SRI986 Pozycjoner elektro-pneumatyczny - FOXBORO ECKARDT ...

Instrukcja Obslugi 07.2007 MI EVE0102 A-(de) 

SRI986 Pozycjoner elektro-pneumatyczny 

Pozycjoner SRI986 przeznaczony jest do bezposredniego sterowania pneumatycznymi silownikami zaworów 

regulacyjnych. Uniwersalne wejscie pradowe 4 ... 20 mA powoduje, iz wspólpracowac moze zarówno z regulatorami 

elektronicznymi jak i systemami sterowania. Niweluje niekorzystny wplyw sil tarcia zaworu przy zwiekszonej sile 

domykania oraz skróconym czasie pozycjonowania. 

WLASCIWOSCI 

• Niezalezne ustawienie skoku i zera 

Ustawialne wzmocnienie i tlumienie 

Mozliwosc podzialu zakresu do 3-podzakresów 

Jedna wersja dla wejsc 0 ... 20 mA i 4 ... 20 mA 

Cisnienie powietrza zasilajacego do 6 bar 

Niski wplyw drgan we wszystkich kierunkach 

Montaz wg IEC 534, czesc 6 (NAMUR) 

Adapter do katów obrotów do 120° 

Klasa wykonania przeciwwybuchowego 

II 2 G EEx ib/ia IIB/IIC T4/T6 ku ATEX albo 

intrinsic safe ku FM i CSA 

Budowa modularna umozliwiajaca montaz dodatkowych 

elementów 

- laczników krancowych 

- przetwornika polozenia 

- wzmacniacza 

- zbocza (kolektora) laczeniowego

2 SRI986 MI EVE0102 A-(de) 

SPIS TRESCI STRONA 

1 OPISOGÓLNY.......................3 

DZIALANIE..........................4 

WYPOSAZENIEDODATKOWE..........5 

2 MONTAZ............................6 

2.1 Wymiary............................6 

2.2 Montaz do silowników membranowychwg IEC 

534-6 (NAMUR). ......................8 

2.3 Montaz do silowników obrotowych ........10 

3 POLACZENIAELEKTRYCZNE..........14 

4 URUCHOMIENIE ....................14 

4.1 Ustawienie wzmocnienia ...............14 

4.2 Ustawienie zera i skoku ................15 

4.3 Ustawienie tlumienia ..................15 

4.4 Podzial sygnalu wejsciowego. ...........15 

4.5 Okreslenie wspólczynnika kata obrotu Uϕ ..16 

4.6 Okreslenie wspólczynnika skoku Ux. ......16 

4.6.1 Zakresy wspólczynnika skoku sprezyn .....17 

4.6.2 Charakterystyki sprezyn. ...............17 

5 KONSERWACJA ....................18 

5.1 Podstawowe ustawienie pozycjonera jednos 

tronnego dzialania ....................18 

5.2 Podstawowe ustawienia pozycjonera dwus - 

tronnego dzialania ....................19 

5.3 Sprawdzanie i ustawienie przetwornika I/P . . 20 

5.4 Czyszczenie dysz ....................22 

6 WYMIANAWZMACNIACZA............22 

7 WYMOGIBEZPIECZENSTWA..........22 

8 OPCJA„LACZNIKIKRANCOWE”........23 

9 OPCJA„PRZETWORNIKPOLOZENIA”...26 

10 WYMOGI BEZPIECZENSTWA DOTYC- 

ZACEOPCJI........................29 

11 ROZWIAZYWANIE PROBLEMÓW .......30 

Zdjêcia ............................31

MI EVE0102 A-(de) SRI986 3 

1 OPIS OGÓLNY 

Pozycjoner elektro-pneumatyczny jest uzywany do 

bezposredniego sterowania silownikami zaworów 

pneumatycznych poprzez elektryczne kontrolery lub 

systemy z sygnalami analogowymi wyjsciowymi o 

wartosciach od 0-20mA, 4-20mA lub innych podzielonych 

zakresach. 

Pozycjoner i silownik pneumatyczny tworza petle 

sterujaca, w której wystepuja nastepujace zmienne: ws 

- sygnal sterujacy, y - sygnal wyjsciowy glównego 

ukladu sterujacego, ys - sygnal korekcyjny, xs - 

polozenie grzyba zaworu. 

W takim ukladzie zaklócenia zewnetrzne takie, jak 

tarcie na dlawicy i sily wynikajace z pasowan w 

zaworze sa kompensowane przez pozycjoner. 

4 A C K �= J� H C �� M � O 2 � � O ? �� A H 5 E�� M � E� 

� = N � $ > = H 

2 H� A JM � H� E� � = M � H 

Rys. Obwód sterujacy przy pozycjonerze jednostronnego dzialania 

Identyfikacja 

Tabliczki znamionowe znajduja sie na jednej z bocznych 

scianek obudowy. Typ i opis zamieszczony na 

tabliczce zalezy od wykonania pozycjonera. 

Przyklady: 

Wersja bez ochrony przeciwwybuchowej 

5 4 1 

9 14 � 7 � / 5 9 - 15 - � � � , - � . ) + 6 1� � � , � 2 2 - � 6 � , � 7 * � - - 1� . ) + 0 � 5 1� / � - 

- 1� / ) � / �1� 2 7 6 � � " � � ) 

� 7 � 7 . 6 �5 7 2 2 � ; � � = N � $ > = H ' F I E 

4 - 8 � 

Wersja EEx Ib IIC T6 Wersja FM/CSA 

5 4 1 ' & $ 

5 4 1' & $ 

5 4 1 

5 4 1 ' & $ 

1�2 5 6 - � � 7 � / 5 4 - / � - 4 � 1�2 2 � 5 16 1� � - 4 

7 � C A > K � C I JA � F A H = JK H � I EA D A * A @ EA � K � C I = � �A EJK � C 

) � > EA � J 6 A � F A H = JK H A � I A A 1� I JH K ? JE� � � = � K = � 

1�2 5 6 - � � 7 � / 5 4 - / � - 4 � 1�2 2 � 5 16 1� � - 4 

9 14 � 7 � / 5 9 - 15 - � � � , - � . ) + 6 1� � � , � 2 2 - � 6 � , � 7 * � - - 1� . ) + 0 � 5 1� / � - 

- 1� / ) � / �1� 2 7 6 � � " � � ) 

� 7 � 7 . 6 �5 7 2 2 � ; � � = N � $ > = H ' F I E 

4 - 8 � 

2 6 * ) 6 - : # ! � 6 O F ) 1 $ ! ! 

11 / - - N E= �E> 11* � 11+ 6 $ � 6 " � 

7 E � ! 8 � 1E � # � ) � + E � � . � � E � � 0 � 

2 E �6 A � F A H = JK H � �= I I A � 7 � C A > K � C I JA � F A H = JK H � I EA D A * A @ EA � K � C I = � �A EJK � C 

2 E �6 A � F A H = JK H A + �= I I � ) � > EA � J 6 A � F A H = JK H A � I A A 1� I JH K ? JE� � � = � K = � 

� = @ A E� . H = � ? A > O - ? � = H @ J 5 ) 5 � . � $ & ! $ 5 � K �J� 

� = @ A E� . H = � ? A > O - ? � = H @ J 5 ) 5 � . � $ & ! $ 5 � K �J� 

Dodatkowo sila powodujaca skok silownika moze byc 

znaczaco podniesiona przez cisnienie wyjsciowe max. 

6 bar. 

Pozycjoner moze byc stosowany zarówno z silownikami 

liniowymi jak i obrotowymi. 

Do silownika sprezynowego stosuje sie pozycjoner 

jednostronnego dzialania, natomiast do silownika 

bezsprezynowego stosuje sie pozycjoner dwustronnego 

dzialania. 

Pozycjoner dwustronnego dzialania pracuje przy 

dwóch przeciwnych cisnieniach sterujacych. 

5 4 1' & $ � 

� � , - � . ) + 6 1� � � � � , - , �) + 6 1� � � 

5 � � � 

1�2 2 � 5 16 1� � - 4 � 2 � 5 16 1� � � - 7 4 1�2 

1� 2 7 6 � - � 6 4 - - � �" �� ) � 9 

1� 6 4 1� 5 1+ ) � � ; 5 ) . - � 5 - + 7 4 16 - 1� 6 4 1� 5 - 3 7 - . � 4 � 2 � 7 4 � 

+ � ) 5 5 1 , 18 15 1� � / 4 � 7 2 5 ) � * � + � , 0 ) � ) 4 , � 7 5 � � + ) 6 1� � 5 

5 1� / � - � 5 1� 2 � - - . . - 6 

, � 7 * � - � , � 7 * � - - . . - 6 

4 - 8 � 

1� ) + + � 4 , ) � + - 9 16 0 . � : * � 4 � �- + � ) 4 , 6 

, 4 ) 9 1� / , � � � # ! " ! ' $ ' - � 6 16 ; 

� ) : � ) � * � 6 - � 2 �� 

8 � = N � � " 8 1 � = N � � # � ) + E � � E � . � 6 $ � $ � + � + 5 ) � " � + 

) 2 2 4 � 8 - , 9 ) 4 � 1� / � 5 7 * 5 6 16 7 6 1� � � . + � � 2 � � - � 6 5 � ) ; 1� 2 ) 14 1� 6 4 1� 5 1+ 5 ) . - 6 ; 

) 8 - 4 6 15 5 - � - � 6 � � ) 5 7 * 5 6 16 7 6 1� � , - + � � 2 � 5 ) � 6 5 2 - 7 6 + � � 2 4 � � - 6 6 4 - 

� ) 5 - + 7 4 16 - 1� 6 4 1� 5 - 3 7 - 

1� 6 4 1� 5 1+ ) � � ; 5 ) . - 9 0 - � + � � � - + 6 - , 6 � + 5 ) + - 4 6 1. 1- , 5 ) . - 6 ; 

* ) 4 4 1- 4 2 - 4 . � : * � 4 � �- + � ) 4 , 6 , 4 ) 9 1� / , � � � # ! " ! ' $ ' 

� = @ A E� . H = � ? A > O - ? � = H @ J 5 ) 5 � . �$ & ! $ 5 � K �J�


DZIALANIE 

Pozycjoner dziala na zasadzie równowagi sil: Pradowy 

sygnal wejsciowy w przechodzi przez ruchoma cewke 

51, która jest umieszczona w polu magnetycznym 

magnesu trwalego 52. Rezultatem tego jest sila 

wywolujaca moment na ramieniu równowazacym 53. 

Powoduje to zmiane odleglosci miedzy dysza 54 a 

stozkiem 55, co wywoluje zmiane powrotnego 

cisnienia w dyszy. Zwezka Venturiego 56, która jest 

zasilana powietrzem, przeksztalca cisnienie powrotne 

w cisnieniowy sygnal w, który zasila kompensator 57. 

Równowaga sil na ramieniu równowazacym 53 jest 

zachowana, gdy moment wytwarzany przez ruchoma 

cewke 51 jest równy momentowi wytwarzanemu przez 

kompensator 57. W tym czasie sygnal pneumatyczny 

w przechodzi do membrany wejsciowej 58. Skok 

membrany wejsciowej jest przekazywany do ramienia 

przyslony 40. Wynikiem jest zmiana odleglosci miedzy 

dysza 59 a ramieniem przyslony 60 zmieniajace 

cisnienie powrotne do dyszy. Cisnienie to dziala w 

pozycjonerach jednostronnego dzialania na 

wzmacniacz 61. Jego wyjscie y powoduje ruch liniowy 

(skok) w silowniku membranowym ze sprezyna (patrz 

rys. 2). 

