Heraldo de Vivero - Colexio Profesional de Xornalistas de Galicia
Heraldo de Vivero - Colexio Profesional de Xornalistas de Galicia
Heraldo de Vivero - Colexio Profesional de Xornalistas de Galicia
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
HERALDO DE VIVERO<br />
DECANO DE LOS SEMANARIOS LOCALES DE GALICIA<br />
MEDALLA DE HONOR DE LA CIUDAD FUNDADO EN 1912<br />
N.º 3.792<br />
Año LXXIV<br />
Edita: Javier Canosa Penaba<br />
RESTAURANTE<br />
AREA - Viveiro<br />
3DE<br />
MARZO<br />
17 DE FEBRERO DE 2012<br />
LOUZAO<br />
1ª Fiesta <strong>de</strong> la Centolla<br />
CENA BAILE CON UNA GRAN ORQUESTA<br />
Almirante Chicarro, 27 - Tlf/Fax; 982 560 433<br />
Apartado, 46- 27850 VIVEIRO<br />
jcneirabrochs@graficasheraldo.e.telefonica.net<br />
<strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> cumple un siglo <strong>de</strong> vida<br />
Hace 100 años, también un 17 <strong>de</strong> febrero pero <strong>de</strong><br />
1912, salía por primera vez a la calle el <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>Vivero</strong>. Don Benigno López Muñoz fundó el periódico<br />
que hoy tienen en sus manos nuestros estimados suscriptores.<br />
El nombre <strong>de</strong> su cabecera cuando vio la luz<br />
era “El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>” y se subtitulaba “Defensor<br />
<strong>de</strong> los intereses <strong>de</strong>l distrito”. Marcaba así una línea<br />
clara que también reflejaba entonces su editorial y que<br />
a lo largo <strong>de</strong> un siglo hemos querido mantener cada<br />
semana, teniendo siempre como norte el baluarte <strong>de</strong><br />
todo lo que es nuestro municipio y lo que representa,<br />
tanto en su historia, su personalidad propia y sus costumbres,<br />
junto al progreso que el paso <strong>de</strong> las décadas<br />
ha ido <strong>de</strong>mandando.<br />
En esta efeméri<strong>de</strong>s queremos trasmitir nuestra felicitación<br />
a cuantos lectores nos han seguido y nos<br />
siguen actualmente, extensiva a todos los colaboradores<br />
que han plasmado en letras <strong>de</strong> mol<strong>de</strong> sus inquietu<strong>de</strong>s<br />
y opiniones y, asimismo, unirla a la cooperación<br />
<strong>de</strong> los anunciantes que han <strong>de</strong>positado en el <strong>Heraldo</strong><br />
su confianza. Todos ellos nos llenan <strong>de</strong> orgullo, y a<br />
ellos queremos <strong>de</strong>dicar este número especial.<br />
El <strong>Heraldo</strong> es un logro colectivo y, también se ha<br />
dicho, un lazo para quienes encuentran en un humil<strong>de</strong><br />
periódico <strong>de</strong> pueblo el vínculo que les une a la pequeña<br />
patria que los vio nacer, o a este Viveiro don<strong>de</strong><br />
viven, y en el que han formado núcleo familiar. Pero<br />
nuestro semanario es, sin duda, el afán <strong>de</strong> don Ramón<br />
Canosa Suárez, que recogió el legado <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong><br />
don Benigno López y lo supo mantener hasta su silencio<br />
en 1937. Un esfuerzo truncado por la tragedia <strong>de</strong> la<br />
Guerra Civil, que tuvo que esperar 26 años para volver<br />
a hacerse letra impresa con su reaparición en la segunda<br />
época en 1963. Hoy, <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> cien años, el semanario<br />
sigue vivo gracias a don Ramón Canosa y a la<br />
continuidad que han mantenido su viuda doña Angeles<br />
Penaba y su hijo Javier Canosa.<br />
Vaya también nuestro recuerdo para los colaboradores<br />
que a lo largo <strong>de</strong> la historia <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong> han<br />
estampado su nombre en las columnas <strong>de</strong>l semanario.<br />
Y en el homenaje que queremos rendir a todos ellos,<br />
nos permitimos hacer una entrañable mención para<br />
Gerino Núñez Díaz y Luis Neira Río, que han sentido<br />
siempre el periódico como algo suyo por los afanes y la<br />
constancia que le han <strong>de</strong>dicado.<br />
Escribir en los periódicos es como “sembrar en el<br />
viento” <strong>de</strong>jaba anotado Gerino Núñez en estas mismas<br />
páginas en 1971, y <strong>de</strong>cía que “alguna vez, silenciosa,<br />
humil<strong>de</strong>, tímida, la semilla arraiga y vence.” Pensamos<br />
que hoy, el día que un sencillo semanario <strong>de</strong> pueblo<br />
está cumpliendo cien años, es buena ocasión para<br />
recordarlo.<br />
Dibujo <strong>de</strong> José Luis Neira Brochs para el centenario<br />
<strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong><br />
REAPERTURA<br />
27 DE<br />
FEBRERO<br />
Teléfono<br />
629 608 725
Página 2 HERALDO DE VIVERO 17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012<br />
AUTONÓMICA PREFERENTE VIVERO, 2 - XALLAS, 1<br />
Un paso más para la permanencia<br />
El <strong>Vivero</strong> da un empujón más a su<br />
meta principal, que es mantener este<br />
año la categoría. Ante el Xallas se<br />
quedó con los tres puntos en un partido<br />
sin brillantez, y que pudo haber<br />
resuelto con una mayor diferencia, si<br />
aprovechara las ocasiones <strong>de</strong> gol,<br />
aunque Kiko, en la primera parte<br />
sacó dos balones <strong>de</strong> gol, que le pudo<br />
dar ventaja al Xallas antes <strong>de</strong>l <strong>de</strong>scanso.<br />
EMPATE DE PENALTY<br />
Al <strong>Vivero</strong> se le puso el partido cuesta<br />
arriba en el minuto diez, en un<br />
<strong>de</strong>spiste <strong>de</strong>fensivo, que no supo cortar<br />
una internada <strong>de</strong>l <strong>de</strong>lantero <strong>de</strong>l<br />
Xallas. Bruno puso el empate al filo<br />
<strong>de</strong> la media hora <strong>de</strong> juego, al transformar<br />
un inocente penalty cometido<br />
sobre Aurelio. El <strong>Vivero</strong> se estancó en<br />
sus acciones ofensivas y el portero<br />
Kiko tuvo que emplearse a fondo<br />
para resolver dos ataques <strong>de</strong>l Xallas<br />
directos a la red.<br />
En la segunda mitad mejoró el<br />
<strong>Vivero</strong>, y Aurelio pudo poner la ventaja<br />
en un remate que rechazó la<br />
ma<strong>de</strong>ra. Juanjo resolvió con acierto<br />
en el minuto 73 una internada para<br />
poner el <strong>de</strong>finitivo 2-1.<br />
<strong>Vivero</strong>: Kiko, Rivas, Popi, Carlos,<br />
Rego, Iago, Pablo Coello (Daniel<br />
m.75), Bruno, Juanjo (Diego m.86)<br />
Aurelio (Óliver m.90), Rebolo (Adrán<br />
m.46).<br />
Foz, 0-Dumbría, 1. El Foz mantiene<br />
la esperanza hasta que las matemáticas<br />
lo <strong>de</strong>n como equipo <strong>de</strong>scendido.<br />
Ante el Dumbría no mereció la<br />
<strong>de</strong>rrota, pero los resultados negativos<br />
le mantienen como colista.<br />
SEVENDE CASA EN ESTRUCTURA<br />
Situada en 3.500 m 2 <strong>de</strong> finca<br />
o se cambia por piso<br />
Se dan facilida<strong>de</strong>s a convenir<br />
Teléfono, 628 518 980<br />
CENTRO MÉDICO VIVEIRO<br />
692 909 739 ó 982 57 01 29<br />
isaruapsicologa@hotmail.com<br />
www.psicologosviveiro.com<br />
Avda. Cantarrana 26 Bajo Covas-Viveiro<br />
T. SAN LÁZARO<br />
SERVICIO OFICIAL<br />
EN VIVEIRO<br />
Talleres <strong>de</strong> Mecánica - Chapa y pintura – Electricidad<br />
Tlf. 982 570 032<br />
SERVICIO GRÚA 24 HORAS<br />
SE ALQUILA LOCAL<br />
PREPARADO PARA OFICINAS,<br />
GESTORIAS, ETC.<br />
Buena situación y condiciones<br />
Teléfono, 673 831 780<br />
Grixoa, 3-Riba<strong>de</strong>o, 0. Los riba<strong>de</strong>nses<br />
mantuvieron la esperanza <strong>de</strong>l<br />
empate hasta diez minutos antes <strong>de</strong>l<br />
final, en que los locales consiguieron<br />
el segundo gol. El 3-0 llegó con el<br />
tiempo cumplido.<br />
Santa Comba, 2-Xove Lago, 1. Un<br />
autogol <strong>de</strong> Canario dio ventaja al<br />
Santa Comba en el minuto 15.<br />
Empató Criss en el 59, Pero los locales<br />
resolvieron el partido con el tanto<br />
a siete minutos <strong>de</strong>l final. Hubo dos<br />
expulsados por cada equipo.<br />
CLINICA DENTAL<br />
Dra. Viviana Freites<br />
Granxas, 35 - Portal B - 1.º C - COVAS-VIVEIRO<br />
Consulta <strong>de</strong> lunes a viernes, <strong>de</strong> 10 a 13 y <strong>de</strong> 16<br />
a 20 horas. Petición hora consulta: Tlf. 982550504<br />
PSICÓLOGA ESPECIALISTA<br />
Dña. Isabel Rúa Riveira<br />
Psicología en Práctica Clinica<br />
Psicología <strong>de</strong> la Vejez<br />
PRECIOS ESPECIALES PARA DESEMPLEADOS<br />
ME DESPLAZO A DOMICILIO<br />
VEHÍCULOS DE OCASIÓN<br />
PROCEDENTES DE<br />
•RENTING •REMARKETING<br />
•LEASING •DIRECCIÓN<br />
CLINICA PODOLOGICA<br />
Ana Insua Meitín - n.º Coleg. 734<br />
CONSULTA PREVIA CITA<br />
Prolongación Constanza <strong>de</strong> Castro, bajo n.º 9 - VIVEIRO - Tlf. 982 561 689<br />
Avenida da Veiga (Edif. Cruce) Entresuelo D - SAN CIPRIÁN - Tlf. 982 596 057<br />
SE VENDE O ALQUILA<br />
Planta <strong>de</strong> Granallado<br />
y Pintura<br />
Teléfono: 645 099 331<br />
LIGA GALLEGA<br />
El <strong>Vivero</strong> infantil<br />
comienza ganando<br />
Con buen pie iniciaron la liga por la<br />
permanencia los infantiles <strong>de</strong>l <strong>Vivero</strong>,<br />
ganando en el campo <strong>de</strong>l Cembedo<br />
por 1-0 al San Cristóbal. El gol conseguido<br />
por Dener, fue suficiente, e<br />
hizo conservador a un <strong>Vivero</strong> que fue<br />
mejor que su oponente.<br />
<strong>Vivero</strong>, 0-Ór<strong>de</strong>nes, 0. Ambos equipos<br />
se olvidaron <strong>de</strong> jugar el balón y<br />
se limitaron a lanzamientos directos.<br />
Los porteros fueron los mejores, al<br />
sacar varios balones <strong>de</strong> gol.<br />
LIGA PROVINCIAL<br />
<strong>Vivero</strong>, 4-Riba<strong>de</strong>o, 3. El goleador<br />
Lomba con tres tantos y Edgar le dieron<br />
la victoria al <strong>Vivero</strong> juvenil en un<br />
partido muy disputado.<br />
Sagrado Corazón, 5-Praia <strong>de</strong><br />
Covas, 3. Los locales le dieron la<br />
vuelta al marcador en el tramo final<br />
<strong>de</strong>l partido, <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> que el Praia<br />
<strong>de</strong> Covas juvenil se a<strong>de</strong>lantara en el<br />
marcador con goles <strong>de</strong> Xenxo (2) y<br />
Xavi.<br />
En la liga ca<strong>de</strong>te el Praia <strong>de</strong> Covas<br />
sigue mandando en la clasificación y<br />
se impuso al Resi<strong>de</strong>ncia por 2-1, con<br />
dos tantos <strong>de</strong> Xavi.<br />
El <strong>Vivero</strong> goleó a domicilio al<br />
Sagrado Corazón por 5-2. Marcaron:<br />
Miguel (4) y Tomy.<br />
ALQUILO<br />
APARTAMENTO AMUEBLADO 42 m 2<br />
1 Habitación. Baño. Cocina Salón<br />
c/ Irmáns Villar Ponte, 19-Viveiro<br />
Necesario aval bancario. Tlf. 609 205 800<br />
BALONCESTO-3ª DIVISIÓN<br />
Victoria fácil<br />
para el Viveiro<br />
El partido <strong>de</strong>l C.B. Viveiro ante<br />
Rába<strong>de</strong> sirvió para que los jugadores<br />
menos habituales tuvieran más<br />
minutos, y rindieron un gran encuentro<br />
al imponerse al final por 37-60. La<br />
mejor arma <strong>de</strong> los vivarienses fue la<br />
intensidad <strong>de</strong>fensiva y el contraataque.<br />
El Baloncesto Viveiro, sigue <strong>de</strong> lí<strong>de</strong>r<br />
<strong>de</strong>l grupo B, con dos victorias <strong>de</strong> ventaja<br />
sobre el tercer clasificado y una<br />
sobre el Celtas <strong>de</strong> Foz, que tiene un<br />
partido menos.<br />
CLÍNICA<br />
OFTALMOLÓGICA<br />
Dr. J. Alberto Díaz Rey<br />
MÉDICO ESPECIALISTA EN OFTALMOLOGÍA<br />
Avda. <strong>de</strong>l Ferrol, 25 - 3º A - Telf. 982 55 19 72 - Viveiro<br />
Consulta previa cita. Nº Col.:15/1507564<br />
SE ALQUILA<br />
BAJO COMERCIAL<br />
(Al lado antigua Casa Consitorial)<br />
VIVEIRO<br />
Teléfono: 606 965 486<br />
Asamblea <strong>de</strong>l Club<br />
<strong>de</strong> Tiro San Roque<br />
El Club <strong>de</strong> Tiro San Roque convocó<br />
el pasado 11 <strong>de</strong> febrero una asamblea<br />
general para el día 25 <strong>de</strong> dicho mes,<br />
a las 6 <strong>de</strong> la tar<strong>de</strong>, en primera convocatoria<br />
y a las 6,30 horas en segunda<br />
en las instalaciones <strong>de</strong>l club en la<br />
cima <strong>de</strong>l monte San Roque. Los puntos<br />
<strong>de</strong>l or<strong>de</strong>n <strong>de</strong>l día serán: lectura<br />
<strong>de</strong>l acta anterior. Aprobación, si proce<strong>de</strong>,<br />
<strong>de</strong> cuentas hasta la fecha.<br />
Aprobación <strong>de</strong>l presupuesto <strong>de</strong>l<br />
2012. Proponer reparación <strong>de</strong> foso A.<br />
Ruegos y preguntas.<br />
Ese mismo día se celebrará una<br />
tirada social; a partir <strong>de</strong> las 4 <strong>de</strong> la<br />
tar<strong>de</strong>, a 50 platos. El premio serán<br />
diez jamones, para los primeros 10<br />
clasificados.<br />
Podología<br />
Medicina General<br />
Enfermería<br />
Reconocimientos Médicos<br />
Fisioterapia<br />
Odontología<br />
Psicopedagogía<br />
Traumatología<br />
Antonio Bas, 4 Entresuelo - Jesús Noia, 2 Bajo-VIVEIRO<br />
Telf. Consultas y citas: 982 562 052<br />
ALQUILO PISO<br />
4 HABITACIONES<br />
TODO EXTERIOR<br />
Telfs. 982 560 189 / 982 561 868
17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012 HERALDO DE VIVERO Página 3<br />
J.M. PALEO<br />
En la tar<strong>de</strong> <strong>de</strong>l martes saldrá el <strong>de</strong>sfile <strong>de</strong>l Carnaval<br />
El Carnaval a las puertas<br />
Fieles a su tradición, los vecinos <strong>de</strong><br />
Landrove celebraron el sábado cuatro<br />
<strong>de</strong> febrero la fiesta <strong>de</strong> la Can<strong>de</strong>laria.<br />
Hubo baile y verbena bajo una<br />
carpa, que resultó muy animada,<br />
pese al tiempo frío <strong>de</strong> estos días.<br />
La Can<strong>de</strong>laria abría los días <strong>de</strong>l<br />
Carnaval más popular <strong>de</strong> la comarca,<br />
que tenía su prólogo en el Jueves <strong>de</strong><br />
Comadres, antes <strong>de</strong>l domingo, en<br />
que, sin premios ni <strong>de</strong>sfile, se llenaban<br />
<strong>de</strong> mascaritas las calles <strong>de</strong><br />
Viveiro. Pese a todas las prohibiciones<br />
que el régimen “franquista” había<br />
impuesto, también para estas fiestas,<br />
los carnavales <strong>de</strong> Viveiro encontraron<br />
gente y astucia para sortearlas, celebrar<br />
bailes <strong>de</strong> disfraces, <strong>de</strong>sfiles y el<br />
Entierro <strong>de</strong> la Sardina, al margen y,<br />
sobre todo, en contra <strong>de</strong> la autoridad.<br />
Des<strong>de</strong> hace años todo eso es historia,<br />
porque al Carnaval lo han encauzado<br />
los propios ayuntamientos repartiendo<br />
dinero para premios y haciendo<br />
que mascaras, grupos y carrozas se<br />
adapten a normas. Hasta el extremo<br />
<strong>de</strong> pedir a los participantes que los<br />
disfraces no lleguen “herir la sensibilidad<br />
<strong>de</strong>l espectador”, como se hace<br />
en un ayuntamiento vecino. Una<br />
pena.<br />
El Carnaval es la más irreverente<br />
fiesta <strong>de</strong>l año, transgresora, ingeniosa<br />
y alegre, que pandillas y amigos<br />
celebran en comidas, bares, pubs...<br />
Días <strong>de</strong> <strong>de</strong>senfado, que tiene su colofón<br />
más popular en el Entierro <strong>de</strong> la<br />
Sardina, llenando <strong>de</strong> canciones las<br />
calles <strong>de</strong>l pueblo.<br />
F. Javier Chao Gómez<br />
MÉDICO POR LA U. S. C.<br />
Estomatólogo Universidad<br />
Pierre et Marie Curie (París VI)<br />
Ortodoncista por la Universidad<br />
<strong>de</strong> Nantes<br />
IMPLANTOLOGÍA<br />
Y REGENERACIÓN OSEA<br />
Más <strong>de</strong> 20 años <strong>de</strong> calidad<br />
y estética nos contemplan<br />
SE ALQUILA O<br />
VENDE PISO<br />
c/ Villafranca <strong>de</strong>l Bierzo, 11<br />
antes Avda. <strong>de</strong> Ferrol, 11<br />
Teléfono, 626 345 403<br />
Programa<br />
Sábado día 18. 13 horas, pasarrúas<br />
pola charanga Tastarabas <strong>de</strong><br />
Viveiro. 20 horas, Alpuxarradas en el<br />
Teatro Pastor Díaz. Presenta, Eduardo<br />
Lorenzo. Charanga, Trastarabás.<br />
Entrada 2 euros (máximo 4 entradas<br />
por persona).<br />
Lunes día 20. 16,30 horas, Carnaval<br />
infantil con juegos en la Plaza.<br />
En caso <strong>de</strong> lluvia se trasladará al<br />
pabellón Antonio Tarrío. 20,30 horas,<br />
Teatro Pastor Díaz, monólogos <strong>de</strong><br />
Carnaval a cargo <strong>de</strong> Carlos Blanco.<br />
Entrada, 5 euros; estudiantes y jubilados,<br />
3 euros.<br />
Martes día 21. 17 horas, <strong>de</strong>sfile <strong>de</strong><br />
carnaval por la Travesía, con la<br />
actuación <strong>de</strong> dos charangas. Al finalizar,<br />
entrega <strong>de</strong> premios en la Plaza,<br />
en vales <strong>de</strong> compra en los establecimientos<br />
asociados a la ACET Praia <strong>de</strong><br />
Covas y Centro Comercial Casco<br />
Histórico <strong>de</strong> Viveiro, por las siguientes<br />
cantida<strong>de</strong>s: Carrozas, 1º 1.500<br />
euros; 2º 900, 3º 600. Comparsas:<br />
1º, 300 euros, 2º 200, 3º 100. Grupos:<br />
1º 400 euros, 2º 200, 3º 100.<br />
Parejas: 1º 140 euros, 2º 100, 3º 60.<br />
Individual: 1º 70 euros, 2º 50, 3º 30.<br />
Especial a la originalidad 120 euros.<br />
Especial al humor, 120 euros.<br />
Miércoles día 21. 12 horas recepcion<br />
<strong>de</strong> autorida<strong>de</strong>s en la Plaza. 17<br />
horas, velatorio. 21 horas Entierro <strong>de</strong><br />
la Sardina, Al finalizar, quema <strong>de</strong> la<br />
sardina y reparto <strong>de</strong> vino y bollos<br />
preñados a los participantes.<br />
Fernando Macías, 3-5 - 1.º C<br />
Tlf. 981 14 21 14<br />
15004 LA CORUÑA<br />
cd<strong>de</strong>ntaldrchao@terra.es<br />
www.<strong>de</strong>ntalchao.com<br />
OCASIÓN<br />
Piso <strong>de</strong> 114 m 2 - 4 Dormitorios + Salón<br />
Cocina 12 m 2 con Terraza<br />
Baño y Servicio - Terraza con vistas<br />
Garaje Opcional<br />
Teléfono, 678 114 179<br />
Preocupación <strong>de</strong>l comercio <strong>de</strong> Riba<strong>de</strong>o<br />
por los robos en establecimientos<br />
La Asociación <strong>de</strong> Comerciantes,<br />
Industriales, Servicios y Autónomos<br />
(Acisa) <strong>de</strong> Riba<strong>de</strong>o, <strong>de</strong>mandará una<br />
entrevista con el alcal<strong>de</strong> y la Guardia<br />
Civil, en don<strong>de</strong> expondrán su preocupación<br />
por los robos que se vienen<br />
sucediendo. En la madrugada <strong>de</strong>l<br />
pasado lunes fueron robados tres<br />
locales, <strong>de</strong> los que los ladrones<br />
pudieron llevarse unos 8.000 euros.<br />
Para el colectivo <strong>de</strong> Riba<strong>de</strong>o, esta<br />
situación ofrece una imagen <strong>de</strong> inseguridad<br />
y causa daños materiales en<br />
los comercios robados. El alcal<strong>de</strong><br />
Fernando Suárez pidió una reunión<br />
<strong>de</strong> la junta <strong>de</strong> seguridad.<br />
Alcoa dice que no preve recortes<br />
en la planta <strong>de</strong> San Ciprián. Alcoa<br />
aplicará medidas en las plantas <strong>de</strong><br />
aluminio primario <strong>de</strong> Coruña y<br />
Avilés, en don<strong>de</strong> este año habrá un<br />
recorte <strong>de</strong> la mitad <strong>de</strong> la producción,<br />
lo que lleva aparejado un Ere. Sin<br />
embargo en la <strong>de</strong> San Ciprián, Alcoa<br />
no prevee a corto plazo recortes y<br />
dicen que hay estabilidad. El actual<br />
director <strong>de</strong>l complejo <strong>de</strong> Alcoa en San<br />
Ciprián, Rubén Bartolomé, asume<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> primero <strong>de</strong> mes, también la<br />
dirección <strong>de</strong> las plantas <strong>de</strong> Coruña y<br />
Avilés.<br />
Lucía Sánchez Meitín presenta su<br />
libro en Xove. “Íntimo sen<strong>de</strong>ro <strong>de</strong><br />
magia” será presentado este domingo<br />
19, en el salón <strong>de</strong> actos <strong>de</strong>l Centro<br />
Cívico <strong>de</strong> Xove. Es el cuarto libro <strong>de</strong><br />
Lucía Sánchez Meitín, nacida en la<br />
parroquia xovense <strong>de</strong> Vilachá. Anteriormente<br />
publicó “A festa no aire.<br />
Tradición e lecer no Xove <strong>de</strong> antes”<br />
(2006), “De sol a sol. Un século <strong>de</strong><br />
traballo en Xove” (2010) y “Dulce<br />
camino espinoso” (2011).<br />
El campeonato <strong>de</strong> baristas <strong>de</strong> Foz<br />
entregó sus premios. Óscar <strong>de</strong>l Toro<br />
Santos, <strong>de</strong> Santiago, logró el primer<br />
premio, y Damián Seijas, <strong>de</strong> Chantada,<br />
y Adrián Fernán<strong>de</strong>z <strong>de</strong> Gijón,<br />
lograron los otros galardones. Este<br />
torneo anual, que organiza el IES <strong>de</strong><br />
Foz que dirige Nemesio Rodríguez, se<br />
ha convertido en una referencia en<br />
<strong>Galicia</strong> y en el norte peninsular, al<br />
que acu<strong>de</strong>n <strong>de</strong>stacados baristas profesionales.<br />
Aprobación <strong>de</strong>l Ere extintivo para<br />
la planta <strong>de</strong> Ecar <strong>de</strong> Mondoñedo.<br />
Por votación mayoritaria <strong>de</strong> los trabajadores,<br />
el comité <strong>de</strong> empresa y Finsa<br />
han llegado a un acuerdo para aprobar<br />
el Ere extintivo, que llevará al<br />
cierre a la planta <strong>de</strong> Ecar <strong>de</strong> Mondoñedo.<br />
El acuerdo contempla una<br />
in<strong>de</strong>mnización <strong>de</strong> 35 días por año,<br />
con un máximo <strong>de</strong> 21 mensualida<strong>de</strong>s<br />
y un tope <strong>de</strong> 38.000 euros por extinción<br />
<strong>de</strong> contrato. La empresa también<br />
reconocerá 15 días por quinquenio.<br />
Terminan la instalación <strong>de</strong> pantalanes<br />
en el puerto <strong>de</strong> Vicedo. El<br />
puerto <strong>de</strong>portivo <strong>de</strong> Vicedo tendrá<br />
colocados todos sus pantalanes a<br />
primero <strong>de</strong>l mes <strong>de</strong> marzo. La obra<br />
está prevista que la recepcione el<br />
ayuntamiento en el mes <strong>de</strong> abril,<br />
cuando esté completamente terminada,<br />
con la instalación <strong>de</strong> las canalizaciones<br />
<strong>de</strong> agua y energía eléctrica.<br />
Portos <strong>de</strong> <strong>Galicia</strong> asumió este proyecto<br />
con un coste <strong>de</strong> 523.444 euros.<br />
TABLON DE OFERTAS<br />
INMOBILIARIAS<br />
EN VIVEIRO<br />
APARTAMENTO 2 Hab.<br />
A ESTRENAR<br />
60.000 €<br />
Tlf. 620.343.073<br />
EN PLAYA DE AREA (Viveiro)<br />
FINCAS EDIFICABLES<br />
MAGNÍFICAS VISTAS<br />
CON PROYECTO<br />
Tlf. 620.343.073<br />
EN CELEIRO<br />
2 PAREADOS<br />
ESPECTACULARES VISTAS<br />
MAGNÍFICA UBICACIÓN<br />
Tlf. 620.343.073<br />
EN PLAYA DE COVAS<br />
SE VENDE CASA PARA<br />
RESTAURAR, AL LADO DE LA<br />
PLAYA<br />
Tlf. 620.343.073<br />
EN VIVEIRO<br />
ALQUILO<br />
ESTUDIOS EN EL CENTRO<br />
A ESTRENAR<br />
Tlf. 620.343.073<br />
EN VIVEIRO<br />
APARTAMENTO 1 Hab.<br />
A ESTRENAR<br />
50.000 €<br />
Tlf. 620.343.073<br />
EN VIVEIRO<br />
VENDEMOS ENTREPLANTA<br />
MUY BUENA UBICACIÓN<br />
PARA SU NEGOCIO<br />
Tlf. 620.343.073<br />
EN XUNQUEIRA-VIVEIRO<br />
SE VENDE APARTAMENTO<br />
CON GARAJE Y TRASTERO<br />
PRECIO NEGOCIABLE<br />
Tlf. 620.343.073
Página 4 HERALDO DE VIVERO 17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012<br />
CENTENARIO DE HERALDO DE VIVERO<br />
Dous gran<strong>de</strong>s procesos complementarios<br />
caracterizan a comunicación<br />
neste primeiro terzo do século<br />
XXI: o reforzamento da comunicación<br />
mundial e o reforzamento da comunicación<br />
local. Tódolos datos apuntan<br />
que local e mundial constitúen unha<br />
dobre e simultánea ten<strong>de</strong>ncia da<br />
comunicación. Aínda que a análise<br />
do sistema mediático precisa cada<br />
vez máis matizacións e maior profundida<strong>de</strong><br />
mediante estudios interdisciplinares,<br />
o punto <strong>de</strong> partida está no<br />
próximo, que ten outra cara, a da<br />
mundialización. Trátase <strong>de</strong> dous<br />
aspectos esencias dunha mesma<br />
realida<strong>de</strong>, a do fenómeno comunicativo.<br />
Non me refiro a dous niveis compartimentados,<br />
senón interconectados<br />
e interactivos. Estamos, pois, na<br />
era do mundial e do local, unha fase<br />
histórica na que o proceso <strong>de</strong> concentración<br />
económica dos últimos anos,<br />
especialmente a do último tercio do<br />
segundo milenio, mudou a relación<br />
entre os actores transfronteirizos e<br />
abriu novas perspectivas para o futuro,<br />
agora condicionadas polo escenario<br />
<strong>de</strong> crise económica.<br />
As tecnoloxías actuais, esas que se<br />
actualizan constantemente <strong>de</strong>s<strong>de</strong> hai<br />
máis <strong>de</strong> vinte anos, non só multiplicaron<br />
os espazos mundiais, senón<br />
tamén os locais. Trátase dunha nova<br />
realida<strong>de</strong> que <strong>de</strong>ben ter en conta os<br />
medios locais e <strong>de</strong> proximida<strong>de</strong>, on<strong>de</strong><br />
se enmarcan os comarcais, que queiran<br />
ter futuro. É dicir, os medios<br />
locais do futuro e con futuro, sexan<br />
impresos, audiovisuais ou multimedia,<br />
precisan elaborar estratexias que<br />
teñan en conta este novo escenario e<br />
os <strong>de</strong>safíos que se <strong>de</strong>buxan a medida<br />
que contamos anos do terceiro milenio.<br />
Cada vez hai unha maior interrelación<br />
entre local e mundial. En primeiro<br />
lugar, porque moitas cousas<br />
que se presentan como mundiais<br />
foron nun primeiro momento historias<br />
locais. En segundo lugar, porque<br />
as telecomunicacións botaron abaixo<br />
moitas barreiras. E, en terceiro lugar,<br />
porque a complexida<strong>de</strong> das socieda<strong>de</strong>s,<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> súa multiculturalida<strong>de</strong><br />
ata a súa mestizaxe, garante a diversida<strong>de</strong>.<br />
Nos últimos anos, as accións en<br />
contra das políticas centralizadas<br />
nos distintos estados e a prol do local<br />
e o rexional propiciaron a aparición<br />
<strong>de</strong> distintos movementos que, <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
abaixo (<strong>de</strong>s<strong>de</strong> a base da dinamización<br />
sociocultural), contribuíron a recompoñer<br />
as fronteiras comunicativas.<br />
Factores <strong>de</strong> carácter antropolóxico,<br />
Eduardo Guijarro Alcañiz<br />
PSICÓLOGO<br />
CLINICO<br />
DIAGNÓSTICO Y TRATAMIENTO<br />
❃ DEPRESIÓN ❃ NEUROSIS ❃ STRESS ❃ ANSIEDAD ❃ ENURESIS<br />
❃ PROBLEMAS DE APRENDIZAJE ❃ ALTERACIONES DE LA CONDUCTA ❃ HIPNOSIS CLÍNICA<br />
c/ Lo<strong>de</strong>iro n.º 4, Entresuelo “A” (VIVEIRO)<br />
Consulta previa petición <strong>de</strong> hora - Teléfono: 982 562 652<br />
O próximo interesa<br />
Dibuxo feito por David Catá para o centenario <strong>de</strong> <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong><br />
político comercial e tecnolóxico favoreceron<br />
este proceso que parece dar<br />
respostas máis axeitadas ás necesida<strong>de</strong>s<br />
da socieda<strong>de</strong> actual.<br />
Estes movementos <strong>de</strong>s<strong>de</strong> abaixo,<br />
da man do local, contribuíron a<br />
reflectir con maior clarida<strong>de</strong> a complexida<strong>de</strong><br />
e diversida<strong>de</strong> dos mo<strong>de</strong>los<br />
que presenta este ámbito. Elementos<br />
territoriais, sociais, culturais ou <strong>de</strong><br />
comunida<strong>de</strong>, entre outros, aparecen<br />
interrelacionados con barrio, parroquia,<br />
municipio, comarca, cida<strong>de</strong>,<br />
rural ou urbano, por citar só algúns<br />
habituais no ámbito do Estado español.<br />
O resultado é unha gran diversida<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> mo<strong>de</strong>los nos distintos<br />
marcos territoriais, pero cuns<br />
elementos comúns. Así en tódolos<br />
casos hai coinci<strong>de</strong>ncia á hora <strong>de</strong> referirse<br />
ó local como ese espazo máis<br />
próximo ós cidadáns.<br />
Deste xeito, po<strong>de</strong>mos dicir que o<br />
local, tamén neste escenario que facilitan<br />
os procesos <strong>de</strong> mundialización,<br />
segue evocando aquilo que se po<strong>de</strong><br />
ver, tocar, apren<strong>de</strong>r e, polo tanto, ser<br />
comprendido. Sen dúbida, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> os<br />
espazos locais é <strong>de</strong>s<strong>de</strong> on<strong>de</strong> se <strong>de</strong>finen<br />
os retos da vida diaria, on<strong>de</strong> se<br />
constrúe a personalida<strong>de</strong> social e<br />
on<strong>de</strong> se fai aprendizaxe social. Neste<br />
escenario <strong>de</strong> proximida<strong>de</strong>, privilexiado<br />
para a diversida<strong>de</strong> e a particulari-<br />
da<strong>de</strong>, é on<strong>de</strong> o social, o cultural e o<br />
político parecen reencontrarse <strong>de</strong><br />
xeito prioritario.<br />
De aí a necesida<strong>de</strong> <strong>de</strong> <strong>de</strong>finir o local<br />
como un lugar da experiencia individual<br />
posible –próxima– no grao cero<br />
do que chamamos mediación; <strong>de</strong> aí a<br />
importancia da labor <strong>de</strong> mediación<br />
social dos distintos soportes, e <strong>de</strong> aí<br />
a importancia dos medios <strong>de</strong> comunicación<br />
en tanto que factores constitutivos<br />
e <strong>de</strong>finidores da i<strong>de</strong>ntida<strong>de</strong>.<br />
Cando falamos <strong>de</strong> comunicación<br />
local, falamos, pois, da mediación<br />
técnica nun lugar no que tamén é<br />
posible a comunicación non mediatizada<br />
ou interpersoal. Esta concepción<br />
supón o recoñecemento dunha<br />
gran diversida<strong>de</strong> no mundo local,<br />
pero tamén consi<strong>de</strong>ra ese espazo, o<br />
local, como un espazo indispensable<br />
para a participación en tanto que<br />
permite a difusión <strong>de</strong> información<br />
necesaria e útil para a acción.<br />
Eses espazos locais, a<strong>de</strong>mais,<br />
vense favorecidos polos factores<br />
tecnolóxicos e económicos, que fan<br />
posible unha información máis <strong>de</strong>scentralizada<br />
e permiten a participación<br />
no ámbito mundial.<br />
Para cumprir o seu papel neste<br />
novo escenario, a comunicación local<br />
precisa dunha ética particularmente<br />
viva, espontánea e medida. Non<br />
esquezamos que a información local<br />
per<strong>de</strong> a súa lexitimida<strong>de</strong> se está<br />
servida por editores ou periodistas<br />
corrompidos. Faise preciso, pois, un<br />
reforzamento da integrida<strong>de</strong> <strong>de</strong> xornalistas<br />
e editores.<br />
Aqueles medios que actúan nestes<br />
escenarios locais con responsabilida<strong>de</strong>,<br />
cando teñen raíces fondas e<br />
conseguen establecer mecanismos <strong>de</strong><br />
participación cidadá, contribúen a<br />
un mellor funcionamento das socieda<strong>de</strong>s<br />
<strong>de</strong>mocráticas e plurais, ao<br />
tempo que fornecen información <strong>de</strong><br />
utilida<strong>de</strong> para os cidadáns <strong>de</strong>sas<br />
comunida<strong>de</strong>s. Forman parte, entón,<br />
da re<strong>de</strong> <strong>de</strong> actores vitais para as<br />
socieda<strong>de</strong>s dos terceiro milenio.<br />
Cando un <strong>de</strong>ses medios cumpre<br />
cen anos, como agora é o caso <strong>de</strong><br />
<strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>, só po<strong>de</strong>mos felicitarnos<br />
e agardar que siga dando os<br />
pasos precisos para que cada día que<br />
pasa resulte máis útil para os veciños<br />
da comarca na que naceu e a que se<br />
<strong>de</strong>be. Moitas primaveras máis para<br />
<strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>.<br />
XOSÉ LÓPEZ<br />
Catedrático <strong>de</strong><br />
Xornalismo na<br />
Universida<strong>de</strong> <strong>de</strong> Santiago<br />
e xornalista.
