Grupa rybacka - Dolina Karpia

ISBN 978-83-935868-8-2> Dolina Karpia Carp Valley < > Das Karpfental

Dolina Karpia Carp Valley < > Das Karpfental

Autorzy tekstu < > Text authors < > Textautoren Konsultacja naukowa < > Scientific consultation < > Wissenschaftliche Konsultation Fotografie < > Photos < > Fotos Fotografia na okładce < > Coverphoto < > Umschlagsbild Staw pokryty grzybieńczykiem wodnym < > A pond covered with Yellow Floating Heart Ein mit Europäischen Teichkanne (Nymphoides peltata) bewachsener Teich Mapa na wewnętrznej stronie okładki < > The map on the inside cover Landkarte auf der Innenseite des Umschlags Projekt graficzny < > Layout < > Graphisches Projekt Wydawca < > Publisher < > Herausgeber Druk < > Printed by < > Druck Dolina Karpia Carp Valley < > Das Karpfental Fot. Marcin Karetta

4 Dolina Karpia Dolina Karpia to atrakcyjny turystyczniei przyrodniczo obszar siedmiu gmin położonychw Małopolsce, w powiatach oświęcimskim orazwadowickim. W jego skład wchodzą gminy: Brzeźnica,Osiek, Polanka Wielka, Przeciszów, Spytkowice,Tomice i Zator. Dolina Karpia obejmuje terenhistorycznego zagłębia hodowli karpia i rozciągasię na setkach hektarów w dolinie Wisły i Skawy.Znajduje się w dogodnym położeniu komunikacyjnym– usytuowana jest na trasie pomiędzyważnymi miastami regionu, w tym miastamiwojewódzkimi: Katowicami i Krakowem, a takżeinnymi miejscowościami chętnie odwiedzanymiprzez turystów: Oświęcimiem, Wadowicami,Kalwarią Zebrzydowską czy Lanckoroną. DolinaKarpia jest idealnym miejscem wypoczynku nadkompleksami stawów rybnych, jak również doskonalenadaje się do uprawiania turystyki aktywnej,co umożliwia m.in. gęsto usiana sieć szlakówrowerowych. Stawy karpiowe to wymarzonemiejsce dla miłośników przyrody, gdyż stanowiąostoję dla wielu gatunków flory i fauny, w tymrównież gatunków zagrożonych w skali krajoweji europejskiej. Występuje tu największe w Polscelęgowisko ślepowrona, faunistycznego symboluDoliny. Na części obszaru utworzono dwie ostojeEuropejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000.> Dolina Karpia to również obszar o wybitnychwalorach kulturowych. Wędrując po Dolinie Karpianie można pominąć zabytków Szlaku ArchitekturyDrewnianej oraz Szlaku Zabytków ZiemiOświęcimskiej. Atrakcją regionu jest równieżZatorland – Park Ruchomych Dinozaurów, ParkMitologiczny, Park Owadów, a także Park Św. Mikołaja.Warto zwrócić uwagę na organizowaneplenery artystyczne. Ważnym wydarzeniem jestFestiwal Doliny Karpia (w tym Święto Karpia w Zatorze)– cykl letnich imprez plenerowych, podczasktórych można nabyć produkty lokalne, przedewszystkim znakomite dania rybne, przyrządzanew okolicy na więcej niż 150 sposobów! Turystówprzyciągają również stoiska z rękodziełem regionalnymi wiele atrakcji artystycznych.> Dolina Karpia to obszar o wybitnych walorachprzyrodniczych i kulturowych, stanowiący doskonałądestynację turystyczną. Każdy znajdzietu coś dla siebie – jest to idealne miejsce zarównodla miłośników przyrody, amatorów turystykiaktywnej, jak również dla osób szukających ciszyi odpoczynku.> Stawy Rybnew Dolinie Karpia Stawy karpiowe, charakterystyczne główniedla Europy środkowo-wschodniej, są środowiskiembardzo specyficznym, stworzonym i utrzymywanymprzez człowieka. Zbudowane w celuhodowli ryb są płytkie (około 1,5 m głębokości),ich dno jest wyrównane i lekko nachylone w kierunkumnicha spustowego, tak aby można z nichbyło grawitacyjnie spuścić wodę. Woda doprowadzanai odprowadzana jest ze stawów systememrowów. Rozległe powierzchnie wodne, obfitośćryb oraz ponad 700-letnie istnienie sprawiają,że jest to jedna z najważniejszych w skali krajuostoi ptaków i roślin. Kompleksy stawowe należądo najstarszych i jednych z największych w naszymkraju ośrodków hodowli karpia. Łączna powierzchniastawów wynosi około 2000 hektarów.Do najciekawszych kompleksów należą: Przeręb,Spytkowice, Bugaj oraz Rudze. Największymzbiornikiem, o powierzchni 78 ha, jest Pilawa znajdującasię w gospodarstwie rybackim Przeręb.Jest to jednak wyjątek, ponieważ powierzchnialustra wody zdecydowanej większości tutejszychstawów nie przekracza 40 ha. To właśnie z tegoterenu pochodzi słynny karp zatorski. Na terenieDoliny Karpia hodowla ryb od wieków prowadzonajest w sposób tradycyjny, jedynie drewnianewozy i konie zostały zastąpione przez ciągniki.> Fot. Piotr Rymarowicz Fot. Marcin Karetta „Natura 2000” Obszar ten obejmuje największe kompleksystawów na Ziemi Oświęcimsko-Zatorskiej:Spytkowice, Przeręb, Bugaj i Stawy Monowskieoraz dolinę rzeki Skawy. Początki hodowli karpiana tym terenie sięgają XIII i XIV wieku. Obecnieprowadzona jest tu intensywna hodowla ryb,ale wiele zbiorników jest mocno zarośniętychroślinnością wodną. W ostoi znajdują się żwirowniez wyspami, chętnie zasiedlanymi przezptaki. Występuje tutaj co najmniej 17 gatunkówptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, dla którychwyznacza się ostoje sieci Natura 2000 oraz7 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt(PCKZ). Stawy te to jedno z nielicznych w Polscestanowisk lęgowych podgorzałki. Lęgną się tutajrównież inne gatunki zagrożone w Europie: mewaczarnogłowa, rybitwa białowąsa (PCKZ), rybitwarzeczna, bąk (PCKZ), bączek (PCKZ), kropiatka, zielonka(PCKZ), rybitwa czarna oraz podróżniczek.> Dolina Skawy, na odcinku od Graboszyc doujścia do Wisły, należy do jednych z najbardziejmalowniczych zakątków Ziemi Oświęcimsko-Zatorskiej.Mimo, że silnie przekształcona przez człowieka,zachowała w wielu miejscach układy zbliżonedo naturalnych, bogate w gatunki rzadkiei chronione. W zachowanych fragmentach lasówłęgowych w drzewostanie oprócz wierzb, topoliczarnej spotkać można również olchę szarą. W runiena wielu stanowiskach masowo występujechroniona paproć – pióropusznik strusi. Charakterystycznedla doliny Skawy są liczne małe zbiornikiwodne rozmieszczone wzdłuż biegu rzeki– pozostałość po często niekontrolowanym wydobyciużwiru. Obecnie stanowią one środowiskożycia płazów, a także bobrów. Samo koryto rzekizachowało w znacznej części naturalny charakter.Urwiste brzegi wykorzystywane są przez jaskółkibrzegówki, które gniazdują tutaj w licznych koloniach.Natomiast żwirowe plaże zasiedlają sieweczkirzeczne i piskliwce.PLH120084 Wiśliska> Obszar obejmuje system trzech starorzeczyrzeki Wisły (tzw. wiślisk). W skład systemuwchodzą wiślisko Miejsce, Oko i Krajskie. Zbiornikisą częściowo ze sobą połączone, a starorzeczeMiejsce jest połączone rowem z rzeką Wisłą.Wszystkie trzy starorzecza są typowo wykształconymi,dojrzałymi ekosystemami wodnymi.Najlepiej zachowane pod względem roślinnymjest wiślisko Miejsce, następnie Krajskie i Oko.W wiśliskach można wyróżnić strefowe pasy roślinnościw zależności od głębokości (odległościod brzegów). Dobrze wykształcone są zarównozbiorowiska roślin bagiennych (pasy szuwarów)jak również typowe zbiorowiska roślin wodnych(pływających i zanurzonych). Z ciekawszych gatunkówmożna wymienić Grzybienie białe, Grążelżółty, Rdestnica połyskująca, Rdestnica stępiona,Wywłócznik kłosowy. Obszar grupuje największei najlepiej zachowane starorzecza w województwiemałopolskim.> 5 Fot. Marcin Karetta < > Fot. Marcin Karetta

