Þt n‚: þºtw: nr»Þu [t…htr… >

Rïhtuzn{T yn{T ¼tu„e rËØtuznk ƒ÷ðtT Ëw¾e >>

ytZâtuzr¼sðtÂM{ ftuzLÞtuzÂM‚ Ëáþtu {Þt >

ÞûÞu ŒtMÞtr{ {turŒ»Þ, Rr‚ y¿tt rð{turn‚t : >>

yufr[¥t rð¼útL‚t : {tunò÷Ë{tð]‚t : >

«Ëõ‚t : ft{¼tu„u»tw …‚ÂL‚ hfuzþw[ti >> („e. 16/13-16)

y¿ttÚte {turn‚ ÚtÞu÷t r[¥tðt¤t, {tunò¤{tk VËtÞu÷t yu ft{¼tu„tu{tk ytËõ‚ yuðt …t{h Sðtu W…h

«{týu r{ÚÞtr¼{t fheu s f{tuo fhu Au ‚u Ëkr[‚{tk s{t ÚttÞ Au. yu ‚u yuf sL{tutk [¬h{tk Sðu VËtðu

Au.

23. Ë{Âüt fÕÞtý {txu fhu÷tk f{tuo :

fux÷tkf f{tuo ŒwrÞte áÂüyu …t…f{tuo „ýt‚tk ntuðt A‚tk ‚u s„‚tk, Ë{Âüt fÕÞtý {txutk ntuÞ ‚tu ‚u

…t…f{tuo ntuðt A‚tk Ëkr[‚ f{o{tk s{t Út‚tk Úte.

sqXwk ƒtu÷ðwk ‚u …t… „ýtÞ Au y„h ‚tu sqXwk ƒtu÷ðte ftuEu Vhs …tzðe y„h «uhýt fhðe ‚u …ý yux÷wk s …t…

„ýtÞ Au, A‚tk ¾wŒ ¼„ðt ©ef]»ýu ÞwrÄÂch suðt Ä{ohtòu sqXwk ƒtu÷ðte «uhýt fhe yu “htu ðt fwkshtu ðt”

yu{ fneu Ä{ohtò ÞwrÄÂch ÞwØ{tk yïíÚtt{t nýtÞtu Au yu{ sqXwk ƒtuÕÞt. yu{tk ©ef]»ýu ftuE yk„‚ MðtÚto

ntu‚tu. …tkzðtu S‚u ‚tu ‚u{tkÚte ‚u{u fkE ¼t„ fu fr{þ {¤ðtwk ntu‚wk …hk‚w ÞwrÄÂch òu ytx÷wk sqXwk t ƒtu÷u

‚tu ÿtuýt[tÞo {htÞ ‚u{ ntu‚t yu Ë{Âüt fÕÞtý {txu yt‚‚tÞe Œwü Sðtut Ëknth {txu ¾u÷tÞu÷t Ä{oÞwØ{tk

…tkzðtu S‚e þfu yu{ ntu‚t. ÞwrÄÂchu Úttuzwk sqXwk ƒtu÷ðtÚte wfËt ÚtÞwk. ‚u{t ËíÞðtŒe…ýt{tk Úttuze Ítk¾…

÷t„e. …hk‚w yuf ÔÞÂõ‚u wfËt Útðt s‚tk òu Ë{Âüwk fÕÞtý Út‚wk ntuÞ ‚tu ‚u {txu sqXwk ƒtu÷ðte «uhýt fhth

©ef]»ý ‚u …t…f{ot «ýu‚t #DGVVQT ntuðt A‚tk ‚u{u ‚u f{owk V¤ ¼tu„ððwk …zâwk Úte yu ‚u ftÞo Ëkr[‚{tk

s{t ÚtEu ‚u{t …wsoL{wk fthý ƒe þõÞwk rn. ©ef]»ýu ‚u{t Sðft¤ Œhr{Þt [tuheytu fhe Au.

“{t¾ý[tuh” u t{u «rËØ Au. rŒÔÞ{rý ‚u{ýu [tuhu÷tu yu sqXwk …ý yufðth ƒtu÷u÷t. …hk‚w ‚u{tk ‚{t{

f{tuo Ë{Âüt fÕÞtý {txu yu s„‚t WØth {txu fhu÷tk n‚tk. yux÷u ‚tu ¼„ðtu „e‚t{tk fÌtwk Au fu

sL{f{o [ {u rŒÔÞ{T

{thtu sL{ yu {thtk f{o rŒÔÞ Au. {thu {tht yk„‚ MðtÚto {txu fkE «tó fhðtwk hnu‚wk Úte, fthý fu nwk MðÞk

…qýoft{ Awk.

{u …tÚttoÂM‚ f‚oÔÞ. rºt»tw ÷tufu»tw ®f[ >

ttðtó{ðtóÔÞk ð‚o yuð [ f{orý >>

ÞrŒ rn ynk ð‚uoÞk ò‚w f{oÛÞ‚rLÿ‚ : >

{{ ðí{towð‚oL‚u {w»Þt : …tÚto Ëðoþ :>>(„e.3/22,23) („e.3/22,23)

©e f]»ý fnu Au : {thtu sL{ rŒÔÞ Au yu f{o …ý rŒÔÞ Au. yutk ºtý fthý Au: yuf ‚tu nwk ƒeò {týËtue {tVf

{t‚tt „¼o{tk ð {tË {¤{qºt{tk ŸÄtu ÷xfeu …Ae sL{ ÷u‚tu Úte, …hk‚w nwk MðÞk «„x Úttô Awk. ƒeswk, {tht

…qðosL{tk Ëkr[‚ f{tuo ¼tu„ððt {txu nwk Œun Äthý fh‚tu Úte, fthý fu {the …tA¤ {thtk ftuE Ëkr[‚ f{tuo …zâtk

Úte. yu ºteswk, {tht Sðft¤{tk su su f{tuo {U fÞto Au ‚u ÷e÷t{tºt Au yu Ë{Âüt fÕÞtý {txu fhu÷tk Au. ‚u

{U ftuE yk„‚ ht„îu»tÚte «uhtEu {tht yk„‚ MðtÚto {txu f‚to…ýtt yr¼{tÚte fhu÷ Úte, yu ‚uÚte ‚u f{o

Ëkr[‚{tk s{t Út‚tk Úte yu ‚u {tht ƒeò sL{t nu‚wfthý ƒ‚tk Úte. nwk {the EåAt {wsƒ ßÞtk, ßÞthu,

suðt Œune sYh …zu ‚uðtu Œun Äthý fhwk Awk.

‘rs RåAt rŠ{‚ ‚w:’ yu{ ‚w÷ËeŒtËS ðýo fhu Au.

s„‚t {nt…whw»ttu ht{f]»ý …h{nkË, Mðt{e ht{‚eÚto, rððuftkŒ, {ntí{t „tkÄe, rsËË ¢tEMx, {nk{Œ

…Þ„kƒh ð„uhuyu ‚u{t Sðft¤ ŒhBÞt {tºt Ë{Âüt fÕÞtý {txu f{tuo fhu÷tk Au ‚uÚte ‚u {wõ‚ Sðtu „ýtÞ

Au.

24. r»ft{ f{tuo :

ft{thrn‚ fhu÷ f{o Ëkr[‚ f{o{tk s{t Út‚tk Úte. ¾hu¾h ‚tu Œhuf {týË su f{o fhu Au ‚u ftuE ft{tÚte,

EåAtÚte ytþtÚte s «uhtEu fhu Au yu ‚u{tk ‚utu Œtu»t Úte. {týË V¤e ytþt, EåAt, ft{t ht¾u fu t ht¾u

‚tu…ý f{oV¤ ytÃÞt rËðtÞ ‚tu Atuzu s rn ‚uðtu f{otu yx÷ rËØtk‚ Au ‚u yt…ýu W…h òuE „Þt Aeyu. …hk‚w

fux÷tf {týËtu f{o fhu ‚u A‚tk ‚u{u ‚u{t f{owk V¤ òuE‚wk Úte. yt ðt‚ rðr[ºt Úte, …hk‚w Ët[e Au. {týË

…t… fhu Au, …hk‚w ‚uwk V¤ ‚uu òuE‚wk Úte. {týË [tuhe fhu …ý ‚uu …tu÷eËÚte …fztðwk Úte. ‚uu ÷tk[ ÷uðe Au

…ý ÷tk[ ÷u‚tk ‚uu …fztðwk Úte yu ‚uwk V¤, Ëò ‚uu òuE‚e Úte. yux÷u yutu yÚto yuðtu Úte fu ‚u r»ft{

f{o fhu Au. {týËu …t…f{o fhðte RåAt ÚttÞ Au, …hk‚w ‚uu V¤ ¼tu„ððte sht …ý EåAt Út‚e Úte. ‚uu ‚tu

{tºt …wÛÞf{owk s V¤ òuEyu Au. …hk‚w …wÛÞf{o ‚uu fhðwk Úte.

…wÛÞMÞ V÷r{åAÂL‚ …wÛÞk uåArL‚ {tðt :

…t…V÷r{åAÂL‚ …t…k fwðoÂL‚ Þí‚ : >

…t…f{o fhthu ‚ut V¤e ft{t Úte. {txu ‚u {týË …t…f{o r»ft{ ¼tðu fhu Au ‚uðwk Úte. r»ft{ f{o

yux÷u þt†rðrn‚ f{o. Ä{oe {ÞtoŒt{tk hneu yk„‚ ht„îu»tÚte «uhtÞt rËðtÞ, f‚to…ýtt yr¼{t ð„h,

Ë{Âüt fÕÞtý {txu …tu‚ttu yk„‚ f÷wr»t‚ MðtÚto Atuzeu fhu÷wk f{o ‚u r»ft{ f{o Au. ¼„ðt „e‚t{tk yt¿tt

fhuAufu-

{t f{o ¼¤ nu‚w¼qo :- V¤ {¤u ‚tu s f{o fhwk yu ¼tðtÚte rn …hk‚w …tu‚te Vhst yk„Y…u …tu‚ttu

ytí{t htS ÚttÞ ‚u {txu ¼„ðŒT «eíÞÚtuo {týË f{o fhu ‚u s r»ft{ f{o. {týË ËðthÚte QXu íÞthÚte Ëw¾e

¾tus{tk ef¤eu Œw:¾ {u¤ððt {txu f{o fh‚tu s Úte A‚tk Œw:¾ ytðe ytðeu ¾tu¤t{tk …zu Au yux÷u Ëw¾ y„h

‚tu Œw:¾ «thçÄðþt‚T {t„tu fu t {t„tu ‚tu…ý ytðeu {¤ðttk s. ¼õ‚ hrËkn {nu‚t fnu Au fu -

‘Ëw¾ Œw:¾ {{tk ytýeyu, ½x ËtÚtu hu ½rzÞtk,

xtéÞtk ‚u ftuEtk ð x¤u, h½wtÚttk srzÞtk.’

…hk‚w r»ft{ ¼tðu ¼„ðŒT «eíÞÚtuo fhu÷tk f{o Ëkr[‚{tk s{t Út‚tk Úte yu ‚u Sðu sL{{hýt [¬h{tk

t¾‚tk Úte.

ËqÞothtÞý Q„u Au fu ‚h‚ s ykÄfthtu tþ ÚttÞ Au. …hk‚w yt…ýu ËqÞothtÞýu fneyu fu y{u ‚{thtu W…fth

{teyu Aeyu fu ‚{tuyu ytðeu „tZ ykÄfthtu tþ fÞtuo. ‚tu ËqÞothtÞý yu{ s sðtƒ yt…u fu {U ykÄfth òuÞtu

s Úte. {U ykÄfthtu tþ fÞtuo s Úte. …hk‚w {tht yÂM‚íð {tºtÚte s ykÄfth yue {u¤u tËe „Þtu Au yu òu

{tht ËtÂÒtæÞ{tk ykÄfth Q¼tu hnu, xfe hnu, ‚tu {thwk yÂM‚íð t hnu. ËqÞothtÞý ‚tu {tºt Ë{Âüt fÕÞtý

{txu s„‚u «ftþ yu Sð yt…ðt {txu fhtuztu {tE÷e {wËtVhe fhu Au. ‚uu {txu fkE …ý …„th {tk„‚t

Úte. rÞ‚ Ë{ÞÚte yuf …¤ …ý {tuzt ÃzÞtk Úte. …„th, …uLþ, „úußÞwExe fþte ‚u{u ft{t Úte. {tºt

Ë{Âüt fÕÞtý {txu f‚to…ýt yr¼{t rËðtÞ ‚u f{o fhu Au. yt r»ft{ f{o fnuðtÞ.

yuf {t‚t …tu‚tt tt ƒt¤fe {tðs‚ fhu Au. yt ƒt¤fu 104 rz„úe ‚tð ytÔÞtu ntuÞ yu ‚ue {t [th

ht‚t Wò„ht fhu, ‚uu ‚{u fntu fu ‚u yuf nòh Yr…Þt yt…wk, ‚wk yt ƒt¤fu Äðhtðeþ rn yu {tðs‚

fheþ rn. ð¤e yt ƒt¤f {tuxwk Útþu íÞthu ‚u yu ‚ue …íe ƒku ‚u {thþu yu Œw:¾e fhþu. A‚tk …ý {t

‚{the ðt‚ fƒq÷ ht¾u rn. Atufhtu ‚uu Œw:¾e fhu fu Ëw¾e fhu, …hk‚w {t ‚tu r»ft{¼tðu ƒt¤fe {tðs‚ fhu s.

r»ft{ f{otk ytðk yu áütk‚tu ŒwrÞt{tk Au.

{tuxtu …tk[ nòhtu …„thŒth rzhuõxh ytuV «turnrƒþ ŒtYƒkÄewk su ft{ fhe þfu ‚uðwk ft{ ð„h …„thu nsh‚

{nk{Œ …Þ„kƒhu, ËnòkŒ Mðt{eyu yu {ntí{t „tkÄeSyu fhe ƒ‚tÔÞwk. suýu …„th ¾tÄtu Au ‚u ft{ fhe þõÞt

Úte. suýu ft{ fÞwO Au ‚uýu fŒe …„th {tøÞtu Úte. {nk{Œ …Þ„kƒhu, rsËË ¢tEMxu, ËnòkŒ Mðt{eyu y„h

{ntí{t „tkÄeSyu Ë{Âüt fÕÞtý {txu r»ft{ ¼tðu su ft{ fÞto Au, ‚uu {txu ‚u{ýu ftuE rŒðË …„th,

«{tuþ, …uLþ, „úußÞwExe, nf hò fu fußÞw÷ hò- fkE …ý {tøÞwk Úte. r»ft{ f{oÞtu„ îtht {týË r¢Þ{tý

f{ou fkxÙtu÷ fhe þfu yu ‚uu Ëkr[‚ f{o{tk s{t Útðt Œu rn yu ‚u he‚u sL{{hýtk [¬h{tk VËtÞ rn.

nðu «thçÄf{ou fuðe he‚u fkxÙtu÷ fhðtk ‚u òuEyu.

25. «thçÄ ‚tu ¼tu„ÔÞu s Aqxftu :

r¢Þ{tý f{o …tfeu «thçÄY…u ytðeu Ët{tk ¾ztk ÚtÞtk Au, ‚u ‚tu ¼tu„ðu s Aqxftu, Sðft¤ Œhr{Þt sux÷tk

«thçÄÚte f{o ¼tu„ððttk ¬e ÚtÞtk Au ‚ux÷tk …qhu…qhtk ¼tu„ðe ÷eÄtk …Ae s Œun Aqxu, ‚u …nu÷tk rn, ‚u{tkÚte ftuE

Axfe þfu rn. {tuxt ¿tteytu, {nŠ»tytu, rðîttuyu …ý «thçÄ{tkÚte Axfðt «Þí fÞto Úte yu Axfe þõÞt

…ý Úte. y„tW Ët‚{e tUÄ{tk …heÂût‚ ð„uhutu Œt¾÷tu yt…eu yt ðt‚ M…ü fhu÷e Au.

«thçÄðþ V¤Y…{tk su «tó Útðtwk Au ‚u ‚tu yð~Þ Útðtwk s „]nf÷uþt fthýu ¼„ðt ht{u ð{tk sðtwk

ÚtÞwk, íÞthu ¼h‚Su yíÞk‚ Œw:¾ ÚtÞwk. ‚u ð¾‚u {nŠ»t ðrþc ‚u{u ytïtË yt…‚tk sýtðu Au fu-

Ëwnwk ¼h‚ ¼trð «ƒ÷, rƒ÷r¾ fnuW {wrtÚt

ntr ÷t¼ Sð {h, sþ y…sþ rƒrÄ ntÚt (yÞtuæÞtftkz, Œtuntu 171)

ntr, ÷t¼, Sð, {hý, sþ, y…sþ yu ƒÄwk s «thçÄu ðþ Au. ntr Útðe y„h ÷t¼ Útðtu, Sð Útðwk

y„h {hý Útðwk, sþ {¤ðtu fu y…sþ {¤ðtu ‚u ƒÄwk «thçÄ{tk rÂù‚ ÚtÞwk ntuÞ ‚u «{tý s ƒu Au.

ht{tÞýtu yt¾tu Rr‚ntË ðtk[e òytu ‚tu ‚ut Œhuf «Ëk„tu{tk yt ðt‚ „tuMðt{eyu ƒnw s ¾qƒeÚte hsq fhe Au.

ntr ftuu ÚtE yu ÷t¼ ftuu ÚtÞtu ‚u swytu. ntr ftiþÕÞtu ÚtE. ¾wŒ ¼„ðt ht{e {t‚t ftiþÕÞtu …tu‚te

ð]ØtðMÚtt{tk …tu‚tt swðt Œefht-ðnwu Þtið{tk ð{tk {tuf÷ðtk …zâtk. ntr ftiþÕÞtu ÚtE yu ÷t¼ þƒheu

ÚtÞtu. ½uh ƒuXt ¼„ðt …ÄtÞto. ftiþÕÞt ht{e Ë„e {t Út‚e n‚e ‚uu ntr ÚtE yu þƒhe ‚u{e ftkE Ë„e

ntu‚e ‚uu ÷t¼ ÚtÞtu.

swytu, Sð ftuwk ÚtÞwk yu {hý ftuwk ÚtÞwk ? Sð ynÕÞtwk ÚtÞwk yu {hý htò ŒþhÚtwk ÚtÞwk. sut [hýe

hst M…þo{tºtÚte ynÕÞtu Sð {éÞwk ‚u …htí…h ƒúñ ¼„ðt ht{ …tu‚tt r…‚twk {hý htufe þõÞt rn.

«thçÄ ƒ¤ðt Au.

yt„¤ swytu. sþ ftuu {éÞtu yu y…sþ ftutu ÚtÞtu ? y…sþ fifuÞeu {éÞtu. ftiþÕÞt fh‚tk …ý fifuÞetu «u{

ht{ W…h yrÄf n‚tu. A‚tk fifuÞeu yuðe ft¤e xe÷e [tuxe fu s„‚t Ëtht {týËtu Mºteytu yu …whw»ttu ßÞthu

ßÞthu ht{tÞý ðtk[u íÞthu fifuÞe W…h rÄ¬th ðhËtðu Au. ftuE {týË …tu‚te Œefhewk t{ fifuÞe t …tzu. ht{u

ftiþÕÞt fh‚tk …ý fifuÞe …h yrÄf «u{ n‚tu, A‚tk fifuÞeu s y…sþ {éÞtu. fifuÞewk ytí{ƒ¤ yux÷wk ƒÄwk

òuhŒth n‚wk fu ¼„ðt ht{u …tu‚tu htûtËfw¤t Ëknth {txu su txf ¼sððtwk n‚wk ‚u{tk ¾÷Þtf 8KNNCKP

tu …tX ¼sððt {txu fifuÞe {t‚tu …ËkŒ fÞto. ½ýtu y…ðtŒ- rkŒt Ën fÞto hkzt…tu ðntuÞtuo, A‚tk …ý fifuÞeyu

…tu‚tu su …tºt ¼sððtwk n‚wk ‚u ƒhtƒh {¬{‚t…qðof ¼sðe ƒ‚tÔÞwk. ftiþÕÞt ð„h Ëwr{ºttyu yt ¾÷tÞf

8KNNCKP tu …tX ¼sððtwk ËtukÃÞwk ntu‚ ‚tu ‚uytu ÷tuftut y…ðtŒ, rkŒt yu hkzt…te ft¤e xe÷ee

fÕ…t{tºtÚte ÄúqS QX‚ yu VËfe ò‚. …tu‚te Ë„e {t fh‚tk …ý yrÄf ðnt÷tk yuðtk fifuÞe {t‚tu

¼„ðtt txf{tk y…sþ {éÞtu yu yt txf{tk ¾htu sþ ðthtu ÷E „Þt. htðýe ËtÚtu ÞwØ fh‚e ð¾‚u

yÞtuæÞte r{r÷xhee yuf ƒuxur÷Þ ft{{tk t ytðe. ðthtuwk ÷~fh ht{ suðtk ht{u htðý ËtÚtut ÞwØ{tk

rs‚tzðttu sþ ÷E „Þwk. {txu {wr ðrþc fnu Au.

ntr ÷t¼ Sð {hý, sþ y…sþ rƒrÄ ntÚt

«thçÄ{tk su ntr, ÷t¼, Sð, {hý ¬e ÚtÞtk ntuÞ ‚u ftuE r{ÚÞt fhe þf‚wk Úte, Sðe þ‚hks{tk Sð

{tºt ÃÞtŒtk Au. s„‚t txf{tk …h{tí{t Œhuf Sðu ‚ut «thçÄðþt‚T su …tX ¼sðtðu Au ‚u «{týu Sðu

«thçÄ ¼tu„ððttu …tX ¼sððtu s …zu.

½ýt {týËtu ßÞtur‚»ttu ytþhtu ÷Eu «thçÄ òýðt «Þí fhu Au. «thçÄu y„tWÚte fŒt[ òýeyu ‚tu…ý

«thçÄ Atuzu rn. ßÞtur‚»tþt† Au ‚u %QORNGVG 5EKGPEG suðwk M…ü „rý‚þt† Au.

ßÞtur‚»tþt† ‚ŒT Ët[wk þt† Au. …hk‚w ‚uu òutht ½ýu ¼t„u sqXt ntuÞ Au, ÄkÄtŒthe ntuÞ Au, yux÷u

ßÞtur‚»tþt† ð„tuðtÞ Au.

«thçÄðþ V¤Y…{tk su «tó Útðtwk ‚u ‚tu yð~Þ Útðtwk s. ‚u{tk rr{¥t ºtý ÚtE þfu :

26. (1) MðuåAtf]‚- V¤¼tu„ :

1. MðuåAt, 2. …huåAt, 3. yråAt

ftuE V¤¼tu„u {txu, ftuE f{o ‚{the …tu‚te EåAtÚte ƒe òÞ ‚u ‘MðuåAtf]‚-V¤¼tu„’ fnuðtÞ. su{ fu

yt„{tk ntÚt t¾ðte RåAt ÚtðtÚte ntÚt yÂø{tk t¾ðtu yu ‚utÚte ŒtÍðwk ‚u MðuåAtf]‚- V¤¼tu„ fnuðtÞ.

…huåAtf]‚- V¤¼tu„ :

ftuE «thçÄ V¤¼tu„ ‘…huåAtf]‚’ ƒeòke EåAtÚte ÚttÞ Au. Œt¾÷t ‚hefu {týËu yt…ýwk Ëthwk y„h ƒqhwk

fhðte EåAt ÚttÞ yu ‚u EåAtu ðþ ÚtEu ‚u yt…ýwk Ëthwk y„h ƒqhwk fhu yu ‚uwk yt…ýu Ëthwk y„h ƒqhwk V¤

¼tu„ððwk …zu. {tht ½h{tk yt„ ÷t„ðte Au ‚uðwk {thwk «thçÄ ƒkÄtÞu÷wk Au. yu ftuE {týË {tht …ht îu»t¼tðÚte

{thwk ½h Ë¤„tðu yu ‚u he‚u ƒeòe EåAtÚte nwk {thwk «thçÄ ¼tu„ðwk.

yråAtf]‚-V¤¼tu„ :

«thçÄ ‚tu ¼tu„ððwk s …zu. …hk‚w ‚u V¤ ¼tu„ððte yt…ýe EåAt ntuÞ A‚tk yråAtyu …ý yt…ýu V¤

¼tu„ððwk s …zu. Œt¾÷t ‚hefu yfM{t‚ ftuE Ítz y„h {ft yt…ýe …h ‚qxe …zu, y„h ‚tu yt…ýu Ë÷t{‚

søÞtyu Vqx…tÚt W…h Q¼t ntuEyu A‚tk {tuxh zÙtEðhe ¼q÷Úte y„h ƒúuf yfM{t‚u Vu÷ ÚtE sðtÚte {tuxh

Vqx…tÚt …h [Ze òÞ yu yt…ýu ½tÞ÷ fhe tk¾u.

yt «{týu «thçÄ ¼tu„ððt{tk …h‚kºt ntuðt A‚tk MðuåAtf]‚ ‚Útt …huåAtf]‚ V¤ ¼tu„ð‚e ð¾‚u yt…ýu

ft{tytu yu ðtËtytu y„h ht„îu»tu ðþ ÚtEu su r¢Þ{tý f{o fheyu Aeyu ‚u Vhe …tAtk Ëkr[‚{tk s{tk

ÚttÞ Au yu ft¤u fheu ‚u …tfeu …tAtk «thçÄY…u yt…ýe Ët{u ytðeu Q¼tk hnu Au.

ƒwÂØ : f{towËtrhrý :

«thçÄ ¼tu„ððt{tk Sð …h‚kºt Au {txu ‚ue ƒwÂØ «thçÄ-f{ou ywËhu Au. su «fthwk «thçÄ ¼tu„ððtwk ntuÞ ‚u

«{týue ƒwÂØ ËqÍu Au. ƒwÂØ «thçÄf{o ¼tu„ððt «uhýt fhu Au. „{u ‚uðtu ƒwÂØþt¤e {týË ntuÞ ‚tu…ý «thçÄ

¼tu„ððt{tk yð¤e ƒwÂØ ðt…h‚tu Œu¾tÞ Au.

yt…ýu ðtE ÷t„u fu ytx÷tu ƒÄtu ƒwÂØþt¤e {týË ftuEÚte X„tÞ rn yu ftue [wk„t÷{tk ytðu rn u yt{tk

fu{ VËtÞtu ? …ý ‚uwk «thçÄ f{o ‚uu yuðe ƒwÂØ ËwÍtzu fu ytuAe ƒwÂØðt¤tu {týË …ý su ¼q÷ fhu ‚uðe

ƒtƒ‚{tk ytðtu {nt ƒwÂØþt¤e {týË …ý VËtÞ. fthý fu «thçÄ f{o ‚uu V¤ ¼tu„ððt {txu yuðt «fthe

ƒwÂØ ËwÍtzu.

yuf ôŒh yt¾e ht‚ ykÄtht{tk yuf ¾qýt{tk …zu÷tu fhkrzÞtu ftu‚hðte snu{‚ WXtðu Au. ‚u yuðe ft{t y„h

ðtËtÚte fhkrzÞtu ftu‚hu Au fu ‚u{tkÚte ‚uu ËVhs, fuhe, thk„e, {tuËkƒe, {eXtE ð„uhue «tÂó Útþu. …hk‚w

fhkrzÞt{tk ßÞthu ‚u {tuxwk ƒtftuhwk …tzu íÞthu ‚u{tkÚte ht‚ rŒðËtu ¼qÏÞtu yuf {tuxtu Ët… ef¤u yu ôŒhu ¾tE

òÞ Au. ôŒhe fwþt„ú ƒwÂØ yu fhkrzÞtu ftu‚hðte ‚ue ytðz‚ ‚ut {tu‚wk fthý ƒu Au, fthýu fu «thçÄ{tk

‚u «{týuwk {tu‚ r{toý ÚtÞu÷wk Au yu ¼qÏÞt Ët…u yt «{týu ¾tuhtf «tó Útðtwk «thçÄ r{toý ÚtÞu÷wk Au su ‚uu

rðt «ÞtËu {¤e òÞ Au.

yuf {kftuztwk «thçÄ {tuxh ‚¤u [„ŒtE {he sðtwk r{toý ÚtÞu÷wk ntuÞ ‚tu ‚u {kftuztu ßÞthu Ëzf W…hÚte …Ëth

Út‚tu ntuÞ yu {tuxh Ët{uÚte ytð‚e Œu¾u fu ‚wh‚ s ‚u …tu‚ttu ƒ[tð fhðte «ƒ¤ EåAtÚte ÄË{Ë‚tu Œtuz‚tu

{tuxht …iztk ‚hV s Œtux {qfu yu [„ŒtE òÞ. ƒ[ðte EåAtÚte fhu÷tk …whw»ttÚto- ‚ut «thçÄ ywËth ‚ue

ƒwÂØ- ‚uu {tuxhtk …iztk ‚hV s Œtux {wftðu. «thçÄ «{týu su ‚uu ƒwÂØ ËqÍu yu òýeòuEu …whw»ttÚto fheu …ý

{tuxhtk …iztk ‚¤u [„ŒtE sðtwk «thçÄ ¼tu„ðu, ftkE …ý …whw»ttÚto t fhu yu ßÞtk Au íÞtktu íÞtk s W¼tu hnu ‚tu

ƒ[e òÞ …hk‚w ‚uwk «thçÄ ¼tu„ððt {txu ‚ue ƒwÂØ ‚uu …iztk ‚hV Œtux {qfðte s «uhýt fhu, «thçÄ

¼tu„ððt{tk ƒwÂØ f{ou ywËhu Au. suðwk f{o ‚uðe ƒwÂØ ËqÍu.

‚w÷Ëe siËe ¼rð‚ÔÞ‚t, ‚iËe r{÷ne ËntÞ >

yt…ww ytð®n ‚tne …tnª, ‚trn ‚ntk ÷E òE >>

su ƒðtft¤ ntuÞ íÞtk ‚{thwk f{o ftk ‚tu ‚{u ½Ëz‚tk ½Ëz‚tk ÷E òÞ y„h ‚tu ‚u ½Ëzt‚wk ½Ëzt‚wk ‚{the …tËu

ytðu yu „{u ‚u{ fheu ‚{u «thçÄV¤ ¼tu„ðtðu íÞthu s At÷ Atuzu.

«thçÄ ¼tu„ððt{tk ¼÷¼÷t ¿tte yu {nt ƒwÂØþt¤ee ƒwÂØ …ý yð¤e Vhe òÞ Au. …whtýtu yu þtMºttu

‚ue Ëtûte …qhu Au fu

yËk¼ð{T nU{{]„MÞ sL{, ‚Úttr… ht{tu ÷w÷w¼u {]„tÞ >

«tÞ : Ë{t…Òtk rð…Â¥tft÷u, rÄÞtuzr… …wkËt{T {r÷t¼ðÂL‚ >>

Ëtuttu {]„ ntuðtu yËk¼rð‚ ntuðt A‚tk ht{ suðt ht{ …ý ‚u{tk ÷tu¼tÞt fthý fu yt„¤ ftuE {nt «thçÄ

r{toý ÚtÞu÷wk Au. yux÷u ‚u ¼tu„ððt {txu {nt ƒwÂØþt¤e {týËe …ý ƒwÂØ «thçÄ ‚hV ŒtuhtÞ Au.

rŠ{‚ : á»x…qðo, ©qÞ‚u nu{{Þ : fwzT„: >

‚Úttr… ‚]»ýt h½wLŒMÞ, rðtþft÷u rð…he‚ ƒwÂØ : >>

Ëtuttu {]„ ƒúñte Ë]Âü{tk ftuE søÞtyu r{toý ÚtÞu÷tu ftuEyu òuÞtu …ý Úte yu Ëtk¼éÞtu …ý Úte. A‚tk

‚u{tk ¼„ðt ht{u ‚]»ýt ò„e, fthý fu {the[, htðý yu ‚{t{ htûtËfw¤t rðtþ {txu ¼„ðt ht{u

ytðe ƒwÂØ ËqÍe.

fuðtu n‚tu htðý ‚¥ððu¥tt, ðu „úntu rfx{tk hnu‚t,

nhe Ëe‚t fü ÷Ìtwk fwƒwÂØ, rðtþft¤u rð…he‚ ƒwÂØ.

htðý {nt ¿tte n‚tu, ‚{t{ ðuŒtu{tk …thk„‚ n‚tu. ¼„ðt þkfhtu …h{ ¼õ‚ n‚tu. …w÷MíÞ fw¤tu …rðºt

ƒútñý n‚tu. {ntþÂõ‚þt¤e n‚tu. ðu „úntu ‚ue ‚nut‚{tk hnu‚t n‚t. …ðŒuð ‚ut {nu÷tk …qkòu ftZ‚t n‚t.

ðhwýŒuð ‚ut {nu÷{tk …týe ¼h‚t n‚t. ytðtu ¿tte yu þÂõ‚þt¤e htò ntuðt A‚tk ‚ue ƒwÂØ rð…he‚ ÚtE

„E. «thçÄðþ ‚ue ƒwÂØ Ëe‚tt nhý{tk ð…htE „E.

fuðt n‚t ftihð ft¤¿tte, (…ý) fwËk…{tk …tAe fhe …te,

f…tE {wðt îu»t Ërn‚ ¢tuÄe, rðtþ ft¤u rð…he‚ ƒwÂØ.

ftihðtu {q¾o ntu‚t. „whw ÿtuýt rþ»Þ n‚t. ÞwrÄÂch yswoe ËtÚtu ¼ý‚t n‚t. Ä{o yux÷u þwk yu yÄ{o yux÷u

þwk ? ‚uwk ‚u{u ¼t n‚wk. ¾wŒ ŒwÞtuoÄu {nt¼th‚{tk fƒq÷ fhu÷wk Au fu -

òtr{ Ä{o [ {u «ð]Â¥t : òtr{ yÄ{o{T [ {u rð]Â¥t : >

futr… Œuðu ÌtrŒ ÂMÚt‚u, ‚Útt rÞwõ‚tuzÂM{ ‚Útt fhtur{ >>

Ä{o yu yÄ{owk ¼t ntuðt A‚tk yk‚:fhý{tk …zu÷e ft{tytu yu ðtËtytu «thçÄ ¼tu„ððt{tk ƒwÂØ yð¤e

Vuhðe t¾u Au.

f{o ƒwØÞtwËtrhý{T :

‚uÚte Q÷xwk, r¢Þ{tý f{o fhðt{tk Sð Mð‚kºt ntuðtÚte ‚uwk ‚uðwk r¢Þ{tý f{o ‚ue þwØ y„h yþwØ ƒwÂØu

ywËhu, sux÷e ƒwÂØ ËwæÄ yu Ëtr¥ðf ‚ux÷wk ðwk r¢Þ{tý f{o þwØ yu ËtÂ¥ðf ƒu Au. ¼„ðŒT „e‚t{tk ‚uu

‘ÔÞtðËtÞtÂí{ft’ ƒwÂØ fnu Au.

ðtk r¢Þ{tý f{o{tk ƒwÂØ …h {týËtutu ftƒq hnu Au, yu ‚u{tk ÔÞðËtÞtÂí{ft ƒwÂØtu sux÷tu W…Þtu„ fhu ‚ux÷wk

‚u Ëthwk ft{ fhe þfu Au. …hk‚w sL{-sL{tL‚he ft{tytu yu ðtËtytut ÷…hzt sut yk‚:fhýt …x W…h

…zu÷ Au ‚u Sð ft{tytu yu ðtËtytuu ðþ ÚtE òÞ Au yu ‚ue ƒwÂØ ‚uu ðtk ¾tuxtk r¢Þ{tý f{o fhtðu Au,

su ¼rð»Þ{tk «thçÄ ÚtEu ‚ue Ët{tk ytðu Au. yt {týË …tu‚te ft{tytu yu ðtËtytu W…h òu ƒhtƒh

ftƒq ht¾u (su ‚ut ntÚte ðt‚ Au yu ‚u ftƒq ht¾ðt{tk ‚uu …h{tí{tyu Mð‚kºt‚t yt…u÷e Au.) ‚tu ‚ue ƒwÂØ

ÔÞtðËtÞtÂí{ft yux÷u rðþwØ yu ËtÂ¥ðf ƒu yu ‚u fwf{o fh‚tk ‚uu yxftðu yu Ä{o, LÞtÞ, er‚Úte

ð‚oðt{tk {ŒŒ fhu.

W…h «{týu «thçÄ ¼tu„ððt{tk “ƒwÂØ : f{towËtrhrý”- ƒwÂØ f{ou ywËhu Au, ßÞthu r¢Þ{tý f{o fhðt{tk

‘f{o ƒwØÞtwËtrhý{T’- ƒwÂØu ywËhu Au. «thçÄ ¼tu„ððt{tk f{o ‚uðe ƒwÂØ ÚttÞ yu «thçÄ r¢Þ{tý f{o{tk

suðe ƒwÂØ ‚uðwk f{o ÚttÞ. «thçÄ ¼tu„ððt{tk ƒwÂØ …qðof]‚ f{ot fÌtt{tk hneu ð‚uo Au. ßÞthu ðtk r¢Þ{tý f{o{tk

f{o ƒwÂØt fÌtt{tk hneu ƒu Au.