17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012 HERALDO DE VIVERO Página 5<br />
Juan Donapetry Iribarnegaray, saco esta foto <strong>de</strong>l Cantón <strong>de</strong> abajo <strong>de</strong> la Plaza, en 1925.<br />
El viernes por la noche llovió copiosamente.<br />
Amaneció el sábado entoldado,<br />
un día ceniciento con una luz tenue que<br />
fue creciendo con la mañana. En el<br />
velador <strong>de</strong>l café <strong>de</strong> la plaza, el farmacéutico<br />
Varela leía ensimismado el<br />
nuevo periódico <strong>de</strong>fensor <strong>de</strong> los intereses<br />
<strong>de</strong>l partido judicial, <strong>de</strong> Viveiro y su<br />
comarca. Había salido <strong>de</strong> la imprenta<br />
un par <strong>de</strong> horas antes, olía todavía a<br />
ese aroma dulzón y viril <strong>de</strong> la tinta fresca.<br />
Su editor, el banquero, se acercó con<br />
Meirás a la mesa <strong>de</strong> mármol comentando<br />
la noticia <strong>de</strong> El Sol que daba cuenta<br />
<strong>de</strong> que en Southampon se disponían a<br />
botar un trasatlántico <strong>de</strong> lujo que era<br />
insumergible, el Titanic, se llamaba,<br />
que el diez <strong>de</strong> abril zarparía para Nueva<br />
York en su viaje inaugural.<br />
A Plá le interesaba mas la gesta <strong>de</strong>l<br />
capitán Scott que había llegado hacía<br />
un mes al polo, <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> haberlo<br />
alcanzado cinco semanas atrás el sueco<br />
Admunsen.<br />
Cuando Varela leyó en voz alta algunos<br />
párrafos <strong>de</strong>l editorial <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong><br />
los contertulios asintieron. Inmediatamente<br />
pidieron otros cafés esta vez a<br />
cuenta <strong>de</strong>l editor al que felicitaron<br />
entusiásticamente, pese a las discrepancias<br />
que la soterrada lucha política<br />
situaba a los interlocutores en posiciones<br />
<strong>de</strong> escasa unanimidad con las tesis<br />
mantenidas por el nuevo periódico.<br />
Viveiro era un pequeño pueblo construido<br />
como una ciudad a escala. Tenía<br />
teatros, luz eléctrica, traída <strong>de</strong> aguas,<br />
un malecón portuario, un puente sobre<br />
la ría, explotaba minas, exportaba<br />
merca<strong>de</strong>ría en los veleros <strong>de</strong> cabotaje,<br />
tenía un floreciente comercio, ferías<br />
gana<strong>de</strong>ras y festivas, una recoleta<br />
Semana Santa, dos parroquias intramuros,<br />
médicos y farmacéuticos, establecimientos<br />
<strong>de</strong> banca, maestros y<br />
abogados, juez, carabineros, gente<br />
principal y obreros <strong>de</strong> todos los gremios<br />
agrupados en una flamante sociedad<br />
cultural, marineros hábiles en las<br />
faenas <strong>de</strong> la mar, vates celebrados.<br />
Tenía imprenta que es una <strong>de</strong> las características<br />
que distinguen la cultura <strong>de</strong><br />
los pequeños y perdidos pueblos <strong>de</strong>l<br />
lejano norte español.<br />
Pasó un incontable caudal <strong>de</strong> agua<br />
por los ojos <strong>de</strong>l puente <strong>de</strong>s<strong>de</strong> aquel día,<br />
y hoy celebramos el centenario <strong>de</strong> este<br />
embajador <strong>de</strong> papel que trae y lleva las<br />
Tal día como hoy<br />
inquietu<strong>de</strong>s, las esperanzas y los anhelos,<br />
las noticias mínimas que pueblan<br />
la semana, a todos los <strong>de</strong>stinatarios<br />
que tienen a Viveiro en su personal<br />
código <strong>de</strong> barras.<br />
Las semanas se fueron sucediendo y<br />
en el año treinta y siete, la noticia <strong>de</strong> la<br />
primera plana era un manifiesto dando<br />
cuenta <strong>de</strong> que los redactores se<br />
marchaban a la guerra. No volverían y<br />
el <strong>Heraldo</strong> se quedó mudo hasta su<br />
reaparición en el año sesenta y tres por<br />
obra y gracia <strong>de</strong> Ramón Canosa que fue<br />
niño en su pueblo al que nunca <strong>de</strong>jó <strong>de</strong><br />
amar <strong>de</strong> una manera intensa y saudosa.<br />
No seré yo, que crecí en estas páginas,<br />
con este semanario, quien cuente<br />
la historia que como disciplina me es<br />
ajena, caben en estas líneas la gratitud,<br />
<strong>de</strong> un camino que hemos recorrido<br />
conjuntamente, la pasión insobornable,<br />
por Viveiro como santo y seña, y la<br />
<strong>de</strong>fensa, una vez más, como la divisa<br />
original, <strong>de</strong> mi compromiso con Viveiro<br />
y su comarca.<br />
Caben los párrafos escritos celebrando<br />
las fechas señaladas, los días gran<strong>de</strong>s<br />
<strong>de</strong> agosto, las anécdotas que fueron<br />
construyendo nuestro carácter colectivo,<br />
los recuerdos, obituarios que viven<br />
en el colo <strong>de</strong> los afectos, la tristeza y la<br />
alegría, las alegrías <strong>de</strong> los buenos días<br />
vividos.<br />
Cabe la canción y la risa, el llanto y el<br />
abrazo <strong>de</strong> bienvenida, caben todos los<br />
adioses <strong>de</strong> las <strong>de</strong>spedidas.<br />
Llevé el <strong>Heraldo</strong>, allí a don<strong>de</strong> he ido,<br />
doblado en un pliegue <strong>de</strong> mi corazón<br />
como quien lleva guardada en la memoria<br />
la carta <strong>de</strong> una novia. Es como un<br />
billete <strong>de</strong> ida y vuelta, <strong>de</strong> origen y <strong>de</strong>stino<br />
que aguardo llegue a mi hogar con el<br />
correo <strong>de</strong> los martes.<br />
Hoy nos vestimos, vestimos estas<br />
páginas, <strong>de</strong> etiqueta y saludamos a este<br />
abuelo <strong>de</strong> papel que antes fue el nieto<br />
<strong>de</strong> Canosa, y soplamos cien veces las<br />
velas <strong>de</strong> su cumpleaños.<br />
El viernes dieciséis <strong>de</strong> febrero, llovió<br />
por la noche. Des<strong>de</strong> la Can<strong>de</strong>laría no se<br />
había visto llover tanto. El año doce fue<br />
un año con poca agua.<br />
RAMÓN PERNAS<br />
En Madrid, comenzando<br />
febrero.<br />
Cien años <strong>de</strong>spués.<br />
CENTENARIO DE HERALDO DE VIVERO<br />
Un siglo <strong>de</strong> esfuerzo y pru<strong>de</strong>ncia<br />
El catálogo <strong>de</strong> publicaciones<br />
periódicas editadas en la provincia<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> 1811 (el pionero<br />
Boletín <strong>de</strong> campaña <strong>de</strong>l Estado<br />
Mayor <strong>de</strong>l sexto cuerpo <strong>de</strong>l<br />
Ejército) hasta el 1º <strong>de</strong> abril <strong>de</strong><br />
1939, final <strong>de</strong> la Guerra Civil,<br />
registra no menos <strong>de</strong> dos centenares<br />
<strong>de</strong> cabeceras, muchas <strong>de</strong><br />
ellas <strong>de</strong> presencia efímera, algunas<br />
limitadas a un solo número<br />
(El Automóvil <strong>de</strong> Foz, El Martillo<br />
<strong>de</strong> Sarria), muy pocas con sólida<br />
persistencia y solo cinco <strong>de</strong> soli<strong>de</strong>z<br />
centenaria. Ese quinteto<br />
excepcional y admirable continúa<br />
hoy entre nosotros. Lo constituyen<br />
el boletín oficial <strong>de</strong> la<br />
provincia, con ese o con otros<br />
nombres, que nació en 1834; el<br />
boletín eclesiástico <strong>de</strong> la diócesis<br />
<strong>de</strong> Mondoñedo, aparecido en<br />
1856; su homólogo <strong>de</strong> la circunscripción<br />
eclesiástica luguesa,<br />
tres años más joven; el diario<br />
El Progreso, que el próximo agosto<br />
cumplirá 104 años <strong>de</strong> vida, y<br />
el semanario <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>,<br />
que salió a la calle el 17 <strong>de</strong> febrero<br />
<strong>de</strong> 1912.<br />
A expensas <strong>de</strong> dilucidar <strong>de</strong>finitivamente<br />
si el título <strong>de</strong> primer<br />
periódico vivariense correspon<strong>de</strong><br />
en puridad a El Farol o a El Eco<br />
<strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>, cuestión ante la que<br />
nos <strong>de</strong>claramos legos y <strong>de</strong>jamos<br />
en manos <strong>de</strong> la laboriosa erudición<br />
local, conformémonos con<br />
constatar la gesta heroica que en<br />
la historia <strong>de</strong>l periodismo español<br />
supone mantener viva durante<br />
un siglo una misma cabecera,<br />
in<strong>de</strong>pendientemente <strong>de</strong> su<br />
periodicidad. De la envergadura<br />
<strong>de</strong> la gesta da i<strong>de</strong>a aproximada<br />
el recuerdo <strong>de</strong> El Liberal <strong>de</strong> don<br />
Miguel Moya, o <strong>de</strong> El Sol <strong>de</strong>l po<strong>de</strong>roso<br />
Urgoiti o <strong>de</strong> El Imparcial<br />
<strong>de</strong> los Gasset, incapaces, pese a<br />
su envergadura e influencia, <strong>de</strong><br />
alcanzar el medio siglo <strong>de</strong> permanencia<br />
entre los lectores.<br />
Si la vida <strong>de</strong> cualquier publicación<br />
periódica es inexplicable sin<br />
aludir a fatigas, estrecheces e<br />
ingratitu<strong>de</strong>s, mucho más dificultosa<br />
es aún la <strong>de</strong> las mo<strong>de</strong>stas<br />
cabeceras locales, para las que<br />
resulta imposible acce<strong>de</strong>r al<br />
sustancioso circuito <strong>de</strong> las<br />
ayudas institucionales y a quienes<br />
sistemáticamente se ignora<br />
en la nutricia hora <strong>de</strong> la adjudicación<br />
<strong>de</strong> campañas publicitarias.<br />
Ajenos a las subvenciones<br />
para la reconversión tecnológica<br />
y al margen <strong>de</strong> las famosas<br />
“ayudas para el papel prensa<br />
nacional”, semanarios como<br />
nuestro <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> tuvieron<br />
que cargar sobre sus espaldas,<br />
sin auxilio <strong>de</strong> cirineo alguno,<br />
con la pesada cruz <strong>de</strong> capear<br />
temporales <strong>de</strong> todo or<strong>de</strong>n. A sus<br />
exclusivas fuerzas corrieron los<br />
salarios <strong>de</strong> operarios, los gastos<br />
corrientes, la renovación <strong>de</strong> material<br />
y “la diaria hipoteca <strong>de</strong><br />
plomo, tinta y papel”, como se<br />
lamentaba don Pío Baroja al<br />
hablar <strong>de</strong> El Globo, <strong>de</strong>l que había<br />
sido corresponsal mal pagado.<br />
Hoy como ayer, hay muchas<br />
gabelas <strong>de</strong>trás <strong>de</strong> cada número<br />
<strong>de</strong> cualquier humil<strong>de</strong> semanario<br />
local, porque mientras las gran<strong>de</strong>s<br />
empresas periodísticas se<br />
bastan a sí mismas para salir<br />
airosas en sus choques con el<br />
recio po<strong>de</strong>r fáctico, público o<br />
privado, sus ínfimas colegas municipales<br />
o comarcales (todo lo<br />
más, comarcales) se las ven y se<br />
las <strong>de</strong>sean para evitar el roce<br />
con el vecino <strong>de</strong> al lado, el enfado<br />
<strong>de</strong>l amigo <strong>de</strong> todos los días, el<br />
<strong>de</strong>scontento <strong>de</strong>l pequeño anunciante,<br />
las amenazas <strong>de</strong> bajas en<br />
las suscripciones, la furia <strong>de</strong>l<br />
alcal<strong>de</strong>, la indignación <strong>de</strong>l cura;<br />
la enemistad, las solicitu<strong>de</strong>s y<br />
los caprichos, en fin, <strong>de</strong> unos y<br />
<strong>de</strong> otros. Para sacar a la calle un<br />
pequeño semanario local hacen<br />
falta, tanto como vocación y<br />
constancia, habilidad y mano<br />
izquierda. Dedicada a los editores<br />
<strong>de</strong> estas pequeñas joyas <strong>de</strong>l<br />
periodismo español parece<br />
hecha ex profeso la recomendación,<br />
tantas veces prescripta a<br />
los políticos, <strong>de</strong> <strong>de</strong>sayunarse cada<br />
mañana con un sapo.<br />
Quizá por eso, por la necesidad<br />
<strong>de</strong> aten<strong>de</strong>r tantos y tantos<br />
compromisos y <strong>de</strong> evitar tanta y<br />
tanta susceptibilidad, llegar a<br />
escribir en un semanario local<br />
es, contrariamente a lo que suele<br />
pensarse, tarea muy difícil.<br />
Jules Vallés, el maestro <strong>de</strong>l realismo<br />
francés, <strong>de</strong>cía que, <strong>de</strong><br />
entre toda su grandiosa obra<br />
literaria, sólo se sentía orgulloso<br />
<strong>de</strong> dos líneas anónimas: las que<br />
había puesto en un panfleto<br />
subversivo cuando los airados<br />
días <strong>de</strong> la Comuna. Y Julio<br />
Camba, <strong>de</strong> cuya muerte se cumplen<br />
ahora cincuenta años, solía<br />
respon<strong>de</strong>r a quienes le reprochaban<br />
el que no conservase sus<br />
celebradas columnas, que solo<br />
lamentaba no haber guardado<br />
las que había escrito para El<br />
Rebel<strong>de</strong>, aquel semanario anarquista<br />
que llameaba por cada<br />
til<strong>de</strong>.<br />
Creo que con lo dicho quedará<br />
constancia <strong>de</strong>l agra<strong>de</strong>cimiento<br />
que siento hacia <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>Vivero</strong> al haberme hecho el<br />
honor <strong>de</strong> invitarme a participar<br />
en la fiesta <strong>de</strong> su centenario.<br />
JUAN SOTO<br />
Cronista Oficial <strong>de</strong><br />
la Provincia
Página 6 HERALDO DE VIVERO 17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012<br />
CENTENARIO DE HERALDO DE VIVERO<br />
A xénese e nacemento do semanario “El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>”<br />
PÓRTICO<br />
Fai uns anos temos escrito longamente<br />
do tardío nacemento, en 1877,<br />
da imprenta en Viveiro e sobre o<br />
inicio da prensa local a través das<br />
primeiras publicacións periódicas El<br />
Farol (1886), El Eco <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> (1888-<br />
1908), El Vivariense, primeira época<br />
(1890-1898) e Nueva Brisa (1899).<br />
Nesta ocasión, coincidindo co centenario<br />
da publicación <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>Vivero</strong> (1912-2012), imos falar da<br />
xénese e <strong>de</strong>senrolo inicial <strong>de</strong>ste<br />
semanario tan significativo como<br />
relevante <strong>de</strong>ntro do contexto social<br />
viveirés. Dadas as dificulta<strong>de</strong>s que<br />
produce a análise das diferentes interaccións<br />
e claves internas locais,<br />
vémonos na necesida<strong>de</strong> <strong>de</strong> explicar<br />
do xeito máis sucintamente posible o<br />
contexto sociopolítico da época, para<br />
tratar <strong>de</strong> esclarecer a evolución da<br />
prensa local viveiresa do primeiro<br />
<strong>de</strong>cenio do século XX en relación co<br />
<strong>Heraldo</strong>.<br />
Non se enten<strong>de</strong>ría o nacemento das<br />
distintas cabeceiras xornalísticas<br />
viveiresas, sen ter presente o compoñente<br />
político das mesmas, pois dos<br />
preto <strong>de</strong> corenta semanarios e revistas<br />
editados na nosa vila, tan só a<br />
revista ilustrada El I<strong>de</strong>al vivariense<br />
(1923) po<strong>de</strong> ser consi<strong>de</strong>rada como<br />
exclusivamente literaria e exenta <strong>de</strong><br />
calquera finalida<strong>de</strong> ou matiz político,<br />
mentres que todas as <strong>de</strong>mais publicacións<br />
servirían principalmente como<br />
“organillos políticos” das diferentes<br />
ten<strong>de</strong>ncias ou faccións i<strong>de</strong>olóxicas<br />
con presenza na localida<strong>de</strong>. Así<br />
temos prensa que se <strong>de</strong>fine abertamente<br />
monárquica, liberal, conservadora,<br />
republicana, obreirista ou<br />
socialista, e outra que non se <strong>de</strong>fine,<br />
máis amosa algunha das orientacións<br />
anteriores ou mistura varias,<br />
incluída a i<strong>de</strong>oloxía tradicionalista,<br />
en distintas épocas.<br />
A finalida<strong>de</strong> común <strong>de</strong> todas estas<br />
i<strong>de</strong>oloxías, con maior ou menor<br />
presenza institucional sería a aspiración<br />
<strong>de</strong> facerse co goberno municipal<br />
para logo tentar “colocar” a un <strong>de</strong>putado<br />
afín nas Cortes do Estado. Pese<br />
ao marcado carácter proselitista da<br />
prensa local é <strong>de</strong> xustiza recoñecer o<br />
importante rol que sempre xogaron<br />
estas humil<strong>de</strong>s publicacións que,<br />
aínda na actualida<strong>de</strong> continúan a<br />
seren como unha radiografía da<br />
socieda<strong>de</strong> do seu tempo e unha fonte<br />
inesgotable <strong>de</strong> coñecementos para a<br />
análise permanente da socieda<strong>de</strong><br />
contemporánea.<br />
A<strong>de</strong>mais das relevantes funcións<br />
que exerceu e exerce a prensa local,<br />
tampouco <strong>de</strong>bemos esquecer a súa<br />
gran<strong>de</strong> importancia como fomentadora<br />
<strong>de</strong> novos escritores que fixeron a<br />
súa saída ao mundo das letras a<br />
través <strong>de</strong>la; pensemos por exemplo<br />
en personaxes tan representativos a<br />
nivel galego ou lugués como Vicente<br />
Risco (La Centuria-Ourense), Castelao<br />
(El Barbero Municipal-Rianxo), Os<br />
irmáns Villar Ponte (Nueva Brisa-<br />
Viveiro), Noriega Varela (El Baluarte<br />
<strong>de</strong> <strong>Galicia</strong>-Mondoñedo) ou Ramón<br />
No centenario da súa fundación (1912-2012)<br />
Canosa, Lois Tobío e Leal Insua, a<br />
través das páxinas <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>Vivero</strong> entre tantos outros.<br />
A PRENSA LOCAL E O CONTEXTO<br />
SOCIOPOLÍTICO PREVIO<br />
AO NACEMENTO DEL<br />
HERALDO DE VIVERO<br />
As cabeceiras máis referencias da<br />
prensa local viveiresa, nacen todas<br />
durante a <strong>de</strong>nominada Restauración<br />
borbónica, que abranguería o período<br />
<strong>de</strong> tempo comprendido entre 1875 e<br />
1931. Ao abeiro da Lei <strong>de</strong> Policía e<br />
Imprenta <strong>de</strong> 1883 e da Lei <strong>de</strong> Asociacións<br />
<strong>de</strong> 1887, que mantiveron a<br />
súa vixencia durante moitos anos,<br />
consagrouse en España o mo<strong>de</strong>lo<br />
liberal <strong>de</strong> corte represivo, dirixido por<br />
Cánovas, un mo<strong>de</strong>lo político totalmente<br />
dominado polo turnismo entre<br />
as diferentes ban<strong>de</strong>rías liberais e<br />
conservadoras. A nivel local os banqueiros<br />
Francisco Ramón López, e<br />
logo o seu fillo Benigno López Muñoz,<br />
serían <strong>de</strong>n<strong>de</strong> as décadas finais do<br />
século XIX os gran<strong>de</strong>s lí<strong>de</strong>res do<br />
partido liberal dinástico viveirés,<br />
fronte a Bartolomé Basanta Miranda<br />
e o seu xenro Ramón Rebellón Zubiri,<br />
que eran os lí<strong>de</strong>res do partido conservador.<br />
Evi<strong>de</strong>ntemente, o partido liberal<br />
que actuaba coaligado cos republicanos<br />
centralistas <strong>de</strong> Freixo tiñan<br />
como órgano <strong>de</strong> prensa ao semanario<br />
El Vivariense, primeira época (1890-<br />
1898), mentres que os conservadores<br />
dispuñan como órgano propagandístico<br />
do semanario El Eco <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong><br />
(1888-1909).<br />
Durante o último <strong>de</strong>cenio do século<br />
XIX o distrito electoral <strong>de</strong> Viveiro veu<br />
funcionando como un distrito alternante,<br />
entre os liberais e os conservadores,<br />
saíndo elixidos os <strong>de</strong>putados<br />
en Cortes, en virtu<strong>de</strong> do turno<br />
político a nivel <strong>de</strong> Estado.<br />
Porén, a partir <strong>de</strong> 1901 o distrito<br />
electoral <strong>de</strong> Viveiro <strong>de</strong>ixou <strong>de</strong> ser<br />
alternante para se converter nun<br />
distrito “enfeudado”, é dicir, controlado<br />
totalmente polos liberais <strong>de</strong> don<br />
Benigno López. O feito <strong>de</strong> elixiren<br />
sempre a un candidato liberal<br />
(Eleuterio Delgado Martín, Vicente<br />
Martínez Ban<strong>de</strong> ou Wenceslao<br />
Delgado García), dos <strong>de</strong>nominados<br />
“cuneiros” por non ter ningún tipo <strong>de</strong><br />
vínculo persoal ou familiar coa localida<strong>de</strong>,<br />
<strong>de</strong>u lugar en 1906 á ruptura da<br />
tradicional coalición progresista<br />
entre liberais e republicanos, pasando<br />
estes últimos a coligarse en adiante<br />
cos conservadores e a facción liberal<br />
“monterista”. Por este motivo<br />
volvería a imprentarse El Vivariense<br />
segunda época (1906-1911), iso sí,<br />
agora baixo a dirección exclusiva <strong>de</strong><br />
Ramón Díaz Freixo e José Pla e sen a<br />
participación dos antigos aliados<br />
liberais dirixidos por López Muñoz.<br />
Estes, pese a <strong>de</strong>tentar o dominio político<br />
no distrito <strong>de</strong> Viveiro e ao non<br />
dispuñer <strong>de</strong> ningún órgano <strong>de</strong> prensa<br />
<strong>de</strong>n<strong>de</strong> 1898, víronse na necesida<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> facer agora o “entrismo” no<br />
semanario El Eco <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>, labor que<br />
lles resultou do máis doado grazas á<br />
Benigno López Muñoz, fundador e<br />
propietario <strong>de</strong> “El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>”<br />
axuda do seu director, o carlista<br />
Jesús Noya González, quen <strong>de</strong>cidira<br />
apoiar ao candidato liberal Eleuterio<br />
Delgado.<br />
Finalmente, El Eco <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> <strong>de</strong>saparecerá<br />
o 26 <strong>de</strong> <strong>de</strong>cembro <strong>de</strong> 1908,<br />
sendo substituído por La Voz <strong>de</strong><br />
<strong>Vivero</strong> (1909-1911), semanario que<br />
ao igual que o seu antecesor tamén<br />
se editaba na imprenta Botino e estaba<br />
dirixido polo avogado liberal e<br />
futuro alcal<strong>de</strong> Pedro Pérez Barreiro.<br />
O novo órgano oficioso dos liberais <strong>de</strong><br />
López Muñoz que apoiaban ao agora<br />
<strong>de</strong>putado en Cortes Marqués <strong>de</strong><br />
Báyamo, <strong>de</strong>saparecería en <strong>de</strong>cembro<br />
<strong>de</strong> 1911, ao igual que El Vivariense,<br />
por mor dos sucesos luctuosos acaecidos<br />
na praza maior <strong>de</strong> Viveiro, o día<br />
5 <strong>de</strong> novembro, durante a proclamación<br />
<strong>de</strong> candidatos electorais realizada<br />
no Concello.<br />
A gravida<strong>de</strong> dos sucesos que remataron<br />
cun tiroteo entre as faccións<br />
rivais e coa morte dunha muller <strong>de</strong><br />
Cabanas que estaba ven<strong>de</strong>ndo queixos<br />
na praza, así como con varios<br />
feridos por arma <strong>de</strong> fogo e diversas<br />
<strong>de</strong>tencións dos conten<strong>de</strong>ntes, motivaron<br />
o silencio obrigado dos órganos<br />
propagandísticos durante un certo<br />
tempo.<br />
De tal xeito que o novo ano <strong>de</strong> 1912<br />
comezou sen que se publicase ningún<br />
periódico local, pois suspenso El<br />
Vivariense por unha temporada e<br />
morta La Voz <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> por falla <strong>de</strong><br />
suscriptores, habería que agardar á<br />
reaparición <strong>de</strong> El Vivariense e á<br />
fundación dun novo semanario que<br />
levaría por nome El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>Vivero</strong>.<br />
A FUNDACIÓN DA IMPRENTA<br />
DE BENIGNO LÓPEZ MUÑOZ<br />
OU DO HERALDO<br />
O nacemento do <strong>Heraldo</strong> tivo moito<br />
que ver coa reorganización da facción<br />
liberal dirixida por Benigno López,<br />
logo do fracaso que supuxo para eles<br />
a elección durante a lexislatura <strong>de</strong><br />
1910-1914 do seu candidato, o<br />
“cuneiro” Miguel Tacón Cal<strong>de</strong>rón,<br />
“Marqués <strong>de</strong> Báyamo”. Foi este unha<br />
personaxe que non tivo nunca a máis<br />
mínima relación co distrito viveirés e<br />
que amosou un continuado <strong>de</strong>sleixo<br />
cara aos seus propios electores,<br />
chegando incluso a achegarse aos<br />
dirixentes da coalición rival. Ante<br />
esta tesitura non resulta estraño que<br />
os seguidores <strong>de</strong> López Muñoz buscaran<br />
un novo candidato para substituílo<br />
nas novas eleccións <strong>de</strong> 1914. O<br />
elixido foi o <strong>de</strong>putado por un dos<br />
distritos <strong>de</strong> Lugo, José Soto Reguera.<br />
Este, logo <strong>de</strong> acadar a representación<br />
do noso distrito electoral en 1914,<br />
enfeudouse nel e representounos ata<br />
os tempos da Dictadura <strong>de</strong> Primo <strong>de</strong><br />
Rivera, en 1923.<br />
Sen dúbida, a necesaria campaña<br />
para popularizar ao futuro <strong>de</strong>putado<br />
precisaba dun amplo aparello publicitario,<br />
no que resultaba pouco menos<br />
que imprescindible a utilización<br />
dun órgano <strong>de</strong> prensa. A oportunida<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> contar con imprenta propia<br />
produciuse inmediatamente <strong>de</strong>spois<br />
da <strong>de</strong>saparición <strong>de</strong>finitiva <strong>de</strong> La Voz<br />
<strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> e a coinci<strong>de</strong>ncia do peche<br />
da imprenta Botino, por mor do traslado<br />
do seu rexente Teodoro Ignacio<br />
Botino Gayoso, a Tampa, nos<br />
Estados Unidos. Esta situación<br />
animou a Benigno López, quen <strong>de</strong>cidiuse<br />
por mercar a maquinaria e o<br />
material tipográfico do antigo prelo,<br />
que consistiu principalmente nunha<br />
máquina plana marca Phoenix,<br />
importada <strong>de</strong> Alemaña, unha minerva<br />
Liberty, unha prensa e algúns<br />
aparellos menores. Máis tar<strong>de</strong><br />
mercoulle tamén a un tal Lamigueiro<br />
da Coruña, outra máquina plana,<br />
ocogravados e distintos tipos <strong>de</strong><br />
caixas <strong>de</strong> letras tipográficas. Con este<br />
material e coa contratación como<br />
rexente da imprenta do tipógrafo<br />
socialista coruñés Esteban<br />
Fernán<strong>de</strong>z Temprano, axiña comezarían<br />
cos preparativos para a posta en<br />
marcha <strong>de</strong> El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>.<br />
A redacción, administración e obradoiros<br />
da nova imprenta, situada no<br />
número 12 da rúa Pastor Díaz, nos<br />
baixos da <strong>de</strong>nominada Casa dos<br />
Leóns, propieda<strong>de</strong> <strong>de</strong> Benigno López,<br />
contaba cunha experimentada equipa<br />
formada a<strong>de</strong>mais <strong>de</strong> Temprano<br />
polos tipógrafos e caixistas Antonio<br />
Díaz Vale, Vicente Parapar Núñez,<br />
José Cervo Lois e José Raimundo<br />
Navarro Alonso, a<strong>de</strong>mais do empregado<br />
da casa <strong>de</strong> banca José López<br />
Martínez que era o encargado cando<br />
fallaba a enerxía <strong>de</strong> mover manualmente<br />
a roda da máquina plana para<br />
que o <strong>Heraldo</strong> non faltase a súa cita<br />
(Pasa á páxina 7)
17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012 HERALDO DE VIVERO Página 7<br />
(Ven da páxina 6)<br />
CENTENARIO DE HERALDO DE VIVERO<br />
A xénese e nacemento do semanario “El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>”<br />
semanal. Das labores administrativas<br />
encargaríase o tamén empregado<br />
da casa <strong>de</strong> banca “B. López”, o coruñés<br />
José López Arístegui.<br />
Unha vez realizados todos os preparativos<br />
necesarios para principiar a<br />
edición, o día 10 <strong>de</strong> febreiro solicitouse<br />
ante o Alcal<strong>de</strong> da localida<strong>de</strong>, o<br />
tamén liberal Pedro Pérez Barreiro, a<br />
autorización pertinente para comezar<br />
a publicar El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> á<br />
semana seguinte. Xunto coa solicitu<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> publicación do <strong>Heraldo</strong> tamén<br />
se fixo a do semanario ortigueirés La<br />
Opinión, que se editaría nos mesmos<br />
talleres, baixo a dirección do caixista<br />
Antonio Díaz Vale. O semanario das<br />
terras do Condado publicaríase en<br />
Viveiro ata o número 20, correspon<strong>de</strong>nte<br />
ao 11 <strong>de</strong> xullo <strong>de</strong> 1912.<br />
Entre os obxectivos que fixou a<br />
dirección e redacción do <strong>Heraldo</strong>,<br />
a<strong>de</strong>mais <strong>de</strong> asegurarse moito da<br />
parte informativa, configurando<br />
unha ampla re<strong>de</strong> <strong>de</strong> colaboradores e<br />
correspon<strong>de</strong>ntes, <strong>de</strong>stacaban dous<br />
aspectos que conforman a esencia<br />
mesma do semanario. Por unha<br />
banda, como xa dixemos, a <strong>de</strong>fensa<br />
acérrima <strong>de</strong> Soto Reguera, exaltando<br />
constantemente todos os seus logros<br />
ou actuacións políticas e por outra o<br />
esforzo permanente para facer chegar<br />
o <strong>Heraldo</strong> aos emigrantes viveireses<br />
<strong>de</strong> alén mar. Evi<strong>de</strong>ntemente, este<br />
obxectivo, xunto coa parte publicitaria,<br />
tiña moito <strong>de</strong> interesado pois<br />
buscaba claramente o mantemento<br />
económico do semanario.<br />
