11.05.2013 Views

Riesgos en la salud por el uso incorrecto de plaguicidas

Riesgos en la salud por el uso incorrecto de plaguicidas

Riesgos en la salud por el uso incorrecto de plaguicidas

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Programa Nacional <strong>de</strong><br />

Capacitación y S<strong>en</strong>sibilización<br />

<strong>en</strong> Uso Responsable <strong>de</strong><br />

Agroquímicos<br />

PRESENTACIÓN<br />

Bu<strong>en</strong>os Aires, 5 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong> 2010<br />

P<strong>la</strong>guicidas y Salud<br />

Dra. Susana I. García<br />

Prof. Toxicología – Facultad <strong>de</strong> Medicina - UBA<br />

Programa Nacional <strong>de</strong> Prev<strong>en</strong>ción y Control <strong>de</strong> Intoxicaciones<br />

Ministerio <strong>de</strong> Salud <strong>de</strong> <strong>la</strong> Nación


Enfermeda<strong>de</strong>s <strong>de</strong> Notificación Colectiva (Por Grupos <strong>de</strong> Eda<strong>de</strong>s y / o Número total <strong>de</strong> casos)<br />

Enfermedad<br />

Accid<strong>en</strong>tes <strong>en</strong> <strong>el</strong> Hogar<br />

Accid<strong>en</strong>tes Viales<br />

Accid<strong>en</strong>tes sin Especificar<br />

Diarreas<br />

Env. <strong>por</strong> animal ponzoñoso - A<strong>la</strong>cranismo<br />

Env. <strong>por</strong> animal ponzoñoso - Aracnoidismo<br />

Env. <strong>por</strong> animal ponzoñoso - Ofidismo<br />

Escar<strong>la</strong>tina<br />

Hepatitis A<br />

Hepatitis Sin Especificar<br />

Enfermedad Tipo Influ<strong>en</strong>za (ETI)<br />

Infecciones o Intoxicaciones Alim<strong>en</strong>tarias<br />

Intoxicación Medicam<strong>en</strong>tosa<br />

Intoxicación <strong>por</strong> Monóxido <strong>de</strong> Carbono<br />

Intoxicación <strong>por</strong> P<strong>la</strong>guicidas <strong>de</strong> <strong>uso</strong> Doméstico<br />

Intoxicación <strong>por</strong> P<strong>la</strong>guicidas agríco<strong>la</strong>s<br />

Intoxicación <strong>por</strong> P<strong>la</strong>guicidas sin id<strong>en</strong>tificar<br />

Intoxicación <strong>por</strong> otros Tóxicos<br />

Neumonía<br />

Parotiditis<br />

Rubéo<strong>la</strong> (sin confirmar <strong>por</strong> <strong>la</strong>boratorio)<br />

Chancro B<strong>la</strong>ndo<br />

Granuloma inguinal (Donovaniasis)<br />

Linfogranuloma V<strong>en</strong>éro<br />

Herpes G<strong>en</strong>ital<br />

Sífilis Temprana Primaria y Secundaria<br />

Sífilis sin especificar<br />

Total < 1 1 2 a 4 5 a 9 10 a 14 15 a 24 25 - 34 35 - 44 45 - 64 65 y + Sin Esp.<br />

Síndrome <strong>de</strong> Ulcera G<strong>en</strong>ital *<br />

Síndrome <strong>de</strong> Tumoración G<strong>en</strong>ital *<br />

Supuración G<strong>en</strong>ital Gonocóccica<br />

Supuración G<strong>en</strong>ital S / E<br />

Varice<strong>la</strong><br />

Sistema Nacional <strong>de</strong> Vigi<strong>la</strong>ncia <strong>de</strong> Salud - SNVS<br />

Enfermeda<strong>de</strong>s <strong>de</strong> Notificación Obligatoria – C2


Casos <strong>de</strong><br />

Intoxicación <strong>por</strong><br />

P<strong>la</strong>guicidas<br />

Agríco<strong>la</strong>s.<br />

Total país.<br />

2002-2010<br />

Sistema Nacional <strong>de</strong> Vigi<strong>la</strong>ncia <strong>de</strong> Salud<br />

