13.07.2015 Views

Nanotecnología en el diagnóstico y tratamiento médico* - Pontificia ...

Nanotecnología en el diagnóstico y tratamiento médico* - Pontificia ...

Nanotecnología en el diagnóstico y tratamiento médico* - Pontificia ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

388Nanotecnología <strong>en</strong> <strong>el</strong> diagnóstico ytratami<strong>en</strong>to médico*DIANNEY CLAVIJO GRIMALDI 1GRÉGORY ALFONSO GARCÍA 2CIRO ALFONSO CASADIEGO 3Resum<strong>en</strong>Cada día se hace más evid<strong>en</strong>te la necesidad de investigar la utilización de nanomateriales <strong>en</strong>los difer<strong>en</strong>tes campos de la medicina, tanto <strong>en</strong> <strong>el</strong> diagnóstico temprano de diversas <strong>en</strong>fermedades,como <strong>en</strong> su utilidad como acarreadores y liberadores de medicam<strong>en</strong>tos, <strong>en</strong> <strong>el</strong>recubrimi<strong>en</strong>to de dispositivos de uso clínico, <strong>en</strong> <strong>el</strong> control de infecciones y su posibleinterv<strong>en</strong>ción <strong>en</strong> terapia génica. Éstas y futuras aplicaciones, así como los efectos debidosa su utilización, justifican profundizar <strong>en</strong> <strong>el</strong> pap<strong>el</strong> de la nanotecnología <strong>en</strong> la actividadmédica.Palabras clave: nanomedicina, nanotecnología, nanopartículas.Title:Nanotechnology in the diagnosis and medical treatm<strong>en</strong>t* La pres<strong>en</strong>te revisión fue pres<strong>en</strong>tada <strong>en</strong> <strong>el</strong> II Simposio Nacional <strong>en</strong> Nanotecnología: Nano ForumColombia, 2007.1 Doc<strong>en</strong>te. Departam<strong>en</strong>to de Morfología. Facultad de Medicina. Universidad Nacional de Colombia.Doc<strong>en</strong>te experto fisiología. Facultad de Medicina y Facultad de Enfermería, e Instituto de Investigación.Unisánitas.2 Doc<strong>en</strong>te facilitador. Doc<strong>en</strong>te experto g<strong>en</strong>ética, bioquímica y biología c<strong>el</strong>ular y molecular. Facultad deMedicina e Instituto de Investigación. Unisánitas. Doc<strong>en</strong>te. Laboratorio de Inmunología Clínica. Facultadde Ci<strong>en</strong>cias. <strong>Pontificia</strong> Universidad Javeriana.3 Doc<strong>en</strong>te experto morfología. Facultad de Medicina y Facultad de Enfermería, e Instituto de Investigación.Unisánitas. Doc<strong>en</strong>te Departam<strong>en</strong>to de Morfología. Facultad de Medicina. Universidad Nacionalde Colombia.Recibido: 18-01-2008 Revisado 22-03-2008 Aceptado: 15-06-2008Clavijo D., García G.A., Casadiego C.A., Nanotecnología <strong>en</strong> <strong>el</strong> diagnóstico y tratami<strong>en</strong>to médico


390• Diagnóstico y manejo de <strong>en</strong>fermedadescardiovasculares. La <strong>en</strong>fermedadcardiovascular y sus consecu<strong>en</strong>cias(<strong>en</strong>fermedad coronaria,infarto d<strong>el</strong> miocardio, accid<strong>en</strong>te cerebrovascular)ocupan <strong>en</strong> nuestropaís los primeros lugares de morbilidady mortalidad por causas no r<strong>el</strong>acionadascon la viol<strong>en</strong>cia.