el entrenamiento de la resistencia en el basquetbol - Recursos para ...
el entrenamiento de la resistencia en el basquetbol - Recursos para ...
el entrenamiento de la resistencia en el basquetbol - Recursos para ...
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
EL ENTRENAMIENTO DE LA RESISTENCIA EN EL<br />
JUGADOR DE BALONCESTO.<br />
Manu<strong>el</strong> Serrabona i Mas<br />
1.- Justificación <strong>de</strong> <strong>la</strong> estructura <strong>de</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> <strong>en</strong> <strong>el</strong> baloncesto.<br />
En baloncesto <strong>el</strong> significado <strong>de</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> no vi<strong>en</strong>e <strong>de</strong>terminado por un grado <strong>de</strong> prestación física<br />
importante como <strong>en</strong> <strong>de</strong>portes cíclicos (atletismo, natación,...). En <strong>el</strong> baloncesto, y <strong>en</strong> los <strong>de</strong>portes<br />
colectivos, no es vital poseer unos valores <strong>el</strong>evados <strong>de</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> <strong>para</strong> alcanzar un alto niv<strong>el</strong> <strong>de</strong><br />
r<strong>en</strong>dimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong>portivo.<br />
El jugador <strong>de</strong> baloncesto <strong>de</strong>be t<strong>en</strong>er un niv<strong>el</strong> sufici<strong>en</strong>te <strong>de</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> g<strong>en</strong>eral <strong>para</strong> que <strong>el</strong> gesto técnico<br />
no se distorsione a lo <strong>la</strong>rgo <strong>de</strong> <strong>la</strong> competición. Por tanto, los niv<strong>el</strong>es <strong>de</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> <strong>de</strong>b<strong>en</strong> permitir <strong>el</strong><br />
mant<strong>en</strong>imi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> una int<strong>en</strong>sidad variable <strong>de</strong> carga durante <strong>el</strong> tiempo <strong>de</strong> partido. También <strong>de</strong>be buscar<br />
<strong>la</strong> recuperación rápida <strong>en</strong>tre <strong>la</strong>s fases variables <strong>de</strong> esfuerzo y <strong>de</strong>scanso. Por otro <strong>la</strong>do, <strong>el</strong> <strong><strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to</strong><br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> <strong>de</strong>be estar <strong>en</strong>focado al objetivo <strong>de</strong> aum<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> capacidad <strong>de</strong> soportar <strong>la</strong>s cargas<br />
técnico-tácticas d<strong>el</strong> <strong><strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to</strong>s y/o <strong>la</strong> competición.<br />
Po<strong>de</strong>mos justificar <strong>la</strong> estructura <strong>de</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> d<strong>el</strong> baloncesto <strong>en</strong> r<strong>el</strong>ación a difer<strong>en</strong>tes parámetros:<br />
a.- En r<strong>el</strong>ación al volum<strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> muscu<strong>la</strong>tura implicada.<br />
Exist<strong>en</strong> dos tipos <strong>de</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> <strong>en</strong> r<strong>el</strong>ación con <strong>el</strong> volum<strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> muscu<strong>la</strong>tura implicada, <strong>la</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong><br />
g<strong>en</strong>eral y <strong>la</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> local. La primera implica a más <strong>de</strong> 1/7 parte <strong>de</strong> <strong>la</strong> muscu<strong>la</strong>tura esqu<strong>el</strong>ética, y<br />
está limitada por <strong>el</strong> sistema cardiovascu<strong>la</strong>r respiratorio (VO2) y <strong>el</strong> aprovechami<strong>en</strong>to periférico d<strong>el</strong><br />
oxíg<strong>en</strong>o. Mi<strong>en</strong>tras tanto, <strong>la</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> local implica m<strong>en</strong>os <strong>de</strong> 1/7 parte <strong>de</strong> <strong>la</strong> masa muscu<strong>la</strong>r, y se ve<br />
<strong>de</strong>terminada por <strong>la</strong> fuerza especial, <strong>la</strong> capacidad anaeróbica, <strong>la</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> a <strong>la</strong> v<strong>el</strong>ocidad y a <strong>la</strong> fuerza<br />
explosiva, así como por <strong>la</strong> coordinación neuromuscu<strong>la</strong>r específica (técnica). Debe t<strong>en</strong>erse <strong>en</strong><br />
consi<strong>de</strong>ración que <strong>la</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> muscu<strong>la</strong>r g<strong>en</strong>eral pue<strong>de</strong> influ<strong>en</strong>ciar <strong>de</strong> diversas maneras, limitando o<br />
<strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>ndo <strong>la</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> local.<br />
En baloncesto <strong>la</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> muscu<strong>la</strong>r g<strong>en</strong>eral es importante <strong>en</strong> cuanto que <strong>de</strong>termina <strong>el</strong> ritmo al que <strong>el</strong><br />
jugador pue<strong>de</strong> disputar <strong>la</strong> competición. Así por ejemplo, sabemos por estudios realizados que un jugador<br />
<strong>de</strong> baloncesto está <strong>en</strong> capacidad <strong>para</strong> realizar <strong>la</strong>s acciones técnico-tácticas <strong>de</strong>terminadas <strong>en</strong><br />
competición <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> una ca<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> juego óptima a partir <strong>de</strong> un VO2 máx. <strong>de</strong> 50 ml/kg/min<br />
(Ecc<strong>la</strong>che, 1984). Este parámetro varia <strong>en</strong> función <strong>de</strong> <strong>la</strong> posición ocupada por <strong>el</strong> jugador <strong>en</strong> <strong>el</strong> terr<strong>en</strong>o<br />
<strong>de</strong> juego, pero nunca será inferior a este dato pres<strong>en</strong>tado. En este s<strong>en</strong>tido, unos niv<strong>el</strong>es bajos <strong>de</strong><br />
<strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> muscu<strong>la</strong>r g<strong>en</strong>eral pue<strong>de</strong>n repercutir negativam<strong>en</strong>te a niv<strong>el</strong> local interfiri<strong>en</strong>do <strong>en</strong> <strong>la</strong>s diversas<br />
acciones técnicas efectuadas por <strong>el</strong> jugador durante <strong>el</strong> transcurso d<strong>el</strong> partido.<br />