26. (2) „úntu- ûtºttu «thçÄ ¼tu„ððt{tk þe {ŒŒ fhu ?

{týËwk suðwk «thçÄ r{toý ÚtÞwk ntuÞ ‚u «fthtk „úntu yu ûtºttu ‚ut sL{ ð¾‚u „tuXðtÞu÷tk ntuÞ Au yu ‚ut

Sðft¤ Œhr{Þt þw¼ yÚtðt yþw¼ «thçÄ ¼tu„ððt «{týue „úntu yu ûtºttue „r‚ ntuÞ Au. ‚ue

„ý‚he fheu {týËt Sðft¤{tk fÞtu ð¾‚ Ëthtu yÚtðt ¾htƒ Au. ‚u Ët[wk òutht fŒt[ òýe þfu yu

¾htƒ ð¾‚{tk {týË ò„ú‚ hneu y„tWÚte [u‚e sEu ‚u Ë{Þ Œhr{Þt þw¼ f{tuo{tk ðÄthu «ð]¥t ÚttÞ. yt{

ßÞtur‚»tþt† Sðu fÕÞtýfthe «ð]Â¥t{tk òuztðt {t„oŒþo yt…u Au, yt «{týu su {týË fÕÞtýfthe «ð]Â¥t

fh‚tu ntuÞ yu „úntu- ûtºttuÚte ƒeðte sYh Úte.

htnw, fu‚w, „whw, {k„¤, ƒwÄ ð„uhu „úntu yu ½ýt {tuxt …rðºt yu er‚ðt, «t{trýf y{÷Œthtu f{ot ftÞŒttu

y{÷ +ORNGOGPV fhðt {txu r{tÞu÷t Au, su f{ot ftÞŒte {ÞtoŒt{tk hneu Sðu þw¼- yþw¼ «thçÄ

¼tu„ðtðu Au. …hk‚w ‚u{tkÚte Axfðt Œu‚t Úte. yt Wå[ fûttt …rðºt «t{trýf y{÷Œthtu ŒwrÞtt ƒeò fux÷tf

y{÷Œthtu suðt ÷t÷[w fu ÷tkr[Þt Úte. yt¾e ®sŒ„e {k„¤ðthu ‚{tu yuf xtE{ s{tu yu þw¢ðthu Þto [ýt

¾tEu hntu fu þrðthu yzŒ ¾tEu hntu ‚tu…ý «thçÄ ¼tu„ððwk …zu. ytðtk ðú‚ W…ðtË fhðtÚte ‚u ð¾‚u Sð

…t…f{o fh‚tk yxfu yux÷tu ‚uu VtÞŒtu ÚttÞ. …hk‚w yt „úntu- ûtºttu Sðu «thçÄ{tkÚte Ëk…qýo {wÂõ‚ yt…e þfu

rn.

‚{u [tuhe fhtu ‚tu ‚{u …tu÷eË …fze òÞ. ‚{thu …tu÷eËðt¤t ËtÚtu ytu¤¾tý ntuÞ ‚tu ƒu ƒezeytu …eðt yt…u

y„h ‚tu ‚{u ƒu zkzt ytuAt {thu yux÷wk s. …hk‚w …tu÷eËðt¤tu ‚{u Atuze {qfe þfu rn- fŒt[ òu ‚u ‚{u ÷tk[

÷Eu y„h ytu¤¾týt Œtðu Atuze {qfu ‚tu ‚u …tu÷eËðt¤tu ò‚u s tufhe{tkÚte ƒh‚hV ÚtE òÞ.

„úntu- ûtºttu …ý {tuxt «t{trýf y{÷Œthtu Au. ‚u{e W…tËt fhtu ‚tu ‚{u «thçÄ ¼tu„ððt{tk Úttuze {trËf

þtkr‚ yt…e þfu, …hk‚w ‚{u «thçÄ{tkÚte Ëk…qýo he‚u {wõ‚ fhe þfu rn. ‚u{e W…tËt fh‚tk ‚{u Ëtr¥ðf ð]Â¥t

fu¤ðtu ‚tu «thçÄ s÷Œ ƒe þfu rn. ‚u{e W…tËt fh‚tk ‚{u ËtÂ¥ðf ð]Â¥t fu¤ðtu ‚tu «thçÄ s÷Œ ƒe þfu

rn yux÷tu s VtÞŒtu ÚttÞ. ‚{u ¼tzq‚e ƒútñýu ƒtu÷tðeu yu ‚{u …„th ¬e fheu ‚ue …tËu ‚{tht ð‚e

ftuE „únt s… fhtðtu yu ‚{u ‚{the {u¤u su ‚u …t…f{o fh‚t hntu ‚tu yt „úntu sht …ý «thçÄ ¼tu„ððt{tk

ywfq¤‚t fhe yt…u rn. „úntue ytðe ¾tuxe rËVthË- fu ÷t„ð„ fhðttu y„h ‚{u ÷tk[ yt…ðttu

rð[th- fŒtr… fhðtu rn.

‚{u nw{tSe «tÚtot fhtu fu nu nw{t ŒtŒt ! òu ‚{u {u Ëtu zƒt ‚u÷t ztƒu ntÚtu y…tðþtu ‚tu nwk ‚u{tkÚte

yuf ‚u÷tu zƒtu ‚{thu {tÚtu ¼„¼„tðeþ. ‚tu nw{tS yu{ s fnu fu nwk yuðtu ftftu {xeu ¼ºteòu Útðt {tk„‚tu

Úte. {txu ytðe ƒtÄt ht¾e ¾tuxt VËtðwk rn.

su {týË ËeÄe he‚u hM‚t W…h [t÷‚tu ntuÞ ‚uu ¾htƒ{tk ¾htƒ …tu÷eËðt¤tu …ý Ë‚tðe þf‚tu Úte. …ý su

{týË hM‚t W…h [tuhe fhðt eféÞtu nþu, ‚u ‚tu …tu÷eËÚte zh‚tu s hnuþu yu [tuhe fhþu ‚tu …tu÷eË ‚uu …fzât

rðt Atuzþu rn.

y{ŒtðtŒÚte {wkƒEe rxrfx ÷Eu ‚{u „tze{tk ƒuXt nþtu ‚tu ‚{u yt¾e ht‚ Ëq‚tk Ëq‚tk Ëw¾uÚte {wkƒE …ntU[e

sþtu, …hk‚w òu rxrfx ÷eÄt ð„h ƒuXtk nþtu ‚tu sux÷e ð¾‚ Mxuþ ytðþu yu zƒt{tk su ftuE …ý {týË [Zþu

‚u{tk ‚{u xe.xe. s Œu¾tþu. ‚{u y¼Þ «tó fhe þfþtu rn. {txu su fkE «thçÄ Ët{wk ytðu ‚uu «u{…qðof

Mðefthe ÷uðwk. fthý fu ‚u ‚{u s fhu÷t r¢Þ{týwk …rhýt{ Au yu ‚u ‚{thu ufrŒ÷eÚte ¼tu„ðe ÷uðwk òuEyu.

‚u{tkÚte Axfðt ytztuyð¤tu «Þí fhðtu rn. þw¼ f{o{tk «ð]¥t hnuthu «thçÄ ¼tu„ððt {txu ytí{ƒ¤ «tó

ÚttÞ Au s.

27. t{M{hý-ht{t{tu s… «thçÄ ¼tu„ððt{tk þe {ŒŒ fhu ?

EüŒuðwk M{hý- s… Sðu «thçÄ ¼tu„ððt{tk ½ýe s {ŒŒ fhu Au, ‚u{ þtMºttu yu Ëk‚tu fnu Au. ht{t{ ‚tu

Ëk[th[¢{tk VËtÞu÷t Sðu ¼ðËt„hÚte {wÂõ‚ y…tðu Au ‚uðwk Ëk‚tu fnu Au. t{s… ‚tu ht{ƒtý yti»tÄ Au.

sutÚte Sðtu {tuxt{tk {tuxtu htu„ suu “¼ðhtu„” fnu Au ‚u {xe òÞ Au. yt ðt‚ Ët[e Au. …hk‚w t{-s… ‚tu

ht{ƒtý Œðt Au ‚u ytÞwðuorŒf Œðt suðe Au. yu÷tu…urÚtf Œðt fh‚t ntu ‚tu ‚u{tk [he- …ÚÞ …t¤ðtwk ntu‚wk Úte. ‚{u

‚{thu ELsuõþ ÷eÄt fhtu, „tu¤eytu ¾tÄt fhtu yuËtÚtu ‚u÷, {h[wk, ytkƒ÷e …ý ¾tÄt fhtu. yu÷tu…urÚtf{tk [he

…t¤ðttu yt„ún ntu‚tu Úte, …hk‚w ytÞwðuorŒf Œðt{tk ƒnw s fzf [he …t¤ðe …zu yu [he …t¤ðt{tk sht …ý

[qf ÚtE òÞ ‚tu ‚u Œðt Vqxe ef¤u yu ŒŒeou Q÷xe yðr¢Þt fhu. yu÷tu…urÚtf Œðt ŒŒou Œƒtðu yu ‚tíftr÷f

htn‚ yt…u. …hk‚w htu„u sz{q¤{tkÚte W¾tze þfu rn, ßÞthu ytÞwðuorŒf Œðt fzf [he …¤tðu yu Äe{u Äe{u …ý

htu„u sz{q¤{tkÚte ftZu.

ht{t{ …ý ytðwk y{tuÄ ht{ƒtý ytÞwðuorŒf yti»tÄ suðwk Au. Sðu su ¼ðhtu„ ÷t„w …zâtu Au ‚utu ‚u

sz{q¤{tkÚte s tþ fhu yu Sðu VheÚte «thçÄ ¼tu„ððt sL{{hýtk [¬h{tk …zðt Œu ‚utu {tuût s fhtðu.

…hk‚w ‚u yti»tÄ ðt…hðt{tk fzf [he …t¤ðe …zu. yuf ¼õ‚ frðyu ytðe [heytue ÞtŒe yt…e Au. ‚u e[u «{týu

ðtk[e òytu :

nrhwk t{ hËtÞý Ëuðu, …ý òu …ÚÞ …¤tÞ rn,

‚tu t{hxýwk V¤ ð …t{u, u ¼ðhtu„ x¤tÞ rn.

(1) …nu÷wk …ÚÞ yËíÞ ðŒðwk.

(2) rkŒt ftuEe ÚttÞ rn.

(3) rs ð ð¾tý fhðtk rn Ëwýðtk.

(4) ÔÞË fþwkÞ fhtÞ rn.

(5) …hÄu …ÚÚth Ë{ ÷u¾e fŒe ‚u ¾ðtÞ rn.

(6) …hMºteu {t‚t Ë{ ÷u¾e fŒe fwáÂü fhtÞ rn.

(7) fÞwO fhwk Awk ¼s ytx÷wk ßÞtk íÞtk ðt‚ ÄhtÞ rn.

(8) nwk {tuxtu {wsu Ënw …qsu yu yr¼{t ÄhtÞ rn.

yt ¼õ‚ frðyu ‚tu [heytue {tuxe ÞtŒe yt…u÷e Au. ‚u{tkÚte Úttuzef [heytu W…h sýtðe Au ‚u ‚{t{ y„h ‚u

…ifee yuf …ý [he òu {týË [wM‚…ýu …t¤u ‚tu ‚u {týËu t{s…e ht{ƒtý Œðt ÷t„w …zu Au yu «thçÄ

¼tu„ððt{tk ½ýe htn‚ {¤u. …hk‚w {thtu yu ‚{thtu yw¼ð Au fu yt{tke yuf …ý [he yt…ýu [wM‚…ýu …t¤e

þf‚t Úte, ‚uÚte yt…ýu «thçÄ ¼tu„ððt{tk htn‚ {¤‚e Úte.

W…Þwoõ‚ [he …t¤tht Sðtu s„‚{tk fhtuzu ftuf s nþu. òu W…he [heytu t …t¤eyu ‚tu yt¾e ®sŒ„e

ht{t{ ÷eÄt fheyu y„h ÷ÏÞt fheyu ‚tu ‚u ƒÄw rhÚtof Au, Q÷xtwk ‚utÚte {týË{tk *[RQETKU[ y„h

r{ÚÞt[th ytðe òÞ Au yu ‚u ‚uu wfËt fhu Au. {tºt ht{t{ ÷uðtÚte s òu Sðtu WØth Út‚tu ntuÞ ‚tu

ht{t{ðt¤e xu…hufzo yÚtðt „út{tuVtu hufzotu s …nu÷tu WØth ÚtE òÞ. ½ýt {týËtu yt¾e ®sŒ„e ht{t{

÷eÄt fhu Au yu ÔÞðnth{tk ‚ue W…h {wsƒe [he …t¤‚t Úte, ‚u{tu fŒtr… WØth Út‚tu Úte yu Útðttu

…ý Úte.

y¾tu ¼õ‚ Ët[wk fnu Au fu

r‚÷f fh‚tk ºtu… ðÌttk, s…{t¤ttk tftk „Þtk,

fÚtt Ëwýe Ëwýe Vqxât ft, ‚tu Þ ytÔÞwk ƒúñ¿tt.

yuf {qh¾u yuðe xuð, …ÚÚth yux÷t …qsu Œuð,

‚w÷Ëe Œu¾e ‚tuzu …t, …týe Œu¾e fhu Mt.

‚tuÞ ‚utu ¼ðhtu„ {xu rn, fthý fu ‚uu W…Þwoõ‚ [heytu …t¤ðe s Úte. {týË òu …nu÷uÚte W…Þwoõ‚ [heytu

…t¤u ‚tu ‚uu htu„ ÚttÞ s rn, yux÷u Œðte ‚uu sYh s t hnu. yu [he t …t¤u ‚tu ‚tu …Ae Œðt ÷uðte ftuE

sYh s Úte, fthý fu Œðt ‚uu „wý fhðte s Úte. W…Þwoõ‚ [heytu òu ƒhtƒh …t¤u ‚tu ht{t{ ÷tu fu t ÷tu

ƒku Ëh¾wk s Au. fq‚htk, rƒ÷tztk, ½tuztk, „Äuztk, …þw-…ûte, fezt, {kftuzt ð„uhu ht{t{ Úte ÷u‚tk, …ý Œhuf Sð

W…h ¼„ðte ‚tu Ëh¾e s f]…t hnu Au.

¼õ‚ frð yt„¤ yuf ƒeS sƒhŒM‚ [he ƒ‚tðu Au. ‚u [he yt «{týu Au :

nwk nrhtu, nrh Au {{ hûtf, yun ¼htuËtu òÞ rn,

su nrh fhþu ‚u {{ rn‚wk, yu rùÞ ƒŒ÷tÞ rn.

28. ¼„ðt «thçÄ ¼tu„ððt{tk þe {ŒŒ fhu ?

yt…ýu W…h òuE „Þt ‚u{ r¢Þ{tý f{ou rÞkrºt‚ fhðt{tk su{ r»ft{ f{oÞtu„ {ŒŒ fhu Au ‚u{ «thçÄ f{ou

rÞkrºt‚ fhðt{tk ¼Âõ‚Þtu„ {ŒŒ fhu Au. ¼„ðte ¼Âõ‚ fhðtÚte «thçÄ ¼tu„ððt{tk ½ýe s htn‚ ÚttÞ Au

‚u nfef‚ Au. þtMºttu yu Ëk‚tu ‚ue Ëtûte …qhu Au. …hk‚w ¼„ðte ¼Âõ‚ yux÷u þwk ? ‚u M…ü Ë{S ÷uðwk òuEyu.

¼„ðte ¼Âõ‚ yux÷u ¼„ðtwk fÌtwk fhðwk ‚u. nwk {tht ƒt…e ¼Âõ‚ fhwk, ‚u{wk t{ ÷eÄt fhwk, ‚u{t „wý

„tÞt fhwk, …hk‚w ‚u{wk fÌtwk t fhwk, ‚u {u ¼ýðt ƒuËðtwk fnu ‚tu ¼ýðt t ƒuËwk, ‚u {u ‚tuVt t fhðtwk fnu

‚tu…ý ‚tuVt fÞto s fhwk, ‚tu {U {tht ƒt…e ¼Âõ‚ fhe „ýtÞ s rn, Q÷xwk, {tht ŸÄt f{oÚte nwk ‚uu Wîu„

fhtðwk ‚uðwk ÚttÞ.

Ä{oÚte ¼„ðte yt¿tt «{týu [t÷u rn, yu ¼„ðte ¼Âõ‚ yux÷u {tºt ‚uwk t{ ÷uðwk, „wý „tðt, xe÷tkx…ftk

fhðtk fu {krŒh{tk Œþo fhðt sðwk ð„uhu yux÷wk s Ë{su ‚tu ‚u ¼Âõ‚ „ýtÞ s rn. {tºt yt¾e ht‚ ftkËeòuztk

fqxðtÚte ¼„‚ Útðt‚wk Úte. ¼„ðtu ¼õ‚tk ÷ûtýtu ¼„ðŒT „e‚tt ƒth{tk yæÞtÞ{tk AuÕ÷t &÷tuftu{tk

„ýtÔÞt Au. ‚u{tk ¼„ðtu yuðwk Úte fÌtwk fu su [th Vqxe [tux÷e ht¾þu, y„h ‚tu ŒtuZ Vqxe ŒtZe ht¾þu, y„h

÷qk„e fu stuE …nuhþu ‚u s {thtu ¼õ‚ „ýtþu. ¼õ‚tk ÷ûtýtu ¼„ðtu Mð{w¾u „e‚t{tk e[u «{týu „ýtÔÞtk Au

-

yîuüt Ëðo¼q‚ttk {iºt : fhwý yuð [ >

r{o{tu rhnkfth - Ë{Œw:¾ Ëw¾: ût{e >> (13)

Ëk‚wü : Ë‚‚k Þtu„e Þ‚tí{t áZrùÞ : >

{rÞ yŠ…‚ {tuƒwÂØÞtuo {ŒT¼õ‚ : Ë {u r«Þ : >>(14)

(„e. 12/ 13- 14)

ð„uhu yt„¤ ¼õ‚tk ÷ûtýtu ¼„ðtu „ýtÔÞtk Au, yu yuðtk ÷ûtýtuðt¤tu {týË {thtu ¼õ‚ fnuðtþu yu ‚u

{u r«Þ Útþu. yt{tkwk yuf …ý ÷ûtý yt…ýt{tk ntuÞ ‚tu yt…ýu yt…ýe ò‚u ¼õ‚{tk „ýtðe þfeyu s

rn yu ¼„ðtu ðnt÷t ÚtE þfeyu s rn.

nwk yu{ ònuh fhwk fu nwk rƒh÷t þuXtu Atufhtu Awk ‚tu ‚uÚte fheu rƒh÷t þuXe r{÷f‚tu{tkÚte {u ¼t„ {¤u rn.

…hk‚w ¾wŒ rƒh÷t þuX QXeu yu{ ònuh fhu fu nwk ‚u{tu Œefhtu Awk. ‚tu s {u rƒh÷t þuXe r{÷f‚{tkÚte ¼t„

{¤u. yu{ ¾wŒ ¼„ðt QXeu yu{ fnu fu -

Þtu {ŒT¼õ‚ : Ë {u r«Þ :

nwk ¼„ðtu fnu÷tk ÷ûtýtu Ähtð‚tu ntuô ‚tu s nwk ‚u{tu ¼õ‚ „ýtô yu h®Ën, {ehtkt {tVf {u …ý «thçÄ

¼tu„ððt{tk ¼„ðt {ŒŒ fhu.

‚u{ A‚tk, ¼„ðt ‚tu s„‚t r…‚t Au, yu ‚u{e ‚tu Ëtht y„h ¾htƒ, ¼õ‚ y„h y¼õ‚ yu{ ‚{t{

Sð «íÞu ywfk…t, ŒÞt ‚tu Au s, fthý fu ‚u ‚tu ŒÞtt Ët„h Au.

nwk {tht ƒt…wk fÌtwk t fh‚tu ntuô ‚tu…ý yu ‚u{t t fnuðt A‚tk ‚u{e W…hðx ÚtEu nwk ytux÷t W…h [Zeu

¼qËft {th‚tu ntuô yu ‚u{ fhðt s‚tk ftuE ð¾‚ {thtu xtkrxÞtu ¼tk„e òÞ ‚tu…ý {tht ƒt…t {the W…h ŒÞt

fheu {u ntzðiãtu íÞtk ÷E òÞ, íÞtk sðtwk rhûtt¼tzwk ‚u ¾[uo, ntzðiãe Ve …ý ‚u yt…u, ½uh ÷tðeu {u

Ëwkðtýe …Útthe{tk Ëwðtzu, {u …„u ‚u þfu fhu, Œðt …ý …tÞ, {tuËkƒe ð„uhutu ¾[o fheu {u ¾ðztðu yu Wîu„

t ÚttÞ ‚uðtk ð[ ƒtu÷u, …hk‚w nwk ‚u{e …tËu yuðe „uhðtsƒe {t„ýe fhwk fu ƒt…t {u …„{tk ÷…ftht {thu Au,

Ëýft {thu Au, ‚u ‚{u ÷E ÷tu. ‚tu {tht ƒt…t ‚u …„wk ŒŒo t ÷E þfu, ‚u ŒŒo ‚tu {thu ò‚u s ¼tu„ððwk …zu.

ƒhtƒh yu s he‚u {týË ¼„ðte yt¿ttytuwk WÕ÷k½ fheu fwf{o fhu ‚tu ‚u …tfeu «thçÄY…u Ët{wk ytðu, ‚u

«thçÄ ‚tu ‚uu ò‚u s ¼tu„ððwk …zu. ‚ut f{ot ftÞŒtt y{÷{tk s„‚r…‚t nM‚ûtu… t fhu. ¾wŒ ¼„ðt ht{

…htí…h ƒúñ ntuðt A‚tk ßÞthu ‚u r„woý- rhtfth MðY… Atuzeu Ë„wý Ëtfth MðY…u s„‚{tk …ÄtÞto íÞthu ‚u{ýu

…ý f{ot ftÞŒte {ÞtoŒt ò¤ðe Au yu ‚u «{týu ðíÞto Au. ©e ¼„ðt ht{ …tu‚u fnu Au fu-

Þ‚T r[ÂL‚‚k ‚Œen Œqh‚hk «Þtr‚ Þ‚T [u‚Ët fr÷‚k ‚ŒentÇÞw…ir‚ >

«t‚¼oðtr{ ðËwÄtrÄ… [¢ðŠ‚ Ëtuznk ðúòr{ rðr…u sxr÷M‚…ÂMð >>

nwk su ŒrðËu [¢ð‚eo htò Útðttu n‚tu yu „tŒeyu ƒuËðttu n‚tu, ‚u s rŒðËu Ëðthu {tht f{ot ftÞŒtu {t

yt…eu sxtÄthe ‚…Mðet ðuþ{tk ð{tk sðwk …zâwk Au. ¼„ðt ht{ …tu‚tt r…‚t ŒþhÚtwk ‚u{t …wºtt rðÞtu„u

{]íÞwk Útðtwk «thçÄ ¼tu„ððt{tk {ŒŒ fhe þõÞt rn yu ‚u{u ytuAt{tk ytuAt [tiŒ ðhËwk …ý

GZVGPUVKQP …wSoð yt…e þõÞt rn. su ht{t [hýhst M…þo {tºtÚte þÕÞte ynÕÞt ÚtE þfu,

…ÚÚthu …ý su Sð‚Œt yt…e þfu ‚u ¼„ðt ¾wŒ …tu‚u …tu‚tt r…‚tu Sð‚Œt yt…e þõÞt rn, fthý fu

ynÕÞttk …t… …qhtk ÚtE „Þtk n‚tk yu ‚uwk «thçÄ Sð‚Œt yt…ðt ‚iÞth ÚtE „Þwk n‚wk. ßÞthu htò ŒþhÚtu

©ðýtu ðuÄ fhu÷tu ‚u …t… «thçÄ ƒeu htò ŒþhÚtu V÷ yt…ðt Ët{u Q¼wk n‚wk. ‚u{tk ¾wŒ ¼„ðt …ý

nM‚ûtu… fhu rn yux÷u ‚tu ¼„ðtu „e‚t{tk M…ü‚t fhe fu-

f‚]oíð f{torý ÷tufMÞ Ë]sr‚ «¼w : >

f{oV÷ËkÞtu„k Mð¼tðM‚w «ð‚o‚u >>

tŒ¥tu fMÞr[í…t…k [ið Ëwf]‚k rð¼w : >

y¿ttutð]‚k ¿ttk ‚u {wÌtÂL‚ sL‚ð : >>(„e. 5/ 14- 15)

„ðohu ftÞŒtu fÞtuo ntuÞ fu ðtn ztƒe ƒtswyu ntkfðwk …Ae ¾wŒ „ðoh òu s{ýe ƒtswyu ‚u{e {tuxh nkfthu ‚tu

tt{tk ttu …tu÷eËðt¤tu ‚u{e {tuxhu htufe þfu yu ‚u{tk „ðohwk ftkE [t÷u rn. ¼„ðtu fhu÷tk f{otu

ftÞŒtu ‚uwk [wM‚…ýu …t÷ ÚttÞ ‚u{ ¼„ðt EåAu ‚tu {týËtuyu ‚u{e yt¿tt «{týu ¼Âõ‚Þtu„ îtht …tu‚ttk

«thçÄf{ou ¼tu„ðe ÷uðtk.

29. ¼„ðt …tËu yt…ýu þwk {tk„eyu Aeyu ?

¼„ðt …tËu yt…ýu {t„‚tk …ý ytðz‚wk Úte. yt…ýu ¼„ðt …tËu yuðe {t„ýe fheyu Aeyu fu {U …t…f{o

fhu÷tk Au ‚utk V¤MðY…u {the Ët{u Œw:¾ yt…ðt «thçÄ ¾zwk ÚtÞwk Au ‚u V¤ {thu ¼tu„ððwk t …zu ‚uðwk fhtu. ytðe

„uhðtsƒe {t„ýe ¼„ðt Mðefthu rn. «thçÄ ¼tu„ððt{tk ¼„ðte rËVthË fu ÷t„ð„tu W…Þtu„ t

fhtÞ. s„‚{tk su {nt ¼„ðŒT¼õ‚tu ÚtE „Þt Au, ‚u{ýu ‚u{t «thçÄ{tk ytðu÷t Œw:¾ «u{…qðof ¼tu„ðe ÷eÄtk

Au. ‚uÚte ŒwrÞte áÂüyu ¼õ‚tu Œw:¾e Út‚t sýtÞt Au. fwk‚t {t‚t ©ef]»ýe VtuE Út‚tk n‚tk. ‚u{ýu ½ýtk fü

Ën fÞto Au. A‚tk ‚u{ýu ¼„ðt …tËu yuðe {t„ýe fhu÷e Au furð…Œ:ËL‚w:þtï‚>

y{tuu ËŒtft¤ Œw:¾ …ztu. yt…ýu ftuE rŒðË ytðe {t„ýe fh‚tk Úte. h®Ën {nu‚tyu ¼„ðt …tËu {t„ýe

fhe fu {thwk Ï¾tuŒ sòu. h®Ën, {ehtk, fwk‚tS- yt ƒÄt ¼õ‚tu ËkËth{tkÚte Œw:¾e ÚtEu „Þtk. h®Ën

{nu‚ttu Œefhtu {he „Þtu yu Œefhe htkzeu ½uh ytðe. ƒihwk {he „Þwk, t‚ ƒnth {wftÞt. {ehtk …tu‚tt …r‚Úte

y÷„ ÚtE „Þtk. …r‚yu Íuh …tÞwk. Mðt{e ©e ht{f]»ý …h{nkË yËtæÞ htu„Úte …eztÞt, Œunt Œkz ¼tu„ðe ÷eÄt,

…hk‚w yt ¼õ‚tuyu …tu‚te ¼Âõ‚ ðxtðe Úte. ¼„ðt …tËu «thçÄ{tkÚte Axfðt {t„ýe fhe Úte.

yuf [¢ð‚eo htòyu fk„t÷ „heƒ r¼¾theu hÌtwk fu ‚wk {the …tËu su òuEyu ‚u {t„. ‚wk su yu sux÷wk {t„eþ ‚u nwk

‚u yt…eþ. íÞthu …u÷t r¼¾theyu htò …tËu {tøÞwk fu, {thwk ¼e¾ {t„ðtwk [Ã…rýÞwk ¼tk„e „Þwk Au ‚u ðwk

y…tðtu. htòu yt Ëtk¼¤eu ½ýwk s Œw:¾ ÚtÞwk. r¼¾theu {t„‚tk ytðzâwk. yZ¤f Ëk…Â¥t, Rftu‚uh …uZe [t÷u

‚ux÷wk Ä {tøÞwk ntu‚ ‚tu…ý htò yt…‚, …ý yt y¬{eo r¼¾theyu ¼e¾ {t„ðtwk ðwk [Ã…rýÞwk {tøÞwk.

yt…ýu …ý ¼„ðt …tËu ytðe ûtwÕ÷f {tk„ýeytu fheyu Aeyu, ‚uÚte ¼„ðt thts ÚttÞ Au. yt…ýu ¼„ðt

…tËu ƒnw ƒnw ‚tu þwk {tk„eyu Aeyu ! …tk[ …å[eË ÷t¾ Yr…Þt {t„eyu Aeyu. …tk[-…å[eË ƒk„÷t-{tuxhtu {t„eyu

Aeyu. …tk[ Œefhtytu {t„eyu Aeyu. ËwkŒh Mºteytu {t„eyu Aeyu. yt ƒÄe {t„ýeytu …u÷t r¼¾theu [Ã…rýÞt

suðe Au.

fwk‚tSyu yu ¼õ‚ h®Ënu {tøÞwk ‚uðwk {t„‚tk yt…ýu Úte ytðzðtwk. …h{tí{tyu ð„h {tøÞu yt…ýu

{w»ÞŒun ytÃÞtu Au. su {tuûtwk îth Au, ‚utu W…Þtu„ fuðe he‚u fhðtu yu {tuût fuðe he‚u «tó fhðtu ‚u þtMºttu yu

Ëk‚tu îtht ‚u{ýu Ë{òÔÞwk. …hk‚w yt…ýu …t{h Sðtu yt…ýtu MðtÚto Ë{s‚t Úte. ‚uÚte «thçÄ{tkÚte Axfðte

ûtwÕ÷f {t„ýe yt…ýu ¼„ðt …tËu fheyu Aeyu, íÞthu ¼„ðt thts ÚttÞ Au. yt…ýu ¾hu¾h y¼tr„Þt

Aeyu.

30. Ëkr[‚ f{o{tkÚte fuðe he‚u Aqxðwk ?

W…h òuE „Þt ‚u{ f{oÞtu„ îtht r¢Þ{tý f{ou rÞkrºt‚ fhe þftÞ yu AwxtÞ. ¼Âõ‚Þtu„ îtht «thçÄf{o

¼tu„ðeu AwxtÞ. …hk‚w Ëkr[‚ f{o{tkÚte fuðe he‚u Aqxðwk ‚u „k¼eh Ëðt÷ Au. fthý fu r¢Þ{tý f{o fhðt{tk ‚tu

{týË {tºt Mð‚kºt Au yu ‚uu rÞkrºt‚ fhðt ‚u ‚ut ntÚte ðt‚ Au. ‚u òu Äthu ‚tu [tu¬Ë fhe þfu. «thçÄf{o

…ý Ët{e At‚eyu ytðeu Q¼tk Au. ‚uu ‚tu Sðft¤ Œhr{Þt ¼tu„ðeu ¾‚{ fhe þftÞ. …hk‚w Ëkr[‚ f{o

‚tu nsw …tfeu V¤ yt…ðt ‚iÞth ÚtÞtk s Úte, ‚u Ët{u ytðeu ¾ztk ÚtÞtk Úte. ð¤e ‚u ‚tu ÚtE „Þu÷tk r¢Þ{tý

f{tuo Au, yux÷u ‚u …tAtk Úte ÚtÞtk fhe þft‚tk Úte.

yuf ð¾‚ Útqkfu÷wk su{ …tAwk „¤e þft‚wk Úte, yuf ð¾‚ ƒtu÷tE „Þu÷wk ð[ su{ …tAwk ¾U[e þft‚wk Úte, yuf

ð¾‚ ƒkŒqf{tkÚte „tu¤e Aqxe ‚u su{ ƒkŒqf{tk …tAe ytð‚e Úte, ‚uðe he‚u yuf ð¾‚ r¢Þ{tý f{o ÚtE „Þwk yu ‚u

Ëkr[‚{tk s{t …zâwk Au, yt Sðft¤ Œhr{Þt …tfeu «thçÄY…u Ët{u ytðeu ¾zwk ÚtÞwk Úte. ‚uu ¼tu„ðeu …ý

AwxtÞ rn. yux÷u yuðtk Ëkr[‚ f{tuo ¼tu„ððtk nðu …Ae Œun Äthý fÞto rËðtÞ Aqxftu ÚttÞ s rn. yt Ëkr[‚

f{tuo yux÷tk Úttuztk Úte fu su yuf sL{{tk ¼tu„ðe ÷eyu ‚tu At÷ Aqxu.

ytrŒft¤Úte yuf sL{tu{tk Ëkr[‚ f{o yËkÏÞ fhtuz rn{t÷Þ suðt zwk„ht ¼htÞ ‚ux÷t Sðe …tA¤ …zâtk Au

yu ‚u …tf‚tk òÞ Au ‚u{ ‚u{ «thçÄY…u ¼tu„ð‚tk òuEyu ‚tu …ý yk‚ft÷ ËwÄe yƒòut yƒòu Œun Äthý

fheyu ‚tu…ý ‚u ¾qxu ‚u{ Úte ‚tu …Ae yt{tkÚte Aqxðwk fuðe he‚u ? fthý fu yt Ëkr[‚ f{tuo yk‚ft÷ ËwÄe Sðu

sL{-{hýtk [¬h{tk VuhÔÞt s fhu ‚ux÷tk ƒÄtk Au, yu ‚tu …Ae Sðtu {tuût Útðtu rƒ÷fw÷ yËk¼rð‚ ƒe

òÞ. ßÞtk ËwÄe Œun Äthý fhðtu …zu íÞtk ËwÄe {tuût ÚtÞtu „ýtÞ rn. ðuŒtk‚ At‚e Xtufeu fnu Au fu ytðe

…rhÂMÚtr‚Úte „¼htðte sht …ý sYh Úte.

òu Sð Äthu ‚tu yt [t÷w Sðft¤ Œhr{Þt s ‚{t{ Ëkr[‚ f{tuo ¾‚{ fhe þfu Au. …hk‚w ‚u ¼tu„ðeu ¾‚{

fhe þftÞ ‚u{ Úte. {txu ‚uu {txu yuf s W…tÞ Au fu Ëkr[‚ f{tuot su ytx÷t {tuxt zwk„htu ¼hu÷t Au ‚u{tk {tºt

yuf s ŒeðtË¤e [tk…e ŒuðtÚte ‚u ‚{t{ ¼M{Ët‚T ÚtE sþu. yt ¼Þkfh zwk„htu{tk yÂø ÷„tzât rËðtÞ ƒeò

ftuE …ý W…tÞtu yu ftuE ft¤u ytx÷tk ƒÄtk Ëkr[‚ f{tuo ¾‚{ Útðttk Úte, yu ‚u yÂø ‚u “¿tttÂø” Au.

su{ f{oÞtu„ îtht «thçÄ f{tuou …qhu…qhtk ¼tu„ðe ÷uðtÞ ‚u{ ¿ttÞtu„ îtht ytrŒft¤Úte yuf sL{ sL{tk‚htk

yufXtk ÚtÞu÷tk Ëkr[‚ f{tuou ¼M{Ët‚T fhe þftÞ. ‚u{ fheu f{oÞtu„, ¼Âõ‚Þtu„ yu ¿ttÞtu„ îtht Sð{tºt

‚{t{ r¢Þ{tý, «thçÄ yu Ëkr[‚ f{tuoÚte {wõ‚ ÚtEu yt s Sðft¤u yk‚u [tufõË {tuût «tó fhe þfu.

Ëkr[‚ f{tuou ¿tttÂøÚte ƒt¤eu ¼M{ fhðttk Au.

¼„ðtu …ý „e‚t{tk M…ü fÌtwk Au -

ÞÚtiÄtkrË Ër{îtuÂø : ¼M{Ët‚T fwÁ‚uzswo >

¿tttÂø : Ëðof{torý, ¼M{Ët‚T fwÁ‚u ‚Útt >> („e. 4/37)

su{ yÂø{tk t¾u÷tk ‚{t{ «ftht òztk, …t‚¤tk, Ëqftk, ÷e÷tk, ÷tkƒtk, xqkft, ƒÄtk s ÷tfztk ƒ¤e òÞ Au ‚uðe

s he‚u ¿tttÂø{tk t¾u÷tk ‚{t{ «fthtk yþw¼, þw¼, r¢Þ{tý, «thçÄ ‚Útt ‚{t{ Ëkr[‚ f{tuo ƒ¤eu ¾tf

ÚtE òÞ Au yu Sð {tuût «tó fhu Au. yux÷u fu sL{-{hýt ƒkÄ{tkÚte {wõ‚ ÚttÞ Au.

