25.11.2014 Views

Guía para el diseño y la ejecución de anclajes al terreno en obras

Guía para el diseño y la ejecución de anclajes al terreno en obras

Guía para el diseño y la ejecución de anclajes al terreno en obras

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

PRESENTACIÓN<br />

Esta Guía <strong>para</strong> <strong>el</strong> diseño y <strong>la</strong> ejecución <strong>de</strong> anc<strong>la</strong>jes <strong>al</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong> <strong>en</strong> <strong>obras</strong> <strong>de</strong> carretera ha sido <strong>el</strong>aborada<br />

por <strong>la</strong> Dirección Técnica <strong>de</strong> <strong>la</strong> Dirección G<strong>en</strong>er<strong>al</strong> <strong>de</strong> Carreteras con <strong>la</strong> v<strong>al</strong>iosa co<strong>la</strong>boración<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> Asociación <strong>de</strong> Empresas <strong>de</strong> <strong>la</strong> Tecnología d<strong>el</strong> Su<strong>el</strong>o y Subsu<strong>el</strong>o (AETESS) y constituye un docum<strong>en</strong>to<br />

técnico más, integrado <strong>en</strong> <strong>el</strong> esfuerzo <strong>de</strong> divulgación <strong>de</strong> i<strong>de</strong>as, armonización <strong>de</strong> conceptos<br />

y norm<strong>al</strong>ización tecnológica que <strong>la</strong> Dirección G<strong>en</strong>er<strong>al</strong> <strong>de</strong> Carreteras vi<strong>en</strong>e re<strong>al</strong>izando <strong>en</strong> estos últimos<br />

años.<br />

La Dirección <strong>de</strong> los trabajos ha correspondido a D. Jesús Santamaría Arias, Ing<strong>en</strong>iero Jefe d<strong>el</strong><br />

Servicio <strong>de</strong> Geotecnia <strong>de</strong> <strong>la</strong> Dirección G<strong>en</strong>er<strong>al</strong> <strong>de</strong> Carreteras con <strong>la</strong> ayuda <strong>de</strong> D. Álvaro Parril<strong>la</strong> Alcai<strong>de</strong><br />

y D. Fernando Moreu Mesa, Ing<strong>en</strong>ieros <strong>de</strong> Caminos, Can<strong>al</strong>es y Puertos d<strong>el</strong> Estado.<br />

El equipo redactor ha estado constituido por D. Carlos Oteo Mazo, profesor <strong>de</strong> <strong>la</strong> Universidad<br />

Politécnica <strong>de</strong> Madrid, como responsable d<strong>el</strong> mismo, y por D. José Luis Fernán<strong>de</strong>z S<strong>al</strong>so. La supervisión<br />

interna <strong>de</strong> AETESS ha sido re<strong>al</strong>izada a través <strong>de</strong> su Comité Técnico intervini<strong>en</strong>do activam<strong>en</strong>te<br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong> misma D. Pedro R. So<strong>la</strong> Casado, como presi<strong>de</strong>nte, D. Ferrán Biosca, D. José Mª Echave,<br />

D. José Mª Herrador, D. Domingo Fernán<strong>de</strong>z y D. Julio Retuerto, miembros d<strong>el</strong> referido Comité,<br />

todos <strong>el</strong>los Ing<strong>en</strong>ieros <strong>de</strong> Caminos, Can<strong>al</strong>es y Puertos reconocidos especi<strong>al</strong>istas <strong>en</strong> Geotecnia.<br />

Este docum<strong>en</strong>to trata <strong>de</strong> <strong>de</strong>scribir una serie <strong>de</strong> reg<strong>la</strong>s <strong>de</strong> bu<strong>en</strong>a práctica que convi<strong>en</strong>e t<strong>en</strong>er <strong>en</strong><br />

cu<strong>en</strong>ta <strong>en</strong> <strong>el</strong> diseño y construcción <strong>de</strong> anc<strong>la</strong>jes <strong>en</strong> <strong>obras</strong> <strong>de</strong> carretera. Aún cuando lo especificado<br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong> pres<strong>en</strong>te publicación no resulta <strong>de</strong> obligado cumplimi<strong>en</strong>to, se recomi<strong>en</strong>da su uso <strong>en</strong> <strong>obras</strong> <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> Dirección G<strong>en</strong>er<strong>al</strong> <strong>de</strong> Carreteras, sin perjuicio <strong>de</strong> <strong>la</strong> adopción <strong>de</strong> otras medidas que, circunstancias<br />

particu<strong>la</strong>res <strong>de</strong> <strong>la</strong> obra o proyecto, pudies<strong>en</strong> aconsejar <strong>en</strong> cada caso.<br />

La experi<strong>en</strong>cia <strong>de</strong>rivada <strong>de</strong> <strong>la</strong> construcción y seguimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> este tipo <strong>de</strong> <strong>el</strong>em<strong>en</strong>tos constructivos<br />

permitirá <strong>en</strong> <strong>el</strong> futuro matizar y completar los criterios recogidos <strong>en</strong> esta Guía. Se invita pues<br />

<strong>al</strong> análisis crítico <strong>de</strong> su cont<strong>en</strong>ido y <strong>al</strong> <strong>en</strong>vío <strong>de</strong> cuantas suger<strong>en</strong>cias o com<strong>en</strong>tarios se estim<strong>en</strong> oportunos<br />

<strong>al</strong> Servicio <strong>de</strong> Geotecnia <strong>de</strong> <strong>la</strong> Dirección G<strong>en</strong>er<strong>al</strong> <strong>de</strong> Carreteras; Pº <strong>de</strong> <strong>la</strong> Cast<strong>el</strong><strong>la</strong>na 67; 28071<br />

MADRID, e-mail: dirtec.dgc@mfom.es<br />

Madrid, <strong>en</strong>ero <strong>de</strong> 2001<br />

EL DIRECTOR GENERAL DE CARRETERAS<br />

ANTONIO J. ALONSO BURGOS<br />

3


ÍNDICE<br />

1. Introducción ................................................................................................................................................. 7<br />

1.1. Alcance ................................................................................................................................................ 7<br />

1.2. Nom<strong>en</strong>c<strong>la</strong>tura ..................................................................................................................................... 7<br />

2. Tipos <strong>de</strong> anc<strong>la</strong>jes consi<strong>de</strong>rados <strong>en</strong> esta Guía. Materi<strong>al</strong>es y productos ................................................ 11<br />

2.1. C<strong>la</strong>sificación y recom<strong>en</strong>daciones <strong>de</strong> uso ........................................................................................ 11<br />

2.2. Materi<strong>al</strong>es constituy<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> los anc<strong>la</strong>jes ....................................................................................... 17<br />

2.2.1. G<strong>en</strong>er<strong>al</strong>ida<strong>de</strong>s ........................................................................................................................ 17<br />

2.2.2. Aceros ..................................................................................................................................... 17<br />

2.2.3. Lechadas <strong>de</strong> cem<strong>en</strong>to ........................................................................................................... 18<br />

2.3. Sistemas y materi<strong>al</strong>es <strong>de</strong> protección contra <strong>la</strong> corrosión ............................................................. 18<br />

2.3.1. Introducción ........................................................................................................................... 18<br />

2.3.2. Sistemas <strong>de</strong> protección consi<strong>de</strong>rados <strong>en</strong> esta Guía ......................................................... 18<br />

2.3.3. Materi<strong>al</strong>es <strong>de</strong> protección consi<strong>de</strong>rados <strong>en</strong> esta Guía ....................................................... 20<br />

2.3.3.1. Elem<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> protección ...................................................................................... 20<br />

2.3.3.2. Materi<strong>al</strong>es <strong>de</strong> protección ...................................................................................... 21<br />

2.3.3.3. Otros <strong>el</strong>em<strong>en</strong>tos .................................................................................................... 22<br />

2.3.4. Colocación <strong>de</strong> los materi<strong>al</strong>es y sistemas <strong>de</strong> protección ................................................... 22<br />

3. Diseño <strong>de</strong> los anc<strong>la</strong>jes ................................................................................................................................. 23<br />

3.1 Introducción ........................................................................................................................................ 23<br />

3.2 Criterios <strong>de</strong> estabilidad a consi<strong>de</strong>rar ............................................................................................... 23<br />

3.2.1. Equilibrio glob<strong>al</strong> .................................................................................................................... 23<br />

3.2.2. Equilibrio loc<strong>al</strong> ....................................................................................................................... 23<br />

3.2.2.1. Roturas <strong>en</strong> <strong>la</strong> cabeza o <strong>en</strong> <strong>la</strong> estructura a anc<strong>la</strong>r ............................................... 25<br />

3.2.2.2. Ev<strong>al</strong>uación <strong>de</strong> <strong>la</strong> estabilidad d<strong>el</strong> propio anc<strong>la</strong>je ................................................ 25<br />

3.2.2.2.1. Mayoración <strong>de</strong> <strong>la</strong>s cargas actuantes ................................................ 25<br />

3.2.2.2.2. Comprobación <strong>de</strong> <strong>la</strong> t<strong>en</strong>sión admisible d<strong>el</strong> acero .......................... 26<br />

3.2.2.2.3. Comprobación d<strong>el</strong> <strong>de</strong>slizami<strong>en</strong>to d<strong>el</strong> tirante <strong>en</strong> <strong>la</strong> lechada, <strong>de</strong>ntro<br />

d<strong>el</strong> bulbo ............................................................................................. 26<br />

3.2.2.2.4. Comprobación <strong>de</strong> <strong>la</strong> seguridad fr<strong>en</strong>te <strong>al</strong> arrancami<strong>en</strong>to d<strong>el</strong> bulbo 26<br />

4. Ejecución <strong>de</strong> los anc<strong>la</strong>jes ............................................................................................................................ 31<br />

4.1. Operaciones ........................................................................................................................................ 31<br />

4.2. Fabricación, transporte, <strong>al</strong>mac<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> los tirantes ............................................................. 31<br />

4.3. Perforación <strong>de</strong> los ta<strong>la</strong>dros ............................................................................................................... 31<br />

4.3.1. Diámetros y profundida<strong>de</strong>s .................................................................................................. 31<br />

4.3.2. Tolerancias ............................................................................................................................. 33<br />

4.3.3. Sistemas <strong>de</strong> perforación ....................................................................................................... 33<br />

4.4. Insta<strong>la</strong>ción <strong>de</strong> los tirantes ................................................................................................................. 33<br />

4.5. Inyección d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je ......................................................................................................................... 34<br />

4.5.1. Objetivos ................................................................................................................................ 34<br />

4.5.2. Proceso <strong>de</strong> inyección ............................................................................................................ 34<br />

4.5.3. Inyección previa .................................................................................................................... 34<br />

4.5.4. Reinyecciones ........................................................................................................................ 35<br />

4.6. Tesado d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je ............................................................................................................................. 35<br />

4.7. Acabados ............................................................................................................................................ 35<br />

4.8. Protocolo y partes <strong>de</strong> trabajo ........................................................................................................... 36<br />

5


5. Pruebas y <strong>en</strong>sayos. Seguimi<strong>en</strong>to y control .............................................................................................. 39<br />

5.1. Tipología ............................................................................................................................................. 39<br />

5.2. Ensayos <strong>de</strong> investigación .................................................................................................................. 40<br />

5.3. Ensayos <strong>de</strong> a<strong>de</strong>cuación ..................................................................................................................... 40<br />

5.4. Ensayos <strong>de</strong> aceptación ...................................................................................................................... 40<br />

5.5. Métodos <strong>de</strong> <strong>en</strong>sayo ........................................................................................................................... 41<br />

5.5.1. Método <strong>de</strong> los ciclos increm<strong>en</strong>t<strong>al</strong>es <strong>de</strong> carga con control d<strong>el</strong> <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> cabeza<br />

por flu<strong>en</strong>cia (NLT-257) .................................................................................................. 41<br />

5.5.2. Método <strong>de</strong> <strong>la</strong>s fases increm<strong>en</strong>t<strong>al</strong>es <strong>de</strong> carga con control d<strong>el</strong> <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> cabeza<br />

por flu<strong>en</strong>cia (NLT-258) ................................................................................................. 42<br />

5.6. Cargas máximas a aplicar ................................................................................................................. 43<br />

5.7. Comprobación <strong>de</strong> <strong>la</strong> longitud libre equiv<strong>al</strong><strong>en</strong>te ............................................................................. 43<br />

6. Medición y abono ........................................................................................................................................ 45<br />

7. Bibliografía ................................................................................................................................................... 47<br />

8. Apéndices ..................................................................................................................................................... 49<br />

8.1. APÉNDICE A: Procedimi<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> medida d<strong>el</strong> ais<strong>la</strong>mi<strong>en</strong>to <strong>el</strong>éctrico ............................................ 49<br />

8.2. APÉNDICE B: Grado <strong>de</strong> <strong>al</strong>teración <strong>de</strong> <strong>la</strong>s rocas, según <strong>la</strong> Sociedad Internacion<strong>al</strong> <strong>de</strong> Mecánica<br />

<strong>de</strong> Rocas, ISRM (1981) ...................................................................................................................... 50<br />

8.3. APÉNDICE C: Texto íntegro <strong>de</strong> <strong>la</strong>s normas NLT 257 Y NLT 258. Ensayos <strong>de</strong> puesta <strong>en</strong> carga<br />

<strong>de</strong> anc<strong>la</strong>jes .......................................................................................................................................... 51<br />

6


INTRODUCCIÓN<br />

1<br />

1.1. ALCANCE<br />

Esta Guía se refiere <strong>al</strong> diseño y a <strong>la</strong>s condiciones mínimas exigibles durante <strong>la</strong> ejecución <strong>de</strong> anc<strong>la</strong>jes<br />

<strong>al</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong> (<strong>en</strong> estructuras <strong>de</strong> cont<strong>en</strong>ción, estribos <strong>de</strong> pu<strong>en</strong>te, actuaciones sobre <strong>la</strong><strong>de</strong>ras, etc.),<br />

tanto provision<strong>al</strong>es como perman<strong>en</strong>tes.<br />

Recoge <strong>la</strong>s difer<strong>en</strong>tes tipologías y fases que pue<strong>de</strong>n distinguirse durante <strong>la</strong> ejecución <strong>de</strong> un anc<strong>la</strong>je:<br />

<strong>la</strong> perforación d<strong>el</strong> ta<strong>la</strong>dro <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong>, <strong>la</strong> tipología d<strong>el</strong> tirante con sus protecciones contra <strong>la</strong><br />

corrosión, su colocación <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong>, <strong>la</strong> inyección con sus correspondi<strong>en</strong>tes materi<strong>al</strong>es, y <strong>el</strong> tesado<br />

<strong>para</strong> su puesta <strong>en</strong> carga.<br />

Recoge asimismo <strong>el</strong> diseño d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je, <strong>en</strong> cuanto a <strong>la</strong>s necesida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> capacidad resist<strong>en</strong>te<br />

<strong>de</strong> sus materi<strong>al</strong>es constituy<strong>en</strong>tes y d<strong>el</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong> adher<strong>en</strong>te.<br />

Se consi<strong>de</strong>ran los tipos <strong>de</strong> anc<strong>la</strong>jes más frecu<strong>en</strong>tes <strong>en</strong> España, cuyos tirantes estén constituidos<br />

por cables o barras <strong>de</strong> acero, con in<strong>de</strong>p<strong>en</strong><strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> su vida útil, cuyos esfuerzos se transmit<strong>en</strong><br />

<strong>al</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong> mediante inyección <strong>de</strong> lechada <strong>de</strong> cem<strong>en</strong>to.<br />

No obstante, los anc<strong>la</strong>jes perman<strong>en</strong>tes <strong>en</strong> ambi<strong>en</strong>te marino, o <strong>en</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong>s c<strong>la</strong>ram<strong>en</strong>te agresivos<br />

por otras causas, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> lo establecido <strong>en</strong> esta Guía, requerirán un estudio especi<strong>al</strong> respecto<br />

a <strong>la</strong> estabilidad <strong>de</strong> <strong>la</strong>s lechadas <strong>de</strong> cem<strong>en</strong>to y <strong>la</strong>s protecciones contra <strong>la</strong> corrosión. Por otra parte,<br />

los anc<strong>la</strong>jes fijados <strong>al</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong> con dispositivos mecánicos, o cartuchos <strong>de</strong> resina, también requerirán<br />

un estudio específico adicion<strong>al</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> parte que transfiere <strong>la</strong> carga <strong>al</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong>.<br />

En todo lo que sigue se estará, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> lo indicado <strong>en</strong> esta Guía, a lo prescrito <strong>en</strong> <strong>el</strong> artículo<br />

675 Anc<strong>la</strong>jes d<strong>el</strong> Pliego <strong>de</strong> Prescripciones Técnicas G<strong>en</strong>er<strong>al</strong>es <strong>para</strong> Obras <strong>de</strong> Carreteras y Pu<strong>en</strong>tes<br />

(PG-3) (1) .<br />

1.2. NOMENCLATURA<br />

En este docum<strong>en</strong>to se usan, <strong>en</strong>tre otras, <strong>la</strong>s sigui<strong>en</strong>tes <strong>de</strong>finiciones:<br />

Adher<strong>en</strong>cia límite d<strong>el</strong> bulbo d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je: También l<strong>la</strong>mada <strong>de</strong> arrancami<strong>en</strong>to, es <strong>la</strong> capacidad<br />

máxima unitaria d<strong>el</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong> que ro<strong>de</strong>a <strong>el</strong> bulbo fr<strong>en</strong>te <strong>al</strong> <strong>de</strong>slizami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> éste. Su integración<br />

es <strong>la</strong> capacidad externa d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je (Apartado 3.2).<br />

Anc<strong>la</strong>je: Elem<strong>en</strong>to capaz <strong>de</strong> transmitir esfuerzos <strong>de</strong> tracción <strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>la</strong> superficie d<strong>el</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong><br />

hasta una zona interior d<strong>el</strong> mismo. Consta básicam<strong>en</strong>te <strong>de</strong> cabeza, zona libre y bulbo o zona<br />

<strong>de</strong> anc<strong>la</strong>je (Figura 1.1).<br />

Anc<strong>la</strong>je activo: Un anc<strong>la</strong>je sometido a una carga <strong>de</strong> tesado, <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> su ejecución, no inferior<br />

<strong>al</strong> 50% <strong>de</strong> <strong>la</strong> máxima prevista <strong>en</strong> proyecto (Apartado 2.1).<br />

(1)<br />

Véase: Or<strong>de</strong>n FOM 1382/2002 <strong>de</strong> 16 <strong>de</strong> mayo (BOE <strong>de</strong> 11 <strong>de</strong> junio y corrección <strong>de</strong> erratas <strong>en</strong> BOE d<strong>el</strong> 26 <strong>de</strong> noviembre<br />

<strong>de</strong> 2002), por <strong>la</strong> que se actu<strong>al</strong>izan <strong>de</strong>terminados artículos d<strong>el</strong> pliego <strong>de</strong> prescripciones técnicas g<strong>en</strong>er<strong>al</strong>es<br />

<strong>para</strong> <strong>obras</strong> <strong>de</strong> carreteras y pu<strong>en</strong>tes r<strong>el</strong>ativos a <strong>la</strong> construcción <strong>de</strong> exp<strong>la</strong>naciones, dr<strong>en</strong>ajes y cim<strong>en</strong>taciones.<br />

7


Anc<strong>la</strong>je pasivo: Un anc<strong>la</strong>je sometido a una carga inici<strong>al</strong> baja, norm<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te compr<strong>en</strong>dida <strong>en</strong>tre<br />

<strong>el</strong> 10 y <strong>el</strong> 25% <strong>de</strong> <strong>la</strong> máxima prevista <strong>en</strong> proyecto <strong>para</strong> <strong>el</strong> mismo (Apartado 2.1).<br />

Anc<strong>la</strong>je perman<strong>en</strong>te: Anc<strong>la</strong>je cuya vida útil se consi<strong>de</strong>ra superior a dos años. (Apartado 2.1)<br />

Anc<strong>la</strong>je provision<strong>al</strong> o tempor<strong>al</strong>: Anc<strong>la</strong>je cuya vida útil no es superior a dos años. En caso<br />

<strong>de</strong> ambi<strong>en</strong>tes y/o <strong>terr<strong>en</strong>o</strong>s especi<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te agresivos (p. e. ambi<strong>en</strong>te marino, <strong>terr<strong>en</strong>o</strong>s yesiferos, <strong>terr<strong>en</strong>o</strong>s<br />

con s<strong>al</strong> gema, <strong>terr<strong>en</strong>o</strong>s contaminados con queros<strong>en</strong>o o pesticidas, etc.) este periodo <strong>de</strong>berá<br />

ser reducido, <strong>de</strong> acuerdo con lo establecido <strong>en</strong> proyecto (Apartado 2.1).<br />

Anc<strong>la</strong>je retesable: Un anc<strong>la</strong>je que permite operaciones que varí<strong>en</strong> su carga durante su vida<br />

útil (Apartado 2.1).<br />

Anc<strong>la</strong>je no retesable: Un anc<strong>la</strong>je que no permite operaciones que varí<strong>en</strong> su carga (Apartado<br />

2.1).<br />

Bulbo: También l<strong>la</strong>mado zona <strong>de</strong> anc<strong>la</strong>je, es <strong>la</strong> parte <strong>en</strong> que <strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je se adhiere <strong>al</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong><br />

y le transmite su carga, g<strong>en</strong>er<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te mediante <strong>la</strong> lechada, y que se ti<strong>en</strong>e <strong>en</strong> cu<strong>en</strong>ta a efectos resist<strong>en</strong>tes<br />

(Figura 1.1).<br />

Cabeza, o cabez<strong>al</strong> d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je: Parte externa d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je capaz <strong>de</strong> transmitir <strong>la</strong> carga d<strong>el</strong> tirante<br />

a <strong>la</strong> superficie d<strong>el</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong> o a <strong>la</strong> estructura a anc<strong>la</strong>r. Esta zona se compone a su vez norm<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te<br />

<strong>de</strong>: p<strong>la</strong>ca <strong>de</strong> reparto, cuñas o tuercas, portacuñas y protección. Incluye <strong>la</strong> transición<br />

a <strong>la</strong> zona libre (Figura 1.1).<br />

Capacidad externa d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je: Carga que produce <strong>el</strong> <strong>de</strong>slizami<strong>en</strong>to continuo d<strong>el</strong> bulbo bajo<br />

carga constante (Apartados 3.2 y 5.6).<br />

Capacidad interna d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je: Carga correspondi<strong>en</strong>te <strong>al</strong> limite <strong>de</strong> rotura d<strong>el</strong> tirante d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je<br />

(Apartados 3.2 y 5.6).<br />

Caperuza: Elem<strong>en</strong>to metálico o <strong>de</strong> plástico utilizado <strong>para</strong> proteger <strong>la</strong> cabeza <strong>de</strong> los anc<strong>la</strong>jes<br />

perman<strong>en</strong>tes. (Apartado 2.3.3)<br />

Carga critica <strong>de</strong> <strong>de</strong>slizami<strong>en</strong>to: Es <strong>la</strong> carga a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> cu<strong>al</strong> se produce <strong>en</strong> los <strong>en</strong>sayos,<br />

fundam<strong>en</strong>t<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te <strong>de</strong> investigación, un cambio brusco <strong>en</strong> <strong>la</strong> v<strong>el</strong>ocidad <strong>de</strong> <strong>de</strong>slizami<strong>en</strong>to (Apartado<br />

5.1).<br />

Carga nomin<strong>al</strong>: Es <strong>la</strong> carga <strong>de</strong> Proyecto, norm<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te obt<strong>en</strong>ida <strong>en</strong> los cálculos <strong>de</strong> estabilidad<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> estructura anc<strong>la</strong>da (Apartado 3.1).<br />

Carga <strong>de</strong> prueba: Es <strong>la</strong> carga máxima a <strong>la</strong> que se somete un anc<strong>la</strong>je durante un <strong>en</strong>sayo (Apartado<br />

5.1).<br />

Carga <strong>de</strong> refer<strong>en</strong>cia o inici<strong>al</strong>: Es <strong>la</strong> carga a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> cu<strong>al</strong> se inicia <strong>la</strong> medida <strong>de</strong> a<strong>la</strong>rgami<strong>en</strong>tos<br />

o <strong>de</strong>formaciones. Su<strong>el</strong>e ser <strong>el</strong> 10% <strong>de</strong> <strong>la</strong> carga <strong>de</strong> prueba (Apartado 5.1).<br />

Carga residu<strong>al</strong>: Es <strong>la</strong> carga que se mi<strong>de</strong> <strong>en</strong> cu<strong>al</strong>quier mom<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> vida útil d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je.<br />

Su<strong>el</strong>e variar con <strong>el</strong> tiempo por efecto <strong>de</strong> pérdidas <strong>de</strong> carga diferidas o movimi<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> <strong>la</strong> estructura<br />

(Apartado 5.1).<br />

Carga <strong>de</strong> tesado: También l<strong>la</strong>mada <strong>de</strong> trabajo o <strong>de</strong> bloqueo, es <strong>la</strong> carga aplicada <strong>al</strong> anc<strong>la</strong>je<br />

<strong>de</strong>spués <strong>de</strong> completar <strong>el</strong> tesado y una vez bloqueadas <strong>la</strong>s cuñas. Es recom<strong>en</strong>dable que sea <strong>al</strong>go<br />

inferior a <strong>la</strong> nomin<strong>al</strong> d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je (Apartado 5.4).<br />

C<strong>en</strong>trador: Elem<strong>en</strong>to solidario <strong>al</strong> tirante <strong>para</strong> asegurar su recubrimi<strong>en</strong>to. (Apartado 4.4).<br />

Coefici<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> mayoración: Son <strong>la</strong>s magnitu<strong>de</strong>s por <strong>la</strong>s que se multiplica <strong>la</strong> carga nomin<strong>al</strong><br />

d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je, <strong>para</strong> t<strong>en</strong>er <strong>en</strong> cu<strong>en</strong>ta <strong>la</strong> situación <strong>de</strong> cálculo y <strong>el</strong> tipo <strong>de</strong> obra y <strong>de</strong> esfuerzo actuante<br />