La <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> muscu<strong>la</strong>r local ti<strong>en</strong>e una importancia r<strong>el</strong>ativa <strong>en</strong> baloncesto. Es cierto que exist<strong>en</strong><br />
situaciones don<strong>de</strong> se da una posición forzada y no natural como <strong>la</strong> posición <strong>de</strong>f<strong>en</strong>siva. En este caso<br />
específico, <strong>el</strong> músculo cuádriceps se ve ampliam<strong>en</strong>te solicitado por lo que <strong>de</strong>be <strong>en</strong>tr<strong>en</strong>arse<br />
a<strong>de</strong>cuadam<strong>en</strong>te a niv<strong>el</strong> <strong>de</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> a <strong>la</strong> fuerza. También exist<strong>en</strong> casos más concretos como <strong>en</strong><br />
situaciones continuas <strong>de</strong> rebote <strong>en</strong> don<strong>de</strong> los músculos cuádriceps y sóleo están requeridos a niv<strong>el</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> a <strong>la</strong> fuerza explosiva. Sin embargo, <strong>de</strong>jando <strong>de</strong> <strong>la</strong>do estas situaciones concretas, <strong>en</strong><br />
baloncesto es <strong>la</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> muscu<strong>la</strong>r g<strong>en</strong>eral <strong>la</strong> que más <strong>de</strong>be <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>rse.<br />
b.- En r<strong>el</strong>ación a <strong>la</strong> forma <strong>de</strong> obt<strong>en</strong>er <strong>la</strong> <strong>en</strong>ergía muscu<strong>la</strong>r
Respecto al modo <strong>de</strong> obt<strong>en</strong>ción <strong>de</strong> <strong>en</strong>ergía los autores revisados coinci<strong>de</strong>n <strong>en</strong> que <strong>el</strong> baloncesto es un<br />
<strong>de</strong>porte que utiliza una fu<strong>en</strong>te <strong>en</strong>ergética mixta, es <strong>de</strong>cir don<strong>de</strong> se dan los tres procesos metabólicos<br />
(aeróbico, anaeróbico láctico y anaeróbico aláctico).<br />
La mayoría <strong>de</strong> autores consultados coinci<strong>de</strong>n <strong>en</strong> que <strong>el</strong> baloncesto <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong> un trabajo mixto con<br />
predominio <strong>de</strong> <strong>la</strong> vía aeróbica y anaeróbica aláctica, <strong>en</strong> don<strong>de</strong> <strong>la</strong> glicólisis láctica está poco solicitada.<br />
(Dalmonte, A. 1987, Colli, R. y Faina, M. 1987, Grosgeorge, B. y Bateau, P. 1988).<br />
Exist<strong>en</strong> ciertas consi<strong>de</strong>raciones dignas <strong>de</strong> com<strong>en</strong>tar:<br />
- Dalmonte, A. (1987) ha revisado partidos <strong>en</strong>tre equipos masculinos <strong>de</strong> grado alto, medio y bajo. En su<br />
investigación observa que <strong>la</strong> frecu<strong>en</strong>cia cardiaca media durante <strong>el</strong> juego es <strong>el</strong>evada y pres<strong>en</strong>ta un<br />
comportami<strong>en</strong>to intermit<strong>en</strong>te, ampliam<strong>en</strong>te justificado por <strong>el</strong> tiempo <strong>de</strong> juego, g<strong>en</strong>eralm<strong>en</strong>te breve y con<br />
pausas igualm<strong>en</strong>te breves. Las F.C. más <strong>el</strong>evadas se observan, por or<strong>de</strong>n <strong>de</strong>creci<strong>en</strong>te <strong>en</strong> <strong>el</strong> salto <strong>en</strong><br />
susp<strong>en</strong>sión, <strong>en</strong> <strong>el</strong> avance rápido con balón y <strong>en</strong> <strong>el</strong> uno contra uno con balón. Este autor llega a <strong>la</strong><br />
conclusión que <strong>el</strong> baloncesto es una actividad <strong>de</strong> tipo aeróbico-anaeróbico alternado. El jugador posee<br />
una aceptable pot<strong>en</strong>cia aeróbica y una exc<strong>el</strong><strong>en</strong>te pot<strong>en</strong>cia anaeróbica aláctica. Ti<strong>en</strong>e una gran pot<strong>en</strong>cia<br />
muscu<strong>la</strong>r y una bu<strong>en</strong>a capacidad <strong>para</strong> obt<strong>en</strong>er <strong>en</strong>ergía, principalm<strong>en</strong>te a partir d<strong>el</strong> metabolismo<br />
anaeróbico, esta cualidad se acompaña g<strong>en</strong>eralm<strong>en</strong>te <strong>de</strong> una pot<strong>en</strong>cia aeróbica <strong>de</strong> medio niv<strong>el</strong>.<br />
- Colli, R. y Faina, M. (1987) realizan una investigación sobre 11 partidos <strong>de</strong> <strong>la</strong> liga italiana llegando a<br />
ciertos resultados. A partir <strong>de</strong> estos datos, <strong>para</strong> <strong>el</strong>los un aspecto <strong>de</strong>terminante <strong>en</strong> <strong>la</strong> pre<strong>para</strong>ción d<strong>el</strong><br />
jugador <strong>de</strong> baloncesto, es su máxima pot<strong>en</strong>cia anaeróbica-aláctica. La bio<strong>en</strong>ergética indica que este<br />
proceso es muy importante <strong>en</strong> <strong>la</strong> pre<strong>para</strong>ción d<strong>el</strong> jugador, ya que aparte <strong>de</strong> algunas fases <strong>de</strong> juego<br />
fundam<strong>en</strong>talm<strong>en</strong>te aeróbicas, permite acciones rapidísimas. Para los autores parece c<strong>la</strong>ro que <strong>el</strong> jugador<br />
<strong>de</strong> baloncesto utiliza <strong>la</strong> fu<strong>en</strong>te <strong>en</strong>ergética anaeróbica aláctica, ya sea por los tiempos <strong>de</strong> pausa que <strong>el</strong><br />
partido permite, o por <strong>la</strong> variabilidad <strong>de</strong> <strong>la</strong>s acciones, ya que <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> un contraataque se su<strong>el</strong><strong>en</strong> dar<br />
situaciones <strong>en</strong> <strong>la</strong>s que <strong>el</strong> jugador pue<strong>de</strong> bajar a su campo a un ritmo aeróbico, lo que le permite<br />
recuperar <strong>la</strong>s reservas <strong>en</strong> <strong>el</strong> sistema anaeróbico-aláctico.<br />
Esto se confirma indirectam<strong>en</strong>te por <strong>la</strong> escasa pres<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> ácido láctico <strong>en</strong> <strong>la</strong> sangre d<strong>el</strong> jugador<br />
durante <strong>la</strong> competición, signo evi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> una escasa utilización <strong>de</strong> este mecanismo <strong>en</strong>ergético. En<br />
<strong>de</strong>finitiva, <strong>el</strong> tipo <strong>de</strong> acciones son muy rápidas y <strong>de</strong>spués prefer<strong>en</strong>tem<strong>en</strong>te aeróbicas, aunque también<br />
implican <strong>el</strong> mecanismo anaeróbico láctico, pero no como un aspecto limitante <strong>en</strong> <strong>la</strong> prestación.<br />