31. ¿tttÂø fuðe he‚u «„x ÚttÞ ?

Sð …tu‚tt y÷„ MðY…u ¼q÷e „Þtu Au, Sð ƒúñtu s ykþ Au. ƒúñ Ë‚T, r[‚T, ytkŒMðY… Au. {txu Sð

…ý Ë‚T, r[‚w, ytkŒMðY… s Au. …hk‚w Sðu ‚uwk ¼t Úte. ‚uÚte sL{ {hýtk [¬h{tk ¼xftÞ Au.

¼„ðt „e‚t{tk fnu Au fu-

{{iðtkþtu Sð÷tufu Sð¼q‚ : Ët‚ :

Sð ƒúñtu ykþ ntuðt A‚tk, {wõ‚ ntuðt A‚tk, {tÞtt ðþ{tk ytðe sEu ƒØ ÚtE „Þtu Au.

Sðu …tu‚tt MðY…wk ÞÚttÚto ¼t ÚttÞ ‚uwk s t{ ¿tt, yu ¿tt Út‚tke ËtÚtu s ‚utk ‚{t{ Ëkr[‚ f{tuo

ƒ¤eu ËtV ÚtE òÞ. Sðu MðY…wk ¼t Útðwk ƒnw fXý Au. ‚u ‚tu ftuE Ë{Úto „whw {¤u ‚tu s ¿tt «tó ÚttÞ.

rËknwk yuf twk ƒå[wk sL{‚tke ËtÚtu s ‚ue {tÚte rð¾qxwk …ze „Þwk. ½uxtkt yuf xtu¤tt {tr÷f ¼hðtzu yt

ƒå[tu ½uxtkt xtu¤t ¼u„wk WAuheu {tuxwk fÞwO. yt ®Ënwk ƒå[wk ftÞ{ ½uxtktk xtu¤t ¼u„wk Vh‚wk n‚wk. yu y¿ttu

ðþ ÚtEu …tu‚te ò‚u ½uxwk s {tðt ÷tøÞwk. nwk ½uxwk s Awk. ‚uðe ‚ue áZ {tLÞ‚t ƒkÄtE „Þu÷e. yuf ð¾‚ yuf

®Ën Vh‚tu Vh‚tu ½uxtkt xtu¤t Sf ytÔÞtu, su{tk yt rËknwk ƒå[w n‚wk. rËknu òuEu ½uxtkt xtu¤wk ¼tøÞwk. …u÷t

rËknu ytùÞo ÚtÞwk fu yt ƒÄtk ½uxtk ¼u„wk {the ò‚wk yt rËknwk ƒå[wk ½uxte {tVf fu{ ¼t„u Au. ®Ënu …u÷t ƒÄtk

½uxtu s‚tk fÞto yu rËknt ƒå[tu s …fzâwk. ®Ënwk ƒå[wk fh„hðt {tkzâwk fu ¼tEËt’ƒ nwk ½uxwk Awk. yu {u

{the t t¾þtu.

rËknu fÌtwk : yhu ¼tE, ‚wk ½uxwk Úte. ‚wk ‚tu {the ò‚wk rËknwk ƒå[wk Au. ‚thu {thtÚte zhðtwk t ntuÞ. nwk ‚u {the

¾tô rn.

…hk‚w ®Ënwk ƒå[wk {tLÞwk rn. ‚uu rðïtË …zâtu rn. ‚u ‚tu yu{ s fnuðt ÷tøÞwk fu nwk ½uxwk s Awk, ½uxwk s Awk. {u

t {thþtu.

…Ae …u÷tu ®Ën ‚uu yuf ‚¤tðt rfthu ÷E „Þtu yu fÌtwk fu yt ‚¤tð t …týe{tk ‚thwk {tU òu. ‚thwk u {thwk {tU

yufËh¾wk ytðu Au fu rn ? nwk ºttz t¾wk yuðe ºttz ‚wk t¾.

…u÷t ƒå[tyu ®Ënt suðe ºttz t¾e. ‚uu ‚ut yË÷ MðY…wk ¼t ÚtÞwk. ‚u s ð¾‚u ¼Þ{wõ‚ ÚtE „Þwk yu

®Ëne ËtÚtu [tÕÞwk „Þwk. ƒË, ƒhtƒh yu s Œþt Sðe Au.

su{ ËqÞo{tkÚte rfhýtu Aqxtk …zeu Ë{„ú s„‚{tk Vu÷tÞ Au ‚u{ Sð …ý ytrŒft¤Úte ƒúñÚte Aqxtu …ze „Þtu Au.

ðtŒ¤{tk hnu÷wk …týe rƒ÷fw÷ [tuÏ¾wk &KUVKNNGF YCVGT %T[UVCN %NGCT 9CVGT ntuÞ Au. ‚u ðtŒ¤{tk

ûttu¼ ÚtðtÚte rƒkŒwytu Aqxtk …zeu …]Úðe W…h …zu Au. ytftþ{tkÚte …]Úðe W…h ytð‚tk yu{tk ytuÂõËs, tExÙtus

ð„uhu ¼¤u Au. …]Úðeu yzf‚tk ‚u rƒkŒwytu Äq¤{tk ¼¤e {r÷ ƒu Au. yuðtk yuf ®ƒŒwytu {¤eu Œe ÚttÞ Au.

yu …]Úðet yuf ûtthtu {r÷ ‚íðtu ¼u„tk fh‚tk fh‚tk Ë{wÿu {¤u Au. íÞthu ‚tu Ë{wÿtk …týe ¾thtk Œð ÚtE

„Þtk ntuÞ Au. …Ae ßÞthu ËqÞot «¾h rfhýtut ‚t…Úte ƒt»…e¼ð ÚttÞ íÞthu s Qæðo„r‚ ÚtEu ðtŒ¤ Y…u

‚u{tk yË÷ MÚttu …rðºt ƒu Au. yu s «fthu Sð ƒúñ{tkÚte Aqxtu …zu÷tu Au, ‚u s„‚e {tÞtt Ëk…fo{tk

yrðãtðþ {r÷‚tu «tó fhu Au.

¼qr{ …h‚ ¼t ztƒh …te S{e Sðne {tÞt ÷…xte

„tuMðt{eS ht{tÞý{tk yt ðt‚u yuf ÷exe{tk Ë{òðu Au :

®Ëne {tVf ftuE Ë{Úto „whw ®Ënt ƒå[tY…e Sðu {¤u ‚tu s ‚uu Ët[t MðY…wk ¼t ÚttÞ, …Ae ‚u ‚utk

‚{t{ f{tuot ¼ÞÚte {wõ‚ ƒe òÞ Au.

„tuMðt{eS yt s ðt‚u ht{tÞý{tk ÷¾u Au fu-

Rïh ykþ Sð yrðtþe, [u‚ y{÷ Ëns Ëw¾e htþe >

Ëtu {tÞtƒþ ¼ÞQ „tuËtE, ƒæÞtu feh {foxfe tE >>

yhu ! ‚wk ®Ënwk ƒå[wk Au. ‚wk ½uxwk Úte. ‚wk Ë‚T, r[‚T, ytkŒMð… Au. yt Œun ‚thwk MðY… Úte. yuðwk ¿tt ftuE Ë{Úto

„whw fhtðu ‚tu s ƒuztu …th ÚttÞ. MðY…wk ¿tt Út‚tk s Ëkr[‚ f{tuo ‚tíftr÷f ¼M{ ÚtE òÞ Au. yt ðt‚ yt…ýt

Ëðot yw¼ðÚte …ý rËØ fhe þftÞ.

yuf {týË htºtu 12 ðtøÞt ËwÄe ‚ue …íe ËtÚtu ðt‚tu fh‚tu n‚tu yu …Ae ‚ue ytk¾ {¤e „E. ‚u Ÿ½ ytðe.

‚h‚ s ‚uu Mð¡ þY ÚtÞwk. Mð¡{tk ‚uýu yuf {týËwk ¾q fhe tÏÞwk. ‚utu ºtý ð»to ËwÄe fuË [tÕÞtu (htºtu ƒth

yu Ëtzt ƒthe ð[{tk.) …Ae {týËu ŒË ðhËe Ë¾‚ su÷e Ëò ÚtE. ‚u fuŒ{tk …zâtu. (¾hu¾h ‚tu ‚u

…Útthe{tk ƒu „tuŒztk …tÚthe …zâtu n‚tu.) su÷h ‚uu Œhhtus ƒhzt{tk ftuhztt Vxft ÷„tð‚tu n‚tu ‚uÚte ‚utu ƒhztu

Œhhtus ÷tune÷wntý ÚtE s‚tu n‚tu. yt he‚u ºtý ðhËe Ëò ‚tu ‚uýu ¼tu„ðe (htºtu ƒth yu Ëtzt ƒthe

ð[{tk.)

yuf rŒðË su÷hu ¾qƒ „wMËt{tk ytðeu ‚uu ƒhzt{tk ƒnw Ë¾‚ ftuhztk VxftÞto yu yt {týË “ytu ƒt… hu”

fheu htz …tzeu ò„e „Þtu. ‚ue …íeyu „¼htEu …qATÞwk fu þwk ÚtÞwk ? ‚tu ‚uýu fÌtwk fu {tht ƒhzt Ët{wk ‚tu òu, ‚u

fuðtu ÷tune÷wntý ÚtE „Þtu Au !

‚ue …íeyu fÌtwk fu ‚{u ‚tu …Útthe{tk ƒu „tuŒztk …tÚtheu Ëq‚t Atu yu ‚{thtu ƒhztu rƒ÷fw÷ Ë÷u…tx Ëwkðt¤tu Au.

fþwk s ÚtÞwk Úte.

íÞthu …u÷tu {týË Mð¡tðMÚtt{tkÚte ò„ú‚ yðMÚtt{tk ytðe „Þtu. ‚uu ‚ut …tu‚tt MðY…wk ¼t ÚtÞwk fu ‚u ¾qe

Úte …ý ‚u ¾hu¾h rŒtuo»t Au, yu …Ae ‚uýu …tu‚te …íeu Mð¡e ðt‚ fhe fu ‚ue rðhwØ ¾qtu ¾x÷tu ºtý

ð»to [tÕÞtu yu ŒË ð»toe Ë¾‚ su÷e Ëò ÚtE. ‚u{tkÚte ºtý ð»to ‚tu ¼tu„ÔÞtk.

‚ue …íeyu fÌtwk fu htºtu ƒth ðtøÞt ËwÄe ‚tu yt…ýu ðt‚tu fh‚t n‚t yu nt÷{tk {tºt Ëtzt ƒth s ÚtÞt Au. ‚u

yzÄt f÷tf Œhr{Þt ‚{u A ð»tuo ƒesu õÞtk sE ytÔÞt ?

‚uu ŒË ð»toe Ëò ÚtE n‚e. ‚u{tkÚte ºtý ð»toe Ëò ‚tu ‚uu ¼tu„ðe ÷eÄe. nðu ƒtfet Ët‚ ð»toe Ëò ftuý

¼tu„ðþu ? Mð¡ yðMÚtt{tkÚte ò„ú‚ yðMÚtt{tk ytð‚tke ËtÚtu s ‚uwk ƒtfee Ët‚ ð»tou su÷e Ëòwk Ëkr[‚

f{o ¼M{¼t‚T ÚtE „Þwk. fthý fu ‚uu ‚ut Ët[t MðY…wk ¿tt ÚtE „Þwk.

¿tttÂø : Ëðof{torý ¼M{Ët‚T fwÁ‚uz‚Úttswo > („e. 4/37)

Mð¡tðMÚtttk Ëw¾Œw:¾trŒ Mð¡tðMÚtt{tk ËíÞ ¼tËu Au, …hk‚w ò„ú‚ yðMÚtt{tk r{ÚÞt ÚttÞ Au ‚uðe s he‚u ò„ú‚

yðMÚtttk Ëw¾, Œw:¾ ytrŒ ò„ú‚ yðMÚtt{tk ËíÞ ¼tËu Au …hk‚w ¿tttðMÚtt{tk r{ÚÞt ÚtE òÞ Au. yuf {týË

htºtu ŒqÄ…tf, …qhe, r{ütÒt ð„uhu …ux ¼heu s{eu Ëq‚tu ntuÞ A‚tk Mð¡tMÚtt{tk “nwk ¼qÏÞtu Awk, nwk ¼qÏÞtu Awk” ‚u{

ƒtu÷‚t yt¾e ht‚ [Ã…rýÞwk ÷Eu ¼e¾ {t„u ‚u ð¾‚u ‚uu ¾wŒ þkfht[tÞoS ytðeu Ë{òðu fu fu yhu y¿tte

Sð ! ‚wk ¼qÏÞtu Úte, ‚wk ‚tu s{eu Ëq‚tu Au, A‚tk yt Sð ‚u ðt‚ {tu s rn. …hk‚w ‚u ßÞthu ò„ú‚ yðMÚtt{tk

ytðu íÞthu s ‚uu Ët[t MðY…wk ¿tt ÚttÞ. ‚u s «{týu nt÷ ò„ú‚ yðMÚtt{tk yt…ýu yrðãtÚte yxðtÞu÷t

Sðtuu, þtMºttu yu Ëk‚tu …tuftheu fnu Au fu yt s„‚ r{ÚÞt Au yu ƒúñ s ËíÞ Au yu ‚wk ‚u ƒúñtu s ykþ

Ë‚T, r[‚T, ytkŒMðY… s Au. A‚tk f{¼t„e Sðtu {t‚t Úte. fthý fu ò„ú‚ yðMÚtt{tkÚte s ‚uytu

¿tttðMÚtt{tk ytÔÞt Úte. þkfht[tÞoSyu yuf „úkÚttutu Ëth {tºt yzÄt s &÷tuf{tk fÌttu Au fu-

&÷tuftÄuo «ðûÞtr{ ÞŒwõ‚k „úkÚtftuxer¼ : >

ƒúñËíÞk s„‚T r{ÚÞt Sðtu ƒúñið t…h : >>

yt„¤ yt…u÷tk áütk‚e {tVf su{ ð»toe Ëò{tkÚte ºtý ð»toe Ëò ¼tu„ÔÞt …Ae Ët[wk ¿tt Út‚tk ƒtfetk Ët‚

ð»toe Ëò ¾‚{ ÚtE „E, ‚u{ yt Sðu …tu‚tu …tu‚twk Ëk‚T,r[‚T, ytkŒMðY…wk Ët[wk ¿tt Út‚tke ËtÚtu s

‚utk ytrŒft¤Úte yufXtk ÚtÞu÷tk yƒòu sL{sL{tk‚htk Ëkr[‚ f{tuo ‚tíftr÷f ¾‚{ ÚtE òÞ Au.

yt «fthu su{ r¢Þ{tý f{tuou rÞkrºt‚ fhðt {txu f{o{t„o Au, «thçÄu ytËteÚte ¼tu„ððt {txu ¼Âõ‚{t„o Au

‚u{ Ëkr[‚ f{tuou Ë{tó fhðt {txu ¿tt{t„o Au. yt ºtýuÞ {t„tuo ðzu Sð …tu‚tt yt sL{e SðÞtºtt …qhe

fheu yk‚u {tuût «tó fhe þfu Au yu sL{{hýtk [¬h{tkÚte {wõ‚ ÚtE þfu Au.

32. (1) ¿tt fu{ Út‚wk Úte ?

ËkËth{tk ßÞtk ËwÄe ytËÂõ‚ Au íÞtk ËwÄe ¿tt «„x Út‚wk Úte, ¿tt{t„o{tk Œun, Äði¼ð, {t‚tr…‚t, Mºte,

…wºttrŒf{tkÚte ytËÂõ‚ Atuzðe …zu Au. þtMºttu yu Ëk‚tu fnu Au fu „Þt sL{tk {t‚t-r…‚t, Mºte, …wºttrŒfu su{

‚{u y¿ttu fheu ðeËhe òytu.

„Þt yuf sL{tk {t‚t- r…‚t, Mºte …wºttrŒfu ‚{u y¿ttu fheu ¼q÷e „Þt Atu ‚u ‚{the W…h ¼„ðte

yíÞk‚ f]…t „ýtÞ. òu ‚u{ t ntu‚ yu òu ‚{u ‚{tht „‚ sL{tutk Ë„tkytuu nt÷{tk …ý òu‚t ntu‚ yu

ytu¤¾‚t ntu‚ ‚tu hM‚t{tk s‚wk „Äuzwk ntuÞ ‚uu …ý ‚{u „¤u ð¤„e …z‚ yu fnu‚t ntu‚ fu ‘yt ‚tu {thtu ftftu Au’

fu ‘yt ‚tu {thtu {t{tu Au.’ „Þt sL{e ‚{the Mºte nt÷{tk fq‚he fu „Äuzet yð‚th{tk ntu‚, ‚uu ‚{u [t÷w

½h{tk ½t÷e Œtu ‚tu {nt W…trÄ ÚttÞ. …hk‚w ¼„ðte yíÞk‚ f]…t Au fu ‚{u ‚{tht „Þt sL{tk Ë„tku ¼÷u

y¿ttu fheu …ý ¼q÷e „Þt Atu, ‚u ½ýwk Ëthwk ÚtÞwk Au. ‚tu suðe he‚u ‚{u ‚{tht yt„¤t sL{tk {t‚t-r…‚t,

Mºte, …wºttrŒfu y¿ttu fheu ¼q÷e „Þt Atu ‚uðe s he‚u yt sL{tk {t‚t-r…‚t, Mºte, …wºttrŒfu …ý ¿ttu

fheu ðeËhe òytu. ËkËth{tkÚte ytËÂõ‚ ‚{u su{ su{ nxtð‚t òytu yu rðhÂõ‚ «tó fh‚t òð ‚u{ ‚u{

¿tttu «ftþ …zðt ÷t„þu.

ËkËth{tk ‚{u ytËõ‚ Atu fu rðhõ‚ Atu ‚u òýðtwk ‚{the …tËu s ƒuhtu{exh Au. ‚{u yuf÷t …ztu yu “yuf÷‚t”

÷t„u ‚tu ‚uwk t{ ytËÂõ‚ yu ‚{u yuf÷t …ztu yu ‘yuf‚t’ ÷t„u ‚tu ‚uwk t{ rðhÂõ‚. yt ƒuhtu{exhÚte ‚{u

‚{thwk {t… ò‚u s ftZe ÷E þftu fu ‚{u ¿tt{t„o{tk sðt yrÄfthe Atu fu rn.

32 (2) ‚{u ftuE rŒðË ¿tt ÷uðt „Þt Atu ?

yt…ýu ¾ht yÚto{tk ¿tt ÷uðt s‚t s Úte. ztU„hU {nthtse fu f]»ýþkfh þtMºteSe fu þk¼w {nthtse

¼t„ð‚ Ëótn{tk yufðth „Þt ntuEþwk, y„h ËkLÞtË yt©{{tk Œhhtus Ä¬t ¾t‚tk ntuEþwk. …hk‚w íÞtk fŒtr…

¾hu¾h ¿tt ÷uðt yt…ýu s‚tk s Úte. {tºt Œu¾tð fhtð s y„h ‚tu òýu fu {tuhks ftÞo¢{{tk ¼t„ ÷uðt

s‚tk ntuEyu Aeyu- Sð ‚tu ½h{tk Mºte, …wºttrŒftk ftÚttfƒ÷t{tk s ¼htE hnu÷tu ntuÞ Au. …Ae ¿tt fuðe he‚u

{¤u ? ‚{u ytsƒòh{tk ½Wk ÷uðt òytu …hk‚w ftuÚt¤tu ÷eÄt ð„h ntÚt n÷tð‚t òytu ‚tu ðu…the ‚h‚ s Ë{S

òÞ fu {týË ½Wk ÷uðt ytÔÞtu Úte, {tºt ¼tð …qAðt s ytÔÞtu Au. yux÷u ƒòh{tk {ýtu ºteË Yr…Þttu ¼tð

[t÷‚tu ntuÞ ‚tu ðu…the ‚{u yêtðeË Yr…Þttu s ¼tð ƒ‚tðu, fthý fu ‚u òýu Au fu yt {týË ¾hu¾h ½kW

÷uðt eféÞtu Úte. …Ae ‚{u ƒeS [th-…tk[ Œwfttuyu ¼tð …qAtu ‚tu íÞtk ‚{u ºteË Yr…Þttu ¼tð fnu. yux÷u

‚{u rðïtË ÚttÞ fu …nu÷t ðu…thee Œwftu s ðtsƒe ¼tðu ½Wk {¤u Au.

yXðtrzÞt …Ae ßÞthu ‚{u ntÚt{tk ftuÚt¤tu ÷Eu Ët[uËt[ ½kW ÷uðt …nu÷t ðu…thee Œwftu òð yux÷u ‚u Ë{S s

òÞ fu nðu yt {týË [tu¬Ë ½kW ÷Eu s sðttu Au. yux÷u ‚u ‚{u {ýt 32 Yr…Þt ¼tð ƒ‚tðu. ‚{u …qAtu fu

fu{ ¼tE ? ‚{u …nu÷tk ‚tu yêtðeËtu ¼tð fnu‚t n‚t nðu ƒºteË Yr…Þt fu{ {t„tu Atu ? ‚tu …u÷tu ðu…the ¾kÄw

nËeu {eXtþÚte sðtƒ yt…u fu ¼tE, yêtðeËt ¼tðt ½Wk ‚tu ðu[tE „Þt yu nðu ºtý[th rŒðËÚte {t÷e

¾U[u ÷eÄu ¼tð ðÄe „Þt. yux÷u ‚{u ‚ut W…ht y„tWt rðïtË{tk ‚ýtEu ƒu Yr…Þt X„tEu ½ô ÷u‚t

òytu.

‚{u Œnª ÷uðt òytu ‚tu…ý ðu…the ‚{u …qAu fu Œnª þu{tk ÷E sþtu ? ftkE …tºt (ðtËý, ‚…u÷e ð„uhu) ÷u‚t

ytÔÞt Úte ‚tu þu{tk r¾MËt{tk ÷E sþtu ? Œnª ÷uðt òð ‚tu…ý ‚{thu …tºt (‚…u÷e) ÷Eu sðwk …zu yu ‚u …ý

þwØ …tºt (f÷tE fhu÷wk) ntuðwk òuEyu, rn ‚tu Œnª fxtE òÞ.

®Ënýt ŒqÄ {txu Ëtutwk …tºt òuEyu, [Ã…rýÞwk t [t÷u. yt «{týu ¿tt ÷uðt òytu íÞthu …ý ‚{the …tËu þwØ

…tºt (ðihtøÞÚte r{o¤ ÚtÞu÷wk yk‚:fhý) òuEyu. ßÞtk ËwÄe {tuxh-ƒk„÷t, Œun, Mºte-…wºttrŒf{tk ytËÂõ‚ Au yu

yk‚:fhý{tk yuf sL{ sL{tk‚he ft{tytu yu ðtËtytut ÷…uzt ÚtÞu÷ Au yu ftk[-ftr{et ftx

[Zu÷t Au íÞtk ËwÄe þwØ ¿tt Útþu s rn.

¿tt xfu hu ðihtøÞt rðt, fheyu ftuxe W…tÞ.

¿tt yux÷u þwk ‚u M…ü Ë{S ÷uðte sYh Au. {tºt ƒe.yu., ƒe.ftu{, yu{.yu. ÚtÞt fu yu{.ftu{,

yu÷yu÷.yu{. fu Ëe.yu. ÚtÞt yux÷u ¿tte ÚtÞt t fnuðtEyu. y{urhfte ‚{t{ Œeytutk t{ {tuZu ƒtu÷e

òytu fu hrþÞtt ‚{t{ …ðo‚tutk t{ ytðze òÞ fu ytr£ftt ‚{t{ sk„÷tutk ûtuºtV¤ „tu¾e t¾tu fu

ytuMxÙur÷Þte Ëtute ‚{t{ ¾týtut Wí…tŒt ytkfzt òýe ÷tu fu #ø÷uLz, y{urhft ð„uhu yuf Œuþtut

ƒkÄthý %QPUVKVWVKQPU tu yÇÞtË fhtu ‚tu ‚u ¿tt t fnuðtÞ. yu ‚tu {tºt {trn‚e +PHQTOCVKQP

fnuðtÞ.

¿tttk ÷ûtýtu ‚tu ¼„ðŒT „e‚t{tk 13{tk yæÞtÞt 7 Úte 11 (…tk[) &÷tuf{tk yt…u÷tk Au. ‚u{tk …tuýt …tk[

&÷tuf{tk ¿tttk ÷ûtý yt…u÷tk Au yu {tºt 1/4 &÷tuf{tk y¿tt þwk ‚u sýtÔÞwk Au, su e[u «{týu Au :

y{tríðk yŒkr¼íðk y®nËt ûttÂL‚htsoð{T >

yt[tÞtuo …tËk þti[k MÚtiÞO ytí{rðr„ún : >>7>>

ErLÿÞtÚtuo»tw ðihtøÞk ynkfth yuð [ >

sL{{]íÞwshtÔÞtrÄŒw:¾Œtu»ttwŒþo{T >>8>>

yËÂõ‚ yr¼ïk„ : …wºtŒtht„]ntrŒ»tw>

ríÞk [ Ë{r[¥tíðk Rütrütu……Â¥t»tw >>9>>

{rÞ [tLÞÞtu„uu ¼Âõ‚ : yÔÞr¼[trhýe >

rðrðõ‚ŒuþËurðíðk yhr‚soËkËrŒ >>10>>

yæÞtí{¿ttríÞíðk ‚¥ð¿tttÚtoŒþo{T >

yu‚ŒT ¿ttr{r‚ «tuõ‚k y¿ttk ÞŒ‚tuzLÞÚtt >>11>> („e. 13/7-11)

y{tríðk- ykŒr¼íðk- rhr¼{t…ýwk- rŒok¼…ýwk ð„uhu su „wýtu 3WCNKHKECVKQPU W…ht …tuýt …tk[

&÷tuftu{tk sýtðu÷ Au ‚u sut{tk ntuÞ ‚u ¿tte fnuðtÞ yu ‚u rËðtÞwk ƒtfewk ‚{t{ y¿tt fnuðtÞ.

yt «fthwk ¿tt «tó fhðt þwØ ðihtøÞðt yk‚:fhý òuEyu yu yuðwk ¿tt {u¤ððt Ë‚‚ …whw»ttÚto fheu {tuût

«tó fhðtu yu s ftÞŒttu nu‚wk Au.

{hýftkXu ƒuXu÷t …heÂût‚u þwfŒuðS …tËuÚte Ët‚ rŒðË ËwÄe ©e{ŒT ¼t„ð‚wk ¿tt Ëtk¼¤eu {tuût «tó fÞtuo.

©e{ŒT ¼t„ð‚{tk yu ‚tft‚ Au fu nsw ytsu …ý ‚u Ët‚ rŒðË{tk Sðtu {tuût fhe þfu, …hk‚w ‚uu Ëtk¼¤th

…heÂût‚ suðtu ðihtøÞðt ntuðtu òuEyu.

yt…ýu yuf ð¾‚ ¼t„ð‚T Ëótn{tk „Þt Aeyu yu ¼t„ð‚T Ëtk¼éÞwk Au, …hk‚w nsw ËwÄe {thtu fu ‚{thtu {tuût

ÚtÞtu Úte fu Út‚tu Úte. ‚uwk fthý ftk ‚tu ¼t„ð‚T fnuth- ðtk[th zVtu¤ y„h ‚tu ‚u Ëtk¼¤th zVtu¤. ytsu

‚tu {tuxu ¼t„u ¼t„ð‚T Ëk¼¤tðth- ðtk[th þwfŒuðS rƒ[tht …tk[Ëtufu nòh Yr…Þttu ftuLxtõxÙ fheu

ÔÞtË…eX …h ƒuXt ntuÞ Au yu yt¾tu rŒðË ¼t„ð‚T ðtk[‚tk ðtk[‚tk …ý ‚u{tu Sð ‚tu fux÷tk fu¤tk ytÔÞtk,

fux÷tk tr¤Þhu ytÔÞtk, fux÷t Yr…Þt …tuÚte W…h ytÔÞt u fux÷tk ç÷tWÍ…eË „tuhtýe {txu yu …tu‚tu {txu fux÷tk

Útu…tztk yu {tŒh…tx ytÔÞtk ‚u{tk Sð ¼htE …zu÷tu ntuÞ Au. yt Œþt rƒ[tht þwfŒuðSe ntuÞ Au. ßÞthu

…heÂût‚e (suýu ytsu ¼t„ð‚T Ëótn ƒuËtze Au ‚u{e) Œþt ‚tu ‚uÚte …ý ¾htƒ Au.

…heÂût‚ ‚tu …„ ðt¤eu fÚtt Ëtk¼¤ðt ƒuËe s þf‚tu Úte. yu ‚tu rƒ[thtu ntkV¤tu- VtkV¤tu fux÷t ðuðtE ytÔÞt,

fux÷e ðuðtýtu ytðe, fux÷e Œefheytu ytðe, fux÷t s{tE rhËtÞt, {tÞt yu s{tzðt{tk fux÷tu {„Ë ð…htÞtu

‚Útt fux÷t zçƒt ‚u÷ ð…htÞwk yu nswk ƒútñýtuu fux÷e ŒÂûtýt yt…ðe …zþu yue ®[‚t{tk u ®[‚t{tk rƒ[thtu

Ët‚ rŒðË{tk Úttfeu ÷tuÚt…tuÚt ÚtE òÞ Au.

ytsu ßÞtk þwfŒuðSe yu …heÂût‚e rƒ[thte ytðe Œþt ntuÞ íÞtk ©e{ŒT ¼t„ð‚ ftutu {tuût fhu ‚u ‚{u s

fntu. ƒtfe ©e{ŒT ¼t„ð‚e ‚tu ytsu …ý ‚tft‚ Au fu {tºt …heÂût‚ suðt ËkMfthe Sðtu ‚tu þwk …hk‚w ÄwkÄwfthe

suðt «u‚, r…þt[tu …ý ‚u {tuût fhe þfu !

¿tt «tó Útðwk yu ‚utÚte ‚{t{ Ëkr[‚ f{tuou s ¼M{Ët‚T fhðt ‚u [ýt {{ht Vtfðt suðwk Ënu÷wk ft{ Úte. ‚uu

{txu «ƒ¤ …whw»ttÚto fhðtu òuEyu.

33. {tuût{t„o{tk s‚tk ftuý htufu Au ?

¼tir‚f rÞ{ «{týu ÂMÚth ðM‚w ßÞtk ËwÄe ‚ue ÂMÚth‚te rðYØ ftuE ƒ¤ ft{ t fhu íÞtk ËwÄe ËŒtft¤ ÂMÚth hnu

Au. yuðe s he‚u yuf ð¾‚ „r‚{t ÚtuÞ÷tk …ŒtÚtou ‚ue „r‚ yðhtuÄðt ftuE ƒ¤ ft{ t fhu ‚tu ‚u „r‚{t

…ŒtÚto ËŒtft¤ „r‚{t hnu Au. ytu ði¿ttrftu “ÂMÚtr‚- Ët‚íÞ” +PGTVKC tu rËØtk‚ fnu Au.

yðftþ ‚hV „r‚{t Útthe ftuE …ý [es Ë‚‚ yðftþ ‚hV „r‚{t hne þf‚e Úte, fthý fu …]Úðewk

fuLÿð‚eoÞ ¾U[tý ‚uu …tu‚tt ‚hV ytf»to‚wk ntuðtÚte ‚ue „r‚ htuftÞ Au, yxftÞ Au, yu yðhtuÄtÞ Au, u

Auðxu þqLÞ ÚtE òÞ Au yu ‚u …ŒtÚto …tAtu …]Úðe W…h s …zu Au.

yt s rÞ{, ytrÄ-¼tir‚f rð¿tt{tk …ý ft{ fhu Au. yt…ýt [i‚LÞu …ý ytðwk s ytf»toýwk ¾U[tý Au. …hk‚w

‚u ¾U[tý …]Úðet fuLÿ®ƒŒwwk Úte. ‚u ¾U[tý yt…ýe ¼tir‚f ytËÂõ‚ytuwk Au. yt…ýu ‚utÚte s ¼thu Aeyu.

Mºte, …wºttrŒf, ƒk„÷t, {tuxhtu ð„uhu ¼tir‚f …ŒtÚttuot ƒtus yu RrLÿÞtue rð»tÞtu ‚hVe ytËÂõ‚ {tuût{t„o

‚hVÚte yt…ýe Íz…u yðhtuÄu Au. ytËÂõ‚ytutu ð¤„tz yu ytf»toý Sðu {tuût{t„o ‚hV WœÞ fh‚tk htufu

Au. yðhtuÄu Au.

34 (1) f{oÞtu„- ¿ttÞtu„- ¼Âõ‚Þtu„

…h{tí{tu «tó fhðt {txu ºtý {t„tuo Au. f{o{t„o, ¼Âõ‚{t„o yu ¿tt{t„o. Sð su {t„otu yrÄfthe ntuÞ ‚u

yrÄfth …híðu ‚uýu ‚u {t„o …fzðtu òuEyu. yswo f{o{t„otu yrÄfthe n‚tu. „e‚tt …nu÷t yæÞtÞ{tk ‚uýu

¼„ðt …tËu ËkLÞtË ÷uðte EåAt sýtðe …hk‚w ¼„ðtu ‚uu ÞwØ Ë{Þu ËkLÞtË ÷uðte t …tze, yu ‚uu

f{o{t„o{tk «ð]¥t fÞtuo. rðŒwhS ¼Âõ‚{t„ot yrÄfthe Sð n‚t. ‚uÚte {nt¼th‚t ÞwØ Œhr{Þt ‚uytuu

òºttyu sðte Aqx yt…e. WØðS ¿tt{t„ot yrÄfthe Sð n‚t. ‚uÚte yuftŒþ MfkÄ{tk ¼„ðtu ‚u{u

¿tt{t„otu W…Œuþ fÞtuo.

ŒhŒee tz …th¾eu su{ ðiã yuf ŒhŒeu yuðe Ë÷tn yt…u fu ‚thu Œnª s ¾tðwk, ƒeswk ftkE ¾tðwk rn ; ßÞthu

ƒeò ŒhŒeu yuðe Ë÷tn yt…u fu ‚wk òu sht …ý Œnª ¾tEþ ‚tu {he sEþ. yu «{týu Sð su {t„otu yrÄfthe

ntuÞ ‚u «fthtu W…Œuþ ‚uwk fÕÞtý fhu. yt¾hu ‚tu ºtýu {t„o yt„¤ s‚tk ¼u„t ÚtE òÞ Au. ºtý{tkÚte „{u ‚u

yuf {t„o W…h sthtu Sð yt¾hu …h{tí{tu s «tó fhu Au. su{-

‘ËðoŒuð {Mfth : fuþðk «r‚„åAr‚ ’

y{ŒtðtŒÚte ðztuŒht ÚtEu ƒútuz„us W…h rŒÕne sE þftÞ yu y{ŒtðtŒÚte {nuËtýt ÚtEu {exh„us W…h ÚtE

rŒÕne sE þftÞ. hM‚tu ƒútuz„us ntuÞ fu {exh„us ntuÞ, …hk‚w ƒku hM‚t Auðxu rŒÕne ¼u„t ÚtE òÞ.

sftrŒ htòytu f{o{tk «ð]¥t ÚtÞt. h®Ën, {ehtk, „tu…eytu ¼Âõ‚{t„o{tk „Þtk. ßÞthu y¢qh, WØð, þkfht[tÞo

¿tt{t„o W…h „Þt. su yt„¤ s‚tk ¿tt{t„o ËtÚtu ¼u„tu ÚtE òÞ Au. h®Ën ¼Âõ‚{t„o{tk ntuðt A‚tk ‚u{tk

…Œtu{tk ÞwO ¿tt e‚hu Au ‚u swytu :

yr¾÷ ƒúñtkz{tk yuf ‚wk ©e nrh, sqsðu Y…u yk‚ ¼tËu,

ðuŒ ‚tu yu{ ðŒu ©]r‚ M{]r‚ þt¾ Œu, ff fwLz÷ rð»tu ¼uŒ ntuÞu,

½tx ½rzÞt …Ae t{ Y… sqsðtk, yk‚u ‚tu nu{wk nu{ ntuÞu.

f{o{t„ yu ƒútuz„ustu hM‚tu Au, Ätuhe hts{t„o Au. ¼ýu÷tu, y¼ý rð¿tte ƒÄe s fûttt Sðtu yt hts{t„o

W…h ytk¾tu {ª[eu [t÷u ‚tu …ý …zðttu ¼Þ Úte. þtMºttu yu Ëk‚tue yt¿tt «{týu LÞtÞ, er‚, Ä{oÚte

…tu‚twk rÞ‚ f{o fh‚tk fh‚tk Sðwk yufyuf f{o ¼Âõ‚ ƒe òÞ Au. nò{‚ fh‚tk fh‚tk, fËtEtu ÄkÄtu fh‚tk

fh‚tk, „tuht suðtu fwk¼thtu ÄkÄtu fh‚tk fh‚tk …ý yuf ¼õ‚tu f{o{t„o{tk LÞtÞ, er‚, Ä{oÚte þtMºttu yu Ëk‚tue

yt¿tt «{týu ð‚eou ‚u{t «íÞu f{ou ‚uytu ¼Âõ‚{Þ ƒtðe þõÞt Au, ßÞtk ‚u{e «íÞuf r¢Þt ¼Âõ‚{tk

…rhðŠ‚‚ ÚtE òÞ Au.