(Apartado 3.2).<br />

Coefici<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> minoración: Son <strong>la</strong>s magnitu<strong>de</strong>s por <strong>la</strong>s que se divi<strong>de</strong>n los parámetros resist<strong>en</strong>tes<br />

d<strong>el</strong> tirante y d<strong>el</strong> bulbo, t<strong>en</strong>i<strong>en</strong>do <strong>en</strong> cu<strong>en</strong>ta <strong>el</strong> tipo <strong>de</strong> anc<strong>la</strong>je (Apartado 3.2).<br />

8


INTRODUCCIÓN<br />

Ensayo <strong>de</strong> aceptación o recepción: Ensayo <strong>de</strong> carga re<strong>al</strong>izado una vez concluido cada anc<strong>la</strong>je<br />

<strong>en</strong> <strong>el</strong> que <strong>de</strong>b<strong>en</strong> confirmarse los criterios <strong>de</strong> recepción <strong>de</strong>finidos <strong>en</strong> proyecto (Apartado. 5.4)<br />

Ensayo <strong>de</strong> a<strong>de</strong>cuación: También l<strong>la</strong>mado <strong>de</strong> idoneidad o control; <strong>en</strong>sayo <strong>de</strong> carga re<strong>al</strong>izado<br />

<strong>en</strong> condiciones idénticas a <strong>la</strong> <strong>de</strong> los anc<strong>la</strong>jes <strong>de</strong> <strong>la</strong> obra, <strong>en</strong> <strong>el</strong> que se trata <strong>de</strong> <strong>de</strong>finir <strong>al</strong> m<strong>en</strong>os<br />

<strong>la</strong> capacidad <strong>para</strong> soportar <strong>la</strong> carga <strong>de</strong> prueba y <strong>la</strong>s pérdidas <strong>de</strong> t<strong>en</strong>sión hasta <strong>la</strong> misma, así como<br />

<strong>la</strong> longitud libre (Apartado 5.3).<br />

Ensayo <strong>de</strong> investigación: Ensayo <strong>de</strong> carga previo a <strong>la</strong> ejecución <strong>de</strong> los anc<strong>la</strong>jes <strong>de</strong> <strong>la</strong> obra,<br />

mediante <strong>el</strong> que tratan <strong>de</strong> <strong>de</strong>finirse fundam<strong>en</strong>t<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te <strong>la</strong> resist<strong>en</strong>cia d<strong>el</strong> bulbo <strong>en</strong> <strong>el</strong> contacto <strong>terr<strong>en</strong>o</strong>-lechada,<br />

<strong>la</strong> longitud libre apar<strong>en</strong>te y <strong>la</strong> carga crítica <strong>de</strong> flu<strong>en</strong>cia d<strong>el</strong> mismo (Apartado 5.2).<br />

Inyección: Proceso <strong>de</strong> <strong>la</strong> ejecución <strong>de</strong> un anc<strong>la</strong>je, que permite transmitir <strong>la</strong> carga d<strong>el</strong> tirante<br />

<strong>al</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong> a través <strong>de</strong> <strong>la</strong> zona <strong>de</strong> bulbo. Siempre se efectúa <strong>en</strong> <strong>la</strong> perforación, antes d<strong>el</strong> tesado d<strong>el</strong><br />

anc<strong>la</strong>je (Apartado 4.5.2).<br />

Inyección previa: Inyección re<strong>al</strong>izada <strong>para</strong> r<strong>el</strong>l<strong>en</strong>ar <strong>el</strong> ta<strong>la</strong>dro cuando se observan perdidas<br />

importantes <strong>en</strong> <strong>la</strong> inyección <strong>de</strong> los anc<strong>la</strong>jes (norm<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te superiores a tres veces su volum<strong>en</strong><br />

teórico). En este proceso a veces se sustituye <strong>la</strong> lechada por mortero <strong>de</strong> cem<strong>en</strong>to (Apartado<br />

4.5.3).<br />

Inyección repetitiva (IR): Inyección efectuada norm<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te a través <strong>de</strong> <strong>la</strong>tiguillos o circuitos<br />

glob<strong>al</strong>es con válvu<strong>la</strong>s, con un número <strong>de</strong> reinyecciones g<strong>en</strong>er<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te no superior a dos, re<strong>al</strong>izada<br />

<strong>para</strong> mejorar <strong>la</strong> capacidad d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je <strong>en</strong> su bulbo (Apartado 2.1 y figura. 2.4).<br />

Inyección repetitiva y s<strong>el</strong>ectiva (IRS): Inyección efectuada norm<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te a través <strong>de</strong> tubos<br />

manguito, se<strong>para</strong>dos no más <strong>de</strong> un metro. Esta inyección <strong>de</strong>be hacerse, g<strong>en</strong>er<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te, más <strong>de</strong> dos<br />

veces y <strong>en</strong> manguitos s<strong>el</strong>eccionados. Mejoran <strong>la</strong> capacidad d<strong>el</strong> bulbo d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je <strong>al</strong> permitir re<strong>al</strong>izar<br />

inyecciones <strong>de</strong> zonas concretas d<strong>el</strong> mismo, contro<strong>la</strong>ndo <strong>la</strong> presión y <strong>la</strong> admisión (Apartado 2.1 y figura<br />

2.5).<br />

Inyección única glob<strong>al</strong> (IU): Inyección efectuada <strong>en</strong> una so<strong>la</strong> fase <strong>para</strong> r<strong>el</strong>l<strong>en</strong>ar <strong>el</strong> ta<strong>la</strong>dro <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> perforación. Se re<strong>al</strong>iza norm<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te a través <strong>de</strong> un tubo flexible solidario con <strong>el</strong> tirante (Apartado<br />

2.1 y figura 2.3).<br />

Juntas tóricas: Elem<strong>en</strong>tos empleados <strong>para</strong> s<strong>el</strong><strong>la</strong>r <strong>la</strong> zona <strong>de</strong> transición <strong>de</strong> <strong>la</strong> cabeza a <strong>la</strong> zona<br />

libre (Apartado 2.3.3).<br />

Longitud libre apar<strong>en</strong>te: Longitud teórica <strong>de</strong> <strong>la</strong> zona libre <strong>de</strong> un anc<strong>la</strong>je obt<strong>en</strong>ida <strong>en</strong> un <strong>en</strong>sayo<br />

<strong>de</strong> puesta <strong>en</strong> carga según <strong>la</strong>s leyes <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>el</strong>asticidad, a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong>s fuerzas aplicadas, <strong>la</strong>s <strong>de</strong>formaciones<br />

<strong>el</strong>ásticas observadas y <strong>la</strong>s características geométricas y mecánicas d<strong>el</strong> tirante (Capítulo<br />

5).<br />

Manguito termo-retráctil: Elem<strong>en</strong>to que se contrae con <strong>el</strong> c<strong>al</strong>or y que sirve <strong>para</strong> s<strong>el</strong><strong>la</strong>r los<br />

extremos <strong>de</strong> los tubos o vainas (Apartado 2.3.3).<br />

P<strong>la</strong>ca <strong>de</strong> reparto: Elem<strong>en</strong>to g<strong>en</strong>er<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te metálico que reparte los esfuerzos d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je a <strong>la</strong><br />

estructura (Apartado 3.2 y figura 1.1).<br />

Se<strong>para</strong>dor: Elem<strong>en</strong>to solidario <strong>al</strong> tirante <strong>para</strong> asegurar <strong>el</strong> trabajo in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te <strong>de</strong> sus <strong>el</strong>em<strong>en</strong>tos<br />

(Figura 2.1).<br />

Tesado: Operación <strong>en</strong> <strong>la</strong> cu<strong>al</strong> se transmite una t<strong>en</strong>sión <strong>al</strong> tirante, y <strong>de</strong> éste <strong>al</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong> a través<br />

d<strong>el</strong> bulbo. Durante <strong>la</strong> misma se <strong>de</strong>be contro<strong>la</strong>r <strong>la</strong> curva a<strong>la</strong>rgami<strong>en</strong>to-carga (Apartado 4.6).<br />

Tirante: Elem<strong>en</strong>to d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je, constituido por cables o barra <strong>de</strong> acero <strong>de</strong> <strong>al</strong>ta resist<strong>en</strong>cia, que<br />

transmite <strong>la</strong> carga <strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>la</strong> cabeza <strong>al</strong> bulbo (Figura 1.1).<br />

Tubo corrugado: Elem<strong>en</strong>to cilíndrico, g<strong>en</strong>er<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te <strong>de</strong> plástico, que se utiliza como protector<br />

anticorrosión <strong>en</strong> los anc<strong>la</strong>jes. (Apartado 2.3).<br />

9


Vaina: Elem<strong>en</strong>to norm<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te <strong>de</strong> plástico, que se emplea como protector anticorrosión <strong>de</strong> los<br />

anc<strong>la</strong>jes (Apartado 2.3 y figura 2.1).<br />

Volum<strong>en</strong> norm<strong>al</strong>: Cantidad máxima <strong>de</strong> lechada que es previsible que sea necesario inyectar<br />

<strong>para</strong> <strong>la</strong> ejecución <strong>de</strong> un anc<strong>la</strong>je. Dep<strong>en</strong><strong>de</strong>rá fundam<strong>en</strong>t<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te <strong>de</strong> <strong>la</strong>s características d<strong>el</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong> circundante,<br />

y a efectos <strong>de</strong> este docum<strong>en</strong>to pue<strong>de</strong> limitarse <strong>en</strong> unas tres veces <strong>el</strong> volum<strong>en</strong> teórico <strong>de</strong><br />

inyección (Capítulo 6).<br />

Zona libre o longitud libre: Es <strong>la</strong> parte d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je situada <strong>en</strong>tre <strong>la</strong> cabeza y <strong>el</strong> bulbo o zona<br />

<strong>de</strong> anc<strong>la</strong>je, dotada <strong>de</strong> libre a<strong>la</strong>rgami<strong>en</strong>to (Figura 1.1).<br />

FIGURA 1.1. CROQUIS DE UN ANCLAJE<br />

10


TIPOS DE ANCLAJES CONSIDERADOS EN ESTA GUÍA.<br />

MATERIALES Y PRODUCTOS<br />

2<br />

2.1. CLASIFICACIÓN Y RECOMENDACIONES DE USO<br />

Los anc<strong>la</strong>jes se c<strong>la</strong>sifican, según <strong>el</strong> niv<strong>el</strong> <strong>de</strong> carga inici<strong>al</strong> que se les aplica, <strong>en</strong> activos y pasivos.<br />

A los primeros se les somete a una carga <strong>de</strong> tesado, <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> su ejecución, g<strong>en</strong>er<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te<br />

d<strong>el</strong> mismo or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> magnitud que <strong>la</strong> máxima prevista <strong>en</strong> proyecto, y nunca inferior <strong>al</strong> 50% <strong>de</strong> esta<br />

última, mi<strong>en</strong>tras que a los segundos se les <strong>de</strong>ja con una carga inici<strong>al</strong> baja, aunque nunca inferior <strong>al</strong><br />

10 % <strong>de</strong> <strong>la</strong> máxima <strong>de</strong> proyecto, que adquier<strong>en</strong> norm<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te por los movimi<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> <strong>la</strong> estructura.<br />

Esta Guía se refiere princip<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te a los anc<strong>la</strong>jes activos.<br />

También, <strong>en</strong> función <strong>de</strong> los <strong>el</strong>em<strong>en</strong>tos constituy<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> los tirantes, se c<strong>la</strong>sifican <strong>en</strong> anc<strong>la</strong>jes<br />

<strong>de</strong> cables o anc<strong>la</strong>jes <strong>de</strong> barra.<br />

Otra c<strong>la</strong>sificación que <strong>de</strong>be hacerse es at<strong>en</strong>di<strong>en</strong>do a su vida útil, así, se <strong>de</strong>nomina anc<strong>la</strong>je perman<strong>en</strong>te<br />

<strong>al</strong> proyectado <strong>para</strong> una vida superior a los dos años, y anc<strong>la</strong>je provision<strong>al</strong> <strong>al</strong> que <strong>de</strong>be<br />

actuar durante un periodo inferior a esos dos años, o m<strong>en</strong>or <strong>en</strong> <strong>el</strong> caso <strong>de</strong> ambi<strong>en</strong>tes y/o <strong>terr<strong>en</strong>o</strong>s<br />

especi<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te agresivos. En <strong>la</strong> figura 2.1 se incluye <strong>el</strong> croquis <strong>de</strong> un anc<strong>la</strong>je provision<strong>al</strong>, y <strong>en</strong> <strong>la</strong> 2.2<br />

un <strong>de</strong>t<strong>al</strong>le <strong>de</strong> <strong>la</strong> cabeza <strong>de</strong> un anc<strong>la</strong>je perman<strong>en</strong>te.<br />

En cuanto a <strong>la</strong> facultad <strong>de</strong> efectuar operaciones que varí<strong>en</strong> <strong>la</strong> carga sobre los anc<strong>la</strong>jes durante<br />

su vida útil, se c<strong>la</strong>sifican <strong>en</strong> retesables y no retesables.<br />

Fin<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te también se c<strong>la</strong>sifican, según se efectúe o no <strong>la</strong> reinyección d<strong>el</strong> bulbo, como: <strong>de</strong><br />

inyección única glob<strong>al</strong> (IU), <strong>de</strong> inyección repetitiva (IR) o <strong>de</strong> inyección repetitiva y s<strong>el</strong>ectiva<br />

(IRS). En <strong>la</strong>s figuras 2.3, 2.4 y 2.5 se incluy<strong>en</strong> croquis <strong>de</strong> los procedimi<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> inyección IU, IR<br />

e IRS <strong>de</strong> los anc<strong>la</strong>jes.<br />

La nom<strong>en</strong>c<strong>la</strong>tura <strong>de</strong> los anc<strong>la</strong>jes contemp<strong>la</strong>dos <strong>en</strong> esta Guía es <strong>la</strong> sigui<strong>en</strong>te:<br />

VIDA ÚTIL Y TIPO DE INYECCIÓN TIRANTE DE CABLES TIRANTE DE BARRA<br />

Provision<strong>al</strong> con inyección única glob<strong>al</strong> (IU) Tipo 1 Tipo 5<br />

Provision<strong>al</strong> con inyección repetitiva (IR) Tipo 2A Tipo 6A<br />

Provision<strong>al</strong> con inyección repetitiva y s<strong>el</strong>ectiva (IRS) Tipo 2B Tipo 6B<br />

Perman<strong>en</strong>te con inyección única glob<strong>al</strong> (IU) Tipo 3 Tipo 7<br />

Perman<strong>en</strong>te con inyección repetitiva (IR) Tipo 4A Tipo 8A<br />

Perman<strong>en</strong>te con inyección repetitiva y s<strong>el</strong>ectiva (IRS) Tipo 4B Tipo 8B<br />

11


• Las reinyecciones, o inyecciones repetitivas <strong>en</strong> varias fases ti<strong>en</strong><strong>en</strong> por objeto aum<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> capacidad<br />

d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je <strong>en</strong> <strong>la</strong> zona <strong>de</strong> bulbo. Los parámetros <strong>de</strong> presión y caud<strong>al</strong> <strong>de</strong>b<strong>en</strong> <strong>de</strong>finirse<br />

<strong>en</strong> <strong>el</strong> Proyecto.<br />

• Los anc<strong>la</strong>jes d<strong>el</strong> tipo IU su<strong>el</strong><strong>en</strong> ser los más a<strong>de</strong>cuados <strong>en</strong> rocas, <strong>terr<strong>en</strong>o</strong>s cohesivos muy duros<br />

y su<strong>el</strong>os granu<strong>la</strong>res.<br />

• Los anc<strong>la</strong>jes d<strong>el</strong> tipo IR se emplean g<strong>en</strong>er<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te <strong>en</strong> rocas fisuradas b<strong>la</strong>ndas y <strong>en</strong> <strong>al</strong>uvi<strong>al</strong>es<br />

granu<strong>la</strong>res gruesos e incluso finos.<br />

• Los d<strong>el</strong> tipo IRS se recomi<strong>en</strong>dan <strong>en</strong> su<strong>el</strong>os con predominio <strong>de</strong> finos y <strong>de</strong> consist<strong>en</strong>cia media-baja.<br />

• Los anc<strong>la</strong>jes <strong>de</strong> cable son preferibles fr<strong>en</strong>te a los <strong>de</strong> barra <strong>en</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong>s que puedan sufrir movimi<strong>en</strong>tos,<br />

<strong>para</strong> evitar una rigi<strong>de</strong>z excesiva <strong>en</strong> <strong>la</strong> cabeza que pueda llegar a su rotura, y cuando<br />

hay que absorber acciones que requieran gran capacidad.<br />

• En los anc<strong>la</strong>jes por <strong>en</strong>cima <strong>de</strong> <strong>la</strong> horizont<strong>al</strong>, <strong>en</strong> que pue<strong>de</strong>n existir problemas <strong>de</strong> estabilidad<br />

d<strong>el</strong> ta<strong>la</strong>dro, o <strong>de</strong> obturación durante <strong>la</strong> inyección, es conv<strong>en</strong>i<strong>en</strong>te inyectar a presión <strong>en</strong> varias<br />

fases (tipos IR o IRS).<br />

FIGURA 2.1. CROQUIS DE UN ANCLAJE PROVISIONAL<br />

12


TIPOS DE ANCLAJES CONSIDERADOS EN ESTA GUÍA. MATERIALES Y PRODUCTOS<br />

FIGURA 2.2. CROQUIS DE LA CABEZA DE UN ANCLAJE PERMANENTE<br />

13


FIGURA 2.3. PROCEDIMIENTO DE INYECCIÓN ÚNICA GLOBAL (ANCLAJES IU) (TIPOS 1, 3, 5 Y 7)<br />

14


TIPOS DE ANCLAJES CONSIDERADOS EN ESTA GUÍA. MATERIALES Y PRODUCTOS<br />

FIGURA 2.4. PROCEDIMIENTOS DE INYECCIÓN REPETITIVA (ANCLAJES IR) (TIPOS 2A, 4A, 6A Y 8A)<br />

15


FIGURA 2.5. PROCEDIMIENTO DE INYECCIÓN REPETITIVA Y SELECTIVA (ANCLAJES IRS) (TIPOS 2 B, 4 B, 6 B Y 8 B)<br />

16


TIPOS DE ANCLAJES CONSIDERADOS EN ESTA GUÍA. MATERIALES Y PRODUCTOS<br />

2.2. MATERIALES CONSTITUYENTES DE LOS ANCLAJES<br />

2.2.1. GENERALIDADES<br />

A efectos <strong>de</strong> este docum<strong>en</strong>to los materi<strong>al</strong>es constituy<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> los anc<strong>la</strong>jes se consi<strong>de</strong>ran a<strong>de</strong>cuados<br />

si cumpl<strong>en</strong> a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> <strong>la</strong> normativa obligatoria r<strong>el</strong>ativa a cada uno <strong>de</strong> <strong>el</strong>los, los requisitos<br />

que se citan <strong>en</strong> los sigui<strong>en</strong>tes apartados.<br />

No se emplearán piezas correspondi<strong>en</strong>tes a sistemas <strong>de</strong> ejecución difer<strong>en</strong>tes (pat<strong>en</strong>tados por<br />

difer<strong>en</strong>tes empresas) <strong>en</strong> tramos homogéneos <strong>de</strong> estructura, ni tampoco aqu<strong>el</strong><strong>la</strong>s que no t<strong>en</strong>gan garantizada<br />

su in<strong>al</strong>terabilidad durante <strong>la</strong> vida útil <strong>de</strong> <strong>la</strong>s <strong>obras</strong>.<br />

2.2.2. ACEROS<br />

El acero <strong>de</strong> los tirantes <strong>de</strong>berá cumplir, <strong>en</strong> cuanto a su c<strong>al</strong>idad y resist<strong>en</strong>cia, lo especificado tanto<br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong> normativa nacion<strong>al</strong>, fundam<strong>en</strong>t<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te EHE y PG-3, como <strong>en</strong> <strong>la</strong> europea, Eurocódigo 2, o<br />

<strong>la</strong> que <strong>la</strong> sustituya <strong>en</strong> su caso.<br />

El Contratista <strong>de</strong>berá facilitar <strong>al</strong> Director <strong>de</strong> <strong>la</strong>s Obras toda <strong>la</strong> información <strong>de</strong> carácter técnico<br />

e i<strong>de</strong>ntificativo <strong>de</strong> todas <strong>la</strong>s partidas <strong>de</strong> acero que se vayan a utilizar <strong>en</strong> <strong>la</strong> obra <strong>de</strong> refer<strong>en</strong>cia.<br />

La cabeza d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je <strong>de</strong>be permitir tesar <strong>el</strong> tirante hasta <strong>la</strong> carga <strong>de</strong> prueba, o carga inici<strong>al</strong>.<br />

Deberá asimismo ser capaz <strong>de</strong> absorber <strong>el</strong> 100% <strong>de</strong> <strong>la</strong> tracción correspondi<strong>en</strong>te <strong>al</strong> limite <strong>de</strong> rotura<br />

d<strong>el</strong> acero.<br />

Cuando esté previsto <strong>en</strong> <strong>el</strong> Proyecto, permitirá un <strong>de</strong>stesado y un posterior tesado d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je<br />

así como, <strong>en</strong> su caso, <strong>la</strong> inclusión <strong>de</strong> célu<strong>la</strong>s <strong>de</strong> medida <strong>de</strong> t<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> anc<strong>la</strong>je.<br />

Deberán admitirse <strong>de</strong>sviaciones angu<strong>la</strong>res d<strong>el</strong> tirante, respecto a una dirección norm<strong>al</strong> a <strong>la</strong><br />

cabeza, <strong>de</strong> hasta tres grados sexagesim<strong>al</strong>es (3º) a una carga d<strong>el</strong> 97% d<strong>el</strong> limite <strong>el</strong>ástico d<strong>el</strong> tirante.<br />

A<strong>de</strong>más se dispondrán los <strong>el</strong>em<strong>en</strong>tos necesarios <strong>para</strong> transmitir <strong>la</strong> carga d<strong>el</strong> tirante a <strong>la</strong> estructura.<br />

La c<strong>al</strong>idad <strong>de</strong> los aceros <strong>de</strong> los tirantes <strong>de</strong> los anc<strong>la</strong>jes será <strong>al</strong> m<strong>en</strong>os <strong>la</strong> especificada <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

tab<strong>la</strong> 2.1.<br />

TABLA 2.1. PRINCIPALES CARACTERÍSTICAS MECÁNICAS DE LOS ACEROS (MPa)<br />

TIPO DE TIRANTE LIMITE ELÁSTICO CARGA UNITARIA DE ROTURA<br />

(MPa)<br />

(MPa)<br />

Barra tipo DW (Diwidag) o simi<strong>la</strong>r 850 1.050<br />

Barra tipo Gewi o simi<strong>la</strong>r 500 550<br />

Cables 1.710 1.910<br />

Norm<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te <strong>la</strong>s t<strong>en</strong>siones <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> estos aceros son d<strong>el</strong> 60 % <strong>de</strong> su límite <strong>el</strong>ástico <strong>en</strong> los<br />

anc<strong>la</strong>jes perman<strong>en</strong>tes y d<strong>el</strong> 75 % <strong>en</strong> los anc<strong>la</strong>jes provision<strong>al</strong>es.<br />

No se permitirán emp<strong>al</strong>mes <strong>de</strong> los tirantes <strong>en</strong> <strong>la</strong> zona <strong>de</strong> bulbo d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je, s<strong>al</strong>vo justificación<br />

específica <strong>en</strong> los tirantes <strong>de</strong> barra y con un diámetro <strong>de</strong> perforación a<strong>de</strong>cuado. Dichos emp<strong>al</strong>mes<br />

no interferirán ni <strong>en</strong> <strong>el</strong> libre a<strong>la</strong>rgami<strong>en</strong>to ni <strong>en</strong> <strong>la</strong> protección anticorrosión. En particu<strong>la</strong>r, según se<br />

especifica <strong>en</strong> <strong>el</strong> epígrafe 675.2.3 d<strong>el</strong> PG-3: «Será necesario que <strong>la</strong> armadura no lleve manguito <strong>al</strong>guno<br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong> zona <strong>de</strong> bulbo»<br />

17


Los tirantes <strong>en</strong> <strong>la</strong> zona <strong>de</strong> bulbo pue<strong>de</strong>n ser barras corrugadas, cables (o tr<strong>en</strong>zas). Sólo <strong>en</strong> casos<br />

excepcion<strong>al</strong>es, previa justificación a<strong>de</strong>cuada y con <strong>la</strong> autorización d<strong>el</strong> Director <strong>de</strong> <strong>la</strong>s Obras, se<br />

podrán emplear aceros lisos ayudados con dispositivos especi<strong>al</strong>es.<br />

Se colocarán los c<strong>en</strong>tradores necesarios que garantic<strong>en</strong> <strong>la</strong> correcta colocación d<strong>el</strong> tirante, <strong>de</strong><br />

los <strong>el</strong>em<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> protección contra <strong>la</strong> corrosión y d<strong>el</strong> resto <strong>de</strong> los <strong>el</strong>em<strong>en</strong>tos <strong>en</strong> <strong>la</strong> perforación; éstos<br />

no <strong>de</strong>b<strong>en</strong> impedir <strong>el</strong> flujo correcto <strong>de</strong> <strong>la</strong> inyección. El recubrimi<strong>en</strong>to mínimo <strong>en</strong>tre <strong>el</strong> <strong>el</strong>em<strong>en</strong>to<br />

metálico y <strong>el</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong> será <strong>de</strong> 10 mm. Asimismo, se dispondrán los se<strong>para</strong>dores precisos <strong>para</strong> asegurar<br />

<strong>el</strong> funcionami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> los <strong>el</strong>em<strong>en</strong>tos d<strong>el</strong> tirante.<br />

2.2.3. LECHADAS DE CEMENTO<br />

Las lechadas <strong>de</strong> cem<strong>en</strong>to utilizadas <strong>en</strong> <strong>la</strong> protección anticorrosión <strong>en</strong> contacto con <strong>la</strong>s armaduras,<br />

<strong>de</strong>berán t<strong>en</strong>er una dosificación agua/cem<strong>en</strong>to (a/c) no superior a 0,4 <strong>para</strong> limitar <strong>el</strong> agua<br />

libre.<br />

Las lechadas empleadas <strong>en</strong> <strong>la</strong> formación d<strong>el</strong> bulbo, <strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>do <strong>de</strong> <strong>la</strong>s características d<strong>el</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong>,<br />

se dosificarán con una r<strong>el</strong>ación agua/cem<strong>en</strong>to (a/c) compr<strong>en</strong>dida <strong>en</strong>tre 0,4 y 0,6, s<strong>al</strong>vo indicación<br />

contraria d<strong>el</strong> Director <strong>de</strong> <strong>la</strong>s Obras.<br />

