บทคัดย่อ

บทคัดย่อ
ชือเรือง : แรงจูงใจทีมีผลกระทบต่อนักเรียนนายสิบทหารบก เหล่าทหารปื นใหญ่ในการ
เลือกรับราชการในหน่วยของกองทัพบก
โดย : พันเอก กฤษณภาค สมใจเพ็ง
สาขาวิชา : การทหาร
อาจารย์ทีปรึกษาเอกสารวิจัย : นาวาอากาศเอก
( อภิชาต แก้วประสพ )
กรกฎาคม ๒๕๕๒
เนืองด้วยสภาวะแวดล้อมในปัจจุบันนี สภาวะแวดล้อมทางด้านการเมืองทีเกิด
ความแตกแยกทางด้านความคิดเห็นแยกเป็ นฝ่ ายทีชัดเจนจนนําไปสูการใช้ความรุนแรง ส่งให้
เกิดผลกระทบต่อสภาพแวดล้อมทางด้านต่างๆ สภาพแวดล้อมทางด้านการทหารจะต้องมีการ
ปรับปรุงในหลายเรือง เช่น การรักษาความสงบเรียบร้อยภายในประเทศ การปฏิบัติภารกิจอืน ๆ
ทางทหารทีไม่ใช่สงคราม เพือให้เหมาะสมกับภัยคุกคามรูปแบบใหม่ การเศรษฐกิจ นอกจากได้รับ
ผลกระทบจากสภาวะแวดล้อมทางการเมืองแล้ว ยังได้รับผลกระทบจากภาวะตกตํ าของเศรษฐกิจ
โลกอีกด้วย สําหรับสภาวะแวดล้อมทางด้านสังคมจิตวิทยามีการเปลียนแปลงอย่างมากทั งเรือง
คุณธรรมและจริยธรรม วัตถุนิยม ซึ งสืบเนืองมาจากความก้าวหน้าอย่างรวดเร็วของวิทยาศาสตร์
และเทคโนโลยี โดยเฉพาะความก้าวหน้าของระบบข้อมูลสารสนเทศทีมีความฉับไวและกว้างขวาง
ทั วโลก นับว่ามีความสําคัญและส่งผลกระทบโดยตรงต่อการดํารงชีวิตของประชากรไทย นักเรียน
นายสิบทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่ คือ คนยุคใหม่ซึ งซึมซับรับเอาการเปลียนแปลงสภาวะ
แวดล้อมต่างๆอย่างมาก ซึ งสภาวะแวดล้อมเหล่านั นย่อมมีอิทธิพลต่อทัศนคติและความคิดเห็นของ
นักเรียนนายสิบเหล่านี เมือนักเรียนนายสิบจบการศึกษาจะได้รับการบรรจุให้เป็ นนายทหารชั น
ประทวนและเป็ นกําลังหลักของกองทัพบกในระดับยุทธวิธี เปรียบเสมือนกล้ามเนื อในการปฏิบัติ
ภารกิจของกองทัพบกในเรืองการป้ องกันประเทศ

การเลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการของนักเรียนนายสิบเมือสําเร็จการศึกษาเป็ น
นายทหารชั นประทวนแล้ว ซึ งมีทั งหน่วยทีมีลักษณะเป็ นหน่วยสนับสนุนการรบ คือ กองพันทหาร
ปื นใหญ่ และ กองพันทหารปื นใหญ่ต่อสู้อากาศยาน หน่วยทีมีลักษณะเป็ นหน่วยทางด้านการศึกษา
คือ โรงเรียนทหารปื นใหญ่ ศูนย์การทหารปื นใหญ่ เป็ นต้น จะเป็ นการตัดสินใจครั งแรกในการรับ
ราชการ จากสภาวะแวดล้อมในปัจจุบันจะมีผลกระทบต่อการตัดสินใจในครั งนี ซึ งสามารถแยก
เป็ นปัจจัยหลักทีมีอิทธิพลต่อการตัดสินใจเลือกหน่วยได้ 2 ปัจจัย คือ การเลือกหน่วยทีอยู่ใกล้
ครอบครัว หรือ การเลือกหน่วยด้วยอุดมการณ์มุ่งหวังความก้าวหน้าในการรับราชการ ซึ งผู้วิจัย
ต้องการทีจะทราบว่า นักเรียนนายสิบส่วนใหญ่ใช้ปัจจัยอันไหนเป็ นหลักในการตัดสินใจเลือก
หน่วย และยังต้องการทราบอีกด้วยว่ามีอะไรบ้างทีเป็ นแรงจูงใจกระตุ้นให้นักเรียนนายสิบมีความ
ประสงค์ทีจะเลือกหน่วยนั นๆ รวมทั งทัศนคติต่อกรรมวิธีในการเลือกหน่วยในปัจจุบันของนักเรียน
นายสิบ ผู้วิจัยจึงตั งคําถามการวิจัยขึ นจํานวน 2 คําถาม คือ ภูมิลําเนาของนักเรียนนายสิบทหารบก
เหล่าทหารปื นใหญ่ มีผลกระทบต่อนักเรียนนายสิบทหารบก เหล่าทหารปื นใหญ่ ในการตัดสินใจ
เลือกหน่วยของกองทัพบกมากกว่าความคาดหวังในความก้าวหน้าในการรับราชการใช่หรือไม่ และ
การดําเนินกรรมวิธีในการเลือกหน่วยของนักเรียนนายสิบทหารบก เหล่าทหารปื นใหญ่ในปัจจุบัน
เป็ นอย่างไร ควรแก้ไขปรับปรุงอะไรเพิ มเติมหรือไม่
ผลการวิจัยโดยสรุปปรากฏออกมาว่า ภูมิลําเนาของนักเรียนนายสิบทหารบกเหล่า
ทหารปื นใหญ่ ไม่มีผลกระทบต่อนักเรียนนายสิบทหารบก เหล่าทหารปื นใหญ่ ในการตัดสินใจ
เลือกหน่วยของกองทัพบกมากกว่าความคาดหวังในความก้าวหน้าในการรับราชการ เพราะนักเรียน
นายสิบส่วนใหญ่เลือกทีจะมีความก้าวหน้าในหน้าทีราชการมากกว่าแม้ว่าหน่วยทีเลือกจะอยู ่ห่าง
ภูมิลําเนาหรือครอบครัวไปบ้างก็ตาม และ การดําเนินกรรมวิธีในการเลือกหน่วยในทัศนของ
นักเรียนนายสิบทหารบก เหล่าทหารปื นใหญ่ในปัจจุบันดีอยู ่แล้วและมีข้อเสนอแนะของนักเรียน
นายสิบว่าควรเพิ มเติมบางเรืองให้ดียิ งขึ น ผู้วิจัยจึงได้เสนอแนะในเรืองการสร้างแรงจูงใจนักเรียน
นายสิบในการเลือกหน่วยว่า ควรมีการพัฒนาหน่วยอย่างไรบ้างเพือให้เป็ นทีต้องการของนักเรียน
นายสิบและเป็ นประโยชน์ต่อกองทัพบก พร้อมกันนี ก็ได้สรุปข้อเสนอแนะของนักเรียนนายสิบใน
การเพิมเติมกิจกรรมทีจะทําให้กรรมวิธีในการเลือกหน่วย ดียิ งขึ น

ABSTRACT
Title : Motives which influence the decision of the noncommissioned
officer students in the artillery corp in choosing a unit in the army.
By : Colonel Kritsanapak Somchaipeng
Major Field : Military
Research Advisor : Group Captain
(Apichart Kaewprasop)
July 2009
Because of the current environment, the cleavage in a separate comment of
the political environment, leads to violence. It sends impacts on other environments.
The military environment has to be improved in many matters such as maintaining
peace within the country,military operations other than war. They have to be
appropriate with the non-traditional threat. The economy has been affected by politics.
It has been affected by conditions of global economic recession also. Because of rapid
advances of science and technology, the advancement of quick and worldwide
information systems, the psychological social environment has changed dramatically
both on the moral and ethical materialism. All of these environments affect to the lives
of Thai population. The noncommissioned officer students in the artillery corp,the new
generation, absorp changes of environments. The environments will influence to their
attitudes and opinions. The noncommissioned officer students will be placed in the
army units to be noncommissioned officer after they have graduated. They are the
main tactical forces of the army. They are like muscles of the army in defensing our
country mission.

The noncommissioned officer students in the artillery corp will choose
each unit in the army for themselves to work after they have graduated. There are two
main characteristics of artillery units. The first kind of artillery units is supporting unit
which supports combat units by firing such as field artillery battalion,anti- aircraft
battalion. The other is the unit in general affairs. It isn’t concerned with combat units
such as the units which support studying. The current environments will affect their
decisions in choosing army units.The researcher separates in two main factors which
influence for their decisions. The first factor is living near their families.The second
factor is expecting to receive the promotion of the official work. The researcher wants
to know which factor is more influential , living near their families or expecting to
receive the promotion of the official work. The researcher wants to know what
anything else can motivate the noncommissioned officer students in the artillery corp
in choosing a unit in the army and what the noncommissioned officer students'
attitudes in the process of choosing a unit are also. The researcher has set up two
research questions.The first is “ Is living near their families more influential than
expecting to receive the promotion of the official work in the decision of choosing a
unit ? ”. The second is “ How is the process of choosing a unit? ”.
The result of the first research question is “ Living near their families is not
more influential than expecting to receive the promotion of the official work in the
decision of choosing a unit.”.The result of the second research question is “ The
process of choosing a unit is good.” The researcher suggests how to improve units
which are wanted to be chose by the noncommissioned officer students. The researcher
summarizes the noncommissioned officer students’ suggestions which they want the
process of choosing a unit to be appended.

ก
คํานํา
นักเรียนนายสิบทหารบก ในปัจจุบันใช้หลักสูตรการศึกษา ๑ ปี ซึ งจะรับการศึกษา
ครึ งปี แรกทีโรงเรียนนายสิบทหารบก จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ หลังจากนั นนักเรียนนายสิบทหารบก
จะแยกเหล่าไปเรียนตามเหล่าทีตนเองเลือก สําหรับนักเรียนนายสิบทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่จะ
เข้ารับการศึกษาทีโรงเรียนทหารปื นใหญ่ จังหวัดลพบุรี เป็ นเวลาอีกครึ งปี เมือจบการศึกษาก็จะ
เลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการเป็ นนายทหารชั นประทวน ได้รับการแต่งตั งยศ สิบตรี นายทหารชั น
ประทวนดังกล่าวเป็ นกําลังหลักของกองทัพบก โดยเฉพาะอย่างยิ งเหล่าทหารปื นใหญ่ซึ งเป็ นเหล่า
สนับสนุนการรบ จึงต้องการกําลังพลทีมีความรู้ความสามารถในเทคนิคของเหล่า รวมทั งมีจิตใจที
รุกรบ มีร่างกายทีแข็งแรงพร้อมทีจะปฏิบัติงานทีตรากตรําและสมบุกสมบันได้เป็ นอย่างดี
เนืองจากปัจจุบันผู้วิจัยรับราชการในตําแหน่งหัวหน้าแผนกเตรียมการ โรงเรียน
ทหารปื นใหญ่ ซึ งมีหน้าทีกํากับดูแลทางฝ่ ายอํานวยการในเรืองการฝึ กศึกษาของนักเรียนนายสิบ
ทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่ให้เป็ นไปตามหลักสูตร รวมทั งเคยได้มีโอกาสเข้าร่วมในขั นตอนการ
ดําเนินกรรมวิธีการเลือกหน่วยของนักเรียนนายสิบเมือจบการศึกษา จึงมีความต้องการทราบว่าตาม
สภาวะแวดล้อมในปัจจุบัน นักเรียนนายสิบเหล่าทหารปื นใหญ่ทีพึ งสําเร็จการศึกษามีแนวความคิด
อย่างไรบ้าง รวมทั งมีแรงจูงใจอะไรบ้างทีเป็ นส่วนประกอบในการเลือกหน่วยเพือบรรจุเข้ารับ
ราชการครั งแรก จากการวิจัยจะทําให้ทราบถึงแนวโน้มของแนวความคิดของนายทหารชั นประทวน
เหล่าทหารปื นใหญ่รุ่นใหม่ เพือผู้วิจัยจะได้เสนอแนะในเรืองทีจะส่งเสริมแรงจูงใจนักเรียนนายสิบ
ทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่ให้มีแนวความคิดทีเกิดประโยชน์ต่อกองทัพบกมากทีสุด พร้อมทั งจะ
ได้เสนอแนะเพิ มเติมในส่วนของกรรมวิธีในการเลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการของนักเรียนนายสิบ
ทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่ต่อไป
ผู้วิจัยขอขอบคุณ อาจารย์และบุคลากรทีเกียวข้องกับการศึกษาของนักเรียนนายสิบ
ทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่ทีกรุณาให้ผู้วิจัยได้สัมภาษณ์และให้ข้อมูลทีเป็ นประโยชน์ กําลังพล
ของแผนกเตรียมการ โรงเรียนทหารปื นใหญ่ ศูนย์การทหารปื นใหญ่ ทีช่วยในการให้ข้อมูลทางด้าน

ข
เอกสารหลักฐานทีเกียวข้อง และผู้ทีเกียวข้องทุกท่าน โดยเฉพาะอย่างยิ งนักเรียนนายสิบทหารบก
เหล่าทหารปื นใหญ่ทุกนายทีตอบแบบสอบถามซึ งเป็ นข้อมูลปฐมภูมิทีสําคัญของงานวิจัยนี
พันเอก
(กฤษณภาค สมใจเพ็ง)
นักศึกษาวิทยาลัยเสนาธิการทหาร รุ่นที ๕๐
มิถุนายน ๒๕๕๒

ค
สารบัญ
หน้า
คํานํา
ก
สารบัญแผนภาพ
จ
บทที ๑ บทนํา ๑
ความสําคัญของปัญหา ๒
วัตถุประสงค์ของการวิจัย ๓
คําถามการวิจัย ๓
ขอบเขตการวิจัย ๔
ประโยชน์ทีคาดว่าจะได้รับจากการวิจัย ๔
นิยามศัพท์ ๕
บทที ๒ แนวความคิด ทฤษฎีและวรรณกรรมทีเกียวข้อง ๖
พฤติกรรม ๖
ความต้องการของมนุษย์ ๑๒
ความหมายของแรงจูงใจและการจูงใจ ๑๗
ทฤษฎีแรงจูงใจ ๒๐
เทคนิคการสร้างแรงจูงใจในการทํางาน ๒๓
ประโยชน์ของการสร้างแรงจูงใจ ๒๕
งานวิจัยทีเกียวข้อง ๒๗
บทที ๓ วิธีดําเนินการวิจัย ๓๔
วิธีทีใช้ในการวิจัย ๓๔
แหล่งข้อมูล ๓๔
เครืองมือทีใช้รวบรวมข้อมูล ๓๔
วิธีการเก็บรวบรวมและจัดเตรียมข้อมูลเพือการวิเคราะห์ ๓๕
บทที ๔ ข้อมูลและการวิเคราะห์ ๓๗
ข้อมูล ๓๗
การวิเคราะห์ข้อมูล ๓๗
สรุปผลจากการวิเคราะห์ ๔๒

ง
บทที ๕ สรุปและข้อเสนอแนะ ๔๕
สรุปการทําวิจัย ๔๕
สรุปผลทีได้รับจากการวิจัย ๔๕
ข้อเสนอแนะ ๔๘
บรรณานุกรม ๕๐
ภาคผนวก ๕๒
ผนวก ก หลักสูตร สําหรับนักเรียนนายสิบทหารบก หลักสูตร ๑ ปี ๕๓
ผนวก ข แบบสอบถามเพือการวิจัย ๖๖
ประวัติย่อผู ้วิจัย ๗๐

จ
แผนภาพที
สารบัญแผนภาพ
หน้า
๒.๑ รูปแสดงลําดับขั นความต้องการตามทฤษฎีของมาสโลว์ ๒๗

บทที ๑
บทนํา
ในปัจจุบัน กองทัพบกอนุมัติหลักสูตรการศึกษาหมายเลขหลักสูตร ๗, ๖ - ช. - ๑๑๑,
๐๐๖ สําหรับนักเรียนนายสิบทหารบก หลักสูตร ๑ ปี หมายเลข ชกท. ๑๑๑, ๐๐๖ ระยะเวลาศึกษา
๕๒ สัปดาห์ หรือ ๒,๐๘๐ ชัวโมง ทบ.อนุมัติเมือ ๒๒ ส.ค.๕๐ (ตามอนุมัติ ผบ.ทบ. (จก.ยศ.ทบ.
รับคําสั ง) ท้ายหนังสือ กศ.ยศ.ทบ.ที กห ๐๔๖๑.๑๑/๑๔๘๐ ลง ๒๒ ส.ค.๕๐ เพือผลิตนายทหารชั น
ประทวนให้กับกองทัพบก โดยนายทหารชั นประทวนเหล่าทหารปื นใหญ่ก็รับการผลิตตาม
หลักสูตรนี
การศึกษา
แบ่งเป็ น ๒ ตอน
ตอนที ๑ ศึกษาทีโรงเรียนนายสิบทหารบก ๒๖ สัปดาห์หรือ ๑,๐๔๐ ชัวโมง
ตอนที ๒ ศึกษาทีโรงเรียนเหล่า
ตอนที ๑ หมายเลขหลักสูตร ๗ – ช – ๑๑๑ ชกท. ๑๑๑ โดยมีความมุ่งหมายให้
นักเรียนนายสิบทีสําเร็จการศึกษา
๑. เป็ นครูฝึ กทหารได้
ได้
๒. มีความรู้ สามารถทีจะปฏิบัติหน้าทีเป็ นผู้นําหน่วยทหารขนาดเล็ก ในอัตรา ส.อ.ได้
๓. มีความรู้พื นฐานเกียวกับอาวุธประจําหน่วยทหารราบ ระดับหมวดปื นเล็ก
๔.เป็ นเจ้าหน้าทีเสมียนในกองบังคับการโดยสามารถพิมพ์ดีดและใช้งานคอมพิวเตอร์
๕. มีพื นฐานการขับรถยนต์ทหาร
๖. มีความรู้พื นฐานวิชาเหล่าทหารทีเลือกเข้ารับราชการ
ระยะเวลาการศึกษา ๒๖ สัปดาห์ หรือ ๑,๐๔๐ ชัวโมง ดังนี
๑. การฝึ กศึกษา ๒๒ สัปดาห์

๒
๒. การฝึ กภาคสนาม ๓ สัปดาห์
๓. เวลาเบ็ดเตล็ด ๑ สัปดาห์
ศึกษาทีโรงเรียนนายสิบทหารบก ค่ายธนะรัชต์ อําเภอปราณบุรี จังหวัด
ประจวบคีรีขันธ์
ตอนที ๒ หมายเลขหลักสูตร ๖ – ช – ๐๐๖ โดยมีความมุ่งหมาย ให้นักเรียนนาย
สิบทีสําเร็จการศึกษา
๑. มีความรู้ความสามารถ ปฏิบัติหน้าทีในส่วนกองบังคับการส่วนยิง ป.สนาม, หมู ่ ป.,
หมู ่กระสุน ในอัตรา ส.อ.ได้
๒. มีความรู้ความสามารถ ปฏิบัติหน้าทีในส่วนของหน่วยยิง ปตอ. ในอัตรา ส.อ.ได้
๓. มีความรู้ความสามารถ ปฏิบัติหน้าทีเป็ นเจ้าหน้าทีหลักฐานทางระดับ ทางสูง และ
เจ้าหน้าทีบันทึกหลักฐานใน ศอย.ได้
๔. มีความรู้ความสามารถ ปฏิบัติหน้าทีเป็ นเจ้าหน้าทีในหมู ่ตรวจการณ์หน้าได้
๕. มีความรู้ความสามารถปฏิบัติหน้าทีในชุดแผนที ป.ในอัตรา ส.อ.ได้
๖. เป็ นผู้นําทีดีมีคุณธรรม มีสุขภาพร่างกายแข็งแรง ทรหด อดทนต่อการตรากตรํา
ทํางานในหน้าทีตามภารกิจ
ระยะเวลาศึกษา ๒๖ สัปดาห์ หรือ ๑,๐๔๐ ชัวโมง
ศึกษาทีโรงเรียนทหารปื นใหญ่ ศูนย์การทหารปื นใหญ่ ค่ายพหลโยธิน อําเภอเมือง
จังหวัดลพบุรี
ความสําคัญของปัญหา
จากความมุ่งหมายของหลักสูตรดังกล่าว กองทัพบก มีความมุ่งหวังจากกําลังพล
ประเภทนายทหารชั นประทวน ทีสําเร็จการศึกษาจากโรงเรียนนายสิบทหารบก มากพอสมควร
นักเรียนนายสิบ เริ มต้นเรียนครึ งแรกของหลักสูตร ทีโรงเรียนนายสิบทหารบก ค่ายธนะรัชต์ อําเภอ
ปราณบุรี จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ซึ งเป็ นการฝึ กศึกษาขั นพื นฐานเบื องแรก เพือให้นักเรียน
นายสิบ มีระเบียบวินัย มีความทรหด อดทน และทราบเรืองเกียวกับวิชาทหารขั นพื นฐาน สําหรับใน
ครึ งหลังของ นักเรียนนายสิบทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่ จะมาเข้ารับการศึกษาต่อที โรงเรียน
ทหารปื นใหญ่ ศูนย์การทหารปื นใหญ่ ค่ายพหลโยธิน อําเภอเมือง จังหวัดลพบุรี ซึ งจะเป็ นการเรียน

๓
ทีเน้นหนักในวิชาเฉพาะของเหล่าทหารปื นใหญ่ ตามความมุ่งหมายทีกล่าวไว้แล้ว เมือจบการศึกษา
จะมีการเลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการ ของนักเรียนนายสิบ ทีจะเป็ นนายทหารชั นประทวน ซึ ง
มักจะเกิดปัญหา คือเนืองจากการเลือกหน่วย จะให้นักเรียนนายสิบทีมีผลการศึกษาซึ งจัดลําดับที
ตามผลการศึกษา เลือกหน่วยก่อน ตามลําดับทีของผลการศึกษา ซึ งผู้ทีได้คะแนนหรือลําดับทีดีกว่า
ก็สามารถเลือกหน่วยได้ตามความต้องการของตนเองได้เป็ นส่วนใหญ่ ส่วนผู้ทีอยู่ในลําดับกลางๆ
หรือท้ายๆ ก็มักจะได้หน่วยทีไม่ตรงกับความต้องการของตนเองมากนัก หรือบางครั งก็ได้หน่วยใน
ลักษณะทีเพือนเลือกให้ คือเพือนเหลือหน่วยอะไรไว้ให้ ตนเองก็จําเป็ นต้องเลือก ซึ งมักไม่ตรงกับ
ความต้องการของตนเองได้มีจํานวนมาก จะส่งผลกระทบต่อการปฏิบัติงานหรือภารกิจของหน่วย
หรือกองทัพบกได้ เพราะการทีนายทหารชั นประทวนเหล่านี จะสามารสนองตอบในการทํางานทีมี
ประสิทธิผล ปัจจัยสําคัญประการหนึ งก็คือความพึงพอใจในตําแหน่งหน้าทีและหน่วยงานของ
ตนเอง
วัตถุประสงค์ของการวิจัย
๑. เพือหาแรงจูงใจทีส่งผลกระทบต่อนักเรียนนายสิบทหารบก เหล่าทหารปื นใหญ่
ในการเลือกรับราชการในหน่วยของกองทัพบก ว่ามีอะไรบ้าง
๒. เพือหาแนวทางทีดี และมีความเป็ นไปได้มากทีสุด ทีจะสามารถทําให้การดําเนิน
กรรมวิธีในการเลือกหน่วย เพือเข้ารับราชการของนักเรียนนายสิบทหารบก เหล่าทหารปื นใหญ่
เมือสําเร็จการศึกษา สําหรับเป็ นข้อเสนอแนะให้ใช้กับนักเรียนนายสิบทหารบก เหล่าทหารปื นใหญ่
ในรุ่นต่อไป
คําถามการวิจัย
๑. ภูมิลําเนาของนักเรียนนายสิบทหารบก เหล่าทหารปื นใหญ่ มีผลกระทบต่อนักเรียน
นายสิบทหารบก เหล่าทหารปื นใหญ่ ในการตัดสินใจเลือกหน่วยของกองทัพบก มากกว่าความ
คาดหวังในความก้าวหน้าในการรับราชการหรือไม่
๒. การดําเนินกรรมวิธี ในการเลือกหน่วยของนักเรียนนายสิบทหารบก เหล่าทหารปื น
ใหญ่เป็ นอย่างไร ควรมีการปรับปรุงหรือเพิ มเติมอย่างไรบ้าง เช่น ควรแจ้งให้นักเรียนนายสิบทราบ
แต่เนิ นล่วงหน้า ถึงตําแหน่งและหน่วย ทีจะเปิ ดให้นักเรียนนายสิบเลือกได้ ซึ งอาจใช้ข้อมูลทีมีอยู ่

๔
หรือสถิติเดิมของหน่วยทีสามารถเปิ ดเผยได้ หรือโดยการประมาณการตําแหน่งทีน่าจะเปิ ดในปี
ปัจจุบัน เพือให้นักเรียนนายสิบได้ทราบเป็ นข้อมูลใน การตัดสินใจและเตรียมตัวล่วงหน้า ควรมีการ
จัดกลุ่มนักเรียนนายสิบทีมีความต้องการในการเลือกหน่วยตามความต้องการของตนเองเป็ นกลุ่มๆ
และให้มีการซักซ้อมในการเลือกหน่วยอย่างน้อย ๒ ครั ง ก่อนจะทําการเลือกจริงในครั งที ๓
ขอบเขตการวิจัย
เป็ นการศึกษาเพือหาแรงจูงใจ ทีส่งผลกระทบให้นักเรียนนายสิบทหารบก เหล่าทหาร
ปื นใหญ่ รุ่นที ๑๒ (๑/๕๑) ซึ งเริมการศึกษาตั งแต่ ๑ พฤษภาคม ๒๕๕๑ และจะจบหลักสูตรใน ๓๐
เมษายน ๒๕๕๒ ตัดสินใจเลือกรับราชการ ในหน่วยของกองทัพบก เมือสําเร็จการศึกษา ห้วงเวลา
ในการเก็บข้อมูล ตั งแต่ ๒๔ พฤศจิกายน ๒๕๕๑ ถึง ๓๐ เมษายน ๒๕๕๒ ซึ งจะใช้แบบสอบถาม
ความคิดเห็นและการสัมภาษณ์ เพือต้องการทราบรายละเอียดในเชิงลึกและนอกเหนือจาก
แบบสอบถามความคิดเห็น
ประโยชน์ทีคาดว่าจะได้รับจากการวิจัย
นักเรียนนายสิบทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่ เป็ นกําลังพลทีจะเป็ นนายทหารชั น
ประทวน ทีจะเป็ นกําลังหลักของเหล่าทหารปื นใหญ่ เมือเรียนจนสําเร็จหลักสูตรก็จะเป็ นขั นตอน
การดําเนินกรรมวิธีให้นักเรียนนายสิบเลือกหน่วยทีตนเองมีความประสงค์จะไปรับราชการ ซึ งเป็ น
การเริ มต้นของชีวิตนายทหารชั นประทวนเป็ นครั งแรก มีคํากล่าวว่าการเริ มต้นทีดีย่อมสําเร็จไป
แล้วครึ งหนึ ง ซึ งสามารถเปรียบกับนักเรียนนายสิบได้ว่า ถ้าเขาเหล่านั นสามารถเลือกรับราชการ
ในหน่วยทีปรารถนาได้ตามต้องการแล้ว สิ งแรกทีจะเกิดก็คือเกิดความพึงพอใจในตําแหน่ง
หน้าทีการงานของตนเอง ซึ งจะส่งผลให้เกิด ขวัญ กําลังใจ ความภาคภูมิใจ และความคิดในแง่
บวกในตําแหน่งหน้าทีการงานของตนเองตามมา จะทําให้การปฏิบัติงานตามภารกิจ เป็ นไปอย่าง
ได้ประสิทธิผลและมีประสิทธิภาพจะเกิดผลดีต่อหน่วยและกองทัพบกในภาพรวม

๕
นิยามศัพท์
ชกท. คือ ความชํานาญการทางทหารทีใช้แบ่งประเภทและการทดสอบ การแบ่งกําลัง
พล การฝึ กกําลังพล การจัดการกําลังพล ให้เป็ นไปอย่างมีประสิทธิภาพ
นายทหารชั นประทวน คือ ข้าราชการทหารทีมียศตั งแต่ สิบตรี ถึง จ่าสิบเอก
โรงเรียนเหล่า คือ โรงเรียนทหารบกทีสอนเน้นหนักทีวิชาทางด้านเทคนิคเฉพาะของ
แต่ละเหล่า เช่น โรงเรียนทหารปื นใหญ่ ศูนย์การทหารปื นใหญ่ จะสอนเน้นหนักในวิชาชีพของ
ทหารปื นใหญ่
ป.สนาม คือ ปื นใหญ่ทียิงจากพื นสู ่พื น
ปตอ. คือ ปื นใหญ่ต่อสู้อากาศยานทียิงจากพื นสู ่อากาศ

