07.11.2013 Aufrufe

Dr. Burkhard Schulze Darup

Dr. Burkhard Schulze Darup

Dr. Burkhard Schulze Darup

MEHR ANZEIGEN
WENIGER ANZEIGEN

Sie wollen auch ein ePaper? Erhöhen Sie die Reichweite Ihrer Titel.

YUMPU macht aus Druck-PDFs automatisch weboptimierte ePaper, die Google liebt.

Chancen und Nutzen von Energieeffizienz und Erneuerbaren Energien<br />

Fachtagung im Rahmen der SOLTEC Hameln 7. September 2012<br />

Klimaneutralität im Gebäudebestand bis 2050<br />

–<br />

Schlüsselfunktion Energieeffizienz<br />

<strong>Dr</strong>. <strong>Burkhard</strong> <strong>Schulze</strong> <strong>Darup</strong><br />

schulze darup & partner architekten nürnberg


Entwicklung des weltweiten Energiebedarfs bis 2100<br />

1800<br />

1600<br />

1400<br />

1200<br />

1000<br />

800<br />

600<br />

400<br />

Energieeinsparung<br />

noch unerforschte Energien<br />

Geo-/Ozeanische Energie<br />

Solarenergie<br />

Windenergie<br />

Wasserkraft<br />

Neue Biomasse<br />

Trad. Biomasse<br />

Kernkraft<br />

Erdgas<br />

Erdöl<br />

Kohle<br />

200<br />

Etajoule<br />

0<br />

1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010 2030 2050 2070 2090<br />

Reference: Shell-Study (till 2005), Scenario with high efficiency and regenerative usage of energy


Entwicklung des weltweiten Energiebedarfs bis 2100<br />

1800<br />

1600<br />

1400<br />

1200<br />

1000<br />

800<br />

600<br />

400<br />

Energieeinsparung<br />

noch unerforschte Energien<br />

Geo-/Ozeanische Energie<br />

Solarenergie<br />

Windenergie<br />

Wasserkraft<br />

Neue Biomasse<br />

Trad. Biomasse<br />

Kernkraft<br />

Erdgas<br />

Erdöl<br />

Kohle<br />

200<br />

Etajoule<br />

0<br />

1890 1910 1930 1950 1970 1990 2010 2030 2050 2070 2090<br />

Reference: Shell-Study (till 2005), Scenario with high efficiency and regenerative usage of energy