Enfermeda<strong>de</strong>s <strong>de</strong> Notificación Obligatoria – C2<br />

1-2<br />

3<br />

4-6<br />

7-15<br />

Mas <strong>de</strong> 15


Casos notificados SNVS<br />

180<br />

160<br />

140<br />

120<br />

100<br />

80<br />

60<br />

40<br />

20<br />

0<br />

Evolución <strong>de</strong> <strong>la</strong>s notificaciones<br />

según categorías - SNVS –<br />

Provincia <strong>de</strong> Córdoba (2002-2009)<br />

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009<br />

Años<br />

clorados<br />

fosforados<br />

agrico<strong>la</strong>s<br />

domesticos<br />

sin id<strong>en</strong>tificar


Casos<br />

casos notificados SNVS<br />

50<br />

40<br />

30<br />

20<br />

10<br />

0<br />

80<br />

60<br />

40<br />

20<br />

0<br />

m<strong>en</strong>ores<br />

<strong>de</strong> un año<br />

Hospital Municipal <strong>de</strong> Urg<strong>en</strong>cias<br />

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009<br />

Años<br />

Hospital Municipal <strong>de</strong> Urg<strong>en</strong>cias<br />

Casos Acumu<strong>la</strong>dos <strong>por</strong> edad (2002-2009)<br />

1 año 2- 4 años 5- 9 años 10- 14<br />

años<br />

15- 24<br />

años<br />

25- 34<br />

años<br />

Grupo <strong>de</strong> edad<br />

35- 44<br />

años<br />

45- 64<br />

años<br />

mayores<br />

<strong>de</strong> 64<br />

S/E<br />

clorados<br />

fosforados<br />

agrico<strong>la</strong>s<br />

domesticos<br />

sin id<strong>en</strong>tificar<br />

Domésticos<br />

Sin id<strong>en</strong>tificar<br />

Clorados<br />

Fosforados<br />

Agríco<strong>la</strong>s


Los trabajadores agrarios<br />

ti<strong>en</strong><strong>en</strong> riegos <strong>el</strong>evados <strong>de</strong><br />

sufrir una amplia variedad<br />

<strong>de</strong> <strong>en</strong>fermeda<strong>de</strong>s <strong>de</strong>rivadas<br />

<strong>de</strong> su actividad <strong>la</strong>boral,<br />

<strong>en</strong>fermeda<strong>de</strong>s que si <strong>en</strong><br />

algunos casos no son<br />

específicas d<strong>el</strong> sector<br />

(problemas musculoesqu<strong>el</strong>éticos,<br />

sor<strong>de</strong>ra<br />

profesional o asma y alergias a<br />

sustancias químicas), <strong>en</strong> <strong>el</strong><br />

caso <strong>de</strong> los pesticidas los<br />

convierte <strong>en</strong> los principales<br />

afectados <strong>por</strong> sustancias<br />

acerca <strong>de</strong> cuya p<strong>el</strong>igrosidad<br />

exist<strong>en</strong> muy pocas dudas.


Subregistro <strong>de</strong> intoxicaciones<br />

• Sin embargo, los registros<br />

oficiales <strong>de</strong> <strong>en</strong>fermeda<strong>de</strong>s<br />

profesionales, ap<strong>en</strong>as<br />

registran casos, <strong>de</strong>bido a<br />

<strong>la</strong>s <strong>de</strong>fici<strong>en</strong>cias <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

notificación y registro <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />

<strong>en</strong>fermeda<strong>de</strong>s ocasionadas<br />

<strong>por</strong> <strong>el</strong> trabajo, motivo que<br />

impacta negativam<strong>en</strong>te <strong>en</strong><br />

<strong>la</strong>s acciones <strong>de</strong> vigi<strong>la</strong>ncia <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> <strong>salud</strong>.