• La detección a niv<strong>el</strong> c<strong>el</strong>ular ymolecular de las lesiones de aterosclerosis<strong>en</strong> la pared de los vasos esposible gracias a la utilización d<strong>en</strong>anopartículas que se un<strong>en</strong> específicam<strong>en</strong>tea factores locales producidospor activación de la placaaterosclerótica (por ejemplo, fibrinao factor tisular), marcadores de angiogénesisy macrófagos. Al mismotiempo que se localiza la lesión,la nanopartícula liberaría medicam<strong>en</strong>tos(paclitax<strong>el</strong> o doxorrubicina,por ejemplo) para inhibir la angiogénesisy la proliferación c<strong>el</strong>ular qu<strong>el</strong>leva a la est<strong>en</strong>osis d<strong>el</strong> vaso sanguíneoafectado por la placa.En <strong>el</strong> caso de los paci<strong>en</strong>tes cuyodiagnóstico se hace cuando ya se pres<strong>en</strong>taisquemia miocárdica (insufici<strong>en</strong>cia<strong>en</strong> <strong>el</strong> riego sanguíneo que pued<strong>el</strong>levar a infarto), además de permitir laimag<strong>en</strong> d<strong>el</strong> territorio isquémico, lananopartícula podría incorporar g<strong>en</strong>esde factores de crecimi<strong>en</strong>to que seríanincorporados por la maquinaria g<strong>en</strong>éticade la célula miocárdica para que<strong>el</strong>la misma produzca proteínas “terapéuticas”(f<strong>en</strong>óm<strong>en</strong>os de transfeccióny transducción génica) [25,26].• Cambios <strong>en</strong> la forma de administraciónde algunos medicam<strong>en</strong>tos.Muchos medicam<strong>en</strong>tos de uso comúnson péptidos o proteínas (porejemplo, insulina, hormonas, algunasvacunas y medicam<strong>en</strong>tos antineoplásicos).Éstos no pued<strong>en</strong> seradministrados por vía oral debido aque son degradados <strong>en</strong>zimáticam<strong>en</strong>te,ti<strong>en</strong><strong>en</strong> baja absorción, escasa capacidadpara atravesar membranasbiológicas, rápida <strong>el</strong>iminación yvida media corta. El uso de nanoesferasy nanocápsulas permitiría nosólo su administración oral sino lareducción de los efectos secundarios,al disminuir la irritación de lamucosa gastrointestinal, la toxicidady la posibilidad de inmunización,además de que mejorarían sueficacia al aum<strong>en</strong>tarse la estabilidadd<strong>el</strong> compuesto activo, la biodisponibilidady la absorción[17,27].• Control d<strong>el</strong> sangrado. La nanotecnologíaparece abrir una posibilidadinteresante fr<strong>en</strong>te a los métodostradicionales de hemostasia (porejemplo, mediante presión, cauterización,utilización de fármacos,etc.) que g<strong>en</strong>eralm<strong>en</strong>te requier<strong>en</strong>condiciones específicas y no sóloocluy<strong>en</strong> <strong>el</strong> vaso comprometido (vasoconstricción)sino los de tejidosadyac<strong>en</strong>tes, afectando <strong>el</strong> suminis-Clavijo D., García G.A., Casadiego C.A., Nanotecnología <strong>en</strong> <strong>el</strong> diagnóstico y tratami<strong>en</strong>to médico


392La interfer<strong>en</strong>cia de ARN es un mecanismopor <strong>el</strong> cual pequeños ARNAno codificantes sil<strong>en</strong>cian la expresiónde g<strong>en</strong>es específicos. El desafío <strong>en</strong> laterapia basada <strong>en</strong> interfer<strong>en</strong>cia deARN es activar s<strong>el</strong>ectiva y efici<strong>en</strong>tem<strong>en</strong>te<strong>el</strong> sil<strong>en</strong>ciami<strong>en</strong>to génico[33].La introducción de siARN (ARNpequeños de