27.11.2012 Views

Heraldo de Vivero - Colexio Profesional de Xornalistas de Galicia

Heraldo de Vivero - Colexio Profesional de Xornalistas de Galicia

Heraldo de Vivero - Colexio Profesional de Xornalistas de Galicia

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

HERALDO DE VIVERO<br />

DECANO DE LOS SEMANARIOS LOCALES DE GALICIA<br />

MEDALLA DE HONOR DE LA CIUDAD FUNDADO EN 1912<br />

N.º 3.792<br />

Año LXXIV<br />

Edita: Javier Canosa Penaba<br />

RESTAURANTE<br />

AREA - Viveiro<br />

3DE<br />

MARZO<br />

17 DE FEBRERO DE 2012<br />

LOUZAO<br />

1ª Fiesta <strong>de</strong> la Centolla<br />

CENA BAILE CON UNA GRAN ORQUESTA<br />

Almirante Chicarro, 27 - Tlf/Fax; 982 560 433<br />

Apartado, 46- 27850 VIVEIRO<br />

jcneirabrochs@graficasheraldo.e.telefonica.net<br />

<strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> cumple un siglo <strong>de</strong> vida<br />

Hace 100 años, también un 17 <strong>de</strong> febrero pero <strong>de</strong><br />

1912, salía por primera vez a la calle el <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong><br />

<strong>Vivero</strong>. Don Benigno López Muñoz fundó el periódico<br />

que hoy tienen en sus manos nuestros estimados suscriptores.<br />

El nombre <strong>de</strong> su cabecera cuando vio la luz<br />

era “El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>” y se subtitulaba “Defensor<br />

<strong>de</strong> los intereses <strong>de</strong>l distrito”. Marcaba así una línea<br />

clara que también reflejaba entonces su editorial y que<br />

a lo largo <strong>de</strong> un siglo hemos querido mantener cada<br />

semana, teniendo siempre como norte el baluarte <strong>de</strong><br />

todo lo que es nuestro municipio y lo que representa,<br />

tanto en su historia, su personalidad propia y sus costumbres,<br />

junto al progreso que el paso <strong>de</strong> las décadas<br />

ha ido <strong>de</strong>mandando.<br />

En esta efeméri<strong>de</strong>s queremos trasmitir nuestra felicitación<br />

a cuantos lectores nos han seguido y nos<br />

siguen actualmente, extensiva a todos los colaboradores<br />

que han plasmado en letras <strong>de</strong> mol<strong>de</strong> sus inquietu<strong>de</strong>s<br />

y opiniones y, asimismo, unirla a la cooperación<br />

<strong>de</strong> los anunciantes que han <strong>de</strong>positado en el <strong>Heraldo</strong><br />

su confianza. Todos ellos nos llenan <strong>de</strong> orgullo, y a<br />

ellos queremos <strong>de</strong>dicar este número especial.<br />

El <strong>Heraldo</strong> es un logro colectivo y, también se ha<br />

dicho, un lazo para quienes encuentran en un humil<strong>de</strong><br />

periódico <strong>de</strong> pueblo el vínculo que les une a la pequeña<br />

patria que los vio nacer, o a este Viveiro don<strong>de</strong><br />

viven, y en el que han formado núcleo familiar. Pero<br />

nuestro semanario es, sin duda, el afán <strong>de</strong> don Ramón<br />

Canosa Suárez, que recogió el legado <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong><br />

don Benigno López y lo supo mantener hasta su silencio<br />

en 1937. Un esfuerzo truncado por la tragedia <strong>de</strong> la<br />

Guerra Civil, que tuvo que esperar 26 años para volver<br />

a hacerse letra impresa con su reaparición en la segunda<br />

época en 1963. Hoy, <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> cien años, el semanario<br />

sigue vivo gracias a don Ramón Canosa y a la<br />

continuidad que han mantenido su viuda doña Angeles<br />

Penaba y su hijo Javier Canosa.<br />

Vaya también nuestro recuerdo para los colaboradores<br />

que a lo largo <strong>de</strong> la historia <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong> han<br />

estampado su nombre en las columnas <strong>de</strong>l semanario.<br />

Y en el homenaje que queremos rendir a todos ellos,<br />

nos permitimos hacer una entrañable mención para<br />

Gerino Núñez Díaz y Luis Neira Río, que han sentido<br />

siempre el periódico como algo suyo por los afanes y la<br />

constancia que le han <strong>de</strong>dicado.<br />

Escribir en los periódicos es como “sembrar en el<br />

viento” <strong>de</strong>jaba anotado Gerino Núñez en estas mismas<br />

páginas en 1971, y <strong>de</strong>cía que “alguna vez, silenciosa,<br />

humil<strong>de</strong>, tímida, la semilla arraiga y vence.” Pensamos<br />

que hoy, el día que un sencillo semanario <strong>de</strong> pueblo<br />

está cumpliendo cien años, es buena ocasión para<br />

recordarlo.<br />

Dibujo <strong>de</strong> José Luis Neira Brochs para el centenario<br />

<strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong><br />

REAPERTURA<br />

27 DE<br />

FEBRERO<br />

Teléfono<br />

629 608 725


Página 2 HERALDO DE VIVERO 17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012<br />

AUTONÓMICA PREFERENTE VIVERO, 2 - XALLAS, 1<br />

Un paso más para la permanencia<br />

El <strong>Vivero</strong> da un empujón más a su<br />

meta principal, que es mantener este<br />

año la categoría. Ante el Xallas se<br />

quedó con los tres puntos en un partido<br />

sin brillantez, y que pudo haber<br />

resuelto con una mayor diferencia, si<br />

aprovechara las ocasiones <strong>de</strong> gol,<br />

aunque Kiko, en la primera parte<br />

sacó dos balones <strong>de</strong> gol, que le pudo<br />

dar ventaja al Xallas antes <strong>de</strong>l <strong>de</strong>scanso.<br />

EMPATE DE PENALTY<br />

Al <strong>Vivero</strong> se le puso el partido cuesta<br />

arriba en el minuto diez, en un<br />

<strong>de</strong>spiste <strong>de</strong>fensivo, que no supo cortar<br />

una internada <strong>de</strong>l <strong>de</strong>lantero <strong>de</strong>l<br />

Xallas. Bruno puso el empate al filo<br />

<strong>de</strong> la media hora <strong>de</strong> juego, al transformar<br />

un inocente penalty cometido<br />

sobre Aurelio. El <strong>Vivero</strong> se estancó en<br />

sus acciones ofensivas y el portero<br />

Kiko tuvo que emplearse a fondo<br />

para resolver dos ataques <strong>de</strong>l Xallas<br />

directos a la red.<br />

En la segunda mitad mejoró el<br />

<strong>Vivero</strong>, y Aurelio pudo poner la ventaja<br />

en un remate que rechazó la<br />

ma<strong>de</strong>ra. Juanjo resolvió con acierto<br />

en el minuto 73 una internada para<br />

poner el <strong>de</strong>finitivo 2-1.<br />

<strong>Vivero</strong>: Kiko, Rivas, Popi, Carlos,<br />

Rego, Iago, Pablo Coello (Daniel<br />

m.75), Bruno, Juanjo (Diego m.86)<br />

Aurelio (Óliver m.90), Rebolo (Adrán<br />

m.46).<br />

Foz, 0-Dumbría, 1. El Foz mantiene<br />

la esperanza hasta que las matemáticas<br />

lo <strong>de</strong>n como equipo <strong>de</strong>scendido.<br />

Ante el Dumbría no mereció la<br />

<strong>de</strong>rrota, pero los resultados negativos<br />

le mantienen como colista.<br />

SEVENDE CASA EN ESTRUCTURA<br />

Situada en 3.500 m 2 <strong>de</strong> finca<br />

o se cambia por piso<br />

Se dan facilida<strong>de</strong>s a convenir<br />

Teléfono, 628 518 980<br />

CENTRO MÉDICO VIVEIRO<br />

692 909 739 ó 982 57 01 29<br />

isaruapsicologa@hotmail.com<br />

www.psicologosviveiro.com<br />

Avda. Cantarrana 26 Bajo Covas-Viveiro<br />

T. SAN LÁZARO<br />

SERVICIO OFICIAL<br />

EN VIVEIRO<br />

Talleres <strong>de</strong> Mecánica - Chapa y pintura – Electricidad<br />

Tlf. 982 570 032<br />

SERVICIO GRÚA 24 HORAS<br />

SE ALQUILA LOCAL<br />

PREPARADO PARA OFICINAS,<br />

GESTORIAS, ETC.<br />

Buena situación y condiciones<br />

Teléfono, 673 831 780<br />

Grixoa, 3-Riba<strong>de</strong>o, 0. Los riba<strong>de</strong>nses<br />

mantuvieron la esperanza <strong>de</strong>l<br />

empate hasta diez minutos antes <strong>de</strong>l<br />

final, en que los locales consiguieron<br />

el segundo gol. El 3-0 llegó con el<br />

tiempo cumplido.<br />

Santa Comba, 2-Xove Lago, 1. Un<br />

autogol <strong>de</strong> Canario dio ventaja al<br />

Santa Comba en el minuto 15.<br />

Empató Criss en el 59, Pero los locales<br />

resolvieron el partido con el tanto<br />

a siete minutos <strong>de</strong>l final. Hubo dos<br />

expulsados por cada equipo.<br />

CLINICA DENTAL<br />

Dra. Viviana Freites<br />

Granxas, 35 - Portal B - 1.º C - COVAS-VIVEIRO<br />

Consulta <strong>de</strong> lunes a viernes, <strong>de</strong> 10 a 13 y <strong>de</strong> 16<br />

a 20 horas. Petición hora consulta: Tlf. 982550504<br />

PSICÓLOGA ESPECIALISTA<br />

Dña. Isabel Rúa Riveira<br />

Psicología en Práctica Clinica<br />

Psicología <strong>de</strong> la Vejez<br />

PRECIOS ESPECIALES PARA DESEMPLEADOS<br />

ME DESPLAZO A DOMICILIO<br />

VEHÍCULOS DE OCASIÓN<br />

PROCEDENTES DE<br />

•RENTING •REMARKETING<br />

•LEASING •DIRECCIÓN<br />

CLINICA PODOLOGICA<br />

Ana Insua Meitín - n.º Coleg. 734<br />

CONSULTA PREVIA CITA<br />

Prolongación Constanza <strong>de</strong> Castro, bajo n.º 9 - VIVEIRO - Tlf. 982 561 689<br />

Avenida da Veiga (Edif. Cruce) Entresuelo D - SAN CIPRIÁN - Tlf. 982 596 057<br />

SE VENDE O ALQUILA<br />

Planta <strong>de</strong> Granallado<br />

y Pintura<br />

Teléfono: 645 099 331<br />

LIGA GALLEGA<br />

El <strong>Vivero</strong> infantil<br />

comienza ganando<br />

Con buen pie iniciaron la liga por la<br />

permanencia los infantiles <strong>de</strong>l <strong>Vivero</strong>,<br />

ganando en el campo <strong>de</strong>l Cembedo<br />

por 1-0 al San Cristóbal. El gol conseguido<br />

por Dener, fue suficiente, e<br />

hizo conservador a un <strong>Vivero</strong> que fue<br />

mejor que su oponente.<br />

<strong>Vivero</strong>, 0-Ór<strong>de</strong>nes, 0. Ambos equipos<br />

se olvidaron <strong>de</strong> jugar el balón y<br />

se limitaron a lanzamientos directos.<br />

Los porteros fueron los mejores, al<br />

sacar varios balones <strong>de</strong> gol.<br />

LIGA PROVINCIAL<br />

<strong>Vivero</strong>, 4-Riba<strong>de</strong>o, 3. El goleador<br />

Lomba con tres tantos y Edgar le dieron<br />

la victoria al <strong>Vivero</strong> juvenil en un<br />

partido muy disputado.<br />

Sagrado Corazón, 5-Praia <strong>de</strong><br />

Covas, 3. Los locales le dieron la<br />

vuelta al marcador en el tramo final<br />

<strong>de</strong>l partido, <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> que el Praia<br />

<strong>de</strong> Covas juvenil se a<strong>de</strong>lantara en el<br />

marcador con goles <strong>de</strong> Xenxo (2) y<br />

Xavi.<br />

En la liga ca<strong>de</strong>te el Praia <strong>de</strong> Covas<br />

sigue mandando en la clasificación y<br />

se impuso al Resi<strong>de</strong>ncia por 2-1, con<br />

dos tantos <strong>de</strong> Xavi.<br />

El <strong>Vivero</strong> goleó a domicilio al<br />

Sagrado Corazón por 5-2. Marcaron:<br />

Miguel (4) y Tomy.<br />

ALQUILO<br />

APARTAMENTO AMUEBLADO 42 m 2<br />

1 Habitación. Baño. Cocina Salón<br />

c/ Irmáns Villar Ponte, 19-Viveiro<br />

Necesario aval bancario. Tlf. 609 205 800<br />

BALONCESTO-3ª DIVISIÓN<br />

Victoria fácil<br />

para el Viveiro<br />

El partido <strong>de</strong>l C.B. Viveiro ante<br />

Rába<strong>de</strong> sirvió para que los jugadores<br />

menos habituales tuvieran más<br />

minutos, y rindieron un gran encuentro<br />

al imponerse al final por 37-60. La<br />

mejor arma <strong>de</strong> los vivarienses fue la<br />

intensidad <strong>de</strong>fensiva y el contraataque.<br />

El Baloncesto Viveiro, sigue <strong>de</strong> lí<strong>de</strong>r<br />

<strong>de</strong>l grupo B, con dos victorias <strong>de</strong> ventaja<br />

sobre el tercer clasificado y una<br />

sobre el Celtas <strong>de</strong> Foz, que tiene un<br />

partido menos.<br />

CLÍNICA<br />

OFTALMOLÓGICA<br />

Dr. J. Alberto Díaz Rey<br />

MÉDICO ESPECIALISTA EN OFTALMOLOGÍA<br />

Avda. <strong>de</strong>l Ferrol, 25 - 3º A - Telf. 982 55 19 72 - Viveiro<br />

Consulta previa cita. Nº Col.:15/1507564<br />

SE ALQUILA<br />

BAJO COMERCIAL<br />

(Al lado antigua Casa Consitorial)<br />

VIVEIRO<br />

Teléfono: 606 965 486<br />

Asamblea <strong>de</strong>l Club<br />

<strong>de</strong> Tiro San Roque<br />

El Club <strong>de</strong> Tiro San Roque convocó<br />

el pasado 11 <strong>de</strong> febrero una asamblea<br />

general para el día 25 <strong>de</strong> dicho mes,<br />

a las 6 <strong>de</strong> la tar<strong>de</strong>, en primera convocatoria<br />

y a las 6,30 horas en segunda<br />

en las instalaciones <strong>de</strong>l club en la<br />

cima <strong>de</strong>l monte San Roque. Los puntos<br />

<strong>de</strong>l or<strong>de</strong>n <strong>de</strong>l día serán: lectura<br />

<strong>de</strong>l acta anterior. Aprobación, si proce<strong>de</strong>,<br />

<strong>de</strong> cuentas hasta la fecha.<br />

Aprobación <strong>de</strong>l presupuesto <strong>de</strong>l<br />

2012. Proponer reparación <strong>de</strong> foso A.<br />

Ruegos y preguntas.<br />

Ese mismo día se celebrará una<br />

tirada social; a partir <strong>de</strong> las 4 <strong>de</strong> la<br />

tar<strong>de</strong>, a 50 platos. El premio serán<br />

diez jamones, para los primeros 10<br />

clasificados.<br />

Podología<br />

Medicina General<br />

Enfermería<br />

Reconocimientos Médicos<br />

Fisioterapia<br />

Odontología<br />

Psicopedagogía<br />

Traumatología<br />

Antonio Bas, 4 Entresuelo - Jesús Noia, 2 Bajo-VIVEIRO<br />

Telf. Consultas y citas: 982 562 052<br />

ALQUILO PISO<br />

4 HABITACIONES<br />

TODO EXTERIOR<br />

Telfs. 982 560 189 / 982 561 868


17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012 HERALDO DE VIVERO Página 3<br />

J.M. PALEO<br />

En la tar<strong>de</strong> <strong>de</strong>l martes saldrá el <strong>de</strong>sfile <strong>de</strong>l Carnaval<br />

El Carnaval a las puertas<br />

Fieles a su tradición, los vecinos <strong>de</strong><br />

Landrove celebraron el sábado cuatro<br />

<strong>de</strong> febrero la fiesta <strong>de</strong> la Can<strong>de</strong>laria.<br />

Hubo baile y verbena bajo una<br />

carpa, que resultó muy animada,<br />

pese al tiempo frío <strong>de</strong> estos días.<br />

La Can<strong>de</strong>laria abría los días <strong>de</strong>l<br />

Carnaval más popular <strong>de</strong> la comarca,<br />

que tenía su prólogo en el Jueves <strong>de</strong><br />

Comadres, antes <strong>de</strong>l domingo, en<br />

que, sin premios ni <strong>de</strong>sfile, se llenaban<br />

<strong>de</strong> mascaritas las calles <strong>de</strong><br />

Viveiro. Pese a todas las prohibiciones<br />

que el régimen “franquista” había<br />

impuesto, también para estas fiestas,<br />

los carnavales <strong>de</strong> Viveiro encontraron<br />

gente y astucia para sortearlas, celebrar<br />

bailes <strong>de</strong> disfraces, <strong>de</strong>sfiles y el<br />

Entierro <strong>de</strong> la Sardina, al margen y,<br />

sobre todo, en contra <strong>de</strong> la autoridad.<br />

Des<strong>de</strong> hace años todo eso es historia,<br />

porque al Carnaval lo han encauzado<br />

los propios ayuntamientos repartiendo<br />

dinero para premios y haciendo<br />

que mascaras, grupos y carrozas se<br />

adapten a normas. Hasta el extremo<br />

<strong>de</strong> pedir a los participantes que los<br />

disfraces no lleguen “herir la sensibilidad<br />

<strong>de</strong>l espectador”, como se hace<br />

en un ayuntamiento vecino. Una<br />

pena.<br />

El Carnaval es la más irreverente<br />

fiesta <strong>de</strong>l año, transgresora, ingeniosa<br />

y alegre, que pandillas y amigos<br />

celebran en comidas, bares, pubs...<br />

Días <strong>de</strong> <strong>de</strong>senfado, que tiene su colofón<br />

más popular en el Entierro <strong>de</strong> la<br />

Sardina, llenando <strong>de</strong> canciones las<br />

calles <strong>de</strong>l pueblo.<br />

F. Javier Chao Gómez<br />

MÉDICO POR LA U. S. C.<br />

Estomatólogo Universidad<br />

Pierre et Marie Curie (París VI)<br />

Ortodoncista por la Universidad<br />

<strong>de</strong> Nantes<br />

IMPLANTOLOGÍA<br />

Y REGENERACIÓN OSEA<br />

Más <strong>de</strong> 20 años <strong>de</strong> calidad<br />

y estética nos contemplan<br />

SE ALQUILA O<br />

VENDE PISO<br />

c/ Villafranca <strong>de</strong>l Bierzo, 11<br />

antes Avda. <strong>de</strong> Ferrol, 11<br />

Teléfono, 626 345 403<br />

Programa<br />

Sábado día 18. 13 horas, pasarrúas<br />

pola charanga Tastarabas <strong>de</strong><br />

Viveiro. 20 horas, Alpuxarradas en el<br />

Teatro Pastor Díaz. Presenta, Eduardo<br />

Lorenzo. Charanga, Trastarabás.<br />

Entrada 2 euros (máximo 4 entradas<br />

por persona).<br />

Lunes día 20. 16,30 horas, Carnaval<br />

infantil con juegos en la Plaza.<br />

En caso <strong>de</strong> lluvia se trasladará al<br />

pabellón Antonio Tarrío. 20,30 horas,<br />

Teatro Pastor Díaz, monólogos <strong>de</strong><br />

Carnaval a cargo <strong>de</strong> Carlos Blanco.<br />

Entrada, 5 euros; estudiantes y jubilados,<br />

3 euros.<br />

Martes día 21. 17 horas, <strong>de</strong>sfile <strong>de</strong><br />

carnaval por la Travesía, con la<br />

actuación <strong>de</strong> dos charangas. Al finalizar,<br />

entrega <strong>de</strong> premios en la Plaza,<br />

en vales <strong>de</strong> compra en los establecimientos<br />

asociados a la ACET Praia <strong>de</strong><br />

Covas y Centro Comercial Casco<br />

Histórico <strong>de</strong> Viveiro, por las siguientes<br />

cantida<strong>de</strong>s: Carrozas, 1º 1.500<br />

euros; 2º 900, 3º 600. Comparsas:<br />

1º, 300 euros, 2º 200, 3º 100. Grupos:<br />

1º 400 euros, 2º 200, 3º 100.<br />

Parejas: 1º 140 euros, 2º 100, 3º 60.<br />

Individual: 1º 70 euros, 2º 50, 3º 30.<br />

Especial a la originalidad 120 euros.<br />

Especial al humor, 120 euros.<br />

Miércoles día 21. 12 horas recepcion<br />

<strong>de</strong> autorida<strong>de</strong>s en la Plaza. 17<br />

horas, velatorio. 21 horas Entierro <strong>de</strong><br />

la Sardina, Al finalizar, quema <strong>de</strong> la<br />

sardina y reparto <strong>de</strong> vino y bollos<br />

preñados a los participantes.<br />

Fernando Macías, 3-5 - 1.º C<br />

Tlf. 981 14 21 14<br />

15004 LA CORUÑA<br />

cd<strong>de</strong>ntaldrchao@terra.es<br />

www.<strong>de</strong>ntalchao.com<br />

OCASIÓN<br />

Piso <strong>de</strong> 114 m 2 - 4 Dormitorios + Salón<br />

Cocina 12 m 2 con Terraza<br />

Baño y Servicio - Terraza con vistas<br />

Garaje Opcional<br />

Teléfono, 678 114 179<br />

Preocupación <strong>de</strong>l comercio <strong>de</strong> Riba<strong>de</strong>o<br />

por los robos en establecimientos<br />

La Asociación <strong>de</strong> Comerciantes,<br />

Industriales, Servicios y Autónomos<br />

(Acisa) <strong>de</strong> Riba<strong>de</strong>o, <strong>de</strong>mandará una<br />

entrevista con el alcal<strong>de</strong> y la Guardia<br />

Civil, en don<strong>de</strong> expondrán su preocupación<br />

por los robos que se vienen<br />

sucediendo. En la madrugada <strong>de</strong>l<br />

pasado lunes fueron robados tres<br />

locales, <strong>de</strong> los que los ladrones<br />

pudieron llevarse unos 8.000 euros.<br />

Para el colectivo <strong>de</strong> Riba<strong>de</strong>o, esta<br />

situación ofrece una imagen <strong>de</strong> inseguridad<br />

y causa daños materiales en<br />

los comercios robados. El alcal<strong>de</strong><br />

Fernando Suárez pidió una reunión<br />

<strong>de</strong> la junta <strong>de</strong> seguridad.<br />

Alcoa dice que no preve recortes<br />

en la planta <strong>de</strong> San Ciprián. Alcoa<br />

aplicará medidas en las plantas <strong>de</strong><br />

aluminio primario <strong>de</strong> Coruña y<br />

Avilés, en don<strong>de</strong> este año habrá un<br />

recorte <strong>de</strong> la mitad <strong>de</strong> la producción,<br />

lo que lleva aparejado un Ere. Sin<br />

embargo en la <strong>de</strong> San Ciprián, Alcoa<br />

no prevee a corto plazo recortes y<br />

dicen que hay estabilidad. El actual<br />

director <strong>de</strong>l complejo <strong>de</strong> Alcoa en San<br />

Ciprián, Rubén Bartolomé, asume<br />

<strong>de</strong>s<strong>de</strong> primero <strong>de</strong> mes, también la<br />

dirección <strong>de</strong> las plantas <strong>de</strong> Coruña y<br />

Avilés.<br />

Lucía Sánchez Meitín presenta su<br />

libro en Xove. “Íntimo sen<strong>de</strong>ro <strong>de</strong><br />

magia” será presentado este domingo<br />

19, en el salón <strong>de</strong> actos <strong>de</strong>l Centro<br />

Cívico <strong>de</strong> Xove. Es el cuarto libro <strong>de</strong><br />

Lucía Sánchez Meitín, nacida en la<br />

parroquia xovense <strong>de</strong> Vilachá. Anteriormente<br />

publicó “A festa no aire.<br />

Tradición e lecer no Xove <strong>de</strong> antes”<br />

(2006), “De sol a sol. Un século <strong>de</strong><br />

traballo en Xove” (2010) y “Dulce<br />

camino espinoso” (2011).<br />

El campeonato <strong>de</strong> baristas <strong>de</strong> Foz<br />

entregó sus premios. Óscar <strong>de</strong>l Toro<br />

Santos, <strong>de</strong> Santiago, logró el primer<br />

premio, y Damián Seijas, <strong>de</strong> Chantada,<br />

y Adrián Fernán<strong>de</strong>z <strong>de</strong> Gijón,<br />

lograron los otros galardones. Este<br />

torneo anual, que organiza el IES <strong>de</strong><br />

Foz que dirige Nemesio Rodríguez, se<br />

ha convertido en una referencia en<br />

<strong>Galicia</strong> y en el norte peninsular, al<br />

que acu<strong>de</strong>n <strong>de</strong>stacados baristas profesionales.<br />

Aprobación <strong>de</strong>l Ere extintivo para<br />

la planta <strong>de</strong> Ecar <strong>de</strong> Mondoñedo.<br />

Por votación mayoritaria <strong>de</strong> los trabajadores,<br />

el comité <strong>de</strong> empresa y Finsa<br />

han llegado a un acuerdo para aprobar<br />

el Ere extintivo, que llevará al<br />

cierre a la planta <strong>de</strong> Ecar <strong>de</strong> Mondoñedo.<br />

El acuerdo contempla una<br />

in<strong>de</strong>mnización <strong>de</strong> 35 días por año,<br />

con un máximo <strong>de</strong> 21 mensualida<strong>de</strong>s<br />

y un tope <strong>de</strong> 38.000 euros por extinción<br />

<strong>de</strong> contrato. La empresa también<br />

reconocerá 15 días por quinquenio.<br />

Terminan la instalación <strong>de</strong> pantalanes<br />

en el puerto <strong>de</strong> Vicedo. El<br />

puerto <strong>de</strong>portivo <strong>de</strong> Vicedo tendrá<br />

colocados todos sus pantalanes a<br />

primero <strong>de</strong>l mes <strong>de</strong> marzo. La obra<br />

está prevista que la recepcione el<br />

ayuntamiento en el mes <strong>de</strong> abril,<br />

cuando esté completamente terminada,<br />

con la instalación <strong>de</strong> las canalizaciones<br />

<strong>de</strong> agua y energía eléctrica.<br />

Portos <strong>de</strong> <strong>Galicia</strong> asumió este proyecto<br />

con un coste <strong>de</strong> 523.444 euros.<br />

TABLON DE OFERTAS<br />

INMOBILIARIAS<br />

EN VIVEIRO<br />

APARTAMENTO 2 Hab.<br />

A ESTRENAR<br />

60.000 €<br />

Tlf. 620.343.073<br />

EN PLAYA DE AREA (Viveiro)<br />

FINCAS EDIFICABLES<br />

MAGNÍFICAS VISTAS<br />

CON PROYECTO<br />

Tlf. 620.343.073<br />

EN CELEIRO<br />

2 PAREADOS<br />

ESPECTACULARES VISTAS<br />

MAGNÍFICA UBICACIÓN<br />

Tlf. 620.343.073<br />

EN PLAYA DE COVAS<br />

SE VENDE CASA PARA<br />

RESTAURAR, AL LADO DE LA<br />

PLAYA<br />

Tlf. 620.343.073<br />

EN VIVEIRO<br />

ALQUILO<br />

ESTUDIOS EN EL CENTRO<br />

A ESTRENAR<br />

Tlf. 620.343.073<br />

EN VIVEIRO<br />

APARTAMENTO 1 Hab.<br />

A ESTRENAR<br />

50.000 €<br />

Tlf. 620.343.073<br />

EN VIVEIRO<br />

VENDEMOS ENTREPLANTA<br />

MUY BUENA UBICACIÓN<br />

PARA SU NEGOCIO<br />

Tlf. 620.343.073<br />

EN XUNQUEIRA-VIVEIRO<br />

SE VENDE APARTAMENTO<br />

CON GARAJE Y TRASTERO<br />

PRECIO NEGOCIABLE<br />

Tlf. 620.343.073


Página 4 HERALDO DE VIVERO 17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012<br />

CENTENARIO DE HERALDO DE VIVERO<br />

Dous gran<strong>de</strong>s procesos complementarios<br />

caracterizan a comunicación<br />

neste primeiro terzo do século<br />

XXI: o reforzamento da comunicación<br />

mundial e o reforzamento da comunicación<br />

local. Tódolos datos apuntan<br />

que local e mundial constitúen unha<br />

dobre e simultánea ten<strong>de</strong>ncia da<br />

comunicación. Aínda que a análise<br />

do sistema mediático precisa cada<br />

vez máis matizacións e maior profundida<strong>de</strong><br />

mediante estudios interdisciplinares,<br />

o punto <strong>de</strong> partida está no<br />

próximo, que ten outra cara, a da<br />

mundialización. Trátase <strong>de</strong> dous<br />

aspectos esencias dunha mesma<br />

realida<strong>de</strong>, a do fenómeno comunicativo.<br />

Non me refiro a dous niveis compartimentados,<br />

senón interconectados<br />

e interactivos. Estamos, pois, na<br />

era do mundial e do local, unha fase<br />

histórica na que o proceso <strong>de</strong> concentración<br />

económica dos últimos anos,<br />

especialmente a do último tercio do<br />

segundo milenio, mudou a relación<br />

entre os actores transfronteirizos e<br />

abriu novas perspectivas para o futuro,<br />

agora condicionadas polo escenario<br />

<strong>de</strong> crise económica.<br />

As tecnoloxías actuais, esas que se<br />

actualizan constantemente <strong>de</strong>s<strong>de</strong> hai<br />

máis <strong>de</strong> vinte anos, non só multiplicaron<br />

os espazos mundiais, senón<br />

tamén os locais. Trátase dunha nova<br />

realida<strong>de</strong> que <strong>de</strong>ben ter en conta os<br />

medios locais e <strong>de</strong> proximida<strong>de</strong>, on<strong>de</strong><br />

se enmarcan os comarcais, que queiran<br />

ter futuro. É dicir, os medios<br />

locais do futuro e con futuro, sexan<br />

impresos, audiovisuais ou multimedia,<br />

precisan elaborar estratexias que<br />

teñan en conta este novo escenario e<br />

os <strong>de</strong>safíos que se <strong>de</strong>buxan a medida<br />

que contamos anos do terceiro milenio.<br />

Cada vez hai unha maior interrelación<br />

entre local e mundial. En primeiro<br />

lugar, porque moitas cousas<br />

que se presentan como mundiais<br />

foron nun primeiro momento historias<br />

locais. En segundo lugar, porque<br />

as telecomunicacións botaron abaixo<br />

moitas barreiras. E, en terceiro lugar,<br />

porque a complexida<strong>de</strong> das socieda<strong>de</strong>s,<br />

<strong>de</strong>s<strong>de</strong> súa multiculturalida<strong>de</strong><br />

ata a súa mestizaxe, garante a diversida<strong>de</strong>.<br />

Nos últimos anos, as accións en<br />

contra das políticas centralizadas<br />

nos distintos estados e a prol do local<br />

e o rexional propiciaron a aparición<br />

<strong>de</strong> distintos movementos que, <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />

abaixo (<strong>de</strong>s<strong>de</strong> a base da dinamización<br />

sociocultural), contribuíron a recompoñer<br />

as fronteiras comunicativas.<br />

Factores <strong>de</strong> carácter antropolóxico,<br />

Eduardo Guijarro Alcañiz<br />

PSICÓLOGO<br />

CLINICO<br />

DIAGNÓSTICO Y TRATAMIENTO<br />

❃ DEPRESIÓN ❃ NEUROSIS ❃ STRESS ❃ ANSIEDAD ❃ ENURESIS<br />

❃ PROBLEMAS DE APRENDIZAJE ❃ ALTERACIONES DE LA CONDUCTA ❃ HIPNOSIS CLÍNICA<br />

c/ Lo<strong>de</strong>iro n.º 4, Entresuelo “A” (VIVEIRO)<br />

Consulta previa petición <strong>de</strong> hora - Teléfono: 982 562 652<br />

O próximo interesa<br />

Dibuxo feito por David Catá para o centenario <strong>de</strong> <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong><br />

político comercial e tecnolóxico favoreceron<br />

este proceso que parece dar<br />

respostas máis axeitadas ás necesida<strong>de</strong>s<br />

da socieda<strong>de</strong> actual.<br />

Estes movementos <strong>de</strong>s<strong>de</strong> abaixo,<br />

da man do local, contribuíron a<br />

reflectir con maior clarida<strong>de</strong> a complexida<strong>de</strong><br />

e diversida<strong>de</strong> dos mo<strong>de</strong>los<br />

que presenta este ámbito. Elementos<br />

territoriais, sociais, culturais ou <strong>de</strong><br />

comunida<strong>de</strong>, entre outros, aparecen<br />

interrelacionados con barrio, parroquia,<br />

municipio, comarca, cida<strong>de</strong>,<br />

rural ou urbano, por citar só algúns<br />

habituais no ámbito do Estado español.<br />

O resultado é unha gran diversida<strong>de</strong><br />

<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>los nos distintos<br />

marcos territoriais, pero cuns<br />

elementos comúns. Así en tódolos<br />

casos hai coinci<strong>de</strong>ncia á hora <strong>de</strong> referirse<br />

ó local como ese espazo máis<br />

próximo ós cidadáns.<br />

Deste xeito, po<strong>de</strong>mos dicir que o<br />

local, tamén neste escenario que facilitan<br />

os procesos <strong>de</strong> mundialización,<br />

segue evocando aquilo que se po<strong>de</strong><br />

ver, tocar, apren<strong>de</strong>r e, polo tanto, ser<br />

comprendido. Sen dúbida, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> os<br />

espazos locais é <strong>de</strong>s<strong>de</strong> on<strong>de</strong> se <strong>de</strong>finen<br />

os retos da vida diaria, on<strong>de</strong> se<br />

constrúe a personalida<strong>de</strong> social e<br />

on<strong>de</strong> se fai aprendizaxe social. Neste<br />

escenario <strong>de</strong> proximida<strong>de</strong>, privilexiado<br />

para a diversida<strong>de</strong> e a particulari-<br />

da<strong>de</strong>, é on<strong>de</strong> o social, o cultural e o<br />

político parecen reencontrarse <strong>de</strong><br />

xeito prioritario.<br />

De aí a necesida<strong>de</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>finir o local<br />

como un lugar da experiencia individual<br />

posible –próxima– no grao cero<br />

do que chamamos mediación; <strong>de</strong> aí a<br />

importancia da labor <strong>de</strong> mediación<br />

social dos distintos soportes, e <strong>de</strong> aí<br />

a importancia dos medios <strong>de</strong> comunicación<br />

en tanto que factores constitutivos<br />

e <strong>de</strong>finidores da i<strong>de</strong>ntida<strong>de</strong>.<br />

Cando falamos <strong>de</strong> comunicación<br />

local, falamos, pois, da mediación<br />

técnica nun lugar no que tamén é<br />

posible a comunicación non mediatizada<br />

ou interpersoal. Esta concepción<br />

supón o recoñecemento dunha<br />

gran diversida<strong>de</strong> no mundo local,<br />

pero tamén consi<strong>de</strong>ra ese espazo, o<br />

local, como un espazo indispensable<br />

para a participación en tanto que<br />

permite a difusión <strong>de</strong> información<br />

necesaria e útil para a acción.<br />

Eses espazos locais, a<strong>de</strong>mais,<br />

vense favorecidos polos factores<br />

tecnolóxicos e económicos, que fan<br />

posible unha información máis <strong>de</strong>scentralizada<br />

e permiten a participación<br />

no ámbito mundial.<br />

Para cumprir o seu papel neste<br />

novo escenario, a comunicación local<br />

precisa dunha ética particularmente<br />

viva, espontánea e medida. Non<br />

esquezamos que a información local<br />

per<strong>de</strong> a súa lexitimida<strong>de</strong> se está<br />

servida por editores ou periodistas<br />

corrompidos. Faise preciso, pois, un<br />

reforzamento da integrida<strong>de</strong> <strong>de</strong> xornalistas<br />

e editores.<br />

Aqueles medios que actúan nestes<br />

escenarios locais con responsabilida<strong>de</strong>,<br />

cando teñen raíces fondas e<br />

conseguen establecer mecanismos <strong>de</strong><br />

participación cidadá, contribúen a<br />

un mellor funcionamento das socieda<strong>de</strong>s<br />

<strong>de</strong>mocráticas e plurais, ao<br />

tempo que fornecen información <strong>de</strong><br />

utilida<strong>de</strong> para os cidadáns <strong>de</strong>sas<br />

comunida<strong>de</strong>s. Forman parte, entón,<br />

da re<strong>de</strong> <strong>de</strong> actores vitais para as<br />

socieda<strong>de</strong>s dos terceiro milenio.<br />

Cando un <strong>de</strong>ses medios cumpre<br />

cen anos, como agora é o caso <strong>de</strong><br />

<strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>, só po<strong>de</strong>mos felicitarnos<br />

e agardar que siga dando os<br />

pasos precisos para que cada día que<br />

pasa resulte máis útil para os veciños<br />

da comarca na que naceu e a que se<br />

<strong>de</strong>be. Moitas primaveras máis para<br />

<strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>.<br />

XOSÉ LÓPEZ<br />

Catedrático <strong>de</strong><br />

Xornalismo na<br />

Universida<strong>de</strong> <strong>de</strong> Santiago<br />

e xornalista.