บทที ๒
แนวความคิด ทฤษฎีและวรรณกรรมทีเกียวข้อง
การวิจัย เรือง แรงจูงใจทีมีผลกระทบต่อนักเรียนนายสิบทหารบก เหล่าทหารปื น
ใหญ่ ในการเลือกรับราชการในหน่วยของกองทัพบกผู้วิจัยได้ดําเนินการศึกษาเอกสารและงานวิจัยที
เกียวข้อง ตามลําดับ ดังนี
๑. พฤติกรรม
๒. ความต้องการของมนุษย์
๓. ความหมายของแรงจูงใจและการจูงใจ
๔.ทฤษฎีแรงจูงใจ
๕.เทคนิคการสร้างแรงจูงใจในการทํางาน
๖.ประโยชน์ของการสร้างแรงจูงใจ
๗.งานวิจัยทีเกียวข้อง
พฤติกรรม
ธรรมชาติของคนเป็ นเรืองทียุติหรือหาข้อสรุปทีตายตัวไม่ได้ ทั งนี ยังขึ นอยู่กับ
ปัจจัยปรุงแต่ง ทัศนะในเรืองธรรมชาติของคนจะเป็ นอย่างไรนั น พฤติกรรมของคนทีเป็ นอยู ่ย่อม
ส่งผลให้เห็นธรรมชาติของแต่ละคนและมีผลต่อการทํางาน ในทางจิตวิทยาถือว่า “งานเป็ นสิ ง
สําคัญทีทําให้มนุษย์รู้จักตนเอง และนับถือตนเอง” ดังนั นถ้ามนุษย์ได้ทํางานตรงตามความรู้
ความสามารถของตนเอง ก็จะทําให้มนุษย์มีความสุขกับการทํางาน และทําให้ได้ผลงานทีดีส่งผล
ต่อความเจริญก้าวหน้าต่อตนเองและองค์การ ดังนั นจึงจําเป็ นจะต้องเรียนรู้และทําความเข้าใจ
พื นฐานธรรมชาติของมนุษย์ในเรืองของพฤติกรรม ความแตกต่างระหว่างบุคคลและความต้องการ
ของมนุษย์ เพือทําให้ทราบลักษณะโดยทั วๆ ไปของมนุษย์ทีเราเกียวข้องสัมพันธ์ด้วย และนําความรู้
พื นฐานไปประยุกต์ใช้ในการเสริมสร้างมนุษยสัมพันธ์ทีดีต่อกันในการทํากิจกรรมต่างๆ อย่าง
ราบรืนต่อไป

๗
ด้วยเหตุทีคนเป็ นสิ งมีชีวิตจิตใจ มีความรู้สึกนึกคิด อากัปกิริยาทีแสดงออกจึงเป็ นสิ งที
หลีกเลียงไม่ได้ จนเราไม่เคยสงสัยเลยว่าทําไมจึงทําอย่างนั นทําอย่างนี นักจิตวิทยาถือว่าอากัปกิริยา
การแสดงออกหรือทีเรียกว่า “พฤติกรรม” นั น มีสาเหตุและมีความเกียวพันกันกับความต้องการ
(Needs) อันเป็ นแรงขับของแต่ละคน ดังนั นเมือมนุษย์มีความต้องการก็จะพยายามทีจะสนองความ
ต้องการของตนเองด้วยการกระทําหรือพฤติกรรมต่างๆ ทีแตกต่างกันออกไป จากการศึกษา คําว่า
“พฤติกรรม” ตามความหมายของนักจิตวิทยา แบ่งออกเป็ น ๒ ลักษณะคือ
๑. พฤติกรรมทีสังเกตได้หรือพฤติกรรมภายนอก หมายถึง พฤติกรรมทีผู้อืนสามารถ
สังเกตได้โดยอาศัยประสาทสัมผัสต่างๆ หรือบางครั งเรียกว่า พฤติกรรมเปิ ดเผยเป็ นพฤติกรรมที
สามารถมองเห็นได้ เช่น การเดิน การพูด การยิม ตลอดจนการใช้สัญลักษณ์ต่างๆ ทีสังเกตเห็นได้
ซึ งบุคคลจะแสดงพฤติกรรมให้เป็ นไปตามเป้ าหมายทีตนต้องการ
๒. พฤติกรรมทีสังเกตไม่ได้หรือพฤติกรรมภายใน หมายถึงการทํางานของอวัยวะ
ต่างๆ ภายในร่างกาย รวมทั งความรู้สึกนึกคิดและอารมณ์ทีถูกควบคุมอยู ่ภายในเป็ นพฤติกรรมทีไม่
สามารถสังเกตเห็น หรือบางครั งเรียกว่า พฤติกรรมปกปิ ด ตัวอย่างเช่น ความคิด เจตคติ ค่านิยม
ความเชือ คุณธรรม การตัดสินใจ ความรู้สึก เป็ นต้น ซึ งนักจิตวิทยาและนักวิทยาศาสตร์ได้สร้าง
เครืองมือเพือช่วยตรวจสอบ หรือศึกษาพฤติกรรมภายในของมนุษย์ได้ นอกจากนั นแล้วนักจิตวิทยา
ยังลงความเห็นว่า พฤติกรรมของคนเราทีแสดงออกในลักษณะหนึ งลักษณะใดนั นทฤษฎีว่าด้วยสิ ง
เร้าและการตอบสนองอ้างว่าพฤติกรรมเกิดขึ นเพราะมีสิ งเร้าไปเร้า พฤติกรรมจึงเป็ นผลของการ
ตอบสนองของแรงขับทีเกิดขึ นทั งภายนอกและภายใน เพราะเมือเกิดความหิวต้องบําบัดความหิว
พฤติกรรมการแสดงออกจึงเป็ นผลทีเกิดจากจิตใต้สํานึกและจิตสํานึก กล่าวคือ กระทําลงไปโดยไม่
รู้และทั งๆ ทีรู้
ปฬาณี ฐิติวัฒนา (๒๕๔๐:๑๘) ได้ให้ความหมายของคําว่า “พฤติกรรม” คืออาการ
หรือการแสดงออกมาทางนํ าเสียงรัว เร็ว ช้า สั นเครือ หรือโกรธ น้อยใจ หรือบางครั งอาจไม่สามารถ
เห็นได้เช่นความคิดจินตนาการ ทั งหมดเหล่านี เกิดขึ นเพือเป็ นการตอบสนองต่อสิ งเร้า หรือแรง
กระตุ้นในสถานการณ์ต่างๆ กัน
ถวิล ธาราโภชน์ (เอกสารอัดสําเนา:๔) กล่าวว่า พฤติกรรม (Behavior)
หมายถึง การกระทําทีแสดงออกมาทั งทางกายและทางสมอง ซึ งอาจจะเป็ นไปโดยรู้สึกตัว หรือไม่
รู้สึกตัว แบ่งออกเป็ น ๒ ประเภทใหญ่ๆ คือ พฤติกรรมภายนอก เช่น การเดิน การร้องไห้ การ
กระตุกของกล้ามเนื อ การเต้นของหัวใจเป็ นต้นและพฤติกรรมภายใน เช่น การคิด ความรู้สึก การ
เข้าใจ ความกลัว เป็ นต้น

่
๘
ธรรมรส โชติกุญชร (๒๕๒๔: ๔๒) ให้ทัศนะว่า ความเชือในข้ออ้างทีว่า
พฤติกรรมเกิดขึ นเพราะสัญชาตญาณลดน้อยถอยลงไป การอ้างสัญชาตญาณเป็ นการอ้างทีไม่
สามารถให้เหตุผลได้ พฤติกรรมเกิดขึ นเพราะการจูงใจทีจะได้รับการตอบสนองความต้องการโดยมี
เป้ าหมายเสมอ ด้วยเหตุนี ทางจิตวิทยาและความเชือในทางศาสตร์มนุษยสัมพันธ์ จึงยอมรับกันว่า
พฤติกรรมคือการแสดงออกซึ งความต้องการของคนและกล่าวกันว่า มนุษย์มีนิสัยหรือสันดาน
ทีฝังลึกอยู่ในจิตใจด้วยกันทุกคน บางคนแสดงออกมาทางพฤติกรรมทีสังเกตเห็นได้ชัด หรือบางคน
ก็เก็บกดไว้ ซึ งวิจิต อาวุกุล (ม.ป.ป.: ๕๖) กล่าวว่า มนุษย์มีธรรมชาติทีน่าศึกษาดังนี
๑. มีความอิจฉาริษยาและต่อต้านผู้อืนทีดีกว่า เหนือกว่า
๒. มีสัญชาตญาณแห่งการทําลาย ชอบความหายนะ เช่น ชอบดูไฟไหม้บ้านมากกว่า
การสร้างบ้าน ชอบดูรถชนกันมีคนบาดเจ็บ
๓. ต่อสู้ ต่อต้านต่อการเปลียนแปลง
๔. มีความต้องการทางเพศ
๕.มีความหวาดกลัวภัยต่างๆ อิทธิพลจากผู้มีอํานาจ ภัยธรรมชาติ ภูตผีปี ศาจ ไสย
ศาสตร์ อยากกระทําทุกสิ งทุกอย่างเพือให้ตนพ้นภัย
๖. มีความกลัวความเจ็บปวด ความทุกข์ทรมาน ความยากลําบาก ความตาย
๗. มีความโหดร้ายทารุณ ป่ าเถือน ชอบซํ าเติม
๘. ชอบทําอะไรตามสะดวกสบาย มักง่าย ไม่ชอบระเบียบบังคับ
๙.ชอบความตืนเต้น หวาดเสียว ผจญภัย ท่องเทียว ชอบมีประสบการณ์ในชีวิต
แปลกๆ ใหม่ๆ
จากความหมายดังกล่าว สรุปได้ว่า พฤติกรรม คือ กิจกรรมการกระทําหรือกิริยาทุก
อย่างของมนุษย์ในสถานการณ์ต่างๆ ไม่ว่าบุคคลนั นจะรู้ตัวหรือไม่รู้ตัวก็ตาม และบุคคลอืนจะ
สังเกตการณ์กระทํานั นได้หรือไม่ก็ตาม ดังนั นหากเรารู้สาเหตุ รู้ความต้องการ อันเป็ นแรงขับของ
พฤติกรรม เราก็ย่อมควบคุมเปลียนแปลงพฤติกรรมได้ กล่าวคือ ควบคุมไม่ให้เกิดพฤติกรรมทีไม่
ต้องการ และให้เกิดพฤติกรรมทีต้องการ หรือเปลียนแปลงพฤติกรรมให้เป็ นพฤติกรรมทีเราต้องการ
ดังนั นศาสนาทุกศาสนา จึงมีคําสอนให้มนุษย์ละเว้นสิ งทีประพฤติผิดติดมาจนเป็ น
นิสัย เป็ นสันดานของมนุษย์ เช่น มีศีลเป็ นข้อห้ามว่า ห้ามฆ่าสัตว์ และมีธรรมเป็ นข้อปฏิบัติให้มีใจ
เมตตากรุณา เอื อเฟื อ เป็ นต้น แม้กระนั นเราก็ยังพบสันดานเดิมของมนุษย์ทีแสดงออกมาให้เห็นอยู
เสมอ เพราะบางคนก็ละเว้นได้ เลิกได้ บางคนก็ละเว้นไม่ได้ บางคนก็ละเว้นได้มากบ้างน้อยบ้าง
ต่างกัน จึงทําให้มนุษย์มีความแตกต่างกัน ดํารงศักดิ ชัยสนิท และสุนี เลิศแสวงกิจ (๒๕๓๘:๑๗)

๙
ได้กล่าวถึงธรรมชาติของมนุษย์ในแนวความคิดทางศาสนาว่า มีนักปรัชญาได้ให้ทัศนะเกียวกับ
ธรรมชาติของมนุษย์ไว้หลายประเด็นว่า
๑. มนุษย์เกิดพร้อมกับความอยากเป็ นพื นฐาน ความอยากได้ ความอยากเป็ นและ
ความไม่อยากเป็ น
๒. มนุษย์เป็ นคนเห็นแก่ตัว เอาแต่ใจตนเอง เข้าข้างตนเอง แข่งขันชิงความ
ได้เปรียบ โอ้อวด โหดร้าย
๓. มนุษย์เกิดมาดีแต่กําเนิด แต่มาเปลียนนิสัยใจคอจากสิ งแวดล้อม
๔. มนุษย์คือผู้มีจิตใจสูงแต่ก็ยังมีส่วนบกพร่องทีจะต้องเรียนรู้เพือแสวงหาวิธีการ
ดําเนินชีวิต
นอกจากการศึกษาธรรมชาติของมนุษย์ในแง่ของพฤติกรรม ตามแนวคิดดังทีกล่าว
มาแล้วยังมีการศึกษาในแนวทางอืนๆ อีก เช่น แนวความคิดของนักสังคมวิทยา แนวความคิดของ
นักจิตวิทยาและแนวความคิดของนักมานุษยวิทยา เป็ นต้น จะเป็ นแนวความคิดทางด้านไหนก็ตาม
การศึกษาธรรมชาติของมนุษย์จะสามารถนําไปใช้ประโยชน์ในการสร้างความเข้าใจ และความ
สัมพันธ์อันดีระหว่างมนุษย์ด้วยกันได้
ความแตกต่างระหว่างบุคคล
ความเชือพื นฐานทีจะช่วยให้เข้าใจตนเองและเข้าใจผู้อืนได้ดีก็คือ ความเชือว่าคนเรา
นั นมีความแตกต่างกันทุกๆ ด้าน ทั งทางด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ ความรู้สึก ตลอดจนด้าน
บุคลิกภาพ ค่านิยม และความเชือ ซึ งถือว่าเป็ นความแตกต่างระหว่างบุคคล ถ้าเรามีความเข้าใจและ
ยอมรับในความแตกต่างระหว่างบุคคลได้ จะช่วยให้เราเข้าใจธรรมชาติและพฤติกรรมทีมนุษย์
แสดงออกมามากยิ งขึ น ซึ งจะทําให้สามารถปรับตัวอยู ่ร่วมกับผู้อืนในสังคม หรือในการทํางานได้
อย่างมีความสุข นอกจากนั น พรรณราย ทรัพยะประภา (๒๕๓๑: ๑๑) กล่าวว่า คนเราทั งหญิงและ
ชายต่างก็มีความรู้ความสามารถมีประสบการณ์ทางการศึกษาเล่าเรียน และการทํางานแตกต่างกัน
ความแตกต่างเหล่านี มีอิทธิพลต่อความรู้สึกนึกคิดและต่อการแสดงพฤติกรรมต่างๆ ของคน มีผลทํา
ให้คนแต่ละคนมีเอกลักษณ์ประจําตัวของเขาเอง เป็ นลักษณะจําเพาะทีไม่เหมือนใคร ปัจจัยสําคัญที
ทําให้คนเราแตกต่างกันได้แก่ พันธุกรรมและสิ งแวดล้อม ซึ งจะมีอิทธิพลต่อการกําหนด
บุคลิกลักษณะของบุคคล

๑๐
พันธุกรรม หมายถึง สิ งทีได้รับการถ่ายทอดมาจากสายเลือดของบิดามารดา ถ่ายทอด
มาตั งแต่บรรพบุรุษ ปู ่ ย่า ตา ยาย เรือยมาจนถึงลูกหลาน สิ งทีได้รับการถ่ายทอดมาจากพันธุกรรม
จากยีนส์ของพ่อแม่ เช่น รูปร่าง เพศ สติปัญญา อารมณ์ นิสัย ความถนัด สุขภาพ หมู ่เลือด ซึ งสิ ง
ต่างๆ ดังกล่าวนั นได้รับการถ่ายทอดมากบ้างน้อยบ้าง มีผลทําให้มนุษย์มีความแตกต่างกันระหว่าง
บุคคล ดังที อํานวย แสงสว่าง (๒๕๔๔: ๓๓) กล่าวไว้ สรุปได้ดังนี
๑. รูปร่าง (Physical Appearance) สิ งทีได้รับการถ่ายทอดมาจากบรรพบุรุษ ได้แก่
ลักษณะโครงสร้างของร่างกายทีมีขนาดแตกต่างกันระหว่างบุคคล เช่น ขนาดใหญ่ ขนาดปานกลาง
ขนาดเล็ก ความสูง ความอ้วน ความผอม ลักษณะสีของนัยน์ตา เช่น สีดํา สีนํ าตาล สีฟ้ า ลักษณะ สี
ผิว เช่น สีดํา สีเหลือง สีขาว เป็ นต้น
๒. เพศ (Sex) เป็ นลักษณะทีถ่ายทอดได้จากพันธุกรรมทางฝ่ ายบิดาหรือมารดา ทั งนี
บุตรจะเป็ นเพศชายหรือเพศหญิง ย่อมขึ นอยู่กับโครโมโซม
๓. สติปัญญา (Intelligence ) ระดับความสามารถทางสมองของมนุษย์ เป็ นสิ งทีได้รับ
การถ่ายทอดมาจากพ่อแม่ ถ้าพ่อแม่มีสติปัญญาฉลาด ย่อมมีโอกาสดีทีจะถ่ายทอดระดับ
สติปัญญาดีไปสู ่ลูกได้มากกว่าพ่อแม่ทีมีสติปัญญาไม่ฉลาด บุคคลทีมีสติปัญญาดี ย่อมมีโอกาสที
จะเลือกศึกษาในสาขาวิชาชีพทีตนมีความสนใจ มีความถนัด และมีศักยภาพทางด้านสติปัญญาทีจะ
ศึกษาได้จนสําเร็จการศึกษาตามหลักสูตรเป็ นต้น
๔. อารมณ์ (Emotion) คือ การแสดงออกทางด้านความรู้สึกเกียวกับพฤติกรรม
กิริยามารยาท ในการติดต่อสัมพันธ์กับบุคคลอืน อารมณ์เป็ นสิ งทีได้รับการถ่ายทอดมาจาก
พันธุกรรมส่วนหนึ ง อีกส่วนหนึ งมาจากอิทธิพลของสิ งแวดล้อม
๕. นิสัย (Habit) เป็ นสิ งทีถ่ายทอดได้จากพันธุกรรมส่วนหนึ ง อีกส่วนหนึ งมาจาก
อิทธิพลสิ งแวดล้อม นิสัยเป็ นพฤติกรรมของบุคคล มีทั งนิสัยดี มีความขยัน มีความอดทน มีความคิด
ริเริมสร้างสรรค์
๖. หมู่เลือด (Blood Group) เป็ นสิ งทีได้รับการถ่ายทอดมาจากพันธุกรรมของพ่อแม่
โดยการสืบสายโลหิต ลูกทีเกิดมาจะมีหมู ่เลือดเป็ นกลุ่มเดียวกับพ่อหรือแม่ก็ได้
๗. สุขภาพ (Health) เด็กทีเกิดจากพ่อแม่ทีมีสุขภาพแข็งแรงสมบูรณ์ ก็ย่อมมีสุขภาพ
แข็งแรงสมบูรณ์เช่นเดียวกับพ่อแม่ สุขภาพของคนจึงแตกต่างกัน นอกจากนั นยังมีโรคบางอย่างที
สามารถถ่ายทอดทางพันธุกรรมได้ เช่น โรคเบาหวาน โรคไต โรคหัวใจ เป็ นต้น
จากลักษณะทีถ่ายทอดได้ทางพันธุกรรมดังกล่าว เราจึงควรเรียนรู้ทีจะยอมรับในคุณค่า
ของความเป็ น “คน” ไม่ว่าจะเป็ นหญิงหรือเป็ นชาย ไม่ว่าจะฉลาดหรือไม่ฉลาด ไม่ว่าจะหน้าตาดี

๑๑
หรือไม่ดี ฯลฯ เพราะว่าคนเราเลือกไม่ได้ ถ้าเราเลือกได้อย่างแท้จริงเราก็คงเลือกทีจะเกิดมาเป็ นคน
สวยหรือคนหล่อ ฉลาด และรํ ารวย เราคงไม่เลือกทีจะเกิดมาเป็ นคนขี เหร่ เป็ นคนทีไม่ฉลาด และ
ยากจน
สิงแวดล้อม
ปัจจัยทางด้านสิ งแวดล้อม หมายถึง สิ งทีอยู ่รอบๆ ตัวเราทั งส่วนทีเป็ นลักษณะทาง
กายภาพ เช่น สิ งแวดล้อมทางด้านทีอยู ่อาศัย โรงเรียน ชุมชนหรือทีทํางาน ลักษณะทางสังคมและ
วัฒนธรรม เป็ นต้น สิ งแวดล้อมทีมีอิทธิพลต่อพฤติกรรมของมนุษย์ได้แก่ สิ งแวดล้อมภายในร่างกาย
ของมนุษย์ อันได้แก่ การทํางานของระบบต่างๆ เช่น ระบบประสาท ระบบฮอร์โมน ระบบการ
ไหลเวียนของโลหิต ระบบย่อยอาหาร ฯลฯ ความแปรปรวนของระบบต่างๆ ในร่างกายย่อมมี
ผลกระทบต่อการแสดงพฤติกรรมของเราด้วย เช่น การเปลียนแปลงระบบฮอร์โมนในร่างกายของ
ผู้หญิงทีเข้าสู ่วัยกลางคนทําให้เกิดอาการหงุดหงิด ขี โมโห หรืออารมณ์เปลียนแปลงง่ายผิดปกติ เรา
จึงควรทําความเข้าใจในปัจจัยนี ด้วยสภาพแวดล้อมเปรียบเสมือนสิ งทีมีอิทธิพลภายนอก ส่วน
พันธุกรรมเป็ นอิทธิพลภายในทีทําให้บุคคลแตกต่างกัน ดังนั นจะเห็นได้ว่า สภาพแวดล้อมจะมี
อิทธิพลต่อบุคคลทั งก่อนเกิดและหลังเกิดดังทีคณาจารย์ภาควิชาจิตวิทยา คณะศึกษาศาสตร์
มหาวิทยาลัยรามคําแหง (๒๕๒๐: ๕๕–๕๖) ได้กล่าวไว้สรุปได้ดังนี
๑. สภาพแวดล้อมก่อนเกิด หมายถึง สภาพภายในมดลูกของมารดา มีอิทธิพลสําคัญใน
การกําหนดพัฒนาการของแต่ละคน สภาพแวดล้อมก่อนเกิด เช่น การรับประทานอาหารของมารดา
การขาดวิตามิน สุขภาพของแม่ และอารมณ์ของแม่ เป็ นต้น ตัวอย่าง ถ้าแม่เป็ นหัดเยอรมันในระยะ
ตั งครรภ์ ๓ หรือ ๔ เดือน อาจทําให้ลูกหูหนวก ลักษณะโครงสร้างหัวใจผิดปกติ เป็ นต้อกระจก
ฟันไม่ครบ มีศีรษะเล็กผิดปกติและปัญญาอ่อน ถ้าแม่เป็ นหลังตั งครรภ์เดือนที ๕ จะไม่มีผลต่อ
ทารก เพราะร่างกายของทารกส่วนต่างๆ สร้างเรียบร้อยแล้ว หรือการสูบบุหรีของมารดาส่วนมากจะ
ไปทําอันตรายทารก จากหลักฐานพบว่าการสูบบุหรีจะมีผลต่ออัตราการเต้นของหัวใจ และภาวะ
ทางเคมีในเลือดของทารก หรือเด็กทีเกิดจากมารดาทีมีความวิตกกังวลสูงขณะตั งครรภ์จะมี
พัฒนาการทางสติปัญญาตํ า มีอารมณ์ไม่มั นคง เป็ นต้น
๒. สภาพแวดล้อมขณะเกิดและหลังเกิด หรือผลของการพัฒนาการทีผิดปกติ ซึ ง
ขณะทีทารกเกิดสมองหรือระบบประสาทอาจได้รับอันตราย เนืองจากการขาดออกซิเจน หรือจาก
การกดบีบของช่องคลอด ทําให้ไม่สามารถเจริญเติบโตเท่าทีพันธุกรรมกําหนดไว้

๑๒
๓. ทัศนะคติของพ่อแม่ทีมีต่อเด็กทั งก่อนและหลังเกิด จะมีผลต่อบุคลิกภาพและการ
ปรับตัวของเด็ก เช่น หวังจะได้ลูกตามเพศทีตนคิดไว้ ความผิดหวังทําให้ไม่ยอมรับลูก การปฏิบัติ
ต่อลูกจะทําให้ลูกทราบและอาจเกิดความรู้สึกไม่ชอบพ่อแม่ และไม่สามารถมีความสัมพันธ์ทีดีกับ
พ่อแม่ หรือต้องการจะได้ลูกตามแบบทีตนคิดหรือหวังไว้ เป็ นต้น
๔. การขาดพ่อหรือแม่ พบว่า ทารกทีถูกแยกจากแม่เป็ นเวลานานนั น มีผลต่อ
พฤติกรรมและความเป็ นอยู ่ ลักษณะทางกายและพฤติกรรมของเด็กทีอยู ่ตามสถาบันเลี ยงเด็ก ซึ งเป็ น
เด็กทีได้รับความสนใจน้อยกว่าเด็กอืน เด็กทีอายุน้อยกว่า ๒ ขวบ จะร้องไห้มาก ไม่กล้าเข้าหมู ่คน
ยิงกว่านั นยัง บั นทอนร่างกายและจิตใจอีกด้วย คือ นํ าหนักตัวลดลง ตัวเล็ก ติดโรคได้ง่ายและมี
พัฒนาการทางทักษะช้า
๕. การเรียนรู้ทางสังคม ครอบครัว โรงเรียน สังคมและวัฒนธรรมมีอิทธิพลต่อ
พัฒนาการและบุคลิกภาพของเด็ก เด็กจะเรียนรู้และปฏิบัติตามกฎเกณฑ์ต่างๆ ทางสังคม จากการ
อบรมของพ่อแม่ ครู อาจารย์ จากการเลียนแบบบุคคลทีใกล้ชิดหรือห่างไกล ซึ งจะเป็ นไปโดยตั งใจ
หรือไม่ตั งใจ นักจิตวิทยาหลายคนเชือว่า ลักษณะของสิ งแวดล้อมทีสําคัญทีมีอิทธิพลต่อการพัฒนา
บุคลิกภาพ คือ วิธีการทีบุคคลได้รับการอบรมเลี ยงดูในวัยเด็ก
นักจิตวิทยาได้พยายามศึกษาว่า ระหว่างพันธุกรรมและสิ งแวดล้อม ปัจจัยใดมี
ความสําคัญมากกว่ากัน ปัจจุบันนี ยังหาข้อสรุปไม่ได้ เพียงแต่ยอมรับว่าปัจจัยทั ง ๒ ประการมี
ความสําคัญพอๆ กันจะร่วมกันในการกําหนดบุคลิกลักษณะของบุคคล แต่มีอิทธิพลไม่เท่ากันขึ นอยู่
กับลักษณะแต่ละอย่าง เช่น ทางด้านสติปัญญา พรรณราย ทรัพยะประภา (๒๕๓๑: ๑๓) กล่าวว่า
พันธุกรรมเป็ นตัวกําหนดระดับสติปัญญา แต่สิ งแวดล้อมจะเป็ นตัวสนับสนุนให้สติปัญญาพัฒนา
ต่อไป หรือเป็ นตัวสกัดกั นไม่ให้สติปัญญาพัฒนาไปตามทีควรจะเป็ นหรือถ้าเป็ นลักษณะทางกาย
พันธุกรรมจะมีอิทธิพลมากกว่าสิ งแวดล้อม และถ้าเป็ นลักษณะทางสังคมหรืออารมณ์ สิ งแวดล้อม
จะมีอิทธิพลมากกว่า เป็ นต้น
เมือคนเรามีความแตกต่างกัน ทั งทางด้านพันธุกรรมและสิ งแวดล้อมตามทีกล่าวมาแล้ว
จึงเป็ นไปไม่ได้ทีคนเราแต่ละคนจะเหมือนกัน มนุษย์มีลักษณะเฉพาะตัวทีไม่เหมือนกัน การที
มนุษย์มีความแตกต่างกันจะเป็ นผลดีต่อการทํางาน เพราะสามารถนําความรู้ความสามารถและ
ลักษณะทีแตกต่างกันไปปฏิบัติหน้าทีต่างๆ ในองค์การได้ เป็ นการแบ่งงานกันทําตามความรู้
ความสามารถ ตามความถนัด และความสนใจ ซึ งจะเป็ นผลดีต่อประสิทธิภาพของงาน
นอกจากนั นแล้วการยอมรับธรรมชาติความแตกต่างของแต่ละคน จะช่วยให้เราเกิดความเข้าใจคน

