Energy Hills - daldrup.org

tel je eens voor. Nooit meer gedoe met batterijen, weg met
alle opladers! Mobiele telefoons en laptops die altijd standby
zijn. Deze en nog veel meer vanzelfsprekende verlengstukken
van ons dagelijks comfort brengen naast gemak
ook terugkerende ergernis, namelijk als de batterijen plotseling leeg
zijn. Al dat elektrisch aangedreven gemak zou het gewoon altijd en
overal moeten doen. En dat kan nu! Dankzij iets dat het ook altijd
al doet: de zon.
Er is een wereld te winnen... met nieuwe
energie
Het gebruik van fossiele energie is eindig. Niet alleen raken de natuurlijke
reserves op, maar doordat meer partijen (o.a. China) een
beroep doen op die reserves en de reserves steeds moeilijker te winnen
zijn, gaan de kosten ervan fors omhoog. Het is deze ongemakkelijke
waarheid in combinatie met die andere - van Al Gore over
de aantasting van ons klimaat door de uitstoot van fossiele verbrandingen
- waardoor we ons nóg ernstiger dan voorheen moeten
bezinnen op een toekomst na de olie. En die toekomst kan zonnig
zijn. De kansen van zonnestroom voor het opwekken van
duurzame energie en voor het opbouwen van een krachtige economische
sector zijn enorm. Momenteel gaat er wereldwijd al zo’n
10 miljard euro om in elektriciteit uit zonlicht. De wereldmarkt in
zonnecelproductie groeit per jaar met maar liefst 25%.
Zandbak
Wie wel eens over de Sahara heeft gevlogen, kan zich voorstellen
dat deze gigazandbak een potentiële zonlichtcollector vormt, die
op schone wijze zou kunnen voldoen aan de totale wereldenergievraag.
Maar het aanbod hoeft niet uit de Sahara te komen. Ook
Nederland ontvangt jaarlijks veel meer zonlicht dan we nodig zouden
hebben voor eigen energiebehoefte. Het probleem ligt echter
in het opvangen van dat licht. Je kunt niet alles vol leggen met
zonnecellen en –installaties, bovendien ligt de nuttige opbrengst
van de omzetting in elektriciteit op circa 15 procent.
Duurzaamheid
In Limburg mikken we in eerste instantie op fotovoltaïsche zonneenergie
(PV), de directe omzetting van zonlicht in elektriciteit. Een
nu nog veel gehoorde visie op fotovoltaïsche zonne-energie luidt:
‘Je koopt het op emotie of met subsidie.’ Duitsland stimuleert het
verbruik van zonne-energie door 47 eurocent subsidie te betalen
voor elke kWh elektriciteit die dankzij inzet van zonnepanelen
wordt terug geleverd aan het openbare net. De VS en de EU streven
elk naar 1 miljoen daken met zonnecellen in 2010. En Japan wil
in dat jaar elektriciteit betrekken van 2 miljoen daken. De doelstelling
van Nederland is relatief bescheiden én geduldig: ca. 600.000
daken in 2020. Ook Nederland ontkomt niet aan integratie van
zonne-energie in het totale duurzaamheidbeleid. Nederland zal dus
moeten streven naar een goede balans tussen de diverse technieken
van opwekking van (duurzame) energie.
Ambitie
De Innovatieagenda 2010 van Zuidoost-Nederland en in het kielzog
daarvan de Versnellingsagenda 2012 van de provincie Limburg
zetten in op zonne-energie als exponent van het kansrijke cluster
Nieuwe Energie. Innovatie en ontwikkeling van zonne-energiesystemen
en spin-offproducten krijgen bij LIOF alle gespecialiseerde
aandacht en participatieondersteuning als prominent kansencluster
binnen het kernthema High Tech Systems (HTS). Binnen de stedenvierhoek
Heerlen/Aken, Leuven, Eindhoven, Gelsenkirchen heerst
zoveel voortvarendheid in de ontwikkeling van een volwaardige bedrijfs-
en kennissector, dat deze euregio nu al in potentie tot een
Jacques Mikx: “LIOF ziet de toekomst zonnig in”.