þkfht rþð®÷„ W…h {kºt ƒtu÷eu …[tË f¤þt …týe Ztu¤‚t ytðzu ‚tu fkE rn …hk‚w ‚u f¤þt …týe ðzu

{t‚t …tu‚tt „kŒt ÚtÞu÷ ƒt¤fu ðztðeu þwØ fhu yu ƒt¤fu ðztð‚e ð¾‚u yuðe ¼tðt fhu fu nwk þkfh

¼„ðtu yr¼»tuf fhe hne Awk. ‚tu ‚u ð¾‚u …tu‚tt „kŒt ƒt¤fu ðztððte r¢Þt þkfhe ¼Âõ‚{Þ ƒe

òÞ Au. …hk‚w òu ‚u yt¾tu rŒðË rþð®÷„ W…h f¤þ ZtuéÞt fhu yu …tu‚tt ƒt¤fu „kŒw ht¾u ‚tu ‚uu þkfhe

¼Âõ‚wk fkE …ý V¤ «tó ÚttÞ rn.

f{o{t„o Ätuhe{t„o Au. ¼Âõ‚{t„o ‚utÚte y½htu {t„o Au. ¼õ‚ Útðt {txu „e‚tt ƒth{tk yæÞtÞt AuÕ÷t

&÷tuftu{tk ytÃÞt {wsƒ ¼Âõ‚tk ÷ûtýtu «tó fhðtk …zu. ¿tt{t„o ‚ŒT xqkftu …hk‚w ½ýtu s yx…xtu {t„o Au.

„tuMðt{eS ÷¾u Au fu-

¿tt …kÚt f]…tý fi Ätht

¿tt{t„o W…h [t÷ðwk yux÷u ‚÷ðthe Äth W…h [t÷ðt suðwk Au. ¿tt{t„o ½ýtu s xqkftu {t„o Au …hk‚w yx…xe

„÷efqk[eytuðt¤tu {t„o Au. ‚utk sðt {txu ËtÚtu „÷efqk[eytutu òýe‚tu ¼tur{Þtu ntuÞ ‚tu s sðtÞ, rn ‚tu

„÷efqk[eytue ƒnth ef¤‚tk …ý ytðzu, „qk[ðtE sðtÞ. ‚u{ ¿tt{t„uo sðt {txu ‚utu òýfth Ë{Úto Ë‚T

„whw òuEyu.

34. (2) ¼õ‚ yu ¿tte :

¼õ‚ rƒ÷tzet ƒå[t suðtu Au yu ¿tte ðtkŒhet ƒå[t suðtu Au. rƒ÷tzewk ƒå[wk sLBÞt …Ae Ët‚ rŒðË ËwÄe

ytkÄ¤wk hnu Au. ‚uu rƒ÷tze …tu‚tt {tU{tk ½t÷eu Ët‚ ½h Vuhðu Au. rƒ÷tzewk ƒå[wk {te yLÞ þhýt„r‚

Mðefthu Au. rƒ÷tze ‚ut ƒå[tu [q÷t{tk {qfu fu …Ae …týe ¼hu÷t ‚…u÷t{tk {qfu ‚uu ßÞtk {qfðwk ntuÞ íÞtk {qfu, ‚u{tk

ƒå[wk fkE s ƒtu÷u rn. …hk‚w rƒ÷tzeu …tu‚tt ƒt¤fe ½ýe s ®[‚t ntuÞ Au, yu ‚u ‚uu ½ýe s ft¤SÚte

Ët[ðeu Vuhðu Au.

íÞthu ðtkŒhewk ƒå[wk ðtkŒhee ®[‚t fhu Au. ðtkŒhe fqŒðte ÚttÞ fu ‚wh‚ s ƒå[wk ‚ue At‚eyu ð¤„e …zu Au. ðtkŒhe

yuf Ítz W…hÚte ƒeò Ítz W…h fqŒu ‚u ð¾‚u ƒå[wk ‚ue {tu […Ëeu Ít÷e ht¾u Au, rn‚h …zu ‚tu {he òÞ.

ðtkŒhe …tu‚tt ƒt¤fu Ít÷‚e Úte, ƒt¤f …tu‚te {tu […Ëeu …fze ht¾u Au. rƒ÷tzeu rƒ÷tzewk ƒt¤f

sux÷wk ðnt÷wk Au ‚ux÷wk s ðtkŒheu ðtkŒhewk ƒå[wk ðnt÷wk Au. yu{t ðtíËÕÞ{tk ftuE Vuh Úte A‚tk ƒkut …tut

ƒt¤f «íÞut ð‚toð{tk Vuh …zu Au.

ƒt… tt ƒt¤fu fuz{tk ½t÷eu Vhu Au …hk‚w {tuxt ƒt¤fu ytk„¤eyu ð¤„tzeu Vhu Au yu ƒt¤f {tuxtu Þwðt

ÚttÞ yu ƒt… ð]Ø ÚttÞ ‚tu Þwðt Atufhtu ‚ut ƒt…u ytk„¤eyu ð¤„tzeu Œtuhu Au.

„tuMðt{e ¼„ðtt þçŒtu{tk fnu Au fu-

{tuhu «tiZ ‚Þ Ë{ ¿ttr

¿tte {thtu {tuxtu Œefhtu Au. ¼õ‚ {thtu ttu ƒt¤f Au. ¿tte ¼„ðtwk æÞt fhu Au, ßÞthu ¼„ðt ¼õ‚wk

æÞt ht¾u Au A‚tk ƒku W…h ¼„ðte f]…t Au.

35. ºtýuÞ {t„o W…h [t÷th Sðtu ¼„ðt ËtÚtutu ÔÞðnth y÷„ y÷„ ntuÞ Au.

f{o{t„o W…h [t÷th Sð fnu Au, ‘nwk ¼„ðttu Awk.’ ¼Âõ‚{t„o W…h [t÷th Sð fnu Au fu ‘¼„ðt {thtu

Au’ yu ¿tt{t„o W…h [t÷th fnu Au fu ‘nwk yu ¼„ðt yuf Aeyu.’

yuf Mºte ÞwðtðMÚtt{tk …hýeu ËtËhu òÞ Au. ‚u fnu Au fu nwk {tht Äýee Ak. Äýe fnu ‚u{ fhu. Äýe fnu fu

ƒxtftwk þtf fhtu ‚tu ƒxtftwk þtf fhu yu ¼ªztwk þtf fhtu yu{ fnu ‚tu ¼ªztwk þtf fhu. y{wf hk„e Ëtze

…nuhtu yu{ fnu ‚tu ‚u{ fhu, y{wfu ½uh sðtwk Au ‚u{ fnu ‚tu Mºte ‚uu ½uh òÞ. y{wfu ½uh Úte sðtwk ‚u{ Äýe

fnu ‚tu Mºte ‚uu ½uh òÞ. Äýe fnu ‚u{ s yu ‚ux÷wk s fhu. ‚u Mºte fnu Au fu, ‘nwk Äýee Awk.’ …hk‚w yt Mºte

ßÞthu ytÄuz ô{he ƒu-ºtý ƒt¤ftue {t‚t ƒu íÞthu ‚u yu{ fnu Au fu, ‘Äýe {thtu Au.’ ‚u Mºte fnu fu y{wf ðM‚w

÷tððte Au, ‚tu Äýeu ‚u ÷tðe yt…ðe …zu yu Mºte fnu fu y{wf ðM‚w Úte ÷tððte ‚tu ‚utu Äýe ‚u ðM‚w t

÷tðe þfu. ‚u Mºte fnu fu y{wf søÞtyu sòu ‚tu Äýeu sðwk …zu yu fnu fu y{wf søÞtyu t sþtu ‚tu ‚utu Äýe

íÞtk t òÞ. yt Mºte …hýe íÞthu fnu‚e n‚e fu ‘nwk Äýewk Awk.’ ‚u s Mºte ytÄuz ô{he Út‚tk yðMÚtt¼uŒu yu{ fnu

Au fu ‘Ä{e {thtu Au.’ yt Mºte ytÄuz ô{he Út‚tk ‚utu Äýe ztuËtu ÚttÞ Au íÞthu ztuËe-ztuËtu ƒku yuf ÚtE òÞ yu

fnu fu nwk yu {tuht Äýe yuf Aeyu. …nu÷tk fnu‚e fu ‘nwk Äýee Awk.’ …Ae fnuðt ÷t„e fu ‘Äýe {thtu Au’ nðu fnu Au

fu ‘Äýe yu nwk yuf Aeyu.’ ‚u ð¾‚u yîi‚ ÚtE òÞ Au. íÞthu ‚utu Atufhtu ztuËtu fzðwk ð[ fnu ‚tu ztuËewk {tuZwk

[ze òÞ, yu Œefhte ðnw ztuËeu fkEf fzðwk ð[ fnu ‚tu ztuËtwk {tU [ze òÞ. ztuËe-ztuËtu yuf ÚtE „Þtk. yîi‚

ytðe „Þwk.

‚u s «{týu f{o{t„o{tk Sð fnu Au fu ‘nwk ¼„ðttu Awk.’ ¼„ðte yt¿tt «{týu ‚u ‚utk f{o fhu Au. ‚uwk «íÞuf

f{o ¼Âõ‚ ƒe òÞ. ‚u Sð ßÞthu yt„¤ s‚tk ¼Âõ‚{t„otu yrÄfthe ƒu íÞthu fnu Au fu ‘¼„ðt {thtu Au.’

¼õ‚ fnu ‚u «{týu ¼„ðtu fhðwk …zu. ¼õ‚ fnu {thtu hÚt ntkftu ‚tu ¼„ðtu hÚt ntkfðtu …zu yu ‚ut Úttfu÷t

½tuztytuu ¼„ðt ò‚u ðztðu. ¼õ‚ fnu fu {the Œefhewk {tuËt¤wk fhðtwk Au {txu ƒÄe s Ët{„úe ÷Eu ytðòu

‚tu ¼„ðtu ytððwk s …zu. ¼õ‚ nqkze ÷¾u ‚tu ¼„ðtu Mðefthðe s …zu.

f{o{t„o{tk yu ¼Âõ‚{t„o{tk îi‚ Au. (nwk yu ¼„ðt) f{o{t„eo fnu Au fu ‘nwk ¼„ðttu Awk.’ ¼õ‚ fnu Au fu

‘¼„ðt {thtu Au.’ ¿ttt{t„o{tk ¼„ðt yu Sð yuf ÚtE òÞ Au. ¿tte fnu Au fu, ‘ynk ƒúñtÂM{....’ nwk

ƒúñ Awk. Sð yu ¼„ðt yîi‚ ÚtE òÞ Au.

W…h «{týu f{o{t„o, ¼Âõ‚{t„o yu ¿tt{t„o îtht yrÄfth …híðu Sð ‚ut yw¢{u r¢Þ{tý, «thçÄ yu

Ëkr[‚ f{tuou Ëk…qýo he‚u Ë{tó fheu …h{tí{tu- {tuûtu «tó fhe þfu Au. {tuût «tó fhðttu Sð {tºttu

yrÄfth Au. ytíÞkr‚f Œw:¾e rð]Â¥t yu Ët‚ Ëw¾e «tÂó yux÷u {tuût.

Ëðuozºt Ëw¾e : ËL‚w Ëðuo ËL‚w rht{Þt : >

Ëðuo ¼ÿtrý …~ÞL‚w {t fÂù‚T Œw:¾{t¡wÞt‚T >>

36. (1) r¢Þ{tý f{o fhðt{tk {týË Ëk…qýo he‚u Mð‚kºt Au :

{w»ÞÞtur{tk …h{tí{tyu Sðu Ëk…qýo Mð‚kºt‚t yt…e Au. {w»Þu‚h Þtur{tk yux÷u fu {w»Þ rËðtÞe ƒeS

ftuE …ý Þturytu{tk Ëk…qýo Mð‚kºt‚t Úte. fthý fu {w»Þu‚h ƒeS ‚{t{ Þturytu ¼tu„-Þturytu Au. {w»Þu‚h

Þturytu{tk ‚tu Sð {tºt «thçÄ ¼tu„ðeu s Aqxe òÞ Au. ‚u{tk ðtk r¢Þ{tý f{tuo Ëkr[‚{tk s{t Út‚tk Úte. ‚u

yt…ýu y„tW 19 (3){tk òuE „Þtk Aeyu. {w»Þ Ëßs Útðtu Mð‚kºt Au. yux÷wk s rn, …hk‚w ‚uu Œwso Útðwk

ntuÞ ‚tu…ý (‚ut …tu‚tt rnËtƒu yu òu¾{u) ‚u Mð‚kºt Au. {týËu yuf÷wk Œt fhðte s Mð‚kºt‚t Au ‚uðwk

Úte, …hk‚w ‚uu Ëk½ht¾tuhe fhð ntuÞ ‚tu…ý ‚u Mðºtk‚ Au. {týËu {tºtt Ët[wk ƒtu÷ðwk ntuÞ ‚tu ‚uu Mð‚kºt‚t Au

‚uðwk Úte, ‚uu sqXwk ƒtu÷ðwk ntuÞ ‚tu sqXwk ƒtu÷ðt {txu Mð‚kºt Au. yhu, {w»ÞÞtur{tk {týËu ò‚u yt…½t‚

fhðte …ý Mð‚kºt‚t Au, ßÞthu …þw-…ûte-Þtur{tk y„h ƒeS ftuE Þtur{tk yt…½t‚ fhðte …ý Mð‚kºtt

Úte. yt he‚u {týËu …h{tí{tu Ëk…qýo Mð‚kºt ƒtÔÞtu Au.

{w»ÞÞtur{tk {týË{tk rð¿tt{Þ ftu»t yu ytkŒ{Þ ftu»t yu{ ƒu ðÄthtt ftu»t …h{tí{tyu yt…u÷t Au, su

ƒeS Þtur{tk Úte. {týË Mð‚kºt Au, fthý fu ‚ut{tk hnu÷tu rð¿tt{Þ yu ytkŒ{Þ …h{tí{t …ý …h{

Mð‚kºt Au. {týË òu ƒqhtu Útðt{tk Mð‚kºt t ntuÞ ‚tu …Ae ‚uu ¼÷t Útðte Mð‚kºt‚ttu ftuE yÚto s t hnu. òu

{týË{tk ƒuE{t Útðte Mð‚kºt‚t t ntuÞ ‚tu …Ae ‚uu E{tŒth Útðte Mð‚kºt‚te fþe s rfk{‚ t hnu.

ƒnw ‚tu yt…ýu yu{ fne þfeyu fu {týËu swXwk ƒtu÷ðte Mð‚kºtt n‚e A‚tk ‚u E{tŒth hÌttu, yu ‚ue

rðrþ»x‚t Au. swXwk ƒtu÷ðte Mð‚kºt‚t Au ‚uÚte s ËíÞðõ‚te ®f{‚ Au. ƒuE{t Útðte Mð‚kºt‚t Au ‚uÚte s

E{tŒthe «r‚ct Au.

{týË Võ‚ Ëthtu Útðt{tk s Mð‚kºt ntuÞ yu ¾htƒ Útðt{tk Mð‚kºt t ntuÞ ‚tu ‚u Mð‚kºt‚t Ëk…qýo t fnuðtÞ.

‚{u yu{ fntu fu {U {the …íeu Ëk…qýo Mð‚kºt‚t yt…e Au. yt¾e r‚òuheu ‚uu yt…e ŒeÄe Au. …hk‚w fqk[eytu {the

…tËu ht¾e Au- ‚tu yuðe Mð‚kºt‚t yu Ëk…qýo Mð‚kºt‚t t fnuðtÞ, {~fhe fnuðtÞ.

yuf „B{‚e ðt‚ {tht ðtk[ðt{tk ytðe n‚e. y{urhft{tk nuÒte Vtuzuo ßÞthu Ëti …nu÷e {tuxhfth ƒtðe íÞthu ‚uýu

ƒÄe {tuxhtu yuf hk„e- ft¤t hk„e- ƒtðe. …Ae ‚uýu Ëu÷ zu…tu- ðu[týe Œwft- W…h „útnftuu Ëq[t yt…‚wk

ƒtuzo ÷„tÔÞw fu-

Q;QW ECP EJQQUG CP[ EQNQWT [QW NKMG RTQXKFGF KV KU DNCEMR

‘‚{u „{u ‚u hk„ …ËkŒ fhe þftu Atu, ‚u ft¤tu ntuðtu òuEyu.’

ƒÄe „tzeytu ft¤t hk„e s n‚e. ƒeòu ftuE hk„ n‚tu s rn. …hk‚w Mð‚kºt‚t …qhu…qhe n‚e. ‚{u „{u ‚u hk„ …ËkŒ

fhtu …ý …tA¤ þh‚ yux÷e fu ‚u ft¤tu ntuðtu òuEyu.

36. (2) sux÷e Mð‚kºt‚t ‚ux÷e s sðtƒŒthe : (TGGFQO KORNKGU 4GURQPUKDKNKV[

Mð‚kºt‚t Âî{w¾e Úte. ‚{u r¢Þ{tý f{o fhðt{tk Mð‚kºt yu …tAt ‚ue sðtƒŒthe{tkÚte …ý {wõ‚, yu{ ƒku

ƒu. f{o fhðt{tk Ëk…qýo Mð‚kºt Atu, ‚tu ‚uwk V¤- …rhýt{ ¼tu„ððt{tk …ý ‚ux÷t s …h‚kºt Atu, ‚uwk [tu¬Ë

¼t ht¾ðwk s …zþu. yux÷u s ¼„ðtu „e‚t{tk [tu¾ðx fhe fu Ü }æü‡²ï±æç{Ü æÚS„ï }ææ È Hï¯é Ü ÎæÝ J

yu ËtÚtu ËtÚtu yu …ý M…ü‚t fhe ŒeÄe fu ‚{u f{o fhtu, ‚u{tk {the ftuE …ý «fthe sðtƒŒthe fu ¼t„eŒthe

Úte.

f‚]oíðk f{torý ÷tufMÞ Ë]sr‚ «¼w : >

f{oV÷ËkÞtu„k Mð¼tðM‚w «ð‚o‚u >

tŒ¥tu fMÞr[‚T …t…k [iðk Ëwf]‚k rð¼w : >

y¿ttutð]‚k ¿ttk ‚u {wÌtÂL‚ sL‚ð : >> („e. 5/ 14- 15)

f{o fhðt{tk ‚{u Ëk…qýo Mð‚kºt Atu …hk‚w ‚uwk su …rhýt{ ytðu ‚uwk ƒkÄ ‚tu ‚{thu Mðefthðwk s …zu. ‚{u …t… fhtu

yu ‚{u Œw:¾ ¼tu„ðtu, ¼„ðt þt {txu ¼tu„ðu ? ‚{u …wÛÞ fhtu yu ‚{u Ëw¾ ¼tu„ðtu. ¼„ðtu ‚{thwk fhu÷wk

…wÛÞ Úte òuE‚wk. ‚u{e …tËu ‚u{wk …tu‚twk yZ¤f …wÛÞ Mxtuf{tk Au. ‚{u ¾q fhtu yu ‚{tht ƒt…t VtkËeyu [Zu

yuðtu LÞtÞ t ÚttÞ. ¼e{ ¾tÞ yu {t{t þfwru Ítzt ÚttÞ yu LÞtÞ fŒt[ ftihðtut htßÞ{tk nþu, …hk‚w

…h{tí{tt htßÞ{tk Úte.

f{o {tºt ƒkÄ Au, ‚u ƒhtƒh Ë{S ÷uðwk. f{o fh‚tk …nu÷tk fuðwk f{o fhðwk ‚utu rýoÞ fhðt{tk ‚{u Mð‚kºt. ytðe

he‚u …h{tí{t …ý yu{ fnu Au fu ;QWT CTG HTGG [QW CTG KPFGRGPFGPV RTQXKFGF [QW CTG

IQQF

“‚{u Ëßs ntu ‚tu ‚{u …qhu…qht Mð‚kºt Atu.”

…hk‚w Ëßs s ntu ‚tu …Ae ‚u Mð‚kºt‚te ®f{‚ õÞtk hne ? Ëk…qýo Mð‚kºt‚ttu yÚto yu fu ‚{u Äthtu ‚tu Œwso …ý

ÚtE þftu. …hk‚w …Ae ‚ut …rhýt{e sðtƒŒthe ‚{the hnu Au, …h{tí{te rn.

yuf ð¾‚ f{o fÞto …Ae ‚uwk su …rhýt{ ƒkÄ ytðe …zu ‚u ‚tu ‚{thu Mðefthðwk s …zu.

yt ËkƒkÄ{tk yuf ðt‚to {tht ðtk[ðt{tk ytðe Au.

yuf {týËu yuf Ëk‚{ntí{tu …qATÞwk fu ‘{nthts ! f{o fhðt{tk {the Mð‚kºtt fux÷e ?’

{ntí{tyu fÌtwk- yuf …„ Ÿ[tu ht¾eu yuf …„u Q¼tu hne ò. …u÷tu {týË s{ýtu …„ Ÿ[tu fheu yuf …„uztƒt

…„u- Q¼tu hne „Þtu. ‚tu {ntí{tyu fÌtwk fu nðu ƒeòu …„ Ÿ[tu fh. …u÷t {týËu fÌtwk, ‘þwk {nthts ! ‚{u

…ý {the {~fhe fhtu Atu ! s{ýtu …„ WXtÔÞt …Ae ztƒtu …„ fuðe he‚u WXtðtÞ ? yu ‚u{ fhwk ‚tu nwk nuXtu …zwk, nwk

‚tu s{ýtu …ý WXtðeu ƒkÄtE „Þtu. nðu ztƒtu …„ WXtðtÞ rn.’

{ntí{tyu fÌtwk- rƒ÷fw÷ WXtðe þf‚. …nu÷uÚte s {U ztƒtu …„ WXtÔÞtu ntu‚ ‚u{ fhðtu nwk Mð‚kºt n‚tu, fthý fu

íÞtk ËwÄe nwk ƒkÄtE „Þtu n‚tu. íÞtk ËwÄe{tk ƒu{tkÚte ftuE …ý …„ WXtððtwk f{o fÞwO n‚wk. ztƒtu …„ …nu÷tu

WXtÔÞtu ntu‚ ‚tu…ý ƒkÄtE ò‚ …Ae s{ýtu …„ t WXtðe þf‚.

{ntí{tyu fÌtwk, ‘ƒË yu s «{týu ftuE …ý f{o fhðt{tk ‚wk Mð‚kºt Awk. …hk‚w «íÞuf f{o fh‚tke ËtÚtu s ‚u

ƒkÄ{tk sfze Œu Au.’

yux÷t {txu ¼„ðtu „e‚t{tk ƒu M…ü yt¿ttytu fhe Au :

1. Ü }æüç‡æ »± ¥ç{Ü æÚS„ï J

f{o{tk s ‚thtu yrÄfth Au. yux÷u fu f{o fhðt{tk ‚wk Mð‚kºt Au, …hk‚w-

2. }ææ È Hï¯é Ü ÎæÝ J

V¤{tk ‚thtu yrÄfth Úte, yux÷u fu ¼tu„ððt{tk ‚wk …h‚kºt Au.

nðu ºteS yt¿tt Ëtk¼¤tu :

3. }ææ Ü }æüÈ H ãï„é|æêü : J

V¤ {¤u ‚tu s f{o fhwk yu ¼tðtÚte rn.

36. (3) V¤tu nu‚w s ÷ût{tk ht¾eu f{o t fhtu :

yt…ýu ßÞthu ftuE …ý f{o fheyu Aeyu íÞthu ‚ut ftuEf [tu¬Ë …rhýt{u sh ht¾eu s fheyu Aeyu.

yt…ýt ÄtÞto {wsƒwk …rhýt{ ytðu íÞthu yt…ýu ‚u f{o ‘ËV¤’ ÚtÞwk „ýeyu Aeyu yu yt…ýt ÄtÞto {wsƒwk

V¤ t ytðu íÞthu yt…ýu ‚u f{ou ‘r»V¤’ ÚtÞwk „ýeyu Aeyu.

ftuE …ý f{otk ƒu s …rhýt{ ntuE þfu : ËV¤‚t y„h ‚tu r»V¤‚t, ¾hu¾h ‚tu ftuE …ý f{o r»V¤ ntu‚wk s

Úte. ftuE …ý f{o fhtu, ‚uwk V¤ ‚tu {¤ðtwk s. yux÷u ‚{t{ f{o ËV¤ s ntuÞ Au. ‚{tht ÄtÞto {wsƒwk

…rhýt{ t ytðu yux÷u ‚{u ‚uu r»V¤ ÚtÞwk „ýtu Au, yu íÞtk s ‚{the ¼q÷ ÚttÞ Au. ftuE …ý f{o r»V¤ (V¤

…uŒt fÞto rËðtÞ) s‚wk Úte, …hk‚w ‚u V¤ ‚{the Äthýt «{týu s ytðu yuðe ftuE „uhkxe Úte. ‚{the Äthýt

«{týuwk V¤ t ytðu ‚tu ‚u f{o y„h ‚u f{o fhðte …Ør‚{tk õÞtkf Œtu»t Ë{sðtu. V¤ ‚tu Eïht ftÞŒt {wsƒ

s {¤u yu f{owk V¤ yt…ðt{tk ftuE yLÞtÞ fu ÷t„ð„þtne [t÷u rn.

f{o fhðte þYyt‚{tk, f{o fh‚e ð¾‚u yu f{o …qhwk ÚtÞt …Ae …ý...

òu ‚{u {tºt V¤e W…h s sh ht¾eu f{o fhtu ‚tu ‚u Útðwk òuEyu ‚ux÷t W¥t{ «fthwk ÚttÞ s rn yu ‚ut

…rhýt{u ‚uwk V¤ ‚{the Äthýt {wsƒwk ytðu rn.

yux÷u ¼„ðtu „e‚t{tk yt¿tt fhe fu, ‘{t f{o V÷ nu‚w : ¼q:’- {tºt f{ot V¤tu s nu‚w æÞt{tk ht¾eu ‚{u f{o

fhtu ‚tu ‚u f{owk su ftkE …ý V¤ ytðu ‚uÚte ‚{u ÷t¼ ÚttÞ rn. yux÷wk s rn …hk‚w ‚utÚte wfËt s ÚttÞ.

yt ðt‚ ƒnw Ëqû{ áÂüÚte Ë{sðt suðe Au.

òu Äthýt fh‚tk V¤ ¾htƒ {¤u, y„h ytuAwk {¤u ‚tu-

1. ‚{u {{tk yíÞk‚ ø÷tr Útðte.

2. ‚{thwk { zntu¤tE sðtwk.

3. Eï2e LÞtÞƒwÂØ rð»tu ‚{u {{tk þkft Q…sðte.

4. {u fh{ fh‚tk s Úte ytðz‚wk ‚uðe ne‚te ¼tðt Q¼e Útðte.

5. Eïh yt„¤ nwk ÷t[th Awk ‚uðtu ¼tð …uŒt Útðttu.

6. nðu f{o fhðttu ftuE yÚto Úte ‚uðe rhtþt sL{ðte.

7. yu ‚u{tkÚte f{o Atuze Œuðte ð]Â¥t QXðte.

‘òu f{owk V¤ Äthýt fh‚tk yuf„ýwk Ëthwk {éÞwk ‚tu …ý ntr Útðte’, su{

1. …tu‚te f‚]oíðþÂõ‚ {txu ynkfth …uŒt Útðttu.

2. {¤u÷ V¤u ÷eÄu yr¼{t Útðtwk.

3. nwk Äthwk ‚uðwk fhe þfwk Awk yuðtu „ðo Útðttu.

4. ¼rð»Þ{tk Útthtk ƒeòk f{tuo{tk ht¾ðe òuE‚e ft¤S ½xe sðte.

yt{ ƒku he‚u wfËt s ÚttÞ. f{o ‚tu V¤ ytÃÞt rËðtÞ hnu rn. …hk‚w ‚u V÷ ¼tu„ð‚tk ‚{tht {wk Ë{íð

‚{u „w{tðe ƒuËòu yu ‘Ë{íðk Þtu„{wåÞ‚u’ Ë{íð yux÷u s Þtu„ yu{ ¼„ðtu „e‚{tk fÌtwk Au. Ë{íð yux÷u

{e Ë{‚w÷t- «ËÒt‚t „w{tððe yu s {tuxt{tk {tuxwk wfËt Au.

}ææ È Hï¯é Ü ÎæÝ J yu }ææ Ü }æüÈ H ãï„é|æêü: J - yt ƒu yt¿ttytutu yÚto ðÄthu ŸztýÚte Ë{sðte sYh Au. f{o

fh‚tk …nu÷tk V¤tu rƒ÷fw÷ ÏÞt÷ s ht¾ðtu, yu f{o ytk¾tu {ª[eu Äeƒu s ht¾ðwk yuðtu yÚto …ý Úte.

¼„ðte ðtýe ½ýe s „Š¼‚ yu yÚtqo…qýo Au. ‚utu W…hAÕ÷tu yÚto fhtÞ. Ë{S rð[theu ‚utu yÚto

ÔÞðnth{tk W…Þtu„e ÚttÞ ‚uðe he‚u ½xtððtu òuEyu. f{o fh‚tk V¤tu ÏÞt÷ ht¾ðtu s …zu.

Œt¾÷t ‚hefu ftuE ¾uzq‚ ¾ht Wt¤t{tk ßÞtk …týee rƒ÷fw÷ Ë„ðz t ntuÞ ‚uðe ‚ŒT Q»t¤ yu ¾htƒt suðe

¾the s{e{tk ytswk W¥t{ ƒe t¾u ‚tu ‚u Ätu{Ä¾‚t ‚t…{tk ƒ¤e s òÞ. f{ot V¤tu rð[th rn fhðtu,

yutu yÚto yuðtu Au fu f{ot V¤{tk ytËÂõ‚-÷tu¼ rn ht¾ðtu. …hk‚w f{owk W¥t{ «fthwk V¤ «tó ÚttÞ ‚uðtu

Ë{sý…qðoftu …whw»ttÚto ‚tu fhðtu s òuEyu.

„e‚t {tk V¤íÞt„tu W…Œuþ Au. ‚utu yÚto ‚uðtu Úte fu V¤u WËuxe Œuðwk. f{owk V¤ t {¤ðwk òuEyu y„h V¤ t

÷uðwk òuEyu, yuðtu „e‚ttu W…Œuþ Úte. „e‚t ‚tu fnu Au fu f{o V¤ ytÃÞt rËðtÞ Atuzþu rn.

{thu f{owk V¤ òuE‚wk Úte yuðwk ftuý fnu ? [tuh, ÔÞr¼[the, Œwü f{o fhth s yu{ fnu fu {thu {tht f{owk V¤

(…t…-Œw:¾) òuE‚wk Úte. …ý ‚u t [t÷u. f{o V¤ yt…u s, yu ‚u ¼tu„ððwk s …zu.

{txu V¤ {¤þu ‚tu s ‘f{o’ fheþ yuðt ¾tuxt ¼ú{{tk ¼xftððwk rn.

36. (4) {thu f{o …ý fhðwk Úte yu V¤ …ý (òuE‚wk) ¼tu„ððwk Úte :

yt ‚tu ht‚th ŸÄtE yu yð¤[kztE s fnuðtÞ- yux÷u ¼„ðtu [tuÚte yt¿tt fhe ‚u Ëtk¼¤tu :

{t ‚u Ëk„tuzM‚w yf{orý

‚thtu yf{o{tk Ëk„ Útþtu. f{otu ËŒk‚h íÞt„ ÚtE þfu s rn. ttu Atufhtu fnu fu nwk rþt¤u rn òô. {thu

¼ýðwk …ý Úte yu ¾tðwk …ý Úte. ‚tu {t ƒt… yf¤tE QXu. {thu tufhe …ý Úte fhðe yu …„th …ý Úte

òuE‚tu. {thu ðu…th …ý fhðtu Úte yu Vtu …ý òuE‚tu Úte. ytðe ðtrnÞt‚ ðt‚tu t [t÷u. ËwÚtth fnu fu {thu

ËwÚttheft{ Úte fhðwk yu {sqhe …ý Úte òuE‚e. frzÞtu, {sqh, {tu[e, ŒhS ƒÄtk s yu{ fnu fu y{thu ft{

…ý fhðwk Úte yu {sqhet …iËt …ý òuE‚t Úte ‚tu yt¾tu Ë{ts {w~fu÷e{tk {wftE òÞ yu yhtsf‚t,

ykÄtÄqkÄe s Vu÷tÞ ‚Útt «{tŒ-yt¤Ë- ‚{tu„wýwk òuh ðÄe òÞ.

¼„ðtu yux÷t {txu fÌtwk furÞ‚k

fhw f{o íðk f{oßÞtÞtu rn yf{oý : >

þhehÞtºttr… [ ‚u «rËØÞu‚T yf{oý : >>(„e. 3/8)

‚thu ‚thwk rÞ‚ f{o fhðwk s …zþu. yu ‚u{ rn fhu ‚tu ‚the þhehÞtºtt …ý yxfe …zþu. f{otu ËŒk‚h íÞt„

fhðtu ‚u ÔÞÂõ‚u {txu ‚u{s yt¾t Ë{tsu {txu ¾‚htf eðzu Au.

¼„ðt fnu Au yt ËkËth{tk yu ºtýu ÷tuf{tk {thu ftkE …ý f‚oÔÞ ƒtfe Úte. {thu ftuE …ý ðM‚w «tó fhðte fu

Atuzðte Úte. ht„ y„h íÞt„- ƒkuÚte nwk ËŒt {wõ‚ Awk. yt ºtý ÷tuf{tk {¤e þf‚tk ‚{t{ ytkŒ yu Ëw¾

yu ËŒt «tó Au. nwk ËŒt ‚]ó yu ytóft{ Awk- f]‚f]íÞ Awk. ‚u{ A‚tk nwk ËŒt f{o fh‚tu hnwk Awk. nwk su yt

yswot ËthrÚtwk ft{ fhwk Awk ‚uÚte {u ftkE {¤ðtwk Úte. nwk su ft{ fhwk Awk ‚u fhwk y„h t fhwk ‚tu…ý {tht

ytkŒ{tk fkE LÞqtrÄf‚t Útðte Úte. ‚u{ A‚tk ÷tufËk„únu áÂü{tk ht¾eu s nwk ft{ fhwk Awk, fthý fu ©e

þkfhe …qò fhwk ‚tu {the …qò …ý ftuE t fhu. òu ¼„ðt ©ef]»ý Mt, Œuð…qò ytrŒ t fhu ‚tu s„‚t

÷tuftu …ý ‚uðtk f{tuoÚte rð{w¾ ÚtE òÞ.

¼„ðt yt „e‚t{tk M…ü he‚u fnu Au fu,

{u …tÚttoÂM‚ f‚oÔÞ rºt»tw ÷tufu»tw rfk[ >

tðtók{ðtóÔÞk ð‚o yuð [ f{orý >>

ÞrŒ ynk ð‚uoÞk ò‚w f{oÛÞ‚krÿ‚: >

{{ ð‚o{twð‚oL‚u {w»Þtk …tÚto Ëðoþ: >> („e. 3/22- 23)

{nt¼th‚wk ÞwØ ftihðtu- …tkzðtu ðå[u fwhwûtuºt{tk ÷ztÞwk. ‚u ð¾‚u ¼„ðt îthft{tk ƒuXt ƒuXt ytht{ fh‚t ntu‚

yu {tus-{ò Wztð‚t ntu‚ ‚tu þtu ðtkÄtu n‚tu ? …tkzðtu S‚u ‚tu ©ef]»ýt ftuE „t{zttu „htþ fu ƒeswk fkE

Et{ ntu‚kw {¤ðtkw, yu ftihðtu S‚u ‚tu ¼„ðt ©ef]»ýe îthfte „tŒetu ftuE ðtkÄtu ytððttu ntu‚tu.

…Ae ¼„ðt ©ef]»ý þt {txu tnfe W…trÄ{tk …zu yu îthftÚte Auf fwhwûtuºt ËwÄe ÷tkƒt ÚttÞ ? îthft{tk ƒuXtk

ƒuXtk ytht{ t fhu ? …ý t, ßÞthu Ä{oÞwØ ¾u÷t‚wk ntuÞ íÞthu ¼„ðt ©ef]»ý suðtu Þtu„uïh yu f{oÞtu„e òuE

t hnu. fturx ƒúñtkztu {tr÷f Œuð yswot hÚtt ½tuzte ÷„t{tu yuf ntÚt{tk ÷Eu ƒeò ntÚt{tk [tƒwf ÷Eu

hÚt ntkfðt ƒuXtu. yswoe ¾tËŒthe fhe.