17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012 HERALDO DE VIVERO Página 5<br />

Juan Donapetry Iribarnegaray, saco esta foto <strong>de</strong>l Cantón <strong>de</strong> abajo <strong>de</strong> la Plaza, en 1925.<br />

El viernes por la noche llovió copiosamente.<br />

Amaneció el sábado entoldado,<br />

un día ceniciento con una luz tenue que<br />

fue creciendo con la mañana. En el<br />

velador <strong>de</strong>l café <strong>de</strong> la plaza, el farmacéutico<br />

Varela leía ensimismado el<br />

nuevo periódico <strong>de</strong>fensor <strong>de</strong> los intereses<br />

<strong>de</strong>l partido judicial, <strong>de</strong> Viveiro y su<br />

comarca. Había salido <strong>de</strong> la imprenta<br />

un par <strong>de</strong> horas antes, olía todavía a<br />

ese aroma dulzón y viril <strong>de</strong> la tinta fresca.<br />

Su editor, el banquero, se acercó con<br />

Meirás a la mesa <strong>de</strong> mármol comentando<br />

la noticia <strong>de</strong> El Sol que daba cuenta<br />

<strong>de</strong> que en Southampon se disponían a<br />

botar un trasatlántico <strong>de</strong> lujo que era<br />

insumergible, el Titanic, se llamaba,<br />

que el diez <strong>de</strong> abril zarparía para Nueva<br />

York en su viaje inaugural.<br />

A Plá le interesaba mas la gesta <strong>de</strong>l<br />

capitán Scott que había llegado hacía<br />

un mes al polo, <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> haberlo<br />

alcanzado cinco semanas atrás el sueco<br />

Admunsen.<br />

Cuando Varela leyó en voz alta algunos<br />

párrafos <strong>de</strong>l editorial <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong><br />

los contertulios asintieron. Inmediatamente<br />

pidieron otros cafés esta vez a<br />

cuenta <strong>de</strong>l editor al que felicitaron<br />

entusiásticamente, pese a las discrepancias<br />

que la soterrada lucha política<br />

situaba a los interlocutores en posiciones<br />

<strong>de</strong> escasa unanimidad con las tesis<br />

mantenidas por el nuevo periódico.<br />

Viveiro era un pequeño pueblo construido<br />

como una ciudad a escala. Tenía<br />

teatros, luz eléctrica, traída <strong>de</strong> aguas,<br />

un malecón portuario, un puente sobre<br />

la ría, explotaba minas, exportaba<br />

merca<strong>de</strong>ría en los veleros <strong>de</strong> cabotaje,<br />

tenía un floreciente comercio, ferías<br />

gana<strong>de</strong>ras y festivas, una recoleta<br />

Semana Santa, dos parroquias intramuros,<br />

médicos y farmacéuticos, establecimientos<br />

<strong>de</strong> banca, maestros y<br />

abogados, juez, carabineros, gente<br />

principal y obreros <strong>de</strong> todos los gremios<br />

agrupados en una flamante sociedad<br />

cultural, marineros hábiles en las<br />

faenas <strong>de</strong> la mar, vates celebrados.<br />

Tenía imprenta que es una <strong>de</strong> las características<br />

que distinguen la cultura <strong>de</strong><br />

los pequeños y perdidos pueblos <strong>de</strong>l<br />

lejano norte español.<br />

Pasó un incontable caudal <strong>de</strong> agua<br />

por los ojos <strong>de</strong>l puente <strong>de</strong>s<strong>de</strong> aquel día,<br />

y hoy celebramos el centenario <strong>de</strong> este<br />

embajador <strong>de</strong> papel que trae y lleva las<br />

Tal día como hoy<br />

inquietu<strong>de</strong>s, las esperanzas y los anhelos,<br />

las noticias mínimas que pueblan<br />

la semana, a todos los <strong>de</strong>stinatarios<br />

que tienen a Viveiro en su personal<br />

código <strong>de</strong> barras.<br />

Las semanas se fueron sucediendo y<br />

en el año treinta y siete, la noticia <strong>de</strong> la<br />

primera plana era un manifiesto dando<br />

cuenta <strong>de</strong> que los redactores se<br />

marchaban a la guerra. No volverían y<br />

el <strong>Heraldo</strong> se quedó mudo hasta su<br />

reaparición en el año sesenta y tres por<br />

obra y gracia <strong>de</strong> Ramón Canosa que fue<br />

niño en su pueblo al que nunca <strong>de</strong>jó <strong>de</strong><br />

amar <strong>de</strong> una manera intensa y saudosa.<br />

No seré yo, que crecí en estas páginas,<br />

con este semanario, quien cuente<br />

la historia que como disciplina me es<br />

ajena, caben en estas líneas la gratitud,<br />

<strong>de</strong> un camino que hemos recorrido<br />

conjuntamente, la pasión insobornable,<br />

por Viveiro como santo y seña, y la<br />

<strong>de</strong>fensa, una vez más, como la divisa<br />

original, <strong>de</strong> mi compromiso con Viveiro<br />

y su comarca.<br />

Caben los párrafos escritos celebrando<br />

las fechas señaladas, los días gran<strong>de</strong>s<br />

<strong>de</strong> agosto, las anécdotas que fueron<br />

construyendo nuestro carácter colectivo,<br />

los recuerdos, obituarios que viven<br />

en el colo <strong>de</strong> los afectos, la tristeza y la<br />

alegría, las alegrías <strong>de</strong> los buenos días<br />

vividos.<br />

Cabe la canción y la risa, el llanto y el<br />

abrazo <strong>de</strong> bienvenida, caben todos los<br />

adioses <strong>de</strong> las <strong>de</strong>spedidas.<br />

Llevé el <strong>Heraldo</strong>, allí a don<strong>de</strong> he ido,<br />

doblado en un pliegue <strong>de</strong> mi corazón<br />

como quien lleva guardada en la memoria<br />

la carta <strong>de</strong> una novia. Es como un<br />

billete <strong>de</strong> ida y vuelta, <strong>de</strong> origen y <strong>de</strong>stino<br />

que aguardo llegue a mi hogar con el<br />

correo <strong>de</strong> los martes.<br />

Hoy nos vestimos, vestimos estas<br />

páginas, <strong>de</strong> etiqueta y saludamos a este<br />

abuelo <strong>de</strong> papel que antes fue el nieto<br />

<strong>de</strong> Canosa, y soplamos cien veces las<br />

velas <strong>de</strong> su cumpleaños.<br />

El viernes dieciséis <strong>de</strong> febrero, llovió<br />

por la noche. Des<strong>de</strong> la Can<strong>de</strong>laría no se<br />

había visto llover tanto. El año doce fue<br />

un año con poca agua.<br />

RAMÓN PERNAS<br />

En Madrid, comenzando<br />

febrero.<br />

Cien años <strong>de</strong>spués.<br />

CENTENARIO DE HERALDO DE VIVERO<br />

Un siglo <strong>de</strong> esfuerzo y pru<strong>de</strong>ncia<br />

El catálogo <strong>de</strong> publicaciones<br />

periódicas editadas en la provincia<br />

<strong>de</strong>s<strong>de</strong> 1811 (el pionero<br />

Boletín <strong>de</strong> campaña <strong>de</strong>l Estado<br />

Mayor <strong>de</strong>l sexto cuerpo <strong>de</strong>l<br />

Ejército) hasta el 1º <strong>de</strong> abril <strong>de</strong><br />

1939, final <strong>de</strong> la Guerra Civil,<br />

registra no menos <strong>de</strong> dos centenares<br />

<strong>de</strong> cabeceras, muchas <strong>de</strong><br />

ellas <strong>de</strong> presencia efímera, algunas<br />

limitadas a un solo número<br />

(El Automóvil <strong>de</strong> Foz, El Martillo<br />

<strong>de</strong> Sarria), muy pocas con sólida<br />

persistencia y solo cinco <strong>de</strong> soli<strong>de</strong>z<br />

centenaria. Ese quinteto<br />

excepcional y admirable continúa<br />

hoy entre nosotros. Lo constituyen<br />

el boletín oficial <strong>de</strong> la<br />

provincia, con ese o con otros<br />

nombres, que nació en 1834; el<br />

boletín eclesiástico <strong>de</strong> la diócesis<br />

<strong>de</strong> Mondoñedo, aparecido en<br />

1856; su homólogo <strong>de</strong> la circunscripción<br />

eclesiástica luguesa,<br />

tres años más joven; el diario<br />

El Progreso, que el próximo agosto<br />

cumplirá 104 años <strong>de</strong> vida, y<br />

el semanario <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>,<br />

que salió a la calle el 17 <strong>de</strong> febrero<br />

<strong>de</strong> 1912.<br />

A expensas <strong>de</strong> dilucidar <strong>de</strong>finitivamente<br />

si el título <strong>de</strong> primer<br />

periódico vivariense correspon<strong>de</strong><br />

en puridad a El Farol o a El Eco<br />

<strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>, cuestión ante la que<br />

nos <strong>de</strong>claramos legos y <strong>de</strong>jamos<br />

en manos <strong>de</strong> la laboriosa erudición<br />

local, conformémonos con<br />

constatar la gesta heroica que en<br />

la historia <strong>de</strong>l periodismo español<br />

supone mantener viva durante<br />

un siglo una misma cabecera,<br />

in<strong>de</strong>pendientemente <strong>de</strong> su<br />

periodicidad. De la envergadura<br />

<strong>de</strong> la gesta da i<strong>de</strong>a aproximada<br />

el recuerdo <strong>de</strong> El Liberal <strong>de</strong> don<br />

Miguel Moya, o <strong>de</strong> El Sol <strong>de</strong>l po<strong>de</strong>roso<br />

Urgoiti o <strong>de</strong> El Imparcial<br />

<strong>de</strong> los Gasset, incapaces, pese a<br />

su envergadura e influencia, <strong>de</strong><br />

alcanzar el medio siglo <strong>de</strong> permanencia<br />

entre los lectores.<br />

Si la vida <strong>de</strong> cualquier publicación<br />

periódica es inexplicable sin<br />

aludir a fatigas, estrecheces e<br />

ingratitu<strong>de</strong>s, mucho más dificultosa<br />

es aún la <strong>de</strong> las mo<strong>de</strong>stas<br />

cabeceras locales, para las que<br />

resulta imposible acce<strong>de</strong>r al<br />

sustancioso circuito <strong>de</strong> las<br />

ayudas institucionales y a quienes<br />

sistemáticamente se ignora<br />

en la nutricia hora <strong>de</strong> la adjudicación<br />

<strong>de</strong> campañas publicitarias.<br />

Ajenos a las subvenciones<br />

para la reconversión tecnológica<br />

y al margen <strong>de</strong> las famosas<br />

“ayudas para el papel prensa<br />

nacional”, semanarios como<br />

nuestro <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> tuvieron<br />

que cargar sobre sus espaldas,<br />

sin auxilio <strong>de</strong> cirineo alguno,<br />

con la pesada cruz <strong>de</strong> capear<br />

temporales <strong>de</strong> todo or<strong>de</strong>n. A sus<br />

exclusivas fuerzas corrieron los<br />

salarios <strong>de</strong> operarios, los gastos<br />

corrientes, la renovación <strong>de</strong> material<br />

y “la diaria hipoteca <strong>de</strong><br />

plomo, tinta y papel”, como se<br />

lamentaba don Pío Baroja al<br />

hablar <strong>de</strong> El Globo, <strong>de</strong>l que había<br />

sido corresponsal mal pagado.<br />

Hoy como ayer, hay muchas<br />

gabelas <strong>de</strong>trás <strong>de</strong> cada número<br />

<strong>de</strong> cualquier humil<strong>de</strong> semanario<br />

local, porque mientras las gran<strong>de</strong>s<br />

empresas periodísticas se<br />

bastan a sí mismas para salir<br />

airosas en sus choques con el<br />

recio po<strong>de</strong>r fáctico, público o<br />

privado, sus ínfimas colegas municipales<br />

o comarcales (todo lo<br />

más, comarcales) se las ven y se<br />

las <strong>de</strong>sean para evitar el roce<br />

con el vecino <strong>de</strong> al lado, el enfado<br />

<strong>de</strong>l amigo <strong>de</strong> todos los días, el<br />

<strong>de</strong>scontento <strong>de</strong>l pequeño anunciante,<br />

las amenazas <strong>de</strong> bajas en<br />

las suscripciones, la furia <strong>de</strong>l<br />

alcal<strong>de</strong>, la indignación <strong>de</strong>l cura;<br />

la enemistad, las solicitu<strong>de</strong>s y<br />

los caprichos, en fin, <strong>de</strong> unos y<br />

<strong>de</strong> otros. Para sacar a la calle un<br />

pequeño semanario local hacen<br />

falta, tanto como vocación y<br />

constancia, habilidad y mano<br />

izquierda. Dedicada a los editores<br />

<strong>de</strong> estas pequeñas joyas <strong>de</strong>l<br />

periodismo español parece<br />

hecha ex profeso la recomendación,<br />

tantas veces prescripta a<br />

los políticos, <strong>de</strong> <strong>de</strong>sayunarse cada<br />

mañana con un sapo.<br />

Quizá por eso, por la necesidad<br />

<strong>de</strong> aten<strong>de</strong>r tantos y tantos<br />

compromisos y <strong>de</strong> evitar tanta y<br />

tanta susceptibilidad, llegar a<br />

escribir en un semanario local<br />

es, contrariamente a lo que suele<br />

pensarse, tarea muy difícil.<br />

Jules Vallés, el maestro <strong>de</strong>l realismo<br />

francés, <strong>de</strong>cía que, <strong>de</strong><br />

entre toda su grandiosa obra<br />

literaria, sólo se sentía orgulloso<br />

<strong>de</strong> dos líneas anónimas: las que<br />

había puesto en un panfleto<br />

subversivo cuando los airados<br />

días <strong>de</strong> la Comuna. Y Julio<br />

Camba, <strong>de</strong> cuya muerte se cumplen<br />

ahora cincuenta años, solía<br />

respon<strong>de</strong>r a quienes le reprochaban<br />

el que no conservase sus<br />

celebradas columnas, que solo<br />

lamentaba no haber guardado<br />

las que había escrito para El<br />

Rebel<strong>de</strong>, aquel semanario anarquista<br />

que llameaba por cada<br />

til<strong>de</strong>.<br />

Creo que con lo dicho quedará<br />

constancia <strong>de</strong>l agra<strong>de</strong>cimiento<br />

que siento hacia <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong><br />

<strong>Vivero</strong> al haberme hecho el<br />

honor <strong>de</strong> invitarme a participar<br />

en la fiesta <strong>de</strong> su centenario.<br />

JUAN SOTO<br />

Cronista Oficial <strong>de</strong><br />

la Provincia


Página 6 HERALDO DE VIVERO 17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012<br />

CENTENARIO DE HERALDO DE VIVERO<br />

A xénese e nacemento do semanario “El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>”<br />

PÓRTICO<br />

Fai uns anos temos escrito longamente<br />

do tardío nacemento, en 1877,<br />

da imprenta en Viveiro e sobre o<br />

inicio da prensa local a través das<br />

primeiras publicacións periódicas El<br />

Farol (1886), El Eco <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> (1888-<br />

1908), El Vivariense, primeira época<br />

(1890-1898) e Nueva Brisa (1899).<br />

Nesta ocasión, coincidindo co centenario<br />

da publicación <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong><br />

<strong>Vivero</strong> (1912-2012), imos falar da<br />

xénese e <strong>de</strong>senrolo inicial <strong>de</strong>ste<br />

semanario tan significativo como<br />

relevante <strong>de</strong>ntro do contexto social<br />

viveirés. Dadas as dificulta<strong>de</strong>s que<br />

produce a análise das diferentes interaccións<br />

e claves internas locais,<br />

vémonos na necesida<strong>de</strong> <strong>de</strong> explicar<br />

do xeito máis sucintamente posible o<br />

contexto sociopolítico da época, para<br />

tratar <strong>de</strong> esclarecer a evolución da<br />

prensa local viveiresa do primeiro<br />

<strong>de</strong>cenio do século XX en relación co<br />

<strong>Heraldo</strong>.<br />

Non se enten<strong>de</strong>ría o nacemento das<br />

distintas cabeceiras xornalísticas<br />

viveiresas, sen ter presente o compoñente<br />

político das mesmas, pois dos<br />

preto <strong>de</strong> corenta semanarios e revistas<br />

editados na nosa vila, tan só a<br />

revista ilustrada El I<strong>de</strong>al vivariense<br />

(1923) po<strong>de</strong> ser consi<strong>de</strong>rada como<br />

exclusivamente literaria e exenta <strong>de</strong><br />

calquera finalida<strong>de</strong> ou matiz político,<br />

mentres que todas as <strong>de</strong>mais publicacións<br />

servirían principalmente como<br />

“organillos políticos” das diferentes<br />

ten<strong>de</strong>ncias ou faccións i<strong>de</strong>olóxicas<br />

con presenza na localida<strong>de</strong>. Así<br />

temos prensa que se <strong>de</strong>fine abertamente<br />

monárquica, liberal, conservadora,<br />

republicana, obreirista ou<br />

socialista, e outra que non se <strong>de</strong>fine,<br />

máis amosa algunha das orientacións<br />

anteriores ou mistura varias,<br />

incluída a i<strong>de</strong>oloxía tradicionalista,<br />

en distintas épocas.<br />

A finalida<strong>de</strong> común <strong>de</strong> todas estas<br />

i<strong>de</strong>oloxías, con maior ou menor<br />

presenza institucional sería a aspiración<br />

<strong>de</strong> facerse co goberno municipal<br />

para logo tentar “colocar” a un <strong>de</strong>putado<br />

afín nas Cortes do Estado. Pese<br />

ao marcado carácter proselitista da<br />

prensa local é <strong>de</strong> xustiza recoñecer o<br />

importante rol que sempre xogaron<br />

estas humil<strong>de</strong>s publicacións que,<br />

aínda na actualida<strong>de</strong> continúan a<br />

seren como unha radiografía da<br />

socieda<strong>de</strong> do seu tempo e unha fonte<br />

inesgotable <strong>de</strong> coñecementos para a<br />

análise permanente da socieda<strong>de</strong><br />

contemporánea.<br />

A<strong>de</strong>mais das relevantes funcións<br />

que exerceu e exerce a prensa local,<br />

tampouco <strong>de</strong>bemos esquecer a súa<br />

gran<strong>de</strong> importancia como fomentadora<br />

<strong>de</strong> novos escritores que fixeron a<br />

súa saída ao mundo das letras a<br />

través <strong>de</strong>la; pensemos por exemplo<br />

en personaxes tan representativos a<br />

nivel galego ou lugués como Vicente<br />

Risco (La Centuria-Ourense), Castelao<br />

(El Barbero Municipal-Rianxo), Os<br />

irmáns Villar Ponte (Nueva Brisa-<br />

Viveiro), Noriega Varela (El Baluarte<br />

<strong>de</strong> <strong>Galicia</strong>-Mondoñedo) ou Ramón<br />

No centenario da súa fundación (1912-2012)<br />

Canosa, Lois Tobío e Leal Insua, a<br />

través das páxinas <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong><br />

<strong>Vivero</strong> entre tantos outros.<br />

A PRENSA LOCAL E O CONTEXTO<br />

SOCIOPOLÍTICO PREVIO<br />

AO NACEMENTO DEL<br />

HERALDO DE VIVERO<br />

As cabeceiras máis referencias da<br />

prensa local viveiresa, nacen todas<br />

durante a <strong>de</strong>nominada Restauración<br />

borbónica, que abranguería o período<br />

<strong>de</strong> tempo comprendido entre 1875 e<br />

1931. Ao abeiro da Lei <strong>de</strong> Policía e<br />

Imprenta <strong>de</strong> 1883 e da Lei <strong>de</strong> Asociacións<br />

<strong>de</strong> 1887, que mantiveron a<br />

súa vixencia durante moitos anos,<br />

consagrouse en España o mo<strong>de</strong>lo<br />

liberal <strong>de</strong> corte represivo, dirixido por<br />

Cánovas, un mo<strong>de</strong>lo político totalmente<br />

dominado polo turnismo entre<br />

as diferentes ban<strong>de</strong>rías liberais e<br />

conservadoras. A nivel local os banqueiros<br />

Francisco Ramón López, e<br />

logo o seu fillo Benigno López Muñoz,<br />

serían <strong>de</strong>n<strong>de</strong> as décadas finais do<br />

século XIX os gran<strong>de</strong>s lí<strong>de</strong>res do<br />

partido liberal dinástico viveirés,<br />

fronte a Bartolomé Basanta Miranda<br />

e o seu xenro Ramón Rebellón Zubiri,<br />

que eran os lí<strong>de</strong>res do partido conservador.<br />

Evi<strong>de</strong>ntemente, o partido liberal<br />

que actuaba coaligado cos republicanos<br />

centralistas <strong>de</strong> Freixo tiñan<br />

como órgano <strong>de</strong> prensa ao semanario<br />

El Vivariense, primeira época (1890-<br />

1898), mentres que os conservadores<br />

dispuñan como órgano propagandístico<br />

do semanario El Eco <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong><br />

(1888-1909).<br />

Durante o último <strong>de</strong>cenio do século<br />

XIX o distrito electoral <strong>de</strong> Viveiro veu<br />

funcionando como un distrito alternante,<br />

entre os liberais e os conservadores,<br />

saíndo elixidos os <strong>de</strong>putados<br />

en Cortes, en virtu<strong>de</strong> do turno<br />

político a nivel <strong>de</strong> Estado.<br />

Porén, a partir <strong>de</strong> 1901 o distrito<br />

electoral <strong>de</strong> Viveiro <strong>de</strong>ixou <strong>de</strong> ser<br />

alternante para se converter nun<br />

distrito “enfeudado”, é dicir, controlado<br />

totalmente polos liberais <strong>de</strong> don<br />

Benigno López. O feito <strong>de</strong> elixiren<br />

sempre a un candidato liberal<br />

(Eleuterio Delgado Martín, Vicente<br />

Martínez Ban<strong>de</strong> ou Wenceslao<br />

Delgado García), dos <strong>de</strong>nominados<br />

“cuneiros” por non ter ningún tipo <strong>de</strong><br />

vínculo persoal ou familiar coa localida<strong>de</strong>,<br />

<strong>de</strong>u lugar en 1906 á ruptura da<br />

tradicional coalición progresista<br />

entre liberais e republicanos, pasando<br />

estes últimos a coligarse en adiante<br />

cos conservadores e a facción liberal<br />

“monterista”. Por este motivo<br />

volvería a imprentarse El Vivariense<br />

segunda época (1906-1911), iso sí,<br />

agora baixo a dirección exclusiva <strong>de</strong><br />

Ramón Díaz Freixo e José Pla e sen a<br />

participación dos antigos aliados<br />

liberais dirixidos por López Muñoz.<br />

Estes, pese a <strong>de</strong>tentar o dominio político<br />

no distrito <strong>de</strong> Viveiro e ao non<br />

dispuñer <strong>de</strong> ningún órgano <strong>de</strong> prensa<br />

<strong>de</strong>n<strong>de</strong> 1898, víronse na necesida<strong>de</strong><br />

<strong>de</strong> facer agora o “entrismo” no<br />

semanario El Eco <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>, labor que<br />

lles resultou do máis doado grazas á<br />

Benigno López Muñoz, fundador e<br />

propietario <strong>de</strong> “El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>”<br />

axuda do seu director, o carlista<br />

Jesús Noya González, quen <strong>de</strong>cidira<br />

apoiar ao candidato liberal Eleuterio<br />

Delgado.<br />

Finalmente, El Eco <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> <strong>de</strong>saparecerá<br />

o 26 <strong>de</strong> <strong>de</strong>cembro <strong>de</strong> 1908,<br />

sendo substituído por La Voz <strong>de</strong><br />

<strong>Vivero</strong> (1909-1911), semanario que<br />

ao igual que o seu antecesor tamén<br />

se editaba na imprenta Botino e estaba<br />

dirixido polo avogado liberal e<br />

futuro alcal<strong>de</strong> Pedro Pérez Barreiro.<br />

O novo órgano oficioso dos liberais <strong>de</strong><br />

López Muñoz que apoiaban ao agora<br />

<strong>de</strong>putado en Cortes Marqués <strong>de</strong><br />

Báyamo, <strong>de</strong>saparecería en <strong>de</strong>cembro<br />

<strong>de</strong> 1911, ao igual que El Vivariense,<br />

por mor dos sucesos luctuosos acaecidos<br />

na praza maior <strong>de</strong> Viveiro, o día<br />

5 <strong>de</strong> novembro, durante a proclamación<br />

<strong>de</strong> candidatos electorais realizada<br />

no Concello.<br />

A gravida<strong>de</strong> dos sucesos que remataron<br />

cun tiroteo entre as faccións<br />

rivais e coa morte dunha muller <strong>de</strong><br />

Cabanas que estaba ven<strong>de</strong>ndo queixos<br />

na praza, así como con varios<br />

feridos por arma <strong>de</strong> fogo e diversas<br />

<strong>de</strong>tencións dos conten<strong>de</strong>ntes, motivaron<br />

o silencio obrigado dos órganos<br />

propagandísticos durante un certo<br />

tempo.<br />

De tal xeito que o novo ano <strong>de</strong> 1912<br />

comezou sen que se publicase ningún<br />

periódico local, pois suspenso El<br />

Vivariense por unha temporada e<br />

morta La Voz <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> por falla <strong>de</strong><br />

suscriptores, habería que agardar á<br />

reaparición <strong>de</strong> El Vivariense e á<br />

fundación dun novo semanario que<br />

levaría por nome El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong><br />

<strong>Vivero</strong>.<br />

A FUNDACIÓN DA IMPRENTA<br />

DE BENIGNO LÓPEZ MUÑOZ<br />

OU DO HERALDO<br />

O nacemento do <strong>Heraldo</strong> tivo moito<br />

que ver coa reorganización da facción<br />

liberal dirixida por Benigno López,<br />

logo do fracaso que supuxo para eles<br />

a elección durante a lexislatura <strong>de</strong><br />

1910-1914 do seu candidato, o<br />

“cuneiro” Miguel Tacón Cal<strong>de</strong>rón,<br />

“Marqués <strong>de</strong> Báyamo”. Foi este unha<br />

personaxe que non tivo nunca a máis<br />

mínima relación co distrito viveirés e<br />

que amosou un continuado <strong>de</strong>sleixo<br />

cara aos seus propios electores,<br />

chegando incluso a achegarse aos<br />

dirixentes da coalición rival. Ante<br />

esta tesitura non resulta estraño que<br />

os seguidores <strong>de</strong> López Muñoz buscaran<br />

un novo candidato para substituílo<br />

nas novas eleccións <strong>de</strong> 1914. O<br />

elixido foi o <strong>de</strong>putado por un dos<br />

distritos <strong>de</strong> Lugo, José Soto Reguera.<br />

Este, logo <strong>de</strong> acadar a representación<br />

do noso distrito electoral en 1914,<br />

enfeudouse nel e representounos ata<br />

os tempos da Dictadura <strong>de</strong> Primo <strong>de</strong><br />

Rivera, en 1923.<br />

Sen dúbida, a necesaria campaña<br />

para popularizar ao futuro <strong>de</strong>putado<br />

precisaba dun amplo aparello publicitario,<br />

no que resultaba pouco menos<br />

que imprescindible a utilización<br />

dun órgano <strong>de</strong> prensa. A oportunida<strong>de</strong><br />

<strong>de</strong> contar con imprenta propia<br />

produciuse inmediatamente <strong>de</strong>spois<br />

da <strong>de</strong>saparición <strong>de</strong>finitiva <strong>de</strong> La Voz<br />

<strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> e a coinci<strong>de</strong>ncia do peche<br />

da imprenta Botino, por mor do traslado<br />

do seu rexente Teodoro Ignacio<br />

Botino Gayoso, a Tampa, nos<br />

Estados Unidos. Esta situación<br />

animou a Benigno López, quen <strong>de</strong>cidiuse<br />

por mercar a maquinaria e o<br />

material tipográfico do antigo prelo,<br />

que consistiu principalmente nunha<br />

máquina plana marca Phoenix,<br />

importada <strong>de</strong> Alemaña, unha minerva<br />

Liberty, unha prensa e algúns<br />

aparellos menores. Máis tar<strong>de</strong><br />

mercoulle tamén a un tal Lamigueiro<br />

da Coruña, outra máquina plana,<br />

ocogravados e distintos tipos <strong>de</strong><br />

caixas <strong>de</strong> letras tipográficas. Con este<br />

material e coa contratación como<br />

rexente da imprenta do tipógrafo<br />

socialista coruñés Esteban<br />

Fernán<strong>de</strong>z Temprano, axiña comezarían<br />

cos preparativos para a posta en<br />

marcha <strong>de</strong> El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>.<br />