- Para Grosgeorge, B. y Bateau, P. (1988) <strong>en</strong> baloncesto, <strong>la</strong> <strong>en</strong>ergía <strong>de</strong> orig<strong>en</strong> anaeróbica aláctica juega<br />
un pap<strong>el</strong> importante <strong>en</strong> <strong>la</strong>s ac<strong>el</strong>eraciones, los cambios <strong>de</strong> dirección, los arranques y <strong>la</strong>s fr<strong>en</strong>adas. La<br />
pot<strong>en</strong>cia y <strong>la</strong> capacidad <strong>de</strong> este sistema son <strong>de</strong>cisivos <strong>para</strong> av<strong>en</strong>tajar al adversario. La duración <strong>de</strong> los<br />
esfuerzos <strong>de</strong> int<strong>en</strong>sidad máxima no exce<strong>de</strong> <strong>de</strong> los 4-5’’ durante <strong>el</strong> juego por lo que no provoca <strong>el</strong><br />
agotami<strong>en</strong>to total <strong>de</strong> esta fu<strong>en</strong>te <strong>en</strong>ergética. Los periodos <strong>de</strong> recuperación son <strong>en</strong> g<strong>en</strong>eral<br />
inmediatam<strong>en</strong>te posteriores a ac<strong>el</strong>eraciones muy fuertes; así, se vu<strong>el</strong>ve a bajar <strong>de</strong> forma repetida a un<br />
régim<strong>en</strong> aeróbico permiti<strong>en</strong>do reconstruir <strong>la</strong>s reservas <strong>de</strong> este sistema. La evolución d<strong>el</strong> metabolismo<br />
anaeróbico láctico no se da salvo <strong>en</strong> periodos <strong>de</strong> pressing muy <strong>en</strong>sayados <strong>en</strong> jugadores <strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ados. La<br />
r<strong>el</strong>ación producción-consumo-metabolización es prácticam<strong>en</strong>te estable, por lo que po<strong>de</strong>mos <strong>de</strong>cir que <strong>la</strong><br />
glicólisis láctica esta poco solicitada.<br />
Para nosotros <strong>la</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> <strong>en</strong> r<strong>el</strong>ación a <strong>la</strong> forma <strong>de</strong> obt<strong>en</strong>er <strong>la</strong> <strong>en</strong>ergía muscu<strong>la</strong>r vi<strong>en</strong>e <strong>de</strong>finida <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
sigui<strong>en</strong>te manera:<br />
"Durante <strong>el</strong> <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> un partido <strong>de</strong> baloncesto los procesos aeróbico, anaeróbico láctico y<br />
anaerobico aláctico se establec<strong>en</strong> simultáneam<strong>en</strong>te si<strong>en</strong>do <strong>la</strong> predominancia <strong>de</strong> una vía sobre otra<br />
<strong>en</strong> base a <strong>la</strong>s difer<strong>en</strong>cias individuales (antropométricas, fisiológicas, psicológicas y<br />
técnico-táctica individual), <strong>la</strong> táctica colectiva que establezca <strong>el</strong> <strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ador y <strong>la</strong>s características<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong> competición".
c.- En r<strong>el</strong>ación con <strong>la</strong> forma <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> <strong>la</strong> muscu<strong>la</strong>tura esqu<strong>el</strong>ética.<br />
En r<strong>el</strong>ación a <strong>la</strong> forma <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong> <strong>la</strong> muscu<strong>la</strong>tura esqu<strong>el</strong>ética, po<strong>de</strong>mos distinguir <strong>la</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong><br />
dinámica y <strong>la</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> estática. La <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> dinámica se r<strong>el</strong>aciona con <strong>el</strong> trabajo <strong>en</strong> movimi<strong>en</strong>to, por<br />
tanto queda garantizada una mayor participación aeróbica. Mi<strong>en</strong>tras tanto, <strong>la</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> estática se<br />
basa <strong>en</strong> un esfuerzo estático que provoca una reducción d<strong>el</strong> riego sanguíneo a niv<strong>el</strong> capi<strong>la</strong>r y también <strong>de</strong><br />
<strong>la</strong> aportación <strong>de</strong> oxíg<strong>en</strong>o <strong>de</strong>bido a <strong>la</strong> presión interna d<strong>el</strong> músculo. La <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> estática pue<strong>de</strong> t<strong>en</strong>er un<br />
carácter aeróbico o anaeróbico <strong>en</strong> función <strong>de</strong> <strong>la</strong> t<strong>en</strong>sión muscu<strong>la</strong>r.<br />
En baloncesto prevalece un tipo <strong>de</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> dinámica durante <strong>la</strong> competición. No obstante, se dan<br />
situaciones <strong>de</strong> juego como <strong>la</strong> realización <strong>de</strong> un bloqueo, ganar <strong>la</strong> posición <strong>en</strong> <strong>el</strong> poste bajo,... que exig<strong>en</strong><br />
puntualm<strong>en</strong>te <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> estática <strong>en</strong> un niv<strong>el</strong> anaeróbico. La posición <strong>de</strong>f<strong>en</strong>siva o <strong>la</strong> posición<br />
básica (<strong>en</strong> espera d<strong>el</strong> rebote o <strong>de</strong> un pase) ti<strong>en</strong><strong>en</strong> compon<strong>en</strong>tes, respecto al tr<strong>en</strong> inferior - sobre todo <strong>el</strong><br />
cuádriceps - <strong>de</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> estática, pero a un niv<strong>el</strong> aeróbico.<br />
d.- En r<strong>el</strong>ación al tiempo <strong>de</strong> duración d<strong>el</strong> esfuerzo.<br />
En función <strong>de</strong> <strong>la</strong> duración <strong>de</strong> <strong>la</strong> actividad competitiva algunos autores (Harre, 1987; Zintl, 1991)<br />
distingu<strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> <strong>en</strong> Resist<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> Corta Duración (RCD), <strong>de</strong> Media Duración<br />
(RMD) o <strong>de</strong> Larga Duración (RLD). (ver tab<strong>la</strong> 1).<br />
RCD RMD RLD<br />
35s - 2’ 2’ - 10’ I<br />
II<br />
III<br />
IV<br />
10’ - 35’<br />
35’ - 90’<br />
90’ - 6h<br />
> 6h<br />
- Tab<strong>la</strong> 1-<br />
En baloncesto, esta c<strong>la</strong>sificación no es <strong>de</strong> utilidad directa. Aunque prevalece, <strong>de</strong>bido a <strong>la</strong><br />
reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>tación, un tipo <strong>de</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong>rga duración (RLD) <strong>de</strong> tipo II (35’ - 90’), hemos <strong>de</strong><br />