W pozycjonerze dwustronnego dzialania cisnienie 

dziala na wzmacniacz dwustronnego dzialania 62,w 

którym przeciwstawne cisnienia y1 oraz y2 powoduja 

ruch liniowy w silowniku membranowym bez sprezyny 

(patrz rys. 3). 

Skok jest wykonywany przez trzpien 63 silownika i 

przenoszony za pomoca ramienia sprzezenia 

zwrotnego 11 do dzwigni wspólczynnika skoku 17. 

Dzwignia wspólczynnika skoku 17 jest polaczona z 

ramieniem przyslony 40 za pomoca sprezyny 43. 

Równowaga sil na dzwigni przyslony 40 jest zachowana, 

gdy moment wytwarzany przez membrane 

wejsciowa 58 jest równy momentowi od sily sprezyny 

43 a wytwarzanemu przez ustawiony skok. W ten 

sposób jest utrzymywane ciagle ustawienie silownika 

proporcjonalnie do wartosci elektrycznego sygnalu 

sterujacego. Dynamiczna adaptacja do konkretnego 

silownika (czulosc, stabilnosc) jest mozliwa do 

wykonania za pomoca regulacji dyszy 44 oraz dysz 

tlumiacych 46, 47 (i 48 w pozycjonerach dwustronnego 

dzialania). Skok ustawiany jest pokretlem 41 azeroza 

pomoca pokretla 42. 

Wzrost lub spadek cisnienia w silowniku przy 

wzrastajacym napieciowym sygnale sterujacym 

(charakterystyka prosta lub zrewersowana) ustawiany 

jest w pozycjonerze jednostronnego dzialania za 

pomoca plytki 13. 

# ! 

# 

# 

# $ 

2 � M EA JH� A 

� = I E�= �= ? A 

$ ! 

# ! 

# 

# 

# $ 


� = I E�= �= ? A 

$ ! 

" ! 

# ' 

$ % 

# & 

" 

# " # # 

" ! 

# ' 

$ 

! 

% 

Rys. 2: Pozycjoner jednostronnego dzialania 

# " # # 

" 2 � M EA JH� A 

# & 

� = I E�= �= ? A 

Rys. 3: Pozycjoner dwustronnego dzialania 

# % 

" % 

" & 

$ 

" " 

" 

" 

# % 

" $ 

$ 


� = I E�= �= ? A 

" " 

" 

"


WYPOSAZENIE DODATKOWE 

Poprzez zastosowanie dodatkowego modulu wzmacniacza 

(jedno- lub dwustronnego dzialania) mozna 

otrzymac dwa efekty: znaczaco podniesc wydatek 

powietrza wyjsciowego oraz skrócic czas regulacji do 

1/4 lub 1/7. 

Rys. 4: Pozycjoner jednostronnego dzialania z 

modulem wzmacniacza. 

W przypadku zastosowania zlacza 1/4-NPT, wymagane 

sa kolektory (zblocza) LEXG-BN, -CN Kolektor 

LEXG-CN 2 jest stosowany do przewodów Ø 10mm, 

natomiast kolektor LEXG-BN 3 jest stosowany do 

przewodów Ø12mm. 

2 3 

Rys. 5: Kolektory przylaczeniowe 

W przypadku, gdy wymagane jest monitorowanie 

cisnienia silownika i cisnienia zasilajacego mozna 

zastosowac kolektor z manometrami 4. Kolektor z 

manometrami moze byc stosowany zarówno do 

pozycjonerów jedno- jak i dwustronnego dzialania. 

Rys. 6: Kolektor (zbocze) z manometrami 

Dzieki pieciu sprezynom, pozycjoner mozna 

dostosowac prawie do wszystkich nastawien takich 

jak: podzial na 4 podzakresy (lub 3 podzakresy przy 

analogowym sygnale wejsciowym 4-20 mA), bardzo 

dlugie i bardzo krótkie skoki i katy obrotów, specjalne 

krzywki. Standardowo jest zainstalowana sprezyna 

FES 628/1. Na wyposazeniu jest takze sprezyna FES 

715/1. Dostepne sa Inne zakresy sprezyn (patrz str. 16). 

Do zamontowania na silownikach obrotowych i obrotowej 

armaturze wymagany jest zestaw montazowy 

do silowników obrotowych (kod EBZGPN, -NN, -JN, -ZN). 

Rys. 7: Obudowa zestawu montazowego do silownika 

obrotowego 

Indukcyjne laczniki krancowe pozwalaja na wskazanie 

pozycji np. pozycji skrajnej (kod P, Q, R, T, V, patrz str. 

16). 

Rys. 8: Pozycjoner z dolaczonymi lacznikami 

krancowymi. 

Elektryczny przetwornik polozenia (kod E lub F, patrz 

str. 26) zamienia sygnal skoku lub kata obrotu na 

sygnal elektryczny 4-20mA. 

Rys. 9: Pozycjoner z dolaczonym przetwornikiem 

polozenia


2 MONTAZ 

2.1 Wymiary 

2.1.1 Pozycjoner 

" �# �# 

" �# �# 

" ' 

�' �' ! 

� � $ 

�# �# 

�" �" ' 

& 

! � � # 

�# �# 

�" �" ' 

" 

�' �' " 

! ' 

�# �# " 

�& �& % 

& 

! � � # 

�& �& % 

$ % & ' 

1 Dlawik kablowy M20 x 1,5 

2 Zaslepka 

3 Zacisk uziemiajacy 

4 Zacisk uziemiajacy 

5 Zaciski (+/-) sygnalu wejsciowego (w) 

I Ø = Wyjscie 1 na silownik 

Ú = Zasilanie powietrzem 

II Ø = Wyjscie 2 na silownik (tylko dla 

pozycjonerów dwustronnego dzialania) 

2.1.2 Wzmacniacz, jednostronnego dzialania; kod VKXG-FN 

! 

& & ' 

! �" $ 

! �# & 

$ 

$ # �# 

�# & 

�� E� E� � � " 

� � = N � � ! ' 

# " 

$ �% �% �& �& ! 

# �# �# 

" � � # 

$ ! 

�" �" & 

' 

�! �! # 

! 

� � 

# 

� � # 

% 

�& �& ! 

& �# �# 

�% �% ! 

! 

" � � $ 

6 Gwint wewnetrzny G1/2 dla wyjscia II (y2) 

(tylko dla pozyc. dwustronnego dzialania) 

7 Gwint wewnêtrzny G1/8” dla powietrza 

zasilaj¹cego 

8 Gwint wewnetrzny G1/8” dla wyjscia I (y1) 

9 Ramie sprzezenia zwrotnego 

10 Pokrywa obudowy 

Przykrecac pokrywe obudowy w taki sposób, 

aby zawór wentylacyjny skierowana byla do 

dolu! 

� � 

E� ? D 

Opis na nastepnej stronie


2.1.3 Wzmacniacz jednostronnego dzialania z 

powiekszonym wyjsciem sterujacym, kod: 

VKXG-HN 

" 

" 

" 

" � ' 

! 

" 

" � ' 

! 

& & 

! �" $ 

# $ 

& % 

! �" ! 

$ 

$ 

& ! 

! � % 

! 

� & 

& 

" � # 

2.1.4 Wzmacniacz dwustronnego dzialania, kod: 

VKXG-GN 

2.1.5 Kolektor przylaczeniowy, kod: LEXG-BN 

2.1.6 Kolektor przylaczeniowy, kod: LEXG-CN 

" 

! 

& & 

! �" $ 

2.1.7 Kolektor (zblocze) przylaczeniowy z 

manometrami, kod: LEXG-JN, -MN, -RN 

' 

& 

$ 

$ 

! 

� & 

" ! �# 

�% 

& �# 

� 

& �# 

� 

& # 

! �! # 

% 

�% $ 

1 Gwintwewnetrzny¼-18NPTzasilania 

pozycjonera powietrzem 

2 Gwint wewnetrzny (nie uzywany) 

3 Gwintwewnetrzny¼-18NPTwyjsciaI 

4 Gwintwewnetrzny¼-18NPTwyjsciaII(tylko 

dla pozyc. dwustronnego dzialania) 

5 Gwintwewnetrzny½-14NPTwyjsciaI 

6 Sruby montazowe SW17 

7 Gwintwewnetrzny¼-18NPTwyjsciaII(tylko 

dla kodu VKXG-MN) 

8 Kod LEXG-MN: manometr powietrza wyjscia II 

Kod LEXG-JN: bez manometrów 

9 Kod LEXG-MN: manometr powietrza zasilania 

Kod LEXG-JN: manometr powietrza wyjscia 

10 Kod LEXG-MN: manometr powietrza wyjscia II 

Kod LEXG-JN: manometr powietrza zasilania 

" � 

! 

%


2.2 Montaz do silowników membranowch 

wg DIN IEC 534-6 (NAMUR) 

Zestawy montazowe zawieraja nastepujace czesci: 

EBZG-KN: 

Wspornik montazowy 10 

Dzwignie sprzezenia zwrotnego EBZG-AN 11 

Sworzen posredniczacy 12 

U-sruba 14 

EBZG-HN: 


Dzwignie sprzezenia zwrotnego EBZG-AN 11 


Sruba montazowa 19 

2.2.1 Wymiary 


" � 

" � 

" ! 

�$ ' 

Ramie sprzezenia zwrotnego 11 ze sprezyna 

kompensujaca 16 kod EBZG-AN 

�# 

� � 

� � 

% �' 

�! 

� 

$ 

� " 

kod EBZG-BN 

$ # 

�# $ 

& ! 

! � % 


�! ' 

� $ 

% �& � � # 

�! �� 

' 

! �# & 

% 

�& ! 

" 

�# # 

�! ' 

�% & 

5 9 

" ! 

�$ ' 

�" ! 

� � 

E� ? D 

# # �# 

� ' 

' 

! �# " 

2.2.2 Wyznaczenie strony montazu Silownik 

membranowy jednostronnego dzialania 

Nalezy sprawdzic czy silownik znajduje sie we 

wlasciwej pozycji wymaganej przez proces. 

(Czysilownik otwiera sie czy zamyka pod wplywem sily 

sprezyny?) Strone montazu wybiera sie na podstawie 

ponizszej tabelki, biorac pod uwage kierunek 

przesuniecia trzpienia silownika pod wplywem 

wzrastajacego sygnalu wejsciowego. 

5 E�� M � E� � = � O � = 

I E�= I F HA � O � O 

7 I J= M EA � E= 

� = F �O J? A 

7 I J= M EA � E= 

� = F �O J? A 

5 E�� M � E� � = � O � = 

I E�= I F HA � O � O 

7 I J= M EA � E= 

� = F �O J? A 

Strzalka oznacza kierunek ruchu trzpienia przy 

wzrastajacym sygnale wejsciowym. Kierunek dzialania 

sygnalu wejsciowego moze byc ustawiony na plytce 

13 (patrz str. 31): 

N = Normalny kierunek dzialania (wzrost 

elektrycznego sygnalu wejsciowego powoduje wzrost 

cisnienia sterujacego silownikiem) 

U = Odwrotny kierunek dzialania (wzrost elektrycznego 

sygnalu wejsciowego powoduje obnizenie 

cisnienia sterujacego silownikiem) 

Silownik membranowy dwustronnego dzialania 

W pozycjonerach podwójnego dzialania pokretlo na 

plytce 13 pozostaje zawsze w pozycji „N”. Zgranie 

sygnalu wejsciowego z kierunkiem dzialania trzpienia 

silownika dokonuje sie poprzez wybranie strony 

montowania pozycjonera i przewodów wyjsciowych 

pozycjonera do silownika: 

Jezeli trzpien silownika ma sie wysuwac przy 

wzrastajacym sygnale wchodzacym, wyjscie y1 

powinno byc podlaczone na górze silownika, natomiast 

wyjscie y2 powinno byc podlaczone na dole silownika. 