Non <strong>de</strong>bemos esquecer a importancia<br />
económica que tivo nestes anos o<br />
mundo da diáspora para toda a prensa<br />
local, pois a <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> novas da<br />
terra era algo moi usual e quen<br />
mellor podía cubrila eran precisamente<br />
as distintas cabeceiras da<br />
prensa máis próxima. Por outra<br />
banda, nestes anos as relacións<br />
aínda se intensificaron moito máis<br />
coa creación en Arxentina e Cuba das<br />
socieda<strong>de</strong>s <strong>de</strong> Instrucción <strong>de</strong> orixe<br />
viveirés Centro Vivariense (Buenos<br />
Aires, 1908), Centro Hijos <strong>de</strong>l Partido<br />
<strong>Vivero</strong> (Buenos Aires, 1909) e <strong>Vivero</strong><br />
y su Comarca (La Habana, 1910). O<br />
fenómeno motivou a criación dunha<br />
ampla re<strong>de</strong> <strong>de</strong> correspon<strong>de</strong>ntes e<br />
mesmo administradores do semanario<br />
en terras americanas. As estreitas<br />
relacións coa numerosa colonia <strong>de</strong><br />
suspcritores emigrantes obrigaban á<br />
correspon<strong>de</strong>ncia por parte do<br />
<strong>Heraldo</strong> a inserir nas súas páxinas<br />
todo tipo <strong>de</strong> artigos relacionados coa<br />
emigración e sobre todo coa importante<br />
labor socio-educativo das socieda<strong>de</strong>s<br />
anteditas. Moitas foron, igualmente,<br />
as interaccións e influencias<br />
mutuas entre as revistas cubanas e<br />
arxentinas co <strong>Heraldo</strong> e <strong>de</strong>máis prensa<br />
viveiresa, <strong>de</strong>n<strong>de</strong> o punto <strong>de</strong> vista<br />
xornalístico, publicitario-comercial,<br />
político ou agrario, entre outras.<br />
Proba do que estamos a manifestar<br />
é a seguinte cita, extractada da revista<br />
mensual <strong>Vivero</strong> en Cuba, órgano<br />
da Sociedad <strong>Vivero</strong> y su Comarca,<br />
correspon<strong>de</strong>nte ao mes <strong>de</strong> febreiro <strong>de</strong><br />
1912, previa á fundación do <strong>Heraldo</strong>:<br />
“El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>. Con este título<br />
pronto verá la luz en <strong>Vivero</strong> un<br />
periódico semanario, cuyo programa<br />
será <strong>de</strong>fen<strong>de</strong>r y procurar el progreso<br />
<strong>de</strong> nuestro distrito.<br />
“Publicará noticias <strong>de</strong> todas las<br />
parroquias que lo forman, las que nos<br />
serán <strong>de</strong> gran utilidad para nuestra<br />
revista, pues sin duda esta sección y<br />
los asuntos <strong>de</strong> nuestra sociedad, es lo<br />
que con más gusto leen nuestros<br />
socios y suscriptores.<br />
“Mucho le estimaremos al nuevo<br />
Colega, lo adornen con fotograbados<br />
<strong>de</strong> nuestra incomparable campiña,<br />
este arte hoy tan popularizado, le<br />
daría gran importancia, y señalaría<br />
su introducción en “<strong>Vivero</strong>” un paso<br />
<strong>de</strong> avance en la senda <strong>de</strong>l progreso,<br />
que nadie se la discutiría al<br />
“<strong>Heraldo</strong>”, y que nos produciría la<br />
oportunidad <strong>de</strong> reproducirlas.”<br />
AS CARACTERÍSTICAS<br />
TIPOGRÁFICAS.<br />
O primeiro número <strong>de</strong> El <strong>Heraldo</strong><br />
<strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> saíu á rúa o 17 <strong>de</strong> febreiro<br />
<strong>de</strong> 1912, publicándose os sábados,<br />
cun formato tamaño sabana <strong>de</strong> 35<br />
por 52 centímetros e unha mancha<br />
<strong>de</strong> 110 por 70 cíceros a 5 columnas<br />
<strong>de</strong> 13 cíceros cada unha, empregando<br />
os tipos <strong>de</strong> letra dos corpos 8, 10<br />
e 12. No subtítulo <strong>de</strong>finíase como<br />
“Periódico <strong>de</strong>fensor <strong>de</strong> los intereses<br />
<strong>de</strong>l distrito”, algo lóxico tendo en<br />
conta a cuestión electoral por distritos<br />
da época. Sobre a cabeceira, á<br />
esquerda, figuraba o ano e o número,<br />
reservándose a parte <strong>de</strong>reita para a<br />
data <strong>de</strong> publicación. Debaixo situábanse<br />
os prezos <strong>de</strong> venta do número<br />
solto a 15 céntimos e máis abaixo o<br />
das suscripcións variables segundo a<br />
temporalida<strong>de</strong> ou <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ndo así<br />
mesmo do <strong>de</strong>stinatario local, estatal<br />
ou do estranxeiro.<br />
No editorial do primeiro número, El<br />
<strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> fai unha clara<br />
<strong>de</strong>claración <strong>de</strong> intencións tratando<br />
<strong>de</strong> alonxarse das eternas disputas<br />
que tanto ensombrecían a toda a<br />
prensa local, tan extremadamente<br />
partidaria:<br />
“Ha mucho tiempo viene sintiéndose<br />
en <strong>Vivero</strong> la falta <strong>de</strong> un periódico,<br />
serio, imparcial y respetuoso con<br />
todos, que labore con honra<strong>de</strong>z y<br />
eficacia por la prosperidad <strong>de</strong>l distrito,<br />
dirigiendo la opinión pública y<br />
encauzando la actividad colectiva, en<br />
Publicida<strong>de</strong> no primeiro número do <strong>Heraldo</strong><br />
sus variados aspectos, por los amplios<br />
<strong>de</strong>rroteros <strong>de</strong> la vida mo<strong>de</strong>rna.<br />
“La política local, preñada <strong>de</strong> ruines<br />
pasiones, parece haber encallecido la<br />
conciencia ciudadana <strong>de</strong> los vivarienses,<br />
sustituyendo en ella el santo<br />
amor al i<strong>de</strong>al por el odio implacable al<br />
adversario; y sabido es que los<br />
pueblos sin i<strong>de</strong>al son pueblos débiles,<br />
fatalmente pre<strong>de</strong>stinados al fracaso y<br />
la ruina.”<br />
Den<strong>de</strong> o semanario tamén manifestaban<br />
a obrigada “in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong><br />
sus juícios” e a necesida<strong>de</strong> <strong>de</strong> “revelarse,<br />
por instinto <strong>de</strong> conservación y<br />
hasta por propia dignidad, contra la<br />
egolatria ambiente, ahogando los<br />
personalismos y trabajando con firme<br />
convicción por el imperio <strong>de</strong>l bien, <strong>de</strong><br />
la verdad y <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho.”<br />
En canto á distribución do espazo o<br />
semanario apenas se diferenciaba<br />
dos mo<strong>de</strong>los tradicionais da prensa<br />
viveiresa, tanto no tamaño como na<br />
estruturación. Así a primeira páxina<br />
reservábase para o editorial, a información<br />
das socieda<strong>de</strong>s galegas <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
A Habana, as colaboracións poéticas<br />
e artigos <strong>de</strong> todo tipo ou, mesmo,<br />
<strong>de</strong>terminadas esquelas, continuando<br />
na segunda con outras seccións<br />
como “Charlas Inocentes”, “Vida Municipal”,<br />
“Madrid-<strong>Vivero</strong>. Croniquilla”,<br />
“Boletín Agrícola”, crónicas das<br />
diferentes festivida<strong>de</strong>s do ano, teatro,<br />
bandos e cartas abertas, etc. Na<br />
terceira, baixo o epígrafe “Sección <strong>de</strong><br />
Noticias”, inclúense diversas novas<br />
das personaxes e aconteceres locais,<br />
a<strong>de</strong>mais dunha serie <strong>de</strong> novas enviadas<br />
polos correspon<strong>de</strong>ntes do Partido<br />
Xudicial (Muras, Ourol, Riobarba,<br />
Xove, e Cervo), tamén se reseñan os<br />
movementos <strong>de</strong>mográficos da poboación<br />
cos natalicios, matrimonios e<br />
<strong>de</strong>funcións, os viaxeiros, as entradas<br />
e saídas <strong>de</strong> buques, o boletín meteorolóxico,<br />
vida relixiosa ou, mesmo,<br />
unha sección <strong>de</strong> pasatempos.<br />
A última páxina reservábase exclusivamente<br />
para os anuncios máis<br />
gran<strong>de</strong>s <strong>de</strong> publicida<strong>de</strong> que tiñan<br />
unha tarifa <strong>de</strong> 5 céntimos líña,<br />
mentres que na segunda e terceira<br />
plana os prezos por liña eran <strong>de</strong> 20 e<br />
10 céntimos respectivamente. Na<br />
terceira plana eran bastante habituais<br />
os avisos e o que hoxe <strong>de</strong>nominaríamos<br />
como anuncios por pala-<br />
bras. Sen dúbida algunha, o atractivo<br />
mundo da publicida<strong>de</strong> na prensa<br />
local daríanos para falar longamente,<br />
pero o momento e o espazo non o<br />
permite.<br />
COLABORADORES<br />
E CORRESPONDENTES.<br />
Capítulo aparte, merecerían igualmente<br />
os centos <strong>de</strong> colaboradores do<br />
<strong>Heraldo</strong> na súas distintas épocas<br />
pero, polos motivos anteditos, tan só<br />
imos facer mención dos máis salientables<br />
durante os primeiros anos da<br />
fundación. Entre eles están Pedro<br />
Pérez Barreiro, Esteban Fernán<strong>de</strong>z<br />
Temprano, Pedro Manuel Trobo, José<br />
Pérez Vigo, Luis Tobío Campos, Justo<br />
Nuñez Rodriguez (“Gonzalo”), Fernando<br />
Pérez Barreiro (“Demetrio<br />
Zenón”), Leoncio López <strong>de</strong> las Casas<br />
(L.L), Francisco García, Ramón Canosa,<br />
Justo Taladrid Catá, Tomás<br />
Ramos Riguera, Agustín Sancho,<br />
José Rodríguez Fenan<strong>de</strong>z (“El mago<br />
<strong>de</strong>l arenal”), Jose Maria Riguera<br />
Montero (Ramón Erotiguer), Manuel<br />
Fernan<strong>de</strong>z (Manuel <strong>de</strong> Eduardo), Gerardo<br />
Fanego Losada, Manuel Insua<br />
Santos (M.I.S.), Vicente Durán Carballés,<br />
Enrique Casal García, Manuel<br />
Antonio Mén<strong>de</strong>z, Enrique Correa,<br />
Joaquín López Aristegui, José Pérez<br />
Barreiro (XyZ)…<br />
Outro tanto aconte cos correspon<strong>de</strong>ntes<br />
nas parroquias do distrito, en<br />
Madrid (F. Palmeiro e J.R. Sixto), en<br />
Cuba (Vicente Otero Cao e A. Infante),<br />
en Montevi<strong>de</strong>o (Servando Blanco)<br />
e toda unha re<strong>de</strong> <strong>de</strong> colaboradores<br />
“galego-americanos” como Salustiano<br />
González, Luis Fernán<strong>de</strong>z, Jesús Lorenzo<br />
Díaz, Francisco Almoina “Segismundo,<br />
José María Cabada, Antonio<br />
Pernas Corral, Luis Piñeiro…<br />
Moitas foron igualmente as polémicas<br />
semanais acontecidas entre o<br />
<strong>Heraldo</strong> e outros semanarios da<br />
competencia como El Vivariense terceira<br />
época que volveu a editarse no<br />
mes <strong>de</strong> setembro <strong>de</strong> 1912, Ya esta<br />
aquí esto otro (1912) ou Verdad y Justicia<br />
(1915-1918), semanarios ou publicacións<br />
ocasionais cos que El <strong>Heraldo</strong><br />
“Sotero”, como o <strong>de</strong>nominaban<br />
<strong>de</strong>spectivamente os seus rivais mantivo<br />
constantes tirapuxas, chegando<br />
incluso as <strong>de</strong>nuncias xudiciais.<br />
En canto a dirección do <strong>Heraldo</strong><br />
nestes primeiros anos da súa fundación,<br />
<strong>de</strong>bemos dicir que o primeiro<br />
director literario foi o tamén exdirector<br />
<strong>de</strong> La Voz <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> Pedro Pérez<br />
Barreiro, avogado e alcal<strong>de</strong> <strong>de</strong> Viveiro,<br />
finado o 19 <strong>de</strong> xuño <strong>de</strong> 1912, asimesmo,<br />
encargáronse da dirección os<br />
tipógrafos Esteban Fernán<strong>de</strong>z Temprano<br />
e Antonio Vale, a<strong>de</strong>mais do tamén<br />
avogado Francisco García, morto<br />
en agraz, ao igual que o seu antecesor<br />
durante a epi<strong>de</strong>mia gripal <strong>de</strong><br />
1918.<br />
A partir <strong>de</strong> 1923 Benigno López<br />
traspasoulle a Ramón Canosa a<br />
responsabilida<strong>de</strong> <strong>de</strong> dirixir e imprentar<br />
<strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>, pero esa é xa<br />
outra historia…<br />
CARLOS NUEVO CAL<br />
Cronista Oficial <strong>de</strong><br />
Viveiro
Página 8 HERALDO DE VIVERO 17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012<br />
CENTENARIO DE HERALDO DE VIVERO<br />
O <strong>Heraldo</strong><br />
cumpre<br />
cen anos<br />
Todo cumpreanos merece<br />
ser celebrado. Nos humanos,<br />
un a un, cada ano merece a<br />
súa celebración. As institucións<br />
tamén cumpren anos,<br />
pero as celebracións gárdanse<br />
para as cifras rotundas. E<br />
celébranse os vintecinco anos<br />
dunha iniciativa, ou os cincuenta,<br />
que xa resulta ben<br />
difícil. Neste tremendo 2012,<br />
unha institución viveirense,<br />
provincial e galega, o <strong>Heraldo</strong><br />
<strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>, cumpre cen anos.<br />
E merece ser celebrada esta<br />
proba <strong>de</strong> resistencia, por riba<br />
<strong>de</strong> calquera dificulta<strong>de</strong>.<br />
O <strong>Heraldo</strong> é unha badalada<br />
semanal que espalla “urbi et<br />
orbe” viveirismo militante a<br />
xeito <strong>de</strong> comentarios afervoados,<br />
<strong>de</strong> notas <strong>de</strong> socieda<strong>de</strong>,<br />
<strong>de</strong> novas do acontecer diario,<br />
<strong>de</strong> lembranzas do tempo que<br />
se foi. É unha con<strong>de</strong>nsación<br />
viveirense que viaxa por todo<br />
o noso mundo para vencellar<br />
a todos os que cremos que<br />
Viveiro ten un ánima especial,<br />
un ánimo colectivo<br />
invencible, un lugar no<br />
mundo á beira do mar polo<br />
que as terras do occi<strong>de</strong>nte<br />
lucense se asoman aos<br />
inmensos misterios do mar<br />
infindo.<br />
A Familia Neira coida que<br />
permaneza viva a chama do<br />
<strong>Heraldo</strong> que pren<strong>de</strong>u Ramón<br />
Canosa e a súa familia quere<br />
que perviva. Luis Neira Río, o<br />
patriarca dos Neira, <strong>de</strong>dicou a<br />
vida ó <strong>Heraldo</strong>... Cada exemplar<br />
do <strong>Heraldo</strong> fai lembrar a<br />
presencia viva <strong>de</strong>ste home<br />
que <strong>de</strong>ixou soterrar o seu<br />
corpo na fermosura do<br />
Altamira. Agora, Juan Carlos<br />
Neira, seu fillo, é quen patronea<br />
este meritorio exemplo <strong>de</strong><br />
prensa militante que naceu o<br />
ano en que afun<strong>de</strong>u o Titanic<br />
e apren<strong>de</strong>u daquela a lección<br />
<strong>de</strong> que a sinxeleza e a humilda<strong>de</strong><br />
son as mellores fórmulas<br />
para manterse a flote.<br />
Vaia <strong>de</strong>s<strong>de</strong> a Terra Chá que<br />
me habita unha fortísima<br />
aperta para as xentes do<br />
<strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>, especialmente<br />
para os Neira, e o <strong>de</strong>sexo<br />
<strong>de</strong> que os que os sucedan<br />
e nos sucedan poidan celebrar<br />
moitísimos<br />
anos máis do xa<br />
histórico <strong>Heraldo</strong><br />
<strong>de</strong> Viveiro.<br />
XULIO XIZ<br />
Cien años<br />
Se cumplen ahora 100 años que el <strong>Heraldo</strong> empezó a publicarse<br />
Pienso que es una buena<br />
ocasión para <strong>de</strong>dicarle un recuerdo<br />
a tres hombres que han<br />
colaborado a ello, sobre todo a<br />
los dos últimos a los que voy hacer<br />
referencia porque ellos han<br />
sido los que han seguido <strong>de</strong>dicándole<br />
muchas horas <strong>de</strong> trabajo<br />
y mucho tesón durante los<br />
últimos 49 años para que siga<br />
saliendo puntualmente todas<br />
las semanas y darnos a conocer<br />
hechos y noticias <strong>de</strong> nuestro<br />
<strong>Vivero</strong>.<br />
En primer lugar me voy a referir<br />
a mi abuelo materno, Esteban<br />
Fernán<strong>de</strong>z Temprano, primer<br />
director <strong>de</strong> aquel <strong>Heraldo</strong><br />
que el 17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1912<br />
salió a la calle con el compromiso<br />
<strong>de</strong> ser el “Periódico Defensor<br />
<strong>de</strong> los Intereses <strong>de</strong>l Distrito”.<br />
Temprano llegó a <strong>Vivero</strong> con su<br />
numerosa familia proce<strong>de</strong>nte <strong>de</strong><br />
La Coruña en don<strong>de</strong> había nacido<br />
y en don<strong>de</strong> tenía su resi<strong>de</strong>ncia<br />
en la calle <strong>de</strong> Santa Lucía<br />
número 12, contaba en aquella<br />
fecha 35 años y <strong>de</strong>sempeñaba<br />
entonces el cargo <strong>de</strong> tipógrafo en La<br />
Voz <strong>de</strong> <strong>Galicia</strong>. Fue llamado a <strong>Vivero</strong><br />
por don Benigno López Muñoz para<br />
que se pusiera al frente <strong>de</strong> sus talleres<br />
tipográficos sitos en la “Casa <strong>de</strong><br />
los Leones” y por lo tanto también <strong>de</strong>l<br />
semanario que don Benigno quería<br />
editar. Durante todo el tiempo que<br />
dirigió el <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong>jó bien claro en<br />
sus editoriales y artículos, tal y como<br />
<strong>de</strong>claró en uno <strong>de</strong> ellos “que a pesar<br />
<strong>de</strong> no contar con titulación académica<br />
sabría <strong>de</strong>fen<strong>de</strong>r los <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> la<br />
ciudadanía que le correspondiesen”.<br />
Y así lo <strong>de</strong>mostró a lo largo <strong>de</strong> los<br />
años que duró su estancia en <strong>Vivero</strong>,<br />
y no solamente en el <strong>Heraldo</strong> sino<br />
que también lo <strong>de</strong>jó patente en otros<br />
medios, porque a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> dirigir<br />
este semanario fue colaborador en<br />
1916 en El Landro, periódico quincenal<br />
<strong>de</strong> corta duración. En 1926 sale a<br />
la calle La Voz <strong>de</strong>l Pueblo por el corto<br />
periodo <strong>de</strong> un año, el cual se <strong>de</strong>finía<br />
como “Defensor <strong>de</strong>l Progreso y Bienestar<br />
<strong>de</strong> la Comarca Vivariense”,<br />
Temprano fue su fundador, propietario<br />
y director, imprimiéndose en sus<br />
propios talleres tipográficos en la<br />
calle Pardiñas número 3 ayudado por<br />
sus hijos, Andrés y Benigno.<br />
Cuando yo le conocí en Madrid en<br />
el año 49, mi abuelo tenía 72 años,<br />
trabajaba <strong>de</strong> corrector <strong>de</strong> pruebas en<br />
la imprenta Riva<strong>de</strong>neyra, que tenía<br />
sus talleres en la Cuesta <strong>de</strong> San<br />
Vicente. Durante el tiempo que he<br />
convivido con él pu<strong>de</strong> comprobar que<br />
era un gran erudito, tenía muy buen<br />
temple y a pesar <strong>de</strong> su edad conservaba<br />
una gran energía. Me ilustró<br />
sobre muchas cosas que hasta<br />
entonces y <strong>de</strong>bido a mi corta edad yo<br />
estaba totalmente ignorante, sobre<br />
todo en las relacionadas con sus<br />
i<strong>de</strong>as políticas. Falleció en Madrid el<br />
5 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1952.<br />
Esteban Fernán<strong>de</strong>z Temprano. Encargado <strong>de</strong> la<br />
imprenta <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong> en 1912.<br />
En segundo lugar me voy a referir a<br />
don Ramón Canosa Suárez, al cual<br />
tuve la suerte <strong>de</strong> servirle durante 13<br />
años como conductor-mecánico. Es<br />
en los primeros números <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong><br />
en don<strong>de</strong> don Ramón empieza a<br />
escribir sus artículos y en los años<br />
veinte adquiere la cabecera <strong>de</strong> este<br />
semanario, el cual se publica hasta<br />
1937, que <strong>de</strong>ja <strong>de</strong> hacerlo por causas<br />
que ya todos conocemos y no volveremos<br />
a leerlo hasta 1963 gracias a su<br />
altruismo y poniéndose <strong>de</strong> acuerdo<br />
con Luis Neira Río le da nueva vida.<br />
Don Ramón, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el año 1925<br />
pasa a pertenecer por oposición al<br />
Cuerpo <strong>de</strong> Profesores Mercantiles <strong>de</strong><br />
Hacienda, abogado, a lo largo <strong>de</strong> su<br />
vida ocupó cargos <strong>de</strong> tanta relevancia<br />
como Director General <strong>de</strong> Banca y<br />
Bolsa, Delegado <strong>de</strong>l Gobierno en el<br />
Banco <strong>de</strong> Crédito Industrial, Ministro<br />
<strong>de</strong>l Tribunal <strong>de</strong> Cuentas, fue propuesto<br />
para ocupar la Cartera <strong>de</strong><br />
Hacienda, premio Pérez Lugín, era<br />
Correspondiente <strong>de</strong> la Real Aca<strong>de</strong>mia<br />
Gallega. Fue una persona que no<br />
<strong>de</strong>jó <strong>de</strong> prodigar su cariño y ayuda a<br />
<strong>Vivero</strong> y a todos los vivarienses.<br />
Fueron muchos los que se acercaron<br />
a él pidiendo un puesto <strong>de</strong> trabajo,<br />
muchas veces le he oído <strong>de</strong>cir que él<br />
proporcionaba el primer peldaño, el<br />
resto <strong>de</strong> la escalera tendría que subirla<br />
el propio interesado. Muchos lo<br />
han conseguido, otros no y <strong>de</strong> estos<br />
últimos hubo algunos que se lo han<br />
pagado con críticas y <strong>de</strong>sprecios. En<br />
1952, en el epílogo <strong>de</strong> su libro “Historia<br />
Menuda <strong>de</strong> un Pueblo Gallego”,<br />
don Ramón Otero Pedrayo lo <strong>de</strong>cía<br />
así: “Meu amigo e tocaio, a quen tanto<br />
<strong>de</strong>ben Viveiro e os vivarienses...”<br />
Por <strong>Vivero</strong> hizo todo lo posible para<br />
el bienestar <strong>de</strong>l pueblo, muchas<br />
cosas se saben, otras no, él no fue<br />
nunca una persona que le gustara<br />
dar publicidad a lo que hacía<br />
por su pueblo. Cuando <strong>de</strong>bido a<br />
su edad y sus quehaceres profesionales<br />
le fueron <strong>de</strong>jando más<br />
tiempo libre, quiso que “su nieto<br />
<strong>de</strong> papel” –el <strong>Heraldo</strong>– saliera <strong>de</strong><br />
nuevo a la luz, y si lo hizo fue<br />
primordialmente por el cariño<br />
que siempre le tuvo a <strong>Vivero</strong>. Su<br />
pluma nos ha <strong>de</strong>jado varias<br />
publicaciones; entre ellas tres<br />
libros que son un prodigio <strong>de</strong><br />
lectura con muchas anécdotas<br />
sobre hechos y personajes <strong>de</strong><br />
nuestro pueblo.<br />
Tenía una capacidad <strong>de</strong> trabajo<br />
fuera <strong>de</strong> lo común, yo lo he<br />
podido comprobar muchas<br />
veces, sobre todo cuando en el<br />
“palomar” <strong>de</strong> su casa <strong>de</strong> la calle<br />
Miño número 3 pasaba a máquina<br />
algunos <strong>de</strong> los trabajos que él<br />
había escrito a mano con su<br />
complicada caligrafía.<br />
Debido a mi relación <strong>de</strong> trabajo<br />
con don Ramón pu<strong>de</strong> conocer<br />
e intimar con la tercera persona<br />
ligada a la dirección <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong>. Don<br />
Luís Neira Río. Luís ha <strong>de</strong>dicado una<br />
parte muy importante <strong>de</strong> su vida a<br />
conseguir que este semanario, durante<br />
estas sus dos últimas etapas,<br />
saliera puntualmente con sus artículos<br />
y notas locales, siguiendo siempre<br />
la línea periodística que ha venido<br />
manteniendo <strong>de</strong>s<strong>de</strong> aquel 17 <strong>de</strong> febrero<br />
<strong>de</strong> hace un siglo, línea que<br />
tanto don Ramón como sus sucesores<br />
y él mismo han sabido mantener<br />
en todo momento.<br />
Luis, se formó en la imprenta <strong>de</strong>l<br />
viejo <strong>Heraldo</strong>, sacó las oposiciones a<br />
cartero cuando trabajaba en la imprenta<br />
Fojo <strong>de</strong> Ortigueira, y <strong>de</strong>spués<br />
<strong>de</strong> varios <strong>de</strong>stinos consiguió el <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>,<br />
en don<strong>de</strong> ayudado por su esposa<br />
Melina Brochs supo sacar a<strong>de</strong>lante<br />
con sacrificios <strong>de</strong> todo tipo el taller<br />
<strong>de</strong> imprenta, la librería y el propio<br />
<strong>Heraldo</strong>. Por su trabajo y <strong>de</strong>dicación,<br />
hasta los últimos minutos <strong>de</strong> su vida,<br />
le fue otorgada en el año 2008 la<br />
Medalla <strong>de</strong> Oro al Mérito <strong>de</strong>l Trabajo,<br />
que le impuso el propio ministro en el<br />
mes <strong>de</strong> mayo <strong>de</strong>l año siguiente, por<br />
este motivo muchos vivarienses le<br />
hemos ofrecido ese verano un merecido<br />
homenaje para <strong>de</strong>mostrarle<br />
nuestro afecto y reconocerle así su<br />
buen hacer a lo largo <strong>de</strong> los años.<br />
Espero y <strong>de</strong>seo que las personas<br />
que actualmente tienen en sus<br />
manos la tarea <strong>de</strong> que el <strong>Heraldo</strong><br />
continúe publicándose, sigan haciéndolo<br />
así, manteniendo su proa fija<br />
hacia la verdad y la justicia, como<br />
viene siendo <strong>de</strong>s<strong>de</strong> hace un siglo,<br />
para <strong>de</strong>leite y disfrute <strong>de</strong><br />
todos los vivarienses.<br />
PACO GUERREIRO<br />
FERNÁNDEZ<br />
“Muriel”
17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012 HERALDO DE VIVERO Página 9<br />
Colaboradores do <strong>Heraldo</strong> nunha das reunións que cada ano fan no mes <strong>de</strong> agosto.<br />
A importancia da prensa local<br />
Eu mozo, dos arrabal<strong>de</strong>s <strong>de</strong> Lugo,<br />
tiña como única referencia xornalística<br />
El Progreso. Nas súas páxinas seguía<br />
toda a actualida<strong>de</strong> da cida<strong>de</strong> e<br />
da provincia, sobre todo das novas<br />
<strong>de</strong>portivas, referencia que perdín<br />
máis tar<strong>de</strong> cando pasei cinco anos en<br />
Andalucía. Cando cheguei a Viveiro<br />
hai tres décadas, aló polo 82, unha<br />
das cousas que máis me chamou a<br />
atención foi que nunha vila, nunha<br />
cida<strong>de</strong> pequena houbese un semanario<br />
serio que se mantiña no tempo.<br />
Agora son testemuña, nestes trinta<br />
anos, da súa traxectoria firme e do<br />
seu gran<strong>de</strong> interese e importancia<br />
porque recolle todos os aconteceres e<br />
avatares da vila, as reviravoltas e o<br />
que aquí se cociña. Unha proximida<strong>de</strong><br />
á que outras publicacións, periódicos<br />
<strong>de</strong> provincia ou da comunida<strong>de</strong><br />
que teñen <strong>de</strong>legacións aquí, non chegan.<br />
A proba está en que sobrevive<br />
entre eles e conviven perfectamente.<br />
Nas súas seccións aparecen <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>porte a ecos da socieda<strong>de</strong>, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> o<br />
extraordinario ao cotián dos cidadáns<br />
<strong>de</strong> a pé ata as máis breves<br />
notas locais. Esa proximida<strong>de</strong> faise<br />
aínda máis entrañábel cando os<br />
propios subscritores ou lectores se<br />
converten en colaboradores (eu mesmo<br />
publiquei os meus primeiros versos<br />
neste periódico).<br />
Nel teñen cabida as plumas noveis<br />
e as consagradas, con artigos <strong>de</strong><br />
opinión, documentos sobre institucións,<br />
persoeiros ilustres relacionados<br />
con Viveiro, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> artigos para a<br />
reflexión, para a documentación e a<br />
<strong>de</strong>nuncia ata profundos estudos a<br />
xeito <strong>de</strong> ensaios.<br />
Todo isto conforma a idiosincrasia<br />
<strong>de</strong>ste pobo, dos seus habitantes e<br />
dos que están fóra. Unha función<br />
indispensábel no transcorrer das<br />
nosas vidas, unha función social que<br />
atinxe a todo aquel que ten algo que<br />
ver con Viveiro e que abrangue aos<br />
propios resi<strong>de</strong>ntes e aos que están na<br />
diáspora mesmo alén mar. É o<br />
<strong>Heraldo</strong> un medio <strong>de</strong> comunicación<br />
vertebrador porque os fillos <strong>de</strong><br />
Viveiro, os predilectos e os adoptivos,<br />
os concidadáns todos, atopamos eco<br />
na súa voz, nunha forma, moitas<br />
veces, <strong>de</strong> manter o contacto entre<br />
idas e voltas á vila. É polo tanto<br />
vínculo <strong>de</strong> unión, para os que por<br />
distintas razóns viven fóra e queren<br />
saber e opinar sobre canto aquí suce<strong>de</strong>,<br />
non esquecen as súas orixes.<br />
I<strong>de</strong>ntida<strong>de</strong>, in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia e compromiso,<br />
amor pola terra, traballo e<br />
oficio conxúganse no seu discorrer,<br />
coa súa vocación e liberda<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
expresión. Emblemático mensaxeiro,<br />
que da man da familia Neira, leva a<br />
todos os fogares as noticias que xera<br />
o viveirismo. Para min é algo que boto<br />
en falta a fin <strong>de</strong> semana se non o leo.<br />
As dificulta<strong>de</strong>s para a súa supervivencia<br />
non son só económicas, que<br />
tamén as hai neste tempo <strong>de</strong> crise,<br />
lonxe das suculentas prebendas<br />
oficiais que teñen outros medios <strong>de</strong><br />
comunicación. É difícil manter unha<br />
publicación <strong>de</strong>stas características no<br />
tempo porque hai que enchela <strong>de</strong><br />
contido cada semana <strong>de</strong> cada mes, <strong>de</strong><br />
cada ano, <strong>de</strong> todo un século. Sábeno<br />
–sabémolo– ben aquelas asociacións,<br />
institucións ou simplemente centros<br />
<strong>de</strong> ensino que manteñen publicacións<br />