EnEV 2009<br />

EnEV 2013<br />

EnEV 2016<br />

EU-Gebäuderichtlinie 2020:<br />

Nahe Nullenergiegebäude<br />

Plusenergie I<br />

Plusenergie II<br />

Plusenergie III<br />

Grundlagen<br />

Entwicklung der Energiestandards bis 2050<br />

Anforderungsszenario zukünftiger Verordnungen<br />

kWh/(m²a)<br />

Niedrigenergiehaus<br />

Passivhaus<br />

Plusenergiehaus<br />

Erneuerbare Energie


EnEV 2009<br />

EnEV 2013<br />

EnEV 2016<br />

EU-Gebäuderichtlinie 2020:<br />

Nahe Nullenergiegebäude<br />

Plusenergie I<br />

Plusenergie II<br />

Plusenergie III<br />

Grundlagen<br />

Entwicklung der Energiestandards bis 2050<br />

Innovationszyklen als Chance zur Optimierung<br />

500<br />

450<br />

400<br />

350<br />

300<br />

250<br />

200<br />

150<br />

100<br />

kWh/(m²a)<br />

Anforderung Bestand<br />

Anforderung Neubau<br />

Haushaltsstrom<br />

PE-Anlagenaufw.<br />

Warmwasser<br />

Entwicklung Gesamtbestand<br />

50 Heizwärme KFZ 1 KFZ 2 KFZ 3 KFZ 4 KFZ 5 KFZ 6 7 8 9 10 11<br />

0<br />

Erneuerbare Energie<br />

Gebäudehülle Bestand<br />

Gebäudehülle saniert<br />

-50<br />

Gebäudetechnik 1 Technik 2 Technik 3 Technik 4 Technik 5<br />

-1001950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2020 2030 2040 2050


EnEV 2009 &<br />

weitere Entwicklung<br />

Primärenergie-Kennwerte<br />

von Baustandards<br />

regenerativ<br />

erzeugt<br />

PV<br />

20-60 m²


Gebäudetechnik:<br />

effizient &<br />

erneuerbar<br />

Effizienz-Komponenten<br />

Dach<br />

25 - 45 cm<br />

Wärmedämmung<br />

Zu-/Abluftanlage<br />

mit WRG<br />

Passivhaus-<br />

Fenster<br />

<strong>Dr</strong>eischeiben-<br />

Wärmeschutzvergl.<br />

Wand<br />

20 - 30 cm<br />

Wärmedämmung<br />

Luftdichtheít<br />

n 50 0,6 h -1<br />

Wesentliche Passivhaus Kriterien:<br />

HeizwärmebedarfSanierung HeizwärmebedarfNeubau 15 25 kWh/(m²a)<br />

Primärenergie Heizen,WW,Hilfsenergie,Strom 120 kWh/(m²a)<br />

Kellerdecke<br />

16 – 25 cm<br />

Wärmedämmung


kWh/(m²a)<br />

300<br />

250<br />

200<br />

150<br />

100<br />

50<br />

0<br />

254 37<br />

Bestand<br />

Heizwärmebedarf<br />

(kWh/m²a)<br />

saniert<br />

Mehrfamilienhaus - Gründerzeit<br />

4 WE / Büro – 1998-2002<br />

Bauherr: AnBUS<br />

Mathildenstraße, Fürth<br />

Arch./Energiekonzept:<br />

<strong>Schulze</strong> <strong>Darup</strong> & Partner


kWh/(m²a)<br />

Sanierung 2002<br />

Karlsbader Straße, Nürnberg<br />

Arch. <strong>Schulze</strong> <strong>Darup</strong> & Partner<br />

350<br />

250<br />

150<br />

Berechnung PHPP<br />

kWh/(m²a)<br />

304<br />

QP nach EnEV<br />

WW solar<br />

WW<br />

Heizwärme<br />

50<br />

-50<br />

34 32<br />

Bestand Planung Verbrauch EnEV<br />

Reiheneckhaus Baujahr 1930


Einfamilienhaus<br />

Nürnberg<br />

Arch. Benjamin Wimmer<br />

<strong>Schulze</strong> <strong>Darup</strong> & Partner


kWh/(m²a)<br />

350<br />

300<br />

250<br />

200<br />

150<br />

100<br />

50<br />

0<br />

Berechnung PHPP<br />

kWh/(m²a)<br />

207<br />

26 24<br />

QP nach EnEV<br />

WW<br />

Heizwärme<br />

Bestand Planung Verbrauch EnEV<br />

Mehrfamilienhaus<br />

30 WE - 2006<br />

Bernadottestraße 42-48<br />

wbg Nürnberg<br />

Architekten:<br />

<strong>Schulze</strong> <strong>Darup</strong> & Partner


kWh/(m²a)<br />

350<br />

300<br />

250<br />

200<br />

150<br />

100<br />

50<br />

0<br />

Berechnung PHPP<br />

kWh/(m²a)<br />

235<br />

26 26<br />

QP nach EnEV<br />

WW<br />

Heizwärme<br />

Bestand Planung Verbrauch EnEV<br />

Mehrfamilienhaus<br />

78 WE - 2009<br />

Kollwitzstraße 1-17<br />

wbg Nürnberg<br />

Architekten:<br />

<strong>Schulze</strong> <strong>Darup</strong> & Partner<br />

und Aicher & Hautmann


Heizwärmebedarf kWh/(m²*a)<br />

Energetische Gebäudesanierung mit Passivhauskomponenten<br />

Faktor 10<br />

1969-77<br />

1. WSVO<br />

2. WSVO<br />

3. WSVO<br />

Niedrigenergie-Standard<br />

Passivhaus-Standard<br />

Heizenergie-Reduktionspotenzial<br />

300<br />

bis 1918 1919-48 1949-57 1958-68<br />

250<br />

200<br />

150<br />

100<br />

50<br />

0<br />

energetisch optimaler Standard<br />

10 20 30 40 50 60 70 80 90 100<br />

Anteil der Wohnungen (%)<br />

Quellen: ARENHA 1993, IWU 1994, Bundesarchitektenkammer 1995, <strong>Schulze</strong> <strong>Darup</strong> 1998/2000