๑๓
อืนมากขึ น ส่งผลให้สามารถปรับตัวอยู ่ในสังคม และสามารถทํางานร่วมกับบุคคลอืนได้อย่างมี
ความสุข ประสบความสําเร็จ
ความต้องการของมนุษย์
ความต้องการ(Needs) คือ สภาพทีอินทรีย์ขาดสมดุล ซึ งจะก่อให้เกิดแรงผลักดันให้
บุคคลแสดงพฤติกรรมอย่างใดอย่างหนึ ง เพือกลับเข้าสู ่สมดุลตามเดิม เช่น คนทีร่างกายขาดอาหาร
ท้องว่างก็จะเกิดความต้องการอาหาร ซึ งเป็ นแรงผลักดันให้ทําการอย่างใดอย่างหนึ งเพือให้ได้กิน
อาหาร คนทีถูกทอดทิงเปล่าเปลียวเขาก็จะเกิดความต้องการความรัก ความสนใจจากผู้อืน ซึ งเป็ น
แรงผลักดันให้คนๆ นั น แสวงหาความรักความสนใจจากผู้อืนด้วยวิธีการใดวิธีการหนึ ง เป็ นต้น
ความต้องการของมนุษย์เป็ นสิ งสําคัญ ความต้องการในทีนี จะขอกล่าวถึงความต้องการพื นฐานของ
มนุษย์ อันเป็ นองค์ประกอบทีมีความสําคัญในการให้เรารู้จักตัวเองเข้าใจตัวเอง ทั งนี จะขอกล่าวถึง
ความต้องการพื นฐานของมนุษย์ตามแนวคิดของ มาสโลว์ (อ้างใน เมธี ปิ ลันธนานนท์,ม.ป.ป.:
๑๕๓–๑๖๐) ดังนี
แนวความคิดเกียวกับความต้องการของมาสโลว์ (Abraham H. Maslow) มาสโลว์ เป็ น
นักจิตวิทยากลุ่มมนุษย์นิยม (Humanistic) ทฤษฎีของมาสโลว์ยึดหลักสําคัญทีว่า... พฤติกรรมของ
มนุษย์สามารถอธิบายได้ ทฤษฎีดังกล่าวเป็ นทีรู้จักและใช้กันอย่างกว้างขวางในนามของ “Maslow
Hierarchy of Needs” โดยมาสโลว์ได้ตั งสมมติฐานเกียวกับความต้องการของบุคคลไว้ดังนี
๑. มนุษย์ทุกคนมีความต้องการ และความต้องการนี จะมีอยู ่ในตัวมนุษย์ตลอดไปไม่มีที
สินสุด หลักข้อนี จะเห็นได้ชัดเจนว่า มนุษย์ไม่เคยหมดความต้องการ เมือมนุษย์สมใจในความ
ต้องการอย่างหนึ งแล้วก็ยังมีความต้องการต่อไปในลําดับทีสูงขึ นดีขึ นและมากขึ น
๒. อิทธิพลใดๆ จะมีผลต่อมนุษย์ก็ต่อเมือมนุษย์กําลังอยู ่ในความต้องการลําดับนั นๆ
เท่านั น หากความต้องการในลําดับนั น ได้รับการตอบสนองจนเป็ นทีพอใจแล้ว ความต้องการนั นก็
หมดความหมายไปและไม่มีอิทธิพลต่อบุคคลนั น แต่ขณะเดียวกันความต้องการลําดับต่อไปทียัง
ไม่ได้รับการตอบสนองก็จะมีอิทธิพลต่อบุคคลนั นต่อไป
๓. ความต้องการของมนุษย์จะมีเป็ นลําดับขั นจากตํ าไปหาสูง เมือความต้องการขั นตํ า
ได้รับการตอบสนองจนเป็ นทีพอใจแล้ว ความต้องการลําดับสูงขึ นไปก็จะตามมา

๑๔
ความต้องการ
ความสําเร็จในชีวิต
(Self – Actualization Needs)
ความต้องการได้รับการยกย่อง
(Self Esteem Needs)
ความต้องการทางสังคม
(Social or Belonging Needs)
ความต้องการความปลอดภัย (Safety Needs)
ความต้องการทางร่างกาย (Physiological Needs)
รูปแสดงลําดับขั นความต้องการตามทฤษฎีของมาสโลว์
เมือความต้องการอย่างหนึ งได้รับการตอบสนองแล้ว ความต้องการอย่างอืนใน
ระดับสูงขึ นจะเกิดขึ นมาทันที ลําดับความต้องการของมาสโลว์มีดังนี
๑. ความต้องการทางร่างกาย (Physiological Needs) ความต้องการทางร่างกายเป็ น
ความต้องการทีมาก่อนความต้องการอืนๆ ความต้องการทางร่างกายนี ได้แก่ ความต้องการอาหาร
นํ า ออกซิเจน การนอนหลับ ความต้องการทางเพศ ความอบอุ่นทางร่างกาย เป็ นต้น ถ้าบุคคลยัง
ขาดและไม่สามารถได้รับความพอใจจากความต้องการลําดับนี บุคคลก็จะไม่สนใจทีจะใฝ่ หาความ
ต้องการในลําดับสูงขึ น ในบางหน่วยงานหรือบางองค์การได้ให้ความสนใจ และใช้แรงขับนี จูงใจ

๑๕
บุคลากรของตนในการทํางาน เช่น ให้ความช่วยเหลือด้านการซื ออาหารทีจําเป็ นในราคาถูก บ้างก็มี
การแจกข้าวสาร บ้างก็ให้เงินช่วยเหลือพิเศษในคราวฉุกเฉิน เป็ นต้น ซึ งแสดงให้เห็นว่าหน่วยงาน
หรือองค์การเหล่านี ตระหนักดีว่าองค์การจะบรรลุถึงความสําเร็จตามเป้ าหมายมากน้อยเพียงใด ย่อม
ขึ นกับความร่วมมือร่วมใจสมัครสมานกันของบุคลากร และความร่วมมือร่วมใจเหล่านี จะเกิดขึ นได้
ก็ต่อเมือผู้บริหารเข้าใจถึงความต้องการของมนุษย์และเลือกใช้วิธีการจูงใจให้บุคลากรเกิดความ
พอใจ และเพียงพอในปัจจัยเบื องต้นเหล่านี อันจะทําให้บุคลากรเกิดความรู้สึกเสียสละและอุทิศตน
เพืองาน ตราบใดทีบุคคลยังหิวและรายได้ไม่เพียงพอทีจะจับจ่ายใช้สอยขาดการพักผ่อน ขาดความ
อบอุ่นทางร่างกาย ขาดเครืองนุ่งห่มก็เป็ นการยากทีบุคคลเหล่านั นจะปฏิบัติงานได้อย่างมี
ประสิทธิภาพ รวมทั งความคิดริเริ มใดๆ ก็ยากทีจะเกิดขึ นได้
๒. ความต้องการความปลอดภัย (Safety Needs) ความต้องการความปลอดภัยเป็ น
ความต้องการทีบุคคลต้องการมีสวัสดิภาพจากสิ งแวดล้อม ต้องการทีจะได้พ้นจากการข่มขู ่ ต้องการ
มีชีวิตทีมั นคง ปลอดภัย ความต้องการลําดับนี จะเกิดขึ นภายหลังจากทีมนุษย์ได้รับการตอบสนองใน
ความต้องการลําดับแรกแล้วจากนั นมนุษย์จะมองหาความต้องการลําดับทีสูงขึ นเป็ นลําดับ เช่น การ
เลือกงานทํา ก็จะมุ่งทีความปลอดภัยในด้านการเงิน ความปลอดภัยจากการถูกไล่ออก เป็ นต้น
จะเห็นได้ว่าในสังคมไทยนิยมการรับราชการ ซึ งมีสาเหตุเนืองมาจากความต้องการลําดับนี ด้วย
บางหน่วยงานและบางองค์การจะจัดสวัสดิการความปลอดภัยให้กับบุคลากรของตน ในลักษณะ
ต่างๆกัน เช่น จัดสรรทีอยู ่อาศัย ช่วยเหลือเมือบุคคลในครอบครัวเกิดเจ็บป่ วยได้รับอุบัติเหตุ อัคคีภัย
เป็ นต้น ทั งนี เป็ นไปเพือสนองความต้องการลําดับนี ให้บุคลากรมีความรู้สึกปลอดภัย มีขวัญและมี
กําลังใจดี เพือเป็ นการจูงใจในการปฏิบัติงานในหน่วยงานของตน
๓. ความต้องการทางสังคม (Social or Belonging Needs) เมือความต้องการทางด้าน
ร่างกาย และความต้องการความปลอดภัยได้รับการตอบสนองแล้ว ความต้องการทางสังคมก็จะเป็ น
สิ งจูงใจพฤติกรรมของบุคคล ดังนั น ความต้องการในด้านนี จะเป็ นความต้องการในการอยู ่ร่วมกัน
และการได้รับการยอมรับจากผู้อืนและมีความรู้สึกว่าตนเองเป็ นส่วนหนึ งของกลุ่ม หรือของสังคม
เช่น ต้องการการยอมรับจากเพือน ต้องการความรัก ต้องการสมาคม หรือต้องการให้บุคคลอืน
ยอมรับการเป็ นสมาชิกในสังคม เช่น การสมัครเข้าเป็ นสมาชิกทางสังคม สโมสรหรือการรวมกลุ่ม
อย่างไม่เป็ นทางการ เป็ นต้น
๔. ความต้องการมีชือเสียงและได้รับการยกย่อง (Self Esteem Needs) เป็ นความ
ต้องการระดับสูงทีเกียวกับความมั นใจในตนเองในเรืองของความรู้ความสามารถ และความสําคัญ
ของบุคคล มาสโลว์ได้แยกความต้องการลําดับนี ออกเป็ น ๒ ชนิด คือ

๑๖
ก. ความนับถือในตนเอง หมายถึง ความต้องการในการแข่งขัน ความเชือมั นใน
ตนเอง ความเข้มแข็ง ความเก่ง ความก้าวหน้า ความเป็ นอิสรภาพ ซึ งบุคคลต้องการทีจะแสดงออก
ว่า เขาสามารถตอบโต้ความท้าทาย ความสามารถต่างๆ ในชีวิตได้
ข. ความนิยมยกย่องจากผู้อืน หมายถึง บุคคลต้องการแสดงความสามารถและ
ประสบการณ์ของตนให้ประจักษ์ และได้รับความนิยมจากผู้อืนซึ งจะทําให้เขาได้รับเกียรติยศเป็ นที
รู้จัก ได้รับการยอมรับ ความสนใจ ความมีชือเสียง เป็ นต้น
ถ้าบุคคลขาดความต้องการ และไม่ได้รับการสนองตอบความต้องการในลําดับนี จะ
ก่อให้เกิดความรู้สึกเป็ นปมด้อย วางตัวไม่ถูก อ่อนแอ และหมดหวังทีจะมีอะไรช่วยเหลือได้ ความ
ต้องการมีชือเสียงและได้รับการยกย่อง จะต้องตั งอยู่บนความนับถือจากบุคคลอืน นอกจากนั นใน
การบริหารงาน บางองค์การหรือบางหน่วยงาน ผู้บริหารอาจสนใจกับความต้องการของบุคลากร
เพียง ๒-๓ ลําดับต้น ถ้าผู้บริหารทีไม่มีหลักวิชาการในการบริหารงานอาจไม่สนใจลําดับใดเลยก็
เป็ นได้ คือเพียงทํางานไปตามหน้าทีแต่ละวันๆ เท่านั น ใครจะเป็ นอะไร อย่างไรก็มิได้ให้ความ
สนใจ แต่สําหรับผู้บริหารงานด้วยหลักวิชาการมักจะไม่ลืมทีจะให้ความสนใจ ศึกษาถึงความ
ต้องการลําดับต่างๆ โดยเฉพาะความต้องการลําดับสูง เช่น ลําดับ ๔ บุคคลต้องการทีจะมีฐานะเด่น
และได้รับการยกย่อง ผู้บริหารทีฉลาด จึงพยายามทีจะศึกษาและค้นหาความสามารถพิเศษในตัว
บุคคลและใช้คนให้เหมาะสมกับความสามารถของเขา หรือสนับสนุนในกิจกรรมพิเศษทีเขามี
พรสวรรค์อยู่ และนีเป็ นองค์ประกอบหนึ งของเหตุผลทีว่า ทําไมเราจึงต้องจัดกิจกรรมต่างๆ ขึ นใน
สถานศึกษา กิจกรรมต่างๆ ที จะสนองความต้องการลําดับนี จะต้องเป็ นไปด้วยความสมัครใจ ตาม
ความสนใจ และความถนัดของแต่ละบุคคล
๕. ความต้องการประสบความสําเร็จและความสมหวังในชีวิต (Self – Actualization
Needs) เมือมนุษย์ได้รับความพึงพอใจในความต้องการทางร่างกาย ความปลอดภัย ความรัก การ
ยอมรับในสังคม ความมีชือเสียงและได้รับการยกย่องแล้ว มนุษย์ก็จะเกิดความต้องการขั นสูงสุด
คือ ต้องการความสมหวังทีแต่ละบุคคลจะสามารถเป็ นได้ บุคคลทีถึงความต้องการลําดับนี จะมีความ
ต้องการทีจะใช้ความสามารถพิเศษ และศักยภาพในตัวของเขาแสวงหาประโยชน์ เพือทีจะปรับปรุง
และพัฒนาตัวของเขาเองให้ถึงจุดสูงสุด โดยใช้ความสามารถทีซ่อนอยู่ในตัวของแต่ละบุคคลจะ
อํานวยให้ ความต้องการในขั นนี เป็ นความต้องการทีจะใช้ความสามารถทุกๆ อย่าง ของตนอย่าง
เต็มที
นอกจากนี แล้ว วิชัย แหวนเพชร (๒๕๔๓: ๓๔) ยังได้แสดงทัศนะเกียวกับทฤษฎี
ความต้องการของมาสโลว์ว่า ความต้องการในขั นแรกนั นเป็ นความต้องการเพือสนองตอบต่อ

๑๗
ร่างกาย ซึ งก็สอดคล้องกับแนวความคิดของพระพุทธเจ้าทีว่าด้วยปัจจัย ๔ ดังนั นในการบริหารงาน
พนักงานทุกคนควรจะได้รับการตอบสนองขั นพื นฐานให้ดี และเพียงพอเพราะหากพนักงานไม่ได้
รับปัจจัยทีจําเป็ นนี จะส่งผลต่อการปฏิบัติงาน ส่วนความต้องการในลําดับทีสูงขึ นไปนั นจะเป็ น
ความต้องการทีสนองความต้องการทางด้านจิตใจ เช่น ความอบอุ่น ความมั นคง สําหรับความ
ต้องการการยอมรับทางสังคม ความมีเกียรติยศชือเสียงก็จะเป็ นความต้องการทางสังคม ฉะนั นการ
บริหารงานจึงควรคํานึงถึงความต้องการทั งร่างกาย จิตใจ และสังคมประกอบกัน
อย่างไรก็ตามการกระทําของบุคคลย่อมเกิดจากแรงจูงใจอืนๆ ด้วย มิใช่เกิดจากความ
ต้องการเพียงอย่างเดียว การศึกษาและทําความเข้าใจธรรมชาติของมนุษย์ในเรืองของพฤติกรรม
ความแตกต่างระหว่างบุคคล และความต้องการของมนุษย์จะช่วยให้เราเกิดความเข้าใจดีขึ นใน
“ความเป็ นคน” และ ผิดหวังในตัวคนน้อยลง เมือเรามีความเข้าใจและยอมรับความแตกต่างของแต่
ละคน รวมทั งเข้าใจความต้องการของคนจะทําให้เราได้รู้จักตนเองรู้จักผู้อืน และสามารถปรับปรุง
พัฒนาตนเอง ให้เป็ นผู้มีมนุษยสัมพันธ์กับบุคคลทั วไปได้รวดเร็วขึ น ช่วยให้เราสามารถปรับตัว
และเลือกใช้ชีวิตได้อย่างเหมาะสม มีความสุขในการดําเนินชีวิต ตลอดจนมีวิธีการทีจะประสาน
สัมพันธ์กับคนอืนๆ ได้ดี ทําให้มีความเข้าใจซึ งกันและกัน ก่อให้เกิดความร่วมมือในการทีจะทํา
กิจกรรมอืนๆ ให้ประสบความสําเร็จต่อไป
การเข้าใจธรรมชาติของมนุษย์จะช่วยให้เราเกิดความเข้าใจดีขึ นใน “ความเป็ นคนของ
คน” และผิดหวังในตัวคนน้อยลง โดยต้องศึกษาและทําความเข้าใจในเรืองพฤติกรรม ความแตกต่าง
ระหว่างบุคคลและความต้องการของมนุษย์ เมือเรามีความเข้าใจธรรมชาติของมนุษย์ ว่ามีความ
แตกต่างกันทั งทางร่างกาย สังคม อารมณ์ และสติปัญญา ยอมรับความแตกต่างของแต่ละคนว่ามี
ปัจจัยมาจากพันธุกรรมและสิ งแวดล้อม จะช่วยให้เราสามารถปรับตัวและเลือกใช้ชีวิตได้อย่าง
เหมาะสม ซึ งจะส่งผลต่อการดําเนินชีวิตและการทํางานในองค์การ
ความหมายของแรงจูงใจและการจูงใจ
แรงจูงใจ คือ พลังผลักดันให้คนมีพฤติกรรม และยังกําหนดทิศทางและเป้ าหมายของ
พฤติกรรมนั นด้วย คนทีมีแรงจูงใจสูง จะใช้ความพยายามในการกระทําไปสู ่เป้ าหมายโดยไม่ลดละ
แต่คนทีมีแรงจูงใจตํ า จะไม่แสดงพฤติกรรม หรือไม่ก็ล้มเลิก การกระทํา ก่อนบรรลุเป้ าหมาย
แรงจูงใจ (motive) เป็ นคําทีได้ความหมายมาจากคําภาษาละตินทีว่า movere ซึ งหมายถึง
"เคลือนไหว (move) " ดังนั น คําว่าแรงจูงใจจึงมีการให้ความหมายไว้ต่างๆ กันดังนี

่
๑๘
๑. แรงจูงใจ หมายถึง "บางสิ งบางอย่างทีอยู ่ภายในตัวของบุคคลทีมีผลทําให้บุคคล
ต้องกระทํา หรือเคลือนไหว หรือ มีพฤติกรรม ในลักษณะทีมีเป้ าหมาย" (Walters.๑๙๗๘ :๒๑๘)
กล่าวอีกนัยหนึ งก็คือ แรงจูงใจเป็ นเหตุผล ของการกระทํา นั นเอง
๒ . แรงจูงใจ หมายถึง "สภาวะทีอยู ่ภายในตัวทีเป็ นพลัง ทําให้ร่างกายมีการ
เคลือนไหว ไปในทิศทางทีมีเป้ าหมาย ทีได้เลือกไว้แล้ว ซึ งมักจะเป็ นเป้ าหมายทีมีอยู ่สภาวะ
สิ งแวดล้อม" (Loundon and Bitta.๑๙๘๘:๓๖๘)
จากความหมายนี จะเห็นได้ว่า แรงจูงใจจะเกียวข้องกับองค์ประกอบทีสําคัญ ๒
ประการ คือ
ก. เป็ นกลไกทีไปกระตุ้นพลังของร่างกายให้เกิดการกระทํา
ข. เป็ นแรงบังคับให้กับพลังของร่างกายทีจะกระทําอย่างมีทิศทาง
การจูงใจ (motivation) เป็ นเงือนไขของการได้รับการกระตุ้นโดยมีการให้ความหมาย
ไว้ ดังนี
๑. การจูงใจ หมายถึง "แรงขับเคลือนทีอยู ่ภายในของบุคคลทีกระตุ้นให้บุคคลมี
การกระทํา" (Schiffman and Kanuk. ๑๙๙๑:๖๙)
๒. การจูงใจ เป็ นภาวะภายใน ของบุคคล ทีถูกกระตุ้นให้กระทําพฤติกรรมอย่างมี
ทิศทางและต่อเนือง (แอนนิต้า อี วูลฟอล์ค Anita E. Woolfolk ๑๙๙๕)
๓. การจูงใจเป็ นภาวะในการเพิ มพฤติกรรม การกระทําหรือกิจกรรมของบุคคล โดย
บุคคลจงใจ กระทําพฤติกรรม นั นเพือให้บรรลุเป้ าหมายที ต้องการ (ไมเคิล ดอมแจน Domjan
๑๙๙๖)
จากคําอธิบายและความหมายดังกล่าว จึงสรุปได้ว่า การจูงใจ เป็ นกระบวนการที
บุคคลถูก กระตุ้นจากสิ งเร้าโดยจงใจ ให้กระทําหรือดินรนเพือให้บรรลุวัตถุประสงค์บางอย่าง ซึ งจะ
เห็นได้ว่า พฤติกรรมทีเกิดจาก การจูงใจ เป็ น พฤติกรรม ทีมิใช่เป็ นเพียงการตอบสนองสิ งเร้าปกติ
ธรรมดา แต่ ต้องเป็ นพฤติกรรมทีมีความเข้มข้น มีทิศทางจริงจัง มีเป้ าหมายชัดเจนว่าต้องการไปสู
จุดใด และ พฤติกรรมทีเกิดขึ น เป็ นผลสืบเนืองมาจาก แรงผลักดัน หรือ แรงกระตุ้น ทีเรียกว่า
แรงจูงใจ ด้วย
ความสําคัญของการจูงใจ

๑๙
การจูงใจมีอิทธิผลต่อผลผลิต ผลิตผลของงานจะมีคุณภาพดี มีปริมาณมากน้อย
เพียงใด ขึ นอยู่กับ การจูงใจในการทํางาน ดังนั น ผู้บังคับบัญชาหรือหัวหน้างานจึงจําเป็ นต้องเข้าใจ
ว่าอะไร คือแรงจูงใจทีจะทําให้พนักงานทํางานอย่างเต็มที และไม่ใช่เรืองง่ายในการจูงใจพนักงาน
เพราะ พนักงานตอบสนองต่องานและวิธีทํางานขององค์กรแตกต่างกัน การจูงใจพนักงานจึงมี
ความสําคัญ สามารถสรุปความสําคัญของการจูงใจในการทํางานได้ดังนี
๑. พลัง (Energy) เป็ นแรงขับเคลือนทีสําคัญต่อการกระทํา หรือ พฤติกรรมของมนุษย์
ในการทํางานใดๆ ถ้าบุคคลมี แรงจูงใจ ในการทํางานสูง ย่อมทําให้ขยันขันแข็ง กระตือรือร้น
กระทําให้สําเร็จ ซึ งตรงกันข้ามกับ บุคคลทีทํางานประเภท “เช้าชาม เย็นชาม” ทีทํางานเพียงเพือให้
ผ่านไปวันๆ
๒. ความพยายาม (Persistence) ทําให้บุคคลมีความมานะ อดทน บากบั น คิดหา
วิธีการนําความรู้ความสามารถ และ ประสบการณ์ของตน มาใช้ให้เป็ นประโยชน์ต่องานให้มาก
ทีสุด ไม่ท้อถอยหรือละความพยายามง่ายๆ แม้งาน จะมีอุปสรรคขัดขวาง และเมืองานได้รับ
ผลสําเร็จ ด้วยดีก็มักคิดหา วิธีการปรับปรุงพัฒนาให้ดีขึ นเรือยๆ
๓. การเปลียนแปลง (variability) รูปแบบการทํางานหรือวิธีทํางานในบางครั ง
ก่อให้เกิดการค้นพบช่องทาง ดําเนินงาน ทีดีกว่า หรือประสบ ผลสําเร็จมากกว่า นักจิตวิทยาบางคน
เชือว่า การเปลียนแปลง เป็ นเครืองหมายของ ความเจริญ ก้าวหน้า ของบุคคล แสดงให้เห็นว่า บุคคล
กําลังแสวงหาการเรียนรู้สิ งใหม่ๆ ให้ชีวิต บุคคลทีมี แรงจูงใจ ในการทํางานสูง เมือดินรน เพือจะ
บรรลุ วัตถุประสงค์ใดๆ หากไม่สําเร็จ บุคคลก็มักพยายามค้นหา สิ งผิดพลาด และพยายามแก้ไข ให้
ดีขึ นในทุกวิถีทาง ซึ งทําให้เกิดการเปลียนแปลง การทํางานจน ในทีสุดทําให้ค้นพบแนวทาง ที
เหมาะสมซึ ง อาจจะต่างไป จากแนวเดิม
๔. บุคคลทีมีแรงจูงใจในการทํางาน จะเป็ นบุคคลทีมุ่งมั นทํางานให้เกิดความ
เจริญก้าวหน้า และการมุ่งมั นทํางานทีตนรับผิดชอบ ให้เจริญก้าวหน้า จัดว่าบุคคลผู้นั นมี
จรรยาบรรณในการทํางาน (work ethics) ผู้มีจรรยาบรรณในการทํางาน จะเป็ นบุคคล ทีมีความ
รับผิดชอบ มั นคงในหน้าที มีวินัยในการทํางาน ซึ งลักษณะดังกล่าวแสดงให้เห็นถึงความสมบูรณ์ ผู้
มีลักษณะ ดังกล่าวนี มักไม่มีเวลาเหลือพอทีจะคิดและทําในสิ งทีไม่ดี
ลักษณะของแรงจูงใจ

๒๐
แรงจูงใจของมนุษย์มีมากมายหลายอย่าง เราถูกจูงใจให้มีการกระทําหรือพฤติกรรม
หลายรูปแบบ เพือหานํ าและ อาหารมาดืมกิน สนองความต้องการทางกาย แต่ยังมีความต้องการ
มากกว่านั น เช่น ต้องการความสําเร็จ ต้องการเงิน คําชมเชย อํานาจ และในฐานะทีเป็ นสัตว์สังคม
คนยังต้องการมีอารมณ์ผูกพันและอยู ่รวมกลุ่มกับผู้อืน แรงจูงใจ จึงเกิดขึ นได้จากปัจจัยภายในและ
ปัจจัยภายนอก
แรงจูงใจภายใน (intrinsic motives)
แรงจูงใจภายในเป็ นสิ งผลักดันจากภายในตัวบุคคล ซึ งอาจจะเป็ นเจตคติ ความคิดเห็น
ความสนใจ ความตั งใจ การมองเห็นคุณค่า ความพอใจ ความต้องการ ฯลฯ สิ งต่างๆ ดังกล่าวมา
เหล่านี มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมค่อนข้างถาวร เช่น คนงานทีเห็นคุณค่าของงาน มองว่าองค์การคือ
สถานทีให้ชีวิตแก่เขาและครอบครัว เขาก็จะจงรักภักดีต่อองค์การ กระทํา การต่างๆ ให้องค์การ
เจริญก้าวหน้า หรือในกรณีทีบ้านเมืองประสบปัญหาเศรษฐกิจ ในช่วงเวลาของเศรษฐกิจขาลง
องค์การจํานวนมากอยู ่ในภาวะขาดทุน ไม่มีเงินจ่ายค่าตอบแทน แต่ด้วยความผูกพัน เห็นใจกันและ
กัน ทั งเจ้าของกิจการ และพนักงานต่างร่วมกันค้าขายอาหารเล็กๆ น้อยๆ ทั งประเภท
แซนวิช ก๋วยเตียว ฯลฯ เพียงเพือ ให้มีรายได้ ประทังกันไปทั งผู้บริหารและลูกน้อง และในภาวะ
ดังกล่าวนี จะเห็นว่า พนักงานหลายราย ทีไม่ทิงเจ้านาย ทั งเต็มใจไปทํางานวันหยุดโดยไม่มี
ค่าตอบแทน ถ้าการกระทําดังกล่าวเป็ นไปโดย เนืองจากความรู้สึก หรือเจตคติทีดีต่อเจ้าของกิจการ
หรือด้วยความรับผิดชอบในฐานะสมาชิกคนหนึ งขององค์การ มิใช่เพราะ เกรงจะถูกไล่ออกหรือไม่
มีทีไป ก็กล่าวได้ว่า เป็ นพฤติกรรมทีเกิดจากแรงจูงใจภายใน
แรงจูงใจภายนอก (extrinsic motives)
แรงจูงใจภายนอกเป็ นสิ งผลักดันภายนอกตัวบุคคลทีมากระตุ้นให้เกิดพฤติกรรม
อาจจะเป็ นการได้รับรางวัล เกียรติยศ ชือเสียง คําชม การได้รับการยอมรับยกย่อง ฯลฯ แรงจูงใจนี
ไม่คงทนถาวรต่อพฤติกรรม บุคคลจะ แสดงพฤติกรรม เพือ ตอบสนองสิ งจูงใจดังกล่าว เฉพาะใน
กรณีทีต้องการรางวัล ต้องการเกียรติ ชือเสียง คําชม การยกย่อง การได้รับ การยอมรับ ฯลฯ ตัวอย่าง
แรงจูงใจภายนอกทีมีอิทธิพลต่อพฤติกรรม เช่น การทีคนงาน ทํางานเพียง เพือแลกกับ ค่าตอบแทน

