Kitap Tanıtan Kitap (1)

Kitap tanıtan kitap (1)
Yeni Osmanlı Düşüncesinin Doğuşu (Şerif Mardin)
Ömer Oduncuoğlu
Türk modernleşme sürecinin en önemli halkalarından bir tanesi, hiç
şüphesiz ‘Yeni Osmanlılar’ hareketidir. Maalesef ülkemizde hem kendi
dönemlerindeki reformistleri, hem de sonraki nesilleri derinden
etkilemiş olan bu oluşum hakkında geniş kapsamlı araştırmalar yok
denecek kadar az. Bu nedenle pek çok kimse hâlâ Yeni Osmanlıları Jön
Türkler ile karıştırabilmekte ve aralarındaki temel farklılıkları gözden
kaçırabilmekte.
Prof. Dr. Şerif Mardin’in Yeni Osmanlı Düşüncesinin Doğuşu adlı kitabı,
bu bilgi eksikliğini kapatmaya aday nitelikteki birkaç eserden bir tanesi.
Bu çalışmada Yeni Osmanlılar denince ilk akla gelen Nâmık Kemal, Ziyâ
Paşa, Şinâsi, Mehmed, Reşad ve Nûri Beyler, Ebüzziyâ Tevfik, Agâh
Efendi ve ünlü Çırağan Sarayı Baskını kahramanı Ali Suâvi gibi pek çok renkli sîma hakkında oldukça
geniş bilgilere ve ilgi çekici ayrıntılara rastlıyoruz.
Kitap özellikle Türk modernleşmesinin temel mantığını anlayabilme ve bu sayede günümüzün
kalıplaşmış sosyal problemlerine bir yorum getirebilme çabasındaki okuyuculara hitap ediyor.
Böyle bir uğraşı içerisindeki bir okuyucu için Yeni Osmanlılar ile ilgili en önemli nokta, hiç şüphesiz bu
kişilerin zihniyet yapıları ve derin etkiler yaratan düşünceleri. Nitekim Şerif Mardin, eserinde Yeni
Osmanlılar hakkında karşılaştırmalı analizler yapıyor ve bu ihtiyacı giderme noktasında önemli bir
adım atıyor. Böylece vatan, hürriyet, meşrutiyet, aydınlanma gibi konularda Yeni Osmanlı aydınlarının
bakış açıları, aralarındaki benzerlikler ve ayrışmalar da gözler önüne seriliyor.
Tüm bunların yanı sıra ünlü sosyolog, okuyucunun zihninde tarihsel anlamda bir kopukluk
www.derindusunce.org
Fikir Platformu
147