Met nieuwe energie:
Limburg heeft een zonnige toekomst te winnen
S
van de belangrijkste zonne-energiecentra van Europa gerekend
mag worden. De hoge ambitie van een Solar Energy Valley wordt
steeds breder gedragen. Bij gerenommeerde kennisinstituten, zoals
het Centrum voor Duurzame Ontwikkeling (DPO) en Polymeer Instituut
(DPI) in Eindhoven, het Solar Institute in Jülich, IMEC solar
cell group in Leuven en de RWTH in Aken.
Zand zuiveren in het Heuvelland
LIOF zet concreet (mee) in op de ambitie om de regio Sittard-Geleen-Heerlen-Aken
vóór 2012 structureel te voorzien van alle waarden
uit de zonne-energieketen en in 2015 een gezonde solarsector
in Limburg te hebben met ruim 5000 mensen aan de slag. Daarom
plaatst LIOF de regionale kansen voor deze vorm van Nieuwe Energie
in het brandpunt van zijn kerntaken. Veel aandacht gaat hierbij
uit naar het ontwikkelen van een Solar Energy Village op Limburgse
schaal, met een campusachtige concentratie van kennis,
kunde en kapitaal op grensoverschrijdend bedrijventerrein Avantis
in Heerlen.
Een van de missing links in de waardeketen, die met voorrang
aandacht verdient, betreft de raffinage van grondstof voor zonnecellen:
silicium. Om de exponentiële groei van zonnecelproductie
te faciliteren, moet de regio zelf zorgen voor integratie in de keten
en investeren in een fabriek waar metallurgisch silicium kan worden
geraffineerd tot de voor zonnecellen vereiste zuiverheidgraad
van 99,9999%. De haalbaarheid van zo’n siliciumfabriek is aangetoond.
Provincie Limburg, DSM, LIOF en initiatiefnemer Gosse Boxhoorn,
ook al oprichter van Solland Solar Energy en enkele informal
investors hebben The Silicon Mine opgericht. Met de voor 2009
geplande ingebruikneming op Chemelot is een investering gemoeid
van € 400 miljoen. De fabriek levert werkgelegenheid op voor
1000 mensen die per jaar 3750 ton zuiver silicium in blokvorm (‘ingots’)
kunnen produceren. Deze Silicon Mine zal een enorme impuls
geven aan de regionale celproductie. Die is nodig, want de helft van
de huidige productie tot 2015 is nu al verkocht.
Naast de The Silicon Mine moet op Chemelot ook een waferfabriek
verrijzen om de ingots zeer verfijnd te verzagen tot ‘wafers’;
dit zijn ultradunne schijfjes van 0,2 millimeter. Deze investering van
naar schatting € 60 miljoen verschaft werk aan nog eens 200 mensen.
Scheuten Solar investeert in een siliciumraffinaderij in (Oost-
)Duitsland om voldoende grondstof te genereren voor de eigen fabriek
in Gelsenkirchen. In Venlo maakt Scheuten zonnecelfolie die
op termijn kan worden toegepast als coating op glazen vensterpanelen.
What’s in it for MKB in Limburg?
Inclusief de voorgenomen versterking met een R&D-concentratie
op Avantis beschikt Limburg over voldoende kennis en kunde om
ook de kassa van het regionale MKB op zonne-energie te laten rinkelen.
LIOF wil zich dan ook vanuit alle kernthema’s (mee) sterk
maken voor de spin-off van zonnecelproductie in de maakbedrijvigheid
van het Limburgse MKB. Er is een wereld te winnen voor
innovaties in bijvoorbeeld lokale stroomopwekking! Oftewel, de definitieve
uitbanning van de geld-, ruimte- en milieuverslindende
(elektrochemische) batterij. Stel je eens voor. Een zonnecel op je
mobiele telefoon, waardoor deze altijd en overal werkt. Een zonnepaneel
op het dashboard van je auto, dat tijdens het parkeren de
accu oplaadt. Flexibele zonnefolie (thin film technology) op de klep
van je rugzak, waardoor tijdens een wandeltocht voldoende stroom
wordt opgewekt om de satellietnavigatie, de iPod en de waterkoeler
te voeden. Net als het wattage van de installatiecapaciteit in
zonnecellen zijn ook de afgeleide productiekansen die er liggen
voor het MKB uit te drukken in ‘giga’-termen.
LIOF ziet de toekomst zonnig in!
BUSINESS CONNECT 27