๒๑
หรือเงินเดือน การแสดงความขยันตั งใจทํางานเพียง เพือให้หัวหน้างานมองเห็นแล้ว ได้ความดี
ความชอบ เป็ นต้น
ทฤษฎีแรงจูงใจ Motivation Theory
แนวความคิดของการจูงใจมีได้หลายแง่หลายมุม ดังนั นจึงมีทฤษฎีต่างๆ ทีพยายาม
อธิบายสภาวะ ของอินทรีย์เช่นนี และ พอจะแบ่งออกได้เป็ น
๑. ทฤษฎีเกียวกับสมดุลยภาพและแรงขับ (Homeostasis and drive theory)
พื นฐานเกียวกับ มโนภาพของแรงขับ คือ หลักการของสมดุลยภาพ (homeostasis) ซึ ง
หมายถึง ความโน้มเอียงของร่างกาย ทีจะทําให้สิ งแวดล้อมภายในคงทีอยู ่เสมอ ตัวอย่าง คนทีมี
สุขภาพดีย่อมสามารถ ทําให้อุณหภูมิใน ร่างกายคงทีอยู ่ได้ใน ระดับปรกติไม่ว่าจะอยู ่ในอากาศร้อน
หรือหนาว ความหิว และความกระหาย แสดงให้เห็นถึงกลไกเกียวกับ สมดุลยภาพเช่นกัน เพราะว่า
แรงขับดังกล่าว จะไปกระตุ้นพฤติกรรม เพือก่อให้เกิดความสมดุลย์ของส่วนประกอบหรือสาร
บางอย่างในเลือด ดังนั นเมือเรามองในทัศนะของสมดุลยภาพ ความต้องการเป็ นความไม่สมดุลย์ทาง
สรีรวิทยา อย่างหนึ งอย่างใดหรือเป็ น การเบียงเบนจากสภาวะทีเหมาะสม และการเปลียนแปลงทาง
สรีรวิทยาทีเกิดตามมาก็คือแรงขับ เมือความไม่สมดุลทางสรีรวิทยา คืนสู ่ภาวะปกติ แรงขับจะลดลง
และการกระทํา ทีถูกกระตุ้นด้วยแรงจูงใจก็จะหยุดลงด้วย นักจิตวิทยาเชือว่า หลักการของสมดุลย
ภาพมิได้เป็ นเรืองของสรีรวิทยาเท่านั น แต่ยังเกียวข้องกับจิตใจด้วย กล่าวคือความไม่สมดุลย์ทาง
สรีรวิทยา หรือ ทางจิตใจ (physiological or psychological imbalance) มีส่วนจูงใจพฤติกรรม เพือทํา
ให้ภาวะสมดุลย์กลับคืนมาเช่นเดิม
๒. ทฤษฎีของความต้องการและแรงขับ (Theory of needs and drives)
เมือทฤษฎีของสัญชาตญาณซึ งจะได้กล่าวต่อไปนั นได้รับความนิยมลดลง ได้มีผู้เสนอ
แนวความคิดของแรงขับขึ นมาแทน แรงขับ (drive) เป็ นสภาพทีถูกยั วยุอันเกิดจากความต้องการ
(need) ทางร่างกายหรือเนื อเยือบางอย่าง เช่น ความต้องการอาหาร นํ า ออกซิเจน หรือการหลีกหนี
ความเจ็บปวด สภาพทีถูกยั วยุเช่นนี จะจูงใจอินทรีย์ให้เริ มต้นแสดงพฤติกรรม เพือตอบสนองความ
ต้องการทีเกิดขึ น เช่น การขาดอาหารก่อให้เกิดการเปลียนแปลงทางเคมีบางอย่างในเลือด แสดงให้
เห็นถึงความต้องการสําหรับอาหาร ซึ งต่อมามีผลทําให้เกิดแรงขับ อันเป็ นสภาพของความยั วยุหรือ
ความตึงเครียด อินทรีย์จะพยายามแสวงหาอาหารเพือลดแรงขับนี และเป็ นการตอบสนองความ
ต้องการไปในตัวด้วย บางครั งความต้องการและแรงขับอาจถูกใช้แทนกันได้ แต่ความต้องการมักจะ

๒๒
หมายถึง สภาพสรีรวิทยาของการทีเนื อเยือขาดสิ งทีจําเป็ นบางอย่าง ส่วนแรงขับหมายถึงผลทีเกิด
ตามมาทาง สรีรวิทยาของความต้องการ ความต้องการและแรงขับเคียงคู่กัน แต่ไม่เหมือนกัน
๓. ทฤษฎีเกียวกับเหตุกระตุ้นใจ (Incentive theory)
ในระยะต่อมาคือ ราว ค.ศ. ๑๙๕๐ นักจิตวิทยาหลายท่านเริ มไม่พอใจทฤษฎีเกียวกับ
การลดลงของแรงขับ (drive-reduction theory) ในการอธิบายการจูงใจของพฤติกรรมทุกอย่าง จะ
เห็นได้ชัดว่าสิ งเร้าจากภายนอกเป็ นตัวกระตุ้นของพฤติกรรมได้ อินทรีย์ไม่เพียงแต่ถูกผลักดันให้
เกิดกิจกรรมต่าง ๆ โดยแรงขับภายในเท่านั น เหตุกระตุ้นใจหรือเครืองชวนใจ (incentives) บางอย่าง
ก็มี ความสําคัญในการยั วยุพฤติกรรม เราอาจมองการจูงใจได้ในฐานะเป็ นการกระทําระหว่างกัน
(interaction) ของวัตถุทีเป็ นสิงเร้าในสิ งแวดล้อมกับสภาพทางสรีรวิทยาของอินทรีย์อย่างหนึ ง
โดยเฉพาะ คนทีไม่รู้สึกหิวอาจถูกกระตุ้น ให้เกิดความหิวได้ เมือเห็นอาหารทีอร่อยในร้านอาหาร
ในกรณีนี เครืองชวนใจคือ อาหารทีอร่อยสามารถกระตุ้นความหิวรวมทั งทําให้ความรู้สึกเช่นนี
ลดลง สุนัขทีกินอาหารจนอิ ม อาจกินอีกเมือเห็นสุนัขอีกตัวกําลังกินอยู่ กิจกรรมทีเกิดขึ นมิได้เป็ น
เรืองของแรงขับภายใน แต่เป็ นเหตุการณ์ภายนอก พนักงาน พอได้ยินเสียงกริ งโทรศัพท์ก็รีบยกหู
ขึ นพูด ดั งนั นจึงกล่าวได้ว่าพฤติกรรมทีมีการจูงใจ อาจเกิดขึ นภายใต้การควบคุมของสิ งเร้า หรือเหตุ
กระตุ้นใจมากกว่าทีจะเกิดจากแรงขับ
๔. ทฤษฎีเกียวกับสัญชาตญาณ (Instinct theory)
สัญชาตญาณ คือ แรงทางชีวภาพทีมีมาแต่กําเนิด และเป็ นตัวผลักดันให้อินทรีย์แสดง
พฤติกรรมอย่างหนึ งอย่างใดออกมา พฤติกรรม ของสัตว์ ส่วนใหญ่เชือว่าเป็ นเรืองของสัญชาตญาณ
เพราะสัตว์ไม่มีวิญญาณ สติปัญญาหรือเหตุผล เช่น มนุษย์ William McDougall กล่าวว่าความคิด
และพฤติกรรมทั งหมดของคนเราเป็ นผลของสัญชาตญาณในหนังสือ Social psychology ตีพิมพ์ใน
ปี ค.ศ. ๑๙๐๘ ท่านได้จําแนกสัญชาตญาณต่างๆ ไว้ดังนี
การหลีกหนี (flight)
การขับไล่ (repulsion)
ความอยากรู้ (curiosity)
ความอยากต่อสู้ (pugnacity)
การตําหนิตนเอง (self-abasement)
การเสนอตนเอง (self-assertion)
การสืบพืชพันธุ์ (reproduction)
การรวมกลุ่ม (gregariousness)

๒๓
การแสวงหา (acquisition)
การก่อสร้าง(construction)
จะเห็นว่าทฤษฎีเกียวกับสัญชาตญาณ ไม่ค่อยจะสมเหตุผลนักในทัศนะของนักจิตวิทยาหลายท่าน
๕. ทฤษฎีเกียวกับจิตไร้สํานึก (Theory of unconscious motivation)
ฟรอยด์มีความเชือว่าพฤติกรรมของมนุษย์ถูกกําหนดโดยพลังพื นฐานสองอย่างคือ
สัญชาตญาณแห่งชีวิต (life instincts) ซึ งแสดงออกมา เป็ นพฤติกรรมทางเพศ และสัญชาตญาณแห่ง
ความตาย (death instincts) ซึ งผลักดันให้เกิดเป็ นพฤติกรรมก้าวร้าว สัญชาตญาณ ทั งสองอย่างนี เป็ น
แรงจูงใจทีทรงพลังอย่างยิ งและอยู ่ภายในจิตไร้สํานึก บ่อยครั งคนเรามักจะไม่รู้ว่าอะไรคือ แรงจูงใจ
หรือเป้ าประสงค์ ทีแท้จริง เขาอาจให้เหตุผลทีดีบางอย่างสําหรับพฤติกรรมของเขา แต่เหตุผลเหล่านี
มักไม่ถูกต้อง ตามความเป็ นจริงอยู ่เสมอ
๖.ทฤษฎีเกียวกับการรู้ (Cognitive theory)
การรู้ (cognition) มาจากภาษาลาติน แปลว่าการรู้จัก (knowing) ทฤษฎีนี เน้นเกียวกับ
ความเข้าใจหรือการคาดคะเนเหตุการณ์ต่างๆ โดยอาศัยการกําหนดรู้ (perception) มาก่อน อาจ
รวมทั งการคิดค้นและการตัดสินใจ เช่น ในกรณีทีต้องมีการเลือกสิ งของทีมีคุณค่า ใกล้เคียงกัน การ
กระตุ้นก็ดีหรือพฤติกรรมทีกําลังดําเนินไปสู ่เป้ าประสงค์ (goal-seeking behavior) ก็ดีเกิดจากความรู้
ทีเคยพบมาเป็ น ตัวกําหนด นอกจากนั นยังต้องอาศัยเหตุการณ์ในอดีต สิ งแวดล้อมในปัจจุบันและ
ความคาดหวังในอนาคต Festinger (๑๙๕๗) ได้อธิบายเกียวกับความขัดแย้งหรือความไม่ลงรอยกัน
ของการรู้ (cognitive dissonance) ซึ งมีผลทําให้เกิด แรงจูงใจ ในการเปลียนพฤติกรรม บางอย่างได้
เช่น คนทีติดบุหรี สูบบุหรีจัดเมือทราบข่าวว่า การสูบบุหรีมีส่วนทําให้เกิดเป็ น มะเร็งของปอด เกิด
ความขัดแย้งระหว่างพฤติกรรมของการสูบบุหรีกับข่าวใหม่ เขาจะต้องเลือกเอา อย่างใดอย่างหนึ ง
เพือลดความขัดแย้ง ทีเกิดขึ น ถ้าเขาตัดสินใจเลิกสูบบุหรีความขัดแย้งจะลดลงไปโดยการเลิกความ
เชือเดิมทีว่าสูบบุหรีแล้วจะปลอดภัย รวมทั งความอยากทีจะสูบอีกด้วย
๗.ทฤษฎีเกียวกับจิตวิญญาณ (Spiritual theory)
เป็ นทฤษฎีทีเกียวกับกฎแห่งกรรมในพุทธศาสนา จําลอง ดิษยวณิช (๒๕๔๕) ได้
อธิบายความหมายของคําว่าจิตวิญญาณ ไว้ดังนี "จิตวิญญาณ หมายถึง ภวังคจิต (the life continuum)
ในพุทธศาสนา หรือจิตไร้สํานึก (the unconscious) ในจิตวิเคราะห์ " จิตวิญญาณ ซึ งเป็ นส่วนลึก
ภายในจิตใจของมนุษย์มีแรงจูงใจทีทรงพลังอย่างหนึ งคือ"กรรม" กรรมเป็ นการกระทําของคนเรา
ไม่ว่าจะเป็ นทางใจ ทางวาจา หรือทางกาย ถ้ากระทํากรรมดีก็จะส่งผลไปในทางทีดี ถ้ากระทํากรรม
ชัวก็จะส่งผลไปในทางทีไม่ดี ทํากรรมเช่นใด ย่อมได้ผลเช่นนั น สมดังคํากล่าวว่า "ทําดีได้ดี ทําชั ว

๒๔
ได้ชั ว" พลังกรรมและผลของกรรมถือว่า เป็ นแรงจูงใจ ทีสําคัญอย่างหนึ ง ในชีวิตประจําวันของ
คนเรา และถูกเก็บสั งสมไว้ในจิตไร้สํานึก ความสุขจะเกิดขึ นได้เพราะ เป็ นผลของการ กระทํากรรม
ดี แต่ในทางตรงกันข้ามความทุกข์จะเกิดขึ น เนืองจากผลของการกระทํากรรมทีไม่ดี
เทคนิคการสร้างแรงจูงใจในการทํางาน
เทคนิคของการใช้แรงจูงใจทีมีอยู ่ในวงการธุรกิจ แต่ละวิธีจะต้องใช้ให้เหมาะสมกับ
บุคคล สถานการณ์และโอกาส จะเห็นว่าแรงจูงใจมีความสําคัญ ซึ งจะส่งผลต่อการเพิมผลผลิตและ
การปฏิบัติงานอย่างมีประสิทธิภาพ ดังนั นผู้นําหรือผู้บริหารจึงควรเลือกพิจารณาให้เหมาะสม ซึ ง
ศิริวรรณ เสรีรัตน์ และคณะ (๒๕๔๑: ๑๓๖-๑๔๐) ได้กล่าวไว้ สรุปได้ดังนี
๑. การจูงใจด้วยงาน (Task Motivation) การจูงใจด้วยงานมีจุดมุ่งหมายเพือให้
พนักงานมีเจตคติทีดีต่องาน เกิดความรู้ว่างานนั นมีคุณค่า ทําให้เกิดความรับผิดชอบและก่อให้เกิด
ประโยชน์ทั งต่อตนเอง ต่องาน และสังคม จะทําให้บุคลากรมีความรู้สึกภาคภูมิใจ กระตือรือร้น มี
ความเพียรพยายาม ทุ่มเท และอุทิศตนให้กับงานอย่างเต็มกําลังความสามารถ ตัวอย่างการใช้วิธีการ
จูงใจด้วยงาน เช่น ลักษณะเฉพาะของงาน (ความน่าสนใจ ความแปลกใหม่ การยัวยุ และท้าทาย
งานทีตรงกับความรู้ความสามารถ) การเพิ มพูนความรู้(สนับสนุนให้มีการศึกษาต่อ การฝึ กอบรม)
ความก้าวหน้าในการปฏิบัติงาน (มีการชี แจง อธิบายถึงความก้าวหน้าในการปฏิบัติงานให้บุคลากร
ในหน่วยงานทราบ) การแข่งขัน (แข่งขันกับตนเอง แข่งขันระหว่างกลุ่ม การประกวดการ
ปฏิบัติงาน) เป็ นต้น
๒ การจูงใจด้วยผลตอบแทนทีไม่ใช่เงิน (Non –Money Incentive Motivation)
นอกเหนือจากการจูงใจด้วยวิธีการดังทีกล่าวมาแล้ว การจูงใจด้วยผลตอบแทนทีไม่ใช่เงินก็เป็ นอีก
ทางเลือกหนึ งทีจะสามารถนําไปใช้ได้ เพียงแต่เลือกให้เหมาะสมกับโอกาส บุคคล การจูงใจด้วยวิธี
นี ได้แก่ การตอบสนองความต้องการของบุคคลในระดับสูงขึ น เช่น ความต้องการได้รับการยกย่อง
ต้องการมีเกียรติ ต้องการความมีชือเสียง เป็ นต้น
๓. การจูงใจด้วยผลตอบแทนทีเป็ นเงิน ( Money Incentive Motivation ) เป็ นที
ทราบกันดีอยู ่แล้วว่า ผลตอบแทนทีเป็ นเงินในรูปแบบต่างๆ เป็ นปัจจัยหนึ งทีสามารถจูงใจให้
บุคลากรของหน่วยงานปฏิบัติงานด้วยความกระตือรือร้น ตั งใจ เสียสละ และทํางานอย่างเต็มเวลา
เต็มความสามารถ

๒๕
๔. การจูงใจด้วยสภาพแวดล้อมในการทํางาน (Physical Environment Motivation)
ในการปฏิบัติงานของบุคลากรของหน่วยงานต่างๆ นั น แต่ละวันจะใช้เวลาหลายชั วโมง ดังนั น
สภาพแวดล้อมในการทํางานจึงมีส่วนอย่างมากต่อการปฏิบัติงาน การจัดสภาพแวดล้อมอย่าง
เหมาะสมและเอื ออํานวย จะมีส่วนให้บุคลากรในหน่วยงานตั งใจทํางานอย่างเต็มความสามารถ
กระตือรือร้น ขยันทํางาน สภาพแวดล้อมทีควรพิจารณา เช่น สภาพแวดล้อมทีเอื ออํานวยต่อการ
ทํางาน (แสงสว่าง ความสะอาด อากาศเย็นสบาย มีเนื อทีกว้างขวางพอ มีการตกแต่งพอสมควร) มี
ความพร้อมในด้านอุปกรณ์เครืองใช้ (โต๊ะเก้าอี ทํางาน อุปกรณ์ต่างๆ ทีอยู ่ในสภาพใช้งานได้) สร้าง
บรรยากาศทีอบอุ่นเป็ นกันเอง
๕. การจูงใจด้วยสวัสดิการต่างๆ (Fringe Benefit Motivation) การจูงใจด้วยวิธีนี
โดยทําให้บุคลากรในหน่วยงานรู้สึกสะดวกสบาย มีความมั นคงปลอดภัย เช่น มีรถรับส่ง มีที
จอดรถ การจัดให้มีห้องพยาบาล การตรวจสุขภาพประจําปี มีสโมสร มีทีเล่นกีฬา จัดให้มีการทัศน
ศึกษา จัดกิจกรรมรืนเริงในเทศกาลต่างๆ ประกันชีวิต ประกันสังคม เป็ นต้น
เทคนิคการสร้างแรงจูงใจในการทํางานดังทีกล่าวมาแล้วว่า ผู้นําหรือผู้บริหาร
จะต้องศึกษาและนําไปใช้ให้เหมาะสมเพราะจะก่อให้เกิดผลสําเร็จในการทํางาน การใช้เทคนิคการ
จูงใจวิธีการใดก็ตาม อาจต้องใช้เวลาและความอดทนอาจจะไม่เกิดผลในทันทีและบางครั งอาจต้อง
ใช้หลายๆ วิธีพร้อมกัน
ประโยชน์ของการสร้างแรงจูงใจ
การสร้างแรงจูงใจนับเป็ นเครืองมืออย่างหนึ งของผู้บริหาร จะทําให้ขวัญในการ
ปฏิบัติงานของบุคลากรดีขึ น มีกําลังใจในการปฏิบัติงาน การสร้างแรงจูงใจจะก่อให้เกิดประโยชน์
มากมายหลายประการ ดังที พาชืน บุญเจริญ (ม.ป.ป.: ๕๔) ได้เสนอแนะไว้ดังนี
๑. บุคลากรมีความรู้สึกภาคภูมิใจในหน้าทีการงานทีทําอยู ่ ทําให้หน่วยงานได้รับ
ผลผลิตสูง
๒. ทําให้เกิดความร่วมมือร่วมใจในองค์การขึ น
๓. มีความคิดสร้างสรรค์
๔. เกิดความสนใจและพอใจในการทํางาน เกิดความจงรักภักดีต่อองค์การ และ
เพือนร่วมงาน

่
๒๖
๕. ช่วยให้การบริหารงาน การควบคุมงาน และการปฏิบัติตามกฎระเบียบข้อบังคับ
ขององค์การเป็ นไปอย่างราบรืน
๖. ช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายทุกๆ อย่าง
จากทัศนะต่างๆ ของนักวิชาการเกียวกับการจูงใจนั น จะเห็นว่าปัจจัยการจูงใจมี
องค์ประกอบหลายๆ ประการ อาจจะเป็ นผลตอบแทนในการปฏิบัติงานของบุคคล ซึ งแต่ละบุคคล
มีความต้องการแตกต่างกัน บางคนอาจมีความต้องการทางด้านสังคมสูง บางคนอาจมีความต้องการ
ทางด้านร่างกาย ผู้บริหารหรือหัวหน้างานจะต้องพิจารณาอย่างรอบคอบ เพราะการจูงใจมี
ความสําคัญต่อประสิทธิภาพของการปฏิบัติงานเป็ นอย่างยิ ง เอกชัย กีสุขพันธ์ (๒๕๓๐: ๕๖) ได้
เสนอแนะหลักการทีผู้บริหาร จะต้องพิจารณาเป็ นอันดับแรกคือ
๑. ท่านได้สร้างให้ลูกน้องหรือผู้ใต้บังคับบัญชา เกิดความรู้สึกว่างานทีปฏิบัติอยู
นั นน่าสนใจ ท้าทายความสามารถ และอยากทํางานเพิ มขึ นหรือยัง
๒. ลูกน้องหรือผู้ใต้บังคับบัญชา รู้หรือไม่ว่าท่านคาดหวังอะไรจากเขาในการ
ปฏิบัติงาน และเขาต้องทําอย่างไรเพือให้ถึงมาตรฐานของบริษัททีกําหนดไว้
๓. การกําหนดผลตอบแทนในการปฏิบัติงานมีความชัดเจนและเหมาะสมกับ
ความตั งใจ ความพยายามในการปฏิบัติงานและผลงานหรือไม่
จากข้อพิจารณา ๓ ประการข้างต้นนี นับว่าเป็ นองค์ประกอบทีสําคัญมากสําหรับ
การจูงใจในการปฏิบัติงาน ซึ งจะต้องมีความสอดคล้องสัมพันธ์กัน ระหว่างความต้องการของ
องค์การหรือบริษัทกับความคาดหวังของผู้ปฏิบัติงาน มิฉะนั นแล้วการจูงใจคนจะไม่สามารถบรรลุ
ตามเป้ าหมายทีต้องการได้
การประกอบอาชีพใดๆ ก็ตาม ย่อมมีเป้ าหมายสําคัญอยู ่ทีความสําเร็จอย่างมี
ประสิทธิภาพ บังเกิดผลดีต่อทุกๆ ฝ่ าย ดังนั นการมีความรู้ความสามารถอย่างเดียวคงไม่เพียงพอและ
งานต่างๆ ก็ไม่อาจทําเพียงคนเดียวได้ จําเป็ นทีจะต้องอาศัยความร่วมมือ ร่วมแรงร่วมใจจาก
หลายๆ ฝ่ าย ต้องอาศัยหลักมนุษยสัมพันธ์ในการอยู ่ร่วมกันในสังคม ในการทํางานต่างๆ ให้
ประสบความสําเร็จ มีความราบรืน เกิดความรักความสามัคคี ซึ งจะเป็ นผลดีต่อการพัฒนาความ
เจริญก้าวหน้าต่อตนเอง และต่อหน่วยงานหรือองค์การ ฉะนั นผู้บริหารหรือหัวหน้างานทีหวัง
ความสําเร็จและมีความก้าวหน้าจะต้องตระหนักและให้ความสําคัญ รวมทั งต้องพยายามศึกษา หลัก
มนุษยสัมพันธ์ในการทํางาน ตลอดจนทฤษฎีต่างๆ ทีเกียวข้อง เพือนําไปประยุกต์ใช้ในการทํางาน
การบริหารงาน และการดํารงชีวิตอย่างมีความสุขต่อไป

่
๒๗
จากการศึกษาค้นคว้าและการวิจัยของนักวิชาการทางด้านมนุษยสัมพันธ์ ได้พบว่า
การใช้อํานาจไม่เป็ นผลดีต่อการบริหารงาน และยังได้ค้นพบอีกว่า ในบางครั งแม้แต่เงินก็ยังไม่
สามารถจะซื อความร่วมมือร่วมใจ และความจงรักภักดีของคนได้ ผู้ทีหวังความสําเร็จและมี
ความก้าวหน้าในการทํางานจะต้องตระหนักและให้ความสําคัญ รวมทั งต้องพยายามศึกษาหลัก
มนุษยสัมพันธ์ ทฤษฎีต่างๆ เพือนําไปประยุกต์ใช้ในการทํางาน การบริหารงาน และการดํารงชีวิต
อย่างมีความสุขต่อไป
งานวิจัยทีเกียวข้อง
ผู้วิจัยได้ศึกษางานวิจัยทีเกียวข้องกับแรงจูงใจในการทํางานทั งในส่วนงานราชการ
พลเรือนและงานราชการทหาร รวมทั งได้ศึกษางานวิจัยทีเกียวข้องกับกระบวนการคัดเลือกบุคคล
เข้ามาเป็ นนักเรียนนายสิบทหารบก ดังนี
นายโสภณ พงค์สุพพัต (๒๕๔๖) ได้ศึกษาวิจัยเรือง “ แรงจูงใจในการทํางานของ
บุคลากรมหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี” การวิจัยครั งนี มีวัตถุประสงค์ เพือทราบระดับ
แรงจูงใจในการทํางานของบุคลากร
มหาวิทยาลัยราชภัฏสุ ราษฎร์ธานี และเพือเปรี ยบเทียบแรงจูงใจในการทํางานของบุคลากร
มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี ตามปัจจัยพื นฐานส่วนบุคคล ได้แก่ เพศ อายุ ระดับการศึกษา
สถานภาพ รายได้/เดือน และตําแหน่งงาน ประชากรทีใช้ในการวิจัยครั งนี ได้แก่ บุคลากรที
ปฏิบัติงานประจําในมหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี ประกอบด้วย ข้าราชการครู อาจารย์ประจํา
ตามสัญญาจ้าง ข้าราชการพลเรือน ลูกจ้างประจํา และพนักงานตามสัญญาจ้าง จํานวน ๓๘๕ คน
การศึกษาครั งนี คํานวณกลุ่มตัวอย่างด้วยวิธีของ Taro Yamane ได้กลุ่มตัวอย่าง ๒๑๗ คน เครืองมือ
ทีใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสอบถามวัดแรงจูงใจการทํางาน จํานวน ๕๐ ข้อ และแบบสอบถาม
ได้รับการตอบรับกลับคืนมาครบ ๑๐๐ เปอร์เซ็นต์ การวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้โปรแกรมสําเร็จรูป
SPSS เพือหาค่าร้อยละ ค่าเฉลีย ค่าเบียงเบนมาตรฐาน สถิติ t-test และวิเคราะห์ความแปรปรวนแบบ
ทางเดียว (ANOVA) และการทดสอบแบบ Scheffe ผลการวิจัยปรากฎ ดังนี
๑. แรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรมหาวิทยาลัยราชภักสุราษฎร์ธานีโดยรวมอยู
ในระดับปานกลาง เรี ยงลําดับจากมากไปหาน้อย คือ ด้านความสําเร็ จในการทํางาน ด้าน
ความสัมพันธ์ระหว่างบุคลากรในหน่วยงาน ด้านการควบคุมบังคับบัญชา ด้านการยอมรับนับถือ
ด้านสภาพแวดล้อมในการทํางาน ด้านความรับผิดชอบหรือลักษณะงานทีปฏิบัติ ด้านนโยบายและ

๒๘
การบริหารงาน ด้านความมั นคงในการทํางาน ด้านความก้าวหน้าในตําแหน่งหน้าทีการงาน และ
ด้านรายได้และสวัสดิการ ตามลําดับ
๒. การเปรียบเทียบระดับแรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรของมหาวิทยาลัย
ราชภัฏสุราษฎร์ธานี จําแนกตามเพศ เมือพิจารณาโดยรวม แรงจูงใจในการทํางานอยู ่ในระดับ
ปานกลาง มีความแตกต่างกันอย่างไม่มีนัยสําคัญทางสถิติทีระดับ ๐.๐๕ หรือไม่แตกต่างกัน
๓. การเปรียบเทียบระดับแรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรมหาวิทยาลัยราชภัฏ
สุราษฎร์ธานี จําแนกตามอายุ เมือพิจารณาโดยรวมแล้วแรงจูงใจในการทํางานอยู ่ในระดับปานกลาง
มีความแตกต่างกันอย่างไม่มีนัยสําคัญทางสถิตทีระดับ ๐.๐๕ หรือไม่แตกต่างกัน แต่เมือพิจารณา
เป็ นรายด้านพบว่า มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสําคัญทางสถิติทีระดับ ๐.๐๕ ในด้านความมั นคงใน
งาน และด้านเงินเดือนและสวัสดิการ พบว่า ผู้ทีมีอายุ ๕๑- ๖๐ ปี มีระดับแรงจูงใจในการทํางาน
มากกว่าผู้ทีมีช่วงอายุอืน ๆ ส่วนด้านสภาพแวดล้อมในการทํางาน พบว่า ผู้ทีมีอายุ ๓๑- ๔๐ ปี มี
ระดับแรงจูงใจในการทํางานมากกว่าผู้ทีมีอายุอืน ๆ
๔. การเปรียบเทียบระดับแรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรมหาวิทยาลัยราชภัฏ
สุราษฎร์ธานี จําแนกตามระดับการศึกษา เมือพิจารณาโดยรวมแล้วแรงจูงใจในการทํางานอยู ่ใน
ระดับปานกลาง มีความแตกต่างกันอย่างไม่มีนัยสําคัญทางสถิติทีระดับ ๐.๐๕ ในด้านความสําเร็จใน
การทํางาน ซึ งพบว่า ผู้ทีระดับการศึกษาอนุปริญญา มีระดับแรงจูงใจในการทํางานมากกว่าระดับ
การศึกษาอืน ๆ
๕. การเปรียบเทียบระดับแรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรมหาวิทยาลัยราชภัฏ
สุราษฎร์ธานี จําแนกตามสถานภาพ เมือพิจารณาโดยรวมแล้วพบว่า มีความแตกต่างกันอย่างมี
นัยสําคัญทางสถิติทีระดับ ๐.๐๕ พบว่า ผู้ทีมีสถานภาพสมรส มีระดับแรงจูงในการทํางานมากกว่าผู้
ทีมีสถานภาพโสด ในด้านความสําเร็จในการทํางาน ด้านความรับผิดชอบหรือลักษณะงานทีปฏิบัติ
ด้านความมั นคงในการทํางาน ด้านรายได้และสวัสดิการ และด้านสภาพแวดล้อมในการทํางาน
๖. การเปรียบเทียบระดับแรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรมหาวิทยาลัยราชภัฏ
สุราษฎร์ธานี จําแนกตามรายได้ต่อเดือน เมือพิจารณาโดยรวมแล้วพบว่า มีความแตกต่างกันอย่างไม่
มีนัยสําคัญทางสถิติทีระดับ ๐.๐๕ และเมือพิจารณารายด้าน พบว่าด้านทีมีความแตกต่างกันอย่างมี
นัยสําคัญทางสถิติทีระดับ ๐.๐๕ คือ ด้านรายได้และสวัสดิการ โดยเฉพาะผู้ทีมีรายได้ต่อเดือน
มากกว่า 20,000 บาทขึ นไป มีระดับแรงจูงใจในการทํางานสูงกว่าผู้ทีมีรายได้ต่อเดือนตํ า
๗. การเปรียบเทียบระดับแรงจูงใจในการทํางานของบุคลากรมหาวิทยาลัยราชภัฏ

