You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong>]vgenuxj<br />
dsanzh; ekfgrhpk <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh <strong>vf</strong>/kfu;e 2005<br />
17 uqlkj eWU;qvy
<strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong>]vgenuxj<br />
egkjk"Vz <strong>iksyhl</strong> fu;ekoyh lu&1999]Hkkx&3 vUo;s <strong>iksyhl</strong>kaph drZO;s<br />
<strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong>kaph<br />
<strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh o drZO;s<br />
1½ftYgkf/<strong>kd</strong>kjh vkf.k <strong>iksyhl</strong> egklapkyd ;kaP;k vkns'kkP;k <strong>vf</strong>/ku<br />
jkgqu laiq.kZ ftYg;krhy <strong>iksyhl</strong>kackcrps funsZ'k vkf.k fu;a=.k <strong>iksyhl</strong><br />
nykps dk;Zdkjh izeq[k Eg.kqu <strong>iksyhl</strong> v/kh{<strong>kd</strong> ;kapsdMs lksifo.;kar<br />
vkys vkgs-'kL=s]dok;rs ]O;k;ke ]xqUgs izfrca/<strong>kd</strong> vkf.k vUos"k.k<br />
]<strong>vf</strong>Hk;ksx pkyfo.ks ]f'kLr vkf.k brj dk;Zdkjh ckchalg nykP;k<br />
varxZRk x`g O;oLFksoj R;kaps iq.kZi.ks fu;a=.k vlrs ¼Hkkx&1½<br />
2½T;k {ks=koj vij <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong> ;kauk useysys<br />
vlrs]R;k{ks=<strong>kd</strong>jhrk rs <strong>iksyhl</strong> v/kh{<strong>kd</strong>kaizek.ksp vlrkr]vkf.k<br />
jkT; 'kklukus R;kaP;koj lksifoY;kuqlkj <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong> ;kaph<br />
drZO;s ikj ikMrkr]vkf.k <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kj pkyforkr ¼Hkkx&1½<br />
v½'kklu fu.kZ;]x`g foHkkx dz%vsihvks@0283@iksy&3]fn-30@01 @<br />
1983 o ifji=d dz@25@26556¼132½@eqacbZ fn-4@03@ 1984<br />
uqlkj<br />
1½dk;nk o lqO;oLFksoj <strong>iksyhl</strong> v/kh{<strong>kd</strong> ;kaps fu;a=.k<br />
2½fo'ks"k 'kk[kk o lqj{kk 'kk[kk ;kaps oj fu;a=.k<br />
3½eq[;ky; ;sFkhy Hkjrh o izf'k{k.k]lsok]iqjoBk],e-Vh-]esl<br />
dWUVhu]ykbZu]'kkGk]LiksVZ]fdV lkfgR;]LVksvlZ bR;knh<br />
4½vtZ pkSd'kh<br />
5½<strong>iksyhl</strong> v/kh{<strong>kd</strong> dk;kZy;krhy i=O;ogkj 'kk[kk]ys[kk 'kk[kk]<br />
vkLFkkiuk 'k[kk ;kaps i=O;ogkj<br />
6½fofo/k izdkjP;k cSBdh<br />
7½dY;k.<strong>kd</strong>kjh midzes]turs'kh leUo;<br />
8½<strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>k&;kaps o dk;kZy;krhy fyihd oxkZps ok"khZd<br />
xksifu; vgoky fyg.;kps <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kj<br />
3½ <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong>kauh 'kD; vlsy rsFkoj R;kaP;k oS;Drhd<br />
ekxZn'kZukpk o funs'kkpk ykHk vko';d vlsssy rsaOgk mi foHkkxh;<br />
<strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>k&;kauk d#u ns.ks gk R;kaP;k dRkZO;kpk ,d Hkkx<br />
vkgs-<br />
4½ ftYg;kpk eq[; <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh ;k ukR;kus <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong>kaph<br />
vk| drZO; Eg.kts ]R;kP;k fu;a=.kk[kkyhy cy ;ksX; izdkjs<br />
izf'k{khr ]dk;Z{ke vkf.k lek/kkuh Bso.ks o R;kP;k<br />
<strong>vf</strong>/kiR;k[kkyhy <strong>iksyhl</strong> cy R;kP;k ftYg;krhy xqUg;kapk<br />
izfrca/k vUos"k.k o rikl dj.;kps dke ;ksX; izdkjs o<br />
dk;Z{kerkiwoZd djr vlY;kph [kkrjtek lrr ns[kjs[k BsÅu
d#u ?ks.ks vkf.k R;kauk ;ksX; izf'k{k.k fnys tkr vkgs gs ikfgts<br />
ikfgts-R;kauh R;kaP;k deZpk&;kae/;s f'kLr ck.ko.ks o R;kaph<br />
dks.krhgh xk&gk.kh vlY;kl rh nqj dj.ks ]rlsp gksrd#<br />
deZpk&;kauk mRrstu ns.ks o T;kapk <strong>iksyhl</strong> nykl dkghp mi;ksx<br />
ulsy v'kkauk fuoMwu dk
vij <strong>iksyhl</strong><br />
<strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong>]<br />
vgenuxj o<br />
Jhjkeiqj ;kaps<br />
<strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kj o drZO;s<br />
>kysyk vlsy v'kk izdj.kkoj rkcMrksc dk;Zokgh dj.ks<br />
<strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong>kl ;k izFkseqGs 'kD; gksrs-<br />
1½LFkkfud xqUgs 'kk[kk]fo'ks"k 'kk[kk]okpd 'kk[kk]okgrqd 'kk[kk]loZ<br />
fo'ks"k 'kk[ksrhy dkedktkoj fu;a=.k jkfgy-<br />
2½ foHkkxkrhy ,danjhr mi foHkkxkrhy <strong>iksyhl</strong> Bk.;krhy 1@3 <strong>iksyhl</strong><br />
Bk.;kaps fujh{k.k rikl.khps <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kj<br />
3½loZ izdkjP;k ¼<strong>iksyhl</strong> deZpk&;kaP;k ½ foHkkxh; pkSd'kh pkyfo.ks-<br />
4½ foHkkxkrhy loZ izdkjps vtZ pkSd'kh @ xqUgs lanHkkZrhy vtZ o<br />
R;koj fu.kZ; ?ks.;kPks <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kj ¼<strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh o deZpkjh ;kaps<br />
fo#/nps vtZ oxGqu½<br />
5½<strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong> ;kaps lkscr egRokP;k cSBdh o ifj"knkauk miLFkhr<br />
jkg.ks-<br />
6½<strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong>kauh lksifoysyh loZ izdkjph dkes<br />
7½ foHkkxkrhy <strong>iksyhl</strong> Bk.ksr xko HksVh ns.ks]lHkk ?ks.ks dk;nk o<br />
lqO;oLFksP;k n`"Vhdksukrqu fu;a=.k Bso.ks-<br />
8½dksVkZr pktZ f'kV ikBfo.;kvkf/k xqUg;kaP;k nks"kkjksi.kkckcr Nku.kh<br />
d#u uarj U;k;ky;kr nks"kkjksi lknj dj.ks ]rlsp <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh<br />
;kauk lk{khlkBh gtj jgk.;kph ijokuxh o miLFkhrhckcr ns[kjs[k<br />
Bso.ks-<br />
9½njksMkxLr jk=hps xLrhoj ns[kjs[k Bso.ks-<br />
10½nSuafnu xqUg;kP;k vgokykoj ns[kjs[k Bsoqu R;kaph Nkuuh dj.ks<br />
11½<strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh ¼mi foHkkxh; <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh]<strong>iksyhl</strong><br />
fujh{<strong>kd</strong>]lgk-<strong>iksyhl</strong> fujh{<strong>kd</strong> o <strong>iksyhl</strong> mi fujh{<strong>kd</strong>½;kaP;k vkBoMk<br />
Mk;jhoj ns[kjs[k Bsoqu Nkuuh dj.ks-<br />
12½ foHkkxkrhy dk;nk o lqO;oLFkk jk[k.ks<br />
13½ foHkkxkrhy loZ xqUg;kaP;k lanHkkZrhy dkedktkojhy fu;a=.k<br />
14½ foHkkxkrhy <strong>iksyhl</strong> Bk.ks gnnhrhy okgrqdhoj fu;a=.k<br />
15½<strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong> ;kauh lksifoysyh loZ dkes-
mi foHkkxh;<br />
<strong>iksyhl</strong><br />
<strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>k&;kaph<br />
drZO;s<br />
x`g <strong>iksyhl</strong> mi<br />
<strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong> ;kaph<br />
drZO;s<br />
1½mi foHkkxh; izHkkjh vlysyk lgk-fdaok mi <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong> gk<br />
