December 2012 - Lærernes fagforening i Grønland
December 2012 - Lærernes fagforening i Grønland
December 2012 - Lærernes fagforening i Grønland
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
qaataasunut angusiva?<br />
gusaqartinnissannut aqqutissat pinngitsoortinneqartarput.<br />
Taakku pillugit peqqussutip piviusunngortinnissaanut<br />
pilersaarusiornerani isumalluarnartutut inissisimatinneqartarnikuugaluarput,<br />
kisiannili sinnattumiit piviusunngortitsinissamut<br />
aqqut pisortaqarfi mmiit kommuninilluunniit<br />
aqqutissiuunneqarsimanngilaq. Tamattami nalunngilarput<br />
ilikkarnissamut aqqutissaq pingaarnerpaaq tassaammat<br />
nammineq atuilluni piviusunngortitsineq.<br />
Anguniagassatut allattorsimasat annertuallaarput<br />
ilinniartitsinissaq eqalersippaat killilerlugulu.<br />
Silarsuarmi allanngorartuartumi inuuvugut taamaattumik<br />
anguniagassatut allassimasat allattorsimanerat<br />
naatsunnguusariaqarput tunngaviusunillu ilikkagassanik<br />
aallaaveqarluni. Taakku saniatigut ullutsinnut naleqquttunik<br />
anguniagassanik aalajangersaasoqartariaqarpoq<br />
taama annertutiginngitsunik ilinniartitsisutullu sulinermi<br />
tamatigoortumik itisiliillunilu samminninnissamut periarfi ssiisunik.<br />
Ullumikkut ilikkagassatut allassimasat annertuallaarput<br />
ilinniartitsisullu ilinniartitsisutut sulinissaannut ipititsisuullutik.<br />
Atuarfi k uummaarissuusariaqarpoq sulisunut<br />
atuartunullu anguniagassanik unammillersitsisoq.<br />
Atuarfi k atuartunut immikkut pisariaqartitsunut periarfi<br />
ssiinerluppoq.<br />
Nunatsinni atuartuuterpassuavut naqinnernik ilisarinnissinnaanngitsut,<br />
ADHDertut, autistit, inerikkiartornerminni<br />
innarluutillit allatulluunniit ajornartorsiuteqartunut<br />
atuarfi pput naleqqussagaanngilaq. Nunani allani oqartoqartarpoq<br />
5-7 %-itit naqinnernik ilisarinnissinnaaneq<br />
ajortut, taamaassimappat atuartuutitta 8.000-it 5-7%-ii<br />
400-iniit 560-it tungaannut naqinnernik ilisarinnissinnaassanngillat,<br />
ADHDertut autistertullu 4-7 %-iusarlutik<br />
tassa 320-560-inut amerlassuseqarsimassallutik kiisalu<br />
inerikkiartornermi innarluutillit 0,5 % missaaniitartutik<br />
taamaasimappat atuartut 40 missaat taamaassimassapput.<br />
Qulaani pineqartut katikkaanni qulaani pineqartut<br />
tunngavigalugit immikkut pisariaqartitsisut 780 miissaanniit<br />
1160 missaannut nunatsinni ukiumut atuartitatta akornanni<br />
immikkut pisariaqartitsisuusimassapput. Taakku<br />
saniatigut misissuinerit takutinnikuuaat kinguaassiuutitigut<br />
atornerluisimanerup kingunerisaanik katsorsarneqarsimannginneq<br />
tunngavigalugu iluamik atuarnermik aallussisinnaannginnermik<br />
nalaanneqarsinnaasut atuartut<br />
pingajorarterutaasa missaraat, tassa kisitsisinngorlugu<br />
2700-t missaanniissallutik. Meeqqat sumiginnarneqartartut<br />
ilinniartitsisut maluginiartagaat tunngavigalugit aamma<br />
amerlasuujupput, taakkuli kisitsisinngortinngilakka. Tassa<br />
pissutsit tamakku eqqarsaatigalugit atuarfi pput immikkut<br />
pisariaqartitsisunut pitsaanerusumik atuartitsinissamut,<br />
isumassuinissaminut tapersersuinissaminullu periarfi ssiisariaqarpoq.<br />
Alloriarfi nni misilitsittarneq ullumikkutut ingerlataq<br />
sanngiiffi uvoq.<br />
Ukioq manna ukiut tallimassaa alloriarfi nni misilitsittarnerit<br />
ingerlanneqarput, taakkulu atuarfi it ingerlanerannut<br />
nalilersuutinngornikuullutik. Misilitsittarnerit malunnaatilimmik<br />
siuariarfi unikuunngillat atuartitseriaaseq qanoq<br />
ittuugaluarpalluunniit. Eqqarsaataanikuupput atuartup<br />
ingerlariaqqinnissaanut sakkussatut atorneqartussatut<br />
taamaalilluni ilinniartitsisoq atuartumik ingerlatseqqittussaq<br />
atuartumik sumiiffi sseereersimaniassammat atuartitsinissamut<br />
pilersaarusiornissaminut tunngavissaminik.<br />
Taamatulli ullumikkut atorneqanngilluinnarput. Ullumikkut<br />
atorneqarput nunatsinni atuarfi it ingerlanerannik nalilersuutitut.<br />
Atuarfi nnik siuarsaaniarneq taamatut aallaaveqartinneqarsinnaanngilaq.<br />
Misilitsittarnerit atuartup ulluinnarni<br />
atuarnerani ingerlatatut pisariaqarput, ilinniartitsisup<br />
atuartullu sakkussaatut.<br />
Allagara tunngavilersuutikkalu amerlasoorujussuanngortissinnaagaluarpakka,<br />
kisianni tamanna atuartussamut<br />
qasunarsissammat tassunga killiinnarallarpakka.<br />
Isumaga malillugu Inatsisartut atuarfi mmut peqqussummiit<br />
atuarfi mmut inatsimmik nutarterinerat tunngavimmigut<br />
kukkusunik aallaaveqarpoq. Maanna ilinniartitsisunik<br />
atuartunillu nakkutilliineq nalilersuinerlu tunngavigalugit<br />
ukiortaamiit atuarfi k ingerlasussanngorpoq, alloriarfi nni<br />
inaarutaasumillu misilitsinnermi angusanik tunngavilik.<br />
Isumaqarpunga ilinniartitsisuniit atuisuniillu atuarfi mmut<br />
inatsisip “Atuarfi tsialak”-mik taagorneqartup oqallisiginissaa<br />
pisariaqalersoq. Peqqussutip sanngiiffi i<br />
takujumaneqanngillat ilinniartitsisulli pisuutitaallutik.<br />
Sinaakkutaajuku, pissutsit atuuttut, piginnittutut misigisimaneq<br />
akisussaanerlu ersarinnerusumik qulaajarneqartaqartut.<br />
Ilinniartitsisoq 15