๒๙
สุราษฎร์ธานี จําแนกตามตําแหน่งงาน พิจารณาโดยรวมแล้วพบว่า มีความแตกต่างกันอย่างไม่มี
นัยสําคัญทางสถิติทีระดับ ๐.๐๕ และเมือพิจารณารายด้าน พบว่าด้านทีมีความแตกต่างกันอย่างมี
นัยสําคัญทางสถิติทีระดับ ๐.๐๕ คือ ด้านความสําเร็จในการทํางาน ด้านความรับผิดชอบหรื อ
ลักษณะงานทีปฏิบัติ ด้านความก้าวหน้าในงาน พบว่า ผู้ทีมีตําแหน่งงานเป็ นข้าราชการพลเรือน มี
ระดับแรงจูงใจในการทํางานสูงกว่าผู้ทีมีตําแหน่งงานพนักงานตามสัญญาจ้าง ลูกจ้างประจํา และ
อาจารย์ประจําตามสัญญาจ้าง ส่วนตําแหน่งอาจารย์ประจํา มีระดับแรงจูงใจในการทํางานสูงกว่า ผู้ที
มีตําแหน่งงานพนักงานตามสัญญาจ้างและอาจารย์ประจําตามสัญญาจ้าง ด้านรายได้และสวัสดิการ
พบว่า ผู้ทีมีตําแหน่งงานเป็ นอาจารย์ประจํา มีระดับแรงจูงใจในการทํางานสูงกว่าตําแหน่งอืน ๆ
และด้านสภาพแวดล้อมในการทํางาน พบว่า ผู้ทีมีตําแหน่งงานเป็ นข้าราชการพลเรื อนมีระดับ
แรงจูงใจในการทํางานสูงกว่าตําแหน่งอืน ๆ
พันโท ทวี หวังพัฒน์ (๒๕๔๐) ได้ศึกษาวิจัยเรือง “ปัจจัยทีมีอิทธิพลต่อความพึง
พอใจในการปฏิบัติงานของนายทหารประทวน: ศึกษาเฉพาะกรณีกรมพลาธิการทหารบก” การวิจัย
ครั งนี มีวัตถุประสงค์
๑. เพือศึกษาระดับความพึงพอใจในการปฏิบัติงานของนายทหารประทวนใน
หน่วย กรมพลาธิการทหารบก
๒. เพือศึกษาปัจจัยทีมีความสัมพันธ์กับความพึงพอใจในการปฏิบัติงาน ของ
นายทหารประทวนในหน่วยกรมพลาธิการทหารบก
ขอบเขตของการวิจัย ทําการศึกษาวิจัยข้อมูลความพึงพอใจจากกําลังพลใน
หน่วยกรมพลาธิการทหารบกเฉพาะกําลังพลนายทหารประทวน ยศ สิบตรี ถึง จ่าสิบเอก โดยทํา
การสุ่มตัวอย่างในกลุ่มประชากรของหน่วย กรมพลาธิการทหารบก จากกําลังพลทั งสิน ๘๓๐คน
และทําการคํานวณหาขนาดตัวอย่างได้ จํานวน ๒๗๐ คน ช่วงเดือน เมษายน - สิงหาคม ๒๕๔๖
ผู้วิจัยใช้แบบสอบถามในการเก็บรวบรวมข้อมูล ซึ งได้ส่งแบบสอบถามจํานวนทั งสิน ๓๐๐ ฉบับ
และได้แบบสอบถามกลับคืนมา จํานวน ๒๘๔ ฉบับ แล้วนําข้อมูลทีได้จากแบบสอบถามมา
ทดสอบสมมติฐาน โดยการวิเคราะห์ข้อมูลด้วยโปรแกรมสําเร็จรูปทางสังคมศาสตร์ ในการหา
ค่าความถี ค่าร้อยละ ค่าเฉลียเลขคณิต ส่วนเบียงเบนมาตรฐาน การทดสอบค่าที (t-test) การ
วิเคราะห์ความแปรปรวนทางเดียว (one-way ANOVA) และการวิเคราะห์ถดถอยพหุ (multiple
regression analysis)
ผลการวิจัย พบว่า นายทหารประทวนส่วนใหญ่เป็ นเพศชาย มีอายุอยู ่ระหว่าง
๔๐- ๔๙ ปี วุฒิการศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย แต่งงานแล้ว ครองยศในอัตรา จ่าสิบ

๓๐
ตรี - จ่าสิบเอก รับเงินเดือนในช่วง ๕,๐๐๑ – ๙,๙๙๙ บาท มีอายุราชการ ๑๐- ๑๙ ปี กําเนิดจาก
นักเรียนนายสิบ พักอาศัยอยู ่ในบ้านพักสวัสดิการ ทีทางราชการจัดให้ และส่วนใหญ่ไม่มีอาชีพ
เสริม ระดับปัจจัยทีมีอิทธิพลต่อความพึงพอใจในการปฏิบัติงานของนายทหารประทวนในด้าน
ต่าง ๆ คือ การบังคับบัญชา สิ งตอบแทน ความก้าวหน้า ความผูกพันต่อหน่วยงาน และ
สภาพแวดล้อมในการทํางาน หัวข้อทีมีความพึงพอใจในระดับสูง พบว่า ในด้านการบังคับบัญชา
เมือมีปัญหานายทหารประทวนสามารถขอคําแนะนําปรึกษาจากผู้บังคับบัญชาได้ตลอดเวลาทั งเรือง
ส่วนตัวและเรืองงาน ด้านสิ งตอบแทน เมือมีการเจ็บป่ วยเกิดขึ น กําลังพลและครอบครัวได้รับการ
ช่วยเหลือในเรื องการรักษาพยาบาลเป็ นอย่างดี ด้านความก้าวหน้า ผู้บังคับบัญชาส่งเสริ มให้
ผู้ใต้บังคับบัญชา ศึกษาหาความรู้เพิ มเติมหรือเข้าฝึ กอบรม ด้านความผูกพันต่อหน่วยงาน กลุ่ม
ตัวอย่าง คิดว่าหน่วยงานทีปฏิบัติงานอยู ่มีเกียรติมีศักดิ ศรี มีชือเสียงเป็ นทียอมรับของผู้บังคับบัญชา
โดยจะไม่ยอมให้ผู้ใดกระทําความผิดจนเกิดความเสือมเสียแก่หน่วยงาน สภาพแวดล้อมในการ
ทํางาน บรรยากาศของการทํางานในหน่วยงานมีความเป็ นมิตร และเอื ออารีต่อกัน
จากการวิจัยกลุ่มตัวอย่างในภาพรวม เมือพิจารณาปัจจัยทีมีอิทธิพลต่อความพึง
พอใจในการปฏิบัติงาน ทั ง ๕ ตัวแปร คือ การบังคับบัญชา สิ งตอบแทน ความก้าวหน้า ความ
ผูกพันต่อหน่วยงาน และสภาพแวดล้อมในการทํางาน พบว่า ปัจจัยทีมีอิทธิพลต่อความพึงพอใจ มี
๓ ตัวแปร ทีอยู ่ในเกณฑ์สูง คือ ตัวแปรการบังคับบัญชา ความก้าวหน้า และความผูกพันต่อ
หน่วยงาน และปัจจัยทีมีอิทธิพลต่อความพึงพอใจ อยู่ในเกณฑ์ปานกลาง ๒ ตัวแปร คือ สิ งตอบ
แทน และสภาพแวดล้อมในการทํางาน เมือพิจารณาปัจจัยทีมีอิทธิพลต่อความพึงพอใจในการ
ปฏิบัติงานทั ง ๕ ตัวแปร ในภาพรวมมีระดับความพึงพอใจ ระดับปานกลาง และเมือพิจารณา
ความพึงพอใจในการปฏิบัติงานซึ งเป็ นตัวแปรตาม อยู ่ในระดับปานกลาง โดยแบ่งเป็ นรายด้าน
คือ ด้านสถานภาพ อยู ่ในระดับปานกลาง และด้านจิตใจ อยู ่ในระดับปานกลาง
ด้านความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยทีมีอิทธิพลในการปฏิบัติงานกับความพึงพอใจใน
การปฏิบัติงาน จากการวิจัย พบว่า การวิเคราะห์ถดถอยเพือหาปัจจัยทีมีความสัมพันธ์กับความพึง
พอใจในการปฏิบัติงานของนายทหารประทวน ในด้านการบังคับบัญชา สิ งตอบแทน
ความก้าวหน้า ความผูกพันต่อหน่วยงานและสภาพแวดล้อมในการทํางาน มีความสัมพันธ์ระหว่าง
ตัวแปรอิสระอย่างน้อย ๑ ตัว กับตัวแปรตาม อย่างมีนัยสําคัญทางสถิติทีระดับ ๐.๐๕ โดยการ
บังคับบัญชามีความสัมพันธ์กับความพึงพอใจในการปฏิบัติงานด้านลบ แสดงว่าไม่มีความพึงพอใจ
ในการปฏิบัติงาน หมายความว่าลักษณะการควบคุมงาน หรือการควบคุมบังคับบัญชา พฤติกรรม
ในการควบคุมของผู้บังคับบัญชา หรื อหัวหน้างาน มีความสัมพันธ์กับความพึงพอใจ ในการ

๓๑
ปฏิบัติงานของนายทหารประทวน เช่น ผู้บังคับบัญชาไม่เป็ นกันเอง และไม่ให้ความสนใจ
ผู้ใต้บังคับบัญชา โดยเท่าเทียมกัน ผู้บังคับบัญชาลงโทษผู้ใต้บังคับบัญชาด้วยอารมณ์ หรือหลอก
ให้ผู้ใต้บังคับบัญชา ทํางานเพือผลประโยชน์ส่วนตัว เป็ นต้น ซึ งสิ งเหล่านี มักสร้างความไม่พึง
พอใจในการปฏิบัติงาน ของคนทํางานอยู ่เสมอ ตามแนวความคิดของ กิลเมอร์ (๑๙๗๓ : ๒๘๐) ที
กล่าวว่า “การบังคับบัญชามีส่วนทําให้เกิดความพึงพอใจในงาน” ผู้ใต้บังคับบัญชาสามารถ
ปฏิบัติงานได้ดี เมือมีความเป็ นอิสระในการกระทําสิ งต่าง ๆ ดังนั นหากไม่มีการกําหนดขอบเขต
ของงานทีชัดเจนระหว่างผู้บังคับบัญชา และผู้ใต้บังคับบัญชาแล้ว ผู้ใต้บังคับบัญชาจะไม่มีความ
เป็ นอิสระในการกระทําสิ งต่าง ๆ ทําให้มีความพึงพอใจในการปฏิบัติงานลดลง
ส่วนสิ งตอบแทน ความก้าวหน้า ความผูกพันต่อหน่วยงาน และสภาพแวดล้อมใน
การทํางาน มีความพึงพอใจในการปฏิบัติงานด้านบวก แสดงว่ามีความพึงพอใจในการ
ปฏิบัติงานหมายความว่าโอกาสก้าวหน้าในงาน การมีโอกาสเลือนตําแหน่งทีสูงขึ น การมีโอกาส
ศึกษาหาความรู้เพิ มเติม หรือได้รับการฝึ กอบรม ได้รับสิ งตอบแทนจากความสามารถในงานทีทํา
รายได้เหมาะสมกับงานทีทํา หน่วยงานมีสวัสดิการเพียงพอ มีบ้านพักอาศัย ได้รับการดูแลเมือมี
การเจ็บป่ วย ผลการพิจารณาบําเหน็จเป็ นทีพอใจของกําลังพล ความผูกพันต่อหน่วยงาน คือมี
ความภูมิใจในการทํางานหน่วยงานนี มีความรักความผูกพันทําให้มีความสุข ทําให้รู้สึกยินดี มี
ความคุ้นเคยเข้าใจ มีการติดต่อสัมพันธ์กับบุคคลอืนอย่างแนบสนิท และสภาพแวดล้อมในการ
ทํางาน เครืองมือเครืองใช้ในการทํางาน และวัตถุสิ งของต่าง ๆ ทีเกียวข้องกับบุคลากร โดยอยู ่ใน
สภาพทีพอใจของทุกคน
พันเอก เดชา เดชะชาติ (๒๕๔๕) ได้ศึกษาวิจัยเรือง “การศึกษาเปรียบเทียบ
ประสิทธิภาพการฝึ ก-ศึกษาของนักเรียนนายสิบทหารบก หลักสูตร ๑ ปี รุ่นปี ๒๕๔๕ ทีมาจากพล
เรือน และทหารกองประจําการ” การวิจัยครั งนี มีวัตถุประสงค์
๑. เพือศึกษาประสิทธิภาพทางการฝึ ก – ศึกษาของนักเรียนนายสิบทหารบก
หลักสูตร ๑ ปี ทีมาจากบุคคลพลเรือนและทหารกองประจําการ
๒. เพือ ศึกษาเปรียบเทียบประสิทธิภาพทางการฝึ ก - ศึกษาของนัก เรียนนายสิบ
ทหารบก หลักสูตร ๑ ปี ทีมาจากบุคคลพลเรือนและทหารกองประจําการ
ขอบเขตของการวิจัย
๑. ประชากรทีทําการศึกษาเป็ นกลุ่มประชากรตัวอย่าง คือ นักเรียนนายสิบทหารบก
คร-◌ู อาจารย์ และครูฝึ ก

๓๒
๒. ผู้วิจัยจะทําการศึกษาเปรียบเทียบประสิทธิภาพทางการฝึ ก - ศึกษาของนักเรียน
นายสิบทหารบก โดยเก็บข้อมลูจากนัก เรียนนายสิบทหารบกและอาจารย์ผู้สอน ในด้านปัจจัยส่วน
บุคคล ด้านคุณลักษณะและความสามารถในการฝึ ก- ศึกษา
วิธีดําเนินการวิจัย เป็ นการวิจัยแบบเชิงปริมาณ ประชากรทีใช้ในการวิจัย คือ
นักเรียนนายสิบทหารบก หลักสูตร ๑ ปี รุ่น พ.ศ. ๒๕๔๕ จํานวน ๒๐๐ คน (๑๐๐ นายจากบุคคลพล
เรือน และ ๑๐๐ นายจากทหารกองประจําการ) อาจารย์ผู้สอน จํานวน ๑๐๐ คน ตัวแปรทีศึกษา ตัว
แปรต้น ได้แก่ ทีมาของนักเรียนนายสิบ จากทหารกองประจําการ และบุคคลพลเรือน ตัวแปรตาม
คือ ประสิทธิภาพในการฝึ ก- ศึกษา ในด้านคุณลักษณะ และความสามารถในการฝึ ก- ศึกษาเครืองมือ
ทีใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสอบถาม ๒ ชุด ชุดแรก สําหรับอาจารย์ ชุดทีสอง สําหรับนักเรียนนาย
สิบทหารบก การวิเคราะห์ข้อมูล โดยวิธีทางสถิติ ด้วยค่าร้อยละ เพือ บรรยายลักษณะทั วไปของ
ข้อมูล ใช้ค่าฉลียเป็ นการแยกประเภทและแปลความหมาย และใช้ค่าเบียงเบนมาตรฐานควบคู่กับ
ค่าเฉลียเพือแสดงลักษณะการกระจายของข้อมูล
ผลการวิจัย จากการวิจัยประสิทธิภาพของนักเรียนนายสิบทีมาจากบุคคลพลเรือน
และทหารกองประจําการ หลักสูตร ๑ ปี รุ่นปี พ.ศ.๒๕๔๕ ได้ผลการวิจัยดังนี
๑. นักเรียนนายสิบทีมาจากบุคคลพลเรือนและทหารกองประจําการมีประสิทธิภาพ
ทางการฝึ ก- ศึกษาโดยรวมอยู ่ในระดับดี
๒. ประสิทธิภาพทางการฝึ ก-ศึกษาของนักเรียนนายสิบทีมาจากบุคคลพลเรือนและ
ทหารกองประจําการ มีประสิทธภาพโดยรวมอยู ่ในระดับทีไม่ต่างกัน
๓. นักเรียนนายสิบทีมาจากบุคคลพลเรือนและทหารกองประจําการทีมีปัจจัยส่วน
บุคคลแตกต่างกันเมือมาเข้ารับการฝึ ก-ศึกษาร่วมกัน จะมีประสิทธิภาพทางการฝึ ก - ศึกษาโดยรวม
อยู่ในระดับดีไม่ต่างกัน
ข้อเสนอแนะ จากการศึกษาเปรียบเทียบประสิทธิภาพการฝึ ก-ศึกษาของนักเรียน
นายสิบทหารบก หลักสูตร ๑ ปี รุ่นปี พ.ศ.๒๕๔๕ ทีมาจากบุคคลพลเรือนและทหารกองประจําการ
สามารถนําไปใช้เป็ นข้อมูลในการกําหนดคุณสมบัติของบุคคลในการคัดเลือกเข้าเป็ นนักเรียนนาย
สิบทหารบกต่อไป ดังนี
๑. กองทัพบกควรมีนโยบายในการกําหนดคุณสมบัติของบุคคลทีจะรับการ
คัดเลือกเข้าเป็ นนักเรียนนายสิบทหารบก ทีจะส่งผลให้ได้นักเรียนนายสิบทหารบกทีมีความรู้
ความสามารถในการฝึ ก - ศึกษาเพือให้ได้นายสิบทหารบกมีคุณภาพทีดี

่
๓๓
๒. บุคคลทีจะเข้ามาเป็ นนักเรียนนายสิบทหารบก สามารถคัดเลือกจากทหารกอง
ประจําการได้ทั งหมด เนืองจากผลการวิจัยเห็นว่า นักเรียนนายสิบทีมาจากบุคคลพลเรือนและทหาร
กองประจําการมีประสิทธิภาพในการฝึ ก-ศึกษาโดยรวมไม่ต่างกัน การรับนักเรียนนายสิบจากทหาร
กองประจําการเป็ นการเพิ มยอดการรับนักเรียนนายสิบในส่วนของทหารกองประจําการ เพิม
แรงจูงใจในการสมัครเข้ามาเป็ นทหาร รวมถึง การสร้างจิตสํานึกในการเป็ นพลทหารทีดีเพือจะ
ได้รับการคัดเลือกมาเป็ นนายสิบทีดีต่อไป
๓. จากการศึกษาประสิทธิภาพการฝึ ก - ศึกษาของนักเรียนนายสิบทหารบกในครั ง
นี ทําให้เห็นว่าควรมีการศึกษาติดตามการปฏิบัติตนของนักเรียนนายสิบอย่างต่อเนือง เพือนําไปสู
การพัฒนาและปรับปรุงหลักสูตรนักเรียนนายสิบอย่างเป็ นระบบ รวมทั งจะเป็ นการประเมินคุณภาพ
การฝึ ก -ศึกษาอย่างเหมาะสมอีกด้วย

บทที ๓
วิธีดําเนินการวิจัย
วิธีทีใช้ในการวิจัย
๑. ผู้วิจัยใช้การวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการรวบรวมข้อมูลจากเอกสารทีเกียวข้องกับ
หลักสูตรนักเรียนนายสิบทหารบก หลักสูตร ๑ ปี และเอกสารข้อมูลทีเกียวข้องกับการเลือกรับ
ราชการในหน่วยของกองทัพบกของนักเรียนนายสิบ รวมทั งการสัมภาษณ์ ครู อาจารย์และบุคลากร
ทีเกียวข้องกับหลักสูตรและการเลือกรับราชการ ตลอดจนประสบการณ์ของผู้วิจัยเองทีมีตําแหน่ง
เป็ นหัวหน้าแผนกเตรียมการของโรงเรียนทหารปื นใหญ่ ศูนย์การทหารปื นใหญ่
๒. การรวบรวมข้อมูลของการวิจัย สามารถรวบรวมข้อมูลได้จาก กรมนักเรียน
โรงเรียนทหารปื นใหญ่ กองกําลังพลของศูนย์การทหารปื นใหญ่ แบบสอบถามนักเรียนนายสิบ
ทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่และการสัมภาษณ์นักเรียนนายสิบ ครู อาจารย์ บุคลากรทีเกียวข้องกับ
กระบวนการเลือกหน่วยรับราชการของนักเรียนนายสิบทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่
แหล่งข้อมูล
ผู้วิจัยค้นคว้าข้อมูลจากห้องสมุดวิทยาลัยเสนาธิการทหารสถาบันป้ องกันประเทศ ค้น
หาทางอินเตอร์เน็ท แผนกเตรียมการโรงเรียนทหารปื นใหญ่ ศูนย์การทหารปื นใหญ่ สัมภาษณ์ ครู
อาจารย์ และบุคลากรของโรงเรียนทหารปื นใหญ่ และศูนย์การทหารปื นใหญ่ รวมทั งข้อมูลทีได้
จากแบบสอบถามนักเรียนนายสิบทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่ รุ่นที ๑๒ ผลัดที ๑ จํานวน ๑๐๓
นาย
เครืองมือทีใช้รวบรวมข้อมูล
ประเภทของข้อมูลและแหล่งข้อมูล แบ่งได้ดังนี

๓๕
๑. แหล่งข้อมูลทีเป็ นข้อมูลปฐมภูมิ ใช้การสัมภาษณ์นักเรียนนายสิบทหารบกเหล่า
ทหารปื นใหญ่ ครู อาจารย์ และบุคลากรทีเกียวข้องกับกระบวนการดําเนินกรรมวิธีเลือกหน่วยใน
การรับราชการของนักเรียนนายสิบทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่ และทําการบันทึกข้อมูลไว้ รวมทั ง
ข้อมูลทีได้จากการตอบแบบสอบถามความคิดเห็นของนักเรียนนายสิบทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่
รุ่นที ๑๒ ผลัดที ๑ จํานวน ๑๐๓ นาย ซึ งถือว่าเป็ นข้อมูลทีเป็ นปัจจุบันมากทีสุด และนําไปใช้ใน
การตรวจสอบยืนยันความน่าเชือถือของข้อมูลกับข้อมูลอืนทีรวบรวมได้
๒. แหล่งข้อมูลทีเป็ นข้อมูลทุติยภูมิ ใช้ค้นคว้าสํารวจเอกสารทีเกียวข้องทั งทฤษฎีและ
ข้อมูลทีเกียวกับการดําเนินกรรมวิธีเลือกหน่วย ในการรับราชการนักเรียนนายสิบทหารบกเหล่า
ทหารปื นใหญ่ ซึ งข้อมูลจากเอกสารต่างๆ นั นก็ได้รับความอนุเคราะห์ด้วยดีจากเจ้าหน้าทีของหน่วย
วิธีการเก็บรวบรวมข้อมูลและการจัดเตรียมข้อมูลเพือการวิเคราะห์
๑. วิธีการเก็บรวบรวมข้อมูล
ก. ค้นคว้าด้วยตนเองจากเอกสาร และรายงานต่างๆ จากแหล่งข้อมูล
ข. ขอรับการสนับสนุนจากหน่วยงานทีเกียวข้อง เช่น กรมนักเรียน แผนก
เตรียมการโรงเรียนทหารปื นใหญ่ กองกําลังพล ศูนย์การทหารปื นใหญ่
ค. ผู้วิจัยเคยเป็ นอาจารย์โรงเรียนทหารปื นใหญ่ และปัจจุบันเป็ นหัวหน้าแผนก
เตรียมการโรงเรียนทหารปื นใหญ่ จึงรวบรวมข้อมูลได้ด้วยตนเอง
ง. การสัมภาษณ์นักเรียนนายสิบทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่ ครู อาจารย์ และ
บุคลากรทีเกียวข้องและบันทึกไว้
๒. การประมวลผลข้อมูล การจัดเตรียมข้อมูลเพือการวิเคราะห์
ข้อมูลทีรวบรวมได้จากวิธีการเก็บรวบรวมข้อมูล ผู้วิจัยได้ดําเนินการตรวจสอบ
ความน่าเชือถือกับเอกสารทางวิชาการต่างๆ และได้ข้อมูลทีเป็ นจริง เป็ นปัจจุบัน ถูกต้องเชือถือได้
ผู้วิจัยจัดระเบียบข้อมูลเพือนําไปวิเคราะห์ในบทที ๔ และสรุปผลการวิจัยพร้อมเสนอแนะในบทที
๕ การวิเคราะห์ข้อมูลมีดังนี
ก. การประเมินค่าข้อมูล (EVALUATION)
ข้อมูลจากเอกสารตําราต่างๆ ผู้วิจัยได้ประเมินค่าความน่าเชือถือโดย
ศึกษาจากหน่วยงานทีจัดทําและผู้แต่งตํารา ซึ งเป็ นตําราทีใช้ศึกษาในสถาบันการศึกษาจริง และ

๓๖
ข้อมูลจากเอกสารของหน่วยงานเป็ นสถิติจริงทีถูกต้องเชือถือได้ ข้อมูลทีได้จากการสัมภาษณ์ ครู
อาจารย์ และบุคลากรทีเกียวข้องเป็ นข้อมูลจากผู้ทีมีคุณวุฒิเป็ นทีเชือถือได้ ตลอดจนแบบสอบถาม
นักเรียนนายสิบทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่ทําให้ทราบความคิดเห็นทีเป็ นปัจจุบัน
ข. การตีความข้อมูล (INTERPRETATION)
ผู้วิจัยใช้ความรู้ทางวิชาการทางด้านพฤติกรรมและสังคมจิตวิทยาตลอดจน
ประสบการณ์ในการทํางานด้านการศึกษาตีความข้อมูลทั งจากเอกสารตําราและการสัมภาษณ์
ค. การวิเคราะห์ข้อมูล (ANALYSIS)
ทําการแยกประเภทข้อมูลทีได้จากเอกสาร ตํารา และสัมภาษณ์ ทําการแยก
ประเภทเป็ นเรืองๆ ทีสัมพันธ์ตามลําดับเหตุการณ์ทําการวิเคราะห์ด้วยพื นฐานความเป็ นกลางตาม
ข้อมูลทีปรากฏโดยไม่ได้ใช้ความเป็ นส่วนตัวเข้าไปในกระบวนการวิเคราะห์ข้อมูล
ง. การลงความเห็น (GENERALIZATION)
ผู้วิจัยสรุปเพือตอบคําถามการวิจัยและเสนอแนวความเห็นของผู้วิจัย เพือเป็ น
ประโยชน์ต่อคณะกรรมการดําเนินกรรมวิธีเลือกหน่วย ในการรับราชการของนักเรียนนายสิบเหล่า
ทหารปื นใหญ่ ซึ งจะส่งผลถึงประสิ ทธิภาพและประสิ ทธิผลในการทํางานของกําลังพลของ
กองทัพบกต่อไป การลงความเห็นของผู้วิจัยใช้พื นฐานของหลักวิชาทางด้านจิตวิทยาจากการ
ประเมินค่าข้อมูล การตีความและวิเคราะห์ข้อมูลเป็ นสําคัญ

บทที ๔
ข้อมูลและการวิเคราะห์
ข้อมูล
๑. ผู้วิจัยได้ออกแบบสอบถามเพือการวิจัย เรือง แรงจูงใจทีมีผลกระทบต่อนักเรียน
นายสิบทหารบกในการเลือกรับราชการในหน่วยของกองทัพบก เพือต้องการทราบข้อมูลเกียวกับ
ข้อมูลส่วนบุคคล ความคิดเห็นของนักเรียนนายสิบทหารบกเรืองลักษณะของหน่วยทีต้องการและ
กรรมวิธีในการเลือกหน่วย เพือให้สามารถตรงกับความต้องการและขีดความสามารถของนักเรียน
นายสิ บทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่มากทีสุ ด เท่าทีจะเป็ นไปได้ รวมทั งเพือต้องการทราบ
ข้อเสนอแนะต่างๆของ นักเรียนนายสิบทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่ เกียวกับการดําเนินกรรมวิธี
เลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการ โดยได้ทําการแจกให้แก่นักเรียนนายสิบทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่
รุ่นที ๑๒ ผลัดที ๑ จํานวน ๑๐๓ นาย ซึ งจะสําเร็จการศึกษาและดําเนินการเลือกหน่วยเพือเข้ารับ
ราชการภายใน ๓๐ เมษายน พ.ศ. ๒๕๕๒
๒. ข้อมูลอีกส่วนได้จากการสัมภาษณ์ครู อาจารย์ และบุคลากรทีเกียวข้องและ
บันทึกไว้เพือนํามาดําเนินการวิเคราะห์ร่วมกับข้อมูลอืน โดยต้องการทราบเกียวกับข้อมูลส่วน
บุคคล ความคิดเห็นเกียวกรรมวิธีในการเลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการของนักเรียนนายสิบทหารบก
เหล่าทหารปื นใหญ่ในปัจจุบัน รวมทั งข้อเสนอแนะต่างๆ
๓. ผู้วิจัยเคยเป็ นอาจารย์โรงเรียนทหารปื นใหญ่ และปัจจุบันเป็ นหัวหน้าแผนก
เตรียมการโรงเรียนทหารปื นใหญ่ จึงสามารถรวบรวมข้อมูลได้จากประสบการณ์ของตนเองทีเคย
เข้าร่ วมดําเนินกรรมวิธีในการเลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการของนักเรี ยนนายสิ บทหารบก
เหล่าทหารปื นใหญ่
การวิเคราะห์ข้อมูล