El cem<strong>en</strong>to será resist<strong>en</strong>te a <strong>la</strong> pres<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> sustancias agresivas <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong> (p.e. sulfatos).<br />

Son <strong>de</strong> aplicación <strong>la</strong> vig<strong>en</strong>te Instrucción <strong>para</strong> <strong>la</strong> Recepción <strong>de</strong> Cem<strong>en</strong>tos RC, <strong>la</strong> EHE y <strong>el</strong> PG-3.<br />

Previa autorización d<strong>el</strong> Director <strong>de</strong> <strong>la</strong>s Obras, y siempre que no sean dañinos <strong>al</strong> tirante y a <strong>la</strong><br />

inyección, se podrán utilizar aditivos <strong>para</strong> aum<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> manejabilidad y compacidad <strong>de</strong> <strong>la</strong> lechada,<br />

<strong>para</strong> reducir <strong>el</strong> agua libre y <strong>la</strong> retracción y <strong>para</strong> ac<strong>el</strong>erar <strong>el</strong> fraguado. No <strong>de</strong>b<strong>en</strong> cont<strong>en</strong>er más <strong>de</strong> un<br />

0,1% <strong>en</strong> peso <strong>de</strong> cloruros, sulfatos o nitratos.<br />

Si fuera necesario, y <strong>para</strong> limitar <strong>la</strong>s perdidas <strong>en</strong> <strong>la</strong> perforación, se podrá incorporar ar<strong>en</strong>a a<br />

<strong>la</strong>s lechadas <strong>de</strong> cem<strong>en</strong>to. En este caso <strong>de</strong>be <strong>en</strong>sayarse previam<strong>en</strong>te <strong>la</strong> mezc<strong>la</strong> <strong>para</strong> estudiar su inyectabilidad.<br />

2.3. SISTEMAS Y MATERIALES DE PROTECCIÓN CONTRA LA CORROSIÓN<br />

2.3.1. INTRODUCCIÓN<br />

Todos los <strong>el</strong>em<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> acero sometidos a tracción estarán protegidos contra <strong>la</strong> corrosión durante<br />

toda su vida útil. Este periodo <strong>de</strong>termina <strong>la</strong> c<strong>la</strong>se <strong>de</strong> protección:<br />

• M<strong>en</strong>os <strong>de</strong> dos años, o un periodo inferior <strong>en</strong> <strong>el</strong> caso <strong>de</strong> ambi<strong>en</strong>tes y/o <strong>terr<strong>en</strong>o</strong>s especi<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te<br />

agresivos: anc<strong>la</strong>jes provision<strong>al</strong>es.<br />

• Más <strong>de</strong> dos años: anc<strong>la</strong>jes perman<strong>en</strong>tes.<br />

2.3.2. SISTEMAS DE PROTECCIÓN CONSIDERADOS EN ESTA GUÍA<br />

A efectos <strong>de</strong> este docum<strong>en</strong>to, <strong>en</strong> los anc<strong>la</strong>jes provision<strong>al</strong>es se consi<strong>de</strong>ran a<strong>de</strong>cuados únicam<strong>en</strong>te<br />

los tipos <strong>de</strong> protección contra <strong>la</strong> corrosión <strong>de</strong> los tirantes, y <strong>de</strong> otros <strong>el</strong>em<strong>en</strong>tos, indicados<br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong> tab<strong>la</strong> 2.2.<br />

18


TIPOS DE ANCLAJES CONSIDERADOS EN ESTA GUÍA. MATERIALES Y PRODUCTOS<br />

TABLA 2.2. PROTECCIÓN ANTICORROSIÓN EN ANCLAJES PROVISIONALES<br />

ZONA DEL<br />

ANCLAJE<br />

SISTEMA DE PROTECCIÓN<br />

Zona <strong>de</strong> bulbo Tirante ro<strong>de</strong>ado <strong>de</strong> lechada <strong>de</strong> cem<strong>en</strong>to con 10 mm <strong>de</strong> recubrimi<strong>en</strong>to<br />

Zona Libre Uno <strong>de</strong> <strong>en</strong>tre Cada t<strong>en</strong>dón, o <strong>la</strong> barra, ro<strong>de</strong>ado <strong>de</strong> una vaina <strong>de</strong> p<strong>la</strong>stico terminada <strong>en</strong><br />

los que se una junta estanca<br />

citan:<br />

Cada t<strong>en</strong>dón, o <strong>la</strong> barra, ro<strong>de</strong>ado <strong>de</strong> una vaina <strong>de</strong> p<strong>la</strong>stico r<strong>el</strong>l<strong>en</strong>a <strong>de</strong> materi<strong>al</strong><br />

anticorrosión<br />

En<strong>la</strong>ce <strong>en</strong>tre<br />

cabeza y zona<br />

libre<br />

Cabeza<br />

Todos los t<strong>en</strong>dones ro<strong>de</strong>ados por un tubo <strong>de</strong> plástico r<strong>el</strong>l<strong>en</strong>o <strong>de</strong> materi<strong>al</strong><br />

anticorrosión<br />

Un tubo <strong>de</strong> plástico solidario a <strong>la</strong> p<strong>la</strong>ca que recubra <strong>el</strong> tubo o vainas <strong>de</strong> <strong>la</strong> zona libre<br />

Revestimi<strong>en</strong>to no fluido formado <strong>de</strong> productos anticorrosión (con o sin caperuza metálica o<br />

<strong>de</strong> plástico), y sin que afecte a los <strong>el</strong>em<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> bloqueo. En zonas <strong>de</strong> riesgo fr<strong>en</strong>te agresiones<br />

mecánicas se recomi<strong>en</strong>da proteger <strong>la</strong> cabeza con caperuza metálica o <strong>de</strong> plástico.<br />

En los anc<strong>la</strong>jes perman<strong>en</strong>tes <strong>la</strong> protección <strong>de</strong>berá garantizar una barrera continua <strong>de</strong> materi<strong>al</strong><br />

anticorrosión <strong>en</strong>tre <strong>el</strong> tirante y <strong>el</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong>, <strong>de</strong> forma que no se <strong>de</strong>teriore durante <strong>el</strong> periodo previsto<br />

<strong>de</strong> utilización d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je. Las protecciones, <strong>en</strong> este caso, serán <strong>la</strong>s dadas <strong>en</strong> <strong>la</strong> tab<strong>la</strong> 2.3.<br />

TABLA 2.3. PROTECCIÓN ANTICORROSIÓN EN ANCLAJES PERMANENTES<br />

ZONA DEL<br />

ANCLAJE<br />

SISTEMA DE PROTECCIÓN<br />

Zona <strong>de</strong> bulbo Uno <strong>de</strong> <strong>en</strong>tre Un tubo corrugado <strong>de</strong> plástico cont<strong>en</strong>i<strong>en</strong>do <strong>el</strong> tirante, con vaina estanca<br />

los que se <strong>en</strong>tre <strong>la</strong> lechada <strong>de</strong> cem<strong>en</strong>to que protege <strong>el</strong> tirante y <strong>la</strong> inyección d<strong>el</strong> bulcitan:<br />

bo. El espesor mínimo <strong>de</strong> lechada <strong>en</strong>tre tirante y tubo será <strong>de</strong> 5 mm.<br />

Un tubo corrugado <strong>de</strong> plástico cont<strong>en</strong>i<strong>en</strong>do <strong>el</strong> tirante, preinyectado con<br />

lechada <strong>de</strong> cem<strong>en</strong>to. El espesor mínimo <strong>de</strong> lechada <strong>en</strong>tre tirante y tubo<br />

será <strong>de</strong> 5 mm.<br />

Dos tubos concéntricos corrugados cont<strong>en</strong>i<strong>en</strong>do <strong>el</strong> tirante, preinyectados, <strong>la</strong><br />

zona c<strong>en</strong>tr<strong>al</strong> y <strong>el</strong> espacio anu<strong>la</strong>r, con un producto viscoso <strong>de</strong> protección o<br />

con lechada <strong>de</strong> cem<strong>en</strong>to. El espesor mínimo <strong>de</strong> recubrimi<strong>en</strong>to será <strong>de</strong> 5 mm.<br />

Zona Libre Uno <strong>de</strong> <strong>en</strong>tre Una vaina <strong>de</strong> plástico por t<strong>en</strong>dón, r<strong>el</strong>l<strong>en</strong>a <strong>de</strong> un producto viscoso <strong>de</strong> prolos<br />

que se tección.Más A, B ó C <strong>de</strong> <strong>la</strong> r<strong>el</strong>ación sigui<strong>en</strong>te<br />

citan:<br />

Una vaina <strong>de</strong> plástico por t<strong>en</strong>dón, r<strong>el</strong>l<strong>en</strong>a <strong>de</strong> lechada <strong>de</strong> cem<strong>en</strong>to.Más A ó B<br />

Un tubo metálico, o <strong>de</strong> plástico, estanco y solidario a <strong>la</strong> p<strong>la</strong>ca d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je. Se unirá <strong>de</strong><br />

forma estanca, o se emplearan juntas tóricas, <strong>al</strong> tubo <strong>de</strong> plástico exterior <strong>de</strong> <strong>la</strong> zona li-<br />

bre. Se r<strong>el</strong>l<strong>en</strong>ara <strong>de</strong> lechada <strong>de</strong> cem<strong>en</strong>to o un producto viscoso <strong>de</strong> protección.<br />

En<strong>la</strong>ce <strong>en</strong>tre<br />

cabeza y zona<br />

libre<br />

Cabeza<br />

Una vaina <strong>de</strong> plástico común <strong>al</strong> tirante, r<strong>el</strong>l<strong>en</strong>a <strong>de</strong> lechada <strong>de</strong> cem<strong>en</strong>to.<br />

Más B <strong>de</strong> <strong>la</strong> r<strong>el</strong>ación sigui<strong>en</strong>te<br />

A) Un tubo <strong>de</strong> plástico común <strong>al</strong> tirante, r<strong>el</strong>l<strong>en</strong>o <strong>de</strong> producto viscoso anticorrosión<br />

B) Un tubo <strong>de</strong> plástico común <strong>al</strong> tirante, con los extremos soldados y estancos<br />

a <strong>la</strong> humedad<br />

C) Un tubo <strong>de</strong> plástico común <strong>al</strong> tirante, r<strong>el</strong>l<strong>en</strong>o <strong>de</strong> lechada <strong>de</strong> cem<strong>en</strong>to<br />

Caperuza metálica revestida o g<strong>al</strong>vanizada, <strong>de</strong> 3 mm <strong>de</strong> espesor mínimo <strong>de</strong> pared, o caperuza<br />

rígida <strong>de</strong> plástico, <strong>de</strong> <strong>al</strong> m<strong>en</strong>os 5 mm <strong>de</strong> espesor <strong>de</strong> pared, fijada a <strong>la</strong> p<strong>la</strong>ca <strong>de</strong> apoyo.<br />

Se r<strong>el</strong>l<strong>en</strong>ará <strong>de</strong> un producto viscoso contra <strong>la</strong> corrosión y junta <strong>de</strong> estanqueidad.<br />

19


Los productos viscosos <strong>de</strong> protección contra <strong>la</strong> corrosión <strong>de</strong>berán cumplir los requisitos mínimos<br />

indicados <strong>en</strong> <strong>la</strong> tab<strong>la</strong> 2.4.<br />

TABLA 2.4. REQUISITOS DE LOS PRODUCTOS VISCOSOS DE PROTECCIÓN CONTRA LA CORROSIÓN<br />

PROPIEDAD UNIDADES MÉTODO DE ENSAYO<br />

VALORES<br />

DE ACEPTACIÓN<br />

Cont<strong>en</strong>ido <strong>en</strong> azufre libre, sulfa- ppm DIN 51759 ≤50<br />

tos, sulfuros<br />

ASTM D130<br />

Cont<strong>en</strong>ido <strong>en</strong> iones cloruro, nitra- ppm ASTM D512 ≤50<br />

to, nitrito, tiocianato DIN 51576<br />

Resistividad <strong>el</strong>éctrica Ω . cm DIN 53483 ≥10 9<br />

Absorción <strong>de</strong> agua, 0,1N KOH, % DIN 53495 ≤2<br />

<strong>de</strong>spués <strong>de</strong> 30 días<br />

Aci<strong>de</strong>z mg KOH/g DIN 53401 ≤5<br />

ASTM D94<br />

Desaceitado sobre pap<strong>el</strong> filtro a Diámetro <strong>en</strong> mm No existe normativa. Muestra 20 g <strong>en</strong> tubo ≤5<br />

50º C, 24 horas. Diámetro <strong>de</strong> <strong>la</strong> abierto <strong>de</strong> 20/24 mm <strong>de</strong> diámetro y 30 mm<br />

mancha <strong>de</strong> aceite<br />

<strong>de</strong> <strong>al</strong>tura (Ø = 20/24 mm; H = 30 mm)<br />

Profundidad <strong>de</strong> p<strong>en</strong>etración du- mm No existe normativa. Muestra simi<strong>la</strong>r a <strong>la</strong> ≤2<br />

rante <strong>el</strong> <strong>en</strong>sayo <strong>de</strong> <strong>de</strong>saceitado,<br />

d<strong>el</strong> <strong>en</strong>sayo <strong>de</strong> <strong>de</strong>saceitado<br />

<strong>en</strong> una lechada <strong>de</strong> cem<strong>en</strong>to <strong>en</strong>durecido<br />

<strong>de</strong> un espesor <strong>de</strong> 5 mm, a<br />

50º C, <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> 7 días<br />

Estabilidad térmica, 24 horas, nú- º C. Conducto <strong>de</strong> 26 x 18 mm, con una inclina- ≥40<br />

mero <strong>de</strong> gotas <strong>de</strong> aceite sobre <strong>el</strong> Aparición <strong>de</strong> gotas ción d<strong>el</strong> 10% y con un tamiz <strong>de</strong> 0,5 mm <strong>en</strong><br />

tamiz <strong>para</strong> un aum<strong>en</strong>to <strong>de</strong> tem- <strong>de</strong> aceite <strong>la</strong> extremidad inferior, r<strong>el</strong>l<strong>en</strong>o con <strong>la</strong> muesperatura<br />

<strong>de</strong> 10º C, cada 2 horas<br />

tra<br />

Punto <strong>de</strong> gota º C DIN 51801 ≥60<br />

Protección contra <strong>la</strong> oxidación. Bri- Determinación Véase UNE EN 1537 Sin<br />

sa marina 5% ClNa durante 168 h visu<strong>al</strong> corrosión<br />

a 35º C<br />

I<strong>de</strong>m a 40º C % Véase UNE EN 1537 ≤5<br />

2.3.3. MATERIALES DE PROTECCIÓN CONSIDERADOS EN ESTA GUÍA<br />

2.3.3.1. Elem<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> protección<br />

Las vainas y tubos <strong>de</strong> plástico si fueran <strong>de</strong> polipropil<strong>en</strong>o o <strong>de</strong> polietil<strong>en</strong>o <strong>de</strong> <strong>al</strong>ta <strong>de</strong>nsidad<br />

<strong>de</strong>berán ser continuas, impermeables, no frágiles y resist<strong>en</strong>tes a los rayos ultravioletas, durante su<br />

<strong>al</strong>mac<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to, transporte y puesta <strong>en</strong> obra. Sus uniones <strong>de</strong>berán ser estancas <strong>al</strong> agua, y <strong>el</strong> s<strong>el</strong><strong>la</strong>do<br />

será por contacto directo o mediante juntas <strong>de</strong> s<strong>el</strong><strong>la</strong>do.<br />

Si se utiliza PVC –poli (cloruro <strong>de</strong> vinilo)– será resist<strong>en</strong>te <strong>al</strong> <strong>en</strong>vejecimi<strong>en</strong>to y no producirá cloro<br />

libre.<br />

El espesor mínimo <strong>de</strong> una vaina externa corrugada, que cont<strong>en</strong>ga una o varias armaduras, será<br />

<strong>de</strong> 1 mm <strong>para</strong> un diámetro interior m<strong>en</strong>or <strong>de</strong> 8 cm, <strong>de</strong> 1,5 mm <strong>para</strong> diámetro interior compr<strong>en</strong>dido<br />

20


TIPOS DE ANCLAJES CONSIDERADOS EN ESTA GUÍA. MATERIALES Y PRODUCTOS<br />

<strong>en</strong>tre 8 y 12 cm, y <strong>de</strong> 2 mm <strong>para</strong> diámetros interiores superiores a 12 cm. En tubos lisos <strong>el</strong> espesor<br />

será 1 mm mayor que los anteriores, o irá reforzado <strong>en</strong> proporción equiv<strong>al</strong><strong>en</strong>te.<br />

En los tubos internos corrugados <strong>el</strong> espesor mínimo será <strong>de</strong> 0,8 mm, y si <strong>el</strong> tubo interno es<br />

liso, dicho espesor mínimo será <strong>de</strong> 1 mm.<br />

S<strong>al</strong>vo aprobación expresa <strong>en</strong> otro s<strong>en</strong>tido por parte d<strong>el</strong> Director <strong>de</strong> <strong>la</strong>s Obras, si los tubos o<br />

vainas <strong>de</strong> plástico transmit<strong>en</strong> cargas, como ocurre <strong>en</strong> <strong>la</strong> zona <strong>de</strong> bulbo, <strong>de</strong>b<strong>en</strong> ser corrugados con<br />

<strong>la</strong> amplitud y frecu<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> corrugas sufici<strong>en</strong>tes <strong>para</strong> transferir <strong>la</strong>s cargas sin pres<strong>en</strong>tar <strong>de</strong>slizami<strong>en</strong>to.<br />

Deb<strong>en</strong> comprobarse <strong>en</strong> todo caso <strong>la</strong>s magnitu<strong>de</strong>s anteriores. Asimismo <strong>de</strong>be <strong>en</strong>sayarse <strong>la</strong> integridad<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> barrera <strong>de</strong> protección a tracción, aplicando <strong>en</strong> <strong>la</strong>boratorio <strong>al</strong> tirante, a <strong>la</strong> lechada <strong>de</strong><br />

protección y a los tubos o vainas unas t<strong>en</strong>siones idénticas a <strong>la</strong>s <strong>de</strong> servicio d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je, y observando<br />

<strong>la</strong>s fisuras <strong>de</strong> <strong>la</strong> lechada y <strong>de</strong> los tubos.<br />

Cuando se confía <strong>la</strong> protección a un solo tubo corrugado <strong>de</strong> plástico <strong>en</strong> un anc<strong>la</strong>je perman<strong>en</strong>te,<br />

es conv<strong>en</strong>i<strong>en</strong>te efectuar <strong>en</strong>sayos <strong>para</strong> verificar <strong>la</strong> integridad d<strong>el</strong> tubo a lo <strong>la</strong>rgo <strong>de</strong> todo <strong>el</strong><br />

anc<strong>la</strong>je. Estos <strong>en</strong>sayos serán <strong>de</strong> resist<strong>en</strong>cia <strong>el</strong>éctrica, re<strong>al</strong>izados <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> <strong>la</strong> inyección pero antes<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> puesta <strong>en</strong> carga. Se <strong>de</strong>be garantizar <strong>el</strong> ais<strong>la</strong>mi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> los t<strong>en</strong>dones con respecto <strong>al</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong>.<br />

El <strong>en</strong>sayo <strong>de</strong> resist<strong>en</strong>cia <strong>el</strong>éctrica (ERM I) consiste <strong>en</strong> conectar <strong>el</strong> polo positivo <strong>de</strong> una batería<br />

<strong>al</strong> tirante d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je y <strong>el</strong> polo negativo a tierra. Aplicando una t<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> 500 V <strong>de</strong> corri<strong>en</strong>te continua,<br />

<strong>el</strong> ais<strong>la</strong>mi<strong>en</strong>to d<strong>el</strong> tubo es aceptable si <strong>la</strong> resist<strong>en</strong>cia <strong>el</strong>éctrica supera los v<strong>al</strong>ores especificados<br />

<strong>en</strong> <strong>el</strong> apéndice A.<br />

En <strong>el</strong> protocolo <strong>de</strong> ejecución, que se pres<strong>en</strong>tará <strong>al</strong> Director <strong>de</strong> <strong>la</strong>s Obras, se contemp<strong>la</strong>rá <strong>el</strong> número<br />

<strong>de</strong> estos <strong>en</strong>sayos a re<strong>al</strong>izar, que <strong>de</strong>berá ser igu<strong>al</strong>, <strong>al</strong> m<strong>en</strong>os, <strong>al</strong> <strong>de</strong> <strong>en</strong>sayos <strong>de</strong> investigación y<br />

a<strong>de</strong>cuación (ver apartados 5.2 y 5.3).<br />

Se podrán utilizar manguitos termo-retráctiles <strong>para</strong> s<strong>el</strong><strong>la</strong>r <strong>en</strong> sus extremos a <strong>la</strong>s vainas o<br />

tubos que confinan los productos anticorrosión que recubr<strong>en</strong> <strong>al</strong> tirante. El c<strong>al</strong><strong>en</strong>tami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> este<br />

manguito no <strong>de</strong>be <strong>al</strong>terar <strong>el</strong> plástico <strong>de</strong> otros tubos o vainas que pudieran existir.<br />

El porc<strong>en</strong>taje <strong>de</strong> retracción <strong>de</strong>be ser sufici<strong>en</strong>te <strong>para</strong> evitar huecos a <strong>la</strong>rgo p<strong>la</strong>zo. El espesor mínimo<br />

<strong>de</strong> los manguitos, <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> <strong>la</strong> retracción, no <strong>de</strong>be ser inferior a 1 mm.<br />

Para s<strong>el</strong><strong>la</strong>r se podrán emplear juntas tóricas <strong>para</strong> evitar <strong>la</strong> perdida hacia <strong>el</strong> exterior d<strong>el</strong> producto<br />

<strong>de</strong> protección contra <strong>la</strong> corrosión, o <strong>la</strong> <strong>en</strong>trada <strong>de</strong> agua hacia <strong>el</strong> interior.<br />

Las juntas mecánicas <strong>de</strong>berán estar s<strong>el</strong><strong>la</strong>das con juntas tóricas, juntas <strong>de</strong> estanqueidad o<br />

manguitos termo-retráctiles. Estas juntas <strong>de</strong>b<strong>en</strong> prev<strong>en</strong>ir <strong>la</strong>s fugas <strong>de</strong> r<strong>el</strong>l<strong>en</strong>o o p<strong>en</strong>etración <strong>de</strong> agua<br />

<strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>el</strong> exterior, <strong>para</strong> cu<strong>al</strong>quier movimi<strong>en</strong>to r<strong>el</strong>ativo <strong>en</strong>tre los <strong>el</strong>em<strong>en</strong>tos consi<strong>de</strong>rados.<br />

2.3.3.2. Materi<strong>al</strong>es <strong>de</strong> protección<br />

La lechada <strong>de</strong> cem<strong>en</strong>to se consi<strong>de</strong>ra válida como única protección anticorrosión <strong>en</strong> <strong>la</strong> zona<br />

<strong>de</strong> bulbo, tan solo <strong>en</strong> anc<strong>la</strong>jes provision<strong>al</strong>es (tipos 1, 2, 5 y 6), cuando <strong>el</strong> recubrimi<strong>en</strong>to <strong>en</strong>tre <strong>el</strong> tirante<br />

y <strong>el</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong>, a lo <strong>la</strong>rgo <strong>de</strong> toda <strong>la</strong> longitud d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je, no sea inferior a 10 mm. (Tab<strong>la</strong> 2.2)<br />

En anc<strong>la</strong>jes perman<strong>en</strong>tes (tipos 3, 4, 7 y 8) con doble protección, se podrá re<strong>al</strong>izar <strong>la</strong> protección<br />

interior <strong>de</strong> dos barreras, mediante <strong>la</strong> inyección <strong>de</strong> lechada <strong>de</strong> cem<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>al</strong>ta dosificación (r<strong>el</strong>ación<br />

agua/cem<strong>en</strong>to no superior a 0,4) si <strong>el</strong> recubrimi<strong>en</strong>to <strong>en</strong>tre <strong>el</strong> tirante y <strong>el</strong> tubo corrugado más<br />

próximo no es inferior a 5 mm y los resultados <strong>de</strong> los <strong>en</strong>sayos <strong>de</strong> resist<strong>en</strong>cia <strong>el</strong>éctrica son satisfactorios<br />

(Tab<strong>la</strong> 2.3 y apéndice A).<br />

Se podrán consi<strong>de</strong>rar como protección perman<strong>en</strong>te <strong>la</strong>s inyecciones contro<strong>la</strong>das <strong>de</strong> productos<br />

viscosos (que cump<strong>la</strong>n los criterios <strong>de</strong> <strong>la</strong> tab<strong>la</strong> 2.4), <strong>en</strong> <strong>el</strong> interior <strong>de</strong> los dos tubos corrugados <strong>de</strong><br />

plástico d<strong>el</strong> bulbo, siempre que los recubrimi<strong>en</strong>tos sean superiores a 5 mm, estén confinados y que<br />

no sufran retracciones ni fisuraciones.<br />

21


Se podrán utilizar como productos protectores <strong>de</strong> <strong>la</strong> corrosión <strong>la</strong>s ceras, d<strong>el</strong> petróleo y <strong>la</strong>s grasas,<br />

si no son oxidables y son resist<strong>en</strong>tes a los ataques bacterianos y microbiologicos, siempre que<br />

cump<strong>la</strong>n <strong>la</strong>s características exigidas <strong>en</strong> <strong>la</strong> tab<strong>la</strong> 2.4.<br />

En todos los casos <strong>en</strong> <strong>la</strong>s protecciones perman<strong>en</strong>tes, los productos <strong>de</strong>b<strong>en</strong> estar perfectam<strong>en</strong>te<br />

confinados <strong>en</strong> una vaina resist<strong>en</strong>te, estanca a <strong>la</strong> humedad y resist<strong>en</strong>te a <strong>la</strong> corrosión.<br />