interfer<strong>en</strong>cia) para producir<strong>el</strong> sil<strong>en</strong>ciami<strong>en</strong>to de ARNm(ARN m<strong>en</strong>sajeros) que debíantraducirse para formar proteínas específicas,ha producido un gran impacto<strong>en</strong> <strong>el</strong> tratami<strong>en</strong>to futuro de varias <strong>en</strong>fermedadesde muy difícil manejo, <strong>en</strong>tre<strong>el</strong>las <strong>el</strong> cáncer, la esclerosis lateralamiotrófica, la ateroesclerosis grave, ladistrofia muscular de Duch<strong>en</strong>ne y ladeg<strong>en</strong>eración macular de la retina.Los sil<strong>en</strong>ciadores (siARN) pued<strong>en</strong>ser administrados por vía intrav<strong>en</strong>osa,pero su llegada a la célula blanco noes fácil debido a los mecanismos deinmunidad innata que destruy<strong>en</strong> lossiARN circulantes y evitan que <strong>en</strong>tr<strong>en</strong>a las células. La posibilidad de unirsiARN a nanopartículas diseñadas para“no ser vistas”, es decir, que no seandetectadas por estos mecanismos decontrol y para ligarse específicam<strong>en</strong>tea un tipo c<strong>el</strong>ular (por ejemplo, una célulacancerosa), haría que <strong>el</strong> tratami<strong>en</strong>tofuese s<strong>el</strong>ectivo, evitando la inhibicióno influ<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> otros g<strong>en</strong>es que compart<strong>en</strong>homología parcial y no son <strong>el</strong>blanco original (efecto off-targed)[33-35].Los <strong>en</strong>sayos <strong>en</strong> ratones, <strong>en</strong> los cualesse utilizaron nanopartículas multifuncionalescon múltiples funciones,de 25 a 40 nm de diámetro, a las quese incorporó ácido fólico, una partículade reconocimi<strong>en</strong>to específico ysiARN como ag<strong>en</strong>te antineoplásico,demostraron la pres<strong>en</strong>cia de un bloqueocompleto d<strong>el</strong> crecimi<strong>en</strong>totumoral, lo cual se considera bastantepromisorio no sólo para <strong>el</strong> tratami<strong>en</strong>tod<strong>el</strong> cáncer sino también de infeccionescomo la hepatitis y <strong>el</strong> sida[36].• Control de infecciones. Lasnanoemulsiones pued<strong>en</strong> utilizarsecomo medio para la administraciónde vacunas por vía mucosa (porejemplo, nasal u ocular) sin necesidadde ser almac<strong>en</strong>adas <strong>en</strong> frío,lo cual es v<strong>en</strong>tajoso <strong>en</strong> áreas rurales,por ejemplo.Asimismo, aprovechando las propiedadestóxicas de los metales, <strong>en</strong>particular la producción de especiesreactivas de oxíg<strong>en</strong>o (radicales libres)bajo luz ultravioleta, se han diseñadoemulsiones con nanopartículas de plata,útiles <strong>en</strong> la asepsia y antisepsia <strong>en</strong>ambi<strong>en</strong>tes hospitalarios y extrahospitalarios,ya que inactivan la mayoríade los microorganismos, incluso <strong>el</strong>VIH-1.La nanotecnología también puedeutilizarse <strong>en</strong> <strong>el</strong> diagnóstico rápido de<strong>en</strong>fermedades infecciosas, mediante <strong>el</strong>diseño de diversos bios<strong>en</strong>sores queClavijo D., García G.A., Casadiego C.A., Nanotecnología <strong>en</strong> <strong>el</strong> diagnóstico y tratami<strong>en</strong>to médico


