PALS Stærðfræði f. 1. bekk
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Útgefandi: SÍSL – Sérfræðingateymi í samfélagi sem lærir<br />
Höfundar: Lynn S. Fuchs, Douglas Fuchs, Laura Yazdian, Sarah Powell og Kathy Karns<br />
Þýðing: Anna Kristín Arnarsdóttir og Svava Þ. Hjaltalín<br />
Yfirlestur og undirbúningur undir prentun: Guðlaug Richter<br />
Umbrot: Elsa Dóróthea Daníelsdóttir<br />
Verkefnisstjóri: Hulda Karen Daníelsdóttir
Formáli<br />
<strong>PALS</strong> stærðfræðiaðferðir fyrir <strong>1.</strong> <strong>bekk</strong>.<br />
<strong>PALS</strong> aðferðin var þróuð af Doug Fuchs, Ph.D. og Lynn Fuchs, Ph.D., í Peabody College við<br />
Vanderbilt University í Tennessee-fylki í Bandaríkjunum. Markmiðið með henni er að gefa<br />
kennurum kost á að þjálfa samtímis hóp af nemendum í stafaþekkingu, lestri eða stærðfræði<br />
með jafningjamiðlaðri nálgun (félagakennslu). <strong>PALS</strong> nálgunin virkar líka mjög vel samhliða<br />
öðrum lestrar- og stærðfræðiaðferðum sem notaðar eru í almennri kennslu og í sérkennslu.<br />
Rannsóknir á <strong>PALS</strong> aðferðinni í lestri og stærðfræði hafa staðfest að flestir nemendur, hvort<br />
sem þeir eru afburðanemendur, í meðallagi eða slakir, sýna meiri framfarir en þeir sem ekki<br />
fá <strong>PALS</strong> þjálfun. Það sama gildir um nemendur sem glíma við námsörðugleika.<br />
Handbókin fyrir <strong>1.</strong> <strong>bekk</strong> heitir á frummálinu Peer Assisted Learning Strategies, Math<br />
Methods for First Grade, en hefur á íslensku hlotið heitið Pör Að Læra Saman,<br />
<strong>Stærðfræði</strong>aðferðir fyrir <strong>1.</strong> <strong>bekk</strong>. Í henni er að finna allar þær upplýsingar sem kennarar þurfa<br />
á að halda til að beita aðferðum <strong>PALS</strong> við stærðfræðikennslu í fyrsta <strong>bekk</strong>.<br />
Ekki er heimilt að dreifa efni handbókarinnar til kennara eða annarra sem ekki hafa setið<br />
námskeið í <strong>PALS</strong> stærðfræðiaðferðum fyrir fyrsta <strong>bekk</strong>.<br />
Kennurum er eindregið ráðlagt að skoða kennsluleiðbeiningarnar vel áður en verkefni eru<br />
lögð fyrir börnin. Árangursríkast er að nota eigin orð í samskiptum við börnin í stað þess að<br />
lesa upp handritið að kennslustundinni.<br />
Höfundar aðferðarinnar hafa góðfúslega gefið SÍSL leyfi til að þýða útgefið <strong>PALS</strong> efni yfir á<br />
íslensku og þjálfa íslenska kennara í <strong>PALS</strong>, en þó með því skilyrði að það sé ekki gert í<br />
hagnaðarskyni.<br />
Nánari upplýsingar um <strong>PALS</strong> má nálgast á þessum vef: http://tungumalatorg.is/sisl/<br />
Reykjavík 30. nóvember, 2014<br />
_____________________________________________________<br />
Hulda Karen Daníelsdóttir, verkefnisstjóri SÍSL verkefnisins
Efnisyfirlit<br />
Kynning ....................................................................................................................................................................6<br />
Inngangur .................................................................................................................................................................7<br />
Yfirlit yfir <strong>PALS</strong> aðferðina ........................................................................................................................................8<br />
Skipulag................................................................................................................................................................8<br />
<strong>PALS</strong> einingar .......................................................................................................................................................8<br />
Þjálfarar og leikmenn ...........................................................................................................................................8<br />
Aðlögun að nemendum með sérþarfir ................................................................................................................9<br />
Pörun nemenda ...................................................................................................................................................9<br />
Að fylgjast með nemendum og gefa broskarla ....................................................................................................9<br />
Að bregðast við ef nemanda vantar eða ef fjöldi nemenda er oddatala ...........................................................10<br />
Listi yfir verkefni ....................................................................................................................................................11<br />
Verkefni 1 - Þjálfun ............................................................................................................................................15<br />
Dagur 1 ..........................................................................................................................................................16<br />
Dagur 2 ..........................................................................................................................................................21<br />
Dagur 3 ..........................................................................................................................................................26<br />
Verkefni 2 - Talnaþekking ..................................................................................................................................30<br />
Dagur 1 ..........................................................................................................................................................34<br />
Dagur 2 ..........................................................................................................................................................36<br />
Dagur 3 ..........................................................................................................................................................37<br />
Verkefni 3 - Að teikna tölur................................................................................................................................38<br />
Dagur 1 ..........................................................................................................................................................43<br />
Dagur 2 ..........................................................................................................................................................46<br />
Dagur 3 ..........................................................................................................................................................48<br />
Verkefni 4 - Meira og minna ..............................................................................................................................50<br />
Dagur 1 ..........................................................................................................................................................55<br />
Dagur 2 ..........................................................................................................................................................58<br />
Dagur 3 ..........................................................................................................................................................60<br />
Verkefni 5 - Meira og minna með snúningsskífu ...............................................................................................62<br />
Dagur 1 ..........................................................................................................................................................67<br />
Dagur 2 ..........................................................................................................................................................70<br />
Dagur 3 ..........................................................................................................................................................72<br />
Verkefni 6 - Meira, minna og jafnt og ...............................................................................................................74<br />
Dagur 1 ..........................................................................................................................................................81<br />
Dagur 2 ..........................................................................................................................................................84<br />
Dagur 3 ..........................................................................................................................................................86<br />
Verkefni 7 - Samlagning með baunum ..............................................................................................................88<br />
Dagur 1 ..........................................................................................................................................................97<br />
Dagur 2 ........................................................................................................................................................100<br />
Dagur 3 ........................................................................................................................................................102<br />
3
Verkefni 8 - Frádráttur með baunum...............................................................................................................104<br />
Dagur 1 ........................................................................................................................................................111<br />
Dagur 2 ........................................................................................................................................................114<br />
Dagur 3 ........................................................................................................................................................116<br />
Verkefni 9 - Samlagning og frádráttur með baunum ......................................................................................118<br />
Dagur 1 ........................................................................................................................................................123<br />
Dagur 2 ........................................................................................................................................................126<br />
Dagur 3 ........................................................................................................................................................128<br />
Verkefni 10 - <strong>Stærðfræði</strong> með myndum ..........................................................................................................130<br />
Dagur 1 ........................................................................................................................................................137<br />
Dagur 2 ........................................................................................................................................................140<br />
Dagur 3 ........................................................................................................................................................142<br />
Verkefni 11 - Sætisgildi með baunum ..............................................................................................................144<br />
Dagur 1 ........................................................................................................................................................151<br />
Dagur 2 ........................................................................................................................................................153<br />
Dagur 3 ........................................................................................................................................................154<br />
Verkefni 12 - Sætisgildi með tölustöfum..........................................................................................................155<br />
Dagur 1 ........................................................................................................................................................162<br />
Dagur 2 ........................................................................................................................................................165<br />
Dagur 3 ........................................................................................................................................................167<br />
Verkefni 13 - Samlagning tveggja talna ..........................................................................................................169<br />
Dagur 1 ........................................................................................................................................................175<br />
Dagur 2 ........................................................................................................................................................178<br />
Dagur 3 ........................................................................................................................................................180<br />
Verkefni 14 - Frádráttur tveggja talna.............................................................................................................182<br />
Dagur 1 ........................................................................................................................................................189<br />
Dagur 2 ........................................................................................................................................................192<br />
Dagur 3 ........................................................................................................................................................194<br />
Verkefni 15 - Samlagning tveggja stafa talna .................................................................................................196<br />
Dagur 1 ........................................................................................................................................................203<br />
Dagur 2 ........................................................................................................................................................206<br />
Dagur 3 ........................................................................................................................................................208<br />
Verkefni 16 - Frádráttur tveggja stafa talna ...................................................................................................210<br />
Dagur 1 ........................................................................................................................................................219<br />
Dagur 2 ........................................................................................................................................................222<br />
Dagur 3 ........................................................................................................................................................224<br />
Verkefni 17 - Samlagning og frádráttur tveggja stafa talna ...........................................................................226<br />
Dagur 1 ........................................................................................................................................................231<br />
Dagur 2 ........................................................................................................................................................234<br />
Dagur 3 ........................................................................................................................................................236<br />
4
Verkefni 18 - Týndi þátturinn ...........................................................................................................................238<br />
Dagur 1 ........................................................................................................................................................244<br />
Dagur 2 ........................................................................................................................................................247<br />
Dagur 3 ........................................................................................................................................................249<br />
Hjálpargögn .........................................................................................................................................................251<br />
Listi yfir gögn....................................................................................................................................................252<br />
Listi yfir <strong>PALS</strong> pör .............................................................................................................................................254<br />
<strong>PALS</strong> reglur .......................................................................................................................................................255<br />
Broskallablöð ...................................................................................................................................................256<br />
Talnalína kennara ............................................................................................................................................257<br />
Talnalína nemenda ..........................................................................................................................................259<br />
Snúningshjól ....................................................................................................................................................265<br />
Baunapottur.....................................................................................................................................................266<br />
Baunasætisgildablað ........................................................................................................................................267<br />
Auka spilaspjöld...................................................................................................................................................268<br />
5
Kynning<br />
6
Inngangur<br />
Í þessari handbók má finna allar þær upplýsingar sem þarf til að innleiða <strong>PALS</strong> stærðfræði í <strong>1.</strong><br />
<strong>bekk</strong> grunnskóla. Fyrst eru grunnatriði <strong>PALS</strong> aðferða útskýrð. Þá er listi yfir þau 18 verkefni<br />
sem tilheyra árganginum og stutt lýsing á hverju þeirra. Hvert <strong>PALS</strong> verkefni nær yfir eina<br />
viku og í hverri viku eru kenndar þrjár kennslustundir. Næst eru leiðbeiningar fyrir<br />
kennarastýrðar kennslustundir. Handbókinni fylgja öll gögn fyrir hverja <strong>PALS</strong> kennslustund<br />
þar á meðal svokölluð spilaspjöld sem nemendur nota í kennslustundum. Í henni eru einnig<br />
aukaspilaspjöld fyrir nemendur.<br />
Kennarar eru eindregið hvattir til að kynna sér handbókina vel áður en efnið er kynnt fyrir<br />
nemendum. Reynslan sýnir að góður undirbúningur er lykill að árangursríkri innleiðingu<br />
<strong>PALS</strong>.<br />
7
Yfirlit yfir <strong>PALS</strong> aðferðina<br />
Skipulag<br />
<strong>PALS</strong> er lagt fyrir þrisvar í viku í a.m.k. 15 vikur. Hver kennslustund er u.þ.b. 30 til 40 mínútur.<br />
Í fyrstu <strong>PALS</strong> lotunni (þ.e. Dagur 1 í hverri viku) er kennarastýrð kennslustund í 10 til 20<br />
mínútur. Í þær 10 til 20 mínútur sem eftir eru vinna nemendur í pörum með <strong>PALS</strong><br />
spilaspjöldin.<br />
Í annarri <strong>PALS</strong> lotunni (þ.e. Dagur 2 í hverri viku) er spilaspjald nemenda mjög svipað því sem<br />
notað var á Degi <strong>1.</strong> Stundum er spilaspjaldið aðeins öðruvísi á Degi 2. Ef svo er þá er gerð<br />
grein fyrir breytingunum í lok leiðbeininga fyrir Dag 1 undir Tilkynningar. Segið frá<br />
breytingunum í byrjun Dags 2. Það ætti aðeins að taka nokkrar mínútur og nemendur geta<br />
því unnið í pörum í næstum 30 mínútur.<br />
Í þriðju lotunni (þ.e. Dagur 3 í hverri viku) vinna nemendur saman í pörum með spilaspjöldin.<br />
<strong>PALS</strong> einingar<br />
<strong>PALS</strong> vikunum 18 er skipt í eftirfarandi sjö viðfangsefni. Vikufjöldinn í <strong>PALS</strong> fer eftir<br />
verkefnum 7, 8 og 9.<br />
Talnahugtök<br />
Samanburður á tölum<br />
Hugtök í samlagningu og frádrætti<br />
Sætisgildi<br />
Samlagning og frádráttur 1<br />
Samlagning og frádráttur 2<br />
Týndi þátturinn<br />
Þjálfarar og leikmenn<br />
Í hverri lotu eru nemendur í <strong>bekk</strong>num paraðir saman. Þeir skiptast á að vera þjálfarar<br />
(kennarar) og leikmenn (nemendur). Á þriggja vikna fresti eru nemendur paraðir saman á ný.<br />
Hlutverk þjálfara er að leiða leikmanninn í gegnum verkefnin með því að:<br />
lesa leiðbeiningar spilaspjaldsins fyrir hann<br />
aðstoða hann við að finna svörin<br />
8
Hlutverk leikmanna er að:<br />
fylgja fyrirmælum þjálfara<br />
vinna verkefnin á spilaspjaldinu<br />
Aðlögun að nemendum með sérþarfir<br />
Nýir nemendur, nemendur með íslensku sem annað tungumál og getuminni nemendur ættu<br />
að vera paraðir með getumeiri nemendum sem eru færir um að hjálpa og leiðbeina þeim í<br />
gegnum <strong>PALS</strong> spilaspjöldin.<br />
Pörun nemenda<br />
Gefðu nemendum þínum stig eftir frammistöðu þeirra í stærðfræði. Skrifaðu nafn getumesta<br />
nemandans í faginu efst á lista (þ.e. nemandi 1). Skrifaðu svo nafn þess næst getumesta (þ.e.<br />
nemandi 2) og svo koll af kolli og að síðustu nafn getuminnsta nemandans neðst (þ.e.<br />
nemandi 20).<br />
Notaðu listann til að para saman nemendur. Það eru til ýmsar aðferðir til þess. Fyrir neðan<br />
má sjá tvær tillögur. Það er mikilvægt að hafa bæði félagslega færni og einstaklingsþarfir<br />
nemenda í huga þegar þeir eru paraðir saman.<br />
Tillaga 1 Tillaga 2<br />
Þjálfari Leikmaður Pör Þjálfari Leikmaður Pör<br />
Nemandi 1 Nemandi 11 Par 1 Nemandi 1 Nemandi 20 Par 1<br />
Nemandi 2 Nemandi 12 Par 2 Nemandi 2 Nemandi 19 Par 2<br />
Nemandi 3 Nemandi 13 Par 3 Nemandi 3 Nemandi 18 Par 3<br />
Nemandi 4 Nemandi 14 Par 4 Nemandi 4 Nemandi 17 Par 4<br />
Nemandi 5 Nemandi 15 Par 5 Nemandi 5 Nemandi 16 Par 5<br />
Nemandi 6 Nemandi 16 Par 6 Nemandi 6 Nemandi 15 Par 6<br />
Nemandi 7 Nemandi 17 Par 7 Nemandi 7 Nemandi 14 Par 7<br />
Nemandi 8 Nemandi 18 Par 8 Nemandi 8 Nemandi 13 Par 8<br />
Nemandi 9 Nemandi 19 Par 9 Nemandi 9 Nemandi 12 Par 9<br />
Nemandi 10 Nemandi 20 Par 10 Nemandi 10 Nemandi 11 Par 10<br />
Breyttu pörum reglulega svo að nemendur fái tækifæri til að vinna með fleiri en einum<br />
félaga.<br />
Að fylgjast með nemendum og gefa broskarla<br />
Í <strong>PALS</strong> kennslustundum fer kennari á milli nemendapara og veitir viðeigandi endurgjöf. Það<br />
er mikilvægt að hvetja nemendur til að nota þær leiðréttingar- og hjálparaðferðir sem þeim<br />
eru kenndar. Einnig ættu kennarar að gefa broskarla á broskarlablaðið hjá nemendum fyrir<br />
góð vinnubrögð og samvinnu. Nemendur gefa einnig broskarla jafnóðum og þeir klára<br />
9
verkefni á spilaspjaldinu sínu. Ef stefnir í að nemendur hafi ekki nægan tíma í <strong>PALS</strong><br />
kennslustund til að sinna báðum hlutverkum er ráðlegt að stöðva þá og leyfa þeim að skipta<br />
um hlutverk.<br />
Að bregðast við ef nemanda vantar eða ef fjöldi nemenda er oddatala<br />
Þegar nemendur eru fjarverandi eða ef fjöldi þeirra lendir á oddatölu, er hægt að nota eina<br />
af eftirfarandi leiðum við að setja saman pör:<br />
<strong>1.</strong> Paraðu félaga þeirra sem eru fjarverandi saman.<br />
2. Búðu til Tríó (þ.e. einn byrjar sem þjálfari, meðan hinir tveir eru leikmenn, síðan<br />
verður þjálfarinn leikmaður og annar leikmannanna tveggja verður þjálfari. Tríóið<br />
skiptir með sér verkum þar til allir hafa fengið tækifæri til að vera þjálfarar a.m.k. einu<br />
sinni).<br />
3. Leyfðu getumiklum nemanda að vera „flakkari“ sem kemur í stað fjarverandi<br />
nemenda.<br />
10
Listi yfir verkefni<br />
11
Verkefni Eining/Titill Dagur Lýsing<br />
1 Þjálfun<br />
1 Kynning á <strong>PALS</strong><br />
Þjálfun<br />
2 Kynning á <strong>PALS</strong><br />
3 Kynning á talnahugtökum<br />
2 Talnahugtök<br />
Talnaþekking<br />
1 Kynning á talnaþekkingu<br />
(0 - 19)<br />
2 Talnaþekking (0 - 50)<br />
3 Talnaþekking (0 - 50)<br />
3 Talnahugtök<br />
Að teikna tölur<br />
1 Kynning á að teikna strik fyrir tölur<br />
(0 - 19)<br />
2 Að teikna strik fyrir tölur (0 - 50)<br />
3 Að teikna strik fyrir tölur (0 - 50)<br />
4 Að bera saman tölur<br />
Meira og minna<br />
1 Kynning á meira en og minna en<br />
(0 - 20)<br />
2 Meira en og minna en (0 - 20)<br />
3 Meira en og minna en (0 - 20)<br />
5 Að bera saman tölur<br />
Meira og minna með<br />
snúningsskífu<br />
6 Að bera saman tölur<br />
Stærra, minna og jafnt<br />
1 Kynning á meira en og minna en með<br />
snúningsskífu (0 - 20)<br />
2 Meira en og minna en með snúningsskífu<br />
(0 - 20)<br />
3 Meira en og minna en með snúningsskífu<br />
(0 - 20)<br />
1 Kynning á stærra en, minna en og jafnt<br />
og (0 - 20)<br />
2 Stærra en, minna en og jafnt og (0 - 20)<br />
3 Stærra en, minna en og jafnt og (0 - 50)<br />
7 Hugtökin samlagning og<br />
frádráttur<br />
Samlagning með baunum<br />
1 Kynning á samlagningu með baunum<br />
(0 - 10)<br />
2 Samlagning með baunum (0 - 10)<br />
3 Samlagning með baunum (0 - 10)<br />
12
8 Hugtökin samlagning og<br />
frádráttur<br />
Frádráttur með baunum<br />
1 Kynning á frádrætti með baunum (0 - 10)<br />
2 Frádráttur með baunum (0 - 10)<br />
3 Frádráttur með baunum (0 - 10)<br />
9 Hugtökin samlagning og<br />
frádráttur<br />
Samlagning og frádráttur með<br />
baunum<br />
10 Hugtökin samlagning og<br />
frádráttur<br />
<strong>Stærðfræði</strong> með myndum<br />
11 Sætisgildi<br />
Sætisgildi með baunum<br />
1 Upprifjun á samlagningu og frádrætti<br />
með baunum (0 - 10)<br />
2 Samlagning og frádráttur með baunum<br />
(0 - 10)<br />
3 Samlagning og frádráttur með baunum<br />
(0 - 10)<br />
1 Kynning á samlagningu og frádrætti með<br />
myndum (0 - 10)<br />
2 Samlagning og frádráttur með myndum<br />
án tákna (0 - 10)<br />
3 Samlagning og frádráttur með myndum<br />
án tákna (0 - 10)<br />
1 Kynning á sætisgildum með baunum<br />
(0 - 20)<br />
2 Sætisgildi með baunum (0 - 50)<br />
3 Sætisgildi með baunum (0 - 50)<br />
12 Sætisgildi<br />
Sætisgildi með tölustöfum<br />
13 Samlagning og frádráttur 1<br />
Samlagning tveggja talna<br />
1 Kynning á að skrifa töluna 10, teikna<br />
hring utan um hana og gera strik fyrir<br />
tölur (0 - 19)<br />
2 Skrifa töluna 10, teikna hring utan um<br />
hana og gera strik fyrir tölur (0 - 50)<br />
3 Skrifa töluna 10, teikna hring utan um<br />
hana og gera strik fyrir tölur (0 - 50)<br />
1 Kynning á samlagningu tveggja talna<br />
(0 - 12)<br />
2 Samlagning tveggja talna (0 - 12)<br />
3 Samlagning tveggja talna (0 - 12)<br />
14 Samlagning og frádráttur 1<br />
Samlagning tveggja talna<br />
1 Kynning á frádrætti tveggja talna (0 - 12)<br />
2 Frádráttur tveggja talna (0 - 12)<br />
3 Frádráttur tveggja talna (0 - 12)<br />
13
15 Samlagning og frádráttur 2<br />
Samlagning tveggja stafa<br />
talna<br />
1 Kynning á samlagningu tveggja stafa<br />
talna<br />
(0 - 50)<br />
2 Samlagning tveggja stafa talna (0 - 99)<br />
3 Samlagning tveggja stafa talna (0 - 99)<br />
16 Samlagning og frádráttur 2<br />
Frádráttur tveggja stafa talna<br />
1 Kynning á frádrætti tveggja stafa talna<br />
(0 - 50)<br />
2 Frádráttur tveggja stafa talna (0 - 99)<br />