Pozycjoner jest zamontowany po prawej stronie. 

Jezeli trzpien silownika ma sie cofac przy rosnacym 

sygnale wejsciowym, wyjscie y1 powinno byc podlaczone 

na dole silownika i wyjscie y2 powinno byc podlaczone 

na górze silownika. Pozycjoner jest zamontowany 

wówczas po lewej stronie. 

Strzalka oznacza kierunek ruchu trzpienia przy 

wzrastajacym sygnale wejsciowym. 

7 I J= M EA � E= 

� = F �O J? A


2.2.3 Montaz do silowników membranowych 

Montaz pozycjonera odbywa sie przy uzyciu zestawu 

montazowego do silowników membranowych (wg 

normy IEC 534-6), po prawej lub po lewej stronie 

silownika: 

a) Przykrecic sworzen 12 z nakretka kontrujaca do 

zlacza silownika (patrz rys. 12). 

b) Przykrecic wspornik 10 do pozycjonera dwiema 

srubami M6 z lbem gniazdowym (5 mm A/F). 

c) Przymocowac pozycjoner ze wspornikiem 10 do 

silownika membranowego. Dla silowników 

membranowych ECKARDT z jarzmami 

odlewanymi: przymocowac wspornik 10 wkrecajac 

sruby 19 do nagwintowanych otworów w jarzmie 

(patrz rys. 10). Dzwignia sprzezenia zwrotnego 11 

jest wówczas poziomo w polowie skoku. Silownik 

membranowy z jarzmem kolumnowym: 

przymocowac wspornik 10 U-srubami 14 do 

kolumn w taki sposób, aby dzwignia sprzezenia 

zwrotnego 11, która jest luzno przymocowana do 

walka 15 i sruby 12, byla poziomo w polowie skoku 

(patrz rys. 11). 

d) Ustawic silownik w pozycji 0% skoku. 

Przymocowac dzwignie sprzezenia zwrotnego 11 

do walka pozycjonera 15 i sworznia 12 wtaki 

sposób, aby sprezyna kompensujaca 16 byla 

powyzej sworznia 12 w przypadku prawej strony 

montazu, lub ponizej sworznia 12 w 

przypadkulewej strony montazu (patrz rys. 9). 

Zabezpieczyc sworzen 12. 

e) Odciagnac dzwignie nastawu skoku 17 w 

przeciwna strone do sruby ograniczajacej i 

wykonac polaczenie tarciowe pomiedzy dzwignia 

sprzezenia zwrotnego 11 a walkiem pozycjonera 

poprzez dokrecenie sruby z gniazdem wewnetrznym 

szesciokatnym (10mm A/F) na dzwigni 

sprzezenia zwrotnego. 

f) Podlaczyc wyjscie pozycjonera y1 do silownika 

membranowego (jednostronnego dzialania) lub 

wyjscia y1 i y2 (dwustronnego dzialania). 

g) Podlaczyc kable elektryczne. 

h) Podlaczyc zasilanie powietrza min. 1.4 bar do max. 

6 bar, ale nie wieksze niz dozwolone cisnienie 

robocze silownika. 

i) Przykrecic pokrywe obudowy pozycjonera w 

taki sposób, aby otwór wentylacyjny byl 

skierowany do dolu (patrz oznaczenie ‘M’ na rys. 

12). 

M 

� � 

E� ? D 

�� ! # 

�% ' �� ! & 

" 

$ ! �# 

�# 

$ ! �# 

�# 

" ! 

�$ ' 

' 

# 

�" 

# 

�" 

# # �# 

� ' 

�" 

# �# 

" � # 

Rys. 10: Montaz do silownika membranowego z 

jarzmem odlewanym (norma IEC 534-6; prawa strona 

mocowania pozycjonera), kod G 

# # �# 

� ' 

�" 

# �# 

" � # 

Rys. 11: Montaz do silownika membranowego z 

jarzmem kolumnoiwym (norma IEC 534-6; prawa 

strona mocowania pozycjonera), kod F 

11 

12 

16 

Rys. 12: Widok zewnetrzny pozycjonera (pozycja 

startowa, lewa strona mocowania).


2.3 Montaz do silowników obrotowych 

Montaz pozycjonera do silownika obrotowego wymaga 

zastosowania specjalnego zestawu montazowego. 

Zakres roboczy krzywki liniowej wynosi 

2.3.1 Wersja z walkiem 

(wg VDI/VDE 3845), kod EBZG-ZN 

! $ �# 

# �! % 

& � �# 

� � � 

$ �# 

�" $ 

2.3.2 Wersja z kolnierzem 

kod EBZG-JN 

Max. kat obrotu 120°; 

wymagany moment 0.14 Nm 

� 

� 

% # 

�' # 

� 

� 

$ 

�! $ 

% $ �# 

$ �' # 

$ �# 

�" $ 

� $ N ! N 

, 1� ' 

% 

�% $ 

! 

� 

# " 

� ! 

�! ' 

" % 

�& # 

& $ 

! �! ' 

# 

�' % 

� $ N " N 

, 1� ' 

$ 

� " 

do 120°, zas krzywka staloprocentowa i odwrócona 

staloprocentowa mierzy katy do 90° (charakterystyka 

liniowa dla katów miedzy 70° a 90°). 

$ �# 

� $ 

# 

� 

�! ' 

$ ! 

�" & 

� � 

E� ? D 

" �# 

� & 

" 

� $ 

�" % 

" 

�# # 

! �# 

�# ! 

� $ N " N 

, 1� ' 

� $ N ! N 

, 1� ' 

& 

�! 

$ 

�# !


2.3.3 Wersja bez kolnierza 

kod EBZG-NN, -PN 

! $ �# 

# �! % 

$ �# 

�" $ 

! 

� & 

Dopasowanie walka silownika oraz korekta 

polozenia katowego wymagana na miejscu 

podczas montazu! 

2.3.4 Wymiary obudowy zestawów 

montazowych do silowników 

obrotowych 

Do wszystkich wersji 

Kod EBZG-NN 

Do wersji bez kolnierza 

Kod EBZG-PN 

$ �# 

� $ 

�" % 

" � $ 

�# # � � " 

�" % 

$ 0 & 

�$ ! 

� $ N " N 

, 1� ' �# ' � 

� $ N ! N 

, 1� ' 

" ! 

�$ ' 

" ! 

�$ ' 

# 

�' % 

" # � 

�% % � 

� � 

E� ? D 

$ % 

$ �# % 

�& �& % % 

$ �# % 

$ % 

$ �# % 

# � 

' # 

! �% " 

' # 

! �% " 

� $ 

�" % 

$ " 

�# 

$ 

�$ ! 

$ " 

�# 

' ' 

! �' 

' ' 

! �' 

" ! 

� $ 

� 

� # 

" �� # �# 

�# # �� $


2.3.5 Montaz do silowników obrotowych 

a) Usunac przezroczysta oslone z obudowy zestawu 

montazowego. 

b) Zamontowac obudowe zestawu montazowego na 

silowniku obrotowym; w razie potrzeby uzyc 

elementów dostarczonych przez producenta 

silownika. 

Rys 13: Silownik obrotowy z zamocowanym zestawem 

montazowym 

c) Ustawic silownik w pozadanej pozycji poczatkowej 

(kat obrotu = 0°). 

d) Zamontowac krzywke 24 zgodnie z kierunkiem 

obrotów silownika (patrz rys. 14). Krzywka liniowa 

powinna byc przymocowana do walka napedowego 

silownika w taki sposób, aby wymiar x lub y wynosil 

2 mm (patrz rys. 15). W przypadku krzywki 

staloprocentowej wymiar x powinien wynosic 17,5 

mm a wymiar y okolo 21,5 mm. W przypadku 

krzywki odwróconej staloprocentowej wymiar x 

powinien wynosic 18 mm a wymiar y okolo 23 mm. 

Do krzywki staloprocentowej i odwróconej 

staloprocentowej nalezy stosowac sprezyne FES 

627/1. 

) � 

* � 

F � � O ? �= � H� O M � E F H� O 

� > H� ? EA I E�� M � E� = 

F � � O ? �= � H� O M � E F H� O 

� > H� ? EA I E�� M � E� = 

) 

" 

* 

) 

) 

" 

" 

�E� E� M = 

I J= �� F H� ? A � J� M = � @ M H� ? � � = I J= �� F H� ? A � J� M = 

Rys. 14: Pozycje krzywek 

* 

* 

! 

" 

# ! 

! ! 

2 � M EA JH� A � = I E�= �= ? A 

2 � M EA JH� A � = I E�= �= ? A 

Rys 15: Silownik obrotowy z zestawem montazowym 

do silowników obrotowych i pozycjonerem dwustronnego 

dzialania 

e) Przykrecic dzwignie sprzezenia zwrotnego 

silownika obrotowego 30 do walka pozycjonera 15 

tak jak pokazano na rys. 16. 

Rys. 16: Montaz dzwigni sprzezenia zwrotnego do 

pozycjonera. 

f) Zamontowac pozycjoner na obudowie zastawu 

montazowego. Przymocowac sprezyne 31 do dzwigni 

sprzezenia zwrotnego 30. Zamocowac prowadnik 32 

do krzywki tak, jak na rys. 17. 

Rys. 17: Montaz pozycjonera do silownika 

obrotowego. Orientacja krzywki.


Przykrecic pozycjoner do obudowy zestawu 

montazowego. W przypadku krzywki liniowej 

iodwróconej staloprocentowej nalezy sprawdzic czy 

oznaczenie 33 pokrywa sie ze srodkiem prowadnicy 

32 (patrz rys. 18). W przypadku krzywk i staloprocentowej 

nalezy sprawdzic czyprowadnica 

przylega w wybraniu poczatkowym krzywki (patrz 

rys. 18) . 

g) Montazu koncowego dzwigni sprzezenia zwrotnego 

dokonuje sie przy zerowym skoku 0% (kacie obrotu 

0°). Najpierw nalezy poluzowac srube z gniazdem 

wewnetrznym (ampol) 5 mm A/F na dzwigni 

sprzezenia zwrotnego 30 przez otwór 34 (patrz rys. 

19), nastepnie odciagnac dzwignie nastawiania 

skoku 17 az do sruby oporowej 18 (patrz str. 31) i 

dokrecic srube z gniazdem wewnetrznym 5 mm 

A/F. 

) 

" 

! ! ! 

�E� E� M = 

Rys. 18: Dopasowanie krzywki 24 

* 

34 

) 

" 

! ! ! 

� @ M H� ? � � = I J= �� F H� ? A � J� M = 

) 

" 

I J= �� F H� ? A � J� M = 

Rys. 19: Dokrecenie dzwigni sprzezenia zwrotnego 

* 

* 

h) W przypadku silownika jednostronnego dzialania, 

podlaczyc wyjscie y1 do silownika; w przypadku 

silownika dwustronnego dzialania podlaczyc y1 i y2 

do silownika Podlaczyc komore, w której, wraz ze 

wzrostem elektrycznego sygnalu wejsciowego, ma 

wzrastac cisnienie do y1. 

i) Podlaczyc sygnal ‘w’ (wejscie). 

j) Podlaczyc zasilanie powietrza (min. 1.4 bar do max. 

6 bar), nie przekraczac dopuszczalnych cisnien 

roboczych okreslonych dla silownika. 

Uwaga ! 