¾tËŒthe feÄe ¾tËŒthe, ŒuðtrÄŒuð W{k„ Äthe- feÄe ¾tËŒthe.

‚eh yïtut yk„uÚte ftZe, …týe ÷tðeu ¾qƒðtze

¾huhtÚte ½t ŒeÄt {xtze, ztu÷tu ¼he …tÞwk r{ü ðtrh- feÄe ¾tËŒthe.

yt ÞwØt {uŒttu{tk yt¾tu rŒðË ÷ztE ÷zeu Úttfu÷tu yswo ßÞthu htºtu ytht{ fh‚tu n‚tu íÞthu s„‚tu {tr÷f

Œuð ©ef]»ý yt¾e ht‚ {sqhe fhu, ½tuztytutk þheh{tk ¼tUftE „Þu÷tk ƒtýtuu Ët[ðeu ƒnth ftZu, „h{ …týeÚte

½tuztytut ½t ÄtuEu ‚u{u ¾huhtu fheu ðztðu yu …Ae ½tuztytuu Xkzwk {eXwk …týe …tEu ‚u{tu Úttf W‚thu, …Ae

yt s„‚tu {tr÷f Œuð …tu‚tt r…‚tBƒhtu ‚tuƒhtu fheu ‚u{tk ½tuztytuu [kŒe ¾ðztðu.

ytðt Þtu„uïh yu {nt f{oÞtu„e ©ef]»ý s„‚u- Ë{tsu yt¿tt fhu Au fu-

Þtu„uMÚt : fwhw f{torý Ëk„k íÞõ‚t ÄksÞ >

rËØÞ rËØÞtu : Ë{tu ¼qíðt Ë{íðk Þtu„ WåÞ‚u >>(„e. 2/ 48)

Þtu„MÚt ÚtEu ‚wk f{o fh. V¤e ytËÂõ‚u Atuzeu f{o fh yu f{owk V¤ ‚the Äthýt {wsƒwk rËØ ÚttÞ fu t

ÚttÞ ‚ue ®[‚t Atuzeu {e ÂMÚth‚t xftðe ht¾eu ‚wk ‚the {u¤u r»ft{ ¼tðÚte f{o fÞto s fhu. fthýfu {e

ÂMÚth‚t- Ë{íð xfe hnu ‚uwk s t{ Þtu„ fnuðtÞ Au.

Ë{íðk Þtu„ Wå[‚u >

Þtu„ yux÷u Ë{íð yuðe y÷tirff ÔÞtÏÞt …h{tí{tyu s„‚u yu Ë{tsu yt…e Au. ‚uu ƒhtƒh Ë{S ÷uðe

òuEyu.

36. (5) Þtu„ yux÷u þwk ?

y¼ý {týËtu Þtu„ yux÷u þwk ‚u t Ë{su ‚u ‚tu òýu Xef …hk‚w ½ýt fnuðt‚tk ¼ýu÷tkytu …ý “Þtu„” þçŒ

Ëtk¼¤eu ¼zfu Au. ‘Þtu„’ þçŒtu yÚto ½ýt rðîttuyu yu …krz‚tuyu …tu‚…tu‚te ƒwÂØ ywËth swŒe swŒe he‚u

fhu÷tu Au. …hk‚w Þtu„ òu Sð{tk …qhu…qhtu ðýtE t òÞ yu SðÔÞðnth{tk Œhuf ûtuºtu òu Þtu„t W…Þtu„ t

ÚttÞ ‚tu ‚uðt Þtu„t yÚtoe ËðoËt{tLÞ {týËu {txu fþe s ®f‚{ t hnu. ¼„ðŒT „e‚t Þtu„þt† fnuðtÞ Au.

‚u{tk Sð Sððttu yt¾tu fþtu yt…u÷tu Au. yufu yuf {týË ‚ut Sðe yufyuf ûtýu Þtu„ ËtÄe þfu ‚tu s

Þtu„e ®f{‚ „ýtÞ. ƒtfe {tºt …krz‚tu yu rðîttu s Þtu„tu yÚto ‚u{tk ¼t»týtu{tk fh‚t Vhu, y„h ‚tu ËtÄw-

ËkLÞtËeytu sk„÷{tk sEu yuf÷t ƒuXt Þtu„ ËtÄe þfu yuðtu s òu Þtu„tu yÚto Út‚tu ntuÞ ‚tu yuðt Þtu„ yt…ýt

suðt ËðoËt{tLÞ {týË {txu ft{tu Au. yuf r{÷{sqh fu yuf r{÷{tr÷f, yuf ÷the Vuhðthtu fu yuf {tuxh{tk

ƒuËthtu, yuf þuX fu yuf „w{tM‚tu, yuf …xtðt¤tu fu yuf f÷uõxh y„h ‚tu ftuE ½tk[e, {tu[e, „tu÷tu, fwk¼th,

ŒhS ðu…the fu tufrhÞt‚ yuðt Ë{tst yuf yuf M‚htu Œhuf {týË ‚ut Sð{tk Œhuf- Œhuf ûtý-

¾t‚t…e‚tk, QX‚tk ƒuË‚tk, nt‚tk-Ätu‚tk, tufhe- ÄkÄtu, ðu…th fh‚tk fh‚tk, Ë‚‚ [tuðeËu f÷tf Þtu„ fhe þfu ‚uðtu

SðW…Þtu„e Þtu„tu ÔÞtðntrhf yÚto ƒhtƒh Ë{sðtu òuEyu.

½ýtk fnuðt‚t ¼ýu÷tytu yu {tuxt {týËtu Þtu„ þçŒ Ëtk¼¤eu ¼zfu Au. ‚uytu fnu Au fu t ¼tE’Ëtƒ ! Þtu„

y{u t fhe þfeyu, fthý fu Þtu„ fhðt {txu y{u shtÞu VwhËŒ Úte. yt¾tu rŒðË tufhe- ðu…th- ÄkÄt{tkÚte

Ÿ[t ytð‚t Úte. íÞtk Þtu„ õÞthu fheyu ?

Ëðth{tk QXâtu íÞtk ‚tu ƒiht-Aìfhtk {tkŒtËtkò ntuÞ, ‚u{u Œðt¾tu ÷E sðtk, ÷tððtk, huþ®„e Œwftu ÷tE{tk

Q¼t hnuðtwk tufhe ÄkÄt{tkÚte Ëtksu ½uh ÚttõÞt…tõÞt ytðeu íÞtk ðuðtE-ðuðtýtu, Ë„tkðnt÷tytue yuf ò‚e

ðnuðtrhf W…trÄytu ð„uhu{tkÚte Ÿ[t s ytð‚tk Úte íÞtk Þtu„ fhðte VwhËŒ õÞtk ftZðe ?

Þtu„tu Ët[tu yu ÔÞðnthw yÚto yt ÷tuf Ë{ßÞt s ÷t„‚t Úte, ‚uytuyu ‚tu yðthðth fÚtt-ðt‚to{tk ftuE

ð¾‚, õÞthuf „Þt ntuÞ íÞtk ÄkÄtŒthe …krz‚tu, fÚttfthtu …tËuÚte yuðwk òuÞwk fu Ëtk¼éÞwk ntuÞ Au fu Þtu„ yux÷u 4 f÷tf

tf Œƒtðeu ƒuËe hnuðwk- y„h ‚tu Ítze zt¤ W…h xtkrxÞt ƒÍtzeu ŸÄu {M‚fu ÷xfðwk, y„h ‚tu ¼tuÞ{tk {tÚtwk

½t÷eu …uËe hnuðwk. y„h ‚tu Äqýe Ä¾tðeu ht¾ [tu¤eu ƒuËe hnuðwk. ‚u Þtu„ fnuðt‚tu nþu ? yt ò‚t Þtu„

fhðte ‚u{u VwhËŒ Úte. Þtu„tu Ëh¤, ËtŒtu yu Œhufu Ëw÷¼ yuðtu yÚto ¼„ðtu „e‚t{tk Ë{òÔÞtu Au.

36. (6) Þtu„ : f{oËw ftiþ÷{T :

„e‚t Þtu„þt† Au yux÷u yu{tk Þtu„e ÔÞtÏÞt yt…u÷e s ntuÞ. su{ ftuE ftÞŒtwk …wM‚f ntuÞ ‚tu ‚u{tk su ¾tË

þçŒtu 6GEJPKECN YQTFU ð…ht‚t ntuÞ ‚uðt þçŒtue ÔÞtÏÞt ‚u ftÞŒte þYyt‚e f÷{tu{tk yt…u÷e ntuÞ

Au. Œt.‚., s{e- {nuËq÷tu ftÞŒtu- .CPF 4GXGPWG EQFG ‚u{tk “s{e”- N.CPFO yux÷u þwk ? ‚ue

ÔÞtÏÞt þYyt‚e f÷{tu{tk yt…u÷e Au. „ýtu‚Äthtu- 6GPCPE[ #EV ‚u{tk “„ýtur‚Þtu yux÷u þwk ?”

s{eŒth yux÷u þwk ? ‚ue ÔÞtÏÞt ‚u ftÞŒte þYyt‚e f÷{tu{tk yt…u÷e Au. yuðe s he‚u Þtu„þt† („e‚t){tk

Þtu„e ÔÞtÏÞt ¼„ðt ©ef]»ýu Mð{w¾u „e‚t{tk yt…u÷e Au.

SðÔÞðnth{tk Q‚he þfu ‚uðe Þtu„e ÔÞtÏÞt fh‚tk ¼„ðt ©ef]»ý „e‚t{tk fnu Au fu-

Þtu„: f{oËw ftiþ÷{ >

…tu‚twk f{o fwþ¤‚t…qðof fhðwk ‚uwk t{ Þtu„.

«thçÄðþt‚T su {týËt Sð{tk ‚uwk f{o rÞ‚- rÂù‚ hnu÷wk Au, ‚u f{o ƒhtƒh fwþ¤‚t…qðof fhu ‚tu ‚uýu Þtu„

fÞtuo fnuðtÞ.

yuf ŒhS yk„h¾wk ƒhtƒh ËhË he‚u Ëeðu, ‚u{t yuf ƒtkÞ ÷tkƒe rn fu ƒeS ƒtkÞ xqkfe rn …hk‚w ƒhtƒh

{t…Ëh Ëeðu yu ‚u{tk ‚ue fwþ¤‚ttu yuft„ú r[¥tÚte { ŒEu W…Þtu„ fhu ‚tu ‚uýu Þtu„ fÞtuo fnuðtÞ.

‚{u [t÷tu íÞthu ‚{u yuðe ft¤SÚte [t÷tu fu ‚{u Xuƒwk t ðt„u, ‚tu ‚{u Þtu„ fÞtuo fnuðtÞ.

‚{u …týe …eytu ‚tu yuðe ÄehsÚte yu ÂMÚth ð]Â¥tÚte …eytu fu ‚{u yk‚hË t òÞ, ‚tu ‚{u Þtu„ fÞtuo fnuðtÞ.

‚{u fÚtt Ëtk¼¤ðt òytu y„h ‚tu yt …wM‚f ðtk[tu, ‚u ð¾‚u yuftr„ú[¥tÚte Ëtk¼¤tu y„h ‚tu ðtk[tu yuu ƒesu

õÞtkÞ ztVr¤Þtk t {thtu ‚tu ‚{u Þtu„ fÞtuo fnuðtÞ.

ytðe he‚u Sðwk yufuyuf f{o ‚{u fwþ¤‚t…qðof r[¥tð]Â¥t ÂMÚth ht¾eu fhtu ‚tu ‚{u Ë‚‚ Þtu„ fhtu Atu ‚u{

fnuðtÞ.

9QTM YJKNG [QW YQTM #PF RNC[ YJKNG [QW RNC[

6JCV KU VJG YC[ 6Q DG JCRR[ CPF IC[

{nŠ»t …‚ksr÷ Þtu„þt†t «ýu‚t, «¾h ¿tt‚t (KPCN CWVJQTKV[ „ýtÞ Au. ‚u{ýu ‚u{tk Þtu„Ëqºttut

…nu÷t s Ëqºt{tk Þtu„e ÔÞtÏÞt yt…e Au.

Þtu„ : r[¥tð]Â¥t rhtuÄ : >

r[¥tð]Â¥te yuft„ú‚t yuwk t{ Þtu„ yu r[¥tð]Â¥ttu rhtuÄ ÚttÞ yux÷u “f{oËw ftiþ÷{T”- yue {u¤u,

yt…tuyt… ÚttÞ. ytðtu Þtu„ ‚{u ytsÚte s yu yíÞthÚte s fhtu ‚tu s ft{tu. ƒtfetu ‚{u òýtu fu rhxtÞh

ÚtEþwk, ½hzt ÚtEþwk, ÷fðtu ÚtE sþu íÞthu yu ¾tx÷t{tk …zât…zât „kÄtðttu ð¾‚ ytðþu ‚u ð¾‚u Þtu„ fheþwk,

‚tu ‚u rn fhe þftÞ. „e‚ttu Þtu„ Ët{tLÞ{tk Ët{tLÞ {týËt htu®sŒt Sð{tk ûtýu ûtýu W…Þtu„{tk t ytðu

‚tu …Ae „e‚tt Ët‚Ëtuyu Ët‚Ëtu &÷tuftu {tºt {tuZu fhðttu fþtu s yÚto Úte.

SðÔÞðnth{tk W…Þtu„e yuðe ËtŒe yu Œhuf {týËu Ëw÷¼ yuðe Þtu„e ÔÞtÏÞt Ë{Su Sðwk «íÞuf f{o

fh‚tk fh‚tk {týËwk yufyuf Ä{o ¼Âõ‚{Þ ƒe òÞ ‚tu …Ae ‚utu ¼„ðt ËtÚtu Þtu„ Út‚tk ðth t ÷t„u.

36. (7) f{o- ¼Âõ‚-¿ttÞtu„tu Ë{LðÞ :

W…h fÌtwk ‚u{ „e‚t yuf Þtu„þt† Au. ‚u{tk Þtu„t ºtý «fth ƒ‚tÔÞt Au.

(1) f{oÞtu„, (2) ¼Âõ‚Þtu„, (3) ¿ttÞtu„

„e‚t{tk 18 yæÞtÞ Au. ‚u{tk …nu÷tk 6 yæÞtÞ{tk f{oÞtu„ Ë{òÔÞtu Au. ƒeò 6 yæÞtÞ (yux÷u fu yæÞtÞ 7 Úte

12){tk ¼Âõ‚Þtu„ Ë{òÔÞtu Au. yæÞtÞ (yux÷u fu yæÞtÞ 13 Úte 18){tk ¿ttÞtu„ Ë{òÔÞtu Au. 13{t

yæÞtÞ{tk ¿ttetk ÷ûtýtu yu 14{t yæÞtÞ{tk „wýt‚e‚tk ÷ûtýtu yt…u÷tk Au. ytðe he‚u yt¾e „e‚t{tk

f{oÞtu„, ¼Âõ‚Þtu„ yu ¿ttÞtu„tu ËwkŒh Ë{LðÞ fhðt{tk ytðu÷tu Au.

Sð{tk yuf÷tu ¿ttÞtu„ y„h ‚tu yuf÷tu ¼Âõ‚Þtu„ y„h ‚tu yuf÷tu f{oÞtu„ ft{{tk t ytðu. yt ºtýuÞ

Þtu„tu Ë{LðÞ ÚttÞ ‚tu s Sð ËwkŒh ÷t„u yu ‚tu s yufuyuf f{o Œe…e QXu.

yuf÷tu ¿ttÞtu„ {týËu þw»f ðuŒtk‚e ƒtðe Œu. ynª ‘ƒúñtÂM{, Ëðuo ¾÷w EŒk ƒúñ’ yu{ ßÞtk íÞtk ƒtu÷‚tu Vhu

‚tu ‚uu „tkzte RÂM…‚t÷{tk s Œt¾÷ fhðtu …zu.

yuf÷tu ¼Âõ‚Þtu„ {týËu ðuð÷tu ƒtðe Œu yu Sðe sðtƒŒtheytu{tkÚte Axfðte ðu‚hý{tk fŒt[ hÍ¤e

…zu y„h ‚tu fkEfu hÍ¤tðe Œu.

yuf÷tu f{oÞtu„e …ý sðtƒŒtheytutk yu …t…tk …tux÷tk s Ÿ[f‚tu Vhu. yux÷u Œhuf ft{{tk f{oÞtu„,

¼Âõ‚Þtu„ yu ¿ttÞtu„tu rððuf…qðof Ë{LðÞ ÚttÞ ‚tu s ‚u ft{{tk ƒhf‚ ytðu.

Œt¾÷t ‚hefu, yuf Mºte ½h{tk Œt¤ ð„uhu hËtuE ƒtðu Au. Œt¤ ƒtððe, Œt¤ ƒtððte r¢Þt fhðe ‚u ‚utu

f{oÞtu„ Au. …hk‚w yt Œt¤ {thtu …r‚ s{ðttu Au, {thtu …wºt s{ðttu Au, {thu ½uh ytðu÷ yr‚rÚt s{ðtt Au,

yuðe ¼tðtÚte fu ¼Âõ‚¼tðÚte Œt¤u Ëthe fheu ƒu-ºtý ð¾‚ ÄtuE t¾u, ‚…u÷e …ý Ëthe Qxfeu MðåA

fhu÷e ðt…hu, …týe …ý [tuÏ¾t „¤ýtÚte „t¤eu ðt…hu ð„uhu. …tu‚tt …r‚, …wºt, yr‚rÚtu s{tzðte

¼tðtÚte fu ¼Âõ‚¼tðÚte Œt¤ ƒtððt{tk ¾qƒ MðåA‚t, Ëw½z‚t Ët[ðu ‚u ‚utu ¼Âõ‚Þtu„ Au yu Œt¤{tk

«{týËh fux÷wk {eXwk t¾ðwk, fux÷wk {h[wk, ytkƒ÷e, „tu¤ ð„uhu {Ët÷tu t¾ðtu. Œt¤ fux÷t $QKNKPI 2QKPV

ËwÄe Wft¤ðe ‚u ‚utu ¿ttÞtu„ Au. yt{ f{oÞtu„, ¼Âõ‚Þtu„ yu ¿ttÞtu„ ºtýuÞtu ƒhtƒh Ëw{u¤- Ë{LðÞ

ÚttÞ ‚tu s Œt¤ ƒtððtt f{o{tk ƒhf‚ ytðu, rn ‚tu t ytðu. yu{ ‚tu ntux÷tu [xtfuŒth Œt¤ ƒtðu Au. …hk‚w

‚u{tk {tºt f{oÞtu„ yu ¿ttÞtu„ ntuÞ Au …hk‚w ¼Âõ‚Þtu„ Úte ntu‚tu. ‚u{tk {t¾tu …ý ƒtVe {thu Au.

Œt¤ ƒtððte r¢Þt f{oÞtu„ fhu, yu {tht-…r‚, …wºt fu yr‚rÚtu MðåA s{tzðte ¼tðtÚte ‚u{tk

¼Âõ‚Þtu„ ¼¤u …hk‚w ¿ttÞtu„ t ntuÞ ‚tu- fux÷wk {h[wk, {eXwk, {Ët÷tu t¾ðtu ‚uwk ¿tt t ntuÞ ‚tu- ftk ‚tu Œt¤

¾the Œð suðe fu ‚e¾e ÷tÌt suðe ƒu, y„h ‚tu Œt¤ fux÷tk $QKNKPI 2QKPV ËwÄe Wft¤ðe ‚uwk ¿tt, ¼t t

ntuÞ ‚tu Œt¤ ºtý {t¤e ƒtðu (yux÷u fu Œt¤{tk W…h {Ët÷tu ‚h‚tu ntuÞ, ð[{tk …týe Vh‚wk ntuÞ yu e[u

ƒhtƒh [zât ð„he Œt¤tu ¾tkÄtu h„ztu òBÞtu ntuÞ ‚tu Œt¤{tk ƒhf‚ t ytðu.) Ëthe Œt¤ ƒtðeu

s{tzðte ¼tðt ¼Âõ‚Þtu„ ntuÞ, Œt¤ ƒtððte fwþ¤‚t ¿ttÞtu„ ntuÞ …hk‚w f{oÞtu„ s t ntuÞ- ‚…u÷wk s

[q÷u t [Ztðu ‚tu ‚u Œt¤ ƒu s rn.

ytðe he‚u Œt¤ ƒtððt yuf ËtÄthý f{o{tk …ý òu f{oÞtu„, ¼Âõ‚Þtu„ yu ¿ttÞtu„tu Ëw{u¤- Ë{LðÞ t

ntuÞ ‚tu ‚u f{o{tk fþe ƒhf‚ ytðu rn.

yuf rðãtÚteou …heûtt{tk “„Äuzt” ËkƒkÄe rƒkÄ ÷¾ðttu ytðu ‚tu ‚u rƒkÄ ÷¾ðte r¢Þt ‚u ‚utu f{oÞtu„

fnuðtÞ; yu ‚u ÷¾‚e ð¾‚u ft„¤tu Ëthtu ntkrËÞtu …tzu, Yzt-Y…t¤t yûth ftZu, õÞtkf zt½tu-z…ftu t …tzu ‚u

‚utu ¼Âõ‚Þtu„ fnuðtÞ yu „Äuzt ËkƒkÄe Ëk…qýo {trn‚e- „Äuztu ƒu ÷tkƒt ft ntuÞ Au, [th …„ Au, yuf …qkAzwk

ntuÞ Au, ð„uhu ÞÚttÚto {trn‚e- ÷¾u, ‚u ‚utu ¿ttÞtu„ fnuðtÞ. yt{. f{oÞtu„, ¿ttÞtu„ yu ¼Âõ‚Þtu„

ºtýuÞtu Ë{LðÞ ÚttÞ ‚tu ŒË{tkÚte ð {tfo {¤u, rn ‚tu t {¤u.

„Äuzt ËkƒkÄe rƒkÄ ÷¾ðttu f{oÞtu„ fhu …hk‚w ft„¤u Ëthtu ntkrËÞtu t ht¾u, „kŒt yûth ftZu, zt½t-z…ft …tzu,

yu{ ¼Âõ‚Þtu„ t ntuÞ y„h ‚tu „Äuzt ËkƒkÄe {trn‚e{tk ‚uu ºtý …qkAztk, [th ft yu …tk[ …„ ntuÞ Au. ‚uðwk

÷¾u yux÷u fu ¿ttÞtu„ t ntuÞ yÚtðt ‚tu ¼Âõ‚Þtu„, ¿ttÞtu„ ntuÞ …ý f{oÞtu„ s t fÞto ntuÞ yux÷u fu …u…h

s MðåA ftuhwk {qfeu ytðu ‚tu …tË s ÚttÞ.

yt «{týu Sðt f{o{tk Ë{sðwk.

Ëhfth yíÞthu rðftË ft{tu &GXGNQROGPV #EVKXKVKGU {tk ÷t¾tu- fhtuztu Yr…Þt ¾h[u Au. …hk‚w ½ýeÞu

søÞtyu ƒhf‚ Œu¾t‚e Úte, ‚uwk fthý f{oÞtu„- ¼Âõ‚Þtu„ yu ¿ttÞtu„t Ë{LðÞtu y¼tð Au.

ftuE „t{{tk yuf rþt¤tu ytuhztu ƒtkÄðttu ftuLxÙtõx ytÃÞtu ntuÞ ‚u{tk ftuLxÙtõxh ytuhztu ‚tu ƒtkÄu. f{oÞtu„ fhu,

…hk‚w yt rþt¤{tk ¼ýeu ‚u{tkÚte ftuE sðtnh, ËhŒth fu „tkÄeS …tfþu yuðtu ‚ut {{tk ¼Âõ‚¼tð t ntuÞ

y„h ‚tu ytuhztu ƒtkÄðt{tk fux÷tu rË{uLx yu fux÷t [qtwk r{©ý fhðwk ‚uwk ¿tt 6GEJPKECN

MPQYNGFIG t ntuÞ ‚tu ‚u rþt¤tu ytuhztu …nu÷e …k[ð»teoÞ Þtust{tk ƒtkÄu÷tu ntuÞ ‚u ºteS …k[ð»teoÞ

Þtust{tk nuXtu s …zu...

{thwk ÷q„zwk- yk‚h…x „kŒwk ÚtÞwk ntuÞ ‚uu {thu MðåA ƒtððwk ntuÞ ‚tu ‚u{tk nwk yuf÷tu Ëtƒw (¿ttÞtu„) ½MÞt fhwk ‚tu

‚u ÷q„zttk [ªŒhztk Qze òÞ. yuf÷wk þw»f ðuŒtk‚ yk‚:fhýt …xtk [ªŒhztk Wztze Œu. {týËu þw»f ðuŒtk‚e

ƒtðe Œu. {txu ‚uu …nu÷tk ‚tu ¼Âõ‚e ¼ªòþ{tk ¼ªòðwk …zu, …Ae ‚u{tk ¿ttÞtu„tu Ëtƒw ½Ëwk yu …Ae ‚ut

W…h f{oÞtu„t Ätuft …zu ‚tu s f…zwk- yk‚h…x- yk‚:fhý þwØ ÚttÞ.

„e‚t{t ¼„ðte ðtýe{tk hnu÷tk ½ýtk, „qZ hnMÞtutu ÔÞðntrhf áÂüyu yÚto ½xtðeu Sð Sððte f¤t

þe¾ððte Au. Võ‚ {hðte ðtx òuEu ƒuXu÷t ½hztytu yu ËtÄw ËkLÞtËeytu {txu s „e‚t Úte ÷¾tÞu÷e.

r»ft{ ¼tðÚte f{o fhthte Sð{tk ¼Âõ‚ yu ¿tt yt…tuyt… ðýtE òÞ Au, ‚uu r[¥tþwÂØwk V¤

ytÞtËu {¤u Au. {nt¼th‚{tk ‚w÷tÄth ði~Þe ðt‚ ytðu Au. ‚ue …tËu es÷e t{tu yuf ƒútñý ¿tt

{u¤ððt ytÔÞtu íÞthu ‚w÷tÄthu fÌtwk fu ‘¼tE, {the …tËu ‚tu yuf s ¿tt Au su nwk {tht ºttsðte Œtkze{tkÚte þeÏÞtu

Awk. {tht ºttsðte Œtkze su{ …ût…t‚hrn‚, ÂMÚth yu ËeÄe hnu Au ‚u «{týu nwk þºtw, r{ºt, Mðs, …thft ‚{t{

«íÞu {u ÂMÚth yu r»…ût…t‚e ht¾wk Awk.’ Ëutu tÞe, „tuhtu fwk¼th, Ëtðk‚tu {t¤e, {tu{e òr‚tu ðýfh

fƒeh ð„uhuyu …tu‚…tu‚tt f{o{t„o{tk ÔÞðÂMÚt‚ he‚u hneu ¼Âõ‚{t„o{tk yu ¿tt{t„o{tk «ðtË fÞtuo yu {tuût

…tBÞt. Ëut tÞeyu ÷tuftue nò{‚ fh‚tk fh‚tk yu ÷tuft {tÚtt{tkÚte {u÷ (¾tuztu) ftZ‚tk ftZ‚tk …tu‚tt

{tÚtttu (r[¥ttu) {u÷ (rð»tÞtutu rðfth)Œqh fhe tÏÞt. „tuht fwk¼thu {tx÷tk …fð‚tk …fð‚tk …tu‚tt Sðwk

{tx÷wk …ý …fðe ÷eÄwk. Ëtðk‚t {t¤eyu ƒ„e[t{tk Q„u÷wk rhw…Þtu„e ½tËVwË ËtV fh‚tk fh‚tk …tu‚tt s

yk‚:fhý{tk Q„u÷t ft{, ¢tuÄ, ht„, îu»t ð„uhu ‚Útt W…ÿðe ðtËtytut ½tËVwËu W¾tze tÏÞt. fƒeh ðMºttu

ðý‚tk ðý‚tk …tu‚tt yk‚:fhýwk …x yu SðY…e ð† ÔÞðÂMÚt he‚u ðýe ÷eÄwk, yu ‚u ð† …h{tí{tu

Ë{…oý fhe ŒeÄwk.

ŒtŒw …ªòhtu …ªsðtwk ft{ fh‚tu íÞthu ‚ue …ªsý{tkÚte ‘‚wkE ‚wkE’ yðts ytð‚tu yu ‚u ŒtŒwt {w¾{tkÚte ‘‚wk rn

‚wk rn’ yðts ef¤‚tu, ytwk t{ f{oÞtu„, ¿ttÞtu„ yu ¼Âõ‚Þtu„tu Ë{LðÞ.

Ë{Âüt fÕÞtý {txu, Eïh«eíÞÚtuo s, {thtu ¼„ðt htS ÚttÞ yu ¼tðÚte fhu÷wk f{o yuf r»ft{ f{o, yuf

¼Âõ‚ ƒe òÞ Au. r»ft{ ¼tðu fhu÷wk f{o yt…tuyt… ¼Âõ‚{tk …rhýe‚ ÚtE òÞ Au. yuðtu f{oÞtu„e ¼õ‚

RÂLÿÞtuÚte ‚ut rð»tÞtu îtht ËkËtht …ŒtÚttuotu ¼tu„ ¼tu„ð‚tu ntuÞ íÞthu ‚ue ‚u ¼tu„tu ¼tu„ððte «íÞuf r¢Þt

…h{tí{te …qò ƒe òÞ Au.

ytðtu r»ft{ f{oÞtu„e ¼õ‚ rÿt ÷u‚tu ntuÞ ‚tu ‚ue rÿt ÷uðte r¢Þt …ý Ë{trÄ ƒe òÞ Au. ytðtu r»ft{

f{oÞtu„e ¼õ‚ …tu‚ttk ËtkËtrhf rÞ‚ f{tuo fhðt {txu „t{{tk, yturVË{tk, ƒòh{tk fu ƒt„{tk ßÞtk ßÞtk …„uÚte

Vh‚tu ntuÞ ‚ut …„e [t÷r¢Þt …ý …h{tí{te «ŒÂûtýt ƒe òÞ Au.

ËkËth : …ŒÞtu : «ŒÂûtýrðrÄ : M‚tuºttrý Ëðto r„h : >

ytðtu r»ft{ f{oÞtu„e ¼õ‚ …tu‚te …íe, ƒt¤ftu Ë„tk-ËkƒkÄeytu ËtÚtu ðt‚[e‚ fh‚tu ntuÞ ‚u ð¾‚u ‚utÚte

ƒtu÷t‚e ðtýe …ý …h{tí{ttk M‚tuºt ƒe òÞ Au. yt «{týu r»ft{ f{oÞtu„ewk «íÞuf f{o ¼Âõ‚ ƒe òÞ Au

yu ‚u ¼Âõ‚ yux÷e Wå[ «fthe rðþwØ ƒe òÞ Au fu ‚u{tk yt…tuyt… ¿tttu «ftþ …zu Au.

yt «{týu f{o, ¼Âõ‚ yu ¿tttu …rðºt rºtðuýe Ëk„{ ÚttÞ íÞthu s yk‚:fhýwk …x þwØ ÚttÞ yu ‚u{tk ƒúñwk

«r‚®ƒƒ …zu yu ytí{Ëtûttífth ÚttÞ. ¼Âõ‚{tk ¼ªsÔÞt ð„hwk f{o r{ÚÞt[th *[RQETKU[ ƒe òÞ

yu ¼Âõ‚e ¼ªòþ ð„hwk ¿tt …ý rhÚtof Au. f{o yu ¿tt ƒÒtu ¼Âõ‚e ¼ªòþ{tk ¼ªòÞu÷tk ntuÞ ‚tu

rhÚtof Au.

36. (8) ‚wk ‚thwk rÞ‚ f{o fh, ƒeS ¼tks„z Atuz :

…h{tí{tt yt rðþt¤ s„‚Þkºt{tk ‚wk ‚tu yuf tt{tk ttu …qhòu- M…uh…txo Awk. …h{tí{tt yt s„‚t

{nt [h¾tt yuf yíÞk‚ tfzt ykþu ÔÞõ‚ fh‚wk ‚wk yuf {tæÞ{ Awk. ‚wk ‚tu Rïhe EåAtwk yuf tt{tk twk

…hk‚w ½ýwk s W…Þtu„e ðtn Awk. {tuxe r{÷{tk, {tuxe {þeheytu{tk yuf tfztu M¢q òu Ze÷tu …ze òÞ ‚tu yt¾e

{tuxe {þehe yxfe …zu. Eïhe Þtustu ytðe {tuxe {þeheu Ëòððtwk ‚thwk „sw Úte. …hk‚w ‚uýu tt{tk

tt M¢qu ßÞtk „tuXÔÞtu Au íÞtk ‚uýu ƒhtƒh Ë{Su rð[theu „tuXÔÞtu Au. yt¾e {þehe [÷tððte ‚the

‚tft‚ …ý Úte. …hk‚w òu ‚wk òu tt{tk tt f{otu íÞt„ fhu y„h ‚u{tk «{tŒ fhu ‚tu ‚wk yt¾e sk„e {þeheu

wfËtf‚to ‚hefu sðtƒŒth „ýtEþ, yu …h{tí{tu „wu„th „ýtEþ ‚utu ÏÞt÷ ht¾su.

yuf rðþt¤ ÞwØ {tuh[u ÷~fh ÷z‚wk ntuÞ ‚u{tk fÞt Ëirfu õÞtk „tuXððtu yu fE ft{„ehe ËtU…ðe ‚ue

sðtƒŒthe Ëut…r‚e Au. nthS‚e sðtƒŒthe …ý Ëut…r‚e Au. Ëirfu ‚tu {tºt Ëut…r‚e yt¿tt «{týu

ðVtŒtheÚte ft{ s fhðtwk Au. Ëirfu …tu‚te ò‚u - ‘nwk u fuLÿ{tk ht¾ðtwk Úte …hk‚w Ëut…r‚u fuLÿ{tk

ht¾ðttu Au, ‚wk ‚tht Œhuf f{o{tk nwk …Œu- ynkfthu Atuze Œu yu …h{tí{tu fuLÿ{tk ht¾eu ‚ue EåAt «{týu

‚uu htS fhðt ‚the Vhs ƒòð‚tu hneþ ‚tu «íÞuf ftÞo{tk nthS‚e sðtƒŒthe …h{tí{t {tÚtu ÷E ÷uþu.’

ytx÷e ðt‚ Ë{òE òÞ ‚tu …Ae ‚thwk yufuyuf twk-{tuxwk f{o …h{tí{te …qòwk …w»… ƒe sþu yu «íÞuf f{o

¼Âõ‚{Þ ƒe sþu. ‚thwk f{o s ‚the ¼Âõ‚ ƒþu.

;QWT YQTM KU YQTUJKR

;QW JCXG PQV VQ SWGUVKQP YJ[

;QW JCXG VQ FQ CPF FKG

AuÕ÷t ïtË ËwÄe ríÞ f{o MðÄ{o ƒòð‚tk ƒòð‚tk {]íÞwu ¼uxðwk yux÷u …h{tí{tu ¼uxðt ƒhtƒh Au, fthý fu

{]íÞw ft¤ yu ¼„ðtwk MðY… Au. ¼„ðt „e‚t{tk fnu Au fu-

{]íÞw Ëðonhïtznk ft÷tuzÂM{

{]íÞw yu {the rð¼qr‚ Au. nwk ft¤MðY… Awk. ft¤tu …ý ft¤ Awk, yux÷u {]íÞwu ¼ux‚e ð¾‚u ¼Þ nª ÷t„u …hk‚w

…h{tí{tu ¼uxðttu ytkŒ Útþu, yu ‚u s …h{ ËkrËÂØ Au.

yt he‚u Eïh«eíÞÚtuo fhu÷wk f{o ‚u f{o {xeu f{oÞtu„e ƒe sþu ‚u «{týu «íÞuf f{o ¼Âõ‚{Þ ƒe sþu yu

¼Âõ‚{Þ f{o fhtht yk‚:fhý{tk yt…tuyt… ¿tttu «ftþ …zþu. yt he‚u f{o, ¼Âõ‚ yu ¿tttu WŒÞ

yufeËtÚtu Útþu. ¼„ðt yt ðt‚u M…»x Ë{òð‚tk sftu Œt¾÷tu yt…eu fnu Au fu -

f{oýið rn ËkråÞÂî{ ytÂMÚt‚t: sftŒÞ: >

÷tufËk„ún{uðtr… Ëk…~ÞT f‚wo{norË >> („e. 3/20)

f{o{t„o Mð‚kºt ËtÄt{t„o Au yu ‚u ‚{t{ Ÿ[e[ òr‚t-fûttt ÷tuftu {txu yíÞk‚ Ëw÷¼ Au.

rÞ‚f{o-Mðf{o-MðÄ{o ‚{thwk yufyuf f{o …h{tí{te …qòe Ët{„úe ƒtðe Œtu.