3 Frádráttur tveggja stafa talna (0 - 99)<br />
17 Samlagning og frádráttur 2<br />
Samlagning og frádráttur<br />
tveggja stafa talna<br />
18 Týndi þátturinn<br />
Týndar tölur<br />
1 Kynning á samlagningu og frádrætti<br />
tveggja stafa talna (0 - 50)<br />
2 Samlagning og frádráttur tveggja stafa<br />
talna (0 - 99)<br />
3 Samlagning og frádráttur tveggja stafa<br />
talna (0 - 99)<br />
1 Kynning á týnda þættinum (0 - 12)<br />
2 Týndar tölur (0 - 12)<br />
3 Týndar tölur (0 - 12)<br />
14
Verkefni 1<br />
Þjálfun<br />
15
<strong>PALS</strong> stærðfræði fyrir <strong>1.</strong> <strong>bekk</strong><br />
Dagur 1<br />
Þjálfun<br />
Gögn:<br />
Vinnuspjöld: <strong>PALS</strong> reglur<br />
Verkefni 1 – Dagur 1<br />
___________________________________________________________________________<br />
Notaðu feitletraða textann hér fyrir neðan sem leiðarvísi í kennslustundinni. Ekki lesa<br />
upplýsingarnar beint upp fyrir nemendur. Kynntu þér efnið og innlögnina vel.<br />
Í textanum gefum við upp svör sem viðbúið er að komi frá nemendum. Ef raunveruleg svör<br />
nemenda endurspegla þau ekki, haldið þá áfram að spyrja þar til þeir virðast hafa öðlast<br />
skilning á hugtökunum.<br />
KENNARI:<br />
Nemendur:<br />
Í dag ætla ég að segja ykkur frá nýju verkefni sem heitir <strong>PALS</strong> (skrifaðu <strong>PALS</strong><br />
á töfluna). Það stendur fyrir Pör Að Læra Saman. P stendur fyrir pör eða par.<br />
Hvað þýðir orðið par?<br />
Par er tveir vinir.<br />
Par er fólk sem gerir eitthvað saman.<br />
Par er einhverjir sem tala saman og deila hlutum.<br />
Par er tveir vinir sem eru góðir við hvorn annan.<br />
KENNARI:<br />
Nemendur:<br />
KENNARI:<br />
Gott. Eftir nokkra daga ætlum við að byrja á <strong>PALS</strong> verkefnum. Allir fá<br />
sérstakan félaga bara til að vinna með í <strong>PALS</strong>. Þú og <strong>PALS</strong> félaginn þinn<br />
vinnið saman við að læra stærðfræði. Hvað ætlar þú og <strong>PALS</strong> félaginn þinn<br />
að gera saman?<br />
Læra stærðfræði.<br />
(Sýndu vinnuspjaldið með <strong>PALS</strong> reglunum. Lagt er til að reglurnar verði hafðar<br />
sýnilegar og hengdar upp í kennslustofunni). Í <strong>PALS</strong> lærið þið að vinna með<br />
félaga ykkar. Til að vera góður <strong>PALS</strong> félagi þarf að gera þrennt. Við köllum<br />
það <strong>PALS</strong> reglurnar okkar.<br />
Fyrsta <strong>PALS</strong> reglan er að tala bara við félaga sinn og að tala bara um<br />
stærðfræði. (Vísaðu í vinnuspjaldið með <strong>PALS</strong> reglunum - reglu 1).<br />
16
Af hverju haldið þið að það sé mikilvægt að tala bara við félaga ykkar og að<br />
tala bara um stærðfræði?<br />
Nemendur:<br />
KENNARI:<br />
Nemendur:<br />
KENNARI:<br />
Nemendur:<br />
KENNARI:<br />
Svo þú getir einbeitt þér að verkefninu þínu og haldið áfram að vinna.<br />
Svo þú truflist ekki og farir að hugsa um eitthvað annað.<br />
Svo þú truflir ekki þá sem eru að vinna í kringum þig.<br />
Vel gert! Jæja, ef ég væri að tala við félaga minn um frímínúturnar og líka að<br />
tala við nemanda hinum megin í kennslustofunni, væri ég þá góður <strong>PALS</strong><br />
félagi eða slæmur <strong>PALS</strong> félagi? Hvers vegna?<br />
Slæmur <strong>PALS</strong> félagi, vegna þess að:<br />
Þú værir ekki að tala um stærðfræði.<br />
Þú værir að tala við aðra nemendur og trufla.<br />
Mjög gott! Ef ég væri nú að tala um stærðfræði og bara að tala við félaga<br />
minn, væri ég þá góður <strong>PALS</strong> félagi eða slæmur <strong>PALS</strong> félagi? Hvers vegna?<br />
Góður <strong>PALS</strong> félagi, vegna þess að:<br />
Þú værir bara að tala um stærðfræði og þú værir að vinna verkefni þitt.<br />
Þú talaðir ekki við aðra nemendur, bara við <strong>PALS</strong> félagann þinn.<br />
Þið standið ykkur mjög vel og eruð dugleg að hlusta og svara spurningunum<br />
mínum!<br />
Önnur <strong>PALS</strong> reglan er að nota lágværu <strong>PALS</strong> röddina. (Vísaðu í vinnuspjaldið<br />
með <strong>PALS</strong> reglunum – reglu 2). Við höfum mismunandi raddstyrk. Þegar þið<br />
eruð úti er allt í lagi að nota háværari rödd en inni. En þegar þið svarið<br />
spurningum í kennslustund, notið þið lágværari, mildari rödd en þegar þið<br />
eruð úti. Samt talið þið nógu hátt til að allir í <strong>bekk</strong>num heyri til ykkar. Þegar<br />
við erum í <strong>PALS</strong> viljum við ekki að allir í <strong>bekk</strong>num heyri í okkur. Ef allir tala á<br />
sama tíma, verður of mikill hávaði. Þess vegna verðum við að nota sérstaka<br />
<strong>PALS</strong> rödd, eins og þessa. (Talaðu lágt. Talaðu svo mishátt og láttu nemendur<br />
segja hvort þú sért að nota útirödd, innirödd eða <strong>PALS</strong> rödd).<br />
Hvers vegna haldið þið að það sé mikilvægt að nota lágværa rödd?<br />
Nemendur:<br />
Til að þú truflir ekki aðra í kringum þig og vegna þess að það er ókurteisi að<br />
hrópa og það hjálpar engum.<br />
17
KENNARI:<br />
Nemendur:<br />
KENNARI:<br />
Nemendur:<br />
KENNARI:<br />
Nemendur:<br />
KENNARI:<br />
Nemendur:<br />
Þriðja <strong>PALS</strong> reglan er að vera góð og hjálpsöm við félaga ykkar. (Vísaðu í<br />
vinnuspjaldið með <strong>PALS</strong> reglunum – reglu 3). Í <strong>PALS</strong> tímanum ert þú og félagi<br />
þinn saman í liði. Það er mjög mikilvægt að þið vinnið vel saman. Þið eigið að<br />
vera góð við <strong>PALS</strong> félaga ykkar. Hvað þýðir það að vera góður?<br />
Vera kurteis við félaga sinn.<br />
Ekki reiðast félaga sínum.<br />
Hlusta á félaga sinn og veita honum athygli.<br />
Mjög gott. Þið ættuð líka að vera hjálpsöm við félaga ykkar. Hvað þýðir það<br />
að vera hjálpsamur?<br />
Hjálpa félaga sínum ef hann er í vandræðum.<br />
Ef við þurfum bæði/báðir/báðar hjálp, réttum við upp hönd til að kalla í<br />
kennarann.<br />
Hjálpum félaga okkar að skilja spurningar ef hann þarf á hjálp að halda.<br />
Vel gert. Finnst ykkur gott að fá hrós frá mér þegar ykkur gengur vel? Við<br />
viljum öll fá að vita þegar okkur gengur vel. Þess vegna er mikilvægt að láta<br />
félaga sinn vita þegar hann stendur sig vel. Þetta er hluti af því að vera góður<br />
og hjálpsamur <strong>PALS</strong> félagi. Segið til dæmis, „Vel gert!“ eða „Gott hjá þér!“<br />
Hvernig getið þið hrósað félaga ykkar á fleiri vegu?<br />
Vel unnið.<br />
Frábær frammistaða.<br />
Þú stendur þig vel.<br />
Mjög gott. Ef ég væri ekki að hjálpa félaga mínum heldur gerði grín að<br />
honum, værum við þá góðir <strong>PALS</strong> félagar eða slæmir <strong>PALS</strong> félagar? Hvers<br />
vegna?<br />
Slæmir <strong>PALS</strong> félagar.<br />
Þú værir ekki góður við félaga þinn.<br />
Þú værir að gera grín að félaga þínum.<br />
Þú værir ekki að hjálpa félaga þínum.<br />
18
KENNARI:<br />
Nemendur:<br />
KENNARI:<br />
Nemendur:<br />
KENNARI:<br />
Nemendur:<br />
KENNARI:<br />
Mjög gott. Ef ég væri að hjálpa félaga mínum og segja honum að hann standi<br />
sig vel, værum við þá góðir <strong>PALS</strong> félagar eða slæmir <strong>PALS</strong> félagar? Hvers<br />
vegna?<br />
Góðir <strong>PALS</strong> félagar.<br />
Þú værir góður og værir að nota falleg orð.<br />
Þú værir hjálpsamur.<br />
Þú værir að hvetja félaga þinn.<br />
Er einhver með spurningu um það hvernig er að vera góður <strong>PALS</strong> félagi?<br />
(Spyrja spurninga ef þörf krefur).<br />
Vel gert. Kíkjum nú aftur yfir <strong>PALS</strong> reglurnar þrjár. (Vísaðu í vinnuspjaldið<br />
með <strong>PALS</strong> reglunum). Hverjar eru <strong>PALS</strong> reglurnar þrjár?<br />
Að tala bara við félaga sinn og að tala bara um stærðfræði.<br />
Að nota lágværa <strong>PALS</strong> rödd.<br />
Að vera góður og hjálpsamur.<br />
Þetta er orðið mjög fínt í dag. Við ræðum þetta betur í næsta <strong>PALS</strong> tíma.<br />
19
Hvaða tala?<br />
Sýndu<br />
hve margir<br />
Verkefni 1 Dagur 1<br />
20
Dagur 2<br />
<strong>PALS</strong> stærðfræði fyrir <strong>1.</strong> <strong>bekk</strong><br />
Þjálfun<br />
Gögn:<br />
Vinnuspjöld: <strong>PALS</strong> reglur<br />
Broskarlablað<br />
Verkefni 1 – Dagur 2<br />
KENNARI:<br />
Nemendur:<br />
KENNARI:<br />
Nemendur:<br />
KENNARI:<br />
Í dag ætlum við að læra meira um <strong>PALS</strong>. Hvaða verkefni vinnið þið með <strong>PALS</strong><br />
félaganum ykkar?<br />
<strong>Stærðfræði</strong>verkefni.<br />
Alveg rétt. Þegar þið eruð að leysa stærðfræðiverkefni með <strong>PALS</strong> félaganum<br />
ykkar, er mjög mikilvægt að þið vinnið vel saman. Hverjar eru <strong>PALS</strong><br />
reglurnar?<br />
Að tala bara við félaga sinn og að tala bara um stærðfræði.<br />
Að nota lágværa <strong>PALS</strong> rödd.<br />
Að vera góður og hjálpsamur.<br />
Fínt. Í <strong>PALS</strong> eru tvö hlutverk: Þjálfari og leikmaður. Bæði hlutverkin eru mjög<br />
mikilvæg. Ef þið eruð þjálfarinn, eruð þið í alveg eins hlutverki og þjálfari hjá<br />
fótboltaliði. Þið þurfið að hjálpa félaga ykkar eins og þið getið til þess að<br />
hann verði góður í stærðfræði. Ef þið eruð leikmaðurinn, þurfið þið að hlusta<br />
vel og vandlega á leiðbeiningar þjálfarans og reyna eins og þið getið að leysa<br />
verkefnin á spilaspjöldunum. Í <strong>PALS</strong> tímum skiptist þið á við félaga ykkar að<br />
vera í báðum hlutverkum. Þegar þið eruð ekki þjálfarinn þá eruð þið<br />
leikmaðurinn.<br />
Horfið öll hingað. (Haltu uppi vinnuspjaldinu Verkefni 1 – Dagur 2).<br />
Í <strong>PALS</strong> tímunum notum við spilaspjöld eins og þessi. Þegar þið eruð<br />
þjálfarinn, spyrjið þið spurninga og leikmaðurinn á að svara. Þetta eru<br />
spurningar þjálfarans. (Bentu á spurningar þjálfarans). Ég ætla að sýna ykkur<br />
hvað ég á við.<br />
21
Ég ætla að vera þjálfarinn og þið eruð leikmenn. Þjálfarinn bendir svona á<br />
tölu og spyr: „Hvaða tala?“ Sjáið hvernig ég bendi greinilega með fingrinum.<br />
Ég vil vera viss um að félagi minn geti séð töluna. „Hvaða tala?“<br />
Nemendur: 2.<br />
KENNARI:<br />
Vel gert. Næst segir þjálfarinn: „Sýndu hve margir.“ Leikmaðurinn réttir<br />
upp tvo fingur. (Sýndu). „Sýndu hve margir.“<br />
Nemendur: Telja fingur, „1, 2“ og segja „2“.<br />
KENNARI:<br />
Nemendur:<br />
KENNARI:<br />
Þið standið ykkur vel. Höldum áfram. (Æfðu 2, 5, 1, 3 og svo 0. Vertu viss um<br />
að nemendur byrji frá einum og telji upphátt hvern fingur). Fyrir töluna 0<br />
lyftum við uppi hnefa (sýndu) en engum fingrum. Hvers vegna gerum við<br />
það?<br />
Núll þýðir enginn.<br />
Núll þýðir ekkert.<br />
Það er rétt. Núll þýðir enginn. Þá lyftum við engum fingri upp. Við lyftum<br />
upp hnefa, svona. (Sýndu).<br />
Í <strong>PALS</strong> tímum eruð þið í liði með félaga ykkar. Ef félagi ykkar gerir mistök<br />
eigið þið að hjálpa kurteislega. Ef félagi ykkar gleymir tölu á spilaspjaldinu,<br />
segið þið: „Stopp. Þú gleymdir þessari. Þessi tala er ____ (rétt tala).“ Þið teljið<br />
upp að þeirri tölu og lyftið upp jafnmörgum fingrum á meðan þið teljið. Svo<br />
leyfið þið leikmanninum að leiðrétta töluna, eins og þið sýnduð honum. Ég<br />
ætla að sýna ykkur hvernig þetta er gert.<br />
Stundum segir félagi ykkar réttu töluna en lyftir upp vitlausum fjölda af<br />
fingrum, svona: (Segðu 4 og teldu upp 3 fingur).<br />
Ef félagi ykkar lyftir upp vitlausum fjölda af fingrum gerið þið það sama: Þið<br />
segið: „Stopp. Þú gleymdir þessari. Þessi tala er 4: 1, 2, 3, 4.“ (Réttu upp<br />
fingur með hverri tölu). Þið leyfið svo leikmanninum að leiðrétta töluna, eins<br />
og þið sýnduð honum.<br />
22
Stundum segir félagi ykkar ekki einu sinni töluna. Kannski horfir hann bara á<br />
töluna en segir ekkert eða segir: „Ég veit það ekki.“ Þá þarf þjálfarinn samt<br />
sem áður að aðstoða. Þjálfarinn segir: „Þetta er talan 4: 1, 2, 3, 4.“ Svo segir<br />
þjálfarinn: „Hvaða tala?“ og gefur leikmanninum annað tækifæri.<br />
Nú skulum við halda áfram. Ég verð þjálfarinn. Þið verðið leikmenn. (Leystu<br />
aðra og þriðju röðina með nemendum. Vertu viss um að allir taki þátt.<br />
Hrósaðu þegar við á. Hlustaðu eftir tækifærum til að sýna réttar aðferðir.<br />
Stoppaðu þegar þið komið að fyrsta broskarlinum við endann á þriðju röðinni).<br />
KENNARI:<br />
Gott hjá ykkur! Broskarlinn á spilaspjaldinu ykkar skiptir máli. Hann segir<br />
leikmanninum að setja broskarl á broskarlablaðið. (Haltu uppi<br />
broskarlaspjaldinu). Þið fáið öll broskarlablað sem liðið ykkar notar með<br />
hverju spilaspjaldi. Munið að þið fáið öll að vera leikmenn í hverjum tíma.<br />
Báðir liðsmennirnir fá því að gefa broskarla.<br />
Þið gerið það svona. Leikmaðurinn finnur reitinn sem merktur er Dagur 2 á<br />
broskarlablaðinu (haltu uppi broskarlaspjaldinu) af því að það stendur Dagur<br />
2 í horninu á spilaspjaldinu. (Bentu á Dagur 2 í horni vinnuspjaldsins).<br />
Spilaspjaldið ykkar segir ykkur alltaf hvort það er Dagur 1 eða Dagur 2. Lítið<br />
efst í hægra hornið á blaðinu (bentu). Svo, þegar þið komið að broskarli á<br />
spilaspjaldinu, tekur leikmaðurinn blýant og setur kross yfir broskarl í reitinn<br />
sem merktur er Dagur 2.<br />
Það er önnur leið til að vinna sér inn broskarl. Í <strong>PALS</strong> tímum geng ég um<br />
stofuna og gef broskarla fyrir góða <strong>PALS</strong> vinnu. Ef ég sé ykkur til dæmis vera<br />
góð og hjálpsöm gef ég ykkur broskarl. Ef ég sé að þið eruð að leggja hart að<br />
ykkur og vinna vel í stærðfræði gef ég ykkur broskarl.<br />
Nú ætla ég að velja einhvern nemanda sem hefur staðið sig vel sem<br />
leikmaður og gefa honum broskarl. (Nemandi setur broskarl í reitinn sem er<br />
merktur Dagur 2 á broskarlaspjaldinu).<br />
Hvað gerið þið þegar þið komið að broskarli?<br />
Nemendur:<br />
Við stoppum og leikmaðurinn gefur broskarl.<br />
23
KENNARI:<br />
Alveg rétt. Hér er önnur mynd. (Bentu á fánann). Þessi fáni segir <strong>PALS</strong><br />
félögum að skipta um hlutverk. Alltaf þegar þið sjáið svona fána verður<br />
þjálfarinn leikmaður og leikmaðurinn verður þjálfari. Prófum. Skiptum um<br />
hlutverk. Þið verðið þjálfarar og ég verð leikmaður.<br />
Klárum nú blaðsíðuna. (Ljúktu við blaðsíðuna með þig sem leikmann og<br />
nemendur sem þjálfara. Veldu einn nemanda til að koma upp og benda á<br />
tölurnar. Gefðu röng svör bæði í tölustöfum og í fjölda fingra. Aðstoðaðu<br />
nemendur við að leiðrétta eins og þarf. Minntu þá á að hrósa þér af og til).<br />
Sjáið annar broskarl. (Bentu á broskarlinn. Þar sem ég er leikmaður, merki ég<br />
broskarl í reitinn sem merktur er Dagur 2 á broskarlablaðinu).<br />
Vel gert! Þið stóðuð ykkur öll vel í að vera bæði þjálfarar og leikmenn. Ég<br />
veit að þið verðið tilbúin að gera þetta með félaga ykkar í næsta <strong>PALS</strong> tíma.<br />
24
Hvaða tala?<br />
Sýndu<br />
hve margir<br />
Verkefni 1 Dagur 2<br />
25
Dagur 3<br />
<strong>PALS</strong> stærðfræði fyrir <strong>1.</strong> <strong>bekk</strong><br />
Þjálfun<br />
Gögn:<br />
Vinnuspjöld: <strong>PALS</strong> reglur<br />
Broskarlablað<br />
Verkefni 1 – Dagur 3<br />
Mappa merkt Verkefni 1 fyrir hvert <strong>PALS</strong> par<br />
KENNARI:<br />
Nemendur:<br />
KENNARI:<br />
Nemendur:<br />
KENNARI:<br />
Nemendur:<br />
KENNARI:<br />
Nemendur:<br />
KENNARI:<br />
Nemendur:<br />
Í dag æfum við <strong>PALS</strong> aftur. Hverjar er <strong>PALS</strong> reglurnar þrjár?<br />
Að tala bara við félaga sinn og að tala bara um stærðfræði.<br />
Að nota lágværa <strong>PALS</strong> rödd.<br />
Að vera góður og hjálpsamur.<br />
Vel gert. Við ætlum að vinna með sama spilaspjald og síðast. Þjálfarinn segir<br />
tvennt. Hvað er það sem hann segir?<br />
Hvaða tala?<br />
Sýndu hve margir.<br />
Fínt. Hvað gerir leikmaðurinn?<br />
Segir töluna og lyftir upp jafnmörgum fingrum.<br />
Hver man hvað við gerum ef talan er núll?<br />
Höldum uppi hnefa.<br />
Lyftum ekki upp neinum fingrum.<br />
Rétt. Núll þýðir enginn; þess vegna höldum við uppi hnefa með engum<br />
fingrum. (Sýndu). Getið þið öll sýnt mér hvað á gera ef talan er núll?<br />
(Halda uppi hnefa).<br />
KENNARI: Mjög gott. Hver man hvað við gerum ef talan er 10?<br />
26
Nemendur:<br />
Notum alla fingurna.<br />
Setjum 10 fingur upp og segjum „10“.<br />
KENNARI:<br />
Vel gert. Við notum alla fingurna fyrir töluna 10. Við lítum á 10 sem hóp af<br />
fingrum. Þegar við komum að tölunni 10 þá lyftum við 10 fingrum hratt upp<br />
og segjum „10“. (Sýndu). Geta allir sýnt mér hvað á að gera ef talan er 10?<br />
Nemendur: (Setja 10 fingur hratt upp og segja „10“).<br />
KENNARI:<br />
Það er nauðsynlegt að muna að hjálpa félaga sínum ef hann gerir mistök.<br />
Látum sem félagi þinn hafi gert mistök hér. (Bentu á töluna 4 á<br />
vinnuspjaldinu). Segjum að í staðinn fyrir töluna 4 hafi félagi þinn sagt 5.<br />
Hvernig getur þú leiðrétt hann?<br />
Nemendur:<br />
Stopp. Þú ruglaðist. Talan er 4: 1, 2, 3, 4 (bæta við og lyfta upp fingri með<br />
hverri tölu).<br />
(Æfðu eins mörg dæmi og nauðsynlegt er þar til nemendur geta gert þetta<br />
á eigin spýtur).<br />
KENNARI:<br />
Núna ætla ég að velja nokkra <strong>PALS</strong> félaga til að koma upp og sýna okkur<br />
hvernig á að vinna verkefnið. (Veldu nemendur sem þú heldur að geti sýnt<br />
hvernig á að vinna verkefnið á réttan hátt).<br />
Nú eruð þið tilbúin að vinna með <strong>PALS</strong> félaganum ykkar. Fyrst segi ég hver<br />
<strong>PALS</strong> félagi ykkar er. Svo segi ég ykkur hvort þið byrjið á að vera þjálfari eða<br />
leikmaður og hvar þið eigið að sitja.<br />
Ef þið byrjið á að vera þjálfari, segi ég nafnið ykkar og bið ykkur að koma og<br />
ná í <strong>PALS</strong> möppuna. Leikmenn, þið eigið að sækja blýant.<br />
Það er mikilvægt að muna eftir að skrifa ekki á möppurnar eða spilaspjöldin<br />
nema ég segi ykkur að gera það. Þegar við erum búin í <strong>PALS</strong> tímanum í dag,<br />
safna ég saman möppunum ykkar. Þegar við förum næst í <strong>PALS</strong> fáið þið<br />
kannski aðra möppu.<br />
27
(Segðu nemendum nafn félaga þeirra. Segðu öðrum félaganum að byrja sem<br />
þjálfara og hinum sem leikmanni. Segðu hverju pari hvar það á að sitja. Segðu<br />
þjálfurum að koma til þín til að sækja <strong>PALS</strong> möppu. Minntu leikmenn á að<br />
sækja blýant. Þegar allir hafa sest skaltu byrja á að gefa fyrirmælin).<br />
KENNARI:<br />
Þjálfarar, byrjið á að opna möppurnar ykkar. Öðru megin í möppunni<br />
stendur Óunnið. (Sýndu). Hinum megin stendur Unnið. (Sýndu). Gögnin<br />
sem þið þurfið fyrir daginn í dag eru í vasanum Óunnið. Þið setjið<br />
verkefnin sem þið hafið lokið við í vasann Unnið. Þjálfarar farið nú í<br />
vasann Óunnið. Takið út broskarlablaðið og spilaspjaldið merkt Dagur 3.<br />
Þetta eru gögnin sem þið þurfið fyrir daginn í dag. Hérna stendur Dagur 3 á<br />
spilaspjaldinu. (Bentu á Dagur 3 á vinnuspjaldinu).<br />
Leikmenn, munið þegar þið komið að broskarli á spilaspjaldinu ykkar, að<br />
merkja broskarl á broskarlablaðið í reitinn sem merktur er Dagur 3. Gleymið<br />
ekki að skipta um hlutverk þegar þið komið að fána. Ef þið ljúkið við<br />
spilaspjaldið áður en <strong>PALS</strong> tíminn er liðinn þá byrjið þið aftur efst á því. Þið<br />
megið byrja.<br />
(Gakktu um stofuna og aðstoðaðu nemendur við að vinna <strong>PALS</strong> verkefnin rétt.<br />
Gefðu broskarla fyrir góða <strong>PALS</strong> hegðun. (Leiðrétta á réttan hátt, fara eftir<br />
<strong>PALS</strong> reglunum og fylgja <strong>PALS</strong> aðferðunum). Leyfðu <strong>PALS</strong> pörum að æfa sig<br />
það sem eftir er <strong>PALS</strong> tímans. Þegar þú sérð að flestir nemendanna eru komnir<br />
að fánanum, gætir þú minnt þá á að skipta um hlutverk.<br />
Nú eruð þið búin með <strong>PALS</strong> spilaspjaldið sem merkt er Dagur 3. Setjið nú<br />
spilaspjaldið í vasann Unnið og broskarlablaðið í vasann Óunnið svo þið<br />
getið notað það næst.<br />
28
Hvaða tala?<br />
Sýndu<br />
hve margir<br />
Verkefni 1 Dagur 3<br />
29
Verkefni 2<br />
Talnaþekking<br />
30
Verkefni 2<br />
<strong>PALS</strong> stærðfræði fyrir <strong>1.</strong> <strong>bekk</strong><br />
Talnaþekking<br />
Markmið:<br />
Nemendur:<br />
<strong>1.</strong> Læra tölur.<br />
2. Læra að sýna tölurnar með fingrunum.<br />
Gögn:<br />
Vinnuspjöld: <strong>PALS</strong> reglur<br />
Verkefni 2<br />
Mappa merkt Verkefni 2 fyrir hvert <strong>PALS</strong> par<br />
KENNARI:<br />
Nemendur:<br />
KENNARI:<br />
Í dag eruð þið með sama <strong>PALS</strong> félaga og síðast. Áður en við byrjum förum við<br />
yfir það sem þið þurfið að gera til að vera góðir <strong>PALS</strong> félagar. Hverjar eru<br />
<strong>PALS</strong> reglurnar þrjár?<br />
(Taktu undir góð svör).<br />
Að tala bara við félaga sinn og að tala bara um stærðfræði.<br />
Að nota lágværa <strong>PALS</strong> rödd.<br />
Að vera góður og hjálpsamur.<br />
Mjög gott. Það er mjög mikilvægt að fara eftir þessum reglum þegar þið eruð<br />
í <strong>PALS</strong>.<br />
Í dag ætlum við að vinna <strong>PALS</strong> verkefni sem þið kunnið. Rifjum nú upp. Ég verð<br />
þjálfarinn og þið leikmenn. (Vísaðu í vinnuspjald með verkefni 2 og leystu fyrstu<br />
röðina. Minntu nemendur á hvernig á að leiðrétta).<br />
Jæja, nú lærum við svolítið sem er alveg nýtt. Þið vitið að þegar þið komið að<br />
tölunni 10 þá lyftið þið öllum 10 fingrum upp. En þegar þið komið að tölu sem<br />
er hærri en 10 þá sýnið þið 10 fingur svona (réttu upp alla 10 fingurna). Síðan<br />
bætið þið við því sem upp á vantar – einn fingur í einu.<br />
(Vísaðu í röð 2 á vinnuspjaldi með verkefni 2). Til að sýna 17 með fingrunum<br />
byrja ég á að lyfta 10 fingrum upp og segi „10“ (sýndu nemendum 10 fingur<br />
og krepptu síðan hnefana). Síðan tel ég það sem upp á vantar – einn fingur<br />
í einu: 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17. (Lyftu upp einum fingri í einu um leið og þú<br />
telur áfram).<br />
31
Verkefni 2<br />
Prófum að telja 17 saman. (Sýndu hvernig þú telur upp á 17). Til að sýna 13<br />
með fingrunum byrja ég á að lyfta 10 fingrum upp og segi „10“ (sýndu<br />
nemendum 10 fingur). Síðan tel ég það sem upp á vantar: 11, 12, 13. (Lyftu<br />
upp einum fingri í einu fyrir hverja tölu sem þú telur áfram). Prófum að telja<br />
13 saman. (Sýndu hvernig þú telur upp á 13).<br />
KENNARI:<br />
Þegar unnið er með tveggja stafa tölu er gott að byrja á fyrri tölunni. Fyrri<br />
talan sýnir hve margar tíur eru í tölunni eða hve mörgum 10 þið lyftið upp<br />
með fingrunum. Skoðum nú töluna 13. Talan 1 sýnir að þið lyftið einu sinni<br />
upp 10 fingrum. (Bentu á 1 í 13). Skoðið nú seinni töluna. Hún sýnir hve<br />
mörgum fingrum á að lyfta upp. Í tölunni 13 sýnir talan 3 að það á að lyfta<br />
upp þremur fingrum. (Bentu á 3 í 13).<br />
Nú skulum við öll sýna töluna 1<strong>1.</strong> (Gerðu með nemendum). Hver getur sýnt<br />
töluna 12? (Veldu nemanda til að sýna 12). Nú skulum við öll sýna töluna 12.<br />
(Sýndu töluna 12. Haltu áfram að æfa þar til nemendur skilja aðferðina).<br />
Hvað eigið þið að gera þegar þið sjáið broskarl?<br />
Nemendur:<br />
Við litum broskarl fyrir Dag 1 af því að í dag vinnum við spilaspjald sem merkt<br />
er Dagur <strong>1.</strong><br />
(Bentu á Dagur 1 í horninu á spilaspjaldinu).<br />
KENNARI:<br />
Það er rétt. Hvað gerið þið þegar þið sjáið fánann?<br />
Nemendur:<br />
Við skiptum um hlutverk.<br />
KENNARI:<br />
Gott. Fáum nú <strong>PALS</strong> par til að koma og sýna okkur hvernig á að vinna<br />
spilaspjaldið. (Byrja í 4. röð. Fáðu fleiri <strong>PALS</strong> pör til að koma og sýna hvernig á<br />
að vinna spilaspjaldið þar til allir nemendur skilja).<br />
Nú eruð þið tilbúin að vinna með <strong>PALS</strong> félaganum ykkar. Fyrst segi ég ykkur<br />
hver <strong>PALS</strong> félagi ykkar er. Svo segi ég ykkur hvort þið byrjið á að vera þjálfari<br />
eða leikmaður.<br />
Ef þið byrjið á að vera þjálfari, segi ég nafnið ykkar og bið ykkur að koma og<br />
ná í <strong>PALS</strong> möppuna. Leikmenn, þið eigið að sækja blýant og setjast hjá <strong>PALS</strong><br />
félaganum ykkar. Setjið möppu og blýant á borðið fyrir framan ykkur. Ekki<br />
opna möppuna eða nota blýantinn. Bíðið eftir að ég segi ykkur hvað þið eigið<br />
að gera næst.<br />
32
Verkefni 2<br />
(Segðu nemendum nafn félaga þeirra. Segðu öðrum félaganum að byrja sem<br />
þjálfara og hinum sem leikmanni. Segðu hverju pari hvar það á að sitja. Segðu<br />
þjálfurum að koma til þín til að sækja <strong>PALS</strong> möppu fyrir sig og leikmanninn í<br />
parinu. Minntu leikmenn á að sækja blýant. Þegar allir hafa sest skaltu byrja á<br />
að gefa fyrirmælin).<br />
KENNARI:<br />
Það er eitt í viðbót sem þið þurfið að vita um þetta spilaspjald. Sjáið hérna<br />
uppi í hægra horninu. (Bentu efst í hægra hornið á vinnuspjaldinu.) Þar<br />
stendur „Verkefni 2 – Dagur 1“. Opnið möppuna og skoðið vasann Óunnið,<br />
finnið broskarlablaðið og spilaspjaldið sem merkt er „Verkefni 2 – Dagur 1“<br />
uppi í horni. Munið að þið eigið ekki þessar möppur og gögnin í þeim svo það<br />
er mikilvægt að muna að skrifa ekki á möppurnar eða spjöldin nema ég segi<br />
ykkur að gera það.<br />
(Bíddu þar til nemendur hafa fundið verkefnablöðin). Gott. Jæja, þjálfarar<br />
verið alveg vissir um að efst á spilaspjaldinu standi „Dagur 1“ (Bentu á<br />
„Verkefni 2 – Dagur 1“ á vinnuspjaldinu). Leikmenn, munið að þegar þið<br />
komið að broskarli á spilaspjaldinu merkið þið broskarl á broskarlablaðið í<br />
reitinn þar sem stendur Dagur <strong>1.</strong> Munið að skipta um hlutverk þegar þið<br />
komið að fána. Ef þið ljúkið við verkefnið áður en <strong>PALS</strong> tíminn er liðinn byrjið<br />
þið aftur efst á blaðinu.<br />
(Gakktu um stofuna og gefðu þeim pörum broskarla sem sýna góða <strong>PALS</strong><br />
hegðun og fara eftir <strong>PALS</strong> reglunum. Þú getur líka gefið þeim broskarla sem<br />
leggja sig fram og sýna framfarir í stærðfræði og hegðun. Láttu nemendur<br />
vinna verkefnið það sem eftir er <strong>PALS</strong> tímans. Vertu viss um að allir hafi bæði<br />
gegnt hlutverki þjálfara og leikmanns).<br />
(Hættu þegar nemendur hafa verið bæði leikmenn og þjálfarar). Frábært. Þið<br />
standið ykkur vel og megið vera stolt af ykkur.<br />
Nú eruð þið búin með <strong>PALS</strong> spilaspjaldið sem merkt er Dagur <strong>1.</strong> Setjið nú<br />
spilaspjaldið í vasann Unnið og broskarlablaðið í vasann Óunnið svo<br />
hægt verði að nota það næst.<br />
33
Dagur 1<br />
Hvaða tala?<br />
Sýndu hve<br />
margir<br />
Verkefni 2 Dagur 1<br />
34
Tilkynning<br />
Áður en við byrjum á <strong>PALS</strong> í dag þá æfum við okkur að telja<br />
á 10. Það hjálpar okkur að vinna spilaspjöldin. (Æfðu með<br />
nemendum að telja á 10 upp í 100).<br />
Í dag vinnið þið samskonar verkefni og síðast en með stærri<br />
tölur á spilaspjaldinu.<br />
Sýndu hvernig tölur stærri en 19 eru sýndar (t.d. 20, 27, 30,<br />
33, 40, 41, 50 og 54) með því að lyfta 10 fingrum í einu og<br />
telja áfram. Ef þörf er á haltu þá áfram að æfa tölurnar 0 –<br />
50.<br />
Dæmi: 33<br />
Þjálfari: Hvaða tala?<br />
Leikmaður: 33<br />
Þjálfari:<br />
Leikmaður:<br />
Sýndu hve margir.<br />
„10“ (lyftir upp 10 fingrum), „20“ (lyftir<br />
aftur upp 10 fingrum), „30“ (lyftir aftur<br />
upp 10 fingrum), „31“ (lyftir upp 1 fingri),<br />
„32“ (lyftir upp öðrum fingri), „33“ (lyftir<br />
upp enn öðrum fingri).<br />
Verkefni 2. - Talnaþekking<br />
35
Dagur 2<br />
Hvaða tala?<br />
Sýndu hve margir<br />
Verkefni 2 Dagur 2<br />
36
Dagur 3<br />
Hvaða tala?<br />
Sýndu hve margir<br />
Verkefni 2 Dagur 3<br />
37
Verkefni 3<br />
Að teikna tölur<br />
38
<strong>PALS</strong> stærðfræði fyrir <strong>1.</strong> <strong>bekk</strong><br />
Að teikna tölur<br />
Verkefni 3<br />
Markmið:<br />
Nemendur:<br />
<strong>1.</strong> Læra tölustafi.<br />
2. Læra að sýna tölustafina með táknum.<br />
Gögn:<br />
Vinnuspjöld: <strong>PALS</strong> reglur<br />
Verkefni 3<br />
Mappa merkt Verkefni 3 fyrir hvert <strong>PALS</strong> par<br />