Vigi<strong>la</strong>ncia <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

Salud <strong>de</strong> los<br />

Trabajadores


Comisión Nacional <strong>de</strong> Investigación<br />

sobre Agroquímicos<br />

http://www.msal.gov.ar/agroquimicos/


Resolución 276/2010<br />

Créase <strong>el</strong> PROGRAMA NACIONAL DE<br />

PREVENCIÓN Y CONTROL DE<br />

INTOXICACIONES POR PLAGUICIDAS<br />

Bu<strong>en</strong>os Aires, 9/2/2010


Unida<strong>de</strong>s c<strong>en</strong>tine<strong>la</strong> <strong>de</strong> Vigi<strong>la</strong>ncia<br />

Exposiciones / Intoxicaciones p<strong>la</strong>guicidas


Objetivo G<strong>en</strong>eral<br />

• A<strong>por</strong>tar al conocimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong>s intoxicaciones<br />

<strong>por</strong> p<strong>la</strong>guicidas <strong>en</strong> <strong>el</strong> país<br />

obt<strong>en</strong>er información <strong>de</strong>tal<strong>la</strong>da<br />

<strong>de</strong>stinada a <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r respuestas específicas<br />

t<strong>en</strong>di<strong>en</strong>tes a un mejor control y prev<strong>en</strong>ción.


La vigi<strong>la</strong>ncia <strong>en</strong><br />

<strong>la</strong> gestión integral d<strong>el</strong> riesgo<br />

Notificación <strong>de</strong> ev<strong>en</strong>tos<br />

<strong>de</strong> exposición,<br />

intoxicación,<br />

contaminación <strong>de</strong><br />

sitios.<br />

Epi<strong>de</strong>miología <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />

intoxicaciones <strong>por</strong><br />

p<strong>la</strong>guicidas: múltiples<br />

fu<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> datos<br />

Hacia <strong>la</strong> gestión<br />

integral d<strong>el</strong> riesgo<br />

Evaluación d<strong>el</strong> riesgo<br />

para registro<br />

(autorización <strong>de</strong> <strong>uso</strong>)<br />

Acciones correctivas<br />

(tratami<strong>en</strong>to,<br />

remediación, medidas<br />

regu<strong>la</strong>torias, educación<br />

capacitación)


Autorizaciones. Controles<br />

SENASA<br />

INAME -<br />

ANMAT<br />

INAL -<br />

ANMAT<br />

regu<strong>la</strong>n<br />

Evaluación <strong>de</strong><br />

riesgo<br />

SAyDS<br />

DISTINTOS<br />

TIPOS DE<br />

REGISTROS<br />

USO<br />

RESIDUO


Objetivos Específicos<br />

• Id<strong>en</strong>tificar <strong>el</strong> perfil <strong>de</strong> severidad <strong>de</strong> los<br />

casos <strong>de</strong> intoxicaciones agudas <strong>por</strong><br />

p<strong>la</strong>guicidas.<br />

• Id<strong>en</strong>tificar <strong>la</strong> frecu<strong>en</strong>cia, <strong>la</strong>s<br />

características y <strong>la</strong> forma <strong>de</strong> <strong>uso</strong> <strong>de</strong><br />

cada p<strong>la</strong>guicida asociado a un caso <strong>de</strong><br />

exposición / intoxicación aguda.