R;kP;k izHkkjkrhy xqUg;kfo"k;hP;k laiq.kZ dkeklkBh tckcnkj vlsy<br />
vkf.k rks LFkk;h vkns'kke/;s ueqn dsYksY;k xaHkhj Lo#ikP;k<br />
vijk/kkaP;k fBdk.kkauk HksVh nsbZy-<strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong>kaP;k loZlk/kkj.k<br />
vkns'kkuqlkj lgk-fdaok mi <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong> gk R;kaP;k foHkkxkrhy<br />
<strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh o f'kikbZ ;kaph dk;Z{kerk o f'kLr ;klkBh tckcnkj jkfgy<br />
o R;kaP;k izHkkxkrhy <strong>iksyhl</strong> Bk.;kph o pkSD;kaph Bjkohd dkykarjkus<br />
o"kkZrqu fdeku ,dnk rif'kyokj rikl.kh djsy-<br />
2½ofjy xks"Vhacjkscjp mi foHkkxh; <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh gs R;kaP;k<br />
izHkkxkrhy HkkMs ?ksoqu pkyfo.;kar ;s.kk&;k yksdksi;ksxh okgukaph<br />
rikl.kh ]LQksVd nzO;]'kL=s o nk#xksGk ;kaP;k nqdkukaph rikl.kh<br />
dj.;kal fu'kk.kckthP;k rkyeh¼eLdsVhZ ?ks.;kl b-½vkf.k R;kaP;k<br />
usgehP;k dkekP;k vks?kkr R;kauk ikj ikMkos ykx.kkjs bR;knh vusd<br />
dkes ikj ikM.;klkBh tckcnkj vlrkr -<br />
3½#X.kky;krhy vktkjh <strong>iksyhl</strong>kauk HksV ns.;kP;k ckcrhrgh fu;e 24<br />
pk mi fu;e ¼6½gk mi foHkkxh; <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>k&;kaP;k ckcrhrgh<br />
ykxq gksrks-<br />
4½fo'ks"k d#u 'kgj <strong>iksyhl</strong> o loZlk/kkj.ki.ks <strong>iksyhl</strong> eq[;yk;krhy<br />
<strong>iksyhl</strong> deZpk&;kaP;k dkekoj ns[kjs[k Bsorhy-<br />
1½x`g <strong>iksyhl</strong> mi <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong> gs <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong>kaP;k dk;kZy;krhy<br />
dk;kZy; <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong> vlrkr-mi foHkkxh; <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>k&;kaP;k lsok<br />
R;kaP;k izHkkxkrhy xqUg;kfo"k;d dkeklkBh vkf.k xaHkhj Lo#ikP;k<br />
vijk/kkaP;k ?kVukLFkGkauk HksVh ns.;klkBh mi;ksxkr vk.kY;k tkr<br />
vlY;keqGs <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong>kaP;k vuqiLFkhr mnHkosy v'kk<br />
dks.kR;kgh v<strong>kd</strong>Lehr fudMhP;k izlaxkauk rksaM ns.;klkBh vkf.k dke<br />
;ksX; fjR;k dsys tkr vkgs gs ikg.;klkBh eq[;ky;]'kgj vkf.k<br />
izR;{k iskyhl eq[;ky; vkf.k R;kpizek.ks eq[; <strong>iksyhl</strong> dk;kZy; gh<br />
tckcnkj <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>k&;kaP;k fu;a=.kk[kkyh vl.ks vR;ko';d vlrs]fg<br />
vR;ko';d xjt Hkkxfo.;klkBh <strong>iksyhl</strong> mi <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong>kaP;k ntkZP;k<br />
<strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>k&;kPkh use.kqd x`g <strong>iksyhl</strong> mi <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong> Eg.kqu dj.;kar ;srs -<br />
rs eq[;ky;kr miLFkhr vlY;keqGs <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong> vkf.k loZ mi<br />
foHkkxh; <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh xjt HkklY;kl ,dkp osGh eq[;ky;kr<br />
vuqiLFkhr vlys rjh pkyrs-lkekU;i.ks x`g <strong>iksyhl</strong> mi <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong><br />
;kaph fuoM dk;kZy;hu cyke/kqu dj.;kar ;srs]vkf.k eq[;ky;krhy<br />
pkyq dkekapk izHkkj R;kapsdMs vlrkauk R;kyk ts izf'k{k.k feGsy<br />
R;keqGs R;kpk n`"Vhdksu cusy gh xks"V uarj mi foHkkxh; <strong>iksyhl</strong><br />
<strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>k&;kaP;k inklkBh R;kaph fuoM >kY;kl R;kyk cjhp mi;qDr
Bjrs-<br />
2½x`g <strong>iksyhl</strong> mi <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong>kaph tkLrhr tkLr nksu o"kkZP;k dkyko/kh<br />
djhrk R;kaph ins /kkj.k djhy-<br />
3½x`g mi <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong>kaph drZO; iq
dk;Zokgh djrhy-vkf.k loZlk/kkji.ks xqUg;kauk izfrca/k dj.;klkBh<br />
fdaok R;kapk rikl yko.;klkBh mik; ;kstrhy-fujh{<strong>kd</strong> ,[kk|k<br />
fof'k"V izdj.kkP;k riklkps dke O;Drh'k% gkrh ?ksbZy-rsaOgk QkStnkj<br />
R;kaP;k vkns'kkuqlkj dk;Z djrhy-ijarq brj ckcrhr rs fuj{<strong>kd</strong>kps<br />
loZ lk/kkj.k funsZ'ku o lYyk ;kauk v/khu jkgqu Lora=i.ks dk;Z<br />
djhrhy-rFkkih ;keqGs rs R;kaP;k mijksfYy[khr tckcnk&;kae/kqu<br />
eqDr gks.kkj ukgh-v'kh izdj.ks ulrhy rj vkns'kkalkBh u Fkkacrk rs<br />
R;k loZ izdj.kkae/khy R;kaps dk;Z rkcMrksc lq# djrhy-<br />
2½v/kh{<strong>kd</strong> fdaok mi foHkkxh; <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh funsZ'k nsbZy v'kk fjrhus<br />
QkStnkj R;kaP;k izHkkxkrhy <strong>iksyhl</strong>kaph Bjkfod dkGkus rikl.kh<br />
djrhy-cykrhy O;Drhauh dsysyk dks.krkgh fu"dkGthi.kk]<br />
xSjorZ.kqd fdaok vkns'kkph voKk]jtsf'kok; vuqiLFkhrh fdaok R;kauk<br />
>kysyk vi?kkr ;kaps o`Rr v/kh{<strong>kd</strong>kl fdaok mi foHkkxh;<br />
<strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>k&;kl dGforhy-vkf.k ,danjhr R;kaP;k Lor%P;k <strong>iksyhl</strong><br />
Bk.;krhy lqO;oLFkk j{k.kkP;k O;oLFksP;k {kers'kh laca/khr loZ<br />
ckchaph ekfgrh v/kh{<strong>kd</strong> fdaok mi foHkkxh; <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh ;kauk lrr<br />
iqjorhy-R;kaP;k Bk.;kP;k g|hckgs#u ;s.kk&;k xqUgsxkjkaP;k<br />
yksa
<strong>iksyhl</strong><br />
gokynkjkph drZO;s<br />
1½v½gokynkj gs R;kaps ofj"B Eg.kqu useysY;k QkStnkjkP;k vkf.k<br />
<strong>iksyhl</strong> cykrhy ofj"B <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>k&;kaP;k vkns'kkP;k v/khu vlrkrgokynkjkauk<br />
usequ ns.;kar ;sbZy -R;k izHkkjkP;k e;kZnkae/;s R;kauk<br />
nq¸;e vl.kk&;k loZ <strong>iksyhl</strong>kadMqu vkKkikyu d#u ?ks.;kl rs<br />
gDdnkj vlrkr-<br />
c½gokynkjkauh R;kaP;k izHkkjkr ?kM.kkjs loZ xqUgs vkf.k n[kyik= vijk/k<br />
?kM.kkj vlY;k laca/khph dks.krhgh laHkouh;rk R;kP;k QkStnkjkauk<br />
dGfo.ks vko';d vlrs-ijarq vijk/;kauk 'kks/kqu R;kauk<br />
idM.;klkBh vko';d rh pkSd'kh lq# dj.;klkBh R;kauh vkns'k<br />
feGfo.;klkBh Fkkacqu jkgrk dkeku;s-<br />
d½xqUg;kl izfrca/k djrkauk o lqO;oLFkk jk[krkauk gokynkj ]R;kaps<br />
ofj"B <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh R;kauk nssrhy v'kk vkns'kkps ikyu djrhy-<br />
M½vpkud fdaok la'k;kLin fjrhus >kysY;k e`R;wP;k ckcrhr gokynkj<br />
fdaok gokynkj gtj ulsy rj f'kikbZ R;kyk QkStnkj<strong>kd</strong>Mqu fdaok<br />
vU; ofj"B <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>k&;<strong>kd</strong>Mqu vkns'k feGs Ik;ZUr]izsr tkG.;kl]<br />
