vademecum-nawozenia

Efektywność stosowania nawozów mineralnych
gatunków następuje bielenie wierzchołków liści. Poza
tym widać krótsze międzywęźla, opóźnienia wzrostu
a jednocześnie przedłużenia fazy krzewienia zbóż.
Mogą ulegać zniekształceniu kwiatostany, a u zbóż słabo
zapłodnione kłosy i wiechy przedwcześnie bieleją.
Na terenach zanieczyszczonych nadmiar miedzi blokuje
pobieranie i transport żelaza, co objawia się charakterystycznym
żółknięciem (chlorozą) liści.
Niedobór miedzi objawia się:
» u zbóż miedź reguluje gospodarkę auksyn, więc jej
niedobór zakłóca krzewienie i opóźnia kwitnienie;
młode liście bieleją, są mniejsze; liście są pasiaste
lub zasychają od wierzchołka, kłosy (wiechy) później
i wolniej się rozwijają, są płonne lub z drobnym pośladem
i bieleją;
» drzewa owocowe – jabłoń, grusza, śliwa, wiśnia, na
początku ciemnozielone liście, później jaśnieją, zwijają
się ku górze, a ich brzegi i wierzchołek zasychają;
pęknięcia kory pnia i gałęzi wypełniają się kleistą
wydzieliną (gumoza);
» na słoneczniku blade liście, zwiędły pokrój rośliny
3.7.3. EFEKTYWNE NAWOŻENIE ŻELAZEM
i zdeformowany kwiatostan;
» burak, szpinak, sałata –najpierw chloroza wierzchołków
starszych liści (nerwy pozostają zielone), później
ich zamieranie i zmiana barwy przez szarobrunatną
do prawie białej;
» u cebuli słabo wykształca się, jasna i cienka łuska;
» u pomidora liście koloru niebieskozielonego, wygląd
zwiędły, nie kwitnie, a korzeń bardzo zredukowany.
Miedź zaleca się stosować przedsiewnie, mieszając ją
z glebą, w dawkach od 2 do 5 kg/ha. POLIMAG ® S
zawiera 0,1% miedzi. Miedź dobrze i na dłuższy czas
akumuluje się w glebie, więc jej stosowanie doglebowe
jest skuteczne. Jak wszystkie mikroskładniki, miedź jest
bardzo słabo wykorzystana z nawozów stosowanych do
gleby (nawożenie osłonowe), szczególnie przy odczynie
zbliżonym do obojętnego (pH w 1 M KCl powyżej 6,5)
dlatego zaleca się także bardziej skuteczne i tańsze dokarmianie
dolistne roślin (nawożenie interwencyjne).
Oprócz wielu nawozów można stosować wodny roztwór
soli technicznych (siarczan miedzi - 25% Cu, lub
chlorek miedzi - 37% Cu) w dawce 50 do 150 g Cu/
ha, w stężeniu do 0,2%.
Żelazo jest pierwiastkiem powszechnie występującym
we wszystkich glebach, jednak w niektórych warunkach
rośliny odczuwają jego niedobór. Taki niedobór nie
wynika z rzeczywistego braku żelaza, a z ograniczonej
jego rozpuszczalności, czyli dostępności. Niedobór żelaza
ujawnia się głównie na glebach lekko kwaśnych,
obojętnych i alkalicznych, przy pH (w 1M KCl) powyżej
6 i w warunkach antagonizmu, czyli przy nadmiernej
zawartości w glebie głównie fosforu, magnezu, manganu,
miedzi, niklu i cynku. Jest to dowód na to, że każdy
makro- i mikroskładnik musi być stosowany w sposób
kontrolowany. Nie zawsze jest to możliwe, szczególnie
gdy stosuje się nawozy niskoskoncentrowane (z nieznaną
zawartością zanieczyszczeń w balaście) i odpadowe
nawozy wapniowe i wapniowo-magnezowe. Nadmiar
żelaza może występować w glebach kwaśnych (pH
w 1M KCl poniżej 5,0), podmokłych, oglejonych
i zawierających nadmiar siarczanów. Rośliny wykazują
dużą tolerancję na wysokie stężenie przyswajalnego
żelaza w glebie.
Objawy niedoboru żelaza występują najczęściej we
wczesnych fazach rozwojowych roślin. Później, gdy roślina
wytworzy głębszy system korzeniowy, penetrujący
niższe, mniej dotlenione warstwy podglebia - objawy
niedoboru mijają. Tak więc najbardziej zasadne jest
dokarmianie roślin we wczesnych fazach rozwojowych,
gdy płytki jest jeszcze system korzeniowy.
Objawy niedoboru widoczne są na najmłodszych
liściach oraz na stożku wzrostu; stają się one jasnożółte,
nawet białawe. Starsze liście są tylko jaśniejsze
pomiędzy nerwami. Po pewnym czasie tworzą się rdzawe,
martwe plamy. Stożek wzrostu jest blady, nie rośnie
i nie zamiera.
Związki żelaza biorą udział w procesie fotosyntezy,
stymulują powstawanie chlorofilu, ale w nim nie występuje,
biorą udział w przemianach azotu w roślinie
i regulują wiele reakcji enzymatycznych.
Na niedobór żelaza wrażliwe są: buraki, rzepak, pomidor,
ogórek, fasola, seler i rzepa, a także większość
drzew i krzewów owocowych, roślin jagodowych, w tym
także truskawka. Duże ilości żelaza akumuluje sałata
i szpinak.
Niedobór żelaza ujawnia się najczęściej na glebach
piaszczystych, organicznych i silnie alkalicznych, bądź
świeżo wapnowanych (pH ponad 6,0). Niedobór żelaza
u roślin spowodowany jest najczęściej warunkami
glebowymi a nie poziomem zawartości tego składnika
w glebie.
Zalecenia nawozowe stosowania siarczanu żelazawego:
» 0,1-0,5% (maksymalnie 0,4 – 2,8%) roztwór do podlewania
podłoża pogłównie, w tym jako „antymech”
bardzo skuteczny w zwalczaniu mchów na trawnikach;
» roztwór od 0,2 do 3% dolistnie, przy czym w wyższych
stężeniach ważniejszy jest fakt wprowadzania siarki,
np. w rzepaku;
» do celowego zakwaszania gleby lub podłoża w uprawie
roślin wymagających kwaśnego odczynu.
32 I © Grupa Azoty Zakłady Chemiczne „Police“ S.A. 2016