mensuais, trimestrais e ata<br />
anuais; a<strong>de</strong>mais hai que manter a<br />
imparcialida<strong>de</strong>, pero mollarse cando<br />
a onda vén brava e abofé que as<br />
houbo e que as seguirá habendo.<br />
Todo isto agravado porque estamos<br />
nunha era dixital na que as novas<br />
tecnoloxías se impoñen ao papel impreso,<br />
ese que se gardaba nos caixóns<br />
ata que amarelaba na memoria.<br />
Des<strong>de</strong> o momento que Ramón<br />
Canosa recupera a cabeceira, <strong>de</strong>spois<br />
do silencio da guerra civil e posguerra,<br />
o labor garimoso da familia<br />
Neira, con Juan Carlos ao fronte,<br />
mantén viva a chama <strong>de</strong>stas páxinas.<br />
Xunto a toda a redacción, subscritores<br />
e colaboradores formamos un<br />
amplo equipo.<br />
Celebremos, pois, a efeméri<strong>de</strong> <strong>de</strong>ste<br />
<strong>de</strong>cano dos semanarios locais <strong>de</strong><br />
<strong>Galicia</strong>, referente na Mariña e na<br />
provincia, que mereceu a Medalla <strong>de</strong><br />
Honra da cida<strong>de</strong> e o recoñecemento<br />
<strong>de</strong> todos os viveirenses.<br />
Cen merecidas salvas para homenaxear<br />
este centenario, do <strong>Heraldo</strong><br />
<strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>, con case 4.000 números<br />
na rúa e o noso <strong>de</strong>sexo<br />
doutros tan-tos, polo<br />
menos.<br />
XOÁN NEIRA<br />
Febreiro 2012<br />
CENTENARIO DE HERALDO DE VIVERO<br />
Verter la vida en un papel centenario<br />
“La palabra es el alma con su<br />
canto, es el verbo, la flor, semilla<br />
al viento…”<br />
No recuerdo los años que tenía, tal<br />
vez celebraba el cumplir los quince<br />
agostos, venía <strong>de</strong> sufrir el más cruel<br />
<strong>de</strong> los <strong>de</strong>sengaños amorosos, el <strong>de</strong>l<br />
primer amor <strong>de</strong> juventud y escribí un<br />
poema sentada en el tejado <strong>de</strong> la<br />
cabaña <strong>de</strong> las gallinas. La soledad <strong>de</strong>l<br />
atar<strong>de</strong>cer, el paisaje sereno <strong>de</strong>l<br />
Castelo, el discurrir <strong>de</strong>l Landro, el<br />
libro <strong>de</strong> latín <strong>de</strong> tapa<strong>de</strong>ra. Era tal la<br />
pena <strong>de</strong>l <strong>de</strong>samor que <strong>de</strong>cidí verter la<br />
vida en una hoja <strong>de</strong> libreta y publicarlo.<br />
¿Dón<strong>de</strong>? En aquel momento en<br />
lo único posible a mi alcance, el<br />
<strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>, el Semanario al<br />
que mi padre –que era el cartero <strong>de</strong><br />
Landrove– estaba suscrito <strong>de</strong>s<strong>de</strong> que<br />
tengo acuerdo.<br />
Hablaba el relato <strong>de</strong> las flores, <strong>de</strong><br />
las espinas y <strong>de</strong> las rosas, haciendo<br />
un símil con la filosofía <strong>de</strong> la misma<br />
existencia. Las flores, el amor, las<br />
espinas, el dolor. Creo que se mitigó<br />
la pena al verlo impreso y ya nunca<br />
<strong>de</strong>jé <strong>de</strong> escribir para apaciguar los<br />
acontecimientos y sentirme feliz.<br />
Cada libro, cada relato, cada renglón<br />
cuenta para seguir transitando<br />
contenta por el jardín <strong>de</strong> la letra<br />
impresa y darle un sentido al aleteo<br />
<strong>de</strong>l tiempo. Hizo callo en mi <strong>de</strong>do el<br />
bolígrafo y por suerte el or<strong>de</strong>nador<br />
llegó a tiempo para seguir tecleando<br />
los aconteceres sin mucho jaleo.<br />
Hago recuento y aseguro que tanto<br />
a La Voz <strong>de</strong> Ortigueira (semanario <strong>de</strong>l<br />
querido pueblo en que habito), como<br />
al <strong>Heraldo</strong>, les <strong>de</strong>bo momentos muy<br />
gratos, los consi<strong>de</strong>ro algo míos, los<br />
espero cada semana con el ansia <strong>de</strong><br />
la juventud, los leo <strong>de</strong>tenidamente<br />
con la pausa <strong>de</strong> la vejez, los saboreo<br />
como el regalo <strong>de</strong> la pátina <strong>de</strong>l tiempo<br />
que todo lo cura.<br />
Muchas gracias por <strong>de</strong>jarme publicar<br />
lo que bulle <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> mi alma,<br />
por la puntual información comarcal,<br />
por hacerse eco <strong>de</strong> las noticias y ser<br />
memoria veraz <strong>de</strong>l pasado. Disfrutar<br />
<strong>de</strong> un periódico local es una joya que<br />
no está al alcance <strong>de</strong> todos y que<br />
muchos no aprecian ¡Que maravilla<br />
leer nuestra historia menuda! Saber<br />
<strong>de</strong> nuestros antepasados y <strong>de</strong> sus<br />
cuitas a<strong>de</strong>lantando el porvenir, para<br />
algo la humanidad es cíclica, poco<br />
CLINICAS DENTALES<br />
FRANCISCO J. MAYO SAMPEDRO<br />
MÉDICO ESTOMATÓLOGO<br />
ODONTOLOGÍA GENERAL –ORTODONCIA–<br />
Plaza <strong>de</strong> España, 8 - 2.º / Tlf. 982 245 606<br />
CONSULTA PREVIA CITA - LUGO<br />
Fernando Güemes Díaz. Que fue siempre<br />
fiel y constante colaborador <strong>de</strong>l<br />
<strong>Heraldo</strong>, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> su domicilio en Madrid.<br />
hemos cambiado, tal vez tecnológicamente<br />
avanzamos una barbaridad,<br />
pero humanamente nuestras cabezas<br />
dan para lo que dan y las personas<br />
seguimos cargando con la mochila<br />
llena <strong>de</strong> los aciertos y errores <strong>de</strong> la<br />
espiral <strong>de</strong> siempre.<br />
Siento nostalgia <strong>de</strong>l tiempo ido y <strong>de</strong><br />
los amigos y amigas que con el<br />
partieron, tantos colaboradores como<br />
admiré, que hago presentes en el<br />
añorado Fernando Güemes, tan preciso,<br />
tan claro, tan cielo… ¡Cuánto<br />
disfrutaría con esta efeméri<strong>de</strong>s! Que<br />
bien lo contaría.<br />
Comencé estos apuntes al anochecer,<br />
los soñé en el duerme vela <strong>de</strong> la<br />
noche y los termino oyendo la lluvia<br />
en los cristales, ni los corrijo, no vaya<br />
a ser que me arrepienta. Amanece.<br />
Felicida<strong>de</strong>s y larga vida a la familia<br />
<strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong>, que nos sigamos leyendo<br />
muchos años, porque, como bien<br />
<strong>de</strong>jó dicho Chao Espina: “En tus páginas<br />
vivas alcé el vuelo, que lejos me<br />
llevó y alzó mi frente, para<br />
amar a mi tierra y a mi<br />
cielo”.<br />
Brindo por ello.<br />
OBDULIA DOPICO<br />
PEDRO M. MAYO SAMPEDRO<br />
MÉDICO ESTOMATÓLOGO<br />
ODONTOLOGÍA GENERAL<br />
Durán Lóriga, 1 - 3.º / Tlf. 981 202 084<br />
CONSULTA PREVIA CITA - A CORUÑA<br />
Doctora SOCORRO FIERRO<br />
❖ DERMATOLOGA ❖<br />
SE ADMITEN POLIZAS DE SEGUROS<br />
POR LAS MAÑANAS EN: c/ Lo<strong>de</strong>iro, 12 - 1.º C - Tlf: 982 55 04 14 - VIVEIRO<br />
POR LAS TARDES EN: Virxen da Mariña- Tlf. 982 58 58 07 - BURELA (PREVIA CITA)
Página 10 HERALDO DE VIVERO 17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012<br />
CENTENARIO DE HERALDO DE VIVERO<br />
CONTEXTO EN QUE APARECE<br />
O HERALDO<br />
A aparición no escenario da prensa<br />
viveiresa <strong>de</strong> El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>,<br />
baixo o patrocinio do armador,<br />
empresario e banqueiro Benigno<br />
López Muñoz, respon<strong>de</strong>u a un momento<br />
<strong>de</strong> clara recomposición dos espazos<br />
e hexemonías políticas na vila<br />
do Landrove, das que as propias cabeceiras<br />
<strong>de</strong> prensa, en boa medida,<br />
non <strong>de</strong>ixaban <strong>de</strong> ser prolongación.<br />
Nesa dinámica cabe situar distintos<br />
feitos que explican o encadramento<br />
socio-político do novo semanario, a<br />
súa oportunida<strong>de</strong> e, en parte tamén,<br />
a súa rápida e firme consolidación.<br />
En primeiro lugar, <strong>de</strong>spois dunha<br />
década final do século XIX en que a<br />
hexemonía política e a representación<br />
en Cortes no distrito <strong>de</strong> Viveiro<br />
fora alternando entre liberais (Sanz<br />
Riobóo, Martínez Ban<strong>de</strong>...) e conservadores<br />
(Rebellón Zubiri), <strong>de</strong>ntro da<br />
lóxica do sistema “<strong>de</strong> turno” i<strong>de</strong>ado<br />
por Cánovas <strong>de</strong>l Castillo, a partir <strong>de</strong><br />
1901 Viveiro converteuse, <strong>de</strong> facto,<br />
nun distrito enfeudado ao bando<br />
liberal (Eleuterio Delgado, Martínez<br />
Ban<strong>de</strong>, Wenceslao Delgado, Marqués<br />
<strong>de</strong> Báyamo, Soto Reguera...), o que<br />
provocou como reacción, en 1908, un<br />
movemento <strong>de</strong> coaligación a nivel local<br />
entre os republicanos <strong>de</strong> Freixo<br />
(antigos aliados dos liberais) e os<br />
seareiros <strong>de</strong> Rebellón.<br />
Numerosos enfrontamentos nos<br />
plenos municipais, continuos inci<strong>de</strong>ntes<br />
nas eleccións, múltiplas <strong>de</strong>nuncias<br />
nos xulgados, <strong>de</strong>tencións<br />
(como a que pa<strong>de</strong>ce Freixo en 1909) e<br />
arbitrarias represións laborais ou<br />
profesionais contra <strong>de</strong>stacados referentes<br />
dun ou doutro bando, furibundas<br />
polémicas na prensa e fulminantes<br />
mudanzas <strong>de</strong> alcal<strong>de</strong> por Real<br />
Or<strong>de</strong> ao vaivén dos ventos dominantes<br />
na política provincial e estatal<br />
fóronse producindo sen tregua no<br />
revolto panorama público viveirés<br />
dos tres primeiros lustros do século<br />
vinte.<br />
De feito, efeméri<strong>de</strong>s como o primeiro<br />
centenario <strong>de</strong> Pastor Díaz, en setembro<br />
<strong>de</strong> 1911, non acadaron máis<br />
alto voo por culpa da <strong>de</strong>sunión existente<br />
entre as elites da vila. Do tenso<br />
clima reinante xurdiron tráxicos episodios,<br />
como o asasinato do ex-alcal<strong>de</strong><br />
Juan Muíño Cora ou un tiroteo na<br />
praza maior <strong>de</strong> Viveiro, o 5 <strong>de</strong> novembro<br />
do propio 1911 e sendo alcal<strong>de</strong><br />
José Marqués, que <strong>de</strong>u como resultado<br />
a morte dunha humil<strong>de</strong> mulleriña,<br />
<strong>de</strong> nome Clara Peón, que vendía<br />
queixos allea ás disputas políticas<br />
que se ventilaban na Casa Consistorial...<br />
É o que Villar Ponte acertaría<br />
a resumir no Álbum <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> <strong>de</strong><br />
Lán<strong>de</strong>r falando “<strong>de</strong> las luchas políticas<br />
<strong>de</strong> dos bandos sin i<strong>de</strong>as, episodios<br />
<strong>de</strong> caciquil picaresca rural<br />
(Capuletos y Montescos en búsqueda<br />
<strong>de</strong> pastor) que celebraban el triunfo<br />
incivilista con música, cohetes y<br />
cambio <strong>de</strong> guardias municipales...”.<br />
Ecos do nacemento do <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong><br />
Na prensa galega do seu tempo<br />
Imprenta <strong>de</strong> Ignacio Botino, que foi comprada por Benigno López Muñoz para sacar a<br />
rúa o <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong><br />
A vitoria <strong>de</strong> Soto Reguera nas lexislativas<br />
<strong>de</strong> novembro <strong>de</strong> 1914 fronte<br />
ao candidato besadista Augusto Príncipe<br />
<strong>de</strong> la Bárcena marcará, porén, o<br />
comezo dunha longa etapa <strong>de</strong> relativa<br />
calma e <strong>de</strong> indiscutible preeminencia<br />
<strong>de</strong> aquel no distrito, primeiro<br />
como afecto á facción liberal romanonista<br />
e logo como albista. O <strong>Heraldo</strong>,<br />
que naceu instalado no campo da<br />
prensa liberal baixo a dirección do<br />
entón alcal<strong>de</strong> Pedro Pérez Barreiro,<br />
axiña se situará ao servizo inmediato<br />
e directo dos intereses que representaba<br />
no distrito o citado Soto Reguera,<br />
tanto fronte á antes citada coalición<br />
republicano-conservadora (que<br />
axiña será substituída, tras o mutis<br />
polo foro <strong>de</strong> Freixo, pola opción<br />
maurista que representaba José Santiago,<br />
co xornal Verdad y Justicia <strong>de</strong><br />
voceiro), como fronte ao emerxente<br />
movemento obreiro, tanto socialista<br />
como anarquista, que arraigaba con<br />
forza nas minas da Silvarosa, nas<br />
fábricas da conserva <strong>de</strong> Celeiro, na<br />
factoría <strong>de</strong> Barro-Chavín, no ramo da<br />
construción ou mesmo en certos sectores<br />
artesanais tradicionais (carpinteiros,<br />
zapateiros...), recollendo, en<br />
boa medida, o <strong>de</strong>scontento social que<br />
non se daba canalizado mediante a<br />
emigración, corrente que adquire por<br />
esa época na Terra <strong>de</strong> Viveiro proporcións<br />
masivas, con Cuba e Arxentina<br />
como principais <strong>de</strong>stinos.<br />
En segundo lugar, non se po<strong>de</strong> esquecer<br />
que se produce a finais <strong>de</strong><br />
1908 a <strong>de</strong>saparición provisoria do<br />
escenario público viveirés da figura<br />
<strong>de</strong> Jesús Noya González e do veterano<br />
periódico da súa dirección, El Eco<br />
<strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> (que aparecera en 1888),<br />
como consecuencia dunha sentenza<br />
xudicial, froito dunha querela interposta<br />
dous anos antes polo industrial<br />
José Barro, que lle impuña ao subdiácono<br />
unha pena <strong>de</strong> tres anos, seis<br />
meses e 21 días <strong>de</strong> <strong>de</strong>sterro. Noya<br />
marchou a cumprila a Mondoñedo,<br />
on<strong>de</strong> colaborará co Boletín oficial do<br />
Bispado e co integrista El Pensa-<br />
miento Católico. Cando regrese á vila<br />
do Landrove retomará a súa irrenunciable<br />
vocación xornalística en cabezallos<br />
como Verdad y Justicia (1915),<br />
Landro (1916) e La Defensa (1918),<br />
facendo non poucas veces <strong>de</strong> principal<br />
contraditor do <strong>Heraldo</strong>, precisamente.<br />
O taller tipográfico <strong>de</strong> Ignacio Botino,<br />
ao quedar sen periódico que imprentar<br />
trala forzada <strong>de</strong>saparición <strong>de</strong><br />
El Eco <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>, animou en xaneiro<br />
<strong>de</strong> 1909 a posta en marcha <strong>de</strong> La Voz<br />
<strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> baixo o patrocinio do liberal<br />
Pedro Manuel Trobo e a dirección do<br />
xoven avogado Pedro Pérez Barreiro,<br />
que lle imprimiron á nova publicación,<br />
<strong>de</strong>finida como “semanario<br />
<strong>de</strong>fensor <strong>de</strong> los intereses generales<br />
<strong>de</strong>l distrito”, unha liña menos integrista<br />
no plano relixioso e máis mo<strong>de</strong>rada<br />
e ata certo punto plural no<br />
plano político-i<strong>de</strong>olóxico que a que levara<br />
El Eco baixo a batuta <strong>de</strong> Noya.<br />
Esta relativa boa marcha empresarial<br />
<strong>de</strong> La Voz <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> e o atractivo<br />
da súa maior pluralida<strong>de</strong> e mo<strong>de</strong>ración<br />
editoriais fixeron que se agravase<br />
a crise do outro periódico da vila,<br />
El Vivariense, que fora refundado en<br />
1906 (logo dunha primeira xeira entre<br />
1890-1898) polo republicano Ramón<br />
Díaz Freixo coa colaboración <strong>de</strong><br />
plumas ben cortadas como as <strong>de</strong> Xosé<br />
Plá Zubiri, Antón Villar Ponte e<br />
Alfredo García Dóriga e que protagonizara<br />
continuos e por veces moi<br />
virulentos enfrontamentos con El Eco<br />
<strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>. O frustrado intento <strong>de</strong> suicidio<br />
do administrador <strong>de</strong> El Vivariense,<br />
Francisco Navarro, nos locais que<br />
a socieda<strong>de</strong> recreativa “La Peña” tiña<br />
na rúa María Sarmiento, en febreiro<br />
<strong>de</strong> 1909; a marcha a Cuba do autor<br />
<strong>de</strong> A patria do labrego; a morte do<br />
principal redactor García Dóriga en<br />
<strong>de</strong>cembro <strong>de</strong> 1911 e a propia retirada<br />
da primeira liña política do médico<br />
dos pobres son circunstancias que<br />
colocaron ao semanario El Vivariense,<br />
que quedara baixo a dirección <strong>de</strong><br />
Antonio Santiago, na necesida<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
suspen<strong>de</strong>r provisionalmente a súa<br />
saída á rúa, aínda que hai indicios <strong>de</strong><br />
que a retomou cando xa o <strong>Heraldo</strong><br />
era unha realida<strong>de</strong>. Tería chegado así<br />
a sobrevivir, probablemente con algunha<br />
interrupción, ata polo menos<br />
maio <strong>de</strong> 1915.<br />
Un elemento máis que <strong>de</strong>be traerse<br />
a colación para enten<strong>de</strong>r cabalmente<br />
o contexto que ro<strong>de</strong>a o nacemento do<br />
<strong>Heraldo</strong> é a saída na Habana, en novembro<br />
<strong>de</strong> 1911, da revista <strong>Vivero</strong> en<br />
Cuba, órgano <strong>de</strong> prensa da socieda<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> instrución “<strong>Vivero</strong> y su Comarca”,<br />
que impulsara e presidía o rico<br />
empresario indiano Justo Taladrid<br />
Catá. A nova entida<strong>de</strong> estableceu <strong>de</strong><br />
inmediato unha especie <strong>de</strong> ósmose<br />
i<strong>de</strong>olóxica, xornalística e propagandística<br />
co <strong>Heraldo</strong>, que se reflicte na<br />
reprodución dos mesmos artigos, na<br />
coinci<strong>de</strong>nte nómina <strong>de</strong> colaboradores<br />
(Vicente Otero Cao, Riguera Montero...)<br />
e, sobre todo, na constante<br />
atención ditirámbica que emprestan<br />
ao seu protector ou padriño político,<br />
que non é outro que o avogado e<br />
<strong>de</strong>putado lugués José Soto Reguera.<br />
Puxo en marcha directamente o<br />
proceso <strong>de</strong> nacemento do <strong>Heraldo</strong>,<br />
por último, a compra da imprenta<br />
Botino por parte <strong>de</strong> Benigno López,<br />
co correspon<strong>de</strong>nte traslado da maquinaria<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> o número 5 da rúa<br />
Maldonado ao número 12 da Rúa<br />
Pastor Díaz (Casa dos Leós). Esa mudanza<br />
<strong>de</strong> propieda<strong>de</strong> da imprenta<br />
tradúcese na <strong>de</strong>saparición <strong>de</strong> La Voz<br />
<strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>, que ben mirado, constitúe<br />
así un prece<strong>de</strong>nte directo e inmediato<br />
do propio <strong>Heraldo</strong>. De feito, será a<br />
mesma persoa, Pedro Pérez Barreiro,<br />
na altura alcal<strong>de</strong> da localida<strong>de</strong>, quen<br />
pase sen solución <strong>de</strong> continuida<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
dirixir o cabezallo que se extinguía a<br />
facer o propio no cabezallo que viña<br />
<strong>de</strong> nacer...<br />
ANUNCIOS DA SAÍDA<br />
DO HERALDO<br />
Des<strong>de</strong> finais <strong>de</strong> 1911 van aparecendo<br />
en <strong>de</strong>terminados xornais galegos<br />
pequenos soltos anunciadores da<br />
saída en Viveiro dun novo rotativo. O<br />
diario lugués El Regional, por exemplo,<br />
ofrece o 26 <strong>de</strong> <strong>de</strong>cembro a nova<br />
do seguinte xeito: “Asegúrase que el<br />
partido <strong>de</strong>mocrático vivariense comenzará,<br />
en principios <strong>de</strong> año, la<br />
publicación <strong>de</strong> un semanario consagrado<br />
á la <strong>de</strong>fensa <strong>de</strong> los intereses<br />
locales y los políticos <strong>de</strong>l partido.<br />
Titularáse, probablemente, El <strong>Heraldo</strong><br />
<strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>”. Pola súa vez El Progreso<br />
<strong>de</strong> Lugo comenta o día 28 <strong>de</strong>se<br />
mesmo mes: “En los primeros días <strong>de</strong>l<br />
año próximo verá en <strong>Vivero</strong> la luz<br />
pública un nuevo semanario que se<br />
titulará El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>, <strong>de</strong>fensor<br />
<strong>de</strong> los intereses locales”.<br />
Dous cabezallos satíricos efémeros,<br />
<strong>de</strong> orientación editorial antitética,<br />
acompañaron a saída á palestra<br />
pública do <strong>Heraldo</strong>. Efectivamente, o<br />
(Pasa á páxina11)
17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012 HERALDO DE VIVERO Página 11<br />
(Ven da páxina 10)<br />
diario herculino El Noroeste indicaba<br />
o 6 <strong>de</strong> xaneiro <strong>de</strong> 1912, nas vésperas<br />
da saída do propio <strong>Heraldo</strong> á rúa:<br />
“Anúnciase en <strong>Vivero</strong> la publicación<br />
<strong>de</strong> un periódico festivo, con caricaturas,<br />
que se titulará Allá va eso. En<br />
cambio ha <strong>de</strong>jado <strong>de</strong> publicarse el<br />
semanario La Voz <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>”.<br />
Ese xornal festivo Allá va eso, que<br />
tivo por nome <strong>de</strong>finitivo ¡Ya está aquí<br />
esto otro! e estaba inspirado polo<br />
bando republicano-conservador dos<br />
Freixo-Plá-Santiaguito que editaba<br />
asema<strong>de</strong> El Vivariense, foi replicado<br />
inmediatamente polo liberal ¡Ya<br />
apareció aquello!, “periódico satírico<br />
circunstancial (escrito en serio, aunque<br />
parezca broma)”, que situaba a<br />
súa redacción no primeiro andar do<br />
número 11 da Rúa Espartero e viu<br />
lume en outubro <strong>de</strong> 1912, aclarando<br />
na súa mancheta que “no se ven<strong>de</strong><br />
pero se compra por 10 céntimos”...<br />
¡Ya apareció aquello!, do que saíron<br />
cando menos seis números, ata o 8<br />
<strong>de</strong> <strong>de</strong>cembro <strong>de</strong> 1912, é certamente<br />
un alter ego do <strong>Heraldo</strong>: imprímese<br />
no mesmo obradoiro, o <strong>de</strong> Benigno<br />
López, e enfróntase ao mesmo bando<br />
político, o da coalición republicanoconservadora<br />
local, mais faino cun<br />
constante recurso á ironía e cunha<br />
virulencia <strong>de</strong> ton consi<strong>de</strong>rable, fronte<br />
ao máis comedido discurso e o empaque<br />
máis formal e serio que amosa o<br />
<strong>Heraldo</strong>. No segundo número <strong>de</strong> ¡Ya<br />
apareció aquello!, o artigo titulado<br />
“¡Conformes!”, revela claramente esta<br />
complementarieda<strong>de</strong> á que aludimos:<br />
“El Vivariense dice que El <strong>Heraldo</strong><br />
<strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> buscó un testaferro que le<br />
sirviese <strong>de</strong> pantalla, por temor á que<br />
todas las personas <strong>de</strong>centes se dieran<br />
<strong>de</strong> baja en las listas <strong>de</strong> suscripción.<br />
La confesión, por lo que toca á todas<br />
las personas <strong>de</strong>centes, <strong>de</strong>be ser<br />
sincera.<br />
Pues los únicos que, al parecer, no<br />
son suscriptores <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>Vivero</strong>, son Freijo, Pla-compañía,<br />
Explosivos Álvarez y otros satélites <strong>de</strong><br />
ínfima magnitud.<br />
Es <strong>de</strong>cir que según El Vivariense,<br />
las personas <strong>de</strong>centes son todas<br />
suscriptoras <strong>de</strong> El <strong>Heraldo</strong>.<br />
Más claro: que El <strong>Heraldo</strong> es el órgano<br />
<strong>de</strong> la <strong>de</strong>cencia.<br />
Lo contrario <strong>de</strong>... Viva... riense”.<br />
Noutra or<strong>de</strong> <strong>de</strong> cousas, tal vez non<br />
estea <strong>de</strong> máis facer aquí unha breve<br />
paréntese para indicar que a palabra<br />
“heraldo”, <strong>de</strong>rivada do francés héraut<br />
e sinónima <strong>de</strong> pregoeiro, anunciador,<br />
emisario ou mensaxeiro, puxérase<br />
moi <strong>de</strong> moda nese preciso instante<br />
para bautizar novos cabezallos <strong>de</strong><br />
prensa. En 1906, por exemplo, nacera<br />
na capital arxentina El <strong>Heraldo</strong><br />
Gallego, en tanto en xaneiro <strong>de</strong> 1909<br />
reaparecía con <strong>de</strong>stacada combativida<strong>de</strong><br />
agrarista o <strong>Heraldo</strong> Guardés.<br />
En 1910 comezara a se editar o<br />
efémero <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> Bayona e un ano<br />
máis tar<strong>de</strong> El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> Verín, do<br />
director-propietario Eladio Fuentes.<br />
En xuño <strong>de</strong> 1912, pouco <strong>de</strong>spois <strong>de</strong><br />
facelo o propio semanario viveirés<br />
CENTENARIO DE HERALDO DE VIVERO<br />
Ecos do nacemento do <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong><br />
que nos ocupa, saíu tamén á rúa o<br />
<strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> Vigo, <strong>de</strong> matiz igualmente<br />
liberal, que contaba entre os seus<br />
redactores a Lustres Rivas, Javier<br />
Montero, Pru<strong>de</strong>ncio Canitrot, o fotógrafo<br />
Cao e un aínda imberbe Valentín<br />
Paz-Andra<strong>de</strong>. En 1913 viron<br />
lume El <strong>Heraldo</strong> Gallego, en Ourense,<br />
<strong>de</strong> inspiración agrario-basilista e dirixido<br />
por Lustres Rivas, e mais El<br />
<strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> Allariz. Posteriormente<br />
aínda apareceron El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong><br />
Puente-Cal<strong>de</strong>las (febreiro <strong>de</strong> 1915xullo<br />
<strong>de</strong> 1916), con periodicida<strong>de</strong><br />
mensual e afecto ao gran<strong>de</strong> cacique<br />
da provincia pontevedresa, o<br />
Marqués <strong>de</strong> Riestra; El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong><br />
Villalba (marzo <strong>de</strong> 1916) quincenal<br />
monárquico, católico e conservador,<br />
con lixeiras coloracións rexionalistas,<br />
vinculado á figura <strong>de</strong> Antonio García<br />
Hermida; e, por último, El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong><br />
Arosa (1917), publicación <strong>de</strong> ten<strong>de</strong>ncia<br />
política maurista, dirixida por<br />
Gómez Paratcha e na que colaboraron<br />
non poucos irmáns da fala, como<br />
o viveirés Antón Villar Ponte.<br />
O HERALDO COMO FONTE<br />
INFORMATIVA DOUTROS MEDIOS<br />
O 21 <strong>de</strong> febreiro <strong>de</strong> 1912, o diario<br />
coruñés El Noroeste confirmaba aos<br />
seus lectores: “<strong>Vivero</strong>.- Ha comenzado<br />
á publicarse El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>, que<br />
verá la luz semanalmente como periódico<br />
<strong>de</strong>fensor <strong>de</strong> los intereses <strong>de</strong><br />
aquel distrito. Agra<strong>de</strong>cemos la visita y<br />
le <strong>de</strong>seamos mucha vida”.<br />
O primeiro exemplar do novo rotativo,<br />
que se subtitulará “periódico<br />
<strong>de</strong>fensor <strong>de</strong> los intereses <strong>de</strong>l distrito”,<br />
apareceu o domingo 17 <strong>de</strong> febreiro <strong>de</strong><br />
1912. O artífice técnico da gran<strong>de</strong><br />
calida<strong>de</strong> compositiva e tipográfica<br />
que amosa o <strong>Heraldo</strong> nas catro páxinas<br />
<strong>de</strong> que consta <strong>de</strong>s<strong>de</strong> o seu primeiro<br />
número non é outro que Esteban<br />
Fernán<strong>de</strong>z Temprano, quen,<br />
andado o tempo, acabaría rompendo,<br />
non obstante, co semanario por discrepancias<br />
i<strong>de</strong>olóxicas e fundaría na<br />
propia vila do Landrove, no número 3<br />
da rúa Pardiñas, outra imprenta da<br />
que sairía o xornal La Voz <strong>de</strong>l Pueblo<br />
(1926).<br />
No editorial <strong>de</strong> presentación do<br />
<strong>Heraldo</strong>, <strong>de</strong>bido seguramente á pluma<br />
do director Pérez Barreiro, faise<br />
mención á necesida<strong>de</strong> <strong>de</strong> que Viveiro<br />
contase dunha vez por todas cun<br />
“periódico serio, imparcial y respetuoso<br />
con todos, que labore con honra<strong>de</strong>z<br />
y eficacia por la prosperidad <strong>de</strong>l<br />
distrito, dirigiendo la opinión pública y<br />
encauzando la actividad colectiva, en<br />
sus variados aspectos, por los<br />
amplios <strong>de</strong>rroteros <strong>de</strong> la vida mo<strong>de</strong>rna”.<br />
Ficaba clara, a<strong>de</strong>mais, a intención<br />
do novo rotativo <strong>de</strong> fuxir <strong>de</strong><br />
personalismos, <strong>de</strong> rexeitar a “egolatría<br />
ambiente” e <strong>de</strong> non cultivar o<br />
“odio implacable al adversario” que<br />
caracterizaran, por <strong>de</strong>sgraza, a etapa<br />
anterior da vida política local viveiresa.<br />
Saía á palestra o novo xornal, en<br />
<strong>de</strong>finitiva, para con<strong>de</strong>nar “los antagonismos<br />
y rencores” que viñeran dominando<br />
o panorama e para infundir<br />
“ansias civilizadores <strong>de</strong> paz y <strong>de</strong><br />
progreso” nunha misión que resultaría<br />
O avogado Pedro Pérez Barreiro<br />
ao mesmo tempo “educativa y patriótica”.<br />
Moi axiña os colegas do novo semanario<br />
que estableceran intercambio<br />
con el, como era costume habitual<br />