๓๘
๑. จากแบบสอบถามทีผู้วิจัยได้ทําการแจกให้แก่นักเรี ยนนายสิบทหารบกเหล่า
ทหารปื นใหญ่ รุ่นที ๑๒ ผลัดที ๑ จํานวน ๑๐๓ นาย นั น ผู้วิจัยได้รับการตอบแบบสอบถามกลับมา
จํานวน ๑๐๒ ชุด ซึ งก็คือเกือบ ๑๐๐ เปอร์เซ็นต์ (๙๙ เปอร์เซ็นต์) สามารถสรุปข้อมูลจากการตอบ
แบบสอบถามได้ดังนี
ก. อายุนักเรียนนายสิบทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่รุ่นที ๑๒ ผลัดที ๑
๑) อายุ ๑๘ ปี ๒ นาย
๒) อายุ ๑๙ ปี ๒๘ นาย
๓) อายุ ๒๐ ปี ๒๔ นาย
๔) อายุ ๒๑ ปี ๑๔ นาย
๕) อายุ ๒๒ ปี ๑๐ นาย
๖) อายุ ๒๓ ปี ๑๓ นาย
๗) อายุ ๒๔ ปี ๑๑ นาย
ข. วุฒิการศึกษาทางพลเรื อนสูงสุดก่อนเข้ารับการศึกษาทีโรงเรียนนายสิบ
ทหารบกและสถานศึกษาของนักเรียนนายสิบทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่รุ่นที ๑๒ ผลัดที ๑
๑) ประกาศนียบัตรวิชาชีพชั นสูง ๔ นาย
๒) มัธยมศึกษาปี ที ๖ ๘๓ นาย
๓) ประกาศนียบัตรวิชาชีพ ๑๒ นาย
๔) ปริญญาตรี ๒ นาย
๕) นักศึกษามหาวิทยาลัยราชภัฏชั นปี ที ๓ ๑ นาย
ค. จังหวัดภูมิลําเนาเดิม (ทีอยู่จริ งก่อนเข้ารับการศึกษาทีโรงเรี ยนนายสิ บ
ทหารบก)
๑) จังหวัดในภาคตะวันออก ๓ นาย
๒) จังหวัดในภาคกลาง ๒๘ นาย
๓) จังหวัดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ๓๒ นาย
๔) จังหวัดในภาคเหนือ ๑๙ นาย
๕) จังหวัดในภาคใต้ ๒๐ นาย
ง. ความคิดเห็นเกียวกับหน่วยทีต้องการและกรรมวิธี ในการเลือกหน่วย
เพือรับราชการ

๓๙
๑) จะ เลื อกเข้า รั บราชก า รใ นหน่ วยที มี ที ตั ง อยู่ใกล้สถานศึ ก ษ า
ทางพลเรื อนเพือจะได้มีโอกาสเข้ารับการศึกษาเพือเพิ มคุณวุฒิการศึกษาทางพลเรื อนถึงแม้ว่า
ทีตั งหน่วยอยู่ห่างไกลจากภูมิลําเนาเดิม(ครอบครัว)
๘๑.๘ เปอร์เซ็นต์
๒) จะเลือกเข้ารับราชการในหน่วยทีมีอาวุธยุทโธปกรณ์และวัสดุอุปกรณ์
ต่างๆ ทีทันสมัยและมีเทคโนโลยีสูง เพราะรู้สึกเป็ นความท้าทายทีจะได้เรียนรู้วิทยาการสมัยใหม่
แต่จะไม่เลือกหน่วยทีมีอาวุธยุทโธปกรณ์และวัสดุอุปกรณ์ต่างๆ แบบเดิมๆ หรือแบบทีเคยเรียนรู้
มาแล้วเพราะไม่มีวิทยาการใหม่ๆ ให้เรียนรู้
๗๗.๒ เปอร์เซ็นต์
๓) จะเลือกเข้ารับราชการในหน่วยทีมีอัตรา(ตําแหน่งทีสูงขึ น) ว่างมาก
สําหรับรองรับความก้าวหน้าในอาชีพราชการในอนาคต ถึงแม้ว่าทีตั งหน่วยอยู่ห่างไกลจาก
ภูมิลําเนาเดิม (ครอบครัว)
๗๔.๘ เปอร์เซ็นต์
๔) จะเลือกเข้ารับราชการในหน่วยทีก่อตั งมานานแล้วเพราะเป็ นหน่วยที
มีความสมบูรณ์ในเรืองระบบการทํางานและสถานทีในการทํางานทีพร้อมและสะดวกสบาย แต่จะ
ไม่เลือกเข้ารับราชการในหน่วยทีเพิงก่อตั งใหม่ ซึ งยังไม่มีความสมบูรณ์ทั งในเรืองการทํางานและ
สถานทีในการทํางานทียังต้องมีการพัฒนาปรับปรุงอีกมาก ๖๘.๐ เปอร์เซ็นต์
๕) จะเลือกเข้ารับราชการในหน่วยทีเป็ นหน่วยสนับสนุนการรบ เช่น
กองพัน ทหารปื นใหญ่ หรือกองพันทหารปื นใหญ่ต่อสู้อากาศยาน แต่จะไม่เลือกเข้ารับราชการ
ในหน่วยทีเน้นหนักงานทางด้านธุรการหรืองานทางด้านการศึกษา ๖๗.๐ เปอร์เซ็นต์
๖) ลําดับทีในการเลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการควรให้สิ ทธิผู้ทีมีผล
การศึกษาดีกว่าเป็ นผู้มีสิทธิเลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการก่อนเรียงตามลําดับไป ๘๙.๔ เปอร์เซ็นต์
๗) ควรให้มีผู้แทนหน่วยระดับกรมหรื อเทียบเท่ามาแนะนําหน่วย
ถึงระดับกองพันหรือเทียบเท่า เพือให้นักเรียนนายสิบทหารบก เหล่าทหารปื นใหญ่ได้ทราบก่อน
การซักซ้อมการเลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการครั งแรก
๘๙.๐ เปอร์เซ็นต์
๘) ควรให้นักเรี ยนนายสิบทหารบก เหล่าทหารปื นใหญ่ กําหนดความ
ต้องการหน่วยทีประสงค์จะเข้ารับราชการเรียงตามลําดับความต้องการ ๓ ลําดับเพือเป็ นแผนสํารอง
ในกรณีทีการเลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการจริงไม่เป็ นไปตามทีซักซ้อม ๘๖.๖ เปอร์เซ็นต์
๙) ควรมีการซักซ้อมการเลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการมากกว่า ๑ ครั ง
ก่อนดําเนินการเลือกจริงโดยให้ระยะเวลาของการซักซ้อมต่างกันพอเหมาะคือ ให้มีการซักซ้อม
โดยพิจารณาจากลําดับทีของนักเรียนทีจัดเรียงลําดับตามผลการเรียนมีการเปลียนแปลงจากเดิมมาก
พอสมควรเป็ นเกณฑ์ในการกําหนดวันซักซ้อม
๗๙.๒ เปอร์เซ็นต์

๔๐
จ. ข้อเสนอแนะในการดําเนินกรรมวิธีเลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการ สามารถ
สรุปเป็ นข้อได้ ดังนี
๑) ควรซักซ้อมการเลือกหน่วยก่อนถึงวันเลือกจริง ๑ วัน เพือไม่ให้เหลือ
เวลามากก่อนถึงวันเลือกจริง
๒) ควรมีความโปร่งใสในเรืองของคะแนน สามารถให้นักเรียนนายสิบ
ทราบในทุกรายวิชา
๓) ควรมีการสํารวจความต้องการเลือกหน่วยของนักเรียนนายสิบ เพือ
เป็ นข้อมูลประกอบการพิจารณาการเปิ ดอัตราการบรรจุ
๔) การจัดลําดับสิ ทธิในการเลือกหน่วย ควรเน้นทีผลการเรี ยนและ
คะแนนความประพฤติเป็ นสําคัญ
๕) ไม่ควรจัดแบ่งเป็ นส่วนในการเลือกหน่วย แต่ควรเรียงตามลําดับคะแนน
๖) การจัดลําดับสิทธิในการเลือกหน่วย ควรพิจารณาจากภูมิลําเนาของ
นักเรียนนายสิบ
๗) การจัดลําดับสิทธิในการเลือกหน่วยควรแบ่งเป็ นกลุ่มๆ ละประมาณ
๒๐ นาย และเรียงตามลําดับคะแนน เพือให้แต่ละหน่วยมีโอกาสได้รับการบรรจุนักเรียนนายสิบ
ทีมีผลการเรียนดีเท่าเทียมกันทุกหน่วย
๘) ควรให้นักเรียนนายสิบทหารบก เหล่าทหารปื นใหญ่ กําหนดความ
ต้องการหน่วยทีประสงค์จะเข้ารับราชการเรี ยงตามลําดับความต้องการ ๕ ลําดับ เพือเป็ น
แผนสํารองในกรณีทีการเลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการจริงไม่เป็ นไปตามทีซักซ้อม
๙) ควรมีการแจ้งผลการศึกษาของนักเรียนนายสิบ เหล่าทหารปื นใหญ่
โดยเร็ว
๒. ผู้วิจัยได้ดําเนินการสัมภาษณ์ครู อาจารย์ และบุคลากรทีเกียวข้องกับการศึกษา
ของโรงเรียนทหารปื นใหญ่ ศูนย์การทหารปื นใหญ่ โดยมีหัวข้อการสัมภาษณ์ และข้อมูลพร้อมทั ง
ความคิดเห็นของครู อาจารย์และบุคลากรทีเกียวข้องกับการศึกษาของโรงเรี ยนทหารปื นใหญ่
ศูนย์การทหารปื นใหญ่ ดังนี
ก. ตําแหน่งปัจจุบันของครู อาจารย์และบุคลากรทีเกียวข้องกับการศึกษาของ
โรงเรียนทหารปื นใหญ่ ศูนย์การทหารปื นใหญ่ ประกอบด้วย หัวหน้ากองกําลังพล ศูนย์การทหาร

๔๑
ปื นใหญ่ อาจารย์ หัวหน้าแผนก โรงเรียนทหารปื นใหญ่ ศูนย์การทหารปื นใหญ่ อาจารย์โรงเรียน
ทหารปื นใหญ่ ศูนย์การทหารปื นใหญ่ ผู้บังคับกองพันนักเรียนนายสิบ กรมนักเรียนโรงเรียนทหาร
ปื นใหญ่ ศูนย์การทหารปื นใหญ่ รองผู้บังคับกองร้อย โรงเรียนทหารปื นใหญ่ ศูนย์การทหาร
ปื นใหญ่ ปฏิบัติหน้าทีนายทหารฝ่ ายยุทธการและการฝึ กกองพันนักเรี ยนนายสิบ กรมนักเรียน
โรงเรียนทหารปื นใหญ่ ศูนย์การทหารปื นใหญ่
ข. ครู อาจารย์ และบุคลากรทีเกียวข้องกับการศึกษาของโรงเรี ยนทหาร
ปื นใหญ่ ศูนย์การทหารปื นใหญ่ได้ อยู่ในตําแหน่งตามข้อ ก. มาแล้วเป็ นระยะเวลา ๑- ๑๕ ปี
ค. ครู อาจารย์และบุคลากรทีเกียวข้องกับการศึกษาของโรงเรียนทหารปื นใหญ่
ศูนย์การทหารปื นใหญ่มีความคิดเห็นเกียวกับความสนใจใฝ่ เรียนรู้ของนายสิบทหารบกเหล่าทหาร
ปื นใหญ่ รุ่นที ๑๒ ผลัดที ๑ อย่างไร เช่น มีความตั งใจรับการฝึ กศึกษาวิชาทหารปื นใหญ่ วิชา
อืนๆ เพือพัฒนาตนเองมากหรือน้อยอย่างไร สามารถสรุปความคิดเห็นได้คือ นักเรียนนายสิบ
ทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่ผลัดนี ส่วนใหญ่มีความสนใจใฝ่ เรียนรู้ตั งใจรับการฝึ กศึกษาวิชาทหาร
ปื นใหญ่เป็ นอย่างดี เพราะเมือจบการศึกษาไปเป็ นนายทหารชั นประทวนแล้วจะต้องนําความรู้ใน
เรืองเทคนิคของเหล่าทหารปื นใหญ่ไปใช้ทีหน่วย
ง. ครู อาจารย์ และบุคลากรทีเกียวข้องกับการศึกษาของโรงเรี ยนทหาร
ปื นใหญ่ ศูนย์การทหารปื นใหญ่ มีความคิดเห็นว่าเห็นว่า นนส.ทบ.เหล่า ป.รุ่นที ๑๒ ผลัดที ๑
มีอุดมการณ์มุ่งมั นทีจะทํางานทีสมบุกสมบัน หนักเอาเบาสู้ หรือ เลือกทํางานทีสบายๆ อยู ่ใกล้
ครอบครัวเป็ นหลักอย่างไร สามารถสรุปความคิดเห็นได้คือ นักเรียนนายสิบทหารบกเหล่าทหาร
ปื นใหญ่ รุ่นที ๑๒ ผลัดที ๑ นี ส่วนใหญ่มีอุดมการณ์มุ่งมั นทีจะทํางานทีสมบุกสมบัน หนักเอา
เบาสู้ และถ้าเป็ นไปได้ก็อยากทีจะอยู ่ใกล้ครอบครัวด้วย
จ. ในทัศนะของ อาจารย์และบุคลากรทีเกียวข้องกับการศึกษาของโรงเรียน
ทหารปื นใหญ่ ศูนย์การทหารปื นใหญ่มีความคิดเห็นว่า นักเรี ยนนายสิบทหารบกเหล่าทหาร
ปื นใหญ่ รุ่นที ๑๒ ผลัดที ๑ มีความต้องการเพิมคุณวุฒิการศึกษาทางพลเรือน หรือพึงพอใจกับ
วุฒิการศึกษาทางพลเรือนทีตนมีอยู ่ในปัจจุบันอย่างไร สามารถสรุปความคิดเห็นได้ คือนักเรียน
นายสิบทหารบก เหล่าทหารปื นใหญ่ รุ่นที ๑๒ ผลัดที ๑ มีความต้องการเพิมคุณวุฒิการศึกษา
ทางพลเรือน เพือเพิมโอกาสในเรืองความเจริญก้าวหน้าในอนาคต และอาจสามารถเพิ มโอกาส
ในการย้ายหรือโอนหน่วยงาน รวมทั งอาจเป็ นช่องทางในการไปประกอบอาชีพส่วนตัวเมือมีโอกาส
ฉ. นอกจากแรงจูงใจ นนส.ทบ.เหล่า ป. ในการเลือกหน่วยเข้ารับราชการเมือ
สําเร็จการศึกษาจาก รร.ป.ศป. ตามข้อ ค. ถึงข้อ จ. แล้วนั น ในทัศนะของอาจารย์และบุคลากร

๔๒
ทีเกียวข้องกับการศึกษาของโรงเรียนทหารปื นใหญ่ศูนย์การทหารปื นใหญ่ มีความคิดเห็นว่ามี
แรงจูงใจอืนใดบ้างทีชักนําให้ นนส.ทบ.เหล่า ป. เลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการ สามารถสรุปความ
คิดเห็นได้คือ เกียรติประวัติของหน่วย สวัสดิการทีหน่วยสามารถให้แก่กําลังพล ค่าครองชีพของ
แต่ละพื นทีทีเป็ นทีตั งหน่วย
ช. เพือให้นักเรียนนายสิบทหารบก เหล่าทหารปื นใหญ่ สามารถเลือกหน่วย
เข้ารับราชการเมือสําเร็จการศึกษาจาก รร.ป.ศป. ได้ตรงตามความต้องการของ นนส.ทบ.เหล่า ป.
มากทีสุด ในทัศนะของเห็นครู อาจารย์ และบุคลากรทีเกียวข้องกับการศึกษาของโรงเรียนทหาร
ปื นใหญ่ ศูนย์การทหารปื นใหญ่ ว่าการดําเนินกรรมวิธีในการเลือกหน่วยเข้ารับราชการเมือสําเร็จ
การศึกษาของ นนส.ทบ.ในปัจจุบันนั นเป็ นอย่างไร ควรมีการปรับปรุ งแก้ไขหรื อไม่ อย่างไร
สามารถสรุปความคิดเห็นได้คือ การดําเนินกรรมวิธีในการเลือกหน่วยเข้ารับราชการเมือสําเร็จ
การศึกษาของนักเรียนนายสิบทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่ดีอยู ่แล้ว และการจัดลําดับทีให้สิทธิ
นักเรียนนายสิบเหล่าทหารปื นใหญ่ในการเลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการ ควรนําคะแนนความ
ประพฤติของนักเรียนนายสิบเหล่าทหารปื นใหญ่มาพิจารณาร่วมด้วย เพือเป็ นการฝึ กให้นักเรียน
นายสิบเหล่าทหารปื นใหญ่เป็ นผู้มีระเบียบวินัยตั งแต่ยังเป็ นนักเรียนนายสิบเหล่าทหารปื นใหญ่
แต่ในปัจจุบันใช้เฉพาะคะแนนจากการศึกษาและการฝึ กเท่านั นในการจัดลําดับที
สรุปผลจากการการวิเคราะห์
๑.ภูมิลําเนาของนักเรียนนายสิบทหารบก เหล่าทหารปื นใหญ่ ไม่มีผลกระทบต่อ
นักเรียนนายสิบทหารบก เหล่าทหารปื นใหญ่ ในการตัดสินใจเลือกหน่วยของกองทัพบก มากกว่า
ความคาดหวังในความก้าวหน้าในการรับราชการ เพราะ ความคาดหวังในความก้าวหน้าในการรับ
ราชการของนักเรียนนายสิบทหารบก เหล่าทหารปื นใหญ่มีผลกระทบต่อนักเรียนนายสิบทหารบก
เหล่าทหารปื นใหญ่ ในการตัดสินใจเลือกหน่วยของกองทัพบก มากกว่าภูมิลําเนา
นักเรียนนายสิบทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่ส่วนใหญ่จะเลือกเข้ารับราชการใน
หน่วยทีมีอัตรา(ตําแหน่งทีสูงขึ น)ว่างมากสําหรับรองรับความก้าวหน้าในอาชีพราชการในอนาคต
และเป็ นหน่วยทีมีทีตั งอยู่ใกล้สถานศึกษาทางพลเรือน เพือจะได้มีโอกาสเข้ารับการศึกษาเพือเพิม
คุณวุฒิการศึกษาทางพลเรือนถึงแม้ว่าทีตั งหน่วยอยู่ห่างไกลจากภูมิลําเนาเดิม(ครอบครัว) นักเรียน
นายสิบทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่ต้องการทีจะเรียนรู้วิทยาการสมัยใหม่ของอาวุธยุทโธปกรณ์
และวัสดุอุปกรณ์ต่างๆ และจะเลือกหน่วยทีเป็ นหน่วยสนับสนุนการรบ เช่น กองพันทหารปื น

้
๔๓
ใหญ่ หรือกองพันทหารปื นใหญ่ต่อสู้อากาศยาน ซึ งจะต้องใช้ความรู้ความสามารถในเรืองเทคนิค
ของเหล่าเป็ นอย่างมาก รวมทั งจะต้องมีสภาพร่างกายทีทรหดอดทนต่อความตรากตรําในการทํางาน
ความต้องการในการเลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการของนักเรียนนายสิบทหารบก
เหล่าทหารปื นใหญ่ดังกล่าว ส่งผลดีต่อกองทัพบกโดยตรง เพราะกองทัพบกจะได้นายทหารชั น
ประทวนทีมีความมุ่งมั นในการทํางานและพัฒนาศักยภาพของตนเองมากกว่าการคิดในเรืองส่วนตัว
ทีจะเลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการทีอยู ่ใกล้ครอบครัว ดังนั นข้อมูลทีได้มาจึงไม่สนับสนุน
สมมติฐานทีว่า ภูมิลําเนาของนักเรียนนายสิบทหารบก เหล่าทหารปื นใหญ่ มีผลกระทบต่อนักเรียน
นายสิบทหารบก เหล่าทหารปื นใหญ่ ในการตัดสินใจเลือกหน่วยของกองทัพบก มากกว่าความ
คาดหวังในความก้าวหน้าในการรับราชการ
๒. การดําเนินกรรมวิธี ในการเลือกหน่วยของนักเรียนนายสิบทหารบก เหล่าทหารปื น
ใหญ่ดีอยู ่แล้ว และควรเพิมเติม คือ ควรแจ้งให้นักเรียนนายสิบทราบแต่เนินล่วงหน้า ควรให้สิทธิผู
ทีมีผลการศึกษาดีกว่าเป็ นผู ้มีสิทธิเลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการก่อนเรียงตามลําดับไป ควรให้มี
ผู ้แทนหน่วยระดับกรมหรือเทียบเท่ามาแนะนําหน่วยถึงระดับกองพันหรือเทียบเท่าและ มีการ
ซักซ้อมในการเลือกหน่วย
นักเรี ยนนายสิ บทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่มีความต้องการทราบแต่เนิ น
ล่วงหน้าถึงตําแหน่งและหน่วย ทีจะเปิ ดให้นักเรียนนายสิบเลือกได้ ซึ งอาจใช้ข้อมูลทีมีอยู ่ หรือสถิติ
เดิมของหน่วยทีสามารถเปิ ดเผยได้ หรือโดยการประมาณการตําแหน่งทีน่าจะเปิ ดในปี ปัจจุบัน
เพือให้นักเรียนนายสิบได้ทราบเป็ นข้อมูลในการตัดสินใจและเตรียมตัวล่วงหน้า ควรให้สิทธิผู้ทีมี
ผลการศึกษาดีกว่าเป็ นผู้มีสิทธิเลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการก่อนเรียงตามลําดับไป ควรให้มีผู้แทน
หน่วยระดับกรมหรือเทียบเท่ามาแนะนําหน่วยถึงระดับกองพันหรือเทียบเท่า เพือให้นักเรียนนาย
สิบทหารบก เหล่าทหารปื นใหญ่ได้ทราบก่อนการซักซ้อมการเลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการครั ง
แรก และให้มีการซักซ้อมในการเลือกหน่วยอย่างน้อย ๒ ครั ง ก่อนจะทําการเลือกจริงในครั ง
ที ๓ แต่มีนักเรียนนายสิบส่วนน้อยเท่านั นทีมีความเห็นว่าควรมีการจัดกลุ่มนักเรียนนายสิบทีมี
ความต้องการในการเลือกหน่วยตามความต้องการของตนเองเป็ นกลุ่มๆ
ความต้องการของนักเรียนนายสิบทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่เกียวกับการดําเนิน
กรรมวิธีในการเลือกหน่วยดังกล่าวเป็ นการสนับสนุนสมมติฐานทีว่า การแก้ปัญหาการดําเนิน
กรรมวิธี ในการเลือกหน่วยของนักเรียนนายสิบทหารบก เหล่าทหารปื นใหญ่ ควรแจ้งให้นักเรียน
นายสิบทราบแต่เนิ นล่วงหน้า ถึงตําแหน่งและหน่วย ทีจะเปิ ดให้นักเรียนนายสิบเลือกได้ ซึ งอาจใช้
ข้อมูลทีมีอยู ่ หรือสถิติเดิมของหน่วยทีสามารถเปิ ดเผยได้ หรือโดยการประมาณการตําแหน่งทีน่าจะ

๔๔
เปิ ดในปี ปัจจุบัน เพือให้นักเรียนนายสิบได้ทราบเป็ นข้อมูลในการตัดสินใจและเตรียมตัวล่วงหน้า
และให้มีการซักซ้อมในการเลือกหน่วยอย่างน้อย ๒ ครั ง ก่อนจะทําการเลือกจริงในครั งที ๓ แต่
ไม่สนับสนุนสมมติฐานทีว่า ควรมีการจัดกลุ่มนักเรียนนายสิบทีมีความต้องการในการเลือกหน่วย
ตามความต้องการของตนเองเป็ นกลุ่มๆ

บทที ๕
สรุปและข้อเสนอแนะ
สรุปการทําวิจัย
การวิจัยในครั งนี เป็ นการวิจัยแบบผสมคือ มีทั งการวิจัยเชิงปริ มาณและการวิจัยเชิง
พรรณนา ในเรืองแรงจูงใจทีมีผลกระทบต่อนักเรียนนายสิบทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่ในการ
เลือกรับราชการในหน่วยของกองทัพบก เนืองจากเห็นว่านักเรี ยนนายสิบทหารบกเหล่าทหาร
ปื นใหญ่เป็ นบุคลากรทีมีความสําคัญต่อเหล่าทหารปื นใหญ่ และกองทัพบกเป็ นอย่างยิ งเพราะเมือ
นักเรี ยนนายสิ บทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่จบการศึกษาจากโรงเรี ยนทหารปื นใหญ่ จะเป็ น
นายทหารชั นประทวนทีมีความรู้ความสามารถในทางเทคนิคของเหล่า และปกครองบังคับบัญชา
ทหารกองประจําการจํานวนหนึ งทําหน้าทีสนับสนุนการรบ ผู้วิจัยได้ดําเนินการแจกแบบสอบถาม
ความคิดเห็นของนักเรียนนายสิบทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่ โดยได้ทําการแจกให้แก่นักเรียน
นายสิบทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่ รุ่ นที ๑๒ ผลัดที ๑ จํานวน ๑๐๓ นาย ซึ งจะสําเร็จ
การศึกษาและดําเนินการเลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการภายใน ๓๐ เมษายน พ.ศ.๒๕๕๒
แล้วสรุปเป็ นประเด็นภาพรวมได้ ๓ ประเด็น คือ
สรุปผลทีได้รับจากการวิจัย
ส่วนใหญ่ของนักเรียนนายสิบทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่รุ่นที ๑๒ ผลัดที ๑ มีอายุ
โดยเฉลีย ๑๘ ปี วุฒิการศึกษาส่วนใหญ่อยู่ในระดับ ม.๖ มีภูมิลําเนาเดิมอยู ่ในจังหวัดในภาค
ตะวันออกเฉียงเหนือเป็ นส่วนใหญ่ มีความคิดเห็นเกียวกับหน่วยทีจะเลือกเข้ารับราชการเมือจบ
การศึกษาจากโรงเรียนทหารปื นใหญ่คือ จะเลือกเข้ารับราชการในหน่วยทีมีอัตรา (ตําแหน่งที
สูงขึ น) ว่างมากสําหรับรองรับความก้าวหน้าในอาชีพราชการในอนาคตถึงแม้ว่าทีตั งหน่วยอยู่
ห่างไกลจากภูมิลําเนาเดิม (ครอบครัว) แสดงให้ทราบว่านายทหารชั นประทวนทีเพิ งสําเร็ จ
การศึกษา ยังมีความมุ่งหวังทีจะก้าวหน้าในอาชีพของตนเองมากกว่าทีจะคิดอยู ่ใกล้ครอบครัว และ

๔๖
ยังคงมีสถานภาพโสดมากกว่าพวกมีภาระทางด้านครอบครัว แต่ก็ยังมีพวกทีให้ความสําคัญกับ
ครอบครัวอยู่บ้าง มีจิตใจทีจะใช้ความรู้ความสามารถทีได้รับการศึกษาในวิชาเหล่าทีได้รับ
การศึกษาจากโรงเรียนทหารปื นใหญ่ จึงตั งใจทีจะเลือกหน่วยทีเป็ นหน่วยสนับสนุนการรบ เช่น
กองพันทหารปื นใหญ่ หรือกองพันทหารปื นใหญ่ต่อสู้อากาศยานมากกว่าทีจะเลือกเข้ารับราชการใน
หน่วยทีเน้นหนักงานทางด้านธุรการ หรืองานทางด้านการศึกษา แต่ก็ยังถือว่าเป็ นเกณฑ์ทีไม่สูงนัก
มีความตั งใจใฝ่ เรียนรู้เพิ มเติมซึ งเห็นได้จากตั งใจทีจะเลือกเข้ารับราชการในหน่วยทีมีทีตั งอยู่ใกล้
สถานศึกษาทางพลเรือน เพือจะได้มีโอกาสเข้ารับการศึกษา เพือเพิมคุณวุฒิการศึกษาทางพลเรือน
ถึงแม้ว่าทีตั งหน่วยอยู่ห่างไกลจากภูมิลําเนาเดิม (ครอบครัว) ต้องการความสะดวกสบายและความ
คล่องตัวในการทํางานมากกว่าทีจะต้องบุกเบิกหรือสร้างสรรค์หน่วยก่อตั งใหม่ จากเหตุผลทีว่า
ตั งใจจะเลือกเข้ารับราชการในหน่วยทีก่อตั งมานานแล้ว เพราะเป็ นหน่วยทีมีความสมบูรณ์ในเรือง
ระบบการทํางานและสถานทีในการทํางานทีพร้อม และสะดวกสบาย แต่ก็ยังพอมีผู้ทีมีทัศนะหนัก
เอาเบาสู้ทุกรูปแบบอยู ่บ้าง มีความสนใจใคร่ในวิทยาการและเทคโนโลยีสมัยใหม่ เพราะตั งใจ
ค่อนข้างมากทีจะเลือกเข้ารับราชการในหน่วยทีมีอาวุธยุทโธปกรณ์ และวัสดุอุปกรณ์ต่างๆ ที
ทันสมัยและมีเทคโนโลยีสูง เพราะรู้สึกเป็ นความท้าทาย ทีจะได้เรียนรู้วิทยาการสมัยใหม่
ส่วนใหญ่ของนักเรี ยนนายสิ บทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่รุ่นที ๑๒ ผลัดที ๑ มี
ความเห็นเกียวกับการดําเนินกรรมวิธีเลือกหน่วย เพือเข้ารับราชการของนักเรียนนายสิบทหารบก
เหล่าทหารปื นใหญ่ คือ ควรมีการซักซ้อมการเลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการมากกว่า ๑ ครั ง
ก่อนดําเนินการเลือกจริงโดยให้ระยะเวลาของการซักซ้อมต่างกันพอเหมาะคือ ให้มีการซักซ้อม
โดยพิจารณาจากลําดับทีของนักเรียนทีจัดเรียงลําดับตามผลการเรียนมีการเปลียนแปลงจากเดิมมาก
พอสมควรเป็ นเกณฑ์ในการกําหนดวันซักซ้อม แสดงให้เห็นว่านักเรียนนายสิบทหารบกเหล่า
ทหารปื นใหญ่รุ่นที ๑๒ ผลัดที ๑ ต้องการความพร้อมและความเป็ นระเบียบเรียบร้อยในการ
ดําเนินกรรมวิธีเลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการ ต้องการให้การจัดลําดับทีในการเลือกหน่วยเพือเข้า
รับราชการ ควรให้สิทธิผู้ทีมีผลการศึกษาดีกว่าเป็ นผู้มีสิทธิเลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการก่อนเรียง
ตามลําดับไป แสดงว่านักเรี ยนนายสิ บทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่รุ่ นที ๑๒ ผลัดที ๑
เห็นความสําคัญของการฝึ กศึกษาหาความรู้ จึงมีแนวความคิดให้ใช้ผลการฝึ กศึกษาเป็ นเครืองตัดสิน
ทีสําคัญในการจัดลําดับที และเพือความไม่ประมาทและป้ องกันความฉุกละหุกและสับสนของ
นักเรียนนายสิบทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่รุ่นที ๑๒ ผลัดที ๑ ในระหว่างการดําเนินกรรมวิธีใน
การเลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการ นักเรียนนายสิบทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่รุ่นที ๑๒ ผลัดที ๑
ส่วนมากจึงมีความเห็นด้วยกับการทีควรให้นักเรียนนายสิบทหารบก เหล่าทหารปื นใหญ่ กําหนด