Jezeli silownik przesuwa sie do pozycji koncowej 

oznacza to, ze pozycja zamontowania krzywki nie 

zgadza sie kierunkiem obrotów silownika. W tym 

przypadku nalezy odwrócic krzywke. 

k) Przymocowac czerwona wskazówke 35 w taki 

sposób, aby wskazywala kat obrotu 0° przy pozycji 

poczatkowej silownika (w = 0). 

l) Przymocowac przezroczysta oslone (patrz rys. 20). 

! # 

Rys. 20: Mocowanie wskazówki 35 i przezroczystej 

oslony 

2.3.6 Odwrócenie kierunku obrotu 

Silownik jednostronnego dzialania: przekrecic pokretlo 

na plytce (str. 31, element 13) w pozycje „U” i odwrócic 

krzywke 24. Silownik dwustronnego dzialania: 

zamienic przewody wyjsciowe i odwrócic krzywke 

(patrz rys. 15). Pokretlo na plytce (str. 31, element 13) 

ustawic w pozycji „N”.


3 POLACZENIA ELEKTRYCZNE 

Podczas instalacji nalezy przestrzegac norm DIN VDE 

0100 i/lub DIN VDE 0800, jak równiez norm lokalnych. 

Dodatkowo nalezy przestrzegac normy VDE 0165 

dotyczacej systemów zwiazanych z obszarami 

niebezpiecznymi. 

Wiecej wazniejszych informacji mozna uzyskac w 

rozdziale 8 (Wymagania bezpieczenstwa, ochrona 

przed wybuchem). 

Jezeli wymagane jest uziemienie lub wyrównanie 

potencjalów nalezy podlaczyc wewnetrzne uziemienie 

36 lub zewnetrzne uziemienie 37. Urzadzenia moga 

pracowac jedynie w nieruchomej pozycji. 

Przewody przechodza przez dlawik 7 Pg 13.5. Dlawik 

jest przystosowany do przewodów o srednicach od 6 

do 12 mm. 

Podlaczenie przewodu sygnalu sterujacego „w” 

dokonuje sie w zaciskach 38 + i -, które sa 

przystosowane do przewodów 2.5 mm2 (patrz rys. 21). 

Sprawdzic polaryzacje! 

Rys. 21: Polaczenia elektryczne 

38 36 38 

7 37 

4 URUCHOMIENIE 

Przed uruchomieniem pozycjonera nalezy sprawdzic 

czy jest on przystosowany i dopasowany do skoku i 

katów obrotów silownika oraz wejsciowego sygnalu 

elektrycznego. 

Ustawniki moga byc podlaczone do sygnalów 

wejsciowych o zakresie 0-20 mA, 4-20 mA lub podzielonych 

zakresów (podzakresów) bez koniecznosci 

zmiany podstawowych nastawien. Powietrze zasilajace 

powinno byc pod cisnieniem min. 1.4 bar lecz nie 

wiekszym niz 6 bar i nie powinno przekraczac 

dopuszczalnych cisnien roboczych silownika 

membranowego. 

4.1 Ustawienie wzmocnienia 

Wzmocnienie i czulosc pozycjonera ustawia sie za 

pomoca sruby dlawiacej 44 (patrz str. 31). Sruba ta 

jest fabrycznie maksymalnie dokrecona, co daje 

maksymalne wzmocnienie. Wielkosc wzmocnienia jest 

zalezna od cisnienia powietrza zasilajacego: 

Cisnienie 

zasilajace 

Maksymalne wzmocnienie 

Pozycjoner jednostr. 

dzialania 

Pozycjoner dwustr. 

dzialania 

1,4 bar ok. 150 ok. 100 

4 bar ok. 90 ok. 150 

6 bar ok. 60 ok. 180 

Przedstawione zostaly wartosci wzmocnienia przy 

zamontowanej sprezynie FES 628/1. Obrót sruby 44 w 

kierunku odwrotnym do ruchu wskazówek zegara 

powoduje zmniejszenie wartosci wzmocnienia. 

Uwaga: 

Po kazdej zmianie wzmocnienia nalezy ponownie 

ustawic wartosc zera. Aby nie przekroczyc 

dopuszczalnych cisnien w silowniku, sruba dlawiaca 

44 nie powinna byc wykrecana powyzej ¼ obrotu przy 

cisnieniu 6 bar. Dodatkowym przed tym zabezpieczeniem 

jest sruba ograniczajaca 45. Fabryczne ustawienia 

pozwalaja na obrót sruby dlawiacej 44 o jeden obrót.


4.2 Ustawienie zera i skoku 

(patrz str. 31) 

Przed rozpoczeciem ustawien nalezy kilkakrotnie 

poruszyc dzwignia 40 wprawoiwlewo,abypoprawnie 

ustawic przyslonki. 

a) Ustawic minimalna wartosc sygnalu wejsciowego 

„w” (poczatek skoku). 

b) Krecic sruba zera 41 dopóki silownik zacznie sie 

poruszac z pozycji koncowej. 

Uwaga: 

Zgodnie z normami VDI/VDE 2174 dopuszczalne sa 

wahania zakresu ruchu (skoku) do 2% w jednej z 

dwóch pozycji krancowych. Przy sygnale 

wejsciowym 0-20 mA zaleca sie wykorzystanie tej 

tolerancji poprzez podniesienie minimalnej wartosci 

sygnalu niewiele powyzej 0 mA (ok. 0.1 mA, max. 

0.4 mA). Umozliwi to calkowite odpowietrzenie 

silownika na potrzeby bezpieczenstwa. 

c) Ustawic maksymalna wartosc sygnalu wejsciowego 

„w” (koniec skoku). 

d) Krecic sruba nastawiania skoku 42 do momentu az 

silownik osiagnie dokladnie swoje polozenie 

koncowe: 

Obrót w prawo: powiekszenie zakresu 

Obrót w lewo: zmniejszenie zakresu 

Ponownie sprawdzic ustawienie zera i skoku.. 

Uwaga: 

Kiedy sruba oporowa 18 znajduje sie we wlasciwym 

polozeniu a dzwignia sprzezenia zwrotnego jest 

poprawnie zamontowana nie istnieje mozliwosc 

wzajemnego oddzialywania na siebie ustawien zera i 

skoku. Jezeli skok nie moze byc ustawiony z istniejaca 

sprezyna, nalezy dobrac sprezyne wedlug nastepujacych 

kryteriów: 

pozycja koncowa wyzsza wymaga zastosowania 

sprezyny bardziej miekkiej z wieksza liczba 

zwojów (do duzych skoków i rozdzielonego 

zakresu) 

dotyczy krzywych (1-5) b 

zakres skoku istniejacej sprezyny 

dotyczy krzywych (1-5) a 

pozycja koncowa nizsza wymaga zastosowania 

bardziej twardej sprezyny z mniejsza liczba 

zwojów (do mniejszych skoków, krzywek 

staloprocentowych) 

Istnieje 5 róznych sprezyn, które mozna dopasowac 

do skoku i sygnalu wejsciowego. Wymagana sprezyna 

moze byc dokladnie wyznaczona za pomoca 

wspólczynnika skoku Ux. 

4.3 Ustawienie tlumienia 

(patrz str. 31) 

Wydajnosc pozycjonera moze byc zredukowana za 

pomoca dlawika tlumiacego 46. Pozycjonery 

dwustronnego dzialania sa wyposazone w dlawik 

tlumiacy 47 do korekcji sygnalu y1 i dlawik tlumiacy 48 

do korekcji sygnalu y2 (patrz rys. 27). W swym 

normalnym ustawieniu dysza tlumiaca lezy w tej samej 

powierzchni co obudowa wzmacniacza. Wyjscie 

powietrza jest tlumione o ok. 2.5 razy przy calkowitym 

wkreceniu dlawika w prawo. Redukcja wyjscia 

powietrza nie powinna byc za duza, poniewaz moze to 

powodowac powolna reakcje systemu. 

Strona 31, pozycjoner jednostronnego dzialania: 

Ustawienie wzmocnienia 44 i tlumienia 46 

Strona 31, pozycjoner dwustronnego dzialania: 

Ustawienie wzmocnienia 44 i tlumienia 47 i 48 

4.4 Podzial sygnalu wejsciowego 

Mozliwe jest sterowanie kilkoma silownikami za 

pomoca jednego elektrycznego sygnalu wejsciowego. 

Aby zachowac pelen skok kazdego z silowników 

nalezy kazdy z nich sterowac jednym podzakresem 

sygnalu wejsciowego. Wymaga to specjalnych 

ustawien pozycjonera, zera i skoku. Kilka 

pozycjonerów odpowiednio polaczonych ze soba 

moze byc sterowanych jedna, glówna jednostka 

sterujaca. 

Rys. 22: Przyklad podzialu na 2 podzakresy 

Nalezy pamietac, ze nie mozna przekraczac 

dopuszczalnego obciazenia sterownika. Rezystancja 

jednego pozycjonera w temperaturze 20°C wynosi ok. 

200 Ohm. 

Wyboru wlasciwej sprezyny mozna dokonac na 

podstawie zakresu wspólczynnika skoku lub wykresu 

charakterystyk sprezyn (patrz str. 17).


Jezeli zero musi byc podniesione powyzej 10 mA 

(np. w przypadku zwielokrotnienia podzakresów) 

nalezy przeprowadzic nastepujace ustawienia: 

a) Zamknac doplyw powietrza zasilajacego. 

b) Zdjac naprezenie w sprezynie 43 poprzez 

obracanie pokretlem 41. 

c) Poluzowac srube z gniazdem wewnetrznym (A/F 

10) mocujaca dzwignie sprzezenia zwrotnego i 

odchylic dzwignie skoku 17 od sruby oporowej 18. 

Czynnosc ta powoduje wstepne obciazenie sprezyny 

43. W tej pozycji dokrecic srube z gniazdem 

wewnetrznym dzwigni sprzezenia zwrotnego. 

d) Podlaczyc zasilanie powietrzem 

e) Ustawic minimalny poziom sygnalu wejsciowego „w” 

(poczatek skoku). 

f) Pokrecac sruba zera 41 az silownik zacznie 

poruszac sie z pozycji krancowej. Jezeli nie jest to 

mozliwe nalezy ponownie zwiekszyc napiecie 

sprezyny w sposób opisany w punkcie c) 

g) Ustawic maksymalna wartosc sygnalu 

wejsciowego „w” (koniec skoku). 

h) Przekreca pokretlem skoku 42 az silownik osiagnie 

swoja koncowa pozycje. 

Uwaga ! 

Przy tym ustawianiu zero i zakres skoku sa wzajemnie 

zalezne. Ustawienia od e) do h) musza byc 

powtarzane tyle razy, az beda poprawne. Nadmienia 

sie, iz wychylenie dzwigni skoku 17 nie moze 

przekroczyc 39°, poniewaz dzwignia ta moglaby 

uderzac o obudowe przy osiaganiu koncowej pozycji. 

Nr ident. 

Sprezyna Krzywka 1) 

Stare 

oznaczenie Kolor 

1 420 493 013 FES 627/1 zólty 

2 420 494 019 FES 628/1 zielony 

3 502 558 017 FES 612/1 - brak - 

4 420 496 011 FES 715/1 szary 

5 420 495 014 FES 629/1 niebieski 

4.5 Okreslenie wspólczynnika kata 

obrotu Uϕ 

Odnosnie zestawu montazowego do silowników 

obrotowych (kod P, M, J, Z, R) wspólczynnik kata 

obrotu Uϕ jest okreslony nastepujaco: 

ϕ 

kat obruto [°] 

Uϕ = 

staloproc. i 

liniowa odwrócona 

staloproc. 

max. 120° max. 90° 

1,7 ... 4,7 

(max. 7,0) 

3,5 ... 9,5 

(max. 14,0) 

5,8 ... 14,5 

(max. 21,75) 

8,4 ... 21,5 

(max. 32,75) 

11,5 ... 27,5 

(max. 41,5) 

= 

∆ w zakres sygnalu wejsciowego [ mA ] 

Wspólczynniki kata obrotu Uϕ poszczególnych 

sprezyn przedstawione sa w tabeli. Katy obrotu sa 

takze naniesione na wykres charakterystyk sprezyn 

(patrz str. 17). 

