14.06.2013 Views

Quince años de política social en el Distrito Federal - Evalua DF ...

Quince años de política social en el Distrito Federal - Evalua DF ...

Quince años de política social en el Distrito Federal - Evalua DF ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Economía y financiami<strong>en</strong>to <strong>de</strong>l <strong>de</strong>sarrollo. Crecimi<strong>en</strong>to, Pobreza y Desigualdad <strong>de</strong> Ingresos <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>DF</strong> 1992-2012<br />

En este s<strong>en</strong>tido, <strong>en</strong> la Ciudad <strong>de</strong> México se pue<strong>de</strong> advertir que <strong>en</strong> las épocas <strong>de</strong> auge económico (1989-1997)<br />

la producción t<strong>en</strong>dió a crecer, hubo más empleo y mejores salarios reales; y, <strong>en</strong> <strong>el</strong> período <strong>de</strong> estancami<strong>en</strong>to o<br />

don<strong>de</strong> predominó <strong>el</strong> esquema <strong>de</strong> estabilidad con estancami<strong>en</strong>to económico (<strong>el</strong> auge <strong>de</strong> 2003-2007) <strong>el</strong> bi<strong>en</strong>estar<br />

<strong>de</strong> los hogares, medido por la distribución <strong>de</strong>l ingreso, casi nunca mejoró. Por <strong>el</strong> contrario, <strong>en</strong> periodos <strong>de</strong> estancami<strong>en</strong>to<br />

y <strong>de</strong> crisis la economía t<strong>en</strong>dió a contraerse, <strong>el</strong> consumo y la inversión disminuyeron <strong>de</strong>splomando la<br />

oferta <strong>de</strong> empleo y los salarios reales, lo que trajo consigo <strong>el</strong> increm<strong>en</strong>to <strong>de</strong> la <strong>de</strong>sigualdad, como se pue<strong>de</strong> apreciar<br />

<strong>en</strong> la gráfica sigui<strong>en</strong>te que ilustra <strong>el</strong> comportami<strong>en</strong>to <strong>de</strong>l producto <strong>de</strong>l <strong>DF</strong> y la <strong>de</strong>sigualdad <strong>social</strong>.<br />

Desigualdad y tasa <strong>de</strong> crecimi<strong>en</strong>to anual PIB <strong>de</strong>l <strong>DF</strong>, 1992-2010<br />

Fu<strong>en</strong>te: Elaboración propia con datos <strong>de</strong>l sistema <strong>de</strong> cu<strong>en</strong>tas nacionales y las ENIGHs-INEGI, 1992-2010<br />

Mi<strong>en</strong>tras la <strong>de</strong>sigualdad se disparaba al alza <strong>en</strong>tre 1992 y <strong>el</strong> año 2000, al pasar <strong>de</strong> 0.448 a o.493 puntos <strong>de</strong>l<br />

Gini; <strong>el</strong> crecimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> la economía se <strong>de</strong>splomaba con la crisis <strong>de</strong> 1995 llegando a caer hasta -8 puntos porc<strong>en</strong>tuales;<br />

para luego mant<strong>en</strong>erse por <strong>de</strong>bajo <strong>de</strong> los niv<strong>el</strong>es <strong>de</strong> 1987 a 1992 a una tasa <strong>de</strong>l 2.8 por ci<strong>en</strong>to. También es<br />

<strong>de</strong> <strong>de</strong>stacar que mi<strong>en</strong>tras la economía continuaba su crecimi<strong>en</strong>to con t<strong>en</strong><strong>de</strong>ncias bajistas <strong>de</strong>l or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> los 2.3<br />

puntos porc<strong>en</strong>tuales <strong>en</strong>tre 2000 y 2006 y <strong>de</strong> 1.8 <strong>en</strong>tre 2006 y 2008, la <strong>de</strong>sigualdad ap<strong>en</strong>as se reducía <strong>en</strong> 2 puntos<br />

porc<strong>en</strong>tuales <strong>en</strong> <strong>el</strong> mismo período; para luego volver subir con la crisis <strong>de</strong> 2008, hasta llegar a 0.486 puntos <strong>de</strong>l<br />