Heizwärmebedarf kWh/(m²*a)<br />

EnEV-Standard Bestand<br />

und KfW-Programm Energieeffizient Sanieren<br />

im Mittel 75 %<br />

1969-77<br />

1. WSVO<br />

2. WSVO<br />

3. WSVO<br />

Niedrigenergie-Standard<br />

Passivhaus-Standard<br />

Heizenergie-Reduktionspotenzial<br />

300<br />

bis 1918 1919-48 1949-57 1958-68<br />

250<br />

200<br />

150<br />

100<br />

Bestand: EnEV 2009 zgl. 40 %<br />

50<br />

0<br />

EnEV 2009-Neubau: KfW EH 115<br />

KfW EH 100<br />

KfW EH 85<br />

KfW EH 70<br />

KfW EH 55<br />

Effizienzhaus Plus<br />

10 20 30 40 50 60 70 80 90 100<br />

Anteil der Wohnungen (%)<br />

Quellen: ARENHA 1993, IWU 1994, Bundesarchitektenkammer 1995, <strong>Schulze</strong> <strong>Darup</strong> 1998/2000/2009


Konstruktion<br />

Außenwand<br />

WDVS<br />

18–30 cm WLG 035


Porosierter Ziegel<br />

X-Richtung: = 0,07 W/(m²K)<br />

Y/Z-Richtung: = 0,13 W/(m²K)<br />

Außenwand - Geschossdecke<br />

= 0,009 W/(mK)<br />

UNIPOR Wärmebrückenkatalog Leipfinger&Bader 2011


Außenwand mit WDVS<br />

Anschluss Wand-Geschossdecke<br />

Wärmebrückenverlustkoeffizient<br />

= 0,00 W/mK<br />

Quelle: KS-Dienstleistung GmbH, Hannover, www.kalksandstein.de


Forschungsvorhaben Vakuum-Innendämmung<br />

im Rahmen der Forschungsinitiative „Zukunft Bau“ des BBSR<br />

Horizontalschnitt<br />

Quelle: www.variotec.de, Passivhaus Institut www.passivehouse.com , <strong>Schulze</strong> <strong>Darup</strong> & Partner


Wandkonstruktionen<br />

Holzfachwerk mit Typha-Dämmung<br />

Quelle: Alexandra Fritsch – fkk Architekten Nürnberg 0911 2388722


Wandkonstruktionen<br />

Holzfachwerk mit Typha-Dämmung<br />

Typha Massiv Rohdichte 320 kg/m³<br />

Lambda-Wert 0,06 W/(mK)<br />

<strong>Dr</strong>uckfestigkeit 0,80 N/mm²<br />

Typha Dämmplatte Rohdichte 260 kg/m³<br />

Lambda-Wert 0,052 W/(mK)<br />

<strong>Dr</strong>uckfestigkeit 0,54 N/mm²<br />

Typha Leicht Rohdichte 220 kg/m³<br />

Lambda-Wert 0,048 W/(mK)<br />

<strong>Dr</strong>uckfestigkeit 0,30 N/mm²<br />

Quelle: Dipl. Ing. Werner Theuerkorn, Postmünster – w.theuerkorn@typhatechnik.com


Konstruktion<br />

Kellerdecke –<br />

Bodenplatte<br />

Kellerdecke<br />

15–25 cm WLG 035


Konstruktion<br />

Dach-DG<br />

Dach<br />

30-50 cm WLG 035<br />

Flachdach<br />

20-40 cm WLG 035


Wärmebrücke Traufe 50er-J.<br />

Detail und Temperaturbild = -0,001 W(mK)<br />

Quelle: DBU 2004


Komponentenentwicklung<br />

Fenster


Quelle: www.variotec.de


Konstruktion - Sanierung<br />

Passivhaus-Fenster-Detail: seitlich<br />

= 0,017<br />

Quelle: Wärmebrückendarstellung: Passivhaus Institut, Darmstadt; Detail: <strong>Schulze</strong> <strong>Darup</strong>