๔๗
ความต้องการหน่วยทีประสงค์จะเข้ารับราชการเรียงตามลําดับความต้องการ ๓ ลําดับ เพือเป็ น
แผนสํารองในกรณีทีการเลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการจริงไม่เป็ นไปตามทีซักซ้อม นักเรียนนายสิบ
ทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่รุ่ นที ๑๒ ผลัดที ๑ ต้องการทีจะศึกษาหน่วยเพือประกอบการ
ตัดสินใจเลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการ โดยให้มีผู้แทนหน่วยระดับกรมหรือเทียบเท่ามาแนะนํา
หน่วยถึงระดับกองพันหรือเทียบเท่าเพือให้นักเรียนนายสิบทหารบก เหล่าทหารปื นใหญ่ได้ทราบ
ก่อนการซักซ้อมการเลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการครั งแรก นอกจากนี นักเรียนนายสิบทหารบก
เหล่าทหารปื นใหญ่รุ่นที ๑๒ ผลัดที ๑ ยังมีข้อเสนอแนะทีน่าสนใจคือ มีความโปร่งใสในเรือง
ของคะแนน สามารถให้นักเรียนนายสิบทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่ทราบในทุกรายวิชา มีการ
สํารวจความต้องการเลือกหน่วยของนักเรียนนายสิบเหล่าทหารปื นใหญ่ เพือเป็ นข้อมูลประกอบ
การพิจารณาการเปิ ดอัตราการบรรจุ
การจัดลําดับสิทธิในการเลือกหน่วย ควรเน้นทีผลการเรียนและคะแนนความประพฤติ
เป็ นสําคัญ ไม่ควรจัดแบ่งเป็ นส่วนในการเลือกหน่วย แต่ควรเรียงตามลําดับคะแนน แต่ในประเด็น
ดังกล่าวยังมีข้อเสนอแนะทีแตกต่างคือ การจัดลําดับสิทธิในการเลือกหน่วยควรแบ่งเป็ นกลุ่มๆ ละ
ประมาณ ๒๐ นาย และเรียงตามลําดับคะแนน เพือให้แต่ละหน่วยมีโอกาสได้รับการบรรจุนักเรียน
นายสิบทีมีผลการเรียนดีเท่าเทียมกันทุกหน่วย มีการแจ้งผลการศึกษาของนักเรียนนายสิบเหล่า
ทหารปื นใหญ่ โดยเร็ว
ความคิดเห็นของอาจารย์และบุคลากรทีเกียวข้องกับการศึกษา มีความคิดเห็นว่า
นักเรียนนายสิบทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่ รุ่นที ๑๒ ผลัดที ๑ มีความสนใจใฝ่ เรียนรู้ตั งใจรับ
การฝึ กศึกษาวิชาทหารปื นใหญ่เป็ นอย่างดี เพราะเมือจบการศึกษาไปเป็ นนายทหารชั นประทวน
แล้วจะต้องนําความรู้ในเรืองเทคนิคของเหล่าทหารปื นใหญ่ไปใช้ทีหน่วย ส่วนใหญ่มีอุดมการณ์
มุ่งมั นทีจะทํางานทีสมบุกสมบัน หนักเอาเบาสู้ และถ้าเป็ นไปได้ก็อยากทีจะอยู ่ใกล้ครอบครัวด้วย
มีความต้องการเพิ มคุณวุฒิการศึกษาทางพลเรือน เพือเพิ มโอกาสในเรืองความเจริญก้าวหน้าใน
อนาคต และอาจสามารถเพิ มโอกาสในการย้ายหรือโอนหน่วยงาน รวมทั งอาจเป็ นช่องทางในการ
ไปประกอบอาชีพส่วนตัวเมือมีโอกาส แรงจูงใจอืนทีชักนําให้นักเรียนนายสิบทหารบกเหล่าทหาร
ปื นใหญ่ผลัดนี เลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการคือ เกียรติประวัติของหน่วย สวัสดิการทีหน่วยสามารถ
ให้แก่กําลังพลได้ ค่าครองชีพของแต่ละพื นทีทีเป็ นทีตั งหน่วย
ความคิดเห็นของอาจารย์และบุคลากรทีเกียวข้องกับการศึกษา ในเรื องการดําเนิน
กรรมวิธีเลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการเมือจบการศึกษาจากโรงเรียนทหารปื นใหญ่ มีความคิดเห็นว่า
การดําเนินกรรมวิธีในการเลือกหน่วยเข้ารับราชการเมือสําเร็จการศึกษาของนักเรียนนายสิบทหารบก

๔๘
เหล่าทหารปื นใหญ่ดีอยู ่แล้ว และการจัดลําดับทีให้สิทธินักเรียนนายสิบเหล่าทหารปื นใหญ่ในการ
เลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการ ควรนําคะแนนความประพฤติของนักเรียนนายสิบเหล่าทหารปื นใหญ่
มาพิจารณาร่วมด้วย เพือเป็ นการฝึ กให้นักเรียนนายสิบเหล่าทหารปื นใหญ่เป็ นผู้มีระเบียบวินัย
ตั งแต่ยังเป็ นนักเรียนนายสิบเหล่าทหารปื นใหญ่ แต่ในปัจจุบันใช้เฉพาะคะแนนจากการศึกษาและ
การฝึ กเท่านั นในการจัดลําดับที
ข้อเสนอแนะ
๑. ข้อเสนอแนะในการแก้ปํ ญหา
ก. จากสรุปผลทีได้รับจากการวิจัยทําให้ทราบว่า แรงจูงใจทีมีผลกระทบต่อนักเรียน
นายสิบทหารบก เหล่าทหารปื นใหญ่ ในการเลือกรับราชการในหน่วยของกองทัพบกในปัจจุบัน
ประกอบด้วยลักษณะของหน่วยทีมีอัตรา (ตําแหน่งทีสูงขึ น) ว่างมากสําหรับรองรับความก้าวหน้า
ในอาชีพราชการในอนาคต เป็ นหน่วยทีเป็ นหน่วยสนับสนุนการรบ เช่น กองพันทหารปื นใหญ่
หรือกองพันทหารปื นใหญ่ต่อสู้อากาศยาน ตั งอยู่ใกล้สถานศึกษาทางพลเรือนเพือจะได้มีโอกาส
เข้ารับการศึกษาเพือเพิ มคุณวุฒิการศึกษาทางพลเรือน หน่วยทีมีความสมบูรณ์ในเรืองระบบการ
ทํางานและสถานทีในการทํางานทีพร้อมและสะดวกสบาย มีอาวุธยุทโธปกรณ์และวัสดุอุปกรณ์
ต่างๆ ทีทันสมัยและมีเทคโนโลยีสูง ซึ งแรงจูงใจในเรืองลักษณะของหน่วยมีทั งทีหน่วยมีอยู่แล้ว
และทีหน่วยยังไม่มี ผู้วิจัยมีข้อเสนอแนะดังนี
๑) การหมุนเวียนกําลังพลเมือมีโอกาสทําได้ เช่น เมือมีตําแหน่งว่างเกิดขึ น
ให้รีบดําเนินการปรับย้ายทันทีโดยเฉพาะตําแหน่งทีมีอัตราสูงขึ น
๒) ส่งเสริมกําลังพลทางด้านการศึกษาทั งทางทหารและพลเรือน เช่น มีการ
ประชาสัมพันธ์ข่าวประกาศรับสมัครบุคคลเข้ารับการศึกษาทีเป็ นประโยชน์ทุกเรืองโดยเร็ว เพือให้
กําลังพลทีสนใจจะเข้ารับการศึกษาสามารถดําเนินการได้ทันเวลา นํากําลังพลทีสําเร็จการศึกษา
แล้วมาใช้งานหรือขยายผลภายในหน่วย เพือไม่ให้กําลังพลดังกล่าวลืมเรืองทีเรียนมาและเป็ นการ
ฝึ กฝนความชํานาญของกําลังพลด้วย
๓) จัดสถานทีทํางานและสํานักงานให้สะอาด มีระเบียบเรี ยบร้อย มีสิ งที
จําเป็ นสําหรับการทํางาน โดยไม่ควรให้กําลังพลต้องเสียค่าใช้จ่ายในการจัดหาของใช้ส่วนรวมที
ไม่ใช่ของใช้ส่วนตัว

๔๙
๔) ปรนนิบัติบํารุงอาวุธยุทโธปกรณ์ให้อยู ่ในสภาพทีสามารถใช้งานได้เสมอ
เพือจะได้ถ่ายทอดความรู้ให้กําลังพลรุ่นต่อๆ ไป
๕) เน้นยํ าเรืองสวัสดิการกําลังพล
ข. ในเรืองการดําเนินกรรมวิธีในการเลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการนั นดีอยู ่แล้ว และ
ควรเพิมรายละเอียด คือ
๑) ให้นักเรียนนายสิบทหารบก เหล่าทหารปื นใหญ่ กําหนดความต้องการ
หน่วยทีประสงค์จะเข้ารับราชการเรียงตามลําดับความต้องการ ๓ ลําดับ เพือเป็ นแผนสํารองใน
กรณีทีการเลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการจริงไม่เป็ นไปตามทีซักซ้อม
๒) ให้มีผู้แทนหน่วยระดับกรมหรือเทียบเท่า มาแนะนําหน่วยถึงระดับกอง
พันหรือเทียบเท่าเพือให้นักเรียนนายสิบทหารบก เหล่าทหารปื นใหญ่ ได้ทราบก่อนการซักซ้อมการ
เลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการครั งแรก
๒.จุดอ่อนและเรืองทีควรทําวิจัยต่อไป
มีเรืองทีน่าสนใจอยู ่อีกเรื องหนึ งคือ ควรนําผลของคะแนน ความประพฤติของ
นักเรียนนายสิบทหารบก เหล่าทหารปื นใหญ่ มาพิจารณาเพือประกอบในการจัดลําดับทีของสิทธิ
ในการเลือกหน่วยด้วยหรือไม่ เพราะในปัจจุบันใช้เฉพาะคะแนนจากการศึกษาและการฝึ กเท่านั น
ในการจัดลําดับที และถ้าจะนําคะแนนความประพฤติมาคิดด้วยแล้ว ควรจะนํามาใช้อย่างไร
นํามาใช้ทั งหมดหรือนํามาใช้เป็ นสัดส่วนเท่าไร ผู้วิจัยมีความคิดว่าเป็ นเรื องทีควรจะได้มีการ
ศึกษาวิจัยเพิ มเติม เพือจะได้เป็ นประโยชน์กับการดําเนินกรรมวิธีเลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการ
ต่อไป

บรรณานุกรม
หนังสือ
จุลจักร นนทกร. กําไรความคิดจากชีวิตทีติดลบ. กรุงเทพฯ : นวสาสน์
การพิมพ์,๒๕๕๐.
เฟอร์ดินันด์ เอฟ. โฟนีส์ เรียบเรียงโดย ฉัตรชัย อินทสุวรรณ ฝึ กลูกน้องให้เก่ง. กรุงเทพฯ :
ห้างหุ้นส่วน จํากัด เอช – เอน การพิมพ์,๒๕๓๖.
จอร์จ ชินน์ เรียบเรียงโดย นภดล เวชสวัสดิ บุคลิกภาพสู ่ความเป็ นผู้นํา. กรุงเทพฯ :
ห้างหุ้นส่วน จํากัด เอช – เอน การพิมพ์,๒๕๓๒.
อนันต์ เกตุวงศ์ หลักและเทคนิคการวางแผน.กรุงเทพฯ :
สํานักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์,๒๕๓๔.
เครือวัลย์ ลิมปิ ยะศรีสกุล การวิจัยทางรัฐประศาสนศาสตร์ กรุงเทพฯ
จุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย,๒๕๓๐.
หนังสือราชการ
กองทัพบก. หลักสูตรการศึกษา หมายเลขหลักสูตร ๗, ๖ – ช.-๑๑๑, ๐๐๖ สําหรับนักเรียน
นายสิบทหารบก หลักสูตร ๑ ปี หมายเลข ชกท.๑๑๑, ๐๐๖ ,๒๕๕๐
เอกสารวิจัยส่วนบุคคล
ไพโรจน์
กฤษดา
รวยลาภ,พันเอก, “การพิจารณาความดีความชอบของข้าราชการสังกัดกองบัญชาการ
ทหารสูงสุด” เอกสารวิจัยนักศึกษาวิทยาลัยเสนาธิการทหาร รุ่นที ๔๑
วิทยาลัยเสนาธิการทหาร สถาบันวิชาการป้ องกันประเทศ,๒๕๔๓
นรภูมิพิภัชน์,พันเอก, “การเรียนภาษาอังกฤษในโรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า
ศึกษากรณีหลังเปลียนหลักสูตร เป็ นหลักสูตรปัจจุบัน พ.ศ.๒๕๓๔” เอกสาร
วิจัยนักศึกษาวิทยาลัยเสนาธิการทหาร รุ่นที ๔๓ วิทยาลัยเสนาธิการทหาร
สถาบันวิชาการป้ องกันประเทศ,๒๕๔๕
สุชาติ
หนองบัว,พันเอก, “แนวทางการบริหารจัดการกําลังพลของกองทัพบกให้สอดคล้องกับ
ยุทธศาสตร์การป้ องกันประเทศของกระทรวงกลาโหม” เอกสารวิจัย
นักศึกษาวิทยาลัยเสนาธิการทหาร รุ่นที ๔๔ วิทยาลัยเสนาธิการทหาร

๕๑
วีรัณ
สถาบันวิชาการป้ องกันประเทศ,๒๕๔๖
ฉันทศาสตร์โกศล,พันเอก,“คุณภาพชีวิตของนายทหารชั นประทวน : ศึกษา
เฉพาะกรณีศูนย์ต่อสู้ป้ องกันภัยทางอากาศ กองทัพบก” เอกสารวิจัยนักศึกษาวิทยาลัย
เสนาธิการทหาร รุ่นที ๔๔ วิทยาลัยเสนาธิการทหาร สถาบันวิชาการป้ องกัน
ประเทศ,๒๕๔๖

ภาคผนวก

ผนวก ก
หลักสูตร สําหรับนักเรียนนายสิบทหารบก หลักสูตร ๑ ปี
หลักสูตรการศึกษา หมายเลขหลักสูตร ๗,๖ - ช. - ๑๑๑,๐๐๖ สําหรับนักเรียนนาย
สิบทหารบกหลักสูตร ๑ ปี หมายเลข ชกท. ๑๑๑,๐๐๖ ระยะเวลาการศึกษา ๕๒ สัปดาห์ หรือ
๒,๐๘๐ ชัวโมง ทบ. อนุมัติเมือ ๒๒ ส.ค. ๕๐ (ตามอนุมัติ ผบ.ทบ. (จก.ยศ.ทบ. รับคําสั งฯ)
ท้ายหนังสือ กศ.ยศ.ทบ. ที กห ๐๔๖๑.๑๑/๑๔๘๐ ลง ๒๒ ส.ค. ๕๐ ) การศึกษาแบ่งเป็ น ๒ ตอน
ตอนที ๑ ศึกษาทีโรงเรียนนายสิบทหารบก
ตอนที ๒ ศึกษาทีโรงเรียนเหล่า
ตอนที ๑ หมายเลขหลักสูตร ๗ - ช - ๑๑๑ หมายเลข ชกท. ๑๑๑
ความมุ ่งหมาย เพือให้นักเรียนนายสิบทีสําเร็จการศึกษา
๑. เป็ นครูฝึ กทหารได้
ได้
๒. มีความรู้ สามารถทีจะปฏิบัติหน้าทีเป็ นผู้นําหน่วยทหารขนาดเล็กในอัตรา ส.อ.ได้
๓. มีความรู้พื นฐานเกียวกับอาวุธประจําหน่วยทหารราบ ระดับหมวดปื นเล็ก
๔.เป็ นเจ้าหน้าทีเสมียนในกองบังคับการ โดยสามารถพิมพ์ดีดและใช้งานคอมพิวเตอร์
๕. มีพื นฐานการขับรถยนต์ทหาร
๖. มีความรู้พื นฐานวิชาเหล่าทหารทีเลือกเข้ารับราชการ
คุณสมบัติของผู ้เข้ารับการศึกษา
ระยะเวลาการศึกษา ๒๖ สัปดาห์ หรือ ๑,๐๔๐ ชัวโมง ดังนี
๑. การฝึ กศึกษา ๒๒ สัปดาห์
๒. การฝึ กภาคสนาม ๓ สัปดาห์
๓. เวลาเบ็ดเตล็ด ๑ สัปดาห์
ตามระเบียบ ทบ.ว่าด้วยนักเรียนนายสิบทหารบก

๕๔
ทีตั งสถานทีศึกษา โรงเรียนนายสิบทหารบก ค่ายธนะรัชต์ อําเภอปราณบุรี จังหวัด
ประจวบคีรีขันธ์ ๗๗๑๖๐
หลักสูตร นักเรียนนายสิบทหารบก หลักสูตร ๑ ปี
ระยะเวลาการศึกษา ๒๖ สัปดาห์ หรือ ๑,๐๔๐ (๒๗๙) ชั วโมง ๒๔ หน่วยกิต
ลําดับ วิชา ชัวโมง
๑. การฝึ กเบืองต้น ๑๓๒ (๖๐)
๑.๑ การฝึ กเบื องต้น (๑๓๒)
๑.๑.๑ การฝึ กบุคคลท่ามือเปล่า (๔๔)
๑.๑.๒ การฝึ กบุคคลท่าอาวุธ (๔๔)
๑.๑.๓ การฝึ กแถวชิด (๔๔)
๑.๒ การทดสอบความสมบูรณ์แข็งแรงของร่างกาย - (๔๐)
๑.๓ การอบรม - (๒๐)
๑.๓.๑ คุณลักษณะของทหาร (๒)
๑.๓.๒ แบบธรรมเนียมของทหาร (๖)
๑.๓.๓ คุณธรรมของทหาร (๕)
๑.๓.๔ มารยาทและวินัยของทหาร (๓)
๑.๓.๕ ความรักและการป้ องกันประเทศชาติ (๒)
๑.๓.๖ อุดมการณ์กําลังพลของกองทัพบก (๒)
๒. วิชาทหาร ๕๖๐ (๓๒)
๒.๑ วิชาสือสาร (๔๐)
๒.๑.๑ การสือสารทางวิทยุ (๒๓)
๒.๑.๒ การสือสารทางสาย (๑๗)
๒.๒ การปฐมพยาบาล สุขศาสตร์ สุขวิทยา อนามัย (๒๐)
และนิวเคลียร์ ชีวะ เคมี
๒.๒.๑ การปฐมพยาบาล (๑๔)
๒.๒.๒ สุขศาสตร์ (๒)
๒.๒.๓ นิวเคลียร์ ชีวะ เคมี (๔)

๕๕
ลําดับ วิชา ชัวโมง
๒.๓ วิชาแผนที (๔๐) (๔)
๒.๔ วิชาอาวุธและการใช้อาวุธ (๒๑๔)
๒.๔.๑ ปลย.เอ็ม.๑๖ เอ.๑ (๔๐)
๒.๔.๒ ปลย.เอ็ม.๑๖ เอ.๒ (๑๒)
๒.๔.๓ เครืองยิงลูกระเบิด ขนาด ๔๐ มม.เอ็ม.๒๐๓ (๑๖)
๒.๔.๔ เครืองยิงลูกระเบิดอัตโนมัติขนาด ๔๐ มม. (๘)
๒.๔.๕ ปื นพก ๘๖ ขนาด .๔๕ นิว (๑๖)
๒.๔.๖ ปื นเล็กกล เอ็ม.๒๔๙ (๒๔)
๒.๔.๗ ปื นกล เอ็ม.๖๐ (๓๐)
๒.๔.๘ ปื นกล แบบ ๓๘ (๘)
๒.๔.๙ ลูกระเบิดขว้าง (๑๒)
๒.๔.๑๐ ทุ่นระเบิดกับระเบิด (๒๐)
๒.๔.๑๑ การระเบิดทําลาย (๘)
๒.๔.๑๒ กับระเบิดแสวงเครือง (๘)
๒.๔.๑๓ การใช้ดาบปลายปื น (๑๒)
๒.๕ วิชายุทธวิธี (๑๗๘) (๒๘)
๒.๕.๑ การฝึ กเป็ นบุคคล (๓๖) (๔)
๒.๕.๒ หน้าทีเฉพาะทางเทคนิค (๒๖)
๒.๕.๓ การยิงทีมีการตรวจการณ์ (๔)
๒.๕.๔ การเดินทางไกลและพักแรม (๘)(๑๖)
๒.๕.๕ การฝึ กเป็ นหน่วย (๑๐๔)(๘)
๒.๖ วิชาเหล่าทหาร (๖๘)
๒.๖.๑ วิชาเหล่าทหารราบ (๔)
๒.๖.๒ วิชาเหล่าทหารม้า (๔)
๒.๖.๓ วิชาเหล่าทหารปื นใหญ่ (๔)
๒.๖.๔ วิชาเหล่าทหารช่าง (๔)
๒.๖.๕ วิชาเหล่าทหารสือสาร (๔)
๒.๖.๖ วิชาเหล่าทหารสรรพาวุธ (๔)

๕๖
ลําดับ วิชา ชัวโมง
๒.๖.๗ วิชาเหล่าทหารแพทย์ (๔)
๒.๖.๘ วิชาเหล่าทหารขนส่ง (๔)
๒.๖.๙ วิชาเหล่าทหารพลาธิการ (๔)
๒.๖.๑๐ วิชาเหล่าทหารการเงิน (๔)
๒.๖.๑๑ วิชาเหล่าทหารการสัตว์ (๔)
๒.๖.๑๒ วิชาเหล่าทหารพระธรรมนูญ (๔)
๒.๖.๑๓ วิชาเหล่าทหารสารวัตร (๔)
๒.๖.๑๔ วิชาเหล่าทหารดุริยางค์ (๔)
๒.๖.๑๕ วิชาเหล่าทหารสารบรรณ (๔)
๒.๖.๑๖ วิชาเหล่าทหารการข่าว (๔)
๒.๖.๑๗ วิชาเหล่าทหารแผนที (๔)
๓. วิชาการศึกษาทัวไป ๑๗๒ (๑๘๗)
๓.๑ วิชาการขับรถยนต์ทหาร (๔๐) (๘)
๓.๒ วิชาผู้นําทางทหารและการฝึ กปฏิบัติทีมุ่งเน้นผลการปฏิบัติ (๒๔)
๓.๓ วิชาระเบียบงานสารบรรณ (๑๖)
๓.๔ วิชาภาษาอังกฤษทางทหาร (๒๐)
๓.๕ วิชาคอมพิวเตอร์เบื องต้น (๓๐)
๓.๖ วิชาพิมพ์ดีดภาษาไทย (๓๐)
๓.๗ วิชาเอดส์ศึกษา (๘)
๓.๘ วิชาการป้ องกันยาเสพติด (๔)
๓.๙ การบรรยายพิเศษ (-) (๑๗๙)
๓.๙.๑ ประวัติศาสตร์ชาติไทย (-) (๒๔)
๓.๙.๒ ประวัติศาสตร์ทหาร (-) (๑๖)
๓.๙.๓ ความรู้ทั วไป (-) (๒๕)
๓.๙.๔ วิชาศีลธรรมและจริยธรรม (-) (๒๔)
๓.๙.๑๐ ทัศนศึกษาและดูงาน (-) (๙๐)
๔. การฝึ กภาคสนาม ๑๓๒

๕๗
ตอนที ๒ หมายเลขหลักสูตร ๖ - ช - ๐๐๖ หมายเลข ชกท. ๐๐๖
ความมุ ่งหมาย เพือให้นักเรียนนายสิบทีสําเร็จการศึกษา
๑. มีความรู้ความสามารถปฏิบัติหน้าทีในส่วนกองบังคับการส่วนยิง ป.สนาม, หมู ่ ป.,
หมู ่กระสุน ในอัตรา ส.อ. ได้
๒. มีความรู้ความสามารถปฏิบัติหน้าทีในส่วนของหน่วยยิง ปตอ. ในอัตรา ส.อ. ได้
๓. มีความรู้ความสามารถปฏิบัติหน้าทีเป็ นเจ้าหน้าทีหลักฐานทางระดับ,ทางสูง และ
เจ้าหน้าทีบันทึกหลักฐานใน ศอย.
๔. มีความรู้ความสามารถปฏิบัติหน้าทีเป็ นเจ้าหน้าทีในหมู ่ตรวจการณ์หน้าได้
๕. มีความรู้ความสามารถปฏิบัติหน้าทีในชุดแผนที ป. ในอัตรา ส.อ. ได้
๖. เป็ นผู้นําทีดีมีคุณธรรม มีสุขภาพร่างกายแข็งแรง ทรหด อดทนต่อการตรากตรํา
ทํางานในหน้าทีตามภารกิจ
คุณสมบัติของผู ้เข้ารับการศึกษา
ระยะเวลาการศึกษา
ทีตั
ตามระเบียบ ทบ. ว่าด้วยนักเรียนนายสิบทหารบก
๒๖ สัปดาห์ ๑,๐๔๐ ชัวโมง
งสถานศึกษา โรงเรียนทหารปื นใหญ่ ศูนย์การทหารปื นใหญ่ ค่ายพหลโยธิน
อําเภอเมือง จังหวัดลพบุรี ๑๕๑๖๐
หลักสูตร นักเรียนนายสิบทหารบกหลักสูตร ๑ ปี เหล่าทหารปื นใหญ่
ระยะเวลาการศึกษา ๒๖ สัปดาห์ ๑,๐๔๐ (๑๑๖) ชัวโมง
วิชา เรืองทีทําการสอน ชัวโมง
๑. ภาค ๗๙๒
วิชาการ ๑.๑ วิชาหลัก
๑.๑.๑ ทบทวนคณิตศาสตร์ และการใช้เครืองคํานวณ ๔๘
๑.๑.๑.๑ เลขคณิตและพีชคณิต (๔)
๑.๑.๑.๒ เรขาคณิต (๔)
๑.๑.๑.๓ ตรีโกณมิติ (๘)

๕๘
วิชา เรืองทีทําการสอน ชัวโมง
๑.๑.๑.๔ พละคณิต (๘)
๑.๑.๑.๕ กฎของไซน์ (๔)
๑.๑.๑.๖ การสอบครั งที ๑ (๒)
๑.๑.๑.๗ การใช้เครืองคํานวณ (๑๖)
๑.๑.๑.๘ การสอบครั งสุดท้าย (๒)
๑.๑.๒ อาวุธศึกษาปื นใหญ่สนาม ๖๘
๑.๑.๒.๑ ประวัติและวิวัฒนาการของปื นใหญ่สนาม (๒)
๑.๑.๒.๒ ปบค.๙๕ ขนาด ๑๐๕ มม. เอ็ม.๑๐๑ เอ ๑ (๖)
๑.๑.๒.๓ ปบค.ขนาด ๑๐๕ มม.แอล.๑๑๙ (๖)
๑.๑.๒.๔ ปบค.๒๕ ขนาด ๑๐๕ มม. เอ็ม.๔๒๕ (๖)
๑.๑.๒.๕ ปบค.๒๙ ขนาด ๑๐๕ มม. เอ็ม.๕๖ (๖)
๑.๑.๒.๖ การสอบ (๒)
๑.๑.๒.๗ ปกค.๓๗ ขนาด ๑๕๕ มม.เอ็ม ๑๐๙เอ.๕ อัตตาจร
และรถสายพานบรรทุกกระสุน M ๙๙๒ A๑ (๖)
๑.๑.๒.๘ ปกค. ๐๓ ขนาด ๑๕๕ มม. เอ็ม. ๑๑๔ เอ. ๑ (๖)
๑.๑.๒.๙ ปกค. ๒๕ ขนาด ๑๕๕ มม. เอ็ม. ๑๙๘ (๖)
๑.๑.๒.๑๐ ปนร. ๒๐ ขนาด ๑๕๕ มม. เอ็ม. ๗๑ (๖)
๑.๑.๒.๑๑ การสอบครั งที ๑ (๑)
๑.๑.๒.๑๒ ปนร.๓๔ ขนาด ๑๕๕ มม.แบบGHN–๔๕ A ๑(๔)
๑.๑.๒.๑๓ กระสุนและชนวน (๖)
๑.๑.๒.๑๔ การจัดการเกียวกับอาวุธ (๔)
๑.๑.๒.๑๕ การสอบครั งสุดท้าย (๑)
๑.๑.๓ ส่วนยิงปื นใหญ่สนาม ๑๒๘
(๑๖)
๑.๑.๓.๑ กล่าวนํา การจัดและหน้าทีส่วนยิง ป.สนาม (๒)
๑.๑.๓.๒ ศัพท์ทีใช้ในส่วนยิง (๔)
๑.๑.๓.๓ เครืองมือควบคุมการยิง (๖)
๑.๑.๓.๔ คําสั งยิง (๖)
๑.๑.๓.๕ การสอบครั งที ๑ (๑)
๑.๑.๓.๖ การฝึ กใช้ ปบค.๙๕ ขนาด ๑๐๕ มม. เอ็ม.๑๐๑ (๒๐)
๑.๑.๓.๗ การฝึ กหน้าทีพลประจําปื น ประกอบรถลาก (๘)
๑.๑.๓.๘ การสอบครั งที ๒ (๑)
๑.๑.๓.๙ การฝึ กใช้ ปกค.๒๕ ขนาด ๑๕๕ มม. เอ็ม. ๑๙๘ (๘)