nesa época, comezaron a valerse das<br />
informacións e contidos do <strong>Heraldo</strong><br />
para ofrecer aos seus lectores breves<br />
pinceladas sobre o discorrer cotián<br />
da vila do Landrove, aforrando así o<br />
dispoñer nela <strong>de</strong> correspon<strong>de</strong>nte ou o<br />
ter que valerse do que no argot<br />
xornalístico se <strong>de</strong>nominou axiña<br />
como enviado especial.<br />
Así, aos poucos días <strong>de</strong> saír o<br />
<strong>Heraldo</strong> por vez primeira á rúa, El<br />
Regional <strong>de</strong> Lugo (27.2.1912) aproveitaba<br />
a súa crónica dos actos celebrados<br />
no Entroido en Viveiro para<br />
encher, diríamos hoxe, a súa páxina<br />
<strong>de</strong> “sucesos”:<br />
“<strong>Vivero</strong>. Leemos en el <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>Vivero</strong>: El miércoles recorrió las calles<br />
<strong>de</strong> esta ciudad, en las primeras horas<br />
<strong>de</strong> la noche, una original mascarada<br />
para celebrar el Entierro <strong>de</strong> la<br />
Sardina,<br />
Al llegar la regocijada comitiva frente<br />
a la casa <strong>de</strong>l Sr. Marqués, el exmunicipal<br />
Manuel Díaz (a) Cristino,<br />
secundado por su hermano Balbino,<br />
acometió salvajemente á un individuo<br />
que conducía un pellejo <strong>de</strong> vino,<br />
promoviendo un escándalo tremendo,<br />
que originó gran alarma y la disolución<br />
<strong>de</strong> la mascarada.<br />
Los hermanos Díaz agredieron á dos<br />
guardias municipales, lesionando<br />
levemente á uno <strong>de</strong> ellos, y solo<br />
<strong>de</strong>spués <strong>de</strong> una verda<strong>de</strong>ra batalla,<br />
lograron ser <strong>de</strong>tenidos y puestos á<br />
buen recaudo.<br />
Ambos se encuentran en la cárcel á<br />
disposición <strong>de</strong>l Juez <strong>de</strong> instrucción”.<br />
O mesmo rotativo <strong>de</strong> Lugo, que saía<br />
entón baixo a dirección <strong>de</strong> Manuel<br />
Amor Meilán, insería o 18 <strong>de</strong> xuño do<br />
propio 1912 outra crónica negra<br />
proce<strong>de</strong>nte do noso semanario:<br />
“<strong>Vivero</strong>. Un suceso <strong>de</strong>sgraciado.<br />
Leemos en nuestro colega El <strong>Heraldo</strong><br />
<strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>.<br />
El pasado domingo ocurrió en esta<br />
ciudad uno <strong>de</strong> esos sensibles acci<strong>de</strong>ntes<br />
con que la fatalidad parece saborear<br />
la <strong>de</strong>sgracia <strong>de</strong> una familia.<br />
Un ven<strong>de</strong>dor ambulante llamado<br />
Antonio Novilla Carballo, <strong>de</strong> 28 años<br />
<strong>de</strong> edad, regresaba ya bien entrada la<br />
tar<strong>de</strong>, <strong>de</strong> recorrer varios pueblecitos y<br />
ferias con su industria, y al apearse<br />
<strong>de</strong> la caballería que montaba frente a<br />
su casa, en la calle <strong>de</strong> Porlier, lo hizo<br />
con tan mala fortuna que se clavó en<br />
el vientre un puñal que llevaba al<br />
cinto.<br />
Al sentirse herido cayó instantáneamente<br />
al suelo, <strong>de</strong>rramando sangre<br />
en abundancia, <strong>de</strong> dón<strong>de</strong> fué recogido<br />
acto continuo, por algunos vecinos que<br />
lo trasladaron al Hospital, en don<strong>de</strong> a<br />
pesar <strong>de</strong> los cuidados <strong>de</strong> la ciencia,<br />
falleció en las primeras horas <strong>de</strong> la<br />
madrugada <strong>de</strong>l lunes.<br />
En los primeros momentos pretendieron<br />
ver algunas personas que el<br />
<strong>de</strong>sdichado Novilla Carballo fuera<br />
víctima <strong>de</strong> un crimen, por lo cual la<br />
guardia civil practicó algunas indagaciones<br />
conducentes á esclarecer el<br />
hecho, pero la misma víctima confesó<br />
lo casual <strong>de</strong>l acci<strong>de</strong>nte, <strong>de</strong>sapareciendo<br />
el misterio en que parecía envuelta<br />
la <strong>de</strong>sgracia en un principio.<br />
Deja la víctima mujer y tres hijos en<br />
el mayor <strong>de</strong>samparo, y hace muy<br />
pocos días, una hija <strong>de</strong> cortos años,<br />
jugando con otras <strong>de</strong> su edad, tuvo la<br />
<strong>de</strong>sgracia <strong>de</strong> que le vaciasen un ojo”.<br />
Unha terceira nova publicada no<br />
<strong>Heraldo</strong> con traxedias e sucedidos do<br />
vivir cotián como argumento, neste<br />
caso referidos ao transporte en automóbil,<br />
é acollida por El Regional no<br />
seu exemplar <strong>de</strong> 6 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong> 1912:<br />
“<strong>Vivero</strong>.- El lunes <strong>de</strong> la semana<br />
pasada, al regresar á <strong>Vivero</strong> uno <strong>de</strong><br />
los automóviles <strong>de</strong> la empresa “El<br />
Oriente”, que tiene establecido el recorrido<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> esta población á Ferrol, y<br />
viceversa, fué objeto <strong>de</strong> un salvaje<br />
atentado, cerca <strong>de</strong> Santa Marta, que<br />
pudo traer funestas consecuencias<br />
para los que en él viajaban.<br />
Unos <strong>de</strong>salmados colocaron gran<strong>de</strong>s<br />
piedras en una <strong>de</strong> las curvas <strong>de</strong><br />
la carretera, y gracias á que, aun siendo<br />
<strong>de</strong> noche, el conductor <strong>de</strong>l vehículo<br />
pudo verlas á tiempo, haciendo<br />
funcionar los frenos y quedando el<br />
coche parado instantáneamente, sin<br />
otras consecuencias que el susto que<br />
es <strong>de</strong> suponer entre los viajeros”.<br />
Unha cuarta <strong>de</strong>sgraza, <strong>de</strong>sta volta<br />
en Merille, salta das columnas do<br />
<strong>Heraldo</strong> ao citado El Regional en<br />
setembro:<br />
“<strong>Vivero</strong>. Sangriento suceso. Leemos<br />
en nuestro querido colega <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>Vivero</strong>:<br />
“A las dos <strong>de</strong> la tar<strong>de</strong> <strong>de</strong>l miércoles,<br />
el vecindario <strong>de</strong> la parroquia <strong>de</strong><br />
Merille se vió <strong>de</strong>sgraciadamente<br />
sorprendido con una dolorosa nueva.<br />
Próximamente á esa hora, una gran<br />
<strong>de</strong>tonación se sintió en todo el contorno<br />
y, cuando los vecinos salieron <strong>de</strong><br />
sus casas para enterarse á que era<br />
(Pasa á páxina 12)
Pagina 12 HERALDO DE VIVERO 17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012<br />
CENTENARIO DE HERALDO DE VIVERO<br />
(Ven da páxina 11)<br />
<strong>de</strong>bido, supieron que su convecino<br />
Francisco López Pena, <strong>de</strong> setenta y<br />
cuatro años <strong>de</strong> edad, se había suicidado<br />
disparándose una bomba.<br />
El hecho, según las <strong>de</strong>claraciones<br />
que en el lugar <strong>de</strong>l suceso se recibieron,<br />
parece ser que ocurrió <strong>de</strong> la<br />
siguiente manera:<br />
Salió el López Pena <strong>de</strong> su casa y<br />
cerró por fuera las puertas y enseguida<br />
con la mano izquierda arrimó<br />
<strong>de</strong>bajo <strong>de</strong>l maxilar inferior una bomba<br />
<strong>de</strong> dinamita, <strong>de</strong> las que se acostumbran<br />
a echar en las fiestas, mientras<br />
que con la mano <strong>de</strong>recha arrimaba á<br />
ella un tizón que previamente había<br />
cogido en el hogar.<br />
El efecto fué instantáneo y el infeliz<br />
López <strong>de</strong>bió <strong>de</strong> quedar muerto en el<br />
acto”.<br />
E aínda en febreiro <strong>de</strong> 1913, o<br />
diario lugués <strong>de</strong> Amor Meilán reproduce<br />
a seguinte nova tomada do noso<br />
semanario, coas prácticas do matonismo<br />
rural durante as festas e a<br />
falta <strong>de</strong> controis sobre a posesión <strong>de</strong><br />
armas <strong>de</strong> fogo como transfondo:<br />
“Leemos en el <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>: En<br />
la noche <strong>de</strong>l martes ocurrió en la<br />
parroquia <strong>de</strong> San Pedro un acci<strong>de</strong>nte<br />
<strong>de</strong>sgraciado.<br />
El vecino <strong>de</strong>l burgo <strong>de</strong> Val<strong>de</strong>mirós en<br />
aquella parroquia, Antonio Goás, <strong>de</strong><br />
45 años <strong>de</strong> edad, soltero, se dirigía en<br />
las primeras horas <strong>de</strong> la noche al<br />
baile que se celebraba en la inmediata<br />
parroquia <strong>de</strong> Landrove; parece ser<br />
que llevaba consigo una pistola<br />
Browning, y disparó con ella un tiro al<br />
aire para ver si funcionaba bien; el tiro<br />
falló y al estar examinando por qué no<br />
salía el tiro, se disparó el arma introduciéndose<br />
la bala en el vientre.<br />
Inmediatamente se dió aviso al<br />
facultativo Sr. Freijo, quien le hizo la<br />
primera cura. En la tar<strong>de</strong> <strong>de</strong>l miércoles,<br />
en vista <strong>de</strong> la gravedad <strong>de</strong>l<br />
paciente, fué avisado el forense Sr.<br />
Quintana, y éste puso el hecho en<br />
conocimiento <strong>de</strong>l Juzgado, que se<br />
personó en el domicilio <strong>de</strong>l lesionado<br />
en la mañana <strong>de</strong>l jueves con el fin <strong>de</strong><br />
instruir las primeras diligencias<br />
sumariales.<br />
De la <strong>de</strong>claración <strong>de</strong>l herido y <strong>de</strong> los<br />
vecinos, parece ser que se <strong>de</strong>pren<strong>de</strong><br />
que fué casual y tal como lo relatamos.<br />
El herido ha fallecido hoy sábado,<br />
pues, no habiendo podido serle extraida<br />
la bala, sobrevino la peritonitis<br />
que, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> un principio, ya anunciara<br />
el Sr. Quintana como origen <strong>de</strong> un<br />
fatal <strong>de</strong>senlace.<br />
En poco tiempo, y por <strong>de</strong>scuidos, ya<br />
han ocurrido algunos <strong>de</strong> estos acci<strong>de</strong>ntes,<br />
<strong>de</strong>bido á la ignorancia <strong>de</strong> ciertas<br />
gentes para manejar armas<br />
mo<strong>de</strong>rnas, prohibidas por la ley, que<br />
se llevan, á veces, con fines premeditados<br />
y punibles”.<br />
Mais non só <strong>de</strong> “sucesos” se alimentaba<br />
o “recorta e pega” que<br />
outros xornais practicaban a expensas<br />
do publicado no <strong>Heraldo</strong>. Tamén<br />
había lugar para dar conta <strong>de</strong> <strong>de</strong>ter-<br />
Ecos do nacemento do <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong><br />
O diario católico La Voz <strong>de</strong> la Verdad recollía novas do <strong>Heraldo</strong><br />
minadas visitas institucionais á vila<br />
do Landrove e para, <strong>de</strong> paso, facer<br />
propaganda das súas excelencias <strong>de</strong><br />
cara ao incipiente negocio turístico.<br />
Nesa liña, no diario católico lugués<br />
La Voz <strong>de</strong> la Verdad do 16 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong><br />
1912 insírese o seguinte solto:<br />
“El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> se ocupa en<br />
su último número <strong>de</strong> la breve estancia<br />
<strong>de</strong>l señor Gobernador civil en aquella<br />
población.<br />
Asegura el colega que tanto agradó<br />
la hermosura <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> y su campiña<br />
al señor Boccherini que volverá en el<br />
verano en cuantas ocasiones pueda”.<br />
Cando o potentado José Mª Riguera<br />
Montero agasalle ao alcal<strong>de</strong> <strong>de</strong> Ourol<br />
cun luxoso bastón <strong>de</strong> mando con<br />
artística empuñadura <strong>de</strong> ouro, o<br />
xornal compostelán Gaceta <strong>de</strong> <strong>Galicia</strong>,<br />
a<strong>de</strong>mais <strong>de</strong> reproducir a nova o<br />
día 14 <strong>de</strong> novembro tomándoa do<br />
<strong>Heraldo</strong>, <strong>de</strong>sfarase en eloxios cara ao<br />
obsequiador, enten<strong>de</strong>ndo que o seu<br />
aceno era <strong>de</strong>mostrativo do “civismo y<br />
el fervoroso amor que por el curruncho<br />
nativo siente”.<br />
Por outra banda, o importante<br />
proxecto dun novo peirao marítimo<br />
na nosa vila tamén saltaría <strong>de</strong>s<strong>de</strong> as<br />
páxinas do <strong>Heraldo</strong> a outros cabezallos<br />
provinciais. O 6 <strong>de</strong> agosto <strong>de</strong><br />
1912, El Regional sinalaba:<br />
“Hemos tenido el gusto <strong>de</strong> examinar<br />
(leemos en El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>) los<br />
planos <strong>de</strong>l futuro muelle.<br />
Será todo él <strong>de</strong> piedra y estará<br />
<strong>de</strong>terminado por tres líneas: una, <strong>de</strong><br />
150 metros, que partirá <strong>de</strong>l primer ojo<br />
<strong>de</strong>l puente y llegará á la bajamar;<br />
frente á una <strong>de</strong> las actuales rampas<br />
<strong>de</strong> la Pesca<strong>de</strong>ría; otra, <strong>de</strong> 30 metros,<br />
que formará ángulo con la anterior; y<br />
otra <strong>de</strong> 63 metros, que unirá la línea<br />
prece<strong>de</strong>nte con el Malecón.<br />
En la primera <strong>de</strong> las tres citadas<br />
líneas irá una rampa <strong>de</strong> 30 metros <strong>de</strong><br />
longitud, para el servicio <strong>de</strong> las<br />
embarcaciones menores, y tres escaleras<br />
<strong>de</strong> hierro, adosadas al muro, para<br />
el <strong>de</strong> las mayores.<br />
La superficie <strong>de</strong>l muelle será <strong>de</strong><br />
7.000 metros cuadrados, y, <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong><br />
ella, se construirá una carretera, <strong>de</strong><br />
forma angular, <strong>de</strong> 8 metros <strong>de</strong> anchura,<br />
para el acarreo <strong>de</strong> las merca<strong>de</strong>rías.<br />
El costo se elevará, según el presupuesto<br />
<strong>de</strong> la Jefatura, á 131.000<br />
pesetas.<br />
Trátase, como se ve, <strong>de</strong> una obra <strong>de</strong><br />
extraordinaria importancia, sabiamente<br />
proyectada por el ingeniero D.<br />
Leopoldo Soler, á quien, como al diputado<br />
Sr. Soto Reguera, hacemos<br />
presentes <strong>de</strong>s<strong>de</strong> estas columnas la<br />
fervorosa gratitud <strong>de</strong>l pueblo <strong>de</strong><br />
<strong>Vivero</strong>”.<br />
Pola súa vez, El Norte <strong>de</strong> <strong>Galicia</strong> <strong>de</strong><br />
10 <strong>de</strong> agosto do mesmo ano explicaba<br />
que “El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> elogia el<br />
proyecto y planos formados por el<br />
ingeniero Sr. Soler para el futuro<br />
muelle <strong>de</strong> aquel puerto” e resumía a<br />
continuación as principais características<br />
técnicas da obra copiando os<br />
datos do propio semanario viveirés.<br />
CONVULSIÓNS NA DIRECCIÓN<br />
DO HERALDO<br />
O inesperado falecemento do director<br />
do <strong>Heraldo</strong>, o xoven avogado Pedro<br />
Pérez Barreiro, cando apenas<br />
levaba postos na rúa <strong>de</strong>zaoito números<br />
do semanario e contaba unicamente<br />
30 anos <strong>de</strong> ida<strong>de</strong>, foi loxicamente<br />
obxecto <strong>de</strong> atención e sentimento<br />
noutros medios xornalísticos.<br />
La Voz <strong>de</strong> la Verdad expresábase ao<br />
respecto o 24 <strong>de</strong> xuño <strong>de</strong> 1912 nestes<br />
termos:<br />
“Nuestro colega El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong><br />
viene <strong>de</strong>dicado en gran parte <strong>de</strong> su<br />
último número á la memoria <strong>de</strong>l joven<br />
abogado D. Pedro Pérez Barreiro,<br />
director <strong>de</strong> dicha publicación, recientemente<br />
fallecido en aquella hermosa<br />
villa <strong>de</strong> la costa.<br />
El entierro <strong>de</strong>l finado periodista fué<br />
una espontánea y cariñosa manifestación<br />
<strong>de</strong> duelo.<br />
Acompañamos a la redacción <strong>de</strong><br />
<strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> en su pesar por tal<br />
<strong>de</strong>sgracia”.<br />
Para cubrir a triste baixa que <strong>de</strong>ixaba<br />
sen patrón o seu buque mediático,<br />
Benigno López botou man <strong>de</strong> Antonio<br />
Díaz Vale, quen viña exercendo <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
marzo <strong>de</strong> 1912 como director doutra<br />
publicación que tamén se editaba no<br />
obradoiro tipográfico dos baixos da<br />
Casa dos Leós: La Opinión <strong>de</strong><br />
Ortigueira. A partir <strong>de</strong> xullo, este<br />
cabezallo trasladaría a súa impresión<br />
á casa tipográfica David Fojo, na<br />
propia Ortigueira.<br />
Reciprocamente, o <strong>Heraldo</strong> tamén<br />
lamentou nas súas planas a morte<br />
doutros directores <strong>de</strong> xornal galegos<br />
amigos. Tal foi o caso <strong>de</strong> José<br />
Lombar<strong>de</strong>ro, <strong>de</strong> El Noroeste coruñés,<br />
sobre quen se escribe no noso semanario,<br />
en outubro <strong>de</strong> 1912:<br />
“Con sentimiento profundo escribimos<br />
estos renglones, que no son más<br />
que la expresión débil y pálida <strong>de</strong> la<br />
participación que los mo<strong>de</strong>stos camaradas<br />
<strong>de</strong> El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> toman<br />
en el pesar inmenso que embarga á<br />
sus queridos compañeros <strong>de</strong> El<br />
Noroeste, por la muerte <strong>de</strong>l ilustre<br />
maestro <strong>de</strong> periodistas D. José Lombar<strong>de</strong>ro<br />
y Franco, propietario <strong>de</strong>l diario<br />
coruñés.<br />
El hermano insustituible, el sincero<br />
compañero <strong>de</strong> los que componen la<br />
redacción <strong>de</strong> nuestro querido colega,<br />
el político talentoso que era alma<br />
mater <strong>de</strong>l famoso “Club <strong>de</strong> las viudas”<br />
<strong>de</strong>l salón <strong>de</strong> conferencias <strong>de</strong>l Congreso,<br />
como él mismo había bautizado<br />
aquella peña <strong>de</strong> políticos, ha muerto<br />
en París, lejos <strong>de</strong> su querida tierra, y<br />
<strong>de</strong> él no quedan sinó sus inanimados<br />
restos que recibirán sepultura en la<br />
Coruña, su ciudad natal”.<br />
Nas planas doutros xornais irán<br />
saíndo ao longo <strong>de</strong> 1912 novas pequenas<br />
e menores do vivir cotián<br />
viveirés que remiten como fonte para<br />
as páxinas do noso semanario. Por El<br />
Regional, <strong>de</strong> Lugo, sabemos do reto<br />
que o “Club <strong>Vivero</strong>” lanza en agosto<br />
aos seus colegas vilalbeses para<br />
disputaren un partido <strong>de</strong> foot-ball; do<br />
ingreso nun convento madrileño da<br />
rapaza Mª Luísa Fernán<strong>de</strong>z Ramudo,<br />
filla do notario Lucio Fernán<strong>de</strong>z<br />
Argüelles; das felices vacacións que<br />
pasou nese ano <strong>de</strong> 1912 na vila do<br />
Landrove, na compaña da súa señora<br />
e fillas, o daquela catedrático <strong>de</strong><br />
Cálculo Diferencial e Integral na<br />
Faculta<strong>de</strong> <strong>de</strong> Ciencias da Universida<strong>de</strong><br />
Central <strong>de</strong> Madrid José Andrés<br />
Irueste (1844-1920); do acci<strong>de</strong>nte<br />
que sofre en febreiro <strong>de</strong> 1913<br />
Taladrid Catá durante unha cazaría,<br />
que lle causa a rotura dunha perna;<br />
etc. O 10 <strong>de</strong> <strong>de</strong>cembro <strong>de</strong> 1912, en<br />
fin, insire El Regional esta nota:<br />
“Leemos en el <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>: El<br />
día <strong>de</strong> Santa Bárbara cumplió cien<br />
años nuestro amigo D. Manuel Leal (o<br />
señor Manuel d'as Pontes).<br />
A pesar <strong>de</strong> tan respetable carga,<br />
disfruta el simpático anciano, casi,<br />
casi, <strong>de</strong> tanta agilidad como si sólo<br />
contase sesenta abriles.<br />
Dios le conserve la salud siquiera<br />
unos diez añitos más, y <strong>de</strong>spués... ya<br />
seguiremos pidiendo”.<br />
Como xa advertimos, as activida<strong>de</strong>s<br />
e iniciativas da socieda<strong>de</strong> “<strong>Vivero</strong> y<br />
su Comarca” gozaron dunha atención<br />
preferente nas planas do<br />
<strong>Heraldo</strong>, o que fixo que outros<br />
medios se fixesen eco <strong>de</strong>las. Así, El<br />
Regional <strong>de</strong> Lugo <strong>de</strong> 6 <strong>de</strong> agosto<br />
informa da poxa celebrada pola entida<strong>de</strong><br />
en Merille para adxudicar as<br />
obras <strong>de</strong> construción do edificio escolar<br />
<strong>de</strong>sa parroquia, resultando adxudicatarios<br />
pola cantida<strong>de</strong> <strong>de</strong> 6.000<br />
pesetas Francisco Rodríguez e<br />
Manuel Fraiz, quen se comprometeron<br />
a iniciar <strong>de</strong>contado a obra e a<br />
rematala no prazo máis breve que<br />
lles fose posible.<br />
Cando o <strong>Heraldo</strong> estaba a piques <strong>de</strong><br />
cumprir o seu primeiro ano <strong>de</strong> vida,<br />
produciuse unha das situacións que<br />
resultaron máis comprometidas en<br />
toda a súa xa centenaria traxectoria.<br />
Efectivamente, como se encargou <strong>de</strong><br />
(Pása á páxina13)
17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012 HERALDO DE VIVERO Página 13<br />
Ecos do nacemento do <strong>Heraldo</strong>...<br />
(Ven da páxina 12)<br />
difundir o compostelán Diario <strong>de</strong> <strong>Galicia</strong><br />
<strong>de</strong> 17 <strong>de</strong> xaneiro <strong>de</strong> 1913,<br />
“El juez <strong>de</strong> instrucción <strong>de</strong> este partido,<br />
don Silvino Álvarez <strong>de</strong> la Escosura<br />
ha procesado y encarcelado al director<br />
<strong>de</strong> El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>, don<br />
Antonio Díaz Vale y al regente <strong>de</strong> la<br />
imprenta <strong>de</strong>l mismo periódico D.<br />
Esteban Fernán<strong>de</strong>z Temprano.<br />
El motivo <strong>de</strong> estas <strong>de</strong>tenciones fue<br />
la publicación en aquel colega <strong>de</strong> un<br />
artículo comentando la noticia <strong>de</strong>l<br />
traslado <strong>de</strong> dicho juez, como consecuencia<br />
<strong>de</strong> la <strong>de</strong>nuncia que contra él<br />
formuló el diputado Sr. Soto Reguera”.<br />
Mais como informa El Regional<br />
lugués, ao final quen riu último foi o<br />
semanario local, pois os po<strong>de</strong>rosos<br />
resortes do preboste liberal Soto<br />
Reguera non só conseguiron o traslado<br />
inmediato e forzoso <strong>de</strong>se maxistrado<br />
<strong>de</strong> orixe asturiana a unha<br />
pequena localida<strong>de</strong> catalá, senón que<br />
<strong>de</strong>terminaron a rápida posta en liberda<strong>de</strong><br />
dos xornalistas heraldinos e a<br />
apertura dun gravoso expediente<br />
contra o citado Silvino Álvarez:<br />
“Por el último número <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>Vivero</strong> nos enteramos <strong>de</strong> la <strong>de</strong>nuncia<br />
<strong>de</strong> que fué objeto por el Juzgado <strong>de</strong><br />
primera instancia <strong>de</strong> aquel partido<br />
don Silvino Álvarez <strong>de</strong> la Escosura<br />
recientemente trasladado a Santa<br />
Coloma <strong>de</strong> Farnés, y <strong>de</strong>l proce<strong>de</strong>r <strong>de</strong><br />
aquel funcionario en las actuaciones<br />
practicadas.<br />
Lamentamos el percance y hallamos<br />
muy justas y muy razonables las<br />
protestas <strong>de</strong>l querido colega contra el<br />
proce<strong>de</strong>r <strong>de</strong> aquel juez tan llevado y<br />
tan traído en recientes interpelaciones<br />
formuladas en pleno Congreso <strong>de</strong> los<br />
Diputados”.<br />
REMATE<br />
Ao encarar o seu segundo ano <strong>de</strong><br />
existencia, non hai dúbida <strong>de</strong> que o<br />
<strong>Heraldo</strong> é un proxecto empresarial e<br />
xornalístico plenamente consolidado:<br />
goza do respaldo financeiro <strong>de</strong> varios<br />
potentados locais e da protección<br />
política do todopo<strong>de</strong>roso Soto<br />
Reguera; non dá feito para acoller<br />
nas súas planas anuncios comerciais<br />
<strong>de</strong> negocios <strong>de</strong> toda caste (zapaterías,<br />
ferreterías, ultramarinos, fábricas <strong>de</strong><br />
chocolate, confeitarías, almacéns,<br />
talleres mecánicos, materiais <strong>de</strong><br />
construción, maquinaria agrícola,<br />
fábricas <strong>de</strong> xeo, consultorios médicos,<br />
boticas, notarías...); recruta<br />
colaboradores e non poucos asinantes<br />
entre a nutrida colonia galega <strong>de</strong><br />
Cuba; está no mellor dos tratos coa<br />
potente socieda<strong>de</strong> <strong>de</strong> instrución “<strong>Vivero</strong><br />
y su Comarca” e co seu hiperactivo<br />
presi<strong>de</strong>nte Taladrid Catá; e, por<br />
se todo isto fose pouco, goza a<strong>de</strong>mais<br />
das primicias poéticas e dos artigos<br />
<strong>de</strong> fondo dun elenco cada vez máis<br />
nutrido e variado <strong>de</strong> escritores locais:<br />
Gonzalo (o daquela seminarista Justo<br />
Núñez Rodríguez), Demetrio Zenón<br />
(pseudónimo que correspon<strong>de</strong> a un<br />
fillo do propio Benigno López, se non<br />
estamos errados), Leoncio López <strong>de</strong><br />
las Casas, Vicente Otero Cao, Riguera<br />
Montero, o mestre Lois Tobío<br />
Campos... A partir <strong>de</strong> xaneiro <strong>de</strong><br />
1913, dando mostras <strong>de</strong>sa consolidación<br />
indiscutible, o <strong>Heraldo</strong> lanzarase<br />
mesmo a editar o seu primeiro folletín,<br />
co título <strong>de</strong> “Virgen... y mártir.<br />
Novela en rústica, caricaturista,<br />
corta y original <strong>de</strong> Fernando Pérez<br />
Barreiro”...<br />
O que veu <strong>de</strong>spois constitúe unha<br />
historia apaixonante á que non<br />
<strong>de</strong>ixaremos <strong>de</strong> volver en novos artigos<br />
para contribuírmos a celebrar<br />
como se merece, na medida das<br />
nosas humil<strong>de</strong>s forzas, o<br />
primeiro centenario <strong>de</strong>sta<br />
tan estimada como entrañable<br />
publicación.<br />
EMILIO XOSÉ ÍNSUA<br />
Doña Angeles Penaba Rozadilla, recogió la Medalla <strong>de</strong> Honor “Cida<strong>de</strong> <strong>de</strong> Viveiro”,<br />
como editora <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>, en presencia <strong>de</strong> su hijo, Javier Canosa Penaba<br />
(actual editor) y <strong>de</strong>l enton<strong>de</strong>s director Angel Martínez Fernan<strong>de</strong>z <strong>de</strong> la Vega. La<br />
Corporación Municipal acordó en 1997, por unanimidad, conce<strong>de</strong>r al semanario esta<br />
distinción. El entonces alcal<strong>de</strong>, César Aja Mariño, hizo entrega <strong>de</strong> la medalla.<br />
CENTENARIO DE HERALDO DE VIVERO<br />
Gerino Núñez e Trapero Pardo. Gerino foi o gran mantedor durante décadas do<br />
<strong>Heraldo</strong> na súa segunda época, e Trapero director durante moitos anos.<br />
Xentes do <strong>Heraldo</strong><br />
Den<strong>de</strong> fai cen anos, que con interrupcións<br />
e atrancos o <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>Vivero</strong> chega as casas, aló on<strong>de</strong> viva<br />
algún <strong>de</strong> Viveiro, levando información,<br />
ensaios, poemas, anécdotas e<br />
lembranzas, contando a fin a –historia<br />
miúda dun pobo galego– que dicía<br />
Canosa.<br />
Falando con Luís Pousa, o coruñés<br />
sub-director do El Correo Gallego e co<br />
meu amigo Antonio Grandío, cos que<br />
a vagadas tomo uns viños os domingos,<br />
tiñan curiosida<strong>de</strong> en coñecer<br />
como vai a estrutura. Conteilles que<br />
o semanario, <strong>de</strong>cano dos <strong>de</strong> <strong>Galicia</strong>,<br />
segue a publicarse nunha imprenta<br />
familiar, pola que imos pasando:<br />
colaboradores, anunciantes, subscritores<br />
e amigos, que non temos normas<br />
e que unha vez ó ano, xuntámonos<br />
nunha cea singular, espontánea<br />
e amena, nunha especie <strong>de</strong> asemblea<br />
no que cada quen esbardalla sobre<br />
todo o divino e humano da vila, naturalmente<br />
sempre no seu pensar.<br />
Dos trinta e cinco semanarios<br />
editados en Viveiro que recolleu<br />
Gerino Núñez no seu traballo <strong>de</strong> fin<br />
da carreira <strong>de</strong> xornalismo, “Los<br />
Periódicos <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>”, Lugo 1980, o<br />
<strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> ocupa pola data <strong>de</strong><br />
publicación o sétimo lugar, máis é o<br />
único que se segue a editar con periodicida<strong>de</strong>,<br />
resistindo embates e competencias,<br />
manténdose nunha difícil<br />
liña, entre tirios e troianos.<br />
O <strong>Heraldo</strong> é a “canteira” <strong>de</strong> escribidores<br />
dos <strong>de</strong> Viveiro, a xente achégase<br />
cas súas cuartillas, hoxe polo internet,<br />
e espera a que apareza a colaboración,<br />
nunca tan pronto como<br />
pensa, mais non tarda moito, a<br />
correa segue a funcionar no longo<br />
censo dos escribidores <strong>de</strong> Viveiro que<br />