Gini, al <strong>de</strong>splomarse la tasa <strong>de</strong> crecimi<strong>en</strong>to anual <strong>de</strong>l PIB <strong>en</strong> un m<strong>en</strong>os -0.2 por ci<strong>en</strong>to.<br />

Si bi<strong>en</strong> es cierto que <strong>en</strong> <strong>el</strong> complejo y fragm<strong>en</strong>tado mundo <strong>de</strong> la normatividad y la programación <strong>social</strong> es<br />

común <strong>en</strong>contrar varias <strong>de</strong>fici<strong>en</strong>cias que abonan al rezago <strong>de</strong> los déficit <strong>social</strong>es; <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>DF</strong> se pue<strong>de</strong>n constatar<br />

algunos avances muy importantes t<strong>en</strong>di<strong>en</strong>tes a fortalecer a una ciudadanía que ha logrado s<strong>en</strong>tar bases para<br />

posicionar una plataforma <strong>de</strong> avanzada <strong>en</strong> la <strong>de</strong>f<strong>en</strong>sa <strong>de</strong> los <strong>de</strong>rechos. Así lo expresan la emerg<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> un sector<br />

público <strong>en</strong> expansión, <strong>el</strong> crecimi<strong>en</strong>to persist<strong>en</strong>te <strong>de</strong>l gasto público <strong>en</strong> inversión (<strong>de</strong> infraestructura <strong>en</strong> g<strong>en</strong>eral y<br />

<strong>social</strong>), las t<strong>en</strong><strong>de</strong>ncias <strong>en</strong> <strong>el</strong> gasto <strong>social</strong>, la composición <strong>de</strong> la estructura tributaria y <strong>el</strong> impacto distributivo <strong>de</strong> la<br />

<strong>política</strong> fiscal y <strong>de</strong> la <strong>política</strong> <strong>social</strong> que han mejorado <strong>en</strong> las últimas décadas.<br />

El aum<strong>en</strong>to <strong>de</strong>l gasto <strong>social</strong> ha sido t<strong>en</strong><strong>de</strong>ncialm<strong>en</strong>te alcista y persist<strong>en</strong>te <strong>en</strong> los últimos <strong>años</strong>, pue<strong>de</strong> consi<strong>de</strong>rarse<br />

como uno <strong>de</strong> los “divi<strong>de</strong>ndos <strong>de</strong>mocráticos” <strong>de</strong> la Ciudad <strong>de</strong> México <strong>en</strong> materia <strong>social</strong>. Visto <strong>en</strong> retrospectiva,<br />

<strong>el</strong> gasto <strong>social</strong> <strong>de</strong>l <strong>DF</strong> observó un crecimi<strong>en</strong>to acumulado <strong>de</strong>l 65 por ci<strong>en</strong>to <strong>en</strong>tre <strong>el</strong> año 2000 y <strong>el</strong> 2012; lo que<br />

repres<strong>en</strong>ta casi <strong>el</strong> doble <strong>de</strong>l crecimi<strong>en</strong>to acumulado <strong>de</strong>l gasto programable <strong>de</strong> 35 por ci<strong>en</strong>to, con tasas <strong>de</strong> crecimi<strong>en</strong>to<br />

anualizadas muy por arriba <strong>de</strong>l crecimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong>l producto <strong>de</strong> la <strong>en</strong>tidad. Quizá por <strong>el</strong>lo, <strong>en</strong>tre los principales<br />

logros <strong>de</strong> este período está <strong>el</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>sarrollo humano, resultado <strong>de</strong> la ampliación <strong>de</strong>l gasto público <strong>social</strong> y <strong>de</strong><br />

la mayor cobertura <strong>de</strong> servicios <strong>social</strong>es básicos <strong>en</strong> salud y educación.<br />

35

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!