Los productos no confinados se pue<strong>de</strong>n utilizar como protección provision<strong>al</strong> a condición <strong>de</strong> ser<br />

aplicados como si se tratase <strong>de</strong> una pintura.<br />

2.3.3.3. Otros <strong>el</strong>em<strong>en</strong>tos<br />

En los anc<strong>la</strong>jes perman<strong>en</strong>tes (tipos 3, 4, 7 y 8), se podrán utilizar caperuzas metálicas como<br />

barreras <strong>de</strong> protección <strong>de</strong> <strong>la</strong> cabeza d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je si están conv<strong>en</strong>i<strong>en</strong>tem<strong>en</strong>te protegidas externam<strong>en</strong>te.<br />

Esta protección pue<strong>de</strong> ser mediante g<strong>al</strong>vanizado <strong>en</strong> c<strong>al</strong>i<strong>en</strong>te o por aplicación <strong>de</strong> varias capas <strong>de</strong><br />

pintura <strong>de</strong> revestimi<strong>en</strong>to. El espesor mínimo <strong>de</strong> su pared será <strong>de</strong> 3 mm.<br />

También se podrán emplear caperuzas <strong>de</strong> plástico rígidas con espesores mínimos <strong>de</strong> pared<br />

<strong>de</strong> 5 mm. El interior <strong>de</strong> <strong>la</strong>s caperuzas se r<strong>el</strong>l<strong>en</strong>ara con un producto viscoso anticorrosión. (Tab<strong>la</strong><br />

2.3).<br />

En los anc<strong>la</strong>jes provision<strong>al</strong>es (tipos 1, 2, 5 y 6), bastará, norm<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te, con aplicar <strong>el</strong> producto<br />

anticorrosivo, como si <strong>de</strong> una pintura se tratase, sobre los compon<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> <strong>la</strong> cabeza.<br />

2.3.4. COLOCACIÓN DE LOS MATERIALES Y SISTEMAS DE PROTECCIÓN<br />

Los sistemas <strong>de</strong> protección no <strong>de</strong>b<strong>en</strong> obstaculizar <strong>la</strong>s operaciones <strong>de</strong> tesado o <strong>de</strong>tesado, ni <strong>de</strong>teriorarse<br />

durante estas operaciones. Tampoco sufrirán <strong>de</strong>terioros durante su manipu<strong>la</strong>ción, transporte<br />

y <strong>al</strong>mac<strong>en</strong>aje.<br />

En <strong>la</strong> recepción se permitirá una ligera capa <strong>de</strong> óxido <strong>en</strong> <strong>la</strong> superficie <strong>de</strong> los tirantes, si ésta se<br />

pue<strong>de</strong> <strong>el</strong>iminar fácilm<strong>en</strong>te y a<strong>de</strong>más <strong>la</strong> superficie es inmediatam<strong>en</strong>te recubierta con una lechada <strong>de</strong><br />

cem<strong>en</strong>to. Estarán tot<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te libres <strong>de</strong> corrosión cuando sean <strong>en</strong>capsu<strong>la</strong>dos <strong>para</strong> re<strong>al</strong>izar <strong>el</strong> sistema<br />

<strong>de</strong> protección contra <strong>la</strong> corrosión.<br />

La protección <strong>de</strong> <strong>la</strong> zona libre <strong>de</strong> un anc<strong>la</strong>je provision<strong>al</strong> (tipos 1, 2, 5 y 6), se podrá re<strong>al</strong>izar <strong>en</strong><br />

obra o <strong>en</strong> t<strong>al</strong>ler. La protección <strong>de</strong> <strong>la</strong> zona <strong>de</strong> bulbo <strong>de</strong> un anc<strong>la</strong>je provision<strong>al</strong> se re<strong>al</strong>izara <strong>en</strong> g<strong>en</strong>er<strong>al</strong><br />

in situ. La protección d<strong>el</strong> tirante <strong>de</strong> los anc<strong>la</strong>jes perman<strong>en</strong>tes se <strong>de</strong>be re<strong>al</strong>izar <strong>en</strong> t<strong>al</strong>ler o <strong>en</strong> insta<strong>la</strong>ciones<br />

construidas expresam<strong>en</strong>te <strong>en</strong> <strong>la</strong> obra, libres <strong>de</strong> humedad y suciedad.<br />

En todos los tipos <strong>de</strong> anc<strong>la</strong>je <strong>la</strong> inyección <strong>de</strong> <strong>la</strong> protección se iniciará por <strong>el</strong> fondo d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je,<br />

re<strong>al</strong>izándose <strong>de</strong> forma continua hasta su fin<strong>al</strong>ización.<br />

Si <strong>el</strong> ambi<strong>en</strong>te es agresivo, se le aplicará inmediatam<strong>en</strong>te una protección a <strong>la</strong> cabeza d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je,<br />

tanto si es provision<strong>al</strong> como si es <strong>de</strong>finitivo.<br />

Cuando se inyecte <strong>la</strong> cabeza, se utilizaran dos tubos, <strong>el</strong> inferior <strong>de</strong> inyección y <strong>el</strong> superior <strong>de</strong><br />

retorno, <strong>para</strong> asegurar un r<strong>el</strong>l<strong>en</strong>o completo, sin aire ocluido.<br />

Cuando se prevean comprobaciones <strong>de</strong> t<strong>en</strong>sión, o retesados, <strong>el</strong> sistema <strong>de</strong> protección <strong>de</strong>be<br />

permitir <strong>el</strong> libre acceso <strong>al</strong> tirante.<br />

En los anc<strong>la</strong>jes perman<strong>en</strong>tes (tipos 3, 4, 7 y 8), los <strong>el</strong>em<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> <strong>la</strong> cabeza (p<strong>la</strong>ca, cuñas y <strong>de</strong>más<br />

<strong>el</strong>em<strong>en</strong>tos) se fabricarán <strong>en</strong> t<strong>al</strong>ler. Las piezas <strong>de</strong> acero estarán conv<strong>en</strong>i<strong>en</strong>tem<strong>en</strong>te protegidas.<br />

22


DISEÑO DE LOS ANCLAJES<br />

3<br />

3.1. INTRODUCCIÓN<br />

El diseño <strong>de</strong> un anc<strong>la</strong>je requiere conocer <strong>en</strong> primer lugar <strong>el</strong> v<strong>al</strong>or y dirección <strong>de</strong> los esfuerzos<br />

ejercidos por <strong>la</strong> estructura a anc<strong>la</strong>r, <strong>de</strong>nominadas cargas nomin<strong>al</strong>es (consi<strong>de</strong>radas sin mayorar),<br />

<strong>para</strong> po<strong>de</strong>r <strong>en</strong> segundo lugar dim<strong>en</strong>sionar <strong>la</strong>s difer<strong>en</strong>tes partes d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je (tirante, longitud libre y<br />

longitud <strong>de</strong> bulbo).<br />

El <strong>al</strong>cance <strong>de</strong> este docum<strong>en</strong>to se limita a <strong>la</strong> segunda <strong>de</strong> <strong>la</strong>s fases anteriores. Será misión d<strong>el</strong><br />

Proyectista <strong>el</strong> consi<strong>de</strong>rar los estados límite <strong>para</strong> <strong>el</strong> cálculo <strong>de</strong> una estructura anc<strong>la</strong>da. Serán <strong>de</strong> aplicación<br />

<strong>el</strong> Eurocódigo 1-parte 1-1 y <strong>el</strong> Eurocódigo 7-parte 1.<br />

El proyecto <strong>de</strong> un anc<strong>la</strong>je requiere conocer <strong>el</strong> v<strong>al</strong>or y dirección <strong>de</strong> los esfuerzos ejercidos por<br />

<strong>la</strong> estructura a anc<strong>la</strong>r. En este s<strong>en</strong>tido se estará a lo especificado <strong>al</strong> respecto <strong>en</strong> <strong>la</strong> Guía <strong>de</strong> cim<strong>en</strong>taciones<br />

<strong>en</strong> <strong>obras</strong> <strong>de</strong> carretera.<br />

Los criterios g<strong>en</strong>er<strong>al</strong>es sobre <strong>el</strong> tipo <strong>de</strong> anc<strong>la</strong>je a priori más apropiado <strong>en</strong> cada caso se han incluido<br />

<strong>en</strong> <strong>el</strong> apartado 2.1.<br />

3.2. CRITERIOS DE ESTABILIDAD A CONSIDERAR<br />

En <strong>la</strong>s estructuras anc<strong>la</strong>das se <strong>de</strong>berán t<strong>en</strong>er <strong>en</strong> cu<strong>en</strong>ta dos aspectos:<br />

• La estabilidad glob<strong>al</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> zona <strong>en</strong> que se <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tra <strong>la</strong> estructura anc<strong>la</strong>da.<br />

• El comportami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> cada uno <strong>de</strong> los <strong>el</strong>em<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> los anc<strong>la</strong>jes y sus efectos sobre <strong>el</strong> <strong>en</strong>torno<br />

más inmediato <strong>de</strong> los mismos (equilibrio loc<strong>al</strong>).<br />

En <strong>la</strong> figura 3.1 se indican, a modo <strong>de</strong> ejemplo <strong>al</strong>gunas <strong>de</strong> <strong>la</strong>s posibles configuraciones <strong>de</strong> rotura<br />

a t<strong>en</strong>er <strong>en</strong> cu<strong>en</strong>ta.<br />

3.2.1. EQUILIBRIO GLOBAL<br />

Lo refer<strong>en</strong>te <strong>al</strong> equilibrio o estabilidad glob<strong>al</strong> se abordará <strong>de</strong> conformidad con lo especificado<br />

<strong>al</strong> respecto <strong>en</strong> <strong>la</strong> Guía <strong>de</strong> cim<strong>en</strong>taciones <strong>en</strong> <strong>obras</strong> <strong>de</strong> carretera.<br />

3.2.2. EQUILIBRIO LOCAL<br />

Se <strong>de</strong>be asegurar <strong>el</strong> comportami<strong>en</strong>to individu<strong>al</strong> <strong>de</strong> cada compon<strong>en</strong>te <strong>de</strong> los anc<strong>la</strong>jes, consi<strong>de</strong>rando:<br />

• La rotura parci<strong>al</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> cabeza d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je o <strong>de</strong> <strong>la</strong> estructura a anc<strong>la</strong>r, por exceso <strong>de</strong> t<strong>en</strong>sión<br />

<strong>en</strong> los anc<strong>la</strong>jes, o por f<strong>al</strong>lo <strong>de</strong> <strong>al</strong>guno <strong>de</strong> estos últimos.<br />

• La rotura d<strong>el</strong> tirante a tracción y <strong>el</strong> <strong>de</strong>slizami<strong>en</strong>to d<strong>el</strong> mismo <strong>de</strong>ntro d<strong>el</strong> bulbo.<br />

• La perdida <strong>de</strong> t<strong>en</strong>sión <strong>en</strong> <strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je por <strong>de</strong>slizami<strong>en</strong>to d<strong>el</strong> bulbo contra <strong>el</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong>.<br />

23


FIGURA 3.1. EJEMPLOS DE SITUACIONES A CONSIDERAR<br />

24


DISEÑO DE LOS ANCLAJES<br />

3.2.2.1. Roturas <strong>en</strong> <strong>la</strong> cabeza o <strong>en</strong> <strong>la</strong> estructura a anc<strong>la</strong>r<br />

Se prestará at<strong>en</strong>ción <strong>al</strong> dim<strong>en</strong>sionami<strong>en</strong>to y posición <strong>de</strong> <strong>la</strong> p<strong>la</strong>ca <strong>de</strong> reparto <strong>de</strong> <strong>la</strong> cabeza d<strong>el</strong><br />

anc<strong>la</strong>je, <strong>para</strong> evitar <strong>de</strong>formaciones excesivas <strong>de</strong> <strong>la</strong> misma, conc<strong>en</strong>tración <strong>de</strong> t<strong>en</strong>siones <strong>en</strong> <strong>la</strong> estructura<br />

a anc<strong>la</strong>r, as<strong>en</strong>tami<strong>en</strong>tos inadmisibles d<strong>el</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong> <strong>de</strong> apoyo, levantami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> cuñas pasivas y<br />

<strong>de</strong>sc<strong>en</strong>sos <strong>de</strong> <strong>la</strong>s cabezas, <strong>en</strong>tre otros.<br />

El ancho <strong>de</strong> <strong>la</strong> p<strong>la</strong>ca <strong>de</strong> reparto será <strong>al</strong> m<strong>en</strong>os <strong>el</strong> doble d<strong>el</strong> diámetro <strong>de</strong> <strong>la</strong> perforación re<strong>al</strong>izada<br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong> estructura a anc<strong>la</strong>r, y <strong>en</strong> ningún caso inferior a 20 cm. Su espesor será <strong>el</strong> sufici<strong>en</strong>te <strong>para</strong><br />

que no se registr<strong>en</strong> <strong>de</strong>formaciones apreciables durante <strong>el</strong> tesado y nunca m<strong>en</strong>or <strong>de</strong> 1 cm.<br />

Asimismo, y respecto a <strong>la</strong> disposición <strong>de</strong> <strong>el</strong>em<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> protección <strong>en</strong> <strong>la</strong> cabeza, se estará a<strong>de</strong>más<br />

a lo especificado <strong>en</strong> <strong>el</strong> apartado 2.3.<br />

3.2.2.2. Ev<strong>al</strong>uación <strong>de</strong> <strong>la</strong> estabilidad d<strong>el</strong> propio anc<strong>la</strong>je<br />

La ev<strong>al</strong>uación <strong>de</strong> <strong>la</strong> estabilidad d<strong>el</strong> propio anc<strong>la</strong>je compr<strong>en</strong><strong>de</strong> los sigui<strong>en</strong>tes procesos:<br />

1) Mayoración <strong>de</strong> <strong>la</strong>s cargas actuantes.<br />

2) Comprobación <strong>de</strong> <strong>la</strong> t<strong>en</strong>sión admisible d<strong>el</strong> acero d<strong>el</strong> tirante (rotura d<strong>el</strong> tirante a tracción).<br />

3) Comprobación d<strong>el</strong> <strong>de</strong>slizami<strong>en</strong>to d<strong>el</strong> tirante <strong>de</strong>ntro d<strong>el</strong> bulbo.<br />

4) Comprobación <strong>de</strong> <strong>la</strong> seguridad fr<strong>en</strong>te <strong>al</strong> arrancami<strong>en</strong>to d<strong>el</strong> bulbo (<strong>de</strong>slizami<strong>en</strong>to bulbo-<strong>terr<strong>en</strong>o</strong>).<br />

3.2.2.2.1. Mayoración <strong>de</strong> <strong>la</strong>s cargas actuantes<br />

Se obt<strong>en</strong>drá <strong>la</strong> carga nomin<strong>al</strong> mayorada, P Nd , a través <strong>de</strong> <strong>la</strong> expresión:<br />

Si<strong>en</strong>do:<br />

P Nd = F 1 P N<br />

P N = carga nomin<strong>al</strong> d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je, que es <strong>la</strong> mayor <strong>de</strong>:<br />

a) <strong>la</strong> carga obt<strong>en</strong>ida <strong>al</strong> re<strong>al</strong>izar <strong>el</strong> cálculo <strong>de</strong> estabilidad glob<strong>al</strong> según se especifica <strong>en</strong> <strong>el</strong><br />

epígrafe 3.2.1 <strong>de</strong> esta Guía.<br />

b) <strong>la</strong> carga obt<strong>en</strong>ida <strong>en</strong> <strong>el</strong> cálculo <strong>de</strong> los estados límite <strong>de</strong> servicio, sin mayoración <strong>al</strong>guna.<br />

F 1 = coefici<strong>en</strong>te <strong>de</strong> mayoración que pue<strong>de</strong> obt<strong>en</strong>erse <strong>de</strong> <strong>la</strong> tab<strong>la</strong> 3.1.<br />

P Nd = carga nomin<strong>al</strong> mayorada d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je.<br />

TABLA 3.1. COEFICIENTE F 1 EN FUNCIÓN DEL TIPO DE ANCLAJE<br />

TIPO DE ANCLAJE F 1<br />

Perman<strong>en</strong>te 1,50<br />

Provision<strong>al</strong> 1,20<br />

El Proyectista o <strong>el</strong> Director <strong>de</strong> <strong>la</strong>s Obras podrán adoptar justificadam<strong>en</strong>te coefici<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> mayoración<br />

superiores a los indicados <strong>en</strong> <strong>la</strong> tab<strong>la</strong> 3.1.<br />

25


3.2.2.2.2. Comprobación <strong>de</strong> <strong>la</strong> t<strong>en</strong>sión admisible d<strong>el</strong> acero<br />

Para <strong>la</strong> comprobación <strong>de</strong> <strong>la</strong> t<strong>en</strong>sión admisible d<strong>el</strong> acero d<strong>el</strong> tirante se minorará <strong>la</strong> t<strong>en</strong>sión<br />

admisible <strong>en</strong> <strong>el</strong> tirante <strong>de</strong> forma que se cump<strong>la</strong>n simultáneam<strong>en</strong>te <strong>la</strong>s sigui<strong>en</strong>tes condiciones:<br />

En anc<strong>la</strong>jes provision<strong>al</strong>es:<br />

P Nd / A T ≤ f pk / 1,25<br />

P Nd / A T ≤ f yk / 1,10<br />

<strong>en</strong> anc<strong>la</strong>jes perman<strong>en</strong>tes:<br />

P Nd / A T ≤ f pk / 1,30<br />

P Nd / A T ≤ f yk / 1,15<br />

Si<strong>en</strong>do: P Nd = carga nomin<strong>al</strong> mayorada <strong>de</strong> cada anc<strong>la</strong>je.<br />

A T = sección d<strong>el</strong> tirante.<br />

f pk = límite <strong>de</strong> rotura d<strong>el</strong> acero d<strong>el</strong> tirante.<br />

f yk = límite <strong>el</strong>ástico d<strong>el</strong> acero d<strong>el</strong> tirante.<br />

3.2.2.2.3. Comprobación d<strong>el</strong> <strong>de</strong>slizami<strong>en</strong>to d<strong>el</strong> tirante <strong>en</strong> <strong>la</strong> lechada, <strong>de</strong>ntro d<strong>el</strong> bulbo<br />

Para <strong>la</strong> comprobación <strong>de</strong> <strong>la</strong> seguridad fr<strong>en</strong>te <strong>al</strong> <strong>de</strong>slizami<strong>en</strong>to d<strong>el</strong> tirante <strong>en</strong> <strong>la</strong> lechada,<br />

<strong>de</strong>ntro d<strong>el</strong> bulbo se minorará <strong>la</strong> adher<strong>en</strong>cia límite <strong>en</strong>tre <strong>el</strong> tirante y <strong>la</strong> lechada que lo ro<strong>de</strong>a <strong>en</strong> <strong>el</strong><br />

bulbo, por <strong>el</strong> coefici<strong>en</strong>te 1,2.<br />

Se <strong>de</strong>berá verificar:<br />

P Nd / (L b . p T ) ≤τ lim / 1,2<br />

Con: τ lim = 6,9 (f ck /22,5) 2/3<br />

Si<strong>en</strong>do: P Nd = carga nomin<strong>al</strong> mayorada <strong>de</strong> cada anc<strong>la</strong>je.<br />

p T = perímetro nomin<strong>al</strong> d<strong>el</strong> tirante = 2π·A T<br />

A T = sección d<strong>el</strong> tirante.<br />

L b = longitud <strong>de</strong> cálculo d<strong>el</strong> bulbo.<br />

τ lim = adher<strong>en</strong>cia límite <strong>en</strong>tre <strong>el</strong> tirante y <strong>la</strong> lechada expresada <strong>en</strong> MPa.<br />

f ck = resist<strong>en</strong>cia característica (rotura a compresión a 28 días) <strong>de</strong> <strong>la</strong> lechada expresada<br />

<strong>en</strong> MPa.<br />

Para esta comprobación, <strong>el</strong> exceso <strong>de</strong> longitud d<strong>el</strong> bulbo por <strong>en</strong>cima <strong>de</strong> 14 m se minorará por<br />

<strong>el</strong> coefici<strong>en</strong>te <strong>de</strong> 0,70, a fin <strong>de</strong> t<strong>en</strong>er <strong>en</strong> cu<strong>en</strong>ta <strong>la</strong> posible rotura progresiva d<strong>el</strong> mismo.<br />

3.2.2.2.4. Comprobación <strong>de</strong> <strong>la</strong> seguridad fr<strong>en</strong>te <strong>al</strong> arrancami<strong>en</strong>to d<strong>el</strong> bulbo<br />

Para <strong>la</strong> comprobación <strong>de</strong> <strong>la</strong> seguridad fr<strong>en</strong>te <strong>al</strong> arrancami<strong>en</strong>to d<strong>el</strong> bulbo se minorará <strong>la</strong><br />

adher<strong>en</strong>cia límite d<strong>el</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong> que ro<strong>de</strong>a <strong>al</strong> bulbo d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je <strong>para</strong> obt<strong>en</strong>er <strong>la</strong> adher<strong>en</strong>cia admisible<br />

a adm . Se comprobará:<br />

P Nd / (π . D N . L b ) ≤ a adm<br />

Si<strong>en</strong>do: P Nd = carga nomin<strong>al</strong> mayorada <strong>de</strong> cada anc<strong>la</strong>je.<br />

D N = diámetro nomin<strong>al</strong> d<strong>el</strong> bulbo.<br />

L b = longitud <strong>de</strong> cálculo d<strong>el</strong> bulbo.<br />

a adm = adher<strong>en</strong>cia admisible fr<strong>en</strong>te <strong>al</strong> <strong>de</strong>slizami<strong>en</strong>to o arrancami<strong>en</strong>to d<strong>el</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong> que<br />

ro<strong>de</strong>a <strong>el</strong> bulbo.<br />

La adher<strong>en</strong>cia admisible d<strong>el</strong> bulbo se pue<strong>de</strong> obt<strong>en</strong>er mediante los métodos indicados a<br />

continuación, por or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> prefer<strong>en</strong>cia:<br />

26


DISEÑO DE LOS ANCLAJES<br />

a) Los v<strong>al</strong>ores <strong>de</strong> <strong>la</strong> adher<strong>en</strong>cia admisible a adm d<strong>el</strong> bulbo se pue<strong>de</strong>n <strong>de</strong>ducir tanto <strong>de</strong> los <strong>en</strong>sayos<br />

<strong>de</strong> investigación como fundam<strong>en</strong>t<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te <strong>de</strong> los <strong>en</strong>sayos <strong>de</strong> a<strong>de</strong>cuación.<br />

b) Se pue<strong>de</strong> obt<strong>en</strong>er <strong>el</strong> v<strong>al</strong>or <strong>de</strong> <strong>la</strong> adher<strong>en</strong>cia admisible aplicando <strong>la</strong> expresión sigui<strong>en</strong>te, <strong>en</strong><br />

presiones efectivas:<br />

c’ tg ϕ’<br />

a adm = —— + σ’ · ———<br />

F 2c<br />

Si<strong>en</strong>do: c´ = cohesión efectiva d<strong>el</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong> <strong>en</strong> <strong>el</strong> contacto <strong>terr<strong>en</strong>o</strong>-bulbo.<br />

ϕ´ = ángulo <strong>de</strong> rozami<strong>en</strong>to interno efectivo d<strong>el</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong> <strong>en</strong> <strong>el</strong> contacto <strong>terr<strong>en</strong>o</strong>-bulbo.<br />

σ´ = presión efectiva d<strong>el</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong> <strong>en</strong> <strong>el</strong> c<strong>en</strong>tro d<strong>el</strong> bulbo más una tercera parte <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

presión <strong>de</strong> inyección aplicada.<br />

F 2c = 1,60; coefici<strong>en</strong>te <strong>de</strong> minoración <strong>de</strong> <strong>la</strong> cohesión.<br />

F 2ϕ = 1,35; coefici<strong>en</strong>te <strong>de</strong> minoración <strong>de</strong> <strong>la</strong> fricción.<br />

c) También pue<strong>de</strong> <strong>de</strong>terminarse a adm utilizando corr<strong>el</strong>aciones empíricas, <strong>en</strong> cuyo caso:<br />

F 2ϕ<br />

a adm = a lim / F 3<br />

Si<strong>en</strong>do: a lim = adher<strong>en</strong>cia límite obt<strong>en</strong>ida aplicando métodos empíricos (véanse figuras 3.2 a 3.5)<br />

F 3 = coefici<strong>en</strong>te indicado <strong>en</strong> <strong>la</strong> tab<strong>la</strong> 3.2<br />

TABLA 3.2. COEFICIENTE F 3 EN FUNCIÓN DEL TIPO DE ANCLAJE<br />

TIPO DE ANCLAJE F 3<br />

Provision<strong>al</strong> 1,45<br />

Perman<strong>en</strong>te 1,65<br />

Se incluy<strong>en</strong> cuatro ábacos (figuras 3.2, 3.3, 3.4, y 3.5) que r<strong>el</strong>acionan <strong>al</strong>gunos <strong>de</strong> los parámetros<br />

geotécnicos más repres<strong>en</strong>tativos <strong>de</strong> cada tipo <strong>de</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong>, con <strong>la</strong> adher<strong>en</strong>cia límite <strong>en</strong> los mismos.<br />

Cada ábaco incluye tres curvas, correspondi<strong>en</strong>tes a los tres tipos <strong>de</strong> anc<strong>la</strong>jes consi<strong>de</strong>rados <strong>en</strong><br />

este docum<strong>en</strong>to, según <strong>la</strong> forma <strong>de</strong> inyectar <strong>el</strong> bulbo (véase capítulo 2): inyección única glob<strong>al</strong> IU<br />

(tipos 1, 3, 5 y 7), inyección repetitiva IR (Tipos 2A, 4A, 6A y 8A), inyección repetitiva y s<strong>el</strong>ectiva IRS<br />

(Tipos 2B, 4B, 6B y 8B).<br />

Cuando se trate <strong>de</strong> rocas poco <strong>al</strong>teradas, grado III ó m<strong>en</strong>or según ISRM (véase apéndice B), y <strong>para</strong><br />

anc<strong>la</strong>jes con inyección única glob<strong>al</strong> IU, podrá consi<strong>de</strong>rarse <strong>la</strong> adher<strong>en</strong>cia límite indicada <strong>en</strong> <strong>la</strong> tab<strong>la</strong> 3.3.<br />