Fenster<br />

Kastenfenster – innenseitig <strong>Dr</strong>eischeiben-Wärmeschutzglas<br />

Wärmestrom = 8,4520 W<br />

U f =<br />

PsiSpacer =<br />

U w =<br />

0,635 W/(m²K)<br />

0,0267 W/(mK)<br />

0,687 W/(m²K)<br />

Quelle: PHC Franz Freundorfer, mail: phc@freundorfer.eu


Fenster<br />

Kastenfenster mit Geißfuß<br />

Wärmestrom = 8,4701 W<br />

U f =<br />

PsiSpacer =<br />

0,459 W/(m²K)<br />

0,0504 W/(mK)<br />

keine Kittfuge<br />

wechselbarer Wetterschenkel<br />

Zertifizierung durch PHI<br />

sichergestellt<br />

Quelle: PHC Franz Freundorfer, mail: phc@freundorfer.eu


Gebäudehülle<br />

Luftdichtheit<br />

Durchgehende<br />

Luftdichtheitsebene<br />

Anforderung:<br />

EnEV: n 50 1,5 h -1<br />

Passivhaus: n 50 0,6 h-1<br />

Nachweise durch<br />

Blower Door Test


Zu-/Abluftanlage mit Wärmerückgewinnung<br />

Schema Einfamilienhaus<br />

2 m<br />

Erdreichwärmetauscher 2 % Gefälle<br />

Kondensatablauf


Zu-/<br />

Abluftanlage mit<br />

Wärmerückgewinnung<br />

Schema<br />

Mehrfamilienhaus<br />

Dezentrale<br />

Anlagen<br />

Wohnen<br />

Kind<br />

Eltern<br />

Bad<br />

Küche


Zu-/<br />

Abluftanlage mit<br />

Wärmerückgewinnung<br />

Schema<br />

Mehrfamilienhaus<br />

Lüftungszentrale


Erneuerbare Energien - Wärme<br />

Quelle: PHI Darmstadt<br />

Solarthermie<br />

KWK-erneuerbar<br />

Pflanzenöl, Biogas, Stirling<br />

Biomasse<br />

Tiefengeothermie<br />

Biogas<br />

Wärmerückgewinnung


Erneuerbare Energien - Strom<br />

Solar:<br />

Photovoltaik &<br />

solartherm. Kraftw.<br />

Tiefen-<br />

Geothermie<br />

Wasserkraft,<br />

Speicherkraftwerk<br />

Biomasse<br />

Heizkraftwerk,<br />

Biogas,<br />

Biokraftstoff<br />

Windkraft<br />

Gezeiten-, Wellen-,<br />

Strömungskraftwerk


kWh/(m²a)<br />

PE-Verbrauch 4 Pers. – 120 m²: altes Gebäude – normales Verhalten<br />

400<br />

350<br />

300<br />

250<br />

200<br />

150<br />

kWh/(m²y)<br />

Train & Bus<br />

Flight NY<br />

Flight Holiday<br />

Flight 1<br />

Car 12,5 L/100 km<br />

Electricity<br />

Prime Energy Factor<br />

Losses<br />

Warm Water<br />

Heating<br />

100<br />

50<br />

0<br />

10.000 km/a<br />

12,5 l/100 km<br />

5.000 km/a<br />

1,8 l/100 km<br />

Heating/WW Electricity Car Plane Train&Bus


kWh/(m²a)<br />

PE-Verbrauch 4 Pers. – 120 m²: Passivhaus – Verkehr optimiert<br />

400<br />

350<br />

300<br />

250<br />

200<br />

150<br />

kWh/(m²y)<br />

Train & Bus<br />

Flight NY<br />

Flight Holiday<br />

Flight 1<br />

Car 3,0 L/100 km<br />

Electricity<br />

Prime Energy Factor<br />

Losses<br />

Warm Water<br />

Heating<br />

100<br />

50<br />

10.000 km/a<br />

3,0 L/100 km<br />

10.000 km/a<br />

1,8 l/100 km<br />

0<br />

Heating/WW Electricity Car Plane Train&Bus