iqj.;kl¼ikj'kkaP;k izFksizek.ks ½ V<strong>kd</strong>qu ns.;kl izfrca/k djrhy-<br />
M½xkokrhy fo'kh"V ukD;kapk fdaok xLr {ks=kpk izHkkj gokynkj<strong>kd</strong>Ms<br />
vlsy R;kosGh rs <strong>iksyhl</strong> O;oLFkkfo"k;d loZ ckche/;s xzke<strong>iksyhl</strong><br />
izeq[kkcjkscj ,d fopkjkus d`rh djrhy-<br />
Q½gkrk[kkyhy <strong>iksyhl</strong>kauh o xzke<strong>iksyhl</strong>kauh ns[khy drZO;kr dsysyh<br />
gkbZx;hph vkf.k dks.kR;kgh vkns'kkph voKk dsY;kph fdaok R;kaP;k<br />
brj xSjorZukph loZ izdj.kh ofj"B <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>k&;kaP;k rkRdkG<br />
fun'kZukl vk.kqu ns.;kl gokynkjkauk tckcnkj ekuU;kr ;sbZy-<br />
x½gokynkj gs QkStnkjkps lgk¸;d vlrkr vkf.k R;kauh QkStnkjkyk<br />
f'kik;kph dok;r ?ks.;kP;k o R;kauk f'<strong>kd</strong>fo.;kP;k dkekr o<br />
ukD;koj okjaokj xLr ?kky.;kP;k dkekr lgk¸; djkos-f'kik;kauh<br />
dsysyh dks.krhgh g;x; QkStnkjkl rkcMrksc dGfo.;kar ;kohvkf.k<br />
R;kP;k iz'klfu; d`rh R;kP;k fun'kZukl vk.kqu |koh-<br />
2½jsYos <strong>iksyhl</strong>krhy gokynkjkph drZO; gh ftYgk <strong>iksyhl</strong>krhy<br />
gokynkjkP;k drZO;kizek.ksp vlrkr-R;kadMs jsYos LVs'kukpk izHkkj<br />
vlsy R;kosGh rs <strong>iksyhl</strong> O;oLFkk fo"k;d loZ ckchae/;s LVs'ku<br />
ekLrj cjkscj ,dfopkjkus d`rh djrhy-vkf.k dk;|kP;k fo#/n<br />
vlrhy vls vuqns'k vFkkZrp oxGqu R;kaP;k dMqu feGkysY;k loZ<br />
vuqns'kkps ikyu djrhy-
<strong>iksyhl</strong> f'kik;kaps<br />
drZO;s<br />
1½xqUg;kl izfrca/k o R;kPkk rikl dj.ks]lqO;oLFkk jk[k.ks ]QkStnkjh<br />
izfdz;k laghrkuqlkj naMkf/<strong>kd</strong>k&;kph okWjaVs vko';d vlrs<br />
R;kckcrhr r'kk okjaVkoj vijk/;kauk idM.ks ]laeUl fdaok<br />
naMkf/<strong>kd</strong>k&;kP;k brj vkns'khdk u ctkork <strong>iksyhl</strong> vVd d#<br />
'<strong>kd</strong>rkr v'kk izdj.kkae/;s okjaVkokpqu vijk/;kauk idM.ks ]R;kaP;k<br />
rkC;kar ns.;kar ;srhy vls dS|h ]fu/kh fdaok [kktxh ok ljdkjh<br />
ekyeRrk ;kaP;k lskcr laj{k.k Eg.kqu tk.ks o R;kP;koj ikgjk dj.ks<br />
vkf.k eqacbZ <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/kfu;e 1951 pk dye 22 ;k Onkjs <strong>iksyhl</strong><br />
<strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>k&;kauk iznku dj.;kar vkysys vls <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kj loZ lk/kkj.kis<br />
okij.ks ];klkBh gokynkj vkf.k ofj"V <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh vkn'k nsrhy v'kh<br />
<strong>iksyhl</strong> O;oLFkkfo"k;d dkes f'kikbZ ikj ikMrhy-<br />
2½T;k xqUg;klkBh <strong>iksyhl</strong> okWjaVkokpqu vVd d# '<strong>kd</strong>rkr vlk<br />
dks.krkgh xqUgk ?kMY;koj f'kik;kus vkns'kkph okV u ikgrk vko';d<br />
vlY;kl xzke<strong>iksyhl</strong>kacjkscj vkf.k jsYose/;s dkekoj vlY;kl jsYos<br />
<strong>iksyhl</strong>kacjkscj ,d fopkjkus rkcMrksc d`rh djkoh-vkf.k fudVP;k<br />
ofj"B <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>k&;kP;k ekfgrhlkBh rkcMrksc vkf.k O;ogk;Z<br />
vlsy rsFks ys[kh vgoky |kok-<br />
3½ vkx ykx.;kP;k fdaok brj dks.kR;kgh ladVkP;k izlaxh lgk; dj.ks<br />
o tursP;k lqj{kslkBh vVksD;kr vlsy rh izR;sd [kcjnkjh ?;koh gs<br />
ns[khy f'kik;kps drZO; vlsy-<br />
4½ fuR;kps xLrhps drZO; f'kikbZ ikj ikM.kkj ukgh]xkoke/;s QsjQVdk<br />
ek#u dkgh ekfgrh feGrs dk gs ikg.;klkBh f'kik;kapk mi;ksx<br />
djko;kpk ulrk xLr okY;kP;k {ks=kr ;s.kk&;k dks.kR;kgh<br />
drZO;klkBh f'kik;kpk okij djko;kpk vlsy rsaOgk R;kyk used;k<br />
lqpuk ns.;kar vkY;k ikfgts- mnk- f’kikbZ v ] c ;kl<br />
;kOnkjs vki.kkl dGfo.;kr ;srs fd Q gk {k ;k xkokr vlY;kph<br />
‘ksoVph [kcj gksrh rsFks tkmu iq
<strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong>] vgenuxj<br />
_________________________________<br />
vij <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong>]<br />
vgenujxj<br />
mi foHkkxh; <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh]uxj<br />
‘kgj foHkkx]vgenuxj<br />
1- dksrokyh <strong>iksyhl</strong> LVs’ku<br />
2- rksiQ[kkuk <strong>iksyhl</strong> LVs’ku<br />
3- fHkaxkj dWEi <strong>iksyhl</strong> LVs’ku<br />
4- ‘kgj okgrqd fu;a=.k ‘kk[kk<br />
mi foHkkxh; <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh]uxj<br />
<strong>xzkeh</strong>.k foHkkx]vgenuxj<br />
1- uxj rkyqdk <strong>iksyhl</strong> LVs’ku<br />
2- ,evk;Mhlh <strong>iksyhl</strong> LVs’ku<br />
3- ikjusj <strong>iksyhl</strong> LVs’ku<br />
mi foHkkxh; <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh]<br />
dtZr foHkkx]dtZr<br />
1- dtZr <strong>iksyhl</strong> LVs’ku<br />
2- tke[ksM <strong>iksyhl</strong> LVs’ku<br />
3- Jhxksank <strong>iksyhl</strong> LVs’ku<br />
<strong>iksyhl</strong> mi <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong>¼eq[;ky;½<br />
1-LFkk-xq-'kk-vgenuxj<br />
2-ft-fo-'kk-vgenuxj<br />
3-<strong>iksyhl</strong> eq[;ky;]vgenuxj<br />
4-<strong>iksyhl</strong> dY;k.k]vgenuxj<br />
5-eksVkj ifjogu foHkkx]vgenuxj<br />
vij <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong>]<br />
Jhjkeiqj<br />
mi foHkkxh; <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh]<br />
Jhjkeiqj foHkkx]Jhjkeiqj<br />
1- Jhjkeiqj ‘kgj <strong>iksyhl</strong> LVs’ku<br />
2- Jhjkeiqj rkyqdk <strong>iksyhl</strong> LVs’ku<br />
3- jkgqjh <strong>iksyhl</strong> LVs’ku<br />
mi foHkkxh; <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh]<br />
dksijxkao foHkkx dWEi f’kMhZ<br />
1- dksijxkao <strong>iksyhl</strong> LVs’ku<br />
2- f’kMhZ <strong>iksyhl</strong> LVs’ku<br />
3- jkgkrk <strong>iksyhl</strong> LVs’ku<br />
4- yks.kh <strong>iksyhl</strong> LVs’ku<br />
mi foHkkxh; <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh]<br />
laxeusj foHkkx]laxeusj<br />
1- laxeusj ‘kgj <strong>iksyhl</strong> LVs’ku<br />
2- laxeusj rkyqdk <strong>iksyhl</strong> LVs’ku<br />
3- vdksys <strong>iksyhl</strong> LVs’ku<br />
4- jktqj <strong>iksyhl</strong> LVs’ku<br />
mifoHkkxh; <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh<br />
‘ksoxko foHkkx ‘ksoxko<br />
1- ‘ksoxko <strong>iksyhl</strong> LVs’ku<br />
2- usoklk <strong>iksyhl</strong> LVs’ku<br />
3- lksubZ <strong>iksyhl</strong> LVs’ku<br />
4- ikFkMhZ <strong>iksyhl</strong> LVs’ku
dk;kZy;hu Lrj<br />
<strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong><br />
vij <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong><br />