6 The Carp Valley The Carp Valley is an attractive area from boththe naturalist and touristic point of view. It is locatedin Małopolska in the districts of Oświęcimand Wadowice and consists of seven communes:Brzeźnica, Osiek, Polanka Wielka, Przeciszów,Spytkowice, Tomice and Zator. The Carp Valleycovers the historical fish-farming area spreadingfor hundreds of hectares along the valleys of theVistula and Skawa Rivers. It is well approachableas it is situated near the route connecting region’smost important cities among others Katowiceand Kraków (which are the voivodeships’ capitals)as well as common tourists destinations such asOświęcim, Wadowice, Kalwaria Zebrzydowskaand Lanckorona. The Carp Valley is an ideal placefor recreation. It is also well suited for active tourismas it has a large net of cycling trials. Carpponds are a dream place for nature lovers, providinghabitat for numerous fauna and flora species,many of which are endangered in the scale of thecountry. What is more, local Black-crowned NightHeron nesting site is the largest in Poland. That’swhy this bird is a fauna symbol of the Valley. In thepart of the area two sites of European EcologicalNet Natura 2000 have been established.> The Carp Valley is also an area of great culturalvalue. Visiting the Carp Valley you can’t miss historicalmonuments of the Wooden ArchitectureTrail and the Trail of Oświęcim Land Monuments.There are also another attractions: the Zatorland,which is a moving dinosaurs park, the MythologicalPark, the Insects Park and the Santa Claus Park.It is worth to pay attention to artistic plain-airsorganized in the area. The Carp Festival with theCarp Day is also an important event. The festivalis a series of open air events where you can buylocal products among which you can find deliciousfish dishes prepared in more than 150 ways!Tourists may also be attracted to stands withhandicraft and numerous tourist attractions.> The Carp Valley is an area of great natural andcultural values making it an excellent tourist destination.Everyone can find here something forthemselves – it’s an ideal place for both naturelovers and active tourists as well as for those whoenjoy peace and quiet.> Fot. Marcin Karetta Fish Pondsin the Carp Valley Carp ponds, characteristic mainly for the Central-EasternEurope, provide highly specific environmentas they have been created and maintainedby humans. Established for fish breeding,they are shallow (ca. 1.5 m), their bottoms areleveled and a little leaning so as to make gravitationalwater removal possible. Water is deliveredand removed by systems of ditches. Broad waterareas, fish abundance and over 700 years longexistence make them one of the most importantbird and plant habitats. The pond complexes areamong the oldest carp farming centers in Polandand their total area is ca. 2000 hectares. The mostinteresting complexes are Przeręb, Spytkowice,Bugaj and Rudze. The largest water reservoir is Pilawawith surface of 78 ha, located in fish breedingfarm Przeręb. However, Pilawa is an exceptionas water lever surface of the majority of pondsdoes not exceed 40 ha. In the Carp Valley fishfarming has been run for ages in traditional ways,the only thing that has changed is that horses andwooden carts have been replaced by tractors.> ”Natura 2000” The area covers the largest complexes of fishingponds of the Oświęcim – Zator Region, namely:Spytkowice, Przeręb, Bugaj and Manowskie Pondsas well as the Skawa River Valley. Fish farming hasbeen run here since 13 th and 14 th centuries. Althoughcurrently it is run on a large scale, manyponds are thickly grown with water plants. Thewhole sanctuary is spotted with innumerablegravel-pits with bird-inhabited isles. Attachment1 of the Bird Directive lists bird species which requirethe establishment of bird sanctuaries withinthe frames of the Natura 2000 project, of which asmany as seventeen nest in the region. Additionally,seven species nesting in the valley are listedin the so-called Polish Red Data Book of Animals(PRDBA). The ponds make one of the few Polishnesting sites of Erroginous Duck, the speciesconsidered endangered all over the world. Otherbird species, endangered in Europe, also nesthere, among them: Night Heron, MediterraneanGull, Whiskered Tern (PRDBA, the most numeroussite in Poland), Bittern and Little Bittern (PRDBA),Black-necked Grebe, Purple Heron, Spotted Crake,Little Crake (PRDBA),Red-crested Pochard, BlacktailedGodwit, Black Tern, Common Tern and Bluethroat.PLH120084 Wiśliska> The Skawa Valley in the stretch between Graboszyceand where it joins the Vistula River is oneof the most scenic parts of the Oświęcim – ZatorArea. Despite extensive man-made changes, thevalley has maintained its nearly natural characterat many sites and it is abundant with rare and protectedspecies. In the tree stands in the preservedfragments of riparian forests you can find not onlywillows and black poplars but also Gray Alder. Numeroussmall water bodies located along the river,which are often remains of uncontrolled graveloutput, are a characteristic elements of the valley.Now they are the habitat of amphibians andbeavers. The river bed has generally maintainedits original character. Steep river banks are inhabitedby Sand-Martins, which nest here in quite> Fot. Marcin Karetta 7 Fot. Marcin Karetta Fot. Marcin Karetta