Jujuy = 1<br />

Salta = 1<br />

Tucumán= 1<br />

Córdoba = 4<br />

M<strong>en</strong>doza = 1<br />

Chubut = 1<br />

Santa Fe = 1<br />

Rosario = 3<br />

Ciudad <strong>de</strong> Bu<strong>en</strong>os Aires y<br />

Gran Bu<strong>en</strong>os Aires = 8<br />

Provincia <strong>de</strong> Bu<strong>en</strong>os Aires = 2<br />

C<strong>en</strong>tros <strong>de</strong> Información,<br />

Asesorami<strong>en</strong>to y Asist<strong>en</strong>cia<br />

Toxicológica <strong>de</strong> Arg<strong>en</strong>tina


Jujuy = 1<br />

Salta = 1<br />

Tucumán= 1<br />

Córdoba = 4<br />

M<strong>en</strong>doza = 1<br />

San Luis = 1<br />

Neuquén = 1<br />

Misiones = 1<br />

Santa Fe = 3<br />

Rosario = 3<br />

Ciudad <strong>de</strong> Bu<strong>en</strong>os Aires y<br />

Gran Bu<strong>en</strong>os Aires = 6<br />

Provincia <strong>de</strong> Bu<strong>en</strong>os Aires = 5<br />

Chubut = 3<br />

Laboratorios <strong>de</strong> Análisis<br />

Clínicos Toxicológicos<br />

<strong>de</strong> Arg<strong>en</strong>tina


Intoxicaciones <strong>por</strong> P<strong>la</strong>guicidas a Estudiar:<br />

Criterios <strong>de</strong> Inclusión:<br />

Exposiciones e intoxicaciones <strong>por</strong><br />

p<strong>la</strong>guicidas prohibidos o severam<strong>en</strong>te<br />

restringidos.<br />

Exposiciones e intoxicaciones <strong>por</strong><br />

p<strong>la</strong>guicidas que contaminan un alim<strong>en</strong>to,<br />

con diagnóstico (sospechado o confirmado)<br />

Exposiciones o intoxicaciones con<br />

p<strong>la</strong>guicidas <strong>de</strong> orig<strong>en</strong> ocupacional con<br />

diagnóstico (sospechado o confirmado)


Criterios <strong>de</strong> Inclusión<br />

Exposiciones e intoxicaciones <strong>de</strong>rivadas d<strong>el</strong>:<br />

<strong>de</strong>svío <strong>de</strong> <strong>uso</strong>,<br />

<strong>uso</strong> o disposición ina<strong>de</strong>cuada <strong>de</strong> p<strong>la</strong>guicidas<br />

Exposiciones e intoxicaciones <strong>por</strong><br />

medicam<strong>en</strong>tos a base <strong>de</strong> p<strong>la</strong>guicidas<br />

(ectoparasiticidas) <strong>en</strong> ocasiones <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

aparición <strong>de</strong> efectos adversos o<br />

adulteraciones (p. ej. articu<strong>la</strong>ción con<br />

farmacovigi<strong>la</strong>ncia).<br />

Exposiciones o intoxicaciones <strong>por</strong> p<strong>la</strong>guicidas<br />

que son causa <strong>de</strong> preocupación pública<br />

(glifosato) con diagnóstico (sospechado o<br />

confirmado)


Criterios <strong>de</strong> Inclusión<br />

Exposiciones o intoxicaciones <strong>por</strong><br />

p<strong>la</strong>guicidas que ocurr<strong>en</strong> <strong>en</strong> brote, con<br />

diagnóstico (sospechado o confirmado)<br />

Exposición o intoxicación <strong>por</strong> p<strong>la</strong>guicidas<br />

involucrados <strong>en</strong> una emerg<strong>en</strong>cia química,<br />

con diagnóstico (sospechado o confirmado)<br />

Exposiciones e intoxicaciones <strong>por</strong><br />

p<strong>la</strong>guicidas que se <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tran pres<strong>en</strong>tes<br />

como contaminantes ambi<strong>en</strong>tales (sitios<br />

contaminados).


¿qué esperamos que se haga con <strong>la</strong><br />

información?<br />

•Desarrol<strong>la</strong>r y mejorar <strong>la</strong> legis<strong>la</strong>ción <strong>de</strong><br />

manera continua.<br />

•Prohibición <strong>de</strong> sustancias tóxicas y prácticas<br />

p<strong>el</strong>igrosas.<br />

•Cambios <strong>en</strong> <strong>la</strong> producción <strong>de</strong> químicos.<br />

•Asegurar trans<strong>por</strong>te seguro <strong>de</strong> químicos.<br />

•Mejor información y educación sobre riesgos<br />

a todos los niv<strong>el</strong>es.<br />

•Promoción <strong>de</strong> tecnologías a<strong>de</strong>cuadas para<br />

proteger <strong>el</strong> medio ambi<strong>en</strong>te.