<strong>iksyhl</strong> mi <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong> ¼eq[;k-½<br />
dk;kZy; <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong><br />
lgk¸;d ys[kk<strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh<br />
y?kqys[<strong>kd</strong><br />
izeq[k fyihd<br />
ofj"B Js.kh fyihd<br />
dfu"B Js.kh fyihd<br />
dk;kZy;hu f'kikbZ
vij <strong>iksyhl</strong><br />
<strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong>]vgenuxj<br />
<strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong><br />
<strong>iksyhl</strong> mi <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong>]<br />
eq[;ky;<br />
<strong>iksyhl</strong> fujh{<strong>kd</strong><br />
lgk-<strong>iksyhl</strong><br />
fujh{<strong>kd</strong>]<br />
<strong>iksyhl</strong> mi<br />
fujh{<strong>kd</strong><br />
<strong>iksyhl</strong><br />
gokynkj<br />
<strong>iksyhl</strong><br />
ukbZd<br />
<strong>iksyhl</strong> f'kikbZ<br />
vij <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong>]<br />
Jhjkeiqj
dk;kZy;hu 'kk[kk o R;kaph dkes<br />
¼1½<br />
ys[kk 'kk[kk<br />
Ukako o gq|k dk;Zfooj.k<br />
Izkeq[k fyihd 1 ys[kk ‘kk[skrhy loZ dk;Zlukoj ns[kjs[k Bso.ks<br />
2 <strong>iksyhl</strong> egklapkyd o <strong>iksyhl</strong> egkfujh{<strong>kd</strong> ;kauh ?ksrysY;k okf”kZd<br />
rikl.kh vgokykph iqrZrk dj.ks<br />
3 <strong>iksyhl</strong> v/kh{<strong>kd</strong> ;kaps leosr <strong>iksyhl</strong> Bk.ks]’kk[kk ;kaPkk okf”kZd<br />
rikl.kh vgoky lknj dj.ks<br />
4 <strong>iksyhl</strong> eq[;ky; ;sFkhy jks[kkiky ;kaps ys[;kps fujh{k.k dj.ks<br />
lgk¸;d ys[kk<br />
<strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh<br />
jks[kkiky<br />
ojh”B Js.kh fyihd<br />
5 ys[kk ‘kk[ksrhy dfu”V Js.kh fyihd ;kaps nIrj rikl.kh dj.ks<br />
1 okf”kZd vanktirzd r;kj dj.ks<br />
2 vkBekgh lq/kkjhr vanktirzd r;kj dj.ks<br />
3 egkys[k<strong>kd</strong>kj ;kauh ?ksrysY;k ys[kkijh{k.k vgokykph iqrZrk djq.k<br />
vgoky lknj dj.ks rlsp izkjksi ijPNsnkaph iqrZrk dj.k vgoky lknj<br />
dj.ks<br />
4 ekfld fooj.kirz lknj dj.ks<br />
5 vuqnkukckcr rkGesG o irzO;ogkj dj.ks<br />
6 [kpZ esGklac/kh dk;Zokgh dj.ks<br />
1 dks”kkxkj <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh vgenuxj ;kaps dMqu izkIr >kysys /kukns’k<br />
ukasnogh e/;s uksanfo.ks<br />
2 lnjps /kukns’k Hkkjrh; LVsV cWda vgenuxj [kkrsdzaekad<br />
11117718178 e/;s Hkjuk dj.ks<br />
3 lnjps /kukns’k [kkrs dz 11117718178 e/kqu jDde izkIr<br />
>kysuarj lnj ckcrps lac/khrkauk psd @Mh Mh okVi dj.ks<br />
4 ekghrh <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjkr izkIr >kysY;k jdek Hkkjrh; LVsV cWda ‘kk[kk<br />
vgenuxj ;sFks pyukus Hkj.kk dj.ks<br />
5 lsokfuoRr deZpk&;kaps ukos izkIr >kysys /kukns’k gs lac/khr<br />
deZpk&;kal ikBfo.ks dkeh <strong>iksyhl</strong> LVs’kuyk dW’k eseks us ikBfo.ks<br />
6 Ms cqd fyg.ks
jks[kkiky enrful<br />
dfu”V Js.kh fyihd<br />
Ikxkj fcy fyihd 1<br />
dfu”V Js.kh fyihd<br />
Ikxkj fcy fyihd 2<br />
Okjh”V Js.kh fyihd]<br />
dfu”V Js.kh fyihd<br />
Ikxkj fcy fyihd 3<br />
dfu”V Js.kh fyihd<br />
Ikxkj fcy fyihd 3<br />
Eknrful<br />
dfu”V Js.kh fyihd<br />
Ikxkj fcy fyihd 4<br />
XkVfoek fyihd<br />
dfu”V Js.kh fyihd<br />
1 dks”kkxkj <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh ;kaps dMq.k izkIr >kysys /kukns’k okVi uksanogh<br />
e/;s uksanfo.ks<br />
2 /kukns’kkps ,dfrzrjhR;k tqGoktqGo djq.k iksLVs ps ukos fyg.ks<br />
3 fMaekM MzkQV dkeh cWdsayk irz fyg.ks<br />
4 lnj /kukns’kkps jDde okVi dj.ksdkeh <strong>iksyhl</strong> LVs’kuyk jdek<br />
ikBfo.ks dkeh dW’k eseks fyg.ks<br />
5 rlsp jks[kkiky ;kauk dkedktkr enr dj.ks<br />
1 lQkS iksgdkW ;kaps ixkjfcy iqjo.kh ixkj fcy Hkfufu ijrkok@ uk<br />
ijrko fcys o ljasMj fcy r;kj dj.ks<br />
2 Hkfufu varhe izLrko , th eqcabZ ;kauk ikBfo.ks<br />
3 Hkfufu varhe iz/kku fcy r;kj dj.k dks”kkxkjkr ikBfo.ks<br />
4 e;r lQkS iksgsdkW ;kaps lyXu Bso foek ;kstuk izLrko ikBfo.ks fcy<br />
r;kj dj.ks<br />
5 lQkS iksgsdkW o fo/kh <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh ;kaps bUde VWDl QkWeZ r;kj dj.ks<br />
6 fo/kh <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>jh ;kaps ixkj fcy r;kj dj.ks<br />
1 iksuk iksf’k ;kaps njegkps osru fcy r;kj dj.ks ixkj fcy Hkfufu<br />
ijrkok@ uk ijrko fcys o ljasMj fcy r;kj dj.ks<br />
2 iksuk iksf’k ;kaps Hkfufu ijrkok uk ijrkok <strong>vf</strong>xze eatqjhph izdj.ks o<br />
ns;ds r;kj dj.ks<br />
3 lsokfuoRr @ e;r iksfyl deZpk&;kaps Hkfufu iz/kku ns;ds r;kj<br />
dj.ks<br />
4 lsokfuoRr @ e;r dEkZpk&;kaps f’kYyd jtsps ns;ds r;kj dj.ks<br />
5 Bso lYkaXu foek;kstusps izdj.ks o ns;ds r;kj dj.ks<br />
6 Hkfo”; fuokZg fu/kh lnaHkkZr egkys[kkiky ;kaps dMs djko;kpk<br />
irzO;ogkj dj.ks<br />
7 iksfyl deZpk&;kauk R;kaps ixkjkps nk[kys iqjfo.ks<br />
1 fyihd oxhZ; deZpk&;kaps o fcurkjh lans’k foHkkxkps nok[kkuk<br />
deZpkjh ;kaps ,e Vh VsDuhdy deZpk&;kaps ixkj fcy r;kj dj.ks]<br />
2 ojhy loZ deZpk&;kaps iqjo.kh fcys Hkfufu fcys r;kj dj.ks<br />
3 loZ <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh o deZpkjh ;kaps lkIrkghd lqVVhps fcy r;kj dj.ks<br />
1 ixkj fcy fyihd 3 ;kauk enr dj.ks<br />
2 esMhdy fcys r;kj dj.ks<br />
1 oxZ 4 deZpkjh ;kaps ixkj fcys r;kj dj.ks<br />
2 oxZ 4 deZpk&;kaps Hkfo”; fuokZg fu/kh jthLVj fyg.ks fcys r;kj<br />
dj.ks
Ikxkj fcy fyihd 6<br />
dfu”V Js.kh fyihd<br />
Ikzokl HkRrk fyihd<br />
dfu”V Js.kh fyihd<br />
IskU’ku fyihd<br />
dfu”V Js.kh fyihd<br />
dkWUVh tUlh fyihd<br />
dfu”V Js.kh fyihd<br />
3 iksfyl <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh dEkZpkjh ;kaps cf{kl ns;ds r;kj dj.ks<br />
4 lsokfuoRr @ e;r iskfyl <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>jh deZpkjh ;kaps xVfoek ns;d<br />
r;kj djq.k rh dks”kkxkjkrqu ikjhr djq.k ?ks.ks<br />
1 <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong>] vIij iksfyl <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong>] iksfyl mikf/k{<strong>kd</strong>] iksfyl<br />
fujh{<strong>kd</strong> ] lgk;d <strong>iksyhl</strong> fujh{<strong>kd</strong> iksfyl mi fujh{<strong>kd</strong> ;kaph<br />
ekfld ixkj fcys r;kj dj.ks<br />
2 ojhy <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>k&;kaps Hkfufu <strong>vf</strong>rae ijrkok izdj.ks o ijrkok @ uk<br />
ijrkok Hkfufu izdj.ks r;kj dj.ks<br />