Leal Insua chama: pobo <strong>de</strong> escritores.<br />
Moitos sentímonos orgullosos <strong>de</strong><br />
ser fillos do <strong>Heraldo</strong>, aqueles que con<br />
mellor ou peor fortuna encetamos a<br />
xuntalas letras neste venerable<br />
medio no que nos comunicamos os<br />
<strong>de</strong> Viveiro.<br />
Gardo con especial tenrura o libro<br />
<strong>de</strong> Xosé López publicado cando era<br />
Decano <strong>de</strong> Xornalismo na faculta<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> Santiago, “Detrás da prensa popular”.<br />
Edicións LEA 1995, do que vou<br />
a transcribir algunhas verbas que se<br />
refieren o <strong>Heraldo</strong>:<br />
“Gerino Núñez empezou a colaborar<br />
[no <strong>Heraldo</strong>] na década dos setenta e<br />
fixo mais intensa a súa colaboración<br />
na década dos oitenta e comezo dos<br />
noventa, ata o seu asasinato, o 16 <strong>de</strong><br />
xullo <strong>de</strong> 1991. A <strong>de</strong>saparición da<br />
‘alma mater’ do periódico nesta etapa<br />
obrigou o impresor, Luís Neira, a exercer<br />
un papel mais activo como redactor.<br />
Tres persoas apoian cos seus artigos<br />
esta nova etapa: Alfonso Santos<br />
Alfonso, Fernando Güemes e Fausto<br />
Galdo…”<br />
Quero agra<strong>de</strong>cer a acollida que<br />
sempre me fixo o <strong>Heraldo</strong>, e no seu<br />
día <strong>de</strong> xeito especial a miña serie<br />
“Pintores e Pintura <strong>de</strong> Viveiro”. O<br />
Castro, 1992, publicada primeiro<br />
parcialmente no semanario, e que me<br />
serviu <strong>de</strong> ensaio xeral, para coñecer a<br />
aceptación da xente e acadar datos<br />
que varias persoas fixéronme chegar,<br />
o tempo que me abriu a porta da<br />
casa, <strong>de</strong> moitas familias que tiñan<br />
cadros e informacións. De aquí<br />
naceu o meu libro <strong>de</strong>dicado a Viveiro.<br />
O “Premio <strong>de</strong> investigación en<br />
humanida<strong>de</strong>s” que convoca a <strong>de</strong>putación<br />
<strong>de</strong> Pontevedra, acadouno no<br />
2010 Francisco Fi<strong>de</strong>l Maseda Maseda<br />
un profesor orixinario da Terrachá e<br />
resi<strong>de</strong>nte en Lugo, polo seu estudio:<br />
“Luis Tobío: vida y obra <strong>de</strong> un humanista<br />
gallego y <strong>de</strong> un gallego universal”.<br />
tese <strong>de</strong> doutoramento que leu<br />
na Universida<strong>de</strong> Compostelá. Un<br />
<strong>de</strong>nso traballo <strong>de</strong> mais <strong>de</strong> 750 páxinas.<br />
Na bibliografía <strong>de</strong>sta tese o<br />
<strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> aparece citado 40<br />
veces.<br />
O impacto das publicacións valórase<br />
polo número <strong>de</strong> veces que son<br />
citados noutros medios.<br />
Parabéns o <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>Vivero</strong> polo centenario e…<br />
moitas grazas.<br />
FAUSTO GALDO
Página 14 HERALDO DE VIVERO 17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012<br />
CENTENARIO DE HERALDO DE VIVERO<br />
El <strong>Heraldo</strong> centenario Flashes para ecualizar un século<br />
El heraldo centenario parece el título<br />
<strong>de</strong> un cuento o <strong>de</strong> una novela <strong>de</strong><br />
caballería pero es que a<strong>de</strong>más<br />
comparte con ambos entusiasmo y<br />
espíritu. Solo así se entien<strong>de</strong> que en<br />
un pueblo lucense como Viveiro, en<br />
1912, alguien saque a<strong>de</strong>lante el<br />
proyecto <strong>de</strong> un periódico que empezó<br />
siendo local y regional para convertirse<br />
al poco en nacional e internacional<br />
pues los lectores se repartieron por<br />
España y llegaron a Francia, Cuba o<br />
Argentina en un viaje que da cuenta<br />
<strong>de</strong> estas primeras oleadas <strong>de</strong> globalización<br />
que partiendo <strong>de</strong> la nada,<br />
como quien dice, alcanzaban distancias<br />
impensables. Pue<strong>de</strong> que en una<br />
tertulia <strong>de</strong> casino o <strong>de</strong> barbería, un<br />
grupo <strong>de</strong> amigos fantaseara con un<br />
empeño visionario que llevaron a<br />
término. Tal cual empezaron los<br />
navegantes <strong>de</strong> tierra a<strong>de</strong>ntro hasta<br />
llegar a América cruzando mares en<br />
los que daba miedo aventurarse.<br />
El <strong>Heraldo</strong> se constituyó así en el<br />
cordón umbilical que une a los <strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>ntro con os <strong>de</strong> fora, que los mantiene<br />
en contacto, que da noticias a<br />
unos <strong>de</strong> otros, que permite estar en el<br />
pueblo aun <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> irse, como<br />
suce<strong>de</strong> a veces en un exilio que dura<br />
hasta la muerte. Bodas y nacimientos,<br />
esquelas y viajes, vacaciones,<br />
nombramientos y jubilaciones, Semana<br />
Santa, carnavales, fiestas <strong>de</strong><br />
guardar y patronales, Naseiro, novenas,<br />
misas y rosarios, obras públicas,<br />
opiniones para todos los gustos,<br />
lo humano y lo divino. De la crónica<br />
al poema, <strong>de</strong>l reportaje al suceso.<br />
Y fotos. Fotos en blanco y negro<br />
intercaladas en la tipografía que<br />
amarillearon con el paso <strong>de</strong> los años<br />
y fijaron a la memoria como recuerdos<br />
in<strong>de</strong>lebles las trazas <strong>de</strong> un<br />
pueblo que ya no existe y que emerge<br />
<strong>de</strong> las imágenes <strong>de</strong> otra época en<br />
toda su grandiosidad irrecuperable,<br />
las calles sin asfaltar, los árboles en<br />
la plaza, los rótulos <strong>de</strong> los negocios<br />
tan parcos y austeros, los escaparates<br />
enmarcados por un listón <strong>de</strong><br />
ma<strong>de</strong>ra mostrando su humil<strong>de</strong> mercancía,<br />
las vestimentas oscuras <strong>de</strong><br />
hombres y mujeres, los pantalones y<br />
faldas tan, tan cortos <strong>de</strong> niños y<br />
niñas, la viveza <strong>de</strong> una mirada que<br />
nos persigue <strong>de</strong>s<strong>de</strong> una infancia<br />
apenas recuperada que es también la<br />
nuestra porque <strong>de</strong> ella venimos… en<br />
fin, la vida, la vida misma, la intrahistoria,<br />
con sus alegrías y con<br />
sus duelos, entrevista <strong>de</strong>s<strong>de</strong> los<br />
balcones a los que tanto se asomaba<br />
la gente. Y las calles: un punto y a<br />
parte. Un capítulo siempre por escribir,<br />
tan transitadas, como ahora en<br />
agosto. Y pasado el tiempo con su<br />
lenta o rápida ca<strong>de</strong>ncia según nos<br />
vaya en la feria: las fotos digitales en<br />
color <strong>de</strong> los <strong>de</strong>sfiles <strong>de</strong> las danzas o<br />
<strong>de</strong> las procesiones, <strong>de</strong>l Encuentro o<br />
<strong>de</strong> una actuación <strong>de</strong> la banda municipal<br />
y en las que <strong>de</strong> vez en cuando<br />
aparecemos como espontáneos pillados<br />
al azar. Hasta que seamos la<br />
noticia <strong>de</strong>l día. No digo más.<br />
Don Ramón Canosa, retomó la publicación<br />
<strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong> en 1963.<br />
Pero no anticipemos acontecimientos<br />
y sigamos con la celebración, con<br />
la efeméri<strong>de</strong>s. En todos estos años,<br />
cien, <strong>de</strong>cirlo cuesta, escribirlo<br />
también, un siglo, hora a hora, día a<br />
día, mes a mes, Guerra Civil por<br />
medio, hay que mencionar necesariamente<br />
la larga lista <strong>de</strong> colaboradores<br />
–entre los que se hallan hombres y<br />
mujeres ilustres– que se sucedieron<br />
reseñando la actualidad <strong>de</strong>s<strong>de</strong> las<br />
ópticas más diversas que en las páginas<br />
<strong>de</strong>l periódico han cabido opiniones<br />
para todos los gustos en una<br />
clara muestra <strong>de</strong> libertad <strong>de</strong> expresión.<br />
Y el homenaje ineludible a los<br />
Canosa que apoyaron económicamente<br />
la cabecera naciente <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong><br />
y la acompañaron en su larga<br />
andadura y, por supuesto, al alma<br />
Mater, al viejo Neira, que <strong>de</strong>scansa en<br />
paz y que <strong>de</strong>dicó su vida a hacerlo<br />
físicamente viable.<br />
Imaginar una sociedad como la <strong>de</strong><br />
1912 y un pueblo <strong>de</strong> la época y compaginarlos<br />
con el <strong>Heraldo</strong> es un buen<br />
ejercicio <strong>de</strong> anticipación, compatible<br />
seguramente con el hecho <strong>de</strong> que<br />
Viveiro ha sido un pueblo costero y<br />
abierto, proclive a innovar<br />
y mo<strong>de</strong>rno, tan mo<strong>de</strong>rno<br />
que tiene un periódico<br />
histórico.<br />
MILAGROS FRÍAS<br />
Flashes coma mendos para un<br />
novo século <strong>de</strong> mans furadas, baleiras,<br />
mendos <strong>de</strong> sorrisos, mendos <strong>de</strong><br />
cor acariñando nada máis que unha<br />
ilusión, un soño que canea á realida<strong>de</strong>,<br />
trusgos <strong>de</strong> auga, humida<strong>de</strong> na<br />
alma, ollos líquidos no arco da vella,<br />
xa temos algo máis para non involucionarmos.<br />
Ecualizando o tempo<br />
coma o mar para romper do río a<br />
soida<strong>de</strong> e facela máis gran<strong>de</strong>, o río<br />
sempre vai. Frío nos pés <strong>de</strong> lume,<br />
alarma inaudible, angustioso sinal,<br />
calados berros <strong>de</strong> amiza<strong>de</strong> que levan<br />
á liberda<strong>de</strong>, fundido a negro na espesura<br />
do gris monocor<strong>de</strong> da normalida<strong>de</strong><br />
cansina, monótona, sen chispa,<br />
xor<strong>de</strong>n coma lóstregos da canseira,<br />
no fogar testemuña da aprendizaxe<br />
<strong>de</strong> actitu<strong>de</strong>s, fogar on<strong>de</strong> po<strong>de</strong>r volver<br />
sempre. “todo o que vos <strong>de</strong>i era verda<strong>de</strong>iro,<br />
era meu”. Canto máis calor<br />
máis frío, canto máis frío máis calor,<br />
estaba tan canso que o reloxo non<br />
daba pasado das dúas da noite,<br />
relembrando a luz dourada das tar<strong>de</strong>s<br />
<strong>de</strong> ouro nas rúas <strong>de</strong> lonxe, volve<br />
a gaiola da música das andoriñas<br />
ralentizando o discurso para facelo<br />
máis doado. Sen nome o alcatrán<br />
mouro da estrada recolle o vermello<br />
do paporrubo, mesturandoó cos<br />
azuis do asubío e xa é noite sen luz,<br />
só a lúa chea garda o camiño. No ar<br />
pegañento do sono que non dá vido,<br />
as verbas amables dos <strong>de</strong>vanceiros<br />
“durme e repousa e non teñas medo<br />
a ninguna cousa” , canseira dun<br />
século con novos alentos, na ponte<br />
vella e rota sen moedas para o<br />
barqueiro. O fráxil tacto da fermosura<br />
esvaíndose no ar cun berro <strong>de</strong><br />
aferramento á vida do monte, fondos<br />
recendos da pureza das cores, coma<br />
se nada estivera feito. Dici-lo que fas,<br />
facer válidas as palabras mortas,<br />
face-lo que dis, darlle vali<strong>de</strong>z ás palabras<br />
todas, amósame quen es e <strong>de</strong>spois<br />
dime acacias, estou cuestionando<br />
as palabras da liberda<strong>de</strong> engaiolado<br />
nun fondo recendo amable que<br />
envolve sen xeito os meus ollos líquidos,<br />
botá<strong>de</strong>me una man con todo, eu<br />
que non as teño para nada. Empecei<br />
a pensalo <strong>de</strong>n<strong>de</strong> antonte, xogando ao<br />
pé da fervenza seca un carrizo mínimo<br />
ao contraluz <strong>de</strong> lume avermellado<br />
conta os anos <strong>de</strong> cen en cen e eslieos<br />
na lagoa que espellea a cor do pobo,<br />
azuis <strong>de</strong> leite na pucharca podre da<br />
memoria, porque todo era escuro na<br />
terra baleira e o río que vai baixo da<br />
ponte vella non se para escoita-las<br />
ignominias nin as andrómenas.<br />
Mendos dun século para os furados<br />
das mans baleiras, banzos <strong>de</strong> pedra<br />
labrados na esqueira do tempo<br />
buscando a saída á luz langui<strong>de</strong>cente<br />
da mañá <strong>de</strong> xeada da Can<strong>de</strong>laria<br />
on<strong>de</strong> se esvaen os reis do monte ao<br />
contraluz riba do areón moreno pola<br />
gris inmensida<strong>de</strong> pene<strong>de</strong>nta, cegos<br />
CLÍNICA DENTAL 2000<br />
FINANCIACIÓN A SU MEDIDA<br />
Consulta previa cita. Tlf. 982 563 427<br />
Lo<strong>de</strong>iro, 2 Entrlo. A - VIVEIRO<br />
<strong>de</strong> ti, ollos <strong>de</strong> nor<strong>de</strong>ste. Porque todo<br />
era escuro e segue sendo escuro<br />
nesta terra baleira, sen dignida<strong>de</strong>,<br />
hai un río <strong>de</strong> luz que vai baixo das<br />
pontes vellas e non se para escoitar<br />
ignominias nin andrómenas.<br />
Estareite esperando para darche o<br />
que queiras, volve cando teñas frío<br />
para ve-las películas cos rollos<br />
cambiados e un queixo roubado da<br />
fiestra do reloxeiro. Ás veces po<strong>de</strong>r<br />
anda-la luz dourada do atar<strong>de</strong>cer,<br />
espurri-los soños húmidos da casa<br />
<strong>de</strong> auga. O meu veciño di: “como o<br />
meu cheira tan mal, en vez <strong>de</strong> facelo<br />
na miña porta faigoó na do veciño”.<br />
Aconteceres, choveu e ven o río con<br />
forza, sempre vai baixo dos últimos<br />
asubíos que enchen a tar<strong>de</strong> <strong>de</strong> ouro<br />
no recendo da acacia. E xa é noite na<br />
cor do recendo, xa é noite e hai unha<br />
mancha vermella no ceo da noite<br />
escura. Xa están medrando eucaliptos<br />
novos na canle da turbina, aínda<br />
ninguén ergueu nin torou aos xigante<br />
caídos, soños enferruxados,<br />
colleume a néboa húmida e a choiva<br />
mansa, da man ata mollarme intimamente.<br />
Aínda que poña as liñas moi<br />
xuntas, sei que es quen <strong>de</strong> ler polo<br />
medio. Dis que non?. E cando te<br />
<strong>de</strong>catas, estás soñando, creando<br />
i<strong>de</strong>as novas, voando riba dos<br />
renglóns. Xa faigo só medios camiños.<br />
Quero encher con soños o labirinto<br />
baleiro do tempo e mira-las aves<br />
pasar, miña amiga, tamén din que se<br />
pon o sol por <strong>de</strong>trás do enreixado <strong>de</strong><br />
ferro que ailla as praias do paradiso,<br />
miña amiga. E hai fractais azuis na<br />
íntima espiral dos cascarois, soños<br />
esparexidos polos cumios dos<br />
montes, miña amada. Eran as dúas<br />
da tar<strong>de</strong> e dixo: “mellor voume cotigo<br />
porque se me quedo non me vou ata<br />
as <strong>de</strong>z e daquela xa non hai con quen<br />
falar”. Viñeches cando a luz máxica<br />
da Can<strong>de</strong>laria abría os ceos do<br />
nor<strong>de</strong>ste engaiolarnos con segredos<br />
máxicos e soños ledos ecualizando o<br />
tempo coma o mar para romper do<br />
río a soida<strong>de</strong>. Sempre cando paso ás<br />
nove saúdo a David cun toque moi<br />
enxel <strong>de</strong> bucina, el ergue a man<br />
pequena e regor<strong>de</strong>cha e sorrí. Preguntáchesme<br />
“on<strong>de</strong> vas <strong>de</strong> noite?”.<br />
Díxenche:”busca-los segredos <strong>de</strong> cor<br />
na auga fría <strong>de</strong> ouro dun trasgo e<br />
unha fada”. “Vou canda ti”. Remataches<br />
e logo fomos dous: eu e maila<br />
sombra no monte sen luz da enchente<br />
<strong>de</strong> xaneiro, man con río, man no<br />
asubío nun diálogo <strong>de</strong> silencios e<br />
saberes, recendo fondo <strong>de</strong> acacias na<br />
escurida<strong>de</strong>, recendos coma estouros<br />
serenos na noite <strong>de</strong> febreiro.<br />
JAIMEOROZA<br />
02 febreiro 2012<br />
Día da Can<strong>de</strong>laria<br />
Dr. Martín Caserío (Implantólogo) Colg. 1112<br />
Dr. Juan Muinelo (Odontología general) Colg. 1115<br />
Dra. Eva Robustillo (Ortodoncista) Colg. 8805
17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012 HERALDO DE VIVERO Página 15<br />
Graciñas…<br />
Si, graciñas ao <strong>Heraldo</strong> pola<br />
súa acollida. Sempre que lle<br />
mando un artigo a Juan Carlos,<br />
dígolle o mesmo: “graciñas<br />
pola acollida nas vosas<br />
páxinas”.<br />
Non abundan precisamente<br />
neste mundo dos medios, entida<strong>de</strong>s<br />
que teñan esta disponibilida<strong>de</strong><br />
“a fondo perdido”<br />
para os temas –digámolo<br />
claramente– <strong>de</strong> Igrexa. Existen<br />
aínda moitos prexuizos<br />
que impi<strong>de</strong>n unha presenza<br />
normal nos medios <strong>de</strong> comunicación.<br />
Con frecuencia cando<br />
sae un tema que ten que<br />
ver coa fe, a relixión ou a<br />
Igrexa é con motivo dalgún<br />
fallo, conflito ou escándalo,<br />
que sempre “ven<strong>de</strong>”.<br />
No <strong>Heraldo</strong> non pasa isto:<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> o día que me nomearon<br />
párroco <strong>de</strong> Santiago-San<br />
Francisco, xa fai anos, aproveitei<br />
estas páxinas para<br />
tocar temas que teñen que<br />
ver coa Igrexa e co que ela<br />
representa. E logo, xa lonxe<br />
<strong>de</strong> Viveiro, seguín escribindo,<br />
aínda que con menos frecuencia.<br />
Xa sei que un periódico <strong>de</strong><br />
información local non é unha<br />
“folla parroquial”. Pero se nun<br />
periódico local che abre as<br />
portas para que entres ou<br />
polo menos te asomes aos lectores,<br />
é unha gran oportunida<strong>de</strong><br />
para levar á rúa, ás<br />
tertulias, aos fogares, a cada<br />
subscritor ou lector temas e<br />
propostas co obxectivo <strong>de</strong><br />
dicir o que moitos necesitan<br />
escoitar, non co afán <strong>de</strong> adoutrinar,<br />
non é o medio nin o<br />
estilo, senón para respon<strong>de</strong>r<br />
a tantos interrogantes e inquedanzas<br />
da xente, as veces<br />
insinuando, outras respon<strong>de</strong>ndo<br />
e sempre propoñendo.<br />
E graciñas a vós os lectores.<br />
So<strong>de</strong>s o estímulo, a razón <strong>de</strong><br />
escribir –cantas veces se di<br />
que hai que escribir para ser<br />
lido…–, a vida do <strong>Heraldo</strong>.<br />
Porque estivestes aí, onte e<br />
hoxe, o <strong>Heraldo</strong> cumpriu cen<br />
anos <strong>de</strong> vida. Porque segui<strong>de</strong>s<br />
estando aí, hoxe e mañá,<br />
aínda que sexa discretamente,<br />
o <strong>Heraldo</strong> seguirá sendo<br />
fiel á súa cita semanal.<br />
Que nunca falte quen diga:<br />
“a ver que trae o <strong>Heraldo</strong>”. A<br />
todos e a todas: “ad multos<br />
annos”!<br />
ANTONIO<br />
RODRÍGUEZ<br />
BASANTA<br />
Siendo un mozalbete me enrolé en<br />
el <strong>Heraldo</strong>, ese barco <strong>de</strong> papel don<strong>de</strong><br />
mis sueños, siempre orientados al<br />
servicio <strong>de</strong> nuestro querido Viveiro,<br />
navegaron por el proceloso mar <strong>de</strong> la<br />
lucha, <strong>de</strong> la soledad, <strong>de</strong> la incomprensión,<br />
<strong>de</strong> la envidia, <strong>de</strong> la <strong>de</strong>spiadada<br />
crítica... hasta <strong>de</strong> la mofa, sin<br />
otros remos que mi fe y constancia.<br />
No me importaron las amenazas, los<br />
comentarios hirientes, las sonrisas<br />
mordaces, ni siquiera la mirada<br />
displicente <strong>de</strong> los soberbios, que<br />
<strong>de</strong>scalifican sin argumentos, ni los<br />
<strong>de</strong>saires <strong>de</strong> los altivos cuya compañía<br />
rechazo por razones obvias. Tampoco<br />
perdí la fe cuando trataron <strong>de</strong> tocarme<br />
la fibra sensible o dañaron mi<br />
patrimonio. Todo ello me permitió<br />
conocer a una enorme “fauna” <strong>de</strong><br />
personajes, que no <strong>de</strong>jan muy bien<br />
parada a la especie humana. He<br />
comprendido a Don Quijote y el<br />
drama <strong>de</strong> ser humano, he elegido el<br />
camino <strong>de</strong> Machado, he disfrutado <strong>de</strong><br />
la ternura <strong>de</strong> Juan Ramón, he<br />
compuesto poemas sintiendo lo<br />
mismo, o al menos parecido, que<br />
Rosalía, Curros o Pondal y he gozado<br />
<strong>de</strong> las enseñanzas <strong>de</strong> otros poetas<br />
tan dispares como Don Antonio<br />
Prados, Teolindo Teijeiro o Ángel<br />
Mén<strong>de</strong>z, al que bauticé como Ánxel<br />
da Porta da Vila, entre otros... He<br />
vivido con muchos <strong>de</strong> los que ya no<br />
están, y a los que añoro, y vivo gozando<br />
<strong>de</strong> los que nos elegimos mutuamente<br />
como amigos. Me preocupa el<br />
paro, los servicios sociales, <strong>de</strong>testo el<br />
capitalismo salvaje y las dictaduras<br />
<strong>de</strong>l tipo que sean. Reniego <strong>de</strong> fanatismos<br />
religiosos o políticos y no tengo<br />
ban<strong>de</strong>ra ni milito en ningún partido.<br />
Defiendo lo público <strong>de</strong> tanto chorizo y<br />
trato <strong>de</strong> <strong>de</strong>smontar los falaces argumentos<br />
<strong>de</strong> los que tratan <strong>de</strong> robarnos<br />
el patrimonio <strong>de</strong>l tipo que sea. Busco<br />
el progreso que progresa y reniego <strong>de</strong><br />
los privilegios <strong>de</strong> los conservadores.<br />
Sólo conozco la sangre roja. Creo en<br />
la <strong>de</strong>mocracia y <strong>de</strong>fiendo a tipos<br />
como Garzón. Desprecio la corrupción<br />
y castigaría con firmeza a los<br />
corruptos. Sé que hay mafia en<br />
España y lo creo a pies juntillas. Me<br />
siento azote <strong>de</strong> urbanicidas sean<br />
éstos constructores o alcal<strong>de</strong>s. Hasta<br />
aquí unas pinceladas <strong>de</strong> mis pensamientos.<br />
En este mar <strong>de</strong> sueños y barquitos<br />
<strong>de</strong> papel trato <strong>de</strong> ser el grumete que,<br />
manteniéndose aferrada al suelo,<br />
navega, como diría mi buen amigo<br />
Manolo Lombao, hacia un ocaso al<br />
servicio <strong>de</strong> tres cosas: mi mujer, los<br />
niños, a los que <strong>de</strong>diqué mi vida, y mi<br />
Viveiro al que <strong>de</strong>bo la gratitud <strong>de</strong><br />
haberme acunado y con él ver florecer<br />
la vida en sus gentes y su paisaje.<br />
Y cada día me sigo enamorando.<br />
Y en este teatro cal<strong>de</strong>roniano <strong>de</strong>l<br />
mundo he encontrado: títeres disfrazados<br />
<strong>de</strong> jueces; jueces <strong>de</strong> políticos;<br />
políticos <strong>de</strong> tiralevitas; funcionarios<br />
tiralevitas a mogollón; ladrones<br />
pobres y ladrones con pedigrí; santas<br />
putas y rameras <strong>de</strong> casino; músicos<br />
convertidos en maltratadotes; maestros<br />
<strong>de</strong> catedráticos; catedráticos <strong>de</strong><br />
burros; burros <strong>de</strong> intelectuales; intelectuales<br />
<strong>de</strong> soberbios; ricos pobres y<br />
CENTENARIO DE HERALDO DE VIVERO<br />
En mi barco <strong>de</strong> papel<br />
pobres ricos. De presuntuosos y<br />
fantasmas... sobre tropecientos<br />
mogollones. Por no hablar <strong>de</strong> escritores<br />
y otros sucedáneos en las diversas<br />
artes. Mucha fauna ávida <strong>de</strong><br />
protagonismo, dinero, aplausos y<br />
reconocimiento. Y también mucha<br />
miseria.<br />
Y todo esto lo he visto durante esos<br />
casi cincuenta años <strong>de</strong> navegación en<br />
este barquito chiquitito que es el<br />
<strong>Heraldo</strong>. Un periódico en el que<br />
vamos trasladando nuestras inquietu<strong>de</strong>s<br />
a nuestros amigos y vecinos<br />
para compartir con ellos nuestro<br />
amor común: Viveiro.<br />
Cada vez que llega el Semanario,<br />
abrazamos con nuestro espíritu a un<br />
lector que se refugia en lo más recóndito<br />
<strong>de</strong> la Tierra –había un colaborador<br />
en Melbourne– esperando la<br />
llegada <strong>de</strong> esa brisa <strong>de</strong>l Landro, fruto<br />
<strong>de</strong>l viejo romanticismo <strong>de</strong> nuestros<br />
antecesores y cuya llama tratamos <strong>de</strong><br />
mantener los que ahora escribimos.<br />
Somos conscientes <strong>de</strong> que hay quien<br />
sólo lee las notas locales. Otros, en<br />
cambio, leemos las esquelas… y<br />
hasta los horarios <strong>de</strong> autobús, por<br />
aquello <strong>de</strong> a ver si po<strong>de</strong>mos llegar a<br />
tiempo para la Semana Santa; o,<br />
simplemente, llegamos para darle un<br />
beso con la mirada a la Ría.<br />
Recibimos el <strong>Heraldo</strong> y parece que el<br />
alma sonríe con un abrazo fraterno y<br />
lo tomamos como un vaso <strong>de</strong> agua<br />
fresca <strong>de</strong> nuestras fuentes y saciamos<br />
nuestra morriña a la vez que nos<br />
transporta, por ensoñación nostálgica,<br />
a las fiestas o a los lugares don<strong>de</strong><br />
fuimos y somos felices. Y si gozamos<br />
<strong>de</strong> la fortuna <strong>de</strong> disfrutar <strong>de</strong> nuestro<br />
Viveiro, estamos ansiosos por ver las<br />
mejoras que se avecinan –“Variante<br />
xa”– o las críticas <strong>de</strong> la vida local que<br />
van repartiendo suerte por parroquias.<br />
Sobre todo a los alcal<strong>de</strong>s.<br />
En tanto tiempo he recibido clases<br />
gratuitas <strong>de</strong> hombría y <strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong><br />
muchas personas relacionadas con el<br />
<strong>Heraldo</strong> como don Luís Neira, que<br />
<strong>de</strong>positó su confianza en mí siendo<br />
mi primer y principal valedor, sacándome<br />
<strong>de</strong> los apuros, en que me<br />
metía, sin ser consciente <strong>de</strong> la censura,<br />
ni <strong>de</strong> que Fraga nos cerraría el<br />
periódico. Sí, ese que dicen que fue el<br />
mejor político gallego <strong>de</strong> no sé cuanto<br />
tiempo. Neira me hacía confi<strong>de</strong>ncias<br />
y realizaba unos juicios que para<br />
mí siempre fueron acertados. Las<br />
confi<strong>de</strong>ncias llegaron hasta el final.<br />
La figura <strong>de</strong> don Ramón, cuya filantropía,<br />
continuada en su hijo don<br />
Javier, nos permite estar aquí hoy,<br />
resulta para mí un símbolo <strong>de</strong> la<br />
libertad (me refiero a que jamás me<br />
mutilaron o censuraron ningún artículo)<br />
y <strong>de</strong> ese amor al propio terruño,<br />
como <strong>de</strong>jó <strong>de</strong>mostrado en muchos<br />
aspectos. Valga sólo el botón <strong>de</strong>l<br />
sufragio <strong>de</strong>l arreglo <strong>de</strong> la capilla <strong>de</strong><br />
San Roque. Afloran a mi recuerdo la<br />
gratitud <strong>de</strong> su esposa doña Ángeles<br />
Penaba con motivo <strong>de</strong> una pequeña<br />
semblanza que realicé en su día<br />
sobre don Ramón. Figura que con<br />
frecuencia realzan mis amigos don<br />
Francisco Guerreiro y don Carlos<br />
Vázquez, entre otros.<br />
Amén <strong>de</strong> los tres citados próceres,<br />
el <strong>Heraldo</strong> ha estado siempre ro<strong>de</strong>ado<br />
<strong>de</strong> un equipo bastante amplio <strong>de</strong><br />
colaboradores entre los que quiero<br />
recordar en primer lugar a don<br />
Gerino Nuñez, vilmente asesinado,<br />
amigo muy llorado y añorado y que<br />
con sus ácidas críticas ponía la sal y<br />
la pimienta en un periódico en el que<br />
siempre abundaron los eruditos. Las<br />
polémicas, los puntillazos, las <strong>de</strong>nuncias<br />
son, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> mi humil<strong>de</strong><br />
punto <strong>de</strong> vista, el reflejo <strong>de</strong> aquel<br />
slogan que antaño servía <strong>de</strong> subtitulo:<br />
“Defensor <strong>de</strong> los intereses <strong>de</strong>l<br />
Distrito” y lo que mueve a revitalizarlo.<br />
Si el <strong>Heraldo</strong> subsiste , creo yo, es<br />
por la salsa.<br />
Recuerdo a otros colaboradores, y<br />
lo hago a vuela pluma, sin reflejar<br />
sus indudables méritos, pero en<br />
aras a la brevedad seré escueto: son<br />
los sacerdotes don Enrique Chao<br />
Espina y don Tomás Moar y Garazo;<br />
el médico don Fernando Güemes; los<br />
profesores, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong>l ya citado don<br />
Antonio Prados Le<strong>de</strong>sma, don Francisco<br />
Moisés Rivera Casás o el otro<br />
sanciprianés don Pastor Sánchez,<br />
don Antonio García Ferro (Yacaré). El<br />
mayor estudioso <strong>de</strong> Pastor Díaz,<br />
señor Leal Ínsua; el juez don Mo<strong>de</strong>sto<br />
Pérez Rodríguez; los poetas, mi amigo<br />
don César Michelena Rebellón, don<br />
José Moar y Garazo (padre <strong>de</strong> los<br />
Moar), doña Carmiña Prieto Rouco o<br />
doña Elena Illa<strong>de</strong>. No olvido al<br />
durante muchos años secretario don<br />
Celestino Mariño. Y, por aquello <strong>de</strong><br />
que los últimos sean los primeros,<br />
recordaré al mejor alcal<strong>de</strong> que hubiera<br />
podido gobernar Celeiro: don<br />
Domingo Pérez “El Pescador”.<br />
Evi<strong>de</strong>ntemente, es muy difícil recordar<br />
sin documentación alguna a<br />
todos, y por ello pido anticipadamente<br />
perdón, tratando <strong>de</strong> evitar que mi<br />
olvido pudiera herir la sensibilidad <strong>de</strong><br />
sus familias; tampoco voy a nombrar<br />
a los que todavía seguimos en la<br />
brecha por las razones expuestas. A<br />
todos ellos mi gratitud por su altruismo<br />