393detectan <strong>el</strong> ADN específico de un ag<strong>en</strong>teinfeccioso particular y las variedadesresist<strong>en</strong>tes a los antibióticos, lo cualpermitiría la instauración oportuna yprecisa de la terapia antimicrobiana.Como se ha m<strong>en</strong>cionado, las nanopartículasservirían como liberadores específicosde medicam<strong>en</strong>tos y, además,se estudia la posibilidad de que seanutilizadas <strong>en</strong> terapia génica, para modificar<strong>el</strong> comportami<strong>en</strong>to de parásitoscomo Plasmodium falciparum[37].Además de las anteriores aplicaciones,es necesario m<strong>en</strong>cionar que losavances tecnológicos <strong>en</strong> los instrum<strong>en</strong>tosque permit<strong>en</strong> visualizar estructurasnanométricas se han convertido<strong>en</strong> aliados de la biología molecular.Reci<strong>en</strong>tem<strong>en</strong>te, gracias a la utilizaciónd<strong>el</strong> microscopio de fuerza atómica, queprovee nuevos métodos para <strong>el</strong> estudiofuncional de proteínas de membranac<strong>el</strong>ular in situ, se ha logrado unacaracterización más precisa d<strong>el</strong> receptortipo 1 de la angiot<strong>en</strong>sina II (AT1),así como de otros subtipos de receptores,como <strong>el</strong> AT4 (38). Estos conocimi<strong>en</strong>tosserán útiles, no sólo paraprofundizar <strong>en</strong> <strong>el</strong> conocimi<strong>en</strong>to de losmecanismos involucrados <strong>en</strong> <strong>el</strong> controlde la presión arterial mediante <strong>el</strong>uso de medicam<strong>en</strong>tos que bloqueanestos receptores, sino de las posiblesaplicaciones de los mismos a niv<strong>el</strong>neuronal, <strong>en</strong> las áreas cerebrales dondesu expresión es abundante: los <strong>en</strong>sayos<strong>en</strong> cultivos c<strong>el</strong>ulares de neuronas decorteza e hipocampo, demostraronque <strong>el</strong> uso de bloqueadores de receptoresAT1 se r<strong>el</strong>acionan con la disminuciónde la acumulación de laproteína amiloide tipo b de la <strong>en</strong>fermedadde Alzheimer[39].Tal como se anotó, éstas son sóloalgunas de las posibilidades de la nanotecnologíaque promet<strong>en</strong> cambiar <strong>el</strong>panorama <strong>en</strong> <strong>el</strong> diagnóstico y tratami<strong>en</strong>tomédicos. Sin embargo, <strong>el</strong> uso d<strong>en</strong>anosistemas, a pesar de su capacidadpara imitar los sistemas moleculares yc<strong>el</strong>ulares normales <strong>en</strong> tamaño y funcióny de sus pot<strong>en</strong>ciales b<strong>en</strong>eficios, puedeacarrear riesgos al desconocerse, <strong>en</strong> lamayoría de los casos, la reacción d<strong>el</strong>cuerpo humano a los mismos.Los estudios <strong>en</strong> humanos y animalessugier<strong>en</strong> que la inhalación de nanopartículasy su translocación a lacirculación se r<strong>el</strong>acionan con ev<strong>en</strong>toscoronarios. Los alcances de la perturbación<strong>en</strong> <strong>el</strong> sistema inmune son desconocidos.La interacción de lasproteínas de las células hepáticas, d<strong>el</strong>bazo y de los ganglios linfáticos connanopartículas, puede cambiar susantig<strong>en</strong>icidad y g<strong>en</strong>erar respuestasautoinmunes[17,40].Las nanopartículas derivadas de lacombustión (combustion derivednanoparticles, CDNP) ya sean de orig<strong>en</strong>natural (resultantes de erupcionesvolcánicas o de la erosión) o por actividadhumana (uso de dies<strong>el</strong> y combustiblede aviones), una vez inhaladasUniv. Méd. Bogotá (Colombia), 49 (3): 388-398, julio-septiembre de 2008