TABLA 3.3. ADHERENCIA LÍMITE EN ROCA (ALTERACIÓN ≤ GRADO III, SEGÚN ISRM)<br />

TIPO DE ROCA<br />

ADHERENCIA LÍMITE (MPa)<br />

Granitos, bas<strong>al</strong>tos, c<strong>al</strong>izas 1,0 – 5,0<br />

Ar<strong>en</strong>iscas, esquistos, pizarras 0,7 – 2,5<br />

En ningún caso se podrá adoptar un v<strong>al</strong>or <strong>de</strong> <strong>la</strong> adher<strong>en</strong>cia admisible superior a los v<strong>al</strong>ores <strong>de</strong><br />

adher<strong>en</strong>cia límite seña<strong>la</strong>dos <strong>en</strong> <strong>la</strong>s figuras 3.2 a 3.5 y <strong>en</strong> <strong>la</strong> tab<strong>la</strong> 3.3.<br />

En <strong>la</strong>s figuras 3.2 a 3.5 ya referidas, se indica una esca<strong>la</strong> doble <strong>en</strong> abscisas, ha <strong>de</strong> <strong>en</strong>t<strong>en</strong><strong>de</strong>rse<br />

que <strong>el</strong>lo es una facilidad adicion<strong>al</strong> <strong>para</strong> <strong>la</strong> obt<strong>en</strong>ción <strong>de</strong> <strong>la</strong> adher<strong>en</strong>cia límite pero nunca una corr<strong>el</strong>ación<br />

<strong>en</strong>tre <strong>la</strong>s variables indicadas <strong>en</strong> abscisas.<br />

27


FIGURA 3.2. ADHERENCIA LÍMITE EN ARENAS Y GRAVAS<br />

FIGURA 3.3. ADHERENCIA LÍMITE EN ARCILLAS Y LIMOS<br />

28


DISEÑO DE LOS ANCLAJES<br />

FIGURA 3.4. ADHERENCIA LÍMITE EN MARGAS, MARGAS YESÍFERAS Y MARGAS CALCÁREAS<br />

FIGURA 3.5. ADHERENCIA LÍMITE EN ROCA ALTERADA (GRADO IV O SUPERIOR, SEGÚN ISRM)<br />

29


EJECUCIÓN DE LOS ANCLAJES<br />

4<br />

4.1. OPERACIONES<br />

La ejecución <strong>de</strong> los anc<strong>la</strong>jes comporta <strong>la</strong>s sigui<strong>en</strong>tes operaciones:<br />

a) Fabricación, transporte y <strong>al</strong>mac<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> los tirantes.<br />

b) Perforación <strong>de</strong> los ta<strong>la</strong>dros.<br />

c) Insta<strong>la</strong>ción <strong>de</strong> los tirantes.<br />

d) Inyección d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je.<br />

e) Tesado d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je.<br />

Estas operaciones se <strong>de</strong>t<strong>al</strong><strong>la</strong>n a continuación.<br />

En todo caso, <strong>en</strong> lo que sigue, se estará <strong>en</strong> primer lugar a lo especificado <strong>en</strong> <strong>el</strong> PG-3.<br />

4.2. FABRICACIÓN, TRANSPORTE Y ALMACENAMIENTO DE LOS TIRANTES<br />

Durante su fabricación y <strong>al</strong>mac<strong>en</strong>aje, los tirantes y <strong>el</strong> resto <strong>de</strong> compon<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> los anc<strong>la</strong>jes,<br />

<strong>de</strong>b<strong>en</strong> conservarse limpios, sin rastros <strong>de</strong> corrosión ni daños mecánicos.<br />

No <strong>de</strong>b<strong>en</strong> retorcerse ni dob<strong>la</strong>rse con radios inferiores a los indicados por <strong>el</strong> fabricante.<br />

En los tirantes formados por cables <strong>en</strong>grasados, se otorgará especi<strong>al</strong> importancia a <strong>la</strong> limpieza<br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong> zona d<strong>el</strong> bulbo. En caso <strong>de</strong> ser precisa <strong>la</strong> limpieza se efectuara con vapor o disolv<strong>en</strong>tes,<br />

siempre que éstos no sean agresivos a los compon<strong>en</strong>tes d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je.<br />

Una vez fabricados los tirantes, con sus protecciones y <strong>el</strong>em<strong>en</strong>tos auxiliares, se <strong>al</strong>mac<strong>en</strong>aran<br />

<strong>en</strong> lugar seco y limpio.<br />

Durante <strong>el</strong> transporte se mant<strong>en</strong>drán análogas precauciones respecto a <strong>la</strong> limpieza, daños mecánicos<br />

y posible corrosión.<br />

Al llegar a obra <strong>el</strong> Contratista <strong>de</strong>berá facilitar <strong>al</strong> Director <strong>de</strong> <strong>la</strong>s Obras los correspondi<strong>en</strong>tes certificados<br />

<strong>de</strong> c<strong>al</strong>idad <strong>de</strong> los aceros que compon<strong>en</strong> los tirantes.<br />

4.3. PERFORACIÓN DE LOS TALADROS<br />

4.3.1. DIÁMETROS Y PROFUNDIDADES<br />

Las perforaciones se efectuarán respetando los diámetros, profundida<strong>de</strong>s y posiciones indicados<br />

<strong>en</strong> los p<strong>la</strong>nos d<strong>el</strong> Proyecto s<strong>al</strong>vo indicación expresa <strong>en</strong> contra d<strong>el</strong> Director <strong>de</strong> <strong>la</strong>s Obras.<br />

El diámetro <strong>de</strong> perforación <strong>de</strong>be garantizar <strong>el</strong> recubrimi<strong>en</strong>to mínimo <strong>de</strong> lechada todo a lo <strong>la</strong>rgo<br />

d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je. Se <strong>de</strong>b<strong>en</strong> adoptar los diámetros mínimos indicados <strong>en</strong> <strong>la</strong>s tab<strong>la</strong>s 4.1 y 4.2.<br />

La perforación <strong>de</strong> cada ta<strong>la</strong>dro <strong>de</strong>berá reflejarse <strong>en</strong> un parte que cont<strong>en</strong>ga <strong>el</strong> diámetro d<strong>el</strong> mismo,<br />

tipo <strong>de</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong> atravesado, sistema y parámetros <strong>de</strong> perforación, inci<strong>de</strong>ncias ocurridas, pérdidas<br />

<strong>de</strong> fluido, etc.<br />

31


TABLA 4.1. DIÁMETROS MÍNIMOS DE PERFORACIÓN PARA ANCLAJES DE CABLES (*)<br />

Nº DE CABLES DIÁMETRO MÍNIMO EXTERIOR DIÁMETRO MÍNIMO DE LA PERFORACIÓN<br />

DE LA ENTUBACIÓN (mm)<br />

NO ENTUBADA (mm)<br />

TIPO 1. ANCLAJES PROVISIONALES CON INYECCIÓN ÚNICA GLOBAL (IU)<br />

2 a 5 cables 114 85<br />

6 ó 7 cables 133 105<br />

8 a 12 cables 152 125<br />

TIPOS 2 A Y 2 B. ANCLAJES PROVISIONALES CON REINYECCIÓN (IR, IRS)<br />

2 ó 3 cables 114 85<br />

4 ó 5 cables 133 105<br />

6 a 10 cables 152 125<br />

TIPOS 3 Y 4 A. ANCLAJES PERMANENTES SIN REINYECCIÓN SELECTIVA (IU, IR)<br />

2 a 4 cables 133 105<br />

5 a 7 cables 152 125<br />

7 a 12 cables 178 140<br />

TIPO 4 B. ANCLAJES PERMANENTES CON REINYECCIÓN SELECTIVA (IRS)<br />

2 a 4 cables 152 125<br />

5 a 7 cables 178 140<br />

7 a 12 cables 200 165<br />

(*) Se consi<strong>de</strong>ra <strong>en</strong> todos los casos un diámetro <strong>de</strong> cable no mayor <strong>de</strong> 15,3 mm (0,6 pulgadas)<br />

TABLA 4.2. DIÁMETROS MÍNIMOS DE PERFORACIÓN PARA ANCLAJES DE BARRA<br />

DIÁMETRO DIÁMETRO MÍNIMO EXTERIOR DIÁMETRO MÍNIMO DE LA PERFORACIÓN<br />

DE LA BARRA (mm) DE LA ENTUBACIÓN (mm) (**) NO ENTUBADA (mm)<br />

TIPO 5. ANCLAJES PROVISIONALES CON INYECCIÓN ÚNICA GLOBAL (IU)<br />

φ≤25 90 68<br />

25< φ ≤40 101 85<br />

TIPO 7. ANCLAJES PERMANENTES CON INYECCIÓN ÚNICA GLOBAL (IU)<br />

φ≤25 114 85<br />

25< φ ≤40 133 105<br />

TIPOS 6 A, 6 B, 8 A Y 8 B. ANCLAJES CON REINYECCIÓN (IR, IRS)<br />

φ≤20 133 105<br />

20< φ ≤25 152 114<br />

25< φ ≤40 178 133<br />

(**) Siempre que no existan emp<strong>al</strong>mes <strong>en</strong> <strong>la</strong> barra<br />

32


EJECUCIÓN DE LOS ANCLAJES<br />

4.3.2. TOLERANCIAS<br />

S<strong>al</strong>vo especificación contraria, <strong>el</strong> equipo <strong>de</strong> perforación re<strong>al</strong>izara los ta<strong>la</strong>dros con <strong>la</strong>s sigui<strong>en</strong>tes<br />

tolerancias:<br />

a) El eje <strong>de</strong> <strong>la</strong> boca <strong>de</strong> <strong>la</strong> perforación no estará <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zado <strong>en</strong> p<strong>la</strong>nta, respecto a lo establecido<br />

<strong>en</strong> los p<strong>la</strong>nos, mas <strong>de</strong> 50 mm, a comprobar incluso con cinta métrica. Esta comprobación<br />

se efectuará <strong>en</strong> todos y cada uno <strong>de</strong> los ta<strong>la</strong>dros.<br />

b) Respecto a <strong>la</strong> posición inici<strong>al</strong>, <strong>el</strong> ta<strong>la</strong>dro no se <strong>de</strong>sviara mas <strong>de</strong> dos grados sexagesim<strong>al</strong>es<br />

(2º), comprobándose con clinómetro o con una escuadra graduada <strong>en</strong> milímetros y su equiv<strong>al</strong><strong>en</strong>cia<br />

<strong>en</strong> inclinación. Se efectuará <strong>en</strong> <strong>al</strong> m<strong>en</strong>os un 10% <strong>de</strong> los ta<strong>la</strong>dros y <strong>en</strong> no m<strong>en</strong>os <strong>de</strong><br />

tres <strong>de</strong> <strong>el</strong>los.<br />

c) Respecto <strong>al</strong> diámetro nomin<strong>al</strong> d<strong>el</strong> bulbo previsto <strong>en</strong> Proyecto, <strong>la</strong> posible reducción no será<br />

superior a 2 mm, a comprobar midi<strong>en</strong>do <strong>el</strong> útil <strong>de</strong> perforación con c<strong>al</strong>ibre. Se comprobará<br />

cada vez que se cambie <strong>el</strong> útil <strong>de</strong> perforación, se observe un <strong>de</strong>sgaste apreciable, y <strong>en</strong> no<br />

m<strong>en</strong>os d<strong>el</strong> 10% <strong>de</strong> los casos.<br />

d) Fin<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te <strong>la</strong> longitud <strong>de</strong> perforación no se <strong>de</strong>sviará <strong>en</strong> más <strong>de</strong> 0,20 m, a comprobar midi<strong>en</strong>do<br />

<strong>la</strong> longitud tot<strong>al</strong> <strong>de</strong> los útiles <strong>de</strong> perforación empleados incluso con cinta métrica.<br />

Esta comprobación <strong>de</strong> efectuará <strong>en</strong> <strong>al</strong> m<strong>en</strong>os <strong>el</strong> 10% <strong>de</strong> los ta<strong>la</strong>dros y <strong>en</strong> no m<strong>en</strong>os <strong>de</strong><br />

tres.<br />

Los sistemas <strong>de</strong> medida a utilizar <strong>en</strong> <strong>la</strong>s comprobaciones anteriores no <strong>de</strong>berán t<strong>en</strong>er errores<br />

tot<strong>al</strong>es mayores d<strong>el</strong> 2% (precisión = 2%).<br />

4.3.3. SISTEMAS DE PERFORACIÓN<br />

Se <strong>de</strong>be <strong>el</strong>egir <strong>el</strong> sistema <strong>de</strong> perforación más a<strong>de</strong>cuado –<strong>en</strong> función d<strong>el</strong> tipo <strong>de</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong>–, <strong>de</strong><br />

cara a <strong>la</strong> movilización <strong>de</strong> <strong>la</strong> resist<strong>en</strong>cia d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je.<br />

Los fluidos <strong>de</strong> perforación no serán nocivos a los tirantes, a <strong>la</strong>s lechadas ni a <strong>la</strong>s protecciones.<br />

Se preverán con ant<strong>el</strong>ación <strong>la</strong>s técnicas necesarias <strong>para</strong> contrarrestar <strong>la</strong> presión d<strong>el</strong> agua y los<br />

<strong>de</strong>smoronami<strong>en</strong>tos bruscos <strong>de</strong> los ta<strong>la</strong>dros, tanto durante <strong>la</strong> propia perforación como durante <strong>la</strong> colocación<br />

<strong>de</strong> los tirantes y <strong>la</strong> re<strong>al</strong>ización <strong>de</strong> <strong>la</strong> inyección. Se tomarán precauciones especi<strong>al</strong>es <strong>al</strong> atravesar<br />

niv<strong>el</strong>es artesianos <strong>para</strong> evitar <strong>la</strong> s<strong>al</strong>ida <strong>de</strong> agua con arrastres <strong>de</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong>.<br />

El proceso <strong>de</strong> perforación <strong>de</strong>berá efectuarse <strong>de</strong> forma que cu<strong>al</strong>quier variación significativa d<strong>el</strong><br />

<strong>terr<strong>en</strong>o</strong> respecto a <strong>la</strong>s características especificadas <strong>en</strong> <strong>el</strong> Proyecto, sea <strong>de</strong>tectada inmediatam<strong>en</strong>te.<br />

4.4. INSTALACIÓN DE LOS TIRANTES<br />

Durante <strong>la</strong> manipu<strong>la</strong>ción y colocación <strong>de</strong> los tirantes se t<strong>en</strong>drá especi<strong>al</strong> cuidado <strong>en</strong> no <strong>de</strong>formarlos,<br />

ni dañar sus compon<strong>en</strong>tes, ni <strong>la</strong> protección anticorrosión. Antes <strong>de</strong> su insta<strong>la</strong>ción se comprobará<br />

visu<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te su integridad y se <strong>de</strong>jará constancia escrita d<strong>el</strong> resultado <strong>de</strong> <strong>la</strong> misma.<br />

Antes <strong>de</strong> proce<strong>de</strong>r a <strong>la</strong> colocación d<strong>el</strong> tirante, se comprobará <strong>la</strong> perforación, <strong>de</strong> forma que se<br />

<strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tre libre <strong>de</strong> obstáculos. La colocación se efectuará <strong>de</strong> forma contro<strong>la</strong>da <strong>para</strong> no <strong>al</strong>terar <strong>la</strong> posición<br />

<strong>de</strong> ningún <strong>el</strong>em<strong>en</strong>to d<strong>el</strong> tirante.<br />

El tiempo <strong>en</strong>tre <strong>la</strong> insta<strong>la</strong>ción d<strong>el</strong> tirante y <strong>la</strong> inyección d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je <strong>de</strong>be ser <strong>el</strong> m<strong>en</strong>or posible.<br />

Los c<strong>en</strong>tradores se dispondrán <strong>de</strong> manera solidaria con <strong>el</strong> tirante y garantizarán <strong>el</strong> recubrimi<strong>en</strong>to<br />

mínimo. Su numero <strong>de</strong>p<strong>en</strong><strong>de</strong>rá <strong>de</strong> <strong>la</strong> rigi<strong>de</strong>z y peso d<strong>el</strong> tirante y su se<strong>para</strong>ción no será superior<br />

a los 3 m, situando <strong>al</strong> m<strong>en</strong>os dos <strong>de</strong> <strong>el</strong>los <strong>en</strong> <strong>la</strong> zona <strong>de</strong> bulbo.<br />

33


4.5. INYECCIÓN DEL ANCLAJE<br />

4.5.1. OBJETIVOS<br />

Los objetivos fundam<strong>en</strong>t<strong>al</strong>es <strong>de</strong> <strong>la</strong> inyección son los sigui<strong>en</strong>tes:<br />

a) Constituir <strong>la</strong> zona <strong>de</strong> bulbo d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je.<br />

b) Proteger <strong>el</strong> tirante fr<strong>en</strong>te a <strong>la</strong> corrosión.<br />

4.5.2. PROCESO DE INYECCIÓN<br />

La inyección d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je se re<strong>al</strong>izara lo antes posible <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> efectuada <strong>la</strong> perforación.<br />

La inyección única glob<strong>al</strong> (IU) se efectuará <strong>de</strong> fondo a boca <strong>de</strong> <strong>la</strong> perforación, excepto <strong>en</strong><br />

los anc<strong>la</strong>jes asc<strong>en</strong><strong>de</strong>ntes <strong>en</strong> que <strong>de</strong>berá hacerse <strong>al</strong> revés con tubo <strong>de</strong> purga hasta <strong>el</strong> fondo d<strong>el</strong> ta<strong>la</strong>dro,<br />

mant<strong>en</strong>iéndose <strong>de</strong> una forma ininterrumpida hasta que <strong>la</strong> lechada que rebose por <strong>la</strong> boca, o<br />

por <strong>el</strong> tubo <strong>de</strong> purga, sea <strong>de</strong> <strong>la</strong>s mismas características (<strong>en</strong> cuanto a color y consist<strong>en</strong>cia) que <strong>la</strong> inyectada<br />

inici<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te. La s<strong>al</strong>ida d<strong>el</strong> útil <strong>de</strong> inyección <strong>de</strong>be permanecer continuam<strong>en</strong>te sumergida <strong>en</strong><br />

<strong>la</strong> lechada.<br />

En <strong>la</strong> composición <strong>de</strong> <strong>la</strong>s lechadas se emplearán cem<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> c<strong>la</strong>se 42,5 o superiores.<br />

Las dosificaciones habitu<strong>al</strong>es <strong>de</strong> <strong>la</strong>s inyecciones <strong>de</strong> lechada <strong>de</strong> cem<strong>en</strong>to (r<strong>el</strong>ación agua/cem<strong>en</strong>to)<br />

osci<strong>la</strong>n <strong>en</strong>tre 0,4 y 0,6, <strong>para</strong> inyecciones <strong>en</strong> una so<strong>la</strong> fase (IU).<br />

Cuando se re<strong>al</strong>izan inyecciones <strong>en</strong> varias fases (tipos IR o IRS), <strong>la</strong>s dosificaciones <strong>de</strong>b<strong>en</strong> osci<strong>la</strong>r<br />

<strong>en</strong>tre 0,9 y 1,2.<br />

La <strong>de</strong>nsidad apar<strong>en</strong>te <strong>de</strong> <strong>la</strong>s lechadas líquidas se comprobará antes <strong>de</strong> su inyección, <strong>en</strong> cu<strong>al</strong>quier<br />

caso será superior a 1500 kg/m 3 . Precisam<strong>en</strong>te, uno <strong>de</strong> los objetivos <strong>de</strong> los <strong>en</strong>sayos <strong>de</strong> investigación<br />

es <strong>el</strong> <strong>de</strong> fijar estos parámetros <strong>en</strong> <strong>la</strong> lechada.<br />

El proceso <strong>de</strong> inyección y <strong>la</strong> configuración <strong>de</strong> los tirantes, <strong>de</strong>b<strong>en</strong> garantizar <strong>el</strong> libre a<strong>la</strong>rgami<strong>en</strong>to<br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>de</strong>nominada zona libre, así como que no se transmita <strong>la</strong> fuerza <strong>en</strong>tre <strong>terr<strong>en</strong>o</strong> y anc<strong>la</strong>je<br />

más que <strong>en</strong> <strong>la</strong> zona d<strong>el</strong> bulbo.<br />

Hasta que <strong>la</strong> inyección no <strong>al</strong>cance <strong>la</strong> resist<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> proyecto, no se podrá tesar <strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je. Sin<br />

ac<strong>el</strong>erantes este periodo será <strong>de</strong> <strong>al</strong> m<strong>en</strong>os 7 días.<br />

4.5.3. INYECCIÓN PREVIA<br />

Si <strong>la</strong>s pérdidas <strong>de</strong> inyección son <strong>el</strong>evadas (<strong>en</strong>t<strong>en</strong>diéndose como t<strong>al</strong>es cuando son superiores<br />

a tres veces <strong>el</strong> volum<strong>en</strong> teórico a baja presión) y <strong>para</strong> garantizar <strong>la</strong> correcta ejecución d<strong>el</strong> bulbo,<br />

antes <strong>de</strong> proce<strong>de</strong>rse a <strong>la</strong> inyección o reinyecciones se <strong>de</strong>be an<strong>al</strong>izar lo reflejado <strong>en</strong> <strong>el</strong> parte<br />

<strong>de</strong> perforación y observado durante <strong>la</strong> misma, efectuando <strong>en</strong> caso necesario una inyección previa.<br />

En <strong>el</strong> análisis <strong>de</strong> <strong>la</strong> perforación se t<strong>en</strong>drá <strong>en</strong> cu<strong>en</strong>ta <strong>la</strong> magnitud <strong>de</strong> <strong>la</strong>s perdidas <strong>de</strong> fluido<br />

<strong>de</strong>tectadas y sus posibles causas. Se pue<strong>de</strong> efectuar una prueba <strong>de</strong> inyección <strong>de</strong> agua bajo<br />

carga variable <strong>en</strong> rocas, una prueba <strong>de</strong> perdida <strong>de</strong> lechada sin presión (r<strong>el</strong>l<strong>en</strong>ando continuam<strong>en</strong>te<br />

<strong>el</strong> ta<strong>la</strong>dro), o inyecciones a presión (midi<strong>en</strong>do <strong>la</strong>s perdidas <strong>en</strong> <strong>la</strong> zona <strong>de</strong> bulbo, con obturadores<br />

y tubos manguito).<br />

La inyección previa se efectúa r<strong>el</strong>l<strong>en</strong>ando todo <strong>el</strong> ta<strong>la</strong>dro con una lechada o mortero <strong>de</strong> cem<strong>en</strong>to.<br />

Pue<strong>de</strong> que haya <strong>de</strong> re<strong>al</strong>izarse varias veces, <strong>en</strong> función <strong>de</strong> <strong>la</strong> permeabilidad d<strong>el</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong>. Después<br />

<strong>de</strong> cada inyección se comprobará <strong>el</strong> estado d<strong>el</strong> ta<strong>la</strong>dro.<br />

34


EJECUCIÓN DE LOS ANCLAJES<br />

4.5.4. REINYECCIONES<br />

Se distingu<strong>en</strong> dos tipos <strong>de</strong> reinyecciones:<br />

a) Inyección repetitiva (IR): Es <strong>la</strong> efectuada norm<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te a través <strong>de</strong> <strong>la</strong>tiguillos, o con un<br />

circuito glob<strong>al</strong> con válvu<strong>la</strong>s antirretorno <strong>en</strong> <strong>el</strong> bulbo, con un número <strong>de</strong> reinyecciones g<strong>en</strong>er<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te<br />

no superior a dos. Al fin<strong>al</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> última fase <strong>de</strong> inyección, <strong>la</strong> presión medida <strong>en</strong><br />

<strong>la</strong> boca d<strong>el</strong> ta<strong>la</strong>dro no será inferior a <strong>la</strong> mitad <strong>de</strong> <strong>la</strong> presión límite d<strong>el</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong> y nunca inferior<br />

a 0,5 MPa. (Anc<strong>la</strong>jes tipo 2A, 4A, 6A y 8A)<br />

La figura 2.4 esquematiza <strong>el</strong> procedimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> inyección repetitiva<br />

b) Inyección repetitiva y s<strong>el</strong>ectiva (IRS): Es <strong>la</strong> efectuada norm<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te a través <strong>de</strong> tubos<br />

manguito con válvu<strong>la</strong>s se<strong>para</strong>das no más <strong>de</strong> 1 m, y con un número <strong>de</strong> reinyecciones <strong>en</strong><br />

cada manguito g<strong>en</strong>er<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te superior a dos.<br />

Al fin<strong>al</strong> d<strong>el</strong> último episodio <strong>de</strong> inyección <strong>de</strong> cada manguito, <strong>la</strong> presión medida <strong>en</strong> <strong>la</strong> boca<br />

d<strong>el</strong> ta<strong>la</strong>dro no será inferior a <strong>la</strong> presión límite d<strong>el</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong>, y nunca inferior a 1 MPa. Permit<strong>en</strong><br />

re<strong>al</strong>izar inyecciones <strong>de</strong> zonas concretas d<strong>el</strong> bulbo, contro<strong>la</strong>ndo <strong>la</strong> presión y <strong>la</strong> admisión.<br />

(Anc<strong>la</strong>jes tipos 2B, 4B, 6B y 8B)<br />

En g<strong>en</strong>er<strong>al</strong> <strong>la</strong> eficacia <strong>de</strong> <strong>la</strong>s reinyecciones disminuye a medida que <strong>el</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong> pres<strong>en</strong>ta mejores<br />

características geotécnicas.<br />

La figura 2.5 esquematiza <strong>el</strong> procedimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> inyección repetitiva y s<strong>el</strong>ectiva.<br />

4.6. TESADO DEL ANCLAJE<br />

El tesado d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je <strong>de</strong>be efectuarlo person<strong>al</strong> especi<strong>al</strong>izado, con experi<strong>en</strong>cia <strong>en</strong><br />

este tipo <strong>de</strong> trabajos.<br />

El c<strong>al</strong>ibrado <strong>de</strong> los equipos utilizados <strong>de</strong>be ser <strong>al</strong> m<strong>en</strong>os anu<strong>al</strong>, con los certificados a disposición<br />

d<strong>el</strong> Director <strong>de</strong> <strong>la</strong>s Obras.<br />

En los <strong>en</strong>sayos <strong>de</strong> los anc<strong>la</strong>jes (Apartados 5.2, 5.3 y 5.4) <strong>el</strong> tesado se efectuará traccionando todos<br />

los cables d<strong>el</strong> tirante simultáneam<strong>en</strong>te.<br />

La secu<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> tesado, los esc<strong>al</strong>ones <strong>de</strong> carga y los métodos <strong>de</strong> tesado, <strong>en</strong> caso <strong>de</strong> no v<strong>en</strong>ir<br />

