10.05.2013 Views

Diversidad en la era digital - Bienvenidos al portal de Redes

Diversidad en la era digital - Bienvenidos al portal de Redes

Diversidad en la era digital - Bienvenidos al portal de Redes

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

En segundo lugar, y <strong>en</strong> lo que respecta a los cont<strong>en</strong>idos, <strong>la</strong><br />

“<strong>de</strong>smateri<strong>al</strong>ización” <strong>digit<strong>al</strong></strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> cultura y <strong>la</strong> información está implicando un<br />

cambio radic<strong>al</strong> <strong>de</strong> su natur<strong>al</strong>eza económica, asimi<strong>la</strong>da a <strong>la</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> radiotelevisión<br />

(costes margin<strong>al</strong>es por espectador igu<strong>al</strong>es a cero), obviando el<br />

coste <strong>de</strong> conexión. Pero esa virtud, que significaría <strong>en</strong> teoría gran<strong>de</strong>s<br />

v<strong>en</strong>tajas <strong>de</strong> ahorros <strong>de</strong> costes para el usuario y <strong>de</strong> mejores remun<strong>era</strong>ciones<br />

para una más ext<strong>en</strong>sa base <strong>de</strong> creadores, <strong>en</strong>cierra también economías <strong>de</strong><br />

esca<strong>la</strong> muy fuertes que impulsan a <strong>la</strong> conc<strong>en</strong>tración. De forma que todas<br />

<strong>la</strong>s promesas <strong>de</strong> diversidad <strong>en</strong>cerradas <strong>en</strong> esos cambios, están puestas <strong>en</strong><br />

cuestión ahora por un movimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> conc<strong>en</strong>tración que, aunando<br />

glob<strong>al</strong>ización <strong>de</strong>l mercado y posibilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> <strong>la</strong>s nuevas re<strong>de</strong>s, ha puesto<br />

<strong>en</strong> marcha movimi<strong>en</strong>tos múltiples, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>la</strong> integración vertic<strong>al</strong> <strong>en</strong>tre re<strong>de</strong>s<br />

y gigantescas cart<strong>era</strong>s <strong>de</strong> cont<strong>en</strong>idos hasta <strong>la</strong> fusión <strong>en</strong>tre op<strong>era</strong>dores <strong>de</strong><br />

telecomunicaciones y fabricantes <strong>de</strong> software con gran<strong>de</strong>s corporaciones<br />

mediáticas, o <strong>al</strong>ianzas que refuerzan aun más el po<strong>de</strong>r oligopolista por<br />

sectores y, especi<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te, <strong>en</strong> forma transvers<strong>al</strong> multimedia,<br />

En <strong>de</strong>finitiva, junto a <strong>la</strong>s gran<strong>de</strong>s oportunida<strong>de</strong>s abiertas por <strong>la</strong> Era Digit<strong>al</strong> a<br />

<strong>la</strong> cultura, a <strong>la</strong> comunicación y <strong>la</strong> formación, lo que verificamos hoy <strong>de</strong><br />

forma dominante es , junto a fracturas <strong>digit<strong>al</strong></strong>es múltiples, un riesgo inédito<br />

<strong>de</strong> conc<strong>en</strong>tración (<strong>al</strong> mismo tiempo contra el plur<strong>al</strong>ismo y contra <strong>la</strong><br />

compet<strong>en</strong>cia) <strong>en</strong> gran<strong>de</strong>s grupos que comi<strong>en</strong>zan a colonizar<br />

completam<strong>en</strong>te los nuevos dominios (Low, 2001). Así, <strong>en</strong> el mundo <strong>digit<strong>al</strong></strong><br />

como <strong>en</strong> el an<strong>al</strong>ógico, conglom<strong>era</strong>dos <strong>de</strong> peso <strong>de</strong>sproporcionado, que ante<br />

el retroceso <strong>de</strong>l Estado, “disfrutan <strong>de</strong> un amplio marg<strong>en</strong> <strong>de</strong> maniobra” (…)<br />

lejos <strong>de</strong> favorecer el plur<strong>al</strong>ismo y los i<strong>de</strong><strong>al</strong>es <strong>de</strong>mocráticos, refuerzan el<br />

ord<strong>en</strong> ya j<strong>era</strong>rquizado <strong>al</strong> integrar a todos d<strong>en</strong>tro <strong>de</strong> un mismo sistema<br />

coercitivo” (Ortiz, 2005). Y ello <strong>en</strong> par<strong>al</strong>elo a un s<strong>al</strong>to cu<strong>al</strong>itativo <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

comerci<strong>al</strong>ización (commodification) <strong>de</strong> <strong>la</strong> cultura y a un “impulso sin<br />

preced<strong>en</strong>tes a <strong>la</strong> internacion<strong>al</strong>ización <strong>de</strong> los flujos <strong>de</strong> los productos<br />

cultur<strong>al</strong>es” (Miège, 2000) que provocan unidos una estratificación mercantil<br />

por <strong>en</strong>cima <strong>de</strong> los territorios y <strong>la</strong>s front<strong>era</strong>s (Schiller, 1997; García Canclini,<br />

1999).<br />

De esta forma, <strong>la</strong> problemática <strong>de</strong>l <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> <strong>la</strong>s re<strong>de</strong>s <strong>digit<strong>al</strong></strong>es ha<br />

complejizado aun <strong>la</strong> problemática <strong>de</strong> <strong>la</strong>s políticas y estrategias <strong>de</strong><br />

comunicación y cultura, -y sus par<strong>en</strong>tescos y separaciones <strong>de</strong> paso con <strong>la</strong>s<br />

políticas educativas-, <strong>al</strong> introducir una nueva variable, especi<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />

los años nov<strong>en</strong>ta, <strong>en</strong> forma <strong>de</strong> políticas <strong>de</strong> Sociedad <strong>de</strong> <strong>la</strong> Información. Una<br />

nueva línea <strong>de</strong> actuación <strong>de</strong> los Estados, <strong>de</strong> los organismos <strong>de</strong> integración<br />

region<strong>al</strong> e incluso <strong>de</strong> <strong>la</strong>s regiones y municipios, cuyos <strong>la</strong>zos evid<strong>en</strong>tes e<br />

imprescindibles con <strong>la</strong>s actuaciones <strong>en</strong> cultura y comunicación han caído<br />

<strong>de</strong> nuevo <strong>en</strong> <strong>la</strong> ambigüedad i<strong>de</strong>ológica y práctica.<br />

Como evid<strong>en</strong>cian <strong>en</strong> este terr<strong>en</strong>o <strong>la</strong>s actuaciones <strong>de</strong> <strong>la</strong> Unión Europea<br />

<strong>de</strong>s<strong>de</strong> 1994 hasta <strong>la</strong> actu<strong>al</strong>idad (<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el Informe Bangemann a <strong>la</strong> cumbre<br />

<strong>de</strong> Lisboa), movilizadas inici<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te <strong>al</strong> c<strong>al</strong>or <strong>de</strong>l Proyecto Al Gore, <strong>la</strong>s<br />

medidas <strong>de</strong> Sociedad <strong>de</strong> <strong>la</strong> Información han sido situadas con frecu<strong>en</strong>cia<br />

<strong>en</strong> los espacios <strong>de</strong> <strong>la</strong> política económica e industri<strong>al</strong>, y c<strong>en</strong>tradas <strong>en</strong> su<br />

esfuerzo sobre <strong>la</strong>s re<strong>de</strong>s y los equipos, con olvido <strong>de</strong> los cont<strong>en</strong>idos y

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!