Flujograma<br />

<strong>de</strong><br />

Notificación


NOTIFICACIÓN DE EXPOSICION A PLAGUICIDAS<br />

1. EXPOSICION: HORA Y LUGAR ( )<br />

Fecha <strong>de</strong> consulta: / / Tiempo <strong>de</strong>s<strong>de</strong> exp: hs dy ms Ciudad:<br />

Fecha <strong>de</strong> exposición: / / Duración <strong>de</strong> exp: hs dy ms Provincia/Depto:<br />

No aplicable o <strong>de</strong>sconocido No aplicable o <strong>de</strong>sconocido<br />

2. COMUNICACION (Fu<strong>en</strong>te <strong>de</strong> información)<br />

Nombre: Institución: ( ) T<strong>el</strong>:<br />

Profesión <strong>de</strong> qui<strong>en</strong> brinda información: Médica Paramédica Otra (cuál?)<br />

3. NOTIFICA POR<br />

P<strong>la</strong>guicida prohibido o restringido Clinicam<strong>en</strong>te grave Emerg<strong>en</strong>cia materiales p<strong>el</strong>igrosos<br />

Laboral Uso o disposición ina<strong>de</strong>cuada Efecto adverso o adulteracion <strong>de</strong> ectoparasiticidas<br />

Brote Alim<strong>en</strong>to contaminado P<strong>la</strong>guicida <strong>de</strong> preocupacion publica<br />

4. DATOS DEL PACIENTE<br />

Nombre DNI<br />

Sexo: M F Edad: d m a Desconocida Niño Adolesc<strong>en</strong>te Adulto<br />

5. CIRCUNSTANCIA DE EXPOSICION (marque una opción)<br />

Int<strong>en</strong>cional Accid<strong>en</strong>tal Ocupacional Ambi<strong>en</strong>tal Desconocida<br />

6. ACTIVIDAD PRINCIPAL DURANTE LA EXPOSICION (marque una, o más si fuera "Múltiple")<br />

Producción/Formu<strong>la</strong>ción Pres<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> <strong>el</strong> lugar Terapéutica veterinaria<br />

Aplicación <strong>en</strong> campo Trans<strong>por</strong>te Múltiple (especifique)<br />

Aplicación <strong>en</strong> <strong>salud</strong> pública Mezc<strong>la</strong> / Carga No r<strong>el</strong>evante<br />

Aplicación domiciliaria Cuidado d<strong>el</strong> equipo Otra (cuál?)<br />

Re-<strong>en</strong>trada <strong>en</strong> cultivo Terapéutica humana Desconocida<br />

7. LUGAR DE LA EXPOSICION (marque uno)<br />

Hogar (urbano/periurbano) Hogar (rural) Granja/campo Invernáculo Desconocido<br />

Jardín (urbano/periurbano) Jardín (rural) Area pública Depósito Otro (cuál?)<br />

8. RUTA DE EXPOSICION (marque ruta principal, o más <strong>de</strong> una, si fuera necesario)<br />

Oral Dérmica Respiratoria Ocu<strong>la</strong>r Desconocida Otra (cuál?)