A redacción, administración e obradoiros<br />

da nova imprenta, situada no<br />

número 12 da rúa Pastor Díaz, nos<br />

baixos da <strong>de</strong>nominada Casa dos<br />

Leóns, propieda<strong>de</strong> <strong>de</strong> Benigno López,<br />

contaba cunha experimentada equipa<br />

formada a<strong>de</strong>mais <strong>de</strong> Temprano<br />

polos tipógrafos e caixistas Antonio<br />

Díaz Vale, Vicente Parapar Núñez,<br />

José Cervo Lois e José Raimundo<br />

Navarro Alonso, a<strong>de</strong>mais do empregado<br />

da casa <strong>de</strong> banca José López<br />

Martínez que era o encargado cando<br />

fallaba a enerxía <strong>de</strong> mover manualmente<br />

a roda da máquina plana para<br />

que o <strong>Heraldo</strong> non faltase a súa cita<br />

(Pasa á páxina 7)


17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012 HERALDO DE VIVERO Página 7<br />

(Ven da páxina 6)<br />

CENTENARIO DE HERALDO DE VIVERO<br />

A xénese e nacemento do semanario “El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>”<br />

semanal. Das labores administrativas<br />

encargaríase o tamén empregado<br />

da casa <strong>de</strong> banca “B. López”, o coruñés<br />

José López Arístegui.<br />

Unha vez realizados todos os preparativos<br />

necesarios para principiar a<br />

edición, o día 10 <strong>de</strong> febreiro solicitouse<br />

ante o Alcal<strong>de</strong> da localida<strong>de</strong>, o<br />

tamén liberal Pedro Pérez Barreiro, a<br />

autorización pertinente para comezar<br />

a publicar El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> á<br />

semana seguinte. Xunto coa solicitu<strong>de</strong><br />

<strong>de</strong> publicación do <strong>Heraldo</strong> tamén<br />

se fixo a do semanario ortigueirés La<br />

Opinión, que se editaría nos mesmos<br />

talleres, baixo a dirección do caixista<br />

Antonio Díaz Vale. O semanario das<br />

terras do Condado publicaríase en<br />

Viveiro ata o número 20, correspon<strong>de</strong>nte<br />

ao 11 <strong>de</strong> xullo <strong>de</strong> 1912.<br />

Entre os obxectivos que fixou a<br />

dirección e redacción do <strong>Heraldo</strong>,<br />

a<strong>de</strong>mais <strong>de</strong> asegurarse moito da<br />

parte informativa, configurando<br />

unha ampla re<strong>de</strong> <strong>de</strong> colaboradores e<br />

correspon<strong>de</strong>ntes, <strong>de</strong>stacaban dous<br />

aspectos que conforman a esencia<br />

mesma do semanario. Por unha<br />

banda, como xa dixemos, a <strong>de</strong>fensa<br />

acérrima <strong>de</strong> Soto Reguera, exaltando<br />

constantemente todos os seus logros<br />

ou actuacións políticas e por outra o<br />

esforzo permanente para facer chegar<br />

o <strong>Heraldo</strong> aos emigrantes viveireses<br />

<strong>de</strong> alén mar. Evi<strong>de</strong>ntemente, este<br />

obxectivo, xunto coa parte publicitaria,<br />

tiña moito <strong>de</strong> interesado pois<br />

buscaba claramente o mantemento<br />

económico do semanario.<br />

Non <strong>de</strong>bemos esquecer a importancia<br />

económica que tivo nestes anos o<br />

mundo da diáspora para toda a prensa<br />

local, pois a <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> novas da<br />

terra era algo moi usual e quen<br />

mellor podía cubrila eran precisamente<br />

as distintas cabeceiras da<br />

prensa máis próxima. Por outra<br />

banda, nestes anos as relacións<br />

aínda se intensificaron moito máis<br />

coa creación en Arxentina e Cuba das<br />

socieda<strong>de</strong>s <strong>de</strong> Instrucción <strong>de</strong> orixe<br />

viveirés Centro Vivariense (Buenos<br />

Aires, 1908), Centro Hijos <strong>de</strong>l Partido<br />

<strong>Vivero</strong> (Buenos Aires, 1909) e <strong>Vivero</strong><br />

y su Comarca (La Habana, 1910). O<br />

fenómeno motivou a criación dunha<br />

ampla re<strong>de</strong> <strong>de</strong> correspon<strong>de</strong>ntes e<br />

mesmo administradores do semanario<br />

en terras americanas. As estreitas<br />

relacións coa numerosa colonia <strong>de</strong><br />

suspcritores emigrantes obrigaban á<br />

correspon<strong>de</strong>ncia por parte do<br />

<strong>Heraldo</strong> a inserir nas súas páxinas<br />

todo tipo <strong>de</strong> artigos relacionados coa<br />

emigración e sobre todo coa importante<br />

labor socio-educativo das socieda<strong>de</strong>s<br />

anteditas. Moitas foron, igualmente,<br />

as interaccións e influencias<br />

mutuas entre as revistas cubanas e<br />

arxentinas co <strong>Heraldo</strong> e <strong>de</strong>máis prensa<br />

viveiresa, <strong>de</strong>n<strong>de</strong> o punto <strong>de</strong> vista<br />

xornalístico, publicitario-comercial,<br />

político ou agrario, entre outras.<br />

Proba do que estamos a manifestar<br />

é a seguinte cita, extractada da revista<br />

mensual <strong>Vivero</strong> en Cuba, órgano<br />

da Sociedad <strong>Vivero</strong> y su Comarca,<br />

correspon<strong>de</strong>nte ao mes <strong>de</strong> febreiro <strong>de</strong><br />

1912, previa á fundación do <strong>Heraldo</strong>:<br />

“El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>. Con este título<br />

pronto verá la luz en <strong>Vivero</strong> un<br />

periódico semanario, cuyo programa<br />

será <strong>de</strong>fen<strong>de</strong>r y procurar el progreso<br />

<strong>de</strong> nuestro distrito.<br />

“Publicará noticias <strong>de</strong> todas las<br />

parroquias que lo forman, las que nos<br />

serán <strong>de</strong> gran utilidad para nuestra<br />

revista, pues sin duda esta sección y<br />

los asuntos <strong>de</strong> nuestra sociedad, es lo<br />

que con más gusto leen nuestros<br />

socios y suscriptores.<br />

“Mucho le estimaremos al nuevo<br />

Colega, lo adornen con fotograbados<br />

<strong>de</strong> nuestra incomparable campiña,<br />

este arte hoy tan popularizado, le<br />

daría gran importancia, y señalaría<br />

su introducción en “<strong>Vivero</strong>” un paso<br />

<strong>de</strong> avance en la senda <strong>de</strong>l progreso,<br />

que nadie se la discutiría al<br />

“<strong>Heraldo</strong>”, y que nos produciría la<br />

oportunidad <strong>de</strong> reproducirlas.”<br />

AS CARACTERÍSTICAS<br />

TIPOGRÁFICAS.<br />

O primeiro número <strong>de</strong> El <strong>Heraldo</strong><br />

<strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> saíu á rúa o 17 <strong>de</strong> febreiro<br />

<strong>de</strong> 1912, publicándose os sábados,<br />

cun formato tamaño sabana <strong>de</strong> 35<br />

por 52 centímetros e unha mancha<br />

<strong>de</strong> 110 por 70 cíceros a 5 columnas<br />

<strong>de</strong> 13 cíceros cada unha, empregando<br />

os tipos <strong>de</strong> letra dos corpos 8, 10<br />

e 12. No subtítulo <strong>de</strong>finíase como<br />

“Periódico <strong>de</strong>fensor <strong>de</strong> los intereses<br />

<strong>de</strong>l distrito”, algo lóxico tendo en<br />

conta a cuestión electoral por distritos<br />

da época. Sobre a cabeceira, á<br />

esquerda, figuraba o ano e o número,<br />

reservándose a parte <strong>de</strong>reita para a<br />

data <strong>de</strong> publicación. Debaixo situábanse<br />

os prezos <strong>de</strong> venta do número<br />

solto a 15 céntimos e máis abaixo o<br />

das suscripcións variables segundo a<br />

temporalida<strong>de</strong> ou <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ndo así<br />

mesmo do <strong>de</strong>stinatario local, estatal<br />

ou do estranxeiro.<br />

No editorial do primeiro número, El<br />

<strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> fai unha clara<br />

<strong>de</strong>claración <strong>de</strong> intencións tratando<br />

<strong>de</strong> alonxarse das eternas disputas<br />

que tanto ensombrecían a toda a<br />

prensa local, tan extremadamente<br />

partidaria:<br />

“Ha mucho tiempo viene sintiéndose<br />

en <strong>Vivero</strong> la falta <strong>de</strong> un periódico,<br />

serio, imparcial y respetuoso con<br />

todos, que labore con honra<strong>de</strong>z y<br />

eficacia por la prosperidad <strong>de</strong>l distrito,<br />

dirigiendo la opinión pública y<br />

encauzando la actividad colectiva, en<br />

Publicida<strong>de</strong> no primeiro número do <strong>Heraldo</strong><br />

sus variados aspectos, por los amplios<br />

<strong>de</strong>rroteros <strong>de</strong> la vida mo<strong>de</strong>rna.<br />

“La política local, preñada <strong>de</strong> ruines<br />

pasiones, parece haber encallecido la<br />

conciencia ciudadana <strong>de</strong> los vivarienses,<br />

sustituyendo en ella el santo<br />

amor al i<strong>de</strong>al por el odio implacable al<br />

adversario; y sabido es que los<br />

pueblos sin i<strong>de</strong>al son pueblos débiles,<br />

fatalmente pre<strong>de</strong>stinados al fracaso y<br />

la ruina.”<br />

Den<strong>de</strong> o semanario tamén manifestaban<br />

a obrigada “in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong><br />

sus juícios” e a necesida<strong>de</strong> <strong>de</strong> “revelarse,<br />

por instinto <strong>de</strong> conservación y<br />

hasta por propia dignidad, contra la<br />

egolatria ambiente, ahogando los<br />

personalismos y trabajando con firme<br />

convicción por el imperio <strong>de</strong>l bien, <strong>de</strong><br />

la verdad y <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho.”<br />

En canto á distribución do espazo o<br />

semanario apenas se diferenciaba<br />

dos mo<strong>de</strong>los tradicionais da prensa<br />

viveiresa, tanto no tamaño como na<br />

estruturación. Así a primeira páxina<br />

reservábase para o editorial, a información<br />

das socieda<strong>de</strong>s galegas <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />

A Habana, as colaboracións poéticas<br />

e artigos <strong>de</strong> todo tipo ou, mesmo,<br />

<strong>de</strong>terminadas esquelas, continuando<br />

na segunda con outras seccións<br />

como “Charlas Inocentes”, “Vida Municipal”,<br />

“Madrid-<strong>Vivero</strong>. Croniquilla”,<br />

“Boletín Agrícola”, crónicas das<br />

diferentes festivida<strong>de</strong>s do ano, teatro,<br />

bandos e cartas abertas, etc. Na<br />

terceira, baixo o epígrafe “Sección <strong>de</strong><br />

Noticias”, inclúense diversas novas<br />

das personaxes e aconteceres locais,<br />

a<strong>de</strong>mais dunha serie <strong>de</strong> novas enviadas<br />

polos correspon<strong>de</strong>ntes do Partido<br />

Xudicial (Muras, Ourol, Riobarba,<br />

Xove, e Cervo), tamén se reseñan os<br />

movementos <strong>de</strong>mográficos da poboación<br />

cos natalicios, matrimonios e<br />

<strong>de</strong>funcións, os viaxeiros, as entradas<br />

e saídas <strong>de</strong> buques, o boletín meteorolóxico,<br />

vida relixiosa ou, mesmo,<br />

unha sección <strong>de</strong> pasatempos.<br />

A última páxina reservábase exclusivamente<br />

para os anuncios máis<br />

gran<strong>de</strong>s <strong>de</strong> publicida<strong>de</strong> que tiñan<br />

unha tarifa <strong>de</strong> 5 céntimos líña,<br />

mentres que na segunda e terceira<br />

plana os prezos por liña eran <strong>de</strong> 20 e<br />

10 céntimos respectivamente. Na<br />

terceira plana eran bastante habituais<br />

os avisos e o que hoxe <strong>de</strong>nominaríamos<br />

como anuncios por pala-<br />

bras. Sen dúbida algunha, o atractivo<br />

mundo da publicida<strong>de</strong> na prensa<br />

local daríanos para falar longamente,<br />

pero o momento e o espazo non o<br />

permite.<br />

COLABORADORES<br />

E CORRESPONDENTES.<br />

Capítulo aparte, merecerían igualmente<br />

os centos <strong>de</strong> colaboradores do<br />

<strong>Heraldo</strong> na súas distintas épocas<br />

pero, polos motivos anteditos, tan só<br />

imos facer mención dos máis salientables<br />

durante os primeiros anos da<br />

fundación. Entre eles están Pedro<br />

Pérez Barreiro, Esteban Fernán<strong>de</strong>z<br />

Temprano, Pedro Manuel Trobo, José<br />

Pérez Vigo, Luis Tobío Campos, Justo<br />

Nuñez Rodriguez (“Gonzalo”), Fernando<br />

Pérez Barreiro (“Demetrio<br />

Zenón”), Leoncio López <strong>de</strong> las Casas<br />

(L.L), Francisco García, Ramón Canosa,<br />

Justo Taladrid Catá, Tomás<br />

Ramos Riguera, Agustín Sancho,<br />

José Rodríguez Fenan<strong>de</strong>z (“El mago<br />

<strong>de</strong>l arenal”), Jose Maria Riguera<br />

Montero (Ramón Erotiguer), Manuel<br />

Fernan<strong>de</strong>z (Manuel <strong>de</strong> Eduardo), Gerardo<br />

Fanego Losada, Manuel Insua<br />

Santos (M.I.S.), Vicente Durán Carballés,<br />

Enrique Casal García, Manuel<br />

Antonio Mén<strong>de</strong>z, Enrique Correa,<br />

Joaquín López Aristegui, José Pérez<br />

Barreiro (XyZ)…<br />

Outro tanto aconte cos correspon<strong>de</strong>ntes<br />

nas parroquias do distrito, en<br />

Madrid (F. Palmeiro e J.R. Sixto), en<br />

Cuba (Vicente Otero Cao e A. Infante),<br />

en Montevi<strong>de</strong>o (Servando Blanco)<br />

e toda unha re<strong>de</strong> <strong>de</strong> colaboradores<br />

“galego-americanos” como Salustiano<br />

González, Luis Fernán<strong>de</strong>z, Jesús Lorenzo<br />

Díaz, Francisco Almoina “Segismundo,<br />

José María Cabada, Antonio<br />

Pernas Corral, Luis Piñeiro…<br />

Moitas foron igualmente as polémicas<br />

semanais acontecidas entre o<br />

<strong>Heraldo</strong> e outros semanarios da<br />

competencia como El Vivariense terceira<br />

época que volveu a editarse no<br />

mes <strong>de</strong> setembro <strong>de</strong> 1912, Ya esta<br />

aquí esto otro (1912) ou Verdad y Justicia<br />

(1915-1918), semanarios ou publicacións<br />

ocasionais cos que El <strong>Heraldo</strong><br />

“Sotero”, como o <strong>de</strong>nominaban<br />

<strong>de</strong>spectivamente os seus rivais mantivo<br />

constantes tirapuxas, chegando<br />

incluso as <strong>de</strong>nuncias xudiciais.<br />

En canto a dirección do <strong>Heraldo</strong><br />

nestes primeiros anos da súa fundación,<br />

<strong>de</strong>bemos dicir que o primeiro<br />

director literario foi o tamén exdirector<br />

<strong>de</strong> La Voz <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> Pedro Pérez<br />

Barreiro, avogado e alcal<strong>de</strong> <strong>de</strong> Viveiro,<br />

finado o 19 <strong>de</strong> xuño <strong>de</strong> 1912, asimesmo,<br />

encargáronse da dirección os<br />

tipógrafos Esteban Fernán<strong>de</strong>z Temprano<br />

e Antonio Vale, a<strong>de</strong>mais do tamén<br />

avogado Francisco García, morto<br />

en agraz, ao igual que o seu antecesor<br />

durante a epi<strong>de</strong>mia gripal <strong>de</strong><br />

1918.<br />

A partir <strong>de</strong> 1923 Benigno López<br />

traspasoulle a Ramón Canosa a<br />

responsabilida<strong>de</strong> <strong>de</strong> dirixir e imprentar<br />

<strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>, pero esa é xa<br />

outra historia…<br />

CARLOS NUEVO CAL<br />

Cronista Oficial <strong>de</strong><br />

Viveiro


Página 8 HERALDO DE VIVERO 17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012<br />

CENTENARIO DE HERALDO DE VIVERO<br />

O <strong>Heraldo</strong><br />

cumpre<br />

cen anos<br />

Todo cumpreanos merece<br />

ser celebrado. Nos humanos,<br />

un a un, cada ano merece a<br />

súa celebración. As institucións<br />

tamén cumpren anos,<br />

pero as celebracións gárdanse<br />

para as cifras rotundas. E<br />

celébranse os vintecinco anos<br />

dunha iniciativa, ou os cincuenta,<br />

que xa resulta ben<br />

difícil. Neste tremendo 2012,<br />

unha institución viveirense,<br />

provincial e galega, o <strong>Heraldo</strong><br />

<strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>, cumpre cen anos.<br />

E merece ser celebrada esta<br />

proba <strong>de</strong> resistencia, por riba<br />

<strong>de</strong> calquera dificulta<strong>de</strong>.<br />

O <strong>Heraldo</strong> é unha badalada<br />

semanal que espalla “urbi et<br />

orbe” viveirismo militante a<br />

xeito <strong>de</strong> comentarios afervoados,<br />

<strong>de</strong> notas <strong>de</strong> socieda<strong>de</strong>,<br />

<strong>de</strong> novas do acontecer diario,<br />

<strong>de</strong> lembranzas do tempo que<br />

se foi. É unha con<strong>de</strong>nsación<br />

viveirense que viaxa por todo<br />

o noso mundo para vencellar<br />

a todos os que cremos que<br />

Viveiro ten un ánima especial,<br />

un ánimo colectivo<br />

invencible, un lugar no<br />

mundo á beira do mar polo<br />

que as terras do occi<strong>de</strong>nte<br />

lucense se asoman aos<br />

inmensos misterios do mar<br />

infindo.<br />

A Familia Neira coida que<br />

permaneza viva a chama do<br />

<strong>Heraldo</strong> que pren<strong>de</strong>u Ramón<br />

Canosa e a súa familia quere<br />

que perviva. Luis Neira Río, o<br />

patriarca dos Neira, <strong>de</strong>dicou a<br />

vida ó <strong>Heraldo</strong>... Cada exemplar<br />

do <strong>Heraldo</strong> fai lembrar a<br />

presencia viva <strong>de</strong>ste home<br />

que <strong>de</strong>ixou soterrar o seu<br />

corpo na fermosura do<br />

Altamira. Agora, Juan Carlos<br />

Neira, seu fillo, é quen patronea<br />

este meritorio exemplo <strong>de</strong><br />

prensa militante que naceu o<br />

ano en que afun<strong>de</strong>u o Titanic<br />

e apren<strong>de</strong>u daquela a lección<br />

<strong>de</strong> que a sinxeleza e a humilda<strong>de</strong><br />

son as mellores fórmulas<br />

para manterse a flote.<br />

Vaia <strong>de</strong>s<strong>de</strong> a Terra Chá que<br />

me habita unha fortísima<br />

aperta para as xentes do<br />

<strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>, especialmente<br />

para os Neira, e o <strong>de</strong>sexo<br />

<strong>de</strong> que os que os sucedan<br />

e nos sucedan poidan celebrar<br />

moitísimos<br />

anos máis do xa<br />

histórico <strong>Heraldo</strong><br />

<strong>de</strong> Viveiro.<br />

XULIO XIZ<br />

Cien años<br />

Se cumplen ahora 100 años que el <strong>Heraldo</strong> empezó a publicarse<br />

Pienso que es una buena<br />

ocasión para <strong>de</strong>dicarle un recuerdo<br />

a tres hombres que han<br />

colaborado a ello, sobre todo a<br />

los dos últimos a los que voy hacer<br />

referencia porque ellos han<br />

sido los que han seguido <strong>de</strong>dicándole<br />

muchas horas <strong>de</strong> trabajo<br />

y mucho tesón durante los<br />

últimos 49 años para que siga<br />

saliendo puntualmente todas<br />

las semanas y darnos a conocer<br />

hechos y noticias <strong>de</strong> nuestro<br />

<strong>Vivero</strong>.<br />

En primer lugar me voy a referir<br />

a mi abuelo materno, Esteban<br />

Fernán<strong>de</strong>z Temprano, primer<br />

director <strong>de</strong> aquel <strong>Heraldo</strong><br />

que el 17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1912<br />

salió a la calle con el compromiso<br />

<strong>de</strong> ser el “Periódico Defensor<br />

<strong>de</strong> los Intereses <strong>de</strong>l Distrito”.<br />

Temprano llegó a <strong>Vivero</strong> con su<br />

numerosa familia proce<strong>de</strong>nte <strong>de</strong><br />

La Coruña en don<strong>de</strong> había nacido<br />

y en don<strong>de</strong> tenía su resi<strong>de</strong>ncia<br />

en la calle <strong>de</strong> Santa Lucía<br />

número 12, contaba en aquella<br />

fecha 35 años y <strong>de</strong>sempeñaba<br />

entonces el cargo <strong>de</strong> tipógrafo en La<br />

Voz <strong>de</strong> <strong>Galicia</strong>. Fue llamado a <strong>Vivero</strong><br />

por don Benigno López Muñoz para<br />

que se pusiera al frente <strong>de</strong> sus talleres<br />

tipográficos sitos en la “Casa <strong>de</strong><br />

los Leones” y por lo tanto también <strong>de</strong>l<br />

semanario que don Benigno quería<br />

editar. Durante todo el tiempo que<br />

dirigió el <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong>jó bien claro en<br />

sus editoriales y artículos, tal y como<br />

<strong>de</strong>claró en uno <strong>de</strong> ellos “que a pesar<br />

<strong>de</strong> no contar con titulación académica<br />

sabría <strong>de</strong>fen<strong>de</strong>r los <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> la<br />

ciudadanía que le correspondiesen”.<br />

Y así lo <strong>de</strong>mostró a lo largo <strong>de</strong> los<br />

años que duró su estancia en <strong>Vivero</strong>,<br />

y no solamente en el <strong>Heraldo</strong> sino<br />

que también lo <strong>de</strong>jó patente en otros<br />

medios, porque a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> dirigir<br />

este semanario fue colaborador en<br />

1916 en El Landro, periódico quincenal<br />

<strong>de</strong> corta duración. En 1926 sale a<br />

la calle La Voz <strong>de</strong>l Pueblo por el corto<br />

periodo <strong>de</strong> un año, el cual se <strong>de</strong>finía<br />

como “Defensor <strong>de</strong>l Progreso y Bienestar<br />

<strong>de</strong> la Comarca Vivariense”,<br />

Temprano fue su fundador, propietario<br />

y director, imprimiéndose en sus<br />

propios talleres tipográficos en la<br />

calle Pardiñas número 3 ayudado por<br />

sus hijos, Andrés y Benigno.<br />

Cuando yo le conocí en Madrid en<br />

el año 49, mi abuelo tenía 72 años,<br />

trabajaba <strong>de</strong> corrector <strong>de</strong> pruebas en<br />

la imprenta Riva<strong>de</strong>neyra, que tenía<br />

sus talleres en la Cuesta <strong>de</strong> San<br />

Vicente. Durante el tiempo que he<br />

convivido con él pu<strong>de</strong> comprobar que<br />

era un gran erudito, tenía muy buen<br />

temple y a pesar <strong>de</strong> su edad conservaba<br />

una gran energía. Me ilustró<br />

sobre muchas cosas que hasta<br />

entonces y <strong>de</strong>bido a mi corta edad yo<br />

estaba totalmente ignorante, sobre<br />

todo en las relacionadas con sus<br />

i<strong>de</strong>as políticas. Falleció en Madrid el<br />

5 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1952.<br />

Esteban Fernán<strong>de</strong>z Temprano. Encargado <strong>de</strong> la<br />

imprenta <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong> en 1912.<br />

En segundo lugar me voy a referir a<br />

don Ramón Canosa Suárez, al cual<br />

tuve la suerte <strong>de</strong> servirle durante 13<br />

años como conductor-mecánico. Es<br />

en los primeros números <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong><br />

en don<strong>de</strong> don Ramón empieza a<br />

escribir sus artículos y en los años<br />

veinte adquiere la cabecera <strong>de</strong> este<br />

semanario, el cual se publica hasta<br />

1937, que <strong>de</strong>ja <strong>de</strong> hacerlo por causas<br />

que ya todos conocemos y no volveremos<br />

a leerlo hasta 1963 gracias a su<br />

altruismo y poniéndose <strong>de</strong> acuerdo<br />

con Luis Neira Río le da nueva vida.<br />

Don Ramón, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el año 1925<br />

pasa a pertenecer por oposición al<br />

Cuerpo <strong>de</strong> Profesores Mercantiles <strong>de</strong><br />

Hacienda, abogado, a lo largo <strong>de</strong> su<br />

vida ocupó cargos <strong>de</strong> tanta relevancia<br />

como Director General <strong>de</strong> Banca y<br />

Bolsa, Delegado <strong>de</strong>l Gobierno en el<br />

Banco <strong>de</strong> Crédito Industrial, Ministro<br />

<strong>de</strong>l Tribunal <strong>de</strong> Cuentas, fue propuesto<br />

para ocupar la Cartera <strong>de</strong><br />

Hacienda, premio Pérez Lugín, era<br />

Correspondiente <strong>de</strong> la Real Aca<strong>de</strong>mia<br />

Gallega. Fue una persona que no<br />

<strong>de</strong>jó <strong>de</strong> prodigar su cariño y ayuda a<br />

<strong>Vivero</strong> y a todos los vivarienses.<br />

Fueron muchos los que se acercaron<br />

a él pidiendo un puesto <strong>de</strong> trabajo,<br />

muchas veces le he oído <strong>de</strong>cir que él<br />

proporcionaba el primer peldaño, el<br />

resto <strong>de</strong> la escalera tendría que subirla<br />

el propio interesado. Muchos lo<br />

han conseguido, otros no y <strong>de</strong> estos<br />

últimos hubo algunos que se lo han<br />

pagado con críticas y <strong>de</strong>sprecios. En<br />

1952, en el epílogo <strong>de</strong> su libro “Historia<br />

Menuda <strong>de</strong> un Pueblo Gallego”,<br />

don Ramón Otero Pedrayo lo <strong>de</strong>cía<br />

así: “Meu amigo e tocaio, a quen tanto<br />

<strong>de</strong>ben Viveiro e os vivarienses...”<br />

Por <strong>Vivero</strong> hizo todo lo posible para<br />

el bienestar <strong>de</strong>l pueblo, muchas<br />

cosas se saben, otras no, él no fue<br />

nunca una persona que le gustara<br />

dar publicidad a lo que hacía<br />

por su pueblo. Cuando <strong>de</strong>bido a<br />

su edad y sus quehaceres profesionales<br />

le fueron <strong>de</strong>jando más<br />

tiempo libre, quiso que “su nieto<br />

<strong>de</strong> papel” –el <strong>Heraldo</strong>– saliera <strong>de</strong><br />

nuevo a la luz, y si lo hizo fue<br />

primordialmente por el cariño<br />

que siempre le tuvo a <strong>Vivero</strong>. Su<br />

pluma nos ha <strong>de</strong>jado varias<br />

publicaciones; entre ellas tres<br />

libros que son un prodigio <strong>de</strong><br />

lectura con muchas anécdotas<br />

sobre hechos y personajes <strong>de</strong><br />

nuestro pueblo.<br />

Tenía una capacidad <strong>de</strong> trabajo<br />

fuera <strong>de</strong> lo común, yo lo he<br />

podido comprobar muchas<br />

veces, sobre todo cuando en el<br />

“palomar” <strong>de</strong> su casa <strong>de</strong> la calle<br />

Miño número 3 pasaba a máquina<br />

algunos <strong>de</strong> los trabajos que él<br />

había escrito a mano con su<br />

complicada caligrafía.<br />

Debido a mi relación <strong>de</strong> trabajo<br />

con don Ramón pu<strong>de</strong> conocer<br />

e intimar con la tercera persona<br />

ligada a la dirección <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong>. Don<br />

Luís Neira Río. Luís ha <strong>de</strong>dicado una<br />

parte muy importante <strong>de</strong> su vida a<br />

conseguir que este semanario, durante<br />

estas sus dos últimas etapas,<br />

saliera puntualmente con sus artículos<br />

y notas locales, siguiendo siempre<br />

la línea periodística que ha venido<br />

manteniendo <strong>de</strong>s<strong>de</strong> aquel 17 <strong>de</strong> febrero<br />

<strong>de</strong> hace un siglo, línea que<br />

tanto don Ramón como sus sucesores<br />

y él mismo han sabido mantener<br />

en todo momento.<br />

Luis, se formó en la imprenta <strong>de</strong>l<br />

viejo <strong>Heraldo</strong>, sacó las oposiciones a<br />

cartero cuando trabajaba en la imprenta<br />

Fojo <strong>de</strong> Ortigueira, y <strong>de</strong>spués<br />

<strong>de</strong> varios <strong>de</strong>stinos consiguió el <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>,<br />

en don<strong>de</strong> ayudado por su esposa<br />

Melina Brochs supo sacar a<strong>de</strong>lante<br />

con sacrificios <strong>de</strong> todo tipo el taller<br />

<strong>de</strong> imprenta, la librería y el propio<br />

<strong>Heraldo</strong>. Por su trabajo y <strong>de</strong>dicación,<br />

hasta los últimos minutos <strong>de</strong> su vida,<br />

le fue otorgada en el año 2008 la<br />

Medalla <strong>de</strong> Oro al Mérito <strong>de</strong>l Trabajo,<br />

que le impuso el propio ministro en el<br />

mes <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong>l año siguiente, por<br />

este motivo muchos vivarienses le<br />

hemos ofrecido ese verano un merecido<br />

homenaje para <strong>de</strong>mostrarle<br />

nuestro afecto y reconocerle así su<br />

buen hacer a lo largo <strong>de</strong> los años.<br />

Espero y <strong>de</strong>seo que las personas<br />

que actualmente tienen en sus<br />

manos la tarea <strong>de</strong> que el <strong>Heraldo</strong><br />

continúe publicándose, sigan haciéndolo<br />

así, manteniendo su proa fija<br />

hacia la verdad y la justicia, como<br />

viene siendo <strong>de</strong>s<strong>de</strong> hace un siglo,<br />

para <strong>de</strong>leite y disfrute <strong>de</strong><br />

todos los vivarienses.<br />

PACO GUERREIRO<br />

FERNÁNDEZ<br />

“Muriel”


17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012 HERALDO DE VIVERO Página 9<br />

Colaboradores do <strong>Heraldo</strong> nunha das reunións que cada ano fan no mes <strong>de</strong> agosto.<br />

A importancia da prensa local<br />

Eu mozo, dos arrabal<strong>de</strong>s <strong>de</strong> Lugo,<br />

tiña como única referencia xornalística<br />

El Progreso. Nas súas páxinas seguía<br />

toda a actualida<strong>de</strong> da cida<strong>de</strong> e<br />

da provincia, sobre todo das novas<br />

<strong>de</strong>portivas, referencia que perdín<br />

máis tar<strong>de</strong> cando pasei cinco anos en<br />

Andalucía. Cando cheguei a Viveiro<br />

hai tres décadas, aló polo 82, unha<br />

das cousas que máis me chamou a<br />

atención foi que nunha vila, nunha<br />

cida<strong>de</strong> pequena houbese un semanario<br />

serio que se mantiña no tempo.<br />

Agora son testemuña, nestes trinta<br />

anos, da súa traxectoria firme e do<br />

seu gran<strong>de</strong> interese e importancia<br />

porque recolle todos os aconteceres e<br />

avatares da vila, as reviravoltas e o<br />

que aquí se cociña. Unha proximida<strong>de</strong><br />

á que outras publicacións, periódicos<br />

<strong>de</strong> provincia ou da comunida<strong>de</strong><br />

que teñen <strong>de</strong>legacións aquí, non chegan.<br />

A proba está en que sobrevive<br />

entre eles e conviven perfectamente.<br />

Nas súas seccións aparecen <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />

<strong>de</strong>porte a ecos da socieda<strong>de</strong>, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> o<br />

extraordinario ao cotián dos cidadáns<br />

<strong>de</strong> a pé ata as máis breves<br />

notas locais. Esa proximida<strong>de</strong> faise<br />

aínda máis entrañábel cando os<br />

propios subscritores ou lectores se<br />

converten en colaboradores (eu mesmo<br />

publiquei os meus primeiros versos<br />

neste periódico).<br />

Nel teñen cabida as plumas noveis<br />

e as consagradas, con artigos <strong>de</strong><br />

opinión, documentos sobre institucións,<br />

persoeiros ilustres relacionados<br />

con Viveiro, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> artigos para a<br />

reflexión, para a documentación e a<br />

<strong>de</strong>nuncia ata profundos estudos a<br />

xeito <strong>de</strong> ensaios.<br />

Todo isto conforma a idiosincrasia<br />

<strong>de</strong>ste pobo, dos seus habitantes e<br />

dos que están fóra. Unha función<br />

indispensábel no transcorrer das<br />

nosas vidas, unha función social que<br />

atinxe a todo aquel que ten algo que<br />

ver con Viveiro e que abrangue aos<br />

propios resi<strong>de</strong>ntes e aos que están na<br />

diáspora mesmo alén mar. É o<br />

<strong>Heraldo</strong> un medio <strong>de</strong> comunicación<br />

vertebrador porque os fillos <strong>de</strong><br />

Viveiro, os predilectos e os adoptivos,<br />

os concidadáns todos, atopamos eco<br />

na súa voz, nunha forma, moitas<br />

veces, <strong>de</strong> manter o contacto entre<br />

idas e voltas á vila. É polo tanto<br />

vínculo <strong>de</strong> unión, para os que por<br />

distintas razóns viven fóra e queren<br />

saber e opinar sobre canto aquí suce<strong>de</strong>,<br />

non esquecen as súas orixes.<br />

I<strong>de</strong>ntida<strong>de</strong>, in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia e compromiso,<br />

amor pola terra, traballo e<br />

oficio conxúganse no seu discorrer,<br />

coa súa vocación e liberda<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />

expresión. Emblemático mensaxeiro,<br />

que da man da familia Neira, leva a<br />

todos os fogares as noticias que xera<br />

o viveirismo. Para min é algo que boto<br />

en falta a fin <strong>de</strong> semana se non o leo.<br />

As dificulta<strong>de</strong>s para a súa supervivencia<br />

non son só económicas, que<br />

tamén as hai neste tempo <strong>de</strong> crise,<br />

lonxe das suculentas prebendas<br />

oficiais que teñen outros medios <strong>de</strong><br />

comunicación. É difícil manter unha<br />

publicación <strong>de</strong>stas características no<br />

tempo porque hai que enchela <strong>de</strong><br />

contido cada semana <strong>de</strong> cada mes, <strong>de</strong><br />

cada ano, <strong>de</strong> todo un século. Sábeno<br />

–sabémolo– ben aquelas asociacións,<br />

institucións ou simplemente centros<br />

<strong>de</strong> ensino que manteñen publicacións<br />

mensuais, trimestrais e ata<br />

anuais; a<strong>de</strong>mais hai que manter a<br />

imparcialida<strong>de</strong>, pero mollarse cando<br />

a onda vén brava e abofé que as<br />

houbo e que as seguirá habendo.<br />

Todo isto agravado porque estamos<br />

nunha era dixital na que as novas<br />

tecnoloxías se impoñen ao papel impreso,<br />

ese que se gardaba nos caixóns<br />

ata que amarelaba na memoria.<br />

Des<strong>de</strong> o momento que Ramón<br />

Canosa recupera a cabeceira, <strong>de</strong>spois<br />

do silencio da guerra civil e posguerra,<br />

o labor garimoso da familia<br />

Neira, con Juan Carlos ao fronte,<br />

mantén viva a chama <strong>de</strong>stas páxinas.<br />

Xunto a toda a redacción, subscritores<br />

e colaboradores formamos un<br />

amplo equipo.<br />

Celebremos, pois, a efeméri<strong>de</strong> <strong>de</strong>ste<br />

<strong>de</strong>cano dos semanarios locais <strong>de</strong><br />

<strong>Galicia</strong>, referente na Mariña e na<br />

provincia, que mereceu a Medalla <strong>de</strong><br />

Honra da cida<strong>de</strong> e o recoñecemento<br />

<strong>de</strong> todos os viveirenses.<br />

Cen merecidas salvas para homenaxear<br />

este centenario, do <strong>Heraldo</strong><br />

<strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>, con case 4.000 números<br />

na rúa e o noso <strong>de</strong>sexo<br />

doutros tan-tos, polo<br />

menos.<br />

XOÁN NEIRA<br />

Febreiro 2012<br />

CENTENARIO DE HERALDO DE VIVERO<br />

Verter la vida en un papel centenario<br />

“La palabra es el alma con su<br />

canto, es el verbo, la flor, semilla<br />

al viento…”<br />

No recuerdo los años que tenía, tal<br />

vez celebraba el cumplir los quince<br />

agostos, venía <strong>de</strong> sufrir el más cruel<br />

<strong>de</strong> los <strong>de</strong>sengaños amorosos, el <strong>de</strong>l<br />

primer amor <strong>de</strong> juventud y escribí un<br />

poema sentada en el tejado <strong>de</strong> la<br />

cabaña <strong>de</strong> las gallinas. La soledad <strong>de</strong>l<br />

atar<strong>de</strong>cer, el paisaje sereno <strong>de</strong>l<br />

Castelo, el discurrir <strong>de</strong>l Landro, el<br />

libro <strong>de</strong> latín <strong>de</strong> tapa<strong>de</strong>ra. Era tal la<br />

pena <strong>de</strong>l <strong>de</strong>samor que <strong>de</strong>cidí verter la<br />

vida en una hoja <strong>de</strong> libreta y publicarlo.<br />

¿Dón<strong>de</strong>? En aquel momento en<br />

lo único posible a mi alcance, el<br />

<strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>, el Semanario al<br />

que mi padre –que era el cartero <strong>de</strong><br />

Landrove– estaba suscrito <strong>de</strong>s<strong>de</strong> que<br />

tengo acuerdo.<br />

Hablaba el relato <strong>de</strong> las flores, <strong>de</strong><br />

las espinas y <strong>de</strong> las rosas, haciendo<br />

un símil con la filosofía <strong>de</strong> la misma<br />

existencia. Las flores, el amor, las<br />

espinas, el dolor. Creo que se mitigó<br />

la pena al verlo impreso y ya nunca<br />

<strong>de</strong>jé <strong>de</strong> escribir para apaciguar los<br />

acontecimientos y sentirme feliz.<br />

Cada libro, cada relato, cada renglón<br />

cuenta para seguir transitando<br />

contenta por el jardín <strong>de</strong> la letra<br />

impresa y darle un sentido al aleteo<br />

<strong>de</strong>l tiempo. Hizo callo en mi <strong>de</strong>do el<br />

bolígrafo y por suerte el or<strong>de</strong>nador<br />

llegó a tiempo para seguir tecleando<br />

los aconteceres sin mucho jaleo.<br />

Hago recuento y aseguro que tanto<br />

a La Voz <strong>de</strong> Ortigueira (semanario <strong>de</strong>l<br />

querido pueblo en que habito), como<br />

al <strong>Heraldo</strong>, les <strong>de</strong>bo momentos muy<br />

gratos, los consi<strong>de</strong>ro algo míos, los<br />

espero cada semana con el ansia <strong>de</strong><br />

la juventud, los leo <strong>de</strong>tenidamente<br />

con la pausa <strong>de</strong> la vejez, los saboreo<br />

como el regalo <strong>de</strong> la pátina <strong>de</strong>l tiempo<br />

que todo lo cura.<br />

Muchas gracias por <strong>de</strong>jarme publicar<br />

lo que bulle <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> mi alma,<br />

por la puntual información comarcal,<br />

por hacerse eco <strong>de</strong> las noticias y ser<br />

memoria veraz <strong>de</strong>l pasado. Disfrutar<br />

<strong>de</strong> un periódico local es una joya que<br />

no está al alcance <strong>de</strong> todos y que<br />

muchos no aprecian ¡Que maravilla<br />

leer nuestra historia menuda! Saber<br />

<strong>de</strong> nuestros antepasados y <strong>de</strong> sus<br />

cuitas a<strong>de</strong>lantando el porvenir, para<br />

algo la humanidad es cíclica, poco<br />

CLINICAS DENTALES<br />

FRANCISCO J. MAYO SAMPEDRO<br />

MÉDICO ESTOMATÓLOGO<br />

ODONTOLOGÍA GENERAL –ORTODONCIA–<br />

Plaza <strong>de</strong> España, 8 - 2.º / Tlf. 982 245 606<br />

CONSULTA PREVIA CITA - LUGO<br />

Fernando Güemes Díaz. Que fue siempre<br />

fiel y constante colaborador <strong>de</strong>l<br />

<strong>Heraldo</strong>, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> su domicilio en Madrid.<br />

hemos cambiado, tal vez tecnológicamente<br />

avanzamos una barbaridad,<br />

pero humanamente nuestras cabezas<br />

dan para lo que dan y las personas<br />

seguimos cargando con la mochila<br />

llena <strong>de</strong> los aciertos y errores <strong>de</strong> la<br />

espiral <strong>de</strong> siempre.<br />

Siento nostalgia <strong>de</strong>l tiempo ido y <strong>de</strong><br />

los amigos y amigas que con el<br />

partieron, tantos colaboradores como<br />

admiré, que hago presentes en el<br />

añorado Fernando Güemes, tan preciso,<br />

tan claro, tan cielo… ¡Cuánto<br />

disfrutaría con esta efeméri<strong>de</strong>s! Que<br />

bien lo contaría.<br />

Comencé estos apuntes al anochecer,<br />

los soñé en el duerme vela <strong>de</strong> la<br />

noche y los termino oyendo la lluvia<br />

en los cristales, ni los corrijo, no vaya<br />

a ser que me arrepienta. Amanece.<br />

Felicida<strong>de</strong>s y larga vida a la familia<br />

<strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong>, que nos sigamos leyendo<br />

muchos años, porque, como bien<br />

<strong>de</strong>jó dicho Chao Espina: “En tus páginas<br />

vivas alcé el vuelo, que lejos me<br />

llevó y alzó mi frente, para<br />

amar a mi tierra y a mi<br />

cielo”.<br />

Brindo por ello.<br />

OBDULIA DOPICO<br />

PEDRO M. MAYO SAMPEDRO<br />

MÉDICO ESTOMATÓLOGO<br />

ODONTOLOGÍA GENERAL<br />

Durán Lóriga, 1 - 3.º / Tlf. 981 202 084<br />

CONSULTA PREVIA CITA - A CORUÑA<br />

Doctora SOCORRO FIERRO<br />

❖ DERMATOLOGA ❖<br />

SE ADMITEN POLIZAS DE SEGUROS<br />

POR LAS MAÑANAS EN: c/ Lo<strong>de</strong>iro, 12 - 1.º C - Tlf: 982 55 04 14 - VIVEIRO<br />

POR LAS TARDES EN: Virxen da Mariña- Tlf. 982 58 58 07 - BURELA (PREVIA CITA)


Página 10 HERALDO DE VIVERO 17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012<br />

CENTENARIO DE HERALDO DE VIVERO<br />

CONTEXTO EN QUE APARECE<br />

O HERALDO<br />

A aparición no escenario da prensa<br />

viveiresa <strong>de</strong> El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>,<br />

baixo o patrocinio do armador,<br />

empresario e banqueiro Benigno<br />

López Muñoz, respon<strong>de</strong>u a un momento<br />

<strong>de</strong> clara recomposición dos espazos<br />

e hexemonías políticas na vila<br />

do Landrove, das que as propias cabeceiras<br />

<strong>de</strong> prensa, en boa medida,<br />

non <strong>de</strong>ixaban <strong>de</strong> ser prolongación.<br />

Nesa dinámica cabe situar distintos<br />

feitos que explican o encadramento<br />

socio-político do novo semanario, a<br />

súa oportunida<strong>de</strong> e, en parte tamén,<br />

a súa rápida e firme consolidación.<br />

En primeiro lugar, <strong>de</strong>spois dunha<br />

década final do século XIX en que a<br />

hexemonía política e a representación<br />

en Cortes no distrito <strong>de</strong> Viveiro<br />

fora alternando entre liberais (Sanz<br />

Riobóo, Martínez Ban<strong>de</strong>...) e conservadores<br />

(Rebellón Zubiri), <strong>de</strong>ntro da<br />

lóxica do sistema “<strong>de</strong> turno” i<strong>de</strong>ado<br />

por Cánovas <strong>de</strong>l Castillo, a partir <strong>de</strong><br />

1901 Viveiro converteuse, <strong>de</strong> facto,<br />

nun distrito enfeudado ao bando<br />

liberal (Eleuterio Delgado, Martínez<br />

Ban<strong>de</strong>, Wenceslao Delgado, Marqués<br />

<strong>de</strong> Báyamo, Soto Reguera...), o que<br />

provocou como reacción, en 1908, un<br />

movemento <strong>de</strong> coaligación a nivel local<br />

entre os republicanos <strong>de</strong> Freixo<br />

(antigos aliados dos liberais) e os<br />

seareiros <strong>de</strong> Rebellón.<br />

Numerosos enfrontamentos nos<br />

plenos municipais, continuos inci<strong>de</strong>ntes<br />

nas eleccións, múltiplas <strong>de</strong>nuncias<br />

nos xulgados, <strong>de</strong>tencións<br />

(como a que pa<strong>de</strong>ce Freixo en 1909) e<br />

arbitrarias represións laborais ou<br />

profesionais contra <strong>de</strong>stacados referentes<br />

dun ou doutro bando, furibundas<br />

polémicas na prensa e fulminantes<br />

mudanzas <strong>de</strong> alcal<strong>de</strong> por Real<br />

Or<strong>de</strong> ao vaivén dos ventos dominantes<br />

na política provincial e estatal<br />

fóronse producindo sen tregua no<br />

revolto panorama público viveirés<br />

dos tres primeiros lustros do século<br />

vinte.<br />

De feito, efeméri<strong>de</strong>s como o primeiro<br />

centenario <strong>de</strong> Pastor Díaz, en setembro<br />

<strong>de</strong> 1911, non acadaron máis<br />

alto voo por culpa da <strong>de</strong>sunión existente<br />

entre as elites da vila. Do tenso<br />

clima reinante xurdiron tráxicos episodios,<br />

como o asasinato do ex-alcal<strong>de</strong><br />

Juan Muíño Cora ou un tiroteo na<br />

praza maior <strong>de</strong> Viveiro, o 5 <strong>de</strong> novembro<br />

do propio 1911 e sendo alcal<strong>de</strong><br />

José Marqués, que <strong>de</strong>u como resultado<br />

a morte dunha humil<strong>de</strong> mulleriña,<br />

<strong>de</strong> nome Clara Peón, que vendía<br />

queixos allea ás disputas políticas<br />

que se ventilaban na Casa Consistorial...<br />

É o que Villar Ponte acertaría<br />

a resumir no Álbum <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> <strong>de</strong><br />

Lán<strong>de</strong>r falando “<strong>de</strong> las luchas políticas<br />

<strong>de</strong> dos bandos sin i<strong>de</strong>as, episodios<br />

<strong>de</strong> caciquil picaresca rural<br />

(Capuletos y Montescos en búsqueda<br />

<strong>de</strong> pastor) que celebraban el triunfo<br />

incivilista con música, cohetes y<br />

cambio <strong>de</strong> guardias municipales...”.<br />

Ecos do nacemento do <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong><br />

Na prensa galega do seu tempo<br />

Imprenta <strong>de</strong> Ignacio Botino, que foi comprada por Benigno López Muñoz para sacar a<br />

rúa o <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong><br />

A vitoria <strong>de</strong> Soto Reguera nas lexislativas<br />

<strong>de</strong> novembro <strong>de</strong> 1914 fronte<br />

ao candidato besadista Augusto Príncipe<br />

<strong>de</strong> la Bárcena marcará, porén, o<br />

comezo dunha longa etapa <strong>de</strong> relativa<br />

calma e <strong>de</strong> indiscutible preeminencia<br />

<strong>de</strong> aquel no distrito, primeiro<br />

como afecto á facción liberal romanonista<br />

e logo como albista. O <strong>Heraldo</strong>,<br />

que naceu instalado no campo da<br />

prensa liberal baixo a dirección do<br />

entón alcal<strong>de</strong> Pedro Pérez Barreiro,<br />

axiña se situará ao servizo inmediato<br />

e directo dos intereses que representaba<br />

no distrito o citado Soto Reguera,<br />

tanto fronte á antes citada coalición<br />

republicano-conservadora (que<br />

axiña será substituída, tras o mutis<br />

polo foro <strong>de</strong> Freixo, pola opción<br />

maurista que representaba José Santiago,<br />

co xornal Verdad y Justicia <strong>de</strong><br />

voceiro), como fronte ao emerxente<br />

movemento obreiro, tanto socialista<br />

como anarquista, que arraigaba con<br />

forza nas minas da Silvarosa, nas<br />

fábricas da conserva <strong>de</strong> Celeiro, na<br />

factoría <strong>de</strong> Barro-Chavín, no ramo da<br />

construción ou mesmo en certos sectores<br />

artesanais tradicionais (carpinteiros,<br />

zapateiros...), recollendo, en<br />

boa medida, o <strong>de</strong>scontento social que<br />

non se daba canalizado mediante a<br />

emigración, corrente que adquire por<br />

esa época na Terra <strong>de</strong> Viveiro proporcións<br />

masivas, con Cuba e Arxentina<br />

como principais <strong>de</strong>stinos.<br />

En segundo lugar, non se po<strong>de</strong> esquecer<br />

que se produce a finais <strong>de</strong><br />

1908 a <strong>de</strong>saparición provisoria do<br />

escenario público viveirés da figura<br />

<strong>de</strong> Jesús Noya González e do veterano<br />

periódico da súa dirección, El Eco<br />

<strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> (que aparecera en 1888),<br />

como consecuencia dunha sentenza<br />

xudicial, froito dunha querela interposta<br />

dous anos antes polo industrial<br />

José Barro, que lle impuña ao subdiácono<br />

unha pena <strong>de</strong> tres anos, seis<br />

meses e 21 días <strong>de</strong> <strong>de</strong>sterro. Noya<br />

marchou a cumprila a Mondoñedo,<br />

on<strong>de</strong> colaborará co Boletín oficial do<br />

Bispado e co integrista El Pensa-<br />

miento Católico. Cando regrese á vila<br />

do Landrove retomará a súa irrenunciable<br />

vocación xornalística en cabezallos<br />

como Verdad y Justicia (1915),<br />

Landro (1916) e La Defensa (1918),<br />

facendo non poucas veces <strong>de</strong> principal<br />

contraditor do <strong>Heraldo</strong>, precisamente.<br />

O taller tipográfico <strong>de</strong> Ignacio Botino,<br />

ao quedar sen periódico que imprentar<br />

trala forzada <strong>de</strong>saparición <strong>de</strong><br />

El Eco <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>, animou en xaneiro<br />

<strong>de</strong> 1909 a posta en marcha <strong>de</strong> La Voz<br />

<strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> baixo o patrocinio do liberal<br />

Pedro Manuel Trobo e a dirección do<br />

xoven avogado Pedro Pérez Barreiro,<br />

que lle imprimiron á nova publicación,<br />

<strong>de</strong>finida como “semanario<br />

<strong>de</strong>fensor <strong>de</strong> los intereses generales<br />

<strong>de</strong>l distrito”, unha liña menos integrista<br />

no plano relixioso e máis mo<strong>de</strong>rada<br />

e ata certo punto plural no<br />

plano político-i<strong>de</strong>olóxico que a que levara<br />

El Eco baixo a batuta <strong>de</strong> Noya.<br />

Esta relativa boa marcha empresarial<br />

<strong>de</strong> La Voz <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> e o atractivo<br />

da súa maior pluralida<strong>de</strong> e mo<strong>de</strong>ración<br />

editoriais fixeron que se agravase<br />

a crise do outro periódico da vila,<br />

El Vivariense, que fora refundado en<br />

1906 (logo dunha primeira xeira entre<br />

1890-1898) polo republicano Ramón<br />

Díaz Freixo coa colaboración <strong>de</strong><br />

plumas ben cortadas como as <strong>de</strong> Xosé<br />

Plá Zubiri, Antón Villar Ponte e<br />

Alfredo García Dóriga e que protagonizara<br />

continuos e por veces moi<br />

virulentos enfrontamentos con El Eco<br />

<strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>. O frustrado intento <strong>de</strong> suicidio<br />

do administrador <strong>de</strong> El Vivariense,<br />

Francisco Navarro, nos locais que<br />

a socieda<strong>de</strong> recreativa “La Peña” tiña<br />

na rúa María Sarmiento, en febreiro<br />

<strong>de</strong> 1909; a marcha a Cuba do autor<br />

<strong>de</strong> A patria do labrego; a morte do<br />

principal redactor García Dóriga en<br />

<strong>de</strong>cembro <strong>de</strong> 1911 e a propia retirada<br />

da primeira liña política do médico<br />

dos pobres son circunstancias que<br />

colocaron ao semanario El Vivariense,<br />

que quedara baixo a dirección <strong>de</strong><br />

Antonio Santiago, na necesida<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />

suspen<strong>de</strong>r provisionalmente a súa<br />

saída á rúa, aínda que hai indicios <strong>de</strong><br />

que a retomou cando xa o <strong>Heraldo</strong><br />

era unha realida<strong>de</strong>. Tería chegado así<br />

a sobrevivir, probablemente con algunha<br />

interrupción, ata polo menos<br />

maio <strong>de</strong> 1915.<br />

Un elemento máis que <strong>de</strong>be traerse<br />

a colación para enten<strong>de</strong>r cabalmente<br />

o contexto que ro<strong>de</strong>a o nacemento do<br />

<strong>Heraldo</strong> é a saída na Habana, en novembro<br />

<strong>de</strong> 1911, da revista <strong>Vivero</strong> en<br />

Cuba, órgano <strong>de</strong> prensa da socieda<strong>de</strong><br />

<strong>de</strong> instrución “<strong>Vivero</strong> y su Comarca”,<br />

que impulsara e presidía o rico<br />

empresario indiano Justo Taladrid<br />

Catá. A nova entida<strong>de</strong> estableceu <strong>de</strong><br />

inmediato unha especie <strong>de</strong> ósmose<br />

i<strong>de</strong>olóxica, xornalística e propagandística<br />

co <strong>Heraldo</strong>, que se reflicte na<br />

reprodución dos mesmos artigos, na<br />

coinci<strong>de</strong>nte nómina <strong>de</strong> colaboradores<br />

(Vicente Otero Cao, Riguera Montero...)<br />

e, sobre todo, na constante<br />

atención ditirámbica que emprestan<br />

ao seu protector ou padriño político,<br />

que non é outro que o avogado e<br />

<strong>de</strong>putado lugués José Soto Reguera.<br />

Puxo en marcha directamente o<br />

proceso <strong>de</strong> nacemento do <strong>Heraldo</strong>,<br />

por último, a compra da imprenta<br />

Botino por parte <strong>de</strong> Benigno López,<br />

co correspon<strong>de</strong>nte traslado da maquinaria<br />

<strong>de</strong>s<strong>de</strong> o número 5 da rúa<br />

Maldonado ao número 12 da Rúa<br />

Pastor Díaz (Casa dos Leós). Esa mudanza<br />

<strong>de</strong> propieda<strong>de</strong> da imprenta<br />

tradúcese na <strong>de</strong>saparición <strong>de</strong> La Voz<br />

<strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>, que ben mirado, constitúe<br />

así un prece<strong>de</strong>nte directo e inmediato<br />

do propio <strong>Heraldo</strong>. De feito, será a<br />

mesma persoa, Pedro Pérez Barreiro,<br />

na altura alcal<strong>de</strong> da localida<strong>de</strong>, quen<br />

pase sen solución <strong>de</strong> continuida<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />

dirixir o cabezallo que se extinguía a<br />

facer o propio no cabezallo que viña<br />

<strong>de</strong> nacer...<br />

ANUNCIOS DA SAÍDA<br />

DO HERALDO<br />

Des<strong>de</strong> finais <strong>de</strong> 1911 van aparecendo<br />

en <strong>de</strong>terminados xornais galegos<br />

pequenos soltos anunciadores da<br />

saída en Viveiro dun novo rotativo. O<br />

diario lugués El Regional, por exemplo,<br />

ofrece o 26 <strong>de</strong> <strong>de</strong>cembro a nova<br />

do seguinte xeito: “Asegúrase que el<br />

partido <strong>de</strong>mocrático vivariense comenzará,<br />

en principios <strong>de</strong> año, la<br />

publicación <strong>de</strong> un semanario consagrado<br />

á la <strong>de</strong>fensa <strong>de</strong> los intereses<br />

locales y los políticos <strong>de</strong>l partido.<br />

Titularáse, probablemente, El <strong>Heraldo</strong><br />

<strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>”. Pola súa vez El Progreso<br />

<strong>de</strong> Lugo comenta o día 28 <strong>de</strong>se<br />

mesmo mes: “En los primeros días <strong>de</strong>l<br />

año próximo verá en <strong>Vivero</strong> la luz<br />

pública un nuevo semanario que se<br />

titulará El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>, <strong>de</strong>fensor<br />

<strong>de</strong> los intereses locales”.<br />

Dous cabezallos satíricos efémeros,<br />

<strong>de</strong> orientación editorial antitética,<br />

acompañaron a saída á palestra<br />

pública do <strong>Heraldo</strong>. Efectivamente, o<br />

(Pasa á páxina11)


17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012 HERALDO DE VIVERO Página 11<br />

(Ven da páxina 10)<br />

diario herculino El Noroeste indicaba<br />

o 6 <strong>de</strong> xaneiro <strong>de</strong> 1912, nas vésperas<br />

da saída do propio <strong>Heraldo</strong> á rúa:<br />

“Anúnciase en <strong>Vivero</strong> la publicación<br />

<strong>de</strong> un periódico festivo, con caricaturas,<br />

que se titulará Allá va eso. En<br />

cambio ha <strong>de</strong>jado <strong>de</strong> publicarse el<br />

semanario La Voz <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>”.<br />

Ese xornal festivo Allá va eso, que<br />

tivo por nome <strong>de</strong>finitivo ¡Ya está aquí<br />

esto otro! e estaba inspirado polo<br />

bando republicano-conservador dos<br />

Freixo-Plá-Santiaguito que editaba<br />

asema<strong>de</strong> El Vivariense, foi replicado<br />

inmediatamente polo liberal ¡Ya<br />

apareció aquello!, “periódico satírico<br />

circunstancial (escrito en serio, aunque<br />

parezca broma)”, que situaba a<br />

súa redacción no primeiro andar do<br />

número 11 da Rúa Espartero e viu<br />

lume en outubro <strong>de</strong> 1912, aclarando<br />

na súa mancheta que “no se ven<strong>de</strong><br />

pero se compra por 10 céntimos”...<br />

¡Ya apareció aquello!, do que saíron<br />

cando menos seis números, ata o 8<br />

<strong>de</strong> <strong>de</strong>cembro <strong>de</strong> 1912, é certamente<br />

un alter ego do <strong>Heraldo</strong>: imprímese<br />

no mesmo obradoiro, o <strong>de</strong> Benigno<br />

López, e enfróntase ao mesmo bando<br />

político, o da coalición republicanoconservadora<br />

local, mais faino cun<br />

constante recurso á ironía e cunha<br />

virulencia <strong>de</strong> ton consi<strong>de</strong>rable, fronte<br />

ao máis comedido discurso e o empaque<br />

máis formal e serio que amosa o<br />

<strong>Heraldo</strong>. No segundo número <strong>de</strong> ¡Ya<br />

apareció aquello!, o artigo titulado<br />

“¡Conformes!”, revela claramente esta<br />

complementarieda<strong>de</strong> á que aludimos:<br />

“El Vivariense dice que El <strong>Heraldo</strong><br />

<strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> buscó un testaferro que le<br />

sirviese <strong>de</strong> pantalla, por temor á que<br />

todas las personas <strong>de</strong>centes se dieran<br />

<strong>de</strong> baja en las listas <strong>de</strong> suscripción.<br />

La confesión, por lo que toca á todas<br />

las personas <strong>de</strong>centes, <strong>de</strong>be ser<br />

sincera.<br />

Pues los únicos que, al parecer, no<br />

son suscriptores <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong><br />

<strong>Vivero</strong>, son Freijo, Pla-compañía,<br />

Explosivos Álvarez y otros satélites <strong>de</strong><br />

ínfima magnitud.<br />

Es <strong>de</strong>cir que según El Vivariense,<br />

las personas <strong>de</strong>centes son todas<br />

suscriptoras <strong>de</strong> El <strong>Heraldo</strong>.<br />

Más claro: que El <strong>Heraldo</strong> es el órgano<br />

<strong>de</strong> la <strong>de</strong>cencia.<br />

Lo contrario <strong>de</strong>... Viva... riense”.<br />

Noutra or<strong>de</strong> <strong>de</strong> cousas, tal vez non<br />

estea <strong>de</strong> máis facer aquí unha breve<br />

paréntese para indicar que a palabra<br />

“heraldo”, <strong>de</strong>rivada do francés héraut<br />

e sinónima <strong>de</strong> pregoeiro, anunciador,<br />

emisario ou mensaxeiro, puxérase<br />

moi <strong>de</strong> moda nese preciso instante<br />

para bautizar novos cabezallos <strong>de</strong><br />

prensa. En 1906, por exemplo, nacera<br />

na capital arxentina El <strong>Heraldo</strong><br />

Gallego, en tanto en xaneiro <strong>de</strong> 1909<br />

reaparecía con <strong>de</strong>stacada combativida<strong>de</strong><br />

agrarista o <strong>Heraldo</strong> Guardés.<br />

En 1910 comezara a se editar o<br />

efémero <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> Bayona e un ano<br />

máis tar<strong>de</strong> El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> Verín, do<br />

director-propietario Eladio Fuentes.<br />

En xuño <strong>de</strong> 1912, pouco <strong>de</strong>spois <strong>de</strong><br />

facelo o propio semanario viveirés<br />

CENTENARIO DE HERALDO DE VIVERO<br />

Ecos do nacemento do <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong><br />

que nos ocupa, saíu tamén á rúa o<br />

<strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> Vigo, <strong>de</strong> matiz igualmente<br />

liberal, que contaba entre os seus<br />

redactores a Lustres Rivas, Javier<br />

Montero, Pru<strong>de</strong>ncio Canitrot, o fotógrafo<br />

Cao e un aínda imberbe Valentín<br />

Paz-Andra<strong>de</strong>. En 1913 viron<br />

lume El <strong>Heraldo</strong> Gallego, en Ourense,<br />

<strong>de</strong> inspiración agrario-basilista e dirixido<br />

por Lustres Rivas, e mais El<br />

<strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> Allariz. Posteriormente<br />

aínda apareceron El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong><br />

Puente-Cal<strong>de</strong>las (febreiro <strong>de</strong> 1915xullo<br />

<strong>de</strong> 1916), con periodicida<strong>de</strong><br />

mensual e afecto ao gran<strong>de</strong> cacique<br />

da provincia pontevedresa, o<br />

Marqués <strong>de</strong> Riestra; El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong><br />

Villalba (marzo <strong>de</strong> 1916) quincenal<br />

monárquico, católico e conservador,<br />

con lixeiras coloracións rexionalistas,<br />

vinculado á figura <strong>de</strong> Antonio García<br />

Hermida; e, por último, El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong><br />

Arosa (1917), publicación <strong>de</strong> ten<strong>de</strong>ncia<br />

política maurista, dirixida por<br />

Gómez Paratcha e na que colaboraron<br />

non poucos irmáns da fala, como<br />

o viveirés Antón Villar Ponte.<br />

O HERALDO COMO FONTE<br />

INFORMATIVA DOUTROS MEDIOS<br />

O 21 <strong>de</strong> febreiro <strong>de</strong> 1912, o diario<br />

coruñés El Noroeste confirmaba aos<br />

seus lectores: “<strong>Vivero</strong>.- Ha comenzado<br />

á publicarse El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>, que<br />

verá la luz semanalmente como periódico<br />

<strong>de</strong>fensor <strong>de</strong> los intereses <strong>de</strong><br />

aquel distrito. Agra<strong>de</strong>cemos la visita y<br />

le <strong>de</strong>seamos mucha vida”.<br />

O primeiro exemplar do novo rotativo,<br />

que se subtitulará “periódico<br />

<strong>de</strong>fensor <strong>de</strong> los intereses <strong>de</strong>l distrito”,<br />

apareceu o domingo 17 <strong>de</strong> febreiro <strong>de</strong><br />

1912. O artífice técnico da gran<strong>de</strong><br />

calida<strong>de</strong> compositiva e tipográfica<br />

que amosa o <strong>Heraldo</strong> nas catro páxinas<br />

<strong>de</strong> que consta <strong>de</strong>s<strong>de</strong> o seu primeiro<br />

número non é outro que Esteban<br />

Fernán<strong>de</strong>z Temprano, quen,<br />

andado o tempo, acabaría rompendo,<br />

non obstante, co semanario por discrepancias<br />

i<strong>de</strong>olóxicas e fundaría na<br />

propia vila do Landrove, no número 3<br />

da rúa Pardiñas, outra imprenta da<br />

que sairía o xornal La Voz <strong>de</strong>l Pueblo<br />

(1926).<br />

No editorial <strong>de</strong> presentación do<br />

<strong>Heraldo</strong>, <strong>de</strong>bido seguramente á pluma<br />

do director Pérez Barreiro, faise<br />

mención á necesida<strong>de</strong> <strong>de</strong> que Viveiro<br />

contase dunha vez por todas cun<br />

“periódico serio, imparcial y respetuoso<br />

con todos, que labore con honra<strong>de</strong>z<br />

y eficacia por la prosperidad <strong>de</strong>l<br />

distrito, dirigiendo la opinión pública y<br />

encauzando la actividad colectiva, en<br />

sus variados aspectos, por los<br />

amplios <strong>de</strong>rroteros <strong>de</strong> la vida mo<strong>de</strong>rna”.<br />