<strong>de</strong>finidos <strong>en</strong> <strong>el</strong> Proyecto, <strong>de</strong>berán ser pres<strong>en</strong>tados por <strong>el</strong> Contratista <strong>al</strong> Director <strong>de</strong> <strong>la</strong>s Obras <strong>para</strong><br />

su aprobación, <strong>el</strong> cuál podrá efectuar modificaciones <strong>de</strong> acuerdo con los resultados <strong>de</strong> los <strong>en</strong>sayos<br />

<strong>al</strong>udidos anteriorm<strong>en</strong>te.<br />

El tesado <strong>de</strong> cada anc<strong>la</strong>je se <strong>de</strong>berá efectuar preferiblem<strong>en</strong>te <strong>en</strong> una so<strong>la</strong> operación.<br />

Se procurará que <strong>el</strong> or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> tesado <strong>de</strong> los anc<strong>la</strong>jes sea t<strong>al</strong> que se vayan poni<strong>en</strong>do <strong>en</strong> carga <strong>de</strong><br />

forma <strong>al</strong>terna, <strong>para</strong> evitar <strong>la</strong> conc<strong>en</strong>tración excesiva <strong>de</strong> carga <strong>en</strong> <strong>la</strong> viga <strong>de</strong> reparto o <strong>en</strong> <strong>la</strong> estructura<br />

anc<strong>la</strong>da.<br />

También se t<strong>en</strong>drá <strong>en</strong> cu<strong>en</strong>ta <strong>la</strong> rigi<strong>de</strong>z y <strong>la</strong> resist<strong>en</strong>cia a flexión <strong>de</strong> vigas y estructuras <strong>para</strong> evitar<br />

que se produzcan esfuerzos <strong>de</strong> flexión como consecu<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> <strong>la</strong> aplicación <strong>de</strong> cargas conc<strong>en</strong>tradas<br />

excesivas, fundam<strong>en</strong>t<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te <strong>en</strong> <strong>el</strong> caso <strong>de</strong> anc<strong>la</strong>jes <strong>de</strong> <strong>al</strong>ta carga nomin<strong>al</strong>.<br />

Por <strong>el</strong>lo <strong>la</strong> viga <strong>de</strong> reparto o <strong>la</strong> propia estructura a anc<strong>la</strong>r no <strong>de</strong>berán experim<strong>en</strong>tar, con <strong>la</strong>s cargas<br />

nomin<strong>al</strong>es conc<strong>en</strong>tradas, distorsiones angu<strong>la</strong>res superiores a 1/750.<br />

En caso <strong>de</strong> no cumplirse esta condición se podrá iniciar <strong>el</strong> proceso <strong>de</strong> <strong>en</strong>trada <strong>en</strong> carga por fases,<br />

aplicando <strong>en</strong> cada una <strong>de</strong> <strong>el</strong><strong>la</strong>s, a todos los anc<strong>la</strong>jes, fracciones <strong>de</strong> <strong>la</strong> máxima a <strong>al</strong>canzar.<br />

4.7. ACABADOS<br />

Una vez concluido <strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je se <strong>de</strong>be proce<strong>de</strong>r <strong>en</strong> <strong>el</strong> p<strong>la</strong>zo más breve posible <strong>al</strong> corte <strong>de</strong> <strong>la</strong>s longitu<strong>de</strong>s<br />

sobrantes <strong>de</strong> los tirantes y a <strong>la</strong> colocación <strong>de</strong> <strong>la</strong>s protecciones <strong>de</strong> <strong>la</strong>s cabezas <strong>de</strong> los anc<strong>la</strong>jes.<br />

35


La operación <strong>de</strong> corte <strong>de</strong> <strong>la</strong>s longitu<strong>de</strong>s sobrantes <strong>de</strong> los tirantes, se re<strong>al</strong>izará con disco,<br />

quedando prohibido <strong>el</strong> empleo <strong>de</strong> sopletes.<br />

La longitud mínima sobrante, <strong>en</strong> <strong>la</strong> parte externa <strong>de</strong> <strong>la</strong>s cuñas o tuercas, será <strong>de</strong> unos 5 cm <strong>en</strong><br />

anc<strong>la</strong>jes no retesables y <strong>de</strong> unos 60 cm <strong>en</strong> los retesables, <strong>para</strong> permitir <strong>la</strong> ubicación d<strong>el</strong> gato <strong>de</strong> tesado.<br />

A continuación se proce<strong>de</strong>rá a <strong>la</strong> colocación <strong>de</strong> <strong>la</strong> protección <strong>de</strong> <strong>la</strong>s cabezas, <strong>de</strong> acuerdo con<br />

los sistemas indicados <strong>en</strong> <strong>la</strong>s tab<strong>la</strong>s 2.2 y 2.3.<br />

4.8. PROTOCOLO Y PARTES DE TRABAJO<br />

El Contratista, antes <strong>de</strong> empezar <strong>la</strong> obra, <strong>de</strong>berá pres<strong>en</strong>tar <strong>para</strong> su aprobación por <strong>el</strong> Director<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong>s Obras un protocolo indicando como pret<strong>en</strong><strong>de</strong> re<strong>al</strong>izar los anc<strong>la</strong>jes. Dicho protocolo incluirá<br />

<strong>para</strong> cada anc<strong>la</strong>je, <strong>al</strong> m<strong>en</strong>os los sigui<strong>en</strong>tes aspectos:<br />

a) Nombre <strong>de</strong> <strong>la</strong> obra e i<strong>de</strong>ntificación precisa <strong>de</strong> cada tajo.<br />

b) Numeración <strong>de</strong> los anc<strong>la</strong>jes sobre un p<strong>la</strong>no.<br />

c) Sistema <strong>de</strong> perforación.<br />

d) Diámetro d<strong>el</strong> bulbo y diámetro <strong>de</strong> <strong>la</strong> perforación.<br />

e) Longitud <strong>de</strong> <strong>la</strong> zona libre y d<strong>el</strong> bulbo<br />

f) Inclinación, con respecto a <strong>la</strong> horizont<strong>al</strong>.<br />

g) Procedimi<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> inyección (IU, IR, IRS), con un número mínimo <strong>de</strong> reinyecciones y <strong>la</strong> presión<br />

límite d<strong>el</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong> (volúm<strong>en</strong>es, caud<strong>al</strong>es y presiones <strong>de</strong> inyección).<br />

h) Tipos <strong>de</strong> protección contra <strong>la</strong> corrosión y <strong>en</strong>sayos <strong>de</strong> resist<strong>en</strong>cia <strong>el</strong>éctrica, si se estiman necesarios.<br />

i) Datos d<strong>el</strong> tirante empleado: tipo <strong>de</strong> tirante (<strong>de</strong> cables o barra indicando <strong>en</strong> todo caso diámetro,<br />

número <strong>de</strong> <strong>el</strong>em<strong>en</strong>tos utilizados, etc) y c<strong>al</strong>idad d<strong>el</strong> mismo.<br />

j) Características <strong>de</strong> <strong>la</strong> lechada (tipo <strong>de</strong> aglomerante, dosificación <strong>de</strong> <strong>la</strong> mezc<strong>la</strong> y <strong>de</strong>nsidad prevista),<br />

<strong>en</strong>sayos previos <strong>en</strong> <strong>la</strong>boratorio (viscosidad, resist<strong>en</strong>cia a compresión simple a 7 y 28<br />

días, <strong>de</strong>cantación, expansión o retracción y <strong>de</strong>nsidad) y <strong>en</strong>sayos <strong>de</strong> control durante <strong>la</strong> inyección<br />

(viscosidad y <strong>de</strong>nsidad).<br />

k) Ensayos <strong>de</strong> investigación, a<strong>de</strong>cuación y aceptación previstos.<br />

A<strong>de</strong>más, <strong>para</strong> cada anc<strong>la</strong>je, se re<strong>al</strong>izará un parte <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> insta<strong>la</strong>ción que incluirá, <strong>al</strong><br />

m<strong>en</strong>os, <strong>la</strong> sigui<strong>en</strong>te información <strong>para</strong> cada uno <strong>de</strong> los anc<strong>la</strong>jes, y que se redactará a partir <strong>de</strong> lo re<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te<br />

ejecutado <strong>en</strong> obra.<br />

a) Nombre <strong>de</strong> <strong>la</strong> obra.<br />

b) Persona responsable <strong>de</strong> cada operación y equipos <strong>de</strong> perforación e inyección.<br />

c) Número d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je referido a p<strong>la</strong>nos.<br />

d) Datos <strong>de</strong> <strong>la</strong> perforación: longitu<strong>de</strong>s, inclinación, tipo <strong>de</strong> avance (rotación o percusión), diámetro,<br />

fecha <strong>de</strong> inicio y terminación, así como <strong>de</strong>scripción cu<strong>al</strong>itativa d<strong>el</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong> y su dureza.<br />

e) Datos d<strong>el</strong> tirante: tipo <strong>de</strong> tirante y longitu<strong>de</strong>s libre y d<strong>el</strong> bulbo, etc.<br />

f) Datos <strong>de</strong> <strong>la</strong> inyección: fechas <strong>de</strong> inyección y reinyecciones, presiones <strong>de</strong> inyección, cantida<strong>de</strong>s<br />

inyectadas, dosificación, <strong>de</strong>nsidad y viscosidad <strong>de</strong> <strong>la</strong> lechada, si se mi<strong>de</strong>.<br />

g) Inci<strong>de</strong>ncias <strong>de</strong> cu<strong>al</strong>quier tipo, acaecidas durante <strong>la</strong> re<strong>al</strong>ización <strong>de</strong> los trabajos.<br />

h) Conformidad sobre <strong>el</strong> estado d<strong>el</strong> ta<strong>la</strong>dro y d<strong>el</strong> tirante <strong>en</strong> <strong>el</strong> mom<strong>en</strong>to <strong>de</strong> su insta<strong>la</strong>ción<br />

36


EJECUCIÓN DE LOS ANCLAJES<br />

También se re<strong>al</strong>izará, por cada anc<strong>la</strong>je, un parte <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> control <strong>de</strong> tesado, que incluirá:<br />

a) Nombre <strong>de</strong> <strong>la</strong> obra.<br />

b) Número d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je referido <strong>al</strong> mismo p<strong>la</strong>no que <strong>el</strong> parte inmediatam<strong>en</strong>te anterior.<br />

c) Fechas <strong>de</strong> perforación, inyección y tesado.<br />

d) Carga nomin<strong>al</strong> <strong>al</strong>canzada.<br />

e) Carga <strong>de</strong> tesado.<br />

f) Esc<strong>al</strong>ones <strong>de</strong> carga y a<strong>la</strong>rgami<strong>en</strong>tos (<strong>en</strong> caso <strong>de</strong> medirse).<br />

g) Inci<strong>de</strong>ncias <strong>de</strong> cu<strong>al</strong>quier tipo acaecidas <strong>en</strong> <strong>el</strong> proceso <strong>de</strong> tesado (fisuraciones o <strong>de</strong>formaciones<br />

excesivas <strong>en</strong> zonas próximas a <strong>la</strong> cabeza d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je, etc.) y fecha <strong>de</strong> re<strong>al</strong>ización <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong>s operaciones citadas.<br />

h) Colocación <strong>de</strong> a<strong>para</strong>tos <strong>de</strong> control o auscultación <strong>en</strong> los anc<strong>la</strong>jes, su i<strong>de</strong>ntificación y lecturas<br />

inici<strong>al</strong>es, <strong>en</strong> su caso<br />

37


PRUEBAS Y ENSAYOS. SEGUIMIENTO Y CONTROL<br />

5<br />

5.1. TIPOLOGÍA<br />

Se consi<strong>de</strong>ran fundam<strong>en</strong>t<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te tres tipos <strong>de</strong> <strong>en</strong>sayos <strong>para</strong> los anc<strong>la</strong>jes:<br />

– Ensayos <strong>de</strong> investigación.<br />

– Ensayos <strong>de</strong> a<strong>de</strong>cuación o idoneidad.<br />

– Ensayos <strong>de</strong> aceptación.<br />

Los dos primeros están incluidos <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> <strong>la</strong> categoría <strong>de</strong> <strong>en</strong>sayos <strong>de</strong> conformidad.<br />

Los <strong>en</strong>sayos <strong>de</strong> investigación ti<strong>en</strong><strong>en</strong> por objeto <strong>de</strong>terminar, antes <strong>de</strong> ejecutar los anc<strong>la</strong>jes<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> obra, los sigui<strong>en</strong>tes aspectos:<br />

a) La resist<strong>en</strong>cia d<strong>el</strong> bulbo d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je <strong>en</strong> <strong>la</strong> interfaz lechada-<strong>terr<strong>en</strong>o</strong>.<br />

b) La carga <strong>de</strong> <strong>de</strong>slizami<strong>en</strong>to d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je.<br />

c) La curva <strong>de</strong> <strong>de</strong>formación d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je bajo difer<strong>en</strong>tes cargas, hasta rotura.<br />

d) Las pérdidas <strong>de</strong> t<strong>en</strong>sión d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je bajo carga <strong>de</strong> servicio.<br />

e) La longitud libre apar<strong>en</strong>te.<br />

Los <strong>en</strong>sayos <strong>de</strong> a<strong>de</strong>cuación, idoneidad o control, <strong>de</strong>berán re<strong>al</strong>izarse una vez interpretados<br />

los <strong>de</strong> investigación, sobre anc<strong>la</strong>jes ejecutados con <strong>la</strong>s mismas condiciones que los <strong>de</strong> <strong>la</strong>s <strong>obras</strong>,<br />

ti<strong>en</strong><strong>en</strong> por objeto confirmar:<br />

a) La capacidad d<strong>el</strong> tirante fr<strong>en</strong>te a una tracción o carga <strong>de</strong> prueba.<br />

b) La curva <strong>de</strong> <strong>de</strong>formación d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je bajo difer<strong>en</strong>tes cargas, hasta <strong>la</strong> <strong>de</strong> prueba.<br />

c) Las pérdidas <strong>de</strong> t<strong>en</strong>sión d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je hasta <strong>la</strong> carga <strong>de</strong> prueba.<br />

d) La longitud libre apar<strong>en</strong>te.<br />

Fin<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te los <strong>en</strong>sayos <strong>de</strong> aceptación o <strong>de</strong> recepción ti<strong>en</strong><strong>en</strong> por objeto confirmar <strong>para</strong><br />

cada anc<strong>la</strong>je:<br />

a) La capacidad d<strong>el</strong> tirante fr<strong>en</strong>te a <strong>la</strong> tracción o carga <strong>de</strong> prueba.<br />

b) La perdida <strong>de</strong> t<strong>en</strong>sión bajo carga <strong>de</strong> servicio.<br />

c) La longitud libre equiv<strong>al</strong><strong>en</strong>te.<br />

El seguimi<strong>en</strong>to y <strong>la</strong> ev<strong>al</strong>uación <strong>de</strong> todos los <strong>en</strong>sayos <strong>de</strong>be ser efectuado por person<strong>al</strong> compet<strong>en</strong>te<br />

especi<strong>al</strong>izado <strong>en</strong> técnicas <strong>de</strong> anc<strong>la</strong>jes.<br />

Las medidas <strong>de</strong> los a<strong>la</strong>rgami<strong>en</strong>tos se efectuarán respecto a una base fija, sufici<strong>en</strong>tem<strong>en</strong>te <strong>al</strong>ejada<br />

d<strong>el</strong> punto <strong>en</strong> cuestión, <strong>para</strong> los <strong>en</strong>sayos <strong>de</strong> investigación y a<strong>de</strong>cuación. En los <strong>en</strong>sayos <strong>de</strong> aceptación<br />

bastará con medir <strong>el</strong> <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zami<strong>en</strong>to d<strong>el</strong> émbolo d<strong>el</strong> gato <strong>de</strong> tesado.<br />

En los <strong>en</strong>sayos <strong>de</strong> investigación y a<strong>de</strong>cuación <strong>el</strong> equipo <strong>de</strong> medida t<strong>en</strong>drá una s<strong>en</strong>sibilidad mínima<br />

<strong>de</strong> 0,01 mm y <strong>la</strong> precisión <strong>de</strong> <strong>la</strong>s medidas será <strong>de</strong> <strong>al</strong> m<strong>en</strong>os 0,05 mm. En los <strong>en</strong>sayos <strong>de</strong> aceptación<br />

bastará con una precisión <strong>en</strong> <strong>la</strong>s medidas <strong>de</strong> 0,5 mm.<br />

39


La precisión <strong>de</strong> <strong>la</strong>s medidas <strong>de</strong> tracción será <strong>de</strong> <strong>al</strong> m<strong>en</strong>os <strong>el</strong> 2% <strong>de</strong> <strong>la</strong> t<strong>en</strong>sión máxima aplicada<br />

<strong>en</strong> cada <strong>en</strong>sayo. Los equipos <strong>de</strong> medida t<strong>en</strong>drán una s<strong>en</strong>sibilidad mínima d<strong>el</strong> 0,5% <strong>de</strong> <strong>la</strong> t<strong>en</strong>sión<br />

<strong>de</strong> prueba.<br />

La t<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> refer<strong>en</strong>cia, s<strong>al</strong>vo indicación <strong>en</strong> contra, será <strong>el</strong> 10% <strong>de</strong> <strong>la</strong> t<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> prueba.<br />

5.2. ENSAYOS DE INVESTIGACIÓN<br />

Los <strong>en</strong>sayos <strong>de</strong> investigación, o <strong>de</strong> comprobación <strong>de</strong> diseño, se re<strong>al</strong>izarán previam<strong>en</strong>te<br />

a <strong>la</strong> ejecución <strong>de</strong> los anc<strong>la</strong>jes. Ti<strong>en</strong><strong>en</strong> por objeto obt<strong>en</strong>er <strong>al</strong> m<strong>en</strong>os los sigui<strong>en</strong>tes v<strong>al</strong>ores:<br />

a) La resist<strong>en</strong>cia d<strong>el</strong> bulbo d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je <strong>en</strong> <strong>la</strong> interfaz lechada-<strong>terr<strong>en</strong>o</strong><br />

b) La carga <strong>de</strong> <strong>de</strong>slizami<strong>en</strong>to d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je.<br />

c) La curva <strong>de</strong> <strong>de</strong>formación d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je bajo difer<strong>en</strong>tes cargas, hasta rotura.<br />

d) Las pérdidas <strong>de</strong> t<strong>en</strong>sión d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je bajo carga <strong>de</strong> servicio.<br />

e) La longitud libre apar<strong>en</strong>te<br />

Es conv<strong>en</strong>i<strong>en</strong>te efectuarlos <strong>en</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong>s no <strong>en</strong>sayados o con cargas más <strong>el</strong>evadas <strong>de</strong> <strong>la</strong>s habitu<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te<br />

usadas.<br />

Como g<strong>en</strong>er<strong>al</strong>m<strong>en</strong>te los anc<strong>la</strong>jes son sometidos <strong>en</strong> este tipo <strong>de</strong> <strong>en</strong>sayos a cargas mayores que<br />

<strong>la</strong>s <strong>de</strong> servicio, convi<strong>en</strong>e aum<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> capacidad <strong>de</strong> los tirantes. El resto <strong>de</strong> los <strong>el</strong>em<strong>en</strong>tos serán idénticos<br />

<strong>al</strong> resto <strong>de</strong> los anc<strong>la</strong>jes. Si no es posible aum<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> capacidad d<strong>el</strong> tirante, se podrá reducir <strong>la</strong><br />

longitud <strong>de</strong> bulbo <strong>para</strong> lograr <strong>el</strong> arrancami<strong>en</strong>to (<strong>en</strong> estos casos no hay que esperar un aum<strong>en</strong>to proporcion<strong>al</strong><br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> capacidad).<br />

Si se aum<strong>en</strong>ta <strong>el</strong> diámetro los resultados no son extrapo<strong>la</strong>bles a los anc<strong>la</strong>jes <strong>en</strong> servicio.<br />

El <strong>en</strong>sayo se llevara a cabo hasta <strong>la</strong> carga <strong>de</strong> rotura por arrancami<strong>en</strong>to d<strong>el</strong> bulbo, o hasta una<br />

presión <strong>de</strong> prueba <strong>de</strong>finida <strong>en</strong> <strong>la</strong> norma <strong>de</strong> <strong>en</strong>sayo.<br />

5.3. ENSAYOS DE ADECUACIÓN<br />

Antes <strong>de</strong> efectuar los <strong>en</strong>sayos <strong>de</strong> a<strong>de</strong>cuación, idoneidad o control, se <strong>de</strong>berán ev<strong>al</strong>uar los<br />

resultados <strong>de</strong> los <strong>en</strong>sayos <strong>de</strong> investigación.<br />

Estos <strong>en</strong>sayos <strong>de</strong>berán re<strong>al</strong>izarse sobre anc<strong>la</strong>jes ejecutados con <strong>la</strong>s mismas condiciones que<br />

los <strong>de</strong> <strong>la</strong> obra.<br />

Ti<strong>en</strong><strong>en</strong> por objeto confirmar:<br />

a) La capacidad d<strong>el</strong> tirante fr<strong>en</strong>te a una tracción o carga <strong>de</strong> prueba.<br />

b) La curva <strong>de</strong> <strong>de</strong>formación d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je bajo difer<strong>en</strong>tes cargas, hasta <strong>la</strong> <strong>de</strong> prueba.<br />

c) Las pérdidas <strong>de</strong> t<strong>en</strong>sión d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je hasta <strong>la</strong> carga <strong>de</strong> prueba<br />

d) La longitud libre apar<strong>en</strong>te.<br />

Así pues estos <strong>en</strong>sayos confirmarán si los a<strong>la</strong>rgami<strong>en</strong>tos y perdidas <strong>de</strong> carga son correctos<br />

<strong>para</strong> <strong>la</strong>s cargas <strong>de</strong> prueba <strong>de</strong> los futuros <strong>en</strong>sayos <strong>de</strong> aceptación o recepción y permitirán <strong>de</strong>terminar<br />

<strong>la</strong> longitud libre apar<strong>en</strong>te d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je.<br />

Se <strong>de</strong>b<strong>en</strong> re<strong>al</strong>izar <strong>al</strong> m<strong>en</strong>os 3 <strong>en</strong>sayos sobre anc<strong>la</strong>jes <strong>de</strong> <strong>la</strong>s mismas características que los <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> obra. Se recomi<strong>en</strong>da un numero <strong>de</strong> <strong>en</strong>sayos no inferior <strong>al</strong> 3% d<strong>el</strong> número tot<strong>al</strong> <strong>de</strong> anc<strong>la</strong>jes.<br />

5.4. ENSAYOS DE ACEPTACIÓN<br />

Cada anc<strong>la</strong>je será sometido a un <strong>en</strong>sayo <strong>de</strong> aceptación o recepción durante su tesado.<br />

Los objetivos <strong>de</strong> estos <strong>en</strong>sayos son:<br />

40


PRUEBAS Y ENSAYOS. SEGUIMIENTO Y CONTROL<br />

a) Demostrar que <strong>la</strong> carga <strong>de</strong> prueba es soportada por <strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je.<br />

b) Determinar <strong>la</strong> longitud libre apar<strong>en</strong>te <strong>de</strong> <strong>la</strong> armadura.<br />

c) Asegurar que <strong>la</strong> carga <strong>de</strong> bloqueo (carga re<strong>al</strong>) es simi<strong>la</strong>r a <strong>la</strong> carga <strong>de</strong> proyecto (carga prevista).<br />

d) Confirmar <strong>la</strong>s características <strong>de</strong> flu<strong>en</strong>cia o <strong>la</strong>s perdidas <strong>de</strong> t<strong>en</strong>sión bajo carga <strong>de</strong> servicio.<br />

5.5. MÉTODOS DE ENSAYO<br />

El artículo 675 Anc<strong>la</strong>jes d<strong>el</strong> PG-3, contemp<strong>la</strong> dos métodos <strong>para</strong> <strong>la</strong> re<strong>al</strong>ización <strong>de</strong> estos <strong>en</strong>sayos,<br />

<strong>el</strong> método <strong>de</strong> los ciclos NLT-257 y <strong>el</strong> método <strong>de</strong> <strong>la</strong>s fases NLT-258. Los mismos se incluy<strong>en</strong> como<br />

Apéndice C d<strong>el</strong> pres<strong>en</strong>te docum<strong>en</strong>to.<br />

A continuación se pres<strong>en</strong>ta una breve explicación conceptu<strong>al</strong> <strong>de</strong> dichas normas.<br />

5.5.1. MÉTODO DE LOS CICLOS INCREMENTALES DE CARGA CON CONTROL DEL DESPLAZAMIENTO<br />

DE LA CABEZA POR FLUENCIA (NLT-257)<br />

Este método consiste <strong>en</strong> <strong>la</strong> medida d<strong>el</strong> <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> cabeza d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je durante un periodo<br />

<strong>de</strong> tiempo dado <strong>para</strong> <strong>la</strong> carga máxima <strong>de</strong> cada ciclo increm<strong>en</strong>t<strong>al</strong>.<br />

Se somete <strong>al</strong> anc<strong>la</strong>je a increm<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> carga por ciclos, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>la</strong> t<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> refer<strong>en</strong>cia hasta <strong>la</strong><br />

máxima d<strong>el</strong> <strong>en</strong>sayo, midiéndose los a<strong>la</strong>rgami<strong>en</strong>tos <strong>en</strong> un periodo <strong>de</strong> tiempo especificado <strong>en</strong> cada<br />

caso, <strong>para</strong> <strong>la</strong>s cargas máximas <strong>de</strong> cada ciclo, según se indica <strong>en</strong> <strong>la</strong> figura 5.1.<br />