t<strong>en</strong>er <strong>en</strong> cu<strong>en</strong>ta que <strong>la</strong> variabilidad <strong>de</strong> <strong>la</strong>s cargas durante <strong>la</strong> competición no <strong>de</strong>ja que exista<br />
una posible com<strong>para</strong>ción, por ejemplo con una carrera <strong>de</strong> 10.000 mts <strong>en</strong> atletismo.<br />
En baloncesto, como <strong>en</strong> los <strong>de</strong>portes colectivos, <strong>el</strong> reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to ti<strong>en</strong>e mucha inci<strong>de</strong>ncia<br />
respecto al tiempo <strong>de</strong> duración d<strong>el</strong> esfuerzo. Sin duda, <strong>la</strong> composición d<strong>el</strong> reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to <strong>de</strong><br />
baloncesto condiciona los tiempos <strong>de</strong> participación y <strong>de</strong> pausa. A este respecto <strong>para</strong> realizar<br />
un correcto estudio <strong>para</strong> <strong>el</strong> <strong><strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> hay que <strong>de</strong>terminar lo tiempos <strong>de</strong><br />
esfuerzo-<strong>de</strong>scanso exist<strong>en</strong>tes durante <strong>la</strong> competición. Dalmonte (1987) ha revisado partidos<br />
<strong>en</strong>tre equipos masculinos <strong>de</strong> grado alto, medio y bajo. Mediante <strong>el</strong> análisis d<strong>el</strong> tiempo <strong>de</strong> juego<br />
y <strong>de</strong> pausa <strong>de</strong> 12 jugadas filmadas observa que <strong>el</strong> 16% <strong>de</strong> <strong>la</strong>s acciones duran 20 seg. o m<strong>en</strong>os<br />
y que son poquísimas <strong>la</strong>s acciones <strong>de</strong> duración superior a los 60 seg. Resulta interesante<br />
resaltar que, <strong>para</strong> este autor, los tiempos <strong>de</strong> pausa referidos al equipo <strong>en</strong>tero y no a un solo<br />
jugador, se superpon<strong>en</strong> a los <strong>de</strong> juego.<br />
Por otro <strong>la</strong>do, Colli y Faina (1987) concretan que existe un tiempo <strong>de</strong> actividad medio que no<br />
exce<strong>de</strong> <strong>de</strong> los 40 segundos, si<strong>en</strong>do <strong>la</strong>s secu<strong>en</strong>cias <strong>de</strong> juego más importante <strong>la</strong>s compr<strong>en</strong>didas<br />
<strong>en</strong>tre los periodos <strong>de</strong> 11 a 40 segundos, y que hay un tiempo <strong>de</strong> recuperación medio que va<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> los 20’’ a los 90’’ lo cual permite al jugador recuperarse <strong>en</strong>tre una acción máxima y otra.<br />
Por consigui<strong>en</strong>te, po<strong>de</strong>mos afirmar que existe una concordancia <strong>en</strong>tre los tiempos <strong>de</strong> pausa y<br />
<strong>de</strong> recuperación. Para acciones compr<strong>en</strong>didas <strong>en</strong>tre 40-60 segundos, <strong>la</strong> pausa gira <strong>en</strong> torno a<br />
los 30 segundos (r<strong>el</strong>ación 1/2), mi<strong>en</strong>tras que <strong>para</strong> los tiempos <strong>de</strong> participación que superan <strong>el</strong>
minuto, <strong>la</strong> pausa ti<strong>en</strong><strong>de</strong> a acercarse a los dos minutos.<br />
e.- En r<strong>el</strong>ación con <strong>la</strong> forma <strong>de</strong> interv<strong>en</strong>ción con otras capacida<strong>de</strong>s condicionales.<br />
La <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> <strong>en</strong> baloncesto, como <strong>en</strong> otros <strong>de</strong>portes, guarda r<strong>el</strong>ación directa con <strong>la</strong>s otras<br />
capacida<strong>de</strong>s condicionales (fuerza y v<strong>el</strong>ocidad) interr<strong>el</strong>acionándose durante <strong>el</strong> transcurso <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
actividad. T<strong>en</strong>emos que t<strong>en</strong>er <strong>en</strong> cu<strong>en</strong>ta <strong>la</strong> exist<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> <strong>la</strong>s sigui<strong>en</strong>tes r<strong>el</strong>aciones <strong>en</strong>tre <strong>la</strong>s<br />
capacida<strong>de</strong>s condicionales (Tomado <strong>de</strong> Navarro Valdivieso, F. 1996) (ver gráfico 1):<br />
RESISTENCIA DE FUERZA<br />
RESISTENCIA DE RESISTENCIA DE RESISTENCIA DE<br />
CORTA DURACIÓN MEDIA DURACIÓN LARGA DURACIÓN<br />
- Gráfico 1 -<br />
RESISTENCIA DE VELOCIDAD<br />
RESISTENCIA DE FUERZA EXPLOSIVA<br />
En <strong>el</strong> baloncesto, se requiere <strong>de</strong> una <strong>el</strong>evada <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> a <strong>la</strong> v<strong>el</strong>ocidad <strong>de</strong> movimi<strong>en</strong>to y <strong>de</strong><br />
reacción y <strong>de</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> a <strong>la</strong> fuerza explosiva.<br />
f.- En r<strong>el</strong>ación con situaciones típicas <strong>de</strong> carga.<br />
El baloncesto, según Zintl (1991), está <strong>en</strong>cuadrado <strong>de</strong>ntro d<strong>el</strong> grupo <strong>de</strong> refer<strong>en</strong>cia <strong>de</strong><br />
<strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> <strong>de</strong> juego. Este tipo <strong>de</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> se distingue por un aguante a <strong>la</strong> fatiga <strong>en</strong><br />
condiciones <strong>de</strong> juego colectivo don<strong>de</strong> <strong>la</strong>s situaciones <strong>de</strong> trabajo no están estandarizadas y<br />
son muy variables.<br />
Las características principales son:<br />
La repetición <strong>de</strong> fases <strong>de</strong> corta duración a máxima int<strong>en</strong>sidad.<br />
Descansos <strong>de</strong> recuperación variada.<br />
Elevado volum<strong>en</strong> <strong>de</strong> carga <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> <strong>la</strong> actividad competitiva.<br />
Requiere tanto <strong>de</strong> los procesos aeróbicos como anaeróbicos.<br />
Requiere <strong>de</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> al cansancio s<strong>en</strong>sorial y emocional.<br />
En <strong>de</strong>finitiva <strong>para</strong> realizar una correcta p<strong>la</strong>nificación d<strong>el</strong> <strong><strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to</strong> y <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
<strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> hay que at<strong>en</strong><strong>de</strong>r a <strong>la</strong> especificidad d<strong>el</strong> juego por lo que se <strong>de</strong>b<strong>en</strong> analizar<br />
previam<strong>en</strong>te todas los parámetros com<strong>en</strong>tados. El baloncesto requiere <strong>de</strong> una <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> <strong>de</strong><br />