kWh/(m²a)<br />

PE-Verbrauch 4 Pers. – 120 m²: Passivhaus – Verkehr optimiert<br />

400<br />

350<br />

300<br />

250<br />

200<br />

150<br />

kWh/(m²y)<br />

Train & Bus<br />

Flight NY<br />

Flight Holiday<br />

Flight 1<br />

Car 3,0 L/100 km<br />

Electricity<br />

Prime Energy Factor<br />

Losses<br />

Warm Water<br />

Heating<br />

100<br />

50<br />

0<br />

10.000 km/a<br />

3,0 L/100 km<br />

Plus Energy Building: Photovoltaic-Panels > 64 m²<br />

10.000 km/a<br />

1,8 l/100 km<br />

Heating/WW Electricity Car Plane Train&Bus


Wohnungsbau: Passivhäuser – Plusenergiehäuser<br />

Residential Buildings: Passive houses – Plus energy houses<br />

250<br />

200<br />

kWh/(m²y)<br />

Prime Energy<br />

Photovoltaics<br />

Electricity<br />

150<br />

100<br />

kWh/(m²y)<br />

Cooling<br />

Warm Water<br />

Heating<br />

50<br />

0<br />

-50<br />

Standard Efficient PV<br />

EFH Erlangen<br />

<strong>Schulze</strong> <strong>Darup</strong> & Partner, Nürnberg


dena- Modellprojekt „Effizienzhaus Plus“: HOLZ5 in Bad Aibling<br />

Effizienzkomponenten<br />

Heizung / WW<br />

Nahwärme<br />

mit Biomasse<br />

Photovoltaik<br />

Smart Grid<br />

Zu-/Abluftanlage<br />

mit 85 % WRG<br />

Flachdach<br />

U = 0,11 W/(m²K)<br />

Fenster<br />

Uw = 0,85 W/(m²K)<br />

Außenwand<br />

U = 0,14 W/(m²K)<br />

Qualitätssicher.<br />

- Luftdichtheit<br />

- Wärmebrücken<br />

- Bauprozess<br />

- Facility Manag.<br />

Bodenplatte<br />

U = 0,10 W/(m²K)


HOLZ5 Bad Aibling<br />

Primärenergiebilanz


Realschule Feuchtwangen - Plusenergiebilanz<br />

Secondary school Feuchtwangen – Plus energy balance


Playground<br />

Meeting Places<br />

Tenants-<br />

Gardens<br />

Balkonies<br />

6000<br />

5000<br />

4000<br />

3000<br />

2000<br />

1000<br />

0<br />

Städtebauliche Entwicklung<br />

Urban development<br />

Photovoltaics<br />

Electricity<br />

Warm Water<br />

Heating<br />

-1000<br />

-2000<br />

Standard Planning PV<br />

-3000


2010<br />

Primeenergy<br />

Heating,<br />

Warmwater<br />

kWh/m²a<br />

>300<br />

250<br />

200<br />

175<br />

150<br />

125<br />

100<br />

75<br />

50<br />

25<br />

0<br />

-25<br />

-50<br />

Klimaschutzkonzept Neumarkt i. d. Oberpfalz<br />

Quelle: arge etz Nürnberg, kewog Regensburg, <strong>Schulze</strong> <strong>Darup</strong> & Partner Nürnberg


2050<br />

Primeenergy<br />

Heating<br />

Wrmwater<br />

kWh/m²a<br />

>300<br />

250<br />

200<br />

175<br />

150<br />

125<br />

100<br />

75<br />

50<br />

25<br />

0<br />

-25<br />

-50<br />

Klimaschutzkonzept Neumarkt i. d. Oberpfalz<br />

Quelle: arge etz Nürnberg, kewog Regensburg, <strong>Schulze</strong> <strong>Darup</strong> & Partner Nürnberg


