Recenzo - Plansprachen.ch

pilgrimon hejmen en la malnovan patrujon, aŭ kio restis de ĝi. Tiun ĉi landon li neniam vidis, ĉar ĝi situas ĉe
la alia, orienta fino de Turkio, malantaŭ la “armena“ monto Ararat. Ardachès Stakian, kiu okupiĝis ankaŭ pri
astrologio, forpasis la 7an de marto 1998 en Ĝenevo, lia vidvino Madeleine sekvis lin fine de 2004.
Ĝis hodiaŭ, la turkoj obstine neas la amasmurdon kontraŭ la armenoj aŭ interpretas ĝin alimaniere ol tiuj,
kiuj asertas, ke temas pri genocido (aŭ etnocido). Pro tiu tre malagrabla kaj kontraŭdira disputo la armenoj
suferas ĝis nun. La koncernan monumenton en Erevano ĉiu interesata homo de ajna nacio povas laŭdezire
viziti, kun aŭ sen la rekomendo de esperantistoj. Ankaŭ turkoj.
Andreas Künzli
Ardachès Stakin (Ani Arax): De la aflikto ĝis la steloj. Memoraĵoj 1913-1986. Eldono de Esperanto-Grupo
La Stelo – Ĝenevo. 2013. 125 p. ISBN 2-940269-09-2.
Interlinguistica Tartuensis IX
Red. A. Duliĉenko, S. Kuznecov, M. Linnamägi, E. Ernits. Tartu 2009. 256 p. € 10.-.
Ĉiujn kelkajn jarojn aperas nova eldono de Interlinguistica Tartuensis. La naǔa eldono eldoniĝis akurate por
la septembra interlingvistika konferenco en Tartu (Estonio) de la jaro 2009 kaj do povis esti prezentita
ankoraǔ dum la aranĝo mem. Ĉi tiu koncepto de realigo de tia libroprojekto estas modela kaj imitinda, despli
se la aktoj de aliaj interlingvistikaj aranĝoj (UEA, GIL) kutime aperas kun longa prokrasto post la prezento
de la koncernaj prelegoj.
Ĉi tiu kajero de Interlinguistica Tartuensis estas komuna eldonaĵo de la tartua universitato, ĝia katedro de
slavistiko kaj Internacia Asocio de Interlingvistiko (IAI) sub la redakta kaj eldona respondeco de A.
Duliĉenko, S. Kuznecov, M. Linnamägi, E. Ernits kaj R. Romanĉik; ĝi enhavas 15 legindajn sciencajn
kontribuojn en diversaj lingvoj: Esperanto (10), rusa (4), angla (1).
En la komenca sekcio pri teoriaj kaj historiaj aspektoj de soci- kaj interlingvistiko Aleksandr D. Duliĉenko,
Tartu (p. 9-36), prezentas ruslingve iom renovigitan studon pri la historio de la ideo de internacia artefarita
lingvo kun konataj faktoj kaj bibliografio, sed interrilatigitan kun frua sovetia socilingvistiko. Se la informoj
pri ruslandaj aǔtoroj de planlingvoj en pli fruaj tempoj aperis priskribe, ili estas ĉifoje prezentitaj en tabelo.
Estas traktitaj ‚materialismaj’ imagoj de E.K. Drezen kaj E. Spiridoviĉ kaj la rilato de E. Bokarëv al la
marksisma lingvoscienco. La fina ĉapitro temas pri ‚lingvotekniko’ kaj ‚lingvoteknologio’ en la frua sovetia
interlingvistiko kun rilato al la terminologio de G. Vinokur.
La dua sekcio, dediĉita al interlingvistiko kaj eǔrolingvistiko, komenciĝas en la senco de lingvistika
kulturpesimisma pritakso de la roloj de lingvoj, aǔ lingvaj modeloj en la pliampleksiĝanta Eǔropa Unio. La
anglan lingvon Detlev Blanke, Berlino (p. 37-51), kiu estas konata, ĉar en la pasinteco li pledadis por pli
forta rolo de la germana lngvo, ligas kun negativaj efikoj por multlingva komunikado. Koncerne la
multlingvecon la rigora orientgermana aǔtoro referencas al analizoj, kiuj montras, ke la rezultoj de la
instruado de fremdaj lingvoj ne estas tre esperigaj. Nu, restas la planlingva opcio, unuavice kun Esperanto
kiel ĉefa modelo. Spite al ĉiuj teoriaj avantaĝoj, kiujn laǔ la (ofte tro idealismaj) interlingvistoj prezentas la
planlingva modelo, ekzistas aro da kaǔzoj, kial planlingvo, kaj precipe Esperanto, ne estas konsidereblaj por
la praktika enkonduko kiel interlingvo en Eǔropo. Ne nur respondecas la (lingvo)politika aspekto, kiu ŝajnas
malfavori planlingvon, sed kulpas ankaǔ deficitoj flanke de la interlingvistika movado mem, kiu evidente
stagnas. La ĝeneralan kvaliton de la planlingva movado Blanke taksas malalta, ĝian maturecon por disponigi
la praktikan funkciadon nesufiĉa. Esperanto mem ne estas laǔ li tute evoluinta (aǔ evoluigita) por kovri la
komunikajn bezonojn de EU, la leksikologia bazo de Esperanto nesufiĉa (sed la gigantaj vortaroj de Krause
ja evidente celas montri la malon). Krom tio Blanke kulpigas certajn aǔtorojn, kiuj laǔ li nesufiĉe
kompetente priskribas planlingvajn aferojn, ekzemple Okrent 2009. Laǔ la takso de la gvida interlingvisto,
planlingvo en nia epoko ŝajnas apenaǔ havi ŝancon, ĉar „la nuntempa internacia politika situacio estas
karakterizata per diversspecaj konfliktoj, diskriminacioj, malsamrangeco de landoj, luktoj pri influsferoj,
potencinflua pozicio de lingvoj.“ Necesas repliki, ke fakte ne tiuj, ideologiaj, sed aliaj faktoroj, pli pragmataj,
3