EUSKADIRAKO LURRALDE-EREDU EUSGARRI BATEN ALDEKO ...

kostaldearen urbanizatzearen alde egiten zuten, bigarren etxebizitzak kokatzeko zonalde eta
herri konkretuak proposatuaz. Hurrengo urtean, 1998.ean, premiazko neurrien 5/1998 Legea
onartu zen zeinak Hirigarria ez zen Lurzoruan “Landa-gunearen” figura sortu zuen, hain
zuzen ere etxebizitza bakarreko eraikinak (neo-baserriak) legeztatzeko. 2009. urterako EAEan
figura horren pean 3.006 Ha kalifikatuta zeuden, berauetatik gehiengoa, 2.571 Ha,
Bizkaian kokatzen delarik (Udalplan 2010. eko datuen arabera).
Euskal Hiria 2011ko dokumentua berriz ere berdinarekin datorkigu, landa guneak
herrialdearentzako etxebizitza gune bezala izendatzearen onurak azalduaz eta horrek
lehiakorrragoak egiten gaituela esanaz.
Euskal Hiriak hirigintza basatiak sortzen dituen arazoak konpondu beharrean horiek
areagotzea proposatzen digu, lurraldea bera finitoa dela ahaztuaz eta gure kasuan, lehen esan
bezala, oso artifizializatua edota urbanizatua. Baina hirigintza basatiaren aurretiazko garaian
baziren jadanik bestelako planteamentu eta ikuspegiak eta horiek gogora ekartzea komeni da.
Horrela, 1975. urtean Bretaña Handian “Land Community Act” deituriko Legea onartu zen,
beronen hitzaurreak Euskal Hiria bezalako lurralde planteamentuak egiten dituztenentzat
“egi deserosoak jasotzen ditu. Land Community Act-ak honela zioen: “Irla honetan
dauzkagun baliabide naturalen artean biderkatu edota handitu ezin daitekeen bakarra lurra
da. Lurraren erabilgarritasuna definituta dago eta finkoa da nahitaez. Herri txiki batean bizi
gara, oso populazio dentsitate altua daukana eta ondorioz lurzoruaren eskaintza ez dago
bakarrik aldez aurretik emana baizik eta oso mugatua da. Beraz, berebiziko garrantzia
dauka lurzoruaren erabilera, gure lurzoruarena, beharrizanen arabera egoki
planifikatzeak.”
Han, hemen bezala, logika neoliberalak errealitate hori albo batera utzi du lurzoruaren
okupazioaren krisia lurraldez gaindiko erretorikez estaliaz (berrikuntza ekosistemak,
lurraldearen bikaintasuna........) Edonola ere, hazkundearen edota hedapenaren mugak hemen
daude, iritsiak zaizkigu, eta horiei erantzun ezak gure lurraldearen mugetaraino eraman gaitu.
Gehiegikeriak eta neurrigabekeriak “Euskal Urbea”-ren eraketa informala suposatzen du.
Egiaztapen hori benetakoa dela ikus dezakegu hainbat herrik beraien herri plangintzetan
euren herri eremu osoa urbanizatu dutelako. Dagoeneko ez zaie birklasifikatzeko
“berdegunerik” geratzen, agortua daukate libre gelditzen zitzaien lurzoru guztia. Adibide
bezala hor dauzkagu, Udalplaneko datuen arabera, ezkerraldean, Sestao eta Portugalete, eta
ibaiaren bestaldean, Getxo eta Leioa.
Bilbo Metropolitarreko Lurraldearen Zatikako Planak darabiltzan lurzoru erabilgarriaren
eredu teknikoak aplikatuz gero inguruko herriak antzeko kolapsoarekin aurkituko lirateke,
izan ere, ez hirigarri bezala kontsideratzen dituen lurzoruak %15eko maldatik gorakoak,
ibaiak uholdeetan har ditzaken lurrak, eta antzekoak dira (geroz eta eremu handiagoa hartzen
duen, Loiuko aireportuak sortzen duen 60 db-tik gorako zaratak hartzen dituen lurzoruak...)
berauetan eraikitzea garestia izango zelako eta arazo tekniko asko ekarriko lituzkeelako.
Gipuzkoako egoera Bizkaikoa bezain kritikoa da. Horrela Debagoieneko Lurralde Zatikako
Planaren zioz egindako diagnostikoak esaten duen moduan herrialde osorako libre edota
eraiki gabe gelditzen den lurzoru kopurua % 5,5a baino gutxiago da. Zehazki Debagoienari
dagokiona % 3,8a da. Horrek esan nahi duena zera da, eskualde horri etorkizuneko
hirigintzarako 788 Ha gelditzen zaizkiola (eta lurzoru horren kopuru handiena, gainera, herri
bakarrean dago: Oñatin).
4