Nürnberg – CO 2 -Reduktion bis 2050: 80 %


2011<br />

2012<br />

2013<br />

2014<br />

2015<br />

2016<br />

2017<br />

2018<br />

2019<br />

2020<br />

2021<br />

2022<br />

2023<br />

2024<br />

2025<br />

2026<br />

2027<br />

2028<br />

2029<br />

2030<br />

2031<br />

2032<br />

2033<br />

2034<br />

2035<br />

2036<br />

2037<br />

2038<br />

2039<br />

2040<br />

2041<br />

2042<br />

2043<br />

2044<br />

2045<br />

2046<br />

2047<br />

2048<br />

2049<br />

2050<br />

Heizenergiebedarf (MWh/a) – Referenzszenario /1,2 % San.-Quote<br />

4.000.000<br />

MWh/a<br />

3.500.000<br />

1988-1994<br />

3.000.000 1979-1987<br />

2.500.000<br />

1969-1978<br />

Neubau<br />

2.000.000<br />

1958-1968<br />

1.500.000<br />

1949-1957<br />

1.000.000<br />

500.000<br />

1919-1948<br />

bis 1918<br />

0<br />

Neubau<br />

MFH 2005-2010<br />

EFH 2005-2010<br />

MFH 2002-2004<br />

EFH 2002-2004<br />

MFH 1995-2001<br />

EFH 1995-2001<br />

MFH 1988-1994<br />

EFH 1988-1994<br />

MFH 1979-1987<br />

EFH 1979-1987<br />

MFH 1969-1978<br />

EFH 1969-1978<br />

MFH 1958-1968<br />

EFH 1958-1968<br />

MFH 1949-1957<br />

EFH 1949-1957<br />

MFH 1919-1948<br />

EFH 1919-1948<br />

MFH bis 1918<br />

EFH bis 1918<br />

Sonstiges


2011<br />

2012<br />

2013<br />

2014<br />

2015<br />

2016<br />

2017<br />

2018<br />

2019<br />

2020<br />

2021<br />

2022<br />

2023<br />

2024<br />

2025<br />

2026<br />

2027<br />

2028<br />

2029<br />

2030<br />

2031<br />

2032<br />

2033<br />

2034<br />

2035<br />

2036<br />

2037<br />

2038<br />

2039<br />

2040<br />

2041<br />

2042<br />

2043<br />

2044<br />

2045<br />

2046<br />

2047<br />

2048<br />

2049<br />

2050<br />

Heizenergiebedarf (MWh/a) – Klimaschutzszenario /1,5 % San.-Quote<br />

4.000.000<br />

MWh/a<br />

3.500.000<br />

1988-1994<br />

3.000.000<br />

1979-1987<br />

2.500.000<br />

1969-1978<br />

2.000.000<br />

1958-1968<br />

Neubau<br />

1.500.000<br />

1949-1957<br />

1.000.000<br />

500.000<br />

1919-1948<br />

bis 1918<br />

0<br />

Neubau<br />

MFH 2005-2010<br />

EFH 2005-2010<br />

MFH 2002-2004<br />

EFH 2002-2004<br />

MFH 1995-2001<br />

EFH 1995-2001<br />

MFH 1988-1994<br />

EFH 1988-1994<br />

MFH 1979-1987<br />

EFH 1979-1987<br />

MFH 1969-1978<br />

EFH 1969-1978<br />

MFH 1958-1968<br />

EFH 1958-1968<br />

MFH 1949-1957<br />

EFH 1949-1957<br />

MFH 1919-1948<br />

EFH 1919-1948<br />

MFH bis 1918<br />

EFH bis 1918<br />

Sonstiges


2011<br />

2012<br />

2013<br />

2014<br />

2015<br />

2016<br />

2017<br />

2018<br />

2019<br />

2020<br />

2021<br />

2022<br />

2023<br />

2024<br />

2025<br />

2026<br />

2027<br />

2028<br />

2029<br />

2030<br />

2031<br />

2032<br />

2033<br />

2034<br />

2035<br />

2036<br />

2037<br />

2038<br />

2039<br />

2040<br />

2041<br />

2042<br />

2043<br />

2044<br />

2045<br />

2046<br />

2047<br />

2048<br />

2049<br />

2050<br />

Heizenergiebedarf (MWh/a) – Klimaschutzszenario /2,0 % San.-Quote<br />