4.6 Okreslenie wspólczynnika skoku Ux 

Wspólczynnik skoku Ux jest to stosunek calkowitego 

zakresu zmiennej wyjsciowej (skok x) do calkowitego 

zakresu zmiennej wejsciowej (zmienna „w”). Dla 

silowników membranowych Eckardt’a typ PA200 do 

PA700/7002 (250 – 1000 cm2): 

x 

skok [ mm ] 

Ux = 

= 

∆ w zakres sygnalu wejsciowego [ mA ] 

Dla silowników membranowych Eckardt’a 1500 cm 2 i 

innych wytwórców (l0 = 117.5 mm 1) ): 

x 

Io 

Ux = 

× 

∆ w Is 

gdzie: ls = dlugosc ramienia sprzezenia zwrotnego (dla 

silowników Eckardt’a 1500 cm2 ls = 122.5 mm). 

Wspólczynnik skoku moze sluzyc do wyznaczenia 

rodzaju sprezyny. Istnieje piec sprezyn pokrywajacych 

odpowiednie zakresy skoku silownika i sygnalu 

wejsciowego. 

2,4 ... 8 

(max. 10) 

5,0 ... 15 

(max. 20) 

8,2 ... 24 

(max. 28) 

12,0 ... 35 

(max. 43) 

- 

Wspólczynnik zakresu 

wspólcz. 

skoku Ux 

mm 

mA 

0,4 ... 1,2 

(max. 1,7) 

0,85 ... 2,3 

(max. 3,35) 

1,4 ... 3,5 

(max. 5,25) 

2,0 ... 5,5 

(max. 7,9) 

2,75 ... 7,0 

(max. 10,0) 

zakres 

skoku 2) 

mm 

Uwagi 

8 ... 34 2) 

17 ... 68 wbudowana 

28 ... 105 2) 

40 ... 158 3) 

55 ... 200 3) 

1) Dla krzywek staloprocentowych i odwróconych staloprocentowych wspólczynnik kata obrotu jest funkcja ich odpowiednich katów obrotu 

2) Zawarte w FESG-FN (nr ident. 420 496 011) 

2) 

2)


4.6.1 Zakresy wspólczynnika skoku sprezyn 

Wspólczynnik skoku Ux okreslony jak powyzej 

powinien znajdowac sie jak najblizej dolnej wartosci 

zakresu opisanego w tabeli. 

4.6.2 Charakterystyki sprezyn 

Skok x0 jest ustanowiony na podstawie 

standardowego ramienia sprzezenia zwrotnego 

Eckardt’a wynoszacego l0=117.5 mm. 

1I � = N � � 

" 

# �# ' 

I � � � 

1I � E� � � 

% 

�& ! 1� � 

% �# 

" �$ 

Rys. 23: Ramie sprzezenia zwrotnego 

Jesli uzywana jest inna dlugosc (ls), wówczas skok xs 

musi byc przeliczony na skok x0 

117,5 ⋅ xs 

xo = 

[mm] 

Is 

Wybór sprezyny i ustawien zakresu pomiarowego 

Okreslenie odpowiedniej sprezyny do podzakresu: 

a) Wpisac pozadana wartosc zadana wielkosci „w” dla 

punktu poczatkowego na diagramie.. 

b) Okreslic x0 jesli ls nie jest równe 117.5 mm. 

c) Wpisac punkt przeciecia w/x0. 

Podniesienie zera przy zakresie 4-20 mA i podzakresów 

1a, 2a, 3a, 4a, 5a = skok poczatkowy sprezyny 

1b, 2b, 3b, 4b, 5b = max. skok 

d) Przeprowadzic linie prosta przez punkty okreslone 

w punktach a) i c). 

e) Jesli prosta nie przechodzi przez poczatek ukladu 

wspólrzednych nalezy poprowadzic przez niego 

prosta równolegla. 

f) Korzystajac z wykresu nalezy wybrac sprezyne, 

której charakterystyka (a) znajduje sie 

bezposrednio pod wyznaczona wczesniej prosta. 

Przyklad (pokazany na wykresie) 

Podzial zakresu 

Zawór 1: 

w = 0 ... 10 mA 

xs = 30 mm ((zakres skoku) 

Is = 140 mm 

xo = 

117,5 ⋅ 30 

140 

=25,2mm 

Punkt przeciecia w = 10 mA z x0=25.2 mm S1 

Wybrano sprezyne 4 (FES 715/1), poniewaz jej 

charakterystyka lezy bezposrednio pod wyznaczona 

przez nas prosta. 

Zawór 2: 

w = 10 ... 20 mA 

xs = 50 mm (zakres skoku) 

Is = 140 mm 

xo = 

117,5 ⋅ 50 

140 

=42mm 

Punkt przeciecia w = 20 mA z x0=42 mm S2 Wybrano 

sprezyne 5 (FES 629/1), poniewaz jej charakterystyka 

lezy bezposrednio pod wyznaczona przez nas druga 

prosta. 

9 = H J� � = @ = � = 

1) l0 = standardowa dlugosc ramienia sprzezenia zwrotnego Eckardt’a 

2) Przy ls=117.5 mm i ∆ω=20 µΑ


5 KONSERWACJA 

5.1 Podstawowe ustawienia pozycjonera 

jednostronnego dzialania 

Podstawowe ustawienie pozycjonera jest wymagane 

w przypadku uprzedniego demontazu lub zmiany 

elementów. 

Wszystkie nastawy pozycjonera opisane sa na str. 14 

(uruchomienie). 

Uwaga: 

Jezeli dokonywane byly zmiany w przetworniku I/P 65 

(patrz rys. 30) to takze nalezy dokonac ponownych 

jego ustawien (patrz str. 20). 

Zestaw narzedzi potrzebny do dokonania ustawien: 

- srubokret 

- klucz zwykly 7 mm A/F 

- szczelinomierz 0.6 mm 

- manometr 1.6 bar 

- generator sygnalu pradu stalego. 

Jesli ustawien dokonuje sie na zamontowanym 

urzadzeniu to przed dokonaniem ustawien dzwignia 

sprzezenia zwrotnego musi byc zdemontowana z 

walka pozycjonera. 

Ponizszy opis czynnosci czytac nalezy w oparciu o 

rysunkinastr.30i31. 

a) Przestawic pokretlo na plytce 13 w pozycje „N” 

b) Maksymalnie wkrecic dlawik 44 (pokrecajac w 

prawo) (maksymalne wzmocnienie) 

c) Odczepic sprezyne 43 z dzwigni 40. 

d) Sprawdzic czy przyslony 60 na dzwigni 40 sa 

wspólosiowe z gniazdem dyszy 59. Jezeli nie ma 

wspólosiowosci to nalezy ustawic polozenie 

wzmacniacza 61. Sruby wzmacniacza sa dostepne 

po zdjeciu przetwornika I/P (patrz 5.3.1). 

e) Poruszac dzwignia 40 kilkarazywlewoiwprawo, 

aby przyslony ustawily sie równolegle do dysz. 

f) Odchylic dzwignie 40 w lewo. Pokrecajac pretem 

szesciokatnym 66 7 mm A/F, ustawic odleglosc ok. 

0.6 mm (szczelinomierzem) pomiedzy dysza 

polewej stronie i po prawej stronie. Dokrecic pret 

szesciokatny 66. 

g) Przygotowac pozycjoner do testu tak jak pokazano 

na rys. 24, ustawic cisnienie zasilania na 1.4 bar 

h) Odciagnac dzwignie 40 w lewo. W przypadku, gdy 

wyjscie y nie wzrasta do wartosci cisnienia zasilania 

mozliwe jest, ze w ukladzie wystepuja przecieki 

powietrza lub przyslony sa zle ustawione (powtórzyc 

‘e’). 

i) Zamocowac ponownie sprezyne 43 do dzwigni 40 i 

ustawic prad staly w=10 mA. Postepowac jak 

ponizej, aby ustawic pozycje „zero” niezaleznie od 

ustawien skoku: 

k) Odchylic dzwignie zakresu skoku 17 az do oparcia o 

srube ogranicznik 18 

I) Ustawic duzy wspólczynnik skoku (ok. 2 mm od 

górnego polozenia „stop”) pokretlem 42. 

m)Ustawic pokretlo pozycji „zero” 41 w taki sposób, 

aby cisnienie wyjsciowe y wynosilo okolo 0.6 bar, 

zanotowac ta wartosc. 

n) Ustawic maly wspólczynnik skoku (ok. 2 mm od 

dolnego polozenia „stop”) pokretlem 42. Cisnienie 

wyjsciowe y przy ustawianiu nie moze zmienic sie 

wiecej niz ± 150 mbar w stosunku do wartosci w 

punkcie m). 

o) Sruba oporowa 18 powinna byc dostrajana w 

przypadku wiekszych odchylen cisnienia. Punkty od 

l) do n) nalezy powtarzac az do momentu, gdy 

odchylka bedzie mniejsza niz ±150 mbar. 

p) Zabezpieczyc srube oporowa 18 zaslepka. 

Przywrócic oryginalne nastawienie pokretla na 

plytce 13. Zainstalowac ponownie pozycjoner lub 

zainstalowac dzwignie sprzezenia zwrotnego na 

walek. 

Patrz str. 14 – uruchomienie. 

2 � M EA JH � A 

� = I E�= �= ? A 

, + � ) 

Rys. 24: Obwód testowy pozycjonera jednostronnego 

dzialania


5.2 Podstawowe ustawienia pozycjonera 

dwustronnego dzialania 

Podstawowe ustawienie pozycjonera jest wymagane 

w przypadku uprzedniego demontazu lub zmiany 

elementów. Wszystkie nastawy pozycjonera opisane 

sa na str. 14 (uruchomienie). 

Uwaga: 

Jezeli dokonywane byly zmiany w przetworniku I/P 65 

(patrz rys. 30) to takze nalezy dokonac ponownych 

jego ustawien (patrz str. 20). Zestaw narzedzi 

potrzebny do dokonania ustawien: 

- srubokret 

- klucz zwykly 7 mm A/F 

- szczelinomierz 0.6 mm 

- 2 manometry 1.6 bar 

- generator sygnalu pradu stalego. 

Jesli ustawien dokonuje sie na zamontowanym 

urzadzeniu to przed dokonaniem ustawien dzwignia 

sprzezenia zwrotnego musi byc zdemontowana z 

walka pozycjonera. 

Ponizszy opis czynnosci czytac nalezy w oparciu o 

rysunkinastr.30i31. 

a) Pozostawic pokretlo na plytce 13 w pozycji „N” 

b) Maksymalnie wkrecic dlawik 44 (pokrecajac w 

prawo) (maksymalne wzmocnienie). 

c) Odczepic sprezyne 43 z dzwigni 40. 

d) Sprawdzic czy przyslony 60 na dzwigni 40 sa 

wspólosiowe z gniazdem dyszy 59. Jezeli nie ma 

wspólosiowosci to nalezy ustawic polozenie 

wzmacniacza 61. Sruby wzmacniacza sa dostepne 

po zdjeciu przetwornika I/P. 

e) Poruszac dzwignia 40 kilkarazywlewoiwprawo, 

aby przyslony ustawily sie równolegle do dysz. 

f) Odchylic dzwignie 40 w lewo. Pokrecajac pretem 

szesciokatnym 66 7 mm A/F, ustawic odleglosc ok. 