KENNARI:<br />
Áður en við byrjum á <strong>PALS</strong> í dag rifjum við upp <strong>PALS</strong> reglurnar þrjár. (Lestu<br />
<strong>PALS</strong> reglurnar upphátt með nemendum).<br />
Nemendur: 7.<br />
Í dag ætlum við að vinna með öðruvísi <strong>PALS</strong> spilaspjald en síðast. Horfið öll<br />
hingað. (Sýndu veggspjald sem merkt er Verkefni 3). Þetta er spilaspjaldið<br />
sem við notum í dag.<br />
Svona á að vinna með spilaspjald dagsins. Þjálfarinn bendir á töluna og segir:<br />
„Hvaða tala?“ Þá segir leikmaðurinn töluna. Prófum það nú saman. Ég verð<br />
þjálfarinn og þið verðið leikmenn. (Bentu á 7 á vinnuspjaldinu). „Hvaða tala?“<br />
KENNARI:<br />
Gott. Talan er 7. (Bentu á vinnuspjaldið). Sýnum 7 með fingrunum. (Sýndu).<br />
En í dag ætlum við að sýna 7 með því að setja 7 strik í þennan reit. (Bentu á<br />
reitinn). Ég ætla að sýna ykkur. (Sýndu hvernig á að merkja 7 strik í reitinn).<br />
Æfum þetta núna. Mig vantar einhvern til að vera leikmaður. (Veldu<br />
nemendur til að koma upp og æfa fyrstu línuna á vinnuspjaldinu).<br />
Stundum hefur tala eina tíu. Skoðum töluna 10 betur. (Bentu á töluna 10 á<br />
vinnuspjaldinu). Hér er 10. (Sýndu 10 með fingrunum. Réttu upp 10 fingur og<br />
segðu „10“). Er þetta tía?<br />
Nemendur:<br />
Já.<br />
39
Verkefni 3<br />
KENNARI:<br />
Gott. 10 er eins og ein tía/einn tugur. Svo við teiknum eina tíu. Svona<br />
teiknum við eina tíu. (Teiknaðu). Við skrifum 10 og teiknum hring utan um.<br />
Þetta er eins og að sýna tíuna með fingrunum. Svo teiknarðu afganginn ef þú<br />
þarft. Töldum við fleiri fingur en 10 í tíu?<br />
Nemendur:<br />
Nei.<br />
KENNARI:<br />
Gott. Fyrir töluna tíu sýndum við 10 fingur. Þess vegna teiknum við eina tíu<br />
fyrir töluna 10. Notið fingurna til að sýna mér næstu tölu. (Bentu á töluna 13<br />
á vinnuspjaldinu og sýndu 13 með því að nota fingurna. Sýndu 10 fingur og<br />
segðu „10“. Teldu svo áfram upphátt einn fingur í einu: „11, 12, 13“). Hefur<br />
talan 13 eina tíu?<br />
Nemendur:<br />
Já.<br />
KENNARI:<br />
Rétt. Það er ein tía í tölunni 13. Talan 13 hefur eina tíu og hve marga fingur í<br />
viðbót?<br />
Nemendur: 3.<br />
KENNARI:<br />
Rétt. Svo við erum með eina tíu. (Teiknaðu 10 í reitinn við töluna 13). Svo<br />
þegar þið teljið áfram 11, 12, 13 þá setjið þið strik. (Teiknaðu þrjú strik).<br />
Nú skulum við prófa aðra tölu. (Bentu á 19 á vinnuspjaldinu). Þetta er talan<br />
19. Svona gerum við 19. (Sýndu 19 með fingrunum, fyrst með því að sýna 10<br />
fingur í einu og segja 10, loka hnefunum og telja áfram 11, 12, 13, 14, 15, 16,<br />
17, 18, 19). Er tía í 19?<br />
Nemendur:<br />
Já.<br />
40
Verkefni 3<br />
KENNARI: Gott hjá ykkur. Það er ein tía í 19. Svo við teiknum eina tíu. (Teiknaðu 10).<br />
Við teiknum 10 og gerum hring utan um hana. Svo teiknum við strikin við<br />
hliðina á tíunni; 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19. (Sýndu hvernig þú teiknar<br />
strik og telur upphátt). Þetta er svipað því sem við gerðum í síðustu viku<br />
þegar við notuðum fingurna. Í þessari viku teiknum við 10 og svo teiknum<br />
við strik þar til við höfum rétta tölu.<br />
Þegar þú sýnir tveggja stafa tölur finnst þér kannski betra að byrja á fyrri<br />
tölunni. Fyrri talan segir til um hve margar tíur eru í tölunni eða hve margar<br />
tíur á að teikna. Nú skulum við skoða töluna 19. Talan einn sýnir þér að þú<br />
átt að teikna eina tíu. (Bentu á 1 í 19). Nú skuluð þið skoða seinni töluna.<br />
Hún segir til um hve margir eru í viðbót eða hve mörg strik á að teikna. Í 19<br />
segir 9 að þú eigir að teikna 9 strik. (Bentu á 9 í 19).<br />
Prófum nú fleiri tölur sem eru hærri en 10. Ég verð þjálfarinn og ég bið<br />
einhvern að vera leikmann. (Veldu nokkra nemendur til að koma og æfa sig á<br />
vinnuspjaldinu. Haltu áfram þar til þér finnst nemendur skilja verkefnið). Nú<br />
ætla ég að fá <strong>PALS</strong> par til að vinna verkefnið. (Fáðu pör til að koma og sýna).<br />
Munið að hjálpa félaganum ef hann gerir mistök. Ef félaginn gerir mistök<br />
segið þið: „Stopp. Þú ruglaðist. Hvaða tölu ertu með? (Fjöldi strikanna sem<br />
leikmaðurinn teiknaði). Hvaða tölu þarftu? (Fjöldi strikanna sem leikmaðurinn<br />
ætti að hafa teiknað). Sýndu mér _____ (rétt tala)“.<br />
Þetta eigið þið að gera. Talan er 12 (skrifaðu 12 á töfluna) en leikmaðurinn<br />
teiknaði þessa. (Teiknaðu eina tíu og þrjú strik á töfluna). Þjálfarinn segir:<br />
„Stopp. Þú ruglaðist. Hvaða tölu ertu með?“ Ef ég er leikmaðurinn tel ég upp<br />
í 13. Þá segir þjálfarinn: „Hvaða tölu þarftu?“ Leikmaðurinn segir 12. Þá segir<br />
þjálfarinn: „Sýndu mér 12“. Leikmaðurinn strokar út eitt strik, svo að núna<br />
eru ein tía og tvö strik á töflunni. (Æfðu nokkur dæmi í viðbót. Láttu<br />
nemendur koma og æfa sig í að leiðrétta).<br />
Það er mikilvægt að hjálpa félaga sínum að finna rétta svarið. Ef þið segið<br />
félaganum svarið eða vinnið fyrir hann eruð þið ekki að hjálpa honum að<br />
41
Verkefni 3<br />
verða betri í stærðfræði. Hjálpið þess vegna leikmanninum að finna út rétta<br />
svarið.<br />
Áður en þið farið að vinna með <strong>PALS</strong> félaga ykkar, skulum við rifja upp orð<br />
þjálfarans. Segið eftir mér: „Hvaða tala?“<br />
Nemendur:<br />
KENNARI:<br />
Nemendur:<br />
KENNARI:<br />
Hvaða tala?<br />
„Teiknaðu hve margir.“<br />
Teiknaðu hve margir.<br />
Nú held ég að þið séuð tilbúin að vinna svona verkefni með <strong>PALS</strong> félaga<br />
ykkar. (Fáðu til þín <strong>PALS</strong> pörin og láttu þjálfarana fá möppurnar. Minntu<br />
leikmennina á að sækja blýant. Segðu hverju <strong>PALS</strong> pari hvar það á að sitja).<br />
Þjálfarar nú takið þið broskarlablaðið og spilaspjöldin sem merkt eru Dagur<br />
1A og Dagur 1B úr möppunni í vasanum Óunnið. Þegar þið komið að<br />
broskarli merkið þið broskarl í reitinn Dagur <strong>1.</strong> Þegar þið komið að fánanum<br />
eigið þið að muna eftir að skipta um hlutverk. Þið megið byrja.<br />
(Gakktu um stofuna og gefðu <strong>PALS</strong> pörum broskarla. Láttu nemendur glíma<br />
við verkefnið það sem eftir er <strong>PALS</strong> tímans. Vertu viss um að allir fái tækifæri<br />
til að vera bæði leikmenn og þjálfarar).<br />
Nú hafið þið unnið <strong>PALS</strong> spilaspjöldin sem merkt eru Dagur 1A og Dagur 1B.<br />
Setjið þau í möppuna í vasann Unnið. Setjið broskarlablaðið í möppuna í<br />
vasann Óunnið fyrir næsta skipti í <strong>PALS</strong>.<br />
42
Dagur 1<br />
Hvaða tala?<br />
Teiknaðu<br />
hve margir<br />
Verkefni 3 Dagur 1A<br />
43
Hvaða<br />
tala?<br />
Teiknaðu<br />
hve margir<br />
Verkefni 3 Dagur 1B<br />
44
Tilkynning<br />
Í dag vinnið þið samskonar verkefni og síðast en með stærri<br />
tölur.<br />
Lýstu hvernig tölur stærri en 19 eru sýndar (t.d. 20, 25, 30,<br />
34, 40, 41, 50 og 53) með því að teikna tíu og gera hring utan<br />
um 10 og teikna strik fyrir hverja tölu í viðbót. Haltu áfram að<br />
æfa tölurnar 0 – 50 ef þörf er á því.<br />
Dæmi: 34<br />
Þjálfari: Hvaða tala?<br />
Leikmaður: 34<br />
Þjálfari: Sýndu hve margir.<br />
Leikmaður: Teiknar þrjár 10 með hring utan um og<br />
fjögur strik.<br />
Verkefni 3. – Teikna tölur<br />
45
Dagur 2<br />
Hvaða<br />
tala?<br />
Teiknaðu<br />
hve margir<br />
Verkefni 3 Dagur 2A<br />
46
Hvaða<br />
tala?<br />
Teiknaðu<br />
hve margir<br />
Verkefni 3 Dagur 2B<br />
47
Dagur 3<br />
Hvaða<br />
tala?<br />
Teiknaðu<br />
hve margir<br />
Verkefni 3 Dagur 3A<br />
48
Hvaða<br />
tala?<br />
Teiknaðu<br />
hve margir<br />
Verkefni 3 Dagur 3B<br />
49
Verkefni 4<br />
Meira og minna<br />
50
<strong>PALS</strong> stærðfræði fyrir <strong>1.</strong> <strong>bekk</strong><br />
Meira og minna<br />
Verkefni 4<br />
Markmið:<br />
Nemendur:<br />
<strong>1.</strong> Læra tölustafi.<br />
2. Læra hvernig tölur raðast á talnalínu.<br />
3. Læra hugtökin „meira“ og „minna“.<br />
Gögn:<br />
Vinnuspjöld: <strong>PALS</strong> reglur<br />
Verkefni 4<br />
Talnalína fyrir kennara<br />
Talnalínur fyrir nemendur<br />
Mappa merkt Verkefni 4 fyrir hvert <strong>PALS</strong> par<br />
KENNARI:<br />
Áður en við byrjum á <strong>PALS</strong> í dag rifjum við upp <strong>PALS</strong> reglurnar þrjár. (Lestu<br />
<strong>PALS</strong> reglurnar upphátt með nemendum).<br />
Í dag vinnum við með nýtt <strong>PALS</strong> spilaspjald. Horfið öll hingað. (Bentu á<br />
vinnuspjald verkefni 4). Þjálfarinn byrjar á að spyrja: „Hvaða tala?“<br />
Leikmaðurinn segir töluna. Þá segir þjálfarinn: „Finndu hana á talnalínunni.“<br />
Leikmaðurinn finnur töluna á talnalínunni og setur þvottaklemmu fyrir ofan<br />
töluna. Ég skal sýna ykkur. Ef talan er 7 þá finn ég 7 á talnalínunni (sýndu á<br />
talnalínu kennara) og svo festi ég þvottaklemmuna mína fyrir ofan töluna 7.<br />
(Sýndu). Svo spyr þjálfarinn, „ Hvaða tala er einum meira en 7? Tölum um<br />
orðið meira. Hver getur sagt mér hvað meira þýðir?“<br />
Nemendur:<br />
KENNARI:<br />
Nemendur:<br />
Meira þýðir fleiri eða stærra.<br />
Mjög gott. Þegar við heyrum orðið meira ættum við að hugsa um stærra. Ef<br />
ég á 2 sælgætismola og _____ (nemandi) á 6 sælgætismola, hvor okkar á þá<br />
meira sælgæti?<br />
______ á meira sælgæti.<br />
KENNARI:<br />
Rétt hjá ykkur. ___________ á meira sælgæti af því að 6 er meira en 2. 6 er<br />
stærri en 2.<br />
51
Verkefni 4<br />
KENNARI:<br />
Til að finna tölu á þessu spilaspjaldi sem er einum stærri en einhver tala<br />
færir leikmaðurinn sig áfram á talnalínunni og á töluna sem er á eftir tölunni<br />
undir þvottaklemmunni. Nú sýni ég ykkur. Þegar ég leita að tölu sem er<br />
einum stærri en 7 veit ég að ég færi mig áfram á talnalínunni minni til að fá<br />
stærri tölu. (Bentu á talnalínu kennara). Ég þarf að finna töluna sem er einum<br />
stærri en 7. Ég finn því töluna sem er næst á eftir 7. Það er talan 8. (Sýndu).<br />
Leikmaðurinn segir: 8 er einum meira en 7. Þegar þú finnur töluna sem er<br />
einum stærri skaltu ekki færa þvottaklemmuna á þá tölu. Þú átt alltaf að<br />
hafa þvottaklemmuna á tölunni sem þú byrjaðir með. (Sýndu).<br />
Næst spyr þjálfarinn: „Hvaða tala er einum minni en?“ Nú skulum við tala<br />
um orðið minna. Hver getur sagt mér hvað minna þýðir?<br />
Nemendur:<br />
Minna þýðir færri eða minna en.<br />
KENNARI:<br />
Vel gert. Þegar við heyrum orðið minna hugsum við færri. Ef ég á 8 liti og<br />
______ (nemandi) á 3 liti, hvor á þá færri liti?<br />
Nemendur:<br />
_________ á færri liti.<br />
KENNARI:<br />
Það er alveg rétt. 3 litir eru færri en 8 litir svo ________ á færri. 3 er minna<br />
en 8.<br />
Til að finna tölu á þessu spilaspjaldi sem er einum minni en talan 7 færir<br />
leikmaðurinn sig til baka á talnalínunni og á töluna sem er á undan tölunni<br />
undir þvottaklemmunni. Nú sýni ég ykkur. Þegar ég leita að tölu sem er<br />
einum minni en 7 veit ég að ég færi mig til baka á talnalínunni til að fá minni<br />
tölu. (Bentu á talnalínu kennara). Ég þarf að finna töluna sem er einum minni<br />
en 7. Ég finn því töluna sem er næst á undan 7. Það er talan 6. (Sýndu).<br />
Leikmaðurinn segir: 6 er einum minna en 7. Þegar þú finnur töluna sem er<br />
einum minni skaltu ekki færa þvottaklemmuna á þá tölu. Þú átt alltaf að<br />
hafa þvottaklemmuna á tölunni sem þú byrjaðir með. (Sýndu).<br />
52
Verkefni 4<br />
Nú æfum við allt verkefnið. Ég er þjálfarinn og þið leikmenn. „Hvaða tala?“<br />
(Bentu á aðra töluna á vinnuspjaldinu: 15).<br />
Nemendur: 15<br />
KENNARI:<br />
„Finndu töluna á talnalínunni“. (Nemandi finnur töluna á talnalínunni og<br />
setur þvottaklemmu fyrir ofan hana). „Hvaða tala er einum meira en 15?“<br />
Nemendur: 16. 16 er einum meira en 15.<br />
KENNARI:<br />
Gott. (Segðu nemendum að svara í heilum setningum: „16 er einum meira en<br />
15.“ Ef nemendur eiga erfitt með að gera þetta þá er nóg að svara með tölu).<br />
„Hvaða tala er einum minni en 15?“<br />
Nemendur: 14. 14 er einum minni en 15.<br />
KENNARI:<br />
Vel gert. Það er líka mikilvægt að muna eftir að leiðrétta félagann ef hann<br />
gerir mistök. Þegar félaginn gerir mistök segið þið: „Stopp. Þú ruglaðist.“<br />
Bendið svo á töluna undir þvottaklemmunni og segið: „Farðu áfram til að<br />
finna meira“ eða segðu „ Farðu til baka til að finna minna“. Ef félagi þinn<br />
þarf hjálp við að finna tölu getur þú hjálpað honum með því að segja honum<br />
að færa fingurinn áfram eða til baka á talnalínunni.<br />
Segjum að talan sé 6 og leikmaðurinn eigi að finna einum meira en 6. Þá<br />
segir leikmaðurinn: „5 er einum meira en 6.“ Þá segir þjálfarinn „Stopp þú<br />
ruglaðist.“ Svo segir hann „Farðu áfram til að finna meira“ um leið og hann<br />
sýnir í hvaða átt leikmaður á að fara. (Æfið fleiri dæmi og láttu nemendur<br />
koma og leiðrétta).<br />
Munið að það er mikilvægt að hjálpa félaga sínum að finna rétta svarið. Ef<br />
þið segið félaganum svarið eða vinnið verkefnið fyrir hann, eruð þið ekki að<br />
hjálpa honum að verða betri í stærðfræði. Hjálpið þess vegna leikmanninum<br />
að finna út rétta svarið.<br />
53
Jæja, leysum nú nokkur dæmi í viðbót þar sem ég er þjálfarinn og þið eruð<br />
leikmennirnir. (Æfðu nokkur dæmi, skiptu svo um hlutverk þannig að<br />
nemendur verða þjálfarar og þú leikmaður. Æfðu nokkur dæmi með mistökum.<br />
Vertu viss um að nemendur leiðrétti á réttan hátt. Fáðu svo <strong>PALS</strong> pör til að<br />
sýna hvernig á að vinna verkefnið þar til allir skilja aðferðina).<br />
Áður en þið farið að vinna með <strong>PALS</strong> félaga ykkar, skulum við rifja upp orð<br />
þjálfarans. Segið eftir mér: „Hvaða tala?“<br />
Nemendur:<br />
KENNARI:<br />
Nemendur:<br />
KENNARI:<br />
Nemendur:<br />
KENNARI:<br />
Nemendur:<br />
KENNARI:<br />
Hvaða tala?<br />
„Finndu hana á talnalínunni.“<br />
Finndu hana á talnalínunni.<br />
„Hvaða tala er einum meira en ________?“<br />
Hvaða tala er einum meira en _________?<br />
„Hvaða tala er einum minni en ________?“<br />
Hvaða tala er einum minni en _________?<br />
Vel gert. Nú held ég að þið séuð tilbúin að vinna svona verkefni með <strong>PALS</strong><br />
félaga ykkar. (Fáðu til þín <strong>PALS</strong> pörin og láttu þjálfarana fá möppurnar.<br />
Minntu leikmennina á að sækja blýant. Segðu hverju <strong>PALS</strong> pari hvar það á að<br />
sitja).<br />
Þjálfarar nú takið þið broskarlablaðið og spilaspjöldin sem merkt eru Dagur<br />
1A og Dagur 1B úr möppunni í vasanum Óunnið. Þegar þið komið að<br />
broskarli merkið þið broskarl í reitinn Dagur <strong>1.</strong> Þegar þið komið að fánanum<br />
eigið þið að muna eftir að skipta um hlutverk. Þið megið byrja.<br />
(Gakktu um stofuna og gefðu <strong>PALS</strong> pörum broskarla. Láttu nemendur glíma<br />
við verkefnið það sem eftir er <strong>PALS</strong> tímans. Vertu viss um að allir fái tækifæri<br />
til að vera bæði leikmenn og þjálfarar).<br />
Nú hafið þið unnið <strong>PALS</strong> spilaspjöldin sem merkt eru Dagur 1A og Dagur 1B.<br />
Setjið þau í möppuna í vasann Unnið. Setjið broskarlablaðið í möppuna í<br />
vasann Óunnið fyrir næsta skipti í <strong>PALS</strong>.<br />
54
Tilkynning<br />
Í dag er spilaspjaldið eins og síðasta spilaspjald.<br />
Sýndu hvernig verkefnið er unnið. Haltu áfram að æfa þar til<br />
allir nemendur skilja.<br />
Dæmi: 14<br />
Þjálfari: Hvaða tala?<br />
Leikmaður: 14<br />
Þjálfari:<br />
Leikmaður:<br />
Finndu töluna á talnalínunni.<br />
Finnur 14 á talnalínunni og setur<br />
þvottaklemmu fyrir ofan 14.<br />
Þjálfari: Hvaða tala er einum meira en 14?<br />
Leikmaður: 15. 15 er einum meira en 14.<br />
Þjálfari: Hvaða tala er einum minni en 14?<br />
Leikmaður: 13. 13 er einum minni en 14.<br />
Verkefni 4. – Meira og minna<br />
57
Verkefni 4 Dagur 2B<br />
Hvaða tala?<br />
Hvaða tala?<br />
Finndu hana<br />
Finndu hana á<br />
talnalínunni<br />
Hvaða tala er 1<br />
meira en ___?<br />
Hvaða tala er<br />
1 minni en ___?<br />
á talnalínunni<br />
59
Hvaða tala?<br />
Finndu hana á<br />
talnalínunni<br />
Hvaða tala er 1<br />
meira en ___?<br />
Hvaða tala er<br />
1 minni en ___?<br />
Verkefni 4 Dagur 3B<br />
61
Verkefni 5<br />
Meira og minna með<br />
snúningsskífu<br />
62
<strong>PALS</strong> stærðfræði fyrir <strong>1.</strong> <strong>bekk</strong><br />
Meira og minna með snúningsskífu<br />
Verkefni 5<br />
Markmið:<br />
Nemendur:<br />
<strong>1.</strong> Læra tölustafi.<br />
2. Læra hvernig tölur raðast á talnalínu.<br />
3. Læra hugtökin meira, minna, á undan og á eftir.<br />
Gögn:<br />
Vinnuspjöld: <strong>PALS</strong> reglur<br />
Verkefni 5<br />
Talnalína fyrir kennara með þvottaklemmum<br />
Talnalínur fyrir nemendur<br />
Snúningsskífa<br />
Mappa merkt Verkefni 5 fyrir hvert <strong>PALS</strong> par<br />
KENNARI:<br />
Áður en við byrjum í dag skulum við rifja upp <strong>PALS</strong> reglurnar þrjár. (Lestu<br />
<strong>PALS</strong> reglurnar upphátt fyrir nemendur).<br />
Nemendur: 14.<br />
Í dag vinnum við með nýtt <strong>PALS</strong> spilaspjald. Það er líkt spilaspjaldinu sem við<br />
unnum í síðustu viku. Þjálfarinn byrjar á að spyrja „Hvaða tala?“<br />
Leikmaðurinn segir töluna. Næst segir þjálfarinn „Finndu hana á<br />
talnalínunni.“ Leikmaðurinn finnur töluna á talnalínunni og setur<br />
þvottaklemmu fyrir ofan töluna.<br />
Með þessu spilaspjaldi notið þið líka snúningsskífu. Snúningsskífan segir<br />
leikmanninum hvað hann á að gera. (Sýndu nemendum snúningsskífuna.<br />
Farðu yfir og útskýrðu fyrirmælin á skífunni, meira, minna, á eftir, á undan og<br />
snúðu aftur á snúningsskífunni). Þegar leikmaðurinn hefur fundið töluna á<br />
talnalínunni segir þjálfarinn: „Snúðu og lestu.“ Leikmaðurinn snýr skífunni og les<br />
það sem stendur á snúningsskífunni.<br />
Æfum nú verkefnið. Ég er þjálfarinn og þið leikmenn. „Hvaða tala?“ (Bentu á<br />
töluna 14 á vinnuspjaldinu).<br />
KENNARI:<br />
„Finndu hana á talnalínunni.“ (Veldu nemanda til að finna töluna 14 á<br />
talnalínunni og setja þvottaklemmu fyrir ofan hana). „Snúðu og lestu“.<br />
63
Verkefni 5<br />
Nemendur:<br />
(Nemandi snýr snúningsskífunni og les á hverju hún stoppar. Dæmi: „1 meira“).<br />
KENNARI:<br />
„Finndu töluna.“<br />
Nemendur: 15. 15 er einum meira en 14.<br />
KENNARI:<br />
Vel gert. Æfum nú fleiri dæmi. Ég verð þjálfarinn og þið verðið leikmenn.<br />
(Fáðu nemanda til að sýna hvað á að gera þegar þér finnst það þurfa. Haltu<br />
áfram þar til þér finnst allir skilja verkefnið).<br />
Nú verð ég leikmaðurinn og þið verðið öll þjálfarar. (Æfðu verkefnið þar til<br />
allir nemendur virðast öruggir með hlutverk þjálfara. Ef til vill viltu velja<br />
nemanda til að benda á orð þjálfarans).<br />
KENNARI:<br />
Vel gert. Það er líka mikilvægt að muna eftir að leiðrétta félagann ef hann<br />
gerir mistök. Þegar félaginn gerir mistök segið þið: „Stopp. Þú ruglaðist.“<br />
Hjálpaðu með því að segja félaga þínum hvort hann á að færa fingurinn<br />
áfram eða til baka á talnalínunni. (Æfðu hvernig á að leiðrétta ef þess þarf).<br />
Þið hafið staðið ykkur vel. Nú ætla ég að fá <strong>PALS</strong> par til að koma og sýna<br />
okkur hvernig á að vinna verkefnið. (Fáðu <strong>PALS</strong> pör sem þú telur að geti sýnt<br />
hvernig á að vinna verkefnið rétt).<br />
Áður en þið farið að vinna með <strong>PALS</strong> félaga ykkar, skulum við rifja upp orð<br />
þjálfarans. (Láttu nemendur endurtaka eftir þér orð þjálfara).<br />
Nú eruð þið tilbúin að vinna svona verkefni með <strong>PALS</strong> félaga ykkar. (Fáðu til<br />
þín <strong>PALS</strong> pörin og láttu þjálfarana fá möppurnar. Minntu leikmennina á að ná í<br />
blýant. Segðu hverju <strong>PALS</strong> pari hvar það á að sitja).<br />
Þjálfarar nú takið þið broskarlablaðið og spilaspjöldin sem merkt eru Dagur<br />
1A og Dagur 1B úr möppunni í vasanum Óunnið. Þegar þið komið að<br />
broskarli merkið þið broskarl í reitinn Dagur <strong>1.</strong> Þegar þið komið að fánanum<br />
eigið þið að muna eftir að skipta um hlutverk. Þið megið byrja.<br />
(Gakktu um stofuna og gefðu <strong>PALS</strong> pörum broskarla. Láttu nemendur glíma<br />
við verkefnið það sem eftir er <strong>PALS</strong> tímans. Vertu viss um að allir fái tækifæri<br />
til að vera bæði leikmenn og þjálfarar).<br />
64
Verkefni 5<br />
Nú hafið þið unnið <strong>PALS</strong> spilaspjöldin sem merkt eru Dagur 1A og Dagur 1B.<br />
Setjið þau í möppuna í vasann Unnið. Setjið broskarlablaðið í möppuna í<br />
vasann Óunnið fyrir næsta skipti í <strong>PALS</strong>.<br />
65
1 meira<br />
1 undan<br />
Snúðu<br />
aftur<br />
(+)<br />
1 minna<br />
1 eftir<br />
(+)<br />
66
Hvaða tala?<br />
Finndu hana á<br />
talnalínunni<br />
Snúðu og lestu<br />
Finndu töluna<br />
Verkefni 5 Dagur 1B<br />
68
Tilkynning<br />
Í dag er spilaspjaldið eins og síðasta spilaspjald.<br />
Sýndu hvernig verkefnið er unnið. Haltu áfram að æfa þar til<br />
allir nemendur skilja.<br />
Dæmi: 14<br />
Þjálfari: Hvaða tala?<br />
Leikmaður: 14<br />
Þjálfari: Finndu töluna á talnalínunni.<br />
Leikmaður:<br />
Þjálfari:<br />
Leikmaður:<br />
Finnur 14 á talnalínunni og setur<br />
þvottaklemmu fyrir ofan 14.<br />
Snúðu og lestu.<br />
Snýr snúningsskífunni og (t.d.) les 1 á<br />
undan.<br />
Þjálfari: Finndu töluna.<br />
Leikmaður: 13. 13 er einum á undan 14.<br />
Verkefni 5. – Meira og minna með snúningsskífu<br />
69
Hvaða tala?<br />
Finndu hana á<br />
talnalínunni<br />
Snúðu og lestu<br />
Finndu töluna<br />
Verkefni 5 Dagur 2B<br />
71
Hvaða tala?<br />
Finndu hana á<br />
talnalínunni<br />
Snúðu og lestu<br />
Finndu töluna<br />
Verkefni 5 Dagur 3B<br />
73
Verkefni 6<br />
Meira, minna og jafnt og<br />
74
<strong>PALS</strong> stærðfræði fyrir <strong>1.</strong> <strong>bekk</strong><br />
Meira, minna og jafnt og<br />
Verkefni 6<br />
Markmið:<br />
Nemendur:<br />
<strong>1.</strong> Læra hugtökin meira en, minna en og jafnt og.<br />
2. Nota ‹, › og = táknin.<br />
Gögn:<br />
Vinnuspjöld: <strong>PALS</strong> reglur<br />
Verkefni 6<br />
Talnalína fyrir kennara<br />
Pappadiskur með tákninu ‹<br />
Spilapeningur með tákninu ‹<br />
Mappa merkt Verkefni 6 fyrir hvert <strong>PALS</strong> par<br />
KENNARI:<br />
Áður en við byrjum í dag skulum við rifja upp <strong>PALS</strong> reglurnar þrjár. (Lestu<br />
<strong>PALS</strong> reglurnar upphátt fyrir nemendur).<br />
Í dag vinnum við með nýtt <strong>PALS</strong> spilaspjald. (Bentu á vinnuspjald með<br />
verkefni 6). Áður en við skoðum nýja spilaspjaldið skulum við athuga hvað<br />
þið munið um orðin meira og minna. Hvað þýðið orðið meira?<br />
Nemendur:<br />
Stærra<br />
Fleira<br />
KENNARI:<br />
Nemendur:<br />
Mjög gott. Þegar við heyrum orðið meira þá hugsum við fleiri eða stærri. Ef<br />
ég á 4 pizzusneiðar og ________ (nemandi) á 2 sneiðar hvor á þá fleiri<br />
pizzusneiðar?<br />
Þú átt fleiri.<br />
KENNARI:<br />
Nemendur:<br />
Það er rétt. 4 er meira en 2. 4 er stærri tala. Skoðum talnalínuna. (Sýndu<br />
talnalínu kennara). Um leið og þið farið áfram á talnalínunni verður talan<br />
stærri. Skoðum þessar tvær tölur (skrifaðu 10 og 8 á töfluna). Hvor talan er<br />
stærri?<br />
Tíu er stærri.<br />
75
Verkefni 6<br />
KENNARI:<br />
Rétt. 10 er stærri en 8. Skoðið 10 og 8 á talnalínunni. Þið sjáið að 10 er á eftir<br />
8. Þið færið ykkur áfram frá 8 til að komast á 10. (Bentu á tölur á talnalínu<br />
kennara). Í verkefnum dagsins segjum við „meira en“ í staðinn fyrir „stærri<br />
en“. Svo við segjum að 10 sé meira en 8. (Æfðu nokkur talnapör þar sem<br />
fyrri talan er stærri á töflunni. Láttu nemendur æfa sig í að segja „_____ er<br />
meira en _____“ og sýna það á talnalínu). Hvað þýðir minna?<br />
Nemendur:<br />
Ekki eins mikið<br />
Færra.<br />
KENNARI:<br />
Mjög gott. Þegar við heyrum orðið minna hugsum við færra eða ekki eins<br />
mikið. Ef ég á 8 blöðrur og _______ (nemandi) á 5 blöðrur, hvor á færri<br />
blöðrur?<br />
Nemendur:<br />
_______ á færri blöðrur.<br />
KENNARI:<br />
Vel gert. 5 blöðrur eru færri en 8 blöðrur. 5 er minni tala. Skoðum<br />
talnalínuna aftur. (Sýndu talnalínu kennara). Um leið og þið farið aftur á bak<br />
á talnalínunni verður talan minni. Skoðum þessar tvær tölur (skrifaðu 7 og 10<br />
á töfluna). Hvor talan er minni?<br />
Nemendur:<br />
7 er minni.<br />
KENNARI:<br />
Rétt. 7 er minni en 10. Skoðið 7 og 10 á talnalínunni. Þið sjáið að 7 er á<br />
undan 10. Þið færið ykkur aftur á bak frá 10 til að komast á 7. (Bentu á tölur<br />
á talnalínu). Í verkefnum dagsins segjum við „minna en“ í staðinn fyrir „færri<br />
en“. Svo við segjum að 7 sé minna en 10. (Æfðu nokkur talnapör þar sem fyrri<br />
talan er minni. Láttu nemendur æfa sig í að segja „_____ er minna en _____“<br />
og sýna það á talnalínu).<br />
76
Verkefni 6<br />
Vel gert. Í stærðfræði notum við mismunandi merki til að tákna mismunandi<br />
hluti. Plúsmerkið þýðir að bæta við. Mínusmerkið þýðir að taka af eða draga<br />
frá. (Skrifaðu táknin á töfluna um leið og þú talar).<br />
Við eigum líka merki til að segja „meira en“ og „minna en“. Þau líta svona út.<br />
(Skrifaðu merkin á pappadisk). Þetta merki þýðir meira en eða minni en eftir<br />
því hvernig því er snúið. (Sýndu nemendum hvernig hægt er að snúa merkinu<br />
á báða vegu). Til að sýna „meira en“ þá snúum við merkinu svona (sýndu 8 ›<br />
4 á töflunni). Stærri endi merkisins er hjá stærri tölunni. Þetta er lesið „8 er<br />
meira en 4“.<br />
KENNARI:<br />
Það er til auðveld leið til að muna í hvaða átt merkin eiga að snúa. Hún er sú<br />
að hugsa um hr. Stærri Króksa krókódíl. Krókódílar eru alltaf mjög svangir og<br />
vilja borða eins mikið og þeir geta. Ef við hugsum okkur að meira en og<br />
minna en merkin séu kjaftur á krókódíl þá vitum við að krókódílar vilja<br />
gleypa stærri eða hærri töluna. Kjafturinn á krókódílnum opnast því alltaf í<br />
átt að stærri tölunni. Hr. Stærri Króksi krókódíll gleypir alltaf stærri töluna.<br />
Nafn krókódílsins hjálpar ykkur að muna að hann gleypir alltaf stærri töluna.<br />
Við notum sama merki til að segja „minna en“. Skoðum þetta dæmi.<br />
(Skrifaðu 6 og 8 á töfluna). Í þessu dæmi er fyrri talan minni en seinni talan<br />
svo að við snúum merkinu þannig að það vísi í hina áttina. Við látum alltaf<br />
minni oddinn/endann snúa að minni tölunni. (Settu merki í dæmið 6 ‹ 8 á<br />
töflunni). Þetta er lesið „6 er minna en 8“.<br />
Þegar merkið er lesið þarf alltaf að skoða fyrri töluna og athuga hvort hún er<br />
stærri eða minni en seinni talan. Talan er lesin frá vinstri til hægri. (Sýndu).<br />
(Æfðu fleiri talnapör. Láttu nemendur koma að töflu og skrifa merkin í dæmin<br />
og lesa þau. Notaðu bæði meira en og minna en merkin).<br />
Spilaspjaldið sem þið vinnið í dag lítur svona út. (Sýndu vinnuspjald með<br />
verkefni 6). Á spilaspjaldinu notið þið meira en og minna en merkin.<br />
77
Verkefni 6<br />
Merkin ykkar líta svona út. (Sýndu spilapeninga). Öðru megin á<br />
spilapeningnum er jafnt og merkið. (Sýndu jafnt og merkið á<br />
spilapeningnum). Þið skuluð ekki hugsa um þetta merki í dag. Við notum það<br />
ekki fyrr en á næsta spilaspjaldi.<br />
Skoðum nú fyrsta dæmið. Þjálfarinn spyr: „Hvaða tala?“ við hverja tölu.<br />
(Sýndu). Þegar þjálfarinn hefur spurt „Hvaða tala?“ segir hann: „Bentu á<br />
stærri töluna“. Leikmaðurinn bendir á stærri töluna, þá sem sýnir meira en<br />
hin. Þjálfarinn biður síðan leikmanninn að setja merkið. Leikmaðurinn tekur<br />
spilapening með meira en eða minna en og setur hann á milli talnanna<br />
tveggja þannig að kjafturinn á hr. Stærri Króksa krókódíl vísar að stærri<br />
tölunni. Þetta er talan sem þið bentuð á þegar þjálfarinn bað ykkur að<br />
„Benda á stærri töluna“. (Sýndu). Að síðustu segir þjálfarinn við leikmanninn<br />
„Lestu þetta“. Leikmaðurinn les: „6 er meira en 3“. Það er mikilvægt að nota<br />
orðin „meira en“ og „minna en“.<br />
KENNARI:<br />
Prófum nú nokkrum sinnum. Ég verð þjálfarinn og þið verðið leikmenn.<br />