La carga <strong>de</strong> prueba, <strong>el</strong> número <strong>de</strong> ciclos, <strong>la</strong> duración d<strong>el</strong> <strong>en</strong>sayo, <strong>la</strong> carga máxima por ciclo y<br />

los criterios <strong>de</strong> conformidad ser recog<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> norma <strong>para</strong> cada tipo <strong>de</strong> <strong>en</strong>sayo, investigación, a<strong>de</strong>cuación<br />

o aceptación (Apéndice C).<br />

FIGURA 5.1. MÉTODO DE LOS CICLOS INCREMENTALES DE CARGA<br />

41


FIGURA 5.2. DETERMINACIÓN DE LAS COMPONENTES ELÁSTICA Y PLÁSTICA EN EL ENSAYO DE TESADO, SEGÚN<br />

MÉTODO DE LOS CICLOS INCREMENTALES DE CARGA<br />

La <strong>de</strong>terminación <strong>de</strong> <strong>la</strong>s compon<strong>en</strong>tes <strong>el</strong>ástica y plástica <strong>de</strong> cada esc<strong>al</strong>ón <strong>de</strong> carga se esquematiza<br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong> figura 5.2, que <strong>al</strong> mismo tiempo permite comprobar que <strong>la</strong> longitud libre se <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tra<br />

<strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> los límites a<strong>de</strong>cuados.<br />

5.5.2. MÉTODO DE LAS FASES INCREMENTALES DE CARGA CON CONTROL DEL DESPLAZAMIENTO<br />

DE LA CABEZA POR FLUENCIA (NLT-258)<br />

Se proce<strong>de</strong> a <strong>la</strong> carga d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je <strong>en</strong> fases increm<strong>en</strong>t<strong>al</strong>es <strong>de</strong>s<strong>de</strong> una tracción <strong>de</strong> refer<strong>en</strong>cia hasta<br />

<strong>la</strong> máxima <strong>de</strong> <strong>en</strong>sayo. Se <strong>de</strong>termina <strong>el</strong> <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zami<strong>en</strong>to <strong>en</strong> <strong>la</strong> cabeza d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je bajo carga mant<strong>en</strong>ida<br />

<strong>en</strong> cada una <strong>de</strong> <strong>la</strong>s fases.<br />

42


PRUEBAS Y ENSAYOS. SEGUIMIENTO Y CONTROL<br />

La carga <strong>de</strong> prueba, <strong>el</strong> número <strong>de</strong> ciclos, <strong>la</strong> duración d<strong>el</strong> <strong>en</strong>sayo <strong>en</strong> cada fase, <strong>la</strong> carga máxima<br />

por fase y los criterios <strong>de</strong> conformidad <strong>para</strong> cada tipo <strong>de</strong> <strong>en</strong>sayo, investigación, a<strong>de</strong>cuación o<br />

aceptación, se especifican <strong>en</strong> <strong>el</strong> texto <strong>de</strong> <strong>la</strong> norma, (Apéndice C)<br />

5.6. CARGAS MÁXIMAS A APLICAR<br />

La resist<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> cálculo <strong>de</strong> un anc<strong>la</strong>je sometido a esfuerzos <strong>de</strong> tracción es <strong>el</strong> v<strong>al</strong>or más pequeño<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> capacidad externa o interna d<strong>el</strong> mismo, dividida por un coefici<strong>en</strong>te no m<strong>en</strong>or <strong>de</strong> 1,35,<br />

producto d<strong>el</strong> correspondi<strong>en</strong>te coefici<strong>en</strong>te <strong>de</strong> mayoración <strong>de</strong> <strong>la</strong> carga por <strong>el</strong> <strong>de</strong> minoración <strong>de</strong> <strong>la</strong>s características<br />

resist<strong>en</strong>tes conforme <strong>al</strong> apartado 3.2.<br />

Se <strong>de</strong>nomina capacidad externa <strong>de</strong> un anc<strong>la</strong>je a <strong>la</strong> carga <strong>de</strong> v<strong>al</strong>or constante, a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> cu<strong>al</strong><br />

se produce <strong>el</strong> <strong>de</strong>slizami<strong>en</strong>to continuo d<strong>el</strong> bulbo.<br />

Se <strong>de</strong>nomina capacidad interna a <strong>la</strong> carga correspondi<strong>en</strong>te <strong>al</strong> límite <strong>de</strong> rotura d<strong>el</strong> tirante d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je.<br />

Es conv<strong>en</strong>i<strong>en</strong>te que <strong>la</strong> capacidad interna sea mayor que <strong>la</strong> externa. Asimismo los anc<strong>la</strong>jes se<br />

<strong>de</strong>b<strong>en</strong> proyectar <strong>para</strong> que <strong>la</strong> resist<strong>en</strong>cia a <strong>la</strong> rotura <strong>de</strong> sus cabezas sea superior a ambos v<strong>al</strong>ores <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> capacidad.<br />

5.7. COMPROBACIÓN DE LA LONGITUD LIBRE EQUIVALENTE<br />

Cuando no se hubieran empleado los procedimi<strong>en</strong>tos d<strong>el</strong> apartado 5.5, se pue<strong>de</strong> <strong>de</strong>terminar <strong>la</strong><br />

longitud libre equiv<strong>al</strong><strong>en</strong>te, midi<strong>en</strong>do <strong>el</strong> <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zami<strong>en</strong>to d<strong>el</strong> punto <strong>de</strong> fijación d<strong>el</strong> gato con <strong>el</strong> tirante<br />

<strong>en</strong> un <strong>en</strong>sayo <strong>de</strong> aceptación.<br />

El v<strong>al</strong>or obt<strong>en</strong>ido <strong>de</strong>be estar, aplicando <strong>la</strong>s leyes <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>el</strong>asticidad, <strong>en</strong>tre los a<strong>la</strong>rgami<strong>en</strong>tos <strong>el</strong>ásticos<br />

correspondi<strong>en</strong>tes a estas dos longitu<strong>de</strong>s:<br />

a) Limite superior: <strong>el</strong> mayor <strong>de</strong> los v<strong>al</strong>ores sigui<strong>en</strong>tes:<br />

Le = Ll + 0,50 Lb<br />

Le = 1,10 Ll<br />

b) Limite inferior:<br />

Le = 0,80 Ll<br />

Si<strong>en</strong>do: Ll = Longitud libre.<br />

Lb = Longitud d<strong>el</strong> bulbo<br />

Le = Longitud libre equiv<strong>al</strong><strong>en</strong>te.<br />

En los casos <strong>en</strong> los que <strong>la</strong> longitud libre equiv<strong>al</strong><strong>en</strong>te así <strong>de</strong>ducida se <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tre fuera <strong>de</strong> los límites<br />

indicados, se pue<strong>de</strong> someter <strong>al</strong> anc<strong>la</strong>je a ciclos <strong>de</strong> carga <strong>de</strong> servicio. Si <strong>el</strong> comportami<strong>en</strong>to es<br />

satisfactorio, según <strong>la</strong> condición anterior, se podrá dar por v<strong>al</strong>ido <strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je.<br />

43


MEDICIÓN Y ABONO<br />

6<br />

Antes d<strong>el</strong> inicio <strong>de</strong> los trabajo se <strong>de</strong>berán estar <strong>de</strong>finidos <strong>al</strong> m<strong>en</strong>os los sigui<strong>en</strong>tes aspectos:<br />

a) Número, longitu<strong>de</strong>s, posición <strong>de</strong> los anc<strong>la</strong>jes y <strong>de</strong>finición <strong>en</strong> p<strong>la</strong>nos <strong>de</strong> los mismos.<br />

b) Carga <strong>de</strong> tesado d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je.<br />

c) Tipo <strong>de</strong> anc<strong>la</strong>je: Provision<strong>al</strong> o perman<strong>en</strong>te, retesable o no retesable, <strong>de</strong> cable o barra.<br />

d) Tipo <strong>de</strong> perforación: diámetro, rotación o rotopercusión, <strong>en</strong> seco o con agua o aire, <strong>en</strong>tubada<br />

o no, etc.<br />

e) Tipo <strong>de</strong> inyección: única glob<strong>al</strong> (IU), repetitiva (IR) o repetitiva y s<strong>el</strong>ectiva (IRS ).<br />

f) Volum<strong>en</strong> norm<strong>al</strong> <strong>de</strong> lechada a inyectar.<br />

g) Ensayos previstos <strong>de</strong> investigación y a<strong>de</strong>cuación.<br />

Los anc<strong>la</strong>jes se abonarán t<strong>en</strong>i<strong>en</strong>do <strong>en</strong> cu<strong>en</strong>ta estas características y sus longitu<strong>de</strong>s tot<strong>al</strong> y <strong>de</strong><br />

bulbo.<br />

Se incluye a título meram<strong>en</strong>te ori<strong>en</strong>tativo un posible cuadro <strong>de</strong> precios:<br />

1) Metro <strong>de</strong> anc<strong>la</strong>je tipo X (según <strong>la</strong> c<strong>la</strong>sificación d<strong>el</strong> apartado 2.1) probado y aceptado, incluy<strong>en</strong>do<br />

emp<strong>la</strong>zami<strong>en</strong>tos, perforación, suministro y colocación d<strong>el</strong> tirante, inyección y materi<strong>al</strong><br />

auxiliar (c<strong>en</strong>tradores, se<strong>para</strong>dores, tubos, etc.).<br />

Para <strong>la</strong> <strong>de</strong>terminación <strong>de</strong> este precio, podrán t<strong>en</strong>erse <strong>en</strong> cu<strong>en</strong>ta factores como <strong>la</strong> carga tot<strong>al</strong><br />

d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je, <strong>la</strong> condición <strong>de</strong> provision<strong>al</strong> o perman<strong>en</strong>te d<strong>el</strong> mismo, <strong>la</strong>s características <strong>de</strong><br />

abrasividad d<strong>el</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong>, <strong>la</strong> necesidad <strong>de</strong> revestimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> perforación, <strong>el</strong> límite <strong>el</strong>ástico<br />

d<strong>el</strong> tirante, <strong>el</strong> procedimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> inyección, etc.<br />

2) Unidad <strong>de</strong> parte fija d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je tipo X (según <strong>la</strong> c<strong>la</strong>sificación d<strong>el</strong> apartado 2.1), incluy<strong>en</strong>do<br />

<strong>el</strong>iminación <strong>de</strong> longitud <strong>de</strong> tirante sobrante, cabeza <strong>de</strong> anc<strong>la</strong>je y tesado con <strong>en</strong>sayo <strong>de</strong> aceptación,<br />

s<strong>el</strong><strong>la</strong>do, impermeabilización y cu<strong>al</strong>quier operación necesaria <strong>para</strong> <strong>la</strong> puesta <strong>en</strong> servicio,<br />

excepto <strong>la</strong>s indicadas <strong>en</strong> <strong>la</strong> pres<strong>en</strong>te r<strong>el</strong>ación.<br />

Para <strong>la</strong> <strong>de</strong>terminación <strong>de</strong> este precio podrán t<strong>en</strong>erse <strong>en</strong> cu<strong>en</strong>ta factores como <strong>la</strong> condición<br />

<strong>de</strong> provision<strong>al</strong> o perman<strong>en</strong>te d<strong>el</strong> mismo, o su carácter <strong>de</strong> retesable o no, <strong>en</strong>tre otros.<br />

3) Partida <strong>al</strong>zada a justificar <strong>para</strong> <strong>en</strong>sayos <strong>de</strong> investigación y a<strong>de</strong>cuación, así como <strong>en</strong> su caso<br />

<strong>de</strong>stesados y retesado, excepto <strong>en</strong>sayo <strong>de</strong> aceptación y primer tesado.<br />

4) Suplem<strong>en</strong>to por ton<strong>el</strong>ada <strong>de</strong> cem<strong>en</strong>to <strong>en</strong> exceso <strong>de</strong> inyección sobre <strong>el</strong> 125% d<strong>el</strong> volum<strong>en</strong><br />

norm<strong>al</strong> 1 . (Se indicará <strong>el</strong> tipo <strong>de</strong> anc<strong>la</strong>je según <strong>la</strong> c<strong>la</strong>sificación d<strong>el</strong> apartado 2.1).<br />

5) Unidad <strong>de</strong> célu<strong>la</strong> <strong>de</strong> presión y otros sistemas <strong>de</strong> auscultación, incluidas colocación y primera<br />

lectura. Se excluy<strong>en</strong> expresam<strong>en</strong>te los <strong>en</strong>sayos <strong>de</strong> investigación, a<strong>de</strong>cuación y aceptación.<br />

Se consi<strong>de</strong>ran incluidos <strong>en</strong> estos precios tipo los gastos indirectos, los <strong>de</strong>rivados <strong>de</strong> los controles<br />

<strong>de</strong> ejecución y <strong>de</strong> inspección hasta <strong>la</strong> recepción <strong>de</strong> <strong>la</strong> obra.<br />

1 Ver <strong>de</strong>finición <strong>de</strong> volum<strong>en</strong> norm<strong>al</strong> <strong>en</strong> apartado 1.2<br />

45


BIBLIOGRAFÍA<br />

7<br />

Asociación Técnica Españo<strong>la</strong> d<strong>el</strong> Pret<strong>en</strong>sado. Instituto Eduardo Torroja. Colegio <strong>de</strong> Ing<strong>en</strong>ieros <strong>de</strong> Caminos,<br />

Can<strong>al</strong>es y Puertos (1996): HP 8-96 Recom<strong>en</strong>daciones <strong>para</strong> <strong>el</strong> proyecto, construcción y<br />

control <strong>de</strong> anc<strong>la</strong>jes <strong>al</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong>.<br />

British Standard Institution: BS 8081 Co<strong>de</strong> of Practice for Ground Anchorages.<br />

Comité Europeo <strong>de</strong> Norm<strong>al</strong>ización: EN 1537 Ejecución <strong>de</strong> trabajos geotécnicos especi<strong>al</strong>es. Anc<strong>la</strong>jes.<br />

Deutsches Institut für Normrung: DIN 4125 Ground Anchorages. Design, Construction and Testing.<br />

Dirección G<strong>en</strong>er<strong>al</strong> <strong>de</strong> Carreteras: Pliego <strong>de</strong> prescripciones técnicas g<strong>en</strong>er<strong>al</strong>es <strong>para</strong> <strong>obras</strong> <strong>de</strong> carreteras<br />

y pu<strong>en</strong>tes (PG-3):<br />

• Or<strong>de</strong>n FOM 475/2002 <strong>de</strong> 13 <strong>de</strong> febrero (BOE <strong>de</strong> 6 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 2002), por <strong>la</strong> que se actu<strong>al</strong>izan<br />

<strong>de</strong>terminados artículos d<strong>el</strong> pliego <strong>de</strong> prescripciones técnicas g<strong>en</strong>er<strong>al</strong>es <strong>para</strong> <strong>obras</strong> <strong>de</strong> carreteras<br />

y pu<strong>en</strong>tes r<strong>el</strong>ativos a hormigones y aceros.<br />

• Or<strong>de</strong>n FOM 1382/2002 <strong>de</strong> 16 <strong>de</strong> mayo (BOE <strong>de</strong> 11 <strong>de</strong> junio y corrección <strong>de</strong> erratas <strong>en</strong> BOE d<strong>el</strong><br />

26 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 2002), por <strong>la</strong> que se actu<strong>al</strong>izan <strong>de</strong>terminados artículos d<strong>el</strong> pliego <strong>de</strong> prescripciones<br />

técnicas g<strong>en</strong>er<strong>al</strong>es <strong>para</strong> <strong>obras</strong> <strong>de</strong> carreteras y pu<strong>en</strong>tes r<strong>el</strong>ativos a <strong>la</strong> construcción<br />

<strong>de</strong> exp<strong>la</strong>naciones, dr<strong>en</strong>ajes y cim<strong>en</strong>taciones.<br />

Dirección G<strong>en</strong>er<strong>al</strong> <strong>de</strong> Carreteras (2003): Guía <strong>de</strong> cim<strong>en</strong>taciones <strong>en</strong> <strong>obras</strong> <strong>de</strong> carretera.<br />

Fe<strong>de</strong>r<strong>al</strong> Highway Administration (1999): FHWA-IF 99 015 Ground Anchors and Anchored Systems.<br />

Le Bureau Securitas: TA 96 Recommandations concernant <strong>la</strong> conception, le c<strong>al</strong>cul, l’exécution et le<br />

contröle <strong>de</strong>s tirants d’ancrage.<br />

Société Suisse <strong>de</strong>s Ingénieurs et <strong>de</strong>s Architectes: SIA 191 Tirants d’ancrage.<br />

47


APÉNDICES<br />

8<br />

8.1. APÉNDICE A: PROCEDIMIENTOS DE MEDIDA DEL AISLAMIENTO ELÉCTRICO<br />

Se trata <strong>de</strong> medir <strong>la</strong> resist<strong>en</strong>cia <strong>el</strong>éctrica <strong>en</strong>tre <strong>el</strong> conjunto <strong>de</strong> <strong>el</strong>em<strong>en</strong>tos a tracción, <strong>el</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong><br />

y <strong>la</strong> estructura anc<strong>la</strong>da, o bi<strong>en</strong> <strong>el</strong> ais<strong>la</strong>mi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> cabeza d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je respecto a <strong>la</strong> estructura anc<strong>la</strong>da.<br />

La norma UNE EN 1537 especifica dos procedimi<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> medida.<br />

8.1.1. PROCEDIMIENTO ERM I<br />

Mi<strong>de</strong> <strong>el</strong> ais<strong>la</strong>mi<strong>en</strong>to d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je con r<strong>el</strong>ación <strong>al</strong> su<strong>el</strong>o y a <strong>la</strong> estructura anc<strong>la</strong>da.<br />

Para <strong>la</strong> medida se aplicará una difer<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> pot<strong>en</strong>ci<strong>al</strong> <strong>de</strong> 500 voltios (V) <strong>de</strong> corri<strong>en</strong>te continua,<br />

se utilizará un equipo <strong>de</strong> medición <strong>de</strong> ais<strong>la</strong>mi<strong>en</strong>to con un rango superior a 0,1 megaohmios<br />

(MΩ).<br />

Se conectará <strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je <strong>al</strong> polo positivo <strong>de</strong> <strong>la</strong> fu<strong>en</strong>te y <strong>la</strong> toma <strong>de</strong> tierra <strong>al</strong> polo negativo. Como<br />

toma <strong>de</strong> tierra se emplearán piezas metálicas hincadas <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong>, o bi<strong>en</strong>, se utilizarán <strong>la</strong>s armaduras<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> estructura que estén <strong>en</strong> contacto con <strong>el</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong>.<br />

Las zonas <strong>de</strong> contacto <strong>de</strong> los <strong>el</strong>ectrodos estarán perfectam<strong>en</strong>te limpias, <strong>de</strong>berán pres<strong>en</strong>tar brillo<br />

metálico.<br />

El <strong>en</strong>sayo su<strong>el</strong>e re<strong>al</strong>izarse <strong>en</strong> dos fases, <strong>en</strong> <strong>la</strong> primera <strong>de</strong> <strong>la</strong>s cuáles se <strong>de</strong>termina –antes d<strong>el</strong> bloqueo<br />

d<strong>el</strong> tirante– <strong>la</strong> integridad <strong>de</strong> <strong>la</strong> funda <strong>de</strong> plástico y <strong>en</strong> <strong>la</strong> segunda –posterior <strong>al</strong> bloqueo– <strong>el</strong> ais<strong>la</strong>mi<strong>en</strong>to<br />

<strong>el</strong>éctrico tot<strong>al</strong> d<strong>el</strong> tirante respecto <strong>al</strong> su<strong>el</strong>o y <strong>la</strong> estructura anc<strong>la</strong>da.<br />

La resist<strong>en</strong>cia <strong>el</strong>éctrica <strong>de</strong>be ser, <strong>en</strong> ambas fases, superior a 0,1 megaohmios (R I ≥ 0,1 MΩ).<br />

8.1.2. PROCEDIMIENTO ERM II<br />

Sólo se re<strong>al</strong>izará cuando R I < 0,1 MΩ <strong>para</strong> <strong>de</strong>mostrar que no hay contacto directo <strong>en</strong>tre <strong>la</strong> cabeza<br />

<strong>de</strong> anc<strong>la</strong>je y <strong>la</strong>s armaduras <strong>de</strong> <strong>la</strong> estructura anc<strong>la</strong>da.<br />

La difer<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> pot<strong>en</strong>ci<strong>al</strong> será <strong>de</strong> 40 V <strong>de</strong> corri<strong>en</strong>te <strong>al</strong>terna, con equipo <strong>de</strong> medición con rango<br />

<strong>de</strong> medida 0-200 kΩ.<br />

Como toma <strong>de</strong> tierra se empleará <strong>la</strong> p<strong>la</strong>ca <strong>de</strong> apoyo, o cuando estuviera revestida por un ais<strong>la</strong>nte,<br />

<strong>la</strong> armadura <strong>de</strong> <strong>la</strong> estructura.<br />

Este tipo <strong>de</strong> medidas es muy s<strong>en</strong>sible a <strong>la</strong>s condiciones climáticas, <strong>al</strong> estado <strong>de</strong> limpieza <strong>de</strong> los<br />

puntos <strong>de</strong> contacto <strong>el</strong>éctrico, etc., por lo que resulta recom<strong>en</strong>dable efectuar<strong>la</strong>s varias veces.<br />

Se consi<strong>de</strong>ra que no existe contacto directo <strong>en</strong>tre <strong>la</strong> cabeza d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je y <strong>la</strong>s armaduras <strong>de</strong> acero<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> estructura, cuando <strong>la</strong> resist<strong>en</strong>cia <strong>en</strong>tre <strong>la</strong> cabeza y <strong>la</strong> p<strong>la</strong>ca <strong>de</strong> apoyo o <strong>la</strong> armadura <strong>de</strong> acero<br />

es superior a 100 Ω (R II > 100 Ω).<br />

49


FIGURA 8.1. MEDIDA DE LA RESISTENCIA ELÉCTRICA EN ANCLAJES INYECTADOS AL TERRENO<br />

8.2. APÉNDICE B: GRADO DE ALTERACIÓN DE LAS ROCAS, SEGÚN LA SOCIEDAD<br />

INTERNACIONAL DE MECÁNICA DE ROCAS, ISRM (1981)<br />

GRADO TÉRMINO DESCRIPCIÓN (ISRM, 1981)<br />

I Fresca No hay signos visibles <strong>de</strong> <strong>al</strong>teración <strong>en</strong> <strong>la</strong> roca: quizás <strong>al</strong>guna ligera<br />

<strong>de</strong>coloración <strong>en</strong> <strong>la</strong>s superficies <strong>de</strong> <strong>la</strong>s fracturas<br />

II Ligeram<strong>en</strong>te <strong>al</strong>terada La <strong>de</strong>coloración es indicativa <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>al</strong>teración <strong>de</strong> <strong>la</strong> matriz rocosa<br />

y <strong>de</strong> <strong>la</strong>s superficies <strong>de</strong> <strong>la</strong>s fracturas. Todo <strong>el</strong> materi<strong>al</strong> rocoso pue<strong>de</strong><br />

estar <strong>de</strong>colorado por <strong>al</strong>teración y pue<strong>de</strong> ser externam<strong>en</strong>te<br />

más b<strong>la</strong>ndo que <strong>en</strong> condición <strong>de</strong> fresco.<br />

III Mo<strong>de</strong>radam<strong>en</strong>te <strong>al</strong>terada M<strong>en</strong>os <strong>de</strong> <strong>la</strong> mitad <strong>de</strong> <strong>la</strong> roca está <strong>de</strong>scompuesta y/o <strong>de</strong>sintegrada<br />

<strong>en</strong> su<strong>el</strong>o. La roca fresca o <strong>de</strong>colorada está pres<strong>en</strong>te tanto<br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong>s fracturas como <strong>en</strong> <strong>la</strong> roca matriz.<br />

IV Muy <strong>al</strong>terada Más <strong>de</strong> <strong>la</strong> mitad <strong>de</strong> <strong>la</strong> roca está <strong>de</strong>scompuesta y/o <strong>de</strong>sintegrada<br />

<strong>en</strong> su<strong>el</strong>o. La roca fresca o <strong>de</strong>colorada está pres<strong>en</strong>te tanto <strong>en</strong> <strong>la</strong>s<br />

fracturas como <strong>en</strong> <strong>la</strong> roca matriz.<br />

V Completam<strong>en</strong>te <strong>al</strong>terada Todo <strong>el</strong> materi<strong>al</strong> rocoso está <strong>de</strong>scompuesto y/o <strong>de</strong>sintegrado <strong>en</strong><br />

su<strong>el</strong>o. La estructura <strong>de</strong> <strong>la</strong> masa origin<strong>al</strong> está prácticam<strong>en</strong>te intacta.<br />

VI Su<strong>el</strong>o residu<strong>al</strong> Toda <strong>la</strong> roca está transformada <strong>en</strong> su<strong>el</strong>o. La estructura y <strong>el</strong> materi<strong>al</strong><br />

<strong>de</strong> orig<strong>en</strong> están <strong>de</strong>struidos. Hay cambio <strong>de</strong> volum<strong>en</strong>, pero<br />

<strong>el</strong> su<strong>el</strong>o no ha sido transportado <strong>de</strong> manera significativa.<br />

50


APÉNDICES<br />

8.3. APÉNDICE C: TEXTO ÍNTEGRO DE LAS NORMAS NLT 257 Y NLT 258. ENSAYOS<br />

DE PUESTA EN CARGA DE ANCLAJES<br />

NLT-257/2000. ENSAYO DE PUESTA EN CARGA DE UN ANCLAJE MEDIANTE CICLOS INCREMENTALES<br />

PARA LA DETERMINACIÓN DEL DESPLAZAMIENTO POR FLUENCIA DE LA CABEZA DEL ANCLAJE<br />

1. Objeto<br />

El anc<strong>la</strong>je <strong>de</strong>berá cargarse <strong>en</strong> ciclos increm<strong>en</strong>t<strong>al</strong>es <strong>de</strong>s<strong>de</strong> una carga <strong>de</strong> refer<strong>en</strong>cia hasta una carga<br />

máxima <strong>de</strong> <strong>en</strong>sayo. Se medirá <strong>el</strong> <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> cabeza d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je durante un período <strong>de</strong><br />

tiempo, <strong>para</strong> <strong>la</strong> carga máxima <strong>de</strong> cada ciclo increm<strong>en</strong>t<strong>al</strong>.<br />

2. Ensayo <strong>de</strong> investigación - Procedimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> carga<br />

El anc<strong>la</strong>je <strong>de</strong>berá cargarse hasta <strong>la</strong> rotura, R a , o hasta una t<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> prueba, P p , que <strong>de</strong>berá<br />

estar limitada por <strong>el</strong> m<strong>en</strong>or v<strong>al</strong>or <strong>de</strong> <strong>en</strong>tre (*) 0,80P tk y 0,95P t0,1k .<br />