394pasan a la circulación sistémica y provocanalteraciones <strong>en</strong> <strong>el</strong> ritmo cardíacopor efecto tanto <strong>en</strong> <strong>el</strong> sistemanervioso c<strong>en</strong>tral como <strong>en</strong> <strong>el</strong> corazón.Su fagocitosis a niv<strong>el</strong> alveolar se r<strong>el</strong>acionacon procesos de inflamacióncrónica y daño d<strong>el</strong> ADN, con la consecu<strong>en</strong>teposibilidad d<strong>el</strong> desarrollo d<strong>en</strong>eoplasias.Las CDNP que evad<strong>en</strong> la fagocitosisincrem<strong>en</strong>tan la incid<strong>en</strong>cia deev<strong>en</strong>tos coronarios, como ya se m<strong>en</strong>cionó,y de daño crónico sobre lascélulas <strong>en</strong>dot<strong>el</strong>iales, lo cual favorece<strong>el</strong> desarrollo y activación de placas yla trombogénesis[41,42]. Es por esto,y por los pot<strong>en</strong>ciales efectos que aúndesconocemos, que es necesario insistirque, a la par de los ad<strong>el</strong>antosci<strong>en</strong>tíficos y tecnológicos, debe avanzarse<strong>en</strong> los principios éticos queguiarán la utilización de este conocimi<strong>en</strong>to[43].Tabla 1Nanosistemas frecu<strong>en</strong>tem<strong>en</strong>te utilizados <strong>en</strong> biología y medicinaNanosistemaDefiniciónAplicaciones más comunesRefer<strong>en</strong>ciasPuntos cuánticosAgregados de ci<strong>en</strong>tos de átomos(por ejemplo, cadmio, tecnecio, cinco s<strong>el</strong><strong>en</strong>io, tantalio, indio), cubiertosexternam<strong>en</strong>te por solv<strong>en</strong>tes no polareso solubles <strong>en</strong> medios acuososa los que además pued<strong>en</strong> añadirs<strong>el</strong>igandos u otros compon<strong>en</strong>tes.Debido a la emisión de fluoresc<strong>en</strong>cia,son útiles <strong>en</strong> diagnósticoimaginológico[10,11] y <strong>en</strong> <strong>el</strong> estudiodinámico de procesos c<strong>el</strong>ulares[12,13].2, 4 - 8NanoliposomasVesículas <strong>en</strong> las cuales un volum<strong>en</strong>acuoso que, g<strong>en</strong>eralm<strong>en</strong>te, conti<strong>en</strong>e<strong>el</strong> compuesto activo, es rodeado poruna membrana fosfolipídica similara la membrana c<strong>el</strong>ular.Acarreadores de gran variedadde medicam<strong>en</strong>tos, ag<strong>en</strong>tes decontraste y radiofármacos.Se está desarrollando una nuevag<strong>en</strong>eración capaz de incorporarfuler<strong>en</strong>os para liberar medicam<strong>en</strong>tosno solubles <strong>en</strong> agua.2, 9-142,15-16NanoesferasSistemas g<strong>el</strong> y coloidales que conti<strong>en</strong><strong>en</strong>una sustancia activa, adsorbida<strong>en</strong> la superficie o disu<strong>el</strong>ta <strong>en</strong> <strong>el</strong> interiorde la partícula.Acarreadoras de medicam<strong>en</strong>tosAg<strong>en</strong>tes de contraste para imag<strong>en</strong>.2,15-16NanocápsulasSistemas vesiculares <strong>en</strong> donde lasustancia activa está confinada <strong>en</strong> unnúcleo lipídico o acuoso y rodeadapor una membrana polimérica de unao múltiples capas.Acarreadoras de medicam<strong>en</strong>tos.Ag<strong>en</strong>tes de contraste para imag<strong>en</strong>.Clavijo D., García G.A., Casadiego C.A., Nanotecnología <strong>en</strong> <strong>el</strong> diagnóstico y tratami<strong>en</strong>to médico