9. TIPO DE EXPOSICION<br />

Aguda Crónica Aguda sobre crónica Desconocida<br />

10. IDENTIFICACION DEL PRODUCTO (agregue otra hoja, si fuera necesario, para cada producto)<br />

Nombre Comercial d<strong>el</strong> producto: Desconocido<br />

Conc<strong>en</strong>tración (si se conoce) %<br />

Forma física: Gas Líquido Sólido Desconocida<br />

Uso dado: Insecticida Herbicida Acaricida Desvio <strong>de</strong> Uso Otro (cuál?)<br />

Rod<strong>en</strong>ticida Fungicida Curasemil<strong>la</strong> Desconocido<br />

11. GRUPO QUIMICO (marque uno o mas, si fuera r<strong>el</strong>evante)<br />

Organofosforado Tiocarbamato Deriv. Dinitrof<strong>en</strong>ol Paraquat Desconocido<br />

Carbamato Cumarínico Organomercurial Otro (cuál?)<br />

Organoclorado Bipiridilo Fosfuro Especifique sustancia:<br />

Piretroi<strong>de</strong> F<strong>en</strong>oxiácido Ars<strong>en</strong>ical<br />

12. SIGNOS Y SINTOMAS (marque una o más)<br />

Cefalea Fascicu<strong>la</strong>ciones Aum. <strong>de</strong> sudoración Bradicardia Sialorrea Irritación ocu<strong>la</strong>r<br />

Mareos Visión borrosa Pali<strong>de</strong>z Taquicardia Nauseas Dermatitis<br />

Convulsiones Parestesias Cianosis Hipot<strong>en</strong>sión Vómitos Muerte<br />

Temblores Miosis Hipert<strong>en</strong>sión Diarrea Otros<br />

Coma Broncorrea<br />

Deterioro d<strong>el</strong> s<strong>en</strong>sorio Distrés respiratorio<br />

13. TRATAMIENTO (marque con una cruz)<br />

Tratami<strong>en</strong>to: Si No Desconocido Enviado a otro hospital<br />

Tratami<strong>en</strong>to dado Medidas <strong>de</strong> rescate Medidas <strong>de</strong> sostén y sintomática Trat. específico antidótico<br />

Hospitalización: Si No Desconocido Días <strong>en</strong> hospital Días <strong>en</strong> UCI<br />

14. GRADO DE SEVERIDAD<br />

Asintomático Leve Mo<strong>de</strong>rada Severa Efectos: Locales Sistémicos Ambos<br />

15. EVOLUCION<br />

Recuperación Recuperación c/secue<strong>la</strong>s Muerte re<strong>la</strong>cionada Muerte s/re<strong>la</strong>ción Desconocida<br />

16. COMENTARIOS (especifique <strong>la</strong> sección, continúe <strong>en</strong> <strong>el</strong> reverso <strong>de</strong> ser necesario)


Toxicidad crónica y diferida<br />

• Enfermeda<strong>de</strong>s crónicas<br />

• Depresión y suicidio<br />

• Cáncer<br />

• Trastornos reproductivos:<br />

– Malformaciones congénitas<br />

– Disminución <strong>de</strong> <strong>la</strong> fertilidad<br />

– Abortos<br />

– Trastornos d<strong>el</strong> neuro<strong>de</strong>sarrollo<br />

– Retraso <strong>de</strong> crecimi<strong>en</strong>to intrauterino


Propuestas<br />

• Unida<strong>de</strong>s c<strong>en</strong>tine<strong>la</strong> <strong>de</strong> vigi<strong>la</strong>ncia <strong>de</strong><br />

exposiciones / intoxicaciones <strong>por</strong> p<strong>la</strong>guicidas<br />

(Programa Nacional <strong>de</strong> Prev<strong>en</strong>ción y Control<br />

<strong>de</strong> Intoxicaciones <strong>por</strong> P<strong>la</strong>guicidas)<br />

• Registro <strong>de</strong> malformaciones congénitas<br />

(Programa Nacional <strong>de</strong> G<strong>en</strong>ética)<br />

• Registro <strong>de</strong> tumores<br />

(Instituto Nacional d<strong>el</strong> Cáncer)


Períodos cruciales:<br />

“v<strong>en</strong>tanas <strong>de</strong> vulnerabilidad”<br />

• “La dosis y <strong>el</strong> mom<strong>en</strong>to critico <strong>de</strong><br />

exposición hac<strong>en</strong> <strong>el</strong> toxico”