4.000.000<br />

MWh/a<br />

3.500.000<br />

1988-1994<br />

3.000.000<br />

1979-1987<br />

2.500.000<br />

1969-1978<br />

2.000.000<br />

1958-1968<br />

1.500.000<br />

Neubau<br />

1949-1957<br />

1.000.000<br />

500.000<br />

1919-1948<br />

bis 1918<br />

0<br />

Neubau<br />

MFH 2005-2010<br />

EFH 2005-2010<br />

MFH 2002-2004<br />

EFH 2002-2004<br />

MFH 1995-2001<br />

EFH 1995-2001<br />

MFH 1988-1994<br />

EFH 1988-1994<br />

MFH 1979-1987<br />

EFH 1979-1987<br />

MFH 1969-1978<br />

EFH 1969-1978<br />

MFH 1958-1968<br />

EFH 1958-1968<br />

MFH 1949-1957<br />

EFH 1949-1957<br />

MFH 1919-1948<br />

EFH 1919-1948<br />

MFH bis 1918<br />

EFH bis 1918<br />

Sonstiges


2011<br />

2012<br />

2013<br />

2014<br />

2015<br />

2016<br />

2017<br />

2018<br />

2019<br />

2020<br />

2021<br />

2022<br />

2023<br />

2024<br />

2025<br />

2026<br />

2027<br />

2028<br />

2029<br />

2030<br />

2031<br />

2032<br />

2033<br />

2034<br />

2035<br />

2036<br />

2037<br />

2038<br />

2039<br />

2040<br />

2041<br />

2042<br />

2043<br />

2044<br />

2045<br />

2046<br />

2047<br />

2048<br />

2049<br />

2050<br />

Heizenergiebed. (MWh/a) – Best Practice Szenario /2,0% San.-Quote<br />

4.000.000<br />

MWh/a<br />

3.500.000<br />

3.000.000 1988-1994<br />

1979-1987<br />

2.500.000<br />

1969-1978<br />

2.000.000<br />

1958-1968<br />

1.500.000<br />

Neubau<br />

1949-1957<br />

1.000.000<br />

500.000<br />

1919-1948<br />

bis 1918<br />

0<br />

Neubau<br />

MFH 2005-2010<br />

EFH 2005-2010<br />

MFH 2002-2004<br />

EFH 2002-2004<br />

MFH 1995-2001<br />

EFH 1995-2001<br />

MFH 1988-1994<br />

EFH 1988-1994<br />

MFH 1979-1987<br />

EFH 1979-1987<br />

MFH 1969-1978<br />

EFH 1969-1978<br />

MFH 1958-1968<br />

EFH 1958-1968<br />

MFH 1949-1957<br />

EFH 1949-1957<br />

MFH 1919-1948<br />

EFH 1919-1948<br />

MFH bis 1918<br />

EFH bis 1918<br />

Sonstiges


Gründerzeitgebiet – Energiedichte pro m² Grundstücksfläche<br />

GFZ: 2,5 / Beheizte Fläche pro m² Grundstücksfläche: 1,8 m²/m²


Gründerzeitgebiet – Energiedichte pro m² Grundstücksfläche<br />

GFZ: 2,5 / Beheizte Fläche pro m² Grundstücksfläche: 1,8 m²/m²


Energieeffizienzstrategie Nürnberg 2050 – Klimaschutzszenario<br />

Energy strategy Nuremberg 2050 – climate protection scenario<br />

GWh/a<br />

Effizienz<br />

efficiency


Kommunale und regionale Wertschöpfung<br />

Communal and regional value creation<br />

GWh/a<br />

Effizienz<br />

efficiency<br />

Wertschöpfung:<br />

Überregional BRD/EU<br />

Region/Bayern<br />

Stadt Nürnberg<br />

Fossil - Global


Kommunale und regionale Wertschöpfung<br />

Communal and regional value creation<br />

GWh/a<br />

Effizienz<br />

efficiency<br />

Wertschöpfung:<br />

Überregional BRD/EU<br />

Region/Bayern<br />

Stadt Nürnberg<br />

Fossil - Global<br />

650 Mio €/a<br />

(0,05 €/kWh)

Hurra! Ihre Datei wurde hochgeladen und ist bereit für die Veröffentlichung.

Erfolgreich gespeichert!

Leider ist etwas schief gelaufen!