395Nanosistema Definición Aplicaciones más comunes Refer<strong>en</strong>ciasNanoemulsionesDispersiones de aceite y agua <strong>en</strong> lacuales la fase dispersa está formadapor gotas de la sustancia activa <strong>en</strong>nanoescala. Son estabilizadas <strong>en</strong> lasuperficie con una cubierta desufactante y co-surfactante.Acarreadoras de medicam<strong>en</strong>tos.16-181,17,192021,2222-24D<strong>en</strong>drímerosSon moléculas esféricas poliméricas,altam<strong>en</strong>te ramificadas, compuestaspor un núcleo c<strong>en</strong>tral, (por ejemplo,NH3), y capas alternantes demonómeros, g<strong>en</strong>eralm<strong>en</strong>te ácidoacrílico y etil<strong>en</strong>-diamina, cuya alternanciacontinúa hasta que se construy<strong>el</strong>a última g<strong>en</strong>eración deseada.Detección de cambios c<strong>el</strong>ularesespecíficos.Ag<strong>en</strong>tes de contraste para imag<strong>en</strong>.Acarreadores de medicam<strong>en</strong>tos.S<strong>en</strong>sores de muerte c<strong>el</strong>ular.Acarreadores de fragm<strong>en</strong>tos deADN.NanocubiertasEstructuras óptimam<strong>en</strong>te activas,formadas por un núcleo de siliciorodeado por una d<strong>el</strong>gada capa metálica,g<strong>en</strong>eralm<strong>en</strong>te de oro.Detección de cambios c<strong>el</strong>ularesespecíficos.Tratami<strong>en</strong>to de cáncer.NanotubosÁtomos de carbono <strong>en</strong> disposicióncilíndrica, <strong>en</strong> una sola capa (SWNT)o <strong>en</strong> varias (MWNT). Pued<strong>en</strong> hacersesolubles <strong>en</strong> agua y aum<strong>en</strong>tarsu biocompatibilidad mediante laactivación de su superficie.Detección de cambios c<strong>el</strong>ularesespecíficos.Sistema liberador de g<strong>en</strong>tes decontraste para imag<strong>en</strong> y medicam<strong>en</strong>tos.Sustrato para crecimi<strong>en</strong>to c<strong>el</strong>ulary reg<strong>en</strong>eración de tejidos.NanopartículassuperparamagnéticasUsualm<strong>en</strong>te preparadas porcoprecipitación alcalina de proporcionesadecuadas de sales de Fe 2+ oFe 3+ <strong>en</strong> agua <strong>en</strong> pres<strong>en</strong>cia de unpolímetro adecuado como dextrán opolietil<strong>en</strong>glicol.Debido a los cambios magnéticosque produc<strong>en</strong>, se han utilizado<strong>en</strong> <strong>el</strong> diagnóstico porresonancia magnética.Activadas pued<strong>en</strong> unirse a célulasblanco específicas.Bibliografía1. Clavijo D, García G, Clavijo DM,Casadiego C. Zamora R, Alarcón JR, etal. De las nanopartículas a losnanodispositivos. Universitas Médica.2006;46:134-7.2. Jain KK. Applications of nanobiotechnologyin clinical diagnostics. ClinChem. 2007;53:2002-9.3. Leary SP, Liu CY, Apuzzo MLJ. Towardthe emerg<strong>en</strong>ce of nanoneurosurgery:Part I – Progress in nanosci<strong>en</strong>ce,nanotechnology, and the compreh<strong>en</strong>sionof ev<strong>en</strong>ts in the mesoescale realm.Neurosurgery. 2005;57:606-34.4. Moghimi SM, Hunter AC, Murray JC.Nanomedicine: curr<strong>en</strong>t status and futureprospects. FASEB J. 2005;19:311-30.Univ. Méd. Bogotá (Colombia), 49 (3): 388-398, julio-septiembre de 2008