¼„ðt „e‚t{tk fnu Au fu ‚{thu …h{rËØ- ËkrËÂØ «tó fhðe ntuÞ ‚tu ƒeS ftuE …ý ËtÄte yuf Ët{„úee

sYh Úte. {tºt ‚{u su su f{o fhtu ‚u ‚{t{ yufyuf f{ou ‚{u …h{tí{te …qòe Ët{„úe- …w»… ƒtðe Œtu.

Mðf{oýt ‚{ÇÞåÞo rË®Ø rðLŒr‚ {tð : >> („e. 18/ 46)

‚{u ‚{thwk yufuyuf fh{ …h{tí{tt [hýu Ähe Œtu. su{ ‚{u …h{tí{tu {tÚtu [Ztððt su …w»… ÷tðtu Au ‚u Ëtht{tk

Ëthwk òuEu ÷tðtu Atu y„h ‚tu …h{tí{tu [hýu Ähðt ‚{u su V¤ ÷tuðtu Atu ‚u Ëtht{tk Ëthwk ÷tðtu Atu. ‚uðe s he‚u

‚{u su f{o …h{tí{tu [hýu Ähðt {txu fhtu ‚u f{o yt…tuyt… þwØ-r»…t… yu ht„îu»thrn‚ ƒe sþu.

‚{thu ½uh ‚{thu …xtðt¤tu s{ðttu ntuÞ íÞthu ‚{u su hËtuE ƒtðtu Atu yu ‚{thu ½uh ‚{thtu s{tE y„h

f÷uõxh y„h yuðtu ftuE {tuxtu {týË s{ðt …Äthu íÞthu ‚{u su hËtuE ƒtðtu Atu ‚u hËtuE ƒtððtt f{o{tk

fux÷tu {tuxtu Vhf …ze òÞ Au ‚u ‚{u òýtu Atu. ‚uðe he‚u ‚{u ‚{thtk ‚{t{ f{o …h{tí{tu htS fhðt fhtu ‚tu ‚u

«íÞuf f{o yt…tuyt… yíÞk‚ þwØ yu …rðºt ƒe sþu. fthý fu …h{tí{t ‚tu s{tE- f÷uõxh fu «Ät fh‚tk …ý

½ýt {tuxt Au.

…h{tí{t fuðt Au ?

Þ‚ : «ð]r‚ : ¼q‚tt{T Þu Ëðor{Œk ‚‚{T > („e. 18/ 46)

su …h{tí{t ðzu Ëtht Ërn‚ ‚{t{ ¼q‚ «týe{tºte «ð]Â¥t [t÷e hne Au yu su yt rðï{tk yýwyu yýw{tk

ytu‚«tu‚ Au ‚u …h{tí{tu-

Mðf{oýt ‚{T yÇÞåÞo >

‚tht yufuyuf f{oÚte yÇÞ[ot fh, …qò fh. ‚thwk yufyuf f{o ¼„ðte …qò {txuwk …w»… ƒtðe Œu, ‚turËÂØ

rðLŒr‚ {tð :

‚wk [tu¬Ë rËÂØu «tó fheþ. ‚uu {txu ftuE sk„÷{tk sEu ¼thu W„ú ‚…ùÞto- ËtÄt fhðte Úte. y„h ‚tu

f{¤tk fu „w÷tƒtk Vq÷tu ÷tððte sYh Úte. ‚wk ËkËth{tk hneu ‚thwk su rÞ‚ f{o Au ‚u ¼Âõ‚¼tð…qðof

Eïh«eíÞÚtuo …h{tí{tu htS fhðte áÂüÚte fheþ ‚tu ‚u «íÞuf f{o …h{tí{te …qòwk …w»… ƒe sþu.

¼„ðt „e‚t{tk M…ü yt¿tt fhu Au fu-

Þ‚T fhtur»t ÞŒT y§trË Þ‚T swntur»t ŒŒtrË Þ‚T >

Þ‚T ‚…MÞrË ftiL‚uÞ ‚‚T fwÁ»ð {Œ…oý{T >> („e. 9/27)

‚wk su ftkE ‚thwk rÞ‚ f{o fhu ‚u {u y…oý fhðte áÂüÚte fh yu …Ae ‚wk òusu fu ‚u Œhuf f{o yt…tuyt… ‚thtÚte

þwØ s Útþu.

¼„ðt fnu Au fu-

Mðu Mðu f{orý yr¼h‚ : ËkrËØe ÷¼‚u h : > („e. 18/ 45)

‚wk ƒeòkt f{o{tk {tÚtwk {theþ rn, ‚wk ‚thwk rÞ‚ f{o ƒhtƒh fh.ËkËtht txf{tk ‚wk Mxus W…h ytÔÞtu Awk. íÞtk

‚wk ‚thtu …tX ƒhtƒh ¼sðe ƒ‚tð. ƒeò yuõxhtu ‚utu …tX ¼sððt{tk ¼q÷tu fhu ‚u òuðtwk ft{ ‚thwk Úte. ƒeò

yuõxhtu ‚u{t …tX ¼sððt{tk ¼q÷tu fhþu ‚tu ‚u{tu …„th {uush ft…e ÷uþu, y„h ‚tu ftZe {qfþu, …hk‚w ƒeò

yuõxhtu ‚u{tu …tX ƒhtƒh fu{ ¼sð‚t Úte, ‚ue ¼tks„z{tk ‚wk ft{tu …zeþ rn. fthý fu ƒeò yuõxhtu

ƒhtƒh …tX ¼sðu Au fu rn, ‚u òuðtwk ft{ ‚thwk Úte. ‚u ft{ {uushwk (…h{tí{twk) Au yu ‚u òuþu s. ‚wk

tnf ƒeòke ¼tks„z{tk …zeþ rn. ‚wk ‚thtu …tX ¼t ht¾eu ¼sðeþ ‚tu ƒeòkytu …tX ƒhtƒh nª ¼sðu

‚tu…ý {uush (…h{tí{t) ‚u ftkE wfËt fhþu rn yu X…ftu …ý yt…þu rn.

“…htE {q¾o‚t ftsu {w¾u t Íuh ‚wk ÷usu.”

6JKU YQTNF KU C UVCIG YJGTG YG CNN CTG CEVQTU

‚thtu …wºt ‚hefutu, r…‚t ‚hefutu, …r‚ ‚hefutu, þuX ‚hefutu y„h tufh ‚hefutu ð„uhu su …tX yt rðït

Mxus W…h ¼sððttu ¬e ÚtÞtu ntuÞ ‚u ƒhtƒh ËwkŒh yu®õx„ fheu ¼sðe ƒ‚tð fu suÚte fheu ‚thtu {uush

(…h{tí{t) ¾qƒ htS ÚttÞ. ƒeò ÷tuftue ‚wk ®[‚t fheþ rn yu ¾tuxe ¼tks„z{tk VËtEþ rn.

‚wk su su f{o fhu ‚u yuðe ¼tðtÚte fh fu yt f{oÚte nwk ¼„ðte …qò fhe hÌttu Awk.

…qò ‚u rð»tÞtu…¼tu„ h[t rÿt Ë{trÄÂMÚtr‚: >

Ëk[th : …ŒÞtu : «ŒÂûtýt rðrÄ : M‚tuºttrý Ëðto r„h : >>

‚w ËkËth{tk su ftuE rð»tÞe h[tí{f r¢Þt fhu ‚u òýu fu ‚wk …h{tí{te …qò fhu Au. ‚wk rÿt ÷u‚tu ntuô ‚tu ‚u

ð¾‚u òýu fu ‚wk …h{tí{tt ¾tu¤t{tk {tÚtwk {qfeu ‚u{wk æÞt Ë{trÄ fhe hÌttu Au. ‚wk yturVË{tk òô fu ƒòh{tk

òWk fu ßÞtk ßÞtk òô yu ‚tht …„tu ßÞtk ßÞtk Ëk[th ÚttÞ, íÞtk íÞtk òýu fu ‚wk …h{tí{te «ŒÂûtýt fhe hÌttu

Au. fthý fu …h{tí{t Œhuf søÞtyu ÔÞtó Au yu ‚wk ½h{tk, yturVË{tk, ƒòh{tk ð„uhu søÞtyu su ftkE ƒtu÷u Au,

ðt‚[e‚ fhu ‚u ‚{t{ ðtýe{tk òýu fu ‚wk …h{tí{tt M‚tuºt ƒtu÷e hÌttu Au. yuðe ¼tðtÚte òu ‚wk ‚thwk «íÞuf f{o

fheþ ‚tu ‚thwk yufuyuf f{o ¼Âõ‚{Þ ƒe sþu, ¼Âõ‚{tk …rhýe‚ ÚtE sþu. …Ae ‚thu ftkËe-òuztk Vqxeu fu ht„zt

‚týeu fu {krŒh- {ntŒuð{tk nzeytu-Œtuxtu ftZeu, ¼Âõ‚ fhðttu Œk¼ fheu, ¼„ðtu htS fhðttu r{ÚÞt

«ÞtË fhðte sYh rn hnu.

Mðf{oýt ‚{ÇÞåÞo :

‚tht rÞ‚ f{oÚte s ‚wk ¼„ðte yÇÞ[ot-…qò fh. …qò fhðt {txu Vq÷-nth, [tu¾t, þehtu «ËtŒ ð„uhu

Ët{„úe rn ntuÞ ‚tu [t÷þu. ‚thwk yufuyuf f{o s …qòe yÇÞ[ote Ët{„úe Au. yÇÞ[ot-…qòe ¼tðt

ð„ht f{oe fþe s rfk{‚ Úte. yuf ¼k„e yÇÞ[ote áÂüÚte-¼tðtÚte ËVtEwk ft{ fhe hÌttu ntuÞ ‚tu

¼„ðte áÂü{tk ¼k„ewk ËVtEft{ yuf yr‚ W¥t{ …h{tí{te …qòwk f{o Au. ßÞthu ƒútñý …qòhee

yÇÞ[ote ¼tðt ð„he rþð®÷„e …qò yu …ý yuf ft{e ðuX Au.

…h{tí{tt yt {ntrðhtx Þkºt{tk s„‚t Œhuf {týËu yuf [tu¬Ë ft{„ehe ËtU…ðt{tk ytðu÷e Au. ‚ue su ‚u

ð¾‚u ¬e ÚtÞu÷e ft{„eheu su ‚u ð¾‚wk rÞ‚f{o-Mðf{o -MðÄ{o fnuðtÞ Au. Œhuf {týËu …tu‚tt Mðf{o-

MðÄ{o{tk ò„ú‚ hneu ËtðÄte…qðof f{o fhðtwk Au, ‚uðe ¼„ðte yt¿tt Au. …tu‚ttu MðÄ{o Atuzeu tËe

òÞ, ƒiht-Atufhtku hÍ¤‚tk fhe Œu, ftuEkw ft{ hÍ¤tðu yu sk„÷{tk sEu Äqýe Ä¾tðeu ƒuËu fu ËkLÞtËe- ƒtðt

ÚtE òÞ ‚tu ‚uðtu …÷tÞðtŒe …h{tí{te ftuxo{tk rþûttu …tºt Au. …h{tí{t „e‚t{tk fnu Au fu -

MðÄ{uo rÄk ©uÞ : …hÄ{tuo ¼Þtðn : >

ftuE „]nMÚtt©{e …tu‚ttu MðÄ{o Atuzeu, ƒiht-Atufhtk {qfeu ðu…th y„h tufheu Xuƒu {theu-

the {qE ½hËk…Â¥t tËe, {wkz {wkztE ¼ÞuW ËkLÞtËe > (W¥thftkz 100)

yu{ MðÄ{o Atuzeu …hÄ{o (ËkLÞtËetu Ä{o) Mðefthu y„h ‚tu ftuE ËkLÞtËe …tu‚ttu ytí{®[‚, ytËÂõ‚Þtu„

ð„uhu MðÄ{o Atuzeu RrLÿÞtue ÷tu÷w…‚tu ðþ ÚtEu „]nMÚtetu Ä{o (¾xTf{o) Mðefthu ‚tu ‚u sYh ¼Þ-Œw:¾{tk

ytðe …zu.

…h{tí{tyu su {w»Þwk su MðÄ{o-Mðf{o-ríÞf{o ¬eh fhu÷wk Au ‚u ‚ue þÂõ‚tu rð[th fheu ƒnw

Ë{sŒthe…qðof fhu Au. …h{tí{t {týË fh‚tk ½ýt ðÄthu nturþÞth Au. yhuhu ! …h{tí{tyu {thu ÷{ýu yt ft{

õÞtk ÷„tzâwk- yu{ ƒtu÷eu …h{tí{ttu Œtu»t ftZðtu yu …tu‚tt MðÄ{otu íÞt„ fhðtu ‚u …h{tí{te EåAttu

ytŒh fhðt ƒhtƒh Au, Eïhe Þtust{tk Œ¾÷„ehe fhðt ƒhtƒh Au yu Eïht yrÄfth Ët{u …zfth fhðt

ƒthƒth Au. s„‚ Ë{Âüt ytðzt {tuxt fth¾tt{tk ‚{u ‚tu {tºt yuf M…uh…txo Atu yu …h{tí{tyu yt

s„‚t sƒhŒM‚ Þkºt{tk ‚{u Ë{S-rð[theu ßÞtk „tuXÔÞtk Au íÞtk s ÂMÚth hneu ‚{thu s„‚t {tr÷fwk yt

{tuxwk Þkºt [÷tððt{tk ‚{thu ‚{tht rnMËt{tk ytð‚wk rÞ‚ f{o Mðf{o-MðÄ{o- rct…qðof …h{tí{t «íÞue

ðVtŒthe…qðof ‚u{e yt¿tt{tk hneu ƒhtƒh ƒòððtwk Au. ‚u{tk ‚{thu ‚{thwk yt„ðwk ¾tuxwk znt…ý zntu¤ðte

sYh Úte.

nwk yu÷yu÷.ƒe. …tË fheu ðfe÷ ÚtÞtu, ‚ut fh‚tk yu{.ƒe.ƒe.yuË. ÚtEu ztuõxh ÚtÞtu ntu‚ ‚tu nwk ŒË„ýwk Ä

«tó fh‚ yuðe „tkze ðt‚tu fheu ytsu nðu …[tË ð»toe ô{hu ðfe÷t‚ (MðÄ{o) Atuzeu ‚{u Œðt¾twk ¾tu÷eu

ƒuËtu (…hÄ{o Mðefthtu) ‚tu ‚{u ½ýtu {tu‚u ½tx W‚thtu, fthýfu

…hÄ{tuo ¼Þtðn : >

Œhuf {týËwk Mðf{o- rÞ‚f{o ¬e ÚtÞu÷wk ntuÞ Au. ƒt¤f sL{‚tke ËtÚtu s …tu‚twk Mðf{o- MðÄ{o òýu Au. ‚u

¼qÏÞwk ÚttÞ íÞthu fE søÞtyu Ätððwk, fuðe he‚u Ätððwk, fuðe he‚u ŒqÄ [qËðwk UWEMKPI ‚u ƒhtƒht òýu Au yu

‚ue …tA¤ …h{tí{te y÷tirff «uhýtwk ƒ¤ ntuÞ Au. {t‚t ‚tu Võ‚ …tu‚twk M‚ ƒt¤ft {tu{tk {qfu Au. …hk‚w

ŒqÄ [qËðtwk- Ätððtwk UWEMKPI Mðf{o-MðÄ{o ‚wh‚wk sL{u÷wk ƒt¤f …ý …h{tí{te «uhýtÚte òýu Au yu

‚u «{týu ‚u …tu‚twk rÞ‚f{o Mð¼tðu ðþ ð‚eou fhu Au. ‚u{tk {t‚tyu þe¾ððte sYh …z‚e Úte. ½tuztu

‚hË ÷t„e ntuÞ íÞthu fuðe he‚u …týe …eðwk ‚u …tu‚twk Mðf{o-MðÄ{o òýu Au yu òu ‚uu ‚hË nª ÷t„e ntuÞ ‚tu

‚{u ‚uu …htýu …tE þfþtu s rn.

;QW ECP VCMG C JQTUG VQ C UVTGCO DWV [QW ECPPQV OCMG JKO FTKPM

‚u s «{týu ƒtÕÞtðMÚtt{tk ¼ýðwk ‚u {týËwk Mðf{o-rÞ‚f{o-MðÄ{o Au. „]nMÚtt©{{tk tufhe, ÄkÄtu, ðu…th

fheu LÞtÞer‚Úte ÿÔÞ W…tso fhðwk. Mºte…wºttrŒfwk …t÷…tu»tý fhðwk yu Ë{tst yLÞ yt©{ðtËeytue

Ëuðt fhðe ‚u ‚uwk rÞ‚f{o Au. yuðe s he‚u ðt«MÚt yu ËkLÞtËet Mðf{o, MðÄ{o, rÞ‚f{o ¬e ÚtÞu÷tk Au

yu ‚u{ýu ‚u ‚u MðÄ{o, Mðf{o rct…qðof Eïh«eíÞÚto fhðttk Au. ƒútñý, ûtrºtÞ, ði~Þ, þwÿt …ý MðÄ{o

þtMºttu{tk rÞ‚ ÚtÞu÷t Au.

{t‚t-r…‚t, …wºt, …r‚-…íe Œhuf …tu‚…tu‚te {ÞtoŒt{tk hneu Mðf{o-MðÄ{o, rÞ‚f{o{tk rðûtu… fhðttu Úte

y„h ‚tu …tu‚ttu MðÄ{o ƒŒ÷ðttu Úte.

rþÞt¤t{tk „h{ f…ztk …nuhðtk ‚u MðÄ{o Au. Wt¤t{tk Xkzf hnu ‚uðtu ytnth ÷uðtu, Xkzf hnu ‚uðtk f…ztk …nuhðtk ‚u

MðÄ{o Au. [tu{tËt{tk Aºte ytuZðe ‚u MðÄ{o Au. Ëðth{tk Œt‚ý fhðwk, þti[r¢Þt fhðe, ƒ…tuhu tufhe-ÄkÄtuðu…th

ð„uhu rÞ‚ f{o fhðtk, htºtu ¼„ð‚T M{hý ð„uhu fhðwk. ytðe he‚u Œhuf É‚w{tk, Ë{Þ{tk, ft¤{tk,

yðMÚtt{tk, MðÄ{o ƒŒ÷t‚tu òÞ ‚u «{týu Œuþ, ft¤, …rhÂMÚtr‚tu ÏÞt÷ ht¾eu Œhuf {týËu …tu‚tt MðÄ{o-

Mðf{o-rÞ‚f{o yð~Þ fhðtk òuEyu.

37. (1) …t… Azu [tuf fhtu- …wÛÞ [tuheAq…eÚte fhtu :

[tuhe yuf f¤t Au. ir‚f‚te áÂüyu rð[th t fheyu ‚tu [tuhe yuf sƒhŒM‚ y½he f¤t Au. [tuhetu yÚto yu Au

fu yuðe he‚u ftkEf fhðwk fu ËkËth{tk õÞtkÞ ftuEu fþe …ý ¾ƒh t …zu. ¾ƒh …ze òÞ ‚tu [tuh zVtu¤ fnuðtÞ.

{tht ½h{tk [tuh …uËu Au. Ätu¤t ŒrðËu …w»f¤ ysðt¤t{tk …ý su [es {u ¾tu÷ðe {w~fu÷ …zu ‚u htºtu ykÄtht{tk

yu ‚u …ý yòÛÞt ½h{tk sht …ý yðts fÞto ð„h [tuh ‚u ðM‚wu ¾tu÷e ftZu Au yu {u ‚ue ¾ƒh …ý …z‚e

Úte yu òu [tuh fŒt[ ‚ue fþef rþte {qf‚tu òÞ ‚tu [tuh nsw ft[tu Au, rþ¾tW Au ‚u{ „ýtÞ. nsw ‚u …tftu

[tuh „ýtÞ.

yuðe s he‚u …h{tí{ttu «ftþ-¿tt {u¤ððwk ‚u …ý yuf «fthe y÷tirff [tuhe Au. òu ftuEu ¾ƒh …ze òÞ fu

‚{u ËíÞe ¾tus{tk Atu ‚tu ‚u ¾ƒh …ze sðe ‚u …ý ËíÞe ¾tus{tk ƒtÄfY… Au.

rsËË ¢tEMx fnu Au fu ‚{thtu ztƒtu ntÚt þwk fhu Au ‚u ‚{tht s{ýt ntÚtu …ý ¾ƒh …zðe òuEyu yu ‚{the

«tÚtot …ý yux÷e {ti ntuðe òuEyu fu …h{tí{t rËðtÞ ƒeò ftuEu ‚u Ëk¼¤tÞ rn.

yt…ýe «tÚtotytu ‚tu …h{tí{tu Ëk¼¤t‚e nþu fu fu{, …hk‚w ytztuþ…tztuþ{tk yu {ntuÕ÷t{tk ‚tu Ëk¼¤t‚e ntuÞ

Au. fŒt[ …h{tí{tu Ëk¼¤tÞ fu rn ‚ue yt…ýu fkE …ze Úte, …hk‚w …tztuþe Ëtk¼¤u ‚u sYhe yu W…Þtu„e

Au ‚uðwk {teu yt…ýu òuhþtuhÚte yu Ÿ[t yðtsu ƒhtzt …tzeu «tÚtot „tEyu Aeyu.

{týË Ä{o-…wÛÞ Ztu÷ ð„tzeu fhu Au yu yÄ{o-…t… [tuheAq…eÚte fhu Au.

Ëk‚tu yu þtMºttu fnu Au fu su{ ‚{u …t… [tuheAq…eÚte Ëk‚tEu fhtu Atu ‚uðe he‚u Ä{o …wÛÞ …ý Att{tt

[tuheAq…eÚte fhtu. Ëk‚tu yu þtMºttu yt ŸÄe ðt‚ fh‚t ntuÞ ‚u{ ÷t„u Au …ý ‚u ŸÄe ðt‚ Úte. ‚u ƒhtƒh fnu Au

fu …t… W½tzuAtu„ fhtu yu …wÛÞ [tuheAq…e fhtu. fthý fu …t… òu ‚{u W½tzuAtu„ fhðt sþtu ‚tu ‚{u fŒtr… rn

fhe þftu.

su ‚{thu Úte fhðwk A‚tk fÞwO ‚u{ Œu¾tztu fhðtu Au ‚u ‚{u Ztu÷ ð„tzeu s„ònuh fhtu Atu yu su ‚{thu ¾hu¾h

fhðwk s Au ‚u ‚{u [tuheAq…eÚte ftuEu …ý ¾ƒh t …zu ‚uðe he‚u yufŒ{ fhe t¾tu Atu yu yt{ fhðt{tk s ‚{u

„tuÚtwk ¾tytu Atu.

‚{thu …t… ¾hu¾h t fhðwk ntuÞ ‚tu ‚{u ‚u …t… W½tzuAtu„ fhðt {tkztu ‚tu ‚{u ‚u …t… fhe þfþtu s rn yu

‚{thu …wÛÞ …ý ¾hu¾h t fhðwk ntuÞ yu {tºt Ätu¾tƒtS fhðe ntuÞ ‚tu ‚u …ý ‚{u W½tzuAtu„ fhtu yu …Ae

swytu fu ‚{u ÷tuftuu {q¾o ƒtðe þfþtu. ztu¤ fhe þfþtu …hk‚w ‚u Ët[t yÚto{tk …wÛÞ rn fne þftÞ. …hk‚w ÷tuftu

òýu fu ‚{u …t… fhðwk s Au, ‚uÚte ‚u [tuheAq…eÚte fhe ÷u Au. ßÞthu ‚u{u …wÛÞ fhðwk Úte, {tºt «[th fhðtu Au,

Œk¼-ztu¤ fhðtu Au ‚uÚte ‚u Ztu÷ ð„tzeu s„ònuh fhu Au.

37. (2) …t… y„h …wÛÞ ònuh 'ZRQUG Út‚tke ËtÚtu s ‚uwk V¤ rhturn‚ 'XCRQTCVG ÚtEòÞAu:

‚{u su …wÛÞ fhtu, Œt- Ë¾tð‚ fhtu yu …Ae ‚ue ònuht‚ ÚttÞ, ‚{thtu Vtuxtu yu ð¾tý At…t{tk «rËØ ÚttÞ,

‚{tht t{e ‚f‚e ÷t„u, ‚{thtk …wÛÞf{o «rËØ 'ZRQUG ÚttÞ fu ‚wh‚ s ‚uwk V¤ ¾‚{ 'XCRQTCVG

ÚtE òÞ. ‚u …wÛÞf{owk V¤ ‚{thtk ð¾tý, sþ„tÚtt ð„uhutk Y…{tk ‚{u ‚tíftr÷f {¤e òÞ yu …Ae ‚u f{o

ð¤e …tAwk VheÚte Ëkr[‚{tk s{t ÚtEu «thçÄ ƒeu ƒeS ð¾‚ V¤ yt…ðt Ëw¾ yt…ðt Q¼wk hnu rn.

{nt¼th‚{tk ÞÞtr‚ htòe ðt‚to ytðu Au. yt htòyu yËkÏÞ Þ¿t, Œt, ‚… ð„uhu …wÛÞf{tuo fÞtO, sut «¼tðu

fheu ‚u Ekÿe „tŒeyu ƒuËðttu yrÄfthe ÚtÞtu. ‚uÚte ‚u htò Mð„o{tk Ekÿt Œhƒth{tk „Þtu. Ekÿ Q¼tu ÚtE „Þtu

yu ®ËntËÚte nuXtu Q‚he „Þtu yu ÞÞtr‚ htòu Ekÿe „tŒeyu ƒuËtzât. Ekÿ …tu‚u ®ËnËtÚte e[u Q¼tu

hneu ƒu ntÚt òuzeu htòyu fhu÷tk Þ¿t, Œt, ‚…tk rð„‚ðth Þþtu„t ¼hË¼t{tk fhðt ÷tøÞtu.

Ekÿu fÌtwk “htsT ! ‚{u yuf neht{týuf {tu‚etk Œt fÞto Au.”

htòyu nfth{tk Ëk{r‚Ëq[f {tÚtwk n÷tÔÞwk, ELÿu fÌtwk : hts ! ‚{u Ëwðýo{ntuhtutk Œt fÞto Au. ‚{u yËkÏÞ

Ëtuttk ®þ„ztðt¤e ŒwÄt¤e „tÞtut Œt fÞto Au. ‚{u yËkÏÞ ðtð, fqðt, ‚¤tðtu, Ä{oþt¤tytu, rðï

rðãt÷Þtu, Œðt¾ttk ƒkÄtÔÞt. ‚{u yËkÏÞ Ä{oûtuºttu yu yÒtûtuºttu ¾tuÕÞt. ‚{u ‚{t{ „heƒtuu yL ð† ¼h…ux

ytÃÞtk suÚte ‚{tht htßÞ{tk nðu ftuE „heƒ yu rhûth Úte. ‚{u yuf Þ¿ttu fhtÔÞt yu „tiƒútñý,

Ér»t{wrytu, Ëk‚tuu ¾qƒ Ëk‚wü fÞto ð„uhu ð„uhu....’

ytðe he‚u htòyu fnu÷t yufyuf …wÛÞf{ou RLÿ Q¼tu Q¼tu rð„‚ðth „ýtð‚tu „Þtu yu htòe ELÿe „tŒe

W…h ƒuXtu ƒuXtu ynkfth{tk Ëk{r‚Ëq[f {tÚtwk n÷tð‚tu „Þtu. ytðe he‚u htòt ‚{t{ …wÛÞwk …qhu…whwk ðýot …qhwk

ÚtÞwk yu htòyu Ë‚‚ {tÚtwk n÷tð‚tk ‚{t{ …wÛÞf{tuoe ònuht‚-fƒq÷t‚ fhe fu ‚wh‚ s Ekÿu htòu fÌtwk fu yt…

{nthtò nðu ELÿe „tŒe W…hÚte nuXu Q‚he òytu, fthý fu yt…tk ‚{t{ …wÛÞf{o ònuh 'ZRQUG ÚtE

„Þtk yux÷u nðu ‚u ‚{t{ …wÛÞf{otk V¤ ¾‚{ 'XCRQTCVG ÚtE „Þtk. {txu nðu ‚{u ELÿe „tŒe W…h

ƒuËðttk yrÄfthe {xe „Þt Atu. ‚{thtk …wÛÞf{ot V¤ MðY…u ELÿe ¼hË¼t{tk ‚{the ðtn ðtn ƒtu÷tE „E.

‚{thtk ¾qƒ ¾qƒ ð¾tý-„wý„t „ðtE „Þtk ‚u s ‚{thtk …wÛÞtuwk V¤ ‚{tuu {¤e „Þwk yu ‚u he‚u …wÛÞf{o

‚{tuu ‚tíftr÷f V¤ yt…eu þtk‚ ÚtE „Þtk. nðu ‚u f{tuo Ëkr[‚{tk s{t Útðttk hÌttk rn yu «thçÄ ƒeu ‚u

f{tuo ‚uytuu VheÚte V¤ yt…ðt ytðþu rn.

yuðe s he‚u …t…f{oe òu ‚{u ònuht‚ fhtu ‚tu ‚u …ý ¾‚{-r‚hturn‚ 'XCRQTCVG ÚtE òÞ, {ntí{t

„tkÄeSyu t…ý{tk su …t…f{tuo fÞto- …xtðt¤te ƒezeytutk XqkXtk VqkõÞtk, {tkË ¾tÄwk, ðu~Þtu ½uh „Þt, ƒt…t

r¾MËt{tkÚte [tuhe fhe, ƒt…t {]íÞwe AuÕ÷e ½zeytu „ýt‚e n‚e, ‚u ð¾‚u …ý rðfthu ðþ ÚtEu …íe ËtÚtu

ËnþÞ fÞwo ð„uhu su …t…f{tuo ‚u{ýu fhu÷tk, ‚u ‚{t{ ‚u{ýu ‚u{e ytí{fÚtt{tk fƒq÷t‚ fheu s„ònuh fÞto‚t.

yux÷u ‚u{tk ‚u …t…f{tuowk V¤ ü r‚hturn‚ 'XCRQTCVG ÚtE „Þwk. ‚uðe he‚u X¬hƒt…t, r¼ûtw y¾kztkŒ

ð„uhu Ëk‚tuyu …ý …tu‚u …hMºte„{ fÞtotk …t…f{tuowk ‚u{e SðfÚtt{tk rnk{‚…qðof r¾t÷Ë¼tðu ðýo fhu÷wk

Au. ‚u he‚u ‚uytu ‚u …t…f{otu …ùt¥tt… fheu ‚ut yþw¼ V¤Úte {wõ‚ ÚtÞt Au, yu ‚u{t ÓŒÞtu ¼th

{tuÔÞÚtt ¼tu„ðeu n¤ðtu fhu÷tu Au. {nŠ»t ÔÞtËu ònuh fÞwO fu {the {t n÷fe ðýoe {tAe{the Atufhe n‚e.

‚u{ýu fŒt[ yu{ ònuh fÞwo ntu‚ fu {the {t ¼tð„ht ftuE t„he fLÞt n‚e ‚tu …ý ftuý ‚u{u ¾tuxt

Xhtððtwk n‚wk ? thŒSyu ©e{ŒT ¼t„ð‚{tk fÌtwk Au fu {the {t ËkLÞtËeytut yt©{{tk ÷q„ztk-ðtËý Ätuðtwk

yu f[ht…qò ftZðtwk ft{ fh‚e n‚e yu ËkLÞtËeytuwk yuXwk-sqXwk ¾t‚e n‚e. {nt …whw»ttuyu yu Ëk‚tuyu

…tu‚te yuƒ [tuÏ¾t ÓŒÞe ò‚u fheu rnk{‚…qðof W½tze fhe Au yu ‚u{tk ‚u{ýu ÷tuf®Œte ftuE …hðt fhe

Úte …hk‚w ‚u{tk ‚u{ýu Ët[e ðt‚e hsqyt‚ rnk{‚…qðof fhe Au; yu ‚uÚte s ËkËth{tk ftuE ‚u{e rkŒt fhðte

®n{‚ fhe þf‚wk Úte. ßÞthu yt…ýu ‚tu …t…f{o Ëk‚tz-Ëk‚tz fheyu Aeyu yu ‚uÚte s yt…ýu [tuheAq…eÚte fhu÷tk

…t…tk V¤ htu‚u htu‚u ¼tu„ðeyu Aeyu ([tuhe {t ftuXe{tk {tU ½t÷eu htuðu ‚uðe he‚u.)

Ë‚ehtýe ‚tuh÷ suË÷ òzuòu fnu Au fu-

…t… ‚tÁk …hftþ òzuò, Äh{ ‚thtu Ëk¼t¤ hu

‚the ntuz÷eu ƒqzðt ne Œô

òzuò hu ‚tuh÷ fnu Au S.

yu suË÷ òzuò …ý …tu‚ttk …t… ònuh fh‚tk fnu Au fu-

÷qkxe fwkðthe th Ë‚e htýe, ÷qkxe fwkðthe th hu

ð fuhtk {tuh÷tk {trhÞtk ‚tuh÷Œu hu

yu{ suË÷ fnu Au S.

sux÷t {tÚttt ðt¤ Ë‚e htýe, sux÷t {tÚttt ðt¤ hu

‚ux÷tk fwf{tuo {U fÞtO ‚tuh÷Œu hu

yu{ suË÷ fnu Au S,

ð„uhu ð„uhu...

{týË {tºt ¼q÷u …tºt Au. yuf sL{ sL{tk‚he ðtËtytu yu ft{tytu yk‚:fhýt …x W…h ÷u…tÞu÷e

…zu÷e Au, ‚ut òuhÚte fŒt[ {týË ½tuh …t…f{tuo fhe ƒuËu, …hk‚w òu ‚u ‚ut ¾ht yk‚:fhý…qðof …ùt‚t… fheu

¼„ðt Ët{u ƒu ntÚt òuzeu Q¼tu Q¼tu twk ƒt¤f hzu ‚u{ ÄúwËfu u ÄúwËfu ytk¾tu{tkÚte zƒf zƒf ytkËw ef¤‚tk

ntuÞ ‚u{ …tuf {qfeu hze …zu ‚tu ¼„ðt ‚ue Sðtiftu ËkËthËt„h{tkÚte zqƒft ¾t‚e y[qf ƒ[tðe ÷u.

¼„ðtu yuf ÷t¾ Yr…Þtt MxuB… W…h ŒM‚tðus ÷¾tý fhe yt…eu „e‚t{tk At‚e Xtufeu ®n{‚ yt…‚tk fÌtwk Au

fuyr…

[u‚T ËwŒwht[th: ¼s‚u {t{T yLÞ¼tfT >

ËtÄwhuð Ë {k‚ÔÞ : ËBÞfT ÔÞðrË‚tu rn Ë : >> („e. 9/30)

Âût«k ¼ðr‚ Ä{toí{t þtï‚T þtkr‚ r„åAr‚ >

ftiL‚uÞ «r‚òern {u ¼õ‚: «ý~Þr‚ >> („e. 9/31)

‚u»ttk ynk Ë{wî‚to {]íÞwËkËthËt„ht‚T >

¼ðtr{ r[ht‚T …tÚto {GÞtðurþ‚[u‚Ët{T >> („e. 12/7)

{nt{tk {nt …t…e …ý {tht yt„¤ …t…tu …ùt‚t… fheu hze …zu ‚tu nwk ‚uu ‚tíftr÷f ËkËthËt„h{tk zqƒ‚tu

ƒ[tðe ÷ô Awk. ‚utu nwk tþ Útðt Œu‚tu Úte. ytðe ®n{‚ ¼„ðt rËðtÞ ƒeswk ftuý yt…e þfu ?

{t¤t rn Vuhðeyu, ht{t{ t ÷Eyu, [kze…tX t fheyu, „e‚twk …thtÞý t fheyu, ¼t„ð‚T Ëótn t

Ëtk¼¤eyu ‚tu [t÷u, …hk‚w {tºt yt…ýu …tu‚u yíÞth ËwÄe fhu÷tk ‚{t{ …t…tuwk yuf r÷Mx yt…ýu ò‚u ƒtðeyu.

(fthý fu yt…ýu fh÷tk yufuyuf …t… yt…ýtk rËðtÞ ƒeswk ftuE òý‚wk Úte.) yu ‚u …t…tukw r÷Mx ¼„ðte

…tËu ƒuËeu Ÿxt …ùt¥tt… ËtÚtu htu‚tk htu‚tk Œhhtus ðtk[e sEyu ‚tu …rðºt ÚtE sEyu. …hk‚w yt…ýu rn¬z niÞtt

ytx÷wk fhðt ‚iÞth Úte. {tºt {t¤t Vuhððttu, …thtÞý fhðttu Œk¼ fheu ŒwrÞtu X„ðt eféÞt Aeyu yu

‚uÚte s nË‚tk nË‚tk fhu÷tk …t… f{ot V¤Y…u Œw:¾htu‚t htu‚tk …ux ¼heu ¼tu„ðeyu Aeyu.