Ficaba clara, a<strong>de</strong>mais, a intención<br />

do novo rotativo <strong>de</strong> fuxir <strong>de</strong><br />

personalismos, <strong>de</strong> rexeitar a “egolatría<br />

ambiente” e <strong>de</strong> non cultivar o<br />

“odio implacable al adversario” que<br />

caracterizaran, por <strong>de</strong>sgraza, a etapa<br />

anterior da vida política local viveiresa.<br />

Saía á palestra o novo xornal, en<br />

<strong>de</strong>finitiva, para con<strong>de</strong>nar “los antagonismos<br />

y rencores” que viñeran dominando<br />

o panorama e para infundir<br />

“ansias civilizadores <strong>de</strong> paz y <strong>de</strong><br />

progreso” nunha misión que resultaría<br />

O avogado Pedro Pérez Barreiro<br />

ao mesmo tempo “educativa y patriótica”.<br />

Moi axiña os colegas do novo semanario<br />

que estableceran intercambio<br />

con el, como era costume habitual<br />

nesa época, comezaron a valerse das<br />

informacións e contidos do <strong>Heraldo</strong><br />

para ofrecer aos seus lectores breves<br />

pinceladas sobre o discorrer cotián<br />

da vila do Landrove, aforrando así o<br />

dispoñer nela <strong>de</strong> correspon<strong>de</strong>nte ou o<br />

ter que valerse do que no argot<br />

xornalístico se <strong>de</strong>nominou axiña<br />

como enviado especial.<br />

Así, aos poucos días <strong>de</strong> saír o<br />

<strong>Heraldo</strong> por vez primeira á rúa, El<br />

Regional <strong>de</strong> Lugo (27.2.1912) aproveitaba<br />

a súa crónica dos actos celebrados<br />

no Entroido en Viveiro para<br />

encher, diríamos hoxe, a súa páxina<br />

<strong>de</strong> “sucesos”:<br />

“<strong>Vivero</strong>. Leemos en el <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong><br />

<strong>Vivero</strong>: El miércoles recorrió las calles<br />

<strong>de</strong> esta ciudad, en las primeras horas<br />

<strong>de</strong> la noche, una original mascarada<br />

para celebrar el Entierro <strong>de</strong> la<br />

Sardina,<br />

Al llegar la regocijada comitiva frente<br />

a la casa <strong>de</strong>l Sr. Marqués, el exmunicipal<br />

Manuel Díaz (a) Cristino,<br />

secundado por su hermano Balbino,<br />

acometió salvajemente á un individuo<br />

que conducía un pellejo <strong>de</strong> vino,<br />

promoviendo un escándalo tremendo,<br />

que originó gran alarma y la disolución<br />

<strong>de</strong> la mascarada.<br />

Los hermanos Díaz agredieron á dos<br />

guardias municipales, lesionando<br />

levemente á uno <strong>de</strong> ellos, y solo<br />

<strong>de</strong>spués <strong>de</strong> una verda<strong>de</strong>ra batalla,<br />

lograron ser <strong>de</strong>tenidos y puestos á<br />

buen recaudo.<br />

Ambos se encuentran en la cárcel á<br />

disposición <strong>de</strong>l Juez <strong>de</strong> instrucción”.<br />

O mesmo rotativo <strong>de</strong> Lugo, que saía<br />

entón baixo a dirección <strong>de</strong> Manuel<br />

Amor Meilán, insería o 18 <strong>de</strong> xuño do<br />

propio 1912 outra crónica negra<br />

proce<strong>de</strong>nte do noso semanario:<br />

“<strong>Vivero</strong>. Un suceso <strong>de</strong>sgraciado.<br />

Leemos en nuestro colega El <strong>Heraldo</strong><br />

<strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>.<br />

El pasado domingo ocurrió en esta<br />

ciudad uno <strong>de</strong> esos sensibles acci<strong>de</strong>ntes<br />

con que la fatalidad parece saborear<br />

la <strong>de</strong>sgracia <strong>de</strong> una familia.<br />

Un ven<strong>de</strong>dor ambulante llamado<br />

Antonio Novilla Carballo, <strong>de</strong> 28 años<br />

<strong>de</strong> edad, regresaba ya bien entrada la<br />

tar<strong>de</strong>, <strong>de</strong> recorrer varios pueblecitos y<br />

ferias con su industria, y al apearse<br />

<strong>de</strong> la caballería que montaba frente a<br />

su casa, en la calle <strong>de</strong> Porlier, lo hizo<br />

con tan mala fortuna que se clavó en<br />

el vientre un puñal que llevaba al<br />

cinto.<br />

Al sentirse herido cayó instantáneamente<br />

al suelo, <strong>de</strong>rramando sangre<br />

en abundancia, <strong>de</strong> dón<strong>de</strong> fué recogido<br />

acto continuo, por algunos vecinos que<br />

lo trasladaron al Hospital, en don<strong>de</strong> a<br />

pesar <strong>de</strong> los cuidados <strong>de</strong> la ciencia,<br />

falleció en las primeras horas <strong>de</strong> la<br />

madrugada <strong>de</strong>l lunes.<br />

En los primeros momentos pretendieron<br />

ver algunas personas que el<br />

<strong>de</strong>sdichado Novilla Carballo fuera<br />

víctima <strong>de</strong> un crimen, por lo cual la<br />

guardia civil practicó algunas indagaciones<br />

conducentes á esclarecer el<br />

hecho, pero la misma víctima confesó<br />

lo casual <strong>de</strong>l acci<strong>de</strong>nte, <strong>de</strong>sapareciendo<br />

el misterio en que parecía envuelta<br />

la <strong>de</strong>sgracia en un principio.<br />

Deja la víctima mujer y tres hijos en<br />

el mayor <strong>de</strong>samparo, y hace muy<br />

pocos días, una hija <strong>de</strong> cortos años,<br />

jugando con otras <strong>de</strong> su edad, tuvo la<br />

<strong>de</strong>sgracia <strong>de</strong> que le vaciasen un ojo”.<br />

Unha terceira nova publicada no<br />

<strong>Heraldo</strong> con traxedias e sucedidos do<br />

vivir cotián como argumento, neste<br />

caso referidos ao transporte en automóbil,<br />

é acollida por El Regional no<br />

seu exemplar <strong>de</strong> 6 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1912:<br />

“<strong>Vivero</strong>.- El lunes <strong>de</strong> la semana<br />

pasada, al regresar á <strong>Vivero</strong> uno <strong>de</strong><br />

los automóviles <strong>de</strong> la empresa “El<br />

Oriente”, que tiene establecido el recorrido<br />

<strong>de</strong>s<strong>de</strong> esta población á Ferrol, y<br />

viceversa, fué objeto <strong>de</strong> un salvaje<br />

atentado, cerca <strong>de</strong> Santa Marta, que<br />

pudo traer funestas consecuencias<br />

para los que en él viajaban.<br />

Unos <strong>de</strong>salmados colocaron gran<strong>de</strong>s<br />

piedras en una <strong>de</strong> las curvas <strong>de</strong><br />

la carretera, y gracias á que, aun siendo<br />

<strong>de</strong> noche, el conductor <strong>de</strong>l vehículo<br />

pudo verlas á tiempo, haciendo<br />

funcionar los frenos y quedando el<br />

coche parado instantáneamente, sin<br />

otras consecuencias que el susto que<br />

es <strong>de</strong> suponer entre los viajeros”.<br />

Unha cuarta <strong>de</strong>sgraza, <strong>de</strong>sta volta<br />

en Merille, salta das columnas do<br />

<strong>Heraldo</strong> ao citado El Regional en<br />

setembro:<br />

“<strong>Vivero</strong>. Sangriento suceso. Leemos<br />

en nuestro querido colega <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong><br />

<strong>Vivero</strong>:<br />

“A las dos <strong>de</strong> la tar<strong>de</strong> <strong>de</strong>l miércoles,<br />

el vecindario <strong>de</strong> la parroquia <strong>de</strong><br />

Merille se vió <strong>de</strong>sgraciadamente<br />

sorprendido con una dolorosa nueva.<br />

Próximamente á esa hora, una gran<br />

<strong>de</strong>tonación se sintió en todo el contorno<br />

y, cuando los vecinos salieron <strong>de</strong><br />

sus casas para enterarse á que era<br />

(Pasa á páxina 12)


Pagina 12 HERALDO DE VIVERO 17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012<br />

CENTENARIO DE HERALDO DE VIVERO<br />

(Ven da páxina 11)<br />

<strong>de</strong>bido, supieron que su convecino<br />

Francisco López Pena, <strong>de</strong> setenta y<br />

cuatro años <strong>de</strong> edad, se había suicidado<br />

disparándose una bomba.<br />

El hecho, según las <strong>de</strong>claraciones<br />

que en el lugar <strong>de</strong>l suceso se recibieron,<br />

parece ser que ocurrió <strong>de</strong> la<br />

siguiente manera:<br />

Salió el López Pena <strong>de</strong> su casa y<br />

cerró por fuera las puertas y enseguida<br />

con la mano izquierda arrimó<br />

<strong>de</strong>bajo <strong>de</strong>l maxilar inferior una bomba<br />

<strong>de</strong> dinamita, <strong>de</strong> las que se acostumbran<br />

a echar en las fiestas, mientras<br />

que con la mano <strong>de</strong>recha arrimaba á<br />

ella un tizón que previamente había<br />

cogido en el hogar.<br />

El efecto fué instantáneo y el infeliz<br />

López <strong>de</strong>bió <strong>de</strong> quedar muerto en el<br />

acto”.<br />

E aínda en febreiro <strong>de</strong> 1913, o<br />

diario lugués <strong>de</strong> Amor Meilán reproduce<br />

a seguinte nova tomada do noso<br />

semanario, coas prácticas do matonismo<br />

rural durante as festas e a<br />

falta <strong>de</strong> controis sobre a posesión <strong>de</strong><br />

armas <strong>de</strong> fogo como transfondo:<br />

“Leemos en el <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>: En<br />

la noche <strong>de</strong>l martes ocurrió en la<br />

parroquia <strong>de</strong> San Pedro un acci<strong>de</strong>nte<br />

<strong>de</strong>sgraciado.<br />

El vecino <strong>de</strong>l burgo <strong>de</strong> Val<strong>de</strong>mirós en<br />

aquella parroquia, Antonio Goás, <strong>de</strong><br />

45 años <strong>de</strong> edad, soltero, se dirigía en<br />

las primeras horas <strong>de</strong> la noche al<br />

baile que se celebraba en la inmediata<br />

parroquia <strong>de</strong> Landrove; parece ser<br />

que llevaba consigo una pistola<br />

Browning, y disparó con ella un tiro al<br />

aire para ver si funcionaba bien; el tiro<br />

falló y al estar examinando por qué no<br />

salía el tiro, se disparó el arma introduciéndose<br />

la bala en el vientre.<br />

Inmediatamente se dió aviso al<br />

facultativo Sr. Freijo, quien le hizo la<br />

primera cura. En la tar<strong>de</strong> <strong>de</strong>l miércoles,<br />

en vista <strong>de</strong> la gravedad <strong>de</strong>l<br />

paciente, fué avisado el forense Sr.<br />

Quintana, y éste puso el hecho en<br />

conocimiento <strong>de</strong>l Juzgado, que se<br />

personó en el domicilio <strong>de</strong>l lesionado<br />

en la mañana <strong>de</strong>l jueves con el fin <strong>de</strong><br />

instruir las primeras diligencias<br />

sumariales.<br />

De la <strong>de</strong>claración <strong>de</strong>l herido y <strong>de</strong> los<br />

vecinos, parece ser que se <strong>de</strong>pren<strong>de</strong><br />

que fué casual y tal como lo relatamos.<br />

El herido ha fallecido hoy sábado,<br />

pues, no habiendo podido serle extraida<br />

la bala, sobrevino la peritonitis<br />

que, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> un principio, ya anunciara<br />

el Sr. Quintana como origen <strong>de</strong> un<br />

fatal <strong>de</strong>senlace.<br />

En poco tiempo, y por <strong>de</strong>scuidos, ya<br />

han ocurrido algunos <strong>de</strong> estos acci<strong>de</strong>ntes,<br />

<strong>de</strong>bido á la ignorancia <strong>de</strong> ciertas<br />

gentes para manejar armas<br />

mo<strong>de</strong>rnas, prohibidas por la ley, que<br />

se llevan, á veces, con fines premeditados<br />

y punibles”.<br />

Mais non só <strong>de</strong> “sucesos” se alimentaba<br />

o “recorta e pega” que<br />

outros xornais practicaban a expensas<br />

do publicado no <strong>Heraldo</strong>. Tamén<br />

había lugar para dar conta <strong>de</strong> <strong>de</strong>ter-<br />

Ecos do nacemento do <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong><br />

O diario católico La Voz <strong>de</strong> la Verdad recollía novas do <strong>Heraldo</strong><br />

minadas visitas institucionais á vila<br />

do Landrove e para, <strong>de</strong> paso, facer<br />

propaganda das súas excelencias <strong>de</strong><br />

cara ao incipiente negocio turístico.<br />

Nesa liña, no diario católico lugués<br />

La Voz <strong>de</strong> la Verdad do 16 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong><br />

1912 insírese o seguinte solto:<br />

“El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> se ocupa en<br />

su último número <strong>de</strong> la breve estancia<br />

<strong>de</strong>l señor Gobernador civil en aquella<br />

población.<br />

Asegura el colega que tanto agradó<br />

la hermosura <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> y su campiña<br />

al señor Boccherini que volverá en el<br />

verano en cuantas ocasiones pueda”.<br />

Cando o potentado José Mª Riguera<br />

Montero agasalle ao alcal<strong>de</strong> <strong>de</strong> Ourol<br />

cun luxoso bastón <strong>de</strong> mando con<br />

artística empuñadura <strong>de</strong> ouro, o<br />

xornal compostelán Gaceta <strong>de</strong> <strong>Galicia</strong>,<br />

a<strong>de</strong>mais <strong>de</strong> reproducir a nova o<br />

día 14 <strong>de</strong> novembro tomándoa do<br />

<strong>Heraldo</strong>, <strong>de</strong>sfarase en eloxios cara ao<br />

obsequiador, enten<strong>de</strong>ndo que o seu<br />

aceno era <strong>de</strong>mostrativo do “civismo y<br />

el fervoroso amor que por el curruncho<br />

nativo siente”.<br />

Por outra banda, o importante<br />

proxecto dun novo peirao marítimo<br />

na nosa vila tamén saltaría <strong>de</strong>s<strong>de</strong> as<br />

páxinas do <strong>Heraldo</strong> a outros cabezallos<br />

provinciais. O 6 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong><br />

1912, El Regional sinalaba:<br />

“Hemos tenido el gusto <strong>de</strong> examinar<br />

(leemos en El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>) los<br />

planos <strong>de</strong>l futuro muelle.<br />

Será todo él <strong>de</strong> piedra y estará<br />

<strong>de</strong>terminado por tres líneas: una, <strong>de</strong><br />

150 metros, que partirá <strong>de</strong>l primer ojo<br />

<strong>de</strong>l puente y llegará á la bajamar;<br />

frente á una <strong>de</strong> las actuales rampas<br />

<strong>de</strong> la Pesca<strong>de</strong>ría; otra, <strong>de</strong> 30 metros,<br />

que formará ángulo con la anterior; y<br />

otra <strong>de</strong> 63 metros, que unirá la línea<br />

prece<strong>de</strong>nte con el Malecón.<br />

En la primera <strong>de</strong> las tres citadas<br />

líneas irá una rampa <strong>de</strong> 30 metros <strong>de</strong><br />

longitud, para el servicio <strong>de</strong> las<br />

embarcaciones menores, y tres escaleras<br />

<strong>de</strong> hierro, adosadas al muro, para<br />

el <strong>de</strong> las mayores.<br />

La superficie <strong>de</strong>l muelle será <strong>de</strong><br />

7.000 metros cuadrados, y, <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong><br />

ella, se construirá una carretera, <strong>de</strong><br />

forma angular, <strong>de</strong> 8 metros <strong>de</strong> anchura,<br />

para el acarreo <strong>de</strong> las merca<strong>de</strong>rías.<br />

El costo se elevará, según el presupuesto<br />

<strong>de</strong> la Jefatura, á 131.000<br />

pesetas.<br />

Trátase, como se ve, <strong>de</strong> una obra <strong>de</strong><br />

extraordinaria importancia, sabiamente<br />

proyectada por el ingeniero D.<br />

Leopoldo Soler, á quien, como al diputado<br />

Sr. Soto Reguera, hacemos<br />

presentes <strong>de</strong>s<strong>de</strong> estas columnas la<br />

fervorosa gratitud <strong>de</strong>l pueblo <strong>de</strong><br />

<strong>Vivero</strong>”.<br />

Pola súa vez, El Norte <strong>de</strong> <strong>Galicia</strong> <strong>de</strong><br />

10 <strong>de</strong> agosto do mesmo ano explicaba<br />

que “El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> elogia el<br />

proyecto y planos formados por el<br />

ingeniero Sr. Soler para el futuro<br />

muelle <strong>de</strong> aquel puerto” e resumía a<br />

continuación as principais características<br />

técnicas da obra copiando os<br />

datos do propio semanario viveirés.<br />

CONVULSIÓNS NA DIRECCIÓN<br />

DO HERALDO<br />

O inesperado falecemento do director<br />

do <strong>Heraldo</strong>, o xoven avogado Pedro<br />

Pérez Barreiro, cando apenas<br />

levaba postos na rúa <strong>de</strong>zaoito números<br />

do semanario e contaba unicamente<br />

30 anos <strong>de</strong> ida<strong>de</strong>, foi loxicamente<br />

obxecto <strong>de</strong> atención e sentimento<br />

noutros medios xornalísticos.<br />

La Voz <strong>de</strong> la Verdad expresábase ao<br />

respecto o 24 <strong>de</strong> xuño <strong>de</strong> 1912 nestes<br />

termos:<br />

“Nuestro colega El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong><br />

viene <strong>de</strong>dicado en gran parte <strong>de</strong> su<br />

último número á la memoria <strong>de</strong>l joven<br />

abogado D. Pedro Pérez Barreiro,<br />

director <strong>de</strong> dicha publicación, recientemente<br />

fallecido en aquella hermosa<br />

villa <strong>de</strong> la costa.<br />

El entierro <strong>de</strong>l finado periodista fué<br />

una espontánea y cariñosa manifestación<br />

<strong>de</strong> duelo.<br />

Acompañamos a la redacción <strong>de</strong><br />

<strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> en su pesar por tal<br />

<strong>de</strong>sgracia”.<br />

Para cubrir a triste baixa que <strong>de</strong>ixaba<br />

sen patrón o seu buque mediático,<br />

Benigno López botou man <strong>de</strong> Antonio<br />

Díaz Vale, quen viña exercendo <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />

marzo <strong>de</strong> 1912 como director doutra<br />

publicación que tamén se editaba no<br />

obradoiro tipográfico dos baixos da<br />

Casa dos Leós: La Opinión <strong>de</strong><br />

Ortigueira. A partir <strong>de</strong> xullo, este<br />

cabezallo trasladaría a súa impresión<br />

á casa tipográfica David Fojo, na<br />

propia Ortigueira.<br />

Reciprocamente, o <strong>Heraldo</strong> tamén<br />

lamentou nas súas planas a morte<br />

doutros directores <strong>de</strong> xornal galegos<br />

amigos. Tal foi o caso <strong>de</strong> José<br />

Lombar<strong>de</strong>ro, <strong>de</strong> El Noroeste coruñés,<br />

sobre quen se escribe no noso semanario,<br />

en outubro <strong>de</strong> 1912:<br />

“Con sentimiento profundo escribimos<br />

estos renglones, que no son más<br />

que la expresión débil y pálida <strong>de</strong> la<br />

participación que los mo<strong>de</strong>stos camaradas<br />

<strong>de</strong> El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> toman<br />

en el pesar inmenso que embarga á<br />

sus queridos compañeros <strong>de</strong> El<br />

Noroeste, por la muerte <strong>de</strong>l ilustre<br />

maestro <strong>de</strong> periodistas D. José Lombar<strong>de</strong>ro<br />

y Franco, propietario <strong>de</strong>l diario<br />

coruñés.<br />

El hermano insustituible, el sincero<br />

compañero <strong>de</strong> los que componen la<br />

redacción <strong>de</strong> nuestro querido colega,<br />

el político talentoso que era alma<br />

mater <strong>de</strong>l famoso “Club <strong>de</strong> las viudas”<br />

<strong>de</strong>l salón <strong>de</strong> conferencias <strong>de</strong>l Congreso,<br />

como él mismo había bautizado<br />

aquella peña <strong>de</strong> políticos, ha muerto<br />

en París, lejos <strong>de</strong> su querida tierra, y<br />

<strong>de</strong> él no quedan sinó sus inanimados<br />

restos que recibirán sepultura en la<br />

Coruña, su ciudad natal”.<br />

Nas planas doutros xornais irán<br />

saíndo ao longo <strong>de</strong> 1912 novas pequenas<br />

e menores do vivir cotián<br />

viveirés que remiten como fonte para<br />

as páxinas do noso semanario. Por El<br />

Regional, <strong>de</strong> Lugo, sabemos do reto<br />

que o “Club <strong>Vivero</strong>” lanza en agosto<br />

aos seus colegas vilalbeses para<br />

disputaren un partido <strong>de</strong> foot-ball; do<br />

ingreso nun convento madrileño da<br />

rapaza Mª Luísa Fernán<strong>de</strong>z Ramudo,<br />

filla do notario Lucio Fernán<strong>de</strong>z<br />

Argüelles; das felices vacacións que<br />

pasou nese ano <strong>de</strong> 1912 na vila do<br />

Landrove, na compaña da súa señora<br />

e fillas, o daquela catedrático <strong>de</strong><br />

Cálculo Diferencial e Integral na<br />

Faculta<strong>de</strong> <strong>de</strong> Ciencias da Universida<strong>de</strong><br />

Central <strong>de</strong> Madrid José Andrés<br />

Irueste (1844-1920); do acci<strong>de</strong>nte<br />

que sofre en febreiro <strong>de</strong> 1913<br />

Taladrid Catá durante unha cazaría,<br />

que lle causa a rotura dunha perna;<br />

etc. O 10 <strong>de</strong> <strong>de</strong>cembro <strong>de</strong> 1912, en<br />

fin, insire El Regional esta nota:<br />

“Leemos en el <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>: El<br />

día <strong>de</strong> Santa Bárbara cumplió cien<br />

años nuestro amigo D. Manuel Leal (o<br />

señor Manuel d'as Pontes).<br />

A pesar <strong>de</strong> tan respetable carga,<br />

disfruta el simpático anciano, casi,<br />

casi, <strong>de</strong> tanta agilidad como si sólo<br />

contase sesenta abriles.<br />

Dios le conserve la salud siquiera<br />

unos diez añitos más, y <strong>de</strong>spués... ya<br />

seguiremos pidiendo”.<br />

Como xa advertimos, as activida<strong>de</strong>s<br />

e iniciativas da socieda<strong>de</strong> “<strong>Vivero</strong> y<br />

su Comarca” gozaron dunha atención<br />

preferente nas planas do<br />

<strong>Heraldo</strong>, o que fixo que outros<br />

medios se fixesen eco <strong>de</strong>las. Así, El<br />

Regional <strong>de</strong> Lugo <strong>de</strong> 6 <strong>de</strong> agosto<br />

informa da poxa celebrada pola entida<strong>de</strong><br />

en Merille para adxudicar as<br />

obras <strong>de</strong> construción do edificio escolar<br />

<strong>de</strong>sa parroquia, resultando adxudicatarios<br />

pola cantida<strong>de</strong> <strong>de</strong> 6.000<br />

pesetas Francisco Rodríguez e<br />

Manuel Fraiz, quen se comprometeron<br />

a iniciar <strong>de</strong>contado a obra e a<br />

rematala no prazo máis breve que<br />

lles fose posible.<br />

Cando o <strong>Heraldo</strong> estaba a piques <strong>de</strong><br />

cumprir o seu primeiro ano <strong>de</strong> vida,<br />

produciuse unha das situacións que<br />

resultaron máis comprometidas en<br />

toda a súa xa centenaria traxectoria.<br />

Efectivamente, como se encargou <strong>de</strong><br />

(Pása á páxina13)


17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012 HERALDO DE VIVERO Página 13<br />

Ecos do nacemento do <strong>Heraldo</strong>...<br />

(Ven da páxina 12)<br />

difundir o compostelán Diario <strong>de</strong> <strong>Galicia</strong><br />

<strong>de</strong> 17 <strong>de</strong> xaneiro <strong>de</strong> 1913,<br />

“El juez <strong>de</strong> instrucción <strong>de</strong> este partido,<br />

don Silvino Álvarez <strong>de</strong> la Escosura<br />

ha procesado y encarcelado al director<br />

<strong>de</strong> El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>, don<br />

Antonio Díaz Vale y al regente <strong>de</strong> la<br />

imprenta <strong>de</strong>l mismo periódico D.<br />

Esteban Fernán<strong>de</strong>z Temprano.<br />

El motivo <strong>de</strong> estas <strong>de</strong>tenciones fue<br />

la publicación en aquel colega <strong>de</strong> un<br />

artículo comentando la noticia <strong>de</strong>l<br />

traslado <strong>de</strong> dicho juez, como consecuencia<br />

<strong>de</strong> la <strong>de</strong>nuncia que contra él<br />

formuló el diputado Sr. Soto Reguera”.<br />

Mais como informa El Regional<br />

lugués, ao final quen riu último foi o<br />

semanario local, pois os po<strong>de</strong>rosos<br />

resortes do preboste liberal Soto<br />

Reguera non só conseguiron o traslado<br />

inmediato e forzoso <strong>de</strong>se maxistrado<br />

<strong>de</strong> orixe asturiana a unha<br />

pequena localida<strong>de</strong> catalá, senón que<br />

<strong>de</strong>terminaron a rápida posta en liberda<strong>de</strong><br />

dos xornalistas heraldinos e a<br />

apertura dun gravoso expediente<br />

contra o citado Silvino Álvarez:<br />

“Por el último número <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong><br />

<strong>Vivero</strong> nos enteramos <strong>de</strong> la <strong>de</strong>nuncia<br />

<strong>de</strong> que fué objeto por el Juzgado <strong>de</strong><br />

primera instancia <strong>de</strong> aquel partido<br />

don Silvino Álvarez <strong>de</strong> la Escosura<br />

recientemente trasladado a Santa<br />

Coloma <strong>de</strong> Farnés, y <strong>de</strong>l proce<strong>de</strong>r <strong>de</strong><br />

aquel funcionario en las actuaciones<br />

practicadas.<br />

Lamentamos el percance y hallamos<br />

muy justas y muy razonables las<br />

protestas <strong>de</strong>l querido colega contra el<br />

proce<strong>de</strong>r <strong>de</strong> aquel juez tan llevado y<br />

tan traído en recientes interpelaciones<br />

formuladas en pleno Congreso <strong>de</strong> los<br />

Diputados”.<br />

REMATE<br />

Ao encarar o seu segundo ano <strong>de</strong><br />

existencia, non hai dúbida <strong>de</strong> que o<br />

<strong>Heraldo</strong> é un proxecto empresarial e<br />

xornalístico plenamente consolidado:<br />

goza do respaldo financeiro <strong>de</strong> varios<br />

potentados locais e da protección<br />

política do todopo<strong>de</strong>roso Soto<br />

Reguera; non dá feito para acoller<br />

nas súas planas anuncios comerciais<br />

<strong>de</strong> negocios <strong>de</strong> toda caste (zapaterías,<br />

ferreterías, ultramarinos, fábricas <strong>de</strong><br />

chocolate, confeitarías, almacéns,<br />

talleres mecánicos, materiais <strong>de</strong><br />

construción, maquinaria agrícola,<br />

fábricas <strong>de</strong> xeo, consultorios médicos,<br />

boticas, notarías...); recruta<br />

colaboradores e non poucos asinantes<br />

entre a nutrida colonia galega <strong>de</strong><br />

Cuba; está no mellor dos tratos coa<br />

potente socieda<strong>de</strong> <strong>de</strong> instrución “<strong>Vivero</strong><br />

y su Comarca” e co seu hiperactivo<br />

presi<strong>de</strong>nte Taladrid Catá; e, por<br />

se todo isto fose pouco, goza a<strong>de</strong>mais<br />

das primicias poéticas e dos artigos<br />

<strong>de</strong> fondo dun elenco cada vez máis<br />

nutrido e variado <strong>de</strong> escritores locais:<br />

Gonzalo (o daquela seminarista Justo<br />

Núñez Rodríguez), Demetrio Zenón<br />

(pseudónimo que correspon<strong>de</strong> a un<br />

fillo do propio Benigno López, se non<br />

estamos errados), Leoncio López <strong>de</strong><br />

las Casas, Vicente Otero Cao, Riguera<br />

Montero, o mestre Lois Tobío<br />

Campos... A partir <strong>de</strong> xaneiro <strong>de</strong><br />

1913, dando mostras <strong>de</strong>sa consolidación<br />

indiscutible, o <strong>Heraldo</strong> lanzarase<br />

mesmo a editar o seu primeiro folletín,<br />

co título <strong>de</strong> “Virgen... y mártir.<br />

Novela en rústica, caricaturista,<br />

corta y original <strong>de</strong> Fernando Pérez<br />

Barreiro”...<br />

O que veu <strong>de</strong>spois constitúe unha<br />

historia apaixonante á que non<br />

<strong>de</strong>ixaremos <strong>de</strong> volver en novos artigos<br />

para contribuírmos a celebrar<br />

como se merece, na medida das<br />

nosas humil<strong>de</strong>s forzas, o<br />

primeiro centenario <strong>de</strong>sta<br />

tan estimada como entrañable<br />

publicación.<br />

EMILIO XOSÉ ÍNSUA<br />

Doña Angeles Penaba Rozadilla, recogió la Medalla <strong>de</strong> Honor “Cida<strong>de</strong> <strong>de</strong> Viveiro”,<br />

como editora <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>, en presencia <strong>de</strong> su hijo, Javier Canosa Penaba<br />

(actual editor) y <strong>de</strong>l enton<strong>de</strong>s director Angel Martínez Fernan<strong>de</strong>z <strong>de</strong> la Vega. La<br />

Corporación Municipal acordó en 1997, por unanimidad, conce<strong>de</strong>r al semanario esta<br />

distinción. El entonces alcal<strong>de</strong>, César Aja Mariño, hizo entrega <strong>de</strong> la medalla.<br />

CENTENARIO DE HERALDO DE VIVERO<br />

Gerino Núñez e Trapero Pardo. Gerino foi o gran mantedor durante décadas do<br />

<strong>Heraldo</strong> na súa segunda época, e Trapero director durante moitos anos.<br />

Xentes do <strong>Heraldo</strong><br />

Den<strong>de</strong> fai cen anos, que con interrupcións<br />

e atrancos o <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong><br />

<strong>Vivero</strong> chega as casas, aló on<strong>de</strong> viva<br />

algún <strong>de</strong> Viveiro, levando información,<br />

ensaios, poemas, anécdotas e<br />

lembranzas, contando a fin a –historia<br />

miúda dun pobo galego– que dicía<br />

Canosa.<br />

Falando con Luís Pousa, o coruñés<br />

sub-director do El Correo Gallego e co<br />

meu amigo Antonio Grandío, cos que<br />

a vagadas tomo uns viños os domingos,<br />

tiñan curiosida<strong>de</strong> en coñecer<br />

como vai a estrutura. Conteilles que<br />

o semanario, <strong>de</strong>cano dos <strong>de</strong> <strong>Galicia</strong>,<br />

segue a publicarse nunha imprenta<br />

familiar, pola que imos pasando:<br />

colaboradores, anunciantes, subscritores<br />

e amigos, que non temos normas<br />

e que unha vez ó ano, xuntámonos<br />

nunha cea singular, espontánea<br />

e amena, nunha especie <strong>de</strong> asemblea<br />

no que cada quen esbardalla sobre<br />

todo o divino e humano da vila, naturalmente<br />

sempre no seu pensar.<br />

Dos trinta e cinco semanarios<br />

editados en Viveiro que recolleu<br />

Gerino Núñez no seu traballo <strong>de</strong> fin<br />

da carreira <strong>de</strong> xornalismo, “Los<br />

Periódicos <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>”, Lugo 1980, o<br />

<strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> ocupa pola data <strong>de</strong><br />

publicación o sétimo lugar, máis é o<br />

único que se segue a editar con periodicida<strong>de</strong>,<br />

resistindo embates e competencias,<br />

manténdose nunha difícil<br />

liña, entre tirios e troianos.<br />

O <strong>Heraldo</strong> é a “canteira” <strong>de</strong> escribidores<br />

dos <strong>de</strong> Viveiro, a xente achégase<br />

cas súas cuartillas, hoxe polo internet,<br />

e espera a que apareza a colaboración,<br />

nunca tan pronto como<br />

pensa, mais non tarda moito, a<br />

correa segue a funcionar no longo<br />

censo dos escribidores <strong>de</strong> Viveiro que<br />

Leal Insua chama: pobo <strong>de</strong> escritores.<br />

Moitos sentímonos orgullosos <strong>de</strong><br />

ser fillos do <strong>Heraldo</strong>, aqueles que con<br />

mellor ou peor fortuna encetamos a<br />

xuntalas letras neste venerable<br />

medio no que nos comunicamos os<br />

<strong>de</strong> Viveiro.<br />

Gardo con especial tenrura o libro<br />

<strong>de</strong> Xosé López publicado cando era<br />

Decano <strong>de</strong> Xornalismo na faculta<strong>de</strong><br />

<strong>de</strong> Santiago, “Detrás da prensa popular”.<br />

Edicións LEA 1995, do que vou<br />

a transcribir algunhas verbas que se<br />

refieren o <strong>Heraldo</strong>:<br />

“Gerino Núñez empezou a colaborar<br />

[no <strong>Heraldo</strong>] na década dos setenta e<br />

fixo mais intensa a súa colaboración<br />

na década dos oitenta e comezo dos<br />

noventa, ata o seu asasinato, o 16 <strong>de</strong><br />

xullo <strong>de</strong> 1991. A <strong>de</strong>saparición da<br />

‘alma mater’ do periódico nesta etapa<br />

obrigou o impresor, Luís Neira, a exercer<br />

un papel mais activo como redactor.<br />

Tres persoas apoian cos seus artigos<br />

esta nova etapa: Alfonso Santos<br />

Alfonso, Fernando Güemes e Fausto<br />

Galdo…”<br />

Quero agra<strong>de</strong>cer a acollida que<br />

sempre me fixo o <strong>Heraldo</strong>, e no seu<br />

día <strong>de</strong> xeito especial a miña serie<br />

“Pintores e Pintura <strong>de</strong> Viveiro”. O<br />

Castro, 1992, publicada primeiro<br />

parcialmente no semanario, e que me<br />

serviu <strong>de</strong> ensaio xeral, para coñecer a<br />

aceptación da xente e acadar datos<br />

que varias persoas fixéronme chegar,<br />

o tempo que me abriu a porta da<br />

casa, <strong>de</strong> moitas familias que tiñan<br />

cadros e informacións. De aquí<br />

naceu o meu libro <strong>de</strong>dicado a Viveiro.<br />

O “Premio <strong>de</strong> investigación en<br />

humanida<strong>de</strong>s” que convoca a <strong>de</strong>putación<br />

<strong>de</strong> Pontevedra, acadouno no<br />

2010 Francisco Fi<strong>de</strong>l Maseda Maseda<br />

un profesor orixinario da Terrachá e<br />

resi<strong>de</strong>nte en Lugo, polo seu estudio:<br />

“Luis Tobío: vida y obra <strong>de</strong> un humanista<br />

gallego y <strong>de</strong> un gallego universal”.<br />

tese <strong>de</strong> doutoramento que leu<br />

na Universida<strong>de</strong> Compostelá. Un<br />

<strong>de</strong>nso traballo <strong>de</strong> mais <strong>de</strong> 750 páxinas.<br />

Na bibliografía <strong>de</strong>sta tese o<br />

<strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> aparece citado 40<br />

veces.<br />

O impacto das publicacións valórase<br />

polo número <strong>de</strong> veces que son<br />

citados noutros medios.<br />

Parabéns o <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong><br />

<strong>Vivero</strong> polo centenario e…<br />

moitas grazas.<br />

FAUSTO GALDO


Página 14 HERALDO DE VIVERO 17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012<br />

CENTENARIO DE HERALDO DE VIVERO<br />

El <strong>Heraldo</strong> centenario Flashes para ecualizar un século<br />

El heraldo centenario parece el título<br />

<strong>de</strong> un cuento o <strong>de</strong> una novela <strong>de</strong><br />

caballería pero es que a<strong>de</strong>más<br />

comparte con ambos entusiasmo y<br />

espíritu. Solo así se entien<strong>de</strong> que en<br />

un pueblo lucense como Viveiro, en<br />

1912, alguien saque a<strong>de</strong>lante el<br />

proyecto <strong>de</strong> un periódico que empezó<br />

siendo local y regional para convertirse<br />

al poco en nacional e internacional<br />

pues los lectores se repartieron por<br />

España y llegaron a Francia, Cuba o<br />

Argentina en un viaje que da cuenta<br />

<strong>de</strong> estas primeras oleadas <strong>de</strong> globalización<br />

que partiendo <strong>de</strong> la nada,<br />

como quien dice, alcanzaban distancias<br />

impensables. Pue<strong>de</strong> que en una<br />

tertulia <strong>de</strong> casino o <strong>de</strong> barbería, un<br />

grupo <strong>de</strong> amigos fantaseara con un<br />

empeño visionario que llevaron a<br />

término. Tal cual empezaron los<br />

navegantes <strong>de</strong> tierra a<strong>de</strong>ntro hasta<br />

llegar a América cruzando mares en<br />

los que daba miedo aventurarse.<br />

El <strong>Heraldo</strong> se constituyó así en el<br />

cordón umbilical que une a los <strong>de</strong><br />

<strong>de</strong>ntro con os <strong>de</strong> fora, que los mantiene<br />

en contacto, que da noticias a<br />

unos <strong>de</strong> otros, que permite estar en el<br />

pueblo aun <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> irse, como<br />

suce<strong>de</strong> a veces en un exilio que dura<br />

hasta la muerte. Bodas y nacimientos,<br />

esquelas y viajes, vacaciones,<br />

nombramientos y jubilaciones, Semana<br />

Santa, carnavales, fiestas <strong>de</strong><br />

guardar y patronales, Naseiro, novenas,<br />

misas y rosarios, obras públicas,<br />

opiniones para todos los gustos,<br />

lo humano y lo divino. De la crónica<br />

al poema, <strong>de</strong>l reportaje al suceso.<br />

Y fotos. Fotos en blanco y negro<br />

intercaladas en la tipografía que<br />

amarillearon con el paso <strong>de</strong> los años<br />

y fijaron a la memoria como recuerdos<br />

in<strong>de</strong>lebles las trazas <strong>de</strong> un<br />

pueblo que ya no existe y que emerge<br />

<strong>de</strong> las imágenes <strong>de</strong> otra época en<br />

toda su grandiosidad irrecuperable,<br />

las calles sin asfaltar, los árboles en<br />

la plaza, los rótulos <strong>de</strong> los negocios<br />

tan parcos y austeros, los escaparates<br />

enmarcados por un listón <strong>de</strong><br />

ma<strong>de</strong>ra mostrando su humil<strong>de</strong> mercancía,<br />

las vestimentas oscuras <strong>de</strong><br />

hombres y mujeres, los pantalones y<br />

faldas tan, tan cortos <strong>de</strong> niños y<br />

niñas, la viveza <strong>de</strong> una mirada que<br />

nos persigue <strong>de</strong>s<strong>de</strong> una infancia<br />

apenas recuperada que es también la<br />

nuestra porque <strong>de</strong> ella venimos… en<br />

fin, la vida, la vida misma, la intrahistoria,<br />

con sus alegrías y con<br />

sus duelos, entrevista <strong>de</strong>s<strong>de</strong> los<br />

balcones a los que tanto se asomaba<br />

la gente. Y las calles: un punto y a<br />

parte. Un capítulo siempre por escribir,<br />

tan transitadas, como ahora en<br />

agosto. Y pasado el tiempo con su<br />

lenta o rápida ca<strong>de</strong>ncia según nos<br />

vaya en la feria: las fotos digitales en<br />

color <strong>de</strong> los <strong>de</strong>sfiles <strong>de</strong> las danzas o<br />

<strong>de</strong> las procesiones, <strong>de</strong>l Encuentro o<br />

<strong>de</strong> una actuación <strong>de</strong> la banda municipal<br />

y en las que <strong>de</strong> vez en cuando<br />

aparecemos como espontáneos pillados<br />

al azar. Hasta que seamos la<br />

noticia <strong>de</strong>l día. No digo más.<br />

Don Ramón Canosa, retomó la publicación<br />

<strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong> en 1963.<br />

Pero no anticipemos acontecimientos<br />

y sigamos con la celebración, con<br />

la efeméri<strong>de</strong>s. En todos estos años,<br />

cien, <strong>de</strong>cirlo cuesta, escribirlo<br />

también, un siglo, hora a hora, día a<br />

día, mes a mes, Guerra Civil por<br />

medio, hay que mencionar necesariamente<br />

la larga lista <strong>de</strong> colaboradores<br />

–entre los que se hallan hombres y<br />

mujeres ilustres– que se sucedieron<br />

reseñando la actualidad <strong>de</strong>s<strong>de</strong> las<br />

ópticas más diversas que en las páginas<br />

<strong>de</strong>l periódico han cabido opiniones<br />

para todos los gustos en una<br />

clara muestra <strong>de</strong> libertad <strong>de</strong> expresión.<br />

Y el homenaje ineludible a los<br />

Canosa que apoyaron económicamente<br />

la cabecera naciente <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong><br />

y la acompañaron en su larga<br />

andadura y, por supuesto, al alma<br />

Mater, al viejo Neira, que <strong>de</strong>scansa en<br />

paz y que <strong>de</strong>dicó su vida a hacerlo<br />

físicamente viable.<br />

Imaginar una sociedad como la <strong>de</strong><br />

1912 y un pueblo <strong>de</strong> la época y compaginarlos<br />

con el <strong>Heraldo</strong> es un buen<br />

ejercicio <strong>de</strong> anticipación, compatible<br />

seguramente con el hecho <strong>de</strong> que<br />

Viveiro ha sido un pueblo costero y<br />

abierto, proclive a innovar<br />

y mo<strong>de</strong>rno, tan mo<strong>de</strong>rno<br />

que tiene un periódico<br />

histórico.<br />

MILAGROS FRÍAS<br />

Flashes coma mendos para un<br />

novo século <strong>de</strong> mans furadas, baleiras,<br />

mendos <strong>de</strong> sorrisos, mendos <strong>de</strong><br />

cor acariñando nada máis que unha<br />

ilusión, un soño que canea á realida<strong>de</strong>,<br />

trusgos <strong>de</strong> auga, humida<strong>de</strong> na<br />

alma, ollos líquidos no arco da vella,<br />

xa temos algo máis para non involucionarmos.<br />

Ecualizando o tempo<br />

coma o mar para romper do río a<br />

soida<strong>de</strong> e facela máis gran<strong>de</strong>, o río<br />

sempre vai. Frío nos pés <strong>de</strong> lume,<br />

alarma inaudible, angustioso sinal,<br />

calados berros <strong>de</strong> amiza<strong>de</strong> que levan<br />

á liberda<strong>de</strong>, fundido a negro na espesura<br />

do gris monocor<strong>de</strong> da normalida<strong>de</strong><br />

cansina, monótona, sen chispa,<br />

xor<strong>de</strong>n coma lóstregos da canseira,<br />

no fogar testemuña da aprendizaxe<br />

<strong>de</strong> actitu<strong>de</strong>s, fogar on<strong>de</strong> po<strong>de</strong>r volver<br />

sempre. “todo o que vos <strong>de</strong>i era verda<strong>de</strong>iro,<br />

era meu”. Canto máis calor<br />

máis frío, canto máis frío máis calor,<br />

estaba tan canso que o reloxo non<br />

daba pasado das dúas da noite,<br />

relembrando a luz dourada das tar<strong>de</strong>s<br />

<strong>de</strong> ouro nas rúas <strong>de</strong> lonxe, volve<br />

a gaiola da música das andoriñas<br />

ralentizando o discurso para facelo<br />

máis doado. Sen nome o alcatrán<br />

mouro da estrada recolle o vermello<br />

do paporrubo, mesturandoó cos<br />

azuis do asubío e xa é noite sen luz,<br />

só a lúa chea garda o camiño. No ar<br />

pegañento do sono que non dá vido,<br />

as verbas amables dos <strong>de</strong>vanceiros<br />

“durme e repousa e non teñas medo<br />

a ninguna cousa” , canseira dun<br />

século con novos alentos, na ponte<br />

vella e rota sen moedas para o<br />

barqueiro. O fráxil tacto da fermosura<br />

esvaíndose no ar cun berro <strong>de</strong><br />

aferramento á vida do monte, fondos<br />

recendos da pureza das cores, coma<br />

se nada estivera feito. Dici-lo que fas,<br />

facer válidas as palabras mortas,<br />

face-lo que dis, darlle vali<strong>de</strong>z ás palabras<br />

todas, amósame quen es e <strong>de</strong>spois<br />

dime acacias, estou cuestionando<br />

as palabras da liberda<strong>de</strong> engaiolado<br />

nun fondo recendo amable que<br />

envolve sen xeito os meus ollos líquidos,<br />

botá<strong>de</strong>me una man con todo, eu<br />

que non as teño para nada. Empecei<br />

a pensalo <strong>de</strong>n<strong>de</strong> antonte, xogando ao<br />

pé da fervenza seca un carrizo mínimo<br />

ao contraluz <strong>de</strong> lume avermellado<br />

conta os anos <strong>de</strong> cen en cen e eslieos<br />

na lagoa que espellea a cor do pobo,<br />

azuis <strong>de</strong> leite na pucharca podre da<br />

memoria, porque todo era escuro na<br />

terra baleira e o río que vai baixo da<br />

ponte vella non se para escoita-las<br />

ignominias nin as andrómenas.<br />

Mendos dun século para os furados<br />

das mans baleiras, banzos <strong>de</strong> pedra<br />

labrados na esqueira do tempo<br />

buscando a saída á luz langui<strong>de</strong>cente<br />

da mañá <strong>de</strong> xeada da Can<strong>de</strong>laria<br />

on<strong>de</strong> se esvaen os reis do monte ao<br />

contraluz riba do areón moreno pola<br />

gris inmensida<strong>de</strong> pene<strong>de</strong>nta, cegos<br />

CLÍNICA DENTAL 2000<br />

FINANCIACIÓN A SU MEDIDA<br />

Consulta previa cita. Tlf. 982 563 427<br />

Lo<strong>de</strong>iro, 2 Entrlo. A - VIVEIRO<br />

<strong>de</strong> ti, ollos <strong>de</strong> nor<strong>de</strong>ste. Porque todo<br />

era escuro e segue sendo escuro<br />

nesta terra baleira, sen dignida<strong>de</strong>,<br />

hai un río <strong>de</strong> luz que vai baixo das<br />

pontes vellas e non se para escoitar<br />

ignominias nin andrómenas.<br />

Estareite esperando para darche o<br />

que queiras, volve cando teñas frío<br />

para ve-las películas cos rollos<br />

cambiados e un queixo roubado da<br />

fiestra do reloxeiro. Ás veces po<strong>de</strong>r<br />

anda-la luz dourada do atar<strong>de</strong>cer,<br />

espurri-los soños húmidos da casa<br />

<strong>de</strong> auga. O meu veciño di: “como o<br />

meu cheira tan mal, en vez <strong>de</strong> facelo<br />

na miña porta faigoó na do veciño”.<br />

Aconteceres, choveu e ven o río con<br />

forza, sempre vai baixo dos últimos<br />

asubíos que enchen a tar<strong>de</strong> <strong>de</strong> ouro<br />

no recendo da acacia. E xa é noite na<br />

cor do recendo, xa é noite e hai unha<br />

mancha vermella no ceo da noite<br />

escura. Xa están medrando eucaliptos<br />

novos na canle da turbina, aínda<br />

ninguén ergueu nin torou aos xigante<br />

caídos, soños enferruxados,<br />

colleume a néboa húmida e a choiva<br />

mansa, da man ata mollarme intimamente.<br />

Aínda que poña as liñas moi<br />

xuntas, sei que es quen <strong>de</strong> ler polo<br />

medio. Dis que non?. E cando te<br />

<strong>de</strong>catas, estás soñando, creando<br />

i<strong>de</strong>as novas, voando riba dos<br />

renglóns. Xa faigo só medios camiños.<br />

Quero encher con soños o labirinto<br />

baleiro do tempo e mira-las aves<br />

pasar, miña amiga, tamén din que se<br />

pon o sol por <strong>de</strong>trás do enreixado <strong>de</strong><br />

ferro que ailla as praias do paradiso,<br />

miña amiga. E hai fractais azuis na<br />

íntima espiral dos cascarois, soños<br />

esparexidos polos cumios dos<br />

montes, miña amada. Eran as dúas<br />

da tar<strong>de</strong> e dixo: “mellor voume cotigo<br />

porque se me quedo non me vou ata<br />

as <strong>de</strong>z e daquela xa non hai con quen<br />

falar”. Viñeches cando a luz máxica<br />

da Can<strong>de</strong>laria abría os ceos do<br />

nor<strong>de</strong>ste engaiolarnos con segredos<br />

máxicos e soños ledos ecualizando o<br />

tempo coma o mar para romper do<br />

río a soida<strong>de</strong>. Sempre cando paso ás<br />

nove saúdo a David cun toque moi<br />

enxel <strong>de</strong> bucina, el ergue a man<br />

pequena e regor<strong>de</strong>cha e sorrí. Preguntáchesme<br />

“on<strong>de</strong> vas <strong>de</strong> noite?”.<br />

Díxenche:”busca-los segredos <strong>de</strong> cor<br />

na auga fría <strong>de</strong> ouro dun trasgo e<br />

unha fada”. “Vou canda ti”. Remataches<br />

e logo fomos dous: eu e maila<br />

sombra no monte sen luz da enchente<br />

<strong>de</strong> xaneiro, man con río, man no<br />

asubío nun diálogo <strong>de</strong> silencios e<br />

saberes, recendo fondo <strong>de</strong> acacias na<br />

escurida<strong>de</strong>, recendos coma estouros<br />

serenos na noite <strong>de</strong> febreiro.<br />

JAIMEOROZA<br />

02 febreiro 2012<br />

Día da Can<strong>de</strong>laria<br />

Dr. Martín Caserío (Implantólogo) Colg. 1112<br />

Dr. Juan Muinelo (Odontología general) Colg. 1115<br />

Dra. Eva Robustillo (Ortodoncista) Colg. 8805


17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012 HERALDO DE VIVERO Página 15<br />

Graciñas…<br />

Si, graciñas ao <strong>Heraldo</strong> pola<br />

súa acollida. Sempre que lle<br />

mando un artigo a Juan Carlos,<br />

dígolle o mesmo: “graciñas<br />

pola acollida nas vosas<br />

páxinas”.<br />

Non abundan precisamente<br />

neste mundo dos medios, entida<strong>de</strong>s<br />

que teñan esta disponibilida<strong>de</strong><br />

“a fondo perdido”<br />

para os temas –digámolo<br />

claramente– <strong>de</strong> Igrexa. Existen<br />

aínda moitos prexuizos<br />

que impi<strong>de</strong>n unha presenza<br />

normal nos medios <strong>de</strong> comunicación.<br />

Con frecuencia cando<br />

sae un tema que ten que<br />

ver coa fe, a relixión ou a<br />

Igrexa é con motivo dalgún<br />

fallo, conflito ou escándalo,<br />

que sempre “ven<strong>de</strong>”.<br />

No <strong>Heraldo</strong> non pasa isto:<br />

<strong>de</strong>s<strong>de</strong> o día que me nomearon<br />

párroco <strong>de</strong> Santiago-San<br />

Francisco, xa fai anos, aproveitei<br />

estas páxinas para<br />

tocar temas que teñen que<br />

ver coa Igrexa e co que ela<br />

representa. E logo, xa lonxe<br />

<strong>de</strong> Viveiro, seguín escribindo,<br />

aínda que con menos frecuencia.<br />

Xa sei que un periódico <strong>de</strong><br />

información local non é unha<br />

“folla parroquial”. Pero se nun<br />

periódico local che abre as<br />

portas para que entres ou<br />

polo menos te asomes aos lectores,<br />

é unha gran oportunida<strong>de</strong><br />

para levar á rúa, ás<br />

tertulias, aos fogares, a cada<br />

subscritor ou lector temas e<br />

propostas co obxectivo <strong>de</strong><br />

dicir o que moitos necesitan<br />

escoitar, non co afán <strong>de</strong> adoutrinar,<br />

non é o medio nin o<br />

estilo, senón para respon<strong>de</strong>r<br />

a tantos interrogantes e inquedanzas<br />

da xente, as veces<br />

insinuando, outras respon<strong>de</strong>ndo<br />

e sempre propoñendo.<br />

E graciñas a vós os lectores.<br />

So<strong>de</strong>s o estímulo, a razón <strong>de</strong><br />

escribir –cantas veces se di<br />

que hai que escribir para ser<br />

lido…–, a vida do <strong>Heraldo</strong>.<br />

Porque estivestes aí, onte e<br />

hoxe, o <strong>Heraldo</strong> cumpriu cen<br />

anos <strong>de</strong> vida. Porque segui<strong>de</strong>s<br />

estando aí, hoxe e mañá,<br />

aínda que sexa discretamente,<br />

o <strong>Heraldo</strong> seguirá sendo<br />

fiel á súa cita semanal.<br />

Que nunca falte quen diga:<br />

“a ver que trae o <strong>Heraldo</strong>”. A<br />

todos e a todas: “ad multos<br />

annos”!<br />

ANTONIO<br />

RODRÍGUEZ<br />

BASANTA<br />

Siendo un mozalbete me enrolé en<br />

el <strong>Heraldo</strong>, ese barco <strong>de</strong> papel don<strong>de</strong><br />

mis sueños, siempre orientados al<br />

servicio <strong>de</strong> nuestro querido Viveiro,<br />

navegaron por el proceloso mar <strong>de</strong> la<br />

lucha, <strong>de</strong> la soledad, <strong>de</strong> la incomprensión,<br />

<strong>de</strong> la envidia, <strong>de</strong> la <strong>de</strong>spiadada<br />

crítica... hasta <strong>de</strong> la mofa, sin<br />

otros remos que mi fe y constancia.<br />

No me importaron las amenazas, los<br />

comentarios hirientes, las sonrisas<br />

mordaces, ni siquiera la mirada<br />

displicente <strong>de</strong> los soberbios, que<br />

<strong>de</strong>scalifican sin argumentos, ni los<br />

<strong>de</strong>saires <strong>de</strong> los altivos cuya compañía<br />

rechazo por razones obvias. Tampoco<br />

perdí la fe cuando trataron <strong>de</strong> tocarme<br />

la fibra sensible o dañaron mi<br />

patrimonio. Todo ello me permitió<br />

conocer a una enorme “fauna” <strong>de</strong><br />

personajes, que no <strong>de</strong>jan muy bien<br />

parada a la especie humana. He<br />

comprendido a Don Quijote y el<br />

drama <strong>de</strong> ser humano, he elegido el<br />

camino <strong>de</strong> Machado, he disfrutado <strong>de</strong><br />

la ternura <strong>de</strong> Juan Ramón, he<br />

compuesto poemas sintiendo lo<br />

mismo, o al menos parecido, que<br />

Rosalía, Curros o Pondal y he gozado<br />

<strong>de</strong> las enseñanzas <strong>de</strong> otros poetas<br />

tan dispares como Don Antonio<br />

Prados, Teolindo Teijeiro o Ángel<br />

Mén<strong>de</strong>z, al que bauticé como Ánxel<br />

da Porta da Vila, entre otros... He<br />

vivido con muchos <strong>de</strong> los que ya no<br />

están, y a los que añoro, y vivo gozando<br />

<strong>de</strong> los que nos elegimos mutuamente<br />

como amigos. Me preocupa el<br />

paro, los servicios sociales, <strong>de</strong>testo el<br />

capitalismo salvaje y las dictaduras<br />

<strong>de</strong>l tipo que sean. Reniego <strong>de</strong> fanatismos<br />

religiosos o políticos y no tengo<br />

ban<strong>de</strong>ra ni milito en ningún partido.<br />

Defiendo lo público <strong>de</strong> tanto chorizo y<br />

trato <strong>de</strong> <strong>de</strong>smontar los falaces argumentos<br />

<strong>de</strong> los que tratan <strong>de</strong> robarnos<br />

el patrimonio <strong>de</strong>l tipo que sea. Busco<br />

el progreso que progresa y reniego <strong>de</strong><br />

los privilegios <strong>de</strong> los conservadores.<br />

Sólo conozco la sangre roja. Creo en<br />

la <strong>de</strong>mocracia y <strong>de</strong>fiendo a tipos<br />

como Garzón. Desprecio la corrupción<br />

y castigaría con firmeza a los<br />

corruptos. Sé que hay mafia en<br />

España y lo creo a pies juntillas. Me<br />

siento azote <strong>de</strong> urbanicidas sean<br />

éstos constructores o alcal<strong>de</strong>s. Hasta<br />

aquí unas pinceladas <strong>de</strong> mis pensamientos.<br />

En este mar <strong>de</strong> sueños y barquitos<br />

<strong>de</strong> papel trato <strong>de</strong> ser el grumete que,<br />

manteniéndose aferrada al suelo,<br />

navega, como diría mi buen amigo<br />

Manolo Lombao, hacia un ocaso al<br />

servicio <strong>de</strong> tres cosas: mi mujer, los<br />

niños, a los que <strong>de</strong>diqué mi vida, y mi<br />

Viveiro al que <strong>de</strong>bo la gratitud <strong>de</strong><br />

haberme acunado y con él ver florecer<br />

la vida en sus gentes y su paisaje.<br />

Y cada día me sigo enamorando.<br />

Y en este teatro cal<strong>de</strong>roniano <strong>de</strong>l<br />

mundo he encontrado: títeres disfrazados<br />

<strong>de</strong> jueces; jueces <strong>de</strong> políticos;<br />

políticos <strong>de</strong> tiralevitas; funcionarios<br />

tiralevitas a mogollón; ladrones<br />

pobres y ladrones con pedigrí; santas<br />

putas y rameras <strong>de</strong> casino; músicos<br />

convertidos en maltratadotes; maestros<br />

<strong>de</strong> catedráticos; catedráticos <strong>de</strong><br />

burros; burros <strong>de</strong> intelectuales; intelectuales<br />

<strong>de</strong> soberbios; ricos pobres y<br />

CENTENARIO DE HERALDO DE VIVERO<br />

En mi barco <strong>de</strong> papel<br />

pobres ricos. De presuntuosos y<br />

fantasmas... sobre tropecientos<br />

mogollones. Por no hablar <strong>de</strong> escritores<br />

y otros sucedáneos en las diversas<br />

artes. Mucha fauna ávida <strong>de</strong><br />

protagonismo, dinero, aplausos y<br />

reconocimiento. Y también mucha<br />

miseria.<br />

Y todo esto lo he visto durante esos<br />

casi cincuenta años <strong>de</strong> navegación en<br />

este barquito chiquitito que es el<br />

<strong>Heraldo</strong>. Un periódico en el que<br />

vamos trasladando nuestras inquietu<strong>de</strong>s<br />

a nuestros amigos y vecinos<br />

para compartir con ellos nuestro<br />

amor común: Viveiro.<br />

Cada vez que llega el Semanario,<br />

abrazamos con nuestro espíritu a un<br />

lector que se refugia en lo más recóndito<br />

<strong>de</strong> la Tierra –había un colaborador<br />

en Melbourne– esperando la<br />

llegada <strong>de</strong> esa brisa <strong>de</strong>l Landro, fruto<br />

<strong>de</strong>l viejo romanticismo <strong>de</strong> nuestros<br />

antecesores y cuya llama tratamos <strong>de</strong><br />

mantener los que ahora escribimos.<br />

Somos conscientes <strong>de</strong> que hay quien<br />

sólo lee las notas locales. Otros, en<br />

cambio, leemos las esquelas… y<br />

hasta los horarios <strong>de</strong> autobús, por<br />

aquello <strong>de</strong> a ver si po<strong>de</strong>mos llegar a<br />

tiempo para la Semana Santa; o,<br />

simplemente, llegamos para darle un<br />

beso con la mirada a la Ría.<br />

Recibimos el <strong>Heraldo</strong> y parece que el<br />

alma sonríe con un abrazo fraterno y<br />

lo tomamos como un vaso <strong>de</strong> agua<br />

fresca <strong>de</strong> nuestras fuentes y saciamos<br />

nuestra morriña a la vez que nos<br />

transporta, por ensoñación nostálgica,<br />

a las fiestas o a los lugares don<strong>de</strong><br />

fuimos y somos felices. Y si gozamos<br />

<strong>de</strong> la fortuna <strong>de</strong> disfrutar <strong>de</strong> nuestro<br />

Viveiro, estamos ansiosos por ver las<br />

mejoras que se avecinan –“Variante<br />

xa”– o las críticas <strong>de</strong> la vida local que<br />

van repartiendo suerte por parroquias.<br />

Sobre todo a los alcal<strong>de</strong>s.<br />

En tanto tiempo he recibido clases<br />

gratuitas <strong>de</strong> hombría y <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong><br />

muchas personas relacionadas con el<br />

<strong>Heraldo</strong> como don Luís Neira, que<br />

<strong>de</strong>positó su confianza en mí siendo<br />

mi primer y principal valedor, sacándome<br />

<strong>de</strong> los apuros, en que me<br />

metía, sin ser consciente <strong>de</strong> la censura,<br />

ni <strong>de</strong> que Fraga nos cerraría el<br />

periódico. Sí, ese que dicen que fue el<br />

mejor político gallego <strong>de</strong> no sé cuanto<br />

tiempo. Neira me hacía confi<strong>de</strong>ncias<br />

y realizaba unos juicios que para<br />

mí siempre fueron acertados. Las<br />

confi<strong>de</strong>ncias llegaron hasta el final.<br />

La figura <strong>de</strong> don Ramón, cuya filantropía,<br />

continuada en su hijo don<br />

Javier, nos permite estar aquí hoy,<br />

resulta para mí un símbolo <strong>de</strong> la<br />

libertad (me refiero a que jamás me<br />

mutilaron o censuraron ningún artículo)<br />

y <strong>de</strong> ese amor al propio terruño,<br />

como <strong>de</strong>jó <strong>de</strong>mostrado en muchos<br />

aspectos. Valga sólo el botón <strong>de</strong>l<br />

sufragio <strong>de</strong>l arreglo <strong>de</strong> la capilla <strong>de</strong><br />

San Roque. Afloran a mi recuerdo la<br />

gratitud <strong>de</strong> su esposa doña Ángeles<br />

Penaba con motivo <strong>de</strong> una pequeña<br />

semblanza que realicé en su día<br />

sobre don Ramón. Figura que con<br />

frecuencia realzan mis amigos don<br />

Francisco Guerreiro y don Carlos<br />

Vázquez, entre otros.<br />

Amén <strong>de</strong> los tres citados próceres,<br />

el <strong>Heraldo</strong> ha estado siempre ro<strong>de</strong>ado<br />

<strong>de</strong> un equipo bastante amplio <strong>de</strong><br />

colaboradores entre los que quiero<br />

recordar en primer lugar a don<br />

Gerino Nuñez, vilmente asesinado,<br />

amigo muy llorado y añorado y que<br />

con sus ácidas críticas ponía la sal y<br />

la pimienta en un periódico en el que<br />

siempre abundaron los eruditos. Las<br />

polémicas, los puntillazos, las <strong>de</strong>nuncias<br />

son, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> mi humil<strong>de</strong><br />

punto <strong>de</strong> vista, el reflejo <strong>de</strong> aquel<br />

slogan que antaño servía <strong>de</strong> subtitulo:<br />

“Defensor <strong>de</strong> los intereses <strong>de</strong>l<br />

Distrito” y lo que mueve a revitalizarlo.<br />

Si el <strong>Heraldo</strong> subsiste , creo yo, es<br />

por la salsa.<br />

Recuerdo a otros colaboradores, y<br />

lo hago a vuela pluma, sin reflejar<br />

sus indudables méritos, pero en<br />

aras a la brevedad seré escueto: son<br />

los sacerdotes don Enrique Chao<br />

Espina y don Tomás Moar y Garazo;<br />

el médico don Fernando Güemes; los<br />

profesores, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong>l ya citado don<br />