נזכרים ונעשיםהחתונה ד"בית יוסף"‏דגור ועוד מפורסמים כאלה וכאלה.‏על כל השלחנות האחרים יושביםאורחים גדולים ומפורסמים לרוב,‏ לפורטםאי אפשר - ראשית,‏ כי רבים הנה כן ירבו,‏והשנית לא ידעתי את כולם.‏ ועל הספסליםהעומדות בכתלי צפון ודרום עומדים צפופיםכל התמימים מהישיבה שי'‏ בשתי שורות זולמעלה מזו,‏ הבחורי-חמד אשר משכמםולמעלה גבוהים מהנערים,‏ עומדם סמוךנשענים על הכתלים,‏ ולפניהם סמוך עליהםעומדים הנערים שי',‏ והכל בסדר נכון ויפהמאד מאד.‏הריחה מריח גן עדן הזה - מעולם לא האזיןלא שמע ולא ראה טוב,‏ ואשרי עין ראתה כלאלה עין לא ראתה אלקים זולתך ויעשה עודלמחכה לו.‏פרשתי ידי לבורא שמים כי ראיתי וזכיתיגם להבחין . . ואיה"ש כשיזכני השי"ת בקרובלהתראות אתכם האהובים ועם כל אנ"ששי'‏ דמדינתנו הנאהבים והנחמדים הרבההרבה יש לי מה לספר,‏ ושמח אשמח את רעיהאהובים בדברים העומדים ברומו של עולםדברים שבע"פ אשר אי אתה רשאי לאומרםבכתב אין משיחין בהם על פני השדה.‏כ"ק אדמו"ר שליט"א מסייעלכ"ק אדנ"ע לעלות לרכבל"ע ולא לזכות ליקח חבל בכפליים לתושי'‏בנחמתו בבנינו ובשמחתו הגדולה הלזו.‏ובמבוכה זאת עמדתי רגעים אחדים למצואמלה בלשוני במה לנחם אתכם,‏ והנה פתאוםקול מצהלות כקולות מים רבים נשמע מכלהעם ובקול גדול וחזק מאד הרים הרימו כלהמלוים את ברכתם ‏"כי בשמחה תצאו"‏ הידועלכם,‏ ובברכה המשולשת ‏"יברכך",‏ ובניגוניםמשמחי לב שומען התחילה המרכבה לעשותצעדי'‏ לאט לאט,‏ והם הנאספים כלם כאישאחד הולכים אתה עמה מן הצד צעד אחרצעד מנגנים ומרקדים אחרי'‏ וצועקים בחזקמקירות לבבם ברכות מאליפות.‏המרכבה עמדה כמו במלחמה איתםלהשמט מידיהם ולברוח מהם,‏ והם בכלכחם ועוזם בורחים צועקים ורודפים אחרי'‏להשיגה ולהביט ולהסתכל לראות עוד ראי'‏אחת באוצרה הטוב,‏ עד מחוץ התחנה,‏ עדאפס כחם ממש ועד נעלמו מעיניהם,‏ מה טובומה נהדר הי'‏ המחזה הנוראה הזאת ברוברגשותי'‏ העצומות,‏ עד כאן סדר היציאה.‏בהוואגאן ‏[=קרון]‏ אשר בו נסע רבינושליט"א עם משפחתו כן ירבו,‏ נסעו רקב"ב שי'‏ והלא המה,‏ הוא שליט"א עם החתןשי'‏ הרבנית הגדולה שליט"א,‏ חתנו הרש"גורעיתו ובנם שי',‏ בתו הצעירה שיינא ת'.‏כבר הודעתי אתכם כי הרבנית שליט"אעם הכלה ת'‏ נסעו מפה לווארשא עוד ביוםא'‏ תולדות ‏[כ"ח מר-חשון],‏ להכין צרכיהחתונה.‏ מאנ"ש דפה שי'‏ נסעו אתנו בערךא'‏ מנין לווארשא על החתונה,‏ כי גם הגבולהקטון אשר בין לאט[בי]'‏ ופולין גדול כחולהפסיק,‏ בל יעבורון גם החפצים באמת,‏ וכמולמשל ידידנו הרי"ף [= הרב יחזקאל פייגין]‏מי שלא ראה השמחה והסעודה הגדולההזאת עם רוב בהירותה והארתה הצחההמפיקה והמאירה באור נוגה,‏ מקרני הצדיקיםהגדולים והמפורסמים שליט"א היושביםעל שלחן גבוה במזרח עם עטרת תפארתראשינו שליט"א בראשם והחתן שי'‏ בצדו,‏עם כל התמימים שי'‏ הרבים העומדים באימהויראה מסתכלים בפניהם ומנגנים בקול ערבומתוק את הניגון דרבינו הזקן נבג"מ זי"עזצ"ל ומעיניו של רבינו נוצצות דמעות לחשויתעכבו בעפעפיו מרוב התאפקותו לבליראו ויפלו חוץ,‏ מי שלא שמע את קול ששוןושמחה בגן האלקים הזה מי שנשמתו לאהסעודה נמשכה בערך עד שעה הראשונהאחר חצות הלילה,‏ קודם ברכת המזומן הי'‏מאמר דא"ח,‏ המאמר אשר אמר בשבת שלהאופרופעניש בריגה,‏ ‏"וכל בניך למודי ד'",‏נאמר ונשנה ברוב התפעלות והתרגשות בקולרם וחזק מאד,‏ וקולו נשמע הי'‏ לכל ות"ל כילא הי'‏ בלבול,‏ והכל שמעו והבינו את המאמרבטוב,‏ כבר יצא ב"ה לאור ואיה"ש בימיםהאלו אקוה לשלוח לכם ובלי תפונה תתענגוברוב ענג,‏ כי חכמה דעת ויראת אלקים יכילבקרבו.‏הסעודה נגמרה בערך שעה שני'‏ וכל אחדידוע מנהג ישראל לערוך ‏"סעודת עניים בקשר עם שמחת נישואין ‏(ראהדבר מלכות פ'‏ תצא)‏ לפנינו צילום ממודעה שפורסמה באחד העיתונים בוורשאבזה הלשון ‏(תרגום):‏הרבי מליבאוויטש מודיעאשר לכבוד חתונת בתו שתתקייםביום שלישי 27 בנובמבר שנה זוהוא יגיש ביום ראשון וביום שניארוחת צהריים חינםבמטבח העממי רח'‏ מארשטאל 18גליון יב | 15| 10 ש"פ וישלח ה'תשע"ד

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!