You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
21<br />
AFRIKA MINEZ - AGURTZANE BELAUNZARAN SAIZAR<br />
Lurrean eserita jasotzen dituzte eskolak. 10-12 urtekoen gelan sartu<br />
gara eta andereñoa HIESAri buruzko informazioa ematen ari da.<br />
1994a ezkeroztik, Lehen Hezkuntza publikoa da eta datuek alfabetodunen<br />
kopurua handitu dela diote. 12 urte arte joaten dira gehienak<br />
eskolara. Irakurtzen eta idazten ikasten dute baita batuketak eta<br />
kenketak egiten. Zortea dutenek ikasketekin jarraituko dute, gutxi<br />
batzuk baina. Gehienak, bizitzaren lezioa ikasiko dute, biziraupenarena.<br />
Lakua zeharkatuz Mozanbikera.<br />
Nhkata Bay da lakuko porturik garrantzitsuena. Portudun herrien<br />
identitate bera du: mugimendua, merkataritza, tabernak, musika goizaldeko<br />
ordu txikiak arte, alkohola eta prostituzioa. Ingurunea, benetan<br />
da polita. Hondartza xuriko kostaldea, palmondoak eta mendi<br />
garaiak atzean. Ilala barkua astean bitan ailegatzen da. Hauxe da<br />
lakuaren baitan bizi diren herrien eta irlen komunikazio bide bakarra.<br />
Sartu gara, itsasontzi zaharrean. Sartu dira zientoka malawiar ere bai,<br />
tonaka merkantzia eta esandako ordua baino lau ordu beranduago<br />
iritsi den patroia. Eta sirena hotsarekin utzi dugu atzean Nhkata Bay.<br />
Han goaz, izarrez beteriko gau ilunean lakuaren barnera.<br />
Goizalderako ikuskatu ditugu Chizumulu eta Likoma irlak,<br />
Malawiko uretan baina, Mozanbikeko lurretik gertuago. Ez da porturik<br />
hemen. Txalupatxoak etorri dira bidaiarien bila, salto egin behar<br />
dugu, goitik. Duda izpirik baduzu, akabo! Arroz zakuarekin batera<br />
egingo baituzu salto jendez lepo beterik den barkutxora.<br />
Eta han goaz, kostaldea noiz harrapatuko, intxaur koskolak bezala<br />
olatu handiz beteriko lakuan. Eta hara non agertu diren baobab<br />
zuhaitz ederrak begi aurrean. Afrikako kondaira batek dio; “Zuhaitza<br />
hain zela ederra, Jaungoikoa bera ere jeloskor jarria zela. Eta zeruetako<br />
jauna haserre bizian zen egun batean, zuhaitza errotik atera eta adarrak lurpean<br />
sartu zizkion. Orduezkero, baobab zuhaitzak sustraiak luzatzen ditu<br />
luze adinean zabal, lau haizetara”.<br />
Likoma irla txikia bada ere, bertako biztanleak etxalde xumeetan<br />
bizi badira ere, demasako katedrala eraiki zuten ebangelistek. San