El anc<strong>la</strong>je <strong>de</strong>berá <strong>al</strong>canzar <strong>la</strong> carga máxima <strong>de</strong> <strong>en</strong>sayo <strong>en</strong> un mínimo <strong>de</strong> seis ciclos. (Véase <strong>la</strong><br />

tab<strong>la</strong> 1).<br />

Los ciclos <strong>de</strong> carga y períodos <strong>de</strong> observación mínimos se indican <strong>en</strong> <strong>la</strong> tab<strong>la</strong> 1.<br />

Cuando se efectúe un seguimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> los <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zami<strong>en</strong>tos por flu<strong>en</strong>cia, <strong>la</strong> carga máxima <strong>para</strong><br />

cada ciclo <strong>de</strong>berá mant<strong>en</strong>erse durante un tiempo mínimo <strong>de</strong> 15 minutos <strong>para</strong> cargas inferiores a P p<br />

y durante 60 minutos <strong>para</strong> cargas igu<strong>al</strong>es a P p , <strong>en</strong> los su<strong>el</strong>os no coher<strong>en</strong>tes, o 180 minutos <strong>en</strong> los<br />

su<strong>el</strong>os coher<strong>en</strong>tes. Estos períodos <strong>de</strong>berán aum<strong>en</strong>tarse hasta que <strong>el</strong> índice <strong>de</strong> <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zami<strong>en</strong>to por<br />

flu<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> <strong>la</strong> carga sea r<strong>el</strong>ativam<strong>en</strong>te constante.<br />

3. Ensayo <strong>de</strong> a<strong>de</strong>cuación - Procedimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> carga<br />

La t<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> prueba exigida <strong>para</strong> <strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je <strong>en</strong> funcionami<strong>en</strong>to será:<br />

P p ≥ 1,25P o ó P p ≥ R d<br />

S<strong>el</strong>eccionándose <strong>el</strong> mayor v<strong>al</strong>or <strong>de</strong> los dos, siempre que 1,25P o y R d sean m<strong>en</strong>ores que 0,95 P t0,1k .<br />

En caso contrario se tomará como t<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> prueba <strong>el</strong> v<strong>al</strong>or <strong>de</strong> 0,95P t0,1k (*) .<br />

Los ciclos <strong>de</strong> carga y períodos <strong>de</strong> observación mínimos se indican <strong>en</strong> <strong>la</strong> tab<strong>la</strong> 1.<br />

El anc<strong>la</strong>je se podrá cargar hasta <strong>la</strong> carga máxima <strong>de</strong> <strong>en</strong>sayo <strong>en</strong> un mínimo <strong>de</strong> cinco ciclos <strong>de</strong><br />

carga, suprimi<strong>en</strong>do <strong>el</strong> primer ciclo <strong>de</strong> <strong>la</strong> tab<strong>la</strong> 1.<br />

El índice máximo <strong>de</strong> <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zami<strong>en</strong>to por flu<strong>en</strong>cia, k s , <strong>para</strong> <strong>la</strong> t<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> prueba <strong>en</strong>sayada, no<br />

<strong>de</strong>berá sobrepasar 1 mm, cuando se hayan efectuado <strong>en</strong>sayos <strong>de</strong> investigación. Cuando no se haya<br />

obt<strong>en</strong>ido <strong>la</strong> t<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> rotura (<strong>de</strong>finida como k s = 2 mm) <strong>en</strong> los <strong>en</strong>sayos <strong>de</strong> investigación, <strong>el</strong> v<strong>al</strong>or<br />

<strong>de</strong> k s , <strong>para</strong> <strong>la</strong> t<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> prueba no <strong>de</strong>berá sobrepasar 0,8 mm.<br />

4. Ensayo <strong>de</strong> aceptación - Procedimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> carga<br />

El anc<strong>la</strong>je <strong>de</strong>berá cargarse a <strong>la</strong> t<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> prueba, P p , mediante un mínimo <strong>de</strong> tres increm<strong>en</strong>tos<br />

idénticos. A continuación, <strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je <strong>de</strong>berá <strong>de</strong>scargarse hasta una carga <strong>de</strong> refer<strong>en</strong>cia P a y ser<br />

(*)<br />

P tk = Carga característica <strong>de</strong> <strong>la</strong> armadura.<br />

P t0,1k = Carga característica <strong>para</strong> <strong>la</strong> cu<strong>al</strong> hay una <strong>de</strong>formación perman<strong>en</strong>te d<strong>el</strong> 0,1%.<br />

51


cargado <strong>de</strong> nuevo a <strong>la</strong> t<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> bloqueo, P o . La t<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> prueba <strong>de</strong>berá ser igu<strong>al</strong> <strong>al</strong> m<strong>en</strong>or v<strong>al</strong>or<br />

<strong>de</strong> <strong>en</strong>tre 1,25P o , y 0,9P t0,1k .<br />

Nota: Las curvas <strong>de</strong> cargas y <strong>de</strong>formaciones pue<strong>de</strong>n facilitar información adicion<strong>al</strong> sobre <strong>el</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong> y <strong>el</strong> comportami<strong>en</strong>to<br />

<strong>de</strong> los compon<strong>en</strong>tes d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je <strong>en</strong> <strong>el</strong> mismo.<br />

El período <strong>de</strong> seguimi<strong>en</strong>to no <strong>de</strong>berá ser inferior a 5 minutos <strong>para</strong> <strong>la</strong> t<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> prueba.<br />

Se aplicará <strong>el</strong> límite sigui<strong>en</strong>te:<br />

El índice <strong>de</strong> <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zami<strong>en</strong>to por flu<strong>en</strong>cia, k s , no <strong>de</strong>berá sobrepasar 0,8 mm <strong>para</strong> <strong>la</strong> t<strong>en</strong>sión <strong>de</strong><br />

prueba, ni 0,5 mm <strong>para</strong> <strong>la</strong> t<strong>en</strong>sión d<strong>el</strong> bloqueo, P o.<br />

V<strong>al</strong>ores superiores <strong>de</strong> k s , hasta 1 mm, <strong>para</strong> <strong>la</strong> t<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> prueba, podrán ser admitidos, si se<br />

ha <strong>de</strong>mostrado <strong>en</strong> <strong>en</strong>sayos <strong>de</strong> investigación, re<strong>al</strong>izados previam<strong>en</strong>te, que son admisibles.<br />

5. Medición <strong>de</strong> <strong>la</strong>s características <strong>de</strong> flu<strong>en</strong>cia y <strong>de</strong> <strong>la</strong> longitud libre apar<strong>en</strong>te<br />

Se <strong>de</strong>berá medir <strong>el</strong> increm<strong>en</strong>to d<strong>el</strong> <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> cabeza d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je <strong>al</strong> fin<strong>al</strong> <strong>de</strong> los interv<strong>al</strong>os<br />

<strong>de</strong> tiempo <strong>de</strong>terminados <strong>para</strong> los increm<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> carga indicados <strong>en</strong> <strong>la</strong> tab<strong>la</strong> 1. El índice <strong>de</strong><br />

flu<strong>en</strong>cia <strong>de</strong>berá <strong>de</strong>terminarse <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> medirse <strong>el</strong> índice <strong>de</strong> <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zami<strong>en</strong>to por flu<strong>en</strong>cia, k s , durante<br />

dos interv<strong>al</strong>os <strong>de</strong> tiempo.<br />

El índice <strong>de</strong> <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zami<strong>en</strong>to por flu<strong>en</strong>cia, k s , se <strong>de</strong>fine <strong>de</strong> <strong>la</strong> manera sigui<strong>en</strong>te:<br />

k s = (s 2 -s 1 )/log(t 2 /t 1 )<br />

don<strong>de</strong>:<br />

s 1 es <strong>el</strong> <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> cabeza <strong>en</strong> <strong>el</strong> tiempo t 1<br />

s 2 es <strong>el</strong> <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> cabeza <strong>en</strong> <strong>el</strong> tiempo t 2<br />

t es <strong>el</strong> tiempo <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> aplicarse <strong>el</strong> increm<strong>en</strong>to <strong>de</strong> carga.<br />

El índice <strong>de</strong> flu<strong>en</strong>cia límite, es <strong>el</strong> índice máximo <strong>de</strong> flu<strong>en</strong>cia permitido <strong>al</strong> niv<strong>el</strong> <strong>de</strong> carga <strong>de</strong>terminado.<br />

Las mediciones d<strong>el</strong> <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> cabeza d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je, o <strong>de</strong> <strong>la</strong> pérdida <strong>de</strong> carga, <strong>de</strong>berán<br />

re<strong>al</strong>izarse <strong>en</strong> los períodos <strong>en</strong> los que se mant<strong>en</strong>ga un v<strong>al</strong>or <strong>de</strong> carga constante.<br />

Para los distintos períodos <strong>de</strong> observación, asociados con los niv<strong>el</strong>es máximos <strong>de</strong> carga cíclica<br />

(tab<strong>la</strong> 1), los instantes, <strong>en</strong> minutos, <strong>en</strong> que se re<strong>al</strong>izarán <strong>la</strong>s lecturas serán:<br />

1 - 2 - 3 - 5 - 15 - 20 - 30 - 45 - 60 - 70 - 80 - 90 - 120 - 150 - 180.<br />

La longitud libre apar<strong>en</strong>te (L ap ) se c<strong>al</strong>cu<strong>la</strong>rá a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> expresión:<br />

don<strong>de</strong>:<br />

(A a · E a · ∆s)<br />

L ap = ——————<br />

∆P<br />

A a : área <strong>de</strong> <strong>la</strong> sección <strong>de</strong> armadura<br />

E a :módulo <strong>de</strong> <strong>el</strong>asticidad <strong>de</strong> <strong>la</strong> armadura<br />

∆s: <strong>de</strong>formación <strong>el</strong>ástica <strong>de</strong> <strong>la</strong> armadura<br />

∆P: v<strong>al</strong>or <strong>de</strong> <strong>la</strong> t<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> prueba m<strong>en</strong>os <strong>la</strong> t<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> refer<strong>en</strong>cia<br />

La longitud libre apar<strong>en</strong>te <strong>de</strong>berá estar compr<strong>en</strong>dida <strong>en</strong>tre los sigui<strong>en</strong>tes v<strong>al</strong>ores:<br />

L ap ≤ L libre<br />

+ 0,5 L bulbo + L externa<br />

L ap > 0,8 L libre + L externa<br />

si<strong>en</strong>do L externa <strong>la</strong> longitud exist<strong>en</strong>te <strong>en</strong>tre <strong>la</strong> cabeza d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je y <strong>el</strong> punto <strong>de</strong> aplicación <strong>de</strong> <strong>la</strong> carga.<br />

52


APÉNDICES<br />

TABLA 1. CICLOS DE CARGA Y PERÍODOS MÍNIMOS DE OBSERVACIÓN PARA LOS ENSAYOS DE INVESTIGACIÓN<br />

Y ADECUACIÓN EFECTUADOS SOBRE LOS ANCLAJES<br />

NIVELES DE CARGA % P p<br />

PERÍODO MÍNIMO<br />

CICLO 1 CICLO 2 CICLO 3 CICLO 4 CICLO 5 CICLO 6 DE OBSERVACIÓN EN MINUTOS<br />

10 10 10 10 10 10 1<br />

25 40 55 70 85 1<br />

25 40 55 70 85 100 15 (60 ó 180)<br />

25 40 55 70 85 1<br />

10 10 10 10 10 10 1<br />

FIGURA 1. PROCEDIMIENTO DE CARGA PARA EL MÉTODO DE ENSAYO<br />

NLT-258/2000. ENSAYO DE PUESTA EN CARGA DE UN ANCLAJE MEDIANTE FASES INCREMENTALES<br />

PARA LA DETERMINACIÓN DEL DESPLAZAMIENTO POR FLUENCIA DE LA CABEZA DEL ANCLAJE<br />

1. Objeto<br />

El anc<strong>la</strong>je <strong>de</strong>berá cargarse <strong>en</strong> fases increm<strong>en</strong>t<strong>al</strong>es <strong>de</strong>s<strong>de</strong> una carga <strong>de</strong> refer<strong>en</strong>cia hasta <strong>la</strong> carga<br />

máxima <strong>de</strong> <strong>en</strong>sayo. Se medirá <strong>el</strong> <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> cabeza d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je bajo carga mant<strong>en</strong>ida<br />

<strong>en</strong> cada fase <strong>de</strong> carga.<br />

53


2. Ensayo <strong>de</strong> investigación - Procedimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> carga<br />

El anc<strong>la</strong>je <strong>de</strong>berá cargarse hasta <strong>la</strong> rotura, R a , o hasta una t<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> prueba, P p , que <strong>de</strong>berá<br />

estar limitada por <strong>el</strong> m<strong>en</strong>or v<strong>al</strong>or <strong>de</strong> <strong>en</strong>tre 0,80P tk y 0,90P t0,1k .<br />

El anc<strong>la</strong>je <strong>de</strong>berá cargarse hasta <strong>la</strong> carga máxima <strong>de</strong> <strong>en</strong>sayo <strong>en</strong> un mínimo <strong>de</strong> seis increm<strong>en</strong>tos<br />

(Véase <strong>la</strong> tab<strong>la</strong> 1).<br />

Los increm<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> carga y los períodos <strong>de</strong> observación mínimos se indican <strong>en</strong> <strong>la</strong> tab<strong>la</strong> 1.<br />

Los períodos mínimos <strong>de</strong> observación, <strong>para</strong> los increm<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> carga, podrán reducirse a 30<br />

minutos, <strong>en</strong> aus<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> flu<strong>en</strong>cia apreciable.<br />

TABLA 1. FASES DE CARGA Y PERÍODOS MÍNIMOS DE OBSERVACIÓN PARA LOS ENSAYOS DE INVESTIGACIÓN<br />

EFECTUADOS SOBRE LOS ANCLAJES<br />

INCREMENTOS DE CARGA %P t0,1k 1) 2) 3)<br />

CARGA DE INCREM. INCREM. INCREM. INCREM. INCREM. INCREM. INCREM. INCREM. Nº DE INCREMENTOS<br />

REFERENCIA 1 2 3 4 5 6 7 8 DE CARGA<br />

10 20 30 40 50 60 70 80 90 %P t0,1k<br />

0 60 60 60 60 60 60 60 60<br />

Período<br />

<strong>de</strong> observación<br />

(30) (30) (30) (30) (30) (30) (30) (30) (minutos)<br />

1) Com<strong>en</strong>zar con <strong>la</strong> carga <strong>de</strong> refer<strong>en</strong>cia = 0,1 P t0,1k<br />

2) P max ≤ 0,9 P t0,1k<br />

3) Ejempo dado <strong>para</strong> 8 increm<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> carga<br />

3. Ensayo <strong>de</strong> a<strong>de</strong>cuación<br />

La t<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> prueba exigida <strong>para</strong> <strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je <strong>en</strong> funcionami<strong>en</strong>to será:<br />

P p ≥ 1,25P o ó P p ≥ R d<br />

S<strong>el</strong>eccionándose <strong>el</strong> mayor v<strong>al</strong>or <strong>de</strong> los dos, siempre que 1,25P o y R d sean m<strong>en</strong>ores que 0,9P t0,1k .<br />

Los increm<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> carga y períodos <strong>de</strong> observación mínimos se indican <strong>en</strong> <strong>la</strong> tab<strong>la</strong> 2.<br />

Se podrá cargar <strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je hasta <strong>la</strong> carga máxima <strong>de</strong> <strong>en</strong>sayo <strong>en</strong> un mínimo <strong>de</strong> cinco increm<strong>en</strong>tos,<br />

suprimi<strong>en</strong>do <strong>el</strong> primer increm<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> tab<strong>la</strong> 2.<br />

TABLA 2. FASES DE CARGA Y PERÍODOS MÍNIMOS DE OBSERVACIÓN PARA LOS ENSAYOS DE INVESTIGACIÓN<br />

EFECTUADOS SOBRE LOS ANCLAJES<br />

INCREMENTOS DE CARGA PARA ANCLAJES EN FUNCIONAMIENTO<br />

CARGA DE INCREM. INCREM. INCREM. INCREM. INCREM. INCREM. Nº DE INCREMENTOS<br />

REFERENCIA 1 2 3 4 5 6 DE CARGA<br />

10 25 40 55 70 85 100 %P p<br />

0 60 60 60 60 60 60 Período <strong>de</strong> observación<br />

(30) (30) (30) (30) (30) (30) (minutos)<br />

54


APÉNDICES<br />

El <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zami<strong>en</strong>to máximo por flu<strong>en</strong>cia (α), <strong>para</strong> <strong>la</strong> t<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> prueba, <strong>de</strong>berá ser m<strong>en</strong>or <strong>de</strong><br />

0,8 mm, cuando no se hayan efectuado <strong>en</strong>sayos <strong>de</strong> investigación. Cuando sí se hayan efectuado <strong>en</strong>sayos<br />

<strong>de</strong> investigación, <strong>el</strong> <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zami<strong>en</strong>to máximo por flu<strong>en</strong>cia (α), <strong>para</strong> <strong>la</strong> t<strong>en</strong>sión <strong>de</strong>berá ser m<strong>en</strong>or<br />

<strong>de</strong>:<br />

• 1,2 mm/log tiempo, <strong>para</strong> un anc<strong>la</strong>je tempor<strong>al</strong><br />

• 1,0 mm/log tiempo, <strong>para</strong> un anc<strong>la</strong>je perman<strong>en</strong>te<br />

La t<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> prueba <strong>para</strong> los anc<strong>la</strong>jes <strong>de</strong> proyecto no <strong>de</strong>berá sobrepasar <strong>el</strong> v<strong>al</strong>or máximo <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> t<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> flu<strong>en</strong>cia, P c , <strong>en</strong> ningún caso.<br />

4. Ensayo <strong>de</strong> aceptación - Procedimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> carga<br />

El anc<strong>la</strong>je <strong>de</strong>berá cargarse <strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>la</strong> t<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> refer<strong>en</strong>cia, P a , hasta <strong>la</strong> t<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> prueba, P p , <strong>de</strong>finida<br />

ésta por <strong>el</strong> v<strong>al</strong>or más pequeño <strong>de</strong> <strong>en</strong>tre 1,25 P o y R d (resist<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> diseño d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je), <strong>en</strong> un<br />

FIGURA 1. PROCEDIMIENTO DE CARGA PARA EL MÉTODO DE ENSAYO<br />

55


mínimo <strong>de</strong> cuatro increm<strong>en</strong>tos. La carga <strong>de</strong> prueba se mant<strong>en</strong>drá constante durante <strong>al</strong> m<strong>en</strong>os 15<br />

minutos.<br />

Después <strong>de</strong> mant<strong>en</strong>erse <strong>la</strong> t<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> prueba durante <strong>el</strong> tiempo <strong>de</strong>seado, se podrá efectuar un<br />

ciclo <strong>de</strong> carga/<strong>de</strong>scarga parci<strong>al</strong> o tot<strong>al</strong>.<br />

Nota: Las curvas <strong>de</strong> cargas y <strong>de</strong>formaciones pue<strong>de</strong>n facilitar información adicion<strong>al</strong> sobre <strong>el</strong> <strong>terr<strong>en</strong>o</strong> y <strong>el</strong> comportami<strong>en</strong>to<br />

<strong>de</strong> los compon<strong>en</strong>tes d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je <strong>en</strong> <strong>el</strong> mismo.<br />

Los <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zami<strong>en</strong>tos <strong>de</strong>bidos a <strong>la</strong> flu<strong>en</strong>cia <strong>para</strong> <strong>la</strong> t<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> prueba, <strong>de</strong>berán medirse <strong>en</strong>tre <strong>el</strong><br />

minuto tres (3) y <strong>el</strong> minuto quince (15). El <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zami<strong>en</strong>to máximo por flu<strong>en</strong>cia correspondi<strong>en</strong>te <strong>de</strong>berá<br />

ser m<strong>en</strong>or que:<br />

• 1,2 mm <strong>para</strong> los anc<strong>la</strong>jes perman<strong>en</strong>tes o tempor<strong>al</strong>es sin <strong>en</strong>sayos <strong>de</strong> investigación<br />

• 1,5 mm <strong>para</strong> los anc<strong>la</strong>jes perman<strong>en</strong>tes con <strong>en</strong>sayos <strong>de</strong> investigación<br />

• 1,8 mm <strong>para</strong> los anc<strong>la</strong>jes tempor<strong>al</strong>es con <strong>en</strong>sayos <strong>de</strong> investigación<br />

5. Medición <strong>de</strong> flu<strong>en</strong>cia, <strong>de</strong> <strong>la</strong> carga característica y <strong>de</strong> <strong>la</strong> longitud libre apar<strong>en</strong>te<br />

La flu<strong>en</strong>cia y <strong>la</strong> carga característica <strong>de</strong>berán medirse y ev<strong>al</strong>uarse como se indica a continuación:<br />

– El increm<strong>en</strong>to d<strong>el</strong> <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> cabeza d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je r<strong>el</strong>ativo a un punto fijo, <strong>de</strong>berá<br />

medirse <strong>en</strong> cada fase <strong>de</strong> carga y <strong>en</strong> tiempos distintos.<br />

–El <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zami<strong>en</strong>to por flu<strong>en</strong>cia, α, <strong>de</strong>berá <strong>de</strong>terminarse <strong>en</strong> cada fase <strong>de</strong> carga, t<strong>al</strong> como se<br />

indica <strong>en</strong> <strong>la</strong> figura 2. El <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zami<strong>en</strong>to por flu<strong>en</strong>cia, α, se <strong>de</strong>fine como <strong>la</strong> inclinación <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

curva <strong>de</strong>finida por <strong>el</strong> <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> cabeza d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je y <strong>el</strong> log tiempo, <strong>al</strong> fin<strong>al</strong> <strong>de</strong> cada<br />

fase <strong>de</strong> carga.<br />

– La resist<strong>en</strong>cia d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je, R a , es <strong>la</strong> carga que correspon<strong>de</strong> a <strong>la</strong> asíntota vertic<strong>al</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> curva<br />

<strong>de</strong>finida por <strong>el</strong> v<strong>al</strong>or <strong>de</strong> α y <strong>la</strong> carga. Si no se pue<strong>de</strong> <strong>de</strong>terminar <strong>la</strong> asíntota, se consi<strong>de</strong>rará<br />

que R a , es <strong>la</strong> carga que correspon<strong>de</strong> a un v<strong>al</strong>or <strong>de</strong> α igu<strong>al</strong> a 5 mm (Véase <strong>la</strong> figura 3).<br />

FIGURA 2. EL DESPLAZAMIENTO POR FLUENCIA SE OBTIENE COMO LA PENDIENTE DE LA CURVA DEFINIDA<br />

POR EL DESPLAZAMIENTO DE LA CABEZA DEL ANCLAJE Y EL LOG DEL TIEMPO<br />

56


APÉNDICES<br />

FIGURA 3. CURVA FLUENCIA-CARGA APLICADA<br />

La carga por flu<strong>en</strong>cia crítica, P c , <strong>de</strong>berá <strong>de</strong>terminarse como se indica <strong>en</strong> <strong>la</strong> figura 3. La carga por<br />

flu<strong>en</strong>cia crítica es <strong>la</strong> carga que correspon<strong>de</strong> <strong>al</strong> fin<strong>al</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> primera parte line<strong>al</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> curva <strong>de</strong>finida por<br />

α y <strong>la</strong> carga. En los casos don<strong>de</strong> resulte difícil <strong>de</strong>terminar P c , con precisión, se podrá <strong>de</strong>terminar una<br />

resist<strong>en</strong>cia <strong>al</strong>ternativa P c ’, t<strong>al</strong> como se indica <strong>en</strong> <strong>la</strong> figura 3, <strong>de</strong>finiéndose P c como 0,9 P c ’.<br />

La medición d<strong>el</strong> <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zami<strong>en</strong>to por flu<strong>en</strong>cia <strong>de</strong>berá re<strong>al</strong>izarse <strong>en</strong> los tiempos indicados, <strong>de</strong>spués<br />

<strong>de</strong> cada increm<strong>en</strong>to <strong>de</strong> carga. Los períodos <strong>de</strong> observación <strong>para</strong> cada fase son:<br />

Ensayo <strong>de</strong> investigación - <strong>de</strong> 30 hasta 60 minutos<br />

Ensayo <strong>de</strong> a<strong>de</strong>cuación - <strong>de</strong> 30 hasta 60 minutos<br />

Ensayo <strong>de</strong> aceptación - no m<strong>en</strong>or <strong>de</strong> 15 minutos <strong>para</strong> <strong>la</strong> t<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> prueba<br />

Los tiempos sucesivos <strong>de</strong> seguimi<strong>en</strong>to (<strong>en</strong> minutos) <strong>para</strong> cada fase son:<br />

1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 10 - 15 - 20 - 30 - 60<br />

La longitud libre apar<strong>en</strong>te (L ap ) se c<strong>al</strong>cu<strong>la</strong>rá a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> expresión:<br />

don<strong>de</strong>:<br />

A a :<br />

E a :<br />

∆s:<br />

∆P:<br />

área <strong>de</strong> <strong>la</strong> sección <strong>de</strong> armadura<br />

módulo <strong>de</strong> <strong>el</strong>asticidad <strong>de</strong> <strong>la</strong> armadura<br />

<strong>de</strong>formación <strong>el</strong>ástica <strong>de</strong> <strong>la</strong> armadura<br />

(A a ·E a · ∆s)<br />

L ap = ——————<br />

∆P<br />

v<strong>al</strong>or <strong>de</strong> <strong>la</strong> t<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> prueba m<strong>en</strong>os <strong>la</strong> t<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> refer<strong>en</strong>cia<br />

La longitud libre apar<strong>en</strong>te <strong>de</strong>berá estar compr<strong>en</strong>dida <strong>en</strong>tre los sigui<strong>en</strong>tes v<strong>al</strong>ores:<br />

L ap ≤ L libre + 0,5 L bulbo + L externa<br />

L ap > 0,8 L libre + L externa<br />

si<strong>en</strong>do L externa <strong>la</strong> longitud exist<strong>en</strong>te <strong>en</strong>tre <strong>la</strong> cabeza d<strong>el</strong> anc<strong>la</strong>je y <strong>el</strong> punto <strong>de</strong> aplicación <strong>de</strong> <strong>la</strong> carga.<br />

57

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!