3 iksfyl <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh deZpkjh fyihd oxhZ; deZpkjh oxZ 4 deZpkjh<br />
;kaps [kktxh foek ekfld osrukrqu dikr djq.k ,y vk; lh<br />
vkWQhl e/;s tek dj.ks<br />
4 iksfyl <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh ;kaps lefiZr jtsps ns;ds f’kYyd jtk jks[khdj.k<br />
ns;ds r;kj dj.ks<br />
1 iksfyl <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh deZpkjh ;kaph izoklk HkRrk ns;ds @ cnyh ns;ds<br />
r;kj dj.ks<br />
2 ?kj cka/k.kh eksVkj okg.k laxud vxzhe mRlo vxzhe cnkscLr vxzh e<br />
o jtk izokl loyr ns;ds r;kj dj.ks-<br />
1 lsokfuoRr gks.kk&;k iksfyl <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh deZpkjh ;kaph lsokfuoRrhps<br />
izdj.ks egkys[kkiky eqacbZ & 1 ;kaps dMs lknj dj.ks<br />
2 egkys[kkiky eqcbZ ;kaps ‘kh fuoRrh osruklanHkkZr irzO;ogkj dj.ks<br />
3 RkkRiqjrs fuoRrh osru ns;ds minku ns;ds r;kj dj.ks<br />
1 ykbZV fcys VsfyQksu fcys o bZrj loZ lkghR; [kjsnh ckcrph fcys<br />
r;kj djq.k dks”kkxkjkr ikBfo.ks<br />
2 vkgkjHkRrk fcys dSnh HkRrk fcys r;kj dj.ks<br />
3 iksfyl ikVhy ekuk/ku fcys r;kj dj.ks<br />
4 isVªksy fM>sy fcys eksVkj okgu nqjqLrh fcys r;kj djq.k dks”kkxkjkr<br />
ikBfo.ks<br />
5 ostl fcys r;kj dj.ks
¼2½<br />
vkLFkkiuk 'kk[kk<br />
Ukako o gq|k dk;Zfooj.k<br />
Izkeq[k fyihd 1 vkLFkki.kk ‘kk[ksoj fu;rzu<br />
2 iksfyl deZpk&;kaps vkKkadhr d{k<br />
d{k 4-1<br />
Okjh”V Js.kh fyihd<br />
d{k 4-2<br />
dfu”V Js.kh fyihd<br />
d{k 4-3<br />
dfu”V Js.kh fyihd<br />
d{k 4-4<br />
dfu”V Js.kh fyihd<br />
3 okf”kZd ‘ksjs<br />
1 lsok ts”Vrk ;knh r;kj dj.ks<br />
2 gLr ukasn og;k<br />
3 loZlk/kkj.k cnY;k<br />
4 dWT;qyhVh@ <strong>iksyhl</strong> LVs’kups l[;kacG@ ftYg;kps l[;kacG<br />
5 inksUurh<br />
6 inksUurh inkP;k ¼iksuk @ iksg@ lQkS½ fcnq ukekoyh jthLVj<br />
7 vkLFkiuk ‘kk[ksrhy izdj.ks gkrkG.ks o ekghrh<br />
1 vuqdaik izdj.ks gkrkG.ks<br />
2 loZ izdkjps izf’k{k.k<br />
3 ojh”Bkauk ekghrh lknj dj.ks<br />
4 ekghrP;k <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjkckcr ekghrh<br />
5 ojh”Bkauh ?ksrysY;k okf”kZd fujh{k.k rikl.khpk iqrZrk vgoky<br />
6 lsokfuoRr deZpkjh ;kaph ;knh izfl/n dj.ks<br />
7 <strong>iksyhl</strong> Hkjrh<br />
8 <strong>iksyhl</strong> f’kikbZ inkph fcnaq ukekoyh vkn;k;kor Bso.ks ¼d{k 4-1 ps lyXu jkgqu½<br />
9 loZ izdkjP;k izfrfu;qDr;k<br />
1 osru fuPNhrh osru iMrkGuh<br />
2 iksLVokj M;qVh cVoMk rDrk<br />
3 jk”Vªirh ind @iksel lUeku fpUg @vkxkm osruok< ekghrh<br />
4 jks[kkiky fo’ks”k osru ekghrh<br />
5 loZlk/kkj.k cnY;k djhrk enr dj.ks<br />
6 vkarj ftYgk cnyh<br />
1 lQkS @fcurkjh lans’k @ eksVkj ijhog.k foHkkx ;kaps lsokiV o rRlca/khph loZ dkes<br />
2 cDdy dz 1801 rs iq
d{k 4-5<br />
dfu”V Js.kh fyihd<br />
d{k 4-6<br />
dfu”V Js.kh fyihd<br />
d{k 4-7<br />
dfu”V Js.kh fyihd<br />
d{k 4-8<br />
dfu”V Js.kh fyihd<br />
d{k 4-9<br />
dfu”V Js.kh fyihd<br />
1 cDdy ua 1 rs 600 deZpk&;kaP;k vkLFkki.kk fo”k;d loZ izdkjps dkedkt<br />
2 fo’ks”k iquZfoyksdu lferh djhrk ykxukjh ekghrh r;kj dj.ks<br />
3 osru ok
¼3½<br />
i=O;ogkj 'kk[kk<br />
Ukako o gq|k dk;Zfooj.k<br />
dk;kZy;<br />
<strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong><br />
1 vkgkj.k o lforj.k <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh<br />
2 dk;kZy;hu Ik;Zos{<strong>kd</strong> <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh ] nIrj rikl.kh<br />
3 <strong>iksyhl</strong> egklapkyd ;kaps ijhirzdkr ueqn izek.ks dkedkt o ns[kjs[k<br />
4 <strong>iksyhl</strong> dY;k.k fu/kh rhekgh rikl.kh<br />
Izkeq[k fyihd 1 irzO;ogkj ‘kk[skoj ns[kjs[k<br />
2 okf”kZd iz’kklu vgoky<br />
3 f’<strong>kd</strong>km <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh oxZ 1]2]3 ;kaps izf’k{k.k<br />
4 dk;Z fooj.k xks”kokjk<br />
5 rkjakfdr @ v/kZ’kkldh; jftLVj Bso.ks<br />
6 nSunhu Viky<br />
7 ojh”Bkapk fujh{k.k fVi.kh iqrZrk vgoky<br />
8 ‘kkluk dMqu jkcfo.;kr ;s.kk&;k loZ dk;Zdzekaph ekghrh ladyhr<br />
d#.k lac/khrkl lknj dj.ks<br />
9 iquZjpuk izLrko ns[kjs[k o gkrkG.kh @ ufou iksLVs o nqj{ksrz @ PkkSD;k<br />
iquZjpuk<br />
d{k 1-1<br />
ojh”V Js.kh<br />
fyihd<br />
d{k 1-2<br />
enrful<br />
dfu”V Js.kh<br />
fyihd<br />
10 ekghrh <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kj izdj.ks<br />
1 iksfyl <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh vkLFkkiuk @ izf’k{k.k @izfrfu;qDrh @ vkLFkkiuk<br />
fo”k;d dkes<br />
2 iksfyl <strong>vf</strong>Hk;ksDrk ;kaps jtsps vkns’k<br />
3 <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>jh osruok< vkns’k<br />
1- lsokiqLrdkrhy uksanh vn;k;kor Bso.ks<br />
2- d{k 1-1 ;kauk enrful Eg.kq.k dke igk.ks o Vadyss[ku dj.ks
d{k 1-3<br />
ojh”V Js.kh<br />
fyihd<br />
d{k 1-4<br />
ojh”V Js.kh<br />
fyihd<br />
enrful<br />
dfu”V Js.kh<br />
fyihd<br />
d{k 1-5<br />
dfu”V Js.kh<br />
fyihd<br />
1- oLRzkHkkaMkj lac/kh loZ dkes<br />
2- racq ] jkgqV;k] cWjhxsVl [kjsnh ]fudkeh dj.ks b-dkes<br />
3- okf”kZd xksGhckj ljko<br />
4- ijsM ‘ksjkseksfu;y ijsM<br />
5- Lokarrz fnu ] x.krrz fnu ] 1 es bZ- lktjs dj.ks<br />
6- Eksl dWUVhu o ‘okuiF<strong>kd</strong> lac/khr dkes ] fcurkjh lans’k lkghR; [kjsnh<br />
7- Ikksfyl <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh deZpkkjh dk;ns’khj enr ¼odhy½ fcy eatqj dj.ks<br />
8- DSnh HkRrs VsaMj feVhax e/khy pgkiku fcy eatqjh<br />
9- Hkz”Vkpkj o vkardokn fojks/kh fnu o brj dk;Zdze<br />
10- XkksGhckj ljkoklkBh Qk;jhax jsat vkjf{kr dj.ksckcr irzO;ogkj<br />
11- YkkbZV] ?kjiVVh vkf.k ik.khiVVh ns;ds<br />
12- HkVds dqrzs o ikGho izk.kh lac/kh dkedkt<br />
1- ‘kkldh; bekjr cka/<strong>kd</strong>ke fo”k;d dkes<br />
2- <strong>iksyhl</strong> foHkkxklkBh tehu laiknhr dj.ks<br />
3- iksfyl x`gfuekZ.k o nq#Lrh<br />
4- fdjdksG cka/<strong>kd</strong>ke nq#Lrh<br />
5- lkoZtuhd cka/<strong>kd</strong>ke foHkkxk’kh cka/<strong>kd</strong>ke o nq#Lrh dj.kslac/kh ekx.kh<br />
o ikBiqjkok<br />
6- Qk;jhax jsat lkBh tkxk feGo.ks<br />
7- Vf/<strong>kd</strong>kjh dEZkpkjh ;kauk ‘kklfd; fuokLFkkus okVi@ fjDr d#.k ?ks.ks ]<br />
ykbZVfcys o ?kjHkkMs olqyh izdj.ks<br />
1- dk;kZy; <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong>@lggk;d ys[kk <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh @LVsuks 1 o 2 @izeq[k<br />
fyihd @oJsfyihd@dJsfy@dk;kZy;hu f’kikbZ @lQkbZ dkexkj@nthZ<br />