38. …whw»ttÚtoÚtee «thçÄ Vuhðe þftÞ ?

«thçÄf{o ¼tu„ððt {txu «thçÄf{ou ywY… s þheh «tó ÚttÞ Au. ‚u þhehft¤ Œhr{Þt ‚{t{ «thçÄf{tuo

¼tu„ðtE hnu …Ae s Œun …zu Au. íÞtk ËwÄe Œun Äthý fhe s ht¾ðtu …zu Au.

þhehft¤ Œhr{Þt ¼tu„ððttk «thçÄf{tuot [th {wÏÞ rð¼t„ …tze þftÞ :

1. yr‚ ‚eðú «thçÄ 2. ‚eðú «thçÄ

3. {kŒ «thçÄ 4. yr‚ {kŒ «thçÄ

1. yr‚ ‚eðú «thçÄ : yr‚ ‚eðú «thçÄwk f{oV¤ „{u ‚ux÷tu «ƒ¤ …whw»ttÚto fheyu ‚tu…ý yxftðe þft‚wk Úte.

Sðtí{ttu swŒe swŒe Þturytu{tk sL{ ÚttÞ Au ‚u yr‚ ‚eðú «thçÄwk V¤ Au. yr‚ ‚eðú «thçÄ ftuE …ý he‚u „{u

‚uðt «ƒ¤ …whw»ttÚtoÚte Vuhðe þftÞ s rn. Œt.‚. „Äuzt{tkÚte ½tuztu fu ½tuzt{tkÚte Ÿx fu …ûte ƒe þfu rn.

{w»Þu …ý ‚utu Œun yr‚ ‚eðú «thçÄ-Ä{oðþt‚T {¤u÷tu Au yu ‚u{tk fkE VhuVth fhe þftÞ s rn. Œt.‚.,

…wÁ»ttu Œun {éÞtu ntuÞ ‚tu Mºtet Œun{tk …rhð‚o fhe þftÞ rn. ‚uðe s he‚u Mºtetu Œun {éÞtu ntuÞ ‚uu

…whw»tŒun{tk Vuhðe þftÞ rn. …qðosL{{tk fhu÷wk {nt …wÛÞf{o yÚtðt yr‚ ½tuh …t…f{owk yr‚ ‚eðú «thçÄ ƒu

Au yu ‚u fŒtr… xt¤e þft‚wk Úte. su{ Äw»Þ{tkÚte Aqxu÷wk ‚eh …tAwk ¾U[e þft‚wk Úte y„h ‚tu Útqfu÷wk su{ Vhe

„¤e þft‚wk Úte ‚u{ …qðosL{{tk fhu÷wk {nt …wÛÞf{o y„h yr‚½tuh …t…f{o V¤Y…u …rh…õð ÚtEu «thçÄY…u

Ët{e At‚eyu ytðeu Q¼wk s hnu Au. yu nË‚tk nË‚tk fhu÷t …t… htu‚tk htu‚tk …ý ¼tu„ÔÞt rËðtÞ Aqxftu Út‚tu

Úte.

2. ‚eðú «thçÄ : ‚eðú «thçÄ ‚eðú …whw»ttÚtoÚte- «ƒ¤ …whw»ttÚtoÚte fkEf ykþu Vuhðe þftÞ Au. ‚eðú «thçÄu n¤ðwk

ƒtððt fhu÷tu «ƒ¤ …wÁ»ttÚto ½ýu ¼t„u r»V¤ s‚tu Úte. fthý fu «thçÄ ‚eðú ntuÞ …ý r¢Þ{týwk Ëso

yt…ýe EåAt {wsƒ fhe þfeyu Aeyu. ir‚f yu ytæÞtÂí{f WÒtr‚ {txu «¼w«tÚtot, t{M{hý, ËíËk„,

þtMºttutu yÇÞtË yu ‚u «{týu Sð{tk W‚thu÷wk yt[hý ‚u{s ‚u «{týutu …whw»ttÚto Œthwý Œw:¾u n¤ðwk ƒtðe

þfu Au.

3. yu 4. {kŒ yu yr‚ {kŒ «thçÄ : {kŒ yu yr‚ {kŒ «thçÄ «ƒ¤ …whw»ttÚtoÚte r»V¤ ƒtðe þftÞ Au.

«thçÄðtŒeytut fnuðt «{týu òu ƒÄwk s «thçÄu ytÄe ntuÞ ‚tu …Ae ðuŒtu, W…r»tŒtu, „e‚t, ¼t„ð‚,

ht{tÞý ð„uhu Ä{oþtMºttu{tk yt…u÷t {t„oŒþo {wsƒtu …whw»ttÚto ‚ŒT ft{tu ÚtE òÞ. yux÷u {txu {kŒ yu yr‚

{kŒ «thçÄu r»V¤ ƒtððt {txu þtMºttuyu yu Ëk‚tuyu sýtðu÷ þt†rðrn‚ f{o 2TGUETKDGF CEVKQP

yu þt†rr»tØ f{o 2TQJKDKVGF CEVKQP u ÏÞt÷{tk ht¾eu ‚u «{týu þw¼ f{tuo fhðttu, yu yþw¼

f{tuotu íÞt„ fhðttu …whw»ttÚto Ë‚‚ fhðtu s òuEyu. …whw»ttÚto ð„hwk «thçÄ ytkÄ¤wk Au.

«thçÄf{o ‘yáü’t t{Úte ytu¤¾tÞ Au. ¼q‚ft¤{tk- „Þt sL{tu{tk yt…ýu fhu÷tk f{tuo fuðtk «fthtk Au. yu ‚u

fuðt «fthwk «thçÄf{o ƒeu yt…ýe Ët{e At‚eyu ytðeu Q¼wk hnuþu ‚u yt…ýu òý‚tk Úte, {w»Þ …tu‚ttk

«thçÄf{otk V¤Úte y¿tt ntuðtu ÷eÄu «thçÄu ‘yá»x’ yuðwk t{ yt…ðt{tk ytÔÞwk Au. «thçÄ yu …whw»ttÚto

Sðtk yuf s ºttsðttk ƒu …Õ÷tk Au. yuf …Õ÷t{tk yáüY…e ftx÷tk …zu÷tk Au yu ƒeò …Õ÷t{tk {týËu

…tu‚te þÂõ‚ ywËth rððufƒwÂØtu W…Þtu„ fheu …whw»ttÚto Y…e ÿÔÞ ¼hðtwk Au.

39. {týË òýe-òuEu …t… þt {txu fhu Au ?

yt ½ýtu y„íÞtu Ëðt÷ Au. ytðtu s «§ yswou „e‚t{tk ©ef]»ýu …qAu÷tu Au. yt {qkÍðý yuf÷t yswoe s

Úte. yswou ‚tu ÔÞtËSyu yt «§ …qAðt{tk {tºt rr{¥t ƒtÔÞtu Au. ¾hu¾h ‚tu yt «§ {thtu, ‚{thtu yu

yt…ýtk ƒÄtkÞtu Au. yt {qkÍðý ‚tu yt…ýtk Ëðoe Au. yòý‚tk …t… ÚtE òÞ ‚ue ðt‚ swŒe Au, …hk‚w {týË

òýe òuEu …t… þwk fhðt fhu ?

yswo ¼„ðtu …qAu Au-

1. yÚt fu «Þwõ‚tuzÞk …t…k [hr‚ …whw»t : {týË ftue «uhýtÚte …t… fhu Au ?

2. yråAÒtr….... yu ‚u …ý ‚ue EåAt rn ntuðt A‚tk þwk ft{ …t… fhu Au ?

3. ƒ÷trŒð rÞturs‚ : ƒ¤…qðof Ä¬tu {theu {týËu …htýu …t… ftuý fhtðu Au ?

W…ht ºtý «§tu {wvtt Au, yu ¾qƒ rð[thðt suðt Au.

{týË òýu Au fu sqXwk ƒtu÷ðwk ‚u …t… Au, yÄ{o Au. A‚tk rŒðË{tk yuf ð¾‚ sqXwk ƒtu÷u Au. [tuh ƒhtƒh òýu Au fu

[tuhe fhðe ‚u …t… Au, yÄ{o Au, A‚tk …ý ‚u [tuhe fhu Au. {týË Ëthe …uXu òýu Au fu «t{trýf Útðwk ‚u Ä{o Au,

A‚tk y«{trýf‚t yuf ð¾‚ yt[hu Au. Ä{o ftuu fnuðtÞ yu fnuðtÞ ‚u þtMºttu yu Ëk‚tuyu Ztu÷ ð„tzeu

÷tuftuu Ë{òÔÞwk Au. yt…ýu ƒÄtk ‚u Ëthe he‚u Ëtk¼¤eyu Aeyu yu òýeyu Aeyu A‚tk Ä{owk yt[hý Atuzeu

yÄ{o{tk òuztEyu Aeyu.

ŒwÞtuoÄ suðtu Œwütí{t …ý {nt¼th‚{tk fƒq÷t‚ fhu Au fu -

òtr{ Ä{o [ {u «ð]Â¥t : >

Ä{o þwk Au ‚u nwk òýwk Awk A‚tk ‚u{tk {the «ð]Â¥t Út‚e Úte yu-

òtr{ yÄ{o [ {u rð]Â¥t : >>

yÄ{o þwk Au ‚u …ý nwk ƒhtƒh òýwk Awk A‚tk ‚u{tkÚte nwk rð]¥t Út‚tu Úte. …Ae Úttuztuf rð[th fheu ‚u …tu‚u s yt„¤

…tu‚ttu yw¼ð fnu Au fu...

futr… Œuðu ÌtrŒ ÂMÚt‚u

ÞÚtt rÞwõ‚tuzÂM{ ‚Útt fhtur{ >

ftuE yuf Œwü¼tð ftuE «ƒ¤ Œuð (y„h Œtð) su {tht ÓŒÞ{tk ƒuXu÷tu Au ‚u {u su{ ËwÍtzu Au ‚u{ nwk fhwk Awk.

ŒwÞtuoÄ t÷tÞf {týË ntuðt A‚tk ‚uýu ytx÷e r¾t÷Ë‚t ƒ‚tðe yu ‚uýu ò‚u s fƒq÷ fÞowok Au fu ftuE Œwü¼tð

‚ut ÓŒÞ{tk ƒuXu÷tu Au, su ‚uu …t…f{o{tk «ð]¥t fhu Au.

ßÞthu yt…ýu ‚tu ytx÷e fƒq÷t‚ fhðt …ý ‚iÞth Úte. yt…ýu ‚tu òýe òuEu …t…f{o fÞto …Ae …ý yuðwk

Ëtrƒ‚ fhðt «Þí fheyu Aeyu fu {U fÞwO Au ‚u {U fÞwO Au {txu …t…f{o Úte. yux÷u yt…ýu ‚tu ŒwÞtuoÄt {tuZt{tk

Útqkfeyu ‚uðt Œwü yuf he‚u „ýtEyu.

yswou …qAu÷tu Ëðt÷ ¾qƒ rð[thðt suðtu Au.

yÚt fu «Þwõ‚tuzâk …t…k [hr‚ …whw»t : >

yråAÒtr… ðt»ýuoÞ ƒ÷trŒð rÞturs‚ : > („e. 3/ 36)

ftutÚte «uhtEu {týË …t… yt[hu Au ? yu ‚u …ý ‚ue EåAt rn ntuðt A‚tk yuu ƒ¤…qðof Ä¬t {theu ftuý

…t…f{o fhtðu Au ?

Ëtiu fkfwt [tkÕ÷t „{u Au. ftuEu {uþt „{‚t Úte. A‚tk þt {txu {týË fkfwt fhðtu ƒŒ÷u {Uþt [tkÕ÷t fhu

Au ? Œhuf {týË EåAu fu ‚u ËíÞðõ‚t ƒu, «t{trýf {týË ‚hefu ŒwrÞt{tk «ÏÞt‚ ÚttÞ ‚tu Ëthwk A‚tk ‚u þt

{txu yËíÞ yu y«{trýf‚twk yt[hý òýe òuEu fhu Au yu …t…{tk …zu Au ?

¼„ðt ©ef]»ýu Mð{w¾u „e‚t{tk yswou f]…t fheu yt «§tu M…ü sðtƒ e[u «{týu ytÃÞtu Au :

ft{ yu»t : ¢tuÄ yu»t : hòu„wý Ë{wŒT¼ð :

{týËt yk‚:fhý{tk hnu÷e yuf sL{ sL{tk‚he ft{tytu yu ðtËtytu ‚uu …t…f{o fhðt «ð]¥t fhu Au.

yuf te ËwkŒh ËVuŒ hk„e Ätu¤e Ëwkðt¤e Yðtkxeðt¤e rƒ÷tzeu y¥thÚte ðhtðeu ËhË {òt …V-…tWzh

[tu…zeu, ËwkŒh huþ{e ðMºttu …nuhtðeu Ÿ[t ytËðt¤e {¾{÷e „tŒe W…h „w÷tƒtu nth …nuhtðeu ƒuËtze

ntuÞ ‚tu ‚u ztnez{he ÚtEu þtkr‚Úte fŒt[ ƒuËe hnu, …hk‚w òu ‚uu yuf te ôŒhze òuzu ¾qýt{tk Œtuz‚e s‚e

Œu¾tÞ ‚tu ‚h‚ s ‚ue sL{ò‚ ðtËtt òuhu ÷V ŒEu Ÿ[e „tŒe W…hÚte ¼qËftu {thu s. ‚uðe s he‚u {týË

„{u ‚ux÷tu ¿tte fu …krz‚ Œu¾t‚tu ntuÞ …hk‚w ‚ut yk‚fhý{tk …zu÷e ft{tytu yu ðtËtytu W~fuhth ËkÞtu„,

…ŒtÚto y„h ÔÞÂõ‚ «tó Út‚tke ËtÚtu s ‚u …t…f{o fhðt Œtux {qfu s, yu ‚ue ft{tt Ëk‚tu»te ytzu ytðth

W…h ¢tuÄ fhu s Au. ytðu ð¾‚u ‚ue …tËu òu Ë‚‚ ËíËk„Úte «tó ÚtÞu÷wk rððuf yu ðihtøÞwk ƒ¤ t ntuÞ ‚tu ‚uwk

yÄ:…‚ Út‚tk ðth ÷t„u s rn yu ‚u …t…t V¤MðY…u …uŒt ÚtÞu÷wk Œw:¾ ‚uu yð~Þ ¼tu„ððwk s …zu.

40. Œhuf f{o r¢Þt Au …hk‚w Œhuf r¢Þt f{o Úte :

r¢Þt yu f{o yt ƒu þçŒtu{tk ¼uŒ ¾tË Ë{sðt suðtu Au. þtherhf r¢Þt Œu¾e þftÞ Au, …hk‚w {trËf r¢Þt Œu¾e

þft‚e Úte.

r¢Þt ºtý «fthe ntuÞ Au :

1. Võ‚ þtherhf r¢Þt

2. Võ‚ {trËf r¢Þt

3. {trËf ËtÚtue þtherhf r¢Þt

(1) þtherhf r¢Þt : þtherhf r¢Þtytu ƒu «fthe Au. 1. yiÂåAf r¢Þtytu 2. yiÂåAf r¢Þtytu.

þhehÚte fux÷ef r¢Þtytu yt…ýe EåAt t ntuÞ ‚tu …ý ÚtÞt s fh‚e ntuÞ Au. ‚uu yiÂåAf r¢Þt fnu Au. Œt¾÷t

‚hefu ‚{u ïtËtuåATðtË ÷tu Atu, ‚{tht ÓŒÞt Äƒftht [t÷u Au, ‚{the tzeytu{tk ÷tune Ë‚‚ Œtuzât fhu Au,

‚{the ntushe{tk …t[r¢Þt [t÷u Au. ‚{the ytk¾tu-…tk…ýtu …x …x ÚttÞ Au- ð„uhu yt ƒÄe r¢Þtytu ‚{the EåAt

t ntuÞ ‚tu …ý Ë‚‚ ÚtÞt s fhðte. ‚uu ‚{u htufe þftu s rn yu htufðt òytu ‚tu {he sðwk …zu.

þheh fux÷ef r¢Þtytu ‚{the EåAtÚte fhu Au. Œt¾÷t ‚hefu ‚{u ntÚt Ÿ[t fhtu, …„ ÷tkƒt fhtu, xqkrxÞwk ðt¤tu, yuf

…„u Q¼t hntu, þe»ttoË fhtu, Œtuztu- fqŒtu ð„uhu. yt ƒÄe yiÂåAf yu yiÂåAf þtherhf r¢Þtytu{tk ßÞtk ‚{thwk

{ Ëk÷ø Úte ntu‚wk yu {t „{t yý„{t ht„îu»t Úte ntu‚t ‚uÚte ‚u „e‚te ¼t»tt{tk f{o Úte.

(2) {trËf r¢Þt : fux÷ef r¢Þtytu ‚{u Võ‚ {Úte s fhtu Atu yu þhehÚte fh‚t Úte. Œt.‚. {{tk rð[th

fhtu Atu. {Úte ftuEwk ¼÷wk y„h ƒqhwk EåAtu-{{tk u {{tk ‚{u ftuEu „t¤tu Œtu Au. yt ƒÄe {trËf r¢Þtytu

ßÞtk ËwÄe þtherhf r¢Þtt{tk …rhýe‚ t ÚttÞ íÞtk ËwÄe ‚u {tºt {trËf r¢Þt ‚hefu s hnu Au yu ‚u f{oe

ÔÞtÏÞt{tk ytðe þfu rn. r¢Þt{tk nu‚qð]Â¥t fu ynkfth W{uhtÞ íÞthu s ‚u f{o ƒu Au.

‚{u {Úte ftuE „wtu fhðttu rð[th fhtu, ftuEu ÷tVtu {thðttu rð[th fhtu …hk‚w ßÞtk ËwÄe þtherhf he‚u

2J[UKECNN[ ‚{tht ntÚtÚte ‚{u ‚u {týËt „t÷ W…h ‚{t[tu {thtu rn íÞtk ËwÄe ‚u f{o „wtu

QHHGPEG ƒu rn, yux÷t {txu VtusŒthe ftÞŒt{tk Ëhfthu yuf f÷{ ht¾u÷e Au.

+PVGPVKQP VQ EQOOKV CP QHHGPEG KU PQV CP QHHGPEG

„wtu fhðttu {tºt EhtŒtu ({tºt {trËf r¢Þt) ‚u „wtu (f{o) fnuðtÞ rn. (…qAe òuòu ftuE VtusŒthe

ðfe÷u.) yt VtusŒthe ftÞŒtu fr÷Þw„{tk ÷¾tÞu÷tu Au yux÷u fr÷Þw„tk ð¾tý fh‚t „tuMðt{e ‚w÷ËeŒtËSyu

…ý ht{tÞý{tk fÌtwk Au fu -

fr÷Þw„ fh Þn …wr‚ «‚t…t

{tË …wÛÞ ntuE rn …t…t >> (W¥thftkz 103)

fr÷Þw„{tk {trËf …wÛÞ fhtu ‚tu …wÛÞ ÚttÞ. …hk‚w {tºt {trËf …t… fhtu ‚tu ‚u ÷t„‚wk Úte. yutu yÚto yuðtu

Úte fu {týËu {trËf …t… fhðte Aqx Au. {txu ‚u {trËf …t… fÞto fhu ‚tu fþtu ðtkÄtu rn. ¾htu ¼tðtÚto yu

Au fu fr÷Þw„{tk {týË fŒt[ ¼q÷Úte fkEf ¾tuxtu rð[th y„h {Úte …t… fhe ƒuËu …hk‚w …t… þhehÚte fh‚tk

…nu÷tk òu ‚u yt …t…e rð[th {txu …ux ¼heu …M‚tðtu fhu yu …h{tí{te yk‚:fhý…qðof {tVe {t„u ‚tu ‚u …t…

‚uwk {tV ÚtE þfu Au. ytðe ÔÞðMÚtt {tºt fr÷Þw„{tk Au, Ë‚Þw„{tk Úte ‚uðwk þtMºttu fnu Au. òu {týË òýe

òuEu {trËf …t… fhu yu ‚uu {txu …M‚tðtu fhðtu ƒŒ÷u Ë‚‚ {trËf …t… fh‚tu s hnu ‚tu yuf ð¾‚

yuðtuÞ ytðu fu ßÞthu ‚uwk {trËf …t… ‚ut þhehu Ä¬tu {theu ‚uu VhrsÞt‚ þtherhf …t…-r¢Þt fhtðu s

yu ‚u ð¾‚u ‚u “r¢Þt” “f{o” ƒe òÞ yu ytðwk r¢Þ{tý f{o ‚tíftr÷f y„h ‚tu Ëkr[‚{tk s{t hneu ft¤u

fheu …tfeu «thçÄ ƒeu Ët{e At‚eyu ytðeu Q¼wk s hnu yu ‚u ð¾‚u nË‚tk nË‚tk fhu÷wk …t… ‚uu htu‚tk

htu‚tk …ý ¼tu„ððwk …zu. ‚u{tk Aqxftu ÚttÞ s rn.

(3) {trËf ËtÚtue þtherhf r¢Þt : {e ft{tytu yu EåAtytuu Ëk‚tu»tðt {txu ‚Útt {t f‚to…ýtt

yr¼{tÚte yu {t ht„îu»ttuÚte «uhtEu yk„‚ MðtÚto {txu fhu÷e ‚{t{ þtherhf r¢Þtytuu “f{o” fnuðtÞ Au

yu ytðtk r¢Þ{tý f{tuotk V¤MðY…u …t……wÛÞ, Ëw¾Œw:¾ ¼tu„ÔÞu s Aqxftu. ytðtk r¢Þ{tý f{o fŒt[ ‚tíftr÷f

V¤ t yt…e þfu ‚tu yt…ýu y„tW òuE „Þtk ‚u{ Úttuztu y„h ðÄthu ð¾‚ Ëkr[‚ f{o ‚hefu s{t …zât hnu yu

‚u ft¤u fheu …tfu íÞthu «thçÄ ƒeu f{oV¤ ¼tu„ðtðu s yu …Ae s þtk‚ ÚttÞ.

ftuE …ý ‘r¢Þt’ u Ëthe y„h ¾htƒ fne þftÞ rn. r¢Þt Ëthe …ý Úte yu ¾htƒ …ý Úte. ƒË “r¢Þt”

‚tu “r¢Þt” s Au. …hk‚w ßÞthu ‚u{tk {tu ynkfth, ht„-îu»t, ft{t, ðtËttu ykþ W{uhtÞ íÞthu ‚u r¢Þtu f{o

fnuðtÞ Au. yu ‚u f{o Ëthwk y„h ¾htƒ fnuðtÞ Au yu ‚uÚte …wÛÞ y„h …t… ƒkÄtÞ Au, sut V¤ MðY…u Ëw¾

y„h Œw:¾ ¼tu„ððt Sðu Œun Äthý fhðtu …zu Au, yu sL{ {hýtk [¬h{tk ƒkÄtE òÞ Au. yt rðï{tk

f{oV¤tu ftÞŒtu «ð‚uo Au, r¢ÞtV¤tu rn. twk y¿tt ƒt¤f yòý‚tk tt sk‚wytu {the t¾u ‚tu ‚u {tºt

‚ue r¢Þt ƒe hnu Au. ‚uu f{otu ftÞŒtu ÷t„w …z‚tu Úte. {týË yòý‚tk yËkÏÞ Sðsk‚wytue ®nËt fhu Au.

…týe, ŒqÄ, þtf¼tS, yts, #Ä, ïtËtuåATðtË{tk yËkÏÞ Sðsk‚wytue rnkËt fhðt A‚tk ßÞtk ËwÄe ‚ue

…tA¤ {e ht„îu»tðt¤e Ë¼t f‚oÔÞƒwÂØ ¼¤e Úte íÞtk ËwÄe ‚u “r¢Þt” ntuE “f{o” ƒ‚e Úte yu ‚uÚte

‚u ®nËt „ýt‚e Úte.

xqkf{tk, ‘r¢Þt’ yu ‘f{o’tu ‚Vtð‚ e[u yt…u÷t ftuXtÚte Ë{S þftÞ.

r¢Þt

þtherhf þtherhf + {trËf {trËf

f{o

yiÂåAf yiÂåAf MðiÂåAf yiÂåAf

rð[thtu, Mð¡,

RhtŒtytu „¼htx

r¢Þ{tý Ëkr[‚ «thçÄ ð„uhu ð„uhu

41. (1) yf{o- f{o- rðf{o :

f{oe yt ºtý Ëk¿ttytu Au. ¼„ðt „e‚t{tk fnu Au fuf{oýtu

Ìtr… ƒtiØÔÞk ƒtiØÔÞk [ rðf{oý : >

yf{oýï ƒtiØÔÞk, „nt f{oýtu „r‚ : >> („e. 4/17)

f{oe „r‚ „n Au ‚uwk fƒq÷ fheu ¼„ðt fnu Au fu -

f{oý : „r‚ : ƒtiØÔÞ{T

rðf{oý : „r‚ : ƒtiØÔÞ{T

yf{oýï „r‚ : ƒtiØÔÞ{T >

f{oe „r‚ òýe ÷uðe. rðf{oe „r‚ òýe ÷uðe. yf{oe „r‚ …ý òýe ÷uðe. fthý fu fh{e „r‚ „n Au.

yt ƒtƒ‚{tk ¼„ðttu yr¼«tÞ ðtM‚ð{tk þwk Au, ‚u òýðtu ½ýtu s fXý Au. ‚uÚte swŒt swŒt ¼t»Þfthtuyu yt

ºtý þçŒtut swŒt swŒt yÚto ‚u{t {k‚ÔÞ «{týu fhu÷t Au. ËtÄthý he‚u rðîttuyu f{o, rðf{o yu yf{ot su

ËðoËt{tLÞ yÚto fhu÷tu Au ‚u òu‚tk sýtÞ Au fu-

(1) yt ÷tuf yu …h÷tuf{tk suwk V¤ Ëw¾ŒtÞe ntuÞ ‚uðe W¥t{ r¢Þtwk t{ ‘f{o’ 2TGUETKDGF CEVKQP

fnuðtÞ.

(2) suwk V¤ yt ÷tuf{tk u …h÷tuf{tk Œw:¾ŒtÞe ntuÞ ‚uwk t{ rðf{o 2TQJKDKVGF CEVKQP fnuðtÞ.

(3) su f{o y„h f{oíÞt„ ftuE …ý V¤e Wí…Â¥twk fthý t ƒu ‚u yf{o +PCEVKQP fnuðtÞ.

ËtÄthý he‚u yt…ýu ‚tu {, ðtýe yu þhehÚte Út‚e ‚{t{ r¢Þtytuu f{o fneyu Aeyu yu ‚uÚte fheu f{o,

rðf{o yu yf{ot yÚto Ë{sðt{tk ‚f÷eV …zu Au. yux÷u ‚tu ¼„ðt …ý „e‚t{tk fnu Au fu-

®f f{o ®f yf{uor‚

fðÞtuzÃÞºt {turn‚t : > („e. 4/16)

f{o yux÷u þwk yu yf{o yux÷u þwk ‚u Ë{sðt{tk ‚tu {tuxt {tuxt ƒwÂØ{t …whw»ttu …ý „tuÚtwk ¾tE òÞ Au fthý fu

‚ue „r‚ „n Au.

yt W…hÚte yu{ ÷t„u Au fu {tºt {, ðtýe yu þhehe MÚtq÷r¢Þt y„h yr¢Þtwk t{ f{o, rðf{o y„h yf{o

Úte …hk‚w f‚toe ¼tðtu ywËth ftuE…ý r¢Þt «Ëk„tu…t¥t f{o-rðf{o y„h ‚tu yf{o 2TGUETKDGF

CEVKQP 2TQJKDKVGF CEVKQP yu +PCEVKQPt Y…{tk …rhýe‚ Út‚e ntuÞ Au. yt ðt‚ e[ut

áütk‚tue Ë{S þftþu.

1. f{o 2TGUETKDGF CEVKQP

ËtÄthý he‚u {-ðtýe-þhehÚte Út‚e þt†rðrn‚ W¥t{ r¢Þtu s 2TGUETKDGF CEVKQP f{o fnuðtÞ.

…hk‚w þt†rðrn‚ rðrÄ…qðofe r¢Þt …ý f‚tot swŒt swŒt «ftht ¼tðtu W…h ytÄth ht¾u Au yu ‚uÚte s ‚u

r¢Þt fhthe y{wf «fthe ¼tðtu ÷eÄu ‚u fux÷ef ð¾‚ ‘f{o’u ƒŒ÷u ‘rðf{o’ y„h ‘yf{o’ …ý ƒe òÞ

Au. Œt¾÷t ‚hefu-

(1) V¤e EåAt þwØ ¼tðt…qðof òu þt†Ëk{‚ rðrÄÚte W¥t{ f{o fhtÞ ‚tu ‚u “f{o” fnuðtÞ. …hk‚w,

(2) ‚u f{o V¤e EåAt…qðof Þ¿t, ‚…, Œt, Ëuðtt Y…{tk rðÄuÞ f{o A‚tk ¾htƒ Œt‚Úte «òwk yrü

fhðte EåAtÚte (…hMÞtuíËtŒtÚto) fhðt{tk ytðu ‚tu ‚u f{o ‚{tu„wý- «Ät ntuðtÚte rðf{o 2TQJKDKVGF

CEVKQP ƒe òÞ Au, …hL‚w

(3) ‚u s f{o òu f‚to…ýtt yr¼{t rËðtÞ yk„‚ ht„îu»tÚte «uhtÞt rðt, Ë{Âüt fÕÞtý {txu ¼„ð‚T

«eíÞÚtuo fhðt{tk ytðu ‚tu ‚u ‘f{o’ ‘yf{o’ ƒe òÞ Au.

2. rðf{o 2TQJKDKVGF CEVKQP

ËtÄthý he‚u {-ðtýe-þhehÚte fht‚e ®nËt, yËíÞ, [tuhe ð„uhu rr»tØ f{o ‘rðf{o’ fnuðtÞ Au.

…hk‚w ytðtk rðf{o …ý f‚toe ¼tðt ywËth f{o ð„h yf{o{tk ƒŒ÷tE òÞ Au.

Œt.‚. (1) yt ÷tuf y„h …h÷tuf{tk V¤ {¤ðte EåAt…qðof Ët[e Œt‚Úte, þwØ ¼tðÚte sqX, ®nËt, [tuhe

ð„uhu r¢Þt ( su Œu¾e‚e he‚u ŒwrÞte áÂüyu rðf{o „ýtÞ) ‚u „e‚te ¼t»tt{tk ‘f{o’ fnuðtÞ. ©ef]»ýu

ÞwrÄÂchu sqXwk ƒtu÷ðte «uhýt CDGVOGPV fhe, yswou …tu‚tt „whw ÿtuýe ‚Útt …tu‚tt s ŒtŒt ¼e»{e

®nËt fhe, ©ef]»ýu MÞ{k‚f {rý ‚Útt „tufw¤{tk {t¾ýe [tuhe fhe A‚tk yt r¢Þtytu rðf{o{tk rn „ýt‚tk

‘f{o’{tk ƒŒ÷tE òÞ Au.

(2) f‚to…ýtt yr¼{t rËðtÞ ht„îu»tÚte «uhtÞt rËðtÞ, Ë{Âüt fÕÞtý {txu fhu÷wk ‘rðf{o’ …ý yf{o ƒe

òÞ Au. «r‚¿tttu ¼k„ fhðtu ‚u …t… ‘rðf{o’ fnuðtÞ A‚tk ©ef]»ý «r‚¿tttu ¼k„ fheu ÞwØ{tk þ† (hÚt[¢)

…fzeu ¼e»{ suðt ËíÞ«r‚¿tu {thðt Œtuzât ‚u rðf{o rn …hk‚w ‘yf{o’ +PCEVKQP „ýtÞ.

3. yf{o +PCEVKQP

{, ðtýe, þhehe ‚{t{ r¢Þtytu ƒkÄ fhe ŒEyu ‚uu s yf{o fnuðtÞ ‚uðwk Úte. ¾hu¾h ‚tu {, ðtýe,

þhehe r¢Þtytu Ëk…qýo …ýu ‚tu ƒkÄ ÚtE þfu s rn.

rn fÂù‚T ûtý{r… ò‚w r‚cr‚ yf{of]‚ > („e. 3/5)

ftuE …ý {týË yuf ûtý …ý r¢Þtne hne þfu s rn.

rn Œun¼]‚t þõÞk íÞõ‚wk f{torý yþu»t‚: > („e. 18/11)

Œun Äthý fhth ftuE …ý {týË fu «týeu {txu Ëk…qýo …ýu r¢Þttu íÞt„ fhðtwk þõÞ s Úte. yux÷u e[u

sýtðu÷t f{ou “yf{o” fne þftÞ.

1. f‚to…ýtt yr¼{t rËðtÞ fhu÷tk f{o.

2. ht„îu»tÚte «uhtÞ rËðtÞ fhu÷t f{o.

3. þwØƒwÂØÚte …tu‚te …rðºt Vhs Ë{Su fhu÷tk ríÞf{o.

4. {thtu ¼„ðt htS ÚttÞ ‚uðe ¼tðtÚte ¼„ð‚T «eíÞÚtuo fhu÷tk f{o.

5. Ë{Âüt fÕÞtý {txu fhu÷tk f{o.

6. ©ef]»ýt…oý{M‚w fheu fhu÷tk f{o.

7. r»ft{ f{o.

W…Þwoõ‚ yf{o …ý fhth f‚toe ÓŒÞ ¼tðtVuhu ÷eÄu fux÷ef ð¾‚ ‘f{o’ y„h ‘rðf{o’ ƒe òÞ Au.

Œt.‚.,

(1) {, ðtýe þhehe ‚{t{ r¢Þtytutu íÞt„ fheu yuftk‚{tk ƒuXu÷tu r¢Þthrn‚ ftuE ËtÄf …whw»t …tu‚tu Ëk…qýo

r¢Þtytutu íÞt„e ‚hefutu ynkfth Äthý fheu Œu¾e‚e he‚u ‚u fkE …ý r¢Þt rn fh‚tu ntuðt A‚tk f{oíÞt„tu

ynkfth ntuðtu ÷eÄu ‚uwk yu íÞt„Y… ‘f{o’ …ý yf{o ƒe òÞ Au. yux÷u ‚uwk íÞt„Y… ‘yf{o’ …ý f{o ƒe

òÞ Au. ‚uýu f{o f{oíÞt„ fÞtowk fÞwO „ýtÞ.

(2) …tu‚twk f‚oÔÞ «tó ÚtÞwk A‚tk ¼Þ y„h MðtÚtou ÷eÄu y„h ‚tu sðtƒŒtheÚte Axfðt {txu f‚oÔÞ f{oÚte {tuZwk

Vuhðe ÷u yu rðrn‚ f{tuo t fhu yÚtðt ¾htƒ Œt‚Úte ÷tuftuu X„ðt {txu f{tuotu íÞt„ fhu ‚tu Œu¾e‚e he‚u fu fkE

…ý f{o rn fh‚tu ntuðt A‚tk ‚uwk ‘yf{o Œw:¾Y…e V¤ Wí…Òt fhthwk s ƒu ‚u ‘yf{o’ …ý ‘rðf{o’ ƒe òÞ.

W…h «{týu fhu÷e [tu¾ðxÚte sýtþu fu f{o, yf{o, rðf{otu rýoÞ {tºt r¢Þtþe÷‚t y„h ‚tu rr»¢Þt‚tÚte s

t ÚtE þfu. f{o fhth f‚tot ÓŒÞt ¼tð ÷ûÞ y„h nu‚wu æÞt{tk ht¾e ‚u «{týu ‚ue r¢Þtu f{o, yf{o

y„h rðf{o fne þftÞ. fÞt nu‚wÚte, fÞt ¼tðÚte, þt WŒTuþÚte r¢Þt fhðt{tk ytðu Au ‚u òýeu …Ae s ‚u r¢Þt

f{o Au fu yf{o fu rðf{o Au ‚utu rýoÞ ÚtE þfu.

xqkftý{tk fneyu ‚tu „e‚tt [tuÚtt yæÞtÞt &÷tuf{tk f{o, rðf{o yu yf{o þçŒtu su ¼„ðtu ðt…Þto Au ‚utu

ËtŒtu yÚto yu ÚttÞ fuf{o

yux÷u Ëíf{o- Ëthwk f{o- …wÛÞf{o.

rðf{o yux÷u ¾htƒ f{o- …t…f{o.

f{o fu …wÛÞf{ot Ëíf{ot Ítzu Ëw¾tk V¤ ƒtÍu yu rðf{o (…t…f{o)t Ítzu Œw:¾t V¤ ƒtÍu yu Ëw¾

y„h Œw:¾ ¼tu„ððt ‚tu Œun Äthý fhðtu s …zu. Œunt ƒkÄ{tk ‚tu ytððwk s …zu. {tºt Vuh yux÷tu s fu f{o

(Ëíf{o) Ëtute ƒuze Au, ßÞthu rðf{o (…t…f{o) ÷tu¾kze ƒuze Au. …hk‚w Auðxu f{o (Ëíf{o) y„h rðf{o

(…t…f{o) ƒÒtu Œune su÷{tk Sðtí{tu ƒuze ƒkÄ Ë{t s „ýtÞ. ‚utÚte {tuût yux÷u fu ƒkÄÚte {wÂõ‚ {¤e

þfu rn.

