You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
អ្នកសាទើស់អ្ចងអូសីតាមវាល <br />
Y. Kura<br />
១. ចក្តី្តើម<br />
សារៈសំខាន់ីសប់សន្តិសុខងកម្ពជា<br />
តំបន់ដីើមកម្ពជា លាតសន្ធឹងើ្ទដី៣០ភាគរយនដី<br />
សះ និងជាភពធនធានជលផលទឹកសាបធំជាងមួយ<br />
ើពិភពក លមានជីវៈចុះសំបូរប និងលស្ថិតមការ<br />
សាទយាងខាំងកា។ ផលសាទទឹកសាប វបានបាន់សានថាមាន<br />
ត្ល១,២–១,៦ពាន់លានដុលាអារកក្នងមួយឆាំលរួមចំករហូត<br />
ដល់១២%ផលទុនក្នងុកសរុបចាំឆាំរបស់សកម្ពជា(So &<br />
Touch 2011)។ ផលសាទរួមចំកជាសំខាន់ក្នងការផ្តល់ការងារ<br />
និងរបរចិ្ចឹមជីវតសប់ជនី ក៏ដូចជាសប់សន្តិសុខង<br />
របស់ជាតិផងរ។ វស័យះផ្តល់ការងារញង និងមិនញង<br />
ឬការងារចាំរដូវ សប់ពលរដ្ឋរហូតដល់៦លាននាក់។ ីផ្តល់ជា-<br />
ភពអុីនពីសាច់សត្វក្នងរបបអាហាររបស់ជាជនក្នងស<br />
ះ និងជាភពយាងសំខាន់ជីវជាតិនានានិងមីសារធាតុចិ្ចឹម<br />
(Hortle 2007)។ ើមីការទទួលបានផលចំណលពីវស័យជលផល<br />
វការវនិគើមទុនមិនសូវើនើយ និងពុំវការដីជាកម្ម<br />
សិទ្ធិើយ ល្វើឲការសាទកាយជាជើសជាក់្តងមួយ<br />
របរចិ្ចឹមជីវតសប់ពលរដ្ឋី។ វស័យជលផលអាចង់ដល់<br />
សកម្មភាពខុសៗគាជាើនការចិ្ចឹមជីវតក្នងសហគមន៍កសិករ<br />
និងផ្តល់ជាការធានារាប់រង ក្នងករណីដំណាំកសិកម្មមិនផ្តល់ផល និង<br />
ក្នងលមានកង្វះខាតមុនលមូលផល។<br />
ការសាទតាមវាលលលិចទឹកតាមរដូវ មានសារៈសំខាន់<br />
ណាស់សប់ផ្តល់ជាង និងក់ចំណលចាំរដូវ ក្នងន័យះ<br />
សារនានាជនបទក្នងសកម្ពជាមានការពាក់ព័ន្ធក្នង<br />
សកម្មភាពះ (Hortle et al. 2008)។ វាលវបានបាន់សានថា<br />
ផ្តល់ផលី៥០-១០០គ./ហ.ត/ឆាំដល់កសិករកម្ពជា(Guttman<br />
1999; Nao 2009)។ សារនានាចំណាយលលាយាងើនជា<br />
ៀងរាល់្ង ើមី្វងរកីនិងរុក្ខជាតិក្នងទឹកសប់ការចិ្ចឹម<br />
ពះ។ ីើស់វាល (និងព័ន្ធដីទំនាបលិចទឹក)ជាទីជក<br />
សប់បន្តពូជ ពងកូន រកចំណី និងការលូតលាស់ ើយផលីពីវាល<br />
មានពី១៦២៨%ផលពីវស័យសាទទឹកសាបសរុប (FiA<br />
2010; So & Touch 2011)។<br />
កំើនភាពចាំបាច់ើមីង់ផលសាទទឹកសាប<br />
ពីធម្មជាតិ តាមរយៈការប្កើនផលស្តកធម្មជាតិ<br />
វស័យជលផល ឈមនឹងការគំរាមកំងកាន់ើនើងទាំង<br />
ពីក្នងនិងពីខាងវស័យះ៖ ការសាទើនហួសកិត ឥទ្ធិពល<br />
អវជ្ជមានលអាចបណាលពីទំនប់វារអគ្គិសនី ការបាត់បង់ទីជកសំ-<br />
ខាន់ៗសប់ី យសារការបាត់បង់តំបន់ដីើម ការចរល<br />
បរសាន យសារការបំពុល និងកំើនការ្វើអាជីវកម្ម កំច<br />
កំណក និងការលអាកាសធាតុ។ ទន្ទឹមនឹងះ ជលផលឈម<br />
នឹងកំើនតវការ យសារកំើនចំនួនជាជនលើន<br />
ើងតាមអមាណ១,៥៤%ក្នងមួយឆាំ ក៏ដូចជាសមាធពីការបន្ត<br />
អភិវឌន៍ដ្ឋកិច្ចផងរ (FiA 2010)។<br />
រដូវទឹកជំនន់ (កក្កដា-វច្ឆិកា) ទឹកជំនន់មកពីទ្លមគង្គ និងពី<br />
អាងរងទឹក្លងបឹងទ្លសាប ប្កើតជាព័ន្ធ្ទទឹកធំទូលាយមួយ<br />
ើតំបន់ទំនាបសកម្ពជា។ ក្នងអំឡងលះ វាលល<br />
លិចទឹក បានកាយជានសាទ លជាពលរដ្ឋមូលដាន និង<br />
ពលរដ្ឋចំណាកុក ចូល្វើសាទជាទូ។ Nao (2009) បានបាន់<br />
សានថា វសាលភាពសរុបវាលលិចទឹក លអាច្វើសាទ<br />
បានមានទំហំជិត២លានហិកតា។<br />
ការសាទតាមវាល និងក្នងព័ន្ធទំនាបលិចទឹក បានឹត្ត<br />
ទូទាំងរដូវទឹកជំនន់ ប៉ុ្តរដូវលមានការសាទើនជាងគឺ<br />
លទឹកក (ចាប់ពីវច្ឆិកាដល់កុម្ភៈ)។ ីខុសៗគាមាណ<br />
៧០ទ វសាទពីវាល យើស់វធីសាទខាត<br />
តូចតាមបខុសៗគាជាើន លរួមទាំង មង លប និងសន្ទច។<br />
ផលសាទពីវាល វបានបាន់សានថាបានរួមចំករហូតដល់<br />
ទំព័រ - 1
Change language