Antonio Prados Le<strong>de</strong>sma, don Francisco<br />

Moisés Rivera Casás o el otro<br />

sanciprianés don Pastor Sánchez,<br />

don Antonio García Ferro (Yacaré). El<br />

mayor estudioso <strong>de</strong> Pastor Díaz,<br />

señor Leal Ínsua; el juez don Mo<strong>de</strong>sto<br />

Pérez Rodríguez; los poetas, mi amigo<br />

don César Michelena Rebellón, don<br />

José Moar y Garazo (padre <strong>de</strong> los<br />

Moar), doña Carmiña Prieto Rouco o<br />

doña Elena Illa<strong>de</strong>. No olvido al<br />

durante muchos años secretario don<br />

Celestino Mariño. Y, por aquello <strong>de</strong><br />

que los últimos sean los primeros,<br />

recordaré al mejor alcal<strong>de</strong> que hubiera<br />

podido gobernar Celeiro: don<br />

Domingo Pérez “El Pescador”.<br />

Evi<strong>de</strong>ntemente, es muy difícil recordar<br />

sin documentación alguna a<br />

todos, y por ello pido anticipadamente<br />

perdón, tratando <strong>de</strong> evitar que mi<br />

olvido pudiera herir la sensibilidad <strong>de</strong><br />

sus familias; tampoco voy a nombrar<br />

a los que todavía seguimos en la<br />

brecha por las razones expuestas. A<br />

todos ellos mi gratitud por su altruismo<br />

y por seguir remando hacia el<br />

puerto <strong>de</strong> otros cientos <strong>de</strong> años. Viveiro,<br />

sea en este formato o digital,<br />

siempre necesitará <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong> para<br />

corregir abusos, <strong>de</strong>nunciar atropellos,<br />

celebrar sus fiestas, honrar a<br />

sus ciudadanos, comunicar noticias…<br />

en <strong>de</strong>finitiva, para permitir soñar<br />

a aquellos que tanto lo quieren.<br />

Por mi parte agra<strong>de</strong>zco las muestras<br />

<strong>de</strong> apoyo que recibo y les prometo<br />

a mis lectores seguir en la brega<br />

mientras el cuerpo aguante. Eso sí,<br />

me haría muy feliz ver el fruto <strong>de</strong> la<br />

lucha y siempre estoy esperando que<br />

aparezca un chaval don<strong>de</strong> la semilla<br />

haya germinado. Dejad que vuestros<br />

hijos encuentren cauces <strong>de</strong> expresión<br />

y se curtan en la vida con el esfuerzo.<br />

No les prometo nada que no sea<br />

sudor y lágrimas (la sangre esperemos<br />

se haya erradicado) y esas cosas<br />

que generan ser colaborador, y que<br />

gustosamente hemos aceptado otros<br />

para contribuir al bien común. Lo<br />

fácil es rendirse.<br />

RICARDO TIMIRAOS


Página 16 HERALDO DE VIVERO 17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012<br />

CENTENARIO DE HERALDO DE VIVERO<br />

Luis Neira Rio empezó como aprendiz en la imprenta <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong> en 1923. Des<strong>de</strong> que se<br />

volvió a reeditar el semanario en 1963, en la imprenta Neira, fue redactor jefe y director<br />

hasta su fallecimiento en diciembre <strong>de</strong>l 2010.<br />

En 1912, el gran poeta <strong>de</strong> la generación<br />

<strong>de</strong>l noventa y ocho, Don Antonio<br />

Machado, publica su obra “Campos <strong>de</strong><br />

Catilla”. En ese mismo año, Juan Gris,<br />

hace su retrato <strong>de</strong> Pablo Picasso;<br />

ambos artistas son impulsores <strong>de</strong>l<br />

Cubismo, la primera vanguardia <strong>de</strong>l<br />

siglo XX, que <strong>de</strong>s<strong>de</strong> Paris es, en sus<br />

comienzos, monocromática, para ir<br />

evolucionando hacia los grises, ver<strong>de</strong>s<br />

y marrones, que supone la ruptura<br />

<strong>de</strong>finitiva con la pintura tradicional.<br />

Sin duda, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el punto <strong>de</strong> vista<br />

mediático, será el hundimiento <strong>de</strong>l<br />

coloso que conjugaba lujo y técnica, en<br />

su primer viaje, “Titanic”, lo que hará<br />

correr más regueros <strong>de</strong> tinta, entonces<br />

y ahora en su centenario. Por si fuera<br />

poco, ayuda la esperpéntica aventura<br />

<strong>de</strong>l “Costa Concordia” y su capitán, un<br />

italiano que mientras no se <strong>de</strong>muestre<br />

lo contrario, parece digno seguidor <strong>de</strong>l<br />

mo<strong>de</strong>lo <strong>de</strong> vida “berlusconiana” que ha<br />

sufrido la UE.<br />

Pero también, aquí en nuestra tierra<br />

que limita al norte con Inglaterra, mar<br />

<strong>de</strong> por medio, surge el <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong><br />

<strong>Vivero</strong>. Ese pedazo <strong>de</strong> literatura que<br />

cuenta lo que somos en cada momento,<br />

y que tras diversas singladuras<br />

para sortear el azaroso siglo XX, ha<br />

llegado honestamente, a las fechas<br />

semanales <strong>de</strong>l siglo XXI, con las dos<br />

virtu<strong>de</strong>s que pedían Platón en su<br />

República y Aristóteles, en su Política,<br />

para los que asumen <strong>de</strong>cir, representar,<br />

conducir o trasladar, algún discurso<br />

al pueblo, sea Nación, Estado, o<br />

Ciudad: <strong>de</strong>cencia y cultura.<br />

Cuando hace casi una década, tomé<br />

libre y voluntariamente la <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong><br />

abandonar el Gobierno Foral <strong>de</strong> Alava,<br />

la política activa, la vecindad vasca, y<br />

trasladarme <strong>de</strong>finitivamente a vivir a<br />

mi Mariña, trabajando como Director<br />

Gerente <strong>de</strong>l Hospital Da Costa, <strong>de</strong> las<br />

primeras cosas que hice en tal lugar<br />

fue, poner a disposición <strong>de</strong> los enfermos,<br />

trabajadores y visitantes <strong>de</strong>l<br />

Centro Sanitario, nuestro Decano <strong>de</strong><br />

los Semanarios. Aquello fue un éxito.<br />

Lo <strong>de</strong>voraban. Competía con toda<br />

dignidad con la prensa habitual regional<br />

y nacional.<br />

Y es que hay signos y síntomas<br />

genuinamente i<strong>de</strong>ntitarios. Por mucho<br />

que se hayan empeñado, seguimos<br />

siendo Mindonienses más que Lu-<br />

Algo muy nuestro<br />

censes o Lugueses. Por mucho que nos<br />

obliguen las circunstancias administrativas,<br />

A Vila es el punto <strong>de</strong> encuentro<br />

<strong>de</strong> la Comarca. Por mucho que<br />

otros hubieran crecido, ahorrado,<br />

trabajado y prosperado, el patrimonio<br />

histórico está entre esas calles con<br />

galerías <strong>de</strong> ma<strong>de</strong>ra y cristal, dón<strong>de</strong> la<br />

lluvia resuena <strong>de</strong> forma muy especial<br />

en la soledad <strong>de</strong> las noches <strong>de</strong> invierno.<br />

Y ahí, en ese espíritu <strong>de</strong> sombras, <strong>de</strong><br />

calles gremiales, <strong>de</strong> costumbres y fiestas<br />

que otros quieren imitar, nace el<br />

espíritu que mueve e inspira la pluma<br />

<strong>de</strong> los que han escrito y escriben en<br />

nuestro <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>.<br />

Seguro que mi añorado y querido<br />

Maestro, don Francisco Rivera Casás,<br />

al que prometí seguir en sus enseñanzas<br />

y su obra, le hubiera gustado<br />

expresar su cariño que era y es, el<br />

amor que se le tiene, a las cuestiones<br />

tan nuestras, las que hacen que<br />

mucha gente guar<strong>de</strong> el <strong>Heraldo</strong>, otras,<br />

dón<strong>de</strong> quiera que se encuentren, lo<br />

esperen como aguardaron un día la<br />

carta <strong>de</strong> la novia en la distancia, los<br />

que están al otro lado <strong>de</strong>l mundo,<br />

cuando lo abren y van repasando su<br />

contenido, les llega el aroma <strong>de</strong> nuestras<br />

playas <strong>de</strong> mica y caolín, las viejas<br />

canciones <strong>de</strong> las romerías, el sabor <strong>de</strong><br />

las tertulias diarias <strong>de</strong>lante <strong>de</strong> un vaso<br />

<strong>de</strong> vino, el sonido <strong>de</strong> las gaviotas o<br />

todas y cada una <strong>de</strong> las efeméri<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />

un pueblo gallego y mariñano que cabe<br />

en el papel <strong>de</strong> cada ejemplar que sale<br />

puntual cada semana como algo incondicionalmente<br />

nuestro.<br />

No puedo por menos que agra<strong>de</strong>cerle<br />

a mis mayores, a los que nos han<br />

precedido, que me hayan transmitido<br />

el orgullo y el honor <strong>de</strong> ser y estar<br />

formando parte <strong>de</strong> una obra en la que<br />

antes estuvieron ellos, los últimos a los<br />

que quiero mandarles mi respeto <strong>de</strong><br />

alumno, Yakaré y nuestro querido Luís<br />

Neira.<br />

Quiero <strong>de</strong>s<strong>de</strong> este centenario, recordar<br />

al más insigne <strong>de</strong> los libros. Dijo el<br />

caballero seco <strong>de</strong> carnes y enjuto <strong>de</strong><br />

rostro: “La pluma es la<br />

lengua <strong>de</strong>l alma”.<br />

PABLO MOSQUERA<br />

‘Bígaro’<br />

Un siglo <strong>de</strong> historia. <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>,<br />

el “disco duro” <strong>de</strong> la localidad<br />

Siempre informando, recogiendo<br />

crónicas y comunicando los hechos<br />

vitales no solo <strong>de</strong> Viveiro sino <strong>de</strong><br />

toda una comarca. El <strong>Heraldo</strong><br />

tendría que ser <strong>de</strong> obligado coleccionismo<br />

en cualquier espacio cultural<br />

a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> en la Biblioteca,<br />

Registro y Museo local (si lo hubiera)<br />

ya que en él y durante un siglo<br />

ha quedado reflejado mucho <strong>de</strong> lo<br />

sucedido en el pueblo y en A<br />

Mariña.<br />

<strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>. Nombre histórico<br />

<strong>de</strong>l semanario con el que figura<br />

registrado. Ya en su cabecera,<br />

<strong>Heraldo</strong> nos recuerda que este<br />

pueblo se llamó así durante más <strong>de</strong><br />

un milenio y que pasó a <strong>de</strong>nominarse<br />

Viveiro en 1984 con la ley <strong>de</strong><br />

normalización lingüística <strong>de</strong> Fernán<strong>de</strong>z<br />

Albor que galleguizaba<br />

todos los nombres <strong>de</strong> la geografía<br />

gallega por el procedimiento para la<br />

fijación o recuperación <strong>de</strong> la toponimia<br />

a través <strong>de</strong>l Decreto 132/1984,<br />

<strong>de</strong>l 6 <strong>de</strong> setiembre. Pero con un<br />

poco <strong>de</strong> curiosidad y con solo recurrir<br />

a algunos <strong>de</strong> los cartógrafos<br />

antiguos, a lo largo <strong>de</strong> la historia,<br />

veremos el nombre <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> en<br />

todos los mapas y cartas <strong>de</strong> navegación:<br />

1616, Iodocus Hondius. 1628,<br />

Ioannis Iansonii. 1635, Hernando<br />

Ojea. 1696, Giacomo Cantelli da<br />

Vignola. 1704, Jean Baptista Nolin.<br />

1704, Paolo Petrini. 1725, Reiner<br />

Ejosua Ottens. 1728, Johann Baptiste<br />

Homann. 1845, Domingo Fontán.<br />

Todos estos cartógrafos y geógrafos<br />

emplean el nombre <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong><br />

como es conocido en todo el mundo.<br />

CIEN AÑOS DE HERALDO<br />

Por medio <strong>de</strong> este semanario todo<br />

el que lo pretenda pue<strong>de</strong> expresar<br />

sus inquietu<strong>de</strong>s o aportar cualquier<br />

temática que <strong>de</strong>see difundir. Fue<br />

cancha <strong>de</strong> entrenamiento para<br />

reconocidas firmas <strong>de</strong>l periodismo<br />

que se iniciaron en el <strong>Heraldo</strong> y en<br />

él también <strong>de</strong>splegaron sus saberes<br />

hombres y mujeres –actualmente<br />

muy reconocidos– <strong>de</strong>l mundo <strong>de</strong> las<br />

letras. Es esperado y leído con<br />

avi<strong>de</strong>z por todos los mariñanos y en<br />

especial vivarienses que viven<br />

fuera, ya que consiste en una especie<br />

<strong>de</strong> cordón umbilical que los une<br />

con lo que suce<strong>de</strong> en el pueblo y<br />

comarca <strong>de</strong> la que proce<strong>de</strong>n.<br />

Medalla <strong>de</strong> Honor <strong>de</strong> la Ciudad<br />

(con<strong>de</strong>coración que figura impresa<br />

en su cabecera). <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong><br />

es <strong>de</strong>cano <strong>de</strong> los semanarios locales<br />

gallegos y a modo <strong>de</strong> “disco duro”<br />

va quedando en él grabada buena<br />

parte <strong>de</strong> la historia menuda y <strong>de</strong> la<br />

otra <strong>de</strong> un pueblo gallego, como<br />

hemos podido comprobar estas<br />

últimas semanas en las que en la<br />

contraportada aparecen interesantísimas<br />

y curiosas crónicas <strong>de</strong> todo<br />

un siglo que ya nadie las recordaría<br />

y estarían con<strong>de</strong>nadas a <strong>de</strong>sapare-<br />

Doña Angeles Penaba recogió el testigo<br />

<strong>de</strong> la edición <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong>, cuando<br />

falleció su marido don Ramón Canosa.<br />

cer <strong>de</strong> no ser por la existencia <strong>de</strong><br />

este medio escrito.<br />

En su origen (1912) se autoproclamaba<br />

“Periódico <strong>de</strong>fensor <strong>de</strong> los<br />

intereses <strong>de</strong>l distrito”. Durante la<br />

guerra civil se interrumpió su<br />

publicación con aquel titular que<br />

<strong>de</strong>cía: “La llamada <strong>de</strong> la patria<br />

impone <strong>de</strong>scanso a nuestras<br />

plumas. Los redactores vamos a la<br />

guerra. El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong>be esperar en<br />

silencio a nuestro regreso”. Luego<br />

aparece en 1963 y cesa nuevamente<br />

en 1966 para volver a editarse en<br />

1968. Y ahí continúa hasta nuestros<br />

días gracias al esfuerzo y la<br />

constancia <strong>de</strong> muchas personas <strong>de</strong><br />

las cuales quiero <strong>de</strong>jar aquí reflejados<br />

los nombres <strong>de</strong> tres: Benigno<br />

López, Ramón Canosa y Luis Neira.<br />

CUMPLEAÑOS FELIZ<br />

El 17 <strong>de</strong> este febrero el <strong>Heraldo</strong><br />

está <strong>de</strong> cumpleaños, nada menos<br />

que 100. Des<strong>de</strong> la vivariense calle<br />

Almirante Chicarro sale cada viernes.<br />

Una plana manual fue la<br />

primera máquina que lo imprimía,<br />

<strong>de</strong>spués una minerva con marcador<br />

automático y <strong>de</strong> aquí a la linotipia<br />

para concluir con el actual<br />

sistema offset.<br />

Los vecinos <strong>de</strong> Viveiro a<strong>de</strong>más <strong>de</strong><br />

todos los suscriptores, publicitarios,<br />

colaboradores y amigos <strong>de</strong><br />

este semanario lo consi<strong>de</strong>ramos<br />

como una pequeña parte <strong>de</strong> papel<br />

que con otras muchas conforman<br />

nuestras vidas y por ello celebramos<br />

gozosos esta onomástica que<br />

preten<strong>de</strong>mos perdure en el tiempo...<br />

...Polo que, xa sabes <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong><br />

<strong>Vivero</strong>: De hoxe en cen anos e que<br />

cumpras moitos mais...,<br />

e ti, lector, que o vexas.<br />

JOSÉ LUIS MOAR<br />

RIVERA


17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012 HERALDO DE VIVERO Página 17<br />

Los mayores vivimos <strong>de</strong> los recuerdos.<br />

Al recibir la invitación para<br />

escribir unas líneas en el número <strong>de</strong>l<br />

<strong>Heraldo</strong> para conmemorar los 100<br />

años <strong>de</strong> su historia, sin preten<strong>de</strong>rlo,<br />

lo primero que surgió en mi mente<br />

fue el recuerdo <strong>de</strong> la celebración <strong>de</strong><br />

las bodas <strong>de</strong> plata <strong>de</strong> un afamado<br />

profesor <strong>de</strong>l Seminario <strong>de</strong> Mondoñedo,<br />

el gran latinista don Francisco<br />

Fanego Losada, a la que acudieron<br />

muchos sacerdotes, que habían sido<br />

sus alumnos, y bastantes ex alumnos<br />

que habían abandonado los estudios<br />

sacerdotales. Pero algunos <strong>de</strong><br />

éstos no pudieron asistir personalmente,<br />

por impedírselo sus ocupaciones.<br />

Tal es el caso <strong>de</strong>l gran poeta<br />

Aquilino Iglesias Alvariño, que, sin<br />

embargo, quiso suplir la ausencia<br />

enviando una preciosa composición<br />

poética en honor <strong>de</strong>l insigne maestro.<br />

Éste me la entregó a mi para que la<br />

<strong>de</strong>clamara en una velada literariomusical,<br />

organizada en su honor, por<br />

el simple hecho <strong>de</strong> ser su alumno<br />

aquel año. De aquella poesía no<br />

recuerdo más que los dos primeros<br />

versos, que <strong>de</strong>cían así:<br />

“Es lícito atar los años con ca<strong>de</strong>nas,<br />

no <strong>de</strong> simple eslabón, sino <strong>de</strong> hierro<br />

bañado en lumbre”.<br />

En nuestro caso po<strong>de</strong>mos <strong>de</strong>cir que<br />

es lícito –no simplemente lícito, sino<br />

obligado– atar con ca<strong>de</strong>nas los cien<br />

años <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong>, resaltándolos,<br />

haciendo historia; pero no <strong>de</strong> simple<br />

eslabón, que pue<strong>de</strong> romperse, sino<br />

<strong>de</strong> hierro, que ofrece firmeza, y, sobre<br />

todo, <strong>de</strong> hierro bañado en lumbre: la<br />

lumbre, el fuego <strong>de</strong>l cariño <strong>de</strong> todos<br />

los vivarienses; la lumbre <strong>de</strong> pasión<br />

encendida <strong>de</strong> todo el pueblo <strong>de</strong><br />

Viveiro, que ve en el <strong>Heraldo</strong> reflejada<br />

su historia, la lumbre que sabe unir,<br />

a golpe <strong>de</strong> martillo, diversos hierros,<br />

que sabe fusionar los corazones <strong>de</strong><br />

todos en una tarea común, que<br />

busque exclusivamente el mayor bien<br />

y prosperidad <strong>de</strong> la ciudad y su<br />

comarca.<br />

Por falta <strong>de</strong> espacio, allá a finales<br />

<strong>de</strong> 1983, me vi obligado a <strong>de</strong>spren<strong>de</strong>rme,<br />

con gran dolor, <strong>de</strong> un consi<strong>de</strong>rable<br />

número <strong>de</strong> ejemplares <strong>de</strong>l<br />

<strong>Heraldo</strong>; pero me reservé unos cuantos<br />

que juzgué más importantes para<br />

la historia <strong>de</strong> Viveiro. Y en el mayor<br />

número <strong>de</strong> los guardados, figuran<br />

unos <strong>de</strong> 1964, que recogen artículos<br />

<strong>de</strong> don Jesús Noya González, segundo<br />

cronista oficial <strong>de</strong> la ciudad y gran<br />

investigador, que había publicado en<br />

El Eco <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>. El primero que localicé<br />

fue el que se halla en el <strong>Heraldo</strong><br />

<strong>de</strong>l 11 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong>l referido año, que<br />

tiene como título “Restos <strong>de</strong> la<br />

Armada Invencible entran en el puer-<br />

CENTENARIO DE HERALDO DE VIVERO<br />

El <strong>Heraldo</strong> y la historia <strong>de</strong>l Viveiro primitivo<br />

to <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>”. Traduce <strong>de</strong>l inglés unos<br />

párrafos <strong>de</strong> la obra “The Armada” <strong>de</strong>l<br />

autor Garrett Mattingly. Allí se dice<br />

que en la noche <strong>de</strong>l 21 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong><br />

1588 amainó algo la tormenta y se<br />

recibieron noticias <strong>de</strong> mensajeros<br />

enviados a lo largo <strong>de</strong> la costa que<br />

afirmaban que “Alonso Leyva, con<br />

diez barcos rápidos y algunas pequeñas<br />

unida<strong>de</strong>s entraron en <strong>Vivero</strong>”.<br />

También cita a este respecto un<br />

párrafo <strong>de</strong> Ramón Villar Ponte. El<br />

número <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong>l 1 <strong>de</strong> febrero<br />

transcribe un artículo <strong>de</strong>l mismo<br />

Noya que habla <strong>de</strong>l influjo <strong>de</strong> los griegos<br />

en <strong>Galicia</strong> y, consiguientemente,<br />

en Viveiro, citando al efecto a Vicetto<br />

y a Murguía. En el número <strong>de</strong>l 15 <strong>de</strong>l<br />

referido mes <strong>de</strong> febrero se ocupa <strong>de</strong><br />

las incursiones <strong>de</strong> las tropas <strong>de</strong>l<br />

cónsul Decio Junio Bruto por toda<br />

<strong>Galicia</strong>, que se encontraron con la<br />

resistencia <strong>de</strong> Cinania, que supone<br />

correspon<strong>de</strong>r al Vivario <strong>de</strong> la época<br />

<strong>de</strong> la dominación romana. En el<br />

número <strong>de</strong>l 13 <strong>de</strong> marzo se ocupa <strong>de</strong><br />

Teodosio, que supone nacido en<br />

Cauca, partiendo <strong>de</strong>l supuesto que<br />

Cauca se i<strong>de</strong>ntifica con Viveiro, sin<br />

<strong>de</strong>spreciar, no obstante, las opiniones<br />

contrarias, que estima “débiles”.<br />

En el número <strong>de</strong>l 11 <strong>de</strong> abril parece<br />

hacer suya la afirmación <strong>de</strong> algunos<br />

autores que no tienen inconveniente<br />

en <strong>de</strong>cir que el “<strong>Vivero</strong> romano se<br />

i<strong>de</strong>ntifica con Zoele”, cuyos lienzos<br />

eran sumamente apreciados en<br />

Roma. Pero en el número <strong>de</strong>l 18 <strong>de</strong>l<br />

mismo mes parece sumarse a los<br />

que, como Murguía, dicen que el<br />

nombre <strong>de</strong> Viveiro, en épocas posteriores<br />

<strong>de</strong> la dominación romana, era<br />

Flavia Lambris, capital, en aquellas<br />

centurias, <strong>de</strong> los boedios o hedios.<br />

La irrupción <strong>de</strong> los Bárbaros en<br />

<strong>Galicia</strong> traería consigo, dice, las<br />

mismas consecuencias que en otros<br />

lugares, y así fue como a nuestras<br />

playas arribaron los hérulos, que<br />

fueron vencidos por los gallegos y<br />

arrojados <strong>de</strong> las tierras que habían<br />

logrado conquistar. Del paso <strong>de</strong> los<br />

Suevos por nuestras tierras afirma<br />

que constituye una prueba palmaria<br />

el topónimo <strong>de</strong> la parroquia <strong>de</strong><br />

Suegos, que en épocas lejanas se<br />

<strong>de</strong>nominaba Suevos. La historia <strong>de</strong><br />

Noya, tal como la conocemos, no<br />

tiene una concatenación cronológica<br />

estricta. Y así pasa <strong>de</strong>l tiempo <strong>de</strong> los<br />

Bárbaros al siglo XIV, para narrarnos,<br />

en el número <strong>de</strong>l 19 <strong>de</strong> septiembre,<br />

envuelta en un romance amoroso,<br />

la lucha entre los dos hermanos<br />

Pedro y Enrique <strong>de</strong> Trastámara y<br />

como éste pretendía dirigirse <strong>de</strong><br />

Muras a Viveiro. Era a la sazón<br />

Justicia Mayor <strong>de</strong> Viveiro, por el rey<br />

CENTRO DE FISIOTERAPIA<br />

Inés Pérez Santaballa Col. 507<br />

Consulta previa cita<br />

Rúa Constanza <strong>de</strong> Castro, 38 baixo<br />

Tlf./Fax: 982 560 147 - VIVEIRO<br />

<strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> acogió numerosos<br />

escritos <strong>de</strong> don Jesús Noya, segundo<br />

Cronista Oficial <strong>de</strong> Viveiro.<br />

don Pedro, don Tello Ponce <strong>de</strong> León,<br />

que estaba dispuesto a impedirlo<br />

“encaminándose a la salida <strong>de</strong>l<br />

pueblo que daba a la calzada <strong>de</strong> Magazos”,<br />

en don<strong>de</strong> previamente se<br />

habían reunido sus huestes. Continúa<br />

esta historia en el número <strong>de</strong>l<br />

26 <strong>de</strong> septiembre en el que nos brinda<br />

una relación, algún tanto patética,<br />

<strong>de</strong> lo acaecido en Viveiro. El más<br />

anciano <strong>de</strong>l Concejo vivariense<br />

reunió a todos sus miembros en la<br />

iglesia <strong>de</strong>l Santiago y les dijo:<br />

“Sabéis, nobles, honrados y leales<br />

moradores <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>, como don<br />

Enrique, Con<strong>de</strong> <strong>de</strong> Tratámara,<br />

…movió carnal guerra para quitar a<br />

su hermano e señor natural el rey<br />

don Pedro, que Deus manteña, la<br />

corona que por juro <strong>de</strong> heredamiento<br />

le correspon<strong>de</strong> como único hijo legítimo<br />

<strong>de</strong>l rey Alfonso… ¿Consentiréis<br />

doblaros cobar<strong>de</strong>s bajo el usurpado<br />

cetro <strong>de</strong> un ambicioso bastardo?<br />

¡¡¡Nunca!!!, contestaron mil voces, a<br />

un tiempo. ¿Juráis fi<strong>de</strong>lidad perpetua<br />

a vuestro Rey legítimo don<br />

Pedro? ¡¡¡Sí, juramos!!!, respondieron<br />

en un solo grito. Unidos todos no<br />

habrá que temer: <strong>Vivero</strong> quedará por<br />

el Rey don Pedro”.<br />

Entre los números <strong>de</strong>l año 1964 se<br />

encuentra el <strong>de</strong>l 18 <strong>de</strong> julio… que,<br />

aunque no haya salido <strong>de</strong> la pluma<br />

<strong>de</strong> Noya González su contenido, sí su<br />

hallazgo y transmisión, junto con su<br />

forma literaria, ya que nos brindó<br />

con un castellano <strong>de</strong> nuestro días lo<br />

que en su original se hallaba en<br />

castellano <strong>de</strong>l siglo XVI. Ese escrito<br />

lleva como título: “Razón <strong>de</strong> la Villa<br />

<strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>, comunicada a un crónico<br />

<strong>de</strong>l Reino”. La data <strong>de</strong> este escrito es<br />

preciso fijarla en 1638 (o 1633, como<br />

lo hace Donapétry). Tratando <strong>de</strong>l<br />

convento <strong>de</strong> la Concepción franciscana,<br />

dice el autor <strong>de</strong>l escrito que “hace<br />

30 años que lo fundó doña María <strong>de</strong><br />

las Alas Pumariño”. Se pue<strong>de</strong> enten<strong>de</strong>r<br />

la fundación en el momento que<br />

se extendió el documento fundacional<br />

o en el instante en que llegaron<br />

las primeras monjas a Viveiro. De ahí<br />

resulta el año 1633 o 1638. Este<br />

escrito preten<strong>de</strong> hacer un breve<br />

compendio <strong>de</strong> los datos que el autor<br />

creía más importantes para la historia<br />

<strong>de</strong> Viveiro. Empieza diciendo que<br />

la villa <strong>de</strong> Viveiro fue fundado con<br />

antelación a la venida <strong>de</strong> Jesucristo y<br />

hace una sucinta enumeración <strong>de</strong> los<br />

conventos y parroquias <strong>de</strong> la villa. En<br />

el párrafo segundo habla <strong>de</strong> “un<br />

infante don Pelayo, que restauró la<br />

villa y la <strong>de</strong>jó en manos <strong>de</strong> los 4 ilustres<br />

varones Pérez <strong>de</strong> Cora, Alfeirán,<br />

Gallos y Vizosos”.<br />

Seguidamente habla <strong>de</strong> la composición<br />

<strong>de</strong>l Concejo, <strong>de</strong> la fundación <strong>de</strong><br />

San Francisco, <strong>de</strong> la <strong>de</strong> Santo<br />

Domingo, que atribuye al Comendador,<br />

haciendo una pequeña referencia<br />

a la familia <strong>de</strong> Utón, <strong>de</strong>l<br />

Convento <strong>de</strong> las Monjas y <strong>de</strong>l Colegio<br />

o Seminario fundado por doña María<br />

Sarmiento, al que presta bastante<br />

atención, para terminar hablando <strong>de</strong><br />

Alonso Pérez <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> y <strong>de</strong> la jurisdicción<br />

<strong>de</strong> Galdo, al frente <strong>de</strong> la cual,<br />

por aquellas fechas, se hallaban los<br />

Con<strong>de</strong>s <strong>de</strong> Fuensaldaña. Hacia el<br />

final, el escrito hace mención <strong>de</strong> la<br />

iglesia <strong>de</strong> San Pedro <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> y <strong>de</strong> su<br />

piedra famosa, limitándose a ofrecernos<br />

su leyenda con estas palabras<br />

“Pelayos me fecit”, (Pelayo me hizo)<br />

que, por cierto, no parecen estar <strong>de</strong><br />

acuerdo con lo que hoy leen los peritos<br />

en la materia. ¿Habla acaso <strong>de</strong><br />

otra piedra, hoy inexistente?<br />

He aquí un apretado y sucinto<br />

compendio <strong>de</strong>l contenido <strong>de</strong> esos<br />

ejemplares el <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> que<br />

el año 1983 se salvaron <strong>de</strong> un incendio<br />

“intencionado”. Solo me resta<br />

gritar, como gritaban los vivarienses<br />

<strong>de</strong>l siglo XIV,: Que Deus<br />

conceda ao <strong>Heraldo</strong> cen<br />

primaveras mais.<br />

ENRIQUE CAL PARDO<br />

CLINICA DENTAL<br />

Francisco Fernán<strong>de</strong>z Portilla<br />

Horario: Lunes, martes y miércoles <strong>de</strong> 10 a 13 y <strong>de</strong> 16 a 20 h. Jueves y viernes <strong>de</strong> 9 a 15 h.<br />

CONSULTA PREVIA CITA. Villafranca <strong>de</strong>l Bierzo n.º 2 - Telf. 982 56 20 02 - VIVEIRO


Página 18 HERALDO DE VIVERO 17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012<br />

PARROQUIA DE SANTA MARÍA<br />

Domingo: 12 horas, Misa por el<br />

Pueblo. 18,30 horas, por Sara<br />

Vázquez y su esposo Germán.<br />

Lunes: 20 horas, por Manuel<br />

Insua Insua y sus padres.<br />

Martes: 20 horas, por Marcelino<br />

Rivas, su esposa y su hijo.<br />

Miércoles: 20 horas, por Benigno<br />

Soto. Comienza la Cuaresma con la<br />

bendición e imposición <strong>de</strong> la ceniza.<br />

Jueves: 20 horas, por Benigno<br />

Soto.<br />

Viernes: 20 horas, intención <strong>de</strong><br />

donantes.<br />

Sábado: 20 horas, intención <strong>de</strong><br />

donantes.<br />

PARROQUIA DE SANTIAGO<br />

Domingo: 11 horas, por José<br />

Díaz. 13 horas, por toda la parroquia.<br />

Exposición “Cuarenta Horas”.<br />

19 horas, por María Trasancos<br />

Montero “María do Real”.<br />

Lunes: 11 horas, por toda la<br />

parroquia. Exposición <strong>de</strong>l Ilustrísimo<br />

“Cuarenta Horas”. 19,30 horas,<br />

en honor <strong>de</strong> los beatos Juan XXIII y<br />

Juan Pablo II.<br />

Martes: 11 horas, por la parroquia.<br />

Exposición “Cuarenta Horas”.<br />

19,30 horas, por Purificación<br />

Mén<strong>de</strong>z Vázquez.<br />

MIércoles: 19,30 horas, Miercoles<br />

<strong>de</strong> Ceniza. Por toda la Comunidad<br />

Parroquial.<br />

Jueves: 19,30 horas, por intenciones<br />

<strong>de</strong>l celebrante.<br />

Viernes: 19,30 horas, por Ramón<br />

y Arturo Blanco Pico.<br />

Sábado: 19,30 horas, por la familia<br />

Campos Hernán<strong>de</strong>z.<br />

PARROQUIA DE CELEIRO<br />

Lunes: 17 horas, aniversario <strong>de</strong><br />

Concepción Piñeiro Díaz.<br />

Martes: No hay Misa.<br />

Miércoles: 19 horas, Rito <strong>de</strong> la<br />

Ceniza. Misa por intención <strong>de</strong> los<br />

asistentes.<br />

Jueves: 19 horas, Misa <strong>de</strong> Ánimas<br />

por José Casal Díaz.<br />

Viernes: 17 horas, Misas <strong>de</strong>l<br />

Carmen por José Casal Díaz.<br />

Cultos parroquiales<br />

Sábado: 19 horas, por Cosme<br />

Basanta Travieso, intención <strong>de</strong> su<br />

familia.<br />

Domingo. Primero <strong>de</strong> Cuaresma:<br />

9 horas, por los difuntos <strong>de</strong> los<br />

asistentes. 12 horas, Misa Comunitaria.<br />

PARROQUIA DE SANTA MARÍA DE GALDO<br />

Domingo, día 19: a las 16,30 horas,<br />

misa por doña Lola Bermú<strong>de</strong>z<br />

<strong>de</strong> Castro y Rebellón, su esposo<br />

don Aurelio Lombera Pando, su hijo<br />

Parrulo <strong>de</strong> Lombera Bermú<strong>de</strong>z <strong>de</strong><br />