ßÞthu yf{o y÷tirff ðM‚w Au ‚u{tk r¢Þt Út‚e ntuðt A‚tk f‚to…ýtwk yr¼{t ht„îu»t ð„uhu rn ntuðtÚte ‚u{ s

Eïh«eíÞÚtuo Ë{Âüt fÕÞtý {txue r¢Þt ntuðtÚte yf{o - KPCEVKQP ƒe òÞ Au yu ‚u Ëkr[‚{tk s{t Út‚tk

Úte, ‚uÚte f{o ‚u yf{o {tuût (sL{{hý{tkÚte {wÂõ‚)wk ËtÄ ƒe þfu Au.

¼„ðt yt„¤ yuf ƒeS ËhË ðt‚ fnu Au -

f{orý yf{o Þ: …~Þu‚T yf{orý [ f{o Þ : >

Ë ƒwÂØ{tT {w»Þu »tw Ë Þwõ‚: f]íËÒt f{of]‚ >> („e. 4/18)

Œu¾u f{o yf{o{U, f{o{tkrn yf{o

…krz‚ Þtu„e ©uc‚{ fh‚ Ëðo ne f{o

fh‚ Ëðone f{o f{o{U r÷ó ntuðu

ò‚ f{o yf{o- þtk‚ { Ëw¾Ëu Ëtuðu

fhu ŒunËu f{o yt…ftu rr»¢Þ Œu¾u

¼tu÷t ¿tte ËtuÞ, yt…{U Ëƒftu Œu¾u

f{o{tk su yf{o swyu yu yf{o{tk su f{o swyu ‚u {týË s ¾hu¾h ƒwÂØ{t yu ‚u s Þtu„e yu ‚u s Ëk…qýo

f{tuou ÞÚttð‚T fhth Au.

f{o{tk yf{o òuðwk yux÷u þwk ? yu yf{o{tk f{o òuðwk yux÷u þwk ? yt yuf ƒnw Ë{sðt suðe ðt‚ Au. f{o{tk yf{ou

Œu¾tuyt Q÷xe ðt‚ Œu¾tÞ Au. f{o{tk yf{o òuðttu yÚto yu Au fu …tu‚u f{otu f‚to ntuðt A‚tk òýu fu nwk f{otu

f‚to Úte yuðtu ¼tð …uŒt ÚttÞ. ytðtu ¼tð õÞthu …uŒt ÚttÞ ? f{o fh‚e ð¾‚u …tu‚u Ëtûte¼tðu hnu, ÿüt…Œu hnu ‚tu

s ytðtu ¼tð …uŒt ÚttÞ. Œt¾÷t ‚hefu, ¼tus fh‚e ð¾‚u ‚{u òýtu fu- nwk ¼tus fh‚tu Úte, nwk {tºt

Ëtûte¼tðu òuE hÌttu Awk. fu þhehu ¼q¾ ÷t„e Au yu þheh ¼tus fhu Au. nwk ‚tu {tºt Ëtûte…Œu ÿüt…Œu hneu

¼tuse r¢Þt òuE hÌttu Awk. - yt ÂMÚtr‚ ÷tððe ƒnw fXý Úte. Úttuzt ò„ú‚ hnuðte sYh Au.

Mðt{e ht{‚eÚto yuf ð¾‚ y{urhft{tk yuf hM‚t W…hÚte [t÷‚t …Ëth Út‚t n‚t íÞthu hM‚t{tk fux÷tf ÷tuftuyu

‚u{u „t¤tu ŒeÄe yu {~fheytu fhe. suu íÞtk Q‚ÞtO n‚t íÞtk Mðt{e ht{‚eÚto …tAt VÞto íÞthu ‚uytu ¾qƒ

ytkŒÚte nËðt ÷tøÞt. íÞthu ½ht {týËtu …qAðt ÷tøÞt fu þwk ÚtÞwk ? þtÚte yt{ yfth{ nËtu Atu ? Mðt{e

ht{‚eÚtuo fÌtwk fu nwk yfthý Úte nË‚tu. ytsu nwk hM‚t W…hÚte …Ëth Út‚tu n‚tu íÞthu fux÷tf ÷tuftu ht{u {éÞt u

ht{u „t¤tu Œu‚t n‚t yu ht{e {~fheytu fh‚t n‚t. ½ht {týËtuu yt ðt‚ Ëtk¼¤eu ðtE ÷t„e. fthý

fu Mðt{eSe ¼t»tt ‚u{e Ë{s{tk ytðe rn. ¾wŒ ht{‚eÚto QXeu yu{ fnu Au fu fux÷tf ÷tuftu ht{u {éÞt

yu ht{u „t¤ ŒeÄe yu ht{e {~fheytu fhe, yt fuðwk ? Mðt{e ht{‚eÚto yt„¤ fnuðt ÷tøÞt fu ÷tuftu ht{u

„t¤tu Œu‚t n‚t yu {~fhe fh‚t n‚t ‚uÚte ht{ Úttuze {qkÍðý{tk …zât n‚t, yu ht{u {qkÍðý{tk …zu÷t nwk òuE

hÌttu ‚tu yu ht{u „t¤tu Œuth ÷tuftuu …ý nwk òuE hÌttu n‚tu.

½ht ÷tuftuyu Mðt{e ht{‚eÚtou …qATÞwk fu yt ðt‚ þe Au yu ‚{u fuðe ðt‚tu fhtu Atu ? ‚{u ¼t{tk Atu fu þt{tk

Atu ?

Mðt{e ht{‚eÚtuo fÌtwk fu nwk ‚tu Ëk…qýo ¼t{tk Awk. …ý ‚{u ƒÄt þt{tk Atu. nwk ¼t{tk Awk, ‚uÚte ‚tu yt ðt‚ fhwk Awk.

òu þt{tk ntu‚ ‚tu nwk yu{ Ë{s‚ fu …u÷t {týËtu {u „t¤tu Œu Au. …hk‚w nwk Ëk…qýo ¼t{tk n‚tu ‚uÚte nwk òý‚tu

n‚tu fu …u÷t {týËtu {u „t¤tu Úte Œu‚t …hk‚w ht{u „t¤tu Œu Au. ‚uÚte nwk ËtûteY…u ÿütY…u hneu …u÷t „t¤tu

Œutht {týËtu Ët{u {tºt rŠðfth ¼tðu òuE hÌttu n‚tu. ‘ht{’ yu nwk yu ƒu y÷„ Au yuðtu Ëtûte¼tð ÿüt…Œ

fu¤ðtÞ ‚tu f{o{tk …ý yf{o Œu¾tÞ.

‚{u ¼tus fhe hÌtt Atu íÞthu ht{ ¼tus fhe hÌtt Au yuðwk ‚{u Ëtûte¼tðu òuÞt fhtu. ht{u ¼q¾ ÷t„e Au,

ht{u Ÿ½ ytðe Au. ‚u{ ËtûteY…u Auxt Q¼t hneu swytu. yt{ Auxt Q¼t hneu ËtûteY…u òuðte f¤t s f{ou

yf{o ƒtðe Œu Au. íÞthu {týË f{o fh‚tu ntuðt A‚tk yuf‚to ƒe òÞ Au.

…hk‚w yuÚte ðÄthu y½he ƒeS ðt‚ ¼„ðt fnu Au fu ‘yf{orý [ f{o Þ: …ùu‚T’ - yf{o{tk f{o swyu ‚u ¾htu

¿tte Au. ftkE …ý rn fh‚tu ntuðt A‚tk …ý f‚to suðtu ÚtE òÞ. …nu÷t ðt‚ Ë{sðe Ënu÷e Au fu òu Ëtûte ¼tð

ntuÞ ‚tu f{o Út‚wk ntuðt A‚tk yuðwk t ÷t„u fu nwk f{o fhwk Awk. {tºt ÿüt…Œu òuE hÌttu Awk. …ý yt ƒeS ðt‚ sht

y½he Au- su f{o t fh‚tu ntuðt A‚tk f{o fh‚tu ÷t„u.

¾hwk òu‚tk ‚u …nu÷e ðt‚{tk fnu÷e Ëtûte ¼tðu hnuðte, ÿüt…Œu hnuðte ÂMÚtr‚ òu fu¤ðtÞ ‚tu ƒeS ðt‚{tk fnu÷e

ÂMÚt‚ Mðt¼trðf he‚u, ‚ue {u¤u s «tó ÚtE òÞ Au. fthý fu ‚u ÂMÚtr‚{tk yt Ë{„ú Ëk[th[¢ [÷tðth

…h{tí{t ËtÚtu ‚tŒtíBÞ yw¼ðtÞ Au yu ‚u …h{tí{te ‚{t{ þÂõ‚ytu …tu‚te s þÂõ‚ytu Au. ‚uðtu ¼tð

ò„ú‚ ÚttÞ Au yu Ë]Âü{tk su ftkE ÚtE hÌtwk Au ‚u …tu‚u s fhe hÌttu Au ‚uðtu f‚to…ýttu ¼tð ÂMÚth ÚttÞ Au. Mðt{e

ht{‚eÚto yuf ð¾‚ ¾qƒ ytkŒ{tk ytðe sEu fnuðt ÷tøÞt fu swytu ! yt ËqÞo, [kÿ, ‚tht, „úntu, ûtºttu, …]Úðe

ð„uhuu Ëtit …nu÷tk {U s „r‚ yt…u÷e Au, yu „r‚{t fÞto Au, [t÷‚t Vh‚t fÞto yu nwk s ‚u{u Ëðuou

ËðoÚtt „r‚{t- Vh‚t ht¾wk Awk. {U s ËtiÚte …nu÷tk [tkŒ ‚thtytuu Eþthtu fÞtuo yu „r‚{t fhe ŒeÄt Au.

÷tuftuyu …qATÞwk ‚{u ? ¼htuËtu …z‚tu Úte ? ht{u fÌtwk fu nt, {U yux÷u ht{‚eÚtuo s rn- {U yux÷u þhehÄthe ht{‚eÚtuo

rn …hk‚w ‚utÚte y÷„ su nwk Awk ‚uýu.

yt «{týu ykŒh su ËtûteY…u ƒuXu÷ Au ‚u ÿüt…Œu Q¼tu hnu ‚tu ‚uu ËðoþÂõ‚þt¤e …h{tí{t ËtÚtu ‚tŒtíBÞ ÚtE

òÞ Au yu ‚u ftkE …ý rn fh‚tu ntuðt A‚tk ‚u ƒÄwk s fhu Au. ytwk t{ yf{o{tk …ý f{o òuðwk ‚u. …Ae ‚u

¾t÷e ƒuXtu ntuÞ ‚tu…ý ‚u ƒÄwk s fhe hÌttu Au. nðtu …ý [÷tðu Au, ð]ûtu …ý ‚u W„tzu Au, Vq÷u …ý ‚u ¾e÷ðu

Au. ‚u ð]ût e[u ytk¾ {ª[eu ƒuXu÷tu ntuðt A‚tk ‚u s [kÿ ‚Útt ËqÞou [÷tðu Au.

Ë ƒwÂØ{tT {w»Þu»tw, Ë Þwõ‚ : f]íM f{of]‚T >

‚u s …whw»t Ëðo {w»Þtu{tk ƒwÂØ{t Au yu ‚u s Þtu„e Ëk…qýo f{tuou fhðtðt¤tu Au. f{o Ëns ÚtðtÚte ‚uwk yf{o

ƒu Au. Ëns Mðt¼trðf f{ou s yf{o fnu Au.

ËqÞothtÞý Q„u Au fu ‚wh‚ fhtuztu ztu÷tuÚte W÷u[ðt sEyu ‚tu …ý t W÷u[tÞ ‚uðt „tZ ykÄfthu ‚tíftr÷f Œqh

fhu Au. A‚tk ‚{u ËqÞothtÞýu …qAtu fu yt…u ytðtu „tZ ykŒfth Œqh fÞtuo ‚u ƒŒ÷ yt…tu yt¼th {teyu ‚tu

ËqÞothtÞý yu{s fnu fu {U ykÄfth Œqh fÞtuo s Úte. …hk‚w {tht yÂM‚íð {tºtÚte ykÄfth yue {u¤u s Ëns he‚u

s, Mðt¼trðf he‚u s, Œqh ÚtE „Þtu Au. yu òu ‚u{ t ÚttÞ ‚tu {tht yÂM‚íðtu fþtu yÚto s Úte. {thwk

ËqÞothtÞý ‚hefuwk t{ s ¼qkËtE òÞ. yt f{o{tk yf{o òuðttu yu yf{o{tk f{o òuðttu «íÞût Œt¾÷tu Au.

¼Þkfh, «„tZ ykÄfthu Œqh fh‚t ntuðt A‚tk ËqÞothtÞý ftkE fh‚t Úte yu ftkE …ý rn fh‚t ntuðt A‚tk ‚u

«„tZ ¼Þkfh ykÄfthu (WŒÞ Út‚tk s) ‚tíftr÷f Œqh fhu Au.

¼{hztu ßÞthu ‚ue *KIJGUV 8GNQEKV[ W…h Ëk…qýo he‚u Vh‚tu ntuÞ Au, íÞthu yt…ýu fneyu Aeyu fu ¼{hztu

Ÿ½u Au. yt f{o{tk yf{o òuðttu Œt¾÷tu Au. Þkºtwk …izwk òuhÚte Vhu Au íÞthu Vh‚wk Úte …hk‚w ÂMÚth Q¼wk ntuÞ ‚uðwk

Œu¾tÞ Au.

«ftþ fhðtu yu ykÄfth Œqh fhðtu ‚u ËqÞotu Ëns Mð¼tð- MðÄ{o Au. fqfztu …hturZÞu ƒtu÷u Au ‚u ‚utu Ëns Ä{o

Au. ‚uu {txu ‚uu ftuEyu {t…ºt ytÃÞwk Úte. rf÷rf÷ fhðwk ‚u …ûtetu Ëns Ä{o Au, ƒte ÞtŒ ytððe ‚u

ƒå[tktu Ëns Ä{o Au. Eïhwk M{hý fhðwk ‚u Ëk‚tutu Ëns Äh{ Au.

Ë{Âüt fÕÞtý {txu, ÷tufËk„úntÚtuo, ¼„ðŒT«eíÞÚtuo, ht„îu»tÚte «uhtÞt rËðtÞ Mðt¼trðf he‚u ‚{t{ f{o fhðt

‚u ËtÄw…whw»ttutu Ëns Ä{o Au. yu ‚u{tk ‚uðtk ‚{t{ f{o yf{o Œþtyu …ntU[u÷tk Au ‚u{ Ë{sðwk.

Ëuðtf{tuo ¿ttetk Ëns f{tuo Au. W…fth fhðttu ‚utu Mð¼tð ÚtE òÞ Au. nwk W…fth rn fhwk ‚uðwk ‚u fnu ‚tu …ý

‚u ‚ut {txu yþõÞ Au. ËkLÞtË ytÚte …h{ ÄLÞ yf{o ÂMÚtr‚ Au.

ƒuËe hntu, ‚tu …ý yuf r¢Þt Úte, ƒuËðwk r¢Þt…Œ Au. fuð¤ ÔÞtfhý áÂüÚte s yu r¢Þt Au ‚uðwk Úte. Ë]Âüþt†{tk

…ý ƒuËðwk yu r¢Þt s Au. f{o fhðwk yu …ý f{otu s yuf «fth Au. [tuðeË f÷tf f{o fhðt{tk {kzâtu hnuðt A‚tk

ËqÞo ÷uþ {tºt f{o yt[h‚tu Úte.

ËqÞo f{o fhðt A‚tk f{o fh‚tu Úte yuðe ÂMÚtr‚wk ðýo fÞwO. ‚uðtu ‚utu ƒeòu «fth …ý Au. ‚u ftuE …ý f{o fh‚tu

Úte A‚tk yt¾e ŒwrÞt …tËu f{o fhtðu Au. yu yue ƒeS ƒtsw Au. ‚ut{tk …th ð„he «uhf þÂõ‚ Au. yf{oe

yu s ¾qƒe Au. yk‚ ftÞou Ëthwk sYhe þÂõ‚ yf{o{tk ¼hu÷e ntuÞ Au.

ðht¤u …qhe ht¾tu ‚tu ‚u «[kz ft{ fhu Au. yu …qhe ht¾u÷e ðht¤{tk yZ¤f þÂõ‚ …uŒt ÚttÞ Au. {tuxe {tuxe

yt„„tze ‚u Ënus h{‚{tk ¾U[e òÞ Au.

yt{, f{o yu yf{o ƒÒtu yËt{tLÞ Au. yuf «fth{tk f{o ¾wÕ÷wk Au. yu yf{toðMÚtt „wó ntuÞ Au. ƒeò{tk

yf{toðMÚtt ¾wÕ÷e Œu¾tÞ Au, …ý ‚uu ÷eÄu yk‚ f{o XtkËeu ¼hu÷wk ntuðtÚte «[kz ftÞo …th …tzu Au. sue yðMÚtt

ytðe yðMÚtt rËØ ÚtÞu÷e ntuÞ ‚ue yu yt¤Ëw {týËe ðå[u {tuxtu Vuh Au.

ËqÞo ò‚u fþt ntUftht fh‚tu Úte …ý ‚uu òu‚tke ËtÚtu …ûteytu Qzðt {tkzu Au, ½uxtk-ƒfhtk tk[ðt {tkzu Au.

ðu…theytu Œwft W½tzu Au, ¾uzq‚tu ¾u‚h{tk òÞ Au, yu s„‚t ò‚ò‚t ðnuðthtu [t÷w ÚttÞ Au. ËqÞo fuð¤ ntuÞ

yux÷wk s …qh‚wk Au. yux÷tÚte yk‚ ft{tu [t÷w ÚttÞ Au. yt yf{toðMÚtt{tk yk‚ f{tuoe «uhýt ¼hu÷e Au.

41. (2) f{o yu yf{o{tk ¿tteytu …ý „qk[ðtÞ Au :

¼„ðt „e‚t{tk fƒq÷ fhu Au fu-

®f f{o ®f yf{o Er‚ fðÞ : yr… yºt {turn‚t : > („e. 4/16)

f{o þwk Au yu yf{o þwk Au yuðt yt rð»tÞ{tk ƒwÂØ{t …whw»ttu (frðytu) …ý {turn‚ ÚtE „Þt Au.

f{o þwk Au yu yf{o þwk Au ‚u{tk ƒwÂØ{t {týËtu …ý rýoÞ fhe þf‚t Úte. yt ðt‚ Œu¾e‚e he‚u ƒnw rðr[ºt

÷t„u Au. fthý fu f{o þwk Au u yf{o þwk Au ‚u ‚tu ËtÄthý ƒwÂØtu yu y¼ý {týË …ý Ë{S þfu.

f{o þwk fnuðtÞ yu f{o þwk t fnuðtÞ ‚u ‚tu yt…ýu ƒÄt ËtÄthý Sðtu …ý òý‚t ntuEyu ‚uðwk ÷t„u Au. ‚tu …Ae

¼„ðt yu{ fu{ fnu Au fu ƒwÂØ{t {týËtu yux÷u fu ¿tteytu …ý f{o yu yf{otu ¼uŒ Ë{S þf‚t Úte.

{txu ¼„ðte ðtýe{tk fkEf „qZ yÚto Ë{tÞu÷tu Au, su yt…ýu òýðtu òuEyu. fŒt[ yt…ýu suu f{o fneyu

Aeyu ‚u ¼„ðtt yÚto{tk f{o rn „ýt‚wk ntuÞ yu yt…ýu suu yf{o {teyu Aeyu ‚u fŒt[ yf{o rn ntuÞ.

„e‚te ¼t»tt yx…xe Úte. …hk‚w Sð yx…xwk Au yux÷u yt…ýu yuðwk ÷t„u Au.

yt…ýu suu f{o fneyu Aeyu ‚u ¾hu¾h f{o #EVKQP Úte ntu‚wk …hk‚w ½ýu ¼t„u ‚u «r‚f{o 4GCEVKQP ntuÞ Au.

ftuE …ý yt…ýu „t¤ Œu yu yt…ýu ‚ue Ët{u „t¤ ŒEyu ‚tu yt…ýu su „t¤ ŒeÄe ‚u yt…ýwk f{o #EVKQP t

„ýtÞ …hk‚w ‚u «r‚f{o- 4GCEVKQP fnuðtÞ.

ftuE yt…ýwk ƒnw{t- nth …nuhtðu yu yt…ýu ‚ue «þkËt fheyu- ytkrŒ‚ ÚtEyu ‚u yt…ýu ytkrŒ‚ ÚtÞt,

«þkËt fhe ‚u yt…ýwk f{o #EVKQP rn …hk‚w «r‚f{o -4GCEVKQP „ýtÞ.

¾hu¾h ‚tu yt…ýu {tuxu ¼t„u Sð{tk f{o rn …hk‚w «r‚f{o 4GCEVKQP s fh‚t ntuEyu Aeyu. yt…ýtk

‚{t{ f{o {tuxu ¼t„u yt…ýe ykŒhÚte, Ëns¼tðu, Mðt¼trðf MVwhýtÚte 5RQPVCPGQWU Út‚tk ntu‚tk Úte.

…hk‚w ƒnthtk …rhƒ¤tuÚte «uhtEu fht‚tk ntuÞ Au.

ftuE yt…ýu Ä¬tu {thu yu yt…ýu ¢tuÄ ytðe òÞ, ftuE yt…ýwk ƒnw{t fhu yu yt…ýu ynkfth ò„ú‚

ÚttÞ, ftuE yt…ýu „t¤ Œu yu yt…ýu ‚uu Ët{e „t¤ ŒEyu. ftuE yt…ýu «u{t þçŒtu fnu u yt…ýu

„ŒT„rŒ‚ ÚtE sEyu, yt ƒÄtk yt…ýtk «r‚f{o- 4GCEVKQP Au.

Ëqû{ áÂüÚte swytu ‚tu ftuE yt…ýu „t¤ Œu íÞthu yt…ýu Ët{e „t¤ Œu‚t Úte …hk‚w Œuðe …zu Au. òu ‚{u „t¤ Œtu

‚tu ‚u f{o yu „t¤ Œuðe …zu ‚tu ‚u «r‚f{o fnuðtÞ, …hk‚w {u ftuE „t¤ Œu y„h Ä¬tu {thu A‚tk ‚{u W…uûttð]Â¥tÚte

‚uu Ët{e „t¤ t Œtu ‚tu ‚{u „t¤ t Œuðtwk f{o fÞwO „ýtÞ. yuðe s he‚u ‚{thwk ftuE ƒnw{t t fhu ‚tu…ý ‚ue

«þkËt fhtu. ‚{u ‚u «þkËt fhðtwk f{o fÞwO „ýtÞ. ‚{u ftuE «u{t þçŒtu t fnu A‚tk ‚{u ‚ut «íÞu «u{¼tðu

„ŒT„rŒ‚ÚtE òytu ‚tu ‚u ‚{thwk f{o „ýtÞ.

f{o yux÷u Ëns Mðt¼trðf he‚u MðuåAtyu 5RQPVCPGQWU MðÄ{o Ë{Su fhu÷wk rÞ‚ yu þt†rðrn‚ f{o-

2TGUETKDGF CEVKQP su þwØƒwÂØ, ÔÞtðËtÞtÂí{ft ƒwÂØe MVwhýtÚte «urh‚- +PURKTGF ÚtÞu÷wk ntuÞ ‚u

f{o. ßÞthu «r‚f{o yux÷u ƒnthtk …rhƒ¤tuÚte «Þwõ‚ ÚtÞu÷wk 2TQRGNNGF {sƒqheÚte fhu÷e r¢Þt.

¼„ðt ƒwØ ËkƒkÄe yuf ðt‚to {tht ðtk[ðt{tk ytðe Au.

yuf {týË ¼„ðt ƒwØ W…h ÚtqkõÞtu. ƒwØu Ëns ¼tðu …tu‚te [tŒh ðzu ‚u Útqkf ÷qAe tÏÞwk yu rƒ÷fw÷ {{tk

…ý ¢tuÄ ÷tÔÞt rËðtÞ Mðt¼trðf ¼tðÚte …qATÞwk fu “ƒeswk ftkE fnuðwk Au ?”

…u÷tu {týË yufŒ{ rð[r÷‚ ÚtE „Þtu. yu Úttuztu ¾[ftÞtu. þwk sðtƒ yt…ðtu ‚u ‚uu ËqÍTÞwk rn. ƒwØ fkEf

«r‚f{o fhþu, fkEf „wMËtu fhþu, fu{ ÚtqkõÞtu yuðwk ftkE …qAþu ‚u ytþtÚte ‚u {týË …tu‚ttu Ët[tu sðtƒ ‚iÞth fhe

ytðu÷tu. …hk‚w ytðwk ftkE ƒLÞw rn ‚uÚte ‚u ÂîÄt{t …ze „Þtu, {w~fu÷e{tk {wftE „Þtu, yu ƒwØu …qATÞwk ‘‚{u yt

þwk …qAtu Atu ?’

ƒwØu fÌtwk : ‘nwk ƒhtƒh …qAwk Awk fu ‚{thu ƒeswk ftkE fnuðwk Au ?’

…u÷t {týËu fÌtwk : ‘…ý {U ‚{u ftkE fÌtwk Úte. {tºt yt…e W…h ÚtqkõÞtu Awk.’

ƒwØu fÌtwk : ‘‚{u ÚtqkõÞt, …ý nwk Ë{ßÞtu ‚{u ftkEf fÌtwk, fthý fu Útqkfðwk yu …ý fkEf fnuðte yuf he‚ Au. fŒt[

‚{tht {{tk yux÷tu ƒÄtu ¢tuÄ ¼htE „Þtu nþu fu su þçŒtu{tk ‚{u fne þõÞt ‚u ‚{u Útqkfeu fÌtwk, fthý fu ¢tuÄ

yux÷e ƒÄe nŒu …ntU[e „Þtu nþu fu ‚u þçŒtu îtht ÔÞõ‚ fhðtu þõÞ rn ntuÞ. nwk …ý fux÷ef ð¾‚ ½ýe ðt‚tu

fnuðte EåAt fhwk Awk su þçŒtu Úte fne þf‚tu íÞthu EþthtÚte yu ðt‚tu fnuðe …zu Au. ‚uðe s he‚u ‚{u ‚{thtu

¼Þkfh ¢tuÄ þçŒtuÚte s «ŒŠþ‚ t fhe þõÞt ‚uÚte Útqkfeu EþthtÚte sýtÔÞtu ‚u ðt‚ nwk Ë{S „Þtu.’

…u÷t {týËu fÌtwk : ‘‚{u ftkE Ë{ßÞt Úte. {U ‚tu {tºt ¢tuÄ fÞtuo Au.’

ƒwØu fÌtwk : ‘nwk ƒhtƒh Ë{ßÞtu Awk fu ‚{u ¢tuÄ fÞtuo Au.’

…u÷t {týËu …qATÞwk : ‘‚tu …Ae ‚{u Ët{u ¢tuÄ fu{ Úte fh‚t ?’

ƒwØu fÌtwk : ‘‚{u {tht {tr÷f Úte. ‚{u ¢tuÄ fhtu yux÷t {txu nwk …ý ¢tuÄ fhwk ‚tu ‚tu nwk ‚{thtu „w÷t{ fnuðtW. nwk

‚{the …tA¤ …tA¤ [t÷thtu, ‚{the AtÞt Úte. ‚{u ¢tuÄ fÞtuo, ƒË ðt‚ ¾‚{ ÚtE „E. nðu {thu þwk fhðwk ‚u

nw fheþ.’

ƒwØu fþwk t fÞwO. ¢tuÄ t fÞtuo. Útqkf ÷qAe tÏÞwk. …u÷tu {týË [tÕÞtu „Þtu.

…u÷tu {týË ƒesu rŒðËu ût{t {t„ðt ytÔÞtu. {tÚtwk …„{tk {qõÞwk. ytk¾{tkÚte ytkËw ftZâtk.

{tÚtwk Q[wk fheu …u÷t {týËu ƒwØ Ët{u òuÞwk.

ƒwØu …qAÞwk : ‘nðu ftkE fnuðwk Au ?’

…u÷t {týËu fÌtwk: ‘yt… yt þwk fntu Atu ?’

ƒwØu fÌtwk : nwk Ë{S „Þtu. ‚{tht {tu ¼tð yux÷tu ½uhtu ƒe „Þtu Au fu þçŒtuÚte ‚{u ‚u fne þf‚t Úte. ‚tu

ytkËw ftkZeu, …„u {tÚtwk yztzeu EþthtÚte ‚u ¼tð ÔÞõ‚ fhtu Atu. ft÷u …ý ‚{u fkEf fnuðt {t„‚t n‚t, su ‚{u

þçŒtuÚte fne þõÞt Úte. {tºt Útqkfeu Eþthtu fheu sýtðe þõÞt. ytsu …ý ‚{u fkEf fnuðt {t„tu Atu, …hk‚w

þçŒtuÚte fne þf‚t Úte ‚uÚte ytk¾{tk ytkËw ftZeu, …„u {tÚtwk {qfeu ytðt Eþtht- IGUVWTGU fheu fntu Atu,

‚u nwk Ë{S þfwk Awk.

…u÷t {t{Ëu fÌtwk : ‘nwk ût{t {t„ðt ytÔÞtu Awk. {u ût{t fhtu.’

ƒwØu fÌtwk : ‘nwk þt {txu ût{t fhwk ?’ {U „E ft÷u ‚{the W…h ¢tuÄ fÞtuos Úte, …Ae ût{t fhðttu Ëðt÷ hnu‚tu

Úte. suðe he‚u ft÷u ‚{u ÚtqkõÞt yuðe he‚u ytsu ‚{u {u …„u …zât. ƒË, ðt‚ ¾‚{ ÚtE „E. yuÚte ðÄthu f{o{tk

…zðte {the þe sYh ? nwk ftuE ‚{thtu „w÷t{ Úte fu ‚{u fntu íÞthu ¢tuÄ fhwk yu ‚{u fntu íÞthu ût{t fhwk.’

«r‚f{o „w÷t{e Au, su ƒeòk ‚{the …tËu fhtðu Au. su „w÷t{ Úte. …hk‚w Mð‚kºt Au ‚u f{o fhu Au, «r‚f{o fh‚tu

Úte. yux÷u ¼„ðt ©ef]»ý fnu Au fu f{o yu yf{otu ¼uŒ ƒwÂØ{t {týËtu …ý Ë{S þf‚t Úte.

yf{o +PCEVKQP tu yÚto …ý yt…ýu Ëqû{ áÂüÚte Ë{S ÷uðtu òuEyu. ftkE …ý t fhðwk, {tºt ¾t÷e ƒuËe

hnuðwk 0QPCEVKQP ‚uu yt…ýu yf{o +PCEVKQP Ë{Syu Aeyu ‚u ƒhtƒh Úte.

rƒ÷fw÷ ftkE f{o fhðwk s rn ‚uu (i»fBÞou) yf{o fnuðtÞ rn. ‚uýu i»fBÞo rËÂØ «tó fhe „ýtÞ rn.

¼„ðt „e‚t{tk fnu Au fu :

f{oýtk ythk¼t‚T, i»fBÞo …whw»ttuz©w ‚u >

[ ËkLÞËtŒuð, rË®Ø Ë{rÄ„åAr‚ >> („e. 3/4)

ftuE …ý f{otu ythk¼ t fhðtu yu fntu fu f{o {tºttu ËkLÞtË íÞt„ fÞtuo Au {txu {U i»fBÞo rËÂØ «tó fhe Au ‚u

ðt‚ ¾tuxe Au. yt…ýu f{oÛÞ‚t 0QPCEVKQP u, yf{o KPCEVKQP Ë{Syu Aeyu ‚u ¾tuxwk Au. ftkE…ý

t fhðtÚte yf{o t ÚtE þfu. fthý fu ‚{u ftkE …ý fh‚t Úte ntu‚t yu ntÚt…„ òuzeu, ytk¾-ft-S¼ ƒkÄ

fheu ƒuËe hÌtt Atu ‚tu íÞthu …ý ‚{u ½ýtk f{o fhe hÌttk Atu. {tºt ƒÄe EkrÿÞtut ÔÞt…th ƒkÄ fheu {Úte yuf

ò‚t ËkfÕ…rðfÕ… fhtu, ft{tytut yu ðtËtytut rð[th fhtu ‚tu ‚u …ý f{o fnuðtÞ- yf{o t fnuðtÞ.

yt{ fhðtÚte ‚tu Q÷xwk ‚{u r{ÚÞt[th *[RQETKE[ fÞtuo „ýtÞ. yu ‚u {týË ‚tu rð{qZtí{t „ýtÞ.

¼„ðt „e‚t{tk yt ðt‚ M…ü he‚u fnu Au -

f{uorLÿÞtrý ËkÞBÞ, Þ ytM‚u {Ët M{hT >

RrLÿÞtÚttoT rð{qZtí{t, r{ÚÞt[th : Ë WåÞ‚u >> („e. 3/6)

ßÞthu ‚{u ƒnthe RkrÿÞtut ÔÞt…th ƒkÄ fhtu Atu íÞthu ‚{u ykŒh {tu{ ½ýwk f{o fhtu Atu. ‚{u Œu¾tytu Atu

f{one …ý ykŒh¾tu ‚{u yíÞk‚ Ër¢Þ Atu. …÷k„{tk ntÚt…„ ÷tkƒt fheu ËqE òytu yu yf{o t fnuðtÞ.

‚{thwk { ƒòh{tk ¼{‚wk ntuÞ Au, ftuEu „t¤tu Œu‚wk ntuÞ Au, ftuEe «þkËt fh‚wk ntuÞ Au, t òýu fux÷tf f{tuo

fh‚wk ntuÞ Au ! sux÷wk f{o ‚{u ¼tztk ¾[eou, ŒtuzeŒtuzeu, ¾qƒ ð¾‚ ƒ„tzeu …ý fhe þftu ‚ux÷wk f{o ‚{u

…÷k„{tk …zât …zât ð„h ¼tzwk ¾[uo, ð„h ŒtuztŒtuz fÞuo, ð„h xtE{ ƒ„tzâu fh‚t ntu Atu. yux÷u ‚u yf{o

fnuðtÞ.

htºtu ‚{u rr»¢Þ ÚtEu þheh Ze÷wk fheu …÷k„{tk …zât Ÿ½tu Atu íÞthu …ý ‚{u Mð¡tðMÚtt{tk yt¾e ht‚ ŒtuztŒtuzt

fhtu Au, hztu Atu. [tuhe, ÔÞr¼[th, níÞt ð„uhu su ‚{u rŒðË Œhr{Þt fhe þf‚t Úte ‚u …ý ‚{u htºtu

Mð¡tðMÚtt{tk fhtu Atu. yt¾e ht‚ ‚{the [u‚t „n f{o fhe hne ntuÞ Au yux÷u ‚u ð¾‚u …ý ‚{u yf{o{tk Atu

‚u{ t fnuðtÞ.

yf{o yux÷u ƒtÌt RkrÿÞtuÚte rÞ‚f{o Út‚wk ntuðt A‚tk yk‚ht {{tk f{oV¤e ftuE ft{t, ðtËt, ytËÂõ‚,

ht„îu»t hnu yu {tºt Ë{Âüt fÕÞtý {txu Eïh«eíÞÚtuo MðÄ{oe ¼tðtÚte su f{o Mðt¼trðf he‚u Ëns

¼tðu ÚtÞt fhu ‚u.

ytðe he‚u f{o yu yf{o ðå[utu tswf yu Ëqû{ rððuf su Ë{su Au ‚u s ƒwÂØ{t „ýtÞ Au yu{ ¼„ðt fnu

Au. yf{o yux÷u ytk‚rhf {ti, yk‚h{tk f{ot ‚hk„tu t QXu- f{oV¤{tk ytËÂõ‚-ht„îu»t- ðtËt t ò„u

…hk‚w ƒnthÚte f{otu y¼tð Œu¾tÞ ‚uwk t{ yf{o. ßÞthu yk‚h{tk f{oe ðtËt QXu íÞthu f‚to ƒe òÞ.

…hk‚w f{oV¤e ðtËt-ytËÂõ‚-ht„îu»t yk‚h{tk t hnu ‚tu ‚u f{otu f‚to …ý t ƒ[u. f‚to þqLÞ ÚtE òÞ. {tºt

r»ft{ f{o s hnu ‚uwk t{ yf{o.

Hirabhai Thakkar Parivar

Mahesh H. Thakkar

11, Prerna Park, Near L. G. Hospital, Maninagar, Ahmedabad - 380008, India.

Mobile No. : +91 9898003377, +91 9377224488

Mahesh@janki.in • www.janki.in

Karma No Siddhant

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?