(Bentu á dæmi 2). „Hvaða tala?“<br />
Nemendur: 5.<br />
KENNARI:<br />
„Hvaða tala?“<br />
Nemendur: 9.<br />
KENNARI:<br />
„Bentu á stærri töluna“<br />
Nemendur:<br />
(Benda á stærri töluna).<br />
KENNARI:<br />
„Settu merki“<br />
78
Verkefni 6<br />
Nemendur:<br />
KENNARI:<br />
(Kemur og setur spilapening á milli talnanna).<br />
„Lestu þetta“<br />
Nemendur: 5 er minna en 9.<br />
KENNARI:<br />
Það er mikilvægt að muna eftir að leiðrétta félagann ef hann gerir mistök.<br />
Þegar félaginn gerir mistök segið þið: „Stopp. Þú ruglaðist“. Hjálpaðu félaga<br />
þínum við að finna tölurnar tvær á talnalínunni og ákveða hvor er áfram;<br />
hvor er meiri.<br />
Bentu á báðar tölurnar á talnalínunni fyrir félaga þinn og láttu hann finna út<br />
hvor er stærri. Svo skaltu láta hann setja rétt merki og lesa upphátt. (Æfðu<br />
nokkur dæmi í viðbót og láttu nemendur æfa hvernig á að leiðrétta).<br />
Munið að það er mikilvægt að hjálpa félaga sínum að finna rétta svarið. Ef<br />
þið segið félaganum bara svarið eða vinnið verkefnið fyrir hann, eruð þið<br />
ekki að hjálpa honum að verða betri í stærðfræði. Hjálpið þess vegna<br />
leikmanninum að finna út rétta svarið.<br />
Jæja, leysum nú nokkur dæmi í viðbót þar sem ég er þjálfarinn og þið eruð<br />
leikmennirnir. (Æfðu nokkur dæmi, skiptu svo um hlutverk þannig að<br />
nemendur verða þjálfarar og þú leikmaður. Æfðu nokkur dæmi með mistökum.<br />
Vertu viss um að nemendur leiðrétti á réttan hátt. Fáðu svo <strong>PALS</strong> pör til að<br />
sýna hvernig á að vinna verkefnið þar til allir skilja aðferðina).<br />
Áður en þið farið að vinna með <strong>PALS</strong> félaga ykkar, skulum við rifja upp orð<br />
þjálfarans. (Láttu nemendur endurtaka eftir þér orð þjálfara).<br />
Þið hafið staðið ykkur vel. Nú er ég viss um að þið eruð tilbúin að vinna<br />
svona verkefni með <strong>PALS</strong> félaga ykkar. (Fáðu til þín <strong>PALS</strong> pörin og láttu<br />
þjálfarana fá möppurnar. Minntu leikmennina á að ná í blýant. Segðu hverju<br />
<strong>PALS</strong> pari hvar það á að sitja).<br />
Þjálfarar nú takið þið broskarlablaðið og spilaspjöldin sem merkt eru Dagur<br />
1A og Dagur 1B úr möppunni í vasanum Óunnið. Þegar þið komið að<br />
broskarli merkið þið broskarl í reitinn Dagur <strong>1.</strong> Þegar þið komið að fánanum<br />
eigið þið að muna eftir að skipta um hlutverk. Þið megið byrja.<br />
79
Verkefni 6<br />
(Gakktu um stofuna og gefðu <strong>PALS</strong> pörum broskarla. Láttu nemendur glíma<br />
við verkefnið það sem eftir er <strong>PALS</strong> tímans. Vertu viss um að allir fái tækifæri<br />
til að vera bæði leikmenn og þjálfarar).<br />
Nú hafið þið unnið <strong>PALS</strong> spilaspjöldin sem merkt eru Dagur 1A og Dagur 1B.<br />
Setjið þau í möppuna í vasann Unnið. Setjið broskarlablaðið í möppuna í<br />
vasann Óunnið fyrir næsta skipti í <strong>PALS</strong>.<br />
80
Dagur 1<br />
Hvaða tala?<br />
Bentu á stærri<br />
töluna<br />
Settu rétt merki<br />
Lestu þetta<br />
Verkefni 6 Dagur 1A<br />
81
Hvaða tala?<br />
Bentu á stærri<br />
töluna<br />
Settu rétt merki<br />
Lestu þetta<br />
Verkefni 6 Dagur 1B<br />
82
Tilkynning<br />
Í dag vinnið þið samskonar verkefni og síðast en þið notið<br />
líka jafnt og merkið. (Skrifaðu = á töfluna). Jafnt og merkið<br />
er aftan á spilapeningnum. (Sýndu).<br />
Ef tölurnar tvær á spilaspjaldinu eru eins eru þær jafnstórar<br />
Þegar þjálfarinn segir: „Bentu á stærri töluna“ þá ætti<br />
leikmaðurinn að segja: „Tölurnar eru jafnstórar“.<br />
Leikmaðurinn setur jafnt og merkið á milli talnanna.<br />
Sýndu spilaspjald með jafnstórum tölum. Haltu áfram að æfa<br />
þar til allir nemendur skilja.<br />
Dæmi: 11 11<br />
Þjálfari: Bendir á fyrri töluna. Hvaða tala?<br />
Leikmaður: 1<strong>1.</strong><br />
Þjálfari: Bendir á seinni töluna. Hvaða tala?<br />
Leikmaður: 1<strong>1.</strong><br />
Þjálfari: Bentu á stærri töluna.<br />
Leikmaður: Tölurnar eru jafnstórar<br />
Þjálfari:<br />
Leikmaður:<br />
Þjálfari:<br />
Settu rétt merki.<br />
Setur spilapening með = á milli talnanna.<br />
(11 = 11).<br />
Lestu þetta.<br />
Leikmaður: 11 er jafnt og 1<strong>1.</strong><br />
Verkefni 6. – Meira, minna og jafnt og<br />
83
Dagur 2<br />
Hvaða tala?<br />
Bentu á stærri<br />
töluna<br />
Settu rétt merki<br />
Lestu þetta<br />
Verkefni 6 Dagur 2A<br />
84
Hvaða tala?<br />
Bentu á stærri<br />
töluna<br />
Settu rétt merki<br />
Lestu þetta<br />
Verkefni 6 Dagur 2B<br />
85
Dagur 3<br />
Hvaða tala?<br />
Bentu á stærri<br />
töluna<br />
Settu rétt merki<br />
Lestu þetta<br />
Verkefni 6 Dagur 3A<br />
86
Hvaða tala?<br />
Bentu á stærri<br />
töluna<br />
Settu rétt merki<br />
Lestu þetta<br />
Verkefni 6 Dagur 3B<br />
87
Verkefni 7<br />
Samlagning með baunum<br />
88
Verkefni 7, 8 og 9<br />
Í næstu þremur verkefnum eru notaðar baunir til að læra samlagningu og frádrátt. Það eru<br />
nokkrar leiðir sem þarf að skoða áður en þessi verkefni eru lögð fyrir. Veldu þá leið sem þú<br />
telur að henti nemendahópnum best.<br />
Leið <strong>1.</strong> Hvert verkefni er unnið eins og fyrri verkefni, eitt á viku. Ef nemendur eiga erfitt með<br />
samlagningu og/eða frádrátt eða hafa ekki lært samlagningu og/eða frádrátt þá gæti þessi<br />
leið hentað.<br />
Leið 2. Verkefnin eru unnin á tveimur vikum í stað þriggja. Spilaspjald Dagur 3 er ekki<br />
notaður í neinum verkefnum. Skipulag tveggja vikna er svona:<br />
Vika 1, Dagur 1: Verkefni 7, Dagur 1<br />
Vika 1, Dagur 2: Verkefni 7, Dagur 2<br />
Vika 1, Dagur 3: Verkefni 8, Dagur 1<br />
Vika 2, Dagur 1: Verkefni 8, Dagur 2<br />
Vika 2, Dagur 2: Verkefni 9, Dagur 1<br />
Vika 2, Dagur 3: Verkefni 9, Dagur 2<br />
Leið 3. Verkefnin eru unnin á einni viku í stað þriggja. Spilaspjöld Dagur 2 og 3 eru ekki notuð<br />
í neinum verkefnum. Skipulag vikunnar er svona:<br />
Vika 1, Dagur 1: Verkefni 7, Dagur 1<br />
Vika 1, Dagur 2: Verkefni 8, Dagur 1<br />
Vika 1, Dagur 3: Verkefni 9, Dagur 1<br />
Þar sem hvert verkefni nær aðeins yfir einn dag þá þarf kennari að vera stuttorður og<br />
hnitmiðaður þegar hann leggur verkefnið inn svo nemendur fái nægan tíma til að vinna það.<br />
Ef nemendur hafa mjög góðan grunn í samlagningu og/eða frádrætti og/eða finnast dæmin<br />
of létt þá gæti þessi leið hentað þeim best.<br />
89
<strong>PALS</strong> stærðfræði fyrir <strong>1.</strong> <strong>bekk</strong><br />
Samlagning með baunum<br />
Verkefni 7<br />
Markmið:<br />
Nemendur:<br />
<strong>1.</strong> Læra stærðfræðitáknið +.<br />
2. Læra að leggja saman.<br />
Gögn:<br />
Vinnuspjöld: <strong>PALS</strong> reglur<br />
Verkefni 7 Dagur 1A<br />
Verkefni 7 Dagur 1B<br />
Glæra með baunapotti og hring<br />
Mynd-/skjávarpi<br />
Mappa merkt Verkefni 7 fyrir hvert <strong>PALS</strong> par<br />
Til kennara: Þú notar glæruna með baunapotti og hring til að sýna nemendum hvernig á að<br />
vinna verkefnið. Í möppum nemenda eru blöð með baunapotti og hring.<br />
KENNARI:<br />
Áður en við byrjum í dag skulum við rifja upp <strong>PALS</strong> reglurnar þrjár. (Lestu<br />
<strong>PALS</strong> reglurnar upphátt fyrir nemendur).<br />
Í dag lærum við + merkið. (Skrifaðu + merkið á töfluna). Þetta merki heitir<br />
plús. Plúsmerkið þýðir að við bætum við. Við byrjum með tölu og bætum svo<br />
við hana. Hvað þýðir plúsmerkið?<br />
Nemendur:<br />
Að leggja saman<br />
Að bæta við<br />
Meira<br />
KENNARI: Gott. Sjáið þetta: 5 + 3 8. (Skrifaðu 5 + 3 8 á töfluna). Fyrsta talan segir<br />
mér að byrja með 5. Svo sé ég plúsmerkið (bentu á + merkið). Plúsmerkið<br />
segir mér að bæta við. Svo sé ég 3 (bentu á 3). Þá bæti ég 3 við. Ég byrja með<br />
5. Svo bæti ég 3 við (sýndu með fingrunum). Hversu marga er ég með núna?<br />
90
Verkefni 7<br />
Nemendur: 8.<br />
KENNARI: Vel gert. Prófum aðrar tölur. (Skrifaðu 6 + 3 9 á töfluna). Með hvaða tölu<br />
byrja ég?<br />
Nemendur: 6.<br />
KENNARI:<br />
Næst sé ég plúsmerkið (bentu á + merkið). Hvað segir þetta merki mér að<br />
gera?<br />
Nemendur:<br />
Að bæta við.<br />
KENNARI: Frábært. Hvað bæti ég mörgum við? (Bentu á 3).<br />
Nemendur: 3.<br />
KENNARI:<br />
Ég byrja með 6. Svo bæti ég 3 við. (Sýndu með fingrunum). Hvað er ég með<br />
marga núna?<br />
Nemendur: 9.<br />
KENNARI:<br />
Rétt. Með spilaspjaldinu í dag er plúsmerkið notað. Spilaspjaldið lítur svona<br />
út. (Sýndu verkefni 7 á vinnuspjaldi með Dagur 1A).<br />
Til að útskýra þetta verkefni ætla ég að nota myndvarpa/skjávarpa. (Bentu á<br />
myndvarpa/skjávarpa). Þið eruð með ykkar eintak af blaðinu í <strong>PALS</strong><br />
möppunni. (Sýndu eintak af blaðinu með baunapottinum og spilaspjaldinu).<br />
Leikmaðurinn byrjar á því að setja allar baunirnar í baunapottinn. (Sýndu á<br />
glærunni og settu baunirnar í baunapottinn). Við notum baunirnar til að sýna<br />
hvað við gerum.<br />
Hér er fyrsta dæmið (bentu á 3 + 4 ____ á vinnuspjaldinu). Þjálfarinn bendir<br />
á fyrri töluna (bentu). Þjálfarinn spyr: „Hversu margar byrjar þú með?“<br />
91
Verkefni 7<br />
Leikmaðurinn segir töluna og færir jafnmargar baunir úr baunapottinum inn<br />
í hringinn. Þannig að leikmaðurinn færir 3 baunir inn í hringinn.<br />
(Taktu 3 baunir úr baunapottinum og færðu þær inn í hringinn á glærunni).<br />
Svo bendir þjálfarinn á merkið og spyr: „Hve mörgum bætir þú við eða hve<br />
marga tekur þú í burtu?“ (Bentu á vinnuspjaldið).<br />
Leikmaðurinn sér plúsmerkið og töluna 4 (bentu á vinnuspjaldið). Þetta segir<br />
leikmanninum að bæta við fjórum baunum í viðbót. Þá segir leikmaðurinn:<br />
„Bættu 4 við“. Leikmaðurinn telur fjórar baunir úr baunapottinum og setur<br />
inn í hringinn. (Sýndu á glæru þegar þú tekur fjórar baunir úr baunapottinum<br />
og færir þær inn í hringinn).<br />
KENNARI:<br />
Næst spyr þjálfarinn: „Hversu margar núna?“ Leikmaðurinn telur allar<br />
baunirnar í hringnum. Hversu margar baunir eru í hringnum?<br />
Nemendur:<br />
7 baunir.<br />
KENNARI:<br />
Gott. Leikmaðurinn skrifar 7 í eyðuna. (Sýndu á vinnuspjaldi). Þá segir<br />
þjálfarinn: „Lestu dæmið“ og leikmaðurinn les: „3 plús 4 er jafnt og 7“.<br />
(Skiptu yfir í vinnuspjald með verkefni 7 Dagur 1B. Bentu á fyrsta lóðrétta<br />
dæmið á vinnuspjaldinu).<br />
Í dag notið þið líka annað spilaspjald. Það lítur svona út og sýnir samlagningu<br />
svona (bentu upp og niður). Þessi dæmi eru skrifuð upp og niður í staðinn<br />
fyrir lárétt. Það skiptir engu máli á hvorn veginn dæmin eru skrifuð, við<br />
gerum nákvæmlega það sama. (Skrifaðu dæmið 3 + 4 7 bæði lóðrétt og<br />
lárétt á töfluna og reiknaðu bæði dæmin). Sama aðferð er notuð við að reikna<br />
bæði dæmin.<br />
Prófum fleiri dæmi. (Sýndu með því að reikna dæmi sem eru skrifuð lóðrétt).<br />
Ég verð þjálfari og þið verðið leikmenn. Ég bendi á tölu og spyr „Hversu<br />
margar byrjar þú með?“<br />
Nemendur: 3.<br />
92
Verkefni 7<br />
KENNARI:<br />
Alveg rétt. Leikmaður færir 3 baunir úr baunapottinum inn í hringinn. (Sýndu<br />
á glæru). „Hve mörgum bætir þú við eða hve margar tekur þú í burtu?“<br />
Nemendur: Bæti við 2.<br />
KENNARI:<br />
Leikmaðurinn veit að hann á að bæta við 2 því hann sér plús 2. Leikmaðurinn<br />
færir 2 baunir úr baunapottinum inn í hringinn. (Sýndu á glæru hvernig 2<br />
baunir eru færðar inn í hringinn). Svo spyr þjálfarinn: „Hversu margar núna?“<br />
Nemendur: 5.<br />
KENNARI:<br />
Mjög gott. Leikmaðurinn skrifar 5 í eyðuna. (Sýndu á vinnuspjaldi á glæru). Þá<br />
segir þjálfari „Lestu dæmið“ og leikmaðurinn les. Nú skulum við öll lesa<br />
dæmið saman.<br />
Nemendur: 3 plús 2 er jafnt og 5.<br />
KENNARI:<br />
Fylgist vel með leikmanninum á meðan hann reiknar dæmið. Hann gæti gert<br />
mistök á mörgum stöðum. Fylgist með mér reikna þetta dæmi. (Skrifaðu 3 +<br />
2 á töfluna). Fylgist vel með. Ef þið sjáið mig gera mistök segið þið:<br />
„Stopp. Þú ruglaðist.“<br />
Sjáum nú til. Ég byrja með 3. (Færðu 3 baunir inn í hringinn). Þjálfarinn spyr:<br />
„Hve mörgum bætir þú við eða tekur í burtu?“ Ég verð að bæta við 2<br />
baunum. Fylgist með hvort ég geri mistök. (Bættu við 3 baunum í hringinn.<br />
Nemendur ættu að segja: „Stopp. Þú ruglaðist“).<br />
Þið sáuð að ég gerði mistök. Nú skuluð þið spyrja leikmanninn „ Hve<br />
mörgum bætir þú við?“ Biðjið leikmanninn að telja aftur baunirnar sínar.<br />
Biðjið hann svo að leiðrétta þannig að hann hafi 2 baunir. (Sýndu með því að<br />
færa bara 2 baunir inn í hringinn).<br />
93
Nú höldum við áfram með dæmið. Fylgist með þjálfaranum spyrja: „Hve<br />
Verkefni 7<br />
margar?“ Sjáiði nú er ég með 4 baunir. (Nemendur ættu að segja: „Stopp. Þú<br />
ruglaðist“).<br />
Þið tókuð aftur eftir að ég gerði mistök. Þjálfarinn spyr aftur: „Hversu<br />
margar núna?“ Leikmaðurinn telur baunirnar sínar. (Sýndu með því að telja<br />
baunirnar 5).<br />
Kíkjum nú á annað dæmi. (Bentu á dæmið 3 + 5 á vinnuspjaldi með<br />
verkefni 7 Dagur 1B). Ég er leikmaðurinn og þið þjálfararnir. (Sýndu dæmi og<br />
gerðu mistök svo nemendur geti æft sig í að leiðrétta).<br />
Munið, ekki segja leikmanninum svarið eða vinna dæmið fyrir hann. Það<br />
hjálpar honum ekki að verða betri í stærðfræði. Í staðinn skuluð þið hjálpa<br />
honum að finna rétta svarið.<br />
Jæja, leysum nú nokkur dæmi í viðbót þar sem ég er þjálfarinn og þið eruð<br />
leikmennirnir. (Æfðu nokkur dæmi, skiptu svo um hlutverk þannig að<br />
nemendur verða þjálfarar og þú leikmaður. Æfðu nokkur dæmi með mistökum.<br />
Vertu viss um að nemendur leiðrétti á réttan hátt. Fáðu svo <strong>PALS</strong> pör til að<br />
sýna hvernig á að vinna verkefnið þar til allir skilja aðferðina).<br />
Áður en þið farið að vinna með <strong>PALS</strong> félaga ykkar, skulum við rifja upp orð<br />
þjálfarans. (Láttu nemendur endurtaka eftir þér orð þjálfara).<br />
KENNARI:<br />
Þið hafið staðið ykkur vel. Nú er ég viss um að þið eruð tilbúin að vinna<br />
svona verkefni með <strong>PALS</strong> félaga ykkar. (Fáðu til þín <strong>PALS</strong> pörin og láttu<br />
þjálfarana fá möppurnar. Minntu leikmennina á að ná í blýant. Segðu hverju<br />
<strong>PALS</strong> pari hvar það á að sitja).<br />
Þjálfarar nú takið þið broskarlablaðið og spilaspjöldin sem merkt eru Dagur<br />
1A og Dagur 1B úr möppunni í vasanum Óunnið. Þegar þið komið að<br />
broskarli merkið þið broskarl í reitinn Dagur <strong>1.</strong> Þegar þið komið að fánanum<br />
eigið þið að muna eftir að skipta um hlutverk. Þið megið byrja.<br />
(Gakktu um stofuna og gefðu <strong>PALS</strong> pörum broskarla. Láttu nemendur glíma<br />
við verkefnið það sem eftir er <strong>PALS</strong> tímans. Vertu viss um að allir fái tækifæri<br />
til að vera bæði leikmenn og þjálfarar).<br />
94
Nú hafið þið unnið <strong>PALS</strong> spilaspjöldin sem merkt eru Dagur 1A og Dagur 1B.<br />
Setjið þau í möppuna í vasann Unnið. Setjið broskarlablaðið í möppuna í<br />
vasann Óunnið fyrir næsta skipti í <strong>PALS</strong>.<br />
95
BAUNAPOTTUR<br />
96
Hversu margar<br />
byrjar þú með?<br />
Hve mörgum<br />
bætir þú við eða<br />
hve margar tekur<br />
þú í burtu?<br />
Hversu margar<br />
núna?<br />
Lestu dæmið<br />
Verkefni 7 Dagur 1B<br />
98
Tilkynning<br />
Í dag lítur spilaspjaldið ykkar út eins og síðasta spilaspjald.<br />
Sýndu nemendum hvernig á að vinna verkefnin. Haltu áfram<br />
að æfa þar til allir nemendur skilja.<br />
Dæmi:<br />
Þjálfari:<br />
5 + 4 ___<br />
Hversu margar byrjar þú með?<br />
Leikmaður:<br />
Þjálfari:<br />
Þjálfari:<br />
5. Telur 5 baunir úr baunapottinum og<br />
setur þær inn í hringinn.<br />
Hve mörgum bætir þú við eða hve margar<br />
tekur þú í burtu? Leikmaður: Bæti við 4.<br />
Telur og tekur 4 baunir úr baunapottinum<br />
og setur þær inn í hringinn.<br />
Hversu margar núna?<br />
Leikmaður: 9 baunir. Skrifar 9 í eyðuna.<br />
Þjálfari: Lestu dæmið.<br />
Leikmaður: 5 plús 4 er jafnt og .<br />
Verkefni 7 – Samlagning með baunum<br />
99
Dagur 2<br />
Hversu margar<br />
byrjar þú með?<br />
Hve mörgum<br />
bætir þú við eða<br />
hve margar tekur<br />
þú í burtu?<br />
Hversu margar<br />
núna?<br />
Lestu dæmið<br />
Verkefni 7 Dagur 2A<br />
100
Hversu margar<br />
byrjar þú með?<br />
Hve mörgum<br />
bætir þú við eða<br />
hve margar tekur<br />
þú í burtu?<br />
Hversu margar<br />
núna?<br />
Lestu dæmið<br />
Verkefni 7 Dagur 2B<br />
101
Dagur 3<br />
Hversu margar<br />
byrjar þú með?<br />
Hve mörgum<br />
bætir þú við eða<br />
hve margar tekur<br />
þú í burtu?<br />
Hversu margar<br />
núna?<br />
Lestu dæmið<br />
Verkefni 7 Dagur 3A<br />
102
Hversu margar<br />
byrjar þú með?<br />
Hve mörgum<br />
bætir þú við eða<br />
hve margar tekur<br />
þú í burtu?<br />
Hversu margar<br />
núna?<br />
Lestu dæmið<br />
Verkefni 7 Dagur 3B<br />
103
Verkefni 8<br />
Frádráttur með baunum<br />
104
Verkefni 8<br />
<strong>PALS</strong> stærðfræði fyrir <strong>1.</strong> <strong>bekk</strong><br />
Frádráttur með baunum<br />
Markmið:<br />
Nemendur:<br />
<strong>1.</strong> Læra stærðfræðitáknið –.<br />
2. Læra að draga frá.<br />
Gögn:<br />
Vinnuspjöld: <strong>PALS</strong> reglur<br />
Verkefni 8 Dagur 1A<br />
Verkefni 8 Dagur 1B<br />
Mynd- eða skjávarpi<br />
Glæra með baunapotti og hring<br />
Mappa merkt Verkefni 8 fyrir hvert <strong>PALS</strong> par<br />
Skilaboð til kennara: Þú notar glæruna með baunapottinum og hringnum til að sýna<br />
nemendum hvernig verkefnið er unnið. Nemendur hafa sinn eigin baunapott og spilaspjald<br />
með hringnum í möppunni sinni.<br />
KENNARI:<br />
Áður en við byrjum í dag skulum við rifja upp <strong>PALS</strong> reglurnar. (Lestu <strong>PALS</strong><br />
reglurnar upphátt með nemendum).<br />
Í dag lærum við – merkið. (Skrifaðu – á töfluna). Þetta merki heitir mínus.<br />
Mínusmerkið þýðir að við drögum frá eða tökum af. Við byrjum með tölu og<br />
tökum svo af henni. Hvað þýðir mínusmerkið?<br />
Nemendur:<br />
KENNARI:<br />
Að taka í burtu<br />
Að draga frá<br />
Minna<br />
Gott. Sjáið þetta: 7 – 5 = 2. (Skrifaðu 7 – 5 = 2 á töfluna). Fyrsta talan segir<br />
mér að byrja með 7. Svo sé ég mínusmerkið (bentu á – merkið). Mínusmerkið<br />
segir mér að taka af. Svo sé ég 5 (bentu á 5), þá tek ég 5 af.<br />
105
Verkefni 8<br />
Ég byrja með 7. Svo tek ég 5 af (sýndu með fingrunum). Hversu marga er ég<br />
með núna?<br />
Nemendur: 2.<br />
KENNARI:<br />
Vel gert. Prófum aðrar tölur. (Skrifaðu 8 – 2 = 6 á töfluna). Með hvaða tölu<br />
byrja ég?<br />
Nemendur: 8.<br />
KENNARI:<br />
Næst sé ég mínusmerkið (bentu á – merkið). Hvað segir þetta merki mér að<br />
gera?<br />
Nemendur:<br />
Að taka af.<br />
KENNARI: Frábært. Hvað tek ég marga af? (Bentu á 2).<br />
Nemendur: 2.<br />
KENNARI:<br />
Ég byrja með 8. Svo tek ég 2 af. (Sýndu með fingrunum). Hvað er ég með<br />
marga núna?<br />
Nemendur: 6.<br />
KENNARI:<br />
Rétt. Með spilaspjaldinu í dag er mínusmerkið notað. Spilaspjaldið lítur<br />
svona út. (Sýndu vinnuspjald með verkefni 8 Dagur 1A).<br />
Til að útskýra þetta verkefni ætla ég að nota mynd-/skjávarpa. Þið eruð með<br />
ykkar eintak af blaðinu í <strong>PALS</strong> möppunni.<br />
106
Verkefni 8<br />
Leikmaðurinn byrjar með því að setja allar baunirnar í baunapottinn. (Sýndu<br />
á glærunni og settu baunirnar í baunapottinn). Við notum baunirnar til að<br />
sýna hvað við gerum.<br />
Hér er fyrsta dæmið (bentu á 9 – 5 = ______ á vinnuspjaldinu). Þjálfarinn bendir<br />
á fyrri töluna (bentu). Þjálfarinn spyr: „Hversu margar byrjar þú með?“<br />
Leikmaðurinn segir töluna og færir jafnmargar baunir úr baunapottinum inn<br />
í hringinn. Þannig að leikmaðurinn færir 9 baunir inn í hringinn.<br />
(Taktu 9 baunir úr baunapottinum og færðu þær inn í hringinn á glærunni).<br />
Svo bendir þjálfarinn á merkið og spyr: „Hve mörgum bætir þú við eða hve<br />
margar tekur þú í burtu?“ (Bentu á vinnuspjaldið).<br />
Leikmaðurinn sér mínusmerkið og töluna 5 (bentu á vinnuspjaldið). Þetta<br />
segir leikmanninum að draga frá eða taka í burtu fimm baunir. Þá segir<br />
leikmaðurinn: „Tek 5 í burtu.“ Leikmaðurinn telur fimm baunir af 9 úr<br />
hringnum og setur þær aftur í baunapottinn. (Sýndu á glæru þegar þú tekur<br />
fimm baunir úr hringnum og færir þær aftur í baunapottinn).<br />
KENNARI:<br />
Næst spyr þjálfarinn: „Hversu margar núna?“ Leikmaðurinn telur allar<br />
baunirnar í hringnum. Hversu margar baunir eru í hringnum?<br />
Nemendur:<br />
4 baunir.<br />
KENNARI:<br />
Gott. Leikmaðurinn skrifar 4 í eyðuna. (Sýndu á vinnuspjaldi). Þá segir<br />
þjálfarinn: „Lestu dæmið“ og leikmaðurinn les: „9 mínus 5 er jafnt og 4“.<br />
(Skiptu yfir í vinnuspjald með verkefni 8 Dagur 1B. Bentu á fyrsta lóðrétta<br />
dæmið á vinnuspjaldinu).<br />
Í dag notið þið líka annað spilaspjald. Það lítur svona út og sýnir frádrátt<br />
svona (bentu upp og niður). Þessi dæmi eru skrifuð upp og niður í staðinn<br />
fyrir lárétt. Það skiptir engu máli á hvorn veginn dæmin eru skrifuð, við<br />
gerum nákvæmlega það sama. (Skrifaðu dæmið 5 – 2 = 3 bæði lóðrétt og<br />
lárétt á töfluna og reiknaðu bæði dæmin). Sama aðferð er notuð við að reikna<br />
bæði dæmin.<br />
107
Verkefni 8<br />
Prófum fleiri dæmi. (Sýndu með því að reikna dæmi sem eru skrifuð lóðrétt).<br />
Ég verð þjálfari og þið verðið leikmenn. Ég bendi á tölu og spyr „Hversu<br />
margar byrjar þú með?“<br />
Nemendur: 8.<br />
KENNARI:<br />
Alveg rétt. Leikmaður færir 8 baunir úr baunapottinum inn í hringinn. (Sýndu<br />
á glæru). „Hve mörgum bætir þú við eða hve margar tekur þú í burtu?“<br />
Nemendur:<br />
Tek 3 í burtu.<br />
KENNARI: Leikmaðurinn veit að hann á að taka 3 í burtu því hann sér mínus 3.<br />
Leikmaðurinn færir 3 baunir úr hringnum og færir þær til baka í<br />
baunapottinn. (Sýndu á glæru hvernig 3 baunir eru færðar til baka í<br />
baunapottinn). Svo spyr þjálfarinn „Hversu margar núna?“<br />
Nemendur: 5.<br />
KENNARI:<br />
Mjög gott. Leikmaðurinn skrifar 5 í eyðuna. (Sýndu á vinnuspjaldi á glæru). Þá<br />
segir þjálfari „Lestu dæmið“ og leikmaðurinn les. Nú skulum við öll lesa<br />
dæmið saman.<br />
Nemendur: 8 mínus 3 er jafnt og 5.<br />
KENNARI:<br />
Fylgist vel með leikmanninum á meðan hann reiknar dæmið. Hann gæti gert<br />
mistök á mörgum stöðum. Fylgist með mér reikna þetta dæmi: (Skrifaðu 7 – 1<br />
= _____ á töfluna). Fylgist vel með. Ef þið sjáið mig gera mistök segið þið:<br />
„Stopp. Þú ruglaðist.“<br />
108
Verkefni 8<br />
Sjáum nú til. Ég byrja með 7. (Færðu 7 baunir inn í hringinn). Þjálfarinn spyr:<br />
„Hve mörgum bætir þú við eða hve margar tekur þú í burtu?“ Ég tek 1 baun<br />
í burtu. Fylgist með hvort ég geri mistök. (Bættu 1 baun við í hringinn. Nemendur<br />
ættu að segja: „Stopp. Þú ruglaðist“).<br />
Þið sáuð að ég gerði mistök. Nú skuluð þið spyrja leikmanninn: „Hvort<br />
bætirðu við eða tekur í burtu?“ Biðjið leikmanninn að telja aftur baunirnar<br />
sínar. Biðjið hann svo að leiðrétta þannig að hann taki 1 baun í burtu. (Sýndu<br />
með því að byrja aftur með 7 baunir og taka 1 baun í burtu).<br />
Nú höldum við áfram með dæmið. Fylgist með þjálfaranum spyrja: „Hversu<br />
margar?“ Sjáiði nú er ég með 5 baunir. (Nemendur ættu að segja: „Stopp. Þú<br />
ruglaðist“).<br />
Þið tókuð aftur eftir að ég gerði mistök. Þjálfarinn spyr aftur: „Hversu<br />
margar núna?“ Leikmaðurinn telur baunirnar sínar. (Sýndu með því að telja<br />
baunirnar 5).<br />
Kíkjum nú á annað dæmi. (Bentu á dæmið 9 – 6 = ___ á vinnuspjaldi með<br />
verkefni 8 Dagur 1B). Ég er leikmaðurinn og þið þjálfararnir. (Sýndu dæmi og<br />
gerðu mistök svo nemendur geti æft sig í að leiðrétta).<br />
Munið, ekki segja leikmanninum svarið eða vinna dæmið fyrir hann. Það<br />
hjálpar honum ekki að verða betri í stærðfræði. Í staðinn skuluð þið hjálpa<br />
honum að finna rétta svarið.<br />
Jæja, leysum nú nokkur dæmi í viðbót þar sem ég er þjálfarinn og þið eruð<br />
leikmennirnir. (Æfðu nokkur dæmi, skiptu svo um hlutverk þannig að<br />
nemendur verða þjálfarar og þú leikmaður. Æfðu nokkur dæmi með mistökum.<br />
Vertu viss um að nemendur leiðrétti á réttan hátt. Fáðu svo <strong>PALS</strong> pör til að<br />
sýna hvernig á að vinna verkefnið þar til allir nemendur skilja aðferðina).<br />
Áður en þið farið að vinna með <strong>PALS</strong> félaga ykkar, skulum við rifja upp orð<br />
þjálfarans. (Láttu nemendur endurtaka eftir þér orð þjálfara).<br />
KENNARI:<br />
Þið hafið staðið ykkur vel. Nú er ég viss um að þið eruð tilbúin að vinna<br />
svona verkefni með <strong>PALS</strong> félaga ykkar. (Fáðu til þín <strong>PALS</strong> pörin og láttu<br />
þjálfarana fá möppurnar. Minntu leikmennina á að ná í blýant. Segðu hverju<br />
<strong>PALS</strong> pari hvar það á að sitja).<br />
109
Þjálfarar nú takið þið broskarlablaðið og spilaspjöldin sem merkt eru Dagur<br />
1A og Dagur 1B úr möppunni í vasanum Óunnið. Þegar þið komið að<br />
broskarli merkið þið broskarl í reitinn Dagur <strong>1.</strong> Þegar þið komið að fánanum<br />
eigið þið að muna eftir að skipta um hlutverk. Þið megið byrja.<br />
(Gakktu um stofuna og gefðu <strong>PALS</strong> pörum broskarla. Láttu nemendur glíma<br />
við verkefnið það sem eftir er <strong>PALS</strong> tímans. Vertu viss um að allir fái tækifæri<br />
til að vera bæði leikmenn og þjálfarar).<br />
Nú hafið þið unnið <strong>PALS</strong> spilaspjöldin sem merkt eru Dagur 1A og Dagur 1B.<br />
Setjið þau í möppuna í vasann Unnið. Setjið broskarlablaðið í möppuna í<br />
vasann Óunnið fyrir næsta skipti í <strong>PALS</strong>.<br />
110
Hversu margar<br />
byrjar þú með?<br />
Hve mörgum<br />
bætir þú við eða<br />
hve margar tekur<br />
þú í burtu?<br />
Hversu margar<br />
núna?<br />
Lestu dæmið<br />
Verkefni 8 Dagur 1B<br />
112
Tilkynning<br />
Í dag lítur spilaspjaldið ykkar út eins og síðasta spilaspjald.<br />
Sýndu nemendum hvernig á að vinna verkefnin. Haltu áfram<br />
að æfa þar til allir nemendur skilja.<br />
Dæmi:<br />
Þjálfari:<br />
Leikmaður:<br />
Þjálfari:<br />
Leikmaður:<br />
8 – 4 = ____<br />
Hversu margar byrjar þú með?<br />
8. Telur 8 baunir úr baunapottinum og<br />
setur þær inn í hringinn.<br />
Hve mörgum bætir þú við eða hve margar<br />
tekur þú í burtu?<br />
Tek 4 í burtu. Telur og tekur 4 baunir úr<br />
hringnum og setur þær í baunapottinn.<br />
Þjálfari: Hversu margar núna?<br />
Leikmaður: 4 baunir. Skrifar 4 í eyðuna.<br />
Þjálfari: Lestu dæmið.<br />
Leikmaður: 8 mínus 4 er jafnt og .<br />
Verkefni 8 – Frádráttur með baunum<br />
113
Dagur 2<br />
Hversu margar<br />
byrjar þú með?<br />
Hve mörgum<br />
bætir þú við eða<br />
hve margar tekur<br />
þú í burtu?<br />
Hversu margar<br />
núna?<br />
Lestu dæmið<br />
Verkefni 8 Dagur 2A<br />
114
Hversu margar<br />
byrjar þú með?<br />
Hve mörgum<br />
bætir þú við eða<br />
hve margar tekur<br />
þú í burtu?<br />
Hversu margar<br />
núna?<br />
Lestu dæmið<br />
Verkefni 8 Dagur 2B<br />
115
Dagur 3<br />
Hversu margar<br />
byrjar þú með?<br />
Hve mörgum<br />
bætir þú við eða<br />
hve margar tekur<br />
þú í burtu?<br />
Hversu margar<br />
núna?<br />
Lestu dæmið<br />
Verkefni 8 Dagur 3A<br />
116
Hversu margar<br />
byrjar þú með?<br />
Hve mörgum<br />
bætir þú við eða<br />
hve margar tekur<br />
þú í burtu?<br />
Hversu margar<br />
núna?<br />
Lestu dæmið<br />
Verkefni 8 Dagur 3B<br />
117
Verkefni 9<br />
Samlagning og frádráttur<br />
með baunum<br />
118
Verkefni 9<br />
<strong>PALS</strong> stærðfræði fyrir <strong>1.</strong> <strong>bekk</strong><br />
Samlagning og frádráttur með baunum<br />
Markmið:<br />
Nemendur:<br />
3. Læra stærðfræðitáknin + og –.<br />
4. Læra að leggja saman og draga frá.<br />
Gögn:<br />
Vinnuspjöld: <strong>PALS</strong> reglur<br />
Verkefni 9 Dagur 1A<br />
Verkefni 9 Dagur 1B<br />
Mynd- eða skjávarpi<br />
Glæra með baunapotti og hring<br />
Mappa merkt Verkefni 9 fyrir hvert <strong>PALS</strong> par<br />
Skilaboð til kennara: Þú notar glæruna með baunapottinum og hringnum til að sýna<br />