0.6 mm (szczelinomierzem) pomiedzy dysza po 

lewejstronieipoprawejstronie.Dokrecicpret 

szesciokatny 66. 

g) Przygotowac regulator do testu tak, jak pokazano 

na rys. 25, ustawic cisnienie zasilania na 6 bar. 

h) Odciagnac dzwignie 40 wlewoiwprawo.Cisnienia 

y1 i y2 musza sie zmieniac naprzemian od 0 do 

cisnienia zasilania. 

i) Zamocowac ponownie sprezyne 43 do dzwigni 40 i 

ustawic prad staly w = 10 mA. 

j) Ustawic pokretlo 41 pozycji „zero” tak aby cisnienia 

y1iy2bylyrówne. 

k) Ustawic srube 67 tak, aby cisnienia y1 i y2 wynosily 

ok. 4.2 bar (70% cisnienia zasilania). Jesli 

potrzebne powtórzyc nastawy j) i k). 

l) Ustawic cisnienie zasilania na 1.4 bar. Ustawic 

pokretlo pozycji „zero” 41 w taki sposób aby 

cisnienia y1 i y2 byly równe. Powinny wynosic ok. 

0.7 bar (50% cisnienia zasilania) (tylko sprawdzic 

pomiar). Postepowac jak ponizej aby ustawic 

pozycje „zero” niezaleznie od ustawien skoku: 

m) Odchylic dzwignie zakresu skoku 17 az do oparcia 

o srube ogranicznik 18. 

n) Ustawic duzy wspólczynnik skoku (ok. 2 mm od 

górnego polozenia „stop”) pokretlem 42. 

o) Ustawic pokretlo pozycji „zero” 41 w taki sposób, 

aby cisnienia wyjsciowe y1 i y2 byly równe. 

p) Ustawic maly wspólczynnik skoku (ok. 2 mm od 

dolnego polozenia „stop”) pokretlem 42. Wartosci 

cisnien wyjsciowych y1 i y2 nie moga sie róznic od 

cisnien wyznaczonych w punkcie o) wiecej niz ±150 

mbar. 

q) Sruba oporowa 18 powinna byc regulowana w 

przypadku wiekszych odchylen cisnienia. Nalezy 

powtórzyc ustawianie od k) do m) az do czasu gdy 

odchylenia cisnienia beda mniejsze niz ±150 mbar. 

r) Zabezpieczyc srube oporowa 18 zaslepka. 

Zainstalowac ponownie pozycjoner lub zainstalowac 

dzwignie sprzezenia zwrotnego na walek. 

Patrz str. 14 – uruchomienie. 

2 � M EA JH � A 

� = I E�= �= ? A 

, + � ) 

Rys. 25: Obwód testowy pozycjonera dwustronnego 

dzialania


5.3 Sprawdzanie i ustawianie 

przetwornika I/P 

(patrz takze str. 31) 

Uwaga: 

Odchylic dzwignie 40 w lewo, aby okreslic czy wadliwe 

dzialanie jest spowodowane przetwornikiem I/P czy 

czescia pneumatyczna. Jezeli cisnienie wyjsciowe y1 

wzrasta do cisnienia zasilania wówczas usterka jest w 

konwerterze I/P. 

5.3.1 Demontaz przetwornika I/P (patrz rys. 30) 

a) Odkrêciæ pokrywê obudowy 68. 

b) Odkrecic walek 69 kluczem (ampolowym) 5 mm 

A/F, odczepic sprezyne 43 i zdjac dzwignie skoku 17. 

c) Odkrecic cztery sruby 70 i zdjac plytke wentylacyjna 

71. 

d) Odkrecic dwie sruby 72 (3 mm A/F) i zdjac 

konwerter I/P 65. 

5.3.2 Sprawdzenie i ustawienie przetwornika I/P 

(patrz rys. 28) 

Do sprawdzenia i ustawienia konwertera I/P 

wymagany jest adapter, który mozna wykonac 

samemu (patrz rys. 26). Potrzebne sa nastepujace 

narzedzia: 

- srubokret 

- klucze do srub z gniazdem wewnetrznym 

(ampolowe) 3 mm i 5 mm A/F1 

- manometr 0 - 1.4 bar 

- generator sygnalu pradu stalego 0 - 20mA 

- zasilanie powietrza 1.4 ±0.1 bar. 

a) Podlaczyc przetwornik I/P do adaptera (rys. 26) i 

podlaczyc przewody (rys. 27) 

b) Ustawic cisnienie zasilania 1.4 ±0.1bar 

c) Manometr musi wskazywac od 0.18 do 0.19 bar 

przy sygnale pradu 0 mA. Jezeli manometr nie 

wskazuje takiej wartosci nalezy ustawic dzwignie 73 

az do powstania tego wskazania. Jezeli nie jest to 

mozliwe nalezy zdjac Venturi 56 (patrz str. 29) i 

oczyscic. 

d) Powoli podnosic sygnal od 0 do 20 mA. Wskazania 

manometru powinny sie zmieniac proporcjonalnie 

do zmiany sygnalu elektrycznego. 

Sygnal pradu Wskazania manometru 

0mA 

20 mA 

0,18 ... 0,19 bar 

okolo1 bar 

Jezeli niemozliwe jest osiagniecie przestawionych w 

tabelce wartosci oznacza to ze urzadzenie jest 

uszkodzone i nalezy wymienic przetwornik I/P lub 

oddac pozycjoner do naprawy. 

5.3.3 Czyszczenie Venturi (patrz rys. 29) 

a) Zdemontowac konwerter I/P 

b) Odkrecic dwie sruby 74, zdjac oslone 75 i Venturi 

56. 

c) Oczyscic Venturi 56 sprezonym powietrzem i 

miekka szczotka. 

d) Zamontowac Venturi. Równomiernie dokrecac dwie 

sruby 74. Jesli plytka glówna 76 byla równiez 

zdemontowana nalezy zwrócic uwage na 

prawidlowe ulozenie filtra i trzech O-ringów. 

e) Sprawdzic przetwornik i, jesli konieczne, nastawic 

go. 

5.3.4 Wlozenie i zamocowanie przetwornika I/P 

(patrz rys. 30) 

a) Przykrecic konwerter 65. Upewnic sie, ze przewody 

biegna wzdluz dolnej czesci przetwornika i ze 

obydwa O-ringi sa we wlasciwym miejscu. 

b) Przykrecic plytke wentylacyjna 71. Poprowadzic 

przewód 77 dookola walka pozycjonera 69 wtaki 

sposób aby nie zaklócic pracy przetwornika I/P. 

c) Zaczepic sprezyne 43 i przykrecic walek 69 do 

dzwigni skoku 17. 

d) Przykrecic pokrywe 68 w taki sposób aby otwór 

wentylacyjny byl skierowany do dolu. 

Uwaga: 

Po kazdym rozebraniu konwertera lub wymianie 

elementów wymagane jest przeprowadzenie 

ponownego ustawienia i sprawdzenia (patrz str. 14).


$ 

� 

! �# 

�' 

% ! 

' 

�% " 

�& $ 

� K JF K J 

& 

�! 

! 

� 

$ & 

" �# 

�$ ! 

� " 

% 

�% # 

� ! 

D � I A I 

? � � � A ? JE� � I 

5 K F F �O = EH 

�& 

� % 

# 

�' $ 

Rys. 26: Adapter testowy do przetwornika I/P 

Rys. 28: Ustawianie przetwornika I/P 

� � 

E� ? D 

# 

� ' 

�! ' 

�� ) 

$ $ ' 

% % % $ # % % % 

Rys. 30: Demontaz i montaz przetwornika I/P 65 i wzmacniacza 61. 

% $ 

# $ 

% # 

% " 

5 K F F �O = EH 

�" � 

� � > = H 

1�F ? � � L A HJA H 

M EJD 

= @ = F JA H 

Rys. 27: Obwód testowy do przetwornika I/P 

Rys. 29: Demontaz Venturi 

$ ' 

�� " > = H


5.4 Czyszczenie dysz (dlawików) 

a) Zdemontowac srube ogranicznik 45. 

b) Zdemontowac dysze 44 

c) Umyc dlawik 44 w benzynie. Czyszczenie w kapieli 

ultradzwiekowej przynosi lepsze rezultaty. 

d) Wkrecic do konca dlawik 44 zgodnie ze 

wskazówkami zegara 

e) Wkrecic do konca srube ogranicznik 45 a nastepnie 

odkrecic pól obrotu. 

f) Zabezpieczyc srube ogranicznik 45 farba. 

7 WYMOGI BEZPIECZENSTWA 

7.1 Ochrona przed wypadkami 

Urzadzenie opisywane w tej instrukcji spelnia wymogi 

normy dotyczacej ochrony przed wypadkami 

Power-Driven Work Aids (VBG 5) z 1.10.1985. 

7.2 Bezpieczenstwo elektryczne 

7.2.1 Wymagania ogólne 

Urzadzenie opisywane w tej instrukcji spelnia 

wymagania normy IEC 1010-1 dla produktów o klasie 

ochrony III. 

Wszelkie naprawy i obsluga przy otwartej oslonie i 

wlaczonym napieciu moga byc wykonywane jedynie 

przez wyszkolony serwis. 

Urzadzenie nie posiada wbudowanych bezpieczników. 

Ochrona przeciwprzepieciowa musi byc zapewniona 

przez urzadzenia pracujace w systemie klasy III. 

7.2.2 Ustalenia dotyczace podlaczen 

Urzadzenie moze pracowac zgodnie ze swoim 

przeznaczeniem a sposób podlaczen elektrycznych 

musi byc zgodny z opisem przedstawionym w 

rozdziale 3. Ponadto nalezy scisle przestrzegac 

lokalnych (panstwowych) norm i przepisów. 

Urzadzenie mozna podlaczyc do obwodów o 

obnizonym napieciu, których izolacja niebezpiecznych 

napiec (np. przewody 220 V) spelnia przynajmniej 

wymogi podstawowej izolacji. 

6 WYMIANA WZMACNIACZA 

a) Zdemontowac konwerter I/P. 

b) Odkrecic wzmacniacz 61 od plytki wentylacyjnej. 

c) Przykrecic nowy wzmacniacz. Zeby wymienic 

wzmacniacz jednostronnego dzialania na 

dwustronnego dzialania nalezy najpierw odkrecic 

srube 78. Nalezy pamietac o O-ringach pomiedzy 

wzmacniaczem 61 a plytka wentylacyjna (ustawnik 

jednostronnego dzialania: 4 O-ringi, ustawnik 

dwustronnego dzialania: 6 O-ringów). Przed 

dokreceniem srub montujacych ustawic 

wspólosiowo przyslony 60 z gniazdami dysz 59. 

d) Zamontowac i podlaczyc konwerter. 

Przed podlaczeniem przewodów nalezy w pierwszym 

kroku podlaczyc przewody bezpieczenstwa. Jezeli 

instalacja spelnia wymagania normy IEC 348, dotyczacej 

bezpiecznego obnizonego napiecia, urzadzenie 

moze pracowac bez przewodu zabezpieczajacego 

(sprzet klasy III). 

7.3 Ochrona przed wybuchem.(patrz 

rys. 28)z 

(w przypadku oddzielnego zamówienia) 

Podczas montazu nalezy przestrzegac normy VDE 

0165 albo ElexV albo norm obowiazujacych na danym 

terenie.. 

Uwaga! 