y por seguir remando hacia el<br />
puerto <strong>de</strong> otros cientos <strong>de</strong> años. Viveiro,<br />
sea en este formato o digital,<br />
siempre necesitará <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong> para<br />
corregir abusos, <strong>de</strong>nunciar atropellos,<br />
celebrar sus fiestas, honrar a<br />
sus ciudadanos, comunicar noticias…<br />
en <strong>de</strong>finitiva, para permitir soñar<br />
a aquellos que tanto lo quieren.<br />
Por mi parte agra<strong>de</strong>zco las muestras<br />
<strong>de</strong> apoyo que recibo y les prometo<br />
a mis lectores seguir en la brega<br />
mientras el cuerpo aguante. Eso sí,<br />
me haría muy feliz ver el fruto <strong>de</strong> la<br />
lucha y siempre estoy esperando que<br />
aparezca un chaval don<strong>de</strong> la semilla<br />
haya germinado. Dejad que vuestros<br />
hijos encuentren cauces <strong>de</strong> expresión<br />
y se curtan en la vida con el esfuerzo.<br />
No les prometo nada que no sea<br />
sudor y lágrimas (la sangre esperemos<br />
se haya erradicado) y esas cosas<br />
que generan ser colaborador, y que<br />
gustosamente hemos aceptado otros<br />
para contribuir al bien común. Lo<br />
fácil es rendirse.<br />
RICARDO TIMIRAOS
Página 16 HERALDO DE VIVERO 17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012<br />
CENTENARIO DE HERALDO DE VIVERO<br />
Luis Neira Rio empezó como aprendiz en la imprenta <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong> en 1923. Des<strong>de</strong> que se<br />
volvió a reeditar el semanario en 1963, en la imprenta Neira, fue redactor jefe y director<br />
hasta su fallecimiento en diciembre <strong>de</strong>l 2010.<br />
En 1912, el gran poeta <strong>de</strong> la generación<br />
<strong>de</strong>l noventa y ocho, Don Antonio<br />
Machado, publica su obra “Campos <strong>de</strong><br />
Catilla”. En ese mismo año, Juan Gris,<br />
hace su retrato <strong>de</strong> Pablo Picasso;<br />
ambos artistas son impulsores <strong>de</strong>l<br />
Cubismo, la primera vanguardia <strong>de</strong>l<br />
siglo XX, que <strong>de</strong>s<strong>de</strong> Paris es, en sus<br />
comienzos, monocromática, para ir<br />
evolucionando hacia los grises, ver<strong>de</strong>s<br />
y marrones, que supone la ruptura<br />
<strong>de</strong>finitiva con la pintura tradicional.<br />
Sin duda, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el punto <strong>de</strong> vista<br />
mediático, será el hundimiento <strong>de</strong>l<br />
coloso que conjugaba lujo y técnica, en<br />
su primer viaje, “Titanic”, lo que hará<br />
correr más regueros <strong>de</strong> tinta, entonces<br />
y ahora en su centenario. Por si fuera<br />
poco, ayuda la esperpéntica aventura<br />
<strong>de</strong>l “Costa Concordia” y su capitán, un<br />
italiano que mientras no se <strong>de</strong>muestre<br />
lo contrario, parece digno seguidor <strong>de</strong>l<br />
mo<strong>de</strong>lo <strong>de</strong> vida “berlusconiana” que ha<br />
sufrido la UE.<br />
Pero también, aquí en nuestra tierra<br />
que limita al norte con Inglaterra, mar<br />
<strong>de</strong> por medio, surge el <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>Vivero</strong>. Ese pedazo <strong>de</strong> literatura que<br />
cuenta lo que somos en cada momento,<br />
y que tras diversas singladuras<br />
para sortear el azaroso siglo XX, ha<br />
llegado honestamente, a las fechas<br />
semanales <strong>de</strong>l siglo XXI, con las dos<br />
virtu<strong>de</strong>s que pedían Platón en su<br />
República y Aristóteles, en su Política,<br />
para los que asumen <strong>de</strong>cir, representar,<br />
conducir o trasladar, algún discurso<br />
al pueblo, sea Nación, Estado, o<br />
Ciudad: <strong>de</strong>cencia y cultura.<br />
Cuando hace casi una década, tomé<br />
libre y voluntariamente la <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong><br />
abandonar el Gobierno Foral <strong>de</strong> Alava,<br />
la política activa, la vecindad vasca, y<br />
trasladarme <strong>de</strong>finitivamente a vivir a<br />
mi Mariña, trabajando como Director<br />
Gerente <strong>de</strong>l Hospital Da Costa, <strong>de</strong> las<br />
primeras cosas que hice en tal lugar<br />
fue, poner a disposición <strong>de</strong> los enfermos,<br />
trabajadores y visitantes <strong>de</strong>l<br />
Centro Sanitario, nuestro Decano <strong>de</strong><br />
los Semanarios. Aquello fue un éxito.<br />
Lo <strong>de</strong>voraban. Competía con toda<br />
dignidad con la prensa habitual regional<br />
y nacional.<br />
Y es que hay signos y síntomas<br />
genuinamente i<strong>de</strong>ntitarios. Por mucho<br />
que se hayan empeñado, seguimos<br />
siendo Mindonienses más que Lu-<br />
Algo muy nuestro<br />
censes o Lugueses. Por mucho que nos<br />
obliguen las circunstancias administrativas,<br />
A Vila es el punto <strong>de</strong> encuentro<br />
<strong>de</strong> la Comarca. Por mucho que<br />
otros hubieran crecido, ahorrado,<br />
trabajado y prosperado, el patrimonio<br />
histórico está entre esas calles con<br />
galerías <strong>de</strong> ma<strong>de</strong>ra y cristal, dón<strong>de</strong> la<br />
lluvia resuena <strong>de</strong> forma muy especial<br />
en la soledad <strong>de</strong> las noches <strong>de</strong> invierno.<br />
Y ahí, en ese espíritu <strong>de</strong> sombras, <strong>de</strong><br />
calles gremiales, <strong>de</strong> costumbres y fiestas<br />
que otros quieren imitar, nace el<br />
espíritu que mueve e inspira la pluma<br />
<strong>de</strong> los que han escrito y escriben en<br />
nuestro <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>.<br />
Seguro que mi añorado y querido<br />
Maestro, don Francisco Rivera Casás,<br />
al que prometí seguir en sus enseñanzas<br />
y su obra, le hubiera gustado<br />
expresar su cariño que era y es, el<br />
amor que se le tiene, a las cuestiones<br />
tan nuestras, las que hacen que<br />
mucha gente guar<strong>de</strong> el <strong>Heraldo</strong>, otras,<br />
dón<strong>de</strong> quiera que se encuentren, lo<br />
esperen como aguardaron un día la<br />
carta <strong>de</strong> la novia en la distancia, los<br />
que están al otro lado <strong>de</strong>l mundo,<br />
cuando lo abren y van repasando su<br />
contenido, les llega el aroma <strong>de</strong> nuestras<br />
playas <strong>de</strong> mica y caolín, las viejas<br />
canciones <strong>de</strong> las romerías, el sabor <strong>de</strong><br />
las tertulias diarias <strong>de</strong>lante <strong>de</strong> un vaso<br />
<strong>de</strong> vino, el sonido <strong>de</strong> las gaviotas o<br />
todas y cada una <strong>de</strong> las efeméri<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />
un pueblo gallego y mariñano que cabe<br />
en el papel <strong>de</strong> cada ejemplar que sale<br />
puntual cada semana como algo incondicionalmente<br />
nuestro.<br />
No puedo por menos que agra<strong>de</strong>cerle<br />
a mis mayores, a los que nos han<br />
precedido, que me hayan transmitido<br />
el orgullo y el honor <strong>de</strong> ser y estar<br />
formando parte <strong>de</strong> una obra en la que<br />
antes estuvieron ellos, los últimos a los<br />
que quiero mandarles mi respeto <strong>de</strong><br />
alumno, Yakaré y nuestro querido Luís<br />
Neira.<br />
Quiero <strong>de</strong>s<strong>de</strong> este centenario, recordar<br />
al más insigne <strong>de</strong> los libros. Dijo el<br />
caballero seco <strong>de</strong> carnes y enjuto <strong>de</strong><br />
rostro: “La pluma es la<br />
lengua <strong>de</strong>l alma”.<br />
PABLO MOSQUERA<br />
‘Bígaro’<br />
Un siglo <strong>de</strong> historia. <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>,<br />
el “disco duro” <strong>de</strong> la localidad<br />
Siempre informando, recogiendo<br />
crónicas y comunicando los hechos<br />
vitales no solo <strong>de</strong> Viveiro sino <strong>de</strong><br />
toda una comarca. El <strong>Heraldo</strong><br />
tendría que ser <strong>de</strong> obligado coleccionismo<br />
en cualquier espacio cultural<br />
a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> en la Biblioteca,<br />
Registro y Museo local (si lo hubiera)<br />
ya que en él y durante un siglo<br />
ha quedado reflejado mucho <strong>de</strong> lo<br />
sucedido en el pueblo y en A<br />
Mariña.<br />
<strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>. Nombre histórico<br />
<strong>de</strong>l semanario con el que figura<br />
registrado. Ya en su cabecera,<br />
<strong>Heraldo</strong> nos recuerda que este<br />
pueblo se llamó así durante más <strong>de</strong><br />
un milenio y que pasó a <strong>de</strong>nominarse<br />
Viveiro en 1984 con la ley <strong>de</strong><br />
normalización lingüística <strong>de</strong> Fernán<strong>de</strong>z<br />
Albor que galleguizaba<br />
todos los nombres <strong>de</strong> la geografía<br />
gallega por el procedimiento para la<br />
fijación o recuperación <strong>de</strong> la toponimia<br />
a través <strong>de</strong>l Decreto 132/1984,<br />
<strong>de</strong>l 6 <strong>de</strong> setiembre. Pero con un<br />
poco <strong>de</strong> curiosidad y con solo recurrir<br />
a algunos <strong>de</strong> los cartógrafos<br />
antiguos, a lo largo <strong>de</strong> la historia,<br />
veremos el nombre <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> en<br />
todos los mapas y cartas <strong>de</strong> navegación:<br />
1616, Iodocus Hondius. 1628,<br />
Ioannis Iansonii. 1635, Hernando<br />
Ojea. 1696, Giacomo Cantelli da<br />
Vignola. 1704, Jean Baptista Nolin.<br />
1704, Paolo Petrini. 1725, Reiner<br />
Ejosua Ottens. 1728, Johann Baptiste<br />
Homann. 1845, Domingo Fontán.<br />
Todos estos cartógrafos y geógrafos<br />
emplean el nombre <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong><br />
como es conocido en todo el mundo.<br />
CIEN AÑOS DE HERALDO<br />
Por medio <strong>de</strong> este semanario todo<br />
el que lo pretenda pue<strong>de</strong> expresar<br />
sus inquietu<strong>de</strong>s o aportar cualquier<br />
temática que <strong>de</strong>see difundir. Fue<br />
cancha <strong>de</strong> entrenamiento para<br />
reconocidas firmas <strong>de</strong>l periodismo<br />
que se iniciaron en el <strong>Heraldo</strong> y en<br />
él también <strong>de</strong>splegaron sus saberes<br />
hombres y mujeres –actualmente<br />
muy reconocidos– <strong>de</strong>l mundo <strong>de</strong> las<br />
letras. Es esperado y leído con<br />
avi<strong>de</strong>z por todos los mariñanos y en<br />
especial vivarienses que viven<br />
fuera, ya que consiste en una especie<br />
<strong>de</strong> cordón umbilical que los une<br />
con lo que suce<strong>de</strong> en el pueblo y<br />
comarca <strong>de</strong> la que proce<strong>de</strong>n.<br />
Medalla <strong>de</strong> Honor <strong>de</strong> la Ciudad<br />
(con<strong>de</strong>coración que figura impresa<br />
en su cabecera). <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong><br />
es <strong>de</strong>cano <strong>de</strong> los semanarios locales<br />
gallegos y a modo <strong>de</strong> “disco duro”<br />
va quedando en él grabada buena<br />
parte <strong>de</strong> la historia menuda y <strong>de</strong> la<br />
otra <strong>de</strong> un pueblo gallego, como<br />
hemos podido comprobar estas<br />
últimas semanas en las que en la<br />
contraportada aparecen interesantísimas<br />
y curiosas crónicas <strong>de</strong> todo<br />
un siglo que ya nadie las recordaría<br />
y estarían con<strong>de</strong>nadas a <strong>de</strong>sapare-<br />
Doña Angeles Penaba recogió el testigo<br />
<strong>de</strong> la edición <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong>, cuando<br />
falleció su marido don Ramón Canosa.<br />
cer <strong>de</strong> no ser por la existencia <strong>de</strong><br />
este medio escrito.<br />
En su origen (1912) se autoproclamaba<br />
“Periódico <strong>de</strong>fensor <strong>de</strong> los<br />
intereses <strong>de</strong>l distrito”. Durante la<br />
guerra civil se interrumpió su<br />
publicación con aquel titular que<br />
<strong>de</strong>cía: “La llamada <strong>de</strong> la patria<br />
impone <strong>de</strong>scanso a nuestras<br />
plumas. Los redactores vamos a la<br />
guerra. El <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong>be esperar en<br />
silencio a nuestro regreso”. Luego<br />
aparece en 1963 y cesa nuevamente<br />
en 1966 para volver a editarse en<br />
1968. Y ahí continúa hasta nuestros<br />
días gracias al esfuerzo y la<br />
constancia <strong>de</strong> muchas personas <strong>de</strong><br />
las cuales quiero <strong>de</strong>jar aquí reflejados<br />
los nombres <strong>de</strong> tres: Benigno<br />
López, Ramón Canosa y Luis Neira.<br />
CUMPLEAÑOS FELIZ<br />
El 17 <strong>de</strong> este febrero el <strong>Heraldo</strong><br />
está <strong>de</strong> cumpleaños, nada menos<br />
que 100. Des<strong>de</strong> la vivariense calle<br />
Almirante Chicarro sale cada viernes.<br />
Una plana manual fue la<br />
primera máquina que lo imprimía,<br />
<strong>de</strong>spués una minerva con marcador<br />
automático y <strong>de</strong> aquí a la linotipia<br />
para concluir con el actual<br />
sistema offset.<br />
Los vecinos <strong>de</strong> Viveiro a<strong>de</strong>más <strong>de</strong><br />
todos los suscriptores, publicitarios,<br />
colaboradores y amigos <strong>de</strong><br />
este semanario lo consi<strong>de</strong>ramos<br />
como una pequeña parte <strong>de</strong> papel<br />
que con otras muchas conforman<br />
nuestras vidas y por ello celebramos<br />
gozosos esta onomástica que<br />
preten<strong>de</strong>mos perdure en el tiempo...<br />
...Polo que, xa sabes <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>Vivero</strong>: De hoxe en cen anos e que<br />
cumpras moitos mais...,<br />
e ti, lector, que o vexas.<br />
JOSÉ LUIS MOAR<br />
RIVERA
17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012 HERALDO DE VIVERO Página 17<br />
Los mayores vivimos <strong>de</strong> los recuerdos.<br />
Al recibir la invitación para<br />
escribir unas líneas en el número <strong>de</strong>l<br />
<strong>Heraldo</strong> para conmemorar los 100<br />
años <strong>de</strong> su historia, sin preten<strong>de</strong>rlo,<br />
lo primero que surgió en mi mente<br />
fue el recuerdo <strong>de</strong> la celebración <strong>de</strong><br />
las bodas <strong>de</strong> plata <strong>de</strong> un afamado<br />
profesor <strong>de</strong>l Seminario <strong>de</strong> Mondoñedo,<br />
el gran latinista don Francisco<br />
Fanego Losada, a la que acudieron<br />
muchos sacerdotes, que habían sido<br />
sus alumnos, y bastantes ex alumnos<br />
que habían abandonado los estudios<br />
sacerdotales. Pero algunos <strong>de</strong><br />
éstos no pudieron asistir personalmente,<br />
por impedírselo sus ocupaciones.<br />
Tal es el caso <strong>de</strong>l gran poeta<br />
Aquilino Iglesias Alvariño, que, sin<br />
embargo, quiso suplir la ausencia<br />
enviando una preciosa composición<br />
poética en honor <strong>de</strong>l insigne maestro.<br />
Éste me la entregó a mi para que la<br />
<strong>de</strong>clamara en una velada literariomusical,<br />
organizada en su honor, por<br />
el simple hecho <strong>de</strong> ser su alumno<br />
aquel año. De aquella poesía no<br />
recuerdo más que los dos primeros<br />
versos, que <strong>de</strong>cían así:<br />
“Es lícito atar los años con ca<strong>de</strong>nas,<br />
no <strong>de</strong> simple eslabón, sino <strong>de</strong> hierro<br />
bañado en lumbre”.<br />
En nuestro caso po<strong>de</strong>mos <strong>de</strong>cir que<br />
es lícito –no simplemente lícito, sino<br />
obligado– atar con ca<strong>de</strong>nas los cien<br />
años <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong>, resaltándolos,<br />
haciendo historia; pero no <strong>de</strong> simple<br />
eslabón, que pue<strong>de</strong> romperse, sino<br />
<strong>de</strong> hierro, que ofrece firmeza, y, sobre<br />
todo, <strong>de</strong> hierro bañado en lumbre: la<br />
lumbre, el fuego <strong>de</strong>l cariño <strong>de</strong> todos<br />
los vivarienses; la lumbre <strong>de</strong> pasión<br />
encendida <strong>de</strong> todo el pueblo <strong>de</strong><br />
Viveiro, que ve en el <strong>Heraldo</strong> reflejada<br />
su historia, la lumbre que sabe unir,<br />
a golpe <strong>de</strong> martillo, diversos hierros,<br />
que sabe fusionar los corazones <strong>de</strong><br />
todos en una tarea común, que<br />
busque exclusivamente el mayor bien<br />
y prosperidad <strong>de</strong> la ciudad y su<br />
comarca.<br />
Por falta <strong>de</strong> espacio, allá a finales<br />
<strong>de</strong> 1983, me vi obligado a <strong>de</strong>spren<strong>de</strong>rme,<br />
con gran dolor, <strong>de</strong> un consi<strong>de</strong>rable<br />
número <strong>de</strong> ejemplares <strong>de</strong>l<br />
<strong>Heraldo</strong>; pero me reservé unos cuantos<br />
que juzgué más importantes para<br />
la historia <strong>de</strong> Viveiro. Y en el mayor<br />
número <strong>de</strong> los guardados, figuran<br />
unos <strong>de</strong> 1964, que recogen artículos<br />
<strong>de</strong> don Jesús Noya González, segundo<br />
cronista oficial <strong>de</strong> la ciudad y gran<br />
investigador, que había publicado en<br />
El Eco <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>. El primero que localicé<br />
fue el que se halla en el <strong>Heraldo</strong><br />
<strong>de</strong>l 11 <strong>de</strong> enero <strong>de</strong>l referido año, que<br />
tiene como título “Restos <strong>de</strong> la<br />
Armada Invencible entran en el puer-<br />
CENTENARIO DE HERALDO DE VIVERO<br />
El <strong>Heraldo</strong> y la historia <strong>de</strong>l Viveiro primitivo<br />
to <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>”. Traduce <strong>de</strong>l inglés unos<br />
párrafos <strong>de</strong> la obra “The Armada” <strong>de</strong>l<br />
autor Garrett Mattingly. Allí se dice<br />
que en la noche <strong>de</strong>l 21 <strong>de</strong> julio <strong>de</strong><br />
1588 amainó algo la tormenta y se<br />
recibieron noticias <strong>de</strong> mensajeros<br />
enviados a lo largo <strong>de</strong> la costa que<br />
afirmaban que “Alonso Leyva, con<br />
diez barcos rápidos y algunas pequeñas<br />
unida<strong>de</strong>s entraron en <strong>Vivero</strong>”.<br />
También cita a este respecto un<br />
párrafo <strong>de</strong> Ramón Villar Ponte. El<br />
número <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong>l 1 <strong>de</strong> febrero<br />
transcribe un artículo <strong>de</strong>l mismo<br />
Noya que habla <strong>de</strong>l influjo <strong>de</strong> los griegos<br />
en <strong>Galicia</strong> y, consiguientemente,<br />
en Viveiro, citando al efecto a Vicetto<br />
y a Murguía. En el número <strong>de</strong>l 15 <strong>de</strong>l<br />
referido mes <strong>de</strong> febrero se ocupa <strong>de</strong><br />
las incursiones <strong>de</strong> las tropas <strong>de</strong>l<br />
cónsul Decio Junio Bruto por toda<br />
<strong>Galicia</strong>, que se encontraron con la<br />
resistencia <strong>de</strong> Cinania, que supone<br />
correspon<strong>de</strong>r al Vivario <strong>de</strong> la época<br />
<strong>de</strong> la dominación romana. En el<br />
número <strong>de</strong>l 13 <strong>de</strong> marzo se ocupa <strong>de</strong><br />
Teodosio, que supone nacido en<br />
Cauca, partiendo <strong>de</strong>l supuesto que<br />
Cauca se i<strong>de</strong>ntifica con Viveiro, sin<br />
<strong>de</strong>spreciar, no obstante, las opiniones<br />
contrarias, que estima “débiles”.<br />
En el número <strong>de</strong>l 11 <strong>de</strong> abril parece<br />
hacer suya la afirmación <strong>de</strong> algunos<br />
autores que no tienen inconveniente<br />
en <strong>de</strong>cir que el “<strong>Vivero</strong> romano se<br />
i<strong>de</strong>ntifica con Zoele”, cuyos lienzos<br />
eran sumamente apreciados en<br />
Roma. Pero en el número <strong>de</strong>l 18 <strong>de</strong>l<br />
mismo mes parece sumarse a los<br />
que, como Murguía, dicen que el<br />
nombre <strong>de</strong> Viveiro, en épocas posteriores<br />
<strong>de</strong> la dominación romana, era<br />
Flavia Lambris, capital, en aquellas<br />
centurias, <strong>de</strong> los boedios o hedios.<br />
La irrupción <strong>de</strong> los Bárbaros en<br />
<strong>Galicia</strong> traería consigo, dice, las<br />
mismas consecuencias que en otros<br />
lugares, y así fue como a nuestras<br />
playas arribaron los hérulos, que<br />
fueron vencidos por los gallegos y<br />
arrojados <strong>de</strong> las tierras que habían<br />
logrado conquistar. Del paso <strong>de</strong> los<br />
Suevos por nuestras tierras afirma<br />
que constituye una prueba palmaria<br />
el topónimo <strong>de</strong> la parroquia <strong>de</strong><br />
Suegos, que en épocas lejanas se<br />
<strong>de</strong>nominaba Suevos. La historia <strong>de</strong><br />
Noya, tal como la conocemos, no<br />
tiene una concatenación cronológica<br />
estricta. Y así pasa <strong>de</strong>l tiempo <strong>de</strong> los<br />
Bárbaros al siglo XIV, para narrarnos,<br />
en el número <strong>de</strong>l 19 <strong>de</strong> septiembre,<br />
envuelta en un romance amoroso,<br />
la lucha entre los dos hermanos<br />
Pedro y Enrique <strong>de</strong> Trastámara y<br />
como éste pretendía dirigirse <strong>de</strong><br />
Muras a Viveiro. Era a la sazón<br />
Justicia Mayor <strong>de</strong> Viveiro, por el rey<br />
CENTRO DE FISIOTERAPIA<br />
Inés Pérez Santaballa Col. 507<br />
Consulta previa cita<br />
Rúa Constanza <strong>de</strong> Castro, 38 baixo<br />
Tlf./Fax: 982 560 147 - VIVEIRO<br />
<strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> acogió numerosos<br />
escritos <strong>de</strong> don Jesús Noya, segundo<br />
Cronista Oficial <strong>de</strong> Viveiro.<br />
don Pedro, don Tello Ponce <strong>de</strong> León,<br />
que estaba dispuesto a impedirlo<br />
“encaminándose a la salida <strong>de</strong>l<br />
pueblo que daba a la calzada <strong>de</strong> Magazos”,<br />
en don<strong>de</strong> previamente se<br />
habían reunido sus huestes. Continúa<br />
esta historia en el número <strong>de</strong>l<br />
26 <strong>de</strong> septiembre en el que nos brinda<br />
una relación, algún tanto patética,<br />
<strong>de</strong> lo acaecido en Viveiro. El más<br />
anciano <strong>de</strong>l Concejo vivariense<br />
reunió a todos sus miembros en la<br />
iglesia <strong>de</strong>l Santiago y les dijo:<br />
“Sabéis, nobles, honrados y leales<br />
moradores <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>, como don<br />
Enrique, Con<strong>de</strong> <strong>de</strong> Tratámara,<br />
…movió carnal guerra para quitar a<br />
su hermano e señor natural el rey<br />
don Pedro, que Deus manteña, la<br />
corona que por juro <strong>de</strong> heredamiento<br />
le correspon<strong>de</strong> como único hijo legítimo<br />
<strong>de</strong>l rey Alfonso… ¿Consentiréis<br />
doblaros cobar<strong>de</strong>s bajo el usurpado<br />
cetro <strong>de</strong> un ambicioso bastardo?<br />
¡¡¡Nunca!!!, contestaron mil voces, a<br />
un tiempo. ¿Juráis fi<strong>de</strong>lidad perpetua<br />
a vuestro Rey legítimo don<br />
Pedro? ¡¡¡Sí, juramos!!!, respondieron<br />
en un solo grito. Unidos todos no<br />
habrá que temer: <strong>Vivero</strong> quedará por<br />
el Rey don Pedro”.<br />
Entre los números <strong>de</strong>l año 1964 se<br />
encuentra el <strong>de</strong>l 18 <strong>de</strong> julio… que,<br />
aunque no haya salido <strong>de</strong> la pluma<br />
<strong>de</strong> Noya González su contenido, sí su<br />
hallazgo y transmisión, junto con su<br />
forma literaria, ya que nos brindó<br />
con un castellano <strong>de</strong> nuestro días lo<br />
que en su original se hallaba en<br />
castellano <strong>de</strong>l siglo XVI. Ese escrito<br />
lleva como título: “Razón <strong>de</strong> la Villa<br />
<strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>, comunicada a un crónico<br />
<strong>de</strong>l Reino”. La data <strong>de</strong> este escrito es<br />
preciso fijarla en 1638 (o 1633, como<br />
lo hace Donapétry). Tratando <strong>de</strong>l<br />
convento <strong>de</strong> la Concepción franciscana,<br />
dice el autor <strong>de</strong>l escrito que “hace<br />
30 años que lo fundó doña María <strong>de</strong><br />
las Alas Pumariño”. Se pue<strong>de</strong> enten<strong>de</strong>r<br />
la fundación en el momento que<br />
se extendió el documento fundacional<br />
o en el instante en que llegaron<br />
las primeras monjas a Viveiro. De ahí<br />
resulta el año 1633 o 1638. Este<br />
escrito preten<strong>de</strong> hacer un breve<br />
compendio <strong>de</strong> los datos que el autor<br />
creía más importantes para la historia<br />
<strong>de</strong> Viveiro. Empieza diciendo que<br />
la villa <strong>de</strong> Viveiro fue fundado con<br />
antelación a la venida <strong>de</strong> Jesucristo y<br />
hace una sucinta enumeración <strong>de</strong> los<br />
conventos y parroquias <strong>de</strong> la villa. En<br />
el párrafo segundo habla <strong>de</strong> “un<br />
infante don Pelayo, que restauró la<br />
villa y la <strong>de</strong>jó en manos <strong>de</strong> los 4 ilustres<br />
varones Pérez <strong>de</strong> Cora, Alfeirán,<br />
Gallos y Vizosos”.<br />
Seguidamente habla <strong>de</strong> la composición<br />
<strong>de</strong>l Concejo, <strong>de</strong> la fundación <strong>de</strong><br />
San Francisco, <strong>de</strong> la <strong>de</strong> Santo<br />
Domingo, que atribuye al Comendador,<br />
haciendo una pequeña referencia<br />
a la familia <strong>de</strong> Utón, <strong>de</strong>l<br />
Convento <strong>de</strong> las Monjas y <strong>de</strong>l Colegio<br />
o Seminario fundado por doña María<br />
Sarmiento, al que presta bastante<br />
atención, para terminar hablando <strong>de</strong><br />
Alonso Pérez <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> y <strong>de</strong> la jurisdicción<br />
<strong>de</strong> Galdo, al frente <strong>de</strong> la cual,<br />
por aquellas fechas, se hallaban los<br />
Con<strong>de</strong>s <strong>de</strong> Fuensaldaña. Hacia el<br />
final, el escrito hace mención <strong>de</strong> la<br />
iglesia <strong>de</strong> San Pedro <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> y <strong>de</strong> su<br />
piedra famosa, limitándose a ofrecernos<br />
su leyenda con estas palabras<br />
“Pelayos me fecit”, (Pelayo me hizo)<br />
que, por cierto, no parecen estar <strong>de</strong><br />
acuerdo con lo que hoy leen los peritos<br />
en la materia. ¿Habla acaso <strong>de</strong><br />
otra piedra, hoy inexistente?<br />
He aquí un apretado y sucinto<br />
compendio <strong>de</strong>l contenido <strong>de</strong> esos<br />
ejemplares el <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> que<br />
el año 1983 se salvaron <strong>de</strong> un incendio<br />
“intencionado”. Solo me resta<br />
gritar, como gritaban los vivarienses<br />
<strong>de</strong>l siglo XIV,: Que Deus<br />
conceda ao <strong>Heraldo</strong> cen<br />
primaveras mais.<br />
ENRIQUE CAL PARDO<br />
CLINICA DENTAL<br />
Francisco Fernán<strong>de</strong>z Portilla<br />
Horario: Lunes, martes y miércoles <strong>de</strong> 10 a 13 y <strong>de</strong> 16 a 20 h. Jueves y viernes <strong>de</strong> 9 a 15 h.<br />
CONSULTA PREVIA CITA. Villafranca <strong>de</strong>l Bierzo n.º 2 - Telf. 982 56 20 02 - VIVEIRO
Página 18 HERALDO DE VIVERO 17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012<br />
PARROQUIA DE SANTA MARÍA<br />
Domingo: 12 horas, Misa por el<br />
Pueblo. 18,30 horas, por Sara<br />
Vázquez y su esposo Germán.<br />
Lunes: 20 horas, por Manuel<br />
Insua Insua y sus padres.<br />
Martes: 20 horas, por Marcelino<br />
Rivas, su esposa y su hijo.<br />
Miércoles: 20 horas, por Benigno<br />
Soto. Comienza la Cuaresma con la<br />
bendición e imposición <strong>de</strong> la ceniza.<br />
Jueves: 20 horas, por Benigno<br />
Soto.<br />
Viernes: 20 horas, intención <strong>de</strong><br />
donantes.<br />
Sábado: 20 horas, intención <strong>de</strong><br />
donantes.<br />
PARROQUIA DE SANTIAGO<br />
Domingo: 11 horas, por José<br />
Díaz. 13 horas, por toda la parroquia.<br />
Exposición “Cuarenta Horas”.<br />
19 horas, por María Trasancos<br />
Montero “María do Real”.<br />
Lunes: 11 horas, por toda la<br />
parroquia. Exposición <strong>de</strong>l Ilustrísimo<br />
“Cuarenta Horas”. 19,30 horas,<br />
en honor <strong>de</strong> los beatos Juan XXIII y<br />
Juan Pablo II.<br />
Martes: 11 horas, por la parroquia.<br />
Exposición “Cuarenta Horas”.<br />
19,30 horas, por Purificación<br />
Mén<strong>de</strong>z Vázquez.<br />
MIércoles: 19,30 horas, Miercoles<br />
<strong>de</strong> Ceniza. Por toda la Comunidad<br />
Parroquial.<br />
Jueves: 19,30 horas, por intenciones<br />
<strong>de</strong>l celebrante.<br />
Viernes: 19,30 horas, por Ramón<br />
y Arturo Blanco Pico.<br />
Sábado: 19,30 horas, por la familia<br />
Campos Hernán<strong>de</strong>z.<br />
PARROQUIA DE CELEIRO<br />
Lunes: 17 horas, aniversario <strong>de</strong><br />
Concepción Piñeiro Díaz.<br />
Martes: No hay Misa.<br />
Miércoles: 19 horas, Rito <strong>de</strong> la<br />
Ceniza. Misa por intención <strong>de</strong> los<br />
asistentes.<br />