nemendum hvernig verkefnið er unnið. Nemendur hafa sinn eigin baunapott og spilaspjald<br />
með hringnum í möppunni sinni.<br />
KENNARI:<br />
Áður en við byrjum í dag skulum við rifja upp <strong>PALS</strong> reglurnar. (Lestu <strong>PALS</strong><br />
reglurnar upphátt með nemendum).<br />
Í dag ætlum við að vinna með spilaspjöld sem eru eins og spilaspjöldin sem<br />
við höfum unnið með áður. Eini munurinn er sá að í dag munum við bæði<br />
leggja saman og draga frá. Það er mikilvægt að skoða merkin vel í<br />
dæmunum. Plúsmerkið þýðir að bæta við. Mínusmerkið að taka af.<br />
Spilaspjald dagsins í dag er svona (Sýndu vinnuspjald með Verkefni 9 Dagur<br />
1A).<br />
Ég ætla að sýna ykkur hvernig þetta spilaspjald er unnið. Eins og síðast nota<br />
ég myndvarpa/skjávarpa til að hjálpa mér við að útskýra. Þið eruð með<br />
ykkar eintak af blaðinu í <strong>PALS</strong> möppunni.<br />
119
Verkefni 9<br />
Leikmaðurinn byrjar á því að setja allar baunirnar í baunapottinn. (Sýndu<br />
á glærunni og settu baunirnar í baunapottinn). Við notum baunirnar til að<br />
sýna hvað við gerum.<br />
Hér er fyrsta dæmið (bentu á 8 – 3 ____ á vinnuspjaldinu). Þjálfarinn bendir<br />
á fyrri töluna (bentu). Þjálfarinn spyr: „Hversu margar byrjar þú með?“<br />
Leikmaðurinn segir töluna og færir jafnmargar baunir úr baunapottinum inn<br />
í hringinn. Þannig að leikmaðurinn færir 8 baunir inn í hringinn. (Taktu 8<br />
baunir úr baunapottinum og færðu þær inn í hringinn á glærunni).<br />
Svo bendir þjálfarinn á merkið og spyr: „Hve mörgum bætir þú við eða hve<br />
margar tekur þú í burtu?“ (Bentu á vinnuspjaldið).<br />
Leikmaðurinn sér mínusmerkið og töluna 3 (bentu á vinnuspjaldið). Þetta<br />
segir leikmanninum að draga frá eða taka í burtu 3 baunir. Þá segir<br />
leikmaðurinn: „Tek 3 í burtu.“ Leikmaðurinn telur þrjár baunir af 8 úr<br />
hringnum og setur þær aftur í baunapottinn. (Sýndu á glæru þegar þú tekur<br />
þrjár baunir úr hringnum og færir þær aftur í baunapottinn).<br />
KENNARI:<br />
Nemendur:<br />
Næst spyr þjálfarinn: „Hversu margar núna?“ Leikmaðurinn telur allar<br />
baunirnar í hringnum. Hversu margar baunir eru í hringnum?<br />
5 baunir.<br />
KENNARI:<br />
Gott. Leikmaðurinn skrifar 5 í eyðuna. (Sýndu á vinnuspjaldi). Þá segir<br />
þjálfarinn: „Lestu dæmið“ og leikmaðurinn les: „8 mínus 3 er jafnt og 5.“<br />
(Skiptu yfir í vinnuspjald með verkefni 9 Dagur 1B. Bentu á fyrsta lóðrétta<br />
dæmið á vinnuspjaldinu).<br />
Í dag notið þið líka annað spilaspjald. Á því eru samlagningar- og frádráttardæmin<br />
skrifuð upp og niður (lóðrétt). Eins og á síðustu spilaspjöldum skiptir<br />
engu máli á hvorn veginn dæmin eru skrifuð, við gerum nákvæmlega það<br />
sama. Sama aðferð er notuð við að reikna bæði dæmin.<br />
Prófum fleiri dæmi. (Sýndu með því að reikna dæmi sem eru skrifuð lóðrétt.<br />
Haltu því áfram þar til allir nemendur skilja).<br />
120
Verkefni 9<br />
KENNARI:<br />
Fylgist vel með leikmanninum á meðan hann reiknar dæmið. Hann gæti gert<br />
mistök á mörgum stöðum.<br />
Fylgist með mér reikna þetta dæmi. (Skrifaðu 3 + 6 á töfluna). Fylgist vel<br />
með. Ef þið sjáið mig gera mistök segið þið: „Stopp. Þú ruglaðist.“<br />
Sjáum nú til. Ég byrja með 3. (Færðu 3 baunir inn í hringinn). Þjálfarinn spyr:<br />
„Hve mörgum bætir þú við eða hve margar tekur þú í burtu?“ Ég bæti við 6<br />
baunum. Fylgist með hvort ég geri mistök. (Bættu 5 baunum við í hringinn.<br />
Nemendur ættu að segja: „Stopp. Þú ruglaðist“).<br />
Þið sáuð að ég gerði mistök. Nú skuluð þið spyrja leikmanninn: „Hve<br />
mörgum bætir þú við eða hve margar tekur þú í burtu?“ Biðjið leikmanninn<br />
að telja aftur baunirnar sínar. Biðjið hann svo að leiðrétta þannig að hann<br />
bæti 6 baunum við. (Sýndu).<br />
Nú höldum við áfram með dæmið. Fylgist með þjálfaranum spyrja: „Hversu<br />
margar núna?“ Sjáiði nú er ég með 10 baunir. (Nemendur ættu að segja: „Stopp. Þú<br />
ruglaðist“).<br />
Þið tókuð aftur eftir að ég gerði mistök. Þjálfarinn spyr aftur: „Hversu<br />
margar núna?“ Leikmaðurinn telur baunirnar sínar. (Sýndu með því að telja 9<br />
baunir).<br />
Kíkjum nú á annað dæmi. (Bentu á dæmið 8 – 4 á vinnuspjaldi með<br />
verkefni 9 Dagur 1B). Ég er leikmaðurinn og þið þjálfararnir. (Sýndu dæmi og<br />
gerðu mistök svo nemendur geti æft sig í að leiðrétta).<br />
Það er mikilvægt að hjálpa félaga sínum að finna rétta svarið. Það hjálpar<br />
honum ekki að verða betri í stærðfræði ef þú bara segir honum svarið. Í<br />
staðinn skuluð þið hjálpa honum að finna svarið.<br />
Jæja, leysum nú nokkur dæmi í viðbót þar sem ég er þjálfarinn og þið eruð<br />
leikmennirnir. (Æfðu nokkur dæmi, skiptu svo um hlutverk þannig að<br />
nemendur verða þjálfarar og þú leikmaður. Æfðu nokkur dæmi með mistökum.<br />
Vertu viss um að nemendur leiðrétti á réttan hátt. Fáðu svo <strong>PALS</strong> pör til að<br />
sýna hvernig á að vinna verkefnið þar til allir skilja aðferðina).<br />
121
Verkefni 9<br />
Áður en þið farið að vinna með <strong>PALS</strong> félaga ykkar, skulum við rifja upp orð<br />
þjálfarans. (Láttu nemendur endurtaka eftir þér orð þjálfara).<br />
Þið hafið staðið ykkur vel. Nú er ég viss um að þið eruð tilbúin að vinna<br />
svona verkefni með <strong>PALS</strong> félaga ykkar. (Fáðu til þín <strong>PALS</strong> pörin og láttu<br />
þjálfarana fá möppurnar. Minntu leikmennina á að ná í blýant. Segðu hverju<br />
<strong>PALS</strong> pari hvar það á að sitja).<br />
Þjálfarar nú takið þið broskarlablaðið og spilaspjöldin sem merkt eru Dagur<br />
1A og Dagur 1B úr möppunni í vasanum Óunnið. Þegar þið komið að<br />
broskarli merkið þið broskarl í reitinn Dagur <strong>1.</strong> Þegar þið komið að fánanum<br />
eigið þið að muna eftir að skipta um hlutverk. Þið megið byrja.<br />
(Gakktu um stofuna og gefðu <strong>PALS</strong> pörum broskarla. Láttu nemendur glíma<br />
við verkefnið það sem eftir er <strong>PALS</strong> tímans. Vertu viss um að allir fái tækifæri<br />
til að vera bæði leikmenn og þjálfarar).<br />
Nú hafið þið unnið <strong>PALS</strong> spilaspjöldin sem merkt eru Dagur 1A og Dagur 1B.<br />
Setjið þau í möppuna í vasann Unnið. Setjið broskarlablaðið í möppuna í<br />
vasann Óunnið fyrir næsta skipti í <strong>PALS</strong>.<br />
122
Dagur 1<br />
Hversu margar<br />
byrjar þú með?<br />
Hve mörgum<br />
bætir þú við eða<br />
hve margar tekur<br />
þú í burtu?<br />
Hversu margar<br />
núna?<br />
Lestu dæmið<br />
Verkefni 9 Dagur 1A<br />
123
Hversu margar<br />
byrjar þú með?<br />
Hve mörgum<br />
bætir þú við eða<br />
hve margar tekur<br />
þú í burtu?<br />
Hversu margar<br />
núna?<br />
Lestu dæmið<br />
Verkefni 9 Dagur 1B<br />
124
Tilkynning<br />
Í dag lítur spilaspjaldið ykkar út eins og síðasta spilaspjald.<br />
Sýndu nemendum hvernig á að vinna verkefnin. Haltu áfram<br />
að æfa þar til allir nemendur skilja.<br />
Dæmi:<br />
Þjálfari:<br />
Leikmaður:<br />
Þjálfari:<br />
9 – 2 = ____<br />
Hversu margar byrjar þú með?“<br />
9. Telur 9 baunir úr baunapottinum og<br />
setur þær inn í hringinn.<br />
Þjálfari: Hversu margar núna?<br />
Leikmaður: 7 baunir. Skrifar 7 í eyðuna.<br />
Þjálfari: Lestu dæmið.<br />
Leikmaður: 9 mínus 2 er jafnt og .<br />
Verkefni 9 – Samlagning og frádráttur með baunum<br />
125
Dagur 2<br />
Hversu margar<br />
byrjar þú með?<br />
Hve mörgum<br />
bætir þú við eða<br />
hve margar tekur<br />
þú í burtu?<br />
Hversu margar<br />
núna?<br />
Lestu dæmið<br />
Verkefni 9 Dagur 2A<br />
126
Hversu margar<br />
byrjar þú með?<br />
Hve mörgum<br />
bætir þú við eða<br />
hve margar tekur<br />
þú í burtu?<br />
Hversu margar<br />
núna?<br />
Lestu dæmið<br />
Verkefni 9 Dagur 2B<br />
127
128
Verkefni 10<br />
<strong>Stærðfræði</strong> með myndum<br />
130
Verkefni 10<br />
<strong>PALS</strong> stærðfræði fyrir <strong>1.</strong> <strong>bekk</strong><br />
<strong>Stærðfræði</strong> með myndum<br />
Markmið:<br />
Nemendur:<br />
<strong>1.</strong> Læra tölur.<br />
2. Læra að leggja saman og draga frá.<br />
3. Læra stærðfræðitáknin: +, – og .<br />
Gögn:<br />
Vinnuspjöld: <strong>PALS</strong> reglur<br />
Verkefni 10<br />
Mappa merkt Verkefni 10 fyrir hvert <strong>PALS</strong> par<br />
KENNARI:<br />
Áður en við byrjum í dag skulum við rifja upp <strong>PALS</strong> reglurnar. (Lestu <strong>PALS</strong><br />
reglurnar upphátt með nemendum).<br />
Í dag ætlum við að vinna með nýtt <strong>PALS</strong> spilaspjald með samlagningu og<br />
frádrætti. Allir horfa hingað. (Sýndu vinnuspjald með Verkefni 10).<br />
Áður en við skoðum nýja spilaspjaldið skulum við rifja upp hvað þið munið<br />
um samlagningu. Hvað þýðir það að bæta við?<br />
Nemendur:<br />
Við fáum meira<br />
Við förum áfram á talnalínunni<br />
Við eigum meira í lokin heldur en í byrjum<br />
KENNARI:<br />
Vel gert. Nú skulum við skoða þetta spilaspjald. (Bentu á vinnuspjald). Í þessu<br />
verkefni er tvennt sem segir þér að bæta við:<br />
Fyrst er það plúsmerkið (bentu á vinnuspjald) sem segir að þú eigir að bæta<br />
við.<br />
Svo eru fleiri hlutir í lokin á dæminu en í byrjun sem segir þér að þú eigir að<br />
bæta við. (Bentu á vinnuspjald).<br />
131
Verkefni 10<br />
Nú skulum við rifja upp hvað þið munið um frádrátt eða taka í burtu. Hvað<br />
þýðir það að taka af?<br />
Nemendur:<br />
Við fáum minna<br />
Við förum aftur á bak á talnalínunni<br />
Við eigum færri í lokin heldur en í byrjun<br />
KENNARI:<br />
Vel gert. Nú skulum við skoða spilaspjaldið aftur. Í frádráttardæmum er<br />
tvennt sem segir þér að taka af eða draga frá:<br />
Fyrst er það mínusmerkið (bentu á vinnuspjald) sem segir að þú eigir að<br />
draga frá eða taka af.<br />
Svo eru færri hlutir í lokin á dæminu en í byrjun sem segir þér að þú eigir að<br />
draga frá. (Bentu á vinnuspjald).<br />
Nú skulum við skoða hvernig við notum spilaspjaldið í dag. Þjálfarinn spyr:<br />
„Hversu margar byrjar þú með?“ (Bentu á byrjun dæmisins). Leikmaðurinn<br />
telur hlutina og skrifar töluna í reitinn. Prófum þetta. Ég er þjálfari og þið<br />
eruð leikmenn. „Hversu margar byrjar þú með?“<br />
Nemendur:<br />
6 skjaldbökur<br />
KENNARI:<br />
(Skrifar 6 í fyrsta reitinn). Næst spyr þjálfarinn: „Hve mörgum bætir þú við<br />
eða tekur margar af?“ Þið vitið að þið eigið að leggja saman þegar þið sjáið<br />
plúsmerkið og líka vegna þess að það eru fleiri skjaldbökur í lokin en í byrjun.<br />
„Hve mörgum skjaldbökum bættuð þið við?“<br />
Nemendur:<br />
2 skjaldbökum.<br />
132
Verkefni 10<br />
KENNARI:<br />
Já. Þið bættuð við 2 skjaldbökum. Þess vegna skrifum við 2 í reitinn undir<br />
myndinni af skjaldbökunum. (Skrifaðu 2). Þá spyr þjálfarinn: „Hve margar<br />
núna?“ Við teljum hve margar eru í lokin. Það er svarið. Svarið skrifum við í<br />
síðasta reitinn. (Bentu á vinnuspjaldið og skrifaðu 8).<br />
Gamanið hefst þegar þjálfarinn segir: „Segðu söguna“ og leikmaðurinn býr til<br />
sögu um dæmið.<br />
Sagan mín gæti verið þessi: Það voru 6 skjaldbökur í sólbaði á strönd. Tvær<br />
skjaldbökur í viðbót skriðu á land úr sjónum og fóru í sólbað með þeim. Þá<br />
voru 8 skjaldbökur í sólbaði á ströndinni. Í sögunni verður að nota tölurnar í<br />
myndadæminu og hún verður líka að vera um myndirnar.<br />
Næst segir þjálfarinn: „Lestu dæmið“. Lesum öll dæmið saman.<br />
Nemendur: 6 plús 2 er jafnt og 8.<br />
KENNARI:<br />
Reiknum næsta dæmi. Ég er þjálfarinn og þið leikmenn. „Hversu margar<br />
byrjar þú með?“<br />
Nemendur:<br />
4 kameldýr.<br />
KENNARI:<br />
(Skrifar 4 í fyrsta reitinn). „Hve mörgum bætir þú við eða tekur margar af?“<br />
Nemendur:<br />
Tökum burt 2 kameldýr.<br />
KENNARI:<br />
(Skrifar 2). Hvernig vitið þið að einhver kameldýr voru tekin í burtu?<br />
Nemendur:<br />
Það eru færri kameldýr í lokin en í byrjun.<br />
Það er mínusmerki.<br />
133
Verkefni 10<br />
KENNARI:<br />
„Hve margar núna?“<br />
Nemendur:<br />
2 kameldýr.<br />
KENNARI:<br />
(Skrifar 2). „Segðu söguna“. (Veldu nemanda til að segja sögu um kameldýrin).<br />
Vel gert. Hver getur komið og sagt aðra sögu um kameldýrin? Munið að þið<br />
getið búið til hvernig sögu sem er.<br />
Frábært. Að lokum segir þjálfarinn: „Lestu dæmið“. Nú skulum við öll lesa<br />
dæmið saman.<br />
Nemendur: 4 mínus 2 er jafnt og 2.<br />
KENNARI:<br />
Munið að ef félagi ykkar gerir mistök að leiðrétta hann. Þegar hann gerir<br />
mistök eigið þið að segja „Stopp. Þú ruglaðist.“ Bentu á mistökin og láttu<br />
félaga þinn telja aftur.<br />
Fylgist vel með leikmanninum á meðan hann reiknar dæmið. Hann gæti gert<br />
mistök á mörgum stöðum. Fylgist með mér reikna þetta dæmi. (Bentu á<br />
þriðja dæmið með fiðrildunum). Fylgist vel með. Ef þið sjáið mig gera mistök<br />
segið þið: „Stopp. Þú ruglaðist.“<br />
Sjáum nú til. Ég byrja með 3. (Skrifaðu 4 í fyrsta reitinn. Nemendur ættu að<br />
segja „Stopp þú ruglaðist“).<br />
Þið sáuð að ég gerði mistök. Ef leikmaðurinn gerir mistök þegar hann skrifar<br />
tölustafina þá skuluð þið stoppa hann. Spyrjið hann aftur: „Hversu margar<br />
byrjar þú með?“ Biðjið hann að telja fiðrildin og leiðrétta það sem hann<br />
skrifaði. Þá skrifar hann 3 í reitinn. (Sýndu með því að stroka út 4 og skrifa 3 í<br />
reitinn).<br />
134
Verkefni 10<br />
KENNARI:<br />
Nú höldum við áfram með dæmið. Fylgist með því hvort ég geri mistök. Nú<br />
bæti ég við 2 fiðrildum. (Nemendur ættu að segja: „Stopp. Þú ruglaðist“).<br />
Þið tókuð aftur eftir að ég gerði mistök. Spyrjið leikmanninn: „Hversu<br />
mörgum bættir þú við?“ Biðjið leikmanninn að telja fiðrildin aftur. Segið<br />
honum að skrifa 3 í reitinn. (Sýndu með því að skrifa 3 í seinni reitinn).<br />
Ég ætla að halda áfram að vinna við þetta dæmi. Takið eftir að þjálfarinn<br />
spyr: „Hversu margar núna?“ Sjáiði ég er núna með 5 fiðrildi. (Nemendur ættu<br />
að segja „Stopp þú ruglaðist“). Þið tókuð aftur eftir því að ég gerði mistök.<br />
Þjálfarinn spyr aftur: „Hversu margar núna?“ Leikmaðurinn telur fiðrildin.<br />
(Sýndu með því að telja fiðrildin 6).<br />
Næst segir þjálfarinn: „Segðu söguna.“ Sagan mín gæti verið svona: Það voru<br />
fiðrildi sem flugu um og leituðu að blómum. Þau sáu 3 fiðrildi sem sátu á<br />
sólblómi og ákváðu að setjast hjá þeim. Þá sátu 6 fiðrildi á sólblóminu. Að<br />
lokum segir þjálfarinn: „Lestu dæmið“. Nú skulum við öll lesa dæmið saman.<br />
Nemendur: 3 plús 3 er jafnt og 6.<br />
KENNARI:<br />
Það er mikilvægt að hjálpa félaga sínum að finna rétta svarið. Það hjálpar<br />
honum ekki að verða betri í stærðfræði ef þú bara segir honum svarið. Í<br />
staðinn skuluð þið hjálpa honum að finna svarið.<br />
Jæja, leysum nú nokkur dæmi í viðbót þar sem ég er þjálfari og þið eruð<br />
leikmenn. (Æfðu nokkur dæmi, skiptu svo um hlutverk þannig að nemendur<br />
verða þjálfarar og þú leikmaður. Æfðu nokkur dæmi með mistökum. Vertu viss<br />
um að nemendur leiðrétti á réttan hátt. Fáðu svo <strong>PALS</strong> pör til að sýna hvernig<br />
á að vinna verkefnið þar til allir nemendur skilja aðferðina).<br />
Áður en þið farið að vinna með <strong>PALS</strong> félaga ykkar, skulum við rifja upp orð<br />
þjálfarans. (Láttu nemendur endurtaka eftir þér orð þjálfara).<br />
135
Verkefni 10<br />
Þið hafið staðið ykkur vel. Nú er ég viss um að þið eruð tilbúin að vinna<br />
svona verkefni með <strong>PALS</strong> félaga ykkar. (Fáðu til þín <strong>PALS</strong> pörin og láttu<br />
þjálfarana fá möppurnar. Minntu leikmennina á að ná í blýant. Segðu hverju<br />
<strong>PALS</strong> pari hvar það á að sitja).<br />
Þjálfarar nú takið þið broskarlablaðið og spilaspjöldin sem merkt eru Dagur<br />
1A og Dagur 1B úr möppunni í vasanum Óunnið. Þegar þið komið að<br />
broskarli merkið þið broskarl í reitinn Dagur <strong>1.</strong> Þegar þið komið að fánanum<br />
eigið þið að muna eftir að skipta um hlutverk. Þið megið byrja.<br />
(Gakktu um stofuna og gefðu <strong>PALS</strong> pörum broskarla. Láttu nemendur glíma<br />
við verkefnið það sem eftir er <strong>PALS</strong> tímans. Vertu viss um að allir fái tækifæri<br />
til að vera bæði leikmenn og þjálfarar).<br />
Nú hafið þið unnið <strong>PALS</strong> spilaspjöldin sem merkt eru Dagur 1A og Dagur 1B.<br />
Setjið þau í möppuna í vasann Unnið. Setjið broskarlablaðið í möppuna í<br />
vasann Óunnið fyrir næsta skipti í <strong>PALS</strong>.<br />
136
Dagur 1<br />
Hversu margar<br />
byrjar þú með?<br />
Hve mörgum<br />
bætir þú við eða<br />
tekur margar af?<br />
Hve margar<br />
núna?<br />
Segðu söguna<br />
Lestu dæmið<br />
Verkefni 10 Dagur 1A<br />
137
Hversu margar<br />
byrjar þú með?<br />
Hve mörgum<br />
bætir þú við eða<br />
tekur margar af?<br />
Hve margar<br />
núna?<br />
Segðu söguna<br />
Lestu dæmið<br />
Verkefni 10 Dagur 1B<br />
138
Tilkynning<br />
Í dag reiknið þið samskonar dæmi og síðast. En það eru<br />
aðrar myndir á spilaspjaldinu ykkar. Það vantar líka merkin í<br />
dæmin. Þið þurfið að finna út hvort nota á plús- eða mínusmerki.<br />
Þið setjið rétt merki í seinni reitinn. (Bentu á vinnuspjald).<br />
Hér er góð leið til að finna út hvort merkið á að nota:<br />
Ef það eru fleiri hlutir í lok dæmisins en í byrjun (bentu) þá á<br />
að nota plús. Ef það eru færri hlutir í lok dæmisins en í<br />
byrjun (bentu) þá á að nota mínus. (Sýndu).<br />
Sýndu nemendum hvernig á vinna verkefnin. Haltu áfram að<br />
æfa þar til allir nemendur skilja.<br />
Dæmi: 3 □ 3 ___<br />
Þjálfari:<br />
Hversu margar byrjar þú með?<br />
Leikmaður:<br />
Þjálfari:<br />
Leikmaður:<br />
3 þyrlur. Skrifar 3 í fyrsta reitinn.<br />
Hve mörgum bætir þú við eða tekur margar af?<br />
Bæti við 3 þyrlum. Skrifar plús merki í næsta reit og<br />
3 í þriðja reitinn.<br />
Þjálfari:<br />
Hve margar núna?<br />
Leikmaður: 6 þyrlur. Skrifar 6 í síðasta reitinn.<br />
Þjálfari:<br />
Segðu söguna.<br />
Leikmaður: 3 þyrlur flugu um loftið. Síðan bættust 3 þyrlur í hópinn.<br />
Núna eru 6 þyrlur á flugi<br />
Þjálfari:<br />
Lestu dæmið.<br />
Leikmaður: 3 plús 3 er jafnt og 6.<br />
Verkefni 10 – <strong>Stærðfræði</strong> með myndum<br />
139
Dagur 2<br />
Hversu margar<br />
byrjar þú með?<br />
Hve mörgum<br />
bætir þú við eða<br />
tekur margar af?<br />
Hve margar<br />
núna?<br />
Segðu söguna<br />
Lestu dæmið<br />
Verkefni 10 Dagur 2A<br />
140
Hversu margar<br />
byrjar þú með?<br />
Hve mörgum<br />
bætir þú við eða<br />
tekur margar af?<br />
Hve margar<br />
núna?<br />
Segðu söguna<br />
Lestu dæmið<br />
Verkefni 10 Dagur 2B<br />
141
Dagur 3<br />
Hversu margar<br />
byrjar þú með ?<br />
Hve mörgum<br />
bætir þú við eða<br />
tekur margar af?<br />
Hve margar<br />
núna?<br />
Segðu söguna<br />
Lestu dæmið<br />
Verkefni 10 Dagur 3A<br />
142
Hversu margar<br />
byrjar þú með?<br />
Hve mörgum<br />
bætir þú við eða<br />
tekur margar af?<br />
Hve margar<br />
núna?<br />
Segðu söguna<br />
Lestu dæmið<br />
Verkefni 10 Dagur 3B<br />
143
Verkefni 11<br />
Sætisgildi með baunum<br />
144
Verkefni 11<br />
<strong>PALS</strong> stærðfræði fyrir <strong>1.</strong> <strong>bekk</strong><br />
Sætisgildi með baunum<br />
Markmið:<br />
Nemendur:<br />
<strong>1.</strong> Læra hugtakið sætisgildi.<br />
Gögn:<br />
Vinnuspjöld: <strong>PALS</strong> reglur<br />
Verkefni 11<br />
Myndvarpi/skjávarpi<br />
Glæra með baunablaði<br />
Mappa merkt Verkefni 11 fyrir hvert <strong>PALS</strong> par<br />
KENNARI:<br />
Áður en við byrjum í dag skulum við rifja upp <strong>PALS</strong> reglurnar. (Lestu <strong>PALS</strong><br />
reglurnar upphátt með nemendum).<br />
Allir horfa hingað. (Skrifaðu 6 og 13 á töfluna). Sjáið þið þessar tvær tölur?<br />
Veltið þeim aðeins fyrir ykkur. Hver er munurinn á þeim?<br />
Nemendur:<br />
6 þarf bara einn reit en 13 þarf tvo reiti.<br />
KENNARI:<br />
Það er rétt. Þessar tvær tölur eru ólíkar á þann hátt að 13 þarf tvo reiti; það<br />
þarf tvo tölustafi til að búa til töluna 13. En 6 þarf bara einn reit. 6 þarf bara<br />
einn reit en 13 þarf tvo reiti.<br />
Þessir reitir hafa sérstakt nafn. Þetta (bentu á 6) er kallað einingasætið<br />
(skrifaðu Einingar á töfluna undir 6). Sex er bara skrifað í einn reit.<br />
Nú skulum við skoða 13. Í 13 eru 3 skrifaðir í einingasætið. (Bentu. Skrifaðu<br />
á töfluna undir 3). Allar tölur hafa tölustaf í einingasætinu. En sjáið þið, 13 er<br />
skrifuð í tvo reiti. (Bentu á 1 í 13). Þetta kallast tugasæti. (Skrifaðu Tugir<br />
á töfluna undir 1 í 13).<br />
Hver man hvernig á að sýna töluna 13 á fingrunum? Sýnið mér 13.<br />
Einingar<br />
145
Verkefni 11<br />
Nemendur:<br />
Sýna 10 fingur og segja 10. Telja síðan áfram 11, 12 og 13 á fingrunum.<br />
KENNARI:<br />
Vel gert. Við lyftum upp 10 fingrum og segjum 10 til að sýna töluna 10. Svo<br />
teljum við einingarnar 11, 12 og 13.<br />
Hvaða önnur tala þarf tvo reiti, einingasætið og tugasætið? (Láttu rammana<br />
með orðunum eining og tugur vera á töflunni en þurrkaðu út 13. Skrifaðu<br />
tveggja stafa tölur eftir nemendum á töfluna til að sýna hvar tugir og einingar<br />
eru skrifaðar. Láttu nemendur nota fingur til að sýna hverja tölu. Ræddu hve<br />
margar tíur/tugir eru í hverri tölu og hve margar einingar).<br />
Mjög gott. Spilaspjaldið í dag lítur svona út. (Bentu á vinnuspjald með<br />
verkefni 11). Ég sýni ykkur nú hvernig á að nota það. (Bentu á fyrsta dæmið,<br />
16). Fyrst spyr þjálfarinn: „Hvaða tala?“ Leikmaðurinn svarar 16.<br />
Næst spyr þjálfarinn: „ Hve margir tugir? Sýndu það“. 16 er með einn tug.<br />
Leikmaðurinn tekur einn renning með baunum og setur hann í tugasætið. Á<br />
hverjum renningi eru 10 baunir. (Teldu baunirnar 10 á renningnum). Einn<br />
renningur með baunum er einn tugur.<br />
Þjálfarinn spyr síðan: „Hve margar einingar? Sýndu það.“ Talan 16 hefur 6<br />
einingar. Leikmaðurinn tekur 6 stakar baunir og setur í einingasætið.<br />
Þjálfarinn segir: „Teldu“. Leikmaðurinn telur allar baunirnar á<br />
baunablaðinu og byrjar á tugasætinu. 10 (bentu á renninginn með<br />
baununum), 11, 12, 13, 14, 15, 16. (Bentu á hverja baun).<br />
Svo segir þjálfarinn: „Lestu og sundurliðaðu“.<br />
Leikmaðurinn segir 16 er 1 tugur og 6 einingar.<br />
Nú skulum prófa næsta dæmi. Ég er þjálfarinn og þið leikmenn. (Fáðu<br />
nemanda til að koma og setja baunir á glæruna). Hvaða tala?<br />
Nemendur: 1<strong>1.</strong><br />
146
Verkefni 11<br />
KENNARI:<br />
Mjög gott. „Hve margir tugir?“<br />
Nemendur: <strong>1.</strong><br />
KENNARI:<br />
„Sýndu það.“<br />
Nemendur:<br />
(Setja einn renning með 10 baunum í tugasætið).<br />
KENNARI:<br />
„Hve margar einingar?“<br />
Nemendur: <strong>1.</strong><br />
KENNARI:<br />
„Sýndu það.“<br />
Nemendur:<br />
(Setja eina baun í einingasætið).<br />
KENNARI:<br />
„Teldu.“<br />
Nemendur:<br />
10 (bentu á renninginn), 11 (bentu á lausu baunina).<br />
KENNARI:<br />
„Lestu og sundurliðaðu“.<br />
Nemendur:<br />
11 er einn tugur og 1 eining.<br />
147
Verkefni 11<br />
KENNARI:<br />
Mjög gott. Jæja, leysum nú nokkur dæmi í viðbót þar sem ég er þjálfari og<br />
þið eruð leikmenn. (Fáðu nemendur til að koma og setja baunir á glæruna á<br />
myndvarpanum).<br />
Fylgist vel með leikmanninum á meðan hann reiknar dæmið. Hann gæti gert<br />
mistök á mörgum stöðum. Fylgist með mér reikna þetta dæmi (bentu á 12 á<br />
veggspjaldinu). Fylgist vel með. Ef þið sjáið mig gera mistök segið þið:<br />
„Stopp. Þú ruglaðist.“<br />
Sjáum nú til. Ég byrja með 12. Ég þarf að setja tvo renninga með baunum í<br />
tugasætið. (Færðu tvo renninga í tugasætið. Nemendur ættu að segja: „Stopp<br />
þú ruglaðist“). Þið sáuð að ég gerði mistök. Ef leikmaðurinn gerir mistök<br />
þegar hann setur renninga þá skuluð þið stoppa hann. Spyrjið hann aftur:<br />
„Hve margir tugir?“ Biðjið hann að telja renningana og leiðrétta svo hann sé<br />
bara með einn renning. (Sýndu með því að taka einn renning úr tugasætinu).<br />
Nú höldum við áfram með dæmið. Ég þarf að setja tvær baunir í<br />
einingasætið. (Settu 2 baunir í einingasætið). Fylgist með þjálfaranum segja:<br />
„Teldu“.<br />
Sjáiði, ég er með 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12. (Nemendur ættu að segja:<br />
„Stopp. Þú ruglaðist“). Þið tókuð aftur eftir að ég gerði mistök. Þjálfarinn<br />
segir aftur: „Teldu“. Leikmaðurinn telur baunirnar. Leikmaðurinn á ekki að<br />
telja allar baunirnar á renningunum. Hann á bara að segja „10“ og telja síðan<br />
restina. (Sýndu með því að telja 10, 11, 12).<br />
Það er mikilvægt að hjálpa félaga sínum að finna rétta svarið. Það hjálpar<br />
honum ekki að verða betri í stærðfræði ef þú bara segir honum svarið. Í<br />
staðinn skuluð þið hjálpa honum að finna svarið.<br />
Jæja, leysum nú nokkur dæmi í viðbót þar sem ég er þjálfarinn og þið eruð<br />
öll leikmennirnir. (Æfðu nokkur dæmi, skiptu svo um hlutverk þannig að<br />
nemendur verða þjálfarar og þú leikmaður. Æfðu nokkur dæmi með mistökum.<br />
Vertu viss um að nemendur leiðrétti á réttan hátt. Fáðu svo <strong>PALS</strong> pör til að<br />
sýna hvernig á að vinna verkefnið þar til allir skilja aðferðina).<br />
148
Verkefni 11<br />
Áður en þið farið að vinna með <strong>PALS</strong> félaga ykkar, skulum við rifja upp orð<br />
þjálfarans. (Láttu nemendur endurtaka eftir þér orð þjálfara).<br />
Þið hafið staðið ykkur vel. Nú er ég viss um að þið eruð tilbúin að vinna<br />
svona verkefni með <strong>PALS</strong> félaga ykkar. (Fáðu til þín <strong>PALS</strong> pörin og láttu<br />
þjálfarana fá möppurnar. Minntu leikmennina á að ná í blýant. Segðu hverju<br />
<strong>PALS</strong> pari hvar það á að sitja).<br />
Þjálfarar nú takið þið broskarlablaðið og spilaspjöldin sem merkt eru Dagur<br />
1A og Dagur 1B úr möppunni í vasanum Óunnið. Þegar þið komið að<br />
broskarli merkið þið broskarl í reitinn Dagur <strong>1.</strong> Þegar þið komið að fánanum<br />
eigið þið að muna eftir að skipta um hlutverk. Þið megið byrja.<br />
(Gakktu um stofuna og gefðu <strong>PALS</strong> pörum broskarla. Láttu nemendur glíma<br />
við verkefnið það sem eftir er <strong>PALS</strong> tímans. Vertu viss um að allir fái tækifæri<br />
til að vera bæði leikmenn og þjálfarar).<br />
Nú hafið þið unnið <strong>PALS</strong> spilaspjöldin sem merkt eru Dagur 1A og Dagur 1B.<br />
Setjið þau í möppuna í vasann Unnið. Setjið broskarlablaðið í möppuna í<br />
vasann Óunnið fyrir næsta skipti í <strong>PALS</strong>.<br />
149
Tugir Einingar<br />
150
Dagur 1<br />
Hvaða tala?<br />
Hve margir tugir?<br />
Sýndu það<br />
Hve margar<br />
einingar?<br />
Sýndu það<br />
Teldu<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
Tugir<br />
Tugir<br />
Tugir<br />
Tugir<br />
Tugir<br />
Einingar Tugir Einingar Tugir<br />
Einingar Tugir Einingar Tugir<br />
Einingar Tugir Einingar Tugir<br />
Einingar Tugir Einingar Tugir<br />
Einingar Tugir Einingar Tugir<br />
Einingar<br />
Einingar<br />
Einingar<br />
Einingar<br />
Einingar<br />
Verkefni 11 Dagur 1<br />
Tugir Einingar<br />
Tugir<br />
Einingar<br />
Tugir<br />
Einingar<br />
Tugir<br />
Einingar<br />
Tugir<br />
Einingar<br />
151
Tilkynning<br />
Í dag reiknið þið samskonar dæmi og síðast. En það eru<br />
stærri tölur á spilaspjaldinu.<br />
Sýndu spilaspjald með stærri tölum.<br />
Dæmi: 45<br />
Þjálfari:<br />
Hvaða tala?<br />
Leikmaður: 45.<br />
Þjálfari:<br />
Hve margir tugir?<br />
Leikmaður: 4 tugir.<br />
Þjálfari:<br />
Sýndu það.<br />
Leikmaður: Tekur 4 renninga og setur í tugasætið á baunablaðinu.<br />
Þjálfari:<br />
Hve margar einingar?<br />
Leikmaður: 5 einingar.<br />
Þjálfari:<br />
Sýndu það.<br />
Leikmaður: Tekur 5 lausar baunir og setur í einingasætið á<br />
baunablaðinu.<br />
Þjálfari:<br />
Teldu.<br />
Leikmaður: (Bendir á renningana) „10, 20, 30, 40“.<br />
(Bendir á lausar baunir) „41, 42 ,43, 44, 45“.<br />
Þjálfari:<br />
Leikmaður:<br />
Lestu og sundurliðaðu.<br />
45 er 4 tugir og 5 einingar.<br />
Verkefni 11 – Sætisgildi með baunum<br />
152
Dagur 2<br />
Hvaða tala?<br />
