EUSKADIRAKO LURRALDE-EREDU EUSGARRI BATEN ALDEKO ...

1.- EUSKAL HIRIA. EREDUAREN AZTARNA EKOLOGIKOA
1.1.- Aztarna ekologikorik gabekoa da Euskal Hiria
Zenbat planeta beharko genituzke munduko populazio guztiak (gutxi gora behera 6.100 miloi
biztanle gutxi gora behera) gure bizi maila eramango balu? Galdera honi erantzun nahirik
sortzen da aztarna ekologikoaren ideia.
Zentsu hertsian aztarna ekologikoa, honela defini daiteke: lurralde esparru bat zein
beharrezkoa den bai baliabide ekologikoki emankorrak emateko (laboreak, belardiak,
basoak eta ur ekosistemak) eta baita bizitza eredu zehatz baten bizi den biztanleriak sortzen
dituen hondakinak asimilatzeko, modu iraunkor batean”.
Aztarna ekologikoaren funtsezko helburua bizitza eredu zehatz batek planetan duen eragina
ebaluatzea da, eta ondorioz bere eusgarritasun maila. Beraz, adierazle honekin ondorio
azkarrak lortzen dira. Lehenengoa, gure planetak ezin duela mantendu iparreko herriek (deitu
mendebaldeko herri, herrialde garatu, industrializatu...) daramagun bizitza erritmoa denbora
luzean zehar. Bigarrena, gure bizitza erritmoaren norantza aldatu beharra dugula. Baina,
Euskal Hiriak gure bizimoduak birantolatu edota berregituratu beharrean agenda
neoliberalaren gidalerroak jarraitzen ditu eta Euskal Autonomi Erkidegoaz (EAE) ari denean
“eskualde hiria” dela dio nazioarteko testuinguruan” eta bereziki globalki diharduten
enpresa lehiakorren garrantzia azpimarratzen du; “garapen”, “modernitate”, eta
“aurrerapenarenaren” izenean etengabeko mugikortasuna inposatuaz zeinean zirkulazioa
ekoizpenari nagusitzen zaion eta espazioa zirkulazio horretarako egokitzen den. Hartara,
jarduera ekonomikoaren sektore batek (garraioak eta ekonomia globalak) merkantziak
banatzeko zonalde logistikoen hedapenak hegemonizatzen duen lurralde okupazio bortitza
bultzatzen du. Etorkizunari begira, aglomerazioko eta eskala handiko ekonomiaren alde
egiten du non plataforma logistikoek eta garraiorako azpiegitura berrien eraikitzeak
berebiziko garrantzia hartzen duten. Honen harira, proposaturiko ekimenen artean ondokoak
dauzkagu: Bilboko aieroportua eta Abiadura Handiko Trena lotzeko sistemak, Bilboko
portua merkatal portu moduan eta Foronda portu ziku moduan kontsolidatzea, eta Gasteiz
trenbide sare berriez konektatzea, EAE osoa merkantzien antolaketa gune nagusi bihurtuaz.
Goian aipaturikoak ekonomiaren erabateko liberalizazioari egiten dio men zeinak ekoizpen,
banaketa eta merkaturatzeko jarduera guztiak global bezala ulertzen dituen edota bestela
esanda ohiko ekonomia lokalak apurka-apurka bakoitza bere lurralde esparruan
gainezkatuak direnean, nazio zein nazioarteko estruktura ekonomiko askoz handiagoetan
integratzen dira, merkatu global bakarraren dinamiken aginduetara.
Hain zuzen ere, globalizazioaren dimentsio nagusietako bat harreman ekonomikoak
nazioarteko bihurtzea da, eskala txikiko metaketa guneak gainezka egiten duten neurrian eta
hartueman zabalagoetan sartzen diren heinean zeintzuk askoz ere nahaspilatsuagoak diren;
nahiko adierazgarria da tokiko metaketa guneen gainezka egitea (barne merkatu
nazionalarena), zeinaren eraketa XIX eta XX.mendeetan zehar aurrera eramandako zeregin
nagusietako bat izan zen, batez ere, fordismo garaian (edota “garapenaren” garaian). Horrek
errejio, herrialde eta kontinenteen arteko merkantzia fluxuak nabarmen areagotuko ditu,
produktu eta zerbitzuen hartu-eman etengabean zeinak gero eta kapazitate handiagoko
garraio azpiegitura berrien eratzea dakarren.
2