Jueves: 19 horas, Misa <strong>de</strong> Ánimas<br />
por José Casal Díaz.<br />
Viernes: 17 horas, Misas <strong>de</strong>l<br />
Carmen por José Casal Díaz.<br />
Cultos parroquiales<br />
Sábado: 19 horas, por Cosme<br />
Basanta Travieso, intención <strong>de</strong> su<br />
familia.<br />
Domingo. Primero <strong>de</strong> Cuaresma:<br />
9 horas, por los difuntos <strong>de</strong> los<br />
asistentes. 12 horas, Misa Comunitaria.<br />
PARROQUIA DE SANTA MARÍA DE GALDO<br />
Domingo, día 19: a las 16,30 horas,<br />
misa por doña Lola Bermú<strong>de</strong>z<br />
<strong>de</strong> Castro y Rebellón, su esposo<br />
don Aurelio Lombera Pando, su hijo<br />
Parrulo <strong>de</strong> Lombera Bermú<strong>de</strong>z <strong>de</strong><br />
Castro y su hijo político Patxi<br />
Barbería Ibáñez.<br />
Miercoles, día 22: a las 18 horas,<br />
comienza la Cuaresma con la bendición<br />
e imposición <strong>de</strong> la ceniza.<br />
Misa a intención <strong>de</strong> los fieles donantes.<br />
CAPILLA DE LA MISERICORDIA<br />
Mañana sábado, día 18, a las 6,30<br />
horas, misa por Lola <strong>de</strong> Logoveño.<br />
Sábados y vísperas <strong>de</strong> festivos, a<br />
las 6,30 tar<strong>de</strong>, misa anticipada.<br />
IGLESIA DE CONCEPCIONISTAS<br />
Domingo: A las 10 horas, por<br />
difuntos <strong>de</strong> la familia Michelena<br />
Miranda. Lunes: 10 horas, por<br />
Enrique Blanco Pico (sacerdote).<br />
Martes: 10 horas, intención <strong>de</strong> una<br />
<strong>de</strong>vota a la Virgen <strong>de</strong> Lour<strong>de</strong>s.<br />
Miércoles: 10 horas, por la familia<br />
<strong>de</strong> Pedro Esteves y esposa. Jueves:<br />
10 horas, por Juan Pais y difuntos<br />
<strong>de</strong> la familia. Viernes: 10 horas, intención<br />
<strong>de</strong> Antonia Amor, a la Virgen<br />
<strong>de</strong> Fátima. Sábado: 10 horas,<br />
por Luisa López y hermanos difuntos.<br />
MONASTERIO DE VALDEFLORES<br />
Diarios laborables: a las 8,30<br />
horas. Domingos: Eucaristía a las<br />
12 <strong>de</strong> la mañana.<br />
RESIDENCIA BETANIA<br />
Cultos diario: A las 8 horas.<br />
Ofrecimiento <strong>de</strong> obras y Rosario.<br />
A las 8,45 Misa.<br />
El sencillo y <strong>de</strong>voto rincón vivariense <strong>de</strong> la gruta <strong>de</strong> Lour<strong>de</strong>s es uno <strong>de</strong> los más<br />
visitados por los muchos vivarienses que veneran esta imagen. Prueba <strong>de</strong> ello,<br />
los numerosos fieles que acompañaron a la imagen <strong>de</strong> la Virgen <strong>de</strong> Lour<strong>de</strong>s en<br />
la procesión <strong>de</strong> las antorchas que partió <strong>de</strong> la iglesia <strong>de</strong> las Concepcionistas,<br />
en don<strong>de</strong> se vino celebrando la novena. La Banda Tau abría la comitiva que<br />
recorrió las calles <strong>de</strong>l casco histórico.<br />
AGENDA<br />
HORARIO DE AUTOBUSES<br />
(Información, 981311213)<br />
VIVEIRO A LUGO: Por la<br />
Gañidoira, 6,45 (<strong>de</strong> lunes a viernes),<br />
15,15 (<strong>de</strong> lunes a sabado). Por Foz:<br />
7,30, 11,30 y 16,45 (<strong>de</strong> lunes a sábado);<br />
9 y 16,45 (domingos y festivos).<br />
VIVEIRO A CORUÑA: Por Ferrol,<br />
7, 10,30 y 15 (<strong>de</strong> lunes a viernes);<br />
10,30 (sólo hasta Ferrol), 15 (diario).<br />
Por Foz: 7, (<strong>de</strong> lunes a viernes). Por<br />
As Pontes: 6,50, (<strong>de</strong> lunes a viernes);<br />
18,15 (domingos temporada universitaria).<br />
VIVEIRO-SANTIAGO: Por Villalba,<br />
entra en aeropuerto: 6,45, 15,15 (<strong>de</strong><br />
lunes a viernes). Por As Pontes<br />
18,15 (domingos y fin <strong>de</strong> puente<br />
temporada universitaria).<br />
VIVEIRO-RIBADEO: 9,15, 12,45,<br />
13,45, 16 y 18,35, (<strong>de</strong> lunes a viernes).<br />
VIVEIRO-FOZ: 7, 7,30, 11,30,<br />
15,45 y 16,45, (<strong>de</strong> lunes a viernes).<br />
7,30, 11,30, 16,45 (sábados laborables).<br />
9, 16,45 (domingos y festivos).<br />
VIVEIRO-BURELA: 21,45 (<strong>de</strong> lunes<br />
a viernes).<br />
HORARIO FEVE<br />
Teléfono: 982550722.<br />
Salidas <strong>de</strong> Viveiro a Riba<strong>de</strong>o, 10,01;<br />
12,22; 17,10 y 20,41 diarios. De<br />
Viveiro a Ferrol, 7,53; 12,21; 15,47 y<br />
19,22, diarios. De Ferrol a Viveiro,<br />
8,10; 10,30; 15,18 y 18,45 diarios.<br />
TELEFONOS DE INTERÉS<br />
FARMACIA DE GUARDIA<br />
Casariego Baamon<strong>de</strong>. . . 982561028<br />
TAXIS: Plaza <strong>de</strong> Lugo. Viveiro . . 982560026<br />
Taxis E. Autobuses. Viveiro . . 982561850<br />
SEGURIDAD SOCIAL<br />
Cita Previa . . . 902077333<br />
Ambulatorio-Urgencia . . 982560 332<br />
Hospital <strong>de</strong> la Costa . . . 982589900<br />
Ambulancia. . . . . 061<br />
Tráfico <strong>de</strong> Lugo. . . . . 062<br />
Policía Local . . . 629450589 - 982562922<br />
Comisaría <strong>de</strong> Policía . . . 982561711<br />
Protección Civil y Bomberos. . . 982570909<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> Viveiro . . 982560128<br />
CASINO DE VIVEIRO<br />
BAILES DE CARNAVAL<br />
SÁBADO DÍA 18<br />
Hace 25 Años<br />
20 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1987<br />
Alarma <strong>de</strong> bomba<br />
en el instituto<br />
En la mañana <strong>de</strong>l jueves una<br />
llamada telefónica anónima, con voz<br />
significativa <strong>de</strong> mujer, dio la alarma<br />
<strong>de</strong> la existencia <strong>de</strong> una bomba en el<br />
Instituto Mixto <strong>de</strong> Bachillerato.<br />
La alarma promovió el <strong>de</strong>salojo <strong>de</strong>l<br />
centro, interviniendo la Guardia Civil<br />
y Policía Nacional, que no <strong>de</strong>tectaron<br />
ningún objeto explosivo. Los alumnos,<br />
finalizada la inspección, se reintegraron<br />
a sus clases.<br />
140.000 PESETAS EN PRE-MIOS.–<br />
Sustanciosos y atractivos premios<br />
ofrecen las Fiestas <strong>de</strong>l Carnaval. La<br />
Discoteca “Seiramar” <strong>de</strong> Covas, establecerá<br />
en estos Carnavales, 140.000<br />
pesetas en premios.<br />
EL INSTITUTO DE VIVERO SIGUE<br />
TRIUNFANDO.–Pasado mañana, domingo,<br />
el Instituto <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> estará,<br />
en diferido por la Televisión <strong>de</strong><br />
<strong>Galicia</strong>, en el programa “En xogo”, a<br />
las seis <strong>de</strong> la tar<strong>de</strong>, en la eliminatoria<br />
en que venció al Instituto <strong>de</strong><br />
Betanzos, campeón <strong>de</strong> este concurso<br />
en el pasado año.<br />
EL VIVERO INFANTIL SE PRO-<br />
CLAMÓ CAMPEÓN.–El <strong>Vivero</strong> se ha<br />
proclamado campeón <strong>de</strong> la liga Rías<br />
Altas <strong>de</strong> infantiles, que ha finalizado<br />
el pasado domingo. Ahora les toca<br />
enfrentarse al Milagrosa <strong>de</strong> Lugo, ya<br />
en la fase Regional.<br />
EL SEMANARIO “BEIRAMAR HA<br />
SALIDO A LA CALLE”.–El pasado día<br />
5 salió el número cero <strong>de</strong>l semanario<br />
“Beiramar”, que edita “Radio Riba<strong>de</strong>o<br />
S.L.”. Este periódico saldrá los jueves<br />
<strong>de</strong> cada semana y preten<strong>de</strong> cubrir<br />
toda la zona <strong>de</strong> A Mariña y los<br />
pueblos situados en la margen asturiana<br />
<strong>de</strong> la ría <strong>de</strong> Riba<strong>de</strong>o.<br />
FIESTA DE LOS 80<br />
Ven a bailar disfrazado�� con la mejor música <strong>de</strong> los años ������ ���� y actual��<br />
Habrá un premio para la mejor caracterización <strong>de</strong> esta época<br />
DOMINGO DÍA 19<br />
FIESTA INFANTIL DE CARNAVAL<br />
Con música y animación para los más pequeños<br />
LUNES DÍA 20<br />
BAILE DE CARNAVAL<br />
Amenizado por el dúo DIAMANTE<br />
9 a 11,30 horas, <strong>de</strong> Lunes a Viernes<br />
Teléfonos: 982 561 689 - 982 284 466
17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012 HERALDO DE VIVERO Página 19<br />
BACHEO DEL APARCAMIENTO<br />
AL LADO DE CORREOS<br />
A lo largo <strong>de</strong> esta semana se estuvieron<br />
tapando los socavones que<br />
existían en el aparcamiento al lado <strong>de</strong><br />
Correos, en la avenida Ramón<br />
Canosa. Aunque <strong>de</strong> manera provisional,<br />
ahora los conductores <strong>de</strong> turismos<br />
encontrarán menos obstáculos a<br />
la hora <strong>de</strong> circular por ese recinto,<br />
que, a falta <strong>de</strong> un arreglo más eficaz,<br />
nos tememos que <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> poco<br />
tiempo resultará otra vez intransitable.<br />
EXPECTACIÓN PARA VER LA<br />
COPA DEL MUNDO DE FÚTBOL<br />
Numeroso público, especialmente<br />
escolares, acudieron el miércoles al<br />
instituto María Sarmiento, para ver<br />
la réplica <strong>de</strong> la copa <strong>de</strong>l mundo <strong>de</strong><br />
fútbol, que ganó España en el<br />
mundial <strong>de</strong> Sudáfrica. Este acto<br />
estuvo organizado por la asociación<br />
<strong>de</strong>portiva Praia <strong>de</strong> Covas, en colaboración<br />
con la Fe<strong>de</strong>ración Española <strong>de</strong><br />
Fútbol.<br />
ANGELES ALARCÓ CANOSA<br />
PRESIDENTA DE LA RED DE<br />
PARADORES<br />
El consejo <strong>de</strong> administración <strong>de</strong><br />
Paradores <strong>de</strong> Turismo <strong>de</strong> España,<br />
nombró a María Angeles Alarcó<br />
Canosa, nueva presi<strong>de</strong>nta y consejera<br />
<strong>de</strong>legada. Angeles Alarcó está<br />
vinculada <strong>de</strong>s<strong>de</strong> hace años al sector<br />
turístico y en el 2007 fue <strong>de</strong>signada<br />
presi<strong>de</strong>nta ejecutiva y consejera <strong>de</strong>legada<br />
<strong>de</strong> Turismo Madrid, cargo que<br />
compagina, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el año 2010, con el<br />
<strong>de</strong> directora general <strong>de</strong> turismo <strong>de</strong> la<br />
Comunidad <strong>de</strong> Madrid.<br />
Des<strong>de</strong> estas líneas, tan estrechamente<br />
vinculadas a la familia <strong>de</strong> don<br />
Ramón Canosa, le trasmitimos nuestra<br />
felicitación por este nombramiento<br />
y le <strong>de</strong>seamos el mayor éxito en el<br />
<strong>de</strong>sempeño <strong>de</strong>l nuevo cargo.<br />
MERLUZA DE CELEIRO PARA<br />
‘LA BODA DEL AÑO’<br />
La escogida merluza <strong>de</strong> Celeiro será<br />
†<br />
NOTAS LOCALES<br />
el plato estrella <strong>de</strong>l banquete <strong>de</strong> la<br />
boda entre Marta Ortega y Sergio<br />
Álvarez, que se celebra este sábado.<br />
El reputado chef Marcelo Tejedor,<br />
que siempre ha <strong>de</strong>stacado la merluza<br />
<strong>de</strong>l pincho <strong>de</strong> Celeiro, que comercializa<br />
la sociedad Puerto <strong>de</strong> Celeiro, ha<br />
seleccionado este producto especialmente<br />
para el convite <strong>de</strong> la hija <strong>de</strong><br />
Amancio Ortega.<br />
XANTAR DE ANTROIDO<br />
DE ‘TERRA DE VIVEIRO’<br />
Este colectivo organiza este xantar<br />
para o domingo 26 <strong>de</strong> febreiro, ás<br />
14,30 horas, no restaurante Pazo <strong>de</strong><br />
Grallal <strong>de</strong> Covas. Constará <strong>de</strong> sopa,<br />
cocido e postres típicos <strong>de</strong> Antroido.<br />
Quen <strong>de</strong>see asistir <strong>de</strong>be retirar os<br />
bonos en “Seguros Mapfre-Akilino”,<br />
en Navia Castrillón, 11, ata o xoves<br />
día 23, ás sete da tar<strong>de</strong>. O prezo é <strong>de</strong><br />
20 euros para socios e 23 para non<br />
socios. A saída será da Praza <strong>de</strong><br />
Viveiro ás 13 horas.<br />
PRESTACIÓN DE 360 EUROS POR<br />
HIJO MENOR DE TRES AÑOS<br />
El Centro <strong>de</strong> Información a las<br />
Mujeres <strong>de</strong>l concello <strong>de</strong> Viveiro informa<br />
que las personas que <strong>de</strong>seen<br />
tramitar la ayuda única <strong>de</strong> prestación<br />
<strong>de</strong> 360 euros por hijo menor <strong>de</strong><br />
tres años, pue<strong>de</strong>n hacerlo en dicho<br />
centro en los Claustros <strong>de</strong> San<br />
Francisco hasta el 23 <strong>de</strong> marzo, <strong>de</strong> 9<br />
a 14 horas.<br />
EL CASINO ORGANIZA LA<br />
REGATA DE LA LIGA NORTE<br />
Saldrá <strong>de</strong>l puerto <strong>de</strong>portivo el domingo<br />
día 26, participando los clubs<br />
<strong>de</strong> Riba<strong>de</strong>o, Foz y Viveiro. El Casino<br />
participa con dos embarcaciones tipo<br />
borian.<br />
Dentro <strong>de</strong> los festivales <strong>de</strong> carnaval,<br />
mañana habrá baile <strong>de</strong> disfraces<br />
con música <strong>de</strong> los 80-90 y actual, con<br />
premio a la mejor caracterización <strong>de</strong><br />
la época. El domingo es la fiesta<br />
MARÍA<br />
Estaba hermoso el cielo. Despuntando el frío día ya apuntaba<br />
maneras en el corto trayecto hasta la última morada se acabó <strong>de</strong><br />
completar la belleza que el abuelo <strong>de</strong>splegaba entre las nubes para<br />
recibirte feliz en la Jerusalén Celeste, le dirías que estamos bien y<br />
que se reunieron todos para <strong>de</strong>spedirte en un adiós que nos partió<br />
el alma.<br />
infantil, con música y animación. El<br />
lunes, será el baile central <strong>de</strong>l carnaval,<br />
amenizado por el dúo Diamante.<br />
La sociedad comunica que a partir<br />
<strong>de</strong>l día 25 habrá bingo, a partir <strong>de</strong> las<br />
22 horas y, a continuación baile. Se<br />
inician las clases <strong>de</strong> pintura, música<br />
y un curso especial para niños,<br />
“música en movimiento”.<br />
CURSO DE FOTOGRAFÍA DIGITAL<br />
EN LA CASA DA XUVENTUDE<br />
Entre las activida<strong>de</strong>s que pone en<br />
marcha la Casa da Xuventu<strong>de</strong> <strong>de</strong><br />
Viveiro, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el 24 <strong>de</strong> febrero, está<br />
un curso <strong>de</strong> fotografía digital en el<br />
que se explicará el manejo <strong>de</strong> la<br />
cámara. Un taller <strong>de</strong> barro, curso <strong>de</strong><br />
informática y un torneo <strong>de</strong> proevoluttion<br />
soccer 12, completan la oferta <strong>de</strong><br />
las activida<strong>de</strong>s.<br />
COMIDA DE CARNAVAL<br />
DE LA CORAL ALBORADA<br />
Los componentes, socios y simpatizantes<br />
<strong>de</strong> la coral Alborada <strong>de</strong> Viveiro<br />
<strong>de</strong>spedirán el Carnaval con una<br />
comida el próximo domingo día 26,<br />
en el restaurante A Ría. El menú será<br />
un cocido gallego, y postres típicos<br />
<strong>de</strong>l carnaval. El precio <strong>de</strong> cubierto es<br />
<strong>de</strong> 20 euros, los comensales pue<strong>de</strong>n<br />
asistir disfrazados y se pue<strong>de</strong>n apuntar<br />
en joyería Paleo o en el teléfono,<br />
676211696.<br />
ASAMBLEA DE ‘PROMAVI’<br />
La Asociación <strong>de</strong> Productores<br />
ma<strong>de</strong>reros <strong>de</strong> Viveiro, convoca a sus<br />
socios a una asamblea extraordinaria<br />
el viernes 24 <strong>de</strong> febrero, a las 19<br />
horas en primera convocatoria y a las<br />
19,30 en segunda. Será en el salón<br />
<strong>de</strong> actos <strong>de</strong>l Aula Cultural Caixa<br />
<strong>Galicia</strong> (Club <strong>de</strong> jubilados) <strong>de</strong> Viveiro.<br />
FESTA DE ANTROIDO INFANTIL<br />
DO COLEXIO DE CELEIRO<br />
A Anpa do colexio Pedrosa Latas <strong>de</strong><br />
Celeiro xunto coa Asociación colecti-<br />
TODO A PRECIOS ÚNICOS<br />
Zapato Señora 20, 30, 35 €<br />
Zapato Caballero 40, 50 €<br />
Botas 30, 40, 60 €<br />
Deportivos 15 €<br />
Don Zapato VIVEIRO<br />
vo Chilindrín-ACD Penalba, organizan<br />
maña sábado, <strong>de</strong> 17 a 20 horas,<br />
no pavillón do colexio <strong>de</strong> Celeiro,<br />
unha festa <strong>de</strong> antroido infantil, con<br />
disfraces, música, inchables, xogos,<br />
bebidas, larperiadas e tómbola con<br />
espléndidos regalos para recaudar<br />
fondos para a excursión <strong>de</strong> fin <strong>de</strong><br />
curso <strong>de</strong> sexto do colexio <strong>de</strong> Celeiro.<br />
ASAMBLEA DE LA COMUNIDAD<br />
DE MONTES DE VIEIRO<br />
La asamblea ordinaria será mañana<br />
sábado día 18, en el local social <strong>de</strong><br />
la comunidad (antigua escuela <strong>de</strong><br />
Vieiro), a las 18 horas en primera<br />
convocatoria y a las 19 en segunda.<br />
Entre los puntos <strong>de</strong>l día están:<br />
Revisión y actualización <strong>de</strong> los comuneros.<br />
Estado <strong>de</strong> cuentas y balance<br />
al 31 <strong>de</strong> diciembre <strong>de</strong> 2011 y saldo<br />
actual. Informe <strong>de</strong>l pasado ejercicio.<br />
Elecciones para renovación <strong>de</strong> la<br />
junta rectora. Presentación <strong>de</strong> candidaturas.<br />
Ruegos y preguntas.<br />
NECROLÓGICA<br />
El pasado sábado falleció, a los 93<br />
años, María América Cachán<br />
Acevedo, vecina <strong>de</strong> Landrove, y muy<br />
estimada por cuantos la trataron, por<br />
el afecto y cariño que siempre mantuvo<br />
en su longeva convivencia. Era<br />
madre <strong>de</strong> nuestra estimada colaboradora<br />
Obdulia Dopico Cachán, a quien<br />
reiteramos nuestra condolencia, así<br />
como a sus hermanos, Menel, Covi y<br />
Luis, y <strong>de</strong>más familiares.<br />
VIAJE A COVADONGA<br />
Se visitará Cangas <strong>de</strong> Onís, Riba<strong>de</strong>sella,<br />
Colunga y Villaviciosa. Será<br />
el 24 y 25 <strong>de</strong> marzo, con un precio <strong>de</strong><br />
79 euros por persona. Organiza<br />
Lucía, teléfono, 608022374.<br />
LONJA DE CELEIRO<br />
Los precios en lonja fueron: ba<strong>de</strong>ixo,<br />
2,50-4; bodión, 2,10-5,80; choco,<br />
4,30-4,50; congrio, 1-3,70; faneca,<br />
2,20-3,10; lenguado, 13,40-15; lubina,<br />
8,50-13; merluza pincho, 2,70-<br />
14; pulpo, 4,70-8,50...<br />
Tus hijos, Luly, Menel, Covi y Luís y toda la familia <strong>de</strong> María<br />
América Cachán Acevedo, fallecida cristianamente el 11 <strong>de</strong> febrero,<br />
a la edad <strong>de</strong> 93 años, agra<strong>de</strong>cen las muestras <strong>de</strong> afecto recibidas<br />
y la asistencia al entierro y los actos fúnebres que tuvieron<br />
lugar en Landrove.<br />
Landrove-Viveiro, 17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012<br />
15 €<br />
30 €<br />
35 €
Página 20 HERALDO DE VIVERO 17 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 2012<br />
CRÓNICAS DE UN SIGLO A TRAVÉS DE LAS PÁGINAS DE ‘HERALDO DE VIVERO’<br />
Hoy hace 100 años que comenzaba a publicarse el <strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong><br />
El 10 <strong>de</strong> febrero <strong>de</strong> 1912, el entonces<br />
alcal<strong>de</strong> <strong>de</strong> Viveiro don Pedro<br />
Pérez Barreiro, atendía la <strong>de</strong>claración<br />
presentada por don Benigno Pérez<br />
Muñoz, en la que le comunicaba que<br />
iba a fundar dos periódicos: El<br />
<strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong> y La Opinión <strong>de</strong><br />
Ortigueira. Don Benigno informaba<br />
también al alcal<strong>de</strong> que ambos semanarios<br />
se imprimirían en “los talleres<br />
tipográficos <strong>de</strong> ‘El <strong>Heraldo</strong>’, Pastor<br />
Díaz bajo, Viveiro”. Que eran los<br />
bajos <strong>de</strong> la Casa <strong>de</strong> los Leones. Una<br />
semana más tar<strong>de</strong> salía a la calle El<br />
<strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>, cuya cabecera<br />
cumple hoy cien años.<br />
Abría su primera página el nuevo<br />
semanario, el 17 <strong>de</strong> febrero, con un<br />
editorial que explicaba su razón <strong>de</strong><br />
ser: “periódico <strong>de</strong>fensor <strong>de</strong> los intereses<br />
<strong>de</strong>l distrito, que aplaudirá lo<br />
bueno y censurará lo malo allí don<strong>de</strong><br />
los encuentre, pero sin que la in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia<br />
<strong>de</strong> sus juicios sea sinónima<br />
en ningún caso <strong>de</strong> estóica pasividad:<br />
habrá, por el contrario, en sus columnas<br />
latir <strong>de</strong> vida é impulsión <strong>de</strong> avance”.<br />
En la referencia que aquel primer<br />
número <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong> a las sesiones<br />
<strong>de</strong>l ayuntamiento, en la <strong>de</strong>l 15 <strong>de</strong><br />
febrero, se acordaba que el consumo<br />
<strong>de</strong> la luz eléctrica <strong>de</strong> la Aca<strong>de</strong>mia <strong>de</strong><br />
Música lo abone el ayuntamiento, en<br />
lugar <strong>de</strong>l anterior alcal<strong>de</strong>.<br />
“Enteró el Sr. Alcal<strong>de</strong> a la<br />
Corporación <strong>de</strong> que por el contratista<br />
<strong>de</strong>l alumbrado público se venía<br />
cobrando a nombre <strong>de</strong> don José<br />
Marqués, su antecesor, el importe <strong>de</strong><br />
la luz <strong>de</strong> las clases nocturnas <strong>de</strong><br />
música, que costea el Ayuntamiento, y<br />
que en esa forma se venían cobrando<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> septiembre último, acordando<br />
la Corporación, en su virtud, que el<br />
Presi<strong>de</strong>nte oficie al contratista para<br />
que dicho gasto se incluya en el recibo<br />
<strong>de</strong> alumbrado general; y que se <strong>de</strong>clarasen<br />
<strong>de</strong> abono, como así se hizo, los<br />
recibos expedidos <strong>de</strong>s<strong>de</strong> septiembre<br />
hasta la fecha”.<br />
Un colaborador, que firmaba con el<br />
seudónimo <strong>de</strong> tres puntos suspensivos,<br />
estrenaba una sección para que<br />
no quedaran <strong>de</strong>sairadas las señoritas<br />
<strong>de</strong> Viveiro: “Las damas y ‘<strong>de</strong>moiselles’<br />
(dicho en francés viste más) no<br />
pue<strong>de</strong>n quedar <strong>de</strong>sairadas por El<br />
<strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>. Es absolutamente<br />
necesario <strong>de</strong>dicarlas una sección...” .<br />
El autor se confesaba <strong>de</strong> esta manera<br />
en uno <strong>de</strong> los párrafos:<br />
“...Y aquí me tenéis, frente a vosotras,<br />
con el compromiso a costillas,<br />
pluma en ristre y pulso tembloroso,<br />
dispuesto a <strong>de</strong>mostrar que antes <strong>de</strong><br />
que con justicia me tachéis <strong>de</strong> poco<br />
galante, soy capaz, no digo ya <strong>de</strong><br />
escribir alguna “croniquilla <strong>de</strong> sociedad”:<br />
<strong>de</strong> conseguir el <strong>de</strong>sarme <strong>de</strong> las<br />
La calle García Dóriga y el antiguo campo <strong>de</strong> la feria, a principios <strong>de</strong>l pasado siglo.<br />
naciones si necesario fuere. Mi charla,<br />
pues, será referente a cosas que<br />
puedan interesaros. Charlaré <strong>de</strong><br />
gasas, <strong>de</strong> sedas, <strong>de</strong> perfumes, <strong>de</strong><br />
modas en general. Os contaré todo lo<br />
que sepa y oiga en lo tocante a ese<br />
ramo que tanto os intriga: <strong>de</strong> bodas, y<br />
como anticipo, puedo haceros dueñas<br />
<strong>de</strong>l siguiente secreto... a voces. Cinco<br />
bodas se anuncian para antes <strong>de</strong>l<br />
verano...”<br />
El número uno <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong> se<br />
había repartido gratuitamente para<br />
que quien lo recibiera pudiera conocer<br />
el nuevo periódico y optar por<br />
suscribirse. En una nota en la página<br />
dos se hacía esta “advertencia”: “La<br />
Administración <strong>de</strong> este periódico<br />
ruega encarecidamente la <strong>de</strong>volución<br />
<strong>de</strong>l presente ejemplar a las personas<br />
que no <strong>de</strong>seen suscribirse a El<br />
<strong>Heraldo</strong> <strong>de</strong> <strong>Vivero</strong>, pues consi<strong>de</strong>raremos<br />
como abonados nuestros a los<br />
que así no lo hagan, por ser este el<br />
único medio <strong>de</strong> formalizar nuestros<br />
libros administrativos”.<br />
NOTICIAS<br />
La importancia que el naciente<br />
periódico le iba a <strong>de</strong>dicar a las noticias<br />
<strong>de</strong> Viveiro y <strong>de</strong> su distrito,<br />
quedaba bien reflejado en la “Sección<br />
<strong>de</strong> Noticias”, que completaba casi<br />
una página. Estas eran algunas <strong>de</strong><br />
las noticias que aparecían en el estreno<br />
<strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong>:<br />
“El Ilmo. Sr. Gobernador civil, accediendo<br />
a las reiteradas suplicas <strong>de</strong>l<br />
Sr. Alcal<strong>de</strong>, ha dispuesto que se reconcentre<br />
la Guardia civil en nuestra<br />
ciudad y que se establezcan patrullas<br />
<strong>de</strong> este benemérito Cuerpo en las<br />
al<strong>de</strong>as. Por este medio se conseguirá<br />
<strong>de</strong>volver la tranquilidad al vecindario<br />
y a la vez capturar a esa plaga <strong>de</strong><br />
rateros que os ha caído en suerte”.<br />
“El señor Cura <strong>de</strong> Cobas.- A consecuencia<br />
<strong>de</strong> un acci<strong>de</strong>nte tan <strong>de</strong>sgra-<br />
Uno <strong>de</strong> los anuncios que se publicaban en el primer número <strong>de</strong>l <strong>Heraldo</strong>.<br />
VISÍTANOS EN FACEBOOK<br />
Del 17 al 22 <strong>de</strong> Febrero<br />
V JORNADAS<br />
GASTRONÓMICAS DE<br />
EXALTACIÓN DEL COCIDO<br />
ciado como lamentable, <strong>de</strong>jó <strong>de</strong> existir<br />
nuestro muy querido amigo don José<br />
Acevedo Maseda, Cura párroco <strong>de</strong> la<br />
vecina parroquia <strong>de</strong> San Juan <strong>de</strong><br />
Covas, a los 81 años <strong>de</strong> edad. Fue el<br />
nunca bastante llorado don José,<br />
durante su vida, mo<strong>de</strong>lo <strong>de</strong> ciudadanos,<br />
virtuoso sacerdote y celosísimo<br />
pastor <strong>de</strong> almas”.<br />
“Celebración <strong>de</strong> los carnavales.-El<br />
señor Alcal<strong>de</strong> ha adoptado la acertada<br />
medida <strong>de</strong> prohibir la circulación<br />
por las calles a las máscaras que no<br />
vayan provistas <strong>de</strong>l correspondiente<br />
permiso, que se facilitará gratis a<br />
cuantas personas lo soliciten; siempre<br />
que sean <strong>de</strong> honra<strong>de</strong>z y moralidad<br />
probadas. Con tan plausible medida<br />
se evitan sorpresas lamentables y tal<br />
vez que algún pájaro <strong>de</strong> cuenta se<br />
aprovechara <strong>de</strong> la coyuntura, con peligro<br />
para la tranquilidad <strong>de</strong>l pueblo”.<br />
“Cillero.- Los furiosos temporales <strong>de</strong><br />
estos días impi<strong>de</strong>n la salida <strong>de</strong> los<br />
vapores tarraferos. De cuatro embarcaciones<br />
palangreras que se atrevieron<br />
a salir para <strong>de</strong>dicarse a la pesca<br />
<strong>de</strong>l congrio, una <strong>de</strong> ellas llamada S.<br />
Francisco, patroneada por Francisco<br />
Alonso Cartaio y tripulada por dos<br />
hijos <strong>de</strong> este, al preten<strong>de</strong>r virar frente<br />
a las boyas <strong>de</strong>l carga<strong>de</strong>ro <strong>de</strong> mineral,<br />
dio vuelta, cayendo al mar los que en<br />
ella iban, quienes permanecieron tres<br />
mortales horas asidos a la quilla,<br />
hasta que acertó a pasar por aquel<br />
sitio la embarcación S. Antonio, que<br />
patroneaba Luis Riveira, el cual recogió<br />
y salvó a los náufragos <strong>de</strong> una<br />
muerte que ya veían próxima. Era tal<br />
la violencia <strong>de</strong>l oleaje que el S.<br />
Antonio no pudo atracar con su<br />
lancha a este puerto viéndose precisado<br />
a refugiarse en la cercana playa <strong>de</strong><br />
Faro, don<strong>de</strong> <strong>de</strong>jó en tierra a los<br />
náufragos.<br />
Una <strong>de</strong> estas últimas noches era<br />
tanta la fuerza <strong>de</strong>l viento que el<br />
pueblo se quedó a oscuras, apareciendo<br />
muchos árboles, casi seculares,<br />
<strong>de</strong>rribados por la furia <strong>de</strong>l vendaval.<br />
Todo ello viene a exacerbar la miseria<br />
producida por la falta <strong>de</strong> sardina,<br />
mitigada ya en parte con las obras <strong>de</strong><br />
la carretera, muy a<strong>de</strong>lantadas y<br />
próximas a su fin”.<br />
Para conocer los datos climatológicos<br />
<strong>de</strong>l municipio, el <strong>Heraldo</strong> pedía<br />
que se instalase en la ciudad un<br />
observatorio meteorológico. En la<br />
ciudad, en aquel año <strong>de</strong> 1912, ya<br />
existía una estación pluviométrica,<br />
<strong>de</strong> don<strong>de</strong> habían recogido las medidas<br />
registradas el mes <strong>de</strong> enero:<br />
“Número <strong>de</strong> días que llovió, 20. Suma<br />
mensual <strong>de</strong> la lluvia recogida, 105,8<br />
milímetros. Altura mayor <strong>de</strong> la lluvia<br />
recogida en 24 horas, 31,0 el día 18.<br />
Viento dominante, Sur. Tormentas,<br />
ninguna”.<br />
Deguste Calidad<br />
- V I V E I R O -<br />
• Sopa <strong>de</strong> Cocido<br />
• Cocido <strong>de</strong> carnes y<br />
verduras típicas<br />
• Leche Frita<br />
• Vino Rioja<br />
• Café y Chupito<br />
Precio por persona, 19,99 €