Hve margir tugir?<br />
Sýndu það<br />
Hve margar<br />
einingar?<br />
Sýndu það<br />
Teldu<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
Tugir<br />
Tugir<br />
Tugir<br />
Tugir<br />
Tugir<br />
Einingar<br />
Einingar<br />
Einingar<br />
Einingar<br />
Einingar<br />
Tugir<br />
Tugir<br />
Tugir<br />
tugir<br />
tugir<br />
Einingar<br />
Einingar<br />
Einingar<br />
einingar<br />
einingar<br />
Tugir<br />
Einingar<br />
Tugir<br />
Tugir Eningar Tugir<br />
Tugir<br />
Einingar<br />
Tugir<br />
Tugir<br />
Einingar<br />
Tugir<br />
Tugir<br />
Einingar<br />
Tugir<br />
Verkefni 11 Dagur 2<br />
Einingar<br />
Einingar<br />
Einingar<br />
Einingar<br />
Einingar<br />
153
Dagur 3<br />
Hvaða tala?<br />
Hve margir tugir?<br />
Sýndu það<br />
Hve margar<br />
einingar?<br />
Sýndu það<br />
Teldu<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
Tugir Einingar Tugir<br />
Tugir<br />
Einingar<br />
Tugir<br />
Tugir<br />
Einingar<br />
Tugir<br />
Tugir<br />
Einingar<br />
Tugir<br />
Tugir<br />
Einingar<br />
Tugir<br />
Einingar Tugir Einingar<br />
Einingar<br />
Tugir<br />
Einingar<br />
Einingar<br />
Tugir<br />
Einingar<br />
Einingar<br />
Tugir<br />
Einingar<br />
Einingar<br />
Tugir<br />
Einingar<br />
Verkefni 11 Dagur 3<br />
Tugir Einingar<br />
Tugir<br />
Einingar<br />
Tugir<br />
Einingar<br />
Tugir<br />
Einingar<br />
Tugir<br />
Einingar<br />
154
Verkefni 12<br />
Sætisgildi með tölustöfum<br />
155
Verkefni 12<br />
<strong>PALS</strong> stærðfræði fyrir <strong>1.</strong> <strong>bekk</strong><br />
Sætisgildi með tölustöfum<br />
Markmið:<br />
Nemendur:<br />
<strong>1.</strong> Læra tölur með því að nota sætisgildi.<br />
2. Læra að setja tölurnar fram með tölutáknum.<br />
Gögn:<br />
Vinnuspjöld: <strong>PALS</strong> reglur<br />
Verkefni 12<br />
Mappa merkt Verkefni 12 fyrir hvert <strong>PALS</strong> par<br />
KENNARI:<br />
Áður en við byrjum í dag skulum við rifja upp <strong>PALS</strong> reglurnar. (Lestu <strong>PALS</strong><br />
reglurnar upphátt með nemendum).<br />
Í dag vinnum við með nýtt spilaspjald. Allir horfa hingað. (Bentu á<br />
vinnuspjald með verkefni 12). Þetta er spilaspjaldið sem þið vinnið í dag.<br />
Svona á að vinna spilaspjald dagsins. Þjálfarinn bendir á töluna og spyr<br />
„Hvaða tala?“ Þá segir leikmaðurinn töluna. Prófum að gera þetta saman. Ég<br />
er þjálfarinn og þið leikmenn. (Bentu á 7 á veggspjaldinu). „Hvaða tala?“<br />
Nemendur: 7.<br />
KENNARI:<br />
Gott. Talan er 7. (Bentu á vinnuspjald). Sýnum 7 með fingrunum. (Sýndu). Í<br />
dag sýnum við 7 með því að setja 7 strik í þennan reit. (Bentu á reitinn fyrir<br />
einingar). Nú sýni ég ykkur hvernig. (Settu 7 strik í reitinn fyrir einingar).<br />
Þessar 7 einingar eru eins og lausu baunirnar sem við settum í reitinn fyrir<br />
einingarnar á spilaspjaldinu í síðustu viku. Þegar þjálfarinn segir „Skrifaðu<br />
töluna“ þá skrifar leikmaðurinn 7 hér. (Skrifaðu 7 í reitinn fyrir einingar). Það<br />
þarf ekki að skrifa neitt í reitinn fyrir tugi því það eru engir tugir í tölunni 7.<br />
Þegar 0 er í tugasætinu þá skrifum við ekkert í reitinn fyrir tugi. Þið sjáið<br />
aldrei tölu skrifaða 07. (Skrifaðu 07 á töfluna). Að lokum segir þjálfarinn:<br />
„Lestu og sundurliðaðu“. Leikmaðurinn svarar „7 er 0 tugir og 7 einingar“.<br />
156
Verkefni 12<br />
KENNARI:<br />
Nú æfum við þetta. Ég þarf einhvern til þess að vera leikmann. (Fáðu<br />
nemanda til að æfa verkefnið í fyrstu línunni á vinnuspjaldinu).<br />
Stundum er tugur/tía í tölunni. Skoðum nú töluna 10. (Bentu á töluna 10 á<br />
vinnuspjaldinu). Hér er talan 10. (Sýndu 10 með fingrunum. Lyftu upp 10<br />
fingrum). Erum við með tug/tíu?<br />
Nemendur:<br />
Já<br />
KENNARI:<br />
Vel gert. Talan 10 hefur einn tug/tíu. Svo við teiknum einn tug/tíu. Munið að þegar<br />
þið teiknið tug/tíu þá skrifið þið 10 og gerið hring utan um hana. (Sýndu). Þetta er<br />
eins og að lyfta upp 10 fingrum. Við setjum þessa tíu í tugareitinn. Eru<br />
einhverjar einingar í 10?<br />
Nemendur:<br />
Nei.<br />
KENNARI:<br />
Af því það eru engar einingar í 10 þá skrifum við 0 í einingasætið. Hvað eru<br />
margir í tugasætinu?<br />
Nemendur: <strong>1.</strong><br />
KENNARI:<br />
(Skrifar 1 í tugasætið). Hve margir eru í einingasætinu?<br />
Nemendur: 0.<br />
KENNARI:<br />
(Skrifar 0 í einingasætið). Við skrifum 0 í einingasætið af því að það er engin<br />
eining. Við skrifum alltaf 0 þegar ekkert er í einingasætinu. Ef við skrifuðum<br />
157
Verkefni 12<br />
ekki 0 í 10 þá væri talan <strong>1.</strong> (Sýndu á töflunni). Svo segir þjálfarinn: „Lestu og<br />
sundurliðaðu“. Leikmaðurinn svarar með því að segja 10 er einn tugur og<br />
0 einingar. Þið þurfið alltaf að vera viss um að tölurnar sem þið skrifið í<br />
tuga- og einingasætin séu tölurnar sem þið byrjuðuð með.<br />
Nú skulum prófa næsta dæmi. (Bentu á næsta dæmi: 13). Sýnið mér 13 með<br />
fingrunum.<br />
Nemendur: Lyfta 10 fingrum og segja tíu. Svo telja þeir áfram einn fingur í einu: 11, 12, 13.<br />
(setja einn fingur upp í einu um leið og talið er).<br />
KENNARI:<br />
13 hefur einn tug eða tíu og hve marga fingur í viðbót?<br />
Nemendur: 3.<br />
KENNARI:<br />
Rétt hjá ykkur. Við erum með eina tíu. (Lyftu 10 fingrum og segðu tíu.<br />
Teiknaðu eina 10 í reitinn fyrir tugi og settu hring utan um). Svo um leið og þið<br />
teljið setjið þið strik í reitinn fyrir einingar. (Sýndu). Svo þarf að skrifa<br />
tölustafina í reitina. Þið skrifið 1 í tugasætið til að sýna einn tug eða tíu.<br />
Svo skrifið þið 3 í einingasætið til að sýna þrjá í viðbót eða þrjár einingar.<br />
Talan 13 hefur einn tug og þrjár einingar.<br />
Prófum nú aðra tölu. (Bentu á 19 á vinnuspjaldinu). Þetta er talan 19. Er tugur/tía í<br />
henni?<br />
Nemendur:<br />
Já.<br />
KENNARI:<br />
Þá teiknum við 10 og setjum hring utan um töluna. (Teiknaðu 10). Við<br />
skrifum 10 og teiknum hring utan um hana. Við setjum þessa 10 í tugasætið.<br />
158
Verkefni 12<br />
Þetta sýnir að 19 hefur tug/tíu í sér. Svo setjum við strik fyrir einingarnar í<br />
einingasætið: 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19. (Sýndu).<br />
Svo segir þjálfarinn: „Skrifaðu töluna“. Leikmaðurinn skrifar 1 í tugasætið til<br />
að sýna einn tug/tíu og 9 í einingasætið til að sýna níu í viðbót. Að lokum segir<br />
þjálfarinn: „Lestu og sundurliðaðu“.<br />
Leikmaðurinn svarar þá 19 er einn tugur og níu einingar.<br />
Ef ykkur finnst erfitt að teikna tölurnar þá gætuð þið prófað að sýna töluna<br />
með fingrunum til að vita hve marga tugi eða einingar á að teikna. Ef þið<br />
eruð með töluna 14 þá sýnið þið einn tug/tíu með fingrunum og bætið fjórum<br />
fingrum við með því að lyfta einum í einu. (Sýndu). Svo þið teiknið einn tug/tíu og<br />
gerið hring utan um hana og teiknið fjögur strik. (Sýndu).<br />
Þið getið líka prófað að skoða töluna vel. Þegar talan er bara einn tölustafur<br />
þá þarf ekki að teikna tug/tíu með hring utan um. Þá teiknið þið bara nógu mörg<br />
stik til að sýna töluna. Skoðum töluna 4. Það þarf bara að teikna 4 strik.<br />
Þegar talan er tveggjastafa þá byrjið þið á að teikna fyrri tölustafinn. Hann<br />
segir til um hve margir tugir/tíur eru í tölunni og hvað þarf að teikna marga tugi/tíur<br />
með hring utan um. Skoðum töluna 13. Talan 1 sýnir að það á að teikna einn<br />
tug/tíu. (Bentu á 1 í 13). Nú skoðum við seinni töluna. Hún sýnir hve margar<br />
einingar eru í tölunni og hve mörg strik þarf að teikna. Í tölunni 13 sýnir 3 að<br />
það þarf að teikna 3 strik. (Bentu á 3 í 13).<br />
Skoðum nú fleiri tölur. Ég verð þjálfarinn og fæ einhvern til að vera<br />
leikmaður. (Fáðu nemanda til að koma og æfa á vinnuspjaldinu. Haltu áfram<br />
þar til þér finnst allir nemendur skilja verkefnið). Nú ætla ég að fá <strong>PALS</strong> par til<br />
að koma og vinna verkefnið. (Fáðu <strong>PALS</strong> pör til að sýna).<br />
Fylgist vel með leikmanninum á meðan hann reiknar dæmið. Hann gæti gert<br />
mistök á mörgum stöðum. Fylgist með mér reikna þetta dæmi (bentu á 12 á<br />
vinnuspjaldinu). Fylgist vel með. Ef þið sjáið mig gera mistök segið þið:<br />
„Stopp. Þú ruglaðist“.<br />
Sjáum nú til. Ég byrja með 12. (Teiknaðu tvær tíur/tugi með hring utan um í<br />
tugasætið. Nemendur ættu að segja „Stopp þú ruglaðist“). Þið sáuð að ég<br />
gerði mistök. Ef leikmaðurinn gerir mistök þegar hann teiknar tíu/tug þá skuluð<br />
159
Verkefni 12<br />
þið stoppa hann. Spyrjið hann aftur: „Hvaða tala?“ Biðjið hann að telja<br />
tíurnar/tugina og leiðrétta svo hann sé bara með eina tíu. (Sýndu með því að<br />
stroka út eina tíu úr tugasætinu).<br />
KENNARI:<br />
Nú höldum við áfram með dæmið. (Teiknaðu eitt strik í einingasætið.<br />
Nemendur ættu að segja: „Stopp. Þú ruglaðist“). Þið tókuð aftur eftir að ég<br />
gerði mistök. Nú spyrjið þið leikmanninn aftur: „Hvaða tala?“ Fáið<br />
leikmanninn til að telja aftur einingarnar sínar. Fáið hann til að laga svo hann<br />
hafi svö strik í reitnum fyrir einingar. (Sýndu með því að bæta við öðru striki í<br />
reitinn fyrir einingar). Nú höldum við áfram með dæmið. Takið eftir þegar<br />
þjálfarinn segir: „Skrifaðu töluna“. Sjáiði ég er með eina tíu/tug. (Skrifaðu 1 í<br />
reitinn fyrir tugi). Ég á tvær einingar. (Skrifaðu 2 í reitinn fyrir einingar). Að<br />
lokum segir þjálfarinn: „Lestu og sundurliðaðu“. Talan 12 er 1 tugur og 2 einingar.<br />
Það er mikilvægt að hjálpa félaga sínum að finna rétta svarið. Það hjálpar<br />
honum ekki að verða betri í stærðfræði ef þú bara segir honum svarið. Í<br />
staðinn skuluð þið hjálpa honum að finna svarið.<br />
Jæja, leysum nú nokkur dæmi í viðbót þar sem ég er þjálfarinn og þið eruð<br />
leikmennirnir. (Æfðu nokkur dæmi, skiptu svo um hlutverk þannig að<br />
nemendur verða þjálfarar og þú leikmaður. Æfðu nokkur dæmi með mistökum.<br />
Vertu viss um að nemendur leiðrétti á réttan hátt. Fáðu svo <strong>PALS</strong> pör til að<br />
sýna hvernig á að vinna verkefnið þar til allir skilja aðferðina).<br />
Áður en þið farið að vinna með <strong>PALS</strong> félaga ykkar, skulum við rifja upp orð<br />
þjálfarans. (Láttu nemendur endurtaka eftir þér orð þjálfara).<br />
Þið hafið staðið ykkur vel. Nú er ég viss um að þið eruð tilbúin að vinna<br />
svona verkefni með <strong>PALS</strong> félaga ykkar. (Fáðu til þín <strong>PALS</strong> pörin og láttu<br />
þjálfarana fá möppurnar. Minntu leikmennina á að ná í blýant. Segðu hverju<br />
<strong>PALS</strong> pari hvar það á að sitja).<br />
160
Verkefni 12<br />
Þjálfarar nú takið þið broskarlablaðið og spilaspjöldin sem merkt eru Dagur<br />
1A og Dagur 1B úr möppunni í vasanum Óunnið. Þegar þið komið að<br />
broskarli merkið þið broskarl í reitinn Dagur <strong>1.</strong> Þegar þið komið að fánanum<br />
eigið þið að muna eftir að skipta um hlutverk. Þið megið byrja.<br />
(Gakktu um stofuna og gefðu <strong>PALS</strong> pörum broskarla. Láttu nemendur glíma<br />
við verkefnið það sem eftir er <strong>PALS</strong> tímans. Vertu viss um að allir fái tækifæri<br />
til að vera bæði leikmenn og þjálfarar).<br />
Nú hafið þið unnið <strong>PALS</strong> spilaspjöldin sem merkt eru Dagur 1A og Dagur 1B.<br />
Setjið þau í möppuna í vasann Unnið. Setjið broskarlablaðið í möppuna í<br />
vasann Óunnið fyrir næsta skipti í <strong>PALS</strong>.<br />
161
Tilkynning<br />
Í dag reiknið þið samskonar dæmi og síðast. En það eru<br />
stærri tölur á spilaspjaldinu.<br />
Sýndu hvernig á að sýna tölur stærri en 19 (s.s. 20, 25, 30, 36,<br />
40, 41, 50 og 53) með því að teikna tíur/tugi og setja hring utan<br />
um og teikna strik fyrir einingar. Haldið áfram að æfa tölur 0<br />
– 50 ef þörf krefur.<br />
Dæmi: 36<br />
Þjálfari:<br />
Hvaða tala?<br />
Leikmaður: 36.<br />
Þjálfari:<br />
Teiknaðu hve margir.<br />
Leikmaður: Teiknar þrjár tíur með hring utan um í reitinn fyrir tugi.<br />
Teiknar 6 stik í reitinn fyrir einingar.<br />
Þjálfari:<br />
Skrifaðu töluna.<br />
Leikmaður: Skrifar 3 í tugasætið og 6 í einingasætið.<br />
Þjálfari:<br />
Lestu og sundurliðaðu.<br />
Leikmaður: Talan 36 er 3 tugir og 6 einingar.<br />
Verkefni 12 – Sætisgildi með tölustöfum<br />
164
Hvaða<br />
tala?<br />
Teiknaðu<br />
hve margir<br />
Skrifaðu<br />
töluna<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
Tugir<br />
Tugir<br />
Tugir<br />
Tugir<br />
Einingar<br />
Tugir Einingar<br />
Tugir Einingar<br />
Einingar<br />
Tugir Einingar<br />
Tugir Einingar<br />
Einingar<br />
Tugir Einingar<br />
Tugir Einingar<br />
Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Verkefni 12<br />
Dagur 2B<br />
166
Dagur 3<br />
Hvaða<br />
tala?<br />
Teiknaðu<br />
hve margir<br />
Skrifaðu<br />
töluna<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
Tugir<br />
Tugir<br />
Tugir<br />
Tugir<br />
Einingar<br />
Einingar<br />
Einingar<br />
Einingar<br />
Tugir<br />
Tugir<br />
Tugir<br />
Tugir<br />
Einingar<br />
Einingar<br />
Einingar<br />
Einingar<br />
Tugir<br />
Tugir<br />
Tugir<br />
Tugir<br />
Einingar<br />
Einingar<br />
Einingar<br />
Einingar<br />
Verkefni 12<br />
Dagur 3A<br />
167
Hvaða<br />
tala?<br />
Teiknaðu<br />
hve margir<br />
Skrifaðu<br />
töluna<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
Tugir<br />
Tugir<br />
Tugir<br />
Tugir<br />
Einingar Tugir Einingar<br />
Einingar<br />
Tugir<br />
Einingar<br />
Einingar<br />
Tugir<br />
Einingar<br />
Einingar Tugir Einingar<br />
Tugir<br />
Tugir<br />
Tugir<br />
Tugir<br />
Einingar<br />
Einingar<br />
Einingar<br />
Einingar<br />
Verkefni 12<br />
Dagur 3B<br />
168
Verkefni 13<br />
Samlagning tveggja talna<br />
169
Verkefni 13<br />
<strong>PALS</strong> stærðfræði fyrir <strong>1.</strong> <strong>bekk</strong><br />
Samlagning tveggja talna<br />
Markmið:<br />
Nemendur:<br />
<strong>1.</strong> Læra að leggja saman í talnahúsi (dálkum).<br />
Gögn:<br />
Vinnuspjöld: <strong>PALS</strong> reglur<br />
Verkefni 13<br />
Talnalína kennara<br />
Mappa merkt Verkefni 13 fyrir hvert <strong>PALS</strong> par<br />
KENNARI:<br />
Áður en við byrjum í dag skulum við rifja upp <strong>PALS</strong> reglurnar. (Lestu <strong>PALS</strong><br />
reglurnar upphátt með nemendum).<br />
Rifjum upp. (Skrifaðu + á töfluna) Hvað heitir þetta merki?<br />
Nemendur:<br />
Plúsmerki.<br />
KENNARI:<br />
Frábært. Hvað þýðir plúsmerkið?<br />
Nemendur:<br />
Að bæta við<br />
Meira<br />
Meira í lokin en í byrjun<br />
KENNARI:<br />
Það er rétt. Í dag vinnum við með spilaspjald með samlagningardæmum.<br />
Fljótleg aðferð við að leggja saman er að telja áfram. (Þú getur sýnt nokkrar<br />
aðferðir við að leggja saman). Skoðum dæmið 6 + 2 = __. (Skrifaðu 6 + 2 á<br />
töfluna). Finnið stærri töluna, 6. Setjið hring utan um hana (settu hring utan<br />
um 6) og segðu sex. Síðan teljið þið áfram eins og minni talan segir (bentu á<br />
2): 7, 8. (Teldu á fingrunum, einum í einu, á meðan þú telur áfram). Svo 6 + 2 =<br />
8. Prófum 5 + 3 =__. (Skrifaðu dæmið á töfluna). Hvor talan er stærri?<br />
170
Verkefni 13<br />
Nemendur: 5.<br />
KENNARI:<br />
Setjið hring utan um 5. (Sýndu). Segið 5 og teljið áfram eins og minni talan<br />
segir til um. (Bentu á 3): 6, 7, 8. (Teldu á fingrunum, einum í einu, á meðan þú<br />
telur áfram). Svo 5 + 3 8.<br />
Núna skulum við skoða dæmið 2 + 4. (Skrifaðu dæmið á töfluna). Hvor talan<br />
er stærri?<br />
Nemendur: 4.<br />
KENNARI:<br />
Það er rétt. Stundum er seinni talan stærri. Svo þið byrjið á seinni tölunni.<br />
Sjáiði. Setjið hring utan um stærri töluna, 4. (Sýndu). Segið 4 og teljið áfram<br />
eins og minni talan segir til um. (Bentu á 2): 5, 6. (Teldu á fingrunum, einum í<br />
einu, á meðan þú telur áfram).<br />
Þetta er fljótleg leið við að leggja saman. Það skiptir ekki máli hvort stærri<br />
talan er á undan í dæminu eða á eftir. Við byrjum alltaf á að setja hring utan<br />
um stærri töluna.<br />
Þið getið líka farið yfir dæmið ykkar með því að nota talnalínu. Í dæminu 6 +<br />
2 eigið þið að byrja með stærri töluna 6. Finnið 6 á talnalínunni og segið 6.<br />
Svo teljið þið 2 áfram á talnalínunni: 7, 8. Svarið er 8. (Æfið fleiri<br />
samlagningardæmi og notið talnalínuna).<br />
Þetta er spilaspjaldið í dag. (Sýndu vinnuspjald með verkefni 13). Hvert dæmi<br />
hefur reiti til að skrifa svörin í. Við annan reitinn stendur „einingar“ (bentu).<br />
Við hinn reitinn stendur „tugir“ (bentu).<br />
Ég ætla sýna ykkur hvernig á að skrifa svörin í reitina. Skoðum fyrsta dæmið.<br />
(Bentu á 2 + 7 á vinnuspjaldinu). Ég verð þjálfarinn og ________ (veldu<br />
sterkan nemanda) verður leikmaðurinn. Þjálfarinn segir: „Bætir þú við eða<br />
tekur þú af?“ (Bentu á + merkið í fyrsta dæminu á vinnuspjaldinu).<br />
Nemendur:<br />
Bætum við.<br />
171
Verkefni 13<br />
KENNARI:<br />
Flott. Þá segir þjálfarinn: „Lestu dæmið“.<br />
Nemendur: 2 + 7.<br />
KENNARI:<br />
Þá bætir leikmaðurinn við. ___________ (getumikill nemandi) sýnir hvernig á<br />
að leggja saman 2 + 7 með því að telja áfram).<br />
Nemendur:<br />
Setur hring utan um 7, segir sjö og telur áfram það sem bætt er við. (Teldu á<br />
fingrunum, einum í einu, á meðan þú telur áfram).<br />
KENNARI:<br />
Frábært. Þá segir þjálfarinn: „Skrifaðu svarið“.<br />
Nemendur:<br />
Skrifar 9 í reitinn fyrir einingar.<br />
KENNARI: 2 + 7 9. Í 9 er engin tía/tugur. Þegar við skrifum svarið fer þess vegna ekkert í<br />
tugasætið. 9 fer í reitinn fyrir einingar. Það síðasta sem þjálfarinn segir er:<br />
„Lestu og sundurliðaðu“.<br />
Nemendur: 2 + 7 9. 9 er enginn tugur og 9 einingar.<br />
KENNARI:<br />
Mjög gott. (Reiknaðu næsta dæmi á vinnuspjaldinu. Þú ert þjálfari og annar<br />
getumikill nemandi leikmaður).<br />
Nú skulum við líta á dæmi þar sem svarið hefur í sér tíu/tug. Skrifa þarf svarið í<br />
bæði tuga- og einingasætin. (Reiknið þriðja dæmið á vinnuspjaldinu 3 + 8.<br />
Þegar þið reiknið þetta dæmi á vinnuspjaldinu eru nemendur þjálfarar og þú<br />
leikmaður.<br />
Svarið er 1<strong>1.</strong> Sýnið mér 11 með fingrunum. Hefur talan 11 tíu/tug í sér?<br />
172
Verkefni 13<br />
Nemendur:<br />
Já<br />
KENNARI: Vel gert. Talan 11 hefur tíu/tug í sér. Hve margar tíur/tugir eru í tölunni 11?<br />
Nemendur: <strong>1.</strong><br />
KENNARI:<br />
Rétt hjá ykkur. Í tölunni 11 er ein tía/tugur. Svo við skrifum 1 í tugasætið. (Sýndu).<br />
Þetta þýðir ein tía. Eru einhverjar einingar í 11?<br />
Nemendur: <strong>1.</strong><br />
KENNARI:<br />
Rétt svo við skrifum 1 í einingasætið. (Sýndu). Hvað segir þjálfarinn næst?<br />
Nemendur:<br />
„Lestu og sundurliðaðu“.<br />
KENNARI: Rétt. Svo ég segi (bentu á vinnuspjaldið um leið og þú sýnir) 3 + 8 11, talan<br />
11 er einn tugur og ein eining. Nú skulum við prófa annað dæmi. (Farðu eins í<br />
gegnum dæmið 5 + 5 svo nemendur fái meiri æfingu í að leysa dæmi með<br />
tveggja stafa svari).<br />
Það er mikilvægt að leiðrétta félaga sinn ef hann gerir villu. Ef hann gerir<br />
villu skaltu segja: „Stopp þú ruglaðist. Bættu aftur við.“ Svo skaltu hjálpa<br />
leikmanninum að telja áfram. Þú getur líka hjálpað honum að nota<br />
talnalínuna.<br />
Segjum að leikmaðurinn hafi skrifað þetta (skrifaðu rangt svar við fimmta eða<br />
næsta dæmi á vinnuspjaldinu: 3 + 4<br />
9). Þjálfarinn segir: „Stopp þú ruglaðist.<br />
Bættu aftur við.“ Þjálfarinn getur hjálpað leikmanninum með því að spyrja<br />
hann: „ Hvor talan er stærri?“<br />
173
Verkefni 13<br />
Þá getur þjálfarinn hjálpað leikmanninum með því að segja honum að setja<br />
hring utan um 4, segja fjórir og telja áfram það sem upp á vantar (bentu á 3):<br />
5, 6, 7. (Sýndu á fingrunum).<br />
KENNARI:<br />
Það er mikilvægt að segja ekki leikmanninum rétta svarið. Heldur hjálpa<br />
honum að finna rétta svarið.<br />
Jæja, leysum nú nokkur dæmi í viðbót þar sem ég er þjálfarinn og þið eruð<br />
leikmennirnir. (Æfðu nokkur dæmi, skiptu svo um hlutverk þannig að<br />
nemendur verða þjálfarar og þú leikmaður. Æfðu nokkur dæmi með mistökum.<br />
Vertu viss um að nemendur leiðrétti á réttan hátt. Fáðu svo <strong>PALS</strong> pör til að<br />
sýna hvernig á að vinna verkefnið þar til allir skilja aðferðina).<br />
Áður en þið farið að vinna með <strong>PALS</strong> félaga ykkar, skulum við rifja upp orð<br />
þjálfarans. (Láttu nemendur endurtaka eftir þér orð þjálfara).<br />
Þið hafið staðið ykkur vel. Nú er ég viss um að þið eruð tilbúin að vinna<br />
svona verkefni með <strong>PALS</strong> félaga ykkar. (Fáðu til þín <strong>PALS</strong> pörin og láttu<br />
þjálfarana fá möppurnar. Minntu leikmennina á að ná í blýant. Segðu hverju<br />
<strong>PALS</strong> pari hvar það á að sitja).<br />
Þjálfarar nú takið þið broskarlablaðið og spilaspjöldin sem merkt eru Dagur<br />
1A og Dagur 1B úr möppunni í vasanum Óunnið. Þegar þið komið að<br />
broskarli merkið þið broskarl í reitinn Dagur <strong>1.</strong> Þegar þið komið að fánanum<br />
eigið þið að muna eftir að skipta um hlutverk. Þið megið byrja.<br />
(Gakktu um stofuna og gefðu <strong>PALS</strong> pörum broskarla. Láttu nemendur glíma<br />
við verkefnið það sem eftir er <strong>PALS</strong> tímans. Vertu viss um að allir fái tækifæri<br />
til að vera bæði leikmenn og þjálfarar).<br />
Nú hafið þið unnið <strong>PALS</strong> spilaspjöldin sem merkt eru Dagur 1A og Dagur 1B.<br />
Setjið þau í möppuna í vasann Unnið. Setjið broskarlablaðið í möppuna í<br />
vasann Óunnið fyrir næsta skipti í <strong>PALS</strong>.<br />
174
Verkefni 13 Dagur 1A<br />
Dagur 1<br />
Bætir þú við<br />
eða tekur þú<br />
af?<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu dæmið<br />
Tugir Einingar Tugur Einingar Tugir Einingar<br />
Skrifaðu svarið<br />
Tugir Einingar Tugur Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
175
Verkefni 13 Dagur 1B<br />
Bætir þú við<br />
eða tekur þú<br />
af?<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu dæmið<br />
g<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Skrifaðu svarið<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
176
Tilkynning<br />
Í dag reiknið þið samskonar dæmi og síðast. En stundum<br />
vantar reitina fyrir tugi og einingar. Þið vinnið samt<br />
verkefnin á sama hátt og áður.<br />
Sýndu hvernig á að skrifa svör við dæmum þar sem vantar<br />
reiti fyrir tugi og einingar. (Æfðu 4. dæmið).<br />
Dæmi: 1 + 5 ______<br />
Þjálfari:<br />
Bætir þú við eða tekur þú af? (Bentu á + merkið)<br />
Leikmaður: Bæti við.<br />
Þjálfari:<br />
Lestu dæmið.<br />
Leikmaður: 1 + 5<br />
Þjálfari:<br />
Skrifaðu svarið.<br />
Leikmaður: Skrifar svarið 6.<br />
Þjálfari:<br />
Lestu og sundurliðaðu.<br />
Leikmaður: 1 + 5 6, 6 er engir tugir og 6 einingar.<br />
Verkefni 13 – Samlagning tveggja talna<br />
177
Dagur 2<br />
Bætir þú við<br />
eða tekur þú af?<br />
Verkefni 13 Dagur 2A<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu dæmið<br />
Skrifaðu svarið<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
178
Bætir þú við<br />
eða tekur þú af?<br />
Verkefni 13 Dagur 2B<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu dæmið<br />
Skrifaðu svarið<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
179
Verkefni 13 Dagur 3A<br />
Dagur 3<br />
Bætir þú við<br />
eða tekur þú af?<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu dæmið<br />
Skrifaðu svarið<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
180
Bætir þú við<br />
eða tekur þú af?<br />
Verkefni 13 Dagur 3B<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu dæmið<br />
Skrifaðu svarið<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
181
Verkefni 14<br />
Frádráttur tveggja talna<br />
182
Verkefni 14<br />
<strong>PALS</strong> stærðfræði fyrir <strong>1.</strong> <strong>bekk</strong><br />
Frádráttur tveggja talna<br />
Markmið:<br />
Nemendur:<br />
2. Læra að draga frá í talnahúsi (dálkum).<br />
Gögn:<br />
Vinnuspjöld: <strong>PALS</strong> reglur<br />
Verkefni 14<br />
Talnalína kennara<br />
Mappa merkt Verkefni 14 fyrir hvert <strong>PALS</strong> par<br />
KENNARI:<br />
Áður en við byrjum í dag skulum við rifja upp <strong>PALS</strong> reglurnar. (Lestu <strong>PALS</strong><br />
reglurnar upphátt með nemendum).<br />
Rifjum upp. (Skrifaðu – á töfluna). Hvað heitir þetta merki?<br />
Nemendur:<br />
Mínusmerki.<br />
KENNARI:<br />
Frábært. Hvað þýðir mínusmerkið?<br />
Nemendur:<br />
Að taka í burtu<br />
Minna í lokin en í byrjun<br />
Einhver fer<br />
KENNARI:<br />
Það er rétt. Í dag vinnum við með spilaspjald með frádráttardæmum,<br />
dæmum þar sem tekið er í burtu. Ein aðferð við að taka í burtu er að teikna<br />
strik. (Þú getur sýnt nokkrar aðferðir við að draga frá). Skoðum dæmið 7 – 2.<br />
(Skrifaðu 7 – 2 á töfluna). Finnið stærri töluna, 7 og teiknið 7 strik. (Sýndu). Til<br />
að taka í burtu 2 þá strikið þið yfir tvö af strikunum sem þið teiknuðuð.<br />
Prófum annað dæmi; 8 – 4. (Skrifaðu dæmið á töfluna). Hvor talan er stærri?<br />
183
Verkefni 14<br />
Nemendur: 8.<br />
KENNARI:<br />
Rétt. Teiknið 8 strik til að sýna hvað þið byrjið með marga. (Sýndu). Hve<br />
marga takið þið í burtu?<br />
Nemendur: 4.<br />
KENNARI:<br />
Til að taka í burtu 4 þá strikið þið yfir fjögur strik af þeim 8 sem þið teiknið.<br />
(Sýndu).<br />
Önnur leið til að taka í burtu er að nota fingurna. Nú skulum við prófa að<br />
reikna saman dæmið 8 – 4. (Skrifaðu dæmið á töfluna). Þið byrjið aftur á<br />
stærri tölunni? Hvor talan er stærri?<br />
Nemendur: 8.<br />
KENNARI:<br />
Í staðinn fyrir að teikna 8 strik þá réttið þið upp 8 fingur. (Sýndu). Hve marga<br />
takið þið í burtu?<br />
Nemendur: 4.<br />
KENNARI:<br />
Í stað þess að strika yfir fjögur strik þá setjið þið fjóra fingur niður. (Sýndu.<br />
Æfðu fleiri frádráttardæmi á fingrunum ef þess þarf).<br />
Þetta er spilaspjaldið í dag. (Sýndu vinnuspjald með verkefni 14). Hvert dæmi<br />
hefur reiti til að skrifa svörin í. Við annan reitinn stendur „einingar“ (bentu).<br />
Við hinn reitinn stendur „tugir“ (bentu).<br />
184
Verkefni 14<br />
Ég ætla sýna ykkur hvernig á að skrifa svörin í reitina. Skoðum fyrsta dæmið.<br />
(Bentu á 6 – 2 á vinnuspjaldinu). Ég verð þjálfarinn og ________ (veldu sterkan<br />
nemanda) verður leikmaðurinn. Þjálfarinn segir: „ Bætir þú við eða tekur þú af?“<br />
(Bentu á – merkið í fyrsta dæminu á vinnuspjaldinu).<br />
Nemendur:<br />
Tökum í burtu.<br />
KENNARI:<br />
Flott. Þá segir þjálfarinn: „Lestu dæmið“.<br />
Nemendur: 6 – 2.<br />
KENNARI:<br />
Þá tekur leikmaðurinn í burtu. ___________ (sterkur nemandi) sýnir hvernig<br />
á að reikna 6 – 2 = __ með því að teikna strik.<br />
Nemendur:<br />
Teiknar 6 strik og strikar yfir tvö.<br />
KENNARI:<br />
Frábært. Þá segir þjálfarinn: „ Skrifaðu svarið“.<br />
Nemendur:<br />
Skrifar 4 í reitinn fyrir einingar.<br />
KENNARI:<br />
6 – 2 = 4. Talan 4 er skrifuð í einn reit. Í svarinu er engin tía með hring utan<br />
um. Þess vegna er ekkert skrifað í tugareitinn og við skrifum 4 í reitinn fyrir<br />
einingar. Það síðasta sem þjálfarinn segir er: „Lestu og sundurliðaðu“.<br />
Nemendur:<br />
6 – 2 = 4. 4 er enginn tugur og 4 einingar.<br />
185
Verkefni 14<br />
KENNARI:<br />
Mjög gott. (Fáðu sterkan nemanda til að koma og reikna næsta dæmi á<br />
vinnuspjaldinu. Þú ert þjálfari og nemandinn leikmaður).<br />
Nú skulum við líta á dæmi þar sem svarið er skrifað í tvo reiti, bæði tuga- og<br />
einingareitina. (Reiknið þriðja dæmið á veggspjaldinu, 12 – 1 = __. Þegar þið<br />
reiknið þetta dæmi á vinnuspjaldinu eru nemendur þjálfarar og þú leikmaður.<br />
Svarið er 1<strong>1.</strong> Sýnið mér 11 með fingrunum. Hefur talan 11 tíu/tug í sér?<br />
Nemendur:<br />
Já<br />
KENNARI: Vel gert. Talan 11 hefur tíu/tug í sér. Hve margar tíur/tugir eru í tölunni 11?<br />
Nemendur: <strong>1.</strong><br />
KENNARI:<br />
Rétt hjá ykkur. Í tölunni 11 er ein tía/tugur. Svo við skrifum 1 í tugasætið. (Sýndu).<br />
Þetta þýðir ein tía/tugur. Eru einhverjar einingar í 11?<br />