8 Das Karpfental Das Karpfental ist ein touristisch und landschaftlichattraktives Gebiet von sieben kleinpolnischenGemeinden, die zum LandkreisenOświęcim und Wadowice angehören. Es umfasstdie Gemeinden Brzeźnica, Osiek, Polanka Wielka,Przeciszów, Spytkowice, Tomice und Zator. DasKarpfental war und bleibt ein regionaler Mittelpunktder historischen Karpfenzucht und erstrecktsich auf Hunderte von Hektar im Tal derWeichsel und Skawa (Schaue). Die Landschaftliegt verkehrsgünstig – zwischen der WojewodschaftszentrenKattowitz und Krakau sowie anderen,von Touristen besuchten Orten wie Wadowice,Oświęcim (Auschwitz), Kalwiaria Zebrzydowskaoder Lanckorona. Ein ausgezeichneterErholungsort an den Fischteichen, wo man auchaktiv Zeit verbringen kann, indem man beimRadausflug einem dichten Radwegenetz im Anspruchnimmt. Auch die Naturliebhaber kommenauf eigenen Kosten, denn hier konnte man vieleArten aus Pflanzen- und Tierreich beobachten,darunter bedrohte Arten von landes- und europaweitenBedeutung. So hat der Nachtreiherhier größte Brutstätte im Polen und wird zumSymboltier des Tales gekürt. Teil der Landschaftgehört zu den zwei Schutzgebieten des Natura2000-Netzwerkes.> Das Karpfental ist eine Gegend vom außergewöhnlicherkulturellen Wert. Die Wanderer könnennicht die Sehenswürdigkeiten versäumen,die an den „Lehrpfad der Holzarchitektur“ oderWanderweg des „Sehenswürdigkeiten des OswiecimerLandes“ liegen. Zur regionaler Highlight ist„Zatorland“ geworden – es umfasst ein Park derbeweglichen Saurier, Mythologiepark, Insektengartensowie Santa-Claus-Park.Ein wichtiges Ereignis stellt das Festival des Karpfentales(einschließlich das Karpfenfestival inZator) dar – eine Reihe von Veranstaltungen unterfreien Himmel im Sommer, wo man lokale Produkteerwerben kann, vor allem ausgezeichneteFischgerichte, zubereitet auf mehr als 150 verschiedenenArten! Es fehlt auch nicht an Verkaufsständenmit regionalem Kunsthandwerk sowie ananderen artistischen Angeboten.> Fot. Marcin Karetta Das Karpfental ist ein Gebiet von außergewöhnlichernatürlicher Schönheit und Kultur,wo jeder Tourist auf seine Kosten kommt. Jederwird für sich etwas zu finden - ein perfekter Ortfür Naturliebhaber, sowohl für Touristen, die ihrenUrlaub aktiv verbringen wollen, als auch für diejenigen,die Ruhe und Entspannung suchen.> Fischteiche im Karpfental Karpfenteiche, ein vor allem für Mittel-undOsteuropa charakteristische Landschaft, stelleneinen ungewöhnlichen, von Menschenhandkünstlich angelegten Biotop dar. Erbaut für denFischzucht, sind die Teiche meist sind flach (etwa1,5 m tief), mit planierten Boden und leicht gegenden Ablass geneigt, um einen natürlichen Ablasszu ermöglichen. Das Wasser wird zugelaufen undabgelassen über das System von Gräben. AusgedehnteWasserfläche, Reichtum an Fischbestandsowie das 700-jährige Bestehen haben dafürgesorgt, dass dieses Gebiet zu den wichtigstenRefugialgebieten für Pflanzen und Vögel gehöre.Die Zatorer Teichlandschaft gehört zu ältestenund größten Karpfenzucht im Polen. Die gesamteTeichfläche beträgt mehr als 2000 Hektar. Dieinteressantesten Komplexe umfassen Przeręb,Spytkowice, Bugaj und Rudze. Der größte TeichPilawa. Der zur Teichwirtschaft Przeręb gehört, ist78 ha groß, was aber eher eine Ausnahme stellt,denn meisten Teiche die Größe von 40 ha nichtübersteigen. Von hier stammt der berühmte ZatorerKarpfen. Im Karpfental wird die Fischzucht seitJahrhunderten in der traditionellen Art und Weisedurchgeführt, nur hölzerne Pferdegespanne wurdendurch