@eksph @esl uksdj@lgk;d Lo;ai<strong>kd</strong>h@oSn;dh; <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh@ulZ<br />
@daikmaMj @okMZ vk;k@Mªslj @fo/kh <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>jh @vaxqyh eqnzk rK<br />
vkLFkkiuk R;kaP;k jtk ]vuq’ks”k cnyh ]frekgh]ekgsokjh] lgkekgh]<br />
fooj.kirzs<br />
2- ‘kLrz ijokuk@ ijehV#e@ fc;jckj @ns’khnkj@ LiksVd inkFkZ@ gkWVsy<br />
@flusek fFk;sVj@isVksyiai@ OghMhvks gkWy@ ldZl@ dje.kqd lac/kh uk<br />
gjdr nk[kyk ns.ks<br />
3- e;r ‘kLRzk ijokuk /kkjdkps ‘kLRzk iksfyl vkjeksjhr tek dj.ks @eqDr<br />
dj.ks
d{k 1-6<br />
dfu”V Js.kh<br />
fyihd<br />
d{k 1-7<br />
dfu”V Js.kh<br />
fyihd<br />
d{k 1-8<br />
dfu”V Js.kh<br />
fyihd<br />
Ikzca/<strong>kd</strong><br />
Okjh”B Js.kh<br />
fyihd<br />
vkod fyihd<br />
dfu”B Js.kh<br />
fyihd<br />
vkod fyihd<br />
dfu”B Js.kh<br />
fyihd<br />
1- iksfyl okgukauk isVªksy@fM>sy o vkWbZyph ns;ds eatqj dj.ks<br />
2- iksfyl okgukaps Vk;jV;qc lqVs Hkkx o nq#Lrh [kjsnhph ns;ds eatqj<br />
dj.ks<br />
3- nqj/ouh ns;ds eatqj dj.ks<br />
4- iksfyl okg.kklac/kkrhy loZ ckcrhrhy ojh”Bka’kh o <strong>vf</strong>/kiR;k[kkyhy<br />
lac/khrk’kh irzO;ogkj<br />
5- nqj/ouh ns;dk lac/kkrhy ekghrh ojh”Bka’kh irzO;ogkj<br />
6- ‘kgj okgrqd lac/kkrhy dkes<br />
7- Vkaxk iklhax<br />
8- Izkalxhd djkjkoj ?ksrYksY;k jk-Ik-ps okg.k fcy<br />
9- Iksfyl nok[kkU;klkBh vkS”k/k iqjoBk ckcr<br />
10- EkksVkj okgu vi?kkr uqdlku HkjikbZ nkO;kps U;k;ky;hu izdj.ks<br />
gkrkG.ks<br />
1- l’kqYd iksfyl cankscLr iqjfo.ks ckcr dkedkt<br />
2- dSnh izdj.k laphr@iWjksy jtk izdj.ks<br />
3- eqnSeky tek dj.ks ckcr<br />
4- iksfyl <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh ;kauk lfoZl fjokWYoj ns.ks ckcr<br />
5- ‘kLrzkps lqVs Hkkx ¼ikVZ vk.k.ks ckcr½<br />
1- iksfyl dY;k.kfu/kh varXkZr pky.kkjs midze<br />
2- iksfyl fdzMk Li/kZk<br />
3- egkjk”Vª iksfyl dqVqac vkjksX; ;kstuk<br />
4- e;r iksfyl deZpkjh @<strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh ;kauk ns.;kr ;s.kkjs lkuqxzg vuqnku<br />
5- f’kMhZ ;sfFky fu;ksthr lkbZ foJkexzg cka/k.ks ckcr<br />
6- f’kMhZ ;sfFky isVkzsy iai lq# dj.ksckcr<br />
7- iksfyl dY;k.k fu/khrq.k ns.;kr ;s.kkjs dtZ<br />
8- oS;Drhd vi?kkr foek ;kstuk eatqjhckcr<br />
9- oalr fdrhZ iksfyl <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh foJkexzgkps [kpkZckcr<br />
iksfyl <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh deZpkjh ;kauk ns.;kr ;s.kkjs iqLrd vuqnkukckcr<br />
1- loZ Viky ekfdZx dj.ks<br />
2- tM laxzg oLrq [kjsnh @ uksanh dj.ks<br />
3- LVs’kujh fo”k;hpk irzO;ogkj o okVi dj.ks-<br />
1- ojh”BkadMhy Viky uksanh dj.ks<br />
1- LFkkfud dk;kZy;<strong>kd</strong>Mqu vkysys loZ izdkjps Viky fLodkj.ks o uksan<br />
d#.k okVi dj.ks
tkod fyihd<br />
dfu”B Js.kh<br />
fyihd<br />
d{k 3-1<br />
ojh”V Js.kh<br />
fyihd<br />
d{k 3-2<br />
dfu”V Js.kh<br />
fyihd<br />
d{k 3-3<br />
dfu”V Js.kh<br />
fyihd<br />
d{k 3-4<br />
dfu”V Js.kh<br />
fyihd<br />
1- loZ izdkjps Viky uksan.kh d#.k lac/khrkauk iksLVk Onkjs o Viky<br />
use.kqdhps deZpkjh ;kaP;k ekQZrhus ikBfo.ks<br />
¼4½<br />
vtZ ‘kk[kk<br />
1- ojh”BkadMhy loZ vtZ iksel @ ‘kklu ;kapsdMhy vtZ vgoky ikBfo.ks<br />
2- yksdizrhfu/kh @ yksd’kkgh nhu vtZ pkSd’kh o vtZ vgoky ikBfo.ks<br />
1- Jhjkeiqj o laxeusj foHkkx<strong>kd</strong>Mhy vtZ Pkksd’kh o fuxZrh dj.ks<br />
2- Mhlh,e ;kapsdMhy vtZ pkSd’kh o fuxZrh dj.ks<br />
1- dtZr foHkkx ‘ksoxko foHkkx o dksijxko foHkkx<strong>kd</strong>Ms vtZ pkSd’kh o<br />
fuxZrh dj.ks<br />
2- ftYgk <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh ;kapsdMhy vtZ pkSd’kh o vgoky ikBfo.ks<br />
1- uxj ‘kgj o uxj <strong>xzkeh</strong>.k foHkkx<strong>kd</strong>Mhy vtZ pkSd’kh o fuxZrh<br />
2- LFkkfud ‘kk[kk vtZ pkSd’kh o fuXkZrh<br />
3- LkSfud dk;kZy;<strong>kd</strong>Mhy vtZ pkSd’kh o vgoky ikBfo.ks
efgyk lqj{kk foHkkx]vgenuxj<br />
vgenuxj ;sFks efgyk lqj{kk iF<strong>kd</strong>ke/;s [kkyhy izek.ks efgyk <strong>iksyhl</strong> deZpkjh<br />
dke igkr vkgsr<br />
l|k efgyk foHkkxkr 1 efgyk lgk-<strong>iksyhl</strong> mi fujh{<strong>kd</strong>] 1 efgyk <strong>iksyhl</strong> ukbZd<br />
o 1 efgyk <strong>iksyhl</strong> f'kikbZ ;k foHkkxkps dke igkr vkgs-<br />
egkjk"Vz 'kklukP;k fu.kZ;kuqlkj gk d{k LFkkfud xqUgs 'kk[kk]vgenuxj ;kaps'kh<br />
layXu dj.;kar vkyk vkgs-<br />
dk;Zi/nrh %&<br />
efgyk lqj{kk foHkkxkph dk;Zi/nrh o mf|"Vs %&<br />
1½njegk vgenuxj ftYg;krhy <strong>iksyhl</strong> LVs'ku dMqu efgyk vR;kpkjkckcr ekfgrh<br />
xksGk d#u ofj"Bkauk lknj dj.ks-<br />
2½os';k O;kolk;kyk vkGk ?kky.kslkBh dslsl dj.ks-<br />
3½cky xqUgsxkjkl vkGk clkok Eg.kqu R;kapsoj y{k nsoqu dke dj.ks-<br />
4½ efgyk vR;kpkjk laca/kh LFkkfud o ofj"B vtZ rlsp ;s.kk&;k vtkZph pkSd'kh dj.ks-<br />
5½njegk efgyk lkekthd feVhax ?ksoqu ;s.kk&;k rdzkjhps fuokj.k dj.ks-<br />
6½tujy M;qVh rlsp cankscLr dj.ks-<br />
mf|"Vs %&<br />
1½xfjc efgykauk o frP;k ukrsokbZdkauk dksVkZr tkoqu ofdaykapk [kpZ o dksVZ lquko.khpk<br />
foyac ;kiklqu eqDrh ns.ks-<br />
2½fookghr efgyk o frpk irh ;kaP;kiklqu fdjdksG dkj.kko#u gks.kkjs HkkaM.ks o<br />
R;kaP;kiklqu gks.kkjs ?kVLQksV ;koj efgyk lqj{kk foHkkxkOnkjs ppkZ ?kMoqu R;kaP;kr<br />
le>ksrk ?kMoqu R;kapk lalkj lqjGhr gks.;kl enr dj.ks-<br />
3½efgyk lqj{kk foHkkx<strong>kd</strong>Mqu xfjc ]vukFk efgyk ;kauk foukoayc lsok o rkRdkG enr<br />
iqjfo.ks-
eksVkj ifjogu foHkkx]vgenuxj<br />
<strong>iksyhl</strong> fujh{<strong>kd</strong>] 1½eksVkj ifjogu <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh gs R;kaph tsFks fu;qDrh vkgs-rsFkhy ftYgk<br />
eksVkj ifjogu foHkkxkps FksV izHkkjh <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh vlrhyfoHkkx]<br />
2½rs iz'kklfd; ckcrhr <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong>]vgenuxj ;kaP;k<br />
vgenuxj fu;a=.kk[kkyh vlrhy vkf.k rka=hd ckcrhr <strong>iksyhl</strong> mi<br />
;kaps drZO;s egkfujh{<strong>kd</strong>]eksVkj ifjogu ]iq.ks ;kaP;ka fu;a=.kkr vlrhy-<br />
3½R;kaP;k izHkkjkrhy loZ okgukaP;k v/kqu e/kqu iq.kZ rikl.kh djhrk<br />
vkf.k 'kD;rksoj usgehp okgus lqLFkhrhr Bso.;kl tckcnkj<br />
vlrhy-<br />
4½R;kaP;k izHkkjke/khy [kkyhy loZ 'kk[kkaoj rs fu;a=.k Bsoqu ns[kjs[k<br />
djrhy-<br />
1-okgrqd<br />
2-nq#Lrh vkf.k ifjj{k.k<br />
3-HkkaMkjkpk O;ogkj ¼isVzksy ]vkWby vkf.k oax.k o lqVs Hkkx b-½<br />
4-eksVkj ifjogups fofo/k <strong>vf</strong>Hkys[k Bso.ks-<br />