Nemendur: <strong>1.</strong><br />
KENNARI:<br />
Nemendur:<br />
Rétt. Svo að við skrifum 1 í einingasætið. (Sýndu). Hvað segir þjálfarinn<br />
næst?<br />
„Lestu og sundurliðaðu“.<br />
KENNARI:<br />
Rétt. Svo ég segi (bentu á vinnuspjaldið um leið og þú sýnir) 12 – 1 = 11, talan<br />
11 er einn tugur og ein eining. Nú skulum við prófa annað dæmi. (Farðu á<br />
sama hátt í gegnum dæmið 12 – 2 = __ svo nemendur fái meiri æfingu í að<br />
leysa dæmi með tveggja stafa svari).<br />
186
Verkefni 14<br />
Það er mikilvægt að leiðrétta félaga sinn ef hann gerir villu. Ef hann gerir<br />
villu skaltu segja: „Stopp þú ruglaðist. Dragðu aftur frá“. Svo skaltu hjálpa<br />
leikmanninum að taka í burtu með því að nota fingurna eða teikna strik.<br />
KENNARI:<br />
Segjum að leikmaðurinn hafi skrifað þetta (skrifaðu rangt svar við fimmta eða<br />
næsta dæmi á veggspjaldinu: 5 –3 = 3). Þjálfarinn segir: „Stopp, þú ruglaðist.<br />
Dragðu aftur frá“. Þjálfarinn getur hjálpað leikmanninum með því að spyrja<br />
hann: „Hvor talan er stærri?“<br />
Þá getur þjálfarinn hjálpað leikmanninum með því að segja honum að teikna<br />
5 strik. Leikmaðurinn setur strik yfir 3 af 5 strikunum og telur þau sem eftir<br />
eru.<br />
Það er mikilvægt að segja ekki leikmanninum rétta svarið. Heldur hjálpa<br />
honum að finna rétta svarið.<br />
Jæja, leysum nú nokkur dæmi í viðbót þar sem ég er þjálfarinn og þið eruð<br />
leikmennirnir. (Æfðu nokkur dæmi, skiptu svo um hlutverk þannig að<br />
nemendur verða þjálfarar og þú leikmaður. Æfðu nokkur dæmi með mistökum.<br />
Vertu viss um að nemendur leiðrétti á réttan hátt. Fáðu svo <strong>PALS</strong> pör til að<br />
sýna hvernig á að vinna verkefnið þar til allir skilja aðferðina).<br />
Áður en þið farið að vinna með <strong>PALS</strong> félaga ykkar, skulum við rifja upp orð<br />
þjálfarans. (Láttu nemendur endurtaka eftir þér orð þjálfara).<br />
Þið hafið staðið ykkur vel. Nú er ég viss um að þið eruð tilbúin að vinna<br />
svona verkefni með <strong>PALS</strong> félaga ykkar. (Fáðu til þín <strong>PALS</strong> pörin og láttu<br />
þjálfarana fá möppurnar. Minntu leikmennina á að ná í blýant. Segðu hverju<br />
<strong>PALS</strong> pari hvar það á að sitja).<br />
Þjálfarar nú takið þið broskarlablaðið og spilaspjöldin sem merkt eru Dagur<br />
1A og Dagur 1B úr möppunni í vasanum Óunnið. Þegar þið komið að<br />
broskarli merkið þið broskarl í reitinn Dagur <strong>1.</strong> Þegar þið komið að fánanum<br />
eigið þið að muna eftir að skipta um hlutverk. Þið megið byrja.<br />
187
KENNARI:<br />
(Gakktu um stofuna og gefðu <strong>PALS</strong> pörum broskarla. Láttu nemendur glíma<br />
við verkefnið það sem eftir er <strong>PALS</strong> tímans. Vertu viss um að allir fái tækifæri<br />
til að vera bæði leikmenn og þjálfarar).<br />
Nú hafið þið unnið <strong>PALS</strong> spilaspjöldin sem merkt eru Dagur 1A og Dagur 1B.<br />
Setjið þau í möppuna í vasann Unnið. Setjið broskarlablaðið í möppuna í<br />
vasann Óunnið fyrir næsta skipti í <strong>PALS</strong>.<br />
188
Bætir þú við<br />
eða tekur þú<br />
af?<br />
Verkefni 14 Dagur 1A<br />
Dagur 1<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu dæmið<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Skrifaðu svarið<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
189
Bætir þú við<br />
eða tekur þú<br />
af?<br />
Verkefni 14 Dagur 1B<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu dæmið<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Skrifaðu svarið<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
190
Tilkynning<br />
Í dag reiknið þið samskonar dæmi og síðast. En stundum<br />
vantar reitina fyrir tugi og einingar. Þið vinnið samt<br />
verkefnin á sama hátt og áður.<br />
Sýndu hvernig á að skrifa svör við dæmum þar sem vantar<br />
reiti fyrir tugi og einingar. (Æfðu fjórða dæmið).<br />
Dæmi: 5 – 4 ______<br />
Þjálfari:<br />
Bætir þú við eða tekur þú af? (Bentu á – merkið).<br />
Leikmaður: Tek af.<br />
Þjálfari:<br />
Lestu dæmið.<br />
Leikmaður: 5 – 4<br />
Þjálfari:<br />
Skrifaðu svarið.<br />
Leikmaður: Skrifar svarið <strong>1.</strong><br />
Þjálfari:<br />
Lestu og sundurliðaðu.<br />
Leikmaður: 5 – 4 1, 1 er engir tugir og 1 eining.<br />
Verkefni 14 – Frádráttur tveggja talna<br />
191
Dagur 2<br />
Bætir þú við<br />
eða tekur þú<br />
af?<br />
Verkefni 14 Dagur 2A<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu dæmið<br />
Skrifaðu svarið<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
192
Bætir þú við<br />
eða tekur þú<br />
af?<br />
Verkefni 14 Dagur 2B<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu dæmið<br />
Skrifaðu svarið<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
193
Dagur 3<br />
Bætir þú við<br />
eða tekur þú<br />
af?<br />
Verkefni 14 Dagur 3A<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu dæmið<br />
Skrifaðu svarið<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
194
Bætir þú við<br />
eða tekur þú<br />
af?<br />
Verkefni 14 Dagur 3B<br />
Lestu dæmið<br />
Skrifaðu svarið<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
195
Verkefni 15<br />
Samlagning tveggja stafa<br />
talna<br />
196
Verkefni 15<br />
<strong>PALS</strong> stærðfræði fyrir <strong>1.</strong> <strong>bekk</strong><br />
Samlagning tveggja stafa talna<br />
Markmið:<br />
Nemendur:<br />
<strong>1.</strong> Læra að leggja saman tveggja stafa tölur.<br />
Gögn:<br />
Vinnuspjöld: <strong>PALS</strong> reglur<br />
Verkefni 15<br />
Mappa merkt Verkefni 15 fyrir hvert <strong>PALS</strong> par<br />
KENNARI:<br />
Áður en við byrjum í dag skulum við rifja upp <strong>PALS</strong> reglurnar. (Lestu <strong>PALS</strong><br />
reglurnar upphátt með nemendum).<br />
Hvað heitir þetta merki? (Bentu á plúsmerkið í fyrsta dæminu).<br />
Nemendur:<br />
Plúsmerki.<br />
KENNARI:<br />
Frábært. Hvað þýðir plúsmerkið?<br />
Nemendur:<br />
Að bæta við<br />
Meira bætist við<br />
Meira er í lokin en í byrjun<br />
KENNARI:<br />
Það er rétt. Fljótleg aðferð við að leggja saman er að telja áfram. (Þú getur<br />
sýnt nokkrar aðferðir við að leggja saman). Skoðum dæmið 6 + 2 = __.<br />
(Skrifaðu 6 + 2 = __ á töfluna). Finnið stærri töluna, 6. Setjið hring utan um<br />
hana (settu hring utan um 6) og segið sex. Síðan teljið þið áfram eins og<br />
minni talan segir (bentu á 2): 7, 8. (Teldu á fingrunum, einum í einu, á meðan<br />
þú telur áfram). Svo 6 + 2 8.<br />
197
Verkefni 15<br />
Það er rétt. Stundum er seinni talan stærri talan. (Skrifaðu 2 + 4 = __ á<br />
töfluna). Sjáið. Setjið hring utan um töluna, 4. (Sýndu). Nú teljið þið það sem<br />
upp á vantar. (Bentu á 2): 5, 6. (Teldu á fingrunum, einum í einu, á meðan þú<br />
telur áfram).<br />
Þetta er fljótleg leið við að leggja saman. Það skiptir ekki máli hvort stærri<br />
talan er á undan í dæminu eða á eftir. Við byrjum alltaf á að setja hring utan<br />
um stærri töluna.<br />
KENNARI: Þið getið líka farið yfir dæmið ykkar með því að nota talnalínu. Í dæminu 6 +<br />
2 = __ eigið þið að byrja með stærri töluna, 6. Til að bæta við 2 þá teljið þið 2<br />
áfram á talnalínunni: 7, 8. Svarið er 8. (Æfið fleiri samlagningardæmi og notið<br />
talnalínuna ef þarf).<br />
Sjáið þið hér. (Sýndu vinnuspjald með verkefni 15). Þessi dæmi eru eins og<br />
dæmin sem við höfum unnið nema hvað tölurnar eru stærri. (Bentu á<br />
vinnuspjaldið).<br />
Þegar svona dæmi eru reiknuð þá er alltaf byrjað á að leggja saman<br />
einingarnar. Við byrjum alltaf á hólfinu fyrir einingarnar. Hvar byrjum við<br />
alltaf?<br />
Nemendur:<br />
Á hólfinu fyrir einingarnar.<br />
KENNARI:<br />
Mjög gott. Hver getur bent á tölurnar í einingasætinu. (Bentu á fyrsta dæmið<br />
á vinnuspjaldinu og fáðu nemanda til þín og láttu hann benda á 9 og 0).<br />
Rétt. Níu og núll eru í einingasætinu.<br />
Jæja (bentu á vinnuspjaldið), byrjum á einingunum. (Sýndu með því að telja<br />
áfram á vinnuspjaldinu). Næst leggjum við saman tugina. (Sýndu með því að<br />
telja áfram á vinnuspjaldinu).<br />
(Ef nemendur eiga erfitt með að greina á milli eininga- og tugasætis þá getur<br />
verið gott að láta þá setja strik á milli sætishólfanna til að hjálpa þeim að<br />
reikna dæmið. Sýndu nemendum hvernig það er gert).<br />
198
Verkefni 15<br />
Nú ætla ég að sýna ykkur hvernig þið og <strong>PALS</strong> félagar ykkar vinnið næsta<br />
spilaspjald. Þjálfarinn byrjar á að spyrja: „Bætir þú við eða tekur þú af?“<br />
Leikmaðurinn skoðar merkið og svarar þjálfara. Í þessu dæmi (bentu á<br />
merkið í dæmi tvö á vinnuspjaldinu), bætir þú við eða tekur þú af?<br />
Nemendur:<br />
Bætum við.<br />
KENNARI:<br />
Það er rétt. Þá spyr þjálfarinn: „Hvar byrjar þú?“ Hvar byrjum við alltaf?<br />
Nemendur:<br />
Á einingasætinu.<br />
KENNARI:<br />
Það er mjög mikilvægt að muna að byrja á einingunum.(Bentu á hólfið fyrir<br />
einingar). Hvað eru 3 + 2?<br />
Nemendur: 5.<br />
KENNARI:<br />
Vel gert. Næst segir þjálfarinn: „Skrifaðu það“. Leikmaðurinn skrifar 5 í<br />
einingasætið. (Skrifaðu 5 í einingahólfið). Þjálfarinn spyr síðan: „Hvert<br />
færir þú þig næst?“ Það er búið að leggja saman einingar í einingasætinu svo<br />
hvert förum við næst?<br />
Nemendur:<br />
Í tugasætið.<br />
KENNARI: Nú leggið þið saman 2 + <strong>1.</strong> (Bentu á tugahólfið). Hvað eru 2 + 1?<br />
Nemendur: 3.<br />
199
Verkefni 15<br />
KENNARI:<br />
Næst segir þjálfarinn: „Skrifaðu það“. Leikmaðurinn skrifar 3 í tugasætið.<br />
(Skrifaðu 3 í tugahólfið). Að síðustu segir þjálfarinn: „Lestu og sundurliðaðu“.<br />
Leikmaðurinn les dæmið 23 + 12 = 35, 35 eru 3 tugir og 5 einingar. Lesum nú<br />
dæmið saman.<br />
Nemendur:<br />
23 + 12 = 35, 35 eru 3 tugir og 5 einingar.<br />
KENNARI:<br />
Skoðum nú þetta dæmi. (Bentu á þriðja dæmið, 31 + 8). Ég verð þjálfarinn en<br />
þið leikmenn. Þjálfarinn spyr: „Bætir þú við eða tekur þú af?“<br />
Nemendur:<br />
Bætum við.<br />
KENNARI:<br />
Gott. „Hvar byrjar þú?“<br />
Nemendur:<br />
Á einingunum.<br />
KENNARI: Hvað er 1 + 8?<br />
Nemendur: 9.<br />
KENNARI:<br />
Næst skaltu skrifa svarið. (Fáðu nemanda til að skrifa 9 í einingasætið).<br />
Nemandi:<br />
Skrifar 9 í einingasætið.<br />
KENNARI:<br />
Alveg rétt. Leikmaðurinn skrifar 9 í einingasætið. „Hvert færir þú þig næst?“<br />
200
Verkefni 15<br />
Nemendur:<br />
Í tugasætið.<br />
KENNARI: Skoðum nú tugahólfið. Þar er bara ein tala, 3. Hverju er bætt við 3?<br />
Nemendur:<br />
Engu<br />
Núll<br />
KENNARI:<br />
Gott. Það er engin tala undir tölunni 3. Ekkert er eins og núll. Svo við<br />
reiknum 3 + 0. Hvað eru 3 + 0?<br />
Nemendur: 3.<br />
KENNARI:<br />
Vel gert. Það er mikilvægt að leiðrétta félaga sinn ef hann gerir villu. Ef hann<br />
gerir villu skaltu segja: „Stopp þú ruglaðist. Bættu aftur við“. Svo skaltu<br />
hjálpa leikmanninum að telja áfram. Þú getur líka hjálpað honum að nota<br />
talnalínuna.<br />
Segjum að leikmaðurinn hafi skrifað þetta. (Skrifaðu rangt svar við fjórða eða<br />
næsta dæmi á veggspjaldinu: 32 + 26 . Leikmaðurinn gerði tvær villur.<br />
Þjálfarinn bendir á fyrri villuna og segir: „Stopp þú ruglaðist. Bættu aftur<br />
við“. Þjálfarinn getur hjálpað leikmanninum með því að spyrja hann: „Hvor<br />
talan er stærri?“<br />
Þá getur þjálfarinn hjálpað leikmanninum með því að segja honum að setja<br />
hring utan um 6 og telja áfram: 6, 7, 8. (Sýndu á fingrunum).<br />
Þá bendir þjálfari á tugasætið og segir: „Stopp þú ruglaðist. Bættu aftur við“.<br />
Þjálfarinn hjálpar leikmanninum með því að biðja hann um að setja hring<br />
utan um 3 og telja áfram; 3, 4, 5. (Sýndu á fingrunum).<br />
201
Mundu að það er mikilvægt að segja ekki leikmanninum rétta svarið. Heldur<br />
hjálpa honum að finna rétta svarið.<br />
Jæja, leysum nú nokkur dæmi í viðbót þar sem ég er þjálfarinn og þið eruð<br />
leikmennirnir. (Æfðu nokkur dæmi, skiptu svo um hlutverk þannig að<br />
nemendur verða þjálfarar og þú leikmaður. Æfðu nokkur dæmi með mistökum.<br />
Vertu viss um að nemendur leiðrétti á réttan hátt. Fáðu svo <strong>PALS</strong> pör til að<br />
sýna hvernig á að vinna verkefnið þar til allir skilja aðferðina).<br />
Áður en þið farið að vinna með <strong>PALS</strong> félaga ykkar, skulum við rifja upp orð<br />
þjálfarans. (Láttu nemendur endurtaka eftir þér orð þjálfara).<br />
Þið hafið staðið ykkur vel. Nú er ég viss um að þið eruð tilbúin að vinna<br />
svona verkefni með <strong>PALS</strong> félaga ykkar. (Fáðu til þín <strong>PALS</strong> pörin og láttu<br />
þjálfarana fá möppurnar. Minntu leikmennina á að ná í blýant. Segðu hverju<br />
<strong>PALS</strong> pari hvar það á að sitja).<br />
KENNARI:<br />
Þjálfarar nú takið þið broskarlablaðið og spilaspjöldin sem merkt eru Dagur<br />
1A og Dagur 1B úr möppunni í vasanum Óunnið. Þegar þið komið að<br />
broskarli merkið þið broskarl í reitinn Dagur <strong>1.</strong> Þegar þið komið að fánanum<br />
eigið þið að muna eftir að skipta um hlutverk. Þið megið byrja.<br />
(Gakktu um stofuna og gefðu <strong>PALS</strong> pörum broskarla. Láttu nemendur glíma<br />
við verkefnið það sem eftir er <strong>PALS</strong> tímans. Vertu viss um að allir fái tækifæri<br />
til að vera bæði leikmenn og þjálfarar).<br />
Nú hafið þið unnið <strong>PALS</strong> spilaspjöldin sem merkt eru Dagur 1A og Dagur 1B.<br />
Setjið þau í möppuna í vasann Unnið. Setjið broskarlablaðið í möppuna í<br />
vasann Óunnið fyrir næsta skipti í <strong>PALS</strong>.<br />
202
Dagur 1<br />
Bætir þú við<br />
eða tekur þú<br />
af?<br />
Verkefni 15 Dagur 1A<br />
Hvar<br />
byrjar þú?<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Skrifaðu það<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Hvert færir þú<br />
þig næst?<br />
Skrifaðu það<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
203
Bætir þú við<br />
eða tekur þú<br />
af?<br />
Verkefni 15 Dagur 1B<br />
Hvar<br />
byrjar þú?<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Skrifaðu það<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Hvert færir þú<br />
þig næst?<br />
Skrifaðu það<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
204
Tilkynning<br />
Í dag reiknið þið samskonar dæmi og síðast. En stundum<br />
vantar reitina fyrir tugi og einingar. Þið vinnið samt<br />
verkefnin á saman hátt og áður.<br />
Sýndu hvernig á að skrifa svör við dæmum þar sem vantar<br />
reiti fyrir tugi og einingar. (Æfðu fjórða dæmið).<br />
Dæmi: 72 + 13 ______<br />
Þjálfari:<br />
Bætir þú við eða tekur þú af? (Bentu á + merkið)<br />
Leikmaður: Bæti við.<br />
Þjálfari:<br />
Hvar byrjar þú?<br />
Leikmaður: Á einingunum. Legg saman tölurnar í einingasætinu,<br />
2 + 3 5.<br />
Þjálfari:<br />
Skrifaðu það.<br />
Leikmaður: Skrifar svarið 5.<br />
Þjálfari:<br />
Hvert færir þú þig næst?<br />
Leikmaður:<br />
Þjálfari:<br />
Í tugasætið. Legg saman tölurnar í tugasætinu,<br />
7 + 1 8.<br />
Skrifaðu það.<br />
Leikmaður: Skrifar svarið 8.<br />
Þjálfari:<br />
Lestu og sundurliðaðu?<br />
Leikmaður: 72 + 13 85, 85 eru 8 tugir og 5 einingar.<br />
Verkefni 15 – Samlagning tveggja stafa talna<br />
205
Dagur 2<br />
Bætir þú við<br />
eða tekur þú<br />
af?<br />
Verkefni 15 Dagur 2A<br />
Hvar<br />
byrjar þú?<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Skrifaðu það<br />
Hvert færir þú<br />
þig næst?<br />
Skrifaðu það<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
206
Bætir þú við<br />
eða tekur þú<br />
af?<br />
Verkefni 15 Dagur 2B<br />
Hvar<br />
byrjar þú?<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Skrifaðu það<br />
Hvert færir þú<br />
þig næst?<br />
Skrifaðu það<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
207
Dagur 3<br />
Bætir þú við<br />
eða tekur þú<br />
af?<br />
Verkefni 15 Dagur 3A<br />
Hvar<br />
byrjar þú?<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Skrifaðu það<br />
Hvert færir þú<br />
þig næst?<br />
Skrifaðu það<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
208
Bætir þú við<br />
eða tekur þú<br />
af?<br />
Verkefni 15 Dagur 3B<br />
Hvar<br />
byrjar þú?<br />
Skrifaðu það<br />
Hvert færir þú<br />
þig næst?<br />
Skrifaðu það<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
209
Verkefni 16<br />
Frádráttur tveggja stafa<br />
talna<br />
210
Verkefni 16<br />
<strong>PALS</strong> stærðfræði fyrir <strong>1.</strong> <strong>bekk</strong><br />
Frádráttur tveggja stafa talna<br />
Markmið:<br />
Nemendur:<br />
<strong>1.</strong> Læra frádrátt tveggja stafa talna.<br />
Gögn:<br />
Vinnuspjöld: <strong>PALS</strong> reglur<br />
Verkefni 16<br />
Mappa merkt Verkefni 16 fyrir hvert <strong>PALS</strong> par<br />
KENNARI:<br />
Áður en við byrjum í dag skulum við rifja upp <strong>PALS</strong> reglurnar. (Lestu <strong>PALS</strong><br />
reglurnar upphátt með nemendum).<br />
Hvað heitir þetta merki? (Bentu á mínusmerkið í fyrsta dæminu).<br />
Nemendur:<br />
Mínusmerki.<br />
KENNARI:<br />
Frábært. Hvað þýðir mínusmerkið?<br />
Nemendur:<br />
Að taka í burtu<br />
Einhver fer<br />
Minna í lokin en í byrjun<br />
KENNARI:<br />
Það er rétt. Í dag vinnum við með spilaspjald með frádráttardæmum. Ein<br />
aðferð við að taka í burtu er að teikna strik. (Þú getur sýnt nokkrar aðferðir<br />
við að draga frá). Skoðum dæmið 8 – 4. (Skrifaðu 8 – 4 á töfluna). Þið finnið<br />
stærri töluna, 8 og teiknið 8 strik. (Sýndu). Til að taka í burtu 4 þá strikið þið<br />
yfir fjögur af strikunum sem þið teiknuðuð.<br />
Munið að önnur leið til að draga frá er að nota fingurna. Prófum sama<br />
dæmið: 8 – 4. (Skrifaðu dæmið á töfluna). Þið haldið áfram að byrja á stærri<br />
tölunni. Hvor talan er stærri?<br />
211
Verkefni 16<br />
Nemendur: 8.<br />
KENNARI:<br />
Rétt. Teiknið 8 strik til að sýna hvað þið byrjið með marga. (Sýndu). Hve<br />
marga takið þið í burtu?<br />
Nemendur: 4.<br />
KENNARI:<br />
Til að taka í burtu 4 þá strikið þið yfir fjögur strik af þeim 8 sem þið<br />
teiknuðuð. (Sýndu).<br />
Önnur leið til að taka í burtu er að nota fingurna. Nú skulum við prófa að<br />
reikna saman dæmið 8 – 4. (Skrifaðu dæmið á töfluna). Þið byrjið aftur á<br />
stærri tölunni? Hvor talan er stærri?<br />
Nemendur: 8.<br />
KENNARI:<br />
Í staðinn fyrir að teikna 8 strik þá réttið þið upp 8 fingur. (Sýndu). Hve marga<br />
takið þið í burtu?<br />
Nemendur: 4.<br />
KENNARI:<br />
Í stað þess að strika yfir fjögur strik þá setjið þið fjóra fingur niður. (Sýndu.<br />
Æfðu fleiri frádráttardæmi á fingrunum ef þess þarf).<br />
Sjáið hér. (Sýndu vinnuspjald með verkefni 16). Þegar þið vinnið svona dæmi<br />
þá byrjið þið alltaf á hólfinu fyrir einingar. Hvar byrjið þið alltaf?<br />
Nemendur:<br />
Í hólfinu fyrir einingarnar.<br />
212
Verkefni 16<br />
KENNARI:<br />
Mjög gott. Hver getur bent á tölurnar í einingasætinu. (Bentu á fyrsta dæmið<br />
á vinnuspjaldinu og fáðu nemanda til þín og láttu hann benda á 2 og 1).<br />
Rétt. Tveir og einn eru í einingasætinu.<br />
Jæja (bentu á vinnuspjaldið), byrjum á einingunum. (Sýndu hvernig þú tekur af<br />
á vinnuspjaldinu). Næst drögum við frá tugina. (Sýndu með því að taka af á<br />
vinnuspjaldinu).<br />
(Ef nemendur eiga erfitt með að greina á milli eininga- og tugasætis þá getur<br />
verið gott að láta þá setja strik á milli sætishólfanna til að hjálpa þeim að<br />
reikna dæmið. Sýndu nemendum hvernig það er gert).<br />
Nú ætla ég að sýna ykkur hvernig þið og <strong>PALS</strong> félagar ykkar vinnið næsta<br />
spilaspjald. Þjálfarinn byrjar á að spyrja: „Bætir þú við eða tekur þú af?“<br />
Leikmaðurinn skoðar merkið og svarar þjálfara. Í þessu dæmi (bentu á<br />
merkið í dæmi tvö á vinnuspjaldinu), bætir þú við eða tekur þú af?<br />
Nemendur:<br />
Tökum af.<br />
KENNARI:<br />
Það er rétt. Þá spyr þjálfarinn: „Hvar byrjar þú?“ Hvar byrjum við alltaf?<br />
Nemendur:<br />
Á einingasætinu.<br />
KENNARI:<br />
Það er mjög mikilvægt að muna að byrja á einingunum.(Bentu á hólfið fyrir<br />
einingar). Hvað eru 5 – 3?<br />
Nemendur: 2.<br />
KENNARI:<br />
Vel gert. Næst segir þjálfarinn: „Skrifaðu það“. Leikmaðurinn skrifar 2 í<br />
einingasætið. (Skrifaðu 2 í einingahólfið). Þjálfarinn spyr síðan: „Hvert<br />
færir þú þig næst?“ Það er búið að draga einingar í einingasætinu frá svo<br />
hvert förum við næst?<br />
213
Verkefni 16<br />
Nemendur:<br />
Í tugasætið.<br />
KENNARI:<br />
Nú drögum við frá; 4 – 2 = __. (Bentu á tugahólfið). Hvað eru 4 – 2 = __?<br />
Nemendur: 2.<br />
KENNARI:<br />
Næst segir þjálfarinn: „Skrifaðu það“. Leikmaðurinn skrifar 2 í tugasætið.<br />
(Skrifaðu 2 í tugahólfið). Að síðustu segir þjálfarinn: „Lestu og sundurliðaðu“.<br />
Leikmaðurinn les dæmið 45 – 23 = 22, 22 eru 2 tugir og 2 einingar. Lesum nú<br />
dæmið saman.<br />
Nemendur:<br />
45 – 23 = 22, 22 eru 2 tugir og 2 einingar.<br />
KENNARI:<br />
Gott. Skoðum nú þetta dæmi. (Bentu á þriðja dæmið, 35 – 2). Ég verð<br />
þjálfarinn en þið leikmenn. „Bætið þú við eða tekur þú af?“<br />
Nemendur:<br />
Tökum af.<br />
KENNARI:<br />
Gott. „Hvar byrjið þið?“<br />
Nemendur:<br />
Á einingunum.<br />
KENNARI:<br />
Hvað er 5 – 2 = __?<br />
Nemendur: 3.<br />
214
Verkefni 16<br />
KENNARI:<br />
Skrifið svarið. (Fáðu nemanda til að skrifa 3 í einingasætið).<br />
Nemandi:<br />
Skrifar 3 í einingasætið.<br />
KENNARI:<br />
Alveg rétt. „Hvert færir þú þig næst?“<br />
Nemendur:<br />
Í tugasætið.<br />
KENNARI: Skoðum nú tugahólfið. Þar er bara ein tala, 3. Hvað tökum við af 3?<br />
Nemendur:<br />
Ekkert<br />
Núll<br />
KENNARI:<br />
Gott. Það er engin tala undir tölunni 3. Ekkert er eins og núll. Svo við tökum<br />
0 frá 3. Hvað eru 3 – 0 = __?<br />
Nemendur: 3.<br />
KENNARI:<br />
Lesum nú dæmið saman.<br />
Nemendur:<br />
35 – 2 = 33, 33 eru 3 tugir og 3 einingar.<br />
KENNARI:<br />
Skoðum nú annað dæmi. (Bentu á 45 – 41 = __ á vinnuspjaldinu). „Bætir þú<br />
við eða tekur þú af?“<br />
215
Verkefni 16<br />
Nemendur:<br />
Tökum af.<br />
KENNARI:<br />
„Hvar byrjar þú?“<br />
Nemendur:<br />
Í einingasætinu.<br />
KENNARI:<br />
Drögum nú frá; 5 – 1 = __. Hvað skrifum við?<br />
Nemendur: 4.<br />
KENNARI:<br />
„Hvert færir þú þig næst?“<br />
Nemendur:<br />
Í tugasætið.<br />
KENNARI:<br />
Hvað eru 4 – 4 = __?<br />
Nemendur: 0.<br />
KENNARI:<br />
Það er rétt. En núna þegar þjálfarinn segir: „Skrifaðu það“ þá þurfið þið<br />
ekki að skrifa neitt því svarið er 0. Við látum því tugasætið vera tómt. Hafið<br />
þið séð töluna 4 skrifaða svona? (Skrifaðu 04 á töfluna).<br />
Nemendur:<br />
Nei.<br />
216
Verkefni 16<br />
KENNARI:<br />
Alveg rétt. Þegar 0 er í tugasætinu þá skrifum við ekkert í tugahólfið. Við<br />
skrifum aldrei 0 fyrir framan tölu. Lestu dæmið á sama hátt og áður. 45 – 41=<br />
4, 4 eru 0 tugir og 4 einingar. Lesum dæmið saman.<br />
Nemendur:<br />
45 – 41 = 4, 4 eru 0 tugir og 4 einingar.<br />
KENNARI:<br />
Skoðum næsta dæmi. (Bentu á 52 – 12 á vinnuspjaldinu). Í einingasætinu eru,<br />
2 – 2 = 0. Við skrifum þetta 0 í einingahólfið af því að það er í einingasætinu.<br />
Í tugasætinu eru 5 – 1 = 4. Við skrifum 4 í tugahólfið af því þeir eru í<br />
tugasætinu. Við skrifum alltaf 0 í einingasætið því annars verður svarið 40<br />
alveg eins og 4.<br />
Það er mikilvægt að leiðrétta félaga sinn ef hann gerir villu. Ef hann gerir<br />
villu skaltu segja: „Stopp þú ruglaðist. Taktu aftur af“. Svo skaltu hjálpa<br />
leikmanninum að taka í burtu strik. Þú getur líka sagt honum að nota<br />
fingurna.<br />
Segjum að leikmaðurinn hafi skrifað þetta (skrifaðu rangt svar við næsta<br />
dæmi á vinnuspjaldinu: 39 – 16 = 34. Leikmaðurinn gerði tvær villur.<br />
Þjálfarinn bendir á fyrri villuna og segir: „Stopp þú ruglaðist. Taktu aftur af“.<br />
Þjálfarinn getur hjálpað leikmanninum með því að segja honum að teikna 9<br />
strik og strika yfir 6. (Sýndu á töflunni).<br />
Þá bendir þjálfarinn á tugasætið og segir: „ Stopp þú ruglaðist. Taktu aftur af“.<br />
Leikmaðurinn teiknar 3 strik og tekur 1 í burtu. (Sýndu á töflunni).<br />
Mundu að það er mikilvægt að segja ekki leikmanninum rétta svarið. Heldur<br />
hjálpa honum að finna rétta svarið.<br />
Jæja, leysum nú nokkur dæmi í viðbót þar sem ég er þjálfarinn og þið eruð<br />
öll leikmennirnir.<br />
217
Verkefni 16<br />
(Æfðu nokkur dæmi, skiptu svo um hlutverk þannig að nemendur verða<br />
þjálfarar og þú leikmaður. Æfðu nokkur dæmi með mistökum. Vertu viss um að<br />
nemendur leiðrétti á réttan hátt. Fáðu svo <strong>PALS</strong> pör til að sýna hvernig á að<br />
vinna verkefnið þar til allir skilja aðferðina).<br />
Áður en þið farið að vinna með <strong>PALS</strong> félaga ykkar, skulum við rifja upp orð<br />
þjálfarans. (Láttu nemendur endurtaka eftir þér orð þjálfara).<br />
Þið hafið staðið ykkur vel. Nú er ég viss um að þið eruð tilbúin að vinna<br />
svona verkefni með <strong>PALS</strong> félaga ykkar. (Fáðu til þín <strong>PALS</strong> pörin og láttu<br />
þjálfarana fá möppurnar. Minntu leikmennina á að ná í blýant. Segðu hverju<br />
<strong>PALS</strong> pari hvar það á að sitja).<br />
KENNARI:<br />
Þjálfarar nú takið þið broskarlablaðið og spilaspjöldin sem merkt eru Dagur<br />
1A og Dagur 1B úr möppunni í vasanum Óunnið. Þegar þið komið að<br />
broskarli merkið þið broskarl í reitinn Dagur <strong>1.</strong> Þegar þið komið að fánanum<br />
eigið þið að muna eftir að skipta um hlutverk. Þið megið byrja.<br />
(Gakktu um stofuna og gefðu <strong>PALS</strong> pörum broskarla. Láttu nemendur glíma<br />
við verkefnið það sem eftir er <strong>PALS</strong> tímans. Vertu viss um að allir fái tækifæri<br />
til að vera bæði leikmenn og þjálfarar).<br />
Nú hafið þið unnið <strong>PALS</strong> spilaspjöldin sem merkt eru Dagur 1A og Dagur 1B.<br />
Setjið þau í möppuna í vasann Unnið. Setjið broskarlablaðið í möppuna í<br />
vasann Óunnið fyrir næsta skipti í <strong>PALS</strong>.<br />
218
Dagur 1<br />
Bætir þú við<br />
eða tekur þú<br />
af?<br />
Verkefni 16 Dagur 1A<br />
Hvar<br />
byrjar þú?<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Skrifaðu það<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Hvert færir þú<br />
þig næst?<br />
Skrifaðu það<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
219
Bætir þú við<br />
eða tekur þú<br />
af?<br />
Verkefni 16 Dagur 1B<br />
Hvar<br />
byrjar þú?<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Skrifaðu það<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Hvert færir þú<br />
þig næst?<br />
Skrifaðu það<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
220
Tilkynning<br />
Í dag reiknið þið samskonar dæmi og síðast. En stundum<br />
vantar reitina fyrir tugi og einingar. Þið vinnið samt<br />
verkefnin á sama hátt og áður.<br />
Sýndu hvernig á að skrifa svör við dæmum þar sem vantar<br />
reiti fyrir tugi og einingar. (Æfðu fjórða dæmið).<br />
Dæmi:<br />
Þjálfari:<br />
33 – 20 = ______<br />
Bætir þú við eða tekur þú af? (Bentu á – merkið)<br />
Leikmaður:<br />
Þjálfari:<br />
Leikmaður:<br />
Þjálfari:<br />
Tek af.<br />
Hvar byrjar þú?<br />
Á einingunum. Dregur tölurnar í einingasætinu frá,<br />
3 – 0 = 3<br />
Skrifaðu það.<br />
Leikmaður: Skrifar svarið 3.<br />
Þjálfari:<br />
Hvert færir þú þig næst?<br />
Leikmaður: Í tugasætið. Dregur tölurnar í tugasætinu frá,<br />
3 – 2 = <strong>1.</strong><br />
Þjálfari:<br />
Skrifaðu það.<br />
Leikmaður: Skrifar svarið <strong>1.</strong><br />
Þjálfari:<br />
Lestu og sundurliðaðu?<br />
Leikmaður: 33 – 20 = 13, 13 eru 1 tugur og 3 einingar.<br />
Verkefni 16 – Frádráttur tveggja stafa talna<br />
221
Dagur 2<br />
Bætir þú við<br />
eða tekur þú<br />
af?<br />
Verkefni 16 Dagur 2A<br />
Hvar<br />
byrjar þú?<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Skrifaðu það<br />
Hvert færir þú<br />
þig næst?<br />
Skrifaðu það<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
222
Bætir þú við<br />
eða tekur þú<br />
af?<br />
Verkefni 16 Dagur 2B<br />
Hvar<br />
byrjar þú?<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Skrifaðu það<br />
Hvert færir þú<br />