cargas variables (<strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> <strong>de</strong> juego) <strong>en</strong> don<strong>de</strong> exist<strong>en</strong> varios factores a analizar tales como<br />
<strong>la</strong> edad, <strong>el</strong> niv<strong>el</strong> y <strong>la</strong> posición que ocupa <strong>el</strong> jugador <strong>en</strong> <strong>el</strong> terr<strong>en</strong>o <strong>de</strong> juego, <strong>el</strong> estilo <strong>de</strong> juego<br />
d<strong>el</strong> equipo, los tiempos <strong>de</strong> participación y <strong>de</strong> pausa, <strong>el</strong> número <strong>de</strong> acciones consecutivas<br />
realizadas y <strong>el</strong> modo predominante <strong>de</strong> obt<strong>en</strong>ción <strong>de</strong> <strong>en</strong>ergía.<br />
2.- Métodos <strong>de</strong> <strong><strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to</strong> <strong>para</strong> <strong>el</strong> <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> <strong>en</strong> baloncesto.<br />
a.- Determinación d<strong>el</strong> tipo <strong>de</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> <strong>en</strong> baloncesto.<br />
La <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> <strong>en</strong>focada <strong>de</strong>s<strong>de</strong> un punto <strong>de</strong> vista metodológico pue<strong>de</strong> difer<strong>en</strong>ciarse <strong>en</strong> dos<br />
formas: <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> <strong>de</strong> base y <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> específica, <strong>la</strong>s cuales a su vez distingu<strong>en</strong> <strong>en</strong>tre<br />
diversos tipos (Zintl, 1991).<br />
NIVEL DE ESFUERZO
Básico<br />
60 - 70 % d<strong>el</strong> mejor r<strong>en</strong>dimi<strong>en</strong>to <strong>en</strong> <strong>la</strong> dista<br />
FC: 130 - 150 p/min;<br />
Lactato < 2 mmol/l.<br />
De <strong>de</strong>sarrollo I y II<br />
70 - 90 % d<strong>el</strong> mejor r<strong>en</strong>dimi<strong>en</strong>to <strong>en</strong> <strong>la</strong> distan<br />
FC: 160 - 180 p/min;<br />
Lactato = 3 - 7 mmol/l.<br />
Límite<br />
95 - 100 % d<strong>el</strong> mejor r<strong>en</strong>dimi<strong>en</strong>to <strong>en</strong> <strong>la</strong> dista<br />
FC: 180 - 200 p/min;<br />
Lactato < 7 mmol/l.<br />
Para <strong>el</strong> <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> <strong>de</strong> base establecemos unos niv<strong>el</strong>es <strong>de</strong> esfuerzo (Tomado <strong>de</strong><br />
Navarro Valdivieso, F. 1996) (ver tab<strong>la</strong> 2):<br />
- Tab<strong>la</strong> 2 -<br />
Definimos <strong>el</strong> <strong><strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to</strong> y <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> <strong>en</strong> baloncesto con particu<strong>la</strong>rida<strong>de</strong>s<br />
que le son propias. El <strong><strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> específica vi<strong>en</strong>e <strong>de</strong>terminado <strong>en</strong> función<br />
d<strong>el</strong> análisis <strong>de</strong> los jugadores (edad, experi<strong>en</strong>cia, niv<strong>el</strong>,...), <strong>la</strong> competición y <strong>el</strong> estilo <strong>de</strong> juego<br />
d<strong>el</strong> equipo. Por otro <strong>la</strong>do, <strong>el</strong> <strong><strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> <strong>de</strong> base ti<strong>en</strong>e una especial<br />
r<strong>el</strong>evancia refer<strong>en</strong>te a <strong>la</strong> mejora <strong>de</strong>: LA RESISTENCIA DE BASE ACÍCLICA.<br />
b.- Métodos <strong>de</strong> <strong><strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to</strong> <strong>para</strong> <strong>el</strong> <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong>.<br />
Para <strong>el</strong> <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> <strong>de</strong> base acíclica es conv<strong>en</strong>i<strong>en</strong>te <strong>la</strong> utilización <strong>de</strong> los<br />
métodos sigui<strong>en</strong>tes (ver tab<strong>la</strong> 3):<br />
Métodos <strong>para</strong> <strong>el</strong> Desarrollo d<br />
RESISTENCIA DE BASE ACÍC<br />
Método continuo variable<br />
Método interválico int<strong>en</strong>sivo co<br />
Método interválico int<strong>en</strong>sivo muy<br />
- Tab<strong>la</strong> 3 -<br />
En <strong>el</strong> método continuo variable los ejercicios siempre guardaran estrecha r<strong>el</strong>ación con los<br />
movimi<strong>en</strong>tos técnicos efectuados <strong>en</strong> competición. Los gestos serán <strong>de</strong> carácter cíclico y se<br />
sitúa <strong>en</strong> un niv<strong>el</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>sarrollo I, es <strong>de</strong>cir <strong>en</strong> <strong>el</strong> niv<strong>el</strong> <strong>de</strong> transición aeróbico-anaeróbico (>70%<br />
d<strong>el</strong> VO2 máx; F.C: 160 - 180 p/min; <strong>la</strong>ctato = 3 - 7 mmol/l.)
El método continuo ext<strong>en</strong>sivo se utiliza con precaución <strong>en</strong>focándose como mant<strong>en</strong>imi<strong>en</strong>to y/o<br />
recuperación <strong>de</strong> <strong>la</strong> condición física, <strong>de</strong>bido a su posible repercusión negativa <strong>en</strong> <strong>la</strong> estructura<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong>s fibras ft.<br />
El método interválico corto se utiliza <strong>en</strong> forma <strong>de</strong> circuitos incluy<strong>en</strong>do ejercicios específicos d<strong>el</strong><br />
baloncesto (<strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zami<strong>en</strong>tos <strong>de</strong>f<strong>en</strong>sivos, <strong>la</strong>nzami<strong>en</strong>tos a canasta, rebotes, recepciones,...).<br />
Para <strong>el</strong> <strong><strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to</strong> y <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> específica <strong>en</strong> <strong>el</strong> baloncesto utilizamos un<br />
<strong>en</strong>foque continuo <strong>de</strong> retroalim<strong>en</strong>tación <strong>de</strong> datos. Es <strong>de</strong>cir, parti<strong>en</strong>do <strong>de</strong> que <strong>el</strong> <strong><strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to</strong><br />
<strong>de</strong> base acíclico se pres<strong>en</strong>ta como fundam<strong>en</strong>tal, realizamos controles periódicos <strong>en</strong><br />
competición o <strong>en</strong> <strong>el</strong> transcurso d<strong>el</strong> <strong><strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to</strong> sobre los compon<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> que<br />
