La calidad en el servicio y la satisfacción del usuario ... - Saber ULA
La calidad en el servicio y la satisfacción del usuario ... - Saber ULA
La calidad en el servicio y la satisfacción del usuario ... - Saber ULA
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Miláng<strong>el</strong>a d<strong>el</strong> Carm<strong>en</strong> Morillo Mor<strong>en</strong>o<br />
4. Resultados<br />
4.1 Revisión docum<strong>en</strong>tal<br />
Según Reeves & Bednar (1994), <strong>la</strong> <strong>calidad</strong> ha adoptado múltiples<br />
<strong>en</strong>foques que coexist<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> actualidad (<strong>en</strong>foque de exc<strong>el</strong><strong>en</strong>cia, d<strong>el</strong><br />
ajuste a <strong>la</strong>s especificaciones, al valor y a <strong>la</strong> <strong>satisfacción</strong> de <strong>la</strong>s expectativas<br />
d<strong>el</strong> <strong>usuario</strong>) vig<strong>en</strong>tes tanto <strong>en</strong> <strong>el</strong> sector manufacturero como <strong>en</strong> <strong>el</strong> de<br />
<strong>servicio</strong>s. Para Albacete (2004), Albacete, Fu<strong>en</strong>tes y Lór<strong>en</strong>s (2007)<br />
y García (2001) <strong>la</strong> <strong>calidad</strong> ha evolucionado al igual que <strong>la</strong> realidad<br />
económica. El desarrollo de <strong>la</strong> industria de los <strong>servicio</strong>s ha impulsado al<br />
desarrollo de un nuevo concepto de <strong>calidad</strong> hacia <strong>la</strong> óptica d<strong>el</strong> cli<strong>en</strong>te.<br />
En <strong>la</strong> actualidad, <strong>la</strong>s actitudes, comportami<strong>en</strong>to y aspectos emocionales<br />
de los <strong>usuario</strong>s han tomado importancia <strong>en</strong> <strong>el</strong> análisis de <strong>la</strong> <strong>calidad</strong><br />
d<strong>el</strong> <strong>servicio</strong> y han incorporando variables como <strong>la</strong>s expectativas y<br />
percepciones donde, según numerosos investigadores como Albacete et<br />
al. (2005), Grönroos (1984) y Santomá (2004), <strong>el</strong> cli<strong>en</strong>te es <strong>la</strong> figura<br />
c<strong>en</strong>tral, <strong>el</strong> juez y eje de <strong>la</strong> <strong>calidad</strong>.<br />
Actualm<strong>en</strong>te, <strong>en</strong> s<strong>en</strong>tido amplio, para Groocock (1986) y Reeves<br />
& Bednar (1994) <strong>la</strong> <strong>calidad</strong> <strong>en</strong> los <strong>servicio</strong>s es <strong>el</strong> grado de conformidad<br />
de los atributos y características de un <strong>servicio</strong> respecto a <strong>la</strong>s expectativas 3<br />
d<strong>el</strong> cli<strong>en</strong>te o de <strong>la</strong> <strong>satisfacción</strong> de <strong>la</strong>s expectativas d<strong>el</strong> mismo. Igualm<strong>en</strong>te,<br />
para Grönroos (1984, 1990) es <strong>el</strong> resultado de <strong>la</strong> evaluación realizada por<br />
<strong>el</strong> <strong>usuario</strong> mediante <strong>la</strong> comparación <strong>en</strong>tre lo que los cli<strong>en</strong>tes percib<strong>en</strong> de<br />
<strong>la</strong> prestación d<strong>el</strong> <strong>servicio</strong> y lo que éstos esperaban. Por <strong>el</strong>lo, <strong>la</strong> <strong>calidad</strong> <strong>en</strong><br />
<strong>servicio</strong>s puede ser medida como <strong>la</strong> difer<strong>en</strong>cia <strong>en</strong>tre <strong>el</strong> valor esperado y<br />
<strong>el</strong> valor percibido por <strong>el</strong> cli<strong>en</strong>te (Kotler et al., 2005).<br />
En un s<strong>en</strong>tido básico, <strong>la</strong> <strong>satisfacción</strong> es un concepto psicológico<br />
que implica <strong>el</strong> s<strong>en</strong>timi<strong>en</strong>to de bi<strong>en</strong>estar y p<strong>la</strong>cer resultante de obt<strong>en</strong>er lo<br />
que uno desea y espera de un producto o <strong>servicio</strong> determinado (Sancho,<br />
1998). Para Pizam & Ellis (1999) <strong>la</strong> <strong>satisfacción</strong> d<strong>el</strong> cli<strong>en</strong>te es <strong>el</strong> principal<br />
criterio cuando se trata de determinar <strong>la</strong> <strong>calidad</strong> d<strong>el</strong> producto o<br />
<strong>servicio</strong>, y es c<strong>la</strong>ve para <strong>la</strong> perdurabilidad de <strong>la</strong> empresa dado que influye<br />
<strong>en</strong> <strong>la</strong> decisión d<strong>el</strong> cli<strong>en</strong>te de repetir <strong>en</strong> <strong>la</strong> experi<strong>en</strong>cia d<strong>el</strong> <strong>servicio</strong> y su<br />
efecto multiplicador <strong>en</strong> términos de comunicación “boca <strong>en</strong> boca”. Se-<br />
204<br />
Economía, XXXIV, 27 (<strong>en</strong>ero-junio, 2009)