landwirtschaftliche Maschinen ersetzt.Der Geschmack des Karpfens aus Zator wurde bereits von polnischen Königen im Mittelalter geschätzt,deswegen nennt man bis heute der Karpfen aus hiesigen Teichen „der Königlichen“. Auch heute werdenGerichte aus Zatorer Karpfen von Geniesser hoch geschätzt, was viele verliehene Preise belegen. Im Jahr2011 wurde der „Zatorer Rauchkarpfen“ durch den Minister für Landwirtschaft und ländliche Entwick-> Fot. Marcin Karetta “Natura 2000” Dieses Gebiet umfasst die größten Teichkomplexedes Oświęcim–Zator–Gebiets: Spytkowice,Przeręb, Bugaj und Monowitzer Teiche sowie dasSchauetal. Anfänge der Karpfenzucht reichen bisins 13. Und 14. Jhd. hinein. Es wird eine intensiveKarpfenteichwirtschaft geführt, trotzdemsind viele Wasserflächen stark eutroph und mitWasserpflanzen bewachsen. Im Refugialgebietbefinden sich viele Kiesgruben mit Inseln, diegerne von Vögeln besiedelt werden. Es kommenhier mindestens 17 Vogelarten vor, die im Anhangder ersten Vogelschutzrichtlinie der EU genanntwerden und für die Refugialgebeite im Rahmenvon Natura-2000-Netz ausgesondert werdensowie 7 Arten aus dem polnischen „Roten Buchder bedrohten Arten“ (Polska Czerwona Księga– PCKZ). Diese Teiche bilden eine der wenigenBrutstellen der Moorente (welche weltweit vomAussterben bedroht ist). Ihre Brutstellen habenhier auch andere europaweit bedrohte Vogelgattungen:Nachtreiher, Schwarzkopfmöwe, Weißbartseeschwalbe(laut PCKZ – die größte Stelle inganz Polen), Rohrdommel (PCKZ), Zwergdommel(PCKZ), Schwarzhalstaucher, Purpurreiher, Tüpfelsumpfhuhn,Kleines Sumpfhuhn (PCKZ), Kolbenente,Uferschnepfe, Rotschenkel, Trauerseeschwalbe,Fluss-Seeschwalbe und Blaukehlchen.> Das Schauetal gehört auf der Strecke zwischenDorf Graboszyce – Weichselmündung zudem malerischsten Winkel der Oświęcim-Zator-Landschaft.Obwohl es von dem Menschenstark beeinflusst und verändert wurde, wurdenhier an mehreren Stellen Biotopen erhalten, dieNatursystemen ähneln und reich an seltenen undgeschützten Arten sind. In den erhaltenen Fragmentenvon Auwäldern kann man neben Weide,Schwarzpappel auch Grauerle antreffen. Im Unterholzkommt an manchen Stellen massenweiseder geschützte Farn – Straußenfarn – vor. Charakteristischfür das Schauetal sind zahlreiche kleineWasserbecken, welche entlang dem Flussufer gelegensind – sie sind Überreste der oftmals unkontrolliertenKiesgewinnung. Heutzutage bilden sieden Lebensraum der Lurche und auch der Biber.Das Flussbett an sich hat größtenteils noch seinennatürlichen Charakter bewahrt. Die Steiluferwerden von Uferschwalben bewohnt, die hier inzahlreichen Kolonien ihre Nester anlegen.PLH120084 Wiśliska> Das Gebiet umfasst ein System von drei Altarmender Weichsel (sog. „wislisko“ in der polnischenSprache), bestehend aus Altwassern Miejsce,Oko sowie Krajskie. Die Altarme sind teilweisemiteinander verbunden, das Altwasser Miejsce istmit einem Graben mit der Weichsel verbunden.Alle drei Altarme stellen ein typisches gut ausgebildetes,limnisches Ökosystem dar. Am besten erhaltenblieb der Pflanzenwelt in Wislisko Miejsce,dann in Krajskie und Oko. In Wislisko´s kann manhervorragend die jeweiligen Zonen der Lebensgemeinschaftendes Altwassers beobachten: gutentwickelte Röhrichtzone, Schwimmblattzone sowieLaichkrautzone. Vom interessantesten Artenkann man hier Weiße Seerose, Gelbe Teichrose,Spiegelndes sowie Stumpfblättriges Laichkraut,Ähriges Tausendblatt. Auf diesem Gebiet trifftman die größte und am besten erhaltene AltarmeKleinpolens.> 9 Fot. Marcin Karetta