más nos interese analizar. En función <strong>de</strong> <strong>la</strong> p<strong>la</strong>nificación / programación, d<strong>el</strong> estilo <strong>de</strong> juego d<strong>el</strong><br />
equipo y d<strong>el</strong> niv<strong>el</strong> <strong>en</strong> que se <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tra <strong>el</strong> jugador respecto a esa capacidad y los valores<br />
estandarizados <strong>de</strong> refer<strong>en</strong>cia p<strong>la</strong>nteamos un tipo <strong>de</strong> <strong><strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to</strong> u otro. De esta forma, se<br />
establece un sistema abierto don<strong>de</strong> <strong>el</strong> feedback directo que se ofrece es fundam<strong>en</strong>tal (ver<br />
gráfico 2):<br />
Métodos <strong>de</strong> control <strong>en</strong>:<br />
Competición P<strong>la</strong>nificación / Programación / Periodización<br />
Niv<strong>el</strong> d<strong>el</strong> jugador<br />
Estilo <strong>de</strong> juego d<strong>el</strong> equipo<br />
Entr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to<br />
(test <strong>de</strong> campo específicos)<br />
Valores <strong>de</strong> refer<strong>en</strong>cia<br />
ENTRENAMIENTO DE RESISTENCIA ESPECÏFICA<br />
- Gráfico 2 -<br />
A partir <strong>de</strong> aquí, utilizamos <strong>la</strong>s zonas <strong>de</strong> int<strong>en</strong>sidad o <strong>de</strong> carga (Volkov, 1988-90) <strong>para</strong> <strong>de</strong>finir<br />
<strong>la</strong>s variables <strong>de</strong> los ejercicios <strong>de</strong> forma integrada o análítica <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong><strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to</strong> (ver tab<strong>la</strong> 4).<br />
Zonas <strong>de</strong> carga Compon<strong>en</strong>te biomotora Lactato sanguíneo Frecu<strong>en</strong>cia cardiaca V<strong>el</strong>ocida<br />
V<br />
Capacida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> v<strong>el</strong>ocidad<br />
Máximo<br />
Submáximo<br />
IV<br />
Resist<strong>en</strong>cia anaeróbica 8-Máx 180-Máx. Submáximo<br />
Alta
III<br />
Resist<strong>en</strong>cia específica 4-8 160-180 Submáximo<br />
Alta<br />
Media<br />
II<br />
Resist<strong>en</strong>cia básica 2-4 130-160 Media<br />
Ligera<br />
I Reg<strong>en</strong>eración - r<strong>el</strong>ajación 1-2 90-130 Baja<br />
- Tab<strong>la</strong> 4 -<br />
EJEMPLOS PRÁCTICOS<br />
1.- Métodos continuos.<br />
a.- Método continuo int<strong>en</strong>sivo:<br />
En pista <strong>de</strong> atletismo se divi<strong>de</strong> al equipo <strong>en</strong> dos grupos (por posiciones específicas y niv<strong>el</strong>es <strong>de</strong><br />
<strong>resist<strong>en</strong>cia</strong>). Se busca <strong>la</strong> mejora d<strong>el</strong> VO2 máximo, <strong>el</strong> aprovechami<strong>en</strong>to d<strong>el</strong> glucóg<strong>en</strong>o <strong>en</strong><br />
aerobiosis y, <strong>de</strong> forma secundaria, <strong>la</strong> mejora d<strong>el</strong> umbral anaeróbico.<br />
Volum<strong>en</strong><br />
Int<strong>en</strong>sidad<br />
Series Duración % v<strong>el</strong>ocidad <strong>de</strong> competición<br />
2 15’ 90%<br />
b.- Método continuo variable:<br />
En un campo <strong>de</strong> baloncesto se realizan combinados ejercicios <strong>de</strong> carrera continua (60%) con<br />
ejercicios específicos <strong>de</strong> baloncesto <strong>en</strong> <strong>la</strong>s diagonales (90% - 95%): <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zami<strong>en</strong>tos<br />
<strong>de</strong>f<strong>en</strong>sivos, salida sprint + <strong>para</strong>da <strong>de</strong> salto, <strong>para</strong>da <strong>de</strong> salto + salida cruzada,...:<br />
Volum<strong>en</strong><br />
Int<strong>en</strong>sidad<br />
Series Duración % v<strong>el</strong>ocidad <strong>de</strong> competición<br />
1 30 60-95-%<br />
2.- Métodos fraccionados.<br />
a.- Método <strong>de</strong> repeticiones <strong>la</strong>rgo (2’-3’):
Volum<strong>en</strong><br />
Int<strong>en</strong>sidad<br />
Series Repeticiones % v<strong>el</strong>ocidad <strong>de</strong> competición<br />
3-4 3-5 90%<br />
Realizamos un ejercicio <strong>de</strong> pase y tiro a todo <strong>el</strong> campo por parejas. El objetivo d<strong>el</strong> ejercicio es<br />
aum<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> capacidad aeróbica a partir d<strong>el</strong> factor periférico. Por otro <strong>la</strong>do, se <strong>en</strong>tr<strong>en</strong>a <strong>la</strong><br />
comp<strong>en</strong>sación <strong>la</strong>ctácida.<br />
Se divi<strong>de</strong> <strong>el</strong> equipo <strong>de</strong> baloncesto <strong>en</strong> grupos <strong>de</strong> tres jugadores d<strong>el</strong> mismo o parecido niv<strong>el</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>resist<strong>en</strong>cia</strong>. A través <strong>de</strong> pases <strong>en</strong> movimi<strong>en</strong>to (tr<strong>en</strong>zas) a lo <strong>la</strong>rgo d<strong>el</strong> campo <strong>de</strong> baloncesto y<br />
sabi<strong>en</strong>do que <strong>el</strong> campo <strong>de</strong> baloncesto mi<strong>de</strong> 28 mts se cu<strong>en</strong>ta que seis <strong>en</strong>tradas a canasta<br />
(ida-vu<strong>el</strong>ta-ida-vu<strong>el</strong>ta-ida-vu<strong>el</strong>ta) es 1 repetición. Se aplican <strong>la</strong>s sigui<strong>en</strong>tes variables <strong>para</strong><br />
<strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r <strong>la</strong> tolerancia a <strong>la</strong> aci<strong>de</strong>z (pot<strong>en</strong>cia anaeróbica glucolítica).<br />
Volum<strong>en</strong><br />
Int<strong>en</strong>sidad<br />
Series Repeticiones % v<strong>el</strong>ocidad <strong>de</strong> competición<br />
4-5 4-6 90%<br />
b.- Método <strong>de</strong> repeticiones medio (45’’- 60’’)<br />
En <strong>el</strong> <strong>de</strong>scanso <strong>en</strong>tre series y repeticiones se aprovecha <strong>para</strong> <strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ar <strong>la</strong>nzami<strong>en</strong>tos a<br />
canasta.<br />
c.- Método <strong>de</strong> repeticiones corto (20’’- 30’’) :<br />
Con <strong>el</strong> mismo ejercicio pero variando los tiempos <strong>de</strong> participación por reducción <strong>de</strong> <strong>la</strong> distancia<br />
(ida-vu<strong>el</strong>ta, ida-vu<strong>el</strong>ta) buscamos <strong>el</strong> objetivo <strong>de</strong> mejorar <strong>la</strong> producción <strong>de</strong> <strong>la</strong>ctato:<br />
Volum<strong>en</strong><br />
Int<strong>en</strong>sidad<br />
