B'salibek inti fdejtna - Franciscan Province â MALTA
B'salibek inti fdejtna - Franciscan Province â MALTA
B'salibek inti fdejtna - Franciscan Province â MALTA
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Iċ-Ċelebrazzjonijiet Liturġiċi<br />
tal-Ġimgħa Mqaddsa<br />
Anton Farrugia ,OFM<br />
Introduzzjoni<br />
Biex niccelebraw tajjeb il-Gimgha Mqaddsa ahna u niehdu sehem fic-celebrazzjonijiet<br />
solenni li jikkaratterizaw din il-gimgha, rridu nifmhu l-ghana bla qies tal-fidi li tesprimi l-<br />
Liturgija ta’ dawn il-granet gheziez. L-Ghid tal-Mulej infatti huwa l-qofol tal-fidi taghna<br />
ghax kieku Kristu ma qamx mill-imwiet, il-fidi taghna hija fiergha (cf 1 Kor 15, 17).<br />
Il-Koncilju Vatikan II u r-Riforma liturgika li gab mieghu gibed l-attenzjoni taghna<br />
fuq ic-centralità li ghandu jkollu fuq kollox il-Misteru ta’l-Ghid. Ghalhekk kif il-gimgha<br />
tilhaq il-qofol taghha ta’ kull nhar ta’ Hadd, il-jum li fih niccelebraw gimgha wara l-ohra l-<br />
Ghid tal-Mulej, il-qofol tas-sena liturgika jintlahaq fic-celebrazzjoni tat-Tridu Mqaddes ta’ l-<br />
Ghid ippreparat mill-40 jum tar-Randan li jigu qabel u mtawwal mill-50 jum ta’ferh li jigu<br />
wara sa Pentecoste meta jintemm iz-zmien ta’ l-Ghid.<br />
Hadd il-Palm u l-Passjoni tal-Mulej<br />
Il-Gimgha l-Kbira tibda’ Hadd il-Palm u l-Passjoni tal-Mulej. Interessanti li dan huwa l<br />
-uniku Hadd fis-sena liturgika li fih tigi celebrata il-Passjoni madankollu f’rabta shiha mal<br />
-Qawmien ta’ Kristu mill-imwiet. Ghaldaqstant id-dhul solenni ta’ Gesù f’Gerusalemm<br />
jhabbar minn gimgha qabel ir-rebha ta’Kristu fuq il-mewt, filwaqt li r-rakkont tal-Passjoni<br />
jffakkarna fil-helsien taghna mid-dnub.<br />
Ftit granet qabel il-Passjoni tieghu, Gesù jidhol Gerusalemm milqugh b’ghajjat<br />
ta’ferh. Il-purcissjoni li ghamilna dalghodu bil-frieghi tal-palm u z-zebbug f’idejna f’gieh<br />
Kristu Sultan, ghamlet prezenti l-laqgha taghna mieghu illum, hawnhekk fit-triq taghna.<br />
Wara kollox dan hu li taghmel il-liturgija, mhux semplicement tifkira ta’ grajja li ghaddiet<br />
imma attwalizzazzjoni tal-misteru permezz tac-celebrazzjoni.<br />
Il-purcissjoni bil-frieghi tal-palm jew taz-zebbug hija sinjal li jidher ta’ l-ghaqda taghna<br />
ma’ Kristu fil-mixja tieghu lejn il-kalvarju. Dan hu li jghinna nkomplu nifmhu l-qari tarrakkont<br />
tal-Passjoni. Barra dan il-kuntest celebrattiv, il-frieghi jirriducu ruhhom biss<br />
f’superstizzjoni li m’ghandha x’taqsam xejn mal-fidi taghna fi Kristu!<br />
Hamis ix-Xirka<br />
Hamis ix-Xirka hu l-ahhar jum tar-Randan u antikament filghodu kienet issir ir-<br />
Rikonciljazzjoni pubblika tal-penitenti li dakinnhar kienu jtemmu z-zmien taghhom ta’ penitenza.<br />
Anke illum irridu naghmlu mezz li niccelebraw flimkien bhala komunità nisranija s-<br />
sagrament tal-Mahfra, ezempju it-Tnejn, it-Tlieta jew l-Erbgha tal-Gimgha Mqaddsa.<br />
Il-Quddiesa tal-Grizma<br />
Wahda mic-celebrazzjonijiet l-aktar solenni u sinifikattivi tal-Gimgha Mqaddsa hija<br />
bla dubbju ta’ xejn il-Quddiesa hekk imsejha “tal-Grizma”, li l-Isqof jikkoncelebra fil-knisja<br />
kattedrali flimkien mas-sacerdoti, d-djakni u l-poplu t’Alla. Normalment din il-Quddiesa<br />
issir il-Hamis filghodu imma tista’ tigi anticipata fil-granet l-ohra ta’ qabel.<br />
Din il-quddiesa tissejjah tal-Grizma ghax fiha l-Isqof ibierek sollenement iz-zejt tal-<br />
Grizma li jintuza fis-sagramenti tal-Grizma u ta’ l-Ordni kif ukoll fil-konsagrazzjoni ta’ xi<br />
knisja gdida jew artal.<br />
Barra miz-zejt tal-Grizma li jigi mhallat b’tahlita ta’ fwejjah, jigi mbierek ukoll iz-zejt<br />
tal-katekumeni li jigu midluka bih dawk li jkunu sejrin jitghamdu u z-zejt tal-morda.<br />
Il-Riforma liturgika bidlet din il-Quddiesa f’festa tas-sacerdozju. Dakinnhar infatti<br />
kull sacerdot iggedded quddiem l-Isqof u l-poplu l-weghdiet li jkun ghamel fl-Ordinazzjoni<br />
sacerdotali.<br />
Din il-Quddiesa hija manifestazzjoni mill-isbah li fihom tidher il-Knisja fil-milja<br />
kollha taghha, strutturata f’diversi karizmi u ministeri f’ghaqda shiha ma’ l-Isqof, il-<br />
L-AĦBAR MARZU 2008 2