EUSKADIRAKO LURRALDE-EREDU EUSGARRI BATEN ALDEKO ...

Beraz, produktu globalen distribuzioak bi beharrizan sortzen ditu: batetik fluxuen
zirkulaziorako azpiegitura konplexuak eta bestetik, stocken kudeaketarako, zamaren
zatikapenerako, metatzerako etab. gune espezializatuak. Zentzu honetan azpimarragarria da
gune logistikoek metaketa eta banaketa funtzio soilez haratago doazela beste hainbat funtzio
bere gain hartuaz, besteak beste, herrialde bakoitzeko kontsumo eredu ezberdinetatik
eratorritakoak zeintzuk produktuen paketatzearen edota kontsumitzailearekiko
egokitzapenaren ondorioz instalazio logistiko bereziak eskatzen dituzten. Plataforma
logistiko horien kokapena kontsumo gune nagusien inguruan aurrikusten da, esaterako Bilbo
Handia edota Gasteiz.
1.2. Lurraldearen artifizializazioa
Euskal Hirian proposaturiko lurralde antolaketa ereduak baliabide naturalak (lurra) eta
lurraldea nabarmen xurgatzen ditu; gure lurraldea berez nahiko txikia da (7.234 km2), zeharo
menditsua (udalerrien % 85 “mendiko” herri bezala klasifikatuak daude), oso jendeztatua
(300,1 bizt/ Km-ko); eta porlan eta asfaltoz betea. Udalplan 2010eko datuen arabera euskadin
artifizilizatuta dagoen lur eremua 58.648,77 Ha-takoa da. 2000. urtean datu hori 42.816 Hatakoa
zen, beraz, bien artean dagoen ezberdintasuna 15.832,77 Ha-takoa da; horrek,
handitzea, % 36,97koa izan dela esan nahi du; 8.743 Ha etxebizitzei, 4.928 Ha industrialde
eta merkatal zentruen eraikitzeari eta 8.815 Ha garraio azpiegitura berriei dagozkielarik.
Euskal Hiriaren diseinuan aritu direnek ezagutzen dituzte datuok euren txostenetan zera
agertzen baita “lurraldearen artifizializazioa larria da gure herrian. Gutxi gora behera EAEaren
% 7,3a azpiegitura eta gune urbanizatuei dagozkie”, baina ez dute ezer ere proposatzen
hori eragoztako, hare okerrago, euren proposamenek artifizializazio indize handiagoak
dakartzate.
Euskal Hirian proposatzen diren okupazio eta populazio finkapen guneek dakartzaten
lurralde sustengaezintasun arriskuak ereduari dagozkio. Testuan barrena lerro artean
irakurriaz onartzen da goian aipaturikoa: “...eskualde hiriaren eraketaren arriskuak eta garai
berrian kontu handiz begiratu edota zaindu beharrekoak ondokoak dira: hiri sakabanaketa
eta dentsitate bajukoaren arazoak, eta nekazaritza zein landa eremuen okupazio
sistemikoak...”
Baina aipatzen diren arrisku horiek errealitate negatiboak izan dira 1997ko Lurralde
Artezpideak diseinaturiko ereduan. Berriz ere Euskal Hiriaren idazle taldeak ezin ditu
baztertu edo izkutatu ondoko datu objetiboak: “ prozesu honek azalduko du azken hamar
urteotan populazioaren aldaketa nabaririk egon ez arren hiri azalerak zergaitik egin duen
%20an gora. Hazkunde berri hauek metropoliaren inguruan garatu dira eta euskal hirietako
ohiko edifikazio indizeak baino baxuagoak izan dituzte.”
Edonola ere, daukagun Lurralde Artezpideen eredua lurralde kontsumitzaile bortitza dela
egiaztatzeak ez ditu eraman ereduaren ebaluzio kritiko bat egin eta gizarte honen erabilera
eta jardueren (etxebizitzak, ekipamentuak, jarduera ekonomikoak...) birplanteamentu bat
egitera.
Europa osoan zehar hiri sakabanaketa arazo larrienetako bat da zeina higiezinen negozio
batzuen ondorioz sortu den eta ohiko hiri trinkoen sistemari muzin egitea ekarri du, eusgarria
ez den “urban sprawl”aren mesedetan. Europako Ingurumen Agentziak 2006.urtean egindako
txostena irakurtzea ezinbestekoa da zeinaren izenburua “Europako hiri sakabanaketaren
hedapena: jaramonik egin gabeko erronka”. 1997.eko Lurralde Artezpideek landa eremu eta
3