Castro y su hijo político Patxi<br />

Barbería Ibáñez.<br />

Miercoles, día 22: a las 18 horas,<br />

comienza la Cuaresma con la bendición<br />

e imposición <strong>de</strong> la ceniza.<br />

Misa a intención <strong>de</strong> los fieles donantes.<br />

CAPILLA DE LA MISERICORDIA<br />

Mañana sábado, día 18, a las 6,30<br />

horas, misa por Lola <strong>de</strong> Logoveño.<br />

Sábados y vísperas <strong>de</strong> festivos, a<br />

las 6,30 tar<strong>de</strong>, misa anticipada.<br />

IGLESIA DE CONCEPCIONISTAS<br />

Domingo: A las 10 horas, por<br />

difuntos <strong>de</strong> la familia Michelena<br />

Miranda. Lunes: 10 horas, por<br />

Enrique Blanco Pico (sacerdote).<br />

Martes: 10 horas, intención <strong>de</strong> una<br />

<strong>de</strong>vota a la Virgen <strong>de</strong> Lour<strong>de</strong>s.<br />

Miércoles: 10 horas, por la familia<br />

<strong>de</strong> Pedro Esteves y esposa. Jueves:<br />

10 horas, por Juan Pais y difuntos<br />

<strong>de</strong> la familia. Viernes: 10 horas, intención<br />

<strong>de</strong> Antonia Amor, a la Virgen<br />

<strong>de</strong> Fátima. Sábado: 10 horas,<br />

por Luisa López y hermanos difuntos.<br />

MONASTERIO DE VALDEFLORES<br />

Diarios laborables: a las 8,30<br />

horas. Domingos: Eucaristía a las<br />

12 <strong>de</strong> la mañana.<br />

RESIDENCIA BETANIA<br />

Cultos diario: A las 8 horas.<br />

Ofrecimiento <strong>de</strong> obras y Rosario.<br />

A las 8,45 Misa.<br />

El sencillo y <strong>de</strong>voto rincón vivariense <strong>de</strong> la gruta <strong>de</strong> Lour<strong>de</strong>s es uno <strong>de</strong> los más<br />

visitados por los muchos vivarienses que veneran esta imagen. Prueba <strong>de</strong> ello,<br />

los numerosos fieles que acompañaron a la imagen <strong>de</strong> la Virgen <strong>de</strong> Lour<strong>de</strong>s en<br />

la procesión <strong>de</strong> las antorchas que partió <strong>de</strong> la iglesia <strong>de</strong> las Concepcionistas,<br />

en don<strong>de</strong> se vino celebrando la novena. La Banda Tau abría la comitiva que<br />

recorrió las calles <strong>de</strong>l casco histórico.<br />

AGENDA<br />

HORARIO DE AUTOBUSES<br />

(Información, 981311213)<br />

VIVEIRO A LUGO: Por la<br />

Gañidoira, 6,45 (<strong>de</strong> lunes a viernes),<br />

15,15 (<strong>de</strong> lunes a sabado). Por Foz:<br />

7,30, 11,30 y 16,45 (<strong>de</strong> lunes a sábado);<br />

9 y 16,45 (domingos y festivos).<br />

VIVEIRO A CORUÑA: Por Ferrol,<br />

7, 10,30 y 15 (<strong>de</strong> lunes a viernes);<br />

10,30 (sólo hasta Ferrol), 15 (diario).<br />

Por Foz: 7, (<strong>de</strong> lunes a viernes). Por<br />

As Pontes: 6,50, (<strong>de</strong> lunes a viernes);<br />

18,15 (domingos temporada universitaria).<br />

VIVEIRO-SANTIAGO: Por Villalba,<br />

entra en aeropuerto: 6,45, 15,15 (<strong>de</strong><br />

lunes a viernes). Por As Pontes<br />

18,15 (domingos y fin <strong>de</strong> puente<br />

temporada universitaria).<br />

VIVEIRO-RIBADEO: 9,15, 12,45,<br />

13,45, 16 y 18,35, (<strong>de</strong> lunes a viernes).<br />

VIVEIRO-FOZ: 7, 7,30, 11,30,<br />

15,45 y 16,45, (<strong>de</strong> lunes a viernes).<br />

7,30, 11,30, 16,45 (sábados laborables).<br />

9, 16,45 (domingos y festivos).<br />

VIVEIRO-BURELA: 21,45 (<strong>de</strong> lunes<br />

a viernes).<br />

HORARIO FEVE<br />

Teléfono: 982550722.<br />

Salidas <strong>de</strong> Viveiro a Riba<strong>de</strong>o, 10,01;<br />

12,22; 17,10 y 20,41 diarios. De<br />

Viveiro a Ferrol, 7,53; 12,21; 15,47 y<br />

19,22, diarios. De Ferrol a Viveiro,<br />

8,10; 10,30; 15,18 y 18,45 diarios.<br />

TELEFONOS DE INTERÉS<br />

FARMACIA DE GUARDIA<br />

Casariego Baamon<strong>de</strong>. . . 982561028<br />

TAXIS: Plaza <strong>de</strong> Lugo. Viveiro . . 982560026<br />

Taxis E. Autobuses. Viveiro . . 982561850<br />

SEGURIDAD SOCIAL<br />

Cita Previa . . . 902077333<br />

Ambulatorio-Urgencia . . 982560 332<br />

Hospital <strong>de</strong> la Costa . . . 982589900<br />

Ambulancia. . . . . 061<br />

Tráfico <strong>de</strong> Lugo. . . . . 062<br />

Policía Local . . . 629450589 - 982562922<br />

Comisaría <strong>de</strong> Policía . . . 982561711<br />

Protección Civil y Bomberos. . . 982570909<br />

Ayuntamiento <strong>de</strong> Viveiro . . 982560128<br />

CASINO DE VIVEIRO<br />

BAILES DE CARNAVAL<br />

SÁBADO DÍA 18<br />

Hace 25 Años<br />

20 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1987<br />

Alarma <strong>de</strong> bomba<br />

en el instituto<br />

En la mañana <strong>de</strong>l jueves una<br />

llamada telefónica anónima, con voz<br />

significativa <strong>de</strong> mujer, dio la alarma<br />

<strong>de</strong> la existencia <strong>de</strong> una bomba en el<br />

Instituto Mixto <strong>de</strong> Bachillerato.<br />

La alarma promovió el <strong>de</strong>salojo <strong>de</strong>l<br />

centro, interviniendo la Guardia Civil<br />

y Policía Nacional, que no <strong>de</strong>tectaron<br />

ningún objeto explosivo. Los alumnos,<br />

finalizada la inspección, se reintegraron<br />

a sus clases.<br />

140.000 PESETAS EN PRE-MIOS.–<br />

Sustanciosos y atractivos premios<br />

ofrecen las Fiestas <strong>de</strong>l Carnaval. La<br />

Discoteca “Seiramar” <strong>de</strong> Covas, establecerá<br />

en estos Carnavales, 140.000<br />

pesetas en premios.<br />

EL INSTITUTO DE VIVERO SIGUE<br />

TRIUNFANDO.–Pasado mañana, domingo,<br />

el Instituto <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> estará,<br />

en diferido por la Televisión <strong>de</strong><br />

<strong>Galicia</strong>, en el programa “En xogo”, a<br />

las seis <strong>de</strong> la tar<strong>de</strong>, en la eliminatoria<br />

en que venció al Instituto <strong>de</strong><br />

Betanzos, campeón <strong>de</strong> este concurso<br />

en el pasado año.<br />

EL VIVERO INFANTIL SE PRO-<br />

CLAMÓ CAMPEÓN.–El <strong>Vivero</strong> se ha<br />

proclamado campeón <strong>de</strong> la liga Rías<br />

Altas <strong>de</strong> infantiles, que ha finalizado<br />

el pasado domingo. Ahora les toca<br />

enfrentarse al Milagrosa <strong>de</strong> Lugo, ya<br />

en la fase Regional.<br />

EL SEMANARIO “BEIRAMAR HA<br />

SALIDO A LA CALLE”.–El pasado día<br />

5 salió el número cero <strong>de</strong>l semanario<br />

“Beiramar”, que edita “Radio Riba<strong>de</strong>o<br />

S.L.”. Este periódico saldrá los jueves<br />

<strong>de</strong> cada semana y preten<strong>de</strong> cubrir<br />

toda la zona <strong>de</strong> A Mariña y los<br />

pueblos situados en la margen asturiana<br />

<strong>de</strong> la ría <strong>de</strong> Riba<strong>de</strong>o.<br />

FIESTA DE LOS 80<br />

Ven a bailar disfrazado�� con la mejor música <strong>de</strong> los años ������ ���� y actual��<br />

Habrá un premio para la mejor caracterización <strong>de</strong> esta época<br />

DOMINGO DÍA 19<br />

FIESTA INFANTIL DE CARNAVAL<br />

Con música y animación para los más pequeños<br />

LUNES DÍA 20<br />

BAILE DE CARNAVAL<br />

Amenizado por el dúo DIAMANTE<br />

9 a 11,30 horas, <strong>de</strong> Lunes a Viernes<br />

Teléfonos: 982 561 689 - 982 284 466


17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012 HERALDO DE VIVERO Página 19<br />

BACHEO DEL APARCAMIENTO<br />

AL LADO DE CORREOS<br />

A lo largo <strong>de</strong> esta semana se estuvieron<br />

tapando los socavones que<br />

existían en el aparcamiento al lado <strong>de</strong><br />

Correos, en la avenida Ramón<br />

Canosa. Aunque <strong>de</strong> manera provisional,<br />

ahora los conductores <strong>de</strong> turismos<br />

encontrarán menos obstáculos a<br />

la hora <strong>de</strong> circular por ese recinto,<br />

que, a falta <strong>de</strong> un arreglo más eficaz,<br />

nos tememos que <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> poco<br />

tiempo resultará otra vez intransitable.<br />

EXPECTACIÓN PARA VER LA<br />

COPA DEL MUNDO DE FÚTBOL<br />

Numeroso público, especialmente<br />

escolares, acudieron el miércoles al<br />

instituto María Sarmiento, para ver<br />

la réplica <strong>de</strong> la copa <strong>de</strong>l mundo <strong>de</strong><br />

fútbol, que ganó España en el<br />

mundial <strong>de</strong> Sudáfrica. Este acto<br />

estuvo organizado por la asociación<br />

<strong>de</strong>portiva Praia <strong>de</strong> Covas, en colaboración<br />

con la Fe<strong>de</strong>ración Española <strong>de</strong><br />

Fútbol.<br />

ANGELES ALARCÓ CANOSA<br />

PRESIDENTA DE LA RED DE<br />

PARADORES<br />

El consejo <strong>de</strong> administración <strong>de</strong><br />

Paradores <strong>de</strong> Turismo <strong>de</strong> España,<br />

nombró a María Angeles Alarcó<br />

Canosa, nueva presi<strong>de</strong>nta y consejera<br />

<strong>de</strong>legada. Angeles Alarcó está<br />

vinculada <strong>de</strong>s<strong>de</strong> hace años al sector<br />

turístico y en el 2007 fue <strong>de</strong>signada<br />

presi<strong>de</strong>nta ejecutiva y consejera <strong>de</strong>legada<br />

<strong>de</strong> Turismo Madrid, cargo que<br />

compagina, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el año 2010, con el<br />

<strong>de</strong> directora general <strong>de</strong> turismo <strong>de</strong> la<br />

Comunidad <strong>de</strong> Madrid.<br />

Des<strong>de</strong> estas líneas, tan estrechamente<br />

vinculadas a la familia <strong>de</strong> don<br />

Ramón Canosa, le trasmitimos nuestra<br />

felicitación por este nombramiento<br />

y le <strong>de</strong>seamos el mayor éxito en el<br />

<strong>de</strong>sempeño <strong>de</strong>l nuevo cargo.<br />

MERLUZA DE CELEIRO PARA<br />

‘LA BODA DEL AÑO’<br />

La escogida merluza <strong>de</strong> Celeiro será<br />

†<br />

NOTAS LOCALES<br />

el plato estrella <strong>de</strong>l banquete <strong>de</strong> la<br />

boda entre Marta Ortega y Sergio<br />

Álvarez, que se celebra este sábado.<br />

El reputado chef Marcelo Tejedor,<br />

que siempre ha <strong>de</strong>stacado la merluza<br />

<strong>de</strong>l pincho <strong>de</strong> Celeiro, que comercializa<br />

la sociedad Puerto <strong>de</strong> Celeiro, ha<br />

seleccionado este producto especialmente<br />

para el convite <strong>de</strong> la hija <strong>de</strong><br />

Amancio Ortega.<br />

XANTAR DE ANTROIDO<br />

DE ‘TERRA DE VIVEIRO’<br />

Este colectivo organiza este xantar<br />

para o domingo 26 <strong>de</strong> febreiro, ás<br />

14,30 horas, no restaurante Pazo <strong>de</strong><br />

Grallal <strong>de</strong> Covas. Constará <strong>de</strong> sopa,<br />

cocido e postres típicos <strong>de</strong> Antroido.<br />

Quen <strong>de</strong>see asistir <strong>de</strong>be retirar os<br />

bonos en “Seguros Mapfre-Akilino”,<br />

en Navia Castrillón, 11, ata o xoves<br />

día 23, ás sete da tar<strong>de</strong>. O prezo é <strong>de</strong><br />

20 euros para socios e 23 para non<br />

socios. A saída será da Praza <strong>de</strong><br />

Viveiro ás 13 horas.<br />

PRESTACIÓN DE 360 EUROS POR<br />

HIJO MENOR DE TRES AÑOS<br />

El Centro <strong>de</strong> Información a las<br />

Mujeres <strong>de</strong>l concello <strong>de</strong> Viveiro informa<br />

que las personas que <strong>de</strong>seen<br />

tramitar la ayuda única <strong>de</strong> prestación<br />

<strong>de</strong> 360 euros por hijo menor <strong>de</strong><br />

tres años, pue<strong>de</strong>n hacerlo en dicho<br />

centro en los Claustros <strong>de</strong> San<br />

Francisco hasta el 23 <strong>de</strong> marzo, <strong>de</strong> 9<br />

a 14 horas.<br />

EL CASINO ORGANIZA LA<br />

REGATA DE LA LIGA NORTE<br />

Saldrá <strong>de</strong>l puerto <strong>de</strong>portivo el domingo<br />

día 26, participando los clubs<br />

<strong>de</strong> Riba<strong>de</strong>o, Foz y Viveiro. El Casino<br />

participa con dos embarcaciones tipo<br />

borian.<br />

Dentro <strong>de</strong> los festivales <strong>de</strong> carnaval,<br />

mañana habrá baile <strong>de</strong> disfraces<br />

con música <strong>de</strong> los 80-90 y actual, con<br />

premio a la mejor caracterización <strong>de</strong><br />

la época. El domingo es la fiesta<br />

MARÍA<br />

Estaba hermoso el cielo. Despuntando el frío día ya apuntaba<br />

maneras en el corto trayecto hasta la última morada se acabó <strong>de</strong><br />

completar la belleza que el abuelo <strong>de</strong>splegaba entre las nubes para<br />

recibirte feliz en la Jerusalén Celeste, le dirías que estamos bien y<br />

que se reunieron todos para <strong>de</strong>spedirte en un adiós que nos partió<br />

el alma.<br />

infantil, con música y animación. El<br />

lunes, será el baile central <strong>de</strong>l carnaval,<br />

amenizado por el dúo Diamante.<br />

La sociedad comunica que a partir<br />

<strong>de</strong>l día 25 habrá bingo, a partir <strong>de</strong> las<br />

22 horas y, a continuación baile. Se<br />

inician las clases <strong>de</strong> pintura, música<br />

y un curso especial para niños,<br />

“música en movimiento”.<br />

CURSO DE FOTOGRAFÍA DIGITAL<br />

EN LA CASA DA XUVENTUDE<br />

Entre las activida<strong>de</strong>s que pone en<br />

marcha la Casa da Xuventu<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />

Viveiro, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 24 <strong>de</strong> febrero, está<br />

un curso <strong>de</strong> fotografía digital en el<br />

que se explicará el manejo <strong>de</strong> la<br />

cámara. Un taller <strong>de</strong> barro, curso <strong>de</strong><br />

informática y un torneo <strong>de</strong> proevoluttion<br />

soccer 12, completan la oferta <strong>de</strong><br />

las activida<strong>de</strong>s.<br />

COMIDA DE CARNAVAL<br />

DE LA CORAL ALBORADA<br />

Los componentes, socios y simpatizantes<br />

<strong>de</strong> la coral Alborada <strong>de</strong> Viveiro<br />

<strong>de</strong>spedirán el Carnaval con una<br />

comida el próximo domingo día 26,<br />

en el restaurante A Ría. El menú será<br />

un cocido gallego, y postres típicos<br />

<strong>de</strong>l carnaval. El precio <strong>de</strong> cubierto es<br />

<strong>de</strong> 20 euros, los comensales pue<strong>de</strong>n<br />

asistir disfrazados y se pue<strong>de</strong>n apuntar<br />

en joyería Paleo o en el teléfono,<br />

676211696.<br />

ASAMBLEA DE ‘PROMAVI’<br />

La Asociación <strong>de</strong> Productores<br />

ma<strong>de</strong>reros <strong>de</strong> Viveiro, convoca a sus<br />

socios a una asamblea extraordinaria<br />

el viernes 24 <strong>de</strong> febrero, a las 19<br />

horas en primera convocatoria y a las<br />

19,30 en segunda. Será en el salón<br />

<strong>de</strong> actos <strong>de</strong>l Aula Cultural Caixa<br />

<strong>Galicia</strong> (Club <strong>de</strong> jubilados) <strong>de</strong> Viveiro.<br />

FESTA DE ANTROIDO INFANTIL<br />

DO COLEXIO DE CELEIRO<br />

A Anpa do colexio Pedrosa Latas <strong>de</strong><br />

Celeiro xunto coa Asociación colecti-<br />

TODO A PRECIOS ÚNICOS<br />

Zapato Señora 20, 30, 35 €<br />

Zapato Caballero 40, 50 €<br />

Botas 30, 40, 60 €<br />

Deportivos 15 €<br />

Don Zapato VIVEIRO<br />

vo Chilindrín-ACD Penalba, organizan<br />

maña sábado, <strong>de</strong> 17 a 20 horas,<br />

no pavillón do colexio <strong>de</strong> Celeiro,<br />

unha festa <strong>de</strong> antroido infantil, con<br />

disfraces, música, inchables, xogos,<br />

bebidas, larperiadas e tómbola con<br />

espléndidos regalos para recaudar<br />

fondos para a excursión <strong>de</strong> fin <strong>de</strong><br />

curso <strong>de</strong> sexto do colexio <strong>de</strong> Celeiro.<br />

ASAMBLEA DE LA COMUNIDAD<br />

DE MONTES DE VIEIRO<br />

La asamblea ordinaria será mañana<br />

sábado día 18, en el local social <strong>de</strong><br />

la comunidad (antigua escuela <strong>de</strong><br />

Vieiro), a las 18 horas en primera<br />

convocatoria y a las 19 en segunda.<br />

Entre los puntos <strong>de</strong>l día están:<br />

Revisión y actualización <strong>de</strong> los comuneros.<br />

Estado <strong>de</strong> cuentas y balance<br />

al 31 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 2011 y saldo<br />

actual. Informe <strong>de</strong>l pasado ejercicio.<br />

Elecciones para renovación <strong>de</strong> la<br />

junta rectora. Presentación <strong>de</strong> candidaturas.<br />

Ruegos y preguntas.<br />

NECROLÓGICA<br />

El pasado sábado falleció, a los 93<br />

años, María América Cachán<br />

Acevedo, vecina <strong>de</strong> Landrove, y muy<br />

estimada por cuantos la trataron, por<br />

el afecto y cariño que siempre mantuvo<br />

en su longeva convivencia. Era<br />

madre <strong>de</strong> nuestra estimada colaboradora<br />

Obdulia Dopico Cachán, a quien<br />

reiteramos nuestra condolencia, así<br />

como a sus hermanos, Menel, Covi y<br />

Luis, y <strong>de</strong>más familiares.<br />

VIAJE A COVADONGA<br />

Se visitará Cangas <strong>de</strong> Onís, Riba<strong>de</strong>sella,<br />

Colunga y Villaviciosa. Será<br />

el 24 y 25 <strong>de</strong> marzo, con un precio <strong>de</strong><br />

79 euros por persona. Organiza<br />

Lucía, teléfono, 608022374.<br />

LONJA DE CELEIRO<br />

Los precios en lonja fueron: ba<strong>de</strong>ixo,<br />

2,50-4; bodión, 2,10-5,80; choco,<br />

4,30-4,50; congrio, 1-3,70; faneca,<br />

2,20-3,10; lenguado, 13,40-15; lubina,<br />

8,50-13; merluza pincho, 2,70-<br />

14; pulpo, 4,70-8,50...<br />

Tus hijos, Luly, Menel, Covi y Luís y toda la familia <strong>de</strong> María<br />

América Cachán Acevedo, fallecida cristianamente el 11 <strong>de</strong> febrero,<br />

a la edad <strong>de</strong> 93 años, agra<strong>de</strong>cen las muestras <strong>de</strong> afecto recibidas<br />

y la asistencia al entierro y los actos fúnebres que tuvieron<br />

lugar en Landrove.<br />

Landrove-Viveiro, 17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012<br />

15 €<br />

30 €<br />

35 €


Página 20 HERALDO DE VIVERO 17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012<br />

CRÓNICAS DE UN SIGLO A TRAVÉS DE LAS PÁGINAS DE ‘HERALDO DE VIVERO’<br />

Hoy hace 100 años que comenzaba a publicarse el <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong><br />

El 10 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1912, el entonces<br />

alcal<strong>de</strong> <strong>de</strong> Viveiro don Pedro<br />

Pérez Barreiro, atendía la <strong>de</strong>claración<br />

presentada por don Benigno Pérez<br />

Muñoz, en la que le comunicaba que<br />

iba a fundar dos periódicos: El<br />

<strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> y La Opinión <strong>de</strong><br />

Ortigueira. Don Benigno informaba<br />

también al alcal<strong>de</strong> que ambos semanarios<br />

se imprimirían en “los talleres<br />

tipográficos <strong>de</strong> ‘El <strong>Heraldo</strong>’, Pastor<br />

Díaz bajo, Viveiro”. Que eran los<br />

bajos <strong>de</strong> la Casa <strong>de</strong> los Leones. Una<br />

semana más tar<strong>de</strong> salía a la calle El<br />

<strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>, cuya cabecera<br />

cumple hoy cien años.<br />

Abría su primera página el nuevo<br />

semanario, el 17 <strong>de</strong> febrero, con un<br />

editorial que explicaba su razón <strong>de</strong><br />

ser: “periódico <strong>de</strong>fensor <strong>de</strong> los intereses<br />

<strong>de</strong>l distrito, que aplaudirá lo<br />

bueno y censurará lo malo allí don<strong>de</strong><br />

los encuentre, pero sin que la in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia<br />

<strong>de</strong> sus juicios sea sinónima<br />

en ningún caso <strong>de</strong> estóica pasividad:<br />

habrá, por el contrario, en sus columnas<br />

latir <strong>de</strong> vida é impulsión <strong>de</strong> avance”.<br />

En la referencia que aquel primer<br />

número <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong> a las sesiones<br />

<strong>de</strong>l ayuntamiento, en la <strong>de</strong>l 15 <strong>de</strong><br />

febrero, se acordaba que el consumo<br />

<strong>de</strong> la luz eléctrica <strong>de</strong> la Aca<strong>de</strong>mia <strong>de</strong><br />

Música lo abone el ayuntamiento, en<br />

lugar <strong>de</strong>l anterior alcal<strong>de</strong>.<br />

“Enteró el Sr. Alcal<strong>de</strong> a la<br />

Corporación <strong>de</strong> que por el contratista<br />

<strong>de</strong>l alumbrado público se venía<br />

cobrando a nombre <strong>de</strong> don José<br />

Marqués, su antecesor, el importe <strong>de</strong><br />

la luz <strong>de</strong> las clases nocturnas <strong>de</strong><br />

música, que costea el Ayuntamiento, y<br />

que en esa forma se venían cobrando<br />

<strong>de</strong>s<strong>de</strong> septiembre último, acordando<br />

la Corporación, en su virtud, que el<br />

Presi<strong>de</strong>nte oficie al contratista para<br />

que dicho gasto se incluya en el recibo<br />

<strong>de</strong> alumbrado general; y que se <strong>de</strong>clarasen<br />

<strong>de</strong> abono, como así se hizo, los<br />

recibos expedidos <strong>de</strong>s<strong>de</strong> septiembre<br />

hasta la fecha”.<br />

Un colaborador, que firmaba con el<br />

seudónimo <strong>de</strong> tres puntos suspensivos,<br />

estrenaba una sección para que<br />

no quedaran <strong>de</strong>sairadas las señoritas<br />

<strong>de</strong> Viveiro: “Las damas y ‘<strong>de</strong>moiselles’<br />

(dicho en francés viste más) no<br />

pue<strong>de</strong>n quedar <strong>de</strong>sairadas por El<br />

<strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>. Es absolutamente<br />

necesario <strong>de</strong>dicarlas una sección...” .<br />

El autor se confesaba <strong>de</strong> esta manera<br />

en uno <strong>de</strong> los párrafos:<br />

“...Y aquí me tenéis, frente a vosotras,<br />

con el compromiso a costillas,<br />

pluma en ristre y pulso tembloroso,<br />

dispuesto a <strong>de</strong>mostrar que antes <strong>de</strong><br />

que con justicia me tachéis <strong>de</strong> poco<br />

galante, soy capaz, no digo ya <strong>de</strong><br />

escribir alguna “croniquilla <strong>de</strong> sociedad”:<br />

<strong>de</strong> conseguir el <strong>de</strong>sarme <strong>de</strong> las<br />

La calle García Dóriga y el antiguo campo <strong>de</strong> la feria, a principios <strong>de</strong>l pasado siglo.<br />

naciones si necesario fuere. Mi charla,<br />

pues, será referente a cosas que<br />

puedan interesaros. Charlaré <strong>de</strong><br />

gasas, <strong>de</strong> sedas, <strong>de</strong> perfumes, <strong>de</strong><br />

modas en general. Os contaré todo lo<br />

que sepa y oiga en lo tocante a ese<br />

ramo que tanto os intriga: <strong>de</strong> bodas, y<br />

como anticipo, puedo haceros dueñas<br />

<strong>de</strong>l siguiente secreto... a voces. Cinco<br />

bodas se anuncian para antes <strong>de</strong>l<br />

verano...”<br />

El número uno <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong> se<br />

había repartido gratuitamente para<br />

que quien lo recibiera pudiera conocer<br />

el nuevo periódico y optar por<br />

suscribirse. En una nota en la página<br />

dos se hacía esta “advertencia”: “La<br />

Administración <strong>de</strong> este periódico<br />

ruega encarecidamente la <strong>de</strong>volución<br />

<strong>de</strong>l presente ejemplar a las personas<br />

que no <strong>de</strong>seen suscribirse a El<br />

<strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>, pues consi<strong>de</strong>raremos<br />

como abonados nuestros a los<br />

que así no lo hagan, por ser este el<br />

único medio <strong>de</strong> formalizar nuestros<br />

libros administrativos”.<br />

NOTICIAS<br />

La importancia que el naciente<br />

periódico le iba a <strong>de</strong>dicar a las noticias<br />

<strong>de</strong> Viveiro y <strong>de</strong> su distrito,<br />

quedaba bien reflejado en la “Sección<br />

<strong>de</strong> Noticias”, que completaba casi<br />

una página. Estas eran algunas <strong>de</strong><br />

las noticias que aparecían en el estreno<br />

<strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong>:<br />

“El Ilmo. Sr. Gobernador civil, accediendo<br />

a las reiteradas suplicas <strong>de</strong>l<br />

Sr. Alcal<strong>de</strong>, ha dispuesto que se reconcentre<br />

la Guardia civil en nuestra<br />

ciudad y que se establezcan patrullas<br />

<strong>de</strong> este benemérito Cuerpo en las<br />

al<strong>de</strong>as. Por este medio se conseguirá<br />

<strong>de</strong>volver la tranquilidad al vecindario<br />

y a la vez capturar a esa plaga <strong>de</strong><br />

rateros que os ha caído en suerte”.<br />

“El señor Cura <strong>de</strong> Cobas.- A consecuencia<br />

<strong>de</strong> un acci<strong>de</strong>nte tan <strong>de</strong>sgra-<br />

Uno <strong>de</strong> los anuncios que se publicaban en el primer número <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong>.<br />

VISÍTANOS EN FACEBOOK<br />

Del 17 al 22 <strong>de</strong> Febrero<br />

V JORNADAS<br />

GASTRONÓMICAS DE<br />

EXALTACIÓN DEL COCIDO<br />

ciado como lamentable, <strong>de</strong>jó <strong>de</strong> existir<br />

nuestro muy querido amigo don José<br />

Acevedo Maseda, Cura párroco <strong>de</strong> la<br />

vecina parroquia <strong>de</strong> San Juan <strong>de</strong><br />

Covas, a los 81 años <strong>de</strong> edad. Fue el<br />

nunca bastante llorado don José,<br />

durante su vida, mo<strong>de</strong>lo <strong>de</strong> ciudadanos,<br />

virtuoso sacerdote y celosísimo<br />

pastor <strong>de</strong> almas”.<br />

“Celebración <strong>de</strong> los carnavales.-El<br />

señor Alcal<strong>de</strong> ha adoptado la acertada<br />

medida <strong>de</strong> prohibir la circulación<br />

por las calles a las máscaras que no<br />

vayan provistas <strong>de</strong>l correspondiente<br />

permiso, que se facilitará gratis a<br />

cuantas personas lo soliciten; siempre<br />

que sean <strong>de</strong> honra<strong>de</strong>z y moralidad<br />

probadas. Con tan plausible medida<br />

se evitan sorpresas lamentables y tal<br />

vez que algún pájaro <strong>de</strong> cuenta se<br />

aprovechara <strong>de</strong> la coyuntura, con peligro<br />

para la tranquilidad <strong>de</strong>l pueblo”.<br />

“Cillero.- Los furiosos temporales <strong>de</strong><br />

estos días impi<strong>de</strong>n la salida <strong>de</strong> los<br />

vapores tarraferos. De cuatro embarcaciones<br />

palangreras que se atrevieron<br />

a salir para <strong>de</strong>dicarse a la pesca<br />

<strong>de</strong>l congrio, una <strong>de</strong> ellas llamada S.<br />

Francisco, patroneada por Francisco<br />

Alonso Cartaio y tripulada por dos<br />

hijos <strong>de</strong> este, al preten<strong>de</strong>r virar frente<br />

a las boyas <strong>de</strong>l carga<strong>de</strong>ro <strong>de</strong> mineral,<br />

dio vuelta, cayendo al mar los que en<br />

ella iban, quienes permanecieron tres<br />

mortales horas asidos a la quilla,<br />

hasta que acertó a pasar por aquel<br />

sitio la embarcación S. Antonio, que<br />

patroneaba Luis Riveira, el cual recogió<br />

y salvó a los náufragos <strong>de</strong> una<br />

muerte que ya veían próxima. Era tal<br />

la violencia <strong>de</strong>l oleaje que el S.<br />

Antonio no pudo atracar con su<br />

lancha a este puerto viéndose precisado<br />

a refugiarse en la cercana playa <strong>de</strong><br />

Faro, don<strong>de</strong> <strong>de</strong>jó en tierra a los<br />

náufragos.<br />

Una <strong>de</strong> estas últimas noches era<br />

tanta la fuerza <strong>de</strong>l viento que el<br />

pueblo se quedó a oscuras, apareciendo<br />

muchos árboles, casi seculares,<br />

<strong>de</strong>rribados por la furia <strong>de</strong>l vendaval.<br />

Todo ello viene a exacerbar la miseria<br />

producida por la falta <strong>de</strong> sardina,<br />

mitigada ya en parte con las obras <strong>de</strong><br />

la carretera, muy a<strong>de</strong>lantadas y<br />

próximas a su fin”.<br />

Para conocer los datos climatológicos<br />

<strong>de</strong>l municipio, el <strong>Heraldo</strong> pedía<br />

que se instalase en la ciudad un<br />

observatorio meteorológico. En la<br />

ciudad, en aquel año <strong>de</strong> 1912, ya<br />

existía una estación pluviométrica,<br />

<strong>de</strong> don<strong>de</strong> habían recogido las medidas<br />

registradas el mes <strong>de</strong> enero:<br />

“Número <strong>de</strong> días que llovió, 20. Suma<br />

mensual <strong>de</strong> la lluvia recogida, 105,8<br />

milímetros. Altura mayor <strong>de</strong> la lluvia<br />

recogida en 24 horas, 31,0 el día 18.<br />

Viento dominante, Sur. Tormentas,<br />

ninguna”.<br />

Deguste Calidad<br />

- V I V E I R O -<br />

• Sopa <strong>de</strong> Cocido<br />

• Cocido <strong>de</strong> carnes y<br />

verduras típicas<br />

• Leche Frita<br />

• Vino Rioja<br />

• Café y Chupito<br />

Precio por persona, 19,99 €

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!