Los niños están mas expuestos<br />

que los adultos<br />

µg/L<br />

Estudios realizados <strong>en</strong> México. Uso <strong>de</strong> DDT <strong>en</strong> campañas antimaláricas.<br />

Dr. Fernando Díaz Barriga


¿Cómo, cuándo y dón<strong>de</strong> se da<br />

<strong>la</strong> exposición?<br />

• HOGAR<br />

– Aplicación intradomiciliaria <strong>en</strong>tusiasta <strong>de</strong> p<strong>la</strong>guicidas <strong>en</strong><br />

“spray”<br />

– P<strong>la</strong>guicidas <strong>en</strong> zapatos o ropa <strong>de</strong> trabajo<br />

• ESCUELA<br />

– Aplicación d<strong>en</strong>tro d<strong>el</strong> edificio - se avisa a maestros, alumnos?<br />

– Contaminación <strong>de</strong> superficies y objetos (útiles, libros)<br />

– Contaminación <strong>de</strong> agua y alim<strong>en</strong>tos<br />

– Proximidad a áreas <strong>de</strong> cultivo<br />

• MEDIO RURAL<br />

– Su<strong>el</strong>os, equipos, ropa contaminados <strong>en</strong> áreas <strong>de</strong> juego infantil<br />

– Proximidad a cultivos tratados y pres<strong>en</strong>cia infantil!


Exposición infantil a clorpirifos<br />

– OP <strong>uso</strong> agríco<strong>la</strong>, aplicado <strong>en</strong> escue<strong>la</strong>s y <strong>el</strong> hogar<br />

– Vo<strong>la</strong>tilidad aum<strong>en</strong>ta 5 a 7 hs post-aplicación<br />

– Persiste 2 semanas <strong>en</strong> alfombras, juguetes,<br />

alim<strong>en</strong>tos, polvo<br />

– Va<strong>por</strong>es a 25 cm. = 67 microg/m3 (Valor Limite = 10 microg/m3)<br />

(F<strong>en</strong>ske et al, 1990)<br />

Exposición <strong>de</strong> rata recién nacida<br />

produce lesión y pérdida neuronal<br />

a niv<strong>el</strong> <strong>de</strong> cerebro, y anomalías <strong>en</strong><br />

<strong>el</strong> <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> <strong>la</strong>s sinapsis.<br />

EHP 2002 Nov;110(11):1097-103


P<strong>la</strong>guicidas <strong>en</strong> <strong>el</strong> hogar<br />

La vincu<strong>la</strong>ción <strong>en</strong>tre <strong>uso</strong> <strong>de</strong><br />

p<strong>la</strong>guicidas <strong>en</strong> <strong>el</strong> hogar y <strong>de</strong>fectos<br />

fetales, daño neurológico, y cáncer<br />

es lo sufici<strong>en</strong>tem<strong>en</strong>te fuerte como<br />

para que <strong>el</strong> Ontario College of<br />

Family Physicians (OCFP) salga a<br />

<strong>la</strong> pr<strong>en</strong>sa y al publico <strong>el</strong> para<br />

advertir sobre los riesgos. Se<br />

examinaron 12.000 estudios (1990-<br />

2003)<br />

Pestici<strong>de</strong>s Literature Review<br />

(www.ocfp.on.ca) 23 <strong>de</strong> Abril 2004


Disruptores hormonales<br />

– Estrogéno-simil: DDT, di<strong>el</strong>drin, <strong>en</strong>dosulfan, metoxiclor,<br />

PCBs, alquilf<strong>en</strong>oles, fta<strong>la</strong>tos,<br />

micotoxinas, fitoestróg<strong>en</strong>os,…<br />

– Anti-estrogénicos: Dioxina, PCBs, fitoestróg<strong>en</strong>os<br />

– Anti-androgénicos: DDT, vinclozilin,…<br />

– Tiroi<strong>de</strong>o-simil: PCBs, dioxina,...<br />

– Anti-tiroi<strong>de</strong>os: PCBs, dioxinas,…<br />

– Anti-progestinas: PCBs, DDT,...