Nalezy przestrzegac norm lokalnych dotyczacych 

naprawy urzadzen w wykonaniu przeciwwybuchowym. 

7.4 EMC oraz CE 

Opis kompatybilnosci elektromagnetycznej (EMC) oraz 

odpowiednich certyfikatów CE znajduje sie w dokumencie 

PSS EVE0102A-(en).


8 OPCJA „LACZNIKI KRANCOWE” 

Laczniki krancowe sa wyposazeniem dodatkowym 

dostepnym zarówno jako wykonanie fabryczne jak i 

element mozliwy do zainstalowania w pózniejszym 

etapie. Sa to laczniki indukcyjne lub mikro-laczniki i 

sygnalizuja przekroczenie lub zmniejszenie (nie 

wykonanie) zalozonego skoku lub obrotu silownika. 

8.1 Zasada dzialania 

Skok lub obrót silownika jest przekazywany za 

pomoca odpowiednich mechanizmów do lopatek 

lacznika. Lopatki te, w zaleznosci od typu lacznika, 

zwiekszaja tlumienie w obwodzie oscylatora lub 

przelaczaja laczniki mechaniczne. Indukcyjne laczniki 

krancowe zasilane sa poprzez oddzielnie montowane 

wzmacniacze. Sygnal pradowy jest przeksztalcany w 

wyjscie wylacznikowe. W wersjach trzyprzewodowych 

sygnal laczników jest zasilany ze zintegrowanego 

wzmacniacza; kierunek reakcji PNP funkcja 

zamykajaca. 

5 E�� M � E� � � F = J� E E ? � K �� E� E 

2 H� A � = � � E� 

A �A � JHO ? � � O 

7 H� = @ � A � EA 

I O C � = �E� K �= ? A 

Schemat funkcjonalny (wg DIN 19324 / NAMUR) 

Zalecane wzmacniacze laczników: 

Separowane wzmacniacze z wyjsciem 

przekaznikowym Pepperl+Fuchs GmbH typ: 

Wersja normalna WE 77/Ex2 

Wersja bezpieczna WE 77/Ex-SH-03 

8.4 Uruchomienie 

Funkcje lacznika moga byc dowolnie wybierane i 

ustawiane. 

Lopatki lacznika mozna ustawiac w takich pozycjach 

aby lacznik zadzialal przy pozadanych sytuacjach. 

Rysunek obok przedstawia cztery podstawowe 

ustawienia i odpowiadajace im zachowania laczników 

(kolor szary = lopatki). 

Przyklady opieraja sie na ponizszych ustawieniach: 

Montaz lewostronny = ramie sprzezenia zwrotnego po 

prawej stronie; transmisja sygnalu wybrana tak, ze dla 

skoku x od 0 do 100% wykonany jest obrót walka 

prowadzacego 180°. 

Zilustrowano spoczynkowa pozycje x = 0%. Technika 

2-przewodowa: gdy lopatka wchodzi w czujnik obwód 

staje sie wysoko-oporowy. 

Technika 3-przewodowa: gdy lopatka wchodzi styk 

zwiera sie na plusie. 

Mikro-laczniki: styk otwiera sie podczas przechodzenia 

lopatki. 

8.2 Polaczenia elektryczne 

Podlaczenie styku uziemienia opisane jest w niniejszej 

instrukcji na stronie 14. 

8.3 Rozmieszczenie przylaczy 

Kabel elektryczny wprowadzany jest poprzez 

przepust12 Pg 13.5 (srednica kabla 6…12 mm) i 

mocowany jest do listwy zacisków 6. 

Zaciski powiazane sa w nastepujacy sposób: 

2-przewodwy 3-przewodowy mikro-laczniki 

) * 

" " # # 

" 

) 

" 

# 

* 

# 

, + 

, + 

: 

) 

* 

: 

) 

* 

: 

) 

* 

: 

) 

* 

) * 

! " 

! 

" 

, + 

) 

* 

) * 

" " # # 

Zaciski sa przystosowane do kabli o przekroju 

poprzecznym do 2.5 mm2. 

N � 

N � 

" 

) 

" 

# 

* 

#


8.5 Ustawienie wartosci granicznych 

Punkty przelaczania zaleza od ustawien lopatek 21, 

ustawien czujników A oraz B oraz ustawien 

wspólczynnika obrotu.. 

Wceluustawienia lopatek nalezy poluzowac srube 

22 na walku i dopasowac polozenie lopatek zgodnie z 

rysunkiem na stronie 23. Podczas luzowania i/lub 

dokrecania sruby nalezy delikatnie podtrzymywac 

lopatki aby uniknac ich zniszczenia lub wygiecia. 

$ 

" 

) * 

! ! 

# 

" 

Sposób ustawienia czujników: 

a) Przesunac silownik do pozycji, która ma byc 

sygnalizowana. 

b) Poluzowac srube blokujaca 23 i dopasowac punkty 

przelaczajace obracajac sruba 24. 

c) Dokrecic srube blokujaca. 

Aby ustawic wspólczynnik obrotu lopatek nalezy 

pokrecac sruba 25 adaptera. Przekrecajac srube w 

kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara 

mozna w sposób ciagly zwiekszac wspólczynnik a w 

kierunku przeciwnym – zmniejszac go. 

Po zamontowaniu pozycjonera na stanowisku 

pracy nalezy zamocowac jego obudowe w takiej 

pozycji, aby wentyl powietrza byl skierowany do 

dolu. 

8.6 Konserwacja 

Nie jest wymagana. 

8.7 Wymogi bezpieczenstwa 

Patrz strona 29.


8.8 Pózniejsza instalacja lub wymiana 

W karcie katalogowej PSS EVE0102A opisano 

zestawy elementów dostepnych do wymiany lub 

dodania do pozycjonera. Nalezy bezwzglednie 

przestrzegac, opisanych na stronie 29. niniejszej 

dokumentacji, wymagan bezpieczenstwa dotyczacych 

opcji. 

" 

! 

# 

Instalacja: 

a) Przykrecenie adaptera 1: 

Odkrecic dolna srube 2. Dopasowac adapter 1 i 

dokrecic go delikatnie sruba. Przytrzymac silnie 

element 3 w swojej pozycji i odkrecic górna srube 

4. Przymocowac adapter 1 i dokrecic sruba. 

Dokrecic sruby 2 oraz 4. 

b) Przykrecenie dwóch srub szesciokatnych 5 (SW 

8): Dluzsza sruba z lewej strony, Krótsza sruba z 

prawej strony. 

c) Przykrecic plytke montazowa 9 do dwóch srub 

szesciokatnych 5 za pomoca srub 10. Nalezy 

upewnic sie, ze sworzen prowadzacy adaptera 

znajduje sie w szczelinie czesci przekladni. 

# 

! 

Zestaw zawiera ponizsze elementy: 

1 Adapter do przekazywania ruchu obrotowego do 

lopatek 

5 Sruby szesciokatne do plytki montazowej 

9 Plytka montazowa z czujnikami, lopatkami, 

zaciskami 

11 Sruby do obudowy 

12 Dlawik kablowy 

13 Zaslepka 

14 Rama z uszczelkami 

' 

d) Wkrecic dwie sruby 11 w wewnetrznie gwintowane 

otwory w obudowie. Gdy pozycjoner zostanie 

zainstalowany beda to wewnetrznie gwintowane 

otwory do srub mocujacych pokrywe obudowy. 

e) Zamontowac przepust kablowy 12 oraz zaslepke 

13 w ramie obudowy 14. W ramce ulozyc gumowa 

uszczelke a przepust kablowy 12 tak umiejscowic, 

aby kablami latwo podejsc do listwy z zaciskami. 

f) Dokrecic pokrywe 15 do obudowy w taki sposób, 

aby wentyl powietrza skierowany byl ku dolowi. 

" 

#


9 OPCJA „PRZETWORNIK POLOZENIA” 

Elektryczny przetwornik polozenia moze byc 

elementem fabrycznie wykonanego pozycjonera lub 

moze byc pózniej dolaczony do urzadzenia. Sluzy on 

do przetwarzania skoku lub obrotu realizowanego 

przez silownik na sygnal elektryczny 4–20 mA. 

9.1 Funkcja 

Skok lub obrót wykonywany przez silownik jest 

przekazywany do regulatora polozenia z wbudowanym 

elektrycznym przetwornikiem polozenia za pomoca 

dzwigni. Kat jest proporcjonalnie przeksztalcany w 

napiecie za pomoca potencjometru. Nastepnie 

napiecie to przeksztalcane jest w standardowy sygnal 

pradowy 4-20 mA. Przeróbka skoku silownika 

wykonywana jest wewnetrznie. Poczatek i koniec 

zakresu mierzonego ustawia sie za pomoca 

potencjometrów. 

9.2 Polaczenia elektryczne 

Podlaczenie styku uziemienia opisane jest w niniejszej 

instrukcji na stronie 14. 

9.3 Schemat polaczen 

Kable nalezy wprowadzic przez przepust kablowy 12 

Pg 13.5 z dlawikiem (przystosowane do kabli o 

srednicach 6…12 mm) i podlaczac do listwy 

zaciskowej 6. 

Zaciski sa przystosowane do przewodów o przekroju 

poprzecznym do 2,5 mm2. 

� 

� 

� ! 

� " 

7 5 

� � � M A HJA H F � �� A � E= 

� �� ! $ 8 

� ) 

# " 

4 * 

2 � @ �= ? � � � A K H� = @ � A � EA � F � 

HA �A I JH= J� H� HA C K �= J� H 

9.5 Uruchomienie (cd na nastepnej stronie) 

% 

) * 

! ! 

& 

! � ! � " 

$ 

Zaciski nalezy podlaczac nastepujaco: 

31 Zasilanie pomocnicze (+) 

K2 Niezaklócony pomiar sygnalu pradowego z 

niskooporowym amperomierzem (Ri


Uruchomienie (cd) 

Montaz pozycjonera do silownika musi odbywac sie 

zgodnie z zaleceniami NAMUR. W polowie skoku, 

ramie sprzezenia zwrotnego 7 musi znajdowac sie w 

pozycji poziomej. 

SPOSÓB DZIALANIA: NORMALNY 

Ustawienie poczatku zakresu pomiarowego: 

a) Doprowadzic silownik to pozycji poczatkowej 

b) Delikatnie dokrecic ramie sprzezenia zwrotnego 7 do 

walka pozycjonera 8 

c) Odkrecic pokrywe 15 pozycjonera 

d) Potencjometrem P4 ustawic wartosc zakresu 

pomiarowego na 4mA 

Ustawienie konca zakresu pomiarowego: 

a) Doprowadzic silownik do pozycji koncowej i 

potencjometrem P3 ustawic wartosc zakresu 

pomiarowego na 20mA. Jesli pozadane jest 

dokladniejsze ustawienie P3 nalezy ponownie 

sprawdzic nastawy P4 i w razie koniecznosci 

skorygowac je a nastepnie ponownie nastawic P3. 

b) Zamocowac i dokrecic pokrywe 15 pozycjonera w taki 

sposób, aby zawór wentylacyjny byl skierowany do 

dolu. 