Mglisty poranek na stawach Przeręb < > Foggy morning at Przeręb Ponds < > Neblige Morgengraue im Przeręber Revier 10 Pejzaż Pejzaż < > Landscape < > Landschaft Pejzaż < > Landscape < > Landschaft Landscape < > Landschaft 11 Fot. Marcin Karetta

Fot. Marcin Karetta Fot. Marcin Karetta 12 Zmierzch nad stawami Bugaj < > Dusk at Bugaj Ponds < > Dämmerung am Bugaer Revier Szuwar pałkowy < > Common Bulrush < > Ein Röhricht bestehend aus Breitblättriger Rohrkolben Pejzaż < > Landscape < > Landschaft Pejzaż < > Landscape < > Landschaft Łany kwitnącego grzybieńczyka wodnego na stawie Górecznik Dolny w kompleksie Przeręb Fields of flowering Yellow Floating Heart at Górecznik Dolny Pond in the complex of Przeręb Blühendes Wasserbeet der Europäischen Teichkanne Kolory mglistego poranka < > Colors of foggy morning < > Farben der nebligen Morgengraue 13 Fot. Marcin Karetta Fot. Marcin Karetta

Staw Szydłowiec Stary w kompleksie Bugaj po odłowie < > Szydłowiec Stary Pond in the complex of Bugaj after harvesting Teich „Szydłowiec Stary“ in Bugaer Revier nach der Fischernte 14 Pejzaż < > Landscape < > Landschaft Pejzaż < > Landscape < > Landschaft 15 Fot. Piotr Rymarowicz

Pejzaż doliny Wisły z Trawnej Góry w Paśmie Draboża < > Landscape of The Vistula River Valley seen from Trawna Górain the range of Draboż < > Panorama des Weichseltal vom Trawna Góra (Draboż-Höhenzug) aus gesehen 16 Pejzaż < > Landscape < > Landschaft Pejzaż < > Landscape < > Landschaft 17 Fot. Marcin Karetta

Fot. Marcin Karetta Fot. Marcin Karetta 18 Widok z Zygodowic na Beskid Mały i Babią Górę < > View from Zygodowice at the Beskid Mały and Babia Góra Kleine Beskiden sowie Massiv von Babia Góra (Teufelspitze 1725 m ü. d. NN) von Zygodowice aus gesehen Wąwóz lessowy koło Laskowej < > Loess gorge near Laskowa < > Lößschlucht bei Laskowa Pejzaż < > Landscape < > Landschaft Pejzaż < > Landscape < > Landschaft Las Bachowiec z meandrującym potokiem Brzezina < > Bachowiec Forest with meandering Brzezina stream Ein Wald von Bachowiec mit mäandernden Bach Brzezina Przedwiośnie w rezerwacie Przeciszów < >Early spring in nature reserve of Przeciszów Vorfrühling in NSG Przeciszów 19 Fot. Marcin Karetta < > Fot. Marcin Karetta

Fot. Marcin Karetta Meandrująca Skawa w Podolszu < > The meandering Skawa Riever in Podolsze < > Mäander der Schaue in Podolsze 20 Podmyty brzeg Wieprzówki w Rudzach < > An undermined bank of the Wieprzówka River in Rudze Ein unterspültes Hochufer der Wieprzówka in Rudze Zakole Skawy na granicy Graboszyc i Woźnik < > A bend of the Skawa River on the border of Graboszyce and Woźniki Eine Schaueschleife zwischen Graboszyce und Woźniki Pejzaż < > Landscape < > Landschaft Pejzaż < > Landscape < > Landschaft 21 Fot. Marcin Karetta < Fot. Mariusz Makuch