Series Repeticiones % v<strong>el</strong>ocidad <strong>de</strong> competición<br />
4-6 6-9 95%<br />
d.- Método interválico ext<strong>en</strong>sivo medio (1’-3’):<br />
Realizamos <strong>el</strong> mismo ejercicio con <strong>el</strong> objetivo <strong>de</strong> <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r <strong>la</strong> capacidad aeróbica a niv<strong>el</strong> d<strong>el</strong><br />
sistema cardiovascu<strong>la</strong>r y <strong>de</strong> un aum<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> capi<strong>la</strong>rización. Introducimos difer<strong>en</strong>tes variables<br />
<strong>de</strong> <strong><strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to</strong>:<br />
Volum<strong>en</strong><br />
Int<strong>en</strong>sidad
Series Repeticiones % v<strong>el</strong>ocidad <strong>de</strong> competición<br />
2 12-16 70%<br />
e. - Método interválico ext<strong>en</strong>sivo <strong>la</strong>rgo:<br />
Se divi<strong>de</strong> al equipo <strong>en</strong> dos grupos <strong>de</strong> seis (posiciones específicas y niv<strong>el</strong>es <strong>de</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong>) y se<br />
realizan <strong>en</strong>tradas a canasta. Se d<strong>el</strong>imita <strong>el</strong> recorrido a partir <strong>de</strong> unos conos situados <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />
mitad d<strong>el</strong> campo que se <strong>de</strong>b<strong>en</strong> pasar por <strong>de</strong>trás. El objetivo es un aum<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> capacidad<br />
aeróbica a través d<strong>el</strong> factor periférico, conseguir una mayor capi<strong>la</strong>rización y <strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ar <strong>la</strong><br />
comp<strong>en</strong>sación <strong>la</strong>ctácida.<br />
Volum<strong>en</strong><br />
Int<strong>en</strong>sidad<br />
Series Duración % v<strong>el</strong>ocidad <strong>de</strong> competición<br />
6-10 2’-15’ 70-85%<br />
3.- Métodos <strong>de</strong> competición y <strong>de</strong> control.<br />
a.- Método competitivo con distancias superiores (5% -10%).<br />
Realizamos un ejercicio don<strong>de</strong> se produce una situación <strong>de</strong> contraataque 3x0 y <strong>de</strong> 2x1. Se<br />
busca <strong>el</strong> <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> <strong>la</strong> capacidad anaeróbica (tolerancia <strong>la</strong>ctácida).<br />
Volum<strong>en</strong><br />
Int<strong>en</strong>sidad<br />
Series Repeticiones % v<strong>el</strong>ocidad <strong>de</strong> competición<br />
3-4 3-4 95%<br />
b.- Método competitivo con distancias inferiores (5-10%):<br />
Realizamos <strong>el</strong> mismo ejercicio que anteriorm<strong>en</strong>te (situación <strong>de</strong> 3x0) pero situamos a dos<br />
<strong>de</strong>f<strong>en</strong>sores a fin <strong>de</strong> implicar situaciones tácticas. A los jugadores atacantes les hacemos salir<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong> prolongación <strong>de</strong> <strong>la</strong> línea <strong>de</strong> tiros libres <strong>de</strong> su campo (-5%). Se sigu<strong>en</strong> <strong>la</strong>s sigui<strong>en</strong>tes<br />
variables:<br />
Volum<strong>en</strong><br />
Int<strong>en</strong>sidad<br />
Series Repeticiones % v<strong>el</strong>ocidad <strong>de</strong> competición F<br />
4 3-4 100%<br />
3.- Tests aplicados <strong>para</strong> <strong>el</strong> control <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> <strong>en</strong> <strong>el</strong> baloncesto.
El baloncesto es un <strong>de</strong>porte <strong>de</strong> equipo que comporta un tipo <strong>de</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> mixto<br />
aeróbico-anaeróbico aláctico con ligeras interv<strong>en</strong>ciones lácticas. Uno <strong>de</strong> los parámetros a<br />
valorar tal y como hemos analizado es <strong>la</strong> interr<strong>el</strong>ación exist<strong>en</strong>te <strong>en</strong>tre los compon<strong>en</strong>tes<br />
condicionales <strong>de</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> y <strong>de</strong> fuerza. Otra <strong>de</strong> <strong>la</strong>s características d<strong>el</strong> baloncesto es <strong>la</strong><br />
implicación <strong>de</strong> un gran número <strong>de</strong> gestos técnico-tácticos. Por tanto, hemos <strong>de</strong> ais<strong>la</strong>r <strong>la</strong><br />
valoración <strong>de</strong> <strong>la</strong>s capacida<strong>de</strong>s condicionales principales, <strong>la</strong> valoración y seguimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />
capacida<strong>de</strong>s coordinativas y <strong>la</strong> interr<strong>el</strong>ación <strong>en</strong>tre ambas <strong>en</strong> una situación <strong>de</strong>terminada (ver<br />
gráfico 3).<br />
CAPACIDADES CONDICIONALES COORDINATIVAS<br />
Manifestaciones <strong>de</strong>:<br />
Coordinación g<strong>en</strong>eral<br />
Fuerza<br />
Resist<strong>en</strong>cia<br />
V<strong>el</strong>ocidad Coordinación específica<br />
CAPACIDADES COGNITIVAS AFECTIVO - EMOTIVAS<br />
Situación táctica Situaciones ambi<strong>en</strong>tales<br />
- Gráfico 3 -<br />
Los tests que se escog<strong>en</strong> <strong>para</strong> realizar <strong>el</strong> seguimi<strong>en</strong>to d<strong>el</strong> <strong>de</strong>portista <strong>de</strong>p<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> lo que<br />
queremos medir. Las manifestaciones <strong>de</strong> <strong>la</strong>s capacida<strong>de</strong>s valoradas nos lo da <strong>el</strong> análisis d<strong>el</strong><br />
<strong>de</strong>porte. Así, <strong>el</strong> control <strong>de</strong> los niv<strong>el</strong>es <strong>de</strong> <strong>la</strong> fuerza, <strong>la</strong> v<strong>el</strong>ocidad, <strong>la</strong> técnica o <strong>la</strong> r<strong>el</strong>ación <strong>en</strong>tre<br />
difer<strong>en</strong>tes cualida<strong>de</strong>s, <strong>de</strong>be estar r<strong>el</strong>acionada con <strong>la</strong>s manifestaciones <strong>de</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> que más<br />
se produc<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>el</strong> baloncesto (ver tab<strong>la</strong> 5).<br />
Compon<strong>en</strong>tes principales interr<strong>el</strong>acionados<br />
Subcompon<strong>en</strong>tes<br />
FUERZA<br />
Fuerza explosiva<br />
Resist<strong>en</strong>cia fuerza explosiva<br />
RESISTENCIA<br />
Umbral anaeróbico<br />
Consumo máximo <strong>de</strong> oxig<strong>en</strong>o<br />
Pot<strong>en</strong>cia y capacidad anaeróbica aláctica<br />
- Tab<strong>la</strong> 5 -<br />
TIPO DE METABOLISMO<br />
Metabolismo anaeróbico aláctico<br />
Fosfocreatina (Pcr), fósforo in