๕๙
วิชา เรืองทีทําการสอน ชัวโมง
๑.๑.๓.๑๐ การฝึ กทดสอบเครืองควบคุมการยิง (๘)
๑.๑.๓.๑๑ การปรับเส้นเล็ง (๒)
๑.๑.๓.๑๒ การฝึ กปรับเส้นเล็ง (๘)
๑.๑.๓.๑๓ การตั ง ป. ตรงทิศ (๔)
๑.๑.๓.๑๔ การฝึ กตั ง ป.ตรงทิศ กลางวันและกลางคืน (๘ (๘))
๑.๑.๓.๑๕ การสอบ ครั งที ๑ (๒)
๑.๑.๓.๑๖การวัดมุมพื นทียอดทีกําบังและการหาระยะกําบัง
(๔)
๑.๑.๓.๑๗ แบบบันทึกของส่วนยิง (๒)
๑.๑.๓.๑๘ การฝึ กหน้าทีพลประจําปื นประกอบคําสั งยิง (๘)
๑.๑.๓.๑๙ การยิงทําลายใกล้ชิด (๔)
๑.๑.๓.๒๐ การยิงเล็งตรง (๔)
๑.๑.๓.๒๑ การยิงรอบตัว (๒)
๑.๑.๓.๒๒ สิ งช่วยตรวจความปลอดภัย (๒)
๑.๑.๓.๒๓ การฝึ กยิงทําลายใกล้ชิด, การยิงเล็งตรง,
การยิงรอบตัวและการปักหลักปลอดภัย (๘)
๑.๑.๓.๒๔ การปฏิบัติเกียวกับกระสุน (๒)
๑.๑.๓.๒๕ การปฏิบัติเมือ ป. ยิงต่อไปไม่ได้ (๒)
๑.๑.๓.๒๖ การสอบครั งสุดท้าย (๒)
๑.๑.๔ อาวุธศึกษา และหลักยิง ปตอ. ๑๓๘
๑.๑.๔.๑ อาวุธศึกษา
๑.๑.๔.๑.๑ อาวุธและยุทโธปกรณ์ ปตอ.ไทย (๒)
๑.๑.๔.๑.๒ อาวุธ ปตอ.๑๒.๗ มม.แบบ เอ็ม.๑๖
และ เอ็ม.๕๕ (๖)
๑.๑.๔.๑.๓ ปตอ.๔๐ มม.แอล. ๖๐ ลจ.,อจ. (๖)
๑.๑.๔.๑.๔ ปตอ.๔๐ มม.แอล. ๗๐ (อังกฤษ) (๔)
๑.๑.๔.๑.๕ การสอบครั งที ๑ (๑)
๑.๑.๔.๑.๖ ปตอ. ๒๐ มม.วัลแคน อจ. และ ลจ. (๘)
๑.๑.๔.๑.๗ ปตอ. ๓๗ มม. และ ปตอ. ๕๗ มม.
(สปจ.) (๖)
๑.๑.๔.๑.๘ กระสุนและชนวน ปตอ. (๖)
๑.๑.๔.๑.๙ การสอบ ครั งที ๒ (๑)

๖๐
วิชา เรืองทีทําการสอน ชัวโมง
๑.๑.๔.๑.๑๐ การฝึ กปรับเส้นเล็ง ปตอ.๑๒.๗ มม.
เอ็ม.๑๖,การฝึ กปรับเส้นเล็ง ปตอ.๔๐
มม. แอล ๖๐ ลจ. และ ปตอ.๔๐ มม.
แอล ๗๐ ลจ. (๘)
๑.๑.๔.๑.๑๑ การฝึ กหน้าทีพลประจําปื น
ปตอ.๑๒.๗ มม. (๑๔)
๑.๑.๔.๑.๑๒ การฝึ กหน้าทีพลประจําปื น ปตอ.๔๐
มม. แอล. ๖๐ ลจ.ปตอ.๔๐ มม. แอล.
๗๐ ลจ. (๑๖)
๑.๑.๔.๑.๑๓ การสอบครั งสุดท้าย (๒)
๑.๑.๔.๒ หลักยิง ปตอ. ๓๐
๑.๑.๔.๒.๑ เครืองควบคุมการยิง ปตอ. (๔)
๑.๑.๔.๒.๒ เครืองเล็งวงกลมความเร็ว (๔)
๑.๑.๔.๒.๓ การตรวจการณ์กระสุนส่องวิถี (๔)
๑.๑.๔.๒.๔ การสอบครั งที ๓ (๑)
๑.๑.๔.๒.๕ การยิงเป้ าหมายทางอากาศและการ
ประเมินผลการยิง (๗)
๑.๑.๔.๒.๖ การยิงเป้ าหมายทางพื นดินและการ
ประเมินผลการยิง (๗)
๑.๑.๔.๒.๗ ระเบียบสนามยิง ปตอ. (๒)
๑.๑.๔.๒.๘ การสอบ ครั งที ๔ (๑)
๑.๑.๔.๓ การตรวจค้นและพิสูจน์ฝ่ าย ( ๑๒ ชม.)
๑.๑.๔.๓.๑ ระบบเรดาร์ในการป้ องกันภัยทาง
อากาศ (๓)
๑.๑.๔.๓.๒ การตรวจค้นและพิสูจน์ฝ่ าย (๔)
๑.๑.๔.๓.๓ การจดจําลักษณะเครืองบิน (๔)
๑.๑.๔.๓.๔ การสอบ ครั งสุดท้าย (๑)
๑.๑.๔.๔ การฝึ กใช้ ปตอ. ๑๖
๑.๑.๔.๔.๑ การฝึ กหน้าทีพลประจําปื น ปตอ.
๑๒.๗ มม. เอ็ม. ๑๖ ในการ ติดพัน
เป้ าหมาย (๘)

๖๑
วิชา เรืองทีทําการสอน ชัวโมง
๑.๑.๖.๙ การสอบครั งที ๒ (๒)
๑.๑.๖.๑๐ การปฏิบัติของ ศอย.ร้อย.ป.เป็ นชุด (๘)
๑.๑.๖.๑๑ การฝึ กปฏิบัติของ ศอย.ร้อย.ป.เป็ นชุด (๑๖)
๑.๑.๖.๑๒ การยิงประณีต (๘)
๑.๑.๖.๑๓ การสอบครั งสุดท้าย (๒)
๑.๑.๗ ยุทธวิธี ป.สนาม ๔๐
๑.๑.๗.๑ ภารกิจโดยทั วไปและคุณลักษณะของ ป.สนาม (๑)
๑.๑.๗.๒ การจัดหน่วย ป.สนาม (๔)
๑.๑.๗.๓ ภารกิจทางยุทธวิธีของ ป.สนาม (๔)
๑.๑.๗.๔ การสอบ (๑)
๑.๑.๗.๕ การจัดพื นทีตั ง ร้อย.ป.สนาม (๖)
๑.๑.๗.๖ การระวังป้ องกันร้อย.ป.สนาม (๖)
๑.๑.๗.๗ การเปลียนทีตั ง ร้อย.ป.สนาม (๔)
๑.๑.๗.๘ การ ลลขต.ของร้อย.ป.สนาม (๘)
๑.๑.๗.๙ การสาธิตการ ลลขต.ของ ร้อย.ป.สนาม (๔)
๑.๑.๗.๑๐ การสอบครั งสุดท้าย (๒)
๑.๑.๘ ยุทธวิธี ปตอ. ๓๒
๑.๑.๘.๑ ภัยคุกคามทางอากาศ (๔)
๑.๑.๘.๒ ภารกิจและการจัดหน่วย พัน.ปตอ. (๔)
๑.๑.๘.๓ การจัดเจ้าหน้าทีต่าง ๆ ของหมู ่ ปตอ.ลํากล้อง (๒)
๑.๑.๘.๔ การใช้ ปตอ.ในการป้ องกันภัยทางอากาศ (๔)
๑.๑.๘.๕ การสอบครั งที ๑ (๒)
๑.๑.๘.๖ การ ลลขต.ของหมู ่ ปตอ. (๖)
๑.๑.๘.๗ ศปภอ.พัน.ปตอ. (๔)
๑.๑.๘.๘การรักษาความปลอดภัยในการรบและความอยู ่รอด
(๔)
๑.๑.๘.๙ การสอบครั งสุดท้าย (๒)
๑.๑.๙ แผนที ป. ๖๐(๔)
๑.๑.๙.๑ กล่าวนํา (๑)
๑.๑.๙.๒ เครืองมือวัดระยะ (๓)
๑.๑.๙.๓ การฝึ กใช้เครืองมือวัดระยะ (๘)
๑.๑.๙.๔ เครืองวัดมุม (๒)
๑.๑.๙.๕ การฝึ กใช้เครืองมือวัดมุม (๘)

๖๒
วิชา เรืองทีทําการสอน ชัวโมง
๑.๑.๙.๖ การคํานวณมุมภาคและระยะ (๒)
๑.๑.๙.๗ การทําแบบฝึ กหัด (๔)
๑.๑.๙.๘ การสอบ (๒)
๑.๑.๙.๙ การลอดลัด (๔)
๑.๑.๙.๑๐ การทําแบบฝึ กหัด (๘)
๑.๑.๙.๑๑ การฝึ กการลอดลัด (๑๖ (๔) )
๑.๑.๙.๑๒ การสอบครั งสุดท้าย (๒)
๑.๑.๑๐ สือสาร ป. ๕๐
๑.๑.๑๐.๑ เครืองมือสือสาร ๔๐
๑.๑.๑๐.๑.๑ กล่าวนําเครืองมือสือสาร ป. (๒)
๑.๑.๑๐.๑.๒ ชุดวิทยุAN/PRC-๗๗,AN/VRC–๖๔,
และ AN/GRC–๑๖๐ (๔)
๑.๑.๑๐.๑.๓ชุดวิทยุAN/VRC–๔๖,AN/VRC–๔๗,
และ AN/VRC–๔๙ (๔)
๑.๑.๑๐.๑.๔ เสาอากาศ RC – ๒๙๒ (๔)
๑.๑.๑๐.๑.๕ ชุดเครืองควบคุมวิทยุ AN/GRA- ๓๙
(๑)
๑.๑.๑๐.๑.๖ การฝึ กติดตั งและการใช้งานวิทยุใน
สนาม (๔)
๑.๑.๑๐.๑.๗ การสอบครั งที ๑ (๑)
๑.๑.๑๐.๑.๘ สายโทรศัพท์สนาม WD-๑/TT และ
เครืองมือตัดต่อสาย TE – ๓๓ (๑)
๑.๑.๑๐.๑.๙ การผูกสายและการตัดต่อ
สายโทรศัพท์ (๒)
๑.๑.๑๐.๑.๑๐ เครืองมือวางสายแบบต่างๆ (๒)
๑.๑.๑๐.๑.๑๑ โทรศัพท์สนาม TA-๓๑๒/PT (๒)
๑.๑.๑๐.๑.๑๒ ตู้สลับสาย SB – ๒๒/PT (๒)
๑.๑.๑๐.๑.๑๓ ตู้สลับสาย SB–๙๙๓/GT และชุด
เชือต่อสาย MX–๑๕๕ (๑)
๑.๑.๑๐.๑.๑๔ การวางสายแบบต่างๆ (๒)
๑.๑.๑๐.๑.๑๕ การบํารุงรักษาสายโทรศัพท์สนาม
(๒)
๑.๑.๑๐.๑.๑๖ การฝึ กวางสายแบบต่างๆ (๔)

๖๓
วิชา เรืองทีทําการสอน ชัวโมง
๑.๑.๑๐.๑.๑๗ การสอบครั งที ๒ (๒)
๑.๑.๑๐.๒ ระเบียบการสือสาร ๔
๑.๑.๑๐.๒.๑ การรักษาความปลอดภัยทางการ
สือสาร (๒)
๑.๑.๑๐.๒.๒ ระเบียบการใช้วิทยุโทรศัพท์ (๒)
๑.๑.๑๐.๓ ระบบการสือสาร ๖
๑.๑.๑๐.๓.๑ กล่าวนําระบบการสือสาร (๑)
๑.๑.๑๐.๓.๒ ระบบการสือสาร ร้อย. ปบค. ๑๐๕
มม. (๒)
๑.๑.๑๐.๓.๔ การสอบครั งสุดท้าย (๑)
๑.๑.๑๐.๓.๓ ระบบการสือสาร ร้อย.ปตอ.๔๐ มม.
(๒)
๑.๑.๑๐.๓.๔ การสอบครั งสุดท้าย (๑)
๑.๑.๑๑ ยานยนต์ ๔๘
๑.๑.๑๑.๑ กล่าวนํา (๑)
๑.๑.๑๑.๒ คุณลักษณะยานยนต์ทหาร (๑)
๑.๑.๑๑.๓ หลักการทํางานของเครืองยนต์ (๔)
๑.๑.๑๑.๔ ระบบจุดระเบิด (๓)
๑.๑.๑๑.๕ ระบบนํ ามันเชื อเพลิง (๓)
๑.๑.๑๑.๖ ระบบระบายความร้อน (๑)
๑.๑.๑๑.๗ ระบบหล่อลืน (๑)
๑.๑.๑๑.๘ การสอบครั งที ๑ (๑)
๑.๑.๑๑.๙ แบตเตอรี (๑)
๑.๑.๑๑.๑๐ ระบบประจุไฟฟ้ า (๑)
๑.๑.๑๑.๑๑ มอเตอร์สตาร์ท (๑)
๑.๑.๑๑.๑๒ ระบบทางส่งกําลัง (๒)
๑.๑.๑๑.๑๓ แคร่รถ (๑)
๑.๑.๑๑.๑๔ ระบบห้ามล้อ (๑)
๑.๑.๑๑.๑๕ ระบบบังคับเลี ยว (๑)
๑.๑.๑๑.๑๖ การสอบครั งที ๒ (๑)
๑.๑.๑๑.๑๗ ระบบการซ่อมบํารุงของ ทบ. (๒)
๑.๑.๑๑.๑๘ การจัดโรงซ่อมและความปลอดภัย (๑)

๖๔
วิชา เรืองทีทําการสอน ชัวโมง
๑.๑.๑๑.๑๙ แบบพิมพ์ทีใช้ในการซ่อมบํารุงขั นที ๑ และ
ขั นที ๒ (๔)
๑.๑.๑๑.๒๐ การปรนนิบัติบํารุงขั นที ๑ (๘)
๑.๑.๑๑.๒๑ การปรนนิบัติบํารุงขั นที ๒ (๘)
๑.๑.๑๑.๒๒ การสอบครั งสุดท้าย (๑)
๑.๑.๑๒ การค้นหาเป้ าหมาย ๒๐
๑.๑.๑๒.๑ กล่าวนํา (๑)
๑.๑.๑๒.๒ การตรวจการณ์ของ ป. (๔)
๑.๑.๑๒.๓ การวิเคราะห์หลุมระเบิด (๒)
๑.๑.๑๒.๔ การรายงานการยิง ป. (๒)
๑.๑.๑๒.๕ เป้ าหมาย (๒)
๑.๑.๑๒.๖การวิเคราะห์และพิสูจน์ทราบชินส่วนสะเก็ดระเบิด
(๔)
๑.๑.๑๒.๗เครืองมือค้นหาเป้ าหมายในกองร้อยค้นหา
เป้ าหมาย (๔)
๑.๑.๑๒.๘ การสอบ (๑)
๑.๒ วิชารอง ๔๐
๑.๒.๑ การปลูกฝังอุดมการณ์ทางการเมือง (๒๐)
๑.๒.๒ การรักษาความสงบเรียบร้อยภายในประเทศ (๘)
๑.๒.๓ คุณธรรมและจริยธรรม (๑๒)
๒. ภาคปฏิบัติ ๑๖๘
(๔๘)
๒.๑ วิชาเฉพาะหน้าที/การฝึ กภาคสนาม
๒.๑.๑ การฝึ กชุดหลักยิง ป.สนาม (๔๐)
๒.๑.๒ การฝึ กยิง ป.และปตอ.ทางเทคนิคด้วยกระสุนจริง(๓๒)
๒.๑.๓ การฝึ กภาคสนาม
๒.๑.๓.๑ การฝึ กกองร้อย ป.ปฏิบัติการรบ (๔๐(๓๖))
๒.๑.๓.๒ การฝึ กกองร้อย ปตอ.ปฏิบัติการรบ (๑๖(๑๒))
๒.๑.๔ การฝึ กงาน (๔๐)
- ฝึ กปฏิบัติงานตาม ชกท. ทีได้รับการบรรจุและความมุ่ง
หมาย ของหลักสูตร นนส. ๑ ปี เหล่า ป.

๖๕
วิชา เรืองทีทําการสอน ชัวโมง
๓. เบ็ดเตล็ด ๔๐
(๔๐)
๓.๑ เวลาอะไหล่ และเวลาผู้บังคับบัญชา ๓๕
๓.๒ การบรรยายพิเศษ เรือง อุดมการณ์ความรักชาติ ๕
๓.๒ พลศึกษา (ใช้เวลานอกหลักสูตร) (๔๐)

ผนวก ข
แบบสอบถามเพือการวิจัย
เรือง แรงจูงใจทีมีผลกระทบต่อนักเรียนนายสิบทหารบก เหล่าทหารปื นใหญ่
ในการเลือกรับราชการในหน่วยของกองทัพบก
แบบสอบถามฉบับนี จัดทําขึ นโดย พันเอก กฤษณภาค สมใจเพ็ง นักศึกษาวิทยาลัย
เสนาธิการทหาร รุ่นที ๕๐ ตําแหน่งปัจจุบันคือ หัวหน้าแผนกเตรียมการ โรงเรียนทหารปื นใหญ่
ศูนย์การทหารปื นใหญ่ ซึ งเคยมีโอกาสเข้าร่วมในขั นตอนการเลือก หน่วยของนักเรียนนายสิบ
ทหารบกเหล่าทหารปื นใหญ่ เมือสําเร็จการศึกษาจากโรงเรียนทหารปื นใหญ่ ศูนย์การทหารปื นใหญ่
ซึ งทําให้เกิดความสนใจว่านายทหารชั นประทวนยุคปัจจุบันทีจบจากโรงเรี ยนทหารปื นใหญ่
ศูนย์การทหารปื นใหญ่ มีแนวความคิดหรือมีแรงจูงใจอย่างไรบ้างในการตัดสินใจเลือกหน่วยเพือ
รับราชการ และจะมีวิธีการใดบ้าง ทีจะสามารถทําให้นักเรียนนายสิบทหารบก เหล่าทหารปื นใหญ่
สามารถเลือกหน่วยในการรับราชการได้ตรงตามความต้องการของนักเรี ยนนายสิบทหารบก
เหล่าทหารปื นใหญ่มากทีสุด จึงขอความร่วมมือจากนักเรียนนายสิบทหารบก เหล่าทหารปื นใหญ่
รุ่ นที ๑๒ ผลัดที ๑ กรุ ณาตอบแบบสอบถามฉบับนี ตามความจริ ง ซึ งข้อมูลนี จะนําไปใช้
เพือการศึกษาเท่านั น และจะไม่มีผลเสียใดๆ ต่อผู้ตอบแบบสอบถาม ซึ งแบบสอบถามฉบับนี
แบ่งออกเป็ น ๓ ส่วน คือ
ส่วนที ๑ ข้อมูลส่วนบุคคล
ส่วนที ๒ ความคิดเห็นเกียวกับหน่วยทีต้องการและกรรมวิธีในการเลือกหน่วย
เพือรับราชการ
ส่วนที ๓ ข้อเสนอแนะในการดําเนินกรรมวิธีเลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการ
ส่วนที ๑ ข้อมูลส่วนบุคคล
อายุปัจจุบัน............ปี วุฒิการศึกษาทางพลเรือนสูงสุดก่อนเข้ารับการศึกษาทีโรงเรียนนายสิบ
ทหารบก............................................................จากสถานศึกษา……………………......................
ตําบล............................................................อําเภอ/แขวง...................................................................
จังหวัด..........................................................ภูมิลําเนาเดิม (ทีอยู ่จริงก่อนเข้ารับการศึกษาทีโรงเรียน

๖๗
นายสิบทหารบก) บ้านเลขที..........................................ตําบล/เขต.....................................................
อําเภอ/แขวง.............................................................จังหวัด................................................................
ส่ วนที ๒ ความคิดเห็นเกียวกับหน่วยทีต้องการและกรรมวิธีในการเลือกหน่วย
เพือรับราชการ
กรุณาแสดงความต้องการ หรือความคิดเห็นในเรืองหน่วยงานทีท่านมีความประสงค์
จะเข้ารับราชการ และกรรมวิธีในการเลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการหลังจากจบการศึกษาจาก
โรงเรียนทหารปื นใหญ่ ศูนย์การทหารปื นใหญ่ ตามความเป็ นจริง โดยแบ่งความต้องการ หรือ
ความคิดเห็นออกเป็ น ๕ ระดับ คือ
มากทีสุด = ๕ คะแนน
มาก = ๔ คะแนน
ปานกลาง = ๓ คะแนน
น้อย = ๒ คะแนน
น้อยทีสุด = ๑ คะแนน
ลําดับ
รายการ
๑. จะเลือกเข้ารับราชการในหน่วยทีมีอัตรา(ตําแหน่งที
สูงขึ น)ว่างมากสําหรับรองรับความก้าวหน้าในอาชีพ
ราชการในอนาคตถึงแม้ว่าทีตั งหน่วยอยู่ห่างไกลจาก
ภูมิลําเนาเดิม (ครอบครัว)
๒. จะเลือกเข้ารับราชการในหน่วยทีเป็ นหน่วยสนับสนุน
การรบ เช่น กองพันทหารปื นใหญ่ หรือกองพันทหาร
ปื นใหญ่ต่อสู้อากาศยาน แต่จะไม่เลือกเข้ารับราชการ
ในหน่วยทีเน้นหนักงานทางด้านธุ รการหรื องาน
ทางด้านการศึกษา
มาก
ทีสุด
มาก
ปาน
กลาง
น้อย
น้อย
ทีสุด

๖๘
ลําดับ
รายการ
๓. จะเลือกเข้ารับราชการในหน่ วยทีมีทีตั งอยู่ใกล้
สถานศึกษาทางพลเรื อนเพือจะได้มีโอกาสเข้ารับ
การศึกษาเพือเพิ มคุณวุฒิการศึกษาทางพลเรื อน
ถึงแม้ว่าทีตั งหน่วยอยู่ห่ างไกลจากภูมิลําเนาเดิม
(ครอบครัว)
๔. จะเลือกเข้ารับราชการในหน่วยทีก่อตั งมานานแล้ว
เพราะเป็ นหน่วยทีมีความสมบูรณ์ในเรืองระบบการ
ทํา ง า นและสถานที ใ นการทํา งานที พ ร้ อมและ
สะดวกสบายแต่จะไม่เลือกเข้ารับราชการในหน่วยที
เพิงก่อตั งใหม่ซึ งยังไม่มีความสมบูรณ์ทั งในเรืองการ
ทํางานและสถานทีในการทํางานทียังต้องมีการพัฒนา
ปรับปรุงอีกมาก
๕. จะเลือกเข้ารับราชการในหน่วยทีมีอาวุธยุทโธปกรณ์
และวัสดุอุปกรณ์ต่างๆ ทีทันสมัยและมีเทคโนโลยีสูง
เพราะรู้สึกเป็ นความท้าทายทีจะได้เรี ยนรู้วิทยาการ
สมัยใหม่แต่จะไม่เลือกหน่วยทีมีอาวุธยุทโธปกรณ์
และวัสดุอุปกรณ์ต่างๆ แบบเดิมๆ หรื อแบบทีเคย
เรียนรู้มาแล้วเพราะไม่มีวิทยาการใหม่ๆ ให้เรียนรู้
๖. ควรมีการซักซ้อมการเลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการ
มากกว่า ๑ ครั งก่อนดําเนิ นการเลือกจริ งโดยให้
ระยะเวลาของการซักซ้อมต่างกันพอเหมาะคือให้มี
การซักซ้อมโดยพิจารณาจากลําดับทีของนักเรียนทีจัด
เรียงลําดับตามผลการเรียนมีการเปลียนแปลงจากเดิม
มากพอสมควรเป็ นเกณฑ์ในการกําหนดวันซักซ้อม
๗. ลําดับทีในการเลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการควรให้
สิทธิผู้ทีมีผลการศึกษาดีกว่าเป็ นผู้มีสิทธิเลือกหน่วย
เพือเข้ารับราชการก่อนเรียงตามลําดับไป
มาก
ทีสุด
มาก
ปาน
กลาง
น้อย
น้อย
ทีสุด

๖๙
ลําดับ
รายการ
๘. ควรให้นักเรียนนายสิบทหารบก เหล่าทหารปื นใหญ่
กําหนดความต้องการหน่วยทีประสงค์จะเข้ารับ
ราชการเรียงตามลําดับความต้องการ ๓ ลําดับเพือเป็ น
แผนสํารองในกรณี ทีการเลื อกหน่วยเพือเข้ารับ
ราชการจริงไม่เป็ นไปตามทีซักซ้อม
๙. ควรให้มีผู้แทนหน่วยระดับกรมหรื อเทียบเท่ามา
แนะนําหน่วยถึงระดับกองพันหรื อเทียบเท่าเพือให้
นักเรียนนายสิบทหารบก เหล่าทหารปื นใหญ่ได้ทราบ
ก่อนการซักซ้อมการเลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการ
ครั งแรก
มาก
ทีสุด
มาก
ปาน
กลาง
น้อย
น้อย
ทีสุด
ส่วนที ๓ ข้อเสนอแนะในการดําเนินกรรมวิธีเลือกหน่วยเพือเข้ารับราชการ
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................

๗๐
ประวัติย่อผู ้วิจัย
ชือ : พันเอก กฤษณภาค สมใจเพ็ง
วันเดือนปี เกิด : ๒๗ มีนาคม ๒๕๐๗
การศึกษา
: ปริญญาตรีจากโรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า วุฒิปริญญาวิทยาศาสตร์
บัณฑิต สาขา วิทยาศาสตร์
ชั นนายร้อยทหารปื นใหญ่ รุ่นที ๓๒
ชั นนายพันทหารปื นใหญ่ รุ่นที ๓๕
เสนาธิการทหารบก หลักสูตรหลักประจํา ชุดที ๗๔
ประวัติการทํางาน : นายทหารลาดตระเวนและแผนที กองร้อยปื นใหญ่ กองพันทหารปื นใหญ่
ที ๑๐๖
รองผู้บังคับกองร้อยปื นใหญ่ กองพันทหารปื นใหญ่ที ๑๐๖
ผู้บังคับกองร้อยปื นใหญ่ กองพันทหารปื นใหญ่ที ๗๑๑
นายทหารฝ่ ายยุทธการและการฝึ ก กองพันทหารปื นใหญ่ที ๗๑๑
ผู้ช่วยหัวหน้าฝ่ ายส่งกําลังบํารุง กองพลทหารปื นใหญ่
นายทหารฝ่ ายยุทธการและการฝึ ก กรมทหารปื นใหญ่ที ๗๒
รองผู้บังคับกองพันทหารปื นใหญ่ที ๗๒๓
นายทหารการยิงสนับสนุน กองพลทหารปื นใหญ่
หัวหน้าฝ่ ายกําลังพล กองพลทหารปื นใหญ่
ผู้บังคับกองพันทหารปื นใหญ่ที ๗๒๓
ผู้บังคับกองพันทหารปื นใหญ่ที ๗๒๑
อาจารย์หัวหน้าแผนกวิชายุทธวิธีปื นใหญ่สนาม โรงเรียนทหารปื นใหญ่
ศูนย์การทหารปื นใหญ่
หัวหน้าแผนกเตรียมการ โรงเรียนทหารปื นใหญ่ ศูนย์การทหารปื นใหญ่
ตําแหน่งปัจจุบัน
: หัวหน้าแผนกเตรียมการ โรงเรียนทหารปื นใหญ่ ศูนย์การทหารปื นใหญ่