Exposición a p<strong>la</strong>guicidas<br />

<strong>por</strong> leche materna<br />

– Aldrin, di<strong>el</strong>drin, lindano,<br />

<strong>en</strong>dosulfan, metoxiclor, DDT,…<br />

– Mas d<strong>el</strong> 90% <strong>de</strong> los OC<br />

absorbidos <strong>por</strong> <strong>la</strong> madre pasan<br />

a <strong>la</strong> leche y al <strong>la</strong>ctante...<br />

Publicacion <strong>de</strong> OMS: GEMS/FOOD INTERNATIONALY DIETARY SURVEY:<br />

Infant Exposure to certain organochlorine contaminants from breast milk<br />

- A risk assessm<strong>en</strong>t (Who/FSF/FOS 98.4)<br />

Protocolos OMS-PNUMA para estudio <strong>de</strong> contaminantes <strong>en</strong> leche materna- Agosto 2004


P<strong>la</strong>guicidas organoclorados <strong>en</strong><br />

leche materna (Arg<strong>en</strong>tina)<br />

• Santa Fe, Arg<strong>en</strong>tina (2000).<br />

• 52 muestras <strong>de</strong> leche materna<br />

• cinco marcas comerciales <strong>de</strong> leche <strong>en</strong> polvo maternizadas<br />

• <strong>de</strong>terminación <strong>de</strong> <strong>la</strong> conc<strong>en</strong>tración <strong>de</strong> 12 p<strong>la</strong>guicidas<br />

• resultados analíticos:<br />

– 86 % <strong>de</strong> <strong>la</strong>s muestras con residuos <strong>de</strong> al m<strong>en</strong>os un<br />

p<strong>la</strong>guicida,<br />

• más frecu<strong>en</strong>tes: heptacloro epóxido, aldrín, pp DDE<br />

y pi-CH.<br />

• m<strong>en</strong>os d<strong>el</strong> 15 % <strong>en</strong>drín, HCB, pp DDT, di<strong>el</strong>drin y alfa<br />

HCH.<br />

– conc<strong>en</strong>traciones inferiores a estudios anteriores realizados<br />

<strong>en</strong> Arg<strong>en</strong>tina, <strong>en</strong> América Latina y <strong>en</strong> otros contin<strong>en</strong>tes,<br />

– Autor: L<strong>en</strong>ardón, Arg<strong>el</strong>ia; Maitre, María Inés; Lor<strong>en</strong>zatti, Eduardo; Enrique, Susana.Título:P<strong>la</strong>guicidas<br />

organoclorados <strong>en</strong> leche materna <strong>en</strong> Santa Fé, Arg<strong>en</strong>tina / Organochlorine pestici<strong>de</strong>s in breast milk in Santa Fé,<br />

Arg<strong>en</strong>tina Fu<strong>en</strong>te:Acta toxicol. arg<strong>en</strong>t;8(1):2-4, jul. 2000. tab. Idioma: Es.


• La agricultura ti<strong>en</strong>e uno <strong>de</strong> los más alto<br />

índices <strong>de</strong> trabajo infantil (60% según<br />

informes internacionales),<br />

• El trabajo con agroquímicos es una <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />

peores formas <strong>de</strong> trabajo infantil <strong>por</strong>que es<br />

pot<strong>en</strong>cialm<strong>en</strong>te dañino siempre,<br />

• Nuestra legis<strong>la</strong>ción no consi<strong>de</strong>ra ilegal que<br />

los hijos trabaj<strong>en</strong> con sus padres, con lo cual<br />

<strong>el</strong> trabajo agríco<strong>la</strong> que hac<strong>en</strong> los niños con<br />

sus padres está <strong>de</strong>sprotegido legalm<strong>en</strong>te.


Eso es todo…<br />

…gracias <strong>por</strong> su<br />

amable at<strong>en</strong>ción<br />

precotox@msal.gov.ar

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!