þig næst?<br />
Skrifaðu það<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
223
Dagur 3<br />
Bætir þú við<br />
eða tekur þú<br />
af?<br />
Verkefni 16 Dagur 3A<br />
Hvar<br />
byrjar þú?<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Skrifaðu það<br />
Hvert færir þú<br />
þig næst?<br />
Skrifaðu það<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
224
Bætir þú við<br />
eða tekur þú<br />
af?<br />
Verkefni 16 Dagur 3B<br />
Hvar<br />
byrjar þú?<br />
Skrifaðu það<br />
Hvert færir þú<br />
þig næst?<br />
Skrifaðu það<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
225
Verkefni 17<br />
Samlagning og frádráttur<br />
tveggja stafa talna<br />
226
Verkefni 17<br />
<strong>PALS</strong> stærðfræði fyrir <strong>1.</strong> <strong>bekk</strong><br />
Samlagning og frádráttur tveggja stafa talna<br />
Markmið:<br />
Nemendur:<br />
<strong>1.</strong> Læra samlagningu tveggja stafa talna.<br />
2. Læra frádrátt tveggja stafa talna.<br />
Gögn:<br />
Veggspjöld: <strong>PALS</strong> reglur<br />
Verkefni 17<br />
Mappa merkt Verkefni 17 fyrir hvert <strong>PALS</strong> par<br />
KENNARI:<br />
Áður en við byrjum í dag skulum við rifja upp <strong>PALS</strong> reglurnar. (Lestu <strong>PALS</strong><br />
reglurnar upphátt með nemendum).<br />
Sjáið hér. (Bentu á vinnuspjald með verkefni 17). Þessi dæmi eru eins og<br />
dæmin sem þið hafið verið að vinna nema samlagningar- og<br />
frádráttardæmum er blandað saman. (Bentu á vinnuspjald).<br />
Munið að tvær góðar aðferðir við að leggja saman eru að telja áfram og nota<br />
talnalínu. Tvær góðar aðferðir við að draga frá eru að teikna strik og nota<br />
fingurna. (Æfðu með nemendum ef þarf).<br />
Þar sem dæmin á spilaspjaldinu er blönduð þurfið þið að skoða plús- og<br />
mínusmerkin mjög vandlega í dæmunum. Munið þegar þið reiknið svona<br />
dæmi þá byrjið þið alltaf á einingasætinu. Hvar byrjum við alltaf?<br />
Nemendur:<br />
Á einingasætinu.<br />
KENNARI:<br />
Mjög gott. Við (bentu á fyrsta samlagningardæmið á vinnuspjaldinu) byrjum<br />
á einingunum. (Sýndu með því að telja áfram á vinnuspjaldinu). Næst leggjum<br />
við saman tugina. (Sýndu með því að telja áfram á vinnuspjaldinu).<br />
Lítum á næsta dæmi. (Bentu á fyrsta frádráttardæmið á vinnuspjaldinu).<br />
„Hvort bætir þú við eða tekur þú af?“ Munið að skoða vel hvort það er plúseða<br />
mínusmerki. Þið eigið alltaf að byrja á einingunum.<br />
227
Verkefni 17<br />
(Sýndu á vinnuspjaldinu þegar þú tekur af). Svo reiknið þið tugina. (Sýndu<br />
á vinnuspjaldinu þegar þú tekur af).<br />
(Ef nemendur eiga erfitt með að greina á milli eininga- og tugasætis þá getur<br />
verið gott að láta þá setja strik á milli sætishólfanna til að hjálpa þeim að<br />
reikna dæmið. Sýndu nemendum hvernig það er gert).<br />
KENNARI:<br />
Nú rifjum við upp hvernig þið og <strong>PALS</strong> félagar ykkar vinnið næsta spilaspjald.<br />
(Bentu á þriðja dæmið á veggspjaldinu, 31 + 8). Þið verðið þjálfarar og ég verð<br />
leikmaður.<br />
Nemendur:<br />
„Bætir þú við eða tekur þú af?“<br />
KENNARI:<br />
Bæti við.<br />
Nemendur:<br />
„Hvar byrjar þú?“<br />
KENNARI:<br />
Á einingasætinu.<br />
Nemendur:<br />
„Skrifaðu svarið“.<br />
KENNARI:<br />
1 + 8 = 8. (Skrifar 8 í einingahólfið).<br />
Nemendur:<br />
„Stopp þú ruglaðist. Bættu aftur við“.<br />
KENNARI: Það er rétt. Ef ég á 8 og bæti 1 við þá á ég 9.<br />
228
Verkefni 17<br />
Nemendur:<br />
„Hvert færir þú þig næst?“<br />
KENNARI:<br />
Í tugasætið.<br />
Nemendur:<br />
„Skrifaðu svarið“.<br />
KENNARI:<br />
Bíddu nú við. Það er engin tala undir tölunni 3. Ekkert er eins og 0. Svo ég<br />
legg saman 3 + 0. Það eru 3. (Skrifaðu 3 í tugahólfið).<br />
Nemendur:<br />
„Lestu og sundurliðaðu“.<br />
KENNARI:<br />
Lesum nú dæmið saman.<br />
Nemendur:<br />
31 + 8 = 39, 39 eru 3 tugir og 9 einingar.<br />
KENNARI:<br />
Jæja. Hvað gerið þið þegar þið sjáið þetta? (Bentu á fjórða dæmið á<br />
veggspjaldinu, 58 – 53).<br />
Nemendur:<br />
Byrjum á einingunum, 8 – 3 = 5; skrifum 5. Færum okkur í tuginn, 5 – 5 = 0. Við<br />
þurfum ekki að skrifa núll í tugahólfið.<br />
KENNARI:<br />
Það er rétt. Þegar svarið í tugasætinu er 0 þá skrifum við ekki 0. Það er<br />
mikilvægt að leiðrétta félaga sinn ef hann gerir villu. Ef hann gerir villu skaltu<br />
segja: „Stopp þú ruglaðist. Reyndu aftur“. Ef þetta er samlagningardæmi þá<br />
hjálpar þjálfarinn leikmanninum að telja áfram eða nota talnalínu. Ef þetta<br />
er frádráttardæmi hjálpar þjálfarinn leikmanninum við að teikna strik eða<br />
telja á fingrunum. Hjálpaðu honum eins vel og þú getur við að reikna dæmið.<br />
229
Verkefni 17<br />
Jæja, leysum nú nokkur dæmi í viðbót þar sem ég er þjálfarinn og þið eruð<br />
leikmennirnir. (Æfðu nokkur dæmi, skiptu svo um hlutverk þannig að<br />
nemendur verða þjálfarar og þú leikmaður. Æfðu nokkur dæmi með mistökum.<br />
Vertu viss um að nemendur leiðrétti á réttan hátt. Fáðu svo <strong>PALS</strong> pör til að<br />
sýna hvernig á að vinna verkefnið þar til allir skilja aðferðina).<br />
Áður en þið farið að vinna með <strong>PALS</strong> félaga ykkar, skulum við rifja upp orð<br />
þjálfarans. (Láttu nemendur endurtaka eftir þér orð þjálfara).<br />
Þið hafið staðið ykkur vel. Nú er ég viss um að þið eruð tilbúin að vinna<br />
svona verkefni með <strong>PALS</strong> félaga ykkar. (Fáðu til þín <strong>PALS</strong> pörin og láttu<br />
þjálfarana fá möppurnar. Minntu leikmennina á að ná í blýant. Segðu hverju<br />
<strong>PALS</strong> pari hvar það á að sitja).<br />
KENNARI:<br />
Þjálfarar nú takið þið broskarlablaðið og spilaspjöldin sem merkt eru Dagur<br />
1A og Dagur 1B úr möppunni í vasanum Óunnið. Þegar þið komið að<br />
broskarli merkið þið broskarl í reitinn Dagur <strong>1.</strong> Þegar þið komið að fánanum<br />
eigið þið að muna eftir að skipta um hlutverk. Þið megið byrja.<br />
(Gakktu um stofuna og gefðu <strong>PALS</strong> pörum broskarla. Láttu nemendur glíma<br />
við verkefnið það sem eftir er <strong>PALS</strong> tímans. Vertu viss um að allir fái tækifæri<br />
til að vera bæði leikmenn og þjálfarar).<br />
Nú hafið þið unnið <strong>PALS</strong> spilaspjöldin sem merkt eru Dagur 1A og Dagur 1B.<br />
Setjið þau í möppuna í vasann Unnið. Setjið broskarlablaðið í möppuna í<br />
vasann Óunnið fyrir næsta skipti í <strong>PALS</strong>.<br />
230
Dagur 1<br />
Bætir þú við<br />
eða tekur þú<br />
af?<br />
Verkefni 17 Dagur 1A<br />
Hvar<br />
byrjar þú?<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Skrifaðu það<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Hvert færir þú<br />
þig næst?<br />
Skrifaðu það<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
231
Bætir þú við<br />
eða tekur þú<br />
af?<br />
Verkefni 17 Dagur 1B<br />
Hvar<br />
byrjar þú?<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Skrifaðu það<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Hvert færir þú<br />
þig næst?<br />
Skrifaðu það<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
232
Tilkynning<br />
Í dag reiknið þið samskonar dæmi og síðast. En í dag leggið<br />
þið bæði saman og dragið frá. Á þessu spilaspjaldi er<br />
mikilvægt að skoða merkin mjög vel. Munið að stundum<br />
vantar reitina fyrir tugi og einingar.<br />
Rifjaðu upp spilaspjaldið ef þörf krefur. (Æfðu fjórða dæmið).<br />
Dæmi:<br />
Þjálfari:<br />
75 – 72 = ______<br />
Bætir þú við eða tekur þú af? (Bentu á mínusmerkið)<br />
Leikmaður:<br />
Þjálfari:<br />
Leikmaður:<br />
Þjálfari:<br />
Tek af.<br />
Hvar byrjar þú?<br />
Á einingunum. Dreg tölurnar í einingasætinu frá,<br />
5 – 2 = 3<br />
Skrifaðu það.<br />
Leikmaður: Skrifar svarið 3.<br />
Þjálfari:<br />
Hvert færir þú þig næst?<br />
Leikmaður: Í tugasætið. Dreg tölurnar í tugasætinu frá,<br />
7 – 7 = 0.<br />
Þjálfari:<br />
Skrifaðu það.<br />
Leikmaður: Skrifar ekki 0.<br />
Þjálfari:<br />
Lestu og sundurliðaðu?<br />
Leikmaður: 75 – 72 = 3, 3 er 0 tugir og 3 einingar.<br />
Verkefni 17 – Samlagning og frádráttur tveggja stafa talna<br />
233
Dagur 2<br />
Bætir þú við<br />
eða tekur þú<br />
af?<br />
Verkefni 17 Dagur 2A<br />
Hvar<br />
byrjar þú?<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Skrifaðu það<br />
Hvert færir þú<br />
þig næst?<br />
Skrifaðu það<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
234
Bætir þú við<br />
eða tekur þú<br />
af?<br />
Verkefni 17 Dagur 2B<br />
Hvar<br />
byrjar þú?<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Skrifaðu það<br />
Hvert færir þú<br />
þig næst?<br />
Skrifaðu það<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
235
Dagur 3<br />
Bætir þú við<br />
eða tekur þú<br />
af?<br />
Verkefni 17 Dagur 3A<br />
Hvar<br />
byrjar þú?<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Skrifaðu það<br />
Hvert færir þú<br />
þig næst?<br />
Skrifaðu það<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
236
Bætir þú við<br />
eða tekur þú<br />
af?<br />
Verkefni 17 Dagur 3B<br />
Hvar<br />
byrjar þú?<br />
Skrifaðu það<br />
Hvert færir þú<br />
þig næst?<br />
Skrifaðu það<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
237
Verkefni 18<br />
Týndi þátturinn<br />
238
Verkefni 18<br />
<strong>PALS</strong> stærðfræði fyrir <strong>1.</strong> <strong>bekk</strong><br />
Týndi þátturinn<br />
Markmið:<br />
Nemendur:<br />
<strong>1.</strong> Læra að reikna samlagningardæmi þar sem vantar tölu.<br />
Gögn:<br />
Veggspjöld: <strong>PALS</strong> reglur<br />
Verkefni 18<br />
Mappa merkt Verkefni 18 fyrir hvert <strong>PALS</strong> par<br />
KENNARI:<br />
Áður en við byrjum í dag skulum við rifja upp <strong>PALS</strong> reglurnar. (Lestu <strong>PALS</strong><br />
reglurnar upphátt með nemendum).<br />
Þið hafið verið að reikna dæmi eins og þetta. (Skrifaðu 3 + 7 = ___ á töfluna).<br />
Í svona dæmum þarf að finna hvað þetta er samtals. Það vantar svarið. Í dag<br />
eru dæmin okkar öðruvísi, eins og þetta. (Sýndu veggspjald með verkefni 18<br />
og bentu á 3 + __ = 5). Þetta dæmi sýnir þér svarið eða hve mikið þetta er<br />
samtals (bentu á 5). En þetta dæmi (bentu) sýnir aðeins aðra töluna sem þú<br />
bættir við (bentu á 3). Við lesum þetta dæmi svona: 3 plús hvað er jafn mikið<br />
og 5.<br />
Við vitum að þetta eru samtals 5 (bentu). Við vitum líka að við byrjum með 3<br />
(bentu á plúsmerkið). Við þurfum að finna út hve mörgum við bætum við 3<br />
svo við eigum samtals 5.<br />
Spurningar þjálfara hjálpa leikmanni að finna svarið. Ég verð þjálfarinn en<br />
þið leikmenn.<br />
„Hvaða tala?“ (Bentu á spurningu á vinnuspjaldinu).<br />
Nemendur: 3.<br />
KENNARI:<br />
Það er rétt. Leikamaðurinn skoðar fyrstu töluna og segir 3. Næst segir<br />
þjálfarinn: „Teldu áfram“.<br />
239
Verkefni 18<br />
KENNARI:<br />
Leikmaðurinn festir töluna 3 í minni og telur áfram, notar fingurna þar til<br />
hann endar á 5. Svo leikmaðurinn telur áfram frá tölunni 3. Hann man 3 og<br />
segir 3; 4 (lyftir upp einum fingri), 5 (lyftir upp öðrum fingri). Ekki lyfta upp<br />
fingrum fyrir töluna sem þú lagðir á minnið. Segðu hana bara. Prófum að<br />
gera þetta saman.<br />
Nemendur:<br />
3 (festa 3 í minni), 4 (lyftir upp einum fingri), 5 (lyftir upp öðrum fingri).<br />
KENNARI:<br />
Ekki setja fingurna niður. Haltu þeim uppi. Næst segir þjálfarinn: „Teldu<br />
fingurna“. Teljum fingurna.<br />
Nemendur: 1, 2.<br />
KENNARI:<br />
Leikmaðurinn telur fingurna sem hann lyfti upp. Við byrjuðum með 3 en<br />
lyftum 2 fingrum upp til þess að enda samtals með 5.<br />
Þjálfarinn segir: „Skrifaðu svarið“. Leikmaðurinn skrifar 2 á auðu línuna.<br />
(Sýndu hvernig þú skrifar 2 í eyðuna). Að síðustu segir þjálfarinn: „Lestu<br />
dæmið“. Lesum nú öll dæmið saman.<br />
Nemendur: 3 + 2 = 5<br />
KENNARI:<br />
Það sem við gerðum segir okkur að til þess að fá samtals 5, bættum við 2 við<br />
3. Prófum nú næsta dæmi. (Bentu á 5 + __ = 10 á veggspjaldinu). „Hvaða<br />
tala?“ (Bentu á 5).<br />
Nemendur: 5.<br />
KENNARI:<br />
Teldu áfram.<br />
240
Verkefni 18<br />
Nemendur:<br />
5 (leggja töluna 5 á minnið), 6 (setja upp fingur), 7 (setja upp fingur), 8 (setja<br />
upp fingur), 9 (setja upp fingur), 10 (setja upp fingur).<br />
KENNARI:<br />
Teldu fingurna.<br />
Nemendur: 1, 2, 3, 4, 5.<br />
KENNARI:<br />
„Skrifaðu svarið“. (Fáðu nemanda til að skrifa 5 á auðu línuna á vinnuspjaldinu).<br />
„Lestu dæmið“.<br />
Nemendur: 5 + 5 = 10<br />
KENNARI:<br />
Mjög gott. Það er mikilvægt að leiðrétta félaga sinn ef hann gerir villu. Ef<br />
hann gerir villu skaltu segja: „Stopp þú ruglaðist. Hvaða tala?“. Leikmaðurinn<br />
segir fyrstu töluna. Svo segir þjálfarinn: „Teldu áfram þar til þú kemur að<br />
___“. Í eyðuna kemur svarið á dæminu.<br />
Segjum að leikmaðurinn hafi skrifað þetta. (Settu rangt svar í næsta dæmi á<br />
veggspjaldinu: 4 + 4 = 7). Þjálfarinn bendir á svarið og segir: „Stopp þú<br />
ruglaðist. Hvaða tala?“ (Bentu á 4). Leikmaðurinn segir 4. Þá segir þjálfarinn:<br />
„Teldu áfram upp í 7“ (bentu á 7). Þegar leikmaðurinn hefur talið upp í 7<br />
segðu honum að telja fingurna.<br />
Mjög gott. Nú æfum við næsta dæmi 2 + __ = 10. Fylgist með því hvort<br />
leikmaður gerir villur. Ég verð leikmaður og þið þjálfarar.<br />
Nemendur:<br />
„Hvaða tala?“<br />
KENNARI: 2.<br />
241
Verkefni 18<br />
Nemendur „Teldu áfram“ .<br />
KENNARI:<br />
2 (leggur 2 á minnið), 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 10. (Lyftu upp fingri fyrir hverja tölu).<br />
Nemendur:<br />
„Teldu fingurna“.<br />
KENNARI: 1, 2 ,3, 4, 5, 6, 7.<br />
Nemendur:<br />
„Stopp. Þú ruglaðist. Hvaða tala?“<br />
KENNARI: 2.<br />
Nemendur: „Teldu upp í 10“.<br />
KENNARI:<br />
2 (leggur 2 á minnið) 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10. (Lyftir upp fingri fyrir hverja tölu).<br />
Nemendur:<br />
„Teldu fingurna“.<br />
KENNARI: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8.<br />
Nemendur:<br />
„Skrifaðu svarið“.<br />
KENNARI:<br />
(Skrifar svarið 8).<br />
242
Verkefni 18<br />
Nemendur:<br />
„Lestu dæmið“.<br />
KENNARI:<br />
2 + 8 = 10. (Æfðu nokkur dæmi í viðbót með nemendum. Fáðu síðan <strong>PALS</strong> par<br />
til sýna hvernig á að vinna þar til allir nemendur skilja).<br />
Áður en þið farið að vinna með <strong>PALS</strong> félaga ykkar skulum við rifja upp orð<br />
þjálfarans. (Láttu nemendur segja eftir þér orð þjálfarans).<br />
Mjög gott. Nú eruð þið tilbúin í að vinna svona verkefni með <strong>PALS</strong> félaga<br />
ykkar. (Fáðu til þín <strong>PALS</strong> pörin og láttu þjálfarana fá möppurnar. Minntu<br />
leikmennina á að ná í blýant. Segðu hverju <strong>PALS</strong> pari hvar það á að sitja).<br />
Þjálfarar nú takið þið broskarlablaðið og spilaspjöldin sem merkt eru Dagur<br />
1A og Dagur 1B úr möppunni í vasanum Óunnið. Þegar þið komið að<br />
broskarli merkið þið broskarl í reitinn Dagur <strong>1.</strong> Þegar þið komið að fánanum<br />
eigið þið að muna eftir að skipta um hlutverk. Þið megið byrja.<br />
(Gakktu um stofuna og gefðu <strong>PALS</strong> pörum broskarla. Láttu nemendur glíma<br />
við verkefnið það sem eftir er <strong>PALS</strong> tímans. Vertu viss um að allir fái tækifæri<br />
til að vera bæði leikmenn og þjálfarar).<br />
Nú hafið þið unnið <strong>PALS</strong> spilaspjöldin sem merkt eru Dagur 1A og Dagur 1B.<br />
Setjið þau í möppuna í vasann Unnið. Setjið broskarlablaðið í möppuna í<br />
vasann Óunnið fyrir næsta skipti í <strong>PALS</strong>.<br />
243
Dagur 1<br />
Hvaða tala?<br />
Teldu áfram<br />
Teldu fingurna<br />
Skrifaðu svarið<br />
Lestu dæmið<br />
Verkefni 18 Dagur 1A<br />
244
Hvaða tala?<br />
Teldu áfram<br />
Teldu fingurna<br />
Skrifaðu svarið<br />
Lestu dæmið<br />
Verkefni 18 Dagur 1B<br />
245
Tilkynning<br />
Í dag reiknið þið samskonar dæmi og síðast. En á<br />
spilaspjaldinu í dag er eyðan fyrsta talan í dæminu. Þið<br />
vinnið þessi dæmi alveg eins. Það skiptir ekki máli hvort<br />
eyðan kemur á undan eða á eftir.<br />
Sýndu dæmi þar sem fyrstu töluna vantar.<br />
Dæmi: ___ + 4 = 9<br />
Þjálfari:<br />
Hvaða tala?<br />
Leikmaður: 4.<br />
Þjálfari:<br />
Teldu áfram.<br />
Leikmaður: 4 (leggur 4 á minnið), 5 (setur upp einn fingur), 6 (setur<br />
upp annan fingur í viðbót), 7, (bætir við einum fingri), 8<br />
(bætir við enn öðrum fingri), 9 (setur upp einn fingur í<br />
viðbót).<br />
Þjálfari:<br />
Teldu fingurna.<br />
Leikmaður: 1, 2, 3, 4, 5.<br />
Þjálfari:<br />
Skrifaðu svarið.<br />
Leikmaður: Skrifar 5 í eyðuna.<br />
Þjálfari:<br />
Lestu dæmið.<br />
Leikmaður: 5 + 4 = 9.<br />
Verkefni 18 – Týndi þátturinn<br />
246
Dagur 2<br />
Hvaða tala?<br />
Teldu áfram<br />
Teldu fingurna<br />
Skrifaðu svarið<br />
Lestu dæmið<br />
Verkefni 18 Dagur 2A<br />
247
Hvaða tala?<br />
Teldu áfram<br />
Teldu fingurna<br />
Skrifaðu svarið<br />
Lestu dæmið<br />
Verkefni 18 Dagur 2B<br />
248
Dagur 3<br />
Hvaða tala?<br />
Teldu áfram<br />
Teldu fingurna<br />
Skrifaðu svarið<br />
Lestu dæmið<br />
Verkefni 18 Dagur 3A<br />
249
Hvaða tala?<br />
Teldu áfram<br />
Teldu fingurna<br />
Skrifaðu svarið<br />
Lestu dæmið<br />
Verkefni 18 Dagur 3B<br />
250
Hjálpargögn<br />
251
Listi yfir gögn<br />
Áður en gögn er undirbúin þarf að skoða hve mörg <strong>PALS</strong> pörin verða. Fjöldi eintaka af<br />
gögnum fer eftir því hve mörg þau eru.<br />
*Listi yfir <strong>PALS</strong> pör<br />
Á þennan lista eru nöfn <strong>PALS</strong> paranna skrifuð. Það þarf nýjan lista eftir hverjar þrjár vikur.<br />
*<strong>PALS</strong> reglur – verkefni 1 – 18<br />
Útbúa þarf stórt veggspjald með <strong>PALS</strong> reglum og hengja upp í kennslustofu.<br />
*Broskarlablað – verkefni 1 – 18<br />
Nemendur nota nýtt broskarlablað í hverri viku. Broskarlablöð þurfa að vera til fyrir hvert<br />
<strong>PALS</strong> par. Gott er að ljósrita öll broskarlablöðin sem þarf í byrjun.<br />
Dæmi: 10 pör x 18 vikur í <strong>PALS</strong> = 180 broskarlablöð.<br />
*Talnalína kennara – verkefni 4, 5<br />
Talnalína kennara er notuð í kennarastýrðum verkefnum. Hún eru aðallega notuð í tveimur<br />
verkefnum en hana er hægt að nota í fleiri verkefnum. Þessar talnalínur má líka stækka og setja á vegg.<br />
*Talnalínur nemenda – verkefni 4, 5<br />
Hvert <strong>PALS</strong> par þarf að nota talnalínu. Talnalínan er aðallega notuð í tveimur verkefnum en<br />
hún getur líka hjálpað nemendum í öðrum verkefnum. Það getur verið gott að ljósrita talnalínuna og<br />
plasta eða stækka og nota í kennarastýrðum verkefnum. Nemendur nota talnalínu 0 – 20.<br />
Fleiri talnalínur fylgja (0 – 50, 0 – 100) ef nemendur eru að vinna spilaspjöld með stærri<br />
tölum.<br />
Dæmi: 10 <strong>PALS</strong> pör = 10 talnalínur nemenda (0 – 20).<br />
Möppur nemenda<br />
Öll <strong>PALS</strong> gögn fyrir hvert par eru geymd í möppu með tveimur vösum. Vinstri vasinn í<br />
möppunni er merktur Óunnið og hægri vasinn er merktur Unnið. Í upphafi hverrar viku þarf<br />
að setja ný spilaspjöld og broskarlablað í vinstri vasann Óunnið. Þegar nemendur<br />
hafa lokið við hvert spilaspjald setja þeir það í hægri vasann Unnið. Hvert <strong>PALS</strong> par<br />
þarf möppu.<br />
Dæmi: 10 <strong>PALS</strong> pör = 10 möppur.<br />
Vinnuspjöld kennara<br />
Í kennarastýrðum verkefnum þarf kennarinn eintak af spilaspjöldum nemenda til að sýna<br />
hvað á að gera. Gott er að stækka þessi spilaspjöld eða setja þau á glærur/skjávarpa. Dæmi:<br />
18 kennarastýrð verkefni = 18 vinnuspjöld kennara og eða glærur.<br />
252
Þvottaklemmur – verkefni 4, 5<br />
Hvert <strong>PALS</strong> par þarf þvottaklemmu til að nota við talnalínuna.<br />
Dæmi: 10 <strong>PALS</strong> pör = 10 þvottaklemmur.<br />
*Snúningsskífa – verkefni 5<br />
Hvert <strong>PALS</strong> par þarf snúningsskífu. Gott er að ljósrita skífuna á þykkan pappír og/eða plasta.<br />
Dæmi: 10 <strong>PALS</strong> pör = 10 snúningsskífur.<br />
Baunir – verkefni 7, 8, 9, 11<br />
Hvert <strong>PALS</strong> par þarf plastpoka með 12 – 15 baunum. Baunirnar eru notaðar með<br />
baunablaðinu og baunapottablaði með hring. Nýrnabaunir eru í góðri stærð fyrir nemendur.<br />
Dæmi: 10 <strong>PALS</strong> pör x 15 baunir = 150 baunir, 10 pokar.<br />
*Baunapottablað með hring – verkefni 7, 8, 9<br />
Hvert <strong>PALS</strong> par þarf eintak af baunapottablaði með hring. Gott er að ljósrita blaðið á þykkan<br />
pappa og/eða plasta.<br />
Dæmi: 10 <strong>PALS</strong> pör = 10 baunapottablöð.<br />
*Sætisgildablað með baunum – verkefni 11<br />
Hvert <strong>PALS</strong> par þarf eintak af sætisgildablaði með baunum. Gott er að ljósrita blaðið á þykkan<br />
pappa og/eða plasta. Dæmi: 10 <strong>PALS</strong> pör = 10 sætisgildablað með baunum.<br />
*Eintök til ljósritunar fylgja með hér á eftir<br />
253
Listi yfir <strong>PALS</strong> pör<br />
Þjálfari<br />
Leikmaður<br />
254
<strong>PALS</strong> reglur<br />
<strong>1.</strong> Talaðu bara við <strong>PALS</strong><br />
félaga þinn, og talaðu<br />
bara um stærðfræði.<br />
2. Notaðu lága <strong>PALS</strong> rödd.<br />
3. Vertu vinsamlegur og<br />
hjálpsamur <strong>PALS</strong> félagi.<br />
255
Broskarlablað<br />
256
Talnalína kennara 0 – 20 (bls. 1)<br />
257
Talnalína kennara 0 – 20 (bls. 2)<br />
258
Talnalína nemanda 0 - 20 (bls. 1)<br />
259
Talnalína nemanda 0 - 20 (bls. 2)<br />
260
Talnalína nemanda 0 - 50 (bls. 1)<br />
261
Talnalína nemanda 0 - 50 (bls. 2)<br />
262
Talnalína nemanda 0 - 100 (bls. 1)<br />
263
Talnalína nemanda 0 - 100 (bls. 2)<br />
264
Snúningshjól<br />
1 meira<br />
(+)<br />
1 undan<br />
Snúðu<br />
aftur<br />
1 minna<br />
1 eftir<br />
265
Baunapottur<br />
BAUNAPOTTUR<br />
266
Tugir Einingar<br />
Baunasætisgildablað<br />
267
Auka spilaspjöld<br />
268
Auka spilaspjöld<br />
Hér á eftir er að finna auka spilaspjöld með stærri tölum. Þessi spilaspjöld má<br />
nota til að láta nemendur fást við erfiðari verkefni. Pals pörin í kennslustofunni<br />
geta því verið að fást við misþung verkefni á saman tíma. Eitt <strong>PALS</strong> par vinnur til<br />
dæmis með tölurnar 0 – 20 á meðan annað par glímir við tölurnar 0 - 50 eða 0 –<br />
99.<br />
Aukaspilaspjöldin eru merkt efst í hægra horni með númeri verkefnis og dags. Á<br />
auka spilaspjöldin eru líka feitletraðar tölur sem sýna hvaða tölur nemendur eru<br />
að vinna með.<br />
269
Hvaða tala?<br />
Verkefni 2 Dagur 2 0- 99<br />
270<br />
Sýndu hve<br />
margir
Hvaða tala ?<br />
Sýndu hve<br />
margir<br />
Verkefni 2 Dagur 3 0- 99<br />
271
Hvaða<br />
tala?<br />
Teiknaðu<br />
hve margir<br />
Verkefni 3 Dagur 2 0- 99A<br />
272
Hvaða<br />
tala?<br />
Teiknaðu<br />
hve margir<br />
Verkefni 3 Dagur 2 0- 99B<br />
273
Hvaða<br />
tala?<br />
Teiknaðu<br />
hve margir<br />
Verkefni 3 Dagur 3 0- 99A<br />
274
Hvaða<br />
tala?<br />
Teiknaðu<br />
hve margir<br />
Verkefni 3 Dagur 3 0- 99B<br />
275
Hvaða tala?<br />
Finndu hana á<br />
talnalínunni<br />
Hvaða tala er<br />
1 meira en ___?<br />
Hvaða tala er<br />
1 minni en ___?<br />
Verkefni 4 Dagur 1 0 - 50A<br />
276
Hvaða tala?<br />
Finndu hana á<br />
talnalínunni<br />
Hvaða tala er<br />
1 meira en ___?<br />
Hvaða tala er<br />
1 minni en ___?<br />
Verkefni 4 Dagur 1 0 – 50B<br />
277
Hvaða tala?<br />
Finndu hana á<br />
talnalínunni<br />
Hvaða tala er<br />
1 meira en ___?<br />
Hvaða tala er<br />
1 minni en ___?<br />
Verkefni 4 Dagur 2 0 – 99A<br />
278
Hvaða tala?<br />
Finndu hana á<br />
talnalínunni<br />
Hvaða tala er<br />
1 meira en ___?<br />
Hvaða tala er<br />
1 minni en ___?<br />
Verkefni 4 Dagur 2 0 – 99B<br />
279
Hvaða tala?<br />
Finndu hana á<br />
talnalínunni<br />
Hvaða tala er<br />
1 meira en ___?<br />
Hvaða tala er<br />
1 minni en ___?<br />
Verkefni 4 Dagur 3 0 – 99A<br />
280
Hvaða tala?<br />
Finndu hana á<br />
talnalínunni<br />
Hvaða tala er<br />
1 meira en ___?<br />
Hvaða tala er<br />
1 minni en ___?<br />
Verkefni 4 Dagur 3 0 – 99<br />
281
Snúningsskífa<br />
2 eftir<br />
(+)<br />
2 minna<br />
Snúðu<br />
aftur<br />
(+)<br />
2 meira<br />
2 undan<br />
282
Hvaða tala?<br />
Finndu hana á<br />
talnalínunni<br />
Snúðu og lestu<br />
Finndu töluna<br />
Verkefni 5 Dagur 2 0 – 50<br />
283
Hvaða tala?<br />
Finndu hana á<br />
talnalínunni<br />
Snúðu og lestu<br />
Finndu töluna<br />
Verkefni 5 Dagur 2 0 – 99<br />
284
Hvaða tala?<br />
Finndu hana á<br />
talnalínunni<br />
Snúðu og lestu<br />
Finndu töluna<br />
Verkefni 5 Dagur 3 0 – 50<br />
285
Hvaða tala?<br />
Finndu hana á<br />
talnalínunni<br />
Snúðu og lestu<br />
Finndu töluna<br />
Verkefni 5 Dagur 3 0 – 99<br />
286
Hvaða tala?<br />
Bentu á stærri<br />
töluna<br />
Settu rétt merki<br />
Lestu þetta<br />
Verkefni 6 Dagur 2 0 – 99A<br />
287
Hvaða tala?<br />
Bentu á stærri<br />
töluna<br />
Settu rétt merki<br />
Lestu þetta<br />
Verkefni 6 Dagur 2 0 – 99B<br />
288
Hvaða tala?<br />
Bentu á stærri<br />
töluna<br />
Settu rétt merki<br />
Lestu þetta<br />
Verkefni 6 Dagur 3 0 – 99A<br />
289
Hvaða tala?<br />
Bentu á stærri<br />
töluna<br />
Settu rétt merki<br />
Lestu þetta<br />
Verkefni 6 Dagur 3 0 – 99B<br />
290
Hversu margar<br />
byrjar þú með?<br />
Hve mörgum<br />
bætir þú við eða<br />
tekur margar af?<br />
Hve margar núna?<br />
Segðu söguna<br />
Lestu dæmið<br />
Verkefni 10 Dagur 1 0 – 20A<br />
291
Hversu margar<br />
byrjar þú með?<br />
Hve mörgum<br />
bætir þú við eða<br />
tekur margar af?<br />
Segðu söguna<br />
Lestu dæmið<br />
Verkefni 10 Dagur 1 0 – 20B<br />
292
Hversu margar<br />
byrjar þú með?<br />
Hve mörgum<br />
bætir þú við eða<br />
tekur margar af?<br />
Segðu söguna<br />
Lestu dæmið<br />
Verkefni 10 Dagur 2 0 – 20A<br />
293
Hversu margar<br />
byrjar þú með?<br />
Hve mörgum<br />
bætir þú við eða<br />
tekur margar af?<br />
Segðu söguna<br />
Lestu dæmið<br />
Verkefni 10 Dagur 2 0 – 20B<br />
294
Hversu margar<br />
byrjar þú með?<br />
Hve mörgum<br />
bætir þú við eða<br />
tekur margar af?<br />
Segðu söguna<br />
Lestu dæmið<br />
Verkefni 10 Dagur 3 0 – 20A<br />
295
Hversu margar<br />
byrjar þú með?<br />
Hve mörgum<br />
bætir þú við eða<br />
tekur margar af?<br />
Segðu söguna<br />
Lestu dæmið<br />
Verkefni 10 Dagur 3 0 – 20B<br />
296
Bætir þú við<br />
eða tekur þú af?<br />
Verkefni 13 Dagur 2 0 – 18A<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu dæmið<br />
Skrifaðu svarið<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
308
Bætir þú við<br />
eða tekur þú<br />
af?<br />
Verkefni 13 Dagur 2 0 – 18B<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu dæmið<br />
Skrifaðu svarið<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
309
Verkefni 13 Dagur 3 0 – 18A<br />
Bætir þú við<br />
eða tekur þú<br />
af?<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu dæmið<br />
Skrifaðu svarið<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
310
Verkefni 13 Dagur 3 0 – 18B<br />
Bætir þú við<br />
eða tekur þú<br />
af?<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu dæmið<br />
Skrifaðu svarið<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
311
Bætir þú við<br />
eða tekur þú<br />
af?<br />
Verkefni 14 Dagur 2 0 – 18A<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu dæmið<br />
Skrifaðu svarið<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
312
Verkefni 14 Dagur 2 0 – 18B<br />
Bætir þú við<br />
eða tekur þú<br />
af?<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu dæmið<br />
Skrifaðu svarið<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
313
Verkefni 14 Dagur 3 0 – 18A<br />
Bætir þú við<br />
eða tekur þú<br />
af?<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu dæmið<br />
Skrifaðu svarið<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
314
Bætir þú við<br />
eða tekur þú<br />
af?<br />
Verkefni 14 Dagur 3 0 – 18B<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
Lestu dæmið<br />
Skrifaðu svarið<br />
Lestu og<br />
sundurliðaðu<br />
Tugir Einingar Tugir Einingar Tugir Einingar<br />
315