Świt nad Wisłą < > Dawn at the Vistula River < > Morgengrauen an der Weichsel 22 Pejzaż < > Landscape < > Landschaft Pejzaż < > Landscape < > Landschaft 23 Fot. Marcin Karetta

Las łęgowy nad Skawą < > A riparian forest by the Skawa River < >Ein Auenwald an der Schaue Fot. Marcin Karetta 24 Pejzaż < > Landscape < > Landschaft Pejzaż < > Landscape < > Landschaft Nadskawiański busz < > A ‘jungle’ at the Skawa River < > Buschgestrüpp an der Schaue Przełom Skawy w pobliżu ujścia do Wisły < > A watershed of the Skawa River near the Vistula River mouth Schauedurchbruch unweit der Weichselmündung 25 Fot. Marcin Karetta Fot. Piotr Rymarowicz

Fot. Mariusz Makuch> Zbiorniki po eksploatacji żwiru w dolinie Skawy < > Gravel ponds in the Skawa River Valley Becken nach der Kiesgewinnung im Schauetal 26 Krajobraz rolniczy okolic Zatora < > Agricultural landscape of the surroundings of Zator Landwirtschaftlich geprägte Landschaft in der Zatorer Umgebung Zakole Skawy w Podolszu < > A bend of the Skawa River in Podolsze < > Schaueschleife in Podolsze Natura < > Nature < > Natur Natura < > Nature < > Natur 27

Polujące ślepowrony na stawach Przeręb < > Black-crowned Night Herons praying at the ponds of Przeręb Die jagende Nachtreiher im Teichrevier Przeręb 28 Natura Natura < > Nature < > Natur Natura < > Nature < > Natur 2 Nature < > Natur 29

Perkoz dwuczuby na gnieździe < > A Great Crested Grebe on the nest < > Der nistende Haubentaucher Fot. Marcin Karetta 30 Natura < > Nature < > Natur Natura < > Nature < > Natur Tokująca para perkozów rdzawoszyich < > A tooting pair of Great Crested Grebes < > Die balzenden Rothalstaucher Zausznik kończący toaletę < > A Black-necked Grebe finishing its toilet < > Der Schwarzhalstaucher beim Baden 31 Fot. Marcin Karetta Fot. Marcin Karetta

Fot. Marcin Karetta Fot. Marcin Karetta 32 Noclegowisko kormoranów nad Wisłą < > A place for a night’s rest of cormorants Ein Nachtquartier der Kormorane Kormoran < > Great Cormorant < > Der Kormorane Natura < > Nature < > Natur Natura < > Nature < > Natur Karmienie u ślepowronów ma bardzo dynamiczny przebieg < > Feeding of Black-crowned Hight Heron nestlingsis very dynamic < > Das Füttern bei den Nachtreiher läuft recht dynamisch ab Młode ślepowrony w kolonii lęgowej < > Black-crowned Hight Heron nestlings in nesting colony Junge Nachtreiher in der Brutkolonie 33 Fot. Piotr Rymarowicz < > Fot. Marcin Karetta

Polująca czapla siwa < > A praying Gary Heron < > Der jagende Graureiher 34 Natura < > Nature < > Natur Natura < > Nature < > Natur 35 Fot. Marcin Karetta

Czapla biała tuż po lądowaniu < > A Great Egret just after landing < > Der Silberreiher kurz nach der Landung Fot. Marcin Karetta 36 Natura < > Nature < > Natur Natura < > Nature < > Natur Bocian biały zjadający ślimaka < > A White Stork eating a snail Die vom Weißstorch erbeutete Schnecke Bociany czarne < > Black Storks Die Schwarzstörche < > Bąk < > Great Bittner < > Die Rohrdommel 37 Fot. Marcin Karetta < > Fot. Marcin Karetta Fot. Marcin Karetta

Fot. Marcin Karetta Fot. Marcin Karetta 38 Samica błotniaka stawowego < > A Western Marsh-harrier female < > Das Rohrweiheweibchen Para gęgaw < > A pair of Graylag Geese < > Ein Paar der Graugänse Natura < > Nature < > Natur Natura < > Nature < > Natur Łabędzie: krzykliwy (z lewej) i niemy (z prawej) < > Swans: wooper (on the left) and mute (on the right) Der Singschwan auf der linken und der Höckerschwan auf der rechten Seite Tokująca cyranka < > A tooting garganey Die balzende Knäkente Kaczor czernicy < > A Tufted Duck male Das Reiherentemännchen 39 Fot. Marcin Karetta Fot. Marcin Karetta Fot. Marcin Karetta

Fot. Marcin Karetta Czajka z imponującym czubkiem < > A lapwing with an impressive crest < > Der Kiebitz mit imposanter Haube 42 Śpiewająca rokitniczka < > A singing Sedge Warbler Der singende Schilfrohrsänger Krwawodziób < > Common Redshank < > Der Rotschenkel Derkacz < > Corn Crake < > Der Wachtelkönig Natura < > Nature < > Natur Natura < > Nature < > Natur 43 Fot. Marcin Karetta Fot. Marcin Karetta Fot. Marcin Karetta