5-iz'kklfd;<br />
5½R;kaP;k izHkkjkrhy eksVkj ifjogu foHkkxkph rikl.kh ofj"Bkauh<br />
dj.;klkBh t#j rh O;oLFkk rs djrhy vkf.k loZ HkkaMkj][krok.kh<br />
¼ystj½vkf.k brj eksVkj ifjogu <strong>vf</strong>Hkys[k v|kor Bsorhy ]rlsp rs<br />
t#j rh dkjokbZ djrhy]lqpuk vkf.k rikl.kh fVIi.khph iqrZrk<br />
djhrhy-<br />
6½R;kaP;k dfu"B deZpk&;kauk ;ksX; izdkjs drZO; okVi dsys tkrs<br />
;kckcr rs [kk=h djrhy vkf.k R;kap dk;Z{kerk o f'kLr jk[krhy-<br />
7½<strong>vf</strong>u;ehrrk]csf'kLr okgukapk xSjokij vi?kkr b-ckcrph izdj.ks<br />
rs u pqdrk vkiY;k ofj"B <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh ;kaP;k fun'kZukl vk.kqu nsrhy<strong>iksyhl</strong><br />
fujh{<strong>kd</strong>]eksVkj ifjogu foHkkx ;kaP;k <strong>vf</strong>/kiRR;k[kkyh<br />
[kkyhy deZpkjh dke djrkr-<br />
1½eksVkj ifjogu Ik;Zos{<strong>kd</strong><br />
2½<strong>iksyhl</strong> gokynkj pkyd ;ka=hdh ¼esdWfud½<br />
3½ftYgk <strong>iksyhl</strong> gokynkj ;ka=hdh vFkok okgu tksMkjh<br />
4½pkyd f'kikbZ<br />
eksVkj ifjogu foHkkx] vgenuxj dMhy okgukaph lejh<br />
dkj ftIlh vksehuh fti yk- eksBh Vzd okWVj dzsu eksVkj<br />
vWC;qyUl OgWu okgus VWadj lk;dy<br />
5 -- -- 51 13 11 -- 1 -- 122
<strong>iksyhl</strong> eq[;ky;]vgenuxj<br />
jk[kho <strong>iksyhl</strong> fujh{<strong>kd</strong> eqacbZ <strong>iksyhl</strong> fu;ekoyh ifjf'k"V &4 fu;e dzekad 6 izek.ks<br />
<strong>iksyhl</strong> eq[;ky;kps dke dk; vlrs o eq[;ky;kpk izeq[k gs<br />
jk[kho <strong>iksyhl</strong> fujh{<strong>kd</strong> fdaok jk[kho <strong>iksyhl</strong> mi fujh{<strong>kd</strong> ;k inkps<br />
<strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh fu;qDr vlrkr-<br />
jk[kho <strong>iksyhl</strong> fujh{<strong>kd</strong> gs <strong>iksyhl</strong> fu;ekoyh Hkkx &3 fu;e<br />
395]397 vUo;s gR;kj nk#xksGk lqfLFkrhr o dkGth ?ks.ks rlsp<br />
<strong>iksyhl</strong> fu;ekoyh Hkkx & 2 fu;e 17 o #y ua-31] 32] 134]<br />
520 ;k izek.ks dk; dke djrkr- R;kr ijsM vk;ksthr dj.ks<br />
eq[;ky;kps dkedktkoj ns[kjs[k dj.ks bR;knh dkes vlrkr o<br />
jk[kho <strong>iksyhl</strong> fujh{<strong>kd</strong> ;kaps enrful [kkyhy izek.ks vlrkr fdao<br />
rs useq '<strong>kd</strong>rkr-<br />
1½jk[kho <strong>iksyhl</strong> mi fujh{<strong>kd</strong><br />
2½daiuh vkWMZyh ¼jk;Vj gokynkj½<br />
3½HkkaMkjiky<br />
4½esl eWustj<br />
5½ykbZu lktZaV<br />
6½gtsjh ekLrj<br />
7½'kL=kxkj izeq[k<br />
8½vk;q/khd dk;Z'kkGk<br />
9½<strong>iksyhl</strong> eksVkj ifjogu foHkkx<br />
10½jks[kkiky ¼ofj"B fyihd½<br />
11 esl fyihd ¼dfu”B Js.kh½<br />
12½izf'k{<strong>kd</strong><br />
13½lkeqxzh izeq[k<br />
14½cWaUM<br />
15½/kksch<br />
16½eksph<br />
17½Ugkoh
<strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong>]vgenuxj<br />
<strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh @ deZpkjh rlsp dk;kZy;hu deZpkjh ;kaps osrukckcrph ekfgrh<br />
v-dz- inuke osruJs.kh<br />
1 <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong> 12000&375&16500<br />
2 vij <strong>iksyhl</strong> v/kh{<strong>kd</strong> 10000&325&15200<br />
3 <strong>iksyhl</strong> mi <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong> 8000&275&13500<br />
4 <strong>iksyhl</strong> fujh{<strong>kd</strong> 7450&225&11500<br />
5 lgk-<strong>iksyhl</strong> fujh{<strong>kd</strong> 6500&200&10500<br />
6 <strong>iksyhl</strong> mi fujh{<strong>kd</strong> 5500&175&9000<br />
7 lgk-<strong>iksyhl</strong> mi fujh{<strong>kd</strong> 4500&175&7000<br />
8 <strong>iksyhl</strong> gokynkj 4000&100&6000<br />
9 <strong>iksyhl</strong> ukbZd 4000&100&6000<br />
10 <strong>iksyhl</strong> f'kikbZ 3200&85&4900<br />
11 izeq[k ;a= pkyd 4500&125&7000<br />
12 vaxqyh eqnzk rK 5500&175&9000<br />
13 QksVks xzkQj 5500&175&9000<br />
14 jsMh;ks eWdsfud 4500&125&7000<br />
15 ;a= pkyd 4000&100&6000<br />
16 deZ'kkGk enruhl 2750&70&3800&75&4500<br />
dk;kZy;h <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh @deZpkjh<br />
17 y?kqys[<strong>kd</strong> 7450&225&11000<br />
18 dk;kZy; <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong> 5500&175&9000<br />
19 izeq[k fyihd 5000&150&8000<br />
20 ofj"B Js.kh fyihd 4000&100&6000<br />
21 dfu"B Js.kh fyihd 3050&75&3950&80&4590<br />
22 dk;kZy;hu f'kikbZ 2250&55&2660&3200
<strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong>]vgenuxj<br />
fo"k;%& ijokU;kph ekfgrh-<br />
<strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong> dk;kZy;k rQsZ dqBY;kgh izdkjps ijokus fnys tkr ukghdsoG<br />
ukgjdr nk[kys fnys tkrkr-
<strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong>]vgenuxj<br />
fo"k;%& tursyk ekfgrh miyC/k d#u ns.kslkBh yk;czjhph lqfo/kk<br />
miyC/k d#u ns.ksckcr-
<strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong>]vgenuxj<br />
fo"k;%& brj foghr ueqU;krhy ekfgrh-<br />
ojhy eWU;qvy e/khy ekfgrh osGksosGh ;kiq
dsanzh; ekfgrhpk <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kj <strong>vf</strong>/kfu;e&2005<br />
<strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong>]vgenuxj<br />
dsanz 'kklukP;k <strong>vf</strong>/kfu;ekrhy dye 5¼2½uqlkj lgk¸;d 'kklfd; ekfgrh<br />
<strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh ;kaP;k fu;qDR;k dj.;kph dk;Zokgh rkrMhus iq.kZ dj.ksckcr vkns'khr dj.;kar<br />
vkY;kus [kkyhy izek.ks lnj 'kklu ifji=dkP;k vuq"kaxkus vgenuxj ftYgk <strong>iksyhl</strong><br />
foHkkxklkBh [kkyh ueqn dj.;kar vkysY;k mi foHkkxh; <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh]<strong>iksyhl</strong> mi<br />
<strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong> ¼eq[;ky;½]vgenuxj ;kaph mi foHkkxkuqlkj 'kklfd; ekfgrh <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh<br />
Eg.kqu fu;qDrh dj.;kar ;sr vkgs-R;akps <strong>vf</strong>ify; <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh Eg.kqu infl/n vij <strong>iksyhl</strong><br />
<strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong>]vgenujxj gs vlrhy -<br />
vdz dk;kZy;kps<br />
uko<br />
1- Ikskfyl<br />
<strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong><br />
vgenuxj<br />
Lkgk;d ekghrh <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>k&;kps<br />
inuke<br />
Ikskfyl <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong> dk;kZy;<strong>kd</strong>jhrk<br />