SPOSÓB DZIALANIA: ZREWERSOWANY 

Ustawienie poczatku zakresu pomiarowego: 

a) Zdemontowac pokrywe 15 oraz ramke 14. 

b) Przekrecic potencjometrem P4 w kierunku przeciwnym 

do ruchu wskazówek zegara, aby osiagnac najnizsza 

wartosc a potencjometrem P3 najwieksza wartosc. 

c) Przemienic podlaczenia 30 i 31. 

d) Doprowadzic silownik to pozycji poczatkowej a 

nastepnie delikatnie dokrecic ramie sprzezenia 

zwrotnego 7 do walka pozycjonera 8. 

e) Doprowadzic silownik to pozycji koncowej. 

f) Odkrecic srube A. 

g) Ustawic mechaniczny punkt zerowy wartosci 

poczatkowej miedzy 3.5 a 3.8mA za pomoca obrotu 

sruba B (za pomoca klucza ampolowego 4mm). 

h) Dokrecic srube A. 

i) Potencjometrem P4 ustawic wartosc zakresu 

pomiarowego na 4mA. 

Ustawienie konca zakresu pomiarowego: 

a) Doprowadzic silownik do pozycji koncowej i 

potencjometrem P3 ustawic wartosc zakresu 

pomiarowego na 20mA. Jesli pozadane jest 

dokladniejsze ustawienie P3 nalezy ponownie 

sprawdzic nastawy P4 i w razie koniecznosci 

skorygowac je a nastepnie ponownie nastawic P3. 

b) Zamocowac ramke 14 i dokrecic pokrywe 15 wtaki 

sposób, aby zawór wentylacyjny byl skierowany do 

dolu. 

Montaz lewostronny: 

Wzrastajacy sygnalwyjsciowy 

przy 

cofajacym sie 

trzpieniu 

prowadzacym. 

Montaz prawostronny: 

Wzrastajacy sygnal " � ) 

wyjsciowy przy 

wysuwajacym sie 

trzpieniu prowadzacym. � ) 

Montaz lewostronny: 

Malejacy sygnal 


cofajacym sie 

trzpieniu 

prowadzacym. 

Montaz prawostronny: 

Malejacy sygnal 


wysuwajacym sie 

trzpieniu prowadzacym. 

Wazne: 

� ) 

" � ) 

" � ) 

� ) 

" � ) 

W przypadku wersji w wykonaniu iskrobezpiecznym 

(Ex) zmiana na tryb ZREWERSOWANY musi byc 

certyfikowana przez uprawnionego eksperta lub 

wykonana fabrycznie. 

� )


9.6 Dodatkowa instalacja lub wymiana 

Istnieja zestawy, które mozna instalowac w 

pózniejszym czasie. Opisane sa w dokumentacji PSS 

EVE0102A. Nalezy bezwzglednie przestrzegac 

opisanych na stronie 29 wymagan dotyczacych 

bezpieczenstwa. 

Skladniki zestawu: 

1 Plytka prowadzaca do przeksztalcania ruchu 

obrotowego 

5 7mm sruba dystansujaca do plytki konwertera 

9 Plytka konwertera z dwiema srubami z plaskimi 

lbami 10 oraz jedna podkladka blokujaca 20. 

11 Sruby do obudowy 

12 Wpust kablowy 

13 Zaslepka 

14 Ramka z gumowa uszczelka 

" 

! 

# 

Instalacja: 

a) Odkrecic dolna srube 2 dzwigni wspólczynnika 

skoku 3. 

b) Umiescic plytke prowadzaca 1 i delikatnie dokrecic 

srube 2. 

c) Przytrzymac recznie uklad wspólczynnika skoku i 

usunac srube 4. Przelozyc ja przez plytke 

prowadzaca i wkrecic ponownie. Dokrecic obie 

sruby 2 i 4. 

d) W nastepujacy sposób wkrecic dwie sruby 

dystansujace 5 – dluzsza z lewej a krótsza z 

prawej strony. 

e) Przykrecic plytke konwertera 9 srubami 10 oraz 

podkladka 20 (pod lewa srube) do dwóch srub 

dystansujacych w taki sposób, aby bolec na plytce 

prowadzacej 1 wszedl w szczeline segmentu kola 

zebatego. 

f) Wkrecic sruby dystansujace 11 w obudowe. Do 

nich dokrecic nalezy pokrywe. 

# 

! 

Ustawianie zakresu pomiarowego (patrz 

rys. na str. 26) 

- Doprowadzic silownik do pozycji poczatkowej. 

- Delikatnie polaczyc ramie 7 z walkiem 8. 

- Zdemontowac pokrywe 15 oraz ramke 14. 

- Przekrecic potencjometrem P4 w kierunku 

przeciwnym do ruchu wskazówek zegara, aby 

osiagnac najnizsza wartosc a potencjometrem P3 

najwieksza wartosc. 

- Odkrecic srube A. Ustawic mechaniczny punkt 

zerowy wartosci poczatkowej miedzy 3.5 a 3.8mA 

za pomoca obrotu sruba B (za pomoca klucza 

ampolowego 4mm). 

- Dokrecic srube A. 

Ustawienie pocz¹tkuikoñca zakresu pomiarowego 

opisane jest na stronie 26. 

' 

g) Zabezpieczyc przepust kablowy 12 oraz zaslepke 

13 w ramce za pomoca dostarczonych nakretek. 

Umiejscowic ramke tak, aby gumowa uszczelka 

byla zwrócona w strone pozycjonera oraz aby 

przepust kablowy 12 znajdowal sie przy zaciskach 

kablowych. 

h) Dokrecic pokrywe 15 tak, aby zawór wentylacyjny 

byl skierowany do dolu. 

" 

#


10 WYMOGI BEZPIECZENSTWA DLA 

OPCJI 

Jesli do urzadzenia jest podlaczone napiecie 

zasilajace to naprawa i konserwacja przy 

zdemontowanej obudowie moze byc wykonywana 

jedynie przez wykwalifikowany i uprawniony personel. 

Urzadzenie moze pracowac zgodnie ze swoim 

przeznaczeniem a polaczenia musza byc wykonane 

zgodnie ze schematami. Ponadto nalezy 

bezwzglednie przestrzegac krajowych norm i 

przepisów. 

Urzadzenie moze byc uziemione zgodnie z 

wymaganiami. Jesli urzadzenie nie jest uzywane 

zgodnie z zaleceniami to pomiary ochronne moga 

okazac sie bezskuteczne. 

Uregulowania dotyczace przetwornika polozenia 

Dodanie (zamontowanie) przetwornika polozenia o 

oznaczeniu EW 420 661 054 oraz EW 420 661 063 

jest klasyfikowane jako ingerencja w ochrone 

przeciwwybuchowa i dlatego dopuszczalne jest to 

jedynie z zastosowaniem sie do obowiazujacych 

krajowych przepisów i norm. Technicznie, wykonanie 

zestawów jest identyczne jak certyfikowane wersje 

pozycjonera z fabrycznie zabudowanymi opcjami. 

Uregulowania dotyczace indukcyjnych 

laczników krancowych 

Elementy te spelniaja wymagania opisane w IEC 

1010-1, Klasa III. Urzadzenia moga pracowac jedynie 

w obwodach z bezpiecznie obnizonym napieciem 

SELV lub SELV(E) (obnizone napiecie z separacja). 

Uregulowania dotyczace dodatkowych instalacji 

Dodanie (zamontowanie) indukcyjnych laczników 

krancowych jest klasyfikowane jako ingerencja w 

ochrone przeciwwybuchowa i dlatego dopuszczalne 

jest jedynie z zastosowaniem sie do obowiazujacych 

krajowych przepisów i norm. Technicznie, wykonanie 

zestawów jest identyczne jak certyfikowane wersje 

pozycjonera z fabrycznie zabudowana opcja laczników 

krancowych typ BIB663 + BIB633 K, PTB-Nr. 

Ex-87.B.2010. 

Uregulowania dotyczace indukcyjnych laczników 

krancowych z mikro wylacznikami 

Elementy te spelniaja wymagania opisane w IEC 

1010-1, Klasa II, poziom zanieczyszczenia 2 i 

kategoria II przepiecia.


11 ROZWIAZYWANIE PROBLEMÓW 

Objaw Przypuszczalne uszkodzenie Naprawa 

Silownik nie reaguje na podany polaczenia pneumatyczne rozlaczonet sprawdzic polaczenia 

sygnal wejsciowy lub nie reaguje na pomylone polaczenia elektryczne odwrócic polaczenia 

zmiane sygnalu wejsciowego dzwignia sprzezenia zwrotnego 

dokrecic dzwignie sprzezenia 

poluzowana 

zwrotnego 

pozycjoner zamontowany po zlej 

sprawdzic strone montazu (sekcja 

stronie 

2.2.2) 

pokretlo na plytce w zlej pozycji („N”, sprawdzic polozenie z tabelka w sekcji 

„U”) 

2.2.2 

wadliwy wzmacniacz wymienic wzmacniacz (patrz str. 6) 

wadliwy konwerter I/P patrz sekcja 5.3 

Cisnienie wyjsciowe nie osiaga cisnienie zasilania za niskie sprawdzic cisnienie zasilania 

pelnej wartosci 

przyslony nie sa równolegle do dysz Ustawic przyslony (patrz 5.1 d, e lub 

5.2 d, e) 

dlawik wstepny we wzmacniaczu 

zablokowany 

oczyscic dlawik wstepny (patrz 5.4) 

wadliwy konwerter I/P patrz sekcja 5.3 

zapchany filtr w polaczeniu zasilajacym wymienic filtr 

Silownik ucieka do pozycji koncowej pozycjoner zamontowany po zlej 

sprawdzic strone montazu (sekcja 

stronie 

2.2.2) 

dzwignia sprzezenia zwrotnego 

dokrecic dzwignie sprzezenia 

poluzowana 

zwrotnego 

polaczenia pneumatyczne rozlaczone 

(wersja dwustronnego dzialania) 

sprawdzic polaczenia 

pomylone polaczenia elektryczne odwrócic polaczenia 

Niestabilne zachowanie ukladu za duze wzmocnienie zmniejszyc wzmocnienie (patrz 4.1) 

tarcie na dlawicy zaworu za duze wymienic dlawice lub poluzowac 

dla silownika tlokowego: tarcie 

statyczne na cylindrze za duze 

zmniejszyc wzmocnienie (patrz 4.1) 

Nie mozna ustawic zakresu skoku niewlasciwa sprezyna sprawdzic rodzaj sprezyny (patrz 4.5 i 

4.5) 

pozycjoner nie wypuszcza calkowicie sprawdzic cisnienie zasilania 

cisnienia 

Detal: Uklad dysza/przeslonka 

(max 6 bar) 

sprawdzic wzmocnienie (patrz 4.1) 

ustawic szczeline pomiedzy dysza i 

przyslona (patrz 5.1 e, f i 5.2 e, f) 

59 60 40 66 60 59


Pozycjoner jednostronnego dzialania 

40 

13 

61 46 44 45 78 

70 

43 18 17 42 41 7 70 37 

Pozycjoner dwustronnego dzialania 

61 44 45 47 48 67


Przedrukowywanie, kopiowanie i tlumaczenie dokumentu bez zgody wlasciciela jest zabronione. Produkty i 

publikacje sa tu zwykle przedstawione bez podania referencji do istniejacych patentów, zarejestrowanych nazw 

modeli lub znaków towarowych. Brak takich referencji nie uprawnia domniemywac, ze produkt lub symbol nie jest 

chroniony. 

FOXBORO ECKARDT GmbH 

Postfach 50 03 47 

D-70333 Stuttgart 

Tel. # 49(0)711 502-0 

Fax # 49(0)711 502-597 

http://www.foxboro-eckardt.de 

http://www.foxboro-eckardt.com/instrumentation 

Invensys Systems Sp. z o.o. 

Foxboro-Eckardt Polska Division 

ul. Annopol 3 

03-236 Warszawa, Polska 

tel.: +48-22-5190120 

fax.: +48-22-5190140

SRI986 Pozycjoner elektro-pneumatyczny - FOXBORO ECKARDT ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?