Fot. Marcin Karetta Fot. Marcin Karetta Fot. Marcin Karetta 44 Brodziec piskliwy na kamieńcu Skawy < > Common Sandpiper on the Skawa River stones Der Flussuferläufer auf dem Kiesbank an der Schaue Śpiewająca dziwonia < > A singing rosefinch Der singende Karmingimpel Samiec podróżniczka < > A male of Bluthroat Das Blaukehlchenmännchen Natura < > Nature < > Natur Natura < > Nature < > Natur Remiz < > Remiz < > Die Beutelmeise Samiec wąsatki < > A male of Bearded Reedling Das Bartmeisemännchen Sieweczka rzeczna na kamienistej łasze Skawy < > Little Ringed Plover on a stone patch of the Skawa River Der Flussregenpfeifer auf dem Kiesbank an der Schaue 45 Fot. Marcin Karetta Fot. Marcin Karetta Fot. Marcin Karetta

Kolonia jaskółek brzegówek w podmytym brzegu Skawy < > A colony of Sand Martins on an undermined bankof the Skawa River < > Eine Kolonie der Uferschwalben in der Abbruchkante an der Schaue Fot. Marcin Karetta < > Fot. Marcin Karetta 46 Natura < > Nature < > Natur Natura < > Nature < > Natur Młode brzegówki < > Young Sand Martins Die jungen Uferschwalben Zimorodek < > Kingfisher < > Der Eisvogel Pliszka siwa < > White Wagtail < > Die Bachstelze 47 Fot. Marcin Karetta Fot. Marcin Karetta

Bobry europejskie < > Beavers < > Die Biber 48 Natura < > Nature < > Natur Natura < > Nature < > Natur 49 Fot. Marcin Karetta

Fot. Marcin Karetta Fot. Marcin Karetta Fot. Marcin Karetta Świtezianka błyszcząca < > Banded Demoiselle Die Gebänderte Prachtlibelle 50 Samiec traszki zwyczajnej < > A male on Smooth Newt Das Teichmolchmännchen Rzekotka drzewna < > European Tree Frog Der Europäische Laubfrosch Zaskroniec z charakterystycznymi żółtymi plamami za głową < > A grass Snake with characteristic yellow spotsbehind a head < > Die Ringelnatter mit charakteristischen gelben Flecken am Hinterkopf Natura < > Nature < > Natur Natura < > Nature < > Natur Gody żaby wodnej < > Edible Frog mating < > Der Teichfrosch während der Paarungszeit Wydra ruszająca na polowanie < > An otter leaving to prowl < > Der Fischotter auf der Jagd 51 Fot. Marcin Karetta < > Fot. Marcin Karetta

Fot. Marcin Karetta Fot. Marcin Karetta Fot. Marcin Karetta 52 Grzybieńczyk wodny < > Yellow Floatinh Heart < > Die Europäische Seekanne Pióropusznik strusi w lesie łęgowym nad Skawą An Ostrich Fern in a riparian forest by the Skawa River Der Straußfarn im Auenwald an der Schaue Czosnek niedźwiedzi w rezerwacie Przeciszów Wild garlic in the nature reserve of Przeciszów Der Bärlauch in NSG Przeciszów Natura < > Nature < > Natur Natura < > Nature < > Natur Kożuch włosienicznika tarczowatego A patch of water-crowfoot Teppich vom Schild-Wasserhahnenfuß Grążel żółty < > Yellow Water-lily Die Gelbe Teichrose Staw pokryty kotewką orzechem wodnym < > A pond covered by Water Chestnut Ein Teich bedeckt mit der Wassernuss 53 Fot. Marcin Karetta Fot. Marcin Karetta Fot. Marcin Karetta

Połów ryb na starorzeczu Oko koło Spytkowic < > Fishing on the Oko oxbow near Spytkowice Fischfang am Altwasser „Oko“ bei Spytkowice 54 Człowiek Człowiek < > Man < > Mensch Człowiek < > Man < > Mensch 3 Man < > Mensch 55 Fot. Marcin Karetta

Fot. Marcin Karetta Fot. arch. Stowarzyszenia Dolina Karpia 56 Odłów stawu Folwarcznik Górny w kompleksie Spytkowice < > Harvesting the Folwarcznik Górny Pondin the complex of Spytkowice < > Fischfang am Teich „Folwarcznik Górny“ in Spytkowice Revier Sortowanie ryb podczas odłowu Leliwy < > Fish sorting during the Leliwa Pond harvest Fischauslese beim Fischfang am Leliwa Człowiek < > Man < > Mensch Człowiek < > Man < > Mensch Kajaki na Skawie w Grodzisku < > Kayaks on the Skawa River in Grodzisko < > Kanus an der Schaue In Grodzisko Wycieczka rowerowa < > A bike trip < > Eine Fahrradtour 57 Fot. Marcin Karetta Fot. Piotr Rymarowicz