dk;kZy; <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong><br />
vgenuxj ‘kgj foHkkx<br />
1- iksfu dksrokyh iksLVs<br />
2- iksfu rksQ[kkuk iksLVs<br />
3- liksfu dWEi iksLVs<br />
Ukxj <strong>xzkeh</strong>u mifoHkkx<br />
1- iksfu ikjusj iksLVs<br />
2- iksfu ,evk;Mhlh iksLVs<br />
3- iksfu uxj rkyqdk iksLVs<br />
dksijxko foHkkx<br />
1- iksfu dksijxko iksLVs<br />
2- iksfu jgkrk iksLVs<br />
3- iksfu f’kMhZ iksLVs<br />
4- liksfu yks.kh iksLVs<br />
Ekkghrh<br />
<strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>k&;kps<br />
inuke<br />
Ikskfyl<br />
mi<strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong><br />
eq[;ky;<br />
Lkgk;d iksfyl<br />
<strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong> uxj<br />
‘kgj foHkkx<br />
vgenuxj<br />
mifoHkkxh;<br />
iksfyl <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh<br />
uxj <strong>xzkeh</strong>u<br />
mifoHkkxh;<br />
iksfyl <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh<br />
dksijxko<br />
foHkkx dWEi<br />
f’kMhZ<br />
<strong>vf</strong>iyh;<br />
<strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>k&;kps<br />
inuke<br />
vij iksfyl<br />
<strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong>] vge<br />
nuxj
Jhjkeiqj mi foHkkx<br />
1- iksfu Jhjkeiqj ‘kgj iksLVs<br />
2- iksfu Jhjkeiqj rkyqdk iksLVs<br />
3- iksfu jkgqjh iksLVs<br />
‘ksoxko mifoHkkx<br />
1- iksfu ‘ksoxko iksLVs<br />
2- iksfu usoklk iksLVs<br />
3- iksfu ikFkMhZ iksLVs<br />
4- liksfu lksubZ iksLVs<br />
Lakxeusj mifoHkkx<br />
1- iksfu laxeusj ‘kgj iksLVs<br />
2- iksfu laxeusj rkyqdk iksLVs<br />
3- iksfu vdksyk iksLVs<br />
4- liksfu jktqj iksLVs<br />
dtZr mifoHkkx<br />
1- iksfu dtZr iksLVs<br />
2- iksfu tke[ksM iksLVs<br />
3- iksfu Jhxkasnk iksLVs<br />
mifoHkkxh;<br />
iksfyl <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh<br />
Jhjkeiqj foHkkx<br />
Jhjkeiqj<br />
mifoHkkxh;<br />
iksfyl <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh<br />
‘ksoxko foHkkx<br />
‘ksoxko<br />
mifoHkkxh;<br />
iksfyl <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh<br />
laxeusj foHkkx<br />
laxeusj<br />
mifoHkkxh;<br />
iksfyl <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh<br />
dtZr foHkkx<br />
dtZr
Ekkghrhpk <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kj& <strong>vf</strong>/kfu;e 2005 ¼vgenuxj <strong>iksyhl</strong> foHkkx½<br />
<strong>vf</strong>iyh; <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh<br />
v-u- ftYg;kps uko <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>k&;kps uko o gqnnk Qksu ua ‘ksjk<br />
1 vgenuxj Jh lat; HkkLdj njkMs<br />
vij <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong>]<br />
0241@2416101<br />
vu<br />
Ekkghrh <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh<br />
foHkkxkps uko <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>k&;kps uko o gqnnk Qksu ua ‘ksjk<br />
1 Ikskfyl eq[;ky; Jh lqgkl jktkjke jk.ks iksfyl 0241@2416104<br />
vgenuxj mi<strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong>¼eq[;k½<br />
2 mifoHkkxh; Jh lat; HkkLdj njkMs 0241@2416106<br />
<strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh lggk;d iksfyl<br />
uxj ‘kgj <strong>vf</strong>/k{<strong>kd</strong>¼Hkkiksls½<br />
3 mifoHkkxh; Jh lanhi jktkjke MksbZQksMs 241@2416108<br />
<strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh<br />
uxj <strong>xzkeh</strong>u<br />
mifoHkkxh; <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh<br />
4 mifoHkkxh; Jh Mh ,e xk;dokM<br />
02429@223566<br />
<strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh<br />
‘ksoxko<br />
mifoHkkxh; <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh<br />
5 mifoHkkxh; Jh lanhi lq[kkuan tk/ko 02489@222334<br />
<strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh<br />
dtZr<br />
mifoHkkxh; <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh<br />
6 mifoHkkxh; Jh ch th ;’kksn<br />
02423@555133<br />
<strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh<br />
dksijxko<br />
mifoHkkxh; <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh<br />
7 mifoHkkxh; Jh lqHkk”kpanz f’kokth cqjls 02422@221617<br />
<strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh<br />
Jhjkeiqj<br />
mifoHkkxh; <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh<br />
8 mifoHkkxh; Jh lqHkk”kpanz f’kokth cqjls 02425@225901<br />
<strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh<br />
laxeusj<br />
mifoHkkxh; <strong>iksyhl</strong> <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh
Lkgk;d ekghrh <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>kjh<br />
vu- <br />
Ikksfyl LVs’kups uko <strong>vf</strong>/<strong>kd</strong>k&;kps uko o gqnnk Qksu ua ‘ksjk<br />
1 dksrokyh Iksk-fu- fot;flax ekuflax iokj 0241@2416117<br />
2 RkskQ[kkuk Iksk-fu- e/kqdj nks?kq fude 0241@2416118<br />
3 Ukxj rkyqdk Lk-iks-fu- ‘ks[k ‘kCchj nkmn 0241@2416122<br />
4 fHkaxkj dWEi Lk-iks-fu- lkbZukFk jkejko Bksacjs 0241@2416121<br />
5 ,evk;Mhlh Lk-iks-fu-izdk’k fuo§Rrh [kkaMsdj 0241@2416123<br />
6 Ikkjusj iks-fu- jktsanz okeu llk.ks 02488@221533<br />
7 dtZr iks-fu- jktsanzflax ukjk;.kflax gtkjs 02489@222333<br />
8 Tkke[ksM iks-fu- dSykl fuo§Rrh xkoMs 02421@221033<br />
9 Jhxksank iks-fu-egknso ukenso pOgk.k 02487@222333<br />
10 Lkaxeusj ‘kgj iks-fu- oalr x.kir rkacs 02425@225333<br />
11 Lkaxeusj rkyqdk iks-fu- v’kksd jk/kkfdlu vkeys 02425@225433<br />
12 Jhjkeiqj ‘kgj iks-fu-‘kadj dzz”.kk tk/ko 02422@222666<br />
13 Jhjkeiqj rkyqdk iks-fu-v#.k y{e.k tkuksjdj 02422@222333<br />
14 jkgqjh iks-fu-eq[rkjvyh esgcqc ckxoku 02426@232433<br />
15 ‘ksoxko iks-fu-HkkLdj nsoq iokj 02429@221233<br />
16 Uskoklk iks-fu-iaMhr xkso/kZu dsanzs 02427@241233<br />
17 LkksubZ Lk-iks-fu-lat; fHkkek’kadj fgckjs 02427@231533<br />
18 IkkFkMhZ iks-fu-fnyhi rqdkjke dqjkoGs 02428@222333<br />
19 jkgkrk iks-fu-<strong>vf</strong>uy ukjk;.k lkaMHkksj 02423@242233<br />
20 Ykks.kh Lk-iks-fu-izHk<strong>kd</strong>j [kaMsjko ?kkMxs 02422@273433<br />
21 f’kMhZ iks-fu-uoyukFk y{e.k rkacs 02423@255133<br />
22 dksijxko iks-fu-‘ks[k ‘kkSdr vyh 02423@222333<br />
23 vdksys Lk-iks-fu-gsear dY;k.k lkseoa’kh 02424@221333<br />
24 jktqj Lk-iks-fu-nsfonkl dkf’kukFkjko ‘ksGds 02424@251033