Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Lực tới hạn là giá trị nhỏ nhất trong 3 giá trị P 1 ,P 2 ,P 3 và phải nhỏ hơn lực tới hạn Euler (P x ,P y )<br />
do có thêm biến dạng uốn và biến dạng xoắn.<br />
2. Đối với tiết diện có 1 trục đối xứng (đối xứng đơn: tiết diện chữ C, thép góc L...).<br />
Khai triển định thức y 0 =0, phương trình đặc trưng như sau: (P-P y )[(P-P x )(P-P z )r 2 0 -<br />
P 2 x 2 0 ] = 0 (9)<br />
2<br />
E.<br />
I<br />
y<br />
Giải ra ta được 1 nghiệm: P 1 =P y = ; (10)<br />
2<br />
l oy<br />
1 2<br />
<br />
2<br />
2 nghiệm còn lại là: P 2 = Px<br />
Pz<br />
<br />
Px<br />
Pz<br />
4Px<br />
Pz<br />
<br />
<br />
2<br />
1 2<br />
<br />
2<br />
P 3 = Px<br />
Pz<br />
_<br />
Px<br />
Pz<br />
4Px<br />
Pz<br />
<br />
<br />
x <br />
0<br />
Trong đó: = 1-<br />
r0<br />
<br />
Nhận xét:<br />
Rõ ràng là P 1 là lực tới hạn uốn dọc Euler; P 2 ,P 3 là lực tới hạn uốn xoắn. Lực tới hạn P<br />
= min(P y , P 3 ) vì rõ ràng P 3 < P 2 . Vấn đề đặt ra là với hình dạng, kích thước tiết diện như thế<br />
nào thì lực tới hạn uốn xoắn nhỏ hơn lực tới hạn uốn dọc Eulern? Cho P 3 P y (12) và thay P x ,<br />
P y , P theo(5), (6), (7) vào bất phương trình (12), coi tiết diện có độ cứng chống xoắn GJ khá<br />
nhỏ bỏ qua, rồi biến đổi, ta được kết quả:<br />
I <br />
<br />
- Nếu x 0 < <br />
<br />
y I I I<br />
x y<br />
1 <br />
(12)<br />
I<br />
x <br />
I<br />
y<br />
A <br />
thì lực tới hạn là lực uốn dọc Euler P=P y và không phụ thuộc chiều dài cột. Do đó, có thể chế<br />
tạo tiết diện sao cho tránh được khả năng mất ổn định do xoắn uốn.<br />
<br />
<br />
(11)<br />
(12)<br />
I <br />
<br />
- Nếu x 0 > <br />
<br />
y I I I<br />
x y<br />
1 <br />
(13)<br />
I<br />
x <br />
I<br />
y<br />
A <br />
thì lực tới hạn là lực xoắn uốn P=P 3 và cũng không phụ thuộc chiều dài của cột.<br />
Trường hợp độ cứng chống xoắn GJ không thể bỏ qua, lực tới hạn sẽ phụ thuộc chiều<br />
dài của cột. Giải bất phương trình (10) ẩn số L, ta được: L cr =<br />
.<br />
E<br />
G<br />
.<br />
I<br />
2<br />
yr0<br />
I<br />
J<br />
2<br />
<br />
2 2<br />
I<br />
y<br />
x0<br />
(14) để phân ranh giới giữa mất ổn định uốn dọc khi P y < P 3<br />
( I I ) J<br />
x<br />
y<br />
hoặc xảy ra mất ổn định uốn xoắn khi P y >P 3 .<br />
- Nếu L>L cr thì lực tới hạn P=P y: Cột sẽ bị mất ổn định (oằn) do uốn dọc.<br />
- Nếu L