Fot. arch. Stowarzyszenia Dolina Karpia> Fot. Piotr Rymarowicz 58 Zawody wędkarskie Lokalnych Grup Rybackich na Szlaku Karpia Fishing contest organized by Local Fishing Groups on the Carp Route Anglerwettbewerb der lokalen Fischerverbände auf den Karpfenpfad Galeria sztuki „Bałysówka” w Tomicach < > Art Gallery „Bałysówka” in Tomice Kunstausstellung „Bałysówka” in Tomice Człowiek < > Man < > Mensch Człowiek < > Man < > Mensch I Święto Rybaka na łowisku wędkarskim w Podolszu < > The First Fisherman Day at a fishery in Podolsze 1. Fischerfest im Anglerrevier Podolsze Potrawy z ryb < > Fish dishes < > Fischgerichte Rękodzieło z Doliny Karpia Craftwork from the Carp Valley Handwerk aus dem Karpfental 59 Konkurs rysunkowy w czasie „Święta Karpia” A drawing contest during the Carp Day Ein Zeichenwettbewerb während des „Karpfenfestes“ Fot. Marcin Karetta

Stowarzyszenie Dolina Karpiafunkcjonuje na obszarze siedmiu gmin:Brzeźnica, Spytkowice i Tomice (powiatwadowicki) oraz Osiek, Polanka Wielka,Przeciszów i Zator (powiat oświęcimski).Jego powołanie było konsekwencjąwieloletniej aktywności lokalnych środowisk,przede wszystkim jednosteksamorządu terytorialnego, przedsiębiorcówi osób z sektora społecznego(w tym osób z sektora rybactwa śródlądowego).Na tym wyjątkowym obszarze,zwanym Doliną Karpia, początkigospodarki stawowej sięgają XIII wieku.Tradycje chowu i hodowli karpiapielęgnowane są od pokoleń, co w połączeniuz wyjątkowymi właściwościamiśrodowiska przyrodniczego pozwoliłona uzyskanie karpi odznaczającychsię specyficznymi właściwościami. Rybactwona terenie Doliny Karpia jest nietylko ważną dziedziną lokalnej gospodarki,ale także rodzajem dziedzictwakulturowego, które pielęgnowane jestprzez Stowarzyszenie Dolina Karpiadzięki środkom z Programu Operacyjnego„Zrównoważony rozwój sektorarybołówstwa i nadbrzeżnych obszarówrybackich 2007-2013”. Lokalna GrupaRybacka aktywizuje mieszkańcówDoliny Karpia w korzystaniu ze środkówunijnych, jak również kultywujemiejscowe tradycje rybackie, kulinarnei rękodzielnicze dzięki organizowanymimprezom, spotkaniom i szkoleniom.> Carp Valley Association operates inseven communes: Brzeźnica, Spytkowiceand Tomice (Wadowice district) andOsiek, Polanka Wielka, Przeciszów andZator (Oświęcim district). His appointmentwas the result of many years ofactivity of local communities, especiallylocal governments, businesses andpeople from the social sector (includingthose of the inland fisheries sector).In this unique area called the CarpValley, the beginnings of fish farmingdates back to the thirteenth century.The tradition of breeding carp arecherished for generations, which combinedwith the unique properties of thenatural environment made it possibleto obtain carp characterized by specificproperties. Fishing in the Carp Valleyis not only an important area of thelocal economy, but also a kind of culturalheritage that’s cherished by theCarp Valley Association thanks to theOperational Program “Sustainable Developmentof the Fisheries Sector andCoastal Fishing Areas 2007-2013”.Fisheries Local Action Group activatesCarp Valley residents in the use of EUfunds, as well as cultivating local fishingtraditions, culinary and handicraftthrough organized events, meetingsand training.> Karpfental Gesellschaft funktioniertauf dem Gebiet der sieben Gemeinden:Brzeźnica, Spytkowice undTomice (Wadowice Landkreis) sowieOsiek, Polanka Wielka, Przeciszów undZator (Oświęcim Landkreis). Ihre Entstehungwar die Auswirkung mehrjährigerAktivitäten der lokalen Autoritäten,vor allem der kommunalenSelbstverwaltungseinheiten, Unternehmerund Personen des Sozialsektors(darin Personen des Binnenfischereisektors).Auf dem ausnehmenden Gebiet,genannten Karpfental, reichen dieUrsprünge der Teichwirtschaft zurückbis ins 13. Jahrhundert. Die Traditionender Karpfenhaltung und Karpfenzuchtwerden hier seit Generationengepflegt, so daβ es mit Verbindung mitden ausnehmenden Umweltbedingungengestattet hat, den mit spezifischenEigenschaften Karpfen zu erlangen. Fischereiim Karpfental ist nicht nur einwichtiger, örtlicher Wirtschaftsbereichsondern auch eine Art des Kulturerbes,die durch die Karpfental-Gesellschaftdank der Fördermittel des Operationsprogrammes„Ausgewogene Entwicklungdes Fischereisektores undder Küstenfischergebiete 2007 – 2013”gepflegt wird. Lokale Fischereigruppeaktiviert die Einwohner der Karpfentalum die EU-Fördermittel zu nutzen, alsauch kultiviert durch Veranstaltungen,Treffen und Schulungen örtliche fischerische,kulinarische und handwerkischeTraditionen.