Metabolismo anaeróbico láctico<br />
Glucóg<strong>en</strong>o muscu<strong>la</strong>r (), conc<br />
Metabolismo aeróbico<br />
Amoniaco, coci<strong>en</strong>te N/A<br />
Durante <strong>el</strong> <strong><strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to</strong> y <strong>en</strong> competición se medirán difer<strong>en</strong>tes parámetros según <strong>el</strong> aspecto<br />
que nos interese valorar dados los factores limitantes establecidos (ver tab<strong>la</strong> 6 y 7):<br />
- Tab<strong>la</strong> 6 -<br />
PARÁMETROS VALORADOS<br />
Anaeróbico aláctico<br />
Fósforo inorgánico Test específico (1, 2, 3) / Competición (5x<br />
Anaeróbico láctico<br />
F.C.<br />
Ácido láctico<br />
Hidrog<strong>en</strong>iones<br />
Tests específico (4) / Entr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to<br />
Entr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to / Competición (5x5)<br />
Aeróbico<br />
F.C.<br />
VO2 máx.<br />
Amoniaco<br />
Cateco<strong>la</strong>minas<br />
Test específico (5) / Entr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to<br />
Test específico (5)<br />
Competición<br />
Entr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to / Competición (5x5)<br />
- Tab<strong>la</strong> 7 -<br />
1.- El CMJ con p<strong>la</strong>taforma <strong>de</strong> fuerza.<br />
En p<strong>la</strong>taforma <strong>de</strong> Bosco se realiza salto vertical (CMJ). Este test nos permite <strong>de</strong>terminar <strong>el</strong><br />
niv<strong>el</strong> <strong>de</strong> pot<strong>en</strong>cia anaeróbica aláctica, <strong>de</strong> fuerza explosiva, <strong>la</strong> capacidad <strong>de</strong> reclutami<strong>en</strong>to y <strong>la</strong><br />
expresión <strong>el</strong>evada <strong>de</strong> fibras FT, utilización <strong>de</strong> <strong>en</strong>ergía <strong>el</strong>ástica y coordinación intra e<br />
intermuscu<strong>la</strong>r<br />
2.- El CMJ continuo <strong>de</strong> 5’’ <strong>en</strong> p<strong>la</strong>taforma <strong>de</strong> fuerza.<br />
En p<strong>la</strong>taforma <strong>de</strong> Bosco se realizan saltos verticales (CMJ) durante 5’’. Este control nos<br />
permite conocer <strong>la</strong> pot<strong>en</strong>cia anaeróbica aláctica, <strong>la</strong> capacidad <strong>de</strong> <strong>resist<strong>en</strong>cia</strong> a <strong>la</strong> fuerza<br />
explosiva, <strong>la</strong> capacidad <strong>de</strong> <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r pot<strong>en</strong>cia mecánica (v<strong>el</strong>ocidad <strong>de</strong> utilización <strong>de</strong><br />
fosfág<strong>en</strong>os y glucolíticos), <strong>la</strong> capacidad <strong>el</strong>ástica d<strong>el</strong> músculo y <strong>la</strong> coordinación inter e<br />
intramuscu<strong>la</strong>r.<br />
3.- Carrera adaptada con balón (28 mts):
El jugador se sitúa con balón <strong>en</strong> posición <strong>de</strong> arrancada y a <strong>la</strong> señal visual se <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>za botando<br />
hasta realizar una <strong>en</strong>trada <strong>en</strong> <strong>el</strong> campo contrario. Este test nos permite conocer <strong>la</strong> pot<strong>en</strong>cia<br />
anaeróbica aláctica (Pcr).<br />
4.- Adaptación d<strong>el</strong> test <strong>de</strong> Treff<strong>en</strong>e al baloncesto (<strong>de</strong>terminación d<strong>el</strong> UAN):<br />
El jugador realiza 15 <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zami<strong>en</strong>tos al campo <strong>de</strong> baloncesto (28 mts, <strong>de</strong> línea <strong>de</strong> fondo a<br />
línea <strong>de</strong> fondo) a v<strong>el</strong>ocidad submáxima y se registra <strong>la</strong> F.C. a través <strong>de</strong> pulsómetro, lo cual nos<br />
permite reconocer <strong>el</strong> UAN. (ver test anexo).<br />
Se pue<strong>de</strong> realizar una variante juntando al equipo <strong>en</strong> grupos <strong>de</strong> tres jugadores d<strong>el</strong> mismo niv<strong>el</strong>.<br />
El test consiste <strong>en</strong> realizar <strong>el</strong> mismo recorrido (15 rep x 28 mts), pero los jugadores se<br />
<strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zan pasándose <strong>el</strong> balón.<br />
5.- Adaptación d<strong>el</strong> test <strong>de</strong> Course Navette (conocimi<strong>en</strong>to d<strong>el</strong> VO2 máx):<br />
El jugador corre <strong>de</strong> <strong>la</strong>do a <strong>la</strong>do d<strong>el</strong> campo <strong>de</strong> baloncesto (28 mts, <strong>de</strong> línea <strong>de</strong> fondo a línea <strong>de</strong><br />
fondo) al ritmo que marca <strong>la</strong> cinta magnetofónica. Se registra <strong>la</strong> F.C. a través <strong>de</strong> pulsómetro y<br />
<strong>el</strong> <strong>la</strong>ctato. El VO2 máx lo extraemos <strong>de</strong> manera indirecta.<br />
Se pue<strong>de</strong>n realizar variantes juntando al equipo <strong>en</strong> grupos <strong>de</strong> tres jugadores d<strong>el</strong> mismo niv<strong>el</strong><br />
Se ejecutan tr<strong>en</strong>zas y <strong>en</strong> función d<strong>el</strong> número <strong>de</strong> jugadores que acaban <strong>la</strong> prueba se acaba<br />
botando y/o corri<strong>en</strong>do normal.<br />
Aparte <strong>de</strong> estos tests / controles se pue<strong>de</strong>n realizar tests específicos <strong>de</strong> campo <strong>en</strong> función d<strong>el</strong><br />
interés <strong>de</strong> análisis <strong>de</strong> <strong>la</strong> interr<strong>el</strong>ación <strong>de</strong> <strong>la</strong>s capacida<strong>de</strong>s que más nos interese analizar junto<br />
con <strong>la</strong>s capacida<strong>de</strong>s coordinativas específicas, <strong>la</strong>s capacida<strong>de</strong>s cognitivas y/o <strong>la</strong>s capacida<strong>de</strong>s<br />
afectivo-emotivas.<br />
También, y aparte, seria recom<strong>en</strong>dable que cada jugador escribiese su propio diario <strong>de</strong><br />
<strong><strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to</strong> don<strong>de</strong> recoger parámetros cuantitativos d<strong>el</strong> <strong><strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to</strong> (gesto <strong>de</strong>portivo,<br />
tiempo, tiempo a distintas int<strong>en</strong>sida<strong>de</strong>s, distancias, v<strong>el</strong>ocidad,...) así como parámetros<br />
cualitativos (ganas <strong>de</strong> <strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ar, actitud <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong><strong>en</strong>tr<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to</strong>,...).
